Hoa Nghiêm Kinh Hạnh Nguyện Phẩm Sớ Sao – Quyển 1

華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 行Hạnh 願Nguyện 品Phẩm 疏Sớ 鈔Sao
Quyển 1
唐Đường 澄Trừng 觀Quán 別Biệt 行Hành 疏Sớ 宗Tông 密Mật 隨Tùy 疏Sớ 鈔Sao

新tân 安an 道đạo 奎# 稽khể 首thủ 和hòa 南nam 述thuật

雜tạp 華hoa 為vi 十thập 方phương 三tam 世thế 。 大đại 覺giác 根căn 本bổn 法Pháp 輪luân 蓋cái 指chỉ 人nhân 人nhân 本bổn 具cụ 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 也dã 祇kỳ 因nhân 眾chúng 生sanh 昧muội 之chi 以dĩ 故cố 諸chư 佛Phật 出xuất 興hưng 發phát 明minh 建kiến 立lập 就tựu 中trung 雖tuy 隨tùy 時thời 隨tùy 方phương 隨tùy 言ngôn 論luận 隨tùy 知tri 解giải 隨tùy 意ý 想tưởng 分phân 別biệt 稱xưng 彼bỉ 根căn 欲dục 廣quảng 演diễn 無vô 邊biên 差sai 別biệt 妙diệu 法Pháp 究cứu 竟cánh 於ư 當đương 人nhân 分phần/phân 上thượng 增tăng 減giảm 絲ti 毫hào 不bất 得đắc 悟ngộ 至chí 此thử 者giả 方phương 知tri 佛Phật 祖tổ 無vô 法pháp 與dữ 人nhân 亦diệc 無vô 一nhất 時thời 一nhất 處xứ 塵trần 毛mao 剎sát 海hải 非phi 是thị 弘hoằng 宣tuyên 此thử 者giả 縱túng/tung 欲dục 以dĩ 大đại 海hải 量lượng 墨mặc 須Tu 彌Di 作tác 筆bút 亦diệc 不bất 能năng 吐thổ 露lộ 少thiểu 分phần 何hà 況huống 今kim 經kinh 所sở 以dĩ 龍long 猛mãnh 入nhập 婆bà 伽già 宮cung 見kiến 文văn 字tự 所sở 載tái 已dĩ 有hữu 其kỳ 三tam 而nhi 閻Diêm 浮Phù 心tâm 力lực 有hữu 限hạn 乃nãi 誦tụng 出xuất 十thập 萬vạn 頌tụng 四tứ 十thập 八bát 品phẩm 者giả 弘hoằng 揚dương 五ngũ 天thiên 東đông 傳truyền 震chấn 且thả 則tắc 自tự 晉tấn 譯dịch 三tam 萬vạn 六lục 千thiên 。 頌tụng 成thành 六lục 十thập 卷quyển 唐đường 譯dịch 四tứ 萬vạn 五ngũ 千thiên 頌tụng 成thành 八bát 十thập 卷quyển 續tục 得đắc 烏ô 茶trà 國quốc 所sở 貢cống 後hậu 分phần/phân 般Bát 若Nhã 三tam 藏tạng 同đồng 清thanh 涼lương 國quốc 師sư 再tái 譯dịch 成thành 四tứ 十thập 卷quyển 其kỳ 臨lâm 末mạt 一nhất 卷quyển 即tức 今kim 十thập 大đại 願nguyện 王vương 是thị 也dã 乃nãi 晉tấn 唐đường 二nhị 大đại 部bộ 中trung 所sở 缺khuyết 然nhiên 具cụ 攝nhiếp 全toàn 經kinh 綱cương 領lãnh 故cố 清thanh 涼lương 於ư 大đại 疏sớ/sơ 鈔sao 外ngoại 已dĩ 為vi 十thập 卷quyển 疏sớ/sơ 疏sớ/sơ 此thử 後hậu 譯dịch 而nhi 復phục 更cánh 作tác 別biệt 行hành 疏sớ/sơ 疏sớ/sơ 此thử 一nhất 卷quyển 圭# 峰phong 作tác 鈔sao 釋thích 之chi 最tối 為vi 詳tường 盡tận 竭kiệt 藏tạng 海hải 之chi 洪hồng 瀾lan 收thu 歸quy 一nhất 滴tích 指chỉ 中trung 邊biên 之chi 蜜mật 味vị 頓đốn 令linh 親thân 嘗thường 欲dục 求cầu 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 舍xá 此thử 更cánh 無vô 門môn 矣hĩ 予# 恆hằng 傷thương 清thanh 涼lương 著trước 述thuật 六lục 百bách 卷quyển 之chi 繁phồn 今kim 多đa 散tán 落lạc 即tức 續tục 疏sớ/sơ 十thập 卷quyển 亦diệc 不bất 復phục 存tồn 幸hạnh 此thử 一nhất 卷quyển 疏sớ/sơ 鈔sao 昭chiêu 慶khánh 藏tạng 板bản 具cụ 為vi 不bất 知tri 何hà 緣duyên 。 南nam 北bắc 兩lưỡng 藏tạng 俱câu 未vị 收thu 入nhập 嘉gia 興hưng 書thư 本bổn 亦diệc 然nhiên 誠thành 恐khủng 日nhật 久cửu 歲tuế 深thâm 又hựu 歸quy 變biến 滅diệt 適thích 羌khương 世thế 隆long 欲dục 流lưu 通thông 大đại 法pháp 予# 指chỉ 令linh 刻khắc 此thử 廣quảng 布bố 種chủng 無vô 上thượng 福phước 慧tuệ 勝thắng 因nhân 至chí 於ư 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 殊thù 勝thắng 功công 德đức 。 如như 盥quán 掌chưởng 之chi 水thủy 尚thượng 拯chửng 生sanh 靈linh 升thăng 天thiên 一nhất 偈kệ 之chi 功công 已dĩ 至chí 獄ngục 門môn 而nhi 返phản 具cụ 如như 傳truyền 譯dịch 感cảm 通thông 備bị 述thuật 所sở 謂vị 一nhất 文văn 之chi 妙diệu 攝nhiếp 義nghĩa 無vô 遺di 讀đọc 誦tụng 思tư 修tu 功công 齊tề 種chủng 智trí 古cổ 德đức 已dĩ 言ngôn 之chi 審thẩm 矣hĩ 是thị 在tại 當đương 人nhân 深thâm 信tín 力lực 行hành 終chung 獲hoạch 全toàn 身thân 證chứng 入nhập 然nhiên 後hậu 知tri 佛Phật 祖tổ 真chân 不bất 我ngã 欺khi 皆giai 緣duyên 自tự 欺khi 辜cô 宏hoành 慈từ 深thâm 悲bi 傷thương 己kỷ 之chi 迷mê 轉chuyển 導đạo 一nhất 切thiết 窮cùng 塵trần 剎sát 量lượng 盡tận 未vị 來lai 劫kiếp 步bộ 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 之chi 芳phương 躅trục 如như 經kinh 所sở 云vân 乃nãi 人nhân 人nhân 應ưng 為vi 可khả 為vi 不bất 敢cảm 不bất 為vi 者giả 耳nhĩ 。

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 普Phổ 賢Hiền 行Hạnh 願Nguyện 。 品Phẩm 別Biệt 行Hành 疏Sớ/sơ 鈔Sao 卷quyển 第đệ 一nhất 并tinh 序tự

將tương 釋thích 疏sớ/sơ 文văn 大đại 分phân 為vi 二nhị 第đệ 一nhất 解giải 疏sớ/sơ 題đề 目mục 第đệ 二nhị 正chánh 解giải 疏sớ/sơ 文văn 初sơ 中trung 分phần/phân 二nhị 初sơ 明minh 所sở 述thuật 疏sớ/sơ 目mục 後hậu 辨biện 能năng 述thuật 人nhân 名danh 初sơ 中trung 有hữu 二nhị 先tiên 明minh 所sở 釋thích 經kinh 題đề 後hậu 明minh 能năng 釋thích 疏sớ/sơ 目mục 初sơ 中trung 分phần/phân 二nhị 初sơ 釋thích 總tổng 題đề 即tức 大đại 部bộ 之chi 通thông 名danh 後hậu 明minh 品phẩm 目mục 即tức 品phẩm 章chương 之chi 別biệt 目mục 今kim 且thả 初sơ 文văn 問vấn 總tổng 名danh 七thất 字tự 為vi 是thị 唐đường 言ngôn 為vi 是thị 梵Phạn 語ngữ 答đáp 於ư 中trung 佛Phật 之chi 一nhất 字tự 即tức 是thị 梵Phạn 語ngữ 餘dư 之chi 六lục 字tự 總tổng 是thị 唐đường 言ngôn 問vấn 若nhược 總tổng 就tựu 梵Phạm 文văn 呼hô 之chi 如như 何hà 答đáp 若nhược 舊cựu 梵Phạm 云vân 摩ma 訶ha 毗tỳ 佛Phật 略lược 勃bột 陀đà 徤# 拏noa 驃phiếu 呵ha 欲dục 底để 修tu 多đa 羅la 此thử 訛ngoa 略lược 也dã 若nhược 就tựu 正chánh 者giả 應ưng 云vân 摩ma 訶ha 尾vĩ 沒một [里*也]# (# 里lý 也dã 反phản )# 沒một 馱đà 巘nghiễn 拏noa [名*庚]# (# 名danh 庚canh 反phản )# 賀hạ 素tố 怛đát 囕lãm (# 二nhị 合hợp )# 摩ma 訶ha 云vân 大đại 尾vĩ 沒một [里*也]# 云vân 方Phương 廣Quảng 沒một 馱đà 云vân 覺giác 者giả 巘nghiễn 拏noa 云vân 雜tạp 華hoa [名*庚]# 賀hạ 云vân 嚴nghiêm 飾sức 素tố 怛đát 囕lãm 云vân 契Khế 經Kinh 若nhược 總tổng 就tựu 唐đường 言ngôn 應ưng 云vân 大đại 方Phương 廣Quảng 覺giác 者giả 雜tạp 華hoa 嚴nghiêm 飾sức 契Khế 經Kinh 共cộng 十thập 一nhất 字tự 今kim 以dĩ 順thuận 古cổ 又hựu 生sanh 善thiện 故cố 乃nãi 去khứ 覺giác 者giả 二nhị 字tự 存tồn 佛Phật 之chi 一nhất 字tự 又hựu 去khứ 雜tạp 飾sức 契khế 三tam 字tự 存tồn 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 三tam 字tự 即tức 於ư 十thập 一nhất 字tự 中trung 略lược 卻khước 四tứ 字tự 存tồn 其kỳ 七thất 字tự 以dĩ 總tổng 名danh 七thất 字tự 也dã 於ư 中trung 上thượng 六lục 字tự 所sở 詮thuyên 之chi 義nghĩa 下hạ 一nhất 字tự 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 就tựu 所sở 詮thuyên 中trung 大đại 方Phương 廣Quảng 即tức 所sở 證chứng 法pháp 即tức 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 具cụ 體thể 相tướng 用dụng 三tam 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 即tức 能năng 證chứng 人nhân 於ư 中trung 嚴nghiêm 為vi 總tổng 相tương/tướng 餘dư 分phần/phân 因nhân 果quả 經kinh 之chi 一nhất 字tự 即tức 能năng 詮thuyên 教giáo 如như 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 第đệ 二nhị 明minh 品phẩm 目mục 者giả 即tức 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 。 品phẩm 梵Phạm 云vân 阿a 進tiến 底để 也dã (# 二nhị 合hợp )# 咄đốt [里*也]# 一nhất 尾vĩ 目mục 乞khất 叉xoa (# 二nhị 合hợp 二nhị )# 尾vĩ 灑sái 也dã (# 三tam )# 三tam 滿mãn 多đa 跋bạt 捺nại 囉ra 。 (# 二nhị 合hợp 四tứ )# 左tả 哩rị (# 五ngũ )# 鉢bát 囉ra (# 二nhị 合hợp )# 抳nê 馱đà 曩nẵng (# 六lục )# 鉢bát 囉ra (# 二nhị 合hợp )# 吠phệ 捨xả (# 七thất )# 跋bạt 哩rị 嚩phạ (# 無vô 鉢bát 反phản )# 多đa (# 八bát )# 言ngôn 阿a 進tiến 底để 也dã 咄đốt [里*也]# 此thử 云vân 不bất 思tư 議nghị 尾vĩ 目mục 乞khất 叉xoa 此thử 云vân 解giải 脫thoát 尾vĩ 灑sái 也dã 此thử 云vân 境cảnh 界giới 三tam 滿mãn 多đa 跋bạt 捺nại 囉ra 。 此thử 云vân 普phổ 賢hiền 左tả 哩rị 此thử 云vân 行hành 鉢bát 囉ra 抳nê 馱đà 曩nẵng 此thử 云vân 願nguyện 鉢bát 囉ra 吠phệ 捨xả 此thử 云vân 入nhập 跋bạt 哩rị 嚩phạ 多đa 此thử 云vân 品phẩm 即tức 不bất 思tư 議nghị 。 解giải 脫thoát 境cảnh 界giới 。 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 。 入nhập 品phẩm 今kim 順thuận 此thử 方phương 故cố 入nhập 字tự 居cư 初sơ 疏sớ/sơ 中trung 文văn 略lược 具cụ 足túc 應ưng 云vân 入nhập 不bất 思tư 議nghị 。 解giải 脫thoát 境cảnh 界giới 。 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 。 品phẩm 不bất 思tư 議nghị 等đẳng 即tức 是thị 所sở 入nhập 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 。 為vi 能năng 入nhập 入nhập 通thông 能năng 所sở 問vấn 疏sớ/sơ 主chủ 何hà 以dĩ 不bất 具cụ 標tiêu 耶da 答đáp 良lương 以dĩ 入nhập 經kinh 解giải 文văn 乃nãi 具cụ 標tiêu 也dã 故cố 疏sớ/sơ 題đề 遂toại 略lược 但đãn 標tiêu 能năng 入nhập 故cố 但đãn 云vân 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 。 品phẩm 也dã 下hạ 文văn 廣quảng 辨biện 自tự 下hạ 明minh 能năng 釋thích 疏sớ/sơ 目mục 者giả 即tức 疏sớ/sơ 一nhất 卷quyển 并tinh 序tự 五ngũ 字tự 是thị 也dã 言ngôn 疏sớ/sơ 者giả (# 去khứ 聲thanh )# 疏sớ/sơ (# 平bình 聲thanh )# 決quyết 也dã 即tức 是thị 疏sớ/sơ 決quyết 開khai 通thông 之chi 義nghĩa 良lương 以dĩ 經kinh 中trung 義nghĩa 理lý 幽u 深thâm 若nhược 不bất 疏sớ/sơ 決quyết 開khai 通thông 無vô 由do 啟khải 悟ngộ 故cố 又hựu 說thuyết 文văn 云vân 書thư 義nghĩa 為vi 疏sớ/sơ 今kim 即tức 纂toản 集tập 經kinh 論luận 深thâm 義nghĩa 書thư 寫tả 一nhất 處xứ 用dụng 解giải 經kinh 文văn 故cố 名danh 為vi 疏sớ/sơ 也dã 言ngôn 一nhất 者giả 數số 也dã 卷quyển 即tức 卷quyển 舒thư 唯duy 此thử 獨độc 行hành 故cố 云vân 一nhất 卷quyển 并tinh 序tự 者giả 并tinh 謂vị 兼kiêm 并tinh 序tự 者giả 庠tường 序tự 爾nhĩ 雅nhã 云vân 入nhập 門môn 見kiến 屏bính 謂vị 之chi 序tự 即tức 東đông 西tây 墻tường 見kiến 墻tường 所sở 以dĩ 別biệt 宅trạch 舍xá 之chi 淺thiển 深thâm 觀quán 序tự 所sở 以dĩ 知tri 作tác 者giả 之chi 意ý 旨chỉ 又hựu 序tự 者giả 敘tự 也dã 即tức 敘tự 述thuật 也dã 謂vị 敘tự 述thuật 經kinh 之chi 大đại 意ý 纂toản 於ư 文văn 前tiền 令linh 習tập 學học 者giả 頓đốn 觀quán 其kỳ 大đại 旨chỉ 故cố 云vân 序tự 也dã 。

△# 敕sắc 太thái 原nguyên 府phủ 大đại 崇sùng 福phước 寺tự △# 沙Sa 門Môn 。 澄trừng 觀quán 別biệt 行hành 疏sớ/sơ 。

圭# 峯phong 草thảo 堂đường 寺tự 沙Sa 門Môn 。 宗tông 密mật 隨tùy 疏sớ/sơ 鈔sao 。

自tự 下hạ 明minh 能năng 述thuật 人nhân 名danh 者giả 即tức 敕sắc 太thái 原nguyên 府phủ 等đẳng 言ngôn 太thái 原nguyên 府phủ 者giả 即tức 總tổng 指chỉ 其kỳ 處xứ 即tức 三tam 京kinh 之chi 北bắc 京kinh 也dã 地địa 列liệt 河hà 東đông 衛vệ 之chi 分phần 野dã 即tức 古cổ 之chi 并tinh 州châu 大đại 崇sùng 福phước 寺tự 者giả 曲khúc 指chỉ 別biệt 處xứ 簡giản 非phi 開khai 元nguyên 龍long 興hưng 石thạch 室thất 等đẳng 也dã 梵Phạm 云vân 毗tỳ 呵ha 囉ra 正chánh 云vân 尾vĩ 賀hạ 囉ra 此thử 云vân 行hành 處xứ 出xuất 家gia 道Đạo 人Nhân 所sở 行hành 止chỉ 處xứ 故cố 以dĩ 為vi 名danh 此thử 名danh 為vi 寺tự 者giả 起khởi 自tự 摩ma 騰đằng 初sơ 來lai 漢hán 國quốc 同đồng 諸chư 賓tân 客khách 權quyền 止chỉ 鴻hồng 臚lư 後hậu 建kiến 伽già 藍lam 標tiêu 名danh 白bạch 馬mã 得đắc 寺tự 名danh 也dã 言ngôn 沙Sa 門Môn 等đẳng 者giả 正chánh 舉cử 能năng 述thuật 人nhân 沙Sa 門Môn 梵Phạn 語ngữ 具cụ 云vân 室thất 囉ra 末mạt 拏noa 上thượng 單đơn 下hạ 複phức 此thử 云vân 勤cần 息tức 故cố 經Kinh 云vân 息tức 心tâm 達đạt 本bổn 源nguyên 。 故cố 號hiệu 為vi 沙Sa 門Môn 。 然nhiên 有hữu 勝thắng 義nghĩa 世thế 俗tục 示thị 道đạo 污ô 道đạo 之chi 異dị 如như 十thập 輪luân 經kinh 次thứ 之chi 二nhị 字tự 即tức 疏sớ/sơ 主chủ 名danh 也dã 歷lịch 九cửu 宗tông 聖thánh 世thế 為vi 七thất 帝đế 門môn 師sư 賜tứ 號hiệu 清thanh 涼lương 如như 碑bi 廣quảng 述thuật 言ngôn 述thuật 者giả 疏sớ/sơ 主chủ 自tự 謙khiêm 不bất 言ngôn 作tác 也dã 意ý 云vân 但đãn 是thị 傳truyền 於ư 舊cựu 章chương 而nhi 不bất 新tân 製chế 述thuật 者giả 傳truyền 於ư 舊cựu 文văn 製chế 者giả 製chế 禮lễ 作tác 樂nhạc 故cố 論luận 語ngữ 云vân 子tử 曰viết 述thuật 而nhi 不bất 作tác 信tín 而nhi 好hảo/hiếu 古cổ 竊thiết 比tỉ 於ư 我ngã 老lão 彭# 夫phu 子tử 云vân 我ngã 但đãn 傳truyền 述thuật 舊cựu 章chương 而nhi 不bất 新tân 製chế 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 製chế 禮lễ 作tác 樂nhạc 必tất 使sử 天thiên 下hạ 人nhân 行hành 之chi 有hữu 德đức 無vô 位vị 故cố 述thuật 而nhi 不bất 作tác 也dã 云vân 竊thiết 比tỉ 於ư 我ngã 老lão 彭# 者giả 竊thiết 者giả 私tư 竊thiết 老lão 彭# 者giả 彭# 祖tổ 也dã 以dĩ 其kỳ 壽thọ 八bát 百bách 歲tuế 故cố 曰viết 老lão 彭# 又hựu 王vương 弼bật 云vân 老lão 是thị 老lão 聃đam 彭# 即tức 彭# 祖tổ 老lão 彭# 好hảo/hiếu 述thuật 古cổ 事sự 夫phu 子tử 云vân 我ngã 私tư 竊thiết 間gian 比tỉ 於ư 老lão 彭# 亦diệc 是thị 述thuật 而nhi 不bất 作tác 信tín 而nhi 好hảo/hiếu 古cổ 今kim 疏sớ/sơ 主chủ 意ý 亦diệc 同đồng 此thử 故cố 但đãn 云vân 述thuật 也dã 言ngôn 敕sắc 者giả 臣thần 下hạ 曰viết 令linh 君quân 令linh 為vi 敕sắc 即tức 疏sớ/sơ 主chủ 當đương 時thời 奉phụng 詔chiếu 譯dịch 經kinh 製chế 疏sớ/sơ 流lưu 行hành 於ư 世thế 。 故cố 云vân 敕sắc 太thái 原nguyên 等đẳng 也dã 。

△# 大đại 哉tai 真chân 界giới 。

△# 萬vạn 法pháp 資tư 始thỉ 。

△# 包bao 空không 有hữu 而nhi 絕tuyệt 相tương/tướng 。

△# 入nhập 言ngôn 象tượng 而nhi 無vô 迹tích 。

△# 妙diệu 有hữu 得đắc 之chi 而nhi 不bất 有hữu 真chân 空không 得đắc 之chi 而nhi 不bất 空không 生sanh 滅diệt 得đắc 之chi 而nhi 真chân 常thường 緣duyên 起khởi 得đắc 之chi 而nhi 交giao 映ánh 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 釋thích 疏sớ/sơ 文văn 大đại 分phần/phân 四tứ 段đoạn 第đệ 一nhất 總tổng 標tiêu 大đại 部bộ 名danh 意ý 第đệ 二nhị 歸quy 敬kính 請thỉnh 加gia 第đệ 三tam 開khai 章chương 釋thích 文văn 第đệ 四tứ 慶khánh 讚tán 迴hồi 向hướng 初sơ 中trung 又hựu 四tứ 第đệ 一nhất 通thông 敘tự 法Pháp 界Giới 為vi 佛Phật 法Pháp 大đại 宗tông 第đệ 二nhị 大đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 者giả 下hạ 別biệt 歎thán 此thử 經Kinh 以dĩ 申thân 旨chỉ 趣thú 第đệ 三tam 然nhiên 玄huyền 藉tạ 百bách 千thiên 下hạ 教giáo 起khởi 由do 致trí 慶khánh 遇ngộ 希hy 奇kỳ 第đệ 四tứ 大đại 方Phương 廣Quảng 者giả 下hạ 略lược 釋thích 總tổng 題đề 令linh 知tri 綱cương 要yếu 今kim 初sơ 應ưng 假giả 問vấn 云vân 諸chư 家gia 造tạo 疏sớ/sơ 多đa 先tiên 敘tự 佛Phật 為vi 物vật 示thị 生sanh 無vô 像tượng 現hiện 像tượng 隨tùy 宜nghi 說thuyết 法Pháp 。 先tiên 小tiểu 後hậu 大đại 等đẳng 今kim 何hà 最tối 初sơ 便tiện 敘tự 法Pháp 界Giới 應ưng 答đáp 云vân 以dĩ 是thị 此thử 經Kinh 之chi 所sở 宗tông 故cố 又hựu 是thị 諸chư 經kinh 之chi 通thông 體thể 故cố 又hựu 是thị 諸chư 法pháp 之chi 通thông 依y 故cố 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 迷mê 悟ngộ 本bổn 故cố 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 所sở 。 證chứng 窮cùng 故cố 諸chư 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 自tự 此thử 生sanh 故cố 故cố 初sơ 頓đốn 說thuyết 不bất 同đồng 諸chư 家gia 有hữu 漸tiệm 次thứ 也dã 謂vị 權quyền 實thật 不bất 同đồng 隨tùy 宗tông 異dị 故cố 文văn 中trung 有hữu 三tam 一nhất 約ước 法pháp 以dĩ 明minh 二nhị 我ngã 佛Phật 下hạ 約ước 人nhân 以dĩ 顯hiển 三tam 是thị 知tri 下hạ 法pháp 喻dụ 結kết 歎thán 初sơ 中trung 又hựu 二nhị 初sơ 一nhất 句cú 總tổng 標tiêu 體thể 性tánh 二nhị 別biệt 明minh 體thể 相tướng 今kim 初sơ 大đại 哉tai 真chân 界giới 者giả 兼kiêm 下hạ 句cú 借tá 周chu 易dị 乾can/kiền/càn 卦# 文văn 勢thế 用dụng 之chi 彼bỉ 彖# 辭từ 云vân 大đại 哉tai 乾can/kiền/càn 元nguyên 萬vạn 物vật 資tư 始thỉ 乃nãi 統thống 天thiên 謂vị 乾can/kiền/càn 卦# 有hữu 四tứ 德đức 即tức 元nguyên 享hưởng 利lợi 貞trinh 以dĩ 乾can/kiền/càn 是thị 卦# 名danh 元nguyên 是thị 卦# 德đức 以dĩ 是thị 其kỳ 首thủ 德đức 故cố 連liên 乾can/kiền/càn 稱xưng 之chi 云vân 大đại 哉tai 乾can/kiền/càn 元nguyên 者giả 陽dương 氣khí 昊hạo 大đại 乾can/kiền/càn 體thể 廣quảng 遠viễn 又hựu 以dĩ 元nguyên 大đại 始thỉ 生sanh 萬vạn 物vật 故cố 云vân 大đại 哉tai 萬vạn 物vật 資tư 始thỉ 乾can/kiền/càn 元nguyên 稱xưng 廣quảng 大đại 之chi 義nghĩa 。 者giả 以dĩ 萬vạn 象tượng 之chi 物vật 皆giai 資tư 乾can/kiền/càn 元nguyên 而nhi 得đắc 生sanh 始thỉ 所sở 以dĩ 得đắc 稱xưng 廣quảng 大đại 乃nãi 統thống 天thiên 者giả 以dĩ 其kỳ 至chí 徤# 而nhi 為vi 物vật 始thỉ 以dĩ 此thử 能năng 統thống 領lãnh 於ư 天thiên 也dã 天thiên 是thị 有hữu 形hình 之chi 物vật 。 以dĩ 其kỳ 至chí 徤# 能năng 總tổng 統thống 有hữu 形hình 是thị 乾can/kiền/càn 元nguyên 之chi 德đức 也dã 今kim 此thử 則tắc 借tá 初sơ 二nhị 句cú 文văn 勢thế 而nhi 所sở 宗tông 不bất 同đồng 彼bỉ 指chỉ 乾can/kiền/càn 元nguyên 此thử 明minh 真chân 界giới 彼bỉ 指chỉ 萬vạn 物vật 不bất 過quá 天thiên 地địa 之chi 內nội 此thử 言ngôn 萬vạn 法pháp 總tổng 該cai 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 故cố 不bất 同đồng 也dã 言ngôn 大đại 哉tai 者giả 是thị 發phát 語ngữ 之chi 端đoan 仰ngưỡng 歎thán 之chi 詞từ 也dã 真chân 界giới 者giả 即tức 真Chân 如Như 法Pháp 界Giới 。 法Pháp 界Giới 類loại 雖tuy 多đa 種chủng 統thống 而nhi 示thị 之chi 但đãn 唯duy 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 即tức 諸chư 佛Phật 眾chúng 生sanh 本bổn 源nguyên 。 清thanh 淨tịnh 心tâm 也dã 故cố 下hạ 立lập 宗tông 云vân 統thống 唯duy 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 即tức 是thị 。 一nhất 心tâm 又hựu 起khởi 信tín 云vân 所sở 言ngôn 法pháp 者giả 。 謂vị 眾chúng 生sanh 心tâm 是thị 心tâm 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 世thế 出xuất 世thế 間gian 法pháp 。 又hựu 詳tường 玄huyền 錄lục 云vân 此thử 經Kinh 諸chư 會hội 所sở 證chứng 不bất 同đồng 開khai 則tắc 萬vạn 差sai 合hợp 則tắc 一nhất 性tánh 舒thư 則tắc 彌di 綸luân 法Pháp 界Giới 卷quyển 則tắc 攝nhiếp 在tại 一nhất 心tâm 今kim 則tắc 不bất 離ly 一nhất 心tâm 全toàn 明minh 法Pháp 界Giới 緣duyên 起khởi 言ngôn 一nhất 心tâm 者giả 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 。 本bổn 心tâm 與dữ 萬vạn 法pháp 為vi 根căn 本bổn 乃nãi 至chí 云vân 而nhi 此thử 法Pháp 界Giới 體thể 是thị 一nhất 心tâm 應ưng 知tri 自tự 心tâm 則tắc 成thành 佛Phật 本bổn 等đẳng 准chuẩn 上thượng 諸chư 文văn 斯tư 義nghĩa 明minh 矣hĩ 明minh 知tri 權quyền 教giáo 以dĩ 八bát 識thức 為vi 心tâm 一nhất 向hướng 有hữu 為vi 生sanh 滅diệt 。 不bất 得đắc 為vi 體thể 今kim 明minh 一nhất 法Pháp 界Giới 心tâm 准chuẩn 起khởi 信tín 論luận 於ư 此thử 一nhất 心tâm 方phương 開khai 真Chân 如Như 生sanh 滅diệt 二nhị 門môn 此thử 明minh 心tâm 即tức 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 故cố 。 此thử 總tổng 標tiêu 為vi 體thể 性tánh 也dã 兩lưỡng 宗tông 心tâm 義nghĩa 下hạ 當đương 廣quảng 明minh 此thử 總tổng 標tiêu 體thể 性tánh 竟cánh 疏sớ/sơ 萬vạn 法pháp 資tư 始thỉ 下hạ 二nhị 別biệt 明minh 體thể 相tướng 也dã 於ư 中trung 三tam 一nhất 明minh 為vi 諸chư 法pháp 本bổn 二nhị 明minh 包bao 遍biến 離ly 情tình 三Tam 明Minh 妙diệu 用dụng 自tự 在tại 今kim 初sơ 資tư 者giả 假giả 藉tạ 之chi 義nghĩa 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 不bất 是thị 本bổn 心tâm 所sở 現hiện 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 不bất 是thị 真chân 界giới 緣duyên 起khởi 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 先tiên 於ư 法Pháp 界Giới 由do 是thị 萬vạn 法pháp 資tư 假giả 真chân 界giới 而nhi 得đắc 初sơ 始thỉ 生sanh 起khởi 也dã 然nhiên 一nhất 法Pháp 界Giới 心tâm 成thành 諸chư 法pháp 者giả 總tổng 有hữu 二nhị 門môn 一nhất 性tánh 起khởi 門môn 二nhị 緣duyên 起khởi 門môn 關quan 鍵kiện 中trung 約ước 親thân 疎sơ 也dã 性tánh 起khởi 者giả 性tánh 即tức 上thượng 句cú 真chân 界giới 起khởi 即tức 下hạ 句cú 萬vạn 法pháp 謂vị 法Pháp 界Giới 性tánh 全toàn 體thể 起khởi 為vi 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 也dã 法pháp 相tướng 宗tông 說thuyết 真Chân 如Như 一nhất 向hướng 凝ngưng 然nhiên 不bất 變biến 故cố 無vô 性tánh 起khởi 義nghĩa 此thử 宗tông 所sở 說thuyết 真chân 性tánh 湛trạm 然nhiên 靈linh 明minh 全toàn 體thể 即tức 用dụng 故cố 法pháp 爾nhĩ 常thường 為vi 萬vạn 法pháp 法pháp 爾nhĩ 常thường 自tự 寂tịch 然nhiên 寂tịch 然nhiên 是thị 全toàn 萬vạn 法pháp 之chi 寂tịch 然nhiên 故cố 不bất 同đồng 虗hư 空không 斷đoạn 空không 頑ngoan 癡si 而nhi 已dĩ 萬vạn 法pháp 是thị 全toàn 寂tịch 然nhiên 之chi 萬vạn 法pháp 故cố 不bất 同đồng 遍biến 計kế 倒đảo 見kiến 定định 相tương/tướng 之chi 物vật 擁ủng 隔cách 質chất 礙ngại 既ký 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 全toàn 是thị 性tánh 起khởi 則tắc 性tánh 外ngoại 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 所sở 以dĩ 諸chư 佛Phật 與dữ 眾chúng 生sanh 交giao 徹triệt 淨tịnh 土độ 與dữ 穢uế 土thổ/độ 融dung 通thông 法pháp 法pháp 皆giai 彼bỉ 此thử 互hỗ 收thu 塵trần 塵trần 悉tất 包bao 含hàm 世thế 界giới 相tương/tướng 即tức 相tương/tướng 入nhập 無vô 礙ngại 鎔dong 融dung 具cụ 十thập 玄huyền 門môn 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 良lương 由do 全toàn 是thị 性tánh 起khởi 也dã 故cố 還hoàn 源nguyên 觀quán 五ngũ 止chỉ 門môn 中trung 第đệ 三tam 性tánh 起khởi 繁phồn 興hưng 法pháp 爾nhĩ 止chỉ 文văn 云vân 依y 體thể 起khởi 用dụng 名danh 為vi 性tánh 起khởi 起khởi 應ưng 萬vạn 差sai 故cố 曰viết 繁phồn 興hưng 今kim 古cổ 常thường 然nhiên 名danh 為vi 法pháp 爾nhĩ 既ký 云vân 今kim 古cổ 常thường 然nhiên 即tức 知tri 不bất 待đãi 別biệt 遇ngộ 外ngoại 緣duyên 牽khiên 之chi 本bổn 來lai 法pháp 爾nhĩ 常thường 起khởi 也dã 縱túng/tung 諸chư 緣duyên 互hỗ 相tương 資tư 發phát 就tựu 此thử 門môn 中trung 緣duyên 起khởi 亦diệc 成thành 性tánh 起khởi 約ước 此thử 義nghĩa 故cố 諸chư 佛Phật 常thường 普phổ 遍biến 一nhất 一nhất 塵trần 中trung 。 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 永vĩnh 無vô 休hưu 息tức 。 故cố 晉tấn 經kinh 有hữu 性tánh 起khởi 品phẩm 也dã 二nhị 緣duyên 起khởi 門môn 有hữu 二nhị 一nhất 染nhiễm 緣duyên 起khởi 二nhị 淨tịnh 緣duyên 起khởi 染nhiễm 者giả 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 中trung 全toàn 有hữu 如như 上thượng 真chân 性tánh 及cập 性tánh 所sở 起khởi 過quá 塵trần 沙sa 之chi 善thiện 法Pháp 良lương 由do 迷mê 之chi 不bất 自tự 證chứng 得đắc 便tiện 顛điên 倒đảo 遍biến 計kế 別biệt 執chấp 過quá 塵trần 沙sa 之chi 惡ác 法pháp 故cố 云vân 染nhiễm 緣duyên 也dã 釋thích 此thử 便tiện 為vi 二nhị 門môn 一nhất 無vô 始thỉ 根căn 本bổn 二nhị 展triển 轉chuyển 枝chi 末mạt 根căn 本bổn 者giả 謂vị 獨độc 頭đầu 無vô 明minh 也dã 言ngôn 獨độc 頭đầu 者giả 迷mê 本bổn 無vô 因nhân 橫hoạnh/hoành 從tùng 空không 起khởi 不bất 同đồng 餘dư 法pháp 展triển 轉chuyển 相tương 因nhân 。 此thử 復phục 有hữu 二nhị 一nhất 迷mê 真chân 二nhị 執chấp 妄vọng 迷mê 真chân 者giả 不bất 識thức 自tự 體thể 法Pháp 身thân 真chân 智trí 故cố 十Thập 地Địa 品phẩm 云vân 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 諦đế 不bất 了liễu 故cố 曰viết 無vô 明minh 執chấp 妄vọng 者giả 即tức 不bất 識thức 本bổn 自tự 身thân 心tâm 即tức 法pháp 爾nhĩ 自tự 然nhiên 。 別biệt 執chấp 妄vọng 心tâm 及cập 一nhất 切thiết 質chất 礙ngại 諸chư 法pháp 也dã 故cố 圓viên 覺giác 經Kinh 云vân 妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 。 為vi 自tự 身thân 相tướng 。 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 。 為vi 自tự 心tâm 相tướng 。 故cố 名danh 無vô 明minh 。 也dã 二nhị 展triển 轉chuyển 枝chi 末mạt 者giả 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 由do 前tiền 獨độc 頭đầu 無vô 明minh 故cố 起khởi 種chủng 種chủng 煩phiền 惱não 。 二nhị 由do 煩phiền 惱não 故cố 。 造tạo 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 三tam 由do 業nghiệp 成thành 故cố 受thọ 六lục 道đạo 種chủng 種chủng 生sanh 死tử 。 諸chư 苦khổ 果quả 故cố 佛Phật 名danh 經Kinh 云vân 獨độc 頭đầu 無vô 明minh 為vi 煩phiền 惱não 種chủng 又hựu 云vân 此thử 三tam 障chướng 者giả 。 更cánh 相tương 由do 藉tạ 。 因nhân 煩phiền 惱não 故cố 。 以dĩ 起khởi 惡ác 業nghiệp 惡ác 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 故cố 得đắc 苦khổ 果quả 。 一nhất 從tùng 無vô 明minh 起khởi 煩phiền 惱não 者giả 唯duy 說thuyết 煩phiền 惱não 麤thô 相tương/tướng 即tức 貪tham 嗔sân 癡si 謂vị 既ký 妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 。 五ngũ 蘊uẩn 為vi 自tự 身thân 心tâm 即tức 自tự 然nhiên 貪tham 一nhất 切thiết 榮vinh 樂lạc 之chi 事sự 欲dục 以dĩ 潤nhuận 之chi 嗔sân 一nhất 切thiết 違vi 情tình 之chi 境cảnh 恐khủng 損tổn 害hại 之chi 愚ngu 癡si 之chi 情tình 種chủng 種chủng 計kế 校giáo 如như 上thượng 煩phiền 惱não 皆giai 由do 執chấp 妄vọng 而nhi 起khởi 也dã 二nhị 從tùng 煩phiền 惱não 造tạo 業nghiệp 者giả 既ký 貪tham 嗔sân 猛mãnh 盛thịnh 即tức 造tạo 十thập 惡ác 等đẳng 業nghiệp 或hoặc 貪tham 來lai 生sanh 富phú 樂lạc 之chi 報báo 造tạo 諸chư 善thiện 業nghiệp 。 或hoặc 厭yếm 下hạ 苦khổ 麤thô 障chướng 欣hân 上thượng 淨tịnh 妙diệu 離ly 修tu 四tứ 禪thiền 八bát 定định 不bất 動động 業nghiệp 由do 迷mê 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 善thiện 惡ác 不bất 動động 俱câu 是thị 有hữu 漏lậu 染nhiễm 業nghiệp 也dã 三tam 從tùng 業nghiệp 受thọ 報báo 者giả 然nhiên 聲thanh 響hưởng 形hình 影ảnh 之chi 報báo 纖tiêm 毫hào 不bất 差sai 由do 前tiền 惡ác 業nghiệp 成thành 則tắc 有hữu 地địa 獄ngục 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 。 種chủng 種chủng 苦khổ 報báo 由do 前tiền 善thiện 業nghiệp 成thành 則tắc 有hữu 四tứ 洲châu 及cập 六lục 欲dục 天thiên 。 等đẳng 種chủng 種chủng 樂lạc 報báo 由do 前tiền 不bất 動động 業nghiệp 成thành 則tắc 有hữu 色sắc 界giới 四tứ 禪thiền 無vô 色sắc 四tứ 空không 等đẳng 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 之chi 報báo 所sở 受thọ 苦khổ 樂lạc 之chi 身thân 是thị 別biệt 業nghiệp 正chánh 報báo 所sở 居cư 勝thắng 劣liệt 器khí 界giới 是thị 共cộng 業nghiệp 依y 報báo 既ký 未vị 返phản 本bổn 還hoàn 源nguyên 並tịnh 非phi 究cứu 竟cánh 由do 是thị 三tam 界giới 五ngũ 道đạo 。 妙diệu 高cao 鐵thiết 圍vi 。 四tứ 海hải 七thất 金kim 日nhật 月nguyệt 水thủy 陸lục 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 萬vạn 象tượng 森sâm 羅la 丘khâu 陸lục 坑khanh 坎khảm 雜tạp 穢uế 充sung 滿mãn 十thập 方phương 。 各các 各các 差sai 別biệt 。 乃nãi 至chí 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 如như 是thị 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 品phẩm 類loại 有hữu 情tình 即tức 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 器khí 界giới 即tức 成thành 住trụ 壞hoại 空không 劫kiếp 劫kiếp 生sanh 生sanh 遷thiên 流lưu 不bất 絕tuyệt 皆giai 是thị 染nhiễm 緣duyên 起khởi 也dã 故cố 大đại 經Kinh 云vân 心tâm 如như 工công 畫họa 師sư 能năng 畫họa 諸chư 世thế 間gian 五ngũ 蘊uẩn 悉tất 從tùng 生sanh 無vô 法pháp 而nhi 不bất 造tạo 又hựu 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 經Kinh 云vân 法Pháp 身thân 流lưu 轉chuyển 五ngũ 道đạo 。 名danh 曰viết 眾chúng 生sanh 。 勝thắng 鬘man 經Kinh 云vân 不bất 染nhiễm 而nhi 染nhiễm 起khởi 信tín 論luận 云vân 無vô 明minh 熏huân 真Chân 如Như 成thành 諸chư 染nhiễm 法pháp 等đẳng 二nhị 淨tịnh 緣duyên 起khởi 者giả 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 分phần/phân 淨tịnh 二nhị 圓viên 淨tịnh 分phần/phân 淨tịnh 有hữu 三tam 一nhất 聲Thanh 聞Văn 二nhị 緣Duyên 覺Giác 三tam 權quyền 教giáo 六Lục 度Độ 菩Bồ 薩Tát 且thả 聲Thanh 聞Văn 者giả 謂vị 有hữu 眾chúng 生sanh 聞văn 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 知tri 前tiền 三tam 界giới 不bất 安an 皆giai 如như 火hỏa 宅trạch 厭yếm 患hoạn 心tâm 生sanh 欲dục 求cầu 出xuất 離ly 修tu 五ngũ 停đình 心tâm 觀quán 七thất 方phương 便tiện 等đẳng 斷đoạn 四Tứ 諦Đế 下hạ 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 得đắc 初sơ 果quả 進tiến 修tu 漸tiệm 斷đoạn 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 乃nãi 至chí 證chứng 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 即tức 四Tứ 果Quả 四tứ 向hướng 是thị 也dã 緣Duyên 覺Giác 者giả 亦diệc 由do 知tri 前tiền 三tam 界giới 過quá 患hoạn 根căn 性tánh 猛mãnh 利lợi 遇ngộ 緣duyên 見kiến 性tánh 成thành 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 於ư 中trung 有hữu 麟lân 角giác 部bộ 行hành 之chi 異dị 然nhiên 上thượng 二Nhị 乘Thừa 唯duy 除trừ 我ngã 執chấp 未vị 除trừ 法pháp 執chấp 唯duy 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 未vị 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 唯duy 證chứng 生sanh 空không 未vị 證chứng 法pháp 空không 故cố 云vân 分phần/phân 淨tịnh 權quyền 教giáo 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 者giả 聞văn 定định 五ngũ 種chủng 性tánh 定định 三tam 乘thừa 教giáo 信tín 唯duy 識thức 理lý 不bất 執chấp 我ngã 法pháp 發phát 三tam 心tâm 四tứ 願nguyện 修tu 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 斷đoạn 二nhị 障chướng 證chứng 二nhị 空không 即tức 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 若nhược 身thân 若nhược 智trí 及cập 諸chư 功công 德đức 。 并tinh 所sở 居cư 國quốc 土độ 。 也dã 言ngôn 分phần/phân 淨tịnh 者giả 以dĩ 未vị 聞văn 圓viên 頓đốn 實thật 教giáo 但đãn 守thủ 所sở 習tập 權quyền 宗tông 權quyền 宗tông 畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 實thật 。 果quả 故cố 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 假giả 使sử 有hữu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 百bách 千thiên 億ức 那na 由do 他tha 劫kiếp 。 具cụ 修tu 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 及cập 三Tam 十Thập 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 若nhược 未vị 聞văn 此thử 不bất 思tư 議nghị 大đại 威uy 德đức 法Pháp 門môn 或hoặc 時thời 聞văn 已dĩ 不bất 信tín 不bất 順thuận 不bất 悟ngộ 不bất 入nhập 不bất 得đắc 名danh 為vi 。 真chân 實thật 菩Bồ 薩Tát 即tức 知tri 若nhược 守thủ 權quyền 宗tông 定định 無vô 稱xưng 性tánh 究cứu 竟cánh 之chi 果quả 也dã 良lương 由do 但đãn 云vân 聖thánh 淨tịnh 凡phàm 不bất 淨tịnh 斷đoạn 障chướng 後hậu 方phương 淨tịnh 未vị 斷đoạn 時thời 不bất 淨tịnh 穢uế 土thổ/độ 不bất 淨tịnh 別biệt 有hữu 淨tịnh 土độ 等đẳng 故cố 云vân 分phần/phân 淨tịnh 權quyền 實thật 兩lưỡng 宗tông 不bất 同đồng 如như 大đại 疏sớ/sơ 玄huyền 談đàm 中trung 廣quảng 辨biện 也dã 二nhị 圓viên 淨tịnh 者giả 亦diệc 有hữu 二nhị 門môn 一nhất 頓đốn 悟ngộ 二nhị 漸tiệm 修tu 頓đốn 悟ngộ 者giả 翻phiên 前tiền 根căn 本bổn 無vô 明minh 也dã 謂vị 有hữu 圓viên 機cơ 聞văn 此thử 圓viên 教giáo 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。 無vô 別biệt 八bát 識thức 生sanh 滅diệt 之chi 種chủng 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 。 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 涅Niết 槃Bàn 一nhất 切thiết 國quốc 土thổ 。 染nhiễm 相tướng 本bổn 空không 無vô 非phi 淨tịnh 土độ 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 便tiện 成thành 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 見kiến 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 故cố 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 菩Bồ 薩Tát 應ưng 知tri 自tự 心tâm 念niệm 念niệm 常thường 有hữu 佛Phật 成thành 正chánh 覺giác 。 如như 自tự 心tâm 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 准chuẩn 此thử 義nghĩa 故cố 即tức 頓đốn 悟ngộ 時thời 徹triệt 於ư 法Pháp 界Giới 若nhược 自tự 若nhược 他tha 。 唯duy 見kiến 清thanh 淨tịnh 不bất 見kiến 更cánh 有hữu 染nhiễm 法pháp 也dã 既ký 不bất 迷mê 真chân 執chấp 妄vọng 故cố 云vân 翻phiên 前tiền 無vô 明minh 漸tiệm 修tu 者giả 謂vị 雖tuy 圓viên 頓đốn 悟ngộ 解giải 而nhi 多đa 劫kiếp 已dĩ 成thành 顛điên 倒đảo 妄vọng 執chấp 習tập 已dĩ 性tánh 成thành 難nạn/nan 為vi 頓đốn 盡tận 故cố 須tu 背bối/bội 習tập 修tu 行hành 契khế 合hợp 本bổn 性tánh 此thử 復phục 有hữu 二nhị 一nhất 離ly 過quá 二nhị 成thành 德đức 離ly 過quá 者giả 翻phiên 前tiền 展triển 轉chuyển 枝chi 末mạt 三tam 障chướng 也dã 既ký 自tự 識thức 真chân 淨tịnh 法Pháp 身thân 靈linh 鑒giám 真chân 心tâm 即tức 不bất 妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 。 緣duyên 慮lự 之chi 軀khu 本bổn 因nhân 煩phiền 惱não 而nhi 為vi 此thử 身thân 既ký 不bất 認nhận 此thử 身thân 即tức 貪tham 嗔sân 自tự 息tức 貪tham 嗔sân 既ký 息tức 即tức 不bất 造tạo 業nghiệp 既ký 無vô 有hữu 業nghiệp 即tức 無vô 三tam 界giới 六lục 道đạo 苦khổ 樂lạc 之chi 報báo 故cố 云vân 離ly 過quá 也dã 言ngôn 成thành 德đức 者giả 既ký 無vô 障chướng 惱não 則tắc 一nhất 向hướng 稱xưng 性tánh 修tu 行hành 顯hiển 發phát 性tánh 上thượng 塵trần 沙sa 功công 德đức 妙diệu 用dụng 然nhiên 非phi 謂vị 先tiên 離ly 過quá 盡tận 然nhiên 後hậu 成thành 德đức 即tức 心tâm 境cảnh 離ly 過quá 之chi 時thời 即tức 稱xưng 性tánh 念niệm 念niệm 圓viên 修tu 萬vạn 行hạnh 念niệm 念niệm 圓viên 成thành 萬vạn 德đức 故cố 雖tuy 初sơ 發phát 心tâm 便tiện 同đồng 正chánh 覺giác 而nhi 不bất 礙ngại 行hành 布bố 行hành 位vị 歷lịch 然nhiên 然nhiên 且thả 行hàng 行hàng 交giao 參tham 位vị 位vị 融dung 攝nhiếp 因nhân 該cai 果quả 海hải 果quả 徹triệt 因nhân 源nguyên 斷đoạn 障chướng 即tức 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 同đồng 體thể 普phổ 斷đoạn 成thành 佛Phật 即tức 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 同đồng 體thể 普phổ 成thành 故cố 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 如Như 來Lai 成thành 正chánh 覺giác 。 時thời 普phổ 見kiến 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 成thành 正chánh 覺giác 普phổ 見kiến 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 此thử 圓viên 教giáo 中trung 四tứ 十thập 二nhị 位vị 若nhược 賢hiền 若nhược 聖thánh 若nhược 心tâm 若nhược 境cảnh 若nhược 依y 若nhược 正chánh 若nhược 人nhân 若nhược 法pháp 並tịnh 是thị 圓viên 淨tịnh 緣duyên 起khởi 之chi 法pháp 。 也dã 言ngôn 緣duyên 起khởi 者giả 由do 本bổn 因nhân 中trung 聞văn 圓viên 教giáo 信tín 圓viên 法pháp 發phát 圓viên 解giải 起khởi 圓viên 行hành 圓viên 除trừ 諸chư 障chướng 圓viên 證chứng 法Pháp 界Giới 既ký 藉tạ 此thử 諸chư 緣duyên 修tu 證chứng 故cố 言ngôn 緣duyên 起khởi 證chứng 時thời 即tức 見kiến 凡phàm 聖thánh 皆giai 然nhiên 故cố 言ngôn 圓viên 淨tịnh 故cố 大đại 經Kinh 云vân 若nhược 人nhân 欲dục 了liễu 知tri 三tam 世thế 一nhất 切thiết 佛Phật 。 應ưng 觀quán 法Pháp 界Giới 性tánh 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 造tạo 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 佛Phật 種chủng 從tùng 緣duyên 起khởi 。 起khởi 信tín 論luận 云vân 真Chân 如Như 熏huân 無vô 明minh 成thành 諸chư 淨tịnh 法pháp 統thống 而nhi 言ngôn 之chi 則tắc 淨tịnh 緣duyên 起khởi 門môn 翻phiên 前tiền 染nhiễm 緣duyên 起khởi 門môn 以dĩ 合hợp 前tiền 性tánh 起khởi 門môn 也dã 然nhiên 此thử 華hoa 嚴nghiêm 圓viên 宗tông 具cụ 別biệt 教giáo 一Nhất 乘Thừa 同đồng 教giáo 一Nhất 乘Thừa 二nhị 義nghĩa 上thượng 性tánh 起khởi 門môn 即tức 別biệt 教giáo 義nghĩa 逈huýnh 異dị 諸chư 教giáo 故cố 上thượng 緣duyên 起khởi 門môn 即tức 同đồng 教giáo 義nghĩa 普phổ 攝nhiếp 諸chư 教giáo 故cố 大đại 疏sớ/sơ 玄huyền 談đàm 全toàn 揀giản 全toàn 収thâu 全toàn 揀giản 諸chư 宗tông 即tức 別biệt 教giáo 性tánh 起khởi 義nghĩa 全toàn 収thâu 諸chư 宗tông 即tức 同đồng 教giáo 緣duyên 起khởi 義nghĩa 然nhiên 約ước 機cơ 約ước 法pháp 故cố 開khai 二nhị 門môn 既ký 入nhập 法pháp 融dung 通thông 二nhị 亦diệc 交giao 徹triệt 二nhị 門môn 不bất 二nhị 統thống 為vi 華hoa 嚴nghiêm 圓viên 宗tông 所sở 顯hiển 真chân 界giới 生sanh 起khởi 萬vạn 法pháp 之chi 義nghĩa 門môn 也dã 二nhị 明minh 包bao 遍biến 離ly 情tình 者giả 疏sớ/sơ 包bao 空không 有hữu 而nhi 絕tuyệt 相tương/tướng 入nhập 言ngôn 象tượng 而nhi 無vô 迹tích 上thượng 句cú 包bao 含hàm 所sở 詮thuyên 法pháp 下hạ 句cú 遍biến 能năng 詮thuyên 教giáo 又hựu 含hàm 者giả 亦diệc 含hàm 能năng 詮thuyên 遍biến 者giả 亦diệc 遍biến 所sở 詮thuyên 文văn 影ảnh 略lược 也dã 言ngôn 包bao 空không 有hữu 者giả 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 包bao 虗hư 空không 及cập 萬vạn 法pháp 有hữu 謂vị 性tánh 雖tuy 包bao 空không 而nhi 性tánh 非phi 空không 空không 融dung 同đồng 性tánh 是thị 絕tuyệt 空không 相tướng 性tánh 雖tuy 包bao 有hữu 而nhi 性tánh 非phi 有hữu 有hữu 融dung 同đồng 性tánh 是thị 絕tuyệt 有hữu 相tương/tướng 性tánh 若nhược 是thị 空không 是thị 有hữu 則tắc 不bất 能năng 包bao 空không 包bao 有hữu 良lương 由do 性tánh 非phi 空không 有hữu 故cố 能năng 包bao 空không 有hữu 也dã 非phi 有hữu 包bao 有hữu 如như 老lão 子tử 云vân 當đương 其kỳ 無vô 有hữu 器khí 之chi 用dụng 故cố 知tri 有hữu 若nhược 實thật 有hữu 即tức 礙ngại 於ư 空không 空không 若nhược 斷đoạn 空không 則tắc 礙ngại 於ư 有hữu 良lương 由do 真chân 界giới 包bao 之chi 有hữu 成thành 幻huyễn 有hữu 必tất 不bất 礙ngại 空không 空không 即tức 真chân 空không 必tất 不bất 礙ngại 有hữu 既ký 空không 有hữu 存tồn 泯mẫn 無vô 礙ngại 故cố 真chân 界giới 雙song 包bao 而nhi 絕tuyệt 相tương/tướng 也dã 二nhị 即tức 一nhất 體thể 而nhi 說thuyết 空không 有hữu 謂vị 性tánh 無vô 一nhất 物vật 即tức 名danh 包bao 空không 而nhi 靈linh 心tâm 不bất 昧muội 即tức 絕tuyệt 空không 相tướng 性tánh 具cụ 萬vạn 德đức 即tức 名danh 包bao 有hữu 德đức 皆giai 是thị 性tánh 即tức 絕tuyệt 有hữu 相tương/tướng 如như 瑩oánh 淨tịnh 明minh 鏡kính 空không 無vô 一nhất 物vật 是thị 名danh 含hàm 空không 而nhi 明minh 鑒giám 朗lãng 徹triệt 故cố 絕tuyệt 空không 相tướng 明minh 鏡kính 本bổn 具cụ 能năng 現hiện 眾chúng 像tượng 之chi 德đức 是thị 名danh 包bao 有hữu 能năng 現hiện 即tức 是thị 明minh 鏡kính 故cố 絕tuyệt 有hữu 相tương/tướng 以dĩ 喻dụ 對đối 法pháp 義nghĩa 自tự 分phân 明minh 問vấn 文văn 云vân 絕tuyệt 相tương/tướng 者giả 為vi 絕tuyệt 空không 有hữu 之chi 相tướng 為vi 絕tuyệt 真chân 界giới 之chi 相tướng 答đáp 相tương/tướng 之chi 極cực 也dã 極cực 於ư 空không 有hữu 但đãn 於ư 真chân 界giới 而nhi 絕tuyệt 空không 有hữu 之chi 相tướng 即tức 真chân 界giới 當đương 體thể 便tiện 是thị 絕tuyệt 相tương/tướng 也dã 言ngôn 入nhập 言ngôn 象tượng 而nhi 無vô 跡tích 者giả 言ngôn 象tượng 之chi 義nghĩa 下hạ 文văn 廣quảng 辨biện 此thử 明minh 真chân 性tánh 不bất 離ly 言ngôn 教giáo 之chi 中trung 然nhiên 且thả 絕tuyệt 蹤tung 跡tích 也dã 如như 水thủy 遍biến 入nhập 諸chư 波ba 無vô 別biệt 水thủy 相tương/tướng 不bất 同đồng 人nhân 入nhập 屋ốc 中trung 別biệt 有hữu 人nhân 相tương/tướng 故cố 曉hiểu 公công 起khởi 信tín 疏sớ/sơ 序tự 云vân 玄huyền 之chi 又hựu 玄huyền 豈khởi 出xuất 萬vạn 象tượng 之chi 表biểu 寂tịch 之chi 又hựu 寂tịch 猶do 在tại 百bách 家gia 之chi 談đàm 此thử 證chứng 入nhập 言ngôn 象tượng 也dã 非phi 象tượng 表biểu 也dã 五ngũ 目mục 不bất 能năng 覩đổ 其kỳ 容dung 在tại 言ngôn 裏lý 也dã 四tứ 辯biện 莫mạc 能năng 談đàm 其kỳ 狀trạng 此thử 證chứng 而nhi 無vô 跡tích 也dã 大đại 經Kinh 云vân 法pháp 性tánh 遍biến 在tại 一nhất 切thiết 處xứ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 及cập 國quốc 土độ 三tam 世thế 悉tất 在tại 無vô 有hữu 餘dư (# 遍biến 入nhập 也dã )# 亦diệc 無vô 形hình 相tướng 。 而nhi 可khả 得đắc (# 無vô 跡tích 也dã )# 三tam 妙diệu 用dụng 自tự 在tại 者giả 疏sớ/sơ 妙diệu 有hữu 至chí 交giao 映ánh 是thị 妙diệu 有hữu 得đắc 之chi 而nhi 不bất 有hữu 真chân 空không 得đắc 之chi 而nhi 不bất 空không 者giả 不bất 見kiến 真chân 界giới 之chi 人nhân 聞văn 說thuyết 三tam 乘thừa 因nhân 果quả 則tắc 起khởi 心tâm 取thủ 相tương/tướng 而nhi 求cầu 聞văn 說thuyết 諸chư 法pháp 。 皆giai 空không 則tắc 不bất 喜hỷ 化hóa 生sanh 嚴nghiêm 土thổ/độ 若nhược 得đắc 真chân 界giới 即tức 知tri 一nhất 切thiết 皆giai 同đồng 真chân 界giới 不bất 空không 不bất 有hữu 也dã 於ư 有hữu 處xứ 見kiến 之chi (# 之chi 字tự 指chỉ 於ư 真chân 界giới )# 有hữu 則tắc 與dữ 之chi 不bất 異dị 故cố 有hữu 即tức 不bất 有hữu 於ư 空không 處xứ 見kiến 之chi 空không 則tắc 與dữ 之chi 不bất 異dị 故cố 空không 即tức 不bất 空không 不bất 空không 故cố 自tự 然nhiên 不bất 失thất 修tu 行hành 不bất 有hữu 故cố 自tự 然nhiên 不bất 取thủ 於ư 。 相tương/tướng 也dã 生sanh 滅diệt 得đắc 之chi 而nhi 真chân 常thường 者giả 生sanh 滅diệt 之chi 法pháp 。 不bất 出xuất 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 及cập 依y 他tha 緣duyên 起khởi 若nhược 得đắc 真chân 界giới 即tức 知tri 遍biến 計kế 如như 繩thằng 上thượng 蛇xà 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 全toàn 是thị 麻ma 繩thằng 既ký 無vô 法pháp 可khả 生sanh 可khả 滅diệt 但đãn 是thị 圓viên 成thành 真chân 常thường 也dã 依y 他tha 無vô 性tánh 攬lãm 緣duyên 而nhi 起khởi 故cố 即tức 生sanh 無vô 生sanh 即tức 滅diệt 無vô 。 滅diệt 如như 繩thằng 無vô 自tự 性tánh 全toàn 是thị 於ư 麻ma 故cố 依y 他tha 即tức 圓viên 成thành 真chân 常thường 也dã 況huống 三tam 性tánh 皆giai 無vô 性tánh 但đãn 是thị 法Pháp 界Giới 真chân 常thường 居cư 然nhiên 可khả 見kiến 然nhiên 此thử 宗tông 云vân 依y 他tha 不bất 唯duy 依y 眾chúng 緣duyên 之chi 他tha 全toàn 依y 真chân 界giới 而nhi 起khởi 為vi 依y 他tha 也dã 設thiết 假giả 因nhân 緣duyên 因nhân 緣duyên 亦diệc 依y 真chân 界giới 故cố 關quan 鍵kiện 中trung 說thuyết 法Pháp 界giới 起khởi 諸chư 法pháp 時thời 有hữu 性tánh 起khởi 門môn 及cập 緣duyên 起khởi 門môn 言ngôn 緣duyên 起khởi 得đắc 之chi 而nhi 交giao 暎ánh 者giả 先tiên 約ước 義nghĩa 緣duyên 起khởi 相tương/tướng 由do 後hậu 約ước 法pháp 也dã 塵trần 沙sa 法pháp 數số 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 緣duyên 起khởi 故cố 緣duyên 起khởi 之chi 法pháp 。 皆giai 含hàm 寂tịch 照chiếu 如như 覩đổ 一nhất 塵trần 既ký 全toàn 是thị 法Pháp 界Giới 即tức 寂tịch 照chiếu 具cụ 足túc 如như 鏡kính 明minh 而nhi 復phục 淨tịnh 故cố 能năng 現hiện 多đa 鏡kính 入nhập 已dĩ 一nhất 中trung 此thử 一nhất 鏡kính 又hựu 入nhập 多đa 鏡kính 之chi 內nội 交giao 相tương/tướng 映ánh 入nhập 一nhất 鏡kính 既ký 爾nhĩ 餘dư 鏡kính 皆giai 然nhiên 一nhất 塵trần 既ký 同đồng 法Pháp 界Giới 寂tịch 而nhi 又hựu 照chiếu 故cố 能năng 含hàm 一nhất 切thiết 法pháp 入nhập 已dĩ 一nhất 中trung 此thử 一nhất 塵trần 又hựu 入nhập 一nhất 切thiết 法pháp 。 中trung 交giao 相tương/tướng 映ánh 入nhập 一nhất 塵trần 既ký 爾nhĩ 一nhất 切thiết 皆giai 然nhiên 。 重trùng 重trùng 交giao 映ánh 而nhi 無vô 盡tận 也dã 皆giai 由do 真chân 界giới 故cố 爾nhĩ 。

△# 我ngã 佛Phật 得đắc 之chi 妙diệu 踐tiễn 真chân 覺giác 。

△# 廓khuếch 淨tịnh 塵trần 習tập 。

△# 寂tịch 寥liêu 於ư 萬vạn 化hóa 之chi 域vực 動động 用dụng 於ư 一nhất 虗hư 之chi 中trung 。

△# 融dung 身thân 剎sát 以dĩ 相tương/tướng 含hàm 流lưu 聲thanh 光quang 以dĩ 遐hà 燭chúc 。

第đệ 二nhị 我ngã 佛Phật 得đắc 之chi 妙diệu 踐tiễn 真chân 覺giác 下hạ 約ước 人nhân 以dĩ 顯hiển 文văn 中trung 二nhị 初sơ 約ước 佛Phật 顯hiển 後hậu 約ước 王vương 顯hiển 初sơ 中trung 三tam 一nhất 智trí 德đức 二nhị 斷đoạn 德đức 三tam 恩ân 德đức 今kim 初sơ 妙diệu 踐tiễn 真chân 覺giác 者giả 踐tiễn 謂vị 履lý 踐tiễn 真chân 覺giác 即tức 清thanh 淨tịnh 本bổn 覺giác 故cố 妙diệu 嚴nghiêm 品phẩm 云vân 已dĩ 踐tiễn 如Như 來Lai 普phổ 光quang 明minh 地địa 彼bỉ 歎thán 菩Bồ 薩Tát 履lý 踐tiễn 佛Phật 境cảnh 今kim 明minh 如Như 來Lai 履lý 踐tiễn 淨tịnh 覺giác 深thâm 淺thiển 不bất 同đồng 但đãn 引dẫn 之chi 以dĩ 證chứng 踐tiễn 字tự 依y 起khởi 信tín 論luận 覺giác 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 者giả 本bổn 覺giác 二nhị 者giả 始thỉ 覺giác 三tam 者giả 究cứu 竟cánh 覺giác 言ngôn 本bổn 覺giác 者giả 論luận 云vân 謂vị 心tâm 體thể 離ly 念niệm 離ly 念niệm 相tương/tướng 者giả 等đẳng 虗hư 空không 界giới 無vô 所sở 不bất 遍biến 。 法Pháp 界Giới 一nhất 相tướng 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 依y 此thử 法Pháp 身thân 說thuyết 名danh 本bổn 覺giác 既ký 是thị 法Pháp 身thân 之chi 覺giác 理lý 非phi 新tân 成thành 故cố 名danh 本bổn 覺giác 二nhị 始thỉ 覺giác 者giả 依y 本bổn 覺giác 立lập 以dĩ 有hữu 不bất 覺giác 故cố 謂vị 此thử 心tâm 體thể 隨tùy 無vô 明minh 緣duyên 動động 作tác 妄vọng 念niệm 故cố 論luận 云vân 依y 於ư 本bổn 覺giác 而nhi 有hữu 不bất 覺giác 依y 不bất 覺giác 故cố 說thuyết 有hữu 始thỉ 覺giác 由do 本bổn 覺giác 內nội 熏huân 力lực 故cố 漸tiệm 有hữu 微vi 覺giác 厭yếm 求cầu 乃nãi 至chí 究cứu 竟cánh 。 還hoàn 同đồng 本bổn 覺giác 故cố 論luận 云vân 不bất 覺giác 隨tùy 染nhiễm 生sanh 智trí 淨tịnh 相tương/tướng 即tức 此thử 始thỉ 覺giác 也dã 三tam 究cứu 竟cánh 覺giác 者giả 此thử 明minh 始thỉ 覺giác 心tâm 源nguyên 時thời 染nhiễm 緣duyên 都đô 盡tận 始thỉ 本bổn 不bất 殊thù 平bình 等đẳng 離ly 言ngôn 離ly 言ngôn 絕tuyệt 慮lự 蕭tiêu 焉yên 無vô 寄ký 以dĩ 始thỉ 本bổn 無vô 二nhị 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 是thị 則tắc 覺giác 心tâm 源nguyên 故cố 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 不bất 覺giác 心tâm 源nguyên 非phi 究cứu 竟cánh 覺giác 不bất 名danh 真chân 覺giác 是thị 究cứu 竟cánh 覺giác 故cố 名danh 真chân 覺giác 見kiến 始thỉ 本bổn 異dị 不bất 名danh 妙diệu 踐tiễn 達đạt 無vô 二nhị 故cố 方phương 名danh 妙diệu 踐tiễn 眾chúng 生sanh 不bất 悟ngộ 真chân 界giới 履lý 踐tiễn 六lục 塵trần 五ngũ 欲dục 如Như 來Lai 契khế 合hợp 本bổn 源nguyên 故cố 踐tiễn 真chân 覺giác 成thành 聖thánh 德đức 也dã 佛Phật 是thị 覺giác 者giả 即tức 指chỉ 於ư 人nhân 真chân 覺giác 是thị 所sở 踐tiễn 之chi 覺giác 即tức 指chỉ 於ư 法pháp 若nhược 以dĩ 人nhân 契khế 法pháp 能năng 所sở 不bất 忘vong 雖tuy 踐tiễn 不bất 名danh 為vi 妙diệu 今kim 得đắc 真chân 界giới 融dung 之chi 能năng 所sở 契khế 合hợp 故cố 名danh 妙diệu 踐tiễn 二nhị 斷đoạn 德đức 者giả 疏sớ/sơ 廓khuếch 淨tịnh 塵trần 習tập 即tức 障chướng 無vô 不bất 寂tịch 也dã 廓khuếch 謂vị 空không 廓khuếch 淨tịnh 謂vị 清thanh 淨tịnh 塵trần 謂vị 障chướng 垢cấu 即tức 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 障chướng 也dã 然nhiên 二nhị 障chướng 從tùng 麤thô 至chí 細tế 有hữu 三tam 一nhất 現hiện 行hành 二nhị 種chủng 子tử 三tam 習tập 氣khí 習tập 氣khí 微vi 細tế 難nạn/nan 除trừ 尚thượng 皆giai 廓khuếch 淨tịnh 況huống 種chủng 現hiện 耶da 大đại 疏sớ/sơ 云vân 蕩đãng 無vô 纖tiêm 塵trần 斷đoạn 障chướng 之chi 義nghĩa 下hạ 文văn 有hữu 釋thích 三tam 恩ân 德đức 疏sớ/sơ 寂tịch 寥liêu 至chí 遐hà 燭chúc 寂tịch 寥liêu 於ư 萬vạn 化hóa 之chi 域vực 動động 用dụng 於ư 一nhất 虗hư 之chi 中trung 者giả 上thượng 句cú 用dụng 而nhi 常thường 寂tịch 下hạ 句cú 寂tịch 而nhi 常thường 用dụng 寂tịch 者giả 無vô 聲thanh 寥liêu 者giả 無vô 色sắc 萬vạn 化hóa 者giả 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 從tùng 緣duyên 假giả 有hữu 如như 幻huyễn 化hóa 也dã 域vực 者giả 彊cường/cưỡng/cương 域vực 一nhất 虗hư 者giả 即tức 一nhất 真chân 虗hư 寂tịch 也dã 融dung 身thân 剎sát 以dĩ 相tương/tướng 含hàm 者giả 依y 正chánh 無vô 礙ngại 也dã 然nhiên 依y 正chánh 交giao 徹triệt 義nghĩa 有hữu 六lục 句cú 一nhất 依y 內nội 現hiện 依y 謂vị 塵trần 含hàm 世thế 界giới 現hiện 相tướng 品phẩm 云vân 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 數số 。 如như 是thị 諸chư 剎sát 土độ 能năng 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 一nhất 一nhất 塵trần 中trung 。 現hiện 也dã 二nhị 正chánh 內nội 現hiện 正chánh 謂vị 毛mao 孔khổng 中trung 現hiện 佛Phật 經Kinh 云vân 如Như 來Lai 於ư 一nhất 毛mao 孔khổng 中trung 。 一nhất 切thiết 剎sát 塵trần 諸chư 佛Phật 坐tọa 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 會hội 。 共cộng 圍vi 繞nhiễu 演diễn 說thuyết 普phổ 賢hiền 之chi 勝thắng 行hành 也dã 三tam 正chánh 內nội 現hiện 依y 謂vị 毛mao 孔khổng 中trung 現hiện 剎sát 僧Tăng 祇kỳ 品phẩm 云vân 於ư 一nhất 微vi 細tế 毛mao 孔khổng 中trung 不bất 可khả 說thuyết 剎sát 次thứ 第đệ 入nhập 毛mao 孔khổng 能năng 受thọ 彼bỉ 諸chư 剎sát 諸chư 剎sát 不bất 能năng 遍biến 毛mao 孔khổng 四tứ 依y 內nội 現hiện 正chánh 謂vị 塵trần 中trung 現hiện 佛Phật 下hạ 文văn 云vân 於ư 一nhất 塵trần 中trung 塵trần 數số 佛Phật 。 各các 處xứ 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 會hội 中trung 。 無vô 盡tận 法Pháp 界Giới 塵trần 亦diệc 然nhiên 。 深thâm 信tín 諸chư 佛Phật 皆giai 充sung 滿mãn 。 五ngũ 依y 內nội 現hiện 依y 正chánh 謂vị 塵trần 中trung 現hiện 佛Phật 身thân 及cập 剎sát 經Kinh 云vân 一nhất 一nhất 塵trần 中trung 。 無vô 盡tận 身thân 復phục 現hiện 種chủng 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 剎sát 六lục 正chánh 內nội 現hiện 依y 正chánh 謂vị 毛mao 孔khổng 中trung 現hiện 全toàn 佛Phật 身thân 及cập 剎sát 經Kinh 云vân 一nhất 毛mao 孔khổng 內nội 難nan 思tư 剎sát 等đẳng 微vi 塵trần 數số 種chủng 種chủng 住trụ 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 遍biến 照chiếu 尊tôn 在tại 眾chúng 會hội 中trung 而nhi 說thuyết 法Pháp 五ngũ 六lục 二nhị 句cú 具cụ 彰chương 相tương/tướng 即tức 相tương/tướng 入nhập 方phương 成thành 融dung 身thân 剎sát 也dã 言ngôn 相tương/tướng 含hàm 者giả 以dĩ 稱xưng 性tánh 故cố 隨tùy 舉cử 其kỳ 一nhất 必tất 全toàn 收thu 一nhất 切thiết 也dã 疏sớ/sơ 流lưu 聲thanh 光quang 以dĩ 遐hà 燭chúc 者giả 即tức 流lưu 布bố 聲thanh 教giáo 之chi 光quang 也dã 故cố 十Thập 地Địa 論luận 有hữu 教giáo 光quang 智trí 光quang 也dã 亦diệc 可khả 聲thanh 是thị 聲thanh 教giáo 光quang 是thị 光quang 明minh 故cố 大đại 經Kinh 云vân 佛Phật 放phóng 光quang 明minh 。 遍biến 世thế 間gian 照chiếu 耀diệu 十thập 方phương 諸chư 國quốc 土độ 。 演diễn 不bất 思tư 議nghị 廣quảng 大đại 法pháp 永vĩnh 破phá 眾chúng 生sanh 癡si 惑hoặc 闇ám 遐hà 者giả 遠viễn 也dã 燭chúc 者giả 照chiếu 也dã 十thập 方phương 剎sát 土độ 。 機cơ 感cảm 即tức 聞văn 不bất 局cục 三Tam 千Thiên 界Giới 內nội 故cố 云vân 遐hà 燭chúc 也dã 。

△# 我ngã 皇hoàng 得đắc 之chi 靈linh 鑒giám 虗hư 極cực 保bảo 合hợp 大đại 和hòa 聖thánh 文văn 掩yểm 於ư 百bách 王vương 淳thuần 風phong 吹xuy 於ư 萬vạn 國quốc 敷phu 玄huyền 化hóa 以dĩ 覺giác 夢mộng 垂thùy 天thiên 真chân 以dĩ 性tánh 情tình 。

我ngã 皇hoàng 得đắc 之chi 至chí 性tánh 情tình 者giả 第đệ 二nhị 約ước 王vương 顯hiển 也dã 當đương 時thời 即tức 德đức 宗tông 皇hoàng 帝đế 靈linh 鑒giám 虗hư 極cực 者giả 謂vị 英anh 靈linh 鑒giám 達đạt 虗hư 無vô 太thái 極cực 之chi 道đạo 也dã 靈linh 鑒giám 智trí 也dã 虗hư 極cực 理lý 也dã 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 保bảo 合hợp 大đại 和hòa 者giả 周chu 易dị 乾can/kiền/càn 卦# 彖# 辭từ 云vân 乾can/kiền/càn 道đạo 變biến 化hóa 各các 正chánh 性tánh 命mạng 保bảo 合hợp 大đại 和hòa 乃nãi 利lợi 貞trinh 謂vị 無vô 為vi 而nhi 化hóa 上thượng 順thuận 於ư 天thiên 下hạ 合hợp 於ư 人nhân 故cố 聖thánh 人nhân 無vô 心tâm 以dĩ 百bá 姓tánh 心tâm 為vi 心tâm 既ký 德đức 合hợp 天thiên 地địa 中trung 應ưng 人nhân 倫luân 反phản 朴phác 還hoàn 淳thuần 三tam 才tài 一nhất 貫quán 為vi 大đại 和hòa 也dã 和hòa 為vi 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 禮lễ 記ký 云vân 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 天thiên 地địa 同đồng 和hòa 大đại 禮lễ 與dữ 天thiên 地địa 同đồng 節tiết 論luận 語ngữ 云vân 用dụng 和hòa 為vi 貴quý 以dĩ 禮lễ 節tiết 之chi 意ý 取thủ 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 備bị 也dã 聖thánh 文văn 掩yểm 於ư 百bách 王vương 者giả 約ước 時thời 竪thụ 論luận 德đức 超siêu 三tam 古cổ 也dã 上thượng 古cổ 三tam 皇hoàng 中trung 古cổ 五ngũ 帝đế 下hạ 古cổ 三tam 王vương 文văn 謂vị 經kinh 綸luân 天thiên 地địa 故cố 周chu 易dị 云vân 觀quán 乎hồ 天thiên 文văn 以dĩ 察sát 時thời 變biến 觀quán 乎hồ 人nhân 文văn 以dĩ 化hóa 成thành 天thiên 下hạ 君quân 臣thần 父phụ 子tử 。 尊tôn 卑ty 上thượng 下hạ 。 謂vị 之chi 人nhân 文văn 此thử 則tắc 德đức 宗tông 聖thánh 文văn 明minh 著trước 也dã 淳thuần 風phong 吹xuy 於ư 萬vạn 國quốc 者giả 約ước 處xứ 橫hoạnh/hoành 說thuyết 道Đạo 貫quán 萬vạn 邦bang 也dã 謂vị 淳thuần 朴phác 之chi 風phong 萬vạn 國quốc 遍biến 布bố 如như 春xuân 風phong 一nhất 舉cử 百bách 卉hủy 芳phương 菲# 故cố 有hữu 詩thi 云vân 唯duy 有hữu 春xuân 風phong 無vô 厚hậu 薄bạc 貧bần 家gia 桃đào 李# 也dã 成thành 陰ấm 言ngôn 敷phu 玄huyền 化hóa 以dĩ 覺giác 夢mộng 者giả 謂vị 敷phu 暢sướng 玄huyền 妙diệu 佛Phật 法Pháp 風phong 化hóa 教giáo 令linh 警cảnh 覺giác 眾chúng 生sanh 無vô 明minh 。 大đại 夢mộng 故cố 大đại 經Kinh 云vân 譬thí 如như 闇ám 中trung 寶bảo 無vô 燈đăng 不bất 可khả 見kiến 佛Phật 法pháp 無vô 人nhân 說thuyết 雖tuy 慧tuệ 莫mạc 能năng 了liễu 即tức 令linh 悟ngộ 真chân 性tánh 永vĩnh 斷đoạn 無vô 明minh 。 也dã 言ngôn 垂thùy 天thiên 真chân 以dĩ 性tánh 情tình 者giả 禮lễ 記ký 云vân 人nhân 生sanh 而nhi 靜tĩnh 天thiên 之chi 性tánh 也dã 感cảm 物vật 而nhi 動động 性tánh 之chi 欲dục 也dã 欲dục 即tức 情tình 欲dục 若nhược 以dĩ 情tình 情tình 於ư 性tánh 性tánh 則tắc 妄vọng 動động 為vi 情tình 若nhược 以dĩ 性tánh 性tánh 於ư 情tình 情tình 則tắc 真chân 靜tĩnh 為vi 性tánh 今kim 垂thùy 無vô 為vi 之chi 化hóa 令linh 息tức 妄vọng 動động 之chi 欲dục 情tình 合hợp 於ư 天thiên 真chân 之chi 靜tĩnh 性tánh 也dã 。

△# 是thị 知tri 不bất 有hữu 太thái 虗hư 曷hạt 展triển 無vô 涯nhai 之chi 照chiếu 不bất 有hữu 真chân 界giới 豈khởi 淨tịnh 等đẳng 空không 之chi 心tâm 。

三tam 法pháp 喻dụ 結kết 歎thán 者giả 疏sớ/sơ 是thị 知tri 不bất 有hữu 太thái 虗hư 至chí 等đẳng 空không 之chi 心tâm 是thị 喻dụ 中trung 空không 無vô 日nhật 而nhi 不bất 顯hiển (# 如như 黑hắc 月nguyệt 夜dạ 行hành 不bất 敢cảm 動động 步bộ 及cập 乎hồ 日nhật 出xuất 方phương 知tri 本bổn 空không )# 日nhật 無vô 空không 而nhi 不bất 舒thư (# 若nhược 遇ngộ 日nhật 有hữu 物vật 遮già 障chướng 日nhật 即tức 不bất 舒thư 要yếu 得đắc 空không 無vô 雲vân 翳ế 日nhật 始thỉ 還hoàn 照chiếu )# 故cố 空không 日nhật 互hỗ 相tương 假giả 也dã 理lý 實thật 日nhật 照chiếu 亦diệc 有hữu 分phần/phân 量lượng 但đãn 取thủ 人nhân 間gian 目mục 覩đổ 不bất 及cập 故cố 曰viết 無vô 涯nhai 大đại 經Kinh 云vân 譬thí 如như 孟# 夏hạ 月nguyệt 空không 淨tịnh 無vô 雲vân 翳ế 赫hách 日nhật 揚dương 光quang 輝huy 十thập 方phương 靡mĩ 不bất 照chiếu 法pháp 中trung 真chân 界giới 與dữ 等đẳng 空không 之chi 心tâm 亦diệc 然nhiên 若nhược 無vô 真chân 界giới 何hà 以dĩ 展triển 心tâm 智trí 若nhược 無vô 心tâm 智trí 何hà 以dĩ 緣duyên 真chân 界giới 三tam 昧muội 經Kinh 云vân 等đẳng 空không 不bất 動động 智trí 也dã 。

△# 大đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 者giả 即tức 窮cùng 斯tư 旨chỉ 趣thú 盡tận 其kỳ 源nguyên 流lưu 。

△# 故cố 恢khôi 廓khuếch 宏hoành 遠viễn 包bao 納nạp 冲# 邃thúy 不bất 可khả 得đắc 而nhi 思tư 議nghị 矣hĩ 。

大đại 方Phương 廣Quảng 下hạ 第đệ 二nhị 別biệt 歎thán 此thử 經Kinh 以dĩ 申thân 旨chỉ 趣thú 文văn 中trung 三tam 一nhất 標tiêu 歎thán 二nhị 釋thích 歎thán 三tam 結kết 歎thán 今kim 初sơ 斯tư 者giả 指chỉ 如như 上thượng 融dung 攝nhiếp 旨chỉ 趣thú 也dã 良lương 由do 窮cùng 此thử 融dung 攝nhiếp 旨chỉ 趣thú 故cố 得đắc 恢khôi 廓khuếch 宏hoành 遠viễn 等đẳng 恢khôi 謂vị 曠khoáng 蕩đãng 廓khuếch 空không 也dã 宏hoành 大đại 也dã 今kim 云vân 宏hoành 遠viễn 則tắc 周chu 遍biến 義nghĩa 包bao 納nạp 則tắc 含hàm 容dung 義nghĩa 即tức 當đương 法Pháp 界Giới 觀quán 中trung 第đệ 三tam 周chu 遍biến 含hàm 容dung 觀quán 也dã 冲# 謂vị 冲# 深thâm 邃thúy 謂vị 幽u 邃thúy 即tức 遍biến 容dung 二nhị 門môn 皆giai 稱xưng 理lý 深thâm 邃thúy 難nan 見kiến 也dã 不bất 可khả 得đắc 而nhi 思tư 議nghị 者giả 謂vị 理lý 深thâm 事sự 廣quảng 俱câu 不bất 思tư 議nghị 況huống 一nhất 多đa 即tức 入nhập 故cố 宜nghi 詞từ 喪táng 慮lự 絕tuyệt 故cố 龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 判phán 維duy 摩ma 經kinh 為vi 小tiểu 不bất 思tư 議nghị 經kinh (# 芥giới 納nạp 須Tu 彌Di 毛mao 吞thôn 巨cự 海hải )# 指chỉ 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 為vi 大đại 不bất 思tư 議nghị 經kinh (# 塵trần 含hàm 法Pháp 界Giới 念niệm 攝nhiếp 僧Tăng 祇kỳ )# 此thử 有hữu 四tứ 義nghĩa 下hạ 解giải 品phẩm 題đề 中trung 當đương 廣quảng 明minh 之chi 。

△# 指chỉ 其kỳ 源nguyên 也dã 。

△# 情tình 塵trần 有hữu 經kinh 智trí 海hải 無vô 外ngoại 。

△# 妄vọng 惑hoặc 非phi 取thủ 重trọng/trùng 玄huyền 不bất 空không 。

△# 四tứ 句cú 之chi 火hỏa 莫mạc 焚phần 萬vạn 法pháp 之chi 門môn 皆giai 入nhập 。

△# 冥minh 二nhị 際tế 而nhi 不bất 一nhất 動động 千thiên 變biến 而nhi 非phi 多đa 。

△# 事sự 理lý 交giao 徹triệt 而nhi 雙song 亡vong 。

△# 以dĩ 性tánh 融dung 相tương/tướng 而nhi 無vô 盡tận 。

△# 若nhược 秦tần 鏡kính 之chi 互hỗ 照chiếu 猶do 帝đế 珠châu 之chi 相tướng 含hàm 重trùng 重trùng 交giao 光quang 歷lịch 歷lịch 齊tề 現hiện 。

指chỉ 其kỳ 源nguyên 也dã 下hạ 第đệ 二nhị 釋thích 歎thán 文văn 中trung 有hữu 六lục 一nhất 本bổn 源nguyên 深thâm 妙diệu 二nhị 成thành 益ích 頓đốn 超siêu 三tam 詮thuyên 旨chỉ 圓viên 融dung 四tứ 說thuyết 儀nghi 深thâm 奧áo 五ngũ 約ước 器khí 明minh 非phi 器khí 不bất 測trắc 六lục 指chỉ 例lệ 顯hiển 當đương 機cơ 益ích 深thâm 初sơ 中trung 有hữu 三tam 一nhất 標tiêu 指chỉ 其kỳ 源nguyên 二nhị 正chánh 明minh 深thâm 妙diệu 三tam 喻dụ 結kết 難nan 思tư 今kim 初sơ 謂vị 欲dục 明minh 功công 用dụng 故cố 先tiên 標tiêu 源nguyên 也dã 二nhị 正chánh 明minh 深thâm 妙diệu 文văn 中trung 有hữu 六lục 一nhất 融dung 情tình 智trí 二nhị 融dung 真chân 妄vọng 三tam 顯hiển 四tứ 句cú 百bách 非phi 四tứ 泯mẫn 真chân 俗tục 一nhất 多đa 五ngũ 融dung 拂phất 事sự 理lý 六lục 融dung 攝nhiếp 事sự 相tướng 今kim 初sơ 情tình 塵trần 有hữu 經kinh 智trí 海hải 無vô 外ngoại 經kinh 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 約ước 喻dụ 二nhị 約ước 法pháp 喻dụ 即tức 塵trần 含hàm 大Đại 千Thiên 經Kinh 卷quyển 如như 情tình 念niệm 含hàm 圓viên 明minh 大đại 智trí 文văn 在tại 出xuất 現hiện 品phẩm 如như 下hạ 具cụ 引dẫn 還hoàn 源nguyên 觀quán 中trung 釋thích 云vân 塵trần 即tức 眾chúng 生sanh 妄vọng 念niệm 。 經kinh 即tức 大đại 智trí 圓viên 明minh 智trí 體thể 既ký 其kỳ 無vô 邊biên 故cố 曰viết 量lượng 同đồng 千thiên 界giới 二nhị 約ước 法pháp 者giả 即tức 經kinh 是thị 常thường 義nghĩa 故cố 孝hiếu 經Kinh 云vân 天thiên 地địa 之chi 經kinh 而nhi 人nhân 則tắc 之chi 御ngự 注chú 云vân 經kinh 者giả 常thường 也dã 今kim 意ý 云vân 明minh 情tình 塵trần 生sanh 滅diệt 之chi 念niệm 智trí 推thôi 體thể 即tức 真chân 常thường 故cố 次thứ 句cú 云vân 智trí 海hải 無vô 外ngoại 若nhược 情tình 塵trần 非phi 常thường 者giả 即tức 智trí 海hải 有hữu 外ngoại 也dã 以dĩ 外ngoại 有hữu 情tình 塵trần 故cố 既ký 外ngoại 無vô 情tình 塵trần 故cố 知tri 情tình 即tức 常thường 也dã 然nhiên 迷mê 悟ngộ 更cánh 依y 真chân 妄vọng 相tương 待đãi 若nhược 求cầu 真chân 去khứ 妄vọng 如như 棄khí 影ảnh 勞lao 形hình 若nhược 體thể 妄vọng 即tức 真chân 似tự 處xứ 陰ấm 而nhi 影ảnh 滅diệt 也dã 二nhị 融dung 真chân 妄vọng 疏sớ/sơ 妄vọng 惑hoặc 非phi 取thủ 重trọng/trùng 玄huyền 不bất 空không 然nhiên 惑hoặc 與dữ 取thủ 蓋cái 一nhất 義nghĩa 耳nhĩ 肇triệu 論luận 云vân 惑hoặc 取thủ 之chi 知tri 夫phu 妄vọng 惑hoặc 者giả 合hợp 是thị 取thủ 執chấp 之chi 義nghĩa 今kim 以dĩ 稱xưng 性tánh 融dung 通thông 惑hoặc 乃nãi 非phi 取thủ 故cố 科khoa 云vân 融dung 真chân 妄vọng 也dã 重trọng/trùng 玄huyền 不bất 空không 者giả 文văn 勢thế 用dụng 老lão 經kinh 經Kinh 云vân 玄huyền 之chi 又hựu 玄huyền 故cố 云vân 重trọng/trùng 玄huyền 彼bỉ 意ý 以dĩ 虗hư 無vô 自tự 然nhiên 為vi 玄huyền 妙diệu 恐khủng 滯trệ 情tình 於ư 此thử 遂toại 拂phất 跡tích 云vân 又hựu 玄huyền 若nhược 佛Phật 法Pháp 中trung 意ý 以dĩ 空không 空không 為vi 重trọng/trùng 玄huyền 即tức 空không 病bệnh 亦diệc 空không 。 也dã 今kim 意ý 云vân 即tức 於ư 空không 空không 便tiện 具cụ 恆Hằng 沙sa 德đức 用dụng 故cố 云vân 不bất 空không 大đại 疏sớ/sơ 云vân 萬vạn 德đức 有hữu 非phi 有hữu 一nhất 源nguyên 空không 不bất 空không 如như 海hải 對đối 虗hư 明minh 天thiên 地địa 同đồng 一nhất 色sắc 此thử 則tắc 空không 有hữu 交giao 暎ánh 也dã 三tam 顯hiển 四tứ 句cú 百bách 非phi 疏sớ/sơ 四tứ 句cú 之chi 火hỏa 莫mạc 焚phần 萬vạn 法pháp 之chi 門môn 皆giai 入nhập 四tứ 句cú 者giả 謂vị 有hữu 無vô 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 諸chư 宗tông 墮đọa 此thử 便tiện 成thành 四tứ 謗báng 故cố 大đại 般Bát 若Nhã 云vân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 猶do 如như 大đại 火hỏa 聚tụ 。 四tứ 面diện 不bất 可khả 取thủ 取thủ 即tức 被bị 燒thiêu 墮đọa 即tức 成thành 謗báng 故cố 須tu 離ly 之chi 法pháp 中trung 離ly 四tứ 句cú 今kim 明minh 圓viên 教giáo 所sở 宗tông 諸chư 法pháp 本bổn 來lai 離ly 過quá 觸xúc 向hướng 成thành 德đức 四tứ 皆giai 法Pháp 門môn 故cố 云vân 四tứ 句cú 之chi 火hỏa 莫mạc 焚phần 也dã 然nhiên 成thành 謗báng 成thành 門môn 四tứ 句cú 不bất 別biệt 如như 何hà 異dị 耶da 謂vị 於ư 四tứ 句cú 中trung 執chấp 一nhất 斥xích 餘dư 則tắc 句cú 句cú 皆giai 病bệnh (# 如như 四tứ 人nhân 各các 執chấp 一nhất 句cú 或hoặc 一nhất 人nhân 先tiên 後hậu 歷lịch 四tứ 句cú 義nghĩa 是thị 也dã )# 若nhược 四tứ 句cú 存tồn 泯mẫn 無vô 礙ngại 則tắc 句cú 句cú 皆giai 門môn (# 一nhất 人nhân 一nhất 時thời 而nhi 見kiến 四tứ 句cú 也dã )# 問vấn 依y 於ư 何hà 法pháp 而nhi 說thuyết 四tứ 句cú 答đáp 然nhiên 所sở 依y 法pháp 謂vị 真chân 俗tục 相tương 對đối 成thành 四tứ 即tức 法pháp 法pháp 皆giai 具cụ 四tứ 也dã 依y 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 明minh 四tứ 句cú 者giả 一nhất 真chân 隨tùy 緣duyên 故cố 有hữu 二nhị 緣duyên 無vô 性tánh 故cố 無vô 三tam 上thượng 二nhị 句cú 俱câu 存tồn 故cố 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 四tứ 互hỗ 奪đoạt 俱câu 泯mẫn 故cố 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 又hựu 不bất 是thị 有hữu 無vô 是thị 真chân 性tánh 故cố 又hựu 約ước 教giáo 者giả 謂vị 詮thuyên 生sanh 死tử 則tắc 俗tục 有hữu 真chân 無vô 涅Niết 槃Bàn 則tắc 俗tục 無vô 真chân 有hữu 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 空không 者giả 所sở 謂vị 生sanh 死tử 不bất 空không 者giả 謂vị 大đại 涅Niết 槃Bàn 此thử 上thượng 猶do 約ước 諸chư 法pháp 以dĩ 說thuyết 若nhược 剋khắc 就tựu 真chân 性tánh 亦diệc 有hữu 四tứ 句cú 一nhất 性tánh 是thị 有hữu 知tri 覺giác 不bất 昧muội 故cố 二nhị 性tánh 是thị 無vô 無vô 相tướng 無vô 名danh 故cố 三tam 際tế (# 去khứ 來lai 今kim 也dã 。 )# 三tam 處xứ (# 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 )# 求cầu 不bất 得đắc 故cố 三tam 性tánh 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 上thượng 二nhị 句cú 同đồng 時thời 故cố 四tứ 性tánh 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 此thử 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 即tức 由do 上thượng 二nhị 同đồng 時thời 互hỗ 相tương 奪đoạt 故cố 一nhất 時thời 俱câu 泯mẫn 二nhị 直trực 指chỉ 真chân 性tánh 不bất 是thị 有hữu 無vô 但đãn 是thị 真chân 性tánh 也dã 言ngôn 萬vạn 法pháp 之chi 門môn 皆giai 入nhập 者giả 顯hiển 萬vạn 法pháp 也dã 萬vạn 者giả 指chỉ 於ư 總tổng 數số 其kỳ 實thật 該cai 於ư 一nhất 切thiết 然nhiên 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 出xuất 四tứ 句cú 諸chư 宗tông 以dĩ 四tứ 句cú 為vi 謗báng 故cố 一nhất 切thiết 皆giai 非phi 所sở 以dĩ 每mỗi 論luận 妙diệu 理lý 皆giai 云vân 離ly 四tứ 句cú 絕tuyệt 百bách 非phi 。 離ly 於ư 謗báng 也dã 今kim 既ký 四tứ 句cú 成thành 德đức 故cố 萬vạn 法pháp 悉tất 是thị 妙diệu 門môn 曉hiểu 公công 云vân 失thất 意ý 則tắc 所sở 說thuyết 皆giai 非phi 得đắc 意ý 則tắc 所sở 說thuyết 皆giai 是thị 如như 見kiến 一nhất 塵trần 稱xưng 理lý 推thôi 之chi 即tức 悟ngộ 性tánh 空không 全toàn 體thể 便tiện 見kiến 法Pháp 界Giới 故cố 此thử 一nhất 塵trần 即tức 是thị 入nhập 法Pháp 界Giới 之chi 門môn 。 一nhất 切thiết 皆giai 爾nhĩ 。 也dã 四tứ 泯mẫn 真chân 俗tục 一nhất 多đa 疏sớ/sơ 冥minh 二nhị 際tế 而nhi 不bất 一nhất 動động 千thiên 變biến 而nhi 非phi 多đa 言ngôn 二nhị 際tế 者giả 謂vị 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 及cập 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 。 眾chúng 生sanh 相tương 待đãi 之chi 法pháp 皆giai 是thị 二nhị 際tế 也dã 今kim 且thả 約ước 二nhị 諦đế 明minh 之chi 真chân 隨tùy 緣duyên 即tức 俗tục 俗tục 無vô 性tánh 即tức 真chân 故cố 云vân 冥minh 也dã 二nhị 既ký 冥minh 合hợp 即tức 應ưng 是thị 一nhất 以dĩ 互hỗ 奪đoạt 故cố 離ly 名danh 數số 故cố 故cố 亦diệc 非phi 一nhất 大đại 經Kinh 云vân 無vô 中trung 無vô 有hữu 二nhị 無vô 二nhị 亦diệc 復phục 無vô 三tam 世thế 一nhất 切thiết 。 空không 是thị 則tắc 諸chư 佛Phật 法pháp 。 仁nhân 王vương 經Kinh 云vân 於ư 解giải 常thường 自tự 一nhất (# 是thị 遣khiển 二nhị 也dã )# 於ư 諦đế 常thường 自tự 二nhị (# 是thị 遣khiển 一nhất 也dã )# 又hựu 二nhị 諦đế 並tịnh 非phi 雙song 恆hằng 乖quai 未vị 曾tằng 各các 一nhất 雙song 孤cô 雁nhạn 博bác 地địa 高cao 飛phi 兩lưỡng 隻chỉ 鴛uyên 鴦ương 池trì 邊biên 獨độc 立lập 動động 千thiên 變biến 而nhi 非phi 多đa 者giả 泯mẫn 一nhất 多đa 也dã 謂vị 變biến 動động 差sai 別biệt 之chi 法pháp 全toàn 同đồng 真chân 性tánh 性tánh 無vô 分phần/phân 限hạn 故cố 不bất 是thị 多đa 然nhiên 亦diệc 非phi 一nhất 已dĩ 在tại 上thượng 句cú 故cố 但đãn 舉cử 非phi 多đa 而nhi 實thật 一nhất 多đa 皆giai 泯mẫn 也dã 又hựu 可khả 兩lưỡng 句cú 共cộng 成thành 真chân 俗tục 一nhất 多đa 謂vị 冥minh 二nhị 際tế 是thị 真chân 不bất 一nhất 是thị 泯mẫn 真chân 也dã 動động 千thiên 變biến 是thị 俗tục 非phi 多đa 是thị 泯mẫn 俗tục 也dã 又hựu 冥minh 二nhị 際tế 是thị 一nhất 言ngôn 不bất 一nhất 即tức 泯mẫn 一nhất 也dã 動động 千thiên 變biến 是thị 多đa 言ngôn 非phi 多đa 即tức 泯mẫn 多đa 也dã 據cứ 此thử 後hậu 義nghĩa 以dĩ 真chân 為vi 一nhất 以dĩ 俗tục 為vi 多đa 不bất 同đồng 十thập 玄huyền 門môn 中trung 一nhất 多đa 俱câu 取thủ 事sự 法pháp 故cố 五ngũ 融dung 拂phất 事sự 理lý 疏sớ/sơ 事sự 理lý 交giao 徹triệt 而nhi 兩lưỡng 亡vong 者giả 交giao 徹triệt 即tức 融dung 兩lưỡng 亡vong 即tức 拂phất 此thử 經Kinh 所sở 詮thuyên 之chi 事sự 必tất 全toàn 理lý 之chi 事sự 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 必tất 全toàn 事sự 之chi 理lý 故cố 言ngôn 交giao 徹triệt 然nhiên 由do 交giao 徹triệt 同đồng 時thời 故cố 互hỗ 相tương 奪đoạt 二nhị 俱câu 亡vong 也dã 理lý 即tức 事sự 故cố 理lý 已dĩ 泯mẫn 也dã 事sự 即tức 理lý 故cố 事sự 復phục 亡vong 也dã 六lục 融dung 攝nhiếp 事sự 相tướng 疏sớ/sơ 以dĩ 性tánh 融dung 相tương/tướng 而nhi 無vô 盡tận 者giả 謂vị 一nhất 一nhất 事sự 相tướng 皆giai 攝nhiếp 理lý 性tánh 由do 性tánh 融dung 之chi 故cố 能năng 包bao 一nhất 切thiết 能năng 遍biến 一nhất 切thiết 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 也dã 以dĩ 性tánh 融dung 相tương/tướng 者giả 明minh 重trùng 重trùng 之chi 所sở 以dĩ 也dã 此thử 則tắc 十thập 玄huyền 門môn 德đức 用dụng 所sở 因nhân 中trung 第đệ 四tứ 法pháp 性tánh 融dung 通thông 門môn 意ý 也dã 謂vị 若nhược 唯duy 約ước 理lý 則tắc 俱câu 一nhất 味vị 無vô 別biệt 相tướng 入nhập 若nhược 唯duy 約ước 事sự 則tắc 互hỗ 相tương 礙ngại 不bất 能năng 相tương/tướng 入nhập 今kim 約ước 事sự 理lý 融dung 通thông 故cố 得đắc 有hữu 斯tư 無vô 礙ngại 也dã 謂vị 不bất 異dị 理lý 之chi 一nhất 事sự 全toàn 攝nhiếp 理lý 性tánh 時thời 令linh 彼bỉ 不bất 異dị 理lý 之chi 多đa 事sự 隨tùy 所sở 依y 理lý 皆giai 於ư 一nhất 中trung 現hiện 也dã 若nhược 一nhất 事sự 攝nhiếp 理lý 不bất 盡tận 則tắc 理lý 有hữu 分phần/phân 限hạn 失thất 若nhược 一nhất 事sự 攝nhiếp 理lý 盡tận 而nhi 多đa 事sự 不bất 隨tùy 理lý 現hiện 則tắc 事sự 在tại 理lý 外ngoại 失thất 今kim 既ký 一nhất 事sự 全toàn 攝nhiếp 理lý 性tánh 多đa 事sự 豈khởi 不bất 於ư 一nhất 中trung 現hiện 故cố 經Kinh 云vân 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 所sở 有hữu 。 塵trần 一nhất 一nhất 塵trần 中trung 。 見kiến 法Pháp 界Giới (# 見kiến 四tứ 法Pháp 界Giới )# 寶bảo 光quang 現hiện 佛Phật 如như 雲vân 集tập 此thử 是thị 如Như 來Lai 。 剎sát 自tự 在tại 言ngôn 無vô 盡tận 者giả 正chánh 辨biện 事sự 事sự 無vô 礙ngại 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 通thông 十thập 玄huyền 門môn 故cố 此thử 一nhất 句cú 中trung 四tứ 字tự 明minh 所sở 以dĩ 三tam 字tự 正chánh 辨biện 重trùng 重trùng 也dã 大đại 疏sớ/sơ 序tự 云vân 理lý 隨tùy 事sự 變biến 則tắc 一nhất 多đa 緣duyên 起khởi 之chi 無vô 邊biên 事sự 得đắc 理lý 融dung 則tắc 千thiên 差sai 涉thiệp 入nhập 而nhi 無vô 礙ngại 兩lưỡng 對đối 皆giai 上thượng 句cú 明minh 所sở 以dĩ 下hạ 句cú 正chánh 明minh 事sự 事sự 無vô 盡tận 此thử 上thượng 但đãn 以dĩ 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 解giải 之chi 義nghĩa 即tức 窮cùng 矣hĩ 又hựu 周chu 遍biến 含hàm 融dung 觀quán 中trung 四tứ 句cú 一nhất 一nhất 中trung 一nhất 二nhị 一nhất 中trung 一nhất 切thiết 三tam 一nhất 切thiết 中trung 一nhất 四tứ 一nhất 切thiết 中trung 一nhất 切thiết 三tam 喻dụ 結kết 難nan 思tư 疏sớ/sơ 若nhược 秦tần 鏡kính 至chí 齊tề 現hiện 者giả 鏡kính 喻dụ 則tắc 兼kiêm 前tiền 諸chư 門môn 交giao 徹triệt 之chi 意ý 以dĩ 兩lưỡng 鏡kính 相tương 對đối 如như 事sự 理lý 二nhị 門môn 若nhược 取thủ 相tương/tướng 入nhập 展triển 轉chuyển 成thành 多đa 則tắc 亦diệc 喻dụ 事sự 事sự 無vô 礙ngại 也dã 珠châu 喻dụ 則tắc 唯duy 喻dụ 融dung 攝nhiếp 無vô 盡tận 言ngôn 秦tần 鏡kính 者giả 秦tần 朝triêu 有hữu 鏡kính 能năng 照chiếu 人nhân 心tâm 故cố 朱chu 鍠hoàng 詩thi 云vân 西tây 國quốc 有hữu 秦tần 鏡kính 其kỳ 光quang 世thế 所sở 希hy 照chiếu 人nhân 見kiến 肝can 膽đảm 鑒giám 物vật 窮cùng 幽u 微vi 今kim 意ý 取thủ 文văn 涉thiệp 稽khể 古cổ 又hựu 取thủ 至chí 極cực 之chi 明minh 故cố 云vân 秦tần 鏡kính 謂vị 兩lưỡng 鏡kính 互hỗ 照chiếu 中trung 置trí 一nhất 燈đăng 互hỗ 相tương 影ảnh 入nhập 交giao 參tham 無vô 礙ngại 也dã 帝đế 珠châu 者giả 帝Đế 釋Thích 殿điện 網võng 之chi 珠châu 明minh 淨tịnh 一nhất 入nhập 多đa 中trung 多đa 入nhập 一nhất 中trung 重trùng 重trùng 無vô 盡tận 也dã 。

△# 故cố 得đắc 圓viên 至chí 功công 於ư 頃khoảnh 剋khắc 見kiến 佛Phật 境cảnh 於ư 塵trần 毛mao 。

△# 諸chư 佛Phật 心tâm 內nội 眾chúng 生sanh 新tân 新tân 作tác 佛Phật 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 。 諸chư 佛Phật 念niệm 念niệm 證chứng 真chân 。

故cố 得đắc 下hạ 第đệ 二nhị 成thành 益ích 頓đốn 超siêu 於ư 中trung 二nhị 初sơ 時thời 處xứ 超siêu 後hậu 因nhân 果quả 超siêu 今kim 初sơ 言ngôn 故cố 得đắc 至chí 塵trần 毛mao 者giả 上thượng 句cú 時thời 下hạ 句cú 處xứ 時thời 中trung 言ngôn 故cố 得đắc 圓viên 至chí 功công 於ư 頃khoảnh 剋khắc 者giả 由do 如như 上thượng 境cảnh 界giới 融dung 攝nhiếp 微vi 妙diệu 故cố 得đắc 信tín 解giải 悟ngộ 入nhập 有hữu 斯tư 頓đốn 證chứng 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 云vân 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 與dữ 如như 是thị 。 觀quán 行hành 相tương 應ứng 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 不bất 生sanh 二nhị 解giải 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 疾tật 得đắc 現hiện 前tiền 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 即tức 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 心tâm 自tự 性tánh 成thành 就tựu 。 慧tuệ 身thân 不bất 由do 他tha 悟ngộ 。 言ngôn 頃khoảnh 剋khắc 者giả 對đối 諸chư 教giáo 時thời 劫kiếp 反phản 顯hiển 可khả 知tri 見kiến 佛Phật 境cảnh 於ư 塵trần 毛mao 者giả 處xứ 超siêu 也dã 准chuẩn 時thời 中trung 例lệ 亦diệc 可khả 云vân 若nhược 與dữ 如như 是thị 觀quán 行hành 相tương 應ứng 不bất 待đãi 上thượng 尋tầm 彌Di 勒Lặc 西tây 訪phỏng 彌di 陀đà 即tức 一nhất 塵trần 一nhất 毛mao 便tiện 見kiến 佛Phật 境cảnh 如như 斯tư 文văn 句cú 遍biến 大đại 部bộ 中trung 若nhược 要yếu 見kiến 者giả 即tức 前tiền 融dung 身thân 剎sát 六lục 句cú 中trung 所sở 引dẫn 文văn 是thị 也dã 二nhị 因nhân 果quả 超siêu 者giả 疏sớ/sơ 諸chư 佛Phật 心tâm 內nội 至chí 證chứng 真chân 者giả 然nhiên 因nhân 果quả 交giao 徹triệt 義nghĩa 有hữu 四tứ 句cú 一nhất 眾chúng 生sanh 全toàn 在tại 佛Phật 心tâm 中trung 故cố 即tức 果quả 門môn 攝nhiếp 法pháp 無vô 遺di 故cố 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 如Như 來Lai 成thành 正chánh 覺giác 。 時thời 於ư 其kỳ 身thân 中trung 。 普phổ 見kiến 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 成thành 正chánh 覺giác 乃nãi 至chí 普phổ 見kiến 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 佛Phật 性tánh 論luận 第đệ 二nhị 如Như 來Lai 藏tạng 品phẩm 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 在tại 如Như 來Lai 。 智trí 內nội 故cố 名danh 為vi 藏tạng 。 也dã 故cố 云vân 諸chư 佛Phật 心tâm 內nội 眾chúng 生sanh 作tác 佛Phật 也dã 二nhị 佛Phật 全toàn 在tại 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 。 故cố 即tức 因nhân 門môn 攝nhiếp 法pháp 無vô 遺di 故cố 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 菩Bồ 薩Tát 應ưng 知tri 自tự 心tâm 念niệm 念niệm 常thường 有hữu 佛Phật 成thành 正chánh 覺giác 。 何hà 以dĩ 故cố 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 不bất 離ly 此thử 心tâm 成thành 正chánh 覺giác 故cố 如như 自tự 心tâm 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 悉tất 有hữu 如Như 來Lai 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 也dã 三tam 由do 前tiền 生sanh 佛Phật 互hỗ 相tương 在tại 時thời 各các 實thật 非phi 虗hư 則tắc 因nhân 果quả 交giao 徹triệt 隨tùy 一nhất 成thành 佛Phật 全toàn 在tại 二nhị 心tâm 四tứ 由do 生sanh 全toàn 在tại 佛Phật 則tắc 同đồng 佛Phật 非phi 生sanh 佛Phật 全toàn 在tại 生sanh 則tắc 同đồng 生sanh 非phi 佛Phật 兩lưỡng 相tướng 形hình 奪đoạt 二nhị 位vị 齊tề 融dung 則tắc 無vô 成thành 佛Phật 及cập 不bất 成thành 佛Phật 。 故cố 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 譬thí 如như 虗hư 空không 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 若nhược 成thành 若nhược 壞hoại 常thường 無vô 增tăng 減giảm 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 虗hư 空không 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 成thành 正chánh 覺giác 。 不bất 成thành 正chánh 覺giác 。 亦diệc 無vô 增tăng 減giảm 。 何hà 以dĩ 故cố 菩Bồ 提Đề 無vô 相tướng 無vô 非phi 相tướng 故cố 佛Phật 子tử 假giả 使sử 有hữu 人nhân 。 能năng 化hóa 作tác 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 心tâm 一nhất 一nhất 心tâm 復phục 化hóa 作tác 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 佛Phật 皆giai 無vô 形hình 無vô 相tướng 。 如như 是thị 盡tận 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 劫kiếp 無vô 有hữu 休hưu 息tức 。 佛Phật 子tử 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 彼bỉ 人nhân 化hóa 心tâm 化hóa 作tác 如Như 來Lai 凡phàm 有hữu 幾kỷ 何hà 如Như 來Lai 性tánh 起khởi 妙Diệu 德Đức 菩Bồ 薩Tát 。 言ngôn 如như 我ngã 解giải 於ư 仁nhân 所sở 說thuyết 義nghĩa 化hóa 與dữ 不bất 化hóa 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。 云vân 何hà 問vấn 言ngôn 。 凡phàm 有hữu 幾kỷ 何hà 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 言ngôn 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 佛Phật 子tử 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 設thiết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 悉tất 成thành 正chánh 覺giác 。 與dữ 不bất 成thành 正chánh 覺giác 。 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。 何hà 以dĩ 故cố 菩Bồ 提Đề 無vô 相tướng 故cố 。 若nhược 無vô 有hữu 相tướng 。 則tắc 無vô 增tăng 減giảm 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 如như 是thị 知tri 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 同đồng 於ư 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 。 釋thích 曰viết 上thượng 來lai 但đãn 以dĩ 反phản 覆phúc 相tương 對đối 故cố 有hữu 四tứ 句cú 而nhi 大đại 旨chỉ 不bất 過quá 因nhân 果quả 交giao 徹triệt 亦diệc 可khả 如như 文văn 而nhi 見kiến 也dã 但đãn 眾chúng 生sanh 成thành 佛Phật 之chi 義nghĩa 。 難nan 以dĩ 忍nhẫn 可khả 於ư 心tâm 略lược 為vi 問vấn 答đáp 問vấn 此thử 中trung 成thành 佛Phật 為vi 約ước 事sự 成thành 為vi 約ước 理lý 成thành 若nhược 約ước 事sự 成thành 云vân 何hà 同đồng 性tánh 故cố 若nhược 約ước 理lý 成thành 云vân 何hà 成thành 正chánh 覺giác 入nhập 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 答đáp 此thử 是thị 華hoa 嚴nghiêm 大đại 節tiết 若nhược 不bất 對đối 諸chư 宗tông 難nan 以dĩ 取thủ 解giải 今kim 約ước 五ngũ 乘thừa 及cập 五ngũ 教giáo 而nhi 辨biện 淺thiển 深thâm 然nhiên 諸chư 眾chúng 生sanh 。 若nhược 於ư 人nhân 天thiên 。 教giáo 中trung 觀quán 之chi 具cụ 足túc 人nhân 法pháp 二nhị 我ngã 若nhược 於ư 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 中trung 觀quán 之chi 但đãn 是thị 五ngũ 蘊uẩn 實thật 法pháp 本bổn 來lai 無vô 我ngã 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 始thỉ 教giáo 法pháp 相tướng 宗tông 則tắc 說thuyết 唯duy 識thức 所sở 現hiện 若nhược 無vô 相tướng 宗tông 則tắc 說thuyết 幻huyễn 有hữu 即tức 空không 人nhân 法pháp 俱câu 遣khiển 若nhược 大Đại 乘Thừa 終chung 教giáo 唯duy 如Như 來Lai 藏tạng 具cụ 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 故cố 眾chúng 生sanh 即tức 在tại 纏triền 法Pháp 身thân 法Pháp 身thân 眾chúng 生sanh 義nghĩa 一nhất 名danh 異dị 。 猶do 據cứ 理lý 說thuyết 若nhược 大Đại 乘Thừa 頓đốn 教giáo 則tắc 相tương/tướng 本bổn 自tự 盡tận 性tánh 本bổn 自tự 現hiện 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 成thành 佛Phật 不bất 成thành 佛Phật 等đẳng 若nhược 依y 此thử 宗tông 華hoa 嚴nghiêm 舊cựu 來lai 成thành 正chánh 覺giác 。 亦diệc 涅Niết 槃Bàn 竟cánh 非phi 約ước 同đồng 體thể 此thử 成thành 即tức 是thị 彼bỉ 成thành 也dã 難nạn/nan 曰viết 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 現hiện 有hữu 眾chúng 生sanh 。 非phi 即tức 佛Phật 耶da 答đáp 若nhược 就tựu 眾chúng 生sanh 位vị 看khán 者giả 尚thượng 不bất 見kiến 唯duy 心tâm 即tức 空không 安an 見kiến 圓viên 教giáo 中trung 事sự 如như 人nhân 迷mê 東đông 為vi 西tây 正chánh 執chấp 西tây 故cố 若nhược 諸chư 情tình 頓đốn 破phá 則tắc 法Pháp 界Giới 圓viên 現hiện 無vô 不bất 已dĩ 成thành 猶do 彼bỉ 悟ngộ 人nhân 西tây 處xứ 全toàn 東đông 又hựu 難nạn/nan 若nhược 爾nhĩ 諸chư 佛Phật 何hà 以dĩ 更cánh 化hóa 答đáp 眾chúng 生sanh 不bất 如như 是thị 知tri 所sở 以dĩ 須tu 化hóa 如như 是thị 化hóa 者giả 。 為vi 究cứu 竟cánh 化hóa 如như 是thị 化hóa 者giả 。 無vô 不bất 化hóa 時thời 故cố 下hạ 結kết 云vân 大đại 悲bi 相tương 續tục 救cứu 度độ 眾chúng 生sanh 。 五ngũ 教giáo 不bất 同đồng 皆giai 聖thánh 言ngôn 量lượng 不bất 可khả 將tương 教giáo 就tựu 情tình 識thức 說thuyết 。

△# 一nhất 字tự 法Pháp 門môn 海hải 墨mặc 書thư 而nhi 不bất 盡tận 一nhất 毫hào 之chi 善thiện 空không 界giới 盡tận 而nhi 無vô 窮cùng 。

三tam 詮thuyên 旨chỉ 圓viên 融dung 疏sớ/sơ 一nhất 字tự 法Pháp 門môn 至chí 無vô 窮cùng 者giả 上thượng 句cú 詮thuyên 下hạ 句cú 旨chỉ 詮thuyên 者giả 即tức 善thiện 財tài 所sở 遇ngộ 第đệ 三tam 善thiện 友hữu 海hải 雲vân 比Bỉ 丘Khâu 云vân 我ngã 從tùng 彼bỉ 佛Phật 。 得đắc 此thử 普phổ 眼nhãn 法Pháp 門môn 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 憶ức 念niệm 思tư 惟duy 。 假giả 使sử 有hữu 人nhân 。 以dĩ 大đại 海hải 量lượng 墨mặc 須Tu 彌Di 聚tụ 筆bút 書thư 此thử 無vô 盡tận 廣quảng 大đại 海hải 藏tạng 普phổ 眼nhãn 法Pháp 門môn 一nhất 品phẩm 中trung 一nhất 門môn 一nhất 門môn 中trung 一nhất 法pháp 一nhất 法pháp 中trung 一nhất 義nghĩa 一nhất 義nghĩa 中trung 一nhất 句cú 乃nãi 至chí 少thiểu 分phần 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 盡tận 能năng 。 具cụ 足túc 書thư 寫tả 釋thích 曰viết 乃nãi 至chí 少thiểu 分phần 。 者giả 即tức 一nhất 字tự 也dã 以dĩ 能năng 詮thuyên 一nhất 字tự 全toàn 即tức 所sở 詮thuyên 法Pháp 界Giới 故cố 即tức 無vô 盡tận 不bất 同đồng 諸chư 宗tông 能năng 詮thuyên 定định 非phi 所sở 詮thuyên 也dã 一nhất 毫hào 之chi 善thiện 空không 界giới 盡tận 而nhi 無vô 窮cùng 者giả 即tức 十thập 種chủng 行hạnh 願nguyện 皆giai 結kết 云vân 如như 虗hư 空không 界giới 無vô 有hữu 盡tận 等đẳng 如như 初sơ 禮lễ 佛Phật 行hạnh 願nguyện 結kết 云vân 以dĩ 虗hư 空không 界giới 不bất 可khả 盡tận 故cố 。 我ngã 此thử 禮lễ 敬kính 。 無vô 有hữu 窮cùng 盡tận 。 餘dư 九cửu 例lệ 然nhiên 也dã 。

△# 語ngữ 其kỳ 定định 也dã 冥minh 一nhất 如như 於ư 無vô 心tâm 即tức 萬vạn 動động 而nhi 恆hằng 寂tịch 。

△# 海hải 湛trạm 真chân 智trí 光quang 含hàm 性tánh 空không 。

△# 星tinh 羅la 法Pháp 身thân 影ảnh 落lạc 心tâm 水thủy 。

△# 圓viên 音âm 非phi 扣khấu 而nhi 長trường/trưởng 演diễn 果quả 海hải 離ly 念niệm 而nhi 心tâm 傳truyền 。

△# 萬vạn 行hạnh 亡vong 照chiếu 而nhi 齊tề 修tu 漸tiệm 頓đốn 無vô 礙ngại 而nhi 雙song 入nhập 。

四tứ 說thuyết 儀nghi 深thâm 奧áo 者giả 文văn 中trung 有hữu 五ngũ 一nhất 明minh 至chí 定định 二nhị 明minh 妙diệu 智trí 三Tam 明Minh 真chân 身thân 四tứ 明minh 說thuyết 本bổn 五ngũ 明minh 修tu 證chứng 今kim 初sơ 疏sớ/sơ 語ngữ 其kỳ 定định 也dã 至chí 恆hằng 寂tịch 科khoa 云vân 至chí 定định 者giả 即tức 慧tuệ 之chi 定định 也dã 夫phu 定định 有hữu 多đa 種chủng 或hoặc 邪tà 或hoặc 正chánh 大Đại 乘Thừa 小Tiểu 乘Thừa 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 有hữu 慧tuệ 無vô 慧tuệ 今kim 且thả 隨tùy 要yếu 而nhi 說thuyết 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 事sự 二nhị 理lý 如như 遺di 教giáo 經Kinh 云vân 制chế 之chi 一nhất 處xứ 。 無vô 事sự 不bất 辦biện 。 即tức 事sự 定định 也dã 起khởi 信tín 論luận 云vân 皆giai 觀quán 心tâm 性tánh 契khế 理lý 不bất 動động 即tức 理lý 定định 也dã 故cố 諸chư 經kinh 論luận 中trung 或hoặc 單đơn 說thuyết 事sự 定định 或hoặc 偏thiên 說thuyết 理lý 定định 學học 者giả 隨tùy 執chấp 一nhất 文văn 引dẫn 據cứ 互hỗ 斥xích 若nhược 此thử 宗tông 必tất 須tu 二nhị 俱câu 無vô 礙ngại 又hựu 必tất 即tức 定định 即tức 慧tuệ 謂vị 禪thiền 非phi 智trí 無vô 以dĩ 窮cùng 其kỳ 寂tịch 智trí 非phi 禪thiền 無vô 以dĩ 深thâm 其kỳ 照chiếu 禪thiền 宗tông 七thất 祖tổ 云vân 即tức 體thể 之chi 用dụng 自tự 知tri 即tức 知tri 之chi 體thể 自tự 寂tịch 故cố 次thứ 明minh 真chân 智trí 今kim 云vân 冥minh 一nhất 如như 者giả 能năng 冥minh 是thị 慧tuệ 無vô 心tâm 是thị 定định 即tức 契khế 合hợp 本bổn 源nguyên 而nhi 無vô 能năng 契khế 於ư 事sự 於ư 理lý 無vô 分phân 別biệt 心tâm 。 亦diệc 非phi 無vô 記ký 但đãn 不bất 計kế 有hữu 與dữ 不bất 有hữu 。 空không 與dữ 不bất 空không 一nhất 切thiết 皆giai 不bất 可khả 不bất 可khả 。 亦diệc 不bất 可khả 此thử 語ngữ 亦diệc 不bất 受thọ 泯mẫn 絕tuyệt 無vô 寄ký 於ư 萬vạn 種chủng 紛phân 動động 之chi 法pháp 本bổn 來lai 自tự 寂tịch 何hà 者giả 以dĩ 心tâm 生sanh 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 生sanh 心tâm 若nhược 不bất 生sanh 法pháp 即tức 本bổn 寂tịch 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 諸chư 法pháp 從tùng 本bổn 來lai 。 常thường 自tự 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 如như 在tại 夢mộng 中trung 。 妄vọng 見kiến 百bách 千thiên 萬vạn 眾chúng 。 及cập 乎hồ 覺giác 悟ngộ 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 是thị 知tri 法pháp 生sanh 滅diệt 者giả 由do 心tâm 生sanh 滅diệt 起khởi 信tín 論luận 云vân 心tâm 生sanh 則tắc 種chủng 種chủng 法pháp 生sanh 。 心tâm 滅diệt 則tắc 種chủng 種chủng 法pháp 滅diệt 。 今kim 意ý 明minh 心tâm 但đãn 不bất 生sanh 體thể 亦diệc 非phi 滅diệt 故cố 諸chư 萬vạn 動động 本bổn 來lai 自tự 寂tịch 無vô 生sanh 滅diệt 也dã 二nhị 明minh 妙diệu 智trí 者giả 疏sớ/sơ 海hải 湛trạm 真chân 智trí 光quang 含hàm 性tánh 空không 即tức 定định 之chi 智trí 故cố 云vân 妙diệu 也dã 大đại 疏sớ/sơ 云vân 湛trạm 智trí 海hải 之chi 澄trừng 波ba 虗hư 含hàm 萬vạn 像tượng 與dữ 此thử 大đại 同đồng 而nhi 有hữu 兩lưỡng 異dị 一nhất 則tắc 彼bỉ 約ước 定định 門môn 此thử 約ước 智trí 門môn 二nhị 則tắc 彼bỉ 含hàm 萬vạn 像tượng 此thử 含hàm 性tánh 空không 以dĩ 定định 是thị 海Hải 印Ấn 三Tam 昧Muội 。 故cố 含hàm 萬vạn 像tượng 萬vạn 像tượng 即tức 海hải 中trung 所sở 現hiện 之chi 印ấn 文văn 法pháp 合hợp 可khả 知tri 智trí 門môn 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 契khế 合hợp 真chân 性tánh 故cố 含hàm 性tánh 空không 性tánh 空không 即tức 所sở 證chứng 之chi 理lý 理lý 即tức 境cảnh 也dã 攝nhiếp 境cảnh 歸quy 智trí 故cố 云vân 含hàm 也dã 文văn 中trung 兩lưỡng 句cú 皆giai 有hữu 法pháp 喻dụ 如như 海hải 波ba 浪lãng 澄trừng 渟# 湛trạm 然nhiên 不bất 動động 。 空không 無vô 雲vân 翳ế 廓khuếch 爾nhĩ 清thanh 虗hư 大đại 海hải 傍bàng 無vô 邊biên 涯nhai 連liên 天thiên 一nhất 色sắc 空không 徹triệt 海hải 底để 海hải 含hàm 空không 天thiên 由do 海hải 虗hư 明minh 故cố 含hàm 空không 由do 空không 明minh 朗lãng 故cố 入nhập 海hải 以dĩ 況huống 真chân 智trí 識thức 念niệm 不bất 生sanh 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 性tánh 無vô 塵trần 境cảnh 廓khuếch 爾nhĩ 空không 寂tịch 大đại 智trí 橫hoạnh/hoành 無vô 邊biên 涯nhai 含hàm 性tánh 一nhất 味vị 性tánh 徹triệt 智trí 體thể 智trí 含hàm 空không 性tánh 由do 智trí 淨tịnh 明minh 故cố 含hàm 性tánh 由do 性tánh 空không 寂tịch 故cố 。 入nhập 智trí 法pháp 喻dụ 一nhất 一nhất 相tương 對đối 昭chiêu 然nhiên 可khả 見kiến 如như 肇triệu 論luận 說thuyết 古cổ 師sư 云vân 無vô 心tâm 於ư 萬vạn 物vật 萬vạn 物vật 未vị 嘗thường 無vô 此thử 則tắc 心tâm 淨tịnh 物vật 存tồn 物vật 不bất 能năng 入nhập 心tâm 如như 天thiên 有hữu 雲vân 霧vụ 天thiên 不bất 能năng 入nhập 海hải 。 故cố 肇triệu 公công 判phán 云vân 失thất 在tại 於ư 物vật 虗hư 三Tam 明Minh 真chân 身thân 疏sớ/sơ 星tinh 羅la 法Pháp 身thân 影ảnh 落lạc 心tâm 水thủy 者giả 由do 前tiền 理lý 智trí 冥minh 合hợp 故cố 得đắc 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 。 非phi 法Pháp 身thân 十thập 方phương 世thế 界giới 。 眾chúng 生sanh 有hữu 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 心tâm 識thức 淨tịnh 者giả 無vô 不bất 應ưng 現hiện 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 如như 秋thu 天thiên 空không 朗lãng 羅la 列liệt 星tinh 辰thần 萬vạn 器khí 百bách 川xuyên 不bất 分phân 而nhi 遍biến 晴tình 空không 列liệt 宿túc 以dĩ 喻dụ 法Pháp 身thân 淨tịnh 水thủy 澄trừng 川xuyên 以dĩ 喻dụ 機cơ 感cảm 法pháp 喻dụ 對đối 合hợp 理lý 亦diệc 昭chiêu 然nhiên 故cố 大đại 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 清thanh 凉# 月nguyệt 遊du 於ư 畢tất 竟cánh 空không 眾chúng 生sanh 心tâm 水thủy 淨tịnh 菩Bồ 提Đề 影ảnh 現hiện 中trung 但đãn 彼bỉ 以dĩ 月nguyệt 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 此thử 將tương 星tinh 喻dụ 法Pháp 身thân 餘dư 義nghĩa 同đồng 也dã 然nhiên 應ưng 感cảm 相tương 對đối 亦diệc 有hữu 四tứ 句cú 一nhất 一nhất 星tinh 入nhập 一nhất 器khí 中trung 水thủy 如như 一nhất 佛Phật 應ưng 一nhất 眾chúng 生sanh 二nhị 一nhất 星tinh 入nhập 一nhất 切thiết 器khí 中trung 水thủy 如như 一nhất 佛Phật 應ưng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 三tam 一nhất 切thiết 星tinh 入nhập 一nhất 器khí 中trung 水thủy 四tứ 一nhất 切thiết 星tinh 入nhập 一nhất 切thiết 器khí 中trung 水thủy 二nhị 三tam 句cú 生sanh 佛Phật 相tương 對đối 一nhất 多đa 之chi 數số 可khả 知tri 下hạ 文văn 云vân 於ư 一nhất 佛Phật 前tiền 。 見kiến 不bất 可khả 說thuyết 塵trần 數số 身thân 一nhất 一nhất 身thân 禮lễ 不bất 可khả 說thuyết 塵trần 數số 佛Phật 即tức 是thị 此thử 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 句cú 大đại 疏sớ/sơ 云vân 皎hiệu 性tánh 空không 之chi 滿mãn 月nguyệt 頓đốn 落lạc 百bách 川xuyên 但đãn 得đắc 一nhất 二nhị 兩lưỡng 句cú 闕khuyết 於ư 三tam 四tứ 以dĩ 月nguyệt 唯duy 一nhất 也dã 此thử 取thủ 星tinh 喻dụ 義nghĩa 則tắc 備bị 矣hĩ 四tứ 明minh 說thuyết 本bổn 者giả 疏sớ/sơ 圓viên 音âm 非phi 扣khấu 至chí 心tâm 傳truyền 者giả 圓viên 音âm 者giả 一nhất 音âm 中trung 具cụ 一nhất 切thiết 音âm 一nhất 切thiết 音âm 即tức 一nhất 音âm 或hoặc 一nhất 音âm 應ưng 一nhất 切thiết 音âm 皆giai 圓viên 音âm 出xuất 現hiện 品phẩm 有hữu 十thập 喻dụ 喻dụ 如Như 來Lai 圓viên 音âm 言ngôn 十thập 喻dụ 者giả 一nhất 劫kiếp 盡tận 唱xướng 聲thanh 喻dụ 喻dụ 聲thanh 無vô 主chủ 如như 彼bỉ 經kinh 說thuyết 譬thí 如như 世thế 界giới 。 壞hoại 時thời 無vô 主chủ 無vô 作tác 。 法pháp 爾nhĩ 而nhi 出xuất 四tứ 種chủng 音âm 聲thanh 如như 於ư 欲dục 界giới 出xuất 如như 是thị 聲thanh 。 汝nhữ 等đẳng 當đương 知tri 。 初sơ 禪thiền 安an 樂lạc 離ly 諸chư 欲dục 惡ác 。 超siêu 過quá 欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 。 聞văn 已dĩ 自tự 然nhiên 而nhi 得đắc 。 成thành 就tựu 初sơ 禪thiền 捨xả 欲dục 界giới 身thân 生sanh 於ư 梵Phạm 天Thiên 。 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 於ư 第đệ 三tam 禪thiền 出xuất 如như 是thị 聲thanh 。 四tứ 禪thiền 寂tịch 靜tĩnh 超siêu 遍biến 淨tịnh 天thiên 聞văn 已dĩ 自tự 然nhiên 成thành 就tựu 。 生sanh 彼bỉ 如như 是thị 皆giai 從tùng 眾chúng 生sanh 善thiện 根căn 。 所sở 生sanh 佛Phật 音âm 亦diệc 爾nhĩ 無vô 主chủ 無vô 作tác 。 從tùng 佛Phật 功công 德đức 出xuất 四tứ 種chủng 聲thanh 謂vị 示thị 眾chúng 生sanh 若nhược 令linh 修tu 人nhân 天thiên 行hành 。 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 超siêu 過quá 二Nhị 乘Thừa 說thuyết 無vô 上thượng 道Đạo 。 然nhiên 無vô 有hữu 主chủ 宰tể 故cố 曰viết 圓viên 音âm 二nhị 響hưởng 聲thanh 隨tùy 緣duyên 喻dụ 喻dụ 聲thanh 無vô 主chủ 經kinh 說thuyết 譬thí 如như 呼hô 響hưởng 。 因nhân 於ư 谷cốc 出xuất 及cập 音âm 聲thanh 起khởi 無vô 有hữu 形hình 狀trạng 不bất 可khả 覩đổ 見kiến 。 但đãn 隨tùy 緣duyên 應ưng 佛Phật 音âm 亦diệc 爾nhĩ 但đãn 隨tùy 眾chúng 生sanh 。 欲dục 解giải 緣duyên 出xuất 其kỳ 性tánh 究cứu 竟cánh 無vô 言ngôn 無vô 示thị 不bất 可khả 宣tuyên 說thuyết 。 三tam 天thiên 鼓cổ 開khai 覺giác 喻dụ 喻dụ 無vô 主chủ 無vô 作tác 。 無vô 斷đoạn 遍biến 入nhập 一nhất 切thiết 。 經kinh 說thuyết 譬thí 如như 諸chư 天thiên 。 有hữu 大đại 法Pháp 鼓cổ 名danh 為vi 覺giác 悟ngộ 無vô 主chủ 無vô 作tác 。 無vô 起khởi 無vô 滅diệt 。 若nhược 天thiên 放phóng 逸dật 空không 中trung 發phát 聲thanh 告cáo 言ngôn 汝nhữ 知tri 一nhất 切thiết 無vô 常thường 。 虗hư 妄vọng 變biến 壞hoại 勿vật 生sanh 戀luyến 著trước 若nhược 放phóng 逸dật 者giả 後hậu 悔hối 無vô 及cập 。 諸chư 天thiên 聞văn 已dĩ 。 皆giai 悉tất 憂ưu 懼cụ 請thỉnh 法pháp 行hành 道Đạo 皆giai 得đắc 安an 樂lạc 。 佛Phật 音âm 亦diệc 爾nhĩ 不bất 住trụ 方phương 所sở 。 無vô 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 而nhi 能năng 演diễn 出xuất 無vô 功công 用dụng 聲thanh 遍biến 於ư 法Pháp 界Giới 警cảnh 悟ngộ 群quần 有hữu 四tứ 天thiên 女nữ 妙diệu 聲thanh 喻dụ 喻dụ 隨tùy 聲thanh 信tín 解giải 經kinh 說thuyết 譬thí 如như 善thiện 口khẩu 天thiên 女nữ 出xuất 一nhất 妙diệu 音âm 則tắc 與dữ 百bách 千thiên 種chủng 樂nhạc 。 相tương 應ứng 一nhất 一nhất 復phục 有hữu 。 百bách 千thiên 音âm 聲thanh 。 佛Phật 音âm 亦diệc 爾nhĩ 於ư 一nhất 音âm 中trung 。 出xuất 無vô 量lượng 聲thanh 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 欲dục 各các 生sanh 意ý 解giải 五ngũ 梵Phạm 聲thanh 及cập 眾chúng 喻dụ 喻dụ 化hóa 不bất 失thất 時thời 經kinh 說thuyết 譬thí 如như 大đại 梵Phạm 住trụ 於ư 梵Phạm 宮cung 出xuất 梵Phạm 音âm 聲thanh 。 梵Phạm 眾chúng 皆giai 聞văn 而nhi 謂vị 一nhất 一nhất 皆giai 同đồng 己kỷ 語ngữ 然nhiên 不bất 出xuất 眾chúng 外ngoại 佛Phật 音âm 亦diệc 爾nhĩ 眾chúng 會hội 皆giai 聞văn 皆giai 謂vị 同đồng 其kỳ 語ngữ 而nhi 根căn 未vị 熟thục 之chi 所sở 不bất 聞văn 六lục 眾chúng 水thủy 一nhất 味vị 喻dụ 喻dụ 無vô 曲khúc 經kinh 說thuyết 譬thí 如như 眾chúng 水thủy 皆giai 同đồng 一nhất 味vị 。 隨tùy 器khí 異dị 故cố 水thủy 有hữu 差sai 別biệt 水thủy 無vô 念niệm 慮lự 亦diệc 無vô 分phân 別biệt 。 佛Phật 音âm 亦diệc 爾nhĩ 一nhất 解giải 脫thoát 味vị 隨tùy 根căn 差sai 別biệt 。 七thất 降giáng 雨vũ 滋tư 榮vinh 喻dụ 喻dụ 稱xưng 根căn 經kinh 說thuyết 譬thí 如như 阿A 那Na 婆Bà 達Đạt 多Đa 龍Long 王Vương 。 興hưng 大đại 密mật 雲vân 遍biến 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 普phổ 注chú 甘cam 雨vũ 百bách 穀cốc 苗miêu 稼giá 。 皆giai 得đắc 生sanh 長trưởng 。 江giang 河hà 泉tuyền 池trì 。 一nhất 切thiết 盈doanh 滿mãn 。 其kỳ 水thủy 不bất 從tùng 龍long 身thân 心tâm 出xuất 而nhi 能năng 種chủng 種chủng 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 音âm 亦diệc 爾nhĩ 興hưng 慈từ 普phổ 遍biến 雨vũ 甘cam 露lộ 法Pháp 。 令linh 眾chúng 歡hoan 喜hỷ 。 增tăng 長trưởng 善thiện 法Pháp 。 滿mãn 足túc 諸chư 乘thừa 不bất 來lai 不bất 出xuất 饒nhiêu 益ích 一nhất 切thiết 。 八bát 漸tiệm 降giáng/hàng 成thành 熟thục 喻dụ 喻dụ 無vô 遲trì 速tốc 經kinh 說thuyết 譬thí 如như 摩Ma 那Na 斯Tư 龍Long 王Vương 。 將tương 欲dục 降giáng 雨vũ 未vị 便tiện 即tức 降giáng/hàng 先tiên 起khởi 大đại 雲vân 彌di 覆phú 虗hư 空không 凝ngưng 停đình 七thất 日nhật 待đãi 諸chư 眾chúng 生sanh 作tác 務vụ 究cứu 竟cánh 過quá 已dĩ 漸tiệm 降giáng/hàng 普phổ 潤nhuận 大đại 地địa 。 佛Phật 音âm 亦diệc 爾nhĩ 先tiên 興hưng 法pháp 雲vân 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 待đãi 根căn 熟thục 已dĩ 然nhiên 後hậu 普phổ 降giáng/hàng 令linh 其kỳ 滿mãn 足túc 。 無vô 上thượng 法Pháp 味vị 。 九cửu 降giáng/hàng 霔# 難nan 思tư 喻dụ 喻dụ 雖tuy 差sai 別biệt 同đồng 一nhất 性tánh 故cố 經kinh 說thuyết 譬thí 如như 海hải 中trung 大đại 莊trang 嚴nghiêm 龍long 王vương 於ư 大đại 海hải 中trung 。 降giáng/hàng 百bách 千thiên 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 雨vũ 而nhi 水thủy 無vô 差sai 別biệt 。 龍long 難nan 思tư 力lực 令linh 其kỳ 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 音âm 亦diệc 爾nhĩ 無vô 所sở 分phân 別biệt 。 或hoặc 以dĩ 十thập 音âm 百bách 音âm 千thiên 音âm 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 音âm 無vô 量lượng 音âm 等đẳng 各các 別biệt 說thuyết 法Pháp 隨tùy 眾chúng 生sanh 根căn 。 皆giai 令linh 歡hoan 喜hỷ 。 十thập 遍biến 降giáng/hàng 種chủng 種chủng 喻dụ 喻dụ 其kỳ 普phổ 遍biến 經kinh 說thuyết 譬thí 如như 娑Sa 竭Kiệt 羅La 龍Long 王Vương 。 欲dục 現hiện 自tự 在tại 力lực 。 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 咸hàm 令linh 歡hoan 喜hỷ 。 興hưng 雲vân 彌di 覆phú 色sắc 相tướng 多đa 般bát 或hoặc 白bạch 或hoặc 紅hồng 若nhược 干can 差sai 別biệt 出xuất 眾chúng 電điện 光quang 四tứ 天thiên 下hạ 中trung 。 雨vũ 種chủng 種chủng 雨vũ 龍long 心tâm 平bình 等đẳng 無vô 有hữu 彼bỉ 此thử 。 但đãn 隨tùy 善thiện 根căn 異dị 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 佛Phật 音âm 亦diệc 爾nhĩ 欲dục 以dĩ 法pháp 化hóa 先tiên 布bố 身thân 雲vân 彌di 滿mãn 法Pháp 界Giới 隨tùy 其kỳ 樂nhạo 欲dục 。 為vi 現hiện 不bất 同đồng 振chấn 大đại 法pháp 雷lôi 雨vũ 眾chúng 法Pháp 雨vũ 具cụ 斯tư 十thập 義nghĩa 故cố 曰viết 圓viên 音âm 也dã 言ngôn 非phi 扣khấu 而nhi 長trường/trưởng 演diễn 者giả 則tắc 常thường 說thuyết 遍biến 說thuyết 不bất 待đãi 機cơ 請thỉnh 也dã 如như 下hạ 教giáo 起khởi 十thập 因nhân 中trung 第đệ 一nhất 法pháp 爾nhĩ 中trung 辨biện 言ngôn 果quả 海hải 離ly 念niệm 而nhi 心tâm 傳truyền 者giả 果quả 海hải 離ly 念niệm 則tắc 非phi 情tình 識thức 所sở 解giải 既ký 絕tuyệt 所sở 解giải 則tắc 言ngôn 之chi 不bất 及cập 須tu 亡vong 言ngôn 得đắc 意ý 得đắc 意ý 即tức 是thị 心tâm 傳truyền 故cố 別biệt 行hành 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 我ngã 今kim 說thuyết 一nhất 分phần/phân 論luận 釋thích 云vân 十Thập 地Địa 有hữu 二nhị 分phần 一nhất 因nhân 分phần/phân 二nhị 果quả 分phần/phân 以dĩ 果quả 分phần/phân 不bất 可khả 說thuyết 但đãn 寄ký 因nhân 分phần/phân 以dĩ 明minh 故cố 云vân 一nhất 分phần/phân 今kim 言ngôn 心tâm 傳truyền 即tức 傳truyền 說thuyết 不bất 及cập 者giả 果quả 分phần/phân 也dã 亦diệc 即tức 楞lăng 伽già 宗tông 說thuyết 二nhị 通thông 中trung 宗tông 通thông 也dã 二nhị 通thông 之chi 義nghĩa 下hạ 立lập 宗tông 中trung 辨biện 亦diệc 即tức 達đạt 磨ma 無vô 念niệm 為vi 宗tông 以dĩ 心tâm 傳truyền 心tâm 不bất 立lập 文văn 字tự 。 之chi 義nghĩa 也dã 故cố 禪thiền 經kinh 序tự 云vân 禪thiền 定định 之chi 門môn 此thử 是thị 阿A 難Nan 曲khúc 承thừa 旨chỉ 詔chiếu 若nhược 遇ngộ 非phi 其kỳ 人nhân 則tắc 幽u 關quan 莫mạc 闢tịch 罕# 窺khuy 其kỳ 庭đình 若nhược 得đắc 意ý 忘vong 言ngôn 則tắc 途đồ 中trung 授thọ 與dữ 等đẳng 斯tư 則tắc 句cú 句cú 言ngôn 說thuyết 而nhi 無vô 說thuyết 念niệm 念niệm 智trí 契khế 而nhi 無vô 契khế 無vô 說thuyết 無vô 契khế 者giả 常thường 說thuyết 常thường 契khế 也dã 五ngũ 明minh 修tu 證chứng 者giả 疏sớ/sơ 萬vạn 行hạnh 亡vong 照chiếu 至chí 雙song 入nhập 上thượng 句cú 修tu 下hạ 句cú 證chứng 言ngôn 亡vong 照chiếu 者giả 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 亡vong 則tắc 都đô 息tức 萬vạn 緣duyên 為vi 定định 也dã 照chiếu 則tắc 照chiếu 真chân 覺giác 妄vọng 為vi 慧tuệ 也dã 此thử 同đồng 古cổ 德đức 說thuyết 無vô 作tác 戒giới 定định 慧tuệ 彼bỉ 云vân 無vô 妄vọng 心tâm 是thị 定định 知tri 無vô 妄vọng 心tâm 是thị 慧tuệ 妄vọng 心tâm 不bất 起khởi 是thị 戒giới 亦diệc 同đồng 蜀thục 中trung 金kim 禪thiền 師sư 無vô 憶ức 是thị 戒giới 無vô 念niệm 是thị 定định 莫mạc 忘vong 是thị 慧tuệ 今kim 云vân 亡vong 者giả 即tức 彼bỉ 無vô 憶ức 無vô 念niệm 。 之chi 戒giới 定định 也dã 今kim 云vân 照chiếu 者giả 即tức 彼bỉ 莫mạc 忘vong 之chi 慧tuệ 然nhiên 皆giai 是thị 對đối 治trị 方phương 便tiện 未vị 為vi 稱xưng 性tánh 之chi 修tu 也dã 二nhị 者giả 照chiếu 亦diệc 都đô 不bất 當đương 情tình 為vi 亡vong 照chiếu 也dã 照chiếu 尚thượng 須tu 亡vong 況huống 於ư 識thức 念niệm 然nhiên 其kỳ 本bổn 性tánh 靈linh 知tri 不bất 昧muội 故cố 非phi 斷đoạn 滅diệt 即tức 荷hà 澤trạch 大đại 師sư 說thuyết 空không 寂tịch 照chiếu 為vi 自tự 性tánh 戒giới 定định 慧tuệ 之chi 意ý 也dã 故cố 疏sớ/sơ 主chủ 答đáp 順thuận 宗tông 皇hoàng 帝đế 心tâm 要yếu 云vân 無vô 心tâm 於ư 亡vong 照chiếu 則tắc 萬vạn 慮lự 都đô 捐quyên 任nhậm 運vận 以dĩ 寂tịch 知tri 則tắc 眾chúng 行hành 爰viên 起khởi 放phóng 曠khoáng 任nhậm 其kỳ 去khứ 住trụ 靜tĩnh 鑒giám 見kiến 其kỳ 源nguyên 流lưu 語ngữ 默mặc 不bất 失thất 玄huyền 微vi 動động 靜tĩnh 畢tất 稱xưng 法Pháp 界Giới 皆giai 萬vạn 行hạnh 亡vong 照chiếu 而nhi 齊tề 修tu 之chi 意ý 也dã 亦diệc 同đồng 起khởi 信tín 性tánh 無vô 慳san 吝lận 順thuận 本bổn 性tánh 故cố 修tu 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 性tánh 離ly 愚ngu 癡si 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 般Bát 若Nhã 等đẳng 也dã 言ngôn 漸tiệm 頓đốn 無vô 礙ngại 而nhi 雙song 入nhập 者giả 先tiên 通thông 釋thích 漸tiệm 頓đốn 偏thiên 圓viên 後hậu 正chánh 銷tiêu 疏sớ/sơ 意ý 初sơ 中trung 法pháp 相tướng 宗tông 云vân 從tùng 小tiểu 入nhập 大đại 為vi 漸tiệm 直trực 從tùng 大Đại 乘Thừa 發phát 心tâm 。 為vi 頓đốn 今kim 則tắc 不bất 然nhiên 即tức 以dĩ 法pháp 相tướng 宗tông 行hành 位vị 地địa 前tiền 伏phục 惑hoặc 登đăng 地địa 斷đoạn 惑hoặc 分phần/phân 證chứng 真Chân 如Như 乃nãi 至chí 等đẳng 覺giác 後hậu 心tâm 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 方phương 始thỉ 妙diệu 覺giác 圓viên 明minh 為vi 漸tiệm 也dã 無vô 相tướng 宗tông 一nhất 向hướng 不bất 說thuyết 地địa 位vị 如như 四tứ 卷quyển 楞lăng 伽già 第đệ 四tứ 卷quyển 中trung 文văn 云vân 十Thập 地Địa 則tắc 初Sơ 地Địa 初sơ 則tắc 為vi 八bát 地địa 第đệ 九cửu 則tắc 為vi 七thất 七thất 亦diệc 復phục 為vi 八bát 第đệ 二nhị 為vi 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 。 為vi 第đệ 五ngũ 第đệ 三tam 為vi 第đệ 六lục 無vô 所sở 有hữu 何hà 次thứ 也dã 已dĩ 上thượng 並tịnh 是thị 彼bỉ 經kinh 文văn 如như 此thử 超siêu 間gian 意ý 顯hiển 圓viên 融dung 之chi 行hành 不bất 依y 行hành 布bố 位vị 次thứ 又hựu 禪thiền 宗tông 看khán 淨tịnh 拂phất 塵trần 及cập 諸chư 家gia 調điều 伏phục 心tâm 法pháp 皆giai 為vi 漸tiệm 也dã 或hoặc 說thuyết 貪tham 嗔sân 即tức 是thị 道đạo 舉cử 動động 無vô 非phi 佛Phật 無vô 證chứng 無vô 修tu 。 皆giai 為vi 頓đốn 也dã 然nhiên 如như 上thượng 等đẳng 文văn 各các 是thị 一nhất 門môn 之chi 意ý 並tịnh 非phi 稱xưng 性tánh 圓viên 證chứng 圓viên 修tu 也dã 今kim 既ký 圓viên 宗tông 直trực 談đàm 真chân 界giới 則tắc 非phi 漸tiệm 非phi 頓đốn 隨tùy 緣duyên 修tu 證chứng 則tắc 具cụ 漸tiệm 具cụ 頓đốn 如như 經Kinh 云vân 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 即tức 得đắc 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 然nhiên 始thỉ 從tùng 十thập 住trụ 十thập 行hành 乃nãi 至chí 等đẳng 覺giác 妙diệu 覺giác 不bất 壞hoại 行hành 位vị 故cố 具cụ 漸tiệm 頓đốn 也dã 禪thiền 門môn 悟ngộ 即tức 剎sát 那na 而nhi 登đăng 妙diệu 覺giác 一nhất 悟ngộ 之chi 後hậu 念niệm 念niệm 相tương 應ứng 習tập 氣khí 唯duy 微vi 本bổn 智trí 唯duy 瑩oánh 具cụ 漸tiệm 頓đốn 也dã 故cố 荷hà 澤trạch 大đại 師sư 開khai 示thị 頓đốn 悟ngộ 漸tiệm 修tu 為vi 圓viên 妙diệu 也dã 後hậu 銷tiêu 疏sớ/sơ 意ý 者giả 然nhiên 隨tùy 緣duyên 說thuyết 有hữu 凡phàm 聖thánh 迷mê 悟ngộ 故cố 言ngôn 漸tiệm 頓đốn 緣duyên 起khởi 無vô 性tánh 舉cử 體thể 但đãn 是thị 真chân 源nguyên 故cố 云vân 漸tiệm 頓đốn 無vô 礙ngại 即tức 由do 無vô 礙ngại 而nhi 漸tiệm 頓đốn 冥minh 契khế 妙diệu 極cực 故cố 云vân 雙song 入nhập 問vấn 據cứ 上thượng 所sở 說thuyết 即tức 先tiên 頓đốn 後hậu 漸tiệm 一nhất 念niệm 頓đốn 悟ngộ 而nhi 長trường 時thời 漸tiệm 修tu 如như 何hà 得đắc 成thành 雙song 入nhập 答đáp 一nhất 念niệm 悟ngộ 時thời 。 即tức 離ly 染nhiễm 著trước 便tiện 是thị 修tu 行hành 一nhất 悟ngộ 永vĩnh 悟ngộ 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 而nhi 無vô 間gián 斷đoạn 。 修tu 亦diệc 念niệm 念niệm 相tương 應ứng 而nhi 無vô 休hưu 息tức 。 故cố 始thỉ 終chung 相tương/tướng 収thâu 皆giai 名danh 雙song 入nhập 又hựu 問vấn 此thử 句cú 是thị 證chứng 何hà 故cố 兼kiêm 修tu 說thuyết 耶da 答đáp 上thượng 句cú 是thị 證chứng 之chi 修tu 故cố 云vân 亡vong 照chiếu 此thử 句cú 是thị 修tu 之chi 證chứng 故cố 云vân 漸tiệm 頓đốn 又hựu 無vô 礙ngại 無vô 相tướng 。 修tu 證chứng 皆giai 妙diệu 故cố 云vân 雙song 入nhập 也dã 所sở 以dĩ 四tứ 十thập 二nhị 位vị 位vị 位vị 成thành 佛Phật 也dã 。

△# 雖tuy 四tứ 心tâm 被bị 廣quảng 八bát 難nạn 頓đốn 超siêu 。

△# 而nhi 一nhất 極cực 唱xướng 高cao 二Nhị 乘Thừa 絕tuyệt 聽thính 。

第đệ 五ngũ 約ước 器khí 明minh 非phi 器khí 不bất 測trắc 者giả 疏sớ/sơ 雖tuy 四tứ 心tâm 被bị 廣quảng 至chí 絕tuyệt 聽thính 者giả 初sơ 二nhị 句cú 約ước 器khí 也dã 上thượng 句cú 應ưng 下hạ 句cú 感cảm 言ngôn 四tứ 心tâm 被bị 廣quảng 者giả 四tứ 心tâm 即tức 是thị 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 亦diệc 名danh 四tứ 平bình 等đẳng 心tâm 謂vị 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 緣duyên 境cảnh 寬khoan 多đa 名danh 為vi 無vô 量lượng 。 俱câu 舍xá 二nhị 十thập 九cửu 云vân 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 又hựu 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 引dẫn 無vô 量lượng 福phước 故cố 二nhị 感cảm 無vô 量lượng 果quả 故cố 名danh 為vi 無vô 量lượng 。 也dã 依y 雜tạp 心tâm 中trung 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 一nhất 大đại 二nhị 小tiểu 大đại 無vô 量lượng 。 者giả 唯duy 佛Phật 所sở 得đắc 。 體thể 即tức 後hậu 得đắc 智trí 是thị 平bình 等đẳng 智trí 故cố 。 一nhất 向hướng 無vô 漏lậu 二nhị 小tiểu 無vô 量lượng 者giả 慈từ 悲bi 即tức 無vô 嗔sân 喜hỷ 即tức 喜hỷ 受thọ 捨xả 無vô 貪tham 性tánh 與dữ 俱câu 舍xá 同đồng 故cố 彼bỉ 頌tụng 云vân 慈từ 悲bi 無vô 嗔sân 性tánh 喜hỷ 捨xả 無vô 貪tham 欲dục 若nhược 依y 成thành 實thật 論luận 大đại 小tiểu 皆giai 以dĩ 智trí 慧tuệ 為vi 性tánh 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 以dĩ 智trí 慧tuệ 心tâm 利lợi 益ích 心tâm 清thanh 淨tịnh 不bất 濁trược 。 心tâm 名danh 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 又hựu 以dĩ 四tứ 心tâm 等đẳng 行hành 無vô 偏thiên 故cố 名danh 四tứ 平bình 等đẳng 又hựu 此thử 四tứ 心tâm 皆giai 具cụ 三tam 緣duyên 謂vị 眾chúng 生sanh 緣duyên 法pháp 緣duyên 無vô 緣duyên 今kim 略lược 明minh 慈từ 心tâm 三tam 餘dư 可khả 准chuẩn 知tri 此thử 有hữu 三tam 義nghĩa 解giải 第đệ 一nhất 直trực 就tựu 化hóa 益ích 解giải 如như 涅Niết 槃Bàn 云vân 緣duyên 諸chư 眾chúng 生sanh 。 欲dục 與dữ 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 眾chúng 生sanh 緣duyên 緣duyên 諸chư 眾chúng 生sanh 。 所sở 須tu 之chi 物vật 。 而nhi 施thí 與dữ 之chi 。 是thị 名danh 法pháp 緣duyên 緣duyên 如Như 來Lai 者giả 。 名danh 曰viết 無vô 緣duyên 第đệ 二nhị 化hóa 益ích 觀quán 入nhập 分phân 別biệt 解giải 緣duyên 諸chư 眾chúng 生sanh 。 欲dục 與dữ 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 眾chúng 生sanh 緣duyên 緣duyên 其kỳ 一nhất 切thiết 化hóa 眾chúng 生sanh 法Pháp 名danh 為vi 法Pháp 。 緣duyên (# 此thử 二nhị 化hóa 益ích )# 緣duyên 法pháp 空không 寂tịch 名danh 為vi 無vô 緣duyên (# 此thử 一nhất 觀quán 入nhập )# 第đệ 三tam 還hoàn 就tựu 化hóa 益ích 觀quán 入nhập 分phân 別biệt 解giải 緣duyên 生sanh 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 眾chúng 生sanh 緣duyên (# 此thử 一nhất 化hóa 益ích )# 緣duyên 眾chúng 生sanh 無vô 我ngã 。 但đãn 是thị 因nhân 緣duyên 五ngũ 陰ấm 法pháp 數số 名danh 曰viết 法pháp 緣duyên 觀quán 彼bỉ 陰ấm 空không 名danh 曰viết 無vô 緣duyên (# 此thử 二nhị 觀quán 入nhập )# 又hựu 有hữu 一nhất 解giải 一nhất 生sanh 緣duyên 緣duyên 於ư 眾chúng 生sanh 。 猶do 如như 父phụ 母mẫu 。 妻thê 子tử 親thân 屬thuộc 。 二nhị 法pháp 緣duyên 緣duyên 於ư 眾chúng 生sanh 。 但đãn 是thị 緣duyên 生sanh 三tam 無vô 緣duyên 不bất 住trụ 法pháp 相tướng 及cập 眾chúng 生sanh 相tướng 。 四tứ 心tâm 皆giai 有hữu 此thử 三tam 廣quảng 如như 涅Niết 槃Bàn 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 中trung 說thuyết 也dã 言ngôn 八bát 難nạn 頓đốn 超siêu 者giả 宿túc 聞văn 圓viên 成thành 金kim 剛cang 種chủng 今kim 生sanh 再tái 聞văn 不bất 簡giản 凡phàm 聖thánh 必tất 亦diệc 能năng 入nhập 以dĩ 對đối 下hạ 二Nhị 乘Thừa 多đa 劫kiếp 不bất 聞văn 此thử 法Pháp 。 未vị 發phát 此thử 心tâm 故cố 雖tuy 修tu 行hành 證chứng 果Quả 亦diệc 不bất 能năng 入nhập 也dã 若nhược 准chuẩn 諸chư 說thuyết 八bát 難nạn 障chướng 於ư 聖thánh 道Đạo 今kim 明minh 以dĩ 圓viên 教giáo 力lực 故cố 障chướng 難nạn 之chi 凡phàm 尚thượng 入nhập 況huống 無vô 難nạn/nan 之chi 凡phàm 耶da 況huống 賢hiền 聖thánh 耶da 即tức 以dĩ 此thử 經Kinh 功công 力lực 超siêu 於ư 諸chư 教giáo 昭chiêu 然nhiên 可khả 見kiến 言ngôn 八bát 難nạn 者giả 一nhất 地địa 獄ngục 二nhị 餓ngạ 鬼quỷ 三tam 畜súc 生sanh 四tứ 北bắc 洲châu 五ngũ 盲manh 聾lung 喑âm 噁ô 六lục 佛Phật 前tiền 佛Phật 後hậu 此thử 是thị 古cổ 說thuyết 若nhược 唐đường 三tam 藏tạng 新tân 譯dịch 云vân 法pháp 前tiền 法pháp 後hậu 後hậu 解giải 勝thắng 也dã 七thất 世thế 智trí 辯biện 聰thông 。 八bát 長Trường 壽Thọ 天Thiên 故cố 論luận 云vân 三tam 塗đồ 北bắc 長trường 壽thọ 前tiền 後hậu 辯biện 聰thông 根căn 此thử 八bát 名danh 難nạn/nan 者giả 以dĩ 不bất 堪kham 受thọ 教giáo 難nan 入nhập 佛Phật 法Pháp 中trung 故cố 。 名danh 之chi 為vi 難nạn/nan 又hựu 准chuẩn 教giáo 中trung 有hữu 摧tồi 八bát 難nạn 法pháp 令linh 發phát 正chánh 願nguyện 不bất 墮đọa 彼bỉ 中trung 說thuyết 有hữu 四tứ 輪luân 能năng 摧tồi 八bát 難nạn 第đệ 一nhất 願nguyện 生sanh 中trung 國quốc 輪luân 能năng 摧tồi 五ngũ 難nạn/nan 但đãn 如như 法Pháp 持trì 戒giới 。 用dụng 心tâm 求cầu 生sanh 中trung 國quốc 。 若nhược 得đắc 生sanh 已dĩ 即tức 便tiện 超siêu 卻khước 地địa 獄ngục 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 。 北bắc 洲châu 及cập 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 也dã 第đệ 二nhị 願nguyện 值trị 善thiện 友hữu 輪luân 若nhược 得đắc 逢phùng 善Thiện 知Tri 識Thức 。 及cập 蒙mông 教giáo 導đạo 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 即tức 是thị 摧tồi 卻khước 法pháp 前tiền 法pháp 後hậu 難nạn/nan 也dã 上thượng 至chí 諸chư 佛Phật 。 下hạ 及cập 凡phàm 夫phu 解giải 佛Phật 法Pháp 者giả 於ư 我ngã 有hữu 益ích 總tổng 名danh 善thiện 友hữu 也dã 第đệ 三tam 能năng 發phát 正chánh 願nguyện 輪luân 摧tồi 卻khước 世thế 智trí 辯biện 聰thông 。 難nạn/nan 謂vị 若nhược 於ư 三Tam 寶Bảo 。 中trung 起khởi 深thâm 信tín 樂nhạo 常thường 發phát 正chánh 願nguyện 世thế 世thế 相tương 續tục 。 即tức 能năng 摧tồi 卻khước 世thế 智trí 辯biện 聰thông 。 難nạn/nan 也dã 第đệ 四tứ 種chủng 諸chư 善thiện 根căn 輪luân 能năng 摧tồi 生sanh 盲manh 生sanh 聾lung 等đẳng 諸chư 根căn 不bất 具cụ 。 難nạn/nan 若nhược 能năng 依y 佛Phật 正Chánh 法Pháp 修tu 行hành 用dụng 心tâm 當đương 來lai 感cảm 得đắc 身thân 相tướng 諸chư 根căn 具cụ 足túc 。 便tiện 是thị 摧tồi 卻khước 諸chư 根căn 不bất 具cụ 。 難nạn/nan 也dã 所sở 以dĩ 頌tụng 云vân 善thiện 處xứ 摧tồi 前tiền 五ngũ 值trị 願nguyện 植thực 餘dư 三tam 即tức 是thị 四tứ 輪luân 能năng 摧tồi 八bát 難nạn 也dã 此thử 八bát 難nạn 有hữu 情tình 不bất 能năng 入nhập 佛Phật 法Pháp 中trung 。 來lai 諸chư 經kinh 論luận 中trung 無vô 不bất 此thử 說thuyết 也dã 若nhược 約ước 華hoa 嚴nghiêm 圓viên 教giáo 之chi 力lực 亦diệc 得đắc 入nhập 佛Phật 法Pháp 。 中trung 進tiến 修tu 證chứng 果Quả 故cố 隨tùy 好hảo/hiếu 品phẩm 說thuyết 地địa 獄ngục 天thiên 子tử 得đắc 生sanh 兜Đâu 率Suất 頓đốn 證chứng 十Thập 地Địa 即tức 知tri 地địa 獄ngục 有hữu 情tình 。 非phi 障chướng 故cố 經Kinh 云vân 佛Phật 子tử 我ngã 為vi 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 於ư 兜Đâu 率Suất 天Thiên 宮Cung 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 名danh 光quang 幢tràng 王vương 照chiếu 十thập 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 數số 。 世thế 界giới 彼bỉ 世thế 界giới 中trung 。 地địa 獄ngục 眾chúng 生sanh 。 遇ngộ 斯tư 光quang 者giả 。 眾chúng 苦khổ 休hưu 息tức 得đắc 十thập 種chủng 清thanh 淨tịnh 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 咸hàm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 踊dũng 躍dược 稱xưng 慶khánh 從tùng 彼bỉ 命mạng 終chung 。 生sanh 兜Đâu 率Suất 天Thiên 。 天thiên 中trung 有hữu 皷cổ 名danh 甚thậm 可khả 愛ái 樂nhạo 。 彼bỉ 天thiên 生sanh 已dĩ 此thử 皷cổ 發phát 音âm 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 云vân 云vân 爾nhĩ 時thời 諸chư 天thiên 子tử 。 聞văn 說thuyết 普phổ 賢hiền 廣quảng 大đại 迴hồi 向hướng 即tức 得đắc 十Thập 地Địa 等đẳng 由do 此thử 即tức 知tri 地địa 獄ngục 非phi 障chướng 也dã 又hựu 十Thập 地Địa 品phẩm 云vân 雖tuy 住trụ 海hải 水thủy 劫kiếp 火hỏa 中trung 。 堪kham 受thọ 此thử 法pháp 必tất 得đắc 聞văn 言ngôn 住trụ 海hải 水thủy 者giả 龍long 等đẳng 所sở 居cư 即tức 畜súc 趣thú 非phi 難nạn/nan 言ngôn 劫kiếp 火hỏa 中trung 者giả 若nhược 約ước 通thông 途đồ 說thuyết 劫kiếp 火hỏa 中trung 無vô 其kỳ 有hữu 情tình 若nhược 約ước 佛Phật 境cảnh 界giới 佛Phật 力lực 所sở 持trì 。 變biến 化hóa 施thí 為vi 及cập 法pháp 威uy 德đức 力lực 所sở 加gia 即tức 得đắc 如như 法Pháp 華hoa 經Kinh 云vân 眾chúng 生sanh 見kiến 劫kiếp 盡tận 。 大đại 火hỏa 所sở 燒thiêu 時thời 。 我ngã 此thử 土thổ/độ 安an 穩ổn 天thiên 人nhân 常thường 充sung 滿mãn 。 乃nãi 至chí 常thường 在tại 靈Linh 鷲Thứu 山Sơn 。 及cập 餘dư 諸chư 住trú 處xứ 。 等đẳng 此thử 多đa 是thị 法pháp 前tiền 法pháp 後hậu 難nạn/nan 謂vị 劫kiếp 火hỏa 中trung 不bất 合hợp 有hữu 有hữu 情tình 逢phùng 佛Phật 豈khởi 得đắc 有hữu 聞văn 法Pháp 今kim 既ký 得đắc 其kỳ 見kiến 聞văn 者giả 。 即tức 難nạn/nan 中trung 非phi 難nạn/nan 也dã 今kim 此thử 華hoa 嚴nghiêm 說thuyết 地địa 獄ngục 畜súc 趣thú 尚thượng 自tự 得đắc 聞văn 法Pháp 得đắc 證chứng 聖thánh 果Quả 豈khởi 況huống 餘dư 類loại 凡phàm 聖thánh 者giả 也dã 故cố 云vân 四tứ 心tâm 被bị 廣quảng 八bát 難nạn 頓đốn 超siêu 也dã 又hựu 大đại 疏sớ/sơ 云vân 見kiến 聞văn 為vi 種chủng 八bát 難nạn 超siêu 十Thập 地Địa 之chi 階giai 刊# 定định 記ký 云vân 若nhược 乃nãi 具cụ 金kim 剛cang 種chủng 雖tuy 八bát 難nạn 而nhi 聞văn 經Kinh 皆giai 同đồng 此thử 也dã 如như 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 譬thí 如như 丈trượng 夫phu 。 食thực 少thiểu 金kim 剛cang 終chung 竟cánh 不bất 消tiêu 要yếu 穿xuyên 其kỳ 身thân 出xuất 在tại 於ư 外ngoại 何hà 以dĩ 故cố 金kim 剛cang 不bất 與dữ 肉nhục 身thân 雜tạp 穢uế 而nhi 同đồng 止chỉ 故cố 若nhược 於ư 如Như 來Lai 。 所sở 種chúng 少thiểu 善thiện 根căn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 要yếu 穿xuyên 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 諸chư 行hành 煩phiền 惱não 身thân 過quá 到đáo 於ư 無vô 為vi 究cứu 竟cánh 智trí 處xứ 何hà 以dĩ 故cố 此thử 少thiểu 善thiện 根căn 不bất 與dữ 有hữu 為vi 諸chư 行hành 。 煩phiền 惱não 而nhi 共cộng 住trú 故cố 此thử 少thiểu 善thiện 根căn 性tánh 究cứu 竟cánh 故cố 此thử 說thuyết 稱xưng 性tánh 而nhi 修tu 少thiểu 善thiện 法Pháp 也dã 疏sớ/sơ 而nhi 一nhất 極cực 唱xướng 高cao 二Nhị 乘Thừa 絕tuyệt 聽thính 者giả 即tức 非phi 器khí 不bất 測trắc 也dã 一nhất 極cực 者giả 即tức 一Nhất 乘Thừa 至chí 極cực 之chi 教giáo 也dã 如như 世thế 歌ca 詞từ 唱xướng 高cao 則tắc 和hòa 寡quả 且thả 巴ba 歌ca 一nhất 曲khúc 和hòa 者giả 百bách 千thiên 陽dương 春xuân 白bạch 雪tuyết 和hòa 者giả 一nhất 二nhị 言ngôn 二Nhị 乘Thừa 絕tuyệt 聽thính 者giả 即tức 此thử 品phẩm 初sơ 世Thế 尊Tôn 入nhập 師sư 子tử 頻tần 申thân 。 三tam 昧muội 會hội 中trung 菩Bồ 薩Tát 大đại 眾chúng 。 皆giai 見kiến 逝thệ 多đa 林lâm 及cập 宮cung 殿điện 虗hư 空không 三tam 處xứ 有hữu 種chủng 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 佛Phật 境cảnh 界giới 等đẳng 事sự 又hựu 聞văn 不bất 思tư 議nghị 等đẳng 法pháp 諸chư 大đại 聲Thanh 聞Văn 。 不bất 見kiến 不bất 聞văn 。 故cố 經Kinh 云vân 爾nhĩ 時thời 上thượng 首thủ 諸chư 大đại 聲Thanh 聞Văn 。 大Đại 智trí 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 神thần 通thông 目mục 犍kiền 連liên 摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 。 (# 具cụ 列liệt 十thập 大đại 弟đệ 子tử )# 在tại 逝thệ 多đa 林lâm 皆giai 悉tất 不bất 見kiến 。 如Như 來Lai 神thần 力lực 。 如Như 來Lai 嚴nghiêm 好hảo/hiếu 如Như 來Lai 境cảnh 界giới 。 如Như 來Lai 遊du 戲hí 如Như 來Lai 。 神thần 變biến 乃nãi 至chí 亦diệc 復phục 不bất 見kiến 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 菩Bồ 薩Tát 。 境cảnh 等đẳng 事sự 何hà 以dĩ 故cố 善thiện 根căn 不bất 同đồng 故cố 彼bỉ 於ư 過quá 去khứ 。 本bổn 不bất 修tu 習tập 見kiến 一nhất 切thiết 佛Phật 。 種chủng 種chủng 神thần 通thông 。 妙diệu 善thiện 根căn 故cố 乃nãi 至chí 云vân 本bổn 不bất 曾tằng 於ư 生sanh 死tử 之chi 中trung 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 故cố 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 皆giai 是thị 普Phổ 賢Hiền 。 智trí 眼nhãn 境cảnh 界giới 不bất 與dữ 一nhất 切thiết 。 二Nhị 乘Thừa 所sở 共cộng 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 彼bỉ 諸chư 上thượng 首thủ 大đại 德đức 聲Thanh 聞Văn 。 不bất 能năng 聞văn 不bất 能năng 見kiến 不bất 能năng 信tín 不bất 能năng 知tri 又hựu 云vân 佛Phật 子tử 如như 恆Hằng 河Hà 岸ngạn 有hữu 百bách 千thiên 億ức 。 無vô 量lượng 餓ngạ 鬼quỷ 裸lõa 形hình 飢cơ 餓ngạ 渴khát 乏phạp 舉cử 體thể 燋tiều 然nhiên 烏ô 鷲thứu 犲cái 狼lang 競cạnh 來lai 搏bác 撮toát 。 為vị 渴khát 所sở 逼bức 。 欲dục 求cầu 水thủy 飲ẩm 雖tuy 住trụ 河hà 邊biên 而nhi 不bất 見kiến 河hà 設thiết 有hữu 見kiến 者giả 見kiến 其kỳ 枯khô 竭kiệt 何hà 以dĩ 故cố 深thâm 厚hậu 業nghiệp 障chướng 之chi 所sở 覆phú 故cố 彼bỉ 大đại 聲Thanh 聞Văn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 雖tuy 復phục 住trụ 在tại 逝thệ 多đa 林lâm 中trung 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 廣quảng 大đại 神thần 力lực 捨xả 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 無vô 明minh 翳ế 瞙# 覆phú 其kỳ 眼nhãn 故cố 不bất 曾tằng 種chúng 植thực 薩Tát 婆Bà 若Nhã 地địa 諸chư 善thiện 根căn 故cố 。 所sở 以dĩ 疏sớ/sơ 云vân 二Nhị 乘Thừa 絕tuyệt 聽thính 也dã 又hựu 大đại 疏sớ/sơ 云vân 若nhược 夫phu 高cao 不bất 可khả 仰ngưỡng 則tắc 積tích 行hành 菩Bồ 薩Tát 曝bộc 鰓# 鱗lân 於ư 龍long 門môn 深thâm 不bất 可khả 窺khuy 則tắc 上thượng 德đức 聲Thanh 聞Văn 杜đỗ 視thị 聽thính 於ư 嘉gia 會hội 此thử 則tắc 兼kiêm 權quyền 教giáo 六Lục 度Độ 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 絕tuyệt 聽thính 也dã 故cố 古cổ 讚tán 云vân 最tối 初sơ 佛Phật 入nhập 正chánh 受thọ 定định 名danh 師sư 子tử 頻tần 申thân 。 大đại 眾chúng 渴khát 仰ngưỡng 生sanh 疑nghi 念niệm 諸chư 法Pháp 王Vương 開khai 演diễn 如Như 來Lai 示thị 相tương/tướng 而nhi 答đáp 意ý 顯hiển 德đức 用dụng 無vô 涯nhai 人nhân 法pháp 渾hồn 而nhi 何hà 分phần/phân 因nhân 果quả 齊tề 歸quy 法Pháp 界Giới 會hội 中trung 聲Thanh 聞Văn 小tiểu 果quả 權quyền 舉cử 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 同đồng 處xứ 逝thệ 多đa 園viên 林lâm 不bất 覩đổ 如Như 來Lai 嘉gia 會hội 一nhất 則tắc 法Pháp 門môn 深thâm 遠viễn 二nhị 則tắc 因nhân 非phi 大đại 心tâm 三tam 則tắc 自tự 利lợi 亡vong 悲bi 四tứ 為vi 失thất 求cầu 勝thắng 果quả 今kim 亦diệc 巧xảo 彰chương 佛Phật 德đức 二Nhị 乘Thừa 淺thiển 智trí 難nan 知tri 意ý 表biểu 圓viên 教giáo 希hy 逢phùng 又hựu 顯hiển 不bất 共cộng 之chi 典điển 非phi 但đãn 小Tiểu 乘Thừa 不bất 了liễu 守thủ 權quyền 尚thượng 自tự 高cao 推thôi 唯duy 明minh 普phổ 眼nhãn 之chi 境cảnh 非phi 他tha 劣liệt 見kiến 所sở 窺khuy 。

△# 當đương 其kỳ 器khí 也dã 百bách 城thành 詢tuân 友hữu 一nhất 道đạo 棲tê 神thần 。

△# 明minh 正chánh 為vi 南nam 方phương 盡tận 南nam 矣hĩ 益ích 我ngã 為vi 友hữu 人nhân 皆giai 友hữu 焉yên 。

當đương 其kỳ 器khí 也dã 下hạ 六lục 指chỉ 例lệ 顯hiển 當đương 機cơ 益ích 深thâm 文văn 中trung 有hữu 四tứ 一nhất 約ước 人nhân 以dĩ 顯hiển 益ích 二nhị 約ước 法pháp 以dĩ 顯hiển 益ích 三tam 始thỉ 末mạt 交giao 徹triệt 以dĩ 顯hiển 益ích 四tứ 得đắc 失thất 相tương 對đối 以dĩ 顯hiển 益ích 今kim 初sơ 當đương 其kỳ 器khí 者giả 即tức 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 指chỉ 此thử 為vi 例lệ 依y 教giáo 皆giai 然nhiên 故cố 彌Di 勒Lặc 云vân 若nhược 有hữu 敬kính 慕mộ 心tâm 亦diệc 當đương 如như 是thị 。 學học 百bách 城thành 詢tuân 友hữu 者giả 但đãn 舉cử 圓viên 數số 其kỳ 實thật 一nhất 百bách 一nhất 十thập 城thành 詢tuân 問vấn 善thiện 友hữu 也dã 故cố 八bát 十thập 經kinh 初sơ 云vân 爾nhĩ 時thời 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 依y 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 教giáo 漸tiệm 次thứ 而nhi 行hành 經kinh 遊du 一nhất 百bách 一nhất 十thập 城thành 已dĩ 到đáo 普phổ 門môn 國quốc 思tư 惟duy 觀quán 察sát 。 一nhất 心tâm 願nguyện 見kiến 文Văn 殊Thù 。 師sư 利lợi 一nhất 百bách 一nhất 十thập 表biểu 十Thập 地Địa 及cập 等đẳng 覺giác 一nhất 一nhất 皆giai 具cụ 。 諸chư 地địa 功công 德đức 故cố 或hoặc 不bất 分phân 等đẳng 覺giác 即tức 開khai 十thập 信tín 進tiến 退thoái 皆giai 表biểu 一nhất 百bách 一nhất 十thập 此thử 宗tông 三tam 賢hiền 行hành 相tương/tướng 不bất 殊thù 十Thập 地Địa 故cố 不bất 別biệt 表biểu 所sở 謂vị 初sơ 住trụ 初sơ 行hành 初sơ 迴hồi 向hướng 初Sơ 地Địa 也dã 二nhị 三tam 乃nãi 至chí 十Thập 住Trụ 。 十Thập 地Địa 行hành 相tương/tướng 皆giai 然nhiên 此thử 依y 大đại 疏sớ/sơ 辨biện 也dã 一nhất 道đạo 棲tê 神thần 者giả 棲tê 託thác 心tâm 神thần 也dã 一nhất 道đạo 有hữu 三tam 義nghĩa 一nhất 唯duy 向hướng 南nam 二nhị 唯duy 一nhất 因nhân 一nhất 果quả 三tam 萬vạn 聖thánh 千thiên 賢hiền 皆giai 修tu 萬vạn 行hạnh 更cánh 無vô 異dị 路lộ 。 三tam 皆giai 一nhất 道đạo 義nghĩa 也dã 明minh 正chánh 為vi 南nam 者giả 謂vị 善thiện 財tài 始thỉ 自tự 發phát 心tâm 福phước 城thành 東đông 見kiến 文Văn 殊Thù 便tiện 漸tiệm 次thứ 展triển 轉chuyển 一nhất 向hướng 南nam 行hành 歷lịch 諸chư 善thiện 友hữu 明minh 者giả 以dĩ 南nam 主chủ 火hỏa 是thị 陽dương 是thị 明minh 北bắc 主chủ 水thủy 是thị 陰ấm 是thị 闇ám 正chánh 者giả 不bất 住trụ 東đông 西tây 二nhị 邊biên (# 東đông 左tả 西tây 右hữu 故cố 是thị 二nhị 邊biên )# 當đương 南nam 北bắc 中trung 正chánh 之chi 道đạo 表biểu 求cầu 法Pháp 者giả 背bối/bội 闇ám 向hướng 明minh 離ly 邊biên 當đương 正chánh 故cố 云vân 明minh 正chánh 更cánh 有hữu 三tam 義nghĩa 一nhất 一nhất 方phương 已dĩ 有hữu 多đa 友hữu 餘dư 方phương 例lệ 然nhiên 二nhị 南nam 主chủ 生sanh 長trưởng 表biểu 求cầu 法Pháp 者giả 生sanh 長trưởng 善thiện 根căn 故cố 三tam 西tây 域vực 居cư 人nhân 宅trạch 多đa 東đông 向hướng 順thuận 日nhật 月nguyệt 轉chuyển 表biểu 於ư 善thiện 財tài 順thuận 人nhân 法pháp 故cố 故cố 舊cựu 疏sớ/sơ 云vân 善thiện 財tài 求cầu 友hữu 表biểu 隨tùy 順thuận 以dĩ 南nam 行hành 方phương 盡tận 南nam 矣hĩ 方phương 是thị 假giả 法pháp 二nhị 無vô 定định 體thể 東đông 西tây 南nam 北bắc 。 相tương 待đãi 立lập 名danh 。 但đãn 取thủ 明minh 正chánh 之chi 義nghĩa 所sở 向hướng 盡tận 名danh 為vi 南nam 如như 此thử 始thỉ 名danh 悟ngộ 入nhập 法Pháp 界Giới 故cố 善thiện 財tài 至chí 寄ký 十Thập 地Địa 之chi 友hữu 多đa 在tại 菩Bồ 提Đề 道Đạo 場Tràng 。 又hựu 不bất 言ngôn 卻khước 迴hồi 向hướng 北bắc 故cố 知tri 若nhược 觸xúc 向hướng 明minh 正chánh 一nhất 切thiết 皆giai 南nam 也dã 益ích 我ngã 為vi 友hữu 人nhân 皆giai 友hữu 焉yên 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 初sơ 隨tùy 相tương/tướng 說thuyết 二nhị 稱xưng 性tánh 說thuyết 隨tùy 相tương/tướng 說thuyết 者giả 謂vị 見kiến 善thiện 者giả 生sanh 不bất 及cập 之chi 心tâm 見kiến 惡ác 者giả 發phát 探thám 湯thang 之chi 智trí 既ký 三tam 人nhân 同đồng 行hành 必tất 有hữu 我ngã 師sư 況huống 多đa 者giả 也dã 但đãn 能năng 擇trạch 善thiện 者giả 從tùng 之chi 不bất 善thiện 者giả 改cải 之chi 則tắc 觸xúc 向hướng 皆giai 師sư 也dã 又hựu 見kiến 賢hiền 而nhi 思tư 齊tề 即tức 為vi 益ích 也dã 或hoặc 見kiến 不bất 賢hiền 而nhi 內nội 自tự 省tỉnh 亦diệc 為vi 益ích 也dã 又hựu 老lão 子tử 云vân 善thiện 人nhân 是thị 不bất 善thiện 人nhân 之chi 師sư 不bất 善thiện 人nhân 是thị 善thiện 人nhân 之chi 資tư 皆giai 是thị 益ích 我ngã 為vi 友hữu 之chi 義nghĩa 故cố 人nhân 皆giai 友hữu 焉yên 二nhị 稱xưng 性tánh 說thuyết 者giả 夫phu 法Pháp 界Giới 圓viên 宗tông 觸xúc 類loại 成thành 教giáo 但đãn 因nhân 之chi 生sanh 解giải 即tức 名danh 為vi 師sư 如như 推thôi 一nhất 塵trần 見kiến 具cụ 無vô 邊biên 之chi 德đức 塵trần 即tức 是thị 師sư 所sở 以dĩ 善thiện 財tài 再tái 遇ngộ 文Văn 殊Thù 智trí 照chiếu 無vô 二nhị 之chi 後hậu 便tiện 遇ngộ 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。 微vi 塵trần 數số 善thiện 友hữu 知tri 識thức 。 者giả 意ý 在tại 茲tư 焉yên 。

△# 遇ngộ 三tam 毒độc 而nhi 三tam 德đức 圓viên 入nhập 一nhất 塵trần 而nhi 一nhất 心tâm 淨tịnh 。

△# 千thiên 化hóa 不bất 變biến 其kỳ 慮lự 萬vạn 境cảnh 順thuận 通thông 于vu 道đạo 。

二nhị 約ước 法pháp 以dĩ 顯hiển 益ích 疏sớ/sơ 遇ngộ 三tam 毒độc 而nhi 三tam 德đức 圓viên 至chí 順thuận 通thông 于vu 道đạo 者giả 三tam 毒độc 成thành 三tam 德đức 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 通thông 者giả 三tam 毒độc 本bổn 空không 元nguyên 是thị 三tam 德đức 迷mê 情tình 執chấp 取thủ 以dĩ 德đức 為vi 毒độc 今kim 悟ngộ 則tắc 貪tham 無vô 貪tham 相tương/tướng 元nguyên 是thị 戒giới 也dã 嗔sân 無vô 起khởi 滅diệt 本bổn 自tự 寂tịch 然nhiên 元nguyên 是thị 定định 也dã 故cố 法pháp 句cú 經Kinh 云vân 戒giới 性tánh 如như 虗hư 空không 又hựu 云vân 嗔sân 心tâm 等đẳng 陽dương 燄diệm 癡si 無vô 癡si 相tương/tướng 是thị 為vi 慧tuệ 也dã 又hựu 心tâm 王vương 經kinh 說thuyết 三tam 藏tạng 云vân 貪tham 相tương/tướng 不bất 生sanh 是thị 為vi 戒giới 藏tạng 嗔sân 相tương/tướng 不bất 生sanh 是thị 為vi 定định 藏tạng 癡si 相tương/tướng 不bất 生sanh 是thị 為vi 慧tuệ 藏tạng 諸chư 法pháp 無vô 行hành 。 經Kinh 云vân 貪tham 欲dục 即tức 是thị 道đạo 恚khuể 癡si 亦diệc 復phục 然nhiên 如như 是thị 三tam 事sự 。 中trung 有hữu 無vô 量lượng 佛Phật 。 法pháp 是thị 知tri 迷mê 為vi 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 塵trần 勞lao 門môn 悟ngộ 成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 波Ba 羅La 蜜Mật 塵trần 勞lao 雖tuy 眾chúng 根căn 本bổn 不bất 過quá 三tam 毒độc 波Ba 羅La 蜜Mật 雖tuy 多đa 根căn 本bổn 只chỉ 是thị 三tam 德đức 也dã 。 別biệt 者giả 即tức 善thiện 財tài 所sở 遇ngộ 善thiện 友hữu 其kỳ 類loại 不bất 同đồng 。 表biểu 一nhất 切thiết 類loại 中trung 皆giai 有hữu 法Pháp 門môn 令linh 後hậu 學học 者giả 於ư 人nhân 不bất 觀quán 種chủng 性tánh 於ư 法pháp 莫mạc 存tồn 取thủ 捨xả 故cố 婆bà 須tu 蜜mật 女nữ 示thị 貪tham 欲dục 之chi 相tướng 所sở 以dĩ 隣lân 里lý 生sanh 疑nghi 抱bão 持trì 唼xiệp 吻vẫn 皆giai 獲hoạch 功công 德đức 其kỳ 所sở 得đắc 法Pháp 門môn 名danh 離ly 貪tham 欲dục 際tế 解giải 脫thoát 門môn 無vô 厭yếm 足túc 王vương 示thị 其kỳ 嗔sân 相tương/tướng 傷thương 煞sát 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 所sở 得đắc 法Pháp 門môn 名danh 如như 幻huyễn 解giải 脫thoát 門môn 勝thắng 熱nhiệt 婆Bà 羅La 門Môn 四tứ 面diện 火hỏa 聚tụ 中trung 有hữu 刀đao 山sơn 令linh 投đầu 身thân 入nhập 中trung 向hướng 上thượng 兼kiêm 日nhật 五ngũ 熱nhiệt 炙chích 身thân 。 示thị 現hiện 外ngoại 道đạo 癡si 迷mê 邪tà 見kiến 之chi 相tướng 善thiện 財tài 見kiến 之chi 所sở 得đắc 法Pháp 門môn 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 普phổ 莊trang 嚴nghiêm 解giải 脫thoát 門môn 三tam 毒độc 之chi 相tướng 尚thượng 有hữu 法Pháp 門môn 況huống 餘dư 類loại 耶da 是thị 知tri 契khế 合hợp 華hoa 嚴nghiêm 圓viên 教giáo 婆bà 須tu 愛ái 水thủy 而nhi 不bất 溺nịch 無vô 厭yếm 恚khuể 火hỏa 而nhi 不bất 燒thiêu 勝thắng 熱nhiệt 邪tà 見kiến 而nhi 不bất 侵xâm 矣hĩ 言ngôn 入nhập 一nhất 塵trần 而nhi 一nhất 心tâm 淨tịnh 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 以dĩ 情tình 念niệm 為vi 塵trần 念niệm 即tức 無vô 故cố 淨tịnh 也dã 二nhị 即tức 微vi 塵trần 塵trần 體thể 稱xưng 性tánh 故cố 淨tịnh 也dã 一nhất 塵trần 一nhất 念niệm 既ký 爾nhĩ 千thiên 心tâm 萬vạn 境cảnh 總tổng 然nhiên 故cố 次thứ 云vân 千thiên 化hóa 不bất 變biến 其kỳ 慮lự (# 故cố 心tâm 要yếu 云vân 心tâm 心tâm 作tác 佛Phật 無vô 一nhất 心tâm 而nhi 非phi 佛Phật 心tâm )# 萬vạn 境cảnh 順thuận 通thông 于vu 道đạo 也dã (# 即tức 處xứ 處xứ 道đạo 成thành 無vô 一nhất 塵trần 而nhi 非phi 佛Phật 國quốc )# 。

△# 契khế 文Văn 殊Thù 之chi 妙diệu 智trí 宛uyển 是thị 初sơ 心tâm 。

△# 入nhập 普phổ 賢hiền 之chi 玄huyền 門môn 曾tằng 無vô 別biệt 體thể 。

三tam 始thỉ 末mạt 交giao 徹triệt 以dĩ 顯hiển 益ích 文văn 中trung 二nhị 一nhất 始thỉ 終chung 二nhị 本bổn 末mạt 今kim 初sơ 契khế 文Văn 殊Thù 之chi 妙diệu 智trí 者giả 即tức 善thiện 財tài 歷lịch 諸chư 善thiện 友hữu 再tái 遇ngộ 文Văn 殊Thù 當đương 智trí 照chiếu 無vô 二nhị 相tương/tướng 契khế 合hợp 本bổn 心tâm 絕tuyệt 能năng 所sở 相tương/tướng 故cố 不bất 見kiến 身thân 但đãn 遙diêu 申thân 右hữu 手thủ 摩ma 頂đảnh 得đắc 法Pháp 義nghĩa 在tại 下hạ 五ngũ 相tương/tướng 中trung 解giải 也dã 宛uyển 是thị 初sơ 心tâm 者giả 最tối 初sơ 在tại 福phước 城thành 東đông 得đắc 見kiến 文Văn 殊Thù 表biểu 信tín 智trí 今kim 又hựu 見kiến 文Văn 殊Thù 表biểu 證chứng 智trí 意ý 明minh 信tín 證chứng 雖tuy 說thuyết 始thỉ 終chung 智trí 體thể 元nguyên 來lai 不bất 別biệt 所sở 以dĩ 皆giai 是thị 文Văn 殊Thù 如như 第đệ 二nhị 十thập 信tín 會hội 在tại 普Phổ 光Quang 明Minh 殿Điện 。 說thuyết 第đệ 七thất 因nhân 圓viên 果quả 滿mãn 重trọng/trùng 會hội 普phổ 光quang 亦diệc 表biểu 證chứng 極cực 不bất 離ly 初sơ 心tâm 正chánh 同đồng 此thử 也dã 故cố 大đại 疏sớ/sơ 云vân 啟khải 明minh 東đông 廟miếu 智trí 滿mãn 不bất 異dị 於ư 初sơ 心tâm 也dã 二nhị 本bổn 末mạt 疏sớ/sơ 入nhập 普phổ 賢hiền 之chi 玄huyền 門môn 曾tằng 無vô 別biệt 體thể 者giả 善thiện 財tài 求cầu 友hữu 最tối 後hậu 至chí 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 處xử 微vi 細tế 觀quán 察sát 。 普phổ 賢hiền 之chi 身thân 見kiến 一nhất 一nhất 毛mao 孔khổng 中trung 。 有hữu 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 佛Phật 剎sát 海hải 云vân 云vân 乃nãi 至chí 善thiện 財tài 所sở 見kiến 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 數số 諸chư 善thiện 友hữu 往vãng 詣nghệ 親thân 近cận 積tích 集tập 智trí 慧tuệ 比tỉ 此thử 暫tạm 見kiến 普phổ 賢hiền 所sở 得đắc 境cảnh 界giới 百bách 分phần 不bất 及cập 一nhất 。 乃nãi 至chí 優ưu 波ba 尼ni 沙sa 陀đà 分phần 。 亦diệc 不bất 及cập 一nhất 。 善thiện 財tài 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 乃nãi 至chí 普phổ 賢hiền 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 所sở 入nhập 剎sát 海hải 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 今kim 於ư 普phổ 賢hiền 一nhất 毛mao 孔khổng 中trung 。 一nhất 念niệm 所sở 入nhập 過quá 前tiền 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 倍bội 如như 一nhất 毛mao 孔khổng 一nhất 切thiết 毛mao 孔khổng 。 一nhất 一nhất 相tướng 好hảo 。 一nhất 一nhất 支chi 節tiết 。 悉tất 亦diệc 如như 是thị 。 善thiện 財tài 於ư 普phổ 賢hiền 毛mao 孔khổng 剎sát 中trung 行hành 一nhất 步bộ 至chí 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 佛Phật 剎sát 。 微vi 塵trần 數số 世thế 界giới 。 如như 是thị 盡tận 未vị 來lai 際tế 劫kiếp 。 猶do 不bất 能năng 知tri 。 一nhất 毛mao 孔khổng 中trung 。 種chủng 種chủng 剎sát 海hải 種chủng 種chủng 佛Phật 海hải 種chủng 種chủng 菩Bồ 薩Tát 。 眾chúng 會hội 海hải 如như 是thị 等đẳng 海hải 皆giai 悉tất 不bất 知tri 。 究cứu 竟cánh 邊biên 際tế 。 故cố 云vân 玄huyền 門môn 也dã 然nhiên 不bất 離ly 一nhất 心tâm 一nhất 性tánh 一nhất 毛mao 一nhất 塵trần 。 故cố 次thứ 云vân 曾tằng 無vô 別biệt 體thể 又hựu 經kinh 最tối 後hậu 結kết 云vân 善thiện 財tài 則tắc 得đắc 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 。 海hải 與dữ 普phổ 賢hiền 等đẳng 與dữ 諸chư 佛Phật 等đẳng 。 一nhất 身thân 充sung 滿mãn 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 現hiện 前tiền 等đẳng 乃nãi 至chí 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 自tự 在tại 。 悉tất 皆giai 同đồng 等đẳng 。 既ký 前tiền 後hậu 橫hoạnh/hoành 竪thụ 皆giai 等đẳng 何hà 有hữu 別biệt 體thể 故cố 大đại 疏sớ/sơ 云vân 寄ký 位vị 南nam 求cầu 因nhân 圓viên 不bất 逾du 於ư 毛mao 孔khổng 也dã 。

△# 失thất 其kỳ 旨chỉ 也dã 徒đồ 修tu 因nhân 於ư 曠khoáng 劫kiếp 。

△# 得đắc 其kỳ 門môn 也dã 等đẳng 諸chư 佛Phật 於ư 一nhất 朝triêu 。

四tứ 得đắc 失thất 相tương 對đối 以dĩ 顯hiển 益ích 者giả 疏sớ/sơ 失thất 其kỳ 旨chỉ 也dã 至chí 於ư 一nhất 朝triêu 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 通thông 相tương/tướng 而nhi 言ngôn 由do 此thử 經Kinh 境cảnh 界giới 一nhất 念niệm 一nhất 塵trần 皆giai 全toàn 收thu 法Pháp 界Giới 故cố 一nhất 念niệm 失thất 則tắc 全toàn 乖quai 曠khoáng 劫kiếp 修tu 而nhi 無vô 益ích 一nhất 念niệm 得đắc 則tắc 全toàn 契khế 剎sát 那na 證chứng 而nhi 無vô 遺di 若nhược 指chỉ 經kinh 文văn 則tắc 出xuất 現hiện 品phẩm 意ý 簡giản 權quyền 教giáo 六Lục 度Độ 菩Bồ 薩Tát 非phi 器khí 對đối 前tiền 二Nhị 乘Thừa 絕tuyệt 聽thính 則tắc 積tích 行hành 菩Bồ 薩Tát 曝bộc 鰓# 鱗lân 於ư 龍long 門môn 之chi 意ý 經Kinh 云vân 設thiết 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 無vô 量lượng 百bách 千thiên 。 億ức 那na 由do 他tha 劫kiếp 。 具cụ 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 習tập 種chủng 種chủng 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 若nhược 未vị 聞văn 此thử 如Như 來Lai 。 不bất 思tư 議nghị 大đại 威uy 德đức 法Pháp 門môn 或hoặc 時thời 聞văn 已dĩ 不bất 信tín 不bất 解giải 。 不bất 順thuận 不bất 入nhập 不bất 得đắc 名danh 為vi 。 真chân 實thật 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 不bất 能năng 生sanh 。 如Như 來Lai 家gia 故cố (# 即tức 前tiền 句cú 云vân 徒đồ 修tu 因nhân 也dã )# 若nhược 聞văn 此thử 法Pháp 。 信tín 順thuận 悟ngộ 入nhập 當đương 知tri 此thử 人nhân 。 生sanh 如Như 來Lai 家gia 。 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 諸chư 世thế 間gian 法Pháp 。 深thâm 入nhập 如Như 來Lai 。 無vô 量lượng 境cảnh 界giới 。 (# 即tức 後hậu 句cú 云vân 等đẳng 諸chư 佛Phật 也dã )# 故cố 大đại 疏sớ/sơ 云vân 良lương 以dĩ 有hữu 作tác 之chi 修tu 多đa 劫kiếp 終chung 成thành 敗bại 壞hoại (# 即tức 前tiền 句cú 也dã )# 無vô 心tâm 體thể 極cực 一nhất 念niệm 便tiện 契khế 佛Phật 家gia (# 即tức 後hậu 句cú 也dã )# 故cố 知tri 無vô 念niệm 為vi 宗tông 實thật 為vi 妙diệu 也dã 既ký 得đắc 意ý 失thất 意ý 懸huyền 殊thù 誠thành 見kiến 此thử 經Kinh 大đại 益ích 也dã 。

△# 杳# 矣hĩ 妙diệu 矣hĩ 廣quảng 矣hĩ 大đại 矣hĩ 。

△# 實thật 乃nãi 罄khánh 諸chư 佛Phật 之chi 靈linh 府phủ 拔bạt 玄huyền 根căn 之chi 幽u 致trí 昇thăng 慧tuệ 日nhật 以dĩ 廓khuếch 妄vọng 扇thiên/phiến 慈từ 風phong 以dĩ 長trường/trưởng 春xuân 包bao 性tánh 相tướng 之chi 洪hồng 流lưu 掩yểm 羣quần 經kinh 之chi 光quang 彩thải 豈khởi 唯duy 明minh 逾du 朝triêu 徹triệt 靜tĩnh 越việt 坐tọa 亡vong 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。

三tam 結kết 歎thán 文văn 三tam 初sơ 以dĩ 四tứ 德đức 名danh 歎thán 次thứ 以dĩ 六lục 德đức 義nghĩa 歎thán 後hậu 形hình 外ngoại 義nghĩa 結kết 今kim 初sơ 疏sớ/sơ 杳# 矣hĩ 妙diệu 矣hĩ 廣quảng 矣hĩ 大đại 矣hĩ 杳# 冥minh 微vi 妙diệu 德đức 相tương/tướng 意ý 也dã 廣quảng 則tắc 業nghiệp 用dụng 大đại 則tắc 體thể 性tánh 次thứ 以dĩ 六lục 德đức 義nghĩa 歎thán 疏sớ/sơ 實thật 乃nãi 等đẳng 是thị 一nhất 諸chư 佛Phật 靈linh 妙diệu 所sở 集tập 之chi 都đô 府phủ 如như 千thiên 珍trân 萬vạn 寶bảo 所sở 集tập 之chi 庫khố 藏tạng 唯duy 此thử 經Kinh 罄khánh 而nhi 竭kiệt 之chi 無vô 有hữu 遺di 隱ẩn 二nhị 名danh 相tướng 蔽tế 於ư 玄huyền 理lý 如như 土thổ/độ 埋mai 根căn 唯duy 此thử 經Kinh 玄huyền 妙diệu 之chi 法Pháp 。 而nhi 令linh 露lộ 現hiện 故cố 云vân 拔bạt 也dã 三tam 日nhật 出xuất 而nhi 雲vân 霧vụ 散tán 慧tuệ 發phát 而nhi 妄vọng 想tưởng 除trừ 也dã 四tứ 陽dương 和hòa 照chiếu 物vật 遠viễn 近cận 齊tề 敷phu 枯khô 木mộc 不bất 生sanh 過quá 時thời 則tắc 已dĩ 佛Phật 慈từ 利lợi 生sanh 平bình 等đẳng 普phổ 度độ 闡xiển 提đề 不bất 受thọ 窮cùng 盡tận 未vị 來lai 又hựu 陽dương 氣khí 所sở 滋tư 者giả 後hậu 終chung 凋điêu 落lạc 佛Phật 慈từ 所sở 度độ 者giả 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 有hữu 此thử 兩lưỡng 重trọng/trùng 之chi 意ý 故cố 云vân 長trường/trưởng 春xuân 也dã 五ngũ 涓# 涓# 滔thao 滔thao 無vô 流lưu 不bất 納nạp 大đại 海hải 也dã 若nhược 性tánh 若nhược 相tương/tướng 無vô 義nghĩa 不bất 詮thuyên 大đại 經kinh 也dã 大đại 疏sớ/sơ 云vân 千thiên 門môn 潛tiềm 注chú 與dữ 眾chúng 典điển 為vi 洪hồng 源nguyên 萬vạn 德đức 交giao 歸quy 攝nhiếp 群quần 經kinh 為vi 眷quyến 屬thuộc 六lục 杲# 日nhật 麗lệ 天thiên 奪đoạt 眾chúng 景cảnh 之chi 耀diệu (# 眾chúng 景cảnh 即tức 月nguyệt 與dữ 星tinh 辰thần 也dã )# 圓viên 宗tông 布bố 世thế 掩yểm 群quần 經kinh 之chi 輝huy (# 群quần 經kinh 即tức 權quyền 教giáo 二Nhị 乘Thừa 也dã )# 後hậu 形hình 外ngoại 義nghĩa 結kết 疏sớ/sơ 豈khởi 唯duy 明minh 逾du 朝triêu 徹triệt 等đẳng 者giả 莊trang 子tử 中trung 事sự 此thử 有hữu 二nhị 意ý 總tổng 意ý 云vân 尚thượng 掩yểm 諸chư 經kinh 況huống 於ư 外ngoại 典điển 也dã 言ngôn 朝triêu 徹triệt 者giả 莊trang 子tử 第đệ 三tam 南nam 北bắc 子tử 葵quỳ 問vấn 乎hồ 女nữ 偊# 曰viết 子tử 之chi 年niên 長trường/trưởng 矣hĩ 而nhi 色sắc 若nhược 孺nhụ 子tử 何hà 也dã 曰viết 吾ngô 聞văn 道đạo 矣hĩ 子tử 葵quỳ 曰viết 可khả 得đắc 學học 耶da 曰viết 惡ác 惡ác 可khả 子tử 非phi 其kỳ 人nhân 也dã 夫phu 卜bốc 梁lương 倚ỷ 有hữu 聖thánh 人nhân 之chi 才tài 而nhi 無vô 聖thánh 人nhân 之chi 道đạo 偊# 曰viết 我ngã 有hữu 聖thánh 人nhân 之chi 道đạo 而nhi 無vô 聖thánh 人nhân 之chi 才tài 吾ngô 欲dục 以dĩ 教giáo 之chi 庶thứ 幾kỷ 其kỳ 果quả 為vi 聖thánh 人nhân 乎hồ (# 注chú 云vân 聖thánh 人nhân 之chi 才tài 謂vị 其kỳ 有hữu 慧tuệ 聖thánh 人nhân 之chi 道đạo 謂vị 其kỳ 有hữu 真chân 以dĩ 真chân 教giáo 之chi 能năng 成thành 彼bỉ 之chi 道đạo 矣hĩ )# 吾ngô 守thủ 之chi 三tam 日nhật 而nhi 後hậu 能năng 外ngoại 天thiên 下hạ (# 謂vị 亡vong 天thiên 下hạ 事sự 也dã )# 已dĩ 外ngoại 天thiên 下hạ 矣hĩ 吾ngô 又hựu 守thủ 之chi 七thất 日nhật 而nhi 後hậu 能năng 外ngoại 物vật (# 物vật 謂vị 凡phàm 有hữu 物vật 象tượng )# 已dĩ 外ngoại 物vật 矣hĩ 吾ngô 又hựu 守thủ 之chi 九cửu 日nhật 而nhi 後hậu 能năng 外ngoại 生sanh (# 不bất 見kiến 〔# 是thị 身thân 〕# )# 已dĩ 外ngoại 生sanh 矣hĩ 而nhi 後hậu 能năng 朝triêu 徹triệt (# 不bất 有hữu 萬vạn 物vật 唯duy 真chân 獨độc 存tồn 如như 朝triêu 日nhật 昇thăng 明minh 洞đỗng 徹triệt 無vô 礙ngại 。 人nhân 皆giai 有hữu 此thử 不bất 能năng 自tự 知tri 。 )# 朝triêu 徹triệt 而nhi 後hậu 能năng 見kiến 獨độc 見kiến 獨độc 而nhi 後hậu 能năng 無vô 古cổ 今kim 無vô 古cổ 今kim 而nhi 後hậu 能năng 入nhập 不bất 生sanh 不bất 死tử 。 也dã 言ngôn 坐tọa 亡vong 者giả 亦diệc 莊trang 子tử 第đệ 五ngũ 顏nhan 回hồi 以dĩ 契khế 道đạo 之chi 言ngôn 白bạch 夫phu 子tử 曰viết 回hồi 益ích 矣hĩ 仲trọng 尼ni 曰viết 何hà 謂vị 也dã 曰viết 回hồi 亡vong 仁nhân 義nghĩa 矣hĩ (# 仁nhân 即tức 不bất 周chu 義nghĩa 則tắc 不bất 及cập )# 曰viết 可khả 矣hĩ 猶do 未vị 也dã 他tha 日nhật 復phục 見kiến 曰viết 回hồi 益ích 矣hĩ 曰viết 何hà 謂vị 也dã 曰viết 回hồi 亡vong 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 矣hĩ (# 禮lễ 過quá 則tắc 煩phiền 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 心tâm 動động )# 曰viết 可khả 矣hĩ 猶do 未vị 也dã 他tha 日nhật 復phục 見kiến 曰viết 回hồi 益ích 矣hĩ 曰viết 何hà 謂vị 也dã 曰viết 回hồi 坐tọa 亡vong 矣hĩ 仲trọng 尼ni 蹵# 然nhiên 曰viết 何hà 謂vị 坐tọa 亡vong 曰viết 回hồi 隳huy 支chi 體thể 黜truất 聰thông 明minh 離ly 形hình 去khứ 知tri 同đồng 於ư 大đại 通thông 此thử 謂vị 坐tọa 亡vong (# 心tâm 靜tĩnh 為vi 坐tọa 物vật 空không 為vi 亡vong )# 仲trọng 尼ni 曰viết 回hồi 果quả 至chí 賢hiền 乎hồ 丘khâu 也dã 從tùng 而nhi 後hậu 矣hĩ 今kim 疏sớ/sơ 意ý 云vân 據cứ 諸chư 教giáo 所sở 詮thuyên 鑒giám 用dụng 之chi 智trí 寂tịch 滅diệt 之chi 理lý 早tảo 以dĩ 逾du 於ư 朝triêu 徹triệt 之chi 明minh 坐tọa 亡vong 之chi 靜tĩnh 若nhược 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 圓viên 明minh 之chi 旨chỉ 不bất 唯duy 超siêu 彼bỉ 而nhi 已dĩ 兼kiêm 諸chư 權quyền 教giáo 小Tiểu 乘Thừa 亦diệc 皆giai 超siêu 越việt 故cố 有hữu 豈khởi 唯duy 而nhi 已dĩ 耶da 之chi 言ngôn 也dã 。

△# 然nhiên 玄huyền 籍tịch 百bách 千thiên 幽u 關quan 半bán 掩yểm 。

然nhiên 玄huyền 籍tịch 百bách 千thiên 下hạ 第đệ 三tam 教giáo 起khởi 由do 致trí 慶khánh 遇ngộ 希hy 奇kỳ 文văn 中trung 二nhị 一nhất 明minh 昔tích 翻phiên 未vị 具cụ 二nhị 明minh 今kim 譯dịch 多đa 具cụ 今kim 初sơ 龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 至chí 龍long 宮cung 見kiến 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 有hữu 三tam 本bổn 下hạ 本bổn 有hữu 十thập 萬vạn 偈kệ 四tứ 十thập 八bát 品phẩm 中trung 本bổn 有hữu 四tứ 十thập 九cửu 萬vạn 八bát 千thiên 。 八bát 百bách 偈kệ 一nhất 千thiên 二nhị 百bách 品phẩm 上thượng 本bổn 有hữu 十thập 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 微vi 塵trần 數số 偈kệ 一nhất 四tứ 天thiên 下hạ 。 微vi 塵trần 數số 品phẩm 上thượng 中trung 二nhị 本bổn 閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。 力lực 劣liệt 不bất 能năng 住trụ 持trì 龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 遂toại 將tương 下hạ 本bổn 流lưu 布bố 天Thiên 竺Trúc 也dã 言ngôn 玄huyền 籍tịch 者giả 玄huyền 妙diệu 典điển 籍tịch 也dã 百bách 千thiên 者giả 即tức 下hạ 本bổn 經kinh 十thập 萬vạn 偈kệ 也dã 言ngôn 幽u 關quan 半bán 掩yểm 者giả 謂vị 晉tấn 譯dịch 三tam 萬vạn 六lục 千thiên 。 偈kệ 唐đường 加gia 九cửu 千thiên 偈kệ 成thành 四tứ 萬vạn 五ngũ 千thiên 偈kệ 經kinh 來lai 未vị 具cụ 故cố 幽u 微vi 關quan 鍵kiện 之chi 教giáo 而nhi 半bán 掩yểm 也dã 。

△# 我ngã 皇hoàng 御ngự 宇vũ 德đức 合hợp 乾can/kiền/càn 坤# 光quang 宅trạch 萬vạn 方phương 重trọng/trùng 譯dịch 來lai 貢cống 。

△# 東đông 風phong 入nhập 律luật 西tây 天thiên 輸du 越việt 海hải 之chi 誠thành 南nam 印ấn 御ngự 書thư 北bắc 關quan 獻hiến 朝triêu 宗tông 之chi 敬kính 。

△# 特đặc 回hồi 明minh 詔chiếu 再tái 譯dịch 真chân 經kinh 光quang 闡xiển 大đại 猷# 增tăng 輝huy 新tân 理lý 。

△# 澄trừng 觀quán 顧cố 多đa 天thiên 幸hạnh 欽khâm 屬thuộc 盛thịnh 明minh 奉phụng 詔chiếu 譯dịch 場tràng 承thừa 旨chỉ 幽u 贊tán 。

△# 抃# 躍dược 兢căng 惕dịch 三tam 復phục 竭kiệt 愚ngu 露lộ 滴tích 天thiên 池trì 喜hỷ 合hợp 百bách 川xuyên 之chi 味vị 塵trần 培bồi 華hoa 嶽nhạc 無vô 增tăng 萬vạn 仞nhận 之chi 高cao 。

二nhị 明minh 今kim 譯dịch 多đa 具cụ 疏sớ/sơ 我ngã 皇hoàng 御ngự 宇vũ 下hạ 但đãn 展triển 法Pháp 界Giới 品phẩm 二nhị 十thập 一nhất 卷quyển 成thành 四tứ 十thập 卷quyển 亦diệc 未vị 全toàn 足túc 故cố 云vân 多đa 具cụ 文văn 中trung 三tam 一nhất 明minh 聖thánh 朝triêu 德đức 化hóa 廣quảng 被bị 為vi 譯dịch 之chi 緣duyên 二nhị 明minh 外ngoại 國quốc 遠viễn 獻hiến 梵Phạm 本bổn 是thị 譯dịch 之chi 因nhân 三tam 正chánh 明minh 詔chiếu 命mạng 述thuật 譯dịch 讚tán 之chi 相tướng 今kim 初sơ 疏sớ/sơ 我ngã 皇hoàng 御ngự 宇vũ 德đức 合hợp 乾can/kiền/càn 坤# 者giả 謂vị 臨lâm 御ngự 區khu 宇vũ 德đức 合hợp 天thiên 地địa 乾can/kiền/càn 天thiên 坤# 地địa 光quang 宅trạch 萬vạn 方phương 者giả 尚thượng 書thư 堯# 典điển 篇thiên 曰viết 昔tích 在tại 帝đế 堯# 聰thông 明minh 文văn 思tư 光quang 宅trạch 天thiên 下hạ 孔khổng 安an 國quốc 注chú 云vân 謂vị 聖thánh 德đức 之chi 風phong 遠viễn 著trước 今kim 意ý 云vân 風phong 光quang 遠viễn 及cập 以dĩ 天thiên 下hạ 為vi 宅trạch 也dã 今kim 我ngã 德đức 宗tông 皇hoàng 帝đế 德đức 及cập 外ngoại 國quốc 故cố 彼bỉ 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 梵Phạm 本bổn 來lai 貢cống 也dã 重trọng/trùng 譯dịch 來lai 貢cống 者giả 夫phu 外ngoại 國quốc 貢cống 獻hiến 經kinh 歷lịch 數số 國quốc 即tức 展triển 轉chuyển 譯dịch 語ngữ 從tùng 一nhất 國quốc 至chí 一nhất 國quốc 乃nãi 至chí 於ư 此thử 。 故cố 云vân 重trọng/trùng 譯dịch 如như 獻hiến 白bạch 雉trĩ 九cửu 譯dịch 至chí 此thử 也dã 二nhị 明minh 外ngoại 國quốc 遠viễn 獻hiến 梵Phạm 本bổn 是thị 譯dịch 之chi 因nhân 者giả 疏sớ/sơ 東đông 風phong 入nhập 律luật 至chí 朝triêu 宗tông 之chi 敬kính 言ngôn 東đông 風phong 入nhập 律luật 者giả 漢hán 武võ 帝đế 十thập 洲châu 記ký 說thuyết 西tây 胡hồ 月nguyệt 氏thị 國quốc 遣khiển 使sứ 遠viễn 進tiến 三tam 種chủng 物vật 謂vị 小tiểu 師sư 子tử 續tục 弦huyền 膠giao 反phản 魂hồn 香hương 經kinh 半bán 年niên 不bất 問vấn 此thử 事sự 。 使sứ 者giả 因nhân 隨tùy 帝đế 入nhập 苑uyển 射xạ 帝đế 弓cung 弦huyền 斷đoạn 使sứ 者giả 曰viết 何hà 不bất 取thủ 續tục 弦huyền 膠giao 續tục 之chi 遂toại 取thủ 膠giao [米*(合-口+(一/心))]# 之chi 果quả 如như 其kỳ 言ngôn 。 帝đế 曰viết 彼bỉ 君quân 有hữu 此thử 何hà 以dĩ 遠viễn 貢cống 使sứ 者giả 曰viết 臣thần 國quốc 去khứ 此thử 三tam 萬vạn 里lý 國quốc 有hữu 常thường 占chiêm 者giả 見kiến 東đông 風phong 入nhập 律luật 十thập 旬tuần 不bất 休hưu 青thanh 雲vân 干can (# 或hoặc 作tác 觀quán )# 呂lữ 彭# 伉# 詩thi 云vân 祥tường 輝huy 上thượng 干can 呂lữ 郁uất 郁uất 復phục 紛phân 紛phân 遠viễn 示thị 無vô 為vi 化hóa 將tương 明minh 至chí 道đạo 君quân 勢thế 凝ngưng 千thiên 里lý 靜tĩnh 色sắc 迴hồi 九cửu 霄tiêu 分phần/phân 已dĩ 見kiến 從tùng 龍long 意ý 寧ninh 知tri 觸xúc 石thạch 紋văn 狀trạng 煙yên 殊thù 散tán 漫mạn 逾du 月nguyệt 更cánh 氛phân 氳uân 因nhân 使sử 來lai 賓tân 國quốc 西tây 瞻chiêm 仰ngưỡng 瑞thụy 雲vân 連liên 月nguyệt 不bất 散tán 占chiêm 者giả 云vân 東đông 有hữu 好hảo/hiếu 道đạo 之chi 君quân 遂toại 令linh 遠viễn 獻hiến 也dã 西tây 天thiên 輪luân 越việt 海hải 之chi 誠thành 者giả 既ký 皇hoàng 帝đế 德đức 風phong 及cập 於ư 西tây 天thiên 故cố 彼bỉ 輸du 奉phụng 過quá 海hải 之chi 忠trung 誠thành 遠viễn 貢cống 經kinh 本bổn 如như 昔tích 三tam 物vật 也dã 南nam 印ấn 者giả 都đô 望vọng 天Thiên 竺Trúc 即tức 是thị 此thử 國quốc 之chi 西tây 就tựu 彼bỉ 五ngũ 天thiên 即tức 是thị 南nam 印ấn 土thổ/độ 也dã 御ngự 書thư 者giả 彼bỉ 國quốc 表biểu 云vân 手thủ 自tự 書thư 寫tả 大đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 百bách 千thiên 偈kệ 中trung 所sở 說thuyết 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 親thân 近cận 承thừa 事sự 。 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 數số 。 善thiện 知tri 識thức 行hành 。 中trung 五ngũ 十thập 五ngũ 聖thánh 者giả 入nhập 不bất 思tư 議nghị 。 解giải 脫thoát 境cảnh 界giới 。 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 。 品phẩm 謹cẩn 奉phụng 進tiến 上thượng 等đẳng 北bắc 闕khuyết 獻hiến 朝triêu 宗tông 之chi 敬kính 者giả 百bách 川xuyên 朝triêu 宗tông 於ư 海hải 萬vạn 國quốc 朝triêu 宗tông 我ngã 唐đường 故cố 以dĩ 獻hiến 經kinh 而nhi 申thân 遠viễn 敬kính 疏sớ/sơ 特đặc 回hồi 明minh 詔chiếu 下hạ 三tam 正chánh 明minh 詔chiếu 命mạng 述thuật 譯dịch 讚tán 之chi 相tướng 於ư 中trung 三tam 一nhất 聖thánh 垂thùy 詔chiếu 命mạng 二nhị 慶khánh 承thừa 詔chiếu 命mạng 三tam 譯dịch 讚tán 之chi 相tướng 今kim 初sơ 但đãn 是thị 展triển 演diễn 舊cựu 經kinh 入nhập 法Pháp 界Giới 一nhất 品phẩm 故cố 云vân 光quang 闡xiển 大đại 猷# 及cập 增tăng 輝huy 也dã 猷# 謂vị 嘉gia 猷# 嘉gia 美mỹ 之chi 德đức 也dã 二nhị 慶khánh 承thừa 詔chiếu 命mạng 疏sớ/sơ 澄trừng 觀quán 顧cố 多đa 天thiên 幸hạnh 至chí 幽u 贊tán 者giả 反phản 顧cố 我ngã 有hữu 天thiên 然nhiên 之chi 幸hạnh 得đắc 遇ngộ 盛thịnh 明minh 之chi 時thời 奉phụng 詔chiếu 譯dịch 經kinh 製chế 疏sớ/sơ 也dã 三tam 譯dịch 讚tán 之chi 相tướng 疏sớ/sơ 抃# 躍dược 至chí 之chi 高cao 者giả 抃# 謂vị 手thủ 舞vũ 躍dược 謂vị 足túc 蹈đạo 兢căng 謂vị 戰chiến 戰chiến 兢căng 兢căng 。 惕dịch 謂vị 悚tủng 惕dịch 三tam 復phục 竭kiệt 愚ngu 者giả 謂vị 再tái 三tam 反phản 復phục 竭kiệt 盡tận 其kỳ 心tâm 不bất 敢cảm 孟# 浪lãng 也dã 謙khiêm 故cố 曰viết 愚ngu 然nhiên 三tam 復phục 之chi 言ngôn 即tức 論luận 語ngữ 云vân 南nam 容dung 三tam 復phục 白bạch 圭# 謂vị 毛mao 詩thi 云vân 白bạch 圭# 之chi 玷điếm 尚thượng 可khả 磨ma 也dã 斯tư 言ngôn 之chi 玷điếm 不bất 可khả 為vi 也dã 意ý 謂vị 圭# 玷điếm 可khả 以dĩ 磨ma 治trị 若nhược 過quá 言ngôn 一nhất 出xuất 駟tứ 馬mã 追truy 之chi 不bất 及cập 南nam 容dung 讀đọc 詩thi 至chí 此thử 章chương 句cú 再tái 三tam 反phản 復phục 以dĩ 將tương 誠thành 慎thận 其kỳ 言ngôn 也dã 今kim 用dụng 此thử 意ý 露lộ 滴tích 天thiên 池trì 者giả 智Trí 度Độ 論luận 中trung 指chỉ 海hải 為vi 天thiên 池trì 意ý 云vân 製chế 疏sớ/sơ 譯dịch 經kinh 一nhất 言ngôn 一nhất 義nghĩa 得đắc 契khế 佛Phật 心tâm 如như 露lộ 滴tích 海hải 也dã 塵trần 培bồi 等đẳng 者giả 即tức 子tử 貢cống 對đối 魯lỗ 哀ai 公công 讚tán 夫phu 子tử 之chi 言ngôn 謂vị 哀ai 公công 問vấn 子tử 貢cống 云vân 汝nhữ 師sư 賢hiền 乎hồ 對đối 曰viết 賢hiền 哀ai 公công 曰viết 賢hiền 復phục 如như 何hà 答đáp 曰viết 不bất 知tri 又hựu 問vấn 何hà 以dĩ 不bất 知tri 子tử 貢cống 曰viết 吾ngô 於ư 夫phu 子tử 門môn 下hạ 如như 人nhân 終chung 日nhật 戴đái 天thiên 不bất 知tri 天thiên 之chi 高cao 終chung 日nhật 履lý 地địa 不bất 知tri 地địa 之chi 厚hậu 飲ẩm 海hải 知tri 飽bão 安an 知tri 其kỳ 深thâm 哀ai 公công 曰viết 譽dự 師sư 太thái 過quá 歟# 子tử 貢cống 曰viết 捧phủng 土thổ/độ 培bồi 山sơn 寧ninh 有hữu 益ích 仞nhận (# 七thất 尺xích 曰viết 仞nhận )# 上thượng 皆giai 謙khiêm 詞từ 。

△# 大đại 方Phương 廣Quảng 所sở 證chứng 法pháp 也dã 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 能năng 證chứng 人nhân 也dã 。

△# 極cực 虗hư 空không 之chi 可khả 度độ 體thể 無vô 邊biên 涯nhai 大đại 也dã 竭kiệt 滄thương 溟minh 之chi 可khả 飲ẩm 法Pháp 門môn 無vô 盡tận 方phương 也dã 碎toái 塵trần 剎sát 而nhi 可khả 數số 用dụng 無vô 能năng 測trắc 廣quảng 也dã 離ly 覺giác 所sở 覺giác 朗lãng 萬vạn 法pháp 之chi 幽u 邃thúy 佛Phật 也dã 芬phân 敷phu 萬vạn 行hạnh 榮vinh 耀diệu 眾chúng 德đức 華hoa 也dã 圓viên 茲tư 行hành 德đức 飾sức 彼bỉ 十thập 身thân 嚴nghiêm 也dã 貫quán 攝nhiếp 玄huyền 妙diệu 以dĩ 成thành 真chân 光quang 之chi 彩thải 經kinh 也dã 。

△# 總tổng 斯tư 七thất 字tự 為vi 一nhất 部bộ 之chi 宏hoành 綱cương 則tắc 無vô 盡tận 法Pháp 門môn 思tư 過quá 半bán 矣hĩ 。

大đại 方Phương 廣Quảng 者giả 下hạ 第đệ 四tứ 略lược 釋thích 總tổng 題đề 令linh 知tri 綱cương 要yếu 於ư 中trung 三tam 一nhất 標tiêu 名danh 二nhị 釋thích 名danh 三tam 結kết 歎thán 今kim 初sơ 可khả 知tri 二nhị 釋thích 名danh 者giả 疏sớ/sơ 極cực 虗hư 空không 至chí 經kinh 也dã 極cực 虗hư 空không 等đẳng 三tam 句cú 即tức 普phổ 賢hiền 偈kệ 讚tán 佛Phật 德đức 結kết 歸quy 無vô 盡tận 之chi 文văn 云vân 剎sát 塵trần 心tâm 念niệm 可khả 數số 知tri 大đại 海hải 中trung 水thủy 可khả 飲ẩm 盡tận 虗hư 空không 可khả 量lượng 風phong 可khả 繫hệ 無vô 能năng 盡tận 說thuyết 佛Phật 功công 德đức 。 今kim 取thủ 虗hư 空không 釋thích 體thể 大đại 海hải 水thủy 釋thích 相tương/tướng 大đại 塵trần 剎sát 釋thích 用dụng 大đại 唯duy 不bất 取thủ 心tâm 念niệm 及cập 風phong 也dã 碎toái 塵trần 剎sát 者giả 碎toái 塵trần 數số 之chi 剎sát 並tịnh 為vi 微vi 塵trần 也dã 離ly 覺giác 等đẳng 者giả 能năng 覺giác 即tức 菩Bồ 提Đề 所sở 覺giác 即tức 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 楞lăng 伽già 云vân 一nhất 切thiết 無vô 涅Niết 槃Bàn 無vô 有hữu 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 亦diệc 無vô 佛Phật 。 涅Niết 槃Bàn 遠viễn 離ly 覺giác 所sở 覺giác 既ký 理lý 智trí 俱câu 泯mẫn 能năng 所sở 兩lưỡng 亡vong 始thỉ 本bổn 不bất 二nhị 是thị 究cứu 竟cánh 覺giác 故cố 雖tuy 俱câu 離ly 而nhi 朗lãng 照chiếu 萬vạn 法pháp 之chi 無vô 遺di 非phi 一nhất 向hướng 同đồng 楞lăng 伽già 也dã 芬phân 敷phu 萬vạn 行hạnh 者giả 草thảo 木mộc 感cảm 果quả 之chi 華hoa 也dã 榮vinh 耀diệu 眾chúng 德đức 者giả 草thảo 木mộc 兼kiêm 通thông 金kim 玉ngọc 莊trang 嚴nghiêm 之chi 華hoa 也dã 圓viên 茲tư 行hành 德đức 飾sức 彼bỉ 十thập 身thân 者giả 雙song 以dĩ 二nhị 華hoa 二nhị 德đức 嚴nghiêm 飾sức 佛Phật 身thân 也dã 貫quán 攝nhiếp 等đẳng 者giả 貫quán 穿xuyên 攝nhiếp 持trì 玄huyền 妙diệu 之chi 義nghĩa 門môn 門môn 門môn 煥hoán 爛lạn 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 門môn 門môn 尋tầm 之chi 一nhất 一nhất 皆giai 徹triệt 佛Phật 智trí 如như 尋tầm 影ảnh 以dĩ 至chí 於ư 本bổn 故cố 大đại 經Kinh 云vân 如như 因nhân 日nhật 光quang 照chiếu 還hoàn 見kiến 於ư 日nhật 輪luân 。 然nhiên 以dĩ 智trí 慧tuệ 光quang 。 通thông 達đạt 於ư 佛Phật 智trí 佛Phật 智trí 體thể 如như 日nhật 輪luân 演diễn 無vô 量lượng 義nghĩa 如như 日nhật 光quang 三tam 結kết 歎thán 者giả 疏sớ/sơ 總tổng 斯tư 七thất 字tự 等đẳng 尚thượng 書thư 云vân 若nhược 網võng 在tại 綱cương 有hữu 條điều 而nhi 不bất 紊# 紊# 者giả 亂loạn 也dã 孔khổng 氏thị 序tự 云vân 舉cử 其kỳ 宏hoành 綱cương 攝nhiếp 其kỳ 機cơ 要yếu 思tư 過quá 半bán 矣hĩ 者giả 周chu 易dị 繫hệ 辭từ 文văn 勢thế 孔khổng 子tử 云vân 學học 者giả 觀quán 其kỳ 彖# 辭từ 是thị 以dĩ 盡tận 過quá 半bán 之chi 思tư 今kim 意ý 云vân 若nhược 解giải 七thất 字tự 之chi 義nghĩa 即tức 一nhất 部bộ 之chi 功công 已dĩ 過quá 半bán 矣hĩ 。

大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 普Phổ 賢Hiền 行Hạnh 願Nguyện 。 品Phẩm 別Biệt 行Hành 疏Sớ/sơ 鈔Sao 卷quyển 第đệ 一nhất