瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận
Quyển 91
彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說Thuyết 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu 十thập 一nhất
彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說thuyết
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 攝nhiếp 事sự 分phần/phân 中trung 契Khế 經Kinh 事sự 處xứ 擇trạch 攝nhiếp 第đệ 二nhị 之chi 三tam 。
復phục 次thứ 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。
離ly 欲dục 未vị 離ly 欲dục 。 問vấn 因nhân 緣duyên 染nhiễm 路lộ 。
保bảo 命mạng 著trước 處xứ 等đẳng 。 皆giai 廣quảng 說thuyết 應ưng 知tri 。
若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 於ư 其kỳ 欲dục 界giới 或hoặc 已dĩ 離ly 欲dục 。 或hoặc 未vị 離ly 欲dục 。 於ư 五ngũ 妙diệu 欲dục 意ý 所sở 識thức 法pháp 。 定định 地địa 三tam 世thế 。 由do 三tam 種chủng 纏triền 及cập 彼bỉ 根căn 本bổn 所sở 有hữu 隨tùy 眠miên 。 正chánh 雜tạp 染nhiễm 時thời 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 不bất 任nhậm 趣thú 證chứng 。 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 由do 過quá 去khứ 世thế 。 依y 彼bỉ 取thủ 識thức 。 由do 未vị 來lai 世thế 。 屬thuộc 彼bỉ 取thủ 識thức 。 由do 現hiện 在tại 世thế 。 著trước 彼bỉ 取thủ 識thức 。 由do 彼bỉ 根căn 本bổn 所sở 有hữu 隨tùy 眠miên 。 墮đọa 在tại 相tương 續tục 常thường 隨tùy 逐trục 故cố 。 執chấp 彼bỉ 取thủ 識thức 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 無vô 雜tạp 染nhiễm 時thời 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 堪kham 能năng 趣thú 證chứng 。 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 於ư 聖thánh 教giáo 中trung 。 當đương 知tri 有hữu 四tứ 如như 理lý 問vấn 者giả 。 一nhất 有hữu 淨tịnh 信tín 。 若nhược 諸chư 長trưởng 者giả 。 若nhược 長trưởng 者giả 子tử 。 二nhị 具cụ 聰thông 慧tuệ 多đa 聞văn 苾Bật 芻Sô 。 三tam 是thị 大đại 師sư 親thân 承thừa 侍thị 者giả 。 四tứ 即tức 大đại 師sư 。 有hữu 二nhị 因nhân 緣duyên 。 佛Phật 於ư 弟đệ 子tử 。 知tri 而nhi 故cố 問vấn 。 謂vị 觀quán 弟đệ 子tử 雖tuy 欲dục 請thỉnh 問vấn 。 而nhi 無vô 無vô 畏úy 。 或hoặc 於ư 其kỳ 義nghĩa 無vô 所sở 了liễu 知tri 。 為vi 遮già 現hiện 在tại 未vị 來lai 過quá 故cố 。 為vi 令linh 正Chánh 法Pháp 得đắc 久cửu 住trụ 故cố 。
復phục 次thứ 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 說thuyết 六lục 識thức 身thân 。 以dĩ 內nội 六lục 處xứ 為vi 因nhân 。 以dĩ 外ngoại 六lục 處xứ 為vi 緣duyên 。 謂vị 內nội 六lục 處xứ 。 為vi 彼bỉ 種chủng 子tử 所sở 依y 附phụ 故cố 。 又hựu 內nội 六lục 處xứ 相tương 續tục 一nhất 類loại 。 如như 先tiên 所sở 得đắc 畢tất 竟cánh 轉chuyển 故cố 。 境cảnh 界giới 不bất 爾nhĩ 。 非phi 彼bỉ 種chủng 子tử 所sở 依y 附phụ 故cố 。 又hựu 非phi 一nhất 類loại 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 。
復phục 次thứ 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 。 當đương 總tổng 了liễu 知tri 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。 一nhất 者giả 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 自tự 性tánh 。 二nhị 者giả 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 行hành 路lộ 。 言ngôn 自tự 性tánh 者giả 。 所sở 謂vị 欲dục 貪tham 。 與dữ 諸chư 雜tạp 染nhiễm 為vi 根căn 本bổn 故cố 。 言ngôn 行hạnh 路lộ 者giả 。 謂vị 內nội 外ngoại 處xứ 。 能năng 取thủ 所sở 取thủ 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。
復phục 次thứ 若nhược 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 於ư 二nhị 處xứ 所sở 。 等đẳng 隨tùy 觀quán 察sát 。 若nhược 行hành 若nhược 住trụ 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 於ư 二nhị 雜tạp 染nhiễm 。 應ưng 脫thoát 其kỳ 心tâm 。 云vân 何hà 名danh 為vi 於ư 二nhị 處xứ 。 所sở 謂vị 自tự 保bảo 命mạng 忽hốt 然nhiên 殀yểu 喪táng 。 不bất 善thiện 心tâm 殞vẫn 往vãng 諸chư 惡ác 趣thú 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 復phục 於ư 何hà 等đẳng 二nhị 種chủng 雜tạp 染nhiễm 。 應ưng 脫thoát 其kỳ 心tâm 。 謂vị 我ngã 寧ninh 遭tao 種chủng 種chủng 楚sở 撻thát 損tổn 害hại 。 於ư 己kỷ 諸chư 處xứ 之chi 身thân 。 勿vật 復phục 令linh 我ngã 。 不bất 善thiện 心tâm 殞vẫn 生sanh 諸chư 惡ác 趣thú 。 又hựu 我ngã 應ưng 當đương 與dữ 喜hỷ 樂lạc 俱câu 。 如như 實thật 觀quán 察sát 。 為vi 欲dục 對đối 治trị 現hiện 行hành 不bất 善thiện 。 懇khẩn 勵lệ 修tu 習tập 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 若nhược 經kinh 行hành 時thời 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 執chấp 取thủ 諸chư 相tướng 。 執chấp 取thủ 隨tùy 好hảo/hiếu 所sở 有hữu 雜tạp 染nhiễm 。 令linh 心tâm 解giải 脫thoát 。 遠viễn 離ly 住trụ 時thời 。 於ư 諸chư 不bất 善thiện 。 種chủng 種chủng 尋tầm 思tư 所sở 有hữu 雜tạp 染nhiễm 。 令linh 心tâm 解giải 脫thoát 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 第đệ 一nhất 雜tạp 染nhiễm 。 是thị 相tương 似tự 因nhân 。 第đệ 二nhị 雜tạp 染nhiễm 是thị 相tương 似tự 果quả 。 又hựu 二nhị 雜tạp 染nhiễm 現hiện 在tại 轉chuyển 時thời 。 生sanh 於ư 二nhị 處xứ 。 謂vị 自tự 保bảo 命mạng 。 即tức 於ư 爾nhĩ 時thời 。 倏thúc 歸quy 殀yểu 喪táng 。 不bất 善thiện 心tâm 殞vẫn 往vãng 諸chư 惡ác 趣thú 。 是thị 故cố 於ư 彼bỉ 。 二nhị 種chủng 雜tạp 染nhiễm 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 深thâm 見kiến 過quá 患hoạn 。 發phát 生sanh 慚tàm 愧quý 尚thượng 為vi 妙diệu 善thiện 。 況huống 能năng 相tương 續tục 。
復phục 有hữu 眾chúng 多đa 。 魔ma 所sở 歸quy 向hướng 所sở 有hữu 雜tạp 染nhiễm 著trước 安an 足túc 處xứ 。 智trí 者giả 了liễu 知tri 應ưng 當đương 遠viễn 避tị 。 謂vị 已dĩ 離ly 欲dục 諸chư 異dị 生sanh 類loại 。 繫hệ 屬thuộc 定định 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 諸chư 處xứ 所sở 有hữu 愛ái 味vị 著trước 安an 足túc 處xứ 。 未vị 離ly 欲dục 者giả 於ư 妙diệu 五ngũ 欲dục 。 受thọ 為vi 依y 故cố 。 憙hí 樂lạc 諍tranh 競cạnh 貪tham 愛ái 耽đam 染nhiễm 著trước 安an 足túc 處xứ 。 於ư 恩ân 於ư 怨oán 。 諸chư 有hữu 情tình 所sở 。 一nhất 切thiết 愛ái 恚khuể 著trước 安an 足túc 處xứ 。 廣quảng 大đại 上thượng 品phẩm 能năng 引dẫn 境cảnh 界giới 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 順thuận 苦khổ 所sở 求cầu 所sở 尋tầm 所sở 可khả 貪tham 愛ái 所sở 有hữu 三tam 世thế 。 著trước 安an 足túc 處xứ 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 可khả 欣hân 可khả 樂lạc 可khả 愛ái 可khả 意ý 諸chư 句cú 差sai 別biệt 。 如như 前tiền 已dĩ 辯biện 。 不bất 可khả 欣hân 者giả 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。 不bất 可khả 樂lạc 者giả 。 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 由do 隨tùy 憶ức 念niệm 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。 不bất 可khả 愛ái 者giả 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。 不bất 可khả 意ý 者giả 。 由do 於ư 諸chư 受thọ 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。 又hựu 言ngôn 苦khổ 者giả 。 即tức 於ư 境cảnh 界giới 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。 言ngôn 損tổn 惱não 者giả 。 即tức 於ư 諸chư 受thọ 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。 言ngôn 違vi 背bội 者giả 。 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。 言ngôn 逆nghịch 意ý 者giả 。 於ư 未vị 來lai 世thế 。 不bất 可khả 樂lạc 故cố 。
復phục 次thứ 有hữu 二nhị 雜tạp 染nhiễm 。 一nhất 者giả 外ngoại 境cảnh 雜tạp 染nhiễm 。 二nhị 者giả 內nội 受thọ 雜tạp 染nhiễm 。 眼nhãn 等đẳng 為vi 依y 。 於ư 色sắc 等đẳng 境cảnh 。 起khởi 諸chư 貪tham 著trước 。 名danh 外ngoại 境cảnh 雜tạp 染nhiễm 。 諸chư 觸xúc 為vi 依y 。 貪tham 著trước 內nội 受thọ 。 名danh 內nội 受thọ 雜tạp 染nhiễm 。 此thử 二nhị 雜tạp 染nhiễm 。 於ư 永vĩnh 寂tịch 滅diệt 般bát 涅Niết 槃Bàn 中trung 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 非phi 諸chư 魔ma 怨oán 所sở 能năng 遊du 履lý 。
復phục 次thứ 由do 十thập 五ngũ 相tương/tướng 。 應ưng 當đương 了liễu 知tri 。 一nhất 切thiết 種chủng 類loại 。 愛ái 見kiến 雜tạp 染nhiễm 。 謂vị 於ư 諸chư 處xứ 由do 諸chư 纏triền 故cố 。 名danh 藏tạng 。 由do 隨tùy 眠miên 故cố 。 名danh 護hộ 。 由do 我ngã 見kiến 故cố 。 名danh 覆phú 。 所sở 餘dư 差sai 別biệt 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 攝nhiếp 異dị 門môn 分phần/phân 。
復phục 次thứ 總tổng 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。
因nhân 同đồng 分phần/phân 等đẳng 。 唯duy 作tác 緣duyên 等đẳng 。 上thượng 品phẩm 貪tham 等đẳng 。
後hậu 多đa 住trụ 等đẳng 。
別biệt 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。
因nhân 同đồng 分phần/phân 思tư 縛phược 。 解giải 脫thoát 相tương 觸xúc 遍biến 。
勝thắng 解giải 護hộ 根căn 門môn 。 教giáo 愛ái 相tương/tướng 為vi 後hậu 。
諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 因nhân 同đồng 分phần/phân 識thức 。 隨tùy 入nhập 無vô 我ngã 。 由do 三tam 種chủng 相tương/tướng 。 於ư 諸chư 識thức 中trung 正chánh 觀quán 而nhi 住trụ 。 云vân 何hà 因nhân 同đồng 分phần/phân 識thức 。 隨tùy 入nhập 無vô 我ngã 。 謂vị 由do 現hiện 見kiến 五ngũ 有hữu 色sắc 處xứ 。 四tứ 大đại 種chủng 身thân 。 若nhược 增tăng 若nhược 減giảm 。 若nhược 取thủ 若nhược 捨xả 。 無vô 常thường 性tánh 故cố 。 於ư 緣duyên 彼bỉ 識thức 隨tùy 入nhập 無vô 常thường 。 無vô 常thường 則tắc 苦khổ 。 苦khổ 則tắc 無vô 我ngã 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 隨tùy 入nhập 無vô 我ngã 。 云vân 何hà 隨tùy 入nhập 無vô 我ngã 性tánh 已dĩ 。 由do 三tam 種chủng 相tương/tướng 。 於ư 諸chư 識thức 中trung 。 正chánh 觀quán 而nhi 住trụ 。 謂vị 諸chư 邪tà 見kiến 。 一nhất 切thiết 皆giai 以dĩ 。 我ngã 見kiến 為vi 根căn 。 是thị 故cố 此thử 根căn 必tất 應ưng 先tiên 斷đoạn 。 又hựu 以dĩ 正chánh 慧tuệ 即tức 觀quán 彼bỉ 識thức 。 所sở 依y 所sở 緣duyên 差sai 別biệt 轉chuyển 故cố 。 有hữu 無vô 量lượng 種chủng 。 又hựu 觀quán 此thử 識thức 差sai 別biệt 轉chuyển 時thời 。 如như 剎sát 那na 量lượng 安an 住trụ 堅kiên 實thật 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 畢tất 竟cánh 。
復phục 次thứ 於ư 六lục 處xứ 滅diệt 究cứu 竟cánh 。 寂tịch 靜tĩnh 無vô 戲hí 論luận 中trung 。 由do 戲hí 論luận 俱câu 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 不bất 應ưng 思tư 惟duy 。 不bất 應ưng 分phân 別biệt 。 不bất 應ưng 詰cật 問vấn 。 唯duy 應ưng 依y 他tha 增tăng 長trưởng 覺giác 慧tuệ 。 審thẩm 諦đế 觀quán 察sát 。 真chân 實thật 意ý 趣thú 。 云vân 何hà 為vi 四tứ 。 謂vị 或hoặc 有hữu 無vô 。 或hoặc 異dị 不bất 異dị 。 以dĩ 彼bỉ 六lục 處xứ 。 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 展triển 轉chuyển 異dị 相tướng 。 施thi 設thiết 可khả 知tri 。 由do 生sanh 滅diệt 故cố 。 有hữu 無vô 可khả 得đắc 。 有hữu 異dị 相tướng 故cố 。 待đãi 他tha 種chủng 類loại 異dị 性tánh 可khả 得đắc 。 待đãi 自tự 種chủng 類loại 前tiền 後hậu 無vô 別biệt 不bất 異dị 可khả 得đắc 。 六lục 處xứ 永vĩnh 滅diệt 。 常thường 寂tịch 靜tĩnh 相tương/tướng 。 是thị 故cố 由do 彼bỉ 戲hí 論luận 俱câu 行hành 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 思tư 惟duy 觀quán 察sát 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 能năng 引dẫn 無vô 義nghĩa 。 思tư 惟duy 分phân 別biệt 。 所sở 發phát 語ngữ 言ngôn 。 名danh 為vi 戲hí 論luận 。
何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 如như 是thị 事sự 。 勤cần 加gia 行hành 時thời 。 不bất 能năng 少thiểu 分phần 增tăng 益ích 善thiện 法Pháp 。 損tổn 不bất 善thiện 法pháp 。 是thị 故cố 說thuyết 彼bỉ 名danh 為vi 戲hí 論luận 。
復phục 次thứ 於ư 內nội 外ngoại 處xứ 。 若nhược 有hữu 欲dục 貪tham 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。 或hoặc 不bất 現hiện 前tiền 。 而nhi 其kỳ 諸chư 根căn 不bất 能năng 棄khí 捨xả 故cố 。 名danh 為vi 縛phược 。 若nhược 無vô 欲dục 貪tham 。 設thiết 有hữu 境cảnh 界giới 正chánh 現hiện 在tại 前tiền 。 諸chư 根căn 於ư 彼bỉ 。 尚thượng 能năng 棄khí 捨xả 。 況huống 不bất 現hiện 前tiền 。 故cố 名danh 解giải 脫thoát 。
復phục 次thứ 善thiện 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 於ư 諸chư 蘊uẩn 處xứ 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 者giả 。 若nhược 為vi 損tổn 身thân 。 乃nãi 至chí 奪đoạt 命mạng 。 苦khổ 受thọ 所sở 觸xúc 。 終chung 無vô 色sắc 變biến 心tâm 變biến 可khả 得đắc 。 如như 是thị 名danh 麁thô 善thiện 守thủ 根căn 相tướng 。 彼bỉ 由do 如như 是thị 。 善thiện 守thủ 諸chư 根căn 。 四tứ 苦khổ 解giải 脫thoát 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 得đắc 四tứ 種chủng 喜hỷ 。 一nhất 由do 當đương 來lai 外ngoại 緣duyên 生sanh 苦khổ 。 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 二nhị 由do 當đương 來lai 內nội 緣duyên 生sanh 苦khổ 。 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 三tam 於ư 現hiện 法pháp 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 由do 二nhị 種chủng 依y 所sở 作tác 眾chúng 苦khổ 。 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 四tứ 命mạng 終chung 已dĩ 與dữ 世thế 所sở 見kiến 草thảo 木mộc 。 相tương 似tự 一nhất 切thiết 眾chúng 苦khổ 。 不bất 相tương 續tục 故cố 。 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 草thảo 木mộc 相tương 似tự 。 一nhất 者giả 六lục 處xứ 離ly 有hữu 情tình 想tưởng 。 與dữ 世thế 所sở 見kiến 草thảo 木mộc 相tương 似tự 。 二nhị 者giả 六lục 處xứ 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 貪tham 瞋sân 癡si 火hỏa 乃nãi 得đắc 燒thiêu 然nhiên 。 與dữ 世thế 所sở 見kiến 草thảo 木mộc 相tương 似tự 。 善thiện 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 當đương 來lai 後hậu 有hữu 苦khổ 不bất 生sanh 故cố 。 與dữ 諸chư 如Như 來Lai 。 成thành 就tựu 明minh 力lực 。 少thiểu 分phần 相tương 似tự 。 非phi 現hiện 法pháp 緣duyên 苦khổ 不bất 生sanh 故cố 。 設thiết 暫tạm 生sanh 已dĩ 速tốc 疾tật 斷đoạn 故cố 。 然nhiên 諸chư 如Như 來Lai 。 二nhị 種chủng 明minh 力lực 。 皆giai 悉tất 成thành 就tựu 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 無vô 上thượng 明minh 持trì 。
復phục 次thứ 有hữu 一nhất 沙Sa 門Môn 。 或hoặc 婆Bà 羅La 門Môn 。 越việt 勝thắng 現hiện 量lượng 。 世thế 間gian 愚ngu 夫phu 尚thượng 不bất 迷mê 惑hoặc 。 況huống 諸chư 智trí 者giả 。 一nhất 切thiết 愚ngu 癡si 。 所sở 安an 足túc 處xứ 。 虛hư 妄vọng 推thôi 度độ 。 以dĩ 為vi 依y 止chỉ 。 或hoặc 依y 前tiền 際tế 。 或hoặc 依y 現hiện 法pháp 。 堅kiên 固cố 執chấp 著trước 。 建kiến 立lập 四tứ 種chủng 苦khổ 樂lạc 邪tà 論luận 。 謂vị 依y 前tiền 際tế 。 虛hư 妄vọng 計kế 度độ 宿túc 作tác 因nhân 故cố 立lập 諸chư 苦khổ 樂lạc 。 一nhất 向hướng 自tự 作tác 。 虛hư 妄vọng 計kế 度độ 自tự 在tại 變biến 化hóa 。 以dĩ 為vi 因nhân 故cố 立lập 諸chư 苦khổ 樂lạc 。 一nhất 向hướng 他tha 作tác 。 虛hư 妄vọng 計kế 度độ 先tiên 自tự 在tại 作tác 。 然nhiên 後hậu 宿túc 作tác 因nhân 所sở 作tác 故cố 。 立lập 諸chư 苦khổ 樂lạc 。 自tự 作tác 他tha 作tác 。 虛hư 妄vọng 計kế 度độ 無vô 因nhân 生sanh 故cố 立lập 諸chư 苦khổ 樂lạc 。 非phi 自tự 非phi 他tha 。 所sở 作tác 因nhân 生sanh 。 或hoặc 依y 現hiện 法pháp 虛hư 妄vọng 計kế 度độ 。 若nhược 隨tùy 自tự 欲dục 自tự 作tác 功công 用dụng 。 所sở 生sanh 起khởi 者giả 。 立lập 為vi 自tự 作tác 。 若nhược 不bất 隨tùy 欲dục 。 不bất 自tự 覺giác 知tri 。 他tha 所sở 引dẫn 者giả 。 立lập 為vi 他tha 作tác 。 若nhược 隨tùy 所sở 欲dục 。 自tự 所sở 覺giác 知tri 。 他tha 所sở 引dẫn 者giả 。 立lập 自tự 他tha 作tác 。 若nhược 非phi 自tự 他tha 功công 用dụng 為vi 先tiên 。 所sở 生sanh 起khởi 者giả 。 但đãn 由do 境cảnh 界giới 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 不bất 能năng 了liễu 達đạt 。 微vi 細tế 因nhân 觸xúc 。 便tiện 起khởi 邪tà 執chấp 。 謂vị 非phi 自tự 他tha 所sở 作tác 因nhân 生sanh 。 立lập 無vô 因nhân 生sanh 。 此thử 中trung 唯duy 有hữu 諸chư 根căn 境cảnh 識thức 和hòa 合hợp 所sở 生sanh 苦khổ 樂lạc 可khả 得đắc 。 都đô 無vô 前tiền 際tế 。 或hoặc 現hiện 法pháp 中trung 。 若nhược 自tự 若nhược 他tha 。 實thật 有hữu 可khả 得đắc 。 唯duy 即tức 於ư 此thử 。 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 假giả 立lập 自tự 他tha 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 唯duy 有hữu 其kỳ 觸xúc 遍biến 行hành 一nhất 切thiết 為vi 苦khổ 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 。
復phục 次thứ 由do 四tứ 種chủng 相tương/tướng 。 正chánh 發phát 精tinh 進tấn 。 速tốc 令linh 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 無vô 餘dư 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。
一nhất 者giả 發phát 起khởi 。 平bình 等đẳng 精tinh 進tấn 。 謂vị 不bất 極cực 掉trạo 舉cử 。 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 令linh 其kỳ 身thân 心tâm 。 疲bì 倦quyện 損tổn 惱não 。 亦diệc 不bất 極cực 下hạ 。 發phát 起khởi 精tinh 進tấn 。 虛hư 棄khí 身thân 命mệnh 令linh 無vô 所sở 得đắc 。 是thị 名danh 初sơ 相tương/tướng 。 又hựu 不bất 由do 此thử 。 而nhi 生sanh 憍kiêu 慢mạn 。 謂vị 我ngã 獨độc 能năng 。 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 餘dư 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 是thị 第đệ 二nhị 相tương/tướng 。 又hựu 於ư 正chánh 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。 果quả 世thế 間gian 安an 觸xúc 所sở 證chứng 差sai 別biệt 。 無vô 有hữu 愛ái 味vị 。 與dữ 此thử 俱câu 行hành 修tu 不bất 放phóng 逸dật 。 是thị 第đệ 三tam 相tương/tướng 。 又hựu 於ư 精tinh 進tấn 平bình 等đẳng 之chi 相tướng 。 能năng 善thiện 攝nhiếp 受thọ 。 令linh 於ư 當đương 來lai 。 無vô 有hữu 退thoái 失thất 。 是thị 第đệ 四tứ 相tương/tướng 。 如như 是thị 正chánh 發phát 勤cần 精tinh 進tấn 故cố 。 永vĩnh 盡tận 諸chư 漏lậu 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 若nhược 欲dục 於ư 彼bỉ 大đại 師sư 有hữu 智trí 同đồng 梵Phạm 行hạnh 所sở 。 記ký 別biệt 自tự 己kỷ 所sở 證chứng 差sai 別biệt 。 唯duy 阿A 羅La 漢Hán 六lục 處xứ 勝thắng 解giải 能năng 正chánh 記ký 別biệt 。 謂vị 依y 三tam 學học 及cập 以dĩ 五ngũ 種chủng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 云vân 何hà 名danh 為vi 六lục 處xứ 勝thắng 解giải 。 一nhất 出xuất 離ly 勝thắng 解giải 。 二nhị 無vô 惱não 勝thắng 解giải 。 三tam 遠viễn 離ly 勝thắng 解giải 。 四tứ 愛ái 盡tận 勝thắng 解giải 。 五ngũ 取thủ 盡tận 勝thắng 解giải 。 六lục 心tâm 無vô 忘vong 失thất 勝thắng 解giải 。 云vân 何hà 三tam 學học 。 一nhất 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。 二nhị 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。 三tam 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。 云vân 何hà 五ngũ 種chủng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 一nhất 者giả 異dị 生sanh 。 處xử 在tại 居cư 家gia 。 唯duy 依y 於ư 信tín 發phát 生sanh 欣hân 樂nhạo 出xuất 離ly 勝thắng 解giải 。 從tùng 境cảnh 界giới 縛phược 心tâm 求cầu 出xuất 離ly 。 是thị 名danh 第đệ 一nhất 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 二nhị 者giả 異dị 生sanh 既ký 出xuất 離ly 已dĩ 。 唯duy 依y 於ư 戒giới 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 由do 身thân 語ngữ 意ý 行hành 無vô 惱não 行hành 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 三tam 者giả 異dị 生sanh 能năng 斷đoạn 利lợi 養dưỡng 及cập 恭cung 敬kính 愛ái 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 離ly 欲dục 界giới 欲dục 。 是thị 名danh 第đệ 三tam 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 四tứ 者giả 有hữu 學học 已dĩ 見kiến 諦Đế 跡tích 。 是thị 名danh 第đệ 四tứ 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 五ngũ 者giả 無Vô 學Học 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 是thị 名danh 第đệ 五ngũ 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 處xứ 所sở 勝thắng 解giải 。 初sơ 學học 所sở 依y 。 第đệ 三tam 處xứ 所sở 所sở 起khởi 勝thắng 解giải 。 與dữ 第đệ 二nhị 學học 作tác 其kỳ 所sở 依y 。 後hậu 三tam 處xứ 所sở 所sở 起khởi 勝thắng 解giải 與dữ 第đệ 三tam 學học 作tác 其kỳ 所sở 依y 。 若nhược 由do 此thử 智trí 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 及cập 煩phiền 惱não 斷đoạn 當đương 知tri 是thị 名danh 。 心tâm 無vô 忘vong 失thất 。 又hựu 於ư 當đương 來lai 。 後hậu 有hữu 因nhân 斷đoạn 。 說thuyết 名danh 愛ái 盡tận 。 現hiện 法pháp 境cảnh 界giới 諸chư 雜tạp 染nhiễm 斷đoạn 。 說thuyết 名danh 取thủ 盡tận 。 又hựu 彼bỉ 第đệ 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 雖tuy 有hữu 正chánh 信tín 出xuất 離ly 勝thắng 解giải 。 而nhi 未vị 決quyết 定định 堪kham 於ư 當đương 來lai 令linh 彼bỉ 一nhất 切thiết 。 悉tất 皆giai 棄khí 捨xả 。 及cập 與dữ 變biến 異dị 。 第đệ 二nhị 有hữu 其kỳ 無vô 惱não 勝thắng 解giải 。 第đệ 三tam 有hữu 其kỳ 遠viễn 離ly 勝thắng 解giải 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 諸chư 有Hữu 學Học 。 六lục 處xứ 勝thắng 解giải 。 雖tuy 無vô 堪kham 能năng 當đương 來lai 棄khí 捨xả 及cập 與dữ 變biến 異dị 。 然nhiên 似tự 幼ấu 童đồng 等đẳng 持trì 念niệm 慧tuệ 。 皆giai 悉tất 羸luy 劣liệt 。 雖tuy 生sanh 聖thánh 處xứ 未vị 善thiện 修tu 故cố 。 於ư 貪tham 瞋sân 癡si 。 不bất 能năng 遠viễn 離ly 。 無vô 餘dư 永vĩnh 斷đoạn 。 由do 慧tuệ 劣liệt 故cố 。 及cập 由do 貪tham 等đẳng 未vị 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 若nhược 遇ngộ 勝thắng 妙diệu 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。
時thời 時thời 忘vong 念niệm 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 而nhi 勤cần 生sanh 起khởi 。 學học 心tâm 解giải 脫thoát 。 及cập 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 盡tận 諸chư 煩phiền 惱não 。 是thị 故cố 有hữu 學học 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 仍nhưng 有hữu 所sở 作tác 。 由do 此thử 分phần/phân 故cố 。 而nhi 名danh 減giảm 劣liệt 。 若nhược 阿A 羅La 漢Hán 。 六lục 處xứ 勝thắng 解giải 。 尚thượng 無vô 堪kham 能năng 當đương 來lai 變biến 異dị 。 況huống 有hữu 棄khí 捨xả 。 善thiện 修tu 道Đạo 故cố 。 貪tham 瞋sân 癡si 等đẳng 。 永vĩnh 斷đoạn 無vô 餘dư 。 愛ái 盡tận 取thủ 盡tận 勝thắng 解giải 圓viên 滿mãn 。 已dĩ 得đắc 盡tận 智trí 。 無Vô 生Sanh 智Trí 故cố 。 六lục 種chủng 恆hằng 住trụ 所sở 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 所sở 有hữu 智trí 慧tuệ 。 非phi 如như 有hữu 學học 時thời 時thời 忘vong 念niệm 故cố 。 阿A 羅La 漢Hán 六lục 處xứ 勝thắng 解giải 。 由do 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 最tối 極cực 圓viên 滿mãn 。 亦diệc 名danh 成thành 就tựu 。 最tối 極cực 清thanh 淨tịnh 。 非phi 餘dư 下hạ 位vị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 無vô 自tự 高cao 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 於ư 三tam 摩ma 地địa 。 所sở 行hành 所sở 緣duyên 。 無vô 散tán 亂loạn 故cố 。 名danh 內nội 心tâm 住trụ 。 即tức 三tam 摩ma 地địa 。 善thiện 成thành 滿mãn 故cố 。 名danh 不bất 狹hiệp 小tiểu 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 離ly 繫hệ 故cố 。 名danh 善thiện 解giải 脫thoát 。 所sở 有hữu 智trí 慧tuệ 。 善thiện 積tích 集tập 故cố 。 說thuyết 名danh 善thiện 修tu 。 見kiến 滅diệt 盡tận 故cố 。 無vô 有hữu 愛ái 味vị 。 其kỳ 心tâm 一nhất 向hướng 善thiện 而nhi 無vô 罪tội 。
復phục 次thứ 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 一nhất 者giả 不bất 能năng 密mật 護hộ 根căn 門môn 。 二nhị 者giả 善thiện 能năng 密mật 護hộ 根căn 門môn 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 不bất 能năng 密mật 護hộ 根căn 門môn 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 不bất 能năng 如như 理lý 作tác 意ý 思tư 惟duy 。 於ư 可khả 愛ái 色sắc 為vi 貪tham 欲dục 纏triền 。 之chi 所sở 纏triền 縛phược 。 於ư 不bất 愛ái 色sắc 為vi 瞋sân 恚khuể 纏triền 。 之chi 所sở 纏triền 縛phược 。 又hựu 於ư 彼bỉ 境cảnh 不bất 能năng 隨tùy 念niệm 。 所sở 有hữu 過quá 患hoạn 。 設thiết 有hữu 隨tùy 念niệm 。 不bất 善thiện 修tu 習tập 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 心tâm 為vi 諸chư 纏triền 。 之chi 所sở 覆phú 蔽tế 。 起khởi 諸chư 纏triền 已dĩ 。 不bất 能năng 制chế 伏phục 。 又hựu 是thị 異dị 生sanh 未vị 得đắc 有hữu 學học 心tâm 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 於ư 上thượng 無Vô 學Học 心tâm 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 由do 不bất 知tri 故cố 。 於ư 諸chư 有hữu 學học 心tâm 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 亦diệc 不bất 能năng 滿mãn 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 未vị 以dĩ 修tu 力lực 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 於ư 煩phiền 惱não 品phẩm 所sở 有hữu 麁thô 重trọng 。 未vị 能năng 永vĩnh 害hại 。 又hựu 不bất 依y 先tiên 善thiện 思tư 擇trạch 力lực 。 念niệm 不bất 成thành 就tựu 。 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 當đương 知tri 不bất 能năng 密mật 護hộ 根căn 門môn 。 由do 此thử 三tam 相tương/tướng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 應ưng 知tri 不bất 能năng 密mật 護hộ 根căn 門môn 。 一nhất 由do 纏triền 故cố 。 二nhị 由do 思tư 擇trạch 所sở 攝nhiếp 對đối 治trị 有hữu 缺khuyết 減giảm 故cố 。 三tam 由do 修tu 力lực 所sở 攝nhiếp 對đối 治trị 有hữu 缺khuyết 減giảm 故cố 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 當đương 知tri 白bạch 品phẩm 。 於ư 諸chư 根căn 門môn 。 善thiện 能năng 密mật 護hộ 。
復phục 次thứ 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 。 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 其kỳ 大đại 師sư 所sở 說thuyết 法Pháp 教giáo 。 能năng 正chánh 記ký 別biệt 。 能năng 善thiện 宣tuyên 說thuyết 。 謂vị 能năng 辯biện 釋thích 。 真chân 實thật 義nghĩa 故cố 。 云vân 何hà 為vi 二nhị 。 一nhất 者giả 由do 是thị 意ý 趣thú 宣tuyên 說thuyết 。 善thiện 能năng 悟ngộ 入nhập 。 如như 是thị 意ý 趣thú 。 而nhi 正chánh 記ký 別biệt 二nhị 者giả 如Như 來Lai 。 以dĩ 無vô 量lượng 門môn 。 廣quảng 宣tuyên 聖thánh 教giáo 。 為vi 無vô 量lượng 品phẩm 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 種chủng 種chủng 辯biện 說thuyết 。 於ư 此thử 法pháp 教giáo 。 不bất 違vi 法pháp 性tánh 。 能năng 正chánh 記ký 別biệt 。
復phục 次thứ 於ư 佛Phật 善thiện 說thuyết 法Pháp 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 。 深thâm 心tâm 愛ái 樂nhạo 。 新tân 學học 苾Bật 芻Sô 。 由do 二nhị 種chủng 相tương/tướng 。 應ưng 正chánh 了liễu 知tri 。 一nhất 由do 身thân 相tướng 無vô 變biến 異dị 故cố 。 二nhị 由do 心tâm 相tương/tướng 無vô 變biến 異dị 故cố 。 謂vị 由do 形hình 色sắc 極cực 光quang 淨tịnh 故cố 。 面diện 貌mạo 熙hi 怡di 極cực 鮮tiên 潔khiết 故cố 。 膚phu 體thể 充sung 實thật 不bất 羸luy 損tổn 故cố 。 諸chư 根căn 適thích 悅duyệt 。 而nhi 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 身thân 無vô 變biến 異dị 隨tùy 有hữu 所sở 得đắc 。 生sanh 喜hỷ 足túc 故cố 。 遠viễn 離ly 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 畜súc 積tích 資tư 財tài 而nhi 受thọ 用dụng 故cố 。 於ư 其kỳ 室thất 家gia 。 無vô 顧cố 戀luyến 故cố 。 心tâm 無vô 變biến 異dị 。
復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 婬dâm 貪tham 對đối 治trị 。 能năng 令linh 婬dâm 貪tham 。 未vị 生sanh 不bất 生sanh 。 已dĩ 生sanh 尋tầm 斷đoạn 。 一nhất 者giả 思tư 惟duy 不bất 應ưng 行hành 想tưởng 。 二nhị 者giả 思tư 惟duy 極cực 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 三tam 者giả 密mật 護hộ 一nhất 切thiết 根căn 門môn 。 此thử 中trung 密mật 護hộ 一nhất 切thiết 根căn 門môn 。 略lược 廣quảng 應ưng 知tri 如như 聲Thanh 聞Văn 地địa 。 謂vị 能năng 密mật 護hộ 諸chư 根căn 門môn 者giả 。 不bất 令linh 母mẫu 邑ấp 摩ma 觸xúc 身thân 故cố 。 名danh 善thiện 護hộ 身thân 。 於ư 諸chư 母mẫu 邑ấp 不bất 觀quan 不bất 聽thính 。 不bất 憶ức 念niệm 故cố 。 名danh 善thiện 守thủ 根căn 。 設thiết 見kiến 設thiết 聞văn 設thiết 隨tùy 憶ức 念niệm 。 即tức 能năng 長trường 時thời 攝nhiếp 受thọ 正chánh 念niệm 。 以dĩ 猛mãnh 利lợi 慧tuệ 深thâm 見kiến 過quá 故cố 。 名danh 善thiện 住trụ 念niệm 。 彼bỉ 由do 如như 是thị 。 善thiện 護hộ 其kỳ 身thân 。 善thiện 守thủ 諸chư 根căn 。 善thiện 住trụ 正chánh 念niệm 。 便tiện 能năng 思tư 惟duy 不bất 應ưng 行hành 想tưởng 。 由do 此thử 煩phiền 惱não 不bất 能năng 蔽tế 心tâm 令linh 暫tạm 欣hân 味vị 。 又hựu 能năng 思tư 惟duy 極cực 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 由do 此thử 煩phiền 惱não 不bất 能năng 蔽tế 心tâm 令linh 速tốc 迴hồi 轉chuyển 。
復phục 次thứ 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。
唯duy 緣duyên 尋tầm 思tư 願nguyện 。 一nhất 切thiết 種chủng 律luật 儀nghi 。
入nhập 聖thánh 教giáo 不bất 護hộ 。 勝thắng 資tư 糧lương 善thiện 備bị 。
捨xả 所sở 學học 著trước 處xứ 。 不bất 善thiện 義nghĩa 隨tùy 流lưu 。
菩Bồ 薩Tát 勝thắng 餘dư 乘thừa 。 論luận 施thi 設thiết 最tối 後hậu 。
由do 先tiên 所sở 作tác 。 諸chư 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 及cập 自tự 種chủng 子tử 相tương 續tục 所sở 引dẫn 諸chư 受thọ 。 生sanh 起khởi 其kỳ 六lục 觸xúc 處xứ 。 唯duy 為vi 作tác 緣duyên 。 如như 心tâm 所sở 起khởi 功công 用dụng 所sở 引dẫn 諸chư 取thủ 受thọ 業nghiệp 。 手thủ 唯duy 能năng 作tác 助trợ 取thủ 受thọ 緣duyên 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 道Đạo 理lý 亦diệc 爾nhĩ 。
復phục 次thứ 諸chư 有hữu 苾Bật 芻Sô 受thọ 用dụng 如như 法Pháp 邊biên 際tế 臥ngọa 具cụ 。 安an 住trụ 空không 閑nhàn 。 若nhược 有hữu 能năng 令linh 。 尋tầm 思tư 躁táo 擾nhiễu 。 勝thắng 妙diệu 境cảnh 相tướng 來lai 現hiện 於ư 心tâm 。 當đương 知tri 是thị 魔ma 品phẩm 類loại 所sở 作tác 。 此thử 中trung 苾Bật 芻Sô 應ưng 以dĩ 九cửu 相tương/tướng 安an 住trụ 其kỳ 心tâm 。 從tùng 諸chư 境cảnh 界giới 相tương 應ứng 尋tầm 思tư 。 攝nhiếp 心tâm 令linh 住trụ 無vô 客khách 尋tầm 思tư 隨tùy 一nhất 更cánh 起khởi 。 若nhược 由do 此thử 依y 由do 此thử 境cảnh 界giới 有hữu 所sở 喰thực 味vị 。 於ư 此thử 境cảnh 界giới 。 隨tùy 其kỳ 所sở 得đắc 。 隨tùy 其kỳ 所sở 住trú 。 能năng 自tự 遠viễn 離ly 彼bỉ 。 於ư 爾nhĩ 時thời 於ư 可khả 愛ái 事sự 。 終chung 不bất 依y 止chỉ 諸chư 欲dục 尋tầm 思tư 。 而nhi 有hữu 所sở 作tác 。 於ư 恚khuể 尋tầm 思tư 及cập 害hại 尋tầm 思tư 。 亦diệc 能năng 遠viễn 離ly 。 淨tịnh 修tu 其kỳ 心tâm 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 能năng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 。 終chung 不bất 共cộng 他tha 諍tranh 競cạnh 而nhi 住trụ 。 謂vị 諸chư 諍tranh 競cạnh 於ư 佛Phật 聖thánh 法Pháp 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 極cực 作tác 衰suy 損tổn 。 如như 是thị 愚ngu 癡si 。 所sở 生sanh 尋tầm 思tư 。 亦diệc 不bất 尋tầm 思tư 如như 餘dư 外ngoại 道đạo 。
復phục 次thứ 若nhược 由do 先tiên 世thế 後hậu 有hữu 苦khổ 因nhân 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 有hữu 六lục 觸xúc 處xứ 果quả 法pháp 而nhi 轉chuyển 。 由do 六lục 境cảnh 界giới 所sở 損tổn 惱não 時thời 。 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 為vi 求cầu 後hậu 有hữu 。 自tự 發phát 誓thệ 願nguyện 。 修tu 行hành 梵Phạm 行hạnh 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 令linh 其kỳ 第đệ 七thất 後hậu 有hữu 苦khổ 因nhân 倍bội 更cánh 增tăng 長trưởng 。 轉chuyển 為vi 損tổn 惱não 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 能năng 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 能năng 得đắc 當đương 來lai 有hữu 暇hạ 。 圓viên 滿mãn 不bất 決quyết 定định 故cố 。 此thử 後hậu 有hữu 願nguyện 。 當đương 知tri 於ư 彼bỉ 微vi 細tế 縛phược 中trung 。 最tối 極cực 微vi 細tế 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 彼bỉ 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 宮cung 中trung 有hữu 一nhất 囹linh 圄ngữ 。 其kỳ 中trung 禁cấm 縛phược 天thiên 或hoặc 非phi 天thiên 。 然nhiên 彼bỉ 法pháp 爾nhĩ 暫tạm 得đắc 解giải 脫thoát 。 以dĩ 天thiên 妙diệu 欲dục 遊du 戲hí 而nhi 住trụ 。 乃nãi 至chí 未vị 起khởi 逃đào 竄thoán 之chi 心tâm 。 此thử 心tâm 若nhược 起khởi 便tiện 失thất 妙diệu 欲dục 。 還hoàn 見kiến 自tự 身thân 。 為vị 縛phược 所sở 縛phược 。 彼bỉ 纔tài 起khởi 心tâm 便tiện 為vi 微vi 細tế 縛phược 之chi 所sở 縛phược 。 以dĩ 時thời 分phần/phân 故cố 。 說thuyết 名danh 微vi 細tế 。 非phi 難nạn/nan 識thức 故cố 而nhi 說thuyết 微vi 細tế 。 由do 被bị 縛phược 時thời 。 能năng 自tự 解giải 了liễu 我ngã 今kim 有hữu 縛phược 。 若nhược 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 心tâm 願nguyện 後hậu 有hữu 。 此thử 心tâm 若nhược 起khởi 便tiện 即tức 被bị 縛phược 。 既ký 被bị 縛phược 已dĩ 不bất 能năng 了liễu 知tri 。 自tự 身thân 有hữu 縛phược 是thị 故cố 此thử 縛phược 最tối 極cực 微vi 細tế 。 當đương 知tri 時thời 分phần/phân 及cập 以dĩ 難nạn/nan 識thức 俱câu 微vi 細tế 。 故cố 名danh 極cực 微vi 細tế 。
復phục 次thứ 若nhược 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 精tinh 勤cần 加gia 行hành 。 守thủ 護hộ 諸chư 根căn 。 於ư 其kỳ 律luật 儀nghi 及cập 非phi 律luật 儀nghi 。 應ưng 當đương 了liễu 知tri 。 於ư 軟nhuyễn 中trung 上thượng 世thế 間gian 有Hữu 學Học 無Vô 學Học 律luật 儀nghi 。 應ưng 當đương 了liễu 知tri 。 云vân 何hà 律luật 儀nghi 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 。 於ư 可khả 愛ái 境cảnh 諸chư 雜tạp 染nhiễm 心tâm 。 不bất 忍nhẫn 不bất 受thọ 不bất 執chấp 不bất 取thủ 。 設thiết 令linh 暫tạm 起khởi 尋tầm 還hoàn 棄khí 捨xả 。 是thị 名danh 律luật 儀nghi 。 云vân 何hà 非phi 律luật 儀nghi 。 謂vị 一nhất 苾Bật 芻Sô 如như 營doanh 農nông 者giả 。 親thân 近cận 善thiện 士sĩ 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 正chánh 修tu 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 良lương 田điền 。 令linh 其kỳ 生sanh 起khởi 善thiện 根căn 苗miêu 稼giá 。 然nhiên 其kỳ 種chủng 性tánh 猛mãnh 利lợi 多đa 貪tham 。 未vị 嘗thường 串xuyến 習tập 貪tham 欲dục 對đối 治trị 。 猛mãnh 利lợi 慚tàm 愧quý 。 亦diệc 未vị 曾tằng 有hữu 。 若nhược 遇ngộ 勝thắng 妙diệu 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。 彼bỉ 由do 本bổn 性tánh 猛mãnh 利lợi 貪tham 故cố 。 未vị 曾tằng 串xuyến 習tập 貪tham 對đối 治trị 故cố 。 所sở 有hữu 慚tàm 愧quý 皆giai 羸luy 劣liệt 故cố 。 便tiện 起khởi 貪tham 纏triền 。 堅kiên 執chấp 不bất 捨xả 。 心tâm 於ư 貪tham 纏triền 不bất 能năng 防phòng 護hộ 。 而nhi 自tự 放phóng 縱túng/tung 非phi 理lý 作tác 意ý 。 相tương 應ứng 心tâm 牛ngưu 入nhập 境cảnh 界giới 田điền 。 損tổn 壞hoại 所sở 有hữu 善thiện 根căn 苗miêu 稼giá 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 名danh 非phi 律luật 儀nghi 。 又hựu 如như 有hữu 一nhất 。 能năng 速tốc 作tác 意ý 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 而nhi 自tự 攝nhiếp 斂liểm 。 然nhiên 未vị 能năng 觀quán 所sở 有hữu 過quá 患hoạn 。 令linh 不bất 再tái 起khởi 。 是thị 名danh 為vi 軟nhuyễn 世thế 間gian 律luật 儀nghi 。 又hựu 如như 有hữu 一nhất 。 能năng 速tốc 作tác 意ý 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 而nhi 自tự 攝nhiếp 斂liểm 。 亦diệc 能năng 觀quán 彼bỉ 。 所sở 有hữu 過quá 患hoạn 。 令linh 不bất 再tái 起khởi 。 是thị 名danh 為vi 中trung 世thế 間gian 律luật 儀nghi 。 由do 此thử 為vi 依y 。 獲hoạch 得đắc 四tứ 種chủng 作tác 意ý 所sở 攝nhiếp 九cửu 相tương/tướng 心tâm 住trụ 。 當đương 知tri 如như 前tiền 。 聲Thanh 聞Văn 地địa 說thuyết 。 由do 得đắc 此thử 故cố 。 名danh 離ly 欲dục 貪tham 。 諸chư 異dị 生sanh 類loại 。 彼bỉ 先tiên 修tu 習tập 加gia 行hành 觀quán 時thời 如như 營doanh 農nông 者giả 。 今kim 得đắc 增tăng 上thượng 。 猶do 如như 大đại 王vương 。 於ư 先tiên 所sở 得đắc 等đẳng 至chí 所sở 生sanh 勝thắng 妙diệu 諸chư 受thọ 。 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 是thị 大đại 放phóng 逸dật 安an 足túc 處xứ 已dĩ 。 便tiện 使sử 如như 臣thần 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 增tăng 上thượng 所sở 生sanh 勝thắng 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 之chi 所sở 攝nhiếp 護hộ 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 令linh 其kỳ 觀quán 察sát 彼bỉ 所sở 生sanh 受thọ 性tánh 是thị 緣duyên 生sanh 。 緣duyên 生sanh 性tánh 故cố 體thể 是thị 無vô 常thường 。 彼bỉ 由do 此thử 故cố 。 便tiện 以dĩ 意ý 地địa 諸chư 過quá 患hoạn 相tương/tướng 俱câu 行hành 作tác 意ý 。 而nhi 得đắc 離ly 欲dục 。 既ký 離ly 欲dục 已dĩ 復phục 觀quán 等đẳng 至chí 所sở 依y 別biệt 故cố 。 十thập 種chủng 差sai 別biệt 。
時thời 分phân 別biệt 故cố 。 多đa 百bách 差sai 別biệt 。 此thử 中trung 等đẳng 至chí 所sở 依y 別biệt 故cố 十thập 種chủng 別biệt 者giả 。 謂vị 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 無vô 尋tầm 唯duy 伺tứ 。 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。 若nhược 喜hỷ 俱câu 行hành 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 行hành 。 若nhược 捨xả 俱câu 行hành 。 退thoái 分phần/phân 。 住trụ 分phần/phân 。 若nhược 勝thắng 進tiến 分phần/phân 。 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。
時thời 分phân 別biệt 故cố 多đa 百bách 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 即tức 觀quán 察sát 。 如như 是thị 行hành 相tướng 。 依y 生sanh 住trụ 滅diệt 時thời 分phần/phân 所sở 作tác 。 差sai 別biệt 道Đạo 理lý 。 當đương 知tri 復phục 有hữu 。 多đa 百bách 差sai 別biệt 。 如như 是thị 了liễu 知tri 。 彼bỉ 所sở 生sanh 受thọ 是thị 無vô 常thường 性tánh 。 流lưu 轉chuyển 差sai 別biệt 種chủng 種chủng 性tánh 已dĩ 。 略lược 由do 三tam 相tương/tướng 。 復phục 審thẩm 觀quán 彼bỉ 是thị 無vô 常thường 性tánh 。 謂vị 所sở 依y 故cố 。 現hiện 行hành 故cố 。 因nhân 故cố 。 所sở 依y 故cố 者giả 。 謂vị 極cực 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 所sở 有hữu 色sắc 身thân 。 是thị 受thọ 所sở 依y 。 現hiện 行hành 故cố 者giả 。 謂vị 極cực 乃nãi 至chí 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 其kỳ 間gian 想tưởng 受thọ 多đa 分phần 現hiện 行hành 。 言ngôn 因nhân 故cố 者giả 。 謂vị 當đương 來lai 世thế 所sở 有hữu 受thọ 因nhân 。 即tức 思tư 求cầu 願nguyện 。 觀quán 察sát 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 有hữu 頂đảnh 所sở 有hữu 諸chư 法pháp 。 緣duyên 生sanh 性tánh 故cố 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 如như 是thị 如như 理lý 審thẩm 正chánh 觀quán 察sát 諸chư 離ly 欲dục 地địa 。 是thị 名danh 上thượng 品phẩm 世thế 間gian 律luật 儀nghi 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 前tiền 二nhị 律luật 儀nghi 。 思tư 擇trạch 力lực 攝nhiếp 。 後hậu 一nhất 律luật 儀nghi 。 修tu 習tập 力lực 攝nhiếp 。 彼bỉ 既ký 成thành 就tựu 如như 是thị 。 勝thắng 妙diệu 不bất 放phóng 逸dật 力lực 。 如như 實thật 通thông 達đạt 。 聖Thánh 諦Đế 理lý 故cố 。 便tiện 能năng 永vĩnh 斷đoạn 。 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 以dĩ 為vi 前tiền 行hành 一nhất 切thiết 見kiến 道đạo 。 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 又hựu 能năng 獲hoạch 得đắc 有hữu 學học 律luật 儀nghi 。 彼bỉ 即tức 修tu 習tập 有hữu 學học 律luật 儀nghi 。 復phục 能năng 永vĩnh 斷đoạn 妄vọng 執chấp 我ngã 慢mạn 以dĩ 為vi 前tiền 行hành 一nhất 切thiết 修tu 道Đạo 。 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 究cứu 竟cánh 證chứng 得đắc 。 無Vô 學Học 律luật 儀nghi 。 此thử 上thượng 更cánh 無vô 若nhược 過quá 若nhược 勝thắng 所sở 餘dư 律luật 儀nghi 。
復phục 次thứ 若nhược 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 已dĩ 入nhập 聖thánh 教giáo 不bất 護hộ 諸chư 根căn 。 彼bỉ 便tiện 一nhất 向hướng 造tạo 作tác 眾chúng 苦khổ 。 謂vị 後hậu 法pháp 苦khổ 。 或hoặc 現hiện 法pháp 苦khổ 。 當đương 知tri 如như 是thị 。 不bất 護hộ 根căn 者giả 。 如như 癩lại 病bệnh 人nhân 。 入nhập 蘆lô 荻# 叢tùng 。 為vi 如như 其kỳ 葉diệp 可khả 愛ái 境cảnh 界giới 破phá 裂liệt 其kỳ 身thân 。 攝nhiếp 受thọ 當đương 來lai 微vi 細tế 俱câu 行hành 後hậu 有hữu 眾chúng 苦khổ 。 而nhi 不bất 能năng 覺giác 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 由do 後hậu 法pháp 苦khổ 。 說thuyết 造tạo 眾chúng 苦khổ 。 彼bỉ 又hựu 於ư 此thử 起khởi 染nhiễm 起khởi 著trước 廣quảng 生sanh 毀hủy 犯phạm 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 雖tuy 住trụ 空không 寂tịch 。 阿a 練luyện 若nhã 處xứ 。 而nhi 受thọ 現hiện 行hành 追truy 悔hối 所sở 起khởi 尋tầm 思tư 之chi 苦khổ 。 如như 菅gian 茅mao 刺thứ 傷thương 害hại 其kỳ 足túc 。 不bất 能năng 無vô 畏úy 往vãng 淨tịnh 仙tiên 眾chúng 。 設thiết 強cường/cưỡng 趣thú 入nhập 清thanh 淨tịnh 僧Tăng 中trung 。 便tiện 為vi 有hữu 智trí 同đồng 梵Phạm 行hạnh 人nhân 舉cử 其kỳ 所sở 犯phạm 。 由do 彼bỉ 內nội 懷hoài 覆phú 藏tàng 意ý 故cố 。 心tâm 如như 鴆chậm 毒độc 。 於ư 能năng 舉cử 邊biên 發phát 憤phẫn 摻# 害hại 。 又hựu 諸chư 有hữu 智trí 。 同đồng 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 知tri 其kỳ 鄙bỉ 劣liệt 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 沙Sa 門Môn 。 即tức 便tiện 遠viễn 避tị 不bất 與dữ 同đồng 住trụ 若nhược 諸chư 村thôn 邑ấp 若nhược 阿a 練luyện 若nhã 。 咸hàm 共cộng 譏cơ 毀hủy 言ngôn 。 此thử 長trưởng 老lão 如như 是thị 毀hủy 犯phạm 。 如như 是thị 惡ác 說thuyết 。 如như 是thị 惡ác 作tác 。 如như 是thị 非phi 法pháp 雜tạp 染nhiễm 而nhi 住trụ 。 已dĩ 淨tịnh 信tín 者giả 。 令linh 其kỳ 變biến 退thoái 。 未vị 淨tịnh 信tín 者giả 。 令linh 信tín 不bất 生sanh 。 是thị 故cố 彼bỉ 人nhân 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 領lãnh 受thọ 如như 此thử 追truy 悔hối 所sở 作tác 。 發phát 憤phẫn 所sở 作tác 。 遠viễn 避tị 所sở 作tác 。 譏cơ 毀hủy 所sở 作tác 。 種chủng 種chủng 諸chư 苦khổ 。 此thử 及cập 前tiền 說thuyết 領lãnh 受thọ 後hậu 法pháp 所sở 作tác 眾chúng 苦khổ 。 總tổng 略lược 為vi 一nhất 。 名danh 受thọ 眾chúng 苦khổ 。 此thử 中trung 云vân 何hà 。 名danh 非phi 律luật 儀nghi 。 謂vị 於ư 如như 是thị 。 現hiện 法pháp 後hậu 法pháp 。 具cụ 眾chúng 過quá 患hoạn 。 行hành 處xứ 境cảnh 界giới 。 起khởi 不bất 如như 理lý 。 妄vọng 執chấp 諸chư 相tướng 隨tùy 好hảo/hiếu 邪tà 想tưởng 。 邪tà 想tưởng 為vi 先tiên 於ư 其kỳ 住trú 處xứ 。 發phát 起khởi 順thuận 彼bỉ 相tương 應ứng 尋tầm 思tư 。 由do 此thử 不bất 能năng 。 於ư 前tiền 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 過quá 失thất 。 如như 實thật 觀quán 見kiến 。 雖tuy 復phục 觀quán 見kiến 。 所sở 有hữu 過quá 失thất 。 未vị 能năng 數sổ 數số 多đa 修tu 習tập 故cố 。 於ư 所sở 依y 中trung 諸chư 煩phiền 惱não 品phẩm 所sở 有hữu 麁thô 重trọng 。 未vị 能năng 除trừ 遣khiển 。 身thân 未vị 輕khinh 安an 。 謂vị 色sắc 心tâm 身thân 。 由do 此thử 行hành 相tương 纏triền 及cập 隨tùy 眠miên 猶do 尚thượng 和hòa 合hợp 。 能năng 令linh 違vi 背bội 思tư 擇trạch 修tu 習tập 二nhị 力lực 對đối 治trị 。 名danh 非phi 律luật 儀nghi 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 當đương 知tri 即tức 是thị 。 律luật 儀nghi 行hành 相tương/tướng 。 又hựu 此thử 律luật 儀nghi 三tam 因nhân 緣duyên 故cố 。 能năng 令linh 修tu 習tập 。 速tốc 得đắc 圓viên 滿mãn 。 何hà 等đẳng 為vi 三tam 。
所sở 謂vị 最tối 初sơ 於ư 善thiện 說thuyết 法Pháp 。 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 淨tịnh 信tín 出xuất 家gia 。 既ký 出xuất 家gia 已dĩ 。 便tiện 用dụng 神thần 力lực 相tương 應ứng 聞văn 慧tuệ 。 攝nhiếp 持trì 蟲trùng 獸thú 相tương 似tự 六lục 根căn 。 既ký 攝nhiếp 持trì 已dĩ 。 復phục 用dụng 如như 理lý 作tác 意ý 思tư 慧tuệ 。 正chánh 審thẩm 觀quán 察sát 過quá 患hoạn 。 方phương 便tiện 在tại 聞văn 慧tuệ 上thượng 修tu 慧tuệ 下hạ 。 故cố 中trung 間gian 繫hệ 縛phược 。 中trung 間gian 繫hệ 已dĩ 。 為vi 欲dục 試thí 察sát 於ư 彼bỉ 神thần 力lực 得đắc 自tự 在tại 不phủ 。 乃nãi 取thủ 淨tịnh 相tương/tướng 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 而nhi 放phóng 縱túng/tung 之chi 。 於ư 彼bỉ 神thần 力lực 未vị 自tự 在tại 故cố 。 各các 各các 馳trì 散tán 。 別biệt 別biệt 境cảnh 界giới 。 然nhiên 其kỳ 不bất 能năng 究cứu 竟cánh 逃đào 竄thoán 。 未vị 善thiện 觀quán 見kiến 彼bỉ 過quá 患hoạn 故cố 。 令linh 彼bỉ 蟲trùng 獸thú 未vị 善thiện 調điều 伏phục 。 又hựu 令linh 神thần 力lực 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 了liễu 知tri 是thị 已dĩ 。 復phục 多đa 修tu 習tập 如như 理lý 思tư 慧tuệ 。 令linh 到đáo 究cứu 竟cánh 。 超siêu 過quá 作tác 意ý 。 轉chuyển 更cánh 勤cần 修tu 循tuần 身thân 正chánh 念niệm 。 於ư 此thử 正chánh 念niệm 。 善thiện 修tu 習tập 故cố 。 彼bỉ 不bất 復phục 能năng 各các 各các 馳trì 散tán 。 別biệt 別biệt 境cảnh 界giới 。 當đương 知tri 爾nhĩ 時thời 。 彼bỉ 善thiện 調điều 伏phục 。 神thần 力lực 於ư 彼bỉ 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。
復phục 次thứ 有hữu 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 先tiên 已dĩ 修tu 集tập 妙diệu 慧tuệ 資tư 糧lương 。 復phục 得đắc 值trị 遇ngộ 善thiện 友hữu 。 圓viên 滿mãn 聽thính 聞văn 諸chư 行hành 三tam 種chủng 過quá 患hoạn 。 謂vị 現hiện 法pháp 過quá 患hoạn 。 後hậu 法pháp 過quá 患hoạn 。 現hiện 法pháp 後hậu 法pháp 過quá 患hoạn 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 大đại 種chủng 互hỗ 違vi 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 一nhất 切thiết 疾tật 病bệnh 。 名danh 現hiện 法pháp 過quá 患hoạn 。 惡ác 趣thú 諸chư 行hành 常thường 恆hằng 隨tùy 逐trục 能năng 作tác 能năng 往vãng 。 名danh 後hậu 法pháp 過quá 患hoạn 。 先tiên 於ư 現hiện 法pháp 成thành 就tựu 憙hí 貪tham 以dĩ 為vi 所sở 依y 。 能năng 引dẫn 現hiện 法pháp 後hậu 法pháp 老lão 死tử 。 名danh 現hiện 法pháp 後hậu 法pháp 過quá 患hoạn 。 如như 是thị 總tổng 略lược 有hữu 三tam 種chủng 苦khổ 。 一nhất 疾tật 病bệnh 苦khổ 。 二nhị 惡ác 趣thú 苦khổ 。 三tam 老lão 死tử 苦khổ 。 謂vị 依y 善thiện 趣thú 及cập 依y 惡ác 趣thú 。 聽thính 聞văn 如như 是thị 。 諸chư 過quá 患hoạn 已dĩ 。 精tinh 進tấn 修tu 行hành 。 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 因nhân 斯tư 能năng 入nhập 聖Thánh 諦Đế 現hiện 觀quán 。 次thứ 由do 善thiện 淨tịnh 無vô 我ngã 真chân 智trí 。 如như 入nhập 空không 室thất 。 現hiện 觀quán 內nội 外ngoại 六lục 處xứ 皆giai 空không 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 以dĩ 慧tuệ 通thông 達đạt 依y 諸chư 境cảnh 界giới 忘vong 念niệm 。 所sở 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。 纏triền 能năng 為vi 損tổn 害hại 。 及cập 有hữu 餘dư 殘tàn 煩phiền 惱não 隨tùy 眠miên 。 貪tham 愛ái 隨tùy 眠miên 。 又hựu 自tự 通thông 達đạt 於ư 相tương 續tục 中trung 。 有hữu 諸chư 煩phiền 惱não 。 有hữu 諸chư 貪tham 愛ái 。 有hữu 諸chư 苦khổ 惱não 。 有hữu 諸chư 損tổn 害hại 及cập 過quá 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 貪tham 愛ái 。 證chứng 有hữu 餘dư 依y 般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 一nhất 向hướng 寂tịch 靜tĩnh 。 次thứ 後hậu 復phục 證chứng 無vô 有hữu 餘dư 依y 般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 彼bỉ 先tiên 修tu 習tập 譬thí 如như 草thảo 木mộc 。 枝chi 條điều 莖hành 葉diệp 。 正Chánh 法Pháp 門môn 慧tuệ 積tích 集tập 聖thánh 道Đạo 。 法Pháp 隨tùy 法Pháp 行hành 。 為vi 所sở 依y 筏phiệt 。 於ư 修tu 道Đạo 中trung 正chánh 勤cần 修tu 習tập 。 漸tiệm 次thứ 證chứng 於ư 。 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。 住trụ 有hữu 餘dư 依y 般bát 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 一nhất 切thiết 災tai 惱não 。 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 既ký 住trụ 於ư 此thử 。 當đương 知tri 究cứu 竟cánh 越việt 度độ 眾chúng 苦khổ 。 到đáo 於ư 彼bỉ 岸ngạn 。
復phục 次thứ 由do 七thất 因nhân 緣duyên 。 於ư 善thiện 說thuyết 法Pháp 。 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 雖tuy 出xuất 家gia 已dĩ 。 復phục 還hoàn 退thoái 捨xả 正chánh 所sở 修tu 學học 。 云vân 何hà 為vi 七thất 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 未vị 能năng 超siêu 度độ 諸chư 異dị 生sanh 地địa 。 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 眾chúng 苦khổ 惱não 法pháp 。 不bất 能năng 如như 實thật 。 了liễu 知tri 五ngũ 轉chuyển 。 或hoặc 復phục 異dị 生sanh 於ư 諸chư 妙diệu 欲dục 。 不bất 能năng 上thượng 品phẩm 觀quán 其kỳ 過quá 患hoạn 。 又hựu 於ư 行hành 時thời 及cập 於ư 住trụ 時thời 。 恆hằng 常thường 縱túng 逸dật 於ư 可khả 愛ái 境cảnh 。 取thủ 不bất 如như 理lý 。 所sở 有hữu 相tướng 貌mạo 。 不bất 繫hệ 念niệm 故cố 。 恆hằng 常thường 尋tầm 思tư 善thiện 品phẩm 惡ác 刺thứ 非phi 理lý 尋tầm 思tư 。 又hựu 無vô 無vô 畏úy 。 若nhược 王vương 若nhược 餘dư 因nhân 事sự 呼hô 逼bức 。 由do 怖bố 畏úy 故cố 。 則tắc 便tiện 隨tùy 從tùng 。
復phục 有hữu 親thân 愛ái 於ư 諸chư 親thân 屬thuộc 。 有hữu 所sở 顧cố 戀luyến 。 彼bỉ 若nhược 招chiêu 命mạng 由do 親thân 愛ái 故cố 。 則tắc 便tiện 隨tùy 從tùng 。 又hựu 於ư 境cảnh 界giới 或hoặc 隨tùy 順thuận 貪tham 。 或hoặc 隨tùy 順thuận 瞋sân 。 或hoặc 隨tùy 順thuận 癡si 。 發phát 起khởi 猛mãnh 利lợi 諸chư 煩phiền 惱não 纏triền 。 又hựu 即tức 於ư 彼bỉ 。 心tâm 相tương 續tục 中trung 。 常thường 有hữu 隨tùy 縛phược 。 又hựu 由do 成thành 就tựu 下hạ 劣liệt 勝thắng 解giải 。 無vô 有hữu 一nhất 切thiết 。 廣quảng 大đại 勝thắng 解giải 。 謂vị 於ư 出xuất 離ly 遠viễn 離ly 涅Niết 槃Bàn 。 由do 彼bỉ 成thành 就tựu 劣liệt 勝thắng 解giải 故cố 。 於ư 諸chư 境cảnh 界giới 。 其kỳ 心tâm 趣thú 入nhập 。 由do 於ư 一nhất 切thiết 父phụ 母mẫu 等đẳng 事sự 。 不bất 能năng 孑kiết 然nhiên 。 無vô 顧cố 戀luyến 故cố 。 於ư 其kỳ 出xuất 離ly 心tâm 不bất 趣thú 入nhập 。 於ư 八bát 聖thánh 支chi 無vô 勝thắng 解giải 故cố 。 於ư 其kỳ 遠viễn 離ly 心tâm 不bất 趣thú 入nhập 。 由do 於ư 彼bỉ 果quả 煩phiền 惱não 斷đoạn 中trung 無vô 勝thắng 解giải 故cố 。 於ư 其kỳ 涅Niết 槃Bàn 。 心tâm 不bất 趣thú 入nhập 。 略lược 由do 二nhị 處xứ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 漏lậu 。 一nhất 見kiến 所sở 斷đoạn 。 二nhị 修tu 所sở 斷đoạn 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 非phi 理lý 作tác 意ý 。 及cập 所sở 緣duyên 境cảnh 。 名danh 順thuận 漏lậu 法pháp 。 若nhược 諸chư 有Hữu 學Học 。 於ư 能năng 發phát 起khởi 修tu 所sở 斷đoạn 漏lậu 非phi 理lý 作tác 意ý 。 所sở 緣duyên 境cảnh 界giới 。 雖tuy 未vị 永vĩnh 斷đoạn 。 而nhi 由do 妙diệu 慧tuệ 正chánh 通thông 達đạt 故cố 。 說thuyết 名danh 於ư 此thử 順thuận 漏lậu 法pháp 中trung 。 其kỳ 心tâm 寂tịch 靜tĩnh 。 猶do 有hữu 失thất 念niệm 增tăng 上thượng 所sở 生sanh 微vi 劣liệt 纏triền 故cố 。 未vị 名danh 清thanh 涼lương 。 未vị 名danh 宴yến 默mặc 。 然nhiên 其kỳ 所sở 起khởi 一nhất 切thiết 。 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 諸chư 漏lậu 。 皆giai 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 亦diệc 名danh 清thanh 涼lương 。 以dĩ 於ư 當đương 來lai 不bất 生sanh 法pháp 故cố 。 亦diệc 名danh 宴yến 默mặc 。 而nhi 彼bỉ 異dị 生sanh 成thành 就tựu 下hạ 劣liệt 諸chư 勝thắng 解giải 者giả 。 遍biến 於ư 一nhất 切thiết 。 順thuận 諸chư 漏lậu 法pháp 。 心tâm 不bất 寂tịch 靜tĩnh 。 不bất 名danh 清thanh 涼lương 。 不bất 名danh 宴yến 默mặc 。 當đương 知tri 由do 是thị 七thất 因nhân 緣duyên 故cố 。 復phục 還hoàn 退thoái 捨xả 正chánh 所sở 修tu 學học 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 所sở 有hữu 白bạch 品phẩm 七thất 因nhân 緣duyên 故cố 。 於ư 善thiện 說thuyết 法Pháp 。 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 中trung 。 既ký 出xuất 家gia 已dĩ 。 終chung 不bất 退thoái 捨xả 正chánh 所sở 修tu 學học 。
復phục 次thứ 若nhược 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 依y 四tứ 著trước 處xứ 。 當đương 知tri 彼bỉ 行hành 四tứ 種chủng 邪tà 行hành 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 四tứ 種chủng 著trước 處xứ 。 謂vị 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 於ư 內nội 外ngoại 處xứ 有hữu 貪tham 愛ái 故cố 。 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 不bất 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 初sơ 著trước 處xứ 。
復phục 有hữu 苾Bật 芻Sô 。 於ư 先tiên 所sở 捨xả 外ngoại 諸chư 所sở 有hữu 父phụ 母mẫu 等đẳng 事sự 。 有hữu 所sở 顧cố 戀luyến 。 繫hệ 縛phược 其kỳ 心tâm 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 第đệ 二nhị 著trước 處xứ 。 復phục 如như 有hữu 一nhất 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 希hy 求cầu 一nhất 切thiết 。 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 於ư 諸chư 所sở 得đắc 。 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 耽đam 著trước 不bất 捨xả 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 第đệ 三tam 著trước 處xứ 。 復phục 如như 有hữu 一nhất 。 是thị 有hữu 學học 者giả 已dĩ 見kiến 諦Đế 跡tích 。 有hữu 餘dư 我ngã 慢mạn 。 少thiểu 分phần 貪tham 愛ái 之chi 所sở 隨tùy 逐trục 。 於ư 修tu 棄khí 捨xả 縱túng 逸dật 而nhi 住trụ 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 第đệ 四tứ 著trước 處xứ 。 云vân 何hà 名danh 為vi 四tứ 種chủng 邪tà 行hành 。 謂vị 彼bỉ 最tối 初sơ 愛ái 樂nhạo 後hậu 。 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 不bất 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 諸chư 有Hữu 學Học 。 行hành 於ư 縱túng 逸dật 。 由do 此thử 著trước 處xứ 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 在tại 家gia 及cập 出xuất 家gia 。 眾chúng 共cộng 相tương 雜tạp 住trụ 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 最tối 初sơ 邪tà 行hành 。 又hựu 復phục 即tức 前tiền 愛ái 樂nhạo 後hậu 。 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 愛ái 樂nhạo 後hậu 有hữu 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 發phát 起khởi 邪tà 願nguyện 。 行hành 於ư 梵Phạm 行hạnh 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 第đệ 二nhị 邪tà 行hành 。 又hựu 復phục 於ư 先tiên 所sở 捨xả 外ngoại 事sự 。 有hữu 所sở 顧cố 戀luyến 。 由do 彼bỉ 著trước 處xứ 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 能năng 令linh 退thoái 捨xả 正chánh 所sở 修tu 學học 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 第đệ 三tam 邪tà 行hành 。 又hựu 於ư 現hiện 世thế 希hy 求cầu 利lợi 養dưỡng 及cập 與dữ 恭cung 敬kính 。 於ư 諸chư 所sở 得đắc 。 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 耽đam 著trước 不bất 捨xả 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 由do 此thử 著trước 處xứ 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 毀hủy 犯phạm 尸thi 羅la 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 螺loa 音âm 狗cẩu 行hành 。 彼bỉ 由do 顧cố 戀luyến 。 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。 不bất 捨xả 所sở 學học 。 不bất 見kiến 是thị 罪tội 。 公công 然nhiên 犯phạm 戒giới 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 第đệ 四tứ 邪tà 行hành 。
復phục 次thứ 有hữu 諸chư 苾Bật 芻Sô 。 於ư 義nghĩa 不bất 善thiện 從tùng 他tha 所sở 聞văn 種chủng 種chủng 文văn 字tự 一nhất 義nghĩa 言ngôn 說thuyết 。 便tiện 懷hoài 猶do 豫dự 。 不bất 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 今kim 於ư 是thị 中trung 何hà 者giả 為vi 實thật 。
復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 能năng 生sanh 微vi 妙diệu 清thanh 淨tịnh 。 智trí 見kiến 無vô 倒đảo 觀quán 門môn 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。
謂vị 極cực 精tinh 勤cần 觀quán 察sát 苦khổ 者giả 。 於ư 生sanh 受thọ 因nhân 如như 實thật 妙diệu 智trí 。 又hựu 於ư 依y 持trì 及cập 所sở 依y 因nhân 如như 實thật 妙diệu 智trí 。 又hựu 於ư 住trụ 因nhân 如như 實thật 妙diệu 智trí 。 又hựu 於ư 依y 緣duyên 自tự 性tánh 助trợ 伴bạn 隨tùy 順thuận 苦khổ 樂lạc 非phi 苦khổ 樂lạc 行hành 如như 實thật 妙diệu 智trí 。 又hựu 二nhị 緣duyên 故cố 。 如Như 來Lai 除trừ 滅diệt 於ư 義nghĩa 不bất 善thiện 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 所sở 有hữu 猶do 豫dự 。 一nhất 者giả 顯hiển 示thị 種chủng 種chủng 。 文văn 詞từ 所sở 表biểu 一nhất 義nghĩa 。 文văn 有hữu 差sai 別biệt 。 義nghĩa 無vô 差sai 別biệt 。 由do 是thị 能năng 令linh 斷đoạn 除trừ 猶do 豫dự 。 二nhị 者giả 開khai 顯hiển 聖thánh 教giáo 廣quảng 義nghĩa 。 由do 此thử 能năng 令linh 於ư 義nghĩa 通thông 達đạt 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 聖thánh 教giáo 廣quảng 義nghĩa 。 謂vị 從tùng 資tư 糧lương 地địa 。 乃nãi 至chí 漏lậu 盡tận 。 皆giai 說thuyết 名danh 為vi 聖thánh 教giáo 廣quảng 義nghĩa 。 此thử 中trung 邊biên 際tế 根căn 成thành 熟thục 住trụ 。 如Như 來Lai 所sở 化hóa 。 無vô 我ngã 相tương 應ứng 善thiện 受thọ 堅kiên 固cố 聞văn 思tư 所sở 成thành 正chánh 見kiến 成thành 就tựu 。 此thử 為vi 依y 止chỉ 。 此thử 為vi 建kiến 立lập 。 獨độc 處xứ 空không 閑nhàn 。 緣duyên 內nội 外ngoại 處xứ 四tứ 種chủng 識thức 住trụ 。 為vi 欲dục 斷đoạn 滅diệt 諸chư 有hữu 取thủ 識thức 。 修tu 循tuần 身thân 念niệm 勝thắng 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 之chi 所sở 攝nhiếp 受thọ 。 由do 此thử 親thân 近cận 修tu 習tập 勢thế 力lực 。 發phát 生sanh 如như 實thật 緣duyên 初sơ 識thức 住trụ 隣lân 逼bức 現hiện 觀quán 止Chỉ 觀Quán 雙song 行hành 。 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 於ư 聖Thánh 諦Đế 中trung 。 能năng 入nhập 現hiện 觀quán 。 復phục 更cánh 修tu 習tập 。 如như 所sở 得đắc 道Đạo 以dĩ 漸tiệm 進tiến 趣thú 。 能năng 得đắc 一nhất 切thiết 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 如như 能năng 如như 實thật 緣duyên 初sơ 識thức 住trụ 。 乃nãi 至chí 如như 實thật 緣duyên 第đệ 四tứ 識thức 住trụ 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。
復phục 次thứ 如như 先tiên 所sở 說thuyết 。 不bất 護hộ 根căn 門môn 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 煩phiền 惱não 諸chư 纏triền 現hiện 前tiền 不bất 捨xả 。 世thế 及cập 出xuất 世thế 。 思tư 擇trạch 修tu 習tập 二nhị 力lực 對đối 治trị 有hữu 所sở 闕khuyết 乏phạp 。 煩phiền 惱não 生sanh 已dĩ 性tánh 多đa 堅kiên 執chấp 。 魔ma 既ký 了liễu 知tri 性tánh 堅kiên 執chấp 已dĩ 。 便tiện 往vãng 其kỳ 所sở 。 以dĩ 諸chư 境cảnh 界giới 而nhi 媚mị 惑hoặc 之chi 。 如như 是thị 彼bỉ 魔ma 於ư 性tánh 執chấp 著trước 煩phiền 惱não 諸chư 纏triền 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 而nhi 得đắc 其kỳ 便tiện 。 為vi 欲dục 媚mị 惑hoặc 。 於ư 其kỳ 相tương 續tục 安an 立lập 所sở 緣duyên 。 又hựu 即tức 如như 是thị 。 不bất 護hộ 根căn 門môn 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 於ư 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 欲dục 樂lạc 劣liệt 故cố 。 親thân 愛ái 劣liệt 故cố 。 譬thí 如như 乾can/kiền/càn 朽hủ 葦vi 草thảo 舍xá 宅trạch 。 魔ma 便tiện 於ư 彼bỉ 積tích 集tập 可khả 愛ái 境cảnh 界giới 炬cự 火hỏa 而nhi 焚phần 燎liệu 之chi 。 由do 二nhị 因nhân 緣duyên 。 彼bỉ 為vi 境cảnh 界giới 常thường 所sở 蔽tế 伏phục 。 一nhất 未vị 生sanh 纏triền 令linh 其kỳ 生sanh 故cố 。 二nhị 已dĩ 生sanh 纏triền 令linh 相tương 續tục 故cố 。 由do 為vi 境cảnh 界giới 愛ái 所sở 蔽tế 伏phục 。 於ư 廣quảng 追truy 覓mịch 諸chư 境cảnh 界giới 時thời 。 多đa 行hành 種chủng 種chủng 惡ác 不bất 善thiện 行hành 。 於ư 行hành 如như 是thị 邪tà 惡ác 行hành 時thời 。 復phục 為vi 種chủng 種chủng 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 之chi 所sở 蔽tế 伏phục 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 行hành 邪tà 行hành 已dĩ 。 失thất 路lộ 而nhi 行hành 。 沿duyên 流lưu 而nhi 去khứ 。 名danh 順thuận 流lưu 者giả 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 所sở 有hữu 白bạch 品phẩm 。 當đương 知tri 是thị 名danh 。 非phi 順thuận 流lưu 者giả 。
復phục 次thứ 由do 八bát 種chủng 相tương/tướng 。 當đương 知tri 總tổng 攝nhiếp 後hậu 有hữu 菩Bồ 薩Tát 諸chư 正chánh 行hạnh 道đạo 。 及cập 以dĩ 道Đạo 果Quả 。 勝thắng 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 為vi 無vô 有hữu 上thượng 。 何hà 等đẳng 為vi 八bát 。
謂vị 哀ai 愍mẫn 故cố 。 內nội 勇dũng 悍hãn 故cố 。 諦đế 察sát 法pháp 忍nhẫn 。 性tánh 現hiện 前tiền 故cố 。 能năng 出xuất 離ly 故cố 。 自tự 內nội 發phát 起khởi 觀quán 諦đế 行hành 故cố 。 廣quảng 大đại 善thiện 修tu 世thế 間gian 正chánh 見kiến 。 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。 由do 獲hoạch 無vô 漏lậu 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 故cố 。 由do 善thiện 清thanh 淨tịnh 修tu 覺giác 分phần/phân 。 俱câu 進tiến 修tu 無vô 上thượng 。 純thuần 淨tịnh 修tu 道Đạo 。 依y 止chỉ 六lục 處xứ 。 修tu 習tập 圓viên 滿mãn 。 獲hoạch 得đắc 六lục 種chủng 最tối 勝thắng 無vô 上thượng 。 圓viên 滿mãn 德đức 故cố 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 長trường 時thời 哀ai 愍mẫn 。 熏huân 修tu 其kỳ 心tâm 。 住trụ 最tối 後hậu 有hữu 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 見kiến 諸chư 愚ngu 夫phu 墮đọa 貪tham 愛ái 河hà 。 順thuận 流lưu 漂phiêu 溺nịch 為vi 五ngũ 相tương/tướng 苦khổ 。 之chi 所sở 逼bức 切thiết 。 既ký 觀quán 見kiến 已dĩ 深thâm 起khởi 大đại 悲bi 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。
一nhất 者giả 見kiến 彼bỉ 墮đọa 貪tham 愛ái 河hà 。 不bất 正chánh 尋tầm 思tư 。 不bất 可khả 愛ái 水thủy 常thường 所sở 逼bức 觸xúc 。 二nhị 者giả 見kiến 彼bỉ 內nội 外ngoại 六lục 處xứ 三tam 毒độc 火hỏa 雞kê 住trụ 於ư 兩lưỡng 岸ngạn 。 三tam 者giả 見kiến 彼bỉ 在tại 於ư 欲dục 界giới 。 眾chúng 多đa 憂ưu 苦khổ 種chủng 種chủng 災tai 橫hoạnh 諸chư 惡ác 毒độc 刺thứ 遍biến 布bố 其kỳ 下hạ 。 四tứ 者giả 見kiến 彼bỉ 在tại 於ư 色sắc 界giới 。 世thế 間gian 慧tuệ 眼nhãn 有hữu 所sở 闕khuyết 故cố 猶do 如như 盲manh 冥minh 。 處xử 在tại 其kỳ 中trung 。 五ngũ 者giả 見kiến 彼bỉ 在tại 無vô 色sắc 界giới 世thế 間gian 慧tuệ 眼nhãn 。 已dĩ 圓viên 滿mãn 故cố 。 諸chư 聖thánh 慧tuệ 眼nhãn 有hữu 所sở 闕khuyết 故cố 。 猶do 如như 昏hôn 闇ám 居cư 在tại 其kỳ 上thượng 。 既ký 見kiến 如như 是thị 。 墮đọa 貪tham 愛ái 河hà 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 遍biến 於ư 一nhất 切thiết 。 皆giai 不bất 寂tịch 靜tĩnh 。 若nhược 觸xúc 若nhược 岸ngạn 若nhược 下hạ 中trung 上thượng 苦khổ 逼bức 迫bách 已dĩ 。 發phát 起khởi 大đại 悲bi 。 是thị 名danh 哀ai 愍mẫn 。 又hựu 即tức 成thành 就tựu 此thử 哀ai 愍mẫn 者giả 。 或hoặc 生sanh 王vương 家gia 或hoặc 帝đế 師sư 家gia 。 雖tuy 未vị 出xuất 家gia 內nội 興hưng 勇dũng 悍hãn 。 我ngã 今kim 定định 當đương 通thông 達đạt 妙diệu 跡tích 。 歸quy 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 終chung 無vô 退thoái 轉chuyển 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 內nội 興hưng 勇dũng 悍hãn 。 又hựu 彼bỉ 即tức 於ư 未vị 出xuất 家gia 位vị 。 居cư 贍thiệm 部bộ 影ảnh 。 獨độc 坐tọa 思tư 惟duy 。 便tiện 能năng 證chứng 入nhập 最tối 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 後hậu 於ư 自tự 他tha 。 老lão 病bệnh 死tử 法pháp 。 正chánh 審thẩm 觀quán 察sát 。 能năng 定định 忍nhẫn 可khả 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 諦đế 察sát 法pháp 忍nhẫn 。 內nội 自tự 現hiện 前tiền 。 又hựu 彼bỉ 宿túc 世thế 所sở 習tập 善thiện 根căn 。 一nhất 切thiết 善thiện 行hành 之chi 所sở 覺giác 發phát 。 復phục 由do 勇dũng 悍hãn 諦đế 察sát 法pháp 忍nhẫn 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 便tiện 能năng 棄khí 捨xả 廣quảng 大đại 妙diệu 欲dục 。 淨tịnh 信tín 出xuất 家gia 。 雖tuy 無vô 施thi 設thiết 。 正chánh 梵Phạm 行hạnh 者giả 而nhi 能năng 自tự 然nhiên 。 受thọ 持trì 禁cấm 戒giới 。 由do 此thử 禁cấm 戒giới 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 漸tiệm 次thứ 能năng 證chứng 。 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 能năng 正chánh 出xuất 離ly 。 又hựu 彼bỉ 為vi 欲dục 棄khí 世thế 間gian 道đạo 正chánh 求cầu 出xuất 離ly 。 由do 於ư 先tiên 世thế 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 。 所sở 獲hoạch 得đắc 無vô 上thượng 。 究cứu 竟cánh 出xuất 離ly 。 正chánh 聞văn 勝thắng 解giải 。 積tích 集tập 熏huân 修tu 。 身thân 相tướng 續tục 故cố 。 於ư 世thế 間gian 道đạo 都đô 無vô 信tín 樂nhạo 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 往vãng 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 即tức 依y 先tiên 時thời 觀quán 老lão 病bệnh 死tử 假giả 想tưởng 之chi 道đạo 。 於ư 諸chư 諦đế 相tướng 次thứ 第đệ 觀quán 察sát 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。
是thị 諸chư 世thế 間gian 。 有hữu 情tình 之chi 類loại 。 墮đọa 在tại 種chủng 種chủng 。 艱gian 險hiểm 眾chúng 苦khổ 。 有hữu 生sanh 有hữu 老lão 。 有hữu 病bệnh 有hữu 死tử 。 然nhiên 其kỳ 不bất 能năng 於ư 老lão 病bệnh 死tử 。 究cứu 竟cánh 出xuất 離ly 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 觀quán 於ư 老lão 死tử 。 觀quán 老lão 死tử 集tập 。 觀quán 老lão 死tử 滅diệt 。 觀quán 能năng 趣thú 證chứng 老lão 死tử 滅diệt 行hành 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 久cửu 已dĩ 積tích 集tập 大đại 資tư 糧lương 故cố 。 以dĩ 俱câu 生sanh 慧tuệ 便tiện 能năng 覺giác 悟ngộ 一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。 安an 住trụ 諸chư 法pháp 法pháp 住trụ 法Pháp 界Giới 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 自tự 內nội 發phát 起khởi 觀quán 察sát 諦đế 行hành 。 又hựu 彼bỉ 復phục 欲dục 求cầu 上thượng 漏lậu 盡tận 。 方phương 便tiện 發phát 起khởi 宿túc 住trụ 念niệm 智trí 。 憶ức 念niệm 先tiên 世thế 。 從tùng 諸chư 如Như 來Lai 。 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 所sở 。 於ư 漏lậu 盡tận 道đạo 積tích 習tập 聞văn 思tư 。 由do 是thị 發phát 起khởi 。 長trường 時thời 積tích 集tập 。 世thế 間gian 正chánh 見kiến 。 令linh 現hiện 在tại 前tiền 。 然nhiên 此thử 正chánh 見kiến 。 如như 教giáo 授thọ 者giả 以dĩ 此thử 為vi 依y 。 能năng 令linh 菩Bồ 薩Tát 。 安an 處xứ 一nhất 坐tọa 。 乃nãi 至chí 證chứng 得đắc 。 究cứu 竟cánh 漏lậu 盡tận 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 廣quảng 大đại 善thiện 修tu 正chánh 見kiến 現hiện 前tiền 。 又hựu 即tức 由do 彼bỉ 如như 教giáo 授thọ 者giả 所sở 有hữu 正chánh 見kiến 漸tiệm 次thứ 勝thắng 進tiến 。 先tiên 已dĩ 遠viễn 離ly 下hạ 地địa 諸chư 欲dục 。 乃nãi 至chí 上thượng 極cực 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 當đương 於ư 聖Thánh 諦Đế 得đắc 現hiện 觀quán 時thời 。 便tiện 證chứng 無vô 漏lậu 四tứ 念niệm 住trụ 等đẳng 。 乃nãi 至chí 最tối 後hậu 。 八bát 聖thánh 支chi 道đạo 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 舉cử 其kỳ 最tối 後hậu 。 當đương 知tri 亦diệc 攝nhiếp 前tiền 位vị 一nhất 切thiết 。 由do 得đắc 彼bỉ 故cố 。 成thành 不bất 還hoàn 果quả 。 以dĩ 得đắc 無vô 漏lậu 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 獲hoạch 得đắc 清thanh 涼lương 。 彼bỉ 由do 如như 是thị 。 獲hoạch 得đắc 世thế 間gian 。 究cứu 竟cánh 安an 樂lạc 。 獲hoạch 得đắc 出xuất 世thế 無vô 漏lậu 安an 樂lạc 。 得đắc 清thanh 涼lương 故cố 。 名danh 離ly 熾sí 然nhiên 。 由do 世thế 間gian 道đạo 。 乃nãi 至chí 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 所sở 繫hệ 煩phiền 惱não 。 及cập 已dĩ 遠viễn 離ly 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 名danh 離ly 熱nhiệt 惱não 。 為vì 欲dục 無vô 餘dư 。 永vĩnh 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 所sở 繫hệ 煩phiền 惱não 故cố 。 復phục 勤cần 修tu 純thuần 無vô 漏lậu 道Đạo 。 所sở 謂vị 修tu 習tập 無vô 上thượng 覺giác 支chi 。 是thị 名danh 進tiến 修tu 無vô 上thượng 修tu 道Đạo 。 由do 此thử 修tu 故cố 。 無Vô 學Học 地địa 中trung 六lục 種chủng 修tu 法pháp 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 一nhất 者giả 修tu 聖thánh 神thần 通thông 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 二nhị 者giả 修tu 淨tịnh 五ngũ 根căn 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 三tam 者giả 證chứng 得đắc 煩phiền 惱não 并tinh 諸chư 習tập 氣khí 無vô 餘dư 離ly 繫hệ 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 四tứ 者giả 證chứng 得đắc 四tứ 種chủng 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 五ngũ 者giả 證chứng 得đắc 世thế 間gian 靜tĩnh 慮lự 。 解giải 脫thoát 等đẳng 持trì 等đẳng 至chí 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 六lục 者giả 證chứng 得đắc 名danh 身thân 句cú 身thân 文văn 身thân 得đắc 隨tùy 所sở 欲dục 。 得đắc 無vô 艱gian 難nan 宣tuyên 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 修tu 淨tịnh 信tín 根căn 究cứu 竟cánh 滿mãn 者giả 。 謂vị 於ư 涅Niết 槃Bàn 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 故cố 。 修tu 精tinh 進tấn 根căn 。 究cứu 竟cánh 滿mãn 者giả 。 謂vị 能năng 勇dũng 猛mãnh 造tạo 作tác 一nhất 切thiết 。 有hữu 情tình 義nghĩa 利lợi 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 故cố 。 修tu 習tập 念niệm 根căn 究cứu 竟cánh 滿mãn 者giả 。 謂vị 三tam 念niệm 住trụ 。 無vô 忘vong 失thất 法Pháp 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 故cố 。 修tu 習tập 定định 根căn 究cứu 竟cánh 滿mãn 者giả 。 謂vị 於ư 聖thánh 天thiên 及cập 以dĩ 梵Phạm 住trụ 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 故cố 。 修tu 習tập 慧tuệ 根căn 究cứu 竟cánh 滿mãn 者giả 。 謂vị 十thập 智trí 力lực 。 善thiện 清thanh 淨tịnh 故cố 。 彼bỉ 由do 如như 是thị 。 能năng 住trụ 六lục 處xứ 修tu 圓viên 滿mãn 因nhân 。 得đắc 為vi 大đại 王vương 。 所sở 謂vị 法Pháp 王Vương 由do 是thị 證chứng 得đắc 六lục 種chủng 圓viên 滿mãn 。 謂vị 聖thánh 神thần 通thông 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 得đắc 大đại 財tài 富phú 。 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 。 諸chư 根căn 清thanh 淨tịnh 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 得đắc 大đại 舍xá 宅trạch 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 得đắc 受thọ 安an 樂lạc 。 諸chư 坐tọa 臥ngọa 具cụ 。 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 。 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 處xử 其kỳ 舍xá 宅trạch 。 坐tọa 臥ngọa 具cụ 中trung 。 證chứng 得đắc 第đệ 一nhất 無vô 諸chư 損tổn 惱não 大đại 安an 樂lạc 住trụ 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 。 靜tĩnh 慮lự 解giải 脫thoát 。 等đẳng 持trì 等Đẳng 至Chí 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 證chứng 得đắc 能năng 辦biện 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 正chánh 利lợi 益ích 事sự 。 遊du 戲hí 喜hỷ 樂lạc 。 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 。 於ư 諸chư 名danh 身thân 句cú 身thân 文văn 身thân 。 得đắc 隨tùy 所sở 欲dục 。 得đắc 無vô 艱gian 難nan 宣tuyên 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 得đắc 為vi 法Pháp 王Vương 。 能năng 於ư 他tha 所sở 獲hoạch 得đắc 。 平bình 等đẳng 分phân 布bố 。 作tác 用dụng 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 六lục 處xứ 修tu 滿mãn 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 證chứng 得đắc 六lục 種chủng 自tự 在tại 圓viên 滿mãn 。
復phục 次thứ 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 尋tầm 求cầu 我ngã 論luận 。 由do 此thử 論luận 故cố 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 未vị 永vĩnh 斷đoạn 者giả 。 求cầu 我ngã 尋tầm 思tư 。 數sác 數sác 現hiện 行hành 。 云vân 何hà 為vi 四tứ 。 一nhất 者giả 尋tầm 求cầu 我ngã 。 我ngã 用dụng 何hà 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。 二nhị 者giả 尋tầm 求cầu 我ngã 。 我ngã 為vi 常thường 。 為vi 是thị 無vô 常thường 。 三tam 者giả 尋tầm 求cầu 云vân 何hà 我ngã 。 我ngã 是thị 常thường 。 無vô 常thường 。 四tứ 者giả 尋tầm 求cầu 我ngã 。 所sở 有hữu 我ngã 住trụ 在tại 何hà 處xứ 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 尋tầm 求cầu 於ư 我ngã 。 一nhất 者giả 尋tầm 求cầu 自tự 性tánh 。 二nhị 者giả 尋tầm 求cầu 其kỳ 轉chuyển 。 三tam 者giả 尋tầm 求cầu 其kỳ 因nhân 。 四tứ 者giả 尋tầm 求cầu 窟quật 宅trạch 。 此thử 中trung 三tam 種chủng 可khả 得đắc 施thi 設thiết 。 諸chư 行hành 差sai 別biệt 。 又hựu 此thử 施thi 設thiết 可khả 非phi 顛điên 倒đảo 。 第đệ 四tứ 一nhất 種chủng 由do 一nhất 切thiết 種chủng 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 。 施thi 設thiết 差sai 別biệt 。 當đương 知tri 施thi 設thiết 我ngã 自tự 性tánh 者giả 。 謂vị 即tức 施thi 設thiết 。 十thập 二nhị 種chủng 處xứ 所sở 生sanh 六lục 識thức 并tinh 受thọ 想tưởng 思tư 。 以dĩ 為vi 其kỳ 我ngã 。 過quá 此thử 餘dư 我ngã 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 又hựu 即tức 此thử 我ngã 體thể 是thị 無vô 常thường 。 由do 有hữu 生sanh 故cố 。 老lão 故cố 。 死tử 故cố 。 又hựu 此thử 諸chư 行hành 以dĩ 於ư 諸chư 趣thú 種chủng 種chủng 自tự 體thể 。 生sanh 起khởi 差sai 別biệt 。 不bất 成thành 實thật 故cố 。 說thuyết 如như 幻huyễn 事sự 。 想tưởng 心tâm 見kiến 倒đảo 。 迷mê 亂loạn 性tánh 故cố 。 說thuyết 如như 陽dương 焰diễm 。 起khởi 盡tận 法pháp 故cố 。 說thuyết 有hữu 增tăng 減giảm 。 剎sát 那na 性tánh 故cố 。 名danh 曰viết 暫tạm 時thời 。 數sác 數sác 壞hoại 已dĩ 速tốc 疾tật 有hữu 餘dư 。 頻tần 頻tần 續tục 故cố 。 說thuyết 為vi 速tốc 疾tật 現hiện 前tiền 相tương 續tục 。 來lai 無vô 所sở 從tùng 。 往vãng 無vô 所sở 至chí 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 有hữu 已dĩ 散tán 滅diệt 。 由do 如như 是thị 相tương/tướng 。 略lược 說thuyết 生sanh 身thân 展triển 轉chuyển 無vô 常thường 。 及cập 有hữu 因nhân 剎sát 那na 展triển 轉chuyển 無vô 常thường 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 如như 理lý 施thi 設thiết 我ngã 之chi 自tự 性tánh 若nhược 轉chuyển 若nhược 因nhân 。 施thi 設thiết 我ngã 之chi 所sở 有hữu 窟quật 宅trạch 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 。 由do 諸chư 行hành 中trung 離ly 諸chư 行hành 性tánh 別biệt 有hữu 實thật 我ngã 。 住trụ 諸chư 行hành 中trung 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 約ước 世thế 俗tục 諦đế 諸chư 行hành 尚thượng 空không 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 何hà 況huống 勝thắng 義nghĩa 。 是thị 故cố 一nhất 向hướng 。 於ư 空không 立lập 空không 。 如như 是thị 由do 心tâm 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 聞văn 解giải 了liễu 故cố 。 思tư 等đẳng 了liễu 故cố 。 修tu 諦đế 了liễu 故cố 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 差sai 別biệt 說thuyết 言ngôn 。 應ưng 當đương 歡hoan 喜hỷ 。 應ưng 當đương 等đẳng 喜hỷ 。 應ưng 當đương 遍biến 喜hỷ 。
瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu 十thập 一nhất