解Giải 脫Thoát 道Đạo 論Luận
Quyển 8
優Ưu 波Ba 底Để 沙Sa 造Tạo 梁Lương 僧Tăng 伽Già 婆Bà 羅La 譯Dịch
解Giải 脫Thoát 道Đạo 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát
阿A 羅La 漢Hán 優ưu 波ba 底để 沙sa 梁lương 言ngôn 大đại 光quang 造tạo
梁lương 扶phù 南nam 三tam 藏tạng 僧Tăng 伽già 婆bà 羅la 譯dịch 行hành 門môn 品phẩm 之chi 五ngũ
問vấn 云vân 何hà 慈từ 。 何hà 修tu 何hà 相tương/tướng 何hà 味vị 何hà 起khởi 何hà 功công 德đức 。 云vân 何hà 修tu 行hành 。 答đáp 如như 父phụ 母mẫu 。 唯duy 有hữu 一nhất 子tử 。 情tình 所sở 愛ái 念niệm 見kiến 子tử 起khởi 慈từ 。 起khởi 饒nhiêu 益ích 心tâm 。 如như 是thị 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 慈từ 心tâm 饒nhiêu 益ích 心tâm 。 此thử 謂vị 慈từ 彼bỉ 修tu 住trụ 不bất 亂loạn 此thử 謂vị 修tu 。 令linh 起khởi 饒nhiêu 益ích 為vi 相tương/tướng 。 愛ái 念niệm 為vi 味vị 。 無vô 嗔sân 恚khuể 為vi 起khởi 。 若nhược 修tu 行hành 慈từ 。 成thành 得đắc 十thập 一nhất 功công 德đức 。 安an 眠miên 。 安an 覺giác 。 不bất 見kiến 惡ác 夢mộng 。 為vi 人nhân 所sở 愛ái 念niệm 。 為vi 非phi 人nhân 所sở 愛ái 念niệm 。 諸chư 天thiên 守thủ 護hộ 。 火hỏa 毒độc 刀đao 杖trượng 不bất 加gia 其kỳ 身thân 。 使sử 心tâm 得đắc 速tốc 定định 。 面diện 色sắc 悅duyệt 澤trạch 。 命mạng 終chung 不bất 亂loạn 。 若nhược 未vị 得đắc 勝thắng 法Pháp 生sanh 梵Phạm 世Thế 。 云vân 何hà 修tu 行hành 。 初sơ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 行hành 慈từ 。 初sơ 觀quán 忿phẫn 恨hận 過quá 患hoạn 及cập 忍nhẫn 辱nhục 功công 德đức 。 心tâm 應ưng 受thọ 持trì 忍nhẫn 辱nhục 。 云vân 何hà 當đương 觀quán 。 忿phẫn 恨hận 過quá 患hoạn 。 若nhược 人nhân 初sơ 起khởi 忿phẫn 恨hận 。 焚phần 燒thiêu 慈từ 心tâm 。 令linh 其kỳ 心tâm 濁trược 。 從tùng 此thử 增tăng 長trưởng 面diện 目mục 嚬tần 蹙túc 。 從tùng 此thử 增tăng 長trưởng 口khẩu 說thuyết 惡ác 語ngữ 。 從tùng 此thử 增tăng 長trưởng 觀quán 於ư 四tứ 方phương 。 從tùng 此thử 增tăng 長trưởng 手thủ 捉tróc 刀đao 杖trượng 。 從tùng 此thử 增tăng 長trưởng 嗔sân 忿phẫn 吐thổ 血huyết 。 從tùng 此thử 增tăng 長trưởng 散tán 擲trịch 財tài 物vật 。 從tùng 此thử 增tăng 長trưởng 打đả 壞hoại 諸chư 物vật 。 從tùng 此thử 增tăng 長trưởng 或hoặc 殺sát 他tha 或hoặc 自tự 殺sát 。
復phục 次thứ 若nhược 人nhân 恆hằng 忿phẫn 恨hận 。 或hoặc 殺sát 父phụ 母mẫu 。 或hoặc 殺sát 阿A 羅La 漢Hán 。 或hoặc 破phá 僧Tăng 。 或hoặc 惡ác 心tâm 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 。 如như 是thị 作tác 可khả 畏úy 事sự 。 如như 是thị 當đương 觀quán 。
復phục 次thứ 如như 是thị 當đương 觀quán 。 我ngã 名danh 聲Thanh 聞Văn 。 若nhược 不bất 斷đoạn 忿phẫn 恨hận 成thành 可khả 羞tu 慚tàm 。 我ngã 憶ức 鋸cứ 喻dụ 。 脩tu 多đa 羅la 中trung 所sở 說thuyết 。 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 法Pháp 。 若nhược 我ngã 今kim 忿phẫn 恨hận 增tăng 長trưởng 。 成thành 可khả 憎tăng 惡ác 。 如như 人nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 浴dục 還hoàn 入nhập 不bất 淨tịnh 。 我ngã 自tự 多đa 聞văn 。 若nhược 未vị 伏phục 忿phẫn 恨hận 。 人nhân 所sở 棄khí 薄bạc 。 猶do 如như 醫y 師sư 。 還hoàn 自tự 霍hoắc 亂loạn 。 我ngã 為vi 世thế 所sở 為vi 貴quý 若nhược 我ngã 不bất 除trừ 忿phẫn 恨hận 。 人nhân 所sở 棄khí 薄bạc 。 猶do 如như 畫họa 瓶bình 。 內nội 盛thịnh 不bất 淨tịnh 而nhi 不bất 覆phú 蔽tế 。 若nhược 人nhân 有hữu 智trí 慧tuệ 而nhi 猶do 起khởi 忿phẫn 恨hận 。 如như 人nhân 故cố 食thực 雜tạp 毒độc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 從tùng 此thử 忿phẫn 恨hận 。 最tối 可khả 棄khí 薄bạc 。 成thành 苦khổ 果quả 報báo 。 如như 人nhân 為vi 毒độc 蛇xà 所sở 嚙giảo 。 自tự 有hữu 毒độc 藥dược 。 而nhi 不bất 肯khẳng 服phục 。 彼bỉ 人nhân 可khả 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 不bất 樂nhạo 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 是thị 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 忿phẫn 恨hận 起khởi 不bất 速tốc 制chế 伏phục 。 彼bỉ 比Bỉ 丘Khâu 可khả 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 不bất 樂nhạo 樂nhạo/nhạc/lạc 。 何hà 故cố 從tùng 此thử 忿phẫn 恨hận 最tối 為vi 可khả 畏úy 。
復phục 次thứ 當đương 觀quán 忿phẫn 恨hận 。 忿phẫn 恨hận 者giả 為vi 怨oán 家gia 所sở 笑tiếu 。 為vi 親thân 友hữu 慚tàm 愧quý 。 雖tuy 有hữu 深thâm 德đức 復phục 被bị 輕khinh 賤tiện 。 本bổn 所sở 貴quý 重trọng 翻phiên 成thành 輕khinh 易dị 。 若nhược 已dĩ 得đắc 稱xưng 譽dự 。 咸hàm 被bị 譏cơ 毀hủy 。 若nhược 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 成thành 苦khổ 。 若nhược 不bất 動động 成thành 令linh 動động 。 若nhược 有hữu 眼nhãn 成thành 盲manh 。 若nhược 聰thông 明minh 成thành 無vô 智trí 。 如như 是thị 當đương 觀quán 。 忿phẫn 恨hận 過quá 患hoạn 。 問vấn 云vân 何hà 觀quán 忍nhẫn 辱nhục 功công 德đức 。 答đáp 忍nhẫn 辱nhục 是thị 力lực 是thị 鎧khải 。 能năng 護hộ 身thân 能năng 除trừ 忿phẫn 恨hận 。 是thị 稱xưng 譽dự 。 智trí 人nhân 所sở 嘆thán 。 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 令linh 不bất 退thoái 。 是thị 守thủ 護hộ 令linh 護hộ 。 一nhất 切thiết 具cụ 足túc 。 是thị 曉hiểu 了liễu 令linh 觀quán 諸chư 義nghĩa 。 是thị 名danh 為vi 起khởi 慚tàm 愧quý 。
復phục 次thứ 當đương 觀quán 。 我ngã 已dĩ 剃thế 頭đầu 唯duy 應ưng 忍nhẫn 辱nhục 。 是thị 我ngã 所sở 受thọ 我ngã 已dĩ 受thọ 國quốc 施thí 。 以dĩ 忍nhẫn 辱nhục 心tâm 令linh 彼bỉ 施thí 主chủ 。 有hữu 大đại 果quả 報báo 。 我ngã 持trì 聖thánh 形hình 飾sức 。 我ngã 此thử 忍nhẫn 辱nhục 是thị 作tác 聖thánh 行hành 。 我ngã 有hữu 瞋sân 恚khuể 令linh 無vô 瞋sân 恚khuể 。 我ngã 名danh 聲Thanh 聞Văn 。 今kim 實thật 名danh 聲Thanh 聞Văn 。 彼bỉ 檀đàn 越việt 施thí 我ngã 雜tạp 物vật 。 以dĩ 此thử 忍nhẫn 辱nhục 令linh 彼bỉ 施thí 主chủ 。 得đắc 大đại 果quả 報báo 。 我ngã 有hữu 信tín 。 此thử 忍nhẫn 辱nhục 是thị 我ngã 信tín 處xứ 。 我ngã 有hữu 智trí 慧tuệ 。 此thử 忍nhẫn 辱nhục 是thị 智trí 慧tuệ 處xứ 。 我ngã 有hữu 忿phẫn 恨hận 毒độc 。 此thử 忍nhẫn 辱nhục 是thị 我ngã 卻khước 毒độc 藥dược 。 如như 是thị 觀quán 忿phẫn 恨hận 過quá 患hoạn 及cập 忍nhẫn 辱nhục 功công 德đức 。 令linh 心tâm 受thọ 持trì 。 我ngã 當đương 向hướng 忍nhẫn 辱nhục 。 人nhân 有hữu 惡ác 罵mạ 我ngã 當đương 忍nhẫn 辱nhục 。 我ngã 當đương 軟nhuyễn 無vô 憍kiêu 慢mạn 。 如như 是thị 坐tọa 禪thiền 人nhân 向hướng 忍nhẫn 辱nhục 樂nhạo/nhạc/lạc 。 作tác 自tự 饒nhiêu 益ích 。 入nhập 寂tịch 寂tịch 處xứ 。 不bất 亂loạn 心tâm 。 從tùng 初sơ 其kỳ 身thân 令linh 滿mãn 。 我ngã 復phục 樂nhạo 樂lạc 心tâm 不bất 耐nại 苦khổ 。 云vân 何hà 我ngã 無vô 怨oán 家gia 無vô 瞋sân 恚khuể 。 樂nhạo/nhạc/lạc 離ly 諸chư 煩phiền 閙náo 。 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 制chế 伏phục 其kỳ 心tâm 。 作tác 軟nhuyễn 心tâm 作tác 堪kham 受thọ 持trì 心tâm 。 若nhược 心tâm 成thành 軟nhuyễn 堪kham 受thọ 持trì 事sự 。 從tùng 此thử 應ưng 修tu 行hành 慈từ 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 如như 其kỳ 自tự 身thân 若nhược 坐tọa 禪thiền 人nhân 修tu 行hành 慈từ 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 初sơ 不bất 能năng 修tu 慈từ 。 於ư 怨oán 家gia 中trung 人nhân 惡ác 人nhân 無vô 功công 德đức 人nhân 。 亡vong 人nhân 處xứ 起khởi 慈từ 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 所sở 貴quý 重trọng 人nhân 。 為vi 起khởi 慚tàm 愧quý 。 不bất 為vi 輕khinh 賤tiện 。 不bất 為vi 所sở 中trung 。 為vi 饒nhiêu 益ích 故cố 起khởi 慈từ 。 於ư 彼bỉ 不bất 起khởi 嫉tật 不bất 瞋sân 恚khuể 。 是thị 彼bỉ 人nhân 處xứ 初sơ 當đương 修tu 慈từ 。 初sơ 當đương 念niệm 其kỳ 饒nhiêu 益ích 功công 德đức 貴quý 重trọng 功công 德đức 。 如như 是thị 以dĩ 性tánh 成thành 就tựu 。 以dĩ 稱xưng 譽dự 成thành 就tựu 。 以dĩ 聞văn 成thành 就tựu 以dĩ 戒giới 成thành 就tựu 。 以dĩ 定định 成thành 就tựu 。 以dĩ 慧tuệ 成thành 就tựu 。 我ngã 所sở 貴quý 重trọng 。 如như 是thị 以dĩ 施thí 以dĩ 愛ái 語ngữ 以dĩ 利lợi 益ích 以dĩ 同đồng 事sự 成thành 就tựu 。 是thị 我ngã 饒nhiêu 益ích 。 如như 是thị 善thiện 念niệm 所sở 重trọng/trùng 功công 德đức 及cập 饒nhiêu 益ích 功công 德đức 。 令linh 起khởi 重trọng/trùng 想tưởng 及cập 親thân 友hữu 想tưởng 。 於ư 彼bỉ 人nhân 處xứ 當đương 修tu 行hành 慈từ 。 當đương 作tác 饒nhiêu 益ích 心tâm 常thường 覺giác 觀quán 。 願nguyện 無vô 怨oán 心tâm 。 願nguyện 無vô 瞋sân 恚khuể 。 成thành 於ư 安an 樂lạc 。 願nguyện 離ly 一nhất 切thiết 閙náo 。 願nguyện 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 願nguyện 得đắc 善thiện 利lợi 。 願nguyện 有hữu 稱xưng 譽dự 。 願nguyện 有hữu 信tín 。 願nguyện 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 願nguyện 有hữu 戒giới 。 願nguyện 有hữu 聞văn 慧tuệ 。 願nguyện 有hữu 施thí 。 願nguyện 有hữu 慧tuệ 。 願nguyện 得đắc 安an 眠miên 。 願nguyện 安an 覺giác 。 願nguyện 不bất 見kiến 惡ác 夢mộng 。 願nguyện 人nhân 所sở 愛ái 敬kính 。 願nguyện 非phi 人nhân 所sở 愛ái 敬kính 。 願nguyện 諸chư 天thiên 守thủ 護hộ 。 願nguyện 火hỏa 毒độc 刀đao 杖trượng 等đẳng 不bất 著trước 身thân 。 願nguyện 速tốc 得đắc 定định 心tâm 。 願nguyện 面diện 色sắc 和hòa 悅duyệt 。 願nguyện 生sanh 中trung 國quốc 。 願nguyện 值trị 善thiện 人nhân 。 願nguyện 自tự 身thân 具cụ 足túc 。 願nguyện 無vô 疾tật 病bệnh 。 願nguyện 得đắc 長trường 壽thọ 。 願nguyện 恆hằng 得đắc 安an 樂lạc 。
復phục 次thứ 如như 是thị 應ưng 思tư 惟duy 。 於ư 彼bỉ 不bất 善thiện 法Pháp 。 若nhược 未vị 生sanh 願nguyện 令linh 不bất 生sanh 。 若nhược 已dĩ 生sanh 願nguyện 滅diệt 斷đoạn 。 彼bỉ 善thiện 法Pháp 未vị 生sanh 願nguyện 生sanh 。 若nhược 已dĩ 生sanh 願nguyện 增tăng 長trưởng 。
復phục 次thứ 彼bỉ 不bất 愛ái 念niệm 法pháp 願nguyện 不bất 生sanh 。 若nhược 已dĩ 生sanh 願nguyện 滅diệt 。 彼bỉ 可khả 愛ái 念niệm 法pháp 未vị 生sanh 。 彼bỉ 由do 慈từ 心tâm 得đắc 信tín 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 以dĩ 信tín 自tự 在tại 取thủ 心tâm 。 以dĩ 取thủ 自tự 在tại 令linh 念niệm 住trụ 。 以dĩ 念niệm 自tự 在tại 以dĩ 取thủ 自tự 在tại 。 以dĩ 信tín 自tự 在tại 成thành 不bất 亂loạn 心tâm 。 彼bỉ 現hiện 知tri 不bất 亂loạn 。 以dĩ 此thử 門môn 以dĩ 此thử 行hành 。 於ư 彼bỉ 人nhân 修tu 慈từ 心tâm 。 修tu 已dĩ 多đa 修tu 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 現hiện 知tri 不bất 亂loạn 。 以dĩ 此thử 門môn 以dĩ 此thử 行hành 。 於ư 彼bỉ 人nhân 修tu 已dĩ 。 多đa 修tu 慈từ 心tâm 。 以dĩ 軟nhuyễn 心tâm 受thọ 持trì 心tâm 。 次thứ 第đệ 於ư 愛ái 中trung 人nhân 修tu 慈từ 想tưởng 。 於ư 所sở 愛ái 人nhân 已dĩ 修tu 慈từ 想tưởng 。 次thứ 第đệ 於ư 中trung 人nhân 當đương 修tu 慈từ 想tưởng 。 於ư 中trung 人nhân 已dĩ 修tu 慈từ 想tưởng 。 次thứ 第đệ 於ư 怨oán 家gia 當đương 修tu 慈từ 想tưởng 。 如như 是thị 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 猶do 如như 自tự 身thân 。 令linh 滿mãn 作tác 分phân 別biệt 。 若nhược 如như 是thị 修tu 行hành 慈từ 。 若nhược 中trung 人nhân 處xứ 彼bỉ 慈từ 不bất 行hành 。 若nhược 坐tọa 禪thiền 人nhân 暫tạm 不bất 起khởi 慈từ 。 當đương 作tác 厭yếm 患hoạn 。 於ư 我ngã 不bất 善thiện 不bất 可khả 愛ái 。 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 得đắc 善thiện 法Pháp 。 信tín 心tâm 出xuất 家gia 。 我ngã 復phục 說thuyết 言ngôn 。 依y 大đại 師sư 故cố 。 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 起khởi 大đại 慈từ 悲bi 。 於ư 一nhất 中trung 人nhân 不bất 起khởi 慈từ 心tâm 。 何hà 況huống 於ư 怨oán 家gia 。 若nhược 如như 是thị 厭yếm 患hoạn 瞋sân 恚khuể 不bất 滅diệt 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 為vi 修tu 慈từ 。 不bất 應ưng 精tinh 進tấn 。 以dĩ 餘dư 方phương 便tiện 應ưng 修tu 行hành 。 於ư 彼bỉ 人nhân 為vi 除trừ 嗔sân 恚khuể 。 問vấn 云vân 何hà 方phương 便tiện 除trừ 瞋sân 恚khuể 。 答đáp 與dữ 彼bỉ 應ưng 作tác 周chu 旋toàn 。 應ưng 思tư 惟duy 其kỳ 功công 德đức 恩ân 。 自tự 業nghiệp 所sở 作tác 。 負phụ 債trái 解giải 脫thoát 親thân 族tộc 自tự 身thân 罪tội 過quá 。 不bất 應ưng 作tác 意ý 。 自tự 現hiện 苦khổ 諸chư 根căn 自tự 性tánh 念niệm 滅diệt 。 知tri 念niệm 應ưng 當đương 觀quán 空không 。 應ưng 作tác 攝nhiếp 受thọ 。 彼bỉ 人nhân 雖tuy 生sanh 瞋sân 恚khuể 若nhược 有hữu 所sở 乞khất 隨tùy 宜nghi 施thí 與dữ 。 若nhược 彼bỉ 有hữu 所sở 施thí 。 亦diệc 隨tùy 宜nghi 取thủ 與dữ 。 常thường 共cộng 善thiện 語ngữ 。 彼bỉ 所sở 作tác 事sự 亦diệc 當đương 隨tùy 從tùng 。 如như 是thị 攝nhiếp 受thọ 因nhân 彼bỉ 此thử 瞋sân 恚khuể 成thành 滅diệt 。 於ư 功công 德đức 者giả 。 若nhược 見kiến 其kỳ 功công 德đức 。 是thị 功công 德đức 應ưng 思tư 惟duy 。 不bất 為vi 非phi 功công 德đức 。 如như 水thủy 有hữu 草thảo 除trừ 草thảo 取thủ 水thủy 。 若nhược 彼bỉ 無vô 功công 德đức 應ưng 起khởi 慈từ 。 此thử 人nhân 無vô 功công 德đức 。 當đương 向hướng 惡ác 趣thú 。 恩ân 者giả 應ưng 思tư 惟duy 彼bỉ 恩ân 。 若nhược 人nhân 作tác 不bất 愛ái 敬kính 令linh 起khởi 恩ân 。 於ư 彼bỉ 若nhược 已dĩ 作tác 不bất 愛ái 敬kính 。 應ưng 作tác 功công 德đức 。
復phục 次thứ 已dĩ 令linh 滅diệt 不bất 善thiện 是thị 善thiện 趣thú 。 彼bỉ 怨oán 成thành 作tác 恩ân 可khả 知tri 。 自tự 業nghiệp 所sở 作tác 者giả 。 是thị 人nhân 所sở 作tác 惡ác 法pháp 。 是thị 人nhân 所sở 瞋sân 處xứ 。 於ư 彼bỉ 惡ác 業nghiệp 當đương 生sanh 觀quán 。 負phụ 債trái 解giải 脫thoát 者giả 。 若nhược 人nhân 罵mạ 我ngã 害hại 我ngã 。 是thị 初sơ 惡ác 業nghiệp 。 彼bỉ 負phụ 債trái 解giải 脫thoát 。 我ngã 今kim 作tác 證chứng 以dĩ 觀quán 當đương 作tác 歡hoan 喜hỷ 。 親thân 族tộc 者giả 。 於ư 生sanh 死tử 眾chúng 生sanh 相tương 續tục 。 是thị 我ngã 親thân 族tộc 。 已dĩ 憶ức 應ưng 令linh 起khởi 親thân 族tộc 想tưởng 。 自tự 身thân 罪tội 過quá 者giả 。 其kỳ 作tác 我ngã 相tương/tướng 。 彼bỉ 瞋sân 恚khuể 從tùng 我ngã 生sanh 。 為vi 彼bỉ 得đắc 非phi 功công 德đức 。 我ngã 成thành 相tương/tướng 令linh 起khởi 自tự 罪tội 過quá 相tương/tướng 。 不bất 應ưng 作tác 意ý 者giả 。 無vô 嗔sân 恚khuể 相tương/tướng 。 不bất 應ưng 作tác 意ý 。 如như 人nhân 不bất 樂nhạo 見kiến 色sắc 閉bế 眼nhãn 。 苦khổ 者giả 為vi 自tự 苦khổ 無vô 障chướng 礙ngại 。 應ưng 令linh 起khởi 相tương/tướng 。 何hà 故cố 如như 愚ngu 癡si 人nhân 。 以dĩ 慈từ 不bất 正chánh 憶ức 自tự 作tác 苦khổ 。 因nhân 得đắc 心tâm 苦khổ 如như 是thị 觀quán 。 可khả 知tri 於ư 有hữu 怨oán 家gia 處xứ 。 從tùng 彼bỉ 應ưng 離ly 其kỳ 處xứ 。 使sử 不bất 見kiến 不bất 聞văn 。 於ư 處xứ 當đương 住trụ 諸chư 根căn 。 自tự 性tánh 者giả 。 取thủ 可khả 愛ái 非phi 可khả 愛ái 境cảnh 界giới 。 諸chư 根căn 自tự 性tánh 於ư 此thử 我ngã 瞋sân 恚khuể 。 因nhân 是thị 不bất 正chánh 憶ức 。 如như 是thị 當đương 觀quán 。 念niệm 滅diệt 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 生sanh 苦khổ 彼bỉ 得đắc 苦khổ 。 此thử 一nhất 切thiết 法pháp 。 於ư 一nhất 心tâm 剎sát 那na 得đắc 滅diệt 。 我ngã 何hà 故cố 與dữ 彼bỉ 非phi 瞋sân 處xứ 。 我ngã 當đương 作tác 瞋sân 。 如như 是thị 當đương 觀quán 。 和hòa 合hợp 者giả 。 內nội 外ngoại 不bất 一nhất 分phần/phân 和hòa 合hợp 故cố 生sanh 苦khổ 。 我ngã 於ư 一nhất 分phần/phân 處xứ 。 不bất 堪kham 作tác 瞋sân 恚khuể 心tâm 。 如như 是thị 當đương 觀quán 。 空không 者giả 。 是thị 人nhân 作tác 苦khổ 是thị 人nhân 受thọ 苦khổ 。 彼bỉ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 不bất 可khả 得đắc 。 此thử 身thân 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 無vô 眾chúng 生sanh 無vô 我ngã 。 界giới 聚tụ 草thảo 聚tụ 等đẳng 。 如như 是thị 當đương 觀quán 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 說thuyết 偈kệ 。
於ư 村thôn 林lâm 中trung 住trụ 。 諸chư 苦khổ 樂lạc 所sở 觸xúc 。
非phi 從tùng 自tự 他tha 燒thiêu 。 依y 煩phiền 惱não 得đắc 觸xúc 。
若nhược 無vô 煩phiền 惱não 心tâm 。 誰thùy 能năng 觸xúc 細tế 滑hoạt 。
彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 如như 是thị 嗔sân 恚khuể 滅diệt 。 方phương 便tiện 明minh 了liễu 。 於ư 自tự 親thân 友hữu 中trung 人nhân 怨oán 家gia 。 已dĩ 作tác 分phân 別biệt 。 已dĩ 得đắc 自tự 在tại 。 心tâm 次thứ 第đệ 起khởi 慈từ 想tưởng 。 當đương 修tu 住trú 處xứ 。 種chủng 類loại 比Bỉ 丘Khâu 從tùng 彼bỉ 當đương 修tu 。 住trú 處xứ 僧Tăng 眾chúng 從tùng 彼bỉ 當đương 修tu 。 自tự 住trú 處xứ 諸chư 天thiên 從tùng 彼bỉ 當đương 修tu 。 自tự 住trú 處xứ 眾chúng 生sanh 。 從tùng 彼bỉ 當đương 修tu 。 自tự 住trú 處xứ 外ngoại 村thôn 。 如như 是thị 從tùng 村thôn 至chí 村thôn 。 從tùng 國quốc 至chí 國quốc 。 從tùng 彼bỉ 當đương 修tu 一nhất 方phương 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 以dĩ 慈từ 心tâm 已dĩ 令linh 滿mãn 一nhất 方phương 。 從tùng 彼bỉ 二nhị 方phương 。 從tùng 彼bỉ 三tam 方phương 。 從tùng 彼bỉ 四tứ 方phương 。 從tùng 彼bỉ 四tứ 維duy 上thượng 下hạ 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 放phóng 慈từ 悲bi 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 以dĩ 慈từ 心tâm 最tối 大đại 無vô 量lượng 。 無vô 怨oán 無vô 嗔sân 恚khuể 令linh 滿mãn 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 如như 是thị 修tu 行hành 慈từ 。 以dĩ 三tam 種chủng 令linh 安an 禪thiền 。 以dĩ 總tổng 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 總tổng 攝nhiếp 村thôn 田điền 。 以dĩ 總tổng 攝nhiếp 方phương 。 以dĩ 一nhất 眾chúng 生sanh 令linh 安an 慈từ 禪thiền 。 如như 是thị 二nhị 三tam 眾chúng 生sanh 。 乃nãi 至chí 眾chúng 多đa 。 於ư 一nhất 村thôn 田điền 眾chúng 生sanh 。 令linh 安an 慈từ 禪thiền 。 乃nãi 至chí 多đa 村thôn 。 於ư 一nhất 方phương 作tác 一nhất 眾chúng 生sanh 令linh 安an 慈từ 禪thiền 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 四tứ 方phương 。 於ư 是thị 若nhược 依y 一nhất 眾chúng 生sanh 修tu 行hành 慈từ 。 若nhược 其kỳ 眾chúng 生sanh 死tử 其kỳ 事sự 成thành 失thất 。 以dĩ 失thất 事sự 不bất 堪kham 起khởi 慈từ 。 是thị 故cố 應ưng 廣quảng 修tu 慈từ 心tâm 。 乃nãi 至chí 廣quảng 行hành 。 是thị 時thời 成thành 妙diệu 修tu 行hành 。 成thành 大đại 果quả 成thành 大đại 功công 德đức 。 問vấn 慈từ 者giả 何hà 根căn 何hà 起khởi 何hà 具cụ 足túc 何hà 非phi 具cụ 足túc 何hà 事sự 。 答đáp 不bất 貪tham 為vi 根căn 。 不bất 嗔sân 恚khuể 為vi 根căn 。 不bất 癡si 為vi 根căn 。 欲dục 為vi 根căn 。 正chánh 作tác 意ý 為vi 根căn 。 何hà 起khởi 者giả 。 是thị 根căn 令linh 起khởi 。 何hà 具cụ 足túc 者giả 。 若nhược 慈từ 成thành 就tựu 。 殺sát 除trừ 瞋sân 恚khuể 。 除trừ 不bất 善thiện 愛ái 。 令linh 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。 此thử 謂vị 具cụ 足túc 。 何hà 非phi 具cụ 足túc 者giả 。 以dĩ 二nhị 因nhân 失thất 慈từ 。 以dĩ 自tự 朋bằng 生sanh 怨oán 。 以dĩ 不bất 善thiện 愛ái 。 以dĩ 對đối 治trị 生sanh 怨oán 。 以dĩ 起khởi 瞋sân 恚khuể 。 此thử 謂vị 非phi 具cụ 足túc 。 何hà 事sự 者giả 。 於ư 眾chúng 生sanh 為vi 事sự 。 問vấn 不bất 然nhiên 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 得đắc 。 云vân 何hà 說thuyết 眾chúng 生sanh 為vi 事sự 。 答đáp 依y 諸chư 根căn 種chủng 於ư 世thế 假giả 說thuyết 眾chúng 生sanh 。
爾nhĩ 時thời 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 修tu 慈từ 流lưu 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 遍biến 滿mãn 十thập 波Ba 羅La 蜜Mật 。 問vấn 何hà 故cố 然nhiên 。 答đáp 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 行hành 慈từ 。 緣duyên 饒nhiêu 益ích 成thành 。 攝nhiếp 受thọ 眾chúng 生sanh 。 施thí 於ư 無vô 畏úy 。 如như 是thị 滿mãn 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 行hành 慈từ 依y 饒nhiêu 益ích 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 成thành 無vô 苦khổ 不bất 失thất 法pháp 用dụng 。 如như 父phụ 於ư 子tử 。 如như 是thị 滿mãn 戒Giới 波Ba 羅La 蜜Mật 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 行hành 慈từ 。 依y 饒nhiêu 益ích 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 成thành 無vô 貪tham 意ý 。 出xuất 離ly 非phi 饒nhiêu 益ích 。 向hướng 禪thiền 向hướng 出xuất 家gia 。 如như 是thị 滿mãn 出xuất 波Ba 羅La 蜜Mật 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 行hành 慈từ 。 依y 饒nhiêu 益ích 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 成thành 多đa 思tư 惟duy 饒nhiêu 益ích 非phi 饒nhiêu 益ích 。 如như 義nghĩa 說thuyết 方phương 便tiện 明minh 了liễu 。 為vi 除trừ 惡ác 為vi 得đắc 善thiện 。 如như 是thị 滿mãn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 行hành 慈từ 。 依y 取thủ 饒nhiêu 益ích 。 不bất 捨xả 精tinh 進tấn 。 一nhất 切thiết 時thời 堅kiên 精tinh 進tấn 相tương 應ứng 。 如như 是thị 滿mãn 精Tinh 進Tấn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 行hành 慈từ 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 依y 饒nhiêu 益ích 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 惡ác 語ngữ 罵mạ 詈lị 。 成thành 忍nhẫn 辱nhục 不bất 忿phẫn 恨hận 。 如như 是thị 滿mãn 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 行hành 慈từ 。 依y 饒nhiêu 益ích 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 實thật 語ngữ 於ư 實thật 住trụ 受thọ 持trì 實thật 。 如như 是thị 滿mãn 實thật 諦đế 波Ba 羅La 蜜Mật 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 行hành 慈từ 。 依y 饒nhiêu 益ích 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 乃nãi 至chí 失thất 命mạng 誓thệ 不bất 捨xả 。 願nguyện 成thành 堅kiên 受thọ 持trì 誓thệ 願nguyện 。 如như 是thị 滿mãn 受thọ 持trì 波Ba 羅La 蜜Mật 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 自tự 相tương/tướng 饒nhiêu 益ích 。 滿mãn 慈từ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 修tu 慈từ 。 於ư 親thân 友hữu 中trung 人nhân 怨oán 家gia 。 平bình 等đẳng 心tâm 離ly 瞋sân 恚khuể 愛ái 。 如như 是thị 滿mãn 捨xả 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 修tu 行hành 慈từ 。 成thành 滿mãn 十thập 波Ba 羅La 蜜Mật 。 明minh 慈từ 滿mãn 四tứ 受thọ 持trì 。
爾nhĩ 時thời 菩Bồ 薩Tát 摩ma 訶ha 薩tát 。 修tu 慈từ 已dĩ 滿mãn 十thập 波Ba 羅La 蜜Mật 。 成thành 令linh 滿mãn 四tứ 受thọ 持trì 。 所sở 謂vị 諦đế 受thọ 持trì 。 施thí 受thọ 持trì 。 寂tịch 寂tịch 受thọ 持trì 。 慧tuệ 受thọ 持trì 。 於ư 是thị 諦đế 波Ba 羅La 蜜Mật 受thọ 持trì 波Ba 羅La 蜜Mật 。 精Tinh 進Tấn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 令linh 滿mãn 諦đế 波Ba 羅La 蜜Mật 。 施Thí 波Ba 羅La 蜜Mật 。 戒Giới 波Ba 羅La 蜜Mật 。 出xuất 離ly 波Ba 羅La 蜜Mật 。 令linh 滿mãn 施thí 受thọ 持trì 。 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 慈từ 波Ba 羅La 蜜Mật 捨xả 波Ba 羅La 蜜Mật 。 令linh 滿mãn 寂tịch 寂tịch 受thọ 持trì 。 慧Tuệ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 令linh 滿mãn 慧tuệ 受thọ 持trì 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 已dĩ 修tu 慈từ 遍biến 滿mãn 。 滿mãn 十thập 波Ba 羅La 蜜Mật 。 令linh 滿mãn 四tứ 受thọ 持trì 。 令linh 滿mãn 二nhị 法pháp 。 所sở 謂vị 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 。 於ư 是thị 諦đế 受thọ 持trì 施thí 受thọ 持trì 寂tịch 寂tịch 受thọ 持trì 。 令linh 滿mãn 奢xa 摩ma 他tha 。 慧tuệ 受thọ 持trì 令linh 滿mãn 。 毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 。 已dĩ 滿mãn 奢xa 摩ma 他tha 。 令linh 滿mãn 一nhất 切thiết 禪thiền 解giải 脫thoát 定định 正chánh 受thọ 。 令linh 起khởi 雙song 變biến 定định 及cập 大đại 悲bi 定định 。 已dĩ 滿mãn 毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 。 令linh 滿mãn 一nhất 切thiết 神thần 通thông 。 辯biện 力lực 無vô 畏úy 。 已dĩ 滿mãn 令linh 起khởi 自tự 然nhiên 智trí 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 修tu 行hành 慈từ 。 次thứ 第đệ 令linh 滿mãn 佛Phật 地địa (# 慈từ 已dĩ 竟cánh )# 。
問vấn 云vân 何hà 悲bi 。 何hà 修tu 何hà 相tương/tướng 何hà 味vị 何hà 起khởi 何hà 功công 德đức 。 云vân 何hà 為vi 修tu 。 答đáp 如như 父phụ 母mẫu 唯duy 有hữu 一nhất 子tử 。 心tâm 所sở 愛ái 念niệm 。 見kiến 子tử 得đắc 苦khổ 心tâm 起khởi 悲bi 惱não 。 苦khổ 哉tai 如như 是thị 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 起khởi 慈từ 憐lân 愍mẫn 。 此thử 謂vị 為vi 悲bi 。 悲bi 住trụ 不bất 亂loạn 此thử 謂vị 修tu 。 不bất 現hiện 非phi 饒nhiêu 益ích 為vi 相tương/tướng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 味vị 。 不bất 害hại 為vi 起khởi 。 與dữ 慈từ 等đẳng 功công 德đức 。 云vân 何hà 修tu 者giả 。 初sơ 坐tọa 禪thiền 人nhân 入nhập 寂tịch 寂tịch 坐tọa 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 心tâm 。 以dĩ 不bất 亂loạn 心tâm 。 見kiến 彼bỉ 得đắc 病bệnh 得đắc 老lão 得đắc 貧bần 。 若nhược 見kiến 若nhược 聞văn 。 如như 是thị 作tác 意ý 。 彼bỉ 眾chúng 生sanh 得đắc 苦khổ 。 云vân 何hà 方phương 便tiện 。 從tùng 苦khổ 當đương 得đắc 解giải 脫thoát 。
復phục 次thứ 若nhược 見kiến 其kỳ 顛điên 倒đảo 。 為vi 煩phiền 惱não 纏triền 所sở 縛phược 入nhập 於ư 無vô 明minh 。 或hoặc 有hữu 功công 德đức 人nhân 。 而nhi 不bất 修tu 學học 。 若nhược 見kiến 若nhược 聞văn 。 如như 是thị 作tác 意ý 。 眾chúng 生sanh 得đắc 苦khổ 當đương 生sanh 惡ác 趣thú 。 云vân 何hà 方phương 便tiện 。 從tùng 苦khổ 得đắc 脫thoát 。
復phục 次thứ 若nhược 見kiến 不bất 善thiện 法Pháp 相tương 應ứng 善thiện 法Pháp 不bất 相tương 應ứng 。 以dĩ 不bất 可khả 愛ái 法pháp 相tướng 應ưng 可khả 愛ái 法pháp 不bất 相tương 應ứng 。 若nhược 見kiến 若nhược 聞văn 。 如như 是thị 作tác 意ý 。 彼bỉ 眾chúng 生sanh 得đắc 苦khổ 。 當đương 生sanh 惡ác 趣thú 。 云vân 何hà 方phương 便tiện 。 從tùng 苦khổ 得đắc 脫thoát 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 以dĩ 此thử 門môn 以dĩ 此thử 行hành 。 於ư 彼bỉ 人nhân 修tu 行hành 悲bi 。 心tâm 多đa 修tu 行hành 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 以dĩ 此thử 門môn 以dĩ 此thử 行hành 。 於ư 彼bỉ 人nhân 已dĩ 修tu 悲bi 心tâm 。 已dĩ 多đa 修tu 悲bi 心tâm 。 心tâm 成thành 和hòa 軟nhuyễn 堪kham 能năng 受thọ 持trì 。 彼bỉ 次thứ 第đệ 修tu 行hành 於ư 中trung 人nhân 。 從tùng 彼bỉ 修tu 行hành 於ư 怨oán 人nhân 。 餘dư 如như 初sơ 廣quảng 說thuyết 。 乃nãi 至chí 滿mãn 於ư 四tứ 方phương 。 問vấn 何hà 悲bi 具cụ 足túc 。 何hà 悲bi 不bất 具cụ 足túc 。 答đáp 若nhược 悲bi 成thành 就tựu 。 除trừ 於ư 殺sát 害hại 不bất 起khởi 憂ưu 惱não 。 除trừ 不bất 善thiện 愛ái 。 以dĩ 二nhị 因nhân 緣duyên 失thất 悲bi 。 以dĩ 自tự 親thân 生sanh 怨oán 。 以dĩ 憂ưu 惱não 行hành 。 以dĩ 對đối 治trị 生sanh 忿phẫn 。 以dĩ 起khởi 恐khủng 怖bố 。 問vấn 苦khổ 者giả 不bất 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 有hữu 。 不bất 一nhất 切thiết 時thời 有hữu 。 云vân 何hà 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 修tu 於ư 悲bi 。 答đáp 眾chúng 生sanh 已dĩ 得đắc 苦khổ 。 善thiện 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 已dĩ 取thủ 彼bỉ 相tương/tướng 。 成thành 一nhất 切thiết 處xứ 修tu 悲bi 。
復phục 次thứ 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 共cộng 有hữu 。 由do 彼bỉ 成thành 一nhất 切thiết 處xứ 修tu 行hành (# 悲bi 已dĩ 竟cánh )# 。
問vấn 云vân 何hà 喜hỷ 。 何hà 修tu 何hà 相tương/tướng 何hà 味vị 何hà 起khởi 何hà 功công 德đức 。 云vân 何hà 為vi 修tu 。 答đáp 猶do 如như 父phụ 母mẫu 。 唯duy 有hữu 一nhất 子tử 。 心tâm 所sở 愛ái 念niệm 。 見kiến 子tử 得đắc 樂lạc 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 善thiện 哉tai 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 此thử 謂vị 為vi 喜hỷ 。 喜hỷ 住trụ 不bất 亂loạn 此thử 謂vị 為vi 修tu 。 欣hân 悅duyệt 為vi 相tương/tướng 。 無vô 怖bố 為vi 味vị 。 除trừ 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 喜hỷ 。 與dữ 慈từ 等đẳng 功công 德đức 。 云vân 何hà 為vi 修tu 者giả 。 初sơ 坐tọa 禪thiền 人nhân 入nhập 寂tịch 寂tịch 坐tọa 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 心tâm 不bất 亂loạn 心tâm 。 其kỳ 人nhân 性tánh 所sở 敬kính 重trọng 。 見kiến 得đắc 安an 樂lạc 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 若nhược 見kiến 若nhược 聞văn 。 如như 是thị 作tác 意ý 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 願nguyện 彼bỉ 眾chúng 生sanh 長trưởng 得đắc 歡hoan 喜hỷ 。
復phục 次thứ 若nhược 見kiến 與dữ 不bất 善thiện 法Pháp 不bất 相tương 應ứng 。 與dữ 善thiện 法Pháp 相tương 應ứng 與dữ 。 不bất 可khả 愛ái 法pháp 不bất 相tương 應ứng 與dữ 可khả 愛ái 相tương 應ứng 。 若nhược 見kiến 若nhược 聞văn 。 如như 是thị 作tác 意ý 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 願nguyện 彼bỉ 眾chúng 生sanh 長trưởng 得đắc 歡hoan 喜hỷ 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 以dĩ 此thử 門môn 。 以dĩ 此thử 行hành 。 於ư 彼bỉ 人nhân 修tu 喜hỷ 心tâm 。 以dĩ 多đa 修tu 行hành 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 以dĩ 此thử 門môn 以dĩ 此thử 行hành 。 於ư 彼bỉ 人nhân 已dĩ 修tu 喜hỷ 心tâm 。 已dĩ 多đa 修tu 行hành 。 成thành 和hòa 軟nhuyễn 心tâm 堪kham 能năng 受thọ 持trì 。 從tùng 彼bỉ 次thứ 第đệ 修tu 行hành 於ư 中trung 人nhân 。 從tùng 彼bỉ 修tu 行hành 於ư 怨oán 人nhân 。 餘dư 如như 初sơ 廣quảng 說thuyết 。 乃nãi 至chí 喜hỷ 滿mãn 四tứ 方phương 。 喜hỷ 何hà 具cụ 足túc 何hà 不bất 具cụ 足túc 。 若nhược 喜hỷ 成thành 就tựu 除trừ 不bất 樂lạc 。 不bất 起khởi 不bất 善thiện 愛ái 除trừ 綺ỷ 語ngữ 。 以dĩ 二nhị 因nhân 失thất 喜hỷ 。 以dĩ 自tự 親thân 生sanh 怨oán 。 以dĩ 戲hí 笑tiếu 起khởi 行hành 。 以dĩ 對đối 治trị 生sanh 怨oán 。 以dĩ 不bất 樂nhạo 起khởi 。 如như 初sơ 廣quảng 說thuyết (# 喜hỷ 已dĩ 竟cánh )# 。
問vấn 云vân 何hà 捨xả 。 何hà 修tu 何hà 相tương/tướng 何hà 味vị 何hà 起khởi 何hà 功công 德đức 。 云vân 何hà 為vi 修tu 。 答đáp 猶do 如như 父phụ 母mẫu 於ư 一nhất 子tử 。 非phi 可khả 念niệm 非phi 不bất 可khả 念niệm 成thành 捨xả 。 於ư 彼bỉ 成thành 中trung 心tâm 如như 是thị 於ư 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 捨xả 護hộ 中trung 心tâm 。 此thử 謂vị 捨xả 。 捨xả 住trụ 不bất 亂loạn 。 此thử 謂vị 修tu 。 無vô 所sở 著trước 為vi 相tương/tướng 。 平bình 等đẳng 為vi 味vị 。 伏phục 恚khuể 愛ái 為vi 起khởi 。 與dữ 慈từ 等đẳng 功công 德đức 。 問vấn 云vân 何hà 為vi 修tu 。 答đáp 坐tọa 禪thiền 人nhân 從tùng 初sơ 與dữ 慈từ 俱câu 起khởi 。 與dữ 悲bi 俱câu 起khởi 。 與dữ 喜hỷ 俱câu 起khởi 。 已dĩ 起khởi 第đệ 三tam 禪thiền 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 已dĩ 得đắc 第đệ 三tam 禪thiền 。 自tự 在tại 見kiến 慈từ 悲bi 喜hỷ 過quá 患hoạn 。 愛ái 恚khuể 近cận 故cố 。 與dữ 戲hí 俱câu 起khởi 。 與dữ 踊dũng 躍dược 歡hoan 喜hỷ 共cộng 起khởi 。 以dĩ 過quá 患hoạn 對đối 治trị 。 見kiến 捨xả 功công 德đức 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 如như 是thị 已dĩ 見kiến 慈từ 悲bi 喜hỷ 過quá 患hoạn 。 已dĩ 見kiến 捨xả 功công 德đức 。 從tùng 初sơ 於ư 非phi 可khả 愛ái 念niệm 非phi 不bất 可khả 愛ái 念niệm 人nhân 。 已dĩ 與dữ 捨xả 俱câu 起khởi 念niệm 。 令linh 心tâm 滿mãn 足túc 。 捨xả 心tâm 增tăng 長trưởng 。 已dĩ 修tu 多đa 修tu 心tâm 成thành 和hòa 軟nhuyễn 。 堪kham 能năng 受thọ 持trì 。 彼bỉ 次thứ 第đệ 於ư 怨oán 人nhân 修tu 行hành 。 從tùng 彼bỉ 於ư 親thân 友hữu 人nhân 修tu 行hành 。 餘dư 如như 初sơ 廣quảng 說thuyết 可khả 知tri 。 乃nãi 至chí 滿mãn 四tứ 方phương 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 如như 是thị 修tu 行hành 。 與dữ 捨xả 俱câu 起khởi 。 第đệ 四tứ 禪thiền 以dĩ 三tam 種chủng 令linh 安an 。 已dĩ 總tổng 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 已dĩ 總tổng 攝nhiếp 村thôn 田điền 。 已dĩ 總tổng 攝nhiếp 諸chư 方phương 。 問vấn 若nhược 坐tọa 禪thiền 人nhân 現hiện 修tu 行hành 捨xả 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 云vân 何hà 作tác 意ý 。 答đáp 作tác 意ý 所sở 說thuyết 。 於ư 慈từ 悲bi 喜hỷ 是thị 當đương 作tác 意ý 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 除trừ 作tác 歡hoan 喜hỷ 。 行hành 歡hoan 喜hỷ 作tác 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 。 如như 人nhân 親thân 友hữu 久cửu 遠viễn 別biệt 離ly 。 初sơ 見kiến 榮vinh 侍thị 。 心tâm 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 共cộng 住trú 已dĩ 後hậu 其kỳ 心tâm 成thành 中trung 。 如như 是thị 住trụ 慈từ 悲bi 喜hỷ 。 久cửu 復phục 成thành 捨xả 攝nhiếp 受thọ 。 如như 是thị 作tác 意ý 。 修tu 行hành 於ư 捨xả 。
復phục 有hữu 人nhân 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 眾chúng 生sanh 者giả 。 如như 是thị 作tác 意ý 。 云vân 何hà 捨xả 具cụ 足túc 捨xả 不bất 具cụ 足túc 。 若nhược 捨xả 成thành 就tựu 殺sát 除trừ 瞋sân 愛ái 。 不bất 起khởi 無vô 明minh 。 以dĩ 二nhị 因nhân 失thất 捨xả 。 以dĩ 自tự 親thân 生sanh 怨oán 。 以dĩ 起khởi 無vô 明minh 。 以dĩ 對đối 治trị 生sanh 怨oán 。 以dĩ 嗔sân 愛ái 起khởi (# 捨xả 已dĩ 竟cánh )# 。
重trọng/trùng 明minh 四tứ 無vô 量lượng 義nghĩa 。
云vân 何hà 無vô 量lượng 散tán 句cú 。 四tứ 無vô 量lượng 以dĩ 一nhất 眾chúng 生sanh 事sự 起khởi 。 依y 餘dư 處xứ 修tu 行hành 。 如như 母mẫu 念niệm 兒nhi 。 隨tùy 其kỳ 時thời 節tiết 。 如như 是thị 於ư 畜súc 生sanh 。 於ư 犯phạm 戒giới 人nhân 。 於ư 具cụ 戒giới 人nhân 。 於ư 厭yếm 欲dục 人nhân 。 於ư 聲Thanh 聞Văn 人nhân 。 於ư 緣Duyên 覺Giác 。 於ư 正chánh 遍biến 知tri 。 歸quy 依y 勝thắng 處xứ 。 成thành 勝thắng 無vô 量lượng 可khả 知tri 。 問vấn 於ư 慈từ 悲bi 喜hỷ 。 何hà 故cố 三tam 禪thiền 起khởi 。 非phi 第đệ 四tứ 禪thiền 。 答đáp 眾chúng 生sanh 憂ưu 惱não 所sở 起khởi 。 瞋sân 恚khuể 害hại 不bất 樂lạc 。 彼bỉ 憂ưu 惱não 以dĩ 對đối 治trị 。 與dữ 喜hỷ 俱câu 生sanh 心tâm 。 修tu 行hành 慈từ 悲bi 喜hỷ 。 是thị 故cố 三tam 禪thiền 生sanh 非phi 第đệ 四tứ 禪thiền 。
復phục 次thứ 捨xả 地địa 是thị 第đệ 四tứ 禪thiền 。 以dĩ 二nhị 捨xả 成thành 就tựu 故cố 。 所sở 謂vị 受thọ 捨xả 法pháp 中trung 捨xả 。 於ư 捨xả 地địa 住trụ 。 於ư 眾chúng 生sanh 取thủ 饒nhiêu 益ích 成thành 捨xả 。 由do 地địa 故cố 三tam 無vô 量lượng 三tam 禪thiền 生sanh 非phi 第đệ 四tứ 禪thiền 。 復phục 說thuyết 於ư 四tứ 無vô 量lượng 四tứ 禪thiền 生sanh 。 如như 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 於ư 四tứ 無vô 量lượng 。 汝nhữ 比Bỉ 丘Khâu 當đương 修tu 。 此thử 定định 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 。 汝nhữ 當đương 修tu 有hữu 覺giác 無vô 觀quán 。 汝nhữ 當đương 修tu 無vô 覺giác 無vô 觀quán 。 汝nhữ 當đương 修tu 與dữ 喜hỷ 俱câu 生sanh 。 汝nhữ 當đương 修tu 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 生sanh 。 汝nhữ 當đương 修tu 與dữ 捨xả 俱câu 生sanh 。 問vấn 此thử 四tứ 無vô 量lượng 何hà 故cố 說thuyết 四tứ 。 非phi 三tam 非phi 五ngũ 。 答đáp 若nhược 然nhiên 一nhất 切thiết 所sở 疑nghi 。
復phục 次thứ 為vi 瞋sân 恚khuể 害hại 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 瞋sân 愛ái 對đối 治trị 故cố 成thành 四tứ 無vô 量lượng 。 復phục 說thuyết 此thử 四tứ 唯duy 慈từ 。 由do 人nhân 多đa 起khởi 瞋sân 恚khuể 害hại 惱não 。 為vi 除trừ 故cố 以dĩ 四tứ 門môn 成thành 勝thắng 。 捨xả 者giả 慈từ 悲bi 喜hỷ 清thanh 淨tịnh 。 瞋sân 愛ái 對đối 治trị 故cố 。 四tứ 無vô 量lượng 一nhất 性tánh 。 種chủng 種chủng 相tương/tướng 可khả 知tri 。 如như 是thị 過quá 患hoạn 對đối 治trị 故cố 。 眾chúng 生sanh 事sự 故cố 。 饒nhiêu 益ích 意ý 故cố 。 成thành 一nhất 相tương/tướng 。 復phục 說thuyết 。 法pháp 勝thắng 故cố 。 取thủ 事sự 勝thắng 故cố 。 取thủ 饒nhiêu 益ích 勝thắng 故cố 。 成thành 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 於ư 黃hoàng 衣y 脩tu 多đa 羅la 中trung 。 於ư 清thanh 淨tịnh 處xứ 。 慈từ 為vi 第đệ 一nhất 。 於ư 虛hư 空không 處xứ 悲bi 為vi 第đệ 一nhất 。 於ư 識thức 處xứ 喜hỷ 為vi 第đệ 一nhất 。 於ư 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 捨xả 為vi 第đệ 一nhất 。 問vấn 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 答đáp 由do 依y 彼bỉ 近cận 故cố 。 其kỳ 義nghĩa 可khả 知tri 。 問vấn 何hà 故cố 。 答đáp 修tu 慈từ 心tâm 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 隨tùy 從tùng 其kỳ 意ý 。 以dĩ 常thường 隨tùy 從tùng 。 於ư 青thanh 黃hoàng 一nhất 切thiết 入nhập 。 現hiện 令linh 作tác 意ý 。 以dĩ 小tiểu 方phương 便tiện 令linh 心tâm 得đắc 安an 。 是thị 眾chúng 生sanh 種chủng 類loại 事sự 。 或hoặc 色sắc 界giới 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 切thiết 入nhập 放phóng 意ý 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 是thị 時thời 色sắc 界giới 。 得đắc 第đệ 四tứ 禪thiền 。 是thị 故cố 說thuyết 慈từ 於ư 。 清thanh 淨tịnh 第đệ 一nhất 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 依y 色sắc 界giới 第đệ 四tứ 禪thiền 慈từ 。 是thị 時thời 得đắc 越việt 彼bỉ 。 問vấn 此thử 淺thiển 云vân 何hà 。 答đáp 以dĩ 修tu 慈từ 故cố 。 心tâm 知tri 色sắc 界giới 過quá 患hoạn 。 何hà 故cố 見kiến 眾chúng 生sanh 苦khổ 。 彼bỉ 為vi 色sắc 因nhân 生sanh 慈từ 。 從tùng 此thử 以dĩ 心tâm 知tri 色sắc 界giới 過quá 患hoạn 。 於ư 色sắc 出xuất 離ly 現hiện 令linh 作tác 意ý 。 於ư 虛hư 空không 處xứ 以dĩ 小tiểu 方phương 便tiện 。 其kỳ 得đắc 心tâm 安an 。 以dĩ 得đắc 依y 故cố 。 是thị 故cố 說thuyết 悲bi 於ư 虛hư 空không 第đệ 一nhất 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 依y 喜hỷ 越việt 虛hư 空không 處xứ 。 問vấn 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 答đáp 已dĩ 修tu 喜hỷ 故cố 。 心tâm 無vô 所sở 著trước 。 常thường 取thủ 無vô 邊biên 識thức 事sự 。 何hà 故cố 此thử 喜hỷ 於ư 無vô 所sở 著trước 。 無Vô 邊Biên 識Thức 處Xứ 。 安an 眾chúng 生sanh 事sự 。 從tùng 此thử 心tâm 無vô 所sở 著trước 。 常thường 取thủ 無vô 邊biên 識thức 事sự 。 離ly 色sắc 著trước 於ư 虛hư 空không 。 無vô 邊biên 識thức 現hiện 令linh 起khởi 作tác 意ý 。 以dĩ 小tiểu 方phương 便tiện 其kỳ 心tâm 得đắc 安an 。 種chủng 類loại 事sự 故cố 。 是thị 故cố 說thuyết 識thức 處xứ 為vi 喜hỷ 第đệ 一nhất 。 問vấn 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 依y 捨xả 越việt 識thức 處xứ 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。 答đáp 已dĩ 修tu 捨xả 故cố 。 心tâm 成thành 離ly 著trước 。 何hà 故cố 不bất 以dĩ 修tu 捨xả 得đắc 著trước 。 此thử 眾chúng 生sanh 得đắc 樂lạc 得đắc 苦khổ 。 或hoặc 由do 喜hỷ 或hoặc 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 。 從tùng 彼bỉ 以dĩ 心tâm 離ly 著trước 。 離ly 無vô 所sở 著trước 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 現hiện 令linh 心tâm 喜hỷ 。 以dĩ 小tiểu 方phương 便tiện 其kỳ 心tâm 成thành 安an 。 不bất 著trước 種chủng 種chủng 事sự 。 何hà 故cố 於ư 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 而nhi 不bất 得đắc 著trước 或hoặc 識thức 或hoặc 無vô 邊biên 。 是thị 故cố 說thuyết 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 捨xả 為vi 第đệ 一nhất (# 散tán 句cú 已dĩ 竟cánh )# 。
問vấn 云vân 何hà 觀quán 四tứ 大đại 。 何hà 修tu 何hà 相tương/tướng 何hà 味vị 何hà 起khởi 何hà 功công 德đức 。 云vân 何hà 修tu 。 答đáp 擇trạch 智trí 自tự 相tương/tướng 內nội 四tứ 大đại 。 此thử 謂vị 觀quán 四tứ 大đại 。 彼bỉ 心tâm 住trụ 不bất 亂loạn 。 此thử 謂vị 修tu 。 隨tùy 觀quán 四tứ 大đại 為vi 相tương/tướng 。 通thông 達đạt 空không 為vi 味vị 。 除trừ 眾chúng 生sanh 想tưởng 為vi 起khởi 。 何hà 功công 德đức 者giả 。 成thành 得đắc 八bát 功công 德đức 。 若nhược 修tu 行hành 觀quán 四tứ 大đại 。 成thành 能năng 堪kham 恐khủng 怖bố 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 樂lạc 。 於ư 可khả 愛ái 非phi 可khả 愛ái 成thành 平bình 等đẳng 心tâm 。 除trừ 男nam 女nữ 意ý 思tư 。 成thành 大đại 智trí 慧tuệ 。 向hướng 善thiện 趣thú 向hướng 醍đề 醐hồ 。 其kỳ 所sở 有hữu 明minh 分phần/phân 法pháp 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 成thành 滿mãn 修tu 行hành 。 云vân 何hà 修tu 彼bỉ 者giả 。 初sơ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 以dĩ 二nhị 行hành 取thủ 諸chư 大đại 。 以dĩ 略lược 以dĩ 廣quảng 。 問vấn 云vân 何hà 以dĩ 略lược 取thủ 諸chư 大đại 。 答đáp 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 入nhập 寂tịch 寂tịch 坐tọa 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 心tâm 不bất 亂loạn 心tâm 。 此thử 身thân 以dĩ 四tứ 大đại 可khả 稱xưng 。 於ư 此thử 身thân 一nhất 切thiết 見kiến 界giới 。 濕thấp 性tánh 是thị 水thủy 界giới 。 熱nhiệt 性tánh 是thị 火hỏa 界giới 。 持trì 性tánh 是thị 地địa 界giới 。 動động 性tánh 是thị 風phong 界giới 。 如như 是thị 此thử 身thân 唯duy 有hữu 界giới 。 無vô 眾chúng 生sanh 無vô 命mạng 。 如như 是thị 以dĩ 略lược 取thủ 諸chư 界giới 。
復phục 有hữu 說thuyết 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 以dĩ 略lược 取thủ 諸chư 界giới 。 以dĩ 身thân 依y 膜mô 分phân 別biệt 。 或hoặc 以dĩ 色sắc 。 或hoặc 以dĩ 形hình 。 或hoặc 以dĩ 處xứ 或hoặc 以dĩ 分phân 別biệt 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 已dĩ 略lược 取thủ 諸chư 界giới 。 依y 膜mô 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 身thân 性tánh 。 或hoặc 以dĩ 色sắc 。 或hoặc 以dĩ 形hình 。 或hoặc 以dĩ 處xứ 。 或hoặc 以dĩ 分phân 別biệt 。 依y 肉nhục 分phân 別biệt 此thử 身thân 。 或hoặc 以dĩ 色sắc 。 或hoặc 以dĩ 形hình 。 或hoặc 以dĩ 處xứ 。 或hoặc 以dĩ 分phân 別biệt 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 依y 肉nhục 已dĩ 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 身thân 。 或hoặc 以dĩ 色sắc 。 或hoặc 以dĩ 形hình 。 或hoặc 以dĩ 處xứ 。 或hoặc 以dĩ 分phân 別biệt 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 依y 脈mạch 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 身thân 。 或hoặc 以dĩ 色sắc 。 或hoặc 以dĩ 形hình 。 或hoặc 以dĩ 處xứ 。 或hoặc 以dĩ 分phân 別biệt 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 依y 脈mạch 已dĩ 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 身thân 。 或hoặc 以dĩ 色sắc 。 或hoặc 以dĩ 形hình 。 或hoặc 以dĩ 處xứ 。 或hoặc 以dĩ 分phân 別biệt 。 從tùng 此thử 復phục 依y 骨cốt 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 身thân 。 或hoặc 以dĩ 色sắc 。 或hoặc 以dĩ 形hình 。 或hoặc 以dĩ 處xứ 。 或hoặc 以dĩ 分phân 別biệt 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 於ư 此thử 四tứ 行hành 。 以dĩ 此thử 四tứ 行hành 伏phục 心tâm 。 令linh 伏phục 作tác 軟nhuyễn 心tâm 。 令linh 心tâm 受thọ 持trì 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 於ư 此thử 四tứ 行hành 。 以dĩ 四tứ 行hành 伏phục 心tâm 。 已dĩ 作tác 軟nhuyễn 已dĩ 令linh 受thọ 持trì 。 於ư 此thử 四tứ 行hành 有hữu 堅kiên 性tánh 是thị 地địa 界giới 知tri 之chi 。 有hữu 濕thấp 性tánh 是thị 水thủy 界giới 知tri 之chi 。 有hữu 熱nhiệt 性tánh 是thị 火hỏa 界giới 知tri 之chi 。 有hữu 動động 性tánh 是thị 風phong 界giới 知tri 之chi 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 於ư 此thử 四tứ 行hành 。 唯duy 有hữu 界giới 無vô 。 眾chúng 生sanh 無vô 命mạng 。 以dĩ 比tỉ 餘dư 行hành 成thành 住trụ 。 如như 是thị 以dĩ 略lược 取thủ 諸chư 界giới 。 云vân 何hà 以dĩ 廣quảng 取thủ 諸chư 界giới 。 以dĩ 二nhị 十thập 行hành 廣quảng 取thủ 地địa 界giới 。 於ư 此thử 身thân 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。 皮bì 肉nhục 筋cân 脈mạch 骨cốt 髓tủy 。 腎thận 心tâm 肝can 胇# 脾tì 胃vị 大đại 腸tràng 小tiểu 腸tràng 胞bào 屎thỉ 腦não 。 以dĩ 十thập 二nhị 行hành 廣quảng 取thủ 水thủy 界giới 。 此thử 身thân 有hữu 於ư 膽đảm 唾thóa 膿nùng 血huyết 汗hãn 脂chi 淚lệ 肪phương 水thủy 唾thóa 涕thế 涎tiên 尿niệu 以dĩ 四tứ 行hành 廣quảng 取thủ 火hỏa 界giới 。 以dĩ 是thị 熱nhiệt 以dĩ 是thị 暖noãn 。 以dĩ 是thị 溫ôn 以dĩ 是thị 平bình 等đẳng 消tiêu 飲ẩm 食thực 噉đạm 嘗thường 。 此thử 謂vị 火hỏa 界giới 。 以dĩ 六lục 行hành 廣quảng 取thủ 風phong 界giới 。 向hướng 上thượng 風phong 。 向hướng 下hạ 風phong 。 依y 腹phúc 風phong 。 依y 背bối/bội 風phong 。 依y 身thân 分phần/phân 風phong 。 出xuất 入nhập 息tức 風phong 。 如như 是thị 以dĩ 四tứ 十thập 二nhị 行hành 見kiến 此thử 身thân 。 唯duy 有hữu 界giới 無vô 。 眾chúng 生sanh 無vô 命mạng 。 如như 是thị 已dĩ 廣quảng 取thủ 諸chư 界giới 。
復phục 次thứ 先tiên 師sư 說thuyết 。 以dĩ 十thập 行hành 當đương 觀quán 四tứ 大đại 。 所sở 謂vị 以dĩ 語ngữ 言ngôn 義nghĩa 。 以dĩ 事sự 。 以dĩ 聚tụ 。 以dĩ 散tán 。 以dĩ 無vô 所sở 著trước 。 以dĩ 緣duyên 。 以dĩ 相tương/tướng 。 以dĩ 種chủng 類loại 非phi 種chủng 類loại 。 以dĩ 一nhất 義nghĩa 種chủng 種chủng 義nghĩa 。 以dĩ 界giới 釋thích 第đệ 一nhất 。 以dĩ 言ngôn 語ngữ 義nghĩa 章chương 。 問vấn 云vân 何hà 以dĩ 語ngữ 言ngôn 分phân 別biệt 諸chư 界giới 。 答đáp 二nhị 界giới 語ngữ 言ngôn 同đồng 。 所sở 謂vị 同đồng 言ngôn 勝thắng 言ngôn 。 於ư 是thị 四tứ 大đại 此thử 同đồng 言ngôn 。 地địa 界giới 水thủy 界giới 。 火hỏa 界giới 風phong 界giới 。 此thử 謂vị 勝thắng 言ngôn 。 問vấn 此thử 四tứ 大đại 何hà 義nghĩa 。 答đáp 大đại 生sanh 名danh 大đại 。 有hữu 大đại 非phi 實thật 義nghĩa 。 令linh 現hiện 實thật 義nghĩa 。 是thị 故cố 名danh 大đại 。 大đại 者giả 鬼quỷ 等đẳng 形hình 名danh 大đại 。 云vân 何hà 大đại 生sanh 名danh 大đại 。 諸chư 界giới 大đại 生sanh 。 如như 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 偈kệ 。
略lược 說thuyết 地địa 相tương/tướng 。 有hữu 二nhị 十thập 萬vạn 。 四tứ 那na 由do 他tha 。
水thủy 四tứ 十thập 萬vạn 。 八bát 那na 由do 他tha 。 風phong 住trụ 虛hư 空không 。
乃nãi 九cửu 十thập 萬vạn 。 六lục 那na 由do 他tha 。 世thế 界giới 所sở 住trụ 。
亦diệc 以dĩ 火hỏa 成thành 。 世thế 界giới 之chi 中trung 。 有hữu 諸chư 光quang 焰diễm 。
上thượng 至chí 梵Phạm 世Thế 。 乃nãi 極cực 七thất 日nhật 。 如như 是thị 大đại 生sanh 。
是thị 故cố 名danh 大đại 。
問vấn 云vân 何hà 大đại 非phi 實thật 義nghĩa 令linh 現hiện 實thật 義nghĩa 。 答đáp 名danh 大đại 界giới 者giả 。 非phi 男nam 非phi 女nữ 。 以dĩ 男nam 女nữ 色sắc 可khả 見kiến 。 界giới 者giả 非phi 長trưởng 非phi 短đoản 。 以dĩ 長trường 短đoản 色sắc 可khả 見kiến 。 界giới 者giả 非phi 樹thụ 非phi 山sơn 。 以dĩ 樹thụ 山sơn 色sắc 可khả 見kiến 。 如như 是thị 大đại 非phi 實thật 義nghĩa 令linh 現hiện 為vi 實thật 義nghĩa 名danh 大đại 。 云vân 何hà 諸chư 鬼quỷ 等đẳng 異dị 形hình 。 如như 鬼quỷ 入nhập 人nhân 身thân 成thành 其kỳ 身thân 。 以dĩ 鬼quỷ 形hình 成thành 起khởi 四tứ 行hành 。 或hoặc 身thân 強cường/cưỡng 或hoặc 尿niệu 熱nhiệt 或hoặc 輕khinh 動động 。 如như 是thị 於ư 身thân 以dĩ 火hỏa 界giới 和hòa 合hợp 成thành 起khởi 四tứ 行hành 。 以dĩ 地địa 界giới 和hòa 合hợp 成thành 堅kiên 。 以dĩ 水thủy 界giới 和hòa 合hợp 成thành 流lưu 。 以dĩ 火hỏa 界giới 和hòa 合hợp 成thành 熱nhiệt 。 以dĩ 風phong 界giới 和hòa 合hợp 成thành 輕khinh 動động 。 如như 是thị 鬼quỷ 形hình 等đẳng 名danh 大đại 。 大đại 者giả 是thị 語ngữ 言ngôn 義nghĩa 問vấn 地địa 界giới 水thủy 界giới 。 火hỏa 界giới 風phong 界giới 者giả 何hà 義nghĩa 。 答đáp 廣quảng 大đại 名danh 地địa 義nghĩa 。 可khả 飲ẩm 守thủ 護hộ 是thị 水thủy 義nghĩa 。 令linh 光quang 明minh 是thị 火hỏa 義nghĩa 。 去khứ 來lai 是thị 風phong 義nghĩa 。 界giới 者giả 何hà 義nghĩa 。 持trì 自tự 相tương/tướng 為vi 義nghĩa 。
復phục 次thứ 地địa 自tự 性tánh 是thị 地địa 界giới 。 水thủy 自tự 性tánh 是thị 水thủy 界giới 。 火hỏa 自tự 性tánh 是thị 火hỏa 界giới 。 風phong 自tự 性tánh 是thị 風phong 界giới 。 云vân 何hà 地địa 自tự 性tánh 。 是thị 堅kiên 性tánh 強cường/cưỡng 性tánh 厚hậu 性tánh 不bất 動động 性tánh 安an 性tánh 持trì 性tánh 。 此thử 謂vị 地địa 性tánh 。 云vân 何hà 水thủy 性tánh 。 濕thấp 性tánh 澤trạch 性tánh 流lưu 性tánh 出xuất 性tánh 。 滿mãn 性tánh 增tăng 長trưởng 性tánh 喜hỷ 性tánh 結kết 著trước 性tánh 。 此thử 謂vị 水thủy 性tánh 。 云vân 何hà 火hỏa 性tánh 。 熱nhiệt 性tánh 暖noãn 性tánh 蒸chưng 性tánh 熟thục 性tánh 燒thiêu 性tánh 取thủ 性tánh 。 此thử 謂vị 火hỏa 性tánh 。 云vân 何hà 風phong 性tánh 。 持trì 性tánh 冷lãnh 性tánh 去khứ 來lai 性tánh 輕khinh 動động 性tánh 低đê 性tánh 取thủ 性tánh 。 此thử 謂vị 風phong 性tánh 。 此thử 界giới 義nghĩa 。 如như 是thị 以dĩ 語ngữ 言ngôn 義nghĩa 應ưng 觀quán 界giới 。 問vấn 云vân 何hà 以dĩ 事sự 觀quán 界giới 。 答đáp 地địa 界giới 持trì 為vi 事sự 。 水thủy 界giới 結kết 著trước 為vi 事sự 。 火hỏa 界giới 令linh 熟thục 為vi 事sự 。 風phong 界giới 遮già 為vi 事sự 。
復phục 次thứ 地địa 界giới 立lập 為vi 事sự 。 水thủy 界giới 下hạ 入nhập 為vi 事sự 。 火hỏa 界giới 令linh 上thượng 為vi 事sự 。 風phong 界giới 動động 轉chuyển 為vi 事sự 。
復phục 次thứ 二nhị 界giới 近cận 故cố 成thành 舉cử 初sơ 步bộ 。
復phục 次thứ 二nhị 界giới 近cận 故cố 成thành 舉cử 後hậu 步bộ 。 二nhị 界giới 近cận 故cố 成thành 初sơ 坐tọa 臥ngọa 。
復phục 次thứ 二nhị 界giới 近cận 故cố 成thành 後hậu 行hành 立lập 。 二nhị 界giới 近cận 故cố 成thành 初sơ 懈giải 怠đãi 睡thụy 眠miên 。 二nhị 界giới 近cận 故cố 成thành 後hậu 。 精tinh 進tấn 勇dũng 猛mãnh 。 二nhị 界giới 近cận 故cố 成thành 初sơ 重trọng/trùng 。 二nhị 界giới 近cận 故cố 成thành 後hậu 輕khinh 。 如như 是thị 以dĩ 事sự 觀quán 四tứ 大đại 。 云vân 何hà 以dĩ 聚tụ 觀quán 四tứ 大đại 。 聚tụ 者giả 。 地địa 界giới 水thủy 界giới 。 火hỏa 界giới 風phong 界giới 。 依y 此thử 界giới 成thành 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 此thử 八bát 法pháp 或hoặc 多đa 共cộng 生sanh 住trụ 不bất 相tương 離ly 。 此thử 合hợp 和hòa 名danh 聚tụ 。 彼bỉ 復phục 成thành 四tứ 種chủng 。 地địa 聚tụ 水thủy 聚tụ 火hỏa 聚tụ 風phong 聚tụ 。 於ư 是thị 地địa 聚tụ 地địa 界giới 成thành 最tối 多đa 。 水thủy 界giới 火hỏa 界giới 。 風phong 界giới 次thứ 第đệ 成thành 最tối 少thiểu 。 於ư 水thủy 聚tụ 水thủy 界giới 成thành 最tối 多đa 。 地địa 界giới 風phong 界giới 火hỏa 界giới 成thành 最tối 少thiểu 。 於ư 火hỏa 聚tụ 火hỏa 界giới 成thành 最tối 多đa 。 地địa 界giới 風phong 界giới 水thủy 界giới 成thành 最tối 少thiểu 。 於ư 風phong 聚tụ 風phong 界giới 成thành 最tối 多đa 。 火hỏa 界giới 水thủy 界giới 地địa 界giới 次thứ 第đệ 成thành 最tối 少thiểu 。 如như 是thị 以dĩ 聚tụ 觀quán 諸chư 界giới 。 問vấn 云vân 何hà 以dĩ 散tán 觀quán 四tứ 大đại 。 答đáp 觀quán 於ư 地địa 界giới 從tùng 於ư 最tối 細tế 隣lân 空không 微vi 塵trần 生sanh 。 此thử 地địa 為vi 水thủy 所sở 和hòa 故cố 不bất 散tán 。 為vi 火hỏa 所sở 熟thục 成thành 不bất 臭xú 。 為vi 風phong 所sở 持trì 成thành 轉chuyển 。 如như 是thị 觀quán 。 復phục 先tiên 師sư 說thuyết 。 中trung 人nhân 身thân 地địa 界giới 碎toái 之chi 為vi 塵trần 。 成thành 一nhất 斛hộc 二nhị 升thăng 。 是thị 時thời 以dĩ 水thủy 和hòa 合hợp 。 成thành 六lục 升thăng 五ngũ 合hợp 。 以dĩ 火hỏa 令linh 熟thục 隨tùy 風phong 起khởi 迴hồi 轉chuyển 。 如như 是thị 以dĩ 散tán 觀quán 諸chư 界giới 。 問vấn 云vân 何hà 以dĩ 不bất 相tương 離ly 觀quán 四tứ 大đại 。 答đáp 地địa 界giới 水thủy 所sở 攝nhiếp 火hỏa 所sở 熟thục 風phong 所sở 持trì 。 如như 是thị 三tam 界giới 和hòa 合hợp 。 水thủy 界giới 者giả 住trụ 於ư 地địa 處xứ 。 火hỏa 所sở 熟thục 風phong 所sở 持trì 。 如như 是thị 三tam 界giới 所sở 攝nhiếp 。 火hỏa 界giới 者giả 住trụ 於ư 地địa 處xứ 。 水thủy 所sở 攝nhiếp 風phong 所sở 持trì 。 如như 是thị 三tam 界giới 所sở 熟thục 。 風phong 界giới 住trụ 於ư 地địa 處xứ 。 水thủy 所sở 攝nhiếp 火hỏa 所sở 熟thục 。 如như 是thị 三tam 界giới 所sở 持trì 。 於ư 地địa 住trụ 三tam 界giới 。 水thủy 所sở 攝nhiếp 三tam 界giới 不bất 散tán 。 火hỏa 所sở 熟thục 三tam 界giới 成thành 不bất 臭xú 。 風phong 所sở 持trì 三tam 界giới 得đắc 轉chuyển 直trực 住trụ 不bất 散tán 。 如như 是thị 此thử 四tứ 界giới 依y 展triển 轉chuyển 成thành 住trụ 不bất 散tán 。 如như 是thị 以dĩ 不bất 離ly 觀quán 諸chư 界giới 。 問vấn 云vân 何hà 以dĩ 緣duyên 觀quán 諸chư 界giới 。 答đáp 四tứ 因nhân 四tứ 緣duyên 為vi 起khởi 諸chư 界giới 。 云vân 何hà 四tứ 。 所sở 謂vị 業nghiệp 心tâm 時thời 食thực 。 云vân 何hà 業nghiệp 從tùng 業nghiệp 所sở 生sanh 。 四tứ 界giới 以dĩ 二nhị 緣duyên 成thành 緣duyên 。 以dĩ 生sanh 緣duyên 以dĩ 業nghiệp 緣duyên 。 餘dư 界giới 以dĩ 依y 緣duyên 成thành 緣duyên 。 心tâm 者giả 從tùng 心tâm 所sở 生sanh 。 四tứ 界giới 以dĩ 六lục 緣duyên 成thành 緣duyên 。 以dĩ 生sanh 緣duyên 。 以dĩ 共cộng 生sanh 緣duyên 。 以dĩ 依y 緣duyên 。 以dĩ 食thực 緣duyên 。 以dĩ 根căn 緣duyên 以dĩ 有hữu 緣duyên 成thành 其kỳ 緣duyên 。 餘dư 界giới 以dĩ 緣duyên 以dĩ 依y 緣duyên 以dĩ 有hữu 緣duyên 。 於ư 入nhập 胎thai 時thời 心tâm 。 諸chư 色sắc 以dĩ 七thất 緣duyên 成thành 緣duyên 。 共cộng 生sanh 緣duyên 展triển 轉chuyển 緣duyên 依y 緣duyên 食thực 緣duyên 根căn 緣duyên 報báo 緣duyên 有hữu 緣duyên 。 後hậu 生sanh 心tâm 為vi 初sơ 生sanh 。 身thân 以dĩ 三tam 緣duyên 成thành 緣duyên 。 所sở 謂vị 後hậu 生sanh 緣duyên 依y 緣duyên 有hữu 緣duyên 。 此thử 時thời 為vi 時thời 所sở 成thành 。 四tứ 大đại 以dĩ 二nhị 緣duyên 成thành 緣duyên 。 生sanh 緣duyên 有hữu 緣duyên 。 餘dư 界giới 以dĩ 二nhị 緣duyên 成thành 緣duyên 。 依y 緣duyên 有hữu 緣duyên 。 此thử 食thực 從tùng 為vi 食thực 所sở 成thành 。 四tứ 大đại 以dĩ 三tam 緣duyên 成thành 緣duyên 。 生sanh 緣duyên 食thực 緣duyên 有hữu 緣duyên 。 餘dư 界giới 以dĩ 二nhị 緣duyên 成thành 緣duyên 。 所sở 謂vị 依y 緣duyên 有hữu 緣duyên 。 於ư 是thị 從tùng 業nghiệp 生sanh 四tứ 界giới 共cộng 生sanh 界giới 。 展triển 轉chuyển 以dĩ 四tứ 緣duyên 成thành 緣duyên 。 所sở 謂vị 共cộng 生sanh 緣duyên 展triển 轉chuyển 緣duyên 。 依y 緣duyên 有hữu 緣duyên 。 餘dư 界giới 以dĩ 緣duyên 成thành 緣duyên 。 所sở 謂vị 依y 緣duyên 有hữu 緣duyên 。 如như 是thị 從tùng 心tâm 生sanh 。 從tùng 時thời 生sanh 。 從tùng 食thực 生sanh 可khả 知tri 。 地địa 界giới 者giả 為vi 餘dư 界giới 住trú 處xứ 緣duyên 成thành 緣duyên 。 水thủy 界giới 者giả 為vi 餘dư 界giới 作tác 結kết 著trước 緣duyên 成thành 緣duyên 。 火hỏa 界giới 者giả 為vi 餘dư 界giới 作tác 熟thục 緣duyên 成thành 緣duyên 。 風phong 界giới 者giả 為vi 餘dư 界giới 作tác 持trì 緣duyên 成thành 緣duyên 。 如như 是thị 以dĩ 緣duyên 觀quán 諸chư 界giới 。 問vấn 云vân 何hà 以dĩ 相tương/tướng 觀quán 諸chư 界giới 。 答đáp 堅kiên 相tương/tướng 地địa 界giới 。 濕thấp 相tương/tướng 水thủy 界giới 。 熱nhiệt 相tương/tướng 火hỏa 界giới 。 冷lãnh 相tương/tướng 風phong 界giới 。 如như 是thị 以dĩ 相tương/tướng 觀quán 諸chư 界giới 。 問vấn 云vân 何hà 以dĩ 類loại 非phi 類loại 觀quán 諸chư 界giới 。 答đáp 地địa 界giới 水thủy 界giới 一nhất 種chủng 類loại 。 以dĩ 重trọng/trùng 故cố 。 火hỏa 界giới 風phong 界giới 一nhất 種chủng 類loại 。 以dĩ 輕khinh 故cố 。 水thủy 界giới 火hỏa 界giới 非phi 類loại 。 水thủy 界giới 能năng 滅diệt 火hỏa 界giới 令linh 燥táo 。 是thị 故cố 非phi 類loại 。 地địa 界giới 風phong 界giới 展triển 轉chuyển 非phi 種chủng 類loại 。 地địa 界giới 障chướng 風phong 界giới 行hành 。 風phong 界giới 能năng 滅diệt 地địa 界giới 。 是thị 故cố 非phi 種chủng 類loại 。
復phục 次thứ 或hoặc 四tứ 界giới 展triển 轉chuyển 種chủng 類loại 。 以dĩ 展triển 轉chuyển 緣duyên 故cố 。 或hoặc 展triển 轉chuyển 非phi 種chủng 類loại 。 以dĩ 自tự 相tương/tướng 故cố 。 如như 是thị 以dĩ 種chủng 類loại 非phi 種chủng 類loại 觀quán 諸chư 界giới 。 問vấn 云vân 何hà 一nhất 性tánh 。 種chủng 種chủng 性tánh 觀quán 諸chư 界giới 。 答đáp 從tùng 業nghiệp 生sanh 四tứ 界giới 。 以dĩ 從tùng 業nghiệp 生sanh 。 所sở 謂vị 一nhất 性tánh 以dĩ 相tương/tướng 種chủng 種chủng 性tánh 。 如như 是thị 從tùng 心tâm 生sanh 。 從tùng 時thời 生sanh 。 從tùng 食thực 生sanh 。 可khả 知tri 四tứ 因nhân 緣duyên 地địa 界giới 。 以dĩ 相tương/tướng 一nhất 性tánh 以dĩ 因nhân 。 所sở 謂vị 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 如như 是thị 四tứ 因nhân 緣duyên 。 風phong 界giới 火hỏa 界giới 。 風phong 界giới 可khả 知tri 。 四tứ 界giới 以dĩ 界giới 一nhất 性tánh 。 以dĩ 大đại 一nhất 性tánh 。 以dĩ 法pháp 一nhất 性tánh 。 以dĩ 無vô 常thường 一nhất 性tánh 。 以dĩ 苦khổ 一nhất 性tánh 。 以dĩ 無vô 我ngã 一nhất 性tánh 。 以dĩ 相tương/tướng 種chủng 種chủng 性tánh 。 以dĩ 事sự 種chủng 種chủng 性tánh 。 以dĩ 業nghiệp 種chủng 種chủng 性tánh 。 以dĩ 心tâm 種chủng 種chủng 性tánh 。 成thành 種chủng 種chủng 性tánh 。 以dĩ 時thời 種chủng 種chủng 性tánh 。 成thành 種chủng 種chủng 性tánh 。 以dĩ 食thực 種chủng 種chủng 性tánh 。 成thành 種chủng 種chủng 性tánh 。 以dĩ 種chủng 種chủng 性tánh 。 成thành 種chủng 種chủng 性tánh 。 以dĩ 地địa 種chủng 種chủng 性tánh 。 成thành 種chủng 種chủng 性tánh 。 以dĩ 生sanh 種chủng 種chủng 性tánh 。 成thành 種chủng 種chủng 性tánh 。 以dĩ 趣thú 種chủng 種chủng 性tánh 。 成thành 種chủng 種chủng 性tánh 。 如như 是thị 。 以dĩ 一nhất 性tánh 種chủng 種chủng 性tánh 觀quán 諸chư 界giới 。 問vấn 云vân 何hà 以dĩ 觀quán 界giới 隷lệ 。 答đáp 如như 巧xảo 隷lệ 師sư 。 以dĩ 材tài 木mộc 作tác 人nhân 。 一nhất 切thiết 身thân 分phần 具cụ 足túc 。 隨tùy 逐trục 行hành 走tẩu 。 內nội 繩thằng 所sở 連liên 。 外ngoại 假giả 泥nê 飾sức 。 形hình 色sắc 如như 人nhân 。 寶bảo 衣y 莊trang 嚴nghiêm 。 或hoặc 男nam 或hoặc 女nữ 。 以dĩ 人nhân 牽khiên 繩thằng 。 或hoặc 行hành 或hoặc 舞vũ 或hoặc 倚ỷ 或hoặc 坐tọa 。 如như 是thị 此thử 界giới 隷lệ 名danh 身thân 。 以dĩ 初sơ 煩phiền 惱não 為vi 隷lệ 。 師sư 所sở 作tác 身thân 分phần 具cụ 足túc 為vi 筋cân 。 繩thằng 所sở 連liên 以dĩ 肉nhục 為vi 泥nê 。 以dĩ 皮bì 為vi 色sắc 。 虛hư 空không 為vi 孔khổng 。 寶bảo 衣y 莊trang 嚴nghiêm 名danh 為vi 男nam 女nữ 。 以dĩ 其kỳ 心tâm 事sự 為vi 風phong 界giới 所sở 牽khiên 。 或hoặc 行hành 或hoặc 住trụ 。 或hoặc 去khứ 或hoặc 來lai 或hoặc 申thân 或hoặc 縮súc 或hoặc 語ngữ 或hoặc 說thuyết 。 此thử 界giới 隷lệ 人nhân 。 與dữ 識thức 界giới 共cộng 生sanh 。 以dĩ 憂ưu 惱não 因nhân 緣duyên 。 成thành 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。 或hoặc 笑tiếu 或hoặc 戲hí 或hoặc 相tương/tướng 拍phách 肩kiên 等đẳng 。 食thực 者giả 支chi 持trì 界giới 隷lệ 。 命mạng 根căn 者giả 受thọ 持trì 界giới 隷lệ 。 以dĩ 命mạng 終chung 界giới 隷lệ 分phân 散tán 。 若nhược 有hữu 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 復phục 更cánh 起khởi 新tân 界giới 隷lệ 。 如như 是thị 生sanh 界giới 隷lệ 。 其kỳ 初sơ 不bất 可khả 知tri 。 其kỳ 後hậu 不bất 可khả 知tri 。 如như 是thị 以dĩ 界giới 隷lệ 觀quán 諸chư 界giới 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 如như 是thị 以dĩ 此thử 。 門môn 以dĩ 此thử 行hành 。 唯duy 觀quán 此thử 身thân 以dĩ 界giới 隷lệ 。 無vô 眾chúng 生sanh 無vô 壽thọ 命mạng 。 是thị 時thời 觀quán 以dĩ 界giới 事sự 。 以dĩ 生sanh 心tâm 數số 法pháp 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 已dĩ 觀quán 名danh 色sắc 。 從tùng 彼bỉ 觀quán 名danh 色sắc 。 是thị 苦khổ 是thị 貪tham 愛ái 是thị 苦khổ 集tập 。 觀quán 貪tham 愛ái 滅diệt 是thị 苦khổ 滅diệt 。 觀quán 八bát 正Chánh 道Đạo 。 是thị 苦khổ 滅diệt 具cụ 足túc 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 已dĩ 廣quảng 觀quán 四Tứ 諦Đế 。 是thị 時thời 見kiến 苦khổ 過quá 患hoạn 。 以dĩ 無vô 常thường 以dĩ 苦khổ 以dĩ 無vô 我ngã 。 常thường 思tư 惟duy 不bất 散tán 。 以dĩ 慧tuệ 見kiến 苦khổ 滅diệt 功công 德đức 。 以dĩ 寂tịch 寂tịch 以dĩ 妙diệu 離ly 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 如như 是thị 現hiện 見kiến 苦khổ 過quá 患hoạn 見kiến 滅diệt 功công 德đức 。 正chánh 安an 於ư 根căn 力lực 覺giác 分phần/phân 。 從tùng 行hành 相tương/tướng 心tâm 起khởi 。 證chứng 醍đề 醐hồ 界giới (# 觀quán 四tứ 大đại 已dĩ 竟cánh )# 。
問vấn 云vân 何hà 於ư 食thực 不bất 耐nại 想tưởng 。 何hà 修tu 何hà 相tương/tướng 何hà 味vị 何hà 處xứ 何hà 起khởi 何hà 功công 德đức 。 云vân 何hà 為vi 修tu 。 答đáp 以dĩ 所sở 噉đạm 嘗thường 飲ẩm 食thực 。 彼bỉ 作tác 意ý 悉tất 不bất 耐nại 彼bỉ 想tưởng 。 知tri 正chánh 知tri 。 此thử 謂vị 不bất 耐nại 食thực 想tưởng 。 彼bỉ 想tưởng 住trụ 不bất 亂loạn 。 此thử 謂vị 修tu 。 於ư 食thực 取thủ 過quá 患hoạn 為vi 相tương/tướng 。 厭yếm 為vi 味vị 。 伏phục 氣khí 味vị 愛ái 為vi 起khởi 。 何hà 功công 德đức 者giả 。 成thành 得đắc 八bát 功công 德đức 。 若nhược 修tu 不bất 耐nại 食thực 想tưởng 。 知tri 揣đoàn 食thực 想tưởng 。 知tri 五ngũ 欲dục 具cụ 足túc 。 知tri 色sắc 陰ấm 。 知tri 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 在tại 身thân 念niệm 成thành 修tu 滿mãn 。 從tùng 氣khí 味vị 愛ái 縮súc 離ly 彼bỉ 心tâm 。 向hướng 善thiện 趣thú 向hướng 醍đề 醐hồ 。 云vân 何hà 修tu 彼bỉ 者giả 。 初sơ 坐tọa 禪thiền 人nhân 入nhập 寂tịch 寂tịch 坐tọa 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 心tâm 不bất 亂loạn 心tâm 。 以dĩ 所sở 噉đạm 嘗thường 飲ẩm 食thực 作tác 不bất 耐nại 意ý 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 百bách 味vị 經kinh 營doanh 。 清thanh 淨tịnh 人nhân 所sở 貴quý 重trọng 。 色sắc 香hương 具cụ 足túc 。 所sở 堪kham 大đại 貴quý 。 如như 此thử 飲ẩm 食thực 入nhập 身thân 。 變biến 成thành 不bất 淨tịnh 。 成thành 不bất 耐nại 成thành 臭xú 腐hủ 。 成thành 可khả 憎tăng 惡ác 。 以dĩ 五ngũ 行hành 修tu 行hành 不bất 耐nại 食thực 想tưởng 。 所sở 謂vị 以dĩ 經kinh 營doanh 以dĩ 散tán 用dụng 以dĩ 處xứ 以dĩ 流lưu 以dĩ 聚tụ 。 問vấn 云vân 何hà 以dĩ 經kinh 營doanh 修tu 行hành 不bất 耐nại 食thực 想tưởng 。 此thử 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 。 為vi 經kinh 營doanh 飲ẩm 食thực 困khốn 。 行hành 種chủng 種chủng 惡ác 法pháp 。 或hoặc 殺sát 害hại 或hoặc 偷thâu 盜đạo 。 亦diệc 見kiến 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 受thọ 種chủng 種chủng 苦khổ 。 知tri 彼bỉ 所sở 殺sát 害hại 所sở 縛phược 。 亦diệc 見kiến 眾chúng 生sanh 。 造tạo 種chủng 種chủng 惡ác 事sự 。 或hoặc 乞khất 索sách 或hoặc 欺khi 誑cuống 。 詐trá 現hiện 精tinh 進tấn 。 見kiến 食thực 如như 是thị 令linh 起khởi 厭yếm 患hoạn 。 以dĩ 不bất 清thanh 淨tịnh 屎thỉ 尿niệu 流lưu 溢dật 。 飲ẩm 食thực 為vi 因nhân 。 彼bỉ 作tác 惡ác 業nghiệp 如như 是thị 。 復phục 見kiến 出xuất 家gia 人nhân 。 住trụ 清thanh 淨tịnh 山sơn 林lâm 。 種chủng 種chủng 花hoa 香hương 。 禽cầm 獸thú 吟ngâm 嘯khiếu 善thiện 人nhân 所sở 造tạo 。 或hoặc 於ư 田điền 野dã 。 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 足túc 。 樹thụ 影ảnh 林lâm 水thủy 取thủ 他tha 人nhân 意ý 。 平bình 舒thư 淨tịnh 妙diệu 無vô 諸chư 高cao 下hạ 。 人nhân 見kiến 驚kinh 訝nhạ 無vô 諸chư 喧huyên 雜tạp 。 是thị 出xuất 家gia 人nhân 。 修tu 菩Bồ 提Đề 處xứ 。 等đẳng 梵Phạm 天Thiên 居cư 。 如như 是thị 住trụ 處xứ 。 心tâm 無vô 貪tham 著trước 。 常thường 行hành 禪thiền 誦tụng 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 善thiện 事sự 。 或hoặc 於ư 寒hàn 熱nhiệt 風phong 塵trần 。 泥nê 雨vũ 諸chư 山sơn 嶮hiểm 處xứ 。 為vi 經kinh 營doanh 食thực 因nhân 於ư 捉tróc 鉢bát 入nhập 家gia 乞khất 食thực 。 彼bỉ 見kiến 如như 是thị 心tâm 起khởi 厭yếm 患hoạn 。 飲ẩm 食thực 不bất 淨tịnh 。 屎thỉ 尿niệu 流lưu 出xuất 。 此thử 經Kinh 營doanh 食thực 。 是thị 彼bỉ 因nhân 故cố 。 如như 是thị 當đương 捨xả 求cầu 第đệ 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 。
復phục 次thứ 見kiến 出xuất 家gia 人nhân 修tu 行hành 為vi 乞khất 食thực 。 或hoặc 於ư 馬mã 象tượng 惡ác 獸thú 中trung 。 或hoặc 狗cẩu 野dã 猪trư 處xứ 。 或hoặc 惡ác 人nhân 所sở 。 或hoặc 不bất 淨tịnh 處xứ 。 踐tiễn 踏đạp 泥nê 屎thỉ 。 於ư 他tha 家gia 門môn 。 少thiểu 時thời 默mặc 住trụ 。 以dĩ 衣y 護hộ 身thân 。 為vi 得đắc 揣đoàn 食thực 生sanh 疑nghi 。 或hoặc 見kiến 彼bỉ 食thực 。 猶do 如như 狗cẩu 食thực 。 於ư 食thực 起khởi 厭yếm 。 此thử 經Kinh 營doanh 食thực 。 最tối 可khả 憎tăng 惡ác 。 何hà 用dụng 經kinh 營doanh 。 但đãn 從tùng 他tha 乞khất 。 如như 是thị 以dĩ 經kinh 營doanh 。 修tu 行hành 食thực 不bất 耐nại 想tưởng 。 云vân 何hà 。 散tán 用dụng 修tu 食thực 不bất 耐nại 想tưởng 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 如như 是thị 所sở 得đắc 經kinh 營doanh 飲ẩm 食thực 。 於ư 彼bỉ 坐tọa 食thực 。 以dĩ 濕thấp 鮭# 相tương/tướng 雜tạp 和hòa 軟nhuyễn 。 以dĩ 手thủ 為vi 簸phả 。 以dĩ 口khẩu 為vi 臼cữu 。 以dĩ 脣thần 收thu 聚tụ 。 以dĩ 齒xỉ 為vi 杵xử 。 以dĩ 舌thiệt 翻phiên 轉chuyển 。 以dĩ 涎tiên 唾thóa 淡đạm 血huyết 。 共cộng 相tương 和hòa 合hợp 。 最tối 可khả 厭yếm 惡ác 。 如như 狗cẩu 嘔# 吐thổ 。 不bất 可khả 見kiến 故cố 。 如như 是thị 以dĩ 散tán 用dụng 修tu 行hành 不bất 耐nại 食thực 想tưởng 。 問vấn 云vân 何hà 以dĩ 處xứ 修tu 行hành 不bất 耐nại 食thực 想tưởng 。 答đáp 如như 是thị 此thử 食thực 所sở 吞thôn 入nhập 腹phúc 。 與dữ 不bất 淨tịnh 和hòa 合hợp 住trụ 。 生sanh 熟thục 藏tạng 以dĩ 百bách 虫trùng 種chủng 。 之chi 所sở 噉đạm 食thực 。 以dĩ 煖noãn 所sở 熟thục 成thành 第đệ 一nhất 厭yếm 。 如như 人nhân 嘔# 吐thổ 置trí 不bất 淨tịnh 器khí 。 如như 是thị 以dĩ 處xứ 修tu 行hành 不bất 耐nại 食thực 想tưởng 。 問vấn 云vân 何hà 以dĩ 流lưu 修tu 行hành 不bất 耐nại 食thực 想tưởng 。 答đáp 此thử 食thực 煖noãn 所sở 熟thục 。 與dữ 新tân 故cố 不bất 淨tịnh 和hòa 合hợp 。 如như 酒tửu 置trí 破phá 杯# 器khí 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 身thân 流lưu 。 隨tùy 流lưu 入nhập 於ư 脈mạch 腠thấu 面diện 目mục 。 九cửu 孔khổng 九cửu 萬vạn 九cửu 千thiên 毛mao 孔khổng 。 皆giai 悉tất 流lưu 滿mãn 。 此thử 食thực 如như 是thị 流lưu 成thành 五ngũ 分phần/phân 。 一nhất 分phần/phân 諸chư 虫trùng 所sở 噉đạm 。 一nhất 分phần/phân 火hỏa 所sở 銷tiêu 。 一nhất 分phần/phân 支chi 持trì 身thân 。 一nhất 分phần/phân 成thành 尿niệu 。 一nhất 分phần/phân 成thành 體thể 。 如như 是thị 修tu 行hành 。 不bất 耐nại 食thực 想tưởng 。 問vấn 云vân 何hà 以dĩ 聚tụ 修tu 行hành 不bất 耐nại 食thực 想tưởng 。 答đáp 此thử 流lưu 食thực 成thành 身thân 髮phát 毛mao 爪trảo 等đẳng 。 令linh 起khởi 百bách 一nhất 身thân 分phần/phân 。 若nhược 不bất 成thành 流lưu 。 令linh 起khởi 百bách 一nhất 病bệnh 惱não 。 如như 是thị 以dĩ 聚tụ 修tu 行hành 不bất 耐nại 食thực 想tưởng 。 彼bỉ 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 以dĩ 此thử 門môn 以dĩ 此thử 行hành 。 如như 是thị 修tu 行hành 。 不bất 耐nại 食thực 想tưởng 。 成thành 住trụ 厭yếm 食thực 。 以dĩ 厭yếm 自tự 在tại 心tâm 成thành 不bất 亂loạn 若nhược 心tâm 不bất 亂loạn 諸chư 蓋cái 滅diệt 禪thiền 分phần/phân 起khởi 。 外ngoại 行hành 禪thiền 成thành 住trụ (# 不bất 耐nại 食thực 想tưởng 已dĩ 竟cánh )# 。
無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 及cập 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 。 如như 初Sơ 地Địa 一nhất 切thiết 入nhập 門môn 所sở 說thuyết 。 於ư 是thị 說thuyết 偈kệ 。
坐tọa 禪thiền 人nhân 行hành 處xứ 。 所sở 說thuyết 唯duy 面diện 形hình 。
如như 人nhân 善thiện 示thị 導đạo 。 波ba 利lợi 弗phất 多đa 國quốc 。
略lược 說thuyết 得đắc 知tri 廣quảng 。 曉hiểu 了liễu 其kỳ 前tiền 後hậu 。
恆hằng 觀quán 如như 非phi 如như 。 於ư 此thử 已dĩ 廣quảng 說thuyết 。
如như 是thị 具cụ 足túc 相tương/tướng 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 功công 德đức 。
如như 法Pháp 當đương 分phân 別biệt 。 解giải 脫thoát 道Đạo 行hạnh 處xứ 。
(# 三tam 十thập 八bát 行hành 品phẩm 已dĩ 竟cánh )# 。
解Giải 脫Thoát 道Đạo 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát