động sơn tân chủ cú
Phật Quang Đại Từ Điển
(洞山賓主句) Bốn câu nói về mối quan hệ giữa chủ và khách do thiền sư Động sơn Lương giới đặt ra để hiển bày lí sâu kín mầu nhiệm của Phật pháp. Chủ, tức là vị Chính, tượng trưng cho Lí; Khách, tức là vị Thiên, tượng trưng cho Sự. Động thượng cổ triệt quyển thượng nêu bốn câu như sau: 1. Chủ trong chủ, tức là bản thể của Lí, dứt hết đối đãi Năng và Sở. Ngài Động sơn nói (Vạn tục 125, 359 thượng): Đông cung tuy là đích tử, nhưng chẳng gặp được Thánh Nghiêu. Giải: Ví như vua ở trong thâm cung rất nghiêm ngặt. 2. Khách trong chủ, từ trong bản thể của Lí hiển hiện ra Sự. Ngài Động sơn nói: Lầu rồng trưng bày tòa cỏ. Giải: Ví như bầy tôi vâng mệnh vua mà xuất hiện. 3. Chủ trong khách, tất cả Sự đều lấy bản thể của Lí làm nền tảng. Ngài Động sơn nói: Nhà tranh treo mành quế. Giải: Ví như Thiên tử ở trong chỗ chợ búa ồn ào. 4. Khách trong khách, Sự tức là Sự, dứt đối đãi Năng và Sở. Cũng tức là thể dụng trái nhau, hoàn toàn chưa có vị Chủ. Ngài Động sơn nói: Lãng tử không nhà cửa, nổi trôi chẳng tự hay. Giải: Ví như dân ở ngoài phạm vi giáo hóa và chính trị của triều đình, là khách không có chủ.