Duy Ma Kinh Nghĩa Sớ – Quyển 4

維Duy 摩Ma 經Kinh 義Nghĩa 疏Sớ
Quyển 4
隋Tùy 吉Cát 藏Tạng 撰Soạn

維Duy 摩Ma 經Kinh 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 第Đệ 四Tứ

胡hồ 吉cát 藏tạng 撰soạn

菩Bồ 薩Tát 品Phẩm 第đệ 四tứ

具cụ 足túc 梵Phạm 音âm 。 應ưng 言ngôn 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 菩Bồ 提Đề 云vân 道đạo 。 薩tát 埵đóa 名danh 眾chúng 生sanh 。 道đạo 謂vị 所sở 求cầu 之chi 法pháp 。 眾chúng 生sanh 為vi 能năng 求cầu 之chi 人nhân 。 上thượng 弟đệ 子tử 之chi 稱xưng 。 敬kính 讓nhượng 合hợp 論luận 。 今kim 則tắc 菩Bồ 薩Tát 之chi 名danh 。 人nhân 法pháp 雙song 舉cử 。 此thử 品phẩm 來lai 意ý 。 有hữu 五ngũ 因nhân 緣duyên 。 一nhất 者giả 命mạng 之chi 次thứ 第đệ 。 前tiền 則tắc 命mạng 小Tiểu 乘Thừa 。 今kim 次thứ 命mạng 大Đại 士Sĩ 。 二nhị 者giả 破phá 病bệnh 前tiền 後hậu 。 上thượng 破phá 小tiểu 迷mê 。 今kim 呵ha 大đại 執chấp 。 三tam 者giả 欲dục 具cụ 顯hiển 淨tịnh 名danh 之chi 德đức 。 小Tiểu 乘Thừa 不bất 堪kham 。 未vị 足túc 彰chương 其kỳ 道đạo 高cao 。 今kim 大Đại 士Sĩ 辭từ 讓nhượng 。 始thỉ 顯hiển 其kỳ 德đức 遠viễn 。 四tứ 者giả 欲dục 彰chương 文Văn 殊Thù 之chi 德đức 。 聲Thanh 聞Văn 不bất 堪kham 。 菩Bồ 薩Tát 憚đạn 往vãng 。 而nhi 文Văn 殊Thù 獨độc 能năng 擊kích 場tràng 者giả 。 則tắc 知tri 位vị 超siêu 大đại 小tiểu 。 處xử 眾chúng 獨độc 尊tôn 故cố 也dã 。 五ngũ 者giả 欲dục 述thuật 昔tích 法pháp 。 以dĩ 利lợi 今kim 會hội 。 問vấn 。 但đãn 後hậu 二nhị 品phẩm 。 顯hiển 淨tịnh 名danh 德đức 。 方phương 便tiện 品phẩm 。 亦diệc 顯hiển 德đức 耶da 。 答đáp 。 約ước 人nhân 而nhi 言ngôn 。 方phương 便tiện 品phẩm 。 對đối 凡phàm 夫phu 。 日nhật 顯hiển 淨tịnh 名danh 德đức 。 弟đệ 子tử 品phẩm 。 對đối 聲Thanh 聞Văn 。 以dĩ 顯hiển 其kỳ 德đức 。 今kim 品phẩm 對đối 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 顯hiển 其kỳ 德đức 。 又hựu 方phương 便tiện 品phẩm 。 淨tịnh 名danh 自tự 顯hiển 其kỳ 德đức 。 弟đệ 子tử 菩Bồ 薩Tát 二nhị 品phẩm 。 他tha 人nhân 顯hiển 德đức 。 品phẩm 開khai 為vi 二nhị 。 一nhất 別biệt 命mạng 四tứ 人nhân 。 次thứ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 總tổng 述thuật 不bất 堪kham 。 別biệt 命mạng 四tứ 人nhân 。 即tức 為vi 四tứ 段đoạn 。 就tựu 彌Di 勒Lặc 章chương 。 又hựu 開khai 為vi 二nhị 。 初sơ 命mạng 。 次thứ 辭từ 。 於ư 是thị 佛Phật 告cáo 。 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 汝nhữ 行hành 詣nghệ 維duy 摩ma 詰cật 問vấn 疾tật 。 此thử 初sơ 命mạng 也dã 。 所sở 以dĩ 前tiền 命mạng 彌Di 勒Lặc 者giả 。 以dĩ 其kỳ 是thị 補bổ 處xứ 大Đại 士Sĩ 。 又hựu 當đương 於ư 此thử 土độ 成thành 佛Phật 。 從tùng 勝thắng 至chí 劣liệt 。 如như 弟đệ 子tử 之chi 次thứ 第đệ 也dã 。 彌Di 勒Lặc 此thử 翻phiên 為vi 慈từ 。 南nam 天Thiên 竺Trúc 婆Bà 羅La 門Môn 姓tánh 。 以dĩ 為vi 名danh 也dã 。 又hựu 過quá 去khứ 作tác 國quốc 王vương 。 因nhân 見kiến 此thử 丘khâu 。 入nhập 慈từ 三tam 昧muội 。 有hữu 十thập 八bát 利lợi 益ích 。 因nhân 發phát 願nguyện 。 世thế 世thế 行hành 慈từ 。 又hựu 母mẫu 懷hoài 之chi 。 即tức 自tự 慈từ 心tâm 。 以dĩ 是thị 二nhị 緣duyên 。 故cố 名danh 慈từ 也dã 。 字tự 阿a 逸dật 多đa 。 此thử 云vân 無vô 能năng 勝thắng 。 是thị 婆bà 羅la 㮈nại 國quốc 輔phụ 相tướng 之chi 子tử 。 生sanh 時thời 具cụ 足túc 相tướng 好hảo 。 波ba 羅la 㮈nại 國quốc 王vương 。 名danh 梵Phạm 摩Ma 達Đạt 。 恣tứ 奪đoạt 國quốc 位vị 。 欲dục 密mật 害hại 之chi 。 就tựu 其kỳ 又hựu 索sách 彌Di 勒Lặc 。 父phụ 知tri 王vương 心tâm 。 即tức 云vân 。 外ngoại 家gia 以dĩ 將tương 去khứ 。 還hoàn 舍xá 。 密mật 遣khiển 人nhân 送tống 往vãng 。 南nam 天Thiên 竺Trúc 婆bà 婆bà 離ly 家gia 。 彌Di 勒Lặc 外ngoại 家gia 。 姓tánh 婆bà 婆bà 離ly 。 有hữu 髮phát 發phát 紺cám 色sắc 。 手thủ 摩ma 膝tất 相tương/tướng 。 總tổng 明minh 博bác 達đạt 。 以dĩ 已dĩ 所sở 知tri 。 用dụng 教giáo 彌Di 勒Lặc 。 彌Di 勒Lặc 始thỉ 七thất 歲tuế 。 從tùng 受thọ 學học 。 一nhất 日nhật 所sở 集tập 。 勝thắng 餘dư 歷lịch 年niên 。 遂toại 窮cùng 祕bí 奧áo 。 舅cữu 欲dục 顯hiển 其kỳ 德đức 。 設thiết 無vô 礙ngại 大đại 會hội 。 量lượng 財tài 既ký 少thiểu 。 遣khiển 二nhị 弟đệ 子tử 。 往vãng 彌Di 勒Lặc 家gia 。 覓mịch 物vật 相tương/tướng 足túc 。 二nhị 人nhân 於ư 路lộ 。 聞văn 有hữu 佛Phật 名danh 。 迴hồi 首thủ 觀quán 之chi 。 為vị 虎hổ 所sở 食thực 。 因nhân 此thử 善thiện 故cố 。 即tức 生sanh 天thiên 上thượng 。 婆bà 婆bà 離ly 。 久cửu 待đãi 不bất 還hoàn 。 則tắc 以dĩ 家gia 財tài 。 七thất 日nhật 大đại 施thí 。 最tối 後hậu 有hữu 一nhất 婆Bà 羅La 門Môn 。 來lai 乞khất 財tài 物vật 。 而nhi 財tài 既ký 盡tận 。 空không 無vô 所sở 得đắc 。 則tắc 大đại 瞋sân 恚khuể 。 語ngữ 婆bà 離ly 言ngôn 。 我ngã 有hữu 咒chú 力lực 。 能năng 破phá 汝nhữ 頭đầu 。 作tác 於ư 七thất 分phần 。 婆bà 離ly 大đại 怖bố 。 前tiền 二nhị 弟đệ 子tử 生sanh 天thiên 者giả 。 空không 內nội 語ngữ 之chi 。 汝nhữ 不bất 用dụng 愁sầu 。 今kim 有hữu 佛Phật 出xuất 。 可khả 歸quy 憑bằng 之chi 。 其kỳ 問vấn 天thiên 為vi 是thị 誰thùy 。 答đáp 以dĩ 上thượng 事sự 。

時thời 婆bà 離ly 本bổn 讀đọc 讖sấm 書thư 。 知tri 有hữu 佛Phật 應ưng 出xuất 。 則tắc 遣khiển 彌Di 勒Lặc 并tinh 十thập 六lục 人nhân 。 觀quán 佛Phật 。 定định 有hữu 三tam 十thập 二nhị 相tướng 八bát 十thập 好hảo/hiếu 。 不bất 久cửu 。 令linh 其kỳ 默mặc 念niệm 作tác 三tam 問vấn 。 一nhất 我ngã 為vi 是thị 誰thùy 。 二nhị 問vấn 身thân 幾kỷ 相tương/tướng 。 佛Phật 悉tất 知tri 之chi 。 具cụ 答đáp 三tam 問vấn 。

時thời 彌Di 勒Lặc 定định 知tri 是thị 佛Phật 。 與dữ 十thập 六lục 人nhân 。 從tùng 佛Phật 出xuất 家gia 。 十thập 六lục 人nhân 得đắc 羅La 漢Hán 。 而nhi 彌Di 勒Lặc 不bất 取thủ 漏lậu 盡tận 。 願nguyện 求cầu 作tác 佛Phật 。 佛Phật 即tức 授thọ 記ký 。 彌Di 勒Lặc 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 不bất 堪kham 任nhậm 。 詣nghệ 彼bỉ 問vấn 疾tật 。 此thử 第đệ 二nhị 辭từ 不bất 堪kham 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 標tiêu 釋thích 結kết 。 此thử 初sơ 標tiêu 也dã 。 問vấn 。 淨tịnh 名danh 彌Di 勒Lặc 。 俱câu 是thị 窮cùng 學học 之chi 位vị 。 何hà 故cố 淨tịnh 名danh 能năng 呵ha 。 彌Di 勒Lặc 受thọ 屈khuất 。 答đáp 。 凡phàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 相tương/tướng 與dữ 化hóa 物vật 。 得đắc 失thất 隨tùy 宜nghi 。 脩tu 短đoản 迭điệt 應ưng 故cố 也dã 。 二nhị 者giả 據cứ 位vị 而nhi 言ngôn 。 彌Di 勒Lặc 當đương 紹thiệu 尊tôn 位vị 。 淨tịnh 名danh 久cửu 已dĩ 成thành 佛Phật 。 既ký 因nhân 果quả 不bất 同đồng 。 故cố 有hữu 優ưu 劣liệt 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 憶ức 念niệm 我ngã 昔tích 。 為vi 兜Đâu 率Suất 天Thiên 王Vương 。 及cập 其kỳ 眷quyến 屬thuộc 。 說thuyết 不bất 退thoái 轉chuyển 地địa 之chi 行hạnh 。 此thử 第đệ 二nhị 釋thích 不bất 堪kham 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 一nhất 被bị 呵ha 之chi 由do 。 二nhị 能năng 呵ha 之chi 旨chỉ 。 三tam 時thời 眾chúng 悟ngộ 道đạo 。 兜Đâu 率Suất 此thử 云vân 知tri 足túc 天thiên 。 其kỳ 王vương 名danh 刪san 。 兜Đâu 率Suất 天thiên 來lai 人nhân 間gian 聽thính 說thuyết 法Pháp 也dã 。 此thử 天thiên 以dĩ 彌Di 勒Lặc 將tương 上thượng 為vi 天thiên 師sư 。 豫dự 懷hoài 宗tông 敬kính 。 故cố 常thường 來lai 聽thính 法Pháp 。 不bất 退thoái 轉chuyển 行hạnh 者giả 。 則tắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 謂vị 勉miễn 位vị 行hành 念niệm 三tam 種chủng 退thoái 。 故cố 云vân 不bất 退thoái 也dã 。

時thời 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 來lai 謂vị 我ngã 言ngôn 。 彌Di 勒Lặc 世Thế 尊Tôn 。 授thọ 仁nhân 者giả 記ký 一nhất 生sanh 當đương 得đắc 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 此thử 第đệ 二nhị 能năng 呵ha 之chi 旨chỉ 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 呵ha 授thọ 記ký 。 次thứ 呵ha 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 呵ha 授thọ 記ký 。 明minh 無vô 人nhân 能năng 得đắc 。 呵ha 菩Bồ 提Đề 明minh 無vô 法pháp 可khả 得đắc 。 即tức 人nhân 法pháp 俱câu 空không 也dã 。 又hựu 呵ha 受thọ 記ký 。 明minh 無vô 能năng 得đắc 之chi 因nhân 。 次thứ 呵ha 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 辨biện 無vô 所sở 得đắc 之chi 果Quả 。 謂vị 因nhân 果quả 俱câu 寂tịch 然nhiên 。 淨tịnh 名danh 彌Di 勒Lặc 。 深thâm 淺thiển 不bất 同đồng 者giả 。 彌Di 勒Lặc 唯duy 見kiến 其kỳ 一nhất 。 不bất 覩đổ 其kỳ 二nhị 。 雖tuy 說thuyết 欲dục 無vô 常thường 。 嘆thán 不bất 退thoái 法pháp 。 未vị 悟ngộ 諸chư 天thiên 深thâm 著trước 一nhất 生sanh 。 受thọ 菩Bồ 提Đề 記ký 。 麁thô 欲dục 雖tuy 去khứ 。 細tế 染nhiễm 尋tầm 生sanh 。 是thị 以dĩ 淨tịnh 名danh 雙song 泯mẫn 因nhân 果quả 。 令linh 麁thô 細tế 都đô 息tức 。 若nhược 作tác 二nhị 人nhân 始thỉ 終chung 益ích 物vật 者giả 。 前tiền 要yếu 須tu 彌Di 勒lặc 。 說thuyết 欲dục 無vô 常thường 。 嘆thán 不bất 退thoái 法pháp 以dĩ 息tức 麁thô 。 淨tịnh 名danh 辨biện 因nhân 果quả 俱câu 空không 。 以dĩ 除trừ 細tế 。 破phá 受thọ 記ký 為vi 三tam 。 初sơ 牒điệp 。 次thứ 呵ha 。 後hậu 結kết 也dã 。 言ngôn 一nhất 生sanh 者giả 。 彌Di 勒Lặc 現hiện 在tại 人nhân 間gian 。 次thứ 在tại 天thiên 上thượng 。 後hậu 下hạ 生sanh 成thành 佛Phật 。 依y 智Trí 度Độ 論luận 。 數số 此thử 以dĩ 為vi 三tam 生sanh 。 但đãn 現hiện 在tại 人nhân 間gian 已dĩ 受thọ 生sanh 故cố 。 不bất 復phục 數số 之chi 。 後hậu 下hạ 生sanh 成thành 佛Phật 。 屬thuộc 能năng 佛Phật 身thân 。 亦diệc 不bất 數số 也dã 。 但đãn 取thủ 生sanh 天thiên 之chi 身thân 。 故cố 云vân 一nhất 生sanh 耳nhĩ 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 類loại 小Tiểu 乘Thừa 義nghĩa 。 一nhất 生sanh 天thiên 上thượng 。 一nhất 來lai 人nhân 間gian 。 便tiện 得đắc 道Đạo 者giả 。 應ưng 是thị 二nhị 生sanh 。 辨biện 得đắc 名danh 一nhất 往vãng 來lai 。 則tắc 定định 是thị 二nhị 生sanh 。 何hà 名danh 一nhất 生sanh 。 答đáp 。 斯tư 義nghĩa 應ưng 類loại 。 但đãn 小Tiểu 乘Thừa 之chi 人nhân 。 望vọng 身thân 盡tận 入nhập 於ư 無vô 餘dư 。 故cố 受thọ 二nhị 身thân 名danh 為vi 二nhị 生sanh 。 彌Di 勒Lặc 不bất 取thủ 身thân 盡tận 。 但đãn 下hạ 生sanh 之chi 身thân 。 既ký 其kỳ 屬thuộc 佛Phật 。 對đối 彼bỉ 天thiên 身thân 。 以dĩ 為vi 一nhất 生sanh 也dã 。 為vi 用dụng 何hà 生sanh 。 得đắc 受thọ 記ký 乎hồ 。 過quá 去khứ 耶da 未vị 來lai 耶da 現hiện 在tại 耶da 若nhược 過quá 去khứ 生sanh 。 過quá 去khứ 生sanh 已dĩ 滅diệt 。 若nhược 未vị 來lai 生sanh 。 未vị 來lai 生sanh 未vị 至chí 。 若nhược 現hiện 在tại 生sanh 。 現hiện 在tại 生sanh 無vô 住trụ 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 比Bỉ 丘Khâu 汝nhữ 今kim 則tắc 時thời 。 亦diệc 生sanh 亦diệc 老lão 亦diệc 滅diệt 。 此thử 第đệ 二nhị 正chánh 破phá 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 一nhất 三tam 世thế 門môn 破phá 。 二nhị 無vô 生sanh 門môn 破phá 。 三tam 如như 門môn 破phá 。 三tam 世thế 門môn 破phá 者giả 。 就tựu 三tam 世thế 內nội 。 撿kiểm 無vô 一nhất 生sanh 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 得đắc 一nhất 生sanh 記ký 。 過quá 去khứ 是thị 滅diệt 無vô 。 由do 無vô 生sanh 故cố 。 無vô 得đắc 記ký 。 未vị 來lai 未vị 有hữu 。 則tắc 未vị 有hữu 生sanh 。 亦diệc 無vô 得đắc 記ký 。 現hiện 在tại 一nhất 念niệm 不bất 住trụ 。 亦diệc 無vô 有hữu 生sanh 。 故cố 無vô 得đắc 記ký 。 引dẫn 佛Phật 語ngữ 。 偏thiên 說thuyết 現hiện 在tại 不bất 住trụ 。 以dĩ 或hoặc 人nhân 多đa 謂vị 。 現hiện 在tại 有hữu 生sanh 。 所sở 以dĩ 得đắc 記ký 。 故cố 引dẫn 證chứng 破phá 之chi 。 若nhược 以dĩ 無vô 生sanh 。 得đắc 受thọ 記ký 者giả 。 無vô 生sanh 即tức 是thị 正chánh 位vị 。 於ư 正chánh 位vị 中trung 。 亦diệc 無vô 受thọ 記ký 。 亦diệc 無vô 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 彌Di 勒Lặc 。 受thọ 一nhất 生sanh 記ký 乎hồ 。 此thử 第đệ 二nhị 亦diệc 就tựu 無vô 生sanh 門môn 。 撿kiểm 無vô 受thọ 記ký 。 夫phu 論luận 有hữu 生sanh 。 必tất 在tại 三tam 世thế 。 三tam 世thế 既ký 無vô 。 則tắc 既ký 無vô 生sanh 矣hĩ 。 惑hoặc 者giả 謂vị 三tam 世thế 乃nãi 無vô 受thọ 記ký 。 無vô 生sanh 之chi 內nội 。 應ưng 有hữu 受thọ 記ký 。 故cố 次thứ 斥xích 之chi 。 無vô 生sanh 則tắc 是thị 實thật 相tướng 。 實thật 相tướng 真chân 實thật 之chi 法Pháp 。 故cố 名danh 為vi 正chánh 。 與dữ 邪tà 隔cách 別biệt 。 稱xưng 之chi 為vi 位vị 。 此thử 實thật 相tướng 之chi 理lý 。 言ngôn 應ưng 慮lự 息tức 。 超siêu 四tứ 句cú 。 絕tuyệt 百bách 非phi 。 故cố 無vô 得đắc 記ký 也dã 。 為vi 從tùng 如như 生sanh 。 得đắc 受thọ 記ký 耶da 。 為vi 從tùng 如như 滅diệt 。 得đắc 受thọ 記ký 耶da 。 若nhược 以dĩ 如như 生sanh 。 得đắc 受thọ 記ký 者giả 。 如như 無vô 有hữu 生sanh 。 若nhược 以dĩ 如như 滅diệt 。 得đắc 受thọ 記ký 者giả 。 如như 無vô 有hữu 滅diệt 。 此thử 第đệ 三tam 就tựu 如như 門môn 。 以dĩ 破phá 受thọ 記ký 。 什thập 公công 云vân 。 此thử 亦diệc 因nhân 其kỳ 所sở 存tồn 。 而nhi 遣khiển 之chi 也dã 。 夫phu 受thọ 記ký 。 要yếu 由do 得đắc 如như 。 本bổn 未vị 得đắc 而nhi 今kim 得đắc 。 似tự 若nhược 有hữu 起khởi 。 如như 起khởi 則tắc 累lũy/lụy/luy 滅diệt 。 亦diệc 似tự 有hữu 物vật 。 於ư 如như 內nội 滅diệt 。 故cố 先tiên 問vấn 其kỳ 起khởi 滅diệt 。 以dĩ 明minh 無vô 起khởi 滅diệt 。 今kim 謂vị 。 上thượng 二nhị 門môn 。 就tựu 生sanh 無vô 生sanh 二nhị 理lý 。 撿kiểm 無vô 受thọ 記ký 。 今kim 斥xích 了liễu 悟ngộ 之chi 心tâm 。 亦diệc 無vô 受thọ 記ký 。 夫phu 論luận 得đắc 記ký 。 體thể 如như 故cố 法Pháp 忍Nhẫn 生sanh 。 體thể 如như 故cố 煩phiền 惱não 滅diệt 。

爾nhĩ 時thời 得đắc 記ký 。 是thị 故cố 問vấn 云vân 。 為vi 從tùng 如như 生sanh 。 為vi 從tùng 如như 滅diệt 也dã 。 問vấn 。 但đãn 應ưng 言ngôn 法Pháp 忍Nhẫn 生sanh 滅diệt 。 云vân 何hà 乃nãi 言ngôn 如như 生sanh 滅diệt 。 答đáp 。 法Pháp 忍Nhẫn 不bất 離ly 如như 故cố 。 言ngôn 如như 生sanh 滅diệt 。 也dã 然nhiên 法Pháp 忍Nhẫn 則tắc 如như 故cố 。 如như 無vô 有hữu 生sanh 故cố 。 則tắc 法Pháp 忍Nhẫn 不bất 生sanh 。 煩phiền 惱não 則tắc 如như 。 如như 無vô 有hữu 滅diệt 故cố 。 煩phiền 惱não 不bất 滅diệt 。 故cố 無vô 得đắc 記ký 也dã 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 皆giai 如như 也dã 。 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 如như 也dã 。 眾chúng 聖thánh 賢hiền 亦diệc 如như 也dã 。 於ư 彌Di 勒Lặc 亦diệc 如như 也dã 。 上thượng 就tựu 如như 門môn 作tác 難nạn/nan 。 今kim 就tựu 如như 門môn 設thiết 並tịnh 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 定định 關quan 。 次thứ 設thiết 並tịnh 。 此thử 舉cử 凡phàm 聖thánh 人nhân 法pháp 。 以dĩ 定định 關quan 也dã 。 若nhược 彌Di 勒Lặc 得đắc 受thọ 記ký 者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 應ưng 受thọ 記ký 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 夫phu 如như 者giả 不bất 二nhị 不bất 異dị 。 此thử 第đệ 二nhị 設thiết 並tịnh 也dã 。 凡phàm 設thiết 三tam 並tịnh 。 一nhất 並tịnh 受thọ 記ký 。 二nhị 並tịnh 菩Bồ 提Đề 。 三tam 並tịnh 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 三tam 即tức 為vi 次thứ 第đệ 。 要yếu 先tiên 得đắc 記ký 。 次thứ 得đắc 菩Bồ 提Đề 果quả 。 後hậu 得đắc 涅Niết 槃Bàn 果quả 。 此thử 三tam 關quan 之chi 內nội 。 皆giai 先tiên 並tịnh 後hậu 釋thích 並tịnh 也dã 。 凡phàm 聖thánh 一nhất 如như 故cố 不bất 二nhị 。 如như 無vô 變biến 異dị 。 名danh 為vi 不bất 異dị 也dã 。 此thử 釋thích 並tịnh 也dã 。 若nhược 彌Di 勒Lặc 得đắc 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 應ưng 得đắc 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 即tức 菩Bồ 提Đề 相tướng 。 此thử 第đệ 二nhị 就tựu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 設thiết 並tịnh 也dã 。 若nhược 彌Di 勒Lặc 得đắc 滅diệt 度độ 者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 當đương 滅diệt 度độ 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 佛Phật 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 畢tất 竟cánh 寂tịch 滅diệt 。 則tắc 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 不bất 復phục 更cánh 滅diệt 。 此thử 第đệ 三tam 就tựu 涅Niết 槃Bàn 。 設thiết 並tịnh 也dã 。 是thị 故cố 彌Di 勒Lặc 。 無vô 以dĩ 此thử 法pháp 。 誘dụ 諸chư 天thiên 子tử 。 實thật 無vô 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 亦diệc 無vô 退thoái 者giả 。 此thử 第đệ 三tam 結kết 呵ha 。 平bình 等đẳng 之chi 道Đạo 。 實thật 無vô 發phát 心tâm 。 亦diệc 無vô 退thoái 者giả 。 而nhi 以dĩ 不bất 退thoái 行hành 。 誘dụ 其kỳ 發phát 心tâm 。 示thị 其kỳ 受thọ 記ký 者giả 。 豈khởi 不bất 誑cuống 哉tai 。 彌Di 勒Lặc 當đương 令linh 此thử 諸chư 天thiên 子tử 。 捨xả 於ư 分phân 別biệt 。 菩Bồ 提Đề 之chi 見kiến 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 菩Bồ 提Đề 者giả 不bất 可khả 以dĩ 身thân 得đắc 。 不bất 可khả 以dĩ 心tâm 得đắc 。 第đệ 二nhị 次thứ 破phá 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 提Đề 以dĩ 寂tịch 滅diệt 為vi 相tương/tướng 。 而nhi 諸chư 無vô 礙ngại 生sanh 死tử 。 尊tôn 菩Bồ 提Đề 雖tuy 同đồng 勝thắng 求cầu 。 更cánh 生sanh 塵trần 累lụy 。 宣tuyên 開khai 以dĩ 正chánh 路lộ 。 令linh 捨xả 分phân 別biệt 。 曷hạt 為vi 示thị 以dĩ 道đạo 記ký 。 增tăng 其kỳ 見kiến 乎hồ 。 菩Bồ 提Đề 。 蓋cái 是thị 大đại 覺giác 之chi 真chân 智trí 。 超siêu 有hữu 無vô 之chi 域vực 。 出xuất 言ngôn 緣duyên 之chi 外ngoại 。 不bất 知tri 何hà 以dĩ 目mục 之chi 。 強cường/cưỡng 名danh 菩Bồ 提Đề 。 故cố 此thử 菩Bồ 提Đề 。 不bất 可khả 身thân 心tâm 得đắc 也dã 。 寂tịch 滅diệt 是thị 菩Bồ 提Đề 。 滅diệt 諸chư 相tướng 故cố 。 前tiền 破phá 其kỳ 著trước 相tương/tướng 。 此thử 示thị 其kỳ 真chân 道đạo 。 菩Bồ 提Đề 是thị 能năng 會hội 之chi 智trí 。 實thật 相tướng 為vi 所sở 契khế 之chi 境cảnh 。 境cảnh 既ký 無vô 相tướng 。 智trí 便tiện 寂tịch 滅diệt 。 故cố 言ngôn 寂tịch 滅diệt 是thị 菩Bồ 提Đề 。 不bất 觀quán 是thị 菩Bồ 提Đề 。 離ly 諸chư 緣duyên 故cố 。 不bất 行hành 是thị 菩Bồ 提Đề 。 無vô 憶ức 念niệm 故cố 。 觀quán 生sanh 於ư 緣duyên 。 離ly 緣duyên 則tắc 無vô 觀quán 。 行hành 生sanh 於ư 念niệm 。 無vô 念niệm 故cố 無vô 行hành 。 斷đoạn 是thị 菩Bồ 提Đề 。 捨xả 諸chư 見kiến 故cố 。 離ly 是thị 菩Bồ 提Đề 。 離ly 諸chư 妄vọng 想tưởng 故cố 。 障chướng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 障chướng 諸chư 願nguyện 故cố 。 真chân 道đạo 無vô 欲dục 。 障chướng 諸chư 願nguyện 求cầu 。 不bất 入nhập 是thị 菩Bồ 提Đề 。 無vô 貪tham 著trước 故cố 。 入nhập 謂vị 受thọ 六lục 塵trần 。 順thuận 是thị 菩Bồ 提Đề 。 順thuận 於ư 如như 故cố 。 住trụ 是thị 菩Bồ 提Đề 。 住trụ 法pháp 性tánh 故cố 。 至chí 是thị 菩Bồ 提Đề 。 至chí 實thật 際tế 故cố 。 不bất 二nhị 是thị 菩Bồ 提Đề 。 離ly 意ý 法pháp 故cố 。 等đẳng 是thị 菩Bồ 提Đề 。 等đẳng 虛hư 空không 故cố 。 無vô 為vi 是thị 菩Bồ 提Đề 。 無vô 生sanh 住trụ 滅diệt 故cố 。 智trí 是thị 菩Bồ 提Đề 了liễu 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 故cố 。 不bất 會hội 是thị 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 入nhập 不bất 會hội 故cố 。 不bất 合hợp 是thị 菩Bồ 提Đề 。 離ly 煩phiền 惱não 習tập 故cố 。 諸chư 入nhập 內nội 外ngoại 六lục 入nhập 也dã 。 內nội 外ngoại 俱câu 空không 。 故cố 諸chư 入nhập 不bất 會hội 。 合hợp 謂vị 煩phiền 惱não 業nghiệp 和hòa 合hợp 。 煩phiền 惱não 本bổn 空không 。 故cố 無vô 所sở 合hợp 。 故cố 會hội 據cứ 現hiện 果quả 。 合hợp 就tựu 其kỳ 因nhân 。 無vô 處xứ 是thị 菩Bồ 提Đề 。 無vô 形hình 色sắc 故cố 。 假giả 名danh 是thị 菩Bồ 提Đề 。 名danh 字tự 空không 故cố 。 外ngoại 無vô 形hình 色sắc 之chi 處xứ 。 內nội 無vô 可khả 名danh 之chi 實thật 也dã 。 如như 化hóa 是thị 菩Bồ 提Đề 。 無vô 取thủ 捨xả 故cố 。 無vô 亂loạn 是thị 菩Bồ 提Đề 。 常thường 自tự 靜tĩnh 故cố 。 善thiện 寂tịch 是thị 菩Bồ 提Đề 。 性tánh 清thanh 淨tịnh 故cố 。 無vô 取thủ 是thị 菩Bồ 提Đề 。 離ly 攀phàn 緣duyên 故cố 。 無vô 異dị 是thị 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 法pháp 等đẳng 故cố 。 無vô 比tỉ 是thị 菩Bồ 提Đề 。 無vô 可khả 喻dụ 故cố 。 微vi 妙diệu 是thị 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 法pháp 難nan 知tri 故cố 。 諸chư 法pháp 幽u 遠viễn 難nan 測trắc 。 非phi 有hữu 智trí 之chi 所sở 知tri 。 菩Bồ 提Đề 無vô 知tri 故cố 。 無vô 所sở 不bất 知tri 。 無vô 知tri 而nhi 無vô 不bất 知tri 者giả 。 微vi 妙diệu 之chi 極cực 也dã 。 世Thế 尊Tôn 維Duy 摩Ma 詰Cật 說thuyết 是thị 法Pháp 時thời 。 二nhị 百bách 天thiên 子tử 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 此thử 第đệ 三Tam 明Minh 眾chúng 悟ngộ 道đạo 。 彌Di 勒Lặc 說thuyết 有hữu 。 以dĩ 息tức 塵trần 欲dục 。 淨tịnh 名danh 明minh 空không 。 以dĩ 除trừ 微vi 累lũy/lụy/luy 。 是thị 以dĩ 諸chư 天thiên 。 應ưng 期kỳ 悟ngộ 道đạo 。 故cố 我ngã 不bất 任nhậm 。 詣nghệ 彼bỉ 問vấn 疾tật 。 不bất 堪kham 有hữu 三tam 。 標tiêu 釋thích 已dĩ 竟cánh 。 此thử 第đệ 三tam 結kết 也dã 。

佛Phật 告cáo 光quang 嚴nghiêm 童đồng 子tử 汝nhữ 行hành 詣nghệ 維duy 摩ma 詰cật 問vấn 疾tật 。

光quang 嚴nghiêm 彌Di 勒Lặc 不bất 同đồng 者giả 。 彌Di 勒Lặc 為vi 出xuất 家gia 。 光quang 嚴nghiêm 即tức 在tại 俗tục 。 故cố 次thứ 命mạng 。 又hựu 彌Di 勒Lặc 為vi 深thâm 行hành 。 光quang 嚴nghiêm 是thị 始thỉ 心tâm 。 又hựu 由do 受thọ 記ký 故cố 。 坐tọa 道Đạo 場Tràng 故cố 。 上thượng 呵ha 受thọ 記ký 。 今kim 斥xích 道Đạo 場Tràng 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 一nhất 命mạng 。 二nhị 辭từ 。 此thử 初sơ 章chương 也dã 。 光quang 嚴nghiêm 童đồng 子tử 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 不bất 堪kham 任nhậm 。 詣nghệ 彼bỉ 問vấn 疾tật 。 此thử 第đệ 二nhị 辭từ 不bất 堪kham 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 謂vị 標tiêu 釋thích 結kết 。 此thử 初sơ 標tiêu 也dã 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 憶ức 念niệm 我ngã 昔tích 。 出xuất 毘Tỳ 耶Da 離Ly 大Đại 城Thành 。 此thử 第đệ 二nhị 釋thích 。 就tựu 文văn 有hữu 七thất 句cú 。 此thử 初sơ 明minh 。 光quang 嚴nghiêm 出xuất 城thành 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 欲dục 益ích 物vật 故cố 。 托thác 在tại 出xuất 城thành 。 二nhị 光quang 嚴nghiêm 欲dục 詣nghệ 佛Phật 道Đạo 場tràng 處xứ 。

時thời 維Duy 摩Ma 詰Cật 方phương 入nhập 城thành 。 我ngã 即tức 為vi 作tác 禮lễ 。 城thành 門môn 是thị 人nhân 以dĩ 湊thấu 處xứ 故cố 。 得đắc 多đa 明minh 化hóa 功công 。 作tác 禮lễ 者giả 。 跡tích 同đồng 鄉hương 黨đảng 。 現hiện 修tu 長trưởng 幼ấu 之chi 禮lễ 。 又hựu 為vi 行hành 深thâm 淺thiển 故cố 。 有hữu 尊tôn 卑ty 之chi 敬kính 。 即tức 問vấn 言ngôn 居cư 士sĩ 從tùng 何hà 處xứ 來lai 。 答đáp 我ngã 言ngôn 吾ngô 從tùng 道Đạo 場Tràng 來lai 我ngã 問vấn 道Đạo 場Tràng 者giả 何hà 所sở 是thị 答đáp 曰viết 直trực 心tâm 是thị 道Đạo 場Tràng 。 無vô 虛hư 假giả 故cố 。 所sở 言ngôn 道đạo 者giả 。 謂vị 無vô 上thượng 正chánh 遍biến 知tri 。 佛Phật 果Quả 道đạo 也dã 。 所sở 言ngôn 場tràng 者giả 。 凡phàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 即tức 指chỉ 佛Phật 果Quả 眾chúng 德đức 之chi 為vi 場tràng 。 故cố 此thử 經Kinh 文văn 。 以dĩ 佛Phật 地địa 眾chúng 德đức 用dụng 為vi 場tràng 。 二nhị 者giả 既ký 用dụng 果quả 為vi 道đạo 。 以dĩ 因nhân 為vi 場tràng 。 因nhân 能năng 感cảm 果quả 。 如như 起khởi 道đạo 之chi 處xứ 。 名danh 為vi 道Đạo 場Tràng 。 故cố 萬vạn 善thiện 之chi 因nhân 。 是thị 通thông 覺giác 之chi 所sở 由do 。 菩Bồ 提Đề 之chi 根căn 本bổn 。 修tu 心tâm 之chi 用dụng 地địa 。 弘hoằng 道đạo 之chi 淨tịnh 場tràng 。 但đãn 因nhân 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 二nhị 者giả 四Tứ 諦Đế 等đẳng 境cảnh 。 皆giai 能năng 生sanh 道đạo 。 故cố 名danh 道Đạo 場Tràng 。 此thử 之chi 境cảnh 行hành 。 為vi 真chân 道Đạo 場Tràng 也dã 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 起khởi 道đạo 之chi 處xứ 。 名danh 為vi 道Đạo 場Tràng 。 謂vị 應ưng 迹tích 道Đạo 場Tràng 也dã 。 又hựu 由do 本bổn 垂thùy 迹tích 。 能năng 起khởi 跡tích 。 本bổn 為vi 道Đạo 場Tràng 之chi 。 直trực 心tâm 者giả 。 謂vị 內nội 心tâm 真chân 直trực 。 外ngoại 無vô 虛hư 假giả 。 斯tư 乃nãi 基cơ 萬vạn 行hạnh 之chi 本bổn 。 坦thản 進tiến 道đạo 之chi 場tràng 也dã 。 發phát 行hạnh 是thị 道Đạo 場Tràng 。 能năng 辨biện 事sự 故cố 深thâm 心tâm 是thị 道Đạo 場Tràng 。 增tăng 益ích 功công 德đức 故cố 。 心tâm 既ký 真chân 直trực 。 則tắc 能năng 發phát 起khởi 修tu 行hành 。 既ký 發phát 起khởi 修tu 行hành 。 則tắc 事sự 無vô 不bất 辨biện 。 既ký 能năng 發phát 行hạnh 。 則tắc 樹thụ 心tâm 彌di 深thâm 。 樹thụ 心tâm 彌di 樹thụ 。 則tắc 功công 德đức 轉chuyển 增tăng 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 是thị 道Đạo 場Tràng 。 無vô 錯thác 謬mậu 故cố 。 直trực 心tâm 入nhập 行hành 轉chuyển 深thâm 。 則tắc 變biến 為vì 菩Bồ 提Đề 心tâm 也dã 。 此thử 心tâm 真chân 正chánh 故cố 。 所sở 見kiến 不bất 謬mậu 。 凡phàm 弘hoằng 道đạo 者giả 。 要yếu 始thỉ 此thử 四tứ 心tâm 。 四tứ 心tâm 既ký 生sanh 。 則tắc 六Lục 度Độ 眾chúng 行hành 無vô 不bất 成thành 也dã 。 布bố 施thí 是thị 道Đạo 場Tràng 。 不bất 望vọng 報báo 故cố 。 持trì 戒giới 是thị 道Đạo 場Tràng 。 得đắc 願nguyện 具cụ 故cố 。 忍nhẫn 辱nhục 是thị 道Đạo 場Tràng 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 心tâm 無vô 閡ngại 故cố 精tinh 進tấn 是thị 道Đạo 場Tràng 。 不bất 懈giải 退thoái 故cố 。 禪thiền 定định 是thị 道Đạo 場Tràng 。 心tâm 調điều 柔nhu 故cố 。 智trí 慧tuệ 是thị 道Đạo 場Tràng 。 現hiện 見kiến 諸chư 法pháp 故cố 。 此thử 無vô 所sở 得đắc 六Lục 度Độ 。 並tịnh 能năng 生sanh 道đạo 。 故cố 名danh 道Đạo 場Tràng 。 慈từ 是thị 道Đạo 場Tràng 。 等đẳng 眾chúng 生sanh 故cố 。 悲bi 是thị 道Đạo 場Tràng 。 忍nhẫn 疲bì 苦khổ 故cố 。 喜hỷ 是thị 道Đạo 場Tràng 。 悅duyệt 樂lạc 法Pháp 故cố 。 捨xả 是thị 故cố 悲bi 是thị 道Đạo 場Tràng 。 忍nhẫn 道Đạo 場Tràng 憎tăng 愛ái 斷đoạn 故cố 。 前tiền 明minh 無vô 得đắc 六Lục 度Độ 。 此thử 辨biện 無vô 緣duyên 四Tứ 等Đẳng 。 慈từ 心tâm 者giả 。 欲dục 與dữ 眾chúng 生sanh 樂lạc 也dã 。 慈từ 雖tuy 假giả 想tưởng 。 與dữ 眾chúng 生sanh 樂lạc 。 從tùng 慈từ 起khởi 累lũy/lụy/luy 見kiến 其kỳ 受thọ 苦khổ 。 其kỳ 心tâm 悲bi 惻trắc 。 則tắc 入nhập 悲bi 心tâm 。 觀quán 其kỳ 得đắc 樂lạc 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 故cố 名danh 為vi 喜hỷ 。 仁nhân 慈từ 生sanh 愛ái 。 愛ái 生sanh 著trước 。 著trước 生sanh 累lũy/lụy/luy 。 悲bi 生sanh 憂ưu 。 憂ưu 生sanh 惱não 。 惱não 生sanh 憎tăng 。 慈từ 悲bi 雖tuy 善thiện 。 而nhi 累lũy/lụy/luy 想tưởng 以dĩ 之chi 生sanh 故cố 兩lưỡng 。 捨xả 一nhất 平bình 等đẳng 。 謂vị 之chi 捨xả 行hành 也dã 。 神thần 通thông 是thị 道Đạo 場Tràng 。 成thành 就tựu 六Lục 通Thông 故cố 。 解giải 脫thoát 是thị 道Đạo 場Tràng 。 能năng 背bội 捨xả 故cố 。 方phương 便tiện 是thị 道Đạo 場Tràng 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 故cố 。 四Tứ 攝Nhiếp 是thị 道Đạo 場Tràng 。 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 故cố 。 什thập 公công 云vân 。 一nhất 惠huệ 施thí 。 惠huệ 有hữu 二nhị 種chủng 。 施thí 下hạ 人nhân 以dĩ 財tài 。 施thí 上thượng 人nhân 以dĩ 法pháp 。 二nhị 愛ái 語ngữ 。 愛ái 語ngữ 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 於ư 下hạ 人nhân 。 則tắc 以dĩ 煖noãn 語ngữ 將tương 悅duyệt 。 於ư 上thượng 人nhân 。 則tắc 以dĩ 法pháp 語ngữ 慰úy 喻dụ 。 皆giai 以dĩ 愛ái 心tâm 。 作tác 愛ái 語ngữ 也dã 。 三tam 利lợi 行hành 。 利lợi 行hành 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 下hạ 人nhân 則tắc 為vì 設thiết 方phương 便tiện 。 令linh 得đắc 俗tục 利lợi 。 上thượng 人nhân 則tắc 為vi 作tác 方phương 便tiện 。 令linh 得đắc 法Pháp 利lợi 。 四tứ 同đồng 事sự 。 同đồng 事sự 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 同đồng 要yếu 人nhân 。 則tắc 訓huấn 以dĩ 善thiện 法Pháp 。 同đồng 善thiện 人nhân 。 則tắc 令linh 增tăng 善thiện 根căn 。 隨tùy 類loại 而nhi 入nhập 。 事sự 與dữ 彼bỉ 同đồng 。 故cố 名danh 同đồng 事sự 也dã 。 多đa 聞văn 是thị 道Đạo 場Tràng 。 如như 聞văn 行hành 故cố 。 聞văn 而nhi 不bất 能năng 行hành 。 則tắc 與dữ 禽cầm 獸thú 同đồng 聽thính 也dã 。 伏phục 心tâm 是thị 道Đạo 場Tràng 。 正chánh 觀quán 諸chư 法pháp 故cố 。 心tâm 之chi 性tánh 也dã 。 強cường/cưỡng 剛cang 則tắc 觀quán 邪tà 。 調điều 伏phục 則tắc 觀quán 正chánh 也dã 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 是thị 道Đạo 場Tràng 。 捨xả 有hữu 為vi 法pháp 故cố 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 為vi 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 無vô 為vi 之chi 因nhân 也dã 。 諦đế 是thị 道Đạo 場Tràng 。 不bất 誑cuống 世thế 間gian 故cố 。 小Tiểu 乘Thừa 中trung 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 大Đại 乘Thừa 中trung 說thuyết 一nhất 諦đế 。 今kim 言ngôn 諦đế 。 是thị 則tắc 一nhất 諦đế 。 一nhất 諦đế 實thật 相tướng 也dã 。 俗tục 法pháp 虛hư 妄vọng 。 謂vị 言ngôn 有hữu 而nhi 便tiện 無vô 。 謂vị 言ngôn 無vô 而nhi 便tiện 有hữu 。 是thị 誑cuống 人nhân 也dã 。 見kiến 餘dư 諦đế 謂vị 言ngôn 。 必tất 除trừ 我ngã 惑hoặc 。 而nhi 不bất 免miễn 妄vọng 想tưởng 。 亦diệc 是thị 誑cuống 也dã 。 今kim 一nhất 諦đế 。 無vô 此thử 眾chúng 過quá 。 故cố 不bất 誑cuống 人nhân 也dã 。 從tùng 一nhất 諦đế 乃nãi 至chí 。 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 是thị 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 也dã 。 即tức 一nhất 諦đế 中trung 。 異dị 句cú 異dị 味vị 。 由do 此thử 一nhất 諦đế 故cố 。 佛Phật 道Đạo 得đắc 成thành 。 一nhất 諦đế 即tức 是thị 佛Phật 因nhân 。 故cố 名danh 道Đạo 場Tràng 也dã 。 緣duyên 起khởi 是thị 道Đạo 場Tràng 。 無vô 明minh 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 皆giai 無vô 盡tận 故cố 。 十Thập 二Nhị 緣Duyên 起Khởi 。 因nhân 緣duyên 相tương 生sanh 。 無vô 窮cùng 盡tận 也dã 。 悟ngộ 其kỳ 所sở 由do 。 則tắc 智trí 心tâm 自tự 明minh 。 智trí 心tâm 既ký 明minh 則tắc 道Đạo 心tâm 自tự 成thành 然nhiên 則tắc 道đạo 之chi 成thành 也dã 乃nãi 以dĩ 緣duyên 起khởi 為vi 地địa 故cố 即tức 以dĩ 為vi 道Đạo 場Tràng 也dã 。 諸chư 煩phiền 惱não 是thị 道Đạo 場Tràng 。 知tri 如như 實thật 故cố 。 眾chúng 生sanh 是thị 道Đạo 場Tràng 。 知tri 無vô 我ngã 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 是thị 道Đạo 場Tràng 。 知tri 諸chư 法pháp 空không 故cố 。 煩phiền 惱não 之chi 實thật 性tánh 。 眾chúng 生sanh 之chi 無vô 我ngã 。 諸chư 法pháp 之chi 空không 義nghĩa 。 皆giai 道đạo 之chi 所sở 由do 生sanh 也dã 。 降hàng 魔ma 是thị 道Đạo 場Tràng 。 不bất 傾khuynh 動động 故cố 。 三tam 界giới 是thị 道Đạo 場Tràng 。 無vô 所sở 趣thú 故cố 。 師sư 子tử 吼hống 是thị 道Đạo 場Tràng 。 無vô 所sở 畏úy 故cố 。 力Lực 無Vô 所Sở 畏Úy 。 不bất 共cộng 法pháp 是thị 道Đạo 場Tràng 無vô 諸chư 過quá 故cố 。 三Tam 明Minh 是thị 道Đạo 場Tràng 。 無vô 餘dư 礙ngại 故cố 。 降hàng 魔ma 兵binh 而nhi 不bất 為vi 所sở 動động 。 遊du 三tam 界giới 而nhi 不bất 隨tùy 其kỳ 趣thú 。 演diễn 無vô 畏úy 法Pháp 音âm 。 而nhi 無vô 難nạn/nan 。 其kỳ 佛Phật 三tam 十thập 二nhị 業nghiệp 。 而nhi 無vô 一nhất 闕khuyết 。 三Tam 明Minh 通thông 達đạt 。 而nhi 無vô 礙ngại 。 斯tư 皆giai 大Đại 道Đạo 之chi 所sở 由do 生sanh 也dã 。 一nhất 念niệm 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 道Đạo 場Tràng 成thành 就tựu 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 法pháp 。 以dĩ 三tam 十thập 四tứ 心tâm 成thành 道Đạo 。 大Đại 乘Thừa 中trung 。 唯duy 以dĩ 一nhất 念niệm 。 則tắc 確xác 然nhiên 大đại 悟ngộ 。 具cụ 一nhất 切thiết 智trí 也dã 。 夫phu 有hữu 心tâm 則tắc 有hữu 封phong 。 有hữu 封phong 則tắc 有hữu 疆cương 。 封phong 疆cương 既ký 形hình 。 則tắc 其kỳ 智trí 有hữu 崖nhai 。 其kỳ 智trí 有hữu 崖nhai 。 則tắc 所sở 照chiếu 不bất 普phổ 。 至chí 人nhân 無vô 心tâm 。 無vô 心tâm 則tắc 無vô 封phong 。 無vô 封phong 則tắc 無vô 疆cương 。 封phong 疆cương 既ký 無vô 形hình 。 則tắc 其kỳ 智trí 無vô 崖nhai 。 其kỳ 智trí 無vô 崖nhai 。 則tắc 所sở 照chiếu 無vô 際tế 。 故cố 能năng 以dĩ 一nhất 念niệm 。 一nhất 時thời 畢tất 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 雖tuy 因nhân 行hành 標tiêu 。 蓋cái 亦diệc 萬vạn 行hạnh 之chi 一nhất 耳nhĩ 。 會hội 萬vạn 行hạnh 之chi 所sở 成thành 者giả 。 其kỳ 唯duy 無vô 上thượng 道Đạo 乎hồ 。 故cố 前tiền 所sở 列liệt 眾chúng 法pháp 。 皆giai 為vi 場tràng 也dã 。 如như 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 菩Bồ 薩Tát 若nhược 能năng 。 應ưng 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 所sở 有hữu 所sở 作tác 舉cử 足túc 下hạ 足túc 。 當đương 知tri 皆giai 從tùng 道Đạo 場Tràng 來lai 。 住trụ 於ư 佛Phật 法Pháp 矣hĩ 。 若nhược 能năng 應ưng 上thượng 諸chư 度Độ 。 以dĩ 化hóa 天thiên 下hạ 者giả 。 其kỳ 人nhân 行hành 則tắc 遊du 道Đạo 場Tràng 。 止chỉ 則tắc 住trụ 佛Phật 法Pháp 。 說thuyết 是thị 法Pháp 時thời 。 五ngũ 百bách 天thiên 人nhân 。 皆giai 發phát 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 此thử 第đệ 七thất 時thời 眾chúng 得đắc 益ích 也dã 。 故cố 我ngã 不bất 任nhậm 。 詣nghệ 彼bỉ 問vấn 疾tật 。 此thử 第đệ 三tam 結kết 也dã 。

佛Phật 告cáo 持Trì 世Thế 菩Bồ 薩Tát 。 汝nhữ 行hành 詣nghệ 維duy 摩ma 詰cật 問vấn 疾tật 。

命mạng 四tứ 菩Bồ 薩Tát 為vi 二nhị 雙song 。 彌Di 勒Lặc 。 持trì 世thế 。 出xuất 家gia 大Đại 士Sĩ 也dã 。 光quang 嚴nghiêm 。 善thiện 德đức 。 在tại 家gia 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 就tựu 義nghĩa 而nhi 論luận 者giả 。 通thông 是thị 萬vạn 行hạnh 。 三tam 義nghĩa 論luận 之chi 。 生sanh 道đạo 能năng 。 名danh 為vi 道Đạo 場Tràng 。 怡di 神thần 之chi 義nghĩa 。 稱xưng 為vi 法Pháp 樂lạc 。 濟tế 物vật 之chi 功công 。 名danh 為vi 法Pháp 施thí 。 此thử 章chương 亦diệc 二nhị 。 前tiền 命mạng 。 次thứ 辭từ 。 持trì 世thế 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 不bất 堪kham 任nhậm 。 詣nghệ 彼bỉ 問vấn 疾tật 。 此thử 第đệ 二nhị 辭từ 不bất 堪kham 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 謂vị 標tiêu 釋thích 結kết 。 此thử 初sơ 標tiêu 也dã 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 憶ức 念niệm 我ngã 昔tích 。 住trụ 於ư 靜tĩnh 室thất 。 時thời 魔ma 波Ba 旬Tuần 。 從tùng 萬vạn 二nhị 千thiên 天thiên 女nữ 。 狀trạng 如như 帝Đế 釋Thích 。 鼓cổ 樂nhạc 絃huyền 歌ca 。 來lai 詣nghệ 我ngã 所sở 。 與dữ 其kỳ 眷quyến 屬thuộc 。 稽khể 首thủ 我ngã 足túc 。 合hợp 掌chưởng 恭cung 敬kính 。 於ư 一nhất 面diện 立lập 。 我ngã 意ý 謂vị 是thị 帝Đế 釋Thích 。 而nhi 語ngứ 之chi 言ngôn 。 善thiện 來lai 憍kiêu 釋Thích 迦Ca 雖tuy 福phước 應ứng 有hữu 。 不bất 當đương 自tự 恣tứ 。 當đương 觀quán 五ngũ 欲dục 無vô 常thường 。 以dĩ 求cầu 善thiện 本bổn 。 於ư 身thân 命mạng 財tài 。 而nhi 修tu 堅kiên 法Pháp 。 此thử 第đệ 二nhị 釋thích 不bất 堪kham 。 又hựu 開khai 為vi 三tam 。 一nhất 被bị 呵ha 之chi 由do 。 二nhị 能năng 呵ha 之chi 旨chỉ 。 三tam 稱xưng 歎thán 淨tịnh 名danh 。 此thử 初sơ 文văn 也dã 。 外ngoại 國quốc 名danh 波Ba 旬Tuần 。 此thử 翻phiên 為vi 殺sát 者giả 。 謂vị 常thường 欲dục 斷đoạn 他tha 慧tuệ 命mạng 故cố 也dã 。 亦diệc 名danh 為vi 惡ác 中trung 惡ác 。 惡ác 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 曰viết 惡ác 。 二nhị 曰viết 大đại 惡ác 。 三tam 曰viết 惡ác 中trung 惡ác 。 若nhược 以dĩ 惡ác 加gia 已dĩ 。 還hoàn 以dĩ 惡ác 報báo 。 是thị 名danh 為vi 惡ác 。 若nhược 人nhân 不bất 殺sát 己kỷ 。 無vô 故cố 加gia 害hại 。 是thị 名danh 大đại 惡ác 。 若nhược 人nhân 來lai 供cúng 養dường 恭cung 敬kính 。 不bất 念niệm 報báo 恩ân 。 而nhi 反phản 害hại 之chi 。 是thị 名danh 惡ác 中trung 惡ác 。 惡ác 中trung 惡ác 。 魔ma 王vương 最tối 甚thậm 也dã 。 諸chư 佛Phật 常thường 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 安an 穩ổn 。 而nhi 反phản 壞hoại 亂loạn 。 故cố 言ngôn 甚thậm 也dã 。 諸chư 外ngoại 道đạo 詔chiếu 波Ba 旬Tuần 。 為vi 欲dục 界giới 生sanh 。 亦diệc 名danh 花hoa 箭tiễn 。 帝Đế 釋Thích 是thị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 知tri 其kỳ 不bất 疑nghi 。 故cố 化hóa 常thường 釋thích 形hình 來lai 也dã 。 持trì 世thế 不bất 作tác 意ý 觀quán 他tha 意ý 。 故cố 不bất 見kiến 也dã 。 又hựu 解giải 。 持trì 世thế 是thị 定định 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 入nhập 定định 觀quán 則tắc 知tri 。 不bất 入nhập 定định 觀quán 則tắc 不bất 知tri 。 憍kiêu 尸thi 迦ca 者giả 。 過quá 去khứ 時thời 姓tánh 也dã 。 三tam 堅kiên 法pháp 。 謂vị 身thân 命mạng 財tài 也dã 。 身thân 既ký 無vô 常thường 。 便tiện 應ưng 運vận 使sử 為vi 善thiện 。 命mạng 既ký 危nguy 脆thúy 。 便tiện 應ưng 盡tận 以dĩ 行hành 道Đạo 。 財tài 有hữu 五ngũ 家gia 。 便tiện 應ứng 用dụng 為vi 施thí 與dữ 。 此thử 等đẳng 皆giai 無vô 常thường 。 所sở 不bất 能năng 壞hoại 。 謂vị 之chi 堅kiên 法pháp 。 即tức 語ngứ 我ngã 言ngôn 。 正Chánh 士Sĩ 受thọ 是thị 萬vạn 二nhị 千thiên 天thiên 女nữ 。 可khả 備bị 掃tảo 灑sái 。 因nhân 其kỳ 說thuyết 法Pháp 故cố 。 可khả 詭quỷ 以dĩ 從tùng 善thiện 。 實thật 欲dục 以dĩ 女nữ 亂loạn 之chi 。 我ngã 言ngôn 憍kiêu 尸thi 迦ca 無vô 以dĩ 此thử 非phi 法pháp 之chi 物vật 。 要yếu 我ngã 佛Phật 門môn 釋Thích 子tử 。 此thử 非phi 我ngã 宜nghi 。 向hướng 教giáo 其kỳ 行hành 施thí 。 彼bỉ 既ký 從tùng 之chi 。 理lý 應ưng 為vi 受thọ 。 然nhiên 非phi 所sở 宜nghi 。 夫phu 施thí 者giả 之chi 懷hoài 。 唯duy 欲dục 人nhân 取thủ 。 故cố 言ngôn 勿vật 向hướng 語ngữ 其kỳ 施thí 。 要yếu 我ngã 使sử 受thọ 也dã 。 言ngôn 沙Sa 門Môn 釋Thích 子tử 者giả 。 明minh 己kỷ 理lý 所sở 不bất 應ưng 。 非phi 苟cẩu 逆nghịch 人nhân 善thiện 也dã 。 所sở 言ngôn 未vị 訖ngật 。 維duy 摩ma 詰cật 來lai 謂vị 我ngã 言ngôn 。 非phi 帝Đế 釋Thích 也dã 。 是thị 為vi 魔ma 來lai 。 嬈nhiễu 固cố 汝nhữ 耳nhĩ 。 即tức 語ngữ 魔ma 言ngôn 是thị 諸chư 女nữ 等đẳng 。 可khả 以dĩ 與dữ 我ngã 。 如như 我ngã 應ưng 受thọ 。 此thử 第đệ 二nhị 明minh 能năng 呵ha 之chi 旨chỉ 。 文văn 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 明minh 是thị 魔ma 非phi 釋thích 。 以dĩ 呵ha 持trì 世thế 不bất 識thức 魔ma 之chi 邪tà 偽ngụy 。 二nhị 納nạp 受thọ 諸chư 女nữ 。 顯hiển 持trì 世thế 不bất 能năng 生sanh 女nữ 之chi 善thiện 。 此thử 初sơ 文văn 也dã 。 如như 我ngã 應ưng 受thọ 者giả 。 我ngã 為vi 白bạch 衣y 。 應ưng 受thọ 女nữ 施thí 。 又hựu 施thí 。 本bổn 除trừ 慳san 利lợi 物vật 。 不bất 應ưng 擇trạch 主chủ 。 既ký 能năng 行hành 之chi 。 便tiện 應ưng 與dữ 我ngã 。 我ngã 是thị 受thọ 此thử 物vật 者giả 。 魔ma 即tức 驚kinh 懼cụ 念niệm 維duy 摩ma 詰cật 將tương 無vô 惱não 我ngã 欲dục 隱ẩn 形hình 去khứ 。 而nhi 不bất 能năng 隱ẩn 。 盡tận 其kỳ 神thần 力lực 。 亦diệc 不bất 得đắc 去khứ 。 即tức 聞văn 空không 中trung 聲thanh 。 曰viết 波Ba 旬Tuần 以dĩ 女nữ 與dữ 之chi 。 乃nãi 可khả 得đắc 去khứ 。 魔ma 以dĩ 畏úy 故cố 。 俛miễn 仰ngưỡng 而nhi 與dữ 。 魔ma 盡tận 力lực 不bất 能năng 去khứ 。 則tắc 顯hiển 邪tà 力lực 之chi 劣liệt 。 道Đạo 力lực 之chi 勝thắng 。 以dĩ 量lượng 其kỳ 輕khinh 重trọng 。 施thí 女nữ 有hữu 勝thắng 不bất 去khứ 。 故cố 以dĩ 女nữ 與dữ 淨tịnh 名danh 。

爾nhĩ 時thời 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 語ngứ 諸chư 女nữ 言ngôn 。 魔ma 以dĩ 汝nhữ 等đẳng 與dữ 我ngã 。 示thị 三tam 從tùng 之chi 禮lễ 。 屬thuộc 魔ma 。 則tắc 受thọ 魔ma 教giáo 。 屬thuộc 菩Bồ 薩Tát 。 則tắc 從tùng 道đạo 化hóa 。 故cố 受thọ 而nhi 誨hối 之chi 。 今kim 汝nhữ 皆giai 當đương 。 發phát 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 心tâm 即tức 隨tùy 所sở 應ứng 。 而nhi 說thuyết 法Pháp 令linh 發phát 意ý 。 教giáo 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 薩tát 法pháp 有hữu 三tam 。 一nhất 令linh 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 二nhị 教giáo 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 三tam 令linh 得đắc 佛Phật 道Đạo 。 今kim 將tương 示thị 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 故cố 前tiền 令linh 發phát 心tâm 。 復phục 言ngôn 汝nhữ 等đẳng 已dĩ 發phát 道Đạo 意ý 。 有hữu 法Pháp 樂lạc 可khả 以dĩ 自tự 娛ngu 。 不bất 應ưng 復phục 樂nhạo 。 五ngũ 欲dục 樂lạc 也dã 。 此thử 正chánh 為vi 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 所sở 以dĩ 明minh 法Pháp 樂lạc 者giả 。 凡phàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 諸chư 女nữ 。 雖tuy 發phát 道Đạo 心tâm 。 既ký 始thỉ 入nhập 佛Phật 法Pháp 。 未vị 能năng 深thâm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 值trị 五ngũ 欲dục 。 還hoàn 念niệm 舊cựu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 為vi 說thuyết 法Pháp 。 以dĩ 法Pháp 樂lạc 代đại 五ngũ 欲dục 樂lạc 也dã 。 二nhị 者giả 女nữ 人nhân 之chi 性tánh 。 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 從tùng 。 如như 魚ngư 之chi 依y 水thủy 。 故cố 為vi 說thuyết 法Pháp 樂nhạo/nhạc/lạc 。 既ký 得đắc 法Pháp 樂nhạo/nhạc/lạc 。 則tắc 深thâm 見kiến 五ngũ 欲dục 之chi 過quá 。 不bất 生sanh 貪tham 染nhiễm 。 天thiên 女nữ 即tức 問vấn 何hà 謂vị 法Pháp 樂lạc 答đáp 曰viết 樂nhạo 常thường 信tín 佛Phật 。 樂nhạo 欲dục 聽thính 法Pháp 。 樂nhạo 供cúng 養dường 眾chúng 。 樂nhạo 離ly 五ngũ 欲dục 。 此thử 之chi 四tứ 句cú 。 則tắc 明minh 四tứ 信tín 。 言ngôn 四tứ 信tín 者giả 。 佛Phật 為vi 良lương 醫y 。 法pháp 為vi 妙diệu 藥dược 。 僧Tăng 看khán 病bệnh 人nhân 。 戒giới 為vi 禁cấm 忌kỵ 。 具cụ 此thử 四tứ 事sự 。 則tắc 煩phiền 惱não 病bệnh 愈dũ 。 所sở 以dĩ 初sơ 明minh 四tứ 信tín 者giả 。 魔ma 天thiên 以dĩ 不bất 信tín 正chánh 為vi 本bổn 。 既ký 迴hồi 邪tà 入nhập 正chánh 。 故cố 前tiền 明minh 信tín 也dã 。 樂nhạo 離ly 五ngũ 欲dục 。 則tắc 是thị 信tín 戒giới 。 以dĩ 愛ái 欲dục 多đa 。 毀hủy 戒giới 故cố 也dã 。 樂nhạo 觀quán 五ngũ 陰ấm 如như 怨oán 賊tặc 。 樂nhạo 觀quán 四tứ 大đại 如như 毒độc 蛇xà 。 樂nhạo 觀quán 內nội 入nhập 如như 空không 聚tụ 。 以dĩ 諸chư 天thiên 女nữ 。 深thâm 著trước 愛ái 欲dục 。 翫ngoạn 彼bỉ 妙diệu 身thân 。 雖tuy 發phát 心tâm 生sanh 信tín 。 而nhi 滯trệ 情tình 難nạn/nan 遣khiển 。 故cố 呵ha 其kỳ 陰ấm 界giới 。 使sử 生sanh 厭yếm 心tâm 。 樂nhạo 隨tùy 護hộ 道Đạo 意ý 。 前tiền 明minh 誡giới 門môn 。 今kim 辨biện 勸khuyến 教giáo 。 將tương 護hộ 道Đạo 意ý 。 令linh 不bất 墮đọa 三tam 界giới 。 及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 樂nhạo 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 樂nhạo 敬kính 養dưỡng 師sư 。 樂nhạo 廣quảng 行hành 施thí 。 樂nhạo 堅kiên 持trì 戒giới 。 樂nhạo 忍nhẫn 辱nhục 柔nhu 和hòa 。 樂nhạo/nhạc/lạc 懃cần 集tập 善thiện 根căn 樂nhạo 禪thiền 定định 不bất 亂loạn 。 樂nhạo 離ly 垢cấu 明minh 慧tuệ 。 樂nhạo 廣quảng 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 上thượng 將tương 護hộ 道Đạo 意ý 。 謂vị 自tự 發phát 心tâm 。 今kim 令linh 他tha 發phát 心tâm 。 故cố 云vân 廣quảng 也dã 。 樂nhạo 降hàng 伏phục 眾chúng 魔ma 。 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 煩phiền 惱não 樂nhạo 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 樂nhạo 成thành 就tựu 相tướng 好hảo 故cố 。 修tu 諸chư 功công 德đức 。 樂nhạo 嚴nghiêm 道Đạo 場Tràng 。 道Đạo 場Tràng 如như 釋Thích 迦Ca 文Văn 佛Phật 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 初sơ 成thành 道Đạo 處xứ 。 三tam 千thiên 二nhị 百bách 里lý 。 金kim 剛cang 地địa 為vi 場tràng 。 諸chư 佛Phật 各các 隨tùy 國quốc 土độ 之chi 大đại 小tiểu 。 而nhi 取thủ 場tràng 地địa 之chi 廣quảng 狹hiệp 。 無vô 定định 數số 也dã 。 樂nhạo 聞văn 深thâm 法Pháp 不bất 畏úy 。 樂nhạo 三tam 脫thoát 門môn 。 不bất 樂nhạo 非phi 時thời 。 三tam 脫thoát 。 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 也dã 。 縛phược 以dĩ 之chi 而nhi 解giải 。 謂vị 之chi 脫thoát 。 三tam 乘thừa 所sở 由do 。 謂vị 之chi 門môn 。 二Nhị 乘Thừa 。 入nhập 三tam 脫thoát 門môn 。 不bất 盡tận 其kỳ 極cực 。 而nhi 中trung 路lộ 取thủ 證chứng 。 謂vị 之chi 非phi 時thời 。 此thử 大Đại 士Sĩ 之chi 所sở 不bất 樂nhạo 也dã 。 樂nhạo 近cận 同đồng 學học 。 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 非phi 同đồng 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 。 樂nhạo 將tương 護hộ 惡ác 知tri 識thức 。 樂nhạo 親thân 近cận 善Thiện 知Tri 識Thức 。 樂nhạo 心tâm 喜hỷ 清thanh 淨tịnh 。 樂nhạo 修tu 無vô 量lượng 道Đạo 品Phẩm 之chi 法Pháp 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 樂lạc 。 初sơ 標tiêu 法Pháp 樂lạc 。 次thứ 問vấn 答đáp 釋thích 之chi 。 今kim 總tổng 結kết 也dã 。 於ư 是thị 波Ba 旬Tuần 。 告cáo 諸chư 女nữ 言ngôn 。 我ngã 欲dục 與dữ 汝nhữ 。 俱câu 還hoàn 天thiên 宮cung 。 先tiên 聞văn 空không 聲thanh 。 畏úy 而nhi 言ngôn 與dữ 。 非phi 其kỳ 真chân 心tâm 。 故cố 欲dục 俱câu 還hoàn 。 恐khủng 其kỳ 不bất 去khứ 。 復phục 以dĩ 天thiên 宮cung 誘dụ 之chi 。 天thiên 魔ma 是thị 權quyền 。 前tiền 欲dục 令linh 淨tịnh 名danh 化hóa 之chi 。 故cố 將tương 其kỳ 來lai 。 今kim 欲dục 使sử 其kỳ 傳truyền 化hóa 。 所sở 以dĩ 要yếu 其kỳ 去khứ 也dã 。 諸chư 女nữ 言ngôn 以dĩ 我ngã 等đẳng 與dữ 此thử 居cư 士sĩ 。 有hữu 法Pháp 樂lạc 我ngã 等đẳng 甚thậm 樂lạc 。 不bất 復phục 樂nhạo 於ư 。 五ngũ 欲dục 樂lạc 也dã 。 已dĩ 屬thuộc 人nhân 矣hĩ 。 兼kiêm 有hữu 法Pháp 樂lạc 。 何hà 由do 而nhi 反phản 。 魔ma 言ngôn 居cư 士sĩ 可khả 捨xả 此thử 女nữ 。 一nhất 切thiết 所sở 有hữu 施thí 。 於ư 彼bỉ 者giả 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 我ngã 已dĩ 捨xả 矣hĩ 。 汝nhữ 便tiện 將tương 去khứ 。 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 得đắc 法Pháp 願nguyện 具cụ 足túc 。 魔ma 知tri 淨tịnh 名danh 。 心tâm 無vô 染nhiễm 著trước 。 本bổn 為vi 化hóa 之chi 。 今kim 化hóa 之chi 既ký 說thuyết 。 故cố 從tùng 索sách 也dã 。 淨tịnh 名danh 所sở 以dĩ 施thí 女nữ 者giả 。 前tiền 欲dục 化hóa 之chi 故cố 取thủ 女nữ 。 若nhược 是thị 他tha 人nhân 。 化hóa 不bất 從tùng 也dã 。 今kim 欲dục 令linh 諸chư 女nữ 於ư 天thiên 宮cung 傳truyền 化hóa 。 故cố 施thí 女nữ 。 又hựu 前tiền 示thị 福phước 田điền 故cố 取thủ 之chi 。 今kim 為vi 施thí 主chủ 則tắc 捨xả 。 又hựu 前tiền 矣hĩ 示thị 威uy 力lực 。 後hậu 以dĩ 恩ân 被bị 。 又hựu 前tiền 取thủ 女nữ 令linh 修tu 行hành 。 後hậu 施thí 女nữ 而nhi 起khởi 願nguyện 也dã 。 居cư 士sĩ 以dĩ 女nữ 還hoàn 魔ma 。 則tắc 魔ma 願nguyện 具cụ 足túc 。 故cố 因nhân 發phát 願nguyện 。 令linh 眾chúng 生sanh 得đắc 。 法pháp 願nguyện 具cụ 足túc 。 此thử 是thị 維duy 摩ma 願nguyện 也dã 。 於ư 是thị 諸chư 女nữ 。 問vấn 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 我ngã 等đẳng 云vân 何hà 。 止chỉ 於ư 魔ma 宮cung 。 昔tích 在tại 魔ma 宮cung 。 以dĩ 五ngũ 欲dục 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 今kim 在tại 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 法Pháp 樂lạc 為vi 樂lạc 。 復phục 還hoàn 魔ma 宮cung 。 修tu 何hà 業nghiệp 耶da 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 諸chư 姊tỷ 有hữu 法Pháp 門môn 名danh 無Vô 盡Tận 燈Đăng 。 汝nhữ 等đẳng 當đương 學học 。 將tương 遠viễn 流lưu 大đại 法pháp 之chi 明minh 。 以dĩ 照chiếu 魔ma 宮cung 癡si 冥minh 之chi 室thất 。 故cố 說thuyết 此thử 門môn 也dã 。 無vô 盡tận 燈đăng 者giả 。 譬thí 如như 一nhất 燈đăng 。 燃nhiên 百bách 千thiên 燈đăng 。 冥minh 者giả 皆giai 明minh 。 明minh 終chung 不bất 盡tận 。 如như 是thị 諸chư 姊tỷ 。 夫phu 一nhất 菩Bồ 薩Tát 。 開khai 道đạo 百bách 千thiên 眾chúng 生sanh 。 令linh 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 於ư 其kỳ 道Đạo 意ý 。 亦diệc 不bất 滅diệt 盡tận 。 隨tùy 所sở 說thuyết 法Pháp 。 而nhi 自tự 增tăng 益ích 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 是thị 名danh 無Vô 盡Tận 燈Đăng 也dã 。 汝nhữ 等đẳng 雖tuy 住trụ 魔ma 宮cung 。 以dĩ 是thị 無vô 盡tận 燈đăng 。 令linh 無vô 數số 天thiên 女nữ 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 為vì 報báo 佛Phật 恩ân 。 亦diệc 大đại 饒nhiêu 益ích 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。

爾nhĩ 時thời 天thiên 女nữ 。 頭đầu 面diện 禮lễ 維Duy 摩Ma 詰Cật 足túc 。 隨tùy 魔ma 還hoàn 宮cung 。 忽hốt 然nhiên 不bất 現hiện 。 訖ngật 此thử 文văn 。 是thị 能năng 呵ha 之chi 旨chỉ 也dã 。 世Thế 尊Tôn 維Duy 摩Ma 詰Cật 有hữu 如như 是thị 。 自tự 在tại 神thần 力lực 。 智trí 慧tuệ 辨biện 才tài 。 此thử 歎thán 淨tịnh 名danh 也dã 。 故cố 我ngã 不bất 任nhậm 。 詣nghệ 彼bỉ 問vấn 疾tật 。 此thử 是thị 三tam 結kết 也dã 。

佛Phật 告cáo 長trưởng 者giả 子tử 。 善thiện 得đắc 汝nhữ 行hành 詣nghệ 維duy 摩ma 詰cật 問vấn 疾tật 。

此thử 章chương 亦diệc 二nhị 。 一nhất 命mạng 。 二nhị 辭từ 不bất 堪kham 。 此thử 初sơ 文văn 也dã 。 善thiện 得đắc 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 不bất 堪kham 任nhậm 。 詣nghệ 彼bỉ 問vấn 疾tật 。 此thử 第đệ 二nhị 辭từ 不bất 堪kham 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 謂vị 標tiêu 釋thích 結kết 。 此thử 初sơ 標tiêu 也dã 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 憶ức 念niệm 我ngã 昔tích 。 自tự 於ư 父phụ 舍xá 。 設thiết 大đại 施thí 會hội 。 供cúng 養dường 一nhất 切thiết 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 及cập 諸chư 外ngoại 道đạo 。 貧bần 窮cùng 下hạ 賤tiện 。 孤cô 獨độc 乞khất 人nhân 。 期kỳ 滿mãn 七thất 日nhật 。 此thử 第đệ 二nhị 釋thích 不bất 堪kham 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 一nhất 被bị 呵ha 之chi 由do 。 二nhị 能năng 呵ha 之chi 旨chỉ 。 三Tam 明Minh 得đắc 益ích 。 自tự 於ư 父phụ 舍xá 者giả 。 從tùng 父phụ 得đắc 財tài 。 簡giản 異dị 非phi 法pháp 得đắc 物vật 也dã 。 又hựu 云vân 。 祖tổ 考khảo 承thừa 相tương/tướng 。 有hữu 此thử 施thí 法pháp 。 善thiện 得đắc 。 承thừa 其kỳ 繼kế 嗣tự 。 紹thiệu 前tiền 業nghiệp 也dã 。 作tác 此thử 施thí 法pháp 。 三tam 年niên 聚tụ 財tài 。 七thất 日nhật 大đại 施thí 。 開khai 四tứ 門môn 。 立lập 高cao 幢tràng 苦khổ 天thiên 下hạ 。 諸chư 有hữu 所sở 須tu 。 皆giai 詣nghệ 已dĩ 舍xá 。 然nhiên 後hậu 傾khuynh 家gia 而nhi 捨xả 。 此thử 施thí 法pháp 有hữu 二nhị 。 一nhất 用dụng 婆Bà 羅La 門Môn 外ngoại 道đạo 。 書thư 作tác 禮lễ 法pháp 。 以dĩ 求cầu 梵Phạm 福phước 二nhị 直trực 大đại 布bố 施thí 而nhi 已dĩ 。 今kim 用dụng 前tiền 法pháp 也dã 。

時thời 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 來lai 入nhập 會hội 中trung 。 謂vị 我ngã 言ngôn 長trưởng 者giả 子tử 夫phu 大đại 施thí 會hội 者giả 不phủ 。 當đương 如như 汝nhữ 所sở 設thiết 當đương 為vì 法Pháp 施thí 之chi 會hội 。 何hà 用dụng 是thị 財tài 施thí 會hội 為vi 。 此thử 第đệ 二nhị 能năng 呵ha 之chi 旨chỉ 。 淨tịnh 名danh 至chí 七thất 日nhật 滿mãn 。 而nhi 來lai 呵ha 者giả 。 凡phàm 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 以dĩ 其kỳ 俗tục 施thí 既ký 滿mãn 。 將tương 進tiến 以dĩ 法Pháp 施thí 。 故cố 先tiên 譏cơ 其kỳ 所sở 設thiết 。 以dĩ 明minh 二nhị 施thí 有hữu 劣liệt 也dã 。 二nhị 者giả 七thất 日nhật 期kỳ 滿mãn 。 滿mãn 則tắc 成thành 功công 。 成thành 必tất 持trì 著trước 。 故cố 至chí 七thất 日nhật 。 而nhi 來lai 呵ha 也dã 。 三tam 者giả 善thiện 得đắc 淨tịnh 名danh 。 俱câu 為vi 益ích 物vật 。 善thiện 得đắc 施thí 財tài 。 淨tịnh 名danh 惠huệ 法pháp 。 若nhược 不bất 前tiền 誘dụ 之chi 以dĩ 財tài 。 則tắc 無vô 亦diệc 導đạo 之chi 以dĩ 法pháp 。 所sở 以dĩ 用dụng 法pháp 呵ha 財tài 者giả 。 財tài 施thí 養dưỡng 肉nhục 身thân 。 法Pháp 施thí 養dưỡng 法Pháp 身thân 。 又hựu 財tài 施thí 但đãn 得đắc 欲dục 界giới 報báo 。 法Pháp 施thí 得đắc 三tam 界giới 及cập 出xuất 三tam 界giới 報báo 。 又hựu 財tài 施thí 有hữu 前tiền 後hậu 。 法Pháp 施thí 無vô 前tiền 後hậu 。 又hựu 財tài 施thí 有hữu 盡tận 。 法Pháp 施thí 無vô 盡tận 。 又hựu 財tài 施thí 通thông 愚ngu 智trí 並tịnh 能năng 。 法Pháp 施thí 以dĩ 智trí 人nhân 方phương 解giải 。 故cố 以dĩ 法pháp 呵ha 財tài 。 我ngã 言ngôn 居cư 士sĩ 何hà 謂vị 法Pháp 施thí 之chi 會hội 。 法Pháp 施thí 會hội 者giả 。 無vô 前tiền 無vô 後hậu 。 一nhất 時thời 供cúng 養dường 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 是thị 名danh 法Pháp 施thí 之chi 會hội 。 財tài 施thí 。 不bất 能năng 一nhất 時thời 普phổ 用dụng 。 法Pháp 施thí 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 名danh 為vi 法Pháp 施thí 。 此thử 則tắc 一nhất 音âm 所sở 演diễn 。 一nhất 時thời 普phổ 至chí 。 二nhị 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 起khởi 一nhất 一nhất 行hành 。 皆giai 為vi 利lợi 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 故cố 無vô 前tiền 後hậu 也dã 。 又hựu 如như 一nhất 起khởi 慈từ 心tâm 。 則tắc 十thập 方phương 同đồng 緣duyên 。 一nhất 時thời 等đẳng 施thí 。 故cố 無vô 前tiền 後hậu 。 何hà 謂vị 也dã 謂vị 以dĩ 菩Bồ 提Đề 。 起khởi 於ư 慈từ 心tâm 。 前tiền 明minh 四Tứ 等Đẳng 有hữu 。 法Pháp 施thí 是thị 慈từ 心tâm 所sở 設thiết 。 故cố 初sơ 明minh 之chi 。 又hựu 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 能năng 一nhất 時thời 普phổ 緣duyên 法Pháp 界Giới 。 故cố 初sơ 明minh 也dã 。 凡phàm 夫phu 起khởi 慈từ 。 為vi 生sanh 梵Phạm 天Thiên 。 二Nhị 乘Thừa 則tắc 為vi 求cầu 功công 德đức 。 菩Bồ 薩Tát 則tắc 為vì 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 度độ 脫thoát 眾chúng 生sanh 。 今kim 欲dục 令linh 其kỳ 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 以dĩ 起khởi 慈từ 心tâm 。 故cố 言ngôn 以dĩ 菩Bồ 提Đề 相tướng 。 而nhi 起khởi 慈từ 心tâm 。 又hựu 慈từ 欲dục 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 此thử 緣duyên 佛Phật 樂nhạo/nhạc/lạc 以dĩ 與dữ 物vật 也dã 。 又hựu 以dĩ 菩Bồ 提Đề 起khởi 慈từ 。 亦diệc 是thị 真chân 實thật 慈từ 。 能năng 實thật 益ích 物vật 也dã 。 以dĩ 救cứu 眾chúng 生sanh 。 起khởi 大đại 悲bi 心tâm 。 悲bi 心tâm 意ý 在tại 拔bạt 苦khổ 。 若nhược 以dĩ 實thật 救cứu 為vi 悲bi 。 悲bi 之chi 大đại 矣hĩ 。 以dĩ 持trì 正Chánh 法Pháp 。 起khởi 於ư 喜hỷ 心tâm 。 欲dục 令linh 彼bỉ 我ngã 。 俱câu 持trì 正Chánh 法Pháp 。 喜hỷ 以dĩ 之chi 生sanh 也dã 。 又hựu 喜hỷ 本bổn 欣hân 彼bỉ 得đắc 離ly 非phi 法pháp 。 是thị 意ý 存tồn 法pháp 也dã 。 若nhược 以dĩ 持trì 正Chánh 法Pháp 為vi 喜hỷ 。 喜hỷ 之chi 實thật 也dã 。 以dĩ 攝nhiếp 智trí 慧tuệ 。 行hành 於ư 捨xả 心tâm 。 凡phàm 夫phu 及cập 小Tiểu 乘Thừa 。 為vi 捨xả 怨oán 親thân 。 故cố 行hành 捨xả 心tâm 。 今kim 欲dục 令linh 其kỳ 為vi 平bình 智trí 慧tuệ 一nhất 切thiết 捨xả 離ly 。 以dĩ 行hành 捨xả 心tâm 。 又hựu 捨xả 心tâm 中trung 。 唯duy 見kiến 眾chúng 生sanh 。 無vô 分phân 別biệt 想tưởng 。 同đồng 於ư 無vô 想tưởng 。 欲dục 令linh 其kỳ 捨xả 心tâm 中trung 行hành 智trí 慧tuệ 也dã 。 以dĩ 攝nhiếp 慳san 貪tham 。 起khởi 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 化hóa 犯phạm 戒giới 。 起khởi 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 無vô 我ngã 法pháp 。 起khởi 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 離ly 身thân 心tâm 相tướng 。 起khởi 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 菩Bồ 提Đề 相tướng 。 起khởi 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 起khởi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 前tiền 明minh 四Tứ 等Đẳng 為vi 法Pháp 施thí 。 今kim 辨biện 六Lục 度Độ 為vi 法Pháp 施thí 。 菩Bồ 薩Tát 起khởi 行hành 。 一nhất 一nhất 行hành 皆giai 有hữu 三tam 意ý 。 一nhất 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 二nhị 度độ 眾chúng 生sanh 。 三tam 不bất 違vi 實thật 相tướng 。 故cố 此thử 文văn 六Lục 度Độ 以dĩ 三tam 雙song 辨biện 之chi 。 初sơ 二nhị 為vi 物vật 破phá 慳san 起khởi 檀đàn 。 攝nhiếp 犯phạm 起khởi 戒giới 。 次thứ 兩lưỡng 以dĩ 二nhị 空không 。 起khởi 二nhị 行hành 。 無vô 我ngã 起khởi 忍nhẫn 。 是thị 人nhân 空không 。 離ly 身thân 心tâm 相tương/tướng 。 起khởi 精tinh 進tấn 。 謂vị 法pháp 空không 。 後hậu 二nhị 是thị 二nhị 智trí 菩Bồ 提Đề 。 謂vị 一nhất 切thiết 種chủng 。 智trí 故cố 起khởi 禪thiền 。 次thứ 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 起khởi 波Ba 若Nhã 。 波Ba 若Nhã 實thật 慧tuệ 故cố 。 以dĩ 薩tát 般Bát 若Nhã 心tâm 起khởi 波Ba 若Nhã 。 又hựu 菩Bồ 提Đề 是thị 佛Phật 福phước 德đức 莊trang 嚴nghiêm 故cố 起khởi 禪thiền 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 是thị 佛Phật 智trí 慧tuệ 莊trang 嚴nghiêm 故cố 起khởi 般Bát 若Nhã 。 又hựu 菩Bồ 提Đề 是thị 佛Phật 心tâm 行hành 故cố 。 前tiền 云vân 寂tịch 滅diệt 是thị 菩Bồ 提Đề 。 則tắc 智trí 是thị 止chỉ 行hành 。 以dĩ 起khởi 禪thiền 則tắc 止chỉ 也dã 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 是thị 佛Phật 觀quán 行hành 故cố 。 故cố 起khởi 波Ba 若Nhã 。 波Ba 若Nhã 是thị 觀quán 也dã 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 而nhi 起khởi 於ư 空không 。 存tồn 眾chúng 生sanh 則tắc 廢phế 空không 義nghĩa 。 存tồn 空không 義nghĩa 。 則tắc 捨xả 眾chúng 生sanh 。 善thiện 達đạt 法pháp 相tướng 。 空không 虛hư 其kỳ 懷hoài 者giả 。 終chung 日nhật 化hóa 眾chúng 生sanh 。 終chung 日nhật 不bất 乖quai 空không 。 不bất 捨xả 有hữu 為vi 法pháp 。 而nhi 起khởi 無vô 相tướng 。 隨tùy 化hóa 存tồn 有hữu 。 名danh 不bất 捨xả 有hữu 為vi 。 知tri 有hữu 常thường 寂tịch 。 名danh 起khởi 無vô 相tướng 。 示thị 現hiện 受thọ 生sanh 。 而nhi 起khởi 無vô 作tác 。 隨tùy 有hữu 現hiện 形hình 。 名danh 現hiện 受thọ 生sanh 。 知tri 生sanh 無vô 生sanh 。 故cố 名danh 無vô 作tác 。 護hộ 持trì 正Chánh 法Pháp 。 起khởi 方phương 便tiện 力lực 。 夫phu 欲dục 建kiến 立lập 正Chánh 法Pháp 。 必tất 須tu 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 以dĩ 度độ 眾chúng 生sanh 。 起khởi 四Tứ 攝Nhiếp 法Pháp 。 以dĩ 敬kính 事sự 一nhất 切thiết 。 起khởi 除trừ 慢mạn 法pháp 。 於ư 身thân 命mạng 財tài 。 起khởi 三tam 堅kiên 法pháp 。 於ư 六Lục 念Niệm 中trung 。 起khởi 思tư 念niệm 法Pháp 。 六lục 念niệm 者giả 。 念niệm 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 施thí 戒giới 天thiên 六lục 念niệm 也dã 。 於ư 六Lục 和Hòa 敬Kính 。 起khởi 質chất 直trực 心tâm 。 以dĩ 慈từ 心tâm 。 起khởi 身thân 口khẩu 意ý 。 業nghiệp 為vi 三tam 也dã 。 四tứ 得đắc 重trọng 利lợi 養dưỡng 。 與dữ 人nhân 共cộng 之chi 。 五ngũ 持trì 淨tịnh 戒giới 。 六lục 修tu 漏lậu 盡tận 慧tuệ 。 非phi 直trực 心tâm 。 無vô 以dĩ 具cụ 六lục 法pháp 。 非phi 六lục 法pháp 。 無vô 以dĩ 和hòa 群quần 眾chúng 。 群quần 眾chúng 不bất 和hòa 。 非phi 敬kính 順thuận 之chi 道đạo 也dã 。 身thân 口khẩu 意ý 慈từ 。 是thị 內nội 心tâm 同đồng 也dã 。 同đồng 戒giới 謂vị 行hành 同đồng 也dã 。 同đồng 見kiến 謂vị 解giải 同đồng 也dã 。 同đồng 利lợi 則tắc 財tài 同đồng 。 同đồng 行hành 解giải 謂vị 法pháp 同đồng 。 又hựu 同đồng 見kiến 謂vị 心tâm 同đồng 。 同đồng 戒giới 謂vị 身thân 同đồng 。 同đồng 利lợi 資tư 身thân 心tâm 外ngoại 具cụ 同đồng 行hành 。 昔tích 二nhị 眾chúng 乖quai 諍tranh 故cố 。 佛Phật 說thuyết 此thử 六Lục 和Hòa 敬Kính 之chi 。 正chánh 行hạnh 善thiện 法Pháp 。 起khởi 於ư 淨tịnh 命mạng 。 凡phàm 所sở 行hành 善thiện 。 不bất 以dĩ 邪tà 心tâm 。 為vi 正chánh 命mạng 也dã 。 淨tịnh 歡hoan 喜hỷ 起khởi 近cận 賢hiền 聖thánh 。 不bất 憎tăng 惡ác 人nhân 。 起khởi 調điều 伏phục 心tâm 。 近cận 聖thánh 生sanh 淨tịnh 喜hỷ 。 見kiến 惡ác 無vô 憎tăng 心tâm 。 以dĩ 出xuất 家gia 法Pháp 。 起khởi 於ư 深thâm 心tâm 。 出xuất 家gia 則tắc 能năng 。 深thâm 入nhập 佛Phật 法Pháp 。 具cụ 行hành 淨tịnh 戒giới 。 以dĩ 如như 說thuyết 行hành 。 起khởi 於ư 多đa 聞văn 。 以dĩ 無vô 諍tranh 法Pháp 。 起khởi 空không 閑nhàn 處xứ 。 忿phẫn 競cạnh 生sanh 乎hồ 眾chúng 聚tụ 。 無vô 諍tranh 出xuất 乎hồ 空không 閑nhàn 。 趣thú 向hướng 佛Phật 慧tuệ 。 起khởi 於ư 冥minh 坐tọa 。 佛Phật 慧tuệ 深thâm 遠viễn 。 非phi 定định 不bất 趣thú 。 解giải 眾chúng 生sanh 縛phược 。 起khởi 修tu 行hành 地địa 。 己kỷ 行hành 不bất 修tu 。 安an 能năng 解giải 彼bỉ 。 以dĩ 具cụ 相tướng 好hảo 。 及cập 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 起khởi 福phước 德đức 業nghiệp 。 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 念niệm 。 如như 應ứng 說thuyết 法Pháp 。 起khởi 於ư 智trí 業nghiệp 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 取thủ 不bất 捨xả 。 入nhập 一nhất 相tướng 門môn 。 起khởi 於ư 慧tuệ 業nghiệp 。 大đại 判phán 六Lục 度Độ 為vi 二nhị 。 前tiền 三tam 為vi 福phước 。 後hậu 三tam 為vi 慧tuệ 。 若nhược 具cụ 福phước 慧tuệ 。 如như 車xa 之chi 二nhị 輪luân 鳥điểu 之chi 雙song 翅sí 。 就tựu 福phước 慧tuệ 。 各các 開khai 為vi 二nhị 。 福phước 德đức 門môn 二nhị 者giả 。 一nhất 感cảm 內nội 相tướng 好hảo 。 二nhị 感cảm 外ngoại 淨tịnh 土độ 。 慧tuệ 門môn 開khai 二nhị 者giả 。 照chiếu 有hữu 名danh 智trí 。 鑒giám 空không 為vi 慧tuệ 也dã 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 一nhất 切thiết 障chướng 閡ngại 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 法pháp 。 起khởi 一nhất 切thiết 善thiện 業nghiệp 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 謂vị 除trừ 煩phiền 惱não 障chướng 。 則tắc 智trí 慧tuệ 業nghiệp 也dã 。 一nhất 切thiết 障chướng 閡ngại 。 謂vị 報báo 障chướng 也dã 。 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 法pháp 。 起khởi 一nhất 切thiết 善thiện 業nghiệp 。 業nghiệp 障chướng 也dã 。 此thử 二nhị 明minh 福phước 慧tuệ 業nghiệp 。 以dĩ 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 慧Tuệ 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 起khởi 於ư 一nhất 切thiết 。 助trợ 佛Phật 道Đạo 法Pháp 。 還hoàn 總tổng 結kết 福phước 慧tuệ 也dã 。 如như 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 是thị 為vi 法Pháp 施thí 之chi 會hội 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 是thị 法Pháp 施thí 會hội 者giả 。 為vi 大đại 施thí 主chủ 。 亦diệc 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 福phước 田điền 。 起khởi 行hành 利lợi 物vật 。 名danh 為vi 施thí 主chủ 。 堪kham 受thọ 供cúng 養dường 。 故cố 名danh 福phước 田điền 。 法Pháp 施thí 之chi 人nhân 。 具cụ 兼kiêm 二nhị 德đức 。 行hành 財tài 施thí 者giả 。 但đãn 是thị 施thí 主chủ 。 非phi 福phước 田điền 也dã 。 世Thế 尊Tôn 維Duy 摩Ma 詰Cật 說thuyết 是thị 法Pháp 時thời 。 婆Bà 羅La 門Môn 眾chúng 中trung 。 二nhị 百bách 人nhân 皆giai 發phát 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 心tâm 我ngã 時thời 心tâm 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 嘆thán 未vị 曾tằng 有hữu 。 稽khể 首thủ 禮lễ 維Duy 摩Ma 詰Cật 足túc 。 即tức 解giải 瓔anh 珞lạc 。 價giá 直trực 百bách 千thiên 以dĩ 上thượng 之chi 不bất 肯khẳng 取thủ 。 此thử 以dĩ 下hạ 。 第đệ 三Tam 明Minh 得đắc 益ích 文văn 也dã 。 七thất 日nhật 施thí 。 而nhi 此thử 物vật 在tại 者giả 。 最tối 所sở 重trọng/trùng 也dã 。 以dĩ 上thượng 維duy 摩ma 詰cật 者giả 。 現hiện 崇sùng 法Pháp 施thí 情tình 也dã 。 又hựu 淨tịnh 名danh 。 知tri 其kỳ 七thất 日nhật 捨xả 財tài 。 由do 自tự 未vị 盡tận 。 故cố 說thuyết 法Pháp 施thí 。 令linh 捨xả 其kỳ 所sở 珍trân 也dã 。 淨tịnh 名danh 不bất 肯khẳng 受thọ 。 本bổn 來lai 為vi 說thuyết 法Pháp 呵ha 財tài 。 又hựu 欲dục 開khai 後hậu 平bình 等đẳng 之chi 施thí 。 兼kiêm 使sử 善thiện 得đắc 慇ân 重trọng/trùng 。 故cố 不bất 受thọ 之chi 。 我ngã 言ngôn 居cư 士sĩ 願nguyện 必tất 納nạp 受thọ 。 隨tùy 意ý 所sở 與dữ 。 維Duy 摩Ma 詰Cật 乃nãi 受thọ 瓔anh 珞lạc 。 分phân 作tác 二nhị 分phần 。 一nhất 分phần/phân 施thí 此thử 會hội 中trung 。 一nhất 最tối 下hạ 乞khất 人nhân 。 持trì 一nhất 分phần/phân 奉phụng 彼bỉ 難Nan 勝Thắng 如Như 來Lai 。 上thượng 雖tuy 示thị 以dĩ 法Pháp 施thí 。 未vị 教giáo 善thiện 得đắc 財tài 施thí 。 故cố 施thí 極cực 上thượng 窮cùng 下hạ 。 明minh 施thí 心tâm 平bình 等đẳng 。 以dĩ 成thành 善thiện 得đắc 財tài 施thí 意ý 也dã 。 上thượng 直trực 明minh 善thiện 得đắc 財tài 施thí 。 淨tịnh 名danh 法Pháp 施thí 。 未vị 明minh 運vận 二nhị 施thí 之chi 心tâm 。 故cố 施thí 窮cùng 上thượng 極cực 下hạ 。 名danh 運vận 施thí 之chi 心tâm 也dã 。 一nhất 切thiết 眾chúng 會hội 。 皆giai 見kiến 光Quang 明Minh 國quốc 土độ 。 難Nan 勝Thắng 如Như 來Lai 。 以dĩ 彼bỉ 佛Phật 威uy 德đức 殊thù 勝thắng 。 國quốc 土độ 清thanh 淨tịnh 。 將tương 欲dục 發phát 起khởi 眾chúng 會hội 令linh 生sanh 勝thắng 求cầu 。 故cố 先tiên 舉cử 施thí 。 然nhiên 後hậu 使sử 其kỳ 見kiến 也dã 。 又hựu 見kiến 珠châu 瓔anh 。 在tại 彼bỉ 佛Phật 上thượng 。 變biến 成thành 四tứ 柱trụ 寶bảo 臺đài 。 四tứ 面diện 嚴nghiêm 飾sức 。 不bất 相tương 障chướng 蔽tế 。 為vi 善thiện 得đắc 。 現hiện 將tương 來lai 果quả 報báo 。 如như 此thử 之chi 妙diệu 也dã 。 四tứ 柱trụ 寶bảo 臺đài 者giả 。 佛Phật 果Quả 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 高cao 昇thăng 下hạ 覆phú 也dã 。 無vô 所sở 障chướng 閡ngại 者giả 。 一nhất 德đức 不bất 閡ngại 一nhất 切thiết 德đức 也dã 時thời 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 現hiện 神thần 變biến 已dĩ 。 作tác 是thị 言ngôn 若nhược 施thí 主chủ 等đẳng 心tâm 。 施thí 一nhất 最tối 下hạ 乞khất 人nhân 。 猶do 如như 如Như 來Lai 。 福phước 田điền 之chi 相tướng 。 無vô 所sở 分phân 別biệt 。 等đẳng 于vu 大đại 悲bi 。 不bất 求cầu 果quả 報báo 。 是thị 則tắc 名danh 曰viết 。 具cụ 足túc 法Pháp 施thí 。 城thành 中trung 乞khất 人nhân 見kiến 是thị 神thần 力lực 。 聞văn 其kỳ 所sở 說thuyết 。 皆giai 發phát 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 至chí 此thử 亦diệc 是thị 得đắc 益ích 文văn 也dã 。 故cố 我ngã 不bất 任nhậm 。 詣nghệ 彼bỉ 問vấn 疾tật 。 此thử 第đệ 三tam 結kết 不bất 堪kham 也dã 。 經kinh 明minh 福phước 田điền 不bất 同đồng 。 有hữu 言ngôn 。 施thí 凡phàm 報báo 劣liệt 。 施thí 聖thánh 報báo 勝thắng 。 此thử 據cứ 田điền 之chi 厚hậu 薄bạc 。 故cố 獲hoạch 福phước 少thiểu 多đa 。 今kim 言ngôn 尊tôn 卑ty 一nhất 相tương/tướng 者giả 。 可khả 具cụ 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 佛Phật 為vi 敬kính 田điền 之chi 勝thắng 。 眾chúng 生sanh 是thị 悲bi 田điền 極cực 。 故cố 云vân 等đẳng 也dã 。 二nhị 者giả 眾chúng 生sanh 與dữ 佛Phật 同đồng 是thị 實thật 相tướng 。 故cố 本bổn 無vô 有hữu 二nhị 。 約ước 正chánh 觀quán 心tâm 施thí 。 所sở 以dĩ 平bình 等đẳng 。 文văn 稱xưng 等đẳng 于vu 大đại 悲bi 者giả 。 依y 肇triệu 公công 釋thích 意ý 。 在tại 齊tề 尊tôn 卑ty 一nhất 相tương/tướng 報báo 。 以dĩ 平bình 等đẳng 悲bi 心tâm 而nhi 施thí 。 故cố 言ngôn 等đẳng 于vu 大đại 悲bi 也dã 。 又hựu 解giải 。 大đại 悲bi 者giả 。 所sở 謂vị 佛Phật 也dã 。 今kim 施thí 下hạ 乞khất 人nhân 令linh 等đẳng 佛Phật 大đại 悲bi 之chi 相tướng 。 故cố 言ngôn 等đẳng 于vu 大đại 悲bi 也dã 。 此thử 實thật 是thị 財tài 施thí 。 而nhi 稱xưng 法Pháp 施thí 者giả 。 得đắc 平bình 等đẳng 觀quán 。 非phi 財tài 施thí 之chi 能năng 。 故cố 云vân 具cụ 足túc 法Pháp 施thí 也dã 。 如như 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 各các 各các 向hướng 佛Phật 。 說thuyết 其kỳ 本bổn 緣duyên 。 稱xưng 述thuật 維Duy 摩Ma 詰Cật 言ngôn 皆giai 。 曰viết 不bất 任nhậm 詣nghệ 彼bỉ 問vấn 疾tật 。 此thử 第đệ 二nhị 。 三tam 萬vạn 二nhị 千thiên 菩Bồ 薩Tát 。 各các 辭từ 不bất 堪kham 。 但đãn 文văn 不bất 備bị 載tái 耳nhĩ 。

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 問Vấn 疾Tật 品Phẩm 第đệ 五ngũ

此thử 品phẩm 來lai 意ý 。 有hữu 八bát 因nhân 緣duyên 。 一nhất 者giả 弟đệ 子tử 品phẩm 。 是thị 聲Thanh 聞Văn 小tiểu 道đạo 。 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 。 為vi 因nhân 位vị 人nhân 。 故cố 並tịnh 不bất 堪kham 聞văn 疾tật 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 為vi 往vãng 古cổ 諸chư 佛Phật 。 故cố 堪kham 問vấn 疾tật 也dã 。 二nhị 者giả 至chí 人nhân 變biến 謀mưu 無vô 方phương 。 隱ẩn 顯hiển 殊thù 迹tích 。 修tu 短đoản 迭điệt 應ưng 。 適thích 物vật 之chi 情tình 。 以dĩ 機cơ 悟ngộ 囑chúc 在tại 文Văn 殊Thù 。 故cố 往vãng 問vấn 疾tật 。 三tam 者giả 上thượng 命mạng 諸chư 人nhân 。 述thuật 其kỳ 昔tích 法pháp 。 次thứ 命mạng 文Văn 殊Thù 。 述thuật 其kỳ 今kim 法pháp 。 四tứ 者giả 上thượng 命mạng 不bất 堪kham 。 因nhân 他tha 顯hiển 淨tịnh 名danh 德đức 。 今kim 因nhân 命mạng 堪kham 。 淨tịnh 名danh 自tự 顯hiển 其kỳ 德đức 。 五ngũ 者giả 上thượng 命mạng 不bất 堪kham 。 多đa 明minh 淨tịnh 名danh 智trí 慧tuệ 。 今kim 因nhân 命mạng 堪kham 。 具cụ 顯hiển 其kỳ 通thông 慧tuệ 。 六lục 者giả 上thượng 命mạng 不bất 堪kham 。 破phá 三tam 種chủng 見kiến 。 謂vị 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 及cập 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 今kim 因nhân 命mạng 堪kham 。 始thỉ 得đắc 入nhập 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 門môn 。 七thất 者giả 上thượng 因nhân 命mạng 不bất 堪kham 。 明minh 其kỳ 人nhân 尊tôn 卑ty 。 今kim 因nhân 堪kham 問vấn 。 顯hiển 其kỳ 法pháp 妙diệu 。 八bát 者giả 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 。 辨biện 其kỳ 由do 序tự 。 此thử 品phẩm 已dĩ 去khứ 。 明minh 其kỳ 正chánh 說thuyết 也dã 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 此thử 云vân 妙diệu 德đức 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 明minh 。 曾tằng 已dĩ 成thành 佛Phật 。 號hiệu 龍long 種chủng 尊tôn 。 五ngũ 十thập 三tam 佛Phật 中trung 。 文Văn 殊Thù 是thị 歡hoan 喜hỷ 藏tạng 摩ma 尼ni 寶bảo 積tích 佛Phật 。 現hiện 在tại 此thử 方phương 常thường 喜hỷ 世thế 界giới 。 而nhi 示thị 現hiện 為vi 遊du 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 從tùng 東đông 方phương 不bất 動động 智trí 佛Phật 金kim 色sắc 世thế 界giới 來lai 。 又hựu 云vân 文Văn 殊Thù 為vi 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 母mẫu 。 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。 是thị 釋Thích 迦Ca 九cửu 世thế 祖tổ 師sư 也dã 。 就tựu 此thử 文văn 去khứ 。 凡phàm 有hữu 六lục 品phẩm 。 大đại 開khai 二nhị 章chương 。 初sơ 之chi 一nhất 品phẩm 。 略lược 明minh 二nhị 智trí 。 次thứ 有hữu 五ngũ 品phẩm 。 廣quảng 明minh 二nhị 智trí 。 就tựu 此thử 品phẩm 內nội 。 復phục 為vi 二nhị 別biệt 。 一nhất 明minh 命mạng 問vấn 疾tật 。 二nhị 者giả 受thọ 命mạng 。

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 。 師sư 利lợi 汝nhữ 行hành 詣nghệ 維duy 摩ma 詰cật 問vấn 疾tật 。

此thử 初sơ 命mạng 也dã 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 世Thế 尊Tôn 彼bỉ 上thượng 人nhân 者giả 。 難nạn/nan 為vi 酬thù 對đối 。 此thử 第đệ 二nhị 次thứ 明minh 受thọ 命mạng 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 一nhất 問vấn 疾tật 前tiền 事sự 。 二nhị 正chánh 明minh 問vấn 疾tật 。 三tam 問vấn 疾tật 後hậu 事sự 。 初sơ 章chương 為vi 二nhị 。 一nhất 辨biện 受thọ 命mạng 而nhi 來lai 。 二nhị 明minh 因nhân 來lai 故cố 至chí 。 各các 為vi 四tứ 句cú 。 初sơ 章chương 四tứ 者giả 。 一nhất 明minh 欲dục 受thọ 命mạng 而nhi 往vãng 。 前tiền 嘆thán 淨tịnh 名danh 之chi 德đức 。 便tiện 往vãng 者giả 起khởi 難nan 遭tao 之chi 心tâm 。 二nhị 正chánh 受thọ 命mạng 而nhi 往vãng 。 三tam 大đại 眾chúng 隨tùy 從tùng 。 四tứ 文Văn 殊Thù 與dữ 眾chúng 俱câu 往vãng 。 此thử 初sơ 章chương 也dã 。 深thâm 達đạt 實thật 相tướng 。 實thật 相tướng 難nan 測trắc 。 二Nhị 乘Thừa 雖tuy 達đạt 。 未vị 窮cùng 其kỳ 源nguyên 。 猶do 如như 兔thố 馬mã 。 大Đại 士Sĩ 妙diệu 盡tận 邊biên 底để 。 譬thí 彼bỉ 馬mã 王vương 。 善thiện 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 上thượng 歎thán 內nội 達đạt 實thật 相tướng 。 今kim 美mỹ 外ngoại 巧xảo 說thuyết 法Pháp 。 謂vị 善thiện 以dĩ 約ước 言ngôn 。 而nhi 舉cử 多đa 義nghĩa 。 美mỹ 其kỳ 善thiện 得đắc 說thuyết 法Pháp 之chi 要yếu 趣thú 也dã 。 辨biện 才tài 無vô 滯trệ 智trí 慧tuệ 無vô 閡ngại 。 辭từ 辨biện 圓viên 應ưng 而nhi 無vô 滯trệ 。 成thành 上thượng 善thiện 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 智trí 慧tuệ 周chu 通thông 而nhi 無vô 閡ngại 。 成thành 上thượng 深thâm 達đạt 實thật 相tướng 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 法pháp 式thức 悉tất 智trí 諸chư 佛Phật 祕bí 藏tạng 。 無vô 不bất 得đắc 入nhập 。 近cận 知tri 菩Bồ 薩Tát 之chi 儀nghi 式thức 謂vị 分phần/phân 內nội 之chi 解giải 。 遠viễn 悟ngộ 諸chư 佛Phật 之chi 祕bí 藏tạng 。 謂vị 分phần/phân 外ngoại 之chi 解giải 。 身thân 口khẩu 意ý 三tam 種chủng 密mật 。 名danh 為vi 祕bí 藏tạng 。 降hàng 伏phục 眾chúng 魔ma 。 謂vị 摧tồi 邪tà 。 遊du 戲hí 神thần 通thông 。 即tức 顯hiển 正chánh 。 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 是thị 為vi 遊du 。 為vi 欲dục 引dẫn 物vật 。 於ư 我ngã 非phi 真chân 。 故cố 名danh 為vi 戲hí 也dã 。 又hựu 神thần 通thông 雖tuy 大đại 。 能năng 者giả 易dị 之chi 。 於ư 我ngã 無vô 難nạn/nan 。 猶do 如như 戲hí 也dã 。 又hựu 遊du 通thông 化hóa 物vật 。 以dĩ 之chi 自tự 娛ngu 。 故cố 名danh 為vi 戲hí 。 其kỳ 慧tuệ 方phương 便tiện 。 皆giai 以dĩ 得đắc 度độ 。 大Đại 士Sĩ 。 德đức 不bất 可khả 盡tận 。 故cố 末mạt 用dụng 二nhị 智trí 結kết 之chi 。 慧tuệ 謂vị 實thật 慧tuệ 也dã 。 方phương 便tiện 謂vị 方phương 便tiện 慧tuệ 也dã 。 窮cùng 實thật 慧tuệ 之chi 原nguyên 。 盡tận 方phương 便tiện 之chi 底để 。 故cố 稱xưng 為vi 度độ 。 雖tuy 然nhiên 當đương 承thừa 佛Phật 聖Thánh 旨chỉ 。 詣nghệ 彼bỉ 問vấn 疾tật 。 此thử 第đệ 二nhị 受thọ 命mạng 而nhi 往vãng 。 其kỳ 德đức 若nhược 此thử 。 非phi 所sở 堪kham 對đối 。 當đương 承thừa 聖thánh 旨chỉ 。 然nhiên 後hậu 行hành 耳nhĩ 。 於ư 是thị 眾chúng 中trung 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 大đại 弟đệ 子tử 釋Thích 梵Phạm 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 咸hàm 作tác 是thị 念niệm 。 今kim 二nhị 大Đại 士Sĩ 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 維Duy 摩Ma 詰Cật 共cộng 談đàm 。 必tất 說thuyết 妙diệu 法Pháp 。 即tức 時thời 八bát 千thiên 菩Bồ 薩Tát 。 五ngũ 百bách 聲Thanh 聞Văn 。 百bách 千thiên 天thiên 人nhân 。 皆giai 欲dục 隨tùy 從tùng 。 此thử 第đệ 三tam 大đại 眾chúng 隨tùy 從tùng 。 既ký 有hữu 勝thắng 聖thánh 。 必tất 說thuyết 妙diệu 法Pháp 。 故cố 率suất 欲dục 聞văn 所sở 未vị 聞văn 。 弟đệ 子tử 甚thậm 多đa 。 但đãn 云vân 五ngũ 百bách 者giả 。 餘dư 聲Thanh 聞Văn 。 專chuyên 以dĩ 離ly 苦khổ 為vi 心tâm 。 不bất 求cầu 勝thắng 法Pháp 。 故cố 不bất 同đồng 舉cử 。 五ngũ 百bách 弟đệ 子tử 。 智trí 慧tuệ 深thâm 入nhập 。 樂nhạo 聞văn 勝thắng 法Pháp 。 所sở 以dĩ 共cộng 行hành 。 又hựu 此thử 五ngũ 百bách 。 以dĩ 是thị 內nội 祕bí 菩Bồ 薩Tát 。 外ngoại 現hiện 聲Thanh 聞Văn 。 欲dục 斥xích 小tiểu 揚dương 大đại 。 故cố 偏thiên 舉cử 之chi 。 於ư 是thị 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 與dữ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 大đại 弟đệ 子tử 。 眾chúng 及cập 諸chư 天thiên 人nhân 。 恭cung 敬kính 圍vi 繞nhiễu 。 入nhập 毘Tỳ 耶Da 離Ly 大Đại 城Thành 。 此thử 第đệ 四tứ 文Văn 殊Thù 正chánh 往vãng 。 上thượng 順thuận 佛Phật 旨chỉ 。 下hạ 益ích 機cơ 緣duyên 。 故cố 與dữ 眾chúng 俱câu 往vãng 。

爾nhĩ 時thời 長Trưởng 者giả 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 心tâm 念niệm 今kim 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 與dữ 大đại 眾chúng 俱câu 來lai 。 即tức 以dĩ 神thần 通thông 力lực 。 空không 其kỳ 室thất 內nội 。 除trừ 去khứ 所sở 有hữu 。 及cập 諸chư 侍thị 者giả 。 唯duy 置trí 一nhất 床sàng 。 以dĩ 疾tật 而nhi 臥ngọa 。 此thử 第đệ 二nhị 明minh 不bất 來lai 而nhi 至chí 。 就tựu 文văn 亦diệc 四tứ 。 一nhất 空không 室thất 待đãi 賓tân 。 二nhị 文Văn 殊Thù 默mặc 領lãnh 。 三tam 居cư 士sĩ 慰úy 問vấn 。 四tứ 文Văn 殊Thù 酬thù 答đáp 。 所sở 以dĩ 空không 室thất 待đãi 賓tân 者giả 。 凡phàm 有hữu 六lục 義nghĩa 。 一nhất 以dĩ 室thất 類loại 如Như 來Lai 剎sát 土độ 。 二nhị 欲dục 總tổng 攝nhiếp 群quần 生sanh 。 以dĩ 為vi 侍thị 者giả 。 三tam 借tá 座tòa 燈đăng 王vương 。 四tứ 答đáp 普phổ 現hiện 色sắc 身thân 問vấn 。 五ngũ 請thỉnh 飯phạn 香hương 土thổ/độ 。 六lục 凡phàm 諸chư 空không 論luận 長trường/trưởng 悉tất 由do 之chi 。 又hựu 亦diệc 得đắc 生sanh 後hậu 五ngũ 品phẩm 。 空không 無vô 床sàng 座tòa 。 生sanh 不bất 思tư 議nghị 品phẩm 。 空không 無vô 侍thị 者giả 。 生sanh 觀quán 眾chúng 生sanh 品phẩm 。 天thiên 女nữ 現hiện 身thân 。 且thả 是thị 其kỳ 事sự 。 空không 無vô 眷quyến 屬thuộc 。 生sanh 佛Phật 道Đạo 品phẩm 。 空không 理lý 無vô 二nhị 。 生sanh 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 品phẩm 。 空không 無vô 飲ẩm 食thực 。 生sanh 香hương 積tích 品phẩm 。 問vấn 。 何hà 故cố 唯duy 置trí 一nhất 床sàng 。 以dĩ 疾tật 而nhi 臥ngọa 。 答đáp 。 空không 室thất 則tắc 明minh 實thật 慧tuệ 。 以dĩ 疾tật 而nhi 臥ngọa 。 辨biện 方phương 便tiện 慧tuệ 。 又hựu 空không 室thất 為vi 明minh 波Ba 若Nhã 。 臥ngọa 疾tật 以dĩ 明minh 大đại 悲bi 。 又hựu 空không 室thất 。 具cụ 上thượng 六lục 義nghĩa 。 臥ngọa 疾tật 。 欲dục 顯hiển 菩Bồ 薩Tát 大đại 悲bi 之chi 病bệnh 。 及cập 眾chúng 生sanh 癡si 愛ái 之chi 疾tật 也dã 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 既ký 入nhập 其kỳ 舍xá 。 見kiến 其kỳ 室thất 空không 。 無vô 諸chư 所sở 有hữu 。 獨độc 處xứ 一nhất 床sàng 。 此thử 第đệ 二nhị 文Văn 殊Thù 默mặc 領lãnh 。 言ngôn 見kiến 之chi 者giả 得đắc 其kỳ 旨chỉ 。 上thượng 空không 室thất 現hiện 疾tật 。 既ký 表biểu 空không 悲bi 二nhị 道đạo 。 權quyền 實thật 兩lưỡng 慧tuệ 。 今kim 還hoàn 領lãnh 此thử 意ý 也dã 。

時thời 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 言ngôn 善thiện 來lai 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 不bất 來lai 相tướng 而nhi 來lai 。 不bất 見kiến 相tướng 而nhi 見kiến 。 此thử 第đệ 三tam 淨tịnh 名danh 慰úy 問vấn 。 言ngôn 不bất 來lai 相tướng 而nhi 來lai 者giả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 法Pháp 身thân 無vô 來lai 。 應ưng 身thân 有hữu 來lai 。 故cố 云vân 不bất 來lai 相tướng 而nhi 來lai 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 真Chân 諦Đế 無vô 來lai 。 世thế 諦đế 有hữu 來lai 。 故cố 言ngôn 不bất 來lai 相tướng 而nhi 來lai 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 實thật 法pháp 無vô 來lai 。 相tương 續tục 有hữu 來lai 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 法Pháp 界Giới 體thể 無vô 來lai 。 法Pháp 界Giới 用dụng 有hữu 來lai 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 中trung 道đạo 無vô 來lai 。 假giả 名danh 有hữu 來lai 。 今kim 明minh 此thử 文văn 。 非phi 但đãn 近cận 是thị 賓tân 主chủ 交giao 言ngôn 。 以dĩ 相tương/tướng 慰úy 問vấn 。 遠viễn 貫quán 一nhất 經kinh 。 該cai 通thông 眾chúng 教giáo 。 故cố 前tiền 以dĩ 此thử 言ngôn 。 標tiêu 其kỳ 篇thiên 首thủ 。 如như 大đại 品phẩm 無vô 住trụ 住trụ 之chi 言ngôn 。 涅Niết 槃Bàn 不bất 聞văn 聞văn 之chi 旨chỉ 。 所sở 以dĩ 標tiêu 此thử 言ngôn 者giả 。 為vi 時thời 眾chúng 謂vị 文Văn 殊Thù 從tùng 菴am 園viên 而nhi 來lai 。 及cập 以dĩ 淨tịnh 名danh 相tướng 見kiến 故cố 。 今kim 明minh 文Văn 殊Thù 。 來lai 是thị 不bất 來lai 而nhi 來lai 。 見kiến 是thị 不bất 見kiến 而nhi 見kiến 。 異dị 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 人nhân 也dã 。 以dĩ 能năng 不bất 來lai 而nhi 來lai 。 不bất 見kiến 而nhi 見kiến 故cố 。 為vi 善thiện 之chi 極cực 矣hĩ 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 如như 是thị 居cư 士sĩ 。 若nhược 來lai 已dĩ 更cánh 不bất 來lai 若nhược 去khứ 已dĩ 更cánh 不bất 去khứ 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 來lai 者giả 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 去khứ 者giả 無vô 所sở 至chí 。 所sở 可khả 見kiến 者giả 。 更cánh 不bất 可khả 見kiến 。 此thử 第đệ 四tứ 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 酬thù 答đáp 。 成thành 淨tịnh 名danh 之chi 意ý 也dã 。 若nhược 來lai 已dĩ 更cánh 不bất 來lai 者giả 。 此thử 明minh 三tam 時thời 無vô 來lai 義nghĩa 也dã 。 來lai 已dĩ 則tắc 來lai 。 事sự 已dĩ 謝tạ 故cố 無vô 來lai 也dã 。 又hựu 言ngôn 去khứ 已dĩ 更cánh 不bất 去khứ 者giả 。 菴am 園viên 望vọng 方phương 丈trượng 。 則tắc 見kiến 文Văn 殊Thù 有hữu 去khứ 。 方phương 丈trượng 望vọng 菴am 園viên 。 則tắc 見kiến 文Văn 殊Thù 有hữu 來lai 。 故cố 明minh 去khứ 來lai 義nghĩa 也dã 。 來lai 者giả 無vô 所sở 從tùng 來lai 者giả 。 此thử 明minh 菴am 園viên 空không 也dã 。 去khứ 者giả 無vô 所sở 至chí 。 此thử 明minh 方phương 丈trượng 空không 也dã 。 來lai 去khứ 既ký 爾nhĩ 。 見kiến 義nghĩa 亦diệc 然nhiên 。 且thả 置trí 是thị 事sự 。 第đệ 二nhị 正chánh 明minh 問vấn 疾tật 。 就tựu 文văn 為vi 兩lưỡng 。 一nhất 請thỉnh 停đình 傍bàng 論luận 。 二nhị 正chánh 問vấn 疾tật 。 不bất 來lai 來lai 。 不bất 見kiến 見kiến 。 雖tuy 是thị 一nhất 化hóa 夫phu 宗tông 。 而nhi 言ngôn 異dị 於ư 辨biện 疾tật 。 聖thánh 旨chỉ 未vị 宣tuyên 故cố 。 宜nghi 息tức 傍bàng 論luận 也dã 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 居cư 士sĩ 所sở 疾tật 。 寧ninh 可khả 忍nhẫn 不phủ 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 正chánh 明minh 問vấn 疾tật 。 就tựu 文văn 為vi 兩lưỡng 。 初sơ 明minh 居cư 士sĩ 疾tật 。 次thứ 辨biện 眾chúng 生sanh 疾tật 。 此thử 二nhị 亦diệc 是thị 。 深thâm 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 發phát 心tâm 之chi 人nhân 。 二nhị 種chủng 疾tật 也dã 。 初sơ 章chương 有hữu 三tam 。 一nhất 論luận 疾tật 體thể 。 二nhị 論luận 空không 室thất 。 三tam 論luận 疾tật 相tương/tướng 。 初sơ 文văn 。 前tiền 問vấn 次thứ 答đáp 。 問vấn 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 奉phụng 述thuật 佛Phật 問vấn 。 二nhị 自tự 發phát 問vấn 。 初sơ 有hữu 三tam 問vấn 。 前tiền 問vấn 疾tật 之chi 輕khinh 重trọng 。 可khả 忍nhẫn 為vi 輕khinh 。 不bất 可khả 忍nhẫn 為vi 重trọng/trùng 。 故cố 言ngôn 寧ninh 可khả 忍nhẫn 不phủ 。 療liệu 治trị 有hữu 損tổn 。 此thử 第đệ 二nhị 問vấn 對đối 治trị 之chi 損tổn 也dã 。 不bất 至chí 增tăng 乎hồ 。 此thử 第đệ 三tam 問vấn 不bất 治trị 之chi 增tăng 也dã 。 世Thế 尊Tôn 慇ân 懃cần 。 致trí 問vấn 無vô 量lượng 。 此thử 總tổng 騰đằng 聖thánh 意ý 。 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 也dã 。 居cư 士sĩ 是thị 疾tật 。 何hà 所sở 因nhân 起khởi 。 此thử 第đệ 二nhị 文Văn 殊Thù 自tự 發phát 問vấn 亦diệc 有hữu 三tam 。 一nhất 問vấn 初sơ 問vấn 病bệnh 因nhân 。 因nhân 何hà 得đắc 病bệnh 也dã 。 其kỳ 生sanh 久cửu 如như 。 此thử 問vấn 得đắc 病bệnh 來lai 久cửu 近cận 也dã 。 當đương 云vân 何hà 滅diệt 。 此thử 問vấn 對đối 治trị 病bệnh 。 何hà 時thời 可khả 滅diệt 也dã 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 從tùng 癡si 有hữu 愛ái 。 則tắc 我ngã 病bệnh 生sanh 。 此thử 第đệ 二nhị 答đáp 問vấn 也dã 。 上thượng 有hữu 六lục 問vấn 。 但đãn 答đáp 後hậu 三tam 。 兼kiêm 前tiền 三tam 也dã 。 如như 答đáp 病bệnh 因nhân 。 及cập 久cửu 遠viễn 問vấn 。 即tức 兼kiêm 答đáp 初sơ 病bệnh 輕khinh 重trọng 。 及cập 後hậu 病bệnh 增tăng 之chi 問vấn 。 若nhược 答đáp 病bệnh 滅diệt 之chi 問vấn 。 即tức 兼kiêm 答đáp 第đệ 二nhị 病bệnh 損tổn 問vấn 也dã 。 就tựu 答đáp 後hậu 三tam 問vấn 。 即tức 為vi 三tam 別biệt 。 但đãn 次thứ 第đệ 不bất 同đồng 。 前tiền 答đáp 第đệ 二nhị 久cửu 遠viễn 問vấn 。 次thứ 答đáp 第đệ 三tam 病bệnh 滅diệt 問vấn 。 後hậu 答đáp 第đệ 一nhất 病bệnh 因nhân 問vấn 。 從tùng 癡si 有hữu 愛ái 。 則tắc 我ngã 病bệnh 生sanh 者giả 。 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 癡si 故cố 起khởi 愛ái 。 愛ái 故cố 受thọ 身thân 。 身thân 故cố 有hữu 病bệnh 。 以dĩ 愍mẫn 彼bỉ 病bệnh 故cố 。 則tắc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 之chi 病bệnh 也dã 。 眾chúng 生sanh 之chi 病bệnh 。 無vô 始thỉ 有hữu 之chi 。 菩Bồ 薩Tát 。 悲bi 眾chúng 生sanh 故cố 起khởi 病bệnh 。 則tắc 病bệnh 亦diệc 久cửu 矣hĩ 。 以dĩ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 病bệnh 。 是thị 故cố 我ngã 病bệnh 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 病bệnh 滅diệt 則tắc 我ngã 病bệnh 滅diệt 。 此thử 答đáp 第đệ 三tam 病bệnh 滅diệt 問vấn 。 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 病bệnh 。 為vi 物vật 故cố 生sanh 。 彼bỉ 病bệnh 既ký 滅diệt 。 則tắc 吾ngô 病bệnh 亦diệc 滅diệt 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 入nhập 生sanh 死tử 有hữu 生sanh 死tử 則tắc 有hữu 病bệnh 。 若nhược 眾chúng 生sanh 得đắc 離ly 病bệnh 者giả 。 則tắc 菩Bồ 薩Tát 無vô 復phục 病bệnh 。 夫phu 法Pháp 身thân 無vô 生sanh 。 況huống 復phục 有hữu 形hình 。 既ký 無vô 有hữu 形hình 。 病bệnh 何hà 由do 起khởi 。 然nhiên 為vi 彼bỉ 受thọ 生sanh 。 不bất 得đắc 無vô 形hình 。 既ký 其kỳ 有hữu 形hình 。 不bất 得đắc 無vô 病bệnh 。 若nhược 彼bỉ 離ly 病bệnh 。 菩Bồ 薩Tát 無vô 復phục 病bệnh 也dã 。 譬thí 如như 長trưởng 者giả 。 唯duy 有hữu 一nhất 子tử 。 其kỳ 子tử 得đắc 病bệnh 。 父phụ 母mẫu 亦diệc 病bệnh 。 若nhược 子tử 病bệnh 愈dũ 。 父phụ 母mẫu 亦diệc 愈dũ 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 愛ái 之chi 若nhược 子tử 。 眾chúng 生sanh 病bệnh 則tắc 菩Bồ 薩Tát 病bệnh 。 眾chúng 生sanh 病bệnh 愈dũ 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 愈dũ 。 此thử 舉cử 譬thí 及cập 合hợp 答đáp 。 釋thích 上thượng 病bệnh 滅diệt 之chi 問vấn 也dã 。 又hựu 言ngôn 是thị 病bệnh 。 何hà 所sở 因nhân 起khởi 。 此thử 答đáp 第đệ 一nhất 問vấn 也dã 。 問vấn 本bổn 在tại 前tiền 。 今kim 答đáp 居cư 後hậu 。 故cố 稱xưng 又hựu 焉yên 。 不bất 前tiền 答đáp 者giả 。 但đãn 說thuyết 病bệnh 生sanh 滅diệt 久cửu 近cận 既ký 明minh 。 則tắc 大đại 悲bi 自tự 顯hiển 。 是thị 以dĩ 前tiền 答đáp 生sanh 滅diệt 。 後hậu 答đáp 大đại 悲bi 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 病bệnh 者giả 。 以dĩ 大đại 悲bi 起khởi 。 菩Bồ 薩Tát 前tiền 悲bi 無vô 窮cùng 。 與dữ 癡si 愛ái 但đãn 生sanh 後hậu 悲bi 無vô 盡tận 。 共cộng 群quần 生sanh 俱câu 滅diệt 。 但đãn 眾chúng 生sanh 病bệnh 原nguyên 。 起khởi 乎hồ 癡si 愛ái 。 菩Bồ 薩Tát 疾tật 本bổn 。 生sanh 於ư 大đại 悲bi 。 問vấn 。 菩Bồ 薩Tát 病bệnh 。 因nhân 眾chúng 生sanh 起khởi 。 云vân 何hà 因nhân 於ư 大đại 悲bi 。 答đáp 。 因nhân 眾chúng 生sanh 。 有hữu 大đại 悲bi 。 因nhân 菩Bồ 薩Tát 心tâm 悲bi 。 故cố 有hữu 菩Bồ 薩Tát 身thân 病bệnh 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 居cư 士sĩ 此thử 室thất 。 何hà 以dĩ 空không 無vô 侍thị 者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 以dĩ 論luận 空không 室thất 。 淨tịnh 名danh 。 前tiền 明minh 空không 室thất 。 然nhiên 後hậu 示thị 病bệnh 。 此thử 明minh 由do 空không 故cố 起khởi 慈từ 。 即tức 說thuyết 實thật 慧tuệ 。 生sanh 方phương 便tiện 也dã 。 文Văn 殊Thù 。 前tiền 問vấn 大đại 悲bi 之chi 疾tật 。 復phục 問vấn 空không 室thất 者giả 。 示thị 大đại 悲bi 即tức 空không 。 亦diệc 由do 方phương 便tiện 故cố 。 明minh 實thật 慧tuệ 也dã 。 初sơ 有hữu 二nhị 問vấn 。 一nhất 問vấn 空không 室thất 。 夫phu 人nhân 所sở 住trụ 。 應ưng 有hữu 資tư 生sanh 之chi 物vật 。 而nhi 今kim 廓khuếch 然nhiên 都đô 空không 。 何hà 故cố 爾nhĩ 耶da 。 又hựu 凡phàm 病bệnh 者giả 。 理lý 必tất 須tu 侍thị 。 何hà 故cố 無vô 耶da 。 所sở 以dĩ 并tinh 問vấn 二nhị 事sự 者giả 。 以dĩ 俱câu 無vô 二nhị 事sự 故cố 。 合hợp 問vấn 之chi 也dã 。 問vấn 空không 室thất 。 明minh 無vô 法pháp 。 問vấn 無vô 侍thị 者giả 。 顯hiển 無vô 人nhân 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 諸chư 佛Phật 國quốc 土độ 。 亦diệc 復phục 皆giai 空không 。 答đáp 二nhị 問vấn 。 即tức 為vi 二nhị 別biệt 。 答đáp 初sơ 問vấn 凡phàm 有hữu 二nhị 番phiên 。 平bình 等đẳng 之chi 道Đạo 。 其kỳ 理lý 無vô 二nhị 。 十thập 方phương 國quốc 土độ 。 無vô 不bất 空không 者giả 。 曷hạt 為vi 問vấn 一nhất 室thất 空không 耶da 。 而nhi 舉cử 佛Phật 土độ 者giả 。 惑hoặc 者giả 謂vị 。 眾chúng 生sanh 虛hư 妄vọng 。 依y 果quả 可khả 空không 。 佛Phật 土độ 真chân 實thật 。 則tắc 不bất 可khả 空không 。 又hựu 眾chúng 生sanh 無vô 力lực 持trì 故cố 可khả 空không 。 佛Phật 有hữu 力lực 持trì 。 則tắc 應ưng 不bất 空không 。 故cố 今kim 明minh 。 佛Phật 得đắc 自tự 在tại 。 尚thượng 不bất 能năng 使sử 己kỷ 國quốc 為vi 有hữu 。 況huống 眾chúng 生sanh 土thổ/độ 耶da 。 又hựu 問vấn 以dĩ 何hà 為vi 空không 。 汝nhữ 室thất 以dĩ 無vô 物vật 故cố 空không 。 十thập 方phương 佛Phật 土độ 。 宛uyển 然nhiên 現hiện 故cố 有hữu 。 何hà 得đắc 空không 耶da 。 答đáp 曰viết 以dĩ 空không 空không 。 上thượng 空không 。 是thị 空không 慧tuệ 空không 也dã 。 下hạ 空không 。 是thị 前tiền 境cảnh 空không 也dã 。 要yếu 當đương 以dĩ 空không 慧tuệ 觀quán 之chi 。 然nhiên 後hậu 一nhất 切thiết 空không 。 非phi 是thị 無vô 物vật 然nhiên 後hậu 空không 也dã 。 又hựu 問vấn 空không 何hà 用dụng 空không 。 法pháp 本bổn 自tự 空không 。 何hà 用dụng 空không 慧tuệ 空không 諸chư 法pháp 耶da 。 答đáp 曰viết 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 。 空không 法pháp 故cố 空không 。 法pháp 雖tuy 自tự 空không 。 必tất 須tu 空không 慧tuệ 。 若nhược 無vô 空không 慧tuệ 。 則tắc 於ư 我ngã 為vi 有hữu 。 用dụng 此thử 無vô 分phân 別biệt 空không 慧tuệ 。 故cố 得đắc 其kỳ 空không 得đắc 其kỳ 空không 即tức 於ư 我ngã 非phi 有hữu 也dã 。 所sở 以dĩ 名danh 無vô 分phân 別biệt 空không 慧tuệ 者giả 。 無vô 智trí 之chi 生sanh 也dã 。 起khởi 於ư 分phân 別biệt 。 而nhi 諸chư 法pháp 無vô 相tướng 故cố 。 智trí 無vô 分phân 別biệt 。 故cố 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 觀quán 諸chư 法pháp 空không 也dã 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 。 正chánh 以dĩ 空không 智trí 為vì 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 又hựu 問vấn 空không 可khả 分phân 別biệt 耶da 。 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 。 明minh 前tiền 境cảnh 空không 。 此thử 下hạ 已dĩ 去khứ 。 欲dục 辨biện 智trí 空không 。 體thể 空không 之chi 慧tuệ 。 乃nãi 不bất 分phân 別biệt 。 故cố 知tri 諸chư 法pháp 空không 。 即tức 此thử 能năng 觀quán 之chi 慧tuệ 。 而nhi 體thể 是thị 有hữu 。 可khả 得đắc 分phân 別biệt 耶da 。 答đáp 曰viết 分phân 別biệt 亦diệc 空không 。 此thử 明minh 空không 慧tuệ 亦diệc 空không 也dã 。 若nhược 慧tuệ 異dị 於ư 空không 。 則tắc 是thị 分phân 別biệt 。 以dĩ 慧tuệ 亦diệc 空không 。 故cố 無vô 分phân 別biệt 。 所sở 以dĩ 云vân 分phân 別biệt 亦diệc 空không 。 又hựu 問vấn 空không 當đương 於ư 何hà 求cầu 。 上thượng 因nhân 正chánh 觀quán 以dĩ 明minh 空không 。 惑hoặc 者giả 謂vị 。 空không 義nghĩa 在tại 正chánh 。 不bất 在tại 於ư 邪tà 。 故cố 問vấn 空không 義nghĩa 之chi 所sở 在tại 。 以dĩ 明minh 邪tà 正chánh 不bất 二nhị 也dã 。 答đáp 曰viết 當đương 於ư 六lục 十thập 二nhị 見kiến 中trung 求cầu 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 即tức 畢tất 竟cánh 空không 。 故cố 就tựu 諸chư 見kiến 。 以dĩ 明minh 空không 所sở 在tại 也dã 。 又hựu 問vấn 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 當đương 於ư 何hà 求cầu 。 上thượng 泯mẫn 邪tà 正chánh 。 今kim 齊tề 縛phược 解giải 。 故cố 問vấn 諸chư 見kiến 。 當đương 於ư 何hà 求cầu 。 答đáp 曰viết 當đương 於ư 諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 中trung 求cầu 。 諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 。 即tức 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 與dữ 諸chư 見kiến 不bất 二nhị 。 所sở 以dĩ 求cầu 諸chư 見kiến 於ư 解giải 脫thoát 。 又hựu 問vấn 諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 。 當đương 於ư 何hà 求cầu 。 此thử 欲dục 明minh 眾chúng 生sanh 與dữ 佛Phật 不bất 二nhị 。 故cố 發phát 斯tư 問vấn 也dã 。 答đáp 曰viết 當đương 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 心tâm 行hành 中trung 求cầu 。 惑hoặc 者giả 謂vị 。 諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 。 在tại 乎hồ 正chánh 觀quán 。 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 。 居cư 愛ái 見kiến 煩phiền 惱não 。 故cố 明minh 眾chúng 生sanh 與dữ 佛Phật 本bổn 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 愛ái 見kiến 煩phiền 惱não 。 即tức 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 就tựu 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 中trung 。 求cầu 佛Phật 解giải 脫thoát 。 又hựu 仁nhân 所sở 問vấn 。 何hà 無vô 侍thị 者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 魔ma 。 及cập 諸chư 外ngoại 道đạo 。 皆giai 吾ngô 侍thị 也dã 。 此thử 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 也dã 。 前tiền 明minh 空không 室thất 。 以dĩ 顯hiển 於ư 空không 。 今kim 答đáp 無vô 侍thị 。 以dĩ 顯hiển 於ư 有hữu 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 空không 室thất 故cố 。 則tắc 上thượng 攝nhiếp 佛Phật 土độ 。 一nhất 切thiết 皆giai 空không 。 以dĩ 無vô 侍thị 故cố 。 下hạ 攝nhiếp 群quần 生sanh 。 以dĩ 為vi 侍thị 者giả 。 又hựu 上thượng 明minh 空không 室thất 。 則tắc 辨biện 法pháp 空không 。 今kim 論luận 無vô 侍thị 。 明minh 乎hồ 人nhân 有hữu 。 法pháp 空không 。 謂vị 實thật 慧tuệ 也dã 。 人nhân 有hữu 。 即tức 方phương 便tiện 慧tuệ 也dã 。 故cố 此thử 經Kinh 始thỉ 末mạt 。 皆giai 有hữu 二nhị 慧tuệ 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 眾chúng 魔ma 者giả 樂nhạo 生sanh 死tử 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 生sanh 死tử 而nhi 不bất 捨xả 。 外ngoại 道đạo 者giả 樂nhạo 諸chư 見kiến 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 諸chư 見kiến 而nhi 不bất 動động 。 魔ma 樂nhạo 著trước 五ngũ 欲dục 。 不bất 求cầu 出xuất 世thế 。 故cố 云vân 樂nhạo 生sanh 死tử 。 外ngoại 道đạo 雖tuy 求cầu 出xuất 世thế 。 而nhi 執chấp 著trước 己kỷ 法pháp 。 故cố 云vân 樂nhạo/nhạc/lạc 諸chư 見kiến 。 大đại 悲bi 。 觀quán 生sanh 死tử 同đồng 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 能năng 不bất 捨xả 。 觀quán 諸chư 見kiến 同đồng 正chánh 見kiến 。 故cố 能năng 不bất 動động 。 不bất 動động 不bất 捨xả 。 故cố 能năng 得đắc 之chi 為vi 侍thị 。 問vấn 。 不bất 動động 不bất 捨xả 。 云vân 何hà 為vi 侍thị 。 答đáp 。 不bất 動động 不bất 捨xả 。 是thị 得đắc 正chánh 觀quán 。 得đắc 於ư 正chánh 觀quán 。 則tắc 資tư 養dưỡng 法Pháp 身thân 。 為vi 其kỳ 侍thị 也dã 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 居cư 士sĩ 所sở 病bệnh 為vi 何hà 等đẳng 相tương/tướng 。 此thử 第đệ 三tam 次thứ 論luận 疾tật 相tương/tướng 。 論luận 疾tật 相tương/tướng 。 應ưng 在tại 問vấn 空không 室thất 之chi 前tiền 。 但đãn 今kim 欲dục 空không 有hữu 互hỗ 相tương 成thành 顯hiển 。 前tiền 明minh 疾tật 有hữu 。 次thứ 辨biện 空không 室thất 。 今kim 欲dục 將tương 空không 室thất 類loại 疾tật 亦diệc 空không 。 故cố 問vấn 疾tật 相tương/tướng 在tại 空không 室thất 後hậu 也dã 。 即tức 事sự 而nhi 觀quán 。 似tự 若nhược 無vô 病bệnh 。 而nhi 云vân 有hữu 病bệnh 。 未vị 見kiến 其kỳ 相tương/tướng 。 是thị 故cố 問vấn 之chi 。 又hựu 四tứ 百bách 四tứ 病bệnh 。 各các 有hữu 其kỳ 相tương/tướng 。 大đại 悲bi 之chi 疾tật 。 以dĩ 何hà 為vi 相tướng 。 是thị 故cố 問vấn 之chi 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 我ngã 病bệnh 。 無vô 形hình 不bất 可khả 見kiến 。 大đại 悲bi 無vô 緣duyên 。 無vô 所sở 不bất 緣duyên 。 以dĩ 無vô 所sở 不bất 緣duyên 故cố 。 應ưng 物vật 有hữu 病bệnh 。 亦diệc 應ưng 物vật 有hữu 相tương/tướng 。 以dĩ 其kỳ 無vô 緣duyên 。 則tắc 明minh 我ngã 無vô 病bệnh 。 無vô 病bệnh 故cố 得đắc 有hữu 相tương/tướng 耶da 。 又hựu 解giải 。 應ưng 物vật 有hữu 病bệnh 。 故cố 託thác 病bệnh 方phương 丈trượng 。 而nhi 無vô 有hữu 實thật 。 故cố 稱xưng 無vô 形hình 。 又hựu 問vấn 此thử 病bệnh 身thân 合hợp 耶da 心tâm 合hợp 耶da 。 惑hoặc 者giả 。 聞văn 病bệnh 不bất 可khả 見kiến 。 將tương 謂vị 心tâm 病bệnh 無vô 形hình 。 與dữ 心tâm 合hợp 故cố 不bất 可khả 見kiến 。 或hoặc 謂vị 。 身thân 病bệnh 微vi 細tế 。 尚thượng 身thân 合hợp 故cố 不bất 可khả 見kiến 。 故cố 問vấn 身thân 心tâm 合hợp 耶da 。 答đáp 曰viết 非phi 身thân 合hợp 身thân 相tướng 離ly 故cố 。 亦diệc 非phi 心tâm 合hợp 。 心tâm 如như 幻huyễn 故cố 。 身thân 相tướng 離ly 者giả 。 明minh 身thân 空không 也dã 。 離ly 是thị 空không 之chi 異dị 名danh 。 心tâm 如như 幻huyễn 者giả 。 明minh 心tâm 空không 也dã 。 身thân 是thị 外ngoại 形hình 。 所sở 以dĩ 云vân 離ly 。 心tâm 動động 無vô 方phương 。 故cố 言ngôn 幻huyễn 也dã 。 身thân 心tâm 尚thượng 無vô 。 病bệnh 與dữ 誰thùy 合hợp 。 以dĩ 其kỳ 無vô 合hợp 故cố 。 不bất 可khả 見kiến 。 又hựu 問vấn 地địa 大đại 水thủy 大đại 火hỏa 大đại 。 風phong 大đại 於ư 此thử 四tứ 大đại 。 何hà 大đại 之chi 病bệnh 。 身thân 心tâm 本bổn 是thị 四tứ 大đại 。 之chi 所sở 合hợp 成thành 。 身thân 心tâm 可khả 無vô 。 而nhi 四tứ 大đại 或hoặc 有hữu 。 四tứ 百bách 四tứ 病bệnh 。 因nhân 四tứ 大đại 起khởi 。 今kim 是thị 何hà 大đại 之chi 病bệnh 。 羅la 什thập 云vân 。 外ngoại 道đạo 但đãn 說thuyết 三tam 大đại 病bệnh 。 不bất 說thuyết 地địa 大đại 。 佛Phật 法Pháp 具cụ 明minh 四tứ 大đại 起khởi 病bệnh 。 故cố 一nhất 大đại 不bất 調điều 。 百bách 一nhất 病bệnh 總tổng 。 四tứ 大đại 合hợp 論luận 。 則tắc 有hữu 四tứ 病bệnh 四tứ 病bệnh 。 答đáp 曰viết 是thị 病bệnh 非phi 地địa 大đại 。 亦diệc 不bất 離ly 地địa 大đại 。 水thủy 大đại 火hỏa 大đại 。 風phong 大đại 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 即tức 四tứ 大đại 有hữu 病bệnh 者giả 。 四tứ 大đại 各các 處xứ 。 則tắc 應ưng 有hữu 病bệnh 。 而nhi 四tứ 大đại 各các 處xứ 。 則tắc 無vô 有hữu 病bệnh 。 故cố 知tri 不bất 即tức 。 若nhược 離ly 四tứ 大đại 有hữu 病bệnh 者giả 。 四tứ 大đại 合hợp 時thời 。 應ưng 無vô 有hữu 病bệnh 。 而nhi 四tứ 大đại 會hội 。 遂toại 其kỳ 有hữu 病bệnh 。 故cố 知tri 非phi 離ly 。 非phi 即tức 非phi 離ly 。 因nhân 緣duyên 假giả 合hợp 。 則tắc 知tri 病bệnh 空không 。 而nhi 眾chúng 生sanh 病bệnh 。 從tùng 四tứ 大đại 起khởi 。 以dĩ 其kỳ 有hữu 病bệnh 。 是thị 故cố 我ngã 病bệnh 。 菩Bồ 薩Tát 與dữ 眾chúng 生sanh 病bệnh 。 俱câu 非phi 即tức 離ly 。 但đãn 眾chúng 生sanh 病bệnh 。 從tùng 四tứ 大đại 起khởi 。 菩Bồ 薩Tát 病bệnh 。 從tùng 眾chúng 生sanh 起khởi 。 非phi 實thật 四tứ 大đại 違vi 反phản 而nhi 生sanh 。

爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 問vấn 維Duy 摩Ma 詰Cật 言ngôn 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 云vân 何hà 。 慰úy 喻dụ 有hữu 病bệnh 菩Bồ 薩Tát 。 此thử 第đệ 二nhị 明minh 眾chúng 生sanh 病bệnh 。 即tức 是thị 始thỉ 行hành 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 一nhất 明minh 慰úy 喻dụ 。 三tam 辨biện 調điều 伏phục 。 慰úy 喻dụ 。 就tựu 前tiền 無vô 病bệnh 之chi 人nhân 。 安an 慰úy 曉hiểu 喻dụ 有hữu 疾tật 之chi 者giả 。 調điều 伏phục 。 據cứ 抱bão 病bệnh 之chi 人nhân 。 自tự 調điều 伏phục 其kỳ 心tâm 。 以dĩ 始thỉ 行hành 之chi 人nhân 。 既ký 受thọ 此thử 身thân 。 復phục 縈oanh 病bệnh 苦khổ 。 則tắc 戀luyến 生sanh 畏úy 死tử 。 便tiện 增tăng 長trưởng 生sanh 死tử 。 不bất 得đắc 習tập 於ư 正chánh 觀quán 。 故cố 曉hiểu 喻dụ 安an 慰úy 。 令linh 身thân 處xứ 疾tật 自tự 行hành 化hóa 他tha 。 又hựu 調điều 伏phục 。 明minh 抱bão 病bệnh 之chi 人nhân 。 有hữu 其kỳ 心tâm 病bệnh 故cố 。 須tu 自tự 調điều 也dã 。 又hựu 慰úy 喻dụ 。 令linh 其kỳ 集tập 善thiện 。 調điều 伏phục 。 令linh 其kỳ 離ly 惡ác 。 又hựu 慰úy 喻dụ 。 令linh 習tập 有hữu 行hành 。 調điều 伏phục 。 使sử 悟ngộ 空không 解giải 。 約ước 位vị 分phần/phân 者giả 。 慰úy 喻dụ 。 是thị 外ngoại 凡phàm 夫phu 三tam 十thập 心tâm 前tiền 人nhân 。 調điều 伏phục 。 就tựu 內nội 凡phàm 夫phu 三tam 十thập 心tâm 已dĩ 上thượng 也dã 。 上thượng 辨biện 淨tịnh 名danh 病bệnh 。 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 至chí 佛Phật 也dã 。 故cố 此thử 品phẩm 具cụ 明minh 。 一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 。 初sơ 奉phụng 。 前tiền 問vấn 次thứ 答đáp 。 然nhiên 慰úy 喻dụ 有hữu 疾tật 。 應ưng 自tự 文Văn 殊Thù 。 而nhi 問vấn 淨tịnh 名danh 者giả 。 凡phàm 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 白bạch 時thời 眾chúng 注chú 心tâm 有hữu 在tại 。 二nhị 者giả 取thủ 證chứng 於ư 病bệnh 人nhân 。 乃nãi 所sở 心tâm 審thẩm 慰úy 喻dụ 之chi 實thật 。 三tam 者giả 本bổn 是thị 無vô 病bệnh 人nhân 。 能năng 慰úy 喻dụ 耳nhĩ 。 淨tịnh 名danh 雖tuy 復phục 現hiện 疾tật 。 實thật 自tự 無vô 疾tật 。 故cố 能năng 慰úy 喻dụ 也dã 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 說thuyết 身thân 無vô 常thường 。 不bất 說thuyết 厭yếm 離ly 於ư 身thân 。 就tựu 答đáp 內nội 為vi 三tam 。 初sơ 正chánh 答đáp 。 次thứ 總tổng 結kết 。 正chánh 答đáp 為vi 二nhị 。 前tiền 就tựu 行hành 門môn 明minh 慰úy 喻dụ 耳nhĩ 。 次thứ 就tựu 願nguyện 門môn 明minh 慰úy 喻dụ 。 行hành 門môn 明minh 慰úy 喻dụ 行hành 。 初sơ 就tựu 所sở 離ly 行hành 。 次thứ 明minh 所sở 得đắc 行hành 。 但đãn 慰úy 喻dụ 多đa 門môn 。 若nhược 為vi 貪tham 生sanh 畏úy 死tử 具cụ 縛phược 凡phàm 夫phu 。 則tắc 不bất 能năng 為vi 說thuyết 無vô 常thường 。 正chánh 可khả 將tương 護hộ 其kỳ 意ý 云vân 。 不bất 久cửu 疾tật 愈dũ 。 若nhược 慰úy 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 者giả 。 為vi 說thuyết 無vô 常thường 。 令linh 疾tật 斷đoạn 煩phiền 惱não 早tảo 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 今kim 此thử 文văn 。 慰úy 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 。 令linh 捨xả 遠viễn 凡phàm 聖thánh 。 自tự 行hành 化hóa 他tha 也dã 。 說thuyết 身thân 無vô 常thường 者giả 。 此thử 破phá 常thường 倒đảo 。 異dị 凡phàm 夫phu 也dã 。 凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 。 貪tham 著trước 此thử 身thân 。 戀luyến 生sanh 畏úy 死tử 。 不bất 觀quán 無vô 常thường 。 故cố 不bất 為vi 說thuyết 無vô 常thường 。 今kim 始thỉ 行hành 之chi 人nhân 。 知tri 身thân 必tất 磨ma 滅diệt 。 豈khởi 可khả 貪tham 哉tai 。 不bất 說thuyết 厭yếm 離ly 於ư 身thân 者giả 。 破phá 無vô 常thường 倒đảo 。 異dị 二Nhị 乘Thừa 人nhân 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 觀quán 身thân 無vô 常thường 。 而nhi 便tiện 厭yếm 離ly 。 欲dục 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 今kim 安an 身thân 處xứ 疾tật 。 自tự 行hành 化hóa 人nhân 。 不bất 應ưng 求cầu 證chứng 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 說thuyết 身thân 有hữu 苦khổ 。 不bất 說thuyết 樂nhạo 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 說thuyết 身thân 無vô 我ngã 。 而nhi 說thuyết 教giáo 導đạo 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 身thân 空không 寂tịch 。 不bất 說thuyết 畢tất 竟cánh 寂tịch 滅diệt 。 或hoặc 有hữu 雖tuy 聞văn 無vô 常thường 。 猶do 謂vị 不bất 苦khổ 。 故cố 為vi 說thuyết 苦khổ 。 或hoặc 有hữu 雖tuy 聞văn 於ư 苦khổ 。 猶do 謂vị 苦khổ 樂lạc 有hữu 主chủ 。 為vi 說thuyết 空không 無vô 我ngã 。 譬thí 如như 大đại 樹thụ 。 非phi 一nhất 斧phủ 所sở 傾khuynh 。 累lũy/lụy/luy 根căn 既ký 深thâm 。 非phi 一nhất 法pháp 能năng 滅diệt 。 故cố 具cụ 說thuyết 四tứ 非phi 常thường 也dã 。 雖tuy 見kiến 身thân 苦khổ 。 不bất 樂lạc 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 樂lạc 。 雖tuy 知tri 無vô 我ngã 。 不bất 以dĩ 眾chúng 生sanh 空không 故cố 。 廢phế 於ư 教giáo 導đạo 。 雖tuy 解giải 身thân 空không 。 而nhi 不bất 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。 畢tất 竟cánh 之chi 空không 。 故cố 能năng 安an 住trụ 生sanh 死tử 。 與dữ 群quần 生sanh 同đồng 疾tật 。 故cố 慰úy 喻dụ 之chi 者giả 。 令linh 其kỳ 識thức 所sở 應ưng 行hành 及cập 所sở 不bất 應ưng 行hành 也dã 。 說thuyết 悔hối 無vô 罪tội 。 而nhi 不bất 說thuyết 入nhập 於ư 過quá 去khứ 。 上thượng 為vi 利lợi 根căn 人nhân 。 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 今kim 為vi 鈍độn 根căn 未vị 悟ngộ 。 更cánh 說thuyết 法Pháp 。 又hựu 上thượng 破phá 八bát 倒đảo 。 就tựu 離ly 煩phiền 惱não 門môn 。 以dĩ 明minh 慰úy 喻dụ 。 今kim 就tựu 離ly 業nghiệp 門môn 。 以dĩ 明minh 慰úy 喻dụ 。 今kim 日nhật 之chi 病bệnh 。 必tất 由do 前tiền 罪tội 故cố 。 令linh 其kỳ 懺sám 悔hối 。 故cố 云vân 說thuyết 悔hối 前tiền 罪tội 。 既ký 言ngôn 有hữu 前tiền 罪tội 。 則tắc 似tự 業nghiệp 有hữu 性tánh 罪tội 。 從tùng 未vị 來lai 至chí 現hiện 在tại 。 從tùng 現hiện 在tại 入nhập 過quá 去khứ 。 是thị 故cố 今kim 明minh 不bất 入nhập 過quá 去khứ 。 不bất 入nhập 過quá 去khứ 者giả 。 罪tội 本bổn 性tánh 空không 故cố 。 無vô 罪tội 可khả 謝tạ 入nhập 也dã 。 次thứ 己kỷ 之chi 疾tật 。 愍mẫn 於ư 彼bỉ 疾tật 。 上thượng 就tựu 煩phiền 惱não 業nghiệp 門môn 。 以dĩ 門môn 慰úy 喻dụ 。 今kim 就tựu 苦khổ 報báo 門môn 。 明minh 慰úy 喻dụ 也dã 。 令linh 其kỳ 推thôi 己kỷ 而nhi 悲bi 物vật 也dã 。 我ngã 今kim 微vi 病bệnh 。 苦khổ 痛thống 尚thượng 爾nhĩ 。 況huống 惡ác 趣thú 群quần 生sanh 受thọ 無vô 量lượng 苦khổ 耶da 。 又hựu 我ngã 有hữu 智trí 慧tuệ 。 猶do 弊tệ 疾tật 苦khổ 。 況huống 不bất 達đạt 者giả 乎hồ 。 推thôi 己kỷ 愍mẫn 彼bỉ 。 是thị 大Đại 士Sĩ 兼kiêm 濟tế 之chi 懷hoài 故cố 。 聞văn 此thử 法pháp 。 則tắc 不bất 戀luyến 生sanh 畏úy 死tử 。 宜nghi 自tự 行hành 化hóa 他tha 人nhân 。 當đương 識thức 宿túc 世thế 。 無vô 數số 劫kiếp 苦khổ 。 當đương 念niệm 饒nhiêu 益ích 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 無vô 數số 劫kiếp 來lai 。 受thọ 苦khổ 無vô 量lượng 。 今kim 苦khổ 須tu 臾du 。 何hà 足túc 致trí 憂ưu 。 但đãn 當đương 力lực 疾tật 救cứu 彼bỉ 苦khổ 耳nhĩ 。 憶ức 所sở 修tu 福phước 。 外ngoại 國quốc 法pháp 。 從tùng 生sanh 至chí 終chung 。 所sở 作tác 福phước 業nghiệp 。 一nhất 一nhất 書thư 記ký 。 將tương 終chung 之chi 時thời 。 令linh 傍bàng 人nhân 為vi 說thuyết 。 令linh 其kỳ 恃thị 福phước 。 心tâm 不bất 憂ưu 畏úy 。 念niệm 於ư 淨tịnh 命mạng 。 自tự 念niệm 從tùng 生sanh 至chí 終chung 。 常thường 行hành 正chánh 命mạng 。 必tất 至chí 善thiện 趣thú 。 何hà 所sở 憂ưu 耶da 。 又hựu 勿vật 為vi 救cứu 於ư 身thân 疾tật 。 作tác 諸chư 邪tà 業nghiệp 。 以dĩ 救cứu 命mạng 也dã 。 勿vật 生sanh 憂ưu 惱não 。 疾tật 者giả 多đa 憂ưu 。 多đa 憂ưu 故cố 生sanh 惱não 。 故cố 明minh 從tùng 憂ưu 無vô 益ích 。 橫hoạnh/hoành 致trí 惱não 耳nhĩ 。 常thường 起khởi 精tinh 進tấn 。 病bệnh 好hảo/hiếu 懈giải 怠đãi 。 故cố 勸khuyến 令linh 精tinh 進tấn 。 假giả 使sử 身thân 逝thệ 命mạng 終chung 。 而nhi 意ý 不bất 捨xả 也dã 。 當đương 作tác 醫y 王vương 。 療liệu 治trị 眾chúng 病bệnh 。 上thượng 就tựu 行hành 門môn 。 明minh 慰úy 喻dụ 。 今kim 就tựu 願nguyện 門môn 。 明minh 慰úy 喻dụ 。 令linh 其kỳ 因nhân 疾tật 。 發phát 弘hoằng 誓thệ 願nguyện 。 當đương 作tác 醫y 王vương 。 療liệu 治trị 一nhất 切thiết 。 身thân 心tâm 疾tật 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 如như 是thị 。 慰úy 諭dụ 有hữu 疾tật 菩Bồ 薩Tát 。 令linh 其kỳ 歡hoan 喜hỷ 。 總tổng 結kết 之chi 也dã 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 居cư 士sĩ 有hữu 病bệnh 菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 。 調điều 伏phục 其kỳ 心tâm 。 此thử 第đệ 二nhị 明minh 調điều 伏phục 。 外ngoại 有hữu 巧xảo 喻dụ 。 內nội 有hữu 善thiện 調điều 。 則tắc 能năng 彌di 歷lịch 生sanh 死tử 。 與dữ 群quần 生sanh 同đồng 疾tật 。 辛tân 酸toan 備bị 經kinh 。 而nhi 不bất 以dĩ 苦khổ 。 此thử 即tức 淨tịnh 名danh 現hiện 疾tật 之chi 意ý 也dã 。 前tiền 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 調điều 伏phục 者giả 。 心tâm 猶do 奔bôn 逸dật 之chi 馬mã 。 難nan 可khả 禁cấm 制chế 。 故cố 以dĩ 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 先tiên 調điều 而nhi 後hậu 伏phục 也dã 。 今kim 將tương 明minh 調điều 伏phục 之chi 法pháp 。 故cố 前tiền 問vấn 之chi 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 有hữu 疾tật 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 今kim 我ngã 此thử 病bệnh 。 皆giai 從tùng 前tiền 世thế 。 妄vọng 想tưởng 顛điên 倒đảo 。 諸chư 煩phiền 惱não 生sanh 。 無vô 有hữu 實thật 法pháp 。 誰thùy 受thọ 病bệnh 者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 答đáp 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 一nhất 明minh 自tự 行hành 化hóa 他tha 調điều 伏phục 。 二nhị 明minh 自tự 行hành 化hóa 他tha 調điều 伏phục 有hữu 其kỳ 得đắc 失thất 。 三Tam 明Minh 非phi 調điều 不bất 調điều 乃nãi 名danh 調điều 伏phục 。 初sơ 文văn 又hựu 三tam 。 一nhất 自tự 行hành 調điều 伏phục 。 即tức 是thị 實thật 慧tuệ 。 二nhị 化hóa 他tha 調điều 伏phục 。 謂vị 為vi 方phương 便tiện 慧tuệ 。 三tam 合hợp 明minh 自tự 行hành 化hóa 他tha 調điều 伏phục 。 即tức 合hợp 明minh 二nhị 慧tuệ 。 初sơ 文văn 有hữu 三tam 。 一nhất 眾chúng 生sanh 空không 。 二nhị 諸chư 法pháp 空không 。 三tam 空không 病bệnh 亦diệc 空không 。 用dụng 此thử 三tam 門môn 。 調điều 心tâm 令linh 伏phục 也dã 。 初sơ 文văn 四tứ 句cú 。 一nhất 將tương 來lai 況huống 本bổn 。 今kim 既ký 有hữu 苦khổ 即tức 推thôi 苦khổ 。 苦khổ 由do 於ư 病bệnh 。 病bệnh 由do 於ư 身thân 。 身thân 由do 妄vọng 想tưởng 。 妄vọng 想tưởng 既ký 不bất 實thật 。 身thân 亦diệc 不bất 實thật 。 身thân 既ký 不bất 實thật 。 苦khổ 豈khởi 實thật 耶da 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 四tứ 大đại 合hợp 故cố 。 假giả 名danh 為vi 身thân 。 四tứ 大đại 無vô 主chủ 。 身thân 亦diệc 無vô 我ngã 。 此thử 第đệ 二nhị 句cú 。 以dĩ 本bổn 況huống 末mạt 。 前tiền 就tựu 隔cách 世thế 。 推thôi 無vô 我ngã 。 今kim 就tựu 即tức 世thế 。 推thôi 無vô 我ngã 。 又hựu 前tiền 就tựu 身thân 因nhân 。 今kim 四tứ 大đại 。 是thị 身thân 緣duyên 故cố 。 並tịnh 無vô 我ngã 。 唯duy 見kiến 四tứ 大đại 。 不bất 見kiến 一nhất 主chủ 。 如như 其kỳ 有hữu 主chủ 。 則tắc 應ưng 有hữu 我ngã 。 而nhi 實thật 不bất 爾nhĩ 。 故cố 知tri 無vô 主chủ 。 四tứ 大đại 是thị 身thân 本bổn 。 本bổn 既ký 無vô 主chủ 。 身thân 為vi 其kỳ 末mạt 。 豈khởi 有hữu 我ngã 耶da 。 又hựu 此thử 病bệnh 起khởi 。 皆giai 由do 著trước 我ngã 。 是thị 故cố 於ư 我ngã 。 不bất 應ưng 生sanh 著trước 。 此thử 第đệ 三tam 句cú 。 顯hiển 出xuất 其kỳ 過quá 。 汎# 論luận 病bệnh 起khởi 有hữu 二nhị 。 一nhất 由do 過quá 去khứ 世thế 著trước 我ngã 。 備bị 生sanh 結kết 業nghiệp 。 結kết 業nghiệp 果quả 報báo 則tắc 現hiện 受thọ 苦khổ 。 二nhị 由do 現hiện 在tại 著trước 我ngã 故cố 心tâm 惱não 。 心tâm 惱não 則tắc 病bệnh 增tăng 也dã 。 既ký 知tri 病bệnh 本bổn 。 即tức 除trừ 我ngã 想tưởng 。 及cập 眾chúng 生sanh 想tưởng 。 第đệ 四tứ 句cú 結kết 除trừ 我ngã 也dã 。 什thập 公công 云vân 。 其kỳ 病bệnh 本bổn 者giả 。 所sở 謂vị 我ngã 也dã 。 僧Tăng 肇triệu 公công 云vân 。 我ngã 本bổn 者giả 。 即tức 上thượng 妄vọng 想tưởng 也dã 。 因nhân 有hữu 妄vọng 想tưởng 故cố 。 見kiến 我ngã 及cập 眾chúng 生sanh 。 若nhược 悟ngộ 妄vọng 想tưởng 是thị 顛điên 倒đảo 。 則tắc 無vô 我ngã 無vô 眾chúng 生sanh 。 當đương 起khởi 法pháp 相tướng 。 自tự 上thượng 以dĩ 來lai 。 重trọng/trùng 推thôi 無vô 我ngã 。 自tự 此thử 文văn 去khứ 。 假giả 法pháp 破phá 我ngã 。 雖tuy 於ư 空không 為vi 病bệnh 。 於ư 我ngã 為vi 藥dược 。 故cố 借tá 法pháp 除trừ 我ngã 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。 但đãn 以dĩ 眾chúng 法pháp 。 合hợp 成thành 此thử 身thân 。 起khởi 唯duy 法pháp 起khởi 。 滅diệt 唯duy 法pháp 滅diệt 。 釋thích 法pháp 想tưởng 也dã 。 五ngũ 陰ấm 諸chư 法pháp 。 假giả 會hội 成thành 身thân 。 起khởi 唯duy 諸chư 法pháp 共cộng 起khởi 。 滅diệt 唯duy 諸chư 法pháp 共cộng 滅diệt 。 無vô 別biệt 有hữu 真chân 宰tể 主chủ 其kỳ 起khởi 滅diệt 者giả 。 既ký 除trừ 我ngã 想tưởng 。 唯duy 見kiến 緣duyên 起khởi 諸chư 法pháp 。 故cố 名danh 法pháp 想tưởng 。 又hựu 此thử 法pháp 者giả 。 各các 不bất 相tương 知tri 。 起khởi 時thời 不bất 言ngôn 我ngã 起khởi 。 滅diệt 時thời 不bất 言ngôn 我ngã 滅diệt 。 前tiền 句cú 明minh 唯duy 法pháp 。 此thử 句cú 辨biện 非phi 人nhân 起khởi 。 以dĩ 諸chư 法pháp 緣duyên 合hợp 則tắc 有hữu 。 緣duyên 散tán 則tắc 離ly 。 聚tụ 散tán 無vô 先tiên 期kỳ 。 故cố 法pháp 法pháp 不bất 相tương 知tri 也dã 。 彼bỉ 有hữu 疾tật 菩Bồ 薩Tát 。 為vì 滅diệt 法pháp 想tưởng 。 當đương 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 法pháp 想tưởng 者giả 。 亦diệc 是thị 顛điên 倒đảo 。 顛điên 倒đảo 者giả 是thị 則tắc 大đại 患hoạn 。 我ngã 應ưng 離ly 之chi 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 。 次thứ 辨biện 法pháp 空không 。 前tiền 借tá 法pháp 以dĩ 除trừ 我ngã 。 此thử 法pháp 於ư 我ngã 為vi 藥dược 。 於ư 空không 為vi 病bệnh 。 所sở 以dĩ 除trừ 之chi 。 非phi 實thật 有hữu 法pháp 而nhi 除trừ 法pháp 也dã 。 顛điên 倒đảo 故cố 有hữu 法pháp 。 所sở 以dĩ 須tu 離ly 。 云vân 何hà 高cao 離ly 。 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 我ngã 為vi 其kỳ 內nội 。 自tự 外ngoại 諸chư 法pháp 。 皆giai 是thị 我ngã 之chi 所sở 有hữu 。 所sở 有hữu 。 是thị 對đối 我ngã 之chi 法pháp 。 我ngã 既ký 已dĩ 無vô 。 所sở 有hữu 豈khởi 獨độc 立lập 耶da 。 云vân 何hà 離ly 我ngã 。 我ngã 所sở 謂vị 離ly 二nhị 法pháp 。 謂vị 不bất 念niệm 內nội 外ngoại 諸chư 法pháp 。 行hành 於ư 平bình 等đẳng 。 內nội 者giả 我ngã 也dã 。 外ngoại 者giả 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 此thử 即tức 相tương 對đối 為vi 二nhị 。 謂vị 不bất 念niệm 之chi 。 行hành 於ư 平bình 等đẳng 。 故cố 稱xưng 離ly 也dã 。 云vân 何hà 平bình 等đẳng 。 謂vị 我ngã 等đẳng 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。 我ngã 者giả 。 窮cùng 下hạ 之chi 人nhân 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 極cực 上thượng 之chi 法pháp 也dã 。 極cực 上thượng 窮cùng 下hạ 。 齊tề 之chi 一nhất 觀quán 。 故cố 稱xưng 平bình 等đẳng 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 我ngã 及cập 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 二nhị 皆giai 空không 。 以dĩ 何hà 為vi 空không 。 但đãn 以dĩ 名danh 字tự 故cố 空không 。 如như 此thử 二nhị 法pháp 。 無vô 決quyết 定định 性tánh 。 因nhân 背bối/bội 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 名danh 吾ngô 我ngã 。 以dĩ 捨xả 吾ngô 我ngã 。 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 法pháp 相tướng 待đãi 。 則tắc 有hữu 名danh 生sanh 。 既ký 相tương 待đãi 有hữu 名danh 。 則tắc 無vô 決quyết 定định 。 所sở 以dĩ 空không 也dã 。 得đắc 是thị 平bình 等đẳng 。 無vô 有hữu 餘dư 病bệnh 。 唯duy 有hữu 空không 病bệnh 。 空không 病bệnh 亦diệc 空không 。 此thử 第đệ 三Tam 明Minh 空không 病bệnh 亦diệc 空không 。 自tự 上thượng 以dĩ 來lai 。 破phá 有hữu 明minh 空không 。 有hữu 既ký 不bất 立lập 。 空không 亦diệc 無vô 從tùng 。 謂vị 非phi 空không 非phi 有hữu 。 始thỉ 名danh 正chánh 觀quán 。 是thị 有hữu 疾tật 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 無vô 所sở 受thọ 。 而nhi 受thọ 諸chư 受thọ 。 未vị 具cụ 佛Phật 法Pháp 亦diệc 不bất 滅diệt 。 受thọ 而nhi 取thủ 證chứng 也dã 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 。 次thứ 明minh 化hóa 他tha 調điều 伏phục 。 就tựu 文văn 亦diệc 三tam 。 初sơ 明minh 為vi 物vật 受thọ 生sanh 。 二nhị 明minh 為vi 物vật 忍nhẫn 苦khổ 。 三tam 即tức 除trừ 物vật 病bệnh 。 無vô 所sở 受thọ 者giả 。 即tức 是thị 空không 病bệnh 亦diệc 空không 故cố 。 心tâm 不bất 受thọ 著trước 空không 有hữu 也dã 。 而nhi 受thọ 諸chư 受thọ 者giả 。 心tâm 雖tuy 無vô 所sở 受thọ 。 而nhi 為vi 物vật 受thọ 生sanh 及cập 生sanh 中trung 苦khổ 樂lạc 等đẳng 。 以dĩ 為vi 物vật 受thọ 生sanh 。 則tắc 具cụ 行hành 眾chúng 行hành 。 名danh 為vi 佛Phật 法Pháp 。 若nhược 未vị 具cụ 眾chúng 行hành 。 亦diệc 不bất 滅diệt 三tam 受thọ 。 而nhi 取thủ 二Nhị 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 設thiết 身thân 有hữu 苦khổ 。 當đương 念niệm 惡ác 趣thú 眾chúng 生sanh 。 起khởi 大đại 悲bi 心tâm 。 我ngã 既ký 調điều 伏phục 。 亦diệc 當đương 調điều 伏phục 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 此thử 第đệ 二nhị 。 次thứ 明minh 為vi 物vật 忍nhẫn 苦khổ 。 我ngã 有hữu 功công 德đức 智trí 慧tuệ 之chi 身thân 。 既ký 尚thượng 苦khổ 痛thống 如như 是thị 。 況huống 惡ác 趣thú 眾chúng 生sanh 。 受thọ 苦khổ 無vô 量lượng 耶da 。 故cố 起khởi 於ư 悲bi 。 我ngã 既ký 因nhân 三tam 空không 自tự 調điều 。 亦diệc 當đương 調điều 伏phục 一nhất 切thiết 也dã 。 但đãn 除trừ 其kỳ 病bệnh 。 而nhi 不bất 除trừ 法pháp 。 將tương 欲dục 尋tầm 物vật 病bệnh 原nguyên 故cố 。 前tiền 釋thích 斷đoạn 義nghĩa 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 斷đoạn 我ngã 及cập 空không 等đẳng 三tam 病bệnh 。 今kim 復phục 須tu 斷đoạn 眾chúng 生sanh 三tam 病bệnh 。 者giả 實thật 無vô 三tam 法pháp 可khả 除trừ 。 但đãn 除trừ 空không 謂vị 病bệnh 耳nhĩ 。 如như 眼nhãn 病bệnh 故cố 見kiến 空không 華hoa 。 但đãn 除trừ 眼nhãn 病bệnh 。 無vô 空không 華hoa 法pháp 可khả 除trừ 。 故cố 云vân 不bất 除trừ 法pháp 也dã 。 又hựu 一nhất 義nghĩa 。 不bất 除trừ 者giả 。 但đãn 破phá 眾chúng 生sanh 執chấp 性tánh 有hữu 等đẳng 病bệnh 。 不bất 除trừ 因nhân 緣duyên 假giả 名danh 法pháp 也dã 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 但đãn 斷đoạn 取thủ 著trước 。 不bất 斷đoạn 我ngã 見kiến 。 我ngã 見kiến 者giả 。 即tức 佛Phật 性tánh 也dã 。 此thử 二nhị 各các 有hữu 其kỳ 義nghĩa 。 非phi 無vô 兩lưỡng 釋thích 也dã 。 為vì 斷đoạn 病bệnh 本bổn 。 而nhi 教giáo 導đạo 之chi 。 此thử 第đệ 三tam 。 正chánh 明minh 為vi 物vật 斷đoạn 病bệnh 。 前tiền 標tiêu 病bệnh 本bổn 教giáo 導đạo 二nhị 章chương 門môn 。 次thứ 釋thích 二nhị 門môn 。 此thử 初sơ 標tiêu 也dã 。 何hà 謂vị 病bệnh 本bổn 。 謂vị 有hữu 攀phàn 緣duyên 。 從tùng 有hữu 攀phàn 緣duyên 。 則tắc 為vi 病bệnh 本bổn 。 何hà 所sở 攀phàn 緣duyên 。 謂vị 之chi 三tam 界giới 。 此thử 釋thích 病bệnh 本bổn 章chương 門môn 也dã 。 上thượng 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 自tự 尋tầm 病bệnh 本bổn 。 以dĩ 理lý 安an 心tâm 。 故cố 能năng 處xứ 疾tật 不bất 憂ưu 。 今kim 明minh 為vì 斷đoạn 眾chúng 生sanh 病bệnh 故cố 。 推thôi 其kỳ 病bệnh 原nguyên 。 然nhiên 後hậu 應ứng 其kỳ 所sở 宜nghi 也dã 。 標tiêu 神thần 微vi 動động 。 則tắc 心tâm 有hữu 所sở 囑chúc 。 心tâm 有hữu 所sở 囑chúc 。 名danh 為vi 攀phàn 緣duyên 。 攀phàn 緣duyên 取thủ 相tương/tướng 。 是thị 妄vọng 想tưởng 之chi 始thỉ 。 病bệnh 之chi 本bổn 也dã 。 妄vọng 想tưởng 既ký 緣duyên 。 則tắc 美mỹ 惡ác 以dĩ 分phần/phân 。 美mỹ 惡ác 既ký 分phần/phân 。 則tắc 憎tăng 愛ái 並tịnh 熾sí 。 所sở 以dĩ 眾chúng 結kết 煩phiền 於ư 內nội 。 萬vạn 病bệnh 生sanh 於ư 外ngoại 。 其kỳ 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 。 既ký 是thị 妄vọng 想tưởng 。 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 不bất 離ly 三tam 界giới 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 三tam 界giới 外ngoại 。 是thị 無vô 漏lậu 無vô 為vi 。 而nhi 妄vọng 想tưởng 之chi 心tâm 。 是thị 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。 是thị 有hữu 為vi 有hữu 漏lậu 。 故cố 是thị 三tam 界giới 也dã 。 云vân 何hà 斷đoạn 攀phàn 緣duyên 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 。 若nhược 無vô 所sở 得đắc 。 則tắc 無vô 攀phàn 緣duyên 。 何hà 謂vị 無vô 所sở 得đắc 。 謂vị 離ly 二nhị 見kiến 。 何hà 謂vị 二nhị 見kiến 。 謂vị 內nội 見kiến 外ngoại 見kiến 。 是thị 無vô 所sở 得đắc 。 此thử 釋thích 教giáo 導đạo 斷đoạn 病bệnh 本bổn 章chương 門môn 也dã 。 病bệnh 本bổn 既ký 是thị 有hữu 所sở 得đắc 。 斷đoạn 病bệnh 則tắc 是thị 無vô 所sở 得đắc 。 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 心tâm 不bất 得đắc 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 若nhược 心tâm 得đắc 一nhất 切thiết 法pháp 。 則tắc 心tâm 有hữu 所sở 生sanh 。 心tâm 有hữu 所sở 生sanh 。 則tắc 心tâm 有hữu 所sở 縛phược 。 不bất 得đắc 離ly 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。 若nhược 心tâm 無vô 所sở 得đắc 。 則tắc 心tâm 無vô 所sở 縛phược 。 故cố 得đắc 離ly 生sanh 老lão 病bệnh 也dã 。 所sở 言ngôn 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 即tức 不bất 得đắc 內nội 外ngoại 二nhị 見kiến 。 名danh 無vô 所sở 得đắc 。 非phi 別biệt 有hữu 無vô 所sở 得đắc 也dã 。 故cố 云vân 內nội 見kiến 外ngoại 見kiến 。 是thị 無vô 所sở 得đắc 。 內nội 外ngoại 者giả 。 內nội 有hữu 妄vọng 想tưởng 。 外ngoại 有hữu 諸chư 法pháp 。 名danh 為vi 內nội 外ngoại 也dã 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 是thị 為vi 有hữu 疾tật 菩Bồ 薩Tát 。 調điều 伏phục 其kỳ 心tâm 。 為vi 斷đoạn 老lão 病bệnh 死tử 苦khổ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 不bất 如như 是thị 。 已dĩ 所sở 修tu 治trị 為vi 無vô 惠huệ 利lợi 。 第đệ 三tam 合hợp 明minh 自tự 行hành 化hóa 他tha 調điều 伏phục 。 有hữu 法pháp 譬thí 合hợp 。 以dĩ 能năng 如như 上thượng 斷đoạn 自tự 他tha 病bệnh 本bổn 。 即tức 是thị 調điều 自tự 他tha 之chi 心tâm 。 病bệnh 本bổn 既ký 斷đoạn 。 則tắc 老lão 病bệnh 死tử 除trừ 。 以dĩ 兼kiêm 斷đoạn 自tự 他tha 故cố 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 提Đề 。 異dị 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 所sở 以dĩ 徧biến 言ngôn 菩Bồ 提Đề 者giả 。 菩Bồ 提Đề 以dĩ 實thật 益ích 為vi 道đạo 。 若nhược 兼kiêm 斷đoạn 自tự 他tha 。 則tắc 得đắc 於ư 寂tịch 觀quán 。 故cố 能năng 有hữu 實thật 益ích 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 則tắc 於ư 己kỷ 無vô 利lợi 。 於ư 物vật 無vô 惠huệ 。 譬thí 如như 勝thắng 怨oán 。 乃nãi 可khả 為vi 勇dũng 。 此thử 譬thí 說thuyết 也dã 。 老lão 病bệnh 死tử 等đẳng 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 怨oán 。 亦diệc 是thị 眾chúng 生sanh 怨oán 。 又hựu 眾chúng 生sanh 怨oán 。 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 怨oán 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 觀quán 物vật 如như 子tử 。 子tử 怨oán 即tức 父phụ 怨oán 也dã 。 若nhược 不bất 除trừ 子tử 怨oán 。 父phụ 怨oán 亦diệc 不bất 除trừ 也dã 。 如như 是thị 兼kiêm 除trừ 。 老lão 病bệnh 死tử 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 謂vị 也dã 。 此thử 合hợp 譬thí 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 但đãn 除trừ 自tự 怨oán 。 菩Bồ 薩Tát 則tắc 有hữu 兼kiêm 濟tế 之chi 道đạo 也dã 。 彼bỉ 有hữu 疾tật 菩Bồ 薩Tát 。 作tác 是thị 念niệm 如như 我ngã 所sở 病bệnh 非phi 真chân 非phi 有hữu 。 眾chúng 生sanh 病bệnh 亦diệc 非phi 真chân 非phi 有hữu 。 此thử 第đệ 二nhị 。 明minh 自tự 行hành 化hóa 他tha 調điều 伏phục 。 有hữu 其kỳ 得đắc 失thất 。 就tựu 文văn 亦diệc 有hữu 三tam 。 一nhất 明minh 自tự 行hành 調điều 伏phục 得đắc 失thất 。 成thành 上thượng 自tự 行hành 。 二nhị 明minh 化hóa 他tha 調điều 伏phục 得đắc 失thất 。 成thành 上thượng 化hóa 他tha 。 三tam 合hợp 明minh 自tự 行hành 化hóa 他tha 調điều 伏phục 得đắc 失thất 。 成thành 上thượng 合hợp 明minh 自tự 行hành 化hóa 他tha 也dã 。 所sở 以dĩ 須tu 得đắc 失thất 者giả 。 世thế 人nhân 相tương/tướng 與dữ 欲dục 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 自tự 行hành 化hóa 他tha 。 鄙bỉ 於ư 二Nhị 乘Thừa 。 欣hân 乎hồ 大Đại 道Đạo 。 但đãn 學học 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 有hữu 巧xảo 不bất 巧xảo 。 故cố 成thành 得đắc 失thất 。 以dĩ 須tu 明minh 之chi 也dã 。 初sơ 文văn 但đãn 辨biện 其kỳ 得đắc 。 略lược 不bất 明minh 失thất 。 如như 我ngã 此thử 病bệnh 。 非phi 真chân 非phi 有hữu 者giả 。 敘tự 菩Bồ 薩Tát 自tự 悟ngộ 也dã 。 眾chúng 生sanh 病bệnh 亦diệc 非phi 真chân 非phi 有hữu 者giả 。 明minh 眾chúng 生sanh 未vị 達đạt 也dã 。 上thượng 論luận 生sanh 老lão 死tử 是thị 身thân 病bệnh 。 計kế 我ngã 及cập 攀phàn 緣duyên 。 是thị 其kỳ 心tâm 病bệnh 。 此thử 之chi 二nhị 病bệnh 。 非phi 真chân 亦diệc 非phi 有hữu 也dã 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 非phi 真chân 即tức 非phi 真Chân 諦Đế 。 非phi 有hữu 即tức 非phi 俗tục 諦đế 。 即tức 中trung 道đạo 正chánh 觀quán 也dã 。 又hựu 言ngôn 非phi 真chân 者giả 。 非phi 是thị 真chân 實thật 。 即tức 非phi 性tánh 實thật 也dã 。 非phi 有hữu 者giả 。 亦diệc 非phi 因nhân 緣duyên 假giả 有hữu 。 故cố 雙song 非phi 性tánh 假giả 。 悟ngộ 病bệnh 空không 也dã 。 所sở 以dĩ 了liễu 病bệnh 空không 者giả 。 若nhược 病bệnh 是thị 實thật 有hữu 者giả 。 則tắc 自tự 他tha 病bệnh 不bất 可khả 除trừ 。 以dĩ 其kỳ 非phi 真chân 有hữu 故cố 。 可khả 得đắc 除trừ 之chi 。 以dĩ 其kỳ 可khả 除trừ 故cố 。 悲bi 心tâm 即tức 生sanh 。 弘hoằng 誓thệ 便tiện 起khởi 。 故cố 有hữu 兼kiêm 濟tế 之chi 道đạo 也dã 。 作tác 是thị 觀quán 時thời 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 若nhược 起khởi 愛ái 見kiến 大đại 悲bi 。 即tức 應ưng 捨xả 離ly 。 此thử 第đệ 二nhị 明minh 化hóa 他tha 得đắc 失thất 。 若nhược 能năng 如như 上thượng 。 了liễu 自tự 病bệnh 及cập 眾chúng 生sanh 病bệnh 。 非phi 真chân 非phi 有hữu 。 而nhi 起khởi 悲bi 者giả 。 則tắc 唯duy 得đắc 不bất 失thất 。 但đãn 此thử 觀quán 未vị 能năng 。 見kiến 眾chúng 生sanh 愛ái 之chi 而nhi 起khởi 悲bi 者giả 。 名danh 愛ái 見kiến 大đại 悲bi 。 見kiến 即tức 見kiến 使sử 。 愛ái 謂vị 愛ái 使sử 。 此thử 雖tuy 悲bi 心tâm 。 雜tạp 以dĩ 愛ái 見kiến 故cố 。 宜nghi 應ưng 捨xả 之chi 也dã 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 菩Bồ 薩Tát 斷đoạn 除trừ 。 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 。 而nhi 起khởi 大đại 悲bi 。 此thử 釋thích 上thượng 捨xả 離ly 愛ái 見kiến 義nghĩa 也dã 。 心tâm 本bổn 清thanh 淨tịnh 。 無vô 有hữu 塵trần 垢cấu 。 妄vọng 想tưởng 因nhân 緣duyên 故cố 。 橫hoạnh 生sanh 愛ái 見kiến 。 故cố 名danh 之chi 為vi 客Khách 塵trần 。 除trừ 此thử 客khách 塵trần 。 而nhi 起khởi 悲bi 也dã 。 愛ái 見kiến 悲bi 者giả 。 則tắc 於ư 生sanh 死tử 。 有hữu 疲bì 厭yếm 心tâm 。 若nhược 能năng 離ly 此thử 。 無vô 有hữu 疲bì 厭yếm 。 在tại 在tại 所sở 生sanh 。 不bất 為vị 愛ái 見kiến 。 之chi 所sở 覆phú 也dã 。 夫phu 有hữu 所sở 見kiến 。 必tất 有hữu 所sở 滯trệ 。 有hữu 所sở 愛ái 。 必tất 有hữu 所sở 憎tăng 。 此thử 有hữu 極cực 之chi 道đạo 。 安an 能năng 致trí 無vô 極cực 之chi 用dụng 。 若nhược 能năng 離ly 此thử 。 則tắc 法Pháp 身thân 化hóa 生sanh 。 無vô 在tại 不bất 在tại 。 生sanh 死tử 無vô 窮cùng 。 不bất 覺giác 為vi 遠viễn 。 何hà 有hữu 愛ái 見kiến 之chi 覆phú 。 疲bì 厭yếm 之chi 勞lao 。 所sở 生sanh 無vô 縛phược 。 能năng 為vì 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 法Pháp 解giải 縛phược 。 愛ái 見kiến 既ký 除trừ 。 法Pháp 身thân 既ký 立lập 。 則tắc 所sở 生sanh 無vô 縛phược 。 亦diệc 能năng 解giải 彼bỉ 縛phược 也dã 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 若nhược 自tự 有hữu 縛phược 。 能năng 解giải 彼bỉ 縛phược 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 若nhược 自tự 無vô 縛phược 。 能năng 解giải 彼bỉ 縛phược 。 斯tư 有hữu 是thị 處xứ 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 應ưng 起khởi 縛phược 。 此thử 引dẫn 佛Phật 誠thành 言ngôn 。 證chứng 於ư 大đại 悲bi 義nghĩa 。 勸khuyến 捨xả 縛phược 也dã 。 何hà 謂vị 縛phược 何hà 謂vị 解giải 。 前tiền 引dẫn 佛Phật 言ngôn 。 今kim 解giải 釋thích 縛phược 解giải 。 此thử 標tiêu 二nhị 章chương 門môn 也dã 。 貪tham 著trước 禪thiền 味vị 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 縛phược 。 以dĩ 方phương 便tiện 生sanh 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 解giải 。 此thử 約ước 定định 慧tuệ 二nhị 門môn 。 釋thích 縛phược 解giải 章chương 門môn 也dã 。 今kim 前tiền 就tựu 定định 門môn 。 貪tham 著trước 禪thiền 味vị 。 有hữu 二nhị 種chủng 過quá 失thất 。 一nhất 彰chương 自tự 行hành 。 二nhị 彰chương 化hóa 他tha 。 所sở 以dĩ 為vi 縛phược 。 若nhược 為vi 物vật 受thọ 生sanh 。 則tắc 彼bỉ 我ngã 蒙mông 利lợi 。 名danh 巧xảo 方phương 便tiện 。 故cố 稱xưng 為vi 解giải 。 又hựu 無vô 方phương 便tiện 慧tuệ 縛phược 。 有hữu 方phương 便tiện 慧tuệ 解giải 。 無vô 慧tuệ 方phương 便tiện 縛phược 。 有hữu 慧tuệ 方phương 便tiện 解giải 。 此thử 就tựu 慧tuệ 門môn 。 以dĩ 釋thích 縛phược 義nghĩa 。 前tiền 標tiêu 二nhị 章chương 。 一nhất 明minh 慧tuệ 之chi 縛phược 解giải 。 二nhị 標tiêu 方phương 便tiện 縛phược 解giải 。 慧tuệ 縛phược 解giải 者giả 。 無vô 方phương 便tiện 故cố 慧tuệ 縛phược 也dã 。 若nhược 有hữu 方phương 便tiện 。 在tại 慧tuệ 便tiện 解giải 也dã 。 方phương 便tiện 亦diệc 然nhiên 。 無vô 慧tuệ 則tắc 方phương 便tiện 為vi 縛phược 。 有hữu 慧tuệ 則tắc 方phương 便tiện 解giải 也dã 。 何hà 謂vị 無vô 方phương 便tiện 慧tuệ 縛phược 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 愛ái 見kiến 心tâm 。 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 於ư 空không 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 法Pháp 中trung 。 而nhi 自tự 調điều 伏phục 。 是thị 名danh 無vô 方phương 便tiện 慧tuệ 縛phược 。 此thử 釋thích 慧tuệ 縛phược 解giải 章chương 門môn 。 前tiền 釋thích 於ư 縛phược 。 次thứ 釋thích 於ư 解giải 。 所sở 言ngôn 慧tuệ 方phương 便tiện 者giả 。 此thử 義nghĩa 不bất 同đồng 。 今kim 依y 羅la 什thập 意ý 。 觀quán 空không 不bất 證chứng 。 涉thiệp 有hữu 不bất 著trước 。 此thử 之chi 二nhị 巧xảo 。 名danh 為vi 方phương 便tiện 。 六lục 地địa 已dĩ 還hoàn 。 未vị 能năng 無vô 礙ngại 。 當đương 其kỳ 觀quán 空không 。 則tắc 無vô 所sở 取thủ 著trước 。 及cập 其kỳ 出xuất 觀quán 。 嚴nghiêm 土thổ/độ 化hóa 人nhân 。 則tắc 生sanh 愛ái 見kiến 。 故cố 拙chuyết 於ư 涉thiệp 動động 。 妙diệu 於ư 靜tĩnh 觀quán 。 然nhiên 觀quán 空không 不bất 取thủ 相tương/tướng 。 雖tuy 是thị 方phương 便tiện 。 而nhi 但đãn 慧tuệ 受thọ 名danh 。 故cố 此thử 文văn 。 但đãn 取thủ 涉thiệp 有hữu 不bất 著trước 。 名danh 為vi 方phương 便tiện 。 問vấn 。 詳tường 什thập 公công 解giải 意ý 。 直trực 是thị 釋thích 慧tuệ 與dữ 方phương 便tiện 二nhị 義nghĩa 不bất 同đồng 。 未vị 見kiến 慧tuệ 方phương 便tiện 縛phược 解giải 之chi 所sở 以dĩ 。 請thỉnh 為vi 通thông 之chi 。 答đáp 。 初sơ 門môn 隨tùy 有hữu 起khởi 染nhiễm 。 名danh 無vô 方phương 便tiện 。 入nhập 空không 自tự 調điều 。 稱xưng 之chi 為vi 慧tuệ 。 如như 此thử 行hành 者giả 。 不bất 能năng 以dĩ 空không 慧tuệ 。 導đạo 於ư 涉thiệp 有hữu 。 令linh 無vô 所sở 著trước 。 故cố 此thử 空không 慧tuệ 稱xưng 之chi 為vi 縛phược 。 又hựu 不bất 能năng 即tức 三tam 空không 。 而nhi 修tu 嚴nghiêm 土thổ/độ 化hóa 人nhân 二nhị 行hành 。 故cố 此thử 空không 慧tuệ 則tắc 稱xưng 為vi 縛phược 。 何hà 謂vị 有hữu 方phương 便tiện 慧tuệ 解giải 。 謂vị 不bất 以dĩ 愛ái 見kiến 心tâm 。 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 於ư 空không 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 法Pháp 中trung 。 以dĩ 自tự 調điều 伏phục 。 而nhi 不bất 疲bì 厭yếm 。 是thị 名danh 有hữu 方phương 便tiện 慧tuệ 解giải 。 此thử 釋thích 有hữu 方phương 便tiện 慧tuệ 解giải 章chương 門môn 也dã 。 什thập 公công 云vân 。 七thất 地địa 已dĩ 上thượng 。 得đắc 於ư 並tịnh 觀quán 。 故cố 能năng 動động 靜tĩnh 不bất 二nhị 。 名danh 有hữu 方phương 便tiện 慧tuệ 解giải 。 問vấn 。 此thử 云vân 何hà 名danh 慧tuệ 解giải 耶da 。 答đáp 。 嚴nghiêm 土thổ/độ 化hóa 人nhân 。 隨tùy 有hữu 不bất 著trước 。 名danh 方phương 便tiện 。 入nhập 空không 自tự 調điều 。 稱xưng 之chi 為vi 慧tuệ 。 如như 此thử 修tu 者giả 。 能năng 以dĩ 空không 導đạo 有hữu 。 不bất 著trước 故cố 。 方phương 便tiện 義nghĩa 成thành 。 而nhi 在tại 慧tuệ 方phương 解giải 。 又hựu 能năng 即tức 三tam 空không 而nhi 修tu 二nhị 行hành 。 故cố 名danh 慧tuệ 解giải 。 何hà 謂vị 無vô 慧tuệ 方phương 便tiện 縛phược 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 住trụ 貪tham 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 邪tà 見kiến 。 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 而nhi 植thực 眾chúng 德đức 本bổn 。 是thị 名danh 無vô 慧tuệ 方phương 便tiện 縛phược 。 此thử 釋thích 方phương 便tiện 縛phược 解giải 章chương 門môn 也dã 。 今kim 前tiền 釋thích 縛phược 門môn 。 若nhược 是thị 慧tuệ 之chi 縛phược 解giải 。 就tựu 六lục 地địa 已dĩ 還hoàn 。 七thất 地địa 已dĩ 上thượng 。 論luận 其kỳ 縛phược 解giải 。 此thử 對đối 就tựu 初sơ 發phát 心tâm 已dĩ 。 上thượng 及cập 聖thánh 位vị 已dĩ 還hoàn 。 論luận 其kỳ 縛phược 解giải 。 又hựu 初sơ 對đối 。 約ước 二Nhị 乘Thừa 。 以dĩ 對đối 菩Bồ 薩Tát 。 論luận 其kỳ 縛phược 解giải 。 二Nhị 乘Thừa 為vi 縛phược 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 解giải 。 此thử 對đối 。 就tựu 凡phàm 夫phu 。 以dĩ 對đối 菩Bồ 薩Tát 。 論luận 其kỳ 縛phược 解giải 。 凡phàm 夫phu 為vi 縛phược 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 解giải 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 則tắc 具cụ 攝nhiếp 眾chúng 義nghĩa 。 無vô 不bất 盡tận 矣hĩ 。 今kim 先tiên 明minh 無vô 慧tuệ 方phương 便tiện 縛phược 者giả 。 不bất 能năng 觀quán 空không 斷đoạn 惑hoặc 。 故cố 名danh 無vô 慧tuệ 。 以dĩ 涉thiệp 有hữu 行hành 善thiện 。 名danh 有hữu 方phương 便tiện 。 如như 此thử 修tu 者giả 。 以dĩ 無vô 慧tuệ 涉thiệp 有hữu 。 而nhi 為vi 諸chư 使sử 所sở 染nhiễm 。 故cố 名danh 方phương 便tiện 縛phược 矣hĩ 。 又hựu 不bất 能năng 即tức 二nhị 行hành 而nhi 遊du 三tam 空không 。 故cố 名danh 無vô 慧tuệ 方phương 便tiện 縛phược 也dã 。 何hà 謂vị 有hữu 慧tuệ 方phương 便tiện 解giải 。 謂vị 離ly 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 邪tà 見kiến 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 而nhi 殖thực 眾chúng 德đức 本bổn 。 迴hồi 向hướng 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 有hữu 慧tuệ 方phương 便tiện 解giải 。 此thử 釋thích 有hữu 慧tuệ 方phương 慧tuệ 解giải 章chương 門môn 也dã 。 此thử 明minh 觀quán 空không 除trừ 惑hoặc 。 名danh 為vi 有hữu 慧tuệ 。 涉thiệp 有hữu 修tu 善thiện 。 名danh 有hữu 方phương 便tiện 。 如như 此thử 修tu 者giả 。 以dĩ 有hữu 慧tuệ 故cố 。 導đạo 有hữu 行hành 不bất 著trước 。 故cố 名danh 為vi 解giải 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 彼bỉ 有hữu 疾tật 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 如như 是thị 觀quán 諸chư 法pháp 。 從tùng 上thượng 非phi 真chân 非phi 有hữu 。 訖ngật 至chí 此thử 文văn 。 勸khuyến 菩Bồ 薩Tát 依y 斯tư 文văn 以dĩ 起khởi 觀quán 行hành 也dã 。 又hựu 復phục 觀quán 身thân 無vô 常thường 。 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 是thị 名danh 為vi 慧tuệ 。 明minh 無vô 我ngã 是thị 名danh 為vi 慧tuệ 。 雖tuy 身thân 有hữu 疾tật 。 常thường 在tại 生sanh 死tử 。 饒nhiêu 益ích 一nhất 切thiết 。 而nhi 無vô 厭yếm 惓# 。 是thị 名danh 方phương 便tiện 。 上thượng 來lai 一nhất 周chu 。 約ước 空không 有hữu 明minh 權quyền 實thật 二nhị 慧tuệ 。 亦diệc 是thị 空không 悲bi 二nhị 道đạo 。 今kim 就tựu 五ngũ 門môn 觀quán 。 以dĩ 釋thích 慧tuệ 與dữ 方phương 便tiện 。 既ký 約ước 五ngũ 門môn 觀quán 。 以dĩ 明minh 實thật 慧tuệ 。 則tắc 實thật 慧tuệ 具cụ 照chiếu 空không 有hữu 。 如như 照chiếu 無vô 常thường 苦khổ 。 即tức 有hữu 慧tuệ 也dã 。 照chiếu 空không 無vô 我ngã 。 謂vị 空không 慧tuệ 也dã 。 故cố 知tri 實thật 慧tuệ 具cụ 照chiếu 空không 有hữu 。 問vấn 。 照chiếu 無vô 常thường 苦khổ 。 云vân 何hà 是thị 實thật 慧tuệ 耶da 。 答đáp 。 此thử 身thân 實thật 是thị 無vô 常thường 。 故cố 名danh 為vi 實thật 。 又hựu 觀quán 無vô 常thường 。 實thật 能năng 破phá 常thường 倒đảo 。 故cố 名danh 為vi 實thật 。 又hựu 此thử 文văn 是thị 大Đại 乘Thừa 四tứ 非phi 常thường 故cố 。 名danh 為vi 實thật 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 觀quán 無vô 常thường 。 而nhi 厭yếm 生sanh 惓# 死tử 。 欲dục 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 無vô 方phương 便tiện 。 大Đại 士Sĩ 觀quán 無vô 常thường 。 而nhi 能năng 不bất 厭yếm 。 即tức 善thiện 入nhập 嶮hiểm 難nạn 。 故cố 名danh 巧xảo 方phương 便tiện 也dã 。 又hựu 復phục 觀quán 身thân 。 身thân 不bất 離ly 病bệnh 。 病bệnh 不bất 離ly 身thân 。 是thị 病bệnh 是thị 身thân 。 非phi 新tân 非phi 故cố 。 是thị 名danh 為vi 慧tuệ 。 設thiết 身thân 有hữu 疾tật 。 而nhi 不bất 永vĩnh 滅diệt 。 是thị 名danh 方phương 便tiện 。 此thử 偏thiên 就tựu 身thân 病bệnh 。 以dĩ 明minh 權quyền 實thật 二nhị 慧tuệ 也dã 。 此thử 是thị 。 病bệnh 身thân 。 身thân 即tức 為vi 病bệnh 。 既ký 無vô 別biệt 體thể 。 何hà 得đắc 以dĩ 身thân 為vi 故cố 。 用dụng 病bệnh 為vi 新tân 。 既ký 悟ngộ 無vô 新tân 故cố 。 則tắc 無vô 病bệnh 與dữ 身thân 。 便tiện 入nhập 實thật 慧tuệ 。 故cố 稱xưng 為vi 慧tuệ 也dã 。 既ký 有hữu 此thử 慧tuệ 。 而nhi 能năng 與dữ 物vật 同đồng 病bệnh 。 不bất 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 名danh 方phương 便tiện 。 問vấn 。 何hà 故cố 就tựu 身thân 病bệnh 不bất 相tương 離ly 。 及cập 無vô 新tân 故cố 。 明minh 實thật 慧tuệ 耶da 。 答đáp 。 以dĩ 始thỉ 行hành 之chi 人nhân 。 厭yếm 病bệnh 著trước 身thân 故cố 。 今kim 此thử 身thân 病bệnh 。 既ký 不bất 相tương 離ly 。 何hà 故cố 厭yếm 病bệnh 而nhi 保bảo 著trước 身thân 邪tà 。 又hựu 令linh 了liễu 悟ngộ 身thân 之chi 與dữ 病bệnh 。 相tương/tướng 假giả 而nhi 有hữu 。 無vô 實thật 故cố 空không 。 為vì 此thử 因nhân 緣duyên 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 有hữu 疾tật 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 如như 是thị 調điều 伏phục 其kỳ 心tâm 。 第đệ 三Tam 明Minh 兩lưỡng 捨xả 觀quán 也dã 。 此thử 文văn 遠viễn 結kết 調điều 伏phục 一nhất 章chương 也dã 。 近cận 結kết 上thượng 二nhị 慧tuệ 得đắc 失thất 。 能năng 悟ngộ 如như 斯tư 得đắc 失thất 者giả 。 為vi 調điều 伏phục 心tâm 矣hĩ 。 不bất 住trụ 其kỳ 中trung 。 亦diệc 復phục 不bất 住trụ 。 不bất 調điều 伏phục 心tâm 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 住trụ 不bất 調điều 伏phục 心tâm 。 是thị 愚ngu 人nhân 法pháp 。 若nhược 住trụ 調điều 伏phục 心tâm 。 是thị 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 當đương 住trụ 於ư 調điều 伏phục 。 心tâm 不bất 調điều 伏phục 心tâm 。 離ly 此thử 二nhị 法Pháp 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 自tự 上thượng 以dĩ 來lai 。 明minh 於ư 調điều 伏phục 。 今kim 明minh 非phi 調điều 不bất 調điều 者giả 。 惑hoặc 者giả 聞văn 調điều 伏phục 之chi 言ngôn 。 便tiện 捨xả 不bất 調điều 住trụ 調điều 。 則tắc 心tâm 猶do 未vị 調điều 。 若nhược 能năng 調điều 不bất 調điều 兩lưỡng 捨xả 。 心tâm 無vô 所sở 依y 。 得đắc 正chánh 觀quán 者giả 。 始thỉ 是thị 調điều 心tâm 法pháp 也dã 。 在tại 於ư 生sanh 死tử 。 不bất 為vị 污ô 行hạnh 。 住trụ 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 永vĩnh 滅diệt 度độ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 非phi 凡phàm 夫phu 行hạnh 。 非phi 賢hiền 聖thánh 行hạnh 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 非phi 垢cấu 行hành 非phi 淨tịnh 行hạnh 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 雖tuy 過quá 魔ma 行hạnh 。 而nhi 現hiện 降hàng 伏phục 眾chúng 魔ma 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 雖tuy 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 無vô 非phi 時thời 求cầu 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 此thử 文văn 歷lịch 法pháp 。 明minh 於ư 正chánh 觀quán 。 為vi 其kỳ 調điều 伏phục 。 或hoặc 凡phàm 聖thánh 兩lưỡng 忘vong 。 或hoặc 因nhân 果quả 俱câu 離ly 。 或hoặc 徧biến 泯mẫn 而nhi 俱câu 遊du 。 或hoặc 二nhị 捨xả 而nhi 偏thiên 用dụng 。 並tịnh 易dị 可khả 明minh 也dã 。 無vô 非phi 時thời 求cầu 者giả 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 未vị 成thành 。 而nhi 中trung 道đạo 。 取thủ 二Nhị 乘Thừa 證chứng 。 謂vị 非phi 時thời 求cầu 也dã 。 雖tuy 觀quán 諸chư 法pháp 不bất 生sanh 。 而nhi 不bất 入nhập 正chánh 位vị 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 正chánh 位vị 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 取thủ 證chứng 之chi 位vị 也dã 。 三tam 乘thừa 同đồng 觀quán 無vô 生sanh 。 慧tuệ 力lực 弱nhược 者giả 。 不bất 能năng 自tự 出xuất 。 慧tuệ 力lực 弱nhược 者giả 。 超siêu 而nhi 不bất 證chứng 。 雖tuy 觀quán 十Thập 二Nhị 緣Duyên 起khởi 。 而nhi 入nhập 諸chư 邪tà 見kiến 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 觀quán 緣duyên 起khởi 是thị 斷đoạn 邪tà 見kiến 之chi 道đạo 。 而nhi 能năng 反phản 同đồng 邪tà 見kiến 者giả 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 之chi 所sở 能năng 也dã 。 雖tuy 攝nhiếp 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 而nhi 不bất 愛ái 著trước 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 攝nhiếp 謂vị 四tứ 攝nhiếp 法pháp 也dã 。 四tứ 攝nhiếp 是thị 愛ái 念niệm 眾chúng 生sanh 法pháp 。 今kim 明minh 愛ái 而nhi 不bất 著trước 也dã 。 雖tuy 樂nhạo 遠viễn 離ly 。 而nhi 不bất 依y 身thân 心tâm 盡tận 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 小tiểu 離ly 離ly 憒hội 鬧náo 。 大đại 離ly 離ly 身thân 心tâm 盡tận 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 樂nhạo/nhạc/lạc 大đại 離ly 。 而nhi 不bất 依y 恃thị 也dã 。 雖tuy 行hành 三tam 界giới 。 而nhi 不bất 壞hoại 法pháp 性tánh 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 三tam 界giới 即tức 法pháp 性tánh 故cố 。 現hiện 生sanh 三tam 界giới 。 而nhi 不bất 壞hoại 法pháp 性tánh 。 雖tuy 行hành 於ư 空không 。 而nhi 殖thực 眾chúng 德đức 本bổn 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 行hành 空không 欲dục 以dĩ 除trừ 有hữu 。 而nhi 方phương 殖thực 眾chúng 德đức 本bổn 者giả 。 即tức 空không 為vi 有hữu 用dụng 也dã 。 雖tuy 行hành 無vô 相tướng 。 而nhi 度độ 眾chúng 生sanh 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 行hành 無vô 相tướng 。 欲dục 除trừ 取thủ 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。 而nhi 方phương 度độ 眾chúng 生sanh 者giả 。 以dĩ 無vô 相tướng 無vô 礙ngại 相tương/tướng 也dã 。 雖tuy 行hành 無vô 作tác 。 而nhi 現hiện 受thọ 身thân 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 行hành 無vô 作tác 。 欲dục 不bất 造tạo 生sanh 死tử 。 而nhi 方phương 便tiện 。 現hiện 受thọ 身thân 者giả 。 無vô 作tác 不bất 礙ngại 作tác 也dã 。 雖tuy 行hành 無vô 起khởi 。 而nhi 起khởi 一nhất 切thiết 善thiện 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 無vô 起khởi 者giả 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 畢tất 竟cánh 不bất 起khởi 心tâm 也dã 。 而nhi 方phương 起khởi 一nhất 切thiết 善thiện 行hành 。 以dĩ 無vô 起khởi 而nhi 無vô 所sở 不bất 起khởi 也dã 。 雖tuy 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 而nhi 遍biến 知tri 眾chúng 生sanh 心tâm 。 心tâm 數số 法pháp 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 六Lục 度Độ 並tịnh 是thị 無vô 相tướng 法pháp 也dã 。 無vô 相tướng 。 應ưng 無vô 所sở 知tri 。 而nhi 方phương 遍biến 知tri 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 。 以dĩ 無vô 知tri 而nhi 無vô 所sở 不bất 知tri 也dã 。 雖tuy 行hành 六Lục 通Thông 。 而nhi 不bất 漏lậu 盡tận 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 大Đại 士Sĩ 。 觀quán 漏lậu 即tức 無vô 漏lậu 。 故cố 能năng 永vĩnh 處xứ 生sanh 死tử 。 與dữ 物vật 同đồng 漏lậu 。 豈khởi 以dĩ 漏lậu 盡tận 。 而nhi 異dị 於ư 不bất 漏lậu 盡tận 乎hồ 。 雖tuy 行hành 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 而nhi 不bất 貪tham 著trước 。 生sanh 於ư 梵Phạm 世Thế 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 四tứ 無vô 量lượng 行hạnh 。 則tắc 應ưng 生sanh 四tứ 禪thiền 地địa 。 而nhi 偏thiên 言ngôn 梵Phạm 者giả 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 宗tông 事sự 梵Phạm 天Thiên 故cố 。 舉cử 其kỳ 宗tông 也dã 。 又hựu 四tứ 禪thiền 地địa 。 通thông 名danh 梵Phạm 也dã 。 雖tuy 行hành 禪thiền 定định 。 解giải 脫thoát 三tam 昧muội 。 而nhi 不bất 隨tùy 禪thiền 生sanh 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 禪thiền 謂vị 四tứ 禪thiền 也dã 。 定định 謂vị 四tứ 空không 也dã 。 解giải 脫thoát 八bát 解giải 脫thoát 也dã 。 三tam 昧muội 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 其kỳ 因nhân 。 而nhi 不bất 取thủ 其kỳ 果quả 。 可khả 謂vị 自tự 在tại 行hành 矣hĩ 。 雖tuy 行hành 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 而nhi 畢tất 竟cánh 不bất 永vĩnh 離ly 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 小Tiểu 乘Thừa 。 觀quán 四tứ 法pháp 而nhi 取thủ 證chứng 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 觀quán 此thử 四tứ 法Pháp 。 不bất 永vĩnh 離ly 而nhi 取thủ 證chứng 也dã 。 雖tuy 行hành 四tứ 懃cần 而nhi 不bất 捨xả 身thân 心tâm 精tinh 進tấn 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 小Tiểu 乘Thừa 行hành 四tứ 正chánh 懃cần 。 功công 用dụng 若nhược 究cứu 竟cánh 。 捨xả 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 同đồng 其kỳ 行hành 而nhi 不bất 同đồng 其kỳ 捨xả 。 雖tuy 行hành 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 而nhi 得đắc 自tự 在tại 神thần 通thông 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 雖tuy 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 。 行hành 如như 意ý 足túc 。 而nhi 久cửu 得đắc 大Đại 乘Thừa 。 自tự 在tại 神thần 通thông 。 如như 意ý 足túc 。 是thị 神thần 通thông 之chi 因nhân 也dã 。 雖tuy 行hành 五ngũ 根căn 。 而nhi 分phân 別biệt 眾chúng 生sanh 。 諸chư 根căn 利lợi 鈍độn 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 小Tiểu 乘Thừa 。 唯duy 自tự 修tu 己kỷ 根căn 。 不bất 善thiện 知tri 人nhân 根căn 。 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 同đồng 自tự 修tu 。 而nhi 善thiện 知tri 人nhân 根căn 。 雖tuy 行hành 五Ngũ 力Lực 。 而nhi 樂nhạo 求cầu 佛Phật 十Thập 力Lực 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 雖tuy 行hành 七Thất 覺Giác 分Phần 。 而nhi 分phân 別biệt 佛Phật 之chi 智trí 慧tuệ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 雖tuy 行hành 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 無vô 量lượng 佛Phật 道Đạo 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 此thử 明minh 現hiện 行hành 淺thiển 法pháp 。 而nhi 內nội 已dĩ 實thật 。 入nhập 深thâm 法Pháp 也dã 。 雖tuy 行hành 止Chỉ 觀Quán 。 助Trợ 道Đạo 之chi 法Pháp 。 而nhi 不bất 畢tất 竟cánh 墮đọa 於ư 寂tịch 滅diệt 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 止Chỉ 觀Quán 與dữ 定định 慧tuệ 異dị 者giả 。 定định 慧tuệ 為vi 果quả 。 止Chỉ 觀Quán 為vi 因nhân 也dã 。 初sơ 繫hệ 心tâm 在tại 緣duyên 。 名danh 為vi 止chỉ 。 深thâm 達đạt 分phân 別biệt 。 稱xưng 為vi 觀quán 。 此thử 二nhị 是thị 助trợ 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 法Pháp 。 菩Bồ 薩Tát 因nhân 之chi 而nhi 行hành 。 而nhi 不bất 須tu 隨tùy 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 雖tuy 行hành 諸chư 法pháp 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 而nhi 以dĩ 相tướng 好hảo 。 莊trang 嚴nghiêm 其kỳ 身thân 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 雖tuy 現hiện 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 威uy 儀nghi 。 而nhi 不bất 捨xả 佛Phật 法Pháp 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 雖tuy 隨tùy 諸chư 法pháp 。 究cứu 竟cánh 淨tịnh 相tướng 。 而nhi 隨tùy 所sở 應ứng 。 為vi 現hiện 其kỳ 身thân 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 雖tuy 觀quán 諸chư 佛Phật 國quốc 土độ 。 永vĩnh 寂tịch 如như 空không 。 而nhi 現hiện 種chủng 種chủng 。 清thanh 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 雖tuy 得đắc 佛Phật 道Đạo 。 轉chuyển 于vu 法Pháp 輪luân 。 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 不bất 捨xả 於ư 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 道Đạo 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 雖tuy 得đắc 佛Phật 道Đạo 空không 竟cánh 。 而nhi 現hiện 行hành 因nhân 。 即tức 果quả 不bất 礙ngại 因nhân 也dã 。 說thuyết 是thị 法Pháp 時thời 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 所sở 。 將tương 大đại 眾chúng 其kỳ 中trung 八bát 千thiên 天thiên 子tử 。 皆giai 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 此thử 第đệ 三tam 問vấn 病bệnh 後hậu 事sự 。 經kinh 本bổn 不bất 同đồng 。 或hoặc 言ngôn 天thiên 眾chúng 。 或hoặc 云vân 大đại 眾chúng 。 無vô 所sở 妨phương 也dã 。 然nhiên 應ưng 是thị 大đại 眾chúng 也dã 。

不Bất 思Tư 議Nghị 品Phẩm 第đệ 六lục

大đại 明minh 化hóa 物vật 。 凡phàm 有hữu 二nhị 門môn 。 一nhất 者giả 說thuyết 法Pháp 。 二nhị 者giả 現hiện 神thần 通thông 。 問vấn 疾tật 一nhất 品phẩm 。 明minh 其kỳ 說thuyết 法Pháp 。 今kim 此thử 一nhất 品phẩm 。 次thứ 明minh 神thần 通thông 。 則tắc 形hình 聲thanh 益ích 物vật 也dã 。 又hựu 上thượng 品phẩm 。 初sơ 明minh 能năng 化hóa 之chi 疾tật 。 有hữu 空không 悲bi 二nhị 道đạo 。 亦diệc 是thị 權quyền 實thật 而nhi 慧tuệ 。 次thứ 明minh 所sở 化hóa 之chi 疾tật 。 亦diệc 空không 悲bi 二nhị 道đạo 。 權quyền 實thật 兩lưỡng 慧tuệ 。 說thuyết 如như 此thử 能năng 化hóa 所sở 化hóa 二nhị 慧tuệ 者giả 。 並tịnh 是thị 為vi 教giáo 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 義nghĩa 也dã 。 今kim 此thử 品phẩm 明minh 修tu 行hành 得đắc 成thành 。 便tiện 有hữu 無vô 方phương 大đại 用dụng 。 故cố 有hữu 不bất 思tư 議nghị 品phẩm 。 問vấn 。 以dĩ 何hà 為vi 不bất 思tư 議nghị 體thể 。 答đáp 。 通thông 而nhi 為vi 論luận 之chi 。 凡phàm 有hữu 三tam 法pháp 。 一nhất 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 二nhị 不bất 思tư 議nghị 智trí 。 三tam 不bất 思tư 議nghị 教giáo 。 據cứ 能năng 化hóa 為vi 言ngôn 。 由do 境cảnh 發phát 智trí 。 因nhân 智trí 說thuyết 教giáo 。 欲dục 令linh 所sở 化hóa 之chi 流lưu 。 藉tạ 教giáo 悟ngộ 理lý 。 因nhân 理lý 發phát 智trí 。 故cố 此thử 三tam 門môn 。 義nghĩa 無vô 不bất 攝nhiếp 。 言ngôn 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 者giả 。 即tức 是thị 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 。 然nhiên 二nhị 諦đế 未vị 曾tằng 境cảnh 。 教giáo 據cứ 表biểu 理lý 而nhi 言ngôn 。 故cố 二nhị 諦đế 為vi 教giáo 。 約ước 發phát 智trí 之chi 義nghĩa 。 故cố 二nhị 諦đế 名danh 境cảnh 。 通thông 而nhi 言ngôn 之chi 。 此thử 真chân 俗tục 二nhị 境cảnh 。 皆giai 是thị 因nhân 緣duyên 假giả 名danh 無vô 所sở 得đắc 義nghĩa 。 非phi 是thị 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 有hữu 所sở 得đắc 人nhân 。 所sở 能năng 思tư 議nghị 。 故cố 二nhị 境cảnh 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 據cứ 別biệt 為vi 論luận 。 真Chân 諦Đế 即tức 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 故cố 。 意ý 不bất 能năng 思tư 。 言ngôn 語ngữ 亦diệc 斷đoạn 故cố 。 口khẩu 不bất 能năng 議nghị 。 謂vị 真Chân 諦Đế 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 俗tục 諦đế 亦diệc 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 如như 假giả 有hữu 。 不bất 可khả 定định 有hữu 。 故cố 定định 有hữu 心tâm 滅diệt 。 假giả 有hữu 不bất 可khả 定định 無vô 。 故cố 定định 無vô 心tâm 滅diệt 。 不bất 可khả 定định 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 故cố 有hữu 所sở 得đắc 定định 四tứ 句cú 心tâm 能năng 滅diệt 。 亦diệc 定định 性tánh 四tứ 句cú 所sở 不bất 可khả 言ngôn 故cố 。 是thị 俗tục 諦đế 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 次thứ 明minh 二nhị 智trí 不bất 思tư 議nghị 者giả 。 實thật 智trí 即tức 是thị 波Ba 若Nhã 。 波Ba 若Nhã 念niệm 想tưởng 觀quán 妄vọng 。 言ngôn 語ngữ 亦diệc 斷đoạn 。 故cố 心tâm 不bất 能năng 思tư 。 口khẩu 不bất 能năng 議nghị 。 權quyền 智trí 則tắc 變biến 動động 無vô 方phương 。 如như 大đại 小tiểu 容dung 入nhập 。 非phi 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 下hạ 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 不bất 能năng 思tư 議nghị 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 所sở 言ngôn 教giáo 不bất 思tư 議nghị 者giả 。 內nội 有hữu 二nhị 智trí 。 謂vị 不bất 思tư 議nghị 本bổn 。 外ngoại 示thị 形hình 聲thanh 。 即tức 不bất 思tư 議nghị 迹tích 。 謂vị 以dĩ 本bổn 垂thùy 迹tích 。 由do 外ngoại 不bất 思tư 議nghị 迹tích 。 得đắc 示thị 不bất 思tư 議nghị 本bổn 。 謂vị 以dĩ 迹tích 顯hiển 本bổn 。 具cụ 如như 玄huyền 章chương 所sở 明minh 。 就tựu 此thử 品phẩm 內nội 。 大đại 開khai 二nhị 章chương 。 一nhất 明minh 實thật 智trí 不bất 思tư 議nghị 。 二nhị 明minh 權quyền 智trí 不bất 思tư 議nghị 。 初sơ 文văn 有hữu 五ngũ 。 一nhất 身thân 子tử 念niệm 座tòa 。 二nhị 淨tịnh 名danh 呵ha 詰cật 。 三Tam 身Thân 子tử 答đáp 。 四tứ 淨tịnh 名danh 呵ha 。 五ngũ 時thời 眾chúng 悟ngộ 道đạo 。

爾nhĩ 時thời 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 見kiến 此thử 室thất 中trung 。 無vô 有hữu 床sàng 座tòa 。 作tác 是thị 念niệm 斯tư 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 大đại 弟đệ 子tử 眾chúng 。 當đương 於ư 何hà 坐tọa 。 身thân 子tử 生sanh 念niệm 。 凡phàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 據cứ 迹tích 為vi 言ngôn 。 法Pháp 身thân 大Đại 士Sĩ 。 身thân 心tâm 無vô 倦quyện 。 聲Thanh 聞Văn 結kết 業nghiệp 之chi 形hình 。 心tâm 雖tuy 無vô 結kết 。 身thân 有hữu 疲bì 勞lao 。 故cố 發phát 止chỉ 息tức 之chi 迹tích 。 以dĩ 其kỳ 於ư 弟đệ 子tử 內nội 。 年niên 耆kỳ 體thể 劣liệt 。 前tiền 生sanh 念niệm 也dã 。 不bất 欲dục 現hiện 其kỳ 累lũy/lụy/luy 迹tích 。 又hựu 必tất 知tri 淨tịnh 名danh 懸huyền 鑒giám 其kỳ 心tâm 。 故cố 但đãn 心tâm 念niệm 而nhi 不bất 發phát 言ngôn 。 二nhị 者giả 就tựu 本bổn 為vi 論luận 。 淨tịnh 名danh 與dữ 身thân 子tử 。 既ký 是thị 大đại 小tiểu 之chi 人nhân 。 相tương/tướng 與dữ 化hóa 物vật 。 故cố 淨tịnh 名danh 空không 室thất 。 以dĩ 待đãi 賓tân 。 身thân 子tử 念niệm 坐tọa 。 而nhi 發phát 教giáo 。 長Trưởng 者giả 維Duy 摩Ma 詰Cật 知tri 其kỳ 意ý 。 語ngứ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 云vân 何hà 仁Nhân 者Giả 。 為vì 法Pháp 來lai 耶da 。 求cầu 床sàng 坐tọa 耶da 。 此thử 則tắc 淨tịnh 名danh 。 將tương 辨biện 無vô 求cầu 之chi 道đạo 。 故cố 因nhân 詰cật 之chi 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 須tu 坐tọa 之chi 念niệm 。 迹tích 在tại 有hữu 求cầu 。 有hữu 求cầu 則tắc 乖quai 理lý 。 非phi 所sở 以dĩ 來lai 意ý 也dã 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 我ngã 為vì 法Pháp 來lai 。 非phi 為vì 床sàng 座tòa 。 上thượng 確xác 定định 二nhị 實thật 。 而nhi 身thân 子tử 進tiến 退thoái 墮đọa 負phụ 。 若nhược 其kỳ 為vi 法pháp 。 不bất 應ưng 念niệm 坐tọa 。 如như 其kỳ 念niệm 坐tọa 。 何hà 名danh 為vi 法pháp 。 而nhi 身thân 子tử 。 偏thiên 答đáp 一nhất 問vấn 。 本bổn 為vi 法pháp 來lai 。 但đãn 形hình 有hữu 勞lao 。 故cố 求cầu 坐tọa 耳nhĩ 。 又hựu 形hình 安an 。 則tắc 法pháp 入nhập 神thần 。 所sở 以dĩ 念niệm 坐tọa 。 終chung 為vi 法pháp 也dã 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 。 唯dụy 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 夫phu 求cầu 法Pháp 者giả 。 不bất 貪tham 軀khu 命mạng 。 何hà 況huống 床sàng 坐tọa 。 夫phu 求cầu 法Pháp 者giả 。 非phi 有hữu 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 之chi 求cầu 。 非phi 有hữu 界giới 入nhập 之chi 求cầu 。 非phi 有hữu 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 之chi 求cầu 。 唯dụy 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 夫phu 求cầu 法Pháp 者giả 。 不bất 著trước 佛Phật 求cầu 。 不bất 著trước 法Pháp 求cầu 。 不bất 著trước 眾chúng 求cầu 。 夫phu 求cầu 法Pháp 者giả 。 無vô 見kiến 苦khổ 求cầu 。 無vô 斷đoạn 集tập 求cầu 。 無vô 造tạo 盡tận 證chứng 。 修tu 道Đạo 之chi 求cầu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 法pháp 無vô 戲hí 論luận 。 若nhược 言ngôn 我ngã 當đương 見kiến 苦khổ 。 斷đoạn 集tập 證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 。 是thị 則tắc 戲hí 論luận 。 非phi 求cầu 法Pháp 也dã 。 唯dụy 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 法pháp 名danh 寂tịch 滅diệt 。 若nhược 行hành 生sanh 滅diệt 。 是thị 求cầu 生sanh 滅diệt 。 非phi 求cầu 法Pháp 也dã 。 法pháp 名danh 無vô 染nhiễm 。 若nhược 染nhiễm 於ư 法pháp 。 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 則tắc 染nhiễm 著trước 。 非phi 求cầu 法Pháp 也dã 。 法pháp 無vô 行hành 處xứ 。 若nhược 行hành 於ư 法pháp 。 是thị 則tắc 行hành 處xứ 。 非phi 求cầu 法Pháp 也dã 。 法pháp 無vô 取thủ 捨xả 。 若nhược 取thủ 捨xả 法pháp 。 是thị 則tắc 取thủ 捨xả 。 非phi 求cầu 法Pháp 也dã 。 法pháp 無vô 處xứ 所sở 。 若nhược 著trước 處xứ 所sở 。 是thị 則tắc 著trước 處xứ 。 非phi 求cầu 法Pháp 也dã 。 法pháp 名danh 無vô 相tướng 。 若nhược 隨tùy 相tướng 識thức 。 是thị 則tắc 求cầu 相tướng 。 非phi 求cầu 法Pháp 也dã 。 法pháp 不bất 可khả 住trụ 。 若nhược 住trụ 於ư 法pháp 。 是thị 則tắc 住trụ 法pháp 。 非phi 求cầu 法Pháp 也dã 。 法pháp 不bất 可khả 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 若nhược 行hành 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 是thị 則tắc 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 非phi 求cầu 法Pháp 也dã 。 此thử 攝nhiếp 六lục 根căn 。 以dĩ 為vi 四tứ 用dụng 。 眼nhãn 為vi 見kiến 。 耳nhĩ 為vi 聞văn 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 三tam 根căn 。 為vi 覺giác 。 意ý 根căn 稱xưng 知tri 。 法pháp 名danh 無vô 為vi 。 若nhược 行hành 有hữu 為vi 。 是thị 則tắc 求cầu 有hữu 為vi 非phi 求cầu 法Pháp 也dã 。 是thị 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 若nhược 求cầu 法Pháp 者giả 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 應ưng 無vô 所sở 求cầu 。 此thử 章chương 明minh 無vô 求cầu 。 其kỳ 旨chỉ 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 顯hiển 實thật 相tướng 之chi 理lý 。 超siêu 四tứ 句cú 。 絕tuyệt 百bách 非phi 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 所sở 滅diệt 。 不bất 可khả 以dĩ 有hữu 無vô 等đẳng 求cầu 實thật 相tướng 。 此thử 即tức 釋thích 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 也dã 。 二nhị 者giả 欲dục 令linh 行hành 人nhân 。 契khế 於ư 實thật 相tướng 。 亦diệc 息tức 一nhất 切thiết 。 有hữu 所sở 得đắc 心tâm 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 夫phu 心tâm 有hữu 所sở 求cầu 則tắc 有hữu 著trước 。 有hữu 著trước 則tắc 有hữu 所sở 縛phược 。 便tiện 不bất 得đắc 離ly 。 況huống 乖quai 乎hồ 實thật 相tướng 。 故cố 令linh 心tâm 無vô 所sở 求cầu 。 以dĩ 心tâm 無vô 所sở 求cầu 故cố 。 心tâm 行hành 斷đoạn 言ngôn 語ngữ 滅diệt 。 即tức 實thật 智trí 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 以dĩ 實thật 相tướng 不bất 可khả 求cầu 。 則tắc 無vô 數số 於ư 外ngoại 。 以dĩ 實thật 智trí 無vô 所sở 求cầu 。 則tắc 無vô 心tâm 於ư 內nội 。 故cố 境cảnh 智trí 並tịnh 冥minh 。 緣duyên 觀quán 俱câu 寂tịch 。 乃nãi 為vi 理lý 極cực 。 真chân 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 說thuyết 是thị 語ngữ 時thời 。 五ngũ 百bách 天thiên 子tử 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 以dĩ 悟ngộ 緣duyên 觀quán 俱câu 寂tịch 。 內nội 外ngoại 並tịnh 冥minh 。 則tắc 有hữu 所sở 得đắc 塵trần 累lụy 皆giai 息tức 。 故cố 稱xưng 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 也dã 。 但đãn 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 據cứ 小Tiểu 乘Thừa 。 則tắc 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 。 約ước 大Đại 乘Thừa 。 謂vị 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 大Đại 乘Thừa 初Sơ 地Địa 為vi 見kiến 道đạo 故cố 也dã 。 肇triệu 公công 云vân 。 此thử 文văn 是thị 大Đại 乘Thừa 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 也dã 。

爾nhĩ 時thời 長Trưởng 者giả 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 問vấn 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 仁Nhân 者Giả 遊du 於ư 。 無vô 量lượng 千thiên 萬vạn 意ý 阿a 僧tăng 祇kỳ 國quốc 。 何hà 等đẳng 佛Phật 土độ 。 方phương 有hữu 好hảo 上thượng 妙diệu 。 功công 德đức 成thành 就tựu 。 師sư 子tử 之chi 座tòa 。 此thử 第đệ 二nhị 次thứ 明minh 權quyền 。 智trí 不bất 思tư 議nghị 。 上thượng 辨biện 無vô 所sở 求cầu 。 乃nãi 契khế 於ư 實thật 相tướng 。 故cố 能năng 遍biến 給cấp 一nhất 切thiết 群quần 生sanh 所sở 求cầu 。 就tựu 文văn 內nội 。 大đại 開khai 為vi 二nhị 。 一nhất 略lược 相tương/tướng 權quyền 。 智trí 不bất 思tư 議nghị 。 二nhị 廣quảng 釋thích 權quyền 。 智trí 不bất 思tư 議nghị 。 初sơ 文văn 十thập 句cú 。 一nhất 淨tịnh 名danh 問vấn 。 二nhị 文Văn 殊Thù 答đáp 。 三tam 淨tịnh 名danh 借tá 座tòa 。 四tứ 燈đăng 王vương 遣khiển 座tòa 。 五ngũ 大đại 眾chúng 稱xưng 歎thán 。 六lục 淨tịnh 名danh 命mạng 菩Bồ 薩Tát 就tựu 座tòa 。 七thất 菩Bồ 薩Tát 受thọ 教giáo 而nhi 座tòa 。 八bát 淨tịnh 名danh 教giáo 聲Thanh 聞Văn 就tựu 座tòa 。 九cửu 身thân 子tử 等đẳng 不bất 能năng 。 十thập 重trọng/trùng 教giáo 令linh 禮lễ 燈đăng 王vương 。 此thử 初sơ 。 淨tịnh 名danh 所sở 以dĩ 問vấn 者giả 。 一nhất 欲dục 令linh 賓tân 自tự 選tuyển 妙diệu 極cực 主chủ 。 則tắc 應ưng 言ngôn 取thủ 與dữ 。 是thị 故cố 問vấn 矣hĩ 。 二nhị 欲dục 令linh 時thời 眾chúng 起khởi 。 敬kính 信tín 之chi 心tâm 。 若nhược 不bất 問vấn 而nhi 取thủ 容dung 。 是thị 幻huyễn 化hóa 所sở 造tạo 。 今kim 問vấn 方phương 取thủ 。 則tắc 知tri 實thật 有hữu 座tòa 來lai 。 所sở 以dĩ 借tá 他tha 方phương 座tòa 者giả 。 又hựu 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 欲dục 顯hiển 諸chư 佛Phật 功công 德đức 。 依y 果quả 殊thù 妙diệu 。 令linh 時thời 眾chúng 起khởi 求cầu 佛Phật 之chi 心tâm 。 二nhị 欲dục 因nhân 往vãng 反phản 之chi 事sự 。 令linh 二nhị 國quốc 化hóa 流lưu 也dã 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。 居cư 士sĩ 東đông 方phương 度độ 三tam 十thập 六lục 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 國quốc 有hữu 世thế 界giới 名danh 。 須Tu 彌Di 相tương/tướng 其kỳ 佛Phật 號hiệu 須Tu 彌Di 燈Đăng 王Vương 。 今kim 現hiện 在tại 彼bỉ 。 佛Phật 身thân 長trường 八bát 萬vạn 。 四tứ 千thiên 由do 旬tuần 。 其kỳ 師sư 子tử 座tòa 。 高cao 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 由do 旬tuần 。 嚴nghiêm 飾sức 第đệ 一nhất 。 第đệ 二nhị 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 答đáp 。 肇triệu 公công 云vân 。 由do 旬tuần 。 天Thiên 竺Trúc 里lý 數số 不bất 定định 。 上thượng 由do 旬tuần 六lục 十thập 里lý 。 中trung 由do 旬tuần 五ngũ 十thập 里lý 。 下hạ 由do 旬tuần 四tứ 十thập 里lý 。 於ư 是thị 長Trưởng 者giả 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 現hiện 神thần 通thông 力lực 。 此thử 第đệ 三tam 淨tịnh 名danh 借tá 座tòa 。 香hương 積tích 品phẩm 。 有hữu 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 來lai 。 故cố 遣khiển 化hóa 住trụ 彼bỉ 。 燈đăng 王vương 佛Phật 國quốc 。 無vô 有hữu 眾chúng 集tập 。 故cố 但đãn 默mặc 現hiện 神thần 通thông 。 又hựu 是thị 二nhị 品phẩm 。 互hỗ 明minh 奇kỳ 特đặc 。 此thử 辨biện 以dĩ 大đại 入nhập 小tiểu 。 彼bỉ 明minh 以dĩ 小tiểu 宛uyển 大đại 。 故cố 彼bỉ 明minh 遣khiển 化hóa 。 此thử 示thị 默mặc 感cảm 也dã 。 即tức 時thời 彼bỉ 佛Phật 。 遣khiển 三tam 萬vạn 二nhị 千thiên 。 師sư 子tử 之chi 座tòa 。 高cao 廣quảng 嚴nghiêm 淨tịnh 。 來lai 入nhập 維Duy 摩Ma 詰Cật 室thất 。 此thử 第đệ 四tứ 燈đăng 王vương 遣khiển 座tòa 。 淨tịnh 名danh 。 雖tuy 以dĩ 神thần 力lực 往vãng 取thủ 。 彼bỉ 佛Phật 不bất 遣khiển 。 亦diệc 無vô 由do 致trí 之chi 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 大đại 弟đệ 子tử 釋Thích 梵Phạm 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 等đẳng 昔tích 所sở 未vị 見kiến 。 其kỳ 室thất 廣quảng 博bác 。 皆giai 悉tất 苞bao 容dung 三tam 萬vạn 二nhị 千thiên 師sư 子tử 座tòa 。 無vô 所sở 妨phương 閡ngại 於ư 毘Tỳ 耶Da 離Ly 城Thành 。 及cập 閻Diêm 浮Phù 提Đề 四tứ 天thiên 下hạ 。 亦diệc 不bất 迫bách 作tác 。 悉tất 見kiến 如như 故cố 。 第đệ 五ngũ 時thời 眾chúng 稱xưng 歎thán 。 問vấn 。 以dĩ 大đại 入nhập 小tiểu 。 小tiểu 不bất 增tăng 。 大đại 不bất 減giảm 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 今kim 既ký 稱xưng 其kỳ 室thất 廣quảng 博bác 。 則tắc 是thị 增tăng 小tiểu 。 何hà 名danh 莫mạc 測trắc 。 答đáp 。 自tự 內nội 而nhi 觀quán 。 其kỳ 室thất 廣quảng 博bác 。 自tự 外ngoại 而nhi 觀quán 。 本bổn 相tướng 如như 故cố 。 則tắc 無vô 所sở 增tăng 也dã 。 問vấn 。 自tự 外ngoại 而nhi 觀quán 。 本bổn 相tướng 如như 故cố 。 可khả 不bất 增tăng 外ngoại 。 自tự 內nội 而nhi 觀quán 。 其kỳ 室thất 廣quảng 博bác 。 應ưng 增tăng 內nội 耶da 。 答đáp 。 淨tịnh 名danh 。 實thật 能năng 不bất 增tăng 於ư 內nội 。 但đãn 欲dục 取thủ 二nhị 種chủng 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 一nhất 者giả 大đại 坐tọa 入nhập 小tiểu 室thất 。 而nhi 小tiểu 室thất 外ngoại 相tướng 如như 故cố 。 是thị 大đại 小tiểu 不bất 思tư 議nghị 。 二nhị 者giả 欲dục 明minh 其kỳ 室thất 內nội 外ngoại 不bất 思tư 議nghị 。 唯duy 方phương 丈trượng 一nhất 室thất 。 自tự 內nội 而nhi 觀quán 。 則tắc 見kiến 其kỳ 大đại 。 自tự 外ngoại 而nhi 觀quán 。 猶do 是thị 方phương 大đại 。 故cố 是thị 內nội 外ngoại 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 又hựu 解giải 。 於ư 內nội 不bất 大đại 。 以dĩ 人nhân 見kiến 其kỳ 室thất 容dung 於ư 座tòa 故cố 。 謂vị 改cải 小tiểu 室thất 。 故cố 次thứ 言ngôn 本bổn 相tướng 如như 故cố 。 本bổn 相tướng 如như 故cố 。 竟cánh 外ngoại 相tướng 不bất 大đại 。 內nội 亦diệc 不bất 增tăng 也dã 。

爾nhĩ 時thời 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 語ngứ 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 就tựu 師sư 子tử 座tòa 。 與dữ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 上thượng 人nhân 俱câu 坐tọa 。 當đương 自tự 立lập 身thân 。 如như 彼bỉ 坐tọa 像tượng 。 第đệ 六lục 明minh 令linh 菩Bồ 薩Tát 就tựu 坐tọa 。 其kỳ 得đắc 神thần 通thông 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 自tự 變biến 形hình 。 為vi 四tứ 萬vạn 二nhị 千thiên 由do 旬tuần 。 坐tọa 師sư 子tử 座tòa 。 諸chư 新tân 發phát 意ý 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 大đại 弟đệ 子tử 。 皆giai 不bất 能năng 昇thăng 。 第đệ 七thất 受thọ 教giáo 而nhi 坐tọa 。

爾nhĩ 時thời 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 語ngứ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 就tựu 師sư 子tử 座tòa 。 第đệ 八bát 重trọng/trùng 教giáo 聲Thanh 聞Văn 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 居cư 士sĩ 此thử 座tòa 高cao 廣quảng 。 吾ngô 不bất 能năng 昇thăng 。 第đệ 九cửu 聲Thanh 聞Văn 不bất 能năng 就tựu 座tòa 。 自tự 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 維duy 摩ma 詰cật 。 神thần 力lực 所sở 制chế 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 知tri 大đại 小Tiểu 乘Thừa 優ưu 劣liệt 。 若nhược 此thử 之chi 懸huyền 也dã 。 二nhị 者giả 諸chư 佛Phật 功công 德đức 之chi 坐tọa 。 非phi 無vô 德đức 所sở 坐tọa 。 理lý 自tự 冥minh 絕tuyệt 。 非phi 所sở 制chế 也dã 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 唯dụy 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 為vì 須Tu 彌Di 燈Đăng 王Vương 如Như 來Lai 作tác 禮lễ 。 乃nãi 可khả 得đắc 坐tọa 。 第đệ 十thập 勸khuyến 禮lễ 燈đăng 王vương 。 既ký 是thị 燈đăng 王vương 。 業nghiệp 起khởi 禮lễ 之chi 。 則tắc 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 。 故cố 得đắc 坐tọa 也dã 。 於ư 是thị 初sơ 發phát 意ý 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 大đại 弟đệ 子tử 。 即tức 為vì 須Tu 彌Di 燈Đăng 王Vương 如Như 來Lai 作tác 禮lễ 。 便tiện 得đắc 坐tọa 師sư 子tử 座tòa 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 居cư 士sĩ 未vị 曾tằng 有hữu 也dã 。 如như 此thử 小tiểu 室thất 乃nãi 容dung 受thọ 此thử 。 高cao 廣quảng 之chi 座tòa 。 於ư 毘Tỳ 耶Da 離Ly 城Thành 。 無vô 所sở 妨phương 閡ngại 又hựu 於ư 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 聚tụ 落lạc 城thành 邑ấp 。 及cập 四tứ 天thiên 下hạ 。 諸chư 天thiên 龍long 王vương 。 鬼quỷ 神thần 宮cung 殿điện 。 亦diệc 不bất 迫bách 迮trách 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 廣quảng 釋thích 不bất 思tư 議nghị 。 就tựu 文văn 為vi 五ngũ 。 一nhất 身thân 子tử 就tựu 坐tọa 稱xưng 歎thán 。 二nhị 淨tịnh 名danh 淨tịnh 釋thích 。 三tam 迦Ca 葉Diếp 抑ức 揚dương 。 四tứ 時thời 眾chúng 蒙mông 益ích 。 第đệ 五ngũ 淨tịnh 名danh 重trọng/trùng 歎thán 不bất 思tư 議nghị 。 維duy 摩ma 詰cật 言ngôn 唯dụy 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 解giải 脫thoát 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 第đệ 二nhị 淨tịnh 名danh 解giải 釋thích 。 解giải 脫thoát 體thể 者giả 。 謂vị 權quyền 實thật 智trí 也dã 。 猶do 是thị 一nhất 正chánh 觀quán 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 異dị 稱xưng 說thuyết 之chi 。 或hoặc 作tác 解giải 脫thoát 之chi 名danh 。 或hoặc 為vi 涅Niết 槃Bàn 之chi 稱xưng 。 或hoặc 受thọ 般Bát 若Nhã 之chi 號hiệu 。 又hựu 立lập 一Nhất 乘Thừa 之chi 目mục 。 今kim 言ngôn 解giải 脫thoát 。 凡phàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 體thể 則tắc 無vô 礙ngại 。 二nhị 者giả 用dụng 則tắc 自tự 在tại 。 自tự 在tại 者giả 。 夫phu 欲dục 為vi 而nhi 不bất 能năng 。 則tắc 是thị 縛phược 也dã 。 應ưng 念niệm 即tức 能năng 。 解giải 脫thoát 無vô 不bất 能năng 故cố 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 大Đại 士Sĩ 能năng 然nhiên 。 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 下hạ 位vị 菩Bồ 薩Tát 。 莫mạc 知tri 所sở 知tri 能năng 然nhiên 。 故cố 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 此thử 出xuất 解giải 脫thoát 名danh 也dã 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 是thị 解giải 脫thoát 者giả 。 以dĩ 須Tu 彌Di 之chi 高cao 廣quảng 。 內nội 芥giới 子tử 中trung 。 無vô 所sở 增tăng 減giảm 。 須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 。 本bổn 相tướng 如như 故cố 。 而nhi 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 忉Đao 利Lợi 諸chư 天thiên 。 不bất 覺giác 不bất 知tri 。 己kỷ 之chi 所sở 入nhập 。 唯duy 應ưng 度độ 者giả 。 乃nãi 見kiến 須Tu 彌Di 。 入nhập 芥giới 子tử 中trung 。 是thị 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 解giải 脫thoát 法Pháp 門môn 。 自tự 此thử 以dĩ 下hạ 。 十thập 三tam 復phục 次thứ 。 釋thích 解giải 脫thoát 之chi 用dụng 。 即tức 是thị 以dĩ 迹tích 顯hiển 本bổn 。 十thập 三tam 復phục 次thứ 為vi 三tam 。 初sơ 十thập 一nhất 事sự 。 就tựu 依y 果quả 外ngoại 法pháp 。 明minh 不bất 思tư 議nghị 。 次thứ 一nhất 事sự 。 就tựu 內nội 形hình 。 明minh 不bất 思tư 議nghị 。 第đệ 十thập 三tam 一nhất 事sự 。 就tựu 音âm 聲thanh 。 明minh 不bất 思tư 議nghị 。 初sơ 明minh 大đại 入nhập 小tiểu 而nhi 無vô 增tăng 減giảm 者giả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 大đại 實thật 不bất 入nhập 小tiểu 。 但đãn 以dĩ 神thần 力lực 。 令linh 物vật 見kiến 入nhập 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 大đại 實thật 容dung 入nhập 小tiểu 。 故cố 使sử 物vật 見kiến 。 今kim 謂vị 。 具cụ 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 實thật 不bất 入nhập 。 能năng 令linh 見kiến 入nhập 。 二nhị 實thật 能năng 令linh 入nhập 。 適thích 緣duyên 所sở 宜nghi 。 問vấn 。 小tiểu 大đại 既ký 不bất 增tăng 減giảm 。 云vân 何hà 容dung 入nhập 。 答đáp 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 既ký 稱xưng 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 故cố 高cao 推thôi 聖thánh 境cảnh 。 無vô 以dĩ 釋thích 之chi 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 大đại 無vô 大đại 相tương/tướng 。 故cố 大đại 能năng 入nhập 小tiểu 。 小tiểu 無vô 小tiểu 相tương/tướng 。 故cố 小tiểu 能năng 容dung 大đại 。 今kim 謂vị 。 二nhị 釋thích 並tịnh 皆giai 不bất 然nhiên 。 若nhược 無vô 大đại 小tiểu 相tương/tướng 。 何hà 所sở 容dung 入nhập 。 小tiểu 大đại 若nhược 定định 性tánh 。 不bất 容dung 亦diệc 有hữu 定định 性tánh 。 不bất 容dung 定định 不bất 容dung 。 不bất 可khả 令linh 其kỳ 見kiến 容dung 。 故cố 定định 性tánh 少thiểu 大đại 。 亦diệc 無vô 容dung 入nhập 。 今kim 言ngôn 容dung 入nhập 者giả 。 以dĩ 因nhân 緣duyên 假giả 名danh 容dung 入nhập 故cố 。 大đại 稱xưng 小tiểu 大đại 。 大đại 得đắc 入nhập 小tiểu 。 小tiểu 是thị 大đại 小tiểu 。 故cố 小tiểu 能năng 容dung 大đại 。 問vấn 。 小tiểu 既ký 不bất 增tăng 。 云vân 何hà 容dung 大đại 也dã 。 答đáp 。 如như 一nhất 寸thốn 之chi 鏡kính 。 懸huyền 在tại 於ư 壁bích 。 而nhi 照chiếu 見kiến 天thiên 下hạ 。 天thiên 下hạ 之chi 物vật 。 究cứu 現hiện 鏡kính 內nội 。 而nhi 物vật 不bất 減giảm 。 鏡kính 亦diệc 不bất 增tăng 也dã 。 又hựu 以dĩ 四tứ 大đại 海hải 水thủy 。 入nhập 毛mao 孔khổng 不bất 嬈nhiễu 魚ngư 鼈miết 黿ngoan 鼉đà 。 水thủy 性tánh 之chi 屬thuộc 。 而nhi 彼bỉ 大đại 海hải 。 本bổn 相tướng 如như 故cố 。 諸chư 龍long 鬼quỷ 神thần 。 阿a 修tu 羅la 等đẳng 。 不bất 覺giác 不bất 知tri 。 己kỷ 之chi 所sở 入nhập 。 於ư 此thử 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 無vô 所sở 嬈nhiễu 。 又hựu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 住trụ 不bất 可khả 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 菩Bồ 薩Tát 斷đoạn 取thủ 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 如như 陶đào 家gia 輪luân 。 著trước 右hữu 掌chưởng 中trung 。 擲trịch 過quá 恆Hằng 河Hà 沙sa 。 世thế 界giới 之chi 外ngoại 。 其kỳ 中trung 眾chúng 生sanh 。 不bất 覺giác 不bất 知tri 。 己kỷ 之chi 所sở 往vãng 。 又hựu 復phục 還hoàn 置trí 本bổn 處xứ 。 都đô 不bất 使sử 人nhân 。 有hữu 往vãng 來lai 想tưởng 。 而nhi 此thử 世thế 界giới 。 本bổn 相tướng 如như 故cố 。 又hựu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 或hoặc 有hữu 眾chúng 生sanh 。 樂nhạo 久cửu 住trụ 世thế 。 而nhi 可khả 度độ 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 即tức 演diễn 七thất 日nhật 。 以dĩ 為vi 一nhất 劫kiếp 。 令linh 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 謂vị 之chi 一nhất 劫kiếp 。 或hoặc 有hữu 眾chúng 生sanh 。 不bất 樂nhạo 久cửu 住trụ 。 而nhi 可khả 度độ 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 即tức 促xúc 一nhất 劫kiếp 。 以dĩ 為vi 七thất 日nhật 。 令linh 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 謂vị 之chi 七thất 日nhật 。 自tự 上thượng 以dĩ 來lai 。 就tựu 法pháp 體thể 自tự 在tại 。 明minh 不bất 思tư 議nghị 。 此thử 之chi 一nhất 事sự 。 約ước 時thời 延diên 促xúc 。 明minh 不bất 思tư 議nghị 。 問vấn 。 前tiền 就tựu 法pháp 體thể 。 辨biện 大đại 小tiểu 容dung 入nhập 。 既ký 無vô 增tăng 減giảm 。 今kim 明minh 時thời 之chi 長trường 短đoản 。 云vân 何hà 有hữu 延diên 促xúc 耶da 。 答đáp 。 不bất 思tư 議nghị 多đa 門môn 。 非phi 可khả 一nhất 類loại 。 前tiền 是thị 無vô 增tăng 減giảm 。 論luận 不bất 思tư 議nghị 。 今kim 還hoàn 增tăng 減giảm 。 明minh 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 問vấn 。 無vô 增tăng 減giảm 可khả 不bất 思tư 議nghị 。 既ký 其kỳ 增tăng 減giảm 。 何hà 名danh 不bất 測trắc 。 答đáp 。 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 下hạ 位vị 之chi 人nhân 。 不bất 能năng 促xúc 一nhất 劫kiếp 為vi 七thất 日nhật 。 延diên 七thất 日nhật 為vi 一nhất 劫kiếp 大Đại 士Sĩ 能năng 然nhiên 。 故cố 是thị 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 又hựu 雖tuy 促xúc 一nhất 劫kiếp 為vi 七thất 日nhật 。 而nhi 一nhất 劫kiếp 宛uyển 然nhiên 。 雖tuy 延diên 七thất 日nhật 為vi 一nhất 劫kiếp 。 七thất 日nhật 如như 故cố 。 所sở 以dĩ 謂vị 不bất 思tư 議nghị 。 問vấn 。 云vân 何hà 得đắc 爾nhĩ 。 答đáp 。 如như 人nhân 一nhất 夕tịch 之chi 夢mộng 。 見kiến 百bách 年niên 受thọ 樂lạc 。 而nhi 一nhất 夕tịch 不bất 長trường/trưởng 。 百bách 季quý 不bất 短đoản 。 大Đại 士Sĩ 所sở 為vi 如như 是thị 也dã 。 又hựu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 住trụ 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 一nhất 切thiết 佛Phật 土độ 。 嚴nghiêm 飾sức 之chi 事sự 。 集tập 在tại 一nhất 國quốc 。 示thị 於ư 眾chúng 生sanh 。 又hựu 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 一nhất 佛Phật 土độ 眾chúng 生sanh 。 置trí 之chi 右hữu 掌chưởng 。 飛phi 到đáo 十thập 方phương 。 遍biến 示thị 一nhất 切thiết 。 而nhi 不bất 動động 本bổn 處xứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 之chi 具cụ 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 一nhất 毛mao 孔khổng 。 皆giai 令linh 得đắc 見kiến 。 又hựu 十thập 方phương 國quốc 土độ 。 所sở 有hữu 日nhật 月nguyệt 星tinh 宿tú 。 於ư 一nhất 毛mao 孔khổng 。 普phổ 使sử 見kiến 之chi 。 又hựu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 所sở 有hữu 大đại 風phong 。 菩Bồ 薩Tát 悉tất 能năng 。 吸hấp 著trước 口khẩu 中trung 。 而nhi 身thân 無vô 損tổn 。 外ngoại 諸chư 樹thụ 木mộc 。 亦diệc 不bất 摧tồi 折chiết 。 又hựu 十thập 方phương 世thế 界giới 。 劫kiếp 燒thiêu 盡tận 時thời 。 以dĩ 一nhất 切thiết 火hỏa 。 內nội 於ư 腹phúc 中trung 。 火hỏa 事sự 如như 故cố 。 而nhi 不bất 為vị 害hại 。 又hựu 於ư 下hạ 方phương 。 過quá 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 諸chư 佛Phật 。 世thế 界giới 取thủ 一nhất 佛Phật 土độ 。 舉cử 著trước 上thượng 方phương 。 過quá 恆Hằng 河Hà 沙sa 無vô 數số 世thế 界giới 。 如như 持trì 針châm 鋒phong 舉cử 一nhất 棗táo 葉diệp 。 而nhi 無vô 所sở 嬈nhiễu 。 又hựu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 住trụ 不bất 可khả 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 以dĩ 神thần 通thông 。 現hiện 作tác 佛Phật 身thân 。 或hoặc 現hiện 辟Bích 支Chi 佛Phật 身thân 。 或hoặc 現hiện 聲Thanh 聞Văn 身thân 。 或hoặc 現hiện 帝Đế 釋Thích 身thân 。 或hoặc 現hiện 梵Phạm 王Vương 身thân 。 或hoặc 現hiện 世thế 主chủ 身thân 。 或hoặc 現hiện 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 身thân 。 又hựu 十thập 方phương 世thế 界giới 。 所sở 有hữu 眾chúng 聲thanh 。 上thượng 中trung 下hạ 音âm 。 皆giai 能năng 變biến 之chi 。 令linh 作tác 佛Phật 聲thanh 。 演diễn 出xuất 無vô 常thường 。 苦khổ 空không 無vô 我ngã 之chi 音âm 。 及cập 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 所sở 說thuyết 種chủng 種chủng 之chi 法Pháp 。 皆giai 於ư 其kỳ 中trung 。 普phổ 令linh 得đắc 聞văn 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 我ngã 今kim 略lược 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 解giải 脫thoát 之chi 力lực 。 若nhược 廣quảng 說thuyết 者giả 。 窮cùng 劫kiếp 不bất 盡tận 。 問vấn 。 外ngoại 道đạo 二Nhị 乘Thừa 。 亦diệc 能năng 於ư 群quần 像tượng 。 變biến 乎hồ 眾chúng 聲thanh 。 與dữ 大Đại 士Sĩ 何hà 異dị 。 答đáp 。 凡phàm 夫phu 小tiểu 道đạo 。 不bất 能năng 圓viên 應ưng 群quần 像tượng 。 普phổ 變biến 眾chúng 聲thanh 。 故cố 與dữ 菩Bồ 薩Tát 異dị 也dã 。 又hựu 大Đại 士Sĩ 。 能năng 令linh 聲thanh 至chí 有hữu 頂đảnh 。 無vô 音âm 可khả 聞văn 。 形hình 遍biến 十thập 方phương 。 無vô 像tượng 可khả 見kiến 。 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 不bất 能năng 爾nhĩ 也dã 。 故cố 言ngôn 不bất 思tư 議nghị 。 是thị 時thời 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 聞văn 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 法Pháp 門môn 歎thán 未vị 曾tằng 有hữu 。 謂vị 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 於ư 盲manh 者giả 前tiền 。 現hiện 眾chúng 色sắc 像tượng 。 非phi 彼bỉ 所sở 見kiến 。 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 聞văn 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 解giải 脫thoát 法Pháp 門môn 。 不bất 能năng 解giải 了liễu 。 為vi 若nhược 此thử 也dã 。 智trí 者giả 聞văn 是thị 。 其kỳ 誰thùy 不bất 發phát 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 我ngã 等đẳng 何hà 為vi 。 永vĩnh 斷đoạn 其kỳ 根căn 於ư 此thử 大Đại 乘Thừa 。 已dĩ 如như 敗bại 種chủng 。 此thử 第đệ 三tam 迦Ca 葉Diếp 稱xưng 歎thán 。 以dĩ 助trợ 揚dương 大Đại 道Đạo 。 貶biếm 斥xích 小Tiểu 乘Thừa 。 令linh 菩Bồ 薩Tát 不bất 退thoái 勝thắng 心tâm 。 聲Thanh 聞Văn 深thâm 自tự 鄙bỉ 恥sỉ 。 又hựu 令linh 未vị 發phát 大đại 心tâm 者giả 。 因nhân 此thử 發phát 心tâm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 小Tiểu 乘Thừa 者giả 。 藉tạ 斯tư 改cải 志chí 也dã 。 問vấn 。 前tiền 云vân 大đại 入nhập 於ư 小tiểu 。 唯duy 應ưng 度độ 者giả 。 乃nãi 能năng 見kiến 之chi 。 身thân 子tử 既ký 如như 盲manh 對đối 像tượng 。 何hà 能năng 見kiến 大đại 座tòa 入nhập 於ư 小tiểu 室thất 。 答đáp 。 大đại 明minh 眾chúng 生sanh 。 凡phàm 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 不bất 見kiến 大đại 入nhập 小tiểu 。 亦diệc 不bất 達đạt 其kỳ 所sở 由do 。 此thử 凡phàm 夫phu 不bất 得đắc 見kiến 聞văn 之chi 流lưu 也dã 。 二nhị 者giả 雖tuy 見kiến 大đại 入nhập 小tiểu 。 而nhi 不bất 能năng 解giải 之chi 。 即tức 二Nhị 乘Thừa 人nhân 也dã 。 三tam 見kiến 大đại 入nhập 小tiểu 。 復phục 能năng 悟ngộ 之chi 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 上thượng 根căn 人nhân 也dã 。 前tiền 云vân 唯duy 應ưng 度độ 者giả 。 乃nãi 能năng 見kiến 之chi 。 此thử 取thủ 上thượng 根căn 之chi 人nhân 也dã 。 身thân 子tử 謂vị 見kiến 而nhi 冥minh 然nhiên 不bất 解giải 。 故cố 譬thí 之chi 為vi 盲manh 。 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 聞văn 是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 法Pháp 門môn 。 皆giai 應ưng 號hào 泣khấp 。 聲thanh 振chấn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 大đại 欣hân 慶khánh 。 頂đảnh 受thọ 此thử 法Pháp 。 所sở 失thất 處xứ 重trọng/trùng 故cố 。 假giả 言ngôn 應ưng 啼đề 泣khấp 耳nhĩ 。 二Nhị 乘Thừa 憂ưu 悲bi 永vĩnh 除trừ 。 尚thượng 無vô 微vi 泣khấp 。 況huống 震chấn 三tam 千thiên 。 迦Ca 葉Diếp 將tương 明minh 大đại 小tiểu 之chi 殊thù 。 抑ức 揚dương 時thời 聽thính 。 故cố 非phi 分phần/phân 者giả 。 宜nghi 致trí 施thí 望vọng 之chi 泣khấp 。 已dĩ 分phần/phân 者giả 。 宜nghi 應ưng 頂đảnh 受thọ 之chi 歎thán 也dã 。 若nhược 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 信tín 解giải 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 法Pháp 門môn 者giả 。 一nhất 切thiết 魔ma 眾chúng 。 無vô 如như 之chi 何hà 。 但đãn 能năng 信tín 解giải 。 魔ma 不bất 能năng 嬈nhiễu 。 何hà 況huống 行hành 應ưng 者giả 乎hồ 。 大Đại 迦Ca 葉Diếp 說thuyết 是thị 語ngữ 時thời 。 三tam 萬vạn 二nhị 千thiên 天thiên 子tử 。 皆giai 發phát 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 第đệ 四tứ 時thời 眾chúng 發phát 心tâm 。 迦Ca 葉Diếp 既ký 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 親thân 自tự 貶biếm 小tiểu 為vi 劣liệt 。 揚dương 大đại 為vi 勝thắng 。 則tắc 理lý 必tất 然nhiên 。 故cố 諸chư 天thiên 聞văn 之chi 。 而nhi 發phát 求cầu 佛Phật 心tâm 也dã 。

爾nhĩ 時thời 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 語ngứ 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 仁nhân 者giả 十thập 方phương 無vô 量lượng 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 世thế 界giới 中trung 。 作tác 魔ma 王vương 者giả 。 多đa 是thị 住trụ 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 解Giải 脫Thoát 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 現hiện 作tác 魔ma 王vương 。 此thử 第đệ 五ngũ 。 淨tịnh 名danh 重trọng/trùng 歎thán 不bất 可khả 思tư 議nghị 者giả 。 上thượng 十thập 三tam 義nghĩa 。 但đãn 述thuật 不bất 思tư 議nghị 之chi 順thuận 用dụng 。 未vị 明minh 違vi 用dụng 。 則tắc 義nghĩa 猶do 有hữu 餘dư 。 故cố 因nhân 迦Ca 葉Diếp 所sở 歎thán 。 復phục 敘tự 其kỳ 違vi 用dụng 也dã 。 又hựu 因nhân 迦Ca 葉Diếp 云vân 。 信tín 解giải 不bất 可khả 思tư 議nghị 者giả 。 魔ma 不bất 能năng 嬈nhiễu 。 而nhi 十thập 方phương 亦diệc 有hữu 信tín 解giải 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 魔ma 所sở 嬈nhiễu 者giả 。 將tương 明minh 不bất 可khả 思tư 議nghị 大Đại 士Sĩ 。 所sở 為vi 自tự 在tại 。 欲dục 化hóa 始thỉ 學học 故cố 。 現hiện 為vi 魔ma 王vương 。 非phi 魔ma 力lực 之chi 所sở 能năng 也dã 。 此thử 明minh 不bất 思tư 議nghị 。 成thành 迦Ca 葉Diếp 意ý 。 又hựu 迦Ca 葉Diếp 十thập 方phương 無vô 量lượng 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 人nhân 從tùng 乞khất 手thủ 足túc 耳nhĩ 鼻tị 。 頭đầu 目mục 髓tủy 腦não 。 血huyết 肉nhục 皮bì 骨cốt 。 聚tụ 落lạc 城thành 邑ấp 。 妻thê 子tử 奴nô 婢tỳ 。 象tượng 馬mã 車xa 乘thừa 。 金kim 銀ngân 琉lưu 璃ly 。 車xa 渠cừ 瑪mã 瑙não 珊san 瑚hô 琥hổ 珀phách 。 真chân 珠châu 珂kha 貝bối 。 衣y 服phục 飲ẩm 食thực 。 如như 此thử 乞khất 者giả 。 多đa 是thị 住trụ 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 而nhi 往vãng 試thí 之chi 。 令linh 其kỳ 堅kiên 固cố 。 此thử 略lược 明minh 大Đại 士Sĩ 違vi 用dụng 。 凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 示thị 為vi 天thiên 魔ma 。 二nhị 現hiện 為vi 乞khất 人nhân 。 餘dư 趣thú 類loại 可khả 知tri 矣hĩ 。 所sở 以dĩ 前tiền 為vi 乞khất 人nhân 者giả 。 結kết 業nghiệp 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 施thí 度độ 未vị 極cực 。 是thị 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 菩Bồ 薩Tát 。 強cường/cưỡng 從tùng 求cầu 索sách 。 令linh 其kỳ 無vô 惜tích 心tâm 。 盡tận 具cụ 足túc 堅kiên 固cố 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 知tri 其kỳ 堅kiên 固cố 。 亦diệc 使sử 其kỳ 自tự 知tri 堅kiên 固cố 。 問vấn 。 不bất 思tư 議nghị 大Đại 士Sĩ 。 懸huyền 鑒giám 人nhân 根căn 。 何hà 假giả 逼bức 試thí 。 答đáp 。 今kim 從tùng 乞khất 求cầu 。 同đồng 魔ma 試thí 迹tích 。 故cố 以dĩ 試thí 為vi 言ngôn 耳nhĩ 。 亦diệc 從tùng 待đãi 試thí 。 而nhi 後hậu 進tiến 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 住trụ 不bất 可khả 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 威uy 德đức 力lực 。 故cố 行hành 逼bức 迫bách 示thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 如như 是thị 難nan 事sự 。 凡phàm 夫phu 下hạ 劣liệt 。 無vô 有hữu 力lực 勢thế 。 不bất 能năng 如như 是thị 。 逼bức 迫bách 菩Bồ 薩Tát 。 譬thí 如như 龍long 象tượng 蹴xúc 踏đạp 。 非phi 驢lư 所sở 能năng 。 釋thích 上thượng 菩Bồ 薩Tát 逼bức 試thí 之chi 能năng 。 截tiệt 人nhân 手thủ 足túc 。 離ly 人nhân 妻thê 子tử 。 強cường/cưỡng 索sách 國quốc 財tài 。 生sanh 其kỳ 憂ưu 悲bi 。 雖tuy 有hữu 目mục 前tiền 小tiểu 苦khổ 。 而nhi 致trí 永vĩnh 劫kiếp 之chi 大đại 安an 。 次thứ 舉cử 驢lư 象tượng 為ví 喻dụ 者giả 。 此thử 譬thí 能năng 不bất 能năng 二nhị 義nghĩa 也dã 。 象tượng 中trung 之chi 美mỹ 者giả 。 稱xưng 為vi 龍long 象tượng 。 非phi 二nhị 物vật 也dã 。 是thị 名danh 住trụ 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 菩Bồ 薩Tát 智trí 慧tuệ 。 方phương 便tiện 之chi 門môn 也dã 。 不bất 思tư 議nghị 體thể 。 者giả 境cảnh 智trí 及cập 教giáo 。 而nhi 正chánh 用dụng 二nhị 智trí 為vi 體thể 。 故cố 今kim 總tổng 結kết 之chi 。 智trí 慧tuệ 即tức 空không 智trí 也dã 。 方phương 便tiện 為vi 權quyền 智trí 也dã 。 此thử 二nhị 無vô 諦đế 。 故cố 稱xưng 為vi 門môn 。 又hựu 逼bức 物vật 悟ngộ 入nhập 。 復phục 稱xưng 為vi 門môn 。 又hựu 正chánh 觀quán 未vị 曾tằng 權quyền 實thật 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 強cường/cưỡng 稱xưng 為vi 二nhị 。 此thử 能năng 通thông 不bất 二nhị 。 故cố 稱xưng 門môn 也dã 。

維Duy 摩Ma 經Kinh 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 四tứ