唯Duy 識Thức 三Tam 十Thập 論Luận 約Ước 意Ý

明Minh 明Minh 昱Dục 約Ước 意Ý

唯duy 識thức 三tam 十thập 論luận 約ước 意ý

世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 。 造tạo 。

唐Đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄Huyền 奘Tráng 譯dịch

西tây 蜀thục 沙Sa 門Môn 。 明minh 昱dục 。 約ước 意ý 。

護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 。 約ước 此thử 三tam 十thập 頌tụng 。 造tạo 成thành 唯duy 識thức 論luận 。 今kim 略lược 標tiêu 所sở 以dĩ 。 謂vị 此thử 三tam 十thập 頌tụng 中trung 。 初sơ 二nhị 十thập 四tứ 行hành 頌tụng 。 明minh 唯duy 識thức 相tương/tướng 。 次thứ 一nhất 行hành 頌tụng 。 明minh 唯duy 識thức 性tánh 。 後hậu 五ngũ 行hành 頌tụng 。 明minh 唯duy 識thức 行hành 位vị 。 就tựu 二nhị 十thập 四tứ 行hành 頌tụng 中trung 。 初sơ 一nhất 行hành 半bán 。 略lược 辯biện 唯duy 識thức 相tương/tướng 。 次thứ 二nhị 十thập 二nhị 行hành 半bán 。 廣quảng 辯biện 唯duy 識thức 相tương/tướng 。 謂vị 外ngoại 問vấn 言ngôn 。 若nhược 唯duy 有hữu 識thức 。 云vân 何hà 世thế 間gian 。 及cập 諸chư 聖thánh 教giáo 。 說thuyết 有hữu 我ngã 法pháp 。

護hộ 法Pháp 等đẳng 者giả 。 等đẳng 於ư 親thân 勝thắng 。 火hỏa 辯biện 。 法pháp 慧tuệ 。 安an 慧tuệ 。 難Nan 陀Đà 。 淨tịnh 月nguyệt 。 勝thắng 友hữu 。 陳trần 那na 。 智trí 月nguyệt 。 十thập 大đại 論luận 師sư 。 解giải 三tam 十thập 頌tụng 。 造tạo 成thành 唯duy 識thức 論luận 。 故cố 以dĩ 此thử 頌tụng 。 大đại 分phần/phân 三tam 科khoa 。 揭yết 示thị 綱cương 目mục 。 使sử 學học 者giả 知tri 其kỳ 要yếu 耳nhĩ 。 謂vị 外ngoại 下hạ 。 發phát 問vấn 以dĩ 興hưng 論luận 意ý 。 謂vị 若nhược 唯duy 有hữu 識thức 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 無vô 。 云vân 何hà 世thế 人nhân 。 及cập 聖thánh 教giáo 中trung 。 共cộng 說thuyết 有hữu 我ngã 。 及cập 有hữu 法pháp 耶da 。

舉cử 頌tụng 以dĩ 答đáp 。 頌tụng 曰viết 。

由do 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 。 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 轉chuyển 。 彼bỉ 依y 識thức 所sở 變biến 。

此thử 能năng 變biến 唯duy 三tam 。 謂vị 異dị 熟thục 思tư 量lượng 。 及cập 了liễu 別biệt 境cảnh 識thức 。

第đệ 一nhất 句cú 。 答đáp 上thượng 問vấn 意ý 。 以dĩ 明minh 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 。 彼bỉ 以dĩ 我ngã 法pháp 實thật 有hữu 為vi 問vấn 。 菩Bồ 薩Tát 答đáp 以dĩ 由do 假giả 說thuyết 三tam 字tự 破phá 之chi 。 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 。 說thuyết 有hữu 我ngã 法pháp 。 但đãn 由do 假giả 立lập 。 非phi 實thật 有hữu 性tánh 。 我ngã 謂vị 主chủ 宰tể 。 法pháp 謂vị 軌quỹ 持trì 。 主chủ 有hữu 自tự 在tại 力lực 。 宰tể 有hữu 割cát 斷đoạn 力lực 。 義nghĩa 同đồng 我ngã 故cố 。 總tổng 說thuyết 主chủ 宰tể 為vi 我ngã 。 軌quỹ 謂vị 軌quỹ 範phạm 。 可khả 生sanh 物vật 解giải 。 持trì 謂vị 任nhậm 持trì 。 不bất 捨xả 自tự 性tánh 。 義nghĩa 同đồng 法pháp 故cố 。 總tổng 說thuyết 軌quỹ 持trì 為vi 法pháp 。 第đệ 二nhị 句cú 。 謂vị 我ngã 法pháp 雖tuy 是thị 假giả 說thuyết 。 亦diệc 有hữu 相tướng 貌mạo 轉chuyển 變biến 。 故cố 云vân 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 轉chuyển 。 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 彼bỉ 二nhị 俱câu 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 轉chuyển 。 我ngã 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 謂vị 有hữu 情tình 命mạng 者giả 等đẳng 。 預dự 流lưu 一nhất 來lai 等đẳng 。 法pháp 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 謂vị 實thật 德đức 業nghiệp 等đẳng 。 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 。 轉chuyển 謂vị 隨tùy 緣duyên 施thi 設thiết 有hữu 異dị 。 言ngôn 我ngã 種chủng 種chủng 者giả 。 謂vị 宰tể 主chủ 之chi 義nghĩa 。 凡phàm 聖thánh 皆giai 具cụ 。 凡phàm 有hữu 知tri 者giả 曰viết 情tình 命mạng 。 通thông 指chỉ 六lục 凡phàm 。 初sơ 破phá 惑hoặc 者giả 。 名danh 預dự 流lưu 。 等đẳng 該cai 四tứ 聖thánh 。 法pháp 種chủng 種chủng 者giả 。 謂vị 軌quỹ 持trì 之chi 義nghĩa 。 內nội 外ngoại 皆giai 通thông 。 實thật 德đức 業nghiệp 者giả 。 是thị 勝thắng 論luận 計kế 之chi 六lục 句cú 。 蘊uẩn 處xứ 界giới 者giả 。 是thị 餘dư 乘thừa 執chấp 之chi 三tam 科khoa 。 言ngôn 隨tùy 緣duyên 施thi 設thiết 者giả 。 施thi 設thiết 即tức 假giả 立lập 義nghĩa 。 隨tùy 主chủ 宰tể 緣duyên 。 假giả 立lập 為vi 我ngã 。 隨tùy 執chấp 持trì 緣duyên 。 假giả 立lập 為vi 法pháp 。 第đệ 三tam 句cú 。 謂vị 彼bỉ 我ngã 法pháp 。 皆giai 依y 識thức 所sở 轉chuyển 變biến 。 論luận 中trung 問vấn 云vân 。 如như 是thị 諸chư 相tướng 。 若nhược 由do 假giả 說thuyết 。 依y 何hà 得đắc 成thành 。 論luận 復phục 答đáp 云vân 。 彼bỉ 相tương/tướng 皆giai 依y 識thức 所sở 轉chuyển 變biến 。 而nhi 假giả 施thi 設thiết 。 論luận 中trung 問vấn 答đáp 。 以dĩ 明minh 我ngã 法pháp 各các 有hữu 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 皆giai 依y 識thức 所sở 轉chuyển 變biến 。 而nhi 假giả 施thi 設thiết 種chủng 種chủng 之chi 名danh 。 意ý 破phá 彼bỉ 執chấp 實thật 有hữu 為vi 問vấn 也dã 。 第đệ 四tứ 句cú 。 謂vị 彼bỉ 依y 識thức 。 所sở 變biến 我ngã 法pháp 。 各các 有hữu 種chủng 種chủng 。 此thử 能năng 變biến 識thức 。 略lược 之chi 為vi 三tam 。 論luận 云vân 。 識thức 所sở 變biến 相tương/tướng 。 雖tuy 無vô 量lượng 種chủng 。 而nhi 能năng 變biến 識thức 。 類loại 別biệt 唯duy 三tam 。 謂vị 能năng 變biến 識thức 。 雖tuy 總tổng 八bát 識thức 。 及cập 諸chư 心tâm 所sở 。 格cách 其kỳ 品phẩm 類loại 。 唯duy 列liệt 三tam 種chủng 。 名danh 三tam 能năng 變biến 。 第đệ 五ngũ 第đệ 六lục 句cú 。 釋thích 三tam 種chủng 名danh 。 論luận 云vân 。 一nhất 謂vị 異dị 熟thục 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 。 多đa 異dị 熟thục 性tánh 故cố 。 二nhị 謂vị 思tư 量lượng 。 即tức 第đệ 七thất 識thức 。 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 故cố 。 三tam 謂vị 了liễu 別biệt 。 即tức 前tiền 六lục 識thức 。 了liễu 境cảnh 相tướng 麤thô 故cố 。 言ngôn 異dị 熟thục 者giả 。 具cụ 三tam 義nghĩa 故cố 。 一nhất 變biến 異dị 而nhi 熟thục 。 即tức 厭yếm 故cố 悅duyệt 新tân 。 改cải 轉chuyển 身thân 形hình 故cố 二nhị 異dị 時thời 而nhi 熟thục 。 前tiền 因nhân 後hậu 果quả 。 不bất 同đồng 時thời 故cố 。 三tam 異dị 類loại 而nhi 熟thục 。 彼bỉ 類loại 此thử 類loại 。 相tương/tướng 各các 異dị 故cố 。 言ngôn 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 者giả 。 恆hằng 謂vị 無vô 間gian 。 審thẩm 謂vị 執chấp 我ngã 。 思tư 量lượng 即tức 意ý 。 以dĩ 意ý 念niệm 念niệm 思tư 量lượng 我ngã 故cố 。 言ngôn 了liễu 境cảnh 者giả 。 謂vị 前tiền 六lục 識thức 。 緣duyên 五ngũ 塵trần 境cảnh 。 皆giai 住trụ 外ngoại 門môn 。 故cố 曰viết 相tương/tướng 麤thô 。 以dĩ 前tiền 二nhị 類loại 。 各các 屬thuộc 一nhất 識thức 。 今kim 第đệ 三tam 類loại 。 通thông 攝nhiếp 六lục 識thức 。 論luận 中trung 云vân 。 類loại 別biệt 唯duy 三tam 。

雖tuy 已dĩ 略lược 說thuyết 能năng 變biến 三tam 名danh 。 而nhi 未vị 廣quảng 辯biện 能năng 變biến 三tam 相tương/tướng 。 且thả 初sơ 能năng 變biến 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。

謂vị 能năng 變biến 識thức 。 名danh 雖tuy 已dĩ 列liệt 。 義nghĩa 相tương/tướng 未vị 分phần/phân 。 必tất 得đắc 次thứ 第đệ 廣quảng 明minh 。 方phương 了liễu 三tam 種chủng 義nghĩa 別biệt 。 故cố 有hữu 此thử 問vấn 。 且thả 初sơ 下hạ 。 問vấn 初sơ 能năng 變biến 相tương/tướng 。

初sơ 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 異dị 熟thục 一nhất 切thiết 種chủng 。 不bất 可khả 知tri 執chấp 受thọ 。

處xứ 了liễu 常thường 與dữ 觸xúc 。 作tác 意ý 受thọ 想tưởng 思tư 。 相tương 應ứng 唯duy 捨xả 受thọ 。

(# 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 觸xúc 等đẳng 亦diệc 如như 是thị )# 。 恆hằng 轉chuyển 如như 暴bạo 流lưu 。 阿A 羅La 漢Hán 位vị 捨xả 。

答đáp 上thượng 問vấn 意ý 。 以dĩ 明minh 初sơ 能năng 變biến 識thức 。 名danh 及cập 行hành 相tương/tướng 。 相tương 應ứng 心tâm 所sở 。 三tam 受thọ 四tứ 性tánh 。 已dĩ 轉chuyển 未vị 轉chuyển 。 相tương 及cập 義nghĩa 也dã 。 前tiền 二nhị 句cú 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 。 有hữu 三tam 種chủng 名danh 。 一nhất 名danh 阿a 賴lại 耶da 。 此thử 云vân 藏tạng 。 以dĩ 具cụ 三tam 藏tạng 為vi 自tự 相tương/tướng 故cố 。 論luận 云vân 。 初sơ 能năng 變biến 識thức 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 。 名danh 阿a 賴lại 耶da 。 此thử 識thức 具cụ 有hữu 能năng 藏tạng 。 所sở 藏tạng 。 執chấp 藏tạng 義nghĩa 故cố 。 此thử 與dữ 雜tạp 染nhiễm 。 互hỗ 為vi 緣duyên 故cố 。 有hữu 情tình 執chấp 為vi 自tự 內nội 我ngã 故cố 。 此thử 即tức 顯hiển 示thị 初sơ 能năng 變biến 識thức 。 所sở 有hữu 自tự 相tướng 。 攝nhiếp 持trì 因nhân 果quả 為vi 自tự 相tương/tướng 故cố 。 論luận 言ngôn 。 此thử 與dữ 雜tạp 染nhiễm 互hỗ 為vi 緣duyên 故cố 者giả 。 釋thích 能năng 所sở 藏tạng 也dã 。 持trì 種chủng 義nghĩa 邊biên 名danh 能năng 藏tạng 。 受thọ 熏huân 義nghĩa 邊biên 。 名danh 所sở 藏tạng 。 又hựu 言ngôn 有hữu 情tình 執chấp 為vi 自tự 內nội 我ngã 故cố 者giả 。 釋thích 執chấp 藏tạng 義nghĩa 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 。 念niệm 念niệm 執chấp 為vi 我ngã 故cố 。 二nhị 名danh 異dị 熟thục 。 以dĩ 能năng 招chiêu 業nghiệp 成thành 果quả 相tương/tướng 故cố 。 論luận 云vân 。 此thử 是thị 能năng 引dẫn 諸chư 界giới 趣thú 生sanh 。 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 說thuyết 名danh 異dị 熟thục 。 此thử 即tức 顯hiển 示thị 初sơ 能năng 變biến 識thức 。 所sở 有hữu 果quả 相tương/tướng 。 三tam 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 。 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 為vi 因nhân 相tương/tướng 故cố 。 論luận 云vân 。 此thử 能năng 執chấp 持trì 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 。 令linh 不bất 失thất 故cố 。 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 。 此thử 即tức 顯hiển 示thị 初sơ 能năng 變biến 識thức 。 所sở 有hữu 因nhân 相tương/tướng 。 頌tụng 言ngôn 不bất 可khả 知tri 執chấp 受thọ 處xứ 了liễu 者giả 。 謂vị 此thử 識thức 緣duyên 境cảnh 。 行hành 相tương/tướng 微vi 隱ẩn 。 於ư 執chấp 受thọ 及cập 處xứ 。 俱câu 難nan 了liễu 知tri 。 論luận 云vân 。 了liễu 謂vị 了liễu 別biệt 。 即tức 是thị 行hành 相tương/tướng 。 識thức 以dĩ 了liễu 別biệt 為vi 行hành 相tương/tướng 故cố 。 處xử 謂vị 處xứ 所sở 。 即tức 器khí 世thế 間gian 。 是thị 諸chư 有hữu 情tình 。 所sở 依y 處xứ 故cố 。 執chấp 受thọ 有hữu 二nhị 。 謂vị 諸chư 種chủng 子tử 。 及cập 有hữu 根căn 身thân 。 諸chư 種chủng 子tử 者giả 。 謂vị 諸chư 相tướng 名danh 分phân 別biệt 習tập 氣khí 。 有hữu 根căn 身thân 者giả 。 謂vị 諸chư 色sắc 根căn 。 及cập 根căn 依y 處xứ 。 此thử 二nhị 皆giai 是thị 識thức 所sở 執chấp 受thọ 。 攝nhiếp 為vi 自tự 體thể 。 同đồng 安an 危nguy 故cố 。 設thiết 有hữu 問vấn 曰viết 。 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 又hựu 五ngũ 識thức 種chủng 。 無vô 執chấp 受thọ 攝nhiếp 。 此thử 說thuyết 種chủng 子tử 根căn 身thân 。 俱câu 有hữu 執chấp 受thọ 。 二nhị 義nghĩa 何hà 通thông 。

答đáp 曰viết 。

種chủng 子tử 根căn 身thân 具cụ 執chấp 受thọ 者giả 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 緣duyên 於ư 執chấp 有hữu 攝nhiếp 持trì 二nhị 義nghĩa 。 攝nhiếp 為vi 自tự 體thể 。 持trì 令linh 不bất 失thất 。 第đệ 八bát 於ư 種chủng 子tử 。 唯duy 取thủ 持trì 義nghĩa 。 不bất 取thủ 攝nhiếp 義nghĩa 。 以dĩ 非phi 現hiện 行hành 。 非phi 自tự 體thể 故cố 。 受thọ 有hữu 領lãnh 覺giác 二nhị 義nghĩa 。 領lãnh 以dĩ 為vi 境cảnh 。 令linh 生sanh 覺giác 受thọ 。 第đệ 八bát 於ư 種chủng 子tử 。 唯duy 取thủ 領lãnh 義nghĩa 。 不bất 取thủ 覺giác 義nghĩa 。 以dĩ 非phi 現hiện 行hành 。 無vô 能năng 覺giác 故cố 。 是thị 故cố 彼bỉ 論luận 。 據cứ 無vô 攝nhiếp 覺giác 二nhị 義nghĩa 。 名danh 無vô 執chấp 受thọ 。 此thử 中trung 據cứ 有hữu 持trì 領lãnh 二nhị 義nghĩa 。 名danh 有hữu 執chấp 受thọ 。 原nguyên 不bất 相tương 違vi 。 又hựu 第đệ 八bát 識thức 。 望vọng 於ư 根căn 身thân 。 四tứ 義nghĩa 皆giai 具cụ 。 望vọng 於ư 種chủng 子tử 。 止chỉ 具cụ 持trì 領lãnh 二nhị 義nghĩa 。 望vọng 於ư 器khí 界giới 。 唯duy 有hữu 領lãnh 以dĩ 為vi 境cảnh 一nhất 義nghĩa 。 無vô 餘dư 三tam 義nghĩa 。 不bất 可khả 知tri 者giả 。 謂vị 此thử 行hành 相tương/tướng 。 極cực 微vi 細tế 故cố 。 難nan 可khả 了liễu 知tri 。 或hoặc 此thử 所sở 緣duyên 內nội 執chấp 受thọ 境cảnh 。 亦diệc 微vi 細tế 故cố 。 外ngoại 器khí 世thế 間gian 。 量lượng 難nan 測trắc 故cố 。 名danh 不bất 可khả 知tri 。 言ngôn 相tướng 名danh 分phân 別biệt 習tập 氣khí 者giả 。 相tương/tướng 即tức 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 。 名danh 即tức 能năng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 。 能năng 所sở 分phân 別biệt 。 熏huân 成thành 業nghiệp 種chủng 。 故cố 習tập 氣khí 名danh 。 即tức 種chủng 子tử 義nghĩa 。 言ngôn 諸chư 色sắc 根căn 。 及cập 根căn 依y 處xứ 者giả 。 根căn 是thị 勝thắng 義nghĩa 根căn 。 即tức 能năng 見kiến 聞văn 者giả 是thị 。 依y 處xứ 是thị 浮phù 塵trần 根căn 。 即tức 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 形hình 是thị 。 以dĩ 第đệ 八bát 識thức 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 唯duy 種chủng 子tử 根căn 身thân 器khí 界giới 三tam 法pháp 。 微vi 細tế 難nan 測trắc 。 名danh 不bất 可khả 知tri 。 頌tụng 言ngôn 常thường 與dữ 觸xúc 作tác 意ý 受thọ 想tưởng 思tư 相tương 應ứng 者giả 。 於ư 六lục 位vị 心tâm 所sở 中trung 。 唯duy 此thử 徧biến 行hành 位vị 。 故cố 論luận 云vân 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 乃nãi 至chí 未vị 轉chuyển 。 於ư 一nhất 切thiết 位vị 。 恆hằng 與dữ 此thử 五ngũ 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 以dĩ 是thị 徧biến 行hành 心tâm 所sở 攝nhiếp 故cố 。 謂vị 此thử 藏tạng 識thức 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 至chí 第đệ 八bát 地địa 名danh 未vị 轉chuyển 依y 。 前tiền 七thất 地địa 中trung 。 及cập 三tam 賢hiền 六lục 道đạo 。 名danh 一nhất 切thiết 位vị 。 於ư 諸chư 位vị 中trung 。 恆hằng 與dữ 此thử 五ngũ 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 以dĩ 五ngũ 心tâm 所sở 。 是thị 徧biến 行hành 義nghĩa 。 故cố 與dữ 藏tạng 識thức 。 徧biến 一nhất 切thiết 位vị 。 論luận 云vân 。 觸xúc 謂vị 三tam 和hòa 分phân 別biệt 變biến 異dị 。 令linh 心tâm 心tâm 所sở 觸xúc 境cảnh 為vi 性tánh 。 受thọ 想tưởng 思tư 等đẳng 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 觸xúc 心tâm 所sở 。 依y 根căn 境cảnh 識thức 三tam 法pháp 和hòa 合hợp 。 變biến 異dị 而nhi 生sanh 。 復phục 令linh 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 觸xúc 境cảnh 。 是thị 觸xúc 體thể 性tánh 。 受thọ 想tưởng 思tư 等đẳng 。 依y 觸xúc 所sở 生sanh 。 是thị 觸xúc 業nghiệp 用dụng 。 論luận 云vân 。 作tác 意ý 。 謂vị 能năng 警cảnh 心tâm 為vi 性tánh 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 。 引dẫn 心tâm 為vi 業nghiệp 。 謂vị 心tâm 未vị 起khởi 警cảnh 心tâm 令linh 起khởi 。 是thị 作tác 意ý 體thể 。 心tâm 既ký 起khởi 已dĩ 。 引dẫn 令linh 趣thú 境cảnh 。 是thị 彼bỉ 業nghiệp 用dụng 。 論luận 云vân 。 受thọ 謂vị 領lãnh 納nạp 順thuận 違vi 俱câu 非phi 境cảnh 相tướng 為vi 性tánh 。 起khởi 愛ái 為vi 業nghiệp 。 謂vị 領lãnh 順thuận 境cảnh 。 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 領lãnh 違vi 境cảnh 時thời 。 名danh 苦khổ 受thọ 。 領lãnh 俱câu 非phi 境cảnh 。 名danh 捨xả 受thọ 。 是thị 受thọ 體thể 性tánh 。 受thọ 為vi 欲dục 依y 。 欲dục 即tức 是thị 愛ái 。 故cố 說thuyết 起khởi 愛ái 。 為vi 受thọ 業nghiệp 用dụng 。 論luận 云vân 。 想tưởng 謂vị 於ư 境cảnh 取thủ 像tượng 為vi 性tánh 。 施thi 設thiết 種chủng 種chủng 。 名danh 言ngôn 為vi 業nghiệp 。 謂vị 由do 想tưởng 力lực 。 於ư 境cảnh 取thủ 像tượng 。 是thị 想tưởng 體thể 性tánh 。 安an 立lập 名danh 言ngôn 。 是thị 想tưởng 業nghiệp 用dụng 。 論luận 云vân 。 思tư 謂vị 令linh 心tâm 造tạo 作tác 為vi 性tánh 。 於ư 善thiện 品phẩm 等đẳng 役dịch 心tâm 為vi 業nghiệp 。 謂vị 造tạo 作tác 是thị 思tư 惟duy 籌trù 度độ 。 為vi 思tư 體thể 性tánh 。 役dịch 心tâm 心tâm 所sở 。 為vi 思tư 業nghiệp 用dụng 。 論luận 云vân 。 此thử 觸xúc 等đẳng 五ngũ 。 與dữ 異dị 熟thục 識thức 。 行hành 相tương/tướng 雖tuy 異dị 。 而nhi 時thời 依y 同đồng 。 所sở 緣duyên 事sự 等đẳng 。 故cố 名danh 相tướng 應ưng 。 言ngôn 行hạnh 相tương/tướng 異dị 者giả 。 識thức 以dĩ 了liễu 境cảnh 為vi 行hành 相tương/tướng 。 觸xúc 以dĩ 令linh 心tâm 觸xúc 境cảnh 為vi 行hành 相tương/tướng 。 作tác 意ý 警cảnh 心tâm 為vi 行hành 相tương/tướng 。 受thọ 以dĩ 領lãnh 境cảnh 為vi 行hành 相tương/tướng 。 想tưởng 以dĩ 取thủ 像tượng 為vi 行hành 相tương/tướng 。 思tư 以dĩ 造tạo 作tác 為vi 行hành 相tương/tướng 。 是thị 故cố 有hữu 異dị 。 而nhi 時thời 依y 同đồng 。 所sở 緣duyên 事sự 等đẳng 者giả 。 謂vị 由do 事sự 等đẳng 。 處xử 等đẳng 。

時thời 等đẳng 。 所sở 依y 等đẳng 。 故cố 名danh 相tướng 應ưng 。 頌tụng 言ngôn 相tương 應ứng 唯duy 捨xả 受thọ 者giả 。 無vô 苦khổ 樂lạc 故cố 。 頌tụng 以dĩ 相tương 應ứng 二nhị 字tự 。 上thượng 下hạ 借tá 用dụng 。 論luận 云vân 。 此thử 識thức 行hành 相tương/tướng 。 極cực 不bất 明minh 了liễu 。 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 違vi 順thuận 境cảnh 相tướng 。 微vi 細tế 一nhất 類loại 。 相tương 續tục 而nhi 轉chuyển 。 是thị 故cố 唯duy 與dữ 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 謂vị 捨xả 受thọ 具cụ 五ngũ 相tương/tướng 。 與dữ 第đệ 八bát 識thức 行hành 相tương/tướng 皆giai 同đồng 。 故cố 宜nghi 相tương 應ứng 。 一nhất 不bất 明minh 了liễu 。 無vô 慧tuệ 念niệm 故cố 。 二nhị 不bất 分phân 別biệt 。 緣duyên 中trung 境cảnh 故cố 。 三tam 者giả 微vi 細tế 。 相tương/tướng 不bất 顯hiển 故cố 。 四tứ 者giả 一nhất 類loại 。 無vô 易dị 脫thoát 故cố 。 五ngũ 相tương 續tục 轉chuyển 。 無vô 間gián 斷đoạn 故cố 。 頌tụng 言ngôn 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 者giả 。 於ư 四tứ 性tánh 中trung 。 唯duy 一nhất 性tánh 故cố 。 論luận 云vân 。 此thử 識thức 唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 異dị 熟thục 性tánh 攝nhiếp 。 覆phú 是thị 染nhiễm 法pháp 。 障chướng 聖thánh 道Đạo 故cố 。 又hựu 能năng 蔽tế 心tâm 。 令linh 不bất 淨tịnh 故cố 。 此thử 非phi 染nhiễm 法pháp 。 故cố 名danh 無vô 覆phú 。 無vô 記ký 。 謂vị 善thiện 惡ác 有hữu 。 愛ái 非phi 愛ái 果quả 。 及cập 殊thù 勝thắng 自tự 體thể 可khả 記ký 別biệt 故cố 。 此thử 非phi 善thiện 惡ác 。 故cố 名danh 無vô 記ký 。 謂vị 此thử 第đệ 八bát 持trì 無vô 漏lậu 種chủng 。 故cố 不bất 障chướng 道đạo 。 真Chân 如Như 所sở 依y 。 又hựu 不bất 蔽tế 心tâm 。 說thuyết 名danh 無vô 覆phú 。 愛ái 是thị 善thiện 果quả 。 非phi 愛ái 是thị 惡ác 果quả 。 二nhị 俱câu 強cường 盛thịnh 可khả 記ký 別biệt 故cố 。 此thử 識thức 無vô 彼bỉ 。 說thuyết 名danh 無vô 記ký 。 頌tụng 言ngôn 觸xúc 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 者giả 。 心tâm 王vương 心tâm 所sở 。 俱câu 同đồng 性tánh 故cố 。 論luận 云vân 。 謂vị 如như 阿a 賴lại 耶da 。 唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 觸xúc 作tác 意ý 受thọ 想tưởng 思tư 亦diệc 爾nhĩ 。 諸chư 相tướng 應ưng 法pháp 。 必tất 同đồng 性tánh 故cố 。 頌tụng 言ngôn 恆hằng 轉chuyển 如như 暴bạo 流lưu 者giả 。 體thể 非phi 斷đoạn 常thường 。 喻dụ 暴bạo 流lưu 故cố 。 論luận 云vân 。 恆hằng 言ngôn 遮già 斷đoạn 。 轉chuyển 表biểu 非phi 常thường 。 猶do 如như 暴bạo 流lưu 。 因nhân 果quả 法pháp 爾nhĩ 。 頌tụng 言ngôn 阿A 羅La 漢Hán 位vị 捨xả 者giả 。 唯duy 捨xả 初sơ 名danh 故cố 。 異dị 熟thục 及cập 種chủng 。 最tối 後hậu 捨xả 故cố 。 論luận 云vân 。 謂vị 諸chư 聖Thánh 者giả 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 。 究cứu 竟cánh 盡tận 時thời 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。

爾nhĩ 時thời 此thử 識thức 。 煩phiền 惱não 麤thô 重trọng/trùng 。 永vĩnh 遠viễn 離ly 故cố 。 說thuyết 之chi 為vi 捨xả 。 言ngôn 諸chư 聖thánh 者giả 。 初sơ 入nhập 預dự 流lưu 。 煩phiền 惱não 未vị 盡tận 。 不bất 名danh 羅La 漢Hán 。 至chí 都đô 盡tận 位vị 。 方phương 得đắc 此thử 名danh 。 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 此thử 云vân 無vô 生sanh 。 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 麤thô 重trọng/trùng 。 即tức 種chủng 子tử 。 此thử 識thức 含hàm 藏tạng 雜tạp 染nhiễm 種chủng 子tử 。 究cứu 竟cánh 盡tận 故cố 。 說thuyết 之chi 為vi 捨xả 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 初sơ 能năng 變biến 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 能năng 變biến 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

次thứ 第đệ 二nhị 能năng 變biến 。 是thị 識thức 名danh 末mạt 那na 。 依y 彼bỉ 轉chuyển 緣duyên 彼bỉ 。

思tư 量lượng 為vi 性tánh 相tướng 。 四tứ 煩phiền 惱não 常thường 俱câu 。 謂vị 我ngã 癡si 我ngã 見kiến 。

并tinh 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 。 及cập 餘dư 觸xúc 等đẳng 俱câu 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 攝nhiếp 。

隨tùy 所sở 生sanh 所sở 繫hệ 。 阿A 羅La 漢Hán 滅diệt 定định 。 出xuất 世thế 道đạo 無vô 有hữu 。

問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 第đệ 七thất 依y 緣duyên 體thể 用dụng 。 相tương 應ứng 心tâm 所sở 。 性tánh 及cập 界giới 地địa 。 捨xả 位vị 義nghĩa 相tương/tướng 也dã 。 前tiền 二nhị 句cú 頌tụng 釋thích 第đệ 七thất 識thức 之chi 名danh 。 末mạt 那na 。 此thử 云vân 意ý 。 以dĩ 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 。 故cố 名danh 為vi 意ý 。 論luận 曰viết 。 次thứ 初sơ 異dị 熟thục 能năng 變biến 識thức 後hậu 。 應ưng 辯biện 思tư 量lượng 能năng 變biến 識thức 相tương/tướng 。 是thị 識thức 聖thánh 教giáo 別biệt 名danh 末mạt 那na 。 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 勝thắng 餘dư 識thức 故cố 。 謂vị 初sơ 能năng 變biến 識thức 後hậu 。 理lý 應ưng 進tiến 辯biện 第đệ 二nhị 能năng 變biến 識thức 相tương/tướng 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 聖thánh 教giáo 別biệt 名danh 末mạt 那na 者giả 。 以dĩ 有hữu 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 業nghiệp 用dụng 。 勝thắng 餘dư 七thất 種chủng 識thức 故cố 。 第đệ 八bát 恆hằng 而nhi 非phi 審thẩm 。 第đệ 六lục 審thẩm 而nhi 非phi 恆hằng 。 前tiền 五ngũ 非phi 恆hằng 非phi 審thẩm 。 以dĩ 有hữu 間gian 斷đoạn 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 唯duy 此thử 第đệ 七thất 亦diệc 恆hằng 亦diệc 審thẩm 。 故cố 勝thắng 餘dư 識thức 。 頌tụng 言ngôn 依y 彼bỉ 轉chuyển 者giả 。 頌tụng 所sở 依y 根căn 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 。 依y 第đệ 八bát 識thức 。 方phương 得đắc 生sanh 故cố 。 論luận 曰viết 。 依y 彼bỉ 轉chuyển 者giả 。 顯hiển 此thử 所sở 依y 。 彼bỉ 謂vị 即tức 前tiền 初sơ 能năng 變biến 識thức 。 聖thánh 說thuyết 此thử 識thức 依y 藏tạng 識thức 故cố 。 頌tụng 言ngôn 緣duyên 彼bỉ 者giả 。 釋thích 所sở 緣duyên 境cảnh 。 以dĩ 第đệ 七thất 識thức 。 恆hằng 緣duyên 第đệ 八bát 。 執chấp 為vi 我ngã 故cố 。 論luận 曰viết 。 彼bỉ 謂vị 即tức 前tiền 此thử 所sở 依y 識thức 。 聖thánh 說thuyết 此thử 識thức 緣duyên 藏tạng 識thức 故cố 頌tụng 言ngôn 思tư 量lượng 為vi 性tánh 相tướng 者giả 。 謂vị 第đệ 七thất 自tự 性tánh 。 及cập 了liễu 境cảnh 行hành 相tương/tướng 。 皆giai 思tư 量lượng 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 即tức 復phục 用dụng 彼bỉ 為vi 行hành 相tương/tướng 故cố 。 由do 斯tư 兼kiêm 釋thích 所sở 立lập 別biệt 名danh 。 能năng 審thẩm 思tư 量lượng 名danh 末mạt 那na 故cố 。 以dĩ 一nhất 思tư 量lượng 。 釋thích 性tánh 。 釋thích 相tương/tướng 。 兼kiêm 釋thích 末mạt 那na 。 性tánh 相tướng 。 末mạt 那na 。 俱câu 思tư 量lượng 故cố 。 謂vị 彼bỉ 自tự 證chứng 分phần/phân 。 名danh 自tự 性tánh 思tư 量lượng 。 即tức 彼bỉ 見kiến 分phần/phân 。 名danh 行hành 相tương/tướng 思tư 量lượng 。 末mạt 那na 名danh 意ý 。 亦diệc 是thị 思tư 量lượng 。 頌tụng 言ngôn 四tứ 煩phiền 惱não 常thường 俱câu 者giả 。 謂vị 與dữ 根căn 本bổn 四tứ 種chủng 煩phiền 惱não 常thường 俱câu 。 論luận 曰viết 。 此thử 中trung 俱câu 言ngôn 。 顯hiển 相tương 應ứng 義nghĩa 。 謂vị 從tùng 無vô 始thỉ 。 至chí 未vị 轉chuyển 依y 。 此thử 意ý 任nhậm 運vận 恆hằng 緣duyên 藏tạng 識thức 。 與dữ 四tứ 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 頌tụng 言ngôn 謂vị 我ngã 癡si 我ngã 見kiến 。 并tinh 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 者giả 。 釋thích 四tứ 煩phiền 惱não 名danh 。 論luận 曰viết 。 我ngã 癡si 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 。 愚ngu 於ư 我ngã 相tương/tướng 。 迷mê 無vô 我ngã 理lý 。 故cố 名danh 我ngã 癡si 。 癡si 即tức 無vô 明minh 。 以dĩ 不bất 明minh 了liễu 第đệ 八bát 識thức 體thể 。 本bổn 無vô 我ngã 故cố 。 而nhi 恆hằng 執chấp 我ngã 。 謂vị 之chi 我ngã 癡si 。 論luận 曰viết 。 我ngã 見kiến 者giả 。 謂vị 我ngã 執chấp 。 於ư 非phi 我ngã 法pháp 。 妄vọng 執chấp 為vi 我ngã 。 故cố 名danh 我ngã 見kiến 。 見kiến 即tức 是thị 執chấp 。 執chấp 者giả 。 封phong 着trước 義nghĩa 。 妄vọng 取thủ 義nghĩa 。 由do 於ư 非phi 我ngã 。 妄vọng 取thủ 為vi 我ngã 。 謂vị 之chi 我ngã 見kiến 。 論luận 曰viết 。 我ngã 慢mạn 者giả 。 謂vị 倨# 傲ngạo 。 恃thị 所sở 執chấp 我ngã 。 令linh 心tâm 高cao 舉cử 。 故cố 名danh 我ngã 慢mạn 。 慢mạn 即tức 倨# 傲ngạo 。 憍kiêu 倨# 自tự 傲ngạo 。 是thị 為vi 慢mạn 義nghĩa 。 以dĩ 恃thị 我ngã 故cố 。 心tâm 自tự 高cao 舉cử 。 謂vị 之chi 我ngã 慢mạn 。 論luận 曰viết 。 我ngã 愛ái 者giả 。 謂vị 我ngã 貪tham 。 於ư 所sở 執chấp 我ngã 。 深thâm 生sanh 耽đam 着trước 。 故cố 名danh 我ngã 愛ái 。 愛ái 即tức 是thị 貪tham 。 以dĩ 貪tham 着trước 我ngã 。 恆hằng 不bất 捨xả 故cố 。 謂vị 之chi 我ngã 愛ái 。 頌tụng 言ngôn 及cập 餘dư 觸xúc 等đẳng 俱câu 者giả 。 釋thích 與dữ 餘dư 十thập 四tứ 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 餘dư 謂vị 八bát 大đại 隨tùy 煩phiền 惱não 。 及cập 別biệt 境cảnh 中trung 慧tuệ 。 此thử 九cửu 心tâm 所sở 。 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 第đệ 三tam 能năng 變biến 中trung 方phương 釋thích 。 觸xúc 等đẳng 者giả 。 等đẳng 餘dư 作tác 意ý 受thọ 想tưởng 思tư 。 此thử 五ngũ 心tâm 所sở 。 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 初sơ 能năng 變biến 中trung 已dĩ 釋thích 。 論luận 曰viết 。 然nhiên 此thử 意ý 俱câu 心tâm 所sở 十thập 八bát 。 謂vị 前tiền 九cửu 法pháp 。 八bát 隨tùy 煩phiền 惱não 。 并tinh 別biệt 境cảnh 慧tuệ 。 無vô 餘dư 心tâm 所sở 。 互hỗ 相tương 違vi 故cố 。 頌tụng 言ngôn 有hữu 覆phú 無vô 記ký 攝nhiếp 者giả 。 謂vị 四tứ 性tánh 中trung 。 唯duy 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 性tánh 故cố 。 論luận 曰viết 。 此thử 意ý 相tương 應ứng 四tứ 煩phiền 惱não 等đẳng 。 是thị 染nhiễm 法pháp 故cố 。 障chướng 礙ngại 聖thánh 道Đạo 。 隱ẩn 蔽tế 自tự 心tâm 。 說thuyết 名danh 為vi 覆phú 。 非phi 善thiện 不bất 善thiện 。 故cố 名danh 無vô 記ký 。 謂vị 四tứ 煩phiền 惱não 。 等đẳng 於ư 隨tùy 惑hoặc 。 俱câu 盖# 覆phú 故cố 。 非phi 善thiện 不bất 善thiện 者giả 。 謂vị 非phi 是thị 善thiện 。 非phi 是thị 不bất 善thiện 。 說thuyết 為vi 無vô 記ký 。 頌tụng 言ngôn 隨tùy 所sở 生sanh 所sở 繫hệ 者giả 。 釋thích 第đệ 七thất 識thức 所sở 居cư 界giới 地địa 。 謂vị 隨tùy 第đệ 八bát 所sở 生sanh 何hà 界giới 。 即tức 於ư 彼bỉ 界giới 所sở 繫hệ 。 繫hệ 者giả 。 不bất 離ly 義nghĩa 。 以dĩ 念niệm 念niệm 執chấp 彼bỉ 第đệ 八bát 為vi 我ngã 故cố 。 論luận 曰viết 。 若nhược 起khởi 彼bỉ 地địa 異dị 熟thục 藏tạng 識thức 現hiện 在tại 前tiền 者giả 。 名danh 生sanh 彼bỉ 地địa 。 染nhiễm 污ô 末mạt 那na 。 緣duyên 彼bỉ 執chấp 我ngã 。 即tức 繫hệ 屬thuộc 彼bỉ 。 名danh 彼bỉ 所sở 繫hệ 。 頌tụng 言ngôn 阿A 羅La 漢Hán 滅diệt 定định 。 出xuất 世thế 道đạo 無vô 有hữu 者giả 。 謂vị 此thử 三tam 位vị 。 無vô 末mạt 那na 識thức 。 阿A 羅La 漢Hán 位vị 。 不bất 執chấp 我ngã 故cố 。 滅diệt 定định 位vị 中trung 。 伏phục 現hiện 行hành 故cố 。 出xuất 世thế 道đạo 中trung 。 初sơ 轉chuyển 智trí 故cố 。 由do 此thử 三tam 位vị 。 皆giai 無vô 末mạt 那na 。 論luận 曰viết 。 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 總tổng 顯hiển 三tam 乘thừa 無Vô 學Học 果quả 位vị 。 此thử 位vị 染nhiễm 意ý 。 種chủng 及cập 現hiện 行hành 。 俱câu 永vĩnh 斷đoạn 滅diệt 。 故cố 說thuyết 無vô 有hữu 。 學học 位vị 滅diệt 定định 。 出xuất 世thế 道đạo 中trung 。 俱câu 暫tạm 伏phục 滅diệt 。 故cố 說thuyết 無vô 有hữu 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 第đệ 二nhị 能năng 變biến 。 第đệ 三tam 能năng 變biến 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

次thứ 第đệ 三tam 能năng 變biến 。 差sai 別biệt 有hữu 六lục 種chủng 。 了liễu 境cảnh 為vi 性tánh 相tướng 。

善thiện 不bất 善thiện 俱câu 非phi 。 此thử 心tâm 所sở 徧biến 行hành 。 別biệt 境cảnh 善thiện 煩phiền 惱não 。

隨tùy 煩phiền 惱não 不bất 定định 。 皆giai 三tam 受thọ 相tương 應ứng 。 初sơ 徧biến 行hành 觸xúc 等đẳng 。

次thứ 別biệt 境cảnh 謂vị 欲dục 。 勝thắng 解giải 念niệm 定định 慧tuệ 。 所sở 緣duyên 事sự 不bất 同đồng 。

善thiện 謂vị 信tín 慚tàm 愧quý 。 無vô 貪tham 等đẳng 三tam 根căn 。 勤cần 安an 不bất 放phóng 逸dật 。

行hành 捨xả 及cập 不bất 害hại 。 煩phiền 惱não 謂vị 貪tham 瞋sân 。 癡si 慢mạn 疑nghi 惡ác 見kiến 。

隨tùy 煩phiền 惱não 謂vị 忿phẫn 。 恨hận 覆phú 惱não 嫉tật 慳san 。 誑cuống 謟siểm 與dữ 害hại 憍kiêu 。

無vô 慚tàm 及cập 無vô 愧quý 。 掉trạo 舉cử 與dữ 惛hôn 沉trầm 。 不bất 信tín 并tinh 懈giải 怠đãi 。

放phóng 逸dật 及cập 失thất 念niệm 。 散tán 亂loạn 不bất 正chánh 知tri 。 不bất 定định 謂vị 悔hối 眠miên 。

尋tầm 伺tứ 二nhị 各các 二nhị 。

問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 第đệ 三tam 能năng 變biến 。 了liễu 境cảnh 行hành 相tương/tướng 。 相tương 應ứng 心tâm 所sở 。 及cập 性tánh 受thọ 等đẳng 義nghĩa 。 前tiền 二nhị 句cú 。 謂vị 第đệ 六lục 識thức 。 必tất 同đồng 前tiền 五ngũ 緣duyên 麤thô 顯hiển 境cảnh 。 而nhi 有hữu 觸xúc 受thọ 及cập 愛ái 取thủ 生sanh 。 能năng 成thành 後hậu 有hữu 。 故cố 合hợp 六lục 種chủng 。 為vi 一nhất 能năng 變biến 。 論luận 曰viết 。 次thứ 中trung 思tư 量lượng 能năng 變biến 識thức 後hậu 。 應ưng 辯biện 了liễu 境cảnh 能năng 變biến 識thức 相tương/tướng 。 此thử 識thức 差sai 別biệt 。 總tổng 有hữu 六lục 種chủng 。 隨tùy 六lục 根căn 境cảnh 。 種chủng 類loại 異dị 故cố 。 言ngôn 了liễu 境cảnh 為vi 性tánh 相tướng 者giả 。 以dĩ 前tiền 六lục 識thức 。 自tự 性tánh 了liễu 境cảnh 。 即tức 能năng 了liễu 境cảnh 。 是thị 彼bỉ 行hành 相tương/tướng 。 論luận 曰viết 。 雙song 顯hiển 六lục 識thức 自tự 性tánh 行hành 相tương/tướng 。 識thức 以dĩ 了liễu 境cảnh 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 即tức 復phục 用dụng 彼bỉ 為vi 行hành 相tương/tướng 故cố 。 由do 斯tư 兼kiêm 釋thích 所sở 立lập 別biệt 名danh 。 能năng 了liễu 別biệt 境cảnh 名danh 為vi 識thức 故cố 。 言ngôn 自tự 性tánh 行hành 相tương/tướng 者giả 。 即tức 自tự 證chứng 分phần/phân 。 名danh 自tự 性tánh 了liễu 境cảnh 。 各các 有hữu 見kiến 分phần/phân 。 名danh 行hành 相tương/tướng 了liễu 境cảnh 。 兼kiêm 釋thích 別biệt 名danh 者giả 。 以dĩ 心tâm 意ý 識thức 。 各các 別biệt 有hữu 名danh 。 第đệ 八bát 集tập 起khởi 名danh 心tâm 。 第đệ 七thất 思tư 量lượng 名danh 意ý 。 前tiền 六lục 了liễu 境cảnh 名danh 識thức 。 故cố 以dĩ 了liễu 境cảnh 。 兼kiêm 釋thích 識thức 名danh 。 頌tụng 言ngôn 善thiện 不bất 善thiện 俱câu 非phi 者giả 。 謂vị 此thử 六lục 識thức 。 三tam 性tánh 皆giai 具cụ 故cố 。 論luận 曰viết 。 此thử 六lục 轉chuyển 識thức 。 與dữ 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 相tương 應ứng 。 是thị 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 與dữ 無vô 慚tàm 等đẳng 十thập 法pháp 相tướng 應ưng 。 不bất 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 俱câu 不bất 相tương 應ứng 。 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 頌tụng 言ngôn 此thử 心tâm 所sở 徧biến 行hành 。 別biệt 境cảnh 善thiện 煩phiền 惱não 。 隨tùy 煩phiền 惱não 不bất 定định 者giả 。 謂vị 前tiền 六lục 識thức 。 六lục 位vị 心tâm 所sở 皆giai 具cụ 。 論luận 曰viết 。 此thử 六lục 轉chuyển 識thức 。 總tổng 與dữ 六lục 位vị 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 雖tuy 諸chư 心tâm 所sở 名danh 義nghĩa 無vô 異dị 。 而nhi 有hữu 六lục 位vị 。 種chủng 類loại 差sai 別biệt 。 謂vị 徧biến 行hành 有hữu 五ngũ 。 別biệt 境cảnh 亦diệc 五ngũ 。 善thiện 有hữu 十thập 一nhất 。 煩phiền 惱não 有hữu 六lục 。 隨tùy 煩phiền 惱não 有hữu 二nhị 十thập 。 不bất 定định 有hữu 四tứ 。 如như 是thị 六lục 位vị 。 合hợp 五ngũ 十thập 一nhất 。 一nhất 切thiết 心tâm 中trung 。 定định 可khả 得đắc 故cố 。 緣duyên 別biệt 別biệt 境cảnh 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 唯duy 善thiện 心tâm 中trung 。 可khả 得đắc 生sanh 故cố 。 性tánh 是thị 根căn 本bổn 。 煩phiền 惱não 攝nhiếp 故cố 。 唯duy 是thị 煩phiền 惱não 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 。 於ư 善thiện 染nhiễm 等đẳng 。 皆giai 不bất 定định 故cố 。 已dĩ 上thượng 六lục 句cú 。 釋thích 六lục 位vị 名danh 義nghĩa 。 如như 次thứ 應ưng 知tri 。 頌tụng 論luận 俱câu 言ngôn 與dữ 六lục 位vị 心tâm 所sở 相tương 應ứng 者giả 。 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 。 此thử 中trung 以dĩ 能năng 變biến 論luận 之chi 。 故cố 將tương 八bát 識thức 分phần/phân 三tam 。 是thị 為vi 言ngôn 總tổng 。 若nhược 以dĩ 轉chuyển 智trí 言ngôn 之chi 。 即tức 將tương 八bát 識thức 分phần/phân 四tứ 。 故cố 分phần/phân 前tiền 五ngũ 第đệ 六lục 為vi 二nhị 心tâm 品phẩm 。 是thị 為vi 意ý 別biệt 。 此thử 言ngôn 總tổng 與dữ 六lục 位vị 相tương 應ứng 者giả 。 依y 意ý 識thức 言ngôn 。 若nhược 依y 前tiền 五ngũ 。 止chỉ 具cụ 三tam 十thập 四tứ 心tâm 所sở 。 餘dư 十thập 七thất 心tâm 所sở 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 頌tụng 言ngôn 皆giai 三tam 受thọ 相tương 應ứng 者giả 。 謂vị 前tiền 六lục 識thức 。 三tam 受thọ 皆giai 具cụ 。 論luận 曰viết 。 此thử 六lục 轉chuyển 識thức 。 易dị 脫thoát 不bất 定định 。 故cố 皆giai 容dung 與dữ 三tam 受thọ 相tương 應ứng 。 言ngôn 易dị 脫thoát 者giả 。 是thị 間gian 斷đoạn 轉chuyển 變biến 義nghĩa 。 言ngôn 不bất 定định 者giả 。 於ư 苦khổ 樂lạc 捨xả 。 不bất 專chuyên 一nhất 故cố 。 頌tụng 言ngôn 初sơ 徧biến 行hành 觸xúc 等đẳng 者giả 。 釋thích 徧biến 行hành 位vị 。 有hữu 五ngũ 心tâm 所sở 。 謂vị 觸xúc 作tác 意ý 受thọ 想tưởng 思tư 。 此thử 五ngũ 心tâm 所sở 。 體thể 性tánh 業nghiệp 用dụng 。 初sơ 能năng 變biến 中trung 已dĩ 釋thích 。 頌tụng 言ngôn 次thứ 別biệt 境cảnh 謂vị 欲dục 。 勝thắng 解giải 念niệm 定định 慧tuệ 。 所sở 緣duyên 事sự 不bất 同đồng 者giả 。 釋thích 別biệt 境cảnh 位vị 有hữu 五ngũ 心tâm 所sở 。 論luận 曰viết 。 云vân 何hà 為vi 欲dục 。 於ư 所sở 樂lạc 境cảnh 。 希hy 望vọng 為vi 性tánh 。 勤cần 依y 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 勝thắng 解giải 。 於ư 決quyết 定định 境cảnh 。 印ấn 持trì 為vi 性tánh 。 不bất 可khả 引dẫn 轉chuyển 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 念niệm 。 於ư 曾tằng 習tập 境cảnh 。 令linh 心tâm 明minh 記ký 不bất 忘vong 為vi 性tánh 。 定định 依y 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 定định 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 。 令linh 心tâm 專chuyên 注chú 不bất 散tán 為vi 性tánh 。 智trí 依y 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 慧tuệ 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 。 簡giản 擇trạch 為vi 性tánh 。 斷đoạn 疑nghi 為vi 業nghiệp 。 頌tụng 言ngôn 善thiện 謂vị 信tín 慚tàm 愧quý 等đẳng 四tứ 句cú 。 釋thích 善thiện 位vị 有hữu 十thập 一nhất 心tâm 所sở 。 論luận 曰viết 。 唯duy 善thiện 心tâm 俱câu 。 名danh 善thiện 心tâm 所sở 。 云vân 何hà 為vi 信tín 。 於ư 實thật 德đức 能năng 。 深thâm 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 。 心tâm 淨tịnh 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 不bất 信tín 。 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 實thật 德đức 能năng 者giả 。 實thật 是thị 諸chư 法pháp 實thật 事sự 理lý 。 德đức 是thị 三Tam 寶Bảo 真chân 淨tịnh 德đức 。 能năng 是thị 世thế 出xuất 世thế 間gian 善thiện 。 於ư 上thượng 三tam 種chủng 。 如như 次thứ 深thâm 忍nhẫn 。 深thâm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 深thâm 欲dục 。 是thị 名danh 為vi 信tín 。 論luận 曰viết 。 云vân 何hà 為vi 慚tàm 。 依y 自tự 法pháp 力lực 。 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 無vô 慚tàm 。 止chỉ 息tức 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 愧quý 。 依y 世thế 間gian 力lực 。 輕khinh 拒cự 暴bạo 惡ác 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 無vô 愧quý 。 止chỉ 息tức 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 無vô 貪tham 等đẳng 者giả 。 等đẳng 無vô 瞋sân 癡si 。 此thử 三tam 名danh 根căn 。 生sanh 善thiện 勝thắng 故cố 。 三tam 不bất 善thiện 根căn 。 近cận 對đối 治trị 故cố 。 云vân 何hà 無vô 貪tham 。 於ư 有hữu 有hữu 具cụ 。 無vô 着trước 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 貪tham 着trước 。 作tác 善thiện 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 有hữu 有hữu 具cụ 者giả 。 有hữu 即tức 三tam 有hữu 為vi 果quả 。 有hữu 具cụ 為vi 因nhân 。 於ư 三tam 界giới 中trung 。 若nhược 因nhân 若nhược 果quả 。 俱câu 不bất 貪tham 故cố 。 論luận 曰viết 。 云vân 何hà 無vô 瞋sân 。 於ư 苦khổ 苦khổ 具cụ 。 無vô 恚khuể 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 瞋sân 恚khuể 。 作tác 善thiện 為vi 業nghiệp 。 苦khổ 苦khổ 具cụ 者giả 。 苦khổ 者giả 是thị 果quả 。 苦khổ 具cụ 是thị 因nhân 。 於ư 苦khổ 因nhân 果quả 。 俱câu 無vô 瞋sân 故cố 。 論luận 曰viết 。 云vân 何hà 無vô 癡si 。 於ư 諸chư 理lý 事sự 明minh 解giải 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 愚ngu 癡si 。 作tác 善thiện 為vi 業nghiệp 。 癡si 即tức 無vô 明minh 。 迷mê 暗ám 事sự 理lý 。 謂vị 之chi 無vô 明minh 。 今kim 云vân 無vô 癡si 。 是thị 無vô 無vô 明minh 。 即tức 能năng 明minh 解giải 。 為vi 此thử 體thể 性tánh 。 論luận 曰viết 。 勤cần 謂vị 精tinh 進tấn 。 於ư 善thiện 惡ác 品phẩm 修tu 斷đoạn 事sự 中trung 。 勇dũng 悍hãn 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 懈giải 怠đãi 。 滿mãn 善thiện 為vi 業nghiệp 。 勇dũng 表biểu 勝thắng 進tiến 。 簡giản 諸chư 染nhiễm 法pháp 。 悍hãn 表biểu 精tinh 純thuần 。 簡giản 淨tịnh 無vô 記ký 。 即tức 顯hiển 精tinh 進tấn 。 唯duy 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 論luận 曰viết 。 安an 謂vị 輕khinh 安an 。 遠viễn 離ly 麤thô 重trọng/trùng 。 調điều 暢sướng 身thân 心tâm 。 堪kham 任nhậm 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 惛hôn 沉trầm 。 轉chuyển 依y 為vi 業nghiệp 。 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 精tinh 進tấn 三tam 根căn 。 於ư 所sở 修tu 斷đoạn 。 防phòng 修tu 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 放phóng 逸dật 。 成thành 滿mãn 一nhất 切thiết 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 善thiện 事sự 為vi 業nghiệp 。 謂vị 精tinh 進tấn 一nhất 法pháp 。 及cập 三tam 善thiện 根căn 。 於ư 所sở 斷đoạn 惡ác 。 防phòng 令linh 不bất 起khởi 。 於ư 所sở 修tu 善thiện 。 修tu 令linh 增tăng 長trưởng 。 名danh 不bất 放phóng 逸dật 。 非phi 別biệt 有hữu 體thể 。 論luận 曰viết 。 云vân 何hà 行hành 捨xả 。 精tinh 進tấn 三tam 根căn 。 令linh 心tâm 平bình 等đẳng 。 正chánh 直trực 。 無vô 功công 用dụng 住trụ 。 為vi 性tánh 。 對đối 治trị 掉trạo 舉cử 。 靜tĩnh 住trụ 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 不bất 害hại 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 不bất 為vi 損tổn 惱não 。 無vô 瞋sân 為vi 性tánh 。 能năng 對đối 治trị 害hại 。 悲bi 愍mẫn 為vi 業nghiệp 。 論luận 曰viết 。 此thử 十thập 一nhất 法pháp 。 三tam 是thị 假giả 有hữu 。 謂vị 不bất 放phóng 逸dật 捨xả 。 及cập 不bất 害hại 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 餘dư 八bát 實thật 有hữu 。 相tương/tướng 用dụng 別biệt 故cố 。 謂vị 不bất 放phóng 逸dật 。 行hành 捨xả 。 二nhị 法pháp 。 俱câu 以dĩ 精tinh 進tấn 三tam 根căn 為vi 體thể 。 不bất 害hại 一nhất 法pháp 。 以dĩ 無vô 瞋sân 為vi 體thể 。 故cố 說thuyết 為vi 假giả 。 頌tụng 言ngôn 。 煩phiền 惱não 謂vị 貪tham 瞋sân 。 癡si 慢mạn 疑nghi 惡ác 見kiến 者giả 。 釋thích 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 六lục 心tâm 所sở 名danh 。 論luận 曰viết 。 此thử 貪tham 等đẳng 六lục 。 性tánh 是thị 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 攝nhiếp 故cố 。 得đắc 煩phiền 惱não 名danh 。 云vân 何hà 為vi 貪tham 。 於ư 有hữu 有hữu 具cụ 。 染nhiễm 著trước 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 無vô 貪tham 。 生sanh 苦khổ 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 瞋sân 。 於ư 苦khổ 苦khổ 具cụ 。 憎tăng 恚khuể 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 無vô 瞋sân 。 不bất 安an 隱ẩn 性tánh 。 惡ác 行hành 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 癡si 。 於ư 諸chư 理lý 事sự 。 迷mê 暗ám 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 無vô 癡si 。 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 慢mạn 。 恃thị 己kỷ 於ư 他tha 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 慢mạn 。 生sanh 苦khổ 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 疑nghi 。 於ư 諸chư 諦đế 理lý 。 猶do 豫dự 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 疑nghi 善thiện 品phẩm 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 惡ác 見kiến 。 於ư 諸chư 諦đế 理lý 。 顛điên 倒đảo 推thôi 求cầu 。 染nhiễm 慧tuệ 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 善thiện 見kiến 。 招chiêu 苦khổ 為vi 業nghiệp 。 謂vị 惡ác 見kiến 者giả 。 多đa 受thọ 苦khổ 故cố 。 頌tụng 言ngôn 。 隨tùy 煩phiền 惱não 謂vị 忿phẫn 等đẳng 八bát 句cú 。 釋thích 隨tùy 煩phiền 惱não 有hữu 二nhị 十thập 種chủng 。 分phần/phân 小tiểu 中trung 大đại 三tam 。 論luận 曰viết 。 唯duy 是thị 煩phiền 惱não 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 。 名danh 隨tùy 煩phiền 惱não 。 此thử 二nhị 十thập 種chủng 。 類loại 別biệt 有hữu 三tam 。 謂vị 忿phẫn 等đẳng 十thập 。 各các 別biệt 起khởi 故cố 。 名danh 小tiểu 隨tùy 煩phiền 惱não 。 無vô 慚tàm 等đẳng 二nhị 。 遍biến 不bất 善thiện 故cố 。 名danh 中trung 隨tùy 煩phiền 惱não 。 掉trạo 舉cử 等đẳng 八bát 。 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。 名danh 大đại 隨tùy 煩phiền 惱não 。 云vân 何hà 為vi 忿phẫn 。 依y 對đối 現hiện 前tiền 不bất 饒nhiêu 益ích 境cảnh 。 憤phẫn 發phát 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 忿phẫn 。 執chấp 仗trượng 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 恨hận 。 由do 忿phẫn 為vi 先tiên 。 懷hoài 惡ác 不bất 捨xả 。 結kết 怨oán 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 恨hận 。 熱nhiệt 惱não 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 覆phú 。 於ư 自tự 作tác 罪tội 。 恐khủng 失thất 利lợi 譽dự 。 隱ẩn 藏tàng 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 覆phú 。 悔hối 惱não 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 惱não 。 忿phẫn 恨hận 為vi 先tiên 。 追truy 觸xúc 暴bạo 熱nhiệt 。 狠ngận 戾lệ 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 惱não 。 蛆thư [敕/虫]# 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 嫉tật 。 殉# 自tự 名danh 利lợi 。 不bất 耐nại 他tha 榮vinh 。 妬đố 忌kỵ 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 嫉tật 。 憂ưu 慼thích 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 慳san 。 耽đam 著trước 財tài 法pháp 。 不bất 能năng 惠huệ 捨xả 。 袐# 悋lận 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 慳san 。 鄙bỉ 畜súc 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 誑cuống 。 為vi 獲hoạch 利lợi 譽dự 。 矯kiểu 現hiện 有hữu 德đức 。 詭quỷ 詐trá 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 誑cuống 。 邪tà 命mạng 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 謟siểm 。 為vi [同-(一/口)+(人*人)]# 他tha 故cố 。 矯kiểu 設thiết 異dị 儀nghi 。 謟siểm 曲khúc 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 謟siểm 教giáo 誨hối 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 害hại 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 心tâm 無vô 悲bi 愍mẫn 。 損tổn 惱não 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 害hại 。 逼bức 惱não 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 為vi 憍kiêu 。 於ư 自tự 盛thịnh 事sự 。 深thâm 生sanh 染nhiễm 著trước 。 醉túy 傲ngạo 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 憍kiêu 。 染nhiễm 依y 為vi 業nghiệp 。 已dĩ 上thượng 釋thích 小tiểu 隨tùy 竟cánh 。 論luận 曰viết 。 云vân 何hà 無vô 慚tàm 。 不bất 顧cố 自tự 法pháp 。 輕khinh 拒cự 賢hiền 善thiện 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 礙ngại 慚tàm 。 生sanh 長trưởng 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 無vô 愧quý 。 不bất 顧cố 世thế 間gian 。 崇sùng 重trọng/trùng 暴bạo 惡ác 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 礙ngại 愧quý 。 生sanh 長trưởng 惡ác 行hành 為vi 業nghiệp 。 已dĩ 上thượng 釋thích 中trung 隨tùy 竟cánh 。 論luận 曰viết 。 云vân 何hà 掉trạo 舉cử 。 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 。 不bất 寂tịch 靜tĩnh 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 行hành 捨xả 奢xa 麼ma 他tha 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 惛hôn 沉trầm 。 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 。 無vô 堪kham 任nhậm 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 輕khinh 安an 毗Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 不bất 信tín 。 於ư 實thật 德đức 能năng 。 不bất 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 。 心tâm 穢uế 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 淨tịnh 信tín 惰nọa 依y 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 懈giải 怠đãi 。 於ư 善thiện 惡ác 品phẩm 。 修tu 斷đoạn 事sự 中trung 。 懶lãn 惰nọa 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 精tinh 進tấn 。 增tăng 染nhiễm 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 放phóng 逸dật 。 於ư 染nhiễm 淨tịnh 品phẩm 。 不bất 能năng 防phòng 修tu 。 縱túng/tung 蕩đãng 為vi 性tánh 。 障chướng 不bất 放phóng 逸dật 。 增tăng 惡ác 損tổn 善thiện 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 失thất 念niệm 。 於ư 諸chư 所sở 緣duyên 。 不bất 能năng 明minh 記ký 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 正chánh 念niệm 。 散tán 亂loạn 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 散tán 亂loạn 。 於ư 諸chư 所sở 緣duyên 。 令linh 心tâm 流lưu 蕩đãng 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 正chánh 定định 。 惡ác 慧tuệ 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 不bất 正chánh 知tri 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 。 謬mậu 解giải 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 正chánh 知tri 。 毀hủy 犯phạm 為vi 業nghiệp 。 如như 是thị 二nhị 十thập 。 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 小tiểu 十thập 大đại 三tam 。 定định 是thị 假giả 有hữu 。 餘dư 皆giai 是thị 實thật 。 言ngôn 大đại 三tam 者giả 。 放phóng 逸dật 。 失thất 念niệm 。 不bất 正chánh 知tri 也dã 。 頌tụng 言ngôn 不bất 定định 謂vị 悔hối 眠miên 。 尋tầm 伺tứ 二nhị 各các 二nhị 者giả 。 釋thích 不bất 定định 位vị 中trung 四tứ 種chủng 心tâm 所sở 。 論luận 曰viết 。 悔hối 眠miên 尋tầm 伺tứ 。 於ư 善thiện 染nhiễm 等đẳng 。 皆giai 不bất 定định 故cố 。 非phi 如như 觸xúc 等đẳng 。 定định 徧biến 心tâm 故cố 。 非phi 如như 欲dục 等đẳng 。 定định 徧biến 地địa 故cố 。 立lập 不bất 定định 名danh 。 悔hối 謂vị 惡ác 作tác 。 惡ác 所sở 作tác 業nghiệp 。 追truy 悔hối 為vi 性tánh 。 障chướng 止chỉ 為vi 業nghiệp 。 眠miên 謂vị 睡thụy 眠miên 。 令linh 身thân 不bất 自tự 在tại 。 昧muội 略lược 為vi 性tánh 。 障chướng 觀quán 為vi 業nghiệp 。 尋tầm 謂vị 尋tầm 求cầu 。 令linh 心tâm 怱thông 遽cự 於ư 意ý 言ngôn 境cảnh 。 麤thô 轉chuyển 為vi 性tánh 。 伺tứ 謂vị 伺tứ 察sát 。 令linh 心tâm 怱thông 遽cự 於ư 意ý 言ngôn 境cảnh 。 細tế 轉chuyển 為vi 性tánh 。 此thử 二nhị 俱câu 以dĩ 安an 不bất 安an 身thân 心tâm 分phần/phân 位vị 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 怱thông 遽cự 者giả 。 速tốc 疾tật 義nghĩa 。 意ý 言ngôn 境cảnh 者giả 。 意ý 所sở 取thủ 境cảnh 。 多đa 依y 名danh 言ngôn 故cố 。 麤thô 轉chuyển 者giả 。 散tán 行hành 外ngoại 境cảnh 。 於ư 法pháp 淺thiển 推thôi 。 細tế 轉chuyển 者giả 。 略lược 行hành 外ngoại 境cảnh 。 於ư 法pháp 深thâm 推thôi 。 故cố 身thân 心tâm 安an 。 是thị 細tế 轉chuyển 義nghĩa 。 身thân 心tâm 不bất 安an 。 是thị 麤thô 轉chuyển 義nghĩa 。 論luận 曰viết 。 言ngôn 二nhị 各các 二nhị 者giả 。 顯hiển 二nhị 種chủng 二nhị 。 一nhất 謂vị 悔hối 眠miên 。 二nhị 謂vị 尋tầm 伺tứ 。 此thử 二nhị 二nhị 種chủng 。 種chủng 類loại 各các 別biệt 。 故cố 一nhất 二nhị 言ngôn 。 顯hiển 二nhị 二nhị 種chủng 。 言ngôn 此thử 二nhị 二nhị 種chủng 者giả 。 謂vị 此thử 前tiền 二nhị 。 各các 有hữu 二nhị 種chủng 。 以dĩ 悔hối 與dữ 眠miên 。 及cập 尋tầm 與dữ 伺tứ 。 種chủng 類loại 各các 別biệt 。 又hựu 復phục 結kết 云vân 。 故cố 一nhất 二nhị 言ngôn 。 顯hiển 二nhị 二nhị 種chủng 。 謂vị 一nhất 是thị 悔hối 眠miên 。 二nhị 是thị 尋tầm 伺tứ 。 顯hiển 此thử 二nhị 種chủng 。 各các 二nhị 種chủng 故cố 。 已dĩ 上thượng 釋thích 名danh 。

復phục 有hữu 釋thích 義nghĩa 。 論luận 曰viết 。 此thử 各các 有hữu 二nhị 。 謂vị 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 非phi 如như 善thiện 染nhiễm 。 各các 為vi 一nhất 故cố 。 為vi 顯hiển 不bất 定định 義nghĩa 。 說thuyết 二nhị 各các 二nhị 言ngôn 。 故cố 置trí 此thử 言ngôn 。 深thâm 為vi 有hữu 用dụng 。 以dĩ 二nhị 各các 二nhị 。 釋thích 名danh 釋thích 義nghĩa 。 及cập 簡giản 唯duy 善thiện 唯duy 染nhiễm 。 名danh 深thâm 有hữu 用dụng 。

已dĩ 說thuyết 六lục 識thức 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 現hiện 起khởi 分phần/phân 位vị 。 頌tụng 曰viết 。

依y 止chỉ 根căn 本bổn 識thức 。 五ngũ 識thức 隨tùy 緣duyên 現hiện 。 或hoặc 俱câu 或hoặc 不bất 俱câu 。

如như 濤đào 波ba 依y 水thủy 。 意ý 識thức 常thường 現hiện 起khởi 。 除trừ 生sanh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。

及cập 無vô 心tâm 二nhị 定định 。 睡thụy 眠miên 與dữ 悶muộn 絕tuyệt 。

問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 前tiền 六lục 轉chuyển 識thức 現hiện 起khởi 分phần/phân 位vị 。 此thử 八bát 句cú 頌tụng 。 有hữu 三tam 門môn 別biệt 。 初sơ 句cú 。 六lục 識thức 共cộng 依y 門môn 。 以dĩ 六lục 轉chuyển 識thức 。 共cộng 依y 第đệ 八bát 根căn 本bổn 識thức 故cố 。 次thứ 三tam 句cú 。 五ngũ 識thức 俱câu 轉chuyển 門môn 。 以dĩ 前tiền 五ngũ 識thức 。 種chủng 類loại 同đồng 故cố 。 後hậu 四tứ 句cú 。 意ý 識thức 有hữu 無vô 門môn 。 唯duy 除trừ 五ngũ 處xứ 。 常thường 現hiện 起khởi 故cố 。 論luận 曰viết 。 根căn 本bổn 識thức 者giả 。 阿a 陀đà 那na 識thức 。 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 。 生sanh 根căn 本bổn 故cố 。 依y 止chỉ 者giả 。 謂vị 前tiền 六lục 轉chuyển 識thức 。 以dĩ 根căn 本bổn 識thức 為vi 共cộng 親thân 依y 。 阿a 陀đà 那na 。 此thử 云vân 執chấp 持trì 。 言ngôn 共cộng 親thân 依y 者giả 。 共cộng 即tức 六lục 識thức 。 親thân 即tức 種chủng 子tử 。 依y 即tức 根căn 本bổn 。 謂vị 六lục 轉chuyển 識thức 。 種chủng 子tử 現hiện 行hành 。 俱câu 依y 本bổn 識thức 。 五ngũ 識thức 隨tùy 緣duyên 現hiện 者giả 。 謂vị 前tiền 五ngũ 識thức 。 隨tùy 彼bỉ 作tác 意ý 根căn 境cảnh 等đẳng 緣duyên 引dẫn 生sanh 。 或hoặc 俱câu 或hoặc 不bất 俱câu 者giả 。 謂vị 外ngoại 諸chư 緣duyên 。 有hữu 頓đốn 漸tiệm 故cố 。 若nhược 五ngũ 塵trần 等đẳng 諸chư 緣duyên 力lực 齊tề 。 五ngũ 識thức 俱câu 起khởi 。 少thiểu 有hữu 不bất 齊tề 。 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 如như 濤đào 波ba 依y 水thủy 者giả 。 水thủy 喻dụ 根căn 本bổn 識thức 。 波ba 喻dụ 前tiền 五ngũ 識thức 。 隨tùy 風phong 物vật 等đẳng 緣duyên 。 濤đào 波ba 多đa 少thiểu 起khởi 。 五ngũ 識thức 起khởi 亦diệc 爾nhĩ 。 意ý 識thức 常thường 現hiện 起khởi 者giả 。 論luận 曰viết 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 自tự 能năng 思tư 慮lự 。 內nội 外ngoại 門môn 轉chuyển 。 不bất 藉tạ 多đa 緣duyên 。 唯duy 除trừ 五ngũ 位vị 。 常thường 能năng 現hiện 起khởi 。 故cố 斷đoạn 時thời 少thiểu 。 現hiện 起khởi 時thời 多đa 。 由do 斯tư 不bất 說thuyết 。 此thử 隨tùy 緣duyên 現hiện 。 除trừ 生sanh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 等đẳng 三tam 句cú 。 釋thích 意ý 識thức 五ngũ 位vị 不bất 行hành 。 一nhất 無vô 想tưởng 天thiên 。 二nhị 無vô 想tưởng 定định 。 三tam 滅diệt 盡tận 定định 。 四tứ 睡thụy 眠miên 位vị 。 五ngũ 悶muộn 絕tuyệt 位vị 。 此thử 五ngũ 位vị 中trung 。 意ý 識thức 不bất 起khởi 。 以dĩ 第đệ 六lục 識thức 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 俱câu 可khả 了liễu 知tri 。 於ư 此thử 五ngũ 位vị 。 俱câu 不bất 可khả 了liễu 。 無vô 行hành 相tương/tướng 故cố 。

已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 三tam 能năng 變biến 相tương/tướng 。 為vi 自tự 所sở 變biến 二nhị 分phần 所sở 依y 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 依y 識thức 所sở 變biến 。 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 。 非phi 別biệt 實thật 有hữu 。 由do 斯tư 一nhất 切thiết 。 唯duy 有hữu 識thức 耶da 。

已dĩ 廣quảng 下hạ 。 結kết 前tiền 三tam 種chủng 能năng 變biến 。 為vi 自tự 所sở 變biến 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 所sở 依y 。 云vân 何hà 下hạ 。 復phục 問vấn 我ngã 法pháp 非phi 實thật 。 唯duy 有hữu 識thức 義nghĩa 。

頌tụng 曰viết 。

是thị 諸chư 識thức 轉chuyển 變biến 。 分phân 別biệt 所sở 分phân 別biệt 。 由do 此thử 彼bỉ 皆giai 無vô 。

故cố 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 。

答đáp 上thượng 問vấn 意ý 。 以dĩ 明minh 所sở 變biến 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 及cập 彼bỉ 所sở 執chấp 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 一nhất 切thiết 皆giai 無vô 。 故cố 唯duy 有hữu 識thức 。 前tiền 二nhị 句cú 。 明minh 能năng 所sở 變biến 相tương/tướng 。 成thành 能năng 所sở 取thủ 。 第đệ 三tam 句cú 。 明minh 內nội 外ngoại 皆giai 空không 。 第đệ 四tứ 句cú 。 顯hiển 唯duy 識thức 義nghĩa 。 論luận 曰viết 。 是thị 諸chư 識thức 者giả 。 謂vị 前tiền 所sở 說thuyết 三tam 能năng 變biến 識thức 。 及cập 彼bỉ 心tâm 所sở 。 皆giai 能năng 變biến 似tự 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 立lập 轉chuyển 變biến 名danh 。 所sở 變biến 見kiến 分phần/phân 。 說thuyết 名danh 分phân 別biệt 。 能năng 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 名danh 所sở 分phân 別biệt 。 見kiến 所sở 取thủ 故cố 。 由do 此thử 正chánh 理lý 。 彼bỉ 實thật 我ngã 法pháp 。 離ly 識thức 所sở 變biến 。 皆giai 定định 非phi 有hữu 。 離ly 能năng 所sở 取thủ 。 無vô 別biệt 相tướng 故cố 。 非phi 有hữu 實thật 物vật 。 離ly 二nhị 相tương/tướng 故cố 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 若nhược 實thật 若nhược 假giả 。 皆giai 不bất 離ly 識thức 。

若nhược 唯duy 有hữu 識thức 。 都đô 無vô 外ngoại 緣duyên 。 由do 何hà 而nhi 生sanh 。 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。

若nhược 唯duy 下hạ 。 牒điệp 大Đại 乘Thừa 唯duy 識thức 義nghĩa 。 由do 何hà 下hạ 。 是thị 問vấn 詞từ 。 謂vị 若nhược 唯duy 識thức 無vô 境cảnh 。 由do 何hà 而nhi 得đắc 。 種chủng 種chủng 心tâm 生sanh 。 既ký 無vô 境cảnh 牽khiên 心tâm 。 妄vọng 心tâm 由do 何hà 起khởi 。

頌tụng 曰viết 。

由do 一nhất 切thiết 種chủng 識thức 。 如như 是thị 如như 是thị 變biến 。 以dĩ 展triển 轉chuyển 力lực 故cố 。

彼bỉ 彼bỉ 分phân 別biệt 生sanh 。

答đáp 上thượng 問vấn 義nghĩa 。 以dĩ 明minh 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 皆giai 由do 一nhất 切thiết 種chủng 識thức 。 如như 是thị 如như 是thị 。 轉chuyển 變biến 力lực 生sanh 。 由do 一nhất 切thiết 種chủng 識thức 者giả 。 謂vị 由do 識thức 中trung 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 能năng 生sanh 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 第đệ 八bát 本bổn 識thức 。 含hàm 藏tạng 八bát 識thức 。 及cập 諸chư 心tâm 所sở 。 各các 各các 親thân 種chủng 。 從tùng 親thân 種chủng 子tử 。 轉chuyển 變biến 生sanh 起khởi 諸chư 分phân 別biệt 心tâm 。 如như 是thị 如như 是thị 變biến 者giả 。 顯hiển 諸chư 種chủng 子tử 變biến 生sanh 現hiện 行hành 。 即tức 如như 眼nhãn 識thức 。 從tùng 親thân 種chủng 子tử 。 如như 是thị 變biến 生sanh 眼nhãn 識thức 現hiện 行hành 。 能năng 分phân 別biệt 色sắc 。 乃nãi 至chí 身thân 識thức 。 從tùng 親thân 種chủng 子tử 。 如như 是thị 變biến 生sanh 身thân 識thức 現hiện 行hành 。 能năng 分phân 別biệt 觸xúc 。 五ngũ 識thức 既ký 爾nhĩ 。 六lục 七thất 八bát 識thức 皆giai 然nhiên 。 故cố 云vân 如như 是thị 如như 是thị 變biến 。 以dĩ 展triển 轉chuyển 力lực 故cố 者giả 。 謂vị 八bát 種chủng 識thức 。 從tùng 種chủng 生sanh 時thời 。 互hỗ 相tương 為vi 緣duyên 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 名danh 展triển 轉chuyển 力lực 。 彼bỉ 彼bỉ 分phân 別biệt 生sanh 者giả 。 謂vị 八bát 種chủng 識thức 。 及cập 諸chư 心tâm 所sở 。 俱câu 名danh 分phân 別biệt 。 故cố 言ngôn 彼bỉ 彼bỉ 。

雖tuy 有hữu 內nội 識thức 。 而nhi 無vô 外ngoại 緣duyên 。 由do 何hà 有hữu 情tình 。 生sanh 死tử 相tương 續tục 。

雖tuy 有hữu 下hạ 。 牒điệp 大Đại 乘Thừa 唯duy 識thức 正chánh 義nghĩa 。 由do 何hà 下hạ 。 是thị 問vấn 詞từ 。 謂vị 無vô 外ngoại 緣duyên 。 內nội 心tâm 不bất 起khởi 。 心tâm 不bất 起khởi 故cố 。 業nghiệp 自tự 不bất 生sanh 。 世thế 間gian 有hữu 情tình 。 由do 何hà 而nhi 有hữu 。 生sanh 死tử 相tương 續tục 。

頌tụng 曰viết 。

由do 諸chư 業nghiệp 習tập 氣khí 。 二nhị 取thủ 習tập 氣khí 俱câu 。 前tiền 異dị 熟thục 既ký 盡tận 。

復phục 生sanh 餘dư 異dị 熟thục 。

答đáp 上thượng 問vấn 意ý 。 以dĩ 明minh 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 亦diệc 由do 識thức 中trung 業nghiệp 習tập 種chủng 子tử 。 及cập 二nhị 取thủ 種chủng 。 和hòa 合hợp 力lực 齊tề 。 能năng 使sử 有hữu 情tình 。 成thành 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 前tiền 二nhị 句cú 。 明minh 三tam 種chủng 習tập 氣khí 。 諸chư 業nghiệp 者giả 。 即tức 有hữu 支chi 習tập 氣khí 也dã 。 二nhị 取thủ 習tập 氣khí 。 即tức 我ngã 執chấp 取thủ 。 及cập 名danh 言ngôn 取thủ 。 二nhị 種chủng 習tập 氣khí 。 後hậu 二nhị 句cú 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 由do 三tam 習tập 氣khí 。 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 何hà 假giả 外ngoại 緣duyên 。 方phương 成thành 生sanh 死tử 。 言ngôn 諸chư 業nghiệp 者giả 。 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 福phước 。 非phi 福phước 。 不bất 動động 。 自tự 體thể 及cập 果quả 俱câu 可khả 愛ái 樂nhạo 。 相tương/tướng 殊thù 勝thắng 故cố 。 名danh 為vi 福phước 業nghiệp 。 自tự 體thể 及cập 果quả 俱câu 。 不bất 可khả 愛ái 樂nhạo 。 相tương/tướng 鄙bỉ 劣liệt 故cố 。 名danh 非phi 福phước 業nghiệp 。 具cụ 業nghiệp 多đa 少thiểu 。 住trụ 一nhất 境cảnh 性tánh 。 不bất 移di 動động 故cố 。 名danh 不bất 動động 業nghiệp 。 亦diệc 名danh 無vô 記ký 業nghiệp 。 即tức 上thượng 二nhị 界giới 定định 地địa 之chi 業nghiệp 。 以dĩ 定định 能năng 令linh 住trụ 一nhất 境cảnh 故cố 。 轉chuyển 名danh 無vô 記ký 。 二nhị 取thủ 習tập 氣khí 。 皆giai 屬thuộc 能năng 取thủ 。 所sở 取thủ 之chi 法pháp 。 而nhi 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 取thủ 相tương 見kiến 。 二nhị 取thủ 名danh 色sắc 。 三tam 取thủ 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 四tứ 取thủ 本bổn 末mạt 。 本bổn 即tức 總tổng 報báo 。 末mạt 即tức 別biệt 報báo 。 彼bỉ 上thượng 四tứ 種chủng 所sở 取thủ 。 皆giai 是thị 我ngã 執chấp 名danh 言ngôn 二nhị 取thủ 所sở 攝nhiếp 。 論luận 曰viết 。 俱câu 謂vị 業nghiệp 種chủng 。 二nhị 取thủ 種chủng 俱câu 。 是thị 親thân 踈sơ 緣duyên 互hỗ 相tương 助trợ 義nghĩa 。 前tiền 異dị 熟thục 者giả 。 謂vị 前tiền 前tiền 生sanh 。 業nghiệp 異dị 熟thục 果quả 。 餘dư 異dị 熟thục 者giả 。 謂vị 後hậu 後hậu 生sanh 。 業nghiệp 異dị 熟thục 果quả 。 由do 感cảm 餘dư 生sanh 業nghiệp 等đẳng 種chủng 熟thục 。 前tiền 異dị 熟thục 果quả 受thọ 用dụng 盡tận 時thời 。 復phục 別biệt 能năng 生sanh 餘dư 異dị 熟thục 果quả 。 由do 此thử 生sanh 死tử 輪luân 轉chuyển 無vô 窮cùng 。 何hà 假giả 外ngoại 緣duyên 。 方phương 得đắc 相tương 續tục 。

若nhược 唯duy 有hữu 識thức 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 。 說thuyết 有hữu 三tam 性tánh 。 應ưng 知tri 三tam 性tánh 。 亦diệc 不bất 離ly 識thức 。

若nhược 唯duy 有hữu 識thức 者giả 。 牒điệp 大Đại 乘Thừa 唯duy 識thức 正chánh 義nghĩa 。 何hà 故cố 下hạ 。 是thị 問vấn 詞từ 。 應ưng 知tri 三tam 性tánh 亦diệc 不bất 離ly 識thức 者giả 。 是thị 答đáp 詞từ 。 三tam 性tánh 不bất 離ly 識thức 者giả 。 以dĩ 顯hiển 唯duy 識thức 正chánh 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

由do 彼bỉ 彼bỉ 徧biến 計kế 。 徧biến 計kế 種chủng 種chủng 物vật 。 此thử 徧biến 計kế 所sở 執chấp 。

自tự 性tánh 無vô 所sở 有hữu 。 依y 他tha 起khởi 自tự 性tánh 。 分phân 別biệt 緣duyên 所sở 生sanh 。

圓viên 成thành 實thật 於ư 彼bỉ 。 常thường 遠viễn 離ly 前tiền 性tánh 。 故cố 此thử 與dữ 依y 他tha 。

非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。 如như 無vô 常thường 等đẳng 性tánh 。 非phi 不bất 見kiến 此thử 彼bỉ 。

答đáp 上thượng 問vấn 意ý 。 以dĩ 明minh 三tam 性tánh 本bổn 不bất 離ly 識thức 。 而nhi 有hữu 三tam 名danh 。 前tiền 四tứ 句cú 。 釋thích 徧biến 計kế 性tánh 。 初sơ 句cú 明minh 能năng 計kế 之chi 心tâm 。 次thứ 句cú 明minh 所sở 記ký 之chi 境cảnh 。 第đệ 三tam 四tứ 句cú 。 明minh 能năng 所sở 自tự 性tánh 。 俱câu 非phi 實thật 有hữu 。 論luận 曰viết 。 周chu 徧biến 計kế 度độ 。 故cố 名danh 徧biến 計kế 。 品phẩm 類loại 眾chúng 多đa 。 說thuyết 名danh 彼bỉ 彼bỉ 。 謂vị 能năng 徧biến 計kế 虗hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 即tức 由do 彼bỉ 彼bỉ 虗hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 徧biến 計kế 種chủng 種chủng 所sở 徧biến 計kế 物vật 。 謂vị 所sở 妄vọng 執chấp 。 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 。 若nhược 法pháp 若nhược 我ngã 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 此thử 所sở 妄vọng 執chấp 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 總tổng 名danh 徧biến 計kế 。 所sở 執chấp 自tự 性tánh 。 如như 是thị 自tự 性tánh 。 都đô 無vô 所sở 有hữu 。 理lý 教giáo 推thôi 徵trưng 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 頌tụng 言ngôn 依y 他tha 起khởi 自tự 性tánh 。 分phân 別biệt 緣duyên 所sở 生sanh 者giả 。 釋thích 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 皆giai 從tùng 分phân 別biệt 為vi 緣duyên 而nhi 生sanh 。 眾chúng 緣duyên 所sở 生sanh 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 及cập 相tương 見kiến 分phần/phân 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 皆giai 依y 他tha 起khởi 。 依y 他tha 眾chúng 緣duyên 而nhi 得đắc 起khởi 故cố 。 頌tụng 言ngôn 圓viên 成thành 實thật 於ư 彼bỉ 等đẳng 四tứ 句cú 。 釋thích 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 謂vị 圓viên 滿mãn 成thành 就tựu 。 諸chư 法pháp 實thật 性tánh 。 名danh 圓viên 成thành 實thật 。 顯hiển 此thử 徧biến 常thường 。 體thể 非phi 虗hư 謬mậu 。 此thử 圓viên 成thành 實thật 。 於ư 彼bỉ 依y 他tha 起khởi 上thượng 。 遠viễn 離ly 徧biến 計kế 虗hư 妄vọng 。 及cập 如như 幻huyễn 依y 他tha 。 所sở 顯hiển 之chi 性tánh 。 名danh 圓viên 成thành 實thật 。 故cố 此thử 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 與dữ 依y 他tha 起khởi 。 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。 若nhược 言ngôn 異dị 者giả 。 應ưng 此thử 圓viên 成thành 實thật 之chi 真Chân 如Như 。 非phi 彼bỉ 依y 他tha 起khởi 之chi 實thật 性tánh 。 若nhược 不bất 異dị 者giả 。 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 若nhược 爾nhĩ 。 彼bỉ 此thử 俱câu 應ưng 淨tịnh 非phi 淨tịnh 境cảnh 。 則tắc 本bổn 後hậu 智trí 用dụng 應ưng 無vô 別biệt 。 以dĩ 圓viên 成thành 實thật 。 是thị 根căn 本bổn 智trí 所sở 緣duyên 之chi 淨tịnh 境cảnh 。 依y 他tha 起khởi 。 是thị 後hậu 得đắc 智trí 所sở 緣duyên 非phi 淨tịnh 境cảnh 故cố 。 頌tụng 言ngôn 。 如như 無vô 常thường 等đẳng 性tánh 者giả 。 喻dụ 上thượng 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 義nghĩa 。 論luận 曰viết 。 如như 彼bỉ 無vô 常thường 無vô 我ngã 等đẳng 法pháp 。 無vô 常thường 等đẳng 性tánh 。 與dữ 行hành 等đẳng 法pháp 異dị 應ưng 彼bỉ 法pháp 非phi 無vô 常thường 等đẳng 。 不bất 異dị 。 此thử 應ưng 非phi 彼bỉ 共cộng 相tương 。 謂vị 色sắc 心tâm 等đẳng 行hành 。 各các 別biệt 有hữu 體thể 。 名danh 自tự 相tương/tướng 。 同đồng 屬thuộc 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 等đẳng 。 名danh 共cộng 相tương 。 二nhị 相tương/tướng 若nhược 異dị 。 應ưng 彼bỉ 行hành 法pháp 。 非phi 屬thuộc 無vô 常thường 等đẳng 。 若nhược 不bất 異dị 者giả 。 此thử 無vô 常thường 等đẳng 性tánh 。 非phi 諸chư 法pháp 共cộng 相tương 。 以dĩ 言ngôn 共cộng 者giả 。 無vô 常thường 自tự 無vô 常thường 。 行hành 法pháp 自tự 行hành 法pháp 。 方phương 顯hiển 共cộng 義nghĩa 。 頌tụng 言ngôn 非phi 不bất 見kiến 此thử 彼bỉ 者giả 。 此thử 即tức 圓viên 成thành 徧biến 計kế 。 彼bỉ 即tức 依y 他tha 。 謂vị 見kiến 圓viên 成thành 。 及cập 達đạt 徧biến 計kế 。 然nhiên 後hậu 可khả 知tri 。 依y 他tha 起khởi 之chi 如như 幻huyễn 也dã 。 論luận 曰viết 。 非phi 不bất 見kiến 此thử 圓viên 成thành 實thật 。 而nhi 能năng 見kiến 彼bỉ 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 未vị 達đạt 徧biến 計kế 所sở 執chấp 性tánh 空không 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 依y 他tha 起khởi 有hữu 故cố 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 證chứng 真Chân 如Như 已dĩ 。 後hậu 得đắc 智trí 中trung 。 方phương 能năng 了liễu 達đạt 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 如như 幻huyễn 事sự 等đẳng 。

若nhược 有hữu 三tam 性tánh 。 如như 何hà 世Thế 尊Tôn 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 。

若nhược 有hữu 三tam 性tánh 者giả 。 是thị 牒điệp 大Đại 乘Thừa 不bất 離ly 唯duy 識thức 。 立lập 三tam 自tự 性tánh 義nghĩa 。 如như 何hà 下hạ 。 是thị 問vấn 詞từ 。 謂vị 既ký 有hữu 三tam 性tánh 。 如như 何hà 世Thế 尊Tôn 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 耶da 。

頌tụng 曰viết 。

即tức 依y 此thử 三tam 性tánh 。 立lập 彼bỉ 三tam 無vô 性tánh 。 故cố 佛Phật 密mật 意ý 說thuyết 。

一nhất 切thiết 法pháp 無vô 性tánh 。 初sơ 即tức 相tương/tướng 無vô 性tánh 。 次thứ 無vô 自tự 然nhiên 性tánh 。

後hậu 由do 遠viễn 離ly 前tiền 。 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 性tánh 。 此thử 諸chư 法pháp 勝thắng 義nghĩa 。

亦diệc 即tức 是thị 真Chân 如Như 。 常thường 如như 其kỳ 性tánh 故cố 。 即tức 唯duy 識thức 實thật 性tánh 。

前tiền 四tứ 句cú 。 正chánh 答đáp 問vấn 意ý 。 謂vị 佛Phật 說thuyết 無vô 自tự 性tánh 者giả 。 即tức 依y 此thử 徧biến 計kế 等đẳng 三tam 性tánh 。 立lập 彼bỉ 三tam 種chủng 無vô 性tánh 。 故cố 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 密mật 意ý 說thuyết 彼bỉ 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 。 言ngôn 密mật 意ý 者giả 。 密mật 其kỳ 意ý 許hứa 。 但đãn 有hữu 言ngôn 陳trần 。 中trung 四tứ 句cú 。 釋thích 立lập 三tam 無vô 性tánh 義nghĩa 。 初sơ 即tức 徧biến 計kế 所sở 執chấp 之chi 相tướng 。 畢tất 竟cánh 非phi 有hữu 。 立lập 初sơ 無vô 性tánh 。 次thứ 於ư 依y 他tha 。 無vô 外ngoại 所sở 執chấp 自tự 然nhiên 性tánh 故cố 。 立lập 無vô 自tự 然nhiên 性tánh 。 後hậu 圓viên 成thành 實thật 。 遠viễn 離ly 依y 他tha 。 及cập 徧biến 計kế 執chấp 。 立lập 勝thắng 義nghĩa 無vô 性tánh 。 又hựu 云vân 由do 遠viễn 離ly 前tiền 者giả 。 是thị 離ly 依y 他tha 。 遠viễn 離ly 徧biến 計kế 所sở 執chấp 者giả 。 是thị 離ly 徧biến 計kế 。 言ngôn 性tánh 者giả 。 顯hiển 是thị 圓viên 成thành 實thật 。 後hậu 四tứ 句cú 。 釋thích 唯duy 識thức 性tánh 。 此thử 諸chư 法pháp 勝thắng 義nghĩa 者giả 。 此thử 字tự 。 即tức 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 以dĩ 圓viên 成thành 實thật 。 是thị 諸chư 法pháp 中trung 勝thắng 義nghĩa 。 亦diệc 是thị 真Chân 如Như 。 若nhược 常thường 如như 圓viên 成thành 實thật 。 能năng 遠viễn 離ly 徧biến 計kế 依y 他tha 。 即tức 唯duy 識thức 真chân 實thật 性tánh 矣hĩ 。

後hậu 五ngũ 行hành 頌tụng 。 明minh 唯duy 識thức 行hành 位vị 者giả 。 論luận 曰viết 。 如như 是thị 所sở 成thành 唯duy 識thức 相tương/tướng 性tánh 。 誰thùy 於ư 幾kỷ 位vị 。 如như 何hà 悟ngộ 入nhập 。

如như 是thị 下hạ 。 結kết 上thượng 已dĩ 明minh 三tam 種chủng 能năng 變biến 。 及cập 相tương 見kiến 等đẳng 。 種chủng 種chủng 諸chư 法Pháp 。 是thị 唯duy 識thức 相tương/tướng 。 諸chư 法pháp 勝thắng 義nghĩa 。 及cập 真Chân 如Như 等đẳng 。 是thị 唯duy 識thức 性tánh 。 誰thùy 於ư 下hạ 。 正chánh 是thị 問vấn 詞từ 。 謂vị 何hà 等đẳng 人nhân 。 於ư 幾kỷ 位vị 中trung 。 如như 何hà 悟ngộ 入nhập 唯duy 識thức 相tương/tướng 性tánh 。

謂vị 具cụ 大Đại 乘Thừa 二nhị 種chủng 種chủng 性tánh 。 二nhị 本bổn 性tánh 住trụ 種chủng 性tánh 。 謂vị 無vô 始thỉ 來lai 。 依y 附phụ 本bổn 識thức 。 法pháp 爾nhĩ 所sở 得đắc 無vô 漏lậu 法Pháp 因nhân 。 二nhị 習tập 所sở 成thành 種chủng 性tánh 。 謂vị 聞văn 法Pháp 界giới 等đẳng 流lưu 法pháp 已dĩ 。 聞văn 所sở 成thành 等đẳng 。 具cụ 此thử 二nhị 性tánh 。 依y 於ư 五ngũ 位vị 。 方phương 能năng 悟ngộ 入nhập 。

答đáp 上thượng 第đệ 一nhất 種chủng 問vấn 。 種chủng 性tánh 之chi 性tánh 。 當đương 作tác 姓tánh 。 姓tánh 者giả 類loại 也dã 。 若nhược 本bổn 有hữu 體thể 性tánh 。 安an 住trụ 菩Bồ 薩Tát 。 種chủng 類loại 姓tánh 故cố 。 若nhược 本bổn 無vô 體thể 性tánh 。 聞văn 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 熏huân 成thành 大Đại 乘Thừa 種chủng 類loại 姓tánh 故cố 。 故cố 名danh 法Pháp 界Giới 等đẳng 流lưu 。

何hà 謂vị 五ngũ 位vị 。 一nhất 資tư 糧lương 位vị 。 謂vị 修tu 大Đại 乘Thừa 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 依y 識thức 相tương/tướng 性tánh 。 能năng 深thâm 信tín 解giải 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

乃nãi 至chí 未vị 起khởi 識thức 。 求cầu 住trụ 唯duy 識thức 性tánh 。 於ư 二nhị 取thủ 隨tùy 眠miên 。

猶do 未vị 能năng 伏phục 滅diệt 。

自tự 此thử 以dĩ 下hạ 。 明minh 資tư 糧lương 等đẳng 五ngũ 位vị 行hành 相tương/tướng 。 總tổng 答đáp 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 問vấn 也dã 。 何hà 謂vị 下hạ 。 問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 資tư 糧lương 位vị 中trung 。 能năng 深thâm 信tín 解giải 唯duy 識thức 相tương/tướng 性tánh 。 非phi 染nhiễm 非phi 淨tịnh 。 前tiền 二nhị 句cú 頌tụng 。 釋thích 資tư 糧lương 位vị 分phần/phân 際tế 。 謂vị 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 乃nãi 至chí 未vị 起khởi 加gia 行hành 時thời 。 名danh 資tư 糧lương 位vị 。 後hậu 二nhị 句cú 。 釋thích 此thử 位vị 中trung 功công 行hành 。 謂vị 此thử 位vị 中trung 。 雖tuy 欲dục 求cầu 證chứng 唯duy 識thức 性tánh 。 而nhi 無vô 伏phục 滅diệt 二nhị 取thủ 功công 能năng 。 言ngôn 二nhị 取thủ 者giả 。 謂vị 名danh 言ngôn 取thủ 。 我ngã 執chấp 取thủ 。 即tức 是thị 所sở 知tri 煩phiền 惱não 二nhị 障chướng 。 論luận 曰viết 。 從tùng 發phát 深thâm 固cố 。 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 乃nãi 至chí 未vị 起khởi 順thuận 决# 擇trạch 識thức 。 求cầu 住trụ 唯duy 識thức 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 齊tề 此thử 皆giai 是thị 資tư 糧lương 位vị 攝nhiếp 。 為vi 趣thú 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 菩Bồ 提Đề 。 修tu 習tập 種chủng 種chủng 勝thắng 資tư 糧lương 故cố 。 為vi 有hữu 情tình 故cố 。 勤cần 求cầu 解giải 脫thoát 。 由do 此thử 亦diệc 名danh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 言ngôn 正chánh 等đẳng 菩Bồ 提Đề 者giả 。 究cứu 竟cánh 位vị 中trung 極cực 果quả 也dã 。 勝thắng 資tư 糧lương 者giả 。 六Lục 度Độ 所sở 攝nhiếp 福phước 智trí 二nhị 事sự 也dã 。 為vi 求cầu 此thử 果quả 。 修tu 習tập 資tư 糧lương 。 益ích 自tự 身thân 故cố 。 為vi 有hữu 情tình 故cố 。 勤cần 求cầu 解giải 脫thoát 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 。 不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 樂nhạo 獨độc 善thiện 寂tịch 。 取thủ 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 今kim 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 依y 解giải 脫thoát 果quả 。 伏phục 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 入nhập 我ngã 空không 觀quán 。 已dĩ 發phát 大đại 心tâm 。 度độ 有hữu 情tình 故cố 。 解giải 脫thoát 果quả 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 果quả 也dã 。 煩phiền 惱não 解giải 脫thoát 。 而nhi 證chứng 得đắc 故cố 。

二nhị 加gia 行hành 位vị 。 謂vị 修tu 大Đại 乘Thừa 順thuận 决# 擇trạch 分phần/phân 。 住trụ 加gia 行hành 位vị 。 能năng 漸tiệm 伏phục 除trừ 所sở 取thủ 能năng 取thủ 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

現hiện 前tiền 立lập 少thiểu 物vật 。 謂vị 是thị 唯duy 識thức 性tánh 。 以dĩ 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。

非phi 實thật 住trụ 唯duy 識thức 。

問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 加gia 行hành 位vị 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 能năng 伏phục 除trừ 唯duy 識thức 相tương/tướng 性tánh 上thượng 。 所sở 取thủ 能năng 取thủ 。 前tiền 二nhị 句cú 頌tụng 。 釋thích 此thử 位vị 中trung 行hành 相tương/tướng 。 少thiểu 物vật 者giả 。 即tức 帶đái 相tương/tướng 觀quán 心tâm 也dã 。 若nhược 謂vị 此thử 心tâm 是thị 誰thùy 識thức 性tánh 。 故cố 以dĩ 後hậu 二nhị 句cú 破phá 之chi 。 論luận 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 先tiên 於ư 初sơ 無vô 數số 劫kiếp 。 善thiện 備bị 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 資tư 糧lương 。 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 。 既ký 圓viên 滿mãn 已dĩ 。 為vi 入nhập 見kiến 道đạo 。 住trụ 唯duy 識thức 性tánh 。 復phục 修tu 加gia 行hành 。 伏phục 除trừ 二nhị 取thủ 。 謂vị 煖noãn 頂đảnh 忍nhẫn 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 此thử 四tứ 總tổng 名danh 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 順thuận 趣thú 真chân 實thật 決quyết 擇trạch 分phần/phân 故cố 。 近cận 見kiến 道đạo 故cố 。 立lập 加gia 行hành 名danh 。 非phi 前tiền 資tư 糧lương 。 無vô 加gia 行hành 義nghĩa 。 初sơ 獲hoạch 慧tuệ 日nhật 。 道đạo 火hỏa 前tiền 相tương/tướng 。 名danh 為vi 煖noãn 位vị 。 明minh 相tướng 轉chuyển 增tăng 。 尋tầm 思tư 位vị 極cực 。 名danh 為vi 頂đảnh 位vị 。 印ấn 前tiền 順thuận 後hậu 。 忍nhẫn 境cảnh 識thức 空không 。 名danh 為vi 忍nhẫn 位vị 。 異dị 生sanh 法pháp 中trung 。 此thử 最tối 勝thắng 故cố 。 名danh 世thế 第đệ 一nhất 。

三tam 通thông 達đạt 位vị 。 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 住trụ 見kiến 道đạo 。 在tại 通thông 達đạt 位vị 。 如như 實thật 通thông 達đạt 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

若nhược 時thời 於ư 所sở 緣duyên 。 智trí 都đô 無vô 所sở 得đắc 。

爾nhĩ 時thời 住trụ 唯duy 識thức

離ly 二nhị 取thủ 相tương/tướng 故cố 。

問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 通thông 達đạt 位vị 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 通thông 達đạt 位vị 。 如như 實thật 通thông 達đạt 。 唯duy 識thức 相tương/tướng 性tánh 。 體thể 即tức 真Chân 如Như 。 前tiền 二nhị 句cú 頌tụng 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 得đắc 真chân 見kiến 道đạo 時thời 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 。 及cập 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 俱câu 無vô 所sở 得đắc 。 後hậu 二nhị 句cú 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 得đắc 住trụ 唯duy 識thức 。 真chân 實thật 性tánh 者giả 。 遠viễn 離ly 能năng 所sở 二nhị 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 論luận 曰viết 。 若nhược 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 都đô 無vô 所sở 得đắc 。 不bất 取thủ 種chủng 種chủng 戲hí 論luận 相tương/tướng 故cố 。

爾nhĩ 時thời 乃nãi 名danh 實thật 住trụ 唯duy 識thức 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 即tức 證chứng 真Chân 如Như 。 智trí 與dữ 真Chân 如Như 。 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 俱câu 離ly 能năng 取thủ 所sở 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 所sở 能năng 取thủ 相tương/tướng 。 俱câu 是thị 分phân 別biệt 有hữu 所sở 得đắc 心tâm 。 戲hí 論luận 現hiện 故cố 。

四tứ 修tu 習tập 位vị 。 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 住trụ 修tu 道Đạo 。 修tu 習tập 位vị 中trung 。 如như 實thật 見kiến 理lý 。 數sác 數sác 修tu 習tập 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

無vô 得đắc 不bất 思tư 議nghị 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 智trí 。 捨xả 二nhị 麤thô 重trọng/trùng 故cố 。

便tiện 證chứng 得đắc 轉chuyển 依y 。

問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 修tu 習tập 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 修tu 習tập 位vị 。 如như 前tiền 所sở 見kiến 唯duy 識thức 之chi 理lý 。 數sác 數sác 修tu 習tập 。 無vô 得đắc 不bất 思tư 議nghị 者giả 。 謂vị 無vô 所sở 取thủ 。 名danh 為vi 無vô 得đắc 。 及cập 無vô 能năng 取thủ 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 智trí 者giả 。 以dĩ 斷đoạn 世thế 間gian 故cố 。 捨xả 二nhị 麤thô 重trọng/trùng 故cố 者giả 。 以dĩ 斷đoạn 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 故cố 。 便tiện 證chứng 得đắc 轉chuyển 依y 者giả 。 以dĩ 能năng 證chứng 得đắc 二nhị 種chủng 果quả 故cố 。 論luận 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 從tùng 前tiền 見kiến 道đạo 起khởi 已dĩ 。 為vi 斷đoạn 餘dư 障chướng 。 證chứng 得đắc 轉chuyển 依y 。 復phục 數số 修tu 習tập 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 此thử 智trí 遠viễn 離ly 所sở 取thủ 能năng 取thủ 。 故cố 說thuyết 無vô 得đắc 。 及cập 不bất 思tư 議nghị 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 斷đoạn 世thế 間gian 故cố 。 名danh 出xuất 世thế 間gian 。 二nhị 取thủ 隨tùy 眠miên 。 是thị 世thế 間gian 本bổn 。 唯duy 此thử 能năng 斷đoạn 。 獨độc 得đắc 出xuất 名danh 。 數số 修tu 此thử 故cố 。 捨xả 二nhị 麤thô 重trọng/trùng 。 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 。 立lập 麤thô 重trọng/trùng 名danh 。 此thử 能năng 捨xả 彼bỉ 二nhị 麤thô 重trọng/trùng 故cố 。 便tiện 能năng 證chứng 得đắc 。 廣quảng 大đại 轉chuyển 依y 。 依y 謂vị 所sở 依y 。 即tức 依y 他tha 起khởi 。 與dữ 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 。 為vi 所sở 依y 故cố 。 染nhiễm 謂vị 虗hư 妄vọng 徧biến 計kế 所sở 執chấp 。 淨tịnh 謂vị 真chân 實thật 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 轉chuyển 謂vị 二nhị 分phần 轉chuyển 捨xả 轉chuyển 得đắc 。 由do 數số 修tu 習tập 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 斷đoạn 本bổn 識thức 中trung 二nhị 障chướng 麤thô 重trọng/trùng 。 故cố 能năng 轉chuyển 捨xả 依y 他tha 起khởi 上thượng 徧biến 計kế 所sở 執chấp 。 及cập 能năng 轉chuyển 得đắc 依y 他tha 起khởi 中trung 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 由do 轉chuyển 煩phiền 惱não 。 得đắc 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 轉chuyển 所sở 知tri 障chướng 。 證chứng 無vô 上thượng 覺giác 。

五ngũ 究cứu 竟cánh 位vị 。 謂vị 住trụ 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 菩Bồ 提Đề 。 出xuất 障chướng 圓viên 明minh 。 於ư 盡tận 未vị 來lai 化hóa 有hữu 情tình 類loại 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

此thử 即tức 無vô 漏lậu 界giới 。 不bất 思tư 議nghị 善thiện 常thường 。 安an 樂lạc 解giải 脫thoát 身thân 。

大đại 牟Mâu 尼Ni 名danh 法pháp 。

問vấn 答đáp 以dĩ 明minh 究cứu 竟cánh 位vị 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 究cứu 竟cánh 位vị 。 唯duy 識thức 相tương/tướng 性tánh 。 出xuất 障chướng 圓viên 明minh 。 復phục 化hóa 有hữu 情tình 。 悟ngộ 入nhập 唯duy 識thức 。 頌tụng 初sơ 此thử 字tự 。 即tức 前tiền 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 。 無vô 漏lậu 界giới 。 及cập 後hậu 三tam 句cú 頌tụng 。 皆giai 顯hiển 二nhị 果quả 多đa 種chủng 名danh 故cố 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 名danh 無vô 漏lậu 界giới 。 心tâm 言ngôn 路lộ 絕tuyệt 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 白bạch 法Pháp 性tánh 故cố 。 復phục 名danh 為vi 善thiện 。 無vô 盡tận 期kỳ 故cố 。 名danh 之chi 為vi 常thường 。 無vô 逼bức 惱não 故cố 。 又hựu 名danh 安an 樂lạc 。 煩phiền 惱não 斷đoạn 盡tận 。 名danh 解giải 脫thoát 身thân 。 永vĩnh 離ly 二nhị 障chướng 。 名danh 法Pháp 身thân 故cố 。 論luận 曰viết 。 前tiền 修tu 習tập 位vị 。 所sở 得đắc 轉chuyển 依y 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 究cứu 竟cánh 位vị 相tương/tướng 。 此thử 謂vị 此thử 前tiền 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 。 即tức 是thị 究cứu 竟cánh 。 無vô 漏lậu 界giới 攝nhiếp 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 非phi 漏lậu 隨tùy 增tăng 。 性tánh 淨tịnh 圓viên 明minh 。 故cố 名danh 無vô 漏lậu 。 界giới 是thị 藏tạng 義nghĩa 。 此thử 中trung 含hàm 藏tạng 無vô 邊biên 希hy 有hữu 大đại 功công 德đức 故cố 。 或hoặc 是thị 因nhân 義nghĩa 。 能năng 生sanh 五ngũ 乘thừa 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 利lợi 樂lạc 事sự 故cố 。 此thử 轉chuyển 依y 果quả 。 又hựu 不bất 思tư 議nghị 。 超siêu 過quá 尋tầm 思tư 言ngôn 議nghị 道đạo 故cố 。 此thử 又hựu 是thị 善thiện 。 白bạch 法Pháp 性tánh 故cố 。 此thử 又hựu 是thị 常thường 。 無vô 盡tận 期kỳ 故cố 。 此thử 又hựu 安an 樂lạc 。 無vô 逼bức 惱não 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 所sở 得đắc 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 。 唯duy 永vĩnh 遠viễn 離ly 煩phiền 惱não 障chướng 縛phược 。 無vô 殊thù 法pháp 勝thắng 法Pháp 。 故cố 但đãn 名danh 解giải 脫thoát 身thân 。 大đại 覺giác 世Thế 尊Tôn 。 成thành 就tựu 無vô 上thượng 。 寂tịch 默mặc 法pháp 故cố 。 名danh 大đại 牟Mâu 尼Ni 。 此thử 牟Mâu 尼Ni 尊Tôn 。 所sở 得đắc 二nhị 果quả 。 永vĩnh 離ly 二nhị 障chướng 。 亦diệc 名danh 法Pháp 身thân 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 大đại 功công 德đức 法pháp 。 所sở 莊trang 嚴nghiêm 故cố 。

唯duy 識thức 三tam 十thập 論luận 約ước 意ý (# 終chung )#