瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận
Quyển 33
彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說Thuyết 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 三tam
彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說thuyết
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 本bổn 地địa 分phần/phân 中trung 聲Thanh 聞Văn 地địa 第đệ 十thập 三tam 第đệ 四tứ 瑜du 伽già 處xứ 之chi 一nhất 。
復phục 次thứ 此thử 嗢ốt 拕tha 南nam 曰viết 。
七thất 作tác 意ý 離ly 欲dục 。 及cập 諸chư 定định 廣quảng 辯biện 。
二nhị 定định 五ngũ 神thần 通thông 。 生sanh 差sai 別biệt 諸chư 相tướng 。
觀quán 察sát 於ư 諸chư 諦đế 。 如như 實thật 而nhi 通thông 達đạt 。
廣quảng 分phân 別biệt 於ư 修tu 。 究cứu 竟cánh 為vi 其kỳ 後hậu 。
已dĩ 得đắc 作tác 意ý 諸chư 瑜du 伽già 師sư 。 已dĩ 入nhập 如như 是thị 少thiểu 分phần 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 。 從tùng 此thử 已dĩ 後hậu 。 唯duy 有hữu 二nhị 趣thú 更cánh 無vô 所sở 餘dư 。 何hà 等đẳng 為vi 二nhị 。
一nhất 者giả 世thế 間gian 。 二nhị 出xuất 世thế 間gian 。 彼bỉ 初sơ 修tu 業nghiệp 諸chư 瑜du 伽già 師sư 。 由do 此thử 作tác 意ý 或hoặc 念niệm 我ngã 當đương 往vãng 世thế 間gian 趣thú 。 或hoặc 念niệm 我ngã 當đương 往vãng 出xuất 世thế 趣thú 。 復phục 多đa 修tu 習tập 如như 是thị 作tác 意ý 。 如như 如như 於ư 此thử 極cực 多đa 修tu 習tập 。 如như 是thị 如như 是thị 。 所sở 有hữu 輕khinh 安an 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 經kinh 歷lịch 彼bỉ 彼bỉ 日nhật 夜dạ 等đẳng 位vị 轉chuyển 復phục 增tăng 廣quảng 。 若nhược 此thử 作tác 意ý 堅kiên 固cố 相tương 續tục 強cường 盛thịnh 而nhi 轉chuyển 。 發phát 起khởi 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 勝thắng 解giải 。 於ư 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 品phẩm 及cập 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 品phẩm 善thiện 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 或hoặc 樂nhạo/nhạc/lạc 往vãng 世thế 間gian 道đạo 。 發phát 起khởi 加gia 行hành 。 或hoặc 樂nhạo/nhạc/lạc 往vãng 出xuất 世thế 道đạo 。 發phát 起khởi 加gia 行hành 。
問vấn 此thử 中trung 幾kỷ 種chủng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 即tức 於ư 現hiện 法Pháp 樂lạc 往vãng 世thế 間gian 道đạo 。 發phát 起khởi 加gia 行hành 。 非phi 出xuất 世thế 道đạo 。 答đáp 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。
一nhất 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 二nhị 於ư 正Chánh 法Pháp 中trung 。 根căn 性tánh 羸luy 劣liệt 先tiên 修tu 止chỉ 行hành 。 三tam 根căn 性tánh 雖tuy 利lợi 。 善thiện 根căn 未vị 熟thục 。 四tứ 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 樂nhạo/nhạc/lạc 當đương 來lai 世thế 證chứng 大đại 菩Bồ 提Đề 。 非phi 於ư 現hiện 法pháp 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 於ư 現hiện 法Pháp 中trung 。 樂nhạo/nhạc/lạc 往vãng 世thế 間gian 道đạo 。 發phát 起khởi 加gia 行hành 。 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 往vãng 世thế 間gian 道đạo 發phát 起khởi 加gia 行hành 者giả 。
復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 具cụ 縛phược 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 。 二nhị 不bất 具cụ 縛phược 。 謂vị 諸chư 有hữu 學học 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 先tiên 於ư 欲dục 界giới 觀quán 為vi 麁thô 性tánh 。 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 若nhược 定định 若nhược 生sanh 觀quán 為vi 靜tĩnh 性tánh 。 發phát 起khởi 加gia 行hành 。 離ly 欲dục 界giới 欲dục 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 發phát 起khởi 加gia 行hành 。 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 欲dục 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 依y 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 能năng 引dẫn 無vô 想tưởng 定định 等đẳng 及cập 發phát 五ngũ 神thần 通thông 等đẳng 。
又hựu 即tức 依y 此thử 若nhược 生sanh 若nhược 相tương/tướng 皆giai 當đương 廣quảng 說thuyết 。 為vi 離ly 欲dục 界giới 欲dục 勤cần 修tu 觀quán 行hành 。 諸chư 瑜du 伽già 師sư 。 由do 七thất 作tác 意ý 方phương 能năng 獲hoạch 得đắc 離ly 欲dục 界giới 欲dục 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 七thất 種chủng 作tác 意ý 。 謂vị 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。 勝thắng 解giải 作tác 意ý 。 遠viễn 離ly 作tác 意ý 。 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 。 觀quán 察sát 作tác 意ý 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。 謂vị 若nhược 作tác 意ý 能năng 正chánh 覺giác 了liễu 。 欲dục 界giới 麁thô 相tương/tướng 初sơ 靜tĩnh 慮lự 靜tĩnh 相tương/tướng 。 云vân 何hà 覺giác 了liễu 欲dục 界giới 麁thô 相tương/tướng 。 謂vị 正chánh 尋tầm 思tư 欲dục 界giới 六lục 事sự 。 何hà 等đẳng 為vi 六lục 。
一nhất 義nghĩa 。 二nhị 事sự 。 三tam 相tương/tướng 。 四tứ 品phẩm 。 五ngũ 時thời 。 六lục 理lý 。 云vân 何hà 尋tầm 思tư 諸chư 欲dục 麁thô 義nghĩa 。 謂vị 正chánh 尋tầm 思tư 如như 是thị 諸chư 欲dục 。 有hữu 多đa 過quá 患hoạn 有hữu 多đa 損tổn 惱não 。 有hữu 多đa 疫dịch 癘lệ 有hữu 多đa 災tai 害hại 。 於ư 諸chư 欲dục 中trung 。 多đa 過quá 患hoạn 義nghĩa 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 多đa 災tai 害hại 義nghĩa 。 是thị 名danh 麁thô 義nghĩa 。 云vân 何hà 尋tầm 思tư 諸chư 欲dục 麁thô 事sự 。 謂vị 正chánh 尋tầm 思tư 於ư 諸chư 欲dục 中trung 。 有hữu 內nội 貪tham 欲dục 。 於ư 諸chư 欲dục 中trung 。 有hữu 外ngoại 貪tham 欲dục 。 云vân 何hà 尋tầm 思tư 諸chư 欲dục 自tự 相tương/tướng 。 謂vị 正chánh 尋tầm 思tư 此thử 為vi 煩phiền 惱não 欲dục 此thử 為vi 事sự 欲dục 。 此thử 復phục 三tam 種chủng 。 謂vị 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 處xứ 。 順thuận 苦khổ 受thọ 處xứ 。 順thuận 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 處xứ 。 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 處xứ 是thị 貪tham 欲dục 依y 處xứ 。 是thị 想tưởng 心tâm 倒đảo 依y 處xứ 。 順thuận 苦khổ 受thọ 處xứ 是thị 瞋sân 恚khuể 依y 處xứ 。 是thị 忿phẫn 恨hận 依y 處xứ 。 順thuận 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 處xử 是thị 愚ngu 癡si 依y 處xứ 。 是thị 覆phú 惱não 誑cuống 諂siểm 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 依y 處xứ 。 是thị 見kiến 倒đảo 依y 處xứ 。 即tức 正chánh 尋tầm 思tư 如như 是thị 諸chư 欲dục 。 極cực 惡ác 諸chư 受thọ 。 之chi 所sở 隨tùy 逐trục 。 極cực 惡ác 煩phiền 惱não 。 之chi 所sở 隨tùy 逐trục 。 是thị 名danh 尋tầm 思tư 諸chư 欲dục 自tự 相tương/tướng 。 云vân 何hà 尋tầm 思tư 諸chư 欲dục 共cộng 相tương 。 謂vị 正chánh 尋tầm 思tư 此thử 一nhất 切thiết 欲dục 。 生sanh 苦khổ 老lão 苦khổ 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 等đẳng 所sở 隨tùy 逐trục 等đẳng 所sở 隨tùy 縛phược 。 諸chư 受thọ 欲dục 者giả 於ư 圓viên 滿mãn 欲dục 驅khu 迫bách 而nhi 轉chuyển 。 亦diệc 未vị 解giải 脫thoát 生sanh 等đẳng 法pháp 故cố 。 雖tuy 彼bỉ 諸chư 欲dục 勝thắng 妙diệu 圓viên 滿mãn 而nhi 暫tạm 時thời 有hữu 。 是thị 名danh 尋tầm 思tư 諸chư 欲dục 共cộng 相tương 。 云vân 何hà 尋tầm 思tư 諸chư 欲dục 麁thô 品phẩm 。 謂vị 正chánh 尋tầm 思tư 如như 是thị 諸chư 欲dục 。 皆giai 墮đọa 黑hắc 品phẩm 。 猶do 如như 骨cốt 鎖tỏa 如như 凝ngưng 血huyết 肉nhục 。 如như 草thảo 炬cự 火hỏa 如như 一nhất 分phần/phân 炭thán 火hỏa 。 如như 大đại 毒độc 蛇xà 。 如như 夢mộng 所sở 見kiến 。 如như 假giả 借tá 得đắc 。 諸chư 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 。 如như 樹thụ 端đoan 果quả 。 追truy 求cầu 諸chư 欲dục 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 於ư 諸chư 欲dục 中trung 。 受thọ 追truy 求cầu 所sở 作tác 苦khổ 。 受thọ 防phòng 護hộ 所sở 作tác 苦khổ 。 受thọ 親thân 愛ái 失thất 壞hoại 所sở 作tác 苦khổ 。 受thọ 無vô 厭yếm 足túc 所sở 作tác 苦khổ 。 受thọ 不bất 自tự 在tại 所sở 作tác 苦khổ 。 受thọ 惡ác 行hành 所sở 作tác 苦khổ 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 習tập 近cận 諸chư 欲dục 有hữu 五ngũ 過quá 患hoạn 。 謂vị 彼bỉ 諸chư 欲dục 極cực 少thiểu 滋tư 味vị 。 多đa 諸chư 苦khổ 惱não 。 多đa 諸chư 過quá 患hoạn 。 又hựu 彼bỉ 諸chư 欲dục 於ư 習tập 近cận 時thời 。 能năng 令linh 無vô 厭yếm 能năng 令linh 無vô 足túc 能năng 令linh 無vô 滿mãn 。 又hựu 彼bỉ 諸chư 欲dục 常thường 為vi 諸chư 佛Phật 。 及cập 佛Phật 弟đệ 子tử 。 賢hiền 善thiện 正chánh 行hạnh 正chánh 至chí 善thiện 士sĩ 。 以dĩ 無vô 量lượng 門môn 。 呵ha 責trách 毀hủy 呰tử 。 又hựu 彼bỉ 諸chư 欲dục 於ư 習tập 近cận 時thời 。 能năng 令linh 諸chư 結kết 。 積tích 集tập 增tăng 長trưởng 。 又hựu 彼bỉ 諸chư 欲dục 於ư 習tập 近cận 時thời 。 我ngã 說thuyết 無vô 有hữu 惡ác 不bất 善thiện 業nghiệp 。 而nhi 不bất 作tác 者giả 。 如như 是thị 諸chư 欲dục 。 令linh 無vô 厭yếm 足túc 多đa 所sở 共cộng 有hữu 。 是thị 非phi 法pháp 行hành 惡ác 行hành 之chi 因nhân 增tăng 長trưởng 欲dục 愛ái 。 智trí 者giả 所sở 離ly 速tốc 趣thú 消tiêu 滅diệt 依y 託thác 眾chúng 緣duyên 。 是thị 諸chư 放phóng 逸dật 危nguy 亡vong 之chi 地địa 。 無vô 常thường 虛hư 偽ngụy 妄vọng 失thất 之chi 法pháp 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 誑cuống 惑hoặc 愚ngu 夫phu 。 若nhược 現hiện 法pháp 欲dục 若nhược 後hậu 法pháp 欲dục 。 若nhược 天thiên 上thượng 欲dục 若nhược 人nhân 中trung 欲dục 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 魔ma 之chi 所sở 行hành 魔ma 之chi 所sở 住trụ 。 於ư 是thị 處xứ 所sở 。 能năng 生sanh 無vô 量lượng 。 依y 意ý 所sở 起khởi 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 所sở 謂vị 貪tham 瞋sân 及cập 憤phẫn 諍tranh 等đẳng 。 於ư 聖thánh 弟đệ 子tử 正chánh 修tu 學học 時thời 。 能năng 為vi 障chướng 礙ngại 。 由do 如như 是thị 等đẳng 差sai 別biệt 因nhân 緣duyên 。 如như 是thị 諸chư 欲dục 。 多đa 分phần 墮đọa 在tại 黑hắc 品phẩm 所sở 攝nhiếp 。 是thị 名danh 尋tầm 思tư 諸chư 欲dục 麁thô 品phẩm 。 云vân 何hà 尋tầm 思tư 諸chư 欲dục 麁thô 時thời 。 謂vị 正chánh 尋tầm 思tư 如như 是thị 諸chư 欲dục 。 去khứ 來lai 今kim 世thế 。 於ư 常thường 常thường 時thời 。 於ư 恆hằng 恆hằng 時thời 。 多đa 諸chư 過quá 患hoạn 。 多đa 諸chư 損tổn 惱não 。 多đa 諸chư 疫dịch 癘lệ 多đa 諸chư 災tai 害hại 。 是thị 名danh 尋tầm 思tư 諸chư 欲dục 麁thô 時thời 。 云vân 何hà 尋tầm 思tư 諸chư 欲dục 麁thô 理lý 。 謂vị 正chánh 尋tầm 思tư 。 如như 是thị 諸chư 欲dục 。 由do 大đại 資tư 糧lương 由do 大đại 追truy 求cầu 由do 大đại 劬cù 勞lao 。 及cập 由do 種chủng 種chủng 無vô 量lượng 。 差sai 別biệt 工công 巧xảo 業nghiệp 處xứ 。 方phương 能năng 招chiêu 集tập 生sanh 起khởi 增tăng 長trưởng 。 又hựu 彼bỉ 諸chư 欲dục 雖tuy 善thiện 生sanh 起khởi 。 雖tuy 善thiện 增tăng 長trưởng 。 一nhất 切thiết 多đa 為vi 外ngoại 攝nhiếp 受thọ 事sự 。 謂vị 父phụ 母mẫu 妻thê 子tử 。 奴nô 婢tỳ 作tác 使sử 。 親thân 友hữu 眷quyến 屬thuộc 。 或hoặc 為vi 對đối 治trị 。 自tự 內nội 有hữu 色sắc 麁thô 重trọng 四tứ 大đại 。 糜mi 飯phạn 長trưởng 養dưỡng 常thường 須tu 覆phú 蔽tế 沐mộc 浴dục 按án 摩ma 。 壞hoại 斷đoạn 離ly 散tán 消tiêu 滅diệt 法Pháp 身thân 。 隨tùy 所sở 生sanh 起khởi 。 種chủng 種chủng 苦khổ 惱não 。 食thực 能năng 對đối 治trị 諸chư 飢cơ 渴khát 苦khổ 。 衣y 能năng 對đối 治trị 諸chư 寒hàn 熱nhiệt 苦khổ 。 及cập 能năng 覆phú 蔽tế 可khả 慚tàm 羞tu 處xứ 。 臥ngọa 具cụ 能năng 治trị 諸chư 勞lao 睡thụy 苦khổ 。 及cập 能năng 對đối 治trị 經kinh 行hành 住trụ 苦khổ 。 病bệnh 緣duyên 醫y 藥dược 。 能năng 治trị 病bệnh 苦khổ 。 是thị 故cố 諸chư 欲dục 唯duy 能năng 對đối 治trị 隨tùy 所sở 生sanh 起khởi 。 種chủng 種chủng 苦khổ 惱não 。 不bất 應ưng 染nhiễm 著trước 而nhi 受thọ 用dụng 之chi 。 唯duy 應ưng 正chánh 念niệm 。 譬thí 如như 重trọng 病bệnh 所sở 逼bức 切thiết 人nhân 。 為vì 除trừ 病bệnh 故cố 。 服phục 雜tạp 穢uế 藥dược 。 又hựu 彼bỉ 諸chư 欲dục 有hữu 至chí 教giáo 量lượng 證chứng 有hữu 麁thô 相tương/tướng 。 又hựu 彼bỉ 諸chư 欲dục 如như 是thị 如như 是thị 。 所sở 有hữu 麁thô 相tương/tướng 。 我ngã 亦diệc 於ư 內nội 現hiện 智trí 見kiến 轉chuyển 。 又hựu 彼bỉ 諸chư 欲dục 有hữu 比tỉ 度độ 量lương 知tri 有hữu 麁thô 相tương/tướng 。 又hựu 彼bỉ 諸chư 欲dục 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 本bổn 性tánh 麁thô 穢uế 成thành 就tựu 。 法pháp 性tánh 難nan 思tư 。 法pháp 性tánh 不bất 應ưng 思tư 議nghị 。 不bất 應ưng 分phân 別biệt 。 是thị 名danh 尋tầm 思tư 諸chư 欲dục 麁thô 理lý 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 由do 六lục 種chủng 事sự 覺giác 了liễu 欲dục 界giới 諸chư 欲dục 麁thô 相tương/tướng 。 復phục 能năng 覺giác 了liễu 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 所sở 有hữu 靜tĩnh 相tương/tướng 。 謂vị 欲dục 界giới 中trung 一nhất 切thiết 麁thô 性tánh 。 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 皆giai 無vô 所sở 有hữu 。 由do 離ly 欲dục 界giới 諸chư 麁thô 性tánh 故cố 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 說thuyết 有hữu 靜tĩnh 性tánh 。 是thị 名danh 覺giác 了liễu 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 所sở 有hữu 靜tĩnh 相tương/tướng 。 即tức 由do 如như 是thị 定định 地địa 作tác 意ý 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 了liễu 為vi 麁thô 相tương/tướng 。 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 了liễu 為vi 靜tĩnh 相tương/tướng 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。 即tức 此thử 作tác 意ý 當đương 言ngôn 猶do 為vi 聞văn 思tư 間gian 雜tạp 。 彼bỉ 既ký 如như 是thị 如như 理lý 尋tầm 思tư 。 了liễu 知tri 諸chư 欲dục 是thị 其kỳ 麁thô 相tương/tướng 。 知tri 初sơ 靜tĩnh 慮lự 是thị 其kỳ 靜tĩnh 相tương/tướng 。 從tùng 此thử 已dĩ 後hậu 。 超siêu 過quá 聞văn 思tư 唯duy 用dụng 修tu 行hành 。 於ư 所sở 緣duyên 相tương/tướng 發phát 起khởi 勝thắng 解giải 。 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 既ký 修tu 習tập 已dĩ 如như 所sở 尋tầm 思tư 。 麁thô 相tương/tướng 靜tĩnh 相tương/tướng 數số 起khởi 勝thắng 解giải 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 勝thắng 解giải 作tác 意ý 。 即tức 此thử 勝thắng 解giải 善thiện 修tu 善thiện 習tập 善thiện 多đa 修tu 習tập 。 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 最tối 初sơ 生sanh 起khởi 斷đoạn 煩phiền 惱não 道đạo 。 即tức 所sở 生sanh 起khởi 斷đoạn 煩phiền 惱não 道đạo 俱câu 行hành 作tác 意ý 。 此thử 中trung 說thuyết 名danh 。 遠viễn 離ly 作tác 意ý 。 由do 能năng 最tối 初sơ 斷đoạn 於ư 欲dục 界giới 先tiên 所sở 應ưng 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 及cập 能năng 除trừ 遣khiển 彼bỉ 煩phiền 惱não 品phẩm 麁thô 重trọng 性tánh 故cố 。 從tùng 是thị 已dĩ 後hậu 。 愛ái 樂nhạo 於ư 斷đoạn 愛ái 樂nhạo 遠viễn 離ly 。 於ư 諸chư 斷đoạn 中trung 。 見kiến 勝thắng 功công 德đức 。 觸xúc 證chứng 少thiểu 分phần 遠viễn 離ly 喜hỷ 樂lạc 。 於ư 時thời 時thời 間gian 。 欣hân 樂nhạo 作tác 意ý 而nhi 深thâm 慶khánh 悅duyệt 。 於ư 時thời 時thời 間gian 。 厭yếm 離ly 作tác 意ý 而nhi 深thâm 厭yếm 患hoạn 。 為vi 欲dục 除trừ 遣khiển 惛hôn 沈trầm 睡thụy 眠miên 。 掉trạo 舉cử 等đẳng 故cố 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 。 彼bỉ 由do 如như 是thị 。 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 。 正chánh 修tu 加gia 行hành 善thiện 品phẩm 任nhậm 持trì 。 欲dục 界giới 所sở 繫hệ 諸chư 煩phiền 惱não 纏triền 。 若nhược 行hành 若nhược 住trụ 。 不bất 復phục 現hiện 行hành 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 今kim 為vi 有hữu 於ư 諸chư 欲dục 中trung 。 貪tham 欲dục 煩phiền 惱não 。 不bất 覺giác 知tri 耶da 。 為vi 無vô 有hữu 耶da 。 為vi 審thẩm 觀quán 察sát 如như 是thị 事sự 故cố 隨tùy 於ư 一nhất 種chủng 可khả 愛ái 淨tịnh 相tương/tướng 。 作tác 意ý 思tư 惟duy 。 猶do 未vị 永vĩnh 斷đoạn 諸chư 隨tùy 眠miên 。 故cố 思tư 惟duy 如như 是thị 。 淨tịnh 妙diệu 相tướng 時thời 。 便tiện 復phục 發phát 起khởi 隨tùy 習tập 近cận 心tâm 趣thú 習tập 近cận 心tâm 臨lâm 習tập 近cận 心tâm 。 不bất 能năng 住trụ 捨xả 。 不bất 能năng 厭yếm 毀hủy 制chế 伏phục 違vi 逆nghịch 。 彼bỉ 作tác 是thị 念niệm 。 我ngã 於ư 諸chư 欲dục 猶do 未vị 解giải 脫thoát 其kỳ 心tâm 。 猶do 未vị 正chánh 得đắc 解giải 脫thoát 。 我ngã 心tâm 仍nhưng 為vi 諸chư 行hành 制chế 伏phục 。 如như 水thủy 被bị 持trì 。 未vị 為vi 法pháp 性tánh 之chi 所sở 制chế 伏phục 。 我ngã 今kim 復phục 應ưng 為vi 欲dục 永vĩnh 斷đoạn 餘dư 隨tùy 眠miên 故cố 。 正chánh 勤cần 安an 住trụ 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 觀quán 察sát 作tác 意ý 。 從tùng 此thử 倍bội 更cánh 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。 鄭trịnh 重trọng 觀quán 察sát 修tu 習tập 對đối 治trị 。
時thời 時thời 觀quán 察sát 先tiên 所sở 已dĩ 斷đoạn 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 從tùng 欲dục 界giới 繫hệ 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 心tâm 得đắc 離ly 繫hệ 。 此thử 由do 暫tạm 時thời 伏phục 斷đoạn 方phương 便tiện 。 非phi 是thị 畢tất 竟cánh 。 永vĩnh 害hại 種chủng 子tử 。 當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 地địa 前tiền 加gia 行hành 道Đạo 已dĩ 得đắc 究cứu 竟cánh 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 對đối 治trị 。 作tác 意ý 已dĩ 得đắc 生sanh 起khởi 。 是thị 名danh 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 證chứng 入nhập 根căn 本bổn 初sơ 靜tĩnh 慮lự 定định 。 即tức 此thử 根căn 本bổn 初sơ 靜tĩnh 慮lự 定định 俱câu 行hành 作tác 意ý 。 名danh 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 。 又hựu 於ư 遠viễn 離ly 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 現hiện 在tại 轉chuyển 時thời 。 能năng 適thích 悅duyệt 身thân 。 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 於ư 時thời 時thời 間gian 。 微vi 薄bạc 現hiện 前tiền 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 轉chuyển 時thời 。 即tức 彼bỉ 喜hỷ 樂lạc 轉chuyển 復phục 增tăng 廣quảng 。 於ư 時thời 時thời 間gian 。 深thâm 重trọng 現hiện 前tiền 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 轉chuyển 時thời 。 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 遍biến 諸chư 身thân 分phần/phân 。 無vô 不bất 充sung 滿mãn 。 無vô 有hữu 間gian 隙khích 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 遠viễn 離ly 諸chư 欲dục 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 惡ác 不bất 善thiện 法Pháp 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 圓viên 滿mãn 五ngũ 支chi 。 具cụ 足túc 安an 住trụ 。 名danh 住trụ 欲dục 界giới 對đối 治trị 修tu 果quả 。 名danh 隨tùy 證chứng 得đắc 離ly 欲dục 界giới 欲dục 。 又hựu 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。 於ư 所sở 應ưng 斷đoạn 。 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 於ư 所sở 應ưng 得đắc 。 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 為vi 斷đoạn 應ưng 斷đoạn 為vi 得đắc 應ưng 得đắc 。 心tâm 生sanh 希hy 願nguyện 勝thắng 解giải 作tác 意ý 。 為vi 斷đoạn 為vi 得đắc 正chánh 發phát 加gia 行hành 。 遠viễn 離ly 作tác 意ý 。 能năng 捨xả 所sở 有hữu 上thượng 品phẩm 煩phiền 惱não 。 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 。 能năng 捨xả 所sở 有hữu 中trung 品phẩm 煩phiền 惱não 。 觀quán 察sát 作tác 意ý 。 能năng 於ư 所sở 得đắc 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。 安an 住trụ 其kỳ 心tâm 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 能năng 捨xả 所sở 有hữu 下hạ 品phẩm 煩phiền 惱não 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 。 能năng 正chánh 領lãnh 受thọ 彼bỉ 諸chư 作tác 意ý 善thiện 修tu 習tập 果quả 。 又hựu 若nhược 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。 若nhược 勝thắng 解giải 作tác 意ý 。 總tổng 名danh 隨tùy 順thuận 作tác 意ý 厭yếm 壞hoại 對đối 治trị 俱câu 行hành 。 若nhược 遠viễn 離ly 作tác 意ý 。 若nhược 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 總tổng 名danh 對đối 治trị 作tác 意ý 斷đoạn 對đối 治trị 俱câu 行hành 。 若nhược 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 意ý 。 名danh 對đối 治trị 作tác 意ý 及cập 順thuận 清thanh 淨tịnh 作tác 意ý 。 若nhược 觀quán 察sát 作tác 意ý 。 名danh 順thuận 觀quán 察sát 作tác 意ý 。 如như 是thị 其kỳ 餘dư 。 四tứ 種chủng 作tác 意ý 當đương 知tri 攝nhiếp 入nhập 六lục 作tác 意ý 中trung 。 謂vị 隨tùy 順thuận 作tác 意ý 。 對đối 治trị 作tác 意ý 。 順thuận 清thanh 淨tịnh 作tác 意ý 。 順thuận 觀quán 察sát 作tác 意ý 如như 初sơ 靜tĩnh 慮lự 定định 有hữu 七thất 種chủng 作tác 意ý 。 如như 是thị 第đệ 二nhị 。 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 定định 。 及cập 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 定định 。 當đương 知tri 各các 有hữu 七thất 種chủng 作tác 意ý 。 若nhược 於ư 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 地địa 覺giác 了liễu 麁thô 相tương/tướng 。 於ư 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 地địa 覺giác 了liễu 靜tĩnh 相tương/tướng 。 為vi 欲dục 證chứng 入nhập 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 應ưng 知tri 是thị 名danh 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。 謂vị 已dĩ 證chứng 入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 定định 。 已dĩ 得đắc 初sơ 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 於ư 諸chư 尋tầm 伺tứ 觀quán 為vi 麁thô 性tánh 。 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 若nhược 在tại 定định 地địa 。 於ư 緣duyên 最tối 初sơ 率suất 爾nhĩ 而nhi 起khởi 。 怱thông 務vụ 行hành 境cảnh 。 麁thô 意ý 言ngôn 性tánh 。 是thị 名danh 為vi 尋tầm 。 即tức 於ư 彼bỉ 緣duyên 隨tùy 彼bỉ 而nhi 起khởi 隨tùy 彼bỉ 而nhi 行hành 。 徐từ 歷lịch 行hành 境cảnh 。 細tế 意ý 言ngôn 性tánh 。 是thị 名danh 為vi 伺tứ 。 又hựu 正chánh 了liễu 知tri 如như 是thị 尋tầm 伺tứ 是thị 心tâm 法pháp 性tánh 。 心tâm 生sanh 時thời 生sanh 。 共cộng 有hữu 相tương 應ứng 同đồng 一nhất 緣duyên 轉chuyển 。 又hựu 正chánh 了liễu 知tri 如như 是thị 尋tầm 伺tứ 依y 內nội 而nhi 生sanh 外ngoại 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 又hựu 正chánh 了liễu 知tri 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 所sở 攝nhiếp 。 從tùng 因nhân 而nhi 生sanh 。 從tùng 緣duyên 而nhi 生sanh 。 或hoặc 增tăng 或hoặc 減giảm 。 不bất 久cửu 安an 住trụ 暫tạm 時thời 而nhi 有hữu 率suất 爾nhĩ 現hiện 前tiền 。 令linh 心tâm 躁táo 擾nhiễu 令linh 心tâm 散tán 動động 不bất 靜tĩnh 行hành 轉chuyển 。 求cầu 上thượng 地địa 時thời 苦khổ 住trụ 隨tùy 逐trục 。 是thị 故cố 皆giai 是thị 黑hắc 品phẩm 所sở 攝nhiếp 隨tùy 逐trục 諸chư 欲dục 。 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 少thiểu 分phần 勝thắng 利lợi 。 隨tùy 所sở 在tại 地địa 自tự 性tánh 。 能năng 令linh 有hữu 如như 是thị 相tương/tướng 。 於ư 常thường 常thường 時thời 。 於ư 恆hằng 恆hằng 時thời 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 心tâm 行hành 所sở 緣duyên 。 躁táo 擾nhiễu 而nhi 轉chuyển 。 不bất 得đắc 寂tịch 靜tĩnh 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 。 種chủng 種chủng 行hành 相tướng 。 於ư 諸chư 尋tầm 伺tứ 覺giác 了liễu 麁thô 相tương/tướng 。 又hựu 正chánh 了liễu 知tri 弟đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 所sở 說thuyết 麁thô 相tương/tướng 。 皆giai 無vô 所sở 有hữu 。 是thị 故cố 宣tuyên 說thuyết 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 有hữu 其kỳ 靜tĩnh 相tương/tướng 。 彼bỉ 諸chư 麁thô 相tương/tướng 皆giai 遠viễn 離ly 故cố 。 為vi 欲dục 證chứng 入nhập 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 其kỳ 餘dư 作tác 意ý 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 為vi 欲dục 證chứng 入nhập 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 定định 。 於ư 地địa 地địa 中trung 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 當đương 知tri 皆giai 有hữu 七thất 種chủng 作tác 意ý 。 又hựu 彼bỉ 麁thô 相tương/tướng 遍biến 在tại 一nhất 切thiết 下hạ 地địa 皆giai 有hữu 。 下hạ 從tùng 欲dục 界giới 展triển 轉chuyển 上thượng 至chí 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 當đương 知tri 麁thô 相tương/tướng 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 諸chư 下hạ 地địa 苦khổ 住trụ 增tăng 上thượng 。 望vọng 上thượng 所sở 住trụ 不bất 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 及cập 諸chư 壽thọ 量lượng 時thời 分phần/phân 短đoản 促xúc 。 望vọng 上thượng 壽thọ 量lượng 轉chuyển 減giảm 少thiểu 故cố 。 此thử 二nhị 麁thô 相tương/tướng 由do 前tiền 六lục 事sự 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 當đương 正chánh 尋tầm 思tư 。 隨tùy 彼bỉ 彼bỉ 地địa 樂nhạo/nhạc/lạc 離ly 欲dục 時thời 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 於ư 次thứ 上thượng 地địa 尋tầm 思tư 靜tĩnh 相tương/tướng 。 漸tiệm 次thứ 乃nãi 至chí 證chứng 得đắc 。 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 。
復phục 次thứ 此thử 中trung 離ly 欲dục 者giả 。 欲dục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 煩phiền 惱não 欲dục 。 二nhị 者giả 事sự 欲dục 。 離ly 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 相tương 應ứng 離ly 。 二nhị 者giả 境cảnh 界giới 離ly 。 離ly 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 者giả 。 煩phiền 惱não 欲dục 因nhân 所sở 生sanh 種chủng 種chủng 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 即tức 身thân 惡ác 行hành 語ngữ 惡ác 行hành 等đẳng 。 持trì 杖trượng 持trì 刀đao 。 鬪đấu 訟tụng 諍tranh 競cạnh 。 諂siểm 誑cuống 詐trá 偽ngụy 起khởi 妄vọng 語ngữ 等đẳng 。 由do 斷đoạn 彼bỉ 故cố 說thuyết 名danh 為vi 離ly 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 者giả 。 由do 於ư 尋tầm 伺tứ 未vị 見kiến 過quá 失thất 。 自tự 地địa 猶do 有hữu 對đối 治trị 欲dục 界giới 諸chư 善thiện 尋tầm 伺tứ 。 是thị 故cố 說thuyết 名danh 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 所sở 言ngôn 離ly 者giả 。 謂vị 已dĩ 獲hoạch 得đắc 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 故cố 。 所sở 言ngôn 生sanh 者giả 。 由do 此thử 為vi 因nhân 。 由do 此thử 為vi 緣duyên 。 無vô 間gian 所sở 生sanh 故cố 名danh 離ly 生sanh 。 言ngôn 喜hỷ 樂lạc 者giả 。 謂vị 已dĩ 獲hoạch 得đắc 所sở 希hy 求cầu 義nghĩa 。 及cập 於ư 喜hỷ 中trung 未vị 見kiến 過quá 失thất 。 一nhất 切thiết 麁thô 重trọng 已dĩ 除trừ 遣khiển 故cố 。 及cập 已dĩ 獲hoạch 得đắc 廣quảng 大đại 輕khinh 安an 。 身thân 心tâm 調điều 暢sướng 。 有hữu 堪kham 能năng 故cố 。 說thuyết 名danh 喜hỷ 樂lạc 。 所sở 言ngôn 初sơ 者giả 。 謂vị 從tùng 欲dục 界giới 最tối 初sơ 上thượng 進tiến 。 創sáng/sang 首thủ 獲hoạch 得đắc 依y 順thuận 次thứ 數số 。 說thuyết 名danh 為vi 初sơ 。 言ngôn 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 於ư 一nhất 所sở 緣duyên 繫hệ 念niệm 寂tịch 靜tĩnh 正chánh 審thẩm 思tư 慮lự 。 故cố 名danh 靜tĩnh 慮lự 。 言ngôn 具cụ 足túc 者giả 。 謂vị 已dĩ 獲hoạch 得đắc 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 故cố 。 言ngôn 安an 住trụ 者giả 。 謂vị 於ư 後hậu 時thời 由do 所sở 修tu 習tập 多đa 成thành 辦biện 故cố 。 得đắc 隨tùy 所sở 樂lạc 。 得đắc 無vô 艱gian 難nan 得đắc 無vô 梗# 澁sáp 。 於ư 靜tĩnh 慮lự 定định 其kỳ 心tâm 晝trú 夜dạ 能năng 正chánh 隨tùy 順thuận 。 趣thú 向hướng 臨lâm 入nhập 。 隨tùy 所sở 欲dục 樂lạc 。 乃nãi 至chí 七thất 日nhật 。 七thất 夜dạ 能năng 正chánh 安an 住trụ 。 故cố 名danh 安an 住trụ 。
復phục 次thứ 於ư 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 三tam 摩ma 地địa 相tương/tướng 。 心tâm 能năng 棄khí 捨xả 。 於ư 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 三tam 摩ma 地địa 相tương/tướng 。 繫hệ 念niệm 安an 住trụ 。 於ư 諸chư 怱thông 務vụ 。 所sở 行hành 境cảnh 界giới 。 能năng 正chánh 遠viễn 離ly 。 於ư 不bất 怱thông 務vụ 所sở 行hành 境cảnh 界giới 安an 住trụ 。 其kỳ 心tâm 一nhất 味vị 寂tịch 靜tĩnh 極cực 寂tịch 靜tĩnh 轉chuyển 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 尋tầm 伺tứ 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 內nội 等đẳng 淨tịnh 故cố 。 又hựu 彼bỉ 即tức 於ư 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 三tam 摩ma 地địa 中trung 。 串xuyến 修tu 習tập 故cố 。 超siêu 過quá 尋tầm 伺tứ 有hữu 間gian 缺khuyết 位vị 。 能năng 正chánh 獲hoạch 得đắc 無vô 間gian 缺khuyết 位vị 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 心tâm 一nhất 趣thú 故cố 。 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 者giả 。 一nhất 切thiết 尋tầm 伺tứ 悉tất 皆giai 斷đoạn 故cố 。 所sở 言ngôn 定định 者giả 。 謂vị 已dĩ 獲hoạch 得đắc 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 故cố 。 所sở 言ngôn 生sanh 者giả 。 由do 此thử 為vi 因nhân 由do 此thử 為vi 緣duyên 。 無vô 間gian 所sở 生sanh 故cố 。 名danh 定định 生sanh 。 言ngôn 喜hỷ 樂lạc 者giả 。 謂vị 已dĩ 獲hoạch 得đắc 所sở 希hy 求cầu 義nghĩa 。 又hựu 於ư 喜hỷ 中trung 未vị 見kiến 過quá 失thất 有hữu 欣hân 有hữu 喜hỷ 。 一nhất 切thiết 尋tầm 伺tứ 初sơ 靜tĩnh 慮lự 地địa 諸chư 煩phiền 惱não 品phẩm 所sở 有hữu 麁thô 重trọng 皆giai 遠viễn 離ly 。 故cố 能năng 對đối 治trị 彼bỉ 。 廣quảng 大đại 輕khinh 安an 。 身thân 心tâm 調điều 柔nhu 有hữu 堪kham 能năng 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 隨tùy 逐trục 故cố 。 名danh 有hữu 喜hỷ 樂lạc 。 依y 順thuận 次thứ 數số 。 此thử 為vi 第đệ 二nhị 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 如như 前tiền 應ưng 知tri 。
復phục 次thứ 彼bỉ 於ư 喜hỷ 相tương/tướng 深thâm 見kiến 過quá 失thất 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 於ư 喜hỷ 離ly 欲dục 。 又hựu 於ư 爾nhĩ 時thời 遠viễn 離ly 二nhị 種chủng 亂loạn 心tâm 災tai 患hoạn 。 能năng 於ư 離ly 喜hỷ 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 攝nhiếp 持trì 其kỳ 心tâm 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 已dĩ 離ly 尋tầm 伺tứ 。 今kim 於ư 此thử 中trung 。 復phục 離ly 於ư 喜hỷ 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 安an 住trụ 於ư 捨xả 。 如như 是thị 二nhị 法Pháp 。 能năng 擾nhiễu 亂loạn 心tâm 障chướng 無vô 間gian 捨xả 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 有hữu 尋tầm 伺tứ 故cố 。 令linh 無vô 間gian 捨xả 不bất 自tự 在tại 轉chuyển 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 由do 有hữu 喜hỷ 故cố 。 令linh 無vô 間gian 捨xả 不bất 自tự 在tại 轉chuyển 。 是thị 故cố 此thử 捨xả 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 說thuyết 名danh 無vô 有hữu 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 修tu 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 方phương 名danh 有hữu 捨xả 。 由do 有hữu 捨xả 故cố 。 如như 如như 安an 住trụ 所sở 有hữu 正chánh 念niệm 。 如như 是thị 如như 是thị 。 彼bỉ 喜hỷ 俱câu 行hành 想tưởng 及cập 作tác 意ý 。 不bất 復phục 現hiện 行hành 。 若nhược 復phục 於ư 此thử 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 不bất 善thiện 修tu 故cố 。 或hoặc 時thời 失thất 念niệm 。 彼bỉ 喜hỷ 俱câu 行hành 想tưởng 及cập 作tác 意ý 時thời 復phục 現hiện 行hành 。 尋tầm 即tức 速tốc 疾tật 以dĩ 慧tuệ 通thông 達đạt 。 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 隨tùy 所sở 生sanh 起khởi 能năng 不bất 忍nhẫn 受thọ 。 方phương 便tiện 棄khí 捨xả 。 除trừ 遣khiển 變biến 吐thổ 。 心tâm 住trụ 上thượng 捨xả 。 是thị 故cố 說thuyết 有hữu 。 正chánh 念niệm 正chánh 知tri 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 住trụ 如như 是thị 捨xả 。 正chánh 念niệm 正chánh 知tri 。 親thân 近cận 修tu 習tập 。 多đa 修tu 習tập 故cố 。 令linh 心tâm 踊dũng 躍dược 。 俱câu 行hành 喜hỷ 受thọ 便tiện 得đắc 除trừ 滅diệt 。 離ly 喜hỷ 寂tịch 靜tĩnh 。 最tối 極cực 寂tịch 靜tĩnh 。 與dữ 喜hỷ 相tương 違vi 心tâm 受thọ 生sanh 起khởi 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 色sắc 身thân 意ý 身thân 領lãnh 納nạp 受thọ 樂lạc 及cập 輕khinh 安an 樂lạc 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 有hữu 身thân 受thọ 樂lạc 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 已dĩ 下hạ 諸chư 地địa 。 無vô 如như 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 無vô 間gian 捨xả 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 已dĩ 上thượng 諸chư 地địa 。 此thử 無vô 間gian 捨xả 雖tuy 復phục 可khả 得đắc 而nhi 無vô 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 下hạ 地địa 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 俱câu 無vô 有hữu 故cố 。 上thượng 地địa 有hữu 捨xả 而nhi 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 於ư 是thị 處xứ 所sở 。 謂vị 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 諸chư 聖thánh 宣tuyên 說thuyết 。 謂vị 依y 於ư 此thử 。 已dĩ 得đắc 安an 住trụ 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 具cụ 足túc 捨xả 念niệm 。 及cập 以dĩ 正chánh 知tri 。 住trụ 身thân 受thọ 樂lạc 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 具cụ 足túc 安an 住trụ 。 言ngôn 諸chư 聖thánh 者giả 。 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 及cập 佛Phật 弟đệ 子tử 。
復phục 次thứ 此thử 中trung 對đối 治trị 種chủng 類loại 勢thế 相tương 似tự 故cố 。 略lược 不bất 宣tuyên 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 對đối 治trị 。 但đãn 說thuyết 對đối 治trị 所sở 作tác 樂nhạc 斷đoạn 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 此thử 中trung 對đối 治trị 。 所sở 謂vị 捨xả 念niệm 。 及cập 以dĩ 正chánh 知tri 。 由do 即tức 於ư 此thử 數số 修tu 習tập 故cố 。 便tiện 能năng 棄khí 捨xả 令linh 不bất 出xuất 離ly 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 地địa 中trung 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 故cố 。 修tu 靜tĩnh 慮lự 者giả 即tức 於ư 爾nhĩ 時thời 。 所sở 有hữu 苦khổ 樂lạc 皆giai 得đắc 超siêu 越việt 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 若nhược 先tiên 所sở 斷đoạn 若nhược 今kim 所sở 斷đoạn 。 總tổng 集tập 說thuyết 言ngôn 。 樂lạc 斷đoạn 苦khổ 斷đoạn 。 先tiên 喜hỷ 憂ưu 沒một 。 謂vị 入nhập 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 定định 時thời 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 斷đoạn 故cố 。 入nhập 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 定định 時thời 苦khổ 受thọ 斷đoạn 故cố 。 入nhập 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 定định 時thời 喜hỷ 受thọ 沒một 故cố 。 入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 定định 時thời 憂ưu 受thọ 沒một 故cố 。 今kim 於ư 此thử 中trung 。 且thả 約ước 苦khổ 樂lạc 二nhị 受thọ 斷đoạn 故cố 。 說thuyết 有hữu 所sở 餘dư 。 非phi 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 從tùng 初sơ 靜tĩnh 慮lự 一nhất 切thiết 下hạ 地địa 災tai 患hoạn 已dĩ 斷đoạn 。 謂vị 尋tầm 伺tứ 喜hỷ 樂lạc 入nhập 息tức 出xuất 息tức 。 由do 彼bỉ 斷đoạn 故cố 此thử 中trung 捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 鮮tiên 白bạch 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 正chánh 入nhập 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 定định 時thời 心tâm 住trụ 無vô 動động 。 一nhất 切thiết 動động 亂loạn 。 皆giai 悉tất 遠viễn 離ly 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 。 第đệ 四Tứ 等Đẳng 言ngôn 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 。 應ưng 知tri 其kỳ 相tướng 。
復phục 次thứ 以dĩ 於ư 虛hư 空không 起khởi 勝thắng 解giải 故cố 。 所sở 有hữu 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 等đẳng 。 相tương 應ứng 顯hiển 色sắc 想tưởng 。 由do 不bất 顯hiển 現hiện 故cố 。 及cập 厭yếm 離ly 欲dục 故cố 。 皆giai 能năng 超siêu 越việt 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 色sắc 想tưởng 出xuất 過quá 故cố 。 由do 不bất 顯hiển 現hiện 超siêu 越việt 彼bỉ 想tưởng 以dĩ 為vi 因nhân 故cố 。 所sở 有hữu 種chủng 種chủng 。 眾chúng 多đa 品phẩm 類loại 。 因nhân 諸chư 顯hiển 色sắc 和hòa 合hợp 積tích 集tập 。 有hữu 障chướng 礙ngại 想tưởng 皆giai 得đắc 除trừ 遣khiển 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 有hữu 對đối 想tưởng 滅diệt 沒một 故cố 。 由do 遠viễn 離ly 彼bỉ 想tưởng 以dĩ 為vi 因nhân 故cố 。 所sở 有hữu 於ư 彼bỉ 種chủng 種chủng 聚tụ 中trung 差sai 別biệt 想tưởng 轉chuyển 。 謂vị 飲ẩm 食thực 瓶bình 衣y 乘thừa 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 城thành 舍xá 軍quân 園viên 山sơn 林lâm 等đẳng 想tưởng 。 於ư 是thị 一nhất 切thiết 。 不bất 作tác 意ý 轉chuyển 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 種chủng 種chủng 想tưởng 不bất 作tác 意ý 故cố 。 除trừ 遣khiển 如như 是thị 。 有hữu 色sắc 有hữu 對đối 種chủng 種chủng 想tưởng 已dĩ 。 起khởi 無vô 邊biên 相tương/tướng 虛hư 空không 勝thắng 解giải 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 入nhập 無vô 邊biên 空không 。 由do 已dĩ 超siêu 過quá 近cận 分phần/phân 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 入nhập 上thượng 根căn 本bổn 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 定định 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 具cụ 足túc 安an 住trụ 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 依y 於ư 近cận 分phần/phân 乃nãi 至chí 未vị 入nhập 上thượng 根căn 本bổn 定định 。 唯duy 緣duyên 虛hư 空không 。 若nhược 已dĩ 得đắc 入nhập 上thượng 根căn 本bổn 定định 。 亦diệc 緣duyên 虛hư 空không 。 亦diệc 緣duyên 自tự 地địa 所sở 有hữu 諸chư 蘊uẩn 。 又hựu 近cận 分phần/phân 中trung 亦diệc 緣duyên 下hạ 地địa 所sở 有hữu 諸chư 蘊uẩn 。
復phục 次thứ 若nhược 由do 此thử 識thức 於ư 無vô 邊biên 空không 發phát 起khởi 勝thắng 解giải 。 當đương 知tri 此thử 識thức 。 無vô 邊biên 空không 相tướng 勝thắng 解giải 相tương 應ứng 。 若nhược 有hữu 欲dục 入nhập 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 先tiên 捨xả 虛hư 空không 無vô 邊biên 處xứ 想tưởng 。 即tức 於ư 彼bỉ 識thức 次thứ 起khởi 無vô 邊biên 行hành 相tương 勝thắng 解giải 。
爾nhĩ 時thời 超siêu 過quá 近cận 分phần/phân 根căn 本bổn 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 超siêu 過quá 一nhất 切thiết 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 入nhập 無vô 邊biên 識thức 。 由do 彼bỉ 超siêu 過quá 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 所sở 有hữu 近cận 分phần/phân 乃nãi 至chí 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 入nhập 上thượng 根căn 本bổn 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 定định 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 具cụ 足túc 安an 住trụ 。
復phục 次thứ 從tùng 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 求cầu 上thượng 進tiến 時thời 。 離ly 其kỳ 識thức 外ngoại 更cánh 求cầu 餘dư 境cảnh 。 都đô 無vô 所sở 得đắc 。 謂vị 諸chư 所sở 有hữu 或hoặc 色sắc 非phi 色sắc 相tướng 應ưng 境cảnh 性tánh 。 彼bỉ 求cầu 境cảnh 界giới 。 無vô 所sở 得đắc 時thời 。 超siêu 過quá 近cận 分phần/phân 及cập 以dĩ 根căn 本bổn 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 發phát 起khởi 都đô 無vô 餘dư 境cảnh 勝thắng 解giải 。 此thử 則tắc 名danh 為vi 。 於ư 無vô 所sở 有hữu 。 假giả 想tưởng 勝thắng 解giải 。 即tức 於ư 如như 是thị 。 假giả 想tưởng 勝thắng 解giải 。 多đa 修tu 習tập 故cố 。 便tiện 能năng 超siêu 過quá 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 一nhất 切thiết 近cận 分phần/phân 乃nãi 至chí 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 入nhập 彼bỉ 根căn 本bổn 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 定định 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 超siêu 過quá 一nhất 切thiết 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 無vô 少thiểu 所sở 有hữu 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 具cụ 足túc 安an 住trụ 。
復phục 次thứ 從tùng 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 求cầu 上thượng 進tiến 時thời 。 由do 於ư 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 想tưởng 起khởi 麁thô 想tưởng 故cố 。 便tiện 能năng 棄khí 捨xả 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 想tưởng 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 先tiên 入nhập 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 定Định 時thời 。 超siêu 過quá 一nhất 切thiết 。 有hữu 所sở 有hữu 想tưởng 。 今kim 復phục 超siêu 過quá 無vô 所sở 有hữu 想tưởng 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 非phi 有hữu 想tưởng 。 謂vị 或hoặc 有hữu 所sở 有hữu 想tưởng 。 或hoặc 無vô 所sở 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 謂vị 非phi 如như 無vô 想tưởng 及cập 滅diệt 盡tận 定định 。 一nhất 切thiết 諸chư 想tưởng 。 皆giai 悉tất 滅diệt 盡tận 。 唯duy 有hữu 微vi 細tế 。 想tưởng 緣duyên 無vô 相tướng 境cảnh 轉chuyển 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 。 即tức 於ư 此thử 處xứ 。 起khởi 勝thắng 解giải 時thời 。 超siêu 過quá 一nhất 切thiết 。 近cận 分phần/phân 根căn 本bổn 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 及cập 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 近cận 分phần/phân 乃nãi 至chí 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。 入nhập 彼bỉ 根căn 本bổn 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 定định 。 是thị 故cố 說thuyết 言ngôn 。 超siêu 過quá 一nhất 切thiết 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 於ư 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 具cụ 足túc 安an 住trụ 。
復phục 次thứ 此thử 中trung 入nhập 靜tĩnh 慮lự 定định 時thời 。 其kỳ 身thân 相tướng 狀trạng 如như 處xứ 室thất 中trung 。 入nhập 無vô 色sắc 定định 。
時thời 其kỳ 身thân 相tướng 狀trạng 如như 處xứ 虛hư 空không 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 由do 奢xa 摩ma 他tha 相tương/tướng 。 安an 住trụ 上thượng 捨xả 。 勤cần 修tu 加gia 行hành 。
復phục 次thứ 依y 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 當đương 知tri 能năng 入nhập 二nhị 無vô 心tâm 定định 。 一nhất 者giả 無vô 想tưởng 定định 。 二nhị 者giả 滅diệt 盡tận 定định 。 無vô 想tưởng 定định 者giả 。 唯duy 諸chư 異dị 生sanh 由do 棄khí 背bội 想tưởng 作tác 意ý 方phương 便tiện 能năng 入nhập 。 滅diệt 盡tận 定định 者giả 。 唯duy 諸chư 聖thánh 者giả 由do 止chỉ 息tức 想tưởng 受thọ 作tác 意ý 方phương 便tiện 能năng 入nhập 。 如như 是thị 二nhị 定định 。 由do 二nhị 作tác 意ý 方phương 便tiện 能năng 入nhập 。 謂vị 無vô 想tưởng 定định 。 由do 棄khí 背bội 想tưởng 作tác 意ý 。 以dĩ 為vi 上thượng 首thủ 。 勤cần 修tu 加gia 行hành 。 漸tiệm 次thứ 能năng 入nhập 。 若nhược 滅diệt 盡tận 定định 。 由do 從tùng 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 欲dục 求cầu 上thượng 進tiến 暫tạm 時thời 止chỉ 息tức 所sở 緣duyên 作tác 意ý 。 以dĩ 為vi 上thượng 首thủ 。 勤cần 修tu 加gia 行hành 。 漸tiệm 次thứ 能năng 入nhập 。 若nhược 諸chư 異dị 生sanh 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 諸chư 想tưởng 如như 病bệnh 諸chư 想tưởng 如như 癰ung 諸chư 想tưởng 如như 箭tiễn 。 唯duy 有hữu 無vô 想tưởng 寂tịch 靜tĩnh 微vi 妙diệu 攝nhiếp 受thọ 。 如như 是thị 背bối/bội 想tưởng 作tác 意ý 。 於ư 所sở 生sanh 起khởi 一nhất 切thiết 想tưởng 中trung 。 精tinh 勤cần 修tu 習tập 。 不bất 念niệm 作tác 意ý 。 由do 此thử 修tu 習tập 。 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 加gia 行hành 道Đạo 中trung 是thị 有hữu 心tâm 位vị 。 入nhập 定định 無vô 間gian 心tâm 不bất 復phục 轉chuyển 。 如như 是thị 出xuất 離ly 想tưởng 作tác 意ý 。 為vi 先tiên 已dĩ 離ly 遍biến 淨tịnh 貪tham 未vị 離ly 廣quảng 果quả 貪tham 諸chư 心tâm 心tâm 法pháp 滅diệt 。 是thị 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 由do 是thị 方phương 便tiện 證chứng 得đắc 此thử 定định 。 若nhược 諸chư 聖thánh 者giả 已dĩ 得đắc 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 復phục 欲dục 暫tạm 時thời 住trụ 寂tịch 靜tĩnh 住trụ 。 從tùng 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 心tâm 求cầu 上thượng 進tiến 。 心tâm 上thượng 進tiến 時thời 求cầu 上thượng 所sở 緣duyên 。 竟cánh 無vô 所sở 得đắc 。 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 滅diệt 而nhi 不bất 轉chuyển 。 如như 是thị 有hữu 學học 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 貪tham 。 或hoặc 阿A 羅La 漢Hán 。 求cầu 暫tạm 住trụ 想tưởng 作tác 意ý 。 為vi 先tiên 諸chư 心tâm 心tâm 法pháp 滅diệt 。 是thị 名danh 滅diệt 盡tận 定định 。 由do 是thị 方phương 便tiện 證chứng 得đắc 此thử 定định 。
復phục 次thứ 依y 止chỉ 靜tĩnh 慮lự 發phát 五ngũ 通thông 等đẳng 。
云vân 何hà 能năng 發phát 。 謂vị 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 已dĩ 得đắc 根căn 本bổn 清thanh 淨tịnh 靜tĩnh 慮lự 。 即tức 以dĩ 如như 是thị 清thanh 淨tịnh 。 靜tĩnh 慮lự 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 於ư 五ngũ 通thông 增tăng 上thượng 正Chánh 法Pháp 。 聽thính 聞văn 受thọ 持trì 。 令linh 善thiện 究cứu 竟cánh 。 謂vị 於ư 神thần 境cảnh 通thông 。 宿túc 住trụ 通thông 。 天thiên 耳nhĩ 通thông 。 死tử 生sanh 智trí 通thông 。 心tâm 差sai 別biệt 通thông 等đẳng 。 作tác 意ý 思tư 惟duy 。 復phục 由do 定định 地địa 所sở 起khởi 作tác 意ý 。 了liễu 知tri 於ư 義nghĩa 。 了liễu 知tri 於ư 法pháp 。 由do 了liễu 知tri 義nghĩa 了liễu 知tri 法pháp 故cố 。 如như 是thị 如như 是thị 。 修tu 治trị 其kỳ 心tâm 。 由do 此thử 修tu 習tập 。 多đa 修tu 習tập 故cố 。 有hữu 時thời 有hữu 分phần/phân 發phát 生sanh 修tu 果quả 五ngũ 神thần 通thông 等đẳng 。 又hựu 即tức 如như 是thị 了liễu 知tri 。 於ư 義nghĩa 了liễu 知tri 於ư 法pháp 。 為vì 欲dục 引dẫn 發phát 。 諸chư 神thần 通thông 等đẳng 修tu 十thập 二nhị 想tưởng 。 何hà 等đẳng 十thập 二nhị 。 一nhất 輕khinh 舉cử 想tưởng 。 二nhị 柔nhu 軟nhuyễn 想tưởng 。 三tam 空không 界giới 想tưởng 。 四tứ 身thân 心tâm 符phù 順thuận 想tưởng 。 五ngũ 勝thắng 解giải 想tưởng 。 六lục 先tiên 所sở 受thọ 行hành 次thứ 第đệ 隨tùy 念niệm 想tưởng 。 七thất 種chủng 種chủng 品phẩm 類loại 集tập 會hội 音âm 聲thanh 想tưởng 。 八bát 光quang 明minh 色sắc 相tướng 想tưởng 。 九cửu 煩phiền 惱não 所sở 作tác 色sắc 變biến 異dị 想tưởng 。 十thập 解giải 脫thoát 想tưởng 。 十thập 一nhất 勝thắng 處xứ 想tưởng 。 十thập 二nhị 遍biến 處xứ 想tưởng 。 輕khinh 舉cử 想tưởng 者giả 。 謂vị 由do 此thử 想tưởng 於ư 身thân 發phát 起khởi 輕khinh 舉cử 勝thắng 解giải 。 如như 妬đố 羅la 綿miên 或hoặc 如như 疊điệp 絮# 或hoặc 似tự 風phong 輪luân 。 發phát 起khởi 如như 是thị 。 輕khinh 勝thắng 解giải 已dĩ 。 由do 勝thắng 解giải 作tác 意ý 於ư 彼bỉ 彼bỉ 處xứ 。 飄phiêu 轉chuyển 其kỳ 身thân 。 謂vị 從tùng 床sàng 上thượng 飄phiêu 置trí 几kỉ 上thượng 。 復phục 從tùng 几kỉ 上thượng 飄phiêu 置trí 床sàng 上thượng 。 如như 是thị 從tùng 床sàng 飄phiêu 置trí 草thảo 座tòa 。 復phục 從tùng 草thảo 座tòa 飄phiêu 置trí 於ư 床sàng 。 柔nhu 軟nhuyễn 想tưởng 者giả 。 謂vị 由do 此thử 想tưởng 於ư 身thân 發phát 起khởi 柔nhu 軟nhuyễn 勝thắng 解giải 。 或hoặc 如như 綿miên 囊nang 或hoặc 如như 毛mao 毳thuế 或hoặc 如như 熟thục 練luyện 。 此thử 柔nhu 軟nhuyễn 想tưởng 長trưởng 養dưỡng 攝nhiếp 受thọ 前tiền 輕khinh 舉cử 想tưởng 。 於ư 攝nhiếp 受thọ 時thời 。 令linh 輕khinh 舉cử 想tưởng 。 增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 。 空không 界giới 想tưởng 者giả 。 謂vị 由do 此thử 想tưởng 先tiên 於ư 自tự 身thân 發phát 起khởi 輕khinh 舉cử 柔nhu 軟nhuyễn 二nhị 勝thắng 解giải 已dĩ 。 隨tùy 所sở 欲dục 往vãng 。 若nhược 於ư 中trung 間gian 。 有hữu 諸chư 色sắc 聚tụ 。 能năng 為vi 障chướng 礙ngại 。
爾nhĩ 時thời 便tiện 起khởi 勝thắng 解giải 作tác 意ý 。 於ư 彼bỉ 色sắc 中trung 作tác 空không 勝thắng 解giải 能năng 無vô 礙ngại 往vãng 。 身thân 心tâm 符phù 順thuận 想tưởng 者giả 。 謂vị 由do 此thử 想tưởng 或hoặc 以dĩ 其kỳ 心tâm 符phù 順thuận 於ư 身thân 。 或hoặc 以dĩ 其kỳ 身thân 符phù 順thuận 於ư 心tâm 。 由do 此thử 令linh 身thân 轉chuyển 轉chuyển 輕khinh 舉cử 。 轉chuyển 轉chuyển 柔nhu 軟nhuyễn 。 轉chuyển 轉chuyển 堪kham 任nhậm 。 轉chuyển 轉chuyển 光quang 潔khiết 。 隨tùy 順thuận 於ư 心tâm 繫hệ 屬thuộc 於ư 心tâm 。 依y 心tâm 而nhi 轉chuyển 。 勝thắng 解giải 想tưởng 者giả 。 謂vị 由do 此thử 想tưởng 遠viễn 作tác 近cận 解giải 近cận 作tác 遠viễn 解giải 。 麁thô 作tác 細tế 解giải 細tế 作tác 麁thô 解giải 。 地địa 作tác 水thủy 解giải 水thủy 作tác 地địa 解giải 。 如như 是thị 一nhất 一nhất 。 差sai 別biệt 大đại 種chủng 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 作tác 。 廣quảng 如như 變biến 化hóa 所sở 作tác 勝thắng 解giải 。 或hoặc 色sắc 變biến 化hóa 或hoặc 聲thanh 變biến 化hóa 。 由do 此thử 五ngũ 想tưởng 修tu 習tập 成thành 滿mãn 。 領lãnh 受thọ 種chủng 種chủng 妙diệu 神thần 境cảnh 通thông 。 或hoặc 從tùng 一nhất 身thân 示thị 現hiện 多đa 身thân 。 謂vị 由do 現hiện 化hóa 勝thắng 解giải 想tưởng 故cố 。 或hoặc 從tùng 多đa 身thân 示thị 現hiện 一nhất 身thân 。 謂vị 由do 隱ẩn 化hóa 勝thắng 解giải 想tưởng 故cố 。 或hoặc 以dĩ 其kỳ 身thân 於ư 諸chư 牆tường 壁bích 垣viên 城thành 等đẳng 類loại 厚hậu 障chướng 隔cách 事sự 。 直trực 過quá 無vô 礙ngại 。 或hoặc 於ư 其kỳ 地địa 出xuất 沒một 如như 水thủy 。 或hoặc 於ư 其kỳ 水thủy 斷đoạn 流lưu 往vãng 返phản 履lý 上thượng 如như 地địa 。 或hoặc 如như 飛phi 鳥điểu 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 騰đằng 颺dương 虛hư 空không 。 或hoặc 於ư 廣quảng 大đại 威uy 德đức 。 勢thế 力lực 日nhật 月nguyệt 光quang 輪luân 。 以dĩ 手thủ 捫môn 摸mạc 。 或hoặc 以dĩ 其kỳ 身thân 乃nãi 至chí 。 梵Phạm 世Thế 自tự 在tại 迴hồi 轉chuyển 。 當đương 知tri 如như 是thị 。 種chủng 種chủng 神thần 變biến 。 皆giai 由do 輕khinh 舉cử 柔nhu 軟nhuyễn 空không 界giới 身thân 心tâm 符phù 順thuận 想tưởng 所sở 攝nhiếp 受thọ 勝thắng 解giải 想tưởng 故cố 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 一nhất 切thiết 能năng 作tác 。 此thử 中trung 以dĩ 身thân 於ư 其kỳ 梵Phạm 世Thế 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 自tự 在tại 迴hồi 轉chuyển 。 一nhất 者giả 往vãng 來lai 自tự 在tại 迴hồi 轉chuyển 。 二nhị 於ư 梵Phạm 世Thế 諸chư 四tứ 大đại 種chủng 一nhất 分phần/phân 造tạo 色sắc 如như 其kỳ 所sở 樂lạc 隨tùy 勝thắng 解giải 力lực 自tự 在tại 迴hồi 轉chuyển 。 先tiên 所sở 受thọ 行hành 次thứ 第đệ 隨tùy 念niệm 想tưởng 者giả 。 謂vị 由do 此thử 想tưởng 從tùng 童đồng 子tử 位vị 。 迄hất 至chí 于vu 今kim 。 隨tùy 憶ức 念niệm 轉chuyển 。 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 隨tùy 彼bỉ 彼bỉ 位vị 若nhược 行hành 若nhược 住trụ 若nhược 坐tọa 若nhược 臥ngọa 。 廣quảng 說thuyết 一nhất 切thiết 。 先tiên 所sở 受thọ 行hành 。 隨tùy 其kỳ 麁thô 略lược 次thứ 第đệ 無vô 越việt 憶ức 念niệm 了liễu 知tri 。 於ư 此thử 修tu 習tập 多đa 修tu 習tập 故cố 。 證chứng 得đắc 修tu 果quả 。 於ư 無vô 量lượng 種chủng 宿túc 世thế 所sở 住trụ 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 所sở 有hữu 行hành 相tương/tướng 所sở 有hữu 宣tuyên 說thuyết 。 皆giai 能năng 隨tùy 念niệm 。 種chủng 種chủng 品phẩm 類loại 。 集tập 會hội 音âm 聲thanh 想tưởng 者giả 。 謂vị 由do 此thử 想tưởng 遍biến 於ư 彼bỉ 彼bỉ 。 村thôn 邑ấp 聚tụ 落lạc 。 或hoặc 長trưởng 者giả 眾chúng 或hoặc 邑ấp 義nghĩa 眾chúng 或hoặc 餘dư 大đại 眾chúng 。 或hoặc 廣quảng 長trường 處xứ 或hoặc 家gia 或hoặc 室thất 。 種chủng 種chủng 品phẩm 類loại 。 諸chư 眾chúng 集tập 會hội 。 所sở 出xuất 種chủng 種chủng 雜tạp 類loại 音âm 聲thanh 。 名danh 諠huyên 譟# 聲thanh 。 或hoặc 於ư 大đại 河hà 眾chúng 流lưu 激kích 湍thoan 波ba 浪lãng 音âm 聲thanh 。 善thiện 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 。 以dĩ 修tu 所sở 成thành 定định 地địa 作tác 意ý 。 於ư 諸chư 天thiên 人nhân 。 若nhược 遠viễn 若nhược 近cận 。 聖thánh 非phi 聖thánh 聲thanh 。 力lực 勵lệ 聽thính 採thải 。 於ư 此thử 修tu 習tập 。 多đa 修tu 習tập 故cố 。 證chứng 得đắc 修tu 果quả 。 清thanh 淨tịnh 天thiên 耳nhĩ 。 由do 是thị 能năng 聞văn 人nhân 間gian 天thiên 上thượng 。 若nhược 遠viễn 若nhược 近cận 。 一nhất 切thiết 音âm 聲thanh 。 光quang 明minh 色sắc 相tướng 想tưởng 者giả 。 謂vị 於ư 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 種chủng 種chủng 諸chư 光quang 明minh 相tướng 。 極cực 善thiện 取thủ 已dĩ 。 即tức 於ư 彼bỉ 相tướng 。 作tác 意ý 思tư 惟duy 。 又hựu 於ư 種chủng 種chủng 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 善thiện 不bất 善thiện 等đẳng 。 業nghiệp 用dụng 差sai 別biệt 。 善thiện 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 。 即tức 於ư 彼bỉ 相tướng 。 作tác 意ý 思tư 惟duy 。 是thị 名danh 光quang 明minh 色sắc 相tướng 想tưởng 。 於ư 此thử 修tu 習tập 。 多đa 修tu 習tập 故cố 。 證chứng 得đắc 修tu 果quả 死tử 生sanh 智trí 通thông 。 由do 是thị 清thanh 淨tịnh 天thiên 眼nhãn 通thông 故cố 。 見kiến 諸chư 有hữu 情tình 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 身thân 壞hoại 已dĩ 後hậu 。 往vãng 生sanh 善thiện 趣thú 。 天thiên 世thế 間gian 中trung 。 煩phiền 惱não 所sở 作tác 色sắc 變biến 異dị 想tưởng 者giả 。 謂vị 由do 此thử 想tưởng 於ư 貪tham 恚khuể 癡si 。 忿phẫn 恨hận 覆phú 惱não 誑cuống 諂siểm 慳san 嫉tật 。 及cập 以dĩ 憍kiêu 害hại 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 諸chư 餘dư 煩phiền 惱não 。 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 纏triền 繞nhiễu 其kỳ 心tâm 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 種chủng 種chủng 色sắc 位vị 色sắc 相tướng 變biến 異dị 。 解giải 了liễu 分phân 別biệt 。 如như 是thị 色sắc 類loại 。 有hữu 貪tham 欲dục 者giả 。 有hữu 色sắc 分phần/phân 位vị 色sắc 相tướng 變biến 異dị 。 謂vị 諸chư 根căn 躁táo 擾nhiễu 諸chư 根căn 掉trạo 舉cử 。 言ngôn 常thường 含hàm 笑tiếu 。 如như 是thị 色sắc 類loại 。 有hữu 瞋sân 恚khuể 者giả 。 有hữu 色sắc 分phần/phân 位vị 色sắc 相tướng 變biến 異dị 。 謂vị 面diện 恆hằng 顰tần 蹙túc 語ngữ 音âm 謇kiển 澁sáp 言ngôn 常thường 變biến 色sắc 。 如như 是thị 色sắc 類loại 。 有hữu 愚ngu 癡si 者giả 。 有hữu 色sắc 分phần/phân 位vị 色sắc 相tướng 變biến 異dị 。 謂vị 多đa 分phần 瘖âm 瘂á 事sự 義nghĩa 闇ám 昧muội 言ngôn 不bất 辯biện 了liễu 語ngữ 多đa 下hạ 里lý 。 由do 如như 是thị 等đẳng 行hành 相tương/tướng 流lưu 類loại 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 無vô 慚tàm 愧quý 等đẳng 所sở 纏triền 繞nhiễu 者giả 。 有hữu 色sắc 分phần/phân 位vị 色sắc 相tướng 變biến 異dị 。 善thiện 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 。 復phục 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 。 作tác 意ý 思tư 惟duy 。 於ư 此thử 修tu 習tập 。 多đa 修tu 習tập 故cố 。 發phát 生sanh 修tu 果quả 心tâm 差sai 別biệt 智trí 。 由do 此thử 智trí 故cố 。 於ư 他tha 有hữu 情tình 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 隨tùy 所sở 尋tầm 思tư 隨tùy 所sở 伺tứ 察sát 心tâm 意ý 識thức 等đẳng 。 皆giai 如như 實thật 知tri 。 解giải 脫thoát 勝thắng 處xứ 。 遍biến 處xứ 想tưởng 者giả 。 如như 前tiền 三tam 摩ma 呬hê 多đa 地địa 應ưng 知tri 修tu 相tương/tướng 。 由do 於ư 此thử 想tưởng 親thân 近cận 修tu 習tập 。 多đa 修tu 習tập 故cố 。 能năng 引dẫn 最tối 勝thắng 諸chư 聖thánh 神thần 通thông 。 若nhược 變biến 事sự 通thông 若nhược 化hóa 事sự 通thông 若nhược 勝thắng 解giải 通thông 。 及cập 能năng 引dẫn 發phát 無vô 諍tranh 願nguyện 智trí 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 謂vị 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 辭từ 無vô 礙ngại 解giải 。 辯biện 無vô 礙ngại 解giải 等đẳng 。 種chủng 種chủng 功công 德đức 。 又hựu 聖thánh 非phi 聖thánh 二nhị 神thần 境cảnh 通thông 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 聖thánh 神thần 通thông 隨tùy 所sở 變biến 事sự 。 隨tùy 所sở 化hóa 事sự 。 隨tùy 所sở 勝thắng 解giải 。 一nhất 切thiết 皆giai 能năng 。 如như 實thật 成thành 辦biện 。 無vô 有hữu 改cải 異dị 。 堪kham 任nhậm 有hữu 用dụng 。 非phi 聖thánh 神thần 通thông 。 不bất 能năng 如như 是thị 。 猶do 如như 幻huyễn 化hóa 。 唯duy 可khả 觀quán 見kiến 不bất 堪kham 受thọ 用dụng 。 當đương 知tri 如như 是thị 。 十thập 二nhị 種chủng 想tưởng 。 親thân 近cận 修tu 習tập 。 多đa 修tu 習tập 故cố 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 便tiện 能năng 引dẫn 發phát 。 五ngũ 種chủng 神thần 通thông 。 及cập 能năng 引dẫn 發phát 不bất 共cộng 。 異dị 生sanh 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 諸chư 聖thánh 功công 德đức 。
復phục 次thứ 此thử 中trung 於ư 初sơ 靜tĩnh 慮lự 下hạ 中trung 上thượng 品phẩm 善thiện 修tu 習tập 已dĩ 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 當đương 生sanh 梵Phạm 眾chúng 天thiên 梵Phạm 輔phụ 天thiên 大đại 梵Phạm 天thiên 眾chúng 同đồng 分phần/phân 中trung 。 於ư 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 下hạ 中trung 上thượng 品phẩm 善thiện 修tu 習tập 已dĩ 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 當đương 生sanh 少thiểu 光quang 天thiên 無Vô 量Lượng 光Quang 天Thiên 。 極Cực 光Quang 淨Tịnh 天Thiên 。 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。 於ư 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 下hạ 中trung 上thượng 品phẩm 善thiện 修tu 習tập 已dĩ 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 當đương 生sanh 少thiểu 淨tịnh 天thiên 無Vô 量Lượng 淨Tịnh 天Thiên 。 遍biến 淨tịnh 天thiên 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。 於ư 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 下hạ 中trung 上thượng 品phẩm 善thiện 修tu 習tập 已dĩ 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 當đương 生sanh 無vô 雲vân 天thiên 福phước 生sanh 天thiên 廣quảng 果quả 天thiên 。 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。 若nhược 不bất 還hoàn 者giả 。 以dĩ 無vô 漏lậu 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 間gian 雜tạp 熏huân 修tu 有hữu 漏lậu 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 即tức 於ư 此thử 中trung 。 下hạ 品phẩm 中trung 品phẩm 上thượng 品phẩm 上thượng 勝thắng 品phẩm 上thượng 極cực 品phẩm 善thiện 修tu 習tập 已dĩ 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 當đương 生sanh 五ngũ 淨Tịnh 居Cư 天Thiên 。 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。 謂vị 無vô 煩phiền 無vô 熱nhiệt 善thiện 現hiện 善thiện 見kiến 。 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。 若nhược 於ư 空không 處xứ 。 識thức 處xứ 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 下hạ 中trung 上thượng 品phẩm 。 善thiện 修tu 習tập 已dĩ 。 當đương 生sanh 空không 處xứ 識thức 處xứ 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 隨tùy 行hành 天thiên 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。 由do 彼bỉ 諸chư 天thiên 。 無vô 有hữu 形hình 色sắc 。 是thị 故cố 亦diệc 無vô 處xứ 所sở 差sai 別biệt 。 然nhiên 住trụ 所sở 作tác 有hữu 其kỳ 差sai 別biệt 。 於ư 無vô 想tưởng 定định 善thiện 修tu 習tập 已dĩ 。 當đương 生sanh 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 。 眾chúng 同đồng 分phần 中trung 。
復phục 次thứ 此thử 中trung 云vân 何hà 。 應ưng 知tri 離ly 欲dục 者giả 相tương/tướng 。 謂vị 離ly 欲dục 者giả 。 身thân 業nghiệp 安an 住trụ 諸chư 根căn 無vô 動động 。 威uy 儀nghi 進tiến 止chỉ 。 無vô 有hữu 躁táo 擾nhiễu 。 於ư 一nhất 威uy 儀nghi 能năng 經kinh 時thời 久cửu 不bất 多đa 驚kinh 懼cụ 。 終chung 不bất 數sác 數sác 易dị 脫thoát 威uy 儀nghi 。 言ngôn 詞từ 柔nhu 軟nhuyễn 言ngôn 詞từ 寂tịch 靜tĩnh 。 不bất 樂nhạo 諠huyên 雜tạp 不bất 樂nhạo 眾chúng 集tập 。 言ngôn 語ngữ 安an 詳tường 。 眼nhãn 見kiến 色sắc 已dĩ 唯duy 覺giác 了liễu 色sắc 。 不bất 因nhân 覺giác 了liễu 而nhi 起khởi 色sắc 貪tham 。 如như 是thị 耳nhĩ 聞văn 聲thanh 已dĩ 。 鼻tị 嗅khứu 香hương 已dĩ 舌thiệt 嘗thường 味vị 已dĩ 身thân 覺giác 觸xúc 已dĩ 。 唯duy 覺giác 了liễu 聲thanh 乃nãi 至chí 其kỳ 觸xúc 。 不bất 因nhân 覺giác 了liễu 而nhi 起khởi 聲thanh 貪tham 乃nãi 至chí 觸xúc 貪tham 。 能năng 無vô 所sở 畏úy 。 覺giác 慧tuệ 幽u 深thâm 輕khinh 安an 廣quảng 大đại 身thân 心tâm 隱ẩn 密mật 。 無vô 有hữu 貪tham 婪# 無vô 有hữu 憤phẫn 發phát 。 能năng 有hữu 堪kham 忍nhẫn 。 不bất 為vi 種chủng 種chủng 欲dục 尋tầm 思tư 等đẳng 諸chư 惡ác 尋tầm 思tư 。 擾nhiễu 亂loạn 其kỳ 心tâm 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 當đương 知tri 名danh 為vi 。 離ly 欲dục 者giả 相tương/tướng 。
瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 三tam