Duy Ma Kinh Lược Sớ Thùy Ký – Quyển 8

維Duy 摩Ma 經Kinh 略Lược 疏Sớ 垂Thùy 裕 記Ký
Quyển 8
宋Tống 智Trí 圓Viên 述Thuật

維Duy 摩Ma 經Kinh 略Lược 疏Sớ/sơ 垂Thùy 裕# 記Ký 卷quyển 第đệ 八bát

錢tiền 唐đường 沙Sa 門Môn 釋thích 智trí 圓viên 述thuật

二nhị 一nhất 約ước 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 四tứ 。 初sơ 約ước 四Tứ 等Đẳng 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 無vô 施thí 無vô 受thọ 。 等đẳng 者giả 意ý 明minh 大đại 捨xả 等đẳng 無vô 緣duyên 慈từ 。 是thị 故cố 彼bỉ 此thử 皆giai 云vân 無vô 也dã 。 故cố 以dĩ 四tứ 種chủng 不bất 可khả 說thuyết 法Pháp 。 名danh 為vi 平bình 等đẳng 。 即tức 是thị 大đại 捨xả 之chi 體thể 理lý 也dã 。 平bình 等đẳng 真chân 法Pháp 界Giới 。 佛Phật 不bất 度độ 眾chúng 生sanh 。 等đẳng 者giả 於ư 此thử 捨xả 中trung 慈từ 悲bi 喜hỷ 三tam 即tức 是thị 度độ 心tâm 。 捨xả 中trung 無vô 著trước 即tức 是thị 不bất 度độ 。 然nhiên 四tứ 與dữ 六lục 及cập 諸chư 雜tạp 行hành 一nhất 一nhất 皆giai 是thị 。 獨độc 頭đầu 法Pháp 施thí 為vi 欲dục 相tương 成thành 故cố 並tịnh 列liệt 耳nhĩ 。 二nhị 約ước 六Lục 度Độ 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 所sở 以dĩ 六Lục 度Độ 次thứ 四Tứ 等Đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 四tứ 若nhược 得đắc 六lục 方phương 稱xưng 兼kiêm 懷hoài 。 二nhị 料liệu 簡giản 。 何hà 故cố 雙song 釋thích 者giả 即tức 前tiền 云vân 起khởi 五ngũ 種chủng 檀đàn 四tứ 權quyền 一nhất 實thật 也dã 。 三tam 約ước 三tam 脫thoát 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 約ước 三tam 脫thoát 者giả 即tức 以dĩ 空không 等đẳng 對đối 化hóa 生sanh 等đẳng 。 既ký 是thị 圓viên 行hành 應ưng 具cụ 一nhất 切thiết 。 對đối 雖tuy 且thả 爾nhĩ 不bất 必tất 全toàn 然nhiên 。 互hỗ 對đối 亦diệc 成thành 圓viên 行hành 故cố 也dã 。 用dụng 互hỗ 對đối 意ý 一nhất 一nhất 釋thích 之chi 。 令linh 成thành 圓viên 義nghĩa 方phương 稱xưng 教giáo 旨chỉ 。 四tứ 約ước 眾chúng 行hành 。 古cổ 人nhân 分phân 為vi 十thập 段đoạn 。 今kim 且thả 依y 之chi 初sơ 護hộ 法Pháp 度độ 生sanh 。 四tứ 攝nhiếp 謂vị 愛ái 語ngữ 利lợi 行hành 布bố 施thí 同đồng 事sự 。 二nhị 敬kính 事sự 修tu 施thí 皆giai 如như 供cung 佛Phật 者giả 以dĩ 介giới 爾nhĩ 有hữu 心tâm 三tam 千thiên 具cụ 足túc 。 不bất 輕khinh 皆giai 禮lễ 蓋cái 此thử 意ý 也dã 。 三tam 六lục 念niệm 六lục 和hòa 生sanh 淨tịnh 天thiên 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。 者giả 大đại 論luận 云vân 。 三tam 種chủng 天thiên 。 一nhất 假giả 號hào 天thiên 如như 人nhân 王vương 。 二nhị 生sanh 天thiên 即tức 。 三tam 界giới 諸chư 天thiên 。 三tam 清thanh 淨tịnh 天thiên 即tức 三tam 乘thừa 聖thánh 人nhân 。 大đại 經kinh 四tứ 天thiên 。 謂vị 世thế 天thiên 即tức 假giả 號hiệu 也dã 。 二nhị 生sanh 天thiên 。 三tam 淨tịnh 天thiên 。 謂vị 四Tứ 果Quả 支chi 佛Phật 。 四tứ 義nghĩa 天thiên 。 謂vị 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 以dĩ 何hà 等đẳng 義nghĩa 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 為vi 義nghĩa 天thiên 。 以dĩ 能năng 善thiện 解giải 諸chư 法pháp 。 義nghĩa 故cố 云vân 何hà 為vi 義nghĩa 。 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 空không 義nghĩa 故cố 又hựu 云vân 。 我ngã 曾tằng 聞văn 。 有hữu 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。 謂vị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 常thường 不bất 變biến 易dị 。 今kim 明minh 達đạt 檀đàn 法Pháp 界Giới 。 能năng 破phá 無vô 明minh 。 即tức 生sanh 義nghĩa 天thiên 及cập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 天thiên 。 六lục 念niệm 所sở 緣duyên 既ký 通thông 四tứ 教giáo 。 故cố 兼kiêm 云vân 淨tịnh 天thiên 。 故cố 知tri 。 淨tịnh 天thiên 即tức 前tiền 二nhị 教giáo 。 四tứ 種chủng 六lục 和hòa 者giả 類loại 例lệ 委ủy 作tác 。 其kỳ 義nghĩa 可khả 見kiến 。 今kim 且thả 略lược 示thị 圓viên 中trung 六lục 和hòa 者giả 然nhiên 此thử 六lục 法pháp 並tịnh 應ưng 云vân 和hòa 敬kính 。 謂vị 身thân 慈từ 和hòa 敬kính 等đẳng 。 又hựu 文văn 所sở 列liệt 小tiểu 不bất 次thứ 第đệ 。 若nhược 依y 常thường 說thuyết 者giả 一nhất 同đồng 戒giới 和hòa 敬kính 。 謂vị 通thông 達đạt 實thật 相tướng 。 知tri 罪tội 本bổn 無vô 。 為vi 欲dục 安an 立lập 眾chúng 生sanh 。 持trì 諸chư 戒giới 品phẩm 無vô 有hữu 乘thừa 諍tranh 。 又hựu 和hòa 眾chúng 生sanh 因nhân 於ư 戒giới 善thiện 未vị 來lai 必tất 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 是thị 以dĩ 敬kính 之chi 如như 佛Phật 。 故cố 說thuyết 同đồng 戒giới 為vi 和hòa 敬kính 。 二nhị 同đồng 見kiến 和hòa 敬kính 。 謂vị 通thông 達đạt 實thật 相tướng 。 本bổn 無vô 知tri 見kiến 為vi 欲dục 安an 立lập 眾chúng 生sanh 。 巧xảo 同đồng 知tri 見kiến 無vô 有hữu 乖quai 諍tranh 。 亦diệc 知tri 眾chúng 生sanh 。 知tri 見kiến 開khai 解giải 必tất 得đắc 種chủng 智trí 。 是thị 以dĩ 敬kính 之chi 如như 佛Phật 。 三tam 同đồng 行hành 和hòa 敬kính 。 謂vị 通thông 達đạt 實thật 相tướng 。 本bổn 無vô 念niệm 行hành 。 為vi 欲dục 安an 立lập 眾chúng 生sanh 。 於ư 實thật 相tướng 理lý 行hàng 行hàng 無vô 乖quai 。 亦diệc 知tri 眾chúng 生sanh 。 因nhân 此thử 諸chư 行hành 。 當đương 成thành 佛Phật 道Đạo 。 是thị 以dĩ 敬kính 之chi 如như 佛Phật 。 四tứ 身thân 慈từ 和hòa 敬kính 。 謂vị 住trụ 無vô 緣duyên 慈từ 現hiện 諸chư 威uy 儀nghi 。 和hòa 同đồng 九cửu 道đạo 。 亦diệc 知tri 眾chúng 生sanh 。 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 未vị 來lai 必tất 得đắc 。 金kim 剛cang 之chi 身thân 。 是thị 以dĩ 敬kính 之chi 如như 佛Phật 。 五ngũ 口khẩu 慈từ 和hòa 敬kính 。 謂vị 以dĩ 無vô 緣duyên 慈từ 。 普phổ 出xuất 眾chúng 音âm 和hòa 同đồng 九cửu 道đạo 。 亦diệc 知tri 眾chúng 生sanh 。 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 未vị 來lai 必tất 得đắc 無vô 上thượng 口khẩu 業nghiệp 。 是thị 以dĩ 敬kính 之chi 如như 佛Phật 。 六lục 意ý 慈từ 和hòa 敬kính 。 謂vị 以dĩ 無vô 緣duyên 慈từ 。 現hiện 諸chư 心tâm 意ý 和hòa 同đồng 九cửu 道đạo 。 亦diệc 知tri 眾chúng 生sanh 。 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 未vị 來lai 當đương 如như 佛Phật 心tâm 。 是thị 以dĩ 敬kính 之chi 如như 佛Phật 。 既ký 知tri 四tứ 下hạ 四tứ 理lý 雖tuy 殊thù 三tam 諦đế 收thu 盡tận 。 一nhất 心tâm 三tam 諦đế 互hỗ 融dung 無vô 滯trệ 。 不bất 可khả 說thuyết 示thị 。 名danh 為vi 質chất 直trực 。 四tứ 正chánh 行hạnh 淨tịnh 心tâm 而nhi 近cận 下hạ 為vi 實thật 施thí 權quyền 。 故cố 近cận 偏thiên 小tiểu 賢hiền 聖thánh 。 五ngũ 調điều 惡ác 出xuất 家gia 惡ác 人nhân 來lai 乞khất 等đẳng 者giả 為vi 惡ác 之chi 極cực 不bất 過quá 闡xiển 提đề 。 既ký 有hữu 佛Phật 性tánh 其kỳ 即tức 是thị 佛Phật 。 豈khởi 於ư 佛Phật 所sở 而nhi 生sanh 艱gian 難nan 。 部bộ 雖tuy 未vị 談đàm 圓viên 意ý 無vô 異dị 。 六lục 說thuyết 行hành 無vô 諍tranh 。 七thất 佛Phật 慧tuệ 解giải 縛phược 。 八bát 相tướng 好hảo 淨tịnh 土độ 。 九cửu 鑒giám 機cơ 了liễu 法pháp 。 隨tùy 情tình 權quyền 實thật 者giả 統thống 三tam 教giáo 為vi 隨tùy 情tình 。 以dĩ 對đối 圓viên 融dung 名danh 為vi 隨tùy 智trí 。 不bất 同đồng 諸chư 文văn 明minh 三tam 種chủng 也dã 。 起khởi 於ư 慧tuệ 業nghiệp 。 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 亦diệc 復phục 與dữ 諸chư 文văn 不bất 等đẳng 。 諸chư 文văn 對đối 智trí 或hoặc 云vân 因nhân 果quả 。 今kim 乃nãi 以dĩ 慧tuệ 而nhi 蕩đãng 於ư 智trí 。 十thập 斷đoạn 行hành 助trợ 道đạo 。 五ngũ 結kết 成thành 法Pháp 施thí 。 經Kinh 云vân 。 如như 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 如như 前tiền 諸chư 句cú 。 一nhất 一nhất 皆giai 須tu 約ước 圓viên 施thí 心tâm 細tế 辨biện 相tướng 狀trạng 。 具cụ 如như 前tiền 章chương 明minh 。 諸chư 教giáo 意ý 來lai 入nhập 此thử 中trung 。 寄ký 法pháp 華hoa 說thuyết 述thuật 其kỳ 觀quán 旨chỉ 。 悉tất 入nhập 法Pháp 門môn 達đạt 財tài 如như 法Pháp 方phương 稱xưng 此thử 中trung 諸chư 科khoa 文văn 旨chỉ 。 若nhược 唯duy 消tiêu 法pháp 相tướng 何hà 能năng 涉thiệp 於ư 財tài 中trung 法pháp 耶da 。 法Pháp 施thí 既ký 迷mê 亦diệc 不bất 達đạt 於ư 菩Bồ 提Đề 道Đạo 。 場tràng 及cập 法Pháp 樂lạc 等đẳng 。 如như 今kim 消tiêu 釋thích 方phương 表biểu 其kỳ 事sự 。 是thị 故cố 不bất 與dữ 貪tham 等đẳng 相tương 應ứng 。 乃nãi 至chí 不bất 與dữ 。 無vô 量lượng 相tương 應ứng 。 唯duy 與dữ 一nhất 實thật 不bất 受thọ 冥minh 合hợp 。 六lục 時thời 眾chúng 得đắc 益ích 二nhị 。 初sơ 八bát 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 婆Bà 羅La 門Môn 發phát 心tâm 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 最tối 利lợi 根căn 。 是thị 故cố 於ư 中trung 。 別biệt 標tiêu 其kỳ 發phát 二nhị 善thiện 得đắc 清thanh 淨tịnh 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 四tứ 。 初sơ 善thiện 得đắc 心tâm 淨tịnh 致trí 敬kính 供cúng 養dường 。 二nhị 淨tịnh 名danh 謙khiêm 讓nhượng 不bất 受thọ 。 三tam 善thiện 得đắc 重trọng/trùng 請thỉnh 令linh 受thọ 。 丹đan 誠thành 赤xích 心tâm 也dã 。 四tứ 淨tịnh 名danh 受thọ 已dĩ 迴hồi 施thí 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 分phần/phân 科khoa 。 以dĩ 無vô 所sở 受thọ 。 等đẳng 者giả 自tự 性tánh 寂tịch 然nhiên 。 本bổn 無vô 所sở 受thọ 。 隨tùy 機cơ 利lợi 見kiến 四tứ 教giáo 明minh 受thọ 。 故cố 云vân 而nhi 受thọ 諸chư 受thọ 。 二nhị 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 四tứ 。 初sơ 迴hồi 施thí 悲bi 敬kính 兩lưỡng 田điền 。 福phước 田điền 不bất 二nhị 者giả 種chủng 福phước 之chi 田điền 。 名danh 為vi 福phước 田điền 。 悲bi 敬kính 雖tuy 殊thù 皆giai 堪kham 種chủng 福phước 通thông 名danh 福phước 田điền 。 種chủng 福phước 雖tuy 同đồng 高cao 下hạ 實thật 異dị 。 今kim 於ư 事sự 異dị 而nhi 達đạt 理lý 同đồng 。 乞khất 人nhân 心tâm 地địa 三tam 千thiên 與dữ 難nan 勝thắng 心tâm 地địa 三tam 千thiên 互hỗ 入nhập 齊tề 等đẳng 生sanh 佛Phật 一nhất 致trí 。 名danh 為vi 不bất 二nhị 。 了liễu 達đạt 不bất 二nhị 名danh 法Pháp 施thí 會hội 。 二nhị 眾chúng 見kiến 瓔anh 珞lạc 。 在tại 彼bỉ 佛Phật 上thượng 。 四tứ 德đức 無vô 礙ngại 者giả 四tứ 種chủng 以dĩ 表biểu 四tứ 德đức 。 不bất 相tương 障chướng 蔽tế 。 以dĩ 表biểu 無vô 礙ngại 。 三tam 淨tịnh 名danh 略lược 說thuyết 法Pháp 施thí 之chi 會hội 。 四tứ 城thành 中trung 乞khất 人nhân 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 四tứ 結kết 成thành 不bất 堪kham 。 二nhị 命mạng 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。

問vấn 疾tật 品phẩm

二nhị 室thất 內nội 說thuyết 法Pháp 。 引dẫn 接tiếp 攝nhiếp 受thọ 二nhị 。 初sơ 對đối 前tiền 略lược 示thị 二nhị 。 初sơ 釋thích 品phẩm 題đề 。 二nhị 明minh 來lai 意ý 二nhị 。 初sơ 示thị 義nghĩa 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 前tiền 明minh 淨tịnh 名danh 託thác 疾tật 等đẳng 者giả 即tức 指chỉ 前tiền 來lai 兩lưỡng 節tiết 文văn 也dã 。 方phương 便tiện 品phẩm 中trung 廣quảng 為vì 諸chư 來lai 問vấn 疾tật 者giả 說thuyết 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 近cận 為vi 俗tục 眾chúng 當đương 座tòa 之chi 益ích 。 遠viễn 為vi 後hậu 時thời 耶da 定định 成thành 經kinh 。 即tức 方phương 便tiện 品phẩm 初sơ 料liệu 簡giản 文văn 是thị 。 次thứ 弟đệ 子tử 品phẩm 初sơ 云vân 自tự 念niệm 寢tẩm 疾tật 于vu 床sàng 等đẳng 。 具cụ 如như 前tiền 文văn 五ngũ 種chủng 利lợi 益ích 。 今kim 欲dục 總tổng 以dĩ 前tiền 二nhị 處xứ 文văn 而nhi 為vi 室thất 外ngoại 。 室thất 外ngoại 彈đàn 訶ha 者giả 問vấn 何hà 以dĩ 不bất 云vân 世thế 界giới 悉tất 耶da 。 答đáp 二nhị 門môn 各các 須tu 先tiên 歡hoan 喜hỷ 已dĩ 方phương 可khả 為vi 說thuyết 。 二nhị 門môn 共cộng 有hữu 是thị 故cố 不bất 論luận 。 問vấn 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 理lý 亦diệc 是thị 共cộng 有hữu 。 何hà 以dĩ 明minh 之chi 。 答đáp 雖tuy 即tức 共cộng 有hữu 有hữu 入nhập 不bất 入nhập 而nhi 於ư 入nhập 者giả 。 故cố 須tu 說thuyết 之chi 。 又hựu 世thế 界giới 一nhất 種chủng 有hữu 則tắc 不bất 定định 。 若nhược 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 一nhất 向hướng 須tu 有hữu 。 是thị 故cố 須tu 說thuyết 二nhị 。 已dĩ 折chiết 下hạ 結kết 意ý 。 二nhị 開khai 章chương 委ủy 釋thích 二nhị 。 初sơ 列liệt 章chương 。 二nhị 隨tùy 釋thích 五ngũ 。 初sơ 此thử 品phẩm 來lai 意ý 二nhị 。 初sơ 總tổng 示thị 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 權quyền 謀mưu 者giả 明minh 方phương 便tiện 。 品phẩm 處xứ 處xứ 現hiện 身thân 。 即tức 其kỳ 事sự 也dã 。 應ưng 問vấn 云vân 無vô 謀mưu 之chi 權quyền 。 何hà 以dĩ 更cánh 得đắc 云vân 權quyền 謀mưu 耶da 。 答đáp 無vô 謀mưu 即tức 是thị 大đại 權quyền 謀mưu 也dã 。 大đại 像tượng 無vô 形hình 大đại 音âm 希hy 聲thanh 。 故cố 知tri 。 不bất 思tư 議nghị 之chi 權quyền 謀mưu 即tức 是thị 希hy 聲thanh 無vô 形hình 大đại 形hình 聲thanh 也dã 。 前tiền 已dĩ 用dụng 四tứ 教giáo 等đẳng 者giả 言ngôn 凡phàm 夫phu 者giả 指chỉ 方phương 便tiện 品phẩm 。 言ngôn 二Nhị 乘Thừa 者giả 指chỉ 弟đệ 子tử 品phẩm 。 諸chư 偏thiên 菩Bồ 薩Tát 者giả 指chỉ 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 。 問vấn 秖kỳ 應ưng 云vân 以dĩ 圓viên 折chiết 伏phục 。 而nhi 云vân 四tứ 者giả 何hà 耶da 。 答đáp 訶ha 凡phàm 用dụng 藏tạng 訶ha 小tiểu 用dụng 衍diễn 斥xích 大đại 用dụng 圓viên 。 或hoặc 展triển 轉chuyển 訶ha 。 故cố 須tu 用dụng 四tứ 。 今kim 歎thán 等đẳng 者giả 即tức 指chỉ 文Văn 殊Thù 稱xưng 歎thán 。 淨tịnh 名danh 令linh 修tu 等đẳng 者giả 即tức 指chỉ 調điều 伏phục 慰úy 喻dụ 之chi 文văn 及cập 下hạ 四tứ 品phẩm 也dã 。 入nhập 不bất 思tư 議nghị 。 指chỉ 不bất 思tư 議nghị 品phẩm 。 得đắc 見kiến 淨tịnh 剎sát 即tức 指chỉ 香hương 積tích 阿a 閦súc 佛Phật 品phẩm 。 言ngôn 及cập 下hạ 五ngũ 品phẩm 者giả 至chí 下hạ 文văn 中trung 各các 隨tùy 其kỳ 品phẩm 不bất 出xuất 折chiết 攝nhiếp 。 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 。 初sơ 列liệt 章chương 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 又hựu 為vi 五ngũ 者giả 亦diệc 與dữ 前tiền 品phẩm 五ngũ 義nghĩa 意ý 同đồng 。 而nhi 但đãn 與dữ 前tiền 名danh 異dị 義nghĩa 別biệt 。 亦diệc 可khả 言ngôn 名danh 同đồng 義nghĩa 異dị 。 以dĩ 文Văn 殊Thù 受thọ 命mạng 亦diệc 依y 文Văn 殊Thù 各các 隨tùy 五ngũ 別biệt 於ư 此thử 須tu 與dữ 前tiền 文văn 辨biện 別biệt 。 二nhị 正chánh 解giải 五ngũ 。 初sơ 為vi 赴phó 時thời 眾chúng 渴khát 仰ngưỡng 之chi 心tâm 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 親thân 承thừa 者giả 向hướng 雖tuy 聞văn 述thuật 被bị 訶ha 之chi 事sự 但đãn 可khả 罔võng 像tượng 纔tài 信tín 而nhi 已dĩ 。 若nhược 見kiến 神thần 變biến 并tinh 聞văn 智trí 辨biện 得đắc 益ích 不bất 輕khinh 。 故cố 須tu 隨tùy 從tùng 。 二nhị 為vi 三tam 觀quán 攝nhiếp 受thọ 引dẫn 入nhập 。 三tam 為vi 扶phù 成thành 淨tịnh 土độ 之chi 教giáo 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 隨tùy 障chướng 盡tận 多đa 少thiểu 者giả 障chướng 即tức 宿túc 障chướng 。 障chướng 必tất 具cụ 三tam 。 以dĩ 同đồng 居cư 中trung 分phần/phân 淨tịnh 穢uế 故cố 是thị 故cố 於ư 障chướng 必tất 須tu 分phần/phân 三tam 。 不bất 同đồng 緣duyên 集tập 但đãn 三tam 種chủng 也dã 。 若nhược 二Nhị 乘Thừa 人nhân 已dĩ 入nhập 位vị 者giả 亦diệc 可khả 從tùng 於ư 顯hiển 露lộ 教giáo 說thuyết 。 復phục 亦diệc 須tu 云vân 令linh 顯hiển 入nhập 位vị 者giả 成thành 於ư 生sanh 酥tô 。 在tại 第đệ 四tứ 意ý 中trung 為vi 後hậu 弄lộng 引dẫn 者giả 。 是thị 各các 生sanh 淨tịnh 國quốc 者giả 具cụ 如như 前tiền 文văn 佛Phật 國quốc 品phẩm 中trung 。 四tứ 為vi 入nhập 大đại 品phẩm 法pháp 華hoa 弄lộng 引dẫn 。 已dĩ 入nhập 正chánh 位vị 。 者giả 證chứng 果Quả 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 前tiền 雖tuy 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 前tiền 據cứ 未vị 轉chuyển 者giả 也dã 。 亦diệc 容dung 已dĩ 有hữu 根căn 轉chuyển 之chi 人nhân 及cập 祕bí 密mật 悟ngộ 。 上thượng 下hạ 文văn 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 皆giai 然nhiên 。 言ngôn 不bất 累lũy/lụy/luy 施thí 。 文văn 偏thiên 事sự 具cụ 。 故cố 具cụ 從tùng 顯hiển 一nhất 往vãng 以dĩ 說thuyết 。 若nhược 至chí 大đại 品phẩm 等đẳng 者giả 此thử 文văn 亦diệc 依y 次thứ 第đệ 以dĩ 說thuyết 。 不bất 可khả 準chuẩn 前tiền 轉chuyển 教giáo 觀quán 等đẳng 。 前tiền 既ký 總tổng 撮toát 大đại 旨chỉ 已dĩ 意ý 。 下hạ 去khứ 處xứ 處xứ 一nhất 切thiết 且thả 別biệt 。 復phục 須tu 述thuật 意ý 。 故cố 云vân 利lợi 根căn 。 發phát 時thời 不bất 定định 具cụ 如như 前tiền 說thuyết 。 五ngũ 為vi 還hoàn 佛Phật 所sở 結kết 定định 。 對đối 佛Phật 印ấn 定định 者giả 前tiền 列liệt 章chương 但đãn 云vân 結kết 定định 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 結kết 即tức 印ấn 也dã 。 所sở 言ngôn 結kết 者giả 大Đại 士Sĩ 化hóa 事sự 其kỳ 功công 方phương 畢tất 。 收thu 束thúc 機cơ 宜nghi 理lý 在tại 成thành 教giáo 。 故cố 云vân 結kết 也dã 。 問vấn 印ấn 前tiền 可khả 爾nhĩ 。 何hà 須tu 云vân 後hậu 。 答đáp 非phi 菴am 園viên 後hậu 名danh 之chi 為vi 後hậu 。 前tiền 雖tuy 聞văn 述thuật 而nhi 默mặc 印ấn 之chi 未vị 知tri 默mặc 意ý 其kỳ 旨chỉ 何hà 在tại 。 至chí 後hậu 入nhập 室thất 累lũy/lụy/luy 聞văn 勝thắng 因nhân 復phục 見kiến 大Đại 士Sĩ 施thí 多đa 權quyền 變biến 入nhập 室thất 之chi 後hậu 故cố 云vân 後hậu 耳nhĩ 。 如như 是thị 等đẳng 事sự 。 理lý 不bất 容dung 易dị 。 故cố 藉tạ 如Như 來Lai 對đối 眾chúng 印ấn 可khả 。 復phục 假giả 天thiên 帝đế 發phát 願nguyện 弘hoằng 通thông 佛Phật 復phục 述thuật 成thành 令linh 傳truyền 後hậu 代đại 。 準chuẩn 此thử 必tất 須tu 重trọng/trùng 至chí 菴am 園viên 。 起khởi 發phát 阿A 難Nan 者giả 即tức 菩Bồ 薩Tát 行hành 品phẩm 初sơ 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 有hữu 此thử 瑞thụy 應ứng 等đẳng 。 二nhị 文Văn 殊Thù 堪kham 為vi 問vấn 疾tật 人nhân 二nhị 。 初sơ 標tiêu 列liệt 。 二nhị 正chánh 解giải 五ngũ 。 初sơ 位vị 高cao 。 不bất 無vô 高cao 下hạ 者giả 。 等đẳng 覺giác 有hữu 初sơ 中trung 後hậu 心tâm 。 故cố 文Văn 殊Thù 修tu 行hành 積tích 久cửu 即tức 後hậu 心tâm 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 此thử 亦diệc 一nhất 往vãng 者giả 暹# 云vân 。 皆giai 望vọng 後hậu 釋thích 。 所sở 以dĩ 前tiền 文văn 但đãn 成thành 一nhất 往vãng 。 二nhị 垂thùy 迹tích 。 是thị 龍long 種chủng 如Như 來Lai 者giả 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 也dã 。 三tam 顯hiển 圓viên 。 央ương 掘quật 從tùng 少thiểu 者giả 既ký 少thiểu 分phần 弘hoằng 偏thiên 。 故cố 為vi 央ương 掘quật 訶ha 折chiết 。 以dĩ 多đa 分phần 弘hoằng 圓viên 故cố 與dữ 淨tịnh 名danh 事sự 同đồng 。 四tứ 愜# 眾chúng 情tình 。 左tả 面diện 大đại 臣thần 者giả 且thả 順thuận 此thử 方phương 以dĩ 分phần/phân 左tả 右hữu 。 餘dư 如như 前tiền 記ký 。 五ngũ 隨tùy 物vật 機cơ 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 至chí 如như 兩lưỡng 槌chùy 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 不bất 云vân 二Nhị 乘Thừa 但đãn 云vân 菩Bồ 薩Tát 者giả 秖kỳ 是thị 互hỗ 無vô 砧# 槌chùy 而nhi 已dĩ 。 以dĩ 力lực 等đẳng 故cố 得đắc 兩lưỡng 槌chùy 名danh 。 必tất 不bất 可khả 云vân 兩lưỡng 砧# 故cố 也dã 。 亦diệc 可khả 互hỗ 為vi 砧# 槌chùy 如như 初sơ 入nhập 室thất 。 文Văn 殊Thù 設thiết 問vấn 而nhi 淨tịnh 名danh 答đáp 。 至chí 觀quán 眾chúng 生sanh 淨tịnh 名danh 乃nãi 令linh 文Văn 殊Thù 說thuyết 法Pháp 。 及cập 不bất 二nhị 門môn 更cánh 互hỗ 說thuyết 默mặc 為vi 二nhị 聖thánh 利lợi 物vật 之chi 式thức 。 亦diệc 可khả 得đắc 云vân 文Văn 殊Thù 以dĩ 言ngôn 說thuyết 之chi 。 槌chùy 扣khấu 淨tịnh 名danh 真chân 理lý 之chi 砧# 乃nãi 成thành 中trung 間gian 稱xưng 教giáo 之chi 益ích 。 始thỉ 會hội 砧# 槌chùy 理lý 教giáo 之chi 用dụng 。 為vi 淨tịnh 名danh 稱xưng 歎thán 者giả 暹# 云vân 。 經Kinh 云vân 。 善thiện 來lai 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 等đẳng 是thị 也dã 。 三tam 釋thích 權quyền 實thật 兩lưỡng 疾tật 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 總tổng 明minh 二nhị 。 初sơ 明minh 二nhị 疾tật 。 二nhị 若nhược 從tùng 下hạ 辨biện 前tiền 後hậu 。 能năng 化hóa 即tức 大Đại 士Sĩ 所sở 化hóa 即tức 眾chúng 生sanh 。 文văn 云vân 下hạ 證chứng 能năng 化hóa 也dã 。 初sơ 證chứng 前tiền 權quyền 疾tật 又hựu 云vân 下hạ 次thứ 證chứng 後hậu 實thật 疾tật 。 故cố 淨tịnh 下hạ 證chứng 所sở 化hóa 也dã 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 病bệnh 前tiền 實thật 也dã 。 則tắc 我ngã 有hữu 病bệnh 後hậu 權quyền 也dã 。 二nhị 今kim 約ước 下hạ 開khai 章chương 別biệt 釋thích 二nhị 。 初sơ 實thật 疾tật 二nhị 。 初sơ 標tiêu 示thị 分phần/phân 章chương 。 二nhị 依y 章chương 正chánh 釋thích 四tứ 。 初sơ 辨biện 因nhân 果quả 疾tật 相tương/tướng 。 瘵sái 礙ngại 者giả 瘵sái 側trắc 界giới 反phản 病bệnh 也dã 。 同đồng 篋khiếp 性tánh 異dị 者giả 色sắc 身thân 如như 篋khiếp 。 四tứ 大đại 如như 蛇xà 。 光quang 明minh 云vân 。 地địa 水thủy 二nhị 蛇xà 。 其kỳ 性tánh 沈trầm 下hạ 。 風phong 火hỏa 二nhị 蛇xà 。 性tánh 輕khinh 上thượng 升thăng 。 互hỗ 起khởi 增tăng 損tổn 者giả 水thủy 增tăng 火hỏa 損tổn 則tắc 成thành 冷lãnh 病bệnh 等đẳng 。 餘dư 大đại 比tỉ 說thuyết 。 二nhị 解giải 釋thích 二nhị 。 初sơ 釋thích 因nhân 病bệnh 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 貪tham 欲dục 至chí 一nhất 身thân 者giả 前tiền 之chi 三tam 分phần/phân 引dẫn 經kinh 義nghĩa 立lập 。 等đẳng 分phần/phân 對đối 身thân 者giả 稍sảo 似tự 身thân 耳nhĩ 。 雖tuy 乃nãi 從tùng 義nghĩa 義nghĩa 通thông 於ư 實thật 。 實thật 由do 於ư 心tâm 理lý 必tất 然nhiên 也dã 夷di 平bình 也dã 。 二nhị 釋thích 果quả 疾tật 二nhị 。 初sơ 約ước 四tứ 大đại 。 二nhị 約ước 四tứ 相tương/tướng 。 如như 瑞thụy 應ứng 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 問vấn 何hà 不bất 云vân 生sanh 。 答đáp 三tam 由do 於ư 生sanh 生sanh 亦diệc 由do 三tam 故cố 不bất 別biệt 出xuất 。 火hỏa 譬thí 貪tham 者giả 以dĩ 己kỷ 攝nhiếp 他tha 如như 火hỏa 焚phần 薪tân 。 水thủy 譬thí 瞋sân 者giả 嗔sân 心tâm 毀hủy 慈từ 如như 水thủy 溺nịch 物vật 。 今kim 一nhất 往vãng 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 通thông 別biệt 二nhị 義nghĩa 於ư 理lý 方phương 成thành 。 何hà 者giả 由do 此thử 三tam 毒độc 通thông 感cảm 於ư 身thân 。 別biệt 對đối 非phi 無vô 通thông 造tạo 為vi 善thiện 。 故cố 引dẫn 通thông 文văn 以dĩ 成thành 別biệt 也dã 。 三tam 通thông 別biệt 因nhân 果quả 各các 有hữu 通thông 別biệt 者giả 並tịnh 以dĩ 人nhân 人nhân 共cộng 有hữu 為vi 通thông 。 別biệt 造tạo 別biệt 發phát 為vi 別biệt 。 因nhân 通thông 別biệt 如như 文văn 。 果quả 中trung 云vân 四tứ 大đại 四tứ 苦khổ 為vi 通thông 者giả 四tứ 苦khổ 即tức 生sanh 等đẳng 。 若nhược 因nhân 中trung 唯duy 通thông 者giả 謂vị 。 不bất 別biệt 造tạo 四tứ 重trọng/trùng 等đẳng 。 是thị 故cố 但đãn 感cảm 人nhân 中trung 四tứ 大đại 四tứ 苦khổ 之chi 身thân 。 故cố 云vân 果quả 時thời 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 因nhân 中trung 別biệt 造tạo 四tứ 重trọng 十thập 惡ác 。 則tắc 別biệt 發phát 三tam 塗đồ 重trọng/trùng 苦khổ 。 乃nãi 至chí 得đắc 生sanh 人nhân 中trung 。 六lục 別biệt 受thọ 四tứ 大đại 增tăng 損tổn 。 四tứ 苦khổ 增tăng 加gia 之chi 執chấp 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 殺sát 生sanh 之chi 罪tội 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 後hậu 生sanh 人nhân 中trung 。 得đắc 二nhị 種chủng 果quả 報báo 。 一nhất 者giả 多đa 病bệnh 。 二nhị 者giả 短đoản 命mạng 。 歷lịch 十thập 惡ác 明minh 之chi 此thử 即tức 別biệt 因nhân 發phát 別biệt 果quả 也dã 。 多đa 病bệnh 則tắc 四tứ 大đại 增tăng 損tổn 。 短đoản 命mạng 即tức 四tứ 苦khổ 增tăng 加gia 。 強cường 弱nhược 者giả 重trọng/trùng 強cường/cưỡng 輕khinh 弱nhược 。 四tứ 約ước 土thổ/độ 重trọng/trùng 輕khinh 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 約ước 土thổ/độ 輕khinh 重trọng 者giả 雖tuy 復phục 橫hoạnh/hoành 論luận 又hựu 更cánh 竪thụ 攝nhiếp 又hựu 為vi 四tứ 。 初sơ 同đồng 居cư 。 天thiên 道đạo 地địa 獄ngục 因nhân 疾tật 。 皆giai 言ngôn 不bất 定định 者giả 約ước 心tâm 以dĩ 論luận 能năng 起khởi 善thiện 惡ác 。 故cố 天thiên 非phi 定định 善thiện 獄ngục 非phi 定định 惡ác 。 二nhị 有hữu 餘dư 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 但đãn 有hữu 別biệt 教giáo 通thông 別biệt 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 有hữu 餘dư 上thượng 中trung 雖tuy 有hữu 藏tạng 通thông 五ngũ 人nhân 生sanh 彼bỉ 至chí 彼bỉ 無vô 復phục 藏tạng 通thông 之chi 名danh 。 其kỳ 教giáo 既ký 謝tạ 位vị 名danh 亦diệc 失thất 。 約ước 未vị 見kiến 別biệt 理lý 即tức 別biệt 地địa 前tiền 。 彼bỉ 土độ 剋khắc 實thật 但đãn 有hữu 別biệt 圓viên 二nhị 種chủng 人nhân 也dã 。 從tùng 漸tiệm 教giáo 說thuyết 藏tạng 通thông 初sơ 轉chuyển 或hoặc 且thả 入nhập 別biệt 。 初sơ 轉chuyển 豈khởi 容dung 全toàn 不bất 入nhập 圓viên 。 但đãn 是thị 附phụ 文văn 從tùng 別biệt 而nhi 說thuyết 。 二nhị 科khoa 簡giản 三tam 。 初sơ 簡giản 四tứ 分phần/phân 因nhân 疾tật 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 答đáp 分phần/phân 無vô 為vi 緣duyên 集tập 等đẳng 者giả 名danh 同đồng 體thể 別biệt 。 即tức 與dữ 界giới 內nội 三tam 界giới 愛ái 見kiến 四tứ 分phần/phân 名danh 同đồng 其kỳ 體thể 則tắc 與dữ 界giới 內nội 永vĩnh 別biệt 。 況huống 復phục 界giới 外ngoại 方phương 便tiện 說thuyết 耶da 。 二nhị 簡giản 四tứ 大đại 果quả 疾tật 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 答đáp 亦diệc 有hữu 變biến 易dị 等đẳng 者giả 唯duy 輕khinh 無vô 重trọng/trùng 。 故cố 但đãn 云vân 通thông 。 言ngôn 具cụ 有hữu 地địa 等đẳng 四tứ 大đại 及cập 生sanh 等đẳng 四tứ 苦khổ 。 但đãn 彼bỉ 苦khổ 果quả 與dữ 心tâm 體thể 同đồng 。 以dĩ 從tùng 貪tham 等đẳng 得đắc 四tứ 大đại 名danh 故cố 使sử 生sanh 等đẳng 念niệm 念niệm 變biến 易dị 。 故cố 以dĩ 變biến 易dị 故cố 名danh 為vi 生sanh 死tử 。 以dĩ 有hữu 生sanh 死tử 任nhậm 運vận 老lão 病bệnh 。 三tam 簡giản 果quả 疾tật 輕khinh 微vi 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 所sở 以dĩ 不bất 問vấn 生sanh 死tử 苦khổ 者giả 變biến 易dị 生sanh 死tử 諸chư 教giáo 盛thịnh 談đàm 。 所sở 以dĩ 但đãn 疑nghi 老lão 病bệnh 苦khổ 耳nhĩ 。 三tam 實thật 報báo 三tam 。 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 疾tật 相tương/tướng 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 亦diệc 名danh 因nhân 緣duyên 者giả 但đãn 未vị 見kiến 理lý 故cố 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 故cố 與dữ 界giới 內nội 名danh 同đồng 體thể 異dị 。 即tức 法pháp 性tánh 為vi 因nhân 。 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 不bất 成thành 實thật 疾tật 者giả 不bất 應ưng 作tác 亦diệc 字tự 之chi 誤ngộ 也dã 。 二nhị 但đãn 變biến 下hạ 對đối 前tiền 簡giản 示thị 二nhị 。 初sơ 別biệt 對đối 二nhị 土thổ/độ 。 變biến 易dị 名danh 通thông 者giả 以dĩ 無vô 界giới 內nội 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 則tắc 界giới 外ngoại 通thông 名danh 變biến 易dị 。 以dĩ 因nhân 移di 果quả 易dị 故cố 也dã 。 若nhược 別biệt 論luận 觀quán 解giải 斷đoạn 惑hoặc 則tắc 有hữu 方phương 便tiện 。 果quả 報báo 二nhị 種chủng 之chi 殊thù 。 若nhược 論luận 自tự 體thể 者giả 即tức 果quả 報báo 土thổ/độ 有hữu 自tự 體thể 緣duyên 集tập 也dã 。 乃nãi 至chí 無vô 後hậu 有hữu 者giả 此thử 於ư 果quả 報báo 土thổ/độ 中trung 更cánh 約ước 因nhân 緣duyên 。 及cập 十Thập 地Địa 有hữu 後hậu 等đẳng 覺giác 無vô 後hậu 。 位vị 位vị 破phá 惑hoặc 上thượng 下hạ 相tương 望vọng 更cánh 論luận 輕khinh 重trọng 。 二nhị 通thông 約ước 十thập 界giới 。 前tiền 對đối 明minh 二nhị 土thổ/độ 止chỉ 在tại 四tứ 聖thánh 。 今kim 對đối 六lục 凡phàm 共cộng 成thành 十thập 界giới 論luận 疾tật 輕khinh 重trọng 。 阿A 鼻Tỳ 是thị 六lục 凡phàm 之chi 始thỉ 。 等đẳng 覺giác 是thị 四tứ 聖thánh 之chi 終chung 。 望vọng 於ư 究cứu 竟cánh 俱câu 有hữu 實thật 疾tật 。 以dĩ 果quả 報báo 即tức 分phần/phân 證chứng 果Quả 故cố 得đắc 名danh 佛Phật 界giới 有hữu 疾tật 也dã 。 具cụ 云vân 一nhất 闡xiển 提đề 。 此thử 云vân 惡ác 欲dục 。 極cực 惡ác 欲dục 之chi 邊biên 故cố 謂vị 無vô 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 也dã 。 或hoặc 翻phiên 為vi 信tín 不bất 具cụ 。 阿A 鼻Tỳ 至chí 此thử 云vân 無vô 間gian 。 無vô 間gian 有hữu 二nhị 。 一nhất 身thân 二nhị 受thọ 苦khổ 。 以dĩ 闡xiển 提đề 因nhân 疾tật 感cảm 無vô 間gian 果quả 疾tật 。 此thử 乃nãi 別biệt 疾tật 之chi 極cực 重trọng 也dã 。 以dĩ 上thượng 九cửu 界giới 傳truyền 論luận 輕khinh 重trọng 中trung 略lược 八bát 界giới 故cố 云vân 乃nãi 至chí 。 又hựu 於ư 佛Phật 界giới 略lược 初sơ 住trụ 等đẳng 故cố 云vân 乃nãi 至chí 。 故cố 一nhất 乃nãi 至chí 略lược 其kỳ 二nhị 番phiên 。 二nhị 科khoa 簡giản 二nhị 。 初sơ 簡giản 因nhân 疾tật 。 引dẫn 請thỉnh 觀quán 音âm 者giả 既ký 淨tịnh 毒độc 根căn 即tức 成thành 佛Phật 道đạo 。 驗nghiệm 是thị 界giới 外ngoại 破phá 無vô 明minh 見kiến 佛Phật 性tánh 。 不bất 了liễu 知tri 自tự 體thể 得đắc 云vân 三tam 毒độc 。 既ký 名danh 三tam 毒độc 即tức 是thị 四tứ 分phần/phân 。 二nhị 簡giản 果quả 疾tật 。 答đáp 既ký 有hữu 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 既ký 許hứa 生sanh 死tử 何hà 妨phương 四tứ 大đại 。 四tứ 大đại 既ký 別biệt 故cố 引dẫn 大đại 品phẩm 一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 界giới 外ngoại 四tứ 大đại 名danh 同đồng 體thể 別biệt 其kỳ 理lý 不bất 疑nghi 。 次thứ 引dẫn 大đại 經kinh 。 明minh 究cứu 竟cánh 位vị 四tứ 大đại 四tứ 苦khổ 已dĩ 盡tận 故cố 不bất 為vi 生sanh 死tử 所sở 遷thiên 。 三tam 斥xích 古cổ 。 其kỳ 如như 何hà 教giáo 者giả 向hướng 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 。 明minh 佛Phật 不bất 為vi 生sanh 死tử 所sở 遷thiên 。 豈khởi 非phi 等đẳng 覺giác 猶do 為vi 生sanh 死tử 所sở 遷thiên 乎hồ 。 況huống 復phục 下hạ 云vân 從tùng 癡si 有hữu 愛ái 。 既ký 通thông 等đẳng 覺giác 。 豈khởi 無vô 生sanh 死tử 此thử 皆giai 誠thành 教giáo 。 諸chư 師sư 何hà 背bối/bội 之chi 耶da 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 古cổ 來lai 不bất 知tri 此thử 文văn 難nan 會hội 。 若nhược 不bất 得đắc 今kim 意ý 如như 何hà 能năng 釋thích 觀quán 音âm 品phẩm 中trung 果quả 報báo 惡ác 業nghiệp 煩phiền 惱não 火hỏa 水thủy 風phong 別biệt 。 從tùng 癡si 有hữu 愛ái 。 者giả 故cố 等đẳng 覺giác 中trung 一nhất 分phần/phân 無vô 明minh 亦diệc 名danh 癡si 愛ái 。 從tùng 此thử 癡si 愛ái 感cảm 等đẳng 覺giác 地địa 一nhất 品phẩm 生sanh 死tử 。 乃nãi 能năng 為vi 物vật 受thọ 癡si 愛ái 生sanh 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 感cảm 應ứng 之chi 道đạo 不bất 同đồng 。 設thiết 化hóa 之chi 儀nghi 未vị 普phổ 。 若nhược 金kim 剛cang 下hạ 明minh 等đẳng 覺giác 無vô 明minh 亦diệc 名danh 癡si 愛ái 。 示thị 同đồng 等đẳng 覺giác 設thiết 化hóa 普phổ 矣hĩ 。 四tứ 約ước 寂tịch 光quang 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 。 初sơ 約ước 究cứu 竟cánh 無vô 疾tật 。 二nhị 種chủng 者giả 一nhất 唯duy 在tại 極cực 果quả 。 二nhị 通thông 於ư 下hạ 地địa 。 二nhị 若nhược 通thông 下hạ 約ước 中trung 下hạ 有hữu 疾tật 二nhị 。 初sơ 約ước 別biệt 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 所sở 有hữu 後hậu 無vô 有hữu 後hậu 生sanh 。 死tử 者giả 唯duy 取thủ 此thử 之chi 兩lưỡng 位vị 以dĩ 為vi 中trung 下hạ 。 若nhược 依y 仁nhân 王vương 等đẳng 者giả 於ư 無vô 後hậu 等đẳng 覺giác 位vị 中trung 以dĩ 立lập 二nhị 生sanh 既ký 不bất 立lập 等đẳng 覺giác 。 但đãn 云vân 十Thập 地Địa 位vị 中trung 。 有hữu 三tam 生sanh 也dã 。 則tắc 立lập 法pháp 雲vân 而nhi 為vi 始thỉ 生sanh 準chuẩn 此thử 。 但đãn 取thủ 住trụ 生sanh 終chung 生sanh 以dĩ 為vi 寂tịch 光quang 。 以dĩ 始thỉ 生sanh 者giả 讓nhượng 為vi 實thật 報báo 。 故cố 云vân 因nhân 緣duyên 。 二nhị 此thử 別biệt 下hạ 約ước 圓viên 二nhị 。 初sơ 簡giản 別biệt 依y 圓viên 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 別biệt 教giáo 為vi 便tiện 者giả 以dĩ 依y 仁nhân 王vương 故cố 不bất 立lập 三tam 十thập 心tâm 為vi 斷đoạn 無vô 明minh 位vị 。 又hựu 法pháp 雲vân 一nhất 地địa 而nhi 分phần/phân 三tam 品phẩm 故cố 成thành 別biệt 也dã 。 況huống 有hữu 教giáo 無vô 人nhân 未vị 可khả 依y 用dụng 。 今kim 對đối 寂tịch 光quang 依y 圓viên 教giáo 。 故cố 圓viên 教giáo 三tam 十thập 心tâm 皆giai 是thị 因nhân 緣duyên 。 二nhị 雖tuy 作tác 下hạ 簡giản 因nhân 依y 果quả 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 未vị 可khả 定định 用dụng 者giả 向hướng 來lai 雖tuy 對đối 別biệt 圓viên 兩lưỡng 教giáo 及cập 等đẳng 覺giác 有hữu 無vô 。 以dĩ 立lập 中trung 下hạ 寂tịch 光quang 之chi 義nghĩa 未vị 若nhược 唯duy 立lập 上thượng 品phẩm 為vi 定định 。 況huống 復phục 暫tạm 借tá 攝nhiếp 師sư 之chi 名danh 。 二nhị 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 問vấn 意ý 者giả 由do 用dụng 有hữu 後hậu 生sanh 死tử 等đẳng 言ngôn 是thị 攝nhiếp 師sư 義nghĩa 。 是thị 故cố 且thả 推thôi 以dĩ 屬thuộc 天thiên 親thân 。 玄huyền 義nghĩa 云vân 。 無vô 著trước 造tạo 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 。 無vô 著trước 即tức 天thiên 親thân 之chi 兄huynh 俱câu 是thị 五ngũ 性tánh 宗tông 。 然nhiên 法pháp 相tướng 之chi 盛thịnh 在tại 乎hồ 天thiên 親thân 。 故cố 云vân 天thiên 親thân 義nghĩa 也dã 。 二nhị 答đáp 三tam 。 初sơ 明minh 二nhị 聖thánh 同đồng 悟ngộ 義nghĩa 合hợp 通thông 用dụng 。 同đồng 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。 者giả 所sở 證chứng 妙diệu 理lý 一nhất 體thể 無vô 殊thù 。 四tứ 悉tất 隨tùy 機cơ 立lập 宗tông 兩lưỡng 異dị 。 龍long 樹thụ 承thừa 於ư 文Văn 殊Thù 。 明minh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 名danh 一nhất 性tánh 宗tông 。 天thiên 親thân 承thừa 於ư 彌Di 勒Lặc 。 說thuyết 三tam 無vô 二nhị 有hữu 名danh 五ngũ 性tánh 宗tông 。 三tam 無vô 者giả 闡xiển 提đề 及cập 定định 性tánh 二Nhị 乘Thừa 。 俱câu 無vô 佛Phật 性tánh 。 不bất 得đắc 作tác 佛Phật 。 二nhị 有hữu 者giả 不bất 定định 及cập 菩Bồ 薩Tát 。 俱câu 有hữu 佛Phật 性tánh 未vị 來lai 成thành 佛Phật 。 故cố 西tây 方phương 此thử 土thổ/độ 人nhân 到đáo 于vu 今kim 有hữu 兩lưỡng 宗tông 之chi 異dị 。 今kim 本bổn 下hạ 大đại 師sư 雖tuy 承thừa 龍long 樹thụ 觀quán 法pháp 其kỳ 或hoặc 解giải 釋thích 佛Phật 經Kinh 名danh 相tướng 何hà 隔cách 天thiên 親thân 。 況huống 知tri 。 內nội 證chứng 本bổn 同đồng 。 隨tùy 機cơ 暫tạm 異dị 。 故cố 於ư 此thử 文văn 聊liêu 用dụng 攝nhiếp 義nghĩa 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 答đáp 意ý 雖tuy 爾nhĩ 一nhất 家gia 所sở 用dụng 龍long 樹thụ 為vi 宗tông 。 二nhị 兩lưỡng 宗tông 擅thiện 美mỹ 共cộng 顯hiển 佛Phật 經Kinh 。 若nhược 分phân 別biệt 等đẳng 者giả 世thế 以dĩ 天thiên 親thân 為vi 法pháp 相tướng 宗tông 。 龍long 樹thụ 為vi 法pháp 性tánh 宗tông 。 其kỳ 可khả 知tri 矣hĩ 。 龍long 樹thụ 於ư 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 五ngũ 百bách 年niên 出xuất 。 天thiên 親thân 九cửu 百bách 年niên 出xuất 。 三tam 但đãn 下hạ 義nghĩa 符phù 天thiên 親thân 以dĩ 杜đỗ 他tha 謗báng 。 地địa 攝nhiếp 映ánh 望vọng 者giả 地địa 持trì 論luận 是thị 彌Di 勒Lặc 所sở 造tạo 亦diệc 天thiên 親thân 所sở 宗tông 也dã 。 今kim 一nhất 家gia 釋thích 經kinh 豈khởi 但đãn 宗tông 承thừa 龍long 樹thụ 觀quán 法pháp 。 至chí 於ư 義nghĩa 門môn 名danh 相tướng 悉tất 依y 智trí 論luận 及cập 以dĩ 中trung 論luận 。 法pháp 相tướng 有hữu 闕khuyết 則tắc 取thủ 他tha 宗tông 以dĩ 為vi 補bổ 助trợ 諸chư 文văn 皆giai 爾nhĩ 。 不bất 獨độc 此thử 中trung 。 既ký 非phi 正chánh 用dụng 故cố 云vân 映ánh 望vọng 。 或hoặc 謂vị 下hạ 既ký 憑bằng 天thiên 親thân 他tha 終chung 無vô 謗báng 。 二nhị 權quyền 疾tật 五ngũ 。 初sơ 總tổng 釋thích 二nhị 。 初sơ 通thông 明minh 權quyền 疾tật 二nhị 。 初sơ 通thông 舉cử 五ngũ 行hành 。 然nhiên 此thử 五ngũ 行hành 含hàm 於ư 因nhân 果quả 體thể 用dụng 。 涅Niết 槃Bàn 疏sớ/sơ 中trung 分phân 別biệt 甚thậm 詳tường 。 今kim 以dĩ 聖thánh 行hành 為vi 因nhân 。 天thiên 梵Phạm 為vi 果quả 。 天thiên 梵Phạm 為vi 體thể 。 兒nhi 病bệnh 為vi 用dụng 。 問vấn 諸chư 文văn 或hoặc 云vân 。 聖thánh 梵Phạm 是thị 因nhân 。 今kim 何hà 以dĩ 梵Phạm 行hạnh 在tại 果quả 。 答đáp 聖thánh 梵Phạm 二nhị 行hành 並tịnh 通thông 因nhân 果quả 。 對đối 於ư 天thiên 行hành 以dĩ 二nhị 為vi 因nhân 。 今kim 云vân 在tại 果quả 何hà 所sở 疑nghi 也dã 。 以dĩ 聖thánh 即tức 三tam 學học 梵Phạm 即tức 四Tứ 等Đẳng 故cố 知tri 。 戒giới 定định 慈từ 悲bi 因nhân 果quả 俱câu 有hữu 論luận 其kỳ 傍bàng 正chánh 。 故cố 須tu 分phân 別biệt 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 從tùng 聖thánh 生sanh 天thiên 梵Phạm 等đẳng 者giả 由do 因nhân 證chứng 理lý 從tùng 理lý 起khởi 用dụng 。 用dụng 又hựu 指chỉ 因nhân 故cố 云vân 聖thánh 行hành 乃nãi 至chí 而nhi 起khởi 。 問vấn 天thiên 既ký 是thị 證chứng 何hà 名danh 為vi 行hành 。 答đáp 從tùng 天thiên 起khởi 行hành 。 故cố 名danh 天thiên 行hành 。 故cố 天thiên 行hành 位vị 在tại 於ư 地địa 住trụ 。 驗nghiệm 知tri 。 從tùng 於ư 別biệt 圓viên 二nhị 種chủng 聖thánh 行hành 而nhi 生sanh 。 二nhị 嬰anh 兒nhi 下hạ 別biệt 釋thích 病bệnh 兒nhi 二nhị 。 初sơ 標tiêu 示thị 所sở 起khởi 。 示thị 同đồng 小tiểu 善thiện 名danh 為vi 嬰anh 兒nhi 。 示thị 同đồng 有hữu 惡ác 名danh 為vi 病bệnh 行hành 。 同đồng 善thiện 為vi 與dữ 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 同đồng 惡ác 為vi 拔bạt 其kỳ 苦khổ 。 故cố 此thử 二nhị 用dụng 由do 於ư 慈từ 悲bi 。 故cố 向hướng 荊kinh 溪khê 云vân 。 用dụng 又hựu 指chỉ 因nhân 也dã 。 是thị 故cố 或hoặc 以dĩ 聖thánh 為vi 自tự 行hành 因nhân 。 天thiên 為vi 自tự 行hành 果quả 。 梵Phạm 行hạnh 為vi 因nhân 中trung 化hóa 他tha 。 病bệnh 兒nhi 為vi 果quả 上thượng 化hóa 他tha 。 故cố 因nhân 於ư 慈từ 悲bi 而nhi 有hữu 二nhị 行hành 。 梵Phạm 通thông 因nhân 果quả 。 向hướng 已dĩ 略lược 明minh 。 二nhị 何hà 者giả 下hạ 徵trưng 釋thích 自tự 他tha 二nhị 。 初sơ 明minh 自tự 行hành 則tắc 無vô 。 諸chư 惡ác 永vĩnh 斷đoạn 。 者giả 顯hiển 無vô 二nhị 行hành 。 嬰anh 兒nhi 小tiểu 善thiện 望vọng 佛Phật 仍nhưng 惡ác 。 眾chúng 善thiện 普phổ 會hội 。 者giả 即tức 天thiên 行hành 究cứu 竟cánh 也dã 。 天thiên 然nhiên 理lý 顯hiển 定định 慧tuệ 莊trang 嚴nghiêm 。 故cố 云vân 普phổ 會hội 。 有hữu 何hà 下hạ 初sơ 無vô 兒nhi 行hành 。 次thứ 無vô 病bệnh 行hành 。 二nhị 但đãn 以dĩ 下hạ 化hóa 他tha 示thị 有hữu 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 兩lưỡng 行hành 。 形hình 充sung 法Pháp 界Giới 者giả 現hiện 十thập 界giới 像tượng 也dã 。 若nhược 此thử 下hạ 明minh 由do 機cơ 息tức 故cố 應ưng 謝tạ 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 明minh 於ư 二nhị 行hành 息tức 之chi 由do 也dã 。 二nhị 但đãn 眾chúng 下hạ 結kết 示thị 隨tùy 機cơ 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 機cơ 生sanh 曰viết 興hưng 。 若nhược 約ước 物vật 病bệnh 何hà 時thời 不bất 興hưng 。 二nhị 故cố 文văn 下hạ 引dẫn 文văn 證chứng 成thành 。 二nhị 今kim 淨tịnh 下hạ 結kết 指chỉ 淨tịnh 名danh 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 約ước 法pháp 從tùng 人nhân 。 前tiền 雖tuy 通thông 辨biện 意ý 出xuất 今kim 文văn 。 文văn 意ý 亦diệc 在tại 通thông 被bị 諸chư 土thổ/độ 。 二nhị 但đãn 實thật 下hạ 別biệt 釋thích 三tam 。 初sơ 指chỉ 上thượng 標tiêu 今kim 。 今kim 權quyền 疾tật 亦diệc 約ước 四tứ 土thổ/độ 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 然nhiên 且thả 四tứ 土thổ/độ 皆giai 有hữu 權quyền 實thật 之chi 兩lưỡng 疾tật 也dã 。 若nhược 約ước 寂tịch 光quang 但đãn 現hiện 權quyền 疾tật 唯duy 有hữu 實thật 報báo 。 則tắc 位vị 位vị 中trung 一nhất 實thật 一nhất 權quyền 。 若nhược 方phương 便tiện 中trung 亦diệc 有hữu 神thần 通thông 。 得đắc 名danh 權quyền 疾tật 。 但đãn 不bất 得đắc 名danh 應ứng 化hóa 權quyền 耳nhĩ 。 是thị 則tắc 二nhị 土thổ/độ 亦diệc 權quyền 亦diệc 實thật 。 二nhị 同đồng 居cư 土thổ/độ 一nhất 向hướng 唯duy 實thật 。 於ư 同đồng 居cư 中trung 得đắc 實thật 益ích 者giả 亦diệc 可khả 隨tùy 義nghĩa 判phán 釋thích 不bất 同đồng 。 二nhị 一nhất 同đồng 下hạ 明minh 四tứ 土thổ/độ 四tứ 。 初sơ 居cư 二nhị 。 初sơ 穢uế 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 二nhị 料liệu 簡giản 。 答đáp 意ý 者giả 佛Phật 界giới 即tức 圓viên 似tự 七thất 信tín 已dĩ 前tiền 。 菩Bồ 薩Tát 界giới 在tại 別biệt 即tức 七thất 住trụ 已dĩ 前tiền 。 在tại 通thông 即tức 已dĩ 辨biện 已dĩ 前tiền 。 聲Thanh 聞Văn 即tức 三tam 果quả 已dĩ 還hoàn 。 緣Duyên 覺Giác 則tắc 指chỉ 凡phàm 位vị 以dĩ 一nhất 坐tọa 斷đoạn 故cố 。 然nhiên 二Nhị 乘Thừa 未vị 入nhập 無vô 餘dư 者giả 亦diệc 有hữu 果quả 中trung 通thông 疾tật 。 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 界giới 未vị 生sanh 方phương 便tiện 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。 故cố 云vân 約ước 界giới 內nội 至chí 未vị 盡tận 也dã 。 二nhị 淨tịnh 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 人nhân 天thiên 并tinh 四tứ 。 故cố 名danh 六lục 界giới 。 然nhiên 淨tịnh 土độ 中trung 雖tuy 無vô 藏tạng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 亦diệc 可khả 得đắc 有hữu 通thông 教giáo 二Nhị 乘Thừa 并tinh 後hậu 三tam 教giáo 。 菩Bồ 薩Tát 及cập 佛Phật 。 故cố 成thành 六lục 也dã 。 由do 是thị 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 六lục 界giới 。 二nhị 有hữu 餘dư 三tam 果quả 報báo 。 因nhân 緣duyên 有hữu 後hậu 等đẳng 者giả 於ư 七thất 種chủng 中trung 此thử 三tam 生sanh 死tử 並tịnh 屬thuộc 果quả 報báo 故cố 也dã 。 四tứ 寂tịch 光quang 。 三tam 是thị 則tắc 下hạ 結kết 示thị 權quyền 疾tật 。 權quyền 同đồng 四tứ 土thổ/độ 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 實thật 報báo 方phương 便tiện 及cập 二nhị 同đồng 居cư 。 故cố 云vân 四tứ 土thổ/độ 。 以dĩ 寂tịch 光quang 究cứu 竟cánh 無vô 實thật 。 疾tật 故cố 今kim 謂vị 。 若nhược 約ước 中trung 下hạ 與dữ 實thật 報báo 同đồng 。 則tắc 四tứ 土thổ/độ 之chi 言ngôn 同đồng 居cư 合hợp 一nhất 。 并tinh 荊kinh 溪khê 義nghĩa 共cộng 成thành 兩lưỡng 解giải 。 三tam 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 作tác 此thử 問vấn 者giả 以dĩ 土thổ/độ 望vọng 人nhân 其kỳ 人nhân 既ký 猶do 有hữu 實thật 疾tật 。 何hà 能năng 自tự 於ư 無vô 障chướng 礙ngại 中trung 現hiện 等đẳng 覺giác 地địa 之chi 權quyền 疾tật 耶da 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 總tổng 貴quý 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 先tiên 以dĩ 本bổn 迹tích 高cao 下hạ 四tứ 句cú 不bất 可khả 測trắc 答đáp 。 然nhiên 若nhược 云vân 淨tịnh 名danh 本bổn 是thị 金kim 粟túc 如Như 來Lai 者giả 則tắc 是thị 本bổn 高cao 迹tích 下hạ 。 豈khởi 不bất 能năng 現hiện 實thật 報báo 權quyền 疾tật 耶da 。 二nhị 但đãn 權quyền 下hạ 正chánh 答đáp 二nhị 。 初sơ 總tổng 標tiêu 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 從tùng 實thật 位vị 釋thích 。 二nhị 若nhược 妙diệu 下hạ 別biệt 示thị 二nhị 。 初sơ 明minh 寂tịch 光quang 唯duy 權quyền 。 二nhị 等đẳng 覺giác 下hạ 明minh 三tam 土thổ/độ 俱câu 有hữu 。 三tam 初sơ 實thật 報báo 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 等đẳng 覺giác 權quyền 實thật 二nhị 疾tật 俱câu 有hữu 也dã 。 二nhị 如như 此thử 下hạ 例lệ 示thị 下hạ 位vị 。 二nhị 有hữu 餘dư 。 三tam 同đồng 居cư 。 四tứ 觀quán 心tâm 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 約ước 觀quán 心tâm 者giả 義nghĩa 通thông 初sơ 心tâm 。 是thị 故cố 云vân 也dã 。 如như 無vô 貪tham 人nhân 權quyền 現hiện 貪tham 等đẳng 。 故cố 置trí 無vô 疾tật 現hiện 疾tật 等đẳng 言ngôn 。 或hoặc 自tự 行hành 等đẳng 者giả 明minh 示thị 現hiện 權quyền 疾tật 之chi 所sở 以dĩ 也dã 。 自tự 行hành 精tinh 進tấn 。 秖kỳ 可khả 示thị 為vi 懈giải 怠đãi 之chi 權quyền 。 不bất 可khả 實thật 墮đọa 而nhi 示thị 精tinh 進tấn 。 化hóa 益ích 不bất 定định 。 意ý 在tại 隨tùy 宜nghi 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 。 者giả 一nhất 切thiết 鬼quỷ 神thần 。 亦diệc 有hữu 權quyền 變biến 假giả 設thiết 之chi 相tướng 。 事sự 通thông 意ý 局cục 。 五ngũ 如như 此thử 下hạ 歡hoan 結kết 二nhị 。 初sơ 歎thán 唯duy 佛Phật 能năng 知tri 。 二nhị 今kim 淨tịnh 下hạ 結kết 文Văn 殊Thù 善thiện 解giải 。 四tứ 明minh 因nhân 疾tật 出xuất 六lục 品phẩm 二nhị 。 初sơ 明minh 因nhân 疾tật 有hữu 品phẩm 二nhị 。 初sơ 正chánh 示thị 。 六lục 品phẩm 皆giai 從tùng 至chí 故cố 有hữu 者giả 謂vị 。 疾tật 是thị 權quyền 疾tật 是thị 實thật 出xuất 生sanh 諸chư 品phẩm 也dã 。 當đương 如như 符phù 契khế 者giả 文văn 心tâm 雕điêu 龍long 曰viết 。 符phù 者giả 孚phu 也dã 。 徵trưng 召triệu 防phòng 偽ngụy 事sự 資tư 中trung 孚phu 。 三tam 代đại 玉ngọc 瑞thụy 。 漢hán 世thế 金kim 竹trúc 。 末mạt 代đại 從tùng 省tỉnh 代đại 以dĩ 書thư 翰hàn 也dã 。 契khế 者giả 結kết 也dã 。 上thượng 古cổ 純thuần 質chất 結kết 繩thằng 執chấp 契khế 。 今kim 謂vị 。 入nhập 文văn 帖# 釋thích 與dữ 此thử 合hợp 同đồng 。 故cố 如như 符phù 契khế 。 二nhị 破phá 古cổ 顯hiển 今kim 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 五ngũ 源nguyên 八bát 始thỉ 者giả 古cổ 人nhân 意ý 云vân 。 問vấn 疾tật 一nhất 品phẩm 因nhân 於ư 文Văn 殊Thù 至chí 淨tịnh 名danh 室thất 。 除trừ 去khứ 所sở 有hữu 。 為vi 下hạ 五ngũ 品phẩm 之chi 源nguyên 本bổn 也dã 。 八bát 始thỉ 者giả 至chí 法pháp 供cúng 養dường 猶do 是thị 正chánh 經kinh 。 故cố 問vấn 疾tật 初sơ 為vi 下hạ 正chánh 經kinh 八bát 品phẩm 之chi 始thỉ 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 斥xích 古cổ 。 主chủ 對đối 全toàn 疎sơ 。 二nhị 今kim 明minh 下hạ 顯hiển 今kim 疾tật 義nghĩa 周chu 普phổ 。 二nhị 初sơ 敘tự 意ý 列liệt 章chương 。 二nhị 三tam 由do 下hạ 。 依y 章chương 正chánh 釋thích 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 三tam 由do 等đẳng 者giả 因nhân 於ư 古cổ 釋thích 今kim 亦diệc 立lập 三tam 亦diệc 名danh 為vi 由do 。 而nhi 義nghĩa 少thiểu 別biệt 。 但đãn 從tùng 疾tật 生sanh 。 非phi 全toàn 一nhất 品phẩm 而nhi 為vi 初sơ 由do 。 但đãn 三tam 處xứ 由do 疾tật 。 故cố 曰viết 三tam 由do 。 一nhất 俗tục 眾chúng 。 二nhị 聲Thanh 聞Văn 。 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 六lục 源nguyên 者giả 意ý 明minh 示thị 疾tật 為vi 六lục 品phẩm 之chi 源nguyên 。 問vấn 疾tật 初sơ 文văn 亦diệc 無vô 此thử 品phẩm 調điều 伏phục 慰úy 喻dụ 之chi 源nguyên 始thỉ 也dã 。 并tinh 下hạ 五ngũ 品phẩm 故cố 為vi 六lục 源nguyên 。 五ngũ 入nhập 文văn 帖# 釋thích 三tam 。 初sơ 問vấn 疾tật 品phẩm 。 略lược 明minh 權quyền 實thật 二nhị 疾tật 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 佛Phật 命mạng 文Văn 殊Thù 。 二nhị 文Văn 殊Thù 恭cung 命mạng 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 一nhất 自tự 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 五ngũ 。 初sơ 恭cung 命mạng 問vấn 疾tật 二nhị 。 初sơ 自tự 謙khiêm 。 行hành 人nhân 之chi 常thường 儀nghi 者giả 行hành 平bình 聲thanh 猶do 云vân 使sử 人nhân 也dã 。 恭cung 命mạng 將tương 行hành 禮lễ 宜nghi 謙khiêm 遜tốn 。 故cố 云vân 常thường 儀nghi 。 往vãng 復phục 非phi 易dị 者giả 往vãng 復phục 猶do 問vấn 答đáp 也dã 。 二nhị 出xuất 謙khiêm 難nạn/nan 之chi 事sự 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 謙khiêm 難nạn/nan 者giả 難nạn/nan 去khứ 聲thanh 畏úy 難nạn 也dã 。 二nhị 隨tùy 釋thích 四tứ 。 初sơ 二nhị 智trí 深thâm 廣quảng 實thật 智trí 深thâm 廣quảng 者giả 竪thụ 隣lân 妙diệu 覺giác 故cố 深thâm 。 橫hoạnh/hoành 周chu 法Pháp 界Giới 故cố 廣quảng 。 若nhược 權quyền 智trí 至chí 非phi 要yếu 也dã 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 二nhị 智trí 體thể 同đồng 。 並tịnh 得đắc 名danh 為vi 說thuyết 權quyền 說thuyết 實thật 。 今kim 從tùng 泛phiếm 爾nhĩ 隨tùy 情tình 之chi 權quyền 且thả 作tác 此thử 說thuyết 耳nhĩ 。 如như 法Pháp 華hoa 下hạ 第đệ 五ngũ 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 譬thí 也dã 。 賞thưởng 以dĩ 金kim 銀ngân 七thất 寶bảo 。 喻dụ 說thuyết 權quyền 小tiểu 七thất 覺giác 法pháp 也dã 。 解giải 髻kế 中trung 明minh 珠châu 。 賜tứ 之chi 喻dụ 說thuyết 開khai 顯hiển 圓viên 實thật 法pháp 也dã 。 明minh 珠châu 者giả 明minh 譬thí 中trung 道đạo 智trí 。 圓viên 譬thí 於ư 常thường 。 在tại 頂đảnh 者giả 極cực 果quả 所sở 宗tông 。 髻kế 中trung 者giả 實thật 為vi 權quyền 隱ẩn 。 解giải 髻kế 即tức 開khai 權quyền 。 與dữ 珠châu 即tức 顯hiển 實thật 。 部bộ 雖tuy 隔cách 小tiểu 而nhi 對đối 圓viên 機cơ 所sở 談đàm 則tắc 與dữ 法pháp 華hoa 無vô 異dị 。 故cố 且thả 引dẫn 之chi 。 四tứ 句cú 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 前tiền 二nhị 句cú 即tức 三tam 教giáo 後hậu 二nhị 句cú 是thị 圓viên 。 此thử 即tức 下hạ 以dĩ 大đại 經kinh 三tam 句cú 次thứ 第đệ 配phối 三tam 教giáo 。 生sanh 不bất 生sanh 配phối 別biệt 。 意ý 如như 前tiền 釋thích 。 四tứ 辨biện 赴phó 緣duyên 。 說thuyết 三tam 教giáo 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 既ký 云vân 赴phó 緣duyên 。 理lý 須tu 說thuyết 四tứ 。 今kim 從tùng 用dụng 權quyền 且thả 云vân 三tam 耳nhĩ 。 知tri 病bệnh 等đẳng 者giả 三tam 教giáo 苦khổ 集tập 病bệnh 。 道đạo 滅diệt 藥dược 也dã 。 二nhị 明minh 因nhân 果quả 德đức 滿mãn 。 權quyền 實thật 之chi 法pháp 式thức 也dã 者giả 修tu 觀quán 漸tiệm 頓đốn 斷đoạn 惑hoặc 高cao 下hạ 歷lịch 位vị 多đa 少thiểu 化hóa 他tha 廣quảng 狹hiệp 悉tất 是thị 法pháp 式thức 也dã 。 非phi 但đãn 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 意ý 云vân 。 悉tất 知tri 之chi 言ngôn 猶do 濫lạm 未vị 證chứng 。 故cố 以dĩ 成thành 就tựu 約ước 證chứng 而nhi 對đối 說thuyết 之chi 。 不bất 務vụ 速tốc 說thuyết 。 者giả 務vụ 貌mạo 侃# 疏sớ/sơ 云vân 。 向hướng 慕mộ 也dã 。 三tam 化hóa 他tha 功công 大đại 荊kinh 溪khê 云vân 。 十thập 方Phương 等Đẳng 者giả 義nghĩa 通thông 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 八bát 方phương 橫hoạnh/hoành 也dã 。 即tức 是thị 同đồng 居cư 淨tịnh 穢uế 二nhị 土thổ/độ 。 上thượng 下hạ 竪thụ 也dã 。 即tức 是thị 有hữu 餘dư 果quả 報báo 二nhị 土thổ/độ 。 荊kinh 溪khê 此thử 釋thích 一nhất 往vãng 言ngôn 也dã 。 今kim 謂vị 。 十thập 方phương 是thị 橫hoạnh/hoành 義nghĩa 必tất 包bao 竪thụ 。 以dĩ 不bất 離ly 同đồng 居cư 有hữu 三tam 土thổ/độ 故cố 如như 法Pháp 華hoa 壽thọ 量lượng 品phẩm 。 四tứ 結kết 二nhị 智trí 究cứu 竟cánh 。 二nhị 正chánh 恭cung 命mạng 。 冀ký 無vô 等đẳng 者giả 冀ký 望vọng 也dã 。 二nhị 大đại 眾chúng 俱câu 往vãng 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 眾chúng 欲dục 隨tùy 往vãng 。 二nhị 文Văn 殊Thù 與dữ 眾chúng 俱câu 往vãng 。 三tam 賓tân 主chủ 往vãng 復phục 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 淨tịnh 名danh 為vi 主chủ 。 文Văn 殊Thù 為vi 賓tân 。 賓tân 問vấn 主chủ 答đáp 即tức 往vãng 復phục 也dã 。 二nhị 初sơ 又hựu 下hạ 隨tùy 釋thích 四tứ 。 初sơ 淨tịnh 名danh 空không 室thất 現hiện 相tướng 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 敘tự 意ý 。 二nhị 初sơ 云vân 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 神thần 力lực 空không 室thất 二nhị 。 初sơ 略lược 示thị 敘tự 意ý 二nhị 。 初sơ 略lược 示thị 。 二nhị 空không 室thất 下hạ 敘tự 意ý 二nhị 。 初sơ 成thành 前tiền 。 二nhị 生sanh 後hậu 。 二nhị 今kim 約ước 下hạ 廣quảng 釋thích 所sở 表biểu 二nhị 。 初sơ 正chánh 約ước 四tứ 土thổ/độ 四tứ 。 初sơ 同đồng 居cư 二nhị 。 初sơ 穢uế 二nhị 淨tịnh 。 二nhị 方phương 便tiện 。 三tam 實thật 報báo 。 四tứ 寂tịch 光quang 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 常thường 寂tịch 光quang 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 者giả 以dĩ 表biểu 究cứu 竟cánh 。 若nhược 約ước 自tự 行hành 現hiện 此thử 相tương/tướng 者giả 正chánh 言ngôn 。 我ngã 與dữ 文Văn 殊Thù 俱câu 除trừ 微vi 煙yên 。 故cố 用dụng 表biểu 之chi 。 為vi 他tha 亦diệc 然nhiên 。 理lý 須tu 從tùng 極cực 表biểu 。 果quả 報báo 之chi 末mạt 者giả 亦diệc 指chỉ 等đẳng 覺giác 。 故cố 地địa 持trì 等đẳng 者giả 上thượng 句cú 釋thích 其kỳ 所sở 以dĩ 。 次thứ 離ly 一nhất 切thiết 下hạ 正chánh 示thị 斷đoạn 障chướng 名danh 禪thiền 明minh 是thị 等đẳng 覺giác 。 二nhị 若nhược 表biểu 下hạ 結kết 顯hiển 權quyền 實thật 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 若nhược 表biểu 等đẳng 者giả 具cụ 如như 前tiền 釋thích 權quyền 實thật 二nhị 疾tật 各các 隨tùy 己kỷ 之chi 所sở 有hữu 明minh 其kỳ 權quyền 實thật 不bất 同đồng 。 二nhị 以dĩ 疾tật 而nhi 臥ngọa 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 。 初sơ 略lược 示thị 敘tự 意ý 二nhị 。 初sơ 略lược 示thị 。 二nhị 此thử 亦diệc 下hạ 敘tự 意ý 二nhị 。 初sơ 成thành 前tiền 二nhị 生sanh 後hậu 。 二nhị 所sở 以dĩ 下hạ 廣quảng 釋thích 所sở 表biểu 二nhị 。 初sơ 釋thích 床sàng 疾tật 。 二nhị 臥ngọa 表biểu 下hạ 釋thích 而nhi 臥ngọa 三tam 。 初sơ 正chánh 釋thích 所sở 表biểu 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 心tâm 安an 不bất 動động 等đẳng 者giả 智trí 契khế 極cực 境cảnh 斷đoạn 所sở 以dĩ 滿mãn 。 自tự 非phi 元nguyên 品phẩm 永vĩnh 除trừ 至chí 於ư 究cứu 竟cánh 智trí 斷đoạn 豈khởi 令linh 三tam 事sự 具cụ 足túc 俱câu 得đắc 滿mãn 名danh 。 淨tịnh 名danh 雖tuy 居cư 等đẳng 覺giác 所sở 現hiện 終chung 成thành 究cứu 竟cánh 。 二nhị 故cố 大đại 下hạ 引dẫn 經kinh 證chứng 成thành 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 引dẫn 此thử 偈kệ 意ý 安an 眠miên 即tức 是thị 真chân 性tánh 軌quỹ 也dã 。 實thật 慧tuệ 慈từ 悲bi 即tức 是thị 方phương 便tiện 解giải 脫thoát 也dã 。 三tam 如như 人nhân 下hạ 結kết 釋thích 自tự 他tha 二nhị 。 初sơ 立lập 譬thí 。 二nhị 實thật 下hạ 合hợp 釋thích 。 實thật 慧tuệ 亦diệc 爾nhĩ 者giả 合hợp 如như 人nhân 也dã 。 實thật 慧tuệ 冥minh 法Pháp 身thân 如như 無vô 病bệnh 眠miên 。 實thật 慧tuệ 起khởi 應ứng 用dụng 如như 有hữu 病bệnh 眠miên 。 實thật 慧tuệ 即tức 報báo 身thân 也dã 。 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 約ước 自tự 行hành 實thật 慧tuệ 冥minh 真chân 。 二nhị 若nhược 有hữu 下hạ 約ước 化hóa 他tha 也dã 。 實thật 慧tuệ 起khởi 應ưng 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 。 即tức 是thị 實thật 慧tuệ 法Pháp 身thân 應ưng 之chi 者giả 報báo 與dữ 法pháp 合hợp 能năng 起khởi 應ứng 用dụng 如như 水thủy 銀ngân 和hòa 真chân 金kim 能năng 塗đồ 諸chư 色sắc 像tượng 也dã 。 二nhị 若nhược 淨tịnh 下hạ 例lệ 結kết 。 二nhị 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 簡giản 疾tật 所sở 表biểu 。 二nhị 簡giản 床sàng 所sở 表biểu 。 今kim 解giải 淨tịnh 名danh 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 勸khuyến 捨xả 執chấp 耳nhĩ 。 用dụng 莊trang 周chu 言ngôn 託thác 興hưng 假giả 設thiết 立lập 此thử 人nhân 名danh 名danh 為vi 罔võng 象tượng 。 意ý 明minh 罔võng 象tượng 乍sạ 可khả 得đắc 珠châu 過quá 若nhược 窮cùng 研nghiên 秖kỳ 恐khủng 失thất 寶bảo 。 況huống 復phục 轉chuyển 譬thí 誠thành 有hữu 所sở 憑bằng 。 言ngôn 罔võng 象tượng 得đắc 珠châu 者giả 莊trang 子tử 外ngoại 篇thiên 云vân 。 黃hoàng 帝đế 遊du 乎hồ 赤xích 水thủy 之chi 北bắc 登đăng 乎hồ 崑# 崙lôn 之chi 丘khâu 。 南nam 望vọng 還hoàn 鄉hương 遺di 其kỳ 玄huyền 珠châu 。 使sử 智trí 索sách 之chi 而nhi 不bất 得đắc 。 使sử 離ly 朱chu 索sách 之chi 而nhi 不bất 得đắc 。 使sử # 詬# 索sách 之chi 而nhi 不bất 得đắc 。 乃nãi 使sử 罔võng 象tượng 罔võng 象tượng 得đắc 之chi 。 黃hoàng 帝đế 曰viết 。 異dị 哉tai 罔võng 象tượng 乃nãi 可khả 以dĩ 得đắc 之chi 乎hồ 。 說thuyết 者giả 謂vị 。 絕tuyệt 思tư 慮lự 故cố 智trí 索sách 不bất 得đắc 。 離ly 聲thanh 色sắc 故cố 離ly 朱chu 索sách 不bất 得đắc 。 離ly 言ngôn 辨biện 故cố # 詬# 索sách 不bất 得đắc 。 罔võng 象tượng 無vô 心tâm 義nghĩa 無vô 心tâm 乃nãi 得đắc 珠châu 。 # 詬# 上thượng 枯khô 駕giá 及cập 下hạ 苦khổ 候hậu 反phản 巧xảo 言ngôn 也dã 。 二nhị 文Văn 殊Thù 現hiện 相tướng 知tri 表biểu 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 二nhị 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 徵trưng 文văn 示thị 義nghĩa 。 表biểu 土thổ/độ 表biểu 身thân 者giả 表biểu 寂tịch 光quang 法Pháp 身thân 也dã 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 若nhược 對đối 向hướng 四tứ 不bất 可khả 說thuyết 文văn 應ưng 表biểu 四tứ 土thổ/độ 三Tam 身Thân 。 二nhị 又hựu 下hạ 舉cử 勝thắng 況huống 劣liệt 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 又hựu 文Văn 殊Thù 尚thượng 知tri 欲dục 說thuyết 法Pháp 華hoa 等đẳng 者giả 若nhược 以dĩ 淨tịnh 名danh 望vọng 於ư 如Như 來Lai 誠thành 為vi 不bất 易dị 。 況huống 法pháp 華hoa 方Phương 等Đẳng 難nan 易dị 可khả 知tri 。 信tín 知tri 。 何hà 經kinh 不bất 有hữu 天thiên 華hoa 地địa 動động 。 放phóng 眉mi 間gian 光quang 。 文Văn 殊Thù 纔tài 觀quán 知tri 異dị 一nhất 代đại 。 便tiện 憶ức 住trụ 世thế 曾tằng 有hữu 見kiến 聞văn 。 故cố 見kiến 瑞thụy 時thời 乃nãi 引dẫn 燈đăng 明minh 釋thích 彌Di 勒Lặc 疑nghi 。 即tức 懸huyền 知tri 今kim 欲dục 說thuyết 妙diệu 法Pháp 。 此thử 事sự 尚thượng 識thức 。 況huống 方Phương 等Đẳng 耶da 。 三tam 淨tịnh 名danh 稱xưng 歎thán 文Văn 殊Thù 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 正chánh 稱xưng 歎thán 二nhị 。 初sơ 略lược 釋thích 。 二nhị 餘dư 非phi 下hạ 廣quảng 釋thích 二nhị 。 初sơ 簡giản 非phi 善thiện 來lai 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 終chung 求cầu 無vô 餘dư 等đẳng 者giả 無vô 餘dư 等đẳng 言ngôn 本bổn 在tại 三tam 藏tạng 。 通thông 雖tuy 稍sảo 巧xảo 及cập 以dĩ 斷đoạn 惑hoặc 然nhiên 所sở 求cầu 果quả 不bất 出xuất 無vô 餘dư 。 果quả 是thị 所sở 期kỳ 。 故cố 云vân 終chung 求cầu 。 轉chuyển 心tâm 觀quán 者giả 心tâm 即tức 斯tư 心tâm 次thứ 第đệ 觀quán 。 即tức 初Sơ 地Địa 雙song 流lưu 。 所sở 以dĩ 彈đàn 訶ha 菩Bồ 薩Tát 多đa 在tại 三tam 教giáo 及cập 失thất 圓viên 意ý 者giả 。 問vấn 那na 得đắc 第đệ 七thất 立lập 是thị 圓viên 教giáo 後hậu 心tâm 人nhân 耶da 。 答đáp 圓viên 教giáo 失thất 意ý 定định 在tại 初sơ 心tâm 。 與dữ 物vật 無vô 緣duyên 者giả 簡giản 第đệ 六lục 七thất 。 若nhược 被bị 彈đàn 者giả 簡giản 於ư 前tiền 四tứ 。 今kim 總tổng 言ngôn 之chi 得đắc 作tác 此thử 說thuyết 。 二nhị 今kim 文văn 下hạ 顯hiển 是thị 善thiện 來lai 。 二nhị 釋thích 歎thán 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 。 初sơ 釋thích 不bất 來lai 相tướng 而nhi 來lai 二nhị 。 初sơ 引dẫn 古cổ 逐trục 破phá 。 應ưng 歎thán 二Nhị 乘Thừa 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 二nhị 諦đế 語ngữ 通thông 責trách 同đồng 異dị 耳nhĩ 。 淨tịnh 名danh 皆giai 應ưng 歎thán 諸chư 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 地địa 住trụ 已dĩ 上thượng 皆giai 有hữu 法pháp 應ưng 。 即tức 列liệt 眾chúng 中trung 不bất 無vô 其kỳ 人nhân 。 唯duy 有hữu 語ngữ 見kiến 須tu 在tại 博bác 地địa 。 皆giai 言ngôn 表biểu 語ngữ 通thông 於ư 三tam 萬vạn 二nhị 千thiên 故cố 也dã 。 即tức 是thị 自tự 性tánh 來lai 者giả 古cổ 人nhân 謂vị 。 定định 執chấp 來lai 相tương/tướng 而nhi 成thành 自tự 性tánh 不bất 顧cố 定định 執chấp 假giả 來lai 復phục 成thành 他tha 性tánh 。 不bất 出xuất 四tứ 計kế 與dữ 外ngoại 何hà 殊thù 。 二nhị 今kim 言ngôn 下hạ 今kim 師sư 正chánh 解giải 二nhị 。 初sơ 雙song 標tiêu 。 二nhị 何hà 下hạ 雙song 釋thích 二nhị 。 初sơ 簡giản 非phi 。 二nhị 若nhược 圓viên 下hạ 顯hiển 是thị 二nhị 。 初sơ 簡giản 有hữu 德đức 無vô 緣duyên 。 知tri 四tứ 不bất 可khả 說thuyết 者giả 。 達đạt 三tam 諦đế 互hỗ 融dung 。 即tức 知tri 四tứ 理lý 。 俱câu 不bất 可khả 說thuyết 。 此thử 合hợp 如Như 來Lai 命mạng 章chương 者giả 命mạng 者giả 召triệu 也dã 始thỉ 也dã 。 始thỉ 談đàm 淨tịnh 土độ 而nhi 以dĩ 佛Phật 國quốc 召triệu 章chương 。 但đãn 諸chư 圓viên 教giáo 至chí 不bất 歎thán 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 中trung 釋thích 前tiền 圓viên 不bất 應ưng 斥xích 。 既ký 云vân 初sơ 中trung 後hậu 心tâm 。 故cố 知tri 。 前tiền 文văn 理lý 合hợp 通thông 取thủ 第đệ 六lục 第đệ 七thất 。 但đãn 為vi 無vô 緣duyên 而nhi 不bất 堪kham 耳nhĩ 。 故cố 於ư 高cao 位vị 最tối 藉tạ 有hữu 緣duyên 。 所sở 以dĩ 唯duy 在tại 文Văn 殊Thù 一nhất 人nhân 耳nhĩ 。 二nhị 今kim 文văn 下hạ 顯hiển 德đức 緣duyên 兩lưỡng 備bị 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 皆giai 是thị 四tứ 不bất 可khả 說thuyết 者giả 。 有hữu 機cơ 之chi 人nhân 理lý 亦diệc 無vô 說thuyết 。 理lý 不bất 自tự 顯hiển 然nhiên 由do 說thuyết 成thành 。 文Văn 殊Thù 扣khấu 機cơ 不bất 說thuyết 而nhi 說thuyết 。 二nhị 釋thích 不bất 見kiến 相tướng 而nhi 見kiến 二nhị 。 初sơ 略lược 釋thích 。 二nhị 言ngôn 不bất 下hạ 廣quảng 釋thích 二nhị 。 初sơ 簡giản 見kiến 相tương/tướng 而nhi 見kiến 。 二nhị 若nhược 入nhập 下hạ 顯hiển 不bất 見kiến 相tướng 而nhi 見kiến 二nhị 。 初sơ 通thông 示thị 圓viên 見kiến 。 三tam 聚tụ 眾chúng 生sanh 者giả 大đại 論luận 五ngũ 十thập 云vân 。 眾chúng 生sanh 有hữu 三tam 聚tụ 。 一nhất 者giả 正chánh 定định 必tất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 者giả 邪tà 定định 必tất 入nhập 惡ác 道đạo 。 三tam 者giả 不bất 定định 。 今kim 皆giai 不bất 見kiến 。 者giả 外ngoại 境cảnh 即tức 心tâm 咸hàm 空không 中trung 故cố 。 故cố 不bất 二nhị 門môn 云vân 。 空không 中trung 妙diệu 故cố 心tâm 色sắc 體thể 絕tuyệt 。 不bất 見kiến 眾chúng 生sanh 。 七thất 方phương 便tiện 異dị 。 不bất 見kiến 國quốc 土độ 淨tịnh 穢uế 差sai 品phẩm 。 而nhi 圓viên 見kiến 法Pháp 界Giới 者giả 空không 中trung 即tức 假giả 而nhi 帝đế 網võng 依y 正chánh 終chung 日nhật 炳bỉnh 然nhiên 也dã 。 二nhị 今kim 文văn 下hạ 別biệt 顯hiển 文Văn 殊Thù 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 與dữ 淨tịnh 名danh 齊tề 者giả 今kim 此thử 大đại 會hội 。 豈khởi 無vô 齊tề 人nhân 。 故cố 亦diệc 須tu 以dĩ 有hữu 緣duyên 簡giản 之chi 。 準chuẩn 前tiền 歎thán 德đức 悉tất 歎thán 等đẳng 覺giác 故cố 也dã 。 下hạ 去khứ 對đối 釋thích 。 但đãn 皆giai 少thiểu 於ư 有hữu 緣duyên 一nhất 事sự 。 故cố 須tu 節tiết 節tiết 添# 其kỳ 有hữu 緣duyên 。 二nhị 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 約ước 來lai 見kiến 。 問vấn 二nhị 。 以dĩ 眼nhãn 智trí 。 答đáp 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 對đối 引dẫn 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 答đáp 意ý 者giả 先tiên 分phân 別biệt 是thị 。 次thứ 引dẫn 法pháp 華hoa 二nhị 文văn 者giả 意ý 明minh 知tri 見kiến 必tất 不bất 相tương 離ly 不bất 同đồng 三tam 教giáo 知tri 見kiến 相tương/tướng 別biệt 。 二nhị 復phục 下hạ 約ước 位vị 正chánh 解giải 。 荊kinh 溪khê 云vân 。

復phục 次thứ 圓viên 教giáo 等đẳng 者giả 亦diệc 是thị 通thông 出xuất 知tri 見kiến 之chi 位vị 表biểu 因nhân 至chí 果quả 。 皆giai 是thị 不bất 來lai 而nhi 來lai 故cố 也dã 。 然nhiên 於ư 文Văn 殊Thù 無vô 趣thú 果quả 義nghĩa 。 正chánh 當đương 不bất 來lai 而nhi 來lai 義nghĩa 也dã 。 不bất 同đồng 眾chúng 生sanh 來lai 故cố 云vân 。 不bất 來lai 相tướng 而nhi 來lai 。 見kiến 亦diệc 如như 是thị 。 四tứ 文Văn 殊Thù 述thuật 成thành 其kỳ 言ngôn 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 文Văn 殊Thù 領lãnh 解giải 印ấn 可khả 述thuật 成thành 二nhị 。 初sơ 標tiêu 示thị 。 言ngôn 三tam 句cú 者giả 世thế 行hành 經kinh 本bổn 闕khuyết 第đệ 三tam 句cú 。 依y 大đại 師sư 所sở 釋thích 準chuẩn 義nghĩa 合hợp 有hữu 但đãn 知tri 而nhi 已dĩ 。 不bất 須tu 添# 經kinh 。 二nhị 初sơ 句cú 下hạ 正chánh 釋thích 三tam 。 初sơ 釋thích 來lai 已dĩ 更cánh 不bất 來lai 二nhị 。 初sơ 簡giản 非phi 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 前tiền 五ngũ 等đẳng 者giả 故cố 知tri 。 善thiện 來lai 取thủ 後hậu 二nhị 也dã 。 以dĩ 有hữu 緣duyên 簡giản 故cố 不bất 取thủ 之chi 。 自tự 此thử 已dĩ 下hạ 。 不bất 能năng 繁phồn 述thuật 。 準chuẩn 例lệ 可khả 知tri 。 二nhị 今kim 圓viên 下hạ 顯hiển 是thị 二nhị 。 初sơ 通thông 取thủ 圓viên 因nhân 。 發phát 軫# 者giả 軫# 車xa 也dã 。 文văn 選tuyển 云vân 。 發phát 軫# 清thanh 洛lạc 內nội 金kim 沙sa 大đại 河hà 者giả 大đại 經kinh 因nhân 佛Phật 說thuyết 。 一nhất 切thiết 江giang 河hà 。 必tất 有hữu 迴hồi 曲khúc 。 文Văn 殊Thù 遂toại 難nạn/nan 。 佛Phật 云vân 。 於ư 此thử 三tam 千thiên 世thế 。 界giới 有hữu 渚chử 名danh 尼ni 拘câu 耶da 。 其kỳ 渚chử 有hữu 河hà 。 端đoan 直trực 不bất 曲khúc 。 名danh 娑sa 婆bà 。 猶do 如như 直trực 繩thằng 直trực 入nhập 西tây 海hải 。 今kim 以dĩ 江giang 河hà 迴hồi 曲khúc 喻dụ 前tiền 教giáo 。 金kim 沙sa 直trực 入nhập 喻dụ 圓viên 頓đốn 觀quán 法pháp 。 即tức 障chướng 是thị 德đức 如như 直trực 入nhập 海hải 。 二nhị 復phục 次thứ 下hạ 別biệt 顯hiển 圓viên 果quả 。 二nhị 釋thích 去khứ 已dĩ 更cánh 不bất 去khứ 二nhị 。 初sơ 正chánh 解giải 釋thích 。 非phi 是thị 善thiện 去khứ 者giả 由do 前tiền 三tam 教giáo 。 果quả 理lý 俱câu 未vị 究cứu 竟cánh 故cố 非phi 善thiện 去khứ 也dã 。 去khứ 已dĩ 猶do 應ưng 更cánh 去khứ 者giả 謂vị 。 去khứ 至chí 取thủ 相tương/tướng 更cánh 去khứ 偏thiên 真chân 。 乃nãi 至chí 去khứ 但đãn 中trung 更cánh 去khứ 圓viên 中trung 。 二nhị 此thử 之chi 下hạ 對đối 前tiền 簡giản 二nhị 。 初sơ 引dẫn 文văn 簡giản 辨biện 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 若nhược 以dĩ 果quả 望vọng 因nhân 等đẳng 者giả 亦diệc 如như 前tiền 文văn 以dĩ 事sự 表biểu 理lý 。 故cố 大đại 品phẩm 等đẳng 者giả 須tu 云vân 二nhị 種chủng 三tam 界giới 意ý 也dã 。 又hựu 大đại 論luận 等đẳng 者giả 即tức 先tiên 以dĩ 佛Phật 依y 理lý 。 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 而nhi 來lai 而nhi 去khứ 故cố 。 文Văn 殊Thù 答đáp 亦diệc 依y 此thử 理lý 。 二nhị 如như 淨tịnh 下hạ 例lệ 示thị 今kim 義nghĩa 。 淨tịnh 名danh 為vi 主chủ 謂vị 文Văn 殊Thù 為vi 來lai 。 文Văn 殊Thù 為vi 賓tân 指chỉ 空không 室thất 名danh 去khứ 。 來lai 去khứ 名danh 殊thù 俱câu 在tại 空không 室thất 。 三tam 釋thích 見kiến 已dĩ 更cánh 不bất 見kiến 二nhị 。 初sơ 總tổng 釋thích 。 過quá 此thử 所sở 表biểu 等đẳng 者giả 圓viên 融dung 極cực 果quả 已dĩ 究cứu 竟cánh 故cố 。 雖tuy 見kiến 者giả 有hữu 淺thiển 深thâm 文Văn 殊Thù 論luận 其kỳ 所sở 表biểu 圓viên 極cực 一nhất 也dã 。 二nhị 復phục 次thứ 下hạ 別biệt 釋thích 二nhị 釋thích 述thuật 成thành 。 四tứ 正chánh 宣tuyên 旨chỉ 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 釋thích 置trí 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 賓tân 主chủ 相tương 見kiến 之chi 儀nghi 者giả 若nhược 二nhị 大Đại 士Sĩ 俱câu 是thị 法Pháp 身thân 。 有hữu 何hà 賓tân 主chủ 而nhi 欲dục 設thiết 儀nghi 。 若nhược 約ước 化hóa 事sự 今kim 此thử 淨tịnh 名danh 本bổn 雖tuy 妙diệu 喜hỷ 妙diệu 善thiện 亦diệc 是thị 中trung 間gian 迹tích 耳nhĩ 。 但đãn 約ước 此thử 迹tích 先tiên 處xứ 毘tỳ 耶da 。 故cố 使sử 文Văn 殊Thù 仍nhưng 為vi 遊du 客khách 。 況huống 復phục 問vấn 疾tật 親thân 詣nghệ 所sở 居cư 。 故cố 有hữu 賓tân 主chủ 設thiết 儀nghi 何hà 咎cữu 。 二nhị 文văn 為vi 下hạ 分phần/phân 科khoa 懸huyền 示thị 。 二nhị 宣tuyên 旨chỉ 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 宣tuyên 佛Phật 旨chỉ 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 正chánh 宣tuyên 佛Phật 旨chỉ 三tam 。 初sơ 問vấn 疾tật 可khả 忍nhẫn 不phủ 。 故cố 有hữu 勞lao 問vấn 者giả 勞lao 郎lang 到đáo 反phản 慰úy 也dã 。 又hựu 如như 大đại 品phẩm 少thiểu 病bệnh 少thiểu 惱não 。 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 興hưng 居cư 輕khinh 利lợi 。 氣khí 力lực 安an 不phủ 。 智trí 論luận 第đệ 十thập 云vân 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 爾nhĩ 。 知tri 而nhi 故cố 問vấn 。

復phục 次thứ 隨tùy 世thế 界giới 法pháp 世thế 人nhân 問vấn 訊tấn 。 佛Phật 示thị 人nhân 中trung 生sanh 受thọ 寒hàn 熱nhiệt 生sanh 死tử 與dữ 人nhân 等đẳng 。 問vấn 訊tấn 法pháp 亦diệc 應ưng 等đẳng 。

復phục 次thứ 世thế 界giới 中trung 大đại 貴quý 大đại 賤tiện 不bất 應ưng 相tương 問vấn 訊tấn 。 佛Phật 力lực 等đẳng 故cố 應ưng 相tương 問vấn 訊tấn 。

復phục 次thứ 佛Phật 土độ 淨tịnh 穢uế 雖tuy 殊thù 智trí 慧tuệ 神thần 力lực 俱câu 等đẳng 無vô 異dị 。 故cố 相tương 問vấn 訊tấn 。 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 四tứ 。 初sơ 同đồng 居cư 。 今kim 亦diệc 約ước 四tứ 土thổ/độ 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 夫phu 不bất 可khả 忍nhẫn 惡ác 中trung 之chi 極cực 。 內nội 心tâm 既ký 惡ác 相tướng 必tất 外ngoại 彰chương 。 故cố 可khả 忍nhẫn 者giả 有hữu 損tổn 之chi 理lý 。 即tức 是thị 易dị 治trị 之chi 人nhân 故cố 也dã 。 八bát 苦khổ 五ngũ 衰suy 者giả 八bát 苦khổ 如như 前tiền 記ký 。 顯hiển 宗tông 論luận 有hữu 大đại 小tiểu 五ngũ 衰suy 。 大đại 五ngũ 者giả 一nhất 衣y 染nhiễm 塵trần 埃ai 。 二nhị 華hoa 鬘man 萎nuy 華hoa 。 三tam 兩lưỡng 腋dịch 汗hãn 出xuất 。 四tứ 臭xú 氣khí 入nhập 身thân 。 五ngũ 不bất 樂nhạo 本bổn 座tòa 。 此thử 五ngũ 相tương/tướng 現hiện 。 決quyết 定định 命mạng 終chung 。 設thiết 遇ngộ 強cường/cưỡng 緣duyên 亦diệc 不bất 能năng 轉chuyển 。 小tiểu 五ngũ 者giả 一nhất 衣y 服phục 嚴nghiêm 具cụ 。 絕tuyệt 可khả 愛ái 聲thanh 。 二nhị 自tự 身thân 光quang 明minh 。 歘hốt 然nhiên 不bất 現hiện 。 三tam 於ư 沐mộc 浴dục 位vị 水thủy 滴tích 著trước 身thân 。 四tứ 本bổn 性tánh 囂hiêu 馳trì 今kim 滯trệ 一nhất 境cảnh 。 五ngũ 眼nhãn 本bổn 凝ngưng 寂tịch 今kim 數số 瞤thuấn 動động 。 此thử 五ngũ 相tương/tướng 現hiện 非phi 定định 命mạng 終chung 。 遇ngộ 勝thắng 善thiện 緣duyên 猶do 可khả 轉chuyển 。 故cố 果quả 疾tật 是thị 一nhất 而nhi 因nhân 疾tật 九cửu 種chủng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 言ngôn 果quả 一nhất 者giả 六lục 道đạo 隨tùy 一nhất 三tam 善thiện 隨tùy 一nhất 三tam 塗đồ 隨tùy 一nhất 。 以dĩ 三tam 塗đồ 中trung 亦diệc 可khả 宿túc 習tập 能năng 生sanh 三tam 乘thừa 及cập 六lục 道đạo 因nhân 故cố 云vân 因nhân 九cửu 。 於ư 九cửu 因nhân 中trung 三tam 乘thừa 可khả 忍nhẫn 。 六lục 六lục 不bất 可khả 二nhị 有hữu 餘dư 三tam 實thật 報báo 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 但đãn 不bất 如như 有hữu 餘dư 等đẳng 者giả 若nhược 以dĩ 地địa 地địa 而nhi 為vi 相tương 待đãi 上thượng 不bất 可khả 忍nhẫn 待đãi 不bất 可khả 忍nhẫn 。 有hữu 何hà 不bất 可khả 。 但đãn 不bất 如như 橫hoạnh/hoành 一nhất 時thời 相tương 望vọng 可khả 對đối 。 不bất 可khả 義nghĩa 則tắc 易dị 見kiến 。 此thử 並tịnh 果quả 報báo 土thổ/độ 中trung 義nghĩa 立lập 。 四tứ 寂tịch 光quang 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 無vô 實thật 權quyền 之chi 疾tật 等đẳng 者giả 問vấn 既ký 無vô 實thật 疾tật 何hà 以dĩ 無vô 權quyền 。 答đáp 今kim 約ước 自tự 行hành 當đương 土thổ/độ 不bất 須tu 故cố 云vân 無vô 也dã 。 若nhược 望vọng 三tam 土thổ/độ 應ưng 云vân 無vô 實thật 而nhi 得đắc 有hữu 權quyền 。 二nhị 佛Phật 止chỉ 下hạ 結kết 歎thán 。 佛Phật 止chỉ 一nhất 句cú 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 乃nãi 成thành 如Như 來Lai 。 一nhất 音âm 普phổ 應ưng 。 故cố 一nhất 家gia 解giải 釋thích 深thâm 窮cùng 佛Phật 心tâm 。 無vô 所sở 不bất 該cai 者giả 該cai 包bao 也dã 。 家gia 語ngữ 云vân 。 夫phu 孔khổng 子tử 者giả 大đại 聖thánh 無vô 該cai 。 王vương 肅túc 注chú 云vân 。 該cai 包bao 。 二nhị 料liệu 簡giản 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 答đáp 至chí 實thật 疾tật 也dã 者giả 固cố 勸khuyến 學học 者giả 順thuận 大đại 師sư 意ý 見kiến 諸chư 經kinh 論luận 不bất 須tu 違vi 拒cự 。 達đạt 通thông 二nhị 義nghĩa 教giáo 復phục 無vô 違vi 。 故cố 以dĩ 寂tịch 光quang 與dữ 三tam 土thổ/độ 體thể 體thể 常thường 相tương/tướng 即tức 復phục 順thuận 三tam 品phẩm 寂tịch 光quang 之chi 文văn 。 二nhị 問vấn 療liệu 治trị 有hữu 損tổn 二nhị 。 初sơ 總tổng 釋thích 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 但đãn 眾chúng 生sanh 疾tật 三tam 有hữu 不bất 同đồng 等đẳng 者giả 至chí 此thử 不bất 云vân 有hữu 為vi 等đẳng 三tam 。 但đãn 云vân 見kiến 思tư 等đẳng 三tam 者giả 何hà 耶da 。 意ý 明minh 疾tật 相tương/tướng 此thử 三tam 義nghĩa 顯hiển 。 故cố 有hữu 為vi 等đẳng 暫tạm 用dụng 非phi 極cực 。 為vi 破phá 滯trệ 有hữu 著trước 有hữu 為vi 名danh 無vô 為vi 。 破phá 著trước 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 又hựu 無vô 為vi 者giả 傍bàng 涉thiệp 塵trần 沙sa 及cập 以dĩ 無vô 明minh 。 其kỳ 體thể 混hỗn 濫lạm 。 故cố 義nghĩa 非phi 永vĩnh 又hựu 立lập 。 見kiến 等đẳng 為vi 欲dục 對đối 下hạ 三tam 觀quán 四tứ 教giáo 調điều 伏phục 慰úy 喻dụ 其kỳ 文văn 便tiện 故cố 。 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 。 初sơ 直trực 約ước 四tứ 土thổ/độ 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 從tùng 空không 至chí 傍bàng 給cấp 同đồng 居cư 無vô 知tri 者giả 以dĩ 界giới 內nội 塵trần 沙sa 不bất 障chướng 界giới 外ngoại 之chi 生sanh 故cố 雖tuy 生sanh 彼bỉ 有hữu 而nhi 須tu 斷đoạn 既ký 生sanh 界giới 外ngoại 。 界giới 外ngoại 為vi 正chánh 。 縱túng/tung 未vị 出xuất 界giới 惑hoặc 終chung 非phi 正chánh 於ư 外ngoại 破phá 內nội 。 內nội 則tắc 易dị 壞hoại 。 三tam 中trung 道đạo 正chánh 觀quán 正chánh 治trị 有hữu 餘dư 等đẳng 者giả 有hữu 餘dư 土thổ/độ 中trung 無vô 明minh 全toàn 在tại 。 果quả 報báo 土thổ/độ 中trung 餘dư 無vô 明minh 在tại 。 雖tuy 復phục 果quả 報báo 有hữu 餘dư 及cập 以dĩ 全toàn 在tại 並tịnh 為vi 中trung 治trị 。 言ngôn 利lợi 根căn 至chí 傍bàng 治trị 者giả 通thông 教giáo 利lợi 根căn 具cụ 界giới 內nội 惑hoặc 。 但đãn 修tu 中trung 觀quán 細tế 惑hoặc 未vị 破phá 。 麁thô 雖tuy 前tiền 除trừ 亦diệc 非phi 正chánh 意ý 故cố 立lập 傍bàng 也dã 。 又hựu 非phi 正chánh 障chướng 中trung 故cố 故cố 亦diệc 云vân 傍bàng 。 二nhị 今kim 明minh 下hạ 歷lịch 示thị 根căn 遮già 二nhị 。 初sơ 約ước 同đồng 居cư 二nhị 。 初sơ 正chánh 示thị 。 四tứ 句cú 止chỉ 誦tụng 一nhất 偈kệ 者giả 佛Phật 親thân 授thọ 偈kệ 。 令linh 槃bàn 持trì 誦tụng 偈kệ 云vân 。 守thủ 口khẩu 攝nhiếp 意ý 身thân 莫mạc 犯phạm 。 如như 是thị 行hành 者giả 得đắc 度độ 世thế 。 槃bàn 特đặc 感cảm 佛Phật 深thâm 恩ân 誦tụng 得đắc 上thượng 口khẩu 。

佛Phật 告cáo 曰viết 。

今kim 汝nhữ 年niên 老lão 唯duy 誦tụng 一nhất 偈kệ 人nhân 皆giai 知tri 之chi 。 不bất 足túc 為vi 奇kỳ 。 須tu 解giải 其kỳ 義nghĩa 。 所sở 謂vị 身thân 三tam 口khẩu 四tứ 意ý 三tam 。 觀quán 其kỳ 所sở 起khởi 。 察sát 其kỳ 所sở 滅diệt 。 由do 之chi 生sanh 天thiên 由do 之chi 墜trụy 淵uyên 由do 之chi 得đắc 道Đạo 。 菩Bồ 提Đề 自tự 然nhiên 。 因nhân 此thử 心tâm 開khai 意ý 解giải 。 得đắc 羅La 漢Hán 果Quả 。 大đại 論luận 云vân 。 九cửu 十thập 日nhật 誦tụng 一nhất 偈kệ 。 法pháp 句cú 經Kinh 云vân 。 三tam 年niên 始thỉ 誦tụng 一nhất 偈kệ 。 今kim 依y 大đại 論luận 故cố 云vân 一nhất 夏hạ 。 央ương 掘quật 等đẳng 者giả 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 央ương 掘quật 摩ma 羅la 。 本bổn 名danh 一Nhất 切Thiết 世Thế 間Gian 現Hiện 。 於ư 婆Bà 羅La 門Môn 師sư 。 摩Ma 尼Ni 跋Bạt 陀Đà 。 所sở 學học 四tứ 韋vi 陀đà 。 師sư 受thọ 王vương 請thỉnh 令linh 其kỳ 守thủ 舍xá 。 師sư 婦phụ 見kiến 其kỳ 端đoan 正chánh 而nhi 生sanh 染nhiễm 心tâm 。 前tiền 執chấp 其kỳ 衣y 。 央ương 掘quật 不bất 從tùng 。 師sư 歸quy 婦phụ 讒sàm 之chi 即tức 言ngôn 。 其kỳ 初sơ 生sanh 時thời 有hữu 大đại 瑞thụy 相tướng 必tất 無vô 是thị 過quá 。 然nhiên 語ngữ 之chi 言ngôn 。 汝nhữ 殺sát 千thiên 人nhân 取thủ 指chỉ 為vi 鬘man 冠quan 首thủ 可khả 得đắc 免miễn 罪tội 成thành 。 婆Bà 羅La 門Môn 耳nhĩ 。 世thế 間gian 現hiện 受thọ 教giáo 殺sát 人nhân 。 後hậu 見kiến 佛Phật 云vân 。 我ngã 師sư 云vân 。 若nhược 害hại 沙Sa 門Môn 必tất 得đắc 生sanh 天thiên 。 於ư 是thị 逐trục 佛Phật 奔bôn 走tẩu 不bất 及cập 。 白bạch 佛Phật 說thuyết 偈kệ 佛Phật 化hóa 之chi 。 得đắc 羅La 漢Hán 果Quả 。 聞văn 阿a 說thuyết 示thị 等đẳng 者giả 阿a 說thuyết 示thị 即tức 頞át 鞞bệ 也dã 。 梵Phạm 音âm 楚sở 夏hạ 耳nhĩ 。 大đại 論luận 云vân 。 身thân 子tử 因nhân 見kiến 頞át 鞞bệ 威uy 儀nghi 庠tường 序tự 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 師sư 是thị 誰thùy 。 答đáp 悉Tất 達Đạt 太Thái 子Tử 。 捨xả 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 得đắc 三tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 吾ngô 師sư 也dã 。 又hựu 問vấn 師sư 說thuyết 何hà 法pháp 。 答đáp 云vân 。 諸chư 法pháp 從tùng 緣duyên 生sanh 苦Khổ 諦Đế 。 是thị 法pháp 說thuyết 因nhân 緣duyên 集Tập 諦Đế 。 是thị 法pháp 緣duyên 及cập 盡tận 滅Diệt 諦Đế 。 我ngã 師sư 如như 是thị 說thuyết 。 身thân 子tử 聞văn 已dĩ 得đắc 初sơ 果quả 。 還hoàn 其kỳ 所sở 止chỉ 。 目Mục 連Liên 謂vị 曰viết 。 汝nhữ 得đắc 甘cam 露lộ 應ưng 可khả 共cộng 嘗thường 。 身thân 子tử 如như 聞văn 而nhi 說thuyết 。 目Mục 連Liên 亦diệc 得đắc 初sơ 果quả 。 二nhị 人nhân 見kiến 佛Phật 得đắc 羅La 漢Hán 。 二nhị 淨tịnh 名danh 下hạ 結kết 指chỉ 淨tịnh 名danh 。 二nhị 約ước 三tam 土thổ/độ 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 若nhược 就tựu 等đẳng 者giả 言ngôn 無vô 明minh 永vĩnh 不bất 損tổn 者giả 一nhất 往vãng 雖tuy 爾nhĩ 然nhiên 又hựu 云vân 三tam 乘thừa 相tướng 形hình 大đại 小tiểu 既ký 別biệt 。 亦diệc 可khả 義nghĩa 立lập 。 但đãn 彼bỉ 土độ 無vô 執chấp 教giáo 之chi 惑hoặc 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 不bất 損tổn 之chi 理lý 。 若nhược 約ước 初sơ 心tâm 宿túc 業nghiệp 等đẳng 者giả 若nhược 已dĩ 生sanh 彼bỉ 無vô 復phục 重trùng 惡ác 。 遮già 障chướng 宿túc 業nghiệp 約ước 在tại 此thử 土thổ/độ 修tu 圓viên 觀quán 人nhân 未vị 破phá 無vô 明minh 。 或hoặc 復phục 當đương 破phá 而nhi 云vân 有hữu 遮già 義nghĩa 同đồng 彼bỉ 土độ 。 故cố 寄ký 言ngôn 之chi 。 但đãn 有hữu 損tổn 損tổn 增tăng 損tổn 也dã 。 三tam 問vấn 不bất 至chí 增tăng 乎hồ 二nhị 。 初sơ 舉cử 事sự 。 二nhị 淨tịnh 名danh 下hạ 表biểu 法pháp 二nhị 。 初sơ 歷lịch 土thổ/độ 示thị 義nghĩa 。 善thiện 果quả 調Điều 達Đạt 者giả 大đại 經kinh 迦Ca 葉Diếp 品phẩm 云vân 。 善thiện 星tinh 雖tuy 復phục 讀đọc 誦tụng 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 獲hoạch 得đắc 四tứ 禪thiền 。 親thân 近cận 惡ác 友hữu 。 退thoái 失thất 四tứ 禪thiền 。 生sanh 惡ác 邪tà 見kiến 說thuyết 無vô 佛Phật 無vô 法Pháp 。 無vô 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 善thiện 星tinh 今kim 者giả 近cận 在tại 。 尼Ni 連Liên 禪Thiền 河Hà 。 佛Phật 與dữ 迦Ca 葉Diếp 共cộng 到đáo 彼bỉ 所sở 。 善thiện 星tinh 遙diêu 見kiến 佛Phật 來lai 。 生sanh 邪tà 惡ác 心tâm 。 生sanh 身thân 陷hãm 入nhập 。 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 。 調Điều 達Đạt 墮đọa 獄ngục 如như 前tiền 記ký 。 尸thi 利lợi 鞠cúc 多đa 莊trang 嚴nghiêm 論luận 明minh 。 尸thi 利lợi 毱cúc 多đa 長trưởng 者giả 受thọ 外ngoại 道đạo 囑chúc 令linh 殺sát 佛Phật 。 與dữ 雜tạp 毒độc 於ư 飯phạn 中trung 請thỉnh 佛Phật 食thực 。 佛Phật 知tri 令linh 阿A 難Nan 唱xướng 僧Tăng 跋bạt 已dĩ 方phương 食thực 。 唱xướng 已dĩ 毒độc 散tán 。 退thoái 法pháp 人nhân 者giả 即tức 退thoái 法pháp 羅La 漢Hán 遇ngộ 緣duyên 退thoái 為vi 初sơ 果quả 也dã 。 而nhi 三tam 乘thừa 至chí 亦diệc 得đắc 有hữu 三tam 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 五ngũ 人nhân 位vị 別biệt 稟bẩm 教giáo 不bất 同đồng 。 故cố 云vân 利lợi 鈍độn 。 已dĩ 得đắc 位vị 不bất 退thoái 者giả 若nhược 約ước 三tam 土thổ/độ 明minh 三tam 不bất 退thoái 即tức 其kỳ 土thổ/độ 中trung 猶do 有hữu 二nhị 退thoái 。 若nhược 破phá 塵trần 沙sa 得đắc 行hành 不bất 退thoái 。 若nhược 破phá 無vô 明minh 得đắc 念niệm 不bất 退thoái 。 即tức 入nhập 果quả 報báo 。 果quả 報báo 一nhất 向hướng 是thị 念niệm 不bất 退thoái 。 況huống 餘dư 二nhị 耶da 。 約ước 土thổ/độ 既ký 然nhiên 。 從tùng 位vị 可khả 識thức 。 皆giai 是thị 損tổn 損tổn 者giả 若nhược 此thử 言ngôn 之chi 方phương 便tiện 亦diệc 應ưng 唯duy 有hữu 損tổn 損tổn 。 文văn 且thả 寄ký 於ư 二nhị 種chủng 退thoái 義nghĩa 名danh 損tổn 增tăng 耳nhĩ 。 其kỳ 實thật 不bất 可khả 更cánh 為vi 增tăng 病bệnh 。 或hoặc 約ước 出xuất 入nhập 觀quán 義nghĩa 立lập 三tam 句cú 者giả 暹# 云vân 。 入nhập 觀quán 為vi 增tăng 損tổn 出xuất 觀quán 為vi 損tổn 增tăng 。 入nhập 更cánh 無vô 出xuất 直trực 至chí 念niệm 不bất 退thoái 名danh 為vi 損tổn 損tổn 也dã 。 二nhị 淨tịnh 名danh 下hạ 指chỉ 人nhân 結kết 歸quy 。 二nhị 總tổng 述thuật 佛Phật 意ý 。 或hoặc 有hữu 多đa 句cú 下hạ 疏sớ/sơ 約ước 兩lưỡng 義nghĩa 以dĩ 釋thích 無vô 量lượng 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 一nhất 者giả 當đương 時thời 佛Phật 語ngữ 辭từ 多đa 。 譯dịch 人nhân 等đẳng 存tồn 略lược 。 或hoặc 是thị 下hạ 二nhị 者giả 通thông 述thuật 不bất 盡tận 之chi 相tướng 。 如như 世thế 人nhân 云vân 無vô 量lượng 無vô 已dĩ 之chi 類loại 。 故cố 知tri 。 文Văn 殊Thù 殊thù 宣tuyên 佛Phật 旨chỉ 不bất 事sự 餘dư 辭từ 。 堪kham 可khả 承thừa 旨chỉ 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。 第đệ 一nhất 疏sớ/sơ 中trung 明minh 度độ 不bất 盡tận 唯duy 取thủ 初sơ 義nghĩa 中trung 譯dịch 者giả 簡giản 略lược 。 二nhị 述thuật 已dĩ 情tình 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 分phần/phân 科khoa 。 答đáp 出xuất 不bất 思tư 議nghị 品phẩm 者giả 不bất 思tư 議nghị 用dụng 是thị 權quyền 迹tích 。 故cố 答đáp 出xuất 觀quán 眾chúng 生sanh 等đẳng 四tứ 品phẩm 者giả 觀quán 眾chúng 生sanh 品phẩm 明minh 空không 觀quán 。 佛Phật 道Đạo 品phẩm 明minh 假giả 觀quán 。 不bất 二nhị 門môn 及cập 香hương 積tích 二nhị 品phẩm 明minh 中trung 觀quán 雙song 流lưu 三tam 觀quán 。 所sở 破phá 三tam 惑hoặc 即tức 實thật 疾tật 也dã 。 二nhị 就tựu 問vấn 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 問vấn 果quả 中trung 權quyền 疾tật 二nhị 。 初sơ 示thị 義nghĩa 分phần/phân 科khoa 二nhị 。 初sơ 問vấn 下hạ 隨tùy 文văn 正chánh 釋thích 三tam 。 初sơ 問vấn 果quả 疾tật 因nhân 起khởi 。 二nhị 初sơ 文Văn 殊Thù 問vấn 三tam 。 初sơ 問vấn 疾tật 因nhân 起khởi 。 二nhị 問vấn 久cửu 近cận 。 三tam 問vấn 滅diệt 疾tật 之chi 法pháp 。 二nhị 淨tịnh 名danh 答đáp 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 敘tự 意ý 。 二nhị 今kim 先tiên 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 超siêu 。 答đáp 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 問vấn 三tam 。 初sơ 正chánh 疊điệp 。 答đáp 兩lưỡng 問vấn 二nhị 。 初sơ 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn 疾tật 生sanh 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 四tứ 。 初sơ 同đồng 居cư 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 淨tịnh 名danh 為vi 眾chúng 生sanh 。 至chí 正chánh 意ý 在tại 此thử 者giả 若nhược 皆giai 非phi 近cận 須tu 論luận 悲bi 體thể 。 體thể 即tức 實thật 理lý 。 理lý 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 同đồng 。 別biệt 論luận 發phát 心tâm 者giả 自tự 從tùng 初sơ 發phát 四tứ 弘hoằng 誓thệ 來lai 有hữu 疾tật 而nhi 眾chúng 生sanh 亦diệc 無vô 始thỉ 本bổn 有hữu 。 但đãn 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 未vị 發phát 心tâm 前tiền 及cập 以dĩ 未vị 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 來lai 有hữu 疾tật 可khả 爾nhĩ 。 況huống 發phát 心tâm 已dĩ 大đại 願nguyện 始thỉ 張trương 。 至Chí 真Chân 位vị 初sơ 疾tật 方phương 分phần/phân 現hiện 。 未vị 審thẩm 淨tịnh 名danh 證chứng 來lai 幾kỷ 時thời 。 其kỳ 所sở 現hiện 疾tật 未vị 知tri 久cửu 近cận 。 約ước 所sở 度độ 物vật 緣duyên 會hội 應ưng 興hưng 其kỳ 疾tật 乃nãi 現hiện 故cố 關quan 初sơ 心tâm 。 結kết 緣duyên 多đa 少thiểu 生sanh 熟thục 偏thiên 圓viên 淨tịnh 土độ 固cố 成thành 權quyền 疾tật 方phương 現hiện 。 自tự 爾nhĩ 已dĩ 後hậu 生sanh 生sanh 成thành 熟thục 。 生sanh 生sanh 願nguyện 行hành 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 三tam 業nghiệp 四tứ 儀nghi 未vị 曾tằng 剎sát 那na 闕khuyết 於ư 行hạnh 願nguyện 。 故cố 知tri 。 悲bi 疾tật 後hậu 後hậu 隨tùy 興hưng 。 據cứ 此thử 言ngôn 之chi 則tắc 淨tịnh 名danh 疾tật 近cận 眾chúng 生sanh 疾tật 久cửu 。 今kim 約ước 理lý 說thuyết 有hữu 何hà 久cửu 近cận 。 久cửu 近cận 之chi 義nghĩa 節tiết 節tiết 委ủy 論luận 。 二nhị 方phương 便tiện 同đồng 居cư 癡si 愛ái 盡tận 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 道Đạo 理lý 有hữu 餘dư 果quả 報báo 二nhị 處xứ 之chi 病bệnh 秖kỳ 是thị 未vị 斷đoạn 不bất 名danh 為vi 生sanh 。 今kim 云vân 生sanh 者giả 寄ký 於ư 麁thô 破phá 細tế 法pháp 方phương 現hiện 。 義nghĩa 當đương 於ư 生sanh 如như 四tứ 正chánh 勤cần 中trung 未vị 生sanh 者giả 。 是thị 因nhân 愛ái 生sanh 死tử 者giả 愛ái 即tức 別biệt 惑hoặc 。 愛ái 心tâm 在tại 名danh 生sanh 愛ái 心tâm 滅diệt 名danh 死tử 。 下hạ 地địa 愛ái 滅diệt 上thượng 地địa 愛ái 生sanh 。 番phiên 番phiên 變biến 易dị 名danh 為vi 生sanh 死tử 。 亦diệc 不bất 退thoái 細tế 受thọ 麁thô 者giả 不bất 退thoái 上thượng 地địa 細tế 變biến 易dị 受thọ 下hạ 地địa 麁thô 變biến 易dị 也dã 。 然nhiên 方phương 便tiện 受thọ 滅diệt 即tức 入nhập 果quả 報báo 。 今kim 為vi 顯hiển 方phương 便tiện 土thổ/độ 生sanh 死tử 之chi 義nghĩa 故cố 須tu 相tương 涉thiệp 而nhi 說thuyết 。 又hựu 方phương 便tiện 土thổ/độ 中trung 約ước 於ư 無vô 明minh 有hữu 已dĩ 伏phục 未vị 伏phục 之chi 殊thù 。 圓viên 觀quán 有hữu 初sơ 中trung 後hậu 心tâm 之chi 異dị 亦diệc 得đắc 論luận 於ư 下hạ 地địa 上thượng 地địa 以dĩ 明minh 生sanh 死tử 。 既ký 未vị 破phá 無vô 明minh 則tắc 並tịnh 在tại 方phương 便tiện 。 若nhược 然nhiên 亦diệc 不bất 涉thiệp 於ư 果quả 報báo 。 從tùng 容dung 釋thích 義nghĩa 兩lưỡng 說thuyết 無vô 咎cữu 。 三tam 實thật 報báo 染nhiễm 依y 正chánh 者giả 愛ái 著trước 實thật 報báo 依y 正chánh 。 雖tuy 心tâm 心tâm 寂tịch 滅diệt 自tự 然nhiên 流lưu 入nhập 對đối 於ư 妙diệu 覺giác 下hạ 地địa 並tịnh 有hữu 愛ái 染nhiễm 也dã 。 四tứ 寂tịch 光quang 。 二nhị 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 問vấn 意ý 者giả 以dĩ 理lý 難nạn/nan 事sự 。 事sự 有hữu 久cửu 近cận 理lý 無vô 久cửu 近cận 。 二nhị 答đáp 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 答đáp 中trung 意ý 者giả 欲dục 分phần/phân 事sự 理lý 。 先tiên 理lý 次thứ 事sự 。 所sở 言ngôn 理lý 者giả 秖kỳ 此thử 癡si 愛ái 即tức 是thị 明minh 脫thoát 癡si 愛ái 明minh 脫thoát 悉tất 是thị 本bổn 有hữu 。 乃nãi 與dữ 淨tịnh 名danh 本bổn 理lý 悲bi 同đồng 。 所sở 言ngôn 事sự 者giả 眾chúng 生sanh 尚thượng 迷mê 淨tịnh 名danh 久cửu 悟ngộ 淨tịnh 名danh 久cửu 以dĩ 大đại 悲bi 動động 性tánh 。 眾chúng 生sanh 機cơ 發phát 對đối 淨tịnh 名danh 悲bi 機cơ 感cảm 相tương 應ứng 乃nãi 成thành 疾tật 相tương/tướng 。 是thị 故cố 淨tịnh 名danh 權quyền 疾tật 則tắc 近cận 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 實thật 疾tật 則tắc 久cửu 。 從tùng 發phát 心tâm 後hậu 雖tuy 有hữu 大đại 悲bi 仍nhưng 未vị 堪kham 同đồng 。 眾chúng 生sanh 之chi 病bệnh 。 所sở 以dĩ 能năng 度độ 所sở 度độ 皆giai 非phi 久cửu 近cận 而nhi 論luận 久cửu 近cận 。 若nhược 知tri 此thử 意ý 可khả 以dĩ 立lập 願nguyện 可khả 以dĩ 修tu 行hành 可khả 以dĩ 赴phó 機cơ 可khả 以dĩ 施thí 教giáo 。 文văn 為vi 三tam 。 初sơ 約ước 理lý 俱câu 無vô 。 二nhị 而nhi 論luận 下hạ 約ước 事sự 則tắc 有hữu 。 三tam 若nhược 依y 下hạ 相tương 對đối 結kết 示thị 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 若nhược 依y 理lý 等đẳng 者giả 理lý 本bổn 有hữu 故cố 即tức 無vô 明minh 是thị 故cố 云vân 久cửu 也dã 。 即tức 此thử 無vô 明minh 復phục 名danh 為vi 事sự 。 故cố 事sự 亦diệc 久cửu 。 二nhị 答đáp 第đệ 三tam 問vấn 疾tật 滅diệt 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 疾tật 滅diệt 二nhị 。 初sơ 總tổng 釋thích 。 二nhị 何hà 者giả 下hạ 別biệt 釋thích 。 二nhị 若nhược 諸chư 下hạ 破phá 古cổ 釋thích 疑nghi 二nhị 。 初sơ 破phá 古cổ 。 二nhị 釋thích 疑nghi 。 通thông 論luận 實thật 疾tật 不bất 盡tận 等đẳng 者giả 以dĩ 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 盡tận 故cố 。 今kim 且thả 下hạ 約ước 機cơ 熟thục 受thọ 化hóa 以dĩ 論luận 滅diệt 義nghĩa 。 二nhị 釋thích 二nhị 。 初sơ 釋thích 答đáp 權quyền 疾tật 久cửu 近cận 。 二nhị 釋thích 答đáp 權quyền 疾tật 得đắc 滅diệt 之chi 由do 。 三tam 譬thí 顯hiển 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 開khai 譬thí 二nhị 。 初sơ 開khai 有hữu 疾tật 生sanh 大đại 悲bi 住trụ 一nhất 子tử 地địa 者giả 以dĩ 四Tứ 等Đẳng 心Tâm 。 至chí 果quả 住trụ 二nhị 地địa 。 故cố 慈từ 悲bi 喜hỷ 成thành 住trụ 一nhất 子tử 地địa 。 愛ái 念niệm 眾chúng 生sanh 如như 一nhất 子tử 。 故cố 捨xả 心tâm 成thành 住trụ 空không 平bình 等đẳng 地địa 。 能năng 所sở 俱câu 空không 不bất 求cầu 恩ân 報báo 。 故cố 此thử 之chi 二nhị 地địa 位vị 位vị 橫hoạnh/hoành 具cụ 。 今kim 約ước 現hiện 疾tật 偏thiên 從tùng 悲bi 。 說thuyết 言ngôn 略lược 意ý 周chu 。 四Tứ 等Đẳng 具cụ 足túc 開khai 。 有hữu 性tánh 理lý 等đẳng 者giả 十thập 界giới 雖tuy 殊thù 一nhất 性tánh 無vô 異dị 。 故cố 名danh 一nhất 子tử 。 二nhị 開khai 疾tật 愈dũ 。 子tử 是thị 實thật 疾tật 父phụ 母mẫu 權quyền 疾tật 。 二nhị 合hợp 譬thí 如như 文văn 。 二nhị 追truy 答đáp 第đệ 一nhất 問vấn 。 經kinh 文văn 兩lưỡng 句cú 。 初sơ 牒điệp 文Văn 殊Thù 問vấn 。 次thứ 菩Bồ 薩Tát 下hạ 正chánh 答đáp 。 疏sớ/sơ 分phần/phân 三tam 。 初sơ 對đối 前tiền 文văn 標tiêu 示thị 。 二nhị 即tức 不bất 下hạ 顯hiển 無vô 緣duyên 正chánh 釋thích 二nhị 。 初sơ 約ước 義nghĩa 正chánh 辨biện 二nhị 。 初sơ 約ước 無vô 緣duyên 正chánh 示thị 。 此thử 無vô 心tâm 於ư 物vật 者giả 實thật 不bất 緣duyên 念niệm 三tam 土thổ/độ 眾chúng 生sanh 而nhi 於ư 眾chúng 生sanh 。 自tự 然nhiên 現hiện 益ích 。 大đại 經Kinh 云vân 下hạ 即tức 如Như 來Lai 入nhập 王vương 舍xá 乞khất 食thực 時thời 調Điều 達Đạt 教giáo 闍xà 王vương 放phóng 護hộ 財tài 醉túy 象tượng 害hại 佛Phật 。 如Như 來Lai 即tức 入nhập 慈từ 定định 舒thư 手thủ 示thị 之chi 即tức 於ư 五ngũ 指chỉ 。 出xuất 五ngũ 師sư 子tử 。 今kim 淨tịnh 名danh 下hạ 例lệ 同đồng 也dã 。 但đãn 分phần/phân 真chân 極cực 果quả 淺thiển 深thâm 少thiểu 殊thù 耳nhĩ 。 二nhị 眾chúng 生sanh 下hạ 簡giản 生sanh 法pháp 。 重trọng/trùng 明minh 眾chúng 生sanh 緣duyên 等đẳng 者giả 三tam 慈từ 義nghĩa 委ủy 如như 前tiền 記ký 。 二nhị 故cố 大đại 下hạ 引dẫn 經kinh 徵trưng 釋thích 二nhị 。 初sơ 引dẫn 經kinh 略lược 示thị 。 二nhị 問vấn 下hạ 約ước 喻dụ 徵trưng 釋thích 二nhị 。 初sơ 徵trưng 問vấn 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 石thạch 異dị 於ư 吸hấp 等đẳng 者giả 一nhất 往vãng 觀quan 之chi 二nhị 句cú 無vô 別biệt 。 細tế 尋tầm 文văn 旨chỉ 不bất 無vô 少thiểu 殊thù 。 先tiên 問vấn 石thạch 異dị 於ư 吸hấp 。 意ý 問vấn 法pháp 體thể 不bất 關quan 用dụng 耶da 。 次thứ 問vấn 吸hấp 異dị 於ư 石thạch 。 意ý 問vấn 法pháp 用dụng 不bất 關quan 體thể 耶da 。 體thể 即tức 法Pháp 身thân 用dụng 即tức 悲bi 疾tật 。 二nhị 答đáp 釋thích 二nhị 。 初sơ 約ước 喻dụ 簡giản 示thị 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 答đáp 中trung 意ý 者giả 必tất 不bất 相tương 異dị 方phương 名danh 體thể 用dụng 。 二nhị 無vô 緣duyên 下hạ 約ước 法pháp 正chánh 明minh 二nhị 。 初sơ 明minh 體thể 用dụng 互hỗ 融dung 。 法Pháp 身thân 體thể 也dã 慈từ 悲bi 用dụng 也dã 。 二nhị 如như 鏡kính 下hạ 更cánh 以dĩ 喻dụ 顯hiển 。 三tam 眾chúng 生sanh 下hạ 約ước 機cơ 應ưng 結kết 示thị 二nhị 。 初sơ 明minh 體thể 性tánh 一nhất 如như 。 二nhị 以dĩ 三tam 下hạ 明minh 隨tùy 機cơ 起khởi 應ưng 。 眾chúng 生sanh 迷mê 性tánh 起khởi 惑hoặc 。 菩Bồ 薩Tát 遂toại 往vãng 應ưng 之chi 。 二nhị 問vấn 此thử 室thất 何hà 空không 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 答đáp 室thất 空không 七thất 。 初sơ 答đáp 室thất 空không 二nhị 。 初sơ 總tổng 標tiêu 。 二nhị 從tùng 來lai 下hạ 別biệt 示thị 二nhị 。 初sơ 明minh 昔tích 表biểu 方phương 便tiện 。 二nhị 今kim 欲dục 下hạ 明minh 今kim 表biểu 真chân 實thật 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 。 初sơ 正chánh 表biểu 寂tịch 光quang 。 二nhị 空không 何hà 下hạ 兼kiêm 空không 三tam 土thổ/độ 。 二nhị 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 問vấn 別biệt 有hữu 等đẳng 者giả 若nhược 如như 前tiền 釋thích 。 已dĩ 知tri 不bất 別biệt 猶do 恐khủng 不bất 了liễu 故cố 重trùng 問vấn 之chi 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 正chánh 答đáp 顯hiển 同đồng 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 若nhược 答đáp 中trung 意ý 者giả 三tam 土thổ/độ 即tức 是thị 何hà 須tu 別biệt 求cầu 。 若nhược 爾nhĩ 三tam 尚thượng 遍biến 有hữu 。 三tam 外ngoại 虛hư 通thông 何hà 得đắc 不bất 有hữu 。 若nhược 爾nhĩ 虛hư 通thông 之chi 有hữu 為vi 與dữ 太thái 虛hư 同đồng 耶da 異dị 耶da 。 答đáp 若nhược 同đồng 太thái 虛hư 那na 遍biến 三tam 土thổ/độ 。 若nhược 異dị 太thái 虛hư 豈khởi 得đắc 通thông 三tam 。 內nội 外ngoại 靈linh 知tri 遍biến 而nhi 非phi 遍biến 。 四tứ 句cú 推thôi 檢kiểm 通thông 教giáo 顯hiển 真chân 。 問vấn 三tam 土thổ/độ 之chi 外ngoại 何hà 殊thù 太thái 虛hư 。 答đáp 遍biến 同đồng 理lý 別biệt 。 問vấn 約ước 理lý 云vân 遍biến 。 為vi 復phục 常thường 遍biến 為vi 或hoặc 在tại 無vô 。 答đáp 法pháp 體thể 常thường 遍biến 常thường 在tại 性tánh 無vô 。 但đãn 可khả 推thôi 之chi 不bất 可khả 思tư 之chi 。 但đãn 可khả 思tư 之chi 不bất 可khả 推thôi 之chi 不bất 可khả 觀quán 之chi 。 但đãn 可khả 會hội 之chi 不bất 可khả 會hội 之chi 。 但đãn 可khả 觀quán 之chi 。 二nhị 如như 螺loa 下hạ 引dẫn 證chứng 釋thích 成thành 二nhị 。 初sơ 引dẫn 證chứng 示thị 義nghĩa 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 如như 螺loa 髻kế 等đẳng 者giả 舉cử 淺thiển 況huống 深thâm 。 淺thiển 尚thượng 相tương/tướng 在tại 況huống 復phục 深thâm 耶da 。 故cố 云vân 等đẳng 者giả 且thả 寄ký 相tương/tướng 在tại 以dĩ 表biểu 相tương/tướng 即tức 。 故cố 將tương 相tương/tướng 即tức 酬thù 前tiền 問vấn 於ư 有hữu 無vô 之chi 旨chỉ 。 二nhị 言ngôn 皆giai 下hạ 釋thích 成thành 皆giai 空không 二nhị 。 初sơ 明minh 依y 正chánh 皆giai 空không 。 封phong 疆cương 者giả 中trung 華hoa 古cổ 今kim 注chú 云vân 。 封phong 疆cương 畫họa 界giới 者giả 也dã 。 封phong 土thổ/độ 為vi 臺đài 以dĩ 表biểu 識thức 疆cương 界giới 也dã 。 畫họa 界giới 者giả 於ư 二nhị 封phong 之chi 間gian 又hựu 為vi [打-丁+匱]# 埒# 以dĩ 畫họa 分phần/phân 界giới 域vực 也dã 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 言ngôn 皆giai 空không 者giả 意ý 明minh 遍biến 空không 顯hiển 非phi 疆cương 畔bạn 。 亦diệc 顯hiển 疆cương 外ngoại 理lý 必tất 不bất 無vô 。 以dĩ 不bất 無vô 故cố 亦diệc 名danh 非phi 有hữu 。 天thiên 器khí 即tức 離ly 方phương 之chi 可khả 見kiến 。 二nhị 從tùng 下hạ 對đối 昔tích 結kết 顯hiển 。 二nhị 問vấn 以dĩ 何hà 為vi 空không 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 分phân 段đoạn 下hạ 約ước 餘dư 三tam 土thổ/độ 對đối 法pháp 性tánh 問vấn 。 又hựu 聲thanh 去khứ 約ước 大đại 斥xích 小tiểu 問vấn 。 明minh 空không 三tam 昧muội 者giả 小Tiểu 乘Thừa 唯duy 但đãn 明minh 空không 。 若nhược 衍diễn 門môn 明minh 十thập 八bát 空không 中trung 即tức 有hữu 空không 空không 。 下hạ 七thất 問vấn 答đáp 皆giai 須tu 兩lưỡng 消tiêu 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 引dẫn 經kinh 總tổng 明minh 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 若nhược 約ước 境cảnh 智trí 明minh 等đẳng 者giả 重trọng/trùng 空không 之chi 言ngôn 互hỗ 對đối 境cảnh 智trí 。 境cảnh 空không 於ư 智trí 智trí 空không 於ư 境cảnh 。 二nhị 今kim 言ngôn 下hạ 依y 教giáo 別biệt 示thị 二nhị 。 初sơ 斥xích 失thất 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 雖tuy 開khai 境cảnh 智trí 別biệt 相tướng 難nạn/nan 分phần/phân 。 一nhất 者giả 從tùng 證chứng 不bất 可khả 分phần/phân 故cố 。 二nhị 者giả 居cư 因nhân 淺thiển 深thâm 莫mạc 測trắc 故cố 。 故cố 須tu 約ước 教giáo 區khu 以dĩ 別biệt 之chi 。 二nhị 若nhược 藏tạng 下hạ 顯hiển 得đắc 。 以dĩ 知tri 教giáo 別biệt 無vô 上thượng 二nhị 失thất 。 三tam 問vấn 空không 何hà 用dụng 空không 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 所sở 以dĩ 更cánh 進tiến 問vấn 等đẳng 者giả 問vấn 中trung 雙song 申thân 兩lưỡng 問vấn 之chi 勢thế 。 初sơ 通thông 約ước 理lý 性tánh 對đối 智trí 以dĩ 辨biện 。 況huống 又hựu 言ngôn 去khứ 別biệt 約ước 真Chân 諦Đế 以dĩ 斯tư 空không 名danh 近cận 真Chân 諦Đế 。 故cố 一nhất 往vãng 且thả 從tùng 隣lân 近cận 為vi 問vấn 。 問vấn 空không 何hà 用dụng 空không 備bị 斯tư 二nhị 意ý 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 明minh 達đạt 本bổn 性tánh 須tu 空không 智trí 障chướng 如như 前tiền 記ký 。 二nhị 亡vong 真Chân 諦Đế 須tu 空không 對đối 前tiền 問vấn 中trung 兩lưỡng 意ý 細tế 尋tầm 說thuyết 之chi 。 四tứ 問vấn 空không 可khả 分phân 別biệt 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 先tiên 正chánh 難nạn/nan 次thứ 若nhược 以dĩ 下hạ 引dẫn 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 。 若nhược 是thị 空không 者giả 下hạ 夫phu 云vân 空không 者giả 應ưng 空không 分phân 別biệt 。 今kim 那na 更cánh 云vân 空không 不bất 空không 耶da 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 依y 實thật 正chánh 釋thích 二nhị 。 初sơ 明minh 能năng 所sở 俱câu 空không 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 答đáp 意ý 者giả 分phân 別biệt 尚thượng 空không 。 況huống 不bất 分phân 別biệt 豈khởi 不bất 空không 耶da 。 若nhược 所sở 觀quán 分phân 別biệt 等đẳng 者giả 雖tuy 約ước 境cảnh 智trí 相tương 對đối 以dĩ 辨biện 。 無vô 分phân 別biệt 相tướng 。 而nhi 須tu 互hỗ 作tác 自tự 他tha 等đẳng 性tánh 及cập 以dĩ 破phá 性tánh 而nhi 辨biện 二nhị 空không 。 二nhị 若nhược 能năng 下hạ 約ước 能năng 所sở 互hỗ 顯hiển 。 初sơ 以dĩ 能năng 顯hiển 所sở 。 以dĩ 所sở 觀quán 下hạ 以dĩ 所sở 顯hiển 能năng 。 二nhị 諸chư 方phương 下hạ 權quyền 實thật 對đối 顯hiển 二nhị 。 初sơ 約ước 教giáo 對đối 顯hiển 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 圓viên 教giáo 等đẳng 者giả 以dĩ 是thị 而nhi 觀quán 三tam 教giáo 境cảnh 智trí 境cảnh 智trí 猶do 二nhị 。 是thị 故cố 未vị 名danh 分phân 別biệt 亦diệc 空không 。 故cố 須tu 唯duy 指chỉ 圓viên 境cảnh 智trí 也dã 。 二nhị 復phục 次thứ 下hạ 約ước 土thổ/độ 對đối 顯hiển 。 五ngũ 問vấn 空không 當đương 於ư 何hà 求cầu 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 約ước 喻dụ 總tổng 釋thích 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 今kim 眾chúng 生sanh 未vị 悟ngộ 。 至chí 常thường 寂tịch 之chi 土thổ/độ 者giả 。 文văn 中trung 乃nãi 以dĩ 悟ngộ 未vị 悟ngộ 為vi 言ngôn 者giả 且thả 以dĩ 因nhân 果quả 相tương 望vọng 易dị 見kiến 耳nhĩ 。 若nhược 未vị 入nhập 圓viên 不bất 名danh 悟ngộ 。 故cố 以dĩ 未vị 入nhập 圓viên 非phi 善thiện 行hành 故cố 。 故cố 亦diệc 應ưng 云vân 圓viên 與dữ 三tam 教giáo 所sở 明minh 不bất 同đồng 。 亦diệc 可khả 得đắc 云vân 即tức 與dữ 不bất 即tức 。 分phân 別biệt 之chi 盛thịnh 豈khởi 過quá 諸chư 見kiến 。 諸chư 見kiến 即tức 是thị 。 何hà 以dĩ 別biệt 求cầu 。 二nhị 今kim 明minh 下hạ 約ước 見kiến 別biệt 釋thích 二nhị 。 初sơ 正chánh 示thị 見kiến 相tương/tướng 。 二nhị 今kim 約ước 下hạ 約ước 教giáo 辨biện 示thị 二nhị 。 初sơ 歷lịch 教giáo 明minh 。 見kiến 空không 門môn 昆côn 勒lặc 門môn 等đẳng 者giả 入nhập 成thành 論luận 墮đọa 空không 。 入nhập 昆côn 勒lặc 墮đọa 兩lưỡng 亦diệc 中trung 。 等đẳng 取thủ 雙song 非phi 也dã 。 如như 大đại 經kinh 乳nhũ 譬thí 等đẳng 者giả 大đại 經Kinh 云vân 。

佛Phật 言ngôn 。

若nhược 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 乳nhũ 中trung 有hữu 酪lạc 是thị 名danh 執chấp 著trước 。 若nhược 言ngôn 無vô 酪lạc 是thị 名danh 虛hư 妄vọng 。 離ly 是thị 二nhị 事sự 應ưng 定định 說thuyết 言ngôn 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 乃nãi 至chí 云vân 非phi 有hữu 酪lạc 性tánh 非phi 無vô 酪lạc 性tánh 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 定định 有hữu 佛Phật 性tánh 。 是thị 名danh 為vi 著trước 。 若nhược 無vô 佛Phật 性tánh 是thị 名danh 虛hư 妄vọng 。 智trí 者giả 應ưng 說thuyết 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 佛Phật 性tánh 從tùng 緣duyên 生sanh 。 乳nhũ 四tứ 句cú 叵phả 得đắc 。 佛Phật 性tánh 亦diệc 爾nhĩ 。 執chấp 成thành 四tứ 見kiến 體thể 之chi 見kiến 理lý 。 自tự 此thử 已dĩ 前tiền 皆giai 名danh 邪tà 見kiến 者giả 於ư 圓viên 失thất 意ý 亦diệc 邪tà 見kiến 也dã 。 何hà 況huống 前tiền 三tam 。 二nhị 無vô 我ngã 者giả 秖kỳ 是thị 人nhân 法pháp 二nhị 無vô 我ngã 也dã 。 見kiến 悉tất 是thị 我ngã 。 體thể 之chi 全toàn 空không 。 即tức 是thị 諸chư 教giáo 破phá 見kiến 入nhập 空không 能năng 空không 不bất 同đồng 。 故cố 分phần/phân 教giáo 別biệt 。 二nhị 所sở 以dĩ 下hạ 結kết 意ý 顯hiển 求cầu 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 若nhược 從tùng 凡phàm 夫phu 等đẳng 者giả 向hướng 雖tuy 一nhất 途đồ 但đãn 似tự 豎thụ 耳nhĩ 。 今kim 更cánh 約ước 教giáo 即tức 成thành 橫hoạnh/hoành 論luận 。 應ưng 云vân 具cụ 足túc 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 二nhị 行hành 已dĩ 如như 前tiền 釋thích 。 六lục 問vấn 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 當đương 於ư 何hà 求cầu 二nhị 。 初sơ 問vấn 二nhị 答đáp 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 不bất 染nhiễm 而nhi 染nhiễm 等đẳng 者giả 理lý 本bổn 不bất 染nhiễm 無vô 始thỉ 常thường 昧muội 。 豈khởi 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 而nhi 能năng 觀quán 之chi 。 故cố 起khởi 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 至chí 之chi 源nguyên 者giả 如như 窮cùng 無vô 明minh 源nguyên 者giả 是thị 也dã 。 氷băng 者giả 理lý 同đồng 義nghĩa 異dị 。 不bất 別biệt 而nhi 別biệt 。 同đồng 一nhất 真chân 土thổ/độ 眾chúng 生sanh 所sở 依y 。 唯duy 一nhất 法Pháp 身thân 為vi 諸chư 身thân 體thể 。 所sở 依y 不bất 二nhị 能năng 依y 自tự 殊thù 。 所sở 既ký 不bất 殊thù 能năng 亦diệc 何hà 異dị 。 無vô 始thỉ 妄vọng 習tập 謂vị 依y 正chánh 殊thù 。 七thất 問vấn 諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 。 當đương 於ư 何hà 求cầu 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 釋thích 心tâm 中trung 解giải 脫thoát 三tam 種chủng 圓viên 融dung 二nhị 。 初sơ 總tổng 明minh 解giải 脫thoát 。 般Bát 若Nhã 等đẳng 者giả 初sơ 句cú 明minh 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 由do 觀quán 己kỷ 心tâm 不bất 異dị 佛Phật 心tâm 故cố 得đắc 成thành 佛Phật 。 次thứ 句cú 者giả 釋thích 前tiền 句cú 中trung 所sở 觀quán 之chi 心tâm 。 心tâm 如như 佛Phật 心tâm 佛Phật 心tâm 無vô 垢cấu 己kỷ 心tâm 亦diệc 無vô 。 次thứ 句cú 者giả 五ngũ 道đạo 由do 心tâm 。 心tâm 體thể 本bổn 淨tịnh 雖tuy 遍biến 五ngũ 道đạo 不bất 受thọ 彼bỉ 色sắc 。 如như 病bệnh 眼nhãn 者giả 遍biến 空không 見kiến 華hoa 花hoa 雖tuy 遍biến 空không 空không 無vô 所sở 受thọ 。 氷băng 波ba 水thủy 濕thấp 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 次thứ 句cú 者giả 總tổng 結kết 觀quán 意ý 。 作tác 此thử 解giải 者giả 。 成thành 圓viên 融dung 道đạo 。 二nhị 問vấn 下hạ 徵trưng 釋thích 三tam 種chủng 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 問vấn 求cầu 真chân 性tánh 等đẳng 者giả 舉cử 心tâm 修tu 觀quán 。 觀quán 惑hoặc 相tương/tướng 無vô 體thể 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 唯duy 一nhất 真Chân 如Như 。 若nhược 爾nhĩ 為vi 復phục 更cánh 有hữu 餘dư 二nhị 脫thoát 不phủ 。 答đáp 中trung 意ý 者giả 真chân 性tánh 雖tuy 一nhất 一nhất 體thể 猶do 三tam 。 惑hoặc 體thể 既ký 三tam 而nhi 不bất 三tam 。 解giải 脫thoát 亦diệc 即tức 三tam 而nhi 一nhất 。 二nhị 若nhược 見kiến 下hạ 明minh 依y 正chánh 不bất 二nhị 歸quy 宗tông 佛Phật 國quốc 二nhị 。 初sơ 明minh 依y 正chánh 不bất 二nhị 。 所sở 以dĩ 至chí 極cực 至chí 而nhi 名danh 有hữu 異dị 者giả 幸hạnh 冀ký 後hậu 德đức 細tế 讀đọc 斯tư 文văn 一nhất 心tâm 遍biến 收thu 。 於ư 斯tư 可khả 曉hiểu 無vô 情tình 成thành 佛Phật 無vô 在tại 致trí 疑nghi 。 厥quyết 或hoặc 信tín 有hữu 情tình 成thành 佛Phật 而nhi 不bất 信tín 無vô 情tình 成thành 者giả 。 其kỳ 猶do 信tín 天thiên 帝đế 是thị 忉Đao 利Lợi 主chủ 。 不bất 信tín 憍kiêu 尸thi 迦ca 是thị 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 主chủ 也dã 。 況huống 文văn 顯hiển 云vân 身thân 土thổ/độ 理lý 同đồng 而nhi 名danh 有hữu 異dị 。 大đại 師sư 親thân 說thuyết 。 宜nghi 深thâm 思tư 之chi 。 二nhị 故cố 淨tịnh 下hạ 約ước 所sở 表biểu 釋thích 成thành 二nhị 。 初sơ 明minh 依y 正chánh 互hỗ 顯hiển 。 二nhị 故cố 下hạ 明minh 答đáp 意ý 符phù 宗tông 。 終chung 從tùng 此thử 出xuất 者giả 意ý 明minh 雖tuy 有hữu 三tam 觀quán 及cập 以dĩ 通thông 別biệt 根căn 本bổn 皆giai 從tùng 空không 室thất 生sanh 也dã 。 二nhị 答đáp 無vô 侍thị 者giả 三tam 。 初sơ 懸huyền 敘tự 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 正chánh 答đáp 二nhị 。 初sơ 明minh 應ứng 機cơ 有hữu 侍thị 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 所sở 言ngôn 侍thị 者giả 不bất 出xuất 四tứ 教giáo 。 淨tịnh 名danh 轉chuyển 用dụng 者giả 轉chuyển 魔ma 事sự 為vi 佛Phật 事sự 也dã 。 二nhị 若nhược 同đồng 下hạ 約ước 土thổ/độ 廣quảng 明minh 。 二nhị 釋thích 出xuất 。 三tam 問vấn 是thị 疾tật 何hà 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 三tam 。 初sơ 問vấn 疾tật 體thể 相tướng 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 問vấn 疾tật 用dụng 二nhị 。 初sơ 問vấn 三tam 。 初sơ 標tiêu 。 二nhị 為vi 與dữ 下hạ 釋thích 二nhị 。 初sơ 約ước 進tiến 合hợp 。 金kim 剛cang 身thân 者giả 法Pháp 身thân 不bất 壞hoại 喻dụ 以dĩ 金kim 剛cang 。 出xuất 大đại 經kinh 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 佛Phật 為vi 師sư 子tử 吼hống 。 說thuyết 十Thập 力Lực 是thị 也dã 。 二nhị 若nhược 與dữ 下hạ 約ước 退thoái 合hợp 。 三tam 若nhược 不bất 下hạ 結kết 。 二nhị 答đáp 三tam 。 初sơ 法pháp 二nhị 。 初sơ 舉cử 凡phàm 夫phu 實thật 疾tật 。 二nhị 況huống 聖thánh 人nhân 權quyền 疾tật 。 二nhị 喻dụ 二nhị 。 初sơ 明minh 不bất 合hợp 。 二nhị 雖tuy 不bất 下hạ 明minh 現hiện 像tượng 。 三tam 合hợp 下hạ 二nhị 。 初sơ 合hợp 不bất 合hợp 良lương 由do 凡phàm 聖thánh 色sắc 心tâm 俱câu 即tức 空không 故cố 。 故cố 病bệnh 不bất 與dữ 身thân 合hợp 。 言ngôn 身thân 相tướng 離ly 者giả 猶do 云vân 身thân 相tướng 空không 也dã 。 二nhị 凡phàm 夫phu 下hạ 合hợp 現hiện 像tượng 。 三tam 問vấn 成thành 疾tật 之chi 法pháp 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 約ước 病bệnh 大đại 。 對đối 明minh 即tức 離ly 二nhị 。 初sơ 實thật 疾tật 二nhị 。 初sơ 不bất 即tức 二nhị 。 初sơ 約ước 外ngoại 內nội 各các 辨biện 。 內nội 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 者giả 依y 正chánh 雖tuy 殊thù 。 四tứ 大đại 無vô 別biệt 。 外ngoại 大đại 無vô 病bệnh 內nội 云vân 何hà 有hữu 。 內nội 四tứ 大đại 者giả 骨cốt 肉nhục 地địa 大đại 。 血huyết 汗hãn 水thủy 大đại 。 煖noãn 氣khí 火hỏa 大đại 。 報báo 息tức 風phong 大đại 。 二nhị 復phục 次thứ 下hạ 約ước 內nội 大đại 兩lưỡng 時thời 。 二nhị 亦diệc 不bất 下hạ 不bất 離ly 。 二nhị 淨tịnh 名danh 下hạ 權quyền 疾tật 。 二nhị 又hựu 非phi 下hạ 約ước 理lý 事sự 對đối 明minh 即tức 離ly 二nhị 。 初sơ 依y 經kinh 正chánh 示thị 二nhị 。 初sơ 依y 他tha 經kinh 顯hiển 義nghĩa 。 引dẫn 請thỉnh 觀quán 音âm 委ủy 釋thích 如như 前tiền 記ký 。 三tam 故cố 淨tịnh 下hạ 牒điệp 今kim 文văn 明minh 權quyền 。 二nhị 今kim 遍biến 下hạ 約ước 土thổ/độ 釋thích 成thành 。 二nhị 問vấn 因nhân 中trung 實thật 疾tật 二nhị 。 初sơ 懸huyền 談đàm 略lược 判phán 三tam 。 初sơ 敘tự 意ý 總tổng 明minh 。 二nhị 文văn 為vi 下hạ 分phần/phân 文văn 示thị 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 文văn 對đối 行hành 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 指chỉ 經kinh 。 二nhị 信tín 行hành 下hạ 對đối 根căn 設thiết 法pháp 二nhị 。 初sơ 對đối 現hiện 根căn 二nhị 異dị 。 互hỗ 有hữu 利lợi 鈍độn 者giả 又hựu 信tín 行hành 利lợi 一nhất 聞văn 即tức 悟ngộ 故cố 。 法pháp 行hành 鈍độn 歷lịch 法pháp 觀quán 察sát 故cố 。 或hoặc 俱câu 利lợi 俱câu 鈍độn 。 信tín 行hành 人nhân 聞văn 慧tuệ 利lợi 。 修tu 慧tuệ 鈍độn 。 法pháp 行hành 人nhân 修tu 慧tuệ 利lợi 。 聞văn 慧tuệ 鈍độn 。 二nhị 對đối 宿túc 種chúng 兩lưỡng 殊thù 。 二nhị 成thành 立lập 上thượng 下hạ 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 文Văn 殊Thù 問vấn 云vân 何hà 慰úy 等đẳng 者giả 準chuẩn 下hạ 五ngũ 品phẩm 既ký 從tùng 此thử 生sanh 下hạ 之chi 五ngũ 品phẩm 。 復phục 能năng 成thành 上thượng 。 須tu 以dĩ 通thông 相tương/tướng 三tam 觀quán 釋thích 之chi 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 國quốc 王vương 長trưởng 者giả 。 亦diệc 樂nhạo/nhạc/lạc 佛Phật 身thân 。 諸chư 大đại 弟đệ 子tử 。 用dụng 三tam 教giáo 斥xích 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 用dụng 三tam 教giáo 為vi 訶ha 。 雖tuy 多đa 用dụng 圓viên 義nghĩa 歸quy 於ư 衍diễn 故cố 須tu 通thông 相tương/tướng 別biệt 在tại 其kỳ 中trung 。 是thị 故cố 上thượng 文văn 但đãn 云vân 從tùng 別biệt 。 故cố 此thử 文văn 意ý 用dụng 上thượng 為vi 基cơ 空không 既ký 通thông 已dĩ 。 豈khởi 有hữu 中trung 假giả 而nhi 不bất 通thông 耶da 。 故cố 準chuẩn 往vãng 復phục 以dĩ 論luận 所sở 表biểu 。 次thứ 從tùng 空không 中trung 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 存tồn 方Phương 等Đẳng 遍biến 對đối 諸chư 土thổ/độ 及cập 以dĩ 三tam 惑hoặc 因nhân 果quả 不bất 同đồng 故cố 須tu 別biệt 辨biện 。 觀quán 眾chúng 生sanh 等đẳng 及cập 以dĩ 別biệt 訶ha 。 弟đệ 子tử 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 至chí 法pháp 華hoa 方phương 純thuần 一nhất 味vị 。 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 成thành 上thượng 二nhị 成thành 下hạ 。 為vi 入nhập 不bất 二nhị 至chí 作tác 本bổn 者giả 不bất 二nhị 是thị 雙song 遮già 。 香hương 積tích 是thị 雙song 流lưu 。 三tam 而nhi 不bất 下hạ 四tứ 教giáo 用dụng 捨xả 。 二nhị 初sơ 對đối 前tiền 明minh 用dụng 捨xả 意ý 殊thù 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 未vị 入nhập 室thất 明minh 四tứ 教giáo 等đẳng 者giả 俗tục 眾chúng 未vị 斷đoạn 見kiến 思tư 之chi 惑hoặc 。 須tu 加gia 三tam 藏tạng 而nhi 對đối 治trị 之chi 。 以dĩ 三tam 藏tạng 教giáo 治trị 欲dục 勝thắng 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 俗tục 眾chúng 豈khởi 無vô 斷đoạn 有hữu 為vi 者giả 。 答đáp 若nhược 依y 小tiểu 斷đoạn 已dĩ 在tại 小tiểu 數số 。 若nhược 依y 大đại 斷đoạn 已dĩ 在tại 大đại 數số 。 故cố 且thả 別biệt 引dẫn 具cụ 惑hoặc 為vi 俗tục 。 二nhị 故cố 知tri 下hạ 顯hiển 經kinh 文văn 與dữ 一nhất 家gia 義nghĩa 合hợp 。 二nhị 今kim 初sơ 下hạ 隨tùy 文văn 廣quảng 釋thích 二nhị 。 初sơ 為vi 信tín 行hành 人nhân 問vấn 慰úy 喻dụ 教giáo 門môn 。 二nhị 初sơ 文Văn 殊Thù 問vấn 。 二nhị 淨tịnh 名danh 答đáp 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 懸huyền 示thị 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 三tam 藏tạng 助trợ 通thông 者giả 故cố 經Kinh 云vân 。 說thuyết 身thân 無vô 常thường 。 無vô 常thường 是thị 三tam 藏tạng 。 不bất 說thuyết 厭yếm 離ly 即tức 用dụng 通thông 門môn 。 故cố 知tri 。 通thông 人nhân 用dụng 三tam 藏tạng 者giả 知tri 無vô 常thường 已dĩ 無vô 不bất 即tức 空không 。 若nhược 助trợ 別biệt 圓viên 對đối 轉chuyển 兼kiêm 具cụ 準chuẩn 例lệ 可khả 知tri 。 今kim 且thả 消tiêu 經kinh 未vị 通thông 圓viên 別biệt 。 且thả 作tác 助trợ 通thông 以dĩ 說thuyết 也dã 。 二nhị 今kim 先tiên 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 四tứ 。 初sơ 用dụng 藏tạng 助trợ 通thông 。 慰úy 喻dụ 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 果quả 是thị 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 從tùng 果quả 假giả 入nhập 空không 。 二nhị 從tùng 因nhân 假giả 入nhập 空không 。 不bất 懺sám 宿túc 罪tội 者giả 小Tiểu 乘Thừa 奚hề 嘗thường 不bất 懺sám 宿túc 罪tội 耶da 。 但đãn 由do 不bất 能năng 觀quán 心tâm 即tức 空không 名danh 為vi 不bất 懺sám 。 又hựu 是thị 不bất 能năng 觀quán 心tâm 實thật 相tướng 。 十thập 界giới 罪tội 福phước 性tánh 空không 無vô 主chủ 。 故cố 真chân 天thiên 眼nhãn 無vô 從tùng 開khai 發phát 。 不bất 見kiến 淨tịnh 土độ 原nguyên 於ư 此thử 也dã 。 若nhược 欲dục 區khu 別biệt 易dị 解giải 應ưng 云vân 小Tiểu 乘Thừa 懺sám 界giới 內nội 宿túc 罪tội 不bất 懺sám 界giới 外ngoại 宿túc 罪tội 故cố 云vân 不bất 懺sám 宿túc 罪tội 。 界giới 外ngoại 宿túc 罪tội 者giả 何hà 。 所sở 謂vị 根căn 本bổn 無vô 明minh 也dã 。 達đạt 無vô 明minh 即tức 法pháp 性tánh 名danh 無vô 生sanh 懺sám 。 若nhược 無vô 怨oán 對đối 者giả 內nội 外ngoại 怨oán 對đối 莫mạc 不bất 皆giai 由do 一nhất 念niệm 無vô 明minh 所sở 造tạo 。 反phản 觀quán 無vô 生sanh 怨oán 對đối 何hà 從tùng 。 轉chuyển 怨oán 為vi 親thân 任nhậm 運vận 受thọ 化hóa 。 伐phạt 樹thụ 除trừ 根căn 喻dụ 意ý 可khả 識thức 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 殺sát 為vi 初sơ 者giả 以dĩ 大đại 慈từ 為vi 本bổn 。 故cố 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 未vị 來lai 定định 成thành 佛Phật 。 故cố 聲Thanh 聞Văn 下hạ 大đại 論luận 五ngũ 十thập 一nhất 云vân 。 婬dâm 欲dục 雖tuy 不bất 惱não 眾chúng 生sanh 心tâm 。 心tâm 繫hệ 縛phược 故cố 為vi 大đại 罪tội 。 以dĩ 是thị 故cố 戒giới 律luật 中trung 婬dâm 欲dục 為vi 初sơ 。 白bạch 衣y 不bất 殺sát 戒giới 在tại 前tiền 。 為vì 求cầu 福phước 故cố 。 引dẫn 毘tỳ 曇đàm 成thành 論luận 如như 前tiền 記ký 。 問vấn 此thử 文văn 用dụng 通thông 慰úy 喻dụ 。 何hà 以dĩ 作tác 圓viên 義nghĩa 釋thích 悔hối 先tiên 罪tội 耶da 。 答đáp 通thông 有hữu 利lợi 根căn 。 即tức 解giải 圓viên 法pháp 。 通thông 相tương/tướng 三tam 觀quán 意ý 在tại 此thử 也dã 。 故cố 引dẫn 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 殺sát 為vi 初sơ 正chánh 指chỉ 別biệt 圓viên 。 若nhược 藏tạng 通thông 菩Bồ 薩Tát 同đồng 聲Thanh 聞Văn 戒giới 也dã 。 如như 大đại 論luận 明minh 之chi 。 二nhị 別biệt 教giáo 慰úy 喻dụ 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 初sơ 明minh 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 五ngũ 。 初sơ 勸khuyến 起khởi 悲bi 心tâm 。 二nhị 勸khuyến 發phát 願nguyện 饒nhiêu 益ích 。 三tam 勸khuyến 修tu 福phước 慧tuệ 。 如như 大đại 論luận 下hạ 離ly 四tứ 五ngũ 邪tà 故cố 名danh 正chánh 命mạng 。 四tứ 邪tà 者giả 大đại 論luận 第đệ 四tứ 云vân 。 出xuất 家gia 人nhân 合hợp 藥dược 五ngũ 穀cốc 殖thực 樹thụ 等đẳng 不bất 淨tịnh 活hoạt 命mạng 者giả 。 名danh 下hạ 口khẩu 食thực 。 觀quan 視thị 星tinh 宿tú 日nhật 月nguyệt 風phong 雨vũ 雷lôi 電điện 霹phích 靂lịch 。 不bất 淨tịnh 活hoạt 命mạng 是thị 仰ngưỡng 口khẩu 食thực 。 曲khúc 嬪# 豪hào 勢thế 通thông 使sử 四tứ 方phương 巧xảo 言ngôn 多đa 求cầu 。 不bất 淨tịnh 活hoạt 命mạng 者giả 。 名danh 方phương 口khẩu 食thực 。 種chủng 種chủng 咒chú 術thuật 卜bốc 算toán 吉cát 凶hung 小tiểu 術thuật 不bất 正chánh 名danh 四tứ 維duy 口khẩu 食thực 。 五ngũ 邪tà 者giả 一nhất 為vi 求cầu 利lợi 養dưỡng 故cố 。 現hiện 奇kỳ 特đặc 相tương/tướng 。 二nhị 為vì 利lợi 養dưỡng 故cố 。 自tự 說thuyết 功công 德đức 。 三tam 卜bốc 相tương/tướng 吉cát 凶hung 。 為vì 人nhân 說thuyết 法Pháp 。 四tứ 高cao 聲thanh 現hiện 威uy 令linh 人nhân 敬kính 畏úy 。 五ngũ 說thuyết 所sở 得đắc 供cúng 養dường 。 以dĩ 動động 人nhân 心tâm 。 此thử 等đẳng 並tịnh 是thị 高cao 名danh 上thượng 位vị 所sở 慎thận 應ưng 非phi 寡quả 德đức 末mạt 流lưu 所sở 窺khuy 。 若nhược 不bất 得đắc 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 非phi 唯duy 離ly 於ư 四tứ 邪tà 五ngũ 邪tà 。 正chánh 顯hiển 住trụ 於ư 四tứ 教giáo 慧tuệ 命mạng 。 四tứ 勸khuyến 生sanh 勇dũng 健kiện 心tâm 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 即tức 是thị 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 心tâm 者giả 入nhập 假giả 勇dũng 健kiện 之chi 心tâm 名danh 為vi 健kiện 相tương/tướng 。 五ngũ 勸khuyến 精tinh 進tấn 不bất 退thoái 。 三tam 圓viên 教giáo 慰úy 喻dụ 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 現hiện 文văn 。 二nhị 此thử 慰úy 下hạ 通thông 前tiền 辨biện 示thị 。 四tứ 結kết 成thành 。 二nhị 為vi 法pháp 行hành 人nhân 問vấn 調điều 伏phục 觀quán 法pháp 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 文Văn 殊Thù 問vấn 。 二nhị 淨tịnh 名danh 答đáp 二nhị 。 初sơ 懸huyền 談đàm 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 分phần/phân 科khoa 。 調điều 伏phục 界giới 內nội 別biệt 圓viên 等đẳng 者giả 應ưng 云vân 界giới 內nội 外ngoại 。 不bất 言ngôn 外ngoại 者giả 闕khuyết 文văn 。 二nhị 三tam 觀quán 下hạ 懸huyền 示thị 觀quán 法pháp 二nhị 。 初sơ 簡giản 藏tạng 通thông 。 二nhị 今kim 但đãn 下hạ 顯hiển 別biệt 圓viên 二nhị 。 初sơ 正chánh 示thị 三tam 觀quán 三tam 。 初sơ 標tiêu 列liệt 。 二nhị 解giải 釋thích 。 初sơ 別biệt 相tướng 即tức 別biệt 人nhân 所sở 修tu 。 十thập 住trụ 入nhập 空không 。 十thập 行hành 入nhập 假giả 。 十thập 向hướng 修tu 中trung 。 初Sơ 地Địa 證chứng 中trung 。 故cố 云vân 若nhược 入nhập 中trung 道đạo 等đẳng 也dã 。 二nhị 通thông 相tương/tướng 即tức 通thông 別biệt 人nhân 受thọ 圓viên 接tiếp 者giả 所sở 修tu 也dã 。 如như 通thông 別biệt 入nhập 空không 位vị 中trung 。 頓đốn 解giải 圓viên 理lý 於ư 此thử 空không 心tâm 體thể 達đạt 三tam 諦đế 。 雖tuy 知tri 互hỗ 攝nhiếp 而nhi 止chỉ 在tại 當đương 教giáo 入nhập 空không 位vị 耳nhĩ 。 故cố 使sử 三tam 觀quán 通thông 相tương/tướng 皆giai 空không 。 通thông 別biệt 出xuất 假giả 受thọ 接tiếp 別biệt 教giáo 修tu 中trung 受thọ 接tiếp 準chuẩn 空không 可khả 解giải 秖kỳ 是thị 於ư 假giả 中trung 心tâm 解giải 圓viên 融dung 耳nhĩ 。 從tùng 本bổn 受thọ 稱xưng 名danh 假giả 名danh 中trung 。 若nhược 論luận 圓viên 融dung 與dữ 一nhất 心tâm 無vô 別biệt 。 但đãn 據cứ 入nhập 處xứ 遂toại 致trí 兩lưỡng 殊thù 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 通thông 相tương/tướng 一nhất 心tâm 的đích 屬thuộc 圓viên 教giáo 。 雖tuy 然nhiên 下hạ 結kết 示thị 觀quán 相tương/tướng 初sơ 云vân 信tín 解giải 虛hư 通thông 。 受thọ 圓viên 接tiếp 也dã 。 次thứ 云vân 就tựu 觀quán 除trừ 疾tật 就tựu 當đương 教giáo 位vị 也dã 。 問vấn 若nhược 受thọ 接tiếp 人nhân 依y 彼bỉ 圓viên 修tu 進tiến 破phá 結kết 惑hoặc 則tắc 是thị 圓viên 位vị 。 豈khởi 是thị 就tựu 當đương 教giáo 位vị 耶da 。 答đáp 其kỳ 解giải 雖tuy 圓viên 從tùng 本bổn 入nhập 位vị 還hoàn 名danh 次thứ 第đệ 。 三tam 一nhất 心tâm 者giả 其kỳ 相tương/tướng 可khả 知tri 。 三tam 初sơ 別biệt 下hạ 結kết 判phán 通thông 相tương/tướng 一nhất 心tâm 的đích 在tại 圓viên 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 問vấn 那na 云vân 斷đoạn 惑hoặc 終chung 成thành 前tiền 後hậu 耶da 。 答đáp 行hành 相tương/tướng 無vô 殊thù 從tùng 教giáo 前tiền 後hậu 。 故cố 文văn 云vân 。 恐khủng 是thị 方Phương 等Đẳng 中trung 意ý 也dã 。 當đương 知tri 。 猶do 是thị 方phương 便tiện 之chi 說thuyết 。 問vấn 此thử 通thông 相tương/tướng 觀quán 由do 來lai 學học 者giả 未vị 敢cảm 定định 判phán 。 或hoặc 謂vị 。 同đồng 於ư 漸tiệm 次thứ 止Chỉ 觀Quán 。 或hoặc 謂vị 。 方Phương 等Đẳng 部bộ 內nội 別biệt 有hữu 一nhất 機cơ 宜nghi 此thử 修tu 證chứng 。 況huống 大đại 師sư 疏sớ/sơ 文văn 荊kinh 溪khê 舊cựu 記ký 皆giai 不bất 云vân 通thông 相tương/tướng 是thị 圓viên 接tiếp 通thông 別biệt 。 今kim 何hà 以dĩ 作tác 接tiếp 義nghĩa 釋thích 耶da 。 答đáp 大đại 師sư 判phán 釋thích 荊kinh 溪khê 贊tán 述thuật 其kỳ 文văn 甚thậm 微vi 其kỳ 旨chỉ 甚thậm 顯hiển 。 不bất 約ước 接tiếp 釋thích 恐khủng 乖quai 宗tông 師sư 。 請thỉnh 為vi 陳trần 之chi 。 大đại 師sư 向hướng 云vân 信tín 心tâm 虛hư 通thông 就tựu 觀quán 除trừ 惑hoặc 不bất 無vô 前tiền 後hậu 。 此thử 云vân 通thông 相tương/tướng 一nhất 心tâm 的đích 屬thuộc 圓viên 教giáo 。 除trừ 惑hoặc 前tiền 後hậu 非phi 通thông 別biệt 位vị 耶da 。 的đích 屬thuộc 圓viên 教giáo 非phi 被bị 接tiếp 耶da 。 荊kinh 溪khê 又hựu 。 云vân 行hành 相tương/tướng 無vô 殊thù 從tùng 教giáo 前tiền 後hậu 。 既ký 云vân 從tùng 教giáo 豈khởi 非phi 示thị 當đương 教giáo 受thọ 接tiếp 位vị 有hữu 空không 假giả 等đẳng 耶da 。 況huống 下hạ 荊kinh 溪khê 消tiêu 中trung 觀quán 調điều 伏phục 中trung 顯hiển 云vân 圓viên 接tiếp 。 又hựu 云vân 三tam 空không 但đãn 破phá 見kiến 思tư 。 三tam 假giả 但đãn 破phá 塵trần 沙sa 。 虛hư 解giải 虛hư 通thông 未vị 成thành 實thật 益ích 。 今kim 之chi 中trung 觀quán 定định 空không 假giả 並tịnh 中trung 。 豈khởi 非phi 約ước 受thọ 接tiếp 進tiến 破phá 無vô 明minh 耶da 。 若nhược 謂vị 同đồng 於ư 漸tiệm 次thứ 止Chỉ 觀Quán 者giả 大đại 師sư 荊kinh 溪khê 何hà 嘗thường 顯hiển 示thị 。 況huống 三tam 種chủng 止Chỉ 觀Quán 俱câu 是thị 法pháp 華hoa 妙diệu 行hạnh 。 此thử 明minh 通thông 相tương/tướng 唯duy 在tại 方Phương 等Đẳng 。 故cố 疏sớ/sơ 云vân 。 恐khủng 是thị 方Phương 等Đẳng 中trung 意ý 。 故cố 知tri 不bất 同đồng 。 若nhược 謂vị 別biệt 有hữu 一nhất 機cơ 更cánh 為vi 不bất 可khả 。 若nhược 爾nhĩ 四tứ 教giáo 收thu 機cơ 未vị 遍biến 。 方Phương 等Đẳng 之chi 中trung 應ưng 有hữu 五ngũ 教giáo 。 此thử 最tối 為vi 非phi 。 問vấn 就tựu 方Phương 等Đẳng 部bộ 有hữu 通thông 相tương/tướng 觀quán 者giả 何hà 以dĩ 大đại 師sư 獨độc 於ư 此thử 說thuyết 。 如như 光quang 明minh 觀quán 經kinh 等đẳng 悉tất 屬thuộc 方Phương 等Đẳng 。 彼bỉ 疏sớ/sơ 何hà 不bất 明minh 耶da 。 答đáp 華hoa 嚴nghiêm 般Bát 若Nhã 悉tất 應ưng 有hữu 之chi 。 豈khởi 止chỉ 方Phương 等Đẳng 諸chư 部bộ 有hữu 義nghĩa 。 此thử 經Kinh 有hữu 文văn 彼bỉ 既ký 無vô 文văn 。 故cố 於ư 諸chư 疏sớ/sơ 置trí 而nhi 不bất 說thuyết 。 此thử 經Kinh 六lục 品phẩm 文văn 義nghĩa 雙song 具cụ 。 豈khởi 得đắc 不bất 論luận 。 庶thứ 幾kỷ 後hậu 賢hiền 再tái 思tư 此thử 義nghĩa 。 厥quyết 或hoặc 文văn 理lý 有hữu 會hội 則tắc 夷di 塗đồ 共cộng 遊du 失thất 旨chỉ 乖quai 轍triệt 。 請thỉnh 從tùng 良lương 導đạo 。 二nhị 今kim 室thất 下hạ 通thông 經kinh 釋thích 疑nghi 二nhị 。 初sơ 通thông 下hạ 經kinh 文văn 。 二nhị 釋thích 二nhị 種chủng 疑nghi 。 問vấn 意ý 者giả 既ký 並tịnh 是thị 圓viên 何hà 故cố 有hữu 通thông 相tương/tướng 一nhất 心tâm 兩lưỡng 種chủng 之chi 殊thù 也dã 。 答đáp 中trung 約ước 通thông 論luận 圓viên 者giả 通thông 於ư 通thông 別biệt 有hữu 受thọ 接tiếp 人nhân 。 故cố 云vân 約ước 通thông 論luận 圓viên 。 以dĩ 受thọ 接tiếp 人nhân 非phi 同đồng 始thỉ 終chung 圓viên 修tu 者giả 故cố 須tu 通thông 相tương/tướng 以dĩ 簡giản 一nhất 心tâm 。 恐khủng 是thị 等đẳng 者giả 時thời 部bộ 未vị 融dung 故cố 有hữu 受thọ 接tiếp 。 法pháp 華hoa 開khai 顯hiển 唯duy 一nhất 圓viên 融dung 。 問vấn 大đại 師sư 親thân 以dĩ 三tam 種chủng 三tam 觀quán 釋thích 經kinh 。 何hà 云vân 恐khủng 是thị 。 答đáp 一nhất 家gia 三tam 觀quán 遠viễn 承thừa 龍long 樹thụ 近cận 稟bẩm 南nam 岳nhạc 。 今kim 用dụng 釋thích 經kinh 推thôi 寄ký 有hữu 本bổn 。 未vị 敢cảm 獨độc 斷đoạn 。 故cố 云vân 恐khủng 是thị 。 二nhị 隨tùy 釋thích 三tam 。 初sơ 空không 觀quán 。 調điều 伏phục 見kiến 思tư 疾tật 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 懸huyền 示thị 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 亦diệc 名danh 二nhị 諦đế 觀quán 者giả 假giả 是thị 入nhập 空không 之chi 詮thuyên 先tiên 須tu 觀quán 假giả 知tri 假giả 虛hư 妄vọng 而nhi 得đắc 會hội 真chân 。 故cố 言ngôn 二nhị 諦đế 觀quán 。 二nhị 初sơ 文văn 下hạ 懸huyền 示thị 二nhị 。 初sơ 明minh 柝# 義nghĩa 乖quai 通thông 。 二nhị 今kim 明minh 下hạ 示thị 通thông 義nghĩa 所sở 以dĩ 二nhị 。 初sơ 約ước 義nghĩa 委ủy 明minh 二nhị 。 初sơ 明minh 菩Bồ 薩Tát 異dị 小tiểu 。 但đãn 體thể 三tam 假giả 者giả 體thể 小Tiểu 乘Thừa 隨tùy 事sự 三tam 假giả 成thành 大Đại 乘Thừa 隨tùy 理lý 三tam 假giả 也dã 。 言ngôn 隨tùy 事sự 者giả 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 約ước 正chánh 報báo 。 二nhị 約ước 依y 報báo 。 正chánh 報báo 又hựu 二nhị 。 一nhất 約ước 心tâm 者giả 法pháp 塵trần 對đối 意ý 根căn 。 一nhất 念niệm 心tâm 起khởi 即tức 因nhân 成thành 假giả 。 前tiền 念niệm 後hậu 念niệm 次thứ 第đệ 不bất 斷đoạn 即tức 相tương 續tục 假giả 。 待đãi 餘dư 無vô 心tâm 知tri 有hữu 此thử 心tâm 即tức 相tương 待đãi 假giả 。 上thượng 因nhân 成thành 約ước 內nội 根căn 外ngoại 塵trần 。 相tương 續tục 但đãn 約ước 內nội 根căn 。 相tương 待đãi 竪thụ 待đãi 滅diệt 無vô 之chi 無vô 。 又hựu 橫hoạnh/hoành 待đãi 三tam 無vô 為vi 之chi 無vô 心tâm 也dã 。 二nhị 約ước 色sắc 明minh 三tam 假giả 者giả 先tiên 世thế 行hành 業nghiệp 託thác 生sanh 父phụ 母mẫu 。 得đắc 有hữu 此thử 身thân 即tức 因nhân 成thành 。 相tương 續tục 連liên 持trì 即tức 相tương 續tục 。 以dĩ 身thân 待đãi 不bất 身thân 即tức 相tương 待đãi 。 二nhị 約ước 依y 報báo 者giả 如như 四tứ 微vi 成thành 柱trụ 。

時thời 節tiết 改cải 變biến 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 此thử 柱trụ 待đãi 不bất 柱trụ 及cập 長trường 短đoản 等đẳng 。 今kim 大Đại 乘Thừa 達đạt 無vô 明minh 起khởi 。 皆giai 如như 幻huyễn 化hóa 。 因nhân 成thành 尚thượng 無vô 。 豈khởi 有hữu 後hậu 二nhị 。 故cố 色sắc 心tâm 依y 正chánh 悉tất 如như 幻huyễn 化hóa 也dã 。 二nhị 是thị (# 此thử 下hạ 十thập 一nhất 行hành 不bất 足túc )# 義nghĩa 三tam 。 初sơ 入nhập 眾chúng 生sanh 假giả 空không 。 二nhị 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 三tam 。 初sơ 破phá 眾chúng 生sanh 假giả 入nhập 空không 。 二nhị 釋thích 三tam 結kết 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 問vấn 我ngã 與dữ 眾chúng 生sanh 何hà 別biệt 。 答đáp 我ngã 計kế 宰tể 主chủ 眾chúng 生sanh 攬lãm 陰ấm 。 二nhị 入nhập 實thật 法pháp 假giả 空không 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 三tam 。 初sơ 分phân 別biệt 法pháp 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 二nhị 。 初sơ 明minh 先tiên 分phân 別biệt 相tương/tướng 。 二nhị 所sở 以dĩ 下hạ 明minh 更cánh 起khởi 法pháp 想tưởng 二nhị 。 初sơ 牒điệp 義nghĩa 例lệ 示thị 。 如như 身thân 子tử 等đẳng 者giả 引dẫn 身thân 子tử 為vi 例lệ 。 小Tiểu 乘Thừa 利lợi 根căn 即tức 得đắc 無Vô 學Học 。 既ký 為vi 轉chuyển 法pháp 尚thượng 須tu 停đình 留lưu 。 況huống 菩Bồ 薩Tát 化hóa 他tha 。 故cố 須tu 先tiên 起khởi 法pháp 想tưởng 。 二nhị 今kim 菩bồ 下hạ 結kết 顯hiển 今kim 意ý 。 二nhị 但đãn 以dĩ 下hạ 牒điệp 釋thích 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 分phân 別biệt 法pháp 者giả 。 法pháp 者giả 秖kỳ 是thị 陰ấm 入nhập 耳nhĩ 。 亦diệc 是thị 十thập 法Pháp 界Giới 法pháp 者giả 後hậu 四tứ 法Pháp 界Giới 秖kỳ 是thị 六lục 中trung 空không 假giả 中trung 耳nhĩ 。 此thử 四tứ 法Pháp 界Giới 既ký 亦diệc 名danh 法pháp 。 故cố 知tri 。 法pháp 空không 義nghĩa 長trường/trưởng 。 他tha 云vân 。 二Nhị 乘Thừa 不bất 得đắc 法Pháp 空không 不bất 明minh 所sở 空không 法pháp 之chi 長trường 短đoản 。 今kim 空không 四tứ 界giới 入nhập 實thật 相tướng 中trung 。 二nhị 破phá 除trừ 。 不bất 同đồng 數số 人nhân 者giả 數số 人nhân 所sở 明minh 小Tiểu 乘Thừa 義nghĩa 耳nhĩ 。 四tứ 人nhân 涅Niết 槃Bàn 即tức 四tứ 聖thánh 法Pháp 界Giới 也dã 。 二nhị 邊biên 法pháp 想tưởng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 前tiền 既ký 二nhị 解giải 即tức 有hữu 兩lưỡng 種chủng 二nhị 邊biên 不bất 同đồng 。 如như 下hạ 文văn 云vân 若nhược 依y 前tiền 解giải 即tức 我ngã 我ngã 所sở 為vi 二nhị 邊biên 也dã 。 若nhược 約ước 後hậu 解giải 即tức 約ước 十thập 界giới 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 為vi 二nhị 邊biên 也dã 。 即tức 是thị 兩lưỡng 種chủng 平bình 等đẳng 空không 也dã 。 九cửu 百bách 七thất 十thập 二nhị 者giả 。 八bát 十thập 一nhất 品phẩm 品phẩm 品phẩm 各các 有hữu 一nhất 十thập 二nhị 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 破phá 見kiến 一nhất 番phiên 四tứ 十thập 八bát 句cú 。 破phá 思tư 一nhất 品phẩm 各các 一nhất 十thập 二nhị 耶da 。 答đáp 斷đoạn 雖tuy 一nhất 番phiên 諸chư 見kiến 各các 別biệt 每mỗi 於ư 一nhất 見kiến 皆giai 防phòng 轉chuyển 計kế 。 故cố 四tứ 十thập 八bát 。 思tư 。 無vô 轉chuyển 計kế 唯duy 一nhất 三tam 假giả 故cố 但đãn 十thập 二nhị 。 三tam 釋thích 三tam 入nhập 平bình 等đẳng 假giả 空không 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 若nhược 存tồn 平bình 等đẳng 等đẳng 者giả 兼kiêm 破phá 古cổ 人nhân 。 釋thích 平bình 等đẳng 空không 。 具cụ 如như 前tiền 文văn 目Mục 連Liên 章chương 中trung 。 以dĩ 辨biện 大đại 小tiểu 三tam 空không 不bất 同đồng 。 二nhị 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 問vấn 此thử 違vi 瓔anh 珞lạc 者giả 彼bỉ 第đệ 二nhị 從tùng 空không 入nhập 假giả 觀quán 亦diệc 名danh 空không 平bình 等đẳng 觀quán 。 謂vị 前tiền 破phá 假giả 用dụng 空không 。 今kim 破phá 空không 用dụng 假giả 。 破phá 用dụng 既ký 均quân 故cố 名danh 平bình 等đẳng 。 今kim 以dĩ 今kim 等đẳng 名danh 同đồng 為vi 難nạn/nan 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 總tổng 答đáp 。 利lợi 根căn 懸huyền 破phá 者giả 既ký 懸huyền 破phá 空không 病bệnh 。 故cố 雖tuy 初sơ 觀quán 同đồng 彼bỉ 第đệ 二nhị 。 二nhị 此thử 有hữu 下hạ 別biệt 答đáp 二nhị 。 初sơ 約ước 真Chân 諦Đế 為vi 病bệnh 二nhị 。 初sơ 標tiêu 。 二nhị 通thông 下hạ 釋thích 二nhị 。 初sơ 明minh 凡phàm 夫phu 計kế 空không 為vi 病bệnh 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 如như 大đại 論luận 至chí 生sanh 使sứ 者giả 彼bỉ 論luận 中trung 辨biện 有hữu 緣duyên 於ư 無vô 為vi 而nhi 生sanh 惑hoặc 使sử 。 此thử 引dẫn 毘tỳ 曇đàm 證chứng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 亦diệc 須tu 空không 之chi 。 如như 雖tuy 平bình 等đẳng 復phục 言ngôn 平bình 等đẳng 以dĩ 為vi 有hữu 者giả 亦diệc 須tu 空không 。 故cố 如như 無vô 為vi 無vô 使sử 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 緣duyên 之chi 生sanh 使sử 。 滅Diệt 諦Đế 下hạ 惑hoặc 即tức 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。 二nhị 別biệt 圓viên 下hạ 明minh 斷đoạn 惑hoặc 滯trệ 空không 為vi 病bệnh 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 別biệt 圓viên 不bất 爾nhĩ 等đẳng 者giả 異dị 偏thiên 真chân 等đẳng 。 雖tuy 以dĩ 別biệt 圓viên 一nhất 時thời 共cộng 說thuyết 釋thích 義nghĩa 必tất 須tu 分phân 別biệt 圓viên 相tương/tướng 。 如như 前tiền 屬thuộc 對đối 三tam 種chủng 三tam 觀quán 。 既ký 云vân 別biệt 相tướng 以dĩ 屬thuộc 別biệt 教giáo 通thông 相tương/tướng 一nhất 心tâm 以dĩ 屬thuộc 於ư 圓viên 。 又hựu 云vân 。 通thông 相tương/tướng 雖tuy 圓viên 然nhiên 帶đái 方Phương 等Đẳng 。 乃nãi 成thành 圓viên 中trung 之chi 別biệt 相tướng 耳nhĩ 。 故cố 此thử 三tam 空không 通thông 屬thuộc 別biệt 圓viên 。 自tự 此thử 已dĩ 下hạ 。 但đãn 尋tầm 此thử 中trung 一nhất 段đoạn 經kinh 文văn 。 若nhược 云vân 空không 即tức 空không 於ư 涅Niết 槃Bàn 及cập 以dĩ 中trung 道đạo 。 結kết 釋thích 即tức 云vân 從tùng 假giả 入nhập 空không 而nhi 已dĩ 。 故cố 知tri 。 空không 三tam 諦đế 故cố 故cố 在tại 於ư 中trung 。 終chung 在tại 入nhập 空không 故cố 但đãn 似tự 別biệt 。 故cố 初sơ 雙song 標tiêu 圓viên 別biệt 二nhị 教giáo 。 所sở 以dĩ 此thử 經Kinh 若nhược 分phần/phân 教giáo 釋thích 理lý 具cụ 別biệt 圓viên 。 統thống 消tiêu 經kinh 文văn 復phục 依y 通thông 相tương/tướng 。 若nhược 爾nhĩ 為vi 定định 別biệt 圓viên 。 答đáp 既ký 云vân 方Phương 等Đẳng 適thích 機cơ 為vi 宗tông 。 圓viên 別biệt 二nhị 人nhân 隨tùy 聞văn 各các 異dị 。 故cố 從tùng 宗tông 釋thích 。 須tu 辨biện 別biệt 圓viên 。 名danh 分phần/phân 義nghĩa 通thông 隨tùy 機cơ 常thường 別biệt 。 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 準chuẩn 例lệ 可khả 知tri 。 故cố 上thượng 文văn 云vân 。 下hạ 之chi 三tam 品phẩm 從tùng 此thử 中trung 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 始thỉ 末mạt 俱câu 是thị 一nhất 音âm 之chi 教giáo 何hà 異dị 流lưu 支chi 。 答đáp 顯hiển 祕bí 既ký 殊thù 一nhất 音âm 冥minh 契khế 。 二nhị 復phục 次thứ 下hạ 約ước 中trung 道đạo 為vi 病bệnh 二nhị 。 初sơ 中trung 病bệnh 亦diệc 空không 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 。 若nhược 言ngôn 等đẳng 者giả 更cánh 引dẫn 前tiền 文văn 對đối 此thử 以dĩ 明minh 三tam 諦đế 俱câu 空không 。 則tắc 顯hiển 今kim 文văn 空không 於ư 中trung 病bệnh 。 此thử 正chánh 用dụng 通thông 相tương/tướng 觀quán 意ý 也dã 。 一nhất 往vãng 等đẳng 者giả 一nhất 往vãng 通thông 於ư 三tam 觀quán 。 二nhị 往vãng 但đãn 在tại 於ư 空không 。 二nhị 此thử 觀quán 下hạ 結kết 示thị 二nhị 。 初sơ 觀quán 下hạ 約ước 位vị 顯hiển 示thị 。 位vị 行hành 至chí 入nhập 空không 者giả 通thông 見kiến 地địa 已dĩ 上thượng 別biệt 初sơ 住trụ 已dĩ 上thượng 接tiếp 入nhập 。 但đãn 是thị 圓viên 相tương 似tự 位vị 。 是thị 以dĩ 雖tuy 知tri 中trung 道đạo 未vị 破phá 無vô 明minh 。 二nhị 假giả 觀quán 調điều 伏phục 無vô 知tri 疾tật 二nhị 。 初sơ 懸huyền 談đàm 義nghĩa 旨chỉ 二nhị 。 初sơ 正chánh 談đàm 義nghĩa 旨chỉ 三tam 。 初sơ 敘tự 觀quán 示thị 意ý 二nhị 。 初sơ 約ước 觀quán 總tổng 敘tự 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 亦diệc 名danh 平bình 等đẳng 者giả 且thả 依y 瓔anh 珞lạc 作tác 此thử 說thuyết 耳nhĩ 。 二nhị 以dĩ 無vô 下hạ 牒điệp 文văn 示thị 意ý 。 二nhị 出xuất 假giả 下hạ 借tá 通thông 顯hiển 位vị 二nhị 。 初sơ 借tá 通thông 三tam 根căn 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 出xuất 假giả 有hữu 三tam 等đẳng 者giả 即tức 三tam 根căn 也dã 。 上thượng 根căn 煩phiền 惱não 未vị 斷đoạn 。 約ước 此thử 三tam 教giáo 同đồng 從tùng 此thử 空không 。 故cố 通thông 三tam 根căn 俱câu 名danh 有hữu 疾tật 。 以dĩ 下hạ 根căn 人nhân 尚thượng 有hữu 習tập 氣khí 故cố 。 通thông 教giáo 意ý 無vô 有hữu 不bất 留lưu 餘dư 殘tàn 習tập 者giả 。 故cố 三tam 根căn 人nhân 並tịnh 有hữu 實thật 疾tật 。 二nhị 若nhược 別biệt 下hạ 顯hiển 別biệt 教giáo 位vị 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 若nhược 別biệt 至chí 入nhập 假giả 者giả 引dẫn 別biệt 辨biện 異dị 。 但đãn 別biệt 圓viên 下hạ 明minh 於ư 兩lưỡng 教giáo 寄ký 位vị 之chi 意ý 。 非phi 用dụng 通thông 等đẳng 者giả 前tiền 約ước 通thông 教giáo 三tam 根căn 斷đoạn 者giả 意ý 明minh 別biệt 教giáo 三tam 根căn 亦diệc 然nhiên 。 故cố 先tiên 辨biện 通thông 意ý 令linh 識thức 別biệt 又hựu 復phục 空không 通thông 。 故cố 得đắc 借tá 辨biện 此thử 空không 。 雖tuy 即tức 不bất 空không 於ư 空không 乃nãi 有hữu 假giả 中trung 二nhị 觀quán 在tại 。 故cố 若nhược 下hạ 二nhị 觀quán 三tam 俱câu 假giả 中trung 以dĩ 漸tiệm 深thâm 故cố 通thông 教giáo 留lưu 習tập 尚thượng 名danh 有hữu 疾tật 。 況huống 本bổn 圓viên 別biệt 仍nhưng 有hữu 塵trần 砂sa 無vô 明minh 惑hoặc 在tại 。 故cố 方Phương 等Đẳng 教giáo 且thả 對đối 所sở 出xuất 三tam 根căn 欲dục 同đồng 。 若nhược 論luận 所sở 入nhập 長trường 短đoản 大đại 異dị 。 故cố 使sử 有hữu 疾tật 多đa 少thiểu 不bất 同đồng 。 故cố 別biệt 教giáo 等đẳng 覺giác 唯duy 有hữu 一nhất 品phẩm 尚thượng 名danh 有hữu 疾tật 。 故cố 使sử 菩Bồ 薩Tát 無vô 有hữu 無vô 疾tật 之chi 者giả 。 然nhiên 此thử 中trung 既ký 其kỳ 多đa 約ước 次thứ 第đệ 三tam 觀quán 。 故cố 知tri 。 非phi 是thị 不bất 思tư 議nghị 假giả 。 故cố 使sử 別biệt 圓viên 約ước 地địa 住trụ 前tiền 。 若nhược 止Chỉ 觀Quán 中trung 三tam 根căn 出xuất 假giả 意ý 則tắc 不bất 爾nhĩ (# 云vân 云vân )# 。 三tam 前tiền 明minh 下hạ 對đối 前tiền 明minh 假giả 。

維Duy 摩Ma 經Kinh 略Lược 疏Sớ/sơ 垂Thùy 裕# 記Ký 卷quyển 第đệ 八bát