Duy Ma Kinh Lược Sớ Thùy Ký – Quyển 4

維Duy 摩Ma 經Kinh 略Lược 疏Sớ 垂Thùy 裕 記Ký
Quyển 4
宋Tống 智Trí 圓Viên 述Thuật

維Duy 摩Ma 經Kinh 略Lược 疏Sớ/sơ 垂Thùy 裕# 記Ký 卷quyển 第đệ 四tứ

錢tiền 唐đường 沙Sa 門Môn 釋thích 智trí 圓viên 述thuật

二nhị 觀quán 心tâm 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 觀quán 心tâm 因nhân 果quả 二nhị 。 初sơ 正chánh 示thị 因nhân 果quả 二nhị 。 初sơ 明minh 修tu 觀quán 行hành 因nhân 。 事sự 理lý 相tương/tướng 資tư 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 事sự 即tức 如như 前tiền 十thập 七thất 句cú 。 理lý 即tức 指chỉ 今kim 直trực 心tâm 是thị 也dã 。 事sự 理lý 不bất 善thiện 者giả 事sự 理lý 二nhị 惑hoặc 也dã 。 佛Phật 土độ 淨tịnh 故cố 即tức 境cảnh 界giới 淨tịnh 者giả 境cảnh 界giới 即tức 。 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 。 所sở 化hóa 境cảnh 淨tịnh 則tắc 說thuyết 法Pháp 淨tịnh 也dã 。 說thuyết 法Pháp 淨tịnh 故cố 至chí 明minh 淨tịnh 者giả 由do 物vật 機cơ 生sanh 令linh 所sở 說thuyết 穢uế 。 故cố 使sử 未vị 堪kham 用dụng 淨tịnh 智trí 化hóa 。 化hóa 道đạo 未vị 周chu 未vị 見kiến 四tứ 淨tịnh 。 故cố 使sử 說thuyết 等đẳng 未vị 受thọ 淨tịnh 名danh 。 智trí 慧tuệ 功công 德đức 。 即tức 福phước 慧tuệ 也dã 。 名danh 觀quán 行hành 即tức 者giả 此thử 約ước 觀quán 成thành 。 即tức 五ngũ 品phẩm 位vị 始thỉ 修tu 在tại 名danh 字tự 位vị 中trung 也dã 。 法pháp 華hoa 下hạ 趣thú 觀quán 行hành 道Đạo 場tràng 近cận 分phần/phân 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 二nhị 若nhược 功công 下hạ 明minh 入nhập 分phần/phân 真chân 果quả 二nhị 。 初sơ 從tùng 行hành 入nhập 似tự 。 觀quán 行hành 內nội 熟thục 諸chư 佛Phật 外ngoại 加gia 。 內nội 外ngoại 相tướng 藉tạ 麁thô 垢cấu 自tự 落lạc 。 二nhị 從tùng 相tương/tướng 下hạ 從tùng 似tự 入nhập 真chân 。 二nhị 初sơ 分phần/phân 真chân 作tác 佛Phật 。 入nhập 銅đồng 輪luân 者giả 瓔anh 珞lạc 以dĩ 六lục 輪luân 喻dụ 位vị 十thập 住trụ 銅đồng 輪luân 也dã 。 即tức 於ư 二nhị 土thổ/độ 目mục 行hành 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 穢uế 淨tịnh 二nhị 種chủng 同đồng 居cư 土thổ/độ 也dã 。 謂vị 住trụ 觀quán 行hành 相tương 似tự 位vị 時thời 修tu 淨tịnh 土độ 因nhân 。 若nhược 入nhập 銅đồng 輪luân 還hoàn 於ư 二nhị 土thổ/độ 以dĩ 攝nhiếp 同đồng 類loại 。 乃nãi 至chí 令linh 入nhập 有hữu 餘dư 果quả 報báo 。 故cố 下hạ 用dụng 經kinh 四tứ 句cú 結kết 云vân 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 調điều 伏phục 等đẳng 也dã 。 即tức 用dụng 前tiền 文văn 橫hoạnh/hoành 竪thụ 對đối 土thổ/độ 釋thích 於ư 淨tịnh 穢uế 二nhị 同đồng 居cư 也dã 。 若nhược 以dĩ 上thượng 化hóa 下hạ 即tức 有hữu 餘dư 同đồng 居cư 。 為vi 說thuyết 漸tiệm 頓đốn 等đẳng 者giả 施thí 五ngũ 時thời 化hóa 也dã 。 二nhị 若nhược 下hạ 拒cự 難nạn/nan 釋thích 成thành 。 若nhược 不bất 於ư 二nhị 土thổ/độ 攝nhiếp 生sanh 五ngũ 時thời 設thiết 化hóa 者giả 何hà 須tu 八bát 相tương/tướng 耶da 。 八bát 相tương/tướng 者giả 下hạ 兜Đâu 率Suất 託thác 母mẫu 胎thai 降giáng 生sanh 踰du 城thành 降hàng 魔ma 成thành 道Đạo 說thuyết 法Pháp 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 一nhất 往vãng 下hạ 結kết 歎thán 觀quán 解giải 。 一nhất 往vãng 等đẳng 者giả 一nhất 往vãng 謂vị 觀quán 心tâm 於ư 消tiêu 文văn 非phi 要yếu 。 二nhị 往vãng 則tắc 非phi 約ước 觀quán 心tâm 無vô 以dĩ 伸thân 心tâm 淨tịnh 土độ 淨tịnh 之chi 義nghĩa 也dã 。 故cố 知tri 。 觀quán 心tâm 於ư 消tiêu 文văn 甚thậm 要yếu 。 故cố 云vân 實thật 是thị 真chân 淨tịnh 佛Phật 土độ 義nghĩa 也dã 。 多đa 是thị 執chấp 文văn 等đẳng 者giả 文văn 謂vị 文văn 字tự 指chỉ 前tiền 別biệt 釋thích 文văn 也dã 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 別biệt 釋thích 即tức 對đối 三tam 教giáo 文văn 故cố 。 故cố 前tiền 通thông 釋thích 三tam 心tâm 之chi 中trung 唯duy 指chỉ 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 之chi 心tâm 。 方phương 近cận 於ư 觀quán 。 餘dư 皆giai 言ngôn 教giáo 。 是thị 故cố 約ước 心tâm 圓viên 頓đốn 釋thích 之chi 。 以dĩ 明minh 深thâm 詣nghệ 。 二nhị 復phục 次thứ 下hạ 結kết 示thị 圓viên 別biệt 相tướng 成thành 二nhị 。 初sơ 正chánh 示thị 。 二nhị 初sơ 正chánh 示thị 相tương/tướng 須tu 。 譬thí 如như 非phi 日nhật 等đẳng 荊kinh 溪khê 云vân 。 但đãn 詣nghệ 理lý 釋thích 義nghĩa 當đương 於ư 橫hoạnh/hoành 。 對đối 文văn 釋thích 義nghĩa 當đương 於ư 竪thụ 。 其kỳ 實thật 圓viên 釋thích 不bất 當đương 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 圓viên 別biệt 俱câu 教giáo 尚thượng 成thành 橫hoạnh/hoành 竪thụ 互hỗ 有hữu 資tư 益ích 。 況huống 以dĩ 教giáo 觀quán 而nhi 為vi 橫hoạnh/hoành 竪thụ 秖kỳ 於ư 橫hoạnh/hoành 竪thụ 更cánh 互hỗ 相tương 資tư 。 故cố 以dĩ 橫hoạnh/hoành 等đẳng 對đối 於ư 三tam 德đức 。 即tức 非phi 竪thụ 而nhi 竪thụ 般Bát 若Nhã 德đức 也dã 。 非phi 橫hoạnh/hoành 而nhi 橫hoạnh/hoành 解giải 脫thoát 德đức 也dã 。 即tức 此thử 橫hoạnh/hoành 竪thụ 雙song 非phi 之chi 理lý 法Pháp 身thân 德đức 也dã 。 故cố 云vân 非phi 日nhật 無vô 以dĩ 等đẳng 也dã 。 日nhật 如như 橫hoành 行hành 月nguyệt 如như 初sơ 住trụ 。 歲tuế 等đẳng 即tức 如như 四tứ 十thập 二nhị 位vị 。 二nhị 今kim 橫hoạnh/hoành 下hạ 總tổng 成thành 三tam 德đức 。 高cao 廣quảng 義nghĩa 顯hiển 者giả 高cao 即tức 竪thụ 徹triệt 如như 理lý 。 廣quảng 即tức 橫hoạnh/hoành 周chu 法Pháp 界Giới 。 非phi 竪thụ 下hạ 配phối 三tam 德đức 如như 向hướng 記ký 。 如như 世thế 下hạ 彼bỉ 土độ 有hữu 新tân 舊cựu 兩lưỡng 伊y 字tự 。 新tân 伊y 字tự 體thể 一nhất 點điểm 在tại 上thượng 。 二nhị 點điểm 居cư 下hạ 。 猶do 此thử 方phương 草thảo 書thư 下hạ 字tự 。 故cố 喻dụ 三tam 德đức 不bất 縱tung 橫hoành 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 哀ai 歎thán 品phẩm 云vân 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 祕bí 密mật 之chi 藏tạng 。 猶do 如như 伊y 字tự 三tam 點điểm 。 若nhược 並tịnh 則tắc 不bất 成thành 伊y 。 縱túng/tung 亦diệc 不bất 成thành 。 如như 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 面diện 上thượng 三tam 目mục 。 乃nãi 得đắc 成thành 伊y 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 解giải 脫thoát 之chi 法Pháp 。 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 如Như 來Lai 之chi 身thân 。 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 三tam 法pháp 各các 異dị 亦diệc 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 知tri 。 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 即tức 三tam 而nhi 一nhất 方phương 是thị 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 二nhị 若nhược 三tam 下hạ 結kết 顯hiển 。 三tam 土thổ/độ 四tứ 土thổ/độ 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 於ư 四tứ 土thổ/độ 中trung 合hợp 於ư 方phương 便tiện 及cập 以dĩ 同đồng 居cư 。 皆giai 應ưng 土thổ/độ 故cố 故cố 云vân 三tam 也dã 。 三tam 帖# 文văn 二nhị 。 初sơ 十thập 二nhị 句cú 相tương/tướng 資tư 。 帖# 文văn 釋thích 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 向hướng 約ước 教giáo 觀quán 非phi 不bất 消tiêu 經kinh 未vị 是thị 逐trục 句cú 消tiêu 文văn 故cố 也dã 。 直trực 心tâm 即tức 是thị 圓viên 教giáo 中trung 道đạo 者giả 圓viên 教giáo 如như 前tiền 教giáo 觀quán 中trung 。 教giáo 觀quán 二nhị 圓viên 方phương 是thị 圓viên 門môn 真chân 淨tịnh 土độ 義nghĩa 。 備bị 目mục 足túc 等đẳng 者giả 目mục 足túc 喻dụ 解giải 行hành 。 涼lương 池trì 喻dụ 涅Niết 槃Bàn 。 涼lương 池trì 喻dụ 出xuất 大đại 經kinh 。 迷mê 於ư 一nhất 諦đế 法Pháp 界Giới 惑hoặc 者giả 見kiến 思tư 迷mê 真chân 。 塵trần 沙sa 迷mê 俗tục 。 金kim 剛cang 頂đảnh 者giả 即tức 等đẳng 覺giác 入nhập 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 能năng 破phá 元nguyên 品phẩm 無vô 明minh 。 故cố 名danh 金kim 剛cang 頂đảnh 。 亦diệc 曰viết 金kim 剛cang 心tâm 以dĩ 此thử 惑hoặc 難nạn/nan 破phá 定định 如như 金kim 剛cang 所sở 擬nghĩ 皆giai 碎toái 。 言ngôn 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 別biệt 在tại 等đẳng 覺giác 。 義nghĩa 通thông 諸chư 地địa 。 眾chúng 生sanh 正chánh 報báo 至chí 佛Phật 土độ 淨tịnh 也dã 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 中trung 分phần/phân 於ư 止chỉ 行hành 二nhị 善thiện 。 但đãn 對đối 依y 淨tịnh 及cập 佛Phật 土độ 嚴nghiêm 者giả 非phi 獨độc 依y 及cập 土thổ/độ 嚴nghiêm 而nhi 已dĩ 。 正chánh 報báo 亦diệc 合hợp 清thanh 淨tịnh 及cập 嚴nghiêm 。 但đãn 今kim 正chánh 為vi 明minh 於ư 依y 報báo 故cố 耳nhĩ 。 正chánh 報báo 止chỉ 行hành 即tức 是thị 惠huệ 施thí 及cập 以dĩ 願nguyện 加gia 。 名danh 為vi 清Thanh 淨Tịnh 。 如như 成thành 五ngũ 度độ 乃nãi 至chí 十Thập 善Thiện 。 一nhất 切thiết 皆giai 然nhiên 。 如như 四tứ 無vô 量lượng 本bổn 是thị 利lợi 他tha 尚thượng 有hữu 止chỉ 行hành 。 如như 治trị 瞋sân 等đẳng 豈khởi 非phi 止chỉ 善thiện 。 為vi 攝nhiếp 生sanh 故cố 豈khởi 非phi 行hành 善thiện 。 自tự 餘dư 諸chư 行hành 一nhất 切thiết 準chuẩn 知tri 。 亦diệc 如như 世thế 人nhân 等đẳng 者giả 還hoàn 是thị 宿túc 世thế 以dĩ 法pháp 相tướng 關quan 。 方phương 乃nãi 感cảm 應ứng 如như 此thử 。 二nhị 結kết 撮toát 正chánh 要yếu 。 佛Phật 土độ 淨tịnh 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 依y 此thử 經Kinh 文văn 初sơ 釋thích 及cập 以dĩ 四tứ 種chủng 之chi 文văn 所sở 以dĩ 具cụ 二nhị 種chủng 者giả 前tiền 約ước 當đương 分phần/phân 。 從tùng 又hựu 四tứ 下hạ 即tức 約ước 跨khóa 節tiết 。 自tự 行hành 約ước 理lý 性tánh 。 化hóa 他tha 約ước 悲bi 願nguyện 。 願nguyện 期kỳ 皆giai 令linh 至chí 自tự 性tánh 。 故cố 正chánh 意ý 皆giai 是thị 淨tịnh 心tâm 故cố 也dã 。 此thử 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 者giả 句cú 句cú 名danh 異dị 不bất 出xuất 淨tịnh 心tâm 。 二nhị 者giả 雖tuy 十thập 二nhị 句cú 意ý 在tại 十thập 三tam 淨tịnh 心tâm 句cú 也dã 。 故cố 知tri 。 淨tịnh 心tâm 者giả 先tiên 淨tịnh 自tự 心tâm 方phương 淨tịnh 他tha 心tâm 。 他tha 心tâm 若nhược 淨tịnh 於ư 成thành 佛Phật 處xứ 心tâm 淨tịnh 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。 次thứ 跨khóa 節tiết 者giả 秖kỳ 由do 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 淨tịnh 即tức 入nhập 初sơ 住trụ 。 能năng 現hiện 四tứ 土thổ/độ 。 攝nhiếp 取thủ 眾chúng 生sanh 。 四tứ 土thổ/độ 四tứ 心tâm 。 皆giai 悉tất 清thanh 淨tịnh 。 眾chúng 生sanh 四tứ 心tâm 分phân 別biệt 雖tuy 殊thù 究cứu 而nhi 窮cùng 之chi 不bất 出xuất 一nhất 體thể 。 故cố 淨tịnh 自tự 他tha 秖kỳ 是thị 自tự 性tánh 淨tịnh 心tâm 淨tịnh 。 事sự 理lý 惑hoặc 除trừ 者giả 至chí 此thử 方phương 始thỉ 兼kiêm 論luận 正chánh 報báo 。 事sự 理lý 秖kỳ 是thị 障chướng 真chân 障chướng 中trung 之chi 惑hoặc 耳nhĩ 。 障chướng 真chân 為vi 事sự 。 障chướng 中trung 為vi 理lý 。 二nhị 惑hoặc 俱câu 除trừ 。 感cảm 常thường 寂tịch 土thổ/độ 各các 見kiến 淨tịnh 穢uế 者giả 五ngũ 濁trược 輕khinh 重trọng 同đồng 居cư 淨tịnh 穢uế 。 體thể 析tích 巧xảo 拙chuyết 有hữu 餘dư 淨tịnh 穢uế 。 次thứ 第đệ 頓đốn 入nhập 實thật 報báo 淨tịnh 穢uế 。 分phần/phân 證chứng 究cứu 竟cánh 寂tịch 光quang 淨tịnh 穢uế 。 此thử 皆giai 隨tùy 機cơ 感cảm 見kiến 差sai 別biệt 如như 飯phạn 色sắc 異dị 。 寂tịch 光quang 妙diệu 體thể 本bổn 自tự 無vô 差sai 猶do 如như 一nhất 器khí 。 二nhị 身thân 子tử 生sanh 疑nghi 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 生sanh 疑nghi 之chi 由do 。 大Đại 乘Thừa 方Phương 等Đẳng 。 至chí 淨tịnh 土độ 也dã 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 自tự 方Phương 等Đẳng 前tiền 不bất 云vân 此thử 土thổ/độ 穢uế 中trung 有hữu 淨tịnh 。 純thuần 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 爾nhĩ 來lai 未vị 知tri 。 故cố 云vân 祕bí 密mật 。 良lương 由do 爾nhĩ 前tiền 顯hiển 露lộ 未vị 堪kham 至chí 今kim 經kinh 中trung 方phương 顯hiển 昔tích 密mật 。 以dĩ 斥xích 小tiểu 宗tông 。 故cố 云vân 有hữu 也dã 。 約ước 教giáo 暫tạm 無vô 。 附phụ 道Đạo 理lý 論luận 所sở 以dĩ 云vân 有hữu 。 未vị 能năng 稱xưng 機cơ 疑nghi 問vấn 者giả 且thả 從tùng 迹tích 說thuyết 。 承thừa 佛Phật 力lực 故cố 。 若nhược 從tùng 本bổn 論luận 自tự 力lực 亦diệc 能năng 自tự 力lực 雖tuy 能năng 終chung 歸quy 讓nhượng 主chủ 。 故cố 引dẫn 法pháp 華hoa 以dĩ 證chứng 發phát 迹tích 。 又hựu 若nhược 不bất 蒙mông 加gia 無vô 由do 能năng 疑nghi 。 加gia 為vi 疑nghi 由do 可khả 加gia 由do 智trí 。 二nhị 正chánh 疑nghi 念niệm 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 三tam 祇kỳ 去khứ 立lập 其kỳ 疑nghi 宗tông 。 三tam 藏tạng 教giáo 宗tông 三tam 祇kỳ 修tu 時thời 是thị 淨tịnh 土độ 行hành 。 與dữ 十thập 方phương 佛Phật 。 正chánh 報báo 果quả 同đồng 。 何hà 得đắc 下hạ 因nhân 聞văn 置trí 疑nghi 。 若nhược 三tam 祇kỳ 行hành 是thị 淨tịnh 佛Phật 土độ 釋Thích 迦Ca 之chi 土thổ/độ 今kim 即tức 應ưng 淨tịnh 。 此thử 疑nghi 釋Thích 迦Ca 為vi 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 其kỳ 心tâm 不bất 淨tịnh 。 若nhược 不bất 下hạ 結kết 疑nghi 。 言ngôn 翻phiên 覆phú 者giả 以dĩ 土thổ/độ 疑nghi 佛Phật 以dĩ 佛Phật 疑nghi 土thổ/độ 。 三tam 佛Phật 釋thích 疑nghi 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 三tam 。 初sơ 佛Phật 以dĩ 日nhật 月nguyệt 問vấn 。 眾chúng 寶bảo 所sở 成thành 。 者giả 日nhật 宮cung 是thị 赤xích 金kim 。 頗pha 梨lê 所sở 成thành 。 月nguyệt 宮cung 是thị 白bạch 銀ngân 琉lưu 璃ly 所sở 成thành 。 彼bỉ 中trung 下hạ 荊kinh 溪khê 云vân 。 天thiên 子tử 譬thí 真chân 身thân 。 宮cung 譬thí 真chân 土thổ/độ 。 而nhi 云vân 真chân 應ưng 二nhị 土thổ/độ 者giả 但đãn 是thị 文văn 略lược 。 應ưng 雙song 標tiêu 身thân 土thổ/độ 。 萬vạn 德đức 下hạ 明minh 真chân 能năng 起khởi 應ưng 。 故cố 合hợp 標tiêu 之chi 。 真chân 應ưng 法Pháp 身thân 所sở 依y 者giả 真chân 是thị 法Pháp 身thân 通thông 云vân 所sở 依y 及cập 以dĩ 所sở 照chiếu 。 即tức 是thị 同đồng 居cư 淨tịnh 等đẳng 四tứ 土thổ/độ 。 又hựu 譬thí 下hạ 前tiền 總tổng 以dĩ 日nhật 月nguyệt 及cập 以dĩ 天thiên 子tử 但đãn 作tác 能năng 照chiếu 所sở 依y 之chi 譬thí 。 今kim 置trí 天thiên 子tử 。 又hựu 離ly 日nhật 月nguyệt 作tác 真chân 緣duyên 譬thí 。 譬thí 能năng 成thành 熟thục 及cập 照chiếu 顯hiển 也dã 。 盲manh 者giả 二nhị 事sự 俱câu 不bất 見kiến 。 故cố 緣duyên 修tu 地địa 前tiền 真chân 修tu 登đăng 地địa 真chân 緣duyên 合hợp 時thời 破phá 一nhất 分phần/phân 無vô 明minh 。 即tức 有hữu 真chân 身thân 依y 於ư 真chân 土thổ/độ 而nhi 能năng 照chiếu 於ư 三tam 土thổ/độ 。 眾chúng 生sanh 成thành 熟thục 即tức 譬thí 正chánh 報báo 說thuyết 法Pháp 。 照chiếu 顯hiển 即tức 譬thí 佛Phật 土độ 攝nhiếp 生sanh 。 常thường 自tự 照chiếu 顯hiển 四tứ 種chủng 淨tịnh 土độ 者giả 且thả 置trí 同đồng 居cư 穢uế 也dã 。 為vi 二nhị 緣duyên 集tập 等đẳng 者giả 此thử 乃nãi 雙song 舉cử 所sở 除trừ 故cố 也dã 。 身thân 子tử 雖tuy 除trừ 有hữu 為vi 緣duyên 集tập 猶do 有hữu 無vô 為vi 不bất 見kiến 四tứ 淨tịnh 。 又hựu 復phục 身thân 子tử 縱túng/tung 除trừ 穢uế 中trung 有hữu 為vi 緣duyên 集tập 亦diệc 未vị 能năng 見kiến 淨tịnh 同đồng 居cư 也dã 。 故cố 總tổng 二nhị 障chướng 障chướng 於ư 五ngũ 眼nhãn 以dĩ 責trách 身thân 子tử 。 又hựu 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 者giả 釋thích 通thông 諸chư 盲manh 者giả 所sở 以dĩ 故cố 也dã 。 二nhị 身thân 子tử 事sự 答đáp 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 身thân 子tử 亦diệc 未vị 悟ngộ 於ư 日nhật 月nguyệt 譬thí 之chi 深thâm 旨chỉ 。 且thả 依y 於ư 事sự 而nhi 為vi 答đáp 耳nhĩ 。 三tam 佛Phật 合hợp 。 眾chúng 生sanh 至chí 不bất 見kiến 同đồng 居cư 淨tịnh 土độ 者giả 雖tuy 從tùng 近cận 說thuyết 正chánh 以dĩ 此thử 文văn 斥xích 於ư 身thân 子tử 不bất 見kiến 四tứ 淨tịnh 。 是thị 故cố 且thả 以dĩ 同đồng 居cư 言ngôn 之chi 。 豈khởi 可khả 即tức 令linh 身thân 子tử 見kiến 於ư 有hữu 餘dư 果quả 報báo 。 以dĩ 從tùng 道Đạo 理lý 故cố 文văn 兼kiêm 以dĩ 有hữu 餘dư 等đẳng 合hợp 。 故cố 從tùng 界giới 內nội 罪tội 去khứ 次thứ 第đệ 合hợp 之chi 。 言ngôn 界giới 內nội 罪tội 者giả 即tức 界giới 內nội 真Chân 諦Đế 之chi 執chấp 乃nãi 為vi 同đồng 居cư 淨tịnh 土độ 之chi 障chướng 。 此thử 罪tội 即tức 以dĩ 無vô 為vi 集tập 合hợp 共cộng 障chướng 五ngũ 眼nhãn 。 故cố 便tiện 不bất 見kiến 四tứ 種chủng 淨tịnh 土độ 。 若nhược 秖kỳ 單đơn 訶ha 不bất 見kiến 同đồng 居cư 之chi 淨tịnh 土độ 者giả 則tắc 不bất 須tu 云vân 二nhị 種chủng 緣duyên 集tập 以dĩ 通thông 責trách 。 故cố 次thứ 第đệ 釋thích 出xuất 。 若nhược 爾nhĩ 同đồng 居cư 淨tịnh 中trung 亦diệc 有hữu 執chấp 真chân 與dữ 無vô 為vi 合hợp 。 何hà 以dĩ 得đắc 見kiến 同đồng 居cư 淨tịnh 耶da 。 答đáp 以dĩ 彼bỉ 生sanh 者giả 已dĩ 除trừ 界giới 內nội 二nhị 種chủng 障chướng 故cố 今kim 從tùng 穢uế 責trách 。 故cố 云vân 障chướng 彼bỉ 同đồng 居cư 淨tịnh 土độ 。 若nhược 從tùng 同đồng 居cư 淨tịnh 中trung 責trách 者giả 秖kỳ 得đắc 云vân 不bất 見kiến 有hữu 餘dư 果quả 報báo 等đẳng 三tam 。 有hữu 前tiền 四tứ 種chủng 罪tội 障chướng 者giả 界giới 內nội 有hữu 為vi 緣duyên 集tập 障chướng 。 界giới 內nội 塵trần 沙sa 障chướng 。 界giới 外ngoại 塵trần 沙sa 障chướng 。 界giới 外ngoại 無vô 明minh 障chướng 。 而nhi 此thử 四tứ 障chướng 於ư 四tứ 淨tịnh 。 故cố 知tri 。 身thân 子tử 具cụ 四tứ 種chủng 障chướng 。 身thân 子tử 雖tuy 除trừ 惡ác 有hữu 為vi 集tập 然nhiên 由do 有hữu 於ư 淨tịnh 有hữu 為vi 集tập 。 不bất 依y 佛Phật 慧tuệ 。 故cố 使sử 於ư 垢cấu 不bất 能năng 見kiến 淨tịnh 。 是thị 故cố 四tứ 淨tịnh 悉tất 皆giai 不bất 見kiến 。 四tứ 螺loa 髻kế 自tự 引dẫn 所sở 見kiến 釋thích 身thân 子tử 疑nghi 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 分phần/phân 科khoa 。 生sanh 聞văn 信tín 之chi 善thiện 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 初sơ 聞văn 未vị 信tín 。 覩đổ 相tương/tướng 方phương 伏phục 。 伏phục 已dĩ 方phương 信tín 。 所sở 聞văn 不bất 虛hư 。 是thị 故cố 二nhị 種chủng 俱câu 名danh 生sanh 善thiện 。 二nhị 初sơ 文văn 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 先tiên 折chiết 身thân 子tử 疑nghi 念niệm 。 二nhị 正chánh 舉cử 所sở 見kiến 釋thích 疑nghi 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 三tam 。 初sơ 梵Phạm 王Vương 見kiến 淨tịnh 荊kinh 溪khê 云vân 。 梵Phạm 王Vương 欲dục 顯hiển 如Như 來Lai 案án 地địa 之chi 奇kỳ 。 第đệ 六lục 天thiên 寶bảo 。 者giả 無Vô 量Lượng 壽Thọ 經Kinh 。 上thượng 卷quyển 云vân 西tây 方phương 世thế 界giới 。 名danh 曰viết 安An 樂Lạc 。 其kỳ 佛Phật 國quốc 土độ 。 自tự 然nhiên 七thất 寶bảo 。 超siêu 踰du 十thập 方phương 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 眾chúng 寶bảo 中trung 精tinh 。 其kỳ 寶bảo 猶do 如như 。 第đệ 六lục 天thiên 寶bảo 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 問vấn 若nhược 同đồng 居cư 淨tịnh 對đối 穢uế 為vi 橫hoạnh/hoành 者giả 香hương 積tích 亦diệc 判phán 為vi 淨tịnh 同đồng 居cư 。 何hà 以dĩ 在tại 上thượng 如như 許hứa 恆Hằng 沙sa 。 答đáp 夫phu 論luận 竪thụ 者giả 約ước 淺thiển 深thâm 未vị 必tất 重trọng/trùng 累lũy/lụy/luy 勝thắng 者giả 居cư 上thượng 。 若nhược 以dĩ 二nhị 三tam 同đồng 一nhất 處xứ 見kiến 故cố 說thuyết 為vi 橫hoạnh/hoành 。 上thượng 下hạ 相tương/tướng 同đồng 豈khởi 得đắc 為vi 竪thụ 。 若nhược 準chuẩn 其kỳ 相tương/tướng 不bất 殊thù 安an 養dưỡng 。 但đãn 以dĩ 無vô 小tiểu 稍sảo 不bất 同đồng 耳nhĩ 。 雖tuy 安an 養dưỡng 兼kiêm 小tiểu 義nghĩa 亦diệc 唯duy 大đại 。 問vấn 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 土thổ/độ 。 為vi 在tại 何hà 許hứa 。 答đáp 秖kỳ 是thị 安an 養dưỡng 舉cử 近cận 況huống 遠viễn 者giả 舉cử 此thử 土thổ/độ 六lục 天thiên 之chi 寶bảo 。 比tỉ 西tây 方phương 淨tịnh 土độ 之chi 寶bảo 耳nhĩ 。 實thật 非phi 齊tề 等đẳng 。 二nhị 身thân 子tử 見kiến 穢uế 。 三tam 釋thích 見kiến 淨tịnh 穢uế 之chi 由do 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 文văn 且thả 準chuẩn 明minh 依y 佛Phật 慧tuệ 則tắc 見kiến 淨tịnh 土độ 應ưng 知tri 。 佛Phật 慧tuệ 理lý 通thông 衍diễn 門môn 。 平bình 等đẳng 之chi 言ngôn 復phục 兼kiêm 三tam 教giáo 。 此thử 則tắc 通thông 斥xích 身thân 子tử 但đãn 見kiến 於ư 穢uế 不bất 見kiến 四tứ 淨tịnh 。 五ngũ 佛Phật 現hiện 淨tịnh 土độ 釋thích 疑nghi 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 四tứ 。 初sơ 案án 地địa 現hiện 淨tịnh 。 答đáp 曰viết 有hữu 二nhị 意ý 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 第đệ 一nhất 則tắc 別biệt 唯duy 一nhất 同đồng 居cư 。 二nhị 者giả 理lý 通thông 通thông 於ư 四tứ 淨tịnh 。 與dữ 前tiền 日nhật 月nguyệt 譬thí 意ý 亦diệc 同đồng 。 前tiền 說thuyết 諸chư 方Phương 等Đẳng 下hạ 於ư 前tiền 縱túng/tung 見kiến 佛Phật 勝thắng 應ưng 身thân 不bất 謂vị 此thử 身thân 別biệt 有hữu 淨tịnh 土độ 。 今kim 藉tạ 佛Phật 力lực 亦diệc 未vị 了liễu 知tri 佛Phật 常thường 寂tịch 土thổ/độ 及cập 以dĩ 果quả 報báo 。 隨tùy 機cơ 見kiến 者giả 置trí 而nhi 不bất 論luận 。 故cố 此thử 隨tùy 機cơ 仍nhưng 屬thuộc 於ư 密mật 。 不bất 同đồng 華hoa 嚴nghiêm 一nhất 切thiết 皆giai 見kiến 。 皆giai 聞văn 故cố 也dã 。 悉tất 有hữu 生sanh 淨tịnh 土độ 之chi 理lý 者giả 坐tọa 華hoa 且thả 表biểu 同đồng 居cư 之chi 淨tịnh 。 仍nhưng 通thông 四tứ 淨tịnh 。 若nhược 至chí 法pháp 華hoa 四tứ 淨tịnh 因nhân 足túc 。 蒙mông 授thọ 記ký 。 後hậu 分phần/phân 破phá 無vô 明minh 。 豈khởi 非phi 一nhất 分phần/phân 常thường 寂tịch 光quang 顯hiển 。 故cố 寂tịch 光quang 中trung 三tam 土thổ/độ 具cụ 足túc 自tự 力lực 在tại 當đương 。 故cố 云vân 之chi 理lý 。 二nhị 問vấn 身thân 子tử 。 三tam 答đáp 。 四tứ 正chánh 釋thích 疑nghi 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 三tam 。 初sơ 法pháp 。 二nhị 譬thí 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 開khai 譬thí 飯phạn 異dị 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 常thường 寂tịch 即tức 器khí 同đồng 居cư 有hữu 餘dư 果quả 報báo 為vi 三tam 。 并tinh 身thân 子tử 見kiến 理lý 應ưng 有hữu 四tứ 。 同đồng 居cư 淨tịnh 穢uế 一nhất 土thổ/độ 合hợp 說thuyết 。 故cố 但đãn 云vân 三tam 不bất 得đắc 云vân 四tứ 。 二nhị 合hợp 譬thí 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 十thập 種chủng 者giả 初sơ 一nhất 番phiên 別biệt 斥xích 身thân 子tử 。 後hậu 九cửu 番phiên 通thông 密mật 斥xích 之chi 。 與dữ 盲manh 者giả 譬thí 及cập 案án 地địa 譬thí 其kỳ 意ý 大đại 同đồng 。 第đệ 十thập 文văn 云vân 。 諸chư 土thổ/độ 非phi 垢cấu 等đẳng 者giả 應ưng 將tương 寂tịch 光quang 卻khước 對đối 前tiền 九cửu 。 應ưng 云vân 前tiền 九cửu 非phi 垢cấu 非phi 淨tịnh 名danh 之chi 為vi 垢cấu 。 常thường 寂tịch 光quang 土thổ/độ 亦diệc 非phi 垢cấu 淨tịnh 而nhi 名danh 為vi 淨tịnh 。 初sơ 同đồng 居cư 淨tịnh 穢uế 云vân 五ngũ 濁trược 重trọng/trùng 輕khinh 等đẳng 者giả 亦diệc 得đắc 輕khinh 者giả 名danh 為vi 互hỗ 清thanh 。 彼bỉ 見kiến 思tư 輕khinh 眾chúng 生sanh 壽thọ 命mạng 。 劫kiếp 量lượng 等đẳng 相tương/tướng 一nhất 切thiết 勝thắng 此thử 。 故cố 名danh 為vi 輕khinh 。 上thượng 下hạ 相tương 望vọng 者giả 始thỉ 圓viên 初sơ 住trụ 終chung 第đệ 九cửu 地địa 悉tất 名danh 果quả 報báo 。 第đệ 十Thập 地Địa 及cập 等đẳng 覺giác 妙diệu 覺giác 是thị 三tam 品phẩm 寂tịch 忍nhẫn 即tức 三tam 品phẩm 寂tịch 光quang 。 如như 前tiền 疏sớ/sơ 文văn 已dĩ 釋thích 。 今kim 文văn 比tỉ 較giảo 正chánh 用dụng 此thử 義nghĩa 。 六lục 果quả 報báo 與dữ 下hạ 寂tịch 光quang 並tịnh 者giả 即tức 是thị 九cửu 地địa 與dữ 十Thập 地Địa 並tịnh 也dã 。 七thất 八bát 即tức 是thị 等đẳng 覺giác 妙diệu 覺giác 。 十thập 諸chư 土thổ/độ 下hạ 荊kinh 溪khê 云vân 。 雖tuy 即tức 一nhất 切thiết 俱câu 非phi 垢cấu 淨tịnh 而nhi 垢cấu 而nhi 淨tịnh 亦diệc 成thành 差sai 也dã 。 問vấn 何hà 故cố 云vân 非phi 垢cấu 非phi 淨tịnh 。 答đáp 有hữu 事sự 理lý 故cố 論luận 理lý 。 不bất 當đương 垢cấu 之chi 與dữ 淨tịnh 約ước 事sự 唯duy 有hữu 寂tịch 光quang 永vĩnh 淨tịnh 。 又hựu 寂tịch 光quang 異dị 諸chư 土thổ/độ 。 故cố 非phi 垢cấu 即tức 諸chư 土thổ/độ 。 故cố 非phi 淨tịnh 諸chư 土thổ/độ 即tức 寂tịch 光quang 。 故cố 非phi 垢cấu 。 異dị 寂tịch 光quang 故cố 非phi 淨tịnh 。 問vấn 前tiền 釋thích 天thiên 器khí 中trung 以dĩ 寂tịch 光quang 譬thí 器khí 。 諸chư 土thổ/độ 如như 飯phạn 。 今kim 那na 以dĩ 寂tịch 光quang 譬thí 飯phạn 。 答đáp 不bất 可khả 以dĩ 譬thí 譬thí 真chân 解giải 脫thoát 。 若nhược 用dụng 譬thí 者giả 通thông 別biệt 並tịnh 通thông 。 別biệt 已dĩ 如như 彼bỉ 。 通thông 即tức 如như 今kim 。 彼bỉ 此thử 俱câu 譬thí 理lý 。 何hà 晦hối 沒một 。 諸chư 土thổ/độ 寂tịch 光quang 並tịnh 非phi 垢cấu 淨tịnh 。 而nhi 垢cấu 而nhi 淨tịnh 。 以dĩ 之chi 為vi 飯phạn 。 若nhược 寄ký 辨biện 者giả 果quả 報báo 望vọng 寂tịch 光quang 器khí 色sắc 入nhập 飯phạn 色sắc 。 令linh 飯phạn 色sắc 有hữu 異dị 。 故cố 一nhất 飯phạn 色sắc 上thượng 有hữu 器khí 飯phạn 二nhị 色sắc 。 亦diệc 名danh 飯phạn 色sắc 異dị 。 下hạ 中trung 上thượng 寂tịch 光quang 展triển 轉chuyển 復phục 相tương/tướng 比tỉ 器khí 上thượng 有hữu 多đa 色sắc 並tịnh 皆giai 入nhập 飯phạn 色sắc 。 展triển 轉chuyển 互hỗ 相tương 比tỉ 亦diệc 名danh 飯phạn 色sắc 異dị 。 若nhược 更cánh 以dĩ 寂tịch 光quang 而nhi 對đối 諸chư 土thổ/độ 異dị 雙song 非phi 淨tịnh 穢uế 。 別biệt 論luận 飯phạn 色sắc 異dị 者giả 飯phạn 器khí 俱câu 四tứ 微vi 。 各các 各các 非phi 飯phạn 器khí 而nhi 能năng 成thành 飯phạn 器khí 。 故cố 通thông 別biệt 二nhị 譬thí 其kỳ 理lý 皆giai 善thiện 成thành 。 三tam 時thời 眾chúng 得đắc 益ích 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 現hiện 淨tịnh 得đắc 益ích 二nhị 。 初sơ 五ngũ 百bách 得đắc 忍nhẫn 即tức 通thông 七thất 地địa 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 既ký 通thông 許hứa 三tam 教giáo 無vô 生sanh 。 故cố 應ưng 將tương 前tiền 展triển 轉chuyển 入nhập 後hậu 以dĩ 論luận 於ư 得đắc 。 或hoặc 超siêu 或hoặc 次thứ 從tùng 博bác 地địa 凡phàm 夫phu 中trung 來lai 。 或hoặc 從tùng 小Tiểu 乘Thừa 方phương 便tiện 中trung 來lai 。 二nhị 八bát 萬vạn 發phát 心tâm 如như 前tiền 分phân 別biệt 者giả 如như 前tiền 明minh 五ngũ 百bách 皆giai 已dĩ 發phát 心tâm 。 約ước 相tương 似tự 位vị 也dã 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 八bát 萬vạn 發phát 心tâm 準chuẩn 前tiền 得đắc 忍nhẫn 。 或hoặc 在tại 前tiền 教giáo 已dĩ 曾tằng 發phát 心tâm 聞văn 於ư 後hậu 教giáo 重trọng/trùng 能năng 發phát 也dã 。 若nhược 超siêu 若nhược 次thứ 凡phàm 來lai 聖thánh 來lai 。 準chuẩn 說thuyết 可khả 知tri 。 二nhị 復phục 穢uế 得đắc 益ích 。

方phương 便tiện 品phẩm

二nhị 從tùng 方phương 便tiện 訖ngật 香hương 積tích 九cửu 品phẩm 明minh 大Đại 士Sĩ 助trợ 佛Phật 闡xiển 揚dương 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 佛Phật 國quốc 因nhân 果quả 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 分phần/phân 章chương 。 為vi 破phá 有hữu 為vi 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 今kim 據cứ 婬dâm 舍xá 酒tửu 家gia 等đẳng 處xứ 正chánh 當đương 有hữu 為vi 緣duyên 集tập 之chi 事sự 。 既ký 云vân 顯hiển 不bất 思tư 議nghị 。 法Pháp 身thân 即tức 指chỉ 前tiền 經kinh 所sở 明minh 。 符phù 成thành 即tức 指chỉ 今kim 經kinh 之chi 說thuyết 。 一nhất 往vãng 雖tuy 爾nhĩ 不bất 及cập 云vân 破phá 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 緣duyên 集tập 以dĩ 成thành 四tứ 土thổ/độ 。 二nhị 依y 章chương 釋thích 義nghĩa 三tam 。 初sơ 明minh 方phương 便tiện 次thứ 佛Phật 國quốc 來lai 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 二nhị 。 初sơ 明minh 如Như 來Lai 親thân 談đàm 上thượng 根căn 受thọ 道đạo 。 前tiền 於ư 普phổ 集tập 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 經Kinh 宗tông 異dị 體thể 與dữ 彼bỉ 同đồng 。 故cố 亦diệc 真chân 性tánh 而nhi 為vi 其kỳ 體thể 。 所sở 以dĩ 還hoàn 用dụng 前tiền 經kinh 體thể 者giả 法pháp 華hoa 獨độc 顯hiển 尚thượng 與dữ 一nhất 切thiết 大Đại 乘Thừa 同đồng 體thể 。 況huống 俱câu 兼kiêm 帶đái 。 體thể 同đồng 何hà 爽sảng 。 然nhiên 但đãn 須tu 以dĩ 宗tông 對đối 簡giản 之chi 。 故cố 云vân 體thể 是thị 宗tông 家gia 之chi 體thể 宗tông 是thị 體thể 家gia 之chi 宗tông 。 體thể 為vi 所sở 取thủ 宗tông 是thị 能năng 取thủ 。 故cố 將tương 今kim 經kinh 以dĩ 望vọng 普phổ 集tập 依y 正chánh 正chánh 自tự 分phần/phân 。 故cố 使sử 法pháp 華hoa 一Nhất 乘Thừa 因nhân 果quả 宗tông 之chi 所sở 取thủ 不bất 同đồng 諸chư 經kinh 。 此thử 經Kinh 乃nãi 是thị 佛Phật 國quốc 因nhân 果quả 宗tông 之chi 所sở 取thủ 。 故cố 使sử 體thể 家gia 之chi 宗tông 永vĩnh 異dị 諸chư 說thuyết 。 以dĩ 體thể 望vọng 宗tông 同đồng 而nhi 且thả 異dị 。 以dĩ 宗tông 望vọng 體thể 異dị 而nhi 復phục 同đồng 。 深thâm 得đắc 此thử 意ý 可khả 以dĩ 判phán 諸chư 教giáo 。 可khả 以dĩ 會hội 諸chư 部bộ 。 今kim 為vi 迷mê 者giả 依y 正chánh 各các 論luận 。 其kỳ 明minh 了liễu 者giả 豈khởi 聞văn 正chánh 報báo 而nhi 昧muội 於ư 依y 。 故cố 今kim 明minh 依y 應ưng 須tu 重trọng/trùng 述thuật 。 故cố 於ư 下hạ 文văn 問vấn 答đáp 簡giản 出xuất 其kỳ 旨chỉ 。 又hựu 復phục 應ưng 知tri 。 聞văn 前tiền 普phổ 集tập 及cập 聞văn 佛Phật 國quốc 得đắc 開khai 悟ngộ 者giả 雖tuy 有hữu 前tiền 後hậu 今kim 望vọng 方phương 便tiện 通thông 名danh 上thượng 根căn 。 方phương 便tiện 已dĩ 去khứ 名danh 中trung 名danh 下hạ 。 上thượng 根căn 則tắc 利lợi 。 中trung 下hạ 則tắc 鈍độn 。 乃nãi 至chí 傳truyền 為vi 利lợi 鈍độn 。 二nhị 為vi 末mạt 下hạ 淨tịnh 名danh 開khai 獎tưởng 中trung 下hạ 獲hoạch 悟ngộ 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 受thọ 益ích 。 為vi 未vị 曉hiểu 者giả 即tức 中trung 下hạ 根căn 。 令linh 離ly 諸chư 緣duyên 集tập 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 總tổng 語ngữ 諸chư 緣duyên 集tập 也dã 。 二nhị 若nhược 淨tịnh 下hạ 感cảm 果quả 來lai 生sanh 。 二nhị 問vấn 下hạ 料liệu 簡giản 。 通thông 為vi 諸chư 經kinh 之chi 體thể 者giả 此thử 明minh 體thể 同đồng 義nghĩa 。 如như 前tiền 記ký 。 若nhược 且thả 以dĩ 事sự 簡giản 則tắc 普phổ 集tập 豈khởi 不bất 談đàm 宗tông 。 此thử 經Kinh 豈khởi 不bất 明minh 體thể 。 故cố 知tri 。 二nhị 經kinh 各các 論luận 宗tông 體thể 。 文văn 從tùng 影ảnh 略lược 。 故cố 以dĩ 普phổ 集tập 為vi 今kim 經kinh 之chi 體thể 。 今kim 經kinh 為vi 普phổ 集tập 之chi 宗tông 。 生sanh 起khởi 次thứ 第đệ 使sử 不bất 亂loạn 耳nhĩ 。 亦diệc 猶do 以dĩ 普phổ 集tập 為vi 今kim 經kinh 之chi 序tự 。 豈khởi 令linh 普phổ 集tập 無vô 正chánh 今kim 經kinh 無vô 序tự 耶da 。 二nhị 略lược 釋thích 方phương 便tiện 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 列liệt 章chương 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 釋thích 五ngũ 章chương 五ngũ 。 初sơ 略lược 釋thích 名danh 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 法pháp 華hoa 疏sớ/sơ 中trung 為vi 顯hiển 實thật 故cố 分phân 為vi 三tam 釋thích 。 謂vị 法pháp 用dụng 及cập 門môn 并tinh 祕bí 妙diệu 也dã 。 今kim 此thử 廢phế 二nhị 但đãn 取thủ 法pháp 用dụng 者giả 門môn 論luận 趣thú 入nhập 。 祕bí 妙diệu 開khai 權quyền 。 今kim 未vị 開khai 權quyền 故cố 闕khuyết 後hậu 釋thích 。 不bất 取thủ 門môn 者giả 菩Bồ 薩Tát 可khả 入nhập 。 二Nhị 乘Thừa 闕khuyết 之chi 。 於ư 菩Bồ 薩Tát 中trung 且thả 約ước 當đương 分phần/phân 。 復phục 置trí 傳truyền 入nhập 。 故cố 且thả 不bất 云vân 。 據cứ 理lý 亦diệc 合hợp 用dụng 門môn 一nhất 義nghĩa 。 以dĩ 當đương 分phần/phân 入nhập 與dữ 法pháp 用dụng 同đồng 故cố 且thả 唯duy 用dụng 法pháp 用dụng 一nhất 意ý 。 又hựu 通thông 祕bí 教giáo 亦diệc 可khả 具cụ 足túc 用dụng 彼bỉ 三tam 義nghĩa 。 方phương 是thị 智trí 所sở 詣nghệ 之chi 偏thiên 。 法pháp 者giả 今kim 文văn 且thả 指chỉ 三tam 偏thiên 之chi 法pháp 。 彼bỉ 法pháp 華hoa 疏sớ/sơ 俱câu 指chỉ 四tứ 教giáo 並tịnh 名danh 法pháp 。 故cố 以dĩ 未vị 融dung 故cố 乃nãi 屬thuộc 今kim 經kinh 方phương 便tiện 。 不bất 同đồng 彼bỉ 中trung 乃nãi 約ước 四tứ 教giáo 。 二nhị 約ước 教giáo 同đồng 異dị 荊kinh 溪khê 云vân 。 次thứ 約ước 四tứ 教giáo 辨biện 不bất 同đồng 者giả 即tức 是thị 經Kinh 論luận 所sở 出xuất 不bất 同đồng 。 前tiền 文văn 皆giai 但đãn 列liệt 於ư 有hữu 無vô 二nhị 門môn 而nhi 已dĩ 。 闕khuyết 三tam 四tứ 者giả 若nhược 了liễu 一nhất 二nhị 則tắc 曉hiểu 三tam 四tứ 。 雙song 用dụng 為vi 三tam 。 雙song 非phi 為vi 四tứ 。 是thị 故cố 不bất 復phục 列liệt 三tam 四tứ 也dã 。 又hựu 復phục 後hậu 教giáo 望vọng 於ư 前tiền 。 若nhược 實thật 若nhược 權quyền 說thuyết 教giáo 說thuyết 證chứng 。 若nhược 他tha 若nhược 自tự 自tự 他tha 相tương 對đối 皆giai 名danh 權quyền 者giả 既ký 非phi 當đương 教giáo 之chi 所sở 行hành 。 用dụng 望vọng 從tùng 說thuyết 邊biên 故cố 皆giai 是thị 權quyền 。 又hựu 當đương 教giáo 中trung 自tự 他tha 相tương 對đối 。 皆giai 以dĩ 前tiền 教giáo 若nhược 證chứng 若nhược 說thuyết 皆giai 為vi 權quyền 者giả 以dĩ 互hỗ 奪đoạt 故cố 。 奪đoạt 前tiền 之chi 實thật 成thành 後hậu 之chi 權quyền 。 當đương 教giáo 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 實thật 者giả 為vi 欲dục 對đối 辨biện 一nhất 雙song 故cố 立lập 自tự 他tha 。 如như 大đại 經Kinh 云vân 世thế 人nhân 所sở 見kiến 等đẳng 也dã 。 文văn 為vi 四tứ 。 初sơ 藏tạng 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 如như 毘tỳ 曇đàm 至chí 實thật 智trí 者giả 問vấn 此thử 中trung 既ký 云vân 無vô 常thường 事sự 理lý 。 事sự 可khả 無vô 常thường 。 理lý 何hà 故cố 爾nhĩ 。 答đáp 照chiếu 理lý 所sở 無vô 亦diệc 名danh 無vô 常thường 。 故cố 使sử 成thành 論luận 以dĩ 有hữu 門môn 中trung 事sự 理lý 俱câu 權quyền 。 以dĩ 有hữu 門môn 理lý 不bất 即tức 事sự 故cố 。 法pháp 障chướng 者giả 界giới 內nội 塵trần 沙sa 也dã 。 二nhị 通thông 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 亦diệc 可khả 引dẫn 大đại 品phẩm 。 若nhược 有hữu 法pháp 過quá 涅Niết 槃Bàn 者giả 證chứng 於ư 實thật 智trí 亦diệc 名danh 幻huyễn 也dã 。 佛Phật 及cập 八bát 地địa 者giả 所sở 證chứng 已dĩ 齊tề 。 但đãn 少thiểu 留lưu 殘tàn 習tập 耳nhĩ 。 三tam 別biệt 照chiếu 藏tạng 理lý 者giả 即tức 但đãn 中trung 理lý 為vi 惑hoặc 所sở 覆phú 如như 雲vân 外ngoại 月nguyệt 礦quáng 中trung 金kim 等đẳng 。 四tứ 圓viên 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 是thị 故cố 文Văn 殊Thù 。 等đẳng 者giả 此thử 正chánh 引dẫn 證chứng 自tự 行hành 實thật 也dã 。 亦diệc 應ưng 通thông 引dẫn 三tam 十thập 二nhị 人nhân 各các 各các 自tự 說thuyết 。 以dĩ 證chứng 化hóa 他tha 門môn 。 門môn 不bất 同đồng 即tức 是thị 權quyền 也dã 。 門môn 門môn 不bất 二nhị 化hóa 他tha 實thật 也dã 。 亦diệc 可khả 文Văn 殊Thù 以dĩ 證chứng 自tự 他tha 。 以dĩ 有hữu 說thuyết 故cố 名danh 為vi 化hóa 他tha 。 說thuyết 於ư 無vô 說thuyết 得đắc 名danh 自tự 行hành 。 三tam 方phương 便tiện 所sở 用dụng 法pháp 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 所sở 用dụng 二nhị 。 初sơ 總tổng 明minh 。 至chí 論luận 至chí 非phi 實thật 者giả 一nhất 心tâm 所sở 具cụ 咸hàm 即tức 空không 中trung 空không 中trung 尚thượng 亡vong 權quyền 實thật 。 安an 在tại 悉tất 檀đàn 利lợi 物vật 四tứ 教giáo 行hành 焉yên 。 二nhị 但đãn 瓔anh 下hạ 別biệt 釋thích 二nhị 。 初sơ 引dẫn 瓔anh 珞lạc 標tiêu 名danh 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 但đãn 先tiên 總tổng 述thuật 瓔anh 珞lạc 三tam 種chủng 方phương 便tiện 。 重trọng/trùng 釋thích 方phương 便tiện 所sở 以dĩ 故cố 也dã 。 意ý 明minh 此thử 品phẩm 大Đại 士Sĩ 種chủng 種chủng 。 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 備bị 如như 瓔anh 珞lạc 三tam 種chủng 方phương 便tiện 令linh 正Chánh 法Pháp 久cửu 住trụ 於ư 世thế 。 二nhị 配phối 今kim 經kinh 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 遠viễn 近cận 配phối 解giải 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 言ngôn 遠viễn 近cận 者giả 室thất 外ngoại 處xứ 處xứ 婬dâm 舍xá 酒tửu 家gia 。 如như 是thị 等đẳng 事sự 。 去khứ 今kim 時thời 遙diêu 。 故cố 名danh 為vi 遠viễn 。 望vọng 為vi 諸chư 來lai 問vấn 疾tật 者giả 說thuyết 去khứ 還hoàn 菴am 園viên 印ấn 述thuật 時thời 促xúc 。 故cố 名danh 為vi 近cận 。 遠viễn 近cận 皆giai 是thị 助trợ 化hóa 之chi 緣duyên 。 莫mạc 不bất 為vi 令linh 。 正Chánh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 言ngôn 久cửu 住trụ 者giả 謂vị 見kiến 佛Phật 性tánh 。 勸khuyến 求cầu 佛Phật 身thân 者giả 即tức 下hạ 經Kinh 云vân 。 諸chư 仁nhân 者giả 此thử 可khả 患hoạn 厭yếm 。 當đương 樂nhạo 佛Phật 身thân 。 二nhị 引dẫn 論luận 釋thích 成thành 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 是thị 以dĩ 中trung 論luận 等đẳng 者giả 即tức 與dữ 中trung 論luận 末mạt 代đại 觀quán 法pháp 大đại 旨chỉ 全toàn 同đồng 。 經kinh 論luận 遠viễn 近cận 不bất 出xuất 此thử 三tam 。 二nhị 故cố 前tiền 下hạ 牒điệp 經kinh 論luận 結kết 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 引dẫn 今kim 經kinh 文văn 隨tùy 方phương 便tiện 言ngôn 必tất 含hàm 破phá 立lập 久cửu 住trụ 之chi 意ý 。 言ngôn 助trợ 佛Phật 者giả 佛Phật 之chi 大đại 化hóa 亦diệc 不bất 出xuất 三tam 。 四tứ 約ước 三tam 業nghiệp 所sở 用dụng 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 三tam 業nghiệp 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 三tam 密mật 。 二nhị 初sơ 約ước 聖thánh 應ưng 汎# 明minh 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 三tam 密mật 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 即tức 是thị 自tự 行hành 本bổn 無vô 三tam 業nghiệp 及cập 以dĩ 十thập 界giới 。 故cố 非phi 一nhất 異dị 。 為vì 化hóa 眾chúng 生sanh 。 而nhi 以dĩ 三tam 業nghiệp 十thập 界giới 化hóa 物vật 。 如như 是thị 等đẳng 用dụng 他tha 所sở 不bất 測trắc 。 故cố 名danh 為vi 密mật 。 二nhị 藏tạng 通thông 下hạ 約ước 名danh 判phán 教giáo 。 兩lưỡng 教giáo 作tác 意ý 非phi 如như 鏡kính 像tượng 。 是thị 故cố 但đãn 談đàm 神thần 通thông 不bất 言ngôn 應ưng 現hiện 。 別biệt 圓viên 下hạ 地địa 住trụ 已dĩ 上thượng 無vô 謀mưu 而nhi 化hóa 如như 鏡kính 現hiện 像tượng 。 如như 月nguyệt 現hiện 水thủy 。 故cố 名danh 應ưng 現hiện 。 以dĩ 勝thắng 能năng 兼kiêm 劣liệt 是thị 故cố 亦diệc 名danh 神thần 通thông 。 名danh 同đồng 二nhị 教giáo 體thể 用dụng 全toàn 別biệt 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 攬lãm 向hướng 神thần 通thông 以dĩ 示thị 今kim 品phẩm 用dụng 與dữ 不bất 同đồng 。 故cố 於ư 三tam 業nghiệp 以dĩ 明minh 方phương 便tiện 。 二nhị 此thử 品phẩm 下hạ 就tựu 今kim 經kinh 的đích 辨biện 。 二nhị 此thử 三tam 下hạ 結kết 名danh 示thị 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 示thị 密mật 義nghĩa 。 無vô 方phương 利lợi 物vật 者giả 機cơ 熟thục 則tắc 應ưng 不bất 定định 一nhất 方phương 。 故cố 曰viết 無vô 方phương 。 周chu 易dị 曰viết 。 神thần 無vô 方phương 易dị 無vô 體thể 。 孔khổng 穎# 達đạt 解giải 云vân 。 不bất 定định 繫hệ 於ư 一nhất 方phương 也dã 。 莫mạc 測trắc 其kỳ 本bổn 者giả 但đãn 見kiến 三tam 業nghiệp 施thí 為vi 莫mạc 測trắc 所sở 證chứng 宗tông 極cực 。 此thử 則tắc 見kiến 用dụng 不bất 測trắc 其kỳ 體thể 。 故cố 以dĩ 不bất 測trắc 以dĩ 解giải 密mật 義nghĩa 。 即tức 向hướng 荊kinh 溪khê 云vân 。 他tha 所sở 不bất 測trắc 。 故cố 名danh 為vi 密mật 也dã 。 又hựu 荊kinh 溪khê 云vân 。 密mật 者giả 一nhất 一nhất 界giới 中trung 各các 具cụ 十thập 。 故cố 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 界giới 。 測trắc 不bất 可khả 以dĩ 多đa 界giới 測trắc 即tức 名danh 為vi 密mật 。 二nhị 亦diệc 名danh 下hạ 結kết 異dị 名danh 。 聖thánh 人nhân 三tam 業nghiệp 既ký 得đắc 名danh 密mật 。 更cánh 約ước 功công 用dụng 立lập 四tứ 異dị 名danh 。 名danh 輪luân 名danh 無vô 失thất 名danh 不bất 護hộ 名danh 隨tùy 智trí 。 慧tuệ 度độ 他tha 摧tồi 惑hoặc 喻dụ 之chi 以dĩ 輪luân 。 既ký 無vô 過quá 失thất 不phủ 須tu 防phòng 護hộ 。 愚ngu 惑hoặc 已dĩ 盡tận 故cố 隨tùy 智trí 行hành 。 二nhị 良lương 以dĩ 下hạ 結kết 示thị 妙diệu 用dụng 。 同đồng 棲tê 空không 室thất 者giả 空không 室thất 表biểu 寂tịch 光quang 也dã 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 正chánh 示thị 同đồng 居cư 現hiện 疾tật 得đắc 名danh 名danh 方phương 便tiện 品phẩm 。 五ngũ 約ước 觀quán 心tâm 。 一nhất 心tâm 至chí 意ý 知tri 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 秖kỳ 是thị 初sơ 修tu 三tam 業nghiệp 十thập 界giới 諸chư 根căn 之chi 相tướng 。 若nhược 破phá 若nhược 立lập 諸chư 教giáo 諸chư 觀quán 元nguyên 意ý 秖kỳ 為vi 成thành 此thử 妙diệu 觀quán 。 二nhị 簡giản 說thuyết 者giả 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 古cổ 解giải 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 具cụ 三tam 意ý 而nhi 不bất 及cập 初sơ 。 何hà 妨phương 一nhất 品phẩm 是thị 集tập 經kinh 者giả 。 以dĩ 諸chư 經kinh 中trung 爾nhĩ 時thời 等đẳng 言ngôn 悉tất 是thị 集tập 者giả 所sở 以dĩ 不bất 用dụng 。 次thứ 家gia 釋thích 者giả 豈khởi 有hữu 寶bảo 積tích 不bất 云vân 白bạch 佛Phật 。 於ư 佛Phật 前tiền 述thuật 淨tịnh 名danh 事sự 乃nãi 專chuyên 輒triếp 云vân 毘Tỳ 耶Da 離Ly 等đẳng 。 二nhị 今kim 釋thích 恐khủng 者giả 表biểu 非phi 定định 執chấp 。 大đại 師sư 謙khiêm 也dã 。 阿A 難Nan 至chí 為vi 說thuyết 者giả 此thử 報báo 恩ân 經kinh 四tứ 願nguyện 中trung 一nhất 。 如như 解giải 通thông 序tự 已dĩ 明minh 。 既ký 願nguyện 重trùng 說thuyết 驗nghiệm 知tri 。 當đương 時thời 佛Phật 為vì 阿A 難Nan 。 重trùng 說thuyết 此thử 品phẩm 。 故cố 至chí 結kết 集tập 次thứ 前tiền 誦tụng 出xuất 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 故cố 知tri 。 今kim 解giải 深thâm 得đắc 經kinh 旨chỉ 以dĩ 加gia 阿A 難Nan 本bổn 願nguyện 等đẳng 言ngôn 有hữu 來lai 處xứ 故cố 。 三tam 入nhập 文văn 解giải 釋thích 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 敘tự 意ý 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 形hình 聲thanh 下hạ 敘tự 意ý 。 二nhị 就tựu 初sơ 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 半bán 品phẩm 明minh 形hình 益ích 方phương 便tiện 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 歎thán 德đức 二nhị 。 初sơ 標tiêu 住trú 處xứ 及cập 人nhân 二nhị 。 初sơ 總tổng 釋thích 。 有hữu 長trường/trưởng 人nhân 之chi 德đức 者giả 風phong 俗tục 通thông 云vân 。 春xuân 秋thu 之chi 末mạt 鄭trịnh 有hữu 賢hiền 人nhân 著trước 一nhất 篇thiên 號hiệu 鄭trịnh 長trưởng 者giả 。 謂vị 年niên 耆kỳ 德đức 艾ngải 事sự 長trường/trưởng 於ư 人nhân 。 以dĩ 之chi 為vi 長trưởng 者giả 。 重trọng/trùng 益ích 今kim 機cơ 者giả 聞văn 述thuật 彈đàn 折chiết 之chi 言ngôn 俱câu 獲hoạch 圓viên 大đại 之chi 益ích 也dã 。 因nhân 之chi 功công 成thành 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 往vãng 益ích 今kim 益ích 私tư 益ích 眾chúng 益ích 斥xích 益ích 熟thục 益ích 現hiện 益ích 當đương 益ích 大đại 益ích 小tiểu 益ích 偏thiên 益ích 圓viên 益ích 。 始thỉ 終chung 收thu 束thúc 疾tật 無vô 不bất 攝nhiếp 。 疾tật 為vi 法Pháp 界Giới 功công 之chi 極cực 也dã 。 二nhị 維duy 摩ma 下hạ 別biệt 釋thích 二nhị 。 初sơ 指chỉ 釋thích 維duy 摩ma 。 如như 前tiền 釋thích 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 具cụ 如như 玄huyền 文văn 釋thích 名danh 中trung 明minh 。 二nhị 長trường/trưởng 下hạ 今kim 解giải 長trưởng 者giả 二nhị 。 初sơ 辨biện 示thị 本bổn 迹tích 。 二nhị 今kim 略lược 下hạ 開khai 章chương 解giải 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 列liệt 章chương 。 第đệ 四tứ 帖# 釋thích 。 即tức 下hạ 正chánh 歎thán 德đức 文văn 。 於ư 此thử 懸huyền 科khoa 耳nhĩ 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 法pháp 華hoa 疏sớ/sơ 釋thích 長trưởng 者giả 離ly 為vi 四tứ 義nghĩa 。 今kim 亦diệc 具cụ 四tứ 。 初sơ 世thế 長trưởng 者giả 借tá 喻dụ 事sự 理lý 。 法Pháp 身thân 長trưởng 者giả 事sự 理lý 相tương/tướng 符phù 名danh 同đồng 理lý 異dị 。 觀quán 心tâm 長trưởng 者giả 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 長trưởng 者giả 之chi 行hành 相tương/tướng 也dã 。 亦diệc 是thị 法Pháp 身thân 長trưởng 者giả 之chi 因nhân 果quả 也dã 。 帖# 經kinh 長trưởng 者giả 即tức 是thị 因nhân 果quả 長trưởng 者giả 之chi 誠thành 證chứng 也dã 。 亦diệc 顯hiển 經kinh 文văn 次thứ 第đệ 有hữu 在tại 。 問vấn 既ký 云vân 因nhân 果quả 。 今kim 修tu 十thập 法pháp 即tức 獲hoạch 淨tịnh 名danh 之chi 十thập 法pháp 耶da 。 答đáp 依y 經kinh 修tu 觀quán 道Đạo 理lý 必tất 然nhiên 。 淨tịnh 名danh 一nhất 德đức 具cụ 九cửu 。 修tu 時thời 必tất 諸chư 句cú 互hỗ 融dung 。 若nhược 修tu 一nhất 德đức 尚thượng 具cụ 十thập 德đức 。 何hà 況huống 修tu 十thập 不bất 具cụ 十thập 耶da 。 但đãn 以dĩ 一nhất 德đức 而nhi 為vi 言ngôn 端đoan 。 應ưng 修tu 十thập 德đức 共cộng 成thành 一nhất 德đức 。 餘dư 德đức 亦diệc 然nhiên 方phương 名danh 具cụ 德đức 。 故cố 便tiện 修tu 時thời 一nhất 句cú 遍biến 攝nhiếp 。 則tắc 令linh 至chí 果quả 一nhất 德đức 通thông 收thu 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 此thử 之chi 十thập 德đức 即tức 十thập 號hiệu 不phủ 。 答đáp 名danh 殊thù 義nghĩa 合hợp 。 何hà 者giả 從tùng 如như 實thật 道đạo 故cố 名danh 姓tánh 貴quý 。 堪kham 應Ứng 供Cúng 。 故cố 所sở 以dĩ 位vị 高cao 。 以dĩ 遍biến 知tri 故cố 豈khởi 非phi 多đa 饒nhiêu 。 既ký 具cụ 通thông 明minh 即tức 是thị 威uy 勢thế 。 善thiện 契khế 祕bí 藏tạng 由do 於ư 智trí 深thâm 。 解giải 三tam 世thế 間gian 必tất 在tại 年niên 宿túc 。 士sĩ 中trung 之chi 上thượng 由do 三tam 業nghiệp 淨tịnh 。 丈trượng 夫phu 屈khuất 伏phục 乃nãi 關quan 禮lễ 備bị 。 是thị 天Thiên 人Nhân 師Sư 。 諸chư 佛Phật 方phương 歎thán 。 世thế 間gian 之chi 長trường/trưởng 而nhi 為vi 下hạ 歸quy 。 故cố 此thử 一nhất 號hiệu 亦diệc 具cụ 九cửu 德đức 。 問vấn 淨tịnh 名danh 即tức 是thị 果quả 德đức 佛Phật 不phủ 。 答đáp 從tùng 本bổn 必tất 然nhiên 。 迹tích 為vi 因nhân 化hóa 。 觀quán 心tâm 十thập 德đức 尚thượng 得đắc 名danh 為vi 觀quán 行hành 如Như 來Lai 。 發phát 心tâm 畢tất 竟cánh 豈khởi 踰du 於ư 此thử 。 二nhị 隨tùy 釋thích 四tứ 。 初sơ 世thế 間gian 長trưởng 者giả 文văn 中trung 先tiên 列liệt 名danh 。 次thứ 何hà 者giả 去khứ 解giải 義nghĩa 。 貴quý 族tộc 者giả 剎sát 利lợi 姓tánh 也dã 。 猶do 此thử 方phương 王vương 公công 之chi 族tộc 。 爵tước 位vị 者giả 王vương 制chế 曰viết 。 王vương 者giả 之chi 制chế 祿lộc 爵tước 凡phàm 五ngũ 等đẳng 。 謂vị 公công 侯hầu 伯bá 子tử 男nam 。 此thử 周chu 制chế 也dã 。 白bạch 虎hổ 通thông 曰viết 。 爵tước 者giả 畫họa 也dã 。 各các 量lượng 其kỳ 職chức 盡tận 其kỳ 才tài 也dã 。 貧bần 無vô 財tài 惠huệ 者giả 禮lễ 記ký 檀đàn 弓cung 曰viết 。 昔tích 者giả 衛vệ 國quốc 凶hung 饑cơ 。 夫phu 子tử 為vi 粥chúc 與dữ 國quốc 之chi 餓ngạ 者giả 不bất 亦diệc 惠huệ 乎hồ 。 王vương 弼bật 云vân 。 夫phu 進tiến 物vật 之chi 速tốc 者giả 義nghĩa 不bất 若nhược 利lợi 。 故cố 今kim 云vân 無vô 財tài 世thế 不bất 重trọng/trùng 也dã 。 無vô 寵sủng 不bất 威uy 者giả 寵sủng 愛ái 也dã 。 為vi 帝đế 王vương 所sở 愛ái 重trọng 。 則tắc 有hữu 威uy 勢thế 也dã 。 文văn 選tuyển 曰viết 。 新tân 安an 王vương 寵sủng 冠quan 列liệt 蕃phồn 。 神thần 解giải 明minh 鑒giám 者giả 如như 臧tang 武võ 仲trọng 之chi 智trí 也dã 。 物vật 情tình 不bất 揖ấp 者giả 不bất 揖ấp 敬kính 也dã 。 年niên 耆kỳ 者giả 爾nhĩ 雅nhã 云vân 。 耆kỳ 也dã 貌mạo 皓hạo 。 謂vị 髮phát 白bạch 也dã 。 斯tư 惡ác 者giả 斯tư 應ưng 作tác 廝tư 。 音âm 斯tư 廝tư 養dưỡng 也dã 。 又hựu 廝tư 猶do 下hạ 也dã 。 操thao 行hành 無vô 瑕hà 者giả 瑕hà 玉ngọc 之chi 病bệnh 也dã 。 秉bỉnh 行hành 淳thuần 正chánh 如như 玉ngọc 無vô 瑕hà 。 詩thi 云vân 。 言ngôn 念niệm 君quân 子tử 溫ôn 其kỳ 如như 玉ngọc 。 而nhi 外ngoại 至chí 瞻chiêm 受thọ 者giả 。 詩thi 云vân 。 人nhân 而nhi 無vô 禮lễ 胡hồ 不bất 遄thuyên 死tử 。 人nhân 而nhi 無vô 儀nghi 。 不bất 死tử 何hà 為vi 。 上thượng 人nhân 不bất 睦mục 者giả 以dĩ 豪hào 貴quý 為vi 上thượng 人nhân 。 非phi 皆giai 在tại 已dĩ 上thượng 。 名danh 不bất 徹triệt 遠viễn 者giả 由do 不bất 為vi 上thượng 人nhân 所sở 稱xưng 故cố 。 豪hào 貴quý 歌ca 詠vịnh 者giả 即tức 上thượng 人nhân 和hòa 睦mục 。 故cố 歌ca 詠vịnh 其kỳ 德đức 也dã 。 曲khúc 禮lễ 曰viết 。 僚liêu 友hữu 稱xưng 其kỳ 弟đệ 也dã 。 執chấp 友hữu 稱xưng 其kỳ 仁nhân 也dã 。 交giao 遊du 稱xưng 其kỳ 信tín 也dã 。 鄭trịnh 注chú 曰viết 。 僚liêu 友hữu 同đồng 官quan 者giả 。 執chấp 友hữu 同đồng 志chí 者giả 。 無vô 恩ân 及cập 下hạ 者giả 。 下hạ 謂vị 下hạ 民dân 。 左tả 傳truyền 云vân 。 視thị 民dân 如như 子tử 。 又hựu 曰viết 。 子tử 產sản 從tùng 政chánh 一nhất 年niên 輿dư 人nhân 誦tụng 之chi 。 三tam 年niên 而nhi 人nhân 又hựu 歌ca 之chi 曰viết 。 我ngã 有hữu 子tử 弟đệ 子tử 產sản 教giáo 之chi 。 我ngã 有hữu 由do 疇trù 子tử 產sản 殖thực 之chi 。 子tử 產sản 而nhi 死tử 誰thùy 人nhân 嗣tự 之chi 。 又hựu 詩thi 曰viết 。 蔽tế 芾# 甘cam 棠# 勿vật 翦# 勿vật 伐phạt 召triệu 伯bá 所sở 茇bát 。 此thử 皆giai 恩ân 及cập 下hạ 民dân 故cố 崇sùng 敬kính 之chi 也dã 。 二nhị 出xuất 世thế 長trưởng 者giả 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 。 二nhị 一nhất 從tùng 下hạ 正chánh 釋thích 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 者giả 若nhược 遠viễn 推thôi 其kỳ 始thỉ 。 則tắc 以dĩ 相tương 似tự 為vi 發phát 心tâm 也dã 。 義nghĩa 如như 前tiền 釋thích 。 若nhược 近cận 取thủ 分phần/phân 真chân 則tắc 以dĩ 初sơ 住trụ 為vi 發phát 心tâm 。 今kim 淨tịnh 名danh 位vị 居cư 等đẳng 覺giác 若nhược 推thôi 發phát 心tâm 必tất 兼kiêm 二nhị 意ý 。 發phát 生sanh 理lý 慧tuệ 俱câu 約ước 分phần/phân 真chân 。 法Pháp 王Vương 種chủng 性tánh 中trung 生sanh 者giả 中Trung 道Đạo 妙diệu 理lý 。 是thị 佛Phật 種chủng 性tánh 。 今kim 觀quán 此thử 理lý 而nhi 發phát 妙diệu 慧tuệ 名danh 種chủng 性tánh 中trung 生sanh 。 即tức 姓tánh 貴quý 也dã 。 證chứng 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 但đãn 讓nhượng 佛Phật 寂tịch 滅diệt 則tắc 於ư 無vô 生sanh 最tối 居cư 其kỳ 極cực 。 降hàng 魔ma 制chế 外ngoại 者giả 應ưng 云vân 降giáng/hàng 制chế 界giới 內nội 界giới 外ngoại 。 權quyền 實thật 者giả 即tức 是thị 同đồng 體thể 權quyền 實thật 故cố 也dã 。 記ký 別biệt 應ưng 云vân 授thọ 法Pháp 身thân 記ký 。 釋Thích 梵Phạm 所sở 敬kính 下hạ 人nhân 歸quy 崇sùng 。 且thả 據cứ 隨tùy 近cận 以dĩ 說thuyết 。 若nhược 約ước 四tứ 教giáo 則tắc 為vi 聖thánh 天thiên 所sở 敬kính 賢hiền 人nhân 歸quy 崇sùng 。 能năng 輔phụ 釋thích 尊tôn 等đẳng 者giả 應ưng 云vân 能năng 闡xiển 十thập 方phương 四tứ 土thổ/độ 佛Phật 法Pháp 。 淨tịnh 土độ 之chi 言ngôn 不bất 局cục 同đồng 居cư 穢uế 土thổ/độ 而nhi 已dĩ 。 三tam 觀quán 心tâm 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 觀quán 心tâm 釋thích 中trung 一nhất 一nhất 皆giai 附phụ 下hạ 文văn 帖# 釋thích 以dĩ 為vi 觀quán 相tương/tướng 。 教giáo 理lý 有hữu 憑bằng 故cố 與dữ 他tha 人nhân 明minh 觀quán 有hữu 異dị 。 但đãn 異dị 於ư 果quả 並tịnh 名danh 觀quán 心tâm 。 愛ái 見kiến 魔ma 外ngoại 者giả 愛ái 惑hoặc 即tức 魔ma 。 見kiến 惑hoặc 即tức 外ngoại 。 舉cử 足túc 至chí 伽già 梨lê 者giả 此thử 約ước 六lục 作tác 以dĩ 明minh 修tu 觀quán 。 言ngôn 六lục 作tác 者giả 謂vị 。 一nhất 行hành 。 二nhị 住trụ 。 三tam 坐tọa 。 四tứ 臥ngọa 。 五ngũ 語ngữ 默mặc 亦diệc 曰viết 言ngôn 談đàm 。 六lục 作tác 作tác 謂vị 。 所sở 作tác 之chi 事sự 。 二nhị 作tác 字tự 並tịnh 去khứ 聲thanh 。 舉cử 足túc 下hạ 足túc 即tức 行hành 。 著trước 僧tăng 伽già 梨lê 即tức 作tác 作tác 。 中trung 略lược 其kỳ 四tứ 。 故cố 云vân 乃nãi 至chí 。 悉tất 皆giai 一nhất 心tâm 者giả 六lục 作tác 雖tuy 殊thù 觀quán 心tâm 豈khởi 異dị 。 造tạo 次thứ 必tất 於ư 是thị 。 顛điên 沛# 必tất 於ư 是thị 。 二nhị 當đương 知tri 下hạ 結kết 歎thán 。 故cố 法pháp 華hoa 等đẳng 者giả 此thử 引dẫn 第đệ 五ngũ 頌tụng 現hiện 在tại 四tứ 信tín 滅diệt 後hậu 五ngũ 品phẩm 文văn 。 四tứ 信tín 者giả 一nhất 一nhất 念niệm 隨tùy 喜hỷ 。 二nhị 略lược 解giải 言ngôn 趣thú 。 三tam 廣quảng 為vì 他tha 說thuyết 。 四tứ 深thâm 信tín 觀quán 成thành 。 此thử 頌tụng 第đệ 四tứ 。 即tức 是thị 五ngũ 品phẩm 正chánh 行hạnh 六Lục 度Độ 也dã 。 今kim 論luận 修tu 觀quán 在tại 名danh 字tự 位vị 中trung 引dẫn 經kinh 通thông 證chứng 。 不bất 須tu 執chấp 文văn 以dĩ 害hại 其kỳ 心tâm 。 故cố 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 引dẫn 法pháp 華hoa 正chánh 是thị 觀quán 行hành 四tứ 位vị 之chi 觀quán 觀quán 心tâm 灼chước 然nhiên 在tại 於ư 隨tùy 喜hỷ 之chi 前tiền 。 佛Phật 子tử 住trụ 是thị 地địa 者giả 謂vị 修tu 觀quán 行hành 所sở 住trú 之chi 處xứ 也dã 。 即tức 是thị 佛Phật 受thọ 用dụng 等đẳng 者giả 妙diệu 觀quán 理lý 等đẳng 與dữ 佛Phật 無vô 殊thù 。 故cố 指chỉ 所sở 居cư 是thị 佛Phật 受thọ 用dụng 。 四tứ 儀nghi 運vận 動động 咸hàm 與dữ 佛Phật 同đồng 。 尚thượng 下hạ 結kết 況huống 也dã 。 若nhược 準chuẩn 法pháp 華hoa 尚thượng 同đồng 妙diệu 覺giác 極cực 果quả 。 豈khởi 不bất 得đắc 名danh 淨tịnh 名danh 等đẳng 覺giác 耶da 。 佛Phật 如như 長trưởng 者giả 淨tịnh 名danh 如như 子tử 。 二nhị 歎thán 德đức 二nhị 。 初sơ 標tiêu 。 二nhị 供cung 下hạ 釋thích 十thập 。 初sơ 姓tánh 貴quý 以dĩ 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 為vi 種chủng 姓tánh 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 如như 世thế 父phụ 母mẫu 所sở 有hữu 子tử 息tức 。 自tự 非phi 所sở 生sanh 焉yên 能năng 供cúng 養dường 。 眾chúng 生sanh 理lý 等đẳng 。 故cố 能năng 發phát 心tâm 。 若nhược 發phát 生sanh 至chí 法pháp 分phần/phân 者giả 發phát 理lý 生sanh 慧tuệ 正chánh 在tại 分phần/phân 真chân 。 從tùng 佛Phật 智trí 生sanh 。 名danh 佛Phật 真chân 子tử 。 故cố 云vân 口khẩu 生sanh 。 從tùng 理lý 法pháp 生sanh 名danh 法Pháp 王Vương 子Tử 。 故cố 云vân 化hóa 生sanh 。 理lý 智trí 分phần/phân 顯hiển 名danh 。 得đắc 佛Phật 法Pháp 分phần 。 三tam 慧tuệ 顯hiển 理lý 者giả 由do 圓viên 賢hiền 位vị 起khởi 聞văn 思tư 修tu 。 得đắc 入nhập 初sơ 住trụ 乃nãi 至chí 等đẳng 覺giác 故cố 云vân 顯hiển 理lý 。 釋thích 成thành 種chủng 性tánh 者giả 如như 世thế 孝hiếu 子tử 存tồn 沒một 無vô 違vi 。 父phụ 在tại 觀quán 志chí 父phụ 沒một 觀quán 行hành 。 故cố 知tri 。 父phụ 母mẫu 為vi 德đức 本bổn 也dã 。 真chân 性tánh 以dĩ 為vi 眾chúng 善thiện 之chi 原nguyên 。 依y 之chi 植thực 善thiện 善thiện 有hữu 本bổn 也dã 。 咸hàm 依y 善thiện 本bổn 名danh 真chân 供cúng 養dường 。 觀quán 畢tất 竟cánh 空không 種chủng 大đại 智trí 種chủng 者giả 上thượng 種chủng 去khứ 聲thanh 下hạ 種chủng 上thượng 聲thanh 。 能năng 觀quán 屬thuộc 智trí 真chân 空không 是thị 境cảnh 。 大đại 智trí 觀quán 境cảnh 故cố 名danh 種chủng 種chủng 。 從tùng 解giải 生sanh 行hành 者giả 智trí 為vi 能năng 觀quán 故cố 名danh 大đại 解giải 。 從tùng 此thử 立lập 行hàng 行hàng 方phương 稱xưng 境cảnh 。 境cảnh 智trí 既ký 冥minh 萬vạn 行hạnh 具cụ 足túc 。 引dẫn 大đại 品phẩm 云vân 。 諸chư 法pháp 雖tuy 空không 等đẳng 者giả 智trí 應ưng 於ư 空không 方phương 今kim 行hành 足túc 。 二nhị 位vị 高cao 。 此thử 義nghĩa 猶do 通thông 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 通thông 上thượng 下hạ 地địa 也dã 。 今kim 淨tịnh 名danh 位vị 別biệt 而nhi 不bất 通thông 。 別biệt 中trung 三tam 位vị 。 有hữu 本bổn 有hữu 迹tích 迹tích 因nhân 本bổn 果quả 故cố 也dã 。 因nhân 中trung 又hựu 有hữu 二nhị 位vị 別biệt 者giả 隨tùy 諸chư 經kinh 中trung 有hữu 立lập 不phủ 也dã 。 故cố 存tồn 沒một 異dị 。 若nhược 居cư 中trung 等đẳng 者giả 立lập 三tam 品phẩm 者giả 通thông 總tổng 言ngôn 耳nhĩ 。 等đẳng 覺giác 所sở 存tồn 如như 向hướng 所sở 明minh 。 不bất 能năng 牽khiên 者giả 以dĩ 中trung 下hạ 寂tịch 忍nhẫn 是thị 寂tịch 光quang 土thổ/độ 不bất 能năng 牽khiên 生sanh 果quả 報báo 土thổ/độ 也dã 。 三tam 大đại 富phú 。 三tam 業nghiệp 功công 德đức 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 即tức 是thị 三tam 業nghiệp 家gia 之chi 所sở 有hữu 故cố 屬thuộc 財tài 也dã 。 總tổng 持trì 一nhất 切thiết 意ý 業nghiệp 。 功công 德đức 者giả 且thả 從tùng 別biệt 說thuyết 。 若nhược 通thông 塗đồ 論luận 秖kỳ 由do 意ý 持trì 身thân 口khẩu 。 方phương 持trì 言ngôn 逮đãi 諸chư 者giả 良lương 由do 此thử 也dã 。 言ngôn 及cập 餘dư 者giả 三tam 業nghiệp 之chi 外ngoại 無vô 復phục 餘dư 法pháp 。 今kim 云vân 餘dư 者giả 寄ký 方phương 便tiện 教giáo 從tùng 別biệt 說thuyết 之chi 。 故cố 云vân 餘dư 也dã 。 故cố 圓viên 三tam 業nghiệp 兼kiêm 方phương 便tiện 中trung 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 如như 世thế 大đại 國quốc 能năng 包bao 小tiểu 邦bang 。 四tứ 威uy 報báo 。 勞lao 怨oán 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 最tối 能năng 勞lao 累lũy/lụy/luy 於ư 我ngã 故cố 也dã 。 魔ma 即tức 四tứ 魔ma 等đẳng 者giả 兼kiêm 界giới 內nội 外ngoại 。 能năng 害hại 下hạ 使sử 三tam 諦đế 三tam 智trí 不bất 得đắc 開khai 發phát 也dã 。 中trung 智trí 不bất 發phát 名danh 害hại 智Trí 度Độ 母mẫu 。 二nhị 智trí 不bất 發phát 名danh 害hại 善thiện 權quyền 父phụ 。 使sử 助trợ 道đạo 不bất 成thành 名danh 害hại 法pháp 親thân 。 正chánh 行hạnh 助trợ 道đạo 俱câu 被bị 魔ma 害hại 。 故cố 名danh 勞lao 怨oán 。 菩Bồ 薩Tát 降hàng 伏phục 。 猶do 如như 報báo 怨oán 。 如như 世thế 禮lễ 云vân 父phụ 母mẫu 之chi 讎thù 不bất 與dữ 共cộng 戴đái 天thiên 。 兄huynh 弟đệ 之chi 讎thù 不bất 同đồng 其kỳ 國quốc 。 交giao 遊du 之chi 讎thù 不bất 反phản 兵binh 。 魔ma 害hại 權quyền 實thật 二nhị 智trí 即tức 菩Bồ 薩Tát 父phụ 母mẫu 之chi 讎thù 。 害hại 諸chư 善thiện 法Pháp 親thân 即tức 兄huynh 弟đệ 交giao 遊du 之chi 讎thù 。 故cố 用dụng 力lực 無vô 畏úy 之chi 兵binh 以dĩ 降hàng 伏phục 之chi 名danh 報báo 怨oán 也dã 。 怨oán 字tự 平bình 聲thanh 。 論luận 語ngữ 以dĩ 直trực 報báo 怨oán 。 字tự 乃nãi 此thử 作tác 。 說thuyết 文văn 作tác 冤oan 。 從tùng 罔võng 從tùng 兔thố 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 故cố 害hại 智Trí 度Độ 善thiện 權quyền 父phụ 母mẫu 即tức 害hại 內nội 外ngoại 一nhất 切thiết 權quyền 實thật 。 能năng 害hại 權quyền 實thật 莫mạc 若nhược 內nội 外ngoại 。 天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。 故cố 能năng 降hàng 伏phục 者giả 其kỳ 力lực 稱xưng 大đại 。 五ngũ 智trí 深thâm 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 入nhập 深thâm 法Pháp 門môn 。 者giả 門môn 教giáo 也dã 。 由do 門môn 深thâm 故cố 所sở 以dĩ 智trí 善thiện 。 正chánh 用dụng 善thiện 字tự 而nhi 為vi 歎thán 也dã 。 明minh 了liễu 眾chúng 生sanh 。 心tâm 之chi 所sở 趣thú 。 所sở 趣thú 不bất 同đồng 。 故cố 應ưng 為vi 權quyền 。 今kim 為vi 釋thích 實thật 者giả 趣thú 有hữu 二nhị 種chủng 。 近cận 遠viễn 別biệt 故cố 。 具cụ 如như 法Pháp 華hoa 草thảo 喻dụ 疏sớ/sơ 釋thích 。 終chung 歸quy 於ư 空không 。 約ước 七thất 方phương 便tiện 皆giai 有hữu 二nhị 趣thú 。 遠viễn 趣thú 唯duy 一nhất 近cận 趣thú 不bất 同đồng 。 今kim 從tùng 遠viễn 說thuyết 故cố 云vân 一nhất 也dã 。 此thử 若nhược 非phi 實thật 何hà 須tu 更cánh 立lập 。 六lục 年niên 耆kỳ 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 久cửu 於ư 佛Phật 道Đạo 。 等đẳng 歎thán 修tu 行hành 者giả 上thượng 句cú 序tự 上thượng 二nhị 句cú 見kiến 理lý 序tự 。 決quyết 定định 大Đại 乘Thừa 。 年niên 耆kỳ 喻dụ 上thượng 一nhất 句cú 。 見kiến 久cửu 喻dụ 下hạ 一nhất 句cú 。 純thuần 淑thục 者giả 尚thượng 書thư 云vân 。 政chánh 事sự 唯duy 純thuần 。 孔khổng 安an 國quốc 云vân 。 純thuần 粹túy 也dã 。 爾nhĩ 雅nhã 云vân 。 純thuần 大đại 也dã 。 方phương 言ngôn 純thuần 好hảo/hiếu 也dã 。 淑thục 詩thi 傳truyền 云vân 。 淑thục 美mỹ 也dã 好hảo/hiếu 也dã 。 經kinh 本bổn 或hoặc 作tác 淳thuần 。 亦diệc 專chuyên 一nhất 也dã 。 或hoặc 作tác 熟thục 非phi 也dã 。 七thất 行hành 潔khiết 。 諸chư 有hữu 所sở 作tác 。 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 三tam 業nghiệp 隨tùy 智trí 名danh 。 能năng 善thiện 思tư 量lượng 。 智trí 者giả 慧tuệ 也dã 。 由do 慧tuệ 善thiện 思tư 令linh 三tam 俱câu 善thiện 。 三tam 隨tùy 於ư 智trí 故cố 。 次thứ 文văn 云vân 前tiền 智trí 後hậu 作tác 。 若nhược 前tiền 作tác 後hậu 智trí 雖tuy 名danh 為vi 覺giác 即tức 是thị 不bất 覺giác 。 地địa 住trụ 諸chư 聖thánh 。 悉tất 皆giai 如như 是thị 。 除trừ 地địa 住trụ 前tiền 及cập 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 不bất 入nhập 觀quán 者giả 。 但đãn 此thử 不bất 與dữ 下hạ 地địa 同đồng 耳nhĩ 。 八bát 禮lễ 備bị 。 歎thán 形hình 心tâm 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 上thượng 句cú 形hình 也dã 。 下hạ 句cú 心tâm 也dã 。 含hàm 弘hoằng 者giả 弘hoằng 大đại 也dã 。 又hựu 住trụ 下hạ 左tả 傳truyền 曰viết 。 有hữu 威uy 而nhi 可khả 畏úy 謂vị 之chi 威uy 。 有hữu 儀nghi 而nhi 可khả 則tắc 謂vị 之chi 儀nghi 。 學học 佛Phật 象tượng 王vương 迴hồi 視thị 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 且thả 寄ký 應ưng 佛Phật 之chi 儀nghi 式thức 也dã 。 人nhân 倣# 此thử 未vị 必tất 全toàn 然nhiên 。 有hữu 言ngôn 。 具cụ 佛Phật 相tướng 好hảo 者giả 前tiền 約ước 儀nghi 式thức 解giải 威uy 儀nghi 。 此thử 約ước 狀trạng 貌mạo 解giải 威uy 儀nghi 。 今kim 言ngôn 下hạ 今kim 正chánh 釋thích 。 謂vị 常thường 冥minh 至chí 極cực 。 遍biến 應ưng 十thập 界giới 。 故cố 曰viết 不bất 起khởi 等đẳng 。 亦diệc 猶do 周chu 易dị 云vân 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 感cảm 而nhi 遂toại 通thông 矣hĩ 。 此thử 言ngôn 雖tuy 近cận 可khả 以dĩ 例lệ 遠viễn 。 八bát 不bất 思tư 議nghị 者giả 。 一nhất 漸tiệm 漸tiệm 深thâm 入nhập 。 二nhị 深thâm 難nan 得đắc 底để 。 三tam 同đồng 一nhất 鹹hàm 味vị 。 四tứ 潮triều 不bất 過quá 限hạn 。 五ngũ 有hữu 種chủng 種chủng 寶bảo 藏tạng 。 六lục 大đại 身thân 眾chúng 生sanh 。 在tại 中trung 居cư 住trụ 。 七thất 不bất 宿túc 死tử 屍thi 。 八bát 萬vạn 流lưu 投đầu 之chi 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 經kinh 文văn 備bị 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 八bát 義nghĩa 合hợp 之chi 。 故cố 云vân 佛Phật 法Pháp 亦diệc 爾nhĩ 等đẳng 也dã 。 今kim 言ngôn 下hạ 心tâm 大đại 如như 海hải 。 亦diệc 具cụ 八bát 義nghĩa 例lệ 同đồng 涅Niết 槃Bàn 。 如như 下hạ 文văn 。 此thử 室thất 內nội 現hiện 。 八bát 未vị 曾tằng 有hữu 。 即tức 佛Phật 性tánh 海hải 。 諸chư 法Pháp 具cụ 足túc 。 今kim 文văn 且thả 用dụng 不bất 增tăng 減giảm 一nhất 。 眾chúng 流lưu 等đẳng 者giả 九cửu 道đạo 常thường 投đầu 而nhi 佛Phật 界giới 不bất 增tăng 。 種chủng 智trí 常thường 煎tiễn 而nhi 生sanh 界giới 不bất 減giảm 。 以dĩ 九cửu 道đạo 不bất 斷đoạn 性tánh 善thiện 。 佛Phật 果Quả 不bất 斷đoạn 性tánh 惡ác 故cố 無vô 增tăng 減giảm 。 應ưng 具cụ 以dĩ 二nhị 句cú 合hợp 之chi 。 九cửu 道đạo 雖tuy 投đầu 而nhi 由do 心tâm 無vô 取thủ 故cố 不bất 增tăng 。 種chủng 智trí 雖tuy 觀quán 而nhi 由do 心tâm 無vô 捨xả 故cố 不bất 減giảm 。 此thử 則tắc 具cụ 於ư 事sự 理lý 二nhị 釋thích 。 沃ốc 焦tiêu 山sơn 名danh 。 能năng 縮súc 海hải 水thủy 。 九cửu 上thượng 歎thán 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 咨tư 嗟ta 者giả 歎thán 美mỹ 之chi 聲thanh 。 此thử 借tá 凡phàm 事sự 以dĩ 表biểu 聖thánh 儀nghi 。 天thiên 王vương 上thượng 人nhân 者giả 天thiên 王vương 天thiên 子tử 也dã 。 吳ngô 楚sở 之chi 君quân 僣# 號hiệu 稱xưng 王vương 。 仲trọng 尼ni 正chánh 名danh 以dĩ 周chu 天thiên 子tử 為vi 天thiên 王vương 。 春xuân 秋thu 云vân 。 天thiên 王vương 狩thú 于vu 河hà 陽dương 是thị 也dã 。 十thập 下hạ 歸quy 仰ngưỡng 。 欲dục 色sắc 界giới 主chủ 者giả 帝Đế 釋Thích 是thị 欲dục 界giới 地địa 居cư 天thiên 主chủ 。 梵Phạm 王Vương 是thị 色sắc 界giới 四tứ 禪thiền 天thiên 主chủ 。 故cố 此thử 二nhị 人nhân 通thông 名danh 世thế 主chủ 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 弟đệ 子tử 釋Thích 梵Phạm 者giả 舉cử 形hình 服phục 同đồng 及cập 二nhị 界giới 主chủ 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 應ưng 云vân 九cửu 道đạo 及cập 七thất 方phương 便tiện 。 等đẳng 覺giác 已dĩ 還hoàn 無vô 不bất 歸quy 敬kính 。 二nhị 正chánh 明minh 形hình 益ích 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 三tam 。 初sơ 標tiêu 益ích 物vật 處xứ 。 居cư 廣quảng 嚴nghiêm 國quốc 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 如như 前tiền 四tứ 釋thích 。 並tịnh 須tu 至chí 此thử 以dĩ 合hợp 淨tịnh 名danh 。 所sở 居cư 之chi 處xứ 。 二nhị 正chánh 明minh 益ích 物vật 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 懸huyền 判phán 三tam 。 初sơ 正chánh 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 初sơ 六lục 下hạ 判phán 本bổn 迹tích 。 此thử 是thị 從tùng 本bổn 垂thùy 迹tích 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 六Lục 度Độ 之chi 名danh 近cận 本bổn 故cố 也dã 。 故cố 從tùng 本bổn 六lục 以dĩ 垂thùy 迹tích 六lục 。 二nhị 十thập 九cửu 句cú 以dĩ 末mạt 故cố 也dã 。 故cố 云vân 是thị 迹tích 資tư 財tài 等đẳng 。 事sự 是thị 末mạt 故cố 也dã 。 垂thùy 此thử 末mạt 事sự 攝nhiếp 取thủ 眾chúng 生sanh 。 令linh 歸quy 於ư 實thật 。 三tam 簡giản 前tiền 義nghĩa 。 問vấn 中trung 具cụ 足túc 應ưng 云vân 何hà 以dĩ 心tâm 密mật 是thị 從tùng 本bổn 垂thùy 迹tích 。 身thân 口khẩu 是thị 因nhân 迹tích 顯hiển 本bổn 。 答đáp 六Lục 度Độ 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 據cứ 從tùng 理lý 對đối 事sự 以dĩ 問vấn 。 故cố 六Lục 度Độ 滿mãn 亦diệc 名danh 為vi 身thân 。 意ý 密mật 之chi 處xứ 身thân 口khẩu 具cụ 足túc 。 所sở 以dĩ 六Lục 度Độ 事sự 理lý 名danh 同đồng 而nhi 本bổn 迹tích 各các 別biệt 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。 從tùng 於ư 本bổn 六lục 以dĩ 垂thùy 迹tích 六lục 。 若nhược 從tùng 事sự 說thuyết 身thân 口khẩu 是thị 未vị 元nguyên 為vi 同đồng 凡phàm 。 先tiên 同đồng 後hậu 異dị 方phương 示thị 其kỳ 本bổn 。 二nhị 貲ti 財tài 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 三tam 。 初sơ 心tâm 密mật 。 二nhị 初sơ 正chánh 釋thích 六lục 。 初sơ 施thí 二nhị 。 初sơ 約ước 教giáo 釋thích 二nhị 。 初sơ 斥xích 舊cựu 解giải 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 若nhược 舊cựu 等đẳng 者giả 淨tịnh 名danh 非phi 不bất 世thế 財tài 攝nhiếp 生sanh 。 但đãn 直trực 云vân 世thế 財tài 。 歎thán 意ý 不bất 盡tận 故cố 應ưng 約ước 四tứ 土thổ/độ 等đẳng 也dã 。 下hạ 去khứ 例lệ 然nhiên 。 故cố 云vân 有hữu 事sự 理lý 。 二nhị 今kim 下hạ 明minh 今kim 釋thích 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 經kinh 文văn 二nhị 。 初sơ 明minh 四tứ 教giáo 攝nhiếp 物vật 二nhị 。 初sơ 釋thích 資tư 財tài 無vô 量lượng 。 二nhị 攝nhiếp 諸chư 下hạ 攝nhiếp 諸chư 貧bần 民dân 二nhị 。 初sơ 釋thích 所sở 攝nhiếp 二nhị 。 初sơ 舉cử 貧bần 。 教giáo 詔chiếu 並tịnh 去khứ 聲thanh 。 教giáo 示thị 也dã 。 詔chiếu 告cáo 也dã 。 俱câu 作tác 平bình 聲thanh 亦diệc 通thông 。 捨xả 父phụ 等đẳng 者giả 捨xả 勝thắng 應ưng 父phụ 求cầu 小tiểu 衣y 食thực 。 觀quán 無vô 常thường 如như 鹽diêm 。 觀quán 苦khổ 如như 醋thố 。 生sanh 空không 麁thô 如như 米mễ 。 法pháp 空không 細tế 如như 麪# 。 得đắc 小tiểu 涅Niết 槃Bàn 如như 一nhất 日nhật 價giá 。 菩Bồ 薩Tát 三tam 祇kỳ 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 長trường 時thời 六Lục 度Độ 。 故cố 得đắc 富phú 名danh 。 別biệt 教giáo 橫hoạnh/hoành 竪thụ 知tri 如Như 來Lai 藏tạng 。 更cánh 富phú 於ư 前tiền 。 二nhị 圓viên 教giáo 下hạ 顯hiển 富phú 。 圓viên 教giáo 一nhất 切thiết 無vô 非phi 祕bí 藏tạng 。 富phú 中trung 之chi 極cực 。 雖tuy 四tứ 教giáo 菩Bồ 薩Tát 並tịnh 有hữu 富phú 名danh 前tiền 三tam 互hỗ 奪đoạt 還hoàn 受thọ 貧bần 稱xưng 。 是thị 故cố 唯duy 歎thán 富phú 中trung 之chi 上thượng 。 金kim 剛cang 寶bảo 藏tạng 。 者giả 二nhị 邊biên 不bất 壞hoại 。 名danh 曰viết 金Kim 剛Cang 。 合hợp 攝nhiếp 三tam 千thiên 故cố 名danh 寶bảo 藏tạng 。 其kỳ 理lý 常thường 住trụ 。 故cố 無vô 缺khuyết 減giảm 。 故cố 純thuần 下hạ 引dẫn 大đại 經kinh 證chứng 。 三tam 教giáo 俱câu 貧bần 。 二nhị 大Đại 士Sĩ 下hạ 顯hiển 能năng 攝nhiếp 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 大Đại 士Sĩ 等đẳng 者giả 述thuật 本bổn 也dã 。 能năng 起khởi 等đẳng 者giả 舉cử 迹tích 也dã 。 二nhị 以dĩ 四tứ 下hạ 明minh 果quả 滿mãn 來lai 生sanh 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 又hựu 約ước 頓đốn 漸tiệm 等đẳng 者giả 但đãn 是thị 八bát 相tương/tướng 。 成thành 道Đạo 之chi 處xứ 。 皆giai 須tu 八bát 教giáo 以dĩ 顯hiển 一Nhất 乘Thừa 。 唯duy 除trừ 獨độc 顯hiển 大Đại 乘Thừa 之chi 圓viên 。 如như 香hương 積tích 等đẳng 。 二nhị 故cố 知tri 下hạ 引dẫn 同đồng 責trách 古cổ 。 二nhị 觀quán 心tâm 釋thích 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 夫phu 觀quán 心tâm 者giả 先tiên 須tu 事sự 施thí 以dĩ 為vi 觀quán 境cảnh 。 次thứ 方phương 觀quán 事sự 為vi 施thí 法Pháp 界Giới 。 次thứ 運vận 大đại 悲bi 成thành 淨tịnh 土độ 行hành 。 隨tùy 其kỳ 方phương 所sở 有hữu 受thọ 化hóa 者giả 先tiên 為vi 施thí 主chủ 。 方phương 乃nãi 為vi 其kỳ 取thủ 土thổ/độ 。 豈khởi 同đồng 世thế 人nhân 自tự 謂vị 高cao 深thâm 。 但đãn 令linh 他tha 施thí 為vi 施thí 所sở 墮đọa 。 故cố 知tri 。 斯tư 等đẳng 現hiện 闕khuyết 攝nhiếp 生sanh 之chi 始thỉ 。 當đương 無vô 淨tịnh 土độ 之chi 終chung 。 必tất 願nguyện 學học 宗tông 。 說thuyết 者giả 行hành 者giả 細tế 思tư 。 易dị 解giải 之chi 教giáo 以dĩ 裨bì 。 難nan 行hành 之chi 行hành 。 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 正chánh 示thị 觀quán 法pháp 二nhị 。 初sơ 觀quán 心tâm 攝nhiếp 物vật 二nhị 。 初sơ 總tổng 示thị 。 不bất 見kiến 慳san 施thí 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 即tức 行hành 施thí 時thời 不bất 獨độc 治trị 慳san 。 見kiến 慳san 法Pháp 界Giới 而nhi 行hành 於ư 施thí 。 施thí 亦diệc 法Pháp 界Giới 而nhi 用dụng 攝nhiếp 生sanh 。 攝nhiếp 生sanh 之chi 時thời 生sanh 亦diệc 法Pháp 界Giới 。 如như 是thị 亡vong 泯mẫn 能năng 治trị 所sở 治trị 。 能năng 度độ 所sở 度độ 。 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 。 如như 是thị 方phương 名danh 不bất 見kiến 慳san 施thí 。 常thường 塗đồ 但đãn 云vân 亡vong 三tam 行hành 施thí 。 亡vong 何hà 等đẳng 三tam 。 凡phàm 修tu 觀quán 者giả 但đãn 云vân 無vô 施thí 而nhi 無vô 無vô 慳san 。 縱túng/tung 無vô 無vô 慳san 非phi 施thí 法Pháp 界Giới 。 況huống 復phục 更cánh 能năng 利lợi 物vật 為vi 懷hoài 。 二nhị 若nhược 是thị 下hạ 別biệt 示thị 二nhị 。 初sơ 轉chuyển 化hóa 成thành 觀quán 二nhị 。 初sơ 正chánh 示thị 轉chuyển 化hóa 。 若nhược 在tại 令linh 長trưởng 者giả 輿dư 地địa 志chí 曰viết 。 秦tần 始thỉ 王vương 天thiên 下hạ 置trí 三tam 十thập 六lục 郡quận 。 郡quận 各các 領lãnh 縣huyện 。 縣huyện 萬vạn 戶hộ 已dĩ 上thượng 為vi 令linh 。 減giảm 萬vạn 戶hộ 為vi 長trường/trưởng 。 二nhị 譬thí 如như 下hạ 舉cử 喻dụ 釋thích 成thành 。 二nhị 是thị 為vi 下hạ 所sở 攝nhiếp 獲hoạch 益ích 。 二nhị 是thị 諸chư 下hạ 果quả 滿mãn 來lai 生sanh 。 二nhị 此thử 即tức 下hạ 結kết 勸khuyến 。 行hành 人nhân 若nhược 能năng 三tam 觀quán 內nội 修tu 。 慈từ 悲bi 外ngoại 運vận 理lý 事sự 不bất 二nhị 內nội 外ngoại 交giao 融dung 。 夫phu 如như 是thị 則tắc 淨tịnh 名danh 大Đại 士Sĩ 在tại 我ngã 心tâm 中trung 。 何hà 須tu 遠viễn 覓mịch 。 二nhị 戒giới 二nhị 。 初sơ 事sự 釋thích 二nhị 。 初sơ 四tứ 教giáo 攝nhiếp 物vật 二nhị 。 初sơ 示thị 所sở 攝nhiếp 。 十thập 種chủng 戒giới 藏tạng 者giả 大đại 論luận 明minh 。 十thập 戒giới 攝nhiếp 一nhất 切thiết 戒giới 。 故cố 名danh 為vi 藏tạng 。 一nhất 不bất 缺khuyết 謂vị 性tánh 重trọng/trùng 。 若nhược 犯phạm 如như 器khí 缺khuyết 。 二nhị 不bất 破phá 謂vị 持trì 僧Tăng 殘tàn 。 若nhược 犯phạm 如như 器khí 破phá 。 三tam 不bất 穿xuyên 謂vị 持trì 波ba 夜dạ 提đề 。 若nhược 犯phạm 如như 器khí 穿xuyên 。 四tứ 不bất 雜tạp 謂vị 持trì 定định 共cộng 。 定định 持trì 心tâm 故cố 欲dục 念niệm 不bất 起khởi 名danh 不bất 雜tạp 。 已dĩ 上thượng 四tứ 戒giới 約ước 律luật 儀nghi 。 五ngũ 隨tùy 道đạo 謂vị 隨tùy 順thuận 諦đế 理lý 能năng 破phá 見kiến 惑hoặc 。 六lục 無vô 著trước 謂vị 於ư 思tư 惑hoặc 。 無vô 所sở 染nhiễm 著trước 。 已dĩ 上thượng 二nhị 戒giới 約ước 真Chân 諦Đế 。 七thất 智trí 所sở 讚tán 。 菩Bồ 薩Tát 化hóa 他tha 為vi 佛Phật 所sở 讚tán 。 八bát 自tự 在tại 於ư 世thế 間gian 。 事sự 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 已dĩ 上thượng 二nhị 戒giới 約ước 俗tục 諦đế 。 九cửu 隨tùy 定định 謂vị 隨tùy 楞lăng 嚴nghiêm 定định 。 十thập 具cụ 足túc 中trung 道đạo 之chi 戒giới 具cụ 攝nhiếp 諸chư 戒giới 。 毀hủy 隨tùy 道đạo 等đẳng 者giả 未vị 破phá 見kiến 思tư 則tắc 毀hủy 真Chân 諦Đế 戒giới 。 未vị 破phá 塵trần 沙sa 則tắc 毀hủy 俗tục 諦đế 戒giới 。 未vị 破phá 無vô 明minh 則tắc 毀hủy 中trung 諦đế 戒giới 。 故cố 以dĩ 三tam 諦đế 次thứ 第đệ 攝nhiếp 之chi 。 二nhị 餘dư 人nhân 下hạ 簡giản 能năng 攝nhiếp 。 淨tịnh 名danh 等đẳng 覺giác 雖tuy 有hữu 餘dư 惑hoặc 事sự 等đẳng 微vi 煙yên 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 具cụ 淨tịnh 戒giới 也dã 。 二nhị 此thử 諸chư 下hạ 果quả 滿mãn 來lai 生sanh 。 二nhị 觀quán 解giải 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 戒giới 度độ 。 二nhị 例lệ 下hạ 四tứ 度độ 。 下hạ 文văn 既ký 略lược 。 於ư 此thử 例lệ 之chi 。 三tam 忍nhẫn 調điều 四tứ 恚khuể 怒nộ 者giả 未vị 得đắc 四tứ 忍nhẫn 名danh 為vi 四tứ 怒nộ 。 四tứ 進tiến 。 五ngũ 禪thiền 。 六lục 慧tuệ 。 二nhị 是thị 故cố 下hạ 結kết 示thị 。 示thị 行hành 六Lục 度Độ 者giả 示thị 行hành 四tứ 教giáo 六Lục 度Độ 也dã 。 二nhị 身thân 密mật 二nhị 。 初sơ 標tiêu 無vô 言ngôn 之chi 化hóa 者giả 見kiến 身thân 獲hoạch 益ích 不bất 假giả 言ngôn 宣tuyên 。 故cố 云vân 無vô 言ngôn 。 二nhị 隨tùy 釋thích 九cửu 。 初sơ 示thị 同đồng 白bạch 衣y 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 今kim 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 事sự 釋thích 二nhị 。 初sơ 因nhân 中trung 攝nhiếp 物vật 二nhị 。 初sơ 釋thích 迹tích 本bổn 利lợi 生sanh 。 沙Sa 門Môn 至chí 勤cần 行hành 者giả 翻phiên 名danh 也dã 。 不bất 著trước 二nhị 邊biên 。 勤cần 行hành 中trung 道đạo 。 是thị 故cố 妙diệu 覺giác 究cứu 竟cánh 名danh 大đại 沙Sa 門Môn 。 律luật 是thị 詮thuyên 量lượng 輕khinh 重trọng 者giả 風phong 俗tục 通thông 云vân 。 皐# 陶đào 謨mô 虞ngu 造tạo 律luật 。 律luật 訓huấn 詮thuyên 訓huấn 法pháp 。 尚thượng 書thư 大đại 傳truyền 曰viết 。 丕# 夫phu 之chi 大đại 律luật 。 注chú 云vân 。 奉phụng 天thiên 之chi 大đại 法pháp 。 法pháp 亦diệc 律luật 也dã 。 故cố 律luật 名danh 起khởi 於ư 舜thuấn 世thế 。 毘tỳ 尼ni 之chi 學học 詮thuyên 量lượng 輕khinh 重trọng 如như 此thử 方phương 之chi 法pháp 律luật 。 故cố 翻phiên 為vi 律luật 。 二nhị 此thử 無vô 下hạ 示thị 不bất 言ngôn 而nhi 化hóa 。 密mật 譏cơ 出xuất 家gia 等đẳng 者giả 問vấn 。 涅Niết 槃Bàn 聖thánh 行hành 唯duy 勸khuyến 出xuất 家gia 。 故cố 云vân 在tại 家gia 不bất 法pháp 。 猶do 如như 牢lao 獄ngục 。 出xuất 家gia 閑nhàn 曠khoáng 。 猶do 若nhược 虛hư 空không 。 及cập 諸chư 經kinh 律luật 獎tưởng 勸khuyến 非phi 一nhất 。 何hà 故cố 居cư 士sĩ 密mật 譏cơ 出xuất 家gia 。 答đáp 應ưng 以dĩ 兩lưỡng 種chủng 四tứ 句cú 格cách 量lượng 優ưu 劣liệt 。 足túc 曉hiểu 其kỳ 旨chỉ 。 初sơ 四tứ 句cú 者giả 一nhất 。 出xuất 家gia 持trì 戒giới 。 二nhị 在tại 家gia 持trì 戒giới 。 三tam 出xuất 家gia 破phá 戒giới 。 四tứ 在tại 家gia 破phá 戒giới 。 次thứ 四tứ 句cú 者giả 一nhất 出xuất 家gia 學học 大đại 。 二nhị 在tại 家gia 學học 大đại 。 三tam 出xuất 家gia 學học 小tiểu 。 四tứ 在tại 家gia 學học 小tiểu 。 今kim 居cư 士sĩ 於ư 二nhị 四tứ 句cú 中trung 密mật 譏cơ 。 第đệ 二nhị 密mật 勸khuyến 第đệ 二nhị 聖thánh 行hành 所sở 勸khuyến 正chánh 勸khuyến 初sơ 句cú 以dĩ 譏cơ 二nhị 四tứ 。 故cố 云vân 如như 牢lao 獄ngục 等đẳng 。 或hoặc 以dĩ 第đệ 三tam 而nhi 譏cơ 第đệ 四tứ 。 則tắc 如như 經Kinh 云vân 。 破phá 戒giới 比Bỉ 丘Khâu 。 勝thắng 諸chư 外ngoại 道đạo 也dã 。 若nhược 曉hiểu 斯tư 旨chỉ 則tắc 一nhất 代đại 大đại 小tiểu 若nhược 顯hiển 若nhược 密mật 或hoặc 勸khuyến 或hoặc 譏cơ 各các 有hữu 其kỳ 意ý 。 於ư 涅Niết 槃Bàn 疏sớ/sơ 記ký 已dĩ 曾tằng 委ủy 出xuất 。 大đại 經kinh 下hạ 哀ai 歎thán 品phẩm 中trung 佛Phật 譏cơ 小Tiểu 乘Thừa 文văn 也dã 。 此thử 於ư 次thứ 四tứ 句cú 以dĩ 初sơ 二nhị 句cú 譏cơ 彼bỉ 第đệ 三tam 也dã 。 以dĩ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 正chánh 是thị 出xuất 家gia 學học 小tiểu 之chi 人nhân 故cố 今kim 居cư 士sĩ 密mật 譏cơ 雖tuy 似tự 初sơ 四tứ 句cú 中trung 以dĩ 二nhị 譏cơ 三tam 。 其kỳ 實thật 兼kiêm 合hợp 次thứ 四tứ 句cú 中trung 以dĩ 大đại 譏cơ 小tiểu 也dã 。 故cố 引dẫn 大đại 經kinh 釋thích 出xuất 其kỳ 意ý 。 但đãn 今kim 下hạ 心tâm 染nhiễm 大Đại 乘Thừa 兼kiêm 持trì 律luật 行hành 。 於ư 二nhị 四tứ 句cú 第đệ 二nhị 所sở 攝nhiếp 。 故cố 云vân 但đãn 令linh 染nhiễm 心tâm 立lập 沙Sa 門Môn 行hành 也dã 。 二nhị 淨tịnh 名danh 下hạ 果quả 滿mãn 來lai 生sanh 二nhị 。 初sơ 正chánh 示thị 果quả 滿mãn 來lai 生sanh 。 二nhị 但đãn 佛Phật 下hạ 兼kiêm 明minh 符phù 合hợp 前tiền 品phẩm 。 見kiến 於ư 此thử 品phẩm 者giả 見kiến 音âm 現hiện 。 二nhị 觀quán 解giải 。 二nhị 此thử 下hạ 下hạ 例lệ 示thị 下hạ 文văn 。 二nhị 示thị 處xứ 居cư 家gia 。 卜bốc 居cư 者giả 龜quy 曰viết 卜bốc 。 古cổ 人nhân 移di 徙tỉ 必tất 卜bốc 吉cát 而nhi 居cư 之chi 。 三tam 界giới 有hữu 二nhị 種chủng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 變biến 易dị 分phân 段đoạn 也dã 。 開khai 合hợp 對đối 四tứ 土thổ/độ 者giả 開khai 變biến 易dị 合hợp 分phân 段đoạn 。 開khai 變biến 易dị 者giả 離ly 出xuất 有hữu 餘dư 果quả 報báo 二nhị 土thổ/độ 。 合hợp 分phân 段đoạn 者giả 不bất 分phân 同đồng 居cư 淨tịnh 穢uế 之chi 殊thù 。 問vấn 分phân 段đoạn 既ký 合hợp 。 那na 云vân 二nhị 土thổ/độ 。 答đáp 分phần/phân 雖tuy 有hữu 二nhị 莫mạc 非phi 分phân 段đoạn 。 但đãn 論luận 惡ác 道đạo 五ngũ 濁trược 有hữu 無vô 分phần/phân 淨tịnh 穢uế 耳nhĩ 。 變biến 易dị 開khai 者giả 良lương 由do 無vô 明minh 有hữu 斷đoạn 不bất 斷đoạn 。 真chân 應ưng 有hữu 無vô 寂tịch 光quang 見kiến 不bất 有hữu 須tu 發phát 心tâm 及cập 不bất 更cánh 發phát 。 又hựu 有hữu 功công 用dụng 及cập 無vô 功công 用dụng 。 有hữu 此thử 多đa 別biệt 須tu 更cánh 分phần/phân 二nhị 。 此thử 及cập 諸chư 句cú 等đẳng 者giả 謂vị 。 此thử 句cú 及cập 下hạ 諸chư 句cú 皆giai 應ưng 觀quán 心tâm 也dã 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 以dĩ 一nhất 觀quán 門môn 通thông 該cai 諸chư 說thuyết 。 然nhiên 於ư 此thử 中trung 。 及cập 以dĩ 前tiền 文văn 竪thụ 觀quán 心tâm 源nguyên 。 不bất 同đồng 他tha 文văn 觀quán 心tâm 釋thích 義nghĩa 。 他tha 文văn 觀quán 心tâm 並tịnh 寄ký 近cận 事sự 以dĩ 明minh 遠viễn 理lý 。 因nhân 名danh 用dụng 義nghĩa 。 借tá 數số 辨biện 行hành 。 從tùng 人nhân 顯hiển 法pháp 。 約ước 法pháp 通thông 智trí 。 今kim 乃nãi 竪thụ 明minh 觀quán 通thông 事sự 是thị 故cố 此thử 品phẩm 約ước 事sự 。 淨tịnh 名danh 密mật 勸khuyến 後hậu 進tiến 修tu 於ư 觀quán 門môn 。 自tự 行hành 勸khuyến 他tha 加gia 願nguyện 利lợi 物vật 。 權quyền 實thật 雙song 用dụng 望vọng 果quả 行hành 因nhân 我ngã 即tức 淨tịnh 名danh 。 何hà 須tu 遠viễn 計kế 。 故cố 並tịnh 寄ký 白bạch 衣y 公công 私tư 文văn 武võ 以dĩ 為vi 興hưng 致trí 。 雖tuy 暫tạm 寄ký 之chi 然nhiên 應ưng 知tri 之chi 。 發phát 心tâm 即tức 是thị 。 何hà 簡giản 黑hắc 白bạch 。 故cố 行hành 斆# 者giả 真chân 觀quán 行hành 之chi 大Đại 士Sĩ 也dã 。 是thị 以dĩ 四tứ 眾chúng 悉tất 須tu 欽khâm 風phong 可khả 思tư 齊tề 焉yên 。 可khả 自tự 軌quỹ 矣hĩ 。 然nhiên 論luận 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 遍biến 四tứ 眾chúng 出xuất 家gia 理lý 順thuận 。 在tại 俗tục 義nghĩa 違vi 。 故cố 示thị 俗tục 流lưu 。 立lập 行hành 特đặc 出xuất 。 具cụ 足túc 眾chúng 德đức 。 一nhất 切thiết 中trung 尊tôn 斥xích 奪đoạt 提đề 蒙mông 。 辯biện 才tài 無vô 盡tận 。 欲dục 使sử 後hậu 代đại 莫mạc 不bất 歸quy 之chi 。 三tam 示thị 有hữu 妻thê 子tử 。 離ly 四tứ 愛ái 著trước 者giả 四tứ 教giáo 法pháp 愛ái 尚thượng 須tu 捨xả 離ly 。 況huống 事sự 中trung 妻thê 子tử 耶da 。 四tứ 示thị 有hữu 眷quyến 屬thuộc 。 五ngũ 示thị 同đồng 服phục 飾sức 。 常thường 用dụng 四tứ 忍nhẫn 修tu 相tướng 好hảo 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 意ý 如như 前tiền 淨tịnh 土độ 相tướng 好hảo 來lai 生sanh 。 故cố 立lập 此thử 門môn 以dĩ 招chiêu 四tứ 土thổ/độ 。 六lục 示thị 同đồng 飲ẩm 食thực 。 各các 八bát 禪thiền 悅duyệt 者giả 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 及cập 定định 根căn 定định 力lực 定định 覺giác 正chánh 定định 也dã 。 七thất 示thị 同đồng 博bác 弈dịch 。 博bác 謂vị 等đẳng 者giả 釋thích 其kỳ 名danh 也dã 。 世thế 本bổn 云vân 。 烏ô 曹tào 作tác 博bác 。 說thuyết 文văn 云vân 。 博bác 局cục 戲hí 也dã 。 六lục 著trước 十thập 二nhị 棊kì 也dã 。 方phương 言ngôn 自tự 關quan 而nhi 東đông 。 齊tề 魯lỗ 之chi 間gian 皆giai 謂vị 圍vi 棊kì 為vi 奕dịch 。 論luận 語ngữ 云vân 。 不bất 有hữu 博bác 弈dịch 者giả 乎hồ 是thị 也dã 。 疏sớ/sơ 云vân 博bác 塞tắc 蓋cái 目mục 一nhất 事sự 。 莊trang 子tử 云vân 。 博bác 塞tắc 以dĩ 游du 也dã 。 塞tắc 蘇tô 代đại 反phản 相tương 塞tắc 之chi 塞tắc 。 化hóa 令linh 不bất 著trước 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 凡phàm 示thị 俗tục 儀nghi 皆giai 現hiện 堅kiên 志chí 。 世thế 以dĩ 混hỗn 和hòa 合hợp 雜tạp 醜xú 行hành 欲dục 引dẫn 。 淨tịnh 名danh 深thâm 未vị 可khả 也dã 。 無vô 記ký 者giả 四tứ 無vô 記ký 中trung 即tức 工công 巧xảo 也dã 。 故cố 論luận 云vân 。 異dị 熟thục 威uy 儀nghi 路lộ 工công 巧xảo 處xứ 通thông 界giới 直trực 爾nhĩ 為vi 之chi 似tự 屬thuộc 無vô 記ký 。 因nhân 之chi 得đắc 物vật 況huống 陷hãm 初sơ 篇thiên 。 況huống 復phục 道đạo 陌mạch 定định 歸quy 無vô 救cứu 。 淨tịnh 名danh 示thị 為vi 意ý 令linh 不bất 作tác 。 今kim 不bất 曉hiểu 者giả 反phản 欲dục 効hiệu 之chi 內nội 長trường/trưởng 散tán 慢mạn 。 全toàn 隨tùy 貪tham 結kết 不bất 思tư 來lai 報báo 。 倚ỷ 託thác 聖thánh 蹤tung 空không 喪táng 出xuất 世thế 之chi 功công 者giả 尚thượng 妨phương 世thế 業nghiệp 。 豈khởi 況huống 出xuất 世thế 。 劉lưu 義nghĩa 慶khánh 世thế 說thuyết 新tân 書thư 云vân 。 晉tấn 太thái 尉úy 陶đào 侃# 語ngữ 人nhân 曰viết 。 聖thánh 人nhân 惜tích 乎hồ 寸thốn 陰ấm 。 眾chúng 人nhân 當đương 惜tích 分phần/phân 陰ấm 。 諸chư 參tham 佐tá 或hoặc 以dĩ 戲hí 廢phế 事sự 。 乃nãi 取thủ 樗xư 蒲bồ 局cục 投đầu 之chi 於ư 江giang 。 吳ngô 志chí 曰viết 。 蔡thái 穎# 在tại 東đông 宮cung 。 性tánh 好hảo/hiếu 博bác 弈dịch 。 太thái 子tử 和hòa 以dĩ 為vi 無vô 益ích 。 命mạng 韋vi 曜diệu 論luận 之chi 。 故cố 博bác 弈dịch 論luận 云vân 。 今kim 世thế 之chi 人nhân 多đa 不bất 務vụ 經kinh 術thuật 。 好hiếu 習tập 博bác 弈dịch 。 廢phế 事sự 棄khí 業nghiệp 忘vong 寢tẩm 與dữ 食thực 。 又hựu 曰viết 。 假giả 令linh 世thế 士sĩ 移di 博bác 弈dịch 之chi 力lực 用dụng 之chi 於ư 詩thi 書thư 是thị 有hữu 顏nhan 閔mẫn 之chi 志chí 也dã 。 用dụng 之chi 於ư 智trí 計kế 是thị 有hữu 良lương 平bình 之chi 思tư 也dã 。 用dụng 之chi 於ư 資tư 貨hóa 是thị 有hữu 猗ỷ 頓đốn 之chi 富phú 也dã 。 用dụng 之chi 於ư 射xạ 御ngự 是thị 有hữu 將tương 師sư 之chi 備bị 也dã 。 如như 此thử 則tắc 功công 名danh 立lập 而nhi 鄙bỉ 賤tiện 遠viễn 矣hĩ 。 此thử 並tịnh 古cổ 賢hiền 之chi 深thâm 誡giới 。 於ư 俗tục 尚thượng 爾nhĩ 。 況huống 出xuất 家gia 者giả 。 豈khởi 宜nghi 為vì 乎hồ 。 至chí 有hữu 賭# 及cập 衣y 鉢bát 身thân 陷hãm 刑hình 名danh 。 此thử 等đẳng 下hạ 愚ngu 誰thùy 論luận 喪táng 業nghiệp 。 故cố 僧Tăng 史sử 略lược 曰viết 。 為vi 僧Tăng 者giả 苟cẩu 未vị 修tu 行hành 。 但đãn 能năng 避tị 刑hình 憲hiến 亦diệc 逍tiêu 遙diêu 之chi 上thượng 士sĩ 也dã 。 善thiện 言ngôn 不bất 信tín 畜súc 生sanh 何hà 殊thù 。 淨tịnh 名danh 度độ 人nhân 蓋cái 示thị 其kỳ 過quá 。 吾ngô 申thân 其kỳ 道đạo 。 故cố 得đắc 極cực 言ngôn 。 所sở 言ngôn 輒triếp 者giả 至chí 諮tư 請thỉnh 者giả 夫phu 耽đam 博bác 弈dịch 者giả 臨lâm 局cục 交giao 爭tranh 。 神thần 迷mê 體thể 倦quyện 人nhân 事sự 曠khoáng 而nhi 不bất 修tu 。 賓tân 客khách 闕khuyết 而nhi 不bất 接tiếp 。 豈khởi 暇hạ 諮tư 請thỉnh 於ư 善thiện 道đạo 乎hồ 。 故cố 大Đại 士Sĩ 觀quán 彼bỉ 有hữu 機cơ 輒triếp 爾nhĩ 為vi 說thuyết 。 肇triệu 云vân 因nhân 戲hí 止chỉ 戲hí 也dã 。 八bát 示thị 同đồng 異dị 道đạo 。 為vi 伏phục 物vật 故cố 者giả 曇đàm 無vô 德đức 部bộ 比Bỉ 丘Khâu 於ư 十thập 二nhị 時thời 。 開khai 一nhất 時thời 外ngoại 學học 。 為vi 降hàng 伏phục 外ngoại 道đạo 故cố 。 鼻tị 奈nại 耶da 明minh 。 日nhật 分phần/phân 三tam 時thời 許hứa 日nhật 後hậu 分phần/phân 學học 。 況huống 今kim 居cư 士sĩ 本bổn 在tại 家gia 眾chúng 。 今kim 世thế 比Bỉ 丘Khâu 忘vong 本bổn 逐trục 末mạt 形hình 似tự 沙Sa 門Môn 。 心tâm 背bối/bội 佛Phật 學học 。 大đại 法pháp 將tương 滅diệt 其kỳ 徒đồ 實thật 繁phồn 子tử 。 嘗thường 撰soạn 師sư 韓# 一nhất 篇thiên 以dĩ 規quy 後hậu 學học 。 故cố 荊kinh 溪khê 云vân 。 小Tiểu 乘Thừa 制chế 外ngoại 稍sảo 通thông 一nhất 時thời 。 大Đại 乘Thừa 標tiêu 宗tông 初sơ 心tâm 明minh 制chế 。 妨phương 入nhập 妙diệu 道đạo 故cố 不bất 令linh 為vi 。 五Ngũ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 方phương 修tu 世thế 業nghiệp 。 是thị 斷đoạn 佛Phật 種chủng 障chướng 道đạo 因nhân 緣duyên 。 今kim 出xuất 家gia 人nhân 戒giới 定định 慧tuệ 心tâm 一nhất 無vô 所sở 修tu 而nhi 云vân 伏phục 外ngoại 。 義nghĩa 等đẳng 倒đảo 裳thường 。 散tán 染nhiễm 易dị 流lưu 道Đạo 法Pháp 難nạn/nan 寄ký 。 增tăng 長trưởng 幔màn 習tập 反phản 經kinh 學học 宗tông 。 深thâm 可khả 悲bi 也dã 。 甚thậm 為vi 謬mậu 也dã 。 況huống 坐tọa 常thường 住trụ 院viện 著trước 信tín 施thí 衣y 。 飱# 淨tịnh 眾chúng 厨trù 踐tiễn 無vô 價giá 地địa 而nhi 三tam 業nghiệp 從tùng 俗tục 四tứ 儀nghi 拘câu 迷mê 。 若nhược 欲dục 倣# 之chi 當đương 思tư 十thập 德đức 。 縱túng/tung 未vị 相tương 似tự 觀quán 行hành 如như 何hà 。 大đại 集tập 明minh 如như 富phú 樓lâu 者giả 寶bảo 篋khiếp 下hạ 卷quyển 亦diệc 有hữu 此thử 緣duyên 。 如như 輔phụ 行hành 第đệ 六lục 卷quyển 末mạt 引dẫn 之chi 。 九cửu 受thọ 世thế 典điển 此thử 方phương 世thế 典điển 即tức 五ngũ 經kinh 等đẳng 者giả 詩thi 云vân 。 文văn 王vương 之chi 典điển 傳truyền 曰viết 。 典điển 法pháp 也dã 。 謂vị 教giáo 法pháp 也dã 。 釋thích 名danh 曰viết 。 經kinh 者giả 徑kính 也dã 。 典điển 者giả 常thường 也dã 。 言ngôn 如như 徑kính 路lộ 無vô 所sở 不bất 通thông 。 可khả 常thường 用dụng 也dã 。 五ngũ 經kinh 者giả 白bạch 虎hổ 通thông 云vân 。 易dị 尚thượng 書thư 詩thi 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 古cổ 者giả 并tinh 春xuân 秋thu 為vi 六lục 經kinh 。 至chí 秦tần 焚phần 書thư 樂nhạo/nhạc/lạc 經kinh 亡vong 。 今kim 以dĩ 易dị 書thư 詩thi 禮lễ 春xuân 秋thu 為vi 五ngũ 經kinh 。 又hựu 禮lễ 有hữu 周chu 禮lễ 儀nghi 禮lễ 禮lễ 記ký 曰viết 三tam 禮lễ 。 春xuân 秋thu 有hữu 左tả 氏thị 公công 羊dương 穀cốc 梁lương 三tam 傳truyền 。 與dữ 易dị 書thư 詩thi 通thông 數số 亦diệc 謂vị 之chi 九cửu 經kinh 。 今kim 云vân 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 六lục 九cửu 。 又hựu 統thống 論luận 世thế 典điển 應ưng 以dĩ 四tứ 類loại 收thu 之chi 。 謂vị 經kinh 史sử 子tử 集tập 。 唐đường 書thư 云vân 。 集tập 賢hiền 院viện 四tứ 庫khố 書thư 總tổng 八bát 萬vạn 九cửu 千thiên 卷quyển 是thị 也dã 。 經kinh 如như 向hướng 說thuyết 。 史sử 謂vị 自tự 馬mã 遷thiên 班ban 固cố 已dĩ 降giáng/hàng 歷lịch 代đại 國quốc 史sử 。 子tử 謂vị 老lão 莊trang 文văn 列liệt 等đẳng 百bách 家gia 子tử 書thư 。 集tập 謂vị 古cổ 賢hiền 遺di 編biên 。 今kim 但đãn 舉cử 經kinh 等đẳng 取thủ 餘dư 三tam 。 故cố 云vân 等đẳng 也dã 。 西tây 土thổ/độ 下hạ 四tứ 違vi 陀đà 如như 釋thích 通thông 序tự 記ký 。 十thập 八bát 大đại 經kinh 皆giai 外ngoại 道đạo 書thư 。 而nhi 能năng 黃hoàng 葉diệp 等đẳng 者giả 大đại 經kinh 嬰anh 兒nhi 行hành 品phẩm 如như 父phụ 母mẫu 止chỉ 小tiểu 兒nhi 啼đề 。 故cố 以dĩ 黃hoàng 葉diệp 為vi 金kim 以dĩ 喻dụ 妄vọng 常thường 。 人nhân 天thiên 實thật 皆giai 無vô 常thường 。 如Như 來Lai 說thuyết 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 是thị 常thường 者giả 。 欲dục 令linh 凡phàm 夫phu 離ly 三tam 塗đồ 苦khổ 如như 止chỉ 啼đề 。 今kim 淨tịnh 名danh 明minh 世thế 典điển 以dĩ 誘dụ 人nhân 。 其kỳ 意ý 亦diệc 爾nhĩ 。 置trí 毒độc 於ư 乳nhũ 者giả 亦diệc 大đại 經kinh 中trung 喻dụ 。 今kim 以dĩ 世thế 典điển 如như 乳nhũ 。 常thường 樂nhạo 佛Phật 法Pháp 。 猶do 如như 置trí 毒độc 。 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 佛Phật 法Pháp 故cố 雖tuy 引dẫn 世thế 典điển 意ý 存tồn 大Đại 乘Thừa 。 故cố 使sử 未vị 來lai 入nhập 不bất 思tư 議nghị 。 法Pháp 門môn 如như 毒độc 發phát 殺sát 人nhân 也dã 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 於ư 中trung 點điểm 理lý 後hậu 必tất 殺sát 人nhân 。 三tam 口khẩu 密mật 二nhị 。 初sơ 標tiêu 示thị 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 十thập 。 初sơ 示thị 見kiến 敬kính 供cúng 養dường 。 文văn 中trung 兩lưỡng 意ý 。 初sơ 約ước 淨tịnh 名danh 敬kính 他tha 。 次thứ 約ước 他tha 敬kính 淨tịnh 名danh 。 凡phàm 厥quyết 之chi 流lưu 者giả 之chi 字tự 恐khủng 誤ngộ 。 應ưng 云vân 下hạ 流lưu 。 厥quyết 其kỳ 也dã 。 通thông 貫quán 下hạ 十thập 九cửu 句cú 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 後hậu 十thập 九cửu 句cú 皆giai 令linh 生sanh 敬kính 得đắc 最tối 後hậu 益ích 。 若nhược 隨tùy 句cú 消tiêu 皆giai 使sử 成thành 於ư 見kiến 敬kính 中trung 最tối 準chuẩn 此thử 中trung 意ý 。 前tiền 文văn 雖tuy 為vi 白bạch 衣y 。 句cú 中trung 乃nãi 有hữu 二nhị 總tổng 。 一nhất 者giả 總tổng 冠quan 二nhị 十thập 九cửu 句cú 。 句cú 句cú 皆giai 著trước 雖tuy 為vi 白bạch 衣y 。 而nhi 有hữu 律luật 行hành 。 二nhị 者giả 別biệt 在tại 前tiền 九cửu 句cú 。 首thủ 身thân 口khẩu 別biệt 故cố 。 二nhị 示thị 持trì 正Chánh 法Pháp 。 秉bỉnh 持trì 國quốc 法pháp 者giả 肇triệu 師sư 云vân 。 外ngoại 國quốc 諸chư 部bộ 曲khúc 皆giai 立lập 三tam 老lão 。 有hữu 德đức 者giả 為vi 執chấp 法pháp 人nhân 以dĩ 決quyết 鄉hương 訟tụng 攝nhiếp 長trưởng 幼ấu 也dã 。 淨tịnh 名danh 現hiện 執chấp 俗tục 法pháp 通thông 達đạt 道Đạo 法Pháp 也dã 。 今kim 師sư 云vân 。 持trì 國quốc 法pháp 肇triệu 云vân 。 決quyết 鄉hương 訟tụng 。 高cao 下hạ 小tiểu 異dị 耳nhĩ 。 此thử 方phương 漢hán 世thế 鄉hương 邑ấp 各các 立lập 三tam 老lão 。 三tam 示thị 獲hoạch 俗tục 利lợi 。 文văn 中trung 先tiên 約ước 世thế 利lợi 釋thích 。 次thứ 復phục 次thứ 去khứ 作tác 法Pháp 門môn 釋thích 。 迹tích 同đồng 凡phàm 俗tục 等đẳng 者giả 。 肇triệu 云vân 。 法Pháp 身thân 大Đại 士Sĩ 。 瓦ngõa 礫lịch 盡tận 寶bảo 玉ngọc 。 若nhược 然nhiên 則tắc 人nhân 不bất 貴quý 其kỳ 惠huệ 。 故cố 理lý 同đồng 求cầu 利lợi 。 豈khởi 喜hỷ 悅duyệt 之chi 有hữu 。 經Kinh 云vân 偕giai 偶ngẫu 爾nhĩ 雅nhã 云vân 。 諧hài 協hiệp 和hòa 也dã 。 偶ngẫu 會hội 合hợp 也dã 。 四tứ 示thị 遊du 四tứ 衢cù 爾nhĩ 雅nhã 云vân 。 路lộ 四tứ 達đạt 謂vị 之chi 衢cù 。 郭quách 璞# 曰viết 。 交giao 道đạo 四tứ 出xuất 也dã 。 列liệt 子tử 曰viết 。 人nhân 之chi 遊du 也dã 觀quán 其kỳ 所sở 見kiến 。 我ngã 之chi 遊du 也dã 觀quán 其kỳ 所sở 變biến 。 豈khởi 法Pháp 身thân 大Đại 士Sĩ 。 所sở 遊du 而nhi 無vô 所sở 表biểu 耶da 。 五ngũ 示thị 入nhập 治trị 正chánh 。 肇triệu 云vân 。 治trị 正Chánh 法Pháp 律luật 官quan 也dã 。 道đạo 以dĩ 正Chánh 法Pháp 便tiện 民dân 無vô 偏thiên 衽# 。 今kim 解giải 不bất 然nhiên 。 連liên 帥súy 令linh 長trường/trưởng 分phần/phân 憂ưu 布bố 政chánh 名danh 治trị 正Chánh 法Pháp 。 故cố 以dĩ 禮lễ 刑hình 解giải 之chi 。 非phi 約ước 律luật 官quan 也dã 。 用dụng 禮lễ 用dụng 刑hình 者giả 論luận 語ngữ 曰viết 。 齊tề 之chi 以dĩ 刑hình 民dân 免miễn 而nhi 無vô 恥sỉ 。 齊tề 之chi 以dĩ 禮lễ 有hữu 恥sỉ 且thả 格cách 。 然nhiên 則tắc 民dân 幔màn 則tắc 用dụng 刑hình 。 民dân 淳thuần 則tắc 用dụng 禮lễ 。 家gia 語ngữ 曰viết 。 爵tước 人nhân 必tất 於ư 朝triêu 與dữ 眾chúng 共cộng 之chi 。 刑hình 人nhân 必tất 於ư 市thị 與dữ 眾chúng 棄khí 之chi 。 禮lễ 記ký 曰viết 。 禮lễ 者giả 因nhân 人nhân 之chi 情tình 而nhi 為vi 之chi 節tiết 文văn 。 以dĩ 為vi 人nhân 防phòng 也dã 。 尚thượng 書thư 甫phủ 刑hình 曰viết 。 刑hình 罰phạt 世thế 輕khinh 世thế 重trọng/trùng 。 惟duy 齊tề 非phi 齊tề 有hữu 倫luân 有hữu 要yếu 。 孔khổng 安an 國quốc 傳truyền 曰viết 。 刑hình 罰phạt 隨tùy 世thế 輕khinh 重trọng 。 刑hình 新tân 國quốc 用dụng 輕khinh 典điển 。 刑hình 亂loạn 國quốc 用dụng 重trọng/trùng 典điển 。 刑hình 平bình 國quốc 用dụng 中trung 典điển 。 凡phàm 刑hình 所sở 以dĩ 齊tề 非phi 齊tề 各các 有hữu 倫luân 理lý 要yếu 善thiện 。 樂nhạo/nhạc/lạc 記ký 曰viết 。 禮lễ 以dĩ 道đạo 其kỳ 志chí 。 樂nhạo/nhạc/lạc 以dĩ 和hòa 其kỳ 聲thanh 。 政chánh 以dĩ 一nhất 其kỳ 行hành 。 刑hình 以dĩ 防phòng 其kỳ 姦gian 。 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 刑hình 政chánh 其kỳ 極cực 一nhất 也dã 。 所sở 以dĩ 同đồng 民dân 心tâm 而nhi 出xuất 治trị 道đạo 也dã 。 桓hoàn 範phạm 世thế 要yếu 論luận 曰viết 。 德đức 多đa 刑hình 少thiểu 者giả 五ngũ 帝đế 也dã 。 刑hình 德đức 相tương/tướng 半bán 者giả 三tam 土thổ/độ 也dã 。 刑hình 多đa 德đức 少thiểu 者giả 五ngũ 霸# 也dã 。 純thuần 用dụng 刑hình 而nhi 亡vong 者giả 秦tần 也dã 。 方phương 便tiện 與dữ 奪đoạt 者giả 民dân 幔màn 則tắc 奪đoạt 禮lễ 與dữ 刑hình 。 民dân 和hòa 則tắc 奪đoạt 刑hình 與dữ 禮lễ 。 禮lễ 刑hình 適thích 時thời 寬khoan 猛mãnh 相tương 濟tế 。 曲khúc 巧xảo 若nhược 是thị 故cố 云vân 方phương 便tiện 與dữ 奪đoạt 。 故cố 仲trọng 尼ni 曰viết 。 政chánh 寬khoan 則tắc 民dân 幔màn 幔màn 則tắc 糾# 於ư 猛mãnh 。 猛mãnh 則tắc 民dân 殘tàn 。 民dân 殘tàn 則tắc 施thí 之chi 以dĩ 寬khoan 。 寬khoan 以dĩ 濟tế 猛mãnh 。 猛mãnh 以dĩ 濟tế 寬khoan 。 政chánh 是thị 以dĩ 和hòa 。 荊kinh 溪khê 舊cựu 解giải 云vân 。 禮lễ 以dĩ 與dữ 之chi 。 刑hình 以dĩ 奪đoạt 之chi 。 又hựu 行hành 禮lễ 刑hình 各các 有hữu 與dữ 奪đoạt 。 禮lễ 則tắc 奪đoạt 小tiểu 人nhân 而nhi 與dữ 君quân 子tử 。 刑hình 則tắc 奪đoạt 重trọng 罪tội 而nhi 與dữ 輕khinh 愆khiên 。 故cố 今kim 俗tục 官quan 皆giai 有hữu 大đại 權quyền 寄ký 之chi 行hành 事sự 。 非phi 是thị 捨xả 道đạo 等đẳng 者giả 此thử 明minh 淨tịnh 名danh 非phi 親thân 職chức 掌chưởng 而nhi 善thiện 禮lễ 刑hình 。 又hựu 誡giới 未vị 來lai 影ảnh 附phụ 聖thánh 蹤tung 捨xả 道đạo 之chi 輩bối 。 向hướng 解giải 與dữ 奪đoạt 附phụ 荊kinh 溪khê 共cộng 成thành 三tam 義nghĩa 。 各các 有hữu 其kỳ 致trí 。 宜nghi 在tại 精tinh 詳tường 。 六lục 示thị 入nhập 講giảng 處xứ 。 肇triệu 云vân 。 天Thiên 竺Trúc 多đa 諸chư 異dị 道đạo 。 各các 言ngôn 己kỷ 勝thắng 。 故cố 其kỳ 國quốc 別biệt 立lập 論luận 堂đường 欲dục 辨biện 其kỳ 優ưu 劣liệt 。 欲dục 明minh 己kỷ 道đạo 者giả 則tắc 聲thanh 鼓cổ 集tập 眾chúng 詣nghệ 堂đường 。 求cầu 論luận 勝thắng 者giả 為vi 師sư 。 負phụ 者giả 為vi 資tư 。 淨tịnh 名danh 既ký 升thăng 此thử 堂đường 攝nhiếp 伏phục 外ngoại 道đạo 。 然nhiên 後hậu 導đạo 以dĩ 大Đại 乘Thừa 。 為vi 其kỳ 師sư 也dã 。 今kim 云vân 。 迹tích 入nhập 凡phàm 小tiểu 者giả 謂vị 非phi 但đãn 入nhập 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 講giảng 論luận 處xứ 。 亦diệc 入nhập 小Tiểu 乘Thừa 講giảng 論luận 處xứ 導đạo 以dĩ 大Đại 乘Thừa 也dã 。 如như 下hạ 訶ha 目Mục 連Liên 滿mãn 願nguyện 旃chiên 延diên 皆giai 是thị 其kỳ 事sự 。 七thất 示thị 入nhập 學học 堂đường 。 言ngôn 學học 堂đường 者giả 。 亦diệc 猶do 此thử 方phương 國quốc 學học 鄉hương 校giáo 也dã 。 禮lễ 記ký 曰viết 。 古cổ 之chi 王vương 者giả 建kiến 國quốc 居cư 民dân 教giáo 學học 為vi 先tiên 。 八bát 示thị 入nhập 婬dâm 舍xá 。 什thập 曰viết 。 外ngoại 國quốc 有hữu 一nhất 女nữ 人nhân 。 身thân 體thể 金kim 色sắc 。 有hữu 長trưởng 者giả 子tử 。 名danh 達đạt 暮mộ 多đa 羅la 。 以dĩ 千thiên 兩lượng 金kim 要yếu 入nhập 竹trúc 園viên 同đồng 載tái 而nhi 去khứ 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 於ư 中trung 道đạo 變biến 。 身thân 為vi 白bạch 衣y 。 著trước 寶bảo 衣y 衣y 甚thậm 嚴nghiêm 好hảo/hiếu 。 女nữ 人nhân 見kiến 之chi 貪tham 心tâm 內nội 發phát 。 文Văn 殊Thù 言ngôn 。 汝nhữ 欲dục 得đắc 衣y 者giả 。 當đương 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 女nữ 曰viết 。 何hà 等đẳng 為vi 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

答đáp 曰viết 。

汝nhữ 身thân 是thị 也dã 。 問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 是thị 。 答đáp 菩Bồ 提Đề 性tánh 空không 。 汝nhữ 身thân 亦diệc 空không 。 以dĩ 此thử 故cố 是thị 。 此thử 女nữ 曾tằng 於ư 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 所sở 。 宿túc 植thực 善thiện 本bổn 。 修tu 智trí 慧tuệ 聞văn 是thị 說thuyết 。 即tức 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 得đắc 法Pháp 忍Nhẫn 已dĩ 。 將tương 示thị 欲dục 之chi 過quá 。 還hoàn 與dữ 長trưởng 者giả 子tử 入nhập 竹trúc 林lâm 。 入nhập 竹trúc 林lâm 已dĩ 自tự 現hiện 身thân 死tử 。 膖phùng 脹trướng 臭xú 爛lạn 。 長trưởng 者giả 子tử 見kiến 已dĩ 。 甚thậm 大đại 怖bố 畏úy 。 往vãng 詣nghệ 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 得đắc 法Pháp 忍nhẫn 。 示thị 欲dục 之chi 過quá 。 有hữu 如như 是thị 利lợi 益ích 也dã 。 肇triệu 曰viết 。 外ngoại 國quốc 婬dâm 人nhân 別biệt 立lập 聚tụ 落lạc 。 凡phàm 豫dự 士sĩ 之chi 流lưu 目mục 不bất 暫tạm 顧cố 。 而nhi 大Đại 士Sĩ 同đồng 其kỳ 欲dục 然nhiên 後hậu 示thị 其kỳ 過quá 也dã 。 九cửu 孔khổng 者giả 兩lưỡng 眼nhãn 兩lưỡng 耳nhĩ 兩lưỡng 鼻tị 口khẩu 及cập 大đại 小tiểu 便tiện 道đạo 也dã 。 此thử 之chi 九cửu 處xứ 。 常thường 流lưu 不bất 淨tịnh 。 何hà 可khả 樂lạc 耶da 。 四tứ 善thiện 根căn 發phát 者giả 四tứ 教giáo 機cơ 熟thục 也dã 。 若nhược 貪tham 下hạ 於ư 四tứ 教giáo 法pháp 起khởi 愛ái 著trước 也dã 。 故cố 下hạ 文văn 下hạ 上thượng 句cú 證chứng 入nhập 婬dâm 舍xá 。 下hạ 句cú 證chứng 示thị 欲dục 過quá 。 先tiên 以dĩ 欲dục 鉤câu 牽khiên 。 者giả 欲dục 境cảnh 如như 鉤câu 能năng 牽khiên 行hành 人nhân 。 九cửu 示thị 入nhập 酒tửu 肆tứ 。 肆tứ 陳trần 也dã 。 謂vị 陳trần 酒tửu 器khí 也dã 。 周chu 禮lễ 司ty 市thị 掌chưởng 以dĩ 陳trần 肆tứ 辨biện 物vật 。 鄭trịnh 玄huyền 云vân 。 肆tứ 謂vị 陳trần 物vật 處xứ 也dã 。 物vật 物vật 異dị 肆tứ 也dã 。 三tam 十thập 六lục 失thất 。 者giả 大đại 論luận 明minh 三tam 十thập 五ngũ 失thất 。 具cụ 引dẫn 文văn 煩phiền 。 今kim 束thúc 為vi 頌tụng 曰viết 。

費phí 財tài 增tăng 病bệnh 諍tranh (# 三tam )# 。 裸lõa 露lộ 人nhân 不bất 敬kính (# 二nhị )# 。

無vô 智trí 得đắc 者giả 失thất (# 二nhị )# 。 說thuyết 匿nặc 癈phế 事sự 業nghiệp (# 二nhị )# 。

醒tỉnh 慚tàm 身thân 力lực 少thiểu (# 二nhị )# 。 色sắc 壞hoại 慢mạn 父phụ 母mẫu (# 三tam )# 。

不bất 敬kính 於ư 沙Sa 門Môn 一nhất )# 。 及cập 以dĩ 婆Bà 羅La 門Môn 一nhất )# 。

不bất 敬kính 親thân 三Tam 寶Bảo 四tứ )# 。 朋bằng 惡ác 遠viễn 賢hiền 善thiện (# 二nhị )# 。

破phá 戒giới 無vô 慚tàm 愧quý (# 二nhị )# 。 不bất 守thủ 精tinh 縱túng/tung 色sắc (# 二nhị )# 。

人nhân 憎tăng 親thân 擯bấn 棄khí (# 二nhị )# 。 行hành 惡ác 棄khí 善thiện 法Pháp 二nhị )# 。

朋bằng 人nhân 不bất 信tín 用dụng (# 一nhất )# 。 遠viễn 離ly 於ư 涅Niết 槃Bàn 一nhất )# 。

狂cuồng 因nhân 墮đọa 惡ác 道đạo (# 二nhị )# 。 為vi 人nhân 常thường 癡si 狂cuồng (# 一nhất )# 。

失thất 有hữu 三tam 十thập 五ngũ 。 智trí 論luận 廣quảng 明minh 之chi 。

暹# 云vân 。 沙Sa 彌Di 尼ni 經kinh 飲ẩm 。 酒tửu 有hữu 三tam 十thập 六lục 失thất 。 尚thượng 書thư 酒tửu 誥# 曰viết 。 越việt 小tiểu 大đại 邦bang 斥xích 喪táng 亦diệc 罔võng 非phi 酒tửu 惟duy 辜cô 。 傳truyền 曰viết 。 於ư 小tiểu 大đại 之chi 國quốc 所sở 用dụng 喪táng 亡vong 。 亦diệc 無vô 不bất 以dĩ 酒tửu 為vi 罪tội 也dã 。 昏hôn 神thần 亂loạn 道đạo 者giả 昏hôn 心tâm 神thần 亂loạn 正Chánh 道Đạo 也dã 。

復phục 次thứ 酒tửu 是thị 煩phiền 惱não 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 準chuẩn 此thử 句cú 中trung 作tác 觀quán 心tâm 義nghĩa 。 前tiền 文văn 諸chư 句cú 亦diệc 應ưng 例lệ 之chi 。 如như 安an 樂lạc 行hành 十thập 種chủng 惱não 亂loạn 尚thượng 作tác 觀quán 心tâm 。 但đãn 不bất 及cập 前tiền 釋thích 貨hóa 財tài 等đẳng 文văn 相tương/tướng 周chu 備bị 。 策sách 勵lệ 道đạo 俗tục 令linh 成thành 真chân 實thật 淨tịnh 名danh 之chi 行hành 。 十thập 示thị 在tại 長trưởng 者giả 。 文văn 中trung 二nhị 。 初sơ 通thông 述thuật 意ý 。 歎thán 尊tôn 勝thắng 之chi 德đức 者giả 即tức 此thử 十thập 一nhất 段đoạn 也dã 。 偏thiên 舉cử 尊tôn 勝thắng 者giả 肇triệu 師sư 云vân 。 凡phàm 人nhân 易dị 以dĩ 威uy 順thuận 。 難nan 以dĩ 理lý 從tùng 故cố 大Đại 士Sĩ 每mỗi 處xứ 其kỳ 尊tôn 以dĩ 弘hoằng 風phong 靡mĩ 之chi 化hóa 。 故cố 今kim 云vân 德đức 為vi 物vật 軌quỹ 等đẳng 也dã 。 二nhị 言ngôn 長trường/trưởng 下hạ 正chánh 釋thích 文văn 。 鄉hương 閭lư 懷hoài 勝thắng 者giả 萬vạn 二nhị 千thiên 五ngũ 百bách 家gia 為vi 鄉hương 。 閭lư 謂vị 鄉hương 里lý 之chi 門môn 。 羅la 什thập 云vân 。 長trưởng 者giả 如như 今kim 四tứ 姓tánh 豪hào 族tộc 也dã 。 十thập 一nhất 示thị 在tại 居cư 士sĩ 。 此thử 上thượng 居cư 家gia 德đức 素tố 者giả 謂vị 。 德đức 行hạnh 潔khiết 白bạch 也dã 。 今kim 謂vị 下hạ 依y 外ngoại 國quốc 釋thích 居cư 士sĩ 義nghĩa 也dã 。 以dĩ 經Kinh 云vân 斷đoạn 其kỳ 貪tham 著trước 故cố 知tri 。 非phi 德đức 素tố 者giả 。 說thuyết 四tứ 檀đàn 法pháp 者giả 四tứ 教giáo 行hành 施thí 也dã 。 十thập 二nhị 示thị 在tại 剎sát 利lợi 。 翻phiên 為vi 田điền 主chủ 者giả 肇triệu 云vân 。 剎sát 利lợi 王vương 種chủng 也dã 。 秦tần 言ngôn 田điền 主chủ 。 劫kiếp 初sơ 人nhân 食thực 地địa 味vị 。 轉chuyển 食thực 自tự 然nhiên 粳canh 米mễ 。 後hậu 情tình 漸tiệm 偽ngụy 各các 有hữu 封phong 植thực 。 遂toại 立lập 有hữu 德đức 處xứ 平bình 分phần/phân 田điền 。 此thử 王vương 者giả 之chi 始thỉ 也dã 。 故cố 為vi 名danh 焉yên 。 十thập 三tam 示thị 在tại 淨tịnh 行hạnh 。 各các 離ly 我ngã 心tâm 者giả 四tứ 教giáo 離ly 我ngã 如như 釋thích 我ngã 聞văn 中trung 。 十thập 四tứ 示thị 在tại 大đại 臣thần 。 各các 有hữu 所sở 掌chưởng 者giả 猶do 此thử 方phương 三tam 公công 九cửu 卿khanh 所sở 掌chưởng 各các 異dị 。 示thị 以dĩ 明minh 達đạt 者giả 為vi 說thuyết 論luận 道đạo 經kinh 邦bang 禮lễ 刑hình 等đẳng 事sự 。 彼bỉ 進tiến 思tư 盡tận 忠trung 退thoái 思tư 補bổ 過quá 。 將tương 順thuận 其kỳ 美mỹ 匡khuông 救cứu 其kỳ 惡ác 。 故cố 云vân 示thị 以dĩ 明minh 達đạt 。 然nhiên 後hậu 於ư 此thử 。 正Chánh 法Pháp 順thuận 四tứ 根căn 性tánh 點điểm 示thị 生sanh 滅diệt 無vô 生sanh 之chi 理lý 也dã 。 十thập 五ngũ 示thị 在tại 王vương 子tử 。 明minh 達đạt 孝hiếu 敬kính 者giả 孝hiếu 經Kinh 云vân 。 資tư 於ư 事sự 父phụ 以dĩ 事sự 母mẫu 而nhi 愛ái 同đồng 。 資tư 於ư 事sự 父phụ 以dĩ 事sự 君quân 而nhi 敬kính 同đồng 。 淨tịnh 名danh 能năng 說thuyết 孝hiếu 敬kính 故cố 為vi 所sở 尊tôn 。 十thập 六lục 示thị 在tại 內nội 官quan 。 宮cung 女nữ 者giả 若nhược 準chuẩn 此thử 方phương 如như 周chu 禮lễ 云vân 。 天thiên 子tử 后hậu 立lập 六lục 宮cung 。 三tam 夫phu 人nhân 九cửu 嬪# 二nhị 十thập 七thất 世thế 婦phụ 八bát 十thập 一nhất 御ngự 妻thê 。 鄭trịnh 注chú 云vân 。 前tiền 一nhất 宮cung 後hậu 五ngũ 宮cung 也dã 。 五ngũ 者giả 后hậu 一nhất 宮cung 三tam 夫phu 人nhân 一nhất 宮cung 九cửu 嬪# 一nhất 宮cung 二nhị 十thập 七thất 世thế 婦phụ 一nhất 宮cung 八bát 十thập 一nhất 御ngự 妻thê 一nhất 宮cung 。 后hậu 正chánh 位vị 。 宮cung 闈vi 體thể 同đồng 天thiên 王vương 。 夫phu 人nhân 坐tọa 論luận 婦phụ 禮lễ 。 九cửu 嬪# 掌chưởng 教giáo 四tứ 德đức 。 世thế 婦phụ 之chi 知tri 喪táng 祭tế 賓tân 客khách 。 女nữ 御ngự 序tự 王vương 之chi 燕yên 寢tẩm 。 漢hán 制chế 後hậu 宮cung 凡phàm 十thập 四Tứ 等Đẳng 。 謂vị 昭chiêu 儀nghi 婕# 妤# 娙# (# 五ngũ 形hình 反phản )# 娥# 容dung 華hoa 美mỹ 人nhân 八bát 子tử 充sung 衣y 七thất 子tử 良lương 人nhân 長trường/trưởng 使sử 少thiểu 使sử 五ngũ 官quan 順thuận 常thường 無vô 清thanh 此thử 十thập 四Tứ 等Đẳng 也dã 。 班ban 固cố 西tây 都đô 賦phú 曰viết 。 後hậu 宮cung 之chi 號hiệu 十thập 有hữu 四tứ 位vị 。 蓋cái 謂vị 此thử 矣hĩ 。 內nội 生sanh 邪tà 想tưởng 者giả 肇triệu 云vân 。 妖yêu 媚mị 邪tà 飾sức 女nữ 人nhân 之chi 情tình 。 故cố 誨hối 以dĩ 正chánh 直trực 。 四tứ 八bát 道đạo 者giả 四tứ 教giáo 八bát 正Chánh 道Đạo 也dã 。 十thập 七thất 示thị 在tại 庶thứ 人nhân 。 庶thứ 者giả 眾chúng 也dã 。 言ngôn 天thiên 下hạ 眾chúng 人nhân 也dã 。 十thập 八bát 示thị 在tại 梵Phạm 天Thiên 。 十thập 八bát 梵Phạm 天Thiên 。 者giả 初sơ 二nhị 三tam 禪thiền 各các 三tam 天thiên 。 四tứ 禪thiền 九cửu 天thiên 。 悉tất 離ly 欲dục 染nhiễm 通thông 得đắc 名danh 梵Phạm 。 誨hối 以dĩ 勝thắng 慧tuệ 。 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 如như 禪thiền 觀quán 支chi 。 是thị 慧tuệ 非phi 勝thắng 梵Phạm 亦diệc 曾tằng 得đắc 不bất 以dĩ 為vi 尊tôn 。 故cố 示thị 出xuất 世thế 四tứ 種chủng 勝thắng 慧tuệ 。 淨tịnh 禪thiền 觀quán 等đẳng 及cập 無vô 垢cấu 禪thiền 通thông 明minh 特đặc 勝thắng 帶đái 根căn 本bổn 修tu 。 而nhi 無vô 所sở 著trước 。 十thập 九cửu 示thị 在tại 帝Đế 釋Thích 。 十thập 五ngũ 觀quán 門môn 者giả 待đãi 檢kiểm 敘tự 之chi 。 別biệt 教giáo 金kim 剛cang 已dĩ 還hoàn 。 皆giai 無vô 常thường 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 他tha 所sở 計kế 。 今kim 因nhân 判phán 之chi 令linh 屬thuộc 別biệt 教giáo 。 又hựu 梵Phạm 王Vương 保bảo 常thường 過quá 於ư 帝Đế 釋Thích 。 自tự 謂vị 眾chúng 生sanh 之chi 父phụ 母mẫu 。 故cố 今kim 梵Phạm 不bất 以dĩ 無vô 常thường 為vi 治trị 者giả 諸chư 梵Phạm 已dĩ 得đắc 深thâm 根căn 本bổn 禪thiền 。 但đãn 以dĩ 勝thắng 慧tuệ 奪đoạt 其kỳ 有hữu 漏lậu 。 剎sát 利lợi 婆Bà 羅La 門Môn 。 等đẳng 通thông 皆giai 保bảo 常thường 。 此thử 亦diệc 置trí 通thông 而nhi 從tùng 於ư 別biệt 各các 別biệt 說thuyết 之chi 良lương 由do 此thử 也dã 。 又hựu 復phục 亦diệc 欲dục 示thị 於ư 教giáo 門môn 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 令linh 遍biến 識thức 故cố 。 故cố 各các 各các 說thuyết 。 二nhị 十thập 示thị 在tại 四tứ 王vương 。 各các 主chủ 二nhị 部bộ 鬼quỷ 神thần 者giả 東đông 主chủ 乾càn 闥thát 婆bà 毘tỳ 舍xá 闍xà 。 南nam 主chủ 鳩cưu 槃bàn 荼đồ 薜bệ 荔lệ 多đa 。 西tây 主chủ 毒độc 龍long 富phú 單đơn 那na 。 北bắc 主chủ 夜dạ 叉xoa 羅la 剎sát 。 上thượng 一nhất 一nhất 事sự 下hạ 總tổng 示thị 上thượng 三tam 十thập 五ngũ 事sự 皆giai 為vi 扶phù 成thành 佛Phật 國quốc 。 講giảng 說thuyết 之chi 者giả 。 當đương 知tri 其kỳ 宗tông 。 三tam 結kết 。 二nhị 八bát 品phẩm 半bán 明minh 聲thanh 益ích 方phương 便tiện 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 分phần/phân 科khoa 二nhị 。 初sơ 敘tự 意ý 二nhị 。 初sơ 總tổng 敘tự 。 除trừ 物vật 罪tội 垢cấu 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 罪tội 垢cấu 之chi 名danh 須tu 通thông 四tứ 教giáo 。 或hoặc 二nhị 緣duyên 集tập 故cố 此thử 教giáo 門môn 一nhất 部bộ 之chi 內nội 廣quảng 略lược 相tương/tướng 映ánh 觀quán 其kỳ 義nghĩa 勢thế 逐trục 而nhi 釋thích 之chi 。 應ưng 合hợp 廣quảng 者giả 不bất 由do 語ngữ 略lược 使sử 義nghĩa 混hỗn 和hòa 。 故cố 見kiến 總tổng 略lược 以dĩ 廣quảng 別biệt 之chi 。 或hoặc 覩đổ 別biệt 文văn 以dĩ 總tổng 攝nhiếp 之chi 。 所sở 以dĩ 惑hoặc 體thể 無vô 二nhị 。 智trí 非phi 他tha 成thành 。 從tùng 一nhất 開khai 諸chư 令linh 諸chư 歸quy 一nhất 。 見kiến 合hợp 亦diệc 不bất 少thiểu 。 離ly 元nguyên 無vô 所sở 分phần/phân 。 身thân 土thổ/độ 惑hoặc 智trí 。 一nhất 切thiết 皆giai 爾nhĩ 。 故cố 此thử 除trừ 見kiến 除trừ 垢cấu 為vi 四tứ 土thổ/độ 因nhân 。 豈khởi 直trực 秖kỳ 云vân 界giới 內nội 而nhi 已dĩ 。 二nhị 別biệt 敘tự 意ý 三tam 。 初sơ 列liệt 章chương 。 發phát 起khởi 問vấn 疾tật 品phẩm 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 問vấn 室thất 內nội 六lục 品phẩm 何hà 但đãn 云vân 發phát 起khởi 問vấn 疾tật 耶da 。 答đáp 室thất 內nội 見kiến 惑hoặc 六lục 品phẩm 悉tất 因nhân 疾tật 生sanh 。 但đãn 標tiêu 問vấn 疾tật 自tự 攝nhiếp 餘dư 五ngũ 。 二nhị 初sơ 意ý 下hạ 正chánh 釋thích 。 寄ký 言ngôn 斥xích 彼bỉ 勸khuyến 誡giới 為vi 便tiện 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 如như 云vân 是thị 身thân 無vô 常thường 等đẳng 。 寄ký 己kỷ 身thân 疾tật 斥xích 彼bỉ 計kế 常thường 。 以dĩ 斥xích 為vi 誡giới 勸khuyến 觀quán 法Pháp 身thân 。 是thị 則tắc 一nhất 斥xích 義nghĩa 含hàm 誡giới 勸khuyến 。 況huống 復phục 誡giới 後hậu 即tức 勸khuyến 觀quán 也dã 。 應ưng 云vân 入nhập 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 文văn 闕khuyết 不bất 字tự 。 謂vị 遠viễn 為vi 入nhập 不bất 思tư 議nghị 弄lộng 引dẫn 。 近cận 為vi 二nhị 土thổ/độ 之chi 因nhân 。 生sanh 同đồng 居cư 有hữu 餘dư 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 以dĩ 斷đoạn 有hữu 為vi 有hữu 盡tận 未vị 盡tận 俱câu 為vi 見kiến 。 見kiến 證chứng 解giải 脫thoát 之chi 遠viễn 因nhân 失thất 大Đại 士Sĩ 之chi 近cận 行hành 。 豈khởi 敢cảm 輒triếp 述thuật 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 慚tàm 昔tích 愧quý 今kim 情tình 兼kiêm 蘊uẩn 畏úy 。 誰thùy 能năng 不bất 命mạng 輒triếp 述thuật 屈khuất 懷hoài 。 被bị 命mạng 上thượng 催thôi 恐khủng 重trọng/trùng 招chiêu 鄙bỉ 恥sỉ 。 雖tuy 圖đồ 俛miễn 仰ngưỡng 已dĩ 成thành 招chiêu 屈khuất 。 對đối 佛Phật 述thuật 過quá 勝thắng 俗tục 頻tần 譏cơ 。 故cố 稱xưng 本bổn 而nhi 談đàm 兼kiêm 宣tuyên 化hóa 道đạo 。 是thị 則tắc 賓tân 主chủ 及cập 以dĩ 師sư 弟đệ 咸hàm 權quyền 實thật 益ích 。 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 執chấp 小tiểu 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 即tức 是thị 小Tiểu 乘Thừa 方phương 便tiện 。 執chấp 小tiểu 即tức 是thị 小Tiểu 乘Thừa 見kiến 有hữu 果quả 人nhân 。 慕mộ 仰ngưỡng 大Đại 乘Thừa 者giả 知tri 有hữu 大Đại 乘Thừa 起khởi 見kiến 敬kính 服phục 。

爾nhĩ 時thời 必tất 能năng 發phát 於ư 大đại 心tâm 。 達đạt 為vi 至chí 良lương 緣duyên 者giả 若nhược 無vô 彈đàn 斥xích 不bất 堪kham 洮đào 汰# 。 況huống 復phục 二nhị 味vị 為vi 見kiến 醍đề 醐hồ 因nhân 。 得đắc 記ký 捨xả 生sanh 必tất 招chiêu 果quả 報báo 。 普phổ 令linh 三tam 教giáo 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 雖tuy 有hữu 三tam 教giáo 正chánh 意ý 以dĩ 圓viên 訶ha 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 住trụ 大đại 。 旨chỉ 見kiến 見kiến 同đồng 小tiểu 。 其kỳ 藏tạng 通thông 人nhân 即tức 以dĩ 別biệt 折chiết 其kỳ 執chấp 方phương 便tiện 者giả 。 於ư 方Phương 等Đẳng 中trung 利lợi 者giả 入nhập 實thật 。 鈍độn 者giả 仍nhưng 未vị 。 故cố 知tri 。 此thử 中trung 折chiết 三tam 語ngữ 通thông 。 或hoặc 但đãn 入nhập 通thông 入nhập 別biệt 而nhi 已dĩ 至chí 法pháp 華hoa 會hội 。 方phương 乃nãi 見kiến 見kiến 咸hàm 歸quy 。 然nhiên 經kinh 大đại 塗đồ 宗tông 須tu 入nhập 實thật 。 以dĩ 用dụng 真chân 性tánh 為vi 體thể 。 四tứ 土thổ/độ 為vi 宗tông 故cố 也dã 。 此thử 中trung 且thả 從tùng 對đối 極cực 以dĩ 說thuyết 。 三tam 此thử 之chi 下hạ 結kết 示thị 。 此thử 之chi 四tứ 意ý 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 具cụ 如như 前tiền 文văn 列liệt 釋thích 者giả 是thị 。 又hựu 總tổng 前tiền 四tứ 意ý 。 又hựu 有hữu 四tứ 別biệt 。 一nhất 得đắc 命mạng 文Văn 殊Thù 。 二nhị 文Văn 殊Thù 論luận 道đạo 。 三tam 聲Thanh 聞Văn 自tự 鄙bỉ 。 四tứ 菩Bồ 薩Tát 進tiến 行hành 。 故cố 知tri 。 前tiền 二nhị 為vi 成thành 後hậu 二nhị 。 後hậu 二nhị 復phục 有hữu 遠viễn 近cận 二nhị 意ý 。 近cận 遠viễn 復phục 二nhị 。 一nhất 通thông 。 二nhị 別biệt 。 所sở 言ngôn 通thông 者giả 遠viễn 近cận 各các 有hữu 遠viễn 近cận 故cố 也dã 。 聲Thanh 聞Văn 二nhị 者giả 遠viễn 成thành 究cứu 竟cánh 。 近cận 入nhập 熟thục 酥tô 。 菩Bồ 薩Tát 二nhị 者giả 鈍độn 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 見kiến 見kiến 有hữu 乘thừa 利lợi 悟ngộ 在tại 即tức 。 所sở 言ngôn 別biệt 者giả 聲Thanh 聞Văn 遠viễn 益ích 。 菩Bồ 薩Tát 近cận 益ích 。 今kim 疏sớ/sơ 從tùng 別biệt 。 故cố 聲Thanh 聞Văn 自tự 鄙bỉ 。 菩Bồ 薩Tát 進tiến 行hành 。 云vân 今kim 明minh 下hạ 分phần/phân 科khoa 二nhị 。 初sơ 總tổng 分phần/phân 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 意ý 乃nãi 有hữu 四tứ 。 經kinh 文văn 二nhị 段đoạn 者giả 四tứ 如như 前tiền 列liệt 。 所sở 言ngôn 二nhị 段đoạn 者giả 即tức 如như 今kim 文văn 中trung 折chiết 伏phục 攝nhiếp 受thọ 。 亦diệc 可khả 為vi 二nhị 。 謂vị 室thất 內nội 攝nhiếp 受thọ 。 室thất 外ngoại 折chiết 伏phục 。 於ư 折chiết 伏phục 中trung 有hữu 今kim 有hữu 昔tích 。 今kim 謂vị 問vấn 疾tật 俗tục 徒đồ 。 昔tích 即tức 被bị 訶ha 道đạo 眾chúng 。 於ư 攝nhiếp 受thọ 中trung 亦diệc 有hữu 二nhị 意ý 。 能năng 生sanh 所sở 生sanh 。 能năng 即tức 室thất 空không 所sở 即tức 六lục 品phẩm 。 又hựu 亦diệc 可khả 分phân 之chi 以dĩ 為vi 自tự 他tha 。 他tha 傳truyền 佛Phật 旨chỉ 。 自tự 述thuật 己kỷ 情tình 。 即tức 從tùng 居cư 士sĩ 是thị 疾tật 。 已dĩ 下hạ 文văn 是thị 言ngôn 室thất 外ngoại 者giả 既ký 無vô 數số 千thiên 人nhân 。 皆giai 往vãng 問vấn 疾tật 。

爾nhĩ 時thời 未vị 為vi 長trưởng 者giả 國quốc 王vương 現hiện 難nan 思tư 事sự 故cố 見kiến 見kiến 有hữu 問vấn 疾tật 時thời 。 疾tật 者giả 雖tuy 復phục 在tại 於ư 室thất 內nội 而nhi 所sở 被bị 者giả 機cơ 形hình 並tịnh 疎sơ 且thả 云vân 室thất 外ngoại 。 從tùng 所sở 被bị 說thuyết 復phục 云vân 室thất 外ngoại 。 又hựu 折chiết 攝nhiếp 等đẳng 者giả 亦diệc 用dụng 瓔anh 珞lạc 三tam 方phương 便tiện 意ý 思tư 之chi 可khả 知tri 。 折chiết 中trung 具cụ 攝nhiếp 等đẳng 者giả 折chiết 如như 析tích 觀quán 。 攝nhiếp 如như 體thể 觀quán 。 又hựu 折chiết 如như 觀quán 身thân 。 攝nhiếp 如như 勸khuyến 求cầu 。 又hựu 攝nhiếp 中trung 折chiết 者giả 調điều 伏phục 如như 折chiết 。 慰úy 喻dụ 見kiến 見kiến 如như 攝nhiếp 。 又hựu 藏tạng 折chiết 通thông 攝nhiếp 別biệt 折chiết 圓viên 攝nhiếp 。 又hựu 權quyền 折chiết 實thật 攝nhiếp 。 乃nãi 至chí 非phi 權quyền 非phi 實thật 下hạ 去khứ 諸chư 文văn 見kiến 見kiến 有hữu 品phẩm 。 比tỉ 說thuyết 可khả 知tri 。 二nhị 今kim 就tựu 下hạ 別biệt 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 正chánh 分phần/phân 。 即tức 是thị 折chiết 伏phục 自tự 體thể 緣duyên 集tập 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 問vấn 前tiền 已dĩ 破phá 古cổ 自tự 立lập 二nhị 集tập 。 今kim 何hà 更cánh 立lập 自tự 體thể 集tập 耶da 。 答đáp 兼kiêm 破phá 論luận 師sư 立lập 斯tư 別biệt 稱xưng 。 今kim 但đãn 秖kỳ 立lập 一nhất 無vô 為vi 集tập 。 故cố 合hợp 標tiêu 之chi 。 又hựu 今kim 文văn 中trung 先tiên 且thả 依y 彼bỉ 立lập 自tự 體thể 名danh 而nhi 暗ám 奪đoạt 之chi 。 二nhị 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 番phiên 荊kinh 溪khê 云vân 。 從tùng 問vấn 答đáp 下hạ 重trọng/trùng 顯hiển 其kỳ 失thất 。 而nhi 辨biện 大đại 小tiểu 得đắc 名danh 少thiểu 殊thù 。 即tức 正chánh 釋thích 也dã 。 然nhiên 須tu 得đắc 其kỳ 正chánh 釋thích 之chi 旨chỉ 兼kiêm 為vi 欲dục 折chiết 見kiến 見kiến 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 師sư 以dĩ 內nội 外ngoại 塵trần 沙sa 與dữ 無vô 明minh 合hợp 說thuyết 。 今kim 言ngôn 二Nhị 乘Thừa 與dữ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 同đồng 有hữu 內nội 外ngoại 無vô 為vi 緣duyên 集tập 。 既ký 分phần/phân 出xuất 已dĩ 即tức 見kiến 見kiến 。 二Nhị 乘Thừa 須tu 從tùng 著trước 於ư 無vô 為vi 立lập 名danh 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 著trước 。 唯duy 觀quán 自tự 體thể 及cập 以dĩ 法Pháp 界Giới 。 故cố 別biệt 得đắc 名danh 。 名danh 為vi 法Pháp 界Giới 。 法Pháp 界Giới 非phi 緣duyên 。 以dĩ 緣duyên 與dữ 彼bỉ 法Pháp 界Giới 體thể 合hợp 從tùng 所sở 障chướng 說thuyết 。 故cố 云vân 自tự 體thể 法Pháp 界Giới 緣duyên 集tập 。 以dĩ 是thị 應ưng 須tu 並tịnh 置trí 塵trần 沙sa 從tùng 無vô 明minh 立lập 。 以dĩ 塵trần 沙sa 惑hoặc 並tịnh 不bất 牽khiên 於ư 界giới 內nội 外ngoại 生sanh 故cố 且thả 置trí 之chi 不bất 從tùng 其kỳ 立lập 。 所sở 以dĩ 文văn 云vân 名danh 別biệt 體thể 同đồng 。 故cố 例lệ 學học 人nhân 與dữ 凡phàm 夫phu 同đồng 有hữu 三tam 界giới 思tư 惑hoặc 。 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 二nhị 。 初sơ 正chánh 答đáp 。 二nhị 如như 凡phàm 下hạ 引dẫn 例lệ 。 二nhị 番phiên 荊kinh 溪khê 云vân 。 問vấn 學học 等đẳng 者giả 此thử 問vấn 從tùng 前tiền 答đáp 文văn 而nhi 生sanh 。 若nhược 真chân 若nhược 中trung 俱câu 得đắc 名danh 理lý 。 附phụ 中trung 之chi 惑hoặc 既ký 名danh 自tự 體thể 依y 真chân 亦diệc 名danh 自tự 體thể 惑hoặc 耶da 。 前tiền 答đáp 既ký 用dụng 攝nhiếp 論luận 師sư 名danh 。 今kim 還hoàn 承thừa 茲tư 以dĩ 為vi 進tiến 難nạn/nan 。 答đáp 中trung 意ý 者giả 二nhị 真chân 既ký 別biệt 真chân 義nghĩa 乃nãi 殊thù 。 故cố 障chướng 界giới 內nội 全toàn 非phi 自tự 體thể 。 不bất 可khả 同đồng 於ư 障chướng 中trung 立lập 名danh 。 況huống 二nhị 惑hoặc 體thể 殊thù 麁thô 細tế 永vĩnh 別biệt 。 二nhị 真chân 元nguyên 隔cách 。 何hà 須tu 疆cương 同đồng 。 故cố 知tri 。 自tự 體thể 以dĩ 對đối 於ư 中trung 則tắc 顯hiển 偏thiên 真chân 非phi 自tự 非phi 體thể 。 但đãn 對đối 無vô 為vi 不bất 合hợp 別biệt 立lập 。 故cố 依y 前tiền 破phá 有hữu 理lý 存tồn 焉yên 。 二nhị 此thử 半bán 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 。 二nhị 初sơ 兩lưỡng 品phẩm 半bán 室thất 外ngoại 彈đàn 訶ha 折chiết 伏phục 三tam 。 初sơ 半bán 品phẩm 明minh 折chiết 伏phục 界giới 內nội 有hữu 為vi 緣duyên 集tập 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 隨tùy 釋thích 四tứ 。 初sơ 方phương 便tiện 現hiện 疾tật 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 二nhị 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 正chánh 表biểu 二nhị 集tập 。 何hà 得đắc 知tri 然nhiên 者giả 然nhiên 猶do 如như 此thử 也dã 。 指chỉ 上thượng 之chi 辭từ 也dã 。 言ngôn 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 淨tịnh 名danh 臥ngọa 疾tật 表biểu 此thử 二nhị 種chủng 緣duyên 集tập 耶da 。 答đáp 意ý 者giả 無vô 緣duyên 大đại 悲bi 等đẳng 覆phú 十thập 界giới 。 眾chúng 生sanh 之chi 稱xưng 無vô 所sở 不bất 收thu 。 故cố 知tri 。 現hiện 疾tật 為vi 引dẫn 六lục 凡phàm 四tứ 聖thánh 令linh 得đắc 無vô 疾tật 。 二nhị 同đồng 小tiểu 所sở 以dĩ 問vấn 意ý 者giả 淨tịnh 名danh 迹tích 現hiện 居cư 士sĩ 。 本bổn 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 二nhị 疾tật 已dĩ 足túc 。 何hà 須tu 同đồng 小tiểu 。 答đáp 意ý 者giả 普phổ 門môn 示thị 現hiện 。 何hà 障chướng 二Nhị 乘Thừa 。

復phục 次thứ 下hạ 秖kỳ 據cứ 現hiện 為vi 四tứ 教giáo 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 通thông 教giáo 已dĩ 攝nhiếp 二Nhị 乘Thừa 。 以dĩ 所sở 證chứng 同đồng 故cố 。 二nhị 諸chư 人nhân 參tham 問vấn 。 三tam 因nhân 為vi 說thuyết 法Pháp 二nhị 。 初sơ 懸huyền 談đàm 義nghĩa 旨chỉ 二nhị 。 初sơ 總tổng 述thuật 分phần/phân 料liệu 。 二nhị 初sơ 文văn 下hạ 別biệt 示thị 顯hiển 意ý 二nhị 。 初sơ 明minh 說thuyết 法Pháp 旨chỉ 歸quy 。 二nhị 今kim 此thử 下hạ 判phán 觀quán 門môn 所sở 屬thuộc 。 二nhị 諸chư 仁nhân 下hạ 隨tùy 文văn 正chánh 釋thích 三tam 。 初sơ 總tổng 標tiêu 說thuyết 法Pháp 。 二nhị 正chánh 說thuyết 觀quán 門môn 二nhị 。 初sơ 懸huyền 示thị 述thuật 意ý 二nhị 。 初sơ 懸huyền 示thị 觀quán 門môn 二nhị 。 初sơ 廢phế 古cổ 用dụng 今kim 。 二nhị 一nhất 約ước 下hạ 正chánh 示thị 今kim 義nghĩa 。 十thập 想tưởng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 具cụ 如như 法Pháp 界giới 次thứ 第đệ 。 言ngôn 前tiền 三tam 者giả 即tức 無vô 常thường 若nhược 無vô 我ngã 。 中trung 四tứ 者giả 食thực 不bất 淨tịnh 世thế 間gian 不bất 可khả 樂lạc 死tử 不bất 淨tịnh 。 後hậu 三tam 者giả 斷đoạn 離ly 盡tận 。 今kim 約ước 勸khuyến 求cầu 等đẳng 者giả 若nhược 入nhập 後hậu 三tam 即tức 入nhập 無vô 為vi 。 故cố 不bất 言ngôn 之chi 。 約ước 二nhị 種chủng 念niệm 處xứ 者giả 問vấn 何hà 以dĩ 不bất 約ước 緣duyên 念niệm 處xứ 耶da 。 答đáp 緣duyên 非phi 正chánh 觀quán 。 但đãn 是thị 分phân 別biệt 諸chư 門môn 文văn 字tự 故cố 且thả 置trí 之chi 。 然nhiên 五ngũ 種chủng 中trung 二nhị 行hành 正chánh 助trợ 其kỳ 相tương/tướng 大đại 同đồng 。 慧tuệ 行hành 是thị 正chánh 。 行hàng 行hàng 是thị 助trợ 故cố 也dã 。 今kim 別biệt 立lập 者giả 行hành 即tức 能năng 行hành 。 道đạo 是thị 所sở 踐tiễn 道Đạo 行hạnh 不bất 同đồng 。 故cố 別biệt 立lập 之chi 。 二nhị 今kim 約ước 下hạ 述thuật 用dụng 門môn 意ý 二nhị 。 初sơ 別biệt 示thị 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 略lược 出xuất 下hạ 明minh 五ngũ 修tu 。 中trung 前tiền 之chi 四tứ 文văn 三tam 土thổ/độ 具cụ 足túc 。 何hà 以dĩ 不bất 云vân 常thường 寂tịch 土thổ/độ 耶da 。 答đáp 第đệ 五ngũ 文văn 云vân 。 住trụ 不bất 思tư 議nghị 。 即tức 常thường 寂tịch 土thổ/độ 。 何hà 須tu 別biệt 立lập 。 但đãn 以dĩ 寂tịch 光quang 而nhi 為vi 所sở 成thành 。 即tức 以dĩ 三tam 土thổ/độ 而nhi 為vi 能năng 成thành 。 故cố 所sở 成thành 唯duy 一nhất 能năng 成thành 有hữu 三tam 。 是thị 則tắc 能năng 所sở 事sự 別biệt 故cố 也dã 。 問vấn 前tiền 三tam 屬thuộc 生sanh 。 於ư 生sanh 成thành 自tự 。 寂tịch 光quang 屬thuộc 所sở 於ư 佛Phật 成thành 自tự 。 以dĩ 自tự 望vọng 他tha 還hoàn 成thành 二nhị 他tha 。 其kỳ 義nghĩa 何hà 耶da 。 答đáp 破phá 自tự 他tha 義nghĩa 已dĩ 如như 前tiền 釋thích 。 今kim 從tùng 所sở 奪đoạt 一nhất 往vãng 且thả 然nhiên 。 具cụ 足túc 應ưng 如như 。 前tiền 之chi 所sở 破phá 。 所sở 契khế 。 能năng 契khế 故cố 有hữu 其kỳ 四tứ 。 理lý 還hoàn 相tương/tướng 即tức 不bất 別biệt 而nhi 別biệt 。 於ư 中trung 第đệ 三tam 即tức 是thị 橫hoạnh/hoành 也dã 。 同đồng 居cư 即tức 是thị 同đồng 處xứ 淨tịnh 同đồng 居cư 也dã 。 安an 養dưỡng 乃nãi 是thị 異dị 處xứ 淨tịnh 同đồng 居cư 也dã 。 具cụ 如như 法Pháp 華hoa 功công 德đức 品phẩm 明minh 。 次thứ 引dẫn 螺loa 髻kế 所sở 見kiến 例lệ 淨tịnh 同đồng 居cư 也dã 。 復phục 云vân 。 佛Phật 慧tuệ 者giả 見kiến 淨tịnh 無vô 濁trược 。 良lương 由do 佛Phật 慧tuệ 即tức 如như 法Pháp 華hoa 。 由do 加gia 而nhi 見kiến 引dẫn 螺loa 髻kế 。 普phổ 賢hiền 亦diệc 證chứng 佛Phật 慧tuệ 。 除trừ 濁trược 之chi 人nhân 。 二Nhị 乘Thừa 橫hoạnh/hoành 見kiến 。 亦diệc 由do 適thích 聞văn 佛Phật 慧tuệ 故cố 也dã 。 二nhị 託thác 疾tật 下hạ 總tổng 結kết 。 二nhị 今kim 就tựu 下hạ 隨tùy 文văn 正chánh 釋thích 二nhị 。 初sơ 見kiến 道đạo 四tứ 。 初sơ 明minh 無vô 常thường 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 無vô 常thường 二nhị 。 初sơ 總tổng 示thị 。 二nhị 如như 大đại 集tập 下hạ 別biệt 釋thích 二nhị 。 初sơ 明minh 凡phàm 夫phu 執chấp 常thường 二nhị 。 初sơ 示thị 三tam 事sự 無vô 常thường 。 歌ca 羅la 邏la 亦diệc 羯yết 邏la 藍lam 。 此thử 云vân 雜tạp 穢uế 。 狀trạng 如như 凝ngưng 酥tô 。 此thử 託thác 胎thai 初sơ 七thất 日nhật 也dã 。 在tại 胎thai 凡phàm 經kinh 三tam 十thập 八bát 箇cá 七thất 日nhật 。 二nhị 明minh 凡phàm 夫phu 起khởi 例lệ 。 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。 等đẳng 者giả 保bảo 身thân 為vi 常thường 因nhân 起khởi 諸chư 惑hoặc 。 惑hoặc 故cố 潤nhuận 業nghiệp 業nghiệp 故cố 牽khiên 生sanh 。 三tam 道đạo 不bất 窮cùng 輪luân 轉chuyển 無vô 極cực 。 不bất 覺giác 下hạ 示thị 無vô 常thường 相tương/tướng 。 三tam 事sự 分phân 離ly 者giả 息tức 風phong 既ký 斷đoạn 。 火hỏa 大đại 即tức 滅diệt 識thức 隨tùy 業nghiệp 走tẩu 。 故cố 云vân 離ly 散tán 。 二nhị 今kim 淨tịnh 下hạ 明minh 淨tịnh 名danh 破phá 倒đảo 二nhị 。 初sơ 明minh 說thuyết 法Pháp 破phá 倒đảo 。 二nhị 若nhược 能năng 下hạ 機cơ 緣duyên 悟ngộ 道đạo 二nhị 。 初sơ 明minh 觀quán 細tế 入nhập 道đạo 。 觀quán 細tế 無vô 常thường 者giả 一nhất 期kỳ 死tử 滅diệt 名danh 麁thô 。 念niệm 念niệm 遷thiên 謝tạ 名danh 細tế 。 即tức 下hạ 云vân 。 一nhất 切thiết 見kiến 如như 皆giai 無vô 常thường 也dã 。 二nhị 若nhược 毘tỳ 下hạ 示thị 兩lưỡng 門môn 異dị 說thuyết 二nhị 。 初sơ 通thông 示thị 兩lưỡng 門môn 。 成thành 論luận 下hạ 以dĩ 無vô 常thường 是thị 有hữu 法pháp 故cố 是thị 以dĩ 空không 方phương 見kiến 道đạo 。 二nhị 今kim 約ước 下hạ 今kim 依y 有hữu 門môn 。 二nhị 助trợ 成thành 四tứ 。 初sơ 釋thích 無vô 強cường/cưỡng 。 二nhị 釋thích 無vô 力lực 。 三tam 釋thích 無vô 堅kiên 。 四tứ 釋thích 速tốc 朽hủ 。 三tam 結kết 句cú 破phá 執chấp 。 二nhị 明minh 苦khổ 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 苦khổ 門môn 二nhị 。 初sơ 牒điệp 現hiện 文văn 直trực 釋thích 。 三tam 苦khổ 者giả 苦khổ 苦khổ 壞hoại 苦khổ 行hạnh 苦khổ 。 八bát 苦khổ 者giả 於ư 生sanh 等đẳng 四tứ 苦khổ 上thượng 更cánh 加gia 怨oán 憎tăng 會hội 愛ái 別biệt 離ly 求cầu 不bất 得đắc 五ngũ 盛thịnh 陰ấm 也dã 。 九cửu 惱não 者giả 暹# 云vân 。 一nhất 惱não 我ngã 。 二nhị 惱não 我ngã 親thân 。 三tam 讚tán 我ngã 怨oán 。 三tam 世thế 各các 爾nhĩ 。 故cố 合hợp 為vi 九cửu 。 問vấn 過quá 去khứ 已dĩ 去khứ 未vị 來lai 未vị 至chí 云vân 何hà 惱não 。 答đáp 惱não 雖tuy 過quá 未vị 境cảnh 實thật 現hiện 在tại 與dữ 相tương 值trị 則tắc 生sanh 於ư 惱não 。 及cập 過quá 去khứ 曾tằng 惱não 於ư 我ngã 。 記ký 憶ức 在tại 心tâm 。 二nhị 約ước 苦khổ 再tái 解giải 。 行hành 苦khổ 者giả 念niệm 念niệm 遷thiên 謝tạ 。 名danh 為vi 行hành 苦khổ 。 違vi 緣duyên 壞hoại 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 者giả 違vi 情tình 境cảnh 名danh 違vi 緣duyên 也dã 。 通thông 苦khổ 有hữu 四Tứ 等Đẳng 者giả 下hạ 文văn 云vân 。 四tứ 苦khổ 有hữu 二nhị 。 若nhược 言ngôn 即tức 生sanh 即tức 老lão 即tức 病bệnh 即tức 死tử 是thị 為vi 約ước 理lý 。 即tức 今kim 通thông 若nhược 也dã 。 事sự 四tứ 苦khổ 者giả 即tức 今kim 別biệt 苦khổ 。 別biệt 苦khổ 苦khổ 於ư 通thông 苦khổ 者giả 事sự 苦khổ 重trọng/trùng 於ư 理lý 苦khổ 也dã 。 故cố 知tri 。 生sanh 等đẳng 皆giai 是thị 苦khổ 苦khổ 。 何hà 以dĩ 今kim 文văn 唯duy 以dĩ 病bệnh 為vi 苦khổ 。 答đáp 中trung 兩lưỡng 意ý 。 初sơ 約ước 病bệnh 苦khổ 現hiện 在tại 猛mãnh 盛thịnh 。 故cố 異dị 於ư 三tam 。 次thứ 明minh 其kỳ 實thật 生sanh 等đẳng 俱câu 名danh 苦khổ 。 但đãn 淨tịnh 名danh 現hiện 疾tật 。 故cố 別biệt 以dĩ 病bệnh 苦khổ 對đối 之chi 。 二nhị 結kết 成thành 苦khổ 義nghĩa 。 何hà 可khả 恃thị 怙hộ 者giả 詩thi 云vân 。 無vô 父phụ 何hà 怙hộ 。 無vô 母mẫu 何hà 恃thị 。 注chú 云vân 。 怙hộ 賴lại 也dã 。 恃thị 負phụ 也dã 。 三Tam 明Minh 空không 二nhị 。 初sơ 懸huyền 示thị 二nhị 。 初sơ 列liệt 章chương 。 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 總tổng 別biệt 解giải 二nhị 。 初sơ 正chánh 示thị 。 二nhị 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 簡giản 能năng 喻dụ 大đại 小tiểu 。 不bất 應ưng 焰diễm 幻huyễn 為vi 譬thí 者giả 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 無vô 焰diễm 幻huyễn 譬thí 故cố 不bất 應ưng 也dã 。 沫mạt 泡bào 等đẳng 者giả 以dĩ 衍diễn 門môn 十thập 喻dụ 無vô 沫mạt 等đẳng 譬thí 故cố 。 十thập 喻dụ 者giả 一nhất 幻huyễn 二nhị 焰diễm 三tam 水thủy 月nguyệt 四tứ 虛hư 空không 五ngũ 響hưởng 六lục 乾can/kiền/càn 城thành 七thất 夢mộng 八bát 影ảnh 九cửu 像tượng 十thập 化hóa 。 雜tạp 譬thí 非phi 宜nghi 者giả 既ký 四tứ 教giáo 並tịnh 談đàm 。 故cố 小tiểu 衍diễn 雜tạp 用dụng 。 但đãn 大đại 論luận 至chí 如như 幻huyễn 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 具cụ 如như 幻huyễn 化hóa 。 俗tục 同đồng 真chân 異dị 。 一nhất 俗tục 三tam 真chân 。 例lệ 意ý 可khả 見kiến 。 故cố 於ư 一nhất 幻huyễn 。 所sở 見kiến 不bất 同đồng 。 所sở 以dĩ 通thông 教giáo 三tam 人nhân 見kiến 別biệt 。 別biệt 人nhân 次thứ 第đệ 滅diệt 幻huyễn 見kiến 理lý 。 圓viên 人nhân 即tức 於ư 幻huyễn 見kiến 法pháp 性tánh 。 利lợi 人nhân 即tức 指chỉ 別biệt 圓viên 人nhân 也dã 。 勸khuyến 修tu 觀quán 者giả 。 留lưu 意ý 思tư 之chi 尋tầm 文văn 迷mê 宗tông 謂vị 之chi 數số 寶bảo 。 從tùng 多đa 為vi 論luận 等đẳng 者giả 謂vị 。 聲Thanh 聞Văn 亦diệc 為vi 利lợi 根căn 說thuyết 如như 幻huyễn 等đẳng 。 但đãn 經kinh 多đa 說thuyết 泡bào 沫mạt 等đẳng 譬thí 。 衍diễn 經kinh 亦diệc 說thuyết 泡bào 沫mạt 以dĩ 為vi 助trợ 道đạo 。 但đãn 多đa 說thuyết 如như 幻huyễn 等đẳng 譬thí 。 故cố 捨xả 少thiểu 從tùng 多đa 以dĩ 譬thí 分phần/phân 教giáo 。 故cố 云vân 各các 有hữu 宗tông 途đồ 。 或hoặc 作tác 徒đồ 字tự 者giả 誤ngộ 。 大đại 品phẩm 下hạ 正chánh 示thị 。 衍diễn 經kinh 亦diệc 說thuyết 少thiểu 喻dụ 。 但đãn 多đa 少thiểu 為vi 異dị 耳nhĩ 。 六lục 譬thí 者giả 二nhị 簡giản 所sở 喻dụ 離ly 合hợp 。 離ly 合hợp 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 假giả 身thân 即tức 是thị 諸chư 法pháp 合hợp 成thành 。 是thị 故cố 得đắc 云vân 離ly 合hợp 不bất 定định 。 亦diệc 如như 婆bà 沙sa 釋thích 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 或hoặc 云vân 一nhất 法pháp 即tức 有hữu 為vi 也dã 。 或hoặc 云vân 二nhị 法pháp 即tức 因nhân 果quả 也dã 。 或hoặc 云vân 三tam 法pháp 即tức 三tam 道đạo 。 或hoặc 云vân 四tứ 法pháp 二nhị 因nhân 二nhị 果quả 。 或hoặc 說thuyết 五ngũ 法pháp 二nhị 因nhân 三tam 因nhân 。 或hoặc 說thuyết 六lục 法pháp 。 三tam 世thế 因nhân 果quả 。 或hoặc 說thuyết 七thất 法pháp 二nhị 因nhân 五ngũ 果quả 。 或hoặc 說thuyết 八bát 法pháp 三tam 因nhân 五ngũ 果quả 。 皆giai 以dĩ 三tam 世thế 更cánh 互hỗ 比tỉ 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 所sở 成thành 。 即tức 假giả 身thân 也dã 。 故cố 諸chư 經kinh 論luận 法pháp 相tướng 離ly 合hợp 悉tất 皆giai 不bất 定định 。 今kim 用dụng 三tam 事sự 者giả 若nhược 根căn 本bổn 禪thiền 多đa 從tùng 息tức 入nhập 。 若nhược 通thông 明minh 禪thiền 具cụ 觀quán 三tam 事sự 。 若nhược 無vô 漏lậu 禪thiền 觀quán 不bất 淨tịnh 等đẳng 及cập 以dĩ 三tam 事sự 。 是thị 故cố 今kim 文văn 但đãn 說thuyết 三tam 事sự 。 二nhị 通thông 相tương/tướng 釋thích 二nhị 。 初sơ 辨biện 異dị 。 故cố 不bất 同đồng 前tiền 者giả 不bất 同đồng 前tiền 作tác 總tổng 別biệt 釋thích 也dã 。 以dĩ 餘dư 對đối 色sắc 受thọ 等đẳng 。 今kim 文văn 俱câu 云vân 是thị 身thân 也dã 。 二nhị 今kim 通thông 下hạ 正chánh 示thị 二nhị 。 初sơ 以dĩ 藏tạng 通thông 分phần/phân 喻dụ 身thân 空không 。 即tức 入nhập 空không 也dã 。 約ước 藏tạng 通thông 觀quán 門môn 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 問vấn 於ư 空không 觀quán 中trung 即tức 作tác 衍diễn 門môn 說thuyết 法Pháp 者giả 何hà 耶da 。 答đáp 此thử 中trung 明minh 空không 空không 兼kiêm 體thể 析tích 。 故cố 於ư 此thử 明minh 其kỳ 義nghĩa 便tiện 也dã 。 二nhị 立lập 問vấn 答đáp 釋thích 成thành 四tứ 。 初sơ 示thị 分phần/phân 喻dụ 所sở 憑bằng 二nhị 。 初sơ 問vấn 二nhị 答đáp 。 二nhị 示thị 喻dụ 體thể 有hữu 無vô 二nhị 。 初sơ 問vấn 二nhị 答đáp 。 三tam 示thị 立lập 喻dụ 意ý 旨chỉ 二nhị 。 初sơ 問vấn 二nhị 答đáp 。 易dị 解giải 空không 者giả 以dĩ 幻huyễn 等đẳng 人nhân 皆giai 知tri 是thị 空không 故cố 。 故cố 舉cử 幻huyễn 等đẳng 以dĩ 喻dụ 陰ấm 空không 等đẳng 本bổn 空không 凡phàm 夫phu 妄vọng 執chấp 。 故cố 云vân 難nan 解giải 。 四tứ 示thị 諸chư 喻dụ 通thông 局cục 二nhị 。 初sơ 問vấn 二nhị 答đáp 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 至chí 八bát 譬thí 者giả 引dẫn 證chứng 幻huyễn 等đẳng 為vi 別biệt 圓viên 作tác 譬thí 也dã 。 暹# 云vân 。 彼bỉ 論luận 第đệ 六lục 云vân 。 若nhược 實thật 無vô 物vật 云vân 何hà 成thành 境cảnh 界giới 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 幻huyễn 事sự 譬thí 。 若nhược 無vô 境cảnh 界giới 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 云vân 何hà 得đắc 生sanh 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 渴khát 鹿lộc 譬thí 。 若nhược 實thật 無vô 塵trần 愛ái 非phi 愛ái 受thọ 用dụng 。 云vân 何hà 得đắc 成thành 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 夢mộng 想tưởng 譬thí 。 若nhược 實thật 無vô 法pháp 善thiện 惡ác 二nhị 業nghiệp 愛ái 非phi 愛ái 果quả 。 報báo 云vân 何hà 得đắc 生sanh 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 影ảnh 譬thí 。 若nhược 實thật 無vô 法pháp 云vân 何hà 種chủng 種chủng 智trí 生sanh 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 光quang 影ảnh 譬thí 。 若nhược 實thật 無vô 法pháp 云vân 何hà 種chủng 種chủng 言ngôn 語ngữ 起khởi 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 谷cốc 響hưởng 譬thí 。 若nhược 實thật 無vô 法pháp 云vân 何hà 成thành 緣duyên 真chân 實thật 法pháp 定định 心tâm 境cảnh 界giới 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 水thủy 月nguyệt 譬thí 。 若nhược 實thật 無vô 法pháp 云vân 何hà 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 作tác 心tâm 無vô 顛điên 倒đảo 心tâm 。 為vi 他tha 作tác 利lợi 益ích 事sự 。 於ư 六lục 道đạo 受thọ 生sanh 。 為vi 決quyết 此thử 疑nghi 故cố 說thuyết 變biến 化hóa 譬thí 。 三tam 今kim 釋thích 下hạ 結kết 立lập 喻dụ 大đại 旨chỉ 。 二nhị 是thị 身thân 下hạ 隨tùy 釋thích 十thập 。 初sơ 聚tụ 沫mạt 經Kinh 云vân 撮toát 摩ma 者giả 廣quảng 雅nhã 云vân 。 撮toát 持trì 也dã 。 釋thích 名danh 云vân 。 撮toát 卒thốt 也dã 。 謂vị 暫tạm 卒thốt 取thủ 之chi 也dã 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 聚tụ 沫mạt 譬thí 人nhân 空không 意ý 顯hiển 法pháp 空không 。 見kiến 見kiến 未vị 明minh 者giả 如như 以dĩ 水thủy 投đầu 水thủy 。 水thủy 譬thí 實thật 法pháp 沫mạt 喻dụ 假giả 名danh 。 但đãn 破phá 於ư 沫mạt 。 故cố 但đãn 破phá 假giả 雲vân 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。 若nhược 如như 幻huyễn 譬thí 全toàn 體thể 是thị 幻huyễn 。 豈khởi 破phá 幻huyễn 人nhân 反phản 存tồn 幻huyễn 法pháp 。 影ảnh 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。 若nhược 見kiến 如như 因nhân 藥dược 因nhân 物vật 成thành 幻huyễn 兔thố 者giả 。 義nghĩa 與dữ 沫mạt 同đồng 。 影ảnh 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 二nhị 泡bào 三tam 焰diễm 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 是thị 身thân 如như 焰diễm 。 從tùng 渴khát 愛ái 生sanh 。 者giả 焰diễm 從tùng 渴khát 生sanh 。 如như 身thân 見kiến 見kiến 從tùng 愛ái 生sanh 。 以dĩ 焰diễm 譬thí 身thân 故cố 並tịnh 舉cử 之chi 。 影ảnh 與dữ 業nghiệp 緣duyên 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 四tứ 芭ba 蕉tiêu 五ngũ 幻huyễn 六lục 夢mộng 七thất 影ảnh 八bát 響hưởng 二nhị 。 初sơ 釋thích 現hiện 文văn 二nhị 。 初sơ 約ước 谷cốc 響hưởng 釋thích 。 空không 谷cốc 響hưởng 應ứng 者giả 老lão 子tử 所sở 謂vị 谷cốc 神thần 不bất 死tử 也dã 。 二nhị 約ước 聲thanh 響hưởng 釋thích 。 七thất 處xứ 者giả 大đại 論luận 第đệ 六lục 十thập 釋thích 響hưởng 喻dụ 中trung 云vân 。 如như 人nhân 語ngữ 時thời 。 口khẩu 中trung 風phong 出xuất 名danh 優ưu 陀đà 那na 。 此thử 風phong 出xuất 已dĩ 還hoàn 入nhập 至chí 臍tề 。 偈kệ 云vân 。 風phong 名danh 優ưu 陀đà 那na 。 觸xúc 臍tề 而nhi 上thượng 去khứ 。 是thị 風phong 觸xúc 七thất 處xứ 。 頂đảnh 及cập 齗ngân 齒xỉ 脣thần 舌thiệt 喉hầu 及cập 以dĩ 胸hung 。 是thị 中trung 語ngữ 言ngôn 生sanh 。 二nhị 通thông 前tiền 簡giản 示thị 各các 有hữu 所sở 譬thí 者giả 即tức 以dĩ 幻huyễn 譬thí 境cảnh 界giới 。 乃nãi 至chí 以dĩ 變biến 化hóa 譬thí 。 菩Bồ 薩Tát 受thọ 生sanh 。 故cố 云vân 各các 有hữu 所sở 譬thí 。 委ủy 如như 前tiền 記ký 。 問vấn 意ý 者giả 既ký 同đồng 大Đại 乘Thừa 。 何hà 故cố 有hữu 異dị 。 八bát 譬thí 別biệt 者giả 下hạ 正chánh 判phán 攝nhiếp 論luận 是thị 別biệt 教giáo 也dã 。 如như 以dĩ 四tứ 德đức 對đối 四tứ 三tam 昧muội 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 即tức 二nhị 十thập 五ngũ 三tam 昧muội 中trung 以dĩ 無vô 礙ngại 三tam 昧muội 破phá 空không 處xứ 。 常thường 三tam 昧muội 破phá 識thức 處xứ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 三tam 昧muội 破phá 不bất 用dụng 處xứ 。 我ngã 三tam 昧muội 破phá 非phi 想tưởng 處xứ 。 雖tuy 無vô 淨tịnh 名danh 無vô 礙ngại 即tức 淨tịnh 。 若nhược 定định 的đích 對đối 即tức 別biệt 義nghĩa 也dã 。 言ngôn 破phá 四tứ 種chủng 人nhân 者giả 秖kỳ 是thị 得đắc 於ư 四tứ 空không 天thiên 處xứ 人nhân 耳nhĩ 。 九cửu 浮phù 雲vân 雲vân 從tùng 龍long 出xuất 者giả 周chu 易dị 曰viết 。 雲vân 從tùng 龍long 風phong 從tùng 虎hổ 。 亦diệc 陰âm 陽dương 氣khí 者giả 春xuân 秋thu 元nguyên 命mạng 苞bao 曰viết 。 陰âm 陽dương 聚tụ 為vi 雲vân 。 十thập 電điện 。 電điện 義nghĩa 未vị 詳tường 者giả 又hựu 五ngũ 經kinh 通thông 義nghĩa 曰viết 。 電điện 雷lôi 光quang 也dã 。 顧cố 凱# 之chi 曰viết 。 陰âm 陽dương 相tương 觸xúc 為vi 雷lôi 為vi 電điện 。 又hựu 經kinh 律luật 異dị 相tướng 云vân 。 有hữu 四tứ 電điện 師sư 并tinh 前tiền 兩lưỡng 解giải 既ký 異dị 說thuyết 不bất 一nhất 。 未vị 可khả 定định 判phán 故cố 云vân 未vị 詳tường 。 四tứ 明minh 無vô 我ngã 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 釋thích 疑nghi 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 釋thích 疑nghi 二nhị 。 初sơ 對đối 空không 釋thích 疑nghi 二nhị 。 初sơ 問vấn 二nhị 答đáp 。 二nhị 空không 者giả 破phá 假giả 名danh 得đắc 人nhân 空không 。 破phá 實thật 法pháp 得đắc 法Pháp 空không 也dã 。 三tam 無vô 我ngã 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 眾chúng 生sanh 無vô 我ngã 。 法pháp 無vô 我ngã 平bình 等đẳng 無vô 我ngã 。 平bình 等đẳng 無vô 我ngã 即tức 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 具cụ 如như 後hậu 文văn 。 觀quán 眾chúng 生sanh 品phẩm 具cụ 足túc 三tam 空không 即tức 三tam 無vô 我ngã 。 二nhị 對đối 教giáo 釋thích 疑nghi 二nhị 。 初sơ 問vấn 二nhị 答đáp 。 二nhị 初sơ 五ngũ 下hạ 隨tùy 文văn 釋thích 義nghĩa 三tam 。 初sơ 約ước 四tứ 大đại 種chủng 明minh 無vô 我ngã 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 是thị 身thân 下hạ 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 別biệt 撿kiểm 四tứ 。 初sơ 撿kiểm 地địa 二nhị 。 初sơ 雙song 標tiêu 。 二nhị 雙song 釋thích 二nhị 。 初sơ 破phá 外ngoại 。 暹# 云vân 。 此thử 破phá 見kiến 惑hoặc 所sở 以dĩ 先tiên 破phá 外ngoại 計kế 者giả 外ngoại 計kế 正chánh 當đương 見kiến 惑hoặc 也dã 。 二nhị 內nội 觀quán 二nhị 。 初sơ 引dẫn 部bộ 執chấp 。 有hữu 門môn 以dĩ 攬lãm 地địa 等đẳng 立lập 眾chúng 生sanh 名danh 故cố 。 故cố 生sanh 假giả 地địa 實thật 。 空không 門môn 以dĩ 四tứ 微vi 成thành 四tứ 大đại 故cố 。 故cố 地địa 但đãn 有hữu 名danh 而nhi 四tứ 微vi 是thị 實thật 。 四tứ 大đại 尚thượng 假giả 。 眾chúng 生sanh 可khả 知tri 。 二nhị 今kim 明minh 下hạ 明minh 今kim 釋thích 二nhị 。 初sơ 約ước 四tứ 微vi 撿kiểm 破phá 。 內nội 地địa 四tứ 微vi 所sở 成thành 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 此thử 且thả 順thuận 於ư 外ngoại 計kế 以dĩ 說thuyết 。 即tức 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 中trung 有hữu 此thử 計kế 。 故cố 彼bỉ 云vân 。 四tứ 大đại 之chi 中trung 。 微vi 有hữu 增tăng 減giảm 者giả 意ý 云vân 。 其kỳ 力lực 薄bạc 者giả 須tu 多đa 微vi 成thành 。 其kỳ 力lực 大đại 者giả 由do 少thiểu 微vi 成thành 。 故cố 四tứ 大đại 中trung 風phong 力lực 最tối 大đại 唯duy 一nhất 微vi 成thành 。 即tức 水thủy 無vô 香hương 微vi 。 火hỏa 無vô 香hương 味vị 。 一nhất 往vãng 觀quan 之chi 亦diệc 謂vị 似tự 爾nhĩ 。 然nhiên 於ư 佛Phật 法Pháp 終chung 無vô 一nhất 微vi 獨độc 能năng 成thành 法pháp 。 但đãn 是thị 有hữu 質chất 皆giai 四tứ 微vi 成thành 。 今kim 欲dục 破phá 計kế 。 故cố 從tùng 計kế 故cố 下hạ 云vân 火hỏa 二nhị 微vi 所sở 成thành 等đẳng 。 若nhược 內nội 下hạ 四tứ 大đại 既ký 無vô 主chủ 。 三tam 事sự 豈khởi 不bất 然nhiên 。 以dĩ 三tam 事sự 中trung 命mạng 即tức 風phong 大đại 。 煖noãn 即tức 火hỏa 大đại 。 識thức 即tức 六lục 大đại 中trung 識thức 大đại 也dã 。 二nhị 又hựu 請thỉnh 下hạ 約ước 四tứ 句cú 撿kiểm 破phá 二nhị 。 初sơ 正chánh 撿kiểm 破phá 。 地địa 無vô 堅kiên 性tánh 者giả 即tức 彼bỉ 經kinh 文văn 。 若nhược 有hữu 下hạ 今kim 師sư 約ước 句cú 撿kiểm 破phá 。 釋thích 經kinh 無vô 堅kiên 義nghĩa 也dã 。 二nhị 金kim 剛cang 下hạ 引dẫn 經kinh 證chứng 。 二nhị 撿kiểm 火hỏa 。 緣duyên 無vô 自tự 性tánh 。 者giả 既ký 無vô 自tự 亦diệc 無vô 他tha 等đẳng 性tánh 。 故cố 破phá 性tánh 四tứ 句cú 三tam 撿kiểm 風phong 。 四tứ 句cú 撿kiểm 風phong 者giả 暹# 云vân 。 若nhược 計kế 風phong 是thị 有hữu 者giả 即tức 為vi 礙ngại 。 餘dư 三tam 亦diệc 然nhiên 。 四tứ 撿kiểm 水thủy 。 水thủy 若nhược 至chí 汝nhữ 亦diệc 是thị 者giả 此thử 舉cử 水thủy 例lệ 難nan 有hữu 神thần 也dã 。 汝nhữ 若nhược 言ngôn 人nhân 能năng 慈từ 下hạ 隨tùy 物vật 知tri 有hữu 神thần 且thả 水thủy 是thị 無vô 情tình 而nhi 能năng 潤nhuận 下hạ 隨tùy 器khí 潤nhuận 下hạ 。 何hà 殊thù 慈từ 思tư 。 隨tùy 器khí 方phương 圓viên 何hà 殊thù 隨tùy 物vật 。 人nhân 若nhược 有hữu 神thần 水thủy 亦diệc 應ưng 有hữu 。 若nhược 謂vị 水thủy 無vô 人nhân 亦diệc 應ưng 無vô 。 故cố 云vân 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。 四tứ 句cú 撿kiểm 水thủy 者giả 謂vị 有hữu 謂vị 無vô 。 兩lưỡng 亦diệc 雙song 非phi 悉tất 是thị 住trụ 義nghĩa 不bất 起khởi 四tứ 執chấp 方phương 名danh 不bất 住trụ 。 此thử 撿kiểm 四tứ 大đại 文văn 皆giai 引dẫn 請thỉnh 觀quán 音âm 者giả 。 即tức 彼bỉ 經kinh 身thân 子tử 為vi 優ưu 波ba 斯tư 那na 說thuyết 四tứ 大đại 無vô 主chủ 。 二nhị 入nhập 於ư 如như 實thật 之chi 際tế 也dã 。 彼bỉ 亦diệc 在tại 衍diễn 與dữ 此thử 意ý 同đồng 。 廣quảng 釋thích 彼bỉ 經kinh 破phá 四tứ 大đại 如như 止Chỉ 觀Quán 隨tùy 自tự 意ý 中trung 。 二nhị 總tổng 撿kiểm 。 總tổng 約ước 四tứ 大đại 說thuyết 無vô 我ngã 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 問vấn 何hà 不bất 云vân 譬thí 而nhi 云vân 約ước 耶da 。 答đáp 約ước 者giả 依y 成thành 也dã 。 依y 外ngoại 破phá 內nội 故cố 但đãn 云vân 約ước 。 今kim 推thôi 外ngoại 地địa 乃nãi 至chí 無vô 主chủ 。 知tri 身thân 無vô 主chủ 。 約ước 外ngoại 知tri 內nội 。 故cố 云vân 約ước 也dã 。 餘dư 大đại 準chuẩn 知tri 。 外ngoại 云vân 依y 神thần 。 內nội 云vân 。 是thị 身thân 依y 諸chư 大đại 者giả 以dĩ 大đại 望vọng 身thân 大đại 是thị 實thật 法pháp 。 外ngoại 人nhân 迷mê 之chi 謂vị 有hữu 神thần 等đẳng 。 四tứ 大đại 不bất 一nhất 神thần 為vi 依y 誰thùy 。 若nhược 並tịnh 依y 四tứ 應ưng 有hữu 四tứ 我ngã 。 疏sớ/sơ 云vân 四tứ 身thân 正chánh 破phá 四tứ 我ngã 。 我ngã 依y 身thân 故cố 故cố 云vân 四tứ 我ngã 。 內nội 外ngoại 俱câu 有hữu 四tứ 大đại 故cố 也dã 。 二nhị 約ước 空không 種chủng 明minh 無vô 我ngã 。 所sở 既ký 是thị 空không 者giả 所sở 即tức 大đại 虛hư 空không 也dã 。 圍vi 虛hư 空không 者giả 身thân 內nội 空không 大đại 也dã 。 文văn 中trung 云vân 及cập 以dĩ 外ngoại 空không 者giả 以dĩ 語ngữ 助trợ 也dã 。 猶do 云vân 及cập 於ư 也dã 。 又hựu 以dĩ 還hoàn 訓huấn 與dữ 。 經kinh 律luật 中trung 皆giai 云vân 及cập 以dĩ 。 如như 四tứ 分phần/phân 序tự 云vân 及cập 以dĩ 身thân 證chứng 者giả 。 邇nhĩ 來lai 書thư 寫tả 呼hô 談đàm 多đa 輒triếp 改cải 以dĩ 為vi 與dữ 。 仲trọng 尼ni 曰viết 。 吾ngô 猶do 及cập 史sử 之chi 闕khuyết 文văn 也dã 。 今kim 則tắc 亡vong 之chi 矣hĩ 。 後hậu 生sanh 淺thiển 學học 慎thận 乎hồ 妄vọng 改cải 展triển 轉chuyển 成thành 訛ngoa 。 亦diệc 佛Phật 法Pháp 之chi 滅diệt 相tương/tướng 一nhất 事sự 既ký 然nhiên 。 餘dư 皆giai 倣# 此thử 。 三tam 約ước 識thức 種chủng 明minh 無vô 我ngã 二nhị 。 初sơ 約ước 識thức 正chánh 破phá 。 草thảo 木mộc 瓦ngõa 礫lịch 亦diệc 由do 陰âm 陽dương 轉chuyển 變biến 者giả 草thảo 木mộc 如như 春xuân 榮vinh 秋thu 凋điêu 。 瓦ngõa 礫lịch 如như 將tương 雨vũ 礎sở 潤nhuận 。 皆giai 似tự 有hữu 知tri 也dã 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 瓦ngõa 礫lịch 亦diệc 有hữu 四tứ 時thời 改cải 動động 如như 瓦ngõa 炭thán 能năng 知tri 時thời 雨vũ 。 暹# 云vân 。 欲dục 雨vũ 瓦ngõa 重trọng/trùng 。 欲dục 晴tình 炭thán 重trọng/trùng 。 神thần 使sử 知tri 知tri 者giả 謂vị 以dĩ 知tri 知tri 物vật 。 故cố 云vân 知tri 知tri 。 二nhị 約ước 風phong 助trợ 破phá 。 故cố 大đại 集tập 云vân 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 心tâm 念niệm 牽khiên 風phong 故cố 並tịnh 由do 心tâm 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 故cố 前tiền 諸chư 義nghĩa 並tịnh 皆giai 由do 心tâm 與dữ 四tứ 大đại 合hợp 生sanh 。 生sanh 種chủng 種chủng 計kế 為vi 破phá 外ngoại 人nhân 及cập 內nội 計kế 故cố 。 故cố 各các 破phá 之chi 。 非phi 合hợp 時thời 。 無vô 手thủ 脚cước 不bất 遂toại 者giả 遂toại 進tiến 也dã 。 二nhị 修tu 道Đạo 二nhị 。 初sơ 懸huyền 示thị 二nhị 。 初sơ 研nghiên 詳tường 指chỉ 定định 。 若nhược 接tiếp 前tiền 等đẳng 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 約ước 前tiền 五ngũ 雙song 。 今kim 但đãn 五ngũ 雙song 故cố 於ư 見kiến 修tu 一nhất 雙song 之chi 中trung 接tiếp 於ư 見kiến 道đạo 。 即tức 修tu 道Đạo 也dã 。 此thử 不bất 定định 者giả 於ư 五ngũ 雙song 中trung 隨tùy 對đối 一nhất 雙song 。 是thị 何hà 一nhất 雙song 。 更cánh 向hướng 前tiền 等đẳng 於ư 見kiến 修tu 道Đạo 一nhất 雙song 之chi 中trung 若nhược 更cánh 向hướng 於ư 四tứ 行hành 之chi 中trung 。 說thuyết 此thử 不bất 淨tịnh 則tắc 但đãn 成thành 於ư 五ngũ 停đình 中trung 意ý 。 故cố 云vân 見kiến 道đạo 方phương 便tiện 。 以dĩ 居cư 七thất 賢hiền 之chi 首thủ 故cố 云vân 前tiền 。 明minh 與dữ 下hạ 六lục 賢hiền 共cộng 成thành 方phương 便tiện 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 下hạ 正chánh 約ước 修tu 道Đạo 二nhị 。 初sơ 顯hiển 功công 示thị 位vị 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 若nhược 入nhập 。 等đẳng 者giả 且thả 約ước 當đương 教giáo 近cận 意ý 通thông 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 若nhược 遠viễn 論luận 者giả 亦diệc 助trợ 別biệt 圓viên 。 二nhị 今kim 不bất 下hạ 據cứ 義nghĩa 懸huyền 釋thích 二nhị 。 初sơ 約ước 四tứ 想tưởng 。 此thử 四tứ 即tức 十thập 想tưởng 中trung 四tứ 也dã 。 一nhất 不bất 淨tịnh 想tưởng 者giả 。 自tự 他tha 身thân 內nội 有hữu 。 三tam 十thập 六lục 物vật 。 外ngoại 則tắc 九cửu 孔khổng 惡ác 露lộ 常thường 流lưu 。 從tùng 生sanh 至chí 終chung 。 無vô 一nhất 淨tịnh 也dã 。 二nhị 食thực 不bất 淨tịnh 者giả 觀quán 諸chư 飲ẩm 食thực 不bất 淨tịnh 。 皆giai 從tùng 不bất 淨tịnh 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 。 三tam 世thế 間gian 不bất 可khả 樂lạc 。 者giả 世thế 間gian 有hữu 二nhị 。 一nhất 不bất 見kiến 有hữu 好hảo/hiếu 眾chúng 生sanh 。 二nhị 不bất 見kiến 有hữu 好hảo/hiếu 國quốc 土độ 。 四tứ 死tử 想tưởng 者giả 死tử 者giả 常thường 為vi 死tử 逐trục 出xuất 。 息tức 不bất 保bảo 入nhập 息tức 。 是thị 身thân 為vi 災tai 。 者giả 此thử 約ước 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 二nhị 約ước 四tứ 苦khổ 二nhị 。 初sơ 正chánh 示thị 。

復phục 次thứ 至chí 作tác 四tứ 苦khổ 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 不bất 必tất 即tức 是thị 四tứ 念niệm 處xứ 中trung 以dĩ 無vô 常thường 觀quán 。 通thông 修tu 道Đạo 故cố 。 故cố 苦khổ 亦diệc 然nhiên 。 即tức 是thị 三tam 界giới 皆giai 苦khổ 故cố 也dã 。 雖tuy 免miễn 四tứ 趣thú 七thất 反phản 人nhân 天thiên 具cụ 足túc 生sanh 等đẳng 。 況huống 仍nhưng 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 往vãng 來lai 。 亦diệc 可khả 對đối 於ư 生sanh 等đẳng 。 二nhị 但đãn 四tứ 下hạ 結kết 判phán 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 理lý 四tứ 苦khổ 者giả 剎sát 那na 無vô 常thường 無vô 常thường 。 事sự 四tứ 苦khổ 者giả 即tức 在tại 修tu 道Đạo 。 以dĩ 修tu 觀quán 時thời 觀quán 於ư 思tư 惑hoặc 。 思tư 惑hoặc 屬thuộc 事sự 故cố 云vân 事sự 也dã 。 今kim 謂vị 理lý 事sự 亦diệc 名danh 通thông 別biệt 亦diệc 名danh 麁thô 細tế 。 理lý 通thông 事sự 別biệt 理lý 細tế 事sự 麁thô 。 對đối 麁thô 名danh 理lý 。 此thử 理lý 仍nhưng 事sự 。 二nhị 是thị 身thân 下hạ 隨tùy 釋thích 。 五ngũ 種chủng 不bất 淨tịnh 者giả 一nhất 種chủng 子tử 不bất 淨tịnh 。 是thị 身thân 攬lãm 他tha 遺di 體thể 託thác 識thức 其kỳ 中trung 故cố 。 二nhị 住trú 處xứ 不bất 淨tịnh 。 十thập 月nguyệt 居cư 母mẫu 生sanh 熟thục 二nhị 藏tạng 。 之chi 間gian 生sanh 從tùng 尿niệu 道đạo 而nhi 出xuất 故cố 。 三tam 自tự 相tương/tướng 不bất 淨tịnh 。 眠miên 臥ngọa 糞phẩn 穢uế 九cửu 孔khổng 常thường 流lưu 故cố 。 四tứ 自tự 性tánh 不bất 淨tịnh 。 身thân 中trung 唯duy 有hữu 尿niệu 膿nùng 血huyết 故cố 。 五ngũ 究cứu 竟cánh 不bất 淨tịnh 。 命mạng 終chung 身thân 壞hoại 臭xú 劇kịch 死tử 狗cẩu 故cố 。 廣quảng 如như 止Chỉ 觀Quán 第đệ 七thất 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 特đặc 勝thắng 及cập 以dĩ 九cửu 想tưởng 具cụ 如như 法Pháp 界giới 次thứ 第đệ 中trung 明minh 。 餘dư 皆giai 生sanh 苦khổ 。 自tự 相tương/tướng 不bất 淨tịnh 尚thượng 通thông 胎thai 內nội 初sơ 託thác 胎thai 時thời 。 何hà 況huống 性tánh 耶da 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 亦diệc 屬thuộc 生sanh 也dã 。 雖tuy 復phục 澡táo 浴dục 等đẳng 者giả 有hữu 人nhân 云vân 。 衣y 字tự 平bình 聲thanh 。 食thực 字tự 入nhập 聲thanh 。 今kim 云vân 不bất 爾nhĩ 。 未vị 受thọ 用dụng 時thời 可khả 以dĩ 平bình 入nhập 二nhị 聲thanh 呼hô 之chi 。 若nhược 正chánh 受thọ 用dụng 應ưng 並tịnh 去khứ 聲thanh 。 若nhược 衣y 食thực 二nhị 字tự 從tùng 平bình 入nhập 聲thanh 者giả 澡táo 浴dục 但đãn 應ưng 云vân 湯thang 水thủy 耳nhĩ 。 未vị 受thọ 用dụng 故cố 朽hủ 井tỉnh 也dã 者giả 荊kinh 溪khê 云vân 。 謂vị 丘khâu 墟khư 中trung 朽hủ 敗bại 無vô 用dụng 。 業nghiệp 力lực 所sở 持trì 等đẳng 者giả 此thử 解giải 是thị 身thân 無vô 定định 義nghĩa 也dã 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 若nhược 準chuẩn 人nhân 人nhân 各các 自tự 有hữu 業nghiệp 亦diệc 可khả 有hữu 定định 業nghiệp 。 有hữu 可khả 破phá 亦diệc 無vô 定định 也dã 。 又hựu 有hữu 遇ngộ 緣duyên 及cập 如như 藥dược 師sư 。 大đại 小tiểu 諸chư 橫hoạnh 。 并tinh 大đại 經kinh 第đệ 二nhị 十thập 四tứ 。 明minh 九cửu 種chủng 橫hoạnh 死tử 亦diệc 成thành 不bất 定định 。 況huống 復phục 秖kỳ 約ước 人nhân 人nhân 有hữu 業nghiệp 。 彼bỉ 相tướng 形hình 業nghiệp 業nghiệp 相tương 望vọng 俱câu 名danh 不bất 定định 。 山sơn 海hải 空không 市thị 者giả 法pháp 句cú 經kinh 第đệ 二nhị 云vân 。 有hữu 梵Phạm 志Chí 兄huynh 弟đệ 四tứ 人nhân 。 各các 得đắc 神thần 通thông 知tri 後hậu 七thất 日nhật 皆giai 死tử 。 共cộng 議nghị 逃đào 避tị 。 一nhất 云vân 吾ngô 入nhập 大đại 海hải 。 下hạ 不bất 至chí 地địa 。 上thượng 不bất 出xuất 水thủy 。 一nhất 云vân 入nhập 須Tu 彌Di 腹phúc 還hoàn 合hợp 其kỳ 山sơn 。 一nhất 云vân 輕khinh 舉cử 空không 中trung 。 一nhất 云vân 入nhập 大đại 市thị 中trung 。 各các 云vân 。 如như 是thị 處xứ 避tị 無vô 常thường 殺sát 鬼quỷ 。 豈khởi 知tri 我ngã 處xứ 。 議nghị 訖ngật 辭từ 王vương 述thuật 其kỳ 去khứ 意ý 。 過quá 七thất 日nhật 已dĩ 。 各các 各các 命mạng 終chung 。 市thị 監giám 白bạch 王vương 。 有hữu 梵Phạm 志Chí 卒thốt 死tử 市thị 中trung 。 王vương 云vân 。 有hữu 四tứ 避tị 。 對đối 一nhất 人nhân 已dĩ 死tử 。 餘dư 三tam 豈khởi 免miễn 。 嗚ô 呼hô 死tử 至chí 叵phả 避tị 其kỳ 可khả 驗nghiệm 乎hồ 。 晉tấn 書thư 云vân 。 郭quách 璞# 妙diệu 於ư 陰âm 陽dương 算toán 曆lịch 。 於ư 晉tấn 元nguyên 帝đế 世thế 與dữ 桓hoàn 彝# 友hữu 善thiện 每mỗi 造tạo 之chi 。 或hoặc 璞# 在tại 婦phụ 間gian 便tiện 入nhập 。 璞# 曰viết 。 卿khanh 來lai 他tha 處xứ 自tự 可khả 徑kính 前tiền 。 但đãn 不bất 可khả 廁trắc 上thượng 相tương 尋tầm 耳nhĩ 。 必tất 若nhược 至chí 有hữu 殃ương 禍họa 。 後hậu 彝# 因nhân 醉túy 詣nghệ 璞# 。 正chánh 逢phùng 在tại 廁trắc 掩yểm 而nhi 觀quán 之chi 。 見kiến 裸lõa 身thân 被bị 髮phát 銜hàm 刀đao 設thiết 醊# 璞# 見kiến 彝# 撫phủ 心tâm 大đại 驚kinh 曰viết 。 吾ngô 每mỗi 囑chúc 卿khanh 勿vật 來lai 。 反phản 更cánh 如như 此thử 非phi 但đãn 禍họa 吾ngô 。 卿khanh 亦diệc 不bất 免miễn 矣hĩ 。 天thiên 實thật 為vi 之chi 。 將tương 以dĩ 誰thùy 咎cữu 。 璞# 嬰anh 王vương 敦đôn 之chi 禍họa 彝# 亦diệc 死tử 矣hĩ 。 是thị 知tri 感cảm 報báo 已dĩ 定định 。 豈khởi 祈kỳ 禳# 所sở 及cập 。 而nhi 言ngôn 天thiên 實thật 為vi 之chi 。 知tri 之chi 何hà 晚vãn 。 寄ký 言ngôn 後hậu 昆côn 。 當đương 信tín 淨tịnh 名danh 所sở 說thuyết 。 是thị 真chân 祈kỳ 禳# 者giả 。 大đại 論luận 第đệ 七thất 十thập 五ngũ 文văn 也dã 。 大đại 經kinh 具cụ 出xuất 者giả 謂vị 。 具cụ 明minh 蛇xà 賊tặc 空không 聚tụ 也dã 。 故cố 彼bỉ 聖thánh 行hành 品phẩm 云vân 。 譬thí 如như 有hữu 王vương 。 以dĩ 四tứ 毒độc 蛇xà 盛thịnh 之chi 一nhất 篋khiếp 。 令linh 人nhân 瞻chiêm 養dưỡng 。 若nhược 令linh 一nhất 蛇xà 生sanh 瞋sân 恚khuể 者giả 。 我ngã 當đương 準chuẩn 法pháp 。 戮lục 之chi 都đô 市thị 。 其kỳ 人nhân 惶hoàng 怖bố 捨xả 篋khiếp 逃đào 走tẩu 。 王vương 復phục 遣khiển 五ngũ 旃chiên 陀đà 羅la 拔bạt 刀đao 隨tùy 之chi 。 又hựu 遣khiển 一nhất 人nhân 詐trá 為vi 親thân 善thiện 。 其kỳ 人nhân 不bất 信tín 。 隱ẩn 聚tụ 落lạc 間gian 。 聞văn 空không 中trung 聲thanh 。 今kim 夜dạ 當đương 有hữu 六lục 大đại 賊tặc 來lai 。 其kỳ 人nhân 怖bố 走tẩu 路lộ 值trị 一nhất 河hà 。 乘thừa 筏phiệt 截tiệt 流lưu 而nhi 去khứ 。 安an 隱ẩn 無vô 患hoạn 。 四tứ 蛇xà 喻dụ 四tứ 大đại 五ngũ 旃chiên 陀đà 羅la 喻dụ 五ngũ 陰ấm 。 詐trá 親thân 善thiện 者giả 喻dụ 貪tham 愛ái 。 空không 聚tụ 落lạc 喻dụ 內nội 六lục 入nhập 。 六lục 大đại 賊tặc 喻dụ 外ngoại 六lục 塵trần 。 河hà 喻dụ 煩phiền 惱não 。 船thuyền 筏phiệt 喻dụ 六Lục 度Độ 道Đạo 品Phẩm 。 安an 隱ẩn 無vô 患hoạn 。 喻dụ 得đắc 大đại 涅Niết 槃Bàn 。

維Duy 摩Ma 經Kinh 略Lược 疏Sớ/sơ 垂Thùy 裕# 記Ký 卷quyển 第đệ 四tứ