diêm quan tê phiến

Phật Quang Đại Từ Điển


(鹽官犀扇) Chiếc quạt tê ngưu của Diêm quan. Tên công án trong Thiền tông. Cũng gọi Diêm quan tê ngưu phiến tử, Diêm quan sách phiến (Diêm quan đòi quạt). Là công án ghi lại cuộc vấn đáp giữa ngài Diêm quan (đệ tử nối pháp của Thiền sư Mã tổ Đạo nhất đời Đường) và thị giả. Thung dung lục tắc 25 (Đại 48, 243 trang) chép: Một hôm Diêm quan gọi thị giả, bảo: Hãy đưa cây quạt tê ngưu đến đây cho ta! Thị giả thưa: Quạt rách rồi ạ!. Quan nói: Quạt rách rồi thì trả tê ngưu lại cho ta!. Thị giả không đáp được. Tư phúc vẽ một cái hình tròn rồi viết chữ ngưu trong đó. Trong công án này, ngài Diêm quan mượn cây quạt tê ngưu để nói về việc hướng thượng của tông môn. Ngài Tư phúc vẽ một hình vòng tròn trong hư không và lại viết một chữ ngưu trong đó là ý ngài muốn nói quạt tê ngưu là chỉ cho thực thể của vũ trụ chứ không phải một vật thật. Ngoài ra, Bích nham lục tắc 91 có nêu ra những lời đáp thay của các ngài Đầu tử, Thạch sương, Tư phúc, Bảo phúc v.v… sau câu Thị giả không đáp được. [X. Cảnh đức truyền đăng lục Q.7 Diêm quan Tề an chương; Ngũ đăng hội nguyên Q.3 Diêm quan chương].