động sơn ngũ vị tụng
Phật Quang Đại Từ Điển
(洞山五位頌) Những bài kệ tụng về Ngũ vị của ngài Động sơn Lương giới. Có hai loại: Chính thiên ngũ vị tụng và Công huân ngũ vị tụng. 1. Chính Thiên Ngũ Vị Tụng. Thông thường những bài tụng này được công nhận là tác phẩm của thiền sư Động sơn Lương giới, nhưng theo ngài Tuệ hà, người biên tập Động sơn ngũ vị hiển quyết, thì đầu tiên, thiền sư Tào sơn Bản tịch theo từng vị trong Ngũ vị mà làm các bài tụng và bình chú. Như vậy, những bài tụng này là của ngài Tào sơn chứ không phải của ngài Động sơn. Toàn văn các bài kệ Ngũ vị như sau: – Chính trung thiên: Đầu hôm canh ba trăng vằng vặc. Chớ trách gặp nhau chẳng nhận ra. Âm thầm vẫn nhớ cảnh đẹp qua. – Thiên trung chính: Bà già lóa mắt soi gương cũ. Rõ ràng chẳng thấy được chân dung. Thôi chớ mê mờ nhận lầm bong. – Chính trung lai: Trong không có lối cách hồng trần. Nay cần chẳng phạm điều cấm kị. Cắt lưỡi dài hơn cả cổ nhân. – Thiên trung chí: Hai kiếm giao nhau chẳng sợ phiền. Cao tay nào khác sen trong lửa. Rõ ràng tự có chí xung thiên. – Kiêm trung đáo: Chẳng dính có không ai dám đương? Người người thảy muốn thoát dòng thường. Tan hợp trở về ngồi tro lạnh. 2. Công Huân Ngũ Vị. Những bài tụng nói về 5 giai đoạn và công quả tu hành theo thứ tự 5 vị: Hướng, Phụng, Công, Cộng công và Công công, được chép trong Đại chính tạng tập 47, trang 525. Hướng: Minh chúa xưa nay học Đế Nghiêu. Cầu hiền trọng sĩ diệt tâm kiêu. Những khi qua chốn dân huyên náo. Xứ xứ tung hô chúc Thánh triều. Phụng: Vì ai rửa sạch vết điểm trang. Khuyên người trở lại, quốc kêu vang. Trăm hoa rụng hết còn kêu mãi. Tiếng gọi ngân xa ngút tận ngàn. Công: Cây khô hoa nở chẳng cần xuân. Voi kia cưỡi ngược đuổi kì lân. Hôm nay cao ẩn ngoài nghìn núi. Gió mát trăng thanh đẹp vạn lần. Cộng công: Chúng sinh với Phật chẳng như nhau. Núi tự cao mà nước tự sâu. Nghìn sai muôn khác đều rõ suốt. Hoa nở chim ca cảnh nhiệm mầu. Công công: Đầu mới mọc sừng đã khó kham. Rắp tâm cầu Phật lại càng lầm. Kiếp không thăm thẳm nào ai biết. Muốn tìm tri thức hướng về Nam. [X. Tào động nhị sư Q.hạ].