顯Hiển 揚Dương 聖Thánh 教Giáo 論Luận
Quyển 14
無Vô 著Trước 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
顯Hiển 揚Dương 聖Thánh 教Giáo 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ
無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
成Thành 善Thiện 巧Xảo 品Phẩm 第đệ 三tam
復phục 次thứ 於ư 此thử 論luận 體thể 九cửu 事sự 等đẳng 中trung 應ưng 善thiện 了liễu 知tri 七thất 種chủng 善thiện 巧xảo 。 何hà 等đẳng 為vi 七thất 。
頌tụng 曰viết 。
於ư 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 及cập 眾chúng 緣duyên 起khởi 法pháp 。
處xứ 非phi 處xứ 根căn 諦đế 。 善thiện 巧xảo 事sự 應ưng 知tri 。
論luận 曰viết 。 住trụ 正Chánh 法Pháp 者giả 。 應ưng 善thiện 了liễu 達đạt 如như 是thị 。 七thất 種chủng 善thiện 巧xảo 之chi 事sự 。 問vấn 何hà 故cố 唯duy 立lập 七thất 種chủng 善thiện 巧xảo 。 答đáp 世thế 間gian 愚ngu 夫phu 多đa 如như 是thị 計kế 。 頌tụng 曰viết 。
身thân 者giả 自tự 在tại 等đẳng 。 無vô 因nhân 身thân 者giả 住trụ 。
流lưu 轉chuyển 作tác 諸chư 業nghiệp 。 及cập 增tăng 上thượng 二nhị 種chủng 。
論luận 曰viết 。 於ư 諸chư 蘊uẩn 中trung 不bất 善thiện 巧xảo 故cố 。 執chấp 諸chư 蘊uẩn 體thể 為vi 我ngã 身thân 者giả 。 於ư 諸chư 界giới 中trung 不bất 善thiện 巧xảo 故cố 。 執chấp 自tự 在tại 等đẳng 為vi 身thân 生sanh 因nhân 或hoặc 執chấp 無vô 因nhân 身thân 自tự 然nhiên 起khởi 。 以dĩ 不bất 了liễu 達đạt 從tùng 自tự 種chủng 因nhân 身thân 得đắc 生sanh 故cố 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 界giới 者giả 功công 能năng 種chủng 子tử 族tộc 姓tánh 因nhân 等đẳng 名danh 差sai 別biệt 故cố 。 於ư 諸chư 處xứ 中trung 不bất 善thiện 巧xảo 故cố 。 執chấp 有hữu 身thân 者giả 依y 身thân 而nhi 住trụ 取thủ 外ngoại 境cảnh 界giới 。 於ư 緣duyên 起khởi 中trung 不bất 善thiện 巧xảo 故cố 。 執chấp 有hữu 身thân 者giả 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 由do 不bất 善thiện 知tri 。 處xử 非phi 處xứ 故cố 。 執chấp 有hữu 身thân 者giả 能năng 造tạo 諸chư 業nghiệp 。 由do 不bất 善thiện 知tri 諸chư 根căn 諸chư 諦đế 。 執chấp 有hữu 二nhị 種chủng 增tăng 上thượng 身thân 者giả 。 謂vị 愛ái 非phi 愛ái 業nghiệp 果quả 增tăng 上thượng 者giả 。 及cập 染nhiễm 污ô 清thanh 淨tịnh 增tăng 上thượng 者giả 。 由do 不bất 善thiện 知tri 苦khổ 集tập 兩lưỡng 諦đế 。 計kế 有hữu 染nhiễm 污ô 增tăng 上thượng 者giả 。 由do 不bất 善thiện 知tri 滅diệt 道đạo 兩lưỡng 諦đế 。 計kế 有hữu 清thanh 淨tịnh 增tăng 上thượng 者giả 。 頌tụng 曰viết 。
於ư 身thân 者giả 等đẳng 起khởi 。 實thật 我ngã 所sở 住trụ 持trì 。
流lưu 轉chuyển 者giả 作tác 者giả 。 及cập 諸chư 增tăng 上thượng 義nghĩa 。
染nhiễm 污ô 若nhược 清thanh 淨tịnh 。 起khởi 七thất 種chủng 愚ngu 癡si 。
對đối 治trị 此thử 應ưng 知tri 。 攝nhiếp 七thất 種chủng 善thiện 巧xảo 。
論luận 曰viết 。 如như 前tiền 總tổng 說thuyết 二nhị 種chủng 增tăng 上thượng 分phân 別biệt 顯hiển 示thị 。 二nhị 種chủng 愚ngu 癡si 。 謂vị 增tăng 上thượng 義nghĩa 愚ngu 癡si 及cập 染nhiễm 污ô 清thanh 淨tịnh 愚ngu 癡si 。 誰thùy 依y 七thất 種chủng 身thân 等đẳng 愚ngu 轉chuyển 。 頌tụng 曰viết 。
妄vọng 計kế 我ngã 身thân 者giả 。 依y 止chỉ 諸chư 根căn 住trụ 。
於ư 境cảnh 界giới 迴hồi 轉chuyển 。 受thọ 用dụng 愛ái 非phi 愛ái 。
言ngôn 說thuyết 所sở 依y 住trụ 。 作tác 者giả 有hữu 覺giác 者giả 。
由do 於ư 差sai 別biệt 蘊uẩn 。 總tổng 見kiến 一nhất 身thân 者giả 。
論luận 曰viết 。 身thân 者giả 愚ngu 者giả 。 由do 不bất 了liễu 知tri 色sắc 蘊uẩn 體thể 故cố 。 計kế 有hữu 一nhất 我ngã 依y 止chỉ 五ngũ 根căn 於ư 境cảnh 界giới 轉chuyển 。 由do 不bất 了liễu 知tri 受thọ 蘊uẩn 體thể 故cố 。 計kế 有hữu 受thọ 者giả 受thọ 用dụng 一nhất 切thiết 愛ái 非phi 愛ái 事sự 。 由do 不bất 了liễu 知tri 想tưởng 蘊uẩn 體thể 故cố 。 別biệt 計kế 有hữu 我ngã 言ngôn 說thuyết 依y 住trụ 。 不bất 知tri 想tưởng 是thị 言ngôn 說thuyết 依y 故cố 。 如như 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 說thuyết 。 如như 其kỳ 所sở 想tưởng 起khởi 於ư 言ngôn 說thuyết 。 由do 不bất 了liễu 知tri 行hành 蘊uẩn 體thể 故cố 。 計kế 有hữu 作tác 者giả 。 由do 不bất 了liễu 知tri 識thức 蘊uẩn 體thể 故cố 。 計kế 有hữu 覺giác 者giả 。 非phi 唯duy 有hữu 識thức 以dĩ 諸chư 世thế 間gian 。 於ư 識thức 蘊uẩn 體thể 起khởi 覺giác 想tưởng 故cố 。 如như 是thị 愚ngu 夫phu 。 於ư 諸chư 差sai 別biệt 蘊uẩn 自tự 相tương/tướng 中trung 。 總tổng 起khởi 一nhất 種chủng 身thân 者giả 。 愚ngu 癡si 即tức 計kế 身thân 者giả 。 以dĩ 之chi 為vi 我ngã 。
復phục 次thứ 等đẳng 起khởi 愚ngu 者giả 。 頌tụng 曰viết 。
迷mê 惑hoặc 初sơ 因nhân 故cố 。 計kế 常thường 因nhân 無vô 因nhân 。
論luận 曰viết 。 世thế 間gian 愚ngu 夫phu 。 或hoặc 於ư 身thân 所sở 有hữu 初sơ 因nhân 而nhi 生sanh 迷mê 惑hoặc 故cố 。 執chấp 不bất 平bình 等đẳng 因nhân 。 謂vị 有hữu 常thường 住trụ 自tự 在tại 天thiên 毘tỳ 瑟sắt 弩nỗ 天thiên 自tự 性tánh 等đẳng 因nhân 。 或hoặc 說thuyết 無vô 因nhân 。 謂vị 撥bát 無vô 一nhất 切thiết 能năng 生sanh 因nhân 體thể 。
復phục 次thứ 實thật 我ngã 所sở 住trụ 持trì 愚ngu 者giả 。 頌tụng 曰viết 。
我ngã 住trụ 持trì 諸chư 根căn 。 能năng 觸xúc 及cập 能năng 受thọ 。
論luận 曰viết 。 計kế 我ngã 住trụ 持trì 諸chư 根căn 能năng 觸xúc 。 順thuận 苦khổ 受thọ 觸xúc 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 觸xúc 。 及cập 能năng 領lãnh 受thọ 。 若nhược 樂lạc 若nhược 苦khổ 。
復phục 次thứ 流lưu 轉chuyển 作tác 者giả 增tăng 上thượng 義nghĩa 及cập 染nhiễm 污ô 清thanh 淨tịnh 愚ngu 者giả 。 謂vị 計kế 有hữu 各các 別biệt 住trụ 持trì 身thân 者giả 我ngã 已dĩ 。 頌tụng 曰viết 。
從tùng 此thử 死tử 生sanh 處xứ 。 計kế 有hữu 流lưu 轉chuyển 者giả 。
法pháp 非phi 法pháp 作tác 者giả 。 及cập 彼bỉ 果quả 增tăng 上thượng 。
於ư 修tu 習tập 邪tà 行hành 。 計kế 為vi 染nhiễm 污ô 者giả 。
於ư 修tu 習tập 正chánh 行hạnh 。 妄vọng 計kế 解giải 脫thoát 者giả 。
論luận 曰viết 。 彼bỉ 愚ngu 癡si 者giả 。 於ư 彼bỉ 彼bỉ 死tử 生sanh 處xứ 。 計kế 有hữu 實thật 我ngã 。 生sanh 死tử 流lưu 轉chuyển 。 即tức 此thử 實thật 我ngã 。 造tạo 作tác 後hậu 世thế 法pháp 非phi 法pháp 因nhân 。 即tức 此thử 實thật 我ngã 。 於ư 彼bỉ 果quả 自tự 在tại 受thọ 用dụng 故cố 。 彼bỉ 果quả 法pháp 生sanh 。 即tức 此thử 實thật 我ngã 。 依y 於ư 果quả 法pháp 。 習tập 行hành 邪tà 行hành 計kế 為vi 染nhiễm 者giả 。 修tu 行hành 正chánh 行hạnh 。 計kế 為vi 解giải 脫thoát 者giả 。 頌tụng 曰viết 。
佛Phật 未vị 出xuất 於ư 世thế 。 如như 是thị 愚ngu 癡si 轉chuyển 。
由do 佛Phật 現hiện 世thế 間gian 。 說thuyết 七thất 種chủng 善thiện 巧xảo 。
論luận 曰viết 。 此thử 中trung 顯hiển 示thị 依y 如như 是thị 時thời 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 外ngoại 道đạo 愚ngu 癡si 眾chúng 生sanh 還hoàn 滅diệt 。 由do 此thử 七thất 種chủng 善thiện 巧xảo 言ngôn 說thuyết 。 不bất 共cộng 一nhất 切thiết 。 諸chư 外ngoại 道đạo 故cố 。 此thử 中trung 蘊uẩn 善thiện 巧xảo 者giả 。 頌tụng 曰viết 。
知tri 世thế 等đẳng 別biệt 故cố 。 能năng 除trừ 一nhất 合hợp 想tưởng 。
即tức 離ly 與dữ 解giải 脫thoát 。 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 得đắc 。
多đa 種chủng 及cập 總tổng 略lược 。 共cộng 有hữu 差sai 別biệt 轉chuyển 。
增tăng 益ích 損tổn 減giảm 智trí 。 蘊uẩn 善thiện 巧xảo 應ưng 知tri 。
論luận 曰viết 。 世thế 等đẳng 別biệt 者giả 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 去khứ 來lai 等đẳng 體thể 性tánh 差sai 別biệt 。 如như 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 說thuyết 。 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 若nhược 過quá 去khứ 若nhược 未vị 來lai 若nhược 現hiện 在tại 若nhược 內nội 若nhược 外ngoại 。 若nhược 麁thô 若nhược 細tế 。 若nhược 劣liệt 若nhược 勝thắng 。 若nhược 遠viễn 若nhược 近cận 等đẳng 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 由do 勝thắng 智trí 慧tuệ 。 如như 實thật 知tri 故cố 。 於ư 諸chư 蘊uẩn 中trung 捨xả 一nhất 合hợp 想tưởng 。 即tức 是thị 還hoàn 滅diệt 。 又hựu 於ư 諸chư 蘊uẩn 中trung 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 即tức 於ư 諸chư 蘊uẩn 。 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 得đắc 。 離ly 於ư 諸chư 蘊uẩn 。 眾chúng 生sanh 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 解giải 脫thoát 諸chư 蘊uẩn 。 眾chúng 生sanh 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 如như 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 告cáo 西tây 爾nhĩ 迦ca 。 汝nhữ 於ư 色sắc 蘊uẩn 見kiến 如Như 來Lai 耶da 。 乃nãi 至chí 汝nhữ 於ư 識thức 蘊uẩn 見kiến 如Như 來Lai 耶da 。 西tây 爾nhĩ 迦ca 答đáp 。 不phủ 也dã 喬kiều 答đáp 摩ma 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 於ư 彼bỉ 經kinh 中trung 說thuyết 色sắc 等đẳng 蘊uẩn 。 若nhược 總tổng 若nhược 別biệt 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 今kim 於ư 此thử 中trung 但đãn 略lược 說thuyết 。 總tổng 於ư 五ngũ 蘊uẩn 。 是thị 不bất 可khả 得đắc 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 。 了liễu 知tri 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 差sai 別biệt 故cố 。 及cập 能năng 遠viễn 離ly 彼bỉ 所sở 對đối 治trị 增tăng 益ích 執chấp 故cố 。 於ư 諸chư 蘊uẩn 中trung 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 皆giai 得đắc 善thiện 巧xảo 。 又hựu 復phục 蘊uẩn 者giả 。 是thị 積tích 聚tụ 義nghĩa 。 能năng 善thiện 了liễu 知tri 。 是thị 積tích 聚tụ 義nghĩa 。 名danh 蘊uẩn 善thiện 巧xảo 。 此thử 積tích 聚tụ 義nghĩa 。 復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 多đa 種chủng 義nghĩa 。 總tổng 略lược 義nghĩa 。 共cộng 有hữu 轉chuyển 義nghĩa 。 增tăng 益ích 損tổn 減giảm 義nghĩa 。 此thử 中trung 顯hiển 示thị 諸chư 蘊uẩn 自tự 體thể 及cập 彼bỉ 障chướng 斷đoạn 勝thắng 利lợi 。 是thị 名danh 蘊uẩn 善thiện 巧xảo 。 云vân 何hà 界giới 善thiện 巧xảo 。 頌tụng 曰viết 。
見kiến 三tam 因nhân 生sanh 故cố 。 說thuyết 名danh 界giới 善thiện 巧xảo 。
從tùng 無vô 始thỉ 自tự 種chủng 。 多đa 種chủng 種chủng 生sanh 起khởi 。
由do 此thử 及cập 於ư 此thử 。 取thủ 者giả 不bất 可khả 得đắc 。
依y 自tự 智trí 成thành 故cố 。 能năng 除trừ 下hạ 劣liệt 性tánh 。
論luận 曰viết 。 由do 觀quán 根căn 境cảnh 識thức 三tam 法pháp 。 從tùng 自tự 因nhân 而nhi 生sanh 。 名danh 界giới 善thiện 巧xảo 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 彼bỉ 諸chư 法pháp 無vô 始thỉ 流lưu 轉chuyển 。 從tùng 自tự 種chủng 生sanh 多đa 生sanh 起khởi 及cập 種chủng 種chủng 生sanh 起khởi 。 當đương 知tri 多đa 生sanh 起khởi 者giả 。 如như 經kinh 言ngôn 。 非phi 一nhất 界giới 故cố 。 種chủng 種chủng 生sanh 起khởi 者giả 。 如như 經kinh 言ngôn 。 種chủng 種chủng 界giới 故cố 。
復phục 次thứ 由do 依y 諸chư 根căn 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 能năng 取thủ 之chi 我ngã 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 能năng 知tri 所sở 作tác 依y 自tự 成thành 立lập 。 不bất 由do 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 等đẳng 。 是thị 故cố 凡phàm 所sở 欲dục 為vi 不bất 生sanh 下hạ 劣liệt 自tự 在tại 修tu 習tập 。 此thử 中trung 顯hiển 示thị 界giới 善thiện 巧xảo 自tự 體thể 及cập 彼bỉ 障chướng 斷đoạn 勝thắng 利lợi 。 是thị 名danh 界giới 善thiện 巧xảo 。 云vân 何hà 處xứ 善thiện 巧xảo 頌tụng 曰viết 。
知tri 諸chư 觸xúc 諸chư 受thọ 。 由do 二nhị 種chủng 生sanh 門môn 。
依y 止chỉ 於ư 觸xúc 故cố 。 當đương 知tri 處xứ 善thiện 巧xảo 。
如như 法Pháp 處xứ 天thiên 處xứ 。 後hậu 後hậu 所sở 依y 止chỉ 。
由do 世thế 俗tục 諦đế 故cố 。 了liễu 知tri 二nhị 種chủng 性tánh 。
論luận 曰viết 。 由do 善thiện 了liễu 知tri 觸xúc 生sanh 門môn 體thể 建kiến 立lập 二nhị 處xứ 。 謂vị 根căn 及cập 境cảnh 。 如như 是thị 由do 能năng 生sanh 義nghĩa 故cố 名danh 為vi 處xứ 。 猶do 如như 世thế 間gian 。 修tu 善thiện 法Pháp 所sở 名danh 為vi 法pháp 處xứ 。 又hựu 善thiện 了liễu 知tri 諸chư 受thọ 依y 觸xúc 。 是thị 故cố 建kiến 立lập 。 觸xúc 為vi 彼bỉ 處xứ 。 如như 是thị 所sở 居cư 住trụ 義nghĩa 故cố 名danh 為vi 處xứ 。 猶do 如như 世thế 間gian 。 天thiên 像tượng 住trụ 所sở 名danh 為vi 天thiên 處xứ 。 又hựu 復phục 觸xúc 受thọ 二nhị 法pháp 生sanh 時thời 。 依y 世thế 俗tục 故cố 了liễu 知tri 二nhị 性tánh 。 謂vị 觸xúc 者giả 受thọ 者giả 由do 觸xúc 能năng 觸xúc 對đối 受thọ 能năng 領lãnh 納nạp 。 此thử 中trung 顯hiển 示thị 就tựu 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 觸xúc 者giả 受thọ 者giả 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 就tựu 世thế 俗tục 諦đế 二nhị 皆giai 可khả 得đắc 。 是thị 名danh 處xứ 善thiện 巧xảo 。 云vân 何hà 緣duyên 起khởi 善thiện 巧xảo 。 頌tụng 曰viết 。
知tri 未vị 斷đoạn 無vô 常thường 。 因nhân 能năng 生sanh 諸chư 果quả 。
自tự 相tương 續tục 相tương 似tự 。 名danh 緣duyên 起khởi 善thiện 巧xảo 。
眾chúng 生sanh 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 有hữu 捨xả 續tục 者giả 。
由do 了liễu 達đạt 甚thậm 深thâm 。 四tứ 種chủng 緣duyên 起khởi 故cố 。
論luận 曰viết 。 能năng 善thiện 了liễu 知tri 。 從tùng 未vị 永vĩnh 斷đoạn 無vô 常thường 之chi 因nhân 能năng 生sanh 諸chư 果quả 。 名danh 緣duyên 起khởi 善thiện 巧xảo 。 謂vị 如như 經kinh 說thuyết 。 此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 又hựu 能năng 善thiện 知tri 。 由do 從tùng 此thử 因nhân 於ư 自tự 相tương 續tục 生sanh 諸chư 果quả 法pháp 。 謂vị 如như 經kinh 說thuyết 。 非phi 緣duyên 餘dư 生sanh 而nhi 有hữu 老lão 死tử 等đẳng 。 又hựu 善thiện 了liễu 知tri 從tùng 相tương 似tự 因nhân 生sanh 諸chư 果quả 法pháp 。 謂vị 如như 經kinh 說thuyết 。 身thân 惡ác 行hành 者giả 能năng 感cảm 不bất 憙hí 不bất 樂nhạo 不bất 愛ái 不bất 可khả 意ý 異dị 熟thục 身thân 。 妙diệu 行hạnh 者giả 。 能năng 感cảm 與dữ 上thượng 相tương 違vi 。 可khả 意ý 等đẳng 異dị 熟thục 。 如như 是thị 等đẳng 。
復phục 次thứ 即tức 諸chư 蘊uẩn 相tương 續tục 名danh 捨xả 命mạng 者giả 及cập 續tục 生sanh 者giả 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 由do 善thiện 了liễu 知tri 四tứ 種chủng 甚thậm 深thâm 緣duyên 起khởi 故cố 。 謂vị 不bất 從tùng 自tự 生sanh 。 不bất 從tùng 他tha 生sanh 。 非phi 自tự 他tha 生sanh 。 非phi 無vô 因nhân 生sanh 。 此thử 中trung 顯hiển 示thị 緣duyên 起khởi 自tự 體thể 及cập 彼bỉ 障chướng 斷đoạn 勝thắng 利lợi 。 是thị 名danh 緣duyên 起khởi 善thiện 巧xảo 。 云vân 何hà 處xứ 非phi 處xứ 善thiện 巧xảo 。 頌tụng 曰viết 。
不bất 作tác 不bất 趣thú 得đắc 。 二nhị 餘dư 體thể 不bất 轉chuyển 。
淨tịnh 見kiến 無vô 餘dư 業nghiệp 。 非phi 我ngã 自tự 在tại 二nhị 。
如như 是thị 智trí 能năng 知tri 。 處xử 非phi 處xứ 善thiện 巧xảo 。
於ư 自tự 果quả 定định 處xứ 。 異dị 此thử 說thuyết 非phi 處xứ 。
論luận 曰viết 。 若nhược 不bất 見kiến 我ngã 於ư 因nhân 果quả 二nhị 處xứ 。 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 名danh 處xứ 非phi 處xứ 善thiện 巧xảo 。 謂vị 不bất 作tác 故cố 。 不bất 趣thú 故cố 。 不bất 得đắc 故cố 。 二nhị 體thể 不bất 轉chuyển 故cố 。 餘dư 體thể 不bất 轉chuyển 故cố 。 淨tịnh 見kiến 無vô 餘dư 業nghiệp 故cố 。 云vân 何hà 不bất 作tác 。 謂vị 不bất 純thuần 作tác 妙diệu 善thiện 行hành 故cố 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 自tự 在tại 之chi 我ngã 。 云vân 何hà 不bất 趣thú 謂vị 離ly 妙diệu 行hạnh 不bất 往vãng 善thiện 趣thú 故cố 。 如như 經kinh 言ngôn 。 無vô 處xứ 無vô 容dung 行hành 身thân 惡ác 行hành 。 乃nãi 至chí 得đắc 生sanh 天thiên 上thượng 。 必tất 無vô 是thị 處xứ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 云vân 何hà 不bất 得đắc 。 謂vị 離ly 善thiện 方phương 便tiện 。 無vô 漏lậu 聖thánh 道Đạo 。 定định 不bất 能năng 得đắc 道Đạo 。 果quả 所sở 攝nhiếp 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 如như 經kinh 言ngôn 。 無vô 處xứ 無vô 容dung 不bất 永vĩnh 斷đoạn 五ngũ 蓋cái 。 乃nãi 至chí 不bất 修tu 七thất 遍biến 覺giác 支chi 能năng 正chánh 證chứng 得đắc 苦khổ 盡tận 邊biên 際tế 。 必tất 無vô 是thị 處xứ 。 云vân 何hà 二nhị 體thể 不bất 轉chuyển 。 謂vị 無vô 處xứ 無vô 容dung 非phi 前tiền 非phi 後hậu 。 有hữu 二nhị 如Như 來Lai 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 云vân 何hà 餘dư 體thể 不bất 轉chuyển 。 謂vị 離ly 丈trượng 夫phu 身thân 外ngoại 餘dư 身thân 必tất 無vô 有hữu 作tác 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 等đẳng 。 如như 經kinh 言ngôn 。 無vô 處xứ 無vô 容dung 女nữ 人nhân 。 得đắc 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 云vân 何hà 淨tịnh 見kiến 無vô 餘dư 業nghiệp 。 謂vị 如như 經kinh 言ngôn 。 無vô 處xứ 無vô 容dung 聖thánh 見kiến 具cụ 足túc 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 故cố 斷đoạn 物vật 命mạng 。 乃nãi 至chí 受thọ 第đệ 八bát 有hữu 。 必tất 無vô 是thị 處xứ 。 有hữu 是thị 處xứ 者giả 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 。
今kim 於ư 此thử 中trung 。 言ngôn 不bất 作tác 者giả 。 謂vị 所sở 計kế 我ngã 於ư 因nhân 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 不bất 得đắc 者giả 通thông 於ư 因nhân 果quả 。 淨tịnh 見kiến 無vô 餘dư 業nghiệp 亦diệc 爾nhĩ 。 餘dư 唯duy 於ư 果quả 。 又hựu 處xứ 非phi 處xứ 者giả 。 於ư 自tự 果quả 決quyết 定định 名danh 之chi 為vi 處xứ 。 當đương 知tri 於ư 餘dư 名danh 為vi 非phi 處xứ 。 由do 無vô 倒đảo 慧tuệ 於ư 此thử 善thiện 巧xảo 是thị 名danh 處xứ 非phi 處xứ 善thiện 巧xảo 。 此thử 中trung 顯hiển 示thị 處xứ 非phi 處xứ 善thiện 巧xảo 自tự 體thể 及cập 彼bỉ 障chướng 斷đoạn 勝thắng 利lợi 。 云vân 何hà 根căn 善thiện 巧xảo 。 頌tụng 曰viết 。
於ư 能năng 取thủ 生sanh 住trụ 。 及cập 染nhiễm 污ô 清thanh 淨tịnh 。
無vô 理lý 我ngã 觀quán 餘dư 。 於ư 彼bỉ 果quả 增tăng 上thượng 。
於ư 如như 是thị 方phương 便tiện 。 名danh 為vi 根căn 善thiện 巧xảo 。
謂vị 於ư 取thủ 生sanh 住trụ 。 染nhiễm 淨tịnh 增tăng 上thượng 故cố 。
論luận 曰viết 。 若nhược 不bất 見kiến 我ngã 於ư 能năng 取thủ 等đẳng 是thị 增tăng 上thượng 故cố 名danh 根căn 善thiện 巧xảo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 所sở 計kế 我ngã 觀quán 餘dư 因nhân 緣duyên 。 於ư 能năng 取thủ 等đẳng 。 增tăng 上thượng 自tự 在tại 。 即tức 餘dư 因nhân 緣duyên 於ư 能năng 取thủ 等đẳng 是thị 增tăng 上thượng 故cố 。 是thị 故cố 計kế 我ngã 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 所sở 言ngôn 諸chư 根căn 於ư 能năng 取thủ 等đẳng 是thị 增tăng 上thượng 者giả 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 六lục 根căn 。 於ư 取thủ 六lục 境cảnh 是thị 增tăng 上thượng 。 男nam 女nữ 二nhị 根căn 。 於ư 能năng 生sanh 相tương 續tục 是thị 增tăng 上thượng 。 命mạng 根căn 一nhất 種chủng 於ư 相tương 續tục 住trụ 是thị 增tăng 上thượng 。 五ngũ 受thọ 根căn 於ư 染nhiễm 污ô 是thị 增tăng 上thượng 。 信tín 等đẳng 八bát 根căn 於ư 清thanh 淨tịnh 是thị 增tăng 上thượng 。 此thử 中trung 顯hiển 示thị 根căn 善thiện 巧xảo 自tự 體thể 及cập 彼bỉ 障chướng 斷đoạn 勝thắng 利lợi 。 是thị 名danh 根căn 善thiện 巧xảo 。 云vân 何hà 諦đế 善thiện 巧xảo 。 頌tụng 曰viết 。
二nhị 自tự 性tánh 苦khổ 故cố 。 合hợp 故cố 不bất 應ưng 理lý 。
由do 無vô 因nhân 有hữu 因nhân 。 及cập 五ngũ 種chủng 譬thí 喻dụ 。
如như 是thị 隨tùy 覺giác 故cố 。 應ưng 知tri 諦đế 善thiện 巧xảo 。
隨tùy 覺giác 未vị 曾tằng 見kiến 。 未vị 受thọ 義nghĩa 因nhân 緣duyên 。
論luận 曰viết 。 由do 能năng 善thiện 觀quán 我ngã 於ư 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 法pháp 非phi 順thuận 道Đạo 理lý 名danh 諦đế 善thiện 巧xảo 。 何hà 等đẳng 為vi 二nhị 。
謂vị 自tự 性tánh 苦khổ 故cố 。 與dữ 苦khổ 合hợp 故cố 。 云vân 何hà 自tự 性tánh 苦khổ 故cố 。 謂vị 若nhược 我ngã 自tự 性tánh 是thị 苦khổ 者giả 。 為vi 無vô 因nhân 為vi 有hữu 因nhân 。 若nhược 無vô 因nhân 者giả 。 常thường 應ưng 染nhiễm 污ô 。 若nhược 有hữu 因nhân 者giả 。 應ưng 先tiên 清thanh 淨tịnh 後hậu 方phương 染nhiễm 污ô 。 故cố 不bất 順thuận 理lý 。 云vân 何hà 與dữ 苦khổ 合hợp 故cố 。 謂vị 引dẫn 五ngũ 喻dụ 皆giai 不bất 順thuận 理lý 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 言ngôn 苦khổ 與dữ 我ngã 合hợp 者giả 。 不bất 應ưng 如như 兩lưỡng 木mộc 共cộng 合hợp 。 有hữu 不bất 攝nhiếp 出xuất 離ly 性tánh 過quá 故cố 。 亦diệc 非phi 如như 有hữu 情tình 與dữ 木mộc 共cộng 合hợp 。 有hữu 出xuất 離ly 過quá 故cố 。 亦diệc 非phi 如như 火hỏa 與dữ 薪tân 共cộng 合hợp 。 有hữu 性tánh 壞hoại 過quá 故cố 。 亦diệc 非phi 如như 衣y 與dữ 染nhiễm 色sắc 共cộng 合hợp 。 於ư 我ngã 體thể 上thượng 如như 白bạch 淨tịnh 色sắc 少thiểu 分phần 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 亦diệc 非phi 如như 心tâm 心tâm 法pháp 合hợp 。
何hà 以dĩ 故cố 。 心tâm 是thị 能năng 取thủ 與dữ 此thử 同đồng 緣duyên 一nhất 境cảnh 等đẳng 可khả 名danh 相tướng 應ưng 。 於ư 我ngã 無vô 此thử 義nghĩa 故cố 。 不bất 順thuận 道Đạo 理lý 。 又hựu 由do 觀quán 見kiến 未vị 曾tằng 見kiến 。 義nghĩa 及cập 彼bỉ 因nhân 緣duyên 。 又hựu 復phục 觀quán 見kiến 未vị 曾tằng 受thọ 義nghĩa 及cập 彼bỉ 因nhân 緣duyên 。 名danh 諦đế 善thiện 巧xảo 。 謂vị 從tùng 昔tích 來lai 未vị 曾tằng 了liễu 見kiến 苦khổ 集tập 二nhị 諦đế 及cập 彼bỉ 因nhân 緣duyên 。 從tùng 昔tích 已dĩ 來lai 。 未vị 曾tằng 了liễu 見kiến 。 未vị 曾tằng 經kinh 受thọ 滅diệt 道đạo 兩lưỡng 諦đế 及cập 彼bỉ 因nhân 緣duyên 。 此thử 中trung 顯hiển 示thị 出xuất 世thế 智trí 自tự 體thể 及cập 彼bỉ 障chướng 斷đoạn 勝thắng 利lợi 。 是thị 名danh 諦đế 善thiện 巧xảo 。 頌tụng 曰viết 。
當đương 知tri 諸chư 善thiện 巧xảo 。 差sai 別biệt 二nhị 十thập 三tam 。
異dị 攝nhiếp 論luận 為vi 先tiên 。 後hậu 最tối 極cực 清thanh 淨tịnh 。
論luận 曰viết 。 應ưng 知tri 蘊uẩn 等đẳng 善thiện 巧xảo 差sai 別biệt 復phục 有hữu 二nhị 十thập 三tam 種chủng 。 謂vị 異dị 攝nhiếp 論luận 善thiện 巧xảo 。 聞văn 所sở 生sanh 智trí 善thiện 巧xảo 。 思tư 所sở 生sanh 智trí 善thiện 巧xảo 。 修tu 所sở 生sanh 智trí 善thiện 巧xảo 。 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 智trí 善thiện 巧xảo 。 見kiến 道đạo 智trí 善thiện 巧xảo 。 修tu 道Đạo 智trí 善thiện 巧xảo 。 究cứu 竟cánh 道đạo 智trí 善thiện 巧xảo 。 練luyện 根căn 智trí 善thiện 巧xảo 發phát 神thần 通thông 智trí 善thiện 巧xảo 。 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 世thế 俗tục 智trí 善thiện 巧xảo 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 世thế 俗tục 智trí 善thiện 巧xảo 。 勝thắng 義nghĩa 智trí 善thiện 巧xảo 。 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 有hữu 分phân 別biệt 智trí 善thiện 巧xảo 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 有hữu 分phân 別biệt 智trí 善thiện 巧xảo 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 無vô 分phân 別biệt 智trí 善thiện 巧xảo 。 成thành 所sở 作tác 前tiền 行hành 智trí 善thiện 巧xảo 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 善thiện 巧xảo 。 成thành 所sở 作tác 後hậu 智trí 善thiện 巧xảo 。 聲Thanh 聞Văn 智trí 善thiện 巧xảo 。 獨Độc 覺Giác 智trí 善thiện 巧xảo 。 菩Bồ 薩Tát 智trí 善thiện 巧xảo 。 最tối 極cực 清thanh 淨tịnh 智trí 善thiện 巧xảo 。 此thử 中trung 異dị 攝nhiếp 論luận 善thiện 巧xảo 。 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 種chủng 種chủng 攝nhiếp 善thiện 巧xảo 。 二nhị 種chủng 種chủng 論luận 善thiện 巧xảo 。
種chủng 種chủng 攝nhiếp 善thiện 巧xảo 者giả 。 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 所sở 謂vị 界giới 攝nhiếp 乃nãi 至chí 更cánh 互hỗ 攝nhiếp 。 界giới 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 等đẳng 自tự 種chủng 子tử 所sở 攝nhiếp 。 相tương/tướng 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 等đẳng 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 所sở 攝nhiếp 。 種chủng 類loại 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 等đẳng 遍biến 自tự 種chủng 類loại 所sở 攝nhiếp 。 分phần/phân 位vị 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 等đẳng 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 等đẳng 分phần/phân 位vị 所sở 攝nhiếp 。 不bất 相tương 離ly 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 等đẳng 由do 一nhất 法pháp 攝nhiếp 一nhất 切thiết 蘊uẩn 等đẳng 。 以dĩ 彼bỉ 眷quyến 屬thuộc 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。
時thời 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 等đẳng 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 各các 別biệt 相tướng 攝nhiếp 。 方phương 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 等đẳng 依y 方phương 而nhi 轉chuyển 。 若nhược 依y 此thử 方phương 所sở 生sanh 即tức 此thử 方phương 所sở 攝nhiếp 。 全toàn 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 等đẳng 具cụ 足túc 五ngũ 十thập 八bát 十thập 二nhị 等đẳng 所sở 攝nhiếp 。 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 等đẳng 各các 別biệt 少thiểu 分phần 所sở 攝nhiếp 。 勝thắng 義nghĩa 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 等đẳng 真Chân 如Như 相tương/tướng 所sở 攝nhiếp 。 更cánh 互hỗ 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 等đẳng 更cánh 互hỗ 相tương 攝nhiếp 。
種chủng 種chủng 論luận 善thiện 巧xảo 者giả 。 謂vị 於ư 蘊uẩn 等đẳng 種chủng 種chủng 問vấn 答đáp 。 方phương 便tiện 善thiện 巧xảo 。 如như 以dĩ 一nhất 行hành 為vi 。 問vấn 應ưng 以dĩ 順thuận 前tiền 句cú 順thuận 後hậu 句cú 四tứ 句cú 無vô 事sự 句cú 。 答đáp 如như 有hữu 。 問vấn 言ngôn 若nhược 有hữu 界giới 攝nhiếp 即tức 有hữu 相tương/tướng 攝nhiếp 耶da 。 設thiết 有hữu 相tương/tướng 攝nhiếp 復phục 有hữu 界giới 攝nhiếp 耶da 。 且thả 應ưng 依y 眼nhãn 以dĩ 四tứ 句cú 。 答đáp 或hoặc 有hữu 界giới 攝nhiếp 無vô 相tướng 攝nhiếp 。 謂vị 生sanh 有hữu 色sắc 界giới 不bất 得đắc 眼nhãn 。 設thiết 得đắc 已dĩ 失thất 。 若nhược 諸chư 異dị 生sanh 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 或hoặc 有hữu 相tương/tướng 攝nhiếp 無vô 界giới 攝nhiếp 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 最tối 後hậu 眼nhãn 。 或hoặc 有hữu 界giới 攝nhiếp 亦diệc 有hữu 相tương/tướng 攝nhiếp 。 謂vị 除trừ 上thượng 所sở 說thuyết 餘dư 有hữu 眼nhãn 位vị 。 或hoặc 有hữu 無vô 界giới 攝nhiếp 亦diệc 無vô 相tướng 攝nhiếp 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 眼nhãn 壞hoại 失thất 者giả 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 已dĩ 見kiến 諦Đế 者giả 。 及cập 已dĩ 入nhập 無vô 餘dư 般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 如như 於ư 眼nhãn 如như 是thị 分phân 別biệt 。 於ư 餘dư 一nhất 切thiết 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。 如như 以dĩ 界giới 攝nhiếp 對đối 相tương/tướng 攝nhiếp 。 如như 是thị 以dĩ 界giới 攝nhiếp 對đối 餘dư 攝nhiếp 。 展triển 轉chuyển 一nhất 行hành 應ưng 廣quảng 分phân 別biệt 。 如như 是thị 以dĩ 餘dư 攝nhiếp 對đối 餘dư 攝nhiếp 除trừ 前tiền 前tiền 對đối 後hậu 後hậu 。 皆giai 應ưng 以dĩ 一nhất 行hành 道Đạo 理lý 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。
復phục 次thứ 若nhược 法pháp 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 此thử 法Pháp 界Giới 所sở 攝nhiếp 耶da 。 設thiết 法Pháp 界Giới 所sở 攝nhiếp 。 此thử 法pháp 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 耶da 。 此thử 應ưng 以dĩ 順thuận 前tiền 句cú 答đáp 。 若nhược 法pháp 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 此thử 法pháp 亦diệc 界giới 所sở 攝nhiếp 。 或hoặc 法Pháp 界Giới 所sở 攝nhiếp 。 非phi 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 無vô 為vi 法Pháp 。 如như 以dĩ 蘊uẩn 對đối 界giới 如như 是thị 以dĩ 蘊uẩn 乃nãi 至chí 對đối 諦đế 應ưng 依y 一nhất 行hành 道Đạo 理lý 廣quảng 辯biện 相tương/tướng 攝nhiếp 。 如như 蘊uẩn 對đối 餘dư 如như 是thị 以dĩ 界giới 對đối 處xứ 等đẳng 乃nãi 至chí 以dĩ 根căn 對đối 諦đế 應ưng 廣quảng 分phân 別biệt 。
此thử 中trung 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 世thế 俗tục 智trí 善thiện 巧xảo 者giả 。 即tức 是thị 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 智trí 善thiện 巧xảo 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 世thế 俗tục 智trí 善thiện 巧xảo 者giả 。 即tức 是thị 出xuất 世thế 。 後hậu 得đắc 世thế 間gian 智trí 善thiện 巧xảo 。 勝thắng 義nghĩa 智trí 善thiện 巧xảo 者giả 。 即tức 是thị 見kiến 道đạo 智trí 善thiện 巧xảo 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 即tức 是thị 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 有hữu 分phân 別biệt 智trí 善thiện 巧xảo 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 有hữu 分phân 別biệt 智trí 善thiện 巧xảo 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 無vô 分phân 別biệt 智trí 善thiện 巧xảo 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 即tức 是thị 成thành 所sở 作tác 前tiền 行hành 智trí 善thiện 巧xảo 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 善thiện 巧xảo 。 成thành 所sở 作tác 後hậu 智trí 善thiện 巧xảo 。 又hựu 前tiền 三tam 種chủng 差sai 別biệt 者giả 。 未vị 斷đoạn 煩phiền 惱não 生sanh 非phi 煩phiền 惱não 對đối 治trị 。 已dĩ 斷đoạn 煩phiền 惱não 生sanh 非phi 煩phiền 惱não 對đối 治trị 。 已dĩ 斷đoạn 煩phiền 惱não 生sanh 是thị 煩phiền 惱não 對đối 治trị 差sái 別biệt 故cố 。 中trung 三tam 種chủng 差sai 別biệt 者giả 。 即tức 此thử 三tam 種chủng 由do 有hữu 分phân 別biệt 無vô 分phân 別biệt 。 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 。 智trí 性tánh 差sai 別biệt 故cố 。 後hậu 三tam 種chủng 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 即tức 此thử 三tam 種chủng 顯hiển 示thị 斷đoạn 前tiền 行hành 智trí 性tánh 正Chánh 斷Đoạn 道đạo 智trí 性tánh 彼bỉ 後hậu 時thời 智trí 性tánh 差sai 別biệt 故cố 。 如như 是thị 九cửu 智trí 依y 相tương 續tục 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 差sai 別biệt 復phục 建kiến 立lập 四tứ 種chủng 應ưng 知tri 。
顯Hiển 揚Dương 聖Thánh 教Giáo 論Luận 成Thành 無Vô 常Thường 品Phẩm 第đệ 四tứ
復phục 次thứ 如như 先tiên 所sở 說thuyết 。 若nhược 欲dục 正chánh 修tu 行hành 遍biến 知tri 等đẳng 功công 德đức 者giả 。 謂vị 遍biến 知tri 苦khổ 等đẳng 。 云vân 何hà 於ư 苦khổ 遍biến 知tri 。 謂vị 於ư 苦Khổ 諦Đế 遍biến 知tri 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 今kim 隨tùy 次thứ 第đệ 應ưng 廣quảng 成thành 立lập 。 此thử 中trung 成thành 無vô 常thường 者giả 。 謂vị 應ưng 顯hiển 示thị 無vô 常thường 體thể 性tánh 及cập 無vô 常thường 差sai 別biệt 。 云vân 何hà 無vô 常thường 。 何hà 等đẳng 差sai 別biệt 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 常thường 謂vị 有hữu 為vi 。 三tam 相tương/tướng 相tương 應ứng 故cố 。
無vô 常thường 義nghĩa 如như 應ưng 。 六lục 八bát 種chủng 應ưng 知tri 。
論luận 曰viết 。 無vô 常thường 性tánh 者giả 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 與dữ 三tam 有hữu 為vi 相tướng 。 共cộng 相tương 應ưng 故cố 。 一nhất 生sanh 相tương/tướng 。 二nhị 滅diệt 相tương/tướng 。 三tam 住trụ 異dị 相tướng 。 又hựu 無vô 常thường 義nghĩa 差sai 別biệt 者giả 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 或hoặc 六lục 或hoặc 八bát 應ưng 知tri 。 何hà 等đẳng 六lục 八bát 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 性tánh 壞hoại 轉chuyển 異dị 。 別biệt 離ly 得đắc 當đương 有hữu 。
剎sát 那na 續tục 病bệnh 等đẳng 。 心tâm 器khí 受thọ 用dụng 故cố 。
論luận 曰viết 。 六lục 種chủng 無vô 常thường 者giả 。 一nhất 無vô 性tánh 無vô 常thường 。 二nhị 失thất 壞hoại 無vô 常thường 。 三tam 轉chuyển 異dị 無vô 常thường 。 四tứ 別biệt 離ly 無vô 常thường 。 五ngũ 得đắc 無vô 常thường 。 六lục 當đương 有hữu 無vô 常thường 。 八bát 種chủng 無vô 常thường 者giả 。 一nhất 剎sát 那na 門môn 。 二nhị 相tương 續tục 門môn 。 三tam 病bệnh 門môn 。 四tứ 老lão 門môn 。 五ngũ 死tử 門môn 。 六lục 心tâm 門môn 。 七thất 器khí 門môn 。 八bát 受thọ 用dụng 門môn 。 此thử 中trung 剎sát 那na 相tương 續tục 。 二nhị 種chủng 無vô 常thường 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 病bệnh 等đẳng 三tam 無vô 常thường 在tại 於ư 內nội 色sắc 。 心tâm 無vô 常thường 唯duy 在tại 於ư 名danh 。 器khí 受thọ 用dụng 二nhị 無vô 常thường 在tại 於ư 外ngoại 色sắc 。 此thử 中trung 無vô 性tánh 無vô 常thường 者giả 。 謂vị 性tánh 常thường 無vô 故cố 。 名danh 曰viết 無vô 常thường 。 餘dư 變biến 異dị 無vô 常thường 有hữu 十thập 五ngũ 種chủng 頌tụng 曰viết 。
變biến 異dị 應ưng 當đương 知tri 。 十thập 五ngũ 種chủng 差sai 別biệt 。
所sở 謂vị 分phần/phân 位vị 等đẳng 。 八bát 緣duyên 所sở 逼bức 故cố 。
下hạ 界giới 具cụ 一nhất 切thiết 。 中trung 界giới 離ly 三tam 門môn 。
具cụ 三tam 種chủng 變biến 異dị 。 上thượng 界giới 復phục 除trừ 器khí 。
論luận 曰viết 。 十thập 五ngũ 種chủng 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 分phần/phân 位vị 變biến 異dị 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 。 種chủng 不bất 現hiện 盡tận 變biến 異dị 。 分phần/phân 位vị 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 從tùng 嬰anh 兒nhi 位vị 乃nãi 至chí 老lão 時thời 前tiền 後hậu 不bất 相tương 似tự 各các 別biệt 變biến 異dị 。 顯hiển 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 從tùng 妙diệu 色sắc 鮮tiên 肌cơ 潤nhuận 澤trạch 膚phu 體thể 乃nãi 至chí 變biến 為vi 惡ác 色sắc 麁thô 肌cơ 枯khô 顇# 膚phu 體thể 。 形hình 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 肥phì 瘦sấu 等đẳng 變biến 異dị 。 興hưng 盛thịnh 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 眷quyến 屬thuộc 資tư 財tài 及cập 戒giới 見kiến 等đẳng 興hưng 盛thịnh 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 名danh 衰suy 退thoái 變biến 。 異dị 支chi 節tiết 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 先tiên 具cụ 諸chư 支chi 節tiết 後hậu 變biến 為vi 不bất 具cụ 。 寒hàn 熱nhiệt 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 於ư 寒hàn 時thời 踡# 跼# 戰chiến 慄lật 。 熱nhiệt 則tắc 舒thư 適thích 流lưu 汗hãn 希hy 求cầu 冷lãnh 煖noãn 等đẳng 變biến 異dị 。 他tha 所sở 損tổn 害hại 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 手thủ 足túc 蹴xúc 搏bác 蚊văn 虻manh 觸xúc 等đẳng 。 身thân 體thể 變biến 異dị 。 疲bì 倦quyện 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 因nhân 走tẩu 跳khiêu 騰đằng 躑trịch 等đẳng 。 身thân 勞lao 變biến 異dị 。 威uy 儀nghi 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 四tứ 威uy 儀nghi 前tiền 後hậu 易dị 脫thoát 。 損tổn 益ích 變biến 異dị 。 觸xúc 對đối 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 由do 順thuận 苦khổ 樂lạc 等đẳng 觸xúc 變biến 異dị 故cố 苦khổ 樂lạc 等đẳng 受thọ 變biến 異dị 。 染nhiễm 污ô 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 心tâm 所sở 有hữu 貪tham 瞋sân 等đẳng 大đại 小tiểu 兩lưỡng 惑hoặc 嬈nhiễu 亂loạn 變biến 異dị 。 病bệnh 等đẳng 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 先tiên 無vô 病bệnh 苦khổ 後hậu 為vi 重trọng/trùng 疾tật 所sở 逼bức 身thân 體thể 變biến 異dị 。 死tử 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 先tiên 有hữu 壽thọ 命mạng 後hậu 空không 無vô 識thức 前tiền 後hậu 變biến 異dị 。 青thanh 瘀ứ 等đẳng 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 命mạng 終chung 後hậu 身thân 色sắc 青thanh 瘀ứ 脹trướng 爛lạn 乃nãi 至chí 骨cốt 鎖tỏa 等đẳng 變biến 異dị 。 一nhất 切thiết 種chủng 不bất 現hiện 盡tận 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 骨cốt 鎖tỏa 位vị 燒thiêu 壞hoại 離ly 散tán 彼bỉ 一nhất 切thiết 種chủng 都đô 無vô 所sở 見kiến 變biến 異dị 。
又hựu 此thử 十thập 五ngũ 種chủng 變biến 異dị 由do 與dữ 八bát 緣duyên 相tương 應ứng 。 八bát 緣duyên 者giả 。 一nhất 積tích 時thời 貯trữ 畜súc 。 二nhị 他tha 所sở 損tổn 害hại 。 三tam 受thọ 用dụng 虧khuy 減giảm 。 四tứ 時thời 節tiết 推thôi 謝tạ 。 五ngũ 火hỏa 所sở 燒thiêu 。 六lục 水thủy 所sở 壞hoại 。 七thất 風phong 所sở 燥táo 。 八bát 異dị 緣duyên 合hợp 。 積tích 時thời 貯trữ 畜súc 者giả 。 謂vị 經kinh 時thời 久cửu 故cố 。 有hữu 色sắc 之chi 法pháp 不bất 離ly 本bổn 處xứ 。 自tự 然nhiên 朽hủ 敗bại 。 他tha 所sở 損tổn 害hại 者giả 。 謂vị 由do 他tha 種chủng 種chủng 逼bức 惱não 因nhân 緣duyên 前tiền 後hậu 變biến 異dị 。 受thọ 用dụng 虧khuy 減giảm 者giả 。 謂vị 於ư 種chủng 種chủng 所sở 受thọ 用dụng 物vật 。 為vi 各các 別biệt 主chủ 宰tể 之chi 所sở 食thực 用dụng 損tổn 減giảm 變biến 異dị 。
時thời 節tiết 推thôi 謝tạ 者giả 。 謂vị 冬đông 時thời 寒hàn 雪tuyết 夏hạ 日nhật 暑thử 雨vũ 。 叢tùng 林lâm 藥dược 草thảo 或hoặc 盛thịnh 或hoặc 衰suy 。 火hỏa 所sở 燒thiêu 者giả 。 謂vị 大đại 火hỏa 縱túng 逸dật 國quốc 城thành 聚tụ 落lạc 。 悉tất 為vi 灰hôi 燼tẫn 。 水thủy 所sở 壞hoại 者giả 。 謂vị 大đại 水thủy 漂phiêu 漫mạn 閈hãn 里lý 邑ấp 居cư 並tịnh 隨tùy 淪luân 沒một 。 風phong 所sở 燥táo 者giả 。 謂vị 大đại 風phong 飄phiêu 鼓cổ 潤nhuận 衣y 濕thấp 地địa 速tốc 令linh 乾can/kiền/càn 昅# 。 異dị 緣duyên 合hợp 者giả 。 謂vị 多đa 貪tham 者giả 與dữ 瞋sân 緣duyên 合hợp 時thời 貪tham 纏triền 止chỉ 息tức 發phát 起khởi 瞋sân 纏triền 。 如như 是thị 多đa 瞋sân 多đa 癡si 者giả 與dữ 餘dư 煩phiền 惱não 緣duyên 合hợp 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 是thị 諸chư 識thức 異dị 境cảnh 現hiện 前tiền 亦diệc 爾nhĩ 。
復phục 次thứ 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 一nhất 切thiết 具cụ 有hữu 。 於ư 色sắc 界giới 中trung 。 除trừ 病bệnh 老lão 受thọ 用dụng 三tam 門môn 無vô 常thường 。 又hựu 有hữu 觸xúc 染nhiễm 死tử 三tam 種chủng 變biến 異dị 。 如như 色sắc 界giới 所sở 說thuyết 諸chư 無vô 常thường 義nghĩa 。 當đương 知tri 無vô 色sắc 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 唯duy 除trừ 器khí 門môn 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 性tánh 義nghĩa 無vô 常thường 。 遍biến 計kế 之chi 所sở 執chấp 。
所sở 餘dư 無vô 常thường 義nghĩa 。 依y 他tha 起khởi 應ưng 知tri 。
論luận 曰viết 。 無vô 性tánh 義nghĩa 所sở 攝nhiếp 無vô 常thường 義nghĩa 。 當đương 知tri 遍biến 計kế 所sở 執chấp 相tướng 攝nhiếp 。 餘dư 無vô 常thường 義nghĩa 依y 他tha 起khởi 相tướng 攝nhiếp 。 圓viên 成thành 實thật 相tướng 。 中trung 無vô 無vô 常thường 義nghĩa 。 如như 是thị 已dĩ 顯hiển 無vô 常thường 義nghĩa 差sai 別biệt 及cập 三tam 相tương/tướng 所sở 攝nhiếp 。 又hựu 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 諸chư 無vô 常thường 者giả 皆giai 悉tất 是thị 苦khổ 。 有hữu 何hà 意ý 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
諸chư 無vô 常thường 皆giai 苦khổ 。 眾chúng 苦khổ 所sở 雜tạp 故cố 。
迷mê 法pháp 性tánh 愚ngu 夫phu 。 得đắc 為vi 害hại 不bất 覺giác 。
論luận 曰viết 。 由do 麁thô 重trọng 苦khổ 所sở 雜tạp 無vô 常thường 。 此thử 無vô 常thường 性tánh 是thị 行hành 苦khổ 故cố 苦khổ 。 及cập 由do 變biến 壞hoại 苦khổ 所sở 依y 止chỉ 故cố 苦khổ 。 是thị 故cố 道Đạo 諦Đế 非phi 苦khổ 。 以dĩ 非phi 苦khổ 相tương/tướng 所sở 雜tạp 無vô 常thường 義nghĩa 故cố 。 於ư 此thử 法pháp 性tánh 。 迷mê 惑hoặc 愚ngu 夫phu 。 不bất 能năng 了liễu 達đạt 。 常thường 無vô 常thường 義nghĩa 。 又hựu 為vi 已dĩ 得đắc 現hiện 前tiền 無vô 常thường 。 之chi 所sở 惱não 害hại 。 前tiền 說thuyết 剎sát 那na 無vô 常thường 遍biến 行hành 一nhất 切thiết 。 此thử 無vô 常thường 義nghĩa 非phi 世thế 間gian 現hiện 證chứng 故cố 應ưng 成thành 立lập 頌tụng 曰viết 。
由do 彼bỉ 心tâm 果quả 故cố 。 生sanh 已dĩ 自tự 然nhiên 滅diệt 。
後hậu 變biến 異dị 可khả 得đắc 。 念niệm 念niệm 滅diệt 應ưng 知tri 。
論luận 曰viết 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 行hành 是thị 心tâm 果quả 故cố 。 其kỳ 性tánh 纔tài 生sanh 離ly 滅diệt 因nhân 緣duyên 自tự 然nhiên 滅diệt 壞hoại 。 又hựu 復phục 後hậu 時thời 。 變biến 異dị 可khả 得đắc 。 當đương 知tri 諸chư 行hành 。 皆giai 剎sát 那na 滅diệt 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 諸chư 行hành 是thị 心tâm 果quả 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
心tâm 熏huân 習tập 增tăng 上thượng 。 定định 轉chuyển 變biến 自tự 在tại 。
影ảnh 像tượng 生sanh 道Đạo 理lý 。 及cập 三tam 種chủng 聖thánh 教giáo 。
論luận 曰viết 。 由do 道Đạo 理lý 及cập 聖thánh 教giáo 證chứng 知tri 諸chư 行hành 是thị 心tâm 果quả 性tánh 。 道Đạo 理lý 者giả 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 法pháp 熏huân 習tập 於ư 心tâm 。 由do 心tâm 習tập 氣khí 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 諸chư 行hành 得đắc 生sanh 。 又hựu 脫thoát 定định 障chướng 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 者giả 。 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 隨tùy 心tâm 轉chuyển 變biến 。 由do 彼bỉ 意ý 解giải 自tự 在tại 力lực 故cố 。 種chủng 種chủng 轉chuyển 變biến 。 又hựu 由do 定định 心tâm 。 自tự 在tại 力lực 故cố 。 隨tùy 其kỳ 所sở 欲dục 。 定định 心tâm 境cảnh 界giới 影ảnh 像tượng 而nhi 生sanh 。 是thị 名danh 道Đạo 理lý 。 聖thánh 教giáo 者giả 。 謂vị 三tam 種chủng 聖thánh 言ngôn 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 心tâm 將tương 引dẫn 世thế 間gian 心tâm 力lực 所sở 防phòng 護hộ 隨tùy 心tâm 生sanh 起khởi 已dĩ 自tự 在tại 皆giai 隨tùy 轉chuyển 。 又hựu 說thuyết 。 是thị 故cố 苾Bật 芻Sô 。 應ưng 善thiện 專chuyên 精tinh 如như 正Chánh 道Đạo 理lý 觀quán 察sát 於ư 心tâm 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 又hựu 說thuyết 。 苾Bật 芻Sô 當đương 知tri 。 言ngôn 城thành 主chủ 者giả 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 有hữu 取thủ 識thức 蘊uẩn 。 是thị 名danh 聖thánh 教giáo 。 問vấn 彼bỉ 諸chư 行hành 自tự 然nhiên 滅diệt 壞hoại 道Đạo 理lý 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 答đáp 由do 四tứ 種chủng 因nhân 緣duyên 。 頌tụng 曰viết 。
生sanh 因nhân 相tương 違vi 故cố 。 無vô 住trụ 滅diệt 兩lưỡng 因nhân 。
自tự 然nhiên 住trụ 常thường 過quá 。 當đương 知tri 任nhậm 運vận 滅diệt 。
論luận 曰viết 。 非phi 彼bỉ 生sanh 因nhân 能năng 滅diệt 諸chư 行hành 。 生sanh 滅diệt 兩lưỡng 種chủng 互hỗ 相tương 違vi 故cố 。 又hựu 無vô 住trụ 因nhân 令linh 諸chư 行hành 住trụ 。 若nhược 必tất 有hữu 者giả 應ưng 成thành 常thường 住trụ 。 行hành 既ký 不bất 住trụ 何hà 用dụng 滅diệt 因nhân 。 又hựu 餘dư 滅diệt 因nhân 。 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 行hành 生sanh 已dĩ 自tự 然nhiên 住trụ 者giả 。 彼bỉ 應ưng 常thường 則tắc 住trụ 成thành 大đại 過quá 。 如như 是thị 有hữu 住trụ 滅diệt 因nhân 。 及cập 自tự 然nhiên 住trụ 並tịnh 有hữu 過quá 故cố 。 當đương 知tri 諸chư 行hành 。 任nhậm 運vận 壞hoại 滅diệt 。 頌tụng 曰viết 。
非phi 水thủy 火hỏa 風phong 滅diệt 。 以dĩ 俱câu 起khởi 滅diệt 故cố 。
彼bỉ 相tương 應ứng 滅diệt 已dĩ 。 餘dư 變biến 異dị 生sanh 因nhân 。
論luận 曰viết 。 若nhược 水thủy 火hỏa 風phong 是thị 滅diệt 因nhân 者giả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 由do 俱câu 生sanh 滅diệt 故cố 。 若nhược 彼bỉ 水thủy 等đẳng 是thị 滅diệt 因nhân 者giả 。 爛lạn 燒thiêu 燥táo 物vật 不bất 應ưng 前tiền 相tương 續tục 滅diệt 已dĩ 復phục 變biến 異dị 相tướng 續tục 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 即tức 無vô 體thể 因nhân 為vi 有hữu 體thể 因nhân 。 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 然nhiên 水thủy 火hỏa 風phong 與dữ 爛lạn 等đẳng 物vật 相tương 應ứng 滅diệt 時thời 。 能năng 為vi 彼bỉ 物vật 後hậu 變biến 生sanh 因nhân 。 除trừ 此thử 功công 能năng 。 水thủy 等đẳng 於ư 彼bỉ 更cánh 無vô 餘dư 力lực 。
復phục 次thứ 若nhược 執chấp 滅diệt 相tương/tướng 為vi 滅diệt 因nhân 者giả 。 此thử 能năng 滅diệt 相tương/tướng 與dữ 所sở 滅diệt 法pháp 為vi 俱câu 時thời 有hữu 為vi 不bất 俱câu 耶da 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 過quá 。 頌tụng 曰viết 。
相tương 違vi 相tương 續tục 斷đoạn 。 二nhị 相tương/tướng 成thành 無vô 相tướng 。
違vi 世thế 間gian 現hiện 見kiến 。 無vô 法pháp 及cập 餘dư 因nhân 。
論luận 曰viết 。 彼bỉ 能năng 滅diệt 相tương/tướng 與dữ 所sở 滅diệt 法pháp 。 若nhược 言ngôn 俱câu 有hữu 者giả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 有hữu 相tương 違vi 過quá 故cố 。 若nhược 言ngôn 不bất 俱câu 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 有hữu 彼bỉ 相tương 續tục 斷đoạn 過quá 失thất 故cố 。 又hựu 此thử 滅diệt 因nhân 能năng 滅diệt 法pháp 者giả 。 為vi 體thể 是thị 滅diệt 為vi 體thể 非phi 滅diệt 。 若nhược 體thể 是thị 滅diệt 即tức 應ưng 一nhất 法pháp 有hữu 二nhị 滅diệt 相tương/tướng 。 若nhược 體thể 非phi 滅diệt 應ưng 無vô 滅diệt 相tương/tướng 。 有hữu 如như 是thị 過quá 。 故cố 不bất 應ưng 理lý 。 又hựu 違vi 世thế 間gian 現hiện 見kiến 相tương/tướng 故cố 。 不bất 應ưng 執chấp 滅diệt 是thị 滅diệt 壞hoại 因nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 世thế 間gian 共cộng 見kiến 餘dư 有hữu 體thể 法pháp 是thị 滅diệt 壞hoại 因nhân 。 不bất 見kiến 滅diệt 法pháp 是thị 滅diệt 因nhân 故cố 。 又hựu 若nhược 滅diệt 法pháp 是thị 滅diệt 因nhân 者giả 。 為vi 唯duy 有hữu 滅diệt 即tức 能năng 滅diệt 法pháp 為vi 更cánh 待đãi 餘dư 事sự 耶da 。 此thử 兩lưỡng 種chủng 因nhân 俱câu 有hữu 過quá 失thất 。 若nhược 唯duy 有hữu 滅diệt 即tức 能năng 滅diệt 法pháp 者giả 。 若nhược 時thời 有hữu 滅diệt 。
爾nhĩ 時thời 法pháp 體thể 畢tất 竟cánh 應ưng 無vô 。 若nhược 更cánh 待đãi 餘dư 事sự 者giả 。 應ưng 即tức 餘dư 事sự 為vi 滅diệt 壞hoại 因nhân 。 不bất 應ưng 計kế 滅diệt 為vi 滅diệt 壞hoại 因nhân 。
復phục 次thứ 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 後hậu 變biến 異dị 可khả 得đắc 。 故cố 諸chư 法pháp 剎sát 那na 滅diệt 。 頌tụng 曰viết 。
非phi 身thân 乳nhũ 林lâm 等đẳng 。 先tiên 無vô 有hữu 變biến 異dị 。
亦diệc 非phi 初sơ 不bất 壞hoại 。 最tối 後hậu 時thời 方phương 滅diệt 。
論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 身thân 乳nhũ 林lâm 等đẳng 內nội 外ngoại 諸chư 法pháp 。 於ư 最tối 後hậu 時thời 。 變biến 異dị 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 先tiên 時thời 體thể 無vô 變biến 易dị 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 又hựu 非phi 先tiên 時thời 無vô 有hữu 滅diệt 壞hoại 。 最tối 後hậu 方phương 滅diệt 無vô 異dị 因nhân 故cố 。 如như 是thị 先tiên 不bất 變biến 異dị 後hậu 不bất 變biến 故cố 。 先tiên 無vô 滅diệt 壞hoại 後hậu 不bất 滅diệt 故cố 。 當đương 知tri 諸chư 行hành 。 念niệm 念niệm 變biến 滅diệt 。 是thị 故cố 彼bỉ 法pháp 。 剎sát 那na 義nghĩa 成thành 。 如như 是thị 成thành 立lập 。 無vô 常thường 性tánh 已dĩ 。 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 邪tà 分phân 別biệt 所sở 計kế 我ngã 自tự 在tại 自tự 性tánh 極cực 微vi 覺giác 等đẳng 常thường 住trụ 之chi 法Pháp 。 皆giai 不bất 成thành 立lập 。 云vân 何hà 我ngã 常thường 不bất 得đắc 成thành 立lập 。 頌tụng 曰viết 。
位vị 思tư 煩phiền 惱não 分phần/phân 。 非phi 常thường 變biến 異dị 故cố 。
此thử 若nhược 無vô 變biến 異dị 。 受thọ 作tác 脫thoát 非phi 理lý 。
論luận 曰viết 。 由do 所sở 計kế 我ngã 有hữu 苦khổ 樂lạc 等đẳng 位vị 善thiện 惡ác 等đẳng 思tư 貪tham 瞋sân 等đẳng 煩phiền 惱não 。 時thời 分phần/phân 差sai 別biệt 。 是thị 故cố 無vô 常thường 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 所sở 計kế 我ngã 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 故cố 。 有hữu 少thiểu 變biến 異dị 者giả 不bất 應ưng 是thị 常thường 。 若nhược 都đô 不bất 變biến 不bất 應ưng 計kế 為vi 受thọ 者giả 作tác 者giả 及cập 解giải 脫thoát 者giả 。 彼bỉ 法pháp 有hữu 無vô 我ngã 無vô 別biệt 故cố 。
復phục 次thứ 亦diệc 無vô 自tự 在tại 體thể 性tánh 常thường 住trụ 能năng 生sanh 世thế 間gian 。
何hà 以dĩ 故cố 。 頌tụng 曰viết 。
功công 能năng 無vô 有hữu 故cố 。 攝nhiếp 不bất 攝nhiếp 相tương 違vi 。
有hữu 用dụng 及cập 無vô 用dụng 。 為vi 因nhân 成thành 過quá 失thất 。
論luận 曰viết 。 所sở 計kế 自tự 在tại 無vô 有hữu 功công 能năng 。 出xuất 生sanh 世thế 間gian 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 此thử 自tự 在tại 生sanh 世thế 功công 能năng 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 自tự 然nhiên 有hữu 者giả 。 汝nhữ 何hà 不bất 許hứa 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 因nhân 自tự 有hữu 。 若nhược 此thử 功công 能năng 業nghiệp 為vi 因nhân 者giả 。 何hà 不bất 信tín 受thọ 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 以dĩ 業nghiệp 為vi 因nhân 。 若nhược 此thử 功công 能năng 以dĩ 求cầu 方phương 便tiện 。 為vi 因nhân 生sanh 者giả 。 何hà 不bất 信tín 受thọ 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 以dĩ 自tự 功công 力lực 為vi 因nhân 得đắc 生sanh 。
又hựu 若nhược 自tự 在tại 世thế 間gian 所sở 攝nhiếp 。 墮đọa 在tại 世thế 間gian 而nhi 言ngôn 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 是thị 則tắc 道Đạo 理lý 相tương 違vi 。 若nhược 此thử 自tự 在tại 非phi 世thế 間gian 攝nhiếp 。 是thị 則tắc 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 之chi 法Pháp 。 能năng 生sanh 世thế 間gian 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 又hựu 若nhược 自tự 在tại 須tu 有hữu 用dụng 故cố 諸chư 生sanh 世thế 間gian 離ly 生sanh 世thế 間gian 用dụng 不bất 成thành 者giả 。 是thị 則tắc 自tự 在tại 。 於ư 此thử 須tu 用dụng 無vô 有hữu 自tự 在tại 。 自tự 成thành 過quá 失thất 。 若nhược 此thử 自tự 在tại 雖tuy 生sanh 世thế 間gian 無vô 所sở 須tu 者giả 。 不bất 應ứng 化hóa 生sanh 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 或hoặc 此thử 自tự 在tại 有hữu 如như 顛điên 狂cuồng 愚ngu 夫phu 之chi 過quá 。 又hựu 此thử 自tự 在tại 生sanh 世thế 間gian 者giả 。 為vi 唯duy 自tự 在tại 為vi 因nhân 生sanh 諸chư 世thế 間gian 。 為vi 亦diệc 更cánh 待đãi 其kỳ 餘dư 因nhân 耶da 。 若nhược 唯duy 自tự 在tại 體thể 為vi 因nhân 者giả 。 如như 自tự 在tại 體thể 本bổn 來lai 常thường 有hữu 。 世thế 間gian 亦diệc 爾nhĩ 。 不bất 應ưng 更cánh 生sanh 。 若nhược 亦diệc 少thiểu 待đãi 其kỳ 餘dư 因nhân 者giả 。 此thử 所sở 待đãi 因nhân 若nhược 無vô 有hữu 因nhân 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 亦diệc 應ưng 如như 是thị 。 若nhược 有hữu 餘dư 因nhân 。 世thế 間gian 亦diệc 爾nhĩ 。 從tùng 餘dư 因nhân 生sanh 何hà 須tu 自tự 在tại 。 故cố 立lập 自tự 在tại 有hữu 多đa 過quá 失thất 。
復phục 次thứ 執chấp 有hữu 自tự 性tánh 常thường 住trụ 為vi 因nhân 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。
何hà 以dĩ 故cố 。 頌tụng 曰viết 。
自tự 性tánh 變biến 異dị 相tướng 。 有hữu 無vô 不bất 應ưng 理lý 。
無vô 差sai 別biệt 無vô 常thường 。 有hữu 差sai 別biệt 五ngũ 失thất 。
無vô 相tướng 亦diệc 無vô 因nhân 。 非phi 自tự 性tánh 恆hằng 變biến 。
先tiên 無vô 有hữu 變biến 異dị 。 我ngã 應ưng 常thường 解giải 脫thoát 。
論luận 曰viết 。 若nhược 計kế 自tự 性tánh 是thị 常thường 則tắc 應ưng 非phi 變biến 異dị 因nhân 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 所sở 計kế 自tự 性tánh 。 非phi 有hữu 變biến 異dị 相tướng 。 亦diệc 非phi 無vô 變biến 異dị 相tướng 。 故cố 不bất 應ưng 理lý 。 若nhược 此thử 自tự 性tánh 與dữ 餘dư 變biến 異dị 相tướng 。 無vô 差sai 別biệt 者giả 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 若nhược 有hữu 差sai 別biệt 成thành 五ngũ 種chủng 過quá 。 一nhất 無vô 相tướng 過quá 。 離ly 變biến 異dị 相tướng 餘dư 自tự 性tánh 相tướng 少thiểu 分phần 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 二nhị 非phi 因nhân 過quá 。 世thế 間gian 不bất 見kiến 常thường 住trụ 之chi 法Pháp 。 是thị 生sanh 因nhân 體thể 故cố 。 三tam 非phi 自tự 性tánh 過quá 。 世thế 間gian 不bất 見kiến 非phi 彼bỉ 種chủng 類loại 為vi 彼bỉ 自tự 性tánh 故cố 。 四tứ 常thường 住trụ 自tự 性tánh 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 起khởi 變biến 異dị 過quá 。 以dĩ 不bất 待đãi 餘dư 因nhân 故cố 。 五ngũ 此thử 自tự 性tánh 未vị 生sanh 變biến 異dị 之chi 前tiền 我ngã 解giải 脫thoát 過quá 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 後hậu 時thời 不bất 應ưng 起khởi 諸chư 變biến 異dị 。
復phục 次thứ 計kế 極cực 微vi 常thường 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。
何hà 以dĩ 故cố 。 頌tụng 曰viết 。
常thường 造tạo 不bất 應ưng 理lý 。 由do 二nhị 三tam 因nhân 故cố 。
財tài 有hữu 情tình 增tăng 上thượng 。 極cực 微vi 非phi 常thường 住trụ 。
論luận 曰viết 。 所sở 計kế 極cực 微vi 常thường 性tánh 造tạo 作tác 俱câu 不bất 應ưng 理lý 。 云vân 何hà 常thường 性tánh 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 由do 二nhị 因nhân 故cố 。 汝nhữ 極cực 微vi 性tánh 為vi 由do 細tế 故cố 性tánh 是thị 常thường 住trụ 。 為vi 由do 異dị 類loại 性tánh 是thị 常thường 耶da 。 若nhược 由do 細tế 者giả 。 細tế 羸luy 劣liệt 故cố 不bất 應ưng 常thường 住trụ 。 若nhược 由do 異dị 類loại 者giả 此thử 。 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 從tùng 非phi 地địa 等đẳng 造tạo 地địa 等đẳng 物vật 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 云vân 何hà 造tạo 作tác 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 由do 三tam 因nhân 故cố 。 一nhất 由do 方phương 所sở 。 二nhị 由do 因nhân 緣duyên 。 三tam 由do 自tự 體thể 云vân 何hà 由do 方phương 所sở 故cố 造tạo 作tác 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 謂vị 從tùng 極cực 微vi 造tạo 作tác 麁thô 物vật 。 為vi 過quá 彼bỉ 量lượng 為vi 不bất 過quá 耶da 。 若nhược 不bất 過quá 者giả 。 麁thô 質chất 礙ngại 物vật 應ưng 如như 極cực 微vi 。 不bất 可khả 執chấp 取thủ 。 又hựu 復phục 世thế 間gian 。 不bất 見kiến 質chất 礙ngại 不bất 明minh 淨tịnh 物vật 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 故cố 不bất 應ưng 理lý 。 若nhược 過quá 彼bỉ 量lượng 者giả 。 過quá 量lượng 之chi 處xứ 麁thô 質chất 礙ngại 物vật 非phi 極cực 微vi 成thành 應ưng 是thị 常thường 住trụ 。 若nhược 復phục 計kế 有hữu 餘dư 極cực 微vi 生sanh 。 是thị 則tắc 極cực 微vi 應ưng 非phi 常thường 住trụ 。 云vân 何hà 由do 因nhân 緣duyên 故cố 。 謂vị 若nhược 汝nhữ 計kế 由do 和hòa 合hợp 性tánh 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 建kiến 立lập 餘dư 物vật 令linh 和hòa 合hợp 者giả 。 此thử 和hòa 合hợp 性tánh 為vi 生sanh 已dĩ 能năng 作tác 因nhân 緣duyên 為vi 未vị 生sanh 耶da 。 若nhược 生sanh 已dĩ 者giả 。 所sở 和hòa 合hợp 物vật 和hòa 合hợp 已dĩ 後hậu 無vô 有hữu 少thiểu 異dị 和hòa 合hợp 性tánh 可khả 得đắc 故cố 。 不bất 應ưng 理lý 。 若nhược 未vị 生sanh 者giả 。 則tắc 無vô 體thể 性tánh 無vô 體thể 為vi 因nhân 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 云vân 何hà 由do 自tự 體thể 故cố 。 此thử 極cực 微vi 性tánh 造tạo 麁thô 物vật 時thời 。 不bất 應ưng 如như 種chủng 生sanh 芽nha 。 如như 種chủng 極cực 微vi 應ưng 滅diệt 壞hoại 故cố 。 不bất 應ưng 如như 乳nhũ 極cực 微vi 應ưng 變biến 異dị 故cố 。 不bất 應ưng 如như 陶đào 師sư 極cực 微vi 勤cần 劬cù 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 是thị 故cố 造tạo 作tác 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 雖tuy 無vô 常thường 住trụ 極cực 微vi 而nhi 有hữu 劫kiếp 初sơ 器khí 世thế 間gian 等đẳng 受thọ 用dụng 物vật 生sanh 諸chư 有hữu 情tình 業nghiệp 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 不bất 由do 極cực 微vi 。 是thị 故cố 極cực 微vi 常thường 住trụ 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。
復phục 次thứ 執chấp 有hữu 常thường 覺giác 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。
何hà 以dĩ 故cố 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 常thường 為vi 彼bỉ 依y 。 次thứ 第đệ 差sai 別biệt 轉chuyển 。
諸chư 受thọ 等đẳng 異dị 故cố 。 當đương 知tri 覺giác 無vô 常thường 。
論luận 曰viết 。 眼nhãn 識thức 等đẳng 覺giác 依y 止chỉ 無vô 常thường 眼nhãn 等đẳng 起khởi 故cố 。 於ư 色sắc 等đẳng 義nghĩa 次thứ 第đệ 轉chuyển 故cố 。 眾chúng 多đa 相tướng 貌mạo 差sai 別biệt 轉chuyển 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 諸chư 受thọ 貪tham 等đẳng 諸chư 惑hoặc 施thí 等đẳng 善thiện 思tư 位vị 分phần/phân 異dị 故cố 。 於ư 一nhất 常thường 覺giác 如như 是thị 轉chuyển 異dị 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 世thế 間gian 有hữu 情tình 。 無vô 常thường 性tánh 有hữu 而nhi 不bất 取thủ 執chấp 常thường 住trụ 性tánh 無vô 而nhi 種chủng 種chủng 執chấp 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
於ư 無vô 常thường 無vô 智trí 。 四tứ 顛điên 倒đảo 根căn 本bổn 。
當đương 知tri 世thế 上thượng 進tiến 。 愚ngu 癡si 力lực 轉chuyển 增tăng 。
論luận 曰viết 。 以dĩ 於ư 無vô 常thường 無vô 智trí 起khởi 故cố 。 實thật 有hữu 無vô 常thường 而nhi 不bất 取thủ 執chấp 。 實thật 無vô 常thường 性tánh 種chủng 種chủng 執chấp 生sanh 。 非phi 唯duy 常thường 倒đảo 無vô 智trí 為vi 因nhân 然nhiên 。 四tứ 顛điên 倒đảo 皆giai 以dĩ 無vô 智trí 為vi 其kỳ 根căn 本bổn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 於ư 無vô 常thường 不bất 如như 實thật 知tri 故cố 。 於ư 無vô 常thường 法pháp 。 起khởi 常thường 顛điên 倒đảo 。 於ư 苦khổ 起khởi 樂nhạo/nhạc/lạc 顛điên 倒đảo 。 於ư 不bất 淨tịnh 起khởi 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 於ư 無vô 我ngã 起khởi 我ngã 顛điên 倒đảo 。 由do 有hữu 如như 是thị 次thứ 第đệ 義nghĩa 故cố 。 薄bạc 伽già 梵Phạm 說thuyết 。 若nhược 法pháp 無vô 常thường 彼bỉ 必tất 是thị 苦khổ 。 若nhược 法pháp 是thị 苦khổ 彼bỉ 必tất 無vô 我ngã 。 當đương 知tri 由do 世thế 間gian 道đạo 得đắc 上thượng 進tiến 時thời 。 不bất 斷đoạn 無vô 智trí 漸tiệm 進tiến 上thượng 地địa 。 於ư 無vô 常thường 性tánh 愚ngu 癡si 之chi 力lực 轉chuyển 更cánh 增tăng 上thượng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 欲dục 界giới 中trung 破phá 壞hoại 變biến 易dị 及cập 別biệt 離ly 等đẳng 諸chư 無vô 常thường 相tương/tướng 現hiện 可khả 了liễu 知tri 。 上thượng 地địa 無vô 有hữu 。
復phục 次thứ 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 於ư 無vô 常thường 性tánh 無vô 智trí 起khởi 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
由do 放phóng 逸dật 懈giải 怠đãi 。 見kiến 昧muội 乏phạp 資tư 糧lương 。
惡ác 友hữu 非phi 正Chánh 法Pháp 。 當đương 知tri 無vô 智trí 因nhân 。
論luận 曰viết 。 無vô 常thường 無vô 智trí 有hữu 七thất 種chủng 因nhân 。 一nhất 放phóng 逸dật 。 二nhị 懈giải 怠đãi 。 三tam 倒đảo 見kiến 。 四tứ 愚ngu 昧muội 。 五ngũ 未vị 多đa 積tích 集tập 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。 六lục 由do 惡ác 友hữu 。 七thất 聞văn 非phi 正Chánh 法Pháp 。 以dĩ 於ư 境cảnh 界giới 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 靜tĩnh 慮lự 樂nhạo/nhạc/lạc 起khởi 。 放phóng 逸dật 故cố 於ư 無vô 常thường 性tánh 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 設thiết 不bất 放phóng 逸dật 。 而nhi 復phục 懈giải 怠đãi 。 設thiết 不bất 懈giải 怠đãi 而nhi 復phục 倒đảo 見kiến 。 設thiết 無vô 倒đảo 見kiến 而nhi 復phục 愚ngu 昧muội 。 設thiết 不bất 愚ngu 昧muội 而nhi 未vị 積tích 集tập 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。 設thiết 已dĩ 修tu 習tập 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。 而nhi 隨tùy 惡ác 友hữu 。 又hựu 復phục 從tùng 彼bỉ 聞văn 非phi 正Chánh 法Pháp 故cố 。 於ư 無vô 常thường 不bất 如như 實thật 知tri 。
復phục 有hữu 何hà 因nhân 不bất 了liễu 無vô 常thường 。 妄vọng 執chấp 常thường 轉chuyển 。 頌tụng 曰viết 。
不bất 如như 理lý 作tác 意ý 。 憶ức 念niệm 前tiền 際tế 等đẳng 。
相tương 似tự 相tương 續tục 轉chuyển 。 於ư 無vô 常thường 計kế 常thường 。
論luận 曰viết 。 由do 二nhị 種chủng 因nhân 起khởi 於ư 常thường 執chấp 。 一nhất 由do 不bất 如như 理lý 作tác 意ý 。 二nhị 由do 憶ức 念niệm 前tiền 際tế 等đẳng 事sự 。 由do 前tiền 際tế 等đẳng 事sự 相tướng 似tự 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 。 於ư 餘dư 世thế 間gian 亦diệc 計kế 常thường 住trụ 。
復phục 次thứ 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 三tam 有hữu 為vi 相tướng 。 非phi 唯duy 剎sát 那na 。
何hà 以dĩ 故cố 。 頌tụng 曰viết 。
生sanh 初sơ 後hậu 中trung 間gian 。 取thủ 三tam 有hữu 為vi 相tướng 。
論luận 曰viết 。 三tam 有hữu 為vi 相tướng 。 由do 眾chúng 同đồng 分phần/phân 一nhất 生sanh 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 初sơ 生sanh 時thời 取thủ 為vi 生sanh 相tương/tướng 。 最tối 後hậu 死tử 時thời 取thủ 為vi 滅diệt 相tương/tướng 。 於ư 二nhị 中trung 間gian 相tương 續tục 住trụ 時thời 取thủ 為vi 住trụ 異dị 。 如như 是thị 建kiến 立lập 。 三tam 有hữu 為vi 相tướng 應ưng 知tri 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 常thường 調điều 伏phục 智trí 。 當đương 知tri 由do 二nhị 因nhân 。
論luận 曰viết 。 於ư 無vô 常thường 性tánh 如như 實thật 智trí 入nhập 由do 二nhị 種chủng 因nhân 。 一nhất 由do 念niệm 住trụ 。 二nhị 由do 緣duyên 起khởi 。 由do 念niệm 住trụ 故cố 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 繫hệ 心tâm 令linh 住trụ 。 由do 緣duyên 起khởi 故cố 達đạt 彼bỉ 法pháp 性tánh 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 見kiến 集tập 起khởi 法pháp 於ư 身thân 念niệm 住trụ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 頌tụng 曰viết 。
彼bỉ 見kiến 有hữu 六lục 種chủng 。 及cập 緣duyên 起khởi 四tứ 種chủng 。
論luận 曰viết 。 無vô 常thường 性tánh 見kiến 。 當đương 知tri 六lục 種chủng 。 一nhất 世thế 俗tục 智trí 。 謂vị 乃nãi 至chí 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 位vị 。 二nhị 勝thắng 義nghĩa 智trí 。 謂vị 乃nãi 至chí 出xuất 世thế 道đạo 位vị 。 三tam 聲Thanh 聞Văn 智trí 。 謂vị 除trừ 無vô 性tánh 無vô 常thường 義nghĩa 。 四tứ 菩Bồ 薩Tát 智trí 。 謂vị 於ư 一nhất 切thiết 無vô 常thường 義nghĩa 。 五ngũ 不bất 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 謂vị 彼bỉ 二nhị 學học 智trí 。 六lục 善thiện 清thanh 淨tịnh 謂vị 彼bỉ 二nhị 無Vô 學Học 智trí 。 又hựu 緣duyên 起khởi 法pháp 當đương 知tri 有hữu 四tứ 種chủng 道Đạo 理lý 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。
頌tụng 曰viết 。
自tự 種chủng 故cố 非phi 他tha 。 待đãi 緣duyên 故cố 非phi 自tự 。
無vô 作tác 故cố 非phi 共cộng 。 用dụng 故cố 非phi 無vô 因nhân 。
論luận 曰viết 。 由do 四tứ 道Đạo 理lý 入nhập 無vô 常thường 性tánh 。 謂vị 諸chư 行hành 法pháp 。 不bất 從tùng 他tha 生sanh 。 自tự 種chủng 起khởi 故cố 。 亦diệc 非phi 自tự 生sanh 。 待đãi 外ngoại 緣duyên 故cố 。 亦diệc 非phi 俱câu 生sanh 。 俱câu 無vô 作tác 故cố 。 亦diệc 非phi 無vô 因nhân 。 彼bỉ 二nhị 於ư 生sanh 有hữu 功công 用dụng 故cố 。
顯Hiển 揚Dương 聖Thánh 教Giáo 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ