顯Hiển 揚Dương 聖Thánh 教Giáo 論Luận
Quyển 17
無Vô 著Trước 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
顯Hiển 揚Dương 聖Thánh 教Giáo 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 七thất
無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 成thành 現hiện 觀quán 品phẩm 第đệ 八bát 之chi 餘dư 。
論luận 曰viết 。 如như 是thị 已dĩ 得đắc 煖noãn 等đẳng 善thiện 根căn 。 當đương 知tri 從tùng 此thử 入nhập 於ư 現hiện 觀quán 。 頌tụng 曰viết 。
從tùng 此thử 無vô 加gia 行hành 。 解giải 脫thoát 智trí 三tam 心tâm 。
一nhất 百bách 一nhất 十thập 二nhị 。 煩phiền 惱não 斷đoạn 十thập 攝nhiếp 。
論luận 曰viết 。 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 無vô 有hữu 加gia 行hành 。 解giải 脫thoát 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 隨tùy 眠miên 三tam 心tâm 智trí 生sanh 。 一nhất 內nội 遣khiển 有hữu 情tình 假giả 緣duyên 智trí 。 二nhị 內nội 遣khiển 諸chư 法pháp 假giả 緣duyên 智trí 。 三tam 遍biến 遣khiển 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 諸chư 法pháp 假giả 緣duyên 智trí 。 此thử 中trung 前tiền 二nhị 是thị 法pháp 智trí 。 第đệ 三tam 是thị 種chủng 類loại 智trí 。 如như 是thị 三tam 智trí 能năng 斷đoạn 一nhất 百bách 一nhất 十thập 二nhị 煩phiền 惱não 。 如như 是thị 煩phiền 惱não 。 十thập 種chủng 所sở 攝nhiếp 。 一nhất 百bách 一nhất 十thập 二nhị 煩phiền 惱não 者giả 。 謂vị 欲dục 界giới 見kiến 苦Khổ 諦Đế 等đẳng 所sở 斷đoạn 各các 有hữu 十thập 種chủng 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 見kiến 苦Khổ 諦Đế 等đẳng 所sở 斷đoạn 各các 有hữu 九cửu 種chủng 。 謂vị 各các 除trừ 瞋sân 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 一nhất 百bách 一nhất 十thập 二nhị 煩phiền 惱não 。 何hà 等đẳng 十thập 煩phiền 惱não 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 五ngũ 見kiến 自tự 性tánh 五ngũ 非phi 見kiến 自tự 性tánh 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。
復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。
此thử 證chứng 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 。 六lục 種chủng 淨tịnh 智trí 相tương/tướng 。
行hành 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 隨tùy 所sở 作tác 建kiến 立lập 。
論luận 曰viết 。 當đương 知tri 此thử 智trí 真chân 證chứng 覺giác 分phần/phân 非phi 方phương 便tiện 位vị 。 亦diệc 是thị 六lục 種chủng 清thanh 淨tịnh 智trí 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 法pháp 智trí 種chủng 類loại 智trí 苦khổ 智trí 集tập 智trí 滅diệt 智trí 道đạo 智trí 相tương/tướng 。 此thử 智trí 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 但đãn 隨tùy 所sở 作tác 建kiến 立lập 六lục 智trí 相tướng 貌mạo 。 不bất 由do 行hành 差sai 別biệt 故cố 建kiến 立lập 六lục 種chủng 。 應ưng 知tri 。
復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。
菩Bồ 薩Tát 在tại 此thử 位vị 。 先tiên 修tu 勝thắng 因nhân 力lực 。
於ư 自tự 他tha 身thân 苦khổ 。 起khởi 平bình 等đẳng 心tâm 性tánh 。
論luận 曰viết 。 在tại 此thử 現hiện 觀quán 位vị 中trung 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 由do 先tiên 修tu 習tập 。 勝thắng 資tư 糧lương 力lực 故cố 。 於ư 自tự 他tha 相tương 續tục 苦khổ 中trung 起khởi 五ngũ 種chủng 平bình 等đẳng 心tâm 。 謂vị 麁thô 重trọng 平bình 等đẳng 心tâm 。 無vô 我ngã 平bình 等đẳng 心tâm 。 斷đoạn 精tinh 進tấn 平bình 等đẳng 心tâm 。 無vô 愛ái 味vị 精tinh 進tấn 平bình 等đẳng 心tâm 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 現hiện 觀quán 平bình 等đẳng 心tâm 。
復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。
是thị 大đại 我ngã 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 於ư 自tự 性tánh 無vô 得đắc 。
廣quảng 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 當đương 知tri 。 二nhị 性tánh 無vô 分phân 別biệt 。
論luận 曰viết 。 當đương 知tri 此thử 平bình 等đẳng 心tâm 性tánh 即tức 是thị 大đại 我ngã 阿a 世thế 耶da 。 及cập 廣quảng 大đại 阿a 世thế 耶da 。 於ư 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 自tự 性tánh 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 於ư 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 二nhị 性tánh 過quá 失thất 功công 德đức 。 亦diệc 無vô 所sở 得đắc 。 由do 無vô 分phân 別biệt 故cố 。
復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。
次thứ 上thượng 十thập 六lục 行hành 。 清thanh 淨tịnh 世thế 間gian 智trí 。
對đối 治trị 界giới 地địa 故cố 。 究cứu 竟cánh 事sự 成thành 就tựu 。
論luận 曰viết 。 從tùng 此thử 諦đế 現hiện 觀quán 已dĩ 上thượng 。 於ư 修tu 道Đạo 中trung 有hữu 十thập 六lục 行hành 。 世thế 出xuất 世thế 清thanh 淨tịnh 智trí 生sanh 。 謂vị 於ư 欲dục 繫hệ 苦Khổ 諦Đế 生sanh 二nhị 智trí 。 一nhất 現hiện 觀quán 審thẩm 察sát 智trí 。 二nhị 現hiện 觀quán 決quyết 定định 智trí 。 於ư 色sắc 無vô 色sắc 。 繫hệ 苦Khổ 諦Đế 亦diệc 有hữu 如như 是thị 二nhị 智trí 。 如như 於ư 苦Khổ 諦Đế 有hữu 四Tứ 智Trí 。 如như 是thị 於ư 集tập 滅diệt 道Đạo 諦Đế 亦diệc 各các 有hữu 四Tứ 智Trí 。 如như 是thị 總tổng 有hữu 十thập 六lục 種chủng 智trí 。
復phục 次thứ 如như 是thị 現hiện 觀quán 智trí 。 若nhược 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 所sở 得đắc 。 為vi 對đối 治trị 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 。 三tam 界giới 雜tạp 染nhiễm 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 所sở 得đắc 。 為vi 對đối 治trị 十thập 種chủng 地địa 障chướng 。 如như 是thị 當đương 知tri 。 諸chư 所sở 作tác 事sự 。 成thành 就tựu 究cứu 竟cánh 。 所sở 謂vị 轉chuyển 依y 究cứu 竟cánh 亦diệc 是thị 現hiện 觀quán 智trí 究cứu 竟cánh 。 亦diệc 名danh 究cứu 竟cánh 現hiện 觀quán 。
復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。
此thử 現hiện 觀quán 差sai 別biệt 。 或hoặc 六lục 或hoặc 十thập 八bát 。
相tương 勝thắng 利lợi 眾chúng 多đa 。 隨tùy 經kinh 論luận 所sở 說thuyết 。
論luận 曰viết 。 當đương 知tri 現hiện 觀quán 差sai 別biệt 。 復phục 有hữu 六lục 種chủng 。 一nhất 思tư 現hiện 觀quán 二nhị 信tín 現hiện 觀quán 三tam 戒giới 現hiện 觀quán 四tứ 現hiện 觀quán 智trí 諦đế 現hiện 觀quán 。 五ngũ 現hiện 觀quán 邊biên 智trí 諦đế 現hiện 觀quán 六lục 究cứu 竟cánh 現hiện 觀quán 。 問vấn 思tư 現hiện 觀quán 以dĩ 何hà 為vi 體thể 答đáp 以dĩ 上thượng 品phẩm 思tư 所sở 生sanh 慧tuệ 為vi 體thể 。 或hoặc 彼bỉ 俱câu 行hành 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 為vi 體thể 。 問vấn 信tín 現hiện 觀quán 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 答đáp 以dĩ 上thượng 品phẩm 世thế 出xuất 世thế 緣duyên 三Tam 寶Bảo 淨tịnh 信tín 為vi 體thể 。 或hoặc 彼bỉ 俱câu 行hành 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 為vi 體thể 。 問vấn 戒giới 現hiện 觀quán 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 答đáp 以dĩ 聖thánh 所sở 愛ái 身thân 語ngữ 等đẳng 業nghiệp 為vi 體thể 。 或hoặc 彼bỉ 俱câu 行hành 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 為vi 體thể 。 問vấn 現hiện 觀quán 智trí 諦đế 現hiện 觀quán 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 答đáp 以dĩ 緣duyên 非phi 安an 立lập 諦đế 聖thánh 慧tuệ 為vi 體thể 。 或hoặc 彼bỉ 俱câu 行hành 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 為vi 體thể 。 問vấn 現hiện 觀quán 邊biên 智trí 諦đế 現hiện 觀quán 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 答đáp 以dĩ 緣duyên 安an 立lập 諦đế 聖thánh 慧tuệ 為vi 體thể 或hoặc 彼bỉ 俱câu 行hành 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 為vi 體thể 問vấn 究cứu 竟cánh 現hiện 觀quán 以dĩ 何hà 為vi 體thể 答đáp 以dĩ 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 等đẳng 為vi 體thể 。 或hoặc 彼bỉ 俱câu 行hành 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 為vi 體thể 。
又hựu 此thử 現hiện 觀quán 差sai 別biệt 有hữu 十thập 八bát 種chủng 。 謂vị 聞văn 所sở 生sanh 智trí 現hiện 觀quán 。 思tư 所sở 生sanh 智trí 現hiện 觀quán 。 修tu 所sở 生sanh 智trí 現hiện 觀quán 。 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 智trí 現hiện 觀quán 。 見kiến 道đạo 現hiện 觀quán 。 修tu 道Đạo 現hiện 觀quán 。 究cứu 竟cánh 道đạo 現hiện 觀quán 。 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 世thế 俗tục 智trí 現hiện 觀quán 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 世thế 俗tục 智trí 現hiện 觀quán 。 勝thắng 義nghĩa 智trí 現hiện 觀quán 。 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 行hạnh 有hữu 分phân 別biệt 智trí 現hiện 觀quán 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 行hạnh 有hữu 分phân 別biệt 智trí 現hiện 觀quán 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 行hạnh 無vô 分phân 別biệt 智trí 現hiện 觀quán 。 成thành 所sở 作tác 前tiền 行hành 智trí 現hiện 觀quán 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 現hiện 觀quán 。 成thành 所sở 作tác 後hậu 智trí 現hiện 觀quán 。 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 智trí 現hiện 觀quán 。 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 智trí 現hiện 觀quán 。
復phục 次thứ 如như 是thị 。 現hiện 觀quán 相tướng 貌mạo 勝thắng 利lợi 。 隨tùy 諸chư 經kinh 論luận 多đa 種chủng 應ưng 知tri 。 問vấn 思tư 現hiện 觀quán 。 有hữu 何hà 相tướng 貌mạo 。 答đáp 若nhược 有hữu 成thành 就tựu 。 思tư 現hiện 觀quán 者giả 。 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 諸chư 行hành 皆giai 苦khổ 。 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 靜tĩnh 。 雖tuy 住trụ 異dị 生sanh 位vị 已dĩ 能năng 如như 是thị 。 決quyết 定định 解giải 了liễu 一nhất 切thiết 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 諸chư 天thiên 魔ma 梵Phạm 。 及cập 餘dư 世thế 間gian 。 決quyết 定định 無vô 能năng 如như 法Pháp 引dẫn 奪đoạt 。 問vấn 信tín 現hiện 觀quán 。 有hữu 何hà 相tướng 貌mạo 。 答đáp 若nhược 有hữu 成thành 就tựu 。 信tín 現hiện 觀quán 者giả 。 或hoặc 住trụ 異dị 生sanh 位vị 或hoặc 住trụ 非phi 異dị 生sanh 位vị 。 若nhược 於ư 現hiện 法pháp 若nhược 現hiện 後hậu 法pháp 終chung 不bất 宣tuyên 說thuyết 。 於ư 異dị 眾chúng 中trung 別biệt 有hữu 大đại 師sư 。 別biệt 有hữu 善thiện 說thuyết 法Pháp 別biệt 有hữu 正chánh 行hạnh 僧Tăng 。 問vấn 戒giới 現hiện 觀quán 。 有hữu 何hà 相tướng 貌mạo 。 答đáp 若nhược 有hữu 成thành 就tựu 。 戒giới 現hiện 觀quán 者giả 。 乃nãi 至chí 畜súc 生sanh 。 終chung 不bất 故cố 害hại 其kỳ 命mạng 。 及cập 不bất 與dữ 取thủ 行hành 邪tà 佚# 行hành 。 知tri 而nhi 妄vọng 語ngữ 飲ẩm 窣tốt 羅la 迷mê 隷lệ 耶da 末mạt 陀đà 放phóng 逸dật 處xứ 酒tửu 。 問vấn 現hiện 觀quán 智trí 諦đế 現hiện 觀quán 。 有hữu 何hà 相tướng 貌mạo 。 答đáp 若nhược 有hữu 成thành 就tựu 。 現hiện 觀quán 智trí 諦đế 現hiện 觀quán 者giả 。 終chung 不bất 依y 止chỉ 異dị 見kiến 起khởi 所sở 作tác 業nghiệp 。 及cập 於ư 自tự 所sở 證chứng 起khởi 疑nghi 起khởi 惑hoặc 。 及cập 染nhiễm 著trước 一nhất 切thiết 生sanh 處xứ 。 計kế 行hành 吉cát 相tương/tướng 。 而nhi 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 誹phỉ 謗báng 三tam 乘thừa 造tạo 惡ác 趣thú 業nghiệp 。 況huống 復phục 能năng 起khởi 害hại 父phụ 害hại 母mẫu 等đẳng 諸chư 無vô 間gian 業nghiệp 。 乃nãi 至chí 終chung 不bất 生sanh 第đệ 八bát 有hữu 。 問vấn 現hiện 觀quán 邊biên 智trí 諦đế 現hiện 觀quán 。 有hữu 何hà 相tướng 貌mạo 。 答đáp 若nhược 有hữu 成thành 就tựu 。 現hiện 觀quán 邊biên 智trí 諦đế 現hiện 觀quán 者giả 。 於ư 自tự 所sở 證chứng 。 若nhược 他tha 問vấn 難nạn/nan 終chung 不bất 怯khiếp 怖bố 。 問vấn 究cứu 竟cánh 現hiện 觀quán 。 有hữu 何hà 相tướng 貌mạo 。 答đáp 若nhược 有hữu 成thành 就tựu 。 究cứu 竟cánh 現hiện 觀quán 者giả 。 終chung 不bất 墮đọa 於ư 。 五ngũ 種chủng 犯phạm 處xứ 。 終chung 不bất 故cố 害hại 。 眾chúng 生sanh 之chi 命mạng 。 及cập 不bất 與dữ 取thủ 習tập 近cận 婬dâm 佚# 非phi 梵Phạm 行hạnh 法pháp 。 故cố 說thuyết 妄vọng 語ngữ 。 貯trữ 積tích 財tài 物vật 受thọ 用dụng 諸chư 欲dục 。 又hựu 終chung 不bất 怖bố 畏úy 不bất 可khả 記ký 論luận 事sự 。 終chung 不bất 計kế 執chấp 自tự 作tác 苦khổ 樂lạc 他tha 作tác 苦khổ 樂lạc 自tự 他tha 作tác 苦khổ 樂lạc 。 非phi 自tự 非phi 他tha 。 作tác 無vô 因nhân 生sanh 苦khổ 樂lạc 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 名danh 為vi 現hiện 觀quán 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 此thử 即tức 現hiện 觀quán 勝thắng 利lợi 。 若nhược 隨tùy 經kinh 隨tùy 論luận 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。
顯Hiển 揚Dương 聖Thánh 教Giáo 論Luận 成Thành 瑜Du 伽Già 品Phẩm 第đệ 九cửu
論luận 曰viết 。 前tiền 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 於ư 此thử 。 位vị 中trung 先tiên 修tu 因nhân 力lực 等đẳng 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 先tiên 因nhân 力lực 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
般Bát 若Nhã 度độ 瑜du 伽già 。 等đẳng 至chí 無vô 分phân 別biệt 。
一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 種chủng 。 無vô 有hữu 分phân 別biệt 故cố 。
論luận 曰viết 。 依y 止chỉ 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 發phát 起khởi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 多đa 瑜du 伽già 勝thắng 行hành 。 即tức 此thử 正chánh 慧tuệ 。 能năng 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 是thị 大đại 菩Bồ 提Đề 最tối 勝thắng 方phương 便tiện 。 故cố 名danh 瑜du 伽già 。 此thử 所sở 依y 止chỉ 等đẳng 至chí 。 無vô 有hữu 分phân 別biệt 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 及cập 一nhất 切thiết 種chủng 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 云vân 何hà 一nhất 切thiết 。 及cập 一nhất 切thiết 種chủng 。 頌tụng 曰viết 。
一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 種chủng 。 三tam 相tương/tướng 與dữ 三tam 輪luân 。
謂vị 名danh 相tướng 染nhiễm 淨tịnh 。 及cập 俱câu 非phi 二nhị 種chủng 。
論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 者giả 。 謂vị 三tam 輪luân 。 一nhất 所sở 知tri 境cảnh 。 二nhị 能năng 知tri 智trí 。 三tam 能năng 知tri 者giả 。 一nhất 切thiết 種chủng 者giả 。 謂vị 三tam 相tương/tướng 。 一nhất 名danh 相tướng 。 二nhị 染nhiễm 淨tịnh 。 三tam 俱câu 非phi 。 名danh 者giả 。 謂vị 假giả 立lập 等đẳng 十thập 二nhị 種chủng 。 名danh 相tướng 者giả 。 謂vị 自tự 相tương 及cập 共cộng 相tương 。 染nhiễm 者giả 。 謂vị 染nhiễm 污ô 法pháp 。 淨tịnh 者giả 。 謂vị 諸chư 善thiện 法Pháp 。 俱câu 非phi 者giả 。 謂vị 無vô 覆phú 無vô 記ký 法pháp 。
復phục 次thứ 如như 是thị 。 所sở 說thuyết 無vô 分phân 別biệt 者giả 。 於ư 何hà 等đẳng 法pháp 說thuyết 無vô 分phân 別biệt 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
於ư 法pháp 及cập 法pháp 空không 。 無vô 二nhị 種chủng 戲hí 論luận 。
無vô 分phân 別biệt 無vô 窮cùng 。 此thử 上thượng 非phi 應ưng 理lý 。
論luận 曰viết 。 法pháp 與dữ 法pháp 空không 俱câu 無vô 二nhị 種chủng 戲hí 論luận 。 故cố 名danh 無vô 分phân 別biệt 。 云vân 何hà 為vi 二nhị 。 謂vị 有hữu 及cập 無vô 。
何hà 以dĩ 故cố 。 色sắc 非phi 是thị 有hữu 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 相tướng 無vô 故cố 。 亦diệc 非phi 是thị 無vô 。 彼bỉ 假giả 所sở 依y 事sự 有hữu 故cố 。 色sắc 空không 亦diệc 非phi 有hữu 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 相tướng 。 無vô 所sở 顯hiển 故cố 。 亦diệc 非phi 是thị 無vô 。 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 有hữu 所sở 顯hiển 故cố 。 如như 於ư 色sắc 色sắc 空không 。 如như 是thị 於ư 餘dư 一nhất 切thiết 。 法pháp 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 非phi 離ly 諸chư 法pháp 。 及cập 法pháp 空không 外ngoại 更cánh 有hữu 餘dư 境cảnh 是thị 可khả 得đắc 者giả 。 是thị 故cố 但đãn 說thuyết 。 二nhị 無vô 分phân 別biệt 非phi 無vô 分phân 別biệt 。 更cánh 無vô 分phân 別biệt 有hữu 無vô 窮cùng 過quá 。 此thử 上thượng 更cánh 無vô 所sở 知tri 境cảnh 故cố 。
復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。
若nhược 都đô 無vô 所sở 取thủ 。 無vô 慧tuệ 亦diệc 無vô 度độ 。
俱câu 成thành 取thủ 離ly 言ngôn 。 為vi 順thuận 非phi 無vô 用dụng 。
論luận 曰viết 。 此thử 若nhược 無vô 有hữu 二nhị 種chủng 分phân 別biệt 。 即tức 無vô 有hữu 取thủ 。 都đô 無vô 取thủ 故cố 慧tuệ 體thể 尚thượng 無vô 。 況huống 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 是thị 故cố 必tất 有hữu 離ly 言ngôn 相tương/tướng 取thủ 。 由do 此thử 取thủ 故cố 慧tuệ 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 二nhị 俱câu 成thành 就tựu 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 此thử 聖thánh 慧tuệ 雖tuy 不bất 取thủ 如như 所sở 言ngôn 相tương/tướng 性tánh 。 而nhi 取thủ 離ly 言ngôn 相tương/tướng 性tánh 故cố 。 問vấn 若nhược 此thử 聖thánh 慧tuệ 不bất 取thủ 如như 言ngôn 相tương/tướng 性tánh 者giả 。 宣tuyên 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 應ưng 無vô 所sở 用dụng 。 答đáp 不bất 然nhiên 。 為vi 隨tùy 順thuận 故cố 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 為vi 欲dục 隨tùy 順thuận 離ly 言ngôn 相tương/tướng 取thủ 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 宣tuyên 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。
顯Hiển 揚Dương 聖Thánh 教Giáo 論Luận 成Thành 不Bất 思Tư 議Nghị 品Phẩm 第đệ 十thập
論luận 曰viết 。 要yếu 先tiên 思tư 惟duy 方phương 入nhập 現hiện 觀quán 。 是thị 故cố 應ưng 離ly 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 處xử 方phương 便tiện 思tư 惟duy 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 處xứ 。 頌tụng 曰viết 。
九cửu 事sự 不bất 思tư 議nghị 。 由do 依y 止chỉ 五ngũ 處xứ 。
有hữu 五ngũ 種chủng 因nhân 故cố 。 得đắc 失thất 俱câu 三tam 種chủng 。
論luận 曰viết 。 有hữu 九cửu 種chủng 事sự 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 一nhất 我ngã 。 二nhị 有hữu 情tình 。 三tam 世thế 界giới 。 四tứ 業nghiệp 報báo 。 五ngũ 靜tĩnh 慮lự 者giả 境cảnh 界giới 。 六lục 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 七thất 十thập 四tứ 不bất 可khả 記ký 事sự 。 八bát 非phi 正Chánh 法Pháp 。 九cửu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 之chi 所sở 引dẫn 攝nhiếp 。 若nhược 有hữu 思tư 惟duy 如như 是thị 九cửu 事sự 。 必tất 定định 依y 止chỉ 五ngũ 種chủng 處xứ 所sở 方phương 起khởi 思tư 惟duy 。 一nhất 見kiến 。 二nhị 忍nhẫn 。 三tam 推thôi 尋tầm 。 四tứ 利lợi 養dưỡng 。 五ngũ 散tán 亂loạn 。 依y 止chỉ 於ư 見kiến 思tư 惟duy 。 我ngã 及cập 有hữu 情tình 。 依y 止chỉ 於ư 忍nhẫn 思tư 惟duy 世thế 界giới 。 依y 止chỉ 推thôi 尋tầm 思tư 惟duy 業nghiệp 報báo 。 靜tĩnh 慮lự 者giả 境cảnh 界giới 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 及cập 十thập 四tứ 種chủng 不bất 可khả 記ký 事sự 。 依y 止chỉ 利lợi 養dưỡng 思tư 惟duy 非phi 正Chánh 法Pháp 。 依y 止chỉ 散tán 亂loạn 思tư 惟duy 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 之chi 所sở 引dẫn 攝nhiếp 。 問vấn 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 如như 是thị 九cửu 事sự 。 不bất 應ưng 思tư 議nghị 。 答đáp 五ngũ 因nhân 緣duyên 故cố 。 一nhất 我ngã 及cập 有hữu 情tình 。 無vô 自tự 相tướng 故cố 。 不bất 應ưng 思tư 議nghị 。 二nhị 世thế 界giới 現hiện 成thành 相tương/tướng 故cố 。 不bất 應ưng 思tư 議nghị 。 三tam 業nghiệp 報báo 及cập 二nhị 境cảnh 界giới 甚thậm 深thâm 相tương/tướng 故cố 。 不bất 應ưng 思tư 議nghị 。 四tứ 不bất 可khả 記ký 事sự 非phi 一nhất 定định 相tương/tướng 故cố 。 不bất 應ưng 思tư 議nghị 。 五ngũ 非phi 正Chánh 法Pháp 及cập 諸chư 煩phiền 惱não 。 之chi 所sở 引dẫn 攝nhiếp 能năng 引dẫn 無vô 義nghĩa 相tương/tướng 故cố 。 不bất 應ưng 思tư 議nghị 。 若nhược 有hữu 思tư 議nghị 。 如như 是thị 等đẳng 事sự 。 當đương 知tri 能năng 引dẫn 三tam 種chủng 過quá 失thất 。 一nhất 起khởi 心tâm 亂loạn 過quá 失thất 。 二nhị 生sanh 非phi 福phước 過quá 失thất 。 三tam 不bất 得đắc 善thiện 過quá 失thất 。 若nhược 不bất 思tư 議nghị 。 能năng 引dẫn 三tam 種chủng 功công 德đức 。 翻phiên 此thử 應ưng 知tri 。
復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。
不bất 應ưng 思tư 不bất 記ký 。 當đương 知tri 由do 四tứ 因nhân 。
非phi 定định 一nhất 甚thậm 深thâm 。 引dẫn 無vô 義nghĩa 相tương/tướng 住trụ 。
論luận 曰viết 。 又hựu 若nhược 略lược 說thuyết 。 由do 四tứ 種chủng 因nhân 於ư 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 事sự 自tự 不bất 應ưng 思tư 惟duy 。 亦diệc 不bất 應ưng 為vi 他tha 記ký 別biệt 。 一nhất 我ngã 及cập 有hữu 情tình 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 非phi 一nhất 定định 故cố 。 不bất 可khả 思tư 惟duy 不bất 可khả 記ký 別biệt 。 二nhị 業nghiệp 報báo 及cập 二nhị 境cảnh 界giới 皆giai 甚thậm 深thâm 故cố 。 不bất 可khả 思tư 惟duy 不bất 可khả 記ký 別biệt 。 三tam 世thế 界giới 不bất 可khả 記ký 事sự 非phi 正Chánh 法Pháp 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 之chi 所sở 引dẫn 攝nhiếp 。 引dẫn 無vô 義nghĩa 故cố 。 不bất 可khả 思tư 惟duy 不bất 可khả 記ký 別biệt 。 四tứ 真Chân 如Như 於ư 行hành 等đẳng 法pháp 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。 其kỳ 相tương/tướng 法pháp 爾nhĩ 安an 住trụ 故cố 。 不bất 可khả 思tư 惟duy 不bất 可khả 記ký 別biệt 。
復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。
不bất 思tư 我ngã 有hữu 無vô 。 成thành 二nhị 過quá 失thất 故cố 。
於ư 他tha 亦diệc 二nhị 失thất 。 不bất 應ưng 思tư 一nhất 異dị 。
論luận 曰viết 。 不bất 應ưng 思tư 我ngã 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。
何hà 以dĩ 故cố 。 成thành 二nhị 過quá 失thất 故cố 。 若nhược 思tư 為vi 有hữu 。 即tức 於ư 非phi 實thật 有hữu 義nghĩa 起khởi 增tăng 益ích 執chấp 過quá 。 若nhược 思tư 為vi 無vô 。 即tức 於ư 假giả 有hữu 義nghĩa 起khởi 損tổn 減giảm 執chấp 過quá 。 於ư 他tha 有hữu 情tình 。 若nhược 執chấp 一nhất 異dị 亦diệc 成thành 二nhị 過quá 。 若nhược 執chấp 為vi 一nhất 。 有hữu 情tình 多đa 過quá 。 若nhược 執chấp 為vi 異dị 。 非phi 六lục 處xứ 過quá 。
復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。
二nhị 雖tuy 不bất 依y 見kiến 。 成thành 故cố 不bất 應ưng 思tư 。
不bất 思tư 如như 是thị 生sanh 。 三tam 過quá 所sở 隨tùy 故cố 。
論luận 曰viết 。 有hữu 情tình 世thế 界giới 器khí 世thế 界giới 。 此thử 之chi 二nhị 種chủng 。 雖tuy 不bất 依y 見kiến 亦diệc 不bất 應ưng 思tư 。
何hà 以dĩ 故cố 。 世thế 共cộng 了liễu 知tri 現hiện 成thành 相tương/tướng 故cố 問vấn 何hà 故cố 不bất 思tư 此thử 事sự 如như 是thị 生sanh 非phi 不bất 如như 是thị 耶da 。 答đáp 若nhược 如như 是thị 思tư 者giả 。 或hoặc 謂vị 即tức 如như 是thị 。 或hoặc 謂vị 異dị 如như 是thị 。 或hoặc 謂vị 無vô 如như 是thị 。 此thử 三tam 種chủng 過quá 所sở 隨tùy 逐trục 故cố 。
復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。
善thiện 趣thú 與dữ 惡ác 趣thú 。 二nhị 作tác 者giả 非phi 定định 。
過quá 去khứ 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 處xử 事sự 等đẳng 難nan 思tư 。
論luận 曰viết 。 於ư 業nghiệp 報báo 中trung 。 不bất 應ưng 思tư 議nghị 。 修tu 福phước 行hành 者giả 定định 往vãng 善thiện 趣thú 。 為vi 惡ác 行hành 者giả 。 定định 往vãng 惡ác 趣thú 。 不bất 決quyết 定định 故cố 。 又hựu 過quá 去khứ 世thế 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 業nghiệp 。 若nhược 處xứ 若nhược 事sự 若nhược 因nhân 若nhược 報báo 等đẳng 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。
復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。
真Chân 如Như 無vô 漏lậu 性tánh 。 成thành 所sở 作tác 義nghĩa 利lợi 。
靜tĩnh 慮lự 者giả 如Như 來Lai 。 無vô 譬thí 自tự 在tại 故cố 。
論luận 曰viết 。 靜tĩnh 慮lự 者giả 及cập 佛Phật 二nhị 種chủng 境cảnh 界giới 中trung 。 真Chân 如Như 及cập 無vô 漏lậu 性tánh 皆giai 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 又hựu 諸chư 佛Phật 等đẳng 成thành 所sở 作tác 義nghĩa 。 謂vị 所sở 作tác 利lợi 益ích 。 眾chúng 生sanh 事sự 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 譬thí 喻dụ 故cố 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 有hữu 少thiểu 事sự 能năng 譬thí 甚thậm 深thâm 二nhị 種chủng 境cảnh 界giới 。 又hựu 自tự 在tại 故cố 諸chư 如Như 來Lai 。 等đẳng 由do 內nội 證chứng 得đắc 心tâm 自tự 在tại 故cố 。 起khởi 所sở 作tác 事sự 世thế 間gian 所sở 有hữu 。 一nhất 切thiết 作tác 用dụng 。 若nhược 離ly 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 所sở 不bất 見kiến 故cố 。
復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。
外ngoại 道đạo 所sở 宣tuyên 說thuyết 。 能năng 引dẫn 無vô 義nghĩa 利lợi 。
非phi 理lý 遠viễn 四tứ 處xứ 。 無vô 記ký 不bất 應ưng 思tư 。
論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 不bất 應ưng 。 記ký 事sự 不bất 應ưng 思tư 議nghị 。 諸chư 邪tà 外ngoại 道đạo 之chi 所sở 說thuyết 故cố 。 能năng 引dẫn 諸chư 無vô 義nghĩa 利lợi 故cố 。 不bất 如như 正chánh 理lý 故cố 。 遠viễn 離ly 四tứ 種chủng 正chánh 思tư 惟duy 處xứ 故cố 。 謂vị 因nhân 思tư 惟duy 處xứ 。 果quả 思tư 惟duy 處xứ 。 雜tạp 染nhiễm 思tư 惟duy 處xứ 。 清thanh 淨tịnh 思tư 惟duy 處xứ 。
復phục 次thứ 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 若nhược 思tư 惟duy 彼bỉ 有hữu 三tam 種chủng 過quá 。 云vân 何hà 而nhi 有hữu 。 頌tụng 曰viết 。
非phi 處xứ 勤cần 功công 用dụng 。 毀hủy 謗báng 於ư 大đại 我ngã 。
不bất 修tu 清thanh 淨tịnh 善thiện 。 故cố 成thành 三tam 過quá 失thất 。
論luận 曰viết 。 由do 於ư 非phi 處xứ 勤cần 功công 用dụng 故cố 起khởi 心tâm 亂loạn 過quá 失thất 。 由do 於ư 得đắc 靜tĩnh 慮lự 者giả 及cập 佛Phật 世Thế 尊Tôn 毀hủy 謗báng 最tối 勝thắng 功công 德đức 。 故cố 生sanh 非phi 福phước 過quá 失thất 。 由do 不bất 發phát 起khởi 淨tịnh 善thiện 法Pháp 故cố 。 有hữu 不bất 得đắc 善thiện 過quá 失thất 。
復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。
遠viễn 離ly 不bất 思tư 議nghị 。 思tư 可khả 思tư 議nghị 處xứ 。
具cụ 八bát 種chủng 功công 德đức 。 故cố 如như 理lý 應ưng 思tư 。
論luận 曰viết 。 由do 於ư 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 處xử 強cường/cưỡng 思tư 議nghị 者giả 有hữu 如như 是thị 過quá 失thất 。 故cố 應ưng 遠viễn 離ly 。 於ư 可khả 思tư 議nghị 處xứ 。 如như 理lý 思tư 惟duy 。 若nhược 如như 是thị 思tư 。 具cụ 八bát 功công 德đức 。 何hà 等đẳng 為vi 八bát 。
所sở 謂vị 能năng 善thiện 了liễu 知tri 。 闇ám 說thuyết 大đại 說thuyết 。 依y 義nghĩa 思tư 惟duy 不bất 依y 文văn 字tự 。 少thiểu 以dĩ 淨tịnh 信tín 信tín 解giải 。 少thiểu 以dĩ 慧tuệ 觀quán 觀quán 察sát 。 堅kiên 固cố 思tư 惟duy 。 審thẩm 諦đế 思tư 惟duy 。 常thường 勤cần 思tư 惟duy 。 於ư 所sở 思tư 惟duy 善thiện 能năng 究cứu 竟cánh 中trung 。 無vô 懈giải 退thoái 。
復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。
諸chư 佛Phật 之chi 所sở 說thuyết 。 遍biến 知tri 等đẳng 無vô 違vi 。
五ngũ 因nhân 二nhị 因nhân 故cố 。 於ư 此thử 不bất 應ưng 思tư 。
論luận 曰viết 。 由do 五ngũ 因nhân 故cố 於ư 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 處xử 不bất 應ưng 欣hân 樂nhạo 思tư 惟duy 。 謂vị 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 故cố 。 及cập 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 遍biến 知tri 斷đoạn 證chứng 修tu 不bất 相tương 違vi 故cố 。 又hựu 略lược 由do 二nhị 因nhân 故cố 謂vị 教giáo 及cập 證chứng 教giáo 。 謂vị 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 。 證chứng 謂vị 遍biến 知tri 苦khổ 等đẳng 。
顯Hiển 揚Dương 聖Thánh 教Giáo 論Luận 攝Nhiếp 勝Thắng 決Quyết 擇Trạch 品Phẩm 第đệ 十thập 一nhất 之chi 一nhất
論luận 曰viết 。 如như 是thị 遠viễn 離ly 。 不bất 思tư 議nghị 處xứ 。 方phương 便tiện 思tư 已dĩ 。 於ư 九cửu 種chủng 事sự 應ưng 以dĩ 十thập 相tương/tướng 發phát 起khởi 種chủng 種chủng 。 最tối 勝thắng 決quyết 擇trạch 。 何hà 等đẳng 為vi 十thập 。
頌tụng 曰viết 。
數số 相tương/tướng 別biệt 有hữu 處xứ 。 邊biên 際tế 與dữ 生sanh 起khởi 。
想tưởng 善thiện 巧xảo 攝nhiếp 等đẳng 。 勝thắng 決quyết 擇trạch 諸chư 事sự 。
論luận 曰viết 。 十thập 種chủng 相tương/tướng 者giả 。 一nhất 數số 二nhị 相tương/tướng 。 三tam 差sai 別biệt 。 四tứ 有hữu 性tánh 。 五ngũ 處xứ 所sở 。 六lục 邊biên 際tế 。 七thất 生sanh 起khởi 。 八bát 想tưởng 。 九cửu 善thiện 巧xảo 。 十thập 攝nhiếp 等đẳng 。 此thử 中trung 數số 者giả 。 謂vị 色sắc 數số 。 有hữu 十thập 五ngũ 如như 是thị 等đẳng 相tướng 者giả 。 謂vị 假giả 立lập 相tương/tướng 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 此thử 中trung 事sự 亦diệc 名danh 相tướng 。 是thị 所sở 相tương/tướng 故cố 。 名danh 亦diệc 名danh 相tướng 。 相tương 應ứng 亦diệc 名danh 相tướng 。 俱câu 是thị 能năng 相tương/tướng 具cụ 故cố 。 如như 與dữ 火hỏa 色sắc 相tướng 應ưng 表biểu 知tri 有hữu 煖noãn 。 如như 是thị 等đẳng 眾chúng 生sanh 亦diệc 名danh 相tướng 。 是thị 相tương/tướng 者giả 故cố 。 取thủ 亦diệc 名danh 相tướng 。 是thị 能năng 相tương/tướng 體thể 故cố 。 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 。 有hữu 見kiến 無vô 見kiến 等đẳng 差sai 別biệt 。 有hữu 性tánh 者giả 。 謂vị 假giả 有hữu 性tánh 實thật 有hữu 性tánh 勝thắng 義nghĩa 有hữu 性tánh 。 處xử 所sở 者giả 。 如như 四tứ 大đại 展triển 轉chuyển 及cập 與dữ 造tạo 色sắc 同đồng 一nhất 處xứ 住trụ 又hựu 色sắc 心tâm 等đẳng 同đồng 一nhất 處xứ 所sở 。 又hựu 依y 欲dục 界giới 身thân 色sắc 界giới 等đẳng 心tâm 展triển 轉chuyển 安an 住trụ 。 邊biên 際tế 者giả 。 如như 色sắc 至chí 色sắc 界giới 及cập 與dữ 極cực 微vi 。 是thị 其kỳ 邊biên 際tế 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 乃nãi 至chí 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 是thị 其kỳ 邊biên 際tế 如như 是thị 等đẳng 。 生sanh 起khởi 者giả 。 謂vị 由do 如như 是thị 因nhân 緣duyên 。 如như 是thị 法pháp 生sanh 。 如như 引dẫn 勢thế 生sanh 等đẳng 。 想tưởng 者giả 。 謂vị 句cú 迷mê 惑hoặc 等đẳng 。 善thiện 巧xảo 者giả 。 謂vị 蘊uẩn 善thiện 巧xảo 等đẳng 。 攝nhiếp 等đẳng 者giả 。 謂vị 若nhược 攝nhiếp 若nhược 相tương 應ứng 若nhược 依y 若nhược 緣duyên 若nhược 問vấn 論luận 。 如như 是thị 問vấn 論luận 復phục 有hữu 多đa 種chủng 。 謂vị 一nhất 行hành 順thuận 前tiền 句cú 順thuận 後hậu 句cú 四tứ 句cú 無vô 事sự 句cú 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 善thiện 了liễu 知tri 者giả 。 名danh 善thiện 問vấn 記ký 。
復phục 次thứ 於ư 一nhất 切thiết 事sự 。 應ưng 起khởi 種chủng 種chủng 最tối 勝thắng 決quyết 擇trạch 。 心tâm 事sự 決quyết 擇trạch 今kim 當đương 先tiên 說thuyết 。 頌tụng 曰viết 。
心tâm 性tánh 有hữu 二nhị 種chủng 。 異dị 熟thục 及cập 與dữ 轉chuyển 。
初sơ 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 種chủng 子tử 二nhị 應ưng 知tri 。
論luận 曰viết 。 略lược 說thuyết 心tâm 性tánh 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 名danh 異dị 熟thục 心tâm 。 二nhị 名danh 轉chuyển 心tâm 。 異dị 熟thục 心tâm 者giả 。 即tức 是thị 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 亦diệc 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 。 此thử 復phục 二nhị 種chủng 應ưng 知tri 。 一nhất 證chứng 成thành 。 二nhị 建kiến 立lập 。 云vân 何hà 證chứng 成thành 。 頌tụng 曰viết 。
執chấp 受thọ 初sơ 明minh 了liễu 。 種chủng 子tử 業nghiệp 身thân 受thọ 。
無vô 心tâm 定định 命mạng 終chung 。 無vô 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。
論luận 曰viết 。 由do 八bát 種chủng 相tương/tướng 證chứng 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 決quyết 定định 是thị 有hữu 。 謂vị 若nhược 無vô 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 依y 止chỉ 執chấp 受thọ 應ưng 不bất 可khả 得đắc 。 最tối 初sơ 生sanh 起khởi 。 定định 不bất 可khả 得đắc 。 明minh 了liễu 生sanh 起khởi 應ưng 不bất 可khả 得đắc 。 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 應ưng 不bất 可khả 得đắc 。 四tứ 種chủng 業nghiệp 用dụng 應ưng 不bất 可khả 得đắc 。 種chủng 種chủng 身thân 受thọ 應ưng 不bất 可khả 得đắc 。 二nhị 無vô 心tâm 定định 應ưng 不bất 可khả 得đắc 。 命mạng 終chung 時thời 識thức 應ưng 不bất 可khả 得đắc 。 問vấn 何hà 故cố 若nhược 無vô 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 依y 止chỉ 執chấp 受thọ 。 不bất 可khả 得đắc 耶da 。 答đáp 由do 五ngũ 因nhân 故cố 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。
謂vị 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 先tiên 行hành 因nhân 生sanh 。 眼nhãn 等đẳng 轉chuyển 識thức 現hiện 緣duyên 因nhân 起khởi 。 如như 經kinh 言ngôn 。 根căn 境cảnh 作tác 意ý 力lực 故cố 諸chư 轉chuyển 識thức 生sanh 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 是thị 名danh 初sơ 因nhân 。 又hựu 六lục 識thức 身thân 善thiện 不bất 善thiện 可khả 得đắc 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 因nhân 。 又hựu 六lục 識thức 身thân 一nhất 類loại 異dị 熟thục 無vô 記ký 。 所sở 攝nhiếp 必tất 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 名danh 第đệ 三tam 因nhân 。 又hựu 六lục 識thức 身thân 各các 別biệt 依y 轉chuyển 。 若nhược 依y 彼bỉ 彼bỉ 所sở 。 依y 彼bỉ 彼bỉ 識thức 。 轉chuyển 彼bỉ 彼bỉ 所sở 依y 。 應ưng 有hữu 執chấp 受thọ 。 餘dư 無vô 執chấp 受thọ 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 雖tuy 許hứa 能năng 執chấp 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 識thức 遠viễn 離ly 故cố 。 是thị 名danh 第đệ 四tứ 因nhân 。 又hựu 所sở 依y 止chỉ 應ưng 成thành 數sác 數sác 執chấp 受thọ 過quá 失thất 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 眼nhãn 識thức 一nhất 時thời 轉chuyển 一nhất 時thời 不bất 轉chuyển 。 餘dư 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 名danh 第đệ 五ngũ 因nhân 。 如như 是thị 先tiên 業nghiệp 因nhân 現hiện 緣duyên 因nhân 所sở 生sanh 故cố 。 善thiện 不bất 善thiện 故cố 。 一nhất 類loại 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 各các 別biệt 所sở 依y 故cố 。 數sác 數sác 執chấp 受thọ 過quá 故cố 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 問vấn 何hà 故cố 最tối 初sơ 生sanh 起khởi 。 不bất 可khả 得đắc 耶da 。 答đáp 設thiết 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 有hữu 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 應ưng 有hữu 二nhị 識thức 同đồng 時thời 生sanh 起khởi 。 應ưng 告cáo 彼bỉ 言ngôn 。 汝nhữ 於ư 無vô 過quá 妄vọng 生sanh 過quá 想tưởng 。 容dung 有hữu 二nhị 識thức 同đồng 時thời 轉chuyển 故cố 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 俱câu 時thời 欲dục 見kiến 乃nãi 至chí 欲dục 識thức 。 隨tùy 別biệt 一nhất 識thức 最tối 初sơ 生sanh 起khởi 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。
何hà 以dĩ 故cố 。
爾nhĩ 時thời 作tác 意ý 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 根căn 及cập 境cảnh 界giới 不bất 壞hoại 現hiện 前tiền 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 識thức 不bất 俱câu 轉chuyển 。 問vấn 何hà 故cố 明minh 了liễu 生sanh 起khởi 。 不bất 可khả 得đắc 耶da 。 答đáp 若nhược 有hữu 定định 執chấp 識thức 不bất 俱câu 生sanh 。 與dữ 眼nhãn 等đẳng 識thức 同đồng 行hành 一nhất 境cảnh 。 明minh 了liễu 意ý 識thức 應ưng 不bất 可khả 得đắc 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 時thời 緣duyên 過quá 去khứ 境cảnh 。 生sanh 起khởi 憶ức 念niệm 。
爾nhĩ 時thời 不bất 明minh 了liễu 意ý 識thức 現hiện 在tại 前tiền 行hành 。 非phi 於ư 現hiện 境cảnh 意ý 識thức 現hiện 行hành 。 得đắc 有hữu 如như 是thị 不bất 明minh 了liễu 相tương/tướng 。 是thị 故cố 應ưng 許hứa 諸chư 識thức 俱câu 轉chuyển 。 或hoặc 應ưng 許hứa 彼bỉ 第đệ 六lục 意ý 識thức 無vô 明minh 了liễu 性tánh 。 是thị 即tức 有hữu 過quá 。 問vấn 何hà 故cố 種chủng 子tử 。 不bất 可khả 得đắc 耶da 。 答đáp 六lục 轉chuyển 識thức 身thân 。 各các 別biệt 異dị 故cố 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 六lục 轉chuyển 識thức 從tùng 善thiện 無vô 間gian 不bất 善thiện 性tánh 生sanh 。 不bất 善thiện 無vô 間gian 善thiện 性tánh 復phục 生sanh 。 從tùng 二nhị 無vô 間gian 無vô 記ký 性tánh 生sanh 。 劣liệt 界giới 無vô 間gian 中trung 界giới 生sanh 。 中trung 界giới 無vô 間gian 妙diệu 界giới 生sanh 。 如như 是thị 妙diệu 界giới 無vô 間gian 乃nãi 至chí 劣liệt 界giới 生sanh 。 有hữu 漏lậu 無vô 間gian 無vô 漏lậu 生sanh 。 無vô 漏lậu 無vô 間gian 有hữu 漏lậu 生sanh 。 世thế 間gian 無vô 間gian 出xuất 世thế 生sanh 。 出xuất 世thế 無vô 間gian 世thế 間gian 生sanh 。 非phi 如như 是thị 相tương/tướng 為vi 種chủng 子tử 體thể 。 應ưng 正Chánh 道Đạo 理lý 。 又hựu 彼bỉ 諸chư 識thức 長trường 時thời 間gian 斷đoạn 。 相tương 續tục 經kinh 久cửu 流lưu 轉chuyển 不bất 息tức 。 是thị 故cố 轉chuyển 識thức 能năng 持trì 種chủng 子tử 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。
問vấn 何hà 故cố 諸chư 業nghiệp 。 不bất 可khả 得đắc 耶da 。 答đáp 若nhược 無vô 諸chư 識thức 同đồng 時thời 生sanh 起khởi 諸chư 業nghiệp 俱câu 轉chuyển 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 略lược 說thuyết 業nghiệp 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 器khí 了liễu 別biệt 業nghiệp 。 二nhị 依y 了liễu 別biệt 業nghiệp 。 三tam 我ngã 了liễu 別biệt 業nghiệp 。 四tứ 境cảnh 了liễu 別biệt 業nghiệp 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 了liễu 別biệt 業nghiệp 用dụng 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 俱câu 現hiện 可khả 得đắc 。 非phi 於ư 一nhất 識thức 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 。 差sai 別biệt 業nghiệp 用dụng 。 是thị 故cố 必tất 有hữu 諸chư 識thức 俱câu 起khởi 。
問vấn 何hà 故cố 若nhược 無vô 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 身thân 受thọ 不bất 可khả 得đắc 耶da 。 答đáp 謂vị 如như 有hữu 一nhất 或hoặc 。 如như 理lý 思tư 惟duy 。 或hoặc 不bất 如như 理lý 思tư 惟duy 。 所sở 有hữu 推thôi 尋tầm 。 若nhược 心tâm 在tại 定định 若nhược 不bất 在tại 定định 。 身thân 受thọ 生sanh 起khởi 。 非phi 一nhất 眾chúng 多đa 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 應ưng 不bất 可khả 得đắc 如như 是thị 身thân 。 受thọ 既ký 現hiện 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 定định 有hữu 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。
問vấn 何hà 故cố 若nhược 無vô 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 諸chư 無vô 心tâm 定định 不bất 可khả 得đắc 耶da 。 答đáp 如như 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 說thuyết 。 入nhập 無vô 想tưởng 定định 。 及cập 滅diệt 盡tận 定định 。 當đương 知tri 爾nhĩ 時thời 。 識thức 不bất 離ly 身thân 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 爾nhĩ 時thời 識thức 應ưng 離ly 身thân 。 識thức 若nhược 離ly 身thân 便tiện 應ưng 捨xả 命mạng 。 非phi 謂vị 在tại 定định 。
問vấn 何hà 故cố 若nhược 無vô 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 命mạng 終chung 時thời 識thức 不bất 可khả 得đắc 耶da 。 答đáp 謂vị 如như 有hữu 一nhất 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 或hoặc 從tùng 身thân 上thượng 分phần/phân 識thức 漸tiệm 捨xả 離ly 冷lãnh 觸xúc 漸tiệm 發phát 。 或hoặc 從tùng 身thân 下hạ 分phần/phân 非phi 彼bỉ 意ý 識thức 有hữu 時thời 不bất 轉chuyển 。 故cố 知tri 唯duy 有hữu 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 能năng 執chấp 持trì 身thân 。 此thử 識thức 若nhược 捨xả 於ư 彼bỉ 身thân 分phần 。 冷lãnh 觸xúc 可khả 得đắc 身thân 無vô 覺giác 受thọ 。 意ý 識thức 不bất 爾nhĩ 。 是thị 故cố 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 證chứng 成thành 道Đạo 理lý 。 云vân 何hà 建kiến 立lập 。 頌tụng 曰viết 。
所sở 緣duyên 境cảnh 相tướng 應ưng 。 更cánh 互hỗ 二nhị 因nhân 性tánh 。
識thức 等đẳng 俱câu 流lưu 轉chuyển 。 雜tạp 染nhiễm 污ô 還hoàn 滅diệt 。
論luận 曰viết 。 略lược 說thuyết 此thử 識thức 建kiến 立lập 。 由do 五ngũ 種chủng 相tướng 。 一nhất 所sở 緣duyên 境cảnh 相tướng 。 二nhị 相tương 應ứng 相tương/tướng 。 三tam 互hỗ 為vi 因nhân 相tương/tướng 。 四tứ 俱câu 轉chuyển 相tương/tướng 。 五ngũ 雜tạp 染nhiễm 還hoàn 滅diệt 相tương/tướng 。 當đương 知tri 前tiền 四tứ 種chủng 相tương/tướng 建kiến 立lập 流lưu 轉chuyển 雜tạp 染nhiễm 還hoàn 滅diệt 相tương/tướng 。 一nhất 種chủng 當đương 知tri 建kiến 立lập 還hoàn 滅diệt 。
問vấn 所sở 緣duyên 境cảnh 相tướng 建kiến 立lập 云vân 何hà 。 答đáp 若nhược 略lược 說thuyết 此thử 識thức 由do 了liễu 別biệt 二nhị 種chủng 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 轉chuyển 。 一nhất 由do 了liễu 別biệt 內nội 執chấp 受thọ 故cố 。 二nhị 由do 了liễu 別biệt 外ngoại 無vô 分phân 別biệt 相tướng 器khí 故cố 。 了liễu 別biệt 內nội 執chấp 受thọ 者giả 。 謂vị 了liễu 別biệt 遍biến 計kế 所sở 執chấp 自tự 性tánh 。 妄vọng 執chấp 習tập 氣khí 及cập 諸chư 色sắc 根căn 根căn 所sở 依y 處xứ 。 謂vị 在tại 有hữu 色sắc 界giới 若nhược 無vô 色sắc 界giới 。 唯duy 有hữu 妄vọng 執chấp 。 習tập 氣khí 執chấp 受thọ 。 了liễu 別biệt 外ngoại 無vô 分phân 別biệt 相tướng 器khí 者giả 。 謂vị 了liễu 別biệt 依y 止chỉ 緣duyên 內nội 執chấp 受thọ 阿a 賴lại 耶da 識thức 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 無vô 有hữu 間gián 斷đoạn 。 器khí 世thế 界giới 相tương/tướng 。 譬thí 如như 燈đăng 焰diễm 生sanh 時thời 。 內nội 執chấp 炷chú 膩nị 外ngoại 發phát 光quang 明minh 。 如như 是thị 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 內nội 緣duyên 執chấp 受thọ 境cảnh 。 外ngoại 緣duyên 器khí 世thế 界giới 境cảnh 。 生sanh 起khởi 道Đạo 理lý 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 即tức 此thử 識thức 緣duyên 境cảnh 微vi 細tế 。 世thế 聰thông 慧tuệ 者giả 難nan 了liễu 知tri 故cố 。 又hựu 即tức 此thử 識thức 緣duyên 境cảnh 無vô 廢phế 時thời 無vô 變biến 易dị 。 從tùng 初sơ 執chấp 受thọ 剎sát 那na 乃nãi 至chí 命mạng 終chung 。 一nhất 味vị 了liễu 別biệt 而nhi 流lưu 轉chuyển 故cố 。 又hựu 即tức 此thử 識thức 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 當đương 知tri 剎sát 那na 相tương 續tục 。 流lưu 轉chuyển 非phi 常thường 非phi 一nhất 。 又hựu 即tức 此thử 識thức 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 緣duyên 狹hiệp 小tiểu 執chấp 受thọ 境cảnh 。 於ư 色sắc 界giới 中trung 。 緣duyên 廣quảng 大đại 執chấp 受thọ 境cảnh 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 中trung 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 緣duyên 無vô 量lượng 執chấp 受thọ 境cảnh 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 緣duyên 微vi 細tế 執chấp 受thọ 境cảnh 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 緣duyên 極cực 微vi 細tế 執chấp 受thọ 境cảnh 。 如như 是thị 了liễu 別biệt 二nhị 種chủng 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 微vi 細tế 了liễu 別biệt 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 相tương 似tự 了liễu 別biệt 故cố 。 剎sát 那na 了liễu 別biệt 故cố 。 了liễu 別biệt 狹hiệp 小tiểu 執chấp 受thọ 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 了liễu 別biệt 廣quảng 大đại 執chấp 受thọ 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 了liễu 別biệt 無vô 量lượng 執chấp 受thọ 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 了liễu 別biệt 微vi 細tế 執chấp 受thọ 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 了liễu 別biệt 極cực 微vi 細tế 執chấp 受thọ 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 是thị 名danh 建kiến 立lập 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 所sở 緣duyên 境cảnh 相tướng 。
問vấn 相tương 應ứng 轉chuyển 相tương 建kiến 立lập 云vân 何hà 。 答đáp 此thử 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 恆hằng 與dữ 遍biến 行hành 五ngũ 種chủng 心tâm 法pháp 相tướng 應ưng 。 所sở 謂vị 作tác 意ý 觸xúc 受thọ 想tưởng 思tư 。 如như 是thị 五ngũ 法Pháp 。 亦diệc 異dị 熟thục 攝nhiếp 。 最tối 極cực 微vi 細tế 。 世thế 聰thông 慧tuệ 者giả 亦diệc 難nan 了liễu 故cố 。 如như 是thị 心tâm 法pháp 。 亦diệc 常thường 一nhất 類loại 緣duyên 境cảnh 而nhi 轉chuyển 。 又hựu 即tức 此thử 識thức 相tương 應ứng 受thọ 一nhất 向hướng 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 當đương 知tri 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 。 行hành 相tướng 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 是thị 遍biến 行hành 心tâm 法pháp 相tướng 應ưng 故cố 。 一nhất 類loại 異dị 熟thục 相tương 應ứng 故cố 。 最tối 極cực 微vi 細tế 相tương 應ứng 故cố 。 恆hằng 常thường 一nhất 類loại 緣duyên 境cảnh 而nhi 起khởi 相tương 應ứng 故cố 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 相tương 應ứng 故cố 。 一nhất 向hướng 無vô 記ký 相tương 應ứng 故cố 。 是thị 名danh 建kiến 立lập 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 相tương 應ứng 轉chuyển 相tương/tướng 。
問vấn 互hỗ 為vi 因nhân 相tương/tướng 建kiến 立lập 云vân 何hà 。 答đáp 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 與dữ 彼bỉ 轉chuyển 識thức 為vi 二nhị 種chủng 因nhân 。 一nhất 為vi 種chủng 子tử 生sanh 因nhân 。 二nhị 為vi 所sở 依y 止chỉ 因nhân 。 種chủng 子tử 生sanh 因nhân 者giả 。 謂vị 諸chư 所sở 有hữu 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 轉chuyển 識thức 生sanh 時thời 。 一nhất 切thiết 皆giai 因nhân 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 種chủng 子tử 而nhi 生sanh 。 所sở 依y 止chỉ 因nhân 者giả 。 謂vị 由do 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 所sở 執chấp 色sắc 根căn 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 五ngũ 識thức 身thân 轉chuyển 。 非phi 無vô 執chấp 受thọ 又hựu 由do 有hữu 此thử 識thức 故cố 得đắc 有hữu 意ý 根căn 。 由do 此thử 意ý 根căn 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 意ý 識thức 得đắc 生sanh 。 譬thí 如như 依y 止chỉ 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 種chủng 色sắc 根căn 五ngũ 識thức 身thân 轉chuyển 。 非phi 無vô 五ngũ 根căn 意ý 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 非phi 無vô 意ý 根căn 。
復phục 次thứ 轉chuyển 識thức 與dữ 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 為vi 二nhị 種chủng 因nhân 。 一nhất 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 長trưởng 養dưỡng 彼bỉ 種chủng 子tử 故cố 。 二nhị 於ư 後hậu 法pháp 中trung 為vi 彼bỉ 得đắc 生sanh 攝nhiếp 殖thực 彼bỉ 種chủng 子tử 故cố 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 長trưởng 養dưỡng 彼bỉ 種chủng 子tử 者giả 。 謂vị 隨tùy 依y 止chỉ 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 如như 是thị 如như 是thị 。 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 轉chuyển 識thức 生sanh 時thời 。 於ư 一nhất 依y 止chỉ 同đồng 生sanh 同đồng 滅diệt 。 如như 是thị 如như 是thị 。 熏huân 習tập 此thử 識thức 。 由do 是thị 為vi 因nhân 緣duyên 。 故cố 後hậu 後hậu 轉chuyển 識thức 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 性tánh 轉chuyển 。 復phục 增tăng 上thượng 轉chuyển 復phục 熾sí 然nhiên 轉chuyển 。 復phục 明minh 了liễu 而nhi 得đắc 生sanh 起khởi 。 於ư 後hậu 法pháp 中trung 攝nhiếp 殖thực 彼bỉ 種chủng 子tử 者giả 。 謂vị 彼bỉ 熏huân 習tập 種chủng 類loại 能năng 引dẫn 攝nhiếp 未vị 來lai 即tức 此thử 異dị 熟thục 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 如như 是thị 種chủng 子tử 因nhân 故cố 。 依y 止chỉ 因nhân 故cố 。 長trưởng 養dưỡng 種chủng 子tử 故cố 。 攝nhiếp 殖thực 種chúng 子tử 故cố 。 是thị 名danh 建kiến 立lập 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 轉chuyển 識thức 互hỗ 為vi 因nhân 相tương/tướng 。
問vấn 諸chư 識thức 俱câu 轉chuyển 相tương 建kiến 立lập 云vân 何hà 。 答đáp 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 唯duy 與dữ 一nhất 轉chuyển 識thức 俱câu 起khởi 謂vị 與dữ 意ý 根căn 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 此thử 意ý 根căn 恆hằng 與dữ 我ngã 見kiến 我ngã 慢mạn 等đẳng 相tương 應ứng 。 高cao 舉cử 行hành 相tương/tướng 。 若nhược 有hữu 心tâm 位vị 若nhược 無vô 心tâm 位vị 。 恆hằng 與dữ 此thử 識thức 俱câu 時thời 生sanh 起khởi 。 又hựu 此thử 意ý 根căn 恆hằng 緣duyên 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 為vi 其kỳ 境cảnh 界giới 。 執chấp 我ngã 及cập 慢mạn 高cao 舉cử 行hành 相tương/tướng 而nhi 起khởi 。 又hựu 即tức 此thử 識thức 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 或hoặc 與dữ 二nhị 轉chuyển 識thức 俱câu 起khởi 。 謂vị 意ý 及cập 意ý 識thức 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 或hoặc 與dữ 三tam 轉chuyển 識thức 俱câu 起khởi 。 謂vị 五ngũ 識thức 身thân 隨tùy 一nhất 起khởi 時thời 前tiền 二nhị 及cập 此thử 一nhất 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 或hoặc 與dữ 四tứ 轉chuyển 識thức 俱câu 起khởi 。 謂vị 五ngũ 識thức 身thân 隨tùy 二nhị 起khởi 時thời 前tiền 二nhị 及cập 此thử 二nhị 。 如như 是thị 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 或hoặc 乃nãi 至chí 與dữ 七thất 轉chuyển 識thức 俱câu 起khởi 。 謂vị 五ngũ 識thức 身thân 和hòa 合hợp 起khởi 時thời 前tiền 二nhị 及cập 此thử 五ngũ 復phục 次thứ 前tiền 說thuyết 意ý 識thức 依y 染nhiễm 污ô 意ý 生sanh 。 意ý 未vị 滅diệt 時thời 於ư 相tương/tướng 了liễu 別biệt 縛phược 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 若nhược 意ý 滅diệt 已dĩ 相tương/tướng 縛phược 解giải 脫thoát 。 又hựu 此thử 意ý 識thức 能năng 緣duyên 他tha 境cảnh 及cập 緣duyên 自tự 境cảnh 。 緣duyên 他tha 境cảnh 者giả 。 謂vị 或hoặc 總tổng 或hoặc 別biệt 緣duyên 五ngũ 識thức 身thân 境cảnh 。 緣duyên 自tự 境cảnh 者giả 。 謂vị 緣duyên 法pháp 境cảnh 。
復phục 次thứ 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 與dữ 苦khổ 受thọ 樂lạc 受thọ 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 俱câu 轉chuyển 。 此thử 受thọ 與dữ 轉chuyển 識thức 相tương 應ứng 依y 轉chuyển 識thức 起khởi 。 從tùng 此thử 識thức 種chủng 子tử 生sanh 。 又hựu 於ư 人nhân 趣thú 若nhược 於ư 欲dục 纏triền 天thiên 中trung 及cập 於ư 一nhất 分phần/phân 鬼quỷ 畜súc 趣thú 中trung 。 俱câu 生sanh 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 與dữ 彼bỉ 苦khổ 樂lạc 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 轉chuyển 識thức 身thân 相tướng 應ưng 。 雜tạp 相tương 續tục 受thọ 一nhất 時thời 俱câu 轉chuyển 。 若nhược 於ư 地địa 獄ngục 趣thú 中trung 他tha 所sở 映ánh 奪đoạt 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 與dữ 彼bỉ 轉chuyển 識thức 相tương 應ứng 純thuần 苦khổ 無vô 雜tạp 相tương 續tục 受thọ 俱câu 轉chuyển 。 當đương 知tri 此thử 受thọ 被bị 映ánh 奪đoạt 故cố 。 相tương/tướng 難nan 可khả 了liễu 。 如như 於ư 地địa 獄ngục 一nhất 向hướng 與dữ 苦khổ 受thọ 俱câu 轉chuyển 。 如như 是thị 於ư 下hạ 三tam 靜tĩnh 慮lự 地địa 。 一nhất 向hướng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 俱câu 轉chuyển 。 於ư 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 地địa 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 地địa 中trung 。 一nhất 向hướng 與dữ 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 俱câu 轉chuyển 。
復phục 次thứ 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 或hoặc 與dữ 轉chuyển 識thức 相tương 應ứng 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 諸chư 心tâm 法pháp 俱câu 轉chuyển 。 如như 是thị 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 與dữ 諸chư 轉chuyển 識thức 一nhất 時thời 俱câu 轉chuyển 。 亦diệc 與dữ 客khách 受thọ 及cập 客khách 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 心tâm 法pháp 俱câu 轉chuyển 。 然nhiên 不bất 應ưng 說thuyết 。 與dữ 彼bỉ 相tương 應ứng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 由do 不bất 與dữ 彼bỉ 同đồng 一nhất 緣duyên 轉chuyển 故cố 。 猶do 如như 眼nhãn 識thức 與dữ 眼nhãn 。 雖tuy 復phục 俱câu 轉chuyển 。 然nhiên 不bất 相tương 應ứng 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 由do 與dữ 彼bỉ 法pháp 少thiểu 分phần 相tương 似tự 故cố 得đắc 為ví 喻dụ 。 喻dụ 之chi 道Đạo 理lý 應ưng 如như 是thị 知tri 。 又hựu 如như 諸chư 心tâm 法pháp 。 心tâm 法pháp 體thể 義nghĩa 雖tuy 無vô 差sai 別biệt 。 然nhiên 相tương/tướng 異dị 故cố 一nhất 身thân 俱câu 轉chuyển 。 互hỗ 不bất 相tương 違vi 。 如như 是thị 此thử 識thức 。 與dữ 諸chư 轉chuyển 識thức 。 當đương 知tri 俱câu 轉chuyển 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 又hựu 如như 依y 止chỉ 暴bạo 流lưu 有hữu 多đa 波ba 浪lãng 種chủng 種chủng 俱câu 起khởi 互hỗ 不bất 相tương 違vi 。 又hựu 如như 依y 止chỉ 清thanh 淨tịnh 鏡kính 面diện 。 種chủng 種chủng 影ảnh 像tượng 。 同đồng 時thời 俱câu 起khởi 。 互hỗ 不bất 相tương 違vi 。 如như 是thị 依y 止chỉ 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 有hữu 多đa 轉chuyển 識thức 。 當đương 知tri 俱câu 起khởi 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 又hựu 如như 一nhất 眼nhãn 識thức 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 於ư 一nhất 事sự 境cảnh 。 唯duy 取thủ 一nhất 類loại 無vô 異dị 相tướng 色sắc 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 頓đốn 取thủ 非phi 一nhất 種chủng 種chủng 相tương/tướng 色sắc 。 如như 眼nhãn 識thức 於ư 色sắc 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 身thân 識thức 於ư 觸xúc 於ư 一nhất 時thời 一nhất 事sự 境cảnh 。 或hoặc 取thủ 一nhất 相tương/tướng 。 或hoặc 復phục 頓đốn 取thủ 多đa 種chủng 境cảnh 相tướng 。 如như 是thị 分phân 別biệt 。 意ý 識thức 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 或hoặc 取thủ 一nhất 境cảnh 或hoặc 復phục 頓đốn 取thủ 眾chúng 多đa 境cảnh 界giới 。 當đương 知tri 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。
復phục 次thứ 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 意ý 根căn 常thường 與dữ 此thử 識thức 俱câu 轉chuyển 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 乃nãi 至chí 未vị 斷đoạn 。 當đương 知tri 恆hằng 與dữ 任nhậm 運vận 俱câu 生sanh 。 四tứ 種chủng 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 所sở 謂vị 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 無vô 明minh 。 此thử 四tứ 煩phiền 惱não 。 若nhược 在tại 定định 地địa 若nhược 不bất 定định 地địa 。 當đương 知tri 恆hằng 行hành 不bất 與dữ 善thiện 等đẳng 相tương 違vi 。 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 性tánh 。 如như 是thị 與dữ 轉chuyển 識thức 俱câu 轉chuyển 故cố 。 諸chư 受thọ 俱câu 轉chuyển 故cố 。 善thiện 等đẳng 俱câu 轉chuyển 故cố 。 是thị 名danh 建kiến 立lập 阿a 賴lại 耶da 識thức 俱câu 轉chuyển 相tương/tướng 。
問vấn 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 雜tạp 染nhiễm 還hoàn 滅diệt 相tương/tướng 建kiến 立lập 云vân 何hà 。 答đáp 若nhược 略lược 說thuyết 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 當đương 知tri 是thị 一nhất 切thiết 。 雜tạp 染nhiễm 法pháp 根căn 本bổn 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 亦diệc 是thị 有hữu 情tình 世thế 間gian 生sanh 起khởi 根căn 本bổn 。 能năng 生sanh 諸chư 根căn 根căn 所sở 依y 處xứ 及cập 轉chuyển 識thức 等đẳng 故cố 。 亦diệc 是thị 器khí 世thế 間gian 生sanh 起khởi 根căn 本bổn 。 能năng 生sanh 器khí 世thế 間gian 故cố 。 又hựu 即tức 此thử 識thức 亦diệc 是thị 一nhất 切thiết 。 有hữu 情tình 互hỗ 相tương 生sanh 起khởi 根căn 本bổn 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 互hỗ 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 故cố 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 無vô 有hữu 眾chúng 生sanh 。 於ư 餘dư 眾chúng 生sanh 。 見kiến 聞văn 等đẳng 時thời 不bất 受thọ 用dụng 彼bỉ 起khởi 苦khổ 樂lạc 等đẳng 受thọ 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 當đương 知tri 眾chúng 生sanh 。 界giới 互hỗ 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。
復phục 次thứ 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 具cụ 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 故cố 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 是thị 苦Khổ 諦Đế 體thể 。 是thị 未vị 來lai 世thế 苦Khổ 諦Đế 生sanh 因nhân 。 亦diệc 是thị 現hiện 在tại 世thế 集Tập 諦Đế 生sanh 因nhân 。 如như 是thị 有hữu 情tình 。 世thế 間gian 生sanh 根căn 本bổn 故cố 。 器khí 世thế 間gian 生sanh 根căn 本bổn 故cố 。 是thị 現hiện 在tại 世thế 苦Khổ 諦Đế 體thể 故cố 。 能năng 生sanh 未vị 來lai 苦Khổ 諦Đế 故cố 。 能năng 生sanh 現hiện 在tại 集Tập 諦Đế 故cố 。 當đương 知tri 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 是thị 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 根căn 本bổn 。
復phục 次thứ 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 所sở 有hữu 攝nhiếp 持trì 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 及cập 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 等đẳng 。 善thiện 根căn 種chủng 子tử 。 此thử 非phi 集Tập 諦Đế 因nhân 由do 。 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 根căn 等đẳng 違vi 流lưu 轉chuyển 故cố 。 所sở 餘dư 世thế 間gian 所sở 有hữu 。 善thiện 根căn 因nhân 此thử 生sanh 故cố 。 轉chuyển 復phục 明minh 淨tịnh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 是thị 緣duyên 故cố 。 彼bỉ 所sở 攝nhiếp 受thọ 自tự 類loại 種chủng 子tử 。 轉chuyển 有hữu 功công 能năng 轉chuyển 有hữu 勢thế 力lực 。 增tăng 長trưởng 種chủng 子tử 而nhi 得đắc 成thành 立lập 。 由do 此thử 種chủng 子tử 故cố 。 彼bỉ 諸chư 善thiện 法Pháp 轉chuyển 明minh 淨tịnh 生sanh 。 又hựu 復phục 能năng 感cảm 後hậu 世thế 增tăng 上thượng 可khả 愛ái 異dị 熟thục 。 又hựu 依y 此thử 一nhất 切thiết 種chủng 。 子tử 阿a 賴lại 耶da 識thức 故cố 。 薄bạc 伽già 梵Phạm 說thuyết 。 眼nhãn 界giới 色sắc 界giới 眼nhãn 識thức 界giới 。 乃nãi 至chí 意ý 界giới 。 法Pháp 界Giới 意ý 識thức 界giới 。 由do 於ư 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 中trung 有hữu 種chủng 種chủng 界giới 故cố 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 惡ác 叉xoa 聚tụ 喻dụ 。 由do 於ư 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 中trung 有hữu 非phi 一nhất 界giới 故cố 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 即tức 此thử 雜tạp 染nhiễm 根căn 本bổn 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 以dĩ 修tu 習tập 善thiện 法Pháp 。 故cố 即tức 得đắc 轉chuyển 滅diệt 。 又hựu 此thử 善thiện 法Pháp 修tu 習tập 。 若nhược 諸chư 異dị 生sanh 以dĩ 緣duyên 轉chuyển 識thức 為vi 境cảnh 作tác 意ý 故cố 。 方phương 便tiện 住trụ 心tâm 為vi 欲dục 入nhập 初sơ 諦đế 現hiện 觀quán 故cố 非phi 未vị 見kiến 諦Đế 者giả 。 於ư 諸chư 諦đế 中trung 未vị 得đắc 法Pháp 眼nhãn 。 而nhi 能năng 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 。 種chủng 子tử 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 此thử 未vị 見kiến 諦Đế 者giả 修tu 如như 是thị 行hành 已dĩ 。 或hoặc 入nhập 聲Thanh 聞Văn 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 或hoặc 入nhập 菩Bồ 薩Tát 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 法pháp 界giới 已dĩ 。 亦diệc 能năng 通thông 達đạt 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。 總tổng 觀quán 各các 別biệt 自tự 內nội 。 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。 又hựu 復phục 了liễu 知tri 。 自tự 身thân 外ngoại 為vi 相tương/tướng 縛phược 所sở 縛phược 內nội 為vi 麁thô 重trọng 縛phược 所sở 縛phược 。
又hựu 此thử 行hành 者giả 由do 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 是thị 一nhất 切thiết 戲hí 論luận 。 所sở 攝nhiếp 諸chư 行hành 界giới 故cố 。 略lược 彼bỉ 諸chư 行hành 於ư 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 總tổng 為vi 一nhất 團đoàn 一nhất 積tích 一nhất 聚tụ 。 為vi 一nhất 聚tụ 已dĩ 。 以dĩ 緣duyên 真Chân 如Như 境cảnh 智trí 。 修tu 習tập 多đa 修tu 習tập 故cố 。 所sở 依y 止chỉ 轉chuyển 轉chuyển 依y 無vô 間gian 。 當đương 知tri 已dĩ 斷đoạn 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 由do 此thử 斷đoạn 故cố 。 當đương 知tri 已dĩ 斷đoạn 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。
又hựu 此thử 轉chuyển 依y 以dĩ 相tương 違vi 故cố 。 當đương 知tri 能năng 治trị 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 又hựu 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 體thể 是thị 無vô 常thường 有hữu 取thủ 受thọ 性tánh 。 轉chuyển 依y 是thị 常thường 無vô 取thủ 受thọ 性tánh 。 以dĩ 緣duyên 真Chân 如Như 境cảnh 聖thánh 道Đạo 能năng 轉chuyển 故cố 。 又hựu 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 麁thô 重trọng 所sở 隨tùy 轉chuyển 依y 。 究cứu 竟cánh 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 麁thô 重trọng 。 又hựu 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 是thị 煩phiền 惱não 生sanh 因nhân 。 聖thánh 道Đạo 不bất 生sanh 因nhân 。 轉chuyển 依y 是thị 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 因nhân 。 聖thánh 道Đạo 生sanh 因nhân 。 此thử 是thị 建kiến 立lập 因nhân 體thể 非phi 生sanh 因nhân 體thể 。 又hựu 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 令linh 於ư 善thiện 淨tịnh 無vô 記ký 法pháp 中trung 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 轉chuyển 依y 令linh 於ư 一nhất 切thiết 。 善thiện 淨tịnh 無vô 記ký 法pháp 中trung 。 得đắc 大đại 自tự 在tại 。
復phục 次thứ 此thử 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 斷đoạn 滅diệt 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 此thử 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 正Chánh 斷Đoạn 滅diệt 故cố 。 便tiện 捨xả 二nhị 種chủng 取thủ 。 其kỳ 身thân 雖tuy 住trụ 。 猶do 如như 變biến 化hóa 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 未vị 來lai 後hậu 有hữu 苦khổ 因nhân 斷đoạn 故cố 。 便tiện 捨xả 未vị 來lai 後hậu 有hữu 之chi 取thủ 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 因nhân 斷đoạn 故cố 。 便tiện 捨xả 現hiện 法pháp 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。 所sở 依y 之chi 取thủ 。 一nhất 切thiết 麁thô 重trọng 遠viễn 離ly 故cố 。 唯duy 有hữu 命mạng 緣duyên 暫tạm 住trụ 。 由do 有hữu 此thử 故cố 。 佛Phật 經Kinh 中trung 說thuyết 。
爾nhĩ 時thời 但đãn 受thọ 身thân 邊biên 際tế 受thọ 命mạng 邊biên 際tế 受thọ 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 即tức 於ư 現hiện 法pháp 一nhất 切thiết 所sở 受thọ 。 究cứu 竟cánh 滅diệt 盡tận 。 如như 是thị 建kiến 立lập 。 雜tạp 染nhiễm 根căn 本bổn 故cố 。 趣thú 入nhập 通thông 達đạt 修tu 習tập 作tác 意ý 故cố 。 建kiến 立lập 轉chuyển 依y 故cố 。 是thị 名danh 建kiến 立lập 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 雜tạp 染nhiễm 還hoàn 滅diệt 相tương/tướng 。 如như 是thị 由do 勝thắng 義nghĩa 道Đạo 理lý 。 建kiến 立lập 心tâm 意ý 識thức 已dĩ 。 隨tùy 此thử 所sở 說thuyết 道Đạo 理lý 故cố 。 於ư 三tam 界giới 中trung 。 一nhất 切thiết 心tâm 意ý 識thức 。 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。 道Đạo 理lý 及cập 清thanh 淨tịnh 道Đạo 理lý 。 應ưng 隨tùy 顯hiển 了liễu 。 若nhược 於ư 餘dư 處xứ 所sở 顯hiển 心tâm 意ý 識thức 道Đạo 理lý 。 此thử 由do 所sở 化hóa 有hữu 情tình 差sai 別biệt 故cố 。 但đãn 依y 具cụ 愚ngu 夫phu 慧tuệ 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 而nhi 說thuyết 方phương 便tiện 令linh 彼bỉ 易dị 入nhập 法pháp 故cố 。
問vấn 若nhược 成thành 就tựu 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 亦diệc 成thành 就tựu 轉chuyển 識thức 耶da 。 設thiết 成thành 就tựu 轉chuyển 識thức 。 亦diệc 成thành 就tựu 阿a 賴lại 耶da 識thức 耶da 。 答đáp 此thử 應ưng 為vi 四tứ 句cú 。 謂vị 或hoặc 成thành 就tựu 阿a 賴lại 耶da 識thức 非phi 轉chuyển 識thức 。 謂vị 無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 者giả 。 無vô 心tâm 悶muộn 絕tuyệt 者giả 。 入nhập 無vô 想tưởng 定định 者giả 。 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 者giả 。 生sanh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 者giả 。 或hoặc 有hữu 成thành 就tựu 轉chuyển 識thức 非phi 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 謂vị 住trụ 有hữu 心tâm 位vị 阿A 羅La 漢Hán 獨Độc 覺Giác 不bất 退thoái 轉chuyển 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 與dữ 如Như 來Lai 。 或hoặc 有hữu 俱câu 成thành 就tựu 。 謂vị 所sở 餘dư 住trụ 有hữu 心tâm 位vị 者giả 。 或hoặc 有hữu 俱câu 不bất 成thành 就tựu 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 獨Độc 覺Giác 不bất 退thoái 轉chuyển 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 與dữ 如Như 來Lai 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 若nhược 處xứ 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 界giới 。
顯Hiển 揚Dương 聖Thánh 教Giáo 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 七thất