Diệu Pháp Liên Hoa Kinh Văn Cú – Quyển 1

妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 文Văn 句Cú
Quyển 1
隋Tùy 智Trí 顗 說Thuyết

天thiên 台thai 法pháp 華hoa 疏sớ/sơ 序tự

鏡kính 中trung 沙Sa 門Môn 神thần 逈huýnh 述thuật

敘tự 曰viết 。

至chí 理lý 無vô 名danh 。 名danh 流lưu 四tứ 天thiên 之chi 下hạ 。 真chân 乘thừa 不bất 動động 。 動động 出xuất 三tam 界giới 之chi 中trung 。 證chứng 教giáo 即tức 事sự 而nhi 凝ngưng 然nhiên 。 悉tất 檀đàn 隨tùy 緣duyên 而nhi 化hóa 物vật 。 無vô 謀mưu 汲cấp 引dẫn 。 功công 莫mạc 大đại 哉tai 。 《# 妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 》# 者giả 。 洎kịp 仁nhân 雄hùng 出xuất 世thế 。 為vi 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 之chi 所sở 說thuyết 之chi 也dã 。 但đãn 藥dược 木mộc 不bất 同đồng 。 受thọ 潤nhuận 成thành 異dị 。 機cơ 宜nghi 匪phỉ 一nhất 。 稟bẩm 教giáo 亦diệc 差sai 。 其kỳ 施thí 權quyền 也dã 。 則tắc 鹿lộc 苑uyển 四Tứ 諦Đế 之chi 法Pháp 輪luân 。 其kỳ 顯hiển 實thật 也dã 。 則tắc 鷲thứu 峯phong 三tam 變biến 之chi 淨tịnh 土độ 。 旨chỉ 深thâm 詞từ 寘trí 。 人nhân 尊tôn 道đạo 高cao 。 彰chương 壽thọ 量lượng 之chi 遠viễn 本bổn 。 會hội 伽già 耶da 之chi 近cận 迹tích 。 雨vũ 吹xuy 擊kích 演diễn 。 廢phế 昔tích 說thuyết 之chi 筌thuyên 蹄đề 。 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 獲hoạch 今kim 家gia 之chi 魚ngư 兔thố 。 微vi 塵trần 菩Bồ 薩Tát 。 增tăng 道đạo 損tổn 生sanh 。 草thảo 庵am 聲Thanh 聞Văn 。 恥sỉ 小tiểu 欣hân 大đại 。 藥dược 王vương 燒thiêu 臂tý 而nhi 供cúng 養dường 。 多đa 寶bảo 全toàn 身thân 以dĩ 證chứng 明minh 。 圓viên 極cực 冲# 微vi 。 不bất 可khả 得đắc 而nhi 言ngôn 也dã 。

有hữu 天thiên 台thai 大đại 師sư 。 法pháp 號hiệu 智trí 顗# 。 昔tích 於ư 如Như 來Lai 前tiền 。 親thân 聽thính 茲tư 典điển 。 位vị 居cư 五ngũ 品phẩm 。 聲thanh 振chấn 兩lưỡng 朝triêu 不bất 歷lịch 講giảng 肆tứ 。 佛Phật 乘thừa 懸huyền 解giải 。 陀đà 羅la 尼ni 力lực 。 樂nhạo 說thuyết 不bất 窮cùng 。 常thường 於ư 陳trần 主chủ 大đại 極cực 殿điện 。 對đối 御ngự 講giảng 《# 仁nhân 王vương 般Bát 若Nhã 經kinh 》# 。 萬vạn 乘thừa 屈khuất 膝tất 。 百bá 官quan 彈đàn 指chỉ 。 且thả 如như 觀quán 心tâm 釋thích 。 妙diệu 離ly 有hữu 無vô 。 取thủ 真chân 性tánh 作tác 軌quỹ 。 藉tạ 資tư 照chiếu 成thành 徹triệt 。 敘tự 名danh 詮thuyên 宗tông 。 異dị 於ư 古cổ 德đức 。 五ngũ 義nghĩa 覈# 理lý 。 皆giai 扶phù 聖thánh 教giáo 。 自tự 智trí 者giả 弘hoằng 法pháp 三tam 十thập 餘dư 年niên 。 獨độc 有hữu 《# 維duy 摩ma 疏sớ/sơ 》# 。 隋tùy 朝triêu 奉phụng 煬# 帝đế 勅sắc 。 撰soạn 此thử 之chi 玄huyền 文văn 。 迺nãi 是thị 灌quán 頂Đảnh 法Pháp 師sư 私tư 記ký 。 合hợp 二nhị 十thập 卷quyển 。 非phi 智trí 不bất 彈đàn 。 斯tư 言ngôn 允duẫn 矣hĩ 。

及cập 其kỳ 滅diệt 後hậu 一nhất 百bách 餘dư 載tái 。 至chí 唐đường 天thiên 寶bảo 中trung 歲tuế 在tại 戊# 子tử 。 有hữu 東đông 陽dương 郡quận 清thanh 泰thái 寺tự 朗lãng 和hòa 尚thượng 。 法Pháp 門môn 之chi 眉mi 壽thọ 。 涼lương 池trì 之chi 目mục 足túc 。 乘thừa 戒giới 俱câu 急cấp 。 內nội 外ngoại 兼kiêm 包bao 。 獲hoạch 滿mãn 慈từ 之chi 寶bảo 器khí 。 坐tọa 空không 生sanh 之chi 石thạch 室thất 。 必tất 於ư 講giảng 授thọ 之chi 次thứ 默mặc 然nhiên 歎thán 曰viết 。

觀quán 其kỳ 義nghĩa 趣thú 。 深thâm 契khế 佛Phật 乘thừa 。 尋tầm 其kỳ 文văn 勢thế 。

時thời 有hữu 不bất 次thứ 。 或hoặc 文văn 續tục 義nghĩa 斷đoạn 。 或hoặc 文văn 後hậu 義nghĩa 前tiền 。 或hoặc 長trường/trưởng 行hành 前tiền 開khai 其kỳ 章chương 。 或hoặc 從tùng 後hậu 直trực 述thuật 其kỳ 義nghĩa 。 或hoặc 偈kệ 中trung 先tiên 舉cử 其kỳ 數số 。 或hoặc 後hậu 不bất 次thứ 其kỳ 名danh 。 然nhiên 聖thánh 意ý 難nan 測trắc 。 但đãn 仰ngưỡng 信tín 而nhi 已dĩ 。

今kim 因nhân 諸chư 聽thính 徒đồ 頻tần 勸khuyến 請thỉnh 曰viết 。

上thượng 根căn 易dị 悟ngộ 。 探thám 頤di 不bất 迷mê 。 中trung 下hạ 之chi 流lưu 。 尋tầm 文văn 失thất 旨chỉ 。 儻thảng 更cánh 垂thùy 次thứ 比tỉ 此thử 。 則tắc 弘hoằng 益ích 巨cự 多đa 。

和hòa 上thượng 再tái 三tam 籌trù 量lượng 。 事sự 不bất 獲hoạch 已dĩ 。 乃nãi 專chuyên 念niệm 大đại 師sư 。 求cầu 加gia 可khả 否phủ/bĩ 。 因nhân 夢mộng 所sở 感cảm 。 方phương 始thỉ 條điều 倫luân 。 蓋cái 亦diệc 隨tùy 情tình 便tiện 宜nghi 誠thành 諒# 。 非phi 苟cẩu 求cầu 同đồng 異dị 輒triếp 有hữu 增tăng 減giảm 於ư 其kỳ 間gian 矣hĩ 。 冀ký 後hậu 諸chư 學học 者giả 。 曉hiểu 其kỳ 元nguyên 意ý 。 尋tầm 領lãnh 索sách 裳thường 。 擔đảm 金kim 棄khí 礫lịch 。 說thuyết 真chân 實thật 法Pháp 。 非phi 虛hư 妄vọng 人nhân 。 助trợ 玄huyền 風phong 之chi 廣quảng 扇thiên/phiến 。 備bị 丹đan 丘khâu 之chi 添# 削tước 。 則tắc 百bách 界giới 千thiên 如như 宛uyển 同đồng 府phủ 契khế 。 化hóa 城thành 寶bảo 所sở 盡tận 親thân 津tân 橋kiều 。 賴lại 彌Di 勒Lặc 之chi 慇ân 懃cần 。 迴hồi 文Văn 殊Thù 之chi 靳# 固cố 。 輔phụ 《# 發phát 智trí 》# 之chi 六lục 足túc 。 褒bao 《# 春xuân 秋thu 》# 之chi 一nhất 言ngôn 。

神thần 逈huýnh 等đẳng 。 並tịnh 採thải 綜tống 文văn 前tiền 輕khinh 安an 諦đế 理lý 。 莫mạc 不bất 空không 王vương 佛Phật 所sở 。 同đồng 共cộng 發phát 心tâm 。 十thập 六lục 沙Sa 彌Di 。 咸hàm 皆giai 代đại 講giảng 。 翳ế 花hoa 逢phùng 日nhật 。 除trừ 瘼# 養dưỡng 珠châu 。 誠thành 愧quý 雁nhạn 門môn 之chi 筆bút 。 曷hạt 窺khuy 龍long 嚬tần 之chi 奧áo 。 庶thứ 探thám 玄huyền 之chi 士sĩ 。 沐mộc 道đạo 流lưu 而nhi 有hữu 本bổn 焉yên 。

妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 文Văn 句Cú 卷quyển 第đệ 一nhất 上thượng

天thiên 台thai 智trí 者giả 大đại 師sư 說thuyết

序tự 品phẩm 第đệ 一nhất 佛Phật 出xuất 世thế 難nạn/nan 。 佛Phật 說thuyết 是thị 難nạn/nan 。 傳truyền 譯dịch 此thử 難nạn/nan 。 自tự 開khai 悟ngộ 難nạn/nan 。 聞văn 師sư 講giảng 難nạn/nan 。 一nhất 遍biến 記ký 難nạn/nan 。 余dư 二nhị 十thập 七thất 於ư 金kim 陵lăng 聽thính 受thọ 。 六lục 十thập 九cửu 於ư 丹đan 丘khâu 添# 削tước 。 留lưu 贈tặng 後hậu 賢hiền 。 共cộng 期kỳ 佛Phật 慧tuệ 。

委ủy 釋thích 經kinh 題đề 已dĩ 如như 上thượng 說thuyết 。

序tự

者giả 。 訓huấn 庠tường 序tự 。 謂vị 階giai 位vị 。 賓tân 主chủ 。 問vấn 答đáp 悉tất 庠tường 序tự 也dã 。 經kinh 家gia 從tùng 義nghĩa 。 謂vị 次thứ 。 由do 。 述thuật 也dã 。 如như 是thị 等đẳng 五ngũ 事sự 冠quan 於ư 經kinh 首thủ 。 次thứ 序tự 也dã 。 放phóng 光quang 六lục 瑞thụy 起khởi 發phát 之chi 端đoan 。 由do 序tự 也dã 。 問vấn 答đáp 釋thích 疑nghi 。 正chánh 說thuyết 弄lộng 引dẫn 。 敘tự 述thuật 也dã 。 具cụ 此thử 三tam 義nghĩa 。 故cố 稱xưng 為vi 序tự 。

品phẩm

者giả 。 《# 中trung 阿a 含hàm 》# 云vân 跋bạt 渠cừ 。 此thử 翻phiên 為vi 品phẩm 。 品phẩm 者giả 。 義nghĩa 類loại 同đồng 者giả 聚tụ 在tại 一nhất 段đoạn 。 故cố 名danh 品phẩm 也dã 。 或hoặc 佛Phật 自tự 唱xướng 品phẩm 。 如như 《# 梵Phạm 網võng 》# 。 或hoặc 結kết 集tập 所sở 置trí 。 如như 《# 大đại 論luận 》# 。 或hoặc 譯dịch 人nhân 添# 足túc 。 如như 羅la 什thập 。 今kim 〈# 藥dược 王vương 本bổn 事sự 〉# 是thị 佛Phật 唱xướng 。 〈# 妙diệu 音âm 〉# 。 〈# 觀quán 音âm 〉# 等đẳng 是thị 經Kinh 家gia 。 譯dịch 人nhân 未vị 聞văn 。 諸chư 品phẩm 之chi 始thỉ 。 故cố 言ngôn 第đệ 一nhất 。

佛Phật 赴phó 緣duyên 作tác 散tán 花hoa 。 貫quán 花hoa 兩lưỡng 說thuyết 。 結kết 集tập 者giả 按án 說thuyết 傳truyền 之chi 。 論luận 者giả 依y 經kinh 申thân 之chi 。 皆giai 不bất 節tiết 目mục 。 古cổ 講giảng 師sư 但đãn 敷phu 弘hoằng 義nghĩa 理lý 。 不bất 分phân 章chương 段đoạn 。 若nhược 純thuần 用dụng 此thử 意ý 。 後hậu 生sanh 殆đãi 不bất 識thức 起khởi 盡tận 。 又hựu 佛Phật 說thuyết 貫quán 。 散tán 。 集tập 者giả 隨tùy 義nghĩa 立lập 品phẩm 。 《# 增tăng 一nhất 》# 云vân 。

契Khế 經Kinh 一nhất 分phần/phân 。 律luật 一nhất 分phần/phân 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 一nhất 分phần/phân 。 契Khế 經Kinh 更cánh 開khai 四tứ 。 謂vị 《# 增tăng 一nhất 》# 。 《# 長trường/trưởng 》# 。 《# 中trung 》# 。 《# 雜tạp 》# 。 《# 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 。 》# 明minh 人nhân 天thiên 因nhân 果quả 。 《# 長trường/trưởng 阿a 含hàm 》# 破phá 邪tà 見kiến 。 《# 中trung 阿a 含hàm 》# 明minh 深thâm 義nghĩa 。 《# 雜tạp 阿a 含hàm 》# 明minh 禪thiền 定định 。 律luật 開khai 五ngũ 部bộ 及cập 八bát 十thập 誦tụng 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 開khai 《# 六lục 足túc 》# 。 《# 八bát 犍kiền 度độ 》# 等đẳng 。 《# 阿a 含hàm 》# 謂vị 。

施thí 。 戒giới 。 慧tuệ 。 六Lục 度Độ 皆giai 足túc 也dã 。 謂vị 根căn 。 性tánh 。 道đạo 。 定định 等đẳng 八bát 種chủng 聚tụ 也dã 。

天thiên 親thân 作tác 論luận 。 以dĩ 七thất 功công 德đức 分phần/phân 〈# 序tự 品phẩm 〉# 。 五ngũ 示thị 現hiện 分phần/phân 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 。 其kỳ 餘dư 品phẩm 各các 有hữu 處xứ 分phần/phân 。

昔tích 河hà 西tây 憑bằng 。 江giang 東đông 瑤dao 。 取thủ 此thử 意ý 節tiết 目mục 經kinh 文văn 。 末mạt 代đại 尤vưu 煩phiền 。 光quang 宅trạch 轉chuyển 細tế 。 重trọng/trùng 雰# 翳ế 於ư 太thái 清thanh 。 三tam 光quang 為vi 之chi 戢tập 耀diệu 。 問vấn 津tân 者giả 所sở 不bất 貴quý 。 曇đàm 鸞loan 云vân 。

細tế 科khoa 煙yên 颺dương 。 雜tạp 礪# 塵trần 飛phi 。

蓋cái 若nhược 過quá 。 若nhược 不bất 及cập 也dã 。 廬lư 山sơn 龍long 師sư 。 分phần/phân 文văn 為vi 序tự 。 正chánh 。 流lưu 通thông 。 二nhị 十thập 七thất 品phẩm 統thống 唯duy 兩lưỡng 種chủng 。

從tùng 〈# 序tự 〉# 至chí 〈# 法Pháp 師sư 〉# 。 言ngôn 方phương 便tiện 。 言ngôn 真chân 實thật 。 理lý 一nhất 說thuyết 三tam 故cố 。 〈# 寶bảo 塔tháp 〉# 下hạ 。 身thân 方phương 便tiện 。 身thân 真chân 實thật 。 實thật 遠viễn 唱xướng 近cận 故cố 。 又hựu 從tùng 〈# 方phương 便tiện 〉# 至chí 〈# 安an 樂lạc 行hành 〉# 是thị 因nhân 門môn 。 從tùng 〈# 踊dũng 出xuất 〉# 下hạ 是thị 果quả 門môn 。 齊tề 中trung 興hưng 印ấn 。 小tiểu 山sơn 瑤dao 。 從tùng 龍long 受thọ 經kinh 。 分phần/phân 文văn 同đồng 。 玄huyền 暢sướng 從tùng 〈# 序tự 〉# 至chí 〈# 多đa 寶bảo 〉# 為vi 因nhân 分phần/phân 。 從tùng 〈# 勸khuyến 持trì 〉# 至chí 〈# 神thần 力lực 〉# 為vi 果quả 分phần/phân 。 從tùng 〈# 囑chúc 累lụy 〉# 盡tận 經kinh 為vi 護hộ 持trì 分phần/phân 。 又hựu 有hữu 師sư 云vân 。

從tùng 〈# 序tự 〉# 至chí 〈# 學Học 無Vô 學Học 人nhân 記ký 〉# 。 是thị 《# 法pháp 華hoa 》# 體thể 。 從tùng 〈# 法Pháp 師sư 〉# 至chí 〈# 囑chúc 累lụy 〉# 。 明minh 受thọ 持trì 功công 德đức 。 從tùng 〈# 藥dược 王vương 〉# 盡tận 經kinh 。 美mỹ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 本bổn 願nguyện 。

有hữu 師sư 作tác 四tứ 段đoạn 。

初sơ 品phẩm 為vi 序tự 段đoạn 。 從tùng 〈# 方phương 便tiện 〉# 至chí 〈# 安an 樂lạc 行hành 〉# 。 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 段đoạn 。 從tùng 〈# 踊dũng 出xuất 〉# 訖ngật 〈# 分phân 別biệt 功công 德đức 〉# 。 開khai 近cận 顯hiển 遠viễn 段đoạn 。 後hậu 去khứ 餘dư 勢thế 。 流lưu 通thông 段đoạn 。 光quang 宅trạch 雲vân 從tùng 印ấn 受thọ 經kinh 。 初sơ 三tam 段đoạn 次thứ 各các 開khai 二nhị 。 謂vị 通thông 序tự 。 別biệt 序tự 。 正chánh 謂vị 因nhân 門môn 。 果quả 門môn 。 流lưu 通thông 謂vị 化hóa 他tha 。 自tự 行hành 。 二nhị 序tự 各các 五ngũ 。 二nhị 正chánh 各các 四tứ 。 二nhị 流lưu 通thông 各các 三tam 。 合hợp 二nhị 十thập 四tứ 段đoạn (# 云vân 云vân )# 。

夫phu 分phần/phân 節tiết 經kinh 文văn 悉tất 是thị 人nhân 情tình 。 蘭lan 菊# 各các 擅thiện 其kỳ 美mỹ 。 後hậu 生sanh 不bất 應ưng 是thị 非phi 諍tranh 競cạnh 。 無vô 三tam 益ích 。 喪táng 一nhất 道đạo 。 三tam 益ích 者giả 。 世thế 界giới 等đẳng 三tam 悉tất 檀đàn 也dã 。 一nhất 道đạo 者giả 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 也dã 。

天thiên 台thai 智trí 者giả 分phần/phân 文văn 為vi 三tam 。

初sơ 品phẩm 為vi 序tự 。 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 訖ngật 〈# 分phân 別biệt 功công 德đức 。 〉# 十thập 九cửu 行hành 偈kệ 。 凡phàm 十thập 五ngũ 品phẩm 半bán 。 名danh 正chánh 。 從tùng 偈kệ 後hậu 盡tận 經kinh 。 凡phàm 十thập 一nhất 品phẩm 半bán 。 名danh 流lưu 通thông 。 又hựu 一nhất 時thời 分phân 為vi 二nhị 。

從tùng 序tự 至chí 〈# 安an 樂lạc 行hành 〉# 十thập 四tứ 品phẩm 。 約ước 迹tích 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 從tùng 〈# 踊dũng 出xuất 〉# 訖ngật 經kinh 十thập 四tứ 品phẩm 。 約ước 本bổn 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 本bổn 迹tích 各các 序tự 。 正chánh 。 流lưu 通thông 。 初sơ 品phẩm 為vi 序tự 。 〈# 方phương 便tiện 〉# 訖ngật 〈# 授thọ 學Học 無Vô 學Học 人nhân 。 記ký 品phẩm 〉# 為vi 正chánh 。 〈# 法Pháp 師sư 〉# 訖ngật 〈# 安an 樂lạc 行hành 〉# 為vi 流lưu 通thông 。 〈# 踊dũng 出xuất 〉# 訖ngật 。

彌Di 勒Lặc 已dĩ 問vấn 斯tư 事sự 。 佛Phật 今kim 答đáp 之chi

半bán 品phẩm 。 名danh 序tự 。 從tùng 。

佛Phật 告cáo 阿A 逸Dật 多Đa 。

下hạ 。 訖ngật 〈# 分phân 別biệt 功công 德đức 品phẩm 〉# 偈kệ 。 名danh 為vi 正chánh 。 此thử 後hậu 盡tận 經kinh 為vi 流lưu 通thông 。 今kim 記ký 從tùng 前tiền 三tam 段đoạn 消tiêu 文văn 也dã 。

問vấn 。

一nhất 經Kinh 云vân 何hà 二nhị 序tự 。

答đáp 。

《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 處xứ 處xứ 集tập 眾chúng 。 《# 阿a 含hàm 》# 篇thiên 篇thiên 如như 是thị 。 《# 大đại 品phẩm 》# 前tiền 後hậu 付phó 囑chúc 。 皆giai 不bất 乖quai 一nhất 部bộ 。 兩lưỡng 序tự 阿a 妨phương 。

今kim 不bất 安an 五ngũ 義nghĩa 者giả 。 本bổn 門môn 非phi 次thứ 首thủ 故cố 也dã 。 迹tích 門môn 但đãn 單đơn 流lưu 通thông 者giả 。 說thuyết 法Pháp 未vị 竟cánh 也dã 。 有hữu 無vô 之chi 意ý 云vân 爾nhĩ 。 今kim 帖# 文văn 為vi 四tứ 。

一nhất 。 列liệt 數số 。 二nhị 。 所sở 以dĩ 。 三tam 。 引dẫn 證chứng 。 四tứ 。 示thị 相tương/tướng 。

列liệt 數số 者giả 。

一nhất 因nhân 緣duyên 。 二nhị 約ước 教giáo 。 三tam 本bổn 迹tích 。 四tứ 觀quán 心tâm 。 始thỉ 從tùng 。

如như 是thị 。

終chung 于vu

而nhi 退thoái

皆giai 以dĩ 四tứ 意ý 消tiêu 文văn 。 而nhi 今kim 略lược 書thư 。 或hoặc 三tam 。 二nhị 。 一nhất 。 貴quý 在tại 得đắc 意ý 不bất 煩phiền 筆bút 墨mặc 。

二nhị 。 所sở 以dĩ 者giả 。

問vấn 。

若nhược 略lược 則tắc 一nhất 。 若nhược 廣quảng 匪phỉ 四tứ 。 所sở 以dĩ 云vân 何hà 。

答đáp 。

廣quảng 則tắc 令linh 智trí 退thoái 。 略lược 則tắc 意ý 不bất 周chu 。 我ngã 今kim 處xứ 中trung 說thuyết 。 令linh 義nghĩa 易dị 明minh 了liễu 。 因nhân 緣duyên 亦diệc 名danh 感cảm 應ứng 。 眾chúng 生sanh 無vô 機cơ 雖tuy 近cận 不bất 見kiến 。 慈từ 善thiện 根căn 力lực 。 遠viễn 而nhi 自tự 通thông 。 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 故cố 。 用dụng 因nhân 緣duyên 釋thích 也dã 。 夫phu 眾chúng 生sanh 求cầu 脫thoát 。 此thử 機cơ 眾chúng 矣hĩ 。 聖thánh 人nhân 起khởi 應ưng 。 應ưng 亦diệc 眾chúng 矣hĩ 。 此thử 義nghĩa 更cánh 廣quảng 。 處xử 中trung 在tại 何hà 。 然nhiên 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

慈từ 善thiện 根căn 力lực 。 有hữu 無vô 量lượng 門môn 。 略lược 則tắc 神thần 通thông 。 若nhược 十thập 方phương 機cơ 感cảm 。 曠khoáng 若nhược 虛hư 空không 。

今kim 論luận 娑Sa 婆Bà 國Quốc 土Độ 。 音âm 聲thanh 佛Phật 事sự 則tắc 甘cam 露lộ 門môn 開khai 。 依y 教giáo 釋thích 者giả 中trung 說thuyết 明minh 矣hĩ 。 若nhược 應ứng 機cơ 設thiết 教giáo 。 教giáo 有hữu 權quyền 實thật 。 淺thiển 深thâm 不bất 同đồng 。 須tu 置trí 指chỉ 存tồn 月nguyệt 。 亡vong 迹tích 尋tầm 本bổn 。 故cố 肇triệu 師sư 云vân 。

非phi 本bổn 無vô 以dĩ 垂thùy 迹tích 。 非phi 迹tích 無vô 以dĩ 顯hiển 本bổn 。

故cố 用dụng 本bổn 迹tích 釋thích 也dã 。 若nhược 尋tầm 迹tích 。 迹tích 廣quảng 徒đồ 自tự 疲bì 勞lao 。 若nhược 尋tầm 本bổn 。 本bổn 高cao 高cao 不bất 可khả 極cực 。 日nhật 夜dạ 數số 他tha 寶bảo 。 自tự 無vô 半bán 錢tiền 分phần/phân 。 但đãn 觀quán 己kỷ 心tâm 之chi 高cao 廣quảng 。 扣khấu 無vô 窮cùng 之chi 聖thánh 應ưng 。 機cơ 成thành 致trí 感cảm 。 逮đãi 得đắc 己kỷ 利lợi 。 故cố 用dụng 觀quán 心tâm 釋thích 也dã 。

三tam 。 引dẫn 證chứng 。 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 云vân 。

十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 為vi 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 故cố 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。

若nhược 人nhân 天thiên 。 小Tiểu 乘Thừa 。 非phi 一nhất 。 非phi 大đại 。 又hựu 非phi 佛Phật 事sự 。 不bất 成thành 機cơ 感cảm 。 實thật 相tướng 名danh 一nhất 。 廣quảng 博bác 名danh 大đại 。 佛Phật 指chỉ 此thử 為vi 事sự 。 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 是thị 名danh 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 也dã 。 又hựu 云vân 。

以dĩ 種chủng 種chủng 法Pháp 門môn 。 宣tuyên 示thị 於ư 佛Phật 道Đạo 。

當đương 知tri 種chủng 種chủng 聲thanh 教giáo 。 若nhược 微vi 若nhược 著trước 。 若nhược 權quyền 若nhược 實thật 。 皆giai 為vi 佛Phật 道Đạo 而nhi 作tác 筌thuyên 罤# 。 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

麁thô 言ngôn 及cập 軟nhuyễn 語ngữ 。 皆giai 歸quy 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

此thử 之chi 謂vị 也dã 。 〈# 壽thọ 量lượng 品phẩm 〉# 云vân 。

今kim 天thiên 人nhân 阿a 修tu 羅la 。 皆giai 謂vị 我ngã 少thiểu 出xuất 家gia 。 出xuất 釋Thích 氏Thị 宮cung 。 去khứ 伽Già 耶Da 城Thành 不bất 遠viễn 。 得đắc 三tam 菩Bồ 提Đề 。 然nhiên 我ngã 實thật 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 以dĩ 斯tư 方phương 便tiện 。 導đạo 利lợi 眾chúng 生sanh 。

〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 又hựu 云vân 。

我ngã 本bổn 立lập 誓thệ 願nguyện 。 普phổ 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 。 亦diệc 同đồng 得đắc 此thử 道Đạo 。 如như 我ngã 等đẳng 無vô 異dị 。

又hựu 〈# 五ngũ 百bách 受thọ 記ký 品phẩm 〉# 云vân 。

內nội 祕bí 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 外ngoại 現hiện 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 實thật 自tự 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 示thị 眾chúng 有hữu 三tam 毒độc 。 又hựu 現hiện 邪tà 見kiến 相tướng 。 我ngã 弟đệ 子tử 如như 是thị 。 方phương 便tiện 度độ 眾chúng 生sanh 。

此thử 則tắc 師sư 弟đệ 皆giai 明minh 本bổn 迹tích (# 云vân 云vân )# 。 〈# 譬thí 喻dụ 品phẩm 〉# 云vân 。

若nhược 人nhân 信tín 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 即tức 為vi 見kiến 我ngã 。 亦diệc 見kiến 於ư 汝nhữ 。 及cập 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 。 并tinh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。

當đương 知tri 隨tùy 有hữu 所sở 聞văn 。 諦đế 心tâm 觀quán 察sát 。 於ư 信tín 心tâm 中trung 。 得đắc 見kiến 三Tam 寶Bảo 。

聞văn 說thuyết 是thị 法Pháp 寶bảo 。 見kiến 我ngã 是thị 佛Phật 寶bảo 。 見kiến 汝nhữ 等đẳng 是thị 僧Tăng 寶bảo (# 云vân 云vân )# 。

四tứ 。 示thị 相tương/tướng 者giả 。 且thả 約ước 三tam 段đoạn 示thị 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 。 眾chúng 生sanh 久cửu 遠viễn 。 蒙mông 佛Phật 善thiện 巧xảo 。 令linh 種chúng 佛Phật 道Đạo 因nhân 緣duyên 。 中trung 間gian 相tương 值trị 。 更canh 以dĩ 異dị 方phương 便tiện 。 助trợ 顯hiển 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 而nhi 成thành 熟thục 之chi 。 今kim 日nhật 雨vũ 花hoa 動động 地địa 。 以dĩ 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 而nhi 滅diệt 度độ 之chi 。

復phục 次thứ 。 久cửu 遠viễn 為vi 種chủng 。 過quá 去khứ 為vi 熟thục 。 近cận 世thế 為vi 脫thoát 。 地địa 涌dũng 等đẳng 是thị 也dã 。

復phục 次thứ 。 中trung 間gian 為vi 種chủng 。 四tứ 味vị 為vi 熟thục 。 王vương 城thành 為vi 脫thoát 。 今kim 之chi 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 者giả 也dã 。

復phục 次thứ 。 今kim 世thế 為vi 種chủng 。 次thứ 世thế 為vi 熟thục 。 後hậu 世thế 為vi 脫thoát 。 未vị 來lai 得đắc 度độ 者giả 是thị 也dã 。 雖tuy 未vị 是thị 本bổn 門môn 。 取thủ 意ý 說thuyết 耳nhĩ 。 其kỳ 間gian 節tiết 節tiết 作tác 三tam 世thế 九cửu 世thế 。 為vi 種chủng 。 為vi 熟thục 。 為vi 脫thoát 。 亦diệc 應ưng 無vô 妨phương 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 自tự 在tại 。 神thần 通thông 之chi 力lực 。 師sư 子tử 奮phấn 迅tấn 。 大đại 勢thế 威uy 猛mãnh 之chi 力lực 。 自tự 在tại 說thuyết 也dã 。 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 故cố 。 有hữu 序tự 分phần/phân 也dã 。 眾chúng 見kiến 希hy 有hữu 瑞thụy 。 顒ngung 顒ngung 欽khâm 渴khát 。 欲dục 聞văn 具cụ 足túc 道Đạo 。 佛Phật 乘thừa 機cơ 設thiết 化hóa 。 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 佛Phật 之chi 知tri 見kiến 。 故cố 有hữu 正chánh 說thuyết 分phần/phân 也dã 。 非phi 但đãn 當đương 時thời 。 獲hoạch 大đại 利lợi 益ích 。 後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 。 遠viễn 沾triêm 妙diệu 道đạo 。 故cố 有hữu 流lưu 通thông 分phần/phân 也dã 。

又hựu 示thị 教giáo 相tương/tướng 者giả 。 此thử 序tự 非phi 為vi 人nhân 天thiên 清thanh 升thăng 作tác 序tự 。 非phi 為vi 二Nhị 乘Thừa 小tiểu 道đạo 作tác 序tự 。 不bất 為vi 即tức 空không 通thông 三tam 作tác 序tự 。 不bất 為vi 獨độc 菩Bồ 薩Tát 法pháp 作tác 序tự 。 乃nãi 為vi 正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。 但đãn 說thuyết 無vô 上thượng 佛Phật 道Đạo 作tác 序tự 耳nhĩ 。 此thử 正chánh 不bất 指chỉ 世thế 間gian 為vi 正chánh 。 不bất 指chỉ 螢huỳnh 光quang 析tích 智trí 為vi 正chánh 。 不bất 指chỉ 燈đăng 炬cự 體thể 法pháp 智trí 為vi 正chánh 。 不bất 指chỉ 星tinh 月nguyệt 道đạo 種chủng 智trí 為vi 正chánh 。 乃nãi 指chỉ 日nhật 光quang 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 為vi 正chánh 。 此thử 流lưu 通thông 非phi 為vi 楊dương 葉diệp 木mộc 牛ngưu 木mộc 馬mã 而nhi 作tác 流lưu 通thông 。 非phi 流lưu 通thông 半bán 字tự 。 非phi 流lưu 通thông 共cộng 字tự 。 非phi 流lưu 通thông 別biệt 字tự 。 純thuần 是thị 流lưu 通thông 圓viên 滿mãn 修tu 多đa 羅la 滿mãn 字tự 法pháp 也dã 。

次thứ 示thị 本bổn 迹tích 者giả 。 久cửu 遠viễn 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 時thời 。 宣tuyên 揚dương 先tiên 佛Phật 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 。 亦diệc 有hữu 三tam 分phần/phân 。 上thượng 中trung 下hạ 語ngữ 。 亦diệc 有hữu 本bổn 迹tích 。 但đãn 佛Phật 佛Phật 相tương 望vọng 是thị 則tắc 無vô 窮cùng 。 別biệt 取thủ 最tối 初sơ 成thành 佛Phật 。 時thời 所sở 說thuyết 《# 法pháp 華hoa 》# 三tam 分phần/phân 。 上thượng 中trung 下hạ 語ngữ 。 專chuyên 名danh 為vi 上thượng 。 名danh 之chi 為vi 本bổn 。

何hà 以dĩ 故cố 。 最tối 初sơ 成thành 佛Phật 。 初sơ 說thuyết 法Pháp 故cố 。 為vi 上thượng 為vi 本bổn 。 此thử 意ý 可khả 知tri 。 中trung 間gian 行hành 化hóa 。 助trợ 大đại 通thông 智trí 勝thắng 。 然nhiên 燈đăng 等đẳng 佛Phật 。 宣tuyên 揚dương 《# 法pháp 華hoa 》# 三tam 分phần/phân 者giả 。 但đãn 名danh 為vi 中trung 。 但đãn 名danh 為vi 迹tích 。

何hà 以dĩ 故cố 。 前tiền 有hữu 上thượng 故cố 。 前tiền 有hữu 本bổn 故cố 。 今kim 日nhật 王vương 城thành 所sở 說thuyết 三tam 分phần/phân 。 但đãn 名danh 為vi 下hạ 。 但đãn 名danh 為vi 迹tích 。 乃nãi 至chí 師sư 子tử 奮phấn 迅tấn 之chi 力lực 。 未vị 來lai 永vĩnh 永vĩnh 所sở 說thuyết 三tam 分phần/phân 。 亦diệc 指chỉ 最tối 初sơ 為vi 上thượng 為vi 本bổn 。 譬thí 如như 大đại 樹thụ 。 雖tuy 有hữu 千thiên 枝chi 萬vạn 葉diệp 。 論luận 其kỳ 根căn 本bổn 。 不bất 得đắc 傳truyền 傳truyền 相tương/tướng 指chỉ 同đồng 宗tông 一nhất 根căn 。 此thử 喻dụ 可khả 解giải (# 云vân 云vân )# 。

次thứ 示thị 觀quán 心tâm 相tương/tướng 者giả 。 當đương 約ước 己kỷ 心tâm 論luận 戒giới 。 定định 。 慧tuệ 為vi 三tam 分phần/phân 。 修tu 行hành 以dĩ 戒giới 初sơ 。 定định 中trung 。 慧tuệ 後hậu 。 若nhược 法Pháp 門môn 以dĩ 慧tuệ 為vi 本bổn 。 定định 。 戒giới 為vi 迹tích 。 又hựu 戒giới 。 定định 。 慧tuệ 各các 各các 作tác 三tam 分phần/phân 。 前tiền 方phương 便tiện 白bạch 四tứ 羯yết 磨ma 結kết 竟cánh 。 為vi 戒giới 三tam 分phần/phân 。 二nhị 十thập 五ngũ 方phương 便tiện 正chánh 觀quán 歷lịch 緣duyên 。 又hựu 善thiện 入nhập 出xuất 住trụ 。 百bách 千thiên 三tam 昧muội 。 等đẳng 為vi 定định 三tam 分phần/phân 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 即tức 空không 。 即tức 假giả 。 即tức 中trung 為vi 慧tuệ 三tam 分phần/phân 。

已dĩ 約ước 三tam 分phần/phân 示thị 四tứ 種chủng 相tương/tướng 。 當đương 用dụng 此thử 義nghĩa 。 從tùng 。

如như 是thị 。

去khứ 。 至chí 。

作tác 禮lễ 而nhi 退thoái

已dĩ 還hoàn 。 悉tất 作tác 四tứ 意ý 消tiêu 文văn 。 但đãn 準chuẩn 望vọng 此thử 義nghĩa 比tỉ 知tri 則tắc 易dị 。 分phân 別biệt 顯hiển 示thị 。 其kỳ 辭từ 則tắc 難nạn/nan 。 行hành 者giả 善thiện 思tư 量lượng 之chi 。 語ngữ 異dị 意ý 同đồng 。 千thiên 車xa 共cộng 轍triệt 。 萬vạn 流lưu 醎hàm 會hội 者giả 也dã 。

○# 序tự 有hữu 通thông 。 別biệt 。 從tùng 。

如như 是thị 。

去khứ 。 至chí 。

卻khước 坐tọa 一nhất 面diện

通thông 序tự 也dã 。 從tùng 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn

去khứ 。 至chí 品phẩm 。 別biệt 序tự 也dã 。 通thông 序tự 通thông 諸chư 教giáo 。 別biệt 序tự 別biệt 一nhất 經kinh 。 通thông 序tự 為vi 五ngũ 或hoặc 六lục 或hoặc 七thất (# 云vân 云vân )# 。

如như 是thị 。

者giả 。 舉cử 所sở 聞văn 之chi 法pháp 體thể 。

我ngã 聞văn

者giả 。 能năng 持trì 之chi 人nhân 也dã 。

一nhất 時thời

者giả 。 聞văn 持trì 和hòa 合hợp 。 非phi 異dị 時thời 也dã 。

佛Phật

者giả 。

時thời 從tùng 佛Phật 聞văn 也dã 。

王vương 城thành 耆kỳ 山sơn

聞văn 持trì 之chi 所sở 也dã 。

與dữ 大đại 比Bỉ 丘Khâu

者giả 。 是thị 聞văn 持trì 之chi 伴bạn 也dã 。 此thử 皆giai 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 次thứ 第đệ 相tương 生sanh 。

又hựu

如như 是thị 。

者giả 。 三tam 世thế 佛Phật 經Kinh 初sơ 皆giai 安an 。

如như 是thị 。

諸chư 佛Phật 道Đạo 同đồng 不bất 與dữ 世thế 諍tranh 。 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 也dã 。 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。

舉cử 時thời 方phương 令linh 人nhân 生sanh 信tín 者giả

為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 也dã 。 又hựu 對đối 破phá 外ngoại 道đạo 阿a 歐âu 二nhị 字tự 不bất 如như 。 不bất 是thị 。 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 也dã 。 又hựu 如như 是thị 者giả 。 信tín 順thuận 之chi 辭từ 。 信tín 則tắc 所sở 聞văn 之chi 理lý 會hội 。 順thuận 則tắc 師sư 資tư 之chi 道đạo 成thành 。 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 也dã 。 因nhân 緣duyên 釋thích 甚thậm 廣quảng 。 不bất 能năng 具cụ 載tái (# 云vân 云vân )# 。

約ước 教giáo 釋thích 者giả 。 經kinh 稱xưng 三tam 世thế 佛Phật 法Pháp 。 初sơ 皆giai 如như 是thị 。 先tiên 佛Phật 有hữu 漸tiệm 。 頓đốn 。 祕bí 密mật 。 不bất 定định 等đẳng 經kinh 。 漸tiệm 又hựu 三tam 藏tạng 。 通thông 。 別biệt 。 圓viên 。 今kim 佛Phật 亦diệc 爾nhĩ 。 諸chư 經kinh 不bất 同đồng 。 如như 是thị 亦diệc 異dị 。 不bất 應ưng 一nhất 匙thi 開khai 於ư 眾chúng 戶hộ 。 又hựu 佛Phật 。 阿A 難Nan 二nhị 文văn 不bất 異dị 為vi 如như 。 能năng 詮thuyên 詮thuyên 所sở 詮thuyên 為vi 是thị 。 今kim 阿A 難Nan 傳truyền 佛Phật 何hà 等đẳng 文văn 。 詮thuyên 何hà 等đẳng 是thị 。 不bất 可khả 以dĩ 漸tiệm 文văn 傳truyền 頓đốn 是thị 。 以dĩ 偏thiên 文văn 詮thuyên 圓viên 是thị 。 傳truyền 詮thuyên 若nhược 謬mậu 則tắc 文văn 不bất 如như 。 文văn 不bất 如như 則tắc 理lý 不bất 是thị 。 此thử 義nghĩa 難nạn/nan 明minh 。 須tu 加gia 意ý 詳tường 審thẩm 。

且thả 依y 漸tiệm 教giáo 分phân 別biệt 。 佛Phật 明minh 俗tục 有hữu 文văn 字tự 。 真chân 無vô 文văn 字tự 。 阿A 難Nan 傳truyền 佛Phật 俗tục 諦đế 文văn 字tự 。 與dữ 佛Phật 說thuyết 不bất 異dị 。 故cố 名danh 如như 。 因nhân 此thử 俗tục 文văn 會hội 真Chân 諦Đế 理lý 。 故cố 名danh 為vi 是thị 。 此thử 則tắc 三tam 藏tạng 經kinh 初sơ 明minh 如như 是thị 也dã 。 佛Phật 明minh 即tức 色sắc 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 色sắc 。 色sắc 空không 空không 色sắc 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 空không 色sắc 不bất 異dị 為vi 如như 。 即tức 事sự 而nhi 真chân 為vi 是thị 。 阿A 難Nan 傳truyền 佛Phật 文văn 不bất 異dị 為vi 如như 。 能năng 詮thuyên 即tức 所sở 詮thuyên 為vi 是thị 。 此thử 則tắc 通thông 教giáo 經kinh 初sơ 如như 是thị 也dã 。 佛Phật 明minh 生sanh 死tử 是thị 有hữu 邊biên 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 無vô 邊biên 。 出xuất 生sanh 死tử 有hữu 邊biên 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 無vô 邊biên 。 出xuất 涅Niết 槃Bàn 無vô 邊biên 。 入nhập 於ư 中trung 道đạo 。 阿A 難Nan 傳truyền 此thử 出xuất 有hữu 入nhập 無vô 。 出xuất 無vô 入nhập 中trung 。 與dữ 佛Phật 說thuyết 無vô 異dị 為vi 如như 。 從tùng 淺thiển 至chí 深thâm 。 無vô 非phi 曰viết 是thị 。 此thử 則tắc 別biệt 教giáo 經kinh 初sơ 如như 是thị 也dã 。 佛Phật 明minh 生sanh 死tử 即tức 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 即tức 中trung 道đạo 。 況huống 復phục 涅Niết 槃Bàn 寧ninh 非phi 中trung 道đạo 。 真Chân 如Như 法Pháp 界Giới 。 實thật 性tánh 實thật 際tế 。 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 無vô 非phi 佛Phật 法Pháp 。 阿A 難Nan 傳truyền 此thử 。 與dữ 佛Phật 說thuyết 無vô 異dị 。 故cố 名danh 為vi 如như 。 如như 如như 不bất 動động 。 故cố 名danh 為vi 是thị 。 是thị 則tắc 圓viên 經kinh 初sơ 如như 是thị 也dã 。 若nhược 動động 俗tục 入nhập 如như 。 三tam 藏tạng 義nghĩa 耳nhĩ 。 不bất 動động 俗tục 即tức 是thị 如như 。 通thông 教giáo 義nghĩa 耳nhĩ 。 動động 如như 入nhập 如như 。 別biệt 教giáo 義nghĩa 耳nhĩ 。 不bất 動động 如như 而nhi 是thị 如như 。 圓viên 教giáo 義nghĩa 也dã (# 云vân 云vân )# 。 若nhược 頓đốn 如như 是thị 與dữ 圓viên 同đồng 。 不bất 定định 如như 是thị 前tiền 後hậu 更cánh 互hỗ 。 祕bí 密mật 者giả 隱ẩn 而nhi 不bất 傳truyền 。 敷phu 八bát 教giáo 網võng 亘tuyên 法Pháp 界Giới 海hải 。 懼cụ 其kỳ 有hữu 漏lậu 。 況huống 羅la 之chi 一nhất 目mục 若nhược 為vi 獨độc 張trương 。 又hựu 一nhất 時thời 接tiếp 四tứ 箭tiễn 。 不bất 令linh 墮đọa 地địa 。 未vị 敢cảm 稱xưng 捷tiệp 。 策sách 鈍độn 驢lư 。 驅khu 跛bả 鼈miết 尚thượng 不bất 得đắc 一nhất 。 何hà 況huống 四tứ 耶da (# 云vân 云vân )# 。

約ước 本bổn 迹tích 釋thích 如như 是thị 者giả 。 三tam 世thế 十thập 方phương 橫hoạnh/hoành 豎thụ 皆giai 爾nhĩ 。 過quá 去khứ 遠viễn 遠viễn 。 現hiện 在tại 漫mạn 漫mạn 。 未vị 來lai 永vĩnh 永vĩnh 。 皆giai 悉tất 如như 是thị 。 何hà 處xứ 是thị 本bổn 。 何hà 處xứ 是thị 迹tích 。 且thả 約ước 釋thích 尊tôn 。 最tối 初sơ 成thành 道Đạo 。 經kinh 初sơ 如như 是thị 者giả 。 是thị 本bổn 也dã 。 中trung 間gian 作tác 佛Phật 說thuyết 經Kinh 。 今kim 日nhật 所sở 說thuyết 經Kinh 初sơ 如như 是thị 者giả 。 皆giai 迹tích 也dã 。 又hựu 阿A 難Nan 所sở 傳truyền 如như 是thị 者giả 迹tích 也dã 。 佛Phật 所sở 說thuyết 如như 是thị 者giả 本bổn 也dã 。 又hựu 師sư 弟đệ 通thông 達đạt 如như 是thị 。 非phi 始thỉ 今kim 日nhật 。 亦diệc 非phi 中trung 間gian 者giả 。 本bổn 也dã 。 而nhi 中trung 間gian 而nhi 今kim 日nhật 者giả 。 迹tích 也dã 。

觀quán 心tâm 釋thích 者giả 。 觀quán 前tiền 悉tất 檀đàn 教giáo 迹tích 等đẳng 諸chư 如như 是thị 義nghĩa 。 悉tất 是thị 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 即tức 通thông 觀quán 也dã 。 因nhân 緣duyên 即tức 空không 即tức 假giả 者giả 。 別biệt 觀quán 也dã 。 二nhị 觀quán 為vi 方phương 便tiện 道đạo 。 得đắc 入nhập 中trung 道đạo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 雙song 照chiếu 二nhị 諦đế 者giả 。 亦diệc 通thông 亦diệc 別biệt 觀quán 也dã 。 上thượng 來lai 悉tất 是thị 中trung 道đạo 者giả 。 非phi 通thông 非phi 別biệt 觀quán 也dã 。 下hạ 文văn 云vân 。

若nhược 人nhân 信tín 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 即tức 得đắc 見kiến 我ngã 亦diệc 見kiến 於ư 汝nhữ 。 及cập 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 。 并tinh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。

即tức 觀quán 行hành 之chi 明minh 文văn 也dã 。 信tín 則tắc 論luận 機cơ 。 見kiến 則tắc 是thị 應ưng 。 即tức 因nhân 緣duyên 也dã 。 又hựu 信tín 有hữu 淺thiển 深thâm 。 見kiến 有hữu 權quyền 實thật 。 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 不bất 同đồng 者giả 。 即tức 分phân 別biệt 教giáo 。 又hựu 信tín 《# 法pháp 華hoa 》# 之chi 文văn 。 則tắc 見kiến 實thật 相tướng 之chi 本bổn 。 若nhược 見kiến 身thân 子tử 之chi 化hóa 。 則tắc 見kiến 龍long 陀đà 之chi 本bổn 。 若nhược 見kiến 始thỉ 成thành 釋thích 尊tôn 。 亦diệc 見kiến 久cửu 成thành 先tiên 佛Phật 。 若nhược 見kiến 千thiên 二nhị 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 八bát 萬vạn 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 亦diệc 見kiến 其kỳ 本bổn 也dã 。 又hựu 聞văn 經Kinh 心tâm 信tín 無vô 疑nghi 。 覺giác 此thử 信tín 心tâm 明minh 淨tịnh 。 即tức 是thị 見kiến 佛Phật 。 慧tuệ 數số 分phân 明minh 。 是thị 見kiến 身thân 子tử 。 諸chư 數số 分phân 明minh 。 是thị 眾chúng 比Bỉ 丘Khâu 。 慈từ 悲bi 心tâm 淨tịnh 。 是thị 見kiến 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 約ước 心tâm 為vi 四tứ 帖# 釋thích 轉chuyển 明minh 。 若nhược 釋thích 他tha 經kinh 但đãn 用dụng 三tam 意ý 。 為vi 未vị 發phát 本bổn 顯hiển 迹tích 故cố 。 當đương 知tri 今kim 經kinh 三tam 釋thích 與dữ 他tha 同đồng 。 一nhất 釋thích 與dữ 彼bỉ 異dị 。 四tứ 番phiên 釋thích 如như 是thị 竟cánh (# 云vân 云vân )# 。

我ngã 聞văn

者giả 。 或hoặc 。

聞văn 如như 是thị 。

蓋cái 經kinh 本bổn 不bất 同đồng 。 前tiền 後hậu 互hỗ 舉cử 耳nhĩ 。 今kim 例lệ 為vi 四tứ 釋thích 。 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。

耳nhĩ 根căn 不bất 壞hoại 聲thanh 在tại 可khả 聞văn 處xứ 。 作tác 心tâm 欲dục 聞văn 。 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 故cố 言ngôn 我ngã 聞văn 。

問vấn 。

應ưng 言ngôn 耳nhĩ 聞văn 。 那na 云vân 我ngã 聞văn 。

答đáp 。

我ngã 是thị 耳nhĩ 主chủ 。 舉cử 我ngã 攝nhiếp 眾chúng 緣duyên 。 此thử 世thế 界giới 釋thích 也dã 。 阿A 難Nan 登đăng 高cao 稱xưng 我ngã 聞văn 。 大đại 眾chúng 應ưng 悲bi 號hào 。 適thích 見kiến 如Như 來Lai 今kim 稱xưng 我ngã 聞văn 。 無Vô 學Học 飛phi 騰đằng 說thuyết 偈kệ 。 《# 佛Phật 話thoại 經kinh 》# 明minh 文Văn 殊Thù 結kết 集tập 。 先tiên 唱xướng 題đề 。 次thứ 稱xưng 如như 是thị 我ngã 聞văn 。

時thời 眾chúng 悲bi 號hào 。 此thử 為vi 人nhân 釋thích 也dã 。 阿A 難Nan 登đăng 高cao 稱xưng 我ngã 聞văn 遣khiển 眾chúng 疑nghi 。 阿A 難Nan 身thân 與dữ 佛Phật 相tương 似tự 。 短đoản 佛Phật 三tam 指chỉ 。 眾chúng 疑nghi 釋thích 尊tôn 重trọng 出xuất 。 或hoặc 他tha 方phương 佛Phật 來lai 。 或hoặc 阿A 難Nan 成thành 佛Phật 。 若nhược 唱xướng 我ngã 聞văn 。 三tam 疑nghi 即tức 遣khiển 。 此thử 對đối 治trị 釋thích 也dã 。 阿A 難Nan 學học 人nhân 。 隨tùy 俗tục 稱xưng 我ngã 聞văn 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 無vô 我ngã 無vô 聞văn 。 古cổ 來lai 眾chúng 釋thích 同đồng 是thị 因nhân 緣duyên 一nhất 意ý 耳nhĩ 。

約ước 教giáo 解giải 釋thích 者giả 。 《# 釋thích 論luận 》# 云vân 。

凡phàm 夫phu 三tam 種chủng 我ngã 。 謂vị 見kiến 。 慢mạn 。 名danh 字tự 。 學học 人nhân 二nhị 種chủng 。 無Vô 學Học 一nhất 種chủng 。

阿A 難Nan 是thị 學học 人nhân 。 無vô 邪tà 我ngã 。 能năng 伏phục 慢mạn 我ngã 。 隨tùy 世thế 名danh 字tự 稱xưng 我ngã 無vô 咎cữu 。 此thử 用dụng 三tam 藏tạng 意ý 釋thích 我ngã 也dã 。 《# 十thập 住trụ 毘tỳ 婆bà 沙sa 》# 云vân 。

四tứ 句cú 稱xưng 我ngã 皆giai 墮đọa 邪tà 見kiến 。 佛Phật 正Chánh 法Pháp 中trung 無vô 我ngã 。 誰thùy 聞văn 。

此thử 用dụng 通thông 教giáo 意ý 也dã 。 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

阿A 難Nan 多đa 聞văn 士sĩ 。 知tri 我ngã 無vô 我ngã 而nhi 不bất 二nhị 。 雙song 分phân 別biệt 我ngã 。 無vô 我ngã 。

此thử 用dụng 別biệt 教giáo 意ý 也dã 。 又hựu 阿A 難Nan 知tri 我ngã 無vô 我ngã 而nhi 不bất 二nhị 。 方phương 便tiện 為vi 侍thị 者giả 。 傳truyền 持trì 如Như 來Lai 無vô 礙ngại 智trí 慧tuệ 。 以dĩ 自tự 在tại 音âm 聲thanh 傳truyền 權quyền 傳truyền 實thật 。 有hữu 何hà 不bất 可khả 。 此thử 用dụng 圓viên 教giáo 釋thích 我ngã 也dã 。 又hựu 《# 正Chánh 法Pháp 念niệm 經kinh 》# 。 明minh 三tam 阿A 難Nan 。

阿A 難Nan 陀Đà 此thử 云vân 歡hoan 喜hỷ 。 持trì 小Tiểu 乘Thừa 藏tạng 。 阿A 難Nan 跋bạt 陀đà 此thử 云vân 歡hoan 喜hỷ 賢hiền 。 受thọ 持trì 雜tạp 藏tạng 。 阿A 難Nan 娑sa 伽già 此thử 云vân 歡hoan 喜hỷ 海hải 。 持trì 佛Phật 藏tạng 。 《# 阿a 含hàm 經kinh 》# 有hữu 典điển 藏tạng 阿A 難Nan 。 持trì 菩Bồ 薩Tát 藏tạng 。 蓋cái 指chỉ 一nhất 人nhân 具cụ 於ư 四tứ 德đức 。 傳truyền 持trì 四tứ 法Pháp 門môn 。 其kỳ 義nghĩa 自tự 顯hiển (# 云vân 云vân )# 。

本bổn 迹tích 釋thích 者giả 。 若nhược 未vị 會hội 入nhập 。 可khả 言ngôn 阿A 難Nan 隨tùy 世thế 名danh 我ngã 。 若nhược 發phát 迹tích 顯hiển 本bổn 。 空không 王vương 佛Phật 所sở 。 同đồng 時thời 發phát 心tâm 。 方phương 便tiện 示thị 為vi 傳truyền 法pháp 之chi 人nhân 。 何hà 所sở 不bất 能năng 。

觀quán 心tâm 釋thích 者giả 。 觀quán 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 即tức 空không 。 即tức 假giả 。 即tức 中trung 。 即tức 空không 者giả 我ngã 無vô 我ngã 也dã 。 即tức 假giả 者giả 分phân 別biệt 我ngã 也dã 。 即tức 中trung 者giả 真chân 妙diệu 我ngã 也dã (# 云vân 云vân )# 。

釋thích

聞văn

者giả 。

阿A 難Nan 。 佛Phật 得đắc 道Đạo 夜dạ 生sanh 。 侍thị 佛Phật 二nhị 十thập 餘dư 年niên 。 未vị 侍thị 佛Phật 時thời 應ưng 是thị 不bất 聞văn 。 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。

阿A 難Nan 集tập 法pháp 時thời 自tự 云vân 。

佛Phật 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 我ngã 爾nhĩ 時thời 不bất 見kiến 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 聞văn 。

當đương 知tri 不bất 悉tất 聞văn 也dã 。 舊cựu 解giải 云vân 。

阿A 難Nan 得đắc 佛Phật 覺giác 三tam 昧muội 。 力lực 自tự 能năng 聞văn 。

《# 報báo 恩ân 經kinh 》# 云vân 。

阿A 難Nan 求cầu 四tứ 願nguyện 。 所sở 未vị 聞văn 經Kinh 。 願nguyện 佛Phật 重trùng 說thuyết 。

又hựu 云vân 。

佛Phật 口khẩu 密mật 為vi 說thuyết 也dã 。

《# 胎thai 經kinh 》# 云vân 。

佛Phật 從tùng 金kim 棺quan 出xuất 金kim 臂tý 。 重trọng/trùng 為vi 阿A 難Nan 現hiện 入nhập 胎thai 之chi 相tướng 。 諸chư 經kinh 皆giai 聞văn 。

況huống 餘dư 處xứ 說thuyết 耶da 。 此thử 文văn 云vân 。

阿A 難Nan 得đắc 記ký 。 即tức 憶ức 本bổn 願nguyện 。 持trì 先tiên 佛Phật 法Pháp 皆giai 如như 今kim 也dã 。

此thử 因nhân 緣duyên 釋thích 也dã 。

若nhược 約ước 教giáo 者giả 。 歡hoan 喜hỷ 阿A 難Nan 。 面diện 如như 淨tịnh 滿mãn 月nguyệt 。 眼nhãn 若nhược 青thanh 蓮liên 華hoa 。 親thân 承thừa 佛Phật 旨chỉ 如như 仰ngưỡng 完hoàn 器khí 。 傳truyền 以dĩ 化hóa 人nhân 如như 瀉tả 異dị 瓶bình 。 此thử 傳truyền 聞văn 。 聞văn 法Pháp 也dã 。 歡hoan 喜hỷ 賢hiền 。 住trụ 學học 地địa 得đắc 。 空không 無vô 相tướng 願nguyện 。 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 諸chư 根căn 不bất 漏lậu 。 傳truyền 持trì 聞văn 不bất 聞văn 法Pháp 也dã 。 典điển 藏tạng 阿A 難Nan 多đa 所sở 含hàm 受thọ 。 如như 大đại 雲vân 持trì 雨vũ 。 此thử 傳truyền 持trì 不bất 聞văn 聞văn 法Pháp 也dã 。 阿A 難Nan 海hải 。 是thị 多đa 聞văn 士sĩ 。 自tự 然nhiên 能năng 解giải 了liễu 是thị 。 常thường 與dữ 無vô 常thường 。 若nhược 知tri 如Như 來Lai 常thường 不bất 說thuyết 法Pháp 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 具cụ 足túc 多đa 聞văn 。 佛Phật 法Pháp 大đại 海hải 水thủy 。 流lưu 入nhập 阿A 難Nan 心tâm 。 此thử 傳truyền 持trì 不bất 聞văn 不bất 聞văn 法Pháp 也dã 。 今kim 經kinh 是thị 海hải 阿A 難Nan 。 持trì 不bất 聞văn 不bất 聞văn 之chi 妙diệu 法Pháp 也dã 。

本bổn 迹tích 解giải 者giả 。 如như 上thượng 四tứ 聞văn 皆giai 迹tích 引dẫn 。 而nhi 本bổn 地địa 不bất 可khả 思tư 議nghị 云vân 云vân )# 。

觀quán 心tâm 釋thích 者giả 。 觀quán 因nhân 緣duyên 法pháp 是thị 觀quán 聞văn 聞văn 。 觀quán 空không 是thị 觀quán 聞văn 不bất 聞văn 。 觀quán 假giả 是thị 觀quán 不bất 聞văn 聞văn 。 觀quán 中trung 是thị 觀quán 不bất 聞văn 不bất 聞văn (# 云vân 云vân )# 。 一nhất 念niệm 觀quán 者giả 。 妙diệu 觀quán 也dã (# 云vân 云vân )# 。

一nhất 時thời

者giả 。 肇triệu 師sư 云vân 。

法Pháp 王Vương 啟khải 運vận 嘉gia 會hội 之chi 時thời

者giả 。 世thế 界giới 也dã 。 論luận 云vân 。

迦ca 羅la 是thị 實thật 時thời

示thị 內nội 弟đệ 子tử 時thời 。 食thực 時thời 著trước 衣y 者giả 。 為vi 人nhân 也dã 。

三tam 摩ma 耶da 是thị 假giả 時thời

破phá 外ngoại 道đạo 邪tà 見kiến 者giả 。 對đối 治trị 也dã 。 若nhược 時thời 與dữ 道đạo 合hợp 者giả 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã (# 云vân 云vân )# 。 若nhược 見kiến 諦Đế 已dĩ 上thượng 。 無Vô 學Học 已dĩ 下hạ 。 名danh 下hạ 一nhất 時thời 。 若nhược 三tam 人nhân 同đồng 。 入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 名danh 中trung 一nhất 時thời 。 若nhược 登đăng 地địa 已dĩ 上thượng 。 名danh 上thượng 一nhất 時thời 。 若nhược 初sơ 住trụ 已dĩ 上thượng 。 名danh 上thượng 上thượng 一nhất 時thời 。 今kim 經kinh 是thị 上thượng 上thượng 一nhất 時thời 。 此thử 約ước 教giáo 分phân 別biệt 也dã 。

本bổn 迹tích 者giả 。 前tiền 諸chư 一nhất 時thời 。 迹tích 也dã 。 久cửu 遠viễn 實thật 得đắc 之chi 一nhất 時thời 。 本bổn 也dã 。

觀quán 心tâm 釋thích 者giả 。 觀quán 心tâm 先tiên 空không 。 次thứ 假giả 。 後hậu 中trung 。 次thứ 第đệ 觀quán 心tâm 也dã 。 觀quán 心tâm 即tức 空không 。 即tức 假giả 。 即tức 中trung 者giả 。 圓viên 妙diệu 觀quán 心tâm 也dã 。

佛Phật

者giả 。 劫kiếp 初sơ 無vô 病bệnh 。 劫kiếp 盡tận 多đa 病bệnh 。 長trường 壽thọ 時thời 樂nhạo/nhạc/lạc 。 短đoản 壽thọ 時thời 苦khổ 。 東đông 天thiên 下hạ 富phú 而nhi 壽thọ 。 西tây 天thiên 下hạ 多đa 珠châu 寶bảo 多đa 牛ngưu 羊dương 。 北bắc 天thiên 下hạ 無vô 我ngã 。 無vô 臣thần 屬thuộc 。 如như 此thử 時thời 處xứ 不bất 感cảm 佛Phật 出xuất 。 八bát 萬vạn 歲tuế 時thời 百bách 年niên 時thời 。 南nam 天thiên 下hạ 未vị 見kiến 果quả 而nhi 修tu 因nhân 。 故cố 佛Phật 出xuất 其kỳ 地địa 。 離ly 車xa 子tử 云vân 。

摩Ma 竭Kiệt 提Đề 國Quốc 如như 大đại 池trì 。 佛Phật 出xuất 其kỳ 國quốc 如như 大đại 蓮liên 華hoa 。

無vô 勝thắng 云vân 。

佛Phật 於ư 眾chúng 生sanh 。 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 。 汝nhữ 等đẳng 耽đam 荒hoang 五ngũ 欲dục 。 不bất 見kiến 佛Phật 耳nhĩ 。 非phi 佛Phật 棄khí 汝nhữ 出xuất 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 。

此thử 皆giai 世thế 界giới 釋thích 也dã 。 日nhật 若nhược 不bất 出xuất 。 池trì 中trung 未vị 生sanh 。 生sanh 已dĩ 等đẳng 華hoa 。 翳ế 死tử 無vô 疑nghi 。 佛Phật 若nhược 出xuất 世thế 則tắc 有hữu 剎sát 利lợi 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 居cư 士sĩ 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 此thử 就tựu 為vi 人nhân 釋thích 也dã 。 三tam 乘thừa 根căn 性tánh 感cảm 佛Phật 出xuất 世thế 。 餘dư 不bất 能năng 感cảm 。 善thiện 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 種chủng 。 永vĩnh 度độ 生sanh 死tử 流lưu 。 此thử 就tựu 對đối 治trị 說thuyết 也dã 。 佛Phật 於ư 法pháp 性tánh 。 無vô 動động 。 無vô 出xuất 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 感cảm 見kiến 動động 出xuất 。 而nhi 於ư 如Như 來Lai 實thật 無vô 動động 出xuất 。 此thử 就tựu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 說thuyết 也dã 。 皆giai 因nhân 緣duyên 釋thích 耳nhĩ 。

佛Phật 名danh 覺giác 者giả 。 知tri 者giả 。 於ư 道Đạo 場Tràng 樹thụ 下hạ 。 知tri 覺giác 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 。 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 。 覺giác 世thế 即tức 苦khổ 。 集tập 。 覺giác 出xuất 世thế 即tức 道đạo 。 滅diệt 。 亦diệc 能năng 覺giác 他tha 。 身thân 長trường 丈trượng 六lục 。 壽thọ 八bát 十thập 。 老lão 比Bỉ 丘Khâu 像tượng 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 三tam 十thập 四tứ 心tâm 正chánh 。 習tập 俱câu 盡tận 者giả 。 即tức 三tam 藏tạng 佛Phật 。 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 帶đái 比Bỉ 丘Khâu 像tượng 現hiện 尊tôn 特đặc 身thân 。 樹thụ 下hạ 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 斷đoạn 餘dư 殘tàn 習tập 者giả 。 即tức 通thông 佛Phật 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 單đơn 現hiện 尊tôn 特đặc 相tương/tướng 。 坐tọa 蓮liên 花hoa 臺đài 受thọ 佛Phật 職chức 者giả 。 即tức 別biệt 佛Phật 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 隱ẩn 前tiền 三tam 相tương/tướng 。 唯duy 示thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 如như 虛hư 空không 相tướng 。 即tức 圓viên 佛Phật 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 故cố 經Kinh 云vân 。

或hoặc 見kiến 如Như 來Lai 。 丈trượng 六lục 之chi 身thân 。 或hoặc 見kiến 小tiểu 身thân 。 大đại 身thân 。 或hoặc 見kiến 坐tọa 花hoa 臺đài 為vi 百bách 千thiên 釋Thích 迦Ca 說thuyết 。 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。 或hoặc 見kiến 身thân 同đồng 虛hư 空không 。 遍biến 於ư 法Pháp 界Giới 無vô 有hữu 分phân 別biệt 。

即tức 此thử 義nghĩa 也dã 。 是thị 為vi 約ước 教giáo 分phân 別biệt 也dã 。

本bổn 迹tích 釋thích 者giả 。 一nhất 佛Phật 為vi 本bổn 。 三tam 佛Phật 為vi 迹tích 。 中trung 間gian 示thị 現hiện 數sác 數sác 唱xướng 生sanh 。 數sác 數sác 唱xướng 滅diệt 。 皆giai 是thị 迹tích 也dã 。 唯duy 本bổn 地địa 四tứ 佛Phật 皆giai 是thị 本bổn 也dã 。

觀quán 心tâm 釋thích 者giả 。 觀quán 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 心tâm 。 先tiên 空không 。 次thứ 假giả 。 後hậu 中trung 。 皆giai 偏thiên 覺giác 也dã 。 觀quán 心tâm 即tức 空không 。 即tức 假giả 。 即tức 中trung 。 是thị 圓viên 覺giác 也dã (# 云vân 云vân )# 。

住trụ

者giả 。 能năng 住trụ 住trụ 所sở 住trụ 。 所sở 住trụ 即tức 是thị 忍nhẫn 土thổ/độ 王vương 城thành 。 能năng 住trụ 即tức 是thị 四tứ 威uy 儀nghi 。 住trụ 世thế 未vị 滅diệt 。 此thử 則tắc 世thế 界giới 因nhân 緣duyên 釋thích 住trụ 也dã 。 又hựu 住trụ 者giả 。 住trụ 十Thập 善Thiện 道Đạo 。 住trụ 四tứ 禪thiền 中trung 。 此thử 即tức 為vi 人nhân 因nhân 緣duyên 釋thích 住trụ 也dã 。 又hựu 住trụ 者giả 。 住trụ 三tam 三tam 昧muội 。 對đối 治trị 因nhân 緣duyên 釋thích 住trụ 。 又hựu 住trụ 者giả 。 住trụ 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 。 即tức 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 因nhân 緣duyên 釋thích 住trụ (# 云vân 云vân )# 。

約ước 教giáo 者giả 。 三tam 藏tạng 佛Phật 從tùng 析tích 門môn 發phát 真chân 無vô 漏lậu 。 住trụ 有hữu 餘dư 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 通thông 佛Phật 從tùng 體thể 門môn 發phát 真chân 。 住trụ 有hữu 餘dư 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 別biệt 佛Phật 從tùng 次thứ 第đệ 門môn 入nhập 。 住trụ 祕bí 密mật 藏tạng 。 圓viên 佛Phật 從tùng 不bất 次thứ 第đệ 門môn 入nhập 。 住trụ 祕bí 密mật 藏tạng 。 前tiền 三tam 佛Phật 住trụ 。 能năng 所sở 皆giai 麁thô 。 後hậu 一nhất 佛Phật 住trụ 。 能năng 所sở 俱câu 妙diệu 。 今kim 經kinh 則tắc 是thị 圓viên 佛Phật 住trụ 於ư 妙diệu 住trụ 也dã 。

本bổn 迹tích 解giải 者giả 。 三tam 藏tạng 佛Phật 應ưng 涅Niết 槃Bàn 。 慈từ 悲bi 垂thùy 迹tích 生sanh 身thân 住trụ 世thế 。 通thông 佛Phật 誓thệ 願nguyện 慈từ 悲bi 。 扶phù 餘dư 習tập 度độ 眾chúng 生sanh 作tác 佛Phật 事sự 。 別biệt 。 圓viên 佛Phật 皆giai 慈từ 悲bi 薰huân 法pháp 性tánh 。 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 垂thùy 應ưng 法Pháp 界Giới 。 當đương 知tri 四tứ 佛Phật 住trụ 本bổn 佛Phật 住trụ 。 以dĩ 慈từ 悲bi 故cố 。 住trụ 於ư 忍nhẫn 土thổ/độ 王vương 城thành 。 威uy 儀nghi 住trụ 世thế 。 是thị 名danh 迹tích 住trụ 。

觀quán 解giải 者giả 。 觀quán 住trụ 於ư 境cảnh 。 或hoặc 住trụ 無vô 常thường 境cảnh 。 即tức 空không 。 即tức 假giả 。 即tức 中trung 等đẳng 境cảnh 。 以dĩ 無vô 住trụ 法pháp 住trụ 於ư 境cảnh 中trung 故cố 名danh 為vi 住trụ 。

王vương 舍xá 城thành

者giả 。 天Thiên 竺Trúc 稱xưng 羅la 閱duyệt 祇kỳ 伽già 羅la 。 羅la 閱duyệt 祇kỳ 此thử 云vân 王vương 舍xá 。 伽già 羅la 此thử 云vân 城thành 。 國quốc 名danh 摩Ma 伽Già 陀Đà 。 此thử 云vân 不bất 害hại 。 無vô 刑hình 殺sát 法pháp 也dã 。 亦diệc 云vân 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 。 此thử 云vân 天thiên 羅la 。 天thiên 羅la 者giả 王vương 名danh 也dã 。 以dĩ 王vương 名danh 國quốc 。 此thử 王vương 即tức 駁bác 足túc 之chi 父phụ 。 昔tích 久cửu 遠viễn 劫kiếp 。 此thử 王vương 主chủ 千thiên 小tiểu 國quốc 。 王vương 巡tuần 山sơn 值trị 牸tự 師sư 子tử 。 眾chúng 人nhân 迸bính 散tán 。 仍nhưng 共cộng 王vương 交giao 。 後hậu 月nguyệt 滿mãn 來lai 殿điện 上thượng 生sanh 。 王vương 知tri 是thị 己kỷ 子tử 。 訛ngoa 言ngôn 我ngã 既ký 無vô 兒nhi 。 此thử 乃nãi 天thiên 賜tứ 。 養dưỡng 為vi 太thái 子tử 。 足túc 上thượng 斑ban 駁bác 。

時thời 人nhân 號hiệu 為vi 駁bác 足túc 。 後hậu 紹thiệu 王vương 位vị 。 喜hỷ 噉đạm 肉nhục 。 勅sắc 厨trù 人nhân 無vô 令linh 肉nhục 少thiểu 。 一nhất 時thời 遽cự 闕khuyết 。 乃nãi 取thủ 城thành 西tây 新tân 死tử 小tiểu 兒nhi 為vi 膳thiện 。 王vương 言ngôn 大đại 美mỹ 。 勅sắc 之chi 常thường 辦biện 此thử 肉nhục 。 厨trù 人nhân 日nhật 捕bộ 一nhất 人nhân 。 舉cử 國quốc 愁sầu 恐khủng 。 千thiên 小tiểu 國quốc 興hưng 兵binh 廢phế 王vương 。 置trí 耆kỳ 闍xà 山sơn 中trung 。 諸chư 羅la 剎sát 輔phụ 之chi 為vi 鬼quỷ 王vương 。 因nhân 與dữ 山sơn 神thần 誓thệ 。 誓thệ 取thủ 千thiên 王vương 祭tế 山sơn 。 捕bộ 得đắc 九cửu 百bách 九cửu 十thập 九cửu 。 唯duy 少thiểu 普phổ 明minh 王vương 。 後hậu 時thời 伺tứ 執chấp 得đắc 之chi 。 大đại 啼đề 哭khốc 。 恨hận 生sanh 來lai 實thật 語ngữ 。 而nhi 今kim 乖quai 信tín 。 駁bác 足túc 放phóng 之chi 還hoàn 國quốc 。 作tác 大đại 施thí 。 立lập 太thái 子tử 。 仍nhưng 就tựu 死tử 。 形hình 悅duyệt 心tâm 安an 。 駁bác 足túc 問vấn 之chi 。 答đáp 。

得đắc 聞văn 聖thánh 法pháp 。

因nhân 令linh 說thuyết 之chi 。 廣quảng 讚tán 慈từ 心tâm 。 毀hủy 呰tử 殺sát 害hại 。 仍nhưng 說thuyết 四tứ 非phi 常thường 偈kệ (# 云vân 云vân )# 。 駁bác 足túc 聞văn 法Pháp 。 得đắc 空không 平bình 等đẳng 地địa 。 即tức 初Sơ 地Địa 也dã 。 千thiên 王vương 各các 取thủ 一nhất 渧đế 血huyết 。 三tam 條điều 髮phát 。 賽tái 山sơn 神thần 願nguyện 。 駁bác 足túc 與dữ 千thiên 王vương 共cộng 立lập 舍xá 城thành 。 都đô 五ngũ 山sơn 中trung 為vi 大đại 國quốc 。 各các 以dĩ 千thiên 小tiểu 國quốc 付phó 子tử 胤dận 。 千thiên 王vương 更cánh 迭điệt 知tri 大đại 國quốc 事sự 。 又hựu 百bá 姓tánh 在tại 五ngũ 山sơn 內nội 。 七thất 遍biến 作tác 舍xá 。 七thất 度độ 被bị 燒thiêu 。 百bá 姓tánh 議nghị 云vân 。

由do 我ngã 薄bạc 福phước 數số 致trí 煨ổi 燼tẫn 。 王vương 有hữu 福phước 力lực 其kỳ 舍xá 不bất 燒thiêu 。 自tự 今kim 已dĩ 後hậu 。 皆giai 排bài 我ngã 屋ốc 為vi 王vương 舍xá 。

由do 是thị 免miễn 燒thiêu 。 故cố 稱xưng 王vương 舍xá 城thành 。 又hựu 駁bác 足túc 共cộng 千thiên 王vương 立lập 舍xá 於ư 其kỳ 地địa 。 故cố 稱xưng 王vương 舍xá 。 又hựu 駁bác 足túc 得đắc 道Đạo 放phóng 赦xá 千thiên 王vương 。 千thiên 王vương 被bị 赦xá 於ư 其kỳ 地địa 故cố 。 名danh 地địa 為vi 王vương 赦xá 。 而nhi 經kinh 家gia 借tá 音âm 為vi 屋ốc 舍xá 字tự 耳nhĩ 。 因nhân 緣duyên 出xuất 《# 大đại 論luận 》# 及cập 諸chư 經Kinh 云vân 云vân )# 。

約ước 教giáo 者giả 。 《# 像tượng 法pháp 決quyết 疑nghi 經kinh 》# 云vân 。

一nhất 切thiết 大đại 眾chúng 。 所sở 見kiến 不bất 同đồng 。 或hoặc 見kiến 娑sa 羅la 林lâm 地địa 。 悉tất 是thị 土thổ/độ 砂sa 。 草thảo 木mộc 。 石thạch 壁bích 。 或hoặc 見kiến 七thất 寶bảo 。 清thanh 淨tịnh 莊trang 嚴nghiêm 。 或hoặc 見kiến 此thử 林lâm 是thị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 所sở 遊du 行hành 處xứ 。 或hoặc 見kiến 此thử 林lâm 即tức 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 真chân 實thật 法pháp 體thể 。

例lệ 知tri 此thử 義nghĩa 。 四tứ 見kiến 不bất 同đồng 。 所sở 住trụ 既ký 然nhiên 。 能năng 住trụ 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 則tắc 約ước 教giáo 分phân 別biệt 也dã 。 本bổn 迹tích 。 觀quán 心tâm 在tại 後hậu 說thuyết 。

耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn

者giả 。 此thử 翻phiên 靈linh 鷲thứu 。 亦diệc 云vân 鷲thứu 頭đầu 。 亦diệc 云vân 狼lang 跡tích 。 梁lương 武võ 云vân 。

王vương 鴡# 引dẫn 詩thi 人nhân 所sở 詠vịnh 關quan 睢# 是thị 也dã 。

《# 爾nhĩ 雅nhã 》# 云vân 。

似tự 鵄si 。

又hựu 解giải 。 山sơn 峯phong 似tự 鷲thứu 。 將tương 峯phong 名danh 山sơn 。 又hựu 云vân 。 山sơn 南nam 有hữu 尸thi 陀đà 林lâm 。 鷲thứu 食thực 尸thi 竟cánh 棲tê 其kỳ 山sơn 。

時thời 人nhân 呼hô 為vi 鷲thứu 山sơn 。 又hựu 解giải 。 前tiền 佛Phật 今kim 佛Phật 皆giai 居cư 此thử 山sơn 。 若nhược 佛Phật 滅diệt 後hậu 羅La 漢Hán 住trụ 。 法pháp 滅diệt 支chi 佛Phật 住trụ 。 無vô 支chi 佛Phật 鬼quỷ 神thần 住trụ 。 既ký 是thị 聖thánh 靈linh 所sở 居cư 。 總tổng 有hữu 三tam 事sự 。 因nhân 呼hô 為vi 靈linh 鷲thứu 山sơn 。 有hữu 五ngũ 精tinh 舍xá 。

鞞bệ 婆bà 羅la 跋bạt 恕thứ 。 此thử 云vân 天thiên 主chủ 穴huyệt 。 薩tát 多đa 般bát 那na 求cầu 訶ha 。 此thử 云vân 七thất 葉diệp 穴huyệt 。 因nhân 陀đà 世thế 羅la 求cầu 訶ha 。 此thử 云vân 蛇xà 神thần 山sơn 。 薩tát 簸phả 恕thứ 魂hồn 直trực 迦ca 鉢bát 婆bà 羅la 。 此thử 云vân 少thiểu 獨độc 力lực 山sơn 。 五ngũ 是thị 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 。

問vấn 。

劫kiếp 火hỏa 洞đỗng 然nhiên 。 天thiên 地địa 廓khuếch 清thanh 。 云vân 何hà 前tiền 佛Phật 後hậu 佛Phật 同đồng 居cư 此thử 山sơn 。

答đáp 。

後hậu 劫kiếp 立lập 。 本bổn 相tương/tướng 還hoàn 現hiện 。 得đắc 神thần 通thông 人nhân 。 知tri 昔tích 名danh 以dĩ 名danh 今kim 耳nhĩ 。 例lệ 如như 先tiên 劫kiếp 姓tánh 瞿Cù 曇Đàm 。 將tương 本bổn 姓tánh 以dĩ 姓tánh 今kim 也dã 。

約ước 教giáo 釋thích

山sơn

例lệ 如như 城thành 義nghĩa 說thuyết (# 云vân 云vân )# 。

觀quán 釋thích 者giả 。 王vương 即tức 心tâm 王vương 。 舍xá 即tức 五ngũ 陰ấm 。 心tâm 王vương 造tạo 此thử 舍xá 。 若nhược 析tích 五ngũ 陰ấm 舍xá 空không 。 空không 為vi 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 此thử 觀quán 既ký 淺thiển 如như 見kiến 土thổ/độ 木mộc 。 若nhược 體thể 五ngũ 陰ấm 舍xá 即tức 空không 。 空không 為vi 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 即tức 通thông 教giáo 也dã 。 若nhược 觀quán 五ngũ 陰ấm 舍xá 。 因nhân 滅diệt 是thị 色sắc 獲hoạch 得đắc 常thường 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 此thử 之chi 四tứ 德đức 常thường 為vi 諸chư 佛Phật 。 之chi 所sở 遊du 處xứ 。 若nhược 觀quán 五ngũ 陰ấm 即tức 法pháp 性tánh 。 法pháp 性tánh 無vô 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 可khả 復phục 滅diệt 。 畢tất 竟cánh 空không 寂tịch 舍xá 。 如như 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 是thị 真Chân 如Như 實thật 體thể (# 云vân 云vân )# 。

觀quán 心tâm 山sơn 者giả 。 若nhược 觀quán 色sắc 陰ấm 。 無vô 知tri 如như 山sơn 。 識thức 陰ấm 如như 靈linh 。 三tam 陰ấm 如như 鷲thứu 。 觀quán 此thử 靈linh 鷲thứu 無vô 常thường 。 即tức 析tích 觀quán 也dã 。 觀quán 此thử 靈linh 鷲thứu 即tức 空không 。 體thể 觀quán 也dã 。 觀quán 靈linh 即tức 智trí 性tánh 了liễu 因nhân 。 智trí 慧tuệ 莊trang 嚴nghiêm 也dã 。 鷲thứu 即tức 聚tụ 集tập 緣duyên 因nhân 。 福phước 德đức 莊trang 嚴nghiêm 也dã 。 山sơn 即tức 法pháp 性tánh 正chánh 因nhân 。 不bất 動động 三tam 法pháp 。 名danh 祕bí 密mật 藏tạng 。 自tự 住trụ 其kỳ 中trung 亦diệc 用dụng 度độ 人nhân 。 下hạ 文văn 云vân 。

佛Phật 自tự 住trụ 大Đại 乘Thừa

即tức 別biệt 。 圓viên 二nhị 觀quán (# 云vân 云vân )# 。

中trung

者giả 。 佛Phật 好hảo/hiếu 中trung 道đạo 。 升thăng 中trung 天thiên 。 中trung 日nhật 。 降giáng/hàng 中trung 國quốc 。 中trung 夜dạ 滅diệt 。 皆giai 表biểu 中trung 道đạo 。 今kim 處xứ 山sơn 中trung 。 說thuyết 中trung 道đạo 也dã 。

釋thích 同đồng 聞văn 眾chúng 為vi 三tam 。

初sơ 聲Thanh 聞Văn 。 次thứ 菩Bồ 薩Tát 。 後hậu 雜tạp 眾chúng 。 諸chư 經kinh 多đa 爾nhĩ 。 舊cựu 云vân 有hữu 事sự 。 有hữu 義nghĩa 。 事sự 者giả 。 逐trục 形hình 迹tích 親thân 疎sơ 。 聲Thanh 聞Văn 形hình 出xuất 俗tục 網võng 。 迹tích 近cận 如Như 來Lai 。 證chứng 經kinh 為vi 親thân 。 故cố 前tiền 列liệt 也dã 。 天thiên 人nhân 形hình 乖quai 服phục 異dị 。 迹tích 非phi 侍thị 奉phụng 。 證chứng 經kinh 為vi 疎sơ 。 故cố 後hậu 列liệt 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 形hình 不bất 檢kiểm 節tiết 。 迹tích 無vô 定định 處xứ 。 既ký 不bất 同đồng 俗tục 。 復phục 異dị 於ư 僧Tăng 。 處xử 季quý 孟# 之chi 間gian 。 故cố 居cư 中trung 仲trọng 也dã 。 有hữu 義nghĩa 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 欣hân 涅Niết 槃Bàn 。 天thiên 人nhân 著trước 生sanh 死tử 。 各các 有hữu 所sở 偏thiên 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 欣hân 。 不bất 著trước 。 居cư 中trung 求cầu 宗tông 。 故cố 在tại 兩lưỡng 間gian 。 《# 釋thích 論luận 》# 意ý 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 一nhất 解giải 似tự 兩lưỡng 釋thích 。 事sự 解giải 似tự 因nhân 緣duyên 。 義nghĩa 解giải 似tự 約ước 教giáo (# 云vân 云vân )# 。

本bổn 迹tích 解giải 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 內nội 祕bí 外ngoại 現hiện 。 何hà 嘗thường 保bảo 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 天thiên 人nhân 皆giai 大đại 薩tát 埵đóa 。 豈khởi 復phục 耽đam 染nhiễm 生sanh 死tử 。 皆giai 是thị 迹tích 引dẫn 二nhị 邊biên 。 而nhi 本bổn 常thường 中trung 道đạo 也dã 。

觀quán 心tâm 釋thích 者giả 。 從tùng 假giả 入nhập 空không 觀quán 。 即tức 偏thiên 破phá 生sanh 死tử 。 從tùng 空không 入nhập 假giả 觀quán 。 即tức 偏thiên 破phá 涅Niết 槃Bàn 。 中trung 道đạo 正chánh 觀quán 無vô 復phục 前tiền 後hậu (# 云vân 云vân )# 。

列liệt 聲Thanh 聞Văn 為vi 二nhị 。

先tiên 比Bỉ 丘Khâu 。 次thứ 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 比Bỉ 丘Khâu 又hựu 二nhị 。

先tiên 列liệt 多đa 知tri 識thức 。 次thứ 列liệt 少thiểu 知tri 識thức 。 舊cựu 呼hô 為vi 大đại 名danh 聞văn 。 小tiểu 名danh 聞văn 。 雖tuy 然nhiên 無vô 據cứ 。 今kim 依y 文văn 判phán 如như 此thử 。 就tựu 多đa 知tri 識thức 眾chúng 為vi 六lục 。

一nhất 類loại 。 二nhị 數số 。 三tam 位vị 。 四tứ 歎thán 。 五ngũ 列liệt 名danh 。 六lục 結kết 。

一nhất 。 類loại 者giả 。 皆giai 是thị 大đại 比Bỉ 丘Khâu 氣khí 類loại 也dã 。 譬thí 群quần 方phương 貴quý 賤tiện 。 各các 有hữu 班ban 輩bối 。 今kim 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 皆giai 眾chúng 所sở 知tri 識thức 。 高cao 譽dự 大đại 德đức 也dã 。

《# 釋thích 論luận 》# 明minh

與dữ

者giả 。 共cộng 義nghĩa 。 舉cử 七thất 一nhất 解giải 共cộng 。 謂vị 一nhất 時thời 。 一nhất 處xứ 。 一nhất 戒giới 。 一nhất 心tâm 。 一nhất 見kiến 。 一nhất 道đạo 。 一nhất 解giải 脫thoát 也dã 。 若nhược 歷lịch 教giáo 。 應ưng 各các 明minh 七thất 一nhất 。

三tam 藏tạng 一nhất 七thất 一nhất 。 通thông 教giáo 二nhị 七thất 一nhất 。 別biệt 教giáo 無vô 量lượng 七thất 一nhất 。 圓viên 教giáo 一nhất 七thất 一nhất 。 若nhược 未vị 發phát 迹tích 。 正chánh 是thị 三tam 藏tạng 。 通thông 教giáo 中trung 七thất 一nhất 。 直trực 明minh 兩lưỡng 意ý 幾kỷ 異dị 。

時thời 處xử 。 戒giới 。 解giải 脫thoát 是thị 同đồng 。 心tâm 。 見kiến 。 道đạo 三tam 種chủng 則tắc 異dị 。 若nhược 至chí 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 。 即tức 得đắc 入nhập 圓viên 教giáo 七thất 一nhất 也dã 。

《# 法pháp 華hoa 》# 論luận 四tứ 種chủng 聲Thanh 聞Văn 。 今kim 開khai 住trụ 果quả 者giả 為vi 兩lưỡng 。

析tích 法pháp 住trụ 果quả 是thị 三tam 藏tạng 聲Thanh 聞Văn 。 體thể 法pháp 住trụ 果quả 是thị 通thông 教giáo 聲Thanh 聞Văn 。 開khai 應ứng 化hóa 者giả 為vi 兩lưỡng 。

登đăng 地địa 應ứng 化hóa 別biệt 教giáo 聲Thanh 聞Văn 。 登đăng 住trụ 應ứng 化hóa 圓viên 教giáo 聲Thanh 聞Văn 。 開khai 佛Phật 道Đạo 聲Thanh 聞Văn 亦diệc 為vi 兩lưỡng 。

令linh 他tha 次thứ 第đệ 聞văn 佛Phật 道Đạo 是thị 別biệt 教giáo 聲Thanh 聞Văn 。 令linh 他tha 不bất 次thứ 第đệ 聞văn 佛Phật 道Đạo 即tức 圓viên 聲Thanh 聞Văn 。 聲Thanh 聞Văn 義nghĩa 浩hạo 然nhiên 。 云vân 何hà 以dĩ 證chứng 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 判phán 之chi (# 云vân 云vân )# 。

大đại

者giả 。 《# 釋thích 論luận 》# 明minh 。

大đại

者giả 。 亦diệc 言ngôn 多đa 。 亦diệc 言ngôn 勝thắng 。 器khí 量lượng 尊tôn 重trọng 為vi 天thiên 王vương 等đẳng 大đại 人nhân 所sở 敬kính 故cố 言ngôn 大đại 。 升thăng 出xuất 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 道đạo 外ngoại 故cố 言ngôn 勝thắng 。 遍biến 知tri 內nội 外ngoại 經kinh 書thư 故cố 言ngôn 多đa 。 又hựu 數số 至chí 一nhất 萬vạn 二nhị 千thiên 故cố 言ngôn 多đa 。 今kim 明minh 有hữu 大Đại 道Đạo 故cố 。 有hữu 大đại 用dụng 故cố 。 有hữu 大đại 知tri 故cố 。 故cố 言ngôn 大đại 。 勝thắng 者giả 。 道đạo 勝thắng 。 用dụng 勝thắng 。 知tri 勝thắng 。 故cố 言ngôn 勝thắng 。 多đa 者giả 。 道đạo 多đa 。 用dụng 多đa 。 知tri 多đa 。 故cố 言ngôn 多đa 。 道đạo 即tức 性tánh 念niệm 處xứ 。 大đại 於ư 一nhất 切thiết 智trí 外ngoại 道đạo 。 用dụng 即tức 共cộng 念niệm 處xứ 。 勝thắng 神thần 通thông 外ngoại 道đạo 。 知tri 即tức 緣duyên 念niệm 處xứ 。 多đa 四tứ 韋vi 陀đà 外ngoại 道đạo 也dã 。 約ước 教giáo 釋thích 大đại 。 多đa 。 勝thắng 者giả 。 大đại 人nhân 所sở 敬kính 等đẳng 。 是thị 三tam 藏tạng 中trung 釋thích 耳nhĩ 。 大đại 者giả 。 大đại 力lực 羅La 漢Hán 所sở 敬kính 也dã 。 多đa 者giả 。 遍biến 知tri 生sanh 滅diệt 即tức 無vô 生sanh 滅diệt 法Pháp 也dã 。 勝thắng 者giả 。 勝thắng 三tam 藏tạng 四tứ 門môn 也dã 。 此thử 通thông 教giáo 釋thích 也dã 。 又hựu 大đại 者giả 。 體thể 法pháp 大đại 力lực 羅La 漢Hán 所sở 敬kính 也dã 。 多đa 者giả 。 恆Hằng 沙sa 佛Phật 法Pháp 皆giai 知tri 也dã 。 勝thắng 者giả 。 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 此thử 別biệt 教giáo 釋thích 也dã 。 又hựu 大đại 者giả 。 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 所sở 敬kính 也dã 。 多đa 者giả 。 法Pháp 界Giới 不bất 可khả 量lượng 法pháp 悉tất 知tri 也dã 。 勝thắng 者giả 。 勝thắng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 此thử 圓viên 教giáo 釋thích 也dã 。

本bổn 迹tích 者giả 。 此thử 諸chư 大đại 德đức 久cửu 為vi 諸chư 佛Phật 之chi 所sở 咨tư 嗟ta 。 本bổn 得đắc 勝thắng 幢tràng 三tam 昧muội 超siêu 諸chư 外ngoại 道đạo 。 先tiên 已dĩ 成thành 就tựu 種chủng 智trí 遍biến 知tri 。 迹tích 來lai 輔phụ 佛Phật 行hạnh 化hóa 。 示thị 作tác 愛ái 見kiến 中trung 大đại 。 多đa 。 勝thắng 。 欲dục 引dẫn 乳nhũ 入nhập 酪lạc 。 又hựu 作tác 三tam 藏tạng 中trung 大đại 。 多đa 。 勝thắng 。 欲dục 引dẫn 酪lạc 入nhập 生sanh 蘇tô 。 示thị 方Phương 等Đẳng 中trung 大đại 。 多đa 。 勝thắng 。 欲dục 引dẫn 生sanh 蘇tô 入nhập 熟thục 蘇tô 。 示thị 轉chuyển 教giáo 作tác 《# 般Bát 若Nhã 》# 中trung 大đại 。 多đa 。 勝thắng 。 欲dục 引dẫn 熟thục 蘇tô 入nhập 醍đề 醐hồ 故cố 作tác 《# 法pháp 華hoa 》# 中trung 大đại 。 多đa 。 勝thắng 也dã 。 然nhiên 其kỳ 本bổn 地địa 大đại 。 多đa 。 勝thắng 又hựu 矣hĩ (# 云vân 云vân )# 。

觀quán 心tâm 者giả 。 空không 觀quán 為vi 大đại 。 假giả 觀quán 為vi 多đa 。 中trung 觀quán 為vi 勝thắng 。 又hựu 直trực 就tựu 中trung 觀quán 心tâm 性tánh 廣quảng 博bác 。 猶do 若nhược 虛hư 空không 。 故cố 名danh 大đại 。 雙song 遮già 二nhị 邊biên 入nhập 寂tịch 滅diệt 海hải 。 故cố 名danh 勝thắng 。 雙song 照chiếu 二nhị 諦đế 多đa 所sở 含hàm 容dung 。 一nhất 心tâm 一nhất 切thiết 心tâm 。 故cố 名danh 多đa 也dã 。

比Bỉ 丘Khâu

者giả 。 肇triệu 師sư 云vân 。

秦tần 言ngôn 淨tịnh 命mạng 。 乞khất 食thực 。 破phá 煩phiền 惱não 。 能năng 持trì 戒giới 。 怖bố 魔ma 等đẳng 。 天Thiên 竺Trúc 一nhất 名danh 含hàm 此thử 四tứ 義nghĩa 。 秦tần 無vô 以dĩ 翻phiên 。 故cố 存tồn 本bổn 稱xưng 。

什thập 師sư 云vân 。

始thỉ 出xuất 妻thê 子tử 家gia 。 應ưng 以dĩ 乞khất 食thực 自tự 資tư 。 清thanh 淨tịnh 活hoạt 命mạng 。 終chung 出xuất 三tam 界giới 家gia 。 必tất 須tu 破phá 煩phiền 惱não 。 持trì 戒giới 自tự 守thủ 。 具cụ 此thử 二nhị 義nghĩa 。 天thiên 魔ma 怖bố 其kỳ 出xuất 境cảnh 也dã 。

《# 釋thích 論luận 》# 云vân 。

怖bố 魔ma 。 破phá 惡ác 。 乞khất 士sĩ 。 魔ma 樂nhạo 生sanh 死tử 。 其kỳ 既ký 出xuất 家gia 復phục 化hóa 餘dư 人nhân 。 俱câu 離ly 三tam 界giới 乖quai 於ư 魔ma 意ý 。 魔ma 用dụng 力lực 制chế 翻phiên 被bị 五ngũ 繫hệ 。 但đãn 愁sầu 懼cụ 而nhi 已dĩ 。 故cố 名danh 怖bố 魔ma 。 出xuất 家gia 人nhân 必tất 破phá 身thân 。 口khẩu 七thất 惡ác 。 故cố 言ngôn 破phá 惡ác 。 夫phu 在tại 家gia 三tam 種chủng 如như 法Pháp 。 一nhất 田điền 。 二nhị 商thương 。 三tam 仕sĩ 。 用dụng 養dưỡng 身thân 命mạng 。 出xuất 家gia 人nhân 佛Phật 不bất 許hứa 此thử 。 唯duy 乞khất 自tự 濟tế 。 身thân 安an 道đạo 存tồn 。 福phước 利lợi 檀đàn 越việt 。 三tam 義nghĩa 相tương/tướng 成thành 即tức 比Bỉ 丘Khâu 義nghĩa 也dã 。

《# 涅Niết 槃Bàn 》# 。 《# 寶bảo 梁lương 》# 皆giai 舉cử 破phá 惡ác 名danh 比Bỉ 丘Khâu 者giả 。 不bất 具cụ 說thuyết 也dã 。 今kim 明minh 此thử 三tam 義nghĩa 。 應ưng 通thông 初sơ 。 後hậu 。 如như 初sơ 出xuất 家gia 時thời 。 白bạch 四tứ 羯yết 磨ma 。 無vô 作tác 戒giới 力lực 遍biến 一nhất 切thiết 境cảnh 。 翻phiên 無vô 作tác 惡ác 。 初sơ 修tu 禪thiền 定định 發phát 定định 共cộng 戒giới 。 防phòng 伏phục 意ý 地địa 貪tham 。 瞋sân 不bất 起khởi 。 初sơ 修tu 觀quán 慧tuệ 發phát 相tương 似tự 道đạo 共cộng 戒giới 。 能năng 伏phục 煩phiền 惱não 。 初sơ 心tâm 亦diệc 稱xưng 破phá 惡ác 。 何hà 獨độc 後hậu 心tâm 耶da 。 怖bố 魔ma 者giả 。 初sơ 剃thế 髮phát 。 稟bẩm 戒giới 。 已dĩ 令linh 魔ma 愁sầu 。 修tu 定định 欲dục 伏phục 惱não 煩phiền 。 修tu 慧tuệ 欲dục 破phá 煩phiền 惱não 。 初sơ 心tâm 亦diệc 令linh 魔ma 怖bố 。 何hà 獨độc 後hậu 心tâm 耶da 。 乞khất 士sĩ 者giả 。 初sơ 離ly 邪tà 命mạng 。 以dĩ 乞khất 自tự 活hoạt 。 修tu 禪thiền 歷lịch 境cảnh 。 求cầu 定định 修tu 慧tuệ 緣duyên 理lý 求cầu 無vô 漏lậu 。 皆giai 是thị 乞khất 士sĩ 。 何hà 況huống 相tương 應ứng 而nhi 非phi 乞khất 士sĩ 。 具cụ 此thử 義nghĩa 故cố 通thông 名danh 比Bỉ 丘Khâu 。 依y 經kinh 家gia 皆giai 歎thán 後hậu 心tâm 比Bỉ 丘Khâu 耳nhĩ 。 此thử 皆giai 三tam 藏tạng 意ý 。 若nhược 歷lịch 緣duyên 求cầu 真chân 名danh 乞khất 士sĩ 。 破phá 障chướng 理lý 之chi 惑hoặc 名danh 破phá 惡ác 。 修tu 此thử 行hành 怖bố 四tứ 魔ma 。 即tức 通thông 教giáo 義nghĩa 。 若nhược 歷lịch 三tam 諦đế 求cầu 理lý 名danh 乞khất 士sĩ 。 除trừ 通thông 。 別biệt 惑hoặc 名danh 破phá 惡ác 。 怖bố 八bát 魔ma 十thập 魔ma 者giả 。 即tức 別biệt 義nghĩa 。 若nhược 即tức 生sanh 死tử 求cầu 實thật 相tướng 味vị 名danh 乞khất 士sĩ 。 達đạt 煩phiền 惱não 即tức 菩Bồ 提Đề 名danh 破phá 惡ác 。 魔ma 界giới 即tức 佛Phật 界giới 者giả 。 是thị 圓viên 教giáo 義nghĩa 。 若nhược 未vị 發phát 迹tích 但đãn 明minh 前tiền 二nhị 義nghĩa 。 若nhược 已dĩ 顯hiển 本bổn 。 具cụ 後hậu 意ý 也dã 。

本bổn 迹tích 者giả 。 本bổn 登đăng 涅Niết 槃Bàn 山sơn 頂đảnh 。 與dữ 無vô 明minh 癡si 愛ái 父phụ 母mẫu 。 結kết 業nghiệp 妻thê 子tử 別biệt 。 出xuất 分phân 段đoạn 。 變biến 易dị 家gia 。 久cửu 除trừ 五ngũ 住trụ 。 何hà 惡ác 不bất 破phá 。 獲hoạch 真chân 法Pháp 喜hỷ 。 如như 食thực 乳nhũ 糜mi 。 更cánh 無vô 所sở 須tu 。 持trì 中trung 道đạo 道đạo 共cộng 尸Thi 波Ba 羅La 蜜Mật 。 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 戒giới 度độ 。 魔ma 界giới 降hàng 伏phục 。 即tức 佛Phật 界giới 如như 。 堪kham 任nhậm 乘thừa 御ngự 。 本bổn 地địa 功công 德đức 。 久cửu 已dĩ 成thành 就tựu 。 為vì 調điều 眾chúng 生sanh 。 迹tích 示thị 五ngũ 味vị 比Bỉ 丘Khâu 傳truyền 引dẫn 眾chúng 生sanh 。 例lệ 如như 前tiền 釋thích 。

觀quán 心tâm 者giả 。 觀quán 一nhất 念niệm 心tâm 。 淨tịnh 若nhược 虛hư 空không 。 不bất 為vi 二nhị 邊biên 桎trất 梏cốc 所sở 礙ngại 。 平bình 等đẳng 大đại 慧tuệ 無vô 住trụ 。 無vô 著trước 。 即tức 名danh 出xuất 家gia 。 以dĩ 中trung 觀quán 自tự 資tư 。 活hoạt 法Pháp 身thân 慧tuệ 命mạng 。 名danh 為vi 乞khất 士sĩ 。 觀quán 五ngũ 住trụ 煩phiền 惱não 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 破phá 惡ác 。 一nhất 切thiết 諸chư 邊biên 顛điên 倒đảo 無vô 非phi 中trung 道đạo 。 即tức 是thị 怖bố 魔ma (# 云vân 云vân )# 。

眾chúng

者giả 。 天Thiên 竺Trúc 云vân 僧Tăng 伽già 。 此thử 翻phiên 和hòa 合hợp 眾chúng 。 一nhất 人nhân 不bất 名danh 和hòa 合hợp 。 四tứ 人nhân 已dĩ 上thượng 乃nãi 名danh 和hòa 合hợp 。 事sự 和hòa 無vô 別biệt 眾chúng 。 法pháp 和hòa 無vô 別biệt 理lý 。 佛Phật 常thường 與dữ 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 人nhân 俱câu 。 三tam 迦Ca 葉Diếp 千thiên 人nhân 。 身thân 子tử 。 目Mục 連Liên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 。 又hựu 云vân 。 耶da 舍xá 五ngũ 十thập 。 《# 雜tạp 阿a 含hàm 》# 四tứ 十thập 五ngũ 云vân 。

五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 中trung 。 九cửu 十thập 人nhân 三Tam 明Minh 。 九cửu 十thập 人nhân 俱câu 解giải 脫thoát 。 餘dư 但đãn 慧tuệ 解giải 脫thoát 。

《# 釋thích 論luận 》# 明minh 四tứ 種chủng 僧Tăng 。

不bất 依y 淨tịnh 命mạng 名danh 破phá 戒giới 僧Tăng 。 不bất 解giải 法pháp 律luật 名danh 愚ngu 癡si 僧Tăng 。 五ngũ 方phương 便tiện 名danh 慚tàm 愧quý 僧Tăng 。 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 去khứ 名danh 真chân 實thật 僧Tăng 。 此thử 中trung 非phi 三tam 種chủng 。 但đãn 是thị 真chân 實thật 僧Tăng 。 若nhược 依y 四tứ 教giáo 者giả 。 此thử 僧Tăng 歷lịch 偏thiên 。 圓viên 五ngũ 味vị 座tòa 。 作tác 同đồng 聞văn 人nhân 。 今kim 正chánh 是thị 圓viên 教giáo 中trung 證chứng 信tín 也dã 。

本bổn 迹tích 釋thích 者giả 。 本bổn 與dữ 實thật 相tướng 理lý 和hòa 。 又hựu 與dữ 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 機cơ 緣duyên 和hòa 。 而nhi 迹tích 為vi 半bán 字tự 事sự 理lý 之chi 僧Tăng 。 歷lịch 五ngũ 味vị 中trung 引dẫn 諸chư 眾chúng 生sanh 云vân 云vân )# 。

觀quán 解giải 者giả 。 初sơ 學học 中trung 觀quán 入nhập 相tương 似tự 觀quán 。 既ký 未vị 發phát 真chân 。 慚tàm 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。 愧quý 諸chư 聖thánh 人nhân 。 即tức 是thị 有hữu 羞tu 僧Tăng 。 觀quán 慧tuệ 若nhược 發phát 即tức 真chân 實thật 僧Tăng 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 即tức 前tiền 兩lưỡng 僧Tăng 。

不bất 依y 觀quán 行hành 名danh 破phá 戒giới 僧Tăng 。 不bất 解giải 觀quán 相tương/tướng 名danh 愚ngu 癡si 僧Tăng 。 舉cử 類loại 義nghĩa 竟cánh 。

二nhị 。 明minh 數số 者giả 。 即tức 是thị 一nhất 萬vạn 二nhị 千thiên 人nhân 也dã 。 本bổn 迹tích 者giả 。 本bổn 是thị 一nhất 萬vạn 二nhị 千thiên 菩Bồ 薩Tát 。 迹tích 為vi 萬vạn 二nhị 千thiên 聲Thanh 聞Văn 也dã 。 觀quán 者giả 。 觀quán 十thập 二nhị 入nhập 。 一nhất 入nhập 具cụ 十thập 法Pháp 界Giới 。 一nhất 界giới 又hựu 十thập 界giới 。 界giới 界giới 各các 十thập 如như 是thị 。 即tức 是thị 一nhất 千thiên 。 一nhất 入nhập 既ký 一nhất 千thiên 。 十thập 二nhị 入nhập 即tức 是thị 萬vạn 二nhị 千thiên 法Pháp 門môn 也dã 。

三tam 。 明minh 位vị 者giả 。 皆giai 是thị 阿A 羅La 漢Hán 也dã 。 《# 阿a 颰bạt 經kinh 》# 云vân 應Ứng 真Chân 。 《# 瑞thụy 應ứng 》# 云vân 真Chân 人Nhân 。 悉tất 是thị 無vô 生sanh 釋thích 羅La 漢Hán 也dã 。 依y 舊cựu 翻phiên 云vân 無vô 著trước 。 不bất 生sanh 。 應Ứng 供Cúng 。 或hoặc 言ngôn 無vô 翻phiên 。 名danh 含hàm 三tam 義nghĩa 。 無vô 明minh 糠khang 脫thoát 。 後hậu 世thế 田điền 中trung 不bất 受thọ 生sanh 死tử 果quả 報báo 。 故cố 云vân 不bất 生sanh 。 九cửu 十thập 八bát 使sử 煩phiền 惱não 盡tận 。 故cố 名danh 殺sát 賊tặc 。 具cụ 智trí 斷đoạn 功công 德đức 。 堪kham 為vi 人nhân 天thiên 福phước 田điền 。 故cố 言ngôn 應Ứng 供Cúng 。 含hàm 此thử 三tam 義nghĩa 釋thích 。 阿A 羅La 漢Hán 也dã 。 或hoặc 言ngôn 初sơ 始thỉ 學học 無vô 生sanh 。 生sanh 未vị 無vô 生sanh 。 初sơ 雖tuy 怖bố 魔ma 。 魔ma 未vị 大đại 怖bố 。 初sơ 雖tuy 乞khất 士sĩ 。 未vị 是thị 灼chước 然nhiên 應Ứng 供Cúng 。 今kim 獲hoạch 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 破phá 煩phiền 惱não 賊tặc 盡tận 。 是thị 好hảo/hiếu 良lương 田điền 。 以dĩ 果quả 對đối 因nhân 釋thích 羅La 漢Hán 三tam 義nghĩa 。 若nhược 論luận 成thành 就tựu 應ưng 取thủ 果quả 三tam 義nghĩa 。 若nhược 通thông 於ư 初sơ 。 亦diệc 取thủ 因nhân 三tam 義nghĩa 。 如như 此thử 釋thích 者giả 。 皆giai 三tam 藏tạng 通thông 中trung 意ý 耳nhĩ 。 若nhược 別biệt 。 圓viên 者giả 義nghĩa 則tắc 不bất 然nhiên 。 非phi 但đãn 殺sát 賊tặc 。 亦diệc 殺sát 不bất 賊tặc 。 不bất 賊tặc 者giả 涅Niết 槃Bàn 是thị 。 是thị 亦diệc 須tu 破phá 故cố 。 是thị 殺sát 賊tặc 義nghĩa 。 不bất 生sanh 於ư 生sanh 。 亦diệc 不bất 生sanh 不bất 生sanh 。 無vô 漏lậu 是thị 不bất 生sanh 。 非phi 但đãn 應Ứng 供Cúng 亦diệc 是thị 供cung 應ưng 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 是thị 供cung 應ưng 。 皆giai 歎thán 初Sơ 地Địa 。 初sơ 住trụ 德đức 也dã 。

本bổn 迹tích 者giả 。 本bổn 得đắc 不bất 受thọ 三tam 昧muội 。 於ư 二nhị 邊biên 無vô 所sở 著trước 。 故cố 名danh 不bất 生sanh 。 斷đoạn 五ngũ 住trụ 惑hoặc 。 故cố 名danh 殺sát 賊tặc 。 能năng 福phước 九cửu 道đạo 。 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 故cố 有hữu 應Ứng 供Cúng 。 本bổn 義nghĩa 也dã 。 方phương 便tiện 度độ 眾chúng 生sanh 。 歷lịch 五ngũ 味vị 傳truyền 傳truyền 作tác 不bất 生sanh 。 迹tích 也dã 。 又hựu 本bổn 是thị 法Pháp 身thân 。 迹tích 示thị 己kỷ 利lợi 。 本bổn 是thị 般Bát 若Nhã 。 迹tích 示thị 不bất 生sanh 。 本bổn 是thị 解giải 脫thoát 。 迹tích 示thị 殺sát 賊tặc (# 云vân 云vân )# 。

觀quán 心tâm 者giả 。 空không 觀quán 是thị 般Bát 若Nhã 。 假giả 觀quán 是thị 解giải 脫thoát 。 中trung 觀quán 是thị 法Pháp 身thân 。 又hựu 觀quán 心tâm 者giả 。 從tùng 假giả 入nhập 空không 。 觀quán 亦diệc 有hữu 三tam 義nghĩa 。 乃nãi 至chí 中trung 道đạo 觀quán 。 殺sát 無vô 明minh 賊tặc 。 不bất 生sanh 二Nhị 乘Thừa 心tâm 。 供cúng 養dường 此thử 人nhân 。 如như 供cúng 養dường 世Thế 尊Tôn 。 《# 方Phương 等Đẳng 》# 云vân 。

供cung 佛Phật 及cập 文Văn 殊Thù 。 不bất 如như 施thi 行hành 方Phương 等Đẳng 者giả 一nhất 食thực 充sung 軀khu 。

下hạ 文văn 云vân 。

毀hủy 讚tán 佛Phật 罪tội 福phước 輕khinh 。 毀hủy 讚tán 持trì 經Kinh 者giả 罪tội 福phước 重trọng/trùng 。

何hà 者giả 。 佛Phật 無vô 食thực 想tưởng 。 久cửu 離ly 八bát 風phong 不bất 為vi 損tổn 益ích 。 施thí 持trì 經Kinh 者giả 。 全toàn 肉nhục 身thân 。 續tục 報báo 命mạng 。 生sanh 法Pháp 身thân 。 增tăng 慧tuệ 命mạng 。 故cố 有hữu 益ích 。 毀hủy 之chi 。 憂ưu 惱não 退thoái 悔hối 。 若nhược 失thất 好hảo/hiếu 時thời 則tắc 不bất 可khả 救cứu 。 故cố 大đại 損tổn (# 云vân 云vân )# 。

四tứ 。 歎thán 德đức 。 文văn 有hữu 五ngũ 句cú 歎thán 上thượng 三tam 德đức 。 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

初sơ 句cú 總tổng 。 後hậu 句cú 別biệt 。

當đương 知tri 諸chư 句cú 皆giai 歎thán 羅La 漢Hán 句cú 耳nhĩ 。

諸chư 漏lậu 已dĩ 盡tận 。 無vô 復phục 煩phiền 惱não 。

此thử 兩lưỡng 句cú 歎thán 上thượng 殺sát 賊tặc 。 漏lậu 者giả 三tam 漏lậu 也dã 。 《# 成thành 論luận 》# 云vân 。

失thất 道đạo 故cố 名danh 漏lậu 。

律luật 云vân 。

癡si 人nhân 造tạo 業nghiệp 。 開khai 諸chư 漏lậu 門môn 。

毘tỳ 曇đàm 云vân 。

漏lậu 落lạc 生sanh 死tử 。

論luận 。 律luật 語ngữ 異dị 而nhi 同đồng 明minh 漏lậu 義nghĩa 。 良lương 由do 賊tặc 誑cuống 失thất 於ư 理lý 寶bảo 。 貧bần 窮cùng 孤cô 露lộ 。 造tạo 諸chư 惡ác 業nghiệp 。 致trí 生sanh 死tử 苦khổ 。 亡vong 法Pháp 身thân 。 失thất 慧tuệ 命mạng 。 喪táng 重trọng/trùng 寶bảo 。 皆giai 是thị 賊tặc 義nghĩa 。 不bất 應ưng 謂vị 是thị 不bất 生sanh 義nghĩa 歎thán 德đức 也dã 。 煩phiền 惱não 者giả 。 即tức 九cửu 十thập 八bát 使sử 。 流lưu 扼ách 纏triền 蓋cái 等đẳng 逼bức 惱não 行hành 人nhân 。 煩phiền 惱não 是thị 能năng 潤nhuận 。 漏lậu 業nghiệp 是thị 所sở 潤nhuận 。 能năng 所sở 既ký 盡tận 。 正chánh 是thị 殺sát 賊tặc 義nghĩa 。 那na 得đắc 作tác 不bất 生sanh 歎thán 耶da 。

逮đãi 得đắc 己kỷ 利lợi

一nhất 句cú 。 是thị 歎thán 應Ứng 供Cúng 。 三tam 界giới 因nhân 果quả 皆giai 名danh 為vi 他tha 。 智trí 斷đoạn 功công 德đức 皆giai 名danh 己kỷ 利lợi 。 己kỷ 利lợi 具cụ 足túc 故cố 成thành 應Ứng 供Cúng 。

盡tận 諸chư 有hữu 結kết 。 心tâm 得đắc 自tự 在tại 。

兩lưỡng 句cú 。 是thị 歎thán 不bất 生sanh 。 諸chư 有hữu 即tức 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 生sanh 處xứ 也dã 。 結kết 即tức 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 生sanh 因nhân 也dã 。 因nhân 盡tận 果quả 亡vong 。 歎thán 不bất 生sanh 明minh 矣hĩ 。 不bất 應ưng 作tác 殺sát 賊tặc 歎thán 也dã 。 羅La 漢Hán 但đãn 應ưng 結kết 盡tận 。 未vị 應ưng 有hữu 盡tận 。 有hữu 盡tận 者giả 。 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 。 又hựu 盡tận 在tại 不bất 久cửu 也dã 。

心tâm 得đắc 自tự 在tại

者giả 。 定định 具cụ 足túc 名danh 心tâm 自tự 在tại 。 慧tuệ 具cụ 足túc 名danh 慧tuệ 自tự 在tại 。 慧tuệ 自tự 在tại 未vị 必tất 心tâm 自tự 在tại 。 心tâm 自tự 在tại 必tất 慧tuệ 自tự 在tại 。 今kim 言ngôn 心tâm 自tự 在tại 。 即tức 是thị 定định 。 慧tuệ 具cụ 足túc 俱câu 解giải 脫thoát 人nhân 。 俱câu 解giải 脫thoát 人nhân 生sanh 決quyết 定định 盡tận 。 驗nghiệm 知tri 歎thán 不bất 生sanh 德đức 也dã 。 若nhược 依y 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 者giả 。 呼hô 為vi 上thượng 上thượng 起khởi 門môn 。 則tắc 是thị 以dĩ 後hậu 釋thích 前tiền 也dã 。 論luận 云vân 。

以dĩ 諸chư 漏lậu 盡tận 故cố 名danh 羅La 漢Hán 。 以dĩ 心tâm 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 名danh 有hữu 結kết 盡tận 。

如như 是thị 傳truyền 傳truyền 釋thích 上thượng 也dã 。

本bổn 迹tích 者giả 。 不bất 生sanh 不bất 生sanh 名danh 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 煩phiền 惱não 漏lậu 流lưu 其kỳ 源nguyên 久cửu 竭kiệt 。 不bất 復phục 墮đọa 落lạc 。 二Nhị 乘Thừa 及cập 凡phàm 夫phu 地địa 。 即tức 本bổn 不bất 生sanh 。 法Pháp 身thân 智trí 斷đoạn 實thật 相tướng 功công 德đức 。 名danh 本bổn 己kỷ 利lợi 。 得đắc 王vương 三tam 昧muội 破phá 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 顯hiển 出xuất 我ngã 性tánh 具cụ 。 八bát 自tự 在tại 我ngã 。 名danh 本bổn 殺sát 賊tặc 。 迹tích 示thị 二Nhị 乘Thừa 功công 德đức 耳nhĩ 。

觀quán 心tâm 者giả 。 中trung 道đạo 正chánh 觀quán 不bất 漏lậu 落lạc 空không 。 假giả 二nhị 邊biên 。 二nhị 邊biên 煩phiền 惱não 滅diệt 也dã 。 能năng 觀quán 心tâm 性tánh 名danh 為vi 上thượng 定định 。 衣y 珠châu 祕bí 藏tạng 是thị 己kỷ 之chi 物vật 即tức 己kỷ 利lợi 也dã 。 正chánh 觀quán 中trung 道đạo 結kết 賊tặc 則tắc 斷đoạn 。 無vô 結kết 故cố 有hữu 亦diệc 斷đoạn 。 二nhị 邊biên 不bất 能năng 縛phược 心tâm 故cố 名danh 自tự 在tại 。 雖tuy 有hữu 煩phiền 惱não 。 如như 無vô 煩phiền 惱não 。 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

五ngũ 。 列liệt 名danh 。 略lược 舉cử 二nhị 十thập 一nhất 尊tôn 者giả 。 佛Phật 諸chư 弟đệ 子tử 。 皆giai 備bị 眾chúng 行hành 。 而nhi 隱ẩn 其kỳ 圓viên 能năng 各các 從tùng 一nhất 德đức 標tiêu 名danh 者giả 。 欲dục 引dẫn 偏thiên 好hảo/hiếu 故cố 。 《# 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 》# 云vân 。

憍Kiều 陳Trần 如Như 比Bỉ 丘Khâu 。 皆giai 共cộng 上thượng 座tòa 名danh 者giả 。 有hữu 德đức 大đại 人nhân 相tương 隨tùy 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 共cộng 智trí 慧tuệ 深thâm 利lợi 者giả 相tương 隨tùy 。 目Mục 連Liên 共cộng 神thần 通thông 大đại 力lực 者giả 相tương 隨tùy 。

皆giai 掌chưởng 一nhất 法pháp 。 引dẫn 諸chư 偏thiên 好hảo/hiếu 意ý 也dã 。 若nhược 欲dục 消tiêu 名danh 須tu 識thức 其kỳ 行hành 。 從tùng 德đức 立lập 號hiệu 無vô 往vãng 不bất 通thông 也dã 。 一nhất 一nhất 羅La 漢Hán 。 例lệ 作tác 四tứ 釋thích (# 云vân 云vân )# 。

憍kiêu 陳trần 如như

姓tánh 也dã 。 此thử 翻phiên 火hỏa 器khí 。 婆Bà 羅La 門Môn 種chủng 。 其kỳ 先tiên 事sự 火hỏa 。 從tùng 此thử 命mạng 族tộc 。 火hỏa 有hữu 二nhị 義nghĩa 。

照chiếu 也dã 。 燒thiêu 也dã 。 照chiếu 則tắc 闇ám 不bất 生sanh 。 燒thiêu 則tắc 物vật 不bất 生sanh 。 此thử 以dĩ 不bất 生sanh 為vi 姓tánh 。

阿a 若nhược

者giả 。 名danh 也dã 。 此thử 翻phiên 已dĩ 知tri 。 或hoặc 言ngôn 無vô 知tri 。 無vô 知tri 者giả 非phi 無vô 所sở 知tri 也dã 。 乃nãi 是thị 知tri 無vô 耳nhĩ 。 若nhược 依y 二nhị 諦đế 即tức 是thị 知tri 真chân 。 以dĩ 無vô 生sanh 智trí 為vi 名danh 也dã 。 《# 無vô 量lượng 壽thọ 》# 。 《# 文Văn 殊Thù 問vấn 》# 。 《# 阿a 毘tỳ 曇đàm 》# 。 《# 婆bà 沙sa 》# 皆giai 稱xưng 為vi 了liễu 本bổn 際tế 。 知tri 本bổn 際tế 。 若nhược 依y 四Tứ 諦Đế 即tức 是thị 知tri 滅diệt 。 而nhi 諸chư 經kinh 多đa 。 名danh 為vi 無vô 知tri 。 或hoặc 翻phiên 為vi 得đắc 道Đạo 。 《# 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 》# 云vân 。

我ngã 佛Phật 法Pháp 中trung 。 寬khoan 仁nhân 博bác 識thức 。 初sơ 受thọ 法Pháp 味vị 者giả 。 拘câu 隣lân 如như 比Bỉ 丘Khâu 第đệ 一nhất 。

故cố 以dĩ 阿a 若nhược 為vi 名danh 也dã 。 願nguyện 者giả 。 佛Phật 昔tích 於ư 饑cơ 世thế 。 化hóa 為vi 赤xích 目mục 大đại 魚ngư 。 閉bế 氣khí 不bất 喘suyễn 示thị 為vi 死tử 相tướng 。 木mộc 工công 五ngũ 人nhân 先tiên 斧phủ 斫chước 魚ngư 肉nhục 。 佛Phật 時thời 誓thệ 言ngôn 。

於ư 當đương 來lai 世thế 。 先tiên 度độ 此thử 等đẳng 。

先tiên 願nguyện 與dữ 其kỳ 無vô 生sanh 。 故cố 云vân 阿a 若nhược 。 又hựu 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 時thời 。 九cửu 人nhân 學học 道Đạo 。 五ngũ 人nhân 未vị 得đắc 果quả 。 誓thệ 於ư 釋Thích 迦Ca 法pháp 中trung 最tối 先tiên 開khai 悟ngộ 。 本bổn 願nguyện 所sở 牽khiên 。 前tiền 得đắc 無vô 生sanh 。 故cố 名danh 阿a 若nhược 。 行hành 者giả 。 智trí 生sanh 惑hoặc 滅diệt 智trí 斷đoạn 行hành 也dã 。 夫phu 巨cự 夜dạ 長trường/trưởng 寢tẩm 。 無vô 人nhân 能năng 覺giác 。 日nhật 光quang 未vị 出xuất 明minh 星tinh 前tiền 現hiện 。 憍Kiều 陳Trần 如Như 比Bỉ 丘Khâu 。 初sơ 得đắc 無vô 生sanh 智trí 。 譬thí 若nhược 明minh 星tinh 在tại 眾chúng 明minh 之chi 始thỉ 。 一nhất 切thiết 人nhân 智trí 明minh 無vô 前tiền 陳trần 如như 。 故cố 名danh 阿a 若nhược 。 最tối 先tiên 破phá 闇ám 莫mạc 過quá 明minh 星tinh 。 陳trần 如như 亦diệc 爾nhĩ 。 一nhất 切thiết 人nhân 闇ám 滅diệt 無vô 前tiền 陳trần 如như 。 故cố 名danh 阿a 若nhược 。 前tiền 者giả 。 太thái 子tử 棄khí 國quốc 。 捐quyên 王vương 入nhập 山sơn 學học 道Đạo 。 父phụ 王vương 思tư 念niệm 遣khiển 五ngũ 人nhân 追truy 侍thị 。 所sở 謂vị 拘câu 隣lân 。 頞át 鞞bệ 。 亦diệc 云vân 濕thấp 鞞bệ 。 亦diệc 阿a 說thuyết 示thị 。 亦diệc 馬mã 星tinh 跋bạt 提đề 。 亦diệc 摩ma 訶ha 男nam 。 十Thập 力Lực 迦Ca 葉Diếp 。 拘câu 利lợi 太thái 子tử 。 二nhị 是thị 母mẫu 親thân 。 三tam 是thị 父phụ 親thân 。 二nhị 人nhân 以dĩ 欲dục 為vi 淨tịnh 。 三tam 人nhân 以dĩ 苦khổ 行hạnh 為vi 淨tịnh 。 太thái 子tử 勤cần 行hành 苦khổ 行hạnh 。 二nhị 人nhân 便tiện 捨xả 之chi 去khứ 。 三tam 人nhân 猶do 侍thị 。 太thái 子tử 捨xả 苦khổ 行hạnh 。 還hoàn 受thọ 飲ẩm 食thực 蘇tô 油du 。 煖noãn 水thủy 。 三tam 人nhân 又hựu 捨xả 去khứ 。 太thái 子tử 得đắc 道Đạo 。 先tiên 為vi 五ngũ 人nhân 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 初sơ 教giáo 二nhị 人nhân 。 拘câu 隣lân 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 四tứ 人nhân 未vị 得đắc 。 三tam 人nhân 乞khất 食thực 。 六lục 人nhân 共cộng 噉đạm 。 次thứ 教giáo 三tam 人nhân 。 三tam 人nhân 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 二nhị 人nhân 乞khất 食thực 六lục 人nhân 共cộng 噉đạm 。 第đệ 三tam 說thuyết 法Pháp 時thời 。 拘câu 隣lân 五ngũ 人nhân 。 八bát 萬vạn 諸chư 天thiên 。 遠viễn 塵trần 離ly 垢cấu 。 五ngũ 人nhân 得đắc 無vô 生sanh 。 佛Phật 三tam 問vấn 。

知tri 法pháp 未vị 。

即tức 三tam 答đáp 云vân 。

已dĩ 如như 。

地địa 神thần 唱xướng 。 空không 神thần 傳truyền 。 乃nãi 至chí 梵Phạm 世Thế 。 咸hàm 稱xưng 已dĩ 知tri 。 拘câu 隣lân 最tối 前tiền 。 初sơ 見kiến 佛Phật 道đạo 相tương/tướng 。 初sơ 聞văn 法Pháp 鼓cổ 。 初sơ 服phục 道đạo 香hương 。 初sơ 嘗thường 甘cam 露lộ 。 初sơ 入nhập 法pháp 流lưu 。 初sơ 登đăng 真Chân 諦Đế 。 閻Diêm 浮Phù 提đề 得đắc 道Đạo 。 最tối 在tại 一nhất 切thiết 人nhân 。 一nhất 切thiết 天thiên 。 一nhất 切thiết 羅La 漢Hán 前tiền 。 故cố 《# 十thập 二nhị 遊du 經kinh 》# 云vân 。

佛Phật 成thành 道Đạo 第đệ 一nhất 年niên 度độ 五ngũ 人nhân 。 第đệ 二nhị 年niên 度độ 三tam 迦Ca 葉Diếp 。 第đệ 五ngũ 年niên 度độ 身thân 子tử 。 目Mục 連Liên 。

當đương 知tri 阿a 若nhược 在tại 前tiền 明minh 矣hĩ 。 此thử 因nhân 緣duyên 釋thích 也dã 。

三tam 藏tạng 教giáo 者giả 。 盲manh 譬thí 無vô 生sanh 智trí 。 鏡kính 譬thí 無vô 生sanh 境cảnh 。 陰ấm 。 入nhập 。 界giới 也dã 。 頭đầu 等đẳng 六lục 分phần 譬thí 現hiện 在tại 因nhân 也dã 。 像tượng 譬thí 未vị 來lai 果quả 也dã 。 若nhược 開khai 眼nhãn 取thủ 鏡kính 。 形hình 對đối 像tượng 生sanh 。 愚ngu 故cố 不bất 斷đoạn 絕tuyệt 。 若nhược 閉bế 眼nhãn 如như 盲manh 。 則tắc 無vô 所sở 見kiến 。 不bất 見kiến 六lục 分phần 是thị 因nhân 不bất 生sanh 。 不bất 見kiến 鏡kính 像tượng 是thị 果quả 不bất 生sanh 。 故cố 《# 阿a 含hàm 經kinh 》# 云vân 。

若nhược 謂vị 有hữu 色sắc 。 色sắc 是thị 淨tịnh 。 淨tịnh 即tức 生sanh 。 非phi 不bất 生sanh 。 若nhược 謂vị 有hữu 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 識thức 是thị 淨tịnh 。 淨tịnh 即tức 生sanh 。 非phi 不bất 生sanh 。 若nhược 謂vị 有hữu 受thọ 。 受thọ 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 生sanh 。 非phi 不bất 生sanh 。 乃nãi 至chí 色sắc 。 色sắc 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 生sanh 。 非phi 不bất 生sanh 。 若nhược 計kế 有hữu 想tưởng 行hành 。 行hành 是thị 我ngã 。 我ngã 是thị 生sanh 。 非phi 不bất 生sanh 。 乃nãi 至chí 色sắc 。 色sắc 是thị 我ngã 。 我ngã 是thị 生sanh 。 非phi 不bất 生sanh 。 若nhược 計kế 有hữu 識thức 。 識thức 是thị 常thường 。 常thường 是thị 生sanh 。 非phi 不bất 生sanh 。 乃nãi 至chí 色sắc 。 色sắc 是thị 常thường 。 常thường 是thị 生sanh 非phi 不bất 生sanh 。

譬thí 如như 執chấp 鏡kính 見kiến 面diện 。 面diện 是thị 生sanh 。 非phi 不bất 生sanh 。 若nhược 謂vị 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 悉tất 是thị 生sanh 。 非phi 不bất 生sanh 。 若nhược 能năng 知tri 色sắc 非phi 淨tịnh 乃nãi 至chí 識thức 非phi 常thường 。 又hựu 能năng 知tri 色sắc 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 不bất 淨tịnh 。 乃nãi 至chí 識thức 無vô 常thường 。 苦khổ 。 無vô 我ngã 。 不bất 淨tịnh 者giả 。 是thị 為vi 不bất 生sanh 。 非phi 是thị 生sanh 。 如như 盲manh 執chấp 鏡kính 不bất 見kiến 像tượng 生sanh 。 是thị 為vi 不bất 生sanh 。 非phi 是thị 生sanh 。 既ký 知tri 不bất 生sanh 。 寧ninh 復phục 於ư 中trung 計kế 我ngã 是thị 色sắc 。 計kế 我ngã 異dị 色sắc 。 我ngã 在tại 色sắc 中trung 。 色sắc 在tại 我ngã 中trung 。 乃nãi 至chí 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 如như 是thị 觀quán 者giả 。 現hiện 因nhân 來lai 果quả 俱câu 皆giai 不bất 生sanh 。 如như 盲manh 對đối 鏡kính 。 不bất 見kiến 形hình 像tượng 。 是thị 名danh 觀quán 陰ấm 無vô 生sanh 觀quán 智trí 也dã 。

觀quán 入nhập 。 界giới 者giả 。 凡phàm 言ngôn 海hải 者giả 。 雖tuy 復phục 深thâm 廣quảng 亦diệc 有hữu 此thử 彼bỉ 岸ngạn 。 蓋cái 小tiểu 水thủy 耳nhĩ 。 若nhược 眼nhãn 見kiến 色sắc 已dĩ 。 愛ái 念niệm 染nhiễm 著trước 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 。 起khởi 身thân 。 口khẩu 。 意ý 業nghiệp 者giả 。 是thị 為vi 大đại 海hải 。 沈trầm 沒một 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 。 人nhân 。 修tu 羅la 。 當đương 知tri 眼nhãn 是thị 大đại 海hải 。 色sắc 是thị 濤đào 波ba 。 愛ái 此thử 色sắc 故cố 是thị 洄hồi 澓phục 。 於ư 中trung 起khởi 不bất 善thiện 覺giác 是thị 惡ác 魚ngư 龍long 。 起khởi 妬đố 害hại 是thị 男nam 羅la 剎sát 。 起khởi 染nhiễm 愛ái 是thị 女nữ 鬼quỷ 。 起khởi 身thân 。 口khẩu 。 意ý 是thị 飲ẩm 醎hàm 自tự 沒một 。 是thị 為vi 眼nhãn 色sắc 無vô 知tri 而nhi 生sanh 無vô 明minh 愛ái 。 愛ái 生sanh 故cố 名danh 為vi 行hành 。 行hành 生sanh 故cố 名danh 為vi 業nghiệp 。 業nghiệp 縛phược 識thức 入nhập 中trung 陰ấm 。 是thị 為vi 識thức 生sanh 。 所sở 受thọ 胞bào 胎thai 五ngũ 疱pháo 未vị 成thành 。 是thị 為vi 名danh 色sắc 生sanh 。 五ngũ 疱pháo 成thành 已dĩ 名danh 六lục 入nhập 生sanh 。 六lục 入nhập 未vị 能năng 別biệt 苦khổ 樂lạc 。 名danh 為vi 觸xúc 生sanh 。 別biệt 苦khổ 樂lạc 名danh 受thọ 生sanh 。 於ư 塵trần 起khởi 染nhiễm 名danh 愛ái 生sanh 。 四tứ 方phương 馳trì 求cầu 名danh 取thủ 生sanh 。 造tạo 身thân 。 口khẩu 。 意ý 名danh 有hữu 生sanh 。 應ưng 受thọ 未vị 來lai 五ngũ 陰ấm 。 名danh 生sanh 生sanh 。 未vị 來lai 陰ấm 變biến 名danh 老lão 生sanh 。 未vị 來lai 陰ấm 壞hoại 名danh 死tử 生sanh 。 心tâm 中trung 內nội 熱nhiệt 名danh 憂ưu 生sanh 。 發phát 聲thanh 大đại 喚hoán 名danh 悲bi 生sanh 。 身thân 心tâm 顦# 悸quý 名danh 苦khổ 惱não 生sanh 。 是thị 名danh 眼nhãn 見kiến 色sắc 時thời 。 即tức 有hữu 三tam 世thế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 大đại 苦khổ 聚tụ 生sanh 。 非phi 不bất 生sanh 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 意ý 。 眼nhãn 界giới 乃nãi 至chí 法Pháp 界Giới 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 為vi 入nhập 界giới 生sanh 。 非phi 不bất 生sanh 。

云vân 何hà 不bất 生sanh 。 觀quán 眼nhãn 色sắc 時thời 。 不bất 種chủng 苦khổ 種chủng 。 不bất 生sanh 苦khổ 芽nha 。 不bất 漏lậu 臭xú 汁trấp 。 不bất 集tập 蛆thư 蠅dăng 。 若nhược 種chủng 不bất 生sanh 則tắc 芽nha 不bất 生sanh 。 則tắc 臭xú 汁trấp 不bất 生sanh 。 則tắc 蛆thư 蠅dăng 不bất 生sanh 。 故cố 名danh 不bất 生sanh 。 云vân 何hà 苦khổ 種chủng 。 眼nhãn 見kiến 色sắc 時thời 。 起khởi 貪tham 恚khuể 覺giác 是thị 為vi 苦khổ 種chủng 。 念niệm 於ư 五ngũ 欲dục 法pháp 是thị 生sanh 苦khổ 芽nha 。 六lục 根căn 取thủ 六lục 塵trần 是thị 名danh 臭xú 汁trấp 流lưu 出xuất 。 於ư 六lục 塵trần 中trung 。 善thiện 惡ác 競cạnh 起khởi 是thị 名danh 蛆thư 蠅dăng 。 若nhược 知tri 眼nhãn 色sắc 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 。 則tắc 貪tham 恚khuể 不bất 生sanh 。 念niệm 欲dục 不bất 生sanh 。 取thủ 境cảnh 不bất 生sanh 。 善thiện 惡ác 行hành 不bất 生sanh 。 是thị 為vi 不bất 生sanh 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 意ý 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 眼nhãn 界giới 乃nãi 至chí 法Pháp 界Giới 亦diệc 如như 是thị 。 阿a 若nhược 最tối 初sơ 得đắc 此thử 三tam 藏tạng 。 不bất 生sanh 智trí 故cố 。 名danh 阿A 若Nhã 憍Kiều 陳Trần 如Như 。

通thông 教giáo 無vô 生sanh 觀quán 。 譬thí 如như 幻huyễn 人nhân 執chấp 幻huyễn 鏡kính 。 以dĩ 幻huyễn 六lục 分phần 臨lâm 幻huyễn 鏡kính 。 覩đổ 幻huyễn 像tượng 。 像tượng 非phi 鏡kính 生sanh 。 非phi 面diện 生sanh 。 非phi 鏡kính 面diện 合hợp 生sanh 。 非phi 離ly 鏡kính 面diện 生sanh 。 既ký 不bất 從tùng 四tứ 句cú 生sanh 。 則tắc 非phi 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 不bất 常thường 自tự 有hữu 。 亦diệc 無vô 滅diệt 處xứ 。 去khứ 不bất 至chí 東đông 西tây 南nam 北bắc 方phương 。 性tánh 本bổn 無vô 生sanh 。 非phi 滅diệt 生sanh 無vô 生sanh 。 性tánh 本bổn 無vô 滅diệt 。 非phi 滅diệt 滅diệt 無vô 滅diệt 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 故cố 曰viết 無vô 生sanh 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 又hựu 觀quán 幻huyễn 色sắc 如như 幻huyễn 鏡kính 像tượng 。 觀quán 受thọ 如như 泡bào 。 觀quán 想tưởng 如như 炎diễm 。 觀quán 行hành 如như 芭ba 蕉tiêu 。 觀quán 識thức 如như 幻huyễn 。 幻huyễn 不bất 從tùng 幻huyễn 物vật 生sanh 。 不bất 從tùng 幻huyễn 師sư 生sanh 。 非phi 物vật 。 師sư 合hợp 生sanh 。 非phi 離ly 物vật 。 師sư 生sanh 。 四tứ 句cú 求cầu 幻huyễn 生sanh 。 生sanh 無vô 從tùng 來lai 。 四tứ 方phương 求cầu 幻huyễn 滅diệt 。 滅diệt 無vô 去khứ 處xứ 。 性tánh 本bổn 無vô 生sanh 。 非phi 滅diệt 生sanh 無vô 生sanh 。 性tánh 本bổn 無vô 滅diệt 。 非phi 滅diệt 滅diệt 無vô 滅diệt 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 故cố 曰viết 無vô 生sanh 。 觀quán 根căn 塵trần 村thôn 落lạc 。 結kết 賊tặc 所sở 止chỉ 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 一nhất 一nhất 不bất 實thật 。 妄vọng 想tưởng 故cố 起khởi 。 業nghiệp 力lực 機cơ 關quan 。 假giả 為vi 空không 聚tụ 。 無vô 明minh 體thể 性tánh 。 本bổn 自tự 不bất 有hữu 。 妄vọng 想tưởng 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 。 有hữu 本bổn 自tự 無vô 。 因nhân 緣duyên 成thành 諸chư 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 苦khổ 。 如như 旋toàn 火hỏa 輪luân 。 觀quán 其kỳ 本bổn 無vô 。 皆giai 如như 上thượng 說thuyết 。 此thử 通thông 意ý (# 云vân 云vân )# 。

妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 文Văn 句Cú 卷quyển 第đệ 一nhất 上thượng

妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 文Văn 句Cú 卷quyển 第đệ 一nhất 下hạ

天thiên 台thai 智trí 者giả 大đại 師sư 說thuyết

別biệt 觀quán 無vô 生sanh 智trí 者giả 。 鏡kính 譬thí 法Pháp 界Giới 。 眼nhãn 譬thí 觀quán 智trí 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 小tiểu 大đại 長trường 短đoản 譬thí 十thập 法Pháp 界Giới 。 青thanh 譬thí 地địa 獄ngục 因nhân 果quả 。 黃hoàng 譬thí 餓ngạ 鬼quỷ 因nhân 果quả 。 赤xích 譬thí 畜súc 生sanh 因nhân 果quả 。 白bạch 譬thí 人nhân 天thiên 因nhân 果quả 。 小tiểu 色sắc 像tượng 譬thí 二Nhị 乘Thừa 因nhân 果quả 。 大đại 色sắc 像tượng 譬thí 通thông 菩Bồ 薩Tát 因nhân 果quả 。 短đoản 色sắc 像tượng 譬thí 別biệt 菩Bồ 薩Tát 因nhân 果quả 。 長trường/trưởng 色sắc 像tượng 譬thí 佛Phật 因nhân 果quả 。 皆giai 於ư 鏡kính 中trung 分phân 別biệt 無vô 謬mậu 。 若nhược 欲dục 自tự 正chánh 。 令linh 九cửu 因nhân 果quả 不bất 生sanh 。 一nhất 因nhân 果quả 生sanh 。 若nhược 欲dục 正chánh 他tha 。 令linh 他tha 九cửu 因nhân 果quả 不bất 生sanh 。 一nhất 因nhân 果quả 生sanh 。 依y 於ư 法Pháp 界Giới 行hành 菩Bồ 提Đề 行hạnh 。 次thứ 第đệ 用dụng 析tích 體thể 觀quán 智trí 。 斷đoạn 四tứ 住trụ 生sanh 令linh 不bất 生sanh 。 次thứ 用dụng 恆Hằng 沙sa 佛Phật 法Pháp 斷đoạn 。 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 。 令linh 無vô 知tri 不bất 生sanh 。 後hậu 用dụng 實thật 相tướng 智trí 慧tuệ 斷đoạn 無vô 明minh 。 令linh 根căn 本bổn 不bất 生sanh 。 若nhược 無vô 四tứ 住trụ 則tắc 分phân 段đoạn 不bất 生sanh 。 若nhược 無vô 無vô 知tri 則tắc 方phương 便tiện 不bất 生sanh 。 若nhược 無vô 無vô 明minh 。 則tắc 實thật 報báo 不bất 生sanh 。 生sanh 亦diệc 不bất 生sanh 。 不bất 生sanh 亦diệc 不bất 生sanh 。 故cố 名danh 不bất 生sanh 。 是thị 名danh 別biệt 教giáo 無vô 生sanh 智trí 也dã 。

約ước 圓viên 教giáo 觀quán 。 無vô 生sanh 智trí 者giả 。 觀quán 鏡kính 團đoàn 圓viên 。 不bất 觀quán 背bội 面diện 。 不bất 觀quán 形hình 像tượng 。 非phi 背bối/bội 非phi 闇ám 。 非phi 面diện 非phi 明minh 。 不bất 取thủ 種chủng 種chủng 形hình 容dung 。 不bất 取thủ 種chủng 種chủng 檠# 像tượng 。 但đãn 觀quán 團đoàn 圓viên 。 無vô 際tế 畔bạn 。 無vô 始thỉ 終chung 。 無vô 明minh 闇ám 。 無vô 一nhất 異dị 差sai 別biệt 者giả 。 譬thí 於ư 圓viên 觀quán 。 不bất 取thủ 十thập 法Pháp 界Giới 相tướng 貌mạo 。 無vô 善thiện 惡ác 。 無vô 邪tà 正chánh 。 無vô 小tiểu 大đại 等đẳng 。 一nhất 切thiết 皆giai 泯mẫn 。 但đãn 緣duyên 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 法pháp 性tánh 佛Phật 法Pháp 。 若nhược 色sắc 若nhược 香hương 無vô 非phi 實thật 相tướng 。 觀quán 煩phiền 惱não 業nghiệp 生sanh 即tức 無vô 生sanh 。 無vô 生sanh 不bất 生sanh 。 故cố 曰viết 無vô 生sanh 。 陰ấm 。 入nhập 。 界giới 苦khổ 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 非phi 顯hiển 現hiện 故cố 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。 障chướng 即tức 法Pháp 身thân 。 貪tham 。 恚khuể 。 癡si 即tức 般Bát 若Nhã 。 非phi 能năng 明minh 故cố 名danh 為vi 般Bát 若Nhã 。 無vô 所sở 可khả 照chiếu 性tánh 自tự 明minh 了liễu 。 業nghiệp 行hành 繫hệ 縛phược 皆giai 名danh 解giải 脫thoát 。 非phi 斷đoạn 縛phược 得đắc 脫thoát 。 亦diệc 無vô 體thể 可khả 繫hệ 。 亦diệc 無vô 能năng 繫hệ 。 故cố 稱xưng 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 即tức 業nghiệp 不bất 生sanh 。 般Bát 若Nhã 即tức 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 。 法Pháp 身thân 即tức 苦khổ 不bất 生sanh 。 是thị 三tam 不bất 生sanh 即tức 一nhất 不bất 生sanh 。 是thị 一nhất 不bất 生sanh 即tức 三tam 不bất 生sanh 。 非phi 三tam 非phi 一nhất 故cố 言ngôn 不bất 生sanh 。 況huống 變biến 易dị 煩phiền 惱não 業nghiệp 苦khổ 而nhi 非phi 不bất 生sanh 。 此thử 即tức 圓viên 無vô 生sanh 觀quán 智trí (# 云vân 云vân )# 。

本bổn 迹tích 者giả 。 是thị 憍kiêu 陳trần 如như 。 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。 非phi 始thỉ 不bất 生sanh 。 欲dục 引dẫn 乳nhũ 為vi 酪lạc 故cố 。 迹tích 為vi 初sơ 教giáo 不bất 生sanh 。 引dẫn 酪lạc 為vi 生sanh 蘇tô 故cố 。 迹tích 為vi 通thông 不bất 生sanh 。 引dẫn 生sanh 為vi 熟thục 故cố 。 迹tích 為vi 別biệt 不bất 生sanh 。 引dẫn 熟thục 為vi 醍đề 醐hồ 故cố 。 迹tích 為vi 圓viên 不bất 生sanh 。 而nhi 其kỳ 本bổn 地địa 住trụ 阿a 字tự 門môn 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 初sơ 不bất 生sanh 故cố 。 若nhược 聞văn 阿a 字tự 門môn 。 則tắc 解giải 一nhất 切thiết 。 義nghĩa 皆giai 非phi 生sanh 非phi 不bất 生sanh 。 垂thùy 迹tích 引dẫn 化hóa 。 能năng 為vi 生sanh 不bất 生sanh 。 眾chúng 生sanh 若nhược 能năng 會hội 圓viên 不bất 生sanh 。 則tắc 同đồng 阿a 若nhược 。 非phi 本bổn 非phi 迹tích 。 非phi 生sanh 非phi 不bất 生sanh 。 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 於ư 茲tư 畢tất 矣hĩ 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。

富phú 樓lâu 那na 。 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 事sự 。 我ngã 若nhược 具cụ 足túc 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 聞văn 是thị 者giả 。 心tâm 則tắc 懷hoài 疑nghi 惑hoặc 。

即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 《# 阿a 含hàm 》# 云vân 。

阿A 難Nan 持trì 傘tản 蓋cái 燈đăng 隨tùy 佛Phật 後hậu 。 大đại 梵Phạm 王Vương 持trì 傘tản 蓋cái 燈đăng 隨tùy 陳trần 如như 後hậu 。

斯tư 皆giai 示thị 迹tích 而nhi 欲dục 顯hiển 本bổn 也dã 。

觀quán 心tâm 不bất 生sanh 者giả 。 約ước 三tam 觀quán 不bất 生sanh 可khả 知tri 。 不bất 煩phiền 更cánh 說thuyết 。

摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp

此thử 翻phiên 大đại 龜quy 氏thị 。 其kỳ 先tiên 代đại 學học 道Đạo 。 靈linh 龜quy 負phụ 仙tiên 圖đồ 而nhi 應ưng 。 從tùng 德đức 命mạng 族tộc 故cố 言ngôn 龜quy 氏thị 。 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 翻phiên 光quang 波ba 。 古cổ 仙tiên 人nhân 身thân 光quang 炎diễm 踊dũng 。 能năng 映ánh 餘dư 光quang 使sử 不bất 現hiện 。 故cố 言ngôn 光quang 波ba 。 亦diệc 云vân 飲ẩm 光quang 。 迦Ca 葉Diếp 身thân 光quang 亦diệc 能năng 映ánh 物vật 。 名danh 畢tất 鉢bát 羅la 。 或hoặc 畢tất 鉢bát 波ba 羅la 延diên 。 或hoặc 梯thê 毘tỳ 犁lê 。 畢tất 鉢bát 羅la 樹thụ 也dã 。 父phụ 母mẫu 禱đảo 樹thụ 神thần 求cầu 得đắc 此thử 子tử 。 以dĩ 樹thụ 名danh 之chi 。 跋bạt 耆kỳ 子tử 生sanh 此thử 聚tụ 落lạc 。 人nhân 以dĩ 為vi 號hiệu 。 其kỳ 家gia 大đại 富phú 。 《# 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 》# 云vân 。

羅la 閱duyệt 祇kỳ 大đại 富phú 長trưởng 者giả 。 名danh 迦ca 毘tỳ 羅la 。 婦phụ 名danh 檀đàn 那na 。 子tử 名danh 畢tất 鉢bát 羅la 。 子tử 婦phụ 名danh 婆bà 陀đà 。 其kỳ 家gia 千thiên 倍bội 勝thắng 瓶bình 沙sa 王vương 。 十thập 六lục 大đại 國quốc 。 無vô 以dĩ 為vi 隣lân 。

《# 付phó 法Pháp 藏tạng 》# 言ngôn 。

毘Tỳ 婆Bà 尸Thi 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 塔tháp 像tượng 金kim 色sắc 缺khuyết 壞hoại 。

時thời 有hữu 貧bần 女nữ 匃cái 得đắc 金kim 珠châu 。 倩thiến 匠tượng 為vi 薄bạc 。 金kim 師sư 歡hoan 喜hỷ 治trị 瑩oánh 佛Phật 畢tất 。 立lập 誓thệ 為vi 夫phu 婦phụ 。 九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 。 人nhân 中trung 天thiên 上thượng 。 身thân 恆hằng 金kim 色sắc 。 心tâm 恆hằng 受thọ 樂lạc 。 最tối 後hậu 託thác 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 國Quốc 。 尼ni 拘câu 律luật 陀đà 。 婆Bà 羅La 門Môn 家gia 生sanh 。 畏úy 勝thắng 王vương 得đắc 罪tội 。 減giảm 一nhất 耕canh 犁lê 。 但đãn 用dụng 九cửu 百bách 九cửu 十thập 九cửu 。 雙song 牛ngưu 金kim 犁lê 。

又hựu 經Kinh 云vân 。

其kỳ 家gia 有hữu 氎điệp 。 最tối 下hạ 品phẩm 者giả 。 直trực 百bách 千thiên 兩lượng 金kim 。 以dĩ 釘đinh/đính 釘đinh/đính 入nhập 地địa 七thất 尺xích 。 氎điệp 不bất 穿xuyên 破phá 。 如như 本bổn 不bất 異dị 。 六lục 十thập 庫khố 金kim 粟túc 。 一nhất 庫khố 容dung 三tam 百bách 四tứ 十thập 斛hộc 。

庫khố 。 倉thương 類loại 也dã 。 又hựu 經Kinh 云vân 。

以dĩ 麥mạch 飯phạn 供cúng 養dường 支chi 佛Phật 。 怛đát 越việt 忉Đao 利Lợi 各các 千thiên 反phản 受thọ 樂lạc 。 身thân 有hữu 三tam 十thập 相tướng 。

直trực 論luận 金kim 色sắc 。 剡# 浮phù 那na 陀đà 金kim 。 在tại 濁trược 水thủy 底để 光quang 徹triệt 水thủy 上thượng 。 在tại 闇ám 闇ám 滅diệt 。 迦Ca 葉Diếp 身thân 光quang 勝thắng 於ư 此thử 金kim 。 身thân 光quang 照chiếu 一nhất 由do 旬tuần 。 闕khuyết 二nhị 相tương/tướng 。 應ưng 是thị 無vô 白bạch 毫hào 。 肉nhục 髻kế 也dã 。 故cố 諸chư 天thiên 請thỉnh 結kết 集tập 時thời 讚tán 言ngôn 。

耆kỳ 年niên 欲dục 恚khuể 慢mạn 已dĩ 除trừ 。 其kỳ 形hình 譬thí 如như 紫tử 金kim 柱trụ 。 上thượng 下hạ 端đoan 嚴nghiêm 妙diệu 無vô 比tỉ 。 目mục 明minh 清thanh 淨tịnh 如như 蓮liên 花hoa 。

捨xả 此thử 家gia 業nghiệp 。 又hựu 納nạp 金kim 色sắc 婦phụ 迭điệt 臥ngọa 無vô 欲dục 。 捨xả 而nhi 出xuất 家gia 。 身thân 披phi 無vô 價giá 寶bảo 衣y 。 截tiệt 為vi 僧tăng 伽già 梨lê 。 四tứ 疊điệp 奉phụng 佛Phật 為vi 座tòa 。 如như 是thị 三tam 捨xả 世thế 無vô 倫luân 匹thất 。 是thị 為vi 捨xả 大đại 。 於ư 跋bạt 耆kỳ 聚tụ 落lạc 。 值trị 佛Phật 奉phụng 寶bảo 衣y 。 佛Phật 授thọ 糞phẩn 掃tảo 大đại 衣y 。 此thử 衣y 是thị 大đại 聖thánh 大đại 衣y 。 又hựu 不bất 麁thô 重trọng 。 故cố 迦Ca 葉Diếp 云vân 。

我ngã 受thọ 佛Phật 衣y 。 師sư 想tưởng 。 塔tháp 想tưởng 。 未vị 曾tằng 頭đầu 枕chẩm 。 況huống 以dĩ 覆phú 臥ngọa 。 如như 此thử 大đại 衣y 。 大đại 進tiến 我ngã 行hành 。

故cố 言ngôn 受thọ 大đại 。

佛Phật 弟đệ 子tử 中trung 多đa 名danh 迦Ca 葉Diếp 。 如như 十Thập 力Lực 。 三tam 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 。 皆giai 是thị 大đại 人nhân 。 於ư 諸chư 同đồng 名danh 中trung 最tối 長trường/trưởng 。 故cố 標tiêu 大đại 迦Ca 葉Diếp 也dã 。 於ư 跋bạt 耆kỳ 聚tụ 落lạc 。 初sơ 從tùng 佛Phật 聞văn 增tăng 上thượng 戒giới 。 定định 。 慧tuệ 。 即tức 得đắc 無vô 漏lậu 。 受thọ 乞khất 食thực 法pháp 。 行hành 十thập 二nhị 頭đầu 陀đà 。 逾du 老lão 不bất 捨xả 。 後hậu 時thời 佛Phật 語ngữ 。

汝nhữ 年niên 高cao 。 可khả 捨xả 乞khất 食thực 。 歸quy 眾chúng 受thọ 食thực 。 可khả 捨xả 麁thô 重trọng 糞phẩn 掃tảo 衣y 。 受thọ 壞hoại 色sắc 居cư 士sĩ 輕khinh 衣y 。

迦Ca 葉Diếp 白bạch 佛Phật 。

佛Phật 不bất 出xuất 世thế 我ngã 當đương 。 為vi 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 終chung 身thân 行hành 頭đầu 陀đà 。 我ngã 今kim 不bất 敢cảm 放phóng 所sở 習tập 更cánh 學học 餘dư 者giả 。 又hựu 為vì 當đương 來lai 世thế 作tác 明minh 。 未vị 來lai 世thế 言ngôn 。

上Thượng 座tọa 迦Ca 葉Diếp 。 為vi 佛Phật 所sở 歎thán 。 我ngã 亦diệc 當đương 學học 。 難nan 行hành 苦khổ 行hạnh 。

佛Phật 言ngôn 。

善thiện 哉tai 。

是thị 為vi 行hành 大đại 。 《# 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 》# 。

佛Phật 法Pháp 中trung 行hành 十thập 二nhị 頭đầu 陀đà 。 難nan 行hành 苦khổ 行hạnh 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 第đệ 一nhất 。 頭đầu 陀đà 既ký 久cửu 。 鬚tu 髮phát 長trường/trưởng 。 衣y 服phục 弊tệ 。 來lai 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 起khởi 慢mạn 。 佛Phật 命mệnh 令linh 就tựu 佛Phật 半bán 座tòa 共cộng 坐tọa 。 迦Ca 葉Diếp 不bất 肯khẳng 。

佛Phật 言ngôn 。

吾ngô 有hữu 四tứ 禪thiền 。 禪thiền 定định 息tức 心tâm 。 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 無vô 有hữu 耗hao 損tổn 。 迦Ca 葉Diếp 亦diệc 然nhiên 。 吾ngô 有hữu 大đại 慈từ 仁nhân 覆phú 一nhất 切thiết 。 汝nhữ 亦diệc 如như 此thử 體thể 性tánh 亦diệc 慈từ 。 吾ngô 有hữu 大đại 悲bi 。 濟tế 度độ 眾chúng 生sanh 。 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。 吾ngô 有hữu 四tứ 神thần 三tam 昧muội 。

一nhất 無vô 形hình 。 二nhị 無vô 量lượng 意ý 。 三tam 清thanh 淨tịnh 積tích 。 四tứ 不bất 退thoái 轉chuyển 。 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。 吾ngô 有hữu 六Lục 通Thông 。 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。 吾ngô 有hữu 四tứ 定định 。

一nhất 禪thiền 定định 。 二nhị 智trí 定định 。 三tam 慧tuệ 定định 。 四tứ 戒giới 定định 。 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。

《# 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 》# 云vân 。

一nhất 婆Bà 羅La 門Môn 白bạch 佛Phật 。

昨tạc 有hữu 婆Bà 羅La 門Môn 至chí 我ngã 家gia 。 何hà 者giả 是thị 。

佛Phật 指chỉ 迦Ca 葉Diếp 。

又hựu 問vấn 。

此thử 沙Sa 門Môn 。 非phi 婆Bà 羅La 門Môn 。

佛Phật 言ngôn 。

沙Sa 門Môn 法Pháp 律luật 。 婆Bà 羅La 門Môn 法pháp 律luật 。 我ngã 皆giai 知tri 。 迦Ca 葉Diếp 亦diệc 爾nhĩ 。 迦Ca 葉Diếp 功công 德đức 。 與dữ 我ngã 不bất 異dị 。 何hà 故cố 不bất 坐tọa 。

諸chư 比Bỉ 丘Khâu 聞văn 佛Phật 所sở 讚tán 。 心tâm 驚kinh 毛mao 竪thụ 。

佛Phật 引dẫn 本bổn 因nhân 緣duyên 。 昔tích 有hữu 聖thánh 王vương 。 號hiệu 文văn 陀đà 竭kiệt 。 高cao 才tài 絕tuyệt 倫luân 。 天thiên 帝đế 欽khâm 德đức 。 遣khiển 千thiên 馬mã 車xa 造tạo 闕khuyết 迎nghênh 王vương 。 天thiên 帝đế 出xuất 候hậu 與dữ 王vương 同đồng 坐tọa 。 相tương 娛ngu 樂lạc 已dĩ 。 送tống 王vương 還hoàn 宮cung 。 昔tích 迦Ca 葉Diếp 以dĩ 生sanh 死tử 座tòa 命mạng 吾ngô 同đồng 坐tọa 。 吾ngô 今kim 成thành 佛Phật 。 以dĩ 正Chánh 法Pháp 座tòa 報báo 其kỳ 往vãng 勳huân 。 對đối 佛Phật 坐tọa 時thời 天thiên 人nhân 咸hàm 謂vị 佛Phật 師sư 。 又hựu 迦Ca 葉Diếp 共cộng 阿A 難Nan 為vi 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 說thuyết 法Pháp 。 有hữu 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 不bất 喜hỷ 云vân 。

販phán 針châm 兒nhi 在tại 針châm 師sư 前tiền 賣mại 針châm 。

迦Ca 葉Diếp 語ngứ 阿A 難Nan 言ngôn 。

此thử 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 以dĩ 汝nhữ 為vi 針châm 師sư 。 我ngã 為vi 販phán 針châm 兒nhi 。

迦Ca 葉Diếp 語ngữ 尼ni 言ngôn 。

佛Phật 說thuyết 月nguyệt 喻dụ 經kinh 。 日nhật 日nhật 增tăng 長trưởng 。 常thường 如như 新tân 學học 者giả 。 唯dụy 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 汝nhữ 聞văn 不phủ 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 分phân 半bán 座tòa 。 汝nhữ 聞văn 不phủ 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 讚tán 同đồng 佛Phật 廣quảng 大đại 功công 德đức 。 汝nhữ 聞văn 不phủ 。 云vân 何hà 此thử 人nhân 。 是thị 販phán 針châm 兒nhi 。

如như 此thử 等đẳng 是thị 被bị 佛Phật 印ấn 可khả 大đại 也dã 。

位vị 大đại 者giả 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 為vi 大đại 。 於ư 千thiên 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 中trung 為vi 大đại 。 於ư 五ngũ 百bách 中trung 為vi 大đại 。 於ư 四tứ 大đại 弟đệ 子tử 中trung 為vi 大đại 。 為vi 五ngũ 山sơn 寺tự 主chủ 。 作tác 閻Diêm 浮Phù 提đề 知tri 事sự 上thượng 座tòa 。 故cố 言ngôn 位vị 大đại 。

佛Phật 燒thiêu 身thân 後hậu 。 灰hôi 場tràng 生sanh 四tứ 鉢bát 多đa 羅la 樹thụ 。 此thử 表biểu 迦Ca 葉Diếp 集tập 三tam 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 法pháp 為vi 三tam 藏tạng 四tứ 阿a 含hàm 。 僧Tăng 肇triệu 序tự 云vân 。

宗tông 極cực 絕tuyệt 於ư 稱xưng 謂vị 。 賢hiền 聖thánh 以dĩ 之chi 冲# 默mặc 。 玄huyền 旨chỉ 非phi 言ngôn 不bất 傳truyền 。 釋Thích 迦Ca 以dĩ 之chi 致trí 教giáo 。 約ước 身thân 。 口khẩu 防phòng 之chi 以dĩ 禁cấm 律luật 。 明minh 善thiện 惡ác 則tắc 導đạo 之chi 以dĩ 契Khế 經Kinh 。 演diễn 幽u 微vi 辨biện 之chi 以dĩ 法pháp 相tướng 。

此thử 即tức 明minh 戒giới 。 定định 。 慧tuệ 三tam 藏tạng 也dã 。 《# 增tăng 一nhất 》# 明minh 人nhân 天thiên 因nhân 果quả 。 《# 長trường/trưởng 》# 破phá 邪tà 見kiến 。 《# 中trung 》# 明minh 深thâm 義nghĩa 。 《# 雜tạp 》# 明minh 禪thiền 定định 。 皆giai 大đại 迦Ca 葉Diếp 之chi 功công 也dã 。 若nhược 別biệt 論luận 集tập 者giả 。 阿A 難Nan 誦tụng 出xuất 修tu 多đa 羅la 。 優ưu 波ba 離ly 誦tụng 出xuất 毘tỳ 尼ni 。 迦Ca 葉Diếp 誦tụng 出xuất 阿a 毘tỳ 曇đàm 。 故cố 言ngôn 結kết 集tập 大đại 也dã 。

如Như 來Lai 去khứ 後hậu 法pháp 付phó 迦Ca 葉Diếp 。 能năng 為vì 一nhất 切thiết 。 而nhi 作tác 依y 止chỉ 。 猶do 如như 如Như 來Lai 。 何hà 者giả 。 若nhược 有hữu 頭đầu 陀đà 苦khổ 行hạnh 人nhân 。 我ngã 法pháp 則tắc 存tồn 。 若nhược 無vô 此thử 人nhân 。 我ngã 法pháp 則tắc 不bất 存tồn 。 迦Ca 葉Diếp 能năng 荷hà 負phụ 佛Phật 法Pháp 。 令linh 得đắc 久cửu 住trụ 。 至chí 未vị 來lai 佛Phật 。 付phó 法pháp 。 授thọ 衣y 竟cánh 。 然nhiên 後hậu 入nhập 滅diệt 。 故cố 言ngôn 持trì 法Pháp 大đại 。

而nhi 迦Ca 葉Diếp 將tương 隱ẩn 密mật 上thượng 天thiên 禮lễ 佛Phật 髮phát 。 為vì 諸chư 天thiên 說thuyết 法pháp 云vân 。

為vi 善thiện 生sanh 天thiên 。 為vi 惡ác 入nhập 淵uyên 。 五ngũ 欲dục 無vô 常thường 。 如như 花hoa 上thượng 露lộ 。 見kiến 陽dương 則tắc 晞# 。

於ư 是thị 別biệt 去khứ 。 諸chư 天thiên 泣khấp 歎thán 曰viết 。

里lý 巷hạng 窮cùng 酸toan 。 苦khổ 厄ách 羸luy 劣liệt 。 貧bần 窮cùng 孤cô 露lộ 。 彼bỉ 恆hằng 矜căng 愍mẫn 。 今kim 捨xả 滅diệt 度độ 。 誰thùy 復phục 覆phú 護hộ 。 (# 云vân 云vân )# 。

約ước 教giáo 明minh 抖đẩu 擻tẩu 。 抖đẩu 擻tẩu 十thập 二nhị 種chủng 過quá 。 謂vị 好hảo/hiếu 衣y 求cầu 時thời 苦khổ 。 得đắc 時thời 多đa 怖bố 畏úy 。 失thất 時thời 生sanh 懊áo 惱não 。 糞phẩn 掃tảo 衣y 無vô 水thủy 。 火hỏa 。 盜đạo 。 賊tặc 。 王vương 難nạn 五ngũ 怖bố 。 若nhược 多đa 畜súc 者giả 。 縫phùng 治trị 浣hoán 負phụ 其kỳ 勞lao 亦diệc 多đa 。 故cố 但đãn 三tam 衣y 。 若nhược 僧Tăng 中trung 食thực 則tắc 營doanh 佐tá 僧Tăng 事sự 。 故cố 乞khất 食thực 。 若nhược 受thọ 殘tàn 食thực 。 小tiểu 食thực 。 擾nhiễu 動động 喪táng 時thời 。 故cố 一nhất 坐tọa 食thực 。 多đa 食thực 難nan 消tiêu 。 生sanh 睡thụy 懈giải 怠đãi 。 少thiểu 食thực 饑cơ 縣huyện 乏phạp 力lực 故cố 節tiết 量lượng 食thực 。 多đa 器khí 洗tẩy 持trì 多đa 妨phương 。 故cố 一nhất 鉢bát 食thực 。 須tu 漿tương 勞lao 動động 故cố 不bất 飲ẩm 漿tương 。 房phòng 舍xá 生sanh 著trước 故cố 樹thụ 下hạ 。 樹thụ 下hạ 又hựu 著trước 故cố 塚trủng 間gian 。 冢# 間gian 憂ưu 悲bi 妨phương 故cố 露lộ 地địa 。 若nhược 臥ngọa 消tiêu 功công 增tăng 懶lãn 故cố 常thường 坐tọa 。 二nhị 是thị 衣y 法pháp 。 六lục 是thị 食thực 法pháp 。 四tứ 是thị 住trú 處xứ 法pháp 。

且thả 約ước 乞khất 食thực 明minh 抖đẩu 擻tẩu 者giả 。 乞khất 易dị 得đắc 生sanh 喜hỷ 。 難nan 得đắc 生sanh 瞋sân 。 得đắc 好hảo/hiếu 則tắc 愛ái 。 得đắc 惡ác 則tắc 憂ưu 。 憂ưu 喜hỷ 依y 色sắc 而nhi 起khởi 即tức 色sắc 陰ấm 。 受thọ 此thử 憂ưu 喜hỷ 即tức 受thọ 陰ấm 。 取thủ 憂ưu 喜hỷ 相tương/tướng 即tức 想tưởng 陰ấm 。 憂ưu 喜hỷ 即tức 是thị 行hành 陰ấm 。 分phân 別biệt 憂ưu 喜hỷ 即tức 識thức 陰ấm 。 憂ưu 喜hỷ 即tức 意ý 法pháp 二nhị 入nhập 三tam 界giới 。 界giới 入nhập 陰ấm 即tức 苦Khổ 諦Đế 。 我ngã 能năng 乞khất 食thực 。 計kế 有hữu 我ngã 。 無vô 我ngã 。 以dĩ 乞khất 為vi 道đạo 以dĩ 乞khất 為vi 實thật 。 如như 是thị 諦đế 當đương 。 讚tán 喜hỷ 毀hủy 瞋sân 我ngã 能năng 被bị 呵ha 即tức 疑nghi 不bất 了liễu 為vi 癡si 。 是thị 為vi 十thập 使sử 。 歷lịch 三tam 界giới 四Tứ 諦Đế 。 即tức 八bát 十thập 八bát 使sử 名danh 集Tập 諦Đế 。 若nhược 識thức 乞khất 食thực 中trung 四tứ 倒đảo 相tương 似tự 相tương 續tục 。 覆phú 故cố 謂vị 常thường 。 適thích 意ý 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 動động 轉chuyển 所sở 作tác 覆phú 故cố 謂vị 我ngã 。 薄bạc 皮bì 覆phú 故cố 謂vị 淨tịnh 。 識thức 四tứ 覆phú 。 無vô 四tứ 倒đảo 。 勤cần 遮già 二nhị 惡ác 。 生sanh 二nhị 善thiện 。 修tu 四tứ 定định 根Căn 力Lực 覺Giác 道Đạo 。 是thị 為vi 道Đạo 諦Đế 。 於ư 乞khất 食thực 中trung 不bất 計kế 我ngã 則tắc 癡si 滅diệt 。 癡si 滅diệt 故cố 愛ái 滅diệt 。 愛ái 滅diệt 故cố 瞋sân 滅diệt 。 瞋sân 滅diệt 故cố 不bất 自tự 舉cử 則tắc 慢mạn 滅diệt 。 慢mạn 滅diệt 故cố 被bị 呵ha 則tắc 無vô 疑nghi 。 無vô 我ngã 故cố 我ngã 見kiến 滅diệt 。 我ngã 見kiến 滅diệt 故cố 邊biên 見kiến 滅diệt 。 不bất 執chấp 是thị 道đạo 則tắc 戒giới 取thủ 滅diệt 。 不bất 計kế 為vi 實thật 故cố 見kiến 取thủ 滅diệt 。 不bất 邪tà 執chấp 故cố 邪tà 見kiến 滅diệt 。 此thử 十thập 滅diệt 故cố 則tắc 八bát 十thập 八bát 滅diệt 。 八bát 十thập 八bát 滅diệt 故cố 子tử 縛phược 滅diệt 。 子tử 縛phược 滅diệt 故cố 果quả 縛phược 滅diệt 。 果quả 縛phược 滅diệt 故cố 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 滅diệt 。 是thị 為vi 滅Diệt 諦Đế 。 若nhược 於ư 乞khất 食thực 中trung 。 不bất 見kiến 四tứ 真Chân 諦Đế 。 是thị 故cố 久cửu 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 大đại 苦khổ 海hải 。 若nhược 能năng 見kiến 四Tứ 諦Đế 。 則tắc 得đắc 斷đoạn 生sanh 死tử 。 生sanh 死tử 既ký 盡tận 已dĩ 。 更cánh 不bất 受thọ 諸chư 有hữu 。 是thị 為vi 乞khất 食thực 中trung 抖đẩu 擻tẩu 觀quán 慧tuệ 。 衣y 法pháp 。 住trú 處xứ 法pháp 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 是thị 三tam 藏tạng 頭đầu 陀đà 也dã 。

通thông 教giáo 抖đẩu 擻tẩu 者giả 。 緣duyên 真chân 證chứng 寂tịch 則tắc 是thị 住trú 處xứ 。 空không 慧tuệ 為vi 食thực 。 空không 心tâm 行hành 諸chư 行hành 為vi 衣y 。 常thường 性tánh 空không 無vô 不bất 性tánh 空không 時thời 。 空không 慧tuệ 抖đẩu 擻tẩu 。 皆giai 如như 幻huyễn 化hóa 。 妄vọng 想tưởng 諸chư 惡ác 寂tịch 滅diệt 不bất 起khởi 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 不bất 行hành 故cố 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 諸chư 相tướng 應ưng 中trung 空không 相tướng 應ưng 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 諸chư 苦khổ 行hạnh 中trung 空không 行hành 第đệ 一nhất 。 諸chư 抖đẩu 擻tẩu 中trung 空không 慧tuệ 抖đẩu 擻tẩu 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 略lược 說thuyết 竟cánh 。

別biệt 教giáo 抖đẩu 擻tẩu 者giả 。 依y 於ư 法Pháp 身thân 以dĩ 為vi 住trú 處xứ 。 般Bát 若Nhã 智trí 慧tuệ 以dĩ 為vi 食thực 。 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 。 莊trang 嚴nghiêm 遮già 覆phú 。 遮già 覆phú 抖đẩu 擻tẩu 黑hắc 業nghiệp 之chi 惡ác 。 般Bát 若Nhã 抖đẩu 擻tẩu 煩phiền 惱não 之chi 惡ác 。 法Pháp 身thân 抖đẩu 擻tẩu 生sanh 死tử 苦khổ 惡ác 。 前tiền 抖đẩu 擻tẩu 分phân 段đoạn 煩phiền 惱não 業nghiệp 苦khổ 。 次thứ 抖đẩu 擻tẩu 變biến 易dị 煩phiền 惱não 業nghiệp 苦khổ 。 是thị 為vi 中trung 道đạo 正chánh 觀quán 頭đầu 陀đà 。 出xuất 過quá 二Nhị 乘Thừa 所sở 行hành 苦khổ 行hạnh 云vân 云vân )# 。

圓viên 教giáo 抖đẩu 擻tẩu 者giả 。 住trú 處xứ 即tức 衣y 即tức 食thực 。 但đãn 是thị 一nhất 法pháp 。 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。 一nhất 抖đẩu 擻tẩu 一nhất 切thiết 抖đẩu 擻tẩu 。 一nhất 切thiết 抖đẩu 擻tẩu 一nhất 抖đẩu 擻tẩu 。 非phi 一nhất 非phi 一nhất 切thiết 。 於ư 一nhất 切thiết 抖đẩu 擻tẩu 無vô 非phi 實thật 相tướng 。 諸chư 佛Phật 所sở 行hành 。 是thị 如Như 來Lai 行hạnh 。 過quá 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 行hành 清thanh 淨tịnh 云vân 云vân )# 。

本bổn 迹tích 者giả 。 本bổn 與dữ 如Như 來Lai 同đồng 坐tọa 畢tất 竟cánh 空không 理lý 。 同đồng 得đắc 廣quảng 大đại 法Pháp 身thân 。 同đồng 得đắc 無vô 礙ngại 智trí 慧tuệ 。 同đồng 得đắc 無vô 量lượng 功công 德đức 。 內nội 捨xả 法pháp 愛ái 。 外ngoại 無vô 垢cấu 染nhiễm 。 內nội 外ngoại 抖đẩu 擻tẩu 。 本bổn 已dĩ 清thanh 淨tịnh 。 欲dục 引dẫn 乳nhũ 味vị 事sự 中trung 抖đẩu 擻tẩu 。 次thứ 引dẫn 酪lạc 味vị 空không 中trung 抖đẩu 擻tẩu 。 次thứ 引dẫn 生sanh 蘇tô 別biệt 中trung 抖đẩu 擻tẩu 。 次thứ 引dẫn 熟thục 蘇tô 圓viên 中trung 抖đẩu 擻tẩu 。

觀quán 心tâm 者giả 。 即tức 空không 抖đẩu 擻tẩu 取thủ 相tương/tướng 。 即tức 假giả 抖đẩu 擻tẩu 塵trần 沙sa 。 即tức 中trung 抖đẩu 擻tẩu 無vô 明minh 。 一nhất 心tâm 中trung 抖đẩu 擻tẩu 五ngũ 住trụ (# 云vân 云vân )# 。

三tam 迦Ca 葉Diếp 。 迦Ca 葉Diếp 如như 前tiền 釋thích 。

優ưu 樓lâu 頻tần 蠡lễ

亦diệc 優ưu 樓lâu 毘tỳ 。 亦diệc 優ưu 為vi 。 此thử 翻phiên 木mộc 瓜qua 林lâm 。

那na 提đề

此thử 翻phiên 河hà 。 亦diệc 江giang 。

伽già 耶da

亦diệc 竭kiệt 夷di 亦diệc 象tượng 。 此thử 翻phiên 城thành 家gia 。 在tại 王Vương 舍Xá 城Thành 。 南nam 七thất 由do 旬tuần 。 毘Tỳ 婆Bà 尸Thi 佛Phật 。 時thời 共cộng 樹thụ 剎sát 柱trụ 。 緣duyên 是thị 為vi 兄huynh 弟đệ 。 兄huynh 為vi 瓶bình 沙sa 王vương 師sư 。 五ngũ 百bách 弟đệ 子tử 。 兩lưỡng 弟đệ 各các 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 。 行hành 兄huynh 法pháp 。 佛Phật 作tác 十thập 種chủng 變biến 。

謂vị 龍long 毒độc 不bất 中trung 。 龍long 火hỏa 不bất 燒thiêu 。 恆hằng 水thủy 不bất 溺nịch 。 三tam 方phương 取thủ 果quả 。 北bắc 取thủ 粳canh 糧lương 。 忉Đao 利Lợi 甘cam 露lộ 。 知tri 嫌hiềm 隱ẩn 去khứ 。 知tri 念niệm 現hiện 來lai 。 火hỏa 滅diệt 不bất 然nhiên 。 斧phủ 舉cử 不bất 下hạ 。 廣quảng 出xuất 瑞thụy 應ứng 。 雖tuy 覩đổ 眾chúng 變biến 邪tà 執chấp 未vị 改cải 。 故cố 言ngôn 。

瞿Cù 曇Đàm 雖tuy 神thần 。 不bất 如như 我ngã 道đạo 真chân 。

佛Phật 即tức 語ngữ 云vân 。

汝nhữ 非phi 羅La 漢Hán 。 亦diệc 不bất 得đắc 道Đạo 。

霍hoắc 然nhiên 開khai 悟ngộ 。 師sư 徒đồ 皆giai 伏phục 。 二nhị 弟đệ 見kiến 相tương/tướng 亦diệc 隨tùy 歸quy 佛Phật 。 是thị 則tắc 一nhất 千thiên 比Bỉ 丘Khâu 。

約ước 教giáo 者giả 。 如như 《# 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 》# 云vân 。

優ưu 留lưu 毘tỳ 能năng 將tương 護hộ 四tứ 眾chúng 。 供cung 給cấp 四tứ 事sự 。 令linh 無vô 所sở 乏phạp 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 那na 提đề 比Bỉ 丘Khâu 心tâm 意ý 寂tịch 然nhiên 。 降hàng 伏phục 諸chư 結kết 。 精tinh 進tấn 最tối 第đệ 一nhất 。 伽già 耶da 比Bỉ 丘Khâu 觀quán 了liễu 諸chư 法pháp 。 都đô 無vô 所sở 著trước 。 善thiện 能năng 教giáo 化hóa 。 為vi 最tối 第đệ 一nhất 。

是thị 為vi 酪lạc 教giáo 中trung 意ý 。 若nhược 轉chuyển 入nhập 生sanh 蘇tô 。 即tức 應ưng 耻sỉ 小tiểu 慕mộ 大đại 。 例lệ 則tắc 可khả 知tri 。 若nhược 轉chuyển 入nhập 熟thục 蘇tô 。 即tức 應ưng 委ủy 業nghiệp 領lãnh 教giáo 。 若nhược 轉chuyển 入nhập 醍đề 醐hồ 。 如như 此thử 經Kinh 中trung 得đắc 記ký 作tác 佛Phật 也dã 。

本bổn 迹tích 者giả 。 住trụ 於ư 三tam 德đức 。 林lâm 即tức 般Bát 若Nhã 。 城thành 即tức 法Pháp 身thân 。 水thủy 即tức 解giải 脫thoát 。 是thị 為vi 祕bí 密mật 本bổn 藏tạng 。 而nhi 迹tích 依y 林lâm 城thành 水thủy 以dĩ 度độ 眾chúng 生sanh 也dã 。

觀quán 心tâm 者giả 。 正chánh 觀quán 心tâm 性tánh 。 中trung 道đạo 不bất 動động 如như 城thành 防phòng 敵địch 。 不bất 動động 而nhi 動động 如như 水thủy 淨tịnh 諸chư 邊biên 顛điên 倒đảo 。 雙song 照chiếu 枯khô 榮vinh 如như 林lâm 蓊ống 欝uất 。 三tam 法pháp 相tướng 資tư 即tức 是thị 連liên 枝chi 兄huynh 弟đệ 也dã 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất

具cụ 存tồn 應ưng 言ngôn 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 羅la 。 此thử 翻phiên 身thân 子tử 。 又hựu 翻phiên 舍xá 利lợi 為vi 珠châu 。 其kỳ 母mẫu 於ư 女nữ 人nhân 中trung 聰thông 明minh 。 聰thông 明minh 相tướng 在tại 眼nhãn 珠châu 。 珠châu 之chi 所sở 生sanh 故cố 是thị 珠châu 子tử 。 又hựu 翻phiên 身thân 。 此thử 女nữ 好hảo/hiếu 形hình 身thân 。 身thân 之chi 所sở 生sanh 故cố 言ngôn 身thân 子tử 。

時thời 人nhân 以dĩ 子tử 顯hiển 母mẫu 。 為vi 作tác 此thử 號hiệu 也dã 。 父phụ 為vi 作tác 名danh 。 名danh 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。 或hoặc 優ưu 波ba 替thế 。 此thử 翻phiên 論luận 義nghĩa 。 論luận 義nghĩa 得đắc 妻thê 。 因nhân 論luận 名danh 子tử 。 標tiêu 父phụ 德đức 也dã 。 《# 釋thích 論luận 》# 云vân 。

我ngã 名danh 提đề 舍xá 。 逐trục 我ngã 作tác 字tự 。 字tự 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。

優ưu 波ba 此thử 言ngôn 逐trục 。 提đề 舍xá 者giả 星tinh 名danh 也dã 。 又hựu 舍xá 標tiêu 父phụ 。 利lợi 標tiêu 母mẫu 。 雙song 顯hiển 父phụ 母mẫu 故cố 言ngôn 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 弗phất 。 子tử 也dã 。 姓tánh 拘câu 栗lật 陀đà 。 婆Bà 羅La 門Môn 種chủng 。 《# 增tăng 一nhất 》# 云vân 。

我ngã 佛Phật 法Pháp 中trung 。 智trí 慧tuệ 無vô 窮cùng 。 決quyết 了liễu 諸chư 疑nghi 者giả 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 第đệ 一nhất 。

昔tích 者giả 。 生sanh 經Kinh 云vân 。 過quá 去khứ 舅cữu 甥# 俱câu 為vi 織chức 師sư 。 知tri 王vương 寶bảo 藏tạng 。 因nhân 穿xuyên 土thổ/độ 盜đạo 之chi 。 大đại 獲hoạch 珍trân 寶bảo 。 寶bảo 監giám 白bạch 王vương 。 王vương 云vân 。

勿vật 揚dương 。 彼bỉ 盜đạo 尋tầm 來lai 。 伺tứ 而nhi 執chấp 之chi 。

甥# 因nhân 令linh 舅cữu 倒đảo 入nhập 被bị 執chấp 。 甥# 恐khủng 人nhân 識thức 即tức 級cấp 舅cữu 頭đầu 。 王vương 令linh 以dĩ 屍thi 置trí 四tứ 交giao 道đạo 引dẫn 取thủ 其kỳ 親thân 。 後hậu 因nhân 賈cổ 客khách 群quần 集tập 猥ổi 鬧náo 。 甥# 載tải 兩lưỡng 車xa 薪tân 覆phú 之chi 。 王vương 又hựu 伺tứ 取thủ 。 又hựu 因nhân 童đồng 兒nhi 舞vũ 戲hí 投đầu 火hỏa 燒thiêu 之chi 。 又hựu 行hành 置trí 酒tửu 。 伺tứ 者giả 大đại 醉túy 。 酒tửu 瓶bình 盛thịnh 骨cốt 而nhi 去khứ 。 王vương 憂ưu 狡# 猾# 。 出xuất 女nữ 嚴nghiêm 防phòng 。 在tại 水thủy 邊biên 先tiên 誡giới 其kỳ 女nữ 。 來lai 者giả 執chấp 喚hoán 。 其kỳ 浮phù 株chu 於ư 水thủy 。 防phòng 者giả 謂vị 人nhân 。 視thị 之chi 乃nãi 株chu 。 連liên 日nhật 不bất 備bị 。 因nhân 是thị 得đắc 來lai 通thông 女nữ 。 女nữ 執chấp 其kỳ 衣y 。 其kỳ 即tức 授thọ 死tử 人nhân 手thủ 而nhi 去khứ 。 女nữ 大đại 喚hoán 視thị 之chi 乃nãi 死tử 手thủ 耳nhĩ 。 因nhân 是thị 有hữu 身thân 。 生sanh 男nam 端đoan 正chánh 。 王vương 令linh 乳nhũ 母mẫu 抱bão 出xuất 。 有hữu 嗚ô 者giả 執chấp 之chi 。 連liên 日nhật 飢cơ 渴khát 至chí 煮chử 餅bính 爐lô 下hạ 。 餅bính 師sư 與dữ 餅bính 而nhi 嗚ô 。 王vương 更cánh 令linh 出xuất 。 因nhân 酤cô 醇thuần 酒tửu 伺tứ 人nhân 大đại 醉túy 。 抱bão 兒nhi 而nhi 去khứ 出xuất 過quá 他tha 國quốc 。 他tha 國quốc 賢hiền 其kỳ 謀mưu 。 以dĩ 大đại 臣thần 女nữ 妻thê 之chi 不bất 用dụng 。 因nhân 字tự 之chi 為vi 兒nhi 。 聘sính 本bổn 國quốc 王vương 女nữ 許hứa 之chi 。 疑nghi 是thị 前tiền 盜đạo 。 其kỳ 人nhân 以dĩ 五ngũ 百bách 騎kỵ 鞍yên 馬mã 衣y 服phục 一nhất 種chủng 相tương 似tự 。 往vãng 迎nghênh 婦phụ 時thời 。 本bổn 王vương 見kiến 之chi 。 問vấn 是thị 前tiền 盜đạo 。 歎thán 其kỳ 姦gian 詐trá 。 以dĩ 女nữ 婦phụ 之chi 。 甥# 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 是thị 。 舅cữu 者giả 調Điều 達Đạt 是thị (# 云vân 云vân )# 。

胎thai 者giả 。 父phụ 名danh 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。 學học 通thông 典điển 籍tịch 。 鐵thiết 鍱diệp 其kỳ 腹phúc 。 頭đầu 戴đái 火hỏa 冠quan 。 獨độc 步bộ 王vương 舍xá 打đả 論luận 議nghị 鼓cổ 。 國quốc 師sư 陀đà 羅la 自tự 知tri 陳trần 故cố 兼kiêm 則tắc 相tương/tướng 不bất 祥tường 。 義nghĩa 屈khuất 奪đoạt 封phong 。 以dĩ 女nữ 妻thê 之chi 。 妻thê 夢mộng 見kiến 人nhân 。 身thân 被bị 甲giáp 冑trụ 。 手thủ 執chấp 金kim 剛cang 杵xử 。 碎toái 一nhất 切thiết 山sơn 。 後hậu 立lập 一nhất 山sơn 邊biên 。 夢mộng 覺giác 體thể 重trùng 以dĩ 問vấn 其kỳ 夫phu 。 夫phu 云vân 。

汝nhữ 所sở 懷hoài 者giả 。 破phá 一nhất 切thiết 論luận 師sư 。 唯duy 不bất 勝thắng 一nhất 人nhân 。 當đương 為vi 弟đệ 子tử 。

舅cữu 名danh 拘Câu 絺Hy 羅La 。 論luận 常thường 勝thắng 姊tỷ 。 既ký 懷hoài 智trí 人nhân 論luận 則tắc 勝thắng 弟đệ 。 弟đệ 自tự 念niệm 言ngôn 。

此thử 非phi 姊tỷ 力lực 。 必tất 懷hoài 智trí 人nhân 寄ký 辯biện 母mẫu 口khẩu 。 在tại 胎thai 尚thượng 爾nhĩ 。 何hà 況huống 出xuất 生sanh 耶da 。

委ủy 家gia 更cánh 廣quảng 遊du 學học 。 不bất 暇hạ 剪tiễn 爪trảo 。

時thời 人nhân 呼hô 為vi 長trường 爪trảo 梵Phạm 志Chí 云vân 云vân )# 。

難Nan 陀Đà 。 跋bạt 難Nan 陀Đà 二nhị 龍long 。 護hộ 王vương 舍xá 城thành 。 雨vũ 澤trạch 以dĩ 時thời 。 國quốc 無vô 饑cơ 年niên 。 王vương 及cập 臣thần 民dân 。 歲tuế 設thiết 大đại 會hội 置trí 三tam 高cao 座tòa 。 王vương 。 太thái 子tử 。 論luận 師sư 。 身thân 子tử 以dĩ 八bát 歲tuế 之chi 年niên 身thân 到đáo 會hội 所sở 。 問vấn 人nhân 三tam 座tòa 。 人nhân 具cụ 答đáp 之chi 。 即tức 越việt 眾chúng 。 登đăng 論luận 床sàng 。 群quần 儒nho 皆giai 耻sỉ 不bất 肯khẳng 論luận 議nghị 。 勝thắng 此thử 小tiểu 兒nhi 。 無vô 足túc 顯hiển 譽dự 。 脫thoát 其kỳ 不bất 如như 。 屈khuất 辱nhục 大đại 矣hĩ 。 皆giai 遣khiển 侍thị 者giả 。 傳truyền 語ngữ 問vấn 之chi 。 答đáp 過quá 問vấn 表biểu 。 盡tận 墮đọa 諸chư 幢tràng 。 無vô 敢cảm 當đương 者giả 。 王vương 及cập 臣thần 民dân 。 稱xưng 慶khánh 無vô 極cực 。 國quốc 將tương 太thái 平bình 智trí 人nhân 出xuất 世thế 。 及cập 年niên 十thập 六lục 。 究cứu 盡tận 閻Diêm 浮Phù 典điển 籍tịch 。 無vô 事sự 不bất 閑nhàn 。 博bác 古cổ 覽lãm 今kim 。 演diễn 暢sướng 幽u 奧áo 。 十thập 六lục 大đại 國quốc 。 論luận 議nghị 無vô 雙song 。 五ngũ 天Thiên 竺Trúc 地địa 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 師sư 事sự 沙sa 然nhiên 梵Phạm 志Chí 。 梵Phạm 志Chí 道đạo 術thuật 身thân 子tử 皆giai 得đắc 。 師sư 有hữu 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 弟đệ 子tử 。 悉tất 附phụ 身thân 子tử 。 而nhi 成thành 就tựu 之chi 。 沙sa 然nhiên 臨lâm 死tử 。 欣hân 然nhiên 而nhi 笑tiếu 。 身thân 子tử 問vấn 故cố 。 答đáp 。

世thế 俗tục 無vô 眼nhãn 。 為vi 恩ân 愛ái 所sở 親thân 。 我ngã 見kiến 金kim 地địa 國quốc 王vương 死tử 。 夫phu 人nhân 投đầu 火hỏa 聚tụ 。 願nguyện 同đồng 生sanh 一nhất 處xứ 。

言ngôn 已dĩ 命mạng 終chung 。 後hậu 見kiến 金kim 地địa 商thương 人nhân 。 問vấn 之chi 果quả 然nhiên 。 身thân 子tử 追truy 悔hối 。

我ngã 未vị 盡tận 師sư 術thuật 。 而nhi 不bất 授thọ 此thử 法pháp 。 為vi 我ngã 非phi 其kỳ 人nhân 。 師sư 祕bí 乎hồ 。

自tự 知tri 未vị 達đạt 。 更cánh 求cầu 勝thắng 法Pháp 。 而nhi 無vô 師sư 可khả 事sự 。 雖tuy 不bất 逮đãi 此thử 一nhất 法pháp 。 餘dư 法pháp 皆giai 通thông 。 於ư 外ngoại 道đạo 眾chúng 中trung 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 於ư 道đạo 見kiến 頞át 䫌# 。 威uy 儀nghi 庠tường 序tự 。 因nhân 問vấn 師sư 法pháp 。 頞át 䫌# 答đáp 云vân 。

諸chư 法pháp 從tùng 緣duyên 生sanh 。 是thị 故cố 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 是thị 法pháp 緣duyên 及cập 盡tận 。 我ngã 師sư 如như 是thị 說thuyết 。

一nhất 聞văn 即tức 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 來lai 至chí 佛Phật 所sở 。 七thất 日nhật 遍biến 達đạt 佛Phật 法Pháp 淵uyên 海hải 。 又hựu 云vân 。

十thập 五ngũ 日nhật 後hậu 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 為vi 羅la 云vân 和hòa 尚thượng 。 憍kiêu 梵Phạm 作tác 師sư 。 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 中trung 。 右hữu 面diện 弟đệ 子tử 。 調Điều 達Đạt 破phá 僧Tăng 。 引dẫn 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 去khứ 。 身thân 子tử 往vãng 化hóa 五ngũ 百bách 人nhân 。 歸quy (# 云vân 云vân )# 。

勞lao 度độ 差sai 捔giác 力lực 。 度độ 差sai 為vi 花hoa 池trì 。 身thân 子tử 為vi 象tượng 拔bạt 花hoa 蹋đạp 池trì 。 度độ 差sai 為vi 夜dạ 叉xoa 鬼quỷ 。 身thân 子tử 為vi 毘Tỳ 沙Sa 門Môn 王Vương 。 種chủng 種chủng 皆giai 勝thắng 。 度độ 差sai 降hàng 伏phục 。 《# 中trung 阿a 含hàm 》# 云vân 。

身thân 子tử 是thị 四tứ 眾chúng 所sở 生sanh 母mẫu 。 目Mục 連Liên 是thị 所sở 養dưỡng 母mẫu (# 云vân 云vân )# 。

《# 中trung 阿a 含hàm 》# 第đệ 二nhị 云vân 。

生sanh 處xứ 安an 居cư 比Bỉ 丘Khâu 。 稱xưng 歎thán 滿mãn 慈từ 子tử 。 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 精tinh 進tấn 閑nhàn 居cư 。 一nhất 心tâm 正chánh 念niệm 。 智trí 慧tuệ 無vô 漏lậu 。 勸khuyến 發phát 亦diệc 稱xưng 說thuyết 此thử 等đẳng 法pháp 。

時thời 身thân 子tử 聞văn 。 念niệm 。

我ngã 何hà 時thời 得đắc 見kiến 此thử 人nhân 。 此thử 人nhân 何hà 時thời 到đáo 佛Phật 所sở 。

他tha 示thị 云vân 。

白bạch 哲triết 隆long 鼻tị 鸚anh 鵡vũ 嘴chủy 者giả 。 是thị 其kỳ 形hình 相tướng 。

後hậu 於ư 安an 陀đà 林lâm 。 此thử 云vân 勝thắng 林lâm 。 相tương 見kiến 。 身thân 子tử 問vấn 。

賢hiền 者giả 於ư 瞿Cù 曇Đàm 所sở 。 修tu 梵Phạm 行hạnh 耶da 。

答đáp 。

如như 是thị 。

又hựu 問vấn 。

為vi 戒giới 淨tịnh 修tu 梵Phạm 行hạnh 耶da 。

答đáp 。

不phủ 也dã 。

為vi 心tâm 淨tịnh 。 見kiến 淨tịnh 。 度độ 疑nghi 淨tịnh 。 知tri 道đạo 非phi 道đạo 淨tịnh 。 道đạo 迹tích 知tri 見kiến 淨tịnh 。 道đạo 迹tích 智trí 斷đoạn 淨tịnh 修tu 梵Phạm 行hạnh 耶da 。

答đáp 。

不phủ 也dã 。

又hựu 問vấn 。

向hướng 言ngôn 如như 是thị 。 今kim 言ngôn 不phủ 也dã 。 此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。

答đáp 。

為vi 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 修tu 梵Phạm 行hạnh 。

又hựu 問vấn 。

以dĩ 戒giới 淨tịnh 故cố 。 設thiết 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。

答đáp 。

不phủ 也dã 。

乃nãi 至chí

道đạo 迹tích 智trí 斷đoạn 淨tịnh 故cố 。 設thiết 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。

答đáp 。

不phủ 也dã 。

又hựu 問vấn 。

此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。

答đáp 。

若nhược 以dĩ 戒giới 淨tịnh 設thiết 無vô 餘dư 者giả 。 此thử 以dĩ 有hữu 餘dư 稱xưng 無vô 餘dư 。 乃nãi 至chí 道đạo 迹tích 智trí 斷đoạn 淨tịnh 設thiết 無vô 餘dư 者giả 。 亦diệc 是thị 有hữu 餘dư 稱xưng 無vô 餘dư 。 若nhược 離ly 此thử 七thất 者giả 。 凡phàm 夫phu 人nhân 當đương 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 凡phàm 夫phu 離ly 七thất 故cố 。 以dĩ 不bất 離ly 故cố 。 從tùng 戒giới 淨tịnh 至chí 心tâm 淨tịnh 。 乃nãi 至chí 道đạo 迹tích 智trí 斷đoạn 淨tịnh 。 仁nhân 者giả 聽thính 我ngã 說thuyết 喻dụ 。 如như 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 欲dục 從tùng 拘câu 薩tát 羅la 至chí 婆bà 雞kê 帝đế 。 中trung 間gian 布bố 七thất 車xa 。 捨xả 初sơ 乘thừa 二nhị 。 乃nãi 至chí 捨xả 六lục 乘thừa 七thất 。 婆bà 雞kê 帝đế 人nhân 問vấn 。

為vi 乘thừa 初sơ 車xa 。

答đáp 。

不phủ 也dã 。

乃nãi 至chí 乘thừa 第đệ 七thất 車xa 。

答đáp 。

不phủ 也dã 。

問vấn 。

離ly 此thử 七thất 車xa 。

答đáp 。

不phủ 也dã 。

此thử 喻dụ 問vấn 可khả 知tri 。

身thân 子tử 問vấn 。

賢hiền 名danh 何hà 等đẳng 。 梵Phạm 行hạnh 人nhân 云vân 何hà 稱xưng 汝nhữ 。

答đáp 。

我ngã 父phụ 名danh 滿mãn 。 我ngã 母mẫu 名danh 慈từ 。 梵Phạm 行hạnh 人nhân 稱xưng 我ngã 為vi 滿mãn 慈từ 子tử 。

身thân 子tử 稱xưng 嗟ta 。

善thiện 哉tai 。 賢hiền 者giả 滿mãn 慈từ 子tử 。 為vi 如Như 來Lai 弟đệ 子tử 。 智trí 辯biện 聰thông 明minh 決quyết 定định 安an 隱ẩn 無vô 畏úy 。 逮đãi 大đại 辯biện 才tài 得đắc 甘cam 露lộ 幢tràng 。 於ư 甘cam 露lộ 自tự 作tác 證chứng 。 值trị 汝nhữ 者giả 得đắc 大đại 饒nhiêu 益ích 。 諸chư 梵Phạm 行hạnh 人nhân 。 應ưng 縈oanh 衣y 頂đảnh 載tái 。

滿mãn 慈từ 子tử 問vấn 。

賢hiền 者giả 何hà 名danh 。 梵Phạm 行hạnh 人nhân 云vân 何hà 稱xưng 。

答đáp 。

我ngã 父phụ 字tự 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。 我ngã 母mẫu 名danh 舍xá 利lợi 。 故cố 稱xưng 我ngã 為vì 舍Xá 利Lợi 子Tử 。

滿mãn 慈từ 子tử 嗟ta 曰viết 。

今kim 與dữ 世Thế 尊Tôn 等đẳng 弟đệ 子tử 共cộng 論luận 而nhi 不bất 知tri 。 與dữ 第đệ 二nhị 世Thế 尊Tôn 共cộng 論luận 而nhi 不bất 知tri 。 與dữ 法pháp 將tương 共cộng 論luận 而nhi 不bất 知tri 。 與dữ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 復phục 轉chuyển 弟đệ 子tử 共cộng 論luận 而nhi 不bất 知tri 。 若nhược 我ngã 知tri 尊tôn 者giả 。 不bất 能năng 答đáp 一nhất 句cú 。 況huống 復phục 深thâm 論luận 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 為vi 如Như 來Lai 弟đệ 子tử 。 乃nãi 至chí 縈oanh 衣y 頂đảnh 戴đái 。

(# 云vân 云vân )#

佛Phật 說thuyết 一nhất 句cú 。 身thân 子tử 以dĩ 一nhất 句cú 為vi 本bổn 。 七thất 日nhật 七thất 夜dạ 。 作tác 師sư 子tử 吼hống 。 更cánh 出xuất 異dị 句cú 。 異dị 味vị 。 使sử 無vô 窮cùng 盡tận 。 況huống 佛Phật 多đa 說thuyết 。 而nhi 身thân 子tử 智trí 辯biện 寧ninh 可khả 盡tận 耶da 。

《# 中trung 阿a 含hàm 》# 第đệ 二nhị 十thập 云vân 。

佛Phật 在tại 阿A 耨Nậu 達Đạt 池Trì 。 龍long 王vương 云vân 。

此thử 眾chúng 不bất 見kiến 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 願nguyện 佛Phật 召triệu 之chi 。

佛Phật 命mạng 目Mục 連Liên 往vãng 祇Kỳ 洹Hoàn 呼hô 。 身thân 子tử 正chánh 縫phùng 五ngũ 納nạp 衣y 。 答đáp 云vân 。

汝nhữ 但đãn 前tiền 去khứ 。 我ngã 在tại 後hậu 來lai 。

目Mục 連Liên 云vân 。

我ngã 為vi 佛Phật 使sử 人nhân 。 云vân 何hà 前tiền 去khứ 。

目Mục 連Liên 以dĩ 手thủ 摩ma 衣y 。 衣y 即tức 成thành 。 身thân 子tử 念niệm 。

目Mục 連Liên 弄lộng 試thí 我ngã 。 我ngã 亦diệc 試thí 之chi 。

即tức 以dĩ 衣y 繩thằng 擲trịch 地địa 。

汝nhữ 能năng 舉cử 此thử 耶da 。

目Mục 連Liên 念niệm 。

身thân 子tử 弄lộng 試thí 我ngã 。

即tức 盡tận 力lực 舉cử 不bất 起khởi 。 身thân 子tử 于vu 時thời 以dĩ 繩thằng 繫hệ 閻diêm 浮phù 樹thụ 。 一nhất 天thiên 下hạ 動động 。 繫hệ 二nhị 三tam 四tứ 。 四tứ 天thiên 下hạ 亦diệc 不bất 立lập 。 又hựu 繫hệ 小tiểu 千thiên 。 中trung 千thiên 。 大Đại 千Thiên 亦diệc 不bất 立lập 。 又hựu 繫hệ 他tha 方phương 佛Phật 座tòa 脚cước 。 十thập 方phương 佛Phật 世thế 界giới 。 皆giai 鎮trấn 鎮trấn 不bất 動động 。 目Mục 連Liên 自tự 念niệm 。

我ngã 神thần 力lực 第đệ 一nhất 。 今kim 不bất 能năng 動động 。 將tương 不bất 失thất 神thần 力lực 。

因nhân 催thôi 促xúc 令linh 去khứ 。 答đáp 。

汝nhữ 前tiền 去khứ 。

目Mục 連Liên 還hoàn 佛Phật 所sở 。 已dĩ 見kiến 身thân 子tử 在tại 佛Phật 前tiền 。 龍long 王vương 見kiến 地địa 動động 問vấn 佛Phật 。 佛Phật 答đáp 。

二nhị 人nhân 之chi 力lực 。

龍long 王vương 及cập 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 於ư 目Mục 連Liên 生sanh 輕khinh 心tâm 。

佛Phật 言ngôn 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 於ư 四tứ 神thần 力lực 得đắc 自tự 在tại 。 目Mục 連Liên 亦diệc 自tự 在tại 。 而nhi 不bất 能năng 拔bạt 者giả 。 佛Phật 力lực 耳nhĩ 。

語ngữ 目Mục 連Liên 云vân 。

現hiện 汝nhữ 神thần 力lực 。

目Mục 連Liên 以dĩ 鉢bát 絡lạc 盛thịnh 。 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 舉cử 著trước 梵Phạm 宮cung 。 一nhất 足túc 躡niếp 須Tu 彌Di 。 一nhất 足túc 至chí 梵Phạm 宮cung 。 身thân 在tại 彼bỉ 方phương 而nhi 說thuyết 偈kệ 滿mãn 大Đại 千Thiên 國quốc 。 五ngũ 百bách 心tâm 伏phục (# 云vân 云vân )# 。

約ước 教giáo 者giả 。 若nhược 三tam 藏tạng 智trí 慧tuệ 即tức 是thị 。 無Vô 學Học 十thập 智trí 。 斷đoạn 結kết 證chứng 真chân 輔phụ 佛Phật 揚dương 化hóa 。 《# 釋thích 論luận 》# 四tứ 十thập 稱xưng 為vi 右hữu 面diện 大đại 將tướng 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 通thông 教giáo 智trí 慧tuệ 者giả 。 如như 《# 般Bát 若Nhã 》# 中trung 自tự 說thuyết 所sở 以dĩ 。 為vi 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 謂vị 我ngã 見kiến 。 眾chúng 生sanh 見kiến 。 佛Phật 見kiến 。 菩Bồ 提Đề 見kiến 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 見kiến 。 破phá 如như 此thử 等đẳng 見kiến 故cố 。 名danh 摩ma 訶ha 薩tát 。 諸chư 賢hiền 聖thánh 自tự 說thuyết 己kỷ 法pháp 。 不bất 如như 即tức 今kim 人nhân 。 妄vọng 有hữu 所sở 說thuyết 。 當đương 知tri 身thân 子tử 非phi 但đãn 破phá 生sanh 死tử 見kiến 。 亦diệc 破phá 佛Phật 見kiến 。 菩Bồ 提Đề 。 法Pháp 輪luân 。 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 見kiến 。 此thử 慧tuệ 異dị 初sơ 教giáo 也dã 。 別biệt 教giáo 智trí 慧tuệ 者giả 。 當đương 約ước 五ngũ 味vị 分phân 別biệt 。 若nhược 從tùng 元nguyên 初sơ 但đãn 聞văn 乳nhũ 酪lạc 不bất 聞văn 餘dư 味vị 。 發phát 心tâm 修tu 行hành 。 但đãn 行hành 乳nhũ 酪lạc 者giả 。 此thử 是thị 初sơ 教giáo 智trí 慧tuệ 也dã 。 若nhược 但đãn 聞văn 酪lạc 。 酪lạc 不bất 由do 乳nhũ 。 善thiện 惡ác 之chi 性tánh 性tánh 本bổn 自tự 空không 。 不bất 由do 修tu 善thiện 破phá 惡ác 。 滅diệt 色sắc 取thủ 空không 。 但đãn 修tu 即tức 空không 者giả 。 是thị 通thông 教giáo 智trí 慧tuệ 。 若nhược 從tùng 元nguyên 初sơ 得đắc 聞văn 醍đề 醐hồ 。 為vi 醍đề 醐hồ 故cố 。 cấu 牛ngưu 求cầu 乳nhũ 。 烹phanh 乳nhũ 為vi 酪lạc 。 轉chuyển 酪lạc 為vi 生sanh 蘇tô 。 轉chuyển 生sanh 為vi 熟thục 蘇tô 。 方phương 得đắc 醍đề 醐hồ 。 修tu 如như 此thử 行hành 者giả 。 即tức 是thị 別biệt 教giáo 智trí 慧tuệ 也dã 。 若nhược 從tùng 元nguyên 初sơ 但đãn 聞văn 牛ngưu 食thực 忍nhẫn 草thảo 即tức 出xuất 醍đề 醐hồ 。 若nhược 能năng 服phục 者giả 。 眾chúng 病bệnh 皆giai 除trừ 。 一nhất 切thiết 諸chư 藥dược 。 悉tất 入nhập 其kỳ 中trung 。 為vi 此thử 修tu 行hành 。 即tức 是thị 圓viên 教giáo 智trí 慧tuệ 也dã 。

本bổn 迹tích 者giả 。 本bổn 住trụ 實thật 相tướng 智Trí 度Độ 為vi 母mẫu 。 從tùng 境cảnh 生sanh 智trí 慧tuệ 。 境cảnh 即tức 是thị 身thân 。 智trí 慧tuệ 即tức 是thị 子tử 。 悲bi 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 迹tích 為vi 五ngũ 味vị 。 身thân 子tử 欲dục 轉chuyển 煩phiền 惱não 惡ác 血huyết 令linh 成thành 善thiện 乳nhũ 。 示thị 為vi 外ngoại 道đạo 智trí 慧tuệ 。 作tác 大đại 論luận 師sư 。 欲dục 烹phanh 乳nhũ 為vi 酪lạc 。 示thị 三tam 藏tạng 智trí 慧tuệ 。 為vi 第đệ 二nhị 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 引dẫn 酪lạc 為vi 生sanh 蘇tô 。 訥nột 大đại 現hiện 小tiểu 。 受thọ 淨tịnh 名danh 之chi 屈khuất 。 欲dục 引dẫn 生sanh 蘇tô 為vi 熟thục 蘇tô 。 安an 慰úy 饒nhiêu 益ích 。 同đồng 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 於ư 般Bát 若Nhã 領lãnh 教giáo 。 欲dục 引dẫn 熟thục 蘇tô 為vi 醍đề 醐hồ 。 於ư 法pháp 華hoa 初sơ 悟ngộ 。 斯tư 皆giai 迹tích 中trung 外ngoại 現hiện 。 而nhi 本bổn 地địa 內nội 祕bí 其kỳ 實thật 久cửu 矣hĩ 。

觀quán 心tâm 者giả 。 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 。 攝nhiếp 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 慧Tuệ 。 觀quán 心tâm 即tức 空không 故cố 。 攝nhiếp 得đắc 酪lạc 智trí 慧tuệ 。 觀quán 心tâm 即tức 假giả 故cố 。 攝nhiếp 得đắc 兩lưỡng 蘇tô 智trí 慧tuệ 及cập 世thế 智trí 慧tuệ 。 觀quán 心tâm 即tức 中trung 故cố 。 攝nhiếp 得đắc 醍đề 醐hồ 智trí 慧tuệ 。 是thị 名danh 觀quán 心tâm 中trung 一nhất 慧tuệ 一nhất 切thiết 慧tuệ 。 一nhất 切thiết 慧tuệ 一nhất 慧tuệ 。 非phi 一nhất 慧tuệ 非phi 一nhất 切thiết 慧tuệ (# 云vân 云vân )# 。

大Đại 目Mục 揵Kiền 連Liên

姓tánh 也dã 。 翻phiên 讚tán 誦tụng 。 《# 文Văn 殊Thù 問vấn 經kinh 》# 翻phiên 萊# 茯# 根căn 。 真Chân 諦Đế 云vân 。

勿vật 伽già 羅la 。 此thử 翻phiên 胡hồ 豆đậu 。 二nhị 物vật 古cổ 仙tiên 所sở 嗜thị 。 因nhân 以dĩ 命mạng 族tộc 。

《# 釋thích 論luận 》# 云vân 。

吉cát 占chiêm 師sư 子tử 父phụ 也dã 。 名danh 拘câu 律luật 陀đà 。 拘câu 律luật 陀đà 樹thụ 名danh 。 禱đảo 樹thụ 神thần 得đắc 子tử 。 因nhân 以dĩ 名danh 焉yên 。

又hựu 目mục 伽già 略lược 兮hề 度độ 。 《# 未vị 來lai 因nhân 果quả 經kinh 》# 云vân 。

大đại 目Mục 連Liên 羅la 夜dạ 那na 。 同đồng 名danh 者giả 多đa 。 故cố 舉cử 大đại 也dã 。

《# 釋thích 論luận 》# 云vân 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 才tài 明minh 見kiến 貴quý 。 目Mục 連Liên 豪hào 爽sảng 取thủ 重trọng/trùng 。 智trí 藝nghệ 相tương/tướng 比tỉ 德đức 行hạnh 互hỗ 同đồng 。

《# 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 》# 云vân 。

我ngã 弟đệ 子tử 中trung 。 神thần 通thông 輕khinh 舉cử 飛phi 到đáo 十thập 方phương 者giả 。 大đại 目Mục 連Liên 第đệ 一nhất 。

《# 釋thích 論luận 》# 四tứ 十thập 一nhất 。 稱xưng 左tả 面diện 弟đệ 子tử 。 外ngoại 道đạo 師sư 徒đồ 五ngũ 百bách 。 用dụng 咒chú 移di 山sơn 。 經kinh 一nhất 月nguyệt 日nhật 。 簸phả 峨# 已dĩ 動động 。 目Mục 連Liên 念niệm 言ngôn 。

此thử 山sơn 若nhược 移di 。 多đa 所sở 損tổn 害hại 。

即tức 於ư 山sơn 頂đảnh 。 虛hư 空không 中trung 結kết 跏già 。 山sơn 還hoàn 不bất 動động 。 外ngoại 道đạo 相tương 謂vị 。

我ngã 法pháp 山sơn 動động 。 計kế 日nhật 必tất 移di 。 云vân 何hà 安an 固cố 。 還hoàn 若nhược 於ư 初sơ 。 必tất 是thị 沙Sa 門Môn 使sử 爾nhĩ 。

自tự 知tri 力lực 弱nhược 歸quy 心tâm 佛Phật 道Đạo 。 令linh 無vô 量lượng 人nhân 。 正Chánh 法Pháp 出xuất 家gia 也dã 。

難Nan 陀Đà 。 跋bạt 難Nan 陀Đà 。

兄huynh 弟đệ 。 居cư 須Tu 彌Di 邊biên 海hải 。 佛Phật 常thường 飛phi 空không 上thượng 忉Đao 利Lợi 宮cung 。 是thị 龍long 瞋sân 恨hận 。 云vân 何hà 禿ngốc 人nhân 從tùng 我ngã 上thượng 過quá 。 後hậu 時thời 佛Phật 欲dục 上thượng 天thiên 。 是thị 龍long 吐thổ 黑hắc 雲vân 。 闇ám 霧vụ 。 隱ẩn 翳ế 三tam 光quang 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 咸hàm 欲dục 降giáng/hàng 之chi 。 佛Phật 不bất 聽thính 。 目Mục 連Liên 云vân 。

我ngã 能năng 降giáng/hàng 是thị 龍long 。

龍long 以dĩ 身thân 遶nhiễu 須Tu 彌Di 七thất 匝táp 。 尾vĩ 挑thiêu 海hải 水thủy 。 頭đầu 枕chẩm 山sơn 頂đảnh 。 目Mục 連Liên 倍bội 現hiện 其kỳ 身thân 。 遶nhiễu 山sơn 十thập 四tứ 匝táp 。 尾vĩ 出xuất 海hải 外ngoại 頭đầu 枕chẩm 梵Phạm 宮cung 。 是thị 龍long 瞋sân 盛thịnh 。 雨vũ 金kim 剛cang 砂sa 。 目Mục 連Liên 變biến 砂sa 為vi 寶bảo 花hoa 輕khinh 軟nhuyễn 可khả 愛ái 。 猶do 瞋sân 不bất 已dĩ 。 目Mục 連Liên 化hóa 為vi 細tế 身thân 入nhập 龍long 身thân 內nội 。 從tùng 眼nhãn 入nhập 耳nhĩ 出xuất 。 耳nhĩ 入nhập 鼻tị 出xuất 。 鑽toàn 齧niết 其kỳ 身thân 即tức 受thọ 苦khổ 痛thống 。 其kỳ 心tâm 乃nãi 伏phục 。 目Mục 連Liên 攝nhiếp 巨cự 細tế 身thân 。 示thị 沙Sa 門Môn 像tượng 。 將tương 是thị 二nhị 龍long 來lai 至chí 佛Phật 所sở 。 調Điều 達Đạt 引dẫn 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 為vì 己kỷ 徒đồ 眾chúng 。 目Mục 連Liên 厭yếm 之chi 。 令linh 眠miên 大đại 熟thục 。 鼾hãn 吼hống 雷lôi 鳴minh 。 下hạ 風phong 出xuất 聲thanh 。 瞿cù 伽già 離ly 以dĩ 脚cước 蹋đạp 之chi 猶do 故cố 不bất 寤ngụ 。 身thân 子tử 說thuyết 法Pháp 迴hồi 五ngũ 百bách 人nhân 心tâm 。 目Mục 連Liên 手thủ 擎kình 將tương 還hoàn 。 僧Tăng 得đắc 和hòa 合hợp 。

《# 雜tạp 阿a 含hàm 》# 二nhị 十thập 九cửu 。

佛Phật 在tại 舍Xá 衛Vệ 。 十thập 五ngũ 日nhật 說thuyết 戒giới 。 佛Phật 默mặc 然nhiên 不bất 言ngôn 。 阿A 難Nan 四tứ 請thỉnh 。

佛Phật 言ngôn 。

眾chúng 不bất 清thanh 淨tịnh 。 吾ngô 今kim 不bất 復phục 說thuyết 戒giới 。 汝nhữ 可khả 令linh 上thượng 座tòa 。 若nhược 持trì 律luật 者giả 。 誦tụng 戒giới 者giả 唱xướng 。

目Mục 連Liên 尋tầm 入nhập 定định 。 觀quán 誰thùy 不bất 清thanh 淨tịnh 。 見kiến 馬mã 師sư 。 滿mãn 宿túc 二nhị 比Bỉ 丘Khâu 。 即tức 手thủ 執chấp 牽khiên 出xuất 。 閉bế 門môn 更cánh 請thỉnh 佛Phật 說thuyết 。

佛Phật 言ngôn 。

吾ngô 無vô 二nhị 言ngôn 。 今kim 不bất 復phục 自tự 說thuyết 戒giới 。

目Mục 連Liên 云vân 。

眾chúng 不bất 清thanh 淨tịnh 。 我ngã 亦diệc 不bất 復phục 為vi 維duy 那na 也dã 。

耆Kỳ 域Vực

此thử 翻phiên 固cố 活hoạt 。 生sanh 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 目Mục 連Liên 弟đệ 子tử 病bệnh 。 乘thừa 通thông 往vãng 問vấn 。 值trị 諸chư 天thiên 出xuất 園viên 遊du 戲hí 。 耆Kỳ 域Vực 乘thừa 車xa 不bất 下hạ 。 但đãn 合hợp 掌chưởng 而nhi 已dĩ 。 目Mục 連Liên 駐trú 之chi 。 域vực 即tức 云vân 。

諸chư 天thiên 受thọ 樂lạc 怱thông 遽cự 不bất 暇hạ 相tương/tướng 看khán 。 尊tôn 者giả 欲dục 何hà 所sở 求cầu 。

具cụ 說thuyết 來lai 意ý 。 答đáp 云vân 。

斷đoạn 食thực 為vi 要yếu 。

目Mục 連Liên 放phóng 之chi 。 車xa 乃nãi 得đắc 前tiền 。 帝Đế 釋Thích 與dữ 脩tu 羅la 戰chiến 勝thắng 。 造tạo 得đắc 勝thắng 堂đường 。 七thất 寶bảo 樓lâu 觀quán 。 莊trang 嚴nghiêm 奇kỳ 特đặc 。 梁lương 柱trụ 支chi 節tiết 皆giai 容dung 一nhất 綖diên 。 不bất 相tương 著trước 而nhi 能năng 相tương/tướng 持trì 。 天thiên 福phước 之chi 妙diệu 力lực 能năng 如như 此thử 。 目Mục 連Liên 飛phi 往vãng 。 帝Đế 釋Thích 將tương 目Mục 連Liên 看khán 堂đường 。 諸chư 天thiên 女nữ 皆giai 羞tu 目Mục 連Liên 。 悉tất 隱ẩn 逃đào 不bất 出xuất 。 目Mục 連Liên 念niệm 。

帝Đế 釋Thích 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 修tu 道Đạo 本bổn 。

即tức 變biến 化hóa 燒thiêu 得đắc 勝thắng 堂đường 。 赫hách 然nhiên 崩băng 壞hoại 。 仍nhưng 為vi 帝Đế 釋Thích 廣quảng 說thuyết 無vô 常thường 。 帝Đế 釋Thích 歡hoan 喜hỷ 。 後hậu 堂đường 儼nghiễm 然nhiên 無vô 灰hôi 煙yên 色sắc 。 又hựu 絡lạc 囊nang 盛thịnh 五ngũ 百bách 羅La 漢Hán 如như 前tiền 說thuyết 。

如Như 來Lai 梵Phạm 聲thanh 深thâm 遠viễn 。 遠viễn 聽thính 如như 佛Phật 邊biên 不bất 異dị 。 目Mục 連Liên 欲dục 知tri 佛Phật 聲thanh 遠viễn 近cận 。 極cực 去khứ 遠viễn 遠viễn 猶do 如như 近cận 聞văn 。 仍nhưng 用dụng 神thần 力lực 飛phi 過quá 西tây 方phương 恆Hằng 河Hà 沙sa 土thổ/độ 。 聞văn 釋Thích 師Sư 子Tử 聲thanh 如như 本bổn 不bất 異dị 。 去khứ 去khứ 不bất 已dĩ 。 神thần 力lực 盡tận 身thân 疲bì 。 正chánh 值trị 他tha 方phương 大đại 眾chúng 共cộng 食thực 。 仍nhưng 息tức 鉢bát 緣duyên 上thượng 經kinh 行hành 。 彼bỉ 人nhân 驚kinh 怪quái 。

此thử 人nhân 頭đầu 蟲trùng 。 從tùng 何hà 處xứ 來lai 。

彼bỉ 佛Phật 言ngôn 。

此thử 是thị 東đông 方phương 。 無vô 量lượng 佛Phật 土độ 。 有hữu 佛Phật 名danh 釋thích 尊tôn 。 神thần 足túc 第đệ 一nhất 弟đệ 子tử 。 尋tầm 聲thanh 極cực 此thử 。 非phi 蟲trùng 也dã 。

《# 涅Niết 槃Bàn 》# 云vân 。

佛Phật 求cầu 侍thị 者giả 。 心tâm 在tại 阿A 難Nan 。 如như 東đông 日nhật 照chiếu 西tây 璧bích (# 云vân 云vân )# 。

約ước 教giáo 論luận 神thần 通thông 者giả 。 依y 四tứ 禪thiền 十thập 四tứ 變biến 化hóa 。 依y 觀quán 練luyện 熏huân 修tu 十thập 一nhất 切thiết 無vô 漏lậu 事sự 禪thiền 。 能năng 作tác 十thập 八bát 變biến 。 此thử 即tức 初sơ 教giáo 中trung 神thần 通thông 。 依y 空không 起khởi 慧tuệ 。 以dĩ 空không 慧tuệ 心tâm 。 修tu 諸chư 神thần 通thông 。 即tức 通thông 教giáo 中trung 神thần 通thông 。 次thứ 第đệ 依y 三tam 諦đế 習tập 得đắc 神thần 通thông 。 展triển 轉chuyển 深thâm 入nhập 過quá 於ư 二Nhị 乘Thừa 。 即tức 別biệt 教giáo 神thần 通thông 。 依y 於ư 實thật 相tướng 所sở 得đắc 神thần 通thông 。 不bất 以dĩ 二nhị 相tướng 。 見kiến 諸chư 佛Phật 土độ 。 從tùng 真chân 起khởi 應ưng 不bất 動động 真chân 際tế 遍biến 十thập 法Pháp 界Giới 。 是thị 則tắc 圓viên 教giáo 神thần 通thông (# 云vân 云vân )# 。 往vãng 昔tích 曾tằng 助trợ 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 剃thế 頭đầu 。 浣hoán 染nhiễm 。 縫phùng 袈ca 裟sa 。 發phát 願nguyện 得đắc 神thần 通thông (# 云vân 云vân )# 。

本bổn 迹tích 者giả 。 本bổn 住trụ 真chân 際tế 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 能năng 於ư 一nhất 念niệm 遍biến 應ưng 十thập 方phương 。 種chủng 種chủng 示thị 現hiện 。 施thi 作tác 佛Phật 事sự 。 以dĩ 慈từ 悲bi 故cố 。 迹tích 為vi 五ngũ 味vị 神thần 通thông 。 引dẫn 令linh 入nhập 極cực (# 云vân 云vân )# 。

觀quán 心tâm 者giả 。 觀quán 於ư 一nhất 心tâm 欻hốt 有hữu 一nhất 切thiết 心tâm 。 觀quán 一nhất 切thiết 心tâm 倏thúc 無vô 諸chư 心tâm 。 心tâm 無vô 有hữu 無vô 。 通thông 至chí 實thật 相tướng 。 即tức 神thần 通thông 觀quán 也dã 。

摩Ma 訶Ha 迦Ca 栴Chiên 延Diên

此thử 翻phiên 為vi 文văn 飾sức 。 亦diệc 肩kiên 乘thừa 。 人nhân 云vân 字tự 誤ngộ 。 應ưng 言ngôn 扇thiên/phiến 繩thằng 。 亦diệc 好hảo/hiếu 肩kiên 。 亦diệc 名danh 柯kha 羅la 。 柯kha 羅la 此thử 翻phiên 思tư 勝thắng 。 皆giai 從tùng 姓tánh 為vi 名danh 。 《# 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 》# 云vân 。

善thiện 分phân 別biệt 義nghĩa 。 敷phu 演diễn 道Đạo 教giáo 者giả 。 迦ca 栴chiên 延diên 最tối 第đệ 一nhất 。

如như 《# 長trường/trưởng 阿a 含hàm 》# 云vân 。

有hữu 外ngoại 道đạo 執chấp 斷đoạn 見kiến 謂vị 無vô 他tha 世thế 。 凡phàm 有hữu 十thập 番phiên 問vấn 答đáp 。 外ngoại 道đạo 言ngôn 。

無vô 有hữu 他tha 世thế 。

答đáp 言ngôn 。

今kim 之chi 日nhật 月nguyệt 。 為vi 天thiên 為vi 人nhân 。 為vi 此thử 世thế 他tha 世thế 耶da 。 若nhược 無vô 他tha 世thế 。 則tắc 無vô 明minh 日nhật 。

又hựu 問vấn 。

我ngã 見kiến 人nhân 死tử 不bất 還hoàn 。 云vân 何hà 說thuyết 其kỳ 受thọ 苦khổ 。 故cố 知tri 無vô 他tha 世thế 。

答đáp 云vân 。

如như 罪tội 人nhân 被bị 駐trú 。 寧ninh 得đắc 歸quy 不phủ 。

又hựu 問vấn 。

若nhược 生sanh 天thiên 。 何hà 故cố 不bất 歸quy 。 故cố 知tri 無vô 他tha 世thế 。

答đáp 云vân 。

如như 人nhân 墮đọa 廁trắc 得đắc 出xuất 。 寧ninh 肯khẳng 更cánh 入nhập 廁trắc 不phủ 。 又hựu 天thiên 上thượng 一nhất 日nhật 當đương 此thử 百bách 年niên 。 生sanh 彼bỉ 三tam 五ngũ 日nhật 。 未vị 遑hoàng 歸quy 心tâm 。 設thiết 有hữu 歸quy 者giả 而nhi 汝nhữ 已dĩ 化hóa 。 寧ninh 得đắc 知tri 之chi 。

又hựu 問vấn 。

我ngã 鑊hoạch 煮chử 罪tội 人nhân 。 密mật 蓋cái 其kỳ 上thượng 。 伺tứ 之chi 。 不bất 見kiến 神thần 出xuất 故cố 。 知tri 無vô 他tha 世thế 。

答đáp 云vân 。

汝nhữ 晝trú 眠miên 時thời 。 傍bàng 人nhân 在tại 邊biên 。 見kiến 汝nhữ 神thần 出xuất 不phủ 。

又hựu 問vấn 。

我ngã 剝bác 死tử 人nhân 皮bì 。 臠luyến 肉nhục 。 碎toái 骨cốt 。 求cầu 神thần 不bất 得đắc 故cố 。 知tri 無vô 他tha 世thế 。

答đáp 云vân 。

如như 小tiểu 兒nhi 析tích 薪tân 。 寸thốn 寸thốn 分phân 裂liệt 求cầu 火hỏa 。 寧ninh 有hữu 可khả 得đắc 不phủ 。

又hựu 問vấn 。

我ngã 秤xứng 死tử 人nhân 更cánh 重trọng/trùng 。 若nhược 神thần 去khứ 應ưng 輕khinh 。 若nhược 無vô 神thần 去khứ 。 則tắc 無vô 他tha 世thế 。

答đáp 云vân 。

如như 火hỏa 與dữ 鐵thiết 合hợp 鐵thiết 則tắc 輕khinh 。 鐵thiết 失thất 火hỏa 則tắc 重trọng/trùng 。 人nhân 生sanh 有hữu 神thần 則tắc 輕khinh 。 死tử 失thất 神thần 則tắc 重trọng/trùng 。

又hựu 問vấn 。

我ngã 見kiến 臨lâm 死tử 人nhân 。 反phản 轉chuyển 求cầu 神thần 不bất 得đắc 故cố 。 知tri 無vô 他tha 世thế 。

答đáp 云vân 。

如như 人nhân 反phản 轉chuyển 求cầu 於ư 貝bối 聲thanh 。 寧ninh 得đắc 聲thanh 耶da 。

又hựu 問vấn 。

汝nhữ 雖tuy 種chủng 種chủng 破phá 。 我ngã 執chấp 此thử 甚thậm 久cửu 。 而nhi 不bất 能năng 捨xả 。

答đáp 云vân 。

如như 人nhân 採thải 穭# 。 初sơ 見kiến 麻ma 取thủ 麻ma 。 次thứ 捨xả 麻ma 取thủ 麻ma 皮bì 。 次thứ 捨xả 麻ma 皮bì 取thủ 縷lũ 。 次thứ 捨xả 縷lũ 取thủ 布bố 。 次thứ 捨xả 布bố 取thủ 絹quyên 。 次thứ 捨xả 絹quyên 取thủ 銀ngân 。 次thứ 捨xả 銀ngân 取thủ 金kim 。 捨xả 劣liệt 取thủ 勝thắng 。 云vân 何hà 不bất 能năng 捨xả 。

又hựu 問vấn 。

非phi 但đãn 我ngã 如như 是thị 說thuyết 。 諸chư 人nhân 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。 云vân 何hà 謂vị 我ngã 為vi 非phi 。

答đáp 云vân 。

兩lưỡng 商thương 人nhân 逢phùng 鬼quỷ 。 鬼quỷ 為vi 人nhân 像tượng 。 語ngữ 言ngôn 。

前tiền 路lộ 豐phong 米mễ 足túc 草thảo 。 載tái 之chi 何hà 為vi 。

一nhất 商thương 人nhân 便tiện 棄khí 。 前tiền 路lộ 人nhân 牛ngưu 皆giai 飢cơ 。 遂toại 為vị 鬼quỷ 所sở 噉đạm 。 一nhất 商thương 人nhân 云vân 。

若nhược 得đắc 新tân 米mễ 草thảo 。 可khả 棄khí 故cố 米mễ 草thảo 。

人nhân 牛ngưu 皆giai 不bất 為vi 鬼quỷ 所sở 食thực 。 諸chư 人nhân 妄vọng 說thuyết 如như 鬼quỷ 誑cuống 言ngôn 。 汝nhữ 不bất 納nạp 我ngã 言ngôn 。 如như 棄khí 故cố 米mễ 草thảo 。 今kim 既ký 得đắc 新tân 何hà 不bất 棄khí 故cố 。

又hựu 問vấn 。

我ngã 不bất 能năng 捨xả 。 勸khuyến 我ngã 則tắc 瞋sân 。

答đáp 曰viết 。

汝nhữ 如như 養dưỡng 猪trư 人nhân 。 路lộ 上thượng 遇ngộ 糞phẩn 。 頭đầu 擎kình 將tương 還hoàn 。 在tại 路lộ 逢phùng 雨vũ 。 汁trấp 下hạ 污ô 頭đầu 。 傍bàng 人nhân 令linh 棄khí 。 倒đảo 更cánh 瞋sân 他tha 。 謂vị 汝nhữ 不bất 養dưỡng 猪trư 故cố 令linh 我ngã 棄khí 。 反phản 瞋sân 勸khuyến 者giả 。

如như 是thị 番phiên 番phiên 析tích 破phá 廣quảng 演diễn 諸chư 義nghĩa 。 外ngoại 道đạo 便tiện 伏phục 。 而nhi 讚tán 歎thán 言ngôn 。

尊tôn 者giả 前tiền 說thuyết 日nhật 月nguyệt 而nhi 我ngã 已dĩ 解giải 。 欲dục 聞văn 智trí 辯biện 故cố 番phiên 番phiên 執chấp 難nạn/nan 。 善thiện 哉tai 。 妙diệu 說thuyết 。

迦ca 栴chiên 延diên 善thiện 論luận 義nghĩa 相tương/tướng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

律luật 中trung 云vân 。

善thiện 能năng 教giáo 化hóa 歸quy 戒giới 。 令linh 屠đồ 受thọ 夜dạ 戒giới 。 婬dâm 者giả 受thọ 晝trú 戒giới 。 後hậu 受thọ 報báo 時thời 。 各các 於ư 晝trú 夜dạ 見kiến 前tiền 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương/tướng (# 云vân 云vân )# 。

又hựu 世thế 典điển 婆Bà 羅La 門Môn 。 語ngữ 五ngũ 百bách 釋thích 。

能năng 與dữ 我ngã 論luận 不phủ 。

五ngũ 百bách 釋thích 言ngôn 。

有hữu 瞿cù 蜜mật 釋thích 。 國quốc 中trung 無vô 黠hiệt 無vô 聞văn 言ngôn 語ngữ 醜xú 拙chuyết 。 有hữu 周chu 利lợi 槃bàn 特đặc 。 於ư 出xuất 家gia 中trung 。 亦diệc 為vi 下hạ 者giả 。 汝nhữ 能năng 與dữ 此thử 二nhị 人nhân 論luận 勝thắng 者giả 。 我ngã 與dữ 汝nhữ 能năng 名danh 。

世thế 典điển 思tư 惟duy 。

勝thắng 此thử 二nhị 人nhân 無vô 足túc 可khả 尚thượng 。 脫thoát 不bất 如như 者giả 甚thậm 為vi 屈khuất 辱nhục 。

後hậu 時thời 於ư 路lộ 遇ngộ 槃bàn 特đặc 。 問vấn 。

何hà 名danh 。

答đáp 。

汝nhữ 當đương 問vấn 義nghĩa 。 何hà 勞lao 問vấn 名danh 。

又hựu 問vấn 。

汝nhữ 能năng 與dữ 我ngã 論luận 義nghĩa 耶da 。

答đáp 。

我ngã 能năng 與dữ 梵Phạm 王Vương 論luận 。 況huống 汝nhữ 盲manh 無vô 目mục 者giả 乎hồ 。

又hựu 問vấn 。

盲manh 即tức 無vô 目mục 。 無vô 目mục 即tức 盲manh 。 豈khởi 非phi 煩phiền 重trọng/trùng 。

周chu 利lợi 作tác 十thập 八bát 變biến 。 即tức 云vân 。

此thử 人nhân 但đãn 能năng 飛phi 變biến 。 更cánh 不bất 解giải 義nghĩa 。

迦ca 旃chiên 延diên 天thiên 耳nhĩ 遙diêu 聞văn 。 即tức 隱ẩn 槃bàn 特đặc 。 示thị 身thân 如như 彼bỉ 。 從tùng 空không 而nhi 下hạ 問vấn 。

汝nhữ 字tự 何hà 等đẳng 。

答đáp 。

字tự 男nam 丈trượng 夫phu 。

又hựu 問vấn 。

男nam 即tức 丈trượng 夫phu 。 丈trượng 夫phu 即tức 男nam 。 豈khởi 非phi 煩phiền 重trọng/trùng 。

世thế 典điển 答đáp 。

止chỉ 。 止chỉ 。 置trí 此thử 雜tạp 論luận 。 可khả 論luận 深thâm 義nghĩa 。

問vấn 。

頗phả 不bất 依y 法pháp 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 耶da 。

答đáp 。

不bất 依y 五ngũ 陰ấm 法pháp 。 能năng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。

又hựu 問vấn 。

五ngũ 陰ấm 依y 何hà 生sanh 。

答đáp 。

因nhân 愛ái 生sanh 。

又hựu 問vấn 。

云vân 何hà 斷đoạn 愛ái 。

答đáp 。

依y 八bát 正Chánh 道Đạo 即tức 能năng 斷đoạn 愛ái 。

世thế 典điển 聞văn 此thử 。 遠viễn 塵trần 離ly 垢cấu 。 例lệ 皆giai 如như 此thử 。

約ước 教giáo 論luận 義nghĩa 者giả 。 依y 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 。 破phá 斷đoạn 常thường 見kiến 等đẳng 。 是thị 初sơ 教giáo 論luận 義nghĩa 。 依y 空không 。 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 可khả 得đắc 。 破phá 斷đoạn 常thường 愛ái 見kiến 者giả 。 通thông 教giáo 論luận 義nghĩa 。 故cố 天thiên 女nữ 云vân 。

我ngã 無vô 所sở 得đắc 。 故cố 辯biện 如như 此thử 。

依y 總tổng 持trì 四tứ 辯biện 。 觀quán 機cơ 照chiếu 假giả 以dĩ 藥dược 逗đậu 病bệnh 。 破phá 斷đoạn 常thường 見kiến 者giả 。 是thị 別biệt 教giáo 論luận 義nghĩa 相tương/tướng 。 依y 實thật 相tướng 畢tất 竟cánh 。 不bất 有hữu 不bất 無vô 。 破phá 斷đoạn 常thường 見kiến 者giả 。 是thị 圓viên 教giáo 論luận 義nghĩa 。

約ước 本bổn 迹tích 者giả 。 本bổn 住trụ 福phước 德đức 。 智trí 慧tuệ 二nhị 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 能năng 問vấn 能năng 答đáp 。 為vì 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 迹tích 為vi 五ngũ 味vị 論luận 義nghĩa 師sư 耳nhĩ 。

觀quán 心tâm 者giả 。 觀quán 智trí 研nghiên 境cảnh 。 境cảnh 發phát 於ư 智trí 。 智trí 境cảnh 往vãng 復phục 。 即tức 觀quán 心tâm 論luận 義nghĩa 也dã 。

阿a 㝹nậu 樓lâu 馱đà

亦diệc 云vân 阿a 那na 律luật 。 亦diệc 阿A 泥Nê 盧Lô 豆Đậu 。 皆giai 梵Phạm 音âm 奢xa 切thiết 耳nhĩ 。 此thử 翻phiên 無vô 貧bần 。 亦diệc 如như 意ý 。 亦diệc 無vô 獵liệp 。 名danh 也dã 。 昔tích 於ư 饑cơ 世thế 。 贈tặng 辟Bích 支Chi 佛Phật 稗bại 飯phạn 。 獲hoạch 九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 。 果quả 報báo 充sung 足túc 。 故cố 名danh 無vô 貪tham 。

姓tánh 者giả 。 劫kiếp 初sơ 大đại 水thủy 風phong 吹xuy 結kết 構# 以dĩ 成thành 世thế 界giới 。 光quang 音âm 天thiên 命mạng 盡tận 。 化hóa 生sanh 為vi 人nhân 。 身thân 有hữu 光quang 。 飛phi 而nhi 行hành 。 歡hoan 喜hỷ 為vi 食thực 。 無vô 男nam 女nữ 尊tôn 卑ty 。 眾chúng 共cộng 生sanh 中trung 呼hô 為vi 眾chúng 生sanh 。 自tự 然nhiên 地địa 味vị 。 味vị 如như 醍đề 醐hồ 。 色sắc 如như 生sanh 蘇tô 。 甜điềm 如như 蜜mật 。 多đa 食thực 失thất 光quang 。 憔tiều 悴tụy 不bất 能năng 飛phi 。 少thiểu 食thực 者giả 猶do 光quang 澤trạch 。 便tiện 有hữu 勝thắng 負phụ 。 遂toại 相tương/tướng 是thị 非phi 。 致trí 失thất 地địa 味vị 。 食thực 自tự 然nhiên 地địa 皮bì 。 轉chuyển 相tương/tướng 輕khinh 慢mạn 。 失thất 皮bì 食thực 地địa 膚phu 。 轉chuyển 生sanh 諸chư 惡ác 。 失thất 膚phu 食thực 自tự 然nhiên 粳canh 米mễ 。 食thực 米mễ 則tắc 男nam 女nữ 根căn 生sanh 。 遂toại 為vi 夫phu 婦phụ 。 羞tu 故cố 造tạo 舍xá 多đa 儲trữ 取thủ 米mễ 。 後hậu 米mễ 生sanh 糠khang # 。 刈ngải 已dĩ 不bất 生sanh 。 枯khô 株chu 現hiện 。 更cánh 相tương 盜đạo 奪đoạt 。 遂toại 立lập 一nhất 平bình 能năng 者giả 。 為vi 田điền 主chủ 。 理lý 諍tranh 訟tụng 。 是thị 為vi 民dân 主chủ 。 民dân 主chủ 有hữu 子tử 名danh 珍trân 寶bảo 。 珍trân 寶bảo 有hữu 子tử 名danh 好hảo/hiếu 味vị 。 始thỉ 自tự 民dân 主chủ 草thảo 創sáng/sang 之chi 後hậu 。 金kim 輪luân 相tương 繼kế 。 迄hất 至chí 善thiện 思tư 。 從tùng 懿# 摩ma 至chí 淨tịnh 飯phạn 。 四tứ 世thế 是thị 鐵thiết 輪luân 。 合hợp 有hữu 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 二nhị 百bách 一nhất 十thập 王vương 。 《# 十thập 二nhị 遊du 經kinh 》# 云vân 。

久cửu 遠viễn 劫kiếp 有hữu 王vương 。 早tảo 失thất 父phụ 母mẫu 。 以dĩ 國quốc 付phó 弟đệ 。 事sự 一nhất 婆Bà 羅La 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。

汝nhữ 當đương 解giải 王vương 衣y 體thể 瞿Cù 曇Đàm 姓tánh 。

因nhân 而nhi 從tùng 之chi 。

時thời 人nhân 號hiệu 為vi 小tiểu 瞿Cù 曇Đàm 。 住trụ 甘cam 蔗giá 園viên 。 賊tặc 盜đạo 他tha 物vật 從tùng 園viên 過quá 。 捕bộ 賊tặc 尋tầm 迹tích 執chấp 小tiểu 瞿Cù 曇Đàm 。 木mộc 貫quán 射xạ 之chi 。 血huyết 流lưu 污ô 地địa 。 大đại 瞿Cù 曇Đàm 悲bi 哀ai 。 收thu 血huyết 土thổ/độ 。 還hoàn 園viên 器khí 盛thịnh 。 置trí 左tả 右hữu 咒chú 之chi 。

此thử 瞿Cù 曇Đàm 若nhược 誠thành 心tâm 。 天thiên 神thần 變biến 血huyết 為vi 人nhân 。

逕kính 十thập 月nguyệt 。 左tả 為vi 男nam 。 右hữu 為vi 女nữ 。 從tùng 是thị 姓tánh 瞿Cù 曇Đàm 。

瞿Cù 曇Đàm 此thử 言ngôn 純thuần 淑thục 。 亦diệc 名danh 舍xá 夷di 。 舍xá 夷di 者giả 。 貴quý 姓tánh 也dã 。

仁nhân 賢Hiền 劫Kiếp 初sơ 。 當đương 寶bảo 如Như 來Lai 出xuất 世thế 時thời 。 瞿Cù 曇Đàm 識thức 神thần 始thỉ 託thác 生sanh 。 若nhược 尋tầm 此thử 意ý 。 民dân 主chủ 已dĩ 來lai 即tức 姓tánh 瞿Cù 曇Đàm 。 從tùng 懿# 摩ma 王vương 四tứ 子tử 。 一nhất 面diện 光quang 。 二nhị 象tượng 食thực 。 三tam 路lộ 指chỉ 。 四tứ 莊trang 嚴nghiêm 。 被bị 猜# 徙tỉ 雪Tuyết 山Sơn 北bắc 直trực 樹thụ 林lâm 中trung 。 國quốc 人nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 從tùng 者giả 如như 市thị 。 欝uất 為vi 彊cường/cưỡng/cương 國quốc 。 父phụ 王vương 歎thán 曰viết 。

我ngã 子tử 有hữu 能năng 。

四tứ 子tử 因nhân 此thử 為vi 姓tánh 。 又hựu 其kỳ 地địa 釋Thích 迦Ca 樹thụ 甚thậm 茂mậu 。 此thử 翻phiên 直trực 林lâm 。 既ký 於ư 林lâm 立lập 國quốc 。 即tức 以dĩ 林lâm 為vi 姓tánh 。 外ngoại 國quốc 語ngữ 多đa 含hàm 。 釋Thích 迦Ca 亦diệc 直trực 。 亦diệc 能năng 。 今kim 淨tịnh 飯phạn 所sở 承thừa 。 承thừa 莊trang 嚴nghiêm 王vương 後hậu 。 莊trang 嚴nghiêm 即tức 是thị 烏ô 頭đầu 。 烏ô 頭đầu 生sanh 烏ô 頭đầu 羅la 。 烏ô 頭đầu 羅la 生sanh 尼ni 求cầu 羅la 。 尼ni 求cầu 羅la 生sanh 尸thi 休hưu 羅la 。 尸thi 休hưu 羅la 即tức 師sư 子tử 頰giáp 。 師sư 子tử 頰giáp 生sanh 三tam 飯phạn 。 斛Hộc 飯Phạn 二nhị 子tử 。 長trường/trưởng 名danh 摩ma 訶ha 男nam 。 季quý 阿a 那na 律luật 。 乃nãi 是thị 淨tịnh 飯phạn 王vương 之chi 姪điệt 兒nhi 。 斛hộc 飯phạn 王vương 之chi 次thứ 子tử 。 世Thế 尊Tôn 之chi 堂đường 弟đệ 。 阿A 難Nan 之chi 從tùng 兄huynh 。 羅la 云vân 之chi 叔thúc 。 非phi 聊liêu 爾nhĩ 人nhân 也dã 。 故cố 周chu 公công 歎thán 曰viết 。

我ngã 是thị 文văn 王vương 之chi 子tử 。 武võ 王vương 之chi 弟đệ 。 成thành 王vương 之chi 叔thúc 。 於ư 天thiên 下hạ 非phi 賤tiện 人nhân 也dã 。 而nhi 沐mộc 三tam 握ác 。 餐xan 三tam 吐thổ 。 禮lễ 賢hiền 尚thượng 爾nhĩ 。 況huống 餘dư 人nhân 乎hồ 。

《# 賢hiền 愚ngu 經kinh 》# 云vân 。

弗phất 沙sa 佛Phật 末Mạt 法Pháp 時thời 世thế 饑cơ 饉cận 。 有hữu 支chi 佛Phật 名danh 利lợi 吒tra 。 行hành 乞khất 空không 鉢bát 無vô 獲hoạch 。 有hữu 一nhất 貧bần 人nhân 。 見kiến 而nhi 悲bi 悼điệu 。 白bạch 言ngôn 。

勝thắng 士sĩ 能năng 受thọ 稗bại 不phủ 。

即tức 以dĩ 所sở 噉đạm 奉phụng 之chi 。 食thực 已dĩ 。 作tác 十thập 八bát 變biến 。 後hậu 更cánh 採thải 稗bại 。 有hữu 兔thố 跳khiêu 抱bão 其kỳ 背bối/bội 。 變biến 為vi 死tử 人nhân 。 無vô 伴bạn 得đắc 脫thoát 。 待đãi 闇ám 還hoàn 家gia 。 委ủy 地địa 即tức 成thành 金kim 人nhân 。 拔bạt 指chỉ 隨tùy 生sanh 。 用dụng 脚cước 更cánh 出xuất 。 取thủ 之chi 無vô 盡tận 。 惡ác 人nhân 。 惡ác 王vương 欲dục 來lai 奪đoạt 之chi 。 但đãn 見kiến 死tử 尸thi 。 而nhi 其kỳ 所sở 覩đổ 純thuần 是thị 金kim 寶bảo 。 九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 。 果quả 報báo 充sung 足túc 。 故cố 號hiệu 無vô 貧bần 。 其kỳ 生sanh 已dĩ 後hậu 。 家gia 業nghiệp 豐phong 溢dật 。 日nhật 夜dạ 增tăng 益ích 。 父phụ 母mẫu 欲dục 試thí 之chi 。 蓋cái 空không 器khí 皿mãnh 往vãng 送tống 。 發phát 看khán 百bách 味vị 具cụ 足túc 。 而nhi 其kỳ 門môn 下hạ 日nhật 日nhật 常thường 有hữu 。 一nhất 萬vạn 二nhị 千thiên 人nhân 。 六lục 千thiên 取thủ 債trái 。 六lục 千thiên 還hoàn 直trực 。 出xuất 家gia 已dĩ 後hậu 。 隨tùy 所sở 至chí 處xứ 。 人nhân 見kiến 歡hoan 喜hỷ 。 欲dục 有hữu 所sở 須tu 。 如như 己kỷ 家gia 無vô 異dị 。

阿a 那na 律luật 精tinh 進tấn 。 七thất 日nhật 七thất 夜dạ 。 眼nhãn 睫tiệp 不bất 交giao 。 眠miên 是thị 眼nhãn 食thực 。 既ký 七thất 日nhật 不bất 眠miên 。 眼nhãn 則tắc 喪táng 睛tình 。 失thất 肉nhục 眼nhãn 已dĩ 。 佛Phật 令linh 求cầu 天thiên 眼nhãn 。 繫hệ 念niệm 在tại 緣duyên 。 四tứ 大đại 淨tịnh 色sắc 半bán 頭đầu 而nhi 發phát 。 徹triệt 障chướng 內nội 外ngoại 。 明minh 闇ám 悉tất 覩đổ 。 對đối 梵Phạm 王Vương 曰viết 。

吾ngô 見kiến 釋Thích 迦Ca 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 如như 覩đổ 掌chưởng 果quả 。

《# 增tăng 一nhất 》# 云vân 。

我ngã 佛Phật 法Pháp 中trung 。 天thiên 眼nhãn 徹triệt 視thị 者giả 。 阿A 那Na 律Luật 比Bỉ 丘Khâu 第đệ 一nhất 。

那na 律luật 既ký 失thất 肉nhục 眼nhãn 。 佛Phật 與dữ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 恆hằng 為vi 裁tài 縫phùng 。 佛Phật 在tại 舍Xá 衛Vệ 。 拘câu 薩tát 羅la 窟quật 。 佛Phật 與dữ 八bát 百bách 比Bỉ 丘Khâu 集tập 。 為vi 阿a 那na 律luật 作tác 三tam 衣y 。 佛Phật 自tự 為vi 舒thư 張trương 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 截tiệt 者giả 縫phùng 者giả 。 一nhất 日nhật 即tức 成thành 。 佛Phật 廣quảng 為vi 說thuyết 。 出xuất 家gia 受thọ 衣y 。 進tiến 止chỉ 共cộng 俱câu 。 無vô 量lượng 人nhân 得đắc 道Đạo 。

約ước 教giáo 者giả 。 依y 禪thiền 定định 發phát 天thiên 眼nhãn 。 凡phàm 夫phu 。 外ngoại 道đạo 也dã 。 依y 無vô 漏lậu 事sự 禪thiền 發phát 天thiên 眼nhãn 。 三tam 藏tạng 義nghĩa 。 依y 體thể 法pháp 無vô 漏lậu 慧tuệ 發phát 諸chư 行hành 。 依y 諸chư 行hành 發phát 天thiên 眼nhãn 。 通thông 教giáo 意ý 。 依y 散tán 善thiện 發phát 肉nhục 眼nhãn 。 依y 定định 發phát 天thiên 眼nhãn 。 依y 真chân 發phát 慧tuệ 眼nhãn 。 依y 俗tục 發phát 法Pháp 眼nhãn 。 依y 中trung 發phát 佛Phật 眼nhãn 。 別biệt 教giáo 意ý 。 依y 實thật 相tướng 發phát 天thiên 眼nhãn 。 天thiên 眼nhãn 即tức 佛Phật 眼nhãn 。 圓viên 教giáo 意ý 。 又hựu 依y 散tán 善thiện 修tu 肉nhục 眼nhãn 。 依y 定định 修tu 天thiên 眼nhãn 。 三tam 藏tạng 意ý 。 依y 空không 修tu 肉nhục 眼nhãn 天thiên 眼nhãn 。 是thị 通thông 意ý 。 次thứ 第đệ 修tu 五ngũ 眼nhãn 。 是thị 別biệt 意ý 。 不bất 次thứ 第đệ 修tu 五ngũ 眼nhãn 。 是thị 圓viên 意ý 。

本bổn 迹tích 者giả 。 本bổn 住trụ 實thật 相tướng 真chân 天thiên 眼nhãn 。 不bất 以dĩ 二nhị 相tướng 。 見kiến 諸chư 佛Phật 國quốc 。 迹tích 示thị 半bán 頭đầu 天thiên 眼nhãn 。

觀quán 心tâm 者giả 。 觀quán 因nhân 緣duyên 生sanh 善thiện 心tâm 。 即tức 肉nhục 眼nhãn 。 觀quán 因nhân 緣duyên 生sanh 心tâm 空không 。 即tức 天thiên 眼nhãn 。 觀quán 因nhân 緣duyên 生sanh 心tâm 假giả 。 即tức 法Pháp 眼nhãn 。 即tức 中trung 即tức 佛Phật 眼nhãn 云vân 云vân )# 。

劫kiếp 賓tân 那na

者giả 。 此thử 翻phiên 房phòng 宿túc (# 音âm 秀tú )# 。 父phụ 母mẫu 禱đảo 房phòng 星tinh 感cảm 子tử 故cố 。 用dụng 房phòng 星tinh 以dĩ 名danh 生sanh 身thân 也dã 。 是thị 比Bỉ 丘Khâu 初sơ 出xuất 家gia 未vị 見kiến 佛Phật 。 始thỉ 向hướng 佛Phật 所sở 。 夜dạ 值trị 雨vũ 。 寄ký 宿túc 陶đào 師sư 房phòng 中trung 。 以dĩ 草thảo 為vi 座tòa 。 晚vãn 又hựu 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 寄ký 宿túc 。 隨tùy 後hậu 而nhi 來lai 。 前tiền 比Bỉ 丘Khâu 即tức 推thôi 草thảo 與dữ 之chi 。 在tại 地địa 而nhi 坐tọa 。 中trung 夜dạ 相tương 問vấn 。

欲dục 何hà 所sở 之chi 。

答đáp 。

覓mịch 佛Phật 。

後hậu 比Bỉ 丘Khâu 即tức 為vi 說thuyết 法Pháp 。 辭từ 在tại 《# 阿a 含hàm 》# 可khả 撿kiểm 取thủ 。 豁hoát 然nhiên 得đắc 道Đạo 。 後hậu 比Bỉ 丘Khâu 即tức 是thị 佛Phật 也dã 。 共cộng 佛Phật 房phòng 宿túc (# 音âm 夙túc )# 。 得đắc 見kiến 法Pháp 身thân 。 從tùng 得đắc 道Đạo 處xứ 為vi 名danh 。 故cố 言ngôn 劫kiếp 賓tân 那na 。 毘tỳ 沙Sa 門Môn 持trì 蓋cái 隨tùy 賓tân 那na 後hậu 。 毘tỳ 沙Sa 門Môn 是thị 宿túc 主chủ 。 主chủ 既ký 侍thị 奉phụng 星tinh 宿tú 亦diệc 然nhiên 。 此thử 比Bỉ 丘Khâu 善thiện 占chiêm 星tinh 宿tú 。 明minh 識thức 圖đồ 像tượng 。 從tùng 解giải 得đắc 名danh 。 名danh 劫kiếp 賓tân 那na 。 《# 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 》# 云vân 。

我ngã 佛Phật 法Pháp 中trung 。 善thiện 知tri 星tinh 宿tú 日nhật 月nguyệt 者giả 。 劫kiếp 賓tân 那na 比Bỉ 丘Khâu 第đệ 一nhất 。

約ước 教giáo 者giả 。 析tích 破phá 根căn 塵trần 之chi 舍xá 。 同đồng 佛Phật 棲tê 真Chân 諦Đế 之chi 房phòng 。 是thị 三tam 藏tạng 意ý 。 體thể 達đạt 根căn 塵trần 。 即tức 共cộng 如Như 來Lai 同đồng 宿túc 真Chân 諦Đế 之chi 房phòng 。 是thị 通thông 教giáo 意ý 。 分phân 別biệt 十thập 法Pháp 。 界giới 根căn 塵trần 房phòng 舍xá 。 悉tất 得đắc 見kiến 佛Phật 。 是thị 別biệt 教giáo 意ý 。 於ư 一nhất 根căn 塵trần 房phòng 舍xá 。 即tức 見kiến 一nhất 切thiết 房phòng 舍xá 。 見kiến 一nhất 切thiết 佛Phật 。 即tức 圓viên 教giáo 意ý 。

約ước 本bổn 迹tích 者giả 。 本bổn 與dữ 如Như 來Lai 同đồng 棲tê 實thật 相tướng 。 迹tích 示thị 諸chư 房phòng 宿túc 耳nhĩ 。

觀quán 心tâm 者giả 。 觀quán 五ngũ 陰ấm 舍xá 析tích 空không 即tức 空không 。 與dữ 化hóa 佛Phật 同đồng 宿túc 。 觀quán 五ngũ 陰ấm 舍xá 即tức 假giả 。 與dữ 報báo 佛Phật 同đồng 宿túc 。 觀quán 五ngũ 陰ấm 舍xá 即tức 中trung 。 與dữ 法pháp 佛Phật 同đồng 宿túc (# 云vân 云vân )# 。

妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 文Văn 句Cú 卷quyển 第đệ 一nhất 下hạ