唯Duy 識Thức 義Nghĩa
Quyển 2
日Nhật 本Bổn 釋Thích 真Chân 興Hưng 撰Soạn

唯Duy 識Thức 義Nghĩa 卷quyển 第đệ 二nhị 本bổn

釋thích 真chân 興hưng 撰soạn

章chương 云vân 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 說thuyết 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 亦diệc 為vi 證chứng 捨xả 濫lạm 留lưu 純thuần 義nghĩa 所sở 引dẫn 也dã 唯duy 識thức 論luận 第đệ 七thất 云vân 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 (# 云vân 云vân )# 疏sớ/sơ 云vân 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 即tức 十Thập 地Địa 經kinh 第đệ 八bát 卷quyển 第đệ 六lục 地địa 文văn 華hoa 嚴nghiêm 所sở 說thuyết (# 云vân 云vân )# 演diễn 秘bí 云vân 案án 彼bỉ 經kinh 第đệ 十thập 九cửu 頌tụng 云vân 譬thí 如như 工công 畫họa 師sư 不bất 能năng 知tri 自tự 心tâm 而nhi 由do 心tâm 故cố 畫họa 諸chư 法pháp 性tánh 如như 是thị 。 若nhược 人nhân 知tri 心tâm 行hành 普phổ 造tạo 諸chư 世thế 間gian 是thị 人nhân 即tức 見kiến 。 佛Phật 了liễu 了liễu 佛Phật 真chân 實thật 性tánh 若nhược 人nhân 欲dục 了liễu 知tri 三tam 世thế 一nhất 切thiết 佛Phật 。 應ưng 觀quán 法Pháp 界Giới 性tánh 一nhất 切thiết 唯duy 心tâm 起khởi (# 云vân 云vân )(# 今kim 謂vị 此thử 文văn 但đãn 說thuyết 唯duy 心tâm 之chi 文văn 不bất 加gia 三tam 界giới 之chi 言ngôn )# 明minh 詮thuyên 云vân 古cổ 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 第đệ 二nhị 十thập 六lục 。 明minh 第đệ 六Lục 地Địa 中trung 。 云vân 了liễu 達đạt 扵# 三tam 界giới 但đãn 從tùng 貪tham 心tâm 有hữu 知tri 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 在tại 於ư 一nhất 心tâm 中trung 。 如như 是thị 則tắc 生sanh 死tử 。 但đãn 從tùng 心tâm 而nhi 起khởi 心tâm 若nhược 得đắc 滅diệt 者giả 。 生sanh 死tử 即tức 亦diệc 盡tận (# 云vân 云vân )# 新tân 經kinh 第đệ 三tam 十thập 七thất 明minh 第đệ 六Lục 地Địa 中trung 。 云vân 了liễu 達đạt 三tam 界giới 。 依y 心tâm 有hữu 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 亦diệc 復phục 然nhiên 生sanh 死tử 皆giai 由do 心tâm 所sở 作tác 。 心tâm 若nhược 滅diệt 者giả 生sanh 死tử 盡tận (# 云vân 云vân )# 又hựu 第đệ 五ngũ 十thập 四tứ 云vân 菩Bồ 薩Tát 知tri 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 二nhị 世thế 唯duy 心tâm 而nhi 了liễu 知tri 其kỳ 心tâm 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên (# 云vân 云vân )# 此thử 等đẳng 文văn 正chánh 與dữ 章chương 所sở 引dẫn 同đồng 也dã 。

問vấn 此thử 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 之chi 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 云vân 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 第đệ 四tứ 無vô 解giải 無vô 性tánh 第đệ 四tứ 廣quảng 解giải 十Thập 地Địa 經kinh 名danh 体# 言ngôn 唯duy 心tâm 者giả 心tâm 識thức 是thị 一nhất 唯duy 言ngôn 為vi 遣khiển 所sở 取thủ 境cảnh 義nghĩa 由do 彼bỉ 無vô 故cố 能năng 取thủ 亦diệc 無vô 不bất 遮già 心tâm 所sở 不bất 相tương 離ly 故cố 。 如như 說thuyết 若nhược 無vô 心tâm 所sở 未vị 曾tằng 得đắc 轉chuyển 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 之chi 言ngôn 即tức 顯hiển 三tam 界giới 唯duy 識thức 即tức 與dữ 欲dục 等đẳng 愛ái 結kết 相tương 應ứng 隨tùy 在tại 三tam 界giới 即tức 属# 三tam 界giới 貪tham 等đẳng 結kết 此thử 能năng 唯duy 識thức 言ngôn 無vô 有hữu 撗hoàng 計kế 所sở 緣duyên 不bất 遣khiển 真Chân 如Như 所sở 緣duyên 依y 他tha 所sở 緣duyên 謂vị 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 二nhị 智trí 所sở 緣duyên 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 以dĩ 此thử 文văn 如như 何hà 為vi 顯hiển 三tam 界giới 唯duy 心tâm 之chi 義nghĩa 。

[前-刖+合]# 文văn 中trung 云vân 即tức 與dữ 欲dục 等đẳng 愛ái 結kết 相tương 應ứng 之chi 文văn 正chánh 顯hiển 三tam 界giới 唯duy 心tâm 之chi 義nghĩa 。

問vấn 如như 何hà 顯hiển 耶da 。

[前-刖+合]# 邑ấp 云vân 謂vị 此thử 三tam 界giới 皆giai 有hữu 欲dục 等đẳng 愛ái 結kết 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 隨tùy 在tại 三tam 界giới 與dữ 此thử 愛ái 結kết 相tương 應ứng 繫hệ 属# 三tam 界giới 貪tham 等đẳng 故cố 言ngôn 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 或hoặc 此thử 言ngôn 欲dục 等đẳng 者giả 即tức 以dĩ 欲dục 界giới 等đẳng 餘dư 二nhị 界giới 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 属# 此thử 三tam 界giới 愛ái 結kết 也dã (# 云vân 云vân )(# 文văn 中trung 有hữu 二nhị 釈# 第đệ 二nhị 釈# 與dữ 義nghĩa 演diễn 同đồng 也dã )# 惣# 意ý 云vân 有hữu 情tình 起khởi 三tam 界giới 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 力lực 故cố 輪luân 迴hồi 三tam 界giới 。 若nhược 不bất 起khởi 三tam 界giới 惑hoặc 業nghiệp 不bất 可khả 受thọ 三tam 界giới 苦khổ 故cố 。 知tri 三tam 界giới 唯duy 自tự 心tâm 之chi 所sở 為vi 。 也dã (# 為vi 言ngôn )# 故cố 義nghĩa 演diễn 云vân 有hữu 情tình 起khởi 欲dục 界giới 愛ái 結kết 即tức 隨tùy 在tại 欲dục 界giới 中trung 餘dư 二nhị 界giới 准chuẩn 知tri 謂vị 身thân 所sở 起khởi 三tam 界giới 煩phiền 惱não 。 即tức 攝nhiếp 属# 在tại 於ư 三tam 界giới 中trung 。 意ý 說thuyết 有hữu 情tình 起khởi 欲dục 界giới 愛ái 結kết 即tức 属# 欲dục 界giới 貪tham 等đẳng 被bị 他tha 貪tham 等đẳng 所sở 接tiếp 属# 故cố 此thử 即tức 諸chư 有hữu 情tình 属# 能năng 繫hệ 煩phiền 惱não 如như 牛ngưu 属# 繩thằng (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 疏sớ/sơ 云vân 若nhược 尒# 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 可khả 說thuyết 唯duy 心tâm 是thị 則tắc 言ngôn 二nhị 界giới 唯duy 心tâm 何hà 故cố 復phục 言ngôn 。 無vô 色sắc 唯duy 心tâm 以dĩ 小tiểu 乗# 等đẳng 多đa 計kế 彼bỉ 唯duy 識thức 故cố 有hữu 立lập 已dĩ 成thành (# 云vân 云vân )# 此thử 難nạn/nan 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 即tức 無vô 性tánh 菩Bồ 薩Tát 之chi 難nạn/nan 也dã 義nghĩa 演diễn 云vân 觀quán 此thử 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 二nhị 難nạn/nan 意ý 一nhất 云vân 汝nhữ 大đại 乗# 唯duy 心tâm 者giả 謂vị 欲dục 色sắc 界giới 中trung 。 而nhi 有hữu 色sắc 法pháp 即tức 心tâm 能năng 變biến 色sắc 故cố 色sắc 不bất 離ly 心tâm 可khả 言ngôn 二nhị 界giới 唯duy 心tâm 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 既ký 無vô 色sắc 法pháp 何hà 故cố 復phục 言ngôn 。 無vô 色sắc 唯duy 心tâm 耶da 二nhị 云vân 又hựu 小tiểu 乗# 等đẳng 多đa 計kế 無vô 色sắc 唯duy 心tâm 今kim 大đại 乗# 亦diệc 立lập 者giả 有hữu 立lập 已dĩ 成thành 過quá 也dã (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 就tựu 義nghĩa 演diễn 之chi 文văn 何hà 以dĩ 知tri 有hữu ▆# 難nạn/nan 意ý 耶da 。

[前-刖+合]# 以dĩ [前-刖+合]# 文văn 知tri 之chi 。

問vấn 其kỳ [前-刖+合]# 文văn 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 。

疏sớ/sơ 云vân 此thử 不bất 然nhiên 也dã 非phi 但đãn 色sắc 無vô 亦diệc 無vô 貪tham 等đẳng 能năng 取thủ 之chi 心tâm 故cố 亦diệc 無vô 餘dư 虛hư 空không 等đẳng 識thức 所sở 取thủ 義nghĩa 又hựu 經kinh 部bộ 執chấp 無vô 色sắc 心tâm 等đẳng 是thị 無vô 色sắc 無vô 体# 無vô 實thật 所sở 取thủ 境cảnh 義nghĩa 顕# 現hiện 所sở 依y 恐khủng 彼bỉ 執chấp 為vi 非phi 心tâm 。 等đẳng 故cố 說thuyết 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 此thử 即tức 唯duy 心tâm 義nghĩa 意ý 如như 是thị (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử [前-刖+合]# 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 義nghĩa 演diễn 云vân 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 雖tuy 無vô 色sắc 法pháp 有hữu 貪tham 信tín 等đẳng 恐khủng 外ngoại 人nhân 執chấp 離ly 心tâm 外ngoại 別biệt 有hữu 貪tham 信tín 等đẳng 今kim 為vi 遮già 彼bỉ 故cố 說thuyết 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 離ly 心tâm 王vương 外ngoại 無vô 別biệt 貪tham 信tín 等đẳng 以dĩ 為vi 能năng 取thủ 心tâm 又hựu 無vô 色sắc 界giới 雖tuy 有hữu 虛hư 空không 無vô 為vi 。 等đẳng 然nhiên 此thử 等đẳng 無vô 為vi 亦diệc 不bất 離ly 心tâm 外ngoại 別biệt 有hữu 是thị 識thức 之chi 所sở 取thủ 恐khủng 計kế 離ly 心tâm 別biệt 有hữu 故cố 說thuyết 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 又hựu 經kinh 部bộ 師sư 許hứa 無vô 色sắc 界giới 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 是thị 無vô 色sắc 相tướng 無vô 体# 又hựu 無vô 實thật 所sở 取thủ 境cảnh 義nghĩa 顕# 現hiện 所sở 依y 可khả 得đắc 故cố 恐khủng 彼bỉ 執chấp 無vô 色sắc 心tâm 等đẳng 為vi 非phi 心tâm 等đẳng 今kim 設thiết 遮già 彼bỉ 故cố 言ngôn 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 此thử 與dữ 前tiền 別biệt 者giả 前tiền 言ngôn 唯duy 心tâm 者giả 遮già 無vô 心tâm 外ngoại 之chi 法pháp 今kim 言ngôn 唯duy 心tâm 遮già 彼bỉ 執chấp 心tâm 為vi 非phi 心tâm 故cố 說thuyết 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 (# 云vân 云vân )(# 雖tuy 有hữu 演diễn 秘bí 及cập [邕-口]# 記ký 不bất 如như 此thử 記ký 之chi )# 。

問vấn 此thử 等đẳng 文văn 大đại 意ý 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 薩tát 婆bà 多đa 計kế 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 心tâm 緣duyên 離ly 心tâm 外ngoại 實thật 有hữu 非phi 想tưởng 處xứ 境cảnh 又hựu 執chấp 離ly 識thức 外ngoại 有hữu 實thật 貪tham 信tín 等đẳng 為vi 遮già 此thử 等đẳng 執chấp 說thuyết 唯duy 心tâm 也dã 又hựu 經kinh 部bộ 師sư 計kế 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 等đẳng 虛hư 空không 是thị 無vô 色sắc 無vô 体# 但đãn 由do 心tâm 心tâm 所sở 破phá 色sắc 觀quán 空không 虛hư 空không 方phương 顕# 故cố 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 是thị 虛hư 空không 顕# 所sở 依y 是thị 故cố 恐khủng 彼bỉ 執chấp 心tâm 心tâm 法pháp 是thị 無vô 体# 虗hư 空không 之chi 所sở 依y 故cố 非phi 心tâm 心tâm 法pháp 故cố 為vi 遮già 彼bỉ 妄vọng 計kế 兼kiêm 說thuyết 唯duy 心tâm 也dã (# 為vi 言ngôn )# 。

問vấn 譬thí 喻dụ 論luận 師sư 何hà 故cố 可khả 計kế 心tâm 心tâm 法pháp 是thị 虛hư 空không 顕# 現hiện 之chi 所sở 依y 故cố 非phi 是thị 心tâm 心tâm 法pháp 耶da 。

[前-刖+合]# 譬thí 喻dụ 論luận 師sư 計kế 虗hư 空không 是thị 無vô 体# 無vô 實thật 立lập 虗hư 空không 無vô 為vi 故cố 名danh 無vô 空không 論luận 師sư 今kim 可khả 執chấp 心tâm 心tâm 法pháp 是thị 無vô 体# 無vô 實thật 虗hư 空không 顕# 現hiện 所sở 依y 故cố 亦diệc 無vô 体# 無vô 實thật 非phi 心tâm 心tâm 法pháp 故cố 為vi 遮già 此thử 執chấp 說thuyết 唯duy 心tâm (# 為vi 言ngôn )# 。

章chương 云vân 遺di 教giáo 經kinh 言ngôn 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 當đương 好hảo 制chế 心tâm 。 制chế 之chi 一nhất 處xứ 。 無vô 事sự 不bất 辨biện 等đẳng 皆giai 此thử 門môn 攝nhiếp (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 亦diệc 為vi 證chứng 捨xả 濫lạm 留lưu 純thuần 之chi 義nghĩa 所sở 引dẫn 也dã 此thử 經Kinh 亦diệc 名danh 佛Phật 臨lâm 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 略lược 說thuyết 教giáo 誡giới 經kinh 一nhất 卷quyển 六lục 紙chỉ 後hậu 秦tần 時thời 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch 。 也dã 智trí 昇thăng 釈# 教giáo 錄lục 為vi 大Đại 乘Thừa 經Kinh 其kỳ 經kinh 論luận 云vân 為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 (# 云vân 云vân )# 終chung 南nam 山sơn 釈# 道đạo 宣tuyên 內nội 典điển 錄lục 及cập 慈từ 恩ân 惣# [耳*夕*ㄗ]# 蕳# 章chương 為vi 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 也dã 有hữu 釈# 論luận 一nhất 卷quyển 西tây 天Thiên 竺Trúc 三tam 蔵# 真Chân 諦Đế 譯dịch 也dã 。

問vấn 此thử 經Kinh 之chi 文văn 如như 何hà 成thành 此thử 重trọng/trùng 證chứng 。

[前-刖+合]# 云vân 既ký 云vân 制chế 心tâm 不bất 立lập 制chế 境cảnh 故cố 能năng 成thành 證chứng 也dã 。

問vấn 此thử 經Kinh 大đại 意ý 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 經kinh 文văn 頗phả 廣quảng 章chương 主chủ 取thủ 要yếu 出xuất 之chi 故cố 經kinh 文văn 云vân 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 以dĩ 能năng 住trụ 戒giới 當đương 制chế 五ngũ 根căn 。 勿vật 令linh 放phóng 逸dật 。 入nhập 於ư 五ngũ 欲dục 。 (# 乃nãi 至chí )# 此thử 五ngũ 根căn 者giả 。 心tâm 為vi 其kỳ 主chủ 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 當đương 好hảo 制chế 心tâm 。 心tâm 之chi 可khả 畏úy 。 甚thậm 於ư 毒độc 虵xà 惡ác 獸thú 怨oán [貝*戒]# 大đại 火hỏa 越việt 逸dật 。 未vị 足túc 喻dụ 也dã 。 動động 轉chuyển 輕khinh [跳-兆+(畚-田+水)]# 但đãn 觀quán 於ư 密mật 不bất 見kiến 深thâm 坈# 譬thí 如như 狅# 冩# 無vô 釣điếu 猿viên 猴hầu 得đắc 樹thụ 。 騰đằng 躍dược 踔xước 擲trịch 難nan 可khả 禁cấm 制chế 。 當đương 急cấp 挫tỏa 之chi 。 無vô 令linh 放phóng 逸dật 。 縱túng 此thử 心tâm 者giả 。 喪táng 人nhân 善thiện 事sự 。 制chế 之chi 一nhất 處xứ 。 無vô 事sự 不bất 辨biện 是thị 故cố 比Bỉ 丘Khâu 。 當đương 懃cần 精tinh 進tấn 折chiết 伏phục 汝nhữ 心tâm 。 (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 經Kinh 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 其kỳ 釈# 論luận 云vân 示thị 現hiện 此thử 心tâm 三tam 昧muội 障chướng 法pháp 故cố 等đẳng (# 云vân 云vân )# 三tam 昧muội 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 無vô 二nhị 念niệm 三tam 昧muội 二nhị 調điều [弟/木]# 不Bất 動Động 三Tam 昧Muội 。 三tam 起khởi 多đa 功công 德đức 三tam 昧muội 。 也dã 障chướng 法pháp 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 心tâm 性tánh 差sai 別biệt 障chướng 二nhị 輕khinh 動động 不bất 調điều 障chướng 三tam 失thất 諸chư 功công 德đức 障chướng 也dã 。

問vấn 其kỳ 障chướng 與dữ 治trị 相tương 對đối 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 心tâm 性tánh [差-工+匕]# 別biệt 障chướng 者giả 如như 經Kinh 云vân 心tâm 之chi 可khả 畏úy 。 甚thậm 於ư 毒độc 虵xà 等đẳng 即tức 以dĩ 無vô 二nhị 念niệm 三tam 昧muội 治trị 之chi 如như 經Kinh 云vân 制chế 之chi 一nhất 處xứ 。 也dã 此thử 意ý 云vân 貪tham 嗔sân 癡si 邪tà 見kiến 種chủng 類loại 非phi 一nhất 故cố 云vân [差-工+匕]# 別biệt 障chướng 觀quán 一nhất 心tâm 之chi 理lý 令linh 不bất 起khởi 故cố 。 云vân 以dĩ 無vô 二nhị 念niệm 三tam 昧muội 治trị 之chi (# 為vi 言ngôn )# 輕khinh 動động 不bất 調điều 障chướng 者giả 如như 經kinh 言ngôn 動động 轉chuyển 輕khinh [躁-木+(尒-小+(恭-共))]# 猶do 如như 猿viên 猴hầu 即tức 以dĩ 調điều 柔nhu 不Bất 動Động 三Tam 昧Muội 。 治trị 之chi 如như 經Kinh 云vân 當đương 勤cần 精tinh 進tấn 。 折chiết 伏phục 汝nhữ 心tâm 。 也dã 此thử 意ý 云vân 掉trạo 舉cử 散tán 乱# 其kỳ 性tánh 輕khinh 動động 易dị 緣duyên 易dị 解giải 依y 止chỉ 定định 数# 分phần/phân 位vị 輕khinh 安an 令linh 不bất 傾khuynh 動động 故cố 。 云vân 以dĩ 調điều 柔nhu 不Bất 動Động 三Tam 昧Muội 。 治trị 之chi (# 為vi 言ngôn )# 失thất 諸chư 功công 德đức 。 障chướng 者giả 如như 經Kinh 云vân 縱túng 此thử 心tâm 者giả 。 喪táng 人nhân 善thiện 事sự 。 即tức 以dĩ 起khởi 多đa 功công 德đức 三tam 昧muội 。 治trị 之chi 如như 經Kinh 云vân 無vô 事sự 不bất 辨biện 也dã 此thử 意ý 云vân 依y 心tâm 起khởi 惡ác 依y 心tâm 生sanh 善thiện 轉chuyển 滅diệt 依y 心tâm 雜tạp 染nhiễm 之chi 種chủng 轉chuyển 得đắc 依y 心tâm 清thanh 淨tịnh 之chi 德đức 。 故cố 云vân 以dĩ 起khởi 多đa 功công 德đức 三tam 昧muội 。 治trị 之chi (# 為vi 言ngôn )# 然nhiên 今kim 章chương 家gia 只chỉ 引dẫn 能năng 治trị 三tam 種chủng 三tam 昧muội 之chi 也dã (# 向hướng 章chương 可khả 知tri 又hựu 具cụ 如như 論luận (# 云vân 云vân )# )# 。

問vấn 此thử 三tam 三tam 昧muội 之chi 体# 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 古cổ 德đức 云vân 一nhất 一nhất 各các 通thông 三tam 三tam 摩ma 地địa 。 為vi 体# 意ý 云vân [糸*ㄉ]# 無vô 二nhị 念niệm 三tam 昧muội 者giả 一nhất 心tâm 觀quán 貪tham 等đẳng 空không 理lý 是thị 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 畏úy 貪tham 等đẳng 不bất 願nguyện 求cầu 是thị 無Vô 願Nguyện 三Tam 昧Muội 。 地địa 觀quán 貪tham 等đẳng 無vô 相tướng 圎# 成thành 之chi 理lý 是thị 無Vô 相Tướng 三Tam 摩Ma 地Địa 。 也dã 餘dư 二nhị 准chuẩn 知tri 之chi 。

第đệ 三tam 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 識thức 。

問vấn 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 識thức 之chi 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 先tiên 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 心tâm 與dữ 境cảnh 相tướng 對đối 境cảnh 有hữu 濫lạm 故cố 捨xả 之chi 不bất 名danh 唯duy 境cảnh 心tâm 是thị 純thuần 故cố 留lưu 之chi 名danh 唯duy 識thức 了liễu 今kim 此thử 重trọng/trùng 意ý 其kỳ 心tâm 中trung 有hữu 本bổn 末mạt 謂vị 自tự 体# 分phần/phân 能năng 反phản 故cố 名danh 本bổn 相tương 見kiến 分phần/phân 所sở 變biến 故cố 名danh 末mạt 攝nhiếp 其kỳ 相tương 見kiến 之chi 末mạt 歸quy 自tự 体# 之chi 本bổn 名danh 唯duy 識thức 此thử 重trọng/trùng 意ý 也dã 。

章chương 云vân 心tâm 內nội 所sở 取thủ 境cảnh 界giới 顕# 然nhiên 內nội 能năng 取thủ 心tâm 作tác 用dụng 亦diệc 尒# 此thử 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 俱câu 依y 識thức 有hữu 離ly 識thức 自tự 体# 本bổn 末Mạt 法Pháp 必tất 無vô 故cố (# 文văn )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 明minh 重trọng/trùng 旨chỉ 也dã 相tương/tướng 分phần/phân 以dĩ 為vi 所sở 取thủ 境cảnh 界giới 見kiến 分phần/phân 以dĩ 為vi 能năng 取thủ 心tâm 然nhiên 識thức 自tự 体# 分phần/phân 微vi 隱ẩn 難nan 知tri 是thị 故cố 古cổ 今kim 大đại 小Tiểu 乘Thừa 師sư 多đa 不bất 許hứa 有hữu 自tự 体# 分phần/phân 然nhiên 而nhi 心tâm 心tâm 所sở 自tự 体# 生sanh 時thời 皆giai 似tự 所sở 綠lục 能năng 緣duyên 相tương/tướng 現hiện 似tự 能năng 緣duyên 相tương/tướng 說thuyết 名danh 見kiến 分phần/phân 似tự 所sở 緣duyên 相tương/tướng 說thuyết 名danh 相tướng 分phần/phân 自tự 体# 為vi 本bổn 作tác 用dụng 為vi 末mạt 其kỳ 末mạt 作tác 用dụng 識thức 之chi 所sở 反phản 離ly 本bổn 識thức 者giả 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 即tức 是thị 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 之chi 義nghĩa 也dã 一nhất 說thuyết 云vân 心tâm 內nội 所sở 取thủ 乃nãi 至chí 作tác 用dụng 亦diệc 尒# 者giả 審thẩm 定định 前tiền 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 也dã 此thử 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 乃nãi 至chí 末Mạt 法Pháp 必tất 無vô 故cố 者giả 正chánh 標tiêu 此thử 重trọng/trùng 意ý 也dã 。

章chương 云vân 三tam 十thập 頌tụng 云vân 由do 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 有hữu 種chủng 種chủng 。 相tương/tướng 轉chuyển 彼bỉ 依y 識thức 所sở 變biến 此thử 能năng 變biến 唯duy 三tam (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 證chứng 此thử 重trọng/trùng 引dẫn 二nhị 證chứng 文văn 謂vị 唯duy 識thức 論luận 與dữ 解giải 深thâm 密mật 經kinh 也dã 今kim 是thị 初sơ 引dẫn 唯duy 識thức 論luận 云vân 彼bỉ 依y 識thức 所sở 變biến 等đẳng 證chứng 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 之chi 義nghĩa 也dã 。

問vấn 先tiên 此thử 文văn 云vân 何hà 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 云vân 上thượng 之chi 二nhị 句cú [前-刖+合]# 難nạn/nan 破phá 執chấp 下hạ 之chi 一nhất 句cú 意ý 標tiêu 論luận 宗tông 結kết 歸quy 唯duy 識thức (# 云vân 云vân )(# 難nạn/nan 者giả 論luận 云vân 若nhược 唯duy 有hữu 識thức 云vân 何hà 世thế 間gian 。 及cập 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 有hữu 我ngã 法pháp (# 云vân 云vân )# 外ngoại 人nhân 之chi 難nạn/nan 也dã )# 。

問vấn 其kỳ 由do 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 云vân 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 論luận 云vân 愚ngu 夫phu 所sở 計kế 實thật 我ngã 實thật 法pháp 都đô 無vô 所sở 有hữu 。 但đãn 随# 妄vọng 情tình 而nhi 施thi 設thiết 故cố 說thuyết 之chi 為vi 假giả 內nội 識thức 所sở 變biến 似tự 我ngã 似tự 法pháp 雖tuy 有hữu 而nhi 非phi 實thật 我ngã 法pháp 性tánh 然nhiên 似tự 彼bỉ 現hiện 故cố 說thuyết 為vi 假giả (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 凢# 約ước 假giả 義nghĩa 。

有hữu 二nhị 相tương 對đối 初sơ 相tương 對đối 中trung 亦diệc 有hữu 二nhị 一nhất 無vô 体# 隨tùy 情tình 假giả 二nhị 有hữu 体# 施thi 設thiết 假giả 後hậu 相tương 對đối 中trung 亦diệc 有hữu 二nhị 一nhất 以dĩ 無vô 依y 有hữu 假giả 二nhị 以dĩ 義nghĩa 依y 体# 假giả 也dã 今kim 此thử 論luận 中trung 愚ngu 夫phu 所sở 計kế (# 乃nãi 至chí )# 說thuyết 之chi 為vi 假giả 者giả 無vô 体# 隨tùy 情tình 假giả 與dữ 以dĩ 無vô 依y 有hữu 假giả 故cố 名danh 假giả (# 為vi 言ngôn )# 內nội 識thức 所sở 反phản (# 乃nãi 至chí )# 故cố 說thuyết 為vi 假giả 者giả 有hữu 躰# 施thi 設thiết 假giả 與dữ 以dĩ 義nghĩa 依y 体# 假giả 故cố 名danh 假giả (# 為vi 言ngôn )(# 二nhị 相tương 對đối 者giả 即tức 疏sớ/sơ 中trung 二nhị 釈# 也dã )# 。

問vấn 云vân 何hà 名danh 無vô 体# 随# 情tình 假giả 等đẳng 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 云vân 假giả 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 無vô 体# 随# 情tình 假giả 多đa 分phần 世thế 間gian 外ngoại 道đạo 所sở 執chấp (# 少thiểu 分phần 內nội 道đạo 亦diệc 起khởi 如như 犢độc 子tử 部bộ 等đẳng )# 雖tuy 無vô 如như 彼bỉ 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 随# 執chấp 心tâm 緣duyên 亦diệc 名danh 我ngã 法pháp 故cố 說thuyết 為vi 假giả 二nhị 者giả 有hữu 体# 施thi 設thiết 假giả 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 雖tuy 有hữu 法pháp 体# 而nhi 非phi 我ngã 法pháp 本bổn 体# 無vô 名danh 強cường/cưỡng 名danh 我ngã 法pháp 不bất 稱xưng 法pháp 体# 随# 緣duyên 施thi 設thiết 故cố 說thuyết 為vi 假giả (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 二nhị 義nghĩa 意ý 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 云vân 第đệ 一nhất 解giải 云vân 說thuyết 為vi 我ngã 法pháp 而nhi 体# 是thị 無vô 随# 情tình 說thuyết 假giả (# 已dĩ 上thượng 說thuyết 世thế 間gian 我ngã 法pháp 假giả 也dã )# 設thiết 体# 雖tuy 有hữu 不bất 稱xưng 為vi 假giả (# 已dĩ 上thượng 說thuyết 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 假giả 也dã )# 我ngã 法pháp 二nhị 假giả 乃nãi 属# 於ư 說thuyết 唯duy 假giả 言ngôn 說thuyết 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp 彼bỉ 体# 卻khước 非phi (# 云vân 云vân )# 燈đăng 云vân 第đệ 一nhất 解giải 云vân (# 乃nãi 至chí )# 彼bỉ 体# 都đô 非phi 者giả 此thử 意ý 釈# 云vân 世thế 間gian 我ngã 法pháp 說thuyết 所sở 執chấp 相tướng 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp 我ngã 法pháp 本bổn 無vô 唯duy 只chỉ 言ngôn 說thuyết 聖thánh 教giáo 雖tuy 說thuyết 所sở 緣duyên 見kiến 相tương/tướng 薀# 等đẳng 諸chư 法pháp 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp 薀# 等đẳng 實thật 非phi 若nhược 我ngã 若nhược 法pháp 但đãn 唯duy 有hữu 言ngôn 故cố 云vân 乃nãi 属# 於ư 說thuyết (# 云vân 云vân )# 此thử 等đẳng 文văn 意ý 云vân 世thế 間gian 我ngã 法pháp 名danh 無vô 体# 随# 情tình 假giả 之chi 迷mê 情tình 迷mê 依y 他tha 法pháp 似tự 我ngã 法pháp 妄vọng 執chấp 實thật 我ngã 法pháp 於ư 此thử 所sở 執chấp 上thượng 起khởi 言ngôn 說thuyết 說thuyết 實thật 我ngã 法pháp 此thử 所sở 說thuyết 實thật 我ngã 法pháp 其kỳ 体# 無vô 故cố 只chỉ 有hữu 能năng 說thuyết 名danh 言ngôn 依y 其kỳ 名danh 言ngôn 假giả 名danh 我ngã 法pháp 故cố 云vân 無vô 体# 随# 情tình 故cố 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp (# 為vi 言ngôn )# 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 名danh 有hữu 体# 施thi 設thiết 假giả 者giả 諸chư 法pháp 体# 性tánh 悉tất 離ly 名danh 言ngôn 非phi 我ngã 非phi 法pháp 而nhi 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 随# 緣duyên 說thuyết 我ngã 法pháp 之chi 時thời 其kỳ 能năng 說thuyết 名danh 言ngôn 專chuyên 不bất [禾*尒]# 法pháp 体# 然nhiên 有hữu 說thuyết 我ngã 法pháp 之chi 能năng 說thuyết 名danh 言ngôn 其kỳ 名danh 言ngôn 上thượng 施thi 設thiết 假giả 名danh 我ngã 法pháp 故cố 云vân 有hữu 体# 施thi 設thiết 故cố 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp (# 為vi 言ngôn )# 重trọng/trùng 意ý 云vân 設thiết 世thế 間gian 我ngã 法pháp 設thiết 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 非phi 有hữu 實thật 体# 只chỉ 依y 有hữu 說thuyết 我ngã 法pháp 之chi 能năng 說thuyết 名danh 言ngôn 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp (# 為vi 言ngôn )# 。

問vấn 云vân 何hà 名danh 以dĩ 無vô 依y 有hữu 假giả 等đẳng 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 云vân 又hựu 第đệ 二nhị 解giải 世thế 間gian 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 体# 無vô 依y 識thức 所sở 反phản 妄vọng 情tình 為vi 緣duyên 而nhi 起khởi 於ư 執chấp 妄vọng 情tình 所sở 執chấp 是thị 世thế 間gian 我ngã 法pháp 然nhiên 体# 無vô 故cố 以dĩ 無vô 依y 有hữu 依y 內nội 妄vọng 情tình 說thuyết 為vi 我ngã 法pháp 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 我ngã 法pháp 二nhị 種chủng 依y 識thức 体# 上thượng 有hữu 我ngã 法pháp 義nghĩa 義nghĩa 依y 於ư 体# 別biệt 依y 於ư 惣# 依y 有hữu 体# 法pháp 說thuyết 為vi 我ngã 法pháp 即tức 說thuyết 所sở 執chấp 能năng 計kế 之chi 情tình 及cập 所sở 詮thuyên 之chi 法pháp 皆giai 識thức 所sở 反phản 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp 即tức 說thuyết 所sở 執chấp 能năng 計kế 之chi 情tình 及cập 所sở 詮thuyên 之chi 法pháp 皆giai 識thức 所sở 反phản 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 二nhị 義nghĩa 意ý 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 次thứ 第đệ 二nhị 解giải 云vân 以dĩ 無vô 依y 有hữu 世thế 間gian 說thuyết 情tình 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp 以dĩ 義nghĩa 依y 体# 聖thánh 教giáo 說thuyết 体# 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp 假giả 我ngã 及cập 法pháp 不bất 在tại 於ư 實thật 以dĩ 所sở 說thuyết 為vi 若nhược 我ngã 法pháp 故cố (# 云vân 云vân )# 燈đăng 云vân 第đệ 二nhị 解giải 云vân 以dĩ 所sở 執chấp 為vi 若nhược 我ngã 若nhược 法pháp 者giả 此thử 意ý 解giải 云vân 所sở 執chấp 外ngoại 我ngã 法pháp 無vô 世thế 說thuyết 我ngã 法pháp 者giả 随# 自tự 情tình 執chấp 我ngã 法pháp 之chi 解giải 為vi 我ngã 法pháp 無vô 彼bỉ 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 可khả 說thuyết 以dĩ 我ngã 法pháp 無vô 依y 內nội 情tình 故cố 以dĩ 無vô 依y 有hữu 假giả 故cố 但đãn 說thuyết 情tình 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 依y 識thức 等đẳng 上thượng 有hữu 我ngã 法pháp 義nghĩa 義nghĩa 依y 於ư 体# 即tức 義nghĩa 是thị 別biệt 識thức 体# 是thị 惣# 以dĩ 別biệt 依y 惣# 故cố 說thuyết 別biệt 義nghĩa 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp 名danh 義nghĩa 依y 体# 此thử 既ký 說thuyết 義nghĩa 以dĩ 為vi 我ngã 法pháp 故cố 不bất 在tại 言ngôn 有hữu 彼bỉ 体# 義nghĩa 為vi 所sở 說thuyết 故cố (# 云vân 云vân )(# 有hữu 又hựu 釈# 煩phiền 故cố 不bất 記ký 之chi )# 此thử 等đẳng 文văn 意ý 云vân 世thế 間gian 我ngã 法pháp 名danh 以dĩ 無vô 依y 有hữu 假giả 者giả 妄vọng 情tình 迷mê 依y 他tha 法pháp 似tự 我ngã 法pháp 妄vọng 執chấp 實thật 我ngã 法pháp 其kỳ 所sở 執chấp 實thật 我ngã 法pháp 其kỳ 体# 無vô 故cố 随# 執chấp 我ngã 法pháp 之chi 解giải 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 我ngã 法pháp 是thị 無vô 妄vọng 解giải 是thị 有hữu 以dĩ 無vô 依y 有hữu 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 故cố 云vân 以dĩ 無vô 依y 有hữu 故cố 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp (# 為vi 言ngôn )# 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 名danh 以dĩ 義nghĩa 依y 体# 假giả 者giả 識thức 等đẳng 法pháp 体# 雖tuy 不bất 可khả 言ngôn 然nhiên 其kỳ 体# 上thượng 有hữu 我ngã 法pháp 義nghĩa 故cố 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 法Pháp 。 体# 上thượng 義nghĩa 假giả 名danh 我ngã 法pháp 以dĩ 法pháp 体# 上thượng 有hữu 我ngã 法pháp 義nghĩa 以dĩ 義nghĩa 依y 体# 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 故cố 云vân 以dĩ 義nghĩa 依y 体# 故cố 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp (# 為vi 言ngôn )# 重trọng/trùng 意ý 云vân 世thế 間gian 我ngã 法pháp 随# 妄vọng 情tình 之chi 解giải 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 随# 体# 上thượng 義nghĩa 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp (# 為vi 言ngôn )# 。

問vấn 何hà 故cố 世thế 間gian 。 必tất 說thuyết 我ngã 法pháp 耶da 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 云vân 由do 無vô 始thỉ 來lai 。 撗hoàng 計kế 我ngã 法pháp 分phân 別biệt 心tâm 故cố 熏huân 習tập 本bổn 識thức 後hậu 後hậu 遂toại 有hữu 相tương 見kiến 分phần/phân 生sanh 愚ngu 夫phu 不bất 了liễu 此thử 唯duy 內nội 識thức 依y 之chi 妄vọng 計kế 有hữu 實thật 我ngã 法pháp 我ngã 法pháp 實thật 無vô 随# 彼bỉ 妄vọng 情tình 所sở 執chấp 之chi 相tướng 名danh 為vi 我ngã 法pháp 故cố 知tri 世thế 間gian 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 是thị 假giả 非phi 實thật 故cố 經kinh 頌tụng 云vân 如như 愚ngu 所sở 分phân 別biệt 外ngoại 境cảnh 實thật 皆giai 無vô 習tập 氣khí 擾nhiễu 濁trược 心tâm 故cố 似tự 彼bỉ 而nhi 轉chuyển (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 文văn 中trung 云vân 後hậu 後hậu 遂toại 有hữu 相tương 見kiến 分phần/phân 生sanh 之chi 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 演diễn 秘bí 云vân 。

問vấn 相tương 見kiến 二nhị 分phần 發phát 于vu 無vô 始thỉ 云vân 何hà 後hậu 後hậu 方phương 遂toại 有hữu 耶da 。

[前-刖+合]# 約ước 更cánh 增tăng 說thuyết 如như 法Pháp 華hoa 言ngôn 來lai 入nhập 此thử 宅trạch 。 (# 云vân 云vân )# 邑ấp 法Pháp 師sư [前-刖+合]# 云vân 雖tuy 實thật 未vị 熏huân 前tiền 前tiền 已dĩ 有hữu 猶do 如như 說thuyết 薀# 從tùng 取thủ 而nhi 生sanh 。 約ước 義nghĩa 說thuyết 故cố (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 何hà 故cố 聖thánh 教giáo 必tất 說thuyết 我ngã 法pháp 耶da 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 云vân 聖thánh 者giả 依y 此thử 內nội 識thức 所sở 反phản 若nhược 相tương/tướng 若nhược 見kiến 為vi 起khởi 言ngôn 論luận 断# 染nhiễm 取thủ 淨tịnh 引dẫn 生sanh 真chân 見kiến 假giả 為vi 立lập 名danh 說thuyết 為vi 我ngã 法pháp 法pháp 体# 實thật 非phi 若nhược 我ngã 若nhược 法pháp 故cố 知tri 聖thánh 教giáo 所sở 說thuyết 我ngã 法pháp 亦diệc 假giả 說thuyết 也dã 是thị 故cố 經kinh 言ngôn 為vi 對đối 遣khiển 愚ngu 夫phu 所sở 執chấp 實thật 我ngã 法pháp 故cố 於ư 識thức 所sở 反phản 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 名danh (# 云vân 云vân )# 義nghĩa 濵# 云vân 為vi 欲dục 断# 染nhiễm 取thủ 淨tịnh 所sở 以dĩ 湏# 說thuyết 我ngã 法pháp 故cố 聖thánh 教giáo 云vân 彼bỉ 既ký 文văn 夫phu 我ngã 亦diệc 尒# 不bất 應ưng 自tự 輕khinh 而nhi 退thoái 屈khuất 又hựu 下hạ 論luận 云vân 不bất 執chấp 菩Bồ 提Đề 有hữu 情tình 實thật 有hữu 無vô 由do 發phát 起khởi 猛mãnh 利lợi 悲bi 願nguyện (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 就tựu 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 如như 何hà 法pháp 体# 上thượng 有hữu 我ngã 法pháp 義nghĩa 耶da 。

[前-刖+合]# 大đại 抄sao 云vân 且thả 如như 初sơ 果quả 有hữu 初sơ 果quả 義nghĩa 二nhị 十thập 七thất 賢hiền 聖thánh 皆giai 有hữu 聖thánh 義nghĩa (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 說thuyết 假giả 言ngôn 義nghĩa 別biệt 抄sao 文văn 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 第đệ 一nhất 云vân 由do 假giả 說thuyết 者giả 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất [糸*ㄉ]# 說thuyết 二nhị [糸*ㄉ]# 義nghĩa [糸*ㄉ]# 說thuyết 者giả 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 我ngã 法pháp 二nhị 種chủng 但đãn 由do 倒đảo 情tình 撗hoàng 計kế 為vi 實thật 依y 彼bỉ 倒đảo 情tình 随# 起khởi 言ngôn 說thuyết 謂vị 為vi 實thật 有hữu 所sở 說thuyết 我ngã 法pháp 畢tất 竟cánh 無vô 實thật 如như 空không 華hoa 等đẳng 二nhị [糸*ㄉ]# 義nghĩa 者giả 唯duy 有hữu 倒đảo 心tâm 撗hoàng 計kế 為vi 有hữu 此thử 所sở 執chấp 我ngã 從tùng 本bổn 來lai 。 無vô 如như 實thật 空không 華hoa 等đẳng (# 乃nãi 至chí )# 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 由do 言ngôn 說thuyết 安an 立lập 施thi 設thiết 相tương 見kiến 二nhị 分phần 似tự 我ngã 法pháp 二nhị 種chủng 相tương/tướng 現hiện 名danh 為vi 約ước 說thuyết 二nhị 由do 依y 他tha 体# 上thượng 自tự 有hữu 似tự 我ngã 法pháp 相tướng 不bất 由do 言ngôn 說thuyết 安an 立lập 方phương 為vi 有hữu 即tức 是thị [糸*ㄉ]# 義nghĩa 猶do 如như 庶thứ 愛ái 安an 立lập 似tự 水thủy 自tự 体# 非phi 水thủy 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 約ước 說thuyết 就tựu 義nghĩa 分phần/phân 其kỳ 二nhị 也dã (# 為vi 言ngôn )(# 已dĩ 上thượng 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 義nghĩa 了liễu )# 。

問vấn 安an 惠huệ 難Nan 陀Đà 義nghĩa 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 云vân 若nhược 安an 惠huệ 解giải 二nhị 種chủng 我ngã 法pháp 皆giai 是thị 無vô 依y 於ư 惣# 無vô 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 施thi 設thiết 假giả 說thuyết 性tánh 非phi 有hữu 故cố 自tự 證chứng 離ly 言ngôn 非phi 我ngã 法pháp 故cố 唯duy 佛Phật 所sở 證chứng (# 云vân 云vân )# 樞xu 要yếu 云vân 難Nan 陀Đà 師sư 云vân 依y 相tương/tướng 分phần/phân 上thượng 起khởi 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 随# 能năng 計kế 妄vọng 情tình 說thuyết 為vi 世thế 間gian 我ngã 法pháp 即tức 依y 所sở 反phản 依y 他tha 上thượng 立lập 為vi 聖thánh 教giáo 我ngã 法pháp (# 云vân 云vân )# 意ý 云vân 安an 惠huệ 云vân 相tương 見kiến 分phân 是thị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 故cố 難Nan 陀Đà 只chỉ 立lập 相tương 見kiến 二nhị 分phần 故cố 各các 致trí 此thử 說thuyết 也dã (# 煩phiền 故cố 不bất 妄vọng 記ký 之chi )# 。

問vấn 頌tụng 第đệ 二nhị 句cú 云vân 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 。 轉chuyển 之chi 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 論luận 云vân 我ngã 種chủng 種chủng 相tương 謂vị 有hữu 情tình 命mạng 者giả 等đẳng (# 世thế 間gian )# 預dự 流lưu 一nhất 來lai 等đẳng (# 聖thánh 教giáo )# 法pháp 種chủng 種chủng 相tương 謂vị 實thật 德đức 業nghiệp 等đẳng (# 世thế 間gian )# 薀# 處xứ 界giới 等đẳng (# 聖thánh 教giáo )# 轉chuyển 謂vị 随# 緣duyên 施thi 設thiết 有hữu 異dị (# 云vân 云vân )# 疏sớ/sơ 云vân 相tương 謂vị 相tướng 狀trạng 轉chuyển 是thị 起khởi 義nghĩa 相tương/tướng 起khởi 非phi 一nhất 故cố 名danh 種chủng 種chủng (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 頌tụng 第đệ 三tam 句cú 云vân 彼bỉ 依y 識thức 所sở 變biến 之chi 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 論luận 云vân 彼bỉ 相tương/tướng 皆giai 依y 識thức 所sở 轉chuyển 變biến 而nhi 假giả 施thi 設thiết (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị [前-刖+合]# 外ngoại 人nhân 問vấn 之chi 詞từ 也dã 故cố 疏sớ/sơ 云vân 外ngoại 復phục 問vấn 云vân 有hữu 實thật 我ngã 法pháp 可khả 依y 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 實thật 無vô 假giả 依y 何hà 立lập 第đệ 三tam 句cú 云vân 彼bỉ 我ngã 法pháp 相tướng 依y 內nội 識thức 等đẳng 所sở 反phản 現hiện 相tướng 見kiến 分phần/phân 而nhi 起khởi 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 相tướng 非phi 依y 離ly 識thức 實thật 有hữu 我ngã 法pháp 而nhi 起khởi 假giả 說thuyết 但đãn 依y 內nội 識thức 所sở 反phản 相tương 見kiến 而nhi 假giả 說thuyết 故cố 此thử 但đãn 說thuyết 識thức 義nghĩa 兼kiêm 心tâm 所sở (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 若nhược 尒# 真Chân 如Như 非phi 識thức 所sở 反phản 故cố 應ưng 非phi 唯duy 識thức 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 云vân 不bất 離ly 識thức 故cố 真Chân 如Như 名danh 唯duy 識thức 非phi 識thức 所sở 反phản 故cố 不bất 說thuyết 為vi 我ngã 法pháp 若nhược 說thuyết 為vi 真Chân 如Như 亦diệc 心tâm 所sở 反phản 故cố (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 第đệ 四tứ 句cú 云vân 此thử 能năng 反phản 唯duy 三tam 者giả 何hà 。

[前-刖+合]# 論luận 云vân 謂vị 異dị 就tựu 思tư 量lượng 及cập 了liễu 別biệt 境cảnh 識thức (# 云vân 云vân )# 疏sớ/sơ 云vân 一nhất 謂vị 異dị 就tựu 識thức 即tức 第đệ 八bát 識thức 名danh 有hữu 多đa 義nghĩa 一nhất 反phản 異dị 而nhi # 要yếu 因nhân 反phản 異dị 之chi 時thời 果quả 方phương # 故cố 此thử 義nghĩa 通thông 餘dư 種chủng 生sanh 果quả 時thời 皆giai 變biến 異dị 故cố (# 經kinh 部bộ 師sư 義nghĩa )# 二nhị 異dị 時thời 而nhi # 與dữ 因nhân 異dị 時thời 果quả 方phương # 故cố (# 薩tát 婆bà 多đa 義nghĩa )# 今kim 者giả 大đại 乗# 約ước 造tạo 之chi 時thời 非phi 約ước 種chủng 体# 許hứa 同đồng 世thế 故cố 三tam 異dị 類loại 而nhi # 與dữ 因nhân 異dị 性tánh 果quả [酉*羽]# 因nhân 故cố (# 大Đại 乘Thừa 義nghĩa )# 二nhị 謂vị 思tư 量lượng 識thức 即tức 第đệ 七thất 識thức 思tư 謂vị 思tư 量lượng 量lượng 謂vị 量lượng 度độ 思tư 量lượng 第đệ 八bát 度độ 為vi 我ngã 故cố 又hựu 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 餘dư 識thức 無vô 故cố 餘dư 之chi 二nhị 識thức 不bất 名danh 思tư 量lượng 三tam 了liễu 別biệt 境cảnh 識thức 即tức 餘dư 六lục 識thức 二nhị 十thập 論luận 說thuyết 心tâm 意ý 識thức 。 了liễu 名danh 之chi 差sai 別biệt 了liễu 是thị 諸chư 識thức 之chi 通thông 名danh 也dã 了liễu 別biệt 別biệt 境cảnh 及cập 麤thô 顕# 境cảnh 唯duy 前tiền 六lục 故cố 對đối 此thử 六lục 塵trần 說thuyết 六lục 識thức 故cố (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 了liễu 別biệt 境cảnh 名danh 了liễu 別biệt 境cảnh 識thức 者giả 第đệ 七thất 識thức 別biệt 緣duyên 第đệ 八bát 見kiến 亦diệc 可khả 名danh 了liễu 別biệt 境cảnh 識thức 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 云vân 然nhiên 濫lạm 第đệ 七thất 應ưng 言ngôn 此thử 六lục 了liễu 別biệt 於ư 麤thô 境cảnh 名danh 了liễu 別biệt 境cảnh 識thức 以dĩ 了liễu 別biệt 相tướng 麤thô 簡giản 於ư 七thất 八bát 故cố (# 云vân 云vân )# 。

章chương 云vân 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 變biến 謂vị 識thức 体# 轉chuyển 似tự 二nhị 分phần 相tương 見kiến 俱câu 依y 自tự 体# 起khởi 故cố (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 文văn 之chi 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 釈# 前tiền 頌tụng 中trung 識thức 所sở 反phản 之chi 變biến 言ngôn 之chi 文văn 也dã 疏sớ/sơ 云vân 此thử 釈# 變biến 義nghĩa 此thử 論luận 一nhất 宗tông 有hữu 二nhị 釈# 此thử 即tức 初sơ 釈# 護hộ 法Pháp 等đẳng 云vân 謂vị 諸chư 識thức 体# 即tức 自tự 證chứng 分phần/phân 似tự 相tương 見kiến 二nhị 分phần 而nhi 生sanh 此thử 說thuyết 識thức 体# 是thị 依y 他tha 性tánh 轉chuyển 似tự 相tương 見kiến 二nhị 分phần 非phi 無vô 亦diệc 依y 他tha 起khởi 依y 此thử 二nhị 分phần 執chấp 實thật 二nhị 取thủ 聖thánh 說thuyết 為vi 無vô 非phi 依y 他tha 中trung 無vô 此thử 二nhị 分phần 論luận 說thuyết 唯duy 二nhị 依y 他tha 性tánh 故cố 此thử 除trừ 真chân 智trí 緣duyên 於ư 真Chân 如Như 無vô 相tướng 。 分phần/phân 故cố 不bất 尒# 如như 何hà 名danh 他tha 心tâm 智trí 後hậu 得đắc 智trí 等đẳng 不bất 外ngoại 取thủ 故cố (# 太thái 抄sao 云vân 若nhược 不bất 反phản 相tương 分phần/phân 何hà 名danh 他tha 心tâm 智trí 如như 後hậu 得đắc 智trí 緣duyên 他tha 心tâm 時thời 他tha 心tâm 為vi 質chất 自tự 反phản 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 緣duyên 名danh 不bất 取thủ 外ngoại (# 云vân 云vân )# )# 乃nãi 至chí 許hứa 有hữu 相tương 見kiến 二nhị 体# 性tánh 者giả 說thuyết 相tương 見kiến 種chủng 或hoặc 同đồng 或hoặc 異dị 若nhược 同đồng 種chủng 者giả 即tức 一nhất 識thức 体# 轉chuyển 似tự 二nhị 分phần 相tương/tướng 用dụng 而nhi 生sanh 如như 一nhất 蝸# 牛ngưu 反phản 生sanh 二nhị 角giác 此thử 說thuyết 影ảnh 像tượng 相tương 見kiến 離ly 体# 更cánh 無vô 別biệt 性tánh 是thị 識thức 用dụng 故cố 若nhược 言ngôn 相tương 見kiến 各các 別biệt 種chủng 者giả 見kiến 是thị 自tự 体# 義nghĩa 用dụng 分phần/phân 故cố 離ly 識thức 体# 更cánh 無vô 別biệt 種chủng 即tức 一nhất 識thức 体# 轉chuyển 似tự 見kiến 分phân 別biệt 用dụng 而nhi 生sanh 識thức 為vi 所sở 依y 。 轉chuyển 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 似tự 相tương/tướng 而nhi 起khởi 以dĩ 作tác 用dụng 別biệt 性tánh 各các 不bất 同đồng 故cố 相tương/tướng 別biệt 種chủng 於ư 理lý 為vi 勝thắng 故cố 言ngôn 識thức 体# 轉chuyển 似tự 二nhị 分phần 此thử 依y 他tha 起khởi 非phi 有hữu 似tự 有hữu 實thật 非phi 二nhị 分phần 似tự 計kế 所sở 執chấp 二nhị 分phần 見kiến 相tương/tướng 故cố 立lập 似tự 名danh (# 云vân 云vân )(# 已dĩ 上thượng 說thuyết 反phản 謂vị 識thức 体# 轉chuyển 似tự 二nhị 分phần 之chi 句cú 了liễu )# 若nhược 無vô 自tự 證chứng 二nhị 定định 不bất 生sanh 如như 無vô 頭đầu 時thời 角giác 定định 非phi 有hữu 及cập 無vô 鏡kính 時thời 面diện 影ảnh 不bất 起khởi 皆giai 於ư 識thức 上thượng 現hiện 相tướng 貌mạo 故cố 故cố 說thuyết 二nhị 分phần 依y 識thức 体# 生sanh (# 云vân 云vân )(# 已dĩ 上thượng 說thuyết 相tương 見kiến 俱câu 依y 自tự 證chứng 起khởi 故cố 之chi 句cú 了liễu )# 。

問vấn 依y 他tha 二nhị 分phần 似tự 所sở 執chấp 二nhị 分phần 現hiện 者giả 八bát 識thức 中trung 何hà 識thức 二nhị 分phần 耶da 。

[前-刖+合]# 惣# 八bát 識thức 二nhị 分phần 也dã 。

問vấn 第đệ 六lục 第đệ 七thất 二nhị 識thức 執chấp 我ngã 法pháp 故cố 似tự 所sở 執chấp 二nhị 分phần 現hiện 耳nhĩ 五ngũ 八bát 識thức 無vô 執chấp 何hà 亦diệc 似tự 所sở 執chấp 二nhị 分phần 現hiện 耶da 。

[前-刖+合]# 第đệ 六lục 第đệ 七thất 二nhị 識thức 分phân 別biệt 熏huân 習tập 我ngã 法pháp 力lực 故cố 諸chư 識thức 二nhị 分phần 生sanh 時thời 皆giai 似tự 實thật 我ngã 實thật 法pháp 所sở 執chấp 二nhị 分phần 現hiện 也dã 故cố 論luận 云vân 我ngã 法pháp 分phân 別biệt 熏huân 習tập 力lực 故cố 。 諸chư 識thức 生sanh 時thời 反phản 似tự 我ngã 法pháp (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 反phản 謂vị 識thức 体# 等đẳng 文văn 中trung 亦diệc 含hàm 安an 惠huệ 義nghĩa 其kỳ 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 雖tuy 有hữu 安an 惠huệ 義nghĩa 專chuyên 非phi 此thử 證chứng 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 云vân 相tương 見kiến 二nhị 分phần 是thị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 不bất 立lập 依y 他tha 相tương 見kiến 二nhị 分phần 何hà 以dĩ 彼bỉ 釈# 關quan 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 之chi 證chứng 乎hồ 故cố 不bất 可khả 論luận 之chi (# 如như 三tam 性tánh 之chi 義nghĩa )# 。

章chương 云vân 解giải 深thâm 密mật 經kinh 說thuyết 諸chư 諸chư 識thức 所sở 緣duyên 唯duy 識thức 所sở 現hiện (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 亦diệc 為vi 證chứng 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 義nghĩa 所sở 引dẫn 也dã 。

問vấn 先tiên 其kỳ 經kinh 具cụ 文văn 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 經kinh 第đệ 三tam 分phân 別biệt 瑜du 伽già 品phẩm 云vân 慈Từ 氏Thị 菩Bồ 薩Tát 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 諸chư 毘tỳ 鉢bát 舎# 那na 三tam 摩ma 地địa 所sở 行hành 影ảnh 像tượng 。 彼bỉ 與dữ 此thử 心tâm 。 當đương 言ngôn 有hữu 異dị 。 當đương 言ngôn 無vô 異dị 。 佛Phật 告cáo 慈Từ 氏Thị 曰viết 善thiện 男nam 子tử 當đương 言ngôn 無vô 異dị 。 何hà 以dĩ 故cố 由do 影ảnh 像tượng 唯duy 是thị 識thức 故cố 。 善thiện 男nam 子tử 我ngã 說thuyết 識thức 所sở 緣duyên 。 唯duy 識thức 所sở 現hiện 故cố 。 (# 云vân 云vân )(# 瑜du 伽già 七thất 十thập 六lục 有hữu 此thử 又hựu 無vô 性tánh 世thế 親thân 及cập 唯duy 識thức 論luận 引dẫn 之chi 為vi 證chứng 也dã )# 。

問vấn 此thử 經Kinh 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 七thất 云vân 此thử 意ý 汝nhữ 謂vị 識thức 外ngoại 所sở 緣duyên 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 內nội 識thức 上thượng 所sở 現hiện 無vô 實thật 外ngoại 法pháp 世thế 親thân 說thuyết 云vân 謂vị 識thức 所sở 緣duyên 唯duy 識thức 所sở 現hiện 無vô 別biệt 境cảnh 義nghĩa 復phục 舉cử 識thức 者giả 顕# 我ngã 所sở 說thuyết 定định 識thức 所sở 行hành 唯duy 識thức 所sở 現hiện 無vô 別biệt 有hữu 体# (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 彼bỉ 經kinh 次thứ 慈Từ 氏Thị 菩Bồ 薩Tát 。 難nạn/nan 云vân 世Thế 尊Tôn 若nhược 彼bỉ 所sở 行hành 影ảnh 像tượng 。 即tức 與dữ 此thử 心tâm 。 無vô 有hữu 異dị 者giả 。 云vân 何hà 此thử 心tâm 。 還hoàn 見kiến 此thử 心tâm 。 (# 云vân 云vân )# 佛Phật 如như 何hà [前-刖+合]# 耶da 。

[前-刖+合]# 佛Phật 云vân 善thiện 男nam 子tử 此thử 中trung 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 。 能năng 見kiến 少thiểu 法pháp 。 然nhiên 即tức 此thử 心tâm 。 如như 是thị 生sanh 時thời 。 即tức 有hữu 如như 是thị 。 影ảnh 像tượng 顕# 現hiện 善thiện 男nam 子tử 如như 依y 善thiện 瑩oánh 。 清thanh 淨tịnh 鏡kính 面diện 。 以dĩ 質chất 為vi 緣duyên 。 還hoàn 見kiến 本bổn 質chất 。 而nhi 謂vị 我ngã 今kim 。 見kiến 於ư 影ảnh 像tượng 。 及cập 謂vị 離ly 質chất 。 別biệt 有hữu 所sở 行hành 。 影ảnh 像tượng 顕# 現hiện 如như 是thị 此thử 心tâm 生sanh 時thời 。 相tương 似tự 有hữu 異dị 。 三tam 摩ma 地địa 所sở 行hành 影ảnh 像tượng 。 顕# 現hiện (# 云vân 云vân )# 無vô 性tánh 云vân 佛Phật 告cáo 慈Từ 氏Thị 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 。 能năng 取thủ 少thiểu 法pháp 無vô 作tác 用dụng 故cố 但đãn 法pháp 生sanh 時thời 緣duyên 起khởi 力lực 大đại 即tức 一nhất 体# 上thượng 有hữu 二nhị 影ảnh 生sanh 更cánh 牙nha 相tương 望vọng 不bất 即tức 不bất 離ly 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 由do 緣duyên 起khởi 力lực 其kỳ 性tánh 法pháp 尒# 如như 是thị 而nhi 生sanh 如như 質chất 為vi 緣duyên 還hoàn 見kiến 本bổn 質chất 。 譬thí 如như 依y 止chỉ 自tự 面diện 等đẳng 質chất 於ư 鏡kính 等đẳng 中trung 還hoàn 見kiến 本bổn 質chất 。 由do 迷mê 乱# 故cố 謂vị 我ngã 見kiến 影ảnh 由do 鏡kính 等đẳng 緣duyên 威uy 力lực 大đại 故cố 雖tuy 無vô 異dị 影ảnh 而nhi 似tự 別biệt 有hữu 影ảnh 像tượng 顕# 現hiện (# 云vân 云vân )# 太thái 抄sao 云vân 更cánh 牙nha 相tương 望vọng 不bất 即tức 不bất 離ly 。 者giả 即tức 一nhất 識thức 体# 上thượng 有hữu 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 生sanh 即tức 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 與dữ 自tự 證chứng 分phân 別biệt 故cố 不bất 即tức 無vô 離ly 自tự 体# 分phân 別biệt 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 故cố 名danh 不bất 離ly (# 云vân 云vân )(# 燈đăng 有hữu 問vấn [前-刖+合]# 繁phồn 故cố 不bất 記ký 之chi )# 。

章chương 云vân 攝nhiếp 相tương 見kiến 末mạt 歸quy 識thức 本bổn 故cố 所sở 說thuyết 理lý 事sự 真chân 俗tục 觀quán 等đẳng 皆giai 此thử 門môn 攝nhiếp (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 章chương 家gia 成thành 深thâm 密mật 經kinh 意ý 也dã 無vô 性tánh 云vân 我ngã 說thuyết 在tại 外ngoại 識thức 所sở 緣duyên 境cảnh 唯duy 是thị 內nội 識thức 之chi 所sở 顕# 現hiện 即tức 是thị 所sở 緣duyên 境cảnh 識thức 為vi 自tự 性tánh 義nghĩa (# 云vân 云vân )# 深thâm 密mật 經kinh 中trung 廣quảng 說thuyết 理lý 事sự 真chân 俗tục 唯duy 識thức 之chi 觀quán 依y 於ư 一nhất 切thiết 。 有hữu 無vô 諸chư 法pháp 。 辨biện 唯duy 識thức 故cố 也dã 悉tất 取thủ 攝nhiếp 此thử 門môn (# 為vi 言ngôn )# 。

問vấn 其kỳ 以dĩ 事sự 理lý 真chân 俗tục 攝nhiếp 此thử 門môn 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 信tín 叡duệ 云vân 若nhược 攝nhiếp 事sự 末mạt 歸quy 於ư 理lý 本bổn 名danh 為vi 唯duy 識thức 若nhược 於ư 事sự 中trung 。 攝nhiếp 相tương 見kiến 末mạt 歸quy 於ư 識thức 本bổn 名danh 為vi 唯duy 識thức 皆giai 是thị 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 門môn 攝nhiếp (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 與dữ 四tứ 種chủng 出xuất 体# 中trung 第đệ 四tứ 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 性tánh 門môn 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。

[前-刖+合]# 以dĩ 有hữu 為vi 相tương/tướng 歸quy 無vô 為vi 性tánh 為vi 諸chư 法pháp 体# 是thị 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 性tánh 門môn 非phi 攝nhiếp 事sự 相tướng 歸quy 於ư 事sự 性tánh 今kim 此thử 重trọng/trùng 者giả 通thông 約ước 二nhị 義nghĩa 以dĩ 為vi 唯duy 識thức 故cố 有hữu [差-工+匕]# 別biệt (# 信tín 叡duệ 文văn 也dã )# 。

問vấn 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 性tánh 門môn 之chi 中trung 攝nhiếp 有hữu 漏lậu 種chủng 歸quy 於ư 本bổn 識thức 名danh 無vô 記ký 性tánh 亦diệc 攝nhiếp 其kỳ 門môn 故cố 亦diệc 通thông 二nhị 義nghĩa 何hà 有hữu [差-工+匕]# 別biệt 耶da 。

[前-刖+合]# 上thượng [前-刖+合]# 有hữu 此thử 難nạn/nan 今kim 可khả 謂vị 彼bỉ 門môn 是thị 性tánh 相tướng 相tương 對đối 辨biện 諸chư 法pháp 之chi 体# 門môn 也dã 此thử 重trọng/trùng 是thị 本bổn 末mạt 相tương 對đối 辨biện 唯duy 識thức 之chi 門môn 也dã 彼bỉ 門môn 是thị 狹hiệp 此thử 重trọng/trùng 是thị 廣quảng 故cố 有hữu [差-工+匕]# 別biệt 也dã (# 廣quảng 狹hiệp 者giả 彼bỉ 門môn 有hữu 漏lậu 攝nhiếp 相tương/tướng 歸quy 性tánh 之chi 中trung 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 是thị 第đệ 八bát 相tương/tướng 分phần/phân 攝nhiếp 其kỳ 相tương/tướng 分phần/phân 歸quy 於ư 本bổn 識thức 名danh 無vô 記ký 故cố 云vân 狹hiệp 也dã 此thử 重trọng/trùng 有hữu 漏lậu 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 之chi 中trung 攝nhiếp 相tương 見kiến 二nhị 分phần 歸quy 識thức 躰# 名danh 唯duy 識thức 故cố 云vân 廣quảng 也dã )# 。

問vấn 以dĩ 事sự 末mạt 歸quy 理lý 本bổn 名danh 唯duy 識thức 者giả 與dữ 第đệ 五ngũ 重trọng/trùng 有hữu 何hà [差-工+匕]# 別biệt 。

[前-刖+合]# 有hữu [差-工+匕]# 別biệt 彼bỉ 遣khiển 事sự 相tướng 證chứng 理lý 性tánh 名danh 唯duy 識thức 此thử 攝nhiếp 事sự 相tướng 歸quy 理lý 性tánh 名danh 唯duy 識thức 彼bỉ 遣khiển 此thử 攝nhiếp 故cố 有hữu [差-工+匕]# 別biệt 也dã 。

第đệ 四tứ 隱ẩn 劣liệt 顕# 勝thắng 識thức 。

問vấn 隱ẩn 劣liệt 顕# 勝thắng 之chi 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 前tiền 第đệ 三tam 重trọng/trùng 辨biện 攝nhiếp 相tương 見kiến 末mạt 歸quy 自tự 体# 分phần/phân 名danh 唯duy 識thức 了liễu 約ước 其kỳ 自tự 体# 分phần/phân 更cánh 有hữu 心tâm 王vương 心tâm 所sở 而nhi 心tâm 王vương 是thị 勝thắng 心tâm 所sở 是thị 劣liệt 隱ẩn 劣liệt 心tâm 所sở 顕# 勝thắng 心tâm 王vương 名danh 唯duy 識thức 此thử 重trọng/trùng 意ý 也dã 。

章chương 云vân 心tâm 及cập 心tâm 所sở 俱câu 能năng 變biến 現hiện 但đãn 說thuyết 唯duy 心tâm 非phi 唯duy 心tâm 所sở 心tâm 王vương 体# 殊thù 勝thắng 心tâm 所sở 劣liệt 依y 勝thắng 生sanh 隱ẩn 劣liệt 不bất 彰chương 唯duy 顕# 勝thắng 法Pháp (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 標tiêu 重trọng/trùng 意ý 也dã 雖tuy 心tâm 心tâm 所sở 各các 自tự 休hưu 分phần/phân 變biến 似tự 相tương 見kiến 二nhị 分phần 顕# 現hiện 然nhiên 諸chư 教giáo 中trung 但đãn 說thuyết 唯duy 心tâm 不bất 言ngôn 心tâm 所sở 者giả 心tâm 是thị 所sở 依y 為vi 主chủ 勝thắng 故cố 心tâm 所sở 是thị 能năng 依y 如như 臣thần 劣liệt 故cố 隱ẩn 劣liệt 心tâm 所sở 顕# 勝thắng 心tâm 王vương 但đãn 言ngôn 唯duy 心tâm 不bất 言ngôn 心tâm 所sở 也dã (# 為vi 言ngôn )# 又hựu 料liệu 云vân 心tâm 及cập 心tâm 所sở 俱câu 能năng 反phản 現hiện 者giả 安an 立lập 前tiền 第đệ 三tam 重trọng/trùng 也dã 但đãn 說thuyết 心tâm 等đẳng 者giả 正chánh 標tiêu 此thử 重trọng/trùng 意ý 也dã 。

章chương 云vân 故cố 慈từ 尊tôn 說thuyết 許hứa 心tâm 似tự 二nhị 現hiện 如như 是thị 似tự 貪tham 等đẳng 或hoặc 似tự 於ư 信tín 等đẳng 無vô 別biệt 染nhiễm 善thiện 法Pháp (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 莊trang 嚴nghiêm 論luận 之chi 頌tụng 也dã 為vi 證chứng 隱ẩn 劣liệt 顕# 勝thắng 義nghĩa 所sở 引dẫn 也dã 。

問vấn 先tiên 此thử 頌tụng 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 釈# 此thử 頌tụng 意ý 大đại 有hữu 二nhị 類loại 師sư 一nhất 楞lăng 伽già 中trung 百bách 論luận 師sư 及cập 經kinh 部bộ 妙diệu 音âm 等đẳng 二nhị 論luận 主chủ 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 也dã 且thả 中trung 百bách 論luận 師sư 等đẳng 踈sơ 得đắc 此thử 頌tụng 意ý 難nan 護hộ 法pháp 菩Bồ 薩Tát 計kế 心tâm 所sở 可khả 不bất 離ly 心tâm 王vương 也dã (# 唯duy 識thức 論luận 第đệ 七thất 卷quyển 有hữu 此thử 諍tranh )# 。

問vấn 先tiên 中trung 百bách 論luận 師sư 等đẳng 難nạn/nan 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 七thất 云vân 此thử 意ý 難nạn/nan 云vân 許hứa 心tâm 似tự 二nhị 現hiện 謂vị 已dĩ 成thành 立lập 心tâm 現hiện 似tự 見kiến 相tương/tướng 二nhị 或hoặc 現hiện 能năng 取thủ 及cập 所sở 取thủ 訖ngật 此thử 即tức 牒điệp 已dĩ 成thành 義nghĩa 如như 是thị 似tự 貪tham 等đẳng 謂vị 牒điệp 指chỉ 義nghĩa 故cố 云vân 如như 是thị 似tự 貪tham 等đẳng 者giả 謂vị 心tâm 復phục 反phản 似tự 貪tham 瞋sân 等đẳng 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 或hoặc 似tự 信tín 等đẳng 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 此thử 中trung 似tự 言ngôn 似tự 心tâm 外ngoại 所sở 計kế 實thật 二nhị 分phần 等đẳng 法pháp 故cố 名danh 為vi 似tự 無vô 別biệt 染nhiễm 善thiện 法Pháp 者giả 謂vị 心tâm 反phản 似tự 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 二nhị 分phần 離ly 心tâm 無vô 別biệt 有hữu 法pháp 復phục 言ngôn 心tâm 反phản 似tự 貪tham 信tín 等đẳng 故cố 貪tham 信tín 等đẳng 離ly 心tâm 之chi 外ngoại 無vô 別biệt 染nhiễm 善thiện 法Pháp 体# 即tức 心tâm 也dã 如như 二nhị 分phần 故cố 言ngôn 心tâm 反phản 似tự 故cố 故cố 知tri 從tùng 心tâm 反phản 似tự 貪tham 信tín 等đẳng 非phi 別biệt 有hữu 心tâm 所sở (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 此thử 文văn 大đại 意ý 云vân 中trung 百bách 論luận 師sư 等đẳng 得đắc 此thử 文văn 意ý 云vân 許hứa 心tâm 似tự 二nhị 現hiện 者giả 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 既ký 成thành 立lập 心tâm 似tự 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 現hiện 了liễu 小Tiểu 乘Thừa 外ngoại 道đạo 等đẳng 許hứa 此thử 義nghĩa 了liễu (# 為vi 言ngôn )# 如như 是thị 似tự 貪tham 等đẳng 等đẳng 者giả 復phục 重trùng 弥# 勒lặc 菩Bồ 薩Tát 成thành 立lập 如như 心tâm 似tự 相tương 見kiến 二nhị 現hiện 亦diệc 心tâm 似tự 貪tham 等đẳng 信tín 等đẳng 現hiện 也dã (# 為vi 言ngôn )# 無vô 別biệt 染nhiễm 善thiện 法Pháp 者giả 結kết 成thành 離ly 心tâm 無vô 別biệt 心tâm 所sở 也dã (# 為vi 言ngôn )# 中trung 百bách 論luận 師sư 等đẳng 如như 是thị 得đắc 此thử 頌tụng 意ý 以dĩ 之chi 為vi 證chứng 難nan 可khả 離ly 心tâm 無vô 別biệt 心tâm 所sở 也dã (# 古cổ 德đức 未vị 得đắc 此thử 意ý (# 云vân 云vân )# )# 。

問vấn 中trung 百bách 論luận 師sư 等đẳng 如như 是thị 得đắc 此thử 頌tụng 意ý 致trí 此thử 難nạn/nan 者giả 好hảo/hiếu 耶da 惡ác 耶da 。

[前-刖+合]# 甚thậm 惡ác 得đắc 頌tụng 意ý 致trí 此thử 難nạn/nan 也dã 。

問vấn 既ký 如như 文văn 得đắc 意ý 何hà 云vân 惡ác 耶da 。

[前-刖+合]# 文văn 意ý 不bất 尒# 故cố 云vân 惡ác 也dã 依y 之chi 論luận 主chủ 更cánh 述thuật 正chánh 義nghĩa 通thông 此thử 難nạn/nan 也dã 。

問vấn 其kỳ 論luận 主chủ 正chánh 義nghĩa 何hà 。

[前-刖+合]# 論luận 有hữu 二nhị 釈# 即tức 第đệ 一nhất 釈# 云vân 心tâm 所sở 依y 心tâm 勢thế 力lực 生sanh 故cố 說thuyết 似tự 彼bỉ 現hiện 非phi 彼bỉ 即tức 心tâm (# 云vân 云vân )# 疏sớ/sơ 云vân 以dĩ 諸chư 心tâm 所sở 依y 心tâm 方phương 起khởi 依y 心tâm 勢thế 力lực 生sanh 故cố 說thuyết 心tâm 似tự 彼bỉ 貪tham 信tín 等đẳng 現hiện 非phi 說thuyết 彼bỉ 心tâm 所sở 体# 即tức 謂vị 是thị 心tâm 遂toại 言ngôn 無vô 有hữu 別biệt 染nhiễm 善thiện 法Pháp 等đẳng 除trừ 此thử 心tâm 所sở 似tự 貪tham 等đẳng 法pháp 無vô 別biệt 心tâm 外ngoại 實thật 染nhiễm 善thiện 法Pháp 非phi 謂vị 所sở 似tự 貪tham 等đẳng 亦diệc 無vô (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 論luận 及cập 疏sớ/sơ 意ý 云vân 心tâm 所sở 法pháp 與dữ 心tâm 王vương 別biệt 体# 然nhiên 言ngôn 心tâm 主chủ 似tự 心tâm 所sở 現hiện 者giả 心tâm 所sở 如như 臣thần 依y 心tâm 王vương 勢thế 力lực 生sanh 故cố 云vân 心tâm 王vương 似tự 心tâm 所sở 現hiện 非phi 謂vị 心tâm 王vương 即tức 心tâm 所sở (# 為vi 言ngôn )# 。

問vấn 其kỳ 頌tụng 中trung 云vân 似tự 二nhị 現hiện 云vân 似tự 貪tham 等đẳng 上thượng 下hạ 似tự 言ngôn 有hữu 何hà [差-工+匕]# 別biệt 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 云vân 似tự 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 無vô 別biệt 体# (# 第đệ 一nhất 句cú 似tự 言ngôn )# 由do 心tâm 生sanh 故cố 。 說thuyết 之chi 為vi 似tự 反phản 似tự 二nhị 分phần 現hiện 者giả 是thị 也dã 二nhị 雖tuy 有hữu 別biệt 体# (# 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 句cú 似tự 言ngôn )# 由do 心tâm 方phương 生sanh 為vi 依y 勝thắng 故cố 說thuyết 之chi 為vi 似tự 即tức 貪tham 等đẳng 是thị 今kim 頌tụng 惣# 言ngôn 似tự 者giả 通thông 此thử 二nhị 故cố 非phi 一nhất 為vi 例lệ (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 似tự 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 無vô 別biệt 体# 似tự 謂vị 自tự 体# 分phần/phân 似tự 相tương 見kiến 二nhị 分phần 現hiện 也dã 故cố 太thái 抄sao 云vân 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 離ly 自tự 体# 分phần/phân 外ngoại 無vô 別biệt 体# 由do 自tự 證chứng 分phần/phân 生sanh 故cố 即tức 能năng 反phản 似tự 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 現hiện 也dã (# 云vân 云vân )# 二nhị 有hữu 別biệt 体# 似tự 謂vị 心tâm 王vương 似tự 貪tham 信tín 等đẳng 心tâm 所sở 現hiện 也dã 故cố 太thái 抄sao 云vân 心tâm 所sở 離ly 心tâm 王vương 外ngoại 別biệt 有hữu 体# 由do 心tâm 王vương 生sanh 故cố 以dĩ 心tâm 王vương 為vi 所sở 依y (# 云vân 云vân )# 云vân 非phi 一nhất 為vi 例lệ 者giả 呵ha 責trách 中trung 百bách 論luận 師sư 等đẳng 之chi 詞từ 也dã 義nghĩa 演diễn 云vân 惣# 取thủ 二nhị 義nghĩa 名danh 似tự 非phi 取thủ 一nhất 義nghĩa 為vi 例lệ 名danh 為vi 似tự 也dã (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 論luận 第đệ 二nhị 釈# 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 論luận 云vân 又hựu 識thức 心tâm 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 恆hằng 相tương 應ứng 故cố (# 云vân 云vân )(# 此thử 釈# 非phi 唯duy 通thông 莊trang 嚴nghiêm 論luận 惣# 通thông 前tiền 經kinh 論luận 文văn 也dã )# 疏sớ/sơ 云vân 莊trang 嚴nghiêm 論luận 言ngôn 許hứa 心tâm 等đẳng 者giả 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 以dĩ 恆hằng 相tương 應ứng 故cố (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 疏sớ/sơ 次thứ 云vân 若nhược 尒# 貪tham 信tín 等đẳng 既ký 入nhập 能năng 似tự 心tâm 聚tụ 之chi 中trung 所sở 言ngôn 似tự 貪tham 信tín 等đẳng 者giả 是thị 何hà (# 云vân 云vân )# 此thử 難nạn/nan 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 邑ấp 云vân 此thử 意ý 說thuyết 許hứa 心tâm 之chi 言ngôn 若nhược 攝nhiếp 心tâm 所sở 即tức 貪tham 信tín 等đẳng 亦diệc 入nhập 初sơ 句cú 能năng 似tự 聚tụ 中trung 復phục 言ngôn 似tự 貪tham 信tín 等đẳng 更cánh 以dĩ 誰thùy 為vi 能năng 似tự (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 難nạn/nan 如như 何hà 通thông 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 次thứ 云vân 惣# 心tâm 聚tụ 中trung 貪tham 信tín 等đẳng 法pháp 亦diệc 別biệt 反phản 似tự 貪tham 信tín 等đẳng 現hiện 以dĩ 義nghĩa 說thuyết 之chi 惣# 別biệt 聚tụ 異dị 謂vị 惣# 心tâm 自tự 能năng 似tự 二nhị 現hiện 即tức 心tâm 自tự 證chứng 分phần/phân 似tự 自tự 見kiến 相tương/tướng 二nhị 俱câu 時thời 貪tham 等đẳng 自tự 躰# 分phần/phân 亦diệc 現hiện 似tự 貪tham 等đẳng 各các 二nhị 現hiện 義nghĩa 故cố 其kỳ 惣# 許hứa 心tâm 之chi 中trung 心tâm 所sở 亦diệc 在tại 其kỳ 中trung 。 然nhiên 但đãn 說thuyết 心tâm 反phản 似tự 二nhị 現hiện 說thuyết 心tâm 所sở 法pháp 似tự 貪tham 等đẳng 現hiện 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 此thử 頌tụng 中trung 有hữu 惣# 聚tụ 別biệt 聚tụ 謂vị 許hứa 心tâm 似tự 二nhị 現hiện 者giả 是thị 惣# 聚tụ 也dã 如như 是thị 似tự 貪tham 等đẳng 等đẳng 者giả 是thị 別biệt 聚tụ 也dã 惣# 聚tụ 之chi 中trung 言ngôn 心tâm 之chi 處xứ 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 次thứ 言ngôn 似tự 二nhị 現hiện 者giả 別biệt 顕# 心tâm 王vương 自tự 体# 分phần/phân 似tự 心tâm 王vương 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 現hiện 也dã 次thứ 云vân 如như 是thị 似tự 貪tham 等đẳng 等đẳng 者giả 別biệt 顕# 心tâm 所sở 自tự 体# 分phần/phân 似tự 心tâm 所sở 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 現hiện 也dã 邑ấp 云vân 此thử 意ý 說thuyết 其kỳ 惣# 許hứa 心tâm 似tự 二nhị 現hiện 中trung 亦diệc 說thuyết 貪tham 信tín 等đẳng 各các 自tự 似tự 貪tham 信tín 等đẳng 二nhị 分phần 現hiện 故cố 第đệ 二nhị 三tam 句cú 別biệt 舉cử 云vân 如như 是thị 似tự 貪tham 等đẳng 或hoặc 似tự 於ư 信tín 等đẳng (# 為vi 言ngôn )# 明minh 詮thuyên 云vân 邑ấp 法Pháp 師sư [前-刖+合]# 意ý 者giả 心tâm 王vương 之chi 能năng 似tự 所sở 似tự 是thị 唯duy 初sơ 惣# 句cú 攝nhiếp 也dã 心tâm 所sở 之chi 能năng 似tự 所sở 似tự 是thị 通thông 初sơ 後hậu 惣# 別biệt 之chi 句cú 也dã 心tâm 王vương 能năng 似tự 自tự 證chứng 分phần/phân 也dã 所sở 似tự 相tương 見kiến 二nhị 分phần 也dã 心tâm 所sở 之chi 能năng 似tự 所sở 似tự 亦diệc 如như 是thị 也dã 。 然nhiên 初sơ 惣# 句cú 中trung 以dĩ 義nghĩa 說thuyết 心tâm 所sở 自tự 体# 分phần/phân 似tự 自tự 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 而nhi 不bất 顕# 說thuyết 貪tham 等đẳng 自tự 證chứng 分phần/phân 似tự 自tự 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 信tín 等đẳng 自tự 證chứng 分phần/phân 似tự 自tự 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 今kim 第đệ 二nhị 三tam 句cú 中trung 方phương 顕# 說thuyết 此thử 也dã 故cố 惣# 別biệt 句cú 異dị 也dã (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 其kỳ 所sở 似tự 二nhị 分phần 及cập 貪tham 等đẳng 若nhược 是thị 依y 他tha 若nhược 是thị 所sở 執chấp 。

[前-刖+合]# 俱câu 是thị 依y 他tha 也dã 。

問vấn 若nhược 尒# 何hà 疏sớ/sơ 云vân 此thử 中trung 似tự 言ngôn 似tự 心tâm 外ngoại 所sở 計kế 實thật 二nhị 分phần 等đẳng 法pháp 故cố 名danh 為vi 似tự (# 云vân 云vân )# 。

[前-刖+合]# 是thị 述thuật 中trung 百bách 論luận 師sư 等đẳng 釈# 此thử 頌tụng 之chi 意ý 也dã 非phi 述thuật 論luận 主chủ 之chi 正chánh 釈# 故cố 述thuật 論luận 主chủ 釈# 中trung 云vân 除trừ 此thử 心tâm 所sở 似tự 貪tham 等đẳng 法pháp 無vô 別biệt 心tâm 外ngoại 實thật 染nhiễm 善thiện 法Pháp 非phi 謂vị 所sở 似tự 貪tham 等đẳng 亦diệc 無vô (# 為vi 言ngôn )# 文văn 既ký 明minh 白bạch 不bất 可khả 疑nghi 惑hoặc 也dã (# 先tiên 德đức 未vị 知tri 此thử [上/月]# 謬mậu 案án 多đa 端đoan 也dã )# 。

問vấn 若nhược 心tâm 但đãn 似tự 染nhiễm 善thiện 二nhị 性tánh 現hiện 者giả 無vô 記ký 性tánh 法pháp 不bất 閞# 此thử 頌tụng 中trung 欤# 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 次thứ 通thông 此thử 伏phục 難nạn/nan 云vân 不bất 過quá 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 位vị 中trung 故cố 其kỳ 無vô 記ký 法pháp 有hữu 順thuận 染nhiễm 者giả 有hữu 順thuận 善thiện 者giả 故cố 此thử 惣# 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 無vô 記ký 如như 諸chư 部bộ 中trung 執chấp 無vô 無vô 記ký 其kỳ 山sơn 河hà 等đẳng 既ký 有hữu 所sở 順thuận 即tức 唯duy 善thiện 染nhiễm 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 (# 云vân 云vân )# 意ý 云vân 無vô 記ký 法pháp 不bất 違vi 染nhiễm 善thiện 故cố 随# 冝# 此thử 中trung 攝nhiếp 無vô 記ký 若nhược 順thuận 染nhiễm 者giả 此thử 似tự 貪tham 等đẳng 中trung 攝nhiếp 無vô 記ký 若nhược 順thuận 善thiện 者giả 此thử 似tự 信tín 等đẳng 中trung 攝nhiếp 猶do 如như 大đại 眾chúng 。 部bộ 等đẳng 依y 執chấp 無vô 無vô 記ký 山sơn 河hà 等đẳng 無vô 記ký 法pháp 善thiện 惡ác 二nhị 性tánh 中trung 攝nhiếp 也dã (# 為vi 言ngôn )# 。

問vấn 疏sớ/sơ 中trung 亦diệc 出xuất 又hựu 解giải 其kỳ 何hà 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 次thứ 云vân 又hựu 解giải 心tâm 所sở 不bất 離ly 心tâm 故cố 許hứa 心tâm 自tự 体# 既ký 似tự 二nhị 現hiện 如như 是thị 心tâm 所sở 自tự 体# 分phần/phân 染nhiễm 者giả 似tự 貪tham 等đẳng 二nhị 現hiện 自tự 体# 淨tịnh 者giả 似tự 信tín 等đẳng 二nhị 現hiện 離ly 自tự 体# 及cập 所sở 似tự 貪tham 等đẳng 外ngoại 無vô 別biệt 染nhiễm 善thiện 法Pháp (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 解giải 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 邑ấp 云vân 前tiền 解giải 約ước 惣# 別biệt 聚tụ 異dị 惣# 中trung 別biệt 出xuất 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 所sở 為vi 二nhị 別biệt 句cú 此thử 解giải 初sơ 句cú 獨độc 明minh 心tâm 王vương 自tự 体# 分phần/phân 似tự 二nhị 現hiện 第đệ 二nhị 三tam 句cú 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 所sở 自tự 体# 似tự 二nhị 分phần 現hiện 以dĩ 心tâm 所sở 不bất 離ly 心tâm 故cố 故cố 說thuyết 如như 是thị 似tự 貪tham 等đẳng 言ngôn (# 云vân 云vân )# 。

北bắc 抄sao 云vân 此thử 解giải 許hứa 心tâm 之chi 中trung 不bất 收thu 心tâm 所sở 心tâm 王vương 能năng 似tự 所sở 似tự 是thị 第đệ 一nhất 句cú 收thu 心tâm 所sở 能năng 似tự 所sở 似tự 是thị 第đệ 二nhị 三tam 句cú [爿*ㄆ]# (# 云vân 云vân )# 今kim 撿kiểm 此thử 第đệ 三tam 解giải 之chi 意ý 可khả 謂vị 論luận 釈# 之chi 外ngoại 疏sớ/sơ 主chủ 之chi 別biệt 解giải 也dã 意ý 云vân 許hứa 心tâm 之chi 言ngôn 但đãn 顕# 心tâm 王vương 自tự 体# 分phần/phân 次thứ 句cú 如như 是thị 之chi 言ngôn 。 顕# 心tâm 所sở 自tự 体# 分phần/phân 心tâm 所sở 不bất 離ly 心tâm 王vương 故cố 以dĩ 如như 是thị 言ngôn 顕# 之chi (# 為vi 言ngôn )# 既ký 不bất 同đồng 論luận 二nhị 釈# 故cố 云vân 別biệt 解giải 也dã 。

問vấn 論luận 二nhị 釈# 中trung 以dĩ 何hà 可khả 為vi 此thử 重trọng/trùng 證chứng 。

[前-刖+合]# 二nhị 釈# 俱câu 成thành 證chứng 意ý 云vân 初sơ 釈# 云vân 心tâm 所sở 依y 心tâm 勢thế 力lực 生sanh 故cố 既ký 標tiêu 心tâm 王vương 勝thắng 心tâm 所sở 劣liệt 隱ẩn 劣liệt 顕# 勝thắng 義nghĩa 尤vưu 明minh 後hậu 釈# 云vân 又hựu 識thức 心tâm 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 又hựu 標tiêu 心tâm 王vương 勝thắng 心tâm 所sở 劣liệt 隱ẩn 劣liệt 顕# 勝thắng 義nghĩa 亦diệc 明minh 也dã 故cố 二nhị 釈# 俱câu 為vi 證chứng (# 為vi 言ngôn )# 然nhiên 疏sớ/sơ 第đệ 三tam 別biệt 解giải 俱câu 標tiêu 心tâm 王vương 心tâm 所sở 頗phả 非phi 重trọng/trùng 意ý 故cố 不bất 可khả 為vi 證chứng 也dã 若nhược 言ngôn 心tâm 所sở 劣liệt 故cố 以dĩ 如như 是thị 言ngôn [阿-可+急]# 之chi 者giả 亦diệc 可khả 為vi 證chứng 而nhi 不bất 如như 先tiên 二nhị 釈# 也dã 其kỳ 二nhị 釈# 中trung 以dĩ 第đệ 二nhị 釈# 可khả 為vi 正chánh 證chứng 也dã 。

章chương 云vân 雖tuy 心tâm 自tự 体# 能năng 反phản 似tự 彼bỉ 見kiến 相tương/tướng 二nhị 現hiện 而nhi 貪tham 信tín 等đẳng 体# 亦diệc 各các 能năng 反phản 似tự 自tự 見kiến 相tương/tướng 現hiện 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố 說thuyết 心tâm 似tự 二nhị 心tâm 所sở 劣liệt 故cố [阿-可+急]# 而nhi 不bất 說thuyết 非phi 不bất 能năng 似tự (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 章chương 主chủ 釈# 成thành 彼bỉ [病-丙+(尤-尢+土)]# 嚴nghiêm 論luận 頌tụng 之chi 意ý 也dã 。

問vấn 此thử 章chương 家gia 文văn 論luận 二nhị 釈# 中trung 與dữ 何hà 釈# 同đồng 耶da 。

[前-刖+合]# 正chánh 與dữ 第đệ 二nhị 釈# 同đồng 也dã 故cố 疏sớ/sơ 述thuật 第đệ 二nhị 釈# 中trung 云vân 故cố 其kỳ 惣# 許hứa 心tâm 聚tụ 之chi 中trung 心tâm 所sở 亦diệc 在tại 其kỳ 中trung 。 然nhiên 但đãn 說thuyết 心tâm 反phản 似tự 二nhị 現hiện 說thuyết 心tâm 所sở 法pháp 似tự 貪tham 等đẳng 現hiện 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố (# 云vân 云vân )# 意ý 云vân 許hứa 心tâm 之chi 言ngôn 亦diệc 可khả 云vân 心tâm 所sở 自tự 体# 分phần/phân 似tự 心tâm 所sở 相tương 見kiến 二nhị 分phần 現hiện 劣liệt 故cố [阿-可+急]# 之chi 但đãn 舉cử 勝thắng 心tâm 然nhiên 其kỳ 下hạ 別biệt 說thuyết 心tâm 所sở 似tự 貪tham 等đẳng 現hiện (# 為vi 言ngôn )# 故cố 明minh 詮thuyên 云vân 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố 者giả 初sơ 句cú 應ưng 云vân 許hứa 心tâm 心tâm 所sở 似tự 二nhị 現hiện 然nhiên 但đãn 言ngôn 許hứa 心tâm 者giả 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố (# 云vân 云vân )# 正chánh 與dữ 章chương 同đồng 也dã 故cố 知tri 論luận 二nhị 釈# 釈# 中trung 以dĩ 第đệ 二nhị 釈# 正chánh 可khả 為vi 此thử 重trọng/trùng 證chứng 也dã 。

問vấn 隋tùy 時thời 古cổ 訳# 論luận 頌tụng 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 第đệ 五ngũ 云vân 能năng 取thủ 及cập 所sở 所sở 取thủ 此thử 二nhị 唯duy 心tâm 光quang 貪tham 光quang 及cập 信tín 光quang 二nhị 光quang 無vô 二nhị 法pháp (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 以dĩ 此thử 頌tụng 亦diệc 可khả 為vi 證chứng 此thử 重trọng/trùng 耶da 。

[前-刖+合]# 亦diệc 可khả 為vi 證chứng 然nhiên 義nghĩa 甚thậm 踈sơ 也dã 不bất 可khả 煩phiền [米*尺]# 之chi (# 演diễn 秘bí 引dẫn 之chi )# 。

章chương 云vân 無vô 垢cấu 称# 言ngôn 心tâm 垢cấu 故cố 有hữu 情tình 垢cấu 心tâm 淨tịnh 故cố 有hữu 情tình 淨tịnh 等đẳng 皆giai 此thử 門môn 攝nhiếp (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 維duy 摩ma 經kinh 文văn 也dã 為vi 證chứng 隱ẩn 劣liệt 顕# 勝thắng 義nghĩa 所sở 引dẫn 也dã 。

問vấn 先tiên 此thử 經Kinh 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 優Ưu 波Ba 離Ly 。 尊tôn 者giả 為vi 犯phạm 律luật 人nhân 說thuyết 法Pháp 之chi 時thời 。 維duy 摩ma 誥# 呵ha 優ưu 波ba 離ly 辞# 也dã 新tân 翻phiên 無vô 垢cấu [社-土+(乞-乙+小)]# 經Kinh 云vân 心tâm 雜tạp 染nhiễm 故cố 有hữu 情tình 雜tạp 染nhiễm 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 有hữu 情tình 清thanh 淨tịnh (# 云vân 云vân )# 。

唯duy 識thức 論luận 第đệ 四tứ 證chứng 第đệ 八bát 識thức 有hữu 十thập 證chứng 中trung 第đệ 十thập 證chứng 引dẫn 此thử 新tân 經kinh 文văn 也dã 。

問vấn 其kỳ 心tâm 垢cấu 等đẳng 云vân 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 經kinh 疏sớ/sơ 第đệ 三tam 云vân 心tâm 謂vị 第đệ 八bát 識thức 有hữu 情tình 謂vị 五ngũ 隂# 假giả 者giả 此thử 依y 彼bỉ 心tâm 而nhi 假giả 建kiến 立lập 第đệ 八bát 之chi 心tâm 若nhược 是thị 有hữu 漏lậu 雜tạp 染nhiễm 所sở 攝nhiếp 能năng 依y 假giả 者giả 亦diệc 是thị 雜tạp 染nhiễm 所sở 依y 第đệ 八bát 若nhược 是thị 無vô 漏lậu 清thanh 淨tịnh 。 所sở 攝nhiếp 能năng 依y 假giả 者giả 亦diệc 是thị 清thanh 淨tịnh (# 云vân 云vân )# 唯duy 識thức 論luận 第đệ 四tứ 釈# 云vân 謂vị 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 依y 心tâm 住trụ 故cố 心tâm 受thọ 彼bỉ 熏huân 持trì 彼bỉ 種chủng 故cố (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 論luận 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 釈# 此thử 論luận 意ý 疏sớ/sơ 出xuất 四tứ 釈# 初sơ 二nhị 釈# 疏sớ/sơ 主chủ 釈# 後hậu 二nhị 釋thích 出xuất 有hữu 人nhân 釈# 也dã 。

問vấn 先tiên 其kỳ 疏sớ/sơ 主chủ 自tự 釈# 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 疏sớ/sơ 云vân 此thử 惣# 中trung 言ngôn 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 若nhược 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 常thường 無vô 常thường 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 染nhiễm 淨tịnh 之chi 法pháp 皆giai 以dĩ 本bổn 識thức 為vi 本bổn 故cố 云vân 心tâm 染nhiễm 情tình 染nhiễm 心tâm 淨tịnh 情tình 淨tịnh 此thử 言ngôn 有hữu 為vi 等đẳng 法pháp 惣# 句cú 無vô 為vi 法pháp 等đẳng 別biệt 句cú 有hữu 漏lậu 現hiện 行hành 依y 心tâm 生sanh 種chủng 子tử 依y 心tâm 住trụ 心tâm 受thọ 無vô 漏lậu 現hiện 行hành 熏huân 持trì 彼bỉ 無vô 漏lậu 種chủng 故cố (# 云vân 云vân )(# 第đệ 一nhất 釈# 也dã )# 。

問vấn 此thử 釈# 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 義nghĩa 演diễn 云vân 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 者giả 若nhược 望vọng 有hữu 為vi 是thị 惣# 標tiêu 句cú 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 等đẳng 者giả 是thị 別biệt 句cú 也dã 若nhược 望vọng 無vô 為vi 唯duy 別biệt 非phi 惣# 更cánh 無vô 別biệt 義nghĩa 故cố 唯duy 應ưng 言ngôn 無vô 為vi 之chi 法Pháp 。 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 更cánh 不bất 可khả 言ngôn 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 等đẳng (# 云vân 云vân )# 次thứ 有hữu 漏lậu 現hiện 行hành 依y 心tâm 生sanh 等đẳng 者giả 有hữu 漏lậu 法pháp 現hiện 行hành 依y 種chủng 子tử 心tâm 生sanh 有hữu 漏lậu 法pháp 種chủng 子tử 依y 現hiện 行hành 心tâm 住trụ (# 為vi 言ngôn )# 次thứ 心tâm 受thọ 無vô 漏lậu 現hiện 行hành 熏huân 等đẳng 者giả 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 心tâm 受thọ 無vô 漏lậu 現hiện 行hành 心tâm 之chi 熏huân 有hữu 漏lậu 現hiện 行hành 心tâm 持trì 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 之chi 心tâm 故cố (# 為vi 言ngôn )# 重trọng/trùng 意ý 云vân 有hữu 漏lậu 現hiện 行hành 依y 心tâm 生sanh 者giả 釈# 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 之chi 句cú 也dã 種chủng 子tử 依y 心tâm 住trụ 者giả 釈# 依y 心tâm 住trụ 故cố 之chi 句cú 也dã 心tâm 受thọ 無vô 漏lậu 現hiện 行hành 熏huân 者giả 釈# 心tâm 受thọ 彼bỉ 熏huân 之chi 句cú 也dã 持trì 彼bỉ 無vô 漏lậu 種chủng 故cố 者giả [米*尺]# 持trì 彼bỉ 種chủng 故cố 之chi 句cú 也dã (# 其kỳ 意ý 如như 上thượng (# 云vân 云vân )# )# 疏sớ/sơ 云vân 又hựu 解giải 初sơ 句cú 如như 前tiền 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 者giả 謂vị 有hữu 為vi 現hiện 行hành 法pháp 皆giai 因nhân 種chủng 子tử 心tâm 而nhi 生sanh 依y 心tâm 住trụ 者giả 謂vị 有hữu 為vi 現hiện 行hành 法pháp 皆giai 依y 現hiện 行hành 識thức 法pháp 而nhi 住trụ 心tâm 受thọ 彼bỉ 熏huân 者giả 謂vị 本bổn 識thức 現hiện 行hành 受thọ 染nhiễm 淨tịnh 有hữu 為vi 現hiện 行hành 之chi 熏huân [米*尺]# 上thượng 依y 住trụ 持trì 彼bỉ 有hữu 為vi 之chi 種chủng 子tử 故cố 釈# 上thượng 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 随# 心tâm 染nhiễm 淨tịnh 有hữu 情tình 染nhiễm 淨tịnh 即tức 以dĩ 所sở 生sanh 能năng 依y 之chi 法pháp 和hòa 合hợp 假giả 者giả 為vi 情tình 故cố 或hoặc 心tâm 体# 是thị 有hữu 情tình 心tâm 染nhiễm 故cố 情tình 染nhiễm 心tâm 淨tịnh 故cố 情tình 淨tịnh (# 云vân 云vân )(# 第đệ 二nhị 釈# )# 。

問vấn 此thử 釈# 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 此thử 釈# 意ý 云vân 初sơ 云vân 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 者giả 如như 前tiền 釈# 望vọng 有hữu 為vi 法pháp 為vi 惣# 句cú 望vọng 無vô 為vi 法pháp 為vi 別biệt 句cú (# 為vi 言ngôn )# 次thứ 云vân 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 者giả 有hữu 為vi 諸chư 法pháp 現hiện 行hành 依y 本bổn 識thức 種chủng 子tử 生sanh (# 為vi 言ngôn )# 次thứ 依y 心tâm 住trụ 故cố 者giả 有hữu 為vi 諸chư 法pháp 現hiện 行hành 依y 本bổn 識thức 現hiện 行hành 住trụ (# 為vi 言ngôn )# 次thứ 心tâm 受thọ 彼bỉ 熏huân 者giả 還hoàn 釈# 上thượng 依y 心tâm 住trụ 故cố 之chi 句cú 也dã 謂vị 本bổn 識thức 現hiện 行hành 還hoàn 受thọ 有hữu 為vi 法pháp 現hiện 行hành 之chi 熏huân (# 為vi 言ngôn )# 次thứ 持trì 彼bỉ 種chủng 者giả 還hoàn 釈# 上thượng 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 之chi 句cú 也dã 謂vị 本bổn 識thức 現hiện 行hành 還hoàn 持trì 彼bỉ 有hữu 為vi 法pháp 之chi 種chủng 子tử 故cố (# 為vi 言ngôn )# 次thứ 言ngôn 随# 心tâm 染nhiễm 淨tịnh 有hữu 情tình 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 者giả 以dĩ 論luận 釈# 歸quy 經kinh 文văn 也dã 即tức 以dĩ 所sở 生sanh 能năng 依y 之chi 法pháp 等đẳng 者giả 意ý 云vân 種chủng 子tử 能năng 生sanh 即tức 是thị 所sở 依y 假giả 者giả 五ngũ 薀# 所sở 生sanh 即tức 是thị 能năng 依y 即tức 取thủ 五ngũ 薀# 假giả 者giả 為vi 有hữu 情tình 体# 惣# 假giả 者giả 有hữu 別biệt 別biệt 薀# 等đẳng 法pháp 故cố 名danh 有hữu 情tình (# 為vi 言ngôn )# 次thứ 言ngôn 或hoặc 心tâm 体# 是thị 有hữu 情tình 等đẳng 者giả 亦diệc 以dĩ 論luận 釈# 歸quy 經kinh 文văn 第đệ 二nhị 釈# 也dã 太thái 抄sao 云vân 此thử 解giải 即tức 取thủ 第đệ 八bát 識thức 為vi 有hữu 情tình (# 為vi 言ngôn )# 意ý 云vân 假giả 者giả 有hữu 此thử 第đệ 八bát 情tình 識thức 故cố 以dĩ 者giả 名danh 有hữu 情tình (# 為vi 言ngôn )# 疏sớ/sơ 云vân 此thử 文văn 有hữu 釈# 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 惣# 句cú 如như 初sơ 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 謂vị 雜tạp 染nhiễm 法pháp 即tức 是thị 有hữu 漏lậu 三tam 性tánh 皆giai 是thị 以dĩ 相tương 順thuận 故cố 遂toại 別biệt 各các 生sanh 依y 心tâm 住trụ 故cố 謂vị 清thanh 淨tịnh 法pháp 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 不bất 順thuận 本bổn 識thức 故cố 但đãn 說thuyết 依y 心tâm 住trụ 心tâm 受thọ 彼bỉ 熏huân 持trì 種chủng 故cố 釋thích 上thượng 所sở 由do 並tịnh 通thông 染nhiễm 淨tịnh 又hựu 心tâm 受thọ 彼bỉ 熏huân 是thị 有hữu 漏lậu 法pháp 。 持trì 彼bỉ 種chủng 故cố 是thị 無vô 漏lậu 法Pháp 。 (# 云vân 云vân )(# 第đệ 三tam 釈# 也dã )# 又hựu 有hữu 別biệt 解giải 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 惣# 句cú 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 依y 心tâm 住trụ 故cố 並tịnh 有hữu 漏lậu 法pháp 現hiện 行hành 依y 種chủng 子tử 心tâm 生sanh 依y 現hiện 行hành 識thức 住trụ 心tâm 受thọ 彼bỉ 熏huân 持trì 彼bỉ 種chủng 故cố 者giả 即tức 無vô 漏lậu 有hữu 為vi 法pháp 雖tuy 心tâm 相tương 違vi 心tâm 受thọ 現hiện 行hành 之chi 熏huân 能năng 持trì 彼bỉ 現hiện 行hành 種chủng 故cố 後hậu 心tâm 淨tịnh 時thời 有hữu 情tình 随# 淨tịnh (# 第đệ 四tứ 釈# 也dã 此thử 後hậu 二nhị 釈# 不bất 可khả 必tất 案án 之chi )# 摳# 要yếu 下hạ 云vân 第đệ 十thập 證chứng 中trung 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 諸chư 部bộ 惣# 句cú 有hữu 為vi 无# 為vi 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 皆giai 心tâm 為vi 本bổn 薩tát 婆bà 多đa 等đẳng 無vô 為vi 由do 心tâm 顕# 有hữu 為vi 由do 心tâm 故cố 起khởi 由do 心tâm 起khởi 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 勢thế 用dụng 冣# 強cường/cưỡng 勝thắng 故cố 說thuyết 為vi 本bổn 也dã 由do 此thử 經Kinh 說thuyết 若nhược 心tâm 染nhiễm 淨tịnh 有hữu 情tình 染nhiễm 淨tịnh 經kinh 部bộ 師sư 意ý 雖tuy 亦diệc 如như 是thị 然nhiên 心tâm 受thọ 熏huân 勝thắng 於ư 根căn 等đẳng 以dĩ 遍biến 界giới 故cố 說thuyết 心tâm 為vi 本bổn 雖tuy 有hữu 為vi 之chi 惣# 句cú 並tịnh 無vô 為vi 之chi 別biệt 句cú 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 謂vị 色sắc 不bất 相tương 應ứng 由do 心tâm 為vi 同đồng 類loại 俱câu 有hữu 異dị # 因nhân 等đẳng 方phương 始thỉ 生sanh 故cố 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 理lý 雖tuy 亦diệc 然nhiên 隣lân 近cận 於ư 心tâm 依y 心tâm 方phương 住trụ 此thử 上thượng 二nhị 句cú 別biệt 對đối 薩tát 婆bà 多đa 下hạ 二nhị 句cú 對đối 經kinh 部bộ 如như 文văn 可khả 悉tất 疏sớ/sơ 中trung 但đãn 敘tự 大Đại 乘Thừa 四tứ 釈# 此thử 中trung 惣# 釈# 然nhiên 觀quán 下hạ 文văn 之chi 意ý 双# 破phá 彼bỉ 部bộ 故cố 說thuyết 此thử 釈# (# 云vân 云vân )(# 可khả 案án 大đại 底để 之chi )# 燈đăng 四tứ 云vân 論luận 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 有hữu 情tình 清thanh 淨tịnh 等đẳng 諸chư 部bộ 不bất 同đồng 薩tát 婆bà 多đa 云vân 六lục 界giới 為vi 有hữu 情tình 謂vị 四tứ 大đại (# 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 )# 識thức (# 六lục 識thức )# 空không (# 身thân 中trung 虛hư 空không 即tức 空không 界giới 色sắc )# 然nhiên 心tâm 勝thắng 故cố 說thuyết 心tâm 染nhiễm 淨tịnh 經kinh 部bộ 由do 種chủng 色sắc 心tâm 俱câu 持trì 色sắc 持trì 不bất 遍biến 心tâm 持trì 種chủng 遍biến 故cố 說thuyết 由do 心tâm 有hữu 情tình 染nhiễm 淨tịnh 上thượng 座tòa 部bộ 等đẳng 心tâm 能năng 分phân 別biệt 。 色sắc 色sắc 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 心tâm 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 有hữu 漏lậu 法pháp 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 無vô 漏lậu 法pháp 依y 心tâm 住trụ 故cố 結kết 無vô 漏lậu 心tâm 受thọ 彼bỉ 熏huân 下hạ 結kết 有hữu 漏lậu 又hựu 初sơ 惣# 句cú 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 是thị 有hữu 漏lậu 後hậu 兩lưỡng 句cú 釈# 成thành 又hựu 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 謂vị 無vô 為vi 法Pháp 。 因nhân 心tâm 顕# 故cố 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 有hữu 漏lậu 法pháp 依y 心tâm 而nhi 住trụ 無vô 漏lậu 法pháp 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 即tức 無vô 為vi 之chi 別biệt 句cú 亦diệc 有hữu 為vi 之chi 惣# 句cú (# 云vân 云vân )(# 與dữ 疏sớ/sơ 釈# 有hữu 同đồng 異dị 可khả 案án 大đại 底để 也dã )# 秘bí 四tứ 云vân 疏sớ/sơ 有hữu 四tứ 釈# 餘dư 有hữu 五ngũ 釈# 等đẳng (# 云vân 云vân )# 彼bỉ 中trung 有hữu 取thủ 捨xả 繁phồn 故cố 不bất 記ký 之chi 。

問vấn 且thả 其kỳ 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。 法pháp 体# 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 論luận 云vân 然nhiên 雜tạp 染nhiễm 法pháp 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 果quả 種chủng 類loại 別biệt 故cố 諸chư 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 世thế 出xuất 世thế 道đạo 断# 果quả 別biệt 故cố (# 云vân 云vân )# 意ý 云vân 雜tạp 染nhiễm 有hữu 三tam 謂vị 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 業nghiệp 雜tạp 染nhiễm 生sanh 雜tạp 染nhiễm 也dã 清thanh 淨tịnh 有hữu 三tam 謂vị 伏phục 道đạo 断# 道đạo 断# 果quả 煩phiền 惱não 者giả 見kiến 惑hoặc 修tu 惑hoặc 也dã 業nghiệp 者giả 善thiện 惡ác 二nhị 業nghiệp 也dã 生sanh 者giả 異dị # 果quả 也dã 伏phục 道đạo 者giả 有hữu 漏lậu 六lục 行hành 智trí 也dã 断# 道đạo 者giả 見kiến 修tu 道Đạo 智trí 也dã 断# 果quả 者giả 無vô 為vi 理lý 也dã 。

問vấn 只chỉ 言ngôn 染nhiễm 與dữ 雜tạp 染nhiễm 者giả 同đồng 欤# 異dị 欤# 。

[前-刖+合]# 頗phả 異dị 也dã 染nhiễm 者giả 煩phiền 惱não 自tự 性tánh 也dã 亦diệc 云vân 雜tạp 染nhiễm 然nhiên 云vân 雜tạp 染nhiễm 者giả 通thông 有hữu 漏lậu 三tam 性tánh 法pháp 意ý 云vân 第đệ 七thất 相tương 應ứng 惑hoặc 與dữ 有hữu 漏lậu 善thiện 性tánh 法pháp 雜tạp 令linh 染nhiễm 彼bỉ 体# 故cố 云vân 善thiện 性tánh 法pháp 名danh 為vi 雜tạp 染nhiễm 也dã (# 無vô 記ký 准chuẩn 之chi )# 。

問vấn 章chương 中trung 云vân 淨tịnh 等đẳng 其kỳ 等đẳng 言ngôn 等đẳng 取thủ 何hà 文văn 耶da 。

[前-刖+合]# 義nghĩa 准chuẩn 可khả 云vân 多đa 界giới 經Kinh 云vân 心tâm 遠viễn 行hành 獨độc 行hành 等đẳng 之chi 文văn 也dã 珠châu 云vân 理lý 而nhi 言ngôn 之chi 心tâm 所sở 垢cấu 故cố 有hữu 情tình 垢cấu 等đẳng 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố 偏thiên 舉cử 心tâm 耳nhĩ (# 云vân 云vân )# 故cố 成thành 重trọng/trùng 證chứng 也dã 第đệ 五ngũ 遣khiển 相tương/tướng 證chứng 性tánh 識thức 。

問vấn 遣khiển 相tương/tướng 證chứng 性tánh 識thức 云vân 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 前tiền 第đệ 四tứ 重trọng/trùng 隱ẩn 劣liệt 心tâm 所sở 顕# 勝thắng 心tâm 王vương 名danh 唯duy 識thức 了liễu 今kim 此thử 重trọng/trùng 意ý 其kỳ 心tâm 王vương 中trung 事sự 理lý 相tương 對đối 遣khiển 事sự 證chứng 理lý 名danh 唯duy 識thức 此thử 重trọng/trùng 意ý 也dã 又hựu 可khả 云vân 五ngũ 法pháp 事sự 理lý 遣khiển 前tiền 四tứ 事sự 證chứng 第đệ 五ngũ 理lý 其kỳ 所sở 證chứng 理lý 名danh 唯duy 識thức 也dã (# 初sơ 義nghĩa 依y 從tùng 麤thô 至chí 細tế 五ngũ 重trọng/trùng 次thứ 第đệ 所sở 案án 也dã 後hậu 義nghĩa 依y 通thông 途đồ 相tương/tướng 性tánh 相tướng 對đối 之chi 義nghĩa 所sở 案án 也dã 俱câu 存tồn 無vô 失thất (# 云vân 云vân )# )# 。

章chương 云vân 識thức 言ngôn 所sở 表biểu 具cụ 有hữu 事sự 理lý 事sự 為vi 相tương/tướng 用dụng 遣khiển 而nhi 不bất 取thủ 理lý 為vi 性tánh 体# 應ưng 求cầu 作tác 證chứng (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 先tiên 標tiêu 重trọng/trùng 意ý 也dã 此thử 重trọng/trùng 有hữu 二nhị 意ý 初sơ 明minh 正chánh 体# 智trí 證chứng 圎# 成thành 理lý 是thị 即tức 正chánh 重trọng/trùng 意ý 也dã 後hậu 明minh 有hữu 後hậu 得đắc 智trí 所sở 緣duyên 之chi 依y 他tha 起khởi 性tánh 即tức 非phi 於ư 依y 他tha 等đẳng 以dĩ 下hạ 文văn 也dã 雖tuy 非phi 正chánh 重trọng/trùng 意ý 為vi 通thông 伏phục 難nan 有hữu 此thử 文văn 來lai (# 至chí 下hạ 可khả 知tri 之chi )# 是thị 初sơ 標tiêu 重trọng/trùng 也dã 善thiện 珠châu 云vân 識thức 言ngôn 所sở 表biểu 具cụ 有hữu 五ngũ 法pháp 謂vị 識thức 自tự 相tương/tướng 等đẳng 五ngũ 中trung 前tiền 四tứ 事sự 後hậu 一nhất 理lý 今kim 遣khiển 事sự 相tướng 用dụng 證chứng 理lý 性tánh 体# 即tức 顕# 遣khiển 二nhị 性tánh 證chứng 圎# 城thành 也dã (# 云vân 云vân )# 又hựu 科khoa 云vân 識thức 言ngôn 所sở 表biểu 具cụ 有hữu 事sự 理lý 者giả 安an 立lập 前tiền 四tứ 重trọng/trùng 也dã 事sự 為vi 相tương/tướng 用dụng 等đẳng 者giả 正chánh 標tiêu 此thử 重trọng/trùng 意ý 也dã 。

章chương 云vân 勝thắng 鬘man 經kinh 說thuyết 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 文văn 意ý 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 為vi 證chứng 遣khiển 相tương/tướng 證chứng 性tánh 義nghĩa 所sở 引dẫn 也dã 是thị 則tắc 勝thắng [肆-聿+((彰-章)/(曼-又+(一/力)))]# 師sư 子tử 孔khổng 一nhất 乗# 方phương 便tiện 經kinh 中trung 第đệ 十thập 三tam 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 隱ẩn 覆phú 章chương 文văn 也dã 經kinh 具cụ 文văn 云vân 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 而nhi 有hữu 染nhiễm 污ô 。 難nan 可khả 了liễu 知tri 。 (# 云vân 云vân )# 佛Phật [前-刖+合]# 勝Thắng 鬘Man 夫Phu 人Nhân 之chi 詞từ 也dã 。

問vấn 先tiên 此thử 經Kinh 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 胡hồ 吉cát 藏tạng 寳# 窟quật 云vân 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 言ngôn 亡vong 慮lự 絕tuyệt 故cố 難nan 可khả 了liễu 知tri 。 (# 云vân 云vân )# 言ngôn 而nhi 有hữu 染nhiễm 污ô 。 者giả 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 。 上thượng 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 。 (# 為vi 言ngôn )# 。

問vấn 其kỳ 心tâm 者giả 其kỳ 体# 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 清thanh 素tố 云vân 真Chân 如Như 為vi 心tâm 心tâm 体# 堅kiên 實thật 不bất 可khả 壞hoại 也dã (# 云vân 云vân )# 今kim 謂vị 不bất 尒# 違vi 下hạ 第đệ 三tam 門môn 云vân 明minh 体# 不bất 染nhiễm 真chân 實thật 法pháp 性tánh 。 名danh 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 之chi 義nghĩa 故cố 又hựu 同đồng 勝thắng 鬘man 經Kinh 云vân 唯duy 立lập 滅Diệt 諦Đế 究cứu 竟cánh 真chân 實thật 。 不bất 可khả 壞hoại 故cố 。 云vân 文văn 故cố 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 與dữ 滅Diệt 諦Đế 應ưng 無vô 別biệt 故cố 可khả 謂vị 真Chân 如Như 之chi 貞trinh 實thật 心tâm 也dã 心tâm 之chi 性tánh 故cố 名danh 心tâm 即tức 質chất 多đa 心tâm 也dã 信tín 叡duệ 云vân 此thử 文văn 通thông 證chứng 不bất 取thủ 染nhiễm 淨tịnh 依y 他tha 起khởi 性tánh 此thử 文văn 唯duy 說thuyết 真Chân 如Như 性tánh 離ly 諸chư 染nhiễm 污ô 。 諸chư 法pháp 中trung 實thật 心tâm 之chi 本bổn 体# (# 云vân 云vân )# 故cố 知tri 唯duy 真Chân 如Như 自tự 体# 珠châu 勝thắng 應ưng 求cầu 作tác 證chứng 染nhiễm 淨tịnh 依y 他tha 義nghĩa 不bất 尒# 故cố 也dã 。

章chương 云vân 攝nhiếp 論luận 頌tụng 云vân 於ư 繩thằng 起khởi 虵xà 覺giác 見kiến 繩thằng 了liễu 義nghĩa 無vô 證chứng 見kiến 彼bỉ 分phần/phân 時thời 知tri 如như 虵xà 智trí 乱# (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 頌tụng 意ý 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 亦diệc 為vi 證chứng 遣khiển 相tương/tướng 證chứng 性tánh 義nghĩa 所sở 引dẫn 也dã 。

問vấn 此thử 頌tụng 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 此thử 頌tụng 本bổn 陳trần 那na 菩Bồ 薩Tát 所sở 造tạo 解giải 拳quyền 論luận 文văn 也dã 彼bỉ 論luận 正chánh 文văn 云vân 於ư 藤đằng 起khởi 虵xà 智trí 見kiến 藤đằng 則tắc 無vô 境cảnh 若nhược 見kiến 藤đằng 分phần/phân 已dĩ 藤đằng 智trí 如như 虵xà 智trí (# 云vân 云vân )# 今kim 章chương 所sở 引dẫn 攝nhiếp 論luận 第đệ 六lục 卷quyển 文văn 無vô 性tánh 菩Bồ 薩Tát 改cải 文văn 也dã 即tức 是thị 悟ngộ 入nhập 三tam 性tánh 之chi 文văn 也dã 悟ngộ 入nhập 初sơ 二nhị 性tánh 是thị 相tương 似tự 觀quán 悟ngộ 入nhập 後hậu 一nhất 性tánh 是thị 實thật 證chứng 觀quán 也dã 。

問vấn 文văn 中trung 義nghĩa 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 無vô 性tánh 云vân 如như 依y 繩thằng 覺giác 捨xả 於ư 虵xà 覺giác 如như 是thị 依y 止chỉ 。 唯duy 識thức 顕# 現hiện 依y 他tha 起khởi 覺giác 捨xả 於ư 六lục 義nghĩa 遍biến 計kế 執chấp 覺giác (# 六lục 者giả 名danh 名danh 自tự 性tánh 名danh 差sai 別biệt 義nghĩa 義nghĩa 自tự 性tánh 義nghĩa [差-工+匕]# 別biệt )# 如như 依y 色sắc 等đẳng 細tế 分phân 之chi 覺giác 除trừ 遣khiển 繩thằng 覺giác 如như 是thị 依y 止chỉ 。 圎# 成thành 智trí 覺giác 遣khiển 依y 他tha 起khởi 迷mê 乱# 之chi 覺giác (# 云vân 云vân )# 。

廓khuếch 法Pháp 師sư 云vân 於ư 繩thằng 謂vị 虵xà 智trí 者giả 迷mê 於ư 繩thằng 境cảnh 謂vị 是thị 實thật 虵xà 此thử 譬thí 迷mê 內nội 意ý 言ngôn 所sở 現hiện 法pháp 義nghĩa 謂vị 外ngoại 實thật 有hữu 言ngôn 見kiến 繩thằng 了liễu 義nghĩa 無vô 者giả 見kiến 繩thằng 之chi 時thời 了liễu 虵xà 義nghĩa 無vô 此thử 譬thí 證chứng 意ý 言ngôn 時thời 了liễu 彼bỉ 心tâm 外ngoại 情tình 有hữu 義nghĩa 無vô 也dã 證chứng 見kiến 彼bỉ 分phần/phân 時thời 者giả 證chứng 見kiến 彼bỉ 繩thằng 覺giác 猶do 迷mê 如như 虵xà 智trí 乱# 故cố 湏# 除trừ 遣khiển 此thử 譬thí 證chứng 意ý 言ngôn 智trí 如như 向hướng 外ngoại 執chấp 猶do 是thị 迷mê 乱# 故cố 湏# 除trừ 遣khiển 也dã (# 云vân 云vân )# [券-刀+水]# 法Pháp 師sư 云vân 於ư 繩thằng 上thượng 起khởi 是thị 虵xà 之chi 覺giác 喻dụ 依y 他tha 上thượng 起khởi 有hữu 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 覺giác 也dã 見kiến 繩thằng 了liễu 義nghĩa 無vô 喻dụ 見kiến 依y 他tha 性tánh 了liễu 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 無vô 也dã 證chứng 見kiến 彼bỉ 繩thằng 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 分phần/phân 時thời 喻dụ 證chứng 見kiến 彼bỉ 圎# 成thành 實thật 分phần/phân 時thời 也dã 知tri 取thủ 繩thằng 之chi 智trí 乱# 如như 取thủ 虵xà 智trí 乱# 喻dụ 知tri 取thủ 依y 他tha 性tánh 智trí 乱# 如như 取thủ 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 性tánh 智trí 乱# (# 云vân 云vân )# [宋-木+(((嘹-口)-小)-日+目)]# 云vân 此thử 文văn 唯duy 證chứng 不bất 取thủ 染nhiễm 分phần/phân 依y 他tha 起khởi 性tánh (# 等đẳng 文văn )# 。

章chương 云vân 此thử 中trung 所sở 說thuyết 起khởi 繩thằng 覺giác 時thời 遣khiển 於ư 虵xà 覺giác 喻dụ 觀quán 依y 他tha 遣khiển 所sở 執chấp 覺giác 見kiến 繩thằng 眾chúng 分phần/phân 遣khiển 於ư 繩thằng 覺giác 喻dụ 見kiến 圎# 成thành 遣khiển 依y 他tha 覺giác (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 章chương 家gia 引dẫn 無vô 性tánh 解giải 之chi 意ý 釈# 先tiên 頌tụng 意ý 也dã 與dữ 所sở 上thượng 出xuất 古cổ 師sư 義nghĩa 其kỳ 心tâm 同đồng 也dã (# 易dị 知tri 之chi )# 。

問vấn 此thử 義nghĩa 配phối 位vị 釈# 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 燸nhu 頂đảnh 二nhị 位vị 依y 能năng 取thủ 識thức 觀quán 所sở 取thủ 空không 少thiểu 分phần 悟ngộ 入nhập 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 中trung 忍nhẫn 之chi 位vị 觀quán 能năng 取thủ 空không 全toàn 分phần/phân 悟ngộ 入nhập 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 是thị 為vi 依y 依y 他tha 覺giác 遣khiển 所sở 執chấp 覺giác 然nhiên 此thử 能năng 觀quán 尋tầm 思tư 實thật 智trí 名danh 迷mê 乱# 覺giác 法pháp 執chấp 所sở 引dẫn 故cố 相tương/tướng 縳truyện 未vị 脫thoát 故cố 此thử 迷mê 乱# 依y 他tha 覺giác 入nhập 見kiến 道đạo 時thời 不bất 現hiện 在tại 前tiền 。 即tức 是thị 說thuyết 為vi 依y 圎# 成thành 覺giác 遣khiển 依y 他tha 覺giác 也dã 故cố 中trung 邊biên 云vân 發phát 生sanh 正chánh 性tánh 聖thánh 惠huệ 之chi 時thời 除trừ 遣khiển 如như 實thật 觀quán (# 等đẳng 文văn )# 。

問vấn 上thượng 忍nhẫn 第đệ 一nhất 位vị 何hà ▆# 不bất 說thuyết 。

[前-刖+合]# 一nhất 云vân 相tương 似tự 悟ngộ 入nhập 圎# 成thành 時thời 少thiểu 分phần (# 第đệ 七thất 門môn )# 一nhất 云vân 亦diệc 即tức 此thử 中trung 依y 他tha 起khởi 攝nhiếp 帶đái 相tương/tướng 觀quán 心tâm 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。 見kiến 道đạo 實thật 證chứng 圎# 成thành 覺giác 所sở 遣khiển 也dã 。

章chương 云vân 此thử 意ý 即tức 顕# 所sở 遣khiển 二nhị 覺giác 皆giai 依y 他tha 起khởi 断# 此thử 染nhiễm 故cố 所sở 執chấp 實thật 虵xà 實thật 繩thằng 我ngã 法pháp 不bất 復phục 當đương 情tình (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 章chương 家gia 成thành 前tiền 此thử 中trung 所sở 說thuyết 等đẳng 文văn 之chi 義nghĩa 也dã 意ý 云vân 依y 依y 他tha 覺giác 所sở 遣khiển 所sở 執chấp 覺giác 與dữ 依y 圎# 成thành 覺giác 所sở 遣khiển 依y 他tha 覺giác 論luận 其kỳ 實thật 体# 即tức 是thị 所sở 取thủ 能năng 取thủ 為vi 實thật 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 第đệ 六lục 第đệ 七thất 能năng 遍biến 計kế 心tâm 故cố 名danh 依y 他tha 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 繩thằng 虵xà 二nhị 種chủng 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 染nhiễm 分phần/phân 依y 他tha 可khả 断# 法pháp 故cố 也dã 實thật 虵xà 者giả 所sở 執chấp 之chi 覺giác 通thông 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 實thật 繩thằng 者giả 依y 他tha 之chi 覺giác 唯duy 法pháp 執chấp 也dã (# 此thử 解giải 依y 燈đăng 也dã )# 周chu 云vân 實thật 虵xà 為vi 我ngã 實thật 繩thằng 為vi 法pháp (# 云vân 云vân )# 義nghĩa 濵# 云vân 虵xà 繩thằng 二nhị 覺giác 心tâm 者giả 此thử 能năng 等đẳng 遍biến 計kế 心tâm 即tức 是thị 依y 他tha 心tâm 故cố 名danh 為vi 二nhị 皆giai 依y 他tha 也dã 此thử 能năng 遍biến 計kế 所sở 遣khiển 故cố (# 云vân 云vân )# 清thanh 素tố 云vân 繩thằng 虵xà 二nhị 種chủng 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 名danh 為vi 二nhị 覺giác 此thử 染nhiễm 依y 他tha 体# 是thị 妄vọng 情tình 可khả 断# 之chi 法pháp 名danh 為vi 所sở 遣khiển 遣khiển 謂vị 除trừ 遣khiển 即tức 断# 除trừ 也dã (# 云vân 云vân )(# 周chu 記ký 同đồng 之chi )# 。

問vấn 對đối 法pháp 抄sao 第đệ 二nhị 釈# 此thử 所sở 遣khiển 二nhị 覺giác 有hữu 二nhị 釈# 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 文văn 云vân 此thử 中trung 有hữu 義nghĩa 依y 依y 他tha 覺giác 遣khiển 所sở 執chấp 覺giác 依y 圎# 成thành 實thật 覺giác 遣khiển 依y 他tha 覺giác 所sở 遣khiển 二nhị 覺giác 如như 名danh 所sở 詮thuyên 即tức 二nhị 性tánh 覺giác 要yếu 見kiến 真Chân 如Như 方phương 了liễu 行hành 故cố 有hữu 義nghĩa 二nhị 覺giác 俱câu 所sở 執chấp 覺giác 遣khiển 所sở 執chấp 覺giác 如như 說thuyết 唯duy 識thức 遣khiển 依y 他tha 覺giác 如như 遣khiển 執chấp 識thức 所sở 取thủ 能năng 取thủ 先tiên 後hậu 遣khiển 故cố 不bất 尒# 依y 他tha 便tiện 同đồng 所sở 執chấp 体# 亦diệc 非phi 有hữu 遣khiển 断# 同đồng 故cố 後hậu 得đắc 智trí 品phẩm 亦diệc 應ưng 不bất 成thành (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 二nhị 釈# 意ý 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 初sơ 釈# 意ý 云vân 燸nhu 頂đảnh 二nhị 位vị 起khởi 尋tầm 思tư 智trí 除trừ 遣khiển 所sở 取thủ 實thật 有hữu 之chi 執chấp 中trung 忍nhẫn 之chi 位vị 起khởi 如như 實thật 智trí 除trừ 遣khiển 能năng 取thủ 實thật 有hữu 之chi 執chấp 能năng 治trị 二nhị 智trí 俱câu 是thị 依y 他tha 所sở 遣khiển 二nhị 取thủ 俱câu 是thị 所sở 執chấp 故cố 云vân 依y 依y 他tha 覺giác 遣khiển 所sở 執chấp 覺giác 入nhập 見kiến 道đạo 位vị 起khởi 正chánh 後hậu 智trí 除trừ 遣khiển 加gia 行hành 迷mê 乱# 觀quán 心tâm 故cố 云vân 依y 圎# 成thành 覺giác 遣khiển 依y 他tha 覺giác 即tức 所sở 取thủ 能năng 取thủ 之chi 覺giác 名danh 所sở 執chấp 覺giác 加gia 行hành 觀quán 心tâm 名danh 依y 他tha 覺giác 故cố 云vân 所sở 遣khiển 二nhị 覺giác 如như 名danh 所sở 詮thuyên 即tức 二nhị 性tánh 覺giác 也dã 要yếu 見kiến 真Chân 如Như 等đẳng 者giả 釈# 成thành 依y 圎# 成thành 覺giác 遣khiển 依y 他tha 覺giác 之chi 義nghĩa 也dã 後hậu 釈# 意ý 云vân 以dĩ 喻dụ 顕# 義nghĩa 也dã 謂vị 以dĩ 加gia 行hành 智trí 遣khiển 所sở 取thủ 能năng 取thủ 所sở 執chấp 之chi 覺giác 如như 說thuyết 唯duy 識thức 遣khiển 所sở 取thủ 實thật 有hữu 之chi 執chấp 以dĩ 見kiến 道đạo 智trí 遣khiển 加gia 行hành 智trí 迷mê 乱# 之chi 覺giác 如như 無vô 境cảnh 智trí 遣khiển 能năng 取thủ 實thật 有hữu 之chi 執chấp 其kỳ 加gia 行hành 智trí 有hữu 相tương/tướng 縳truyện 故cố 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。 如như 所sở 執chấp 覺giác 名danh 所sở 執chấp 覺giác 故cố 云vân 二nhị 覺giác 俱câu 所sở 執chấp 覺giác 也dã 不bất 尒# 依y 他tha 等đẳng 者giả 釈# 成thành 不bất 遣khiển 依y 他tha 之chi 義nghĩa 也dã 意ý 云vân 若nhược 不bất 云vân 不bất 遣khiển 依y 他tha 者giả 即tức 有hữu 二nhị 失thất 一nhất 云vân 二nhị 性tánh 無vô 別biệt 失thất 若nhược 如như 遍biến 計kế 亦diệc 遣khiển 依y 他tha 遣khiển 義nghĩa 同đồng 故cố 便tiện 同đồng 所sở 執chấp 二nhị 云vân 後hậu 智trí 無vô 用dụng 失thất 若nhược 遣khiển 依y 他tha 所sở 緣duyên 無vô 故cố 後hậu 得đắc 智trí 品phẩm 有hữu 何hà 緣duyên 用dụng 俗tục 緣duyên 義nghĩa 邊biên 名danh 後hậu 智trí 故cố (# 為vi 言ngôn )# 此thử 二nhị 失thất 兼kiêm 破phá 清thanh 辨biện 也dã 計kế 依y 他tha 起khởi 其kỳ 体# 空không 故cố 也dã 。

問vấn 此thử 抄sao 二nhị 釈# 與dữ 章chương 義nghĩa 異dị 如như 何hà 可khả 會hội 。

[前-刖+合]# 章chương 云vân 所sở 遣khiển 二nhị 覺giác 皆giai 依y 他tha 起khởi 者giả 出xuất 二nhị 覺giác 体# 也dã 虵xà 覺giác 繩thằng 覺giác 其kỳ 体# 即tức 是thị 染nhiễm 分phần/phân 依y 他tha 可khả 断# 之chi 法pháp 故cố 談đàm 其kỳ 体# 云vân 皆giai 依y 他tha 起khởi 也dã 抄sao 初sơ 釈# 表biểu 二nhị 覺giác 之chi 名danh 也dã 實thật 虵xà 之chi 覺giác 雖tuy 其kỳ 体# 依y 他tha 妄vọng 執chấp 實thật 虵xà 其kỳ 体# 無vô 故cố 隨tùy 所sở 執chấp 無vô 名danh 所sở 執chấp 覺giác 實thật 繩thằng 之chi 覺giác 雖tuy 不bất 了liễu 眾chúng 分phần/phân 所sở 迷mê 實thật 繩thằng 其kỳ 体# 有hữu 故cố 隨tùy 所sở 迷mê 境cảnh 名danh 依y 他tha 覺giác 故cố 云vân 如như 名danh 所sở 詮thuyên 即tức 二nhị 性tánh 覺giác 也dã 抄sao 後hậu 釈# 顕# 二nhị 覺giác 之chi 義nghĩa 也dã 實thật 虵xà 之chi 覺giác 不bất 了liễu 繩thằng 故cố 有hữu 妄vọng 執chấp 義nghĩa 故cố 名danh 所sở 執chấp 覺giác 實thật 繩thằng 之chi 覺giác 不bất 了liễu 麻ma 故cố 亦diệc 有hữu 妄vọng 執chấp 義nghĩa 故cố 亦diệc 名danh 所sở 執chấp 覺giác 也dã 。

問vấn 既ký 有hữu 三tam 義nghĩa 正chánh 否phủ/bĩ 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 以dĩ 章chương 義nghĩa 可khả 為vi 正chánh 出xuất 二nhị 覺giác 体# 故cố 抄sao 中trung 二nhị 釈# 是thị 傍bàng 義nghĩa 也dã 。

問vấn 章chương 云vân 喻dụ 觀quán 依y 他tha 遣khiển 所sở 執chấp 覺giác 喻dụ 見kiến 圎# 成thành 遣khiển 依y 他tha 覺giác (# 云vân 云vân )# 抄sao 初sơ 釈# 云vân 依y 依y 他tha 覺giác 遣khiển 所sở 執chấp 覺giác 依y 圎# 成thành 覺giác 遣khiển 依y 他tha 覺giác (# 云vân 云vân )# 攝nhiếp 論luận 云vân 依y 止chỉ 唯duy 識thức 顕# 現hiện 依y 他tha 覺giác 捨xả 於ư 六lục 義nghĩa 遍biến 計kế 執chấp 覺giác 依y 止chỉ 圎# 成thành 實thật 覺giác 遣khiển 依y 他tha 起khởi 迷mê 乱# 之chi 覺giác (# 云vân 云vân )# 此thử 三tam 文văn 其kỳ 義nghĩa 甚thậm 均quân 而nhi 何hà 云vân 抄sao 初sơ 釈# 是thị 傍bàng 義nghĩa 耶da 。

[前-刖+合]# 此thử 三tam 文văn 其kỳ 義nghĩa 是thị 同đồng 不bất 可khả 取thủ 捨xả 但đãn 抄sao 初sơ 釈# 中trung 云vân 所sở 遣khiển 二nhị 覺giác 如như 名danh 所sở 詮thuyên 即tức 二nhị 性tánh 覺giác 是thị 傍bàng 義nghĩa 也dã 依y 文văn 得đắc 名danh 妄vọng 其kỳ 体# 故cố 章chương 次thứ 云vân 此thử 意ý 即tức 顕# 所sở 遣khiển 二nhị 覺giác 皆giai 依y 他tha 起khởi 者giả 依y 攝nhiếp 論luận 文văn 細tế 成thành 其kỳ 義nghĩa 云vân 此thử 意ý 即tức 顕# 等đẳng 出xuất 二nhị 覺giác 体# 故cố 是thị 慈từ 恩ân 本bổn 意ý 正chánh 釈# 也dã (# 為vi 言ngôn )# 抄sao 二nhị 釈# 皆giai 有hữu 有hữu 義nghĩa 言ngôn 是thị 表biểu 傍bàng 義nghĩa 之chi 詞từ 也dã 真chân 實thật 正chánh 義nghĩa 在tại 唯duy 識thức 章chương 之chi 中trung 也dã (# 為vi 言ngôn )# 。

問vấn 若nhược 尒# 抄sao 二nhị 釈# 捨xả 不bất 可khả 取thủ 耶da 。

[前-刖+合]# 不bất 尒# 若nhược 顕# 二nhị 覺giác 体# 如như 唯duy 識thức 章chương 可khả 云vân 皆giai 依y 他tha 起khởi 若nhược 依y 文văn 得đắc 名danh 如như 抄sao 初sơ 釈# 可khả 云vân 即tức 二nhị 性tánh 覺giác 若nhược 依y 義nghĩa 得đắc 名danh 如như 抄sao 後hậu 釈# 可khả 云vân 俱câu 所sở 執chấp 覺giác 隨tùy 冝# 可khả 名danh 俱câu 無vô 其kỳ 失thất (# 為vi 此thử 三tam 義nghĩa 和hòa 會hội 古cổ 人nhân 未vị 。 習tập 今kim 所sở 案án 者giả 可khả 秘bí (# 云vân 云vân )# )# 。

問vấn 章chương 云vân 断# 此thử 染nhiễm 故cố 等đẳng 云vân 何hà 名danh 断# 。

[前-刖+合]# 珠châu 云vân 燸nhu 等đẳng 位vị 中trung 伏phục 名danh 為vi 断# (# 云vân 云vân )# 叡duệ 云vân 入nhập 見kiến 道đạo 位vị 断# 名danh 為vi 断# (# 云vân 云vân )# 今kim 謂vị 兩lưỡng 師sư 各các 說thuyết 一nhất 義nghĩa 並tịnh 用dụng 兩lưỡng 義nghĩa 能năng 契khế 文văn 相tương/tướng 也dã 意ý 云vân 珠châu 記ký 云vân 伏phục 名danh 断# 偏thiên 說thuyết 依y 他tha 覺giác 所sở 遣khiển 之chi 義nghĩa 叡duệ 記ký 云vân 断# 名danh 断# 偏thiên 說thuyết 圎# 成thành 覺giác 所sở 遣khiển 之chi 義nghĩa 故cố 知tri 並tịnh 用dụng 其kỳ 理lý 勝thắng 也dã (# 為vi 言ngôn )# 言ngôn 不bất 復phục 當đương 情tình 者giả 易dị 知tri 之chi 。

章chương 云vân 非phi 於ư 依y 他tha 以dĩ 稱xưng 遣khiển 故cố 皆giai 互hỗ 除trừ 遣khiển (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 此thử 重trọng/trùng 中trung 更cánh 有hữu 二nhị 初sơ 眀# 正chánh 体# 智trí 證chứng 圎# 成thành 理lý 是thị 正chánh 重trọng/trùng 意ý 也dã 次thứ 因nhân 明minh 後hậu 得đắc 智trí 所sở 緣duyên 之chi 依y 他tha 非phi 可khả 断# 法pháp 不bất 除trừ 遣khiển 之chi 也dã 即tức 此thử 非phi 於ư 依y 他tha 等đẳng 之chi 文văn 也dã 即tức 通thông 伏phục 難nạn/nan 也dã 難nạn/nan 云vân 若nhược 言ngôn 染nhiễm 分phần/phân 依y 他tha 可khả 断# 法pháp 者giả 後hậu 得đắc 智trí 品phẩm 亦diệc 應ưng 不bất 成thành 無vô 所sở 緣duyên 故cố 。 能năng 緣duyên 何hà 有hữu 耶da 今kim 通thông 云vân 染nhiễm 分phân 之chi 中trung 煩phiền 惱não 執chấp 心tâm 是thị 所sở 断# 性tánh 非phi 謂vị 染nhiễm 分phần/phân 非phi 障chướng 有hữu 漏lậu 及cập 以dĩ 淨tịnh 分phần/phân 無vô 漏lậu 依y 他tha 皆giai 互hỗ 除trừ 断# 故cố 有hữu 後hậu 得đắc 智trí 所sở 緣duyên 依y 他tha (# 為vi 言ngôn )# 。

問vấn 若nhược 尒# 遣khiển 相tương/tướng 證chứng 性tánh 之chi 義nghĩa 不bất 成thành 不bất 遣khiển 依y 他tha 故cố 。

[前-刖+合]# 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 證chứng 真Chân 如Như 時thời 一nhất 切thiết 相tương/tướng 用dụng 皆giai 不bất 現hiện 前tiền 。 不bất 作tác 相tương/tướng 分phân 是thị 名danh 遣khiển 相tương/tướng 非phi 如như 煩phiền 惱não 断# 除trừ 其kỳ 体# 故cố 不bất 相tương 遠viễn 故cố 義nghĩa 演diễn 云vân 於ư 真chân 觀quán 位vị 雖tuy 無vô 依y 他tha 不bất 遣khiển 其kỳ 体# (# 云vân 云vân )# 。

章chương 云vân 虵xà 由do 妄vọng 起khởi 体# 用dụng 俱câu 無vô 繩thằng 籍tịch 麻ma 生sanh 非phi 無vô 假giả 用dụng 麻ma 譬thí 真chân 理lý 繩thằng 喻dụ 依y 他tha (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 釈# 不bất 遣khiển 依y 他tha 之chi 所sở 以dĩ 也dã 即tức 明minh 二nhị 性tánh 差sai 別biệt 虵xà 依y 虗hư 妄vọng 當đương 情tình 顕# 現hiện 蟠bàn 体# 螫thích 用dụng 卻khước 不bất 可khả 得đắc 繩thằng 依y 麻ma 生sanh 糺củ 体# 結kết 用dụng 非phi 無vô 其kỳ 事sự 以dĩ 麻ma 譬thí 真chân 理lý 以dĩ 繩thằng 喻dụ 依y 他tha 故cố 知tri 依y 他tha 非phi 無vô 乱# 体# 依y 真Chân 如Như 理lý 所sở 生sanh 用dụng 故cố 即tức 顕# 後hậu 智trí 所sở 緣duyên 依y 他tha 其kỳ 体# 非phi 無vô 也dã 珠châu 云vân 虵xà 由do 妄vọng 起khởi 体# 用dụng 俱câu 無vô 者giả 以dĩ 名danh 為vi 用dụng 繩thằng 籍tịch 麻ma 生sanh 非phi 無vô 假giả 用dụng 者giả 以dĩ 能năng 為vi 用dụng (# 云vân 云vân )# 。

章chương 云vân 知tri 繩thằng 麻ma 之chi 体# 用dụng 虵xà 情tình 自tự 滅diệt 虵xà 情tình 滅diệt 故cố 虵xà 不bất 當đương 情tình 名danh 遣khiển 所sở 執chấp 非phi 如như 依y 他tha 湏# 聖thánh 道Đạo 断# (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 二nhị 性tánh 相tướng 對đối 明minh 遣khiển 断# 義nghĩa 重trọng/trùng 成thành 上thượng 義nghĩa 也dã 知tri 麻ma 体# 者giả 是thị 正chánh 体# 智trí 喻dụ 證chứng 真chân 理lý 知tri 繩thằng 用dụng 者giả 是thị 後hậu 得đắc 智trí 喻dụ 觀quán 依y 他tha 正chánh 後hậu 二nhị 智trí 證chứng 二nhị 性tánh 時thời 不bất 見kiến 二nhị 取thủ 云vân 虵xà 情tình 自tự 滅diệt 乃nãi 至chí 名danh 遣khiển 所sở 執chấp 非phi 同đồng 染nhiễm 分phần/phân 依y 他tha 煩phiền 惱não 別biệt 起khởi 聖thánh 道Đạo 而nhi 断# 除trừ 之chi (# 為vi 言ngôn )# 。

問vấn 實thật 繩thằng 之chi 覺giác 亦diệc 是thị 所sở 執chấp 何hà 但đãn 云vân 虵xà 情tình 自tự 滅diệt 故cố 不bất 云vân 繩thằng 情tình 滅diệt 耶da 。

[前-刖+合]# 信tín 叡duệ 云vân 理lý 實thật 應ưng 云vân 實thật 虵xà 實thật 繩thằng 之chi 情tình 自tự 滅diệt 然nhiên 約ước 顕# 故cố 偏thiên 舉cử 虵xà 也dã (# 云vân 云vân )# 。

仲trọng 筭# 大đại 德đức 難nạn/nan 云vân 今kim 謂vị 不bất 尒# 既ký 云vân 非phi 如như 依y 他tha 湏# 聖thánh 道Đạo 断# 如như 何hà 可khả 言ngôn 實thật 繩thằng 自tự 滅diệt (# 云vân 云vân )# 故cố 知tri 不bất 可khả 云vân 繩thằng 情tình 自tự 滅diệt 也dã 。

問vấn 上thượng 文văn 云vân 非phi 於ư 依y 他tha 以dĩ 稱xưng 遣khiển 故cố 皆giai 互hỗ 除trừ 遣khiển 何hà 今kim 云vân 非phi 如như 依y 他tha 湏# 聖thánh 道Đạo 断# 耶da 。

[前-刖+合]# 上thượng 下hạ 甚thậm 異dị 上thượng 云vân 不bất 遣khiển 依y 他tha 者giả [糸*ㄉ]# 非phi 障chướng 有hữu 漏lậu 依y 他tha 及cập 無vô 漏lậu 依y 他tha 云vân 不bất 遣khiển 也dã 此thử 云vân 湏# 聖thánh 道Đạo 断# 者giả 約ước 煩phiền 惱não 執chấp 心tâm 染nhiễm 分phần/phân 依y 他tha 云vân 断# 也dã 故cố 不bất 相tương 遠viễn 。

問vấn 其kỳ 煩phiền 惱não 執chấp 心tâm 等đẳng 者giả 其kỳ 体# 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 三tam 藏tạng 解giải 云vân 即tức 是thị 不bất 善thiện 及cập 有hữu 覆phú 無vô 記ký 迷mê 乱# 法pháp 執chấp 非phi 謂vị 煖noãn 等đẳng 觀quán 為vi 迷mê 乱# 法pháp 執chấp (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 若nhược 非phi 謂vị 煖noãn 等đẳng 觀quán 為vi 迷mê 乱# 法pháp 執chấp 者giả 何hà 廓khuếch 法Pháp 師sư 云vân 言ngôn 依y 他tha 迷mê 乱# 覺giác 者giả 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 能năng 觀quán 智trí 緣duyên 似tự 法pháp 義nghĩa 意ý 言ngôn 依y 他tha 由do 未vị 悟ngộ 入nhập 知tri 其kỳ 虛hư 假giả 故cố 名danh 迷mê 乱# 二nhị 能năng 計kế 心tâm 迷mê 依y 他tha 起khởi 執chấp 有hữu 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 能năng 取thủ 從tùng 所sở 迷mê 境cảnh 名danh 依y 他tha 起khởi 迷mê 乱# 之chi 覺giác (# 云vân 云vân )# 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 師sư 問vấn [前-刖+合]# 云vân 問vấn 前tiền 說thuyết 善thiện 心tâm 無vô 有hữu 執chấp 云vân 何hà 此thử 說thuyết 唯duy 識thức 觀quán 智trí 如như 虵xà 智trí 乱# [前-刖+合]# 由do 同đồng 時thời 未vị 那na 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 令linh 觀quán 中trung 智trí 不bất 得đắc 明minh 了liễu 故cố 說thuyết 迷mê 乱# 非phi 謂vị 善thiện 心tâm 自tự 起khởi 法pháp 執chấp (# 云vân 云vân )# 以dĩ 此thử [前-刖+合]# 文văn 可khả 通thông 前tiền 難nạn/nan 也dã 。

章chương 云vân 故cố 漸tiệm 入nhập 真chân 達đạt 虵xà 空không 而nhi 悟ngộ 繩thằng 分phần/phân 證chứng 真chân 觀quán 位vị 照chiếu 真chân 理lý 而nhi 俗tục 事sự 彰chương 理lý 事sự 既ký 彰chương 我ngã 法pháp 便tiện 息tức (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 有hữu 漏lậu 智trí 無vô 漏lậu 智trí 相tương 對đối 明minh 其kỳ 行hành 相tương/tướng 也dã 明minh 加gia 行hành 智trí 以dĩ 喻dụ 彰chương 明minh 無vô 漏lậu 智trí 以dĩ 法pháp 顕# 之chi 以dĩ 加gia 行hành 智trí 漸tiệm 入nhập 真chân 時thời 悟ngộ 入nhập 遍biến 計kế 喻dụ 達đạt 虵xà 空không 悟ngộ 入nhập 依y 他tha 喻dụ 悟ngộ 繩thằng 分phần/phân 起khởi 無vô 漏lậu 智trí 頓đốn 入nhập 見kiến 時thời 正chánh 体# 智trí 先tiên 證chứng 真Chân 如Như 理lý 後hậu 得đắc 智trí 次thứ 了liễu 依y 他tha 法pháp 故cố 云vân 照chiếu 真chân 理lý 俗tục 事sự 彰chương 正chánh 後hậu 二nhị 智trí 所sở 緣duyên 理lý 事sự 已dĩ 彰chương 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 自tự 然nhiên 息tức 滅diệt 即tức 同đồng 唯duy 識thức 云vân 非phi 不bất 見kiến 真Chân 如Như 。 而nhi 能năng 了liễu 諸chư 行hành 皆giai 如như 幻huyễn 事sự 等đẳng 雖tuy 有hữu 而nhi 非phi 真chân 也dã 。

問vấn 言ngôn 故cố 漸tiệm 入nhập 真chân 達đạt 虵xà 空không 等đẳng 者giả 釈# 結kết 攝nhiếp 論luận 云vân 於ư 繩thằng 起khởi 虵xà 覺giác 等đẳng 之chi 文văn 而nhi 彼bỉ 頌tụng 文văn 是thị 明minh 悟ngộ 入nhập 三tam 性tánh 初sơ 二nhị 性tánh 據cứ 相tương 似tự 後hậu 一nhất 性tánh 據cứ 實thật 證chứng 何hà 釈# 結kết 其kỳ 義nghĩa 之chi 處xứ 云vân 非phi 不bất 見kiến 真Chân 如Như 。 等đẳng 之chi 文văn 同đồng 耶da 。

[前-刖+合]# 云vân 故cố 漸tiệm 入nhập 真chân 乃nãi 至chí 而nhi 悟ngộ 繩thằng 分phân 之chi 文văn 正chánh 釈# 結kết 於ư 繩thằng 起khởi 虵xà 覺giác 等đẳng 之chi 文văn 也dã 其kỳ 次thứ 云vân 證chứng 真chân 觀quán 位vị 等đẳng 者giả 還hoàn 顕# 實thật 證chứng 觀quán 故cố 同đồng 非phi 不bất 見kiến 真Chân 如Như 。 等đẳng 之chi 文văn 也dã (# 頌tụng 文văn 意ý 至chí 第đệ 七thất 門môn 可khả 知tri 之chi )# 。

章chương 云vân 此thử 即tức 一nhất 重trọng/trùng 所sở 觀quán 休hưu 也dã (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 之chi 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 惣# 結kết 五ngũ 重trọng/trùng 也dã 周chu 云vân 能năng 觀quán 所sở 觀quán 兩lưỡng 種chủng 不bất 同đồng 即tức 已dĩ 明minh 所sở 言ngôn 即tức 一nhất 重trọng/trùng (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 五ngũ 重trọng/trùng 唯duy 識thức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 盡tận 耶da 否phủ/bĩ 耶da 。

[前-刖+合]# 心tâm 經kinh 幽u 賛# 云vân 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 空không 有hữu 境cảnh 心tâm 用dụng 体# 所sở 生sanh 事sự 理lý 五ngũ 種chủng 從tùng 麤thô 至chí 細tế 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 推thôi 唯duy 識thức 妙diệu 理lý 惣# 攝nhiếp 一nhất 切thiết (# 云vân 云vân )(# 彼bỉ 文văn 亦diệc 有hữu 此thử 五ngũ 重trọng/trùng 門môn 也dã )# 。

已dĩ 上thượng 所sở 觀quán 了liễu 。

唯Duy 識Thức 義Nghĩa 章Chương 卷quyển 第đệ 二nhị (# 本bổn )# 終chung

唯Duy 識Thức 義Nghĩa 卷quyển 第đệ 二nhị (# 末mạt )#

釋thích 真chân 興hưng 撰soạn

章chương 云vân 能năng 觀quán 唯duy 識thức 以dĩ 別biệt 境cảnh 惠huệ 而nhi 為vi 自tự 体# (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 此thử 初sơ 門môn 中trung 第đệ 二nhị 叚giả 明minh 能năng 觀quán 唯duy 識thức 此thử 中trung 有hữu 三tam 一nhất 出xuất 能năng 觀quán 体# 二nhị 以dĩ 位vị 配phối 釈# 三tam 諸chư 門môn 分phân 別biệt 此thử 文văn 先tiên 是thị 出xuất 觀quán 体# 也dã 。

問vấn 何hà 故cố 以dĩ 別biệt 境cảnh 惠huệ 為vi 能năng 觀quán 体# 。

[前-刖+合]# 惠huệ 心tâm 所sở 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 簡giản 択# 為vi 性tánh 故cố 為vi 能năng 觀quán 体# 也dã 故cố 唯duy 識thức 五ngũ 云vân 云vân 何hà 為vi 惠huệ 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 簡giản 択# 為vi 性tánh 断# 疑nghi 為vi 業nghiệp 謂vị 觀quán 得đắc 失thất 俱câu 非phi 境cảnh 中trung 由do 惠huệ 推thôi 求cầu 得đắc 决# 定định 故cố (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 約ước 唯duy 識thức 觀quán 有hữu 相tương/tướng 有hữu 性tánh 俱câu 以dĩ 惠huệ 為vi 能năng 觀quán 体# 。

[前-刖+合]# 若nhược 觀quán 相tương/tướng 者giả 以dĩ 俗tục 智trí 為vi 能năng 觀quán 体# 若nhược 觀quán 性tánh 者giả 真chân 智trí 為vi 体# 俱câu 是thị 別biệt 境cảnh 中trung 惠huệ 心tâm 所sở 也dã 故cố 知tri 若nhược 相tương/tướng 若nhược 性tánh 俱câu 以dĩ 惠huệ 為vi 体# (# 為vi 言ngôn )# 但đãn 至chí 果quả 位vị 無vô 推thôi 求cầu 義nghĩa 耳nhĩ 。

章chương 云vân 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 第đệ 六lục 卷quyển 說thuyết 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 入nhập 唯duy 識thức 性tánh 由do 緣duyên 惣# 法pháp 出xuất 世thế 止Chỉ 觀Quán 智trí 故cố 無vô 性tánh 解giải 云vân 由do 三tam 摩ma 呬hê 多đa 無vô 顛điên 倒đảo 智trí 故cố (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 為vi 成thành 能năng 觀quán 唯duy 識thức 以dĩ 惠huệ 為vi 体# 引dẫn 證chứng 文văn 也dã 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 等đẳng 者giả 本bổn 論luận 文văn 也dã 無vô 性tánh 解giải 云vân 等đẳng 者giả 引dẫn 釈# 論luận 也dã 本bổn 論luận 中trung 有hữu 問vấn [前-刖+合]# 今kim 取thủ [前-刖+合]# 文văn 及cập 釈# 論luận 文văn 正chánh 為vi 證chứng 耳nhĩ 。

問vấn 先tiên 此thử 本bổn 論luận 之chi 問vấn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 無vô 性tánh 釈# 云vân 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 等đẳng 者giả 問vấn 入nhập 唯duy 識thức 所sở 湏# 廓khuếch 法Pháp 師sư 云vân 此thử 問vấn 意ý 云vân 此thử 唯duy 識thức 性tánh 既ký 是thị 難nan 入nhập 為vi 何hà 義nghĩa 利lợi 乃nãi 於ư 地địa 前tiền 長trường 時thời 修tu 此thử 難nan 行hành 加gia 行hành 入nhập 於ư 初Sơ 地Địa 唯duy 識thức 性tánh 耶da (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 本bổn 論luận 之chi [前-刖+合]# 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 無vô 性tánh 釈# 云vân 由do 緣duyên 惣# 法pháp 者giả 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 惣# 相tương/tướng 所sở 顕# 真Chân 如Như 為vi 境cảnh 謂vị 大Đại 乘Thừa 教giáo 中trung 所sở 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 真Chân 如Như 為vi 性tánh 故cố 緣duyên 真Chân 如Như 即tức 是thị 解giải 了liễu 一nhất 切thiết 。 法pháp 性tánh 若nhược 不bất 尒# 者giả 雖tuy 經kinh 多đa 時thời 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 亦diệc 應ưng 不bất 生sanh 言ngôn 出xuất 世thế 是thị 無vô 漏lậu 故cố 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 止Chỉ 觀Quán 智trí 故cố 者giả 由do 三tam 摩ma 呬hê 多đa 無vô 顛điên 倒đảo 智trí 故cố (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 次thứ 釈# 論luận 云vân 由do 三tam 摩ma 呬hê 多đa 等đẳng 之chi 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 廓khuếch 法Pháp 師sư 云vân 言ngôn 三tam 摩ma 呬hê 多đa 此thử 云vân 等đẳng 引dẫn 即tức 是thị 其kỳ 定định 顕# 前tiền 止chỉ 也dã 無vô 顛điên 倒đảo 智trí 即tức 內nội 證chứng 惠huệ 顕# 前tiền 觀quán 也dã 由do 此thử 正chánh 智trí 與dữ 定định 相tương 應ứng 。 內nội 證chứng 真chân 理lý 名danh 無vô 顛điên 倒đảo (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 其kỳ 等đẳng 引dẫn 定định 若nhược 唯duy 定định 若nhược 通thông 散tán 耶da 又hựu 有hữu 無vô 心tâm 定định 中trung 何hà 又hựu 何hà 故cố 名danh 等đẳng 引dẫn 耶da 。

[前-刖+合]# 珠châu 云vân 此thử 云vân 等đẳng 引dẫn 唯duy 定định 非phi 散tán 通thông 有hữu 無vô 心tâm 且thả 有hữu 心tâm 定định 名danh 等đẳng 引dẫn 者giả 二nhị 義nghĩa 一nhất 由do 前tiền 加gia 行hành 平bình 等đẳng 引dẫn 故cố 至chí 此thử 定định 中trung 離ly 於ư 沉trầm 掉trạo 故cố 名danh 等đẳng 引dẫn 二nhị 根căn 本bổn 定định 中trung 平bình 等đẳng 引dẫn 心tâm 令linh 離ly 沉trầm 掉trạo 名danh 為vi 等đẳng 引dẫn 若nhược 無vô 心tâm 定định 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 由do 前tiền 加gia 行hành 平bình 等đẳng 引dẫn 生sanh 此thử 定định 此thử 定định 為vi 前tiền 加gia 行hành 平bình 等đẳng 心tâm 。 引dẫn 故cố 名danh 等đẳng 引dẫn 二nhị 即tức 無vô 心tâm 定định 寂tịch 靜tĩnh 平bình 等đẳng 前tiền 後hậu 無vô 別biệt 故cố 名danh 為vi 等đẳng 能năng 引dẫn 四tứ 大đại 等đẳng 身thân 令linh 相tương 續tục 安an 和hòa 起khởi 由do 定định 能năng 引dẫn 故cố 名danh 等đẳng 引dẫn (# 云vân 云vân )# 護hộ 命mạng 云vân 問vấn 本bổn 論luận 云vân 止chỉ 梵Phạm 云vân 奢xa 摩ma 他tha 此thử 云vân 止chỉ 云vân 何hà 釈# 論luận 釈# 止chỉ 言ngôn 云vân 三tam 摩ma 呬hê 多đa 可khả 勘khám (# 云vân 云vân )# 今kim 案án 梵Phạm 云vân 奢xa 摩ma 他tha 此thử 云vân 止chỉ 者giả 諸chư 定định 通thông 名danh 定định 有hữu 三tam 種chủng 謂vị 等đẳng 持trì 等Đẳng 至Chí 。 等đẳng 引dẫn 通thông 云vân 止chỉ 即tức 專chuyên 注chú 義nghĩa 也dã 本bổn 論luận 相tương 對đối 觀quán 言ngôn 故cố 惣# 云vân 止chỉ 釈# 論luận 正chánh 為vi 出xuất 其kỳ 定định 体# 云vân 三tam 摩ma 呬hê 多đa 即tức 表biểu 二nhị 種chủng 中trung 等đẳng 引dẫn 定định 也dã 。

章chương 云vân 或hoặc 有hữu 解giải 云vân 能năng 觀quán 唯duy 識thức 通thông 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 而nhi 為vi 自tự 性tánh (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 其kỳ 或hoặc 有hữu 者giả 何hà 人nhân 。

[前-刖+合]# 古cổ 德đức 云vân 廓khuếch 法Pháp 師sư 也dã 今kim 謂vị 檢kiểm 彼bỉ 師sư 義nghĩa 無vô 有hữu 此thử 說thuyết 更cánh 是thị 可khả 餘dư 古cổ 師sư 也dã 尋tầm 可khả 察sát 之chi 。

章chương 云vân 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 若nhược 取thủ 相tương 應ứng 四tứ 薀# 為vi 体# 若nhược 兼kiêm 眷quyến 属# 即tức 通thông 五ngũ 薀# 今kim 且thả 依y 名danh 觀quán 体# 唯duy 惠huệ (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 章chương 主chủ 破phá 古cổ 師sư 義nghĩa 破phá 中trung 有hữu 二nhị 立lập 理lý 破phá 引dẫn 教giáo 破phá 也dã 是thị 先tiên 立lập 理lý 破phá 也dã (# 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 者giả 寂tịch 法Pháp 師sư 改cải 云vân 此thử 不bất 應ưng 然nhiên (# 云vân 云vân )# 若nhược 猶do 用dụng 亦diệc 字tự 者giả 可khả 言ngôn 上thượng 惣# 料liệu 簡giản 章chương 中trung 多đa 破phá 他tha 師sư 故cố 至chí 此thử 章chương 云vân 亦diệc 也dã )# 。

問vấn 其kỳ 立lập 理lý 破phá 事sự 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 古cổ 師sư 云vân 通thông 以dĩ 止Chỉ 觀Quán 為vi 能năng 觀quán 体# 有hữu 四tứ 失thất 一nhất 大đại 减# 失thất 二nhị 太thái 增tăng 失thất 三tam 名danh 体# 不bất 順thuận 失thất 四tứ 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 失thất 初sơ 三tam 為vi 違vi 理lý 失thất 後hậu 一nhất 為vi 違vi 教giáo 失thất 是thị 則tắc 初sơ 三tam 立lập 理lý 破phá 也dã 言ngôn 太thái 减# 失thất 者giả 辨biện 諸chư 法pháp 体# 有hữu 三tam 種chủng 謂vị 自tự 性tánh 体# 相tương 應ứng 体# 眷quyến 属# 体# 也dã 今kim 言ngôn 能năng 觀quán 以dĩ 惠huệ 為vi 体# 是thị 自tự 性tánh 体# 也dã 通thông 取thủ 止chỉ 者giả 是thị 何hà 体# 乎hồ 若nhược 取thủ 相tương 應ứng 体# 者giả 除trừ 初sơ 色sắc 薀# 以dĩ 四tứ 薀# 為vi 体# (# 色sắc 薀# 非phi 相tướng 應ưng 故cố 除trừ 之chi )# 若nhược 兼kiêm 取thủ 眷quyến 属# 体# 者giả 惣# 以dĩ 五ngũ 薀# 為vi 体# 而nhi 只chỉ 取thủ 止chỉ 其kỳ 体# 甚thậm 减# (# 為vi 言ngôn )# 言ngôn 太thái 增tăng 失thất 者giả 觀quán 謂vị 惠huệ 名danh 非phi 是thị 定định 名danh 而nhi 汝nhữ 古cổ 師sư 並tịnh 亦diệc 取thủ 定định 為vi 能năng 觀quán 者giả 望vọng 自tự 性tánh 体# 其kỳ 体# 甚thậm 增tăng (# 為vi 言ngôn )# 言ngôn 名danh 体# 不bất 順thuận 失thất 者giả 既ký 言ngôn 能năng 觀quán 体# 是thị 惠huệ 數số 止chỉ 体# 是thị 定định 何hà 言ngôn 能năng 觀quán 乎hồ (# 為vi 言ngôn )# 雖tuy 章chương 文văn 中trung 不bất 舉cử 失thất 数# 委ủy 探thám 義nghĩa 趣thú 有hữu 此thử 三tam 失thất 也dã 第đệ 四tứ 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 失thất 者giả 次thứ 下hạ 可khả 察sát 之chi 也dã 。

問vấn 其kỳ 相tương 應ứng 体# 眷quyến 属# 体# 具cụ 以dĩ 幾kỷ 法pháp 為vi 体# 耶da 。

[前-刖+合]# 相tương 應ứng 体# 以dĩ 二nhị 十thập 三tam 法pháp 為vi 体# 謂vị 第đệ 六lục 識thức 心tâm 王vương 遍biến 行hành 五ngũ 別biệt 境cảnh 四tứ (# 除trừ 惠huệ 為vi 自tự 性tánh 体# 故cố )# 善thiện 十thập 一nhất 不bất 定định 中trung 尋tầm 詞từ 也dã 以dĩ 此thử 二nhị 十thập 三tam 法pháp 攝nhiếp 四tứ 薀# 者giả 遍biến 行hành 中trung 受thọ 為vi 受thọ 薀# 想tưởng 為vi 想tưởng 薀# 第đệ 六lục 心tâm 王vương 為vi 識thức 薀# 自tự 餘dư 二nhị 十thập 法pháp 為vi 行hành 薀# 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 與dữ 惠huệ 相tương 應ứng 故cố 取thủ 四tứ 薀# 為vi 相tương 應ứng 体# 若nhược 眷quyến 属# 体# 即tức 通thông 五ngũ 薀# 定định 道đạo 共cộng 戒giới 無vô 表biểu 之chi 色sắc 雖tuy 不bất 與dữ 惠huệ 相tương 應ứng 亦diệc 為vi 眷quyến 属# 是thị 則tắc 色sắc 薀# 也dã 餘dư 四tứ 薀# 如như 前tiền 也dã 。

問vấn 就tựu 相tương 應ứng 体# 必tất 以dĩ 二nhị 十thập 三tam 法pháp 為vi 体# 。

[前-刖+合]# 身thân 在tại 欲dục 界giới 及cập 初sơ 禪thiền 並tịnh 菩Bồ 薩Tát 因nhân 位vị 之chi 能năng 觀quán 以dĩ 二nhị 十thập 三tam 法pháp 為vi 相tương 應ứng 体# 若nhược 在tại 二nhị 禪thiền 以dĩ 上thượng 及cập 果quả 位vị 之chi 能năng 觀quán 除trừ 尋tầm 伺tứ 二nhị 法pháp 以dĩ 二nhị 十thập 一nhất 法pháp 為vi 相tương 應ứng 体# 若nhược 並tịnh 自tự 性tánh 惠huệ 或hoặc 二nhị 十thập 四tứ 惑hoặc 二nhị 十thập 二nhị 也dã 。

章chương 云vân 無vô 性tánh 又hựu 云vân 唯duy 識thức 現hiện 觀quán 智trí 故cố (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 引dẫn 無vô 性tánh 文văn 破phá 古cổ 師sư 也dã 即tức 第đệ 四tứ 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 失thất 也dã 破phá 意ý 云vân 無vô 性tánh 菩Bồ 薩Tát 釈# 能năng 入nhập 智trí 云vân 唯duy 識thức 現hiện 觀quán 智trí 何hà 云vân 通thông 止Chỉ 觀Quán 乎hồ (# 為vi 言ngôn )# 。

問vấn 此thử 文văn 何hà 處xứ 文văn 耶da 。

[前-刖+合]# 珠châu 云vân 唯duy 識thức 現hiện 觀quán 智trí 故cố 者giả 引dẫn 文văn 證chứng 之chi 即tức 惣# 標tiêu 綱cương 要yếu 分phần/phân 文văn 也dã 彼bỉ 云vân 入nhập 謂vị 現hiện 觀quán 入nhập 所sở 知tri 相tương 謂vị 唯duy 識thức 性tánh 今kim 指chỉ 彼bỉ 文văn 故cố 云vân 唯duy 識thức 現hiện 觀quán 智trí (# 云vân 云vân )# 廓khuếch 法Pháp 師sư 云vân 入nhập 謂vị 現hiện 觀quán 者giả 別biệt 釈# 入nhập 義nghĩa 謂vị 現hiện 觀quán 真Chân 如Như 故cố 名danh 為vi 入nhập 。 言ngôn 入nhập 所sở 知tri 相tương/tướng 即tức 唯duy 識thức 性tánh 者giả 辨biện 入nhập 体# 也dã 謂vị 無vô 分phân 別biệt 。 智trí 入nhập 真chân [(共-八+隹)*見]# 時thời 離ly 其kỳ 相tương 見kiến 能năng 。

章chương 云vân 又hựu 云vân 由do 三tam 摩ma 呬hê 多đa 無vô 顛điên 倒đảo 智trí 但đãn 舉cử 定định 中trung 所sở 起khởi 之chi 智trí 以dĩ 為vi 觀quán 体# 作tác 尋tầm 思tư 等đẳng 勝thắng 唯duy 識thức 觀quán 必tất 居cư 定định 故cố 不bất 言ngôn 即tức 以dĩ 止chỉ 為vi 觀quán 体# (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 之chi 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 且thả 引dẫn 證chứng 之chi 中trung 兼kiêm 通thông 難nạn/nan 也dã 古cổ 師sư 難nạn/nan 云vân 若nhược 只chỉ 以dĩ 惠huệ 為vi 觀quán 体# 者giả 何hà 故cố 無vô 性tánh 云vân 由do 三tam 摩ma 呬hê 多đa 乎hồ 今kim 通thông 云vân 無vô 性tánh 菩Bồ 薩Tát 加gia 由do 三tam 摩ma 呬hê 多đa 之chi 言ngôn 為vi 簡giản 資tư 粮# 位vị 散tán 惠huệ 唯duy 取thủ 加gia 行hành 位vị 定định 惠huệ 定định 為vi 所sở 依y 觀quán 惠huệ 起khởi 故cố 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 修tu 尋tầm 思tư 如như 實thật 智trí 勝thắng 唯duy 識thức 觀quán 必tất 居cư 定định 中trung 所sở 修tu 故cố 也dã 非phi 謂vị 止Chỉ 觀Quán 二nhị 法pháp 為vi 能năng 觀quán 体# 若nhược 不bất 尒# 者giả 由do 言ngôn 無vô 用dụng 也dã 。

問vấn 若nhược 非phi 以dĩ 定định 為vi 能năng 觀quán 者giả 何hà 故cố 定định 境cảnh 名danh 所sở 觀quán 境cảnh 定định 心tâm 所sở 既ký 轉chuyển 所sở 觀quán 境cảnh 何hà 不bất 得đắc 能năng 觀quán 之chi 名danh 乎hồ 。

[前-刖+合]# 所sở 觀quán 境cảnh 者giả 惠huệ 所sở 緣duyên 境cảnh 非phi 定định 自tự 境cảnh 定định 心tâm 所sở 依y 惠huệ 之chi 所sở 觀quán 境cảnh 而nhi 得đắc 轉chuyển 故cố 云vân 定định 轉chuyển 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 也dã 非phi 謂vị 相tương 待đãi 所sở 觀quán 境cảnh 定định 是thị 能năng 觀quán 也dã 。

問vấn 定định 若nhược 非phi 能năng 觀quán 何hà 必tất 轉chuyển 惠huệ 所sở 觀quán 境cảnh 耶da 。

[前-刖+合]# 惠huệ 轉chuyển 所sở 觀quán 境cảnh 專chuyên 注chú 一nhất 緣duyên 蕳# 擇trạch 法pháp 義nghĩa 定định 為vi 所sở 依y 必tất 依y 定định 力lực 故cố 定định 亦diệc 轉chuyển 惠huệ 所sở 觀quán 境cảnh 若nhược 無vô 定định 力lực 心tâm 散tán 乱# 故cố 若nhược 心tâm 散tán 乱# 惠huệ 不bất 蕳# 擇trạch 故cố 也dã 。

問vấn 何hà 故cố 定định 無vô 自tự 境cảnh 。

[前-刖+合]# 定định 是thị 令linh 餘dư 心tâm 心tâm 所sở 專chuyên 注chú 境cảnh 上thượng 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 故cố 無vô 自tự 境cảnh 。

問vấn 若nhược 尒# 可khả 轉chuyển 所sở 樂lạc 决# 定định 曾tằng 習tập 等đẳng 境cảnh 上thượng 何hà 必tất 轉chuyển 所sở 觀quán 境cảnh 上thượng 。

[前-刖+合]# 欲dục 勝thắng 解giải 念niệm 等đẳng 心tâm 所sở 非phi 依y 定định 起khởi 故cố 定định 不bất 轉chuyển 所sở 樂lạc 等đẳng 境cảnh 惠huệ 必tất 依y 定định 起khởi 故cố 定định 轉chuyển 惠huệ 境cảnh 也dã 。

問vấn 定định 惠huệ 轉chuyển 一nhất 境cảnh 何hà 云vân 別biệt 境cảnh 心tâm 所sở 。

[前-刖+合]# 其kỳ 約ước 多đa 分phần 云vân 別biệt 境cảnh 也dã 欲dục 勝thắng 解giải 念niệm 各các 轉chuyển 別biệt 別biệt 境cảnh 定định 轉chuyển 惠huệ 境cảnh 是thị 少thiểu 分phần 也dã 故cố 論luận 云vân 所sở 緣duyên 境cảnh 事sự 。 多đa 分phần 不bất 同đồng (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 定định 惠huệ 必tất 轉chuyển 一nhất 境cảnh 者giả 一nhất 切thiết 時thời 必tất 尒# 欤# 。

[前-刖+合]# 不bất 定định 或hoặc 唯duy 惠huệ 轉chuyển 非phi 定định 謂vị 散tán 乱# 位vị 不bất 專chuyên 注chú 馳trì 散tán 推thôi 求cầu 也dã 或hoặc 唯duy 定định 轉chuyển 非phi 惠huệ 謂vị 愚ngu 昧muội 類loại 為vi 止chỉ 散tán 心tâm 雖tuy 專chuyên 注chú 所sở 緣duyên 而nhi 不bất 能năng 蕳# 擇trạch 也dã 又hựu 如như 戲hí 妄vọng 天thiên 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 起khởi 貪tham 瞋sân 等đẳng 有hữu 定định 無vô 惠huệ 也dã (# 欲dục 界giới 上thượng 四tứ 天thiên 名danh [(皮-(〡/又)+(王/丘))*戊]# 妄vọng 天thiên 忿phẫn 恚khuể 天thiên 也dã )# 。

問vấn 無vô 惠huệ 唯duy 定định 時thời 何hà 轉chuyển 所sở 觀quán 境cảnh 。

[前-刖+合]# 論luận 云vân 彼bỉ 加gia 行hành 位vị 少thiểu 有hữu 聞văn 思tư 故cố 說thuyết 等đẳng 持trì 緣duyên 所sở 觀quán 境cảnh 或hoặc 依y 多đa 分phần 故cố 說thuyết 是thị 言ngôn (# 云vân 云vân )# 彼bỉ 加gia 行hành 位vị 等đẳng 者giả 說thuyết 愚ngu 昧muội 類loại 也dã 或hoặc 依y 多đa 分phần 者giả 說thuyết [(皮-(〡/又)+(王/丘))*戊]# 妄vọng 天thiên 等đẳng 也dã 。

問vấn 若nhược 唯duy 散tán 位vị 惠huệ 獨độc 起khởi 時thời 不bất 修tu 唯duy 識thức 觀quán 耶da 。

[前-刖+合]# 亦diệc 修tu 之chi 但đãn 有hữu 推thôi 求cầu 之chi 用dụng 甚thậm 以dĩ 微vi 劣liệt 也dã 謂vị 凢# 夫phu 位vị 之chi 行hành 相tương/tướng 也dã 資tư 粮# 之chi 位vị 定định 散tán 間gian 雜tạp 少thiểu 勝thắng 凢# 位vị 然nhiên 不bất 如như 加gia 行hành 位vị 居cư 定định 而nhi 修tu 也dã 。

章chương 云vân 攝nhiếp 論luận 又hựu 云vân 由do 四tứ 尋tầm 思tư 四tứ 如như 實thật 智trí 如như 是thị 皆giai 同đồng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 以dĩ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 如như 是thị 如như 實thật 為vi 入nhập 唯duy 識thức 勤cần 修tu 加gia 行hành 。 即tức 於ư 似tự 文văn 似tự 義nghĩa 意ý 言ngôn 推thôi 求cầu 文văn 名danh 唯duy 是thị 意ý 言ngôn 。 (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 文văn 意ý 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 又hựu 引dẫn 證chứng 也dã 為vi 明minh 定định 中trung 之chi 智trí 為vi 唯duy 識thức 觀quán 引dẫn 彼bỉ 論luận 第đệ 六lục 入nhập 所sở 知tri 相tương/tướng 分phân 之chi 文văn 也dã 然nhiên 具cụ 文văn 云vân 由do 四tứ 尋tầm 思tư 謂vị 由do 名danh 義nghĩa 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 假giả 立lập 尋tầm 思tư 及cập 由do 四tứ 種chủng 如như 實thật 遍biến 智trí 謂vị 由do 名danh 事sự 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 假giả 立lập 如như 實thật 遍biến 智trí 如như 是thị 皆giai 同đồng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 以dĩ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 如như 是thị 如như 實thật 為vi 入nhập 唯duy 識thức 勤cần 修tu 加gia 行hành 。 即tức 於ư 似tự 文văn 似tự 義nghĩa 意ý 言ngôn 推thôi 求cầu 文văn 名danh 唯duy 是thị 意ý 言ngôn 。 推thôi 求cầu 依y 此thử 文văn 名danh 之chi 義nghĩa 亦diệc 唯duy 意ý 言ngôn 推thôi 求cầu 名danh 義nghĩa 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 唯duy 是thị 假giả 立lập 若nhược 時thời 證chứng 得đắc 唯duy 有hữu 意ý 言ngôn 尒# 時thời 證chứng 知tri 若nhược 名danh 若nhược 義nghĩa 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 皆giai 是thị 假giả 立lập 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 義nghĩa 相tương/tướng 無vô 故cố 同đồng 不bất 可khả 得đắc 由do 四tứ 尋tầm 思tư 及cập 由do 四tứ 種chủng 如như 實thật 遍biến 智trí 於ư 此thử 似tự 文văn 似tự 義nghĩa 意ý 言ngôn 便tiện 能năng 悟ngộ 入nhập 。 唯duy 有hữu 識thức 性tánh (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 且thả 就tựu 章chương 所sở 引dẫn 之chi 文văn 其kỳ 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 四tứ 尋tầm 思tư 者giả 推thôi 求cầu 云vân 尋tầm 籌trù 度độ 云vân 思tư 於ư 名danh 等đẳng 四tứ 推thôi 求cầu 籌trù 度độ 名danh 四tứ 尋tầm 思tư 四tứ 如như 實thật 智trí 者giả 從tùng 前tiền 尋tầm 思tư 所sở 引dẫn 果quả 相tương/tướng 此thử 智trí 如như 見kiến 道đạo 實thật 智trí 故cố 名danh 如như 實thật 智trí 又hựu 無vô 倒đảo 名danh 如như 無vô 謬mậu 名danh 實thật 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 稱xưng 實thật 知tri 故cố 名danh 如như 實thật 智trí (# 後hậu 解giải 為vi 本bổn 通thông 無vô 滿mãn 故cố )# 用dụng 此thử 二nhị 智trí 了liễu 達đạt 名danh 等đẳng 四tứ 種chủng 境cảnh 義nghĩa 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 云vân 如như 是thị 皆giai 同đồng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 言ngôn 似tự 文văn 者giả 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 言ngôn 似tự 義nghĩa 者giả 所sở 詮thuyên 之chi 義nghĩa 影ảnh 像tượng 文văn 義nghĩa 似tự 於ư 本bổn 質chất 依y 他tha 文văn 義nghĩa 似tự 於ư 心tâm 外ngoại 故cố 名danh 為vi 似tự 言ngôn 意ý 言ngôn 者giả 能năng 緣duyên 意ý 識thức 也dã 即tức 言ngôn 似tự 文văn 似tự 義nghĩa 意ý 言ngôn 者giả 通thông 是thị 二nhị 智trí 所sở 緣duyên 境cảnh 体# 也dã 言ngôn 推thôi 求cầu 文văn 名danh 唯duy 是thị 意ý 言ngôn 。 者giả 觀quán 似tự 文văn 名danh 唯duy 意ý 言ngôn 性tánh 了liễu 實thật 文văn 名danh 畢tất 竟cánh 非phi 有hữu 。 也dã (# 文văn 者giả 教giáo 也dã 名danh 者giả 義nghĩa 也dã )# 然nhiên 章chương 中trung 雖tuy 出xuất 二nhị 智trí 如như 是thị 皆giai 同đồng 以dĩ 下hạ 之chi 文văn 只chỉ 引dẫn 說thuyết 尋tầm 思tư 智trí 行hành 相tương/tướng 之chi 文văn 望vọng 文văn 可khả 知tri 之chi 。

問vấn 何hà 故cố 意ý 識thức 名danh 意ý 言ngôn 。

[前-刖+合]# 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 七thất 云vân 此thử 有hữu 三tam 解giải 一nhất 從tùng 喻dụ 即tức 意ý 識thức 及cập 相tương 應ứng 法pháp 能năng 取thủ 境cảnh 故cố 與dữ 言ngôn 說thuyết 言ngôn 相tương 似tự 二nhị 從tùng 境cảnh 言ngôn 說thuyết 言ngôn 是thị 聲thanh 性tánh 此thử 言ngôn 為vi 意ý 之chi 所sở 取thủ 性tánh 從tùng 言ngôn 為vi 名danh 但đãn 名danh 意ý 言ngôn 二nhị 從tùng 果quả 由do 意ý 能năng 起khởi 言ngôn 等đẳng 意ý 所sở 取thủ 境cảnh 名danh 意ý 言ngôn 境cảnh (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 三tam 解giải 意ý 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 初sơ 義nghĩa 意ý 云vân 如như 名danh 言ngôn 能năng 詮thuyên 諸chư 法pháp 其kỳ 意ý 能năng 取thủ 一nhất 切thiết 境cảnh 故cố 意ý 識thức 與dữ 言ngôn 說thuyết 相tương 似tự 故cố 從tùng 喻dụ 名danh 意ý 言ngôn 也dã 次thứ 義nghĩa 意ý 云vân 言ngôn 是thị 聲thanh 性tánh 第đệ 六lục 緣duyên 之chi 故cố 從tùng 境cảnh 名danh 意ý 言ngôn 也dã 後hậu 義nghĩa 意ý 云vân 意ý 識thức 是thị 因nhân 言ngôn 說thuyết 是thị 果quả 意ý 識thức 起khởi 言ngôn 故cố 從tùng 所sở 起khởi 果quả 名danh 意ý 言ngôn 也dã 。

章chương 云vân 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 瑜du 伽già 對đối 法pháp 等đẳng 尋tầm 思tư 如như 實thật 智trí 皆giai 惠huệ 為vi 体# (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 亦diệc 引dẫn 證chứng 也dã 如như 文văn 可khả 知tri 之chi 。

問vấn 其kỳ 論luận 文văn 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 文văn 繁phồn 廣quảng 畧lược 云vân 名danh 尋tầm 思tư 者giả 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 名danh 唯duy 見kiến 名danh 是thị 名danh 名danh 尋tầm 思tư (# 事sự 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 准chuẩn 文văn 知tri )# 乃nãi 至chí 云vân 何hà 。 名danh 尋tầm 思tư 所sở 引dẫn 如như 實thật 智trí 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 名danh 尋tầm 思tư 唯duy 有hữu 名danh 已dĩ 即tức 於ư 此thử 名danh 如như 實thật 了liễu 知tri 。 謂vị 如như 是thị 名danh 為vi 。 如như 是thị 義nghĩa 於ư 事sự 假giả 立lập 為vì 令linh 世thế 間gian 。 起khởi 想tưởng 起khởi 見kiến 起khởi 言ngôn 說thuyết 故cố 等đẳng (# 事sự 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 所sở 引dẫn 智trí 准chuẩn 知tri 之chi )# 對đối 法pháp 云vân 名danh 尋tầm 思tư 者giả 謂vị 推thôi 求cầu 諸chư 法pháp 。 名danh 身thân 句cú 身thân 文văn 身thân 自tự 相tương/tướng 皆giai 不bất 成thành 實thật (# 乃nãi 至chí )# 事sự 尋tầm 思tư 者giả 謂vị 推thôi 求cầu 諸chư 法pháp 。 薀# 處xứ 界giới 相tương/tướng 皆giai 不bất 成thành 實thật 乃nãi 至chí 自tự 体# 假giả 立lập 尋tầm 思tư 者giả 謂vị 於ư 諸chư 法pháp 。 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 相tương 應ứng 中trung 推thôi 求cầu 自tự 体# 唯duy 是thị 假giả 立lập 言ngôn 說thuyết 因nhân 性tánh (# 乃nãi 至chí )# 差sai 別biệt 假giả 立lập 尋tầm 思tư 者giả 謂vị 於ư 諸chư 法pháp 。 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 相tương 應ứng 中trung 推thôi 求cầu 差sai 別biệt 唯duy 是thị 假giả 立lập 名danh 言ngôn 因nhân 性tánh (# 乃nãi 至chí )# 名danh 尋tầm 思tư 所sở 引dẫn 如như 實thật 者giả 謂vị 如như 實thật 知tri 。 名danh 不bất 可khả 得đắc 。 智trí (# 餘dư 三tam 智trí 准chuẩn 可khả 知tri 之chi )# 文văn 甚thậm 廣quảng 故cố 略lược 記ký 之chi 。

問vấn 何hà 以dĩ 知tri 尋tầm 思tư 實thật 智trí 皆giai 惠huệ 為vi 体# 。

[前-刖+合]# 既ký 云vân 尋tầm 思tư 智trí 如như 實thật 智trí 决# 断# 義nghĩa 故cố 名danh 智trí 蕳# 擇trạch 義nghĩa 故cố 名danh 惠huệ 其kỳ 体# 是thị 一nhất 故cố 知tri 尒# 耳nhĩ 。

章chương 云vân 尋tầm 思tư 唯duy 有hữu 漏lậu 如như 實thật 智trí 通thông 無vô 漏lậu (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 明minh 唯duy 識thức 觀quán 通thông 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 也dã 尋tầm 思tư 觀quán 唯duy 有hữu 漏lậu 在tại 地địa 前tiền 故cố 如như 實thật 智trí 觀quán 亦diệc 是thị 無vô 漏lậu 通thông 地địa 上thượng 故cố 。

問vấn 瑜du 伽già 論luận 云vân 如như 實thật 智trí 正chánh 智trí 所sở 攝nhiếp 何hà 是thị 有hữu 漏lậu 觀quán 耶da 。

[前-刖+合]# 彼bỉ 論luận 約ước 無vô 漏lậu 如như 實thật 觀quán 說thuyết 也dã 非phi 謂vị 不bất 通thông 有hữu 漏lậu 也dã 。

章chương 云vân 攝nhiếp 大đại 乗# 云vân 入nhập 所sở 知tri 相tương/tướng 者giả 謂vị 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 所sở 依y 非phi 阿a 頼# 耶da 識thức 所sở 攝nhiếp 者giả 此thử 文văn 唯duy 舉cử 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 在tại 彼bỉ 位vị 增tăng 名danh 為vi 聞văn 熏huân 稱xưng 非phi 藏tạng 識thức 非phi 諸chư 能năng 觀quán 皆giai 唯duy 無vô 漏lậu (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 會hội 違vi 文văn 也dã 若nhược 言ngôn 唯duy 識thức 觀quán 通thông 有hữu 漏lậu 者giả 其kỳ 有hữu 漏lậu 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 種chủng 子tử 何hà 不bất 攝nhiếp 阿a 頼# 耶da 識thức 乎hồ 而nhi 既ký 云vân 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 種chủng 子tử 非phi 阿a 頼# 耶da 識thức 所sở 攝nhiếp 明minh 知tri 唯duy 識thức 觀quán 不bất 通thông 有hữu 漏lậu (# 矣hĩ )# 今kim 即tức 會hội 之chi 會hội 意ý 云vân 彼bỉ 攝nhiếp 論luận 文văn 唯duy 舉cử 法pháp 尒# 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 在tại 地địa 前tiền 位vị 被bị 聞văn 等đẳng 熏huân 功công 能năng 增tăng 長trưởng 假giả 名danh 聞văn 熏huân 稱xưng 非phi 藏tạng 識thức 非phi 謂vị 能năng 觀quán 皆giai 唯duy 無vô 漏lậu (# 為vi 言ngôn )# 。

問vấn 且thả 云vân 入nhập 所sở 知tri 相tương/tướng 等đẳng 之chi 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 此thử 文văn 十thập 殊thù 勝thắng 中trung 第đệ 三tam 入nhập 所sở 知tri 相tương/tướng 殊thù 勝thắng 也dã 具cụ 文văn 云vân 入nhập 所sở 知tri 相tương/tướng 云vân 何hà 應ưng 見kiến 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 所sở 依y 非phi 阿a 頼# 耶da 識thức 所sở 攝nhiếp 如như 阿a 頼# 耶da 識thức 成thành 種chủng 子tử 如như 理lý 作tác 意ý 。 所sở 攝nhiếp 似tự 法pháp 似tự 義nghĩa 而nhi 生sanh 似tự 所sở 取thủ 事sự 有hữu 見kiến 意ý 言ngôn (# 云vân 云vân )# 。

廓khuếch 法Pháp 師sư 云vân 三tam 性tánh 境cảnh 法pháp 所sở 應ưng 可khả 知tri 故cố 名danh 所sở 知tri 唯duy 識thức 觀quán 智trí 通thông 達đạt 名danh 入nhập 所sở 知tri 是thị 境cảnh 入nhập 即tức 是thị 智trí 先tiên 境cảnh 後hậu 智trí 義nghĩa 之chi 次thứ 第đệ (# 乃nãi 至chí )# 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 所sở 依y 者giả 正chánh 辨biện 因nhân 体# 多đa 聞văn 是thị 熏huân 習tập 因nhân 也dã 熏huân 習tập 顕# 体# 也dã 所sở 依y 明minh 用dụng 也dã 非phi 阿a 頼# 耶da 識thức 等đẳng 者giả 性tánh 異dị 蕳# 非phi 也dã 由do 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 同đồng 依y 異dị # 以dĩ 雜tạp 染nhiễm 種chủng 是thị 頼# 耶da 收thu 故cố 顕# 淨tịnh 因nhân 非phi 阿a 頼# 耶da 攝nhiếp 如như 阿a 頼# 耶da 下hạ 相tương/tướng 同đồng 為ví 喻dụ 為vi 因nhân 義nghĩa 同đồng 故cố 淨tịnh 如như 染nhiễm 也dã (# 云vân 云vân )# 世thế 親thân 釈# 云vân 如như 能năng 悟ngộ 入nhập 如như 是thị 種chủng 類loại 。 所sở 應ưng 知tri 相tương/tướng 今kim 當đương 顕# 說thuyết 入nhập 所sở 知tri 相tương/tướng 者giả 謂vị 能năng 悟ngộ 入nhập 所sở 知tri 境cảnh 義nghĩa 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 所sở 依y 者giả 謂vị 大đại 乗# 法pháp 所sở 熏huân 自tự 体# 非phi 阿a 頼# 耶da 識thức 所sở 攝nhiếp 者giả 謂vị 能năng 對đối 治trị 阿a 頼# 耶da 識thức 故cố 如như 阿a 頼# 耶da 識thức 成thành 種chủng 子tử 者giả 謂vị 如như 阿a 頼# 耶da 識thức 為vi 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。 法pháp 因nhân 此thử 為vi 一nhất 切thiết 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 因nhân 亦diệc 尒# 等đẳng (# 云vân 云vân )(# 無vô 性tánh 釈# 甚thậm 廣quảng 故cố 畧lược 之chi )# 。

問vấn 此thử 等đẳng 文văn 大đại 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 且thả 入nhập 所sở 知tri 相tương/tướng 者giả 釈# 相tương/tướng 字tự 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 此thử 觀quán 能năng 入nhập 所sở 應ưng 知tri 境cảnh 。 之chi 相tướng 也dã 此thử 釈# 相tương/tướng 字tự 属# 能năng 入nhập 也dã 二nhị 此thử 觀quán 是thị 所sở 知tri 相tương/tướng 之chi 能năng 入nhập 也dã 此thử 釈# 相tương/tướng 字tự 属# 所sở 入nhập 也dã (# 初sơ 釈# 依y 無vô 性tánh 也dã 後hậu 釈# 依y 世thế 親thân 也dã )# 云vân 入nhập 者giả 現hiện 觀quán 此thử 有hữu 二nhị 謂vị 能năng 入nhập 正chánh 入nhập 初sơ 是thị 地địa 前tiền 後hậu 是thị 初Sơ 地Địa 言ngôn 多đa 聞văn 者giả 能năng 熏huân 因nhân 也dã 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 聞văn 法Pháp 義nghĩa 已dĩ 熏huân 心tâm 心tâm 所sở 相tương 續tục 所sở 依y (# 相tương 續tục 所sở 依y 者giả 身thân 心tâm 自tự 体# 也dã )# 言ngôn 熏huân 習tập 者giả 所sở 成thành 熏huân 習tập 也dã 聞văn 法Pháp 熏huân 身thân 如như 以dĩ 香hương 熏huân 物vật 故cố 云vân 熏huân 習tập 也dã 言ngôn 所sở 依y 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 云vân 如như 是thị 聞văn 熏huân 與dữ 現hiện 作tác 意ý 為vi 所sở 依y 因nhân 故cố 聞văn 熏huân 名danh 所sở 依y 也dã 二nhị 云vân 依y 聞văn 所sở 熏huân 心tâm 体# 及cập 身thân 名danh 為vi 所sở 依y 也dã (# 廓khuếch 師sư 出xuất 此thử 二nhị 釈# 後hậu 釈# 依y 世thế 親thân 也dã )# 言ngôn 非phi 阿a 頼# 耶da 識thức 所sở 攝nhiếp 者giả 謂vị 此thử 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 從tùng 冣# 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 流lưu 出xuất 故cố 對đối 治trị 頼# 耶da 故cố 非phi 如như 彼bỉ 無vô 記ký 性tánh 故cố 故cố 云vân 非phi 阿a 頼# 耶da 等đẳng 也dã 如như 阿a 頼# 耶da 等đẳng 以dĩ 下hạ 文văn 非phi 此thử 要yếu 故cố 畧lược 之chi 。

問vấn 云vân 何hà 云vân 。 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。

[前-刖+合]# 菩Bồ 薩Tát 資tư 粮# 加gia 行hành 位vị 中trung 遇ngộ 佛Phật 等đẳng 緣duyên 聞văn 淨tịnh 法Pháp 界Giới 等đẳng 流lưu 正Chánh 法Pháp 熏huân 習tập 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 令linh 生sanh 現hiện 行hành 以dĩ 其kỳ 現hiện 行hành 有hữu 漏lậu 智trí 及cập 所sở 熏huân 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 令linh 法pháp 尒# 無vô 漏lậu 本bổn 有hữu 種chủng 子tử 亦diệc 得đắc 增tăng 長trưởng 。 展triển 轉chuyển 增tăng 勝thắng 。 即tức 以dĩ 所sở 增tăng 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 後hậu 時thời 正chánh 生sanh 出xuất 世thế 之chi 心tâm 。 故cố 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 種chủng 子tử 俱câu 名danh 聞văn 熏huân 習tập 也dã 。

問vấn 何hà 以dĩ 知tri 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 亦diệc 由do 聞văn 熏huân 習tập 。

[前-刖+合]# 論luận 云vân 其kỳ 聞văn 熏huân 習tập 非phi 唯duy 有hữu 漏lậu 聞văn 正Chánh 法Pháp 時thời 。 亦diệc 熏huân 本bổn 有hữu 種chủng 子tử 令linh 漸tiệm 增tăng 盛thịnh 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 。 生sanh 出xuất 世thế 心tâm 故cố 亦diệc 說thuyết 此thử 名danh 聞văn 熏huân 習tập (# 云vân 云vân )# 疏sớ/sơ 云vân 種chủng 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 根căn 已dĩ 去khứ 聞văn 正Chánh 法Pháp 時thời 。 由do 現hiện 行hành 有hữu 漏lậu 及cập 自tự 因nhân 緣duyên 所sở 熏huân 有hữu 漏lậu 種chủng 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 令linh 其kỳ 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 亦diệc 得đắc 增tăng 長trưởng 。 展triển 轉chuyển 增tăng 勝thắng 。 即tức 以dĩ 所sở 增tăng 無vô 漏lậu 勝thắng 種chủng 後hậu 時thời 正chánh 生sanh 出xuất 世thế 之chi 心tâm 。 亦diệc 說thuyết 無vô 漏lậu 所sở 增tăng 長trưởng 種chủng 名danh 聞văn 熏huân 習tập 對đối 法pháp 第đệ 四tứ 云vân 决# 擇trạch 分phần/phân 善thiện 根căn 亦diệc 是thị 有hữu 漏lậu 亦diệc 名danh 無vô 漏lậu 據cứ 各các 別biệt 故cố 。

問vấn 云vân 何hà 云vân 淨tịnh 法Pháp 界Giới 等đẳng 流lưu 正Chánh 法Pháp 。

[前-刖+合]# 謂vị 佛Phật 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 即tức 從tùng 真Chân 如Như 流lưu 出xuất 大đại 定định 智trí 悲bi 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 報báo 身thân 從tùng 此thử 報báo 身thân 流lưu 出xuất 化hóa 身thân 從tùng 化hóa 身thân 流lưu 出xuất 十thập 二nhị 分phần 教giáo 是thị 名danh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 等đẳng 流lưu 正Chánh 法Pháp 也dã (# 等đẳng 者giả 平bình 等đẳng 也dã )# 。

問vấn 聞văn 此thử 淨tịnh 法Pháp 界Giới 等đẳng 流lưu 正Chánh 法Pháp 所sở 熏huân 之chi 聞văn 熏huân 為vi 出xuất 世thế 心tâm 成thành 正chánh 因nhân 緣duyên 為vi 當đương 如như 何hà 。

[前-刖+合]# 約ước 聞văn 熏huân 有hữu 二nhị 種chủng 若nhược 有hữu 漏lậu 性tánh 者giả 為vì 出xuất 世thế 法Pháp 。 成thành 增tăng 上thượng 緣duyên 若nhược 無vô 漏lậu 性tánh 者giả 為vì 出xuất 世thế 法Pháp 。 為vi 正chánh 因nhân 緣duyên 故cố 論luận 云vân 聞văn 熏huân 習tập 中trung 有hữu 漏lậu 性tánh 者giả 是thị 修tu 所sở 断# 感cảm 勝thắng 異dị # 為vì 出xuất 世thế 法Pháp 。 勝thắng 增tăng 上thượng 緣duyên 無vô 漏lậu 性tánh 者giả 非phi 所sở 断# 攝nhiếp 與dữ 出xuất 世thế 法pháp 正chánh 為vi 因nhân 緣duyên (# 云vân 云vân )(# 感cảm 勝thắng 異dị # 者giả 十thập 王vương 果quả 也dã )# 。

問vấn 若nhược 尒# 何hà 攝nhiếp 論luận 云vân 有hữu 漏lậu 聞văn 熏huân 為vi 出xuất 世thế 心tâm 種chủng 子tử 耶da 。

[前-刖+合]# 會hội 之chi 論luận 云vân 此thử 正chánh 因nhân 緣duyên 徵trưng 隱ẩn 難nan 了liễu 有hữu 寄ký 麤thô 顕# 勝thắng 增tăng 上thượng 緣duyên 方phương 便tiện 說thuyết 為vi 出xuất 世thế 心tâm 種chủng (# 云vân 云vân )# 。

疏sớ/sơ 云vân 又hựu 第đệ 二nhị 解giải 此thử 無vô 漏lậu 種chủng 望vọng 出xuất 世thế 心tâm 是thị 正chánh 因nhân 緣duyên 微vi 隱ẩn 難nan 了liễu 未vị 起khởi 現hiện 行hành 故cố 相tướng 狀trạng 難nan 知tri 故cố 攝nhiếp 大đại 乗# 諸chư 論luận 等đẳng 處xứ 但đãn 寄ký 麤thô 顕# 有hữu 漏lậu 聞văn 薰huân 是thị 無vô 漏lậu 勝thắng 增tăng 上thượng 緣duyên 者giả 方phương 便tiện 說thuyết 此thử 為vi 出xuất 世thế 心tâm 種chủng 此thử 增tăng 上thượng 緣duyên 非phi 正chánh 因nhân 緣duyên 若nhược 無vô 有hữu 漏lậu 聞văn 薰huân 習tập 者giả 無vô 漏lậu 之chi 種chủng 不bất 生sanh 現hiện 行hành 故cố 寄ký 有hữu 漏lậu 勝thắng 者giả 說thuyết 也dã (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 凢# 釈# 聞văn 熏huân 習tập 為vi 出xuất 世thế 心tâm 之chi 種chủng 論luận 有hữu 二nhị 解giải 一nhất 依y 有hữu 漏lậu 聞văn 薰huân 所sở 修tu 增tăng 法pháp 尒# 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 正chánh 為vi 出xuất 世thế 心tâm 之chi 因nhân 緣duyên 名danh 聞văn 薰huân 習tập 即tức 論luận 云vân 無vô 漏lậu 性tánh 者giả 非phi 所sở 断# 攝nhiếp 與dữ 出xuất 世thế 法pháp 正chánh 為vi 因nhân 緣duyên (# 云vân 云vân )# 二nhị 依y 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 微vi 隱ẩn 難nan 了liễu 舉cử 有hữu 漏lậu 聞văn 熏huân 為vi 出xuất 世thế 心tâm 之chi 增tăng 上thượng 緣duyên 假giả 名danh 出xuất 世thế 心tâm 種chủng 也dã 即tức 此thử 云vân 此thử 正chánh 因nhân 緣duyên 徵trưng 隱ẩn 難nan 了liễu 等đẳng 之chi 論luận 並tịnh 疏sớ/sơ 文văn 也dã 故cố 疏sớ/sơ 結kết 云vân 第đệ 一nhất 就tựu 實thật 正chánh 因nhân 緣duyên 解giải 第đệ 二nhị 就tựu 勝thắng 增tăng 上thượng 緣duyên 解giải 故cố 攝nhiếp 論luận 文văn 無vô 相tướng 違vi 失thất 由do 是thị 善thiện 得đắc 對đối 法pháp 等đẳng 意ý (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 依y 資tư 粮# 加gia 行hành 位vị 有hữu 漏lậu 聞văn 熏huân 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 種chủng 子tử 所sở 修tu 增tăng 者giả 若nhược 体# 增tăng 欤# 若nhược 用dụng 增tăng 欤# 。

[前-刖+合]# 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 体# 用dụng 俱câu 增tăng 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 用dụng 增tăng 非phi 体# 入nhập 見kiến 以dĩ 去khứ 亦diệc 有hữu 体# 增tăng 義nghĩa (# 至chí 第đệ 六lục 門môn 可khả 知tri 之chi )# 。

章chương 云vân 不bất 尒# 四tứ 尋tầm 思tư 應ưng 非phi 加gia 行hành 智trí (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 成thành 上thượng 義nghĩa 也dã 若nhược 不bất 言ngôn 能năng 觀quán 通thông 有hữu 漏lậu 者giả 四tứ 尋tầm 思tư 智trí 應ưng 非phi 在tại 四tứ 善thiện 根căn 位vị 既ký 許hứa 尋tầm 思tư 智trí 在tại 暖noãn 頂đảnh 位vị 故cố 知tri 能năng 觀quán 通thông 有hữu 漏lậu 位vị (# 為vi 言ngôn )# 義nghĩa 濵# 云vân 若nhược 唯duy 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 能năng 觀quán 為vi 体# 者giả 四tứ 尋tầm 思tư 有hữu 漏lậu 故cố 非phi 唯duy 識thức 觀quán 何hà 以dĩ 故cố 唯duy 識thức 觀quán 加gia 行hành 智trí 所sở 攝nhiếp 非phi 生sanh 得đắc 攝nhiếp (# 云vân 云vân )# 此thử 記ký 之chi 意ý 可khả 察sát 之chi 。

章chương 云vân 此thử 雖tuy 惣# 說thuyết 若nhược 別biệt 顕# 者giả 畧lược 有hữu 二nhị 位vị 一nhất 因nhân 二nhị 果quả (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 明minh 能năng 觀quán 唯duy 識thức 有hữu 三tam 一nhất 出xuất 能năng 觀quán 体# 二nhị 以dĩ 位vị 配phối 釈# 三tam 諸chư 門môn 分phân 別biệt 也dã 上thượng 出xuất 能năng 觀quán 体# 了liễu 是thị 第đệ 二nhị 以dĩ 位vị 配phối 釈# 也dã 此thử 中trung 有hữu 二nhị 初sơ 略lược 標tiêu 位vị 後hậu 正chánh 配phối 位vị 也dã 此thử 畧lược 標tiêu 位vị 也dã 清thanh 素tố 云vân 有hữu 漏lậu 名danh 因nhân 無vô 漏lậu 名danh 果quả 因nhân 中trung 無vô 漏lậu 亦diệc 名danh 為vi 果quả 因nhân 所sở 生sanh 故cố (# 云vân 云vân )# 善thiện 珠châu 云vân 地địa 上thượng 名danh 果quả 地địa 前tiền 名danh 因nhân 非phi 唯duy 佛Phật 果Quả 即tức 名danh 為vi 果quả (# 云vân 云vân )# 。

章chương 云vân 因nhân 通thông 三tam 惠huệ 唯duy 有hữu 漏lậu 故cố 以dĩ 聞văn 思tư 修tu 。 所sở 成thành 之chi 惠huệ 而nhi 為vi 觀quán 体# 此thử 唯duy 明minh 利lợi 蕳# 擇trạch 之chi 性tánh 非phi 生sanh 得đắc 善thiện (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 正chánh 以dĩ 能năng 觀quán 配phối 位vị 也dã 先tiên 此thử 明minh 因nhân 位vị 也dã 因nhân 位vị 能năng 觀quán 通thông 聞văn 思tư 修tu 唯duy 是thị 有hữu 漏lậu 及cập 加gia 行hành 善thiện 是thị 明minh 利lợi 故cố 非phi 生sanh 得đắc 善thiện 其kỳ 微vi 劣liệt 故cố 珠châu 云vân 此thử 即tức 能năng 入nhập 非phi 是thị 正chánh 入nhập 故cố 唯duy 有hữu 漏lậu (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 云vân 何hà 名danh 聞văn 惠huệ 等đẳng 。

[前-刖+合]# 三tam 惠huệ 章chương 云vân 聞văn 謂vị 能năng 聽thính 即tức 是thị 耳nhĩ 識thức 能năng 聞văn 於ư 聲thanh 成thành 是thị 生sanh 長trưởng 圎# 滿mãn 之chi 義nghĩa 以dĩ 聞văn 為vi 因nhân 因nhân 聞văn 所sở 成thành 之chi 惠huệ 名danh 聞văn 所sở 成thành 惠huệ 思tư 謂vị 思tư 数# 由do 思tư 籌trù 度độ 勝thắng 惠huệ 方phương 生sanh 因nhân 相tương 應ứng 思tư 所sở 成thành 惠huệ 名danh 思tư 所sở 成thành 惠huệ 或hoặc 因nhân 於ư 思tư 所sở 成thành 之chi 惠huệ 修tu 者giả 證chứng 義nghĩa 明minh 證chứng 境cảnh 故cố 体# 即tức 定định 數số 因nhân 定định 相tương 應ứng 所sở 成thành 惠huệ 或hoặc 因nhân 於ư 定định 所sở 成thành 之chi 惠huệ (# 云vân 云vân )# 是thị 即tức 別biệt 体# 三tam 惠huệ 也dã 有hữu 義nghĩa 說thuyết 三tam 惠huệ 至chí 次thứ 下hạ 可khả 知tri 之chi 。

章chương 云vân 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 似tự 法pháp 似tự 義nghĩa 意ý 言ngôn 大đại 乗# 法pháp 相tướng 等đẳng 所sở 生sanh 起khởi 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。 見kiến 道đạo 修tu 道Đạo 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 為vi 證chứng 能năng 觀quán 配phối 位vị 之chi 義nghĩa 所sở 引dẫn 也dã 引dẫn 證chứng 有hữu 二nhị 攝nhiếp 論luận 與dữ 唯duy 識thức 論luận 也dã 是thị 先tiên 引dẫn 攝nhiếp 論luận 也dã 。

問vấn 先tiên 此thử 攝nhiếp 論luận 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 此thử 文văn 略lược 引dẫn 也dã 具cụ 文văn 云vân 何hà 處xứ 能năng 入nhập 謂vị 即tức 於ư 彼bỉ 。 有hữu 見kiến 似tự 法pháp 似tự 義nghĩa 意ý 言ngôn 大đại 乗# 法pháp 相tướng 等đẳng 所sở 生sanh 起khởi 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。 見kiến 道đạo 修tu 道Đạo 究cứu 竟cánh 道đạo 中trung 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 唯duy 有hữu 識thức 性tánh 隨tùy 聞văn 勝thắng 解giải 故cố 如như 理lý 通thông 達đạt 。 故cố 治trị 一nhất 切thiết 障chướng 故cố 離ly 一nhất 切thiết 障chướng 。 故cố (# 云vân 云vân )# 此thử 文văn 中trung 只chỉ 釈# 章chương 所sở 引dẫn 文văn 者giả 似tự 法pháp 似tự 義nghĩa 者giả 明minh 所sở 入nhập 境cảnh 界giới 之chi 相tướng 也dã 意ý 言ngôn 者giả 顕# 境cảnh 界giới 之chi 体# 也dã 大đại 乗# 法pháp 相tướng 等đẳng 者giả 明minh 境cảnh 界giới 之chi 因nhân 也dã 所sở 生sanh 起khởi 者giả 明minh 境cảnh 從tùng 因nhân 生sanh 也dã 意ý 云vân 即tức 此thử 所sở 緣duyên 似tự 法pháp 似tự 義nghĩa 意ý 言ngôn 是thị 華hoa 嚴nghiêm 等đẳng 大đại 乗# 法pháp 相tướng 聞văn 熏huân 所sở 生sanh 起khởi (# 為vi 言ngôn )# 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。 等đẳng 者giả 明minh 入nhập 之chi 所sở 依y 位vị 也dã 資tư 粮# 加gia 行hành 二nhị 位vị 名danh 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。 即tức 此thử 位vị 中trung 於ư 唯duy 識thức 性tánh 但đãn 隨tùy 聽thính 聞văn 生sanh 勝thắng 解giải 故cố 云vân 勝thắng 解giải 者giả 印ấn 持trì 義nghĩa 也dã 行hành 者giả 行hành 解giải 也dã 資tư 加gia 二nhị 位vị 起khởi 勝thắng 解giải 行hành 故cố 名danh 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。 也dã (# 具cụ 至chí 修tu 證chứng 位vị 次thứ 門môn 可khả 釈# 之chi )# 。

問vấn 章chương 文văn 云vân 只chỉ 先tiên 明minh 因nhân 有hữu 漏lậu 位vị 之chi 唯duy 識thức 觀quán 而nhi 何hà 所sở 引dẫn 證chứng 文văn 加gia 云vân 見kiến 道đạo 修tu 道Đạo 等đẳng 耶da 。

[前-刖+合]# 謂vị 之chi 有hữu 兩lưỡng 師sư 義nghĩa 即tức 智trí 周chu 云vân 乍sạ 觀quán 此thử 文văn 雖tuy 似tự 證chứng 因nhân 而nhi 細tế 尋tầm 者giả 通thông 說thuyết 因nhân 果quả (# 云vân 云vân )# 。

信tín 叡duệ 云vân 攝nhiếp 論luận 文văn 中trung 正chánh 取thủ 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。 為vi 證chứng 彼bỉ 云vân 在tại 此thử 地địa 中trung 於ư 唯duy 識thức 性tánh 但đãn 隨tùy 聴# 聞văn 生sanh 勝thắng 解giải 故cố 見kiến 道đạo 修tu 道Đạo 乗# 文văn 勢thế 來lai (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 二nhị 義nghĩa 中trung 何hà 勝thắng 耶da 。

[前-刖+合]# 智trí 周chu 之chi 記ký 理lý 勝thắng 也dã 信tín 叡duệ 之chi 文văn 義nghĩa 眀# 也dã 取thủ 捨xả 任nhậm 意ý 耳nhĩ 。

章chương 云vân 成thành 唯duy 識thức 云vân 此thử 中trung 唯duy 識thức 資tư 粮# 位vị 中trung 聴# 聞văn 思tư 惟duy 能năng 深thâm 信tín 解giải 在tại 加gia 行hành 位vị 起khởi 尋tầm 思tư 等đẳng 引dẫn 發phát 真chân 見kiến (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 亦diệc 為vi 證chứng 能năng 觀quán 配phối 位vị 之chi 義nghĩa 所sở 引dẫn 也dã 。

問vấn 先tiên 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 具cụ 文văn 云vân 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 識thức 性tánh 相tướng 資tư 粮# 位vị 中trung 能năng 深thâm 信tín 解giải 在tại 加gia 行hành 位vị 能năng 漸tiệm 伏phục 除trừ 所sở 取thủ 能năng 取thủ 引dẫn 發phát 真chân 見kiến (# 云vân 云vân )# 然nhiên 章chương 家gia 取thủ 捨xả 文văn 意ý 說thuyết 資tư 粮# 中trung 加gia 聴# 聞văn 思tư 惟duy 之chi 言ngôn 說thuyết 加gia 行hành 中trung 以dĩ 起khởi 尋tầm 思tư 等đẳng 之chi 言ngôn 替thế 能năng 漸tiệm 伏phục 除trừ 所sở 取thủ 能năng 取thủ 之chi 文văn 也dã 。

問vấn 何hà 故cố 章chương 家gia 如như 是thị 取thủ 捨xả 耶da 。

[前-刖+合]# 意ý 為vi 成thành 聞văn 等đẳng 三tam 惠huệ 在tại 資tư 粮# 位vị 名danh 聴# 聞văn 思tư 惟duy 在tại 加gia 行hành 位vị 名danh 尋tầm 思tư 實thật 智trí 致trí 此thử 劬cù 勞lao 也dã 即tức 資tư 粮# 位vị 中trung 有hữu 聞văn 思tư 二nhị 惠huệ 為vi 能năng 觀quán 体# 加gia 行hành 位vị 中trung 有hữu 修tu 惠huệ 為vi 能năng 觀quán 体# (# 為vi 言ngôn )# 言ngôn 能năng 深thâm 信tín 解giải 者giả 資tư 粮# 位vị 中trung 雖tuy 有hữu 伏phục 除trừ 之chi 義nghĩa 少thiểu 分phần 故cố 不bất 說thuyết 但đãn 依y 聞văn 思tư 信tín 解giải 初sơ 增tăng 故cố 云vân 深thâm 信tín 解giải 也dã 言ngôn 引dẫn 發phát 真chân 見kiến 者giả 加gia 行hành 位vị 中trung 起khởi 尋tầm 思tư 觀quán 初sơ 伏phục 所sở 取thủ 起khởi 如như 實thật 智trí 次thứ 伏phục 能năng 取thủ 引dẫn 發phát 見kiến 道đạo 初sơ 無vô 漏lậu 智trí (# 云vân 云vân )# 。

章chương 云vân 果quả 唯duy 無vô 漏lậu 修tu 所sở 成thành 惠huệ 而nhi 為vi 觀quán 体# 通thông 以dĩ 正chánh 智trí 後hậu 得đắc 智trí 為vi 自tự 体# 故cố (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 明minh 果quả 位vị 能năng 觀quán 也dã 果quả 位vị 能năng 觀quán 漏lậu 無vô 漏lậu 。 中trung 唯duy 是thị 無vô 漏lậu 三tam 惠huệ 之chi 中trung 唯duy 是thị 修tu 惠huệ 然nhiên 此thử 別biệt 体# 非phi 義nghĩa 說thuyết 也dã 加gia 行hành 等đẳng 三tam 智trí 中trung 是thị 正chánh 後hậu 二nhị 智trí 為vi 自tự 体# (# 為vi 言ngôn )# 如như 文văn 易dị 知tri 。

章chương 云vân 攝nhiếp 大đại 乗# 等đẳng 云vân 如như 理lý 通thông 達đạt 。 故cố 治trị 一nhất 切thiết 障chướng 故cố 離ly 一nhất 切thiết 障chướng 。 故cố 見kiến 修tu 無Vô 學Học 道đạo 如như 其kỳ 次thứ 第đệ (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 引dẫn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 為vi 證chứng 果Quả 位vị 能năng 觀quán 配phối 位vị 之chi 義nghĩa 所sở 引dẫn 也dã 。

問vấn 先tiên 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 此thử 文văn 上thượng 為vi 證chứng 因nhân 位vị 所sở 引dẫn 文văn 殘tàn 也dã 無vô 性tánh 釈# 云vân 或hoặc 有hữu 能năng 入nhập 在tại 見kiến 道đạo 中trung 如như 理lý 通thông 達đạt 。 此thử 意ý 言ngôn 故cố 此thử 中trung 如như 理lý 而nhi 通thông 達đạt 者giả 。 謂vị 通thông 達đạt 彼bỉ 非phi 法pháp 非phi 義nghĩa 。 非phi 所sở 取thủ 非phi 能năng 取thủ 。 故cố 或hoặc 有hữu 能năng 入nhập 在tại 修tu 道Đạo 中trung 由do 此thử 修tu 習tập 對đối 治trị 煩phiền 惱não 。 所sở 知tri 障chướng 故cố 或hoặc 有hữu 能năng 入nhập 在tại 究cứu 竟cánh 道đạo 中trung 冣# 極cực 清thanh 淨tịnh 離ly 諸chư 障chướng 故cố (# 云vân 云vân )# 言ngôn 見kiến 修tu 無Vô 學Học 道đạo 等đẳng 者giả 章chương 家gia 取thủ 義nghĩa 略lược 文văn 也dã (# 具cụ 如như 第đệ 六lục 門môn 至chí 彼bỉ 可khả 知tri 之chi )# 。

章chương 云vân 證chứng 真chân 理lý 識thức 唯duy 正chánh 体# 智trí 證chứng 俗tục 事sự 識thức 唯duy 後hậu 得đắc 智trí 文văn 多đa 義nghĩa 顕# 不bất 引dẫn 教giáo 成thành (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 就tựu 果quả 位vị 能năng 觀quán 明minh 二nhị 智trí 差sai 別biệt 也dã 真chân 理lý 識thức 者giả 即tức 真Chân 如Như 也dã 識thức 實thật 性tánh 故cố 俗tục 事sự 識thức 者giả 依y 他tha 諸chư 法pháp 識thức 為vi 主chủ 故cố 也dã 文văn 多đa 義nghĩa 顕# 者giả 珠châu 云vân 佛Phật 地địa 論luận 第đệ 三tam 云vân 緣duyên 真chân 義nghĩa 邊biên 名danh 無vô 分phân 別biệt 。 智trí 緣duyên 俗tục 義nghĩa 邊biên 名danh 後hậu 得đắc 智trí 此thử 等đẳng 諸chư 文văn 處xứ 處xứ 非phi 一nhất 故cố 云vân 文văn 多đa (# 云vân 云vân )# 。

章chương 云vân 上thượng 來lai 雖tuy 復phục 辨biện 能năng 所sở 觀quán 惣# 義nghĩa 說thuyết 者giả 若nhược 惣# 言ngôn 唯duy 識thức 通thông 能năng 所sở 觀quán 言ngôn 唯duy 識thức 觀quán 唯duy 能năng 非phi 所sở 通thông 有hữu 無vô 漏lậu 通thông 散tán 及cập 定định 以dĩ 聞văn 思tư 修tu 。 加gia 行hành 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 三tam 智trí 而nhi 為vi 自tự 体# (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 明minh 能năng 觀quán 唯duy 識thức 有hữu 三tam 一nhất 出xuất 能năng 觀quán 体# 二nhị 以dĩ 位vị 配phối 釈# 三tam 諸chư 門môn 分phân 別biệt 也dã 初sơ 二nhị 上thượng 了liễu 此thử 文văn 即tức 是thị 第đệ 三tam 諸chư 門môn 分phân 別biệt 也dã 此thử 中trung 有hữu 竪thụ 有hữu 橫hoạnh/hoành 竪thụ 中trung 有hữu 四tứ 一nhất 唯duy 識thức 二nhị 唯duy 識thức 觀quán 三tam 唯duy 識thức 三tam 摩ma 地địa 四tứ 正chánh 證chứng 唯duy 識thức 橫hoạnh/hoành 中trung 有hữu 五ngũ 一nhất 能năng 觀quán 所sở 觀quán 門môn 二nhị 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 門môn 三tam 定định 散tán 分phân 別biệt 門môn 四tứ 三tam 惠huệ 分phân 別biệt 門môn 五ngũ 三tam 智trí 分phân 別biệt 門môn 也dã 今kim 此thử 文văn 就tựu 竪thụ 四tứ 中trung 明minh 初sơ 二nhị 也dã 竪thụ 中trung 一nhất 一nhất 各các 有hữu 。 撗hoàng 五ngũ 對đối 文văn 可khả 察sát 之chi 。

問vấn 何hà 故cố 惣# 言ngôn 唯duy 識thức 通thông 能năng 所sở 觀quán 餘dư 文văn 亦diệc 尒# 。

[前-刖+合]# 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 境cảnh 智trí 合hợp 故cố 通thông 能năng 所sở 觀quán 若nhược 加gia 觀quán 言ngôn 但đãn 是thị 能năng 觀quán 諸chư 法pháp 。 唯duy 識thức 是thị 智trí 之chi 所sở 觀quán 智trí 觀quán 唯duy 識thức 從tùng 境cảnh 為vi 名danh 言ngôn 唯duy 識thức 觀quán 如như 青thanh 瘀ứ 觀quán 也dã 言ngôn 唯duy 識thức 觀quán 之chi 時thời 橫hoạnh/hoành 論luận 漏lậu 無vô 漏lậu 定định 散tán 等đẳng 義nghĩa 皆giai 具cụ 足túc 也dã 如như 文văn 易dị 知tri 之chi 。

問vấn 且thả 云vân 唯duy 識thức 之chi 時thời 所sở 觀quán 之chi 中trung 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 等đẳng 分phân 別biệt 義nghĩa 耶da 否phủ/bĩ 耶da 。

[前-刖+合]# 珠châu 云vân 且thả 所sở 觀quán 中trung 真Chân 如Như 識thức 性tánh 唯duy 是thị 無vô 漏lậu 唯duy 定định 非phi 散tán 何hà 故cố 不bất 分phân 別biệt 之chi 解giải 云vân 雖tuy 有hữu 餘dư 義nghĩa 今kim [糸*ㄉ]# 能năng 所sở 故cố 且thả 不bất 論luận (# 云vân 云vân )# 意ý 云vân 於ư 所sở 觀quán 中trung 理lý 可khả 分phân 別biệt 漏lậu 無vô 漏lậu 定định 散tán 等đẳng 然nhiên 今kim 只chỉ 舉cử 能năng 所sở 分phân 別biệt 餘dư 畧lược 不bất 論luận (# 為vi 言ngôn )# 。

章chương 云vân 若nhược 言ngôn 唯duy 識thức 三tam 摩ma 地địa 通thông 有hữu 無vô 漏lậu 唯duy 定định 非phi 散tán 唯duy 修tu 惠huệ 非phi 聞văn 思tư 通thông 三tam 智trí (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 竪thụ 論luận 第đệ 三tam 也dã 三tam 摩ma 地địa 此thử 云vân 等đẳng 持trì 中trung 邊biên 疏sớ/sơ 云vân 平bình 等đẳng 持trì 心tâm 專chuyên 緣duyên 一nhất 境cảnh 故cố 名danh 等đẳng 持trì (# 云vân 云vân )# 古cổ 人nhân 云vân 三tam 昧muội 訛ngoa 也dã 橫hoạnh/hoành 論luận 漏lậu 無vô 漏lậu 等đẳng 分phân 別biệt 如như 文văn 易dị 知tri 。

問vấn 冣# 勝thắng 子tử 菩Bồ 薩Tát 瑜du 伽già 釈# 論luận 云vân 三tam 摩ma 地địa 名danh 通thông 定định 不bất 定định (# 云vân 云vân )# 疏sớ/sơ 第đệ 六lục 燈đăng 第đệ 五ngũ 俱câu 有hữu 此thử 文văn 明minh 知tri 等đẳng 持trì 通thông 定định 及cập 散tán 而nhi 何hà 云vân 唯duy 定định 非phi 散tán 耶da 。

[前-刖+合]# 但đãn 言ngôn 三tam 摩ma 地địa 必tất 通thông 定định 散tán 若nhược 加gia 唯duy 識thức 言ngôn 云vân 唯duy 識thức 三tam 摩ma 地địa 之chi 時thời 唯duy 定định 非phi 散tán 作tác 尋tầm 思tư 等đẳng 勝thắng 唯duy 識thức 觀quán 必tất 居cư 定định 故cố 也dã 。

問vấn 言ngôn 唯duy 識thức 三tam 摩ma 地địa 能năng 所sở 觀quán 中trung 何hà 。

[前-刖+合]# 唯duy 能năng 觀quán 也dã 。

問vấn 能năng 觀quán 之chi 体# 非phi 定định 何hà 云vân 唯duy 識thức 三tam 摩ma 地địa 是thị 能năng 觀quán 耶da 。

[前-刖+合]# 是thị 為vi 出xuất 定định 中trung 唯duy 識thức 觀quán 之chi 体# 云vân 唯duy 識thức 三tam 摩ma 地địa 非phi 謂vị 三tam 摩ma 地địa 為vi 能năng 觀quán 体# 也dã (# 燈đăng 云vân 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 即tức 等đẳng 持trì 也dã 以dĩ 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 釈# 等đẳng 持trì 故cố 也dã (# 云vân 云vân )# 等đẳng 持trì 是thị 通thông 。 定định 散tán 今kim 加gia 唯duy 識thức 言ngôn 者giả 取thủ 唯duy 定định 等đẳng 持trì 也dã )# 。

章chương 云vân 若nhược 言ngôn 正chánh 證chứng 唯duy 識thức 唯duy 無vô 漏lậu 非phi 有hữu 漏lậu 唯duy 定định 非phi 散tán 唯duy 修tu 惠huệ 非phi 聞văn 思tư 唯duy 正chánh 智trí 後hậu 得đắc 非phi 加gia 行hành (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 此thử 竪thụ 論luận 第đệ 四tứ 也dã 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 体# 會hội 真Chân 如Như 後hậu 所sở 得đắc 智trí 實thật 悟ngộ 依y 他tha 名danh 之chi 為vi 證chứng 橫hoạnh/hoành 論luận 分phân 別biệt 如như 文văn 易dị 知tri 之chi 。

問vấn 後hậu 得đắc 智trí 緣duyên 真Chân 如Như 云vân 正chánh 證chứng 唯duy 識thức 耶da 。

[前-刖+合]# 不bất 尒# 正chánh 体# 智trí 親thân 證chứng 真Chân 如Như 故cố 云vân 正chánh 證chứng 後hậu 得đắc 智trí 緣duyên 真Chân 如Như 反phản 相tương 分phần/phân 踈sơ 緣duyên 故cố 不bất 云vân 正chánh 證chứng 但đãn [糸*ㄉ]# 證chứng 依y 他tha 如như 幻huyễn 之chi 理lý 云vân 正chánh 證chứng 也dã 。

章chương 云vân 此thử 非phi 義nghĩa 說thuyết 不bất 尒# 三tam 摩ma 地địa 等đẳng 亦diệc 通thông 聞văn 思tư 十Thập 地Địa 論luận 說thuyết 故cố 至chí 下hạ 當đương 知tri (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 此thử 文văn 意ý 何hà 。

[前-刖+合]# 是thị 會hội 伏phục 難nạn/nan 也dã 即tức 難nạn/nan 云vân 若nhược 唯duy 識thức 三tam 摩ma 地địa 及cập 正chánh 證chứng 唯duy 識thức 之chi 時thời 無vô 聞văn 思tư 者giả 何hà 故cố 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 能năng 堪kham 能năng 思tư 能năng 持trì 即tức 彼bỉ 論luận 云vân 如như 次thứ 即tức 是thị 聞văn 思tư 修tu 惠huệ (# 云vân 云vân )# 八bát 地địa 以dĩ 上thượng 既ký 有hữu 聞văn 思tư 何hà [工*兄]# 地địa 前tiền 及cập 七thất 地địa 以dĩ 前tiền 乎hồ 而nhi 何hà 云vân 唯duy 修tu 惠huệ 耶da 今kim 會hội 云vân 三tam 惠huệ 有hữu 二nhị 一nhất 別biệt 体# 三tam 惠huệ 謂vị 隨tùy 各các 別biệt 能năng 名danh 聞văn 思tư 修tu 也dã 即tức 在tại 七thất 位vị 以dĩ 前tiền 二nhị 義nghĩa 說thuyết 三tam 惠huệ 謂vị 於ư 一nhất 修tu 惠huệ 以dĩ 義nghĩa 分phần/phân 三tam 也dã 即tức 在tại 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 也dã 今kim 云vân 唯duy 識thức 三tam 摩ma 地địa 及cập 正chánh 證chứng 唯duy 識thức 中trung 非phi 聞văn 思tư 者giả 據cứ 別biệt 体# 三tam 惠huệ 蕳# 聞văn 思tư 也dã 不bất 遮già 義nghĩa 說thuyết 三tam 惠huệ 並tịnh 有hữu 若nhược 不bất 云vân 蕳# 別biệt 体# 聞văn 思tư 者giả 於ư 三tam 摩ma 地địa 。 中trung 所sở 起khởi 之chi 惠huệ 亦diệc 可khả 通thông 聞văn 思tư 於ư 一nhất 体# 惠huệ 義nghĩa 分phần/phân 三tam 故cố 今kim [糸*ㄉ]# 別biệt 体# 非phi 義nghĩa 說thuyết 故cố 無vô 有hữu 妨phương 難nạn/nan 也dã 。

問vấn 其kỳ 至chí 下hạ 當đương 知tri 者giả 指chỉ 何hà 處xứ 。

[前-刖+合]# [掯-止+上]# 下hạ 三tam 惠huệ 章chương 也dã 故cố 其kỳ 章chương 云vân 七thất 地địa 已dĩ 前tiền 定định 散tán 心tâm 間gian 皆giai 容dung 得đắc 起khởi 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 無vô 漏lậu 相tương 續tục 都đô 無vô 散tán 心tâm 十Thập 地Địa 經kinh 說thuyết 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 能năng 堪kham 能năng 思tư 能năng 持trì 彼bỉ 論luận 解giải 云vân 如như 次thứ 即tức 是thị 聞văn 思tư 修tu 惠huệ 雖tuy 一nhất 惠huệ 体# 一nhất [剁-几+ㄆ]# 那na 中trung 能năng 取thủ 外ngoại 教giáo 而nhi 尋tầm 於ư 義nghĩa 名danh 為vi 聞văn 惠huệ 能năng 籌trù 度độ 先tiên 理lý 後hậu 文văn 能năng 取thủ 名danh 為vi 思tư 惠huệ 於ư 此thử 二nhị 中trung 能năng 證chứng 明minh 顕# 即tức 名danh 修tu 惠huệ 聖thánh 智trí 通thông 達đạt 於ư 一nhất 念niệm 惠huệ 義nghĩa 分phần/phân 三tam 故cố 實thật 無vô 別biệt 体# 有hữu 說thuyết 但đãn 是thị 修tu 惠huệ 所sở 攝nhiếp 非phi 是thị 聞văn 思tư 聞văn 思tư 假giả 說thuyết 實thật 是thị 修tu 惠huệ 大đại 小tiểu 乗# 不bất 許hứa 色sắc 界giới 亦diệc 有hữu 思tư 体# 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 有hữu 聞văn 惠huệ 体# 若nhược 八bát 地địa 後hậu 起khởi 實thật 聞văn 思tư 應ưng 許hứa 色sắc 地địa 亦diệc 有hữu 思tư 惠huệ 無vô 色sắc 有hữu 聞văn 雖tuy 說thuyết 無vô 色sắc 天thiên 佛Phật 邊biên 側trắc 立lập 聴# 法pháp 等đẳng 事sự 但đãn 依y 修tu 惠huệ 緣duyên 教giáo 義nghĩa 故cố 如như 目Mục 揵Kiền 連Liên 。 弥# 獲hoạch 池trì 側trắc 入nhập 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 定Định 。 聞văn 狂cuồng 象tượng 聲thanh 但đãn 修tu 惠huệ 聞văn 非phi 聞văn 惠huệ 故cố (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 七thất 地địa 以dĩ 前tiền 無vô 義nghĩa 說thuyết 三tam 惠huệ 者giả 何hà 目Mục 連Liên 入nhập 定định 聞văn 象tượng 聲thanh 出xuất 定định 云vân 修tu 惠huệ 聞văn 耶da 。

[前-刖+合]# 瑜du 伽già 六lục 十thập 三tam 云vân 若nhược 遇ngộ 聲thanh 緣duyên 從tùng 定định 起khởi 者giả 與dữ 定định 相tương 應ứng 。 意ý 識thức 俱câu 轉chuyển 餘dư 耳nhĩ 識thức 生sanh 非phi 唯duy 彼bỉ 定định 相tương 應ứng 意ý 識thức 能năng 取thủ 此thử 聲thanh 若nhược 不bất 尒# 者giả 於ư 此thử 音âm 聲thanh 不bất 領lãnh 受thọ 故cố (# 云vân 云vân )(# 唯duy 識thức 論luận 第đệ 五ngũ 引dẫn 之chi )# 故cố 知tri 目Mục 連Liên 定định 中trung 聞văn 聲thanh 是thị 定định 中trung 修tu 惠huệ 第đệ 六lục 及cập 定định 中trung 耳nhĩ 識thức 所sở 聞văn 非phi 義nghĩa 說thuyết 聞văn 惠huệ 也dã 。

問vấn 定định 中trung 無vô 五ngũ 識thức 何hà 云vân 有hữu 耳nhĩ 識thức 。

[前-刖+合]# 論luận 會hội 云vân 雜tạp 集tập 論luận 說thuyết 等đẳng 引dẫn 位vị 中trung 五ngũ 識thức 無vô 者giả 依y 多đa 分phần 說thuyết (# 云vân 云vân )# 多đa 分phần 者giả 一nhất [糸*ㄉ]# 多đa 識thức 有hữu 耳nhĩ 識thức 少thiểu 分phần 也dã 二nhị [糸*ㄉ]# 多đa 人nhân 不bất 動động 羅La 漢Hán 起khởi 耳nhĩ 識thức (# 為vi 言ngôn )# 論luận 五ngũ 及cập 疏sớ/sơ 廣quảng 說thuyết 之chi 。

唯Duy 識Thức 義Nghĩa 卷quyển 第đệ 二nhị (# 末mạt )# 終chung