妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤 ( 第Đệ 卷Quyển 第Đệ 卷Quyển )
Quyển 0017
隋Tùy 智Trí 顗 說Thuyết 灌Quán 頂Đảnh 記Ký 唐Đường 湛Trạm 然Nhiên 釋Thích
妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 玄huyền 義nghĩa 釋thích 籤# 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập 。 侈xỉ 十thập 。
隋tùy 天thiên 台thai 智trí 者giả 大đại 師sư 說thuyết
門môn 人nhân 灌quán 頂đảnh 記ký
唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 釋thích
○# 次thứ 別biệt 教giáo 中trung 三tam 初sơ 明minh 三tam 法pháp 次thứ 緣duyên 修tu 下hạ 明minh 教giáo 意ý 三tam 若nhược 爾nhĩ 下hạ 判phán 初sơ 文văn 亦diệc 二nhị 初sơ 緫# 明minh 三tam 法pháp 。
別biệt 教giáo 以dĩ 資tư 成thành 資tư 於ư 觀quán 照chiếu 觀quán 照chiếu 開khai 於ư 真chân 性tánh 三tam 法pháp 為vi 乘thừa 。
○# 次thứ 十thập 信tín 下hạ 明minh 三tam 法pháp 所sở 至chí 。
十thập 信tín 乘thừa 教giáo 十thập 住trụ 乘thừa 行hành 十Thập 地Địa 乘thừa 證chứng 到đáo 妙diệu 覺giác 薩Tát 婆Bà 若Nhã 中trung 住trụ 。
(# △# 次thứ 明minh 教giáo 意ý )# 。
緣duyên 修tu 成thành 即tức 謝tạ 唯duy 真chân 修tu 在tại 。
(# △# 三tam 判phán )# 。
若nhược 爾nhĩ 資tư 成thành 在tại 前tiền 觀quán 照chiếu 居cư 次thứ 真chân 性tánh 在tại 後hậu 此thử 三tam 豎thụ 別biệt 縱túng/tung 非phi 大Đại 乘Thừa 此thử 三tam 竝tịnh 異dị 橫hoạnh/hoành 非phi 大Đại 乘Thừa 是thị 方phương 便tiện 法pháp 。 是thị 故cố 為vi 麤thô 也dã 。
○# 次thứ 明minh 圓viên 教giáo 中trung 二nhị 先tiên 正chánh 釋thích 次thứ 故cố 瓦ngõa 官quan 下hạ 以dĩ 現hiện 事sự 驗nghiệm 初sơ 又hựu 二nhị 初sơ 正chánh 釋thích 三tam 法pháp 次thứ 明minh 所sở 至chí 初sơ 又hựu 二nhị 初sơ 正chánh 釋thích 次thứ 秪# 點điểm 如Như 來Lai 藏tạng 為vi 廣quảng 下hạ 以dĩ 大đại 車xa 釋thích 成thành 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 先tiên 正chánh 釋thích 次thứ 秪# 點điểm 下hạ 融dung 通thông 。
圓viên 教giáo 點điểm 實thật 相tướng 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 名danh 空không 為vi 縱túng/tung 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 實thật 相tướng 不bất 縱túng/tung 此thử 空không 豈khởi 縱túng/tung 點điểm 實thật 相tướng 為vi 如Như 來Lai 藏tạng 名danh 之chi 為vi 橫hoạnh/hoành 如Như 來Lai 藏tạng 即tức 實thật 相tướng 實thật 相tướng 不bất 橫hoạnh/hoành 此thử 藏tạng 豈khởi 橫hoạnh/hoành 故cố 不bất 可khả 以dĩ 縱túng/tung 思tư 不bất 可khả 以dĩ 橫hoạnh/hoành 思tư 故cố 名danh 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 法pháp 即tức 是thị 妙diệu 也dã 。
初sơ 文văn 約ước 實thật 相tướng 以dĩ 論luận 二nhị 者giả 正chánh 明minh 即tức 體thể 論luận 用dụng 故cố 也dã 。
秖kỳ 點điểm 空không 藏tạng 為vi 實thật 相tướng 空không 縱túng/tung 藏tạng 橫hoạnh/hoành 實thật 相tướng 那na 不bất 縱tung 橫hoành 秖kỳ 點điểm 空không 為vi 如Như 來Lai 。 藏tạng 空không 既ký 不bất 橫hoạnh/hoành 藏tạng 那na 得đắc 橫hoạnh/hoành 點điểm 如Như 來Lai 藏tạng 為vi 空không 藏tạng 既ký 不bất 縱túng/tung 空không 那na 得đắc 縱túng/tung 點điểm 實thật 相tướng 為vi 空không 藏tạng 實thật 相tướng 非phi 縱túng/tung 非phi 橫hoạnh/hoành 空không 藏tạng 亦diệc 非phi 縱túng/tung 非phi 橫hoạnh/hoành 宛uyển 轉chuyển 相tương/tướng 即tức 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 名danh 為vi 妙diệu 。
更cánh 融dung 通thông 者giả 恐khủng 未vị 了liễu 者giả 二nhị 義nghĩa 猶do 別biệt 是thị 故cố 三tam 法pháp 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 融dung 此thử 中trung 四tứ 句cú 初sơ 句cú 空không 藏tạng 為vi 實thật 第đệ 四tứ 句cú 實thật 為vi 空không 藏tạng 中trung 間gian 二nhị 句cú 但đãn 云vân 空không 為vi 藏tạng 藏tạng 為vi 空không 此thử 語ngữ 猶do 略lược 貴quý 在tại 得đắc 意ý 若nhược 具cụ 足túc 存tồn 中trung 間gian 兩lưỡng 句cú 應ưng 云vân 空không 為vi 藏tạng 實thật 藏tạng 實thật 為vi 空không 藏tạng 為vi 空không 實thật 空không 實thật 為vi 藏tạng 則tắc 成thành 三tam 對đối 六lục 句cú 也dã 。
○# 次thứ 以dĩ 車xa 體thể 用dụng 釋thích 成thành 中trung 二nhị 初sơ 明minh 體thể 中trung 融dung 即tức 次thứ 又hựu 點điểm 下hạ 明minh 與dữ 具cụ 度độ 融dung 即tức 車xa 體thể 即tức 是thị 理lý 性tánh 即tức 也dã 具cụ 度độ 即tức 是thị 對đối 修tu 明minh 即tức 初sơ 文văn 三tam 對đối 初sơ 秪# 點điểm 下hạ 明minh 體thể 有hữu 用dụng 故cố 高cao 廣quảng 。
秪# 點điểm 如Như 來Lai 藏tạng 為vi 廣quảng 點điểm 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 為vi 高cao 故cố 言ngôn 。 其kỳ 車xa 高cao 廣quảng 。
○# 次thứ 二nhị 對đối 明minh 體thể 用dụng 相tương/tướng 即tức 。
如Như 來Lai 藏tạng 即tức 實thật 相tướng 故cố 其kỳ 車xa 非phi 廣quảng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 即tức 實thật 相tướng 故cố 其kỳ 車xa 非phi 高cao 秪# 實thật 相tướng 是thị 空không 那na 得đắc 非phi 高cao 秪# 實thật 相tướng 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 那na 得đắc 非phi 廣quảng 。
初sơ 對đối 者giả 明minh 用dụng 即tức 是thị 體thể 故cố 非phi 高cao 非phi 廣quảng 次thứ 對đối 者giả 明minh 體thể 即tức 用dụng 故cố 是thị 高cao 是thị 廣quảng 然nhiên 第đệ 三tam 對đối 不bất 殊thù 初sơ 對đối 為vi 對đối 第đệ 二nhị 以dĩ 明minh 第đệ 三tam 故cố 初sơ 對đối 中trung 云vân 秪# 點điểm 者giả 體thể 即tức 藏tạng 空không 明minh 體thể 高cao 廣quảng 細tế 尋tầm 此thử 意ý 同đồng 異dị 可khả 見kiến 言ngôn 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 。 具cụ 如như 占chiêm 察sát 下hạ 卷quyển 末mạt 文văn 。
○# 次thứ 攝nhiếp 具cụ 度độ 者giả 即tức 大đại 車xa 之chi 具cụ 度độ 故cố 不bất 異dị 也dã 則tắc 止Chỉ 觀Quán 中trung 正chánh 助trợ 合hợp 行hành 其kỳ 意ý 可khả 見kiến 於ư 中trung 二nhị 先tiên 釋thích 。
又hựu 點điểm 實thật 相tướng 為vi 如Như 來Lai 藏tạng 故cố 。 言ngôn 眾chúng 寶bảo 莊trang 校giáo 。 又hựu 多đa 僕bộc 從tùng 。 而nhi 侍thị 衛vệ 之chi 。 點điểm 實thật 相tướng 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 故cố 。 言ngôn 有hữu 大đại 白bạch 牛ngưu 。 肥phì 壯tráng 多đa 力lực 。 行hành 步bộ 平bình 正chánh 。 其kỳ 疾tật 如như 風phong 。 智trí 慧tuệ 無vô 染nhiễm 名danh 為vi 白bạch 能năng 破phá 惑hoặc 故cố 名danh 多đa 力lực 中trung 道đạo 慧tuệ 名danh 平bình 正chánh 入nhập 無vô 功công 用dụng 故cố 。 其kỳ 疾tật 如như 風phong 。
○# 次thứ 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 結kết 不bất 異dị 。
不bất 思tư 議nghị 三tam 法pháp 共cộng 成thành 大đại 車xa 豈khởi 有hữu 縱tung 橫hoành 竝tịnh 別biệt 之chi 異dị 。
○# 次thứ 明minh 三tam 法pháp 所sở 至chí 中trung 二nhị 先tiên 釋thích 次thứ 引dẫn 證chứng 。
如như 是thị 教giáo 乘thừa 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 五ngũ 品phẩm 所sở 乘thừa 到đáo 於ư 似tự 解giải 如như 是thị 行hành 乘thừa 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 似tự 解giải 所sở 乘thừa 到đáo 於ư 十thập 住trụ 如như 是thị 證chứng 乘thừa 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 十thập 住trụ 所sở 乘thừa 到đáo 於ư 妙diệu 覺giác 薩Tát 婆Bà 若Nhã 中trung 住trụ 故cố 名danh 妙diệu 乘thừa 。
釋thích 中trung 三tam 法pháp 展triển 轉chuyển 至chí 於ư 妙diệu 覺giác 餘dư 教giáo 不bất 然nhiên 是thị 故cố 妙diệu 也dã 以dĩ 我ngã 之chi 因nhân 為vì 汝nhữ 之chi 果quả 故cố 三tam 並tịnh 非phi 妙diệu 。
又hựu 云vân 是thị 乘thừa 微vi 妙diệu 。 清thanh 淨tịnh 第đệ 一nhất 。
(# △# 次thứ 以dĩ 現hiện 事sự 驗nghiệm )# 。
故cố 瓦ngõa 官quan 建kiến 講giảng 人nhân 夢mộng 聽thính 者giả 駕giá 乘thừa 闐điền 門môn 而nhi 出xuất 彼bỉ 處xứ 建kiến 講giảng 人nhân 夢mộng 黃hoàng 衣y 滿mãn 路lộ 以dĩ 相tương/tướng 則tắc 之chi 邪tà 正chánh 明minh 矣hĩ 。
次thứ 事sự 驗nghiệm 中trung 凡phàm 是thị 大đại 師sư 妙diệu 會hội 諸chư 處xứ 指chỉ [后-口+十]# 他tha 師sư 護hộ 時thời 人nhân 情tình 故cố 云vân 有hữu 人nhân 耳nhĩ 。
若nhược 將tương 此thử 麤thô 妙diệu 等đẳng 乘thừa 約ước 五ngũ 味vị 者giả 乳nhũ 教giáo 一nhất 麤thô 一nhất 妙diệu 酪lạc 教giáo 一nhất 麤thô 生sanh 酥tô 三tam 麤thô 一nhất 妙diệu 熟thục 酥tô 二nhị 麤thô 一nhất 妙diệu 眾chúng 經kinh 悉tất 帶đái 縱tung 橫hoành 方phương 便tiện 說thuyết 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 之chi 真chân 實thật 故cố 言ngôn 為vi 麤thô 今kim 經kinh 正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。 故cố 加gia 之chi 以dĩ 妙diệu (# 云vân 云vân )# 。
五ngũ 味vị 可khả 知tri 。
○# 四tứ 明minh 開khai 中trung 三tam 初sơ 緫# 標tiêu 次thứ 釋thích 三tam 從tùng 人nhân 天thiên 下hạ 結kết 。
四tứ 開khai 麤thô 顯hiển 妙diệu 者giả 約ước 大đại 經kinh 三tam 句cú 也dã 。
○# 釋thích 中trung 意ý 者giả 以dĩ 初sơ 句cú 開khai 人nhân 天thiên 次thứ 句cú 開khai 別biệt 教giáo 第đệ 三tam 句cú 開khai 藏tạng 通thông 一nhất 一nhất 文văn 中trung 三tam 皆giai 先tiên 引dẫn 經kinh 立lập 相tương 次thứ 明minh 過quá 失thất 三tam 正chánh 為vi 開khai 初sơ 引dẫn 經kinh 明minh 理lý 妙diệu 彼bỉ 執chấp 者giả 不bất 知tri 故cố 皆giai [后-口+十]# 有hữu 過quá 至chí 法pháp 華hoa 並tịnh 開khai 無vô 不bất 歸quy 妙diệu 。
(# △# 初sơ 句cú 中trung 初sơ 引dẫn 經kinh 立lập 相tương/tướng )# 。
經kinh 言ngôn 佛Phật 性tánh 亦diệc 一nhất 者giả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 一Nhất 乘Thừa 故cố 。
(# △# 次thứ 明minh 過quá 失thất )# 。
此thử 是thị 不bất 動động 不bất 出xuất 。 之chi 一Nhất 乘Thừa 故cố 具cụ 足túc 三tam 法pháp 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 夫phu 有hữu 心tâm 者giả 皆giai 備bị 此thử 理lý 而nhi 其kỳ 家gia 大đại 小tiểu 都đô 無vô 知tri 者giả 是thị 故cố 為vi 麤thô 。
從tùng 此thử 是thị 下hạ 明minh 過quá 中trung 云vân 而nhi 其kỳ 家gia 大đại 小tiểu 都đô 無vô 知tri 者giả 者giả 大đại 經kinh 第đệ 八bát 如Như 來Lai 性tánh 品phẩm 貧bần 女nữ 譬thí 中trung 引dẫn 金kim 藏tạng 喻dụ 如như 止Chỉ 觀Quán 第đệ 一nhất 記ký 已dĩ 具cụ 引dẫn 文văn 今kim 更cánh 略lược 消tiêu 喻dụ 義nghĩa 其kỳ 家gia 者giả 五ngũ 陰ấm 也dã 陰ấm 有hữu 佛Phật 性tánh 而nhi 大đại 小tiểu 不bất 知tri 古cổ 人nhân 多đa 釋thích 有hữu 云vân 四Tứ 果Quả 為vi 大đại 凡phàm 夫phu 為vi 小tiểu 論luận 人nhân 云vân 菩Bồ 薩Tát 為vi 大đại 聲Thanh 聞Văn 。 為vi 小tiểu 章chương 安an 云vân 人nhân 天thiên 為vi 小tiểu 析tích 空không 二Nhị 乘Thừa 為vi 大đại 析tích 空không 二Nhị 乘Thừa 為vi 小tiểu 體thể 空không 二Nhị 乘Thừa 為vi 大đại 但đãn 空không 二Nhị 乘Thừa 為vi 小tiểu 但đãn 空không 菩Bồ 薩Tát 為vi 大đại 但đãn 空không 菩Bồ 薩Tát 為vi 小tiểu 出xuất 假giả 菩Bồ 薩Tát 為vi 大đại 如như 是thị 大đại 小tiểu 。 皆giai 悉tất 不bất 知tri 。 別biệt 教giáo 雖tuy 知tri 帶đái 教giáo 道đạo 故cố 故cố 教giáo 屬thuộc 權quyền 。
(# △# 三tam 正chánh 為vi 開khai )# 。
今kim 示thị 眾chúng 生sanh 諸chư 覺giác 寶bảo 藏tạng 耘vân 除trừ 草thảo 穢uế 。 開khai 顯hiển 藏tạng 金kim 一nhất 切thiết 無vô 礙ngại 。 人nhân 一nhất 道đạo 出xuất 生sanh 死tử 十thập 方phương 諦đế 求cầu 。 更cánh 無vô 餘dư 乘thừa 。 唯duy 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 是thị 故cố 為vi 妙diệu 。
(# △# 次thứ 句cú 開khai 別biệt 教giáo )# 。
經kinh 言ngôn 佛Phật 性tánh 亦diệc 非phi 一nhất 非phi 非phi 一nhất 數số 非phi 數số 法pháp 不bất 決quyết 定định 故cố 。 若nhược 執chấp 緣duyên 修tu 智trí 慧tuệ 定định 能năng 顯hiển 理lý 慧tuệ 自tự 非phi 理lý 則tắc 照chiếu 用dụng 不bất 明minh 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 是thị 故cố 為vi 麤thô 今kim 開khai 定định 執chấp 之chi 慧tuệ 即tức 不bất 決quyết 定định 。 慧tuệ 即tức 慧tuệ 而nhi 理lý 即tức 理lý 而nhi 慧tuệ 不bất 執chấp 著trước 數số 定định 三tam 定định 一nhất 不bất 著trước 非phi 數số 非phi 三tam 非phi 一nhất 如như 此thử 乃nãi 名danh 無vô 著trước 妙diệu 慧tuệ 能năng 破phá 一nhất 切thiết 。 定định 相tương 及cập 不bất 定định 相tương/tướng 亦diệc 無vô 能năng 破phá 所sở 破phá 如như 輪Luân 王Vương 能năng 破phá 能năng 安an 如như 日nhật 除trừ 闇ám 生sanh 物vật 如như 醫y 除trừ 膜mô 養dưỡng 珠châu 即tức 是thị 大Đại 乘Thừa 。 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 之chi 妙diệu 慧tuệ 也dã 。
第đệ 二nhị 句cú 開khai 中trung 又hựu 加gia 三tam 譬thí 以dĩ 顯hiển 開khai 相tương/tướng 言ngôn 定định 不bất 定định 者giả 定định 是thị 緣duyên 修tu 計kế 定định 能năng 顯hiển 理lý 不bất 定định 謂vị 真chân 修tu 能năng 破phá 定định 計kế 以dĩ 真chân 修tu 望vọng 於ư 緣duyên 修tu 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 譬thí 中trung 云vân 如như 輪Luân 王Vương 能năng 破phá 安an 者giả 輪luân 寶bảo 威uy 伏phục 如như 破phá 十Thập 善Thiện 化hóa 世thế 如như 安an 今kim 亦diệc 如như 是thị 。 徧biến 一nhất 切thiết 法pháp 為vi 破phá 亦diệc 無vô 能năng 破phá 名danh 安an 又hựu 除trừ 暗ám 如như 破phá 生sanh 物vật 如như 安an 除trừ 瘼# 養dưỡng 珠châu 準chuẩn 此thử 可khả 見kiến 。
(# △# 第đệ 三tam 句cú 開khai 藏tạng 通thông )# 。
經kinh 言ngôn 佛Phật 性tánh 亦diệc 非phi 一nhất 說thuyết 三tam 乘thừa 故cố 即tức 是thị 三tam 乘thừa 五ngũ 乘thừa 七thất 乘thừa 等đẳng 諸chư 方phương 便tiện 乘thừa 若nhược 住trụ 諸chư 乘thừa 但đãn 是thị 事sự 善thiện 及cập 以dĩ 偏thiên 真chân 通thông 入nhập 處xứ 近cận 是thị 故cố 為vi 麤thô 今kim 若nhược 決quyết 了liễu 諸chư 乘thừa 即tức 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 藏tạng 名danh 佛Phật 性tánh 。
第đệ 三tam 句cú 次thứ 失thất 中trung 言ngôn 三tam 五ngũ 等đẳng 乘thừa 者giả 第đệ 二nhị 句cú 既ký 已dĩ 開khai 別biệt 故cố 知tri 此thử 中trung 但đãn 開khai 藏tạng 通thông 則tắc 三tam 五ngũ 等đẳng 但đãn 約ước 兩lưỡng 教giáo 。
(# △# 三tam 結kết )# 。
從tùng 人nhân 天thiên 善thiện 乃nãi 至chí 別biệt 乘thừa 皆giai 不bất 動động 本bổn 法pháp 即tức 是thị 於ư 妙diệu 當đương 知tri 三tam 句cú 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 非phi 佛Phật 性tánh 悉tất 皆giai 是thị 妙diệu 無vô 麤thô 可khả 待đãi 即tức 絕tuyệt 待đãi 妙diệu 也dã 。
次thứ 結kết 文văn 可khả 知tri 故cố 知tri 方phương 便tiện 諸chư 乘thừa 皆giai 悉tất 不bất 知tri 。 無vô 始thỉ 藏tạng 理lý 一nhất 心tâm 三tam 法pháp 故cố 各các 於ư 一nhất 法pháp 少thiểu 分phần 起khởi 計kế 並tịnh 謂vị 究cứu 竟cánh 今kim 如Như 來Lai 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 種chủng 種chủng 調điều 熟thục 還hoàn 示thị 眾chúng 生sanh 本bổn 有hữu 。 覺giác 藏tạng 使sử 大đại 小tiểu 咸hàm 知tri 昔tích 覆phú 今kim 顯hiển 名danh 之chi 為vi 開khai 。 今kim 文văn 大đại 小tiểu 之chi 言ngôn 雖tuy 復phục 寄ký 在tại 初sơ 句cú 文văn 中trung 如như 章chương 安an 釋thích 意ý 通thông 後hậu 句cú 即tức 其kỳ 意ý 也dã 。
○# 五ngũ 始thỉ 終chung 者giả 為vi 二nhị 初sơ 緫# 標tiêu 來lai 意ý 。
五ngũ 明minh 始thỉ 終chung 者giả 不bất 取thủ 五ngũ 品phẩm 教giáo 乘thừa 為vi 始thỉ 乃nãi 取thủ 凡phàm 地địa 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 具cụ 十thập 法Pháp 界Giới 十thập 種chủng 相tương/tướng 性tánh 為vi 三tam 法pháp 之chi 始thỉ 。
○# 次thứ 何hà 者giả 下hạ 正chánh 釋thích 釋thích 中trung 為vi 二nhị 初sơ 泛phiếm 約ước 一nhất 界giới 。
何hà 者giả 十thập 種chủng 相tương/tướng 性tánh 秖kỳ 是thị 三tam 軌quỹ 如như 是thị 體thể 即tức 真chân 性tánh 軌quỹ 如như 是thị 性tánh 性tánh 以dĩ 據cứ 內nội 即tức 是thị 觀quán 照chiếu 軌quỹ 如như 是thị 相tướng 者giả 。 相tương/tướng 以dĩ 據cứ 外ngoại 即tức 是thị 福phước 德đức 是thị 資tư 成thành 軌quỹ 力lực 者giả 是thị 了liễu 因nhân 是thị 觀quán 照chiếu 軌quỹ 作tác 者giả 是thị 萬vạn 行hạnh 精tinh 勤cần 即tức 是thị 資tư 成thành 因nhân 者giả 是thị 習tập 因nhân 屬thuộc 觀quán 照chiếu 緣duyên 者giả 是thị 報báo 因nhân 屬thuộc 資tư 成thành 果quả 者giả 是thị 習tập 果quả 屬thuộc 觀quán 照chiếu 報báo 者giả 是thị 習tập 報báo 屬thuộc 資tư 成thành 本bổn 末mạt 等đẳng 者giả 空không 等đẳng 即tức 觀quán 照chiếu 假giả 等đẳng 即tức 資tư 成thành 中trung 等đẳng 即tức 真chân 性tánh 直trực 就tựu 一nhất 界giới 十thập 如như 論luận 於ư 三tam 軌quỹ 。
○# 次thứ 今kim 但đãn 下hạ 局cục 一nhất 念niệm 十thập 界giới 即tức 是thị 一nhất 念niệm 十thập 如như 三tam 道đạo 於ư 中trung 為vi 四tứ 初sơ 以dĩ 三tam 道đạo 性tánh 相tướng 體thể 等đẳng 為vi 理lý 性tánh 三tam 軌quỹ 於ư 中trung 又hựu 三tam 標tiêu 釋thích 結kết 。
今kim 但đãn 明minh 凡phàm 心tâm 一nhất 念niệm 即tức 皆giai 具cụ 十thập 法Pháp 界Giới 一nhất 一nhất 界giới 悉tất 有hữu 煩phiền 惱não 性tánh 相tướng 惡ác 業nghiệp 性tánh 相tướng 苦khổ 道đạo 性tánh 相tướng 。
若nhược 有hữu 無vô 明minh 煩phiền 惱não 。 性tánh 相tướng 即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。 觀quán 照chiếu 性tánh 相tướng 何hà 者giả 以dĩ 迷mê 明minh 故cố 起khởi 無vô 明minh 若nhược 解giải 無vô 明minh 即tức 是thị 於ư 明minh 大đại 經Kinh 云vân 無vô 明minh 轉chuyển 即tức 變biến 為vi 明minh 淨tịnh 名danh 云vân 無vô 明minh 即tức 是thị 明minh 當đương 知tri 不bất 離ly 無vô 明minh 而nhi 有hữu 於ư 明minh 如như 冰băng 是thị 水thủy 如như 水thủy 是thị 冰băng 又hựu 凡phàm 夫phu 心tâm 一nhất 念niệm 即tức 具cụ 十thập 界giới 悉tất 有hữu 惡ác 業nghiệp 性tánh 相tướng 秖kỳ 惡ác 性tánh 相tướng 即tức 善thiện 性tánh 相tướng 由do 惡ác 有hữu 善thiện 離ly 惡ác 無vô 善thiện 翻phiên 於ư 諸chư 惡ác 即tức 善thiện 資tư 成thành 如như 竹trúc 中trung 有hữu 火hỏa 性tánh 未vị 即tức 是thị 火hỏa 事sự 故cố 有hữu 而nhi 不bất 燒thiêu 遇ngộ 緣duyên 事sự 成thành 即tức 能năng 燒thiêu 物vật 惡ác 即tức 善thiện 性tánh 未vị 即tức 是thị 事sự 遇ngộ 緣duyên 成thành 事sự 即tức 能năng 翻phiên 惡ác 如như 竹trúc 有hữu 火hỏa 火hỏa 出xuất 還hoàn 燒thiêu 竹trúc 惡ác 中trung 有hữu 善thiện 善thiện 成thành 還hoàn 破phá 惡ác 故cố 即tức 惡ác 性tánh 相tướng 是thị 善thiện 性tánh 相tướng 也dã 凡phàm 夫phu 一nhất 念niệm 皆giai 有hữu 十thập 界giới 識thức 名danh 色sắc 等đẳng 苦khổ 道đạo 性tánh 相tướng 迷mê 此thử 苦khổ 道đạo 生sanh 死tử 浩hạo 然nhiên 此thử 是thị 迷mê 法Pháp 身thân 為vi 苦khổ 道đạo 不bất 離ly 苦khổ 道đạo 別biệt 有hữu 法Pháp 身thân 。 如như 迷mê 南nam 為vi 北bắc 無vô 別biệt 南nam 也dã 若nhược 悟ngộ 生sanh 死tử 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 故cố 云vân 苦khổ 道đạo 性tánh 相tướng 即tức 是thị 法Pháp 身thân 性tánh 相tướng 也dã 。
釋thích 中trung 三tam 道đạo 各các 有hữu 法pháp 譬thí 等đẳng 具cụ 如như 初sơ 文văn 釋thích 眾chúng 生sanh 法pháp 中trung 但đãn 今kim 文văn 中trung 初sơ 明minh 三tam 道đạo 即tức 十thập 如như 中trung 相tương/tướng 性tánh 體thể 三tam 為vi 欲dục 別biệt 釋thích 三tam 道đạo 相tướng 狀trạng 故cố 一nhất 一nhất 道đạo 各các 云vân 性tánh 相tướng 無vô 體thể 字tự 者giả 但đãn 是thị 文văn 略lược 尋tầm 之chi 可khả 見kiến 。
○# 次thứ 夫phu 有hữu 心tâm 下hạ 結kết 中trung 有hữu 二nhị 初sơ 正chánh 結kết 。
夫phu 有hữu 心tâm 者giả 皆giai 有hữu 三tam 道đạo 性tánh 相tướng 即tức 是thị 三tam 軌quỹ 性tánh 相tướng 。
○# 次thứ 引dẫn 證chứng 。
故cố 淨tịnh 名danh 云vân 煩phiền 惱não 之chi 儔trù 為vi 如Như 來Lai 種chủng 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。
證chứng 云vân 儔trù 者giả 類loại 也dã 謂vị 業nghiệp 苦khổ 也dã 。
○# 次thứ 以dĩ 力lực 作tác 因nhân 緣duyên 為vi 修tu 得đắc 三tam 軌quỹ 。
若nhược 言ngôn 如như 是thị 力lực 如như 是thị 作tác 者giả 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 發phát 也dã 即tức 是thị 真chân 性tánh 等đẳng 萌manh 動động 如như 是thị 因nhân 者giả 即tức 是thị 觀quán 照chiếu 萌manh 動động 如như 是thị 緣duyên 者giả 。 即tức 是thị 資tư 成thành 萌manh 動động 。
○# 三tam 如như 是thị 果quả 報báo 。 為vi 究cứu 竟cánh 三tam 軌quỹ 。
如như 是thị 果quả 者giả 由do 觀quán 照chiếu 萌manh 動động 成thành 習tập 因nhân 感cảm 得đắc 般Bát 若Nhã 習tập 果quả 滿mãn 也dã 如như 是thị 報báo 者giả 由do 資tư 成thành 萌manh 動động 為vi 緣duyên 因nhân 感cảm 得đắc 解giải 脫thoát 報báo 果quả 滿mãn 也dã 果quả 報báo 滿mãn 故cố 法Pháp 身thân 亦diệc 滿mãn 是thị 為vi 三tam 德đức 。 究cứu 竟cánh 滿mãn 名danh 祕bí 密mật 藏tạng 。
○# 四tứ 明minh 本bổn 末mạt 究cứu 竟cánh 又hựu 二nhị 初sơ 言ngôn 等đẳng 者giả 等đẳng 前tiền 三tam 種chủng 。
本bổn 末mạt 等đẳng 者giả 性tánh 德đức 三tam 軌quỹ 冥minh 伏phục 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 修tu 德đức 三tam 軌quỹ 彰chương 顯hiển 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 冥minh 伏phục 如như 等đẳng 數số 等đẳng 妙diệu 等đẳng 彰chương 顯hiển 如như 等đẳng 數số 等đẳng 妙diệu 等đẳng 故cố 言ngôn 等đẳng 也dã 。
性tánh 即tức 是thị 理lý 修tu 得đắc 如như 文văn 彰chương 顯hiển 秪# 是thị 究cứu 竟cánh 今kim 不bất 云vân 究cứu 竟cánh 者giả 義nghĩa 通thông 初sơ 住trụ 。
○# 次thứ 亦diệc 是thị 下hạ 三tam 諦đế 等đẳng 。
亦diệc 是thị 空không 等đẳng 假giả 等đẳng 中trung 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。
可khả 見kiến 前tiền 文văn 明minh 位vị 之chi 始thỉ 終chung 則tắc 約ước 凡phàm 位vị 一nhất 始thỉ 終chung 聖thánh 位vị 一nhất 始thỉ 終chung 今kim 明minh 三tam 法pháp 始thỉ 終chung 故cố 須tu 始thỉ 凡phàm 夫phu 一nhất 念niệm 終chung 在tại 彰chương 顯hiển 聖thánh 位vị 所sở 以dĩ 立lập 此thử 門môn 者giả 前tiền 雖tuy 開khai 顯hiển 猶do 恐khủng 不bất 了liễu 者giả 謂vị 以dĩ 開khai 發phát 為vi 三tam 法pháp 始thỉ 故cố 須tu 重trọng/trùng 明minh 秪# 緣duyên 始thỉ 在tại 於ư 凡phàm 故cố 凡phàm 位vị 可khả 開khai 凡phàm 無vô 三tam 法pháp 何hà 所sở 論luận 開khai 故cố 不bất 動động 凡phàm 夫phu 三tam 法pháp 而nhi 成thành 聖thánh 人nhân 究cứu 竟cánh 三tam 法pháp 為vi 是thị 義nghĩa 故cố 。 復phục 立lập 此thử 門môn 勸khuyến 勿vật 自tự 鄙bỉ 。
○# 六lục 明minh 類loại 通thông 中trung 二nhị 標tiêu 釋thích 。
六lục 類loại 通thông 三tam 法pháp 者giả 。
○# 釋thích 中trung 五ngũ 初sơ 明minh 來lai 意ý 次thứ 列liệt 三tam 諸chư 三tam 法pháp 下hạ 明minh 十thập 條điều 意ý 四tứ 生sanh 起khởi 十thập 條điều 五ngũ 正chánh 釋thích 十thập 條điều 初sơ 文văn 二nhị 初sơ 正chánh 明minh 次thứ 何hà 者giả 下hạ 釋thích 。
前tiền 以dĩ 三tam 軌quỹ 之chi 法pháp 從tùng 始thỉ 以dĩ 至chí 終chung 即tức 是thị 豎thụ 通thông 無vô 礙ngại 今kim 欲dục 橫hoạnh/hoành 通thông 諸chư 法pháp 悉tất 使sử 無vô 礙ngại 類loại 通thông 諸chư 三tam 法pháp 何hà 者giả 赴phó 緣duyên 名danh 異dị 得đắc 意ý 義nghĩa 同đồng 粗thô 通thông 十thập 條điều 餘dư 者giả 可khả 領lãnh 。
以dĩ 一nhất 三tam 法pháp 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 故cố 名danh 為vi 豎thụ 以dĩ 一nhất 三tam 法pháp 通thông 會hội 諸chư 三tam 故cố 名danh 為vi 橫hoạnh/hoành 餘dư 三tam 望vọng 三tam 互hỗ 得đắc 為vi 橫hoạnh/hoành 若nhược 言ngôn 赴phó 緣duyên 名danh 異dị 則tắc 一nhất 一nhất 三tam 皆giai 可khả 自tự 為vi 橫hoạnh/hoành 豎thụ 。
(# △# 次thứ 列liệt )# 。
三tam 道đạo 三tam 識thức 三tam 佛Phật 性tánh 三tam 般Bát 若Nhã 三tam 菩Bồ 提Đề 三tam 大Đại 乘Thừa 三Tam 身Thân 三tam 涅Niết 槃Bàn 三Tam 寶Bảo 三tam 德đức 。
○# 三tam 釋thích 十thập 條điều 意ý 。
諸chư 三tam 法pháp 無vô 量lượng 止chỉ 用dụng 十thập 者giả 舉cử 其kỳ 大đại 要yếu 明minh 始thỉ 終chung 耳nhĩ 。
如như 文văn 。
○# 四tứ 三tam 道đạo 下hạ 復phục 生sanh 起khởi 十thập 條điều 。
三tam 道đạo 輪luân 迴hồi 生sanh 死tử 。 本bổn 法pháp 故cố 為vi 初sơ 若nhược 欲dục 逆nghịch 生sanh 死tử 流lưu 。 須tu 解giải 三tam 識thức 知tri 三tam 佛Phật 性tánh 起khởi 三tam 智trí 慧tuệ 發phát 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 行hành 三tam 大Đại 乘Thừa 證chứng 三Tam 身Thân 成thành 三tam 涅Niết 槃Bàn 是thị 三Tam 寶Bảo 利lợi 益ích 一nhất 切thiết 。 化hóa 緣duyên 盡tận 入nhập 於ư 三tam 德đức 住trụ 祕bí 密mật 藏tạng (# 云vân 云vân )# 。
若nhược 望vọng 名danh 異dị 意ý 同đồng 雖tuy 一nhất 一nhất 至chí 極cực 此thử 據cứ 圓viên 理lý 理lý 體thể 不bất 殊thù 若nhược 據cứ 現hiện 名danh 不bất 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 以dĩ 十thập 條điều 共cộng 為vi 始thỉ 終chung 始thỉ 自tự 所sở 化hóa 極cực 迷mê 終chung 至chí 能năng 化hóa 入nhập 滅diệt 復phục 一nhất 一nhất 條điều 中trung 皆giai 約ước 六lục 即tức 故cố 若nhược 離ly 若nhược 合hợp 橫hoạnh/hoành 豎thụ 該cai 深thâm 。
○# 五ngũ 正chánh 釋thích 中trung 自tự 為vi 十thập 條điều 初sơ 三tam 道đạo 中trung 二nhị 先tiên 正chánh 釋thích 次thứ 結kết 位vị 釋thích 中trung 先tiên 緫# 對đối 。
一nhất 類loại 通thông 三tam 道đạo 者giả 真chân 性tánh 軌quỹ 即tức 苦khổ 道đạo 觀quán 照chiếu 軌quỹ 即tức 煩phiền 惱não 道đạo 資tư 成thành 軌quỹ 即tức 業nghiệp 道đạo 。
○# 次thứ 別biệt 釋thích 釋thích 中trung 自tự 三tam 一nhất 一nhất 文văn 中trung 皆giai 先tiên 釋thích 次thứ 引dẫn 證chứng 等đẳng 下hạ 去khứ 九cửu 三tam 文văn 句cú 大đại 同đồng 雖tuy 有hữu 小tiểu 異dị 大đại 意ý 可khả 見kiến 。
苦khổ 道đạo 即tức 真chân 性tánh 者giả 下hạ 文văn 云vân 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 豈khởi 不bất 即tức 彼bỉ 生sanh 死tử 而nhi 是thị 法Pháp 身thân 耶da 。
煩phiền 惱não 即tức 觀quán 照chiếu 觀quán 照chiếu 本bổn 照chiếu 惑hoặc 無vô 惑hoặc 則tắc 無vô 照chiếu 一nhất 切thiết 法pháp 空không 是thị 。 也dã 文văn 云vân 諸chư 法pháp 從tùng 本bổn 來lai 。 常thường 自tự 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 即tức 煩phiền 惱não 是thị 觀quán 照chiếu 也dã 照chiếu 如như 薪tân 生sanh 火hỏa 文văn 云vân 於ư 諸chư 過quá 去khứ 佛Phật 。 若nhược 有hữu 聞văn 一nhất 句cú 皆giai 已dĩ 成thành 佛Phật 道Đạo 。 又hựu 云vân 深thâm 達đạt 罪tội 福phước 相tướng 。 徧biến 照chiếu 於ư 十thập 方phương 。 即tức 是thị 聞văn 於ư 體thể 達đạt 煩phiền 惱não 之chi 妙diệu 句cú 也dã 。
言ngôn 妙diệu 句cú 者giả 諸chư 法pháp 從tùng 本bổn 下hạ 明minh 理lý 妙diệu 於ư 諸chư 過quá 去khứ 下hạ 聞văn 名danh 妙diệu 。
資tư 成thành 即tức 業nghiệp 道đạo 者giả 惡ác 是thị 善thiện 資tư 無vô 惡ác 亦diệc 無vô 善thiện 文văn 云vân 惡ác 鬼quỷ 入nhập 其kỳ 心tâm 罵mạ 詈lị 毀hủy 辱nhục 我ngã 。 我ngã 等đẳng 念niệm 佛Phật 故cố 皆giai 當đương 忍nhẫn 是thị 事sự 。 惡ác 不bất 來lai 加gia 不bất 得đắc 用dụng 念niệm 用dụng 念niệm 由do 於ư 惡ác 加gia (# 云vân 云vân )# 又hựu 威Uy 音Âm 王Vương 佛Phật 。 所sở 著trước 法pháp 之chi 眾chúng 聞văn 不Bất 輕Khinh 言ngôn 。 罵mạ 詈lị 打đả 拍phách 由do 惡ác 業nghiệp 故cố 還hoàn 值trị 不bất 輕khinh 不bất 輕khinh 教giáo 化hóa 皆giai 得đắc 不bất 退thoái 。 又hựu 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 是thị 善Thiện 知Tri 識Thức 。 豈khởi 非phi 惡ác 即tức 資tư 成thành 。
(# △# 次thứ 結kết 位vị )# 。
三tam 軌quỹ 即tức 三tam 道đạo 是thị 為vi 理lý 性tánh 行hành 於ư 非phi 道đạo 。 通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。 五ngũ 品phẩm 觀quán 行hàng 行hàng 於ư 非phi 道đạo 通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 相tương 似tự 行hành 於ư 非phi 道đạo 。 通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。 十thập 住trụ 去khứ 即tức 分phần/phân 真chân 行hành 於ư 非phi 道đạo 。 通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。 妙diệu 覺giác 究cứu 竟cánh 行hành 於ư 非phi 道đạo 。 通thông 達đạt 佛Phật 道Đạo 。 (# 云vân 云vân )# 。
○# 對đối 三tam 識thức 釋thích 中trung 二nhị 先tiên 緫# 對đối 次thứ 釋thích 。
二nhị 類loại 通thông 三tam 識thức 者giả 菴am 摩ma 羅la 識thức 。 即tức 真chân 性tánh 軌quỹ 阿a 黎lê 耶da 識thức 即tức 觀quán 照chiếu 軌quỹ 阿a 陀đà 那na 識thức 。 即tức 資tư 成thành 軌quỹ 。
初sơ 文văn 者giả 三tam 識thức 同đồng 在tại 理lý 心tâm 教giáo 門môn 權quyền 說thuyết 且thả 立lập 遠viễn 近cận 言ngôn 庵am 摩ma 羅la 是thị 第đệ 九cửu 本bổn 理lý 無vô 染nhiễm 以dĩ 對đối 真chân 性tánh 阿a 黎lê 耶da 是thị 第đệ 八bát 無vô 沒một 無vô 明minh 無vô 明minh 之chi 性tánh 即tức 是thị 智trí 性tánh 故cố 對đối 般Bát 若Nhã 末mạt 那na 識thức 即tức 是thị 第đệ 七thất 執chấp 持trì 藏tạng 識thức 所sở 持trì 諸chư 法pháp 即tức 此thử 執chấp 持trì 名danh 為vi 資tư 成thành 以dĩ 助trợ 藏tạng 識thức 持trì 諸chư 法pháp 故cố 第đệ 六lục 但đãn 能năng 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 故cố 與dữ 第đệ 七thất 同đồng 為vi 資tư 成thành 是thị 故cố 今kim 文văn 不bất 論luận 第đệ 六lục 若nhược 準chuẩn 唯duy 識thức 論luận 轉chuyển 於ư 八bát 識thức 以dĩ 成thành 四Tứ 智Trí 又hựu 束thúc 四Tứ 智Trí 以dĩ 成thành 三Tam 身Thân 者giả 則tắc 轉chuyển 第đệ 八bát 為vi 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 轉chuyển 第đệ 七thất 為vi 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 轉chuyển 第đệ 六lục 為vi 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 轉chuyển 五ngũ 識thức 為vi 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 成thành 法Pháp 身thân 平bình 等đẳng 。 性tánh 智trí 成thành 報báo 身thân 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 成thành 化hóa 身thân 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 徧biến 於ư 三Tam 身Thân 此thử 中trung 不bất 取thủ 第đệ 九cửu 乃nãi 是thị 教giáo 道đạo 一nhất 途đồ 屬thuộc 對đối 不bất 與dữ 今kim 同đồng 何hà 者giả 彼bỉ 居cư 果quả 位vị 三Tam 身Thân 仍nhưng 別biệt 此thử 在tại 因nhân 位vị 三Tam 身Thân 互hỗ 融dung 即tức 此thử 三Tam 身Thân 秪# 是thị 三tam 德đức 三tam 德đức 據cứ 內nội 三Tam 身Thân 約ước 外ngoại 今kim 從tùng 初sơ 心tâm 常thường 觀quán 三tam 德đức 故cố 與dữ 彼bỉ 義nghĩa 不bất 可khả 雷lôi 同đồng 。
○# 從tùng 若nhược 地địa 人nhân 下hạ 正chánh 釋thích 為vi 三tam 初sơ 明minh 互hỗ 執chấp 成thành 諍tranh 。
若nhược 地địa 人nhân 明minh 阿a 黎lê 耶da 是thị 真chân 常thường 淨tịnh 識thức 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 人nhân 。 云vân 是thị 無vô 記ký 無vô 明minh 隨tùy 眠miên 之chi 識thức 亦diệc 名danh 無vô 沒một 識thức 九cửu 識thức 乃nãi 名danh 淨tịnh 識thức 互hỗ 諍tranh 云vân 云vân 。
○# 次thứ 從tùng 今kim 例lệ 下hạ 引dẫn 例lệ 和hòa 諍tranh 中trung 二nhị 先tiên 引dẫn 近cận 事sự 。
今kim 例lệ 近cận 況huống 遠viễn 如như 一nhất 人nhân 心tâm 復phục 何hà 定định 為vi 善thiện 則tắc 善thiện 識thức 為vi 惡ác 即tức 惡ác 識thức 不bất 為vi 善thiện 惡ác 即tức 無vô 記ký 識thức 此thử 三tam 識thức 何hà 容dung 頓đốn 同đồng 水thủy 火hỏa 秪# 背bối/bội 善thiện 為vi 惡ác 背bối/bội 惡ác 為vi 善thiện 背bối/bội 善thiện 惡ác 為vi 無vô 記ký 秖kỳ 是thị 一nhất 人nhân 三tam 心tâm 耳nhĩ 。
○# 次thứ 正chánh 例lệ 中trung 二nhị 先tiên 釋thích 次thứ 引dẫn 論luận 證chứng 。
三tam 識thức 亦diệc 應ưng 如như 是thị 。 若nhược 阿a 黎lê 耶da 中trung 有hữu 生sanh 死tử 種chủng 子tử 熏huân 習tập 增tăng 長trưởng 即tức 成thành 分phân 別biệt 識thức 若nhược 阿a 黎lê 耶da 中trung 有hữu 智trí 慧tuệ 種chủng 子tử 聞văn 熏huân 習tập 增tăng 長trưởng 即tức 轉chuyển 依y 成thành 道Đạo 後hậu 真Chân 如Như 名danh 為vi 淨tịnh 識thức 若nhược 異dị 此thử 兩lưỡng 識thức 秖kỳ 是thị 阿a 黎lê 耶da 識thức 此thử 亦diệc 一nhất 法pháp 論luận 三tam 三tam 中trung 論luận 一nhất 耳nhĩ 。
初sơ 文văn 中trung 云vân 言ngôn 轉chuyển 依y 者giả 轉chuyển 於ư 染nhiễm 依y 而nhi 依y 於ư 淨tịnh 是thị 故cố 在tại 染nhiễm 則tắc 種chủng 子tử 依y 於ư 黎lê 耶da 在tại 淨tịnh 則tắc 轉chuyển 於ư 能năng 依y 以dĩ 成thành 第đệ 九cửu 當đương 知tri 黎lê 耶da 不bất 離ly 染nhiễm 淨tịnh 。
攝nhiếp 論luận 云vân 如như 金kim 土thổ/độ 染nhiễm 淨tịnh 染nhiễm 譬thí 六lục 識thức 金kim 譬thí 淨tịnh 識thức 土thổ/độ 譬thí 黎lê 耶da 識thức 明minh 文văn 在tại 茲tư 何hà 勞lao 苦khổ 諍tranh 。
(# △# 三tam 正chánh 釋thích )# 。
下hạ 文văn 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 至chí 親thân 友hữu 家gia 。 醉túy 酒tửu 而nhi 臥ngọa 。 豈khởi 非phi 阿a 黎lê 耶da 識thức 世thế 間gian 狂cuồng 惑hoặc 分phân 別biệt 之chi 識thức 起khởi 已dĩ 遊du 行hành 。 以dĩ 求cầu 衣y 食thực 。 豈khởi 非phi 阿a 陀đà 那na 識thức 。 聞văn 熏huân 種chủng 子tử 稍sảo 起khởi 增tăng 長trưởng 會hội 遇ngộ 親thân 友hữu 示thị 以dĩ 衣y 珠châu 豈khởi 非phi 菴am 摩ma 羅la 識thức 。 菴am 摩ma 羅la 識thức 。 名danh 無vô 分phân 別biệt 智trí 光quang 。
三tam 正chánh 釋thích 中trung 引dẫn 今kim 經kinh 醉túy 人nhân 譬thí 者giả 醉túy 如như 無vô 明minh 故cố 譬thí 黎lê 耶da 從tùng 世thế 間gian 狂cuồng 惑hoặc 去khứ 徧biến 涉thiệp 六lục 塵trần 故cố 云vân 遊du 行hành 即tức 是thị 六lục 七thất 故cố 譬thí 末mạt 那na 珠châu 是thị 真chân 性tánh 故cố 譬thí 第đệ 九cửu 。
(# △# 次thứ 結kết 位vị )# 。
若nhược 黎lê 耶da 中trung 有hữu 此thử 智trí 種chủng 子tử 即tức 理lý 性tánh 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 光quang 五ngũ 品phẩm 觀quán 行hành 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 光quang 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 相tương 似tự 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 光quang 初sơ 住trụ 去khứ 分phần/phân 真chân 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 光quang 妙diệu 覺giác 究cứu 竟cánh 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 光quang 麤thô 妙diệu (# 云vân 云vân )# 三tam 類loại 通thông 三tam 佛Phật 性tánh 者giả 真chân 性tánh 軌quỹ 即tức 是thị 正chánh 因nhân 性tánh 觀quán 照chiếu 軌quỹ 即tức 是thị 了liễu 因nhân 性tánh 資tư 成thành 軌quỹ 即tức 是thị 緣duyên 因nhân 性tánh 故cố 下hạ 文văn 云vân 汝nhữ 實thật 我ngã 子tử 我ngã 實thật 汝nhữ 父phụ 。 即tức 正chánh 因nhân 性tánh 又hựu 云vân 我ngã 昔tích 教giáo 汝nhữ 。 無vô 上thượng 道Đạo 故cố 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 願nguyện 。 猶do 在tại 不bất 失thất 。 智trí 即tức 了liễu 因nhân 性tánh 願nguyện 即tức 緣duyên 因nhân 性tánh 又hựu 云vân 我ngã 不bất 敢cảm 輕khinh 於ư 汝nhữ 等đẳng 。 汝nhữ 等đẳng 皆giai 當đương 作tác 佛Phật 。 即tức 正chánh 因nhân 性tánh 是thị 時thời 四tứ 眾chúng 。 以dĩ 讀đọc 誦tụng 眾chúng 經kinh 即tức 了liễu 因nhân 性tánh 修tu 諸chư 功công 德đức 。 即tức 緣duyên 因nhân 性tánh 又hựu 云vân 長trưởng 者giả 諸chư 子tử 。 若nhược 十thập 二nhị 十thập 乃nãi 至chí 三tam 十thập 此thử 即tức 三tam 種chủng 佛Phật 性tánh 。 又hựu 云vân 種chủng 種chủng 性tánh 相tướng 義nghĩa 。 我ngã 已dĩ 悉tất 知tri 見kiến 。 既ký 言ngôn 種chủng 種chủng 性tánh 即tức 有hữu 三tam 種chủng 佛Phật 性tánh 也dã 。
三tam 佛Phật 性tánh 中trung 指chỉ 常thường 不bất 輕khinh 中trung 為vi 正chánh 因nhân 此thử 之chi 正chánh 因nhân 亦diệc 可khả 為vi 性tánh 德đức 三tam 因nhân 今kim 望vọng 緣duyên 了liễu 種chủng 子tử 故cố 但đãn 云vân 正chánh 若nhược 十thập 二nhị 十thập 乃nãi 至chí 三tam 十thập 譬thí 三tam 佛Phật 性tánh 者giả 此thử 三tam 十thập 子tử 通thông 宅trạch 內nội 外ngoại 疏sớ/sơ 文văn 且thả 據cứ 能năng 出xuất 宅trạch 邊biên 以dĩ 譬thí 三tam 乘thừa 各các 有hữu 十thập 智trí 故cố 云vân 三tam 十thập 今kim 以dĩ 諸chư 子tử 各các 具cụ 三tam 性tánh 故cố 以dĩ 譬thí 之chi 。
若nhược 知tri 三tam 軌quỹ 即tức 三tam 佛Phật 性tánh 是thị 名danh 理lý 佛Phật 性tánh 五ngũ 品phẩm 觀quán 行hành 見kiến 佛Phật 性tánh 六lục 根căn 相tướng 似tự 見kiến 佛Phật 性tánh 十thập 住trụ 至chí 等đẳng 覺giác 分phần/phân 真chân 見kiến 佛Phật 性tánh 妙diệu 覺giác 究cứu 竟cánh 見kiến 佛Phật 性tánh 是thị 故cố 稱xưng 妙diệu (# 云vân 云vân )# 。
○# 三tam 般Bát 若Nhã 中trung 釋thích 中trung 先tiên 緫# 對đối 及cập 指chỉ 前tiền 三tam 正chánh 釋thích 。
四tứ 類loại 通thông 三tam 般Bát 若Nhã 者giả 真chân 性tánh 是thị 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 觀quán 照chiếu 。 是thị 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 資tư 成thành 是thị 文văn 字tự 般Bát 若Nhã 具cụ 如như 上thượng 釋thích 境cảnh 智trí 行hành 三tam 妙diệu 之chi 相tướng 故cố 下hạ 文văn 云vân 止chỉ 止chỉ 不bất 須tu 說thuyết 。 我ngã 法Pháp 妙diệu 難nan 思tư 。 又hựu 云vân 是thị 法Pháp 不bất 可khả 示thị 。 言ngôn 辭từ 相tướng 寂tịch 滅diệt 。 即tức 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 我ngã 及cập 十thập 方phương 佛Phật 。 乃nãi 能năng 知tri 是thị 相tương/tướng 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 能năng 究cứu 盡tận 。 又hựu 云vân 我ngã 所sở 得đắc 智trí 慧tuệ 。 微vi 妙diệu 最tối 第đệ 一nhất 。 即tức 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 又hựu 云vân 我ngã 常thường 知tri 眾chúng 生sanh 。 行hành 道Đạo 不bất 行hành 道Đạo 。 隨tùy 應ứng 所sở 可khả 度độ 為vi 說thuyết 種chủng 種chủng 法Pháp 。 若nhược 干can 言ngôn 辭từ 。 隨tùy 冝# 方phương 便tiện 即tức 是thị 。 文văn 字tự 般Bát 若Nhã 又hựu 云vân 如Như 來Lai 知tri 見kiến 。 廣quảng 大đại 深thâm 遠viễn 廣quảng 大đại 深thâm 遠viễn 即tức 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 如Như 來Lai 知tri 見kiến 。 稱xưng 廣quảng 大đại 深thâm 遠viễn 即tức 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 若nhược 言ngôn 方phương 便tiện 知tri 見kiến 。 皆giai 已dĩ 具cụ 足túc 。 即tức 文văn 字tự 般Bát 若Nhã 故cố 知tri 三tam 軌quỹ 亦diệc 三tam 般Bát 若Nhã 之chi 異dị 名danh 耳nhĩ 。
若nhược 三tam 智trí 在tại 三tam 心tâm 屬thuộc 三tam 人nhân 是thị 則tắc 為vi 麤thô 三tam 智trí 在tại 一nhất 心tâm 中trung 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 是thị 則tắc 理lý 妙diệu 五ngũ 品phẩm 觀quán 行hành 三tam 般Bát 若Nhã 六lục 根căn 淨tịnh 相tương 似tự 三tam 般Bát 若Nhã 四tứ 十thập 心tâm 分phần/phân 真chân 三tam 般Bát 若Nhã 妙diệu 覺giác 究cứu 竟cánh 三tam 般Bát 若Nhã 也dã 。
餘dư 如như 文văn 。
○# 三tam 菩Bồ 提Đề 釋thích 中trung 先tiên 對đối 師sư 位vị 釋thích 。
五ngũ 類loại 通thông 三tam 菩Bồ 提Đề 者giả 真chân 性tánh 軌quỹ 即tức 實thật 相tướng 菩Bồ 提Đề 觀quán 照chiếu 軌quỹ 即tức 實thật 智trí 菩Bồ 提Đề 資tư 成thành 軌quỹ 方phương 便tiện 菩Bồ 提Đề 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 我ngã 先tiên 不bất 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 皆giai 得đắc 阿a 耨nậu 三tam 菩Bồ 提Đề 非phi 實thật 非phi 虛hư 。 非phi 如như 非phi 異dị 。 不bất 如như 三tam 界giới 。 見kiến 於ư 三tam 界giới 。 即tức 實thật 相tướng 菩Bồ 提Đề 我ngã 成thành 道Đạo 已dĩ 來lai 甚thậm 大đại 久cửu 遠viễn 。 即tức 實thật 智trí 菩Bồ 提Đề 我ngã 說thuyết 少thiểu 出xuất 家gia 近cận 伽Già 耶Da 。 城thành 得đắc 三tam 菩Bồ 提Đề 即tức 。 方phương 便tiện 菩Bồ 提Đề 。
○# 次thứ 對đối 弟đệ 子tử 位vị 釋thích 。
若nhược 就tựu 弟đệ 子tử 明minh 三tam 菩Bồ 提Đề 者giả 若nhược 我ngã 遇ngộ 眾chúng 生sanh 。 盡tận 教giáo 以dĩ 佛Phật 道Đạo 。 即tức 實thật 相tướng 菩Bồ 提Đề 安an 住trụ 實thật 智trí 中trung 。 我ngã 定định 當đương 作tác 佛Phật 。 又hựu 云vân 佛Phật 子tử 行hành 道Đạo 已dĩ 。 來lai 世thế 得đắc 作tác 佛Phật 。 乘thừa 是thị 寶bảo 乘thừa 直trực 至chí 道Đạo 場Tràng 。 即tức 是thị 修tu 成thành 實thật 智trí 菩Bồ 提Đề 授thọ 八bát 相tương/tướng 記ký 即tức 。 方phương 便tiện 菩Bồ 提Đề 。
不bất 一nhất 異dị 者giả 名danh 之chi 為vi 如như 不bất 決quyết 了liễu 名danh 麤thô 決quyết 了liễu 名danh 為vi 妙diệu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 理lý 性tánh 菩Bồ 提Đề 五ngũ 品phẩm 名danh 字tự 菩Bồ 提Đề 六lục 根căn 相tướng 似tự 菩Bồ 提Đề 四tứ 十thập 一nhất 位vị 分phần/phân 真chân 菩Bồ 提Đề 妙diệu 覺giác 究cứu 竟cánh 菩Bồ 提Đề 。 (# 云vân 云vân )# 。
○# 次thứ 三tam 大Đại 乘Thừa 中trung 釋thích 中trung 三tam 先tiên 約ước 師sư 位vị 自tự 行hành 次thứ 舍xá 利lợi 下hạ 約ước 弟đệ 子tử 位vị 自tự 行hành 三tam 於ư 一nhất 下hạ 約ước 師sư 位vị 化hóa 他tha 初sơ 師sư 位vị 中trung 二nhị 先tiên 引dẫn 經kinh 。
六lục 類loại 通thông 三tam 大Đại 乘Thừa 者giả 真chân 性tánh 即tức 理lý 乘thừa 觀quán 照chiếu 即tức 隨tùy 乘thừa 資tư 成thành 即tức 得đắc 乘thừa 故cố 下hạ 文văn 云vân 佛Phật 自tự 住trụ 大Đại 乘Thừa 。 如như 其kỳ 所sở 得đắc 法Pháp 。 定định 慧tuệ 力lực 莊trang 嚴nghiêm 。
○# 次thứ 釋thích 。
住trụ 大Đại 乘Thừa 即tức 理lý 乘thừa 定định 慧tuệ 莊trang 嚴nghiêm 即tức 隨tùy 乘thừa 所sở 得đắc 法Pháp 即tức 得đắc 乘thừa 佛Phật 自tự 住trụ 大Đại 乘Thừa 。 是thị 理lý 乘thừa 於ư 道Đạo 場Tràng 知tri 已dĩ 。 是thị 隨tùy 乘thừa 導đạo 師sư 方phương 便tiện 說thuyết 是thị 得đắc 乘thừa 。
得đắc 謂vị 證chứng 得đắc 隨tùy 謂vị 因nhân 果quả 理lý 謂vị 理lý 性tánh 。
(# △# 次thứ 約ước 弟đệ 子tử 位vị 自tự 行hành )# 。
又hựu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 以dĩ 本bổn 願nguyện 故cố 。 說thuyết 三tam 乘thừa 法Pháp 。 是thị 得đắc 乘thừa 隨tùy 乘thừa 又hựu 是thị 乘thừa 微vi 妙diệu 。 清thanh 淨tịnh 第đệ 一nhất 是thị 理lý 乘thừa 。
言ngôn 又hựu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 以dĩ 本bổn 願nguyện 故cố 。 至chí 得đắc 乘thừa 隨tùy 乘thừa 者giả 說thuyết 法Pháp 屬thuộc 智trí 故cố 是thị 隨tùy 乘thừa 由do 是thị 證chứng 得đắc 故cố 是thị 得đắc 乘thừa 故cố 願nguyện 說thuyết 三tam 兼kiêm 於ư 二nhị 義nghĩa 。
(# △# 三tam 約ước 師sư 位vị 化hóa 他tha )# 。
於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 是thị 理lý 乘thừa 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。 是thị 得đắc 乘thừa 隨tùy 乘thừa 。
於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 為vi 理lý 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。 為vi 隨tùy 意ý 亦diệc 同đồng 前tiền 。
不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 妙diệu 開khai 麤thô 妙diệu 歷lịch 七thất 位vị (# 云vân 云vân )# 五ngũ 品phẩm 名danh 字tự 乘thừa 六lục 根căn 相tướng 似tự 乘thừa 四tứ 十thập 一nhất 位vị 分phần/phân 真chân 乘thừa 妙diệu 覺giác 究cứu 竟cánh 乘thừa (# 云vân 云vân )# 。
歷lịch 七thất 位vị 者giả 五ngũ 十thập 為vi 五ngũ 等đẳng 妙diệu 為vi 七thất 不bất 論luận 名danh 字tự 但đãn 以dĩ 五ngũ 品phẩm 為vi 假giả 名danh 者giả 名danh 字tự 非phi 位vị 乃nãi 至chí 但đãn 論luận 信tín 等đẳng 七thất 位vị 非phi 是thị 正chánh 位vị 故cố 也dã 。
○# 次thứ 三Tam 身Thân 。
七thất 類loại 通thông 三Tam 身Thân 者giả 真chân 性tánh 軌quỹ 即tức 法Pháp 身thân 觀quán 照chiếu 即tức 報báo 身thân 資tư 成thành 即tức 應ưng 身thân 。
○# 釋thích 中trung 又hựu 二nhị 先tiên 列liệt 釋thích 七thất 文văn 次thứ 三tam 軌quỹ 下hạ 引dẫn 文văn 緫# 釋thích 前tiền 七thất 初sơ 又hựu 二nhị 前tiền 二nhị 他tha 經kinh 後hậu 五ngũ 此thử 經Kinh 此thử 並tịnh 數số 句cú 之chi 內nội 三Tam 身Thân 具cụ 足túc 。
若nhược 新tân 金kim 光quang 明minh 云vân 依y 於ư 法Pháp 身thân 得đắc 有hữu 報báo 身thân 依y 於ư 報báo 身thân 得đắc 有hữu 應ưng 身thân 此thử 即tức 如như 前tiền 所sở 明minh 依y 於ư 境cảnh 妙diệu 得đắc 有hữu 智trí 妙diệu 依y 於ư 智trí 妙diệu 得đắc 有hữu 行hành 妙diệu 彼bỉ 文văn 云vân 佛Phật 真chân 法Pháp 身thân 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 應ứng 物vật 現hiện 形hình 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 報báo 身thân 即tức 天thiên 月nguyệt 。
應ưng 身thân 即tức 水thủy 月nguyệt 者giả 諸chư 水thủy 非phi 一nhất 故cố 報báo 身thân 為vi 天thiên 月nguyệt 者giả 自tự 受thọ 用dụng 報báo 非phi 多đa 故cố 也dã 。
此thử 文văn 云vân 佛Phật 自tự 住trụ 大Đại 乘Thừa 。 即tức 是thị 實thật 相tướng 。 之chi 身thân 猶do 如như 虛hư 空không 。 定định 慧tuệ 力lực 莊trang 嚴nghiêm 。 慧tuệ 如như 天thiên 月nguyệt 定định 如như 水thủy 月nguyệt 又hựu 云vân 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 能năng 究cứu 盡tận 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 我ngã 所sở 得đắc 智trí 慧tuệ 。 微vi 妙diệu 最tối 第đệ 一nhất 。 即tức 是thị 報báo 身thân 名danh 稱xưng 普phổ 聞văn 。 即tức 是thị 應ưng 身thân 又hựu 非phi 生sanh 現hiện 生sanh 等đẳng 是thị 應ưng 身thân 也dã 或hoặc 示thị 己kỷ 身thân 。 即tức 法Pháp 身thân 報báo 身thân 或hoặc 示thị 他tha 身thân 。 即tức 報báo 應ứng 我ngã 以dĩ 相tướng 嚴nghiêm 身thân 。 光quang 明minh 照chiếu 十thập 方phương 。 為vi 說thuyết 實thật 相tướng 印ấn 。 實thật 相tướng 印ấn 即tức 法Pháp 身thân 照chiếu 十thập 方phương 即tức 應ưng 身thân 相tướng 嚴nghiêm 身thân 即tức 報báo 身thân 又hựu 深thâm 達đạt 罪tội 福phước 相tướng 。 徧biến 照chiếu 於ư 十thập 方phương 。 即tức 報báo 身thân 微vi 妙diệu 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 即tức 法Pháp 身thân 具cụ 相tướng 三tam 十thập 二nhị 即tức 應ưng 身thân 。
(# △# 次thứ 引dẫn 文văn 總tổng 釋thích 前tiền 七thất )# 。
○# 次thứ 緫# 釋thích 中trung 二nhị 先tiên 略lược 結kết 。
三tam 軌quỹ 名danh 異dị 義nghĩa 即tức 三Tam 身Thân 。
○# 次thứ 正chánh 對đối 。
故cố 普phổ 賢hiền 觀quán 云vân 佛Phật 三tam 種chủng 身thân 。 從tùng 方Phương 等Đẳng 生sanh 。 法Pháp 界Giới 性tánh 論luận 云vân 水thủy 銀ngân 和hòa 真chân 金kim 能năng 塗đồ 諸chư 色sắc 像tượng 功công 德đức 和hòa 法Pháp 身thân 處xứ 處xứ 應ưng 現hiện 徃# 。
對đối 中trung 云vân 從tùng 方Phương 等Đẳng 生sanh 。 者giả 翻phiên 名danh 解giải 義nghĩa 如như 止Chỉ 觀Quán 第đệ 二nhị 文văn 。
若nhược 此thử 三Tam 身Thân 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 妙diệu 決quyết 了liễu 三Tam 身Thân 入nhập 法Pháp 身thân 妙diệu 歷lịch 七thất 位vị 妙diệu (# 云vân 云vân )# 。
○# 次thứ 釋thích 三tam 涅Niết 槃Bàn 中trung 先tiên 破phá 古cổ 次thứ 釋thích 破phá 古cổ 中trung 三tam 先tiên 述thuật 古cổ 。
八bát 類loại 通thông 三tam 涅Niết 槃Bàn 者giả 地địa 人nhân 言ngôn 但đãn 有hữu 性tánh 淨tịnh 方phương 便tiện 淨tịnh 實thật 相tướng 名danh 為vi 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 修tu 因nhân 所sở 成thành 為vi 方phương 便tiện 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。
○# 次thứ 今kim 以dĩ 下hạ 出xuất 正chánh 解giải 。
今kim 以dĩ 理lý 性tánh 為vi 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 修tu 因nhân 所sở 成thành 為vi 圓viên 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 此thử 則tắc 義nghĩa 便tiện 薪tân 盡tận 火hỏa 滅diệt 為vi 方phương 便tiện 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 此thử 文văn 便tiện 。
○# 三tam 若nhược 將tương 下hạ 破phá 。
若nhược 將tương 修tu 因nhân 所sở 成thành 為vi 方phương 便tiện 涅Niết 槃Bàn 者giả 以dĩ 薪tân 盡tận 火hỏa 滅diệt 為vi 何hà 等đẳng 涅Niết 槃Bàn 。
○# 次thứ 正chánh 釋thích 中trung 二nhị 先tiên 略lược 對đối 。
故cố 知tri 應ưng 有hữu 三tam 涅Niết 槃Bàn 三tam 涅Niết 槃Bàn 即tức 是thị 三tam 軌quỹ 。
○# 次thứ 正chánh 釋thích 於ư 中trung 二nhị 先tiên 今kim 經kinh 次thứ 大đại 經kinh 。
文văn 云vân 是thị 法Pháp 不bất 可khả 示thị 。 言ngôn 辭từ 相tướng 寂tịch 滅diệt 。 又hựu 云vân 諸chư 法pháp 從tùng 本bổn 來lai 。 常thường 自tự 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 是thị 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 又hựu 云vân 皆giai 以dĩ 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 而nhi 滅diệt 度độ 之chi 。 即tức 圓viên 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 又hựu 云vân 我ngã 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai 。 甚thậm 大đại 久cửu 遠viễn 。 久cửu 修tu 業nghiệp 所sở 得đắc 。 慧tuệ 光quang 照chiếu 無vô 量lượng 。 亦diệc 是thị 圓viên 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 數sác 數sác 唱xướng 生sanh 處xứ 處xứ 現hiện 滅diệt 於ư 此thử 夜dạ 滅diệt 度độ 如như 薪tân 盡tận 火hỏa 滅diệt 。 豈khởi 非phi 方phương 便tiện 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。
初sơ 今kim 經kinh 中trung 性tánh 淨tịnh 一nhất 釋thích 圓viên 及cập 方phương 便tiện 兩lưỡng 義nghĩa 者giả 以dĩ 性tánh 通thông 本bổn 迹tích 故cố 也dã 圓viên 及cập 方phương 便tiện 中trung 先tiên 明minh 本bổn 迹tích 兩lưỡng 圓viên 次thứ 數sác 數sác 下hạ 明minh 兩lưỡng 方phương 便tiện 。
大đại 經kinh 題đề 稱xưng 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 翻phiên 為vi 大đại 滅diệt 度độ 大đại 者giả 其kỳ 性tánh 廣quảng 博bác 即tức 據cứ 性tánh 淨tịnh 度độ 者giả 到đáo 於ư 彼bỉ 岸ngạn 。 智trí 慧tuệ 滿mãn 足túc 。 即tức 據cứ 圓viên 淨tịnh 滅diệt 者giả 煩phiền 惱não 永vĩnh 盡tận 。 斷đoạn 德đức 成thành 就tựu 即tức 據cứ 方phương 便tiện 淨tịnh 此thử 三tam 涅Niết 槃Bàn 即tức 是thị 三tam 軌quỹ 也dã 。
準chuẩn 例lệ 亦diệc 應ưng 云vân 歷lịch 七thất 位vị 但đãn 是thị 文văn 略lược 。
○# 次thứ 三Tam 寶Bảo 。
九cửu 類loại 通thông 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 者giả 真chân 性tánh 即tức 法Pháp 寶bảo 觀quán 照chiếu 即tức 佛Phật 寶bảo 資tư 成thành 即tức 僧Tăng 寶bảo 。
○# 釋thích 中trung 二nhị 先tiên 引dẫn 他tha 二nhị 經kinh 次thứ 今kim 經kinh 二nhị 文văn 各các 三Tam 寶Bảo 義nghĩa 足túc 。
故cố 法pháp 性tánh 不bất 動động 名danh 不bất 覺giác 佛Phật 智trí 契khế 理lý 故cố 佛Phật 名danh 為vi 覺giác 事sự 和hòa 理lý 和hòa 故cố 僧Tăng 名danh 和hòa 合hợp 思tư 益ích 云vân 知tri 覺giác 名danh 為vi 佛Phật 知tri 離ly 名danh 為vi 法pháp 知tri 無vô 名danh 為vi 僧Tăng 此thử 是thị 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 故cố 下hạ 文văn 云vân 佛Phật 自tự 住trụ 大Đại 乘Thừa 。 佛Phật 是thị 佛Phật 寶bảo 大Đại 乘Thừa 是thị 法Pháp 寶bảo 如như 其kỳ 所sở 得đắc 法Pháp 。 以dĩ 此thử 度độ 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 與dữ 理lý 和hòa 復phục 與dữ 眾chúng 生sanh 。 和hòa 即tức 是thị 僧Tăng 寶bảo 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 名danh 法Pháp 寶bảo 於ư 道Đạo 場Tràng 知tri 已dĩ 。 名danh 佛Phật 寶bảo 導đạo 師sư 方phương 便tiện 說thuyết 。 上thượng 與dữ 理lý 和hòa 下hạ 與dữ 眾chúng 生sanh 和hòa 名danh 僧Tăng 寶bảo 。
思tư 益ích 中trung 云vân 知tri 離ly 名danh 法pháp 者giả 法pháp 體thể 離ly 染nhiễm 故cố 知tri 無vô 名danh 僧Tăng 者giả 僧Tăng 體thể 無vô 諍tranh 故cố 。
一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 非phi 一nhất 之chi 一nhất 不bất 三tam 之chi 三tam 此thử 之chi 三tam 一nhất 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 稱xưng 之chi 為vi 妙diệu 歷lịch 七thất 位vị (# 云vân 云vân )# 。
○# 次thứ 明minh 三tam 德đức 釋thích 中trung 二nhị 先tiên 緫# 對đối 。
十thập 類loại 通thông 三tam 德đức 者giả 大đại 經kinh 三tam 德đức 共cộng 成thành 大đại 涅Niết 槃Bàn 此thử 經Kinh 三tam 軌quỹ 共cộng 成thành 大Đại 乘Thừa 。
雖tuy 但đãn 別biệt 對đối 已dĩ 當đương 緫# 對đối 。
○# 次thứ 別biệt 對đối 釋thích 釋thích 中trung 二nhị 先tiên 釋thích 會hội 次thứ 破phá 古cổ 中trung 二nhị 先tiên 緫# 斥xích 次thứ 唯duy 知tri 下hạ 別biệt 破phá 以dĩ 彼bỉ 經kinh 一Nhất 乘Thừa 與dữ 此thử 經Kinh 佛Phật 性tánh 對đối 破phá 古cổ 人nhân 。
彼bỉ 明minh 法Pháp 身thân 德đức 此thử 云vân 實thật 相tướng 彼bỉ 云vân 佛Phật 性tánh 者giả 亦diệc 一nhất 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 一Nhất 乘Thừa 故cố 亦diệc 是thị 指chỉ 實thật 相tướng 為vi 一Nhất 乘Thừa 彼bỉ 處xứ 明minh 般Bát 若Nhã 德đức 此thử 經Kinh 明minh 其kỳ 智trí 慧tuệ 門môn 。 難nan 解giải 難nan 入nhập 。 我ngã 所sở 得đắc 智trí 慧tuệ 。 微vi 妙diệu 最tối 第đệ 一nhất 。 乃nãi 至chí 決quyết 了liễu 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 是thị 諸chư 經Kinh 之chi 王vương 。 皆giai 是thị 般Bát 若Nhã 彼bỉ 經kinh 明minh 解giải 脫thoát 德đức 此thử 經Kinh 明minh 數sác 數sác 示thị 現hiện 現hiện 生sanh 現hiện 滅diệt 。 隨tùy 所sở 調điều 伏phục 眾chúng 生sanh 。 之chi 處xứ 自tự 既ký 無vô 累lũy/lụy/luy 令linh 他tha 解giải 脫thoát 乃nãi 至chí [(冰-水+〡)*ㄆ]# 取thủ 萬vạn 善thiện 事sự 中trung 功công 德đức 悉tất 得đắc 證chứng 果Quả 豈khởi 非phi 解giải 脫thoát 二nhị 經kinh 義nghĩa 合hợp 。
初sơ 言ngôn 二nhị 經kinh 義nghĩa 合hợp 者giả 大đại 經kinh 及cập 此thử 經Kinh 大đại 經kinh 調điều 伏phục 眾chúng 生sanh 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 此thử 經Kinh 數sác 數sác 現hiện 生sanh 為vì 調điều 眾chúng 生sanh 。 是thị 故cố 義nghĩa 同đồng 餘dư 二nhị 德đức 可khả 見kiến 。
(# △# 次thứ 破phá 古cổ 中trung 先tiên 總tổng 斥xích )# 。
碌# 碌# 之chi 徒đồ 隨tùy 名danh 異dị 解giải 譬thí 聞văn 天thiên 帝đế 不bất 識thức 憍kiêu 尸thi 。
碌# 碌# 者giả 多đa 石thạch 貌mạo 也dã 亦diệc 凡phàm 石thạch 也dã 。
○# 次thứ 別biệt 破phá 中trung 三tam 先tiên 破phá 佛Phật 性tánh 次thứ 又hựu 涅Niết 槃Bàn 下hạ 破phá 緫# 名danh 三tam 但đãn 涅Niết 槃Bàn 下hạ 明minh 經kinh 宗tông 別biệt 。
唯duy 知tri 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 性tánh 之chi 文văn 不bất 見kiến 雙song 樹thụ 有hữu 一Nhất 乘Thừa 之chi 旨chỉ 彼bỉ 文văn 親thân 說thuyết 佛Phật 性tánh 亦diệc 一nhất 一nhất 即tức 一Nhất 乘Thừa 而nhi 人nhân 云vân 此thử 乃nãi 涅Niết 槃Bàn 一Nhất 乘Thừa 是thị 佛Phật 性tánh 法pháp 華hoa 一Nhất 乘Thừa 非phi 佛Phật 性tánh 若nhược 言ngôn 法pháp 華hoa 不bất 明minh 佛Phật 性tánh 者giả 涅Niết 槃Bàn 不bất 應ưng 遙diêu 指chỉ 云vân 八bát 千thiên 聲Thanh 聞Văn 於ư 法pháp 華hoa 中trung 得đắc 受thọ 記ký 莂biệt 。 如như 秋thu 收thu 冬đông 藏tạng 見kiến 如Như 來Lai 性tánh 更cánh 無vô 所sở 作tác 。 而nhi 人nhân 云vân 涅Niết 槃Bàn 有hữu 遙diêu 指chỉ 之chi 文văn 此thử 中trung 無vô 佛Phật 性tánh 之chi 語ngữ 今kim 據cứ 此thử 文văn 種chủng 種chủng 性tánh 相tướng 義nghĩa 。 而nhi 我ngã 皆giai 已dĩ 見kiến 既ký 言ngôn 種chủng 種chủng 何hà 獨độc 簡giản 於ư 佛Phật 性tánh 耶da 又hựu 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 於ư 道Đạo 場Tràng 知tri 已dĩ 。 導đạo 師sư 方phương 便tiện 說thuyết 。 豈khởi 非phi 佛Phật 性tánh 之chi 文văn 耶da 論luận 云vân 佛Phật 性tánh 水thủy 常thường 不bất 輕khinh 知tri 眾chúng 生sanh 有hữu 佛Phật 性tánh 。
八bát 千thiên 聲Thanh 聞Văn 至chí 記ký 莂biệt 者giả 大đại 經kinh 第đệ 九cửu 云vân 是thị 經Kinh 出xuất 世thế 。 如như 彼bỉ 果quả 實thật 多đa 所sở 饒nhiêu 益ích 。 安an 樂lạc 眾chúng 生sanh 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 見kiến 如Như 來Lai 性tánh 如như 八bát 千thiên 聲Thanh 聞Văn 於ư 法pháp 華hoa 中trung 得đắc 授thọ 記ký 莂biệt 。 成thành 大đại 果quả 實thật 如như 秋thu 收thu 冬đông 藏tạng 更cánh 無vô 所sở 作tác 。 一nhất 闡xiển 提đề 輩bối 於ư 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 無vô 所sở 營doanh 作tác 疏sớ/sơ 中trung 古cổ 有hữu 三tam 解giải 一nhất 云vân 經kinh 悞ngộ 應ưng 云vân 八bát 千thiên 即tức 持trì 品phẩm 中trung 八bát 千thiên 聲Thanh 聞Văn 得đắc 記ký 者giả 是thị 二nhị 云vân 外ngoại 國quốc 有hữu 八bát 千thiên 人nhân 。 三tam 云vân 若nhược 定định 應ưng 云vân 八bát 十thập 年niên 章chương 安an 云vân 後hậu 二nhị 解giải 不bất 可khả 。
又hựu 涅Niết 槃Bàn 三tam 德đức 為vi 祕bí 密mật 藏tạng 安an 置trí 諸chư 子tử 祕bí 密mật 藏tạng 中trung 我ngã 亦diệc 不bất 久cửu 。 當đương 入nhập 其kỳ 中trung 。 此thử 即tức 自tự 他tha 俱câu 入nhập 祕bí 藏tạng 此thử 經Kinh 云vân 佛Phật 自tự 住trụ 大Đại 乘Thừa 。 以dĩ 此thử 度độ 眾chúng 生sanh 。 終chung 不bất 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 。 濟tế 度độ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 悉tất 以dĩ 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 而nhi 滅diệt 度độ 之chi 。 如như 是thị 自tự 他tha 俱câu 入nhập 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 滅diệt 度độ 秖kỳ 是thị 涅Niết 槃Bàn 涅Niết 槃Bàn 秖kỳ 是thị 祕bí 藏tạng 釋thích 論luận 云vân 法pháp 華hoa 為vi 祕bí 藏tạng 兩lưỡng 經kinh 文văn 義nghĩa 宛uyển 宛uyển 恆hằng 同đồng 何hà 故cố 諸chư 人nhân 苟cẩu 欲dục 抗kháng 異dị 若nhược 文văn 義nghĩa 舛suyễn 隔cách 作tác 同đồng 想tưởng 無vô 罪tội 今kim 文văn 義nghĩa 本bổn 合hợp 離ly 之chi 何hà 福phước 。
次thứ 破phá 緫# 名danh 中trung 云vân 安an 置trí 諸chư 子tử 秘bí 密mật 藏tạng 中trung 如như 止Chỉ 觀Quán 第đệ 二nhị 記ký 此thử 三tam 涅Niết 槃Bàn 中trung 所sở 以dĩ 對đối 古cổ 師sư 苦khổ 破phá 者giả 以dĩ 人nhân 多đa 執chấp 招chiêu 過quá 非phi 輕khinh 故cố 苦khổ 破phá 之chi 令linh 歸quy 正chánh 轍triệt 如như 前tiền 釋thích 眾chúng 生sanh 法pháp 及cập 止Chỉ 觀Quán 十thập 如như 亦diệc 皆giai 破phá 者giả 意ý 在tại 此thử 也dã 如như 諸chư 文văn 中trung 每mỗi 至chí 別biệt 教giáo 破phá 地địa 攝nhiếp 師sư 者giả 執chấp 教giáo 道đạo 故cố 意ý 亦diệc 如như 之chi 。
(# △# 三Tam 明Minh 經kinh 宗tông 別biệt )# 。
但đãn 涅Niết 槃Bàn 以dĩ 佛Phật 性tánh 為vi 宗tông 非phi 不bất 明minh 一Nhất 乘Thừa 義nghĩa 今kim 經kinh 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 為vi 宗tông 非phi 不bất 明minh 佛Phật 性tánh 義nghĩa 赴phó 機cơ 異dị 說thuyết 其kỳ 義nghĩa 常thường 通thông 也dã 。
(# △# 結kết 位vị )# 。
若nhược 三tam 德đức 縱tung 橫hoành 即tức 是thị 麤thô 不bất 縱tung 橫hoành 即tức 是thị 妙diệu 歷lịch 七thất 位vị (# 云vân 云vân )# 。
此thử 十thập 三tam 法pháp 同đồng 是thị 今kim 經kinh 三tam 軌quỹ 之chi 器khí 類loại 故cố 此thử 之chi 十thập 條điều 散tán 在tại 他tha 部bộ 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 今kim 經kinh 始thỉ 終chung 無vô 不bất 具cụ 足túc 故cố 。 一nhất 一nhất 三tam 中trung 皆giai 引dẫn 今kim 文văn 為vi 釋thích 况# 此thử 十thập 條điều 不bất 出xuất 因nhân 果quả 今kim 文văn 秖kỳ 是thị 一Nhất 乘Thừa 因nhân 果quả 故cố 耳nhĩ 又hựu 十thập 條điều 中trung 所sở 以dĩ 菩Bồ 提Đề 三Tam 身Thân 及cập 三tam 涅Niết 槃Bàn 具cụ 引dẫn 本bổn 迹tích 餘dư 文văn 唯duy 迹tích 者giả 一nhất 以dĩ 本bổn 中trung 文văn 狹hiệp 二nhị 以dĩ 本bổn 果quả 已dĩ 成thành 故cố 取thủ 菩Bồ 提Đề 三Tam 身Thân 涅Niết 槃Bàn 證chứng 義nghĩa 便tiện 故cố 道đạo 識thức 性tánh 三tam 全toàn 在tại 凡phàm 夫phu 般Bát 若Nhã 通thông 因nhân 本bổn 因nhân 文văn 緫# 但đãn 云vân 我ngã 本bổn 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 乘thừa 通thông 事sự 理lý 及cập 以dĩ 因nhân 果quả 故cố 三Tam 寶Bảo 者giả 本bổn 地địa 既ký 有hữu 佛Phật 寶bảo 必tất 有hữu 餘dư 二nhị 三tam 德đức 可khả 知tri 文văn 雖tuy 存tồn 沒một 義nghĩa 必tất 兼kiêm 具cụ 。
○# 次thứ 四tứ 悉tất 料liệu 簡giản 中trung 先tiên 問vấn 。
七thất 悉tất 檀đàn 料liệu 簡giản 者giả 問vấn 十thập 種chủng 三tam 法pháp 及cập 餘dư 一nhất 切thiết 。 皆giai 是thị 三tam 軌quỹ 者giả 唯duy 應ưng 三tam 軌quỹ 何hà 意ý 異dị 說thuyết 。
○# 次thứ 答đáp 答đáp 中trung 二nhị 初sơ 述thuật 意ý 次thứ 正chánh 釋thích 初sơ 文văn 又hựu 四tứ 初sơ 緫# 明minh 用dụng 四tứ 悉tất 次thứ 隨tùy 俗tục 下hạ 別biệt 明minh 用dụng 相tương/tướng 三tam 朝triêu 三tam 下hạ 明minh 用dụng 四tứ 悉tất 意ý 四tứ 善thiện 巧xảo 下hạ 結kết 歎thán 。
答đáp 眾chúng 生sanh 機cơ 冝# 不bất 同đồng 應ưng 隨tùy 機cơ 設thiết 逗đậu 悉tất 檀đàn 方phương 便tiện 引dẫn 接tiếp 耳nhĩ 。
隨tùy 俗tục 故cố 異dị 稱xưng 便tiện 冝# 故cố 異dị 逐trục 對đối 治trị 故cố 異dị 令linh 人nhân 入nhập 道đạo 故cố 異dị 。
初sơ 二nhị 如như 文văn 。
朝triêu 三tam 暮mộ 四tứ 撫phủ 眾chúng 狙# 而nhi 皆giai 恱# 苦khổ 塗đồ 水thủy 洗tẩy 養dưỡng 嬰anh 兒nhi 以dĩ 適thích 時thời 。
三Tam 明Minh 意ý 中trung 言ngôn 苦khổ 塗đồ 水thủy 洗tẩy 者giả 大đại 經kinh 第đệ 八bát 云vân 譬thí 如như 女nữ 人nhân 。 生sanh 育dục 一nhất 子tử 。 嬰anh 孩hài 得đắc 病bệnh 是thị 女nữ 愁sầu 惱não 求cầu 覓mịch 良lương 醫y 良lương 醫y 既ký 至chí 合hợp 三tam 種chủng 藥dược 蘇tô 乳nhũ 石thạch 蜜mật 與dữ 之chi 令linh 服phục 。 因nhân 告cáo 女nữ 人nhân 兒nhi 服phục 藥dược 已dĩ 且thả 莫mạc 與dữ 乳nhũ 須tu 藥dược 消tiêu 已dĩ 方phương 乃nãi 與dữ 之chi 是thị 時thời 女nữ 人nhân 。 即tức 以dĩ 苦khổ 味vị 用dụng 塗đồ 其kỳ 乳nhũ 語ngứ 其kỳ 兒nhi 言ngôn 。 我ngã 乳nhũ 毒độc 塗đồ 不bất 可khả 復phục 觸xúc 其kỳ 兒nhi 渴khát 乏phạp 欲dục 得đắc 母mẫu 乳nhũ 聞văn 乳nhũ 毒độc 氣khí 便tiện 捨xả 遠viễn 去khứ 其kỳ 藥dược 消tiêu 已dĩ 母mẫu 乃nãi 洗tẩy 乳nhũ 喚hoán 子tử 與dữ 之chi 是thị 時thời 小tiểu 兒nhi 。 雖tuy 復phục 渴khát 乏phạp 先tiên 聞văn 毒độc 氣khí 是thị 故cố 不bất 來lai 。 母mẫu 復phục 告cáo 言ngôn 為vì 汝nhữ 服phục 藥dược 故cố 以dĩ 毒độc 塗đồ 汝nhữ 藥dược 既ký 消tiêu 我ngã 已dĩ 洗tẩy 竟cánh 汝nhữ 便tiện 可khả 來lai 。 飲ẩm 乳nhũ 無vô 苦khổ 其kỳ 兒nhi 聞văn 已dĩ 漸tiệm 漸tiệm 還hoàn 飲ẩm 經kinh 合hợp 譬thí 意ý 譬thí 無vô 我ngã 等đẳng 猶do 如như 毒độc 塗đồ 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 。 如như 喚hoán 子tử 飲ẩm 或hoặc 時thời 說thuyết 我ngã 或hoặc 說thuyết 無vô 我ngã 皆giai 為vi 適thích 機cơ 如như 彼bỉ 塗đồ 洗tẩy 。
善thiện 巧xảo 赴phó 機cơ 故cố 方phương 圓viên 任nhậm 物vật 譬thí 千thiên 車xa 而nhi 同đồng 轍triệt 豈khởi 守thủ 一nhất 而nhi 疑nghi 諸chư 。
○# 次thứ 正chánh 釋thích 中trung 二nhị 先tiên 舉cử 章chương 門môn 。
今kim 通thông 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 歷lịch 十thập 法pháp 論luận 妙diệu 不bất 妙diệu 。
○# 次thứ 釋thích 釋thích 中trung 又hựu 二nhị 初sơ 以dĩ 四tứ 悉tất 釋thích 此thử 十thập 條điều 次thứ 明minh 妙diệu 不bất 妙diệu 初sơ 文văn 二nhị 謂vị 初sơ 後hậu 。
具cụ 說thuyết 三tam 軌quỹ 共cộng 成thành 大Đại 乘Thừa 大Đại 乘Thừa 之chi 中trung 。 備bị 有hữu 三tam 法pháp 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 相tương 混hỗn 亂loạn 即tức 是thị 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 資tư 成thành 資tư 發phát 智trí 慧tuệ 以dĩ 生sanh 善thiện 故cố 是thị 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 觀quán 照chiếu 破phá 惑hoặc 諸chư 惡ác 滅diệt 故cố 是thị 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 真chân 性tánh 實thật 理lý 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 一nhất 段đoạn 眾chúng 生sanh 冝# 以dĩ 大Đại 乘Thừa 名danh 說thuyết 得đắc 四tứ 利lợi 益ích 也dã 。
備bị 說thuyết 三tam 德đức 為vi 大đại 涅Niết 槃Bàn 雖tuy 三tam 點điểm 上thượng 下hạ 而nhi 無vô 縱túng/tung 表biểu 裏lý 而nhi 無vô 橫hoạnh/hoành 一nhất 不bất 相tương 混hỗn 三tam 不bất 相tương 離ly 即tức 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 善thiện 則tắc 殃ương 釁hấn 不bất 干can 故cố 得đắc 挺đĩnh 然nhiên 累lũy/lụy/luy 表biểu 是thị 故cố 解giải 脫thoát 即tức 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 般Bát 若Nhã 如như 金kim 剛cang 隨tùy 所sở 擬nghĩ 皆giai 碎toái 即tức 是thị 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 法Pháp 身thân 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 一nhất 段đoạn 眾chúng 生sanh 聞văn 三tam 德đức 名danh 即tức 獲hoạch 四tứ 利lợi 矣hĩ 舉cử 初sơ 舉cử 後hậu 中trung 間gian 例lệ 然nhiên 。
後hậu 文văn 中trung 言ngôn 上thượng 下hạ 而nhi 無vô 縱túng/tung 等đẳng 者giả 上thượng 下hạ 是thị 縱túng/tung 義nghĩa 雖tuy 一nhất 點điểm 在tại 上thượng 不bất 同đồng 點điểm 水thủy 之chi 縱túng/tung 三tam 德đức 亦diệc 爾nhĩ 雖tuy 法Pháp 身thân 本bổn 有hữu 不bất 同đồng 別biệt 教giáo 為vi 惑hoặc 所sở 覆phú 表biểu 裏lý 是thị 橫hoạnh/hoành 義nghĩa 雖tuy 二nhị 點điểm 居cư 下hạ 不bất 同đồng 列liệt 火hỏa 之chi 橫hoạnh/hoành 三tam 德đức 亦diệc 爾nhĩ 雖tuy 二nhị 德đức 修tu 成thành 不bất 同đồng 別biệt 人nhân 理lý 體thể 具cụ 足túc 而nhi 不bất 相tương 收thu 。
○# 次thứ 文văn 者giả 為vi 二nhị 初sơ 料liệu 簡giản 次thứ 結kết 位vị 初sơ 又hựu 二nhị 初sơ 判phán 次thứ 開khai 初sơ 文văn 三tam 初sơ 略lược 立lập 二nhị 諦đế 以dĩ 判phán 四tứ 悉tất 則tắc 真chân 妙diệu 俗tục 麤thô 次thứ 約ước 化hóa 城thành 寶bảo 渚chử 以dĩ 判phán 三tam 約ước 五ngũ 時thời 教giáo 判phán 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 初sơ 判phán 次thứ 料liệu 簡giản 。
次thứ 明minh 妙diệu 不bất 妙diệu 論luận 云vân 三tam 悉tất 檀đàn 是thị 世thế 諦đế 心tâm 所sở 行hành 處xứ 。 可khả 破phá 可khả 壞hoại 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 是thị 心tâm 不bất 行hành 處xứ 諸chư 佛Phật 聖thánh 人nhân 。 心tâm 所sở 得đắc 法Pháp 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。 即tức 是thị 真Chân 諦Đế 。
初sơ 判phán 中trung 以dĩ 三tam 悉tất 與dữ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 相tướng 。 對đối 者giả 順thuận 大đại 論luận 文văn 仍nhưng 成thành 別biệt 義nghĩa 故cố 大đại 論luận 云vân 諸chư 經kinh 多đa 說thuyết 三tam 悉tất 檀đàn 今kim 欲dục 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 說thuyết 是thị 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 經kinh 通thông 論luận 皆giai 四tứ 具cụ 如như 諸chư 文văn 。
○# 次thứ 若nhược 然nhiên 下hạ 料liệu 簡giản 中trung 二nhị 先tiên 問vấn 。
若nhược 然nhiên 者giả 此thử 四tứ 悉tất 檀đàn 為vi 二nhị 諦đế 所sở 攝nhiếp 更cánh 有hữu 中trung 道đạo 復phục 云vân 何hà 攝nhiếp 若nhược 不bất 攝nhiếp 中trung 但đãn 是thị 藏tạng 通thông 之chi 意ý 此thử 悉tất 檀đàn 為vi 麤thô 。
○# 次thứ 今kim 言ngôn 下hạ 答đáp 。
今kim 言ngôn 俗tục 有hữu 真chân 無vô 是thị 隔cách 異dị 法pháp 便tiện 是thị 三tam 悉tất 檀đàn 心tâm 所sở 行hành 處xứ 。 可khả 破phá 可khả 壞hoại 中trung 道đạo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 有hữu 無vô 不bất 二nhị 則tắc 無vô 隔cách 異dị 無vô 異dị 即tức 真Chân 諦Đế 。
(# △# 次thứ 約ước 化hóa 城thành 寶bảo 渚chử 以dĩ 判phán )# 。
前tiền 三tam 悉tất 檀đàn 所sở 通thông 止chỉ 至chí 化hóa 城thành 化hóa 城thành 非phi 實thật 故cố 可khả 破phá 可khả 壞hoại 可khả 壞hoại 為vi 麤thô 今kim 中trung 道đạo 無vô 異dị 又hựu 通thông 至chí 寶bảo 所sở 無vô 能năng 過quá 無vô 能năng 滅diệt 故cố 不bất 可khả 壞hoại 稱xưng 之chi 為vi 妙diệu 。
(# △# 三tam 約ước 五ngũ 時thời 教giáo 判phán )# 。
若nhược 餘dư 經kinh 說thuyết 中trung 道đạo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 與dữ 此thử 經Kinh 不bất 殊thù 但đãn 餘dư 經kinh 帶đái 阿A 羅La 漢Hán 所sở 得đắc 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 故cố 不bất 稱xưng 妙diệu 此thử 經Kinh 正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。 但đãn 有hữu 圓viên 實thật 四tứ 悉tất 檀đàn 是thị 故cố 為vi 妙diệu 。
○# 次thứ 若nhược 不bất 下hạ 決quyết 開khai 。
若nhược 不bất 決quyết 三tam 悉tất 檀đàn 入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 是thị 復phục 為vi 麤thô 若nhược 決quyết 一nhất 一nhất 悉tất 檀đàn 皆giai 有hữu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。 是thị 則tắc 為vi 妙diệu 。
(# △# 次thứ 結kết 位vị )# 。
五ngũ 品phẩm 弟đệ 子tử 假giả 名danh 四tứ 悉tất 檀đàn 六lục 根căn 淨tịnh 相tương 似tự 四tứ 悉tất 檀đàn 初sơ 住trụ 至chí 等đẳng 覺giác 分phần/phân 真chân 四tứ 悉tất 檀đàn 妙diệu 覺giác 究cứu 竟cánh 四tứ 悉tất 檀đàn 是thị 故cố 稱xưng 妙diệu 此thử 五ngũ 番phiên 明minh 妙diệu 從tùng 因nhân 至chí 果quả 以dĩ 辨biện 自tự 行hành 妙diệu 半bán 如như 意ý 珠châu 竟cánh 。
結kết 位vị 如như 文văn 問vấn 此thử 中trung 初sơ 以dĩ 四tứ 悉tất 料liệu 簡giản 十thập 條điều 則tắc 一nhất 一nhất 條điều 無vô 非phi 四tứ 悉tất 次thứ 判phán 四tứ 悉tất 妙diệu 與dữ 不bất 妙diệu 乃nãi 云vân 三tam 麤thô 一nhất 妙diệu 應ưng 當đương 三tam 法pháp 亦diệc 麤thô 亦diệc 妙diệu 耶da 答đáp 若nhược 約ước 不bất 思tư 議nghị 中trung 。 亦diệc 得đắc 論luận 妙diệu 不bất 妙diệu 如như 三tam 德đức 中trung 若nhược 前tiền 三tam 悉tất 檀đàn 說thuyết 之chi 義nghĩa 當đương 於ư 麤thô 謂vị 三tam 德đức 為vi 世thế 界giới 解giải 脫thoát 生sanh 善thiện 般Bát 若Nhã 破phá 惡ác 是thị 故cố 為vi 麤thô 若nhược 見kiến 法Pháp 身thân 方phương 始thỉ 名danh 妙diệu 三tam 德đức 既ký 爾nhĩ 餘dư 九cửu 亦diệc 然nhiên 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 次thứ 又hựu 云vân 三tam 悉tất 至chí 化hóa 城thành 耶da 答đáp 此thử 約ước 大đại 論luận 文văn 皆giai 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 為vi 三tam 悉tất 對đối 般Bát 若Nhã 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 作tác 此thử 簡giản 若nhược 依y 此thử 義nghĩa 今kim 文văn 唯duy 在tại 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 故cố 下hạ 決quyết 中trung 云vân 三tam 悉tất 不bất 決quyết 皆giai 名danh 為vi 麤thô 然nhiên 取thủ 通thông 途đồ 則tắc 今kim 文văn 並tịnh 約ước 不bất 思tư 議nghị 論luận 四tứ 悉tất 判phán 不bất 思tư 議nghị 三tam 法pháp 真chân 俗tục 相tương/tướng 即tức 而nhi 論luận 既ký 以dĩ 中trung 道đạo 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 豈khởi 以dĩ 中trung 道đạo 而nhi 隔cách 真chân 俗tục 半bán 如như 意ý 珠châu 者giả 。 迹tích 十thập 妙diệu 中trung 以dĩ 釋thích 五ngũ 竟cánh 十thập 法pháp 共cộng 成thành 如như 意ý 珠châu 法pháp 言ngôn 珠châu 法pháp 者giả 秖kỳ 是thị 妙diệu 法Pháp 十thập 中trung 居cư 半bán 故cố 云vân 半bán 如như 意ý 珠châu 若nhược 大đại 經kinh 十thập 三tam 即tức 以dĩ 羅la 剎sát 半bán 偈kệ 名danh 為vi 半bán 珠châu 彼bỉ 經kinh 半bán 偈kệ 詮thuyên 於ư 半bán 教giáo 今kim 之chi 半bán 珠châu 即tức 是thị 全toàn 珠châu 何hà 者giả 自tự 行hành 因nhân 果quả 已dĩ 滿mãn 是thị 故cố 今kim 文văn 以dĩ 自tự 望vọng 他tha 闕khuyết 化hóa 他tha 邊biên 名danh 為vi 半bán 珠châu 。
妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 二nhị 十thập
音âm 釋thích 。
殞vẫn
(# 羽vũ 敏mẫn 切thiết 歿một 也dã )# 。
闐điền
(# 亭đình 年niên 切thiết 滿mãn 也dã )# 。
詈lị
(# 力lực 智trí 切thiết 旁bàng 斥xích 曰viết 詈lị )# 。
碌#
(# 盧lô 谷cốc 切thiết 碌# 碌# 循tuần 眾chúng 也dã 又hựu 隨tùy 從tùng 也dã )# 。
狙#
(# 千thiên 余dư 切thiết 猿viên 屬thuộc )# 。
釁hấn
(# 許hứa 刃nhận 切thiết 隙khích [罅-山+止]# 也dã )# 。
挺đĩnh
(# 他tha 鼎đỉnh 切thiết 挺đĩnh 出xuất 也dã )# 。