Duy Ma Kinh Huyền Sớ – Quyển 5 – Tạng Thư Phật Học

Chuẩn
Leave a comment

維Duy 摩Ma 經Kinh 玄Huyền 疏Sớ
Quyển 5
隋Tùy 智Trí 顗撰Soạn

維Duy 摩Ma 經Kinh 玄Huyền 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 五ngũ

天thiên 台thai 山sơn 修tu 禪thiền 寺tự 沙Sa 門Môn 智trí 顗# 撰soạn

第đệ 一nhất 釋thích 名danh 前tiền 已dĩ 開khai 為vi 二nhị 重trọng/trùng 。一nhất 釋thích 此thử 經Kinh 別biệt 名danh 已dĩ 竟cánh 。二nhị 次thứ 釋thích 通thông 名danh 。第đệ 二nhị 正chánh 釋thích 通thông 名danh 者giả 。即tức 是thị 釋thích 經kinh 之chi 一nhất 字tự 也dã 。若nhược 依y 天Thiên 竺Trúc 語ngữ 。佛Phật 教giáo 之chi 首thủ 通thông 標tiêu 修tu 多đa 羅la 。或hoặc 云vân 修tu 單đơn 羅la 或hoặc 云vân 修tu 妬đố 路lộ 。例lệ 如như 此thử 土thổ/độ 楚sở 夏hạ 方phương 言ngôn 。修tu 多đa 羅la 者giả 既ký 是thị 外ngoại 國quốc 之chi 語ngữ 。古cổ 今kim 諸chư 師sư 解giải 釋thích 有hữu 異dị 。或hoặc 言ngôn 無vô 翻phiên 或hoặc 言ngôn 有hữu 翻phiên 。今kim 釋thích 此thử 義nghĩa 略lược 為vi 五ngũ 意ý 。第đệ 一nhất 明minh 無vô 翻phiên 。第đệ 二nhị 明minh 有hữu 翻phiên 。第đệ 三tam 通thông 和hòa 有hữu 翻phiên 無vô 翻phiên 。第đệ 四tứ 歷lịch 法pháp 解giải 釋thích 。第đệ 五ngũ 約ước 觀quán 心tâm 。第đệ 一nhất 釋thích 修tu 多đa 羅la 言ngôn 無vô 翻phiên 者giả 。但đãn 外ngoại 國quốc 有hữu 多đa 含hàm 之chi 語ngữ 。即tức 是thị 修tu 多đa 羅la 名danh 含hàm 五ngũ 義nghĩa 。豈khởi 可khả 但đãn 用dụng 經Kinh 字tự 往vãng 翻phiên 。故cố 開khai 善thiện 法Pháp 師sư 云vân 。經kinh 非phi 正chánh 翻phiên 。但đãn 以dĩ 經Kinh 字tự 代đại 修tu 多đa 羅la 也dã 。至chí 如như 此thử 方phương 。周chu 孔khổng 聖thánh 教giáo 稱xưng 之chi 為vi 經kinh 。外ngoại 國quốc 聖thánh 教giáo 此thử 土thổ/độ 宜nghi 用dụng 經Kinh 字tự 代đại 也dã 。所sở 言ngôn 修tu 多đa 羅la 名danh 含hàm 五ngũ 義nghĩa 者giả 。一nhất 法pháp 本bổn 。二nhị 微vi 發phát 。三tam 涌dũng 泉tuyền 。四tứ 繩thằng 墨mặc 。五ngũ 結kết 鬘man 。一nhất 修tu 多đa 羅la 名danh 含hàm 法pháp 本bổn 義nghĩa 者giả 。大đại 聖thánh 知tri 一nhất 切thiết 。皆giai 不bất 可khả 說thuyết 。以dĩ 四tứ 悉tất 檀đàn 因nhân 緣duyên 而nhi 有hữu 言ngôn 教giáo 者giả 。若nhược 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 說thuyết 即tức 為vi 一nhất 切thiết 論luận 本bổn 。若nhược 為vi 人nhân 對đối 治trị 兩lưỡng 悉tất 檀đàn 說thuyết 即tức 為vi 行hành 本bổn 。若nhược 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。悉tất 檀đàn 說thuyết 即tức 為vi 理lý 本bổn 。故cố 修tu 多đa 羅la 含hàm 法pháp 本bổn 義nghĩa 也dã 。二nhị 明minh 修tu 多đa 羅la 名danh 含hàm 微vi 發phát 義nghĩa 者giả 。法Pháp 王Vương 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 起khởi 教giáo 。巧xảo 妙diệu 玄huyền 辭từ 從tùng 微vi 至chí 著trước 靡mĩ 所sở 不bất 詮thuyên 。是thị 則tắc 文văn 義nghĩa 漸tiệm 顯hiển 開khai 發phát 初sơ 心tâm 。初sơ 中trung 後hậu 善thiện 。圓viên 滿mãn 具cụ 足túc 。故cố 修tu 多đa 羅la 含hàm 微vi 發phát 義nghĩa 也dã 。三Tam 明Minh 修tu 多đa 羅la 含hàm 涌dũng 泉tuyền 義nghĩa 者giả 。此thử 從tùng 譬thí 以dĩ 明minh 義nghĩa 。如như 泉tuyền 涌dũng 流lưu 滔thao 滔thao 無vô 竭kiệt 。佛Phật 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 說thuyết 法Pháp 。文văn 義nghĩa 無vô 盡tận 法pháp 流lưu 不bất 絕tuyệt 。津tân 潤nhuận 萌manh 芽nha 三tam 草thảo 兩lưỡng 木mộc 一nhất 地địa 所sở 生sanh 。皆giai 得đắc 增tăng 長trưởng 。故cố 修tu 多đa 羅la 含hàm 涌dũng 泉tuyền 義nghĩa 也dã 。四tứ 修tu 多đa 羅la 含hàm 繩thằng 墨mặc 義nghĩa 者giả 。亦diệc 是thị 從tùng 譬thí 以dĩ 顯hiển 義nghĩa 。如như 世thế 繩thằng 墨mặc 能năng 栽tài 邪tà 就tựu 正chánh 。佛Phật 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 說thuyết 法Pháp 。裁tài 愛ái 論luận 見kiến 論luận 邪tà 曲khúc 。令linh 發phát 真chân 見kiến 無vô 漏lậu 正Chánh 道Đạo 。故cố 修tu 多đa 羅la 含hàm 繩thằng 墨mặc 義nghĩa 也dã 。五ngũ 修tu 多đa 羅la 含hàm 結kết 鬘man 義nghĩa 者giả 。此thử 亦diệc 從tùng 譬thí 以dĩ 顯hiển 義nghĩa 。結kết 鬘man 即tức 是thị 縷lũ 穿xuyên 於ư 華hoa 無vô 有hữu 零linh 落lạc 。大đại 覺giác 世Thế 尊Tôn 。以dĩ 四tứ 悉tất 檀đàn 說thuyết 法Pháp 詮thuyên 諸chư 法pháp 相tướng 。赴phó 緣duyên 皆giai 無vô 漏lậu 失thất 。又hựu 結kết 鬘man 能năng 嚴nghiêm 飾sức 身thân 首thủ 。如Như 來Lai 言ngôn 教giáo 。莊trang 嚴nghiêm 行hành 人nhân 。一nhất 切thiết 敬kính 愛ái 。故cố 修tu 多đa 羅la 含hàm 結kết 鬘man 義nghĩa 也dã 。此thử 土thổ/độ 既ký 無vô 含hàm 此thử 五ngũ 義nghĩa 之chi 言ngôn 。故cố 用dụng 經Kinh 字tự 代đại 也dã 。問vấn 曰viết 。修tu 多đa 羅la 多đa 含hàm 五ngũ 義nghĩa 。同đồng 用dụng 悉tất 檀đàn 往vãng 釋thích 有hữu 何hà 五ngũ 義nghĩa 之chi 別biệt 耶da 。

答đáp 曰viết 。

悉tất 檀đàn 大đại 意ý 雖tuy 同đồng 。五ngũ 義nghĩa 之chi 別biệt 未vị 嘗thường 混hỗn 濫lạm 也dã 。第đệ 二nhị 明minh 修tu 多đa 羅la 有hữu 翻phiên 者giả 。有hữu 師sư 言ngôn 。昔tích 佛Phật 法Pháp 初sơ 度độ 。胡hồ 漢hán 之chi 語ngữ 未vị 通thông 。故cố 河hà 西tây 群quần 學học 謂vị 無vô 翻phiên 也dã 。爾nhĩ 來lai 經kinh 論luận 度độ 此thử 。翻phiên 譯dịch 胡hồ 漢hán 之chi 語ngữ 既ký 通thông 修tu 多đa 羅la 定định 有hữu 翻phiên 也dã 。但đãn 諸chư 法Pháp 師sư 各các 異dị 傳truyền 聞văn 。言ngôn 有hữu 翻phiên 者giả 又hựu 成thành 非phi 一nhất 。今kim 略lược 出xuất 五ngũ 翻phiên 不bất 同đồng 。一nhất 有hữu 師sư 云vân 法pháp 本bổn 。二nhị 有hữu 師sư 云vân 此thử 翻phiên 云vân 契khế 。三tam 有hữu 師sư 言ngôn 此thử 翻phiên 言ngôn 綖diên 。四tứ 有hữu 師sư 翻phiên 云vân 善thiện 語ngữ 教giáo 。五ngũ 有hữu 師sư 言ngôn 此thử 翻phiên 云vân 經kinh 。一nhất 有hữu 師sư 言ngôn 修tu 多đa 羅la 此thử 翻phiên 云vân 法pháp 本bổn 者giả 。法pháp 本bổn 有hữu 三tam 。一nhất 為vi 論luận 本bổn 。二nhị 為vi 行hành 本bổn 。三tam 為vi 義nghĩa 本bổn 。佛Phật 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 說thuyết 法Pháp 得đắc 為vi 此thử 三tam 本bổn 。具cụ 如như 前tiền 釋thích 。二nhị 有hữu 師sư 言ngôn 修tu 多đa 羅la 此thử 翻phiên 言ngôn 契khế 。以dĩ 契khế 會hội 為vi 義nghĩa 。世Thế 尊Tôn 如như 法Pháp 相tương/tướng 解giải 。用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 如như 法Pháp 相tương/tướng 說thuyết 。世thế 界giới 悉tất 檀đàn 說thuyết 法Pháp 即tức 是thị 契khế 情tình 。為vi 人nhân 對đối 治trị 兩lưỡng 悉tất 檀đàn 說thuyết 法Pháp 即tức 是thị 契khế 行hành 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 說thuyết 法Pháp 即tức 契khế 理lý 也dã 。三tam 有hữu 師sư 翻phiên 言ngôn 綖diên 者giả 。此thử 是thị 因nhân 譬thí 顯hiển 義nghĩa 。即tức 與dữ 前tiền 結kết 鬘man 義nghĩa 同đồng 也dã 。又hựu 言ngôn 綖diên 以dĩ 縫phùng 成thành 為vi 能năng 。即tức 是thị 悉tất 檀đàn 之chi 說thuyết 能năng 成thành 三tam 乘thừa 行hành 人nhân 三tam 義nghĩa 也dã 。四tứ 有hữu 師sư 翻phiên 云vân 善thiện 語ngữ 教giáo 者giả 。大đại 聖thánh 大đại 慈từ 。心tâm 順thuận 理lý 說thuyết 法Pháp 故cố 言ngôn 善thiện 語ngữ 。用dụng 悉tất 檀đàn 赴phó 機cơ 化hóa 物vật 。順thuận 情tình 成thành 行hành 人nhân 入nhập 理lý 。故cố 云vân 善thiện 語ngữ 教giáo 也dã 。五ngũ 有hữu 師sư 言ngôn 經Kinh 字tự 即tức 是thị 正chánh 翻phiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。彼bỉ 方phương 極cực 聖thánh 說thuyết 教giáo 。名danh 修Tu 多Đa 羅La 。此thử 土thổ/độ 聖thánh 人nhân 所sở 說thuyết 名danh 之chi 為vi 經kinh 。以dĩ 此thử 類loại 通thông 即tức 正chánh 翻phiên 也dã 。所sở 言ngôn 經kinh 者giả 。經kinh 由do 為vi 義nghĩa 。經kinh 由do 聖thánh 人nhân 心tâm 口khẩu 故cố 稱xưng 為vi 經kinh 。悉tất 檀đàn 致trí 教giáo 經kinh 由do 如Như 來Lai 心tâm 口khẩu 故cố 名danh 經kinh 也dã 。又hựu 云vân 。前tiền 聖thánh 後hậu 聖thánh 莫mạc 不bất 經kinh 此thử 悉tất 檀đàn 所sở 說thuyết 之chi 教giáo 。而nhi 得đắc 成thành 道Đạo 。又hựu 云vân 。經kinh 者giả 訓huấn 法pháp 訓huấn 常thường 。法pháp 云vân 可khả 軌quỹ 。常thường 則tắc 難nan 可khả 改cải 變biến 悉tất 檀đàn 設thiết 教giáo 。此thử 教giáo 能năng 成thành 三tam 利lợi 。必tất 定định 可khả 軌quỹ 。故cố 云vân 訓huấn 法pháp 也dã 。悉tất 檀đàn 致trí 教giáo 若nhược 天thiên 若nhược 魔ma 若nhược 梵Phạm 若nhược 諸chư 沙Sa 門Môn 。及cập 婆Bà 羅La 門Môn 。乃nãi 至chí 餘dư 眾chúng 無vô 能năng 改cải 易dị 。故cố 云vân 常thường 也dã 。問vấn 曰viết 。有hữu 翻phiên 既ký 五ngũ 種chủng 不bất 同đồng 。豈khởi 得đắc 類loại 用dụng 三tam 義nghĩa 解giải 釋thích 。

答đáp 曰viết 。

述thuật 彼bỉ 顯hiển 此thử 。彼bỉ 義nghĩa 既ký 申thân 此thử 意ý 。又hựu 顯hiển 有hữu 何hà 過quá 也dã 。第đệ 三tam 和hòa 通thông 無vô 翻phiên 有hữu 翻phiên 。有hữu 翻phiên 者giả 問vấn 無vô 者giả 曰viết 。何hà 故cố 言ngôn 外ngoại 國quốc 有hữu 多đa 含hàm 之chi 語ngữ 此thử 土thổ/độ 無vô 有hữu 多đa 含hàm 之chi 語ngữ 。此thử 是thị 經Kinh 者giả 法pháp 華hoa 明minh 。六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。何hà 得đắc 悉tất 知tri 六lục 塵trần 十thập 法Pháp 界Giới 之chi 理lý 耶da 。

答đáp 曰viết 。

此thử 是thị 受thọ 持trì 法Pháp 華hoa 。六lục 千thiên 切thiết 德đức 莊trang 嚴nghiêm 行hành 人nhân 。六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。顯hiển 相tương 似tự 藏tạng 識thức 之chi 用dụng 。則tắc 六lục 塵trần 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 是thị 經Kinh 也dã 。問vấn 曰viết 。一nhất 切thiết 法pháp 何hà 得đắc 悉tất 能năng 詮thuyên 理lý 並tịnh 是thị 經Kinh 耶da 。

答đáp 曰viết 。

是thị 事sự 易dị 明minh 。世thế 間gian 現hiện 見kiến 。祇kỳ 是thị 一nhất 墨mặc 色sắc 點điểm 作tác 字tự 。詮thuyên 一nhất 切thiết 法pháp 。靡mĩ 所sở 不bất 周chu 。香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。何hà 得đắc 不bất 然nhiên 。故cố 此thử 經Kinh 云vân 。於ư 食thực 等đẳng 者giả 。諸chư 法pháp 亦diệc 等đẳng 。諸chư 法pháp 等đẳng 者giả 。於ư 食thực 亦diệc 等đẳng 。故cố 能năng 以dĩ 一nhất 食thực 施thí 一nhất 切thiết 。大đại 品phẩm 經Kinh 云vân 。諸chư 法pháp 等đẳng 故cố 。般Bát 若Nhã 波ba 羅la 密mật 等đẳng 。又hựu 云vân 。一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 色sắc 乃nãi 至chí 意ý 法pháp 。是thị 趣thú 不bất 過quá 色sắc 。尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。云vân 何hà 當đương 有hữu 。趣thú 非phi 趣thú 如như 是thị 遍biến 歷lịch 一nhất 切thiết 法pháp 。類loại 可khả 知tri 也dã 。第đệ 五ngũ 約ước 觀quán 心tâm 明minh 經kinh 者giả 即tức 為vi 四tứ 意ý 。一nhất 類loại 無vô 翻phiên 約ước 觀quán 心tâm 明minh 經kinh 。二nhị 類loại 有hữu 翻phiên 約ước 觀quán 心tâm 明minh 經kinh 。三tam 類loại 和hòa 通thông 有hữu 翻phiên 無vô 翻phiên 約ước 觀quán 心tâm 明minh 經kinh 。四tứ 類loại 歷lịch 法pháp 約ước 觀quán 心tâm 明minh 經kinh 。一nhất 類loại 無vô 翻phiên 約ước 觀quán 心tâm 明minh 經kinh 者giả 。何hà 但đãn 修tu 多đa 羅la 無vô 翻phiên 名danh 含hàm 五ngũ 義nghĩa 。眾chúng 生sanh 心tâm 含hàm 一nhất 切thiết 法pháp 。亦diệc 不bất 可khả 的đích 詺# 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 離ly 一nhất 切thiết 。心tâm 數số 詺# 何hà 為vi 心tâm 耶da 。今kim 言ngôn 觀quán 心tâm 含hàm 五ngũ 義nghĩa 者giả 。一nhất 心tâm 含hàm 法pháp 本bổn 義nghĩa 。提đề 謂vị 經Kinh 云vân 。心tâm 是thị 萬vạn 行hạnh 之chi 本bổn 眾chúng 靈linh 之chi 源nguyên 。出xuất 入nhập 無vô 亂loạn 往vãng 來lai 無vô 間gian 。統thống 御ngự 一nhất 身thân 以dĩ 立lập 道đạo 根căn 。此thử 是thị 言ngôn 說thuyết 之chi 本bổn 即tức 教giáo 本bổn 也dã 。萬vạn 行hạnh 之chi 本bổn 即tức 行hành 本bổn 也dã 。以dĩ 立lập 道đạo 根căn 即tức 理lý 本bổn 也dã 。二nhị 約ước 觀quán 心tâm 含hàm 微vi 發phát 義nghĩa 者giả 。細tế 微vi 之chi 法pháp 莫mạc 若nhược 剎sát 那na 。因nhân 此thử 相tương 續tục 成thành 一nhất 切thiết 法pháp 。若nhược 觀quán 此thử 心tâm 發phát 諸chư 。功công 德đức 智trí 慧tuệ 。亦diệc 從tùng 微vi 至chí 著trước 也dã 。三Tam 明Minh 約ước 觀quán 心tâm 含hàm 涌dũng 泉tuyền 義nghĩa 者giả 。因nhân 觀quán 心tâm 發phát 。功công 德đức 智trí 慧tuệ 。如như 涌dũng 泉tuyền 無vô 盡tận 也dã 。故cố 仁nhân 王vương 經Kinh 云vân 。能năng 觀quán 心tâm 源nguyên 。得đắc 無vô 量lượng 報báo 。四tứ 約ước 觀quán 心tâm 含hàm 結kết 鬘man 義nghĩa 者giả 。心tâm 王vương 穿xuyên 一nhất 切thiết 心tâm 數số 之chi 法pháp 。如như 縷lũ 穿xuyên 華hoa 成thành 鬘man 無vô 零linh 漏lậu 也dã 。觀quán 心tâm 穿xuyên 一nhất 切thiết 。法pháp 亦diệc 復phục 如như 是thị 。若nhược 發phát 定định 慧tuệ 還hoàn 嚴nghiêm 飾sức 於ư 心tâm 也dã 。五ngũ 明minh 約ước 觀quán 心tâm 含hàm 繩thằng 墨mặc 義nghĩa 者giả 。觀quán 心tâm 裁tài 愛ái 見kiến 邪tà 曲khúc 成thành 八Bát 直Trực 正Chánh 道Đạo 也dã 。二nhị 類loại 有hữu 翻phiên 明minh 觀quán 心tâm 者giả 。若nhược 將tương 法pháp 約ước 心tâm 則tắc 可khả 詺# 也dã 。還hoàn 須tu 對đối 前tiền 五ngũ 種chủng 翻phiên 修tu 多đa 羅la 。一nhất 明minh 觀quán 心tâm 即tức 是thị 法pháp 本bổn 者giả 。已dĩ 如như 前tiền 引dẫn 提đề 謂vị 經kinh 之chi 所sở 明minh 也dã 。二nhị 約ước 觀quán 心tâm 即tức 是thị 契khế 者giả 。觀quán 心tâm 會hội 理lý 即tức 是thị 契khế 也dã 。三Tam 明Minh 約ước 觀quán 心tâm 即tức 綖diên 義nghĩa 者giả 。觀quán 心tâm 能năng 成thành 一nhất 切thiết 道Đạo 法Pháp 。如như 綖diên 成thành 衣y 。四tứ 明minh 約ước 觀quán 心tâm 即tức 是thị 善thiện 語ngữ 。方phương 字tự 訓huấn 一nhất 字tự 或hoặc 二nhị 訓huấn 乃nãi 至chí 多đa 訓huấn 。此thử 即tức 是thị 多đa 含hàm 之chi 義nghĩa 正chánh 如như 經Kinh 字tự 。欲dục 作tác 含hàm 五ngũ 義nghĩa 解giải 釋thích 。其kỳ 意ý 泠# 然nhiên 。故cố 知tri 無vô 翻phiên 之chi 義nghĩa 非phi 也dã 。又hựu 無vô 翻phiên 者giả 問vấn 有hữu 翻phiên 者giả 曰viết 。若nhược 言ngôn 昔tích 兩lưỡng 國quốc 之chi 言ngôn 未vị 通thông 故cố 云vân 無vô 翻phiên 。今kim 兩lưỡng 國quốc 之chi 語ngữ 既ký 。通thông 定định 有hữu 翻phiên 者giả 。修tu 多đa 羅la 但đãn 是thị 外ngoại 國quốc 之chi 一nhất 言ngôn 。今kim 何hà 得đắc 翻phiên 者giả 不bất 同đồng 五ngũ 語ngữ 各các 異dị 。若nhược 一nhất 翻phiên 為vi 是thị 。餘dư 四tứ 則tắc 非phi 。孰thục 是thị 孰thục 非phi 。若nhược 五ngũ 翻phiên 俱câu 是thị 。彼bỉ 一nhất 此thử 五ngũ 。一nhất 不bất 可khả 為vi 五ngũ 。五ngũ 不bất 可khả 為vi 一nhất 。此thử 為vi 大đại 妨phương 。若nhược 五ngũ 語ngữ 俱câu 非phi 。定định 知tri 無vô 翻phiên 。設thiết 更cánh 出xuất 異dị 翻phiên 皆giai 不bất 可khả 用dụng 。今kim 謂vị 若nhược 不bất 得đắc 佛Phật 法Pháp 正chánh 意ý 。有hữu 翻phiên 無vô 翻phiên 俱câu 是thị 執chấp 滯trệ 。其kỳ 得đắc 意ý 者giả 無vô 翻phiên 有hữu 翻phiên 皆giai 可khả 從tùng 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 知tri 悉tất 檀đàn 起khởi 教giáo 是thị 一nhất 。無vô 翻phiên 有hữu 翻phiên 皆giai 具cụ 三tam 義nghĩa 。含hàm 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。執chấp 諍tranh 既ký 息tức 。正chánh 義nghĩa 圓viên 通thông 此thử 有hữu 何hà 過quá 。故cố 經Kinh 云vân 。依y 義nghĩa 不bất 依y 語ngữ 也dã 。雖tuy 然nhiên 今kim 解giải 釋thích 直trực 用dụng 經Kinh 字tự 則tắc 無vô 所sở 不bất 該cai 。又hựu 無vô 翻phiên 有hữu 翻phiên 幸hạnh 得đắc 縱túng/tung 容dung 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。言ngôn 無vô 翻phiên 者giả 亦diệc 用dụng 經Kinh 字tự 標tiêu 題đề 。言ngôn 有hữu 翻phiên 者giả 亦diệc 以dĩ 經Kinh 字tự 標tiêu 題đề 。並tịnh 不bất 見kiến 用dụng 法pháp 本bổn 契khế 綖diên 善thiện 語ngữ 教giáo 標tiêu 教giáo 首thủ 也dã 。若nhược 存tồn 經Kinh 字tự 是thị 則tắc 有hữu 翻phiên 無vô 翻phiên 兩lưỡng 情tình 皆giai 愜# 。即tức 是thị 通thông 和hòa 二nhị 家gia 執chấp 諍tranh 義nghĩa 也dã 。如như 舊cựu 解giải 涅Niết 槃Bàn 或hoặc 言ngôn 有hữu 翻phiên 無vô 翻phiên 。般Bát 若Nhã 或hoặc 言ngôn 有hữu 翻phiên 無vô 翻phiên 。若nhược 深thâm 解giải 此thử 意ý 無vô 所sở 滯trệ 也dã 。第đệ 四tứ 歷lịch 諸chư 法pháp 明minh 經kinh 者giả 。有hữu 師sư 言ngôn 有hữu 三tam 種chủng 經kinh 。一nhất 聲thanh 經kinh 。二nhị 色sắc 經kinh 。三tam 法pháp 經kinh 。一nhất 明minh 聲thanh 經kinh 者giả 。大đại 覺giác 世Thế 尊Tôn 。聲thanh 能năng 詮thuyên 理lý 。聞văn 聲thanh 得đắc 理lý 。故cố 聲thanh 即tức 是thị 經Kinh 。故cố 大đại 品phẩm 經Kinh 云vân 。若nhược 從tùng 善thiện 知tri 識thức 。處xử 聞văn 般Bát 若Nhã 也dã 。二nhị 明minh 色sắc 經kinh 者giả 。墨mặc 色sắc 之chi 字tự 為vi 經kinh 也dã 。墨mặc 色sắc 為vi 字tự 能năng 詮thuyên 於ư 理lý 。見kiến 色sắc 得đắc 理lý 。色sắc 即tức 是thị 經Kinh 。故cố 大đại 品phẩm 經Kinh 云vân 。若nhược 從tùng 經Kinh 卷quyển 中trung 聞văn 般Bát 若Nhã 也dã 。三tam 法pháp 為vi 經kinh 者giả 。法pháp 是thị 法pháp 塵trần 。心tâm 與dữ 法pháp 合hợp 內nội 心tâm 思tư 惟duy 。修tu 習tập 於ư 法pháp 。因nhân 法pháp 見kiến 理lý 。法pháp 即tức 是thị 經Kinh 。故cố 經Kinh 云vân 。修tu 我ngã 法pháp 者giả 證chứng 。乃nãi 自tự 知tri 心tâm 無vô 實thật 。行hành 何hà 用dụng 問vấn 。為vi 問vấn 曰viết 。六lục 塵trần 何hà 意ý 。三tam 塵trần 是thị 經Kinh 。香hương 味vị 觸xúc 三tam 塵trần 非phi 經kinh 耶da 。

答đáp 曰viết 。

此thử 土thổ/độ 三tam 根căn 鈍độn 故cố 不bất 能năng 得đắc 香hương 味vị 觸xúc 之chi 理lý 。故cố 三tam 塵trần 不bất 名danh 經kinh 也dã 。若nhược 他tha 方phương 佛Phật 土độ 。或hoặc 以dĩ 香hương 為vi 佛Phật 事sự 。或hoặc 以dĩ 味vị 為vi 佛Phật 事sự 。或hoặc 觸xúc 為vi 佛Phật 事sự 。此thử 則tắc 三tam 塵trần 皆giai 是thị 經Kinh 也dã 。如như 此thử 經Kinh 文văn 。具cụ 出xuất 他tha 方phương 國quốc 土độ 。佛Phật 事sự 不bất 同đồng 。則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 。皆giai 能năng 詮thuyên 理lý 悉tất 是thị 經Kinh 也dã 。問vấn 曰viết 。若nhược 言ngôn 此thử 土thổ/độ 三tam 根căn 鈍độn 故cố 三tam 塵trần 不bất 得đắc 教giáo 者giả 。經kinh 說thuyết 覺giác 觀quán 是thị 言ngôn 語ngữ 法pháp 。觀quán 心tâm 既ký 是thị 順thuận 理lý 之chi 覺giác 觀quán 。即tức 是thị 善thiện 語ngữ 能năng 轉chuyển 所sở 觀quán 煩phiền 惱não 即tức 名danh 為vi 教giáo 。故cố 此thử 經Kinh 云vân 。弟đệ 子tử 眾chúng 塵trần 勞lao 。隨tùy 意ý 之chi 所sở 轉chuyển 也dã 。五ngũ 明minh 觀quán 心tâm 即tức 是thị 經Kinh 者giả 。經kinh 由do 觀quán 心tâm 得đắc 成thành 聖thánh 也dã 。故cố 般bát 舟chu 經Kinh 云vân 。諸chư 佛Phật 從tùng 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。心tâm 者giả 無vô 垢cấu 名danh 清thanh 淨tịnh 。五ngũ 道đạo 鮮tiên 潔khiết 不bất 受thọ 色sắc 。有hữu 解giải 此thử 者giả 成thành 大Đại 道Đạo 。三Tam 明Minh 類loại 和hòa 通thông 有hữu 翻phiên 無vô 翻phiên 約ước 觀quán 心tâm 者giả 。如như 此thử 觀quán 心tâm 之chi 時thời 。即tức 知tri 此thử 心tâm 非phi 可khả 名danh 目mục 非phi 不bất 可khả 名danh 目mục 。亦diệc 不bất 可khả 名danh 目mục 亦diệc 可khả 名danh 目mục 。類loại 似tự 有hữu 翻phiên 無vô 翻phiên 。若nhược 能năng 通thông 達đạt 無vô 滯trệ 礙ngại 者giả 。則tắc 於ư 觀quán 心tâm 破phá 一nhất 切thiết 法pháp 。無vô 所sở 執chấp 著trước 。離ly 諸chư 戲hí 論luận 。無vô 礙ngại 自tự 在tại 也dã 。四tứ 明minh 約ước 觀quán 心tâm 歷lịch 法pháp 悉tất 是thị 經Kinh 者giả 。一nhất 切thiết 萬vạn 法pháp 。皆giai 從tùng 心tâm 起khởi 。若nhược 心tâm 即tức 是thị 經Kinh 。即tức 諸chư 法pháp 皆giai 是thị 經Kinh 也dã 。故cố 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。欲dục 知tri 如Như 來Lai 心tâm 。但đãn 觀quán 眾chúng 生sanh 心tâm 。譬thí 如như 一nhất 微vi 塵trần 。中trung 有hữu 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 經Kinh 卷quyển 。無vô 人nhân 知tri 者giả 。有hữu 人nhân 破phá 此thử 微vi 塵trần 即tức 見kiến 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 經Kinh 卷quyển 。若nhược 破phá 眾chúng 生sanh 一nhất 念niệm 無vô 明minh 心tâm 者giả 。則tắc 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 。之chi 經kinh 皆giai 顯hiển 現hiện 也dã 。若nhược 行hành 人nhân 能năng 用dụng 觀quán 心tâm 尋tầm 讀đọc 心tâm 經kinh 。即tức 見kiến 佛Phật 性tánh 。住trụ 大đại 涅Niết 槃Bàn 也dã 。於ư 一nhất 切thiết 頓đốn 漸tiệm 祕bí 密mật 不bất 定định 諸chư 經kinh 皆giai 得đắc 明minh 了liễu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。觀quán 心tâm 生sanh 滅diệt 。見kiến 一nhất 切thiết 三tam 藏tạng 教giáo 橫hoạnh/hoành 竪thụ 分phân 明minh 。觀quán 心tâm 不bất 生sanh 滅diệt 。見kiến 一nhất 切thiết 通thông 教giáo 橫hoạnh/hoành 竪thụ 分phân 明minh 。觀quán 心tâm 假giả 名danh 。見kiến 一nhất 切thiết 別biệt 教giáo 橫hoạnh/hoành 竪thụ 分phân 明minh 。觀quán 心tâm 中trung 道đạo 。見kiến 一nhất 切thiết 圓viên 教giáo 橫hoạnh/hoành 竪thụ 分phân 明minh 。四tứ 教giáo 對đối 諸chư 經kinh 如như 前tiền 分phân 別biệt 一nhất 名danh 不bất 可khả 思tư 議nghị 解giải 脫thoát )# 。第đệ 二nhị 次thứ 釋thích 名danh 大đại 段đoạn 。此thử 即tức 是thị 從tùng 法pháp 受thọ 名danh 也dã 。今kim 解giải 略lược 為vi 七thất 意ý 。第đệ 一nhất 釋thích 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 名danh 。第đệ 二nhị 辨biện 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 相tương/tướng 。第đệ 三tam 別biệt 解giải 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。第đệ 四tứ 類loại 通thông 三tam 法pháp 。第đệ 五ngũ 約ước 教giáo 簡giản 別biệt 。第đệ 六lục 約ước 觀quán 心tâm 明minh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。第đệ 七thất 用dụng 人nhân 法pháp 通thông 經kinh 。第đệ 一nhất 釋thích 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 名danh 者giả 即tức 為vi 三tam 意ý 。一nhất 出xuất 古cổ 今kim 解giải 釋thích 不bất 同đồng 。二nhị 詳tường 眾chúng 家gia 解giải 釋thích 。三tam 正chánh 明minh 今kim 家gia 解giải 釋thích 。一nhất 明minh 古cổ 今kim 諸chư 師sư 釋thích 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 不bất 同đồng 者giả 。諸chư 法Pháp 師sư 解giải 釋thích 乃nãi 多đa 。今kim 略lược 出xuất 七thất 家gia 不bất 同đồng 。一nhất 者giả 什thập 法Pháp 師sư 云vân 。不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 者giả 三tam 昧muội 神thần 通thông 之chi 名danh 也dã 。二nhị 生sanh 法Pháp 師sư 解giải 云vân 。不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 者giả 莫mạc 測trắc 之chi 用dụng 也dã 。三tam 肇triệu 法Pháp 師sư 解giải 云vân 。不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 者giả 幽u 微vi 難nan 測trắc 出xuất 二Nhị 乘Thừa 之chi 境cảnh 。名danh 不bất 思tư 議nghị 。塵trần 累lụy 所sở 不bất 能năng 拘câu 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 也dã 。四tứ 關quan 內nội 舊cựu 解giải 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 云vân 。六lục 地địa 斷đoạn 結kết 與dữ 羅La 漢Hán 齊tề 功công 。七thất 地địa 侵xâm 除trừ 習tập 氣khí 。八bát 地địa 習tập 氣khí 都đô 盡tận 道đạo 觀quán 雙song 流lưu 。名danh 不bất 思tư 議nghị 。正chánh 習tập 俱câu 盡tận 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 也dã 。近cận 代đại 南nam 土thổ/độ 諸chư 法Pháp 師sư 解giải 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。終chung 傍bàng 前tiền 解giải 釋thích 雖tuy 復phục 小tiểu 異dị 大đại 意ý 終chung 自tự 是thị 同đồng 。今kim 不bất 具cụ 述thuật 。五ngũ 地địa 論luận 諸chư 師sư 解giải 釋thích 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 者giả 。通thông 教giáo 緣duyên 修tu 用dụng 七thất 識thức 智trí 照chiếu 佛Phật 性tánh 真chân 理lý 。斷đoạn 界giới 內nội 見kiến 思tư 界giới 外ngoại 無vô 明minh 。若nhược 發phát 真chân 解giải 斷đoạn 結kết 。則tắc 七thất 識thức 圓viên 智trí 蕭tiêu 然nhiên 累lũy/lụy/luy 外ngoại 。名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。此thử 是thị 不bất 真chân 宗tông 明minh 解giải 脫thoát 非phi 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。若nhược 真chân 宗tông 八bát 識thức 真chân 修tu 體thể 顯hiển 離ly 二nhị 障chướng 皆giai 融dung 無vô 得đắc 無vô 累lũy/lụy/luy 名danh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。六lục 真Chân 諦Đế 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。解giải 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 云vân 。解giải 脫thoát 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 不bất 相tương 離ly 解giải 脫thoát 。二nhị 者giả 相tương 離ly 解giải 脫thoát 。若nhược 不bất 相tương 離ly 解giải 脫thoát 即tức 是thị 法pháp 如như 如như 本bổn 有hữu 之chi 理lý 未vị 與dữ 惑hoặc 離ly 也dã 。所sở 言ngôn 相tương 離ly 解giải 脫thoát 者giả 。得đắc 法Pháp 如như 如như 智trí 斷đoạn 心tâm 障chướng 與dữ 惑hoặc 相tương 離ly 解giải 脫thoát 。此thử 相tương 離ly 解giải 脫thoát 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。七thất 三tam 論luận 師sư 云vân 。若nhược 他tha 明minh 縛phược 脫thoát 。縛phược 是thị 自tự 縛phược 。脫thoát 是thị 自tự 脫thoát 。即tức 是thị 自tự 性tánh 之chi 縛phược 脫thoát 。此thử 非phi 假giả 縛phược 脫thoát 。不bất 得đắc 是thị 非phi 縛phược 非phi 脫thoát 之chi 縛phược 脫thoát 。此thử 非phi 不bất 思tư 議nghị 。之chi 解giải 脫thoát 也dã 。今kim 明minh 縛phược 非phi 自tự 縛phược 。由do 脫thoát 說thuyết 縛phược 。脫thoát 非phi 自tự 脫thoát 。由do 縛phược 說thuyết 脫thoát 。由do 脫thoát 說thuyết 縛phược 即tức 是thị 假giả 縛phược 。由do 縛phược 說thuyết 脫thoát 即tức 是thị 假giả 脫thoát 。假giả 縛phược 非phi 縛phược 。假giả 脫thoát 非phi 脫thoát 。即tức 是thị 非phi 縛phược 非phi 脫thoát 。畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。而nhi 說thuyết 縛phược 脫thoát 者giả 。即tức 是thị 假giả 名danh 不bất 思tư 議nghị 。之chi 縛phược 脫thoát 也dã 。不bất 思tư 議nghị 之chi 縛phược 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 之chi 脫thoát 。故cố 言ngôn 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。但đãn 彼bỉ 假giả 名danh 方phương 便tiện 之chi 語ngữ 。轉chuyển 側trắc 多đa 方phương 。豈khởi 可khả 定định 述thuật 。此thử 略lược 出xuất 初sơ 章chương 耳nhĩ 。二nhị 詳tường 眾chúng 家gia 者giả 。若nhược 什thập 師sư 三tam 昧muội 神thần 通thông 。為vi 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 者giả 。此thử 祇kỳ 是thị 約ước 通thông 教giáo 禪thiền 定định 行hàng 行hàng 之chi 用dụng 也dã 。二nhị 生sanh 師sư 以dĩ 不bất 測trắc 之chi 用dụng 明minh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 者giả 。亦diệc 是thị 通thông 教giáo 行hàng 行hàng 神thần 用dụng 之chi 莫mạc 測trắc 也dã 。三tam 肇triệu 師sư 明minh 幽u 微vi 難nan 測trắc 出xuất 二Nhị 乘Thừa 之chi 境cảnh 。祇kỳ 是thị 通thông 教giáo 慧tuệ 行hành 證chứng 理lý 斷đoạn 結kết 位vị 過quá 二Nhị 乘Thừa 也dã 。四tứ 關quan 內nội 舊cựu 解giải 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 八bát 地địa 習tập 氣khí 都đô 盡tận 道đạo 觀quán 雙song 流lưu 名danh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 者giả 。亦diệc 是thị 通thông 教giáo 慧tuệ 行hàng 行hàng 行hành 意ý 也dã 。五ngũ 地địa 論luận 師sư 明minh 八bát 識thức 真chân 修tu 體thể 顯hiển 斷đoạn 二nhị 障chướng 明minh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 者giả 。正chánh 是thị 別biệt 教giáo 明minh 義nghĩa 也dã 。若nhược 依y 地địa 論luận 地địa 相tương/tướng 明minh 義nghĩa 。即tức 是thị 別biệt 教giáo 明minh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。就tựu 地địa 實thật 明minh 義nghĩa 即tức 是thị 圓viên 教giáo 明minh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。六lục 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 意ý 同đồng 地địa 論luận 別biệt 教giáo 。七thất 三tam 論luận 師sư 釋thích 解giải 脫thoát 。雖tuy 作tác 假giả 名danh 虛hư 玄huyền 之chi 語ngữ 。宗tông 旨chỉ 莫mạc 知tri 所sở 趣thú 。若nhược 如như 下hạ 自tự 他tha 研nghiên 覈# 他tha 性tánh 之chi 滯trệ 。次thứ 不bất 可khả 知tri 中trung 論luận 觀quán 法pháp 品phẩm 所sở 明minh 由do 是thị 通thông 教giáo 意ý 。四Tứ 諦Đế 品phẩm 明minh 即tức 有hữu 通thông 別biệt 圓viên 三tam 教giáo 意ý 。後hậu 兩lưỡng 品phẩm 是thị 三tam 藏tạng 教giáo 意ý 。約ước 此thử 明minh 義nghĩa 即tức 得đắc 有hữu 四tứ 教giáo 四tứ 種chủng 解giải 脫thoát 義nghĩa 也dã 。而nhi 天thiên 親thân 多đa 申thân 別biệt 圓viên 。龍long 樹thụ 多đa 申thân 通thông 圓viên 。兩lưỡng 家gia 所sở 申thân 解giải 脫thoát 同đồng 異dị 義nghĩa 推thôi 可khả 知tri 。三tam 正chánh 明minh 一nhất 家gia 釋thích 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 名danh 者giả 即tức 為vi 三tam 意ý 。一nhất 通thông 釋thích 思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 名danh 。二nhị 正chánh 別biệt 釋thích 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。三tam 料liệu 簡giản 。一nhất 通thông 釋thích 思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 者giả 。對đối 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 明minh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。若nhược 解giải 思tư 議nghị 之chi 理lý 而nhi 脫thoát 緣duyên 縛phược 者giả 。名danh 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。若nhược 解giải 不bất 思tư 議nghị 之chi 理lý 而nhi 脫thoát 緣duyên 縛phược 者giả 。名danh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。思tư 議nghị 解giải 脫thoát 即tức 是thị 離ly 文văn 字tự 之chi 解giải 脫thoát 。故cố 身thân 子tử 答đáp 天thiên 女nữ 云vân 。吾ngô 聞văn 解giải 脫thoát 。無vô 有hữu 言ngôn 說thuyết 。若nhược 不bất 思tư 議nghị 。解giải 脫thoát 即tức 是thị 不bất 離ly 文văn 字tự 之chi 解giải 脫thoát 。故cố 天thiên 女nữ 云vân 。無vô 離ly 文văn 字tự 。說thuyết 解giải 脫thoát 相tương/tướng 。文văn 字tự 性tánh 離ly 。即tức 解giải 脫thoát 也dã 。二nhị 正chánh 別biệt 釋thích 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 名danh 者giả 。即tức 是thị 不bất 離ly 文văn 字tự 。之chi 解giải 脫thoát 也dã 。故cố 天thiên 女nữ 云vân 。解giải 脫thoát 之chi 相tướng 。不bất 在tại 內nội 外ngoại 兩lưỡng 間gian 。文văn 字tự 之chi 相tướng 亦diệc 不bất 在tại 內nội 外ngoại 兩lưỡng 間gian 。是thị 故cố 文văn 字tự 性tánh 離ly 。即tức 是thị 解giải 脫thoát 。解giải 脫thoát 者giả 即tức 諸chư 法pháp 也dã 。今kim 明minh 不bất 從tùng 自tự 脫thoát 起khởi 故cố 不bất 約ước 自tự 性tánh 以dĩ 立lập 名danh 。不bất 從tùng 他tha 脫thoát 起khởi 故cố 不bất 約ước 他tha 性tánh 以dĩ 立lập 名danh 。解giải 脫thoát 不bất 從tùng 自tự 他tha 起khởi 故cố 不bất 約ước 共cộng 性tánh 以dĩ 立lập 名danh 。解giải 脫thoát 不bất 從tùng 離ly 自tự 他tha 無vô 因nhân 緣duyên 起khởi 故cố 。不bất 約ước 無vô 因nhân 緣duyên 性tánh 以dĩ 立lập 名danh 。從tùng 因nhân 緣duyên 起khởi 。立lập 解giải 脫thoát 名danh 。尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。何hà 況huống 無vô 因nhân 緣duyên 起khởi 以dĩ 立lập 名danh 。解giải 脫thoát 不bất 依y 四tứ 邊biên 起khởi 。不bất 依y 四tứ 性tánh 義nghĩa 而nhi 立lập 解giải 脫thoát 名danh 者giả 。即tức 是thị 解giải 脫thoát 。之chi 相tướng 不bất 在tại 內nội 外ngoại 兩lưỡng 中trung 間gian 。名danh 字tự 之chi 相tướng 亦diệc 不bất 在tại 內nội 。外ngoại 兩lưỡng 中trung 間gian 。名danh 字tự 相tương 離ly 即tức 是thị 解giải 脫thoát 也dã 。解giải 脫thoát 者giả 即tức 諸chư 法pháp 也dã 。故cố 知tri 縛phược 亦diệc 如như 是thị 。是thị 則tắc 名danh 字tự 之chi 縛phược 脫thoát 。即tức 是thị 非phi 縛phược 非phi 脫thoát 。而nhi 有hữu 縛phược 脫thoát 之chi 名danh 者giả 。即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 之chi 縛phược 脫thoát 也dã 。不bất 思tư 議nghị 縛phược 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 。之chi 解giải 脫thoát 也dã 。故cố 此thử 經Kinh 云vân 。婬dâm 怒nộ 癡si 性tánh 。即tức 是thị 解giải 脫thoát 。住trụ 此thử 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 能năng 。種chủng 種chủng 示thị 現hiện 。若nhược 離ly 文văn 字tự 之chi 解giải 脫thoát 。即tức 是thị 斷đoạn 煩phiền 惱não 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。不bất 離ly 文văn 字tự 之chi 解giải 脫thoát 即tức 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。名danh 為vi 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。三tam 料liệu 簡giản 者giả 。問vấn 曰viết 。若nhược 不bất 離ly 文văn 字tự 說thuyết 解giải 脫thoát 者giả 。淨tịnh 名danh 何hà 故cố 默mặc 然nhiên 。

答đáp 曰viết 。

欲dục 印ấn 諸chư 菩Bồ 薩Tát 聖thánh 說thuyết 法Pháp 即tức 是thị 聖thánh 默mặc 然nhiên 義nghĩa 也dã 。問vấn 曰viết 。通thông 教giáo 亦diệc 不bất 依y 四tứ 句cú 立lập 名danh 。即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 之chi 名danh 不phủ 。

答đáp 曰viết 。

通thông 教giáo 但đãn 破phá 三tam 藏tạng 四tứ 句cú 。不bất 破phá 別biệt 教giáo 四tứ 句cú 。故cố 非phi 不bất 思tư 議nghị 也dã 。圓viên 教giáo 破phá 別biệt 教giáo 四tứ 句cú 。如như 上thượng 說thuyết 真chân 修tu 緣duyên 修tu 墮đọa 自tự 他tha 性tánh 也dã 。問vấn 曰viết 。若nhược 爾nhĩ 此thử 經Kinh 但đãn 破phá 身thân 子tử 。應ưng 非phi 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 耶da 。答đáp 曰viết 不bất 然nhiên 。身thân 子tử 盡tận 神thần 力lực 不bất 能năng 去khứ 華hoa 。天thiên 女nữ 訶ha 云vân 。結kết 習tập 未vị 盡tận 。華hoa 即tức 著trước 身thân 。此thử 即tức 破phá 於ư 別biệt 惑hoặc 明minh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 故cố 非phi 通thông 教giáo 也dã 。問vấn 曰viết 。何hà 意ý 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。方phương 是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。

答đáp 曰viết 。

須Tu 彌Di 入nhập 芥giới 。小tiểu 不bất 障chướng 大đại 大đại 不bất 礙ngại 小tiểu 。故cố 云vân 不bất 思tư 議nghị 耳nhĩ 。今kim 有hữu 煩phiền 惱não 結kết 惑hoặc 不bất 障chướng 智trí 慧tuệ 涅Niết 槃Bàn 。智trí 慧tuệ 涅Niết 槃Bàn 不bất 礙ngại 煩phiền 惱não 結kết 惑hoặc 。乃nãi 名danh 不bất 思tư 議nghị 。其kỳ 無vô 惑hoặc 有hữu 智trí 而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。稱xưng 不bất 思tư 議nghị 者giả 。今kim 即tức 反phản 難nạn/nan 。亦diệc 應ưng 無vô 芥giới 子tử 之chi 小tiểu 有hữu 須Tu 彌Di 之chi 大đại 。論luận 不bất 思tư 議nghị 耶da 。問vấn 曰viết 。若nhược 不bất 斷đoạn 而nhi 入nhập 是thị 。不bất 思tư 議nghị 者giả 。通thông 教giáo 亦diệc 說thuyết 不bất 斷đoạn 。而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。何hà 故cố 非phi 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。

答đáp 曰viết 。

通thông 教giáo 不bất 見kiến 惑hoặc 相tương/tướng 。名danh 為vi 不bất 斷đoạn 。而nhi 實thật 是thị 斷đoạn 。如như 明minh 時thời 實thật 自tự 無vô 暗ám 。不bất 同đồng 有hữu 芥giới 子tử 之chi 小tiểu 不bất 妨phương 須Tu 彌Di 之chi 大đại 也dã 。第đệ 二nhị 辨biện 不bất 思tư 議nghị 。解giải 脫thoát 相tướng 者giả 。還hoàn 就tựu 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 以dĩ 辨biện 相tương/tướng 。若nhược 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 即tức 是thị 三tam 藏tạng 教giáo 通thông 教giáo 三tam 乘thừa 人nhân 所sở 得đắc 二nhị 種chủng 涅Niết 槃Bàn 灰hôi 身thân 滅diệt 智trí 解giải 脫thoát 也dã 。若nhược 是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 即tức 是thị 別biệt 圓viên 兩lưỡng 教giáo 菩Bồ 薩Tát 諸chư 佛Phật 。所sở 得đắc 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。常thường 寂tịch 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 。之chi 解giải 脫thoát 也dã 。今kim 分phần/phân 此thử 二nhị 種chủng 解giải 脫thoát 之chi 相tướng 。不bất 同đồng 略lược 為vi 七thất 意ý 。一nhất 者giả 約ước 理lý 分phân 別biệt 。二nhị 者giả 約ước 智trí 分phân 別biệt 。三tam 者giả 約ước 斷đoạn 不bất 斷đoạn 分phân 別biệt 。四tứ 者giả 約ước 界giới 。內nội 外ngoại 分phân 別biệt 。五ngũ 者giả 約ước 有hữu 體thể 無vô 體thể 分phân 別biệt 。六lục 者giả 約ước 有hữu 用dụng 無vô 用dụng 分phân 別biệt 。七thất 者giả 約ước 共cộng 思tư 議nghị 不bất 共cộng 思tư 議nghị 分phân 別biệt 。一nhất 明minh 約ước 理lý 分phân 別biệt 者giả 。若nhược 見kiến 思tư 議nghị 之chi 理lý 。而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。即tức 是thị 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。若nhược 見kiến 不bất 思tư 議nghị 。之chi 理lý 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 者giả 。是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。問vấn 曰viết 。理lý 無vô 有hữu 二nhị 。云vân 何hà 分phân 別biệt 。思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 之chi 異dị 耶da 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 是thị 真Chân 諦Đế 之chi 理lý 即tức 是thị 思tư 議nghị 之chi 理lý 。若nhược 是thị 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 之chi 理lý 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 之chi 理lý 。故cố 此thử 經Kinh 云vân 。如như 我ngã 病bệnh 者giả 。非phi 真chân 非phi 假giả 。眾chúng 生sanh 之chi 病bệnh 。亦diệc 不bất 真chân 不bất 假giả 。故cố 知tri 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。與dữ 真Chân 諦Đế 有hữu 異dị 。真Chân 諦Đế 名danh 思tư 議nghị 理lý 者giả 非phi 如Như 來Lai 藏tạng 。也dã 以dĩ 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。名danh 不bất 思tư 議nghị 。者giả 即tức 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 也dã 。無vô 所sở 積tích 聚tụ 。乃nãi 名danh 為vi 藏tạng 。故cố 名danh 不bất 思tư 議nghị 理lý 也dã 。二nhị 約ước 智trí 分phân 別biệt 者giả 。若nhược 是thị 生sanh 滅diệt 之chi 智trí 所sở 得đắc 解giải 脫thoát 即tức 是thị 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。若nhược 是thị 無vô 生sanh 滅diệt 。智trí 所sở 得đắc 解giải 脫thoát 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。問vấn 曰viết 。生sanh 滅diệt 無vô 生sanh 滅diệt 。智trí 云vân 何hà 分phân 別biệt 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 觀quán 真Chân 諦Đế 之chi 理lý 發phát 於ư 真chân 智trí 即tức 生sanh 滅diệt 之chi 智trí 。故cố 此thử 經Kinh 淨tịnh 名danh 訶ha 迦ca 旃chiên 云vân 。無vô 以dĩ 生sanh 滅diệt 心tâm 。說thuyết 實thật 相tướng 法Pháp 。若nhược 見kiến 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。發phát 智trí 即tức 是thị 無vô 生sanh 滅diệt 智trí 。故cố 大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。諸chư 佛Phật 所sở 師sư 。所sở 謂vị 法pháp 也dã 。以dĩ 法pháp 常thường 故cố 諸chư 佛Phật 亦diệc 常thường 。諸chư 佛Phật 亦diệc 常thường 者giả 即tức 是thị 無vô 生sanh 寂tịch 照chiếu 之chi 常thường 智trí 也dã 。三tam 約ước 斷đoạn 不bất 斷đoạn 分phân 別biệt 思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 。解giải 脫thoát 智trí 者giả 。若nhược 斷đoạn 煩phiền 惱não 。得đắc 解giải 脫thoát 即tức 是thị 思tư 議nghị 之chi 解giải 脫thoát 。故cố 此thử 經Kinh 云vân 。佛Phật 為vì 增tăng 上thượng 慢mạn 人nhân 。斷đoạn 婬dâm 怒nộ 癡si 。名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。若nhược 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。故cố 此thử 經Kinh 云vân 。不bất 斷đoạn 癡si 愛ái 起khởi 於ư 明minh 脫thoát 。以dĩ 五ngũ 逆nghịch 相tướng 。而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。亦diệc 不bất 縛phược 不bất 脫thoát 。問vấn 曰viết 。若nhược 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。結kết 業nghiệp 云vân 何hà 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。

答đáp 曰viết 。

譬thí 如như 未vị 得đắc 神thần 通thông 之chi 人nhân 。若nhược 在tại 牢lao 獄ngục 。必tất 須tu 穿xuyên 牆tường 破phá 壁bích 方phương 得đắc 走tẩu 脫thoát 。若nhược 是thị 得đắc 神thần 通thông 之chi 人nhân 。處xử 在tại 牢lao 獄ngục 。雖tuy 不bất 穿xuyên 牆tường 破phá 壁bích 而nhi 出xuất 入nhập 無vô 礙ngại 也dã 。問vấn 曰viết 。若nhược 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。名danh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 者giả 。若nhược 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 斷đoạn 煩phiền 惱não 得đắc 解giải 脫thoát 亦diệc 應ưng 是thị 思tư 議nghị 之chi 解giải 脫thoát 耶da 。

答đáp 曰viết 。

此thử 是thị 教giáo 道đạo 非phi 是thị 證chứng 道đạo 。若nhược 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 證chứng 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 亦diệc 不bất 斷đoạn 也dã 。四tứ 約ước 界giới 內nội 界giới 外ngoại 分phân 別biệt 者giả 。若nhược 是thị 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 但đãn 脫thoát 界giới 內nội 之chi 縛phược 。若nhược 不bất 思tư 議nghị 。解giải 脫thoát 脫thoát 界giới 內nội 之chi 縛phược 亦diệc 脫thoát 界giới 外ngoại 之chi 縛phược 也dã 。問vấn 曰viết 。云vân 何hà 名danh 為vi 。脫thoát 界giới 內nội 之chi 縛phược 不bất 脫thoát 界giới 外ngoại 之chi 縛phược 相tương/tướng 。

答đáp 曰viết 。

此thử 經Kinh 云vân 。法pháp 名danh 無vô 染nhiễm 。若nhược 染nhiễm 於ư 法pháp 。乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。非phi 求cầu 法Pháp 也dã 。法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。但đãn 離ly 虛hư 妄vọng 。名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。其kỳ 實thật 未vị 得đắc 。一nhất 切thiết 解giải 脫thoát 。但đãn 離ly 虛hư 妄vọng 。者giả 界giới 內nội 見kiến 思tư 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 也dã 。其kỳ 實thật 未vị 得đắc 。一nhất 切thiết 解giải 脫thoát 。者giả 即tức 是thị 界giới 外ngoại 見kiến 思tư 無vô 明minh 之chi 惑hoặc 變biến 易dị 生sanh 死tử 也dã 。此thử 如như 前tiền 別biệt 教giáo 分phân 別biệt 。五ngũ 約ước 有hữu 體thể 無vô 體thể 分phân 別biệt 者giả 。若nhược 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 無vô 有hữu 色sắc 心tâm 體thể 。若nhược 不bất 思tư 議nghị 。有hữu 色sắc 心tâm 體thể 。問vấn 曰viết 。何hà 故cố 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 無vô 色sắc 心tâm 不bất 思tư 議nghị 有hữu 色sắc 心tâm 。

答đáp 曰viết 。

思tư 議nghị 解giải 脫thoát 滅diệt 色sắc 取thủ 空không 。是thị 有hữu 餘dư 解giải 脫thoát 色sắc 心tâm 因nhân 滅diệt 。無vô 餘dư 解giải 脫thoát 色sắc 心tâm 果quả 滅diệt 。既ký 約ước 無vô 色sắc 無vô 心tâm 以dĩ 明minh 解giải 脫thoát 。故cố 無vô 體thể 也dã 。若nhược 是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 觀quán 色sắc 心tâm 即tức 是thị 法pháp 性tánh 之chi 色sắc 心tâm 。法pháp 性tánh 之chi 色sắc 心tâm 本bổn 無vô 因nhân 生sanh 故cố 非phi 果quả 滅diệt 。見kiến 色sắc 心tâm 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。故cố 有hữu 真chân 善thiện 妙diệu 色sắc 妙diệu 心tâm 之chi 體thể 也dã 。故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。解giải 脫thoát 有hữu 二nhị 種chủng 。亦diệc 色sắc 非phi 色sắc 。非phi 色sắc 者giả 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。色sắc 者giả 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。所sở 得đắc 解giải 脫thoát 。又hựu 云vân 。妙diệu 色sắc 湛trạm 然nhiên 常thường 安an 住trụ 。不bất 為vị 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 之chi 所sở 遷thiên 。又hựu 云vân 。色sắc 解giải 脫thoát 涅Niết 槃Bàn 。受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。解giải 脫thoát 涅Niết 槃Bàn 。即tức 是thị 仁nhân 王vương 經kinh 明minh 法pháp 性tánh 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 解giải 脫thoát 。若nhược 無vô 色sắc 者giả 如như 死tử 人nhân 那na 得đắc 論luận 解giải 脫thoát 也dã 。六lục 約ước 有hữu 用dụng 無vô 用dụng 分phân 別biệt 者giả 。若nhược 是thị 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 無vô 有hữu 無vô 方phương 大đại 用dụng 。若nhược 不bất 思tư 議nghị 。解giải 脫thoát 即tức 是thị 有hữu 無vô 方phương 大đại 用dụng 。問vấn 曰viết 。何hà 故cố 如như 此thử 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 思tư 議nghị 有hữu 餘dư 解giải 脫thoát 證chứng 真chân 入nhập 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。似tự 涅Niết 槃Bàn 法pháp 著trước 身thân 中trung 證chứng 想tưởng 受thọ 滅diệt 。猶do 如như 死tử 人nhân 。無vô 所sở 能năng 用dụng 。若nhược 人nhân 無vô 餘dư 解giải 脫thoát 灰hôi 身thân 滅diệt 智trí 猶do 如như 虛hư 空không 。無vô 所sở 施thí 為vi 。若nhược 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 。住trụ 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。能năng 種chủng 種chủng 變biến 現hiện 。如như 此thử 經Kinh 不bất 思tư 議nghị 品phẩm 具cụ 明minh 。故cố 淨tịnh 名danh 訶ha 身thân 子tử 言ngôn 。不bất 起khởi 滅diệt 定định 。而nhi 現hiện 諸chư 威uy 儀nghi 。是thị 為vi 宴yến 坐tọa 也dã 。七thất 明minh 約ước 共cộng 不bất 共cộng 不bất 思tư 議nghị 分phân 別biệt 二nhị 種chủng 。解giải 脫thoát 相tướng 者giả 。若nhược 是thị 共cộng 不bất 思tư 議nghị 即tức 是thị 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。若nhược 是thị 不bất 共cộng 不bất 思tư 議nghị 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。問vấn 曰viết 。何hà 等đẳng 是thị 共cộng 不bất 思tư 議nghị 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 諸chư 法Pháp 師sư 云vân 。八bát 地địa 道đạo 觀quán 雙song 流lưu 。二Nhị 乘Thừa 及cập 下hạ 地địa 菩Bồ 薩Tát 。所sở 不bất 能năng 思tư 量lượng 。故cố 名danh 不bất 思tư 議nghị 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 下hạ 地địa 不bất 能năng 思tư 八bát 地địa 。八bát 地địa 不bất 能năng 思tư 九cửu 地địa 。八bát 地địa 還hoàn 成thành 是thị 思tư 議nghị 。九cửu 地địa 乃nãi 可khả 。名danh 不bất 思tư 議nghị 。如như 是thị 乃nãi 至chí 。十Thập 地Địa 不bất 能năng 思tư 佛Phật 地địa 。佛Phật 地địa 是thị 不bất 思tư 議nghị 。十Thập 地Địa 是thị 思tư 議nghị 。佛Phật 地địa 能năng 思tư 於ư 佛Phật 地địa 還hoàn 成thành 是thị 思tư 議nghị 。若nhược 爾nhĩ 者giả 何hà 者giả 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 耶da 。

復phục 次thứ 如như 經kinh 言ngôn 。佛Phật 入nhập 三tam 昧muội 。身thân 子tử 不bất 能năng 知tri 。身thân 子tử 入nhập 定định 目Mục 連Liên 不bất 能năng 知tri 。目Mục 連Liên 入nhập 定định 諸chư 羅La 漢Hán 不bất 能năng 知tri 。羅La 漢Hán 入nhập 定định 學học 人nhân 不bất 能năng 知tri 。學học 人nhân 入nhập 定định 四tứ 善thiện 根căn 人nhân 不bất 能năng 知tri 。四tứ 善thiện 根căn 人nhân 入nhập 定định 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 不bất 能năng 思tư 。外ngoại 道đạo 入nhập 定định 神thần 通thông 變biến 現hiện 。餘dư 人nhân 不bất 能năng 思tư 。乃nãi 至chí 凡phàm 人nhân 伎kỹ 術thuật 幻huyễn 化hóa 世thế 間gian 皆giai 不bất 能năng 思tư 。如như 此thử 皆giai 名danh 不bất 思tư 議nghị 。若nhược 論luận 思tư 議nghị 。至chí 佛Phật 猶do 是thị 思tư 議nghị 。若nhược 論luận 不bất 思tư 議nghị 。乃nãi 至chí 黃hoàng 蜂phong 作tác 蜜mật 蜘tri 蟵# 作tác 網võng 皆giai 不bất 可khả 思tư 議nghị 。是thị 名danh 共cộng 不bất 可khả 思tư 議nghị 。皆giai 有hữu 心tâm 數số 法pháp 之chi 解giải 脫thoát 。悉tất 應ưng 是thị 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。豈khởi 可khả 用dụng 此thử 對đối 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 相tương/tướng 耶da 。問vấn 曰viết 。若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 是thị 不bất 思tư 議nghị 。

答đáp 曰viết 。

不bất 思tư 議nghị 法Pháp 。性tánh 猶do 如như 虛hư 空không 。無vô 念niệm 無vô 思tư 。湛trạm 然nhiên 常thường 寂tịch 。入nhập 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。悉tất 皆giai 通thông 達đạt 顯hiển 現hiện 。即tức 是thị 不bất 共cộng 不bất 思tư 議nghị 也dã 。不bất 與dữ 一nhất 切thiết 。通thông 教giáo 三tam 藏tạng 教giáo 三tam 乘thừa 及cập 諸chư 凡phàm 夫phu 共cộng 也dã 。故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。澄trừng 渟# 清thanh 淨tịnh 即tức 真chân 解giải 脫thoát 。法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。是thị 法Pháp 非phi 思tư 量lượng 。分phân 別biệt 之chi 所sở 能năng 解giải 。般Bát 舟Chu 三Tam 昧Muội 經Kinh 云vân 。有hữu 心tâm 不bất 知tri 心tâm 。心tâm 者giả 不bất 見kiến 心tâm 。心tâm 起khởi 想tưởng 即tức 癡si 。無vô 想tưởng 即tức 泥Nê 洹Hoàn 。大đại 智trí 論luận 云vân 。若nhược 分phân 別biệt 憶ức 想tưởng 即tức 是thị 魔ma 羅la 網võng 。不bất 動động 不bất 分phân 別biệt 是thị 則tắc 為vi 法Pháp 印ấn 。此thử 經Kinh 云vân 。若nhược 於ư 佛Phật 法Pháp 。有hữu 所sở 分phân 別biệt 。者giả 名danh 不bất 如như 法Pháp 。華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。究cứu 竟cánh 離ly 虛hư 妄vọng 無vô 染nhiễm 如như 虛hư 空không 。故cố 知tri 一nhất 切thiết 思tư 量lượng 分phân 別biệt 。憶ức 想tưởng 畢tất 竟cánh 不bất 起khởi 。名danh 不bất 思tư 議nghị 。故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。待đãi 水thủy 澄trừng 清thanh 珠châu 相tương/tướng 自tự 現hiện 者giả 。即tức 不bất 思tư 議nghị 。佛Phật 性tánh 理lý 顯hiển 。不bất 思tư 議nghị 佛Phật 。性tánh 顯hiển 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。問vấn 曰viết 。共cộng 不bất 思tư 議nghị 者giả 。下hạ 地địa 思tư 不bất 能năng 知tri 上thượng 地địa 。上thượng 地địa 名danh 不bất 思tư 議nghị 。上thượng 地địa 思tư 能năng 知tri 下hạ 地địa 。下hạ 地địa 名danh 思tư 議nghị 耶da 。

答đáp 曰viết 。

雖tuy 復phục 下hạ 地địa 思tư 不bất 知tri 上thượng 地địa 上thượng 地địa 思tư 能năng 知tri 下hạ 地địa 。皆giai 是thị 思tư 量lượng 知tri 非phi 不bất 思tư 量lượng 知tri 。故cố 皆giai 屬thuộc 思tư 議nghị 也dã 。今kim 不bất 共cộng 不bất 思tư 議nghị 下hạ 地địa 不bất 以dĩ 思tư 思tư 於ư 上thượng 地địa 。上thượng 地địa 亦diệc 不bất 以dĩ 思tư 思tư 於ư 下hạ 地địa 。下hạ 地địa 以dĩ 不bất 思tư 思tư 於ư 上thượng 地địa 而nhi 不bất 能năng 知tri 上thượng 地địa 。上thượng 地địa 不bất 思tư 之chi 智trí 任nhậm 運vận 能năng 知tri 下hạ 地địa 。下hạ 地địa 不bất 思tư 故cố 尚thượng 不bất 能năng 知tri 。上thượng 地địa 思tư 議nghị 之chi 智trí 。何hà 況huống 能năng 知tri 不bất 思tư 議nghị 之chi 智trí 。上thượng 地địa 不bất 思tư 之chi 智trí 任nhậm 運vận 能năng 知tri 下hạ 地địa 不bất 思tư 議nghị 之chi 智trí 。何hà 況huống 思tư 議nghị 智trí 耶da 。故cố 知tri 下hạ 地địa 上thượng 地địa 雖tuy 有hữu 知tri 與dữ 不bất 知tri 。而nhi 俱câu 是thị 不bất 思tư 議nghị 也dã 。問vấn 曰viết 。不bất 思tư 云vân 何hà 知tri 有hữu 分phân 別biệt 。

答đáp 曰viết 。

四tứ 十thập 二nhị 地địa 寂tịch 照chiếu 雖tuy 同đồng 。無vô 明minh 品phẩm 品phẩm 盡tận 異dị 。故cố 下hạ 地địa 未vị 盡tận 一nhất 品phẩm 不bất 能năng 知tri 上thượng 地địa 。上thượng 地địa 盡tận 一nhất 品phẩm 則tắc 能năng 知tri 下hạ 地địa 。二Nhị 乘Thừa 乃nãi 至chí 凡phàm 夫phu 皆giai 有hữu 此thử 不bất 思tư 議nghị 理lý 。而nhi 思tư 量lượng 分phân 別biệt 。惑hoặc 障chướng 所sở 覆phú 。未vị 破phá 無vô 明minh 。憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。故cố 不bất 能năng 不bất 思tư 而nhi 知tri 。諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。無vô 明minh 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 破phá 。故cố 不bất 思tư 而nhi 知tri 。譬thí 如như 初sơ 月nguyệt 。昇thăng 天thiên 不bất 作tác 思tư 念niệm 我ngã 照chiếu 世thế 界giới 及cập 照chiếu 眾chúng 生sanh 。而nhi 眾chúng 生sanh 世thế 界giới 。自tự 然nhiên 光quang 顯hiển 。至chí 十thập 五ngũ 日nhật 。月nguyệt 圓viên 滿mãn 之chi 時thời 。亦diệc 不bất 念niệm 言ngôn 。我ngã 照chiếu 彼bỉ 顯hiển 。圓viên 教giáo 所sở 明minh 佛Phật 。菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。豈khởi 同đồng 瑩oánh 光quang 也dã 。問vấn 曰viết 。若nhược 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 。佛Phật 性tánh 顯hiển 湛trạm 然nhiên 無vô 思tư 無vô 念niệm 。為vi 不bất 共cộng 不bất 思tư 議nghị 者giả 。此thử 與dữ 地địa 人nhân 明minh 八bát 識thức 湛trạm 然nhiên 真chân 修tu 體thể 顯hiển 復phục 有hữu 何hà 異dị 。

答đáp 曰viết 。

地địa 人nhân 言ngôn 。六lục 識thức 是thị 分phân 別biệt 識thức 。七thất 識thức 是thị 智trí 障chướng 波ba 浪lãng 識thức 。八bát 識thức 是thị 真chân 常thường 識thức 。智trí 識thức 是thị 緣duyên 修tu 。八bát 識thức 若nhược 顯hiển 七thất 識thức 即tức 滅diệt 。八bát 識thức 名danh 真chân 修tu 。任nhậm 運vận 體thể 融dung 常thường 寂tịch 。而nhi 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 云vân 。七thất 識thức 是thị 執chấp 見kiến 心tâm 。八bát 識thức 是thị 無vô 記ký 無vô 沒một 識thức 。豈khởi 得đắc 言ngôn 是thị 真chân 修tu 耶da 。又hựu 今kim 所sở 明minh 六lục 識thức 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。豈khởi 有hữu 六lục 識thức 七thất 識thức 滅diệt 已dĩ 八bát 識thức 真chân 修tu 為vi 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。如như 鴦ương 掘quật 經Kinh 云vân 。所sở 謂vị 彼bỉ 眼nhãn 根căn 。於ư 諸chư 如Như 來Lai 常thường 。具cụ 足túc 無vô 減giảm 修tu 。了liễu 了liễu 分phân 明minh 見kiến 。乃nãi 至chí 意ý 根căn 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。法pháp 華hoa 經kinh 明minh 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 。六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。以dĩ 自tự 湛trạm 然nhiên 照chiếu 十thập 方phương 界giới 境cảnh 。豈khởi 有hữu 六lục 識thức 滅diệt 別biệt 有hữu 真chân 緣duyên 修tu 也dã 。故cố 經Kinh 云vân 。佛Phật 知tri 一nhất 切thiết 。眾chúng 生sanh 畢tất 竟cánh 寂tịch 滅diệt 。即tức 大đại 涅Niết 槃Bàn 。不bất 可khả 復phục 滅diệt 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。不bất 可khả 復phục 滅diệt 。即tức 是thị 六lục 識thức 不bất 可khả 滅diệt 。又hựu 此thử 經Kinh 云vân 。解giải 脫thoát 者giả 即tức 諸chư 法pháp 也dã 。豈khởi 不bất 即tức 是thị 六lục 識thức 十thập 八bát 界giới 一nhất 切thiết 法pháp 。若nhược 爾nhĩ 豈khởi 得đắc 但đãn 約ước 八bát 識thức 明minh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。

復phục 次thứ 若nhược 論luận 四tứ 不bất 可khả 說thuyết 。非phi 但đãn 不bất 生sanh 不bất 生sanh 八bát 識thức 不bất 可khả 說thuyết 。不bất 生sanh 生sanh 七thất 識thức 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。生sanh 不bất 生sanh 生sanh 生sanh 六lục 識thức 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。若nhược 論luận 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。亦diệc 可khả 得đắc 說thuyết 。四tứ 悉tất 檀đàn 因nhân 緣duyên 故cố 亦diệc 可khả 復phục 說thuyết 。而nhi 南nam 北bắc 二nhị 道đạo 執chấp 真chân 緣duyên 成thành 佛Phật 不bất 同đồng 。豈khởi 不bất 墮đọa 自tự 他tha 見kiến 耶da 。若nhược 知tri 如Như 來Lai 常thường 不bất 說thuyết 法Pháp 。何hà 有hữu 真chân 緣duyên 兩lưỡng 修tu 成thành 佛Phật 可khả 說thuyết 之chi 可khả 諍tranh 乎hồ 。而nhi 諸chư 經kinh 論luận 有hữu 此thử 文văn 者giả 。特đặc 是thị 聖thánh 人nhân 赴phó 機cơ 之chi 說thuyết 。何hà 有hữu 法Pháp 身thân 大Đại 士Sĩ 。不bất 以dĩ 四tứ 悉tất 檀đàn 赴phó 緣duyên 接tiếp 物vật 。龍long 樹thụ 天thiên 親thân 各các 有hữu 所sở 說thuyết 耶da 。皆giai 是thị 末mạt 代đại 弘hoằng 法pháp 失thất 意ý 執chấp 文văn 偏thiên 朋bằng 耳nhĩ 。若nhược 得đắc 此thử 意ý 。不bất 應ưng 問vấn 與dữ 他tha 何hà 異dị 也dã 。問vấn 曰viết 。若nhược 以dĩ 絕tuyệt 思tư 量lượng 之chi 心tâm 為vi 不bất 共cộng 。不bất 思tư 議nghị 者giả 。法pháp 華hoa 經kinh 意ý 根căn 清thanh 淨tịnh 何hà 得đắc 云vân 思tư 惟duy 無vô 量lượng 義nghĩa 。說thuyết 法Pháp 亦diệc 無vô 量lượng 。終chung 始thỉ 不bất 妄vọng 錯thác 。以dĩ 持trì 法Pháp 華Hoa 故cố 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 不bất 思tư 議nghị 。解giải 脫thoát 離ly 思tư 議nghị 終chung 。非phi 不bất 思tư 議nghị 。如như 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。無vô 所sở 思tư 惟duy 。即tức 是thị 不bất 離ly 不bất 思tư 議nghị 有hữu 不bất 思tư 議nghị 也dã 。故cố 此thử 經Kinh 云vân 。能năng 善thiện 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 相tướng 。於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 而nhi 不bất 動động 。以dĩ 於ư 諸chư 法pháp 得đắc 自tự 在tại 。是thị 故cố 稽khể 首thủ 此thử 法Pháp 王Vương 。於ư 諸chư 法pháp 得đắc 自tự 在tại 者giả 。即tức 是thị 於ư 六lục 識thức 思tư 議nghị 分phân 別biệt 法pháp 中trung 得đắc 自tự 在tại 。名danh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。第đệ 三tam 釋thích 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 義nghĩa 者giả 。上thượng 已dĩ 總tổng 辨biện 不bất 思tư 議nghị 。解giải 脫thoát 之chi 相tướng 。但đãn 總tổng 義nghĩa 含hàm 蘊uẩn 。意ý 趣thú 難nan 知tri 。今kim 明minh 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 。即tức 是thị 別biệt 相tướng 解giải 釋thích 。就tựu 此thử 略lược 為vi 二nhị 意ý 。一nhất 略lược 分phân 別biệt 三tam 種chủng 。解giải 脫thoát 之chi 相tướng 。二nhị 約ước 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。簡giản 別biệt 三tam 種chủng 思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。一nhất 明minh 分phân 別biệt 三tam 種chủng 。解giải 脫thoát 相tướng 者giả 。一nhất 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。二nhị 實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 。三tam 方phương 便tiện 解giải 脫thoát 。一nhất 明minh 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 者giả 。此thử 經Kinh 云vân 。婬dâm 怒nộ 癡si 性tánh 。即tức 是thị 解giải 脫thoát 。今kim 明minh 婬dâm 怒nộ 癡si 性tánh 。即tức 是thị 勝thắng 鬘man 經kinh 明minh 。自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。不bất 為vị 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 。若nhược 煩phiền 惱não 不bất 能năng 染nhiễm 。是thị 則tắc 生sanh 死tử 莫mạc 之chi 能năng 拘câu 。性tánh 自tự 無vô 累lũy/lụy/luy 。名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。故cố 此thử 經Kinh 云vân 。如như 優Ưu 波Ba 離Ly 。以dĩ 心tâm 相tướng 得đắc 解giải 脫thoát 時thời 。寧ninh 有hữu 垢cấu 不phủ 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 。相tương/tướng 無vô 垢cấu 亦diệc 復phục 如như 是thị 。是thị 名danh 不bất 思tư 議nghị 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 也dã 。二nhị 明minh 實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 者giả 。此thử 經Kinh 云vân 。有hữu 方phương 便tiện 慧tuệ 解giải 。即tức 是thị 實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。故cố 勝thắng 鬘man 經kinh 明minh 。自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。不bất 為vị 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 。不bất 染nhiễm 而nhi 染nhiễm 。難nan 可khả 了liễu 知tri 。祇kỳ 猶do 染nhiễm 故cố 即tức 有hữu 五ngũ 住trụ 煩phiền 惱não 界giới 內nội 外ngoại 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 之chi 所sở 拘câu 縛phược 。若nhược 能năng 方phương 便tiện 。巧xảo 修tu 實thật 慧tuệ 。不bất 斷đoạn 癡si 愛ái 起khởi 諸chư 明minh 脫thoát 。明minh 與dữ 無vô 明minh 。等đẳng 亦diệc 不bất 縛phược 不bất 脫thoát 。即tức 是thị 實thật 慧tuệ 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。三Tam 明Minh 方phương 便tiện 解giải 脫thoát 者giả 。此thử 經Kinh 云vân 。有hữu 慧tuệ 方phương 便tiện 解giải 。即tức 是thị 方phương 便tiện 解giải 脫thoát 也dã 。祇kỳ 是thị 實thật 慧tuệ 分phân 別biệt 則tắc 行hành 於ư 非phi 道đạo 。通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。住trụ 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。種chủng 種chủng 變biến 現hiện 。大đại 用dụng 無vô 方phương 物vật 所sở 不bất 測trắc 。和hòa 光quang 利lợi 物vật 而nhi 不bất 同đồng 塵trần 。自tự 既ký 無vô 縛phược 能năng 解giải 他tha 縛phược 故cố 名danh 不bất 思tư 議nghị 。方phương 便tiện 解giải 脫thoát 也dã 。二nhị 約ước 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。簡giản 別biệt 三tam 種chủng 思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 不bất 同đồng 者giả 。約ước 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。三tam 道đạo 以dĩ 簡giản 別biệt 也dã 。一nhất 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。三tam 支chi 是thị 煩phiền 惱não 道đạo 。二nhị 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。二nhị 支chi 是thị 業nghiệp 道đạo 。三tam 現hiện 在tại 未vị 來lai 。七thất 支chi 是thị 苦khổ 道đạo 。今kim 明minh 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。三tam 道đạo 辨biện 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 。分phân 別biệt 思tư 議nghị 不bất 思tư 議nghị 不bất 同đồng 。若nhược 通thông 教giáo 雖tuy 說thuyết 苦khổ 道đạo 即tức 是thị 真chân 性tánh 。乃nãi 是thị 偏thiên 真chân 法pháp 性tánh 之chi 理lý 說thuyết 煩phiền 惱não 即tức 空không 。空không 非phi 實thật 慧tuệ 。雖tuy 明minh 業nghiệp 道đạo 即tức 空không 。空không 非phi 方phương 便tiện 。故cố 非phi 三tam 種chủng 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。若nhược 別biệt 教giáo 說thuyết 苦khổ 道đạo 非phi 即tức 是thị 真chân 性tánh 。大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。而nhi 有hữu 真chân 性tánh 涅Niết 槃Bàn 之chi 理lý 。若nhược 生sanh 死tử 苦khổ 道đạo 滅diệt 方phương 顯hiển 真chân 性tánh 。得đắc 常thường 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。明minh 煩phiền 惱não 道đạo 不bất 即tức 是thị 實thật 慧tuệ 。斷đoạn 煩phiền 惱não 盡tận 實thật 慧tuệ 方phương 圓viên 。明minh 業nghiệp 道đạo 不phủ 。即tức 是thị 方phương 便tiện 。斷đoạn 業nghiệp 別biệt 起khởi 方phương 便tiện 化hóa 物vật 。是thị 則tắc 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。三tam 道đạo 滅diệt 得đắc 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 。雖tuy 辨biện 真chân 常thường 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 。猶do 是thị 思tư 議nghị 之chi 相tướng 也dã 。若nhược 圓viên 教giáo 所sở 明minh 苦khổ 道đạo 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。故cố 此thử 經Kinh 云vân 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。即tức 大đại 涅Niết 槃Bàn 。不bất 可khả 復phục 滅diệt 。煩phiền 惱não 即tức 是thị 實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 故cố 。譬thí 如như 不bất 下hạ 巨cự 海hải 。不bất 得đắc 無vô 價giá 寶bảo 珠châu 。如như 是thị 不bất 入nhập 。煩phiền 惱não 大đại 海hải 。不bất 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 寶bảo 之chi 心tâm 。業nghiệp 道đạo 即tức 是thị 方phương 便tiện 解giải 脫thoát 。故cố 此thử 經Kinh 云vân 。以dĩ 五ngũ 逆nghịch 相tướng 。而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。亦diệc 不bất 縛phược 不bất 脫thoát 能năng 起khởi 。自tự 在tại 之chi 業nghiệp 。普phổ 門môn 示thị 現hiện 。無vô 緣duyên 無vô 念niệm 。而nhi 有hữu 十thập 法Pháp 界Giới 三tam 業nghiệp 利lợi 物vật 。如như 磁từ 石thạch 吸hấp 鐵thiết 也dã 。所sở 以dĩ 此thử 經Kinh 明minh 行hành 於ư 非phi 道đạo 。通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。非phi 道đạo 者giả 即tức 是thị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。之chi 三tam 道đạo 也dã 。通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。者giả 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 也dã 。三tam 種chủng 非phi 道đạo 不bất 礙ngại 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 之chi 佛Phật 道Đạo 。三tam 種chủng 解giải 脫thoát 之chi 佛Phật 道Đạo 不bất 破phá 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。三tam 種chủng 之chi 非phi 道đạo 。如như 須Tu 彌Di 入nhập 芥giới 無vô 相tướng 礙ngại 也dã 。即tức 是thị 三tam 種chủng 不bất 思tư 議nghị 。解giải 脫thoát 之chi 相tướng 。此thử 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 如như 世thế 伊y 字tự 名danh 祕bí 密mật 藏tạng 。亦diệc 名danh 不bất 思tư 議nghị 。大đại 解giải 脫thoát 九cửu 。第đệ 四tứ 類loại 通thông 三tam 法pháp 者giả 。此thử 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 即tức 是thị 佛Phật 法Pháp 。諸chư 三tam 法pháp 之chi 異dị 名danh 。佛Phật 法Pháp 三tam 種chủng 法Pháp 門môn 乃nãi 有hữu 多đa 種chủng 。今kim 略lược 類loại 通thông 十thập 種chủng 三tam 法pháp 。一nhất 者giả 三tam 道đạo 。二nhị 者giả 三tam 識thức 。三tam 者giả 三tam 種chủng 佛Phật 性tánh 。四tứ 者giả 三tam 種chủng 般Bát 若Nhã 。五ngũ 者giả 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 。六lục 者giả 三tam 種chủng 大Đại 乘Thừa 。七thất 者giả 三tam 種chủng 法Pháp 身thân 。八bát 者giả 三tam 種chủng 涅Niết 槃Bàn 。九cửu 者giả 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 。十thập 者giả 三tam 德đức 涅Niết 槃Bàn 。一nhất 類loại 通thông 三tam 道đạo 者giả 。即tức 是thị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 三tam 道đạo 也dã 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 即tức 苦khổ 道đạo 。實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 。即tức 是thị 煩phiền 惱não 道đạo 。方phương 便tiện 解giải 脫thoát 。即tức 是thị 業nghiệp 道đạo 。一nhất 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 即tức 是thị 苦khổ 道đạo 。文Văn 殊Thù 說thuyết 如Như 來Lai 種chủng 云vân 。身thân 為vi 種chủng 。六lục 入nhập 為vi 種chủng 。此thử 是thị 正chánh 因nhân 種chủng 。種chủng 即tức 是thị 性tánh 。性tánh 即tức 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 也dã 。二nhị 煩phiền 惱não 道đạo 即tức 是thị 實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 者giả 。文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。貪tham 欲dục 為vi 種chủng 。瞋sân 癡si 為vi 種chủng 。此thử 即tức 了liễu 因nhân 種chủng 也dã 。又hựu 此thử 經Kinh 云vân 。若nhược 知tri 無vô 明minh 性tánh 即tức 是thị 明minh 。明minh 即tức 是thị 實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 也dã 。三tam 方phương 便tiện 解giải 脫thoát 。即tức 是thị 業nghiệp 道đạo 者giả 。文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 云vân 。十thập 不bất 善thiện 道đạo 為vi 種chủng 。此thử 即tức 緣duyên 因nhân 種chủng 。方phương 便tiện 解giải 脫thoát 之chi 種chủng 也dã 。種chủng 即tức 是thị 性tánh 。故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。即tức 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 三tam 道đạo 。三tam 道đạo 三tam 種chủng 佛Phật 性tánh 也dã 。二nhị 類loại 通thông 三tam 識thức 者giả 。一nhất 波ba 陀đà 那na 識thức 即tức 六lục 識thức 。二nhị 阿a 陀đà 那na 識thức 即tức 七thất 識thức 。三tam 阿a 黎lê 耶da 識thức 即tức 八bát 識thức 也dã 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 即tức 阿a 黎lê 耶da 識thức 。實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 即tức 七thất 識thức 。方phương 便tiện 解giải 脫thoát 即tức 六lục 識thức 。問vấn 曰viết 。攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 說thuyết 阿a 黎lê 耶da 識thức 是thị 無vô 記ký 。生sanh 死tử 根căn 本bổn 。何hà 關quan 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 耶da 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 與dữ 地địa 人nhân 用dụng 楞lăng 伽già 經kinh 豈khởi 不bất 碩# 相tương/tướng 逆nghịch 。今kim 研nghiên 兩lưỡng 家gia 所sở 執chấp 。互hỗ 有hữu 得đắc 失thất 。若nhược 言ngôn 阿a 黎lê 耶da 識thức 非phi 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 者giả 。攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 何hà 故cố 云vân 。如như 地địa 即tức 是thị 金kim 土thổ/độ 。黎lê 耶da 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。染nhiễm 同đồng 於ư 土thổ/độ 。淨tịnh 同đồng 於ư 金kim 。故cố 知tri 義nghĩa 通thông 二nhị 邊biên 。何hà 兩lưỡng 家gia 偏thiên 執chấp 。今kim 說thuyết 黎lê 耶da 識thức 即tức 是thị 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 者giả 如như 金kim 。即tức 是thị 生sanh 死tử 根căn 本bổn 者giả 如như 土thổ/độ 。問vấn 曰viết 。攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 師sư 說thuyết 七thất 識thức 是thị 執chấp 見kiến 之chi 心tâm 。何hà 得đắc 言ngôn 是thị 實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 耶da 。

答đáp 曰viết 。

轉chuyển 迷mê 成thành 解giải 。若nhược 離ly 迷mê 執chấp 何hà 處xứ 別biệt 有hữu 實thật 慧tuệ 之chi 解giải 。故cố 知tri 七thất 識thức 非phi 迷mê 非phi 解giải 得đắc 說thuyết 迷mê 解giải 。解giải 故cố 即tức 是thị 實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 。問vấn 曰viết 。六lục 識thức 是thị 顛điên 倒đảo 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。應ưng 須tu 斷đoạn 除trừ 。何hà 得đắc 即tức 是thị 方phương 便tiện 解giải 脫thoát 耶da 。

答đáp 曰viết 。

六lục 識thức 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。隨tùy 緣duyên 起khởi 善thiện 起khởi 惡ác 。菩Bồ 薩Tát 若nhược 能năng 。知tri 六lục 識thức 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。而nhi 起khởi 善thiện 惡ác 。同đồng 事sự 化hóa 物vật 和hòa 光quang 不bất 同đồng 塵trần 。即tức 是thị 方phương 便tiện 解giải 脫thoát 也dã 。三tam 類loại 通thông 三tam 種chủng 佛Phật 性tánh 者giả 。一nhất 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。二nhị 了liễu 因nhân 佛Phật 性tánh 。三tam 緣duyên 因nhân 佛Phật 性tánh 。大đại 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。言ngôn 佛Phật 性tánh 者giả 亦diệc 一nhất 亦diệc 非phi 一nhất 非phi 一nhất 非phi 非phi 一nhất 。亦diệc 一nhất 者giả 正chánh 因nhân 真chân 正chánh 解giải 脫thoát 也dã 。非phi 一nhất 者giả 緣duyên 因nhân 佛Phật 性tánh 方phương 便tiện 解giải 脫thoát 也dã 。非phi 一nhất 非phi 非phi 一nhất 者giả 了liễu 因nhân 佛Phật 性tánh 即tức 是thị 實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 也dã 。四tứ 類loại 通thông 三tam 種chủng 般Bát 若Nhã 者giả 。一nhất 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。二nhị 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 。三tam 方phương 便tiện 般Bát 若Nhã 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 即tức 是thị 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 即tức 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 。方phương 便tiện 解giải 脫thoát 。即tức 方phương 便tiện 般Bát 若Nhã 。義nghĩa 推thôi 可khả 解giải 。五ngũ 類loại 通thông 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 者giả 。一nhất 實thật 相tướng 菩Bồ 提Đề 。故cố 此thử 經Kinh 云vân 。佛Phật 知tri 一nhất 切thiết 。眾chúng 生sanh 即tức 菩Bồ 提Đề 相tướng 。二nhị 實thật 智trí 菩Bồ 提Đề 。三tam 方phương 便tiện 菩Bồ 提Đề 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 即tức 實thật 相tướng 菩Bồ 提Đề 。實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 即tức 實thật 智trí 菩Bồ 提Đề 。方phương 便tiện 解giải 脫thoát 。即tức 方phương 便tiện 菩Bồ 提Đề 。義nghĩa 推thôi 可khả 解giải 。六lục 類loại 通thông 三tam 種chủng 大Đại 乘Thừa 者giả 。一nhất 性tánh 乘thừa 。二nhị 得đắc 乘thừa 。三tam 隨tùy 乘thừa 。一nhất 性tánh 乘thừa 者giả 。涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。即tức 大Đại 乘Thừa 也dã 。二nhị 得đắc 乘thừa 者giả 。即tức 智trí 慧tuệ 能năng 得đắc 理lý 乘thừa 故cố 名danh 得đắc 乘thừa 。三tam 隨tùy 乘thừa 者giả 。即tức 是thị 大đại 方phương 便tiện 。隨tùy 順thuận 智trí 慧tuệ 。故cố 名danh 隨tùy 乘thừa 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 即tức 是thị 理lý 乘thừa 。實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 即tức 是thị 得đắc 乘thừa 。方phương 便tiện 解giải 脫thoát 。即tức 是thị 隨tùy 乘thừa 也dã 。七thất 類loại 通thông 三tam 種chủng 法Pháp 身thân 者giả 。一nhất 法Pháp 身thân 佛Phật 。二nhị 報báo 身thân 佛Phật 。三tam 應ưng 身thân 佛Phật 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。即tức 是thị 法Pháp 身thân 。毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 佛Phật 。性tánh 淨tịnh 法Pháp 身thân 。實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 即tức 是thị 報báo 身thân 。盧Lô 舍Xá 那Na 佛Phật 。淨tịnh 滿mãn 法Pháp 身thân 也dã 。方phương 便tiện 解giải 脫thoát 。即tức 是thị 應ưng 身thân 。釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。應ứng 化hóa 法Pháp 身thân 也dã 。義nghĩa 推thôi 可khả 解giải 。八bát 類loại 通thông 三tam 種chủng 涅Niết 槃Bàn 者giả 。一nhất 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。二nhị 圓viên 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。三tam 方phương 便tiện 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。圓viên 淨tịnh 之chi 名danh 未vị 見kiến 經kinh 文văn 。有hữu 地địa 論luận 師sư 云vân 。方phương 便tiện 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 出xuất 經kinh 文văn 。義nghĩa 立lập 應ứng 化hóa 涅Niết 槃Bàn 。以dĩ 為vi 三tam 涅Niết 槃Bàn 也dã 。若nhược 取thủ 義nghĩa 便tiện 。以dĩ 圓viên 淨tịnh 為vi 便tiện 。若nhược 取thủ 方phương 便tiện 。方phương 便tiện 淨tịnh 為vi 便tiện 。今kim 明minh 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 即tức 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 即tức 圓viên 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。方phương 便tiện 解giải 脫thoát 。即tức 方phương 便tiện 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 也dã 。問vấn 曰viết 。若nhược 明minh 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 類loại 通thông 三tam 種chủng 般Bát 若Nhã 。何hà 得đắc 復phục 用dụng 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 類loại 通thông 三tam 種chủng 涅Niết 槃Bàn 。般Bát 若Nhã 是thị 因nhân 名danh 。涅Niết 槃Bàn 是thị 果quả 稱xưng 。是thị 則tắc 因nhân 果quả 混hỗn 亂loạn 之chi 過quá 耶da 。

答đáp 曰viết 。

別biệt 義nghĩa 經kinh 論luận 有hữu 時thời 作tác 此thử 說thuyết 。圓viên 通thông 了liễu 義nghĩa 之chi 教giáo 般Bát 若Nhã 涅Niết 槃Bàn 並tịnh 通thông 因nhân 果quả 。故cố 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。若nhược 如như 法Pháp 觀quán 。佛Phật 般Bát 若Nhã 與dữ 涅Niết 槃Bàn 是thị 三tam 則tắc 一nhất 相tương/tướng 其kỳ 。實thật 無vô 有hữu 異dị 。又hựu 涅Niết 槃Bàn 三tam 德đức 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 。豈khởi 得đắc 般Bát 若Nhã 不bất 至chí 果quả 耶da 。九cửu 類loại 通thông 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 者giả 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 即tức 法Pháp 寶bảo 。實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 即tức 佛Phật 寶bảo 。故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。諸chư 佛Phật 所sở 師sư 。所sở 謂vị 法pháp 也dã 。以dĩ 法pháp 常thường 故cố 諸chư 佛Phật 亦diệc 常thường 。方phương 便tiện 解giải 脫thoát 。即tức 是thị 僧Tăng 寶bảo 。應ưng 身thân 內nội 和hòa 外ngoại 同đồng 。十thập 法Pháp 界Giới 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 和hòa 合hợp 。亦diệc 能năng 令linh 一nhất 切thiết 。入nhập 大đại 和hòa 合hợp 海hải 。備bị 三tam 和hòa 故cố 是thị 真chân 僧Tăng 也dã 。十thập 類loại 通thông 三tam 德đức 涅Niết 槃Bàn 者giả 。一nhất 法Pháp 身thân 。二nhị 般Bát 若Nhã 。三tam 解giải 脫thoát 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 即tức 法Pháp 身thân 。實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 即tức 。摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。方phương 便tiện 解giải 脫thoát 。即tức 解giải 脫thoát 也dã 。故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。隨tùy 所sở 調điều 伏phục 眾chúng 生sanh 。之chi 處xứ 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。若nhược 斷đoạn 煩phiền 惱não 。離ly 生sanh 死tử 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 者giả 。與dữ 二Nhị 乘Thừa 何hà 異dị 。今kim 明minh 大Đại 乘Thừa 解giải 脫thoát 而nhi 生sanh 五ngũ 道đạo 。示thị 現hiện 其kỳ 身thân 。自tự 既ký 無vô 縛phược 能năng 解giải 他tha 縛phược 。此thử 三tam 德đức 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 。如như 首thủ 羅la 三tam 目mục 。名danh 祕bí 密mật 藏tạng 成thành 大đại 涅Niết 槃Bàn 。三tam 種chủng 解giải 脫thoát 三tam 道đạo 三tam 識thức 三tam 佛Phật 性tánh 三tam 般Bát 若Nhã 三tam 種chủng 菩Bồ 提Đề 。三tam 大Đại 乘Thừa 三tam 佛Phật 三tam 涅Niết 槃Bàn 三Tam 寶Bảo 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。皆giai 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 如như 世thế 伊y 字tự 名danh 祕bí 密mật 藏tạng 名danh 大đại 解giải 脫thoát 。即tức 是thị 大đại 涅Niết 槃Bàn 百bách 句cú 解giải 脫thoát 。法pháp 華hoa 明minh 一nhất 切thiết 解giải 脫thoát 也dã 。第đệ 五ngũ 約ước 教giáo 簡giản 別biệt 思tư 議nghị 。不bất 思tư 議nghị 者giả 。問vấn 曰viết 。三tam 藏tạng 教giáo 之chi 位vị 是thị 不bất 思tư 議nghị 不phủ 。

答đáp 曰viết 。

三tam 藏tạng 教giáo 三tam 乘thừa 若nhược 教giáo 若nhược 證chứng 皆giai 非phi 不bất 思tư 議nghị 也dã 。問vấn 曰viết 。通thông 教giáo 位vị 名danh 不bất 思tư 議nghị 不phủ 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 明minh 因nhân 通thông 果quả 通thông 。通thông 教giáo 三tam 乘thừa 若nhược 教giáo 若nhược 證chứng 皆giai 。非phi 不bất 思tư 議nghị 。若nhược 以dĩ 別biệt 接tiếp 通thông 。教giáo 是thị 思tư 議nghị 證chứng 是thị 不bất 思tư 議nghị 以dĩ 圓viên 接tiếp 通thông 。教giáo 證chứng 皆giai 是thị 不bất 思tư 議nghị 也dã 。問vấn 曰viết 。別biệt 教giáo 約ước 位vị 是thị 不bất 思tư 議nghị 不phủ 。

答đáp 曰viết 。

別biệt 教giáo 教giáo 是thị 思tư 議nghị 。證chứng 位vị 有hữu 思tư 議nghị 有hữu 不bất 思tư 議nghị 。三tam 十thập 心tâm 真chân 證chứng 是thị 思tư 議nghị 。似tự 證chứng 是thị 相tương 似tự 不bất 思tư 議nghị 。登đăng 地địa 已dĩ 上thượng 證chứng 道đạo 皆giai 是thị 不bất 思tư 議nghị 也dã 。若nhược 用dụng 圓viên 接tiếp 別biệt 。教giáo 證chứng 皆giai 是thị 不bất 思tư 議nghị 也dã 。問vấn 曰viết 。別biệt 若nhược 稟bẩm 思tư 議nghị 之chi 教giáo 。何hà 得đắc 證chứng 不bất 思tư 議nghị 之chi 理lý 。

答đáp 曰viết 。

如như 三tam 藏tạng 拙chuyết 度độ 。說thuyết 見kiến 有hữu 得đắc 道Đạo 發phát 真chân 悟ngộ 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。即tức 是thị 通thông 教giáo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 也dã 。問vấn 曰viết 。圓viên 教giáo 明minh 位vị 悉tất 是thị 不bất 思tư 議nghị 不phủ 。

答đáp 曰viết 。

圓viên 教giáo 若nhược 教giáo 若nhược 證chứng 皆giai 是thị 不bất 思tư 議nghị 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。圓viên 滿mãn 修tu 多đa 羅la 詮thuyên 不bất 思tư 議nghị 之chi 理lý 。即tức 是thị 教giáo 不bất 思tư 議nghị 。未vị 稟bẩm 教giáo 修tu 習tập 之chi 人nhân 即tức 是thị 理lý 。即tức 不bất 思tư 議nghị 。初sơ 聞văn 不bất 思tư 議nghị 圓viên 教giáo 信tín 心tâm 領lãnh 納nạp 。即tức 名danh 字tự 即tức 不bất 思tư 議nghị 。隨tùy 喜hỷ 五ngũ 品phẩm 弟đệ 子tử 即tức 觀quán 行hành 。即tức 不bất 思tư 議nghị 。得đắc 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。是thị 相tương 似tự 即tức 不bất 思tư 議nghị 。初sơ 住trụ 發phát 真chân 乃nãi 至chí 等đẳng 覺giác 是thị 分phần/phân 證chứng 真chân 實thật 即tức 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。妙diệu 覺giác 極cực 地địa 即tức 是thị 究cứu 竟cánh 。即tức 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 也dã 。若nhược 法pháp 華hoa 明minh 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。前tiền 三tam 若nhược 數số 若nhược 證chứng 皆giai 是thị 不bất 思tư 議nghị 也dã 。第đệ 六lục 約ước 觀quán 心tâm 明minh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 者giả 。若nhược 知tri 婬dâm 怒nộ 癡si 。性tánh 即tức 是thị 解giải 脫thoát 。巧xảo 用dụng 觀quán 心tâm 不bất 斷đoạn 不bất 隨tùy 觀quán 心tâm 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 之chi 義nghĩa 也dã 。故cố 此thử 經Kinh 云vân 。諸chư 佛Phật 解giải 脫thoát 。當đương 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。心tâm 行hành 中trung 求cầu 。若nhược 能năng 如như 是thị 。而nhi 求cầu 即tức 有hữu 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 氣khí 分phần/phân 。類loại 一nhất 切thiết 三tam 法pháp 在tại 一nhất 念niệm 觀quán 心tâm 也dã 。第đệ 七thất 合hợp 人nhân 法pháp 通thông 經kinh 者giả 。人nhân 是thị 毘tỳ 摩ma 羅la 詰cật 即tức 淨tịnh 無vô 垢cấu 稱xưng 三tam 義nghĩa 如như 前tiền 分phân 別biệt 。法pháp 即tức 真chân 性tánh 實thật 慧tuệ 方phương 便tiện 之chi 三tam 法pháp 也dã 。人nhân 若nhược 離ly 法pháp 則tắc 非phi 能năng 弘hoằng 之chi 人nhân 。法pháp 若nhược 離ly 人nhân 則tắc 非phi 所sở 弘hoằng 之chi 法pháp 。今kim 人nhân 法pháp 相tướng 成thành 。人nhân 是thị 弘hoằng 法pháp 之chi 人nhân 。法pháp 是thị 所sở 弘hoằng 之chi 法pháp 約ước 人nhân 明minh 淨tịnh 即tức 真chân 性tánh 也dã 。約ước 人nhân 明minh 無vô 垢cấu 即tức 實thật 慧tuệ 無vô 惑hoặc 義nghĩa 也dã 。約ước 人nhân 明minh 稱xưng 即tức 是thị 方phương 便tiện 。稱xưng 根căn 緣duyên 也dã 。人nhân 與dữ 法pháp 合hợp 即tức 是thị 住trụ 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。種chủng 種chủng 示thị 現hiện 。故cố 能năng 輔phụ 佛Phật 弘hoằng 三tam 種chủng 。解giải 脫thoát 之chi 法Pháp 。方phương 便tiện 解giải 脫thoát 。化hóa 諸chư 凡phàm 夫phu 。實thật 慧tuệ 解giải 脫thoát 折chiết 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。真chân 性tánh 解giải 脫thoát 訶ha 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。室thất 內nội 問vấn 疾tật 一nhất 品phẩm 明minh 諸chư 佛Phật 國quốc 土độ 皆giai 空không 。顯hiển 不bất 思tư 議nghị 。解giải 脫thoát 之chi 大đại 果quả 。現hiện 於ư 權quyền 疾tật 。託thác 疾tật 興hưng 教giáo 。為vi 生sanh 實thật 疾tật 菩Bồ 薩Tát 三tam 觀quán 之chi 善thiện 破phá 三tam 種chủng 實thật 疾tật 也dã 。不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 品phẩm 重trọng/trùng 成thành 於ư 果quả 。觀quán 眾chúng 生sanh 品phẩm 佛Phật 道Đạo 品phẩm 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。品phẩm 香hương 積tích 品phẩm 重trọng/trùng 成thành 三tam 觀quán 之chi 因nhân 。辨biện 果quả 明minh 因nhân 。因nhân 果quả 雖tuy 殊thù 。皆giai 是thị 說thuyết 不bất 思tư 議nghị 。解giải 脫thoát 之chi 教giáo 也dã 。一nhất 期kỳ 化hóa 緣duyên 既ký 訖ngật 。故cố 掌chưởng 擎kình 大đại 眾chúng 還hoàn 歸quy 佛Phật 所sở 。表biểu 所sở 化hóa 之chi 徒đồ 緣duyên 縛phược 既ký 斷đoạn 當đương 生sanh 淨tịnh 國quốc 成thành 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 之chi 行hành 。又hựu 欲dục 遠viễn 益ích 未vị 來lai 故cố 勸khuyến 供cúng 養dường 斯tư 法pháp 付phó 屬thuộc 流lưu 通thông 。皆giai 是thị 闡xiển 揚dương 不bất 思tư 議nghị 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 之chi 大Đại 道Đạo 也dã 。

維Duy 摩Ma 經Kinh 玄Huyền 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 五ngũ