Diệu Pháp Liên Hoa Kinh Huyền Nghĩa – Quyển 1

妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 玄Huyền 義Nghĩa
Quyển 1
隋Tùy 智Trí 顗 說Thuyết

法pháp 華hoa 私tư 記ký 緣duyên 起khởi

沙Sa 門Môn 灌quán 頂đảnh 述thuật

大đại 法pháp 東đông 漸tiệm 。 《# 僧Tăng 史sử 》# 所sở 載tái 。 詎cự 有hữu 幾kỷ 人nhân 不bất 曾tằng 聽thính 講giảng 。 自tự 解giải 佛Phật 乘thừa 者giả 乎hồ 。 縱túng/tung 令linh 發phát 悟ngộ 。 復phục 能năng 入nhập 定định 得đắc 陀đà 羅la 尼ni 者giả 不phủ 。 縱túng/tung 具cụ 定định 慧tuệ 。 復phục 帝đế 京kinh 弘hoằng 二nhị 法pháp 不phủ 。 縱túng/tung 令linh 盛thịnh 席tịch 。 謝tạ 遣khiển 徒đồ 眾chúng 隱ẩn 居cư 山sơn 谷cốc 不phủ 。 縱túng/tung 避tị 世thế 守thủ 玄huyền 。 被bị 徵trưng 為vi 二nhị 國quốc 師sư 不phủ 。 縱túng/tung 帝đế 者giả 所sở 尊tôn 。 太thái 極cực 對đối 御ngự 講giảng 《# 仁nhân 王vương 般Bát 若Nhã 》# 不phủ 。 縱túng/tung 正chánh 殿điện 宣tuyên 揚dương 。 為vi 主chủ 上thượng 三tam 禮lễ 不phủ 。 縱túng/tung 令linh 萬vạn 乘thừa 屈khuất 膝tất 。 百bách 高cao 座tòa 百bá 官quan 稱xưng 美mỹ 讚tán 歎thán 。 彈đàn 指chỉ 喧huyên 殿điện 不phủ 。 縱túng/tung 道đạo 俗tục 顒ngung 顒ngung 。 玄huyền 悟ngộ 《# 法pháp 華hoa 》# 圓viên 意ý 不phủ 。 縱túng/tung 得đắc 經kinh 意ý 。 能năng 無vô 文văn 字tự 。 以dĩ 樂nhạo 說thuyết 辯biện 。 晝trú 夜dạ 流lưu 瀉tả 不phủ 。 唯duy 我ngã 智trí 者giả 。 具cụ 諸chư 功công 德đức 。

幸hạnh 哉tai 灌quán 頂đảnh 。 昔tích 於ư 建kiến 業nghiệp 。 始thỉ 聽thính 經Kinh 文văn 。 次thứ 在tại 江giang 陵lăng 。 奉phụng 蒙mông 玄huyền 義nghĩa 。 晚vãn 還hoàn 台thai 嶺lĩnh 。 仍nhưng 值trị 鶴hạc 林lâm 。 荊kinh 揚dương 往vãng 復phục 。 途đồ 將tương 萬vạn 里lý 。 前tiền 後hậu 補bổ 接tiếp 。 纔tài 聞văn 一nhất 遍biến 。 非phi 但đãn 未vị 聞văn 不bất 聞văn 。 亦diệc 乃nãi 聞văn 者giả 未vị 了liễu 。 卷quyển 舒thư 鑽toàn 仰ngưỡng 。 彌di 覺giác 堅kiên 高cao 。 猶do 恨hận 緣duyên 淺thiển 。 不bất 再tái 不bất 三tam 。 諮tư 詢tuân 無vô 地địa 。 如như 犢độc 思tư 乳nhũ 。 並tịnh 復phục 惟duy 念niệm 。

斯tư 言ngôn 若nhược 墜trụy 。 將tương 來lai 可khả 悲bi 。 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 明minh 若nhược 樹thụ 若nhược 石thạch 。 今kim 經kinh 稱xưng 若nhược 田điền 若nhược 里lý 。 聿# 遵tuân 聖thánh 典điển 。 書thư 而nhi 傳truyền 之chi 。 《# 玄huyền 》# 。 《# 文văn 》# 各các 十thập 卷quyển 。 或hoặc 以dĩ 經kinh 論luận 誠thành 言ngôn 。 符phù 此thử 深thâm 妙diệu 。 或hoặc 標tiêu 諸chư 師sư 異dị 解giải 。 驗nghiệm 彼bỉ 非phi 圓viên 。 後hậu 代đại 行hành 者giả 。 知tri 甘cam 露lộ 門môn 之chi 在tại 茲tư 。

序tự 王vương

所sở 言ngôn

妙diệu

者giả 。

妙diệu

名danh 不bất 可khả 思tư 議nghị 也dã 。 所sở 言ngôn 。

法pháp

者giả 。 十thập 界giới 。 十thập 如như 。 權quyền 實thật 之chi 法pháp 也dã 。

蓮liên 華hoa

者giả 。 譬thí 權quyền 實thật 法pháp 也dã 。 良lương 以dĩ 妙diệu 法Pháp 難nan 解giải 。 假giả 喻dụ 易dị 彰chương 。 況huống 意ý 乃nãi 多đa 。 略lược 擬nghĩ 前tiền 後hậu 。 合hợp 成thành 六lục 也dã 。 一nhất 。 為vi 蓮liên 故cố 華hoa 。 譬thí 為vi 實thật 施thí 權quyền 。 文văn 云vân 。

知tri 第đệ 一nhất 寂tịch 滅diệt 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 雖tuy 示thị 種chủng 種chủng 道đạo 。 其kỳ 實thật 為vì 佛Phật 乘Thừa 。

二nhị 。 華hoa 敷phu 譬thí 開khai 權quyền 。 蓮liên 現hiện 譬thí 顯hiển 實thật 。 文văn 云vân 。

開khai 方phương 便tiện 門môn 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。

三tam 。 華hoa 落lạc 譬thí 廢phế 權quyền 。 蓮liên 成thành 譬thí 立lập 實thật 。 文văn 云vân 。

正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。 但đãn 說thuyết 無vô 上thượng 道Đạo 。

又hựu 蓮liên 譬thí 於ư 本bổn 。 華hoa 譬thí 於ư 迹tích 。 從tùng 本bổn 垂thùy 迹tích 。 迹tích 依y 於ư 本bổn 。 文văn 云vân 。

我ngã 實thật 成thành 佛Phật 來lai 。 久cửu 遠viễn 若nhược 斯tư 。 但đãn 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。

我ngã 少thiểu 出xuất 家gia 。 得đắc 三tam 菩Bồ 提Đề 。

二nhị 。 華hoa 敷phu 譬thí 開khai 迹tích 。 蓮liên 現hiện 譬thí 顯hiển 本bổn 。 文văn 云vân 。

一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 皆giai 謂vị 今kim 始thỉ 得đắc 道Đạo 。 我ngã 成thành 佛Phật 來lai 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 那na 由do 他tha 劫kiếp 。

三tam 。 華hoa 落lạc 譬thí 廢phế 迹tích 。 蓮liên 成thành 譬thí 立lập 本bổn 。 文văn 云vân 。

諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 法Pháp 皆giai 如như 是thị 。 為vì 度độ 眾chúng 生sanh 。 皆giai 實thật 不bất 虛hư 。

是thị 以dĩ 先tiên 標tiêu 妙diệu 法Pháp 。 次thứ 喻dụ 蓮liên 華hoa 。

蕩đãng 化hóa 城thành 之chi 執chấp 教giáo 。 廢phế 草thảo 庵am 之chi 滯trệ 情tình 。 開khai 方phương 便tiện 之chi 權quyền 門môn 。 示thị 真chân 實thật 之chi 妙diệu 理lý 。 會hội 眾chúng 善thiện 之chi 小tiểu 行hành 。 歸quy 廣quảng 大đại 之chi 一Nhất 乘Thừa 。 上thượng 。 中trung 。 下hạ 根căn 。 皆giai 與dữ 記ký 莂biệt 。 又hựu 發phát 眾chúng 聖thánh 之chi 權quyền 巧xảo 。 顯hiển 本bổn 地địa 之chi 幽u 微vi 。 故cố 增tăng 道đạo 損tổn 生sanh 。 位vị 隣lân 大đại 覺giác 。 一nhất 期kỳ 化hóa 導đạo 。 事sự 理lý 俱câu 圓viên 。 蓮liên 華hoa 之chi 譬thí 。 意ý 在tại 斯tư 矣hĩ 。

經kinh

者giả 。 外ngoại 國quốc 稱xưng 修tu 多đa 羅la 。 聖thánh 教giáo 之chi 都đô 名danh 。 有hữu 翻phiên 。 無vô 翻phiên 。 事sự 如như 後hậu 釋thích 。

記ký 者giả 釋thích 曰viết 。

蓋cái

序tự 王vương

者giả 。 敘tự 經kinh 玄huyền 意ý 。 玄huyền 意ý 述thuật 於ư 文văn 心tâm 。 文văn 心tâm 莫mạc 過quá 迹tích 本bổn 。 仰ngưỡng 觀quan 斯tư 旨chỉ 。 眾chúng 義nghĩa 冷lãnh 然nhiên 。 妙diệu 法Pháp 蓮liên 華hoa 。 即tức 敘tự 名danh 也dã 。 示thị 真chân 實thật 之chi 妙diệu 理lý 。 敘tự 體thể 也dã 。 歸quy 廣quảng 大đại 之chi 一Nhất 乘Thừa 。 敘tự 宗tông 也dã 。 蕩đãng 化hóa 城thành 之chi 執chấp 教giáo 。 敘tự 用dụng 也dã 。 一nhất 期kỳ 化hóa 圓viên 。 敘tự 教giáo 也dã 。 六lục 譬thí 。 敘tự 迹tích 本bổn 也dã 。 文văn 略lược 意ý 周chu 矣hĩ 。

私tư 序tự 王vương

夫phu 理lý 絕tuyệt 偏thiên 圓viên 。 寄ký 圓viên 珠châu 而nhi 談đàm 理lý 。 極cực 非phi 遠viễn 近cận 。 託thác 寶bảo 所sở 而nhi 論luận 極cực 。 極cực 會hội 圓viên 冥minh 。 事sự 理lý 俱câu 寂tịch 。 而nhi 不bất 寂tịch 者giả 。 良lương 由do 耽đam 無vô 明minh 酒tửu 。 雖tuy 繫hệ 珠châu 而nhi 不bất 覺giác 。 迷mê 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 。 路lộ 弗phất 遠viễn 而nhi 言ngôn 長trường/trưởng 。 聖Thánh 主Chủ 世Thế 尊Tôn 。 愍mẫn 斯tư 倒đảo 惑hoặc 。 四tứ 華hoa 六lục 動động 。 開khai 方phương 便tiện 之chi 門môn 。 三tam 變biến 千thiên 踊dũng 。 表biểu 真chân 實thật 之chi 地địa 。 咸hàm 令linh 一nhất 切thiết 。 普phổ 得đắc 見kiến 聞văn 。 發phát 祕bí 密mật 之chi 奧áo 藏tạng 。 稱xưng 之chi 為vi 妙diệu 。 示thị 權quyền 實thật 之chi 正chánh 軌quỹ 。 故cố 號hiệu 為vi 法pháp 。 指chỉ 久cửu 遠viễn 之chi 本bổn 果quả 。 喻dụ 之chi 以dĩ 蓮liên 。 會hội 不bất 二nhị 之chi 圓viên 道đạo 。 譬thí 之chi 以dĩ 華hoa 。 聲thanh 為vi 佛Phật 事sự 。 稱xưng 之chi 為vi 經kinh 。 圓viên 詮thuyên 之chi 初sơ 。 目mục 之chi 為vi 序tự 。 序tự 類loại 相tương 從tùng 。 稱xưng 之chi 為vi 品phẩm 。 眾chúng 次thứ 之chi 首thủ 。 名danh 為vi 第đệ 一nhất 。

釋thích 曰viết 。

談đàm 記ký 是thị 敘tự 名danh 。 會hội 冥minh 是thị 敘tự 體thể 。 圓viên 珠châu 是thị 敘tự 宗tông 。 俱câu 寂tịch 是thị 敘tự 用dụng 。 四tứ 華hoa 六lục 動động 是thị 敘tự 教giáo 。 本bổn 迹tích 可khả 知tri 。

此thử 《# 妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 》# 者giả 。 本bổn 地địa 甚thậm 深thâm 之chi 奧áo 藏tạng 也dã 。 文văn 云vân 。

是thị 法Pháp 不bất 可khả 示thị 。 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。

三tam 世thế 如Như 來Lai 。 之chi 所sở 證chứng 得đắc 也dã 。 文văn 云vân 。

是thị 第đệ 一nhất 寂tịch 滅diệt 。 於ư 道Đạo 場Tràng 知tri 已dĩ 。 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。

始thỉ 見kiến 我ngã 身thân 。 令linh 入nhập 佛Phật 慧tuệ 。 為vi 未vị 入nhập 者giả 。 四tứ 十thập 餘dư 年niên 。 以dĩ 異dị 方phương 便tiện 。 助trợ 顯hiển 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 今kim 正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。 但đãn 說thuyết 無vô 上thượng 道Đạo 。

所sở 言ngôn 妙diệu 者giả 。 褒bao 美mỹ 不bất 可khả 思tư 議nghị 之chi 法pháp 也dã 。 又hựu 妙diệu 者giả 。 十thập 法Pháp 界Giới 。 十thập 如như 之chi 法pháp 。 此thử 法pháp 即tức 妙diệu 。 此thử 妙diệu 即tức 法pháp 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 故cố 言ngôn 妙diệu 也dã 。 又hựu 妙diệu 者giả 。 自tự 行hành 權quyền 實thật 之chi 法pháp 妙diệu 也dã 。 故cố 舉cử 蓮liên 華hoa 而nhi 況huống 之chi 也dã 。 又hựu 妙diệu 者giả 。 即tức 迹tích 而nhi 本bổn 。 即tức 本bổn 而nhi 迹tích 。 即tức 非phi 本bổn 非phi 迹tích 。 或hoặc 為vi 開khai 廢phế (# 云vân 云vân )# 。 又hựu 妙diệu 者giả 。 最tối 勝thắng 脩tu 多đa 羅la 甘cam 露lộ 之chi 門môn 。 故cố 言ngôn 妙diệu 也dã 。

釋thích 曰viết 。

妙diệu 無vô 別biệt 體thể 。 體thể 上thượng 褒bao 美mỹ 者giả 。 敘tự 妙diệu 名danh 也dã 。 妙diệu 即tức 法Pháp 界Giới 。 法Pháp 界Giới 即tức 妙diệu 者giả 。 敘tự 體thể 也dã 。 自tự 行hành 權quyền 實thật 者giả 。 敘tự 宗tông 也dã 。 本bổn 迹tích 六lục 喻dụ 者giả 。 敘tự 用dụng 也dã 。 甘cam 露lộ 門môn 者giả 。 敘tự 教giáo 也dã 。

妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 玄Huyền 義Nghĩa 卷quyển 第đệ 一nhất 上thượng

天thiên 台thai 智trí 者giả 大đại 師sư 說thuyết

釋thích 名danh 第đệ 一nhất 。 辨biện 體thể 第đệ 二nhị 。 明minh 宗tông 第đệ 三tam 。 論luận 用dụng 第đệ 四tứ 。 判phán 教giáo 第đệ 五ngũ 。

釋thích 此thử 五ngũ 章chương 。 有hữu 通thông 。 有hữu 別biệt 。 通thông 是thị 同đồng 義nghĩa 。 別biệt 是thị 異dị 義nghĩa 。 如như 此thử 五ngũ 章chương 。 遍biến 解giải 眾chúng 經kinh 。 故cố 言ngôn 同đồng 也dã 。 釋thích 名danh 名danh 異dị 。 乃nãi 至chí 判phán 教giáo 教giáo 異dị 。 故cố 言ngôn 別biệt 也dã 。 例lệ 眾chúng 經kinh 之chi 初sơ 。 皆giai 安an 五ngũ 事sự 。 則tắc 同đồng 義nghĩa 也dã 。 如như 是thị 詮thuyên 異dị 。 我ngã 聞văn 人nhân 異dị 。 一nhất 時thời 感cảm 應ứng 異dị 。 佛Phật 住trú 處xứ 所sở 異dị 。 若nhược 干can 人nhân 聽thính 眾chúng 異dị 。 則tắc 別biệt 義nghĩa 也dã 。 又hựu 通thông 者giả 。 共cộng 義nghĩa 。 別biệt 者giả 。 各các 義nghĩa 。 如như 此thử 通thông 。 別biệt 。 專chuyên 在tại 一nhất 部bộ 。 通thông 則tắc 七thất 番phiên 共cộng 解giải 。 別biệt 則tắc 五ngũ 重trọng/trùng 各các 說thuyết 。 例lệ 如như 利lợi 鈍độn 。 須tu 廣quảng 略lược 二nhị 門môn 也dã 。 眾chúng 教giáo 通thông 別biệt 。 今kim 所sở 不bất 論luận 。 一nhất 經kinh 通thông 別biệt 。 今kim 當đương 辨biện 。

△# 就tựu 通thông 作tác 七thất 番phiên 共cộng 解giải 。

一nhất 。 標tiêu 章chương 。 二nhị 。 引dẫn 證chứng 。 三tam 。 生sanh 起khởi 。 四tứ 。 開khai 合hợp 。 五ngũ 。 料liệu 簡giản 。 六lục 。 觀quán 心tâm 。 七thất 。 會hội 異dị 。

標tiêu 章chương 令linh 易dị 憶ức 持trì 。 起khởi 念niệm 心tâm 故cố 。 引dẫn 證chứng 據cứ 佛Phật 語ngữ 。 起khởi 信tín 心tâm 故cố 。 生sanh 起khởi 使sử 不bất 雜tạp 亂loạn 。 起khởi 定định 心tâm 故cố 。 開khai 合hợp 。 料liệu 簡giản 。 會hội 異dị 等đẳng 。 起khởi 慧tuệ 心tâm 故cố 。 觀quán 心tâm 即tức 聞văn 。 即tức 行hành 。 起khởi 精tinh 進tấn 心tâm 故cố 。 五ngũ 心tâm 立lập 。 成thành 五ngũ 根căn 。 排bài 五ngũ 障chướng 。 成thành 五Ngũ 力Lực 。 乃nãi 至chí 入nhập 三tam 脫thoát 門môn 。 略lược 說thuyết 七thất 重trùng 。 共cộng 意ý 如như 此thử 。

廣quảng 解giải 五ngũ 章chương 者giả 。 一nhất 一nhất 廣quảng 起khởi 五ngũ 心tâm 。 五ngũ 根căn 。 令linh 開khai 。 示thị 。 悟ngộ 。 入nhập 佛Phật 之chi 知tri 見kiến 耳nhĩ 。

○# 初sơ 標tiêu 五ngũ 章chương (# 云vân 云vân )# 。 標tiêu 名danh 為vi 四tứ 。

一nhất 。 立lập 。 二nhị 。 分phân 別biệt 。 三tam 。 結kết 。 四tứ 。 譬thí 。

立lập 名danh 者giả 。 原nguyên 聖thánh 建kiến 名danh 。 蓋cái 為vi 開khai 深thâm 以dĩ 進tiến 始thỉ 。 咸hàm 令linh 視thị 聽thính 。 俱câu 得đắc 見kiến 聞văn 。 尋tầm 途đồ 趣thú 遠viễn 。 而nhi 至chí 於ư 極cực 。 故cố 以dĩ 名danh 名danh 法pháp 。 施thi 設thiết 眾chúng 生sanh 。

分phân 別biệt 者giả 。 但đãn 法pháp 有hữu 麁thô 妙diệu 。 若nhược 隔cách 歷lịch 三tam 諦đế 。 麁thô 法pháp 也dã 。 圓viên 融dung 三tam 諦đế 。 妙diệu 法Pháp 也dã 。 此thử 妙diệu 諦đế 本bổn 有hữu 。 文văn 云vân 。

是thị 法Pháp 住trụ 法Pháp 位vị 。 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 唯duy 我ngã 知tri 是thị 相tướng 。 十thập 方phương 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。

尚thượng 非phi 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 入nhập 證chứng 二Nhị 乘Thừa 所sở 知tri 。 況huống 復phục 人nhân 天thiên 。 群quần 萌manh 之chi 類loại 。 佛Phật 雖tuy 知tri 是thị 。 不bất 務vụ 速tốc 說thuyết 。 文văn 云vân 。

我ngã 若nhược 讚tán 佛Phật 乘thừa 。 眾chúng 生sanh 沒một 在tại 苦khổ 。 謗báng 法pháp 不bất 信tín 故cố 。 墜trụy 於ư 三tam 惡ác 道đạo 。

所sở 以dĩ 初sơ 教giáo 建kiến 立lập 融dung 不bất 融dung 。 小tiểu 根căn 併tinh 不bất 聞văn 。 次thứ 教giáo 建kiến 立lập 不bất 融dung 。 大đại 根căn 都đô 不bất 用dụng 。 次thứ 教giáo 俱câu 建kiến 立lập 。 以dĩ 融dung 斥xích 不bất 融dung 。 令linh 小tiểu 根căn 恥sỉ 不bất 融dung 。 慕mộ 於ư 融dung 。 次thứ 教giáo 俱câu 建kiến 立lập 。 令linh 小tiểu 根căn 寄ký 融dung 向hướng 不bất 融dung 。 令linh 大đại 根căn 從tùng 不bất 融dung 向hướng 於ư 融dung 。 雖tuy 種chủng 種chủng 建kiến 立lập 。 施thi 設thiết 眾chúng 生sanh 。 但đãn 隨tùy 他tha 意ý 語ngữ 。 非phi 佛Phật 本bổn 懷hoài 故cố 。 言ngôn 不bất 務vụ 速tốc 說thuyết 也dã 。 今kim 經kinh 正chánh 直trực 捨xả 不bất 融dung 。 但đãn 說thuyết 於ư 融dung 。 令linh 一nhất 座tòa 席tịch 同đồng 一nhất 道đạo 味vị 。 乃nãi 暢sướng 如Như 來Lai 出xuất 世thế 本bổn 懷hoài 。 故cố 建kiến 立lập 此thử 經Kinh 。 名danh 之chi 為vi 妙diệu 。

結kết 者giả 。 當đương 知tri 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 兼kiêm 。 《# 三tam 藏tạng 》# 但đãn 。 《# 方Phương 等Đẳng 》# 對đối 。 《# 般Bát 若Nhã 》# 帶đái 。 此thử 經Kinh 無vô 復phục 兼kiêm 。 但đãn 。 對đối 。 帶đái 。 專chuyên 是thị 正chánh 直trực 。 無vô 上thượng 之chi 道Đạo 。 故cố 稱xưng 為vi 妙diệu 法Pháp 也dã 。

譬thí 蓮liên 華hoa 者giả 。 例lệ 有hữu 麁thô 妙diệu 。 云vân 何hà 。 麁thô 狂cuồng 華hoa 無vô 果quả 。 或hoặc 一nhất 華hoa 多đa 菓quả 。 或hoặc 多đa 華hoa 一nhất 菓quả 。 或hoặc 一nhất 華hoa 一nhất 菓quả 。 或hoặc 前tiền 菓quả 後hậu 華hoa 。 或hoặc 前tiền 華hoa 後hậu 菓quả 。 初sơ 喻dụ 外ngoại 道đạo 。 空không 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 無vô 所sở 剋khắc 獲hoạch 。 次thứ 喻dụ 凡phàm 夫phu 。 供cung 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 報báo 在tại 梵Phạm 天Thiên 。 次thứ 喻dụ 聲Thanh 聞Văn 。 種chủng 種chủng 苦khổ 行hạnh 。 止chỉ 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 次thứ 喻dụ 緣Duyên 覺Giác 。 一nhất 遠viễn 離ly 行hành 。 亦diệc 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 次thứ 喻dụ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 卻khước 後hậu 修tu 道Đạo 。 次thứ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 。 先tiên 籍tịch 緣duyên 修tu 。 生sanh 後hậu 真chân 修tu 。 皆giai 是thị 麁thô 華hoa 。 不bất 以dĩ 為ví 喻dụ 。 蓮liên 華hoa 多đa 奇kỳ 。

為vi 蓮liên 故cố 華hoa 。 華hoa 實thật 具cụ 足túc 。 可khả 喻dụ 即tức 實thật 而nhi 權quyền 。 又hựu 華hoa 開khai 蓮liên 現hiện 。 可khả 喻dụ 即tức 權quyền 而nhi 實thật 。 又hựu 華hoa 落lạc 蓮liên 成thành 。 蓮liên 成thành 亦diệc 落lạc 。 可khả 喻dụ 非phi 權quyền 非phi 實thật 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 義nghĩa 便tiện 故cố 。 以dĩ 蓮liên 華hoa 喻dụ 於ư 妙diệu 法Pháp 也dã 。

體thể 者giả 為vi 四tứ 。

一nhất 。 釋thích 字tự 。 二nhị 。 引dẫn 同đồng 。 三tam 。 簡giản 非phi 。 四tứ 。 結kết 正chánh 。 體thể 字tự 訓huấn 禮lễ 。 禮lễ 。 法pháp 也dã 。

各các 親thân 其kỳ 親thân 。 各các 子tử 其kỳ 子tử 。 君quân 臣thần 撙# 節tiết 。 若nhược 無vô 禮lễ 者giả 。 則tắc 非phi 法pháp 也dã 。 出xuất 世thế 法pháp 體thể 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 善thiện 惡ác 。 凡phàm 聖thánh 。 菩Bồ 薩Tát 。 佛Phật 。 一nhất 切thiết 不bất 出xuất 法pháp 性tánh 。 正chánh 指chỉ 實thật 相tướng 。 以dĩ 為vi 正chánh 體thể 也dã 。 故cố 〈# 壽thọ 量lượng 品phẩm 〉# 云vân 。

不bất 如như 三tam 界giới 。 見kiến 於ư 三tam 界giới 。 非phi 如như 非phi 異dị 。

若nhược 三tam 界giới 人nhân 見kiến 三tam 界giới 為vi 異dị 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 見kiến 三tam 界giới 為vi 如như 。 菩Bồ 薩Tát 人nhân 見kiến 三tam 界giới 亦diệc 如như 亦diệc 異dị 。 佛Phật 見kiến 三tam 界giới 。 非phi 如như 非phi 異dị 。 雙song 照chiếu 如như 異dị 。 今kim 取thủ 佛Phật 所sở 見kiến 為vi 實thật 相tướng 正chánh 體thể 也dã 。 金kim 剛cang 藏tạng 說thuyết 。

佛Phật 甚thậm 微vi 智trí

辭từ 異dị 意ý 同đồng 。 其kỳ 辭từ 曰viết 。

空không 有hữu 。 不bất 二nhị 。 不bất 異dị 。 不bất 盡tận 。

空không 非phi 斷đoạn 無vô 。 故cố 言ngôn 空không 有hữu 。 有hữu 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 有hữu 。 故cố 言ngôn 不bất 二nhị 。 非phi 離ly 空không 有hữu 外ngoại 。 別biệt 有hữu 中trung 道đạo 。 故cố 言ngôn 不bất 異dị 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 故cố 言ngôn 不bất 盡tận 。 此thử 亦diệc 與dữ 龍long 樹thụ 意ý 同đồng 。 《# 中trung 論luận 》# 云vân 。

因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 即tức 空không 。 即tức 假giả 。 即tức 中trung 。

因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 即tức 空không 者giả 。 此thử 非phi 斷đoạn 無vô 也dã 。 即tức 假giả 者giả 。 不bất 二nhị 也dã 。 即tức 中trung 者giả 。 不bất 異dị 也dã 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 者giả 。 即tức 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 也dã 。 今kim 言ngôn 實thật 相tướng 體thể 。 即tức 權quyền 而nhi 實thật 。 離ly 斷đoạn 無vô 謗báng 也dã 。 即tức 實thật 而nhi 權quyền 。 離ly 建kiến 立lập 謗báng 也dã 。 權quyền 實thật 即tức 非phi 權quyền 實thật 。 離ly 異dị 謗báng 也dã 。 雙song 照chiếu 權quyền 實thật 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 離ly 盡tận 謗báng 也dã 。 斯tư 乃nãi 總tổng 二nhị 經kinh 之chi 雙song 美mỹ 。 申thân 兩lưỡng 論luận 之chi 同đồng 致trí 。 顯hiển 二nhị 家gia 之chi 懸huyền 會hội 。 明minh 今kim 經kinh 之chi 正chánh 體thể 也dã 。

私tư 謂vị 實thật 相tướng 之chi 法pháp 。 橫hoạnh/hoành 破phá 凡phàm 夫phu 之chi 四tứ 執chấp 。 竪thụ 破phá 三tam 聖thánh 之chi 證chứng 得đắc 。 破phá 凡phàm 夫phu 可khả 解giải 。 破phá 聖thánh 者giả 。 三tam 藏tạng 二Nhị 乘Thừa 。 指chỉ 但đãn 空không 為vi 極cực 。 譬thí 頗pha 梨lê 珠châu 。 一nhất 往vãng 似tự 真chân 。 再tái 研nghiên 便tiện 偽ngụy 。 身thân 子tử 云vân 。

我ngã 等đẳng 同đồng 入nhập 法Pháp 性tánh 。 失thất 於ư 如Như 來Lai 。 無vô 量lượng 知tri 見kiến 。

空không 有hữu 之chi 旨chỉ 。 正chánh 破phá 此thử 證chứng 也dã 。 通thông 教giáo 人nhân 。 指chỉ 但đãn 空không 。 不bất 但đãn 空không 共cộng 為vi 極cực 。 譬thí 雜tạp 色sắc 裹khỏa 珠châu 。 光quang 隨tùy 色sắc 變biến 。 緣duyên 所sở 見kiến 之chi 光quang 。 亡vong 其kỳ 本bổn 體thể 。 逐trục 玄huyền 黃hoàng 之chi 色sắc 。 墮đọa 落lạc 二Nhị 乘Thừa 。 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 但đãn 見kiến 於ư 空không 。 不bất 見kiến 不bất 空không 。

菩Bồ 薩Tát 之chi 人nhân 。 非phi 但đãn 見kiến 空không 。 亦diệc 見kiến 不bất 空không 。 所sở 見kiến 既ký 殊thù 。 不bất 二nhị 之chi 旨chỉ 正chánh 破phá 此thử 證chứng 也dã 。 別biệt 教giáo 人nhân 。 指chỉ 不bất 但đãn 空không 為vi 極cực 。 逈huýnh 出xuất 二nhị 邊biên 。 如như 雲vân 外ngoại 月nguyệt 。 棄khí 邊biên 取thủ 中trung 。 如như 捨xả 空không 求cầu 空không 。 不bất 異dị 之chi 旨chỉ 。 正chánh 破phá 此thử 證chứng 。 若nhược 彼bỉ 有hữu 此thử 無vô 。 則tắc 正Chánh 法Pháp 不bất 遍biến 。 不bất 盡tận 之chi 旨chỉ 。 亦diệc 破phá 此thử 證chứng 也dã 。 此thử 等đẳng 皆giai 非phi 佛Phật 甚thậm 微vi 智trí 。 不bất 與dữ 金kim 剛cang 藏tạng 意ý 同đồng 。 非phi 佛Phật 證chứng 得đắc 本bổn 有hữu 常thường 住trụ 。 不bất 與dữ 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 同đồng 。 不bất 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 不bất 與dữ 〈# 壽thọ 量lượng 品phẩm 〉# 同đồng 。 既ký 不bất 會hội 正chánh 體thể 。 攝nhiếp 屬thuộc 何hà 法pháp 。 但đãn 空không 。 是thị 化hóa 他tha 之chi 實thật 。 但đãn 不bất 但đãn 。 是thị 自tự 行hành 化hóa 他tha 之chi 實thật 。 出xuất 二nhị 邊biên 中trung 。 是thị 自tự 行hành 之chi 權quyền 。 並tịnh 他tha 經kinh 所sở 說thuyết 。 非phi 今kim 體thể 也dã 。 今kim 經kinh 體thể 者giả 。 體thể 化hóa 他tha 之chi 權quyền 實thật 。 即tức 是thị 自tự 行hành 之chi 權quyền 實thật 。 如như 垢cấu 衣y 內nội 身thân 。 實thật 是thị 長trưởng 者giả 。 體thể 自tự 行hành 化hóa 他tha 之chi 權quyền 實thật 。 即tức 是thị 自tự 行hành 之chi 權quyền 實thật 。 如như 衣y 內nội 繫hệ 珠châu 。 即tức 無vô 價giá 寶bảo 也dã 。 自tự 行hành 之chi 權quyền 。 即tức 自tự 行hành 之chi 實thật 。 如như 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 治trị 生sanh 產sản 業nghiệp 。 皆giai 與dữ 實thật 相tướng 。 不bất 相tương 違vi 背bội 。 一nhất 色sắc 一nhất 香hương 。 無vô 非phi 中trung 道đạo 。 況huống 自tự 行hành 之chi 實thật 而nhi 非phi 實thật 耶da 。

宗tông 者giả 為vi 三tam 。

一nhất 。 示thị 。 二nhị 。 簡giản 。 三tam 。 結kết 。

宗tông 者giả 。 要yếu 也dã 。 所sở 謂vị 佛Phật 自tự 行hành 因nhân 果quả 。 以dĩ 為vi 宗tông 也dã 。 云vân 何hà 為vi 要yếu 。 無vô 量lượng 眾chúng 善thiện 。 言ngôn 因nhân 則tắc 攝nhiếp 。 無vô 量lượng 證chứng 得đắc 。 言ngôn 果quả 則tắc 攝nhiếp 。 如như 提đề 綱cương 維duy 。 無vô 目mục 而nhi 不bất 動động 。 牽khiên 衣y 一nhất 角giác 。 無vô 縷lũ 而nhi 不bất 來lai 。 故cố 言ngôn 宗tông 要yếu 。

然nhiên 諸chư 因nhân 果quả 。 善thiện 須tu 明minh 識thức 。 尚thượng 不bất 取thủ 別biệt 教giáo 因nhân 果quả 。 況huống 餘dư 因nhân 果quả 。 餘dư 因nhân 果quả 者giả 。 昔tích 三tam 因nhân 大đại 異dị 。 而nhi 三tam 果quả 小tiểu 同đồng 。 又hựu 三tam 因nhân 大đại 同đồng 。 而nhi 三tam 果quả 小tiểu 異dị 。 又hựu 一nhất 因nhân 逈huýnh 出xuất 。 一nhất 果quả 不bất 融dung 。 因nhân 不bất 攝nhiếp 善thiện 。 果quả 不bất 收thu 德đức 。 則tắc 非phi 佛Phật 自tự 行hành 之chi 因nhân 。 非phi 佛Phật 道Đạo 場tràng 證chứng 得đắc 之chi 果quả 。 又hựu 簡giản 者giả 。 諸chư 經kinh 明minh 佛Phật 往vãng 昔tích 所sở 行hành 因nhân 果quả 。 悉tất 皆giai 被bị 拂phất 。 咸hàm 是thị 方phương 便tiện 。 非phi 今kim 經kinh 之chi 宗tông 要yếu 。 取thủ 意ý 為vi 言ngôn 。 因nhân 窮cùng 久cửu 遠viễn 之chi 實thật 修tu 。 果quả 窮cùng 久cửu 遠viễn 之chi 實thật 證chứng 。 如như 此thử 之chi 因nhân 。 竪thụ 高cao 七thất 種chủng 方phương 便tiện 。 橫hoạnh/hoành 包bao 十thập 法Pháp 界Giới 法pháp 。 初sơ 修tu 此thử 實thật 相tướng 之chi 行hành 。 名danh 為vi 佛Phật 因nhân 。 道Đạo 場Tràng 所sở 得đắc 。 名danh 為vi 佛Phật 果Quả 。 但đãn 可khả 以dĩ 智trí 知tri 。 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 具cụ 。 略lược 舉cử 如như 此thử 因nhân 果quả 。 以dĩ 為vi 宗tông 要yếu 耳nhĩ 。

用dụng 者giả 為vi 三tam 。

一nhất 。 示thị 。 二nhị 。 簡giản 。 三tam 。 益ích 。 用dụng 者giả 。 力lực 用dụng 也dã 。 三tam 種chủng 權quyền 實thật 二nhị 智trí 。 皆giai 是thị 力lực 用dụng 。 於ư 力lực 用dụng 中trung 。 更cánh 分phân 別biệt 。

自tự 行hành 二nhị 智trí 。 照chiếu 理lý 理lý 周chu 。 名danh 為vi 力lực 。 二nhị 種chủng 化hóa 他tha 二nhị 智trí 。 鑒giám 機cơ 機cơ 遍biến 。 名danh 為vi 用dụng 。 秖kỳ 自tự 行hành 二nhị 智trí 。 即tức 是thị 化hóa 他tha 二nhị 智trí 。 化hóa 他tha 二nhị 智trí 。 即tức 是thị 自tự 行hành 二nhị 智trí 。 照chiếu 理lý 即tức 鑒giám 機cơ 。 鑒giám 機cơ 即tức 照chiếu 理lý 。 如như 薩Tát 婆Bà 悉Tất 達Đạt 。 彎loan 祖tổ 王vương 弓cung 滿mãn 。 名danh 為vi 力lực 。 中trung 七thất 鐵thiết 鼓cổ 。 貫quán 一nhất 鐵Thiết 圍Vi 山Sơn 。 洞đỗng 地địa 徹triệt 水thủy 輪luân 。 名danh 為vi 用dụng 。 諸chư 方phương 便tiện 教giáo 。 力lực 用dụng 微vi 弱nhược 。 如như 凡phàm 人nhân 弓cung 箭tiễn 。 何hà 者giả 。 昔tích 緣duyên 稟bẩm 化hóa 他tha 二nhị 智trí 。 照chiếu 理lý 不bất 遍biến 。 生sanh 信tín 不bất 深thâm 。 除trừ 疑nghi 不bất 盡tận 。 今kim 緣duyên 稟bẩm 自tự 行hành 二nhị 智trí 。 極cực 佛Phật 境cảnh 界giới 。 起khởi 法Pháp 界Giới 信tín 。 增tăng 圓viên 妙diệu 道đạo 。 斷đoạn 根căn 本bổn 惑hoặc 。 損tổn 變biến 易dị 生sanh 。 非phi 但đãn 生sanh 身thân 。 及cập 生sanh 身thân 得đắc 忍nhẫn 兩lưỡng 種chủng 菩Bồ 薩Tát 俱câu 益ích 。 法Pháp 身thân 。 法Pháp 身thân 後hậu 心tâm 兩lưỡng 種chủng 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 俱câu 益ích 。 化hóa 功công 廣quảng 大đại 。 利lợi 潤nhuận 弘hoằng 深thâm 。 蓋cái 茲tư 經kinh 之chi 力lực 用dụng 也dã 。

教giáo 相tương/tướng 為vi 三tam 。

一nhất 。 根căn 性tánh 融dung 。 不bất 融dung 相tương/tướng 。 二nhị 。 化hóa 道đạo 始thỉ 終chung 。 不bất 始thỉ 終chung 相tương/tướng 。 三tam 。 師sư 弟đệ 遠viễn 近cận 。 不bất 遠viễn 近cận 相tương/tướng 。 教giáo 者giả 。 聖thánh 人nhân 被bị 下hạ 之chi 言ngôn 也dã 。 相tương/tướng 者giả 。 分phân 別biệt 同đồng 異dị 也dã 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 。 如như 日nhật 初sơ 出xuất 。 前tiền 照chiếu 高cao 山sơn 。 厚hậu 殖thực 善thiện 根căn 。 感cảm 斯tư 頓đốn 說thuyết 。 頓đốn 說thuyết 本bổn 不bất 為vi 小tiểu 。 小tiểu 雖tuy 在tại 座tòa 。 如như 聾lung 如như 瘂á 。 良lương 由do 小tiểu 不bất 堪kham 大đại 。 亦diệc 是thị 大đại 隔cách 於ư 小tiểu 。 此thử 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。 約ước 法pháp 被bị 緣duyên 。 緣duyên 得đắc 大đại 益ích 。 名danh 頓đốn 教giáo 相tương/tướng 。 約ước 說thuyết 次thứ 第đệ 。 名danh 從tùng 牛ngưu 出xuất 乳nhũ 味vị 相tương/tướng 。 次thứ 照chiếu 幽u 谷cốc 。 淺thiển 行hành 偏thiên 明minh 當đương 分phần/phân 漸tiệm 解giải 。 此thử 如như 三tam 藏tạng 。 三tam 藏tạng 本bổn 不bất 為vi 大đại 。 大đại 雖tuy 在tại 座tòa 。 多đa 跢đa 婆bà 和hòa 。 小tiểu 所sở 不bất 識thức 。 此thử 乃nãi 小tiểu 隔cách 於ư 大đại 。 大đại 隱ẩn 於ư 小tiểu 。 約ước 法pháp 被bị 緣duyên 。 名danh 漸tiệm 教giáo 相tương/tướng 。 約ước 說thuyết 次thứ 第đệ 。 名danh 酪lạc 味vị 相tương/tướng 。 次thứ 照chiếu 平bình 地địa 。 影ảnh 臨lâm 萬vạn 水thủy 。 逐trục 器khí 方phương 圓viên 。 隨tùy 波ba 動động 靜tĩnh 。 示thị 一nhất 佛Phật 土độ 。 令linh 淨tịnh 穢uế 不bất 同đồng 。 示thị 現hiện 一nhất 身thân 。 巨cự 細tế 各các 異dị 。 一nhất 音âm 說thuyết 法Pháp 。 隨tùy 類loại 各các 解giải 。 恐khủng 畏úy 。 歡hoan 喜hỷ 厭yếm 離ly 。 斷đoạn 疑nghi 。 神thần 力lực 不bất 共cộng 。 故cố 見kiến 有hữu 淨tịnh 。 穢uế 。 聞văn 有hữu 褒bao 。 貶biếm 。 嗅khứu 有hữu 薝chiêm 蔔bặc 。 不bất 薝chiêm 蔔bặc 。 華hoa 有hữu 著trước 身thân 。 不bất 著trước 身thân 。 慧tuệ 有hữu 若nhược 干can 。 不bất 若nhược 干can 。 此thử 如như 《# 淨tịnh 名danh 》# 。 《# 方Phương 等Đẳng 》# 。 約ước 法pháp 被bị 緣duyên 。 猶do 是thị 漸tiệm 教giáo 。 約ước 說thuyết 次thứ 第đệ 。 生sanh 蘇tô 味vị 相tương/tướng 。

復phục 有hữu 義nghĩa 。 大đại 人nhân 蒙mông 其kỳ 光quang 用dụng 。 嬰anh 兒nhi 喪táng 其kỳ 睛tình 明minh 。 夜dạ 遊du 者giả 伏phục 匿nặc 。 作tác 務vụ 者giả 興hưng 成thành 。 故cố 文văn 云vân 。

但đãn 為vì 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 其kỳ 實thật 事sự 。 而nhi 不bất 為vì 我ngã 。 說thuyết 斯tư 真chân 要yếu 。

雖tuy 三tam 人nhân 俱câu 學học 。 二Nhị 乘Thừa 取thủ 證chứng 。 具cụ 如như 《# 大đại 品phẩm 》# 。 若nhược 約ước 法pháp 被bị 緣duyên 。 猶do 是thị 漸tiệm 教giáo 。 約ước 說thuyết 次thứ 第đệ 。 名danh 熟thục 蘇tô 味vị 相tương/tướng 。

復phục 有hữu 義nghĩa 。 日nhật 光quang 普phổ 照chiếu 。 高cao 下hạ 悉tất 均quân 平bình 。 土thổ/độ 圭# 測trắc 影ảnh 。 不bất 縮súc 不bất 盈doanh 。 若nhược 低đê 頭đầu 。 若nhược 小tiểu 音âm 。 若nhược 散tán 亂loạn 。 若nhược 微vi 善thiện 。 皆giai 成thành 佛Phật 道Đạo 。 不bất 令linh 有hữu 人nhân 。 獨độc 得đắc 滅diệt 度độ 。 皆giai 以dĩ 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 而nhi 滅diệt 度độ 之chi 。 具cụ 如như 今kim 經kinh 。 若nhược 約ước 法pháp 被bị 緣duyên 。 名danh 漸tiệm 圓viên 教giáo 。 若nhược 說thuyết 次thứ 第đệ 。 醍đề 醐hồ 味vị 相tương/tướng 。

當đương 知tri 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 之chi 譬thí 。 與dữ 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 義nghĩa 同đồng 。 三tam 子tử 。 三tam 田điền 。 三tam 馬mã 等đẳng 譬thí 。 皆giai 先tiên 菩Bồ 薩Tát 。 次thứ 及cập 二Nhị 乘Thừa 。 後hậu 則tắc 平bình 等đẳng 凡phàm 聖thánh (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 。

既ký 以dĩ 五ngũ 味vị 分phân 別biệt 。 那na 同đồng 稱xưng 漸tiệm 。

答đáp 。

約ước 漸tiệm 得đắc 明minh 五ngũ 味vị 耳nhĩ 。 又hựu 若nhược 小tiểu 不bất 聞văn 大đại 。 大đại 一nhất 向hướng 是thị 頓đốn 。 若nhược 大đại 不bất 用dụng 小tiểu 。 小tiểu 一nhất 向hướng 是thị 漸tiệm 。 若nhược 以dĩ 大đại 破phá 小tiểu 。 是thị 漸tiệm 頓đốn 並tịnh 陳trần 。 若nhược 帶đái 小tiểu 明minh 大đại 。 是thị 漸tiệm 頓đốn 相tương/tướng 資tư 。 若nhược 會hội 小tiểu 歸quy 大đại 。 是thị 漸tiệm 頓đốn 泯mẫn 合hợp 。 故cố 《# 無vô 量lượng 義nghĩa 》# 云vân 。

漸tiệm 頓đốn 二nhị 法pháp 。 三tam 道đạo 。 四Tứ 果Quả 不bất 合hợp 。

今kim 時thời 則tắc 合hợp 。 即tức 此thử 義nghĩa 也dã 。

問vấn 。

云vân 何hà 相tương/tướng 資tư 。

答đáp 。

小tiểu 聞văn 於ư 大đại 。 恥sỉ 小tiểu 而nhi 慕mộ 大đại 。 是thị 為vi 頓đốn 資tư 小tiểu 。 佛Phật 命mạng 善thiện 吉cát 轉chuyển 教giáo 。 大đại 益ích 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 為vi 漸tiệm 資tư 頓đốn 。

如như 前tiền 分phân 別biệt 。 但đãn 約ước 顯hiển 露lộ 。 明minh 漸tiệm 頓đốn 五ngũ 味vị 之chi 相tướng 。 若nhược 論luận 不bất 定định 。 義nghĩa 則tắc 不bất 然nhiên 。 雖tuy 高cao 山sơn 頓đốn 說thuyết 。 不bất 動động 寂tịch 場tràng 。 而nhi 遊du 化hóa 鹿lộc 苑uyển 。 雖tuy 說thuyết 四Tứ 諦Đế 生sanh 滅diệt 。 而nhi 不bất 妨phương 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 雖tuy 為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 佛Phật 境cảnh 界giới 。 而nhi 有hữu 二Nhị 乘Thừa 智trí 斷đoạn 。 雖tuy 五ngũ 人nhân 證chứng 果Quả 。 不bất 妨phương 八bát 萬vạn 諸chư 天thiên 。 獲hoạch 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 當đương 知tri 即tức 頓đốn 而nhi 漸tiệm 。 即tức 漸tiệm 而nhi 頓đốn 。 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

或hoặc 時thời 說thuyết 深thâm 。 或hoặc 時thời 說thuyết 淺thiển 。

應ưng 問vấn 即tức 遮già 。 應ưng 遮già 即tức 問vấn 。 一nhất 時thời 。 一nhất 說thuyết 。 一nhất 念niệm 之chi 中trung 。 備bị 有hữu 不bất 定định 。 不bất 同đồng 舊cựu 義nghĩa 。 專chuyên 判phán 一nhất 部bộ 。 味vị 味vị 中trung 悉tất 如như 此thử 。 此thử 乃nãi 顯hiển 露lộ 不bất 定định 。

祕bí 密mật 不bất 定định 。 其kỳ 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 如Như 來Lai 於ư 法pháp 。 得đắc 最tối 自tự 在tại 。 若nhược 智trí 。 若nhược 機cơ 。 若nhược 時thời 。 若nhược 處xứ 。 三tam 密mật 四tứ 門môn 。 無vô 妨phương 無vô 礙ngại 。 此thử 座tòa 說thuyết 頓đốn 。 十thập 方phương 說thuyết 漸tiệm 。 說thuyết 不bất 定định 。 頓đốn 座tòa 不bất 聞văn 十thập 方phương 。 十thập 方phương 不bất 聞văn 頓đốn 座tòa 。 或hoặc 十thập 方phương 說thuyết 頓đốn 。 說thuyết 不bất 定định 。 此thử 座tòa 說thuyết 漸tiệm 。 各các 各các 不bất 相tương 知tri 聞văn 。 於ư 此thử 是thị 顯hiển 。 於ư 彼bỉ 是thị 密mật 。 或hoặc 為vì 一nhất 人nhân 說thuyết 頓đốn 。 或hoặc 為vì 多đa 人nhân 說thuyết 漸tiệm 。 說thuyết 不bất 定định 。 或hoặc 為vì 一nhất 人nhân 說thuyết 漸tiệm 。 為vì 多đa 人nhân 說thuyết 頓đốn 。 各các 各các 不bất 相tương 知tri 。 互hỗ 為vi 顯hiển 密mật 。 或hoặc 一nhất 座tòa 默mặc 。 十thập 方phương 說thuyết 。 十thập 方phương 默mặc 。 一nhất 座tòa 說thuyết 。 或hoặc 俱câu 默mặc 。 俱câu 說thuyết 。 各các 各các 不bất 相tương 知tri 。 互hỗ 為vi 顯hiển 密mật 。 雖tuy 復phục 如như 此thử 。 未vị 盡tận 如Như 來Lai 於ư 法pháp 自tự 在tại 之chi 力lực 。 但đãn 可khả 智trí 知tri 。 不bất 可khả 言ngôn 辨biện 。 雖tuy 復phục 甚thậm 多đa 。 亦diệc 不bất 出xuất 漸tiệm 。 頓đốn 。 不bất 定định 。 祕bí 密mật 。

今kim 《# 法pháp 華hoa 》# 是thị 顯hiển 露lộ 。 非phi 祕bí 密mật 。 是thị 漸tiệm 頓đốn 。 非phi 漸tiệm 漸tiệm 。 是thị 合hợp 。 非phi 不bất 合hợp 。 是thị 醍đề 醐hồ 非phi 四tứ 味vị 。 是thị 定định 。 非phi 不bất 定định 。 如như 此thử 分phân 別biệt 。 此thử 經Kinh 與dữ 眾chúng 經kinh 相tương/tướng 異dị 也dã 。

又hựu 異dị 者giả 。 餘dư 教giáo 當đương 機cơ 益ích 物vật 。 不bất 說thuyết 如Như 來Lai 施thí 化hóa 之chi 意ý 。 此thử 經Kinh 明minh 佛Phật 設thiết 教giáo 元nguyên 始thỉ 。 巧xảo 為vi 眾chúng 生sanh 作tác 頓đốn 。 漸tiệm 。 不bất 定định 。 顯hiển 密mật 種chủng 子tử 。 中trung 間gian 以dĩ 頓đốn 。 漸tiệm 五ngũ 味vị 調điều 伏phục 長trưởng 養dưỡng 。 而nhi 成thành 熟thục 之chi 。 又hựu 以dĩ 頓đốn 漸tiệm 五ngũ 味vị 。 而nhi 度độ 脫thoát 之chi 。 並tịnh 脫thoát 。 並tịnh 熟thục 。 並tịnh 種chủng 。 番phiên 番phiên 不bất 息tức 。 大đại 勢thế 威uy 猛mãnh 。 三tam 世thế 益ích 物vật 。 具cụ 如như 〈# 信tín 解giải 品phẩm 〉# 中trung 說thuyết 。 與dữ 餘dư 經kinh 異dị 也dã 。

又Hựu 眾Chúng 經Kinh 咸Hàm 云Vân

道đạo 樹thụ 。 師sư 實thật 智trí 始thỉ 滿mãn 。 起khởi 道đạo 樹thụ 。 始thỉ 施thí 權quyền 智trí 。

今kim 經kinh 明minh 師sư 之chi 權quyền 實thật 。 在tại 道đạo 樹thụ 前tiền 久cửu 久cửu 已dĩ 滿mãn 。 諸chư 經kinh 明minh 二Nhị 乘Thừa 弟đệ 子tử 不bất 得đắc 入nhập 實thật 智trí 。 亦diệc 不bất 能năng 施thí 權quyền 智trí 。 今kim 經kinh 明minh 弟đệ 子tử 入nhập 實thật 甚thậm 久cửu 。 亦diệc 先tiên 解giải 行hành 權quyền 。 又hựu 眾chúng 經kinh 尚thượng 不bất 論luận 道đạo 樹thụ 之chi 前tiền 。 師sư 之chi 與dữ 弟đệ 。 近cận 近cận 權quyền 實thật 。 況huống 復phục 遠viễn 遠viễn 。 今kim 經kinh 明minh 道đạo 樹thụ 之chi 前tiền 。 權quyền 實thật 長trường 遠viễn 。 補bổ 處xứ 數số 世thế 界giới 不bất 知tri 。 況huống 其kỳ 塵trần 數số 。 經Kinh 云vân 。

昔tích 所sở 未vị 曾tằng 說thuyết 。 今kim 皆giai 當đương 得đắc 聞văn 。

殷ân 勤cần 稱xưng 讚tán 。 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。 當đương 知tri 此thử 經Kinh 。 異dị 諸chư 教giáo 也dã 。

○# 二nhị 。 引dẫn 證chứng 者giả 。 如như 文Văn 殊Thù 答đáp 問vấn 偈kệ 云vân 。

我ngã 見kiến 燈Đăng 明Minh 佛Phật 。 本bổn 光quang 瑞thụy 如như 此thử 。 以dĩ 是thị 知tri 今kim 佛Phật 。 欲dục 說thuyết 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 。

何hà 但đãn 二nhị 萬vạn 億ức 。 大đại 通thông 智trí 勝thắng 及cập 五ngũ 佛Phật 章chương 中trung 三tam 世thế 佛Phật 說thuyết 。 皆giai 名danh 。

法pháp 華hoa

也dã 。 文văn 云vân 。

今kim 佛Phật 放phóng 光quang 明minh 。 助trợ 發phát 實thật 相tướng 義nghĩa 。

又hựu 云vân 。

諸chư 法pháp 實thật 相tướng 義nghĩa 。 已dĩ 為vì 汝nhữ 等đẳng 說thuyết 。

又hựu 云vân 。

無vô 量lượng 眾chúng 所sở 尊tôn 。 為vi 說thuyết 實thật 相tướng 印ấn 。

此thử 亦diệc 今kim 古cổ 同đồng 以dĩ 實thật 相tướng 為vi 體thể 也dã 。

文văn 云vân

佛Phật 當đương 雨vũ 法Pháp 雨vũ 。 充sung 足túc 求cầu 道Đạo 者giả 。

即tức 是thị 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 之chi 法Pháp 雨vũ 。 令linh 求cầu 佛Phật 道Đạo 因nhân 者giả 充sung 足túc 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 。 皆giai 會hội 令linh 充sung 足túc 。 若nhược 開khai 近cận 顯hiển 遠viễn 之chi 法Pháp 雨vũ 。 令linh 求cầu 佛Phật 道Đạo 果quả 者giả 充sung 足túc 。 文văn 云vân 。

諸chư 求cầu 三tam 乘thừa 人nhân 。 若nhược 有hữu 疑nghi 悔hối 者giả 。 佛Phật 當đương 為vi 除trừ 斷đoạn 。 令linh 盡tận 無vô 有hữu 餘dư 。

又hựu 云vân 。

諸chư 佛Phật 法Pháp 久cửu 後hậu 。 要yếu 當đương 說thuyết 真chân 實thật 。

即tức 是thị 斷đoạn 三tam 乘thừa 。 五ngũ 乘thừa 。 七thất 方phương 便tiện 。 九cửu 法Pháp 界Giới 等đẳng 疑nghi 。 皆giai 令linh 生sanh 信tín 。 此thử 證chứng 經kinh 用dụng 也dã 。

又hựu 〈# 如Như 來Lai 神thần 力lực 品phẩm 〉# 云vân

以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 如Như 來Lai 一nhất 切thiết 。 所sở 有hữu 之chi 法Pháp 。 如Như 來Lai 一nhất 切thiết 。 自tự 在tại 神thần 力lực 。 如Như 來Lai 一nhất 切thiết 。 祕bí 要yếu 之chi 藏tạng 。 如Như 來Lai 一nhất 切thiết 。 甚thậm 深thâm 之chi 事sự 。 皆giai 於ư 此thử 經Kinh 。 宣tuyên 示thị 顯hiển 說thuyết 。

一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 權quyền 實thật 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 攝nhiếp 也dã 。 此thử 證chứng 經kinh 名danh 。 一nhất 切thiết 自tự 在tại 神thần 力lực 者giả 。 內nội 用dụng 名danh 自tự 在tại 。 外ngoại 用dụng 名danh 神thần 力lực 。 即tức 證chứng 用dụng 也dã 。 一nhất 切thiết 祕bí 要yếu 之chi 藏tạng 者giả 。 非phi 器khí 莫mạc 授thọ 為vi 祕bí 。 正chánh 體thể 為vi 要yếu 。 多đa 所sở 含hàm 容dung 而nhi 無vô 積tích 聚tụ 名danh 藏tạng 。 此thử 證chứng 體thể 也dã 。 一nhất 切thiết 甚thậm 深thâm 之chi 事sự 者giả 。 實thật 相tướng 名danh 甚thậm 深thâm 。 為vi 實thật 相tướng 修tu 因nhân 名danh 深thâm 因nhân 。 究cứu 竟cánh 實thật 相tướng 名danh 深thâm 果quả 。 又hựu 〈# 法Pháp 師sư 品phẩm 〉# 云vân 。

若nhược 聞văn 此thử 經Kinh 。 乃nãi 是thị 善thiện 行hành 菩Bồ 薩Tát 之chi 道Đạo 。

深thâm 因nhân 也dã 。

求cầu 佛Phật 道Đạo 者giả 。 咸hàm 於ư 我ngã 前tiền 聞văn 《# 妙Diệu 法Pháp 華Hoa 經Kinh 》# 一nhất 句cú 。 乃nãi 至chí 一nhất 念niệm 隨tùy 喜hỷ 。 我ngã 皆giai 與dữ 授thọ 記ký 。 乃nãi 至chí 須tu 臾du 聞văn 之chi 。 即tức 得đắc 究cứu 竟cánh 。 三tam 菩Bồ 提Đề 深thâm 果quả 。

此thử 證chứng 宗tông 也dã 。

所sở 以dĩ 引dẫn 二nhị 文văn 者giả 。 古cổ 佛Phật 事sự 定định 。 舉cử 要yếu 略lược 以dĩ 釋thích 疑nghi 。 今kim 佛Phật 說thuyết 竟cánh 。 舉cử 要yếu 略lược 以dĩ 付phó 囑chúc 。 中trung 間gian 正chánh 當đương 機cơ 廣quảng 說thuyết 。 故cố 不bất 引dẫn 證chứng 耳nhĩ 。 若nhược 引dẫn 者giả 。

開khai 。 示thị 。 悟ngộ 。 入nhập 。

即tức 其kỳ 文văn 也dã 。

為vì 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 故cố

證chứng 名danh 。

佛Phật 之chi 知tri 見kiến

證chứng 體thể 。

開khai 示thị 悟ngộ 入nhập

證chứng 宗tông 。

為vì 令linh 眾chúng 生sanh

證chứng 用dụng 。

此Thử 異Dị 餘Dư 經Kinh

證chứng 教giáo 也dã 。

又hựu 〈# 藥dược 王vương 品phẩm 〉# 舉cử 十thập 譬thí 歎thán 教giáo 。 今kim 引dẫn 其kỳ 六lục 。

大đại 如như 海hải 。 高cao 如như 山sơn 。 圓viên 如như 月nguyệt 。 照chiếu 如như 日nhật 。 自tự 在tại 如như 梵Phạm 王Vương 。 極cực 如như 佛Phật 。

海hải 是thị 坎khảm 德đức 。 萬vạn 流lưu 歸quy 故cố 。 同đồng 一nhất 鹹hàm 故cố 。 《# 法pháp 華hoa 》# 亦diệc 爾nhĩ 。 佛Phật 所sở 證chứng 得đắc 。 萬vạn 善thiện 同đồng 歸quy 。 同đồng 乘thừa 佛Phật 乘thừa 。 江giang 湖hồ 川xuyên 流lưu 。 無vô 此thử 大đại 德đức 。 餘dư 經kinh 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 《# 法pháp 華hoa 》# 最tối 大đại 也dã 。

山sơn 王vương 最tối 高cao 。 四tứ 寶bảo 所sở 成thành 故cố 。 純thuần 諸chư 天thiên 居cư 故cố 。 《# 法pháp 華hoa 》# 亦diệc 爾nhĩ 。 在tại 四tứ 味vị 教giáo 之chi 頂đảnh 。 離ly 四tứ 誹phỉ 謗báng 。 開khai 。 示thị 。 悟ngộ 。 入nhập 。 純thuần 一nhất 根căn 一nhất 緣duyên 。 同đồng 一nhất 道đạo 味vị 。 純thuần 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 聲Thanh 聞Văn 弟đệ 子tử 故cố 。

月nguyệt 能năng 虧khuy 盈doanh 故cố 。 月nguyệt 漸tiệm 圓viên 故cố 。 《# 法pháp 華hoa 》# 亦diệc 爾nhĩ 。 同đồng 體thể 權quyền 實thật 故cố 。 會hội 漸tiệm 入nhập 頓đốn 故cố 。

燈đăng 。 炬cự 。 星tinh 。 月nguyệt 與dữ 闇ám 共cộng 住trú 。 譬thí 諸chư 經kinh 存tồn 。 二nhị 乘thừa 道Đạo 果Quả 。 與dữ 小tiểu 並tịnh 立lập 。 日nhật 能năng 破phá 闇ám 故cố 。 《# 法pháp 華hoa 》# 破phá 化hóa 城thành 。 除trừ 草thảo 庵am 故cố 。 又hựu 日nhật 映ánh 奪đoạt 星tinh 月nguyệt 。 令linh 不bất 現hiện 故cố 。 《# 法pháp 華hoa 》# 拂phất 迹tích 。 除trừ 方phương 便tiện 故cố 。

輪Luân 王Vương 於ư 四tứ 域vực 自tự 在tại 。 釋thích 王vương 於ư 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 自tự 在tại 。 大đại 梵Phạm 於ư 三tam 界giới 自tự 在tại 。 諸chư 經kinh 或hoặc 於ư 俗tục 諦đế 自tự 在tại 。 或hoặc 於ư 真Chân 諦Đế 自tự 在tại 。 或hoặc 於ư 中trung 道đạo 自tự 在tại 。 但đãn 是thị 歷lịch 別biệt 自tự 在tại 。 非phi 大đại 自tự 在tại 。 今kim 經kinh 三tam 諦đế 圓viên 融dung 。 最tối 得đắc 自tự 在tại 。 譬thí 大đại 梵Phạm 王Vương 。 餘dư 經kinh 拔bạt 眾chúng 生sanh 出xuất 生sanh 死tử 。 如như 五ngũ 佛Phật 子tử 。 於ư 凡phàm 夫phu 第đệ 一nhất 。 或hoặc 拔bạt 眾chúng 生sanh 出xuất 涅Niết 槃Bàn 。 如như 菩Bồ 薩Tát 居cư 無Vô 學Học 上thượng 。 今kim 經kinh 拔bạt 出xuất 眾chúng 生sanh 。 過quá 方phương 便tiện 教giáo 菩Bồ 薩Tát 上thượng 。 即tức 成thành 法Pháp 王Vương 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。

引dẫn 諸chư 譬thí 喻dụ 。 明minh 教giáo 相tương/tướng 最tối 大đại 。 例lệ 知tri 用dụng 。 宗tông 。 體thể 。 名danh 。 亦diệc 大đại 如như 海hải 。 境cảnh 智trí 乃nãi 至chí 利lợi 益ích 。 亦diệc 大đại 如như 海hải 。 教giáo 相tương/tướng 如như 山sơn 。 在tại 四tứ 味vị 教giáo 上thượng 。 用dụng 。 宗tông 。 體thể 。 名danh 。 境cảnh 。 智trí 。 利lợi 益ích 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 教giáo 相tương/tướng 虧khuy 盈doanh 圓viên 滿mãn 。 如như 月nguyệt 。 用dụng 。 宗tông 。 體thể 。 名danh 。 境cảnh 。 智trí 。 利lợi 益ích 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 教giáo 破phá 化hóa 城thành 。 用dụng 。 宗tông 。 體thể 。 名danh 。 境cảnh 。 智trí 。 利lợi 益ích 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 教giáo 相tương/tướng 自tự 在tại 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 教giáo 相tương/tướng 王vương 中trung 王vương 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 但đãn 引dẫn 文văn 證chứng 教giáo 。 餘dư 義nghĩa 亦diệc 成thành 。

○# 三tam 。 生sanh 起khởi 者giả 。 能năng 生sanh 為vi 生sanh 。 所sở 生sanh 為vi 起khởi 。 前tiền 後hậu 有hữu 次thứ 第đệ 。 麁thô 細tế 不bất 相tương 違vi 。 肇triệu 云vân 。

名danh 無vô 召triệu 物vật 之chi 功công 。 物vật 無vô 應ưng 名danh 之chi 實thật 。 無vô 名danh 無vô 物vật 。 名danh 。 物vật 安an 在tại 。

蓋cái 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 無vô 相tướng 意ý 耳nhĩ 。 世thế 諦đế 為vi 言ngôn 。 無vô 名danh 無vô 以dĩ 顯hiển 法pháp 。 故cố 初sơ 釋thích 名danh 。 名danh 。 名danh 於ư 法pháp 。 法pháp 即tức 是thị 體thể 。 尋tầm 名danh 識thức 體thể 。 體thể 非phi 宗tông 不bất 會hội 。 會hội 體thể 自tự 行hành 已dĩ 圓viên 。 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 。 導đạo 利lợi 含hàm 識thức 。 利lợi 益ích 既ký 多đa 。 須tu 分phân 別biệt 教giáo 相tương/tướng 也dã 。

〈# 神thần 力lực 品phẩm 〉# 中trung 。 約ước 教giáo 次thứ 第đệ 。 一nhất 切thiết 法pháp 本bổn 皆giai 佛Phật 法Pháp 。 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

一nhất 切thiết 世thế 諦đế 。 若nhược 於ư 如Như 來Lai 。 即tức 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。

眾chúng 生sanh 顛điên 倒đảo 。 謂vị 非phi 佛Phật 法Pháp 。 今kim 明minh 言ngôn 示thị 之chi 。 故cố 言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。

欲dục 說thuyết 此thử 法Pháp 。 先tiên 以dĩ 神thần 力lực 駭hãi 動động 。 故cố 言ngôn 一nhất 切thiết 。 自tự 在tại 神thần 力lực 。 既ký 見kiến 變biến 通thông 。 醒tỉnh 悟ngộ 渴khát 仰ngưỡng 。 得đắc 為vi 說thuyết 教giáo 。 教giáo 詮thuyên 實thật 相tướng 。 故cố 言ngôn 祕bí 密mật 之chi 藏tạng 也dã 。 稟bẩm 教giáo 修tu 行hành 。 即tức 有hữu 因nhân 果quả 。 故cố 言ngôn 甚thậm 深thâm 之chi 事sự 也dã 。 欲dục 分phân 別biệt 四tứ 義nghĩa 與dữ 餘dư 經kinh 同đồng 異dị 。 次thứ 明minh 教giáo 相tương/tướng 耳nhĩ 。

〈# 序tự 品phẩm 〉# 約ước 行hành 次thứ 第đệ 。 初sơ 從tùng 經Kinh 卷quyển 。 若nhược 善Thiện 知Tri 識Thức 。 有hữu 所sở 聞văn 見kiến 。 即tức 聞văn 名danh 也dã 。 聞văn 故cố 推thôi 理lý 體thể 顯hiển 。 顯hiển 體thể 須tu 行hành 。 行hành 即tức 因nhân 果quả 。 宗tông 也dã 。 行hành 自tự 排bài 惑hoặc 。 亦diệc 利lợi 眾chúng 生sanh 。 是thị 用dụng 也dã 。 分phân 別biệt 同đồng 異dị 。 教giáo 相tương/tướng 也dã 。 開khai 。 示thị 。 悟ngộ 。 入nhập 。 亦diệc 約ước 行hành 次thứ 第đệ 。 法pháp 本bổn 無vô 開khai 閉bế 。 今kim 呼hô 為vi 方phương 便tiện 門môn 開khai 。 此thử 聞văn 名danh 也dã 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 體thể 也dã 。 自tự 迷mê 得đắc 悟ngộ 。 悟ngộ 因nhân 也dã 。 由do 因nhân 故cố 悟ngộ 果quả 。 宗tông 也dã 。 悟ngộ 故cố 深thâm 入nhập 。 亦diệc 令linh 他tha 入nhập 。 用dụng 也dã 。 分phân 別biệt 同đồng 異dị 。 教giáo 也dã 。 今kim 之chi 五ngũ 義nghĩa 。 依y 〈# 序tự 品phẩm 〉# 扶phù 行hành 次thứ 第đệ 也dã 。

○# 四tứ 。 開khai 合hợp 者giả 。 五ngũ 章chương 共cộng 釋thích 一nhất 經kinh 。 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 令linh 易dị 解giải 故cố 。 凡phàm 三tam 種chủng 開khai 合hợp 。 謂vị 五ngũ 種chủng 。 十thập 種chủng 。 譬thí 喻dụ 。

初sơ 。 釋thích 名danh 通thông 論luận 事sự 。 理lý 。 顯hiển 體thể 專chuyên 論luận 理lý 。 宗tông 。 用dụng 但đãn 論luận 事sự 。 教giáo 相tương/tướng 分phân 別biệt 事sự 。 理lý 。 釋thích 名danh 通thông 說thuyết 教giáo 行hành 。 顯hiển 體thể 非phi 教giáo 。 非phi 行hành 。 宗tông 。 用dụng 但đãn 行hành 。 教giáo 相tương/tướng 但đãn 教giáo 。 釋thích 名danh 通thông 說thuyết 因nhân 果quả 。 顯hiển 體thể 非phi 因nhân 。 非phi 果quả 。 宗tông 自tự 因nhân 果quả 。 用dụng 教giáo 他tha 因nhân 果quả 。 教giáo 相tương/tướng 分phân 別biệt 上thượng 法pháp 耳nhĩ 。 釋thích 名danh 通thông 論luận 自tự 行hành 。 化hóa 他tha 。 體thể 非phi 自tự 。 非phi 他tha 。 宗tông 是thị 自tự 行hành 。 用dụng 是thị 化hóa 他tha 。 教giáo 相tương/tướng 分phân 別biệt 自tự 。 他tha 。 釋thích 名danh 通thông 論luận 說thuyết 默mặc 。 體thể 非phi 說thuyết 。 非phi 默mặc 。 宗tông 默mặc 。 用dụng 說thuyết 。 教giáo 相tương/tướng 分phân 別biệt 云vân 云vân )# 。

十thập 種chủng 者giả 。 釋thích 名danh 總tổng 論luận 三tam 軌quỹ 。

體thể 。 宗tông 。 用dụng 開khai 對đối 三tam 軌quỹ 。 教giáo 相tương/tướng 分phân 別biệt 三tam 軌quỹ 。 釋thích 名danh 總tổng 論luận 三tam 道đạo 。

體thể 。 宗tông 。 用dụng 開khai 對đối 三tam 道đạo 。 教giáo 相tương/tướng 分phân 別biệt 三tam 道đạo 。 乃nãi 至chí 第đệ 十thập 。 釋thích 名danh 總tổng 論luận 三tam 德đức 。

體thể 。 宗tông 。 用dụng 開khai 對đối 三tam 德đức 。 教giáo 相tương/tướng 分phân 別biệt 三tam 德đức (# 云vân 云vân )# 。

譬thí 喻dụ 者giả 。 譬thí 如như 總tổng 名danh 人nhân 身thân 。 開khai 身thân 則tắc 有hữu 識thức 。 命mạng 。 煖noãn 。 分phân 別biệt 諸chư 身thân 貴quý 。 賤tiện 。 賢hiền 。 愚ngu 。 種chủng 種chủng 差sai 降giáng/hàng 。 人nhân 身thân 譬thí 名danh 。 識thức 以dĩ 譬thí 體thể 。 命mạng 以dĩ 譬thí 宗tông 。 煖noãn 以dĩ 譬thí 用dụng 。 分phân 別biệt 譬thí 教giáo 相tương/tướng (# 云vân 云vân )# 。

○# 五ngũ 料liệu 簡giản 者giả 。

若nhược 為vi 蓮liên 故cố 華hoa 。 華hoa 果quả 必tất 俱câu 。 將tương 不bất 墮đọa 因nhân 中trung 有hữu 果quả 耶da 。

答đáp 。

因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 舊cựu 醫y 邪tà 法pháp 。 已dĩ 為vi 初sơ 教giáo 所sở 破phá 。 尚thượng 非phi 麁thô 權quyền 實thật 義nghĩa 。 況huống 是thị 妙diệu 因nhân 妙diệu 果Quả 。 新tân 醫y 真chân 乳nhũ 法pháp 邪tà 。

問vấn 。

華hoa 以dĩ 喻dụ 權quyền 。 權quyền 是thị 小Tiểu 乘Thừa 之chi 法pháp 。 則tắc 不bất 應ưng 破phá 於ư 草thảo 庵am 。 草thảo 庵am 既ký 破phá 。 何hà 得đắc 以dĩ 華hoa 喻dụ 權quyền 。

答đáp 。

小Tiểu 乘Thừa 是thị 化hóa 他tha 之chi 權quyền 。 是thị 故cố 須tu 破phá 。 今kim 明minh 自tự 行hành 之chi 權quyền 。 故cố 以dĩ 華hoa 喻dụ 耳nhĩ 。

問vấn 。

文văn 內nội 從tùng 火hỏa 宅trạch 至chí 醫y 子tử 。 凡phàm 七thất 譬thí 。 悉tất 不bất 明minh 蓮liên 華hoa 。 何hà 以dĩ 取thủ 此thử 為vi 題đề 。

答đáp 。

七thất 譬thí 是thị 別biệt 。 蓮liên 華hoa 是thị 總tổng 。 舉cử 總tổng 攝nhiếp 別biệt 。 故cố 冠quan 篇thiên 首thủ 也dã 。

問vấn 。

一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 佛Phật 法Pháp 。 何hà 意ý 簡giản 權quyền 取thủ 實thật 為vi 體thể 。

答đáp 。

若nhược 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 諸chư 法pháp 皆giai 體thể 。 若nhược 廢phế 權quyền 顯hiển 實thật 。 如như 前tiền 所sở 用dụng 。

問vấn 。

何hà 故cố 雙song 用dụng 因nhân 果quả 為vi 宗tông 。

答đáp 。

由do 因nhân 致trí 果quả 。 果quả 為vi 因nhân 所sở 辦biện 。 若nhược 從tùng 能năng 辦biện 。 以dĩ 因nhân 為vi 宗tông 。 若nhược 從tùng 所sở 辦biện 。 以dĩ 果quả 為vi 宗tông 。 二nhị 義nghĩa 本bổn 是thị 相tương/tướng 成thành 。 不bất 得đắc 單đơn 取thủ 。 又hựu 迹tích 本bổn 二nhị 文văn 。 俱câu 說thuyết 因nhân 果quả 故cố 。

問vấn 。

論luận 宗tông 簡giản 化hóa 他tha 因nhân 果quả 。 明minh 用dụng 俱câu 取thủ 自tự 他tha 權quyền 實thật 。

答đáp 。

宗tông 論luận 自tự 行hành 。 故cố 須tu 簡giản 他tha 。 用dụng 是thị 益ích 他tha 。 是thị 故cố 雙song 取thủ 。

又hựu 問vấn 。

用dụng 是thị 化hóa 他tha 。 亦diệc 不bất 須tu 自tự 行hành 權quyền 實thật 。

答đáp 。

欲dục 以dĩ 自tự 利lợi 。 利lợi 他tha 故cố 。

並tịnh 宗tông 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 欲dục 自tự 行hành 化hóa 他tha 因nhân 果quả 。 是thị 故cố 應ưng 取thủ 他tha 也dã 。 答đáp 。

化hóa 他tha 因nhân 果quả 。 不bất 能năng 致trí 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 是thị 故cố 不bất 取thủ 。

並tịnh 用dụng 他tha 權quyền 實thật 。 亦diệc 不bất 能năng 令linh 他tha 至chí 極cực 。 亦diệc 不bất 應ưng 取thủ 。

答đáp 。

他tha 宜nghi 須tu 此thử 利lợi 。 是thị 故cố 取thủ 也dã 。

問vấn 。

宗tông 。 用dụng 俱câu 明minh 智trí 斷đoạn 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 。

答đáp 。

自tự 行hành 以dĩ 智trí 德đức 為vi 宗tông 。 斷đoạn 德đức 為vi 用dụng 。 若nhược 化hóa 他tha 。 自tự 行hành 。 智trí 斷đoạn 俱câu 為vi 宗tông 。 化hóa 他tha 。 智trí 斷đoạn 俱câu 為vi 用dụng 。

問vấn 。

何hà 故cố 五ngũ 章chương 。 不bất 四tứ 不bất 六lục 。

答đáp 。

設thiết 作tác 四tứ 六lục 。 亦diệc 復phục 生sanh 疑nghi 。 墮đọa 無vô 窮cùng 問vấn 。 非phi 也dã 。

問vấn 。

經kinh 經kinh 各các 有hữu 異dị 意ý 。 那na 得đắc 五ngũ 義nghĩa 共cộng 釋thích 眾chúng 經kinh 耶da 。

答đáp 。

若nhược 經kinh 經kinh 別biệt 釋thích 。 但đãn 得đắc 別biệt 。 不bất 得đắc 同đồng 。 今kim 共cộng 論luận 五ngũ 義nghĩa 。 得đắc 同đồng 不bất 失thất 別biệt 。

○# 六lục 明minh 觀quán 心tâm 者giả 。 從tùng 標tiêu 章chương 至chí 料liệu 簡giản 。 悉tất 明minh 觀quán 心tâm 。

心tâm 如như 幻huyễn 焰diễm 。 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。 名danh 之chi 為vi 心tâm 。 適thích 言ngôn 其kỳ 有hữu 。 不bất 見kiến 色sắc 質chất 。 適thích 言ngôn 其kỳ 無vô 。 復phục 起khởi 慮lự 想tưởng 。 不bất 可khả 以dĩ 有hữu 。 無vô 思tư 度độ 故cố 。 故cố 名danh 心tâm 為vi 。

妙diệu

妙diệu 心tâm 可khả 軌quỹ 。 稱xưng 之chi 為vi 。

法pháp

心tâm 法pháp 非phi 因nhân 。 非phi 果quả 。 能năng 如như 理lý 觀quán 。 即tức 辦biện 因nhân 果quả 。 是thị 名danh 。

蓮liên 華hoa

由do 一nhất 心tâm 成thành 觀quán 。 亦diệc 轉chuyển 教giáo 餘dư 心tâm 。 名danh 之chi 為vi 。

經kinh

釋thích 名danh 竟cánh 。

心tâm 本bổn 無vô 名danh 。 亦diệc 無vô 無vô 名danh 。 心tâm 名danh 不bất 生sanh 。 亦diệc 復phục 不bất 滅diệt 。 心tâm 即tức 實thật 相tướng 。 初sơ 觀quán 為vi 因nhân 。 觀quán 成thành 為vi 果quả 。 以dĩ 觀quán 心tâm 故cố 。 惡ác 覺giác 不bất 起khởi 。 心tâm 數số 塵trần 勞lao 。 若nhược 同đồng 若nhược 異dị 。 皆giai 被bị 化hóa 而nhi 轉chuyển 。 是thị 為vi 觀quán 心tâm 。 標tiêu 五ngũ 章chương 竟cánh 。

觀quán 心tâm 引dẫn 證chứng 者giả 。 《# 釋thích 論luận 》# 云vân 。

一nhất 陰ấm 名danh 色sắc 。 四tứ 陰ấm 名danh 名danh 。 心tâm 但đãn 是thị 名danh 也dã 。

《# 大Đại 經Kinh 》# 云Vân

能năng 觀quán 心tâm 性tánh 。 名danh 為vi 上thượng 定định 。 上thượng 定định 者giả 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 定định 。

證chứng 心tâm 是thị 體thể 。 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

夫phu 有hữu 心tâm 者giả 。 皆giai 當đương 得đắc 三tam 菩Bồ 提Đề 。

心tâm 是thị 宗tông 也dã 。 《# 遺di 教giáo 》# 云vân 。

制chế 心tâm 一nhất 處xứ 。 無vô 事sự 不bất 辦biện 。

心tâm 是thị 用dụng 也dã 。 《# 釋thích 論luận 》# 云vân 。

三tam 界giới 無vô 別biệt 法pháp 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 作tác 。

心tâm 能năng 地địa 獄ngục 。 心tâm 能năng 天thiên 堂đường 。 心tâm 能năng 凡phàm 夫phu 。 心tâm 能năng 賢hiền 聖thánh 。 覺giác 觀quán 心tâm 是thị 語ngữ 本bổn 。 以dĩ 心tâm 分phân 別biệt 於ư 心tâm 。 證chứng 心tâm 是thị 教giáo 相tương/tướng 也dã 。

觀quán 心tâm 生sanh 起khởi 者giả 。 以dĩ 心tâm 觀quán 心tâm 。 由do 能năng 觀quán 心tâm 。 有hữu 所sở 觀quán 境cảnh 。 以dĩ 觀quán 契khế 境cảnh 故cố 。 從tùng 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 若nhược 一nhất 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 能năng 令linh 一nhất 切thiết 。 數số 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 分phân 別biệt 心tâm 王vương 。 心tâm 數số 。 同đồng 起khởi 。 偏thiên 起khởi 等đẳng 。 即tức 是thị 教giáo 相tương/tướng 故cố 。

觀quán 心tâm 開khai 合hợp 者giả 。 心tâm 是thị 諸chư 法pháp 之chi 本bổn 。 心tâm 即tức 總tổng 也dã 。 別biệt 說thuyết 有hữu 三tam 種chủng 心tâm 。

煩phiền 惱não 心tâm 是thị 三tam 支chi 。 苦khổ 果quả 心tâm 是thị 七thất 支chi 。 業nghiệp 心tâm 是thị 二nhị 支chi 。 苦khổ 心tâm 即tức 法Pháp 身thân 。 是thị 心tâm 體thể 。 煩phiền 惱não 心tâm 即tức 般Bát 若Nhã 。 是thị 心tâm 宗tông 。 業nghiệp 心tâm 即tức 解giải 脫thoát 。 是thị 心tâm 用dụng 。

即tức 開khai 心tâm 為vi 三tam 也dã 。 分phân 別biệt 十thập 二nhị 。 因nhân 緣duyên 心tâm 生sanh 。 即tức 有hữu 六lục 道đạo 差sai 降giáng/hàng 。 分phân 別biệt 心tâm 滅diệt 。 即tức 有hữu 四tứ 聖thánh 高cao 下hạ 。 是thị 為vi 教giáo 相tương/tướng 兼kiêm 於ư 開khai 合hợp 也dã 。

觀quán 心tâm 料liệu 簡giản 者giả 。

問vấn 。

事sự 解giải 已dĩ 足túc 。 何hà 煩phiền 觀quán 心tâm 。

答đáp 。

《# 大đại 論luận 》# 云vân

佛Phật 為vi 信tín 行hành 人nhân 。 以dĩ 樹thụ 為ví 喻dụ 。 為vi 法pháp 行hành 人nhân 。 以dĩ 身thân 為ví 喻dụ 。

今kim 亦diệc 如như 是thị 。 為vi 文văn 字tự 人nhân 。 約ước 事sự 解giải 釋thích 。 為vi 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 作tác 觀quán 心tâm 解giải 。 又hựu 《# 論luận 》# 作tác 四tứ 句cú 評bình 。

有hữu 慧tuệ 無vô 多đa 聞văn 。 是thị 不bất 知tri 實thật 相tướng 。 譬thí 如như 大đại 闇ám 中trung 。 有hữu 目mục 無vô 所sở 見kiến 。 多đa 聞văn 無vô 智trí 慧tuệ 。 亦diệc 不bất 知tri 實thật 相tướng 。 譬thí 如như 大đại 明minh 中trung 。 有hữu 燈đăng 而nhi 無vô 照chiếu 。 多đa 聞văn 利lợi 智trí 慧tuệ 。 是thị 所sở 說thuyết 應ưng 受thọ 。 無vô 聞văn 無vô 智trí 慧tuệ 。 是thị 名danh 人nhân 身thân 牛ngưu 。

今kim 使sử 聞văn 。 慧tuệ 兼kiêm 修tu 。 義nghĩa 。 觀quán 雙song 舉cử 。 《# 百bách 論luận 》# 有hữu 盲manh 跛bả 之chi 譬thí 。 《# 牟mâu 子tử 》# 有hữu 說thuyết 行hành 之chi 義nghĩa 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 云vân 。

譬thí 如như 貧bần 窮cùng 人nhân 。 日nhật 夜dạ 數số 他tha 寶bảo 。 自tự 無vô 半bán 錢tiền 分phần/phân 。

偏thiên 聞văn 之chi 失thất 也dã 。 下hạ 文văn 云vân 。

未vị 得đắc 謂vị 得đắc 。 未vị 證chứng 謂vị 證chứng 。

偏thiên 觀quán 之chi 失thất 也dã 。 何hà 者giả 。 視thị 聽thính 馳trì 散tán 。 如như 風phong 中trung 燈đăng 。 照chiếu 物vật 不bất 了liễu 。 但đãn 貴quý 耳nhĩ 入nhập 口khẩu 出xuất 。 都đô 不bất 治trị 心tâm 。 自tự 是thị 陵lăng 人nhân 。 增tăng 見kiến 長trường/trưởng 非phi 。 把bả 刃nhận 自tự 傷thương 。 解giải 牽khiên 惡ác 道đạo 。 由do 其kỳ 不bất 習tập 觀quán 也dã 。 若nhược 觀quán 心tâm 人nhân 。 謂vị 即tức 心tâm 而nhi 是thị 。 已dĩ 則tắc 均quân 佛Phật 。 都đô 不bất 尋tầm 經kinh 論luận 。 墮đọa 增tăng 上thượng 慢mạn 。 此thử 則tắc 抱bão 炬cự 自tự 燒thiêu 。 行hành 牽khiên 惡ác 道đạo 。 由do 不bất 習tập 聞văn 也dã 。 若nhược 欲dục 免miễn 貧bần 窮cùng 。 當đương 勤cần 三tam 觀quán 。 欲dục 免miễn 上thượng 慢mạn 。 當đương 聞văn 六lục 即tức 。 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 理lý 即tức 也dã 。 於ư 諸chư 過quá 去khứ 佛Phật 。 若nhược 有hữu 聞văn 一nhất 句cú 。 名danh 字tự 即tức 也dã 。 深thâm 信tín 隨tùy 喜hỷ 。 觀quán 行hành 即tức 也dã 。 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 相tương 似tự 即tức 也dã 。 安an 住trụ 實thật 智trí 中trung 。 分phần/phân 證chứng 即tức 也dã 。 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 究cứu 盡tận 實thật 相tướng 。 究cứu 竟cánh 即tức 也dã 。 修tu 心tâm 內nội 觀quán 。 則tắc 有hữu 法Pháp 財tài 。 正chánh 信tín 外ngoại 聞văn 。 無vô 復phục 上thượng 慢mạn 。 眼nhãn 慧tuệ 明minh 聞văn 。 具cụ 足túc 利lợi 益ích 。 何hà 得đắc 不bất 觀quán 解giải 耶da 。

妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 玄Huyền 義Nghĩa 卷quyển 第đệ 一nhất 上thượng

妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 玄Huyền 義Nghĩa 卷quyển 第đệ 一nhất 下hạ

天thiên 台thai 智trí 者giả 大đại 師sư 說thuyết

七thất 。 會hội 異dị 者giả 。

問vấn 。

佛Phật 有hữu 所sở 說thuyết 。 依y 四tứ 悉tất 檀đàn 。 今kim 解giải 五ngũ 義nghĩa 。 與dữ 彼bỉ 會hội 不phủ 。

答đáp 。

此thử 義nghĩa 今kim 當đương 說thuyết 。 先tiên 對đối 五ngũ 章chương 。 次thứ 解giải 四tứ 悉tất 檀đàn 。 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 對đối 釋thích 名danh 。 名danh 該cai 一nhất 部bộ 。 世thế 界giới 亦diệc 冠quan 於ư 三tam 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 對đối 體thể 。 最tối 分phân 明minh 。 為vi 人nhân 對đối 宗tông 。 宗tông 論luận 因nhân 果quả 。 為vi 人nhân 生sanh 善thiện 。 義nghĩa 同đồng 。 對đối 治trị 對đối 用dụng 。 用dụng 破phá 疑nghi 滯trệ 。 與dữ 治trị 病bệnh 事sự 齊tề 。 分phân 別biệt 悉tất 檀đàn 對đối 教giáo 相tương/tướng 。 教giáo 相tương/tướng 如như 後hậu 說thuyết 。

問vấn 。

何hà 不bất 次thứ 第đệ 。

答đáp 。

悉tất 檀đàn 是thị 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 對đối 利lợi 鈍độn 緣duyên 則tắc 成thành 四tứ 種chủng 。 利lợi 人nhân 聞văn 世thế 界giới 。 解giải 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 此thử 對đối 釋thích 名danh 辨biện 體thể 即tức 足túc 。 若nhược 鈍độn 人nhân 未vị 悟ngộ 。 更cánh 須tu 為vi 人nhân 生sanh 善thiện 。 對đối 治trị 破phá 惡ác 。 乃nãi 入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 則tắc 具cụ 用dụng 四tứ 也dã 。 五ngũ 重trọng/trùng 玄huyền 義nghĩa 。 意ý 兼kiêm 利lợi 鈍độn 。 四tứ 悉tất 檀đàn 法pháp 。 專chuyên 為vi 鈍độn 者giả 。 對đối 義nghĩa 是thị 同đồng 。 次thứ 第đệ 則tắc 異dị 。

問vấn 。

《# 論luận 》# 專chuyên 釋thích 《# 大đại 品phẩm 》# 。 不bất 涉thiệp 《# 法pháp 華hoa 》# 。 何hà 得đắc 指chỉ 彼bỉ 悉tất 檀đàn 通thông 此thử 五ngũ 義nghĩa 。 《# 中trung 論luận 》# 通thông 申thân 諸chư 經kinh 。 何hà 意ý 不bất 用dụng 。

答đáp 。

《# 釋thích 論luận 》# 云vân

四tứ 悉tất 檀đàn 攝nhiếp 八bát 萬vạn 法Pháp 藏tạng 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。

《# 法pháp 華hoa 》# 何hà 得đắc 不bất 預dự 耶da 。 《# 中trung 論luận 》# 通thông 申thân 。 理lý 宜nghi 須tu 用dụng 。 若nhược 具cụ 引dẫn 論luận 。 博bác 而nhi 未vị 巧xảo 。 今kim 取thủ 論luận 題đề 。 申thân 於ư 五ngũ 章chương 。

中trung

字tự 申thân 體thể 。

觀quán

字tự 申thân 宗tông 。

論luận

字tự 申thân 用dụng 。 《# 纓anh 珞lạc 》# 云vân 。

破phá 法pháp 方phương 便tiện 。 立lập 法pháp 方phương 便tiện 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 方phương 便tiện 。

《# 論luận 》# 有hữu 研nghiên 覈# 。 破phá 執chấp 。 立lập 三Tam 寶Bảo 。 四Tứ 諦Đế 。 得đắc 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 故cố 知tri 。

論luận

字tự 申thân 用dụng 。 中trung 觀quán 理lý 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 申thân 。

妙diệu

觀quán 境cảnh 是thị 權quyền 實thật 。 申thân 。

法pháp

觀quán 智trí 是thị 因nhân 果quả 。 申thân 。

蓮liên 華hoa

觀quán 詮thuyên 。 申thân 。

經kinh

論luận 之chi 三tam 字tự 。 合hợp 四tứ 悉tất 檀đàn 。 以dĩ 對đối 五ngũ 義nghĩa 。 通thông 申thân 意ý 顯hiển 。 若nhược 更cánh 以dĩ 論luận 申thân 餘dư 經kinh 者giả 。 取thủ 偈kệ 初sơ 句cú 申thân 三tam 藏tạng 。 次thứ 句cú 申thân 通thông 。 次thứ 句cú 申thân 別biệt 。 次thứ 句cú 申thân 圓viên 。 《# 法pháp 華hoa 》# 又hựu 為vi 第đệ 四tứ 句cú 所sở 申thân 也dã 。 豈khởi 止chỉ 兩lưỡng 論luận 申thân 此thử 五ngũ 章chương 。 五ngũ 章chương 通thông 申thân 諸chư 經kinh 論luận 也dã 。

次thứ 解giải 四tứ 悉tất 檀đàn 為vi 十thập 重trọng/trùng 。

一nhất 。 釋thích 名danh 。 二nhị 。 辨biện 相tương/tướng 。 三tam 。 釋thích 成thành 。 四tứ 。 對đối 諦đế 。 五ngũ 。 起khởi 教giáo 觀quán 。 六lục 。 說thuyết 默mặc 。 七thất 。 用dụng 不bất 用dụng 。 八bát 。 權quyền 實thật 。 九cửu 。 開khai 顯hiển 。 十thập 。 通thông 經kinh 。

釋thích 名danh 者giả 。 悉tất 檀đàn 。 天Thiên 竺Trúc 語ngữ 。 一nhất 云vân 。

此thử 無vô 翻phiên 。 例lệ 如như 脩tu 多đa 羅la 多đa 含hàm 。 一nhất 云vân 。

翻phiên 為vi 宗tông 。 成thành 。 墨mặc 。 印ấn 。 實thật 。 成thành 就tựu 。 究cứu 竟cánh 等đẳng 。 莫mạc 知tri 孰thục 是thị 。 《# 地địa 持trì 。 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 品phẩm 》# 說thuyết 。

一nhất 切thiết 行hành 無vô 常thường 。 一nhất 切thiết 行hành 苦khổ 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 滅diệt 。 是thị 名danh 四tứ 優ưu 檀đàn 那na 。

此thử 翻phiên 為vi 印ấn 。 亦diệc 翻phiên 為vi 宗tông 。 印ấn 是thị 楷# 定định 。 不bất 可khả 改cải 易dị 。 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 具cụ 此thử 法pháp 。 復phục 以dĩ 傳truyền 教giáo 。 此thử 就tựu 教giáo 釋thích 印ấn 。 如như 經kinh 世thế 智trí 所sở 說thuyết 。 有hữu 無vô 無vô 二nhị 此thử 法pháp 楷# 定định 。 以dĩ 此thử 傳truyền 授thọ 。 經kinh 過quá 去khứ 寂tịch 默mặc 諸chư 牟Mâu 尼Ni 尊Tôn 。 展triển 轉chuyển 相tương 傳truyền 。 此thử 就tựu 行hành 釋thích 印ấn 也dã 。 經kinh 增tăng 上thượng 。 踊dũng 出xuất 。 乃nãi 至chí 出xuất 第đệ 一nhất 有hữu 。 最tối 上thượng 。 眾chúng 共cộng 歸quy 仰ngưỡng 。 世thế 間gian 所sở 無vô 。 此thử 釋thích 宗tông 義nghĩa 。 彼bỉ 明minh 文văn 了liễu 義nghĩa 釋thích 優ưu 檀đàn 那na 。 諸chư 師sư 何hà 得đắc 用dụng 宗tông 印ấn 翻phiên 四tứ 悉tất 檀đàn 。 如như 此thử 既ký 謬mậu 。 餘dư 翻phiên 亦diệc 叵phả 信tín 。 南nam 岳nhạc 師sư 。 例lệ 。

大đại 涅Niết 槃Bàn

梵Phạm 。 漢hán 兼kiêm 稱xưng 。

悉tất

是thị 此thử 言ngôn 。

檀đàn

是thị 梵Phạn 語ngữ 。 悉tất 之chi 言ngôn 遍biến 。 檀đàn 翻phiên 為vi 施thí 。 佛Phật 以dĩ 四tứ 法pháp 。 遍biến 施thí 眾chúng 生sanh 。 故cố 言ngôn 悉tất 檀đàn 也dã 。

二nhị 。 辨biện 相tương/tướng 者giả 。 世thế 界giới 如như 車xa 。 輪luân 。 輻bức 。 軸trục 。 輞võng 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 車xa 。 無vô 別biệt 車xa 也dã 。 五ngũ 眾chúng 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 人nhân 。 無vô 別biệt 人nhân 也dã 。 若nhược 無vô 人nhân 者giả 。 佛Phật 是thị 實thật 語ngữ 人nhân 。 云vân 何hà 言ngôn 。

我ngã 見kiến 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh

當đương 知tri 有hữu 人nhân 。

人nhân 者giả 。 世thế 界giới 故cố 有hữu 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 可khả 是thị 實thật 。 餘dư 不bất 應ưng 實thật 。 答đáp 。

各các 各các 實thật 。 如như 如như 法pháp 性tánh 等đẳng 。 世thế 界giới 故cố 無vô 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 有hữu 。 人nhân 等đẳng 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 無vô 。 世thế 界giới 故cố 有hữu 。 有hữu 於ư 五ngũ 陰ấm 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 一nhất 切thiết 名danh 相tướng 隔cách 別biệt 。 名danh 為vi 世thế 界giới 。 外ngoại 人nhân 迷mê 此thử 世thế 界giới 。 不bất 達đạt 法pháp 相tướng 。 或hoặc 計kế 無vô 因nhân 緣duyên 有hữu 世thế 界giới 。 或hoặc 計kế 邪tà 因nhân 緣duyên 有hữu 世thế 界giới 。 大đại 聖thánh 隨tùy 順thuận 眾chúng 生sanh 。 所sở 欲dục 樂lạc 聞văn 。 分phân 別biệt 為vi 說thuyết 。 正chánh 因nhân 緣duyên 世thế 界giới 法pháp 。 令linh 得đắc 世thế 間gian 正chánh 見kiến 。 是thị 名danh 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 相tương/tướng 。

二nhị 。 各các 各các 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 者giả 。 大đại 聖thánh 觀quán 人nhân 心tâm 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 人nhân 心tâm 各các 各các 不bất 同đồng 。 於ư 一nhất 事sự 中trung 。 或hoặc 聽thính 或hoặc 不bất 聽thính 。 如như 雜tạp 業nghiệp 故cố 。 雜tạp 生sanh 世thế 間gian 。 得đắc 雜tạp 觸xúc 雜tạp 受thọ 。 更cánh 有hữu 《# 破phá 群quần 那na 經kinh 》# 說thuyết 無vô 人nhân 得đắc 觸xúc 。 無vô 人nhân 得đắc 受thọ 。 為vi 二nhị 人nhân 疑nghi 後hậu 世thế 。 不bất 信tín 罪tội 福phước 。 墮đọa 斷đoạn 常thường 中trung 。 故cố 作tác 此thử 說thuyết 。 此thử 意ý 傍bàng 為vi 破phá 執chấp 。 正chánh 是thị 生sanh 信tín 。 增tăng 長trưởng 善thiện 根căn 。 施thí 其kỳ 善thiện 法Pháp 也dã 。 故cố 名danh 各các 各các 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 。

三tam 。 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 者giả 。 有hữu 法pháp 對đối 治trị 則tắc 有hữu 。 實thật 性tánh 則tắc 無vô 。 對đối 治trị 者giả 。

貪tham 欲dục 多đa 。 教giáo 觀quán 不bất 淨tịnh 。 瞋sân 恚khuể 多đa 。 教giáo 修tu 慈từ 心tâm 。 愚ngu 癡si 多đa 。 教giáo 觀quán 因nhân 緣duyên 。 對đối 治trị 惡ác 病bệnh 。 說thuyết 此thử 法pháp 藥dược 。 遍biến 施thí 眾chúng 生sanh 。 故cố 名danh 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 相tương/tướng 也dã 。

四tứ 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 。 不bất 可khả 說thuyết 。 二nhị 。 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 者giả 。 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 羅La 漢Hán 所sở 得đắc 真chân 實thật 法pháp 。 引dẫn 偈kệ 云vân 。

言ngôn 論luận 盡tận 竟cánh 。 心tâm 行hành 亦diệc 訖ngật 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 法pháp 如như 涅Niết 槃Bàn 。

說thuyết 諸chư 行hành 處xứ 。 名danh 世thế 界giới 。 說thuyết 不bất 行hành 處xứ 。 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 二nhị 。 約ước 可khả 說thuyết 者giả 。 一nhất 切thiết 實thật 。 一nhất 切thiết 不bất 實thật 。 一nhất 切thiết 亦diệc 實thật 亦diệc 不bất 實thật 。 一nhất 切thiết 非phi 實thật 非phi 不bất 實thật 。 皆giai 名danh 諸chư 法pháp 之chi 實thật 相tương/tướng 。 佛Phật 於ư 如như 是thị 。 等đẳng 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 相tương/tướng 。 此thử 亦diệc 是thị 一nhất 家gia 明minh 四tứ 門môn 入nhập 實thật 之chi 意ý 。 故cố 《# 中trung 論luận 》# 云vân 。

為vi 向hướng 道Đạo 人Nhân 說thuyết 四tứ 句cú 。 如như 快khoái 馬mã 見kiến 鞭tiên 影ảnh 即tức 入nhập 正chánh 路lộ 。

若nhược 聞văn 四tứ 句cú 。 心tâm 生sanh 取thủ 著trước 。 皆giai 是thị 戲hí 論luận 。 豈khởi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 耶da 。

私tư 十thập 五ngũ 番phiên 釋thích 其kỳ 相tương/tướng 令linh 易dị 解giải 。

隨tùy 說thuyết 事sự 理lý 。 聞văn 者giả 適thích 悅duyệt 是thị 世thế 界giới 。 舊cựu 善thiện 心tâm 生sanh 是thị 為vi 人nhân 。 新tân 惡ác 除trừ 遣khiển 是thị 對đối 治trị 。 得đắc 悟ngộ 聖thánh 道Đạo 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

雙song 說thuyết 假giả 。 實thật 。 是thị 世thế 界giới 。 《# 論luận 》# 。

輪luân 輻bức 軸trục 輞võng 故cố 有hữu 車xa 。 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 人nhân 。

單đơn 說thuyết 假giả 人nhân 即tức 為vi 人nhân 。 《# 論luận 》# 。

或hoặc 說thuyết 有hữu 人nhân 。 或hoặc 說thuyết 無vô 人nhân 。

單đơn 說thuyết 實thật 法pháp 即tức 對đối 治trị 。 《# 論luận 》# 。

對đối 治trị 則tắc 有hữu 。 實thật 性tánh 則tắc 無vô 。

雙song 非phi 假giả 實thật 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 《# 論luận 》# 。

言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 亦diệc 訖ngật 。

(# 云vân 云vân )# 。

因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 有hữu 善thiện 人nhân 。 惡ác 人nhân 之chi 異dị 。 是thị 世thế 界giới 。 善thiện 緣duyên 和hòa 合hợp 有hữu 善thiện 人nhân 。 是thị 為vi 人nhân 。 惡ác 緣duyên 和hòa 合hợp 有hữu 惡ác 人nhân 。 是thị 對đối 治trị 。 雙song 非phi 善thiện 惡ác 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

五ngũ 陰ấm 實thật 法pháp 隔cách 歷lịch 。 是thị 世thế 界giới 。 從tùng 善thiện 五ngũ 陰ấm 生sanh 善thiện 五ngũ 陰ấm 。 是thị 為vi 人nhân 。 以dĩ 善thiện 五ngũ 陰ấm 破phá 惡ác 五ngũ 陰ấm 。 是thị 對đối 治trị 。 無vô 漏lậu 五ngũ 陰ấm 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

善thiện 法Pháp 惡ác 法pháp 異dị 。 是thị 世thế 界giới 。 說thuyết 今kim 善thiện 法Pháp 生sanh 後hậu 善thiện 法Pháp 。 是thị 為vi 人nhân 。 以dĩ 今kim 善thiện 法Pháp 破phá 今kim 惡ác 法pháp 。 是thị 對đối 治trị 。 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

問vấn 曰viết 。

人nhân 通thông 善thiện 惡ác 。 何hà 得đắc 言ngôn 生sanh 善thiện 是thị 為vi 人nhân 。

答đáp 。

善thiện 業nghiệp 為vi 人nhân 所sở 乘thừa 。 令linh 生sanh 其kỳ 善thiện 。 故cố 言ngôn 為vi 人nhân 。

問vấn 。

為vi 人nhân 生sanh 善thiện 。 秖kỳ 應ưng 生sanh 善thiện 。 那na 復phục 斷đoạn 惡ác 。 答đáp 。

為vi 人nhân 者giả 。 生sanh 善thiện 是thị 舊cựu 。 是thị 正chánh 。 斷đoạn 惡ác 是thị 傍bàng 。 是thị 新tân 。 治trị 中trung 。 治trị 惡ác 是thị 舊cựu 。 是thị 正chánh 。 生sanh 善thiện 是thị 新tân 。 是thị 傍bàng (# 云vân 云vân )# 。

三tam 世thế 隔cách 別biệt 是thị 世thế 界giới 。 來lai 世thế 是thị 為vi 人nhân 。 現hiện 世thế 是thị 對đối 治trị 。 非phi 三tam 世thế 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

四tứ 善thiện 根căn 內nội 。 外ngoại 凡phàm 隔cách 別biệt 是thị 世thế 界giới 。 煗noãn 。 頂đảnh 是thị 為vi 人nhân 。 總tổng 。 別biệt 念niệm 處xứ 是thị 對đối 治trị 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 近cận 真chân 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

見kiến 道đạo 。 脩tu 道Đạo 異dị 是thị 世thế 界giới 。 見kiến 道đạo 是thị 為vi 人nhân 。 脩tu 道Đạo 是thị 對đối 治trị 。 無Vô 學Học 道đạo 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

非phi 學học 。 非phi 無Vô 學Học 是thị 世thế 界giới 。 見kiến 學học 是thị 為vi 人nhân 。 修tu 學học 是thị 對đối 治trị 。 無Vô 學Học 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

世thế 界giới 悉tất 檀đàn 中trung 有hữu 為vi 人nhân 。 為vi 人nhân 中trung 有hữu 對đối 治trị 。 對đối 治trị 中trung 有hữu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 無vô 三tam 悉tất 檀đàn (# 云vân 云vân )# 。

一nhất 悉tất 檀đàn 通thông 有hữu 四tứ 悉tất 檀đàn 。 《# 論luận 》# 云vân 。

陰ấm 入nhập 界giới 隔cách 別biệt 。 是thị 世thế 界giới 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 人nhân 。 是thị 為vi 人nhân 。 正chánh 世thế 界giới 破phá 邪tà 世thế 界giới 。 是thị 對đối 治trị 。 聞văn 正chánh 世thế 界giới 得đắc 悟ngộ 入nhập 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

為vi 人nhân 有hữu 四tứ 者giả 。

雜tạp 業nghiệp 因nhân 緣duyên 得đắc 雜tạp 觸xúc 。 雜tạp 受thọ 。 是thị 世thế 界giới 。 於ư 一nhất 事sự 中trung 或hoặc 聽thính 。 是thị 為vi 人nhân 。 或hoặc 不bất 聽thính 。 是thị 對đối 治trị 。 無vô 人nhân 得đắc 觸xúc 。 無vô 人nhân 得đắc 受thọ 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

對đối 治trị 中trung 有hữu 四tứ 者giả 。

佛Phật 三tam 種chủng 法pháp 治trị 人nhân 心tâm 病bệnh 。 藥dược 病bệnh 異dị 故cố 。 是thị 世thế 界giới 。 治trị 人nhân 是thị 為vi 人nhân 。 對đối 病bệnh 是thị 對đối 治trị 。 實thật 性tánh 則tắc 無vô 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 四tứ 者giả 。

一nhất 切thiết 實thật 。 乃nãi 至chí 四tứ 句cú 。 是thị 世thế 界giới 。 佛Phật 。 支chi 佛Phật 心tâm 中trung 所sở 得đắc 法Pháp 豈khởi 非phi 理lý 善thiện 。 是thị 為vi 人nhân 。 一nhất 切thiết 語ngữ 論luận 。 一nhất 切thiết 見kiến 。 一nhất 切thiết 著trước 皆giai 可khả 破phá 。 一nhất 切thiết 不bất 能năng 通thông 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 能năng 通thông 。 是thị 對đối 治trị 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 法pháp 如như 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

又hựu 通thông 作tác 者giả 。 四tứ 悉tất 檀đàn 不bất 同đồng 。 通thông 是thị 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 也dã 。 四tứ 悉tất 遍biến 化hóa 眾chúng 生sanh 。 通thông 是thị 為vi 人nhân 。 四tứ 悉tất 檀đàn 皆giai 破phá 邪tà 。 通thông 是thị 對đối 治trị 。 隨tùy 聞văn 一nhất 種chủng 皆giai 能năng 悟ngộ 道đạo 。 通thông 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。

別biệt 作tác 者giả 。 約ước 苦khổ 集Tập 諦Đế 。 明minh 世thế 界giới 。 約ước 道Đạo 諦Đế 能năng 治trị 。 明minh 為vi 人nhân 。 約ước 道Đạo 諦Đế 所sở 治trị 。 明minh 對đối 治trị 。 約ước 滅Diệt 諦Đế 。 明minh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

問vấn 。

依y 《# 論luận 》# 解giải 相tương/tướng 已dĩ 足túc 。 何hà 用dụng 多đa 釋thích 。 答đáp 。

《# 論luận 》# 云vân 。

四tứ 悉tất 檀đàn 攝nhiếp 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 法Pháp 藏tạng

私tư 約ước 十thập 五ngũ 法pháp 分phân 別biệt 。 何hà 咎cữu 。

三tam 。 釋thích 成thành 者giả 。 四tứ 悉tất 檀đàn 。 是thị 龍long 樹thụ 所sở 說thuyết 。 四tứ 隨tùy 。 《# 禪thiền 經kinh 》# 佛Phật 所sở 說thuyết 。 今kim 以dĩ 經kinh 成thành 論luận 。 於ư 義nghĩa 彌di 明minh 。 所sở 謂vị 隨tùy 樂nhạo 欲dục 。 隨tùy 便tiện 宜nghi 。 隨tùy 對đối 治trị 。 隨tùy 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 樂nhạo 欲dục 從tùng 因nhân 得đắc 名danh 。 世thế 界giới 從tùng 果quả 立lập 稱xưng 。 《# 釋thích 論luận 》# 云vân 。

一nhất 切thiết 善thiện 惡ác 。 欲dục 為vi 其kỳ 本bổn 。

《# 淨tịnh 名danh 》# 云vân 。

先tiên 以dĩ 欲dục 鉤câu 牽khiên 。 後hậu 令linh 入nhập 佛Phật 道Đạo 。

佛Phật 經Kinh 舉cử 脩tu 因nhân 之chi 相tướng 。 論luận 明minh 得đắc 果quả 之chi 相tướng 。 舉cử 隨tùy 樂nhạo 欲dục 。 釋thích 成thành 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 也dã 。 隨tùy 便tiện 宜nghi 者giả 。 隨tùy 行hành 人nhân 所sở 宜nghi 之chi 法pháp 。 各các 各các 為vi 人nhân 者giả 。 是thị 化hóa 主chủ 鑒giám 機cơ 。 照chiếu 其kỳ 可khả 否phủ/bĩ 。 《# 論luận 》# 云vân 。

於ư 一nhất 事sự 中trung 。 或hoặc 聽thính 。 或hoặc 不bất 聽thính 。 宜nghi 聽thính 。 不bất 宜nghi 不bất 聽thính 。

如như 金kim 師sư 子tử 宜nghi 數sổ 息tức 。 浣hoán 衣y 子tử 宜nghi 不bất 淨tịnh 。 《# 經kinh 》# 舉cử 行hành 者giả 之chi 堪kham 宜nghi 。 《# 論luận 》# 明minh 化hóa 主chủ 之chi 鑒giám 照chiếu 。 以dĩ 釋thích 成thành 也dã 。 餘dư 兩lưỡng 種chủng 。 經kinh 論luận 名danh 義nghĩa 同đồng (# 云vân 云vân )# 。

四tứ 。 對đối 諦đế 者giả 。 直trực 對đối 一nhất 番phiên 四Tứ 諦Đế 。 如như 前tiền 說thuyết 。 廣quảng 對đối 四tứ 種chủng 四Tứ 諦Đế 者giả 。 四tứ 種chủng 四Tứ 諦Đế 。 一nhất 一nhất 以dĩ 四tứ 悉tất 檀đàn 對đối 之chi 。 復phục 總tổng 對đối 者giả 。 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 對đối 世thế 界giới 。 無vô 生sanh 四Tứ 諦Đế 對đối 為vi 人nhân 。 無vô 量lượng 四Tứ 諦Đế 對đối 對đối 治trị 。 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 對đối 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

五ngũ 。 起khởi 觀quán 教giáo 。 幽u 微vi 之chi 理lý 。 非phi 觀quán 不bất 明minh 。 契khế 理lý 之chi 觀quán 。 非phi 悉tất 檀đàn 不bất 起khởi 。 脩tu 從tùng 假giả 入nhập 空không 觀quán 時thời 。 先tiên 觀quán 正chánh 因nhân 緣duyên 法pháp 。 此thử 法pháp 內nội 。 外ngoại 。 親thân 。 疎sơ 隔cách 別biệt 。 若nhược 不bất 殷ân 勤cần 。 樂nhạo 欲dục 。 則tắc 所sở 習tập 不bất 成thành 。 必tất 須tu 曉hiểu 夜dạ 精tinh 勤cần 。 欣hân 悅duyệt 。 無vô 斁# 。 此thử 即tức 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 起khởi 初sơ 觀quán 也dã 。 若nhược 欲dục 觀quán 假giả 入nhập 空không 。 須tu 識thức 為vi 人nhân 便tiện 宜nghi 。 若nhược 宜nghi 修tu 觀quán 。 即tức 用dụng 擇trạch 。 精tinh 進tấn 。 喜hỷ 三tam 覺giác 分phần/phân 起khởi 之chi 。 若nhược 宜nghi 修tu 止chỉ 。 則tắc 用dụng 除trừ 。 捨xả 。 定định 三tam 覺giác 分phần/phân 起khởi 之chi 。 念niệm 通thông 兩lưỡng 處xứ 。 是thị 為vi 隨tùy 宜nghi 。 善thiện 心tâm 則tắc 發phát 。 若nhược 有hữu 沈trầm 。 浮phù 之chi 病bệnh 。 須tu 用dụng 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 。 若nhược 心tâm 沈trầm 時thời 。 念niệm 。 擇trạch 。 進tiến 。 喜hỷ 治trị 之chi 。 若nhược 心tâm 浮phù 時thời 。 念niệm 。 捨xả 。 除trừ 。 定định 治trị 之chi 。 若nhược 善thiện 用dụng 為vi 人nhân 。 善thiện 根căn 則tắc 厚hậu 。 若nhược 善thiện 用dụng 對đối 治trị 。 煩phiền 惱não 則tắc 薄bạc 。 於ư 七thất 覺giác 中trung 。 隨tùy 依y 一nhất 覺giác 。 怳hoảng 然nhiên 如như 失thất 。 即tức 依y 此thử 覺giác 分phần/phân 研nghiên 修tu 。 能năng 發phát 真chân 明minh 。 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 是thị 為vi 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 。 起khởi 從tùng 假giả 入nhập 空không 觀quán 。 成thành 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 發phát 慧tuệ 眼nhãn 也dã 。 若nhược 從tùng 空không 入nhập 假giả 觀quán 。 巧xảo 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 。 取thủ 道đạo 種chủng 智trí 。 法Pháp 眼nhãn 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 修tu 中trung 道đạo 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 觀quán 。 巧xảo 用dụng 四tứ 悉tất 檀đàn 。 取thủ 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 佛Phật 眼nhãn 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 。 巧xảo 用dụng 亦diệc 如như 是thị 。

起khởi 教giáo 者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。

佛Phật 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 默mặc 然nhiên 。 不bất 樂nhạo 說thuyết 法Pháp 。

《# 淨tịnh 名danh 》# 亦diệc 論luận 杜đỗ 口khẩu 。 此thử 經Kinh 云vân 。

不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 宣tuyên

《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

生sanh 。 生sanh 不bất 可khả 說thuyết 。 乃nãi 至chí 不bất 生sanh 。 不bất 生sanh 不bất 可khả 說thuyết 。

又hựu 云vân 。

亦diệc 可khả 得đắc 說thuyết 。 十thập 因nhân 緣duyên 法pháp 為vi 生sanh 作tác 因nhân 。

亦diệc 可khả 得đắc 說thuyết 十thập 因nhân 緣duyên 者giả 。

從tùng 無vô 明minh 至chí 有hữu 。 此thử 十thập 成thành 於ư 眾chúng 生sanh 。 具cụ 四tứ 根căn 性tánh 。 能năng 感cảm 如Như 來Lai 。 說thuyết 四tứ 種chủng 法pháp 。 若nhược 十thập 因nhân 緣duyên 所sở 成thành 。 眾chúng 生sanh 有hữu 下hạ 品phẩm 樂nhạo 欲dục 。 能năng 生sanh 界giới 內nội 事sự 善thiện 。 拙chuyết 度độ 破phá 惑hoặc 。 析tích 法pháp 入nhập 空không 。 具cụ 此thử 因nhân 緣duyên 者giả 。 如Như 來Lai 則tắc 轉chuyển 生sanh 滅diệt 。 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。 起khởi 三tam 藏tạng 教giáo 也dã 。 若nhược 十thập 因nhân 緣duyên 法pháp 所sở 成thành 眾chúng 生sanh 有hữu 中trung 品phẩm 樂nhạo 欲dục 。 能năng 生sanh 界giới 內nội 理lý 善thiện 。 巧xảo 度độ 破phá 惑hoặc 。 體thể 法pháp 入nhập 空không 。 具cụ 此thử 因nhân 緣duyên 者giả 。 如Như 來Lai 則tắc 轉chuyển 無vô 生sanh 。 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。 起khởi 通thông 教giáo 也dã 。 若nhược 十thập 因nhân 緣duyên 所sở 成thành 。 眾chúng 生sanh 有hữu 上thượng 品phẩm 樂nhạo 欲dục 。 能năng 生sanh 界giới 外ngoại 事sự 善thiện 。 歷lịch 別biệt 破phá 惑hoặc 。 次thứ 第đệ 入nhập 中trung 。 具cụ 此thử 因nhân 緣duyên 者giả 。 如Như 來Lai 則tắc 轉chuyển 無vô 量lượng 。 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。 起khởi 別biệt 教giáo 也dã 。 若nhược 十thập 因nhân 緣duyên 所sở 成thành 。 眾chúng 生sanh 有hữu 上thượng 上thượng 品phẩm 樂nhạo 欲dục 。 能năng 生sanh 界giới 外ngoại 理lý 善thiện 。 一nhất 破phá 惑hoặc 一nhất 切thiết 破phá 惑hoặc 。 圓viên 頓đốn 入nhập 中trung 。 具cụ 此thử 因nhân 緣duyên 者giả 。 如Như 來Lai 則tắc 轉chuyển 無vô 作tác 。 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。 起khởi 圓viên 教giáo 也dã 。

復phục 次thứ 一nhất 一nhất 教giáo 中trung 。 各các 各các 有hữu 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 亦diệc 用dụng 悉tất 檀đàn 起khởi 之chi 。 若nhược 十thập 因nhân 緣duyên 法pháp 所sở 成thành 眾chúng 生sanh 樂nhạo 聞văn 。 正chánh 因nhân 緣duyên 世thế 界giới 事sự 。 如Như 來Lai 則tắc 為vi 直trực 說thuyết 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 等đẳng 假giả 實thật 之chi 法pháp 。 是thị 名danh 脩tu 多đa 羅la 。 或hoặc 四tứ 。 五ngũ 。 六lục 。 七thất 。 八bát 。 九cửu 言ngôn 偈kệ 。 重trọng/trùng 頌tụng 世thế 界giới 陰ấm 。 入nhập 等đẳng 事sự 。 是thị 名danh 祇kỳ 夜dạ 。 或hoặc 直trực 記ký 眾chúng 生sanh 未vị 來lai 事sự 。 乃nãi 至chí 記ký 鴿cáp 。 雀tước 成thành 佛Phật 等đẳng 。 是thị 名danh 和hòa 伽già 羅la 那na 。 或hoặc 孤cô 起khởi 偈kệ 。 說thuyết 世thế 界giới 陰ấm 。 入nhập 等đẳng 事sự 。 是thị 名danh 伽già 陀đà 。 或hoặc 無vô 人nhân 問vấn 。 自tự 說thuyết 世thế 界giới 事sự 。 是thị 名danh 優ưu 陀đà 那na 。 或hoặc 約ước 世thế 界giới 不bất 善thiện 事sự 而nhi 結kết 禁cấm 戒giới 。 是thị 名danh 尼ni 陀đà 那na 。 或hoặc 以dĩ 譬thí 喻dụ 說thuyết 世thế 界giới 事sự 。 是thị 名danh 阿a 波ba 陀đà 那na 。 或hoặc 說thuyết 本bổn 昔tích 世thế 界giới 事sự 。 是thị 名danh 伊y 帝đế 目mục 多đa 伽già 。 或hoặc 說thuyết 本bổn 昔tích 受thọ 生sanh 事sự 。 是thị 名danh 闍xà 陀đà 伽già 。 或hoặc 說thuyết 世thế 界giới 廣quảng 大đại 事sự 。 是thị 名danh 毘tỳ 佛Phật 略lược 。 或hoặc 說thuyết 世thế 界giới 。 未vị 曾tằng 有hữu 事sự 。 是thị 名danh 阿a 浮phù 陀đà 達đạt 磨ma 。 或hoặc 問vấn 難nạn/nan 世thế 界giới 事sự 。 是thị 名danh 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。 此thử 是thị 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 。 為vì 悅duyệt 眾chúng 生sanh 故cố 。 起khởi 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 或hoặc 作tác 十thập 二nhị 種chủng 說thuyết 生sanh 眾chúng 生sanh 善thiện 。 或hoặc 作tác 十thập 二nhị 種chủng 說thuyết 破phá 眾chúng 生sanh 惡ác 。 或hoặc 作tác 十thập 二nhị 種chủng 說thuyết 令linh 眾chúng 生sanh 悟ngộ 。 是thị 名danh 四tứ 悉tất 檀đàn 起khởi 三tam 藏tạng 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。

若nhược 十thập 因nhân 緣duyên 法pháp 所sở 成thành 眾chúng 生sanh 樂nhạo 聞văn 空không 者giả 。 直trực 為vi 說thuyết 五ngũ 陰ấm 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 無vô 不bất 即tức 空không 。 或hoặc 四tứ 。 五ngũ 。 六lục 。 七thất 。 八bát 。 九cửu 言ngôn 偈kệ 重trọng/trùng 頌tụng 。 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 即tức 空không 。 或hoặc 說thuyết 能năng 達đạt 陰ấm 。 入nhập 。 界giới 即tức 空không 者giả 。 便tiện 與dữ 授thọ 記ký 。 或hoặc 孤cô 然nhiên 說thuyết 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 即tức 空không 。 或hoặc 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 即tức 空không 。 或hoặc 說thuyết 知tri 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 即tức 空không 。 名danh 為vi 禁cấm 戒giới 。 或hoặc 舉cử 如như 幻huyễn 。 如như 化hóa 等đẳng 。 喻dụ 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 即tức 空không 。 或hoặc 說thuyết 本bổn 昔tích 世thế 間gian 。 國quốc 土độ 即tức 空không 。 或hoặc 說thuyết 本bổn 生sanh 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 即tức 空không 。 或hoặc 說thuyết 即tức 空không 廣quảng 大đại 。 或hoặc 說thuyết 陰ấm 。 入nhập 。 界giới 即tức 空không 希hy 有hữu 。 或hoặc 難nạn/nan 問vấn 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 即tức 空không 。 是thị 為vi 隨tùy 樂nhạo 欲dục 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 。 起khởi 通thông 教giáo 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 或hoặc 作tác 十thập 二nhị 種chủng 說thuyết 即tức 空không 生sanh 善thiện 。 或hoặc 作tác 十thập 二nhị 種chủng 說thuyết 即tức 空không 破phá 惡ác 。 或hoặc 作tác 十thập 二nhị 種chủng 說thuyết 即tức 空không 令linh 悟ngộ 理lý 。 是thị 為vi 四tứ 悉tất 檀đàn 起khởi 通thông 教giáo 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 也dã 。

若nhược 有hữu 十thập 因nhân 緣duyên 。 法pháp 所sở 成thành 眾chúng 生sanh 樂nhạo 聞văn 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 一nhất 切thiết 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 。 及cập 不bất 可khả 說thuyết 世thế 界giới 。 不bất 可khả 說thuyết 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 等đẳng 事sự 者giả 。 如Như 來Lai 即tức 直trực 說thuyết 一nhất 切thiết 正chánh 世thế 界giới 及cập 陰ấm 。 入nhập 等đẳng 。 一nhất 切thiết 翻phiên 覆phú 世thế 界giới 及cập 陰ấm 。 入nhập 等đẳng 。 一nhất 切thiết 仰ngưỡng 世thế 界giới 及cập 陰ấm 。 入nhập 等đẳng 。 一nhất 切thiết 倒đảo 住trụ 世thế 界giới 及cập 陰ấm 。 入nhập 等đẳng 。 一nhất 切thiết 穢uế 國quốc 。 一nhất 切thiết 淨tịnh 國quốc 。 一nhất 切thiết 凡phàm 國quốc 。 一nhất 切thiết 聖thánh 國quốc 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 世thế 界giới 。 不bất 可khả 說thuyết 世thế 界giới 。 種chủng 種chủng 陰ấm 。 入nhập 。 界giới 。 不bất 可khả 說thuyết 陰ấm 。 入nhập 。 界giới (# 云vân 云vân )# 。 或hoặc 作tác 四tứ 言ngôn 。 乃nãi 至chí 九cửu 言ngôn 偈kệ 重trọng/trùng 頌tụng 。 或hoặc 孤cô 起khởi 偈kệ 。 或hoặc 能năng 知tri 國quốc 土độ 陰ấm 。 入nhập 。 界giới 者giả 。 即tức 與dữ 記ký 成thành 佛Phật 。 或hoặc 能năng 知tri 者giả 。 即tức 具cụ 禁cấm 戒giới 。 或hoặc 譬thí 喻dụ 說thuyết 。 或hoặc 說thuyết 昔tích 國quốc 土độ 事sự 。 或hoặc 說thuyết 昔tích 受thọ 生sanh 事sự 。 或hoặc 說thuyết 廣quảng 大đại 事sự 。 或hoặc 說thuyết 希hy 有hữu 事sự 。 或hoặc 說thuyết 論luận 議nghị 事sự 。 如như 是thị 等đẳng 十thập 二nhị 種chủng 說thuyết 悅duyệt 其kỳ 樂nhạo 欲dục 。 或hoặc 生sanh 其kỳ 善thiện 。 或hoặc 破phá 其kỳ 惡ác 。 或hoặc 令linh 悟ngộ 入nhập 。 是thị 名danh 四tứ 悉tất 檀đàn 起khởi 別biệt 教giáo 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。

若nhược 十thập 因nhân 緣duyên 所sở 成thành 。 眾chúng 生sanh 樂nhạo 聞văn 。 不bất 可khả 說thuyết 國quốc 土độ 。 不bất 可khả 說thuyết 陰ấm 界giới 入nhập 。 皆giai 是thị 真Chân 如Như 實thật 相tướng 。 即tức 直trực 說thuyết 一nhất 切thiết 國quốc 土thổ 依y 。 正chánh 即tức 是thị 常thường 寂tịch 光quang 。 一nhất 切thiết 陰ấm 。 入nhập 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 離ly 是thị 無vô 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 色sắc 。 一nhất 香hương 無vô 非phi 中trung 道đạo 。 離ly 是thị 無vô 別biệt 中trung 道đạo 。 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 皆giai 是thị 寂tịch 靜tĩnh 門môn 。 離ly 此thử 無vô 別biệt 寂tịch 靜tĩnh 門môn 。 或hoặc 作tác 偈kệ 重trọng/trùng 頌tụng 。 或hoặc 作tác 孤cô 起khởi 偈kệ 。 或hoặc 作tác 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 。 或hoặc 知tri 者giả 與dữ 記ký 。 或hoặc 知tri 者giả 具cụ 戒giới 。 或hoặc 作tác 譬thí 說thuyết 。 或hoặc 指chỉ 昔tích 世thế 界giới 。 或hoặc 指chỉ 本bổn 生sanh 。 或hoặc 說thuyết 廣quảng 大đại 。 或hoặc 說thuyết 希hy 有hữu 。 或hoặc 作tác 論luận 議nghị 。 是thị 為vi 赴phó 樂nhạo 欲dục 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 。 起khởi 圓viên 教giáo 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 或hoặc 作tác 十thập 二nhị 種chủng 說thuyết 生sanh 妙diệu 善thiện 。 或hoặc 作tác 十thập 二nhị 種chủng 說thuyết 頓đốn 破phá 惡ác 。 或hoặc 作tác 十thập 二nhị 種chủng 說thuyết 頓đốn 會hội 理lý 。 是thị 為vi 四tứ 悉tất 檀đàn 起khởi 圓viên 教giáo 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。

復phục 次thứ 。 用dụng 別biệt 。 圓viên 兩lưỡng 種chủng 四tứ 悉tất 檀đàn 說thuyết 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 者giả 。 是thị 起khởi 華hoa 嚴nghiêm 教giáo 也dã 。 但đãn 用dụng 一nhất 番phiên 四tứ 悉tất 檀đàn 說thuyết 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 者giả 。 是thị 起khởi 三tam 藏tạng 教giáo 也dã 。 若nhược 用dụng 四tứ 番phiên 四tứ 悉tất 檀đàn 說thuyết 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 者giả 。 是thị 起khởi 方Phương 等Đẳng 教giáo 也dã 。 若nhược 用dụng 三tam 番phiên 四tứ 悉tất 檀đàn 說thuyết 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 者giả 。 是thị 起khởi 般Bát 若Nhã 教giáo 也dã 。 若nhược 但đãn 用dụng 一nhất 番phiên 四tứ 悉tất 檀đàn 說thuyết 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 者giả 。 是thị 起khởi 法pháp 華hoa 教giáo 也dã 。 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。

四tứ 悉tất 檀đàn 攝nhiếp 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh

其kỳ 義nghĩa 如như 是thị 。 《# 地địa 持trì 》# 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 入nhập 摩ma 得đắc 勒lặc 伽già 。 造tạo 不bất 顛điên 倒đảo 論luận 。 為vi 令linh 正Chánh 法Pháp 得đắc 久cửu 住trụ 禪thiền 而nhi 作tác 論luận 也dã 。

菩Bồ 薩Tát 住trụ 是thị 禪thiền 。 觀quán 眾chúng 生sanh 於ư 。 佛Phật 去khứ 世thế 後hậu 。 根căn 。 緣duyên 不bất 同đồng 。 作tác 論luận 通thông 經kinh 。 天thiên 親thân 用dụng 兩lưỡng 番phiên 四tứ 悉tất 檀đàn 造tạo 《# 地địa 論luận 》# 。 通thông 華hoa 嚴nghiêm 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 用dụng 初sơ 番phiên 四tứ 悉tất 檀đàn 造tạo 《# 毘tỳ 曇đàm 》# 。 五ngũ 百bách 羅La 漢Hán 。 造tạo 《# 毘tỳ 婆bà 沙sa 》# 。 通thông 三tam 藏tạng 。 見kiến 有hữu 得đắc 道Đạo 意ý 也dã 。 訶ha 黎lê 跋bạt 摩ma 亦diệc 用dụng 初sơ 番phiên 四tứ 悉tất 檀đàn 造tạo 《# 成thành 實thật 論luận 》# 。 通thông 三tam 藏tạng 。 見kiến 空không 得đắc 道Đạo 意ý 也dã 。 迦ca 栴chiên 延diên 亦diệc 用dụng 初sơ 番phiên 四tứ 悉tất 檀đàn 造tạo 《# 毘tỳ 勒lặc 論luận 》# 。 通thông 三tam 藏tạng 。 見kiến 空không 有hữu 得đắc 道Đạo 意ý 也dã 。 龍long 樹thụ 用dụng 四tứ 番phiên 四tứ 悉tất 檀đàn 造tạo 《# 中trung 論luận 》# 。 三tam 番phiên 正chánh 通thông 大Đại 乘Thừa 。 一nhất 番phiên 傍bàng 通thông 三tam 藏tạng 。 彌Di 勒Lặc 用dụng 二nhị 番phiên 四tứ 悉tất 檀đàn 造tạo 《# 地địa 持trì 》# 。 通thông 華hoa 嚴nghiêm 。 無vô 著trước 亦diệc 用dụng 二nhị 番phiên 四tứ 悉tất 檀đàn 造tạo 《# 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 》# 。 龍long 樹thụ 用dụng 三tam 番phiên 四tứ 悉tất 檀đàn 造tạo 《# 大đại 智Trí 度Độ 》# 。 通thông 《# 大đại 品phẩm 》# 。 天thiên 親thân 用dụng 一nhất 番phiên 四tứ 悉tất 檀đàn 。 通thông 《# 法pháp 華hoa 》# 。 世thế 人nhân 傳truyền 。 天thiên 親thân 。 龍long 樹thụ 各các 作tác 《# 涅Niết 槃Bàn 論luận 》# 。 未vị 來lai 此thử 土thổ/độ 。 準chuẩn 例lệ 可khả 知tri 。 又hựu 。 五ngũ 通thông 神thần 仙tiên 。 種chủng 種chủng 諸chư 論luận 。 釋thích 天thiên 善thiện 論luận 。 大đại 梵Phạm 出xuất 欲dục 論luận 。 皆giai 用dụng 初sơ 番phiên 悉tất 檀đàn 。 方phương 便tiện 利lợi 益ích 意ý 也dã 。 《# 書thư 》# 云vân 。

文văn 行hành 誠thành 信tín 。 定định 禮lễ 刪san 詩thi 。 垂thùy 裕# 得đắc 昆côn 。

即tức 世thế 界giới 也dã 。

官quan 人nhân 以dĩ 德đức 。 賞thưởng 延diên 于vu 世thế 。

即tức 為vi 人nhân 也dã 。

叛bạn 而nhi 伐phạt 之chi 。 刑hình 故cố 無vô 小tiểu 。

即tức 對đối 治trị 也dã 。

政chánh 在tại 清thanh 靜tĩnh 。 道đạo 合hợp 天thiên 心tâm 。 人nhân 王vương 無vô 上thượng 。

即tức 是thị 世thế 間gian 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 也dã 。

六lục 。 起khởi 聖thánh 說thuyết 。 聖thánh 默mặc 者giả 。 《# 思tư 益ích 》# 云vân 。

佛Phật 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。

汝nhữ 等đẳng 當đương 行hành 二nhị 事sự 。 若nhược 聖thánh 說thuyết 法Pháp 。 若nhược 聖thánh 默mặc 然nhiên 。

聖thánh 說thuyết 如như 上thượng 辨biện 。 聖thánh 默mặc 然nhiên 者giả 。 夫phu 四tứ 種chủng 四Tứ 諦Đế 並tịnh 是thị 三tam 乘thừa 聖thánh 人nhân 。 所sở 證chứng 之chi 法Pháp 。 非phi 下hạ 凡phàm 所sở 知tri 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 。 假giả 令linh 說thuyết 之chi 。 如như 為vi 盲manh 人nhân 設thiết 燭chúc 。 何hà 益ích 無vô 目mục 者giả 乎hồ 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 。 名danh 聖thánh 默mặc 然nhiên 。 華hoa 嚴nghiêm 中trung 數số 世thế 界giới 。 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 。 明minh 理lý 極cực 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 。 約ước 無vô 量lượng 。 無vô 作tác 兩lưỡng 番phiên 四Tứ 諦Đế 。 不bất 生sanh 生sanh 。 不bất 生sanh 不bất 生sanh 法pháp 。 明minh 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 。 名danh 聖thánh 默mặc 然nhiên 。 若nhược 三tam 藏tạng 中trung 。 憍Kiều 陳Trần 如Như 比Bỉ 丘Khâu 。 最tối 初sơ 獲hoạch 得đắc 。 真chân 實thật 之chi 知tri 見kiến 。 寂tịch 然nhiên 無vô 聲thanh 字tự 。 身thân 子tử 云vân 。

吾ngô 聞văn 解giải 脫thoát 之chi 中trung 。 無vô 有hữu 言ngôn 說thuyết 者giả 。

是thị 約ước 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 生sanh 生sanh 之chi 法pháp 。 明minh 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 。 名danh 聖thánh 默mặc 然nhiên 。 《# 淨tịnh 名danh 》# 杜đỗ 口khẩu 。 《# 大đại 集tập 》# 無vô 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 不bất 可khả 智trí 知tri 。 不bất 可khả 識thức 識thức 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 亦diệc 訖ngật 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 法pháp 如như 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 約ước 四tứ 番phiên 四Tứ 諦Đế 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 。 名danh 聖thánh 默mặc 然nhiên 。 若nhược 《# 大đại 品phẩm 》# 句cú 句cú 。 悉tất 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 不bất 可khả 以dĩ 身thân 得đắc 。 不bất 可khả 以dĩ 心tâm 得đắc 。 不bất 可khả 以dĩ 口khẩu 得đắc 。 此thử 約ước 三tam 番phiên 四Tứ 諦Đế 。 生sanh 。 不bất 生sanh 。 不bất 生sanh 生sanh 。 不bất 生sanh 不bất 生sanh 法pháp 。 明minh 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 。 名danh 聖thánh 默mặc 然nhiên 。 此thử 經Kinh 明minh 。

止chỉ 止chỉ 不bất 須tu 說thuyết 。 我ngã 法Pháp 妙diệu 難nan 思tư 。

是thị 法Pháp 不bất 可khả 示thị 。 言ngôn 辭từ 相tướng 寂tịch 滅diệt 。

不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 宣tuyên 。 非phi 思tư 量lượng 分phân 別biệt 。 之chi 所sở 能năng 解giải 。 此thử 約ước 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 。 不bất 生sanh 不bất 生sanh 法pháp 。 明minh 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。 名danh 聖thánh 默mặc 然nhiên 。

問vấn 。

為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 他tha 故cố 。 有hữu 聖thánh 說thuyết 法Pháp 。 為vi 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 名danh 聖thánh 默mặc 然nhiên 。 默mặc 然nhiên 則tắc 不bất 益ích 他tha 。

答đáp 。

正chánh 為vi 自tự 樂lạc 。 傍bàng 亦diệc 益ích 他tha 。 若nhược 人nhân 厭yếm 文văn 。 不bất 好hảo/hiếu 言ngôn 語ngữ 。 為vi 悅duyệt 是thị 人nhân 。 故cố 聖thánh 默mặc 然nhiên 。 如như 《# 律luật 》# 中trung 。

為vi 福phước 他tha 故cố 受thọ 供cung 。 聖thánh 則tắc 默mặc 然nhiên 。 如như 脇hiếp 比Bỉ 丘Khâu 。 對đối 破phá 馬mã 鳴minh 。 是thị 故cố 默mặc 然nhiên 。 如như 佛Phật 結kết 跏già 正chánh 念niệm 。 身thân 心tâm 不bất 動động 。 令linh 無vô 量lượng 人nhân 。 得đắc 悟ngộ 道Đạo 跡tích 。 是thị 故cố 默mặc 然nhiên 。 皆giai 是thị 四tứ 悉tất 檀đàn 。 起khởi 此thử 默mặc 然nhiên 。 利lợi 益ích 一nhất 切thiết 。 何hà 謂vị 無vô 益ích 。

問vấn 。

《# 論luận 》# 云vân 。

四tứ 悉tất 檀đàn 攝nhiếp 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 法Pháp 藏tạng

其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。

答đáp 。

《# 賢Hiền 劫Kiếp 經kinh 》# 云vân 。

從tùng 佛Phật 初sơ 發phát 心tâm 去khứ 。 乃nãi 至chí 分phần/phân 舍xá 利lợi 。 凡phàm 三tam 百bách 五ngũ 十thập 法Pháp 門môn 。 一nhất 一nhất 門môn 各các 有hữu 六Lục 度Độ 。 合hợp 二nhị 千thiên 一nhất 百bách 度độ 。 用dụng 是thị 度độ 。 對đối 破phá 四tứ 分phần/phân 煩phiền 惱não 。 合hợp 成thành 八bát 千thiên 四tứ 百bách 。 約ước 一nhất 變biến 為vi 十thập 。 合hợp 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 也dã 。

若nhược 作tác 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 法Pháp 藏tạng 名danh 。 是thị 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 攝nhiếp 。 若nhược 作tác 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 塵trần 勞lao 門môn 名danh 。 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 攝nhiếp 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 三tam 昧muội 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 作tác 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 對đối 治trị 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 空không 門môn 。 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 攝nhiếp 。 若nhược 作tác 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 度Độ 無Vô 極Cực 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 攝nhiếp 。

又hựu 一nhất 說thuyết 。

佛Phật 地địa 三tam 百bách 五ngũ 十thập 法Pháp 門môn 。 一nhất 一nhất 門môn 有hữu 十Thập 善Thiện 。 合hợp 三tam 千thiên 五ngũ 百bách 善thiện 。 治trị 四tứ 分phần/phân 。 則tắc 一nhất 萬vạn 四tứ 千thiên 。 又hựu 治trị 六lục 根căn 。 即tức 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 也dã 。

七thất 。 明minh 得đắc 用dụng 。 不bất 得đắc 用dụng 者giả 。 夫phu 四tứ 悉tất 檀đàn 獨độc 有hữu 如Như 來Lai 究cứu 竟cánh 具cụ 得đắc 。 微vi 妙diệu 能năng 用dụng 。 下hạ 地địa 已dĩ 去khứ 。 得đắc 。 用dụng 不bất 同đồng 。 凡phàm 有hữu 四tứ 句cú 。

不bất 得đắc 不bất 用dụng 。 得đắc 而nhi 不bất 用dụng 。 不bất 得đắc 而nhi 用dụng 。 亦diệc 得đắc 亦diệc 用dụng 。 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 苦khổ 集tập 流lưu 轉chuyển 。 尚thượng 不bất 能năng 知tri 。 四tứ 悉tất 檀đàn 名danh 字tự 。 誰thùy 論luận 其kỳ 得đắc 。 既ký 其kỳ 不bất 得đắc 。 云vân 何hà 能năng 用dụng 也dã 。 若nhược 三tam 藏tạng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 殷ân 勤cần 自tự 行hành 者giả 。 知tri 苦khổ 。 斷đoạn 集tập 。 修tu 道Đạo 。 證chứng 滅diệt 。 入nhập 真chân 。 亦diệc 名danh 為vi 得đắc 。 不bất 度độ 眾chúng 生sanh 。 故cố 不bất 能năng 用dụng 。 假giả 令linh 用dụng 者giả 。 差sai 機cơ 不bất 當đương 。 故cố 淨tịnh 名danh 訶ha 滿mãn 願nguyện 云vân 。

不bất 知tri 人nhân 根căn 。 不bất 應ưng 說thuyết 法Pháp 。 無vô 以dĩ 穢uế 食thực 。 置trí 於ư 寶bảo 器khí 。

如như 富phú 樓lâu 那na 九cửu 旬tuần 化hóa 外ngoại 道đạo 。 反phản 被bị 蚩xi 笑tiếu 。 文Văn 殊Thù 暫tạm 往vãng 。 師sư 徒đồ 皆giai 伏phục 。 此thử 是thị 不bất 知tri 樂nhạo 欲dục 。 不bất 能năng 用dụng 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 也dã 。 如như 身thân 子tử 教giáo 二nhị 弟đệ 子tử 。 善thiện 根căn 不bất 發phát 。 更cánh 生sanh 邪tà 疑nghi 。 此thử 不bất 能năng 用dụng 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 也dã 。 如như 五ngũ 百bách 羅La 漢Hán 。 為vi 迦ca 絺hy 那na 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 都đô 無vô 利lợi 益ích 。 佛Phật 為vi 說thuyết 不bất 淨tịnh 觀quán 。 即tức 得đắc 破phá 惡ác 。 此thử 不bất 能năng 用dụng 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 也dã 。 如như 身thân 子tử 不bất 度độ 福phước 增tăng 。 大đại 醫y 不bất 治trị 。 小tiểu 醫y 拱củng 手thủ 。 五ngũ 百bách 皆giai 不bất 度độ 。 佛Phật 度độ 即tức 得đắc 羅La 漢Hán 。 此thử 不bất 能năng 用dụng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 也dã 。 支chi 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。 是thị 名danh 得đắc 而nhi 不bất 用dụng 也dã 。 次thứ 明minh 三tam 藏tạng 教giáo 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 雖tuy 知tri 苦khổ 。 集tập 。 修tu 道Đạo 。 止chỉ 伏phục 。 結kết 惑hoặc 。 未vị 有hữu 滅diệt 證chứng 。 但đãn 得đắc 三tam 悉tất 檀đàn 。 雖tuy 未vị 得đắc 一nhất 。 而nhi 能năng 用dụng 四tứ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 病bệnh 導đạo 師sư 。 具cụ 足túc 船thuyền 栰phạt 。 身thân 在tại 此thử 岸ngạn 。 而nhi 度độ 人nhân 彼bỉ 岸ngạn 。 常thường 以dĩ 化hóa 人nhân 為vi 事sự 。 自tự 未vị 得đắc 度độ 先tiên 度độ 人nhân 。 是thị 為vi 不bất 得đắc 而nhi 用dụng 。 通thông 教giáo 二Nhị 乘Thừa 。 體thể 門môn 雖tuy 巧xảo 。 得đắc 而nhi 不bất 用dụng 。 與dữ 三tam 藏tạng 同đồng 也dã 。 通thông 教giáo 菩Bồ 薩Tát 。 初sơ 心tâm 至chí 六lục 地địa 。 亦diệc 得đắc 亦diệc 用dụng 。 用dụng 而nhi 未vị 巧xảo 。 七thất 地địa 入nhập 假giả 。 其kỳ 用dụng 則tắc 勝thắng 也dã 。 若nhược 別biệt 教giáo 十thập 住trụ 。 但đãn 得đắc 析tích 法pháp 。 體thể 法pháp 兩lưỡng 種chủng 四tứ 悉tất 檀đàn 。 而nhi 未vị 能năng 用dụng 。 十thập 行hành 方phương 能năng 用dụng 。 十thập 迴hồi 向hướng 進tiến 得đắc 相tương 似tự 四tứ 悉tất 檀đàn 。 亦diệc 能năng 相tương 似tự 用dụng 。 登đăng 地địa 分phần/phân 真chân 得đắc 。 亦diệc 分phần/phân 真chân 用dụng 。 圓viên 教giáo 五ngũ 品phẩm 弟đệ 子tử 。 未vị 能năng 得đắc 用dụng 。 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 相tương 似tự 得đắc 用dụng 。 初sơ 住trụ 分phần/phân 真chân 。 得đắc 用dụng 也dã 。 唯duy 佛Phật 究cứu 竟cánh 得đắc 。 究cứu 竟cánh 用dụng 。

八bát 。 明minh 四tứ 悉tất 檀đàn 權quyền 實thật 者giả 。 四Tứ 諦Đế 各các 辨biện 四tứ 悉tất 檀đàn 者giả 。 此thử 通thông 途đồ 說thuyết 耳nhĩ 。 《# 釋thích 論luận 》# 云vân 。

諸chư 經kinh 多đa 說thuyết 三tam 悉tất 檀đàn 。 不bất 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

者giả 。 此thử 指chỉ 三tam 藏tạng 。 三tam 藏tạng 多đa 說thuyết 因nhân 緣duyên 生sanh 生sanh 事sự 相tướng 。 滅diệt 色sắc 取thủ 空không 。 少thiểu 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 就tựu 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 。 但đãn 約ước 三tam 悉tất 檀đàn 明minh 四tứ 。 若nhược 就tựu 佛Phật 即tức 具cụ 四tứ 。 雖tuy 爾nhĩ 。 終chung 是thị 拙chuyết 度độ 。 權quyền 逗đậu 小tiểu 機cơ 也dã 。 若nhược 通thông 教giáo 四Tứ 諦Đế 明minh 四tứ 悉tất 檀đàn 。 體thể 法pháp 即tức 真chân 。 其kỳ 門môn 則tắc 巧xảo 故cố 。 《# 釋thích 論luận 》# 云vân 。

今kim 欲dục 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 故cố 。 說thuyết 《# 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經kinh 》# 。

就tựu 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 得đắc 有hữu 四tứ 。 而nhi 約ước 方phương 便tiện 真Chân 諦Đế 以dĩ 明minh 悉tất 檀đàn 。 猶do 屬thuộc 權quyền 也dã 。 若nhược 別biệt 教giáo 四Tứ 諦Đế 明minh 四tứ 悉tất 檀đàn 。 約ước 於ư 中trung 道đạo 。 此thử 意ý 則tắc 深thâm 。 而nhi 猶do 是thị 歷lịch 別biệt 。 別biệt 相tướng 未vị 融dung 。 教giáo 道đạo 是thị 權quyền 。 此thử 則tắc 非phi 妙diệu 。 今kim 圓viên 教giáo 四Tứ 諦Đế 明minh 四tứ 悉tất 檀đàn 。 其kỳ 相tương/tướng 圓viên 融dung 。 最tối 實thật 之chi 說thuyết 。 故cố 四tứ 悉tất 檀đàn 。 是thị 實thật 。 是thị 妙diệu 。

若nhược 用dụng 此thử 權quyền 。 實thật 約ước 五ngũ 味vị 教giáo 者giả 。

乳nhũ 教giáo 則tắc 有hữu 四tứ 權quyền 。 四tứ 實thật 。 酪lạc 教giáo 但đãn 有hữu 四tứ 權quyền 。 生sanh 蘇tô 則tắc 有hữu 十thập 二nhị 權quyền 。 四tứ 實thật 。 熟thục 蘇tô 則tắc 有hữu 八bát 權quyền 。 四tứ 實thật 。 涅Niết 槃Bàn 十thập 二nhị 權quyền 。 四tứ 實thật 。 法pháp 華hoa 四tứ 種chủng 俱câu 實thật (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 。

三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 得đắc 四tứ 悉tất 檀đàn 。 望vọng 通thông 教giáo 但đãn 成thành 三tam 悉tất 檀đàn 。 今kim 通thông 教giáo 望vọng 別biệt 教giáo 云vân 何hà 。

答đáp 。

有hữu 二nhị 義nghĩa 。 當đương 通thông 是thị 得đắc 四tứ 。 望vọng 別biệt 但đãn 得đắc 三tam 。

問vấn 。

別biệt 教giáo 望vọng 圓viên 。 亦diệc 爾nhĩ 不phủ 。

答đáp 。

不bất 例lệ 。 圓viên 。 別biệt 證chứng 道đạo 同đồng 故cố 。

並tịnh 曰viết 。

三tam 藏tạng 。 通thông 教giáo 俱câu 證chứng 真Chân 諦Đế 。 亦diệc 應ưng 俱câu 得đắc 四tứ 。

答đáp 。

三tam 藏tạng 真Chân 諦Đế 雖tuy 同đồng 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 斷đoạn 惑hoặc 。 故cố 闕khuyết 一nhất 。 圓viên 。 別biệt 俱câu 斷đoạn 惑hoặc 。 是thị 故cố 俱câu 四tứ 。

又hựu 並tịnh 三tam 藏tạng 。 通thông 等đẳng 雖tuy 四tứ 而nhi 三tam 可khả 是thị 權quyền 。 別biệt 教giáo 四tứ 而nhi 不bất 三tam 應ưng 非phi 是thị 權quyền 。

答đáp 。

三tam 藏tạng 。 通thông 教giáo 。 教giáo 。 證chứng 俱câu 是thị 權quyền 。 故cố 但đãn 三tam 無vô 四tứ 。 別biệt 教giáo 教giáo 道đạo 權quyền 。 證chứng 道đạo 實thật 。 從tùng 證chứng 則tắc 四tứ 。 從tùng 教giáo 則tắc 權quyền 。

又hựu 並tịnh 證chứng 道đạo 有hữu 四tứ 。 教giáo 道đạo 應ưng 三tam 。

答đáp 。

若nhược 取thủ 地địa 前tiền 為vi 教giáo 道đạo 。 應ưng 如như 所sở 問vấn (# 云vân 云vân )# 。

九cửu 。 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 者giả 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 莫mạc 不bất 皆giai 妙diệu 。 一nhất 色sắc 一nhất 香hương 無vô 非phi 中trung 道đạo 。 眾chúng 生sanh 情tình 隔cách 於ư 妙diệu 耳nhĩ 。 大đại 悲bi 順thuận 物vật 。 不bất 與dữ 世thế 諍tranh 。 是thị 故cố 明minh 諸chư 權quyền 。 實thật 不bất 同đồng 。 故cố 《# 無vô 量lượng 義nghĩa 》# 云vân 。

四tứ 十thập 餘dư 年niên 。 三tam 法pháp 。 四Tứ 果Quả 。 二nhị 道đạo 不bất 合hợp 。

今kim 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。

唯duy 以dĩ 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 但đãn 說thuyết 無vô 上thượng 道Đạo 。

開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 悉tất 使sử 得đắc 入nhập 究cứu 竟cánh 實thật 相tướng 。

除trừ 滅diệt 化hóa 城thành 。 即tức 是thị 決quyết 麁thô 。 皆giai 至chí 寶bảo 所sở 。 即tức 是thị 入nhập 妙diệu 。 若nhược 乳nhũ 教giáo 四tứ 妙diệu 。 與dữ 今kim 妙diệu 不bất 殊thù 。 唯duy 決quyết 其kỳ 四tứ 權quyền 。 入nhập 今kim 之chi 妙diệu 。 是thị 故cố 文văn 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 聞văn 是thị 法Pháp 。 疑nghi 網võng 皆giai 已dĩ 除trừ 。

即tức 此thử 意ý 也dã 。 決quyết 酪lạc 教giáo 四tứ 權quyền 。 生sanh 蘇tô 十thập 二nhị 權quyền 。 熟thục 蘇tô 八bát 權quyền 。 皆giai 得đắc 入nhập 妙diệu 。 故cố 文văn 云vân 。

千thiên 二nhị 百bách 羅La 漢Hán 。 悉tất 亦diệc 當đương 作tác 佛Phật 。

又hựu 云vân 。

決quyết 了liễu 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 是thị 眾chúng 經Kinh 之chi 王vương 。 聞văn 已dĩ 諦đế 思tư 惟duy 。 得đắc 近cận 無vô 上thượng 道Đạo 。

《# 方Phương 等Đẳng 》# 。 《# 般Bát 若Nhã 》# 所sở 論luận 妙diệu 者giả 。 亦diệc 與dữ 今kim 妙diệu 不bất 殊thù 。 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 其kỳ 意ý 在tại 此thử 。

問vấn 曰viết 。

決quyết 諸chư 權quyền 悉tất 檀đàn 同đồng 成thành 妙diệu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 為vi 當đương 爾nhĩ 不phủ 。

答đáp 。

決quyết 權quyền 入nhập 妙diệu 。 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 假giả 令linh 妙diệu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 不bất 隔cách 於ư 三tam 。 三tam 不bất 隔cách 一nhất 。 一nhất 三tam 自tự 在tại 。 今kim 且thả 作tác 一nhất 種chủng 解giải 釋thích 也dã 。 若nhược 決quyết 諸chư 權quyền 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 為vi 妙diệu 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 者giả 。 即tức 是thị 對đối 於ư 釋thích 名danh 妙diệu 也dã 。 亦diệc 是thị 九cửu 法Pháp 界Giới 。 十thập 如như 是thị 性tánh 相tướng 之chi 名danh 。 同đồng 成thành 佛Phật 法Pháp 界Giới 性tánh 相tướng 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 名danh 也dã 。 亦diệc 是thị 會hội 天thiên 性tánh 。 定định 父phụ 子tử 。 更canh 與dữ 作tác 字tự 。 名danh 之chi 為vi 兒nhi 。 我ngã 實thật 汝nhữ 父phụ 。 汝nhữ 實thật 我ngã 子tử 也dã 。 若nhược 決quyết 諸chư 權quyền 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 為vi 妙diệu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 者giả 。 即tức 對đối 經kinh 體thể 妙diệu 也dã 。 即tức 是thị 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 引dẫn 至chí 寶bảo 所sở 也dã 。 若nhược 決quyết 諸chư 權quyền 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 為vi 妙diệu 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 者giả 。 即tức 是thị 對đối 宗tông 妙diệu 也dã 。 如như 此thử 經Kinh 云vân 。

各các 賜tứ 諸chư 子tử 等đẳng 一nhất 大đại 車xa 也dã

若nhược 決quyết 諸chư 權quyền 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 入nhập 妙diệu 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 者giả 。 即tức 是thị 對đối 用dụng 妙diệu 也dã 。 文văn 云vân 。

以dĩ 此thử 寶bảo 珠châu 用dụng 貿mậu 所sở 須tu

又hựu 云vân 。

如như 此thử 良lương 藥dược 。 今kim 留lưu 在tại 此thử 。 可khả 用dụng 服phục 之chi 。 勿vật 憂ưu 不bất 差sai 。

經Kinh 云vân 。

正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。 但đãn 說thuyết 無vô 上thượng 道Đạo 。

動động 執chấp 生sanh 疑nghi 。 佛Phật 當đương 為vi 除trừ 斷đoạn 。 令linh 盡tận 無vô 有hữu 餘dư 。 又hựu 云vân 。

我ngã 已dĩ 得đắc 漏lậu 盡tận 。 聞văn 亦diệc 除trừ 憂ưu 惱não 也dã 。

若nhược 是thị 分phân 別biệt 諸chư 權quyền 四tứ 悉tất 檀đàn 同đồng 異dị 。 決quyết 入nhập 此thử 經Kinh 妙diệu 悉tất 檀đàn 中trung 。 不bất 復phục 見kiến 同đồng 異dị 。 昔tích 所sở 未vị 曾tằng 說thuyết 。 今kim 皆giai 當đương 得đắc 聞văn 。 即tức 是thị 妙diệu 不bất 同đồng 異dị 。 即tức 對đối 教giáo 相tương/tướng 妙diệu 也dã 。 即tức 如như 文văn 云vân 。

雖tuy 示thị 種chủng 種chủng 道đạo 。 其kỳ 實thật 為vì 一Nhất 乘Thừa 。

雖tuy 分phân 別biệt 諸chư 同đồng 異dị 。 為vi 顯hiển 不bất 同đồng 異dị 。 說thuyết 無vô 分phân 別biệt 法Pháp 也dã 。

十thập 通thông 經kinh 者giả 。

問vấn 。

今kim 以dĩ 四tứ 悉tất 檀đàn 通thông 此thử 經Kinh 。 此thử 經Kinh 何hà 文văn 明minh 四tứ 悉tất 檀đàn 耶da 。

答đáp 。

文văn 中trung 處xứ 處xứ 皆giai 有hữu 此thử 意ý 。 不bất 能năng 具cụ 引dẫn 。 今kim 略lược 引dẫn 迹tích 本bổn 兩lưỡng 文văn 。 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 云vân 。

知tri 眾chúng 生sanh 諸chư 行hạnh 。 深thâm 心tâm 之chi 所sở 念niệm 。 過quá 去khứ 所sở 習tập 業nghiệp 。 欲dục 性tánh 精tinh 進tấn 力lực 。 及cập 諸chư 根căn 利lợi 鈍độn 。 以dĩ 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 譬thí 喻dụ 亦diệc 言ngôn 辭từ 。 隨tùy 應ứng 方phương 便tiện 說thuyết 。

此thử 豈khởi 非phi 是thị 四tứ 悉tất 檀đàn 之chi 語ngữ 耶da 。 欲dục 者giả 即tức 是thị 樂nhạo 欲dục 。 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 也dã 。 性tánh 者giả 是thị 智trí 慧tuệ 性tánh 。 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 也dã 。 精tinh 進tấn 力lực 即tức 是thị 破phá 惡ác 。 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 也dã 。 諸chư 根căn 利lợi 鈍độn 。 即tức 是thị 兩lưỡng 人nhân 得đắc 悟ngộ 不bất 同đồng 。 即tức 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 也dã 。 又hựu 〈# 壽thọ 量lượng 品phẩm 〉# 云vân 。

如Như 來Lai 明minh 見kiến 。 無vô 有hữu 錯thác 謬mậu 。 以dĩ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 有hữu 種chủng 種chủng 性tánh 。 種chủng 種chủng 欲dục 。 種chủng 種chủng 行hành 。 種chủng 種chủng 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 故cố 。 欲dục 令linh 生sanh 諸chư 善thiện 根căn 。 以dĩ 若nhược 干can 因nhân 緣duyên 。 譬thí 喻dụ 言ngôn 辭từ 。 種chủng 種chủng 說thuyết 法Pháp 。 所sở 作tác 佛Phật 事sự 。 未vị 曾tằng 暫tạm 廢phế 。

種chủng 種chủng 性tánh 者giả 。 即tức 是thị 為vi 人nhân 。 種chủng 種chủng 欲dục 者giả 。 即tức 是thị 世thế 界giới 。 種chủng 種chủng 行hành 者giả 。 即tức 是thị 對đối 治trị 。 種chủng 種chủng 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 即tức 是thị 推thôi 理lý 轉chuyển 邪tà 憶ức 想tưởng 得đắc 見kiến 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 兩lưỡng 處xứ 明minh 文văn 。 四tứ 義nghĩa 具cụ 足túc 。 而nhi 皆giai 言ngôn 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 豈khởi 非phi 四tứ 悉tất 檀đàn 設thiết 教giáo 之chi 明minh 證chứng 也dã 。

△# 第đệ 二nhị 。 別biệt 解giải 五ngũ 章chương 。

初sơ 釋thích 名danh 。 為vi 四tứ 。

一nhất 。 判phán 通thông 別biệt 。 二nhị 。 定định 前tiền 後hậu 。 三tam 。 出xuất 舊cựu 。 四tứ 。 正chánh 解giải 。

妙diệu 法Pháp 蓮liên 華hoa

名danh 異dị 眾chúng 典điển 。 別biệt 也dã 。 俱câu 稱xưng 為vi 經kinh 。 通thông 也dã 。 立lập 此thử 二nhị 名danh 。 凡phàm 約ước 三tam 意ý 。 謂vị 教giáo 。 行hành 。 理lý 。 從tùng 緣duyên 故cố 教giáo 別biệt 。 從tùng 說thuyết 故cố 教giáo 通thông 。 從tùng 能năng 契khế 故cố 行hành 別biệt 。 從tùng 所sở 契khế 故cố 行hành 通thông 。 理lý 從tùng 名danh 故cố 別biệt 。 名danh 從tùng 理lý 故cố 通thông 。 略lược 說thuyết 竟cánh 。

夫phu 教giáo 本bổn 應ứng 機cơ 。 機cơ 宜nghi 不bất 同đồng 。 故cố 部bộ 部bộ 別biệt 異dị 。 金kim 口khẩu 梵Phạm 聲thanh 。 通thông 是thị 佛Phật 說thuyết 。 故cố 通thông 。 別biệt 二nhị 名danh 也dã 。 約ước 行hành 者giả 。 泥Nê 洹Hoàn 真chân 法Pháp 寶bảo 。 眾chúng 生sanh 以dĩ 種chủng 種chủng 門môn 入nhập 。 如như 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 各các 說thuyết 身thân 因nhân 。

佛Phật 言ngôn 。

無vô 非phi 正chánh 說thuyết 。 三tam 十thập 二nhị 菩Bồ 薩Tát 各các 。 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。 文Văn 殊Thù 稱xưng 善thiện 。 《# 大đại 論luận 》# 明minh 阿a 那na 波ba 那na 。 皆giai 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 當đương 知tri 。 從tùng 行hành 則tắc 別biệt 。 所sở 契khế 則tắc 同đồng 。 求cầu 那na 跋bạt 摩ma 云vân 。

諸chư 論luận 各các 異dị 端đoan 。 修tu 行hành 理lý 無vô 二nhị 。

(# 云vân 云vân )# 。 約ước 理lý 者giả 。 理lý 則tắc 不bất 二nhị 。 名danh 字tự 非phi 一nhất 。 《# 智Trí 度Độ 》# 云vân 。

般Bát 若Nhã 是thị 一nhất 法pháp 。 佛Phật 說thuyết 種chủng 種chủng 名danh 。

《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

解giải 脫thoát 亦diệc 爾nhĩ

多đa 諸chư 名danh 字tự 。 如như 天Thiên 帝Đế 釋Thích 。 有hữu 千thiên 種chủng 名danh 。 名danh 異dị 故cố 別biệt 。 理lý 一nhất 故cố 通thông 。

今kim 稱xưng 妙diệu 法Pháp 之chi 經kinh 。 即tức 是thị 教giáo 之chi 通thông 別biệt 。 各các 賜tứ 諸chư 子tử 等đẳng 一nhất 大đại 車xa 。 乘thừa 是thị 寶bảo 乘thừa 。 直trực 至chí 道Đạo 場Tràng 。 即tức 行hành 之chi 通thông 別biệt 。 或hoặc 言ngôn 實thật 相tướng 。 或hoặc 言ngôn 佛Phật 知tri 見kiến 。 大Đại 乘Thừa 家gia 業nghiệp 。 一nhất 地địa 。 實thật 事sự 。 寶bảo 所sở 。 繫hệ 珠châu 。 平bình 等đẳng 大đại 慧tuệ 等đẳng 。 即tức 是thị 理lý 之chi 通thông 別biệt 。 約ước 此thử 三tam 義nghĩa 。 故cố 立lập 兩lưỡng 名danh 也dã 。

問vấn 。

教giáo 主chủ 不bất 同đồng 。 設thiết 教giáo 亦diệc 異dị 。 云vân 何hà 而nhi 言ngôn 。 金kim 口khẩu 梵Phạm 聲thanh 。 名danh 為vi 教giáo 通thông 。

答đáp 。

此thử 有hữu 兩lưỡng 義nghĩa 。

一nhất 。 當đương 分phần/phân 。 二nhị 。 跨khóa 節tiết 。 當đương 分phần/phân 者giả 。 如như 三tam 藏tạng 佛Phật 赴phó 種chủng 種chủng 緣duyên 。 說thuyết 種chủng 種chủng 教giáo 。 緣duyên 異dị 故cố 教giáo 別biệt 。 主chủ 一nhất 故cố 教giáo 通thông 。 依y 此thử 教giáo 行hành 。 有hữu 能năng 契khế 。 所sở 契khế 。 種chủng 種chủng 名danh 理lý 。 理lý 無vô 種chủng 種chủng 。 經kinh 言ngôn 。

即tức 脫thoát 纓anh 珞lạc 。 著trước 弊tệ 垢cấu 衣y 。 語ngữ 言ngôn 勤cần 作tác 。 勿vật 復phục 餘dư 去khứ 。 并tinh 加gia 汝nhữ 價giá 。 及cập 塗đồ 足túc 油du 。

此thử 則tắc 身thân 口khẩu 行hành 理lý 齊tề 分phần/phân 而nhi 說thuyết 。 不bất 得đắc 作tác 餘dư 解giải 也dã 。 通thông 。 別biệt 。 圓viên 等đẳng 。 教giáo 。 行hành 。 理lý 。 當đương 分phần/phân 亦diệc 爾nhĩ 。 斯tư 義nghĩa 易dị 解giải 。 而nhi 理lý 難nạn/nan 融dung (# 云vân 云vân )# 。 二nhị 。 跨khóa 節tiết 者giả 。 何hà 處xứ 別biệt 有hữu 四tứ 教giáo 主chủ 。 各các 各các 身thân 。 各các 各các 口khẩu 。 各các 各các 說thuyết 。 秪# 隱ẩn 其kỳ 無vô 量lượng 。 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 之chi 身thân 。 現hiện 為vi 丈trượng 六lục 紫tử 金kim 輝huy 。 不bất 說thuyết 甘cam 恬điềm 。 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 味vị 。 說thuyết 於ư 鹹hàm 酢tạc 。 無vô 常thường 。 辛tân 辣lạt 。 棄khí 王vương 者giả 服phục 飾sức 。 執chấp 持trì 糞phẩn 器khí 。 名danh 為vi 方phương 便tiện 。 若nhược 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 即tức 向hướng 身thân 是thị 圓viên 常thường 之chi 身thân 。 向hướng 法pháp 是thị 圓viên 法pháp 。 向hướng 行hành 。 向hướng 理lý 。 皆giai 即tức 真chân 實thật 。 如như 此thử 通thông 是thị 一nhất 音âm 之chi 教giáo 。 而nhi 小tiểu 大đại 差sai 別biệt 。 能năng 契khế 有hữu 長trường 短đoản 。 所sở 契khế 唯duy 一nhất 。 極cực 種chủng 種chủng 名danh 。 名danh 一nhất 究cứu 竟cánh 。 唯duy 一nhất 究cứu 竟cánh 。 應ưng 於ư 眾chúng 名danh 。 作tác 如như 此thử 論luận 教giáo 。 行hành 。 理lý 通thông 別biệt 者giả 。 相tương/tướng 則tắc 難nan 解giải 。 理lý 則tắc 易dị 明minh (# 云vân 云vân )# 。

二nhị 。 定định 妙diệu 法Pháp 前tiền 後hậu 者giả 。 若nhược 從tùng 義nghĩa 便tiện 。 應ưng 先tiên 明minh 法pháp 。 卻khước 論luận 其kỳ 妙diệu 。 下hạ 文văn 云vân 。

我ngã 法Pháp 妙diệu 難nan 思tư

若nhược 從tùng 名danh 便tiện 。 應ưng 先tiên 妙diệu 。 次thứ 法pháp 。 如như 欲dục 美mỹ 彼bỉ 。 稱xưng 為vi 好hảo/hiếu 人nhân 。 篤đốc 論luận 無vô 人nhân 。 何hà 所sở 稱xưng 好hảo/hiếu 。 必tất 應ưng 先tiên 人nhân 後hậu 好hảo/hiếu 。 今kim 題đề 從tùng 名danh 便tiện 故cố 。 先tiên 妙diệu 後hậu 法pháp 。 解giải 釋thích 義nghĩa 便tiện 故cố 。 先tiên 法pháp 後hậu 妙diệu 。 雖tuy 復phục 前tiền 後hậu 。 亦diệc 不bất 相tương 乖quai (# 云vân 云vân )# 。

三tam 。 出xuất 舊cựu 解giải 。 舊cựu 解giải 甚thậm 多đa 。 略lược 出xuất 四tứ 家gia 。

道Đạo 場Tràng 觀quán 云vân 。

應ưng 物vật 說thuyết 三tam 。 三tam 非phi 真chân 實thật 。 終chung 歸quy 其kỳ 一nhất 。 謂vị 之chi 無vô 上thượng 。 無vô 上thượng 故cố 妙diệu 也dã 。

引dẫn 經Kinh 云vân 。

是thị 乘thừa 微vi 妙diệu 。 清thanh 淨tịnh 第đệ 一nhất 。 於ư 諸chư 世thế 間gian 。 為vi 無vô 有hữu 上thượng 。

又hựu 云vân 。

寄ký 言ngôn 譚đàm 於ư 象tượng 外ngoại 。 而nhi 其kỳ 體thể 絕tuyệt 精tinh 麁thô 。 所sở 以dĩ 稱xưng 妙diệu 。

又hựu 引dẫn 經kinh 。

是thị 法Pháp 不bất 可khả 示thị 。 言ngôn 辭từ 相tướng 寂tịch 滅diệt 。

會hội 稽khể 基cơ 云vân 。

妙diệu 者giả 。 表biểu 同đồng 之chi 稱xưng 也dã 。 昔tích 三tam 因nhân 異dị 趣thú 。 三tam 果quả 殊thù 別biệt 。 不bất 得đắc 稱xưng 妙diệu 。

北bắc 地địa 師sư 云vân 。

理lý 則tắc 非phi 三tam 。 三tam 教giáo 為vi 麁thô 。 非phi 三tam 之chi 旨chỉ 為vi 妙diệu 。

此thử 意ý 同đồng 而nhi 辭từ 弱nhược 。 光quang 宅trạch 雲vân 云vân 。

妙diệu 者giả 。 一Nhất 乘Thừa 因nhân 果quả 法pháp 也dã 。 待đãi 昔tích 因nhân 果quả 各các 有hữu 三tam 麁thô 。 今kim 教giáo 因nhân 果quả 各các 有hữu 三tam 妙diệu 。 昔tích 因nhân 果quả 麁thô 者giả 。 因nhân 體thể 狹hiệp 。 因nhân 位vị 下hạ 。 因nhân 用dụng 短đoản 。 聲Thanh 聞Văn 修tu 四Tứ 諦Đế 。 支chi 佛Phật 修tu 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 六Lục 度Độ 。 三tam 因nhân 差sai 別biệt 。 不bất 得đắc 相tương/tướng 收thu 。 因nhân 體thể 是thị 狹hiệp 。 昔tích 第đệ 九cửu 無vô 礙ngại 道đạo 中trung 行hành 。 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 伏phục 道đạo 不bất 斷đoạn 。 未vị 出xuất 三tam 界giới 。 故cố 名danh 因nhân 位vị 下hạ 。 第đệ 九cửu 無vô 礙ngại 。 止chỉ 伏phục 四tứ 住trụ 。 不bất 伏phục 無vô 明minh 。 故cố 言ngôn 用dụng 短đoản 。 是thị 為vi 昔tích 因nhân 三tam 義nghĩa 故cố 麁thô 也dã 。 昔tích 果quả 麁thô 者giả 。 體thể 狹hiệp 。 位vị 下hạ 。 用dụng 短đoản 。 有hữu 餘dư 。 無vô 餘dư 。 眾chúng 德đức 不bất 備bị 。 故cố 言ngôn 體thể 狹hiệp 。 位vị 在tại 化hóa 城thành 。 不bất 出xuất 變biến 易dị 。 故cố 言ngôn 位vị 下hạ 。 第đệ 九cửu 解giải 脫thoát 。 止chỉ 除trừ 四tứ 住trụ 。 不bất 破phá 無vô 明minh 。 又hựu 八bát 十thập 年niên 壽thọ 。 前tiền 不bất 過quá 恆Hằng 沙sa 。 後hậu 不bất 倍bội 上thượng 數số 。 是thị 故cố 用dụng 短đoản 。 是thị 為vi 昔tích 果quả 三tam 義nghĩa 故cố 麁thô 。 今kim 因nhân 體thể 廣quảng 。 位vị 高cao 。 用dụng 長trưởng 者giả 。 會hội 三tam 為vi 一nhất 。 收thu 束thúc 萬vạn 善thiện 。 故cố 言ngôn 體thể 廣quảng 。 不bất 止chỉ 界giới 內nội 。 無vô 礙ngại 道đạo 中trung 行hành 。 出xuất 於ư 界giới 外ngoại 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 故cố 言ngôn 位vị 高cao 。 無vô 礙ngại 伏phục 惑hoặc 。 不bất 止chỉ 四tứ 住trụ 。 進tiến 伏phục 無vô 明minh 。 故cố 用dụng 長trường/trưởng 。 今kim 因nhân 三tam 義nghĩa 妙diệu 也dã 。 今kim 果quả 三tam 義nghĩa 妙diệu 者giả 。 體thể 廣quảng 。 位vị 高cao 。 用dụng 長trường/trưởng 。 體thể 備bị 萬vạn 德đức 。 眾chúng 善thiện 普phổ 會hội 。 故cố 言ngôn 體thể 廣quảng 。 位vị 至chí 寶bảo 所sở 。 故cố 言ngôn 位vị 高cao 。 斷đoạn 五ngũ 住trụ 惑hoặc 。 神thần 通thông 延diên 壽thọ 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 故cố 言ngôn 用dụng 長trường/trưởng 。 今kim 果quả 三tam 義nghĩa 故cố 妙diệu 。 即tức 是thị 一Nhất 乘Thừa 。 因nhân 果quả 之chi 法pháp 妙diệu 也dã 。

今kim 古cổ 諸chư 釋thích 。 世thế 以dĩ 光quang 宅trạch 為vi 長trường/trưởng 。 觀quán 南nam 方phương 釋thích 大Đại 乘Thừa 。 多đa 承thừa 肇triệu 。 什thập 。 肇triệu 。 什thập 多đa 附phụ 通thông 意ý 。 光quang 宅trạch 釋thích 妙diệu 。 寧ninh 得đắc 遠viễn 乎hồ 。 今kim 先tiên 難nạn/nan 光quang 宅trạch 。 餘dư 者giả 望vọng 風phong (# 云vân 云vân )# 。 因nhân 體thể 廣quảng 狹hiệp 四tứ 難nạn/nan 者giả 。

若nhược 謂vị 昔tích 因nhân 體thể 狹hiệp 為vi 麁thô 。 指chỉ 何hà 為vi 昔tích 。 若nhược 指chỉ 三tam 藏tạng 等đẳng 。 可khả 然nhiên 。 若nhược 指chỉ 《# 法pháp 華hoa 》# 已dĩ 前tiền 皆giai 稱xưng 為vi 昔tích 。 此thử 不bất 應ưng 爾nhĩ 。 何hà 者giả 。 《# 般Bát 若Nhã 》# 說thuyết 。

一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 摩ma 訶ha 衍diễn 。 靡mĩ 不bất 運vận 載tái 。

《# 思tư 益ích 》# 明minh

解giải 諸chư 法pháp 相tướng 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 遍biến 行hành 。

《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。

入nhập 法Pháp 界Giới 。 不bất 動động 祇Kỳ 洹Hoàn 。

《# 淨tịnh 名danh 》# 。

一nhất 念niệm 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 為vi 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。

昔tích 因nhân 如như 此thử 。 無vô 所sở 不bất 收thu 。 若nhược 為vi 是thị 狹hiệp 。 若nhược 言ngôn 今kim 因nhân 體thể 廣quảng 。 那na 忽hốt 言ngôn 《# 法pháp 華hoa 》# 明minh 一Nhất 乘Thừa 是thị 了liễu 。 不bất 明minh 佛Phật 性tánh 是thị 不bất 了liễu 。 那na 復phục 言ngôn 《# 法pháp 華hoa 》# 明minh 緣duyên 因nhân 是thị 滿mãn 。 不bất 明minh 了liễu 因nhân 是thị 不bất 滿mãn 。 那na 復phục 言ngôn 前tiền 過quá 恆Hằng 沙sa 。 後hậu 倍bội 上thượng 數số 。 猶do 是thị 無vô 常thường 因nhân 。 既ký 以dĩ 無vô 常thường 因nhân 。 那na 得đắc 常thường 果quả 。 因nhân 果quả 俱câu 無vô 常thường 。 此thử 無vô 常thường 人nhân 。 那na 見kiến 佛Phật 性tánh 。 非phi 了liễu 義nghĩa 故cố 。 體thể 不bất 收thu 行hành 一nhất 。 非phi 滿mãn 字tự 故cố 。 體thể 不bất 收thu 教giáo 一nhất 。 非phi 常thường 住trụ 故cố 。 體thể 不bất 收thu 人nhân 一nhất 。 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 故cố 。 體thể 不bất 收thu 理lý 一nhất 。 當đương 知tri 今kim 因nhân 狹hiệp 中trung 之chi 狹hiệp 。 狹hiệp 則tắc 是thị 麁thô 。 昔tích 體thể 既ký 廣quảng 。 昔tích 還hoàn 是thị 妙diệu 。 此thử 一nhất 難nạn/nan 已dĩ 知tri 麁thô 妙diệu 。 薳# 復phục 具cụ 作tác 後hậu 難nạn/nan 耳nhĩ 。

因nhân 位vị 高cao 下hạ 四tứ 難nạn/nan 者giả 。

般Bát 若Nhã 是thị 無vô 上thượng 明minh 咒chú 。 無vô 等đẳng 等đẳng 明minh 咒chú 。 上thượng 人nhân 應ưng 求cầu 上thượng 法pháp 。 因nhân 教giáo 則tắc 不bất 下hạ 。 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 出xuất 三tam 界giới 外ngoại 。 受thọ 法pháp 性tánh 身thân 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。

因nhân 位vị 則tắc 不bất 下hạ 。 《# 淨tịnh 名danh 》# 歎thán 菩Bồ 薩Tát 德đức 。 近cận 無vô 等đẳng 等đẳng 。 佛Phật 自tự 在tại 慧tuệ 。 十thập 方phương 作tác 魔ma 王vương 者giả 。 皆giai 是thị 住trụ 不bất 可khả 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 則tắc 因nhân 人nhân 不bất 下hạ 。 《# 淨tịnh 名danh 》# 云vân 。

雖tuy 成thành 佛Phật 道đạo 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 而nhi 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。

又hựu 云vân 。

諸chư 佛Phật 祕bí 藏tạng 。 無vô 不bất 得đắc 入nhập 。

則tắc 見kiến 理lý 不bất 下hạ 。 如như 是thị 因nhân 位vị 。 四tứ 一nhất 皆giai 高cao 。 云vân 何hà 言ngôn 麁thô 。 若nhược 言ngôn 今kim 因nhân 位vị 高cao 者giả 。 教giáo 那na 忽hốt 是thị 第đệ 四tứ 時thời 。 位vị 那na 忽hốt 住trụ 無vô 礙ngại 道đạo 伏phục 無vô 明minh 。 人nhân 那na 忽hốt 是thị 生sanh 死tử 身thân 。 非phi 法pháp 性tánh 身thân 。 理lý 那na 忽hốt 無vô 常thường 。 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 。 當đương 知tri 。 今kim 因nhân 皆giai 無vô 四tứ 一nhất 。 其kỳ 位vị 下hạ 而nhi 麁thô 。 昔tích 因nhân 具cụ 四tứ 一nhất 。 高cao 而nhi 妙diệu 。

因nhân 用dụng 長trường 短đoản 四tứ 難nạn/nan 者giả 。 《# 釋thích 論luận 》# 云vân 。

處xứ 處xứ 說thuyết 破phá 無vô 明minh 三tam 昧muội

是thị 教giáo 用dụng 長trường/trưởng 。 是thị 事sự 不bất 知tri 。 名danh 為vi 無vô 明minh 。 佛Phật 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 明minh 。 無vô 明minh 無vô 二nhị 。 若nhược 知tri 無vô 明minh 不bất 可khả 得đắc 。 亦diệc 無vô 無vô 明minh 。 是thị 為vi 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。 是thị 則tắc 行hành 長trường/trưởng 。 又hựu 一nhất 日nhật 行hành 般Bát 若Nhã 。 如như 日nhật 照chiếu 世thế 。 勝thắng 螢huỳnh 火hỏa 蟲trùng 。 若nhược 人nhân 入nhập 薝chiêm 蔔bặc 林lâm 。 不bất 嗅khứu 餘dư 香hương 。 誰thùy 復phục 樂nhạo/nhạc/lạc 二Nhị 乘Thừa 功công 德đức 。 座tòa 不bất 須tu 禮lễ 。 華hoa 不bất 著trước 身thân 。 皆giai 是thị 阿a 惟duy 越việt 類loại 。 則tắc 人nhân 用dụng 長trường/trưởng 。 色sắc 無vô 邊biên 故cố 。 般Bát 若Nhã 亦diệc 無vô 邊biên 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 無vô 邊biên 故cố 。 般Bát 若Nhã 亦diệc 無vô 邊biên 。 是thị 則tắc 理lý 長trường/trưởng 。 當đương 知tri 。 昔tích 教giáo 。 行hành 。 人nhân 。 理lý 俱câu 長trường/trưởng 。 長trường/trưởng 故cố 是thị 妙diệu 。 若nhược 謂vị 今kim 因nhân 用dụng 長trường/trưởng 。 那na 復phục 言ngôn 《# 法pháp 華hoa 》# 是thị 覆phú 相tương 教giáo 。 教giáo 則tắc 短đoản 。 行hành 覆phú 相tương/tướng 。 行hành 則tắc 短đoản 。 覆phú 相tương/tướng 不bất 明minh 佛Phật 性tánh 。 理lý 則tắc 短đoản 。 四tứ 一nhất 既ký 闕khuyết 。 今kim 短đoản 而nhi 麁thô 。 昔tích 用dụng 既ký 長trường/trưởng 。 長trường/trưởng 則tắc 是thị 妙diệu 。

果quả 體thể 廣quảng 狹hiệp 四tứ 難nạn/nan 者giả 。 若nhược 昔tích 果quả 體thể 是thị 有hữu 餘dư 。 無vô 餘dư 。 不bất 備bị 眾chúng 德đức 。 為vi 狹hiệp 。 為vi 麁thô 者giả 。 此thử 豈khởi 然nhiên 乎hồ 。 般Bát 若Nhã 是thị 佛Phật 母mẫu 。 十thập 方phương 佛Phật 皆giai 護hộ 。 《# 淨tịnh 名danh 》# 云vân 。

未vị 曾tằng 聞văn 此thử 。 實thật 相tướng 深thâm 經Kinh

當đương 知tri 昔tích 果quả 體thể 備bị 眾chúng 德đức 也dã 。 若nhược 謂vị 今kim 果quả 體thể 廣quảng 。 應ưng 備bị 滿mãn 。 了liễu 。 何hà 故cố 復phục 言ngôn 亦diệc 滿mãn 。 不bất 滿mãn 。 亦diệc 了liễu 。 不bất 了liễu 。 何hà 故cố 復phục 言ngôn 。

佛Phật 果Quả 無vô 常thường 。 亦diệc 無vô 我ngã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 淨tịnh 等đẳng 。 眾chúng 德đức 缺khuyết 然nhiên 。 廣quảng 義nghĩa 安an 在tại 。 若nhược 體thể 廣quảng 者giả 。 法Pháp 身thân 應ưng 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 何hà 故cố 復phục 言ngôn 。 壽thọ 止chỉ 八bát 十thập 。 或hoặc 七thất 百bách 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 灰hôi 斷đoạn 入nhập 滅diệt 。 去khứ 此thử 不bất 至chí 彼bỉ 耶da 。 若nhược 言ngôn 體thể 廣quảng 。 應ưng 備bị 五ngũ 眼nhãn 見kiến 佛Phật 性tánh 。 當đương 知tri 今kim 果quả 闕khuyết 於ư 四tứ 一nhất 。 狹hiệp 而nhi 是thị 麁thô 。 將tương 今kim 望vọng 昔tích 。 昔tích 還hoàn 是thị 妙diệu 。

果quả 位vị 高cao 下hạ 四tứ 難nạn/nan 者giả 。 今kim 果quả 位vị 若nhược 高cao 。 設thiết 教giáo 何hà 得đắc 在tại 第đệ 五ngũ 教giáo 下hạ 。 行hành 那na 不bất 出xuất 無vô 常thường 。 人nhân 那na 不bất 出xuất 變biến 易dị 。 理lý 那na 不bất 窮cùng 祕bí 藏tạng 。 當đương 知tri 今kim 果quả 之chi 位vị 闕khuyết 四tứ 一nhất 。 皆giai 下hạ 。 皆giai 麁thô 。 昔tích 果quả 位vị 具cụ 四tứ 一nhất 。 皆giai 高cao 。 皆giai 妙diệu 。

果quả 用dụng 長trường 短đoản 四tứ 難nạn/nan 者giả 。 若nhược 今kim 果quả 用dụng 長trường/trưởng 。 教giáo 何hà 不bất 明minh 常thường 住trụ 。 行hành 何hà 不bất 頓đốn 破phá 無vô 明minh 。 人nhân 何hà 不bất 即tức 是thị 。 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 理lý 何hà 不bất 即tức 是thị 祕bí 藏tạng 。 當đương 知tri 今kim 果quả 無vô 有hữu 妙diệu 法Pháp 。 豈khởi 非phi 麁thô 耶da (# 云vân 云vân )# 。

而nhi 復phục 言ngôn 神thần 通thông 延diên 壽thọ 。 是thị 何hà 神thần 通thông 。 若nhược 作tác 意ý 神thần 通thông 。 同đồng 彼bỉ 外ngoại 道đạo 。 若nhược 無vô 漏lậu 神thần 通thông 。 同đồng 彼bỉ 小Tiểu 乘Thừa 。 若nhược 實thật 相tướng 神thần 通thông 。 則tắc 非phi 延diên 。 非phi 不bất 延diên 。 能năng 延diên 。 能năng 不bất 延diên 。 能năng 延diên 。 何hà 止chỉ 延diên 壽thọ 。 而nhi 不bất 延diên 眼nhãn 令linh 見kiến 佛Phật 性tánh 。 何hà 不bất 延diên 舌thiệt 說thuyết 於ư 常thường 住trụ 。 眼nhãn 不bất 見kiến 性tánh 。 則tắc 知tri 非phi 實thật 相tướng 神thần 通thông 。 非phi 麁thô 何hà 謂vị 。 前tiền 一nhất 難nạn/nan 已dĩ 知tri 麁thô 。 後hậu 難nạn/nan 重trùng 來lai 耳nhĩ 。

彼bỉ 作tác 因nhân 果quả 六lục 種chủng 以dĩ 判phán 麁thô 妙diệu 。 又hựu 以dĩ 四tứ 一nhất 專chuyên 判phán 妙diệu 。 今kim 難nạn/nan 其kỳ 麁thô 皆giai 備bị 四tứ 一nhất 。 則tắc 昔tích 麁thô 非phi 麁thô 。 難nạn/nan 其kỳ 妙diệu 全toàn 無vô 四tứ 一nhất 。 則tắc 今kim 妙diệu 非phi 妙diệu 。 於ư 其kỳ 一nhất 句cú 。 設thiết 四tứ 句cú 難nạn/nan 。 四tứ 六lục 二nhị 十thập 四tứ 耳nhĩ 。 用dụng 彼bỉ 矛mâu 盾# 。 自tự 相tương 擊kích 故cố 。 不bất 盈doanh 不bất 縮súc 。 應ưng 爾nhĩ 許hứa 耳nhĩ 。

妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 。 玄Huyền 義Nghĩa 卷quyển 第đệ 一nhất 下hạ