Du Già Sư Địa Luận – Quyển 28 – Tạng Thư Phật Học

Chuẩn
Leave a comment

瑜Du 伽Già 師Sư 地Địa 論Luận
Quyển 28
彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說Thuyết 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch

瑜du 伽già 師sư 地địa 論luận 卷quyển 。第đệ 二nhị 十thập 八bát

彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 說thuyết

三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。詔chiếu 譯dịch 本bổn 地địa 分phần/phân 中trung 聲Thanh 聞Văn 地địa 第đệ 十thập 三tam 第đệ 二nhị 瑜du 伽già 處xứ 之chi 三tam 。

云vân 何hà 為vi 學học 。謂vị 三tam 勝thắng 學học 。一nhất 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。二nhị 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。三tam 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。云vân 何hà 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。謂vị 安an 住trụ 具cụ 戒giới 等đẳng 。如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。是thị 名danh 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。云vân 何hà 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。謂vị 離ly 欲dục 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。入nhập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。具cụ 足túc 安an 住trụ 。乃nãi 至chí 能năng 入nhập 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。具cụ 足túc 安an 住trụ 。是thị 名danh 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。又hựu 諸chư 無vô 色sắc 及cập 餘dư 所sở 有hữu 。等đẳng 持trì 等Đẳng 至Chí 。亦diệc 皆giai 名danh 為vi 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。然nhiên 依y 靜tĩnh 慮lự 能năng 最tối 初sơ 入nhập 聖Thánh 諦Đế 現hiện 觀quán 。正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。非phi 全toàn 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。靜tĩnh 慮lự 能năng 成thành 此thử 事sự 。是thị 故cố 靜tĩnh 慮lự 。最tối 為vi 殊thù 勝thắng 。故cố 偏thiên 說thuyết 為vi 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。云vân 何hà 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。謂vị 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。等đẳng 所sở 有hữu 如như 實thật 智trí 見kiến 。是thị 名danh 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。問vấn 何hà 緣duyên 唯duy 有hữu 三tam 學học 非phi 少thiểu 非phi 多đa 。答đáp 建kiến 立lập 定định 義nghĩa 故cố 。智trí 所sở 依y 義nghĩa 故cố 。辨biện 所sở 作tác 義nghĩa 故cố 。建kiến 立lập 定định 義nghĩa 者giả 。謂vị 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。由do 戒giới 建kiến 立lập 。心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。能năng 令linh 其kỳ 心tâm 觸xúc 三tam 摩ma 地địa 。智trí 所sở 依y 義nghĩa 者giả 。謂vị 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。由do 正chánh 定định 心tâm 念niệm 一nhất 境cảnh 性tánh 。於ư 所sở 知tri 事sự 有hữu 如như 實thật 智trí 如như 實thật 見kiến 轉chuyển 。辨biện 所sở 作tác 義nghĩa 者giả 。謂vị 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。由do 善thiện 清thanh 淨tịnh 。若nhược 智trí 若nhược 見kiến 。能năng 證chứng 究cứu 竟cánh 諸chư 煩phiền 惱não 斷đoạn 。以dĩ 煩phiền 惱não 斷đoạn 。是thị 自tự 義nghĩa 利lợi 。是thị 勝thắng 所sở 作tác 。過quá 此thử 更cánh 無vô 勝thắng 所sở 作tác 故cố 。由do 是thị 因nhân 緣duyên 。唯duy 有hữu 三tam 學học 。問vấn 何hà 緣duyên 三tam 學học 。如như 是thị 次thứ 第đệ 。答đáp 先tiên 於ư 尸thi 羅la 善thiện 清thanh 淨tịnh 故cố 。便tiện 無vô 憂ưu 悔hối 。無vô 憂ưu 悔hối 故cố 。歡hoan 喜hỷ 安an 樂lạc 。由do 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 心tâm 得đắc 正chánh 定định 。心tâm 得đắc 定định 故cố 能năng 如như 實thật 知tri 。能năng 如như 實thật 見kiến 。如như 實thật 知tri 見kiến 。故cố 能năng 起khởi 厭yếm 。厭yếm 故cố 離ly 染nhiễm 。由do 離ly 染nhiễm 故cố 。便tiện 得đắc 解giải 脫thoát 。得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。證chứng 無vô 所sở 作tác 究cứu 竟cánh 涅Niết 槃Bàn 。如như 是thị 最tối 初sơ 修tu 習tập 淨tịnh 戒giới 。漸tiệm 次thứ 進tiến 趣thú 後hậu 證chứng 無vô 作tác 。究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。是thị 故cố 三tam 學học 。如như 是thị 次thứ 第đệ 。問vấn 何hà 緣duyên 三tam 學học 名danh 為vi 增tăng 上thượng 戒giới 心tâm 慧tuệ 耶da 。答đáp 所sở 趣thú 義nghĩa 故cố 最tối 勝thắng 義nghĩa 故cố 名danh 為vi 增tăng 上thượng 。云vân 何hà 所sở 趣thú 義nghĩa 。謂vị 為vi 趣thú 增tăng 上thượng 心tâm 而nhi 修tu 淨tịnh 戒giới 。名danh 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。為vi 趣thú 增tăng 上thượng 慧tuệ 而nhi 修tu 定định 心tâm 。名danh 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。為vi 趣thú 煩phiền 惱não 斷đoạn 而nhi 修tu 智trí 見kiến 。名danh 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。如như 是thị 名danh 為vi 。所sở 趣thú 義nghĩa 故cố 名danh 為vi 增tăng 上thượng 。云vân 何hà 最Tối 勝Thắng 義nghĩa 。謂vị 若nhược 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。若nhược 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。若nhược 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。唯duy 於ư 聖thánh 教giáo 獨độc 有hữu 此thử 三tam 。不bất 共cộng 外ngoại 道đạo 。如như 是thị 名danh 為vi 。最tối 勝thắng 義nghĩa 故cố 。名danh 為vi 增tăng 上thượng 。又hựu 或hoặc 有hữu 增tăng 上thượng 心tâm 學học 能năng 引dẫn 發phát 。增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。或hoặc 有hữu 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。能năng 引dẫn 發phát 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。謂vị 聖thánh 弟đệ 子tử 未vị 得đắc 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 。先tiên 學học 見kiến 跡tích 。後hậu 為vi 進tiến 斷đoạn 修tu 道Đạo 所sở 。斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。正chánh 勤cần 加gia 行hành 修tu 念niệm 覺giác 支chi 。乃nãi 至chí 修tu 捨xả 覺giác 支chi 。是thị 名danh 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。引dẫn 發phát 增tăng 上thượng 心tâm 學học 。增tăng 上thượng 心tâm 學học 引dẫn 發phát 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 者giả 。如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。又hựu 或hoặc 有hữu 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。無vô 增tăng 上thượng 心tâm 無vô 增tăng 上thượng 慧tuệ 。或hoặc 有hữu 增tăng 上thượng 戒giới 學học 。亦diệc 有hữu 增tăng 上thượng 心tâm 唯duy 無vô 增tăng 上thượng 慧tuệ 。非phi 有hữu 增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。而nhi 無vô 增tăng 上thượng 戒giới 及cập 無vô 增tăng 上thượng 心tâm 。是thị 故cố 若nhược 有hữu 。增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。當đương 知tri 必tất 定định 。具cụ 足túc 三tam 學học 。於ư 此thử 建kiến 立lập 三tam 種chủng 學học 中trung 。諸chư 瑜du 伽già 師sư 當đương 勤cần 修tu 。學học 復phục 有hữu 三tam 種chủng 。補bổ 特đặc 伽già 羅la 。依y 此thử 三tam 學học 入nhập 諦đế 現hiện 觀quán 。何hà 等đẳng 為vi 三tam 。

一nhất 未vị 離ly 欲dục 。二nhị 倍bội 離ly 欲dục 。三tam 已dĩ 離ly 欲dục 。當đương 知tri 此thử 中trung 。於ư 一nhất 切thiết 欲dục 。全toàn 未vị 離ly 者giả 。勤cần 修tu 加gia 行hành 。入nhập 諦đế 現hiện 觀quán 。既ký 於ư 諸chư 諦đế 得đắc 現hiện 觀quán 已dĩ 證chứng 預dự 流lưu 果quả 。倍bội 離ly 欲dục 者giả 。當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。證chứng 一nhất 來lai 果quả 。

已dĩ 離ly 欲dục 者giả 。當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。證chứng 不Bất 還Hoàn 果Quả 。

復phục 有hữu 三tam 根căn 。一nhất 未vị 知tri 欲dục 知tri 根căn 。二nhị 已dĩ 知tri 根căn 。三tam 具cụ 知tri 根căn 。云vân 何hà 建kiến 立lập 。如như 是thị 三tam 根căn 。謂vị 於ư 諸chư 諦đế 未vị 現hiện 觀quán 者giả 。加gia 行hành 勤cần 修tu 諸chư 諦đế 現hiện 觀quán 。依y 此thử 建kiến 立lập 。未vị 知tri 欲dục 知tri 根căn 。若nhược 於ư 諸chư 諦đế 已dĩ 得đắc 現hiện 觀quán 而nhi 居cư 有hữu 學học 。依y 此thử 建kiến 立lập 已dĩ 知tri 根căn 。若nhược 阿A 羅La 漢Hán 。所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。住trụ 無Vô 學Học 位vị 。依y 此thử 建kiến 立lập 具cụ 知tri 根căn 。

復phục 有hữu 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。一nhất 空không 解giải 脫thoát 門môn 。二nhị 無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 門môn 。三tam 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。云vân 何hà 建kiến 立lập 。三tam 解giải 脫thoát 門môn 。謂vị 所sở 知tri 境cảnh 。略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。有hữu 及cập 非phi 有hữu 。有hữu 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 有hữu 為vi 。二nhị 者giả 無vô 為vi 。於ư 有hữu 為vi 中trung 且thả 說thuyết 三tam 界giới 所sở 繫hệ 五ngũ 蘊uẩn 。於ư 無vô 為vi 中trung 且thả 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。如như 是thị 二nhị 種chủng 。有hữu 為vi 無vô 為vi 。合hợp 說thuyết 名danh 有hữu 。若nhược 說thuyết 於ư 我ngã 或hoặc 說thuyết 有hữu 情tình 命mạng 者giả 生sanh 者giả 等đẳng 。是thị 名danh 非phi 有hữu 。於ư 有hữu 為vi 中trung 見kiến 過quá 失thất 故cố 。見kiến 過quá 患hoạn 故cố 無vô 所sở 祈kỳ 願nguyện 。無vô 祈kỳ 願nguyện 故cố 依y 此thử 建kiến 立lập 。無vô 願nguyện 解giải 脫thoát 門môn 。於ư 有hữu 為vi 中trung 無vô 祈kỳ 願nguyện 故cố 。便tiện 於ư 涅Niết 槃Bàn 深thâm 生sanh 祈kỳ 願nguyện 。見kiến 極cực 寂tịch 靜tĩnh 見kiến 甚thậm 微vi 妙diệu 見kiến 永vĩnh 出xuất 離ly 。由do 於ư 中trung 見kiến 。永vĩnh 出xuất 離ly 故cố 。依y 此thử 建kiến 立lập 。無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。於ư 其kỳ 非phi 有hữu 無vô 所sở 有hữu 中trung 。非phi 有hữu 祈kỳ 願nguyện 非phi 無vô 祈kỳ 願nguyện 。如như 其kỳ 非phi 有hữu 還hoàn 則tắc 如như 是thị 。知tri 為vi 非phi 有hữu 。見kiến 為vi 非phi 有hữu 。依y 此thử 建kiến 立lập 。空không 解giải 脫thoát 門môn 。是thị 名danh 建kiến 立lập 。三tam 解giải 脫thoát 門môn 。

云vân 何hà 隨tùy 順thuận 學học 法pháp 。謂vị 有hữu 十thập 種chủng 違vi 逆nghịch 學học 法pháp 。對đối 治trị 彼bỉ 故cố 應ưng 知tri 十thập 種chủng 隨tùy 順thuận 學học 法pháp 。云vân 何hà 十thập 種chủng 。違vi 逆nghịch 學học 法pháp 。一nhất 者giả 所sở 有hữu 母mẫu 邑ấp 少thiếu 年niên 盛thịnh 壯tráng 可khả 愛ái 形hình 色sắc 。是thị 正chánh 修tu 學học 善thiện 男nam 子tử 等đẳng 。上thượng 品phẩm 障chướng 礙ngại 。二nhị 者giả 於ư 薩tát 迦ca 耶da 所sở 攝nhiếp 諸chư 行hành 生sanh 起khởi 愛ái 著trước 。三tam 者giả 嬾lãn 墮đọa 懈giải 怠đãi 。四tứ 者giả 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。五ngũ 者giả 依y 於ư 段đoạn 食thực 貪tham 著trước 美mỹ 味vị 。六lục 者giả 於ư 諸chư 世thế 聞văn 種chủng 種chủng 戲hí 論luận 。非phi 一nhất 眾chúng 多đa 。別biệt 別biệt 品phẩm 類loại 所sở 思tư 念niệm 中trung 發phát 欲dục 貪tham 愛ái 。七thất 者giả 思tư 惟duy 諸chư 法Pháp 。瑜du 伽già 作tác 意ý 。所sở 有hữu 過quá 患hoạn 。此thử 復phục 云vân 何hà 。謂vị 十thập 一nhất 種chủng 。一nhất 於ư 諸chư 諦đế 寶bảo 蘊uẩn 業nghiệp 果quả 中trung 猶do 預dự 疑nghi 惑hoặc 。二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 斷đoạn 者giả 身thân 諸chư 麁thô 重trọng 。三tam 有hữu 慢mạn 緩hoãn 者giả 。於ư 修tu 止Chỉ 觀Quán 。過quá 患hoạn 作tác 意ý 。惛hôn 沈trầm 睡thụy 眠miên 。映ánh 蔽tế 其kỳ 心tâm 令linh 心tâm 極cực 略lược 。四tứ 太thái 猛mãnh 精tinh 進tấn 者giả 身thân 疲bì 心tâm 惱não 。五ngũ 太thái 劣liệt 精tinh 進tấn 者giả 不bất 得đắc 勝thắng 進tiến 善thiện 品phẩm 衰suy 退thoái 。六lục 於ư 少thiểu 利lợi 養dưỡng 名danh 譽dự 稱xưng 讚tán 。隨tùy 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 。深thâm 生sanh 欣hân 喜hỷ 。七thất 掉trạo 舉cử 不bất 靜tĩnh 踊dũng 躍dược 躁táo 擾nhiễu 。八bát 於ư 薩tát 迦ca 耶da 永vĩnh 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 而nhi 生sanh 驚kinh 恐khủng 。九cửu 於ư 諸chư 言ngôn 說thuyết 。非phi 量lượng 加gia 行hành 言ngôn 論luận 太thái 過quá 。雖tuy 說thuyết 法Pháp 論luận 而nhi 好hảo/hiếu 折chiết 伏phục 起khởi 諍tranh 方phương 便tiện 。十thập 於ư 先tiên 所sở 見kiến 所sở 聞văn 。所sở 受thọ 非phi 一nhất 眾chúng 多đa 。別biệt 別biệt 品phẩm 類loại 諸chư 境cảnh 界giới 中trung 。心tâm 馳trì 心tâm 散tán 。十thập 一nhất 不bất 應ưng 思tư 處xứ 而nhi 強cường/cưỡng 沈trầm 思tư 。應ưng 知tri 是thị 名danh 思tư 惟duy 諸chư 法Pháp 。瑜du 伽già 作tác 意ý 。所sở 有hữu 過quá 患hoạn 。八bát 者giả 於ư 諸chư 靜tĩnh 慮lự 。等đẳng 至chí 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 深thâm 生sanh 愛ái 味vị 。九cửu 者giả 樂nhạo 欲dục 證chứng 入nhập 無vô 相tướng 定định 者giả 。於ư 諸chư 行hành 中trung 。隨tùy 順thuận 流lưu 散tán 。十thập 者giả 觸xúc 身thân 苦khổ 受thọ 乃nãi 至chí 奪đoạt 命mạng 苦khổ 受thọ 時thời 。貪tham 愛ái 壽thọ 命mạng 希hy 望vọng 存tồn 活hoạt 。隨tùy 此thử 希hy 望vọng 傷thương 歎thán 迷mê 悶muộn 。是thị 名danh 十thập 種chủng 。違vi 逆nghịch 學học 法pháp 。云vân 何hà 對đối 治trị 如như 是thị 十thập 種chủng 。違vi 逆nghịch 學học 法pháp 隨tùy 順thuận 學học 法pháp 。謂vị 有hữu 十thập 種chủng 。一nhất 不bất 淨tịnh 想tưởng 。二nhị 無vô 常thường 想tưởng 。三tam 無vô 常thường 苦khổ 想tưởng 。四tứ 苦khổ 無vô 我ngã 想tưởng 。五ngũ 厭yếm 逆nghịch 食thực 想tưởng 。六lục 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。不bất 可khả 樂lạc 想tưởng 。七thất 光quang 明minh 想tưởng 。八bát 離ly 欲dục 想tưởng 。九cửu 滅diệt 想tưởng 。十thập 死tử 想tưởng 。如như 是thị 十thập 想tưởng 善thiện 修tu 善thiện 習tập 善thiện 多đa 修tu 習tập 。能năng 斷đoạn 十thập 種chủng 障chướng 礙ngại 學học 法pháp 違vi 逆nghịch 學học 法pháp 。當đương 知tri 此thử 中trung 。有hữu 四tứ 光quang 明minh 。一nhất 法pháp 光quang 明minh 。二nhị 義nghĩa 光quang 明minh 。三tam 奢xa 摩ma 他tha 光quang 明minh 。四tứ 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 光quang 明minh 。依y 此thử 四tứ 種chủng 光quang 明minh 。增tăng 上thượng 立lập 光quang 明minh 想tưởng 。今kim 此thử 義nghĩa 中trung 意ý 。取thủ 能năng 斷đoạn 思tư 惟duy 諸chư 法Pháp 。瑜du 伽già 作tác 意ý 。障chướng 礙ngại 法pháp 者giả 。

當đương 知tri 此thử 中trung 。復phục 有hữu 十thập 種chủng 。隨tùy 順thuận 學học 法pháp 。何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

一nhất 者giả 宿túc 因nhân 。二nhị 者giả 隨tùy 順thuận 教giáo 。三tam 者giả 如như 理lý 加gia 行hành 。四tứ 者giả 無vô 間gian 殷ân 重trọng 所sở 作tác 。五ngũ 者giả 猛mãnh 利lợi 樂nhạo 欲dục 。六lục 者giả 持trì 瑜du 伽già 力lực 。七thất 者giả 止chỉ 息tức 身thân 心tâm 麁thô 重trọng 。八bát 者giả 數sác 數sác 觀quán 察sát 。九cửu 者giả 無vô 有hữu 怯khiếp 弱nhược 。十thập 者giả 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。云vân 何hà 宿túc 因nhân 。謂vị 先tiên 所sở 習tập 諸chư 根căn 成thành 熟thục 諸chư 根căn 積tích 集tập 。云vân 何hà 隨tùy 順thuận 教giáo 。謂vị 所sở 說thuyết 教giáo 無vô 倒đảo 漸tiệm 次thứ 。云vân 何hà 如như 理lý 加gia 行hành 。謂vị 如như 其kỳ 教giáo 無vô 倒đảo 修tu 行hành 。如như 是thị 修tu 行hành 。能năng 生sanh 正chánh 見kiến 。云vân 何hà 無vô 間gian 殷ân 重trọng 所sở 作tác 。謂vị 由do 如như 是thị 正chánh 加gia 行hành 故cố 。於ư 諸chư 善thiện 品phẩm 。不bất 虛hư 捨xả 命mạng 。速tốc 能năng 積tích 習tập 所sở 有hữu 善thiện 品phẩm 。云vân 何hà 猛mãnh 利lợi 樂nhạo 欲dục 。謂vị 如như 有hữu 一nhất 於ư 上thượng 解giải 脫thoát 發phát 生sanh 希hy 慕mộ 。謂vị 我ngã 何hà 時thời 當đương 於ư 。是thị 處xứ 能năng 具cụ 足túc 住trụ 。如như 諸chư 聖thánh 者giả 於ư 是thị 處xứ 所sở 。具cụ 足túc 而nhi 住trụ 。云vân 何hà 持trì 瑜du 伽già 力lực 。謂vị 二nhị 因nhân 緣duyên 能năng 令linh 獲hoạch 得đắc 持trì 瑜du 伽già 力lực 。一nhất 者giả 本bổn 性tánh 是thị 利lợi 根căn 故cố 。二nhị 者giả 長trường 時thời 串xuyến 修tu 習tập 故cố 。云vân 何hà 止chỉ 息tức 身thân 心tâm 麁thô 重trọng 。謂vị 如như 有hữu 一nhất 或hoặc 由do 身thân 勞lao 身thân 乏phạp 。發phát 身thân 麁thô 重trọng 發phát 心tâm 麁thô 重trọng 。此thử 因nhân 易dị 脫thoát 威uy 儀nghi 而nhi 便tiện 止chỉ 息tức 。或hoặc 由do 太thái 尋tầm 太thái 伺tứ 。發phát 身thân 麁thô 重trọng 發phát 心tâm 麁thô 重trọng 。此thử 因nhân 內nội 心tâm 寂tịch 止chỉ 方phương 便tiện 而nhi 便tiện 止chỉ 息tức 。或hoặc 由do 心tâm 略lược 心tâm 劣liệt 惛hôn 沈trầm 睡thụy 眠miên 。之chi 所sở 纏triền 遶nhiễu 。發phát 身thân 麁thô 重trọng 發phát 心tâm 麁thô 重trọng 。此thử 因nhân 增tăng 上thượng 慧tuệ 法pháp 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。順thuận 淨tịnh 作tác 意ý 而nhi 便tiện 止chỉ 息tức 。或hoặc 由do 本bổn 性tánh 煩phiền 惱não 未vị 斷đoạn 有hữu 煩phiền 惱não 品phẩm 。身thân 心tâm 麁thô 重trọng 未vị 能năng 捨xả 離ly 。此thử 因nhân 相tương 續tục 勤cần 修tu 正Chánh 道Đạo 。而nhi 便tiện 止chỉ 息tức 。云vân 何hà 數sác 數sác 觀quán 察sát 。謂vị 依y 尸thi 羅la 數sác 數sác 觀quán 察sát 。惡ác 作tác 不bất 作tác 。數sác 數sác 觀quán 察sát 。善thiện 作tác 而nhi 作tác 。於ư 其kỳ 惡ác 作tác 不bất 作tác 不bất 轉chuyển 。於ư 其kỳ 善thiện 作tác 不bất 作tác 不bất 退thoái 。於ư 其kỳ 惡ác 作tác 作tác 而nhi 棄khí 捨xả 。於ư 其kỳ 善thiện 作tác 作tác 而nhi 不bất 捨xả 。又hựu 於ư 煩phiền 惱não 斷đoạn 與dữ 未vị 斷đoạn 觀quán 察sát 作tác 意ý 。增tăng 上thượng 力lực 故cố 。數sác 數sác 觀quán 察sát 。若nhược 知tri 已dĩ 斷đoạn 。便tiện 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。若nhược 知tri 未vị 斷đoạn 則tắc 便tiện 數sác 數sác 。勤cần 修tu 正Chánh 道Đạo 。云vân 何hà 無vô 有hữu 怯khiếp 弱nhược 。謂vị 於ư 後hậu 時thời 應ưng 知tri 應ưng 見kiến 應ưng 證chứng 得đắc 中trung 。未vị 知tri 未vị 見kiến 未vị 證chứng 得đắc 故cố 發phát 生sanh 怯khiếp 弱nhược 。其kỳ 心tâm 勞lao 倦quyện 其kỳ 心tâm 匱quỹ 損tổn 。彼bỉ 既ký 生sanh 已dĩ 而nhi 不bất 堅kiên 執chấp 速tốc 能năng 斷đoạn 滅diệt 。云vân 何hà 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。謂vị 於ư 所sở 得đắc 所sở 觸xúc 所sở 證chứng 。無vô 增tăng 上thượng 慢mạn 。離ly 顛điên 倒đảo 執chấp 。於ư 真chân 所sở 得đắc 起khởi 於ư 得đắc 想tưởng 。於ư 真chân 所sở 觸xúc 起khởi 於ư 觸xúc 想tưởng 。於ư 真chân 所sở 證chứng 起khởi 於ư 證chứng 想tưởng 。如như 是thị 十thập 法pháp 。於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 學học 諸chư 瑜du 伽già 師sư 。所sở 應ưng 修tu 學học 。初sơ 中trung 後hậu 時thời 恆hằng 常thường 隨tùy 順thuận 無vô 有hữu 違vi 逆nghịch 。是thị 故cố 名danh 為vi 。隨tùy 順thuận 學học 法pháp 。

云vân 何hà 瑜du 伽già 壞hoại 。謂vị 壞hoại 瑜du 伽già 略lược 有hữu 四tứ 種chủng 。何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 者giả 畢tất 竟cánh 瑜du 伽già 壞hoại 。二nhị 者giả 暫tạm 時thời 瑜du 伽già 壞hoại 。三tam 者giả 退thoái 失thất 所sở 得đắc 瑜du 伽già 壞hoại 。四tứ 者giả 邪tà 行hành 所sở 作tác 瑜du 伽già 壞hoại 。

畢tất 竟cánh 瑜du 伽già 壞hoại 者giả 。謂vị 無vô 種chủng 姓tánh 補bổ 持trì 伽già 羅la 。

何hà 以dĩ 故cố 。由do 彼bỉ 身thân 中trung 無vô 能năng 趣thú 向hướng 涅Niết 槃Bàn 法pháp 故cố 。畢tất 竟cánh 失thất 壞hoại 出xuất 世thế 瑜du 伽già 。暫tạm 時thời 瑜du 伽già 壞hoại 者giả 。謂vị 有hữu 種chủng 姓tánh 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。

何hà 以dĩ 故cố 。由do 彼bỉ 身thân 中trung 有hữu 能năng 趣thú 向hướng 涅Niết 槃Bàn 法pháp 故cố 。雖tuy 闕khuyết 外ngoại 緣duyên 時thời 經kinh 久cửu 遠viễn 。定định 當đương 緣duyên 會hội 修tu 習tập 瑜du 伽già 令linh 其kỳ 現hiện 起khởi 。善thiện 修tu 習tập 已dĩ 。當đương 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。是thị 故cố 說thuyết 彼bỉ 。所sở 有hữu 瑜du 伽già 暫tạm 時thời 失thất 壞hoại 。退thoái 失thất 所sở 得đắc 瑜du 伽già 壞hoại 者giả 。謂vị 如như 有hữu 一nhất 退thoái 失thất 所sở 得đắc 所sở 觸xúc 所sở 證chứng 。若nhược 智trí 若nhược 見kiến 。若nhược 安an 樂lạc 住trụ 。邪tà 行hành 所sở 作tác 瑜du 伽già 壞hoại 者giả 。謂vị 如như 有hữu 一nhất 不bất 如như 正chánh 理lý 。精tinh 勤cần 修tu 行hành 。雖tuy 多đa 用dụng 功công 。無vô 所sở 成thành 辦biện 。不bất 能năng 成thành 辦biện 。一nhất 切thiết 瑜du 伽già 。亦diệc 非phi 善thiện 法Pháp 。又hựu 如như 有hữu 一nhất 多đa 諸chư 煩phiền 惱não 。性tánh 多đa 塵trần 穢uế 。而nhi 識thức 聰thông 銳duệ 覺giác 慧tuệ 猛mãnh 利lợi 成thành 俱câu 生sanh 覺giác 。善thiện 攝nhiếp 所sở 聞văn 於ư 聞văn 究cứu 竟cánh 。或hoặc 少thiểu 或hoặc 多đa 。或hoặc 住trụ 空không 閑nhàn 。有hữu 在tại 家gia 者giả 及cập 出xuất 家gia 者giả 。為vi 性tánh 質chất 直trực 。來lai 至chí 其kỳ 所sở 。因nhân 為vi 說thuyết 法Pháp 。令linh 心tâm 歡hoan 喜hỷ 。又hựu 行hành 矯kiểu 詐trá 。妄vọng 現hiện 種chủng 種chủng 身thân 。語ngữ 相tương 應ứng 調điều 善thiện 所sở 作tác 。由do 是thị 因nhân 緣duyên 。招chiêu 集tập 利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。稱xưng 頌tụng 大đại 福phước 德đức 想tưởng 。及cập 得đắc 種chủng 種chủng 衣y 食thực 臥ngọa 具cụ 。病bệnh 緣duyên 醫y 藥dược 。資tư 身thân 什thập 物vật 。為vì 諸chư 國quốc 王vương 。大đại 臣thần 居cư 士sĩ 乃nãi 至chí 商thương 主chủ 。恭cung 敬kính 尊tôn 重trọng 。咸hàm 共cộng 謂vị 之chi 。是thị 阿A 羅La 漢Hán 。或hoặc 於ư 隨tùy 彼bỉ 迴hồi 轉chuyển 弟đệ 子tử 。若nhược 諸chư 出xuất 家gia 若nhược 在tại 家gia 眾chúng 。戀luyến 著trước 親thân 愛ái 隨tùy 順thuận 而nhi 轉chuyển 。為vi 多đa 招chiêu 引dẫn 。復phục 生sanh 是thị 念niệm 。此thử 諸chư 出xuất 家gia 在tại 家gia 。弟đệ 子tử 信tín 順thuận 於ư 我ngã 。咸hàm 共cộng 謂vị 我ngã 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。彼bỉ 若nhược 依y 於ư 瑜du 伽già 作tác 意ý 。止Chỉ 觀Quán 等đẳng 處xứ 來lai 請thỉnh 問vấn 我ngã 。我ngã 得đắc 彼bỉ 問vấn 或hoặc 不bất 能năng 對đối 。彼bỉ 因nhân 是thị 事sự 當đương 於ư 我ngã 所sở 。捨xả 信tín 向hướng 心tâm 。不bất 復phục 謂vị 我ngã 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。由do 斯tư 退thoái 失thất 。利lợi 養dưỡng 恭cung 敬kính 。我ngã 於ư 今kim 者giả 。應ưng 自tự 思tư 惟duy 籌trù 量lượng 。觀quán 察sát 安an 立lập 瑜du 伽già 。彼bỉ 由do 是thị 事sự 。增tăng 上thượng 力lực 故cố 。耽đam 著trước 利lợi 養dưỡng 。恭cung 敬kính 名danh 譽dự 。獨độc 處xứ 空không 閑nhàn 。自tự 諦đế 思tư 惟duy 籌trù 量lượng 。觀quán 察sát 安an 立lập 瑜du 伽già 。然nhiên 此thử 瑜du 伽già 不bất 順thuận 契Khế 經Kinh 不bất 現hiện 戒giới 律luật 違vi 逆nghịch 法pháp 性tánh 。若nhược 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。善thiện 持trì 三tam 藏tạng 。彼bỉ 於ư 其kỳ 所sở 覆phú 自tự 瑜du 伽già 不bất 欲dục 開khai 示thị 。若nhược 諸chư 在tại 家gia 出xuất 家gia 弟đệ 子tử 。於ư 此thử 瑜du 伽già 私tư 竊thiết 教giáo 示thị 不bất 令linh 彰chương 顯hiển 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。恐khủng 有hữu 善thiện 持trì 三tam 藏tạng 教giáo 者giả 。聞văn 彼bỉ 如như 是thị 瑜du 伽già 處xứ 已dĩ 。以dĩ 經kinh 撿kiểm 驗nghiệm 不bất 順thuận 契Khế 經Kinh 。以dĩ 律luật 顯hiển 照chiếu 不bất 現hiện 戒giới 律luật 。以dĩ 法pháp 觀quán 察sát 違vi 逆nghịch 法pháp 性tánh 。由do 是thị 因nhân 緣duyên 。便tiện 不bất 信tín 受thọ 。以dĩ 不bất 信tín 言ngôn 詰cật 難nạn/nan 於ư 我ngã 諍tranh 競cạnh 舉cử 發phát 。由do 是thị 國quốc 王vương 大đại 臣thần 。居cư 士sĩ 乃nãi 至chí 饒nhiêu 財tài 長trưởng 者giả 商thương 主chủ 不bất 復phục 恭cung 敬kính 尊tôn 重trọng 於ư 我ngã 。更cánh 不bất 獲hoạch 得đắc 衣y 食thực 臥ngọa 具cụ 。病bệnh 緣duyên 醫y 藥dược 。資tư 身thân 什thập 物vật 。彼bỉ 由do 貪tham 著trước 利lợi 養dưỡng 。恭cung 敬kính 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。於ư 非phi 法pháp 中trung 。起khởi 於ư 法pháp 想tưởng 。起khởi 覆phú 藏tàng 想tưởng 。起khởi 惡ác 欲dục 樂lạc 顯hiển 發phát 開khai 示thị 。非phi 法pháp 為vi 法pháp 。諸chư 有hữu 忍nhẫn 許hứa 彼bỉ 所sở 見kiến 者giả 。亦diệc 於ư 非phi 法pháp 起khởi 是thị 法pháp 想tưởng 。愚ngu 昧muội 頑ngoan 鈍độn 於ư 非phi 法pháp 中trung 。起khởi 法pháp 想tưởng 故cố 。雖tuy 如như 其kỳ 教giáo 。精tinh 進tấn 修tu 行hành 。當đương 知tri 一nhất 切thiết 。皆giai 是thị 邪tà 行hành 。如như 是thị 名danh 為vi 。邪tà 行hành 所sở 作tác 瑜du 伽già 失thất 壞hoại 。像tượng 似tự 正Chánh 法Pháp 。非phi 真chân 正Chánh 法Pháp 能năng 障chướng 正Chánh 法Pháp 。諸chư 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。勤cần 修tu 靜tĩnh 慮lự 。是thị 瑜du 伽già 師sư 於ư 此thử 四tứ 種chủng 瑜du 伽già 壞hoại 法pháp 。應ưng 正chánh 遍biến 知tri 當đương 遠viễn 捨xả 離ly 。

云vân 何hà 瑜du 伽già 。謂vị 四tứ 瑜du 伽già 。何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 信tín 。二nhị 欲dục 。三tam 精tinh 進tấn 。四tứ 方phương 便tiện 。

當đương 知tri 其kỳ 信tín 有hữu 二nhị 行hành 相tương 及cập 二nhị 依y 處xứ 。二nhị 行hành 相tương/tướng 者giả 。一nhất 信tín 順thuận 行hành 相tương/tướng 。二nhị 清thanh 淨tịnh 行hạnh 相tương/tướng 。二nhị 依y 處xứ 者giả 。一nhất 觀quán 察sát 諸chư 法pháp 。道Đạo 理lý 依y 處xứ 。二nhị 信tín 解giải 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。神thần 力lực 依y 處xứ 。欲dục 有hữu 四tứ 種chủng 。何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 為vi 證chứng 得đắc 欲dục 。二nhị 為vi 請thỉnh 問vấn 欲dục 。三tam 為vi 修tu 集tập 資tư 糧lương 欲dục 。四tứ 為vi 隨tùy 順thuận 瑜du 伽già 欲dục 。為vi 證chứng 得đắc 欲dục 者giả 。謂vị 如như 有hữu 一nhất 於ư 上thượng 解giải 脫thoát 發phát 生sanh 希hy 慕mộ 。如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。為vi 請thỉnh 問vấn 欲dục 者giả 。謂vị 如như 有hữu 一nhất 生sanh 希hy 慕mộ 已dĩ 往vãng 僧Tăng 伽già 藍lam 。詣nghệ 諸chư 有hữu 識thức 同đồng 修tu 梵Phạm 行hạnh 。成thành 就tựu 瑜du 伽già 妙diệu 智trí 者giả 所sở 。為vi 聽thính 未vị 聞văn 為vi 聞văn 究cứu 竟cánh 。為vi 修tu 集tập 資tư 糧lương 欲dục 者giả 。謂vị 如như 有hữu 一nhất 為vi 戒giới 。律luật 儀nghi 清thanh 淨tịnh 。為vi 根căn 律luật 儀nghi 清thanh 淨tịnh 故cố 。於ư 食thực 知tri 量lương 減giảm 省tỉnh 睡thụy 眠miên 。正chánh 知tri 住trụ 中trung 展triển 轉chuyển 增tăng 勝thắng 。發phát 生sanh 希hy 慕mộ 。為vi 隨tùy 順thuận 瑜du 伽già 欲dục 者giả 。謂vị 於ư 無vô 間gian 加gia 行hành 殷ân 重trọng 加gia 行hành 。修tu 習tập 道đạo 中trung 發phát 生sanh 希hy 慕mộ 發phát 生sanh 欣hân 樂nhạo 。欲dục 有hữu 所sở 作tác 精tinh 進tấn 有hữu 四tứ 。何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 為vi 聞văn 精tinh 進tấn 。二nhị 為vi 思tư 精tinh 進tấn 。三tam 為vi 修tu 精tinh 進tấn 。四tứ 為vi 障chướng 淨tịnh 精tinh 進tấn 。為vi 聞văn 精tinh 進tấn 者giả 。謂vị 為vi 聽thính 未vị 聞văn 聞văn 已dĩ 究cứu 竟cánh 。勤cần 心tâm 勇dũng 猛mãnh 審thẩm 決quyết 加gia 行hành 。為vi 思tư 精tinh 進tấn 者giả 。謂vị 如như 所sở 聞văn 法Pháp 。獨độc 處xứ 空không 閑nhàn 。思tư 惟duy 其kỳ 義nghĩa 。籌trù 量lượng 觀quán 察sát 。為vi 修tu 精tinh 進tấn 者giả 。謂vị 入nhập 寂tịch 靜tĩnh 於ư 時thời 時thời 間gian 。勤cần 修tu 止Chỉ 觀Quán 。為vi 障chướng 淨tịnh 精tinh 進tấn 者giả 。謂vị 於ư 晝trú 夜dạ 。策sách 勵lệ 精tinh 勤cần 經kinh 行hành 宴yến 坐tọa 。從tùng 諸chư 障chướng 法pháp 淨tịnh 修tu 其kỳ 心tâm 。勤cần 心tâm 勇dũng 猛mãnh 審thẩm 決quyết 。精tinh 進tấn 方phương 便tiện 有hữu 四tứ 。謂vị 尸thi 羅la 律luật 儀nghi 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。善thiện 守thủ 其kỳ 念niệm 。善thiện 守thủ 念niệm 故cố 能năng 無vô 放phóng 逸dật 。防phòng 護hộ 其kỳ 心tâm 。修tu 諸chư 善thiện 法Pháp 。無vô 放phóng 逸dật 故cố 心tâm 正chánh 於ư 內nội 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。增tăng 上thượng 慧tuệ 法pháp 。毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。此thử 四tứ 瑜du 伽già 。有hữu 十thập 六lục 種chủng 。

當đương 知tri 此thử 中trung 。初sơ 由do 信tín 故cố 於ư 應ưng 得đắc 義nghĩa 。深thâm 生sanh 信tín 解giải 。信tín 應ưng 得đắc 已dĩ 於ư 諸chư 善thiện 法Pháp 。生sanh 起khởi 樂nhạo 欲dục 。由do 樂nhạo 欲dục 故cố 晝trú 夜dạ 策sách 勵lệ 安an 住trụ 精tinh 勤cần 。堅kiên 固cố 勇dũng 猛mãnh 。發phát 精tinh 進tấn 已dĩ 。攝nhiếp 受thọ 方phương 便tiện 能năng 得đắc 未vị 得đắc 。能năng 觸xúc 未vị 觸xúc 。能năng 證chứng 未vị 證chứng 。故cố 此thử 四tứ 法pháp 說thuyết 名danh 瑜du 伽già 。

云vân 何hà 作tác 意ý 。謂vị 四tứ 作tác 意ý 。何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 力lực 勵lệ 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。二nhị 有hữu 間gian 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。三tam 無vô 間gian 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。四tứ 無vô 功công 用dụng 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。云vân 何hà 力lực 勵lệ 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。謂vị 初sơ 修tu 業nghiệp 者giả 令linh 心tâm 於ư 內nội 安an 住trụ 等đẳng 住trụ 。或hoặc 於ư 諸chư 法pháp 無vô 倒đảo 簡giản 擇trạch 。乃nãi 至chí 未vị 得đắc 。所sở 修tu 作tác 意ý 。

爾nhĩ 時thời 作tác 意ý 力lực 勵lệ 運vận 轉chuyển 。由do 倍bội 勵lệ 力lực 折chiết 挫tỏa 其kỳ 心tâm 令linh 住trụ 一nhất 境cảnh 。故cố 名danh 力lực 勵lệ 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。云vân 何hà 有hữu 間gian 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。謂vị 得đắc 所sở 修tu 作tác 意ý 已dĩ 後hậu 。世thế 出xuất 世thế 道đạo 漸tiệm 次thứ 勝thắng 進tiến 。了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 由do 三tam 摩ma 地địa 。思tư 所sở 間gian 雜tạp 。未vị 能năng 一nhất 向hướng 純thuần 修tu 行hành 轉chuyển 。故cố 名danh 有hữu 間gian 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。云vân 何hà 無vô 間gian 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。謂vị 從tùng 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 已dĩ 後hậu 。乃nãi 至chí 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 作tác 意ý 。是thị 名danh 無vô 間gian 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。云vân 何hà 無vô 功công 用dụng 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。謂vị 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 。是thị 名danh 無vô 功công 用dụng 運vận 轉chuyển 作tác 意ý 。

復phục 有hữu 所sở 餘dư 四tứ 種chủng 作tác 意ý 。一nhất 隨tùy 順thuận 作tác 意ý 。二nhị 對đối 治trị 作tác 意ý 。三tam 順thuận 清thanh 淨tịnh 作tác 意ý 。四tứ 順thuận 觀quán 察sát 作tác 意ý 。云vân 何hà 隨tùy 順thuận 作tác 意ý 。謂vị 於ư 所sở 緣duyên 深thâm 生sanh 厭yếm 壞hoại 起khởi 正chánh 加gia 行hành 。而nhi 未vị 斷đoạn 惑hoặc 。云vân 何hà 對đối 治trị 作tác 意ý 。謂vị 能năng 斷đoạn 惑hoặc 。云vân 何hà 順thuận 清thanh 淨tịnh 作tác 意ý 。謂vị 心tâm 下hạ 蹙túc/xúc 取thủ 淨tịnh 妙diệu 相tướng 策sách 令linh 歡hoan 悅duyệt 。云vân 何hà 順thuận 觀quán 察sát 作tác 意ý 。謂vị 觀quán 察sát 作tác 意ý 。由do 此thử 作tác 意ý 。增tăng 上thượng 力lực 故cố 。順thuận 觀quán 煩phiền 惱não 斷đoạn 與dữ 未vị 斷đoạn 。

問vấn 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 正chánh 作tác 意ý 時thời 。思tư 惟duy 幾kỷ 相tương/tướng 。答đáp 四tứ 。何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 所sở 緣duyên 相tương/tướng 。二nhị 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 。三tam 應ưng 遠viễn 離ly 相tương/tướng 。四tứ 應ưng 修tu 習tập 相tương/tướng 。所sở 緣duyên 相tướng 者giả 。謂vị 所sở 知tri 事sự 同đồng 分phần 。影ảnh 像tượng 明minh 了liễu 顯hiển 現hiện 。因nhân 緣duyên 相tương/tướng 者giả 。謂vị 三tam 摩ma 地địa 資tư 糧lương 積tích 集tập 。隨tùy 順thuận 教giáo 導đạo 與dữ 修tu 俱câu 行hành 。猛mãnh 利lợi 樂nhạo 欲dục 。於ư 可khả 厭yếm 法pháp 。深thâm 生sanh 厭yếm 患hoạn 。能năng 審thẩm 遍biến 知tri 亂loạn 與dữ 不bất 亂loạn 。他tha 不bất 惱não 觸xúc 。或hoặc 人nhân 所sở 作tác 或hoặc 非phi 人nhân 作tác 。或hoặc 音âm 聲thanh 作tác 或hoặc 功công 用dụng 作tác 。若nhược 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 。而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。內nội 略lược 其kỳ 心tâm 極cực 猛mãnh 盛thịnh 觀quán 後hậu 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 。若nhược 奢Xa 摩Ma 他Tha 。而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。發phát 起khởi 勝thắng 觀quán 極cực 猛mãnh 盛thịnh 止chỉ 後hậu 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 。應ưng 遠viễn 離ly 相tương/tướng 。復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。一nhất 者giả 沈trầm 相tương/tướng 。二nhị 者giả 掉trạo 相tương/tướng 。三tam 者giả 著trước 相tương/tướng 。四tứ 者giả 亂loạn 相tương/tướng 。沈trầm 相tương/tướng 者giả 。謂vị 由do 所sở 緣duyên 相tương/tướng 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 故cố 令linh 心tâm 下hạ 劣liệt 。掉trạo 相tương/tướng 者giả 。謂vị 由do 所sở 緣duyên 相tương/tướng 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 故cố 令linh 心tâm 高cao 舉cử 。著trước 相tương/tướng 者giả 。謂vị 由do 所sở 緣duyên 相tương/tướng 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 故cố 。令linh 心tâm 於ư 境cảnh 起khởi 染nhiễm 起khởi 著trước 作tác 諸chư 惱não 亂loạn 。亂loạn 相tương/tướng 者giả 。謂vị 由do 所sở 緣duyên 相tương/tướng 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 故cố 令linh 心tâm 於ư 外ngoại 馳trì 散tán 擾nhiễu 動động 。如như 是thị 諸chư 相tướng 如như 前tiền 等đẳng 引dẫn 地địa 中trung 已dĩ 說thuyết 。

問vấn 如như 是thị 作tác 意ý 。於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 起khởi 勝thắng 解giải 時thời 有hữu 幾kỷ 勝thắng 解giải 。答đáp 九cửu 。何hà 等đẳng 為vi 九cửu 。

一nhất 有hữu 光quang 淨tịnh 勝thắng 解giải 。二nhị 無vô 光quang 淨tịnh 勝thắng 解giải 。三tam 遲trì 鈍độn 勝thắng 解giải 。四tứ 捷tiệp 利lợi 勝thắng 解giải 。五ngũ 狹hiệp 小tiểu 勝thắng 解giải 。六lục 廣quảng 大đại 勝thắng 解giải 。七thất 無vô 量lượng 勝thắng 解giải 。八bát 清thanh 淨tịnh 勝thắng 解giải 。九cửu 不bất 清thanh 淨tịnh 勝thắng 解giải 。有hữu 光quang 淨tịnh 勝thắng 解giải 者giả 。謂vị 於ư 光quang 明minh 相tướng 澄trừng 心tâm 善thiện 取thủ 與dữ 光quang 明minh 俱câu 。所sở 有hữu 勝thắng 解giải 。無vô 光quang 淨tịnh 勝thắng 解giải 者giả 。謂vị 於ư 光quang 明minh 相tướng 不bất 能năng 善thiện 取thủ 與dữ 闇ám 昧muội 俱câu 所sở 有hữu 勝thắng 解giải 。遲trì 鈍độn 勝thắng 解giải 者giả 。謂vị 鈍độn 根căn 身thân 中trung 所sở 有hữu 勝thắng 解giải 。捷tiệp 利lợi 勝thắng 解giải 者giả 。謂vị 利lợi 根căn 身thân 中trung 所sở 有hữu 勝thắng 解giải 。狹hiệp 小tiểu 勝thắng 解giải 者giả 。謂vị 狹hiệp 小tiểu 信tín 欲dục 俱câu 行hành 勝thắng 解giải 。及cập 狹hiệp 小tiểu 所sở 緣duyên 意ý 解giải 勝thắng 解giải 。如như 是thị 作tác 意ý 狹hiệp 小tiểu 故cố 。及cập 所sở 緣duyên 狹hiệp 小tiểu 故cố 。名danh 狹hiệp 小tiểu 勝thắng 解giải 。廣quảng 大đại 勝thắng 解giải 者giả 。謂vị 廣quảng 大đại 信tín 欲dục 俱câu 行hành 勝thắng 解giải 。及cập 廣quảng 大đại 所sở 緣duyên 意ý 解giải 勝thắng 解giải 。如như 是thị 作tác 意ý 廣quảng 大đại 故cố 。及cập 所sở 緣duyên 廣quảng 大đại 故cố 。名danh 廣quảng 大đại 勝thắng 解giải 。無vô 量lượng 勝thắng 解giải 者giả 。謂vị 無vô 邊biên 無vô 際tế 。信tín 欲dục 俱câu 行hành 勝thắng 解giải 。及cập 無vô 邊biên 無vô 際tế 。所sở 緣duyên 意ý 解giải 勝thắng 解giải 。如như 是thị 作tác 意ý 。無vô 量lượng 故cố 及cập 所sở 緣duyên 無vô 量lượng 故cố 。名danh 無vô 量lượng 勝thắng 解giải 。清thanh 淨tịnh 勝thắng 解giải 者giả 。謂vị 已dĩ 善thiện 修tu 已dĩ 成thành 滿mãn 已dĩ 究cứu 竟cánh 俱câu 行hành 勝thắng 解giải 。不bất 清thanh 淨tịnh 勝thắng 解giải 者giả 。謂vị 未vị 善thiện 修tu 未vị 成thành 滿mãn 未vị 究cứu 竟cánh 俱câu 行hành 勝thắng 解giải 。

問vấn 修tu 瑜du 伽già 者giả 。凡phàm 有hữu 幾kỷ 種chủng 。瑜du 伽già 所sở 作tác 。答đáp 四tứ 。何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。

一nhất 所sở 依y 滅diệt 。二nhị 所sở 依y 轉chuyển 。三tam 遍biến 知tri 所sở 緣duyên 。四tứ 愛ái 樂nhạo 所sở 緣duyên 。所sở 依y 滅diệt 及cập 所sở 依y 轉chuyển 者giả 。謂vị 勤cần 修tu 習tập 瑜du 伽già 作tác 意ý 故cố 。所sở 有hữu 麁thô 重trọng 俱câu 行hành 所sở 依y 漸tiệm 次thứ 而nhi 滅diệt 。所sở 有hữu 輕khinh 安an 俱câu 行hành 所sở 依y 漸tiệm 次thứ 而nhi 轉chuyển 。是thị 名danh 所sở 依y 滅diệt 及cập 所sở 依y 轉chuyển 瑜du 伽già 所sở 作tác 。遍biến 知tri 所sở 緣duyên 及cập 愛ái 樂nhạo 所sở 緣duyên 者giả 。謂vị 或hoặc 有hữu 遍biến 知tri 所sở 緣duyên 愛ái 樂nhạo 所sở 緣duyên 與dữ 所sở 依y 滅diệt 轉chuyển 。而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。由do 此thử 遍biến 知tri 所sở 緣duyên 愛ái 樂nhạo 所sở 緣duyên 。增tăng 上thượng 力lực 故cố 。令linh 所sở 依y 滅diệt 及cập 所sở 依y 轉chuyển 。或hoặc 有hữu 遍biến 知tri 所sở 緣duyên 愛ái 樂nhạo 所sở 緣duyên 。用dụng 所sở 依y 清thanh 淨tịnh 。而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。由do 此thử 所sở 依y 清thanh 淨tịnh 。增tăng 上thượng 力lực 故cố 。令linh 遍biến 知tri 所sở 緣duyên 。得đắc 善thiện 清thanh 淨tịnh 。及cập 愛ái 樂nhạo 所sở 緣duyên 。得đắc 善thiện 清thanh 淨tịnh 。於ư 其kỳ 所sở 作tác 成thành 辦biện 時thời 轉chuyển 。是thị 名danh 四tứ 種chủng 修tu 瑜du 伽già 者giả 瑜du 伽già 所sở 作tác 。

問vấn 修tu 瑜du 伽già 師sư 。凡phàm 有hữu 幾kỷ 種chủng 。答đáp 三tam 。何hà 等đẳng 為vi 三tam 。

一nhất 初sơ 修tu 業nghiệp 瑜du 伽già 師sư 。二nhị 已dĩ 習tập 行hành 瑜du 伽già 師sư 。三tam 已dĩ 度độ 作tác 意ý 瑜du 伽già 師sư 。云vân 何hà 初sơ 修tu 業nghiệp 瑜du 伽già 師sư 。謂vị 有hữu 二nhị 種chủng 初sơ 修tu 業nghiệp 者giả 。一nhất 於ư 作tác 意ý 初sơ 修tu 業nghiệp 者giả 。二nhị 淨tịnh 煩phiền 惱não 初sơ 修tu 業nghiệp 者giả 。云vân 何hà 於ư 作tác 意ý 初sơ 修tu 業nghiệp 者giả 。謂vị 初sơ 修tu 業nghiệp 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。安an 住trụ 一nhất 緣duyên 勤cần 修tu 作tác 意ý 。乃nãi 至chí 未vị 得đắc 。所sở 修tu 作tác 意ý 。未vị 能năng 觸xúc 證chứng 。心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。云vân 何hà 淨tịnh 煩phiền 惱não 初sơ 修tu 業nghiệp 者giả 。謂vị 已dĩ 證chứng 得đắc 所sở 修tu 作tác 意ý 。於ư 諸chư 煩phiền 惱não 。欲dục 淨tịnh 其kỳ 心tâm 。發phát 起khởi 攝nhiếp 受thọ 正chánh 勤cần 修tu 習tập 。了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 名danh 淨tịnh 煩phiền 惱não 初sơ 修tu 業nghiệp 者giả 。云vân 何hà 已dĩ 習tập 行hành 瑜du 伽già 師sư 。謂vị 除trừ 了liễu 相tương/tướng 作tác 意ý 。於ư 餘dư 乃nãi 至chí 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 五ngũ 作tác 意ý 中trung 。已dĩ 善thiện 修tu 習tập 。云vân 何hà 已dĩ 度độ 作tác 意ý 瑜du 伽già 師sư 。謂vị 住trụ 加gia 行hành 究cứu 竟cánh 果quả 作tác 意ý 位vị 中trung 。由do 此thử 超siêu 過quá 加gia 行hành 方phương 便tiện 所sở 修tu 作tác 意ý 安an 住trụ 修tu 果quả 。是thị 故cố 說thuyết 名danh 。已dĩ 度độ 作tác 意ý 。

又hựu 始thỉ 從tùng 修tu 習tập 善thiện 法Pháp 欲dục 已dĩ 去khứ 。乃nãi 至chí 未vị 起khởi 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 根căn 。於ư 爾nhĩ 所sở 時thời 。名danh 初sơ 修tu 業nghiệp 。若nhược 已dĩ 起khởi 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 根căn 。所sở 謂vị 煖noãn 頂đảnh 隨tùy 順thuận 諦đế 忍nhẫn 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。名danh 已dĩ 習tập 行hành 。若nhược 已dĩ 證chứng 入nhập 。正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。得đắc 諦đế 現hiện 觀quán 。不bất 由do 他tha 緣duyên 。於ư 佛Phật 聖thánh 教giáo 。不bất 為vi 餘dư 緣duyên 之chi 所sở 引dẫn 奪đoạt 。當đương 於ư 爾nhĩ 時thời 。名danh 度độ 作tác 意ý 。由do 彼bỉ 超siêu 過quá 他tha 緣duyên 作tác 意ý 。住trụ 非phi 他tha 緣duyên 。所sở 有hữu 作tác 意ý 。是thị 故cố 名danh 為vi 。已dĩ 度độ 作tác 意ý 。

云vân 何hà 瑜du 伽già 修tu 。謂vị 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 想tưởng 修tu 。二nhị 者giả 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 修tu 。

云vân 何hà 想tưởng 修tu 。謂vị 或hoặc 修tu 世thế 間gian 道đạo 時thời 。於ư 諸chư 下hạ 地địa 修tu 過quá 患hoạn 想tưởng 。或hoặc 修tu 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 時thời 。於ư 斷đoạn 界giới 離ly 欲dục 界giới 滅diệt 界giới 。觀quán 見kiến 最tối 勝thắng 寂tịch 靜tĩnh 功công 德đức 。修tu 習tập 斷đoạn 想tưởng 離ly 欲dục 想tưởng 滅diệt 想tưởng 。或hoặc 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 時thời 。修tu 習tập 止chỉ 品phẩm 上thượng 下hạ 想tưởng 。或hoặc 修tu 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 時thời 。修tu 習tập 觀quán 品phẩm 前tiền 後hậu 想tưởng 。上thượng 下hạ 想tưởng 者giả 。謂vị 觀quán 察sát 此thử 身thân 。如như 其kỳ 所sở 住trụ 。如như 其kỳ 所sở 願nguyện 。上thượng 從tùng 頂đảnh 上thượng 下hạ 至chí 足túc 下hạ 。種chủng 種chủng 雜tạp 類loại 。不bất 淨tịnh 充sung 滿mãn 。謂vị 此thử 身thân 中trung 所sở 有hữu 。種chủng 種chủng 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。前tiền 後hậu 想tưởng 者giả 。謂vị 如như 有hữu 一nhất 於ư 所sở 觀quán 相tương/tướng 殷ân 勤cần 懇khẩn 到đáo 。善thiện 取thủ 善thiện 思tư 善thiện 了liễu 善thiện 達đạt 。謂vị 住trụ 觀quán 於ư 坐tọa 坐tọa 觀quán 於ư 臥ngọa 。或hoặc 在tại 後hậu 行hành 。觀quán 察sát 前tiền 行hành 。此thử 則tắc 顯hiển 示thị 。以dĩ 毘Tỳ 鉢Bát 舍Xá 那Na 行hành 。觀quán 察sát 三tam 世thế 。緣duyên 生sanh 諸chư 行hành 。謂vị 若nhược 說thuyết 言ngôn 住trụ 觀quán 於ư 坐tọa 。此thử 則tắc 顯hiển 示thị 。以dĩ 現hiện 在tại 作tác 意ý 觀quán 察sát 未vị 來lai 所sở 知tri 諸chư 行hành 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。現hiện 在tại 作tác 意ý 位vị 已dĩ 現hiện 生sanh 故cố 說thuyết 名danh 為vi 住trụ 。未vị 來lai 所sở 知tri 位vị 未vị 現hiện 生sanh 故cố 。臨lâm 欲dục 起khởi 故cố 說thuyết 名danh 為vi 坐tọa 。若nhược 復phục 說thuyết 言ngôn 。坐tọa 觀quán 於ư 臥ngọa 。此thử 則tắc 顯hiển 示thị 。以dĩ 現hiện 在tại 作tác 意ý 觀quán 察sát 過quá 去khứ 所sở 知tri 諸chư 行hành 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。現hiện 在tại 作tác 意ý 位vị 臨lâm 欲dục 滅diệt 故cố 說thuyết 名danh 為vi 坐tọa 。過quá 去khứ 所sở 知tri 位vị 已dĩ 謝tạ 滅diệt 故cố 說thuyết 名danh 為vi 臥ngọa 。若nhược 復phục 說thuyết 言ngôn 。或hoặc 在tại 後hậu 行hành 。觀quán 察sát 前tiền 行hành 。此thử 則tắc 顯hiển 示thị 。以dĩ 現hiện 在tại 作tác 意ý 觀quán 無vô 間gian 滅diệt 現hiện 行hành 作tác 意ý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 已dĩ 生sanh 起khởi 無vô 間gian 謝tạ 滅diệt 所sở 取thủ 作tác 意ý 說thuyết 名danh 前tiền 行hành 。若nhược 此thử 無vô 間gian 新tân 新tân 生sanh 起khởi 能năng 取thủ 作tác 意ý 。取thủ 前tiền 無vô 間gian 已dĩ 謝tạ 滅diệt 者giả 。說thuyết 名danh 後hậu 行hành 。當đương 知tri 此thử 中trung 。為vi 修tu 止Chỉ 觀Quán 。修tu 彼bỉ 二nhị 品phẩm 勝thắng 光quang 明minh 想tưởng 。是thị 名danh 想tưởng 修tu 。

云vân 何hà 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 修tu 。謂vị 於ư 三Tam 十Thập 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。親thân 近cận 積tích 集tập 。若nhược 修tu 若nhược 習tập 若nhược 多đa 修tu 習tập 。是thị 名danh 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 修tu 。何hà 等đẳng 名danh 為vi 。三tam 十thập 七thất 種chủng 。菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。謂vị 四tứ 念niệm 住trụ 。四tứ 正Chánh 斷Đoạn 。四Tứ 神Thần 足Túc 。五Ngũ 根Căn 五Ngũ 力Lực 。七thất 覺giác 支chi 。八bát 聖thánh 道Đạo 。四tứ 念niệm 住trụ 者giả 。一nhất 身thân 念niệm 住trụ 。二nhị 受thọ 念niệm 住trụ 。三tam 心tâm 念niệm 住trụ 。四tứ 法pháp 念niệm 住trụ 。四tứ 正Chánh 斷Đoạn 者giả 。一nhất 於ư 已dĩ 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。為vi 令linh 斷đoạn 故cố 。生sanh 欲dục 策sách 勵lệ 。發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。策sách 心tâm 持trì 心tâm 正Chánh 斷Đoạn 。二nhị 於ư 未vị 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。為vì 不bất 生sanh 故cố 。生sanh 欲dục 策sách 勵lệ 。發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。策sách 心tâm 持trì 心tâm 正Chánh 斷Đoạn 。三tam 於ư 未vị 生sanh 善thiện 法Pháp 。為vì 令linh 生sanh 故cố 。生sanh 欲dục 策sách 勵lệ 。發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。策sách 心tâm 持trì 心tâm 正Chánh 斷Đoạn 。四tứ 於ư 已dĩ 生sanh 善thiện 法Pháp 。為vi 欲dục 令linh 住trụ 。令linh 不bất 忘vong 失thất 。令linh 修tu 圓viên 滿mãn 令linh 倍bội 修tu 習tập 。令linh 其kỳ 增tăng 長trưởng 令linh 其kỳ 廣quảng 大đại 。生sanh 欲dục 策sách 勵lệ 。發phát 勤cần 精tinh 進tấn 。策sách 心tâm 持trì 心tâm 正Chánh 斷Đoạn 。四Tứ 神Thần 足Túc 者giả 。一nhất 欲dục 三tam 摩ma 地địa 斷đoạn 行hành 。成thành 就tựu 神thần 足túc 。二nhị 勤cần 三tam 摩ma 地địa 斷đoạn 行hành 。成thành 就tựu 神thần 足túc 。三tam 心tâm 三tam 摩ma 地địa 。斷đoạn 行hành 成thành 就tựu 神thần 足túc 。四tứ 觀quán 三tam 摩ma 地địa 斷đoạn 行hành 。成thành 就tựu 神thần 足túc 。五ngũ 根căn 者giả 。一nhất 信tín 根căn 。二nhị 精tinh 進tấn 根căn 。三tam 念niệm 根căn 。四tứ 定định 根căn 。五ngũ 慧tuệ 根căn 。五Ngũ 力Lực 者giả 。一nhất 信tín 力lực 。二nhị 精tinh 進tấn 力lực 。三tam 念niệm 力lực 。四tứ 定định 力lực 。五ngũ 慧tuệ 力lực 。七thất 覺giác 支chi 者giả 。一nhất 念niệm 等đẳng 覺giác 支chi 。二nhị 擇trạch 法pháp 等đẳng 覺giác 支chi 。三tam 精tinh 進tấn 等đẳng 覺giác 支chi 。四tứ 喜hỷ 等đẳng 覺giác 支chi 。五ngũ 安an 等đẳng 覺giác 支chi 。六lục 定định 等đẳng 覺giác 支chi 。七thất 捨xả 等đẳng 覺giác 支chi 。八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 者giả 。一nhất 正chánh 見kiến 。二nhị 正chánh 思tư 惟duy 。三tam 正chánh 語ngữ 。四tứ 正chánh 業nghiệp 。五ngũ 正chánh 命mạng 。六lục 正chánh 精tinh 進tấn 。七thất 正chánh 念niệm 。八bát 正chánh 定định 。

今kim 於ư 此thử 中trung 。云vân 何hà 為vi 身thân 。云vân 何hà 於ư 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。云vân 何hà 為vi 念niệm 。云vân 何hà 念niệm 住trụ 。略lược 說thuyết 身thân 相tướng 有hữu 三tam 十thập 五ngũ 。謂vị 內nội 身thân 外ngoại 身thân 。根căn 所sở 攝nhiếp 身thân 非phi 根căn 所sở 攝nhiếp 身thân 。有hữu 情tình 數số 身thân 非phi 有hữu 情tình 數số 身thân 。麁thô 重trọng 俱câu 行hành 身thân 輕khinh 安an 俱câu 行hành 身thân 。能năng 造tạo 身thân 所sở 造tạo 身thân 。名danh 身thân 色sắc 身thân 。那na 落lạc 迦ca 身thân 傍bàng 生sanh 身thân 。祖tổ 父phụ 國quốc 身thân 人nhân 身thân 天thiên 身thân 。有hữu 識thức 身thân 無vô 識thức 身thân 。中trung 身thân 表biểu 身thân 。變biến 異dị 身thân 不bất 變biến 異dị 身thân 。女nữ 身thân 男nam 身thân 半bán 擇trạch 迦ca 身thân 。親thân 友hữu 身thân 非phi 親thân 友hữu 身thân 。中trung 庸dong 身thân 劣liệt 身thân 。中trung 身thân 妙diệu 身thân 。幼ấu 身thân 少thiểu 身thân 老lão 身thân 。如như 是thị 名danh 為vi 。身thân 相tướng 差sai 別biệt 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。略lược 有hữu 三tam 種chủng 。謂vị 依y 身thân 增tăng 上thượng 。聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。由do 此thử 慧tuệ 故cố 。於ư 一nhất 切thiết 身thân 一nhất 切thiết 相tương/tướng 。正chánh 觀quán 察sát 正chánh 推thôi 求cầu 。隨tùy 觀quán 隨tùy 覺giác 念niệm 。謂vị 依y 身thân 增tăng 上thượng 。受thọ 持trì 正Chánh 法Pháp 。思tư 惟duy 法pháp 義nghĩa 修tu 習tập 作tác 證chứng 。於ư 文văn 於ư 義nghĩa 修tu 作tác 證chứng 中trung 心tâm 無vô 忘vong 失thất 。若nhược 審thẩm 思tư 惟duy 。我ngã 於ư 正Chánh 法Pháp 。為vi 正chánh 受thọ 持trì 為vi 不bất 爾nhĩ 耶da 。於ư 彼bỉ 彼bỉ 義nghĩa 慧tuệ 善thiện 了liễu 達đạt 為vi 不bất 爾nhĩ 耶da 。善thiện 能năng 觸xúc 證chứng 彼bỉ 彼bỉ 解giải 脫thoát 為vi 不bất 爾nhĩ 耶da 。如như 是thị 審thẩm 諦đế 。安an 住trụ 其kỳ 念niệm 。名danh 為vi 念niệm 住trụ 。又hựu 為vi 守thủ 護hộ 念niệm 。為vi 於ư 境cảnh 無vô 染nhiễm 。為vi 安an 住trụ 所sở 緣duyên 。名danh 為vi 念niệm 住trụ 。為vi 守thủ 護hộ 念niệm 者giả 。謂vị 如như 說thuyết 言ngôn 先tiên 守thủ 護hộ 念niệm 。若nhược 常thường 委ủy 念niệm 。為vi 於ư 境cảnh 無vô 染nhiễm 者giả 。謂vị 如như 說thuyết 言ngôn 念niệm 守thủ 護hộ 心tâm 行hành 平bình 等đẳng 位vị 。不bất 取thủ 其kỳ 相tướng 。不bất 取thủ 隨tùy 好hảo/hiếu 。廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。守thủ 護hộ 意ý 根căn 修tu 意ý 根căn 律luật 儀nghi 。為vi 安an 住trụ 所sở 緣duyên 者giả 。謂vị 如như 說thuyết 言ngôn 於ư 四tứ 所sở 緣duyên 安an 住trụ 其kỳ 念niệm 。謂vị 於ư 遍biến 滿mãn 所sở 緣duyên 淨tịnh 行hạnh 所sở 緣duyên 善thiện 巧xảo 所sở 緣duyên 淨tịnh 惑hoặc 所sở 緣duyên 。由do 此thử 三tam 相tương/tướng 善thiện 住trụ 其kỳ 念niệm 故cố 名danh 念niệm 住trụ 。云vân 何hà 為vi 受thọ 。謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 苦khổ 受thọ 。不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。樂nhạo/nhạc/lạc 身thân 受thọ 苦khổ 身thân 受thọ 。不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 身thân 受thọ 。如như 說thuyết 身thân 受thọ 心tâm 受thọ 亦diệc 爾nhĩ 。樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 愛ái 味vị 受thọ 。苦khổ 有hữu 愛ái 味vị 受thọ 。不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。有hữu 愛ái 味vị 受thọ 。無vô 愛ái 味vị 受thọ 。依y 耽đam 嗜thị 受thọ 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。樂nhạo/nhạc/lạc 依y 出xuất 離ly 受thọ 。苦khổ 依y 出xuất 離ly 受thọ 。不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。依y 出xuất 離ly 受thọ 。如như 是thị 總tổng 有hữu 二nhị 十thập 一nhất 受thọ 。或hoặc 九cửu 種chủng 受thọ 。云vân 何hà 為vi 心tâm 。謂vị 有hữu 貪tham 心tâm 離ly 貪tham 心tâm 。有hữu 瞋sân 心tâm 離ly 瞋sân 心tâm 。有hữu 癡si 心tâm 離ly 癡si 心tâm 。略lược 心tâm 散tán 心tâm 。下hạ 心tâm 舉cử 心tâm 。掉trạo 心tâm 不bất 掉trạo 心tâm 。寂tịch 靜tĩnh 心tâm 不bất 寂tịch 靜tĩnh 心tâm 。定định 心tâm 不bất 定định 心tâm 。善thiện 修tu 心tâm 不bất 善thiện 修tu 心tâm 。善thiện 解giải 脫thoát 心tâm 。不bất 善thiện 解giải 脫thoát 心tâm 。如như 是thị 總tổng 有hữu 二nhị 十thập 種chủng 心tâm 。云vân 何hà 為vi 法pháp 。謂vị 若nhược 貪tham 貪tham 。毘Tỳ 奈Nại 耶Da 法Pháp 。若nhược 瞋sân 瞋sân 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 法Pháp 。若nhược 癡si 癡si 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 法Pháp 。若nhược 略lược 若nhược 散tán 法pháp 。若nhược 下hạ 若nhược 舉cử 法pháp 。若nhược 掉trạo 不bất 掉trạo 法pháp 。若nhược 寂tịch 靜tĩnh 不bất 寂tịch 靜tĩnh 法pháp 。若nhược 定định 不bất 定định 法pháp 。若nhược 善thiện 修tu 不bất 善thiện 修tu 法pháp 。若nhược 善thiện 解giải 脫thoát 不bất 善thiện 解giải 脫thoát 法pháp 。如như 是thị 當đương 知tri 。建kiến 立lập 黑hắc 品phẩm 白bạch 品phẩm 染nhiễm 品phẩm 淨tịnh 品phẩm 二nhị 十thập 種chủng 法pháp 。又hựu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 者giả 。謂vị 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 觸xúc 為vi 緣duyên 所sở 生sanh 平bình 等đẳng 受thọ 受thọ 所sở 攝nhiếp 。是thị 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。此thử 若nhược 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 名danh 身thân 受thọ 。若nhược 意ý 識thức 相tương 應ứng 名danh 心tâm 受thọ 。如như 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 觸xúc 。如như 是thị 順thuận 苦khổ 受thọ 觸xúc 。順thuận 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。觸xúc 為vi 緣duyên 所sở 生sanh 。不bất 平bình 等đẳng 受thọ 受thọ 所sở 攝nhiếp 。非phi 平bình 等đẳng 非phi 不bất 平bình 等đẳng 。受thọ 受thọ 所sở 攝nhiếp 。是thị 名danh 苦khổ 受thọ 。不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。此thử 若nhược 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 名danh 身thân 受thọ 。若nhược 意ý 識thức 相tương 應ứng 名danh 心tâm 受thọ 。如như 是thị 諸chư 受thọ 若nhược 。隨tùy 順thuận 涅Niết 槃Bàn 。隨tùy 順thuận 決quyết 擇trạch 畢tất 竟cánh 出xuất 離ly 畢tất 竟cánh 離ly 垢cấu 畢tất 竟cánh 。能năng 令linh 梵Phạm 行hạnh 圓viên 滿mãn 。名danh 無vô 愛ái 味vị 受thọ 。若nhược 墮đọa 於ư 界giới 名danh 有hữu 愛ái 味vị 受thọ 。若nhược 色sắc 無vô 色sắc 。界giới 繫hệ 若nhược 隨tùy 順thuận 離ly 欲dục 。名danh 依y 出xuất 離ly 受thọ 。若nhược 欲dục 界giới 繫hệ 若nhược 不bất 順thuận 離ly 欲dục 。名danh 依y 耽đam 嗜thị 受thọ 。又hựu 有hữu 貪tham 心tâm 者giả 。謂vị 於ư 可khả 愛ái 所sở 緣duyên 境cảnh 事sự 。貪tham 纏triền 所sở 纏triền 。離ly 貪tham 心tâm 者giả 。謂vị 即tức 遠viễn 離ly 如như 是thị 貪tham 纏triền 。有hữu 瞋sân 心tâm 者giả 。謂vị 於ư 可khả 憎tăng 所sở 緣duyên 境cảnh 事sự 。瞋sân 纏triền 所sở 纏triền 。離ly 瞋sân 心tâm 者giả 。謂vị 即tức 遠viễn 離ly 如như 是thị 瞋sân 纏triền 。有hữu 癡si 心tâm 者giả 。謂vị 於ư 可khả 愚ngu 所sở 緣duyên 境cảnh 事sự 。癡si 纏triền 所sở 纏triền 。離ly 癡si 心tâm 者giả 謂vị 即tức 遠viễn 離ly 如như 是thị 癡si 纏triền 。如như 是thị 六lục 心tâm 當đương 知tri 皆giai 是thị 。行hành 時thời 所sở 起khởi 三tam 煩phiền 惱não 品phẩm 。及cập 此thử 三tam 品phẩm 對đối 治trị 差sái 別biệt 。略lược 心tâm 者giả 。謂vị 由do 正chánh 行hạnh 於ư 內nội 所sở 緣duyên 繫hệ 縛phược 其kỳ 心tâm 。散tán 心tâm 者giả 。謂vị 於ư 外ngoại 五ngũ 妙diệu 欲dục 隨tùy 順thuận 流lưu 散tán 。下hạ 心tâm 者giả 。謂vị 惛hôn 沈trầm 睡thụy 眠miên 俱câu 行hành 。舉cử 心tâm 者giả 。謂vị 於ư 淨tịnh 妙diệu 所sở 緣duyên 明minh 了liễu 顯hiển 現hiện 。掉trạo 心tâm 者giả 。謂vị 大đại 舉cử 故cố 掉trạo 纏triền 所sở 掉trạo 。不bất 掉trạo 心tâm 者giả 。謂vị 於ư 舉cử 時thời 及cập 於ư 略lược 時thời 得đắc 平bình 等đẳng 捨xả 。寂tịch 靜tĩnh 心tâm 者giả 。謂vị 從tùng 諸chư 蓋cái 。已dĩ 得đắc 解giải 脫thoát 。不bất 寂tịch 靜tĩnh 心tâm 者giả 。謂vị 從tùng 諸chư 蓋cái 未vị 得đắc 解giải 脫thoát 言ngôn 。定định 心tâm 者giả 。謂vị 從tùng 諸chư 蓋cái 。得đắc 解giải 脫thoát 已dĩ 。復phục 能năng 證chứng 入nhập 根căn 本bổn 靜tĩnh 慮lự 。不bất 定định 心tâm 者giả 。謂vị 未vị 能năng 入nhập 。善thiện 修tu 心tâm 者giả 。謂vị 於ư 此thử 定định 長trường 時thời 串xuyến 習tập 。得đắc 隨tùy 所sở 欲dục 得đắc 。無vô 艱gian 難nan 得đắc 無vô 梗# 澁sáp 。速tốc 能năng 證chứng 入nhập 。不bất 善thiện 修tu 心tâm 者giả 。與dữ 此thử 相tương 違vi 應ưng 知tri 其kỳ 相tướng 。善thiện 解giải 脫thoát 心tâm 者giả 。謂vị 從tùng 一nhất 切thiết 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。不bất 善thiện 解giải 脫thoát 心tâm 者giả 。謂vị 不bất 從tùng 一nhất 切thiết 。不bất 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。如như 是thị 十thập 四tứ 種chủng 心tâm 當đương 知tri 皆giai 是thị 。住trụ 時thời 所sở 起khởi 。依y 淨tịnh 蓋cái 地địa 住trụ 時thời 所sở 起khởi 有hữu 八bát 種chủng 心tâm 。謂vị 從tùng 略lược 心tâm 散tán 心tâm 乃nãi 至chí 寂tịch 靜tĩnh 不bất 寂tịch 靜tĩnh 心tâm 。依y 淨tịnh 煩phiền 惱não 地địa 住trụ 時thời 所sở 起khởi 有hữu 六lục 種chủng 心tâm 。謂vị 定định 心tâm 不bất 定định 心tâm 。乃nãi 至chí 善thiện 解giải 脫thoát 不phủ 。善thiện 解giải 脫thoát 心tâm 。又hựu 於ư 內nội 有hữu 蓋cái 能năng 自tự 了liễu 知tri 。我ngã 有hữu 諸chư 蓋cái 。於ư 內nội 無vô 蓋cái 能năng 自tự 了liễu 知tri 。我ngã 無vô 諸chư 蓋cái 。如như 彼bỉ 諸chư 蓋cái 未vị 生sanh 而nhi 生sanh 。亦diệc 能năng 了liễu 知tri 。如như 彼bỉ 諸chư 蓋cái 生sanh 已dĩ 散tán 滅diệt 。亦diệc 能năng 了liễu 知tri 。於ư 眼nhãn 有hữu 結kết 乃nãi 至chí 於ư 意ý 有hữu 結kết 。能năng 自tự 了liễu 知tri 。我ngã 有hữu 眼nhãn 結kết 乃nãi 至chí 我ngã 有hữu 意ý 結kết 。於ư 眼nhãn 無vô 結kết 乃nãi 至chí 於ư 意ý 無vô 結kết 。能năng 自tự 了liễu 知tri 。我ngã 眼nhãn 無vô 結kết 乃nãi 至chí 我ngã 意ý 無vô 結kết 。如như 彼bỉ 眼nhãn 結kết 乃nãi 至chí 意ý 結kết 未vị 生sanh 而nhi 生sanh 。亦diệc 能năng 了liễu 知tri 。如như 彼bỉ 諸chư 結kết 生sanh 已dĩ 散tán 滅diệt 。亦diệc 能năng 了liễu 知tri 。於ư 內nội 有hữu 念niệm 等đẳng 覺giác 支chi 能năng 自tự 了liễu 知tri 。我ngã 有hữu 念niệm 等đẳng 覺giác 支chi 。於ư 內nội 無vô 念niệm 等đẳng 覺giác 支chi 能năng 自tự 了liễu 知tri 。我ngã 無vô 念niệm 等đẳng 覺giác 支chi 。如như 念niệm 等đẳng 覺giác 支chi 未vị 生sanh 而nhi 生sanh 。亦diệc 能năng 了liễu 知tri 。如như 生sanh 已dĩ 住trụ 不bất 忘vong 修tu 滿mãn 倍bội 復phục 修tu 習tập 。增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 。亦diệc 能năng 了liễu 知tri 。如như 念niệm 等đẳng 覺giác 支chi 。如như 是thị 擇trạch 法pháp 精tinh 進tấn 喜hỷ 安an 定định 捨xả 等đẳng 覺giác 支chi 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。若nhược 能năng 如như 是thị 。如như 實thật 遍biến 知tri 諸chư 雜tạp 染nhiễm 法pháp 。自tự 性tánh 因nhân 緣duyên 。過quá 患hoạn 對đối 治trị 。是thị 為vi 法pháp 念niệm 住trụ 體thể 。如như 說thuyết 於ư 身thân 住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。念niệm 及cập 念niệm 住trụ 。如như 是thị 於ư 受thọ 於ư 心tâm 於ư 法pháp 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。云vân 何hà 於ư 內nội 身thân 等đẳng 住trụ 循tuần 身thân 等đẳng 觀quán 。云vân 何hà 於ư 外ngoại 身thân 等đẳng 住trụ 循tuần 身thân 等đẳng 觀quán 。云vân 何hà 於ư 內nội 外ngoại 身thân 。等đẳng 住trụ 循tuần 身thân 等đẳng 觀quán 。謂vị 若nhược 緣duyên 內nội 自tự 有hữu 情tình 數số 身thân 色sắc 為vi 境cảnh 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。是thị 名danh 於ư 內nội 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。若nhược 緣duyên 外ngoại 非phi 有hữu 情tình 數số 色sắc 為vi 境cảnh 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。是thị 名danh 於ư 外ngoại 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。若nhược 緣duyên 外ngoại 他tha 有hữu 情tình 數số 身thân 色sắc 為vi 境cảnh 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。是thị 名danh 於ư 內nội 外ngoại 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。若nhược 緣duyên 依y 內nội 自tự 有hữu 情tình 數số 身thân 色sắc 所sở 生sanh 受thọ 心tâm 法pháp 為vi 境cảnh 住trụ 循tuần 三tam 觀quán 。是thị 名danh 於ư 內nội 受thọ 心tâm 法pháp 住trụ 循tuần 受thọ 心tâm 法pháp 觀quán 。若nhược 緣duyên 依y 外ngoại 非phi 有hữu 情tình 數số 色sắc 所sở 生sanh 受thọ 心tâm 法pháp 為vi 境cảnh 住trụ 循tuần 三tam 觀quán 。是thị 名danh 於ư 外ngoại 受thọ 心tâm 法pháp 住trụ 循tuần 受thọ 心tâm 法pháp 觀quán 。若nhược 緣duyên 依y 外ngoại 他tha 有hữu 情tình 數số 身thân 色sắc 所sở 生sanh 受thọ 心tâm 法pháp 為vi 境cảnh 住trụ 循tuần 三tam 觀quán 。是thị 名danh 於ư 內nội 外ngoại 受thọ 。心tâm 法pháp 住trụ 循tuần 受thọ 心tâm 法pháp 觀quán 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。謂vị 若nhược 緣duyên 根căn 所sở 攝nhiếp 有hữu 執chấp 有hữu 受thọ 色sắc 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 內nội 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。若nhược 緣duyên 非phi 根căn 所sở 攝nhiếp 。無vô 執chấp 無vô 受thọ 色sắc 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 外ngoại 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。若nhược 緣duyên 非phi 根căn 所sở 攝nhiếp 。有hữu 執chấp 有hữu 受thọ 色sắc 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 內nội 外ngoại 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。如như 是thị 若nhược 緣duyên 依y 前tiền 三tam 色sắc 所sở 生sanh 受thọ 心tâm 法pháp 為vi 境cảnh 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。當đương 知tri 即tức 是thị 。住trụ 循tuần 三tam 觀quán 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。謂vị 若nhược 緣duyên 自tự 內nội 定định 地địa 輕khinh 安an 俱câu 行hành 色sắc 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 內nội 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。若nhược 緣duyên 自tự 內nội 不bất 定định 地địa 麁thô 重trọng 俱câu 行hành 色sắc 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 外ngoại 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。若nhược 緣duyên 他tha 輕khinh 安an 俱câu 行hành 麁thô 重trọng 俱câu 行hành 色sắc 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 內nội 外ngoại 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。如như 是thị 若nhược 緣duyên 依y 前tiền 三tam 色sắc 所sở 生sanh 受thọ 心tâm 法pháp 。為vi 境cảnh 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。當đương 知tri 即tức 是thị 。住trụ 循tuần 三tam 觀quán 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。謂vị 若nhược 緣duyên 內nội 能năng 造tạo 大đại 種chủng 色sắc 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 內nội 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。若nhược 緣duyên 外ngoại 能năng 造tạo 大đại 種chủng 色sắc 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 外ngoại 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。若nhược 緣duyên 依y 能năng 造tạo 大đại 種chủng 色sắc 所sở 生sanh 根căn 境cảnh 所sở 攝nhiếp 造tạo 色sắc 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 內nội 外ngoại 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。如như 是thị 若nhược 緣duyên 依y 前tiền 三tam 色sắc 所sở 生sanh 受thọ 心tâm 法pháp 為vi 境cảnh 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。當đương 知tri 即tức 是thị 。住trụ 循tuần 三tam 觀quán 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。謂vị 若nhược 緣duyên 有hữu 識thức 身thân 內nội 色sắc 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 內nội 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。若nhược 緣duyên 無vô 識thức 身thân 有hữu 情tình 數số 青thanh 瘀ứ 等đẳng 位vị 色sắc 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 外ngoại 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。若nhược 緣duyên 無vô 識thức 身thân 色sắc 於ư 過quá 去khứ 時thời 有hữu 識thức 性tánh 。有hữu 識thức 身thân 色sắc 於ư 未vị 來lai 時thời 無vô 識thức 性tánh 。相tương 似tự 法pháp 性tánh 平bình 等đẳng 。法pháp 性tánh 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 內nội 外ngoại 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。如như 是thị 若nhược 緣duyên 依y 前tiền 三tam 色sắc 所sở 生sanh 受thọ 心tâm 法pháp 為vi 境cảnh 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。當đương 知tri 即tức 是thị 。住trụ 循tuần 三tam 觀quán 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。謂vị 若nhược 緣duyên 自tự 中trung 身thân 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。等đẳng 相tương/tướng 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 內nội 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。若nhược 緣duyên 他tha 中trung 身thân 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。等đẳng 相tương/tướng 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 外ngoại 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。若nhược 緣duyên 內nội 表biểu 身thân 變biến 異dị 不bất 變biến 異dị 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 。及cập 緣duyên 外ngoại 表biểu 身thân 變biến 異dị 不bất 變biến 異dị 青thanh 瘀ứ 等đẳng 相tương/tướng 相tương 似tự 法pháp 性tánh 平bình 等đẳng 。法pháp 性tánh 為vi 境cảnh 。是thị 名danh 於ư 內nội 外ngoại 身thân 。住trụ 循tuần 身thân 觀quán 。如như 是thị 若nhược 緣duyên 依y 前tiền 三tam 色sắc 所sở 生sanh 受thọ 心tâm 法pháp 為vi 境cảnh 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。當đương 知tri 即tức 是thị 。住trụ 循tuần 三tam 觀quán 。如như 是thị 等đẳng 類loại 。身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。諸chư 差sai 別biệt 門môn 當đương 知tri 多đa 種chủng 。今kim 於ư 此thử 中trung 。且thả 顯hiển 少thiểu 分phần 諸chư 門môn 差sai 別biệt 。又hựu 為vi 對đối 治trị 四tứ 顛điên 倒đảo 故cố 。世Thế 尊Tôn 建kiến 立lập 四tứ 種chủng 念niệm 住trụ 。謂vị 為vi 對đối 。治trị 於ư 不bất 淨tịnh 中trung 。計kế 淨tịnh 顛điên 倒đảo 立lập 身thân 念niệm 住trụ 。以dĩ 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。於ư 循tuần 身thân 念niệm 住trụ 中trung 宣tuyên 。說thuyết 不bất 淨tịnh 相tướng 。應ưng 四tứ 憺đam 怕phạ 路lộ 。若nhược 能năng 於ư 此thử 。多đa 分phần 思tư 惟duy 。便tiện 於ư 不bất 淨tịnh 斷đoạn 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。為vi 欲dục 對đối 治trị 於ư 諸chư 苦khổ 中trung 計kế 樂nhạo/nhạc/lạc 顛điên 倒đảo 。立lập 受thọ 念niệm 住trụ 。以dĩ 於ư 諸chư 受thọ 住trụ 循tuần 受thọ 觀quán 。如như 實thật 了liễu 知tri 。諸chư 所sở 有hữu 受thọ 皆giai 悉tất 是thị 苦khổ 。便tiện 於ư 諸chư 苦khổ 斷đoạn 樂nhạo/nhạc/lạc 顛điên 倒đảo 。為vi 欲dục 對đối 治trị 於ư 無vô 常thường 中trung 。計kế 常thường 顛điên 倒đảo 。立lập 心tâm 念niệm 住trụ 。以dĩ 能năng 了liễu 知tri 有hữu 貪tham 心tâm 等đẳng 。種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。經kinh 歷lịch 彼bỉ 彼bỉ 日nhật 夜dạ 剎sát 那na 瞬thuấn 息tức 。須tu 臾du 非phi 一nhất 眾chúng 多đa 。種chủng 種chủng 品phẩm 類loại 。心tâm 生sanh 滅diệt 性tánh 。便tiện 於ư 無vô 常thường 斷đoạn 常thường 顛điên 倒đảo 。為vi 欲dục 對đối 治trị 於ư 無vô 我ngã 中trung 。計kế 我ngã 顛điên 倒đảo 。立lập 法pháp 念niệm 住trụ 。由do 彼bỉ 先tiên 來lai 有hữu 有hữu 我ngã 見kiến 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。無vô 無vô 我ngã 見kiến 等đẳng 。諸chư 善thiện 法Pháp 故cố 。於ư 諸chư 蘊uẩn 中trung 生sanh 起khởi 我ngã 見kiến 。以dĩ 於ư 諸chư 法pháp 。住trụ 循tuần 法pháp 觀quán 。如như 實thật 了liễu 知tri 。所sở 計kế 諸chư 蘊uẩn 。自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。便tiện 於ư 無vô 我ngã 斷đoạn 我ngã 顛điên 倒đảo 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。謂vị 諸chư 世thế 間gian 多đa 於ư 諸chư 蘊uẩn 唯duy 有hữu 蘊uẩn 性tánh 唯duy 有hữu 法pháp 性tánh 。不bất 如như 實thật 知tri 。橫hoạnh 計kế 有hữu 我ngã 。依y 止chỉ 於ư 身thân 。由do 依y 身thân 故cố 。受thọ 用dụng 苦khổ 樂lạc 。受thọ 苦khổ 樂lạc 者giả 由do 法pháp 非phi 法pháp 。有hữu 染nhiễm 有hữu 淨tịnh 。為vi 欲dục 除trừ 遣khiển 我ngã 所sở 依y 事sự 愚ngu 故cố 。立lập 身thân 念niệm 住trụ 。為vi 欲dục 除trừ 遣khiển 我ngã 所sở 領lãnh 受thọ 事sự 愚ngu 故cố 。立lập 受thọ 念niệm 住trụ 。為vi 欲dục 除trừ 遣khiển 於ư 心tâm 意ý 識thức 。執chấp 我ngã 愚ngu 者giả 我ngã 事sự 愚ngu 故cố 。立lập 心tâm 念niệm 住trụ 。為vi 欲dục 除trừ 遣khiển 所sở 執chấp 我ngã 心tâm 能năng 染nhiễm 淨tịnh 事sự 愚ngu 故cố 。立lập 法pháp 念niệm 住trụ 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。謂vị 若nhược 依y 此thử 。造tạo 作tác 諸chư 業nghiệp 。若nhược 為vi 此thử 故cố 。造tạo 作tác 諸chư 業nghiệp 。若nhược 造tạo 業nghiệp 者giả 若nhược 由do 此thử 故cố 。造tạo 作tác 諸chư 業nghiệp 。為vi 總tổng 顯hiển 示thị 如như 是thị 一nhất 切thiết 。立lập 四tứ 念niệm 住trụ 。當đương 知tri 此thử 中trung 。依y 止chỉ 於ư 身thân 。造tạo 作tác 諸chư 業nghiệp 。為vi 求cầu 受thọ 故cố 。造tạo 作tác 諸chư 業nghiệp 。心tâm 能năng 造tạo 業nghiệp 由do 善thiện 不bất 善thiện 法pháp 。能năng 造tạo 諸chư 業nghiệp 。

復phục 有hữu 差sai 別biệt 。謂vị 若nhược 依y 此thử 。有hữu 染nhiễm 有hữu 淨tịnh 。若nhược 為vi 此thử 故cố 起khởi 染nhiễm 起khởi 淨tịnh 。若nhược 染nhiễm 淨tịnh 者giả 若nhược 由do 此thử 故cố 成thành 染nhiễm 成thành 淨tịnh 。總tổng 為vi 顯hiển 示thị 如như 是thị 一nhất 切thiết 。立lập 四tứ 念niệm 住trụ 。當đương 知tri 此thử 中trung 。依y 止chỉ 於ư 身thân 。有hữu 染nhiễm 有hữu 淨tịnh 。為vi 求cầu 受thọ 故cố 起khởi 染nhiễm 起khởi 淨tịnh 。心tâm 染nhiễm 淨tịnh 者giả 由do 諸chư 法pháp 故cố 成thành 染nhiễm 成thành 淨tịnh 。問vấn 念niệm 住trụ 何hà 義nghĩa 。答đáp 若nhược 於ư 此thử 住trụ 念niệm 。若nhược 由do 此thử 住trụ 念niệm 皆giai 名danh 念niệm 住trụ 。於ư 此thử 住trụ 念niệm 者giả 。謂vị 所sở 緣duyên 念niệm 住trụ 。由do 此thử 住trụ 念niệm 者giả 。謂vị 若nhược 慧tuệ 若nhược 念niệm 攝nhiếp 持trì 於ư 定định 。是thị 自tự 性tánh 念niệm 住trụ 。所sở 餘dư 相tương 應ứng 諸chư 心tâm 心tâm 法pháp 。是thị 相tương/tướng 雜tạp 念niệm 住trụ 。又hựu 由do 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。增tăng 上thượng 所sở 生sanh 善thiện 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。道đạo 皆giai 名danh 念niệm 住trụ 。此thử 復phục 三tam 種chủng 。一nhất 聞văn 所sở 成thành 。二nhị 思tư 所sở 成thành 。三tam 修tu 所sở 成thành 。聞văn 思tư 所sở 成thành 唯duy 是thị 有hữu 漏lậu 。修tu 所sở 成thành 者giả 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 。

瑜du 伽già 師sư 地địa 論luận 卷quyển 。第đệ 二nhị 十thập 八bát