Duy Ma Kinh Nghĩa Sớ – Quyển 2

維Duy 摩Ma 經Kinh 義Nghĩa 疏Sớ
Quyển 2
隋Tùy 吉Cát 藏Tạng 撰Soạn

維Duy 摩Ma 經Kinh 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 二nhị

胡hồ 吉cát 藏tạng 撰soạn

佛Phật 國quốc 品phẩm 末mạt 。 方phương 便tiện 品phẩm 。

爾nhĩ 時thời 毘Tỳ 耶Da 離Ly 城Thành 。 有hữu 長trưởng 者giả 子tử 。 名danh 曰viết 寶Bảo 積Tích 。 與dữ 五ngũ 百bách 長trưởng 者giả 子tử 俱câu 。 持trì 七thất 寶bảo 蓋cái 來lai 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 頭đầu 面diện 禮lễ 足túc 。 各các 以dĩ 其kỳ 蓋cái 。 共cộng 供cúng 養dường 佛Phật 。 序tự 分phân 為vi 二nhị 章chương 。 證chứng 信tín 已dĩ 竟cánh 。 今kim 是thị 發phát 起khởi 序tự 也dã 。 證chứng 信tín 亦diệc 名danh 通thông 序tự 。 通thông 是thị 同đồng 義nghĩa 。 如như 是thị 六lục 事sự 。 眾chúng 經kinh 大đại 同đồng 。 故cố 名danh 通thông 。 發phát 起khởi 序tự 。 亦diệc 名danh 別biệt 序tự 。 眾chúng 經kinh 各các 別biệt 。 如như 勝thắng 鬘man 則tắc 父phụ 母mẫu 遣khiển 書thư 。 此thử 經Kinh 明minh 長trưởng 者giả 献# 蓋cái 。 由do 斯tư 各các 異dị 。 故cố 名danh 別biệt 序tự 。 又hựu 名danh 通thông 序tự 。 亦diệc 名danh 經kinh 後hậu 序tự 。 當đương 說thuyết 經Kinh 時thời 。 猶do 未vị 安an 之chi 。 將tương 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 方phương 後hậu 始thỉ 立lập 。 別biệt 序tự 。 亦diệc 名danh 經kinh 前tiền 序tự 。 將tương 說thuyết 經Kinh 前tiền 。 有hữu 斯tư 由do 致trí 。 名danh 經kinh 前tiền 序tự 。 又hựu 經kinh 後hậu 序tự 。 亦diệc 名danh 未vị 來lai 序tự 。 為vi 令linh 未vị 來lai 經kinh 生sanh 信tín 。 經kinh 前tiền 序tự 。 亦diệc 名danh 現hiện 在tại 序tự 。 為vi 利lợi 現hiện 在tại 故cố 。 動động 地địa 雨vũ 華hoa 。 然nhiên 實thật 含hàm 四tứ 義nghĩa 。 但đãn 隨tùy 寄ký 一nhất 名danh 也dã 。 別biệt 序tự 之chi 內nội 。 開khai 為vi 三tam 章chương 。 一nhất 長trưởng 者giả 獻hiến 蓋cái 。 二nhị 如Như 來Lai 納nạp 受thọ 。 三tam 時thời 眾chúng 喜hỷ 敬kính 。 問vấn 何hà 故cố 。 餘dư 眾chúng 遠viễn 而nhi 先tiên 來lai 。 寶bảo 積tích 近cận 而nhi 後hậu 至chí 。 答đáp 。 大Đại 士Sĩ 進tiến 止chỉ 。 必tất 利lợi 有hữu 緣duyên 。 故cố 將tương 都đô 集tập 。 然nhiên 後hậu 方phương 至chí 。 又hựu 寶bảo 積tích 。 實thật 以dĩ 先tiên 來lai 。 但đãn 聞văn 法Pháp 歡hoan 喜hỷ 。 奉phụng 蓋cái 供cúng 養dường 。 兼kiêm 欲dục 起khởi 發phát 淨tịnh 土độ 。 故cố 序tự 之chi 。 二nhị 意ý 之chi 中trung 。 後hậu 意ý 為vi 正chánh 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 前tiền 已dĩ 列liệt 寶Bảo 積Tích 菩Bồ 薩Tát 竟cánh 。 故cố 知tri 前tiền 已dĩ 來lai 也dã 。 但đãn 聞văn 法Pháp 喜hỷ 悟ngộ 。 設thiết 供cung 開khai 宗tông 。 故cố 後hậu 序tự 之chi 耳nhĩ 。 而nhi 奉phụng 蓋cái 者giả 。 彼bỉ 國quốc 貴quý 人nhân 。 持trì 寶bảo 蓋cái 而nhi 行hành 故cố 。 即tức 捨xả 所sở 珍trân 。 以dĩ 供cúng 養dường 佛Phật 。 又hựu 因nhân 此thử 獻hiến 財tài 。 發phát 淨tịnh 土độ 之chi 法pháp 。 則tắc 福phước 慧tuệ 具cụ 足túc 。 自tự 他tha 兼kiêm 利lợi 。 佛Phật 之chi 威uy 神thần 下hạ 。 第đệ 二nhị 如Như 來Lai 納nạp 受thọ 。 神thần 通thông 有hữu 四tứ 。 一nhất 如như 意ý 通thông 。 轉chuyển 變biến 自tự 身thân 。 大đại 音âm 遍biến 至chí 。 二nhị 如như 幻huyễn 通thông 。 改cải 變biến 外ngoại 物vật 。 三tam 法pháp 智trí 通thông 。 通thông 達đạt 諸chư 法pháp 。 四tứ 聖thánh 如như 意ý 通thông 。 能năng 於ư 六lục 塵trần 自tự 在tại 。 不bất 隨tùy 緣duyên 變biến 。 今kim 之chi 威uy 神thần 。 即tức 前tiền 二nhị 也dã 。 令linh 諸chư 寶bảo 蓋cái 。 合hợp 成thành 一nhất 蓋cái 。 遍biến 覆phú 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 羅la 什thập 云vân 。 現hiện 此thử 神thần 變biến 。 其kỳ 旨chỉ 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 現hiện 神thần 變biến 無vô 量lượng 。 顯hiển 智trí 慧tuệ 必tất 深thâm 。 二nhị 者giả 寶bảo 積tích 。 獻hiến 其kỳ 所sở 珍trân 。 必tất 獲hoạch 可khả 重trọng/trùng 之chi 報báo 。 明minh 因nhân 小tiểu 而nhi 果quả 大đại 矣hĩ 。 吉cát 藏tạng 謂vị 。 合hợp 蓋cái 為vi 一nhất 。 有hữu 五ngũ 因nhân 緣duyên 。 一nhất 即tức 事sự 受thọ 用dụng 。 如như 合hợp 四tứ 鉢bát 成thành 於ư 一nhất 鉢bát 故cố 也dã 。 二nhị 者giả 合hợp 成thành 一nhất 蓋cái 。 現hiện 諸chư 佛Phật 國quốc 。 因nhân 此thử 得đắc 說thuyết 淨tịnh 土độ 法Pháp 門môn 。 三tam 者giả 欲dục 開khai 不bất 思tư 議nghị 宗tông 。 蓋cái 不bất 闊khoát 而nhi 覆phú 大Đại 千Thiên 。 土thổ/độ 不bất 狹hiệp 而nhi 現hiện 其kỳ 內nội 。 釋Thích 迦Ca 略lược 闡xiển 於ư 前tiền 。 淨tịnh 名danh 廣quảng 敷phu 於ư 後hậu 。 利lợi 成thành 之chi 道đạo 既ký 彰chương 。 信tín 解giải 之chi 心tâm 彌di 固cố 。 四tứ 者giả 。 欲dục 明minh 諸chư 法pháp 。 無vô 決quyết 定định 相tướng 。 多đa 非phi 定định 多đa 。 多đa 可khả 為vi 一nhất 。 一nhất 非phi 定định 一nhất 。 一nhất 可khả 為vi 多đa 。 令linh 悟ngộ 實thật 相tướng 。 未vị 曾tằng 多đa 一nhất 。 第đệ 五ngũ 表biểu 諸chư 長trưởng 者giả 現hiện 在tại 同đồng 悟ngộ 無vô 生sanh 。 未vị 來lai 同đồng 成thành 一nhất 法Pháp 身thân 果quả 。 如như 蓋cái 之chi 普phổ 覆phú 。 而nhi 此thử 世thế 界giới 。 廣quảng 長trường 之chi 相tướng 。 悉tất 於ư 中trung 現hiện 。 上thượng 明minh 蓋cái 覆phú 大Đại 千Thiên 。 此thử 辨biện 土thổ/độ 現hiện 其kỳ 內nội 。 又hựu 此thử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 諸chư 須Tu 彌Di 山Sơn 。 雪Tuyết 山Sơn 目Mục 真Chân 隣Lân 陀Đà 山Sơn 。 摩Ma 訶Ha 目Mục 真Chân 隣Lân 陀Đà 山Sơn 。 香hương 山sơn 寶bảo 山sơn 金kim 山sơn 黑hắc 山sơn 鐵Thiết 圍Vi 山Sơn 大Đại 鐵Thiết 圍Vi 山Sơn 。 此thử 明minh 世thế 界giới 諸chư 山sơn 。 現hiện 於ư 寶bảo 蓋cái 。 大đại 山sơn 有hữu 十thập 。 須Tu 彌Di 最tối 高cao 。 處xử 在tại 其kỳ 間gian 。 餘dư 九cửu 漸tiệm 小tiểu 。 圍vi 遶nhiễu 之chi 。 大đại 海hải 江giang 河hà 。 川xuyên 流lưu 泉tuyền 源nguyên 。 泉tuyền 岳nhạc 既ký 是thị 仁nhân 智trí 所sở 欣hân 。 故cố 次thứ 山sơn 序tự 水thủy 。 及cập 日nhật 月nguyệt 星tinh 辰thần 。 天thiên 宮cung 龍long 宮cung 。 諸chư 尊tôn 神thần 宮cung 。 悉tất 現hiện 於ư 寶bảo 蓋cái 中trung 。 山sơn 水thủy 明minh 其kỳ 地địa 處xứ 。 此thử 文văn 次thứ 序tự 天thiên 宮cung 。 日nhật 月nguyệt 星tinh 辰thần 。 所sở 謂vị 三tam 光quang 。 諸chư 尊tôn 神thần 宮cung 。 八bát 部bộ 住trú 處xứ 。 又hựu 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 諸chư 天thiên 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 現hiện 於ư 寶bảo 蓋cái 中trung 。 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 。 但đãn 序tự 娑sa 婆bà 一nhất 界giới 。 從tùng 此thử 已dĩ 下hạ 。 普phổ 現hiện 十thập 方phương 佛Phật 土độ 。 諸chư 長trưởng 者giả 子tử 。 雖tuy 發phát 道Đạo 心tâm 。 而nhi 未vị 修tu 淨tịnh 土độ 。 欲dục 說thuyết 供cúng 養dường 之chi 情tình 。 啟khải 淨tịnh 國quốc 之chi 志chí 。 故cố 因nhân 其kỳ 蓋cái 。 普phổ 現hiện 十thập 方phương 。 淨tịnh 穢uế 佛Phật 土độ 。 令linh 捨xả 穢uế 心tâm 而nhi 修tu 淨tịnh 土độ 行hành 也dã 。 三tam 千thiên 為vi 一nhất 世thế 界giới 。 如như 是thị 數số 至chí 恆Hằng 沙sa 。 為vi 一nhất 世thế 界giới 。 恆Hằng 沙sa 一nhất 世thế 界giới 。 為vi 一nhất 世thế 界giới 海hải 。 恆Hằng 沙sa 世thế 界giới 海hải 。 為vi 一nhất 世thế 界giới 種chủng 。 恆Hằng 沙sa 世thế 界giới 種chủng 。 為vi 一nhất 佛Phật 世thế 。

爾nhĩ 時thời 一nhất 切thiết 大đại 眾chúng 。 覩đổ 佛Phật 神thần 力lực 。 嘆thán 未vị 曾tằng 有hữu 。 合hợp 掌chưởng 禮lễ 佛Phật 。 瞻chiêm 仰ngưỡng 尊Tôn 顏nhan 。 目mục 不bất 暫tạm 捨xả 。 此thử 下hạ 第đệ 三tam 時thời 眾chúng 喜hỷ 嘆thán 。 以dĩ 信tín 樂nhạo 之chi 誠thành 發phát 內nội 。 故cố 瞻chiêm 嘆thán 之chi 相tướng 現hiện 於ư 外ngoại 也dã 。 長Trưởng 者giả 子tử 寶Bảo 積Tích 。 即tức 於ư 佛Phật 前tiền 。 以dĩ 偈kệ 頌tụng 曰viết 。 上thượng 通thông 序tự 大đại 眾chúng 歡hoan 喜hỷ 。 此thử 別biệt 明minh 寶bảo 積tích 稱xưng 嘆thán 而nhi 說thuyết 偈kệ 。 凡phàm 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 以dĩ 略lược 言ngôn 攝nhiếp 佛Phật 眾chúng 德đức 。 二nhị 令linh 辭từ 巧xảo 聞văn 者giả 悅duyệt 心tâm 。 莫mạc 問vấn 言ngôn 數số 少thiểu 多đa 。 要yếu 備bị 四tứ 句cú 。 方phương 乃nãi 成thành 偈kệ 。 偈kệ 是thị 梵Phạm 音âm 。 頌tụng 是thị 此thử 說thuyết 。 兩lưỡng 合hợp 明minh 也dã 。 所sở 以dĩ 偈kệ 嘆thán 者giả 。 有hữu 四tứ 因nhân 緣duyên 。 一nhất 者giả 奉phụng 蓋cái 。 為vi 明minh 財tài 供cung 。 說thuyết 偈kệ 讚tán 嘆thán 。 辨biện 法pháp 供cung 也dã 。 二nhị 者giả 上thượng 以dĩ 身thân 業nghiệp 恭cung 敬kính 。 今kim 以dĩ 口khẩu 業nghiệp 供cúng 養dường 。 三tam 者giả 前tiền 明minh 形hình 敬kính 。 不bất 足túc 以dĩ 寫tả 心tâm 。 今kim 以dĩ 心tâm 思tư 妙diệu 言ngôn 。 詠vịnh 之chi 於ư 口khẩu 。 則tắc 具cụ 三tam 業nghiệp 。 四tứ 者giả 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 現hiện 通thông 。 大đại 眾chúng 雖tuy 復phục 喜hỷ 敬kính 交giao 集tập 。 而nhi 未vị 達đạt 其kỳ 所sở 由do 。 故cố 說thuyết 偈kệ 讚tán 釋thích 。 令linh 時thời 會hội 領lãnh 悟ngộ 。 偈kệ 有hữu 五ngũ 章chương 。 一nhất 嘆thán 本bổn 德đức 。 二nhị 美mỹ 迹tích 用dụng 。 三tam 重trọng/trùng 嘆thán 本bổn 。 四tứ 重trọng/trùng 美mỹ 迹tích 。 五ngũ 總tổng 結kết 嘆thán 。 目mục 淨tịnh 修tu 廣quảng 如như 青thanh 蓮liên 。 此thử 句cú 嘆thán 佛Phật 形hình 也dã 。 形hình 有hữu 五ngũ 相tương/tướng 。 目mục 為vi 其kỳ 首thủ 。 就tựu 初sơ 而nhi 嘆thán 。 又hựu 世thế 俗tục 常thường 云vân 。 七thất 尺xích 之chi 身thân 。 不bất 如như 一nhất 尺xích 之chi 面diện 。 一nhất 尺xích 之chi 面diện 。 不bất 如như 一nhất 寸thốn 之chi 眼nhãn 。 故cố 頭đầu 為vi 一nhất 身thân 之chi 最tối 。 目mục 為vi 一nhất 面diện 之chi 標tiêu 。 就tựu 勝thắng 而nhi 嘆thán 。 又hựu 佛Phật 以dĩ 慈từ 眼nhãn 。 等đẳng 視thị 眾chúng 生sanh 。 慈từ 為vi 德đức 本bổn 。 故cố 就tựu 本bổn 而nhi 嘆thán 。 又hựu 寶bảo 積tích 瞻chiêm 顏nhan 作tác 頌tụng 。 故cố 嘆thán 眼nhãn 也dã 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 陸lục 生sanh 須tu 曼mạn 為vi 最tối 。 水thủy 生sanh 青thanh 蓮liên 第đệ 一nhất 。 天Thiên 竺Trúc 有hữu 青thanh 蓮liên 花hoa 。 其kỳ 葉diệp 脩tu 而nhi 曠khoáng 。 青thanh 白bạch 分phân 明minh 。 有hữu 大đại 人nhân 眼nhãn 相tương/tướng 。 故cố 借tá 以dĩ 喻dụ 焉yên 。 心tâm 淨tịnh 已dĩ 度độ 諸chư 禪thiền 定định 。 目mục 淨tịnh 所sở 以dĩ 嘆thán 形hình 。 心tâm 淨tịnh 所sở 以dĩ 嘆thán 德đức 。 目mục 為vi 五ngũ 情tình 之chi 初sơ 。 心tâm 為vi 萬vạn 德đức 之chi 本bổn 。 故cố 嘆thán 心tâm 也dã 。 又hựu 心tâm 淨tịnh 則tắc 目mục 明minh 。 舉cử 心tâm 以dĩ 證chứng 目mục 。 禪thiền 定định 深thâm 曠khoáng 。 喻dụ 如như 大đại 海hải 。 唯duy 佛Phật 淨tịnh 心tâm 。 乃nãi 窮cùng 其kỳ 岸ngạn 。 故cố 稱xưng 為vi 度độ 。 久cửu 積tích 淨tịnh 業nghiệp 稱xưng 無vô 量lượng 。 形hình 德đức 所sở 以dĩ 俱câu 妙diệu 者giả 。 必tất 由do 久cửu 淨tịnh 三tam 業nghiệp 。 此thử 舉cử 因nhân 行hành 。 釋thích 果quả 德đức 也dã 。 因nhân 果quả 既ký 妙diệu 。 則tắc 十thập 號hiệu 外ngoại 聞văn 。 故cố 云vân 稱xưng 無vô 量lượng 也dã 。

導đạo 眾chúng 以dĩ 寂tịch 故cố 稽khể 首thủ 。 以dĩ 德đức 樹thụ 名danh 流lưu 。 故cố 能năng 導đạo 物vật 。 導đạo 眾chúng 之chi 法pháp 。 謂vị 寂tịch 滅diệt 無vô 為vi 。 如như 法Pháp 華hoa 云vân 。 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 常thường 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 蓋cái 是thị 諸chư 法pháp 實thật 體thể 。 故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 。 此thử 一nhất 嘆thán 訖ngật 。 所sở 以dĩ 稽khể 首thủ 。 又hựu 上thượng 口khẩu 業nghiệp 。 今kim 身thân 業nghiệp 敬kính 也dã 。 此thử 偈kệ 始thỉ 終chung 。 合hợp 有hữu 五ngũ 對đối 。 謂vị 形hình 心tâm 。 因nhân 果quả 。 德đức 名danh 。 自tự 他tha 。 讚tán 敬kính 也dã 。 既ký 見kiến 大Đại 聖Thánh 以dĩ 神thần 變biến 。 普phổ 現hiện 十thập 方phương 無vô 量lượng 土độ 。 其kỳ 中trung 諸chư 佛Phật 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 於ư 是thị 一nhất 切thiết 悉tất 見kiến 聞văn 。 此thử 第đệ 二nhị 歎thán 迹tích 。 以dĩ 形hình 德đức 為vi 本bổn 。 神thần 通thông 之chi 用dụng 為vi 迹tích 。 故cố 初sơ 歎thán 德đức 本bổn 。 今kim 美mỹ 迹tích 用dụng 。 正chánh 觀quán 論luận 云vân 。 聖thánh 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 外ngoại 道đạo 五ngũ 通thông 。 二nhị 羅La 漢Hán 緣Duyên 覺Giác 。 三tam 法Pháp 身thân 大Đại 士Sĩ 。 佛Phật 於ư 三tam 聖thánh 獨độc 尊tôn 。 故cố 稱xưng 為vi 大đại 。 不bất 測trắc 為vi 神thần 。 改cải 質chất 稱xưng 變biến 。 既ký 見kiến 合hợp 蓋cái 之chi 神thần 變biến 。 而nhi 復phục 現hiện 十thập 方phương 國quốc 土độ 。 及cập 以dĩ 諸chư 佛Phật 。 等đẳng 演diễn 教giáo 門môn 。 此thử 三tam 為vi 應ưng 。 眾chúng 會hội 見kiến 聞văn 。 即tức 是thị 感cảm 也dã 。 法Pháp 王Vương 法Pháp 力lực 超siêu 群quần 生sanh 。 常thường 以dĩ 法Pháp 財tài 施thí 一nhất 切thiết 。 此thử 第đệ 三tam 重trọng/trùng 嘆thán 本bổn 德đức 。 就tựu 此thử 文văn 內nội 。 凡phàm 有hữu 五ngũ 嘆thán 。 一nhất 法Pháp 王Vương 嘆thán 。 二nhị 法pháp 海hải 嘆thán 。 三tam 山sơn 王vương 嘆thán 。 四tứ 虛hư 空không 嘆thán 。 五ngũ 人nhân 寶bảo 嘆thán 。 法Pháp 王Vương 嘆thán 者giả 。 前tiền 嘆thán 神thần 通thông 。 今kim 美mỹ 說thuyết 法Pháp 。 神thần 通thông 令linh 物vật 殖thực 福phước 。 說thuyết 法Pháp 使sử 其kỳ 生sanh 慧tuệ 。 又hựu 神thần 通thông 發phát 其kỳ 信tín 心tâm 。 說thuyết 法Pháp 生sanh 其kỳ 慧tuệ 解giải 。 俗tục 王vương 以dĩ 俗tục 力lực 勝thắng 民dân 。 故cố 能năng 澤trạch 及cập 一nhất 國quốc 。 法Pháp 王Vương 以dĩ 法pháp 力lực 超siêu 眾chúng 。 故cố 能năng 道đạo 濟tế 無vô 疆cương 能năng 善thiện 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 相tướng 。 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 而nhi 不bất 動động 。 上thượng 標tiêu 法Pháp 王Vương 。 今kim 釋thích 之chi 也dã 。 法pháp 乃nãi 無vô 窮cùng 。 而nhi 不bất 離ly 二nhị 諦đế 。 故cố 就tựu 二nhị 諦đế 。 以dĩ 釋thích 法Pháp 王Vương 。 善thiện 分phân 別biệt 俗tục 。 而nhi 不bất 違vi 真chân 。 稱xưng 為vi 不bất 動động 已dĩ 於ư 諸chư 法pháp 得đắc 自tự 在tại 。 是thị 故cố 稽khể 首thủ 此thử 法Pháp 王Vương 。 嘆thán 法Pháp 王Vương 三tam 門môn 。 初sơ 標tiêu 次thứ 釋thích 。 今kim 是thị 結kết 也dã 。 俗tục 王vương 則tắc 自tự 在tại 於ư 民dân 。 法Pháp 王Vương 則tắc 自tự 在tại 於ư 法pháp 。 以dĩ 法pháp 無vô 定định 相tương/tướng 。 隨tùy 物vật 辨biện 之chi 。 而nhi 普phổ 順thuận 理lý 應ứng 機cơ 。 故cố 稱xưng 自tự 在tại 。 又hựu 即tức 上thượng 說thuyết 俗tục 不bất 動động 真chân 。 談đàm 真chân 不bất 乖quai 俗tục 。 即tức 是thị 自tự 在tại 也dã 。 二nhị 句cú 嘆thán 訖ngật 。 所sở 以dĩ 稽khể 首thủ 。 說thuyết 法Pháp 不bất 有hữu 亦diệc 不bất 無vô 。 前tiền 嘆thán 說thuyết 俗tục 不bất 違vi 真chân 。 此thử 明minh 言ngôn 會hội 中trung 道đạo 。 有hữu 三tam 。 一nhất 即tức 上thượng 二nhị 諦đế 。 合hợp 為vi 中trung 道đạo 。 以dĩ 俗tục 諦đế 故cố 。 不bất 可khả 為vi 無vô 。 真Chân 諦Đế 故cố 。 不bất 可khả 為vi 有hữu 。 如Như 來Lai 立lập 二nhị 諦đế 。 為vi 破phá 有hữu 無vô 二nhị 見kiến 。 故cố 論luận 主chủ 。 釋thích 大đại 品phẩm 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 二nhị 諦đế 中trung 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 為vi 著trước 有hữu 者giả 說thuyết 無vô 。 為vi 著trước 無vô 者giả 說thuyết 有hữu 。 即tức 其kỳ 事sự 也dã 。 二nhị 者giả 以dĩ 有hữu 無vô 二nhị 諦đế 。 為vi 明minh 非phi 有hữu 無vô 中trung 道đạo 。 如như 華hoa 嚴nghiêm (# 五ngũ 卷quyển )# 云vân 一nhất 切thiết 有hữu 無vô 法pháp 了liễu 達đạt 非phi 有hữu 無vô 也dã 。 三tam 者giả 單đơn 就tựu 二nhị 諦đế 。 各các 明minh 中trung 道đạo 。 俗tục 諦đế 是thị 因nhân 緣duyên 假giả 有hữu 。 假giả 有hữu 不bất 可khả 定định 有hữu 。 假giả 無vô 不bất 可khả 定định 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 即tức 是thị 中trung 道đạo 。 真Chân 諦Đế 亦diệc 爾nhĩ 。 假giả 有hữu 不bất 可khả 定định 有hữu 。 假giả 無vô 不bất 可khả 定định 無vô 。 即tức 是thị 中trung 道đạo 。 今kim 言ngôn 說thuyết 法Pháp 不bất 有hữu 亦diệc 不bất 無vô 。 含hàm 此thử 諸chư 意ý 也dã 。 釋thích 僧Tăng 肇triệu 云vân 。 欲dục 言ngôn 其kỳ 有hữu 。 有hữu 不bất 自tự 生sanh 。 欲dục 言ngôn 其kỳ 無vô 。 緣duyên 會hội 則tắc 形hình 。 會hội 形hình 非phi 謂vị 無vô 。 非phi 無vô 非phi 謂vị 有hữu 。 故cố 云vân 說thuyết 法Pháp 不bất 有hữu 亦diệc 不bất 無vô 。 肇triệu 公công 又hựu 云vân 。 且thả 有hữu 有hữu 故cố 有hữu 無vô 。 無vô 有hữu 何hà 所sở 無vô 。 有hữu 無vô 故cố 有hữu 有hữu 。 若nhược 無vô 無vô 何hà 所sở 有hữu 。 然nhiên 則tắc 自tự 有hữu 則tắc 不bất 有hữu 。 自tự 無vô 則tắc 不bất 無vô 。 此thử 法Pháp 王Vương 之chi 正chánh 說thuyết 也dã 。 詳tường 肇triệu 其kỳ 。 意ý 。 前tiền 就tựu 二nhị 諦đế 。 明minh 非phi 有hữu 無vô 。 後hậu 之chi 一nhất 通thông 。 雙song 泯mẫn 真chân 俗tục 。 吉cát 藏tạng 謂vị 。 若nhược 據cứ 斥xích 病bệnh 。 通thông 此thử 文văn 者giả 。 僧Tăng 佉khư 執chấp 因nhân 內nội 定định 有hữu 果quả 。 衛vệ 世thế 執chấp 因nhân 內nội 無vô 果quả 。 毘tỳ 曇đàm 明minh 三tam 世thế 實thật 有hữu 。 成thành 論luận 辨biện 三tam 世thế 實thật 無vô 。 如như 此thử 內nội 外ngoại 。 並tịnh 非phi 正chánh 說thuyết 。 如Như 來Lai 所sở 演diễn 。 離ly 斯tư 有hữu 無vô 。 故cố 云vân 說thuyết 法Pháp 不bất 有hữu 亦diệc 不bất 無vô 。 以dĩ 因nhân 緣duyên 故cố 諸chư 法pháp 生sanh 。 既ký 離ly 定định 有hữu 無vô 。 即tức 是thị 因nhân 緣duyên 生sanh 也dã 。 離ly 定định 有hữu 無vô 。 所sở 謂vị 破phá 邪tà 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 名danh 為vi 顯hiển 正chánh 。 文văn 約ước 義nghĩa 周chu 。 無vô 我ngã 無vô 造tạo 無vô 受thọ 者giả 。 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 亦diệc 不bất 亡vong 。 前tiền 單đơn 就tựu 法pháp 。 明minh 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 此thử 合hợp 就tựu 人nhân 法pháp 。 辨biện 非phi 有hữu 無vô 也dã 。 以dĩ 無vô 我ngã 人nhân 。 是thị 故cố 非phi 有hữu 。 而nhi 不bất 失thất 因nhân 果quả 。 所sở 以dĩ 非phi 無vô 。 問vấn 。 若nhược 無vô 真chân 我ngã 人nhân 。 亦diệc 無vô 定định 性tánh 因nhân 果quả 。 既ký 有hữu 因nhân 緣duyên 因nhân 果quả 。 亦diệc 有hữu 假giả 名danh 我ngã 人nhân 。 有hữu 則tắc 俱câu 有hữu 。 無vô 則tắc 雙song 無vô 。 今kim 何hà 故cố 無vô 人nhân 而nhi 有hữu 於ư 法pháp 。 答đáp 。 實thật 如Như 來Lai 問vấn 。 但đãn 今kim 為vi 破phá 斷đoạn 常thường 。 顯hiển 示thị 中trung 道đạo 。 故cố 明minh 無vô 人nhân 而nhi 有hữu 於ư 法pháp 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 無vô 人nhân 故cố 。 破phá 其kỳ 定định 常thường 。 以dĩ 有hữu 法pháp 故cố 。 非phi 是thị 斷đoạn 滅diệt 。 故cố 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 。 稱xưng 為vi 中trung 道đạo 也dã 。 問vấn 。 我ngã 造tạo 受thọ 者giả 。 此thử 三tam 何hà 異dị 。 答đáp 。 我ngã 為vi 真chân 宰tể 之chi 主chủ 。 此thử 為vi 體thể 也dã 。 能năng 造tạo 善thiện 惡ác 之chi 因nhân 。 受thọ 禍họa 福phước 之chi 報báo 。 此thử 二nhị 為vi 用dụng 。 是thị 故cố 異dị 也dã 。 始thỉ 在tại 佛Phật 樹thụ 力lực 降hàng 魔ma 。 此thử 第đệ 二nhị 就tựu 法pháp 海hải 嘆thán 。 自tự 上thượng 以dĩ 來lai 。 嘆thán 佛Phật 在tại 菴am 薗viên 演diễn 於ư 大đại 法pháp 。 從tùng 此thử 已dĩ 下hạ 。 追truy 序tự 往vãng 昔tích 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 。 若nhược 次thứ 第đệ 而nhi 言ngôn 。 應ưng 前tiền 序tự 小tiểu 。 後hậu 述thuật 於ư 大đại 。 但đãn 據cứ 即tức 事sự 而nhi 嘆thán 。 故cố 初sơ 大đại 次thứ 小tiểu 。 問vấn 。 何hà 故cố 嘆thán 小tiểu 耶da 。 答đáp 。 欲dục 明minh 道đạo 門môn 。 未vị 曾tằng 大đại 小tiểu 。 如Như 來Lai 趣thú 大đại 小tiểu 緣duyên 。 故cố 有hữu 大đại 小tiểu 方phương 便tiện 也dã 。 二nhị 者giả 此thử 文văn 未vị 必tất 是thị 小tiểu 。 但đãn 寶bảo 積tích 是thị 始thỉ 終chung 遍biến 嘆thán 。 故cố 有hữu 此thử 章chương 來lai 也dã 。 道Đạo 力lực 之chi 所sở 制chế 。 非phi 魔ma 兵binh 之chi 能năng 敵địch 。 故cố 言ngôn 始thỉ 在tại 佛Phật 樹thụ 力lực 降hàng 魔ma 也dã 。 得đắc 甘cam 露lộ 滅diệt 覺giác 道đạo 成thành 。 前tiền 明minh 降hàng 魔ma 。 此thử 辨biện 成thành 佛Phật 。 寂tịch 滅diệt 之chi 法Pháp 。 喻dụ 如như 甘cam 露lộ 。 得đắc 斯tư 法pháp 故cố 。 大đại 覺giác 道đạo 成thành 。 已dĩ 無vô 心tâm 意ý 無vô 受thọ 行hành 。 而nhi 悉tất 摧tồi 伏phục 諸chư 外ngoại 道đạo 。 吉cát 藏tạng 曾tằng 見kiến 。 僧Tăng 叡duệ 義nghĩa 疏sớ/sơ 。 述thuật 什thập 公công 意ý 云vân 。 此thử 句cú 應ưng 在tại 降hàng 魔ma 之chi 前tiền 。 初sơ 出xuất 家gia 時thời 。 受thọ 學học 外ngoại 道đạo 。 行hành 眾chúng 苦khổ 行hạnh 。

爾nhĩ 時thời 無vô 悕hy 道đạo 之chi 心tâm 受thọ 學học 之chi 意ý 。 欲dục 示thị 難nan 行hành 能năng 。 伏phục 諸chư 外ngoại 道đạo 。 故cố 言ngôn 以dĩ 無vô 心tâm 意ý 無vô 受thọ 行hành 。 然nhiên 後hậu 降giáng/hàng 眾chúng 魔ma 。 成thành 正chánh 覺giác 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 現hiện 三Tam 寶Bảo 。 是thị 為vi 次thứ 第đệ 。 而nhi 在tại 後hậu 列liệt 者giả 。 但đãn 成thành 佛Phật 已dĩ 後hậu 。 正chánh 悟ngộ 既ký 彰chương 。 則tắc 示thị 前tiền 苦khổ 行hạnh 。 伏phục 邪tà 義nghĩa 顯hiển 也dã 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 無vô 心tâm 者giả 。 無vô 識thức 陰ấm 也dã 。 無vô 受thọ 行hành 者giả 。 無vô 受thọ 想tưởng 行hành 三tam 心tâm 也dã 。 以dĩ 無vô 心tâm 而nhi 伏phục 故cố 。 無vô 不bất 伏phục 。 三tam 轉chuyển 法Pháp 輪luân 於ư 大Đại 千Thiên 。 言ngôn 三tam 轉chuyển 者giả 。 一nhất 示thị 轉chuyển 。 謂vị 此thử 是thị 苦khổ 。 此thử 是thị 集tập 。 此thử 是thị 滅diệt 。 此thử 是thị 道đạo 。 二nhị 勸khuyến 轉chuyển 。 苦khổ 應ưng 知tri 。 集tập 應ưng 斷đoạn 。 滅diệt 應ưng 證chứng 。 道đạo 應ưng 修tu 。 三tam 證chứng 轉chuyển 。 苦khổ 我ngã 已dĩ 知tri 。 不bất 復phục 更cánh 知tri 。 集tập 我ngã 已dĩ 斷đoạn 。 不bất 復phục 更cánh 斷đoạn 。 滅diệt 我ngã 已dĩ 證chứng 。 不bất 復phục 更cánh 證chứng 。 道đạo 我ngã 已dĩ 修tu 。 不bất 復phục 更cánh 修tu 。 一nhất 轉chuyển 生sanh 眼nhãn 知tri 明minh 覺giác 四tứ 心tâm 。 三tam 轉chuyển 生sanh 十thập 二nhị 心tâm 。 名danh 十Thập 二Nhị 行Hạnh 法Pháp 輪Luân 也dã 。 依y 毘tỳ 曇đàm 義nghĩa 。 約ước 三tam 根căn 人nhân 故cố 。 有hữu 十thập 二nhị 行hành 。 依y 成thành 論luận 師sư 。 初sơ 轉chuyển 生sanh 聞văn 慧tuệ 。 次thứ 轉chuyển 生sanh 思tư 慧tuệ 。 三tam 轉chuyển 生sanh 修tu 慧tuệ 。 其kỳ 輪luân 木mộc 來lai 常thường 清thanh 淨tịnh 。 初sơ 在tại 鹿lộc 苑uyển 。 雖tuy 復phục 三tam 轉chuyển 。 而nhi 實thật 無vô 所sở 轉chuyển 。 故cố 云vân 常thường 淨tịnh 。 叡duệ 公công 云vân 。 法pháp 論luận 無vô 漏lậu 無vô 相tướng 。 體thể 無vô 增tăng 損tổn 。 有hữu 佛Phật 則tắc 轉chuyển 。 無vô 佛Phật 則tắc 癈phế 。 用dụng 捨xả 在tại 人nhân 。 而nhi 性tánh 相tướng 不bất 異dị 。 天thiên 人nhân 得đắc 道Đạo 此thử 為vi 證chứng 。 天thiên 謂vị 炎diễm 魔ma 天thiên 子tử 。 八bát 萬vạn 天thiên 也dã 。 人nhân 即tức 陳trần 如như 五ngũ 人nhân 。 聞văn 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 證chứng 初sơ 道đạo 也dã 。 吉cát 藏tạng 依y 毘tỳ 婆bà 娑sa 。 五ngũ 人nhân 之chi 內nội 。 但đãn 陳trần 如như 一nhất 人nhân 。 得đắc 初sơ 道đạo 。 餘dư 四tứ 人nhân 。

爾nhĩ 時thời 住trụ 四tứ 善thiện 根căn 。 至chí 夏hạ 初sơ 。 方phương 乃nãi 得đắc 道Đạo 。 三Tam 寶Bảo 於ư 是thị 現hiện 世thế 間gian 。 覺giác 道đạo 既ký 成thành 。 佛Phật 寶bảo 也dã 。 法Pháp 輪luân 既ký 轉chuyển 法Pháp 寶bảo 也dã 。 五ngũ 人nhân 出xuất 家gia 得đắc 道Đạo 。 僧Tăng 寶bảo 也dã 。 於ư 是thị 言ngôn 其kỳ 始thỉ 也dã 。 以dĩ 斯tư 妙diệu 法Pháp 濟tế 群quần 生sanh 。 一nhất 受thọ 不bất 退thoái 常thường 寂tịch 然nhiên 。 前tiền 辨biện 天thiên 人nhân 成thành 聖thánh 。 此thử 句cú 簡giản 異dị 外ngoại 道đạo 。 九cửu 十thập 六lục 種chủng 。 道đạo 之chi 上thượng 者giả 。 亦diệc 能năng 斷đoạn 結kết 。 生sanh 無vô 色sắc 天thiên 。 但đãn 其kỳ 道đạo 不bất 真chân 。 要yếu 還hoàn 墜trụy 三tam 塗đồ 。 佛Phật 以dĩ 四Tứ 諦Đế 妙diệu 法Pháp 。 濟tế 三tam 乘thừa 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 既ký 受thọ 而nhi 還hoàn 墜trụy 生sanh 死tử 者giả 。 故cố 曰viết 一nhất 受thọ 不bất 退thoái 。 永vĩnh 畢tất 無vô 為vi 。 常thường 寂tịch 然nhiên 也dã 。 度độ 老lão 病bệnh 死tử 大đại 醫y 王vương 。 老lão 病bệnh 死tử 淵uyên 。 深thâm 曠khoáng 難nạn/nan 越việt 。 唯duy 佛Phật 能năng 令linh 彼bỉ 我ngã 皆giai 度độ 。 稱xưng 大đại 醫y 王vương 。 當đương 禮lễ 法Pháp 海hải 德đức 無vô 邊biên 。 法Pháp 輪luân 淵uyên 曠khoáng 。 喻dụ 之chi 如như 海hải 。 流lưu 潤nhuận 無vô 崖nhai 。 謂vị 德đức 無vô 邊biên 。 此thử 一nhất 嘆thán 訖ngật 。 故cố 復phục 稱xưng 禮lễ 。 毀hủy 譽dự 不bất 動động 如như 須Tu 彌Di 。 此thử 第đệ 三tam 山sơn 王vương 嘆thán 也dã 。 既ký 處xử 世thế 說thuyết 法Pháp 。 必tất 有hữu 八bát 風phong 。 故cố 按án 前tiền 文văn 。 生sanh 此thử 嘆thán 也dã 。 利lợi 衰suy 毀hủy 譽dự 。 稱xưng 譏cơ 苦khổ 樂lạc 。 八bát 法pháp 之chi 風phong 。 不bất 動động 於ư 佛Phật 。 猶do 如như 四tứ 風phong 之chi 吹xuy 須Tu 彌Di 莫mạc 能năng 傾khuynh 搖dao 。 利lợi 衰suy 約ước 財tài 也dã 。 榮vinh 潤nhuận 已dĩ 為vi 利lợi 。 侵xâm 奪đoạt 已dĩ 為vi 衰suy 。 毀hủy 譽dự 稱xưng 譏cơ 。 此thử 四tứ 約ước 口khẩu 。 罵mạ 辱nhục 為vi 毀hủy 。 過quá 分phần/phân 讚tán 嘆thán 為vi 譽dự 。 當đương 善thiện 噵# 善thiện 為vi 稱xưng 。 當đương 惡ác 噵# 惡ác 為vi 譏cơ 也dã 。 苦khổ 樂lạc 就tựu 身thân 。 損tổn 身thân 命mạng 為vi 苦khổ 。 益ích 身thân 命mạng 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 然nhiên 利lợi 等đẳng 四tứ 。 能năng 生sanh 貪tham 心tâm 。 衰suy 等đẳng 四tứ 。 能năng 生sanh 瞋sân 心tâm 。 既ký 有hữu 貪tham 瞋sân 。 必tất 有hữu 癡si 使sử 。 佛Phật 三tam 毒độc 已dĩ 斷đoạn 。 故cố 八bát 風phong 不bất 搖dao 。 於ư 善thiện 不bất 善thiện 等đẳng 以dĩ 慈từ 。 截tiệt 手thủ 不bất 慼thích 。 捧phủng 足túc 不bất 欣hân 。 善thiện 惡ác 自tự 彼bỉ 。 慈từ 覆phú 不bất 二nhị 。 心tâm 行hành 平bình 等đẳng 如như 虛hư 空không 。 第đệ 四tứ 虛hư 空không 歎thán 。 所sở 以dĩ 善thiện 惡ác 不bất 動động 者giả 。 由do 心tâm 行hành 如như 空không 。 釋thích 上thượng 義nghĩa 也dã 。 夫phu 有hữu 心tâm 則tắc 有hữu 封phong 。 有hữu 封phong 則tắc 不bất 普phổ 。 以dĩ 聖thánh 心tâm 非phi 心tâm 。 故cố 平bình 若nhược 虛hư 空không 。 孰thục 聞văn 人nhân 寶bảo 不bất 敬kính 承thừa 。 此thử 第đệ 五ngũ 人nhân 寶bảo 嘆thán 也dã 。 以dĩ 心tâm 行hành 如như 空không 。 則tắc 越việt 於ư 人nhân 外ngoại 。 故cố 為vi 人nhân 之chi 寶bảo 。 在tại 天thiên 為vi 天thiên 寶bảo 。 在tại 人nhân 為vi 人nhân 寶bảo 。 寶bảo 於ư 天thiên 人nhân 者giả 。 豈khởi 天thiên 人nhân 之chi 所sở 能năng 。 故cố 物vật 莫mạc 不bất 敬kính 。 今kim 奉phụng 世Thế 尊Tôn 此thử 微vi 蓋cái 。 於ư 此thử 現hiện 我ngã 三Tam 千Thiên 界Giới 諸chư 天thiên 龍long 神thần 所sở 居cư 宮cung 。 乾càn 闥thát 婆bà 等đẳng 及cập 夜dạ 叉xoa 。 悉tất 見kiến 世thế 間gian 諸chư 所sở 有hữu 。 十Thập 力Lực 哀ai 現hiện 是thị 化hóa 變biến 。 眾chúng 觀quán 希hy 有hữu 皆giai 嘆thán 佛Phật 。 今kim 我ngã 稽khể 首thủ 三tam 界giới 尊Tôn 。 此thử 第đệ 四tứ 重trọng/trùng 嘆thán 迹tích 用dụng 。 就tựu 文văn 為vi 兩lưỡng 。 初sơ 嘆thán 恩ân 深thâm 難nan 報báo 。 次thứ 美mỹ 三tam 密mật 難nan 思tư 。 前tiền 有hữu 四tứ 句cú 。 初sơ 自tự 陳trần 所sở 奉phụng 至chí 微vi 。 次thứ 辨biện 所sở 現hiện 至chí 大đại 。 三Tam 明Minh 慈từ 哀ai 所sở 現hiện 。 四tứ 稱xưng 嘆thán 稽khể 首thủ 。 大Đại 聖Thánh 法Pháp 王Vương 眾chúng 所sở 歸quy 。 淨tịnh 心tâm 觀quán 佛Phật 靡mĩ 不bất 欣hân 。 各các 見kiến 世Thế 尊Tôn 在tại 其kỳ 前tiền 。 斯tư 則tắc 神thần 力lực 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 此thử 第đệ 二nhị 嘆thán 三tam 密mật 難nan 思tư 。 初sơ 嘆thán 身thân 密mật 。 次thứ 嘆thán 口khẩu 密mật 。 依y 智Trí 度Độ 論luận 。 身thân 密mật 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 止chỉ 現hiện 一nhất 身thân 。 遠viễn 近cận 之chi 眾chúng 。 各các 見kiến 於ư 佛Phật 對đối 面diện 在tại 前tiền 。 如như 一nhất 月nguyệt 昇thăng 天thiên 。 影ảnh 現hiện 百bách 水thủy 。 二nhị 者giả 如Như 來Lai 。 隨tùy 現hiện 一nhất 身thân 。 能năng 令linh 萬vạn 類loại 各các 見kiến 己kỷ 佛Phật 。 如như 天thiên 見kiến 佛Phật 為vi 天thiên 。 人nhân 則tắc 覩đổ 佛Phật 為vi 人nhân 。 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 隨tùy 類loại 各các 得đắc 解giải 。 皆giai 謂vị 世Thế 尊Tôn 同đồng 其kỳ 語ngữ 。 斯tư 則tắc 神thần 力lực 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 此thử 嘆thán 口khẩu 密mật 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 初sơ 明minh 隨tùy 吐thổ 一nhất 音âm 。 萬vạn 類loại 異dị 解giải 。 次thứ 辨biện 止chỉ 說thuyết 一nhất 法pháp 。 而nhi 隨tùy 義nghĩa 普phổ 行hành 。 後hậu 明minh 說thuyết 事sự 是thị 同đồng 。 而nhi 欣hân 憂ưu 兼kiêm 發phát 。 問vấn 。 以dĩ 何hà 為vi 一nhất 音âm 。 答đáp 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 一nhất 法Pháp 身thân 也dã 。 以dĩ 法Pháp 身thân 不bất 二nhị 。 故cố 名danh 為vi 一nhất 。 從tùng 一nhất 法Pháp 身thân 出xuất 音âm 。 名danh 為vi 一nhất 音âm 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 一nhất 時thời 之chi 中trung 。 竝tịnh 出xuất 眾chúng 音âm 。 各các 不bất 相tương 知tri 。 故cố 云vân 一nhất 音âm 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 五ngũ 音âm 之chi 中trung 。 隨tùy 吐thổ 一nhất 音âm 。 而nhi 萬vạn 類loại 各các 解giải 。 毘tỳ 婆bà 娑sa 云vân 。 佛Phật 身thân 為vi 天Thiên 竺Trúc 之chi 身thân 。 音âm 為vi 天Thiên 竺Trúc 之chi 音âm 。 故cố 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 依y 天Thiên 竺Trúc 語ngữ 。 說thuyết 於ư 四Tứ 諦Đế 。 人nhân 則tắc 聞văn 於ư 人nhân 語ngữ 。 天thiên 則tắc 聞văn 於ư 天thiên 語ngữ 。 異dị 類loại 亦diệc 然nhiên 。 今kim 用dụng 此thử 釋thích 。 而nhi 稱xưng 不bất 共cộng 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 但đãn 能năng 以dĩ 一nhất 音âm 為vi 一nhất 。 多đa 音âm 為vi 多đa 。 不bất 能năng 隨tùy 吐thổ 一nhất 言ngôn 萬vạn 類loại 同đồng 解giải 。 故cố 稱xưng 不bất 共cộng 。 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 各các 各các 隨tùy 所sở 解giải 。 普phổ 得đắc 受thọ 行hành 獲hoạch 其kỳ 利lợi 。 斯tư 則tắc 神thần 力lực 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 此thử 明minh 止chỉ 說thuyết 一nhất 法pháp 隨tùy 義nghĩa 普phổ 行hành 。 而nhi 好hiếu 施thí 者giả 聞văn 施thí 。 好hảo/hiếu 戒giới 者giả 聞văn 戒giới 。 各các 蒙mông 利lợi 益ích 。 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 有hữu 恐khủng 畏úy 或hoặc 歡hoan 喜hỷ 。 或hoặc 生sanh 厭yếm 離ly 或hoặc 斷đoạn 疑nghi 。 斯tư 則tắc 神thần 力lực 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 此thử 明minh 說thuyết 事sự 是thị 同đồng 。 欣hân 憂ưu 兼kiêm 發phát 。 叡duệ 公công 云vân 。 如như 說thuyết 一nhất 苦khổ 法pháp 。 生sanh 四tứ 種chủng 心tâm 。 有hữu 人nhân 聞văn 苦khổ 。 生sanh 怖bố 畏úy 。 有hữu 人nhân 聞văn 苦khổ 。 識thức 苦khổ 為vi 苦khổ 。 則tắc 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 有hữu 人nhân 聞văn 苦khổ 。 厭yếm 患hoạn 生sanh 死tử 。 有hữu 人nhân 聞văn 苦khổ 。 知tri 實thật 是thị 苦khổ 。 斷đoạn 疑nghi 網võng 心tâm 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 聞văn 於ư 異dị 法pháp 。 生sanh 四tứ 種chủng 心tâm 。 聞văn 三tam 塗đồ 苦khổ 則tắc 怖bố 畏úy 。 聞văn 人nhân 天thiên 妙diệu 樂lạc 則tắc 歡hoan 喜hỷ 。 聞văn 不bất 淨tịnh 則tắc 厭yếm 離ly 。 聞văn 因nhân 果quả 則tắc 斷đoạn 疑nghi 。 稽khể 首thủ 十Thập 力Lực 大đại 精tinh 進tấn 。 稽khể 首thủ 已dĩ 得đắc 無vô 所sở 畏úy 。 稽khể 首thủ 住trụ 於ư 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 稽khể 首thủ 一nhất 切thiết 大đại 導đạo 師sư 。 此thử 第đệ 五ngũ 總tổng 嘆thán 。 望vọng 前tiền 身thân 口khẩu 。 即tức 是thị 意ý 密mật 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 得đắc 離ly 門môn 歎thán 。 次thứ 就tựu 空không 有hữu 門môn 嘆thán 。 此thử 就tựu 所sở 得đắc 嘆thán 也dã 。 嘆thán 所sở 得đắc 事sự 二nhị 句cú 。 初sơ 嘆thán 自tự 德đức 。 大đại 導đạo 師sư 下hạ 。 歎thán 化hóa 他tha 。 原nguyên 令linh 出xuất 三tam 界giới 。 謂vị 小tiểu 導đạo 師sư 。 令linh 絕tuyệt 出xuất 三tam 界giới 內nội 外ngoại 。 至chí 於ư 佛Phật 道Đạo 。 大đại 導đạo 師sư 也dã 。 稽khể 首thủ 能năng 斷đoạn 眾chúng 結kết 縛phược 。 稽khể 首thủ 已dĩ 到đáo 於ư 彼bỉ 岸ngạn 。 稽khể 首thủ 能năng 度độ 諸chư 世thế 間gian 。 稽khể 首thủ 永vĩnh 離ly 生sanh 死tử 道đạo 。 此thử 嘆thán 所sở 離ly 也dã 。 歎thán 所sở 離ly 中trung 亦diệc 二nhị 。 一nhất 歎thán 自tự 離ly 。 能năng 度độ 諸chư 世thế 間gian 。 歎thán 能năng 令linh 他tha 離ly 。 他tha 離ly 中trung 。 離ly 果quả 患hoạn 。 自tự 離ly 。 總tổng 離ly 因nhân 果quả 也dã 。 悉tất 知tri 眾chúng 生sanh 去khứ 來lai 相tương/tướng 。 就tựu 相tương/tướng 就tựu 空không 有hữu 門môn 嘆thán 。 初sơ 據cứ 有hữu 門môn 。 眾chúng 生sanh 業nghiệp 行hành 。 往vãng 來lai 於ư 六lục 趣thú 。 心tâm 馳trì 騁sính 於ư 是thị 非phi 。 悉tất 知tri 之chi 也dã 。 善thiện 於ư 諸chư 法pháp 得đắc 解giải 脫thoát 。 我ngã 染nhiễm 諸chư 法pháp 故cố 。 諸chư 法pháp 縛phược 我ngã 。 我ngã 心tâm 無vô 染nhiễm 。 則tắc 萬vạn 縛phược 斯tư 解giải 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 往vãng 來lai 。 故cố 是thị 繫hệ 縛phược 。 悟ngộ 來lai 體thể 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 來lai 。 故cố 得đắc 解giải 脫thoát 。 如như 中trung 論luận 縛phược 解giải 品phẩm 。 常thường 無vô 常thường 門môn 。 求cầu 往vãng 來lai 不bất 得đắc 。 五ngũ 求cầu 門môn 。 不bất 見kiến 眾chúng 生sanh 不bất 得đắc 。 故cố 無vô 可khả 往vãng 來lai 。 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 求cầu 往vãng 來lai 不bất 得đắc 。 故cố 無vô 復phục 往vãng 來lai 。 即tức 縛phược 解giải 脫thoát 。 不bất 著trước 世thế 間gian 如như 蓮liên 華hoa 下hạ 。 第đệ 二nhị 就tựu 空không 門môn 嘆thán 也dã 。 常thường 善thiện 入nhập 於ư 空không 寂tịch 行hành 者giả 。 釋thích 不bất 著trước 世thế 間gian 也dã 。 以dĩ 善thiện 入nhập 空không 寂tịch 然nhiên 棄khí 其kỳ 心tâm 。 故cố 於ư 世thế 間gian 不bất 著trước 。 又hựu 雖tuy 在tại 世thế 間gian 。 常thường 入nhập 空không 寂tịch 。 故cố 不bất 著trước 世thế 間gian 也dã 。 而nhi 言ngôn 善thiện 入nhập 。 邪tà 見kiến 人nhân 亦diệc 入nhập 空không 。 謂vị 無vô 因nhân 果quả 。 二Nhị 乘Thừa 入nhập 空không 。 即tức 便tiện 取thủ 證chứng 。 又hựu 菩Bồ 薩Tát 功công 用dụng 心tâm 入nhập 空không 。 此thử 有hữu 三tam 種chủng 。 能năng 非phi 善thiện 入nhập 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 善thiện 入nhập 空không 義nghĩa 也dã 。 出xuất 入nhập 自tự 在tại 。 而nhi 不bất 乖quai 寂tịch 。 故cố 云vân 常thường 善thiện 也dã 。 達đạt 諸chư 法pháp 相tướng 無vô 量lượng 礙ngại 者giả 。 雖tuy 有hữu 常thường 空không 。 雖tuy 空không 常thường 有hữu 。 故cố 無vô 礙ngại 也dã 。 稽khể 首thủ 如như 空không 無vô 所sở 依y 者giả 。 心tâm 境cảnh 無vô 寄ký 。 如như 空không 無vô 依y 也dã 。 此thử 就tựu 空không 門môn 嘆thán 也dã 。

爾nhĩ 時thời 長Trưởng 者giả 子tử 寶Bảo 積Tích 。 說thuyết 此thử 偈kệ 已dĩ 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 是thị 五ngũ 百bách 長trưởng 者giả 子tử 。 皆giai 已dĩ 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 序tự 分phần/phân 竟cánh 前tiền 。 今kim 是thị 正chánh 說thuyết 。 文văn 開khai 四tứ 章chương 。 一nhất 長trưởng 者giả 發phát 問vấn 。 次thứ 如Như 來Lai 誡giới 許hứa 。 三tam 受thọ 旨chỉ 一nhất 心tâm 。 四tứ 正chánh 酬thù 其kỳ 問vấn 。 前tiền 章chương 為vi 二nhị 。 初sơ 自tự 敘tự 發phát 心tâm 。 次thứ 問vấn 佛Phật 淨tịnh 土độ 。 所sở 以dĩ 明minh 斯tư 二nhị 者giả 。 大Đại 士Sĩ 要yếu 先tiên 發phát 心tâm 。 而nhi 後hậu 修tu 行hành 。 故cố 善thiện 財tài 云vân 。 我ngã 已dĩ 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 而nhi 未vị 知tri 何hà 。 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 今kim 亦diệc 然nhiên 也dã 。 阿a 耨nậu 多đa 羅la 。 此thử 言ngôn 無vô 上thượng 。 三tam 藐miệu 三tam 。 云vân 正chánh 遍biến 知tri 。 菩Bồ 提Đề 言ngôn 道đạo 。 謂vị 其kỳ 道đạo 真chân 正chánh 。 無vô 法pháp 不bất 知tri 。 正chánh 遍biến 知tri 也dã 。 願nguyện 聞văn 得đắc 佛Phật 國quốc 土độ 清thanh 淨tịnh 。 唯duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 說thuyết 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 淨tịnh 土độ 之chi 行hạnh 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 正chánh 發phát 問vấn 也dã 。 前tiền 既ký 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 今kim 次thứ 問vấn 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 菩Bồ 薩Tát 要yếu 行hành 。 凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 二nhị 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 不bất 問vấn 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 偏thiên 問vấn 淨tịnh 佛Phật 土độ 者giả 。 由do 寶bảo 積tích 獻hiến 蓋cái 。 如Như 來Lai 現hiện 土thổ/độ 。 故cố 偏thiên 問vấn 之chi 。 就tựu 問vấn 為vi 二nhị 。 初sơ 問vấn 淨tịnh 土độ 果quả 。 故cố 云vân 願nguyện 聞văn 得đắc 佛Phật 國quốc 土độ 清thanh 淨tịnh 。 得đắc 佛Phật 土độ 清thanh 淨tịnh 者giả 。 即tức 是thị 佛Phật 所sở 得đắc 。 淨tịnh 土độ 果quả 也dã 。 唯duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 說thuyết 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 淨tịnh 土độ 之chi 行hạnh 。 此thử 問vấn 淨tịnh 土độ 因nhân 也dã 。 夫phu 土thổ/độ 所sở 以dĩ 淨tịnh 者giả 。 必tất 由do 於ư 行hành 。 故cố 請thỉnh 說thuyết 行hành 也dã 。 凡phàm 行hành 必tất 存tồn 學học 人nhân 。 故cố 云vân 菩Bồ 薩Tát 。 此thử 問vấn 乃nãi 是thị 如Như 來Lai 。 現hiện 蓋cái 之chi 所sở 由do 。 寶bảo 積tích 俱câu 詣nghệ 之chi 本bổn 意ý 也dã 。 佛Phật 言ngôn 善thiện 哉tai 寶Bảo 積Tích 。 乃nãi 能năng 為vì 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 問vấn 於ư 如Như 來Lai 。 淨tịnh 土độ 之chi 行hạnh 。 諦đế 聽thính 諦đế 聽thính 。 善thiện 思tư 念niệm 之chi 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 第đệ 二nhị 嘆thán 問vấn 誡giới 聽thính 許hứa 說thuyết 。 問vấn 既ký 會hội 理lý 應ứng 機cơ 。 所sở 以dĩ 須tu 嘆thán 。 再tái 言ngôn 諦đế 聽thính 者giả 。 令linh 其kỳ 注chú 心tâm 聞văn 法Pháp 。 生sanh 三tam 慧tuệ 也dã 。 諦đế 聽thính 為vi 聞văn 慧tuệ 。 善thiện 思tư 為vi 思tư 慧tuệ 。 念niệm 之chi 為vi 修tu 慧tuệ 。 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 此thử 許hứa 說thuyết 也dã 。 於ư 是thị 寶Bảo 積Tích 。 及cập 五ngũ 百bách 長trưởng 者giả 子tử 。 受thọ 教giáo 而nhi 聽thính 。 第đệ 三tam 受thọ 旨chỉ 一nhất 心tâm 佛Phật 言ngôn 寶bảo 積tích 眾chúng 生sanh 之chi 類loại 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 土độ 。 第đệ 四tứ 正chánh 酬thù 其kỳ 問vấn 。 總tổng 談đàm 佛Phật 土độ 。 凡phàm 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 淨tịnh 。 二nhị 不bất 淨tịnh 。 三tam 不bất 淨tịnh 淨tịnh 。 四tứ 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。 五ngũ 雜tạp 土thổ/độ 。 所sở 言ngôn 淨tịnh 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 善thiện 法Pháp 化hóa 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 具cụ 受thọ 善thiện 法Pháp 。 同đồng 搆câu 善thiện 緣duyên 。 得đắc 純thuần 淨tịnh 土độ 。 言ngôn 不bất 淨tịnh 者giả 。 若nhược 眾chúng 生sanh 造tạo 惡ác 緣duyên 。 感cảm 穢uế 土thổ/độ 也dã 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 者giả 。 初sơ 是thị 淨tịnh 土độ 。 此thử 眾chúng 緣duyên 盡tận 。 後hậu 惡ác 眾chúng 來lai 。 則tắc 土thổ/độ 變biến 成thành 不bất 淨tịnh 也dã 。 不bất 淨tịnh 淨tịnh 者giả 。 不bất 淨tịnh 緣duyên 盡tận 。 後hậu 淨tịnh 眾chúng 來lai 。 則tắc 土thổ/độ 變biến 成thành 淨tịnh 。 如như 彌Di 勒Lặc 興hưng 之chi 也dã 。 言ngôn 雜tạp 土thổ/độ 者giả 。 眾chúng 生sanh 具cụ 起khởi 善thiện 惡ác 二nhị 業nghiệp 。 故cố 感cảm 淨tịnh 穢uế 雜tạp 土thổ/độ 。 此thử 五ngũ 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 自tự 業nghiệp 所sở 起khởi 。 應ưng 名danh 眾chúng 生sanh 土thổ/độ 。 但đãn 佛Phật 有hữu 生sanh 化hóa 之chi 功công 。 故cố 名danh 佛Phật 土độ 。 然nhiên 報báo 土thổ/độ 既ký 五ngũ 。 應ưng 土thổ/độ 亦diệc 然nhiên 。 報báo 據cứ 眾chúng 生sanh 業nghiệp 感cảm 。 應ưng 就tựu 如Như 來Lai 所sở 現hiện 。 故cố 合hợp 有hữu 十thập 土thổ/độ 。 就tựu 淨tịnh 土độ 中trung 。 更cánh 開khai 四tứ 位vị 。 一nhất 凡phàm 聖thánh 同đồng 居cư 土thổ/độ 。 如như 彌Di 勒Lặc 出xuất 時thời 。 凡phàm 聖thánh 共cộng 在tại 淨tịnh 土độ 內nội 住trụ 。 亦diệc 西tây 方phương 九cửu 品phẩm 往vãng 生sanh 為vi 凡phàm 。

復phục 有hữu 三tam 乘thừa 賢hiền 聖thánh 也dã 。 二nhị 大đại 小tiểu 同đồng 住trụ 土thổ/độ 。 謂vị 羅La 漢Hán 辟Bích 支Chi 。 及cập 大Đại 力Lực 菩Bồ 薩Tát 。 捨xả 三tam 界giới 分phân 段đoạn 身thân 。 生sanh 界giới 外ngoại 淨tịnh 土độ 中trung 也dã 。 三tam 獨độc 菩Bồ 薩Tát 所sở 住trụ 土thổ/độ 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。 道đạo 過quá 二Nhị 乘Thừa 。 居cư 土thổ/độ 亦diệc 異dị 。 如như 香hương 積tích 世thế 界giới 。 無vô 二Nhị 乘Thừa 名danh 。 亦diệc 如như 七thất 寶bảo 世thế 界giới 。 純thuần 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 四tứ 諸chư 佛Phật 獨độc 居cư 土thổ/độ 。 如như 仁nhân 王vương 云vân 。 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 住trụ 果quả 報báo 。 唯duy 佛Phật 一nhất 人nhân 居cư 淨tịnh 土độ 。 諸chư 淨tịnh 土độ 住trụ 。 不bất 出xuất 此thử 四tứ 。 即tức 是thị 從tùng 劣liệt 至chí 勝thắng 。 為vi 次thứ 第đệ 。 並tịnh 有hữu 文văn 證chứng 也dã 。 問vấn 。 以dĩ 何hà 為vi 土thổ/độ 體thể 。 答đáp 。 土thổ/độ 體thể 有hữu 三tam 。 一nhất 橫hoạnh/hoành 論luận 。 其kỳ 體thể 有hữu 五ngũ 。 謂vị 化hóa 處xứ 淨tịnh 。 化hóa 主chủ 淨tịnh 。 教giáo 門môn 淨tịnh 。 徒đồ 眾chúng 淨tịnh 。

時thời 節tiết 淨tịnh 。 無vô 力lực 兵binh 等đẳng 。 二nhị 若nhược 就tựu 三tam 世thế 間gian 作tác 明minh 。 國quốc 土độ 世thế 間gian 。 則tắc 以dĩ 七thất 珍trân 為vi 體thể 。 三tam 者giả 竪thụ 論luận 義nghĩa 。 望vọng 道đạo 而nhi 言ngôn 。 土thổ/độ 以dĩ 不bất 土thổ/độ 為vi 體thể 。 要yếu 由do 不bất 二nhị 。 方phương 得đắc 有hữu 土thổ/độ 。 即tức 是thị 以dĩ 有hữu 空không 義nghĩa 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 得đắc 成thành 也dã 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 明minh 修tu 淨tịnh 土độ 意ý 。 次thứ 正chánh 答đáp 淨tịnh 土độ 因nhân 果quả 。 所sở 以dĩ 開khai 此thử 二nhị 者giả 。 夫phu 有hữu 所sở 說thuyết 。 必tất 須tu 前tiền 序tự 來lai 意ý 。 然nhiên 後hậu 方phương 得đắc 。 詶thù 其kỳ 問vấn 耳nhĩ 。 來lai 意ý 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 取thủ 報báo 土thổ/độ 意ý 。 次thứ 明minh 取thủ 應ưng 土thổ/độ 意ý 。 取thủ 土thổ/độ 之chi 意ý 。 唯duy 此thử 二nhị 也dã 。 眾chúng 生sanh 之chi 類loại 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 土độ 者giả 。 此thử 標tiêu 取thủ 土thổ/độ 意ý 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 取thủ 土thổ/độ 。 由do 大đại 悲bi 起khởi 。 大đại 悲bi 由do 眾chúng 生sanh 起khởi 。 眾chúng 生sanh 是thị 取thủ 土thổ/độ 之chi 緣duyên 。 緣duyên 中trung 說thuyết 果quả 。 故cố 言ngôn 眾chúng 生sanh 之chi 類loại 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 土độ 。 緣duyên 中trung 說thuyết 果quả 者giả 。 如như 人nhân 言ngôn 食thực 金kim 。 金kim 不bất 可khả 食thực 。 因nhân 金kim 得đắc 食thực 。 故cố 言ngôn 食thực 金kim 。 又hựu 眾chúng 生sanh 是thị 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 土độ 者giả 。 下hạ 佛Phật 自tự 釋thích 之chi 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 。 而nhi 取thủ 佛Phật 土độ 。 釋thích 上thượng 義nghĩa 也dã 。 疑nghi 者giả 云vân 。 土thổ/độ 是thị 已dĩ 報báo 。 云vân 何hà 乃nãi 說thuyết 他tha 眾chúng 生sanh 類loại 。 為vi 我ngã 佛Phật 土độ 。 是thị 故cố 釋thích 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 取thủ 土thổ/độ 。 本bổn 為vi 眾chúng 生sanh 。 因nhân 眾chúng 生sanh 故cố 。 詺# 眾chúng 生sanh 以dĩ 為vi 佛Phật 土độ 。 隨tùy 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 。 而nhi 取thủ 佛Phật 土độ 者giả 。 此thử 明minh 生sanh 善thiện 義nghĩa 也dã 。 隨tùy 以dĩ 何hà 法pháp 。 化hóa 於ư 眾chúng 生sanh 。 若nhược 施thí 。 若nhược 戒giới 。 各các 隨tùy 彼bỉ 所sở 行hành 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 若nhược 因nhân 持trì 戒giới 。 則tắc 其kỳ 地địa 平bình 生sanh 。 若nhược 因nhân 行hành 施thí 。 則tắc 七thất 珍trân 具cụ 足túc 。 略lược 舉cử 二nhị 法pháp 。 餘dư 皆giai 類loại 然nhiên 。 又hựu 云vân 。 隨tùy 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 之chi 多đa 少thiểu 。 取thủ 佛Phật 土độ 是thị 闊khoát 狹hiệp 也dã 是thị 以dĩ 。 佛Phật 土độ 或hoặc 如như 四tứ 天thiên 下hạ 。 或hoặc 以dĩ 三tam 千thiên 。 或hoặc 以dĩ 恆Hằng 沙sa 為vi 一nhất 國quốc 也dã 。 什thập 公công 。 亦diệc 有hữu 此thử 意ý 。 今kim 謂vị 。 具cụ 含hàm 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 隨tùy 生sanh 善thiện 之chi 淺thiển 深thâm 。 二nhị 隨tùy 人nhân 之chi 多đa 少thiểu 也dã 。 隨tùy 所sở 調điều 伏phục 眾chúng 生sanh 。 而nhi 取thủ 佛Phật 土độ 。 前tiền 句cú 明minh 生sanh 善thiện 之chi 淺thiển 深thâm 。 此thử 文văn 滅diệt 惡ác 之chi 多đa 少thiểu 。 故cố 取thủ 佛Phật 土độ 之chi 精tinh 麁thô 也dã 。 隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 。 應ưng 以dĩ 何hà 國quốc 。 入nhập 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 而nhi 取thủ 佛Phật 土độ 。 隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 。 應ưng 以dĩ 何hà 國quốc 。 起khởi 菩Bồ 薩Tát 根căn 。 而nhi 取thủ 佛Phật 土độ 。 前tiền 之chi 兩lưỡng 句cú 。 明minh 取thủ 報báo 土thổ/độ 意ý 。 今kim 亦diệc 二nhị 句cú 。 明minh 取thủ 應ưng 土thổ/độ 意ý 。 應ưng 以dĩ 何hà 國quốc 者giả 。 若nhược 應ưng 見kiến 淨tịnh 土độ 以dĩ 得đắc 悟ngộ 故cố 。 示thị 之chi 以dĩ 寶bảo 玉ngọc 。 若nhược 應ưng 見kiến 穢uế 國quốc 以dĩ 受thọ 道đạo 故cố 。 現hiện 之chi 以dĩ 土thổ/độ 沙sa 。 入nhập 佛Phật 慧tuệ 者giả 。 依y 肇triệu 公công 。 七thất 地địa 所sở 得đắc 無vô 生sanh 慧tuệ 也dã 。 故cố 大đại 品phẩm 云vân 。 七thất 地địa 名danh 佛Phật 眼nhãn 地địa 。 起khởi 菩Bồ 薩Tát 根căn 者giả 。 六lục 住trụ 已dĩ 下hạ 菩Bồ 提Đề 心tâm 也dã 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 初Sơ 地Địa 得đắc 於ư 真chân 解giải 。 生sanh 在tại 佛Phật 家gia 。 為vi 入nhập 佛Phật 慧tuệ 。 此thử 心tâm 乃nãi 至chí 十thập 信tín 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 根căn 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 隨tùy 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 。 化hóa 外ngoại 凡phàm 夫phu 。 令linh 生sanh 信tín 解giải 。 隨tùy 所sở 調điều 伏phục 。 教giáo 內nội 凡phàm 夫phu 令linh 修tu 起khởi 眾chúng 行hành 。 此thử 二nhị 句cú 。 化hóa 地địa 前tiền 人nhân 。 取thủ 佛Phật 土độ 也dã 。 今kim 文văn 二nhị 句cú 。 化hóa 登đăng 地địa 已dĩ 上thượng 。 入nhập 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 謂vị 入nhập 佛Phật 果Quả 。 起khởi 菩Bồ 薩Tát 根căn 。 正chánh 辨biện 修tu 因nhân 。 此thử 之chi 四tứ 句cú 。 攝nhiếp 所sở 為vi 之chi 緣duyên 。 始thỉ 自tự 外ngoại 凡phàm 。 終chung 起khởi 佛Phật 果Quả 。 但đãn 明minh 取thủ 佛Phật 土độ 意ý 。 不bất 判phán 報báo 應ứng 不bất 同đồng 也dã 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 菩Bồ 薩Tát 取thủ 於ư 淨tịnh 國quốc 。 皆giai 為vì 饒nhiêu 益ích 。 諸chư 眾chúng 生sanh 故cố 。 釋thích 上thượng 取thủ 土thổ/độ 意ý 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 謂vị 法pháp 譬thí 合hợp 。 此thử 法pháp 說thuyết 也dã 。 應ưng 有hữu 問vấn 發phát 起khởi 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 。 得đắc 土thổ/độ 自tự 安an 。 何hà 故cố 偏thiên 言ngôn 為vi 眾chúng 生sanh 耶da 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 即tức 答đáp 問vấn 也dã 。 夫phu 法Pháp 身thân 無vô 像tượng 。 豈khởi 有hữu 土thổ/độ 耶da 。 而nhi 今kim 取thủ 淨tịnh 國quốc 者giả 。 皆giai 為vi 益ích 物vật 耳nhĩ 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 欲dục 於ư 空không 地địa 。 造tạo 立lập 宮cung 室thất 。 隨tùy 意ý 無vô 礙ngại 。 若nhược 於ư 虛hư 空không 。 終chung 不bất 能năng 成thành 。 此thử 譬thí 說thuyết 也dã 。 應ưng 有hữu 疑nghi 云vân 。 觀quán 空không 之chi 慧tuệ 。 能năng 治trị 感cảm 染nhiễm 。 可khả 得đắc 淨tịnh 土độ 。 為vi 眾chúng 生sanh 是thị 取thủ 有hữu 之chi 心tâm 。 云vân 何hà 能năng 得đắc 淨tịnh 土độ 。 是thị 故cố 舉cử 譬thí 之chi 。 夫phu 造tạo 立lập 宮cung 室thất 。 要yếu 須tu 二nhị 。 一nhất 者giả 虛hư 空không 。 二nhị 者giả 依y 地địa 。 宮cung 室thất 始thỉ 成thành 。 菩Bồ 薩Tát 空không 心tâm 。 依y 眾chúng 生sanh 地địa 。 方phương 得đắc 淨tịnh 土độ 。 若nhược 但đãn 空không 。 無vô 有hữu 地địa 者giả 。 室thất 終chung 不bất 成thành 。 二Nhị 乘Thừa 但đãn 修tu 空không 觀quán 。 不bất 為vì 眾chúng 生sanh 。 故cố 無vô 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 為vì 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 故cố 。 願nguyện 取thủ 佛Phật 國quốc 。 願nguyện 取thủ 佛Phật 國quốc 者giả 。 非phi 於ư 空không 也dã 。 此thử 合hợp 譬thí 也dã 。 寶Bảo 積Tích 當đương 知tri 。 直trực 心tâm 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 。 明minh 取thủ 土thổ/độ 意ý 竟cánh 。 從tùng 此thử 已dĩ 後hậu 。 正chánh 答đáp 淨tịnh 土độ 因nhân 果quả 問vấn 也dã 。 又hựu 上thượng 明minh 菩Bồ 薩Tát 為vì 眾chúng 生sanh 取thủ 佛Phật 土độ 。 是thị 大đại 悲bi 門môn 。 今kim 明minh 淨tịnh 土độ 因nhân 果quả 。 是thị 修tu 行hành 門môn 也dã 。 又hựu 上thượng 願nguyện 門môn 。 今kim 是thị 行hành 門môn 。 願nguyện 門môn 者giả 。 故cố 文văn 云vân 願nguyện 取thủ 佛Phật 土độ 。 今kim 正chánh 明minh 修tu 行hành 。 又hựu 上thượng 明minh 眾chúng 生sanh 是thị 佛Phật 土thổ/độ 。 緣duyên 中trung 說thuyết 果quả 。 今kim 直trực 心tâm 是thị 佛Phật 土độ 。 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 。 凡phàm 有hữu 七thất 章chương 。 如như 去khứ 章chương 中trung 釋thích 之chi 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 淨tịnh 土độ 因nhân 果quả 。 第đệ 二nhị 釋thích 疑nghi 。 前tiền 章chương 又hựu 兩lưỡng 。 初sơ 明minh 行hành 體thể 。 初sơ 辨biện 修tu 行hành 次thứ 第đệ 。 初sơ 有hữu 十thập 七thất 句cú 文văn 。 一nhất 一nhất 句cú 內nội 。 具cụ 詶thù 因nhân 果quả 二nhị 問vấn 。 前tiền 舉cử 因nhân 答đáp 其kỳ 因nhân 問vấn 。 次thứ 舉cử 果quả 詶thù 其kỳ 果quả 問vấn 。 前tiền 明minh 眾chúng 生sanh 之chi 類loại 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 土độ 。 就tựu 緣duyên 說thuyết 果quả 名danh 。 直trực 心tâm 是thị 淨tịnh 土độ 因nhân 。 即tức 因nhân 說thuyết 果quả 名danh 。 所sở 以dĩ 就tựu 因nhân 之chi 與dữ 緣duyên 明minh 淨tịnh 土độ 者giả 。 夫phu 取thủ 淨tịnh 土độ 。 要yếu 具cụ 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 要yếu 先tiên 起khởi 大đại 悲bi 為vi 眾chúng 生sanh 。 二nhị 由do 菩Bồ 薩Tát 修tu 直trực 心tâm 等đẳng 行hành 。 具cụ 此thử 二nhị 條điều 。 方phương 得đắc 佛Phật 土độ 是thị 以dĩ 。 前tiền 文văn 就tựu 緣duyên 說thuyết 果quả 。 此thử 章chương 就tựu 因nhân 說thuyết 果quả 。 直trực 心tâm 者giả 。 凡phàm 夫phu 滯trệ 有hữu 。 二Nhị 乘Thừa 偏thiên 滯trệ 空không 。 並tịnh 為vi 邪tà 曲khúc 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 正chánh 觀quán 。 名danh 正chánh 直trực 心tâm 。 此thử 心tâm 為vi 眾chúng 生sanh 之chi 本bổn 。 淨tịnh 土độ 之chi 基cơ 。 故cố 命mạng 初sơ 說thuyết 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 不bất 諂siểm 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 上thượng 明minh 直trực 心tâm 。 詶thù 淨tịnh 土độ 因nhân 問vấn 。 此thử 答đáp 淨tịnh 土độ 果quả 問vấn 。 寶bảo 積tích 前tiền 問vấn 果quả 。 後hậu 問vấn 因nhân 。 據cứ 說thuyết 問vấn 也dã 。 前tiền 答đáp 因nhân 。 後hậu 答đáp 果quả 。 謂vị 修tu 行hành 次thứ 第đệ 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 此thử 句cú 答đáp 上thượng 願nguyện 聞văn 得đắc 佛Phật 之chi 言ngôn 也dã 。 不bất 諂siểm 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 此thử 答đáp 上thượng 國quốc 土độ 清thanh 淨tịnh 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 修tu 正chánh 觀quán 。 化hóa 物vật 亦diệc 令linh 得đắc 此thử 心tâm 。 故cố 眾chúng 生sanh 。 現hiện 在tại 與dữ 大Đại 士Sĩ 同đồng 悟ngộ 。 未vị 來lai 將tương 菩Bồ 薩Tát 同đồng 生sanh 。 故cố 言ngôn 不bất 諂siểm 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 不bất 諂siểm 直trực 心tâm 。 名danh 殊thù 體thể 一nhất 。 深thâm 心tâm 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 自tự 有hữu 雖tuy 復phục 正chánh 直trực 。 未vị 必tất 深thâm 入nhập 。 故cố 今kim 明minh 。 發phát 心tâm 之chi 始thỉ 。 始thỉ 於ư 正chánh 觀quán 。 正chánh 觀quán 逾du 明minh 。 稱xưng 為vi 深thâm 心tâm 。 以dĩ 深thâm 固cố 難nạn/nan 拔bạt 。 深thâm 心tâm 義nghĩa 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 具cụ 足túc 功công 德đức 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 在tại 心tâm 既ký 深thâm 。 眾chúng 德đức 必tất 備bị 。 故cố 具cụ 足túc 功công 德đức 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 也dã 。 問vấn 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 修tu 深thâm 心tâm 。 云vân 何hà 具cụ 足túc 。 功công 德đức 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 答đáp 。 前tiền 已dĩ 通thông 。 今kim 更cánh 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 深thâm 心tâm 。 是thị 淨tịnh 業nghiệp 之chi 力lực 。 自tự 然nhiên 。 具cụ 足túc 功công 德đức 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 如như 屠đồ 殺sát 人nhân 。 自tự 然nhiên 能năng 感cảm 屠đồ 殺sát 眷quyến 屬thuộc 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 家gia 。 二nhị 由do 大Đại 士Sĩ 深thâm 心tâm 。 令linh 深thâm 心tâm 人nhân 愛ái 念niệm 親thân 近cận 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 三tam 由do 深thâm 心tâm 故cố 。 得đắc 土thổ/độ 妙diệu 人nhân 皆giai 樂nhạo 生sanh 。 故cố 修tu 深thâm 心tâm 。 往vãng 生sanh 其kỳ 國quốc 。 一nhất 門môn 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 行hành 類loại 然nhiên 。 大Đại 乘Thừa 心tâm 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 大Đại 乘Thừa 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 三tam 心tâm 次thứ 第đệ 者giả 。 夫phu 欲dục 行hành 大Đại 道Đạo 。 要yếu 先tiên 直trực 其kỳ 心tâm 。 心tâm 既ký 正chánh 直trực 。 然nhiên 後hậu 入nhập 行hành 。 入nhập 行hành 能năng 深thâm 。 則tắc 普phổ 運vận 一nhất 切thiết 。 普phổ 皆giai 趣thú 佛Phật 。 名danh 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 是thị 為vi 次thứ 第đệ 。 布bố 施thí 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 一nhất 切thiết 能năng 捨xả 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 上thượng 標tiêu 三tam 心tâm 。 此thử 去khứ 備bị 修tu 眾chúng 行hành 。 六Lục 度Độ 是thị 菩Bồ 薩Tát 要yếu 法pháp 。 故cố 建kiến 首thủ 明minh 之chi 。 外ngoại 捨xả 國quốc 財tài 身thân 命mạng 。 內nội 捨xả 貪tham 愛ái 慳san 嫉tật 。 名danh 一nhất 切thiết 能năng 捨xả 。 持trì 戒giới 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 行hành 十Thập 善Thiện 道Đạo 。 滿mãn 願nguyện 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 十Thập 善Thiện 名danh 為vi 舊cựu 戒giới 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 常thường 有hữu 此thử 法pháp 。 偏thiên 舉cử 之chi 。 戒giới 具cụ 則tắc 無vô 願nguyện 不bất 滿mãn 。 如như 天thiên 德đức 瓶bình 。 故cố 言ngôn 滿mãn 願nguyện 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 忍nhẫn 辱nhục 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 莊trang 嚴nghiêm 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 精tinh 進tấn 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 懃cần 修tu 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 眾chúng 生sanh 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 禪thiền 定định 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 攝nhiếp 心tâm 不bất 亂loạn 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 智trí 慧tuệ 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 正chánh 定định 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 得đắc 正chánh 智trí 慧tuệ 。 決quyết 定định 法pháp 相tướng 。 名danh 正chánh 定định 。 正chánh 定định 聚tụ 者giả 。 依y 小Tiểu 乘Thừa 。 忍Nhẫn 法Pháp 已dĩ 去khứ 不bất 退thoái 。 為vi 凡phàm 夫phu 。 依y 大Đại 乘Thừa 。 則tắc 六lục 心tâm 已dĩ 上thượng 不bất 退thoái 。 為vi 二Nhị 乘Thừa 位vị 正chánh 定định 聚tụ 也dã 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 成thành 就tựu 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 良lương 由do 內nội 有hữu 四Tứ 等Đẳng 故cố 。 能năng 行hành 六Lục 度Độ 。 故cố 次thứ 說thuyết 之chi 。 小Tiểu 乘Thừa 四tứ 心tâm 。 但đãn 緣duyên 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 眾chúng 生sanh 。 非phi 真chân 無vô 量lượng 。 大Đại 乘Thừa 四tứ 心tâm 。 周chu 被bị 無vô 際tế 。 名danh 無vô 量lượng 也dã 。 四tứ 攝nhiếp 法pháp 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 四Tứ 等Đẳng 是thị 濟tế 物vật 之chi 心tâm 。 四tứ 攝nhiếp 為vi 化hóa 緣duyên 之chi 事sự 。 內nội 外ngoại 不bất 同đồng 。 故cố 次thứ 說thuyết 也dã 。 所sở 言ngôn 四tứ 者giả 。 謂vị 布bố 施thí 。 愛ái 語ngữ 。 利lợi 益ích 。 同đồng 事sự 。 行hành 此thử 四tứ 法Pháp 。 攝nhiếp 取thủ 眾chúng 生sanh 。 令linh 其kỳ 住trụ 理lý 。 故cố 名danh 為vi 攝nhiếp 。 布bố 施thí 與dữ 檀đàn 那na 異dị 者giả 。 直trực 捨xả 財tài 施thí 人nhân 。 名danh 為vi 布bố 施thí 。 以dĩ 施thí 攝nhiếp 物vật 。 令linh 其kỳ 入nhập 道đạo 。 目mục 之chi 攝nhiếp 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 解giải 脫thoát 所sở 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 解giải 脫thoát 謂vị 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 因nhân 時thời 。 以dĩ 四tứ 攝nhiếp 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 所sở 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 後hậu 必tất 得đắc 解giải 脫thoát 果quả 。 故cố 此thử 眾chúng 生sanh 。 為vi 解giải 脫thoát 所sở 攝nhiếp 。 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。 住trụ 理lý 為vi 攝nhiếp 義nghĩa 。 又hựu 釋thích 義nghĩa 言ngôn 。 菩Bồ 薩Tát 既ký 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 則tắc 眾chúng 生sanh 繫hệ 屬thuộc 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 今kim 明minh 得đắc 解giải 脫thoát 。 為vi 解giải 脫thoát 攝nhiếp 取thủ 。 非phi 為vi 繫hệ 屬thuộc 於ư 已dĩ 。 故cố 攝nhiếp 之chi 也dã 。 方phương 便tiện 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 方phương 便tiện 無vô 礙ngại 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 始thỉ 自tự 直trực 心tâm 。 終chung 於ư 四tứ 攝nhiếp 。 必tất 須tu 方phương 便tiện 。 則tắc 不bất 隨tùy 二Nhị 乘Thừa 。 超siêu 於ư 三tam 有hữu 。 故cố 次thứ 明minh 方phương 便tiện 。 方phương 便tiện 者giả 。 巧xảo 方phương 便tiện 慧tuệ 也dã 。 積tích 小tiểu 德đức 而nhi 獲hoạch 大đại 功công 。 處xử 有hữu 不bất 乖quai 寂tịch 。 居cư 無vô 不bất 失thất 化hóa 。 無vô 為vi 而nhi 為vi 不bất 為vi 。 方phương 便tiện 無vô 礙ngại 也dã 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 念niệm 處xứ 正chánh 懃cần 神Thần 足Túc 根Căn 力Lực 。 覺giác 道đạo 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 為vi 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 有hữu 方phương 便tiện 。 能năng 行hành 道Đạo 品phẩm 。 不bất 證chứng 二Nhị 乘Thừa 地địa 。 故cố 次thứ 說thuyết 也dã 。 三Tam 十Thập 七Thất 道Đạo 品Phẩm 者giả 。 謂vị 三tam 四tứ 。 二nhị 五ngũ 。 單đơn 七thất 。 隻chỉ 八bát 。 合hợp 三tam 十thập 七thất 也dã 。 三tam 四tứ 者giả 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 正chánh 懃cần 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 二nhị 五ngũ 。 謂vị 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 單đơn 七thất 七thất 覺giác 。 隻chỉ 八bát 正Chánh 道Đạo 。 稱xưng 道Đạo 品Phẩm 者giả 。 道đạo 謂vị 菩Bồ 提Đề 。 品phẩm 為vi 品phẩm 類loại 。 此thử 三tam 十thập 七thất 。 皆giai 是thị 趣thú 菩Bồ 提Đề 行hành 。 而nhi 有hữu 品phẩm 類loại 不bất 同đồng 。 別biệt 有hữu 大đại 科khoa 。 不bất 具cụ 釋thích 也dã 。 迴hồi 向hướng 心tâm 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 得đắc 一nhất 切thiết 具cụ 足túc 。 功công 德đức 國quốc 土độ 。 以dĩ 有hữu 方phương 便tiện 。 行hành 於ư 道Đạo 品Phẩm 。 既ký 不bất 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 。 復phục 迴hồi 此thử 善thiện 根căn 。 向hướng 於ư 佛Phật 道Đạo 。 故cố 次thứ 明minh 迴hồi 向hướng 。 又hựu 凡phàm 夫phu 功công 德đức 。 為vi 向hướng 三tam 有hữu 。 小tiểu 心tâm 作tác 善thiện 。 為vi 向hướng 二Nhị 乘Thừa 。 此thử 並tịnh 招chiêu 小tiểu 報báo 。 今kim 迴hồi 此thử 二nhị 善thiện 。 令linh 向hướng 佛Phật 道Đạo 。 便tiện 得đắc 大đại 果quả 。 故cố 後hậu 文văn 說thuyết 迴hồi 向hướng 。 為vi 大đại 利lợi 也dã 。 又hựu 迴hồi 向hướng 者giả 。 迴hồi 己kỷ 善thiện 根căn 。 向hướng 於ư 眾chúng 生sanh 。 故cố 名danh 迴hồi 向hướng 。 以dĩ 獨độc 善thiện 則tắc 福phước 少thiểu 兼kiêm 濟tế 則tắc 利lợi 多đa 也dã 。 又hựu 迴hồi 己kỷ 善thiện 根căn 。 向hướng 於ư 實thật 相tướng 。 故cố 名danh 迴hồi 向hướng 。 前tiền 三tam 雖tuy 向hướng 佛Phật 向hướng 人nhân 。 若nhược 取thủ 相tướng 分phân 別biệt 。 其kỳ 報báo 則tắc 少thiểu 。 若nhược 一nhất 毫hào 之chi 善thiện 。 向hướng 於ư 實thật 相tướng 。 實thật 相tướng 是thị 理lý 。 善thiện 解giải 實thật 理lý 。 則tắc 福phước 等đẳng 虛hư 空không 故cố 。 後hậu 三tam 句cú 。 但đãn 言ngôn 國quốc 土độ 。 不bất 語ngữ 眾chúng 生sanh 者giả 。 為vi 存tồn 略lược 故cố 也dã 。 說thuyết 除trừ 八bát 難nạn 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 國quốc 土độ 無vô 有hữu 。 三tam 惡ác 八bát 難nạn 。 修tu 淨tịnh 土độ 。 凡phàm 有hữu 二nhị 行hành 。 一nhất 修tu 善thiện 法Pháp 。 謂vị 起khởi 淨tịnh 土độ 行hành 。 二nhị 說thuyết 除trừ 八bát 難nạn 。 明minh 離ly 惡ác 法pháp 。 謂vị 捨xả 穢uế 土thổ/độ 行hành 。 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 。 初sơ 行hành 已dĩ 竟cánh 。 此thử 明minh 第đệ 二nhị 行hành 也dã 。 八bát 難nạn 者giả 。 三tam 塗đồ 即tức 三tam 。 人nhân 間gian 有hữu 四tứ 。 一nhất 生sanh 盲manh 聾lung 。 此thử 是thị 苦khổ 報báo 。 二nhị 世thế 智trí 辨biện 聰thông 。 邪tà 見kiến 煩phiền 惱não 。 此thử 二nhị 正chánh 是thị 難nạn/nan 體thể 。 三tam 佛Phật 前tiền 後hậu 。 此thử 明minh 時thời 為vi 難nạn/nan 。 四tứ 北bắc 方phương 。 此thử 以dĩ 界giới 為vi 難nạn/nan 。 五ngũ 長Trường 壽Thọ 天Thiên 。 亦diệc 以dĩ 處xứ 為vi 難nạn/nan 。 則tắc 知tri 八bát 難nạn 具cụ 五ngũ 道đạo 也dã 。 說thuyết 除trừ 八bát 難nạn 者giả 。 依y 成thành 實thật 論luận 。 四tứ 輪luân 治trị 之chi 。 一nhất 住trụ 善thiện 處xứ 輪luân 。 治trị 三tam 塗đồ 北bắc 欝uất 及cập 長Trường 壽Thọ 天Thiên 五ngũ 難nạn/nan 也dã 。 二nhị 依y 善thiện 人nhân 輪luân 。 治trị 佛Phật 前tiền 佛Phật 後hậu 難nạn/nan 。 三tam 自tự 發phát 正chánh 願nguyện 輪luân 。 即tức 正chánh 見kiến 心tâm 。 治trị 世thế 智trí 辨biện 聰thông 難nạn/nan 。 四tứ 宿túc 植thực 善thiện 根căn 輪luân 。 治trị 生sanh 盲manh 聾lung 難nạn/nan 。 若nhược 約ước 行hành 治trị 者giả 。 持trì 淨tịnh 戒giới 。 治trị 三tam 塗đồ 難nạn/nan 。 樂nhạo 法Pháp 施thí 。 治trị 聾lung 盲manh 難nạn/nan 。 修tu 正Chánh 法Pháp 。 治trị 世thế 智trí 辨biện 聰thông 難nạn/nan 。 供cung 諸chư 佛Phật 。 治trị 佛Phật 前tiền 佛Phật 後hậu 難nạn/nan 。 修tu 集tập 正chánh 觀quán 。 治trị 北bắc 方phương 及cập 長Trường 壽Thọ 天Thiên 難nạn/nan 也dã 。 自tự 守thủ 戒giới 行hạnh 。 不bất 譏cơ 彼bỉ 闕khuyết 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 國quốc 土độ 無vô 有hữu 。 犯phạm 禁cấm 之chi 名danh 。 自tự 守thủ 戒giới 行hạnh 。 謂vị 自tự 持trì 戒giới 也dã 。 不bất 譏cơ 彼bỉ 闕khuyết 。 謂vị 不bất 見kiến 他tha 過quá 。 以dĩ 此thử 二nhị 緣duyên 。 故cố 國quốc 無vô 犯phạm 禁cấm 之chi 名danh 。 況huống 有hữu 犯phạm 禁cấm 之chi 事sự 。 十Thập 善Thiện 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 前tiền 明minh 自tự 守thủ 戒giới 行hạnh 。 謂vị 持trì 出xuất 家gia 戒giới 也dã 。 今kim 行hành 十Thập 善Thiện 。 即tức 在tại 家gia 戒giới 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 命mạng 不bất 中trung 夭yểu 。 不bất 殺sát 生sanh 報báo 也dã 。 大đại 富phú 。 不bất 盜đạo 報báo 也dã 。 梵Phạm 行hạnh 。 不bất 婬dâm 報báo 也dã 。 所sở 言ngôn 誠thành 諦đế 。 不bất 妄vọng 語ngữ 報báo 也dã 。 常thường 以dĩ 軟nhuyễn 語ngữ 。 不bất 惡ác 口khẩu 報báo 也dã 。 眷quyến 屬thuộc 不bất 離ly 。 善thiện 和hòa 諍tranh 訟tụng 。 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 報báo 也dã 。 言ngôn 必tất 饒nhiêu 益ích 。 不bất 綺ỷ 語ngữ 報báo 也dã 。 不bất 嫉tật 不bất 恚khuể 。 正chánh 見kiến 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 此thử 明minh 意ý 三tam 報báo 也dã 。 問vấn 。 十Thập 善Thiện 有hữu 幾kỷ 品phẩm 耶da 。 答đáp 。 如như 地địa 經kinh 。 凡phàm 有hữu 四tứ 品phẩm 。 凡phàm 夫phu 。 二Nhị 乘Thừa 。 菩Bồ 薩Tát 。 佛Phật 也dã 。 十Thập 善Thiện 所sở 以dĩ 名danh 道đạo 者giả 。 凡phàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 對đối 因nhân 。 以dĩ 暢sướng 前tiền 因nhân 。 故cố 名danh 為vi 道đạo 。 二nhị 對đối 後hậu 果quả 。 通thông 人nhân 俱câu 至chí 佛Phật 果Quả 。 後hậu 名danh 為vi 道đạo 。 問vấn 。 何hà 故cố 最tối 後hậu 說thuyết 十Thập 善Thiện 耶da 。 答đáp 。 並tịnh 會hội 上thượng 眾chúng 行hành 。 成thành 身thân 口khẩu 意ý 淨tịnh 。 為vi 土thổ/độ 之chi 本bổn 也dã 。 如như 是thị 寶Bảo 積Tích 。 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 其kỳ 直trực 心tâm 。 則tắc 能năng 發phát 行hạnh 。 自tự 上thượng 已dĩ 前tiền 。 正chánh 明minh 修tu 淨tịnh 土độ 行hành 。 從tùng 此thử 已dĩ 後hậu 。 辨biện 修tu 行hành 次thứ 第đệ 。 隨tùy 其kỳ 直trực 心tâm 。 謂vị 正chánh 信tín 心tâm 也dã 。 既ký 有hữu 正chánh 信tín 之chi 心tâm 。 則tắc 能năng 發phát 起khởi 眾chúng 行hành 。 隨tùy 其kỳ 發phát 行hạnh 。 則tắc 得đắc 深thâm 心tâm 。 既ký 能năng 發phát 行hạnh 眾chúng 善thiện 。 則tắc 正chánh 觀quán 轉chuyển 明minh 。 故cố 明minh 深thâm 心tâm 。 隨tùy 其kỳ 深thâm 心tâm 。 則tắc 意ý 調điều 伏phục 。 觀quán 心tâm 既ký 明minh 。 則tắc 棄khí 惡ác 從tùng 善thiện 。 是thị 名danh 調điều 伏phục 。 隨tùy 其kỳ 調điều 伏phục 。 則tắc 如như 說thuyết 行hành 。 心tâm 既ký 調điều 伏phục 。 則tắc 能năng 如như 佛Phật 說thuyết 行hành 。 隨tùy 如như 說thuyết 行hành 。 則tắc 能năng 迴hồi 向hướng 。 既ký 如như 佛Phật 說thuyết 行hành 。 則tắc 能năng 迴hồi 其kỳ 所sở 行hành 。 趣thú 向hướng 佛Phật 道Đạo 也dã 。 隨tùy 其kỳ 迴hồi 向hướng 。 則tắc 有hữu 方phương 便tiện 。 既ký 能năng 迴hồi 向hướng 佛Phật 道Đạo 。 則tắc 不bất 隨tùy 三tam 有hữu 。 故cố 名danh 為vi 巧xảo 方phương 便tiện 。 隨tùy 其kỳ 方phương 便tiện 。 則tắc 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 什thập 公công 云vân 。 方phương 便tiện 有hữu 三tam 。 一nhất 善thiện 於ư 自tự 行hành 。 而nhi 不bất 取thủ 相tương/tướng 。 二nhị 不bất 取thủ 證chứng 。 三tam 善thiện 化hóa 眾chúng 生sanh 。 隨tùy 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 則tắc 佛Phật 土độ 淨tịnh 。 眾chúng 生sanh 既ký 淨tịnh 。 則tắc 無vô 穢uế 土thổ/độ 。 隨tùy 佛Phật 土độ 淨tịnh 。 則tắc 說thuyết 法Pháp 淨tịnh 。 既ký 處xứ 淨tịnh 土độ 。 則tắc 不bất 說thuyết 雜tạp 教giáo 。 名danh 說thuyết 法Pháp 淨tịnh 。 隨tùy 說thuyết 法Pháp 淨tịnh 。 則tắc 智trí 慧tuệ 淨tịnh 。 既ký 有hữu 淨tịnh 說thuyết 。 則tắc 有hữu 法pháp 智trí 慧tuệ 生sanh 。 隨tùy 智trí 慧tuệ 淨tịnh 。 則tắc 其kỳ 心tâm 淨tịnh 。 淨tịnh 智trí 既ký 生sanh 。 則tắc 心tâm 淨tịnh 也dã 。 智trí 慧tuệ 之chi 本bổn 。 則tắc 是thị 其kỳ 心tâm 。 故cố 云vân 心tâm 淨tịnh 。 隨tùy 其kỳ 心tâm 淨tịnh 。 則tắc 一nhất 切thiết 功công 德đức 淨tịnh 。 心tâm 淨tịnh 是thị 本bổn 。 以dĩ 本bổn 淨tịnh 故cố 。 一nhất 切thiết 淨tịnh 也dã 。 是thị 故cố 寶Bảo 積Tích 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 欲dục 得đắc 淨tịnh 土độ 。 當đương 淨tịnh 其kỳ 心tâm 。 隨tùy 其kỳ 心tâm 淨tịnh 。 則tắc 佛Phật 土độ 淨tịnh 。 上thượng 來lai 雖tuy 明minh 眾chúng 行hành 。 為vi 淨tịnh 土độ 因nhân 果quả 。 原nguyên 其kỳ 大đại 歸quy 。 則tắc 心tâm 為vi 其kỳ 本bổn 。 故cố 地địa 經Kinh 云vân 。 三tam 界giới 五ngũ 道đạo 。 皆giai 由do 心tâm 作tác 。 故cố 欲dục 得đắc 淨tịnh 土độ 。 宜nghi 淨tịnh 其kỳ 心tâm 。 問vấn 。 隨tùy 其kỳ 直trực 心tâm 。 終chung 訖ngật 一nhất 切thiết 功công 德đức 淨tịnh 。 可khả 約ước 位vị 明minh 不phủ 。 答đáp 。 略lược 擬nghĩ 宜nghi 之chi 。 外ngoại 凡phàm 初sơ 起khởi 十thập 信tín 。 名danh 為vi 直trực 心tâm 。 既ký 有hữu 信tín 心tâm 。 則tắc 應ưng 修tu 行hành 。 故cố 內nội 凡phàm 夫phu 。 名danh 為vi 發phát 行hạnh 。 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 。 修tu 治trị 地địa 業nghiệp 。 名danh 為vi 深thâm 心tâm 。 二nhị 地địa 持trì 戒giới 防phòng 惡ác 。 名danh 為vi 調điều 伏phục 。 三tam 地địa 依y 聞văn 修tu 定định 。 名danh 如như 說thuyết 行hành 。 四tứ 地địa 至chí 六lục 地địa 。 修tu 於ư 順thuận 忍nhẫn 。 趣thú 向hướng 無vô 生sanh 。 名danh 為vi 迴hồi 向hướng 。 七thất 地địa 習tập 於ư 十thập 方phương 便tiện 故cố 。 能năng 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 八bát 地địa 修tu 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土thổ/độ 。 名danh 佛Phật 土độ 淨tịnh 。 九cửu 地địa 辨biện 才tài 。 為vì 人nhân 說thuyết 法Pháp 。 名danh 說thuyết 法Pháp 淨tịnh 。 十Thập 地Địa 成thành 就tựu 智Trí 波Ba 羅La 蜜Mật 。 名danh 智trí 慧tuệ 淨tịnh 。 等đẳng 覺giác 地địa 。 即tức 金kim 剛cang 心tâm 。 名danh 為vi 心tâm 淨tịnh 。 妙diệu 覺giác 地địa 。 行hạnh 願nguyện 既ký 圓viên 故cố 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 淨tịnh 。

爾nhĩ 時thời 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 承thừa 佛Phật 威uy 神thần 。 作tác 是thị 念niệm 若nhược 菩Bồ 薩Tát 心tâm 淨tịnh 。 則tắc 佛Phật 土độ 淨tịnh 者giả 。 我ngã 世Thế 尊Tôn 本bổn 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 意ý 豈khởi 不bất 淨tịnh 。 而nhi 是thị 佛Phật 土độ 。 不bất 淨tịnh 若nhược 此thử 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 。 次thứ 明minh 釋thích 疑nghi 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 明minh 生sanh 疑nghi 。 次thứ 辨biện 釋thích 疑nghi 。 初sơ 文văn 三tam 句cú 。 一nhất 生sanh 疑nghi 所sở 由do 。 二nhị 生sanh 疑nghi 之chi 處xứ 。 三tam 正chánh 生sanh 疑nghi 。 承thừa 佛Phật 聖Thánh 旨chỉ 者giả 。 此thử 辨biện 生sanh 疑nghi 之chi 所sở 由do 也dã 。 然nhiên 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 蓋cái 是thị 大Đại 士Sĩ 法Pháp 門môn 。 本bổn 非phi 小Tiểu 乘Thừa 之chi 事sự 。 但đãn 今kim 欲dục 明minh 佛Phật 土độ 常thường 淨tịnh 。 善thiện 惡ác 出xuất 自tự 兩lưỡng 緣duyên 。 故cố 以dĩ 威uy 神thần 發phát 其kỳ 疑nghi 念niệm 。 以dĩ 生sanh 言ngôn 論luận 之chi 端đoan 也dã 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 心tâm 淨tịnh 者giả 。 此thử 騰đằng 上thượng 文văn 。 辨biện 生sanh 疑nghi 處xứ 也dã 。 我ngã 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 正chánh 生sanh 疑nghi 也dã 。 以dĩ 土thổ/độ 徵trưng 心tâm 。 用dụng 心tâm 決quyết 定định 土thổ/độ 。 在tại 土thổ/độ 既ký 穢uế 。 心tâm 不bất 應ưng 淨tịnh 。 在tại 心tâm 既ký 淨tịnh 。 則tắc 土thổ/độ 非phi 穢uế 也dã 。 猶do 預dự 不bất 決quyết 。 所sở 以dĩ 成thành 疑nghi 。 佛Phật 知tri 其kỳ 念niệm 。 即tức 告cáo 之chi 言ngôn 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 日nhật 月nguyệt 豈khởi 不bất 淨tịnh 耶da 。 而nhi 盲manh 者giả 不bất 見kiến 。 對đối 日nhật 不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。 是thị 盲manh 者giả 過quá 。 非phi 日nhật 月nguyệt 咎cữu 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 眾chúng 生sanh 罪tội 故cố 。 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 佛Phật 國quốc 嚴nghiêm 淨tịnh 。 非phi 如Như 來Lai 咎cữu 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 釋thích 疑nghi 也dã 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 一nhất 佛Phật 自tự 釋thích 。 二nhị 梵Phạm 王Vương 助trợ 通thông 。 三tam 佛Phật 重trọng/trùng 釋thích 。 佛Phật 為vi 化hóa 主chủ 。 故cố 前tiền 釋thích 之chi 。 佛Phật 雖tuy 說thuyết 淨tịnh 土độ 。 若nhược 無vô 人nhân 證chứng 見kiến 。 猶do 為vi 難nan 信tín 。 故cố 次thứ 梵Phạm 王Vương 釋thích 明minh 有hữu 能năng 見kiến 之chi 人nhân 。 證chứng 佛Phật 不bất 虛hư 。 梵Phạm 王Vương 雖tuy 見kiến 。 身thân 子tử 不bất 覩đổ 。 猶do 謂vị 有hữu 言ngôn 無vô 事sự 。 故cố 如Như 來Lai 變biến 土thổ/độ 。 成thành 上thượng 佛Phật 說thuyết 及cập 梵Phạm 王Vương 所sở 見kiến 。 又hựu 初sơ 番phiên 說thuyết 淨tịnh 得đắc 聞văn 知tri 。 次thứ 梵Phạm 王Vương 覩đổ 淨tịnh 。 生sanh 其kỳ 信tín 解giải 。 三tam 隱ẩn 穢uế 現hiện 淨tịnh 。 令linh 其kỳ 證chứng 見kiến 。 則tắc 悟ngộ 入nhập 云vân 次thứ 第đệ 也dã 。 問vấn 。 日nhật 月nguyệt 常thường 淨tịnh 。 盲manh 者giả 不bất 見kiến 。 是thị 盲manh 人nhân 過quá 。 非phi 日nhật 月nguyệt 咎cữu 。 合hợp 喻dụ 應ưng 云vân 。 土thổ/độ 實thật 清thanh 淨tịnh 。 而nhi 汝nhữ 不bất 見kiến 。 是thị 汝nhữ 等đẳng 咎cữu 。 非phi 是thị 土thổ/độ 咎cữu 。 何hà 故cố 云vân 非phi 佛Phật 咎cữu 耶da 。 答đáp 。 土thổ/độ 因nhân 土thổ/độ 果quả 。 普phổ 屬thuộc 於ư 佛Phật 。 故cố 云vân 非phi 佛Phật 咎cữu 也dã 。 問vấn 。 佛Phật 無vô 何hà 等đẳng 咎cữu 耶da 。 答đáp 。 佛Phật 因nhân 無vô 不bất 淨tịnh 咎cữu 。 果quả 無vô 穢uế 土thổ/độ 咎cữu 。 又hựu 身thân 子tử 疑nghi 佛Phật 。 謂vị 心tâm 不bất 淨tịnh 。 故cố 土thổ/độ 不bất 淨tịnh 。 所sở 以dĩ 云vân 佛Phật 咎cữu 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 我ngã 此thử 土độ 淨tịnh 。 而nhi 汝nhữ 不bất 見kiến 。 向hướng 明minh 不bất 淨tịnh 。 屬thuộc 身thân 子tử 。 今kim 明minh 淨tịnh 。 則tắc 歸quy 佛Phật 。 故cố 云vân 我ngã 也dã 。 而nhi 云vân 此thử 土thổ/độ 者giả 。 身thân 子tử 向hướng 見kiến 此thử 土thổ/độ 不bất 淨tịnh 。 言ngôn 佛Phật 別biệt 有hữu 淨tịnh 土độ 。 在tại 於ư 他tha 方phương 。 而nhi 身thân 子tử 不bất 見kiến 。 故cố 今kim 明minh 此thử 土thổ/độ 淨tịnh 也dã 。

爾nhĩ 時thời 螺Loa 髻Kế 梵Phạm 王Vương 。 語ngứ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 勿vật 作tác 是thị 意ý 。 謂vị 此thử 佛Phật 土độ 。 以dĩ 為vi 不bất 淨tịnh 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 我ngã 見kiến 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 佛Phật 土độ 清thanh 淨tịnh 。 譬thí 如như 自Tự 在Tại 天Thiên 宮Cung 。 此thử 第đệ 二nhị 梵Phạm 王Vương 證chứng 釋thích 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 一nhất 呵ha 身thân 子tử 。 而nhi 自tự 陳trần 所sở 見kiến 。 二nhị 身thân 子tử 述thuật 己kỷ 所sở 見kiến 以dĩ 答đáp 梵Phạm 王Vương 。 三tam 梵Phạm 王Vương 斷đoạn 其kỳ 得đắc 失thất 。 言ngôn 自Tự 在Tại 天Thiên 宮Cung 者giả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 是thị 欲dục 界giới 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 宮cung 。 故cố 無Vô 量Lượng 壽Thọ 經Kinh 云vân 。 其kỳ 寶bảo 猶do 如như 。 第đệ 六lục 天thiên 寶bảo 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 是thị 色sắc 界giới 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 宮cung 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 是thị 初sơ 禪thiền 之chi 上thượng 。 即tức 中trung 間gian 禪thiền 自Tự 在Tại 天Thiên 宮Cung 。 以dĩ 大đại 梵Phạm 王Vương 統thống 領lãnh 千thiên 世thế 界giới 。 於ư 千thiên 世thế 界giới 。 住trụ 中trung 間gian 禪thiền 自tự 在tại 。 名danh 自Tự 在Tại 天Thiên 宮Cung 。 問vấn 。 何hà 故cố 但đãn 言ngôn 。 自Tự 在Tại 天Thiên 宮Cung 。 答đáp 。 然nhiên 佛Phật 土độ 真chân 淨tịnh 。 超siêu 絕tuyệt 人nhân 天thiên 。 身thân 子tử 在tại 人nhân 。 而nhi 見kiến 為vi 人nhân 土thổ/độ 。 梵Phạm 王Vương 居cư 天thiên 。 而nhi 見kiến 為vi 天thiên 宮cung 。 蓋cái 是thị 齊tề 其kỳ 所sở 見kiến 。 而nhi 為vi 言ngôn 耳nhĩ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 我ngã 見kiến 此thử 土độ 。 丘khâu 陵lăng 坑khanh 坎khảm 。 荊kinh 棘cức 沙sa 礫lịch 。 土thổ 石thạch 諸chư 山sơn 。 穢uế 惡ác 充sung 滿mãn 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 身thân 子tử 自tự 陳trần 所sở 見kiến 。 以dĩ 答đáp 梵Phạm 王Vương 。 所sở 以dĩ 自tự 陳trần 所sở 見kiến 者giả 。 欲dục 顯hiển 二Nhị 乘Thừa 是thị 罪tội 垢cấu 之chi 人nhân 。 以dĩ 小tiểu 心tâm 之chi 流lưu 。 令linh 欣hân 大Đại 道Đạo 也dã 。 螺Loa 髻Kế 梵Phạm 王Vương 。 言ngôn 仁nhân 者giả 心tâm 有hữu 高cao 下hạ 。 不bất 依y 佛Phật 慧tuệ 。 故cố 見kiến 此thử 土độ 。 為vi 不bất 淨tịnh 耳nhĩ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 菩Bồ 薩Tát 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 皆giai 平bình 等đẳng 。 深thâm 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 依y 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 則tắc 能năng 見kiến 此thử 。 佛Phật 土độ 清thanh 淨tịnh 。 第đệ 三tam 梵Phạm 王Vương 。 判phán 其kỳ 得đắc 失thất 。 萬vạn 事sự 萬vạn 形hình 。 皆giai 由do 心tâm 起khởi 。 二Nhị 乘Thừa 心tâm 既ký 不bất 淨tịnh 。 故cố 見kiến 上thượng 不bất 淨tịnh 。 大Đại 士Sĩ 得đắc 於ư 淨tịnh 觀quán 故cố 。 則tắc 見kiến 土thổ/độ 清thanh 淨tịnh 。 然nhiên 總tổng 論luận 得đắc 失thất 。 凡phàm 有hữu 四tứ 門môn 。 一nhất 者giả 二nhị 人nhân 俱câu 得đắc 。 身thân 子tử 得đắc 穢uế 方phương 便tiện 。 梵Phạm 王Vương 得đắc 淨tịnh 方phương 便tiện 。 二nhị 者giả 二nhị 人nhân 俱câu 失thất 。 身thân 子tử 偏thiên 執chấp 穢uế 失thất 淨tịnh 。 梵Phạm 王Vương 偏thiên 執chấp 淨tịnh 失thất 穢uế 。 三Tam 身Thân 子tử 失thất 梵Phạm 王Vương 得đắc 。 符phù 合hợp 淨tịnh 土độ 教giáo 門môn 。 四tứ 身thân 子tử 得đắc 梵Phạm 王Vương 失thất 。 有hữu 時thời 須tu 現hiện 穢uế 土thổ/độ 。 不bất 宜nghi 現hiện 淨tịnh 。 於ư 是thị 佛Phật 以dĩ 足túc 指chỉ 。 案án 地địa 即tức 時thời 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 若nhược 千thiên 百bách 千thiên 珍trân 寶bảo 。 嚴nghiêm 飾sức 譬thí 如như 寶Bảo 莊Trang 嚴Nghiêm 佛Phật 。 無Vô 量Lượng 功Công 德Đức 寶Bảo 莊Trang 嚴Nghiêm 土độ 。 一nhất 切thiết 大đại 眾chúng 。 歎thán 未vị 曾tằng 有hữu 。 而nhi 皆giai 自tự 見kiến 。 坐tọa 寶bảo 蓮liên 華hoa 。 此thử 第đệ 三tam 佛Phật 顯hiển 淨tịnh 重trọng/trùng 答đáp 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 明minh 實thật 淨tịnh 。 次thứ 辨biện 悟ngộ 道đạo 。 什thập 公công 云vân 。 淨tịnh 穢uế 二nhị 土thổ/độ 。 同đồng 處xứ 而nhi 不bất 相tương 礙ngại 。 今kim 隱ẩn 穢uế 而nhi 現hiện 淨tịnh 。 以dĩ 證chứng 佛Phật 語ngữ 不bất 虛hư 。 梵Phạm 王Vương 見kiến 實thật 。 又hựu 顯hiển 二Nhị 乘Thừa 為vi 生sanh 盲manh 。 彰chương 凡phàm 夫phu 是thị 罪tội 垢cấu 。

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 汝nhữ 且thả 覩đổ 是thị 佛Phật 土độ 嚴nghiêm 淨tịnh 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。 唯dụy 然nhiên 世Thế 尊Tôn 。 本bổn 所sở 不bất 見kiến 。 本bổn 所sở 不bất 聞văn 。 今kim 佛Phật 國quốc 土độ 。 嚴nghiêm 淨tịnh 悉tất 現hiện 。 佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 我ngã 佛Phật 國quốc 土độ 。 常thường 淨tịnh 若nhược 此thử 。 為vì 欲dục 度độ 斯tư 下hạ 劣liệt 人nhân 故cố 。 示thị 是thị 眾chúng 惡ác 。 不bất 淨tịnh 土độ 耳nhĩ 。

我ngã 此thử 土thổ/độ 常thường 淨tịnh 者giả 。 為vi 欲dục 釋thích 疑nghi 。 故cố 有hữu 此thử 章chương 。

時thời 眾chúng 疑nghi 云vân 。 土thổ/độ 本bổn 非phi 淨tịnh 。 今kim 始thỉ 變biến 成thành 淨tịnh 耳nhĩ 。 則tắc 知tri 見kiến 穢uế 實thật 。 是thị 故cố 釋thích 云vân 。 我ngã 此thử 國quốc 土độ 。 本bổn 來lai 常thường 淨tịnh 。 非phi 始thỉ 變biến 成thành 淨tịnh 也dã 。

時thời 眾chúng 復phục 疑nghi 。 如như 其kỳ 常thường 淨tịnh 。 何hà 故cố 常thường 不bất 現hiện 淨tịnh 土độ 。 而nhi 處xứ 穢uế 耶da 。 故cố 復phục 釋thích 云vân 。 為vì 欲dục 度độ 斯tư 下hạ 劣liệt 人nhân 故cố 。 示thị 是thị 眾chúng 惡ác 。 不bất 淨tịnh 土độ 耶da 。 然nhiên 穢uế 土thổ/độ 有hữu 二nhị 。 一nhất 報báo 。 二nhị 應ưng 。 據cứ 報báo 土thổ/độ 答đáp 者giả 。 自tự 佛Phật 而nhi 言ngôn 。 是thị 故cố 常thường 淨tịnh 。 為vi 度độ 下hạ 劣liệt 。 現hiện 居cư 眾chúng 生sanh 。 不bất 淨tịnh 土độ 耳nhĩ 。 就tựu 應ưng 土thổ/độ 答đáp 者giả 。 佛Phật 真chân 土thổ/độ 常thường 淨tịnh 。 為vi 度độ 下hạ 劣liệt 。 作tác 不bất 淨tịnh 土độ 耳nhĩ 。 譬thí 如như 諸chư 天thiên 。 共cộng 寶bảo 器khí 食thực 。 隨tùy 其kỳ 福phước 德đức 。 飯phạn 食thực 有hữu 異dị 如như 是thị 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 若nhược 人nhân 心tâm 淨tịnh 。 便tiện 見kiến 此thử 土độ 。 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 有hữu 此thử 喻dụ 來lai 者giả 。 上thượng 雖tuy 以dĩ 事sự 驗nghiệm 。 而nhi 時thời 眾chúng 未vị 解giải 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 實thật 是thị 淨tịnh 土độ 。 而nhi 我ngã 等đẳng 見kiến 穢uế 。 故cố 舉cử 此thử 喻dụ 。 重trùng 以dĩ 曉hiểu 之chi 。 始thỉ 生sanh 天thiên 者giả 。 欲dục 共cộng 試thí 知tri 其kỳ 。 功công 德đức 多đa 少thiểu 。 要yếu 共cộng 一nhất 寶bảo 器khí 。 而nhi 食thực 天thiên 飯phạn 。 天thiên 飯phạn 極cực 白bạch 。 無vô 白bạch 為ví 喻dụ 。 其kỳ 福phước 多đa 者giả 。 舉cử 飯phạn 向hướng 口khẩu 。 飯phạn 色sắc 不bất 異dị 。 若nhược 福phước 少thiểu 者giả 。 舉cử 飯phạn 向hướng 口khẩu 。 飯phạn 色sắc 便tiện 異dị 。 依y 什thập 公công 意ý 。 一nhất 器khí 之chi 內nội 。 有hữu 二nhị 種chủng 食thực 。 應ưng 二nhị 種chủng 眾chúng 生sanh 。 如như 是thị 一nhất 處xứ 有hữu 淨tịnh 穢uế 二nhị 土thổ/độ 。 應ưng 於ư 二nhị 緣duyên 故cố 。 是thị 異dị 質chất 同đồng 處xứ 。 不bất 相tương 礙ngại 也dã 。 吉cát 藏tạng 謂vị 。 什thập 公công 此thử 釋thích 。 於ư 文văn 不bất 便tiện 。 唯duy 是thị 一nhất 白bạch 飯phạn 。 福phước 德đức 厚hậu 者giả 。 則tắc 見kiến 其kỳ 白bạch 。 福phước 德đức 薄bạc 者giả 。 則tắc 見kiến 其kỳ 赤xích 。 合hợp 喻dụ 云vân 。 實thật 是thị 一nhất 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 依y 佛Phật 慧tuệ 故cố 。 則tắc 見kiến 土thổ/độ 淨tịnh 。 二Nhị 乘Thừa 不bất 依y 佛Phật 慧tuệ 故cố 。 見kiến 土thổ/độ 不bất 淨tịnh 。 不bất 得đắc 云vân 器khí 內nội 本bổn 有hữu 二nhị 飯phạn 。 若nhược 本bổn 有hữu 二nhị 飯phạn 。 何hà 猶do 得đắc 試thí 於ư 天thiên 。 當đương 佛Phật 現hiện 此thử 國quốc 土độ 。 嚴nghiêm 淨tịnh 之chi 時thời 。 寶bảo 積tích 所sở 將tương 五ngũ 百bách 長trưởng 者giả 子tử 。 皆giai 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 人nhân 。 皆giai 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 佛Phật 攝nhiếp 神thần 定định 於ư 是thị 世thế 界giới 。 還hoàn 復phục 如như 故cố 。 求cầu 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 三tam 萬vạn 二nhị 千thiên 天thiên 及cập 人nhân 。 知tri 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 悉tất 無vô 常thường 。 遠viễn 塵trần 離ly 垢cấu 。 得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 八bát 千thiên 比Bỉ 丘Khâu 。 不bất 受thọ 諸chư 法pháp 漏lậu 盡tận 意ý 解giải 。 此thử 第đệ 二nhị 明minh 時thời 眾chúng 得đắc 道Đạo 。 佛Phật 國quốc 之chi 興hưng 。 其kỳ 正chánh 為vi 此thử 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 明minh 得đắc 大Đại 乘Thừa 益ích 。 次thứ 辨biện 得đắc 小Tiểu 乘Thừa 益ích 。 大đại 益ích 有hữu 二nhị 。 初sơ 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 者giả 。 知tri 土thổ/độ 本bổn 淨tịnh 。 染nhiễm 出xuất 妄vọng 情tình 。 悟ngộ 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 如như 此thử 。 故cố 得đắc 無vô 生sanh 。 又hựu 知tri 土thổ/độ 未vị 曾tằng 淨tịnh 穢uế 。 淨tịnh 穢uế 出xuất 自tự 兩lưỡng 緣duyên 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 非phi 定định 有hữu 無vô 。 有hữu 無vô 生sanh 乎hồ 妄vọng 。 謂vị 得đắc 無vô 生sanh 也dã 。 次thứ 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 聞văn 淨tịnh 土độ 歡hoan 喜hỷ 。 發phát 願nguyện 求cầu 之chi 也dã 。 於ư 是thị 世thế 界giới 。 還hoàn 復phục 如như 故cố 者giả 。 此thử 下hạ 明minh 得đắc 小Tiểu 乘Thừa 益ích 也dã 。 非phi 分phần/phân 不bất 可khả 久cửu 處xứ 。 故cố 還hoàn 復phục 彼bỉ 所sở 應ưng 見kiến 。 又hựu 變biến 穢uế 為vi 淨tịnh 。 為vi 益ích 大đại 人nhân 。 淨tịnh 而nhi 還hoàn 穢uế 。 利lợi 於ư 小tiểu 道đạo 。 知tri 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 悉tất 無vô 常thường 者giả 。 國quốc 土độ 穢uế 而nhi 可khả 淨tịnh 。 淨tịnh 而nhi 復phục 穢uế 。 因nhân 悟ngộ 無vô 常thường 故cố 。 得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 謂vị 見kiến 四Tứ 諦Đế 。 初sơ 見kiến 四Tứ 諦Đế 。 故cố 名danh 為vi 眼nhãn 。 斷đoạn 八bát 十thập 八bát 結kết 。 名danh 遠viễn 塵trần 離ly 垢cấu 。 稱xưng 之chi 為vi 淨tịnh 。 又hựu 解giải 。 於ư 外ngoại 境cảnh 不bất 執chấp 。 為vi 遠viễn 塵trần 。 內nội 無vô 我ngã 見kiến 。 為vi 離ly 垢cấu 。 明minh 見kiến 四Tứ 諦Đế 。 云vân 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 也dã 。 不bất 受thọ 諸chư 法pháp 漏lậu 盡tận 意ý 解giải 者giả 。 上thượng 明minh 淺thiển 益ích 。 今kim 辨biện 深thâm 利lợi 。 知tri 土thổ/độ 無vô 常thường 故cố 。 不bất 貪tham 取thủ 諸chư 法pháp 。 名danh 為vi 不bất 受thọ 。 九cửu 十thập 八bát 結kết 。 諸chư 漏lậu 既ký 盡tận 。 意ý 得đắc 解giải 脫thoát 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。

方Phương 便Tiện 品Phẩm 第đệ 二nhị

方phương 便tiện 之chi 名danh 。 有hữu 離ly 有hữu 合hợp 。 所sở 言ngôn 離ly 者giả 。 眾chúng 生sanh 所sở 緣duyên 之chi 城thành 曰viết 方phương 。 至chí 人nhân 適thích 化hóa 之chi 法pháp 稱xưng 便tiện 。 蓋cái 因nhân 病bệnh 授thọ 藥dược 。 藉tạ 方phương 施thí 便tiện 。 機cơ 教giáo 兩lưỡng 舉cử 。 故cố 稱xưng 方phương 便tiện 。 所sở 言ngôn 合hợp 者giả 。 梵Phạm 音âm 稱xưng 漚âu 和hòa 拘câu 舍xá 羅la 。 此thử 云vân 方phương 便tiện 勝thắng 智trí 。 方phương 便tiện 是thị 善thiện 巧xảo 之chi 名danh 。 勝thắng 智trí 為vi 決quyết 斷đoán 之chi 稱xưng 。 但đãn 權quyền 巧xảo 有hữu 三tam 。 一nhất 身thân 權quyền 巧xảo 。 適thích 物vật 現hiện 形hình 。 二nhị 口khẩu 善thiện 巧xảo 。 隨tùy 機cơ 演diễn 教giáo 。 三tam 意ý 善thiện 巧xảo 。 妙diệu 窮cùng 病bệnh 藥dược 。 問vấn 。 此thử 品phẩm 約ước 何hà 義nghĩa 用dụng 。 辨biện 於ư 方phương 便tiện 。 答đáp 。 通thông 而nhi 為vi 論luận 。 三tam 業nghiệp 善thiện 巧xảo 。 並tịnh 是thị 方phương 便tiện 。 就tựu 別biệt 而nhi 言ngôn 。 正chánh 以dĩ 示thị 疾tật 。 為vi 方phương 便tiện 也dã 。 五ngũ 百bách 長trưởng 者giả 。 與dữ 淨tịnh 名danh 。 為vi 法pháp 城thành 等đẳng 侶lữ 。 而nhi 餘dư 人nhân 已dĩ 至chí 。 居cư 士sĩ 不bất 來lai 。 正chánh 為vi 有hữu 疾tật 。 然nhiên 其kỳ 疾tật 者giả 。 非phi 是thị 實thật 報báo 。 蓋cái 善thiện 巧xảo 為vi 物vật 。 故cố 云vân 方phương 便tiện 。 家gia 師sư 朗lãng 和hòa 上thượng 云vân 。 然nhiên 有hữu 疾tật 為vi 疾tật 。 非phi 是thị 方phương 便tiện 。 無vô 疾tật 為vi 無vô 疾tật 。 亦diệc 非phi 方phương 便tiện 。 無vô 疾tật 而nhi 疾tật 。 疾tật 而nhi 無vô 疾tật 。 亦diệc 非phi 方phương 便tiện 。 疾tật 而nhi 無vô 疾tật 。 無vô 疾tật 而nhi 疾tật 。 應ưng 是thị 方phương 便tiện 。 根căn 本bổn 未vị 正chánh 。 所sở 以dĩ 言ngôn 非phi 。 若nhược 非phi 疾tật 非phi 不bất 疾tật 。 能năng 疾tật 不bất 疾tật 。 此thử 乃nãi 是thị 方phương 便tiện 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 非phi 疾tật 非phi 不bất 疾tật 故cố 。 名danh 之chi 為vi 實thật 。 示thị 疾tật 不bất 疾tật 。 權quyền 巧xảo 妙diệu 用dụng 。 能năng 弘hoằng 道đạo 利lợi 人nhân 。 故cố 名danh 方phương 便tiện 。 非phi 疾tật 非phi 不bất 疾tật 。 能năng 疾tật 能năng 不bất 疾tật 。 既ký 別biệt 權quyền 實thật 。 非phi 來lai 非phi 不bất 來lai 。 能năng 來lai 能năng 不bất 來lai 。 萬vạn 義nghĩa 類loại 然nhiên 。

爾nhĩ 時thời 毘Tỳ 耶Da 離Ly 大Đại 城Thành 中trung 。 此thử 經Kinh 二nhị 處xứ 四tứ 會hội 。 菴am 薗viên 始thỉ 集tập 。 已dĩ 竟cánh 於ư 前tiền 。 今kim 是thị 第đệ 二nhị 方phương 丈trượng 初sơ 會hội 。 與dữ 前tiền 不bất 同đồng 。 凡phàm 有hữu 十thập 異dị 。 一nhất 處xứ 所sở 異dị 。 上thượng 是thị 菴am 薗viên 處xứ 。 今kim 是thị 方phương 丈trượng 處xứ 。 二nhị 化hóa 主chủ 異dị 。 上thượng 是thị 佛Phật 為vi 化hóa 主chủ 。 今kim 菩Bồ 薩Tát 為vi 化hóa 主chủ 。 三tam 教giáo 異dị 。 上thượng 明minh 淨tịnh 土độ 因nhân 果quả 。 今kim 辨biện 法Pháp 身thân 因nhân 果quả 。 上thượng 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 今kim 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 四tứ 徒đồ 眾chúng 異dị 。 上thượng 通thông 明minh 道đạo 俗tục 幽u 顯hiển 眾chúng 。 今kim 但đãn 有hữu 俗tục 眾chúng 。 五ngũ 得đắc 益ích 異dị 。 上thượng 通thông 明minh 大đại 小tiểu 淺thiển 深thâm 益ích 。 今kim 但đãn 辨biện 發phát 心tâm 淺thiển 益ích 。 六Lục 通Thông 別biệt 異dị 。 上thượng 但đãn 釋Thích 迦Ca 一nhất 時thời 之chi 化hóa 。 今kim 通thông 序tự 淨tịnh 名danh 始thỉ 終chung 善thiện 巧xảo 。 七thất 道đạo 俗tục 異dị 。 上thượng 明minh 出xuất 家gia 方phương 便tiện 。 今kim 明minh 在tại 俗tục 善thiện 巧xảo 。 八bát 賓tân 主chủ 異dị 。 上thượng 明minh 釋Thích 迦Ca 暫tạm 止chỉ 菴am 薗viên 為vi 客khách 。 今kim 辨biện 淨tịnh 名danh 舊cựu 住trụ 毘tỳ 耶da 為vi 主chủ 。 九cửu 疾tật 不bất 疾tật 異dị 。 上thượng 明minh 不bất 疾tật 方phương 便tiện 。 今kim 明minh 示thị 病bệnh 善thiện 巧xảo 。 十thập 時thời 節tiết 異dị 。 上thượng 明minh 菴am 薗viên 初sơ 集tập 。 今kim 序tự 方phương 便tiện 時thời 事sự 。 就tựu 此thử 一nhất 會hội 。 開khai 二nhị 章chương 。 第đệ 一nhất 由do 序tự 。 第đệ 二nhị 正chánh 說thuyết 。 二nhị 文văn 各các 四tứ 。 初sơ 章chương 四tứ 者giả 。 一nhất 明minh 處xứ 所sở 。 二nhị 標tiêu 其kỳ 位vị 。 三tam 出xuất 其kỳ 名danh 。 四tứ 歎thán 其kỳ 德đức 。 毘Tỳ 耶Da 離Ly 大đại 城thành 。 即tức 第đệ 一nhất 文văn 也dã 。 有hữu 長trưởng 者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 標tiêu 其kỳ 位vị 也dã 。 名danh 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 第đệ 三tam 出xuất 其kỳ 名danh 也dã 。 已dĩ 曾tằng 供cúng 養dường 。 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 。 第đệ 四tứ 歎thán 其kỳ 德đức 也dã 。 羅la 什thập 云vân 。 此thử 品phẩm 。 序tự 淨tịnh 名danh 德đức 。 非phi 集tập 經kinh 者giả 意ý 。 其kỳ 智trí 慧tuệ 辨biện 才tài 。 世Thế 尊Tôn 常thường 所sở 稱xưng 嘆thán 。 故cố 集tập 經kinh 者giả 。 欲dục 遠viễn 存tồn 其kỳ 人nhân 。 弘hoằng 其kỳ 道Đạo 教giáo 。 故cố 承thừa 其kỳ 所sở 聞văn 。 以dĩ 序tự 其kỳ 德đức 也dã 。 就tựu 歎thán 德đức 文văn 。 開khai 為vi 二nhị 別biệt 。 一nhất 嘆thán 本bổn 德đức 。 二nhị 美mỹ 迹tích 用dụng 。 已dĩ 曾tằng 供cúng 養dường 。 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 者giả 。 將tương 欲dục 序tự 德đức 故cố 。 前tiền 明minh 德đức 之chi 所sở 由do 。 德đức 之chi 所sở 由do 。 即tức 是thị 德đức 本bổn 故cố 。 前tiền 嘆thán 本bổn 也dã 。 深thâm 殖thực 善thiện 本bổn 。 前tiền 嘆thán 外ngoại 緣duyên 。 此thử 美mỹ 內nội 因nhân 。 樹thụ 德đức 前tiền 聖thánh 故cố 。 善thiện 本bổn 深thâm 殖thực 。 所sở 言ngôn 善thiện 者giả 。 即tức 功công 德đức 業nghiệp 。 為vi 菩Bồ 提Đề 根căn 。 故cố 稱xưng 為vi 本bổn 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 前tiền 嘆thán 功công 德đức 。 今kim 美mỹ 智trí 慧tuệ 。 即tức 福phước 慧tuệ 二nhị 嚴nghiêm 也dã 。 如Như 來Lai 照chiếu 之chi 已dĩ 盡tận 。 故cố 受thọ 智trí 名danh 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 猶do 未vị 窮cùng 。 但đãn 能năng 受thọ 堪kham 不bất 退thoái 。 宜nghi 以dĩ 忍nhẫn 為vi 稱xưng 。 辨biện 才tài 無vô 礙ngại 。 遊du 戲hí 神thần 通thông 。 既ký 具cụ 二nhị 嚴nghiêm 故cố 。 能năng 辨biện 才tài 說thuyết 法Pháp 。 以dĩ 生sanh 其kỳ 慧tuệ 。 遊du 戲hí 神thần 通thông 。 以dĩ 生sanh 其kỳ 福phước 。 菩Bồ 薩Tát 既ký 具cụ 二nhị 嚴nghiêm 。 令linh 物vật 同đồng 得đắc 福phước 慧tuệ 。 又hựu 上thượng 明minh 福phước 慧tuệ 。 嘆thán 於ư 意ý 業nghiệp 。 無vô 得đắc 辨biện 才tài 。 嘆thán 於ư 口khẩu 業nghiệp 。 神thần 通thông 現hiện 化hóa 。 美mỹ 於ư 身thân 業nghiệp 。 問vấn 。 為vi 嘆thán 五ngũ 通thông 。 為vi 嘆thán 六Lục 通Thông 耶da 。 答đáp 具cụ 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 三tam 界giới 結kết 盡tận 。 方phương 於ư 二Nhị 乘Thừa 。 是thị 故cố 言ngôn 六lục 。 比tỉ 於ư 如Như 來Lai 。 習tập 氣khí 未vị 傾khuynh 。 故cố 言ngôn 五ngũ 也dã 。 逮đãi 諸chư 總tổng 持trì 。 有hữu 二nhị 力lực 。 一nhất 能năng 持trì 善thiện 不bất 失thất 。 二nhị 能năng 持trì 惡ác 不bất 生sanh 。 依y 羅la 什thập 意ý 。 正chánh 以dĩ 智trí 慧tuệ 為vi 體thể 。 慧tuệ 用dụng 無vô 窮cùng 。 照chiếu 義nghĩa 波Ba 若Nhã 。 憶ức 義nghĩa 名danh 持trì 。 獲hoạch 無vô 所sở 畏úy 。 以dĩ 有hữu 能năng 持trì 之chi 功công 。 復phục 具cụ 所sở 持trì 之chi 德đức 。 則tắc 如như 眾chúng 無vô 畏úy 。 降hàng 魔ma 勞lao 怨oán 。 上thượng 嘆thán 所sở 得đắc 。 今kim 美mỹ 所sở 離ly 。 四tứ 魔ma 勞lao 我ngã 。 故cố 稱xưng 為vi 怨oán 。 入nhập 深thâm 法Pháp 門môn 。 諸chư 法Pháp 甚thậm 深thâm 。 有hữu 無vô 量lượng 門môn 。 得đắc 離ly 既ký 圓viên 。 悉tất 善thiện 入nhập 也dã 。 善thiện 於ư 智trí 度độ 。 通thông 達đạt 方phương 便tiện 。 所sở 以dĩ 能năng 入nhập 法Pháp 門môn 者giả 。 由do 具cụ 二nhị 慧tuệ 故cố 也dã 。 到đáo 實thật 智trí 岸ngạn 。 善thiện 智Trí 度Độ 也dã 。 運vận 用dụng 無vô 方phương 。 達đạt 方phương 便tiện 大đại 願nguyện 成thành 就tựu 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 二nhị 德đức 。 一nhất 行hành 。 二nhị 願nguyện 。 上thượng 來lai 嘆thán 其kỳ 行hành 圓viên 。 今kim 序tự 其kỳ 願nguyện 滿mãn 。 大đại 願nguyện 者giả 。 略lược 說thuyết 如như 勝thắng 鬘man 三tam 大đại 願nguyện 。 具cụ 演diễn 如như 無Vô 量Lượng 壽Thọ 。 佛Phật 四tứ 十thập 八bát 願nguyện 。 所sở 以dĩ 須tu 明minh 願nguyện 者giả 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 行hành 如như 車xa 運vận 。 願nguyện 如như 御ngự 者giả 。 以dĩ 二nhị 種chủng 相tương 扶phù 。 故cố 須tu 辦biện 之chi 。 明minh 了liễu 眾chúng 生sanh 。 心tâm 之chi 所sở 趣thú 。 又hựu 能năng 分phân 別biệt 。 諸chư 根căn 利lợi 鈍độn 。 行hạnh 願nguyện 既ký 成thành 故cố 。 能năng 了liễu 六lục 道Đạo 心tâm 所sở 行hành 。 三tam 乘thừa 根căn 利lợi 鈍độn 。 久cửu 於ư 佛Phật 道Đạo 。 心tâm 已dĩ 純thuần 熟thục 。 決quyết 定định 大Đại 乘Thừa 。 前tiền 嘆thán 下hạ 識thức 眾chúng 生sanh 。 此thử 明minh 上thượng 悟ngộ 佛Phật 道Đạo 。 無vô 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 及cập 有hữu 所sở 得đắc 異dị 念niệm 間gian 之chi 。 故cố 稱xưng 為vi 純thuần 。 不bất 二nhị 正chánh 觀quán 。 任nhậm 運vận 現hiện 前tiền 。 所sở 以dĩ 云vân 熟thục 。 於ư 佛Phật 道Đạo 純thuần 熟thục 。 永vĩnh 免miễn 位vị 行hành 念niệm 三tam 種chủng 退thoái 。 決quyết 定định 大Đại 乘Thừa 也dã 。 諸chư 有hữu 所sở 作tác 。 能năng 善thiện 思tư 量lượng 。 三tam 業nghiệp 智trí 慧tuệ 恆hằng 現hiện 在tại 前tiền 。 所sở 作tác 無vô 失thất 。 婆bà 娑sa 云vân 。 總tổng 明minh 人nhân 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 善thiện 說thuyết 法Pháp 。 二nhị 善thiện 思tư 量lượng 。 住trụ 佛Phật 威uy 儀nghi 下hạ 。 瓔anh 珞lạc 經kinh 。 等đẳng 覺giác 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 百bách 劫kiếp 內nội 。 學học 佛Phật 威uy 儀nghi 。 故cố 舉cử 動động 進tiến 止chỉ 。 悉tất 如như 佛Phật 也dã 。 心tâm 大đại 如như 海hải 。 海hải 有hữu 五ngũ 德đức 。 一nhất 澄trừng 淨tịnh 不bất 受thọ 死tử 屍thi 。 二nhị 多đa 出xuất 妙diệu 寶bảo 。 三tam 大đại 龍long 注chú 雨vũ 。 渧đế 如như 車xa 軸trục 。 受thọ 而nhi 不bất 溢dật 。 四tứ 風phong 日nhật 不bất 能năng 竭kiệt 。 五ngũ 淵uyên 深thâm 難nan 測trắc 。 大Đại 士Sĩ 心tâm 淨tịnh 。 不bất 受thọ 毀hủy 戒giới 之chi 屍thi 。 出xuất 慧tuệ 明minh 之chi 寶bảo 。 佛Phật 說thuyết 大đại 法Pháp 雨vũ 。 受thọ 而nhi 不bất 溢dật 。 魔ma 邪tà 風phong 日nhật 。 不bất 能năng 虧khuy 損tổn 。 其kỳ 智trí 淵uyên 深thâm 。 莫mạc 能năng 測trắc 者giả 。 故cố 曰viết 心tâm 大đại 如như 海hải 也dã 。 諸chư 佛Phật 咨tư 嗟ta 。 弟đệ 子tử 釋Thích 梵Phạm 世thế 主chủ 所sở 敬kính 。 以dĩ 具cụ 上thượng 眾chúng 德đức 故cố 。 諸chư 佛Phật 所sở 稱xưng 。 人nhân 天thiên 所sở 敬kính 。 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 。 歎thán 淨tịnh 德đức 內nội 充sung 。 今kim 美mỹ 其kỳ 嘉gia 聲thanh 外ngoại 滿mãn 。 即tức 是thị 釋thích 淨tịnh 名danh 也dã 。 欲dục 度độ 人nhân 故cố 。 以dĩ 善thiện 方phương 便tiện 。 居cư 毘Tỳ 耶Da 離Ly 。 此thử 第đệ 二nhị 次thứ 歎thán 迹tích 用dụng 。 嘆thán 本bổn 即tức 是thị 歎thán 實thật 。 嘆thán 迹tích 謂vị 歎thán 方phương 便tiện 也dã 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。 初sơ 明minh 一nhất 身thân 方phương 便tiện 。 二nhị 辨biện 多đa 身thân 方phương 便tiện 。 第đệ 三tam 總tổng 結kết 。 一nhất 身thân 方phương 便tiện 為vi 二nhị 。 初sơ 明minh 處xứ 方phương 便tiện 。 次thứ 辨biện 出xuất 方phương 便tiện 。 處xử 方phương 便tiện 內nội 。 前tiền 明minh 以dĩ 道đạo 攝nhiếp 俗tục 。 次thứ 辨biện 因nhân 俗tục 通thông 道đạo 。 資tư 財tài 無vô 量lượng 。 攝nhiếp 諸chư 貧bần 民dân 。 奉phụng 戒giới 清thanh 淨tịnh 。 攝nhiếp 諸chư 毀hủy 禁cấm 。 以dĩ 忍nhẫn 調điều 行hạnh 。 攝nhiếp 諸chư 恚khuể 怒nộ 。 以dĩ 大đại 精tinh 進tấn 。 攝nhiếp 諸chư 懈giải 怠đãi 。 一nhất 心tâm 禪thiền 寂tịch 。 攝nhiếp 諸chư 亂loạn 意ý 。 以dĩ 決quyết 定định 慧tuệ 。 攝nhiếp 諸chư 無vô 智trí 。 此thử 明minh 以dĩ 道đạo 攝nhiếp 俗tục 。 自tự 行hành 此thử 六lục 。 今kim 復phục 教giáo 他tha 。 又hựu 至chí 人nhân 。 無vô 行hành 不bất 行hành 。 亦diệc 非phi 六lục 不bất 六lục 。 而nhi 現hiện 行hành 六Lục 度Độ 者giả 。 為vi 攝nhiếp 六lục 弊tệ 眾chúng 生sanh 也dã 。 雖tuy 為vi 白bạch 衣y 。 奉phụng 持trì 沙Sa 門Môn 。 清thanh 淨tịnh 律luật 行hạnh 。 此thử 嘆thán 因nhân 俗tục 通thông 道đạo 。 就tựu 文văn 明minh 四tứ 種chủng 權quyền 實thật 。 一nhất 形hình 。 二nhị 處xứ 。 三tam 人nhân 。 四tứ 物vật 。 雖tuy 為vi 白bạch 衣y 。 形hình 方phương 便tiện 也dã 。 奉phụng 持trì 沙Sa 門Môn 。 因nhân 形hình 之chi 俗tục 。 以dĩ 通thông 道đạo 之chi 實thật 。 沙Sa 門Môn 者giả 。 出xuất 家gia 之chi 總tổng 名danh 也dã 。 此thử 言ngôn 懃cần 行hành 。 謂vị 懃cần 行hành 眾chúng 善thiện 。 趣thú 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 又hựu 沙Sa 門Môn 名danh 乞khất 那na 。 名danh 為vi 道Đạo 人Nhân 。 皆giai 貧bần 於ư 正Chánh 道Đạo 。 唯duy 我ngã 斷đoạn 貧bần 得đắc 道Đạo 。 故cố 名danh 乏phạp 那na 。 又hựu 沙Sa 門Môn 者giả 。 為vi 息tức 心tâm 。 息tức 一nhất 切thiết 有hữu 所sở 得đắc 心tâm 。 達đạt 本bổn 原nguyên 清thanh 淨tịnh 。 是thị 故cố 經Kinh 云vân 。 息tức 心tâm 達đạt 本bổn 原nguyên 。 故cố 號hiệu 為vi 沙Sa 門Môn 。 雖tuy 處xứ 居cư 家gia 。 不bất 著trước 三tam 界giới 。 此thử 明minh 處xứ 權quyền 實thật 也dã 。 聲Thanh 聞Văn 。 心tâm 超siêu 三tam 界giới 。 形hình 遠viễn 居cư 家gia 。 凡phàm 夫phu 。 形hình 在tại 居cư 家gia 。 心tâm 染nhiễm 三tam 界giới 。 大Đại 士Sĩ 。 身thân 在tại 居cư 家gia 。 故cố 異dị 小tiểu 道đạo 。 心tâm 超siêu 三tam 界giới 。 則tắc 殊thù 俗tục 人nhân 。 又hựu 心tâm 超siêu 三tam 界giới 。 故cố 常thường 行hành 道Đạo 。 身thân 處xứ 居cư 家gia 。 故cố 恆hằng 順thuận 俗tục 。 示thị 有hữu 妻thê 子tử 。 常thường 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 此thử 有hữu 二nhị 句cú 。 明minh 人nhân 權quyền 實thật 。 同đồng 人nhân 者giả 之chi 五ngũ 請thỉnh 。 故cố 示thị 有hữu 妻thê 子tử 。 異dị 人nhân 者giả 之chi 神thần 明minh 。 故cố 常thường 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 梵Phạm 翻phiên 為vi 淨tịnh 。 謂vị 清thanh 淨tịnh 無vô 欲dục 行hành 也dã 。 現hiện 有hữu 眷quyến 屬thuộc 。 常thường 樂nhạo 遠viễn 離ly 。 現hiện 外ngoại 護hộ 伏phục 物vật 。 故cố 有hữu 眷quyến 屬thuộc 。 在tại 家gia 若nhược 野dã 。 故cố 常thường 樂nhạo 遠viễn 離ly 。 雖tuy 服phục 寶bảo 飾sức 。 而nhi 以dĩ 相tướng 好hảo 嚴nghiêm 身thân 。 此thử 有hữu 二nhị 句cú 。 約ước 財tài 明minh 方phương 便tiện 也dã 。 外ngoại 服phục 俗tục 飾sức 。 內nội 修tu 相tướng 好hảo 。 雖tuy 復phục 飲ẩm 食thực 。 而nhi 以dĩ 禪thiền 悅duyệt 為vi 味vị 。 外ngoại 食thực 世thế 膳thiện 。 內nội 甘cam 禪thiền 悅duyệt 也dã 。 若nhược 至chí 博bác 弈dịch 戲hí 處xứ 。 輒triếp 以dĩ 度độ 人nhân 。 上thượng 來lai 嘆thán 處xứ 方phương 便tiện 。 此thử 嘆thán 出xuất 方phương 便tiện 也dã 。 以dĩ 為vi 人nhân 行hành 藏tạng 故cố 。 出xuất 處xứ 皆giai 利lợi 物vật 。 奕dịch 即tức 碁kì 也dã 。 蓋cái 欲dục 因nhân 戲hí 止chỉ 戲hí 。 故cố 能năng 度độ 人nhân 。 受thọ 諸chư 異dị 道đạo 。 不bất 毀hủy 正chánh 信tín 。 大Đại 士Sĩ 同đồng 於ư 異dị 者giả 。 欲dục 令linh 異dị 同đồng 於ư 我ngã 耳nhĩ 。 豈khởi 正chánh 信tín 可khả 毀hủy 哉tai 。 雖tuy 明minh 世thế 典điển 。 常thường 樂nhạo 佛Phật 法Pháp 。 一nhất 切thiết 見kiến 敬kính 。 為vi 供cúng 養dường 中trung 最tối 。 一nhất 切thiết 見kiến 淨tịnh 名danh 者giả 。 無vô 不bất 敬kính 之chi 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 見kiến 敬kính 。 諸chư 有hữu 德đức 者giả 。 能năng 致trí 供cúng 養dường 。 復phục 供cúng 養dường 淨tịnh 名danh 。 所sở 以dĩ 云vân 供cúng 養dường 中trung 最tối 。 執chấp 持trì 正Chánh 法Pháp 。 攝nhiếp 諸chư 長trưởng 幼ấu 。 外ngoại 國quốc 諸chư 部bộ 典điển 皆giai 立lập 三tam 老lão 。 有hữu 德đức 者giả 。 為vi 執chấp 法pháp 人nhân 。 以dĩ 決quyết 鄉hương 訟tụng 。 攝nhiếp 長trưởng 幼ấu 也dã 。 淨tịnh 名danh 現hiện 執chấp 俗tục 法pháp 。 因nhân 通thông 道Đạo 法Pháp 也dã 。 一nhất 切thiết 治trị 生sanh 諧hài 偶ngẫu 。 雖tuy 獲hoạch 俗tục 利lợi 。 不bất 以dĩ 喜hỷ 悅duyệt 。 法Pháp 身thân 大Đại 士Sĩ 。 瓦ngõa 礫lịch 盡tận 寶bảo 玉ngọc 耳nhĩ 。 若nhược 然nhiên 則tắc 人nhân 不bất 貴quý 其kỳ 惠huệ 故cố 。 現hiện 同đồng 求cầu 利lợi 。 豈khởi 悅duyệt 之chi 有hữu 耶da 。 遊du 諸chư 四tứ 衢cù 。 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 四tứ 達đạt 曰viết 衢cù 。 於ư 要yếu 路lộ 處xứ 。 遍biến 察sát 群quần 機cơ 。 隨tùy 而nhi 化hóa 益ích 。 入nhập 治trị 政Chánh 法Pháp 。 救cứu 護hộ 一nhất 切thiết 。 治trị 政chánh 法pháp 。 律luật 官quan 也dã 。 導đạo 以dĩ 正Chánh 法Pháp 。 使sử 民dân 無vô 偏thiên 枉uổng 。 救cứu 護hộ 一nhất 切thiết 也dã 。 入nhập 講giảng 論luận 處xứ 。 導đạo 以dĩ 大Đại 乘Thừa 。 天Thiên 竺Trúc 多đa 諸chư 異dị 道đạo 。 各các 言ngôn 己kỷ 勝thắng 。 故cố 其kỳ 國quốc 別biệt 。 有hữu 立lập 論luận 堂đường 。 欲dục 辨biện 其kỳ 優ưu 劣liệt 。 諸chư 欲dục 明minh 已dĩ 道đạo 者giả 。 則tắc 聲thanh 鼓cổ 集tập 眾chúng 。 詣nghệ 堂đường 求cầu 論luận 。 勝thắng 者giả 為vi 師sư 。 負phụ 者giả 為vi 資tư 。 淨tịnh 名danh 既ký 昇thăng 此thử 堂đường 。 攝nhiếp 伏phục 外ngoại 道đạo 。 然nhiên 後hậu 導đạo 以dĩ 大Đại 乘Thừa 。 為vi 其kỳ 師sư 也dã 。 入nhập 諸chư 學học 堂đường 。 誘dụ 開khai 童đồng 蒙mông 。 如như 釋Thích 迦Ca 菩Bồ 薩Tát 。 入nhập 學học 堂đường 。 說thuyết 梵Phạm 書thư 。 梵Phạm 天Thiên 來lai 下hạ 為vi 證chứng 。 眾chúng 人nhân 信tín 受thọ 。 斯tư 其kỳ 類loại 也dã 。 入nhập 諸chư 婬dâm 舍xá 。 示thị 欲dục 之chi 過quá 。 外ngoại 國quốc 婬dâm 人nhân 。 別biệt 立lập 聚tụ 落lạc 。 凡phàm 預dự 士sĩ 流lưu 。 目mục 不bất 暫tạm 顧cố 。 大Đại 士Sĩ 同đồng 其kỳ 欲dục 。 然nhiên 後hậu 示thị 其kỳ 過quá 。 入nhập 諸chư 酒tửu 肆tứ 。 能năng 立lập 其kỳ 志chí 。 酒tửu 致trí 失thất 志chí 。 開khai 放phóng 逸dật 門môn 。 若nhược 在tại 長trưởng 者giả 。 長trưởng 者giả 中trung 尊tôn 。 為vi 說thuyết 勝thắng 法Pháp 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 多đa 身thân 方phương 便tiện 。 長trưởng 者giả 如như 今kim 四tứ 姓tánh 豪hào 族tộc 。 凡phàm 人nhân 。 易dị 以dĩ 威uy 順thuận 。 難nan 以dĩ 理lý 從tùng 。 大Đại 士Sĩ 每mỗi 處xứ 其kỳ 尊tôn 。 以dĩ 弘hoằng 風phong 靡mĩ 之chi 化hóa 。 長trưởng 者giả 。 豪hào 族tộc 既ký 重trọng/trùng 。 多đa 以dĩ 世thế 教giáo 自tự 居cư 。 故cố 為vi 說thuyết 出xuất 世thế 勝thắng 。 法pháp 若nhược 在tại 居cư 士sĩ 。 居cư 士sĩ 中trung 尊tôn 。 斷đoạn 其kỳ 貪tham 著trước 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 居cư 士sĩ 有hữu 二nhị 。 一nhất 居cư 舍xá 之chi 士sĩ 。 故cố 名danh 居cư 士sĩ 。 此thử 通thông 居cư 士sĩ 也dã 。 二nhị 居cư 財tài 一nhất 億ức 。 名danh 為vi 居cư 士sĩ 。 既ký 多đa 積tích 寶bảo 財tài 故cố 。 貪tham 著trước 必tất 深thâm 。 故cố 大Đại 士Sĩ 。 同đồng 其kỳ 積tích 財tài 。 斷đoạn 貪tham 濁trược 也dã 。 若nhược 在tại 利lợi 利lợi 利lợi 利lợi 中trung 尊tôn 。 教giáo 以dĩ 忍nhẫn 辱nhục 。 羅la 什thập 云vân 。 剎sát 利lợi 。 胡hồ 音âm 。 含hàm 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 言ngôn 忍nhẫn 辱nhục 。 二nhị 言ngôn 瞋sân 恚khuể 。 言ngôn 此thử 人nhân 有hữu 大đại 力lực 勢thế 。 能năng 大đại 瞋sân 恚khuể 。 忍nhẫn 受thọ 苦khổ 痛thống 。 剛cang 強cường 難nan 伏phục 。 因nhân 以dĩ 為vi 姓tánh 也dã 。 釋thích 肇triệu 曰viết 。 剎sát 剎sát 。 王vương 者giả 種chủng 也dã 。 此thử 言ngôn 田điền 主chủ 。 劫kiếp 初sơ 。 人nhân 食thực 地địa 味vị 。 轉chuyển 食thực 自tự 然nhiên 粳canh 米mễ 。 後hậu 人nhân 情tình 漸tiệm 偽ngụy 。 各các 有hữu 封phong 殖thực 。 遂toại 立lập 有hữu 德đức 。 處xử 平bình 分phần/phân 田điền 。 此thử 王vương 者giả 之chi 始thỉ 。 故cố 相tương/tướng 承thừa 為vi 名danh 焉yên 。 其kỳ 尊tôn 高cao 自tự 在tại 。 多đa 暴bạo 決quyết 意ý 。 不bất 能năng 忍nhẫn 和hòa 。 故cố 教giáo 以dĩ 忍nhẫn 辱nhục 。 若nhược 在tại 婆Bà 羅La 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 中trung 尊tôn 。 除trừ 其kỳ 我ngã 慢mạn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 此thử 言ngôn 外ngoại 意ý 。 劫kiếp 初sơ 之chi 時thời 。 既ký 見kiến 世thế 人nhân 貪tham 瞋sân 鬪đấu 諍tranh 。 便tiện 起khởi 厭yếm 惡ác 。 入nhập 山sơn 求cầu 道Đạo 。 以dĩ 意ý 出xuất 人nhân 外ngoại 。 故cố 名danh 外ngoại 意ý 。 其kỳ 種chủng 。 別biệt 有hữu 經kinh 書thư 。 世thế 世thế 相tương/tướng 承thừa 。 以dĩ 道đạo 學học 為vi 業nghiệp 。 或hoặc 在tại 家gia 。 或hoặc 出xuất 家gia 。 苦khổ 行hạnh 。 多đa 恃thị 己kỷ 道đạo 術thuật 。 自tự 我ngã 慢mạn 人nhân 。 若nhược 在tại 大đại 臣thần 。 大đại 臣thần 中trung 尊tôn 。 教giáo 以dĩ 正Chánh 法Pháp 。 正Chánh 法Pháp 者giả 。 謂vị 治trị 國quốc 正Chánh 法Pháp 也dã 。 既ký 教giáo 以dĩ 正chánh 治trị 法pháp 。 兼kiêm 以dĩ 道đạo 佐tá 時thời 也dã 。 若nhược 在tại 王vương 子tử 。 王vương 子tử 中trung 尊tôn 。 示thị 以dĩ 忠trung 孝hiếu 。 既ký 為vi 臣thần 。 宜nghi 具cụ 二nhị 行hành 。 若nhược 在tại 內nội 官quan 。 內nội 官quan 中trung 尊tôn 。 化hóa 正chánh 宮cung 女nữ 。 羅la 什thập 云vân 。 非phi 如như 今kim 內nội 官quan 也dã 。 外ngoại 國quốc 法pháp 。 取thủ 歷lịch 世thế 忠trung 良lương 耆kỳ 長trường/trưởng 有hữu 德đức 。 用dụng 為vi 內nội 官quan 。 化hóa 正chánh 宮cung 女nữ 也dã 。 若nhược 在tại 庶thứ 民dân 。 庶thứ 民dân 中trung 尊tôn 。 令linh 興hưng 福phước 力lực 。 福phước 力lực 微vi 淺thiển 故cố 。 用dụng 教giáo 庶thứ 民dân 。 若nhược 在tại 梵Phạm 天Thiên 。 梵Phạm 天Thiên 中trung 尊tôn 。 誨hối 以dĩ 勝thắng 慧tuệ 。 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 。 示thị 人nhân 方phương 便tiện 。 以dĩ 上thượng 攝nhiếp 下hạ 。 此thử 文văn 示thị 天thiên 方phương 便tiện 。 居cư 勝thắng 化hóa 劣liệt 。 羅la 什thập 云vân 。 小Tiểu 乘Thừa 中trung 。 初sơ 梵Phạm 有hữu 三tam 。 雜tạp 心tâm 但đãn 明minh 二nhị 。 除trừ 梵Phạm 王Vương 。 羅la 什thập 又hựu 云vân 。 大Đại 乘Thừa 有hữu 四tứ 。 餘dư 上thượng 三tam 地địa 。 亦diệc 如như 是thị 。 此thử 與dữ 智Trí 度Độ 往vãng 生sanh 品phẩm 同đồng 。 梵Phạm 王Vương 雖tuy 有hữu 禪thiền 慧tuệ 。 而nhi 非phi 出xuất 要yếu 。 今kim 誨hối 以dĩ 佛Phật 慧tuệ 。 故cố 言ngôn 勝thắng 也dã 。 若nhược 在tại 帝Đế 釋Thích 。 帝Đế 釋Thích 中trung 尊tôn 。 示thị 現hiện 無vô 常thường 。 天thiên 帝đế 。 處xử 忉Đao 利Lợi 宮Cung 。 五ngũ 欲dục 自tự 誤ngộ 。 視thị 東đông 忘vong 西tây 。 見kiến 西tây 忘vong 東đông 。 多đa 不bất 慮lự 無vô 常thường 。 大Đại 士Sĩ 或hoặc 時thời 示thị 現hiện 火hỏa 起khởi 。 燒thiêu 其kỳ 宮cung 殿điện 。 若nhược 在tại 護hộ 世thế 。 護hộ 世thế 中trung 尊tôn 。 護hộ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 護hộ 世thế 者giả 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 也dã 。 各các 理lý 一nhất 方phương 。 護hộ 其kỳ 所sở 部bộ 。 使sử 諸chư 惡ác 鬼quỷ 神thần 。 不bất 得đắc 侵xâm 害hại 眾chúng 生sanh 也dã 。 長Trưởng 者giả 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 。 無vô 量lượng 方phương 便tiện 。 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 此thử 第đệ 三tam 總tổng 結kết 也dã 。 法Pháp 身thân 圓viên 應ưng 。 其kỳ 迹tích 無vô 方phương 。 故cố 稱xưng 無vô 量lượng 。 上thượng 略lược 言ngôn 之chi 耳nhĩ 。 既ký 不bất 可khả 盡tận 。 故cố 須tu 總tổng 結kết 。 其kỳ 以dĩ 方phương 便tiện 。 現hiện 身thân 有hữu 疾tật 。 自tự 上thượng 已dĩ 來lai 。 序tự 通thông 方phương 便tiện 竟cánh 。 此thử 下hạ 已dĩ 去khứ 。 明minh 別biệt 方phương 便tiện 也dã 。 據cứ 會hội 而nhi 分phần/phân 者giả 。 品phẩm 初sơ 至chí 此thử 。 明minh 其kỳ 由do 序tự 。 斯tư 文văn 已dĩ 去khứ 。 正chánh 是thị 一nhất 會hội 教giáo 門môn 。 就tựu 文văn 亦diệc 四tứ 。 一nhất 明minh 現hiện 病bệnh 。 二nhị 辨biện 問vấn 病bệnh 。 三tam 說thuyết 教giáo 門môn 。 四tứ 時thời 眾chúng 悟ngộ 道đạo 。 所sở 以dĩ 現hiện 疾tật 者giả 。 欲dục 悟ngộ 無vô 常thường 。 當đương 因nhân 三tam 衰suy 。 老lão 病bệnh 死tử 也dã 。 然nhiên 老lão 須tu 年niên 至chí 。 不bất 可khả 卒thốt 來lai 。 死tử 則tắc 言ngôn 滅diệt 。 無vô 以dĩ 悟ngộ 人nhân 。 病bệnh 可khả 卒thốt 加gia 。 而nhi 言ngôn 不bất 滅diệt 。 故cố 於ư 三tam 內nội 。 觀quán 此thử 身thân 疾tật 。 以dĩ 興hưng 教giáo 門môn 也dã 。 又hựu 居cư 士sĩ 體thể 道đạo 之chi 深thâm 。 未vị 免miễn 斯tư 患hoạn 。 況huống 無vô 德đức 者giả 而nhi 可khả 保bảo 乎hồ 。 又hựu 不bất 疾tật 呵ha 疾tật 。 信tín 之chi 為vi 難nạn/nan 。 未vị 若nhược 以dĩ 疾tật 呵ha 疾tật 。 則tắc 物vật 易dị 受thọ 。 以dĩ 其kỳ 疾tật 故cố 。 國quốc 王vương 大đại 臣thần 。 長trưởng 者giả 居cư 士sĩ 。 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 及cập 諸chư 王vương 子tử 。 并tinh 餘dư 官quan 屬thuộc 。 無vô 數số 千thiên 人nhân 。 皆giai 往vãng 問vấn 疾tật 。 此thử 第đệ 二nhị 明minh 眾chúng 人nhân 問vấn 疾tật 。 淨tịnh 名danh 以dĩ 德đức 被bị 天thiên 下hạ 人nhân 。 感cảm 其kỳ 恩ân 惠huệ 。 既ký 聞văn 有hữu 疾tật 故cố 。 皆giai 來lai 問vấn 之chi 。 其kỳ 往vãng 者giả 維Duy 摩Ma 詰Cật 因nhân 以dĩ 身thân 疾tật 。 廣quảng 為vì 說thuyết 法Pháp 。 此thử 第đệ 三Tam 明Minh 因nhân 疾tật 說thuyết 法Pháp 。 就tựu 說thuyết 法Pháp 內nội 。 凡phàm 有hữu 二nhị 門môn 。 一nhất 說thuyết 生sanh 死tử 過quá 患hoạn 。 二nhị 讚tán 法Pháp 身thân 功công 德đức 。 說thuyết 生sanh 死tử 過quá 患hoạn 。 令linh 厭yếm 生sanh 死tử 。 讚tán 法Pháp 身thân 功công 德đức 。 令linh 欣hân 法Pháp 身thân 。 法Pháp 門môn 之chi 要yếu 。 唯duy 斯tư 逼bức 引dẫn 。 又hựu 說thuyết 生sanh 死tử 過quá 患hoạn 。 破phá 凡phàm 夫phu 惑hoặc 。 讚tán 法Pháp 身thân 功công 德đức 。 斥xích 二Nhị 乘Thừa 見kiến 。 又hựu 說thuyết 生sanh 死tử 過quá 患hoạn 。 破phá 於ư 常thường 見kiến 。 讚tán 法Pháp 身thân 功công 德đức 。 斥xích 於ư 斷đoạn 滅diệt 。 令linh 受thọ 化hóa 之chi 徒đồ 。 捨xả 於ư 二nhị 邊biên 。 悟ngộ 入nhập 中trung 道đạo 。 但đãn 說thuyết 此thử 二nhị 門môn 。 開khai 合hợp 不bất 定định 。 凡phàm 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 者giả 俱câu 合hợp 。 謂vị 直trực 明minh 生sanh 死tử 無vô 常thường 。 但đãn 說thuyết 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 。 二nhị 者giả 俱câu 開khai 。 開khai 生sanh 死tử 無vô 常thường 苦khổ 空không 。 開khai 法Pháp 身thân 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 三tam 者giả 合hợp 生sanh 死tử 。 但đãn 說thuyết 無vô 常thường 。 開khai 法Pháp 身thân 。 具cụ 四tứ 德đức 。 四tứ 者giả 開khai 生sanh 死tử 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 。 合hợp 法Pháp 身thân 。 但đãn 說thuyết 常thường 住trụ 。 四tứ 門môn 之chi 內nội 。 為vi 第đệ 四tứ 也dã 。 就tựu 生sanh 死tử 過quá 患hoạn 。 凡phàm 有hữu 五ngũ 門môn 。 謂vị 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 。 不bất 淨tịnh 也dã 。 謂vị 仁nhân 者giả 是thị 身thân 無vô 常thường 。 無vô 常thường 是thị 入nhập 空không 初sơ 門môn 。 又hựu 物vật 所sở 遍biến 患hoạn 。 故cố 前tiền 說thuyết 之chi 。 無vô 強cường/cưỡng 。 今kim 病bệnh 則tắc 弱nhược 。 故cố 知tri 無vô 強cường/cưỡng 。 無vô 力lực 。 老lão 病bệnh 死tử 來lai 。 不bất 能năng 排bài 拒cự 。 故cố 云vân 無vô 力lực 。 無vô 堅kiên 。 謂vị 體thể 無vô 有hữu 實thật 。 速tốc 朽hủ 之chi 法pháp 。 不bất 可khả 信tín 也dã 。 雖tuy 無vô 強cường 力lực 。 容dung 謂vị 久cửu 住trụ 。 故cố 云vân 速tốc 朽hủ 。 以dĩ 其kỳ 速tốc 朽hủ 。 孰thục 能năng 信tín 其kỳ 永vĩnh 固cố 者giả 哉tai 。 為vi 苦khổ 為vi 惱não 。 眾chúng 病bệnh 所sở 集tập 。 此thử 第đệ 二nhị 次thứ 明minh 苦khổ 觀quán 。 以dĩ 無vô 常thường 故cố 苦khổ 。 苦khổ 故cố 生sanh 惱não 。 又hựu 苦khổ 謂vị 八bát 苦khổ 也dã 。 亦diệc 有hữu 無vô 量lượng 苦khổ 。 惱não 謂vị 九cửu 惱não 也dã 。 亦diệc 有hữu 無vô 量lượng 惱não 。 病bệnh 四tứ 百bách 四tứ 病bệnh 也dã 。 諸chư 仁nhân 者giả 如như 此thử 身thân 。 明minh 智trí 者giả 所sở 不bất 怙hộ 。 此thử 句cú 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 以dĩ 有hữu 無vô 常thường 苦khổ 故cố 。 智trí 人nhân 不bất 恃thị 怙hộ 也dã 。 生sanh 後hậu 者giả 。 如như 下hạ 諸chư 喻dụ 。 故cố 非phi 可khả 怙hộ 也dã 。 是thị 身thân 如như 聚tụ 沫mạt 。 不bất 可khả 撮toát 摩ma 。 此thử 第đệ 三tam 次thứ 明minh 空không 。 凡phàm 有hữu 十thập 句cú 。 舊cựu 師sư 云vân 。 初sơ 五ngũ 句cú 。 別biệt 約ước 五ngũ 陰ấm 明minh 空không 。 後hậu 五ngũ 句cú 。 總tổng 明minh 其kỳ 空không 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 等đẳng 經Kinh 云vân 。 色sắc 如như 聚tụ 沫mạt 。 受thọ 如như 水thủy 泡bào 。 想tưởng 如như 野dã 馬mã 。 行hành 如như 色sắc 蕉tiêu 。 識thức 如như 幻huyễn 。 故cố 知tri 約ước 五ngũ 陰ấm 。 以dĩ 明minh 五ngũ 喻dụ 也dã 。 今kim 詳tường 文văn 意ý 。 皆giai 是thị 總tổng 喻dụ 。 非phi 別biệt 譬thí 也dã 。 聚tụ 沫mạt 似tự 實thật 有hữu 。 撮toát 摩ma 則tắc 散tán 無vô 。 身thân 亦diệc 似tự 有hữu 。 緣duyên 來lai 則tắc 毀hủy 壞hoại 。 是thị 身thân 如như 泡bào 。 不bất 得đắc 久cửu 立lập 。 似tự 明minh 無vô 常thường 義nghĩa 。 然nhiên 水thủy 上thượng 泡bào 。 以dĩ 體thể 虛hư 無vô 實thật 。 猶do 空không 義nghĩa 也dã 。 是thị 身thân 如như 炎diễm 。 從tùng 渴khát 愛ái 生sanh 。 偈kệ 見kiến 陽dương 炎diễm 。 惑hoặc 以dĩ 為vi 水thủy 。 愛ái 見kiến 四tứ 大đại 。 迷mê 以dĩ 為vi 身thân 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 。 呼hô 陽dương 炎diễm 為vi 鹿lộc 渴khát 。 此thử 是thị 鹿lộc 之chi 渴khát 乏phạp 。 故cố 見kiến 炎diễm 為vi 水thủy 。 是thị 身thân 如như 芭ba 蕉tiêu 。 中trung 無vô 有hữu 堅kiên 。 芭ba 蕉tiêu 之chi 草thảo 。 但đãn 有hữu 皮bì 葉diệp 。 無vô 真chân 實thật 也dã 。 身thân 亦diệc 如như 之chi 。 但đãn 假giả 名danh 字tự 。 亦diệc 無vô 真chân 實thật 。 是thị 身thân 如như 幻huyễn 。 從tùng 顛điên 倒đảo 起khởi 。 見kiến 幻huyễn 為vi 人nhân 。 四tứ 大đại 為vi 身thân 。 皆giai 顛điên 倒đảo 也dã 。 是thị 身thân 如như 夢mộng 。 為vi 虛hư 妄vọng 見kiến 。 如như 由do 夢mộng 心tâm 故cố 見kiến 夢mộng 事sự 。 實thật 無vô 夢mộng 事sự 。 身thân 亦diệc 如như 是thị 。 由do 顛điên 倒đảo 心tâm 。 見kiến 有hữu 此thử 身thân 。 實thật 無vô 身thân 也dã 。 是thị 身thân 如như 影ảnh 。 從tùng 業nghiệp 緣duyên 現hiện 。 前tiền 約ước 煩phiền 惱não 心tâm 故cố 有hữu 身thân 。 今kim 由do 過quá 去khứ 業nghiệp 影ảnh 故cố 。 有hữu 現hiện 在tại 身thân 也dã 。 又hựu 遮già 光quang 故cố 有hữu 影ảnh 。 遮già 正chánh 觀quán 光quang 。 故cố 有hữu 身thân 影ảnh 。 是thị 身thân 如như 響hưởng 。 屬thuộc 諸chư 因nhân 緣duyên 。 過quá 去khứ 假giả 惑hoặc 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 現hiện 在tại 由do 父phụ 母mẫu 遺di 體thể 。 及cập 衣y 食thực 等đẳng 。 總tổng 上thượng 諸chư 事sự 。 故cố 言ngôn 屬thuộc 諸chư 因nhân 緣duyên 。 是thị 身thân 如như 浮phù 雲vân 。 須tu 更cánh 變biến 滅diệt 。 浮phù 雲vân 俄nga 頃khoảnh 異dị 色sắc 。 須tu 更cánh 變biến 散tán 。 身thân 亦diệc 如như 是thị 。 眴thuấn/huyễn 息tức 之chi 間gian 。 有hữu 少thiểu 。 有hữu 大đại 。 有hữu 壯tráng 。 須tu 臾du 老lão 病bệnh 死tử 滅diệt 。 是thị 身thân 如như 電điện 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 雲vân 之chi 與dữ 電điện 。 實thật 是thị 無vô 常thường 。 今kim 取thủ 其kỳ 虛hư 偽ngụy 不bất 真chân 故cố 。 速tốc 滅diệt 不bất 住trụ 。 猶do 釋thích 空không 義nghĩa 也dã 。 是thị 身thân 無vô 主chủ 為vi 如như 地địa 。 此thử 第đệ 四tứ 明minh 無vô 我ngã 觀quán 。 凡phàm 有hữu 八bát 句cú 。 前tiền 四tứ 別biệt 約ước 四tứ 大đại 明minh 無vô 我ngã 。 後hậu 四tứ 總tổng 約ước 四tứ 大đại 明minh 無vô 我ngã 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 地địa 假giả 四tứ 微vi 成thành 。 雖tuy 有hữu 勝thắng 持trì 之chi 功công 。 實thật 無vô 宰tể 我ngã 御ngự 用dụng 。 身thân 亦diệc 爾nhĩ 矣hĩ 。 後hậu 三tam 大đại 類loại 然nhiên 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 外ngoại 地địa 。 古cổ 今kim 相tương/tướng 傳truyền 。 強cường/cưỡng 者giả 前tiền 宅trạch 。 故cố 無vô 定định 主chủ 。 身thân 亦diệc 如như 是thị 。 緣duyên 合hợp 則tắc 有hữu 。 緣duyên 散tán 則tắc 無vô 。 故cố 無vô 常thường 主chủ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 眾chúng 生sanh 己kỷ 身thân 為vi 內nội 。 土thổ/độ 木mộc 為vi 外ngoại 。 然nhiên 外ngoại 大đại 充sung 身thân 。 則tắc 復phục 為vi 內nội 。 內nội 大đại 散tán 壞hoại 。 還hoàn 歸quy 於ư 外ngoại 。 然nhiên 內nội 外ngoại 雖tuy 殊thù 。 其kỳ 大đại 一nhất 也dã 。 外ngoại 大đại 無vô 主chủ 。 內nội 身thân 亦diệc 然nhiên 。 又hựu 見kiến 內nội 身thân 不bất 壞hoại 。 言ngôn 有hữu 宰tể 主chủ 。 然nhiên 外ngoại 之chi 不bất 壞hoại 。 則tắc 非phi 有hữu 主chủ 。 內nội 身thân 亦diệc 然nhiên 。 是thị 身thân 無vô 我ngã 為vi 如như 火hỏa 。 從tùng 任nhậm 自tự 在tại 。 謂vị 之chi 為vi 我ngã 。 然nhiên 火hỏa 由do 於ư 薪tân 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 薪tân 小tiểu 則tắc 小tiểu 。 薪tân 大đại 則tắc 大đại 。 薪tân 有hữu 則tắc 有hữu 。 薪tân 無vô 則tắc 無vô 。 身thân 亦diệc 如như 是thị 。 舉cử 動động 興hưng 造tạo 。 萬vạn 事sự 似tự 有hữu 我ngã 。 然nhiên 但đãn 眾chúng 緣duyên 所sở 成thành 。 病bệnh 至chí 則tắc 惱não 。 死tử 至chí 則tắc 滅diệt 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 無vô 有hữu 我ngã 。 是thị 身thân 無vô 壽thọ 為vi 如như 風phong 。 雖tuy 飄phiêu 扇thiên/phiến 鼓cổ 作tác 。 或hoặc 去khứ 或hoặc 來lai 。 直trực 是thị 聚tụ 氣khí 流lưu 動động 。 非phi 存tồn 生sanh 主chủ 也dã 。 身thân 亦diệc 如như 是thị 。 呼hô 吸hấp 吐thổ 納nạp 。 行hành 作tác 語ngữ 言ngôn 。 亦diệc 假giả 氣khí 而nhi 動động 。 非phi 有hữu 壽thọ 也dã 。 是thị 身thân 無vô 人nhân 為vi 如như 水thủy 。 如như 水thủy 澄trừng 潔khiết 清thanh 明minh 。 洗tẩy 濯trạc 塵trần 穢uế 。 曲khúc 直trực 縱túng/tung 緣duyên 。 方phương 圓viên 任nhậm 器khí 。 靜tĩnh 而nhi 求cầu 之chi 。 非phi 有hữu 人nhân 也dã 。 身thân 亦diệc 如như 是thị 。 知tri 見kiến 進tiến 止chỉ 。 應ưng 事sự 而nhi 動động 。 乘thừa 數số 而nhi 運vận 。 詳tường 其kỳ 所sở 因nhân 。 非phi 有hữu 人nhân 也dã 。 問vấn 。 四tứ 名danh 何hà 異dị 。 答đáp 。 體thể 一nhất 義nghĩa 殊thù 。 謂vị 有hữu 真chân 宰tể 。 稱xưng 之chi 為vi 主chủ 。 統thống 御ngự 自tự 在tại 。 因nhân 之chi 為vi 我ngã 。 常thường 存tồn 不bất 變biến 。 謂vị 之chi 為vi 壽thọ 。 貴quý 於ư 萬vạn 物vật 。 終chung 終chung 不bất 改cải 。 稱xưng 之chi 為vi 人nhân 。 是thị 身thân 不bất 實thật 。 四tứ 大đại 為vi 家gia 。 上thượng 別biệt 就tựu 四tứ 大đại 。 明minh 無vô 我ngã 。 今kim 總tổng 約ước 四tứ 大đại 。 明minh 無vô 我ngã 也dã 。 是thị 身thân 為vi 空không 。 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 我ngã 與dữ 我ngã 所sở 。 凡phàm 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 以dĩ 內nội 身thân 為vi 我ngã 。 外ngoại 國quốc 財tài 妻thê 子tử 。 名danh 為vi 我ngã 所sở 。 二nhị 就tựu 內nội 身thân 總tổng 別biệt 分phân 之chi 。 總tổng 用dụng 為vi 我ngã 。 五ngũ 陰ấm 別biệt 為vi 我ngã 所sở 。 三tam 就tựu 陰ấm 分phân 別biệt 。 計kế 色sắc 為vi 我ngã 。 餘dư 為vi 我ngã 所sở 。 展triển 轉chuyển 作tác 之chi 。 無vô 我ngã 。 則tắc 人nhân 空không 。 無vô 我ngã 所sở 。 謂vị 法pháp 空không 。 但đãn 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 無vô 性tánh 實thật 人nhân 法pháp 。 為vi 性tánh 空không 。 二nhị 無vô 因nhân 緣duyên 人nhân 法pháp 。 名danh 為vi 假giả 空không 。 是thị 身thân 無vô 知tri 。 如như 草thảo 木mộc 瓦ngõa 礫lịch 。 前tiền 明minh 無vô 我ngã 體thể 。 此thử 辨biện 無vô 我ngã 用dụng 。 身thân 雖tuy 能năng 觸xúc 。 而nhi 無vô 知tri 。 識thức 雖tuy 能năng 知tri 。 而nhi 無vô 觸xúc 。 總tổng 求cầu 二nhị 種chủng 。 畢tất 竟cánh 無vô 知tri 。 何hà 異dị 瓦ngõa 礫lịch 。 但đãn 無vô 知tri 亦diệc 二nhị 。 一nhất 無vô 自tự 性tánh 知tri 。 二nhị 無vô 假giả 名danh 知tri 。 是thị 身thân 無vô 作tác 。 風phong 力lực 所sở 轉chuyển 。 前tiền 就tựu 心tâm 法pháp 。 明minh 無vô 我ngã 用dụng 。 此thử 就tựu 色sắc 法pháp 。 明minh 無vô 我ngã 用dụng 。 雖tuy 有hữu 造tạo 作tác 施thí 為vi 。 但đãn 是thị 風phong 力lực 。 非phi 我ngã 用dụng 也dã 。 是thị 身thân 不bất 淨tịnh 。 穢uế 惡ác 充sung 滿mãn 。 此thử 第đệ 五ngũ 明minh 不bất 淨tịnh 觀quán 。 凡phàm 有hữu 八bát 句cú 。 初sơ 一nhất 句cú 。 正chánh 顯hiển 不bất 淨tịnh 。 下hạ 七thất 句cú 。 舉cử 餘dư 法pháp 顯hiển 不bất 淨tịnh 。 具cụ 三tam 十thập 六lục 物vật 。 名danh 穢uế 惡ác 充sung 滿mãn 。 是thị 身thân 為vi 虛hư 偽ngụy 。 雖tuy 假giả 以dĩ 澡táo 浴dục 衣y 食thực 。 必tất 歸quy 磨ma 滅diệt 。 是thị 身thân 為vi 災tai 。 百bách 一nhất 病bệnh 惱não 。 一nhất 大đại 增tăng 損tổn 。 則tắc 百bách 一nhất 病bệnh 生sanh 。 四tứ 大đại 增tăng 損tổn 。 則tắc 四tứ 百bách 四tứ 病bệnh 。 同đồng 時thời 俱câu 作tác 。 故cố 身thân 為vi 災tai 聚tụ 。 是thị 身thân 如như 丘khâu 井tỉnh 。 為vị 老lão 所sở 逼bức 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 高cao 丘khâu 必tất 巔điên 。 深thâm 井tỉnh 必tất 滿mãn 。 有hữu 身thân 必tất 老lão 。 僧Tăng 肇triệu 云vân 。 神thần 之chi 處xứ 身thân 。 為vi 老lão 死tử 所sở 逼bức 。 猶do 老lão 人nhân 之chi 在tại 丘khâu 井tỉnh 。 為vi 龍long 蛇xà 所sở 逼bức 。 羅la 什thập 曰viết 。 丘khâu 墟khư 。 朽hủ 井tỉnh 也dã 。 前tiền 有hữu 人nhân 。 犯phạm 罪tội 於ư 王vương 。 其kỳ 人nhân 逸dật 走tẩu 。 令linh 醉túy 象tượng 逐trục 之chi 。 其kỳ 人nhân 怖bố 急cấp 。 自tự 投đầu 枯khô 井tỉnh 。 半bán 井tỉnh 得đắc 一nhất 腐hủ 草thảo 。 以dĩ 手thủ 執chấp 之chi 。 下hạ 有hữu 惡ác 龍long 。 吐thổ 毒độc 向hướng 之chi 。 傍bàng 有hữu 五ngũ 毒độc 蛇xà 。 復phục 欲dục 加gia 害hại 。 二nhị 鼠thử 嚙giảo 草thảo 。 草thảo 復phục 欲dục 斷đoạn 。 大đại 象tượng 臨lâm 其kỳ 上thượng 。 復phục 欲dục 取thủ 之chi 其kỳ 人nhân 危nguy 苦khổ 。 極cực 大đại 怖bố 畏úy 。 上thượng 有hữu 一nhất 樹thụ 。 樹thụ 上thượng 時thời 有hữu 蜜mật 滴tích 。 落lạc 其kỳ 口khẩu 中trung 。 以dĩ 著trước 味vị 故cố 。 而nhi 忘vong 怖bố 。 丘khâu 井tỉnh 生sanh 死tử 也dã 。 醉túy 象tượng 無vô 常thường 也dã 。 毒độc 龍long 惡ác 道đạo 也dã 。 五ngũ 毒độc 蛇xà 五ngũ 陰ấm 也dã 。 腐hủ 草thảo 命mạng 根căn 也dã 。 白bạch 黑hắc 二nhị 鼠thử 。 白bạch 月nguyệt 黑hắc 月nguyệt 也dã 。 蜜mật 滴tích 五ngũ 欲dục 樂lạc 也dã 。 得đắc 蜜mật 滴tích 而nhi 忘vong 畏úy 苦khổ 。 喻dụ 眾chúng 生sanh 得đắc 五ngũ 欲dục 蜜mật 滴tích 。 不bất 畏úy 苦khổ 也dã 。 是thị 身thân 無vô 定định 。 為vi 要yếu 當đương 死tử 。 天thiên 壽thọ 雖tuy 無vô 定định 。 而nhi 死tử 事sự 則tắc 定định 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 身thân 有hữu 二nhị 種chủng 。 若nhược 不bất 自tự 死tử 。 必tất 為vi 他tha 殺sát 。 是thị 身thân 如như 毒độc 蛇xà 。 如như 怨oán 賊tặc 如như 空không 聚tụ 陰ấm 界giới 諸chư 入nhập 。 所sở 共cộng 合hợp 成thành 。 四tứ 大đại 如như 四tứ 蛇xà 。 五ngũ 陰ấm 喻dụ 五ngũ 賊tặc 。 六lục 情tình 如như 空không 聚tụ 也dã 。 諸chư 仁nhân 者giả 此thử 可khả 患hoạn 厭yếm 。 當đương 樂nhạo 佛Phật 身thân 。 上thượng 來lai 第đệ 一nhất 。 說thuyết 生sanh 死tử 過quá 患hoạn 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 。 次thứ 讚tán 法Pháp 身thân 功công 德đức 。 厭yếm 有hữu 三tam 種chủng 。 下hạ 根căn 雖tuy 厭yếm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 不bất 捨xả 。 中trung 根căn 生sanh 厭yếm 。 欲dục 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。 上thượng 根căn 生sanh 厭yếm 。 而nhi 能năng 化hóa 物vật 。 今kim 恐khủng 內nội 生sanh 厭yếm 。 便tiện 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 迴hồi 之chi 以dĩ 正chánh 。 故cố 云vân 樂nhạo/nhạc/lạc 佛Phật 身thân 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 身thân 者giả 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 淺thiển 識thức 之chi 流lưu 。 雖tuy 聞văn 當đương 樂nhạo 佛Phật 身thân 。 正chánh 恐khủng 齊tề 其kỳ 所sở 見kiến 。 未vị 免miễn 生sanh 滅diệt 。 何hà 用dụng 樂lạc 乎hồ 。 是thị 以dĩ 釋thích 云vân 。 佛Phật 身thân 者giả 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 生sanh 公công 云vân 。 丈trượng 六lục 為vi 迹tích 身thân 。 常thường 住trụ 為vi 法Pháp 身thân 。 迹tích 從tùng 法Pháp 身thân 出xuất 。 故cố 云vân 即tức 法Pháp 身thân 。 肇triệu 公công 云vân 。 豈khởi 捨xả 丈trượng 六lục 而nhi 遠viễn 求cầu 法Pháp 身thân 乎hồ 。 故cố 丈trượng 六lục 無vô 生sanh 。 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 法Pháp 身thân 者giả 。 非phi 法pháp 資tư 養dưỡng 故cố 。 以dĩ 正Chánh 法Pháp 為vi 身thân 。 正Chánh 法Pháp 身thân 則tắc 體thể 絕tuyệt 百bách 非phi 。 形hình 備bị 萬vạn 德đức 。 體thể 絕tuyệt 百bách 非phi 故cố 。 不bất 可khả 為vi 有hữu 。 形hình 備bị 萬vạn 德đức 。 不bất 可khả 為vi 無vô 。 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 。 則tắc 正Chánh 法Pháp 身thân 也dã 。 問vấn 。 此thử 是thị 何hà 人nhân 。 作tác 斯tư 執chấp 耶da 。 答đáp 。 天Thiên 竺Trúc 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 並tịnh 謂vị 。 佛Phật 身thân 智trí 雖tuy 妙diệu 。 終chung 歸quy 磨ma 滅diệt 。 譬thí 如như 震chấn 旦đán 國quốc 土độ 成thành 實thật 師sư 。 執chấp 五ngũ 時thời 教giáo 。 如như 開khai 善thiện 智trí 藏tạng 謂vị 。 淨tịnh 名danh 教giáo 。 是thị 第đệ 三tam 時thời 說thuyết 。 佛Phật 壽thọ 七thất 百bách 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 終chung 是thị 無vô 常thường 。 及cập 招chiêu 提đề 之chi 流lưu 明minh 。 此thử 維duy 摩ma 詰cật 。 第đệ 二nhị 時thời 說thuyết 。 亦diệc 未vị 免miễn 生sanh 滅diệt 。 如như 此thử 之chi 徒đồ 。 皆giai 淺thiển 識thức 也dã 。 今kim 總tổng 難nạn/nan 之chi 。 前tiền 說thuyết 生sanh 死tử 過quá 患hoạn 。 既ký 為vi 無vô 常thường 。 今kim 讚tán 法Pháp 身thân 功công 德đức 。 亦diệc 未vị 免miễn 生sanh 滅diệt 。 則tắc 同đồng 可khả 患hoạn 厭yếm 。 何hà 有hữu 佛Phật 可khả 欣hân 哉tai 。 又hựu 生sanh 肇triệu 等đẳng 師sư 。 註chú 此thử 維duy 摩ma 。 皆giai 明minh 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 。 後hậu 生sanh 不bất 應ưng 違vi 其kỳ 所sở 說thuyết 。 具cụ 如như 玄huyền 義nghĩa 述thuật 之chi 。 從tùng 無vô 量lượng 功công 德đức 智trí 慧tuệ 生sanh 。 既ký 有hữu 極cực 妙diệu 果Quả 。 心tâm 有hữu 極cực 妙diệu 之chi 因nhân 。 故cố 從tùng 此thử 已dĩ 下hạ 。 舉cử 因nhân 釋thích 果quả 。 從tùng 戒giới 定định 慧tuệ 。 解giải 脫thoát 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 生sanh 。 從tùng 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 生sanh 。 從tùng 布bố 施thí 持trì 戒giới 忍nhẫn 。 辱nhục 柔nhu 和hòa 懃cần 行hành 精tinh 進tấn 。 禪thiền 定định 解giải 脫thoát 。 三tam 昧muội 多đa 聞văn 智trí 慧tuệ 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 生sanh 。 從tùng 方phương 便tiện 生sanh 。 從tùng 六Lục 通Thông 生sanh 。 從tùng 三Tam 明Minh 生sanh 。 從tùng 三Tam 十Thập 七Thất 道Đạo 品Phẩm 生sanh 。 從tùng 止Chỉ 觀Quán 生sanh 。 從tùng 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 生sanh 。 從tùng 斷đoạn 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 法pháp 。 集tập 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 生sanh 。 從tùng 真chân 實thật 生sanh 。 從tùng 不bất 放phóng 逸dật 生sanh 。 從tùng 如như 是thị 無vô 量lượng 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 生sanh 如Như 來Lai 身thân 。 諸chư 仁nhân 者giả 。 欲dục 得đắc 佛Phật 身thân 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 病bệnh 者giả 。 當đương 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 問vấn 。 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 云vân 何hà 言ngôn 生sanh 法Pháp 身thân 耶da 。 答đáp 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 此thử 是thị 極cực 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 分phần/phân 有hữu 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 故cố 生sanh 於ư 佛Phật 身thân 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 下hạ 地địa 緣duyên 佛Phật 眾chúng 德đức 而nhi 修tu 行hành 。 如như 緣duyên 佛Phật 十Thập 力Lực 。 而nhi 行hành 十Thập 力Lực 行hành 。 故cố 言ngôn 從tùng 十Thập 力Lực 生sanh 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 法Pháp 身thân 無vô 生sanh 。 今kim 言ngôn 生sanh 者giả 。 此thử 據cứ 報báo 佛Phật 也dã 。 吉cát 藏tạng 謂vị 。 若nhược 據cứ 十Thập 力Lực 等đẳng 。 則tắc 生sanh 猶do 成thành 義nghĩa 。 即tức 以dĩ 力lực 等đẳng 。 成thành 佛Phật 法Pháp 身thân 。 故cố 言ngôn 生sanh 。 若nhược 就tựu 因nhân 行hành 。 宜nghi 言ngôn 生sanh 矣hĩ 。 問vấn 。 云vân 何hà 名danh 從tùng 真chân 實thật 生sanh 。 答đáp 。 真chân 實thật 即tức 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 若nhược 顯hiển 。 即tức 成thành 法Pháp 身thân 也dã 。 如như 是thị 長Trưởng 者giả 維Duy 摩Ma 詰Cật 。 為vì 諸chư 問vấn 疾tật 者giả 。 如như 應ứng 說thuyết 法Pháp 。 令linh 無vô 數số 千thiên 人nhân 。 皆giai 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 此thử 第đệ 四tứ 明minh 時thời 眾chúng 得đắc 益ích 。 聞văn 生sanh 死tử 過quá 患hoạn 故cố 。 捨xả 凡phàm 夫phu 行hành 。 聞văn 法Pháp 身thân 功công 德đức 。 息tức 二Nhị 乘Thừa 行hành 。 故cố 發phát 佛Phật 心tâm 也dã 。 又hựu 上thượng 云vân 。 當đương 樂nhạo 佛Phật 身thân 。 即tức 自tự 利lợi 行hành 。 欲dục 得đắc 佛Phật 身thân 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 病bệnh 。 當đương 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 謂vị 利lợi 他tha 行hành 。 既ký 聞văn 成thành 佛Phật 。 具cụ 自tự 行hành 化hóa 他tha 。 故cố 發phát 道Đạo 心tâm 也dã 。

維Duy 摩Ma 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 二nhị