Du Già Sư Địa Luận – Quyển 56 – Tạng Thư Phật Học

Chuẩn
Leave a comment

瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận
Quyển 56
彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說Thuyết 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch

瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 六lục

彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說thuyết

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。詔chiếu 譯dịch 攝nhiếp 決quyết 擇trạch 分phần/phân 中trung 五ngũ 識thức 身thân 相tương 應ứng 。地địa 意ý 地địa 之chi 六lục 。

問vấn 諸chư 蘊uẩn 分phần/phân 位vị 有hữu 幾kỷ 種chủng 。答đáp 有hữu 多đa 種chủng 。謂vị 得đắc 無vô 想tưởng 定định 。等đẳng 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 。廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。

問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 。得đắc 此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 因nhân 自tự 在tại 現hiện 行hành 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 。得đắc 此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 種chủng 子tử 成thành 就tựu 自tự 在tại 成thành 就tựu 。現hiện 行hành 成thành 就tựu 。

問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 無vô 想tưởng 定định 滅diệt 盡tận 定định 。及cập 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。此thử 三tam 各các 有hữu 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 已dĩ 離ly 遍biến 淨tịnh 貪tham 未vị 離ly 上thượng 貪tham 出xuất 離ly 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 。名danh 滅diệt 分phần/phân 位vị 。建kiến 立lập 無vô 想tưởng 定định 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。自tự 性tánh 者giả 唯duy 是thị 善thiện 。補bổ 特đặc 伽già 羅la 。者giả 在tại 異dị 生sanh 相tương 續tục 。起khởi 者giả 先tiên 於ư 此thử 起khởi 。後hậu 於ư 色sắc 界giới 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 當đương 受thọ 彼bỉ 果quả 。依y 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。貪tham 止chỉ 息tức 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 。名danh 滅diệt 分phần/phân 位vị 。建kiến 立lập 滅diệt 盡tận 定định 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。自tự 性tánh 者giả 唯duy 是thị 善thiện 。補bổ 特đặc 伽già 羅la 。者giả 在tại 聖thánh 相tương 續tục 。通thông 學học 無Vô 學Học 。起khởi 者giả 先tiên 於ư 此thử 起khởi 。後hậu 於ư 色sắc 界giới 重trọng/trùng 現hiện 在tại 前tiền 。託thác 色sắc 所sở 依y 方phương 現hiện 前tiền 故cố 。此thử 據cứ 未vị 建kiến 立lập 阿a 賴lại 耶da 識thức 教giáo 。若nhược 已dĩ 建kiến 立lập 於ư 一nhất 切thiết 。處xử 皆giai 得đắc 現hiện 前tiền 。依y 已dĩ 生sanh 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 。中trung 名danh 滅diệt 分phần/phân 位vị 。建kiến 立lập 無vô 想tưởng 此thử 亦diệc 三tam 種chủng 。自tự 性tánh 者giả 無vô 覆phú 無vô 記ký 。補bổ 特đặc 伽già 羅la 。者giả 唯duy 異dị 生sanh 性tánh 。彼bỉ 非phi 諸chư 聖thánh 者giả 。起khởi 者giả 謂vị 能năng 引dẫn 發phát 無vô 想tưởng 定định 思tư 。能năng 感cảm 彼bỉ 異dị 熟thục 果quả 。後hậu 想tưởng 生sanh 已dĩ 是thị 諸chư 有hữu 情tình 。便tiện 從tùng 彼bỉ 沒một 。

問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 命mạng 根căn 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 業nghiệp 所sở 引dẫn 異dị 熟thục 住trụ 時thời 決quyết 定định 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 命mạng 根căn 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 定định 不bất 定định 故cố 。愛ái 非phi 愛ái 故cố 。歲tuế 劫kiếp 數số 等đẳng 所sở 安an 立lập 故cố 。問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 諸chư 有hữu 情tình 相tương 似tự 分phần/phân 位vị 立lập 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。所sở 謂vị 種chủng 類loại 同đồng 分phần/phân 。自tự 性tánh 同đồng 分phần/phân 。工công 巧xảo 業nghiệp 處xứ 。養dưỡng 命mạng 同đồng 分phần/phân 。

問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 生sanh 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 現hiện 在tại 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 生sanh 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。所sở 謂vị 剎sát 那na 生sanh 。相tương 續tục 生sanh 。分phần/phân 位vị 生sanh 。問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 老lão 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 前tiền 後hậu 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 老lão 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 異dị 性tánh 老lão 。轉chuyển 變biến 老lão 。受thọ 用dụng 老lão 。問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 住trụ 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 即tức 依y 生sanh 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 住trụ 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 剎sát 那na 住trụ 。相tương 續tục 住trụ 。立lập 制chế 住trụ 。問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 無vô 常thường 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 生sanh 已dĩ 壞hoại 滅diệt 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 無vô 常thường 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 壞hoại 滅diệt 無vô 常thường 。轉chuyển 變biến 無vô 常thường 。別biệt 離ly 無vô 常thường 。

問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 名danh 身thân 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 假giả 言ngôn 說thuyết 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 名danh 身thân 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 假giả 設thiết 名danh 身thân 。實thật 物vật 名danh 身thân 。世thế 所sở 共cộng 了liễu 不bất 了liễu 名danh 身thân 。如như 名danh 身thân 。句cú 身thân 文văn 身thân 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。此thử 中trung 差sai 別biệt 者giả 。謂vị 標tiêu 句cú 釋thích 句cú 。音âm 所sở 攝nhiếp 字tự 所sở 攝nhiếp 。

問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 異dị 生sanh 性tánh 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 未vị 生sanh 起khởi 一nhất 切thiết 出xuất 世thế 聖thánh 法pháp 分phần/phân 位vị 。建kiến 立lập 異dị 生sanh 性tánh 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 。色sắc 界giới 繫hệ 。無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。

問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 流lưu 轉chuyển 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 因nhân 果quả 相tương 續tục 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 流lưu 轉chuyển 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 剎sát 那na 展triển 轉chuyển 流lưu 轉chuyển 。生sanh 展triển 轉chuyển 流lưu 轉chuyển 。染nhiễm 污ô 清thanh 淨tịnh 展triển 轉chuyển 流lưu 轉chuyển 。問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 定định 異dị 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 法pháp 別biệt 相tướng 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 定định 異dị 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 相tương/tướng 定định 異dị 。因nhân 定định 異dị 。果quả 定định 異dị 。問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 相tương 應ứng 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 因nhân 果quả 相tương 稱xứng 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 相tương 應ứng 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 和hòa 合hợp 相tương 應ứng 。方phương 便tiện 相tương 應ứng 。稱xưng 可khả 道Đạo 理lý 所sở 作tác 相tương 應ứng 。問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 勢thế 速tốc 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 迅tấn 疾tật 流lưu 轉chuyển 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 勢thế 速tốc 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 諸chư 行hành 勢thế 速tốc 。士sĩ 用dụng 勢thế 速tốc 。神thần 通thông 勢thế 速tốc 。問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 次thứ 第đệ 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 一nhất 一nhất 行hành 流lưu 轉chuyển 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 次thứ 第đệ 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 剎sát 那na 流lưu 轉chuyển 次thứ 第đệ 。內nội 身thân 流lưu 轉chuyển 次thứ 第đệ 。成thành 立lập 所sở 作tác 流lưu 轉chuyển 次thứ 第đệ 。問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 時thời 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 行hành 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 時thời 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 去khứ 來lai 今kim 。問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 方phương 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 所sở 攝nhiếp 受thọ 諸chư 色sắc 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 方phương 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 上thượng 下hạ 傍bàng 。問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 數số 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 法pháp 齊tề 量lượng 表biểu 了liễu 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 數số 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 一nhất 數số 二nhị 數số 多đa 數số 。問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 和hòa 合hợp 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 依y 所sở 作tác 支chi 無vô 闕khuyết 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 和hòa 合hợp 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。謂vị 集tập 會hội 和hòa 合hợp 。一nhất 義nghĩa 和hòa 合hợp 。圓viên 滿mãn 和hòa 合hợp 。問vấn 依y 何hà 分phần/phân 位vị 建kiến 立lập 不bất 和hòa 合hợp 。此thử 復phục 幾kỷ 種chủng 。答đáp 與dữ 和hòa 合hợp 相tương 違vi 。應ưng 知tri 不bất 和hòa 合hợp 若nhược 分phần/phân 位vị 若nhược 差sai 別biệt 。

問vấn 於ư 諸chư 蘊uẩn 中trung 。何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 有hữu 色sắc 。答đáp 即tức 以dĩ 此thử 性tánh 還hoàn 說thuyết 此thử 性tánh 。色sắc 自tự 性tánh 義nghĩa 是thị 有hữu 色sắc 義nghĩa 。一nhất 蘊uẩn 是thị 有hữu 色sắc 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 有hữu 見kiến 。答đáp 眼nhãn 所sở 行hành 義nghĩa 一nhất 蘊uẩn 一nhất 分phân 是thị 有hữu 見kiến 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 有hữu 對đối 。答đáp 展triển 轉chuyển 相tương 觸xúc 據cứ 處xứ 所sở 義nghĩa 。及cập 麁thô 大đại 義nghĩa 。是thị 有hữu 對đối 義nghĩa 。麁thô 大đại 義nghĩa 者giả 。當đương 知tri 遠viễn 離ly 三tam 種chủng 微vi 細tế 。此thử 三tam 微vi 細tế 如như 前tiền 應ưng 知tri 。一nhất 蘊uẩn 一nhất 分phân 是thị 有hữu 對đối 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 有hữu 漏lậu 。答đáp 麁thô 重trọng 所sở 隨tùy 非phi 彼bỉ 對đối 治trị 煩phiền 惱não 所sở 生sanh 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 有hữu 漏lậu 。

復phục 有hữu 有hữu 漏lậu 義nghĩa 。謂vị 若nhược 是thị 處xứ 煩phiền 惱não 能năng 生sanh 四tứ 種chủng 過quá 失thất 是thị 有hữu 漏lậu 義nghĩa 。何hà 等đẳng 名danh 為vi 。四tứ 種chủng 過quá 失thất 。一nhất 不bất 寂tịch 靜tĩnh 過quá 失thất 。二nhị 內nội 外ngoại 變biến 異dị 過quá 失thất 。三tam 發phát 起khởi 惡ác 行hành 過quá 失thất 。四tứ 攝nhiếp 受thọ 因nhân 過quá 失thất 。當đương 知tri 初sơ 過quá 失thất 纏triền 現hiện 行hành 所sở 作tác 。第đệ 二nhị 過quá 失thất 諸chư 煩phiền 惱não 事sự 隨tùy 逐trục 煩phiền 惱não 所sở 作tác 。第đệ 三tam 過quá 失thất 。煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 所sở 作tác 。第đệ 四tứ 過quá 失thất 引dẫn 發phát 後hậu 有hữu 所sở 作tác 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 有hữu 為vi 。答đáp 從tùng 因nhân 已dĩ 生sanh 及cập 應ưng 生sanh 義nghĩa 。一nhất 切thiết 是thị 有hữu 為vi 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 有hữu 諍tranh 。答đáp 多đa 隨tùy 瞋sân 恚khuể 自tự 在tại 轉chuyển 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 有hữu 諍tranh 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 有hữu 愛ái 味vị 。答đáp 多đa 隨tùy 愛ái 見kiến 自tự 在tại 轉chuyển 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 有hữu 愛ái 味vị 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 依y 耽đam 嗜thị 。答đáp 多đa 隨tùy 欲dục 貪tham 自tự 在tại 轉chuyển 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 依y 耽đam 嗜thị 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 世thế 間gian 。答đáp 戲hí 論luận 依y 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 世thế 間gian 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 墮đọa 界giới 。答đáp 三tam 界giới 所sở 攝nhiếp 世thế 間gian 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 墮đọa 界giới 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 過quá 去khứ 。答đáp 已dĩ 受thọ 用dụng 因nhân 果quả 義nghĩa 。一nhất 切thiết 是thị 過quá 去khứ 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 未vị 來lai 。答đáp 未vị 受thọ 用dụng 因nhân 果quả 義nghĩa 。一nhất 切thiết 是thị 未vị 來lai 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 現hiện 在tại 。答đáp 已dĩ 受thọ 用dụng 因nhân 義nghĩa 及cập 未vị 受thọ 用dụng 果quả 義nghĩa 。一nhất 切thiết 是thị 現hiện 在tại 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 內nội 。答đáp 六lục 處xứ 并tinh 屬thuộc 彼bỉ 義nghĩa 。一nhất 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 四tứ 蘊uẩn 全toàn 是thị 內nội 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 外ngoại 。答đáp 內nội 相tương 違vi 義nghĩa 。一nhất 蘊uẩn 一nhất 分phân 是thị 外ngoại 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 麁thô 。答đáp 不bất 光quang 潔khiết 積tích 聚tụ 相tương/tướng 增tăng 長trưởng 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 麁thô 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 細tế 。答đáp 麁thô 相tương 違vi 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 細tế 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 劣liệt 。答đáp 無vô 常thường 苦khổ 不bất 淨tịnh 染nhiễm 污ô 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 劣liệt 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 妙diệu 。答đáp 劣liệt 相tương 違vi 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 妙diệu 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 遠viễn 。答đáp 處xứ 所sở 去khứ 來lai 時thời 方phương 隔cách 越việt 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 遠viễn 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 近cận 。答đáp 遠viễn 相tương 違vi 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 近cận 。

問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 欲dục 界giới 繫hệ 。答đáp 於ư 此thử 間gian 生sanh 未vị 得đắc 對đối 治trị 。或hoặc 得đắc 已dĩ 出xuất 三tam 時thời 現hiện 行hành 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 欲dục 界giới 繫hệ 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 色sắc 界giới 繫hệ 。答đáp 已dĩ 得đắc 色sắc 界giới 繫hệ 對đối 治trị 。若nhược 入nhập 彼bỉ 定định 或hoặc 復phục 生sanh 彼bỉ 。未vị 得đắc 上thượng 對đối 治trị 。或hoặc 得đắc 已dĩ 出xuất 三tam 時thời 現hiện 行hành 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 色sắc 界giới 繫hệ 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。答đáp 已dĩ 得đắc 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 對đối 治trị 。若nhược 入nhập 彼bỉ 定định 或hoặc 復phục 生sanh 彼bỉ 。未vị 得đắc 上thượng 對đối 治trị 。或hoặc 得đắc 已dĩ 出xuất 三tam 時thời 現hiện 行hành 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。謂vị 輕khinh 安an 俱câu 三tam 摩ma 地địa 。及cập 彼bỉ 眷quyến 屬thuộc 并tinh 彼bỉ 果quả 法pháp 所sở 不bất 攝nhiếp 義nghĩa 。是thị 欲dục 界giới 繫hệ 屬thuộc 色sắc 煩phiền 惱não 。與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 所sở 攝nhiếp 義nghĩa 。是thị 色sắc 界giới 繫hệ 。離ly 色sắc 煩phiền 惱não 彼bỉ 所sở 攝nhiếp 義nghĩa 。當đương 知tri 是thị 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。

問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 善thiện 。答đáp 能năng 感cảm 當đương 來lai 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 報báo 義nghĩa 。及cập 煩phiền 惱não 苦khổ 永vĩnh 斷đoạn 對đối 治trị 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 善thiện 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 不bất 善thiện 。答đáp 能năng 感cảm 當đương 來lai 苦khổ 果quả 報báo 義nghĩa 。及cập 能năng 發phát 起khởi 。諸chư 惡ác 行hành 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 不bất 善thiện 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 無vô 記ký 。答đáp 彼bỉ 俱câu 相tương 違vi 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 無vô 記ký 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。謂vị 離ly 過quá 失thất 義nghĩa 。及cập 過quá 失thất 功công 德đức 對đối 治trị 隨tùy 順thuận 義nghĩa 。是thị 善thiện 。與dữ 此thử 相tương 違vi 義nghĩa 。是thị 不bất 善thiện 。彼bỉ 俱câu 相tương 違vi 義nghĩa 。是thị 無vô 記ký 。

問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 學học 。答đáp 學học 方phương 便tiện 善thiện 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 學học 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 無Vô 學Học 。答đáp 學học 究cứu 竟cánh 善thiện 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 無Vô 學Học 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。答đáp 離ly 前tiền 二nhị 種chủng 所sở 有hữu 善thiện 染nhiễm 污ô 無vô 記ký 法pháp 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 見kiến 所sở 斷đoạn 。答đáp 現hiện 觀quán 智trí 諦đế 現hiện 觀quán 所sở 應ưng 斷đoạn 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 見kiến 所sở 斷đoạn 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 。答đáp 從tùng 現hiện 觀quán 後hậu 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 修tu 所sở 斷đoạn 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 無vô 斷đoạn 。答đáp 一nhất 切thiết 染nhiễm 污ô 永vĩnh 斷đoạn 對đối 治trị 義nghĩa 。及cập 已dĩ 斷đoạn 義nghĩa 。一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 無vô 斷đoạn 。問vấn 何hà 義nghĩa 幾kỷ 蘊uẩn 是thị 無vô 色sắc 等đẳng 。答đáp 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。色sắc 等đẳng 相tương 違vi 義nghĩa 。當đương 知tri 是thị 無vô 色sắc 等đẳng 義nghĩa 。如như 是thị 等đẳng 類loại 。應ưng 當đương 分phân 別biệt 諸chư 蘊uẩn 差sai 別biệt 。問vấn 如như 說thuyết 積tích 聚tụ 義nghĩa 是thị 蘊uẩn 義nghĩa 。何hà 等đẳng 名danh 為vi 。積tích 聚tụ 義nghĩa 耶da 。答đáp 種chủng 種chủng 所sở 召triệu 體thể 義nghĩa 。更cánh 互hỗ 和hòa 雜tạp 轉chuyển 義nghĩa 。一nhất 類loại 總tổng 略lược 義nghĩa 。增tăng 益ích 損tổn 減giảm 義nghĩa 。是thị 積tích 聚tụ 義nghĩa 。

問vấn 何hà 緣duyên 色sắc 蘊uẩn 說thuyết 名danh 為vi 色sắc 。答đáp 於ư 彼bỉ 彼bỉ 方phương 所sở 種chủng 殖thực 增tăng 長trưởng 義nghĩa 。及cập 變biến 礙ngại 義nghĩa 故cố 名danh 為vi 色sắc 。此thử 變biến 礙ngại 義nghĩa 。復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 手thủ 等đẳng 所sở 觸xúc 便tiện 變biến 壞hoại 義nghĩa 。二nhị 方phương 處xứ 差sai 別biệt 種chủng 種chủng 相tương/tướng 義nghĩa 。

問vấn 何hà 緣duyên 四tứ 無vô 色sắc 蘊uẩn 總tổng 說thuyết 名danh 名danh 。答đáp 順thuận 趣thú 種chủng 種chủng 所sở 緣duyên 境cảnh 義nghĩa 。依y 言ngôn 說thuyết 名danh 分phân 別biệt 種chủng 種chủng 。所sở 緣duyên 境cảnh 義nghĩa 故cố 說thuyết 為vi 名danh 。

問vấn 諸chư 蘊uẩn 誰thùy 所sở 攝nhiếp 。為vi 何hà 義nghĩa 故cố 建kiến 立lập 攝nhiếp 耶da 。答đáp 自tự 性tánh 所sở 攝nhiếp 非phi 他tha 性tánh 。為vi 遍biến 了liễu 知tri 種chủng 種chủng 自tự 類loại 。是thị 故cố 建kiến 立lập 。問vấn 諸chư 法pháp 誰thùy 相tương 應ứng 。為vi 何hà 義nghĩa 故cố 建kiến 立lập 相tương 應ứng 。答đáp 他tha 性tánh 相tướng 應ưng 非phi 自tự 性tánh 。為vi 遍biến 了liễu 知tri 依y 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。有hữu 染nhiễm 不bất 染nhiễm 法pháp 若nhược 增tăng 若nhược 減giảm 。是thị 故cố 建kiến 立lập 。

有hữu 一nhất 沙Sa 門Môn 。若nhược 婆Bà 羅La 門Môn 。欲dục 令linh 名danh 中trung 唯duy 心tâm 實thật 有hữu 非phi 諸chư 心tâm 所sở 。此thử 不bất 應ưng 理lý 。

何hà 以dĩ 故cố 。且thả 說thuyết 諸chư 蘊uẩn 有hữu 五ngũ 種chủng 性tánh 不bất 成thành 就tựu 故cố 。又hựu 若nhược 彼bỉ 計kế 分phần/phân 位vị 別biệt 故cố 有hữu 五ngũ 性tánh 者giả 。分phần/phân 位vị 別biệt 計kế 亦diệc 有hữu 過quá 失thất 。

何hà 以dĩ 故cố 。是thị 諸chư 分phần/phân 位vị 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 作tác 用dụng 差sai 別biệt 。若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。皆giai 成thành 失thất 故cố 。若nhược 言ngôn 有hữu 者giả 。由do 相tương/tướng 異dị 故cố 便tiện 應ưng 有hữu 異dị 實thật 物vật 體thể 性tánh 。若nhược 言ngôn 無vô 者giả 。計kế 分phần/phân 位vị 別biệt 則tắc 為vi 唐đường 捐quyên 。又hựu 不bất 應ưng 謂vị 如như 六lục 識thức 身thân 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。

何hà 以dĩ 故cố 。由do 六lục 識thức 身thân 所sở 依y 所sở 緣duyên 。有hữu 差sai 別biệt 故cố 。是thị 諸chư 分phần/phân 位vị 一nhất 處xứ 可khả 得đắc 故cố 不bất 應ưng 理lý 。若nhược 謂vị 轉chuyển 變biến 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。

何hà 以dĩ 故cố 。於ư 有hữu 色sắc 物vật 可khả 轉chuyển 變biến 故cố 。得đắc 有hữu 分phần/phân 位vị 。前tiền 後hậu 差sai 別biệt 。非phi 於ư 無vô 色sắc 有hữu 如như 乳nhũ 酪lạc 生sanh 酥tô 等đẳng 異dị 。又hựu 心tâm 因nhân 緣duyên 。無vô 差sai 別biệt 故cố 。行hành 別biệt 分phần/phân 位vị 。不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。於ư 一nhất 剎sát 那na 。必tất 不bất 可khả 得đắc 。差sai 別biệt 因nhân 緣duyên 令linh 彼bỉ 分phần/phân 位vị 。而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。是thị 故cố 汝nhữ 計kế 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。又hựu 違vi 教giáo 故cố 。唯duy 心tâm 實thật 有hữu 。不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。違vi 何hà 等đẳng 教giáo 。謂vị 如như 經kinh 言ngôn 貪tham 瞋sân 癡si 等đẳng 。惱não 染nhiễm 其kỳ 心tâm 令linh 不bất 解giải 脫thoát 。問vấn 此thử 中trung 何hà 所sở 相tương 違vi 。答đáp 若nhược 唯duy 有hữu 心tâm 二nhị 不bất 俱câu 有hữu 。是thị 即tức 貪tham 等đẳng 應ưng 不bất 依y 識thức 。若nhược 汝nhữ 復phục 謂vị 以dĩ 識thức 為vi 先tiên 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。無vô 差sai 別biệt 過quá 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。又hựu 復phục 經kinh 言ngôn 與dữ 觸xúc 俱câu 生sanh 受thọ 想tưởng 思tư 等đẳng 。又hựu 餘dư 經kinh 說thuyết 如như 是thị 諸chư 法pháp 。恆hằng 共cộng 和hòa 合hợp 。非phi 不bất 和hòa 合hợp 。不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。如như 是thị 諸chư 法pháp 。而nhi 可khả 分phân 析tích 令linh 別biệt 殊thù 異dị 。又hựu 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。為vi 欲dục 成thành 立lập 此thử 和hòa 合hợp 義nghĩa 說thuyết 燈đăng 明minh 喻dụ 。是thị 故cố 不bất 可khả 離ly 。彼bỉ 俱câu 生sanh 而nhi 說thuyết 和hòa 合hợp 。雖tuy 復phục 經kinh 言ngôn 如như 是thị 六lục 界giới 。說thuyết 名danh 士sĩ 夫phu 。然nhiên 密mật 意ý 說thuyết 。故cố 無vô 過quá 失thất 。問vấn 此thử 中trung 有hữu 何hà 密mật 意ý 。答đáp 唯duy 欲dục 顯hiển 說thuyết 色sắc 動động 心tâm 所sở 最tối 勝thắng 所sở 依y 。當đương 知tri 是thị 名danh 。此thử 經Kinh 密mật 意ý 。

復phục 有hữu 違vi 彼bỉ 聖thánh 教giáo 。可khả 得đắc 何hà 等đẳng 聖thánh 教giáo 。謂vị 世Thế 尊Tôn 言ngôn 乳nhũ 酪lạc 生sanh 酥tô 三tam 譬thí 喻dụ 故cố 。或hoặc 有hữu 處xứ 所sở 麁thô 四tứ 大đại 種chủng 以dĩ 之chi 為vi 我ngã 。或hoặc 有hữu 處xứ 所sở 有hữu 色sắc 意ý 生sanh 。或hoặc 有hữu 處xứ 所sở 無vô 色sắc 想tưởng 生sanh 。如như 是thị 經Kinh 意ý 。豈khởi 唯duy 大đại 種chủng 。或hoặc 唯duy 有hữu 心tâm 。唯duy 有hữu 想tưởng 耶da 。是thị 故cố 當đương 知tri 。如như 是thị 等đẳng 經Kinh 。皆giai 有hữu 密mật 意ý 。故cố 名danh 所sở 攝nhiếp 四tứ 無vô 色sắc 蘊uẩn 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 。更cánh 互hỗ 相tương 應ưng 道Đạo 理lý 成thành 就tựu 。中trung 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

五ngũ 種chủng 性tánh 不bất 成thành 。分phần/phân 位vị 差sai 過quá 失thất 。

因nhân 緣duyên 無vô 別biệt 故cố 。與dữ 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 。

如như 是thị 已dĩ 決quyết 擇trạch 蘊uẩn 事sự 善thiện 巧xảo 。界giới 事sự 善thiện 巧xảo 今kim 當đương 決quyết 擇trạch 。問vấn 何hà 等đẳng 是thị 眼nhãn 界giới 。答đáp 若nhược 眼nhãn 未vị 斷đoạn 。或hoặc 復phục 斷đoạn 已dĩ 命mạng 根căn 攝nhiếp 受thọ 。如như 眼nhãn 界giới 乃nãi 至chí 意ý 識thức 界giới 。及cập 法Pháp 界Giới 一nhất 分phần/phân 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。問vấn 何hà 等đẳng 是thị 色sắc 界giới 。答đáp 若nhược 色sắc 根căn 增tăng 上thượng 所sở 生sanh 。若nhược 彼bỉ 於ư 此thử 為vi 增tăng 上thượng 。是thị 名danh 色sắc 界giới 。如như 色sắc 界giới 乃nãi 至chí 觸xúc 界giới 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

問vấn 此thử 十thập 八bát 界giới 幾kỷ 是thị 實thật 有hữu 幾kỷ 是thị 假giả 有hữu 。答đáp 實thật 有hữu 者giả 或hoặc 十thập 七thất 或hoặc 十thập 二nhị 。六lục 為vi 一nhất 故cố 一nhất 為vi 六lục 故cố 。此thử 約ước 世thế 俗tục 安an 立lập 道Đạo 理lý 。

問vấn 若nhược 有hữu 眼nhãn 亦diệc 眼nhãn 界giới 耶da 。設thiết 有hữu 眼nhãn 界giới 亦diệc 眼nhãn 耶da 。答đáp 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。或hoặc 有hữu 眼nhãn 非phi 眼nhãn 界giới 。謂vị 阿A 羅La 漢Hán 最tối 後hậu 眼nhãn 。是thị 名danh 初sơ 句cú 。或hoặc 有hữu 眼nhãn 界giới 非phi 眼nhãn 。謂vị 生sanh 有hữu 色sắc 界giới 若nhược 眼nhãn 未vị 生sanh 或hoặc 生sanh 已dĩ 失thất 。或hoặc 不bất 得đắc 眼nhãn 或hoặc 眼nhãn 無vô 間gian 滅diệt 。若nhược 諸chư 異dị 生sanh 。生sanh 無vô 色sắc 界giới 。是thị 第đệ 二nhị 句cú 。或hoặc 有hữu 眼nhãn 亦diệc 眼nhãn 界giới 。謂vị 除trừ 爾nhĩ 所sở 相tương/tướng 。是thị 第đệ 三tam 句cú 。或hoặc 有hữu 無vô 眼nhãn 亦diệc 無vô 眼nhãn 界giới 。謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。眼nhãn 已dĩ 失thất 壞hoại 或hoặc 不bất 生sanh 眼nhãn 。若nhược 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。或hoặc 於ư 無vô 餘dư 依y 。涅Niết 槃Bàn 界giới 已dĩ 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。是thị 第đệ 四tứ 句cú 。如như 眼nhãn 界giới 。一nhất 切thiết 內nội 界giới 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。身thân 界giới 應ưng 分phân 別biệt 。謂vị 無vô 先tiên 來lai 不bất 生sanh 身thân 者giả 。餘dư 隨tùy 所sở 應ưng 當đương 具cụ 宣tuyên 說thuyết 。於ư 四tứ 外ngoại 界giới 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。亦diệc 當đương 具cụ 說thuyết 。若nhược 聲thanh 聲thanh 界giới 正chánh 宣tuyên 擊kích 時thời 當đương 言ngôn 俱câu 有hữu 。若nhược 不bất 宣tuyên 擊kích 當đương 言ngôn 隨tùy 逐trục 餘dư 界giới 唯duy 界giới 非phi 聲thanh 。

問vấn 此thử 十thập 八bát 界giới 幾kỷ 是thị 同đồng 分phần/phân 幾kỷ 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。答đáp 有hữu 識thức 眼nhãn 界giới 名danh 為vi 同đồng 分phần/phân 。所sở 餘dư 眼nhãn 界giới 名danh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。如như 眼nhãn 界giới 乃nãi 至chí 身thân 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。唯duy 根căn 所sở 攝nhiếp 內nội 諸chư 界giới 中trung 。思tư 量lượng 同đồng 分phần/phân 及cập 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。非phi 於ư 色sắc 等đẳng 外ngoại 諸chư 界giới 中trung 。當đương 知tri 法Pháp 界Giới 諸chư 有hữu 所sở 緣duyên 如như 心tâm 界giới 說thuyết 。諸chư 無vô 所sở 緣duyên 如như 色sắc 等đẳng 說thuyết 。

問vấn 幾kỷ 界giới 合hợp 而nhi 能năng 取thủ 。幾kỷ 界giới 不bất 合hợp 能năng 取thủ 。答đáp 六lục 合hợp 能năng 取thủ 。四tứ 不bất 合hợp 能năng 取thủ 。五ngũ 及cập 一nhất 少thiểu 分phần 非phi 能năng 取thủ 。一nhất 界giới 若nhược 合hợp 不bất 合hợp 二nhị 俱câu 能năng 取thủ 。問vấn 幾kỷ 唯duy 所sở 取thủ 非phi 能năng 取thủ 。幾kỷ 亦diệc 所sở 取thủ 亦diệc 能năng 取thủ 耶da 。答đáp 一nhất 切thiết 皆giai 所sở 取thủ 。謂vị 五ngũ 及cập 一nhất 少thiểu 分phần 唯duy 所sở 取thủ 。十thập 二nhị 及cập 一nhất 少thiểu 分phần 亦diệc 是thị 能năng 取thủ 。問vấn 幾kỷ 由do 助trợ 伴bạn 故cố 能năng 取thủ 。幾kỷ 獨độc 能năng 取thủ 耶da 。答đáp 十thập 及cập 一nhất 少thiểu 分phần 由do 助trợ 伴bạn 故cố 能năng 取thủ 。一nhất 及cập 一nhất 少thiểu 分phần 獨độc 能năng 取thủ 。問vấn 幾kỷ 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 。答đáp 四tứ 。問vấn 幾kỷ 唯duy 色sắc 界giới 繫hệ 。答đáp 無vô 。問vấn 幾kỷ 唯duy 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。答đáp 亦diệc 無vô 。問vấn 幾kỷ 唯duy 欲dục 色sắc 界giới 繫hệ 。答đáp 十thập 一nhất 。問vấn 幾kỷ 唯duy 色sắc 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。答đáp 無vô 。問vấn 幾kỷ 通thông 三tam 界giới 繫hệ 。答đáp 三tam 。

問vấn 幾kỷ 執chấp 受thọ 幾kỷ 非phi 執chấp 受thọ 。答đáp 五ngũ 執chấp 受thọ 。五ngũ 執chấp 受thọ 非phi 執chấp 受thọ 。所sở 餘dư 一nhất 向hướng 非phi 執chấp 受thọ 。

何hà 以dĩ 故cố 。以dĩ 離ly 於ư 彼bỉ 餘dư 能năng 執chấp 受thọ 。執chấp 受thọ 於ư 彼bỉ 。不bất 可khả 得đắc 故cố 。

云vân 何hà 種chủng 種chủng 界giới 。謂vị 即tức 十thập 八bát 界giới 展triển 轉chuyển 異dị 相tướng 性tánh 。云vân 何hà 非phi 一nhất 界giới 。謂vị 即tức 彼bỉ 諸chư 界giới 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。所sở 依y 住trụ 性tánh 。云vân 何hà 無vô 量lượng 界giới 。謂vị 總tổng 彼bỉ 二nhị 名danh 無vô 量lượng 界giới 。如như 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。於ư 惡ác 叉xoa 聚tụ 喻dụ 中trung 說thuyết 。我ngã 於ư 諸chư 界giới 終chung 不bất 宣tuyên 說thuyết 界giới 有hữu 邊biên 際tế 中trung 。嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

何hà 等đẳng 實thật 有hữu 性tánh 。四tứ 句cú 與dữ 同đồng 分phần/phân 。

取thủ 界giới 執chấp 受thọ 非phi 。種chủng 種chủng 等đẳng 非phi 一nhất 。

問vấn 何hà 等đẳng 是thị 界giới 義nghĩa 。答đáp 因nhân 義nghĩa 。種chủng 子tử 義nghĩa 。本bổn 性tánh 義nghĩa 。種chủng 性tánh 義nghĩa 。微vi 細tế 義nghĩa 。任nhậm 持trì 義nghĩa 。是thị 界giới 義nghĩa 。問vấn 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。涅Niết 槃Bàn 虛hư 空không 亦diệc 說thuyết 名danh 界giới 。答đáp 由do 彼bỉ 能năng 持trì 苦khổ 不bất 生sanh 義nghĩa 。持trì 身thân 眼nhãn 等đẳng 運vận 動động 用dụng 義nghĩa 。

問vấn 為vi 顯hiển 何hà 義nghĩa 建kiến 立lập 界giới 耶da 。答đáp 為vi 顯hiển 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。及cập 顯hiển 根căn 境cảnh 受thọ 用dụng 義nghĩa 。

問vấn 此thử 十thập 八bát 界giới 由do 誰thùy 分phân 別biệt 。答đáp 若nhược 略lược 說thuyết 當đương 知tri 由do 六lục 種chủng 。一nhất 法Pháp 界Giới 。謂vị 眼nhãn 等đẳng 法pháp 有hữu 眼nhãn 等đẳng 界giới 。二nhị 淨tịnh 界giới 。謂vị 住trụ 種chủng 性tánh 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。所sở 有hữu 諸chư 界giới 。三tam 本bổn 性tánh 界giới 。謂vị 即tức 如như 所sở 說thuyết 十thập 八bát 界giới 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。於ư 後hậu 後hậu 生sanh 其kỳ 性tánh 成thành 就tựu 。及cập 住trụ 種chủng 性tánh 不bất 住trụ 種chủng 性tánh 。補bổ 特đặc 伽già 羅la 。無vô 始thỉ 時thời 來lai 。涅Niết 槃Bàn 非phi 涅Niết 槃Bàn 。法pháp 其kỳ 性tánh 成thành 就tựu 。四tứ 熏huân 習tập 界giới 。謂vị 即tức 此thử 諸chư 界giới 淨tịnh 不bất 淨tịnh 法pháp 先tiên 所sở 熏huân 習tập 。於ư 生sanh 死tử 中trung 。得đắc 勝thắng 劣liệt 生sanh 涅Niết 槃Bàn 因nhân 性tánh 。五ngũ 已dĩ 與dữ 果quả 界giới 。謂vị 即tức 此thử 諸chư 界giới 感cảm 果quả 已dĩ 滅diệt 。六lục 未vị 與dữ 果quả 界giới 。謂vị 即tức 此thử 諸chư 界giới 未vị 感cảm 得đắc 果quả 或hoặc 滅diệt 未vị 滅diệt 。如như 是thị 略lược 說thuyết 。諸chư 界giới 有hữu 六lục 種chủng 若nhược 廣quảng 說thuyết 者giả 。其kỳ 數số 無vô 量lượng 。

問vấn 此thử 十thập 八bát 界giới 幾kỷ 有hữu 色sắc 幾kỷ 無vô 色sắc 。乃nãi 至chí 幾kỷ 無vô 斷đoạn 耶da 。答đáp 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。相tương 應ứng 隨tùy 順thuận 建kiến 立lập 。問vấn 如như 說thuyết 眼nhãn 見kiến 諸chư 色sắc 。乃nãi 至chí 意ý 了liễu 諸chư 法pháp 。此thử 為vi 眼nhãn 等đẳng 是thị 見kiến 者giả 乃nãi 至chí 是thị 了liễu 者giả 耶da 。為vi 彼bỉ 識thức 耶da 。答đáp 約ước 勝thắng 義nghĩa 道Đạo 理lý 。非phi 是thị 眼nhãn 等đẳng 亦diệc 非phi 彼bỉ 識thức 。

何hà 以dĩ 故cố 。諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。眾chúng 緣duyên 生sanh 故cố 。剎sát 那na 滅diệt 故cố 。無vô 作tác 用dụng 故cố 。約ước 世thế 俗tục 道Đạo 理lý 。眼nhãn 等đẳng 最tối 勝thắng 故cố 可khả 於ư 彼bỉ 立lập 見kiến 者giả 等đẳng 。

何hà 以dĩ 故cố 。若nhược 有hữu 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 。識thức 決quyết 定định 生sanh 。無vô 所sở 缺khuyết 減giảm 。或hoặc 有hữu 識thức 流lưu 非phi 眼nhãn 等đẳng 根căn 。若nhược 缺khuyết 不bất 缺khuyết 俱câu 可khả 得đắc 故cố 。此thử 中trung 實thật 義nghĩa 唯duy 於ư 見kiến 等đẳng 說thuyết 見kiến 者giả 等đẳng 。

問vấn 此thử 十thập 八bát 界giới 幾kỷ 種chủng 次thứ 第đệ 宣tuyên 說thuyết 因nhân 緣duyên 。此thử 復phục 何hà 等đẳng 。答đáp 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 三tam 種chủng 次thứ 第đệ 宣tuyên 說thuyết 因nhân 緣duyên 。二nhị 六lục 種chủng 次thứ 第đệ 宣tuyên 說thuyết 因nhân 緣duyên 。云vân 何hà 三tam 種chủng 。次thứ 第đệ 宣tuyên 說thuyết 因nhân 緣duyên 。謂vị 所sở 依y 境cảnh 界giới 俱câu 依y 差sai 別biệt 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。由do 識thức 與dữ 根căn 同đồng 一nhất 處xứ 義nghĩa 故cố 說thuyết 名danh 依y 境cảnh 界giới 。是thị 所sở 緣duyên 義nghĩa 故cố 亦diệc 名danh 依y 。云vân 何hà 六lục 種chủng 次thứ 第đệ 宣tuyên 說thuyết 因nhân 緣duyên 。謂vị 彼bỉ 所sở 行hành 。眾chúng 多đa 差sai 別biệt 數sác 數sác 行hành 故cố 先tiên 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 。是thị 初sơ 因nhân 緣duyên 。又hựu 隨tùy 世thế 間gian 俗tục 事sự 轉chuyển 故cố 說thuyết 彼bỉ 次thứ 第đệ 。由do 諸chư 世thế 間gian 先tiên 互hỗ 相tương 見kiến 。次thứ 相tương/tướng 慰úy 問vấn 次thứ 設thiết 飲ẩm 食thực 。次thứ 過quá 晝trú 分phân 夜dạ 分phân 現hiện 前tiền 。敷phu 設thiết 種chủng 種chủng 軟nhuyễn 妙diệu 臥ngọa 具cụ 氈chiên 褥nhục 被bị 枕chẩm 。觸xúc 習tập 侍thị 女nữ 。是thị 第đệ 二nhị 因nhân 緣duyên 。又hựu 喜hỷ 樂lạc 差sai 別biệt 為vi 依y 止chỉ 故cố 。次thứ 第đệ 宣tuyên 說thuyết 。是thị 第đệ 三tam 因nhân 緣duyên 。又hựu 嚴nghiêm 飾sức 差sai 別biệt 所sở 攝nhiếp 受thọ 故cố 。次thứ 第đệ 宣tuyên 說thuyết 。諸chư 受thọ 欲dục 者giả 必tất 以dĩ 安an 繕thiện 那na 等đẳng 先tiên 莊trang 眉mi 眼nhãn 。次thứ 以dĩ 耳nhĩ 璫đang 耳nhĩ 輪luân 等đẳng 莊trang 嚴nghiêm 其kỳ 耳nhĩ 。非phi 於ư 餘dư 根căn 。如như 是thị 嚴nghiêm 飾sức 。是thị 第đệ 四tứ 因nhân 緣duyên 。又hựu 依y 作tác 業nghiệp 飲ẩm 食thực 習tập 欲dục 等đẳng 事sự 。次thứ 第đệ 宣tuyên 說thuyết 。由do 諸chư 眾chúng 生sanh 。皆giai 先tiên 依y 止chỉ 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 若nhược 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。方phương 便tiện 勤cần 求cầu 。次thứ 食thực 段đoạn 食thực 。既ký 飽bão 醉túy 已dĩ 習tập 近cận 諸chư 欲dục 。是thị 第đệ 五ngũ 因nhân 緣duyên 。又hựu 由do 作tác 業nghiệp 差sai 別biệt 攝nhiếp 受thọ 故cố 。次thứ 第đệ 宣tuyên 說thuyết 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。由do 眼nhãn 能năng 見kiến 種chủng 種chủng 諸chư 色sắc 。往vãng 還hoàn 無vô 失thất 威uy 儀nghi 不bất 亂loạn 。記ký 識thức 他tha 身thân 曾tằng 見kiến 不bất 見kiến 及cập 怨oán 親thân 中trung 。了liễu 悟ngộ 方phương 所sở 宣tuyên 示thị 於ư 他tha 起khởi 想tưởng 言ngôn 說thuyết 。覩đổ 眾chúng 舞vũ 樂nhạo/nhạc/lạc 角giác 力lực 戲hí 等đẳng 。廣quảng 受thọ 種chủng 種chủng 世thế 間gian 喜hỷ 樂lạc 長trưởng 養dưỡng 依y 身thân 。如như 是thị 等đẳng 類loại 。有hữu 無vô 量lượng 種chủng 。眼nhãn 界giới 作tác 業nghiệp 。由do 耳nhĩ 能năng 聞văn 。種chủng 種chủng 音âm 聲thanh 。因nhân 此thử 了liễu 悟ngộ 善thiện 說thuyết 惡ác 說thuyết 。種chủng 種chủng 義nghĩa 理lý 起khởi 諸chư 言ngôn 論luận 。因nhân 聞văn 種chủng 種chủng 微vi 妙diệu 樂nhạc 音âm 。廣quảng 受thọ 種chủng 種chủng 世thế 間gian 喜hỷ 樂lạc 長trưởng 養dưỡng 依y 身thân 。如như 是thị 等đẳng 類loại 。耳nhĩ 界giới 作tác 業nghiệp 。比tỉ 前tiền 狹hiệp 劣liệt 。鼻tị 界giới 能năng 嗅khứu 種chủng 種chủng 諸chư 香hương 。尋tầm 香hương 而nhi 往vãng 。受thọ 諸chư 喜hỷ 樂lạc 長trưởng 養dưỡng 依y 身thân 。如như 是thị 等đẳng 類loại 。鼻tị 界giới 作tác 業nghiệp 。方phương 前tiền 狹hiệp 劣liệt 。舌thiệt 界giới 能năng 嘗thường 種chủng 種chủng 諸chư 味vị 。受thọ 諸chư 喜hỷ 樂lạc 長trưởng 養dưỡng 依y 身thân 。如như 是thị 等đẳng 類loại 。舌thiệt 界giới 作tác 業nghiệp 。方phương 前tiền 狹hiệp 劣liệt 。身thân 界giới 能năng 觸xúc 種chủng 種chủng 所sở 觸xúc 受thọ 諸chư 喜hỷ 樂lạc 。雖tuy 能năng 長trưởng 養dưỡng 依y 身thân 。然nhiên 彼bỉ 樂nhạc 具cụ 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。復phục 為vi 損tổn 害hại 。如như 是thị 等đẳng 類loại 。身thân 界giới 作tác 業nghiệp 。最tối 為vi 狹hiệp 劣liệt 。是thị 名danh 第đệ 六lục 。次thứ 第đệ 宣tuyên 說thuyết 因nhân 緣duyên 。於ư 此thử 眼nhãn 等đẳng 六lục 種chủng 因nhân 緣duyên 差sai 別biệt 中trung 。意ý 遍biến 行hành 故cố 最tối 後hậu 宣tuyên 說thuyết 。為vi 攝nhiếp 如như 是thị 次thứ 第đệ 因nhân 緣duyên 中trung 。嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。

眾chúng 多đa 順thuận 世thế 俗tục 。喜hỷ 樂lạc 與dữ 莊trang 嚴nghiêm 。

隨tùy 二nhị 種chủng 作tác 業nghiệp 。故cố 次thứ 第đệ 宣tuyên 說thuyết 。

復phục 次thứ 此thử 十thập 八bát 界giới 。當đương 知tri 能năng 攝nhiếp 。一nhất 切thiết 經Kinh 中trung 所sở 說thuyết 餘dư 界giới 。

問vấn 生sanh 色sắc 界giới 者giả 已dĩ 於ư 境cảnh 界giới 而nhi 得đắc 離ly 欲dục 。何hà 緣duyên 復phục 生sanh 鼻tị 舌thiệt 兩lưỡng 界giới 。答đáp 為vi 令linh 所sở 依y 身thân 端đoan 嚴nghiêm 故cố 。又hựu 色sắc 界giới 中trung 於ư 此thử 二nhị 種chủng 。未vị 離ly 欲dục 故cố 。問vấn 生sanh 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 或hoặc 生sanh 上thượng 地địa 。若nhược 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。眼nhãn 等đẳng 識thức 現hiện 在tại 前tiền 。云vân 何hà 此thử 地địa 。無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。若nhược 不bất 現hiện 前tiền 。云vân 何hà 於ư 彼bỉ 。有hữu 色sắc 諸chư 根căn 。而nhi 能năng 領lãnh 受thọ 彼bỉ 地địa 境cảnh 界giới 。答đáp 由do 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。諸chư 識thức 種chủng 子tử 隨tùy 逐trục 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 三tam 摩ma 地địa 故cố 。從tùng 彼bỉ 起khởi 已dĩ 此thử 得đắc 現hiện 前tiền 。又hựu 此thử 起khởi 已dĩ 識thức 現hiện 行hành 時thời 。復phục 為vi 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 三tam 摩ma 地địa 。種chủng 子tử 之chi 所sở 隨tùy 逐trục 。是thị 故cố 此thử 地địa 。非phi 是thị 一nhất 向hướng 。無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。由do 彼bỉ 有hữu 情tình 。於ư 諸chư 尋tầm 伺tứ 以dĩ 性tánh 離ly 欲dục 而nhi 離ly 欲dục 故cố 。彼bỉ 地địa 雖tuy 名danh 。無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。此thử 復phục 現hiện 行hành 亦diệc 無vô 過quá 失thất 。問vấn 何hà 緣duyên 眼nhãn 界giới 耳nhĩ 界giới 鼻tị 界giới 。各các 生sanh 二nhị 分phần 非phi 餘dư 。答đáp 為vi 令linh 依y 止chỉ 得đắc 端đoan 嚴nghiêm 故cố 。問vấn 眼nhãn 耳nhĩ 與dữ 鼻tị 。諸chư 識thức 生sanh 時thời 為vi 依y 二nhị 分phần 。當đương 言ngôn 一nhất 耶da 當đương 言ngôn 二nhị 耶da 。答đáp 當đương 言ngôn 唯duy 一nhất 。

何hà 以dĩ 故cố 。若nhược 彼bỉ 一nhất 分phần/phân 無vô 障chướng 不bất 壞hoại 。識thức 明minh 了liễu 生sanh 。若nhược 彼bỉ 有hữu 障chướng 或hoặc 復phục 失thất 壞hoại 。識thức 不bất 明minh 了liễu 生sanh 故cố 。又hựu 識thức 非phi 色sắc 故cố 。無vô 有hữu 如như 色sắc 由do 方phương 所sở 別biệt 成thành 二nhị 分phần 義nghĩa 。

問vấn 眼nhãn 與dữ 眼nhãn 識thức 若nhược 是thị 因nhân 果quả 云vân 何hà 俱câu 有hữu 。若nhược 俱câu 有hữu 者giả 云vân 何hà 得đắc 成thành 。因nhân 果quả 兩lưỡng 性tánh 。答đáp 識thức 依y 眼nhãn 生sanh 。非phi 如như 種chủng 芽nha 因nhân 果quả 道Đạo 理lý 。

何hà 以dĩ 故cố 。眼nhãn 與dữ 眼nhãn 識thức 非phi 正chánh 生sanh 因nhân 。唯duy 建kiến 立lập 因nhân 。是thị 故cố 此thử 二nhị 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 因nhân 果quả 性tánh 成thành 。猶do 如như 燈đăng 焰diễm 光quang 明minh 道Đạo 理lý 。如như 眼nhãn 與dữ 眼nhãn 識thức 。耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。與dữ 彼bỉ 諸chư 識thức 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。若nhược 異dị 此thử 者giả 。雖tuy 有hữu 自tự 種chủng 。無vô 所sở 依y 故cố 。眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 應ưng 不bất 得đắc 生sanh 。

問vấn 若nhược 於ư 欲dục 界giới 或hoặc 生sanh 或hoặc 長trường/trưởng 。當đương 言ngôn 眼nhãn 界giới 決quyết 定định 轉chuyển 耶da 。答đáp 此thử 非phi 一nhất 向hướng 。如như 眼nhãn 界giới 。耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 界giới 及cập 彼bỉ 識thức 界giới 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。身thân 界giới 決quyết 定định 轉chuyển 。如như 是thị 身thân 識thức 界giới 意ý 界giới 法Pháp 界Giới 意ý 識thức 界giới 。色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。

問vấn 若nhược 於ư 色sắc 界giới 或hoặc 生sanh 或hoặc 長trường/trưởng 。當đương 言ngôn 眼nhãn 界giới 決quyết 定định 轉chuyển 耶da 。答đáp 決quyết 定định 轉chuyển 。如như 眼nhãn 界giới 如như 是thị 。耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。界giới 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 。識thức 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。除trừ 香hương 味vị 界giới 及cập 彼bỉ 識thức 界giới 。餘dư 一nhất 切thiết 界giới 亦diệc 決quyết 定định 轉chuyển 。於ư 無vô 色sắc 界giới 。或hoặc 生sanh 或hoặc 長trường/trưởng 。除trừ 意ý 界giới 法Pháp 界Giới 意ý 識thức 界giới 。餘dư 定định 不bất 轉chuyển 。唯duy 除trừ 自tự 在tại 所sở 獲hoạch 諸chư 色sắc 。當đương 知tri 三tam 界giới 於ư 彼bỉ 定định 轉chuyển 。

界giới 事sự 善thiện 巧xảo 。如như 蘊uẩn 善thiện 巧xảo 亦diệc 應ưng 宣tuyên 說thuyết 嗢ốt 拕tha 南nam 頌tụng 。如như 界giới 善thiện 巧xảo 。處xử 事sự 善thiện 巧xảo 嗢ốt 拕tha 南nam 頌tụng 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

云vân 何hà 眼nhãn 處xứ 。謂vị 若nhược 眼nhãn 已dĩ 得đắc 不bất 捨xả 。於ư 無vô 間gian 體thể 非phi 斷đoạn 滅diệt 法pháp 。如như 眼nhãn 處xứ 相tương/tướng 。餘dư 處xứ 自tự 性tánh 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

問vấn 處xứ 觸xúc 處xứ 何hà 差sai 別biệt 。答đáp 處xứ 如như 前tiền 說thuyết 。觸xúc 處xứ 者giả 。謂vị 與dữ 觸xúc 俱câu 或hoặc 能năng 無vô 間gian 引dẫn 發phát 諸chư 觸xúc 。隨tùy 順thuận 於ư 觸xúc 所sở 有hữu 諸chư 處xứ 。

問vấn 若nhược 眼nhãn 亦diệc 處xứ 耶da 。設thiết 處xứ 亦diệc 眼nhãn 耶da 。答đáp 有hữu 眼nhãn 非phi 處xứ 。謂vị 若nhược 眼nhãn 已dĩ 得đắc 不bất 捨xả 。然nhiên 是thị 無vô 間gián 斷đoạn 滅diệt 之chi 法pháp 。有hữu 處xứ 非phi 眼nhãn 。謂vị 所sở 餘dư 處xứ 安an 住trú 處xứ 相tương/tướng 。有hữu 亦diệc 眼nhãn 亦diệc 處xứ 。謂vị 若nhược 眼nhãn 已dĩ 得đắc 不bất 捨xả 。亦diệc 非phi 無vô 間gián 斷đoạn 滅diệt 之chi 法pháp 。有hữu 非phi 眼nhãn 非phi 處xứ 。謂vị 若nhược 眼nhãn 不bất 得đắc 或hoặc 得đắc 已dĩ 捨xả 。及cập 餘dư 耳nhĩ 等đẳng 不bất 住trú 處xứ 相tương/tướng 。

問vấn 若nhược 處xứ 亦diệc 觸xúc 處xứ 耶da 。設thiết 觸xúc 處xứ 亦diệc 處xứ 耶da 。答đáp 諸chư 觸xúc 處xứ 必tất 是thị 處xứ 。有hữu 處xứ 非phi 觸xúc 處xứ 。謂vị 眼nhãn 等đẳng 不bất 與dữ 觸xúc 合hợp 。亦diệc 復phục 不bất 能năng 。引dẫn 無vô 間gian 觸xúc 。然nhiên 非phi 無vô 間gián 斷đoạn 滅diệt 之chi 法pháp 。若nhược 於ư 色sắc 界giới 或hoặc 生sanh 或hoặc 長trường/trưởng 所sở 有hữu 鼻tị 舌thiệt 。若nhược 生sanh 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 。中trung 所sở 有hữu 諸chư 根căn 。於ư 一nhất 切thiết 時thời 。當đương 知tri 必tất 定định 非phi 處xứ 。

問vấn 處xứ 名danh 何hà 義nghĩa 。為vi 顯hiển 何hà 義nghĩa 建kiến 立lập 處xứ 耶da 。答đáp 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 生sanh 長trưởng 門môn 義nghĩa 。緣duyên 義nghĩa 。方phương 便tiện 義nghĩa 。和hòa 合hợp 性tánh 義nghĩa 。所sở 依y 止chỉ 義nghĩa 。居cư 住trú 處xứ 義nghĩa 。是thị 名danh 處xứ 義nghĩa 。為vì 欲dục 顯hiển 示thị 。等đẳng 無vô 間gian 所sở 緣duyên 增tăng 上thượng 三tam 種chủng 緣duyên 義nghĩa 故cố 。建kiến 立lập 處xứ 。廣quảng 分phân 別biệt 處xứ 及cập 次thứ 第đệ 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。如như 界giới 當đương 知tri 。

又hựu 世Thế 尊Tôn 言ngôn 有hữu 八bát 勝thắng 處xứ 。廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。如như 是thị 十thập 遍biến 處xứ 又hựu 有hữu 四tứ 處xứ 。謂vị 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 等đẳng 。又hựu 有hữu 二nhị 處xứ 。謂vị 無vô 想tưởng 處xứ 。非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。處xử 名danh 說thuyết 者giả 。如như 所sở 說thuyết 相tương 隨tùy 其kỳ 所sở 應ưng 當đương 知tri 皆giai 在tại 十thập 二nhị 處xứ 攝nhiếp 。又hựu 處xứ 依y 止chỉ 如như 界giới 應ưng 知tri 。

復phục 次thứ 云vân 何hà 。名danh 緣duyên 生sanh 法pháp 。謂vị 無vô 主chủ 宰tể 無vô 有hữu 作tác 者giả 。無vô 有hữu 受thọ 者giả 。無vô 自tự 作tác 用dụng 。不bất 得đắc 自tự 在tại 。從tùng 因nhân 而nhi 生sanh 託thác 眾chúng 緣duyên 轉chuyển 。本bổn 無vô 而nhi 有hữu 有hữu 已dĩ 散tán 滅diệt 。唯duy 法pháp 所sở 顯hiển 唯duy 法pháp 能năng 潤nhuận 。唯duy 法pháp 所sở 潤nhuận 墮đọa 在tại 相tương 續tục 。如như 是thị 等đẳng 相tướng 。名danh 緣duyên 生sanh 法pháp 。

當đương 知tri 此thử 中trung 。因nhân 名danh 緣duyên 起khởi 果quả 名danh 緣duyên 生sanh 。此thử 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 不bất 斷đoạn 有hữu 故cố 。彼bỉ 無vô 明minh 纏triền 有hữu 。此thử 無vô 明minh 纏triền 生sanh 故cố 。彼bỉ 諸chư 行hành 轉chuyển 。如như 是thị 諸chư 行hành 。種chủng 子tử 不bất 斷đoạn 故cố 。諸chư 行hành 得đắc 生sanh 。諸chư 行hành 生sanh 故cố 得đắc 有hữu 識thức 轉chuyển 。如như 是thị 所sở 餘dư 諸chư 緣duyên 起khởi 支chi 流lưu 轉chuyển 道Đạo 理lý 。如như 其kỳ 所sở 應ứng 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。

當đương 知tri 有hữu 生sanh 。及cập 老lão 死tử 支chi 是thị 假giả 有hữu 法pháp 。所sở 餘dư 有hữu 支chi 。是thị 實thật 有hữu 法pháp 。

復phục 由do 五ngũ 相tương/tướng 建kiến 立lập 。緣duyên 起khởi 差sai 別biệt 。何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。

一nhất 眾chúng 苦khổ 引dẫn 因nhân 依y 處xứ 。二nhị 眾chúng 苦khổ 生sanh 因nhân 依y 處xứ 。三tam 眾chúng 苦khổ 引dẫn 因nhân 。四tứ 眾chúng 苦khổ 生sanh 因nhân 。五ngũ 眾chúng 苦khổ 生sanh 起khởi 。眾chúng 苦khổ 引dẫn 因nhân 依y 處xứ 者giả 。謂vị 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。名danh 色sắc 為vi 緣duyên 。六lục 處xứ 生sanh 起khởi 不bất 斷đoạn 不bất 知tri 。此thử 為vi 所sở 緣duyên 及cập 依y 處xứ 故cố 。一nhất 切thiết 愚ngu 夫phu 於ư 內nội 自tự 體thể 愚ngu 癡si 生sanh 起khởi 。是thị 名danh 無vô 明minh 。無vô 明minh 緣duyên 故cố 。次thứ 後hậu 諸chư 行hành 。乃nãi 至chí 後hậu 時thời 。有hữu 觸xúc 緣duyên 受thọ 。此thử 中trung 六lục 處xứ 名danh 無vô 明minh 等đẳng 。引dẫn 因nhân 依y 處xứ 。眾chúng 苦khổ 生sanh 因nhân 依y 處xứ 者giả 。謂vị 諸chư 愚ngu 夫phu 觸xúc 為vi 緣duyên 故cố 。於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。諸chư 受thọ 生sanh 起khởi 。此thử 為vi 依y 處xứ 。於ư 外ngoại 境cảnh 界giới 。發phát 起khởi 諸chư 愛ái 。由do 愛ái 為vi 緣duyên 。次thứ 後hậu 有hữu 取thủ 。取thủ 為vi 緣duyên 故cố 次thứ 後hậu 有hữu 有hữu 。如như 是thị 愛ái 等đẳng 三tam 種chủng 生sanh 因nhân 。用dụng 觸xúc 緣duyên 受thọ 為vi 所sở 依y 處xứ 眾chúng 苦khổ 引dẫn 因nhân 者giả 。謂vị 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。乃nãi 至chí 觸xúc 緣duyên 受thọ 。現hiện 法pháp 中trung 識thức 為vi 福phước 非phi 福phước 及cập 不bất 動động 業nghiệp 之chi 所sở 熏huân 習tập 。後hậu 後hậu 種chủng 子tử 之chi 所sở 隨tùy 逐trục 。能năng 引dẫn 當đương 來lai 餘dư 身thân 識thức 等đẳng 。生sanh 老lão 死tử 苦khổ 。是thị 故cố 說thuyết 此thử 為vi 彼bỉ 引dẫn 因nhân 。眾chúng 苦khổ 生sanh 因nhân 者giả 。謂vị 受thọ 緣duyên 愛ái 愛ái 緣duyên 取thủ 取thủ 緣duyên 有hữu 。是thị 名danh 當đương 來lai 眾chúng 苦khổ 生sanh 因nhân 。即tức 先tiên 所sở 作tác 業nghiệp 為vi 煩phiền 惱não 攝nhiếp 受thọ 。未vị 來lai 世thế 生sanh 將tương 現hiện 前tiền 故cố 。當đương 知tri 名danh 有hữu 。眾chúng 苦khổ 生sanh 起khởi 者giả 。謂vị 有hữu 緣duyên 生sanh 。生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。如như 是thị 名danh 為vi 。眾chúng 苦khổ 生sanh 起khởi 即tức 識thức 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 。先tiên 種chủng 子tử 性tánh 隨tùy 所sở 依y 時thời 。曾tằng 得đắc 眾chúng 苦khổ 引dẫn 因nhân 之chi 名danh 。今kim 已dĩ 與dữ 果quả 名danh 生sanh 老lão 死tử 。復phục 得đắc 苦khổ 名danh 。

復phục 次thứ 當đương 知tri 。無vô 明minh 智trí 所sở 對đối 治trị 。別biệt 有hữu 心tâm 所sở 覆phú 蔽tế 為vi 性tánh 。非phi 唯duy 明minh 無vô 亦diệc 非phi 邪tà 智trí 。

何hà 以dĩ 故cố 。若nhược 彼bỉ 無vô 明minh 唯duy 明minh 無vô 者giả 。應ưng 不bất 可khả 立lập 。軟nhuyễn 中trung 上thượng 品phẩm 。由do 無vô 性tánh 法pháp 都đô 無vô 軟nhuyễn 中trung 上thượng 品phẩm 異dị 故cố 。又hựu 不bất 可khả 立lập 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 與dữ 纏triền 差sai 別biệt 。由do 無vô 性tánh 法pháp 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。其kỳ 相tương/tướng 相tương 似tự 現hiện 行hành 隨tùy 轉chuyển 不bất 可khả 建kiến 立lập 。又hựu 異dị 生sanh 心tâm 善thiện 染nhiễm 無vô 記ký 。於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。常thường 離ly 慧tuệ 明minh 。若nhược 此thử 無vô 性tánh 是thị 無vô 明minh 者giả 。應ưng 一nhất 切thiết 心tâm 皆giai 成thành 染nhiễm 污ô 。

又hựu 無vô 性tánh 法pháp 非phi 有hữu 為vi 攝nhiếp 非phi 無vô 為vi 攝nhiếp 。既ký 非phi 有hữu 為vi 無vô 為vi 所sở 攝nhiếp 。不bất 能năng 為vi 染nhiễm 亦diệc 不bất 為vi 淨tịnh 。又hựu 於ư 離ly 明minh 心tâm 相tương 續tục 中trung 。應ưng 一nhất 切thiết 時thời 明minh 不bất 得đắc 起khởi 。又hựu 不bất 應ưng 說thuyết 無vô 。明minh 滅diệt 故cố 明minh 得đắc 生sanh 起khởi 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。無vô 有hữu 無vô 法pháp 而nhi 可khả 滅diệt 故cố 。若nhược 唯duy 邪tà 智trí 是thị 無vô 明minh 者giả 。為vi 除trừ 慧tuệ 明minh 所sở 攝nhiếp 諸chư 智trí 。餘dư 一Nhất 切Thiết 智Trí 皆giai 邪tà 智trí 耶da 。為vi 唯duy 染nhiễm 污ô 邪tà 執chấp 性tánh 智trí 是thị 邪tà 智trí 耶da 。為vi 諸chư 煩phiền 惱não 。相tương 應ứng 邪tà 智trí 是thị 邪tà 智trí 耶da 。若nhược 言ngôn 初sơ 智trí 是thị 邪tà 智trí 者giả 。一nhất 切thiết 異dị 生sanh 。相tương 續tục 中trung 智trí 皆giai 應ưng 邪tà 智trí 。若nhược 善thiện 若nhược 無vô 記ký 此thử 。不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。若nhược 唯duy 染nhiễm 污ô 邪tà 執chấp 性tánh 智trí 是thị 邪tà 智trí 者giả 。唯duy 應ưng 五ngũ 見kiến 薩tát 迦ca 耶da 等đẳng 名danh 染nhiễm 性tánh 智trí 。此thử 中trung 如như 實thật 不bất 了liễu 行hành 相tương/tướng 。是thị 名danh 無vô 明minh 。由do 有hữu 如như 實thật 不bất 了liễu 行hành 故cố 。邪tà 執chấp 事sự 相tướng 。是thị 名danh 為vi 見kiến 。謂vị 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 由do 無vô 明minh 力lực 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。如như 是thị 餘dư 見kiến 各các 於ư 自tự 事sự 邪tà 執chấp 行hành 轉chuyển 。然nhiên 彼bỉ 諸chư 見kiến 。不bất 離ly 愚ngu 癡si 。由do 癡si 與dữ 見kiến 行hành 相tương/tướng 各các 別biệt 。是thị 故cố 此thử 五ngũ 染nhiễm 污ô 性tánh 智trí 。名danh 為vi 無vô 明minh 。不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。

又hựu 若nhược 無vô 明minh 與dữ 諸chư 見kiến 相tướng 無vô 差sai 別biệt 者giả 。世Thế 尊Tôn 不bất 應ưng 七thất 隨tùy 眠miên 中trung 於ư 無vô 明minh 外ngoại 立lập 見kiến 隨tùy 眠miên 。又hựu 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。曾tằng 無vô 一nhất 處xứ 於ư 諸chư 見kiến 上thượng 示thị 無vô 明minh 名danh 。若nhược 諸chư 煩phiền 惱não 相tướng 。應ưng 邪tà 智trí 是thị 無vô 明minh 者giả 。薩tát 迦ca 耶da 等đẳng 五ngũ 種chủng 邪tà 見kiến 智trí 為vi 自tự 性tánh 。無vô 二nhị 智trí 體thể 俱câu 有hữu 相tương 應ứng 。是thị 則tắc 諸chư 見kiến 應ưng 與dữ 無vô 明minh 常thường 不bất 相tương 應ứng 。又hựu 若nhược 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 力lực 故cố 令linh 相tương 應ứng 智trí 成thành 愚ngu 癡si 性tánh 。即tức 應ưng 貪tham 等đẳng 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。得đắc 有hữu 愚ngu 癡si 。非phi 癡si 增tăng 上thượng 。癡si 為vi 導đạo 首thủ 故cố 有hữu 貪tham 等đẳng 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。又hựu 應ưng 可khả 說thuyết 如như 餘dư 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 之chi 慧tuệ 。由do 相tương 應ứng 故cố 。得đắc 成thành 染nhiễm 污ô 非phi 彼bỉ 自tự 性tánh 。非phi 愚ngu 癡si 體thể 可khả 成thành 癡si 性tánh 。又hựu 如như 諸chư 餘dư 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。非phi 煩phiền 惱não 性tánh 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。是thị 故cố 當đương 知tri 。別biệt 有hữu 無vô 明minh 。是thị 心tâm 所sở 性tánh 。與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。如như 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。行hành 有hữu 三tam 種chủng 。謂vị 身thân 行hành 語ngữ 行hành 意ý 行hành 。當đương 知tri 此thử 中trung 。入nhập 出xuất 息tức 風phong 名danh 為vi 身thân 行hành 。風phong 為vi 導đạo 首thủ 身thân 業nghiệp 轉chuyển 故cố 。身thân 所sở 作tác 業nghiệp 亦diệc 名danh 身thân 行hành 。由do 愚ngu 癡si 者giả 先tiên 起khởi 隨tùy 順thuận 身thân 業nghiệp 風phong 已dĩ 。然nhiên 後hậu 方phương 起khởi 。染nhiễm 污ô 身thân 業nghiệp 。如như 入nhập 出xuất 息tức 能năng 起khởi 身thân 業nghiệp 故cố 名danh 身thân 行hành 。如như 是thị 尋tầm 伺tứ 與dữ 諸chư 語ngữ 業nghiệp 俱câu 名danh 語ngữ 行hành 。受thọ 想tưởng 與dữ 意ý 業nghiệp 俱câu 名danh 意ý 行hành 。如như 是thị 一nhất 切thiết 。總tổng 說thuyết 身thân 行hành 語ngữ 行hành 意ý 行hành 。

諸chư 有hữu 隨tùy 生sanh 何hà 界giới 何hà 地địa 。當đương 知tri 有hữu 支chi 即tức 此thử 所sở 攝nhiếp 。

復phục 次thứ 十thập 二nhị 支chi 中trung 。二nhị 業nghiệp 所sở 攝nhiếp 。謂vị 行hành 及cập 有hữu 。三tam 煩phiền 惱não 攝nhiếp 。謂vị 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。當đương 知tri 所sở 餘dư 皆giai 事sự 所sở 攝nhiếp 。又hựu 二nhị 業nghiệp 中trung 。初sơ 是thị 引dẫn 業nghiệp 所sở 攝nhiếp 。謂vị 行hành 。後hậu 是thị 生sanh 業nghiệp 所sở 攝nhiếp 。謂vị 有hữu 。三tam 煩phiền 惱não 中trung 一nhất 能năng 發phát 起khởi 引dẫn 業nghiệp 。謂vị 無vô 明minh 。二nhị 能năng 發phát 起khởi 生sanh 業nghiệp 。謂vị 愛ái 取thủ 。餘dư 事sự 所sở 攝nhiếp 支chi 中trung 。二nhị 是thị 未vị 來lai 苦khổ 支chi 所sở 攝nhiếp 。謂vị 生sanh 老lão 死tử 。五ngũ 是thị 未vị 來lai 苦khổ 因nhân 所sở 攝nhiếp 。謂vị 現hiện 法pháp 中trung 從tùng 行hành 緣duyên 識thức 乃nãi 至chí 觸xúc 緣duyên 受thọ 。又hựu 即tức 五ngũ 支chi 亦diệc 是thị 現hiện 在tại 苦khổ 支chi 所sở 攝nhiếp 。由do 先tiên 世thế 因nhân 今kim 得đắc 生sanh 起khởi 。果quả 異dị 熟thục 攝nhiếp 。謂vị 識thức 名danh 色sắc 六lục 處xứ 觸xúc 受thọ 。又hựu 現hiện 在tại 果quả 所sở 攝nhiếp 五ngũ 支chi 。及cập 未vị 來lai 果quả 所sở 攝nhiếp 二nhị 支chi 。總tổng 名danh 果quả 所sở 攝nhiếp 緣duyên 起khởi 。當đương 知tri 餘dư 支chi 是thị 因nhân 所sở 攝nhiếp 緣duyên 起khởi 。

復phục 次thứ 無vô 知tri 略lược 於ư 五ngũ 處xứ 為vi 能năng 生sanh 因nhân 。一nhất 能năng 生sanh 疑nghi 。二nhị 能năng 生sanh 愛ái 。三tam 能năng 生sanh 非phi 處xứ 信tín 。四tứ 能năng 生sanh 見kiến 。五ngũ 能năng 生sanh 增tăng 上thượng 慢mạn 。於ư 前tiền 際tế 等đẳng 所sở 有hữu 無vô 知tri 是thị 能năng 生sanh 疑nghi 。謂vị 如như 是thị 疑nghi 。我ngã 於ư 過quá 去khứ 。為vi 曾tằng 有hữu 耶da 。為vi 曾tằng 無vô 耶da 。如như 是thị 等đẳng 疑nghi 於ư 三tam 世thế 轉chuyển 。如như 經kinh 廣quảng 說thuyết 。過quá 去khứ 名danh 前tiền 際tế 。未vị 來lai 名danh 後hậu 際tế 。現hiện 在tại 名danh 前tiền 後hậu 際tế 。待đãi 過quá 去khứ 世thế 是thị 後hậu 際tế 。待đãi 未vị 來lai 世thế 是thị 前tiền 際tế 故cố 。若nhược 疑nghi 過quá 去khứ 當đương 知tri 此thử 疑nghi 前tiền 際tế 無vô 知tri 所sở 生sanh 。若nhược 疑nghi 未vị 來lai 當đương 知tri 此thử 疑nghi 後hậu 際tế 無vô 知tri 所sở 生sanh 。若nhược 於ư 內nội 疑nghi 惑hoặc 此thử 誰thùy 所sở 有hữu 我ngã 為vi 是thị 誰thùy 。今kim 此thử 有hữu 情tình 從tùng 何hà 而nhi 來lai 。於ư 此thử 沒một 已dĩ 當đương 往vãng 何hà 所sở 。當đương 知tri 此thử 疑nghi 是thị 前tiền 後hậu 際tế 無vô 知tri 所sở 生sanh 。又hựu 於ư 內nội 無vô 知tri 。於ư 外ngoại 無vô 知tri 。於ư 內nội 外ngoại 無vô 知tri 。當đương 知tri 能năng 生sanh 內nội 外ngoại 等đẳng 愛ái 。及cập 後hậu 有hữu 愛ái 。喜hỷ 貪tham 俱câu 行hành 愛ái 。彼bỉ 彼bỉ 喜hỷ 樂lạc 愛ái 。又hựu 若nhược 於ư 業nghiệp 無vô 知tri 。於ư 異dị 熟thục 無vô 知tri 。於ư 業nghiệp 異dị 熟thục 無vô 知tri 。是thị 諸chư 有hữu 情tình 。由do 於ư 業nghiệp 自tự 造tạo 無vô 知tri 為vi 緣duyên 故cố 。於ư 魯lỗ 達đạt 羅la 天thiên 。毘tỳ 瑟sắt 笯# 天thiên 。世thế 主chủ 天thiên 等đẳng 非phi 正chánh 處xứ 中trung 。生sanh 妄vọng 勝thắng 解giải 歸quy 依y 敬kính 信tín 。又hựu 若nhược 於ư 佛Phật 等đẳng 無vô 知tri 。乃nãi 至chí 於ư 道Đạo 無vô 知tri 。當đương 知tri 能năng 生sanh 諸chư 見kiến 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。由do 於ư 三Tam 寶Bảo 及cập 四Tứ 諦Đế 中trung 不bất 正chánh 通thông 達đạt 故cố 。乃nãi 至chí 能năng 生sanh 。六lục 十thập 二nhị 見kiến 。及cập 起khởi 如như 是thị 見kiến 。立lập 如như 是thị 論luận 。無vô 施thí 無vô 愛ái 。乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。所sở 有hữu 邪tà 見kiến 。又hựu 若nhược 於ư 因nhân 無vô 知tri 。於ư 因nhân 所sở 生sanh 法pháp 善thiện 不bất 善thiện 等đẳng 無vô 知tri 。廣quảng 如như 經kinh 說thuyết 。由do 此thử 無vô 知tri 故cố 。於ư 往vãng 善thiện 趣thú 道đạo 往vãng 善thiện 趣thú 方phương 便tiện 中trung 。生sanh 增tăng 上thượng 慢mạn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。由do 於ư 善thiện 不bất 善thiện 。等đẳng 法pháp 愛ái 非phi 愛ái 果quả 。不bất 如như 實thật 知tri 故cố 。於ư 自tự 餓ngạ 投đầu 火hỏa 墜trụy 高cao 巖nham 等đẳng 。非phi 方phương 便tiện 中trung 起khởi 方phương 便tiện 想tưởng 。行hành 如như 是thị 事sự 以dĩ 求cầu 生sanh 天thiên 。又hựu 於ư 六lục 觸xúc 處xứ 中trung 所sở 有hữu 無vô 知tri 。於ư 不bất 如như 實thật 通thông 達đạt 。得đắc 沙Sa 門Môn 果quả 中trung 。起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。由do 實thật 無vô 有hữu 於ư 六lục 觸xúc 處xứ 如như 實thật 通thông 達đạt 智trí 。而nhi 生sanh 增tăng 上thượng 慢mạn 故cố 。當đương 知tri 此thử 中trung 。若nhược 生sanh 天thiên 方phương 便tiện 增tăng 上thượng 慢mạn 。若nhược 沙Sa 門Môn 果quả 增tăng 上thượng 慢mạn 。總tổng 合hợp 此thử 二nhị 。名danh 增tăng 上thượng 慢mạn 。如như 是thị 無vô 明minh 。能năng 生sanh 五ngũ 種chủng 雜tạp 染nhiễm 。謂vị 疑nghi 雜tạp 染nhiễm 。愛ái 雜tạp 染nhiễm 。信tín 解giải 雜tạp 染nhiễm 。見kiến 雜tạp 染nhiễm 。增tăng 上thượng 慢mạn 雜tạp 染nhiễm 。由do 疑nghi 雜tạp 染nhiễm 所sở 雜tạp 染nhiễm 故cố 。一nhất 切thiết 愚ngu 夫phu 獲hoạch 得đắc 疑nghi 惑hoặc 。信tín 順thuận 於ư 他tha 引dẫn 趣thú 異dị 路lộ 。於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。多đa 受thọ 苦khổ 惱não 。不bất 安an 隱ẩn 住trụ 。由do 愛ái 雜tạp 染nhiễm 所sở 雜tạp 染nhiễm 故cố 。引dẫn 生sanh 後hậu 有hữu 生sanh 老lão 病bệnh 等đẳng 一nhất 切thiết 大đại 苦khổ 。由do 信tín 解giải 雜tạp 染nhiễm 所sở 雜tạp 染nhiễm 故cố 。或hoặc 謂vị 無vô 因nhân 或hoặc 計kế 自Tự 在Tại 天Thiên 等đẳng 。不bất 平bình 等đẳng 因nhân 謂vị 為vi 正chánh 因nhân 。撥bát 無vô 一nhất 切thiết 士sĩ 用dụng 而nhi 住trụ 。由do 見kiến 雜tạp 染nhiễm 所sở 雜tạp 染nhiễm 故cố 。隨tùy 意ý 造tạo 作tác 一nhất 切thiết 惡ác 行hành 。能năng 感cảm 當đương 來lai 。諸chư 惡ác 趣thú 苦khổ 。由do 增tăng 上thượng 慢mạn 。雜tạp 染nhiễm 所sở 雜tạp 染nhiễm 故cố 。令linh 士sĩ 夫phu 用dụng 異dị 果quả 無vô 果quả 。

復phục 此thử 緣duyên 起khởi 善thiện 巧xảo 。如như 本bổn 地địa 分phần/phân 。已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。所sở 餘dư 緣duyên 起khởi 善thiện 巧xảo 。決quyết 擇trạch 文văn 不bất 復phục 現hiện 。

瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 六lục