GIẢ DẠNG THẦY TU

Người ta kể chuyện ngày xưa
Có người trông giống thầy tu vô cùng
Cột đầu, bện tóc, hở lưng
Mặc đồ rách rưới, sống vùng hoang vu
Tựa như một kẻ khổ tu
Sống nhờ vào tấm lòng từ của dân
Bên ngôi làng nhỏ ở gần,
Nhưng đây là kẻ bản thân lọc lừa
Bề trong gian xảo không từ
Bề ngoài giả dạng “thầy tu lành hiền
Chẳng ham chi đến bạc tiền
Thảnh thơi buông xả nơi miền nhân gian.”
*
Ông già điền chủ trong làng
Muốn gây công đức nên mang cúng dường
Thức ăn ngon của địa phương
Đồng thời dựng ở mé rừng gần đây
Một am cỏ cho ông thầy
Để thầy trú ngụ hàng ngày tu thân,
Nhìn thầy ông lão nghĩ thầm:
“Bề ngoài có vẻ người chân tu rồi
Chắc thành thật và tốt thôi
Không làm việc xấu. Đây người đáng tin.”
Lo xa trộm cướp nổi lên
Ông đem một số bạc tiền của ông
Đến am lén lút vùi chôn
Tiền vàng đủ một trăm đồng quý thay,
Chôn xong ngỏ ý nhờ thầy
Coi giùm sản nghiệp giấu đây của mình.
Thầy tu lên giọng nghĩa tình:
“Đừng nhiều thắc mắc mà thành đa nghi
Người như ta có ham chi
Đã từng buông xả hết đi chuyện đời
Chẳng ham chiếm đoạt của người
Bạc vàng cõi tục ta thời chẳng mong.”
Trở về điền chủ hài lòng
Nhủ thầm mình thật vô cùng khôn lanh
Khi tin tưởng bậc tu hành
Con người chân thật tốt lành biết bao.
Tiễn ông già khỏi rừng sâu
Thầy tu giả dạng khởi đầu máu tham
Nghĩ thầm: “Cả một kho tàng
Đủ cho ta sống vẻ vang trọn đời
Khỏi làm việc, sống thảnh thơi
Khỏi cần khất thực mọi người nữa đâu.”
Thế là chỉ ít ngày sau
Thầy tu gian xảo đào mau lấy vàng
Đem đi chôn lén bên đường
Rồi quay về sống bình thường trong am.
Vài ngày sau thầy ghé thăm
Tới nhà điền chủ uống ăn thân tình
Ăn xong khẽ ngỏ ý mình:
“Nhờ ông tôi sống an bình chốn đây
Một thời gian khá dài thay
Tôi nên chấm dứt việc này ngay thôi
Tu là xa cõi tục rồi
Không nên bám víu một nơi chốn nào
Dù ông có tốt biết bao
Tôi xin được phép rời mau khỏi làng
Tránh điều cấu uế vương mang
Ra đi tiếp bước trên đường tu thân.”
Thốt lời lưu giữ nhiều lần
Vẫn không níu được bước chân của người
Ông già điền chủ đành thôi
Tiễn người ra tới tận nơi đầu làng.
Sau khi rời một quãng đường
Thầy tu giả hiệu đã ngừng bước đi
Trong lòng tính toán nghĩ suy:
“Làm sao lừa dối lão kia bây giờ
Để cho lão khỏi nghi ngờ
Lão điền chủ nọ ngu ngơ vô cùng.”
Thế là hắn đến cánh đồng
Ngắt lên một ngọn cỏ bồng dưới đây
Cắm lên búi tóc mình ngay
Xong rồi hắn làm bộ quay vào làng,
Ông điền chủ thật ngỡ ngàng
Thấy thầy quay lại vội vàng hỏi ngay:

“Sao thầy trở lại chốn này?”
Thầy tu giả dạng ra tay bịp đời
Cúi đầu, đưa cỏ, thốt lời:
“Nhà ông có cỏ trên nơi mái nhà
Cỏ này dính lọn tóc ta
Nên ta trở lại để mà trả ông
Của người chẳng dám lấy không
Có luôn giữ giới mới mong tu hành.”
Ông già nghe tưởng thật tình
Thốt lời ca ngợi: “Tốt lành kể chi!
Xin thầy đừng nghĩ ngợi gì
Hãy nên vứt cỏ rồi đi khỏi làng
Những người vật chất không màng
Như ngài thanh tịnh xứng hàng chân tu
Không tham dù ngọn cỏ khô
Tôi đây may mắn có cơ cúng dường
Thầy tu giới đức ngát hương.”
Lão ông đảnh lễ vô cùng trang nghiêm
Thầy tu từ biệt đi liền
Thấy người tin tưởng, thầm yên bụng rồi.
*
Bấy giờ từ chốn xa vời
Có nhà buôn nọ qua nơi vùng này
Tính dừng chân nghỉ đêm nay
Bất ngờ nghe được chuyện thầy hiền lương
Nói cùng điền chủ cúng dường
Nhà buôn nghĩ: “Chuyện bất thường lạ sao!
Thật khôi hài biết là bao
Thầy kia chắc trộm vật nào quý hơn
Hơn ngọn cỏ, hơn cọng rơm
Cho nên đóng kịch giả luôn thật thà.”
Nhà buôn hỏi giọng điều tra:
“Thế ông điền chủ ở nhà trước đây
Có trao gì cho ông thầy
Để nhờ cất giữ hộ hay không nào?”
Thật tình ông lão thuật mau
Chuyện vàng chôn cất trước sau nhờ thầy.
Nhà buôn: “Ông hãy đi ngay
Để xem tài sản mất hay vẫn còn.”
Lão ông nghe nói hoảng hồn
Vội vàng bỏ chạy về luôn tức thì
Đào trong am chẳng thấy gì
Mới hay có kẻ lấy đi hết vàng
Ông già quay lại đầu làng
Báo nhà buôn rõ tìm phương giúp mình.
Nhà buôn: “Kẻ trộm gian tình
Chính là người giả tu hành chứ đâu
Chúng ta hãy đuổi theo mau
Bắt tên lừa đảo túm đầu gian phi.”
Họ cùng rượt đuổi kẻ kia
Bắt quân gian lại rất chi kịp thời,
Sau khi bị đánh tơi bời
Kẻ gian khai rõ ra nơi giấu vàng
Mọi người quay lại đầu làng
Bên đường đào lấy kho tàng kia lên.
Nhà buôn hiền trí dạy liền:
“Hỡi tên đội lốt lành hiền chân tu
Từ lâu giả dối lọc lừa
Dù cho ngọn cỏ làm như chẳng màng
Nhưng ham cả một kho vàng
Hãy ngưng mau tính xấu mang trong người
Quay về nẻo thiện ngay thôi
Tu nhân, tích đức cuộc đời ngay đi.”
*
NHẬN DIỆN TIỀN THÂN
Nhà buôn là tiền thân Đức Phật.
*
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(thi hóa, phỏng dịch theo bản văn xuôi
THE PHONY HOLY MAN
của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)