Duy Ma Kinh Huyền Sớ – Quyển 6 – Tạng Thư Phật Học

Chuẩn
Leave a comment

維Duy 摩Ma 經Kinh 玄Huyền 疏Sớ
Quyển 6
隋Tùy 智Trí 顗撰Soạn

維Duy 摩Ma 經Kinh 玄Huyền 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 六lục

天thiên 台thai 山sơn 修tu 禪thiền 寺tự 沙Sa 門Môn 智trí 顗# 撰soạn

前tiền 明minh 此thử 經Kinh 玄huyền 義nghĩa 大đại 段đoạn 開khai 為vi 五ngũ 重trọng/trùng 。第đệ 一nhất 大đại 段đoạn 釋thích 名danh 略lược 竟cánh 。今kim 次thứ 第đệ 二nhị 大đại 段đoạn 辨biện 此thử 經Kinh 之chi 正chánh 意ý 。如như 國quốc 必tất 有hữu 王vương 。教giáo 必tất 有hữu 主chủ 也dã 。就tựu 此thử 略lược 用dụng 七thất 意ý 解giải 釋thích 。

第đệ 一nhất 正chánh 辨biện 體thể 。第đệ 二nhị 簡giản 偽ngụy 顯hiển 真chân 。第đệ 三tam 入nhập 實thật 相tướng 門môn 。第đệ 四tứ 一nhất 法pháp 異dị 門môn 。第đệ 五ngũ 為vi 眾chúng 經kinh 體thể 。第đệ 六lục 約ước 觀quán 心tâm 。第đệ 七thất 通thông 釋thích 此thử 經Kinh 。

第đệ 一nhất 正chánh 辨biện 經kinh 體thể 者giả 。此thử 經Kinh 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 為vi 體thể 也dã 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 義nghĩa 如như 前tiền 廣quảng 辨biện 。就tựu 此thử 略lược 為vi 二nhị 意ý 。一nhất 者giả 正chánh 辨biện 此thử 經Kinh 體thể 。二nhị 明minh 須tu 知tri 經kinh 體thể 。一nhất 正chánh 明minh 不bất 思tư 議nghị 真chân 性tánh 為vi 此thử 經Kinh 體thể 者giả 。若nhược 他tha 明minh 此thử 經Kinh 多đa 用dụng 權quyền 實thật 為vi 體thể 。體thể 即tức 是thị 宗tông 。今kim 但đãn 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 為vi 體thể 者giả 。如như 天thiên 無vô 二nhị 日nhật 國quốc 無vô 兩lưỡng 主chủ 。若nhược 權quyền 實thật 為vi 體thể 者giả 。權quyền 實thật 既ký 是thị 二nhị 法pháp 。是thị 則tắc 一nhất 教giáo 便tiện 有hữu 兩lưỡng 體thể 。今kim 但đãn 用dụng 不bất 思tư 議nghị 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 為vi 體thể 者giả 。真chân 性tánh 即tức 是thị 一nhất 實thật 之chi 理lý 。若nhược 用dụng 一nhất 實thật 之chi 理lý 為vi 體thể 。即tức 無vô 兩lưỡng 體thể 之chi 過quá 也dã 。所sở 言ngôn 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 者giả 。此thử 經Kinh 云vân 淫dâm 怒nộ 癡si 性tánh 。即tức 是thị 解giải 脫thoát 。今kim 言ngôn 淫dâm 怒nộ 癡si 性tánh 即tức 是thị 真chân 性tánh 。真chân 性tánh 即tức 是thị 實thật 相tướng 。一nhất 實thật 諦đế 之chi 異dị 名danh 也dã 。大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 明minh 一nhất 實thật 諦đế 即tức 是thị 真chân 法pháp 。若nhược 法pháp 非phi 真chân 不bất 名danh 實thật 諦đế 。問vấn 曰viết 。上thượng 說thuyết 真Chân 諦Đế 即tức 是thị 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 之chi 理lý 。今kim 何hà 故cố 說thuyết 真chân 實thật 之chi 性tánh 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 之chi 理lý 。

答đáp 曰viết 。

上thượng 是thị 偏thiên 真chân 之chi 真chân 。今kim 依y 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 以dĩ 明minh 實thật 諦đế 。實thật 諦đế 者giả 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 圓viên 真chân 。圓viên 真chân 法pháp 性tánh 即tức 是thị 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 即tức 無vô 八bát 倒đảo 。無vô 八bát 倒đảo 者giả 即tức 是thị 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。無vô 有hữu 虛hư 妄vọng 。無vô 虛hư 妄vọng 者giả 即tức 是thị 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。即tức 是thị 大Đại 乘Thừa 。大Đại 乘Thừa 即tức 是thị 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 即tức 非phi 八bát 魔ma 。非phi 八bát 魔ma 即tức 是thị 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 即tức 是thị 。一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。即tức 是thị 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 即tức 是thị 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。即tức 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 即tức 是thị 此thử 經Kinh 之chi 正chánh 體thể 也dã 。如như 此thử 真chân 性tánh 豈khởi 同đồng 偏thiên 真chân 哉tai 。二nhị 明minh 須tu 知tri 經kinh 體thể 者giả 。若nhược 尋tầm 經kinh 失thất 旨chỉ 事sự 同đồng 調Điều 達Đạt 。雖tuy 讀đọc 六lục 萬vạn 法Pháp 藏tạng 不bất 免miễn 現hiện 身thân 。墮đọa 大đại 地địa 獄ngục 。槃bàn 特đặc 但đãn 誦tụng 一nhất 偈kệ 。成thành 羅La 漢Hán 道Đạo 。如như 大đại 智trí 論luận 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 經kinh 有hữu 三tam 法pháp 印ấn 。無vô 常thường 無vô 我ngã 。寂tịch 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 印ấn 。小Tiểu 乘Thừa 經kinh 有hữu 此thử 印ấn 。即tức 是thị 小Tiểu 乘Thừa 了liễu 義nghĩa 經kinh 。行hành 人nhân 稟bẩm 教giáo 能năng 得đắc 道Đạo 也dã 。若nhược 無vô 三tam 法pháp 印ấn 即tức 是thị 。不bất 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。聞văn 者giả 未vị 必tất 。出xuất 離ly 生sanh 死tử 。一nhất 切thiết 大Đại 乘Thừa 。經kinh 但đãn 有hữu 一nhất 法pháp 印ấn 。所sở 謂vị 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。若nhược 大Đại 乘Thừa 經Kinh 有hữu 實thật 相tướng 印ấn 。即tức 是thị 大Đại 乘Thừa 了liễu 義nghĩa 經kinh 。聞văn 者giả 乃nãi 可khả 。得đắc 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。若nhược 無vô 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。印ấn 即tức 是thị 不bất 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。聞văn 者giả 多đa 墮đọa 二nhị 邊biên 不bất 能năng 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 也dã 。

復phục 次thứ 若nhược 無vô 實thật 相tướng 印ấn 。雖tuy 說thuyết 種chủng 種chủng 願nguyện 行hành 猶do 濫lạm 。魔ma 之chi 所sở 說thuyết 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。魔ma 王vương 亦diệc 能năng 說thuyết 種chủng 種chủng 願nguyện 行hành 。但đãn 不bất 能năng 說thuyết 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。故cố 大đại 智trí 論luận 云vân 。除trừ 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。其kỳ 餘dư 一nhất 切thiết 。皆giai 是thị 魔ma 事sự 。諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。即tức 是thị 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 之chi 異dị 名danh 也dã 。問vấn 曰viết 。聲Thanh 聞Văn 經kinh 何hà 故cố 但đãn 用dụng 三tam 法pháp 印ấn 。摩ma 訶ha 衍diễn 教giáo 何hà 故cố 但đãn 用dụng 一nhất 實thật 相tướng 印ấn 。

答đáp 曰viết 。

聲Thanh 聞Văn 根căn 鈍độn 著trước 重trọng/trùng 故cố 。須tu 說thuyết 三tam 法pháp 印ấn 令linh 厭yếm 生sanh 死tử 苦khổ 。欣hân 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 。菩Bồ 薩Tát 大đại 悲bi 。根căn 利lợi 易dị 悟ngộ 。生sanh 死tử 即tức 涅Niết 槃Bàn 相tướng 。能năng 不bất 捨xả 生sanh 死tử 。不bất 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。故cố 佛Phật 但đãn 說thuyết 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 印ấn 也dã 。問vấn 曰viết 。若nhược 言ngôn 國quốc 無vô 二nhị 主chủ 。大Đại 乘Thừa 經Kinh 但đãn 用dụng 一nhất 法pháp 體thể 。聲Thanh 聞Văn 經kinh 遂toại 以dĩ 三tam 為vi 體thể 。豈khởi 非phi 三tam 主chủ 之chi 過quá 。

答đáp 曰viết 。

如như 君quân 強cường/cưỡng 不bất 須tu 輔phụ 相tướng 。君quân 弱nhược 則tắc 輔phụ 相tướng 共cộng 治trị 國quốc 。聲Thanh 聞Văn 經Kinh 法Pháp 。相tương/tướng 理lý 弱nhược 故cố 須tu 三tam 印ấn 治trị 。破phá 愛ái 觀quán 無vô 常thường 。破phá 見kiến 觀quán 無vô 我ngã 。若nhược 入nhập 苦khổ 忍nhẫn 真chân 明minh 俱câu 得đắc 寂tịch 滅diệt 也dã 。第đệ 二nhị 明minh 簡giản 偽ngụy 顯hiển 真chân 者giả 即tức 為vi 三tam 意ý 。一nhất 者giả 正chánh 明minh 簡giản 偽ngụy 顯hiển 真chân 。二nhị 約ước 共cộng 不bất 共cộng 教giáo 簡giản 別biệt 同đồng 異dị 。三tam 約ước 諦đế 明minh 去khứ 取thủ 。一nhất 明minh 簡giản 偽ngụy 顯hiển 真chân 者giả 。實thật 理lý 幽u 微vi 真chân 偽ngụy 難nạn/nan 別biệt 。但đãn 凡phàm 夫phu 所sở 習tập 。若nhược 教giáo 若nhược 行hành 莫mạc 不bất 各các 以dĩ 為vi 真chân 。故cố 尋tầm 學học 之chi 徒đồ 必tất 須tu 自tự 以dĩ 智trí 力lực 研nghiên 覈# 真chân 偽ngụy 。就tựu 此thử 即tức 為vi 二nhị 意ý 。一nhất 簡giản 非phi 實thật 相tướng 。二nhị 顯hiển 正chánh 實thật 相tướng 。一nhất 簡giản 非phi 實thật 相tướng 者giả 即tức 為vi 三tam 。一nhất 世thế 俗tục 經kinh 書thư 所sở 明minh 非phi 實thật 相tướng 。二nhị 外ngoại 人nhân 經kinh 書thư 所sở 明minh 非phi 實thật 相tướng 。三tam 聲Thanh 聞Văn 經Kinh 教giáo 所sở 明minh 非phi 實thật 相tướng 。一nhất 世thế 間gian 經kinh 書thư 所sở 明minh 非phi 實thật 相tướng 者giả 。世thế 間gian 經kinh 書thư 所sở 明minh 但đãn 為vi 安an 國quốc 治trị 家gia 賞thưởng 善thiện 罰phạt 惡ác 。仁nhân 義nghĩa 禮lễ 智trí 誠thành 信tín 孝hiếu 敬kính 養dưỡng 生sanh 養dưỡng 性tánh 之chi 道đạo 。皆giai 是thị 愛ái 論luận 。乃nãi 至chí 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。種chủng 種chủng 善thiện 論luận 。諸chư 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。說thuyết 出xuất 欲dục 論luận 。五ngũ 通thông 之chi 人nhân 。神thần 仙tiên 之chi 論luận 。亦diệc 皆giai 是thị 屬thuộc 愛ái 之chi 戲hí 論luận 。戲hí 論luận 破phá 慧tuệ 眼nhãn 不bất 見kiến 於ư 真chân 實thật 。是thị 故cố 皆giai 非phi 實thật 相tướng 也dã 。二nhị 明minh 外ngoại 人nhân 經kinh 書thư 所sở 明minh 非phi 實thật 相tướng 者giả 。外ngoại 道đạo 多đa 起khởi 身thân 邊biên 邪tà 見kiến 。或hoặc 計kế 神thần 及cập 世thế 間gian 常thường 是thị 事sự 實thật 餘dư 妄vọng 語ngữ 。乃nãi 至chí 或hoặc 計kế 神thần 及cập 世thế 間gian 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。是thị 事sự 實thật 餘dư 妄vọng 語ngữ 。如như 是thị 墮đọa 十thập 四tứ 難nạn/nan 生sanh 。六lục 十thập 二nhị 見kiến 。雖tuy 各các 謂vị 是thị 實thật 非phi 實thật 相tương/tướng 也dã 。以dĩ 其kỳ 各các 各các 因nhân 見kiến 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。作tác 種chủng 種chủng 行hạnh 。業nghiệp 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。是thị 故cố 諸chư 有hữu 言ngôn 教giáo 皆giai 是thị 屬thuộc 見kiến 戲hí 論luận 。戲hí 論luận 破phá 慧tuệ 眼nhãn 不bất 見kiến 於ư 真chân 實thật 。故cố 非phi 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 也dã 。三Tam 明Minh 聲Thanh 聞Văn 經kinh 教giáo 非phi 實thật 相tướng 者giả 。聲Thanh 聞Văn 經kinh 多đa 明minh 無vô 常thường 無vô 我ngã 。破phá 壞hoại 諸chư 法pháp 說thuyết 盡tận 苦khổ 涅Niết 槃Bàn 。且thả 聲Thanh 聞Văn 人nhân 厭yếm 畏úy 生sanh 死tử 觀quán 無vô 常thường 。斷đoạn 結kết 即tức 身thân 。欲dục 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。不bất 能năng 深thâm 求cầu 。諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。故cố 不bất 明minh 實thật 相tướng 也dã 。二nhị 顯hiển 真chân 實thật 相tướng 者giả 。摩ma 訶ha 衍diễn 教giáo 所sở 明minh 為vi 利lợi 根căn 菩Bồ 薩Tát 如như 法Pháp 相tương/tướng 說thuyết 。多đa 明minh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 。菩Bồ 薩Tát 大đại 悲bi 。為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。求cầu 無vô 上thượng 道Đạo 。不bất 計kế 劫kiếp 數số 。深thâm 觀quán 諸chư 法pháp 。不bất 滯trệ 二nhị 邊biên 一nhất 心tâm 常thường 寂tịch 。如như 水thủy 澄trừng 清thanh 。珠châu 相tương/tướng 自tự 現hiện 。得đắc 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。故cố 摩Ma 訶Ha 衍Diên 經kinh 。教giáo 所sở 明minh 有hữu 真chân 。諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。真chân 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。者giả 即tức 不bất 思tư 議nghị 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。此thử 經Kinh 之chi 體thể 也dã 。二nhị 約ước 共cộng 不bất 共cộng 教giáo 簡giản 別biệt 同đồng 異dị 者giả 。就tựu 此thử 即tức 為vi 二nhị 。一nhất 約ước 共cộng 二Nhị 乘Thừa 說thuyết 般Bát 若Nhã 。明minh 法pháp 性tánh 實thật 相tướng 有hữu 同đồng 有hữu 異dị 。二nhị 約ước 不bất 共cộng 二Nhị 乘Thừa 說thuyết 般Bát 若Nhã 。明minh 法pháp 性tánh 實thật 相tướng 但đãn 異dị 非phi 同đồng 。一nhất 約ước 共cộng 般Bát 若Nhã 明minh 法pháp 性tánh 實thật 相tướng 為vi 大Đại 乘Thừa 經Kinh 體thể 有hữu 同đồng 有hữu 異dị 者giả 即tức 為vi 三tam 意ý 。一nhất 約ước 通thông 教giáo 。二nhị 約ước 別biệt 教giáo 。三tam 約ước 圓viên 教giáo 。一nhất 約ước 通thông 教giáo 明minh 同đồng 異dị 者giả 。所sở 言ngôn 同đồng 者giả 。即tức 是thị 同đồng 入nhập 偏thiên 真chân 之chi 法pháp 性tánh 也dã 。所sở 言ngôn 異dị 者giả 。三tam 乘thừa 雖tuy 同đồng 入nhập 法pháp 性tánh 。而nhi 不bất 無vô 深thâm 淺thiển 之chi 異dị 。但đãn 斷đoạn 正chánh 使sử 侵xâm 習tập 習tập 盡tận 。如như 前tiền 通thông 教giáo 分phân 別biệt 。聲Thanh 聞Văn 入nhập 淺thiển 但đãn 斷đoạn 正chánh 使sử 。緣Duyên 覺Giác 小tiểu 深thâm 侵xâm 除trừ 習tập 氣khí 。菩Bồ 薩Tát 能năng 窮cùng 法pháp 性tánh 之chi 底để 習tập 氣khí 都đô 盡tận 也dã 。譬thí 如như 三tam 獸thú 渡độ 河hà 。水thủy 雖tuy 是thị 一nhất 兔thố 馬mã 象tượng 脚cước 有hữu 短đoản 長trường/trưởng 。故cố 入nhập 水thủy 不bất 無vô 淺thiển 深thâm 之chi 別biệt 。水thủy 雖tuy 是thị 一nhất 而nhi 深thâm 淺thiển 有hữu 異dị 也dã 。二nhị 約ước 共cộng 說thuyết 般Bát 若Nhã 別biệt 教giáo 明minh 空không 不bất 空không 辨biện 法pháp 性tánh 同đồng 異dị 者giả 。涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。名danh 為vi 智trí 慧tuệ 。智trí 者giả 見kiến 空không 及cập 與dữ 不bất 空không 。聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 。但đãn 見kiến 於ư 空không 不bất 見kiến 不bất 空không 。聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 。同đồng 見kiến 於ư 空không 。是thị 則tắc 法pháp 性tánh 理lý 一nhất 名danh 之chi 為vi 同đồng 。菩Bồ 薩Tát 能năng 見kiến 不bất 空không 。不bất 空không 即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。之chi 性tánh 名danh 見kiến 佛Phật 性tánh 即tức 是thị 異dị 也dã 。譬thí 如như 三tam 獸thú 渡độ 河hà 。二nhị 獸thú 浮phù 渡độ 但đãn 知tri 水thủy 軟nhuyễn 。若nhược 象tượng 浮phù 渡độ 出xuất 沒một 到đáo 底để 。浮phù 知tri 水thủy 軟nhuyễn 。到đáo 底để 著trước 地địa 知tri 非phi 軟nhuyễn 也dã 。問vấn 曰viết 。不bất 空không 為vi 當đương 有hữu 故cố 名danh 見kiến 不bất 空không 。為vi 無vô 空không 故cố 名danh 不bất 空không 也dã 。

答đáp 曰viết 。

具cụ 有hữu 二nhị 意ý 。有hữu 故cố 是thị 不bất 空không 者giả 。智trí 慧tuệ 性tánh 故cố 非phi 空không 也dã 。無vô 故cố 說thuyết 不bất 空không 者giả 。真Chân 諦Đế 法pháp 性tánh 之chi 理lý 即tức 是thị 空không 。此thử 空không 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。故cố 言ngôn 不bất 空không 。言ngôn 不bất 空không 者giả 即tức 是thị 非phi 真Chân 諦Đế 法Pháp 。性tánh 之chi 空không 也dã 。故cố 大đại 智trí 論luận 云vân 。空không 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 但đãn 空không 二nhị 者giả 。不bất 可khả 得đắc 空không 。聲Thanh 聞Văn 唯duy 得đắc 但đãn 空không 。智trí 慧tuệ 猶do 如như 螢huỳnh 光quang 。菩Bồ 薩Tát 得đắc 但đãn 空không 得đắc 。不bất 可khả 得đắc 空không 。智trí 慧tuệ 猶do 如như 日nhật 光quang 。二Nhị 乘Thừa 同đồng 得đắc 但đãn 空không 故cố 名danh 為vi 同đồng 。菩Bồ 薩Tát 得đắc 不bất 可khả 得đắc 空không 。名danh 為vi 異dị 也dã 。譬thí 如như 掘quật 土thổ/độ 。除trừ 土thổ/độ 至chí 泥nê 。除trừ 泥nê 若nhược 圓viên 至chí 水thủy 也dã 。三tam 約ước 共cộng 說thuyết 般Bát 若Nhã 教giáo 明minh 不bất 思tư 議nghị 法Pháp 。性tánh 實thật 相tướng 有hữu 同đồng 異dị 者giả 。聲Thanh 聞Văn 入nhập 法pháp 性tánh 唯duy 見kiến 法pháp 性tánh 。如như 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 。菩Bồ 薩Tát 諸chư 佛Phật 。入nhập 法pháp 性tánh 實thật 相tướng 亦diệc 見kiến 法pháp 性tánh 如như 虛hư 空không 。能năng 於ư 如như 虛hư 空không 法pháp 性tánh 中trung 。開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 。一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。同đồng 入nhập 如như 虛hư 空không 法pháp 性tánh 無vô 所sở 有hữu 。故cố 名danh 之chi 為vi 同đồng 。諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。能năng 於ư 如như 虛hư 空không 法pháp 性tánh 中trung 圓viên 。照Chiếu 一Nhất 切Thiết 法Pháp 界Giới 。即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 法Pháp 。性tánh 故cố 名danh 為vi 異dị 也dã 。故cố 身thân 子tử 領lãnh 解giải 云vân 。同đồng 共cộng 一nhất 法Pháp 中trung 。而nhi 不bất 得đắc 此thử 事sự 。嗚ô 呼hô 深thâm 自tự 責trách 。云vân 何hà 而nhi 自tự 欺khi 。是thị 則tắc 略lược 明minh 共cộng 般Bát 若Nhã 共cộng 二Nhị 乘Thừa 說thuyết 。而nhi 上thượng 中trung 下hạ 根căn 。利lợi 鈍độn 不bất 同đồng 。故cố 於ư 一nhất 法pháp 性tánh 通thông 別biệt 圓viên 三tam 種chủng 之chi 異dị 也dã 。譬thí 如như 石thạch 有hữu 金kim 性tánh 。有hữu 人nhân 破phá 石thạch 得đắc 金kim 。而nhi 不bất 能năng 作tác 。種chủng 種chủng 釵thoa 璫đang 環hoàn 釧xuyến 。有hữu 人nhân 得đắc 金kim 能năng 用dụng 作tác 種chủng 種chủng 釵thoa 璫đang 環hoàn 釧xuyến 而nhi 不bất 能năng 變biến 金kim 為vi 丹đan 。有hữu 人nhân 能năng 變biến 金kim 成thành 丹đan 。服phục 之chi 得đắc 仙tiên 五ngũ 通thông 無vô 閡ngại 也dã 。金kim 性tánh 是thị 一nhất 。而nhi 得đắc 者giả 三tam 種chủng 不bất 同đồng 也dã 。二nhị 約ước 不bất 共cộng 說thuyết 般Bát 若Nhã 明minh 法pháp 性tánh 實thật 相tướng 為vi 大Đại 乘Thừa 經Kinh 體thể 。一nhất 向hướng 異dị 者giả 。二Nhị 乘Thừa 所sở 見kiến 偏thiên 真chân 不bất 得đắc 言ngôn 同đồng 也dã 。就tựu 此thử 為vi 二nhị 意ý 。一nhất 別biệt 教giáo 二nhị 圓viên 教giáo 。一nhất 約ước 不bất 共cộng 般Bát 若Nhã 別biệt 教giáo 明minh 法pháp 性tánh 實thật 相tướng 。斷đoạn 除trừ 二nhị 障chướng 。離ly 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 二nhị 邊biên 。別biệt 以dĩ 不bất 空không 之chi 理lý 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。如Như 來Lai 藏tạng 理lý 為vi 法pháp 性tánh 實thật 相tướng 。是thị 則tắc 聲Thanh 聞Văn 在tại 座tòa 如như 聾lung 如như 瘂á 也dã 。譬thí 如như 破phá 鑛khoáng 得đắc 真chân 金kim 異dị 頗pha 梨lê 也dã 。真chân 金kim 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。隨tùy 意ý 作tác 種chủng 種chủng 器khí 。頗pha 梨lê 易dị 破phá 。不bất 得đắc 迴hồi 轉chuyển 作tác 種chủng 種chủng 器khí 也dã 。二nhị 約ước 不bất 共cộng 般Bát 若Nhã 圓viên 教giáo 明minh 法pháp 性tánh 實thật 相tướng 為vi 大Đại 乘Thừa 經Kinh 體thể 者giả 。一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。涅Niết 槃Bàn 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。是thị 則tắc 二Nhị 乘Thừa 在tại 座tòa 如như 聾lung 如như 瘂á 。譬thí 若nhược 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。非phi 頗pha 梨lê 珠châu 。豈khởi 可khả 言ngôn 同đồng 也dã 。三tam 約ước 諦đế 分phân 別biệt 者giả 。明minh 法pháp 性tánh 實thật 相tướng 之chi 理lý 不bất 出xuất 諦đế 也dã 。故cố 須tu 約ước 諦đế 分phân 別biệt 。但đãn 諦đế 有hữu 三tam 種chủng 。一nhất 者giả 三tam 諦đế 。二nhị 者giả 二nhị 諦đế 。三tam 者giả 一nhất 諦đế 。一nhất 約ước 三tam 諦đế 分phân 別biệt 法pháp 性tánh 。實thật 相tướng 為vi 此thử 經Kinh 體thể 者giả 即tức 為vi 二nhị 意ý 。一nhất 略lược 明minh 三tam 諦đế 。二nhị 明minh 去khứ 取thủ 。一nhất 略lược 明minh 三tam 諦đế 者giả 。一nhất 俗tục 諦đế 二nhị 真Chân 諦Đế 三tam 中trung 道đạo 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。三tam 諦đế 義nghĩa 略lược 如như 前tiền 四tứ 教giáo 所sở 詮thuyên 分phân 別biệt 。二nhị 去khứ 取thủ 者giả 。俗tục 諦đế 但đãn 是thị 凡phàm 人nhân 所sở 見kiến 之chi 理lý 故cố 非phi 此thử 經Kinh 體thể 也dã 。真Chân 諦Đế 即tức 是thị 二Nhị 乘Thừa 所sở 見kiến 之chi 理lý 亦diệc 非phi 此thử 經Kinh 體thể 也dã 。中trung 道đạo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。即tức 是thị 法pháp 性tánh 實thật 相tướng 。即tức 此thử 經Kinh 之chi 正chánh 體thể 。二nhị 明minh 約ước 二nhị 諦đế 分phân 別biệt 法pháp 性tánh 。實thật 相tướng 為vi 此thử 經Kinh 之chi 體thể 者giả 亦diệc 為vi 二nhị 意ý 。一nhất 者giả 略lược 明minh 二nhị 諦đế 相tướng 。二nhị 者giả 去khứ 取thủ 。一nhất 略lược 明minh 二nhị 諦đế 相tướng 者giả 。二nhị 諦đế 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 理lý 外ngoại 二nhị 諦đế 。二nhị 者giả 理lý 內nội 二nhị 諦đế 。一nhất 理lý 外ngoại 二nhị 諦đế 者giả 。不bất 約ước 佛Phật 性tánh 以dĩ 明minh 二nhị 諦đế 也dã 。即tức 是thị 猶do 處xứ 門môn 外ngoại 。止chỉ 宿túc 草thảo 菴am 。今kim 明minh 此thử 理lý 外ngoại 二nhị 諦đế 即tức 有hữu 三tam 種chủng 。一nhất 者giả 隨tùy 情tình 二nhị 諦đế 。二nhị 者giả 情tình 智trí 二nhị 諦đế 。三tam 者giả 隨tùy 智trí 二nhị 諦đế 。一nhất 明minh 隨tùy 情tình 二nhị 諦đế 者giả 。如như 諸chư 論luận 師sư 撰soạn 二nhị 諦đế 義nghĩa 。集tập 古cổ 今kim 乃nãi 有hữu 數sổ 十thập 家gia 明minh 二nhị 諦đế 義nghĩa 不bất 同đồng 。又hựu 尋tầm 諸chư 經kinh 論luận 明minh 二nhị 諦đế 之chi 相tướng 。亦diệc 有hữu 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 也dã 。但đãn 二nhị 諦đế 既ký 是thị 審thẩm 實thật 之chi 理lý 。何hà 得đắc 異dị 說thuyết 不bất 同đồng 。若nhược 一nhất 家gia 為vi 是thị 。眾chúng 家gia 併tinh 非phi 。孰thục 能năng 判phán 其kỳ 是thị 也dã 。今kim 作tác 三tam 種chủng 二nhị 諦đế 通thông 釋thích 眾chúng 家gia 所sở 明minh 二nhị 諦đế 。若nhược 有hữu 文văn 證chứng 則tắc 皆giai 可khả 用dụng 諸chư 經kinh 論luận 異dị 說thuyết 皆giai 無vô 滯trệ 也dã 。故cố 云vân 諸chư 佛Phật 常thường 依y 二nhị 諦đế 說thuyết 法Pháp 。但đãn 二nhị 諦đế 之chi 理lý 不bất 應ưng 有hữu 異dị 。而nhi 諸chư 師sư 及cập 眾chúng 經kinh 論luận 異dị 說thuyết 不bất 同đồng 者giả 。皆giai 是thị 隨tùy 情tình 之chi 二nhị 諦đế 也dã 。隨tùy 世thế 界giới 為vi 人nhân 對đối 治trị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 四tứ 悉tất 檀đàn 所sở 辨biện 之chi 根căn 情tình 也dã 。眾chúng 生sanh 根căn 情tình 。種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。佛Phật 教giáo 所sở 明minh 二nhị 諦đế 何hà 止chỉ 數sổ 十thập 家gia 之chi 異dị 。乃nãi 有hữu 無vô 量lượng 不bất 同đồng 。故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。分phân 別biệt 二nhị 諦đế 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。我ngã 於ư 彼bỉ 經kinh 竟cánh 不bất 說thuyết 之chi 此thử 何hà 謂vị 也dã 。而nhi 末mạt 代đại 各các 明minh 一nhất 種chủng 二nhị 諦đế 不bất 受thọ 眾chúng 家gia 異dị 說thuyết 。將tương 非phi 大đại 失thất 乎hồ 。二nhị 明minh 隨tùy 情tình 智trí 二nhị 諦đế 者giả 。如như 上thượng 所sở 明minh 種chủng 種chủng 二nhị 諦đế 。隨tùy 世thế 界giới 為vi 人nhân 對đối 治trị 之chi 情tình 。聞văn 說thuyết 未vị 悟ngộ 者giả 。皆giai 束thúc 為vi 世thế 諦đế 。若nhược 種chủng 種chủng 異dị 說thuyết 。二nhị 諦đế 為vi 向hướng 道đạo 之chi 人nhân 。聞văn 說thuyết 即tức 悟ngộ 發phát 真chân 慧tuệ 。眼nhãn 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。即tức 是thị 隨tùy 智trí 之chi 真Chân 諦Đế 也dã 。是thị 則tắc 情tình 智trí 合hợp 辨biện 有hữu 二nhị 諦đế 之chi 殊thù 。故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。如như 世thế 人nhân 心tâm 所sở 見kiến 者giả 。名danh 為vi 世thế 諦đế 。出xuất 世thế 人nhân 心tâm 所sở 見kiến 名danh 為vi 第đệ 一nhất 義nghĩa 諦đế 。三tam 隨tùy 智trí 二nhị 諦đế 者giả 。二Nhị 乘Thừa 聖thánh 人nhân 發phát 真chân 無vô 漏lậu 。法Pháp 眼nhãn 慧tuệ 眼nhãn 所sở 見kiến 二nhị 諦đế 之chi 理lý 也dã 。若nhược 為vi 凡phàm 說thuyết 如như 示thị 盲manh 者giả 白bạch 相tương/tướng 。故cố 妙diệu 勝thắng 定định 經kinh 明minh 。文Văn 殊Thù 釋Thích 迦Ca 因Nhân 地Địa 諍tranh 二nhị 諦đế 義nghĩa 。墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。見kiến 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 說thuyết 二nhị 諦đế 。即tức 是thị 顯hiển 隨tùy 智trí 二nhị 諦đế 不bất 可khả 以dĩ 情tình 求cầu 也dã 。若nhược 以dĩ 情tình 求cầu 執chấp 諍tranh 。則tắc 同đồng 釋Thích 迦Ca 文Văn 殊thù 因Nhân 地Địa 執chấp 隨tùy 情tình 二nhị 諦đế 之chi 過quá 非phi 也dã 。問vấn 曰viết 。二nhị 諦đế 為vi 定định 是thị 理lý 為vi 定định 是thị 教giáo 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 師sư 言ngôn 並tịnh 是thị 理lý 。有hữu 師sư 言ngôn 二nhị 諦đế 並tịnh 是thị 教giáo 。有hữu 師sư 言ngôn 俗tục 諦đế 是thị 教giáo 真Chân 諦Đế 是thị 理lý 。故cố 經Kinh 云vân 。皆giai 以dĩ 世thế 諦đế 名danh 字tự 故cố 說thuyết 。非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。今kim 詳tường 此thử 三tam 家gia 明minh 義nghĩa 互hỗ 有hữu 得đắc 失thất 也dã 。應ưng 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。若nhược 約ước 隨tùy 情tình 二nhị 諦đế 。二nhị 諦đế 並tịnh 是thị 教giáo 。是thị 則tắc 二nhị 諦đế 皆giai 可khả 說thuyết 也dã 。故cố 有hữu 種chủng 種chủng 二nhị 諦đế 。諸chư 師sư 所sở 用dụng 不bất 同đồng 。經kinh 論luận 所sở 明minh 各các 別biệt 。若nhược 就tựu 隨tùy 情tình 智trí 二nhị 諦đế 。即tức 俗tục 諦đế 是thị 教giáo 真Chân 諦Đế 是thị 理lý 。是thị 則tắc 俗tục 是thị 可khả 說thuyết 真chân 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。若nhược 就tựu 隨tùy 智trí 二nhị 諦đế 。二nhị 諦đế 皆giai 是thị 理lý 。是thị 則tắc 二nhị 諦đế 皆giai 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。若nhược 約ước 隨tùy 智trí 世thế 諦đế 。隨tùy 情tình 真Chân 諦Đế 是thị 則tắc 俗tục 是thị 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。是thị 以dĩ 迦Ca 葉Diếp 如Như 來Lai 。之chi 所sở 證chứng 見kiến 尚thượng 非phi 釋Thích 迦Ca 文Văn 殊thù 因Nhân 地Địa 情tình 之chi 所sở 知tri 。況huống 復phục 末mạt 代đại 凡phàm 夫phu 。之chi 所sở 能năng 解giải 。今kim 略lược 明minh 此thử 三tam 種chủng 二nhị 諦đế 。言ngôn 雖tuy 不bất 多đa 意ý 則tắc 靡mĩ 所sở 不bất 該cai 。佛Phật 法Pháp 義nghĩa 學học 坐tọa 禪thiền 之chi 人nhân 。若nhược 不bất 信tín 此thử 。疑nghi 諍tranh 豈khởi 息tức 也dã 。二nhị 次thứ 明minh 理lý 內nội 二nhị 諦đế 者giả 。約ước 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 以dĩ 明minh 二nhị 諦đế 也dã 。就tựu 此thử 得đắc 有hữu 三tam 種chủng 。一nhất 者giả 中trung 道đạo 合hợp 真chân 明minh 二nhị 諦đế 。二nhị 者giả 真Chân 諦Đế 合hợp 俗tục 明minh 二nhị 諦đế 。三tam 不bất 思tư 議nghị 二nhị 諦đế 。此thử 三tam 種chủng 二nhị 諦đế 亦diệc 各các 有hữu 隨tùy 情tình 情tình 智trí 隨tùy 智trí 三tam 種chủng 也dã 。一nhất 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 合hợp 真Chân 諦Đế 為vi 二nhị 諦đế 者giả 。猶do 是thị 通thông 教giáo 之chi 二nhị 諦đế 也dã 。非phi 祇kỳ 通thông 二Nhị 乘Thừa 。亦diệc 通thông 別biệt 通thông 圓viên 也dã 。所sở 言ngôn 中trung 道đạo 合hợp 真chân 為vi 第đệ 一nhất 義nghĩa 諦đế 者giả 。涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。言ngôn 佛Phật 性tánh 者giả 即tức 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。名danh 為vi 智trí 慧tuệ 。智trí 者giả 見kiến 空không 及cập 與dữ 不bất 空không 。不bất 空không 即tức 是thị 中trung 道đạo 。空không 即tức 是thị 真Chân 諦Đế 。故cố 知tri 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 合hợp 真Chân 諦Đế 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 也dã 。亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 二nhị 諦đế 。類loại 前tiền 可khả 知tri 。二nhị 明minh 真Chân 諦Đế 合hợp 俗tục 諦đế 。但đãn 取thủ 中trung 道đạo 為vi 真Chân 諦Đế 。明minh 此thử 真Chân 諦Đế 者giả 。即tức 是thị 別biệt 教giáo 之chi 二nhị 諦đế 也dã 。所sở 言ngôn 真Chân 諦Đế 。合hợp 俗tục 諦đế 為vi 世thế 諦đế 者giả 。大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。我ngã 與dữ 彌Di 勒Lặc 共cộng 說thuyết 俗tục 諦đế 。五ngũ 百bách 聲Thanh 聞Văn 。皆giai 謂vị 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。此thử 即tức 別biệt 教giáo 二nhị 諦đế 。亦diệc 得đắc 有hữu 三tam 種chủng 二nhị 諦đế 。類loại 前tiền 可khả 知tri 也dã 。三Tam 明Minh 理lý 內nội 不bất 思tư 議nghị 二nhị 諦đế 者giả 。前tiền 明minh 理lý 內nội 二nhị 種chủng 二nhị 諦đế 。不bất 二nhị 而nhi 二nhị 是thị 不bất 思tư 議nghị 圓viên 教giáo 之chi 二nhị 諦đế 。亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 二nhị 諦đế 。類loại 前tiền 可khả 知tri 也dã 。二nhị 明minh 去khứ 取thủ 者giả 。若nhược 理lý 外ngoại 二nhị 諦đế 但đãn 非phi 世thế 諦đế 非phi 此thử 經Kinh 體thể 真Chân 諦Đế 亦diệc 非phi 也dã 。若nhược 理lý 內nội 二nhị 諦đế 三tam 種chủng 世thế 諦đế 亦diệc 皆giai 不bất 得đắc 為vi 此thử 經Kinh 體thể 也dã 。理lý 內nội 三tam 種chủng 真Chân 諦Đế 即tức 是thị 法pháp 性tánh 實thật 相tướng 。此thử 經Kinh 之chi 正chánh 體thể 也dã 。問vấn 曰viết 。祇kỳ 應ưng 取thủ 圓viên 教giáo 不bất 思tư 議nghị 真Chân 諦Đế 為vi 體thể 。何hà 得đắc 取thủ 理lý 內nội 通thông 別biệt 真Chân 諦Đế 為vi 體thể 也dã 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 是thị 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。可khả 得đắc 但đãn 用dụng 圓viên 教giáo 一nhất 真Chân 諦Đế 為vi 體thể 。此thử 經Kinh 猶do 帶đái 通thông 別biệt 二nhị 種chủng 方phương 便tiện 。理lý 內nội 三tam 種chủng 真Chân 諦Đế 皆giai 得đắc 為vi 此thử 經Kinh 體thể 也dã 。但đãn 有hữu 傍bàng 正chánh 。不bất 思tư 議nghị 真Chân 諦Đế 為vi 正chánh 也dã 。三Tam 明Minh 約ước 一nhất 實thật 諦đế 為vi 此thử 經Kinh 體thể 者giả 。一nhất 實thật 諦đế 義nghĩa 如như 前tiền 分phân 別biệt 。但đãn 一nhất 實thật 諦đế 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 實thật 相tướng 之chi 理lý 。即tức 是thị 此thử 經Kinh 之chi 正chánh 體thể 。事sự 如như 初sơ 重trọng/trùng 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 經kinh 解giải 釋thích 也dã 。第đệ 三Tam 明Minh 四tứ 門môn 入nhập 體thể 者giả 。尋tầm 真chân 性tánh 實thật 相tướng 之chi 體thể 。幽u 微vi 妙diệu 絕tuyệt 。一nhất 切thiết 世thế 間gian 。莫mạc 之chi 能năng 契khế 。但đãn 以dĩ 大đại 聖thánh 明minh 鑒giám 通thông 理lý 之chi 門môn 乃nãi 於ư 無vô 言ngôn 之chi 理lý 赴phó 緣duyên 起khởi 教giáo 。以dĩ 教giáo 為vi 門môn 。是thị 以dĩ 稟bẩm 教giáo 之chi 徒đồ 因nhân 門môn 契khế 理lý 。故cố 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。以dĩ 佛Phật 教giáo 門môn 。出xuất 三tam 界giới 苦khổ 。又hựu 云vân 。其kỳ 智trí 慧tuệ 門môn 。難nan 解giải 難nan 入nhập 。此thử 經Kinh 明minh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 各các 說thuyết 。入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。即tức 其kỳ 意ý 也dã 。今kim 略lược 以dĩ 三tam 意ý 解giải 釋thích 。一nhất 略lược 辨biện 四tứ 門môn 相tương/tướng 。二nhị 正chánh 明minh 四tứ 門môn 入nhập 體thể 。三Tam 明Minh 悉tất 檀đàn 起khởi 四tứ 門môn 教giáo 。第đệ 一nhất 略lược 辨biện 四tứ 門môn 相tương/tướng 者giả 。門môn 以dĩ 能năng 通thông 為vi 義nghĩa 。佛Phật 教giáo 所sở 詮thuyên 正chánh 四tứ 句cú 法pháp 能năng 通thông 行hành 人nhân 至Chí 真Chân 性tánh 實thật 相tướng 之chi 體thể 。故cố 名danh 為vi 門môn 。若nhược 外ngoại 人nhân 邪tà 因nhân 緣duyên 無vô 因nhân 緣duyên 說thuyết 四tứ 句cú 。因nhân 此thử 四tứ 句cú 各các 見kiến 四tứ 種chủng 邪tà 法pháp 之chi 理lý 。因nhân 此thử 生sanh 十thập 四tứ 難nạn/nan 。六lục 十thập 二nhị 見kiến 。起khởi 諸chư 結kết 業nghiệp 沈trầm 輪luân 生sanh 死tử 。此thử 是thị 邪tà 道đạo 四tứ 門môn 。今kim 所sở 不bất 述thuật 。若nhược 佛Phật 法Pháp 四tứ 門môn 即tức 是thị 正chánh 因nhân 緣duyên 四tứ 句cú 法pháp 能năng 通thông 行hành 人nhân 同đồng 入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 涅Niết 槃Bàn 也dã 。故cố 大đại 智trí 論luận 云vân 。四tứ 門môn 入nhập 清thanh 涼lương 池trì 。又hựu 譬thí 般Bát 若Nhã 如như 大đại 火hỏa 炎diễm 。四tứ 邊biên 不bất 可khả 取thủ 。又hựu 云vân 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。有hữu 四tứ 種chủng 相tương/tướng 即tức 四tứ 門môn 義nghĩa 。仰ngưỡng 尋tầm 佛Phật 法Pháp 既ký 有hữu 四tứ 教giáo 不bất 同đồng 。今kim 約ước 教giáo 明minh 門môn 各các 有hữu 四tứ 別biệt 。一nhất 三tam 藏tạng 四tứ 門môn 。二nhị 通thông 教giáo 四tứ 門môn 。三tam 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 。四tứ 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 。一nhất 明minh 三tam 藏tạng 教giáo 四tứ 門môn 即tức 為vi 四tứ 。一nhất 有hữu 門môn 。二nhị 空không 門môn 。三tam 有hữu 空không 門môn 。四tứ 非phi 有hữu 非phi 空không 門môn 。一nhất 有hữu 門môn 者giả 。即tức 三tam 藏tạng 教giáo 明minh 正chánh 因nhân 緣duyên 生sanh 滅diệt 之chi 有hữu 。若nhược 稟bẩm 此thử 教giáo 能năng 破phá 十thập 六lục 知tri 見kiến 。見kiến 陰ấm 界giới 入nhập 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。諸chư 法pháp 皆giai 悉tất 無vô 常thường 。苦khổ 空không 無vô 我ngã 。得đắc 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。發phát 真chân 無vô 漏lậu 。因nhân 有hữu 見kiến 真chân 有hữu 。即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 之chi 門môn 也dã 。故cố 大đại 集tập 經Kinh 云vân 。甚thậm 深thâm 之chi 理lý 不bất 可khả 說thuyết 。第đệ 一nhất 實thật 義nghĩa 無vô 聲thanh 字tự 。陳trần 如như 比Bỉ 丘Khâu 於ư 諸chư 法pháp 獲hoạch 得đắc 真chân 實thật 之chi 知tri 見kiến 。如như 此thử 即tức 諸chư 阿a 毘tỳ 曇đàm 論luận 之chi 所sở 申thân 也dã 。二nhị 明minh 空không 門môn 者giả 。即tức 是thị 三tam 藏tạng 教giáo 明minh 折chiết 正chánh 因nhân 緣duyên 假giả 實thật 法pháp 生sanh 滅diệt 入nhập 空không 。若nhược 稟bẩm 此thử 教giáo 能năng 破phá 假giả 實thật 之chi 惑hoặc 。見kiến 假giả 實thật 空không 發phát 真chân 無vô 漏lậu 。因nhân 空không 見kiến 真chân 空không 。即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 之chi 門môn 也dã 。故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 在tại 石thạch 室thất 觀quán 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 入nhập 空không 。因nhân 空không 得đắc 道Đạo 名danh 見kiến 佛Phật 法Pháp 身thân 。恐khủng 此thử 是thị 成thành 實thật 論luận 之chi 所sở 申thân 也dã 。三Tam 明Minh 有hữu 空không 門môn 者giả 。即tức 三tam 藏tạng 教giáo 明minh 正chánh 因nhân 緣duyên 生sanh 滅diệt 之chi 有hữu 空không 。若nhược 稟bẩm 此thử 教giáo 能năng 破phá 偏thiên 執chấp 有hữu 無vô 之chi 惑hoặc 。見kiến 因nhân 緣duyên 有hữu 空không 發phát 真chân 無vô 漏lậu 。因nhân 有hữu 空không 見kiến 真chân 有hữu 空không 。即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 之chi 門môn 也dã 。此thử 是thị 迦ca 旃chiên 延diên 因nhân 入nhập 道đạo 故cố 作tác 昆côn 勒lặc 論luận 還hoàn 申thân 此thử 門môn 也dã 。四tứ 非phi 有hữu 非phi 無vô 門môn 者giả 。即tức 三tam 藏tạng 教giáo 明minh 正chánh 因nhân 緣duyên 生sanh 滅diệt 非phi 有hữu 非phi 空không 之chi 理lý 。若nhược 稟bẩm 此thử 教giáo 能năng 破phá 有hữu 無vô 邊biên 邪tà 執chấp 。見kiến 因nhân 緣duyên 非phi 有hữu 非phi 無vô 。發phát 真chân 無vô 漏lậu 。因nhân 非phi 有hữu 非phi 無vô 。見kiến 真chân 非phi 有hữu 非phi 無vô 。即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 之chi 門môn 也dã 。惡ác 口khẩu 車Xa 匿Nặc 因nhân 此thử 入nhập 道đạo 。未vị 見kiến 論luận 度độ 。有hữu 人nhân 言ngôn 。犢độc 子tử 阿a 毘tỳ 曇đàm 申thân 此thử 意ý 也dã 。彼bỉ 論luận 明minh 我ngã 在tại 第đệ 五ngũ 不bất 可khả 說thuyết 藏tạng 中trung 我ngã 非phi 三tam 世thế 。即tức 是thị 非phi 有hữu 非phi 無vô 。法pháp 即tức 是thị 非phi 空không 也dã 。此thử 恐khủng 未vị 可khả 定định 用dụng 。二nhị 明minh 通thông 教giáo 四tứ 門môn 者giả 。即tức 是thị 智Trí 度Độ 論luận 明minh 。一nhất 切thiết 實thật 一nhất 切thiết 不bất 實thật 。一nhất 切thiết 亦diệc 實thật 亦diệc 不bất 實thật 。一nhất 切thiết 非phi 實thật 非phi 不bất 實thật 。佛Phật 於ư 此thử 四tứ 句cú 廣quảng 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 。中trung 論luận 明minh 此thử 四tứ 句cú 皆giai 名danh 諸chư 法pháp 之chi 實thật 相tương/tướng 。即tức 通thông 教giáo 明minh 正chánh 因nhân 緣duyên 法pháp 如như 夢mộng 幻huyễn 響hưởng 化hóa 水thủy 月nguyệt 鏡kính 像tượng 體thể 法pháp 即tức 空không 之chi 四tứ 句cú 也dã 。若nhược 三tam 乘thừa 共cộng 稟bẩm 此thử 教giáo 。而nhi 根căn 緣duyên 不bất 同đồng 。各các 於ư 一nhất 句cú 。入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。故cố 四tứ 句cú 皆giai 名danh 門môn 也dã 。此thử 具cụ 如như 青thanh 目mục 注chú 解giải 。又hựu 注chú 云vân 。諸chư 法pháp 實thật 相tướng 有hữu 三tam 種chủng 。故cố 知tri 此thử 四tứ 門môn 即tức 是thị 三tam 乘thừa 同đồng 入nhập 此thử 四tứ 門môn 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。三Tam 明Minh 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 者giả 。若nhược 用dụng 中trung 論luận 亦diệc 名danh 。

名danh 而nhi 辨biện 四tứ 門môn 者giả 。即tức 別biệt 教giáo 之chi 四tứ 門môn 。大đại 智trí 論luận 四tứ 句cú 亦diệc 得đắc 也dã 。此thử 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 意ý 正chánh 出xuất 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。但đãn 多đa 散tán 說thuyết 。約ước 乳nhũ 明minh 四tứ 句cú 譬thí 即tức 是thị 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 也dã 。若nhược 明minh 佛Phật 性tánh 如như 乳nhũ 有hữu 酪lạc 性tánh 石thạch 有hữu 金kim 性tánh 力lực 士sĩ 額ngạch 珠châu 即tức 有hữu 門môn 。若nhược 明minh 石thạch 無vô 金kim 性tánh 乳nhũ 無vô 酪lạc 性tánh 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。猶do 如như 虛hư 空không 。大đại 涅Niết 槃Bàn 空không 迦Ca 毘Tỳ 羅La 城Thành 。空không 即tức 是thị 空không 門môn 也dã 。涅Niết 槃Bàn 又hựu 云vân 。佛Phật 性tánh 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 者giả 。云vân 何hà 為vi 有hữu 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。悉tất 皆giai 有hữu 故cố 。云vân 何hà 為vi 無vô 。從tùng 善thiện 方phương 便tiện 而nhi 得đắc 見kiến 故cố 。又hựu 譬thí 如như 乳nhũ 中trung 亦diệc 有hữu 酪lạc 性tánh 亦diệc 無vô 酪lạc 性tánh 。即tức 是thị 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 門môn 。若nhược 明minh 佛Phật 性tánh 即tức 是thị 中trung 道đạo 。百bách 非phi 雙song 遣khiển 。故cố 經kinh 譬thí 云vân 。乳nhũ 中trung 非phi 有hữu 酪lạc 性tánh 。非phi 無vô 酪lạc 性tánh 。即tức 是thị 非phi 空không 非phi 有hữu 門môn 也dã 。別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 別biệt 稟bẩm 此thử 四tứ 門môn 之chi 教giáo 因nhân 見kiến 佛Phật 性tánh 。住trụ 大đại 涅Niết 槃Bàn 。故cố 此thử 四tứ 句cú 之chi 說thuyết 即tức 是thị 別biệt 教giáo 之chi 四tứ 門môn 也dã 。今kim 一nhất 往vãng 約ước 涅Niết 槃Bàn 經kinh 文văn 分phân 別biệt 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 之chi 相tướng 。但đãn 此thử 經Kinh 文văn 或hoặc 可khả 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 。至chí 下hạ 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 自tự 當đương 料liệu 簡giản 同đồng 異dị 也dã 。問vấn 曰viết 。若nhược 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 但đãn 出xuất 涅Niết 槃Bàn 。爾nhĩ 前tiền 諸chư 摩Ma 訶Ha 衍Diên 經Kinh 。何hà 意ý 無vô 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 也dã 。

答đáp 曰viết 。

大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 是thị 解giải 前tiền 經kinh 教giáo 之chi 經kinh 。此thử 前tiền 諸chư 摩ma 訶ha 衍diễn 豈khởi 無vô 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 。具cụ 出xuất 經kinh 文văn 事sự 成thành 繁phồn 也dã 。四tứ 明minh 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 者giả 。四tứ 門môn 明minh 入nhập 佛Phật 性tánh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。一nhất 往vãng 與dữ 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。諦đế 見kiến 佛Phật 性tánh 得đắc 常thường 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。名danh 義nghĩa 是thị 同đồng 。細tế 尋tầm 意ý 趣thú 有hữu 異dị 。問vấn 曰viết 。以dĩ 何hà 相tương 知tri 異dị 。

答đáp 曰viết 。

分phân 別biệt 有hữu 異dị 意ý 乃nãi 多đa 塗đồ 。今kim 略lược 約ước 圓viên 教giáo 七thất 義nghĩa 分phân 別biệt 。即tức 知tri 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 與dữ 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 有hữu 殊thù 也dã 。七thất 義nghĩa 者giả 。一nhất 若nhược 明minh 一nhất 切thiết 法pháp 即tức 真chân 性tánh 實thật 相tướng 佛Phật 性tánh 涅Niết 槃Bàn 不bất 可khả 復phục 滅diệt 而nhi 明minh 四tứ 門môn 者giả 。即tức 是thị 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 也dã 。二nhị 明minh 初sơ 心tâm 即tức 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。圓viên 照chiếu 而nhi 辨biện 四tứ 門môn 者giả 。即tức 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 也dã 。三tam 若nhược 明minh 不bất 思tư 議nghị 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。辨biện 四tứ 門môn 者giả 。即tức 是thị 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 也dã 。四tứ 若nhược 明minh 圓viên 行hành 而nhi 辨biện 四tứ 門môn 者giả 。即tức 是thị 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 也dã 。五ngũ 若nhược 明minh 圓viên 位vị 而nhi 辨biện 四tứ 門môn 者giả 。即tức 是thị 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 也dã 。六lục 若nhược 明minh 圓viên 體thể 而nhi 辨biện 四tứ 門môn 者giả 。即tức 是thị 圓viên 教giáo 明minh 四tứ 門môn 也dã 。七thất 若nhược 明minh 圓viên 用dụng 而nhi 辨biện 四tứ 門môn 者giả 。即tức 是thị 圓viên 教giáo 明minh 四tứ 門môn 也dã 。第đệ 二nhị 正chánh 明minh 四tứ 門môn 入nhập 體thể 者giả 。若nhược 外ngoại 人nhân 四tứ 門môn 心tâm 行hành 理lý 外ngoại 。諸chư 顛điên 倒đảo 想tưởng 。與dữ 顛điên 倒đảo 相tương 應ứng 。不bất 得đắc 入nhập 真chân 性tánh 體thể 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。隨tùy 門môn 異dị 故cố 見kiến 理lý 亦diệc 異dị 。是thị 故cố 各các 說thuyết 謂vị 得đắc 一nhất 究cứu 竟cánh 道đạo 起khởi 諍tranh 論luận 也dã 。今kim 明minh 佛Phật 法Pháp 四tứ 門môn 皆giai 得đắc 入nhập 一nhất 體thể 。但đãn 有hữu 兩lưỡng 種chủng 不bất 同đồng 。一nhất 者giả 三tam 藏tạng 通thông 教giáo 兩lưỡng 種chủng 四tứ 門môn 同đồng 入nhập 偏thiên 真chân 之chi 理lý 。二nhị 者giả 別biệt 圓viên 兩lưỡng 教giáo 四tứ 門môn 同đồng 入nhập 圓viên 真chân 之chi 理lý 。一nhất 明minh 三tam 藏tạng 四tứ 門môn 通thông 教giáo 四tứ 門môn 同đồng 入nhập 偏thiên 真chân 之chi 理lý 者giả 。各các 因nhân 四tứ 門môn 同đồng 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 得đắc 二nhị 種chủng 涅Niết 槃Bàn 。是thị 同đồng 也dã 。理lý 雖tuy 是thị 一nhất 而nhi 門môn 有hữu 異dị 者giả 。既ký 有hữu 巧xảo 拙chuyết 兩lưỡng 度độ 之chi 殊thù 故cố 有hữu 兩lưỡng 種chủng 四tứ 門môn 能năng 通thông 之chi 別biệt 也dã 。真chân 理lý 無vô 二nhị 故cố 所sở 通thông 至chí 體thể 是thị 一nhất 也dã 。譬thí 如như 州châu 城thành 開khai 四tứ 門môn 使sử 君quân 是thị 一nhất 。而nhi 從tùng 四tứ 門môn 入nhập 者giả 門môn 雖tuy 有hữu 殊thù 而nhi 所sở 見kiến 使sử 君quân 祇kỳ 是thị 一nhất 也dã 。三tam 藏tạng 教giáo 四tứ 門môn 如như 從tùng 州châu 城thành 四tứ 邊biên 偏thiên 門môn 而nhi 入nhập 。通thông 教giáo 四tứ 門môn 如như 從tùng 四tứ 正chánh 門môn 而nhi 入nhập 。偏thiên 正chánh 雖tuy 殊thù 入nhập 見kiến 偏thiên 真chân 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。得đắc 二nhị 種chủng 涅Niết 槃Bàn 是thị 一nhất 也dã 。二nhị 明minh 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 入nhập 實thật 相tướng 真chân 性tánh 體thể 者giả 。各các 因nhân 四tứ 門môn 而nhi 入nhập 見kiến 實thật 相tướng 佛Phật 性tánh 得đắc 常thường 住trụ 涅Niết 槃Bàn 是thị 一nhất 也dã 。理lý 雖tuy 是thị 同đồng 而nhi 門môn 有hữu 異dị 者giả 。教giáo 門môn 既ký 有hữu 偏thiên 圓viên 之chi 殊thù 故cố 有hữu 兩lưỡng 種chủng 四tứ 門môn 能năng 通thông 之chi 異dị 也dã 。佛Phật 性tánh 真chân 理lý 不bất 二nhị 故cố 。故cố 所sở 通thông 至Chí 真Chân 性tánh 體thể 是thị 一nhất 也dã 。譬thí 如như 臺đài 城thành 有hữu 四tứ 門môn 。門môn 雖tuy 不bất 同đồng 所sở 見kiến 天thiên 子tử 是thị 一nhất 也dã 。別biệt 教giáo 四tứ 門môn 如như 從tùng 臺đài 城thành 四tứ 邊biên 偏thiên 門môn 而nhi 入nhập 。圓viên 教giáo 四tứ 門môn 如như 從tùng 四tứ 正chánh 門môn 而nhi 入nhập 。偏thiên 正chánh 雖tuy 殊thù 入nhập 見kiến 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 實thật 相tướng 之chi 體thể 是thị 一nhất 也dã 。第đệ 三Tam 明Minh 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 起khởi 四tứ 門môn 之chi 教giáo 者giả 。若nhược 外ngoại 道đạo 四tứ 門môn 皆giai 不bất 見kiến 根căn 緣duyên 。執chấp 心tâm 取thủ 相tương/tướng 定định 說thuyết 。如như 舊cựu 醫y 常thường 用dụng 乳nhũ 藥dược 治trị 一nhất 切thiết 病bệnh 。此thử 不bất 依y 四tứ 悉tất 檀đàn 而nhi 起khởi 四tứ 門môn 也dã 。今kim 佛Phật 法Pháp 四tứ 門môn 皆giai 因nhân 四tứ 悉tất 檀đàn 而nhi 起khởi 也dã 。一nhất 明minh 悉tất 檀đàn 起khởi 三tam 藏tạng 教giáo 四tứ 門môn 。二nhị 明minh 悉tất 檀đàn 起khởi 通thông 教giáo 四tứ 門môn 。三Tam 明Minh 悉tất 檀đàn 起khởi 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 。四tứ 明minh 悉tất 檀đàn 起khởi 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 。一nhất 明minh 四tứ 悉tất 檀đàn 起khởi 三tam 藏tạng 教giáo 四tứ 門môn 者giả 。即tức 是thị 生sanh 生sanh 不bất 可khả 說thuyết 有hữu 四tứ 悉tất 檀đàn 因nhân 緣duyên 亦diệc 可khả 得đắc 說thuyết 。一nhất 明minh 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 起khởi 有hữu 門môn 者giả 。若nhược 眾chúng 生sanh 心tâm 。樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 法pháp 即tức 用dụng 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 說thuyết 毘tỳ 曇đàm 有hữu 門môn 。若nhược 宜nghi 聞văn 生sanh 善thiện 即tức 用dụng 各các 各các 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 說thuyết 於ư 有hữu 門môn 。若nhược 執chấp 無vô 因nhân 緣duyên 邪tà 因nhân 緣duyên 或hoặc 執chấp 空không 取thủ 著trước 起khởi 諸chư 結kết 業nghiệp 即tức 用dụng 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 為vi 說thuyết 有hữu 門môn 。若nhược 聞văn 即tức 悟ngộ 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 即tức 用dụng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 為vi 說thuyết 有hữu 門môn 。如như 拘câu 隣lân 五ngũ 人nhân 聞văn 說thuyết 四Tứ 諦Đế 即tức 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。若nhược 不bất 能năng 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 起khởi 緣duyên 而nhi 說thuyết 者giả 。即tức 是thị 差sai 機cơ 說thuyết 。法pháp 是thị 眾chúng 生sanh 。怨oán 天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。一nhất 手thủ 作tác 諸chư 勞lao 侶lữ 。涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。說thuyết 法Pháp 者giả 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。非phi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。緣Duyên 覺Giác 所sở 知tri 也dã 。二nhị 明minh 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 起khởi 空không 門môn 者giả 。類loại 前tiền 有hữu 門môn 。用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 起khởi 空không 門môn 義nghĩa 即tức 成thành 也dã 。而nhi 諸chư 成thành 論luận 師sư 云vân 。毘tỳ 曇đàm 有hữu 門môn 但đãn 是thị 調điều 心tâm 。不bất 能năng 得đắc 道Đạo 。成thành 實thật 見kiến 空không 。乃nãi 得đắc 道Đạo 耳nhĩ 。諸chư 數số 論luận 師sư 云vân 。我ngã 用dụng 小Tiểu 乘Thừa 明minh 義nghĩa 見kiến 有hữu 得đắc 道Đạo 。汝nhữ 探thám 用dụng 大Đại 乘Thừa 明minh 義nghĩa 故cố 說thuyết 見kiến 空không 得đắc 道Đạo 。今kim 謂vị 此thử 並tịnh 不bất 得đắc 三tam 藏tạng 教giáo 意ý 。大đại 集tập 經Kinh 云vân 。常thường 見kiến 之chi 人nhân 說thuyết 異dị 念niệm 斷đoạn 。斷đoạn 見kiến 之chi 人nhân 說thuyết 一nhất 念niệm 斷đoạn 。二nhị 見kiến 雖tuy 殊thù 得đắc 道Đạo 無vô 異dị 。大đại 智trí 論luận 云vân 。聲Thanh 聞Văn 經kinh 中trung 處xứ 處xứ 明minh 法pháp 空không 義nghĩa 。豈khởi 得đắc 言ngôn 見kiến 空không 得đắc 道Đạo 探thám 明minh 大Đại 乘Thừa 。今kim 約ước 此thử 四tứ 悉tất 檀đàn 意ý 作tác 成thành 壞hoại 義nghĩa 。數số 人nhân 四tứ 義nghĩa 成thành 成thành 論luận 四tứ 義nghĩa 壞hoại 。成thành 論luận 四tứ 義nghĩa 成thành 數số 人nhân 四tứ 義nghĩa 壞hoại 。是thị 則tắc 成thành 壞hoại 敵địch 等đẳng 。何hà 者giả 是thị 成thành 論luận 成thành 。何hà 者giả 是thị 數số 人nhân 壞hoại 。若nhược 解giải 三tam 藏tạng 教giáo 巧xảo 拙chuyết 兩lưỡng 度độ 。則tắc 成thành 論luận 空không 門môn 義nghĩa 成thành 。數số 人nhân 有hữu 門môn 義nghĩa 壞hoại 者giả 也dã 。三Tam 明Minh 用dụng 悉tất 檀đàn 起khởi 有hữu 無vô 門môn 。類loại 前tiền 有hữu 門môn 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 意ý 。則tắc 有hữu 空không 門môn 得đắc 起khởi 。故cố 為vi 昆côn 勒lặc 論luận 所sở 通thông 也dã 。四tứ 明minh 用dụng 悉tất 檀đàn 起khởi 非phi 有hữu 非phi 無vô 門môn 者giả 。用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 。亦diệc 類loại 前tiền 有hữu 門môn 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 意ý 。可khả 見kiến 也dã 。二nhị 明minh 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 起khởi 通thông 教giáo 四tứ 門môn 。類loại 三tam 藏tạng 教giáo 可khả 解giải 。三Tam 明Minh 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 起khởi 別biệt 教giáo 四tứ 門môn 。類loại 三tam 藏tạng 教giáo 可khả 知tri 。四tứ 明minh 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 起khởi 圓viên 教giáo 四tứ 門môn 。類loại 三tam 藏tạng 教giáo 可khả 知tri 。具cụ 釋thích 並tịnh 在tại 四tứ 教giáo 大đại 本bổn 。第đệ 四tứ 一nhất 法pháp 異dị 名danh 者giả 。諸chư 經kinh 異dị 名danh 說thuyết 真chân 性tánh 實thật 相tướng 或hoặc 言ngôn 一nhất 實thật 諦đế 。或hoặc 言ngôn 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。或hoặc 言ngôn 如Như 來Lai 藏tạng 。或hoặc 言ngôn 如như 如như 。或hoặc 言ngôn 實thật 際tế 。或hoặc 言ngôn 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。或hoặc 言ngôn 一Nhất 乘Thừa 。或hoặc 言ngôn 即tức 是thị 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 。或hoặc 言ngôn 法pháp 性tánh 。或hoặc 言ngôn 法Pháp 身thân 。或hoặc 言ngôn 中trung 道đạo 。或hoặc 言ngôn 畢tất 竟cánh 空không 。或hoặc 言ngôn 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。異dị 名danh 此thử 皆giai 是thị 實thật 相tướng 之chi 異dị 稱xưng 。故cố 大đại 智trí 論luận 云vân 。般Bát 若Nhã 是thị 一nhất 法pháp 。佛Phật 說thuyết 種chủng 種chủng 名danh 。隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 類loại 。為vi 之chi 立lập 異dị 字tự 。大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。如như 天Thiên 帝Đế 釋Thích 。有hữu 千thiên 種chủng 名danh 。解giải 脫thoát 亦diệc 爾nhĩ 。多đa 諸chư 名danh 字tự 。又hựu 云vân 。言ngôn 佛Phật 性tánh 者giả 有hữu 五ngũ 種chủng 名danh 。故cố 皆giai 是thị 赴phó 機cơ 利lợi 物vật 為vi 立lập 異dị 名danh 也dã 。而nhi 法pháp 體thể 是thị 一nhất 未vị 曾tằng 有hữu 異dị 。如như 帝Đế 釋Thích 千thiên 名danh 名danh 雖tuy 不bất 同đồng 終chung 是thị 目mục 於ư 天thiên 主chủ 。豈khởi 有hữu 聞văn 異dị 名danh 故cố 而nhi 言ngôn 非phi 實thật 相tướng 理lý 。如như 人nhân 供cúng 養dường 帝Đế 釋Thích 毀hủy 憍kiêu 尸thi 迦ca 供cúng 養dường 憍kiêu 尸thi 迦ca 毀hủy 於ư 帝Đế 釋Thích 。如như 此thử 供cúng 養dường 未vị 必tất 得đắc 福phước 。末mạt 代đại 弘hoằng 法pháp 者giả 亦diệc 爾nhĩ 。或hoặc 信tín 黎lê 耶da 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。而nhi 毀hủy 畢tất 竟cánh 空không 。或hoặc 言ngôn 畢tất 竟cánh 空không 無vô 所sở 有hữu 。毀hủy 黎lê 耶da 識thức 。自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。或hoặc 言ngôn 般Bát 若Nhã 明minh 實thật 相tướng 法pháp 花hoa 明minh 一Nhất 乘Thừa 皆giai 非phi 佛Phật 性tánh 。此thử 之chi 求cầu 福phước 豈khởi 若nhược 慮lự 禍họa 。若nhược 知tri 名danh 異dị 體thể 一nhất 則tắc 隨tùy 喜hỷ 之chi 善thiện 遍biến 於ư 法Pháp 界Giới 。何hà 所sở 諍tranh 乎hồ 。第đệ 五ngũ 為vi 眾chúng 經kinh 體thể 者giả 。諸chư 摩Ma 訶Ha 衍Diên 經Kinh 。皆giai 用dụng 實thật 相tướng 不bất 思tư 議nghị 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 為vi 體thể 也dã 。問vấn 曰viết 。諸chư 經kinh 或hoặc 有hữu 無vô 實thật 相tướng 真chân 性tánh 之chi 名danh 。何hà 得đắc 備bị 為vi 眾chúng 經kinh 體thể 乎hồ 。

答đáp 曰viết 。

如như 向hướng 所sở 辨biện 。一nhất 法pháp 異dị 名danh 。諸chư 經kinh 雖tuy 不bất 作tác 實thật 相tướng 名danh 說thuyết 。若nhược 說thuyết 中trung 道Đạo 法Pháp 界giới 如Như 來Lai 藏tạng 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 本bổn 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。皆giai 是thị 實thật 相tướng 異dị 名danh 即tức 為vi 眾chúng 經kinh 作tác 體thể 也dã 。第đệ 六lục 約ước 觀quán 心tâm 者giả 。若nhược 小Tiểu 乘Thừa 行hành 人nhân 持trì 戒giới 坐tọa 禪thiền 。發phát 背bối/bội 捨xả 勝thắng 處xứ 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 。若nhược 不bất 得đắc 無vô 常thường 無vô 我ngã 。寂tịch 滅diệt 之chi 印ấn 入nhập 此thử 觀quán 中trung 皆giai 成thành 邪tà 倒đảo 。不bất 能năng 悟ngộ 理lý 成thành 無vô 漏lậu 也dã 。大Đại 乘Thừa 觀quán 法pháp 亦diệc 復phục 如như 是thị 。若nhược 不bất 得đắc 法pháp 。性tánh 實thật 相tướng 印ấn 者giả 。多đa 成thành 魔ma 業nghiệp 墮đọa 於ư 二nhị 邊biên 。豈khởi 得đắc 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。住trụ 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。問vấn 曰viết 。凡phàm 夫phu 初sơ 心tâm 豈khởi 得đắc 即tức 修tu 。

答đáp 曰viết 。

譬thí 如như 人nhân 射xạ 的đích 的đích 作tác 著trước 意ý 。此thử 至chí 放phóng 箭tiễn 已dĩ 有hữu 丈trượng 尺xích 之chi 疎sơ 。發phát 軫# 奢xa 漫mạn 何hà 能năng 得đắc 著trước 。學học 正chánh 觀quán 心tâm 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。第đệ 七thất 通thông 此thử 經Kinh 者giả 。此thử 經Kinh 品phẩm 品phẩm 皆giai 異dị 名danh 說thuyết 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。其kỳ 道đạo 機cơ 純thuần 熟thục 之chi 者giả 聞văn 此thử 得đắc 道Đạo 也dã 。大đại 段đoạn 第đệ 三Tam 明Minh 佛Phật 國quốc 因nhân 果quả 為vi 宗tông 者giả 。宗tông 即tức 是thị 一nhất 教giáo 之chi 綱cương 維duy 。如như 有hữu 王vương 處xứ 必tất 有hữu 輔phụ 臣thần 共cộng 治trị 。經kinh 既ký 立lập 體thể 。必tất 須tu 明minh 宗tông 以dĩ 成thành 教giáo 也dã 。今kim 明minh 此thử 義nghĩa 略lược 為vi 五ngũ 重trọng/trùng 。

第đệ 一nhất 分phân 別biệt 宗tông 體thể 不bất 同đồng 。第đệ 二nhị 正chánh 明minh 因nhân 果quả 辨biện 宗tông 義nghĩa 。第đệ 三Tam 明Minh 因nhân 果quả 成thành 佛Phật 國quốc 義nghĩa 。第đệ 四tứ 約ước 觀quán 心tâm 。第đệ 五ngũ 通thông 此thử 經Kinh 文văn 。

第đệ 一nhất 分phân 別biệt 宗tông 體thể 不bất 同đồng 者giả 即tức 為vi 二nhị 意ý 。一nhất 先tiên 覈# 宗tông 體thể 不bất 異dị 。二nhị 正chánh 明minh 宗tông 體thể 不bất 同đồng 。

一nhất 先tiên 覈# 宗tông 體thể 不bất 異dị 者giả 。有hữu 師sư 云vân 。此thử 經Kinh 權quyền 實thật 為vi 宗tông 。宗tông 即tức 是thị 體thể 。今kim 問vấn 。若nhược 宗tông 體thể 是thị 一nhất 。體thể 是thị 此thử 經Kinh 主chủ 。是thị 則tắc 此thử 教giáo 唯duy 有hữu 二nhị 法pháp 無vô 不bất 二nhị 之chi 理lý 。則tắc 無vô 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 印ấn 。若nhược 無vô 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。印ấn 教giáo 則tắc 無vô 主chủ 。何hà 得đắc 諸chư 經kinh 皆giai 云vân 此thử 經Kinh 眾chúng 經Kinh 之chi 王vương 也dã 。

復phục 次thứ 若nhược 以dĩ 權quyền 實thật 二nhị 法pháp 為vi 體thể 者giả 。亦diệc 應ưng 以dĩ 二nhị 法pháp 為vi 印ấn 也dã 。是thị 事sự 已dĩ 如như 前tiền 釋thích 。譬thí 如như 國quốc 但đãn 得đắc 有hữu 一nhất 主chủ 不bất 應ưng 立lập 兩lưỡng 主chủ 也dã 。若nhược 一nhất 經kinh 教giáo 有hữu 二nhị 體thể 。亦diệc 應ưng 國quốc 有hữu 二nhị 君quân 也dã 。二nhị 正chánh 明minh 宗tông 體thể 異dị 者giả 。尋tầm 經kinh 論luận 亦diệc 不bất 分phân 別biệt 。宗tông 體thể 之chi 文văn 此thử 出xuất 弘hoằng 法pháp 法Pháp 師sư 之chi 性tánh 。但đãn 作tác 義nghĩa 巧xảo 便tiện 欲dục 開khai 發phát 經kinh 教giáo 令linh 學học 者giả 見kiến 意ý 故cố 須tu 爾nhĩ 也dã 。非phi 因nhân 非phi 果quả 。真chân 性tánh 為vi 體thể 。因nhân 果quả 為vi 宗tông 。約ước 因nhân 果quả 以dĩ 顯hiển 。非phi 因nhân 非phi 果quả 。舉cử 因nhân 則tắc 攝nhiếp 於ư 萬vạn 行hạnh 。舉cử 果quả 則tắc 攝nhiếp 於ư 萬vạn 德đức 。故cố 以dĩ 因nhân 果quả 為vi 宗tông 。如như 提đề 綱cương 目mục 動động 。又hựu 如như 君quân 主chủ 是thị 一nhất 輔phụ 臣thần 有hữu 二nhị 。二nhị 臣thần 共cộng 輔phụ 一nhất 主chủ 能năng 治trị 天thiên 下hạ 。今kim 非phi 因nhân 非phi 果quả 是thị 一nhất 。因nhân 果quả 是thị 多đa 。顯hiển 成thành 一nhất 教giáo 利lợi 益ích 有hữu 緣duyên 。分phần/phân 宗tông 體thể 之chi 別biệt 。以dĩ 佛Phật 國quốc 因nhân 果quả 為vi 宗tông 也dã 。第đệ 二nhị 正chánh 明minh 因nhân 果quả 辨biện 此thử 經Kinh 宗tông 者giả 。以dĩ 佛Phật 國quốc 因nhân 果quả 當đương 宗tông 。今kim 故cố 以dĩ 佛Phật 國quốc 標tiêu 名danh 。就tựu 此thử 即tức 為vi 二nhị 意ý 。一nhất 正chánh 明minh 因nhân 果quả 為vi 宗tông 。二nhị 料liệu 簡giản 。一nhất 明minh 因nhân 果quả 為vi 宗tông 者giả 。但đãn 非phi 因nhân 非phi 果quả 。既ký 通thông 為vi 眾chúng 經kinh 之chi 體thể 。而nhi 因nhân 而nhi 果quả 亦diệc 通thông 為vi 眾chúng 經kinh 之chi 宗tông 。宗tông 則tắc 不bất 定định 。或hoặc 單đơn 用dụng 因nhân 為vi 宗tông 。或hoặc 單đơn 用dụng 果quả 為vi 宗tông 。或hoặc 因nhân 果quả 合hợp 為vi 宗tông 。如như 涅Niết 槃Bàn 明minh 涅Niết 槃Bàn 常thường 住trụ 四tứ 德đức 之chi 果quả 。文văn 內nội 非phi 不bất 明minh 五ngũ 行hành 十thập 功công 德đức 之chi 因nhân 果quả 。果quả 正chánh 因nhân 傍bàng 。但đãn 以dĩ 果quả 當đương 宗tông 。若nhược 是thị 大đại 品phẩm 明minh 般Bát 若Nhã 智trí 照chiếu 之chi 因nhân 。文văn 中trung 非phi 無vô 種chủng 智trí 涅Niết 槃Bàn 之chi 果quả 。因nhân 正chánh 果quả 傍bàng 。但đãn 以dĩ 因nhân 為vi 宗tông 。若nhược 法pháp 華hoa 明minh 一Nhất 乘Thừa 因nhân 果quả 。借tá 蓮liên 華hoa 為vi 名danh 。是thị 則tắc 因nhân 果quả 俱câu 為vi 宗tông 。此thử 經Kinh 從tùng 人nhân 法pháp 得đắc 名danh 。人nhân 能năng 行hành 法pháp 。即tức 是thị 因Nhân 地Địa 行hành 人nhân 。法pháp 名danh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。解giải 脫thoát 是thị 斷đoạn 德đức 之chi 果quả 。望vọng 果quả 行hành 因nhân 故cố 以dĩ 佛Phật 國quốc 因nhân 果quả 為vi 宗tông 也dã 。二nhị 料liệu 簡giản 者giả 。問vấn 曰viết 。若nhược 言ngôn 非phi 因nhân 非phi 果quả 。而nhi 因nhân 而nhi 果quả 。今kim 涅Niết 槃Bàn 何hà 故cố 但đãn 果quả 而nhi 不bất 因nhân 。大đại 品phẩm 但đãn 因nhân 而nhi 不bất 果quả 。此thử 經Kinh 既ký 是thị 解giải 脫thoát 之chi 名danh 何hà 不bất 但đãn 果quả 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 通thông 論luận 亦diệc 得đắc 此thử 義nghĩa 。而nhi 義nghĩa 有hữu 傍bàng 正chánh 。大đại 涅Niết 槃Bàn 果quả 正chánh 因nhân 傍bàng 。大đại 品phẩm 因nhân 正chánh 果quả 傍bàng 。今kim 經kinh 雙song 舉cử 佛Phật 國quốc 因nhân 果quả 。是thị 故cố 佛Phật 國quốc 因nhân 果quả 以dĩ 當đương 宗tông 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。如như 長trưởng 者giả 子tử 獻hiến 蓋cái 云vân 。願nguyện 聞văn 得đắc 佛Phật 國quốc 土độ 清thanh 淨tịnh 。即tức 問vấn 果quả 。唯duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。說thuyết 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。淨tịnh 土độ 之chi 行hạnh 。即tức 是thị 問vấn 因nhân 。佛Phật 答đáp 云vân 。直trực 心tâm 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。即tức 是thị 答đáp 因nhân 。不bất 諂siểm 眾chúng 生sanh 。來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。即tức 是thị 答đáp 果quả 。命mạng 宗tông 之chi 始thỉ 雙song 問vấn 因nhân 果quả 。答đáp 亦diệc 俱câu 答đáp 因nhân 果quả 。且thả 淨tịnh 名danh 輔phụ 佛Phật 弘hoằng 因nhân 果quả 之chi 教giáo 也dã 。如như 室thất 外ngoại 勸khuyến 國quốc 王vương 長trưởng 者giả 。令linh 厭yếm 此thử 身thân 。即tức 是thị 弘hoằng 因nhân 。當đương 樂nhạo 佛Phật 身thân 。即tức 是thị 弘hoằng 果quả 。乃nãi 至chí 彈đàn 諸chư 弟đệ 子tử 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。處xứ 處xứ 有hữu 明minh 因nhân 果quả 之chi 文văn 。又hựu 如như 室thất 內nội 明minh 十thập 方phương 佛Phật 土độ 皆giai 空không 。即tức 是thị 明minh 果quả 。有hữu 疾tật 菩Bồ 薩Tát 。用dụng 三tam 觀quán 調điều 心tâm 。即tức 是thị 明minh 因nhân 。不bất 思tư 議nghị 品phẩm 是thị 果quả 。觀quán 眾chúng 生sanh 品phẩm 佛Phật 道Đạo 品phẩm 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。品phẩm 香hương 積tích 品phẩm 是thị 因nhân 。出xuất 室thất 掌chưởng 擎kình 大đại 眾chúng 向hướng 菴am 羅la 園viên 。即tức 表biểu 迴hồi 因nhân 向hướng 果quả 。如Như 來Lai 述thuật 成thành 復phục 宗tông 明minh 義nghĩa 具cụ 辨biện 。菩Bồ 薩Tát 之chi 行hạnh 。即tức 是thị 述thuật 因nhân 。明minh 諸chư 佛Phật 土độ 。音âm 聲thanh 為vi 佛Phật 事sự 寂tịch 滅diệt 為vi 佛Phật 事sự 等đẳng 。即tức 是thị 述thuật 果quả 。驗nghiệm 知tri 一nhất 教giáo 始thỉ 終chung 皆giai 明minh 因nhân 果quả 以dĩ 成thành 佛Phật 國quốc 。故cố 並tịnh 用dụng 當đương 宗tông 也dã 。第đệ 三tam 正chánh 明minh 因nhân 果quả 成thành 佛Phật 國quốc 義nghĩa 者giả 。就tựu 此thử 即tức 為vi 三tam 意ý 。一nhất 略lược 辨biện 因nhân 果quả 相tương/tướng 。二nhị 簡giản 通thông 別biệt 。三tam 正chánh 成thành 佛Phật 國quốc 。一nhất 略lược 辨biện 因nhân 果quả 相tương/tướng 者giả 。因nhân 是thị 修tu 行hành 之chi 法pháp 。行hành 本bổn 約ước 理lý 理lý 即tức 。非phi 因nhân 非phi 果quả 。行hành 即tức 因nhân 果quả 。若nhược 離ly 非phi 因nhân 非phi 果quả 。而nhi 辨biện 因nhân 果quả 。是thị 邪tà 因nhân 果quả 。今kim 約ước 此thử 理lý 而nhi 明minh 因nhân 果quả 。是thị 正chánh 因nhân 果quả 。經Kinh 云vân 。隱ẩn 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。顯hiển 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。顯hiển 此thử 藏tạng 理lý 功công 用dụng 未vị 圓viên 故cố 名danh 為vi 因nhân 。藏tạng 理lý 圓viên 顯hiển 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。即tức 是thị 果quả 也dã 。故cố 大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。是thị 因nhân 非phi 果quả 。如như 佛Phật 性tánh 。是thị 果quả 非phi 因nhân 。如như 大đại 涅Niết 槃Bàn 。非phi 因nhân 非phi 果quả 名danh 佛Phật 性tánh 。非phi 因nhân 非phi 果quả 。名danh 大đại 涅Niết 槃Bàn 也dã 。二nhị 明minh 簡giản 通thông 別biệt 者giả 。就tựu 此thử 即tức 為vi 二nhị 意ý 。一nhất 別biệt 簡giản 不bất 思tư 議nghị 因nhân 果quả 。二nhị 通thông 簡giản 因nhân 果quả 。一nhất 別biệt 簡giản 不bất 思tư 議nghị 因nhân 果quả 者giả 。問vấn 曰viết 。二nhị 俱câu 非phi 因nhân 非phi 果quả 。何hà 故cố 佛Phật 性tánh 但đãn 因nhân 非phi 果quả 。涅Niết 槃Bàn 但đãn 果quả 非phi 因nhân 。

答đáp 曰viết 。

此thử 明minh 別biệt 教giáo 別biệt 義nghĩa 分phân 別biệt 因nhân 果quả 也dã 。若nhược 圓viên 教giáo 通thông 義nghĩa 俱câu 得đắc 。佛Phật 性tánh 是thị 果quả 者giả 。如như 大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。佛Phật 性tánh 即tức 佛Phật 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。未vị 成thành 佛Phật 故cố 。云vân 何hà 眾chúng 生sanh 。而nhi 有hữu 佛Phật 性tánh 也dã 。涅Niết 槃Bàn 即tức 是thị 因nhân 者giả 。又hựu 云vân 。大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。本bổn 自tự 有hữu 之chi 。非phi 適thích 今kim 也dã 。又hựu 云vân 。佛Phật 性tánh 亦diệc 因nhân 亦diệc 因nhân 因nhân 亦diệc 果quả 亦diệc 果quả 果quả 。如như 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。行hành 緣duyên 識thức 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。亦diệc 因nhân 亦diệc 因nhân 因nhân 亦diệc 果quả 亦diệc 果quả 果quả 。初sơ 住trụ 望vọng 二nhị 住trụ 是thị 因nhân 。望vọng 三tam 住trụ 是thị 因nhân 因nhân 。三tam 住trụ 望vọng 二nhị 住trụ 是thị 果quả 。望vọng 初sơ 住trụ 是thị 果quả 果quả 。乃nãi 至chí 金kim 剛cang 望vọng 大đại 涅Niết 槃Bàn 為vi 因nhân 因nhân 。大đại 涅Niết 槃Bàn 望vọng 金kim 剛cang 為vi 果quả 果quả 。無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 但đãn 是thị 因nhân 。無vô 上thượng 涅Niết 槃Bàn 但đãn 是thị 果quả 。故cố 今kim 明minh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 之chi 因nhân 。果quả 亦diệc 如như 是thị 。二nhị 通thông 簡giản 因nhân 果quả 者giả 。以dĩ 世thế 間gian 因nhân 果quả 即tức 是thị 苦khổ 集tập 之chi 法pháp 出xuất 世thế 因nhân 果quả 即tức 是thị 道đạo 滅diệt 。一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。不bất 出xuất 四Tứ 諦Đế 。但đãn 大đại 小tiểu 明minh 義nghĩa 不bất 同đồng 。故cố 有hữu 二nhị 種chủng 四Tứ 諦Đế 之chi 別biệt 。小Tiểu 乘Thừa 明minh 有hữu 作tác 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。大Đại 乘Thừa 明minh 無vô 作tác 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。於ư 是thị 二nhị 間gian 更cánh 立lập 二nhị 種chủng 四Tứ 諦Đế 。謂vị 無vô 生sanh 四tứ 真Chân 諦Đế 無vô 量lượng 四Tứ 諦Đế 合hợp 為vi 四tứ 種chủng 四Tứ 諦Đế 。並tịnh 是thị 明minh 因nhân 果quả 之chi 義nghĩa 。具cụ 出xuất 涅Niết 槃Bàn 。解giải 釋thích 顯hiển 在tại 法pháp 華hoa 疏sớ/sơ 也dã 。三Tam 明Minh 因nhân 果quả 成thành 佛Phật 國quốc 為vi 此thử 經Kinh 宗tông 者giả 。約ước 此thử 四tứ 種chủng 因nhân 果quả 以dĩ 明minh 佛Phật 國quốc 因nhân 果quả 辨biện 此thử 經Kinh 宗tông 也dã 。若nhược 是thị 有hữu 作tác 集tập 無vô 生sanh 集tập 此thử 二nhị 集tập 善thiện 惡ác 五ngũ 濁trược 輕khinh 重trọng 約ước 根căn 利lợi 鈍độn 同đồng 感cảm 凡phàm 聖thánh 同đồng 居cư 淨tịnh 穢uế 土thổ/độ 託thác 生sanh 受thọ 報báo 為vi 苦Khổ 諦Đế 也dã 。若nhược 是thị 生sanh 滅diệt 無vô 生sanh 二nhị 種chủng 道đạo 滅diệt 者giả 同đồng 感cảm 方phương 便tiện 有hữu 餘dư 土thổ/độ 託thác 生sanh 即tức 彼bỉ 土độ 之chi 苦Khổ 諦Đế 也dã 。此thử 之chi 道đạo 滅diệt 即tức 是thị 無vô 作tác 。之chi 苦khổ 集tập 無vô 量lượng 無vô 作tác 之chi 道đạo 滅diệt 分phần/phân 成thành 。即tức 得đắc 生sanh 實thật 報báo 無vô 障chướng 閡ngại 淨tịnh 土độ 。若nhược 無vô 作tác 智trí 滿mãn 則tắc 無vô 作tác 集tập 盡tận 。則tắc 無vô 一nhất 生sanh 之chi 報báo 智trí 冥minh 心tâm 源nguyên 。此thử 經Kinh 云vân 。心tâm 淨tịnh 即tức 佛Phật 土độ 淨tịnh 也dã 。仁nhân 王vương 經Kinh 云vân 。唯duy 佛Phật 一nhất 人nhân 居cư 淨tịnh 土độ 。故cố 知tri 四tứ 種chủng 四Tứ 諦Đế 因nhân 果quả 即tức 是thị 正chánh 報báo 。以dĩ 正chánh 報báo 故cố 說thuyết 於ư 依y 報báo 國quốc 土độ 也dã 。問vấn 曰viết 。有hữu 作tác 無vô 生sanh 集tập 共cộng 。有hữu 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。無vô 量lượng 無vô 作tác 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 無vô 量lượng 無vô 作tác 因nhân 果quả 亦diệc 。有hữu 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。三tam 乘thừa 人nhân 斷đoạn 三tam 界giới 子tử 果quả 兩lưỡng 縛phược 盡tận 。俱câu 得đắc 受thọ 法pháp 性tánh 身thân 生sanh 變biến 易dị 土thổ/độ 。三tam 藏tạng 二Nhị 乘Thừa 通thông 別biệt 圓viên 菩Bồ 薩Tát 五ngũ 人nhân 功công 德đức 既ký 有hữu 優ưu 劣liệt 。利lợi 鈍độn 不bất 同đồng 。亦diệc 應ưng 得đắc 橫hoạnh/hoành 論luận 淨tịnh 穢uế 之chi 別biệt 。若nhược 別biệt 教giáo 蓮liên 華hoa 國quốc 諸chư 菩Bồ 薩Tát 非phi 生sanh 死tử 人nhân 。其kỳ 土thổ/độ 亦diệc 得đắc 。竪thụ 論luận 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。諸chư 地địa 菩Bồ 薩Tát 未vị 窮cùng 性tánh 淨tịnh 之chi 源nguyên 猶do 有hữu 分phần/phân 惑hoặc 。故cố 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 住trụ 果quả 報báo 。唯duy 佛Phật 一nhất 人nhân 居cư 淨tịnh 土độ 。故cố 知tri 因nhân 果quả 語ngữ 通thông 從tùng 凡phàm 至chí 聖thánh 非phi 正chánh 意ý 。但đãn 論luận 佛Phật 國quốc 因nhân 果quả 為vi 此thử 經Kinh 正chánh 宗tông 。入nhập 文văn 更cánh 當đương 略lược 分phân 別biệt 也dã 。第đệ 四tứ 約ước 觀quán 心tâm 者giả 。下hạ 文văn 云vân 。隨tùy 其kỳ 心tâm 淨tịnh 。即tức 佛Phật 國quốc 淨tịnh 。觀quán 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 。猶do 如như 虛hư 空không 。即tức 是thị 性tánh 淨tịnh 之chi 境cảnh 。境cảnh 即tức 國quốc 也dã 。觀quán 智trí 覺giác 悟ngộ 此thử 心tâm 。名danh 之chi 為vi 佛Phật 。初sơ 觀quán 名danh 因nhân 。觀quán 成thành 名danh 果quả 。若nhược 論luận 自tự 行hành 。即tức 是thị 心tâm 主chủ 無vô 染nhiễm 。若nhược 論luận 化hóa 他tha 。即tức 是thị 心tâm 數số 解giải 脫thoát 智trí 慧tuệ 。數số 為vi 大đại 臣thần 。能năng 排bài 諸chư 數số 上thượng 惑hoặc 以dĩ 還hoàn 心tâm 源nguyên 清thanh 淨tịnh 土độ 也dã 。故cố 云vân 心tâm 淨tịnh 即tức 佛Phật 土độ 淨tịnh 也dã 。第đệ 五ngũ 通thông 此thử 經Kinh 文văn 者giả 。如như 佛Phật 為vi 寶bảo 積tích 說thuyết 佛Phật 國quốc 因nhân 果quả 。即tức 是thị 當đương 宗tông 下hạ 文văn 雖tuy 不bất 自tự 說thuyết 。而nhi 淨tịnh 名danh 即tức 是thị 法Pháp 王Vương 大đại 將tướng 。助trợ 佛Phật 闡xiển 揚dương 因nhân 果quả 正chánh 教giáo 。符phù 成thành 佛Phật 說thuyết 佛Phật 國quốc 因nhân 果quả 斷đoạn 物vật 緣duyên 縛phược 。令linh 生sanh 佛Phật 國quốc 成thành 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 之chi 行hành 也dã 。故cố 室thất 外ngoại 品phẩm 品phẩm 皆giai 有hữu 因nhân 果quả 之chi 說thuyết 。室thất 內nội 品phẩm 品phẩm 亦diệc 有hữu 因nhân 果quả 之chi 說thuyết 。出xuất 室thất 亦diệc 有hữu 因nhân 果quả 之chi 說thuyết 。皆giai 符phù 成thành 佛Phật 國quốc 之chi 教giáo 。著trước 在tại 此thử 經Kinh 文văn 也dã 。大đại 段đoạn 第đệ 四tứ 權quyền 實thật 善thiện 巧xảo 為vi 用dụng 者giả 。不bất 思tư 議nghị 體thể 宗tông 既ký 成thành 此thử 教giáo 必tất 有hữu 功công 能năng 。功công 能năng 者giả 。權quyền 實thật 有hữu 利lợi 物vật 之chi 功công 能năng 也dã 。亦diệc 為vi 五ngũ 意ý 。

第đệ 一nhất 簡giản 權quyền 實thật 用dụng 。第đệ 二nhị 明minh 諸chư 教giáo 權quyền 實thật 不bất 同đồng 。第đệ 三tam 釋thích 權quyền 實thật 義nghĩa 。第đệ 四tứ 折chiết 伏phục 攝nhiếp 受thọ 。第đệ 五ngũ 約ước 觀quán 心tâm 。

第đệ 一nhất 簡giản 權quyền 實thật 用dụng 者giả 。有hữu 人nhân 偏thiên 用dụng 權quyền 巧xảo 莫mạc 測trắc 為vi 用dụng 。此thử 用dụng 明minh 偏thiên 也dã 。今kim 言ngôn 權quyền 實thật 悉tất 得đắc 為vi 用dụng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 論luận 無vô 言ngôn 之chi 道đạo 。權quyền 實thật 並tịnh 無vô 可khả 說thuyết 。有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。俱câu 可khả 得đắc 說thuyết 若nhược 說thuyết 權quyền 有hữu 益ích 。權quyền 即tức 是thị 用dụng 。說thuyết 實thật 令linh 物vật 得đắc 悟ngộ 。實thật 即tức 是thị 用dụng 。是thị 故cố 俱câu 得đắc 為vi 此thử 經Kinh 用dụng 也dã 。問vấn 曰viết 。若nhược 本bổn 是thị 體thể 。從tùng 體thể 起khởi 用dụng 乃nãi 可khả 言ngôn 權quyền 是thị 用dụng 。那na 得đắc 實thật 亦diệc 是thị 用dụng 。若nhược 皆giai 是thị 用dụng 。便tiện 無vô 體thể 用dụng 之chi 殊thù 。亦diệc 無vô 宗tông 體thể 之chi 別biệt 。

答đáp 曰viết 。

權quyền 實thật 有hữu 多đa 種chủng 。若nhược 就tựu 自tự 行hành 化hóa 他tha 明minh 權quyền 實thật 者giả 。前tiền 來lai 權quyền 實thật 但đãn 是thị 用dụng 而nhi 非phi 體thể 。今kim 經kinh 正chánh 就tựu 化hóa 他tha 明minh 權quyền 實thật 。是thị 故cố 權quyền 實thật 俱câu 是thị 用dụng 也dã 。第đệ 二nhị 明minh 諸chư 教giáo 權quyền 實thật 不bất 同đồng 者giả 。華hoa 嚴nghiêm 具cụ 有hữu 二nhị 教giáo 。別biệt 教giáo 為vi 權quyền 圓viên 教giáo 為vi 實thật 。三tam 藏tạng 一nhất 向hướng 是thị 權quyền 化hóa 城thành 引dẫn 接tiếp 也dã 。方Phương 等Đẳng 備bị 有hữu 四tứ 教giáo 。三tam 權quyền 一nhất 實thật 。般Bát 若Nhã 廢phế 三tam 藏tạng 但đãn 有hữu 三tam 教giáo 。二nhị 權quyền 一nhất 實thật 。法pháp 華hoa 正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。但đãn 有hữu 一nhất 實thật 。涅Niết 槃Bàn 備bị 釋thích 四tứ 教giáo 。在tại 因nhân 三tam 權quyền 一nhất 實thật 。辨biện 果quả 唯duy 有hữu 一nhất 實thật 同đồng 也dã 。問vấn 曰viết 。此thử 與dữ 方Phương 等Đẳng 何hà 異dị 。

答đáp 曰viết 。

方Phương 等Đẳng 二nhị 入nhập 實thật 二nhị 不bất 入nhập 實thật 。涅Niết 槃Bàn 四tứ 俱câu 入nhập 實thật 。此thử 為vi 大đại 異dị 。今kim 經kinh 是thị 方Phương 等Đẳng 教giáo 攝nhiếp 。因nhân 有hữu 三tam 權quyền 。果quả 則tắc 一nhất 實thật 。二nhị 入nhập 二nhị 不bất 入nhập 實thật 也dã 。分phân 別biệt 具cụ 在tại 法pháp 華hoa 玄huyền 義nghĩa 。第đệ 三tam 釋thích 權quyền 實thật 義nghĩa 即tức 有hữu 三tam 種chủng 。一nhất 者giả 化hóa 他tha 權quyền 實thật 。二nhị 者giả 自tự 行hành 化hóa 他tha 權quyền 實thật 。三tam 者giả 自tự 行hành 權quyền 實thật 。一nhất 明minh 化hóa 他tha 權quyền 實thật 者giả 。諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。所sở 見kiến 三tam 諦đế 不bất 可khả 向hướng 凡phàm 人nhân 說thuyết 示thị 。隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 悉tất 皆giai 是thị 權quyền 。今kim 約ước 權quyền 而nhi 明minh 實thật 也dã 。此thử 則tắc 有hữu 千thiên 萬vạn 種chủng 二nhị 智trí 。四tứ 悉tất 檀đàn 赴phó 緣duyên 不bất 同đồng 。眾chúng 家gia 不bất 善thiện 得đắc 此thử 二nhị 智trí 意ý 。隨tùy 取thủ 經kinh 論luận 所sở 明minh 二nhị 智trí 而nhi 用dụng 之chi 者giả 執chấp 諍tranh 云vân 云vân 也dã 。二nhị 者giả 自tự 行hành 化hóa 他tha 權quyền 實thật 者giả 。如như 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。隨tùy 他tha 意ý 說thuyết 並tịnh 是thị 權quyền 智trí 。隨tùy 自tự 意ý 語ngữ 皆giai 實thật 智trí 也dã 。三tam 自tự 行hành 權quyền 實thật 者giả 。諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。自tự 行hành 所sở 證chứng 二nhị 諦đế 三tam 諦đế 之chi 理lý 以dĩ 辨biện 權quyền 實thật 也dã 。還hoàn 將tương 一nhất 家gia 明minh 三tam 種chủng 二nhị 諦đế 。對đối 之chi 冷lãnh 然nhiên 。義nghĩa 推thôi 可khả 解giải 。今kim 經kinh 所sở 明minh 備bị 有hữu 三tam 種chủng 二nhị 智trí 。為vi 國quốc 王vương 長trưởng 者giả 。諸chư 聲Thanh 聞Văn 用dụng 化hóa 他tha 二nhị 智trí 。為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。用dụng 自tự 行hành 化hóa 他tha 二nhị 智trí 。杜đỗ 口khẩu 無vô 言ngôn 是thị 自tự 行hành 二nhị 智trí 也dã 。第đệ 四tứ 折chiết 伏phục 攝nhiếp 受thọ 者giả 即tức 為vi 二nhị 意ý 。一nhất 略lược 明minh 折chiết 伏phục 攝nhiếp 受thọ 。二nhị 正chánh 通thông 此thử 經Kinh 文văn 。一nhất 略lược 明minh 折chiết 伏phục 攝nhiếp 受thọ 者giả 。如như 勝thắng 鬘man 云vân 。應ưng 折chiết 伏phục 者giả 。而nhi 折chiết 伏phục 之chi 。應ưng 攝nhiếp 受thọ 者giả 。而nhi 攝nhiếp 受thọ 之chi 。以dĩ 折chiết 伏phục 攝nhiếp 受thọ 故cố 。為vi 令linh 正Chánh 法Pháp 得đắc 久cửu 住trụ 故cố 。今kim 淨tịnh 名danh 為vi 令linh 不bất 思tư 議nghị 法Pháp 。得đắc 久cửu 住trụ 故cố 。是thị 以dĩ 以dĩ 方phương 便tiện 折chiết 伏phục 實thật 智trí 攝nhiếp 受thọ 類loại 。如như 戒giới 序tự 云vân 。老lão 死tử 至chí 近cận 佛Phật 法Pháp 欲dục 滅diệt 者giả 。佛Phật 法Pháp 湛trạm 然nhiên 。何hà 嘗thường 有hữu 滅diệt 。若nhược 魔ma 燒thiêu 經Kinh 卷quyển 。尚thượng 有hữu 二nhị 十thập 億ức 菩Bồ 薩Tát 。受thọ 持trì 佛Phật 法Pháp 。故cố 知tri 不bất 滅diệt 。今kim 言ngôn 滅diệt 者giả 約ước 人nhân 壽thọ 盡tận 故cố 言ngôn 其kỳ 滅diệt 。如như 凡phàm 夫phu 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 慧tuệ 命mạng 。未vị 能năng 秉bỉnh 持trì 禁cấm 戒giới 。身thân 若nhược 無vô 常thường 戒giới 法pháp 即tức 謝tạ 。故cố 佛Phật 法Pháp 欲dục 滅diệt 。戒giới 定định 慧tuệ 解giải 脫thoát 。解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。本bổn 依y 色sắc 身thân 而nhi 起khởi 。色sắc 身thân 既ký 死tử 。五ngũ 分phần/phân 亦diệc 滅diệt 。即tức 是thị 身thân 內nội 佛Phật 法Pháp 滅diệt 也dã 。若nhược 能năng 勤cần 進tiến 發phát 真chân 得đắc 道Đạo 共cộng 戒giới 。此thử 則tắc 一nhất 受thọ 不bất 退thoái 常thường 寂tịch 然nhiên 。即tức 有hữu 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 具cụ 足túc 。假giả 令linh 七thất 反phản 人nhân 天thiên 雖tuy 生sanh 惡ác 國quốc 。非phi 但đãn 不bất 失thất 。須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。此thử 人nhân 必tất 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。是thị 則tắc 陰ấm 身thân 雖tuy 滅diệt 佛Phật 法Pháp 不bất 滅diệt 。五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。無vô 朽hủ 壞hoại 也dã 。即tức 是thị 佛Phật 法Pháp 久cửu 住trụ 。若nhược 大Đại 乘Thừa 為vi 義nghĩa 。雖tuy 復phục 證chứng 羅La 漢Hán 盡tận 無vô 生sanh 智trí 乃nãi 至chí 辟Bích 支Chi 迦ca 十thập 種chủng 觀quán 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。能năng 侵xâm 習tập 氣khí 。亦diệc 歸quy 灰hôi 滅diệt 。如như 百bách 二nhị 十thập 人nhân 不bất 堪kham 付phó 囑chúc 喪táng 失thất 財tài 寶bảo 。若nhược 能năng 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。得đắc 二nhị 十thập 五ngũ 三tam 昧muội 無vô 方phương 之chi 用dụng 。住trụ 持trì 佛Phật 法Pháp 。守thủ 護hộ 重trọng/trùng 寶bảo 。重trọng/trùng 寶bảo 者giả 。即tức 百bách 斤cân 金kim 百bách 句cú 解giải 脫thoát 真chân 寶bảo 也dã 。如như 盛thịnh 壯tráng 之chi 年niên 二nhị 十thập 五ngũ 。者giả 堪kham 可khả 付phó 囑chúc 。此thử 人nhân 能năng 折chiết 伏phục 攝nhiếp 受thọ 令linh 法Pháp 得đắc 久cửu 住trụ 也dã 。二nhị 明minh 正chánh 通thông 此thử 經Kinh 者giả 。今kim 淨tịnh 名danh 欲dục 令linh 釋Thích 迦Ca 。正Chánh 法Pháp 久cửu 住trụ 。是thị 故cố 室thất 外ngoại 彈đàn 訶ha 室thất 內nội 攝nhiếp 受thọ 。通thông 論luận 彈đàn 訶ha 攝nhiếp 受thọ 處xứ 處xứ 皆giai 得đắc 。如như 人nhân 訶ha 罵mạ 是thị 暫tạm 時thời 長trưởng 養dưỡng 是thị 本bổn 心tâm 。而nhi 今kim 或hoặc 時thời 用dụng 權quyền 智trí 訶ha 以dĩ 實thật 智trí 攝nhiếp 。如như 彈đàn 國quốc 王vương 長trưởng 者giả 。即tức 是thị 權quyền 訶ha 。當đương 樂nhạo 佛Phật 身thân 。是thị 實thật 攝nhiếp 也dã 。如như 訶ha 須Tu 菩Bồ 提Đề 云vân 。於ư 食thực 等đẳng 者giả 於ư 法pháp 亦diệc 等đẳng 入nhập 八bát 邪tà 而nhi 得đắc 八bát 正chánh 。是thị 用dụng 實thật 智trí 訶ha 還hoàn 用dụng 權quyền 攝nhiếp 。云vân 如như 佛Phật 說thuyết 幻huyễn 人nhân 以dĩ 是thị 事sự 訶ha 。寧ninh 有hữu 懼cụ 不phủ 。此thử 即tức 權quyền 攝nhiếp 。訶ha 阿A 難Nan 亦diệc 爾nhĩ 。如như 訶ha 彌Di 勒Lặc 等đẳng 實thật 智trí 訶ha 實thật 智trí 攝nhiếp 受thọ 。如như 訶ha 迦ca 旃chiên 延diên 權quyền 彈đàn 權quyền 受thọ 。室thất 內nội 別biệt 義nghĩa 云vân 云vân 。故cố 知tri 淨tịnh 名danh 折chiết 伏phục 攝nhiếp 受thọ 成thành 於ư 此thử 教giáo 也dã 。第đệ 五ngũ 約ước 觀quán 心tâm 明minh 權quyền 實thật 者giả 觀quán 中trung 道đạo 時thời 以dĩ 二nhị 觀quán 為vi 方phương 便tiện 得đắc 入nhập 中trung 道đạo 。是thị 權quyền 折chiết 伏phục 實thật 智trí 攝nhiếp 受thọ 。若nhược 觀quán 中trung 道đạo 而nhi 發phát 二Nhị 乘Thừa 觀quán 。即tức 是thị 實thật 智trí 折chiết 伏phục 權quyền 智trí 攝nhiếp 受thọ 。若nhược 觀quán 二nhị 諦đế 還hoàn 發phát 二nhị 觀quán 。即tức 是thị 權quyền 折chiết 伏phục 權quyền 攝nhiếp 受thọ 。若nhược 觀quán 中trung 道đạo 還hoàn 發phát 中trung 道đạo 。即tức 是thị 實thật 智trí 折chiết 伏phục 實thật 智trí 攝nhiếp 受thọ 。

復phục 次thứ 善thiện 將tương 四tứ 隨tùy 用dụng 心tâm 。如như 大đại 止Chỉ 觀Quán 三tam 十thập 六lục 轉chuyển 解giải 說thuyết 。即tức 是thị 觀quán 心tâm 折chiết 伏phục 攝nhiếp 受thọ 正Chánh 法Pháp 得đắc 住trụ 也dã 。大đại 段đoạn 第đệ 五ngũ 明minh 教giáo 相tương/tướng 者giả 。前tiền 大đại 段đoạn 四tứ 重trọng/trùng 釋thích 此thử 經Kinh 一nhất 部bộ 正chánh 意ý 略lược 顯hiển 。但đãn 此thử 經Kinh 與dữ 眾chúng 經kinh 有hữu 同đồng 有hữu 異dị 事sự 須tu 分phân 別biệt 。而nhi 前tiền 明minh 四tứ 教giáo 處xứ 處xứ 簡giản 別biệt 教giáo 相tương/tướng 辨biện 眾chúng 經kinh 同đồng 異dị 。大đại 意ý 略lược 應ưng 可khả 見kiến 。但đãn 恐khủng 散tán 明minh 教giáo 相tương/tướng 同đồng 異dị 。尋tầm 者giả 或hoặc 未vị 明minh 了liễu 。今kim 須tu 更cánh 釋thích 此thử 經Kinh 同đồng 異dị 之chi 相tướng 。就tựu 此thử 即tức 為vi 四tứ 意ý 。

第đệ 一nhất 明minh 教giáo 相tương/tướng 大đại 意ý 。第đệ 二nhị 略lược 出xuất 諸chư 師sư 判phán 教giáo 不bất 同đồng 。第đệ 三tam 研nghiên 詳tường 去khứ 取thủ 。第đệ 四tứ 正chánh 明minh 判phán 經kinh 教giáo 相tương/tướng 。

第đệ 一nhất 明minh 教giáo 相tương/tướng 大đại 意ý 者giả 。諸chư 經kinh 同đồng 明minh 體thể 宗tông 用dụng 。赴phó 緣duyên 利lợi 物vật 而nhi 有hữu 同đồng 異dị 者giả 。但đãn 以dĩ 稟bẩm 教giáo 之chi 徒đồ 根căn 緣duyên 不bất 一nhất 。

時thời 方phương 有hữu 別biệt 。是thị 以dĩ 大Đại 聖Thánh 。設thiết 教giáo 名danh 字tự 不bất 同đồng 。言ngôn 方phương 亦diệc 別biệt 也dã 。故cố 有hữu 頓đốn 漸tiệm 赴phó 機cơ 。至chí 如như 華hoa 嚴nghiêm 廣quảng 明minh 。菩Bồ 薩Tát 行hạnh 位vị 。三tam 藏tạng 偏thiên 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 。方Phương 等Đẳng 破phá 小tiểu 顯hiển 大đại 。大đại 品phẩm 歷lịch 法pháp 遣khiển 蕩đãng 會hội 宗tông 。法pháp 花hoa 結kết 撮toát 始thỉ 終chung 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。涅Niết 槃Bàn 解giải 釋thích 眾chúng 經kinh 同đồng 歸quy 佛Phật 性tánh 常thường 住trụ 。今kim 此thử 經Kinh 抑ức 揚dương 褒bao 貶biếm 赴phó 機cơ 說thuyết 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 者giả 。猶do 是thị 方Phương 等Đẳng 之chi 教giáo 。第đệ 二nhị 略lược 出xuất 諸chư 師sư 判phán 教giáo 不bất 同đồng 者giả 。若nhược 觀quán 岌# 法Pháp 師sư 三tam 時thời 明minh 義nghĩa 。一nhất 有hữu 相tương/tướng 法Pháp 輪luân 。二nhị 無vô 相tướng 法Pháp 輪luân 。三tam 常thường 住trụ 法Pháp 輪luân 。此thử 經Kinh 並tịnh 屬thuộc 第đệ 二nhị 時thời 無vô 相tướng 得đắc 道Đạo 。未vị 明minh 佛Phật 性tánh 。常thường 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。若nhược 開khai 善thiện 光quang 宅trạch 判phán 教giáo 有hữu 三tam 種chủng 。一nhất 頓đốn 二nhị 漸tiệm 三tam 偏thiên 方phương 不bất 定định 。漸tiệm 教giáo 分phân 為vi 五ngũ 時thời 。此thử 經Kinh 是thị 第đệ 三tam 時thời 折chiết 挫tỏa 聲Thanh 聞Văn 褒bao 揚dương 。菩Bồ 薩Tát 之chi 教giáo 。猶do 未vị 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 辨biện 佛Phật 性tánh 常thường 住trụ 。若nhược 是thị 莊trang 嚴nghiêm 四tứ 時thời 明minh 義nghĩa 。此thử 經Kinh 猶do 屬thuộc 般Bát 若Nhã 無vô 相tướng 得đắc 道Đạo 。亦diệc 未vị 明minh 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 佛Phật 性tánh 常thường 住trụ 。若nhược 是thị 地địa 論luận 四tứ 宗tông 明minh 義nghĩa 。此thử 經Kinh 即tức 是thị 真chân 宗tông 大Đại 乘Thừa 緣duyên 起khởi 反phản 出xuất 之chi 教giáo 。若nhược 是thị 流lưu 支chi 半bán 滿mãn 明minh 義nghĩa 。此thử 經Kinh 即tức 是thị 滿mãn 字tự 之chi 說thuyết 。不bất 異dị 華hoa 嚴nghiêm 涅Niết 槃Bàn 。從tùng 來lai 名danh 義nghĩa 古cổ 今kim 判phán 教giáo 不bất 同đồng 。法pháp 華hoa 玄huyền 義nghĩa 別biệt 當đương 委ủy 出xuất 也dã 。第đệ 三tam 研nghiên 詳tường 去khứ 取thủ 者giả 。若nhược 言ngôn 此thử 經Kinh 是thị 第đệ 二nhị 時thời 。教giáo 或hoặc 第đệ 三tam 時thời 說thuyết 未vị 明minh 佛Phật 性tánh 常thường 住trụ 者giả 。此thử 經Kinh 明minh 不bất 思tư 議nghị 真chân 性tánh 。真chân 性tánh 豈khởi 非phi 佛Phật 性tánh 。若nhược 言ngôn 不bất 明minh 常thường 住trụ 。此thử 經Kinh 云vân 。如Như 來Lai 之chi 身thân 。即tức 是thị 金kim 剛cang 之chi 體thể 。眾chúng 惡ác 永vĩnh 盡tận 。眾chúng 善thiện 普phổ 會hội 。當đương 何hà 有hữu 疾tật 。豈khởi 非phi 常thường 住trụ 也dã 。次thứ 若nhược 言ngôn 此thử 經Kinh 是thị 真chân 宗tông 之chi 教giáo 過quá 法pháp 華hoa 者giả 。何hà 故cố 諸chư 聲Thanh 聞Văn 人nhân 。於ư 此thử 經Kinh 中trung 。不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 同đồng 法pháp 華hoa 涅Niết 槃Bàn 也dã 。次thứ 若nhược 言ngôn 此thử 經Kinh 即tức 是thị 滿mãn 字tự 明minh 佛Phật 性tánh 常thường 住trụ 者giả 。何hà 故cố 涅Niết 槃Bàn 判phán 為vi 生sanh 蘇tô 之chi 教giáo 。生sanh 蘇tô 既ký 不bất 得đắc 。即tức 是thị 醍đề 醐hồ 。此thử 經Kinh 何hà 得đắc 即tức 與dữ 涅Niết 槃Bàn 滿mãn 字tự 齊tề 也dã 。引dẫn 諸chư 經kinh 論luận 檢kiểm 覈# 眾chúng 義nghĩa 。備bị 出xuất 法pháp 華hoa 玄huyền 義nghĩa 也dã 。第đệ 四tứ 正chánh 明minh 判phán 此thử 經Kinh 教giáo 相tương/tướng 者giả 。但đãn 如Như 來Lai 經kinh 教giáo 乃nãi 。遍biến 滿mãn 三tam 千thiên 。元nguyên 其kỳ 正chánh 意ý 不bất 出xuất 四tứ 種chủng 。一nhất 者giả 頓đốn 教giáo 二nhị 者giả 漸tiệm 教giáo 三tam 者giả 不bất 定định 教giáo 四tứ 者giả 祕bí 密mật 教giáo 。一nhất 頓đốn 教giáo 者giả 即tức 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 也dã 。譬thí 如như 日nhật 出xuất 。前tiền 照chiếu 高cao 山sơn 。又hựu 如như 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。雪Tuyết 山Sơn 有hữu 草thảo 名danh 曰viết 忍Nhẫn 辱Nhục 。牛ngưu 若nhược 食thực 者giả 即tức 得đắc 醍đề 醐hồ 。即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。然nhiên 雖tuy 云vân 頓đốn 教giáo 。為vi 化hóa 菩Bồ 薩Tát 不bất 無vô 兼kiêm 開khai 別biệt 教giáo 方phương 便tiện 。故cố 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 云vân 。摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。華hoa 嚴nghiêm 海hải 空không 宣tuyên 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 。歷lịch 劫kiếp 修tu 行hành 。而nhi 未vị 曾tằng 宣tuyên 說thuyết 如như 是thị 。甚thậm 深thâm 無vô 量lượng 義nghĩa 經kinh 。未vị 同đồng 法pháp 華hoa 三tam 乘thừa 同đồng 得đắc 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。發phát 本bổn 顯hiển 迹tích 成thành 道Đạo 已dĩ 來lai 。甚thậm 大đại 久cửu 遠viễn 。如như 此thử 即tức 不bất 與dữ 諸chư 法pháp 師sư 同đồng 也dã 。二nhị 漸tiệm 教giáo 者giả 。即tức 是thị 五ngũ 味vị 相tương 生sanh 。三tam 藏tạng 初sơ 門môn 所sở 說thuyết 事sự 戒giới 定định 即tức 是thị 從tùng 牛ngưu 出xuất 乳nhũ 。三tam 藏tạng 教giáo 明minh 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 即tức 是thị 從tùng 乳nhũ 出xuất 酪lạc 。方Phương 等Đẳng 大Đại 乘Thừa 。最tối 初sơ 說thuyết 無vô 生sanh 四Tứ 諦Đế 。無vô 量lượng 無vô 作tác 對đối 破phá 小Tiểu 乘Thừa 訶ha 責trách 聲Thanh 聞Văn 。樂nhạo 小tiểu 法Pháp 者giả 。即tức 是thị 從tùng 酪lạc 出xuất 生sanh 蘇tô 。摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。亦diệc 說thuyết 無vô 生sanh 四Tứ 諦Đế 。而nhi 具cụ 明minh 無vô 量lượng 四Tứ 諦Đế 宣tuyên 說thuyết 。歷lịch 劫kiếp 修tu 行hành 。亦diệc 說thuyết 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 會hội 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 皆giai 。是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。令linh 聲Thanh 聞Văn 轉chuyển 教giáo 。即tức 是thị 從tùng 生sanh 蘇tô 出xuất 熟thục 蘇tô 。如như 法Pháp 華hoa 說thuyết 一nhất 實thật 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 為vì 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。悉tất 受thọ 記ký 莂biệt 成thành 大đại 果quả 實thật 如như 秋thu 收thu 冬đông 藏tạng 。更cánh 無vô 所sở 作tác 。即tức 是thị 從tùng 熟thục 蘇tô 出xuất 醍đề 醐hồ 。又hựu 涅Niết 槃Bàn 經kinh 為vì 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。說thuyết 三tam 修tu 佛Phật 性tánh 一nhất 實thật 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 。為vì 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。開khai 決quyết 慧tuệ 眼nhãn 見kiến 佛Phật 性tánh 安an 置trí 諸chư 子tử 。祕bí 密mật 之chi 藏tạng 。亦diệc 是thị 從tùng 熟thục 蘇tô 出xuất 醍đề 醐hồ 。故cố 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 。明minh 說thuyết 大đại 品phẩm 在tại 法pháp 華hoa 前tiền 。大đại 智trí 論luận 云vân 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。在tại 法pháp 華hoa 後hậu 。如như 此thử 明minh 五ngũ 味vị 之chi 義nghĩa 與dữ 常thường 塗đồ 一nhất 往vãng 似tự 同đồng 。細tế 心tâm 比tỉ 並tịnh 辨biện 次thứ 解giải 義nghĩa 不bất 相tương 關quan 也dã 。三Tam 明Minh 不bất 定định 教giáo 者giả 。亦diệc 不bất 同đồng 舊cựu 解giải 別biệt 有hữu 遍biến 方phương 不bất 定định 之chi 說thuyết 。今kim 但đãn 於ư 五ngũ 味vị 教giáo 內nội 利lợi 根căn 之chi 人nhân 不bất 同đồng 教giáo 教giáo 悉tất 皆giai 得đắc 見kiến 佛Phật 性tánh 。故cố 有hữu 滿mãn 字tự 之chi 義nghĩa 。故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。譬thí 如như 有hữu 人nhân 。置trí 毒độc 於ư 乳nhũ 乃nãi 至chí 醍đề 醐hồ 。亦diệc 能năng 殺sát 人nhân 。所sở 以dĩ 梁lương 武võ 流lưu 支chi 攝nhiếp 山sơn 三tam 家gia 此thử 經Kinh 大đại 品phẩm 皆giai 是thị 滿mãn 字tự 明minh 佛Phật 性tánh 辨biện 常thường 。意ý 在tại 此thử 也dã 。四tứ 祕bí 密mật 教giáo 者giả 。大đại 智trí 論luận 云vân 。佛Phật 初sơ 成thành 道Đạo 鹿lộc 苑uyển 。轉chuyển 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。顯hiển 露lộ 教giáo 中trung 明minh 五ngũ 人nhân 見kiến 諦Đế 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。八bát 萬vạn 人nhân 得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。祕bí 密mật 教giáo 無vô 量lượng 菩Bồ 薩Tát 。聞văn 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。

復phục 次thứ 始thỉ 從tùng 得đắc 道Đạo 至chí 泥Nê 洹Hoàn 夜dạ 常thường 說thuyết 般Bát 若Nhã 。或hoặc 可khả 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。此thử 經Kinh 云vân 。佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。眾chúng 生sanh 隨tùy 類loại 各các 得đắc 解giải 。此thử 亦diệc 是thị 祕bí 密mật 教giáo 之chi 相tướng 。若nhược 時thời 眾chúng 皆giai 不bất 得đắc 聞văn 見kiến 即tức 是thị 祕bí 密mật 教giáo 也dã 。問vấn 曰viết 。若nhược 爾nhĩ 可khả 無vô 遍biến 方phương 不bất 定định 說thuyết 耶da 。

答đáp 曰viết 。

五ngũ 味vị 次thứ 第đệ 尚thượng 得đắc 論luận 不bất 定định 。遍biến 方phương 設thiết 有hữu 異dị 說thuyết 此thử 復phục 何hà 須tu 論luận 也dã 。婆Bà 羅La 門Môn 將tương 偈kệ 來lai 此thử 出xuất 四tứ 種chủng 論luận 。所sở 謂vị 牛ngưu 王vương 論luận 蝦hà 蟇# 跳khiêu 論luận 師sư 子tử 論luận 鳥điểu 眼nhãn 論luận 。今kim 借tá 便tiện 用dụng 此thử 四tứ 種chủng 論luận 通thông 前tiền 四tứ 種chủng 教giáo 。牛ngưu 王vương 論luận 通thông 頓đốn 教giáo 。蝦hà 蟇# 跳khiêu 論luận 通thông 漸tiệm 教giáo 。師sư 子tử 論luận 通thông 不bất 定định 教giáo 。鳥điểu 眼nhãn 論luận 通thông 祕bí 密mật 教giáo 。今kim 判phán 此thử 經Kinh 非phi 是thị 。頓đốn 教giáo 乃nãi 至chí 五ngũ 味vị 漸tiệm 教giáo 生sanh 蘇tô 之chi 味vị 。若nhược 約ước 不bất 定định 教giáo 即tức 是thị 置trí 毒độc 生sanh 蘇tô 而nhi 殺sát 人nhân 也dã 。利lợi 根căn 菩Bồ 薩Tát 於ư 此thử 。教giáo 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。見kiến 佛Phật 性tánh 住trụ 不bất 可khả 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 涅Niết 槃Bàn 。即tức 滿mãn 字tự 之chi 教giáo 若nhược 祕bí 密mật 即tức 不bất 可khả 知tri 也dã 。此thử 經Kinh 意ý 不bất 主chủ 明minh 教giáo 相tương/tướng 。是thị 故cố 不bất 須tu 委ủy 曲khúc 也dã 。但đãn 教giáo 相tương/tướng 義nghĩa 多đa 有hữu 所sở 關quan 最tối 為vi 難nan 解giải 難nạn/nan 明minh 。法pháp 華hoa 玄huyền 辨biện 四tứ 教giáo 義nghĩa 方phương 可khả 得đắc 。略lược 見kiến 大đại 意ý 耳nhĩ 。

佛Phật 法Pháp 不bất 思tư 議nghị 。唯duy 教giáo 相tương/tướng 難nan 解giải 。

二Nhị 乘Thừa 及cập 菩Bồ 薩Tát 。尚thượng 所sở 不bất 能năng 測trắc 。

何hà 況huống 諸chư 凡phàm 夫phu 。而nhi 欲dục 判phán 此thử 事sự 。

譬thí 如như 生sanh 盲manh 人nhân 。分phân 別biệt 日nhật 輪luân 相tương/tướng 。

欲dục 判phán 虛hư 空không 界giới 。一nhất 切thiết 諸chư 色sắc 法pháp 。

而nhi 言ngôn 了liễu 達đạt 者giả 。畢tất 竟cánh 無vô 是thị 事sự 。

是thị 故cố 說thuyết 法Pháp 者giả 。各các 生sanh 慚tàm 愧quý 心tâm 。

自tự 責trách 無vô 明minh 闇ám 。捨xả 戲hí 論luận 諍tranh 競cạnh 。

維Duy 摩Ma 經Kinh 玄Huyền 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 六lục