Diệp Huyện Quy Tỉnh

Từ Điển Đạo Uyển

葉縣歸省; C: yèxiàn guīshěng; tk. 10-11;
Thiền sư Trung Quốc, thuộc tông Lâm Tế, môn đệ đắc pháp của Thủ Sơn Tỉnh Niệm.
Sư họ Cổ, quê ở Kí Châu xuất gia thụ giới lúc còn trẻ. Trong lúc du phương, Sư đến tham vấn Thủ Sơn. Một hôm, Thủ Sơn đưa một khúc tre lên hỏi: “Gọi là Trúc bề thì xúc phạm, chẳng gọi trúc bề thì trái, vậy gọi là cái gì?” Sư chụp trúc bề, ném xuống đất, nói: “Là cái gì?” Thủ Sơn bảo: “Mù!” Sư nhân đây triệt ngộ.
Sư cùng một vị tăng đi đường, nhân thấy một tử thi, tăng hỏi: “Xe ở đây mà trâu ở đâu?” Sư đáp: “Ngươi đã bước chân đi.” Tăng thưa: “Trâu cũng không mà đi cái gì?” Sư bảo: “Ngươi đã không trâu, tại sao đạp nát gót chân?” Tăng thưa: “Thế ấy là chính từ Diệp Huyện đến.” Sư bảo: “Chớ chạy loạn!”
Có vị tăng hỏi về Công án ›Cây tùng của Triệu Châu.‹ Sư bảo: “Ta chẳng tiếc nói với ngươi, mà ngươi có tin không?” Tăng thưa: “Lời của Hoà thượng quý trọng, con đâu dám chẳng tin.” Sư bảo: “Ngươi lại nghe giọt mưa rơi trước thềm chăng?” Vị tăng hoát nhiên có ngộ nhập, bấc giác thốt lên “Chao!” một tiếng. Sư hỏi: “Ngươi thấy đạo lí gì?” Vị tăng bèn làm bài tụng:
Thiềm đầu thuỷ đích
Phân minh lịch lịch
Ðả phá càn khôn
Ðương hạ tâm tức.
*Giọt mưa trước thềm
Rành rẽ rõ ràng
Ðập nát càn khôn
Liền đó tâm dứt.
Sư có chút bệnh, biết mình sắp tịch. Vị tăng khám bệnh đến, hỏi: “Hoà thượng Tứ đại vốn Không, bệnh từ chỗ nào đến?” Sư đáp: “Từ chỗ Xà-lê hỏi đến.” Tăng thưa: “Khi con chẳng hỏi thì sao?” Sư đáp: “Xuôi tay nằm dài trong hư không.” Tăng thốt lên “Chao!” Sư liền tịch.