Di Giáo Kinh Luận Trụ Pháp Ký –

遺Di 教Giáo 經Kinh 論Luận 住Trụ 法Pháp 記Ký

宋Tống 元Nguyên 照Chiếu 述Thuật

餘dư 杭# 沙Sa 門Môn 。 釋thích 元nguyên 照chiếu 。 錄lục 。

-# ○# 大đại 科khoa 分phần/phân (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 題đề 號hiệu (# 二nhị )#

-# 初sơ 標tiêu 示thị 題đề 目mục

-# 二nhị 造tạo 譯dịch 人nhân 號hiệu

-# 二nhị 申thân 歸quy 敬kính (# 二nhị )#

-# 初sơ 二nhị 偈kệ 歸quy 敬kính 三Tam 寶Bảo (# 二nhị )#

-# 初sơ 一nhất 偈kệ 明minh 佛Phật 寶bảo

-# 二nhị 一nhất 偈kệ 示thị 法pháp 僧Tăng

-# 二nhị 我ngã 下hạ 顯hiển 示thị 述thuật 作tác (# 二nhị )#

-# 初sơ 一nhất 偈kệ 敘tự 本bổn 懷hoài

-# 二nhị 以dĩ 下hạ 一nhất 偈kệ 顯hiển 功công 利lợi

-# 三tam 釋thích 正chánh 文văn (# 二nhị )#

-# 初sơ 標tiêu 宗tông 科khoa 判phán

-# 二Nhị 牒Điệp 經Kinh 消Tiêu 釋Thích (# 七Thất )#

-# 初sơ 序tự 分phần/phân (# 二nhị )#

-# 初Sơ 牒Điệp 經Kinh

-# 二nhị 隨tùy 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 分phần/phân

-# 二nhị 初sơ 下hạ 別biệt 解giải (# 六lục )#

-# 初sơ 法Pháp 師sư 功công 德đức (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 示thị

-# 二nhị 是thị 下hạ 牒điệp 釋thích

-# 二nhị 開khai 法Pháp 門môn 功công 德đức

-# 三tam 弟đệ 子tử 功công 德đức

-# 初sơ 牒điệp 釋thích

-# 二nhị 此thử 下hạ 總tổng 括quát

-# 四tứ 大đại 總tổng 相tương/tướng 功công 德đức

-# 五ngũ 因nhân 果quả 自tự 相tương/tướng 功công 德đức

-# 初sơ 總tổng 示thị

-# 二nhị 於ư 下hạ 牒điệp 釋thích

六lục 分phần 別biệt 總tổng 相tương/tướng 功công 德đức

-# 二nhị 修tu 習tập 世thế 間gian 。 功công 德đức 分phần/phân ○#

-# 三tam 修tu 習tập 出xuất 世thế 間gian 大đại 人nhân 功công 德đức 分phần/phân ○#

-# 四tứ 顯hiển 示thị 畢tất 竟cánh 甚thậm 深thâm 功công 德đức 分phần/phân ○#

-# 五ngũ 顯hiển 示thị 入nhập 證chứng 決quyết 定định 分phần/phân ○#

-# 六lục (# 分phân 別biệt )# 未vị 入nhập 上thượng 上thượng 證chứng 為vi 斷đoạn 疑nghi 分phần/phân ○#

-# 七thất 離ly 種chủng 種chủng 自tự 性tánh 。 清thanh 淨tịnh 無vô 我ngã 分phần/phân ○#

-# ○# 二nhị 修tu 習tập 世thế 間gian 。 功công 德đức 分phần/phân (# 二nhị )#

-# 初sơ 結kết 前tiền 標tiêu 後hậu

-# 二nhị 牒điệp 文văn 解giải 釋thích (# 三tam )#

-# 初sơ 對đối 治trị 邪tà 業nghiệp (# 二nhị )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二nhị 牒điệp 釋thích (# 四tứ )#

-# 初sơ 依y 根căn 本bổn 戒giới (# 二nhị )#

-# 初Sơ 舉Cử 經Kinh

-# 二nhị 釋thích 義nghĩa (# 三tam )#

-# 初sơ 釋thích 比Bỉ 丘Khâu

-# 二nhị 於ư 下hạ 釋thích 滅diệt 後hậu

-# 三tam 以dĩ 下hạ 釋thích 木mộc 叉xoa (# 三tam )#

-# 初sơ 釋thích 名danh 義nghĩa

-# 二nhị 依y 下hạ 顯hiển 功công 用dụng

-# 三tam 餘dư 下hạ 示thị 利lợi 益ích

-# 二nhị 方phương 便tiện 遠viễn 離ly 戒giới (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 釋thích 總tổng 標tiêu

-# 二nhị 云vân 下hạ 釋thích 別biệt 相tướng (# 二nhị )#

-# 初sơ 雙song 徵trưng

-# 二nhị 護hộ 下hạ 別biệt 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 明minh 護hộ 根căn 本bổn (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 分phần/phân

-# 二nhị 不bất 下hạ 別biệt 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 不bất 同đồng 凡phàm 夫phu 增tăng 過quá 護hộ (# 二nhị )#

-# 初sơ 通thông 舉cử

-# 二nhị 一nhất 下hạ 牒điệp 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 別biệt 釋thích 十thập (# 如như 文văn )#

-# 二nhị 此thử 下hạ 釋thích 喻dụ

-# 二nhị 不bất 下hạ 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 損tổn 智trí 護hộ

-# 二nhị 何hà 下hạ 是thị 根căn 本bổn (# 二nhị )#

-# 初sơ 標tiêu 分phần/phân

-# 二nhị 行hành 下hạ 牒điệp 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 通thông 釋thích 二nhị 種chủng

-# 二nhị 身thân 下hạ 別biệt 釋thích 行hành 處xứ (# 三tam )#

-# 初sơ 身thân 處xứ 木mộc 叉xoa (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 分phần/phân

-# 二nhị 一nhất 下hạ 別biệt 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 五ngũ 種chủng 障chướng 過quá

-# 二nhị 云vân 下hạ 五ngũ 種chủng 解giải 脫thoát

-# 二nhị 口khẩu 處xứ 木mộc 叉xoa (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 示thị

-# 二nhị 一nhất 下hạ 別biệt 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 依y 邪tà 法pháp 語ngữ

-# 二nhị 依y 邪tà 人nhân 語ngữ

-# 三tam 意ý 處xứ 木mộc 叉xoa (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 示thị

-# 二nhị 一nhất 下hạ 別biệt 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 三tam 種chủng 障chướng 對đối 治trị (# 二nhị )#

-# 初sơ 牒điệp 釋thích 三tam 種chủng

-# 二nhị 此thử 下hạ 釋thích 後hậu 一nhất

-# 二nhị 三tam 種chủng 不bất 應ưng 作tác

-# 三tam 二nhị 戒giới 能năng 生sanh 功công 德đức (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 示thị

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 三tam )#

-# 初sơ 釋thích 略lược 說thuyết

-# 二nhị 戒giới 下hạ 釋thích 正chánh 順thuận (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 標tiêu

-# 二nhị 從tùng 下hạ 別biệt 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 從tùng 根căn 本bổn 戒giới

-# 二nhị 從tùng 下hạ 根căn 本bổn 所sở 起khởi 戒giới

-# 三tam 能năng 下hạ 釋thích 生sanh 功công 德đức

-# 四tứ 勸khuyến 修tu 利lợi 益ích (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 示thị

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 標tiêu

-# 二nhị 一nhất 下hạ 別biệt 釋thích 五ngũ (# 如như 文văn )#

-# 二nhị 對đối 治trị 止chỉ 苦khổ (# 二nhị )#

-# 初sơ 結kết 前tiền 標tiêu 後hậu

-# 二nhị 云vân 下hạ 隨tùy 文văn 解giải 釋thích (# 三tam )#

-# 初sơ 根căn 欲dục 放phóng 逸dật 苦khổ (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 標tiêu

-# 二nhị 別biệt 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 根căn 放phóng 逸dật 苦khổ (# 二nhị )#

-# 初Sơ 舉Cử 經Kinh

-# 二nhị 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 通thông 釋thích 所sở 護hộ (# 二nhị )#

-# 初sơ 牒điệp 釋thích

-# 二nhị 何hà 下hạ 簡giản 辨biện

-# 二nhị 戒giới 下hạ 別biệt 釋thích 能năng 護hộ (# 二nhị )#

-# 初sơ 戒giới 念niệm 對đối 治trị 之chi 益ích (# 二nhị )#

-# 初sơ 有hữu 戒giới 念niệm 之chi 益ích (# 三tam )#

-# 初sơ 總tổng 示thị

-# 二nhị 身thân 下hạ 別biệt 釋thích

-# 三tam 以dĩ 下hạ 通thông 結kết

-# 二nhị 復phục 下hạ 無vô 戒giới 念niệm 之chi 失thất (# 三tam )#

-# 初sơ 明minh 氣khí 分phần/phân 滋tư 廣quảng

-# 二nhị 次thứ 下hạ 釋thích 無vô 治trị 難nạn/nan 治trị

-# 三tam 復phục 下hạ 釋thích 過quá 重trọng/trùng

-# 二nhị 向hướng 下hạ 智trí 護hộ 對đối 治trị (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 示thị

-# 二nhị 智trí 下hạ 隨tùy 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 治trị 重trọng 障chướng

-# 二nhị 重trọng/trùng 下hạ 治trị 輕khinh 障chướng

-# 二nhị 欲dục 放phóng 逸dật 苦khổ (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 示thị

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 釋thích 欲dục 本bổn

-# 二nhị 應ưng 下hạ 釋thích 對đối 治trị (# 二nhị )#

-# 初Sơ 釋Thích 經Kinh 總Tổng 意Ý

-# 二nhị 何hà 下hạ 別biệt 示thị 三tam 昧muội 障chướng 法pháp (# 二nhị )#

-# 初sơ 標tiêu 列liệt

-# 二nhị 心tâm 下hạ 隨tùy 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 三tam 種chủng 障chướng 法pháp (# 三tam )#

-# 初sơ 心tâm 性tánh 差sai 別biệt 障chướng (# 二nhị )#

-# 初sơ 通thông 示thị

-# 二nhị 是thị 下hạ 別biệt 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 釋thích 法pháp

-# 二nhị 四tứ 下hạ 釋thích 喻dụ

-# 二nhị 輕khinh 動động 不bất 調điều 障chướng (# 三tam )#

-# 初sơ 總tổng 舉cử

-# 二nhị 於ư 下hạ 別biệt 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 釋thích 輕khinh 動động 障chướng

-# 二nhị 但đãn 下hạ 釋thích 不bất 調điều 障chướng

-# 三tam 急cấp 下hạ 雙song 示thị 治trị 法pháp

-# 三tam 失thất 諸chư 功công 德đức 障chướng

-# 二nhị 無vô 下hạ 三tam 種chủng 三tam 昧muội

-# 二nhị 多đa 食thực 苦khổ (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 示thị 障chướng 法pháp

-# 二nhị 若nhược 下hạ 明minh 對đối 治trị (# 二nhị )#

-# 初sơ 明minh 二nhị 種chủng 三tam 昧muội

-# 二nhị 如như 下hạ 示thị 六lục 種chủng 功công 德đức (# 三tam )#

-# 初sơ 通thông 列liệt

-# 二nhị 此thử 下hạ 別biệt 配phối

-# 三tam 受thọ 下hạ 牒điệp 釋thích 六lục (# 如như 文văn )#

-# 三tam 懈giải 怠đãi 睡thụy 眠miên 苦khổ (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 示thị 障chướng 法pháp

-# 二Nhị 於Ư 下Hạ 釋Thích 經Kinh 文Văn (# 二Nhị )#

-# 初sơ 總tổng 示thị

-# 二nhị 是thị 下hạ 牒điệp 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 合hợp 治trị 前tiền

-# 二nhị 自tự 下hạ 別biệt 治trị 第đệ 三tam (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 示thị

-# 二nhị 一nhất 下hạ 別biệt 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 思tư 惟duy 觀quán 察sát 。 對đối 治trị (# 二nhị )#

-# 初sơ 觀quán 五ngũ 陰ấm 無vô 常thường

-# 二nhị 復phục 下hạ 觀quán 陰ấm 等đẳng 常thường 害hại

-# 二nhị 淨tịnh 戒giới 對đối 治trị (# 二nhị )#

-# 初sơ 淨tịnh 戒giới 對đối 治trị (# 二nhị )#

-# 初sơ 示thị 過quá 明minh 治trị

-# 二nhị 復phục 下hạ 遠viễn 離ly 安an 隱ẩn

-# 二nhị 又hựu 下hạ 慚tàm 愧quý 對đối 治trị (# 二nhị )#

-# 初sơ 明minh 治trị 法pháp 勝thắng

-# 二nhị 是thị 下hạ 勸khuyến 修tu 莊trang 嚴nghiêm

-# 三tam 對đối 滅diệt 煩phiền 惱não

-# 初sơ 標tiêu 舉cử

-# 二nhị 隨tùy 釋thích (# 三tam )#

-# 初sơ 治trị 嗔sân 恚khuể 障chướng (# 二nhị )#

-# 初Sơ 舉Cử 經Kinh

-# 二nhị 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 標tiêu

-# 二nhị 修tu 下hạ 牒điệp 釋thích (# 四tứ )#

-# 初sơ 示thị 行hành 安an 苦khổ 道đạo (# 三tam )#

-# 初sơ 明minh 對đối 治trị

-# 二nhị 復phục 下hạ 示thị 障chướng 法pháp

-# 三tam 顯hiển 下hạ 顯hiển 行hành 勝thắng

-# 二nhị 次thứ 下hạ 顯hiển 示thị 安an 樂lạc 道đạo (# 二nhị )#

-# 初sơ 釋thích 堪kham 忍nhẫn

-# 二nhị 又hựu 下hạ 釋thích 不bất 堪kham 忍nhẫn (# 二nhị )#

-# 初sơ 通thông 示thị

-# 二nhị 是thị 下hạ 牒điệp 釋thích

-# 三tam 復phục 下hạ 明minh 過quá 患hoạn 常thường 護hộ (# 二nhị )#

-# 初sơ 通thông 示thị

-# 二nhị 於ư 下hạ 牒điệp 釋thích

-# 四tứ 復phục 下hạ 世thế 出xuất 世thế 間gian 法pháp 。 相tương 違vi (# 二nhị )#

-# 初sơ 世thế 間gian 法pháp

-# 二nhị 次thứ 下hạ 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp

-# 二nhị 次thứ 下hạ 治trị 憍kiêu 慢mạn 障chướng (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 釋thích 遠viễn 離ly (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 舉cử

-# 二nhị 一nhất 下hạ 別biệt 釋thích 七thất (# 如như 文văn )#

-# 二nhị 餘dư 下hạ 釋thích 校giảo 量lượng

-# 三tam 次thứ 下hạ 治trị 諂siểm 曲khúc 障chướng (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 明minh 遠viễn 離ly 諂siểm 曲khúc (# 三tam )#

-# 初sơ 釋thích 障chướng 法pháp

-# 二nhị 復phục 下hạ 釋thích 對đối 治trị

-# 三tam 又hựu 下hạ 釋thích 不bất 相tương 應ứng

-# 二nhị 餘dư 下hạ 釋thích 誡giới 勸khuyến

-# ○# 三tam 修tu 習tập 出xuất 世thế 間gian 大đại 人nhân 功công 德đức (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 標tiêu

-# 二nhị 隨tùy 釋thích (# 八bát )#

-# 初sơ 無vô 求cầu 功công 德đức (# 二nhị )#

-# 初Sơ 舉Cử 經Kinh

-# 二nhị 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 示thị

-# 二nhị 一nhất 下hạ 別biệt 釋thích 五ngũ (# 如như 文văn )#

-# 二nhị 知tri 覺giác 功công 德đức (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 釋thích 對đối 治trị 苦khổ 因nhân 果quả (# 二nhị )#

-# 初sơ 正chánh 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 治trị 苦khổ 因nhân 果quả

-# 二nhị 復phục 下hạ 成thành 清thanh 淨tịnh 因nhân 果quả

-# 二nhị 若nhược 下hạ 對đối 簡giản

-# 二nhị 復phục 下hạ 釋thích 三tam 種chủng 差sai 別biệt (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 示thị

-# 二nhị 一nhất 下hạ 別biệt 釋thích 三tam (# 如như 文văn )#

-# 三tam 遠viễn 離ly 功công 德đức (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 分phần/phân 門môn

-# 二nhị 自tự 下hạ 隨tùy 釋thích (# 三tam )#

-# 初sơ 自tự 性tánh 遠viễn 離ly 門môn

-# 初sơ 總tổng 標tiêu

-# 二nhị 一nhất 下hạ 別biệt 釋thích 四tứ (# 如như 文văn )#

-# 二nhị 修tu 習tập 遠viễn 離ly 門môn

-# 三tam 受thọ 用dụng 諸chư 見kiến 門môn (# 三tam )#

-# 初sơ 明minh 起khởi 障chướng

-# 二nhị 諸chư 下hạ 明minh 生sanh 見kiến

-# 三tam 復phục 下hạ 喻dụ 沉trầm 溺nịch

-# 四tứ 不bất 疲bì 倦quyện 功công 德đức (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 釋thích 精tinh 進tấn (# 三tam )#

-# 初sơ 明minh 益ích

-# 二nhị 以dĩ 下hạ 勸khuyến 修tu

-# 三tam 復phục 下hạ 喻dụ 顯hiển

-# 二nhị 次thứ 下hạ 釋thích 懈giải 怠đãi

-# 五ngũ 不bất 忘vong 念niệm 功công 德đức (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 示thị

-# 二nhị 於ư 下hạ 列liệt 釋thích (# 四tứ )#

-# 初sơ 顯hiển 行hành 勝thắng

-# 二nhị 能năng 下hạ 明minh 遮già 惡ác

-# 三tam 復phục 下hạ 示thị 勸khuyến 修tu

-# 四tứ 又hựu 下hạ 明minh 成thành 多đa 功công 德đức

-# 六lục 禪thiền 定định 功công 德đức (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 三tam )#

-# 初sơ 示thị 定định 法pháp

-# 二nhị 又hựu 下hạ 明minh 治trị 障chướng (# 二nhị )#

-# 初sơ 通thông 示thị

-# 二nhị 是thị 下hạ 別biệt 釋thích

-# 三tam 復phục 下hạ 顯hiển 成thành 就tựu

-# 七thất 智trí 慧tuệ 功công 德đức (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 五ngũ )#

-# 初sơ 治trị 障chướng

-# 二nhị 復phục 下hạ 明minh 益ích

-# 三tam 復phục 下hạ 明minh 過quá

-# 四tứ 又hựu 下hạ 歎thán 德đức

-# 五ngũ 又hựu 下hạ 顯hiển 功công

-# 八bát 畢tất 竟cánh 功công 德đức (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 示thị

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 治trị 障chướng

-# 二nhị 餘dư 下hạ 勸khuyến 修tu (# 三tam )#

-# 初sơ 總tổng 標tiêu

-# 二nhị 一nhất 下hạ 隨tùy 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 有hữu 對đối 相tương/tướng

-# 二nhị 無vô 對đối 相tương/tướng

-# 三tam 示thị 下hạ 結kết 示thị

-# ○# 四tứ 顯hiển 示thị 畢tất 竟cánh 甚thậm 深thâm 功công 德đức 。 分phần/phân (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 分phần/phân

-# 二nhị 是thị 下hạ 別biệt 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 略lược 示thị (# 二nhị )#

-# 初sơ 菩Bồ 薩Tát 常thường 修tu

-# 二nhị 無vô 下hạ 。 如Như 來Lai 常thường 說thuyết

-# 二nhị 廣quảng 說thuyết (# 二nhị )#

-# 初sơ 菩Bồ 薩Tát 常thường 修tu 功công 德đức (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 舉cử

-# 二nhị 一nhất 下hạ 別biệt 釋thích 七thất (# 如như 文văn )#

-# 二nhị 如Như 來Lai 常thường 說thuyết 。 功công 德đức (# 二nhị )#

-# 初sơ 牒điệp 釋thích

-# 二nhị 是thị 下hạ 點điểm 示thị

-# ○# 五ngũ 顯hiển 示thị 入nhập 證chứng 決quyết 定định 分phần/phân (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 分phần/phân

-# 二nhị 方phương 下hạ 別biệt 釋thích (# 三tam )#

-# 初sơ 方phương 便tiện 顯hiển 發phát 門môn (# 二nhị )#

-# 初sơ 釋thích 四Tứ 諦Đế

-# 二nhị 於ư 下hạ 釋thích 有hữu 疑nghi (# 二nhị )#

-# 初sơ 通thông 釋thích

-# 二nhị 疾tật 下hạ 別biệt 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 勸khuyến 疾tật 問vấn

-# 二nhị 誡giới 勿vật 疑nghi

-# 二nhị 滿mãn 足túc 成thành 就tựu 門môn

-# 三tam 分phân 別biệt 說thuyết 門môn (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 釋thích

-# 二nhị 日nhật 下hạ 別biệt 釋thích (# 三tam )#

-# 初sơ 釋thích 總tổng 誥#

-# 二nhị 實thật 下hạ 釋thích 別biệt 相tướng

-# 三tam 決quyết 下hạ 通thông 結kết

-# ○# 六lục (# 分phân 別biệt )# 未vị 入nhập 上thượng 上thượng 證chứng 為vi 斷đoạn 疑nghi 分phần/phân (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 分phần/phân

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 三tam )#

-# 初sơ 示thị 未vị 入nhập 上thượng 上thượng 法pháp (# 二nhị )#

-# 初sơ 總tổng 示thị

-# 二nhị 一nhất 下hạ 別biệt 釋thích (# 三tam )#

-# 初sơ 修tu 分phần/phân

-# 二nhị 見kiến 分phần/phân

-# 三tam 無Vô 學Học 道đạo

-# 二nhị 次thứ 下hạ 為vì 斷đoạn 彼bỉ 疑nghi (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )#

-# 初sơ 標tiêu 示thị

-# 二nhị 於ư 下hạ 正chánh 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 釋thích 大đại 眾chúng 已dĩ 證chứng

-# 二nhị 復phục 下hạ 明minh 如Như 來Lai 斷đoạn 疑nghi (# 二nhị )#

-# 初sơ 明minh 說thuyết 意ý

-# 二nhị 云vân 下hạ 示thị 說thuyết 相tương/tướng (# 三tam )#

-# 初sơ 有hữu 為vi 有hữu 滅diệt

-# 二nhị 復phục 下hạ 法Pháp 門môn 常thường 住trụ (# 二nhị )#

-# 初sơ 通thông 標tiêu

-# 二nhị 又hựu 下hạ 別biệt 釋thích (# 二nhị )#

-# 初sơ 教giáo 主chủ 利lợi 他tha

-# 二nhị 又hựu 下hạ 群quần 機cơ 自tự 利lợi (# 二nhị )#

-# 初sơ 明minh 已dĩ 度độ

-# 二nhị 又hựu 下hạ 明minh 未vị 度độ

-# 三tam 又hựu 下hạ 住trụ 持trì 不bất 壞hoại

-# 三tam 次thứ 下hạ 重trùng 說thuyết 無vô 常thường 相tương/tướng (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 四tứ )#

-# 初sơ 明minh 無vô 常thường 相tương/tướng

-# 二nhị 又hựu 下hạ 示thị 無vô 我ngã 觀quán

-# 三tam 又hựu 下hạ 證chứng 成thành 可khả 患hoạn

-# 四tứ 又hựu 下hạ 唯duy 智trí 能năng 滅diệt

-# ○# 七thất 離ly 種chủng 種chủng 自tự 性tánh 。 清thanh 淨tịnh 無vô 我ngã 分phần/phân (# 三tam )#

-# 初sơ 標tiêu 章chương

-# 二Nhị 舉Cử 經Kinh

-# 三tam 釋thích 義nghĩa (# 四tứ )#

-# 初sơ 種chủng 種chủng 自tự 性tánh (# 三tam )#

-# 初sơ 釋thích 一nhất 心tâm

-# 二nhị 復phục 下hạ 釋thích 勤cần 求cầu

-# 三tam 又hựu 下hạ 釋thích 敗bại 壞hoại

-# 二nhị 清thanh 下hạ 清thanh 淨tịnh 無vô 我ngã (# 二nhị )#

-# 初sơ 釋thích 且thả 止chỉ

-# 二nhị 最tối 下hạ 釋thích 教giáo 誨hối

遺Di 教Giáo 經Kinh 論Luận 科Khoa (# 終Chung )#

NO.845-B# 遺Di 教Giáo 經Kinh 論Luận 住Trụ 法Pháp 記Ký (# 并Tinh 序Tự )#

大đại 宋tống 餘dư 杭# 沙Sa 門Môn 。 元nguyên 照chiếu 。 述thuật 。

馬Mã 鳴Minh 大Đại 士Sĩ 。 傳truyền 法pháp 祖tổ 師sư 跡tích 示thị 四tứ 依y 位vị 居cư 深thâm 地địa 或hoặc 宗tông 經kinh 而nhi 造tạo 論luận 或hoặc 著trước 論luận 以dĩ 通thông 經kinh 適thích 協hiệp 時thời 心tâm 允duẫn 符phù 聖thánh 旨chỉ 以dĩ 謂vị 中trung 霄tiêu 遺di 訓huấn 叔thúc 世thế 當đương 機cơ 於ư 是thị 假giả 道đạo 微vi 言ngôn 開khai 萠bằng 品phẩm 彚# 且thả 經kinh 翻phiên 秦tần 世thế 誦tụng 習tập 尤vưu 多đa 論luận 譯dịch 陳trần 朝triêu 弘hoằng 通thông 蓋cái 寡quả 雖tuy 復phục 別biệt 開khai 戶hộ 牖dũ 競cạnh 務vụ 穿xuyên 窬# 然nhiên 而nhi 未vị 造tạo 門môn 牆tường 孰thục 窺khuy 美mỹ 富phú 或hoặc 倚ỷ 附phụ 而nhi 撰soạn 疏sớ/sơ 或hoặc 採thải 掇xuyết 以dĩ 箋# 經kinh 章chương 句cú 益ích 繁phồn 理lý 味vị 逾du 隱ẩn 矧# 乃nãi 唯duy 資tư 談đàm 論luận 罔võng 示thị 修tu 持trì 壅ủng 塞tắc 夷di 途đồ 隳huy 殘tàn 正chánh 教giáo 譬thí 塵trần 蒙mông 於ư 寶bảo 鑑giám 莫mạc 辨biện 妍nghiên 媸# 猶do 霧vụ 掩yểm 於ư 冰băng 輪luân 寧ninh 分phần/phân 衢cù 街nhai 是thị 以dĩ 專chuyên 依y 本bổn 論luận 敷phu 暢sướng 佛Phật 言ngôn 仍nhưng 述thuật 記ký 章chương 申thân 通thông 祖tổ 意ý 研nghiên 詳tường 理lý 教giáo 搜sưu 索sách 古cổ 今kim 的đích 指chỉ 行hành 門môn 直trực 決quyết 心tâm 要yếu 非phi 圖đồ 數số 寶bảo 期kỳ 用dụng 書thư 紳# 庶thứ 毗tỳ 贊tán 於ư 真chân 風phong 俾tỉ 住trụ 持trì 於ư 億ức 載tái 云vân 爾nhĩ 。

遺Di 教Giáo 經Kinh 論Luận 住Trụ 法Pháp 記Ký

羅la 什thập 三tam 藏tạng 。 翻phiên 經kinh 。

真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 。 譯dịch 論luận 。

馬mã 鳴minh 菩Bồ 薩Tát 。 造tạo 論luận 。

沙Sa 門Môn 元nguyên 照chiếu 。 述thuật 記ký 。

△# 釋thích 此thử 經Kinh 論luận 大đại 科khoa 分phần/phân 三tam 初sơ 標tiêu 題đề 號hiệu 二nhị 申thân 歸quy 敬kính 三tam 牒điệp 經kinh 消tiêu 釋thích 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 標tiêu 示thị 題đề 目mục 二nhị 造tạo 譯dịch 人nhân 號hiệu 今kim 初sơ 。

遺Di 教Giáo 經Kinh 論Luận

標tiêu 題đề 中trung 上thượng 三tam 字tự 是thị 經Kinh 題đề 按án 開khai 元nguyên 目mục 錄lục 什thập 師sư 譯dịch 本bổn 正chánh 名danh 佛Phật 垂thùy 般bát 涅Niết 槃Bàn 略lược 說thuyết 教giáo 誡giới 經kinh 上thượng 五ngũ 字tự 標tiêu 能năng 說thuyết 人nhân 下hạ 五ngũ 字tự 示thị 所sở 說thuyết 法Pháp 即tức 人nhân 法pháp 為vi 題đề 矣hĩ 目mục 錄lục 註chú 云vân 一nhất 名danh 遺di 教giáo 經kinh 此thử 乃nãi 單đơn 法pháp 為vi 題đề 然nhiên 此thử 二nhị 題đề 繁phồn 略lược 雖tuy 殊thù 義nghĩa 意ý 不bất 別biệt 論luận 從tùng 簡giản 要yếu 故cố 存tồn 後hậu 名danh 用dụng 捨xả 適thích 時thời 義nghĩa 在tại 於ư 此thử 今kim 時thời 經kinh 本bổn 上thượng 安an 佛Phật 字tự 後hậu 人nhân 所sở 加gia 非phi 本bổn 正chánh 譯dịch 雖tuy 無vô 巨cự 害hại 從tùng 本bổn 為vi 優ưu 若nhược 據cứ 他tha 經kinh 或hoặc 須tu 標tiêu 簡giản 今kim 詳tường 此thử 典điển 義nghĩa 不bất 須tu 之chi 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 大Đại 千Thiên 界Giới 中trung 一nhất 佛Phật 所sở 化hóa 終chung 窮cùng 遺di 教giáo 唯duy 局cục 至chí 尊tôn 故cố 此thử 不bất 標tiêu 無vô 所sở 簡giản 故cố 若nhược 爾nhĩ 前tiền 引dẫn 正chánh 題đề 而nhi 標tiêu 佛Phật 者giả 答đáp 彼bỉ 欲dục 顯hiển 示thị 垂thùy 般bát 之chi 言ngôn 因nhân 連liên 人nhân 號hiệu 不bất 同đồng 他tha 經kinh 簡giản 餘dư 人nhân 說thuyết 所sở 言ngôn 遺di 教giáo 有hữu 二nhị 意ý 一nhất 者giả 囑chúc 累lụy 後hậu 事sự 二nhị 者giả 臨lâm 終chung 顧cố 命mạng 故cố 下hạ 論luận 文văn 釋thích 於ư 我ngã 滅diệt 後hậu 。 云vân 此thử 言ngôn 示thị 現hiện 遺di 教giáo 義nghĩa 故cố 即tức 初sơ 意ý 也dã 又hựu 釋thích 最tối 後hậu 教giáo 誨hối 云vân 正chánh 顯hiển 遺di 教giáo 義nghĩa 故cố 即tức 次thứ 義nghĩa 也dã 用dụng 此thử 兩lưỡng 文văn 對đối 上thượng 二nhị 意ý 則tắc 遺di 教giáo 首thủ 題đề 名danh 義nghĩa 可khả 見kiến 即tức 下hạ 正chánh 宗tông 六lục 分phần 經kinh 文văn 指chỉ 事sự 教giáo 誡giới 垂thùy 示thị 將tương 來lai 如như 世thế 所sở 謂vị 遺di 囑chúc 之chi 類loại 昔tích 人nhân 釋thích 題đề 但đãn 云vân 遺di 留lưu 教giáo 誡giới 無vô 乃nãi 太thái 漫mạn 乎hồ 又hựu 云vân 論luận 主chủ 於ư 題đề 略lược 而nhi 不bất 解giải 如như 上thượng 引dẫn 論luận 豈khởi 是thị 略lược 耶da 經kinh 者giả 梵Phạm 云vân 修tu 多đa 羅la 此thử 翻phiên 契Khế 經Kinh 準chuẩn 佛Phật 地địa 論luận 解giải 則tắc 能năng 貫quán 能năng 攝nhiếp 此thử 方phương 儒nho 書thư 則tắc 訓huấn 法pháp 訓huấn 常thường 餘dư 如như 常thường 說thuyết 不bất 復phục 繁phồn 引dẫn 論luận 者giả 梵Phạm 云vân 阿a 毗tỳ 達đạt 磨ma 亦diệc 云vân 奢xa 薩tát 怛đát 羅la 此thử 翻phiên 為vi 論luận 此thử 之chi 一nhất 藏tạng 宗tông 釋thích 兩lưỡng 分phần/phân 宗tông 謂vị 通thông 依y 教giáo 門môn 釋thích 乃nãi 別biệt 解giải 文văn 相tương/tướng 今kim 此thử 解giải 經kinh 即tức 為vi 釋thích 論luận 評bình 量lượng 教giáo 理lý 剖phẫu 折chiết 名danh 言ngôn 故cố 云vân 論luận 也dã 問vấn 若nhược 云vân 囑chúc 後hậu 得đắc 名danh 遺di 教giáo 者giả 諸chư 經kinh 竝tịnh 令linh 滅diệt 後hậu 流lưu 布bố 此thử 經Kinh 。 亦diệc 有hữu 當đương 機cơ 受thọ 益ích 答đáp 餘dư 經kinh 正chánh 為vi 當đương 機cơ 因nhân 囑chúc 滅diệt 後hậu 此thử 經Kinh 正chánh 為vi 滅diệt 後hậu 因nhân 利lợi 當đương 機cơ 方phương 顯hiển 斯tư 經Kinh 獨độc 名danh 遺di 教giáo 自tự 古cổ 解giải 釋thích 乃nãi 有hữu 多đa 家gia 隨tùy 朝triêu 靈linh 裕# 法Pháp 師sư 大đại 唐đường 懷hoài 素tố 律luật 師sư 竝tịnh 有hữu 義nghĩa 疏sớ/sơ 皇hoàng 朝triêu 景cảnh 德đức 中trung 金kim 陵lăng 圓viên 覺giác 大đại 師sư 亦diệc 有hữu 疏sớ/sơ 一nhất 卷quyển 今kim 亦diệc 不bất 行hành 但đãn 據cứ 章chương 記ký 所sở 引dẫn 耳nhĩ 孤cô 山sơn 法Pháp 師sư 有hữu 疏sớ/sơ 二nhị 卷quyển 霅# 谿khê 法Pháp 師sư 撰soạn 記ký 釋thích 之chi 真chân 悟ngộ 律luật 師sư 採thải 論luận 註chú 經kinh 自tự 撰soạn 鈔sao 釋thích 竝tịnh 行hành 於ư 世thế 然nhiên 馬mã 鳴minh 論luận 中trung 多đa 從tùng 大Đại 乘Thừa 釋thích 義nghĩa 致trí 令linh 判phán 釋thích 互hỗ 有hữu 不bất 同đồng 今kim 總tổng 括quát 之chi 不bất 出xuất 三tam 見kiến 初sơ 金kim 陵lăng 疏sớ/sơ 大đại 小tiểu 不bất 分phân 彼bỉ 立lập 會hội 同đồng 大đại 小tiểu 之chi 說thuyết 云vân 今kim 垂thùy 示thị 滅diệt 總tổng 造tạo 遺di 音âm 豈khởi 分phần/phân 大đại 小tiểu 之chi 殊thù 何hà 簡giản 緇# 素tố 之chi 異dị 今kim 謂vị 機cơ 雖tuy 總tổng 集tập 教giáo 必tất 有hữu 歸quy 若nhược 如như 此thử 釋thích 畢tất 竟cánh 此thử 經Kinh 為vi 大đại 為vi 小tiểu 。 既ký 無vô 所sở 屬thuộc 豈khởi 名danh 判phán 教giáo 次thứ 孤cô 山sơn 疏sớ/sơ 定định 判phán 為vi 小tiểu 彼bỉ 云vân 約ước 教giáo 則tắc 生sanh 滅diệt 教giáo 約ước 藏tạng 則tắc 修tu 多đa 羅la 仍nhưng 自tự 問vấn 云vân 論luận 釋thích 此thử 經Kinh 而nhi 云vân 大Đại 乘Thừa 者giả 何hà 耶da 答đáp 此thử 據cứ 小tiểu 中trung 之chi 大đại 而nhi 此thử 大Đại 乘Thừa 猶do 是thị 生sanh 滅diệt 小tiểu 教giáo 然nhiên 彼bỉ 宗tông 有hữu 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 四tứ 教giáo 小Tiểu 乘Thừa 名danh 為vi 藏tạng 教giáo 此thử 教giáo 具cụ 有hữu 三tam 乘thừa 即tức 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 。 六Lục 度Độ 為vì 大Đại 乘Thừa 故cố 。 云vân 小tiểu 中trung 之chi 大đại 也dã (# 霅# 溪khê 記ký 云vân 此thử 教giáo 三tam 乘thừa 雖tuy 有hữu 菩Bồ 薩Tát 大Đại 乘Thừa 。 之chi 名danh 其kỳ 實thật 皆giai 小Tiểu 乘Thừa 耳nhĩ )# 又hựu 云vân 藏tạng 教giáo 三tam 乘thừa 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 為vi 首thủ 故cố 須tu 從tùng 勝thắng 受thọ 名danh 以dĩ 大Đại 乘Thừa 為vi 教giáo 也dã 即tức 菩Bồ 薩Tát 六Lục 度Độ 。 大Đại 乘Thừa 非phi 圓viên 融dung 大Đại 乘Thừa 今kim 詳tường 此thử 判phán 大đại 有hữu 所sở 妨phương 一nhất 失thất 於ư 經kinh 旨chỉ 且thả 如như 經kinh 中trung 前tiền 明minh 三tam 學học 後hậu 談đàm 四Tứ 諦Đế 全toàn 無vô 六Lục 度Độ 之chi 說thuyết 亦diệc 無vô 菩Bồ 薩Tát 。 之chi 名danh 如như 何hà 判phán 教giáo 都đô 不bất 依y 經kinh 因nhân 此thử 霅# 谿khê 記ký 中trung 強cường/cưỡng 差sai 經kinh 文văn 言ngôn 有hữu 六Lục 度Độ (# 珍trân 敬kính 木mộc 叉xoa 為vi 尸thi 當đương 制chế 五ngũ 根căn 。 為vi 檀đàn 節tiết 節tiết 支chi 解giải 。 等đẳng 為vi 忍nhẫn 精tinh 進tấn 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 竝tịnh 各các 有hữu 文văn )# 彼bỉ 云vân 當đương 制chế 五ngũ 根căn 。 即tức 是thị 施thí 義nghĩa 以dĩ 能năng 制chế 五ngũ 根căn 而nhi 於ư 五ngũ 塵trần 不bất 受thọ 不bất 取thủ 豈khởi 非phi 布bố 施thí 且thả 論luận 釋thích 五ngũ 根căn 等đẳng 文văn 自tự 科khoa 為vi 根căn 欲dục 放phóng 逸dật 苦khổ 對đối 治trị 而nhi 與dữ 檀đàn 度độ 有hữu 何hà 干can 涉thiệp 縱túng/tung 引dẫn 經kinh 文văn 明minh 餘dư 五ngũ 度độ 且thả 戒giới 忍nhẫn 進tiến 等đẳng 乃nãi 是thị 經Kinh 律luật 通thông 談đàm 亦diệc 非phi 專chuyên 明minh 六Lục 度Độ 況huống 復phục 經kinh 文văn 全toàn 無vô 度độ 義nghĩa 彼bỉ 又hựu 云vân 若nhược 據cứ 六Lục 度Độ 檀đàn 全toàn 居cư 先tiên 今kim 經Kinh 戒giới 在tại 初sơ 者giả 佛Phật 為vi 滅diệt 後hậu 防phòng 患hoạn 為vi 先tiên 故cố 以dĩ 持trì 戒giới 居cư 首thủ 此thử 又hựu 不bất 然nhiên 天thiên 親thân 金kim 剛cang 論luận 云vân 檀đàn 義nghĩa 攝nhiếp 於ư 六lục 則tắc 知tri 行hành 檀đàn 總tổng 攝nhiếp 六Lục 度Độ 必tất 須tu 冠quan 首thủ 豈khởi 容dung 倒đảo 亂loạn 請thỉnh 徧biến 考khảo 經kinh 論luận 安an 見kiến 檀đàn 度độ 列liệt 在tại 餘dư 後hậu 又hựu 檀đàn 度độ 者giả 傾khuynh 內nội 外ngoại 兩lưỡng 財tài 達đạt 三tam 輪luân 體thể 寂tịch 小tiểu 教giáo 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 據cứ 尸thi 鳩cưu 王vương 代đại 鴿cáp 以dĩ 為vi 檀đàn 滿mãn 經kinh 文văn 但đãn 明minh 禁cấm 制chế 根căn 欲dục 如như 何hà 迂# 曲khúc 判phán 為vi 檀đàn 施thí 乎hồ 聰thông 明minh 義nghĩa 學học 試thí 為vi 裁tài 之chi 二nhị 乖quai 於ư 論luận 文văn 孤cô 山sơn 謂vị 論luận 中trung 所sở 明minh 摩Ma 訶Ha 衍Diên 者giả 。 乃nãi 是thị 小tiểu 中trung 之chi 大đại 非phi 圓viên 融dung 大Đại 乘Thừa 便tiện 云vân 馬mã 鳴minh 天thiên 台thai 義nghĩa 歸quy 一nhất 揆quỹ 且thả 藏tạng 等đẳng 四tứ 教giáo 乃nãi 天thiên 台thai 一nhất 家gia 之chi 見kiến 馬mã 鳴minh 論luận 何hà 嘗thường 見kiến 有hữu 小tiểu 中trung 之chi 大đại 又hựu 起khởi 信tín 論luận 唯duy 約ước 圓viên 融dung 大Đại 乘Thừa 釋thích 摩ma 訶ha 衍diễn 二nhị 論luận 竝tịnh 是thị 馬mã 鳴minh 所sở 造tạo 那na 得đắc 彼bỉ 此thử 不bất 同đồng 耶da 三tam 真chân 悟ngộ 記ký 專chuyên 判phán 為vi 大đại 彼bỉ 云vân 今kim 則tắc 但đãn 依y 論luận 主chủ 判phán 屬thuộc 大Đại 乘Thừa 又hựu 引dẫn 孤cô 山sơn 金kim 陵lăng 之chi 說thuyết 復phục 無vô 與dữ 奪đoạt 若nhược 為vi 依y 據cứ 今kim 應ưng 難nạn/nan 云vân 若nhược 唯duy 大Đại 乘Thừa 何hà 以dĩ 智trí 者giả 南nam 山sơn 皆giai 判phán 為vi 小tiểu 又hựu 復phục 何hà 以dĩ 經kinh 文văn 唯duy 談đàm 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 約ước 何hà 理lý 趣thú 得đắc 名danh 大Đại 乘Thừa 斯tư 竝tịnh 任nhậm 情tình 妄vọng 生sanh 穿xuyên 鑿tạc 寧ninh 思tư 利lợi 物vật 祇kỳ 慕mộ 虗hư 名danh 經kinh 論luận 微vi 言ngôn 於ư 斯tư 墜trụy 地địa 悲bi 夫phu 問vấn 今kim 家gia 所sở 判phán 為vi 屬thuộc 何hà 收thu 答đáp 按án 經kinh 則tắc 定định 是thị 小Tiểu 乘Thừa 據cứ 論luận 則tắc 義nghĩa 通thông 大đại 教giáo 恐khủng 未vị 通thông 曉hiểu 試thí 為vi 明minh 之chi 言ngôn 經kinh 是thị 小Tiểu 乘Thừa 者giả 自tự 古cổ 藏tạng 錄lục 竝tịnh 列liệt 小Tiểu 乘Thừa 藏tạng 中trung 一nhất 證chứng 也dã (# 開khai 元nguyên 錄lục 云vân 此thử 經Kinh 舊cựu 錄lục 多đa 在tại 小Tiểu 乘Thừa 今kim 以dĩ 論luận 中trung 解giải 釋thích 多đa 約ước 大Đại 乘Thừa 故cố 移di 於ư 菩Bồ 薩Tát 藏tạng 。 也dã 今kim 謂vị 昇thăng 師sư 所sở 移di 未vị 窮cùng 論luận 意ý 宜nghi 從tùng 古cổ 判phán 深thâm 得đắc 經kinh 宗tông )# 南nam 山sơn 律luật 鈔sao 標tiêu 宗tông 篇thiên 亦diệc 列liệt 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 中trung 二nhị 證chứng 也dã 智trí 者giả 玅# 玄huyền 判phán 為vi 結kết 阿a 含hàm 部bộ 三tam 證chứng 也dã 經kinh 中trung 佛Phật 問vấn 所sở 疑nghi 唯duy 約ước 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 四tứ 證chứng 也dã 及cập 明minh 斷đoạn 證chứng 乃nãi 據cứ 聲Thanh 聞Văn 四Tứ 果Quả 。 五ngũ 證chứng 也dã 準chuẩn 此thử 以dĩ 明minh 大đại 義nghĩa 安an 在tại 言ngôn 論luận 通thông 大đại 教giáo 者giả 歸quy 敬kính 偈kệ 云vân 菩Bồ 薩Tát 方phương 便tiện 。 道đạo 論luận 首thủ 標tiêu 云vân 菩Bồ 薩Tát 行hành 法Pháp 。 一nhất 證chứng 也dã 及cập 釋thích 比Bỉ 丘Khâu 云vân 摩ma 訶ha 衍diễn 方phương 便tiện 二nhị 證chứng 也dã 又hựu 釋thích 木mộc 叉xoa 則tắc 云vân 不bất 滅diệt 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 世thế 間gian 三tam 證chứng 也dã 又hựu 下hạ 明minh 八bát 種chủng 大đại 人nhân 功công 德đức 大đại 人nhân 之chi 號hiệu 正chánh 簡giản 二Nhị 乘Thừa 四tứ 證chứng 也dã 又hựu 釋thích 心tâm 則tắc 坦thản 然nhiên 。 等đẳng 文văn 約ước 般Bát 若Nhã 等đẳng 三tam 德đức 分phần/phân 對đối 五ngũ 證chứng 也dã 且thả 列liệt 五ngũ 義nghĩa 全toàn 乖quai 小tiểu 宗tông 問vấn 經kinh 既ký 屬thuộc 小tiểu 論luận 主chủ 何hà 以dĩ 約ước 大đại 判phán 答đáp 如như 下hạ 五ngũ 意ý 可khả 以dĩ 自tự 明minh 問vấn 論luận 既ký 通thông 大đại 為vi 屬thuộc 何hà 乘thừa 答đáp 釋thích 論luận 隨tùy 經kinh 還hoàn 從tùng 經kinh 判phán 問vấn 小Tiểu 乘Thừa 鹿lộc 園viên 初sơ 轉chuyển 那na 至chí 涅Niết 槃Bàn 復phục 說thuyết 耶da 答đáp 孤cô 山sơn 云vân 機cơ 緣duyên 有hữu 三tam 一nhất 次thứ 第đệ 進tiến 入nhập 機cơ (# 謂vị 從tùng 鹿lộc 苑uyển 至chí 法pháp 華hoa 者giả 及cập 法pháp 華hoa 未vị 度độ 至chí 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 )# 二nhị 始thỉ 終chung 聞văn 大đại 機cơ (# 謂vị 華hoa 嚴nghiêm 已dĩ 來lai 大đại 機cơ 發phát 者giả 五ngũ 十thập 年niên 來lai 無vô 非phi 聞văn 大đại )# 三tam 始thỉ 終chung 聞văn 小tiểu 機cơ (# 小tiểu 機cơ 不bất 息tức 故cố 常thường 潰hội 小tiểu )# 由do 有hữu 始thỉ 終chung 聞văn 小tiểu 之chi 機cơ 遂toại 使sử 今kim 經kinh 尚thượng 名danh 小tiểu 教giáo 今kim 謂vị 雙song 林lâm 會hội 上thượng 通thông 有hữu 三tam 機cơ 若nhược 次thứ 第đệ 入nhập 者giả 自tự 不bất 住trụ 權quyền 乘thừa 其kỳ 始thỉ 終chung 大đại 者giả 亦diệc 不bất 妨phương 聞văn 大đại 準chuẩn 知tri 偏thiên 判phán 於ư 理lý 未vị 然nhiên 且thả 此thử 教giáo 所sở 興hưng 正chánh 存tồn 滅diệt 後hậu 以dĩ 法pháp 華hoa 顯hiển 實thật 化hóa 事sự 已dĩ 終chung 涅Niết 槃Bàn 談đàm 常thường 殘tàn 機cơ 亦diệc 盡tận 深thâm 悲bi 未vị 度độ 具cụ 縛phược 凡phàm 流lưu 故cố 重trọng/trùng 整chỉnh 偏thiên 權quyền 而nhi 為vi 誘dụ 掖dịch 故cố 知tri 末mạt 世thế 修tu 行hành 必tất 自tự 權quyền 門môn 雖tuy 學học 大Đại 乘Thừa 同đồng 修tu 遠viễn 離ly 況huống 經kinh 開khai 會hội 寧ninh 有hữu 異dị 途đồ 矧# 乃nãi 聞văn 常thường 無vô 非phi 實thật 道đạo 且thả 夫phu 四tứ 魔ma 未vị 伏phục 六lục 賊tặc 難nạn/nan 降giáng/hàng 識thức 想tưởng 波ba 騰đằng 紛phân 然nhiên 莫mạc 息tức 我ngã 人nhân 岳nhạc 立lập 卓trác 爾nhĩ 不bất 移di 自tự 非phi 戒giới 忍nhẫn 對đối 治trị 定định 慧tuệ 調điều 伏phục 悟ngộ 苦khổ 集tập 而nhi 可khả 棄khí 慕mộ 道đạo 滅diệt 以dĩ 知tri 歸quy 然nhiên 後hậu 高cao 蹈đạo 於ư 大đại 方phương 直trực 趨xu 於ư 寶bảo 所sở 此thử 乃nãi 諸chư 佛Phật 出xuất 世thế 。 之chi 常thường 範phạm 聖thánh 師sư 弘hoằng 闡xiển 之chi 明minh 規quy 同đồng 法pháp 之chi 儔trù 庶thứ 幾kỷ 裁tài 鑒giám 。

△# 二nhị 造tạo 譯dịch 人nhân 號hiệu 。

馬mã 鳴minh 菩Bồ 薩Tát 造tạo

次thứ 人nhân 號hiệu 中trung 馬mã 鳴minh 即tức 西tây 天thiên 二nhị 十thập 四tứ 師sư 第đệ 十thập 二nhị 祖tổ 梵Phạm 云vân 阿a 溼thấp 矩củ 沙sa 此thử 翻phiên 馬mã 鳴minh 按án 付phó 法Pháp 藏tạng 傳truyền 即tức 富phú 那na 奢xa 弟đệ 子tử (# 據cứ 羅la 什thập 本bổn 傳truyền 云vân 是thị 脇hiếp 尊tôn 者giả 弟đệ 子tử )# 博bác 通thông 眾chúng 經kinh 。 明minh 達đạt 內nội 外ngoại 辨biện 才tài 蓋cái 世thế 號hiệu 辨biện 才tài 比Bỉ 丘Khâu 月nguyệt 氏thị (# 音âm 支chi )# 國quốc 王vương 伐phạt 中trung 天Thiên 竺Trúc 國quốc 得đắc 之chi 王vương 欲dục 悟ngộ 諸chư 羣quần 惑hoặc 餓ngạ 馬mã 七thất 疋thất 至chí 於ư 六lục 日nhật 廣quảng 集tập 內nội 外ngoại 沙Sa 門Môn 異dị 學học 請thỉnh 為vi 說thuyết 法Pháp 聞văn 者giả 開khai 悟ngộ 繫hệ 馬mã 眾chúng 前tiền 以dĩ 艸thảo 與dữ 之chi 但đãn 垂thùy 淚lệ 聽thính 法Pháp 都đô 無vô 食thực 想tưởng 於ư 是thị 天thiên 下hạ 乃nãi 知tri 非phi 常thường 。 以dĩ 馬mã 解giải 法Pháp 音âm 故cố 號hiệu 馬mã 鳴minh (# 能năng 所sở 合hợp 名danh )# 或hoặc 曰viết 其kỳ 馬mã 垂thùy 淚lệ 悲bi 鳴minh 故cố 曰viết 馬mã 鳴minh (# 單đơn 從tùng 所sở 聽thính )# 菩Bồ 薩Tát 者giả 具cụ 云vân 摩ma 訶ha 菩Bồ 提Đề 質chất 帝đế 薩tát 埵đóa 此thử 云vân 大Đại 道Đạo 心tâm 成thành 眾chúng 生sanh 名danh 通thông 初sơ 後hậu 位vị 有hữu 淺thiển 深thâm 然nhiên 據cứ 馬mã 鳴minh 化hóa 跡tích 必tất 是thị 地địa 上thượng 聖thánh 人nhân 摩ma 耶da 經Kinh 云vân 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 六lục 百bách 歲tuế 時thời 出xuất 世thế 破phá 諸chư 邪tà 見kiến 降hàng 伏phục 外ngoại 道đạo 。 等đẳng 若nhược 據cứ 眾chúng 經kinh 所sở 出xuất 有hữu 六lục 不bất 同đồng 勝thắng 頂đảnh 經kinh 說thuyết 佛Phật 成thành 道Đạo 十thập 七thất 日nhật 曾tằng 作tác 外ngoại 道đạo 問vấn 難nạn/nan 於ư 佛Phật 摩ma 尼ni 清thanh 淨tịnh 經kinh 佛Phật 滅diệt 一nhất 百bách 年niên 出xuất 世thế 變biến 化hóa 功công 德đức 經kinh 三tam 百bách 年niên 摩ma 耶da 經kinh 六lục 百bách 年niên 即tức 前tiền 所sở 引dẫn 常thường 德đức 三tam 昧muội 經kinh 八bát 百bách 年niên 莊Trang 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 經kinh 說thuyết 過quá 去khứ 有hữu 一nhất 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 為vi 馬mã 鳴minh 明minh 知tri 大đại 權quyền 示thị 跡tích 揚dương 化hóa 餘dư 如như 本bổn 傳truyền 須tu 者giả 尋tầm 看khán 。

真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 譯dịch

真Chân 諦Đế 者giả 譯dịch 經kinh 圖đồ 紀kỷ 云vân 梵Phạm 名danh 波ba 羅la 末mạt 陀đà 此thử 翻phiên 真Chân 諦Đế 西tây 印ấn 度độ 優ưu 禪thiền 尼ni 國quốc 人nhân 來lai 此thử 翻phiên 經kinh 梁lương 陳trần 二nhị 代đại 總tổng 譯dịch 經kinh 論luận 五ngũ 十thập 餘dư 部bộ 此thử 論luận 即tức 其kỳ 一nhất 焉yên 以dĩ 其kỳ 博bác 通thông 大đại 小tiểu 故cố 稱xưng 三tam 藏tạng 譯dịch 即tức 翻phiên 譯dịch 翻phiên 彼bỉ 梵Phạm 言ngôn 以dĩ 成thành 華hoa 語ngữ 在tại 言ngôn 有hữu 異dị 於ư 義nghĩa 無vô 殊thù 餘dư 如như 常thường 說thuyết 。

△# 二nhị 申thân 歸quy 敬kính 二nhị 初sơ 歸quy 敬kính 三Tam 寶Bảo 二nhị 顯hiển 示thị 述thuật 作tác 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 一nhất 偈kệ 明minh 佛Phật 法Pháp 二nhị 一nhất 偈kệ 示thị 法pháp 僧Tăng 今kim 初sơ 。

頂đảnh 禮lễ 三tam 世Thế 尊Tôn 。 無vô 上thượng 功công 德đức 海hải 。 哀ai 愍mẫn 度độ 眾chúng 生sanh 。

是thị 故cố 我ngã 歸quy 命mạng 。

二nhị 申thân 敬kính 中trung 初sơ 偈kệ 分phần/phân 三tam 上thượng 二nhị 字tự 能năng 敬kính 儀nghi 三tam 世Thế 尊Tôn 及cập 下hạ 二nhị 句cú 所sở 敬kính 境cảnh 下hạ 一nhất 句cú 示thị 敬kính 意ý 也dã 頂đảnh 禮lễ 者giả 以dĩ 己kỷ 所sở 尊tôn 觸xúc 他tha 至chí 下hạ 卑ty 敬kính 之chi 極cực 頂đảnh 即tức 通thông 目mục 其kỳ 首thủ 同đồng 於ư 此thử 方phương 稽khể 首thủ 稽khể 顙tảng 但đãn 額ngạch 至chí 地địa 耳nhĩ 三tam 世Thế 尊Tôn 者giả 略lược 舉cử 化hóa 主chủ 十thập 號hiệu 之chi 一nhất 三tam 界giới 化hóa 境cảnh 竝tịnh 是thị 世thế 間gian 故cố 云vân 三tam 世thế 羣quần 生sanh 共cộng 仰ngưỡng 人nhân 天thiên 中trung 勝thắng 故cố 云vân 尊tôn 也dã 又hựu 解giải 過quá 現hiện 未vị 來lai 。 三tam 世thế 十thập 方phương 通thông 皆giai 歸quy 敬kính 以dĩ 論luận 中trung 解giải 義nghĩa 多đa 約ước 大Đại 乘Thừa 故cố 知tri 所sở 敬kính 不bất 局cục 化hóa 主chủ 超siêu 出xuất 三tam 乘thừa 故cố 云vân 無vô 上thượng 自tự 行hành 化hóa 佗tha 五ngũ 分phần/phân 六Lục 度Độ 積tích 劫kiếp 修tu 因nhân 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 萬vạn 德đức 莊trang 嚴nghiêm 微vi 塵trần 相tướng 好hảo 是thị 佛Phật 功công 德đức 深thâm 廣quảng 難nan 量lương 故cố 喻dụ 如như 海hải 哀ai 愍mẫn 是thị 佛Phật 心tâm 謂vị 慈từ 悲bi 弘hoằng 誓thệ 度độ 是thị 佛Phật 之chi 方phương 便tiện 即tức 能năng 度độ 之chi 教giáo 眾chúng 生sanh 即tức 所sở 度độ 之chi 機cơ 三tam 世Thế 尊Tôn 者giả 表biểu 佛Phật 所sở 證chứng 平bình 等đẳng 法Pháp 。 身thân 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 含hàm 育dục 萬vạn 有hữu 清thanh 淨tịnh 湛trạm 然nhiên 出xuất 過quá 諸chư 法pháp 。 故cố 獨độc 稱xưng 尊tôn 是thị 法Pháp 身thân 德đức 亦diệc 名danh 斷đoạn 德đức 無vô 上thượng 功công 德đức 。 是thị 佛Phật 報báo 身thân 即tức 般Bát 若Nhã 德đức 亦diệc 名danh 智trí 德đức 哀ai 愍mẫn 度độ 生sanh 是thị 佛Phật 應ưng 身thân 即tức 解giải 脫thoát 德đức 亦diệc 名danh 恩ân 德đức 三Tam 身Thân 三tam 德đức 歎thán 佛Phật 盡tận 矣hĩ 備bị 此thử 身thân 德đức 能năng 為vi 救cứu 護hộ 。 故cố 下hạ 一nhất 句cú 結kết 云vân 故cố 我ngã 歸quy 命mạng 罄khánh 捨xả 所sở 愛ái 奉phụng 投đầu 於ư 佛Phật 亦diệc 猶do 事sự 君quân 致trí 身thân 之chi 義nghĩa 故cố 云vân 歸quy 命mạng 。

△# 二nhị 一nhất 偈kệ 示thị 法pháp 僧Tăng 。

清thanh 淨tịnh 深thâm 法Pháp 界giới 。 增tăng 長trưởng 修tu 行hành 者giả 。 世thế 及cập 出xuất 世thế 間gian 。

我ngã 等đẳng 皆giai 南Nam 無mô 。

次thứ 偈kệ 初sơ 句cú 是thị 法pháp 次thứ 句cú 即tức 僧Tăng 下hạ 二nhị 句cú 總tổng 示thị 敬kính 意ý 法pháp 中trung 二nhị 釋thích 初sơ 約ước 法pháp 性tánh 釋thích 不bất 為vi 垢cấu 染nhiễm 故cố 云vân 清thanh 淨tịnh 應ứng 用dụng 無vô 窮cùng 源nguyên 底để 叵phả 得đắc 故cố 云vân 深thâm 也dã 隨tùy 染nhiễm 淨tịnh 緣duyên 軌quỹ 成thành 諸chư 法pháp 十thập 界giới 依y 正chánh 因nhân 果quả 差sai 別biệt 。 故cố 云vân 法Pháp 界Giới 此thử 明minh 廣quảng 也dã 二nhị 約ước 法Pháp 門môn 釋thích 謂vị 大đại 小tiểu 兩lưỡng 乘thừa 八bát 萬vạn 法Pháp 藏tạng 詮thuyên 理lý 化hóa 物vật 無vô 非phi 出xuất 離ly 白bạch 淨tịnh 之chi 法Pháp 。 故cố 云vân 清thanh 淨tịnh 智Trí 度Độ 大đại 海hải 唯duy 佛Phật 窮cùng 底để 即tức 是thị 甚thậm 深thâm 條điều 流lưu 次thứ 序tự 各các 有hữu 限hạn 齊tề 。 故cố 云vân 法Pháp 界Giới 增tăng 長trưởng 修tu 行hành 者giả 總tổng 目mục 三tam 乘thừa 通thông 為vi 僧Tăng 寶bảo 望vọng 果quả 進tiến 功công 故cố 云vân 增tăng 長trưởng 運vận 智trí 治trị 惑hoặc 故cố 云vân 修tu 行hành 世thế 及cập 出xuất 世thế 。 間gian 一nhất 句cú 該cai 上thượng 法pháp 僧Tăng 法pháp 中trung 世thế 謂vị 歸quy 戒giới 十Thập 善Thiện 人nhân 天thiên 兩lưỡng 乘thừa 名danh 為vi 世thế 也dã 諦đế 緣duyên 度độ 等đẳng 三tam 乘thừa 聖thánh 道Đạo 名danh 出xuất 世thế 也dã 若nhược 局cục 今kim 經kinh 第đệ 二nhị 分phần 是thị 世thế 間gian 功công 德đức 後hậu 五ngũ 分phần/phân 竝tịnh 出xuất 世thế 功công 德đức 僧Tăng 中trung 世thế 謂vị 二nhị 凡phàm 三tam 賢hiền 出xuất 世thế 即tức 四Tứ 果Quả 十thập 聖thánh 等đẳng 南Nam 無mô 正chánh 音âm 槃bàn 淡đạm 此thử 翻phiên 我ngã 禮lễ 義nghĩa 云vân 歸quy 命mạng 佛Phật 德đức 特đặc 異dị 故cố 須tu 別biệt 明minh 法pháp 僧Tăng 義nghĩa 同đồng 所sở 以dĩ 合hợp 示thị 故cố 云vân 皆giai 也dã 。

△# 二nhị 顯hiển 示thị 述thuật 作tác 二nhị 初sơ 一nhất 偈kệ 敘tự 本bổn 懷hoài 二nhị 一nhất 偈kệ 顯hiển 功công 利lợi 今kim 初sơ 。

我ngã 所sở 建kiến 立lập 論luận 。 解giải 釋thích 佛Phật 經Kinh 義nghĩa 。 為vi 彼bỉ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。

令linh 知tri 方phương 便tiện 道đạo 。

顯hiển 述thuật 作tác 中trung 初sơ 偈kệ 上thượng 半bán 明minh 造tạo 論luận 約ước 義nghĩa 科khoa 文văn 隨tùy 文văn 演diễn 義nghĩa 故cố 云vân 建kiến 立lập 解giải 釋thích 者giả 簡giản 宗tông 論luận 也dã 佛Phật 經Kinh 義nghĩa 者giả 簡giản 餘dư 人nhân 說thuyết 也dã 下hạ 半bán 示thị 造tạo 意ý 諸chư 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 通thông 目mục 末mạt 代đại 真chân 修tu 行hành 者giả 言ngôn 令linh 知tri 者giả 使sử 開khai 悟ngộ 也dã 方phương 便tiện 道Đạo 者giả 。 顯hiển 示thị 權quyền 乘thừa 同đồng 歸quy 實thật 道đạo 即tức 下hạ 經kinh 中trung 三tam 學học 四Tứ 諦Đế 種chủng 種chủng 法Pháp 要yếu 。 求cầu 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 莫mạc 不bất 由do 此thử 即tức 經kinh 所sở 謂vị 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 漸tiệm 漸tiệm 修tu 學học 。 悉tất 當đương 成thành 佛Phật 。 一nhất 論luận 始thỉ 終chung 正chánh 用dụng 此thử 意ý 大đại 權quyền 弘hoằng 闡xiển 深thâm 體thể 聖thánh 心tâm 諸chư 說thuyết 云vân 云vân 皆giai 由do 未vị 達đạt 略lược 指chỉ 大đại 趣thú 廣quảng 在tại 後hậu 文văn 。

△# 二nhị 一nhất 偈kệ 顯hiển 功công 利lợi 。

以dĩ 知tri 彼bỉ 道đạo 故cố 。 佛Phật 法Pháp 得đắc 久cửu 住trụ 。 滅diệt 除trừ 凡phàm 聖thánh 過quá 。

成thành 就tựu 自tự 佗tha 利lợi 。

次thứ 偈kệ 中trung 初sơ 句cú 躡niếp 前tiền 生sanh 下hạ 彼bỉ 道đạo 即tức 上thượng 方phương 便tiện 道đạo 也dã 下hạ 三tam 句cú 彰chương 功công 益ích 初sơ 是thị 住trụ 持trì 二nhị 乃nãi 破phá 障chướng 三tam 即tức 成thành 行hành 上thượng 一nhất 護hộ 法Pháp 下hạ 二nhị 利lợi 生sanh 初sơ 云vân 久cửu 住trụ 者giả 人nhân 能năng 弘hoằng 法pháp 相tướng 續tục 不bất 斷đoạn 故cố 次thứ 云vân 凡phàm 聖thánh 過quá 者giả 過quá 即tức 惑hoặc 業nghiệp 惑hoặc 是thị 業nghiệp 本bổn 且thả 就tựu 惑hoặc 論luận 大đại 小tiểu 兩lưỡng 凡phàm 俱câu 未vị 破phá 惑hoặc 名danh 凡phàm 過quá 也dã 小Tiểu 乘Thừa 初sơ 果quả 已dĩ 去khứ 尚thượng 有hữu 思tư 惑hoặc 大đại 教giáo 初Sơ 地Địa 已dĩ 去khứ 未vị 盡tận 無vô 明minh 名danh 聖thánh 過quá 也dã 下hạ 云vân 自tự 佗tha 利lợi 者giả 菩Bồ 薩Tát 所sở 修tu 。 無vô 出xuất 二nhị 利lợi 若nhược 據cứ 造tạo 論luận 則tắc 論luận 主chủ 為vi 自tự 所sở 被bị 為vi 他tha 若nhược 約ước 傳truyền 通thông 則tắc 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 授thọ 以dĩ 分phần/phân 自tự 他tha 此thử 之chi 三tam 句cú 撰soạn 述thuật 本bổn 懷hoài 大Đại 士Sĩ 弘hoằng 通thông 所sở 存tồn 在tại 此thử 儻thảng 能năng 流lưu 布bố 為vi 利lợi 何hà 窮cùng 所sở 以dĩ 論luận 首thủ 先tiên 歸quy 敬kính 者giả 謂vị 恐khủng 眾chúng 生sanh 無vô 感cảm 容dung 致trí 障chướng 緣duyên 又hựu 以dĩ 聖thánh 意ý 難nan 量lương 有hữu 乖quai 圓viên 旨chỉ 故cố 須tu 三Tam 寶Bảo 巨cự 力lực 冥minh 加gia 諸chư 論luận 皆giai 然nhiên 其kỳ 意ý 類loại 此thử 。

△# 三tam 釋thích 正chánh 文văn 二nhị 初sơ 標tiêu 宗tông 科khoa 判phán 二nhị 牒điệp 經kinh 消tiêu 釋thích 今kim 初sơ 。

此thử 修Tu 多Đa 羅La 。 中trung 建kiến 立lập 菩Bồ 薩Tát 所sở 修tu 行hành 。 法pháp 有hữu 七thất 分phần 一nhất 序tự 分phần/phân 二nhị 修tu 習tập 世thế 間gian 。 功công 德đức 分phần/phân 三tam 成thành 就tựu 出xuất 世thế 間gian 大đại 人nhân 功công 德đức 分phần/phân 四tứ 顯hiển 示thị 畢tất 竟cánh 甚thậm 深thâm 功công 德đức 。 分phần/phân 五ngũ 顯hiển 示thị 入nhập 證chứng 決quyết 定định 分phần/phân 六lục 分phần 別biệt 未vị 入nhập 上thượng 上thượng 證chứng 為vi 斷đoạn 疑nghi 分phần/phân 七thất 離ly 種chủng 種chủng 自tự 性tánh 。 清thanh 淨tịnh 無vô 我ngã 分phần/phân 。

第đệ 三tam 釋thích 文văn 初sơ 科khoa 修tu 多đa 羅la 者giả 約ước 三tam 藏tạng 判phán 也dã 菩Bồ 薩Tát 行hành 法Pháp 。 者giả 以dĩ 五ngũ 乘thừa 簡giản 也dã 一nhất 代đại 時thời 教giáo 據cứ 能năng 詮thuyên 文văn 不bất 出xuất 有hữu 三tam 。 大đại 約ước 別biệt 論luận 則tắc 毗Tỳ 尼Ni 詮thuyên 戒giới 修tu 多đa 羅la 詮thuyên 定định 毗tỳ 曇đàm 詮thuyên 慧tuệ 若nhược 就tựu 通thông 說thuyết 則tắc 一nhất 一nhất 互hỗ 兼kiêm 故cố 此thử 經Kinh 中trung 備bị 明minh 三tam 學học 旁bàng 通thông 雖tuy 然nhiên 必tất 約ước 正chánh 論luận 所sở 以dĩ 論luận 家gia 首thủ 先tiên 標tiêu 判phán 又hựu 復phục 所sở 乘thừa 之chi 法pháp 不bất 出xuất 有hữu 五ngũ 大đại 約ước 為vi 言ngôn 三Tam 歸Quy 五Ngũ 戒Giới 。 十Thập 善Thiện 四tứ 弘hoằng 為vi 人nhân 天thiên 乘thừa 四Tứ 諦Đế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 為vì 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 乘thừa 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 若nhược 據cứ 今kim 經kinh 本bổn 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 而nhi 論luận 云vân 菩Bồ 薩Tát 者giả 凡phàm 有hữu 五ngũ 意ý 一nhất 本bổn 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 意ý 經Kinh 云vân 諸chư 有hữu 所sở 作tác 。 常thường 為vi 一nhất 事sự 。 唯duy 以dĩ 佛Phật 之chi 知tri 見kiến 。 示thị 悟ngộ 眾chúng 生sanh 。 故cố 二nhị 順thuận 法pháp 華hoa 開khai 會hội 意ý 經Kinh 云vân 汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 故cố 三tam 依y 涅Niết 槃Bàn 重trọng 施thí 意ý 謂vị 涅Niết 槃Bàn 會hội 中trung 談đàm 常thường 顯hiển 性tánh 決quyết 了liễu 權quyền 疑nghi 復phục 恐khủng 滅diệt 後hậu 執chấp 實thật 謗báng 權quyền 故cố 重trọng 施thí 偏thiên 小tiểu 則tắc 使sử 未vị 來lai 執chấp 謗báng 不bất 起khởi 既ký 聞văn 常thường 住trụ 同đồng 歸quy 佛Phật 乘thừa 一nhất 切thiết 教giáo 門môn 無vô 復phục 偏thiên 小tiểu 故cố 號hiệu 出xuất 家gia 菩Bồ 薩Tát 。 真chân 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 論luận 主chủ 弘hoằng 通thông 正chánh 存tồn 此thử 意ý 四tứ 流lưu 通thông 應ứng 機cơ 意ý 以dĩ 偏thiên 小tiểu 教giáo 門môn 已dĩ 經kinh 開khai 廢phế 末mạt 世thế 愚ngu 昧muội 人nhân 多đa 聽thính 從tùng 若nhược 附phụ 小tiểu 宗tông 必tất 無vô 承thừa 奉phụng 故cố 西tây 天thiên 此thử 土thổ/độ 諸chư 祖tổ 聖thánh 師sư 竝tịnh 用dụng 大Đại 乘Thừa 弘hoằng 讚tán 小tiểu 教giáo 深thâm 符phù 佛Phật 旨chỉ 頗phả 合hợp 機cơ 宜nghi 五ngũ 大đại 小tiểu 相tương/tướng 攝nhiếp 意ý 謂vị 若nhược 依y 小tiểu 釋thích 則tắc 不bất 攝nhiếp 大đại 機cơ 今kim 從tùng 大đại 判phán 則tắc 大đại 小tiểu 俱câu 攝nhiếp 略lược 以dĩ 五ngũ 意ý 宗tông 旨chỉ 坦thản 然nhiên 但đãn 學học 者giả 專chuyên 隅ngung 多đa 封phong 名danh 相tướng 強cường/cưỡng 生sanh 彼bỉ 此thử 未vị 肯khẳng 適thích 從tùng 雖tuy 曰viết 弘hoằng 持trì 寧ninh 知tri 誹phỉ 謗báng 深thâm 須tu 詳tường 究cứu 勿vật 事sự 遲trì 疑nghi 科khoa 分phần/phân 七thất 分phần 者giả 從tùng 初sơ 至chí 略lược 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 即tức 序tự 分phần/phân 也dã 從tùng 於ư 我ngã 滅diệt 後hậu 。 至chí 以dĩ 質chất 直trực 為vi 本bổn 。 即tức 第đệ 二nhị 分phần 從tùng 當đương 知tri 多đa 欲dục 之chi 人nhân 。 至chí 是thị 名danh 不bất 戲hí 論luận 為vi 第đệ 三tam 分phần/phân 從tùng 於ư 諸chư 功công 德đức 。 至chí 非phi 導đạo 過quá 也dã 。 即tức 第đệ 四tứ 分phần/phân 從tùng 汝nhữ 等đẳng 若nhược 於ư 。 至chí 決quyết 定định 無vô 疑nghi 。 即tức 第đệ 五ngũ 分phần/phân 從tùng 於ư 此thử 眾chúng 中trung 。 至chí 而nhi 得đắc 歡hoan 喜hỷ 即tức 第đệ 六lục 分phần 從tùng 常thường 當đương 一nhất 心tâm 。 至chí 末mạt 文văn 即tức 第đệ 七thất 分phần 七thất 段đoạn 科khoa 名danh 隨tùy 文văn 自tự 釋thích 常thường 途đồ 三tam 分phần/phân 起khởi 自tự 彌di 天thiên 且thả 是thị 一nhất 端đoan 未vị 可khả 常thường 定định 後hậu 人nhân 不bất 曉hiểu 例lệ 判phán 羣quần 經kinh 設thiết 有hữu 不bất 全toàn 亦diệc 須tu 曲khúc 取thủ (# 孤cô 山sơn 以dĩ 是thị 我ngã 最tối 後hậu 。 等đẳng 二nhị 句cú 為vi 流lưu 通thông )# 當đương 知tri 科khoa 節tiết 隨tùy 經kinh 自tự 殊thù 豈khởi 得đắc 雷lôi 同đồng 例lệ 為vi 一nhất 判phán 請thỉnh 觀quán 此thử 論luận 適thích 足túc 自tự 明minh 。

△# 二nhị 牒điệp 經kinh 消tiêu 釋thích 七thất 初sơ 序tự 分phần/phân 二nhị 修tu 習tập 世thế 間gian 。 功công 德đức 分phần/phân 三tam 成thành 就tựu 出xuất 世thế 間gian 大đại 人nhân 功công 德đức 分phần/phân 四tứ 顯hiển 示thị 畢tất 竟cánh 甚thậm 深thâm 功công 德đức 。 分phần/phân 五ngũ 顯hiển 示thị 入nhập 證chứng 決quyết 定định 分phần/phân 六lục 分phần 別biệt 未vị 入nhập 上thượng 上thượng 證chứng 為vi 斷đoạn 疑nghi 分phần/phân 七thất 離ly 種chủng 種chủng 自tự 性tánh 。 清thanh 淨tịnh 無vô 我ngã 分phần/phân 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 牒điệp 經kinh 二nhị 隨tùy 釋thích 今kim 初sơ 。

經kinh 曰viết 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 度độ 阿A 若Nhã 憍Kiều 陳Trần 如Như 。 最tối 後hậu 說thuyết 法Pháp 。 度độ 須Tu 跋Bạt 陀Đà 羅La 。 所sở 應ưng 度độ 者giả 。 皆giai 已dĩ 度độ 訖ngật 。 於ư 娑sa 羅la 雙song 樹thụ 間gian 。 將tương 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 時thời 中trung 夜dạ 。 寂tịch 然nhiên 無vô 聲thanh 。 為vì 諸chư 弟đệ 子tử 。 略lược 說thuyết 法Pháp 要yếu 。

△# 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 初sơ 總tổng 分phần/phân 二nhị 別biệt 解giải 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 初sơ 序tự 分phần/phân 修tu 多đa 羅la 顯hiển 示thị 利lợi 益ích 成thành 就tựu 。 畢tất 竟cánh 故cố 是thị 中trung 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 有hữu 六lục 種chủng 功công 德đức 。 一nhất 法Pháp 師sư 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 功công 德đức 二nhị 開khai 法Pháp 門môn 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 功công 德đức 三tam 弟đệ 子tử 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 功công 德đức 四tứ 大đại 總tổng 相tương/tướng 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 功công 德đức 五ngũ 因nhân 果quả 自tự 相tương/tướng 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 功công 德đức 六lục 分phần 別biệt 總tổng 相tương/tướng 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 功công 德đức 。

初sơ 序tự 分phần/phân 者giả 結kết 集tập 安an 布bố 序tự 起khởi 說thuyết 經Kinh 之chi 由do 致trí 若nhược 據cứ 諸chư 經kinh 多đa 有hữu 證chứng 信tín 發phát 起khởi 二nhị 序tự 但đãn 臨lâm 終chung 遺di 訓huấn 事sự 異dị 常thường 時thời 獨độc 此thử 一nhất 經kinh 序tự 致trí 全toàn 別biệt 據cứ 文văn 所sở 序tự 發phát 起khởi 正chánh 宗tông 約ước 義nghĩa 以dĩ 求cầu 不bất 無vô 證chứng 信tín 初sơ 標tiêu 佛Phật 者giả 主chủ 成thành 就tựu 也dã 娑sa 羅la 樹thụ 間gian 。 處xử 成thành 就tựu 也dã 是thị 時thời 中trung 夜dạ 。 時thời 成thành 就tựu 也dã 為vì 諸chư 弟đệ 子tử 眾chúng 。 成thành 就tựu 也dã 略lược 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 信tín 成thành 就tựu 也dã 阿A 難Nan 結kết 集tập 必tất 從tùng 佛Phật 聞văn 是thị 。 則tắc 兩lưỡng 序tự 宛uyển 然nhiên 自tự 足túc 但đãn 與dữ 眾chúng 經kinh 文văn 異dị 耳nhĩ 初sơ 科khoa 以dĩ 經kinh 中trung 所sở 序tự 出xuất 生sanh 入nhập 滅diệt 始thỉ 末mạt 化hóa 事sự 莫mạc 非phi 利lợi 物vật 故cố 云vân 顯hiển 示thị 利lợi 益ích 也dã 至chí 於ư 埀thùy 滅diệt 化hóa 事sự 已dĩ 終chung 故cố 云vân 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 也dã 既ký 施thí 利lợi 益ích 莫mạc 不bất 成thành 功công 故cố 皆giai 名danh 功công 德đức 。

△# 二nhị 別biệt 解giải 六lục 初sơ 法Pháp 師sư 功công 德đức 二nhị 開khai 法Pháp 門môn 功công 德đức 三tam 弟đệ 子tử 功công 德đức 。 四tứ 大đại 總tổng 相tương/tướng 功công 德đức 五ngũ 因nhân 果quả 自tự 相tương/tướng 功công 德đức 六lục 分phần 別biệt 總tổng 相tương/tướng 功công 德đức 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 總tổng 示thị 二nhị 牒điệp 釋thích 今kim 初sơ 。

初sơ 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 有hữu 三tam 種chủng 相tương/tướng 一nhất 總tổng 相tương/tướng 二nhị 別biệt 相tướng 三tam 總tổng 別biệt 相tướng 總tổng 相tương/tướng 者giả 如như 經kinh 牟Mâu 尼Ni 故cố 別biệt 相tướng 者giả 如như 經kinh 釋Thích 迦Ca 故cố 總tổng 別biệt 相tướng 者giả 如như 經kinh 佛Phật 故cố 。

初sơ 法Pháp 師sư 中trung 初sơ 文văn 三tam 相tương/tướng 總tổng 相tương 對đối 牟Mâu 尼Ni 即tức 法Pháp 身thân 別biệt 相tướng 對đối 釋Thích 迦Ca 即tức 應ưng 身thân 總tổng 別biệt 相tướng 對đối 佛Phật 上thượng 冥minh 下hạ 應ưng 自tự 他tha 受thọ 用dụng 即tức 報báo 身thân 以dĩ 三tam 相tương/tướng 共cộng 為vi 一nhất 號hiệu 表biểu 一nhất 體thể 即tức 具cụ 三Tam 身Thân 故cố 合hợp 姓tánh 名danh 用dụng 彰chương 實thật 德đức 稱xưng 之chi 獲hoạch 福phước 其kỳ 致trí 在tại 茲tư 。

△# 二nhị 牒điệp 釋thích 。

是thị 中trung 釋Thích 迦Ca 者giả 示thị 現hiện 化hóa 眾chúng 生sanh 。 巧xảo 便tiện 故cố 復phục 示thị 家gia 姓tánh 尊tôn 貴quý 故cố 牟Mâu 尼Ni 者giả 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 功công 德đức 故cố 復phục 示thị 自tự 體thể 清thanh 淨tịnh 故cố 。

次thứ 科khoa 釋Thích 迦Ca 即tức 如Như 來Lai 族tộc 姓tánh 。 此thử 翻phiên 能năng 仁nhân 化hóa 眾chúng 生sanh 是thị 仁nhân 即tức 佛Phật 慈từ 悲bi 巧xảo 便tiện 是thị 能năng 即tức 佛Phật 善thiện 權quyền 故cố 云vân 示thị 現hiện 等đẳng 西tây 竺trúc 有hữu 四tứ 種chủng 姓tánh 攝nhiếp 一nhất 切thiết 姓tánh 一nhất 剎sát 帝đế 利lợi (# 謂vị 君quân 王vương 種chủng )# 二nhị 婆Bà 羅La 門Môn 。 (# 謂vị 淨tịnh 行hạnh 志chí 道đạo 種chủng )# 三tam 毗tỳ 舍xá (# 謂vị 商thương 賈cổ 種chủng )# 四tứ 首thủ 陀đà (# 謂vị 農nông 田điền 種chủng )# 釋Thích 迦Ca 是thị 剎sát 帝đế 利lợi 。 中trung 一nhất 姓tánh 故cố 云vân 復phục 示thị 等đẳng 諸chư 佛Phật 出xuất 世thế 。 善thiện 巧xảo 利lợi 物vật 若nhược 土thổ/độ 清thanh 淨tịnh 人nhân 尚thượng 德đức 行hạnh 即tức 於ư 婆Bà 羅La 門Môn 姓tánh 。 中trung 生sanh 若nhược 土thổ/độ 穢uế 濁trược 人nhân 尚thượng 威uy 勢thế 即tức 在tại 剎sát 帝đế 利lợi 姓tánh 。 中trung 生sanh 今kim 釋Thích 迦Ca 出xuất 於ư 濁trược 世thế 示thị 生sanh 貴quý 族tộc 使sử 羣quần 物vật 畏úy 敬kính 率suất 皆giai 從tùng 化hóa 故cố 次thứ 釋thích 牟Mâu 尼Ni 即tức 如Như 來Lai 名danh 牟Mâu 尼Ni 翻phiên 為vi 寂tịch 默mặc 非phi 心tâm 思tư 故cố 寂tịch 離ly 言ngôn 說thuyết 故cố 。 默mặc 即tức 諸chư 佛Phật 所sở 證chứng 法Pháp 。 身thân 玅# 體thể 故cố 云vân 一nhất 切thiết 等đẳng 離ly 相tương/tướng 寂tịch 滅diệt 不bất 為vi 垢cấu 染nhiễm 故cố 云vân 自tự 體thể 等đẳng 上thượng 句cú 約ước 人nhân 證chứng 下hạ 句cú 示thị 法pháp 體thể 佛Phật 字tự 不bất 解giải 者giả 即tức 上thượng 真chân 應ưng 相tương/tướng 冥minh 為vi 佛Phật 是thị 故cố 前tiền 云vân 總tổng 別biệt 相tướng 也dã 梵Phạm 云vân 佛Phật 陀Đà 此thử 翻phiên 覺giác 者giả 準chuẩn 起khởi 信tín 論luận 覺giác 有hữu 三tam 義nghĩa 一nhất 者giả 始thỉ 覺giác 即tức 能năng 證chứng 智trí 二nhị 者giả 本bổn 覺giác 即tức 所sở 證chứng 理lý 三tam 者giả 究cứu 竟cánh 覺giác 即tức 理lý 智trí 相tương/tướng 冥minh 本bổn 始thỉ 不bất 二nhị 具cụ 此thử 三tam 覺giác 故cố 名danh 覺giác 者giả 有hữu 解giải 者giả 云vân 總tổng 同đồng 諸chư 佛Phật 別biệt 在tại 釋Thích 迦Ca 或hoặc 云vân 佛Phật 是thị 通thông 號hiệu 為vi 總tổng 十thập 中trung 之chi 一nhất 為vi 別biệt 如như 是thị (# 云vân 云vân )# 從tùng 初sơ 為vi 允duẫn 。

△# 二nhị 開khai 法Pháp 門môn 功công 德đức 。

開khai 法Pháp 門môn 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 功công 德đức 者giả 有hữu 二nhị 白bạch 淨tịnh 法pháp 句cú 一nhất 道Đạo 場Tràng 白bạch 淨tịnh 法pháp 句cú 二nhị 涅Niết 槃Bàn 白bạch 淨tịnh 法pháp 句cú 此thử 二nhị 白bạch 淨tịnh 法pháp 前tiền 後hậu 二nhị 句cú 顯hiển 示thị 轉chuyển 說thuyết 義nghĩa 應ưng 知tri 道Đạo 場Tràng 白bạch 淨tịnh 法pháp 句cú 者giả 如như 經kinh 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 白bạch 淨tịnh 法pháp 句cú 者giả 如như 經kinh 最tối 後hậu 說thuyết 法Pháp 故cố 。

二nhị 開khai 法Pháp 門môn 中trung 三tam 初sơ 示thị 句cú 佛Phật 說thuyết 教giáo 門môn 無vô 非phi 出xuất 要yếu 故cố 皆giai 名danh 白bạch 淨tịnh 道Đạo 場Tràng 謂vị 鹿lộc 園viên 初sơ 成thành 道Đạo 處xứ 涅Niết 槃Bàn 謂vị 鶴hạc 林lâm 垂thùy 滅diệt 之chi 時thời 次thứ 此thử 下hạ 點điểm 意ý 道Đạo 場Tràng 最tối 初sơ 涅Niết 槃Bàn 最tối 末mạt 故cố 云vân 前tiền 後hậu 云vân 轉chuyển 說thuyết 者giả 轉chuyển 謂vị 始thỉ 為vi 陳trần 如như 三tam 轉chuyển 四Tứ 諦Đế 一nhất 示thị 相tương/tướng 轉chuyển 語ngữ 云vân 是thị 苦khổ (# 三tam 界giới 六lục 道đạo 是thị 苦khổ 果quả )# 是thị 集tập (# 業nghiệp 惑hoặc 是thị 苦khổ 因nhân )# 是thị 滅diệt (# 空không 寂tịch 涅Niết 槃Bàn 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả )# 是thị 道đạo (# 三tam 學học 八bát 正chánh 上thượng 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân )# 二nhị 勸khuyến 修tu 轉chuyển 云vân 是thị 苦khổ 汝nhữ 應ưng 知tri 是thị 集tập 汝nhữ 應ưng 斷đoạn 是thị 滅diệt 汝nhữ 應ưng 證chứng 是thị 道đạo 汝nhữ 應ưng 修tu 三tam 引dẫn 證chứng 轉chuyển 是thị 苦khổ 我ngã 已dĩ 知tri 是thị 集tập 我ngã 已dĩ 斷đoạn 是thị 滅diệt 我ngã 已dĩ 證chứng 是thị 道đạo 我ngã 已dĩ 修tu 自tự 我ngã 之chi 彼bỉ 展triển 轉chuyển 無vô 窮cùng 故cố 名danh 為vi 轉chuyển 以dĩ 能năng 轉chuyển 故cố 即tức 喻dụ 如như 輪luân 或hoặc 云vân 輪luân 能năng 摧tồi 物vật 喻dụ 法pháp 能năng 破phá 惑hoặc 又hựu 云vân 能năng 壞hoại 煩phiền 惱não 。 如như 轉chuyển 王vương 輪luân 寶bảo 能năng 壞hoại 怨oán 歒địch 故cố 說thuyết 謂vị 涅Niết 槃Bàn 會hội 中trung 復phục 為vi 須tu 跋bạt 說thuyết 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 得đắc 初sơ 果quả 又hựu 廣quảng 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 成thành 四Tứ 果Quả 法Pháp 門môn 初sơ 啟khải 將tương 運vận 無vô 窮cùng 故cố 在tại 初sơ 名danh 轉chuyển 化hóa 事sự 既ký 畢tất 俯phủ 顧cố 殘tàn 機cơ 故cố 最tối 後hậu 名danh 說thuyết 論luận 示thị 經kinh 文văn 二nhị 義nghĩa 差sai 別biệt 故cố 云vân 應ưng 知tri 三tam 道Đạo 場Tràng 下hạ 配phối 釋thích 可khả 解giải 此thử 與dữ 下hạ 科khoa 欲dục 使sử 人nhân 法pháp 成thành 類loại 故cố 隔cách 句cú 取thủ 文văn 。

△# 三tam 弟đệ 子tử 功công 德đức 。 二nhị 初sơ 牒điệp 釋thích 二nhị 總tổng 括quát 今kim 初sơ 。

弟đệ 子tử 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 功công 德đức 者giả 示thị 能năng 受thọ 持trì 二nhị 種chủng 白bạch 淨tịnh 法Pháp 門môn 故cố 成thành 就tựu 自tự 利lợi 益ích 。 行hành 故cố 顯hiển 現hiện 如Như 來Lai 。 快khoái 說thuyết 法Pháp 門môn 功công 德đức 故cố 如như 經kinh 度độ 阿A 若Nhã 憍Kiều 陳Trần 如Như 。 故cố 度độ 須Tu 跋Bạt 陀Đà 羅La 故cố 。

三tam 弟đệ 子tử 中trung 初sơ 文văn 三tam 句cú 懸huyền 釋thích 初sơ 句cú 受thọ 持trì 白bạch 法Pháp 即tức 聞văn 思tư 也dã 次thứ 句cú 成thành 就tựu 自tự 利lợi 益ích 。 行hành 即tức 修tu 證chứng 也dã 後hậu 句cú 如Như 來Lai 快khoái 說thuyết 即tức 教giáo 主chủ 授thọ 道đạo 無vô 虗hư 也dã 上thượng 二nhị 句cú 明minh 資tư 能năng 稟bẩm 教giáo 下hạ 一nhất 句cú 示thị 師sư 能năng 適thích 機cơ 此thử 顯hiển 經kinh 中trung 前tiền 後hậu 度độ 字tự 阿A 若Nhã 多Đa 是thị 名danh 此thử 云vân 解giải 本bổn 際tế 或hoặc 翻phiên 無vô 知tri (# 合hợp 云vân 知tri 無vô )# 解giải 與dữ 知tri 竝tịnh 能năng 證chứng 智trí 本bổn 際tế 與dữ 無vô 皆giai 所sở 證chứng 理lý 憍kiêu 陳trần 如như 是thị 姓tánh 此thử 云vân 火hỏa 器khí 其kỳ 先tiên 事sự 火hỏa 從tùng 此thử 命mạng 族tộc 據cứ 合hợp 先tiên 姓tánh 後hậu 名danh 或hoặc 是thị 彼bỉ 方phương 所sở 尚thượng 耳nhĩ 太thái 子tử 初sơ 入nhập 山sơn 時thời 父phụ 王vương 遣khiển 親thân 族tộc 五ngũ 人nhân 隨tùy 往vãng 一nhất 名danh 陳trần 如như 二nhị 名danh 頞át 鞞bệ (# 簿bộ 迷mê 反phản )# 三tam 名danh 跋bạt 提đề 四tứ 名danh 十Thập 力Lực 迦Ca 葉Diếp 。 五ngũ 名danh 摩ma 訶ha 拘câu 利lợi 初sơ 度độ 五ngũ 人nhân 。 陳trần 如như 最tối 先tiên 得đắc 道Đạo 故cố 獨độc 標tiêu 之chi (# 有hữu 云vân 但đãn 標tiêu 上thượng 首thủ 以dĩ 攝nhiếp 餘dư 四tứ 不bất 合hợp 經kinh 意ý )# 須Tu 跋Bạt 陀Đà 羅La 。 此thử 云vân 好hảo/hiếu 賢hiền 外ngoại 道đạo 名danh 也dã 住trú 鳩Cưu 尸Thi 那Na 城Thành 。 (# 此thử 云vân 角giác 城thành 有hữu 三tam 角giác 故cố )# 年niên 一nhất 百bách 二nhị 十thập 聞văn 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 方phương 往vãng 佛Phật 所sở 聞văn 法Pháp 得đắc 道Đạo 。 不bất 忍nhẫn 如Như 來Lai 入nhập 滅diệt 先tiên 自tự 涅Niết 槃Bàn 智trí 論luận 云vân 過quá 去khứ 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 有hữu 大đại 樹thụ 林lâm 多đa 有hữu 鳥điểu 獸thú 野dã 火hỏa 來lai 燒thiêu 三tam 邊biên 俱câu 起khởi 唯duy 有hữu 一nhất 邊biên 而nhi 隔cách 一nhất 水thủy 眾chúng 獸thú 窮cùng 逼bức 逃đào 命mạng 無vô 地địa 我ngã 於ư 爾nhĩ 時thời 。 為vi 大đại 身thân 鹿lộc 以dĩ 脚cước 跨khóa 岸ngạn 令linh 眾chúng 獸thú 蹈đạo 背bối/bội 而nhi 過quá 皮bì 肉nhục 盡tận 壞hoại 以dĩ 慈từ 悲bi 力lực 。 忍nhẫn 之chi 至chí 死tử 最tối 後hậu 一nhất 兔thố 來lai 氣khí 力lực 已dĩ 竭kiệt 自tự 強cường 努nỗ 力lực 忍nhẫn 之chi 令linh 過quá 過quá 已dĩ 背bối/bội 折chiết 墮đọa 水thủy 而nhi 死tử 前tiền 得đắc 度độ 者giả 今kim 諸chư 弟đệ 子tử 。 是thị 最tối 後hậu 一nhất 兔thố 須Tu 跋Bạt 陀Đà 羅La 。 是thị 此thử 舉cử 涅Niết 槃Bàn 會hội 中trung 最tối 末mạt 度độ 者giả 。

△# 二nhị 總tổng 括quát 。

此thử 二nhị 句cú 修tu 多đa 羅la 示thị 八bát 種chủng 成thành 就tựu 故cố 云vân 何hà 為vi 八bát 。 謂vị 二nhị 種chủng 受thọ 持trì 成thành 就tựu 故cố 二nhị 種chủng 白bạch 淨tịnh 法Pháp 門môn 成thành 就tựu 故cố 二nhị 種chủng 自tự 利lợi 益ích 行hành 成thành 就tựu 故cố 二nhị 種chủng 快khoái 說thuyết 法Pháp 門môn 成thành 就tựu 故cố 。

次thứ 科khoa 八bát 種chủng 者giả 開khai 前tiền 初sơ 句cú 為vi 二nhị 受thọ 持trì 是thị 能năng 受thọ 法Pháp 門môn 即tức 所sở 受thọ 自tự 利lợi 是thị 所sở 成thành 益ích 快khoái 說thuyết 是thị 能năng 成thành 功công 初sơ 後hậu 各các 四tứ 。 無vô 別biệt 異dị 故cố 。

△# 四tứ 大đại 總tổng 相tương/tướng 功công 德đức 。

大đại 總tổng 相tương/tướng 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 功công 德đức 者giả 二nhị 八bát 成thành 就tựu 總tổng 故cố 如như 經kinh 所sở 應ưng 度độ 者giả 。 皆giai 已dĩ 度độ 訖ngật 故cố 。

大đại 總tổng 相tương/tướng 中trung 即tức 上thượng 二nhị 句cú 每mỗi 句cú 各các 四tứ 舉cử 此thử 始thỉ 末mạt 攝nhiếp 盡tận 中trung 間gian 一nhất 化hóa 所sở 度độ 之chi 機cơ 故cố 云vân 二nhị 八bát 等đẳng 即tức 下hạ 經Kinh 云vân 應ưng 可khả 度độ 者giả 。 若nhược 天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 皆giai 悉tất 已dĩ 度độ 是thị 也dã 。

△# 五ngũ 因nhân 果quả 自tự 相tương/tướng 功công 德đức 二nhị 初sơ 總tổng 示thị 二nhị 牒điệp 釋thích 今kim 初sơ 。

因nhân 果quả 自tự 相tương/tướng 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 功công 德đức 者giả 有hữu 四tứ 種chủng 自tự 相tương/tướng 一nhất 因nhân 自tự 相tương/tướng 如như 經kinh 娑sa 羅la 雙song 樹thụ 間gian 。 故cố 二nhị 因nhân 共cộng 果quả 自tự 相tương/tướng 如như 經kinh 將tương 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 三tam 總tổng 自tự 相tương/tướng 如như 經kinh 是thị 時thời 中trung 夜dạ 。 故cố 四Tứ 果Quả 自tự 相tương/tướng 如như 經kinh 寂tịch 然nhiên 無vô 聲thanh 故cố 。

五ngũ 因nhân 果quả 中trung 初sơ 科khoa 謂vị 未vị 滅diệt 為vi 因nhân 已dĩ 滅diệt 為vi 果quả 四tứ 句cú 示thị 相tương/tướng 各các 別biệt 無vô 濫lạm 故cố 皆giai 云vân 自tự 相tương/tướng 始thỉ 往vãng 雙song 樹thụ 涅Niết 槃Bàn 之chi 處xứ 。 故cố 云vân 因nhân 相tương 將tương 入nhập 涅Niết 槃Bàn 者giả 涅Niết 槃Bàn 會hội 上thượng 放phóng 光quang 入nhập 定định 臥ngọa 牀sàng 示thị 疾tật 等đẳng 皆giai 為vi 示thị 現hiện 入nhập 滅diệt 將tương 入nhập 是thị 因nhân 涅Niết 槃Bàn 是thị 果quả 故cố 云vân 因nhân 共cộng 果quả 相tương/tướng 中trung 夜dạ 是thị 入nhập 滅diệt 之chi 時thời 表biểu 住trụ 中trung 道đạo 二nhị 種chủng 中trung 道đạo 通thông 含hàm 因nhân 果quả 故cố 云vân 總tổng 相tương/tướng 寂tịch 然nhiên 無vô 聲thanh 。 正chánh 是thị 入nhập 滅diệt 故cố 云vân 果quả 相tương/tướng 娑sa 羅la 此thử 翻phiên 堅kiên 固cố 以dĩ 冬đông 夏hạ 不bất 改cải 故cố 上thượng 枝chi 相tương 接tiếp 下hạ 根căn 相tướng 連liên 一nhất 榮vinh 二nhị 枯khô 故cố 云vân 雙song 樹thụ 準chuẩn 涅Niết 槃Bàn 後hậu 分phần/phân 林lâm 間gian 縱tung 廣quảng 十thập 二nhị 由do 旬tuần 。 天thiên 人nhân 大đại 眾chúng 。 咸hàm 皆giai 徧biến 滿mãn 經Kinh 云vân 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 於ư 七thất 寶bảo 牀sàng 右hữu 脇hiếp 而nhi 臥ngọa 。 頭đầu 枕chẩm 北bắc 方phương 足túc 指chỉ 南nam 方phương 面diện 向hướng 西tây 方phương 。 後hậu 背bối/bội 東đông 方phương 娑sa 羅la 樹thụ 林lâm 四tứ 雙song 八bát 隻chỉ 西tây 方phương 一nhất 雙song 在tại 如Như 來Lai 前tiền 。 東đông 方phương 一nhất 雙song 在tại 如Như 來Lai 後hậu 。 北bắc 方phương 一nhất 雙song 在tại 如Như 來Lai 首thủ 南nam 方phương 一nhất 雙song 在tại 如Như 來Lai 足túc 此thử 則tắc 四tứ 方phương 各các 有hữu 一nhất 雙song 至chí 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 東đông 西tây 二nhị 雙song 各các 合hợp 為vi 一nhất 樹thụ 南nam 北bắc 二nhị 雙song 各các 為vi 一nhất 樹thụ 垂thùy 覆phú 寶bảo 牀sàng 慘thảm 然nhiên 變biến 白bạch 如như 白bạch 鶴hạc 枝chi 葉diệp 華hoa 果quả 。 悉tất 皆giai 枯khô 悴tụy 。 等đẳng 若nhược 三tam 卷quyển 泥Nê 洹Hoàn 云vân 佛Phật 語ngứ 阿A 難Nan 。 汝nhữ 可khả 往vãng 娑sa 羅la 林lâm 中trung 。 見kiến 有hữu 雙song 樹thụ 。 孤cô 在tại 一nhất 處xứ 。 洒sái 掃tảo 其kỳ 下hạ 使sử 令linh 清thanh 淨tịnh 。 安an 處xứ 繩thằng 牀sàng 令linh 頭đầu 北bắc 首thủ 。 此thử 則tắc 兩lưỡng 向hướng 止chỉ 有hữu 一nhất 雙song 以dĩ 大đại 本bổn 六lục 卷quyển 悉tất 對đối 大đại 機cơ (# 大đại 本bổn 兩lưỡng 譯dịch 南nam 本bổn 三tam 十thập 六lục 卷quyển 北bắc 本bổn 四tứ 十thập 二nhị 卷quyển )# 雙song 卷quyển 三tam 卷quyển 竝tịnh 是thị 小tiểu 教giáo 大đại 小tiểu 二nhị 機cơ 所sở 見kiến 各các 異dị 。 今kim 經kinh 但đãn 云vân 雙song 樹thụ 則tắc 教giáo 限hạn 可khả 知tri 矣hĩ 。

△# 二nhị 牒điệp 釋thích 。

於ư 中trung 總tổng 自tự 相tương/tướng 者giả 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 故cố 。 成thành 就tựu 二nhị 種chủng 。 中trung 道đạo 故cố 一nhất 者giả 正chánh 覺giác 中trung 道đạo 二nhị 者giả 離ly 正chánh 覺giác 中trung 道đạo 是thị 中trung 離ly 正chánh 覺giác 中trung 道đạo 者giả 即tức 果quả 自tự 相tương 應ứng 知tri 此thử 果quả 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 自tự 性tánh 無vô 說thuyết 離ly 念niệm 涅Niết 槃Bàn 果quả 二nhị 者giả 遠viễn 離ly 覺giác 觀quán 涅Niết 槃Bàn 果quả 故cố 。

次thứ 科khoa 初sơ 釋thích 總tổng 相tương 離ly 二nhị 邊biên 者giả 即tức 外ngoại 道đạo 凡phàm 夫phu 。 斷đoạn 常thường 二nhị 見kiến 。 又hựu 云vân 二Nhị 乘Thừa 住trụ 空không 菩Bồ 薩Tát 著trước 有hữu 佛Phật 皆giai 離ly 故cố 中trung 道đạo 一nhất 體thể 在tại 世thế 入nhập 滅diệt 故cố 分phần/phân 二nhị 種chủng 例lệ 如như 小tiểu 教giáo 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 二nhị 種chủng 涅Niết 槃Bàn 也dã 是thị 中trung 下hạ 次thứ 釋thích 果quả 相tương/tướng 自tự 性tánh 無vô 說thuyết 者giả 體thể 離ly 言ngôn 詮thuyên 故cố 說thuyết 由do 念niệm 起khởi 離ly 念niệm 故cố 無vô 說thuyết 對đối 經kinh 無vô 聲thanh 也dã 遠viễn 離ly 覺giác 觀quán 者giả 性tánh 非phi 思tư 慮lự 故cố 覺giác 觀quán 是thị 動động 遠viễn 離ly 故cố 無vô 動động 對đối 經kinh 寂tịch 然nhiên 也dã 此thử 之chi 二nhị 句cú 探thám 序tự 如Như 來Lai 說thuyết 經Kinh 已dĩ 後hậu 即tức 入nhập 涅Niết 槃Bàn 據cứ 文văn 次thứ 第đệ 合hợp 云vân 於ư 娑sa 羅la 雙song 樹thụ 間gian 。 將tương 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 為vì 諸chư 弟đệ 子tử 。 略lược 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 乃nãi 至chí 經kinh 末mạt 云vân 是thị 我ngã 最tối 後hậu 。 之chi 所sở 教giáo 誨hối 。 是thị 時thời 中trung 夜dạ 。 寂tịch 然nhiên 無vô 聲thanh 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 豈khởi 得đắc 說thuyết 經Kinh 之chi 後hậu 都đô 無vô 結kết 絕tuyệt 之chi 詞từ 結kết 集tập 之chi 家gia 祇kỳ 於ư 序tự 中trung 備bị 序tự 始thỉ 末mạt 故cố 正chánh 宗tông 之chi 後hậu 更cánh 無vô 流lưu 通thông 又hựu 雙song 林lâm 所sở 說thuyết 通thông 諸chư 涅Niết 槃Bàn 欲dục 顯hiển 此thử 經Kinh 正chánh 當đương 中trung 夜dạ 臨lâm 滅diệt 際tế 說thuyết 故cố 先tiên 序tự 之chi 即tức 後hậu 分phần/phân 云vân 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 寢tẩm 臥ngọa 寶bảo 牀sàng 於ư 其kỳ 中trung 夜dạ 。 入nhập 第đệ 四tứ 禪thiền 。 寂tịch 然nhiên 無vô 聲thanh 。 於ư 是thị 時thời 頃khoảnh 便tiện 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 復phục 論luận 中trung 科khoa 為vi 果quả 相tương/tướng 明minh 二nhị 種chủng 涅Niết 槃Bàn 顯hiển 是thị 如Như 來Lai 入nhập 滅diệt 之chi 相tướng 人nhân 多đa 不bất 曉hiểu 或hoặc 謂vị 先tiên 寂tịch 定định 後hậu 說thuyết 法Pháp 或hoặc 云vân 於ư 無vô 記ký 中trung 假giả 名danh 字tự 說thuyết 。 等đẳng 如như 是thị 妄vọng 傳truyền 深thâm 乖quai 經kinh 旨chỉ 。

△# 六lục 分phần 別biệt 總tổng 相tương/tướng 功công 德đức 。

分phân 別biệt 總tổng 相tương/tướng 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 功công 德đức 者giả 分phân 別biệt 人nhân 法pháp 二nhị 位vị 差sai 別biệt 故cố 人nhân 位vị 差sai 別biệt 者giả 上thượng 首thủ 眷quyến 屬thuộc 差sai 別biệt 故cố 如như 經kinh 為vì 諸chư 弟đệ 子tử 故cố 。 法pháp 位vị 差sai 別biệt 者giả 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。 法pháp 等đẳng 故cố 如như 經kinh 略lược 說thuyết 法Pháp 要yếu 故cố 。

六lục 分phần 別biệt 總tổng 相tương/tướng 者giả 人nhân 法pháp 是thị 總tổng 相tương/tướng 各các 有hữu 二nhị 別biệt 故cố 云vân 分phân 別biệt 人nhân 中trung 如như 目Mục 連Liên 身thân 子tử 等đẳng 名danh 為vi 師sư 首thủ 名danh 上thượng 首thủ 弟đệ 子tử 。 即tức 諸chư 上thượng 首thủ 所sở 有hữu 徒đồ 眾chúng 名danh 眷quyến 屬thuộc 弟đệ 子tử 法pháp 中trung 世thế 出xuất 世thế 者giả 如như 前tiền 已dĩ 解giải 。

△# 二nhị 修tu 習tập 世thế 間gian 。 功công 德đức 分phần/phân 二nhị 初sơ 結kết 前tiền 標tiêu 後hậu 二nhị 牒điệp 文văn 解giải 釋thích 今kim 初sơ 。

已dĩ 說thuyết 序tự 分phần/phân 次thứ 說thuyết 修tu 習tập 世thế 間gian 。 功công 德đức 分phần/phân 此thử 功công 德đức 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 者giả 修tu 習tập 對đối 治trị 邪tà 業nghiệp 功công 德đức 二nhị 者giả 修tu 習tập 對đối 治trị 止chỉ 苦khổ 功công 德đức 三tam 者giả 修tu 習tập 對đối 治trị 滅diệt 煩phiền 惱não 功công 德đức 。

第đệ 二nhị 分phần 下hạ 即tức 入nhập 正chánh 宗tông 修tu 習tập 世thế 間gian 。 功công 德đức 下hạ 列liệt 三tam 科khoa 即tức 是thị 三tam 道đạo 今kim 修tu 對đối 治trị 破phá 此thử 三tam 道đạo 離ly 四tứ 趣thú 苦khổ 位vị 在tại 兩lưỡng 凡phàm 故cố 名danh 世thế 間gian 若nhược 論luận 斷đoạn 證chứng 為vi 道đạo 方phương 便tiện 聖thánh 道Đạo 基cơ 本bổn 則tắc 為vi 出xuất 世thế 功công 德đức 矣hĩ 。

△# 二nhị 牒điệp 文văn 解giải 釋thích 三tam 初sơ 對đối 治trị 邪tà 業nghiệp 二nhị 對đối 治trị 止chỉ 苦khổ 三tam 對đối 治trị 滅diệt 煩phiền 惱não 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 牒điệp 釋thích 今kim 初sơ 。

對đối 治trị 邪tà 業nghiệp 功công 德đức 者giả 。

△# 二nhị 牒điệp 釋thích 四tứ 初sơ 依y 根căn 本bổn 戒giới 二nhị 方phương 便tiện 遠viễn 離ly 戒giới 三tam 戒giới 能năng 生sanh 功công 德đức 四tứ 勸khuyến 修tu 利lợi 益ích 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 舉cử 經kinh 二nhị 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 於ư 我ngã 滅diệt 後hậu 。 當đương 尊tôn 重trọng 珍trân 敬kính 。 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 如như 闇ám 遇ngộ 明minh 。 貧bần 人nhân 得đắc 寶bảo 。 當đương 知tri 此thử 則tắc 是thị 。 汝nhữ 大đại 師sư 若nhược 我ngã 住trụ 世thế 。 無vô 異dị 此thử 也dã 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 三tam 初sơ 釋thích 比Bỉ 丘Khâu 二nhị 釋thích 滅diệt 後hậu 三tam 釋thích 木mộc 叉xoa 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 此thử 修Tu 多Đa 羅La 。 中trung 每mỗi 說thuyết 比Bỉ 丘Khâu 者giả 示thị 現hiện 遠viễn 離ly 相tướng 故cố 。 復phục 示thị 摩ma 訶ha 衍diễn 方phương 便tiện 道đạo 與dữ 二Nhị 乘Thừa 共cộng 故cố 又hựu 於ư 四tứ 眾chúng 亦diệc 同đồng 遠viễn 離ly 行hành 故cố 。

初sơ 治trị 邪tà 業nghiệp 根căn 本bổn 戒giới 中trung 初sơ 釋thích 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 每mỗi 說thuyết 者giả 通thông 指chỉ 一nhất 經kinh 列liệt 比Bỉ 丘Khâu 處xứ 例lệ 同đồng 此thử 釋thích 文văn 有hữu 三tam 句cú 初sơ 云vân 示thị 現hiện 遠viễn 離ly 者giả 比Bỉ 丘Khâu 三tam 名danh 初sơ 翻phiên 怖bố 魔ma 怖bố 四tứ 魔ma 故cố (# 一nhất 五ngũ 陰ấm 二nhị 煩phiền 惱não 三tam 死tử 四tứ 天thiên )# 二nhị 云vân 乞khất 士sĩ 捨xả 憍kiêu 慢mạn 故cố 三tam 云vân 破phá 惡ác 除trừ 業nghiệp 惑hoặc 故cố 此thử 三tam 名danh 義nghĩa 皆giai 遠viễn 離ly 相tương/tướng 也dã 次thứ 云vân 摩ma 訶ha 衍diễn 此thử 翻phiên 大Đại 乘Thừa 方phương 便tiện 道Đạo 者giả 。 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 志chí 願nguyện 雖tuy 殊thù 而nhi 入nhập 道đạo 階giai 漸tiệm 竝tịnh 同đồng 聲Thanh 聞Văn 皆giai 修tu 遠viễn 離ly 故cố 云vân 與dữ 二Nhị 乘Thừa 共cộng 也dã 後hậu 云vân 四tứ 眾chúng 者giả 天thiên 人nhân 龍long 鬼quỷ 。 謂vị 在tại 家gia 二nhị 眾chúng 龍long 天thiên 八bát 部bộ 亦diệc 皆giai 厭yếm 世thế 同đồng 修tu 出xuất 離ly 已dĩ 上thượng 三tam 句cú 包bao 攝nhiếp 涅Niết 槃Bàn 會hội 中trung 大đại 小tiểu 道đạo 俗tục 人nhân 非phi 人nhân 類loại 無vô 不bất 備bị 足túc 初sơ 句cú 即tức 當đương 教giáo 道đạo 眾chúng 次thứ 句cú 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 眾chúng 後hậu 句cú 人nhân 天thiên 雜tạp 眾chúng 欲dục 明minh 比Bỉ 丘Khâu 之chi 號hiệu 不bất 局cục 聲Thanh 聞Văn 取thủ 其kỳ 所sở 修tu 皆giai 受thọ 斯tư 目mục 方phương 顯hiển 遺di 教giáo 普phổ 被bị 羣quần 機cơ 故cố 知tri 此thử 經Kinh 在tại 聲Thanh 聞Văn 則tắc 為vi 本bổn 教giáo 在tại 菩Bồ 薩Tát 則tắc 為vi 方phương 便tiện 道đạo 論luận 從tùng 大đại 判phán 前tiền 偈kệ 甚thậm 明minh 始thỉ 見kiến 論luận 家gia 毫hào 髮phát 無vô 濫lạm 豈khởi 有hữu 聖thánh 師sư 不bất 辨biện 大đại 小tiểu 由do 來lai 傳truyền 述thuật 任nhậm 情tình 妄vọng 判phán 或hoặc 判phán 為vi 大đại 者giả 則tắc 不bất 曉hiểu 經kinh 文văn 或hoặc 判phán 在tại 小tiểu 者giả 則tắc 全toàn 迷mê 論luận 旨chỉ 云vân 云vân 異dị 論luận 無vô 足túc 敘tự 之chi 來lai 學học 聽thính 尋tầm 何hà 由do 曉hiểu 悟ngộ 嗚ô 呼hô 。

△# 二nhị 釋thích 滅diệt 後hậu 。

於ư 我ngã 滅diệt 後hậu 。 者giả 此thử 言ngôn 示thị 現hiện 遺di 教giáo 義nghĩa 故cố 不bất 盡tận 滅diệt 法pháp 故cố 。

次thứ 釋thích 滅diệt 後hậu 中trung 二nhị 句cú 釋thích 之chi 初sơ 句cú 點điểm 示thị 經kinh 題đề 如như 前tiền 已dĩ 引dẫn 次thứ 句cú 反phản 釋thích 以dĩ 云vân 於ư 我ngã 滅diệt 後hậu 。 則tắc 顯hiển 法Pháp 身thân 常thường 在tại 。 不bất 滅diệt 即tức 五ngũ 百bách 問vấn 云vân 肉nhục 身thân 雖tuy 去khứ 法Pháp 身thân 在tại 世thế 是thị 也dã 。

△# 三tam 釋thích 木mộc 叉xoa 三tam 初sơ 釋thích 名danh 義nghĩa 二nhị 顯hiển 功công 用dụng 三tam 示thị 利lợi 益ích 今kim 初sơ 。

以dĩ 不bất 盡tận 法pháp 清thanh 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 常thường 為vi 世thế 間gian 。 作tác 究cứu 竟cánh 度độ 故cố 如như 經kinh 當đương 尊tôn 重trọng 珍trân 敬kính 。 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 故cố 此thử 木mộc 叉xoa 亦diệc 是thị 毗Tỳ 尼Ni 相tương 順thuận 法pháp 故cố 復phục 是thị 諸chư 行hành 調điều 伏phục 義nghĩa 故cố 依y 如Như 來Lai 不bất 滅diệt 法Pháp 身thân 自tự 體thể 解giải 脫thoát 。 說thuyết 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。

三tam 木mộc 叉xoa 中trung 初sơ 科khoa 為vi 二nhị 初sơ 略lược 示thị 上thượng 二nhị 句cú 指chỉ 木mộc 叉xoa 法pháp 體thể 不bất 盡tận 法Pháp 身thân 者giả 諸chư 佛Phật 皆giai 有hữu 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 生sanh 身thân 有hữu 滅diệt 法Pháp 身thân 不bất 滅diệt 不bất 滅diệt 有hữu 二nhị 一nhất 本bổn 性tánh 法Pháp 身thân 永vĩnh 無vô 生sanh 滅diệt 二nhị 修tu 成thành 法Pháp 身thân 有hữu 生sanh 無vô 滅diệt 即tức 戒giới 定định 慧tuệ 等đẳng 。 五ngũ 分phần/phân 功công 德đức 從tùng 因nhân 至chí 果quả 聚tụ 集tập 為vi 身thân 今kim 指chỉ 木mộc 叉xoa 即tức 此thử 身thân 也dã 下hạ 二nhị 句cú 明minh 遺di 囑chúc 之chi 意ý 常thường 為vi 世thế 間gian 。 者giả 流lưu 及cập 未vị 來lai 無vô 窮cùng 已dĩ 故cố 作tác 究cứu 竟cánh 度độ 者giả 。 能năng 使sử 羣quần 生sanh 越việt 生sanh 死tử 故cố 此thử 句cú 即tức 示thị 木mộc 叉xoa 義nghĩa 也dã 經kinh 中trung 尊tôn 重trọng 珍trân 敬kính 四tứ 義nghĩa 差sai 別biệt 功công 德đức 高cao 勝thắng 故cố 尊tôn 利lợi 益ích 弘hoằng 深thâm 。 故cố 重trọng/trùng 保bảo 借tá 不bất 失thất 故cố 珍trân 謹cẩn 奉phụng 不bất 慢mạn 故cố 敬kính 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 此thử 翻phiên 別biệt 別Biệt 解Giải 脫Thoát 或hoặc 云vân 處xứ 處xứ 解giải 脫thoát 者giả 皆giai 謂vị 過quá 境cảnh 無vô 量lượng 隨tùy 持trì 得đắc 脫thoát 又hựu 復phục 隨tùy 境cảnh 防phòng 護hộ 無vô 非phi 趣thú 果quả 故cố 也dã 此thử 木mộc 叉xoa 下hạ 二nhị 重trọng/trùng 釋thích 又hựu 二nhị 初sơ 會hội 名danh 毗Tỳ 尼Ni 翻phiên 律luật 律luật 即tức 是thị 教giáo 調điều 伏phục 是thị 戒giới 戒giới 即tức 是thị 行hành 木mộc 叉xoa 果quả 號hiệu 而nhi 諸chư 律luật 中trung 名danh 通thông 教giáo 行hành 故cố 作tác 此thử 釋thích 五ngũ 分phần/phân 律luật 云vân 分phân 別biệt 名danh 句cú 木mộc 叉xoa 此thử 即tức 舉cử 果quả 以dĩ 目mục 教giáo 也dã 今kim 云vân 毗Tỳ 尼Ni 相tương 順thuận 者giả 以dĩ 果quả 由do 教giáo 剋khắc 故cố 得đắc 目mục 教giáo 為vi 木mộc 叉xoa 也dã 又hựu 四tứ 分phần/phân 律luật 云vân 木mộc 叉xoa 者giả 戒giới 也dã 此thử 即tức 舉cử 果quả 以dĩ 目mục 行hành 也dã 今kim 云vân 諸chư 行hành 調điều 伏phục 義nghĩa 者giả 由do 別Biệt 解Giải 脫Thoát 調điều 伏phục 義nghĩa 同đồng 故cố 得đắc 目mục 戒giới 為vi 木mộc 叉xoa 也dã 依y 如Như 來Lai 下hạ 次thứ 顯hiển 體thể 前tiền 示thị 木mộc 叉xoa 但đãn 云vân 不bất 滅diệt 法Pháp 身thân 於ư 義nghĩa 未vị 顯hiển 故cố 的đích 指chỉ 之chi 謂vị 此thử 木mộc 叉xoa 即tức 是thị 果quả 佛Phật 修tu 成thành 解giải 脫thoát 功công 德đức 。 還hoàn 以dĩ 己kỷ 證chứng 轉chuyển 示thị 羣quần 生sanh 故cố 云vân 依y 法Pháp 身thân 說thuyết 也dã 則tắc 知tri 所sở 受thọ 戒giới 體thể 全toàn 佛Phật 法Pháp 身thân 所sở 以dĩ 持trì 之chi 則tắc 功công 德đức 極cực 深thâm 毀hủy 之chi 則tắc 罪tội 報báo 尤vưu 重trọng/trùng 囑chúc 令linh 珍trân 敬kính 豈khởi 不bất 遵tuân 承thừa 準chuẩn 知tri 木mộc 叉xoa 得đắc 名danh 有hữu 二nhị 在tại 機cơ 則tắc 名danh 別biệt 別Biệt 解Giải 脫Thoát 前tiền 云vân 作tác 究cứu 竟cánh 度độ 是thị 也dã 在tại 教giáo 則tắc 是thị 自tự 體thể 解giải 脫thoát 即tức 此thử 文văn 是thị 也dã 。

△# 二nhị 顯hiển 功công 用dụng 。

依y 此thử 法Pháp 身thân 得đắc 度độ 二nhị 種chủng 障chướng 故cố 一nhất 者giả 有hữu 煩phiền 惱não 闇ám 障chướng 二nhị 者giả 空không 無vô 善thiện 根căn 。 障chướng 得đắc 度độ 煩phiền 惱não 暗ám 障chướng 。 者giả 如như 盲manh 得đắc 眼nhãn 。 相tương 似tự 法pháp 故cố 如như 經kinh 如như 闇ám 遇ngộ 明minh 。 故cố 得đắc 度độ 空không 無vô 善thiện 根căn 。 障chướng 者giả 滿mãn 足túc 財tài 寶bảo 相tương 似tự 法pháp 故cố 如như 經kinh 貧bần 人nhân 得đắc 寶bảo 故cố 。

次thứ 科khoa 二nhị 種chủng 障chướng 者giả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 在tại 生sanh 死tử 中trung 。 具cụ 足túc 煩phiền 惱não 。 盲manh 無vô 所sở 見kiến 。 失thất 者giả 善thiện 根căn 貧bần 無vô 福phước 慧tuệ 唯duy 此thử 木mộc 叉xoa 能năng 破phá 二nhị 障chướng 一nhất 能năng 破phá 惡ác 二nhị 能năng 成thành 善thiện 斷đoạn 惡ác 則tắc 業nghiệp 惑hoặc 俱câu 喪táng 成thành 善thiện 則tắc 定định 慧tuệ 由do 生sanh 對đối 合hợp 經kinh 文văn 了liễu 然nhiên 可khả 見kiến 。

△# 三tam 示thị 利lợi 益ích 。

餘dư 者giả 示thị 現hiện 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 是thị 修tu 行hành 大đại 師sư 故cố 如như 經kinh 當đương 知tri 此thử 則tắc 。 汝nhữ 大đại 師sư 故cố 又hựu 示thị 住trụ 持trì 利lợi 益ích 。 人nhân 法pháp 相tướng 似tự 故cố 如như 經kinh 若nhược 我ngã 住trụ 世thế 。 無vô 異dị 此thử 也dã 故cố 。

三tam 中trung 餘dư 者giả 指chỉ 盡tận 後hậu 文văn 又hựu 為vi 二nhị 段đoạn 初sơ 釋thích 師sư 義nghĩa 師sư 有hữu 多đa 別biệt 佛Phật 為vi 開khai 法pháp 救cứu 世thế 大đại 師sư 和hòa 尚thượng 闍xà 黎lê 受thọ 業nghiệp 教giáo 授thọ 悉tất 得đắc 名danh 師sư 今kim 此thử 木mộc 叉xoa 軌quỹ 範phạm 羣quần 生sanh 依y 承thừa 得đắc 度độ 故cố 彰chương 別biệt 號hiệu 謂vị 之chi 修tu 行hành 大đại 師sư 又hựu 下hạ 次thứ 釋thích 人nhân 法pháp 相tướng 似tự 人nhân 即tức 是thị 佛Phật 法Pháp 。 即tức 木mộc 叉xoa 以dĩ 佛Phật 在tại 世thế 專chuyên 用dụng 木mộc 叉xoa 軌quỹ 物vật 安an 眾chúng 佛Phật 雖tuy 云vân 滅diệt 此thử 法pháp 常thường 存tồn 但đãn 使sử 稟bẩm 承thừa 何hà 殊thù 佛Phật 在tại 方phương 見kiến 木mộc 叉xoa 住trụ 持trì 之chi 益ích 嗟ta 今kim 道đạo 眾chúng 撥bát 棄khí 戒giới 科khoa 謂vị 言ngôn 通thông 達đạt 無vô 師sư 無vô 法pháp 沈trầm 墜trụy 何hà 疑nghi 詳tường 此thử 文văn 庶thứ 幾kỷ 一nhất 悟ngộ 。

△# 二nhị 方phương 便tiện 遠viễn 離ly 戒giới 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

依y 根căn 本bổn 清thanh 淨tịnh 。 戒giới 已dĩ 說thuyết 次thứ 說thuyết 方phương 便tiện 遠viễn 離ly 清thanh 淨tịnh 戒giới 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 持trì 淨tịnh 戒giới 者giả 。 不bất 得đắc 販phán 賣mại 貿mậu 易dị 。 安an 置trí 田điền 宅trạch 。 畜súc 養dưỡng 人nhân 民dân 。 奴nô 婢tỳ 畜súc 生sanh 。 一nhất 切thiết 種chủng 植thực 。 及cập 諸chư 財tài 寶bảo 。 皆giai 當đương 遠viễn 離ly 。 如như 避tị 火hỏa 阬# 不bất 得đắc 斬trảm 伐phạt 艸thảo 木mộc 墾khẩn 土thổ/độ 堀# 地địa 合hợp 和hòa 湯thang 藥dược 。 占chiêm 相tướng 吉cát 凶hung 。 仰ngưỡng 觀quan 星tinh 宿tú 。 堆đôi 步bộ 盈doanh 虗hư 歷lịch 數số 算toán 計kế 。 皆giai 所sở 不bất 應ưng 。 節tiết 身thân 時thời 食thực 。 清thanh 淨tịnh 自tự 活hoạt 。 不bất 得đắc 參tham 豫dự 世thế 事sự 通thông 致trí 使sứ 命mạng 。 咒chú 術thuật 仙tiên 藥dược 結kết 好hảo 貴quý 人nhân 。 親thân 厚hậu 媟tiết 慢mạn 。 皆giai 不bất 應ưng 作tác 。 當đương 自tự 端đoan 心tâm 。 正chánh 念niệm 求cầu 度độ 。 不bất 得đắc 包bao 藏tàng 瑕hà 疵tỳ 。 顯hiển 異dị 惑hoặc 眾chúng 。 於ư 四tứ 供cúng 養dường 。 知tri 量lương 知tri 足túc 。 趨xu 得đắc 供cung 事sự 不bất 應ưng 畜súc 積tích 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 釋thích 總tổng 標tiêu 二nhị 釋thích 別biệt 相tướng 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 此thử 中trung 方phương 便tiện 遠viễn 離ly 淨tịnh 戒giới 者giả 護hộ 根căn 本bổn 淨tịnh 戒giới 故cố 如như 經kinh 持trì 淨tịnh 戒giới 者giả 故cố 。

二nhị 方phương 便tiện 戒giới 釋thích 義nghĩa 中trung 初sơ 文văn 護hộ 根căn 本bổn 者giả 護hộ 謂vị 能năng 護hộ 即tức 此thử 方phương 便tiện 戒giới 對đối 經kinh 持trì 字tự 根căn 本bổn 是thị 所sở 護hộ 即tức 前tiền 木mộc 叉xoa 體thể 對đối 經kinh 淨tịnh 戒giới 字tự 。

△# 二nhị 釋thích 別biệt 相tướng 二nhị 初sơ 雙song 徵trưng 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

云vân 何hà 護hộ 根căn 本bổn 何hà 者giả 是thị 根căn 本bổn 。

別biệt 相tướng 中trung 雙song 徵trưng 能năng 護hộ 所sở 護hộ 之chi 相tướng 發phát 起khởi 廣quảng 文văn 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 初sơ 明minh 護hộ 根căn 本bổn 戒giới 二nhị 是thị 根căn 本bổn 戒giới 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 總tổng 分phần/phân 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

護hộ 根căn 本bổn 戒giới 者giả 今kim 說thuyết 二nhị 種chủng 何hà 等đẳng 為vi 二nhị 。 一nhất 者giả 不bất 同đồng 凡phàm 夫phu 增tăng 過quá 護hộ 二nhị 者giả 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 損tổn 智trí 護hộ 。

初sơ 總tổng 分phần/phân 二nhị 護hộ 凡phàm 夫phu 營doanh 塵trần 俗tục 事sự 故cố 多đa 增tăng 過quá 非phi 不bất 損tổn 智trí 外ngoại 道đạo 起khởi 分phân 別biệt 見kiến 則tắc 多đa 損tổn 智trí 非phi 不bất 增tăng 過quá 今kim 竝tịnh 遠viễn 離ly 故cố 皆giai 云vân 不bất 同đồng 也dã 然nhiên 遮già 戒giới 無vô 量lượng 且thả 舉cử 喜hỷ 犯phạm 略lược 示thị 數số 條điều 禁cấm 微vi 防phòng 著trước 故cố 云vân 護hộ 也dã 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 初sơ 不bất 同đồng 凡phàm 夫phu 增tăng 過quá 護hộ 二nhị 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 損tổn 智trí 護hộ 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 通thông 舉cử 二nhị 牒điệp 釋thích 今kim 初sơ 。

不bất 同đồng 凡phàm 夫phu 增tăng 過quá 護hộ 者giả 有hữu 十thập 事sự 。

△# 二nhị 牒điệp 釋thích 二nhị 初sơ 別biệt 釋thích 十thập (# 如như 文văn )# 二nhị 釋thích 喻dụ 今kim 初sơ 。

一nhất 者giả 方phương 便tiện 求cầu 利lợi 增tăng 過quá 如như 經kinh 不bất 得đắc 販phán 故cố 二nhị 者giả 現hiện 前tiền 求cầu 利lợi 增tăng 過quá 如như 經kinh 不bất 得đắc 賣mại 故cố 三tam 交giao 易dị 求cầu 利lợi 增tăng 過quá 如như 經kinh 不bất 得đắc 貿mậu 易dị 故cố 若nhược 依y 世thế 價giá 無vô 求cầu 利lợi 心tâm 不bất 犯phạm 賣mại 買mãi 法pháp 式thức 如như 毗Tỳ 尼Ni 中trung 廣quảng 說thuyết 四tứ 者giả 所sở 居cư 業nghiệp 處xứ 求cầu 多đa 安an 穩ổn 增tăng 過quá 如như 經kinh 不bất 得đắc 安an 置trí 田điền 宅trạch 。 故cố 五ngũ 者giả 眷quyến 屬thuộc 增tăng 過quá 如như 經kinh 不bất 得đắc 畜súc 養dưỡng 人nhân 民dân 。 故cố 此thử 示thị 外ngoại 眷quyến 屬thuộc 非phi 同đồng 意ý 者giả 何hà 故cố 不bất 但đãn 言ngôn 人nhân 而nhi 復phục 說thuyết 民dân 者giả 以dĩ 其kỳ 同đồng 在tại 人nhân 中trung 。 於ư 善thiện 法Pháp 不bất 了liễu 。 畜súc 之chi 生sanh 漏lậu 故cố 六lục 者giả 難nạn/nan 生sanh 卑ty 下hạ 心tâm 增tăng 過quá 如như 經kinh 不bất 得đắc 畜súc 奴nô 婢tỳ 故cố 七thất 者giả 養dưỡng 生sanh 求cầu 利lợi 增tăng 過quá 如như 經kinh 不bất 得đắc 畜súc 畜súc 生sanh 故cố 八bát 者giả 多đa 事sự 增tăng 過quá 如như 經kinh 不bất 得đắc 一nhất 切thiết 種chủng 。 直trực 故cố 九cửu 者giả 積tích 聚tụ 增tăng 過quá 如như 經kinh 及cập 諸chư 財tài 寶bảo 。 故cố 十thập 者giả 不bất 順thuận 威uy 儀nghi 反phản 損tổn 眾chúng 生sanh 增tăng 過quá 如như 經kinh 不bất 得đắc 斬trảm 伐phạt 艸thảo 木mộc 懇khẩn 堀# 地địa 故cố 。

初sơ 中trung 別biệt 釋thích 有hữu 十thập 初sơ 云vân 方phương 便tiện 求cầu 利lợi 者giả 戒giới 疏sớ/sơ 云vân 為vi 利lợi 故cố 收thu 為vi 利lợi 故cố 出xuất 爭tranh 價giá 而nhi 高cao 為vi 販phán 是thị 也dã 經kinh 中trung 不bất 得đắc 二nhị 字tự 貫quán 下hạ 十thập 過quá 二nhị 現hiện 前tiền 求cầu 利lợi 者giả 戒giới 疏sớ/sơ 云vân 為vi 利lợi 而nhi 取thủ 故cố 減giảm 前tiền 價giá 名danh 買mãi 為vi 利lợi 故cố 出xuất 強cường/cưỡng 增tăng 其kỳ 價giá 是thị 賣mại 經kinh 不bất 明minh 買mãi 義nghĩa 攝nhiếp 其kỳ 中trung 如như 下hạ 所sở 指chỉ 三tam 交giao 易dị 求cầu 利lợi 者giả 謂vị 以dĩ 物vật 相tương/tướng 博bác 準chuẩn 律luật 捨xả 墮đọa 中trung 以dĩ 寶bảo 相tương/tướng 易dị 或hoặc 以dĩ 物vật 易dị 寶bảo 則tắc 犯phạm 貿mậu 寶bảo 若nhược 以dĩ 衣y 物vật 相tương/tướng 易dị 或hoặc 以dĩ 寶bảo 貿mậu 衣y 則tắc 犯phạm 販phán 賣mại 經kinh 舉cử 貿mậu 易dị 通thông 含hàm 二nhị 戒giới 若nhược 依y 下hạ 明minh 開khai 貿mậu 寶bảo 永vĩnh 制chế 販phán 賣mại 容dung 開khai 律luật 不bất 犯phạm 中trung 聽thính 五ngũ 眾chúng 出xuất 家gia 人nhân 交giao 貿mậu 應ưng 自tự 審thẩm 定định 不bất 應ưng 共cộng 相tương 高cao 下hạ 如như 市thị 道Đạo 法Pháp 若nhược 非phi 五ngũ 眾chúng 令linh 淨tịnh 人nhân 貿mậu 又hựu 五ngũ 分phần/phân 云vân 使sử 人nhân 易dị 時thời 應ưng 作tác 念niệm 云vân 寧ninh 使sử 彼bỉ 得đắc 我ngã 利lợi 我ngã 不bất 得đắc 彼bỉ 利lợi 等đẳng 皆giai 無vô 犯phạm 也dã 賣mại 買mãi 下hạ 指chỉ 廣quảng 經kinh 中trung 說thuyết 律luật 名danh 隨tùy 經kinh 之chi 律luật 律luật 內nội 說thuyết 經Kinh 名danh 隨tùy 律luật 之chi 經kinh 止chỉ 可khả 略lược 提đề 不bất 宜nghi 廣quảng 涉thiệp 故cố 此thử 互hỗ 指chỉ 述thuật 作tác 明minh 規quy 章chương 記ký 之chi 家gia 多đa 不bất 知tri 此thử 學học 律luật 者giả 通thông 經kinh 則tắc 廣quảng 張trương 律luật 相tương/tướng 宗tông 經kinh 者giả 引dẫn 律luật 則tắc 散tán 漫mạn 無vô 歸quy 覿# 此thử 論luận 文văn 足túc 為vi 龜quy 鏡kính 四tứ 中trung 所sở 居cư 業nghiệp 處xứ 即tức 是thị 田điền 宅trạch 田điền 以dĩ 充sung 口khẩu 宅trạch 以dĩ 居cư 身thân 皆giai 為vi 求cầu 安an 而nhi 生sanh 過quá 漏lậu 準chuẩn 諸chư 經kinh 律luật 田điền 宅trạch 及cập 下hạ 人nhân 民dân 奴nô 婢tỳ 畜súc 生sanh 。 種chúng 植thực 財tài 寶bảo 竝tịnh 是thị 妨phương 道đạo 皆giai 入nhập 八bát 不bất 淨tịnh 中trung (# [壹*殳]# 帛bạch 氈chiên 褥nhục 金kim 牀sàng 三tam 種chủng 竝tịnh 收thu 財tài 寶bảo 中trung )# 出xuất 家gia 為vì 道Đạo 。 不bất 許hứa 別biệt 人nhân 時thời 通thông 僧Tăng 用dụng 廣quảng 有hữu 開khai 制chế 如như 律luật 所sở 明minh 五ngũ 中trung 初sơ 牒điệp 釋thích 此thử 下hạ 簡giản 示thị 五ngũ 眾chúng 同đồng 類loại 名danh 內nội 眷quyến 屬thuộc 和hòa 合hợp 無vô 外ngoại 名danh 同đồng 意ý 者giả 此thử 外ngoại 生sanh 過quá 故cố 不bất 聽thính 畜súc 何hà 下hạ 徵trưng 意ý 人nhân 即tức 居cư 常thường 淨tịnh 人nhân 民dân 謂vị 繫hệ 屬thuộc 官quan 者giả 如như 僧Tăng 祇kỳ 畢tất 陵lăng 伽già 在tại 聚tụ 落lạc 自tự 泥nê 房phòng 王vương 與dữ 使sử 人nhân 三tam 反phản 不bất 受thọ 云vân 若nhược 能năng 盡tận 壽thọ 持trì 五Ngũ 戒Giới 奉phụng 齋trai 然nhiên 後hậu 受thọ 之chi 。 又hựu 十thập 誦tụng 王vương 與dữ 五ngũ 百bách 人nhân 守thủ 竹trúc 林lâm 寺tự 等đẳng 以dĩ 其kỳ 下hạ 釋thích 所sở 以dĩ 謂vị 若nhược 但đãn 言ngôn 人nhân 恐khủng 收thu 不bất 盡tận 既ký 同đồng 流lưu 俗tục 例lệ 不bất 畜súc 之chi 六lục 中trung 難nạn/nan 生sanh 畢tất 下hạ 心tâm 者giả 因nhân 畜súc 婢tỳ 僕bộc 則tắc 多đa 憍kiêu 慢mạn 故cố 七thất 中trung 養dưỡng 生sanh 求cầu 利lợi 者giả 為vi 出xuất 賣mại 故cố 縱túng/tung 非phi 為vi 利lợi 律luật 亦diệc 不bất 開khai 八bát 多đa 事sự 者giả 田điền 園viên 種chúng 植thực 事sự 非phi 一nhất 故cố 九cửu 積tích 集tập 者giả 集tập 即tức 是thị 聚tụ 十thập 中trung 二nhị 過quá 不bất 順thuận 威uy 儀nghi 者giả 非phi 尊tôn 重trọng 故cố 損tổn 眾chúng 生sanh 者giả 傷thương 物vật 命mạng 故cố 薩tát 婆bà 多đa 論luận 云vân 堀# 地địa 壞hoại 生sanh 制chế 有hữu 三tam 益ích 一nhất 不bất 惱não 眾chúng 生sanh 。 二nhị 止chỉ 誹phỉ 謗báng 三tam 大đại 護hộ 佛Phật 法Pháp 佛Phật 若nhược 不bất 制chế 國quốc 王vương 大đại 臣thần 。 役dịch 使sử 比Bỉ 丘Khâu 由do 佛Phật 制chế 故cố 王vương 臣thần 息tức 心tâm 不bất 復phục 役dịch 使sử 。 令linh 靜tĩnh 緣duyên 修tu 道Đạo 是thị 名danh 大đại 護hộ 。

△# 二nhị 釋thích 喻dụ 。

此thử 十thập 種chủng 增tăng 過quá 修tu 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 宜nghi 速tốc 遠viễn 離ly 不bất 應ưng 親thân 近cận 。 避tị 大đại 火hỏa 聚tụ 相tương 似tự 法pháp 故cố 如như 經kinh 皆giai 當đương 遠viễn 離ly 。 如như 避tị 火hỏa 阬# 故cố 。

釋thích 喻dụ 中trung 經kinh 文văn 在tại 第đệ 十thập 過quá 前tiền 論luận 家gia 從tùng 義nghĩa 故cố 在tại 後hậu 結kết 論luận 文văn 上thượng 下hạ 多đa 從tùng 義nghĩa 判phán 不bất 為vi 文văn 局cục 學học 者giả 須tu 知tri 文văn 結kết 十thập 種chủng 或hoặc 有hữu 論luận 本bổn 取thủ 下hạ 參tham 預dự 世thế 事sự 為vi 十thập 一nhất 種chủng (# 參tham 預dự 增tăng 過quá 為vi 第đệ 十thập 不bất 順thuận 威uy 儀nghi 為vi 第đệ 十thập 一nhất 。 )# 然nhiên 參tham 預dự 等đẳng 自tự 屬thuộc 根căn 本bổn 身thân 處xứ 木mộc 叉xoa 豈khởi 得đắc 兼kiêm 前tiền 方phương 便tiện 戒giới 耶da 今kim 依y 古cổ 本bổn 以dĩ 十thập 為vi 定định 又hựu 束thúc 此thử 十thập 總tổng 為vi 三tam 種chủng 前tiền 三tam 貪tham 求cầu 過quá 中trung 六lục 畜súc 積tích 多đa 事sự 過quá 後hậu 一nhất 乖quai 儀nghi 過quá 修tu 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 速tốc 遠viễn 離ly 者giả 此thử 所sở 謂vị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 方phương 便tiện 也dã 然nhiên 今kim 經kinh 本bổn 是thị 化hóa 教giáo 論luận 中trung 但đãn 云vân 菩Bồ 薩Tát 則tắc 知tri 通thông 被bị 道đạo 俗tục 非phi 局cục 比Bỉ 丘Khâu 不bất 可khả 。 專chuyên 用dụng 律luật 文văn 橫hoạnh/hoành 判phán 持trì 犯phạm 律luật 唯duy 制chế 道đạo 故cố 有hữu 犯phạm 科khoa 經kinh 乃nãi 通thông 含hàm 但đãn 論luận 業nghiệp 行hành 多đa 見kiến 紊# 亂loạn 故cố 特đặc 點điểm 之chi 。

△# 二nhị 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 損tổn 智trí 護hộ 。

不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 損tổn 智trí 護hộ 者giả 謂vị 世thế 間gian 分phân 別biệt 見kiến 故cố 此thử 分phân 別biệt 見kiến 有hữu 五ngũ 句cú 十thập 種chủng 分phân 別biệt 如như 經kinh 合hợp 和hòa 湯thang 藥dược 。 乃nãi 至chí 皆giai 所sở 不bất 應ưng 。 故cố 遮già 異dị 見kiến 故cố 。

次thứ 損tổn 智trí 護hộ 中trung 世thế 間gian 分phân 別biệt 見kiến 謂vị 邪tà 心tâm 計kế 挍giảo 求cầu 利lợi 活hoạt 命mạng 竝tịnh 非phi 出xuất 世thế 正chánh 智trí 故cố 也dã 五ngũ 句cú 即tức 五ngũ 種chủng 見kiến 一nhất 中trung 各các 兼kiêm 兩lưỡng 別biệt 故cố 離ly 為vi 十thập 初sơ 句cú 湯thang 藥dược 為vi 二nhị 飲ẩm 汁trấp 為vi 湯thang 丸hoàn 散tán 為vi 藥dược 次thứ 句cú 占chiêm 相tướng 為vi 二nhị 卜bốc 術thuật 為vi 占chiêm 辨biện 形hình 氣khí 察sát 聲thanh 骨cốt 為vi 相tương/tướng 用dụng 此thử 二nhị 法pháp 以dĩ 知tri 吉cát 凶hung 第đệ 三tam 星tinh 宿tú 為vi 二nhị 星tinh 即tức 五ngũ 星tinh 六lục 耀diệu 宿túc 即tức 二nhị 十thập 八bát 宿tú 。 (# 音âm 秀tú )# 謂vị 觀quán 天thiên 象tượng 預dự 識thức 灾# 詳tường 第đệ 四tứ 句cú 盈doanh 虗hư 為vi 二nhị 推thôi 步bộ 謂vị 推thôi 算toán 日nhật 月nguyệt 星tinh 辰thần 。 行hành 步bộ 而nhi 知tri 盈doanh 虗hư 之chi 數số 第đệ 五ngũ 歷lịch 算toán 為vi 二nhị 歷lịch 謂vị 陰âm 陽dương 律luật 歷lịch 算toán 謂vị 度độ 物vật 知tri 數số 如như 世thế 算toán 法pháp 斗đẩu 秤xứng 尺xích 寸thốn 井tỉnh 田điền 步bộ 畝mẫu 不bất 待đãi 細tế 數số 以dĩ 術thuật 可khả 知tri (# 有hữu 合hợp 為vi 一nhất 而nhi 云vân 歷lịch 敷phu 有hữu 陰âm 陽dương 吉cát 凶hung 為vi 二nhị 者giả 非phi )# 經kinh 文văn 皆giai 所sở 不bất 應ưng 。 一nhất 句cú 通thông 結kết 十thập 過quá 遮già 異dị 見kiến 者giả 即tức 上thượng 十thập 種chủng 分phân 別biệt 也dã 然nhiên 上thượng 所sở 判phán 竝tịnh 謂vị 邪tà 求cầu 若nhược 以dĩ 濟tế 物vật 為vi 心tâm 假giả 術thuật 通thông 道đạo 適thích 時thời 用dụng 捨xả 誰thùy 曰viết 不bất 然nhiên 故cố 法pháp 開khai 深thâm 窮cùng 方phương 脈mạch 一nhất 行hành 善thiện 達đạt 陰âm 陽dương 但đãn 未vị 俗tục 澆kiêu 浮phù 多đa 專chuyên 俗tục 務vụ 心tâm 存tồn 規quy 利lợi 口khẩu 說thuyết 行hành 慈từ 永vĩnh 陷hãm 邪tà 流lưu 深thâm 乖quai 正chánh 業nghiệp 勿vật 攀phàn 高cao 跡tích 妄vọng 自tự 矜căng 持trì 且thả 順thuận 聖thánh 言ngôn 急cấp 須tu 遠viễn 離ly 。

△# 二nhị 是thị 根căn 本bổn 二nhị 初sơ 標tiêu 分phần/phân 二nhị 牒điệp 釋thích 今kim 初sơ 。

何hà 者giả 是thị 根căn 本bổn 者giả 此thử 示thị 根căn 本bổn 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 行hành 法pháp 根căn 本bổn 故cố 二nhị 者giả 行hành 處xứ 根căn 本bổn 故cố 。

次thứ 明minh 是thị 根căn 本bổn 標tiêu 分phần/phân 中trung 行hành 法pháp 根căn 本bổn 即tức 前tiền 根căn 本bổn 戒giới 正chánh 是thị 所sở 護hộ 之chi 法pháp 體thể 以dĩ 無vô 別biệt 行hành 處xứ 但đãn 是thị 於ư 三tam 業nghiệp 處xứ 行hành 上thượng 法pháp 體thể 次thứ 顯hiển 能năng 持trì 所sở 持trì 之chi 異dị 又hựu 彰chương 受thọ 體thể 隨tùy 行hành 之chi 殊thù 故cố 兩lưỡng 分phần/phân 耳nhĩ (# 有hữu 謂vị 行hành 法pháp 根căn 本bổn 下hạ 無vô 釋thích 文văn 止chỉ 是thị 懸huyền 科khoa 或hoặc 云vân 科khoa 上thượng 損tổn 智trí 護hộ 者giả 不bất 看khán 本bổn 論luận 故cố 致trí 穿xuyên 鑿tạc )# 。

△# 二nhị 牒điệp 釋thích 二nhị 初sơ 通thông 釋thích 二nhị 種chủng 二nhị 別biệt 釋thích 行hành 處xứ 今kim 初sơ 。

行hành 法pháp 根căn 本bổn 者giả 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 故cố 行hành 處xứ 根căn 本bổn 者giả 身thân 口khẩu 意ý 故cố 於ư 身thân 口khẩu 意ý 。 行hành 處xứ 行hành 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 故cố 節tiết 身thân 時thời 食thực 。 等đẳng 示thị 現hiện 身thân 口khẩu 意ý 行hành 。 處xử 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 故cố 修tu 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 當đương 知tri 三tam 處xứ 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 無vô 復phục 有hữu 餘dư 解giải 脫thoát 故cố 。

次thứ 科khoa 通thông 釋thích 中trung 初sơ 指chỉ 行hành 法pháp 次thứ 明minh 行hành 處xứ 者giả 三tam 業nghiệp 是thị 能năng 持trì 木mộc 叉xoa 為vi 所sở 持trì 所sở 持trì 無vô 量lượng 總tổng 依y 七thất 支chi 七thất 支chi 即tức 是thị 三tam 業nghiệp 故cố 三tam 業nghiệp 處xứ 得đắc 名danh 根căn 本bổn 節tiết 身thân 下hạ 舉cử 經kinh 示thị 意ý 只chỉ 此thử 三tam 處xứ 清thanh 淨tịnh 便tiện 為vì 解giải 脫thoát 故cố 。 云vân 無vô 復phục 有hữu 餘dư 等đẳng 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 行hành 處xứ 三tam 初sơ 身thân 處xứ 木mộc 叉xoa 二nhị 口khẩu 處xứ 木mộc 叉xoa 三tam 意ý 處xứ 木mộc 叉xoa 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 總tổng 分phần/phân 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

身thân 處xứ 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 有hữu 五ngũ 種chủng 解giải 脫thoát 三tam 種chủng 障chướng 對đối 治trị 二nhị 種chủng 不bất 應ưng 作tác 不bất 作tác 故cố 。

初sơ 身thân 處xứ 總tổng 分phần/phân 中trung 五ngũ 解giải 脫thoát 如như 後hậu 釋thích 前tiền 三tam 重trọng 障chướng 故cố 須tu 對đối 治trị 後hậu 二nhị 輕khinh 過quá 但đãn 令linh 不bất 作tác 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 初sơ 五ngũ 種chủng 障chướng 過quá 二nhị 五ngũ 種chủng 解giải 脫thoát 今kim 初sơ 。

一nhất 者giả 佗tha 求cầu 放phóng 逸dật 障chướng 此thử 障chướng 對đối 治trị 如như 經kinh 節tiết 身thân 故cố 二nhị 者giả 內nội 資tư 無vô 厭yếm 障chướng 此thử 障chướng 對đối 治trị 如như 經kinh 時thời 食thực 故cố 三tam 者giả 共cộng 相tương 追truy 求cầu 障chướng 此thử 障chướng 對đối 治trị 如như 經kinh 清thanh 淨tịnh 自tự 活hoạt 。 故cố 四tứ 者giả 自tự 性tánh 止chỉ 多đa 事sự 如như 經kinh 不bất 得đắc 參tham 豫dự 世thế 事sự 故cố 五ngũ 者giả 自tự 性tánh 尊tôn 重trọng 不bất 作tác 輕khinh 賤tiện 事sự 如như 經kinh 不bất 得đắc 通thông 致trí 使sứ 命mạng 。 故cố 後hậu 二nhị 句cú 示thị 現hiện 不phủ 。 應ưng 作tác 不bất 作tác 。

別biệt 釋thích 中trung 初sơ 科khoa 不bất 節tiết 身thân 故cố 他tha 求cầu 放phóng 逸dật 不bất 時thời 食thực 故cố 內nội 資tư 無vô 厭yếm 足túc 不bất 自tự 活hoạt 故cố 共cộng 相tương 追truy 求cầu 此thử 三tam 妨phương 道đạo 故cố 說thuyết 為vi 障chướng 又hựu 出xuất 家gia 遠viễn 世thế 本bổn 不bất 多đa 事sự 人nhân 天thiên 師sư 表biểu 體thể 自tự 高cao 尚thượng 故cố 二nhị 種chủng 不bất 應ưng 皆giai 云vân 自tự 性tánh 也dã 節tiết 身thân 二nhị 過quá 他tha 求cầu 謂vị 奔bôn 逐trục 利lợi 名danh 放phóng 逸dật 謂vị 縱túng 恣tứ 情tình 欲dục 衣y 是thị 外ngoại 資tư 食thực 為vi 內nội 資tư 從tùng 且thả 至chí 中trung 名danh 時thời 食thực 中trung 後hậu 已dĩ 去khứ 為vi 非phi 時thời 食thực 共cộng 相tương 追truy 求cầu 謂vị 請thỉnh 謁yết 餉hướng 遺di 以dĩ 圖đồ 供cung 給cấp 參tham 預dự 世thế 事sự 謂vị 混hỗn 同đồng 俗tục 務vụ 通thông 致trí 使sứ 命mạng 。 謂vị 傳truyền 信tín 走tẩu 使sử 律luật 開khai 為vi 三Tam 寶Bảo 事sự 持trì 書thư 并tinh 父phụ 母mẫu 病bệnh 人nhân 繫hệ 閉bế 牢lao 獄ngục 。 等đẳng 看khán 書thư 持trì 往vãng 者giả 得đắc 。

△# 二nhị 五ngũ 種chủng 解giải 脫thoát 。

云vân 何hà 五ngũ 種chủng 。 身thân 解giải 脫thoát 一nhất 者giả 外ngoại 緣duyên 身thân 解giải 脫thoát 二nhị 者giả 內nội 緣duyên 身thân 解giải 脫thoát 三tam 者giả 自tự 相tương/tướng 緣duyên 身thân 解giải 脫thoát 四tứ 者giả 眾chúng 事sự 緣duyên 身thân 解giải 脫thoát 五ngũ 者giả 遠viễn 離ly 異dị 方phương 便tiện 緣duyên 身thân 解giải 脫thoát 五ngũ 種chủng 解giải 脫thoát 中trung 初sơ 句cú 總tổng 餘dư 句cú 別biệt 應ưng 知tri 。

次thứ 五ngũ 解giải 脫thoát 中trung 離ly 上thượng 五ngũ 過quá 即tức 為vi 五ngũ 脫thoát 初sơ 外ngoại 緣duyên 脫thoát 者giả 不bất 佗tha 求cầu 故cố 二nhị 內nội 緣duyên 脫thoát 者giả 不bất 非phi 時thời 食thực 故cố 三tam 自tự 相tương/tướng 脫thoát 者giả 不bất 追truy 陪bồi 故cố 四tứ 眾chúng 事sự 脫thoát 者giả 不bất 多đa 事sự 故cố 五ngũ 異dị 方phương 便tiện 脫thoát 者giả 不bất 為vi 賤tiện 事sự 離ly 機cơ 巧xảo 故cố 下hạ 示thị 總tổng 別biệt 初sơ 句cú 總tổng 者giả 以dĩ 下hạ 四tứ 脫thoát 皆giai 屬thuộc 節tiết 身thân 故cố 餘dư 四tứ 別biệt 者giả 各các 不bất 相tương 收thu 故cố 。

△# 二nhị 口khẩu 處xứ 木mộc 叉xoa 二nhị 初sơ 總tổng 示thị 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

口khẩu 處xứ 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 者giả 有hữu 二nhị 種chủng 邪tà 語ngữ 不phủ 。 應ưng 作tác 不bất 作tác 。

二nhị 口khẩu 木mộc 叉xoa 總tổng 示thị 中trung 二nhị 種chủng 邪tà 語ngữ 者giả 語ngữ 不bất 自tự 發phát 必tất 有hữu 所sở 從tùng 故cố 依y 人nhân 法pháp 而nhi 生sanh 口khẩu 過quá 內nội 懷hoài 不bất 正chánh 故cố 竝tịnh 名danh 邪tà 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 初sơ 依y 邪tà 法pháp 語ngữ 二nhị 依y 邪tà 人nhân 語ngữ 今kim 初sơ 。

一nhất 者giả 依y 邪tà 法pháp 語ngữ 有hữu 二nhị 種chủng 不bất 應ưng 作tác 一nhất 邪tà 術thuật 惱não 眾chúng 生sanh 語ngữ 二nhị 依y 邪tà 藥dược 作tác 世thế 辯biện 不bất 正chánh 語ngữ 如như 經kinh 咒chú 術thuật 仙tiên 藥dược 故cố 。

別biệt 釋thích 中trung 依y 邪tà 法pháp 者giả 咒chú 與dữ 仙tiên 藥dược 二nhị 皆giai 屬thuộc 法pháp 故cố 惱não 眾chúng 生sanh 者giả 咒chú 詛trớ 厭yếm 禱đảo 禁cấm 伏phục 龍long 蛇xà 捉tróc 毒độc 唾thóa 腫thũng 之chi 類loại 律luật 中trung 開khai 學học 咒chú 腹phúc 中trung 蟲trùng 咒chú 毒độc 等đẳng 為vi 自tự 護hộ 不bất 為vì 活hoạt 命mạng 故cố 。 仙tiên 藥dược 仙tiên 謂vị 暇hạ 金kim 石thạch 艸thảo 木mộc 等đẳng 藥dược 或hoặc 練luyện 津tân 鼓cổ 氣khí 以dĩ 為vi 長trường 生sanh 不bất 死tử 須tu 假giả 言ngôn 辭từ 虗hư 構# 誑cuống 惑hoặc 故cố 云vân 世thế 辯biện 不bất 正chánh 也dã 。

△# 二nhị 依y 邪tà 人nhân 語ngữ 。

二nhị 依y 邪tà 人nhân 語ngữ 亦diệc 二nhị 種chủng 不bất 應ưng 作tác 一nhất 者giả 與dữ 族tộc 姓tánh 同đồng 好hảo/hiếu 多đa 作tác 鄙bỉ 洩duệ 語ngữ 二nhị 者giả 親thân 近cận 族tộc 姓tánh 多đa 作tác 我ngã 慢mạn 語ngữ 如như 經kinh 結kết 好hảo 貴quý 人nhân 。 親thân 厚hậu 媟tiết 慢mạn 。 皆giai 不bất 應ưng 作tác 故cố 。

二nhị 依y 邪tà 人nhân 者giả 經kinh 謂vị 貴quý 人nhân 即tức 大đại 姓tánh 權quyền 豪hào 輕khinh 視thị 佛Phật 法Pháp 者giả 初sơ 與dữ 結kết 好hảo/hiếu 巧xảo 言ngôn 令linh 色sắc 故cố 作tác 鄙bỉ 洩duệ 語ngữ 既ký 與dữ 親thân 友hữu 附phụ 勢thế 陵lăng 物vật 故cố 作tác 我ngã 慢mạn 語ngữ 鄙bỉ 洩duệ 謂vị 諂siểm 佞nịnh 妄vọng 悅duyệt 之chi 言ngôn 好hảo/hiếu 字tự 去khứ 呼hô 媟tiết 謂vị 親thân 狎hiệp 也dã 皆giai 不bất 應ưng 作tác 。 一nhất 句cú 總tổng 誡giới 四tứ 語ngữ 可khả 知tri 。

△# 三tam 意ý 處xứ 木mộc 叉xoa 二nhị 初sơ 總tổng 示thị 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

意ý 處xứ 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 者giả 有hữu 六lục 句cú 說thuyết 三tam 種chủng 障chướng 對đối 治trị 三tam 種chủng 不phủ 。 應ưng 作tác 不bất 作tác 。

三tam 意ý 木mộc 叉xoa 中trung 總tổng 示thị 有hữu 六lục 重trọng/trùng 輕khinh 各các 半bán 三tam 四tứ 二nhị 句cú 在tại 後hậu 第đệ 五ngũ 一nhất 句cú 在tại 前tiền 從tùng 義nghĩa 類loại 故cố 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 初sơ 三tam 種chủng 障chướng 對đối 治trị 二nhị 三tam 種chủng 不bất 應ưng 作tác 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 牒điệp 釋thích 三tam 種chủng 二nhị 釋thích 後hậu 一nhất 今kim 初sơ 。

一nhất 者giả 多đa 見kiến 他tha 過quá 障chướng 犯phạm 自tự 淨tịnh 心tâm 故cố 此thử 對đối 治trị 如như 經kinh 當đương 自tự 端đoan 心tâm 。 故cố 二nhị 者giả 邪tà 思tư 惟duy 障chướng 不bất 能năng 自tự 度độ 下hạ 地địa 故cố 此thử 對đối 治trị 如như 經kinh 正chánh 念niệm 求cầu 度độ 。 故cố 三tam 者giả 於ư 受thọ 用dụng 眾chúng 具cụ 中trung 無vô 限hạn 無vô 厭yếm 足túc 障chướng 故cố 此thử 對đối 治trị 如như 經kinh 於ư 四tứ 供cúng 養dường 。 知tri 量lương 知tri 足túc 故cố 。

三tam 種chủng 障chướng 中trung 初sơ 科khoa 人nhân 多đa 自tự 迷mê 喜hỷ 見kiến 他tha 過quá 見kiến 即tức 是thị 障chướng 還hoàn 犯phạm 自tự 心tâm 故cố 令linh 正chánh 已dĩ 即tức 略lược 教giáo 云vân 但đãn 自tự 觀quan 身thân 行hành 。 若nhược 正chánh 若nhược 不bất 正chánh 。 邪tà 思tư 惟duy 者giả 攀phàn 緣duyên 妄vọng 念niệm 皆giai 不bất 正chánh 故cố 具cụ 縛phược 凡phàm 夫phu 未vị 入nhập 外ngoại 凡phàm 故cố 云vân 下hạ 地địa 亦diệc 名danh 薄bạc 地địa 未vị 得đắc 五ngũ 停đình 總tổng 別biệt 念niệm 處xứ 故cố 不bất 能năng 度độ 正chánh 念niệm 即tức 觀quán 行hành 也dã 受thọ 用dụng 眾chúng 具cụ 即tức 下hạ 四tứ 事sự 受thọ 用dụng 無vô 限hạn 故cố 須tu 知tri 量lương 貪tham 積tích 無vô 厭yếm 故cố 令linh 知tri 足túc 。

△# 二nhị 釋thích 後hậu 一nhất 。

此thử 供cúng 養dường 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 於ư 身thân 分phần/phân 中trung 供cúng 養dường 謂vị 飲ẩm 食thực 衣y 服phục 。 臥ngọa 具cụ 湯thang 藥dược 。 供cúng 養dường 身thân 分phần/phân 故cố 二nhị 者giả 於ư 心tâm 分phần/phân 中trung 供cúng 養dường 謂vị 不bất 共cộng 心tâm 供cúng 養dường 無vô 厭yếm 。 足túc 心tâm 供cúng 養dường 二nhị 事sự 相tướng 違vi 心tâm 供cúng 養dường 等đẳng 分phần/phân 心tâm 供cúng 養dường 此thử 四tứ 種chủng 心tâm 供cúng 養dường 癡si 亂loạn 眾chúng 生sanh 常thường 受thọ 用dụng 故cố 不bất 知tri 節tiết 量lượng 故cố 若nhược 入nhập 三tam 昧muội 分phần/phân 者giả 知tri 量lương 故cố 若nhược 入nhập 道đạo 分phần/phân 者giả 知tri 足túc 故cố 。

次thứ 別biệt 釋thích 中trung 有hữu 二nhị 初sơ 約ước 身thân 分phần/phân 四tứ 事sự 可khả 知tri 次thứ 心tâm 分phần/phân 中trung 不bất 共cộng 即tức 嗔sân 心tâm 對đối 違vi 境cảnh 故cố 無vô 厭yếm 即tức 貪tham 心tâm 對đối 順thuận 境cảnh 故cố 二nhị 事sự 相tướng 違vi 即tức 癡si 心tâm 非phi 違vi 非phi 順thuận 故cố 三tam 心tâm 竝tịnh 起khởi 為vi 等đẳng 分phần/phân 即tức 是thị 三tam 毒độc 單đơn 具cụ 為vi 四tứ 眾chúng 生sanh 常thường 受thọ 用dụng 者giả 謂vị 以dĩ 此thử 四tứ 資tư 養dưỡng 自tự 心tâm 結kết 業nghiệp 增tăng 惑hoặc 受thọ 生sanh 死tử 苦khổ 。 以dĩ 無vô 三tam 昧muội 故cố 不bất 知tri 量lương 未vị 入nhập 聖thánh 道Đạo 故cố 不bất 知tri 足túc 入nhập 三tam 昧muội 分phần/phân 者giả 謂vị 外ngoại 凡phàm 已dĩ 去khứ 觀quán 智trí 觀quán 察sát 明minh 見kiến 心tâm 過quá 故cố 云vân 知tri 量lương 入nhập 道đạo 分phần/phân 者giả 即tức 大đại 小tiểu 聖thánh 人nhân 發phát 智trí 斷đoạn 惑hoặc 永vĩnh 絕tuyệt 心tâm 過quá 方phương 名danh 知tri 足túc 三tam 昧muội 或hoặc 云vân 三Tam 摩Ma 提Đề 此thử 翻phiên 為vi 觀quán 此thử 科khoa 由do 屬thuộc 意ý 處xứ 木mộc 叉xoa 故cố 加gia 後hậu 釋thích 末mạt 世thế 修tu 治trị 最tối 為vi 精tinh 要yếu 諸chư 師sư 註chú 述thuật 例lệ 皆giai 削tước 之chi 造tạo 道đạo 不bất 深thâm 未vị 窮cùng 此thử 理lý 循tuần 文văn 誦tụng 語ngữ 何hà 足túc 為vi 能năng 。

△# 二nhị 三tam 種chủng 不bất 應ưng 作tác 。

三tam 種chủng 不bất 應ưng 作tác 不bất 作tác 。 者giả 一nhất 者giả 不bất 汙ô 淨tịnh 戒giới 不bất 受thọ 持trì 心tâm 垢cấu 故cố 如như 經kinh 不bất 得đắc 包bao 藏tàng 瑕hà 疵tỳ 。 故cố 二nhị 者giả 遠viễn 離ly 無vô 緣duyên 顯hiển 己kỷ 勝thắng 行hành 令linh 他tha 不bất 正chánh 解giải 故cố 如như 經kinh 顯hiển 異dị 惑hoặc 眾chúng 。 故cố 三tam 者giả 遠viễn 離ly 。 貪tham 覆phú 心tâm 貯trữ 積tích 眾chúng 具cụ 故cố 如như 經kinh 所sở 得đắc 供cung 事sự 不bất 應ưng 畜súc 積tích 故cố 。

三tam 不bất 應ưng 中trung 初sơ 不bất 汙ô 戒giới 者giả 以dĩ 汙ô 戒giới 覆phú 藏tàng 則tắc 受thọ 心tâm 垢cấu 故cố 瑕hà 疵tỳ 即tức 喻dụ 毀hủy 犯phạm 玉ngọc 病bệnh 曰viết 瑕hà 人nhân 病bệnh 為vi 疵tỳ 二nhị 無vô 緣duyên 顯hiển 勝thắng 者giả 此thử 示thị 有hữu 緣duyên 則tắc 暫tạm 開khai 故cố 多đa 論luận 云vân 凡phàm 顯hiển 德đức 有hữu 二nhị 一nhất 為vi 名danh 利lợi (# 此thử 謂vị 無vô 緣duyên 如như 經kinh 所sở 誡giới )# 二nhị 為vi 佛Phật 法Pháp 眾Chúng 生sanh (# 此thử 即tức 有hữu 緣duyên 護hộ 法Pháp 利lợi 生sanh )# 三tam 貪tham 覆phú 心tâm 謂vị 貪tham 求cầu 藏tàng 覆phú 不bất 知tri 止chỉ 故cố 古cổ 疏sớ/sơ 問vấn 云vân 何hà 以dĩ 性tánh 重trọng/trùng 都đô 無vô 誨hối 耶da 有hữu 云vân 前tiền 木mộc 叉xoa 中trung 總tổng 包bao 五ngũ 篇thiên 者giả 或hoặc 云vân 囑chúc 輕khinh 以dĩ 況huống 重trọng/trùng 者giả 此thử 由do 不bất 了liễu 論luận 意ý 故cố 致trí 妄vọng 釋thích 且thả 根căn 本bổn 木mộc 叉xoa 體thể 即tức 七thất 支chi 性tánh 業nghiệp 重trọng 惡ác 易dị 知tri 故cố 不bất 別biệt 舉cử 方phương 便tiện 遠viễn 離ly 制chế 遮già 護hộ 性tánh 遮già 多đa 難nạn/nan 識thức 故cố 略lược 提đề 喜hỷ 犯phạm 勗úc 令linh 謹cẩn 護hộ 論luận 家gia 明minh 分phần/phân 二nhị 戒giới 即tức 簡giản 遮già 性tánh 不bất 同đồng 豈khởi 得đắc 性tánh 戒giới 都đô 無vô 文văn 耶da 又hựu 世thế 之chi 講giảng 者giả 皆giai 嫌hiềm 論luận 意ý 難nạn/nan 明minh 竝tịnh 謂vị 經kinh 文văn 易dị 解giải 此thử 由do 心tâm 不bất 涉thiệp 道đạo 學học 不bất 駐trú 功công 止chỉ 用dụng 麤thô 情tình 臆ức 度độ 聖thánh 語ngữ 將tương 同đồng 世thế 典điển 一nhất 往vãng 消tiêu 通thông 況huống 論luận 主chủ 聖thánh 師sư 理lý 無vô 隱ẩn 味vị 不bất 思tư 綆# 短đoản 翻phiên 怒nộ 汲cấp 深thâm 雖tuy 復phục 操thao 觚cô 實thật 同đồng 摸mạc 象tượng 略lược 提đề 大đại 要yếu 用dụng 示thị 來lai 蒙mông 謂vị 經kinh 如như 知tri 病bệnh 處xứ 方phương 論luận 似tự 診chẩn 脈mạch 示thị 病bệnh 識thức 病bệnh 用dụng 藥dược 疾tật 無vô 不bất 瘳sưu 故cố 經kinh 文văn 盡tận 說thuyết 對đối 治trị 論luận 中trung 多đa 明minh 障chướng 過quá 請thỉnh 將tương 此thử 意ý 試thí 考khảo 彼bỉ 文văn 則tắc 從tùng 古cổ 遲trì 疑nghi 渙# 如như 冰băng 釋thích 矣hĩ 。

△# 三tam 二nhị 戒giới 能năng 生sanh 功công 德đức 三tam 初sơ 標tiêu 示thị 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

已dĩ 說thuyết 從tùng 根căn 本bổn 戒giới 次thứ 說thuyết 根căn 本bổn 戒giới 與dữ 從tùng 戒giới 俱câu 解giải 脫thoát 能năng 生sanh 諸chư 功công 德đức 故cố 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 此thử 則tắc 略lược 說thuyết 。 持trì 戒giới 之chi 相tướng 。 戒giới 是thị 正Chánh 順Thuận 解Giải 脫Thoát 之chi 本bổn 。 故cố 名danh 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 依y 因nhân 此thử 戒giới 得đắc 生sanh 諸chư 禪thiền 定định 。 及cập 滅diệt 苦khổ 智trí 慧tuệ 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 三tam 初sơ 釋thích 略lược 說thuyết 二nhị 釋thích 正chánh 順thuận 三tam 釋thích 正chánh 功công 德đức 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 從tùng 戒giới 是thị 戒giới 相tương/tướng 故cố 不bất 可khả 廣quảng 說thuyết 顯hiển 示thị 。 略lược 說thuyết 應ưng 知tri 如như 經kinh 此thử 則tắc 略lược 說thuyết 。 持trì 戒giới 之chi 相tướng 故cố 。

第đệ 三Tam 明Minh 二nhị 戒giới 功công 德đức 釋thích 中trung 初sơ 科khoa 從tùng 戒giới 者giả 從tùng 字tự 去khứ 呼hô 方phương 便tiện 遠viễn 離ly 為vi 獲hoạch 根căn 本bổn 故cố 云vân 從tùng 也dã 是thị 戒giới 相tương/tướng 者giả 謂vị 前tiền 根căn 本bổn 木mộc 叉xoa 是thị 其kỳ 法pháp 體thể 從tùng 戒giới 多đa 別biệt 故cố 云vân 戒giới 相tương/tướng 微vi 細tế 難nan 知tri 。 故cố 不bất 可khả 廣quảng 此thử 且thả 一nhất 往vãng 對đối 分phần/phân 若nhược 論luận 遮già 性tánh 各các 具cụ 體thể 相tướng 應ưng 知tri 據cứ 經kinh 語ngữ 勢thế 總tổng 結kết 前tiền 科khoa 論luận 節tiết 于vu 後hậu 欲dục 貰thế 下hạ 文văn 。

△# 二nhị 釋thích 正chánh 順thuận 二nhị 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

戒giới 是thị 正chánh 順thuận 者giả 此thử 言ngôn 示thị 現hiện 從tùng 戒giới 義nghĩa 故cố 於ư 此thử 彼bỉ 處xứ 說thuyết 從tùng 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 從tùng 根căn 本bổn 戒giới 二nhị 者giả 從tùng 根căn 本bổn 所sở 起khởi 成thành 就tựu 戒giới 。

次thứ 文văn 總tổng 標tiêu 中trung 經Kinh 云vân 戒giới 是thị 正chánh 順thuận 者giả 言ngôn 此thử 從tùng 戒giới 是thị 隨tùy 順thuận 解giải 脫thoát 。 之chi 法pháp 隨tùy 順thuận 即tức 是thị 從tùng 義nghĩa 於ư 此thử 彼bỉ 處xứ 說thuyết 從tùng 有hữu 二nhị 者giả 彼bỉ 即tức 前tiền 文văn 此thử 即tức 當đương 科khoa 一nhất 順thuận 前tiền 根căn 本bổn 二nhị 順thuận 後hậu 解giải 脫thoát 以dĩ 經kinh 中trung 解giải 脫thoát 之chi 本bổn 。 一nhất 句cú 義nghĩa 通thông 前tiền 後hậu 望vọng 前tiền 則tắc 謂vị 此thử 從tùng 戒giới 順thuận 本bổn 法pháp 體thể 即tức 名danh 法pháp 體thể 為vi 解giải 脫thoát 本bổn 在tại 今kim 則tắc 謂vị 此thử 從tùng 戒giới 成thành 後hậu 解giải 脫thoát 即tức 目mục 從tùng 戒giới 為vi 解giải 脫thoát 本bổn 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 初sơ 從tùng 根căn 本bổn 戒giới 二nhị 根căn 本bổn 所sở 起khởi 戒giới 今kim 初sơ 。

從tùng 根căn 本bổn 者giả 示thị 現hiện 順thuận 根căn 本bổn 無vô 作tác 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 如như 向hướng 己kỷ 說thuyết 故cố 。

初sơ 科khoa 根căn 本bổn 無vô 作tác 即tức 法pháp 體thể 也dã 如như 向hướng 說thuyết 者giả 指chỉ 上thượng 科khoa 也dã 。

△# 二nhị 根căn 本bổn 所sở 起khởi 戒giới 。

從tùng 根căn 本bổn 所sở 起khởi 。 成thành 就tựu 者giả 示thị 現hiện 後hậu 際tế 解giải 脫thoát 因nhân 中trung 際tế 從tùng 戒giới 生sanh 故cố 如như 經kinh 解giải 脫thoát 之chi 本bổn 。 故cố 戒giới 是thị 解giải 脫thoát 體thể 能năng 正chánh 度độ 故cố 如như 經kinh 故cố 名danh 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 故cố 此thử 言ngôn 示thị 現hiện 能năng 度độ 身thân 口khẩu 意ý 惡ác 。 彼bỉ 岸ngạn 成thành 就tựu 三tam 業nghiệp 解giải 脫thoát 故cố 。

次thứ 文văn 從tùng 根căn 本bổn 者giả 謂vị 嚴nghiêm 持trì 從tùng 戒giới 護hộ 前tiền 根căn 本bổn 由do 此thử 從tùng 戒giới 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。 故cố 云vân 所sở 起khởi 成thành 就tựu 也dã 示thị 現hiện 下hạ 牒điệp 釋thích 初sơ 釋thích 本bổn 義nghĩa 初sơ 稟bẩm 法pháp 體thể 名danh 前tiền 際tế 次thứ 起khởi 從tùng 戒giới 為vi 中trung 際tế 終chung 得đắc 解giải 脫thoát 為vi 後hậu 際tế 後hậu 際tế 解giải 脫thoát 因nhân 今kim 從tùng 戒giới 而nhi 生sanh 故cố 指chỉ 從tùng 戒giới 為vi 解giải 脫thoát 本bổn 戒giới 是thị 下hạ 釋thích 名danh 上thượng 句cú 標tiêu 下hạ 句cú 釋thích 體thể 是thị 淨tịnh 法pháp 止chỉ 業nghiệp 滅diệt 惑hoặc 莫mạc 不bất 由do 之chi 。 故cố 云vân 正chánh 度độ 即tức 解giải 脫thoát 也dã 前tiền 根căn 本bổn 戒giới 從tùng 果quả 得đắc 名danh 欲dục 彰chương 從tùng 戒giới 同đồng 彼bỉ 立lập 號hiệu 故cố 特đặc 結kết 之chi 此thử 下hạ 轉chuyển 釋thích 正chánh 度độ 之chi 義nghĩa 戒giới 如như 舟chu 船thuyền 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 。 為vi 此thử 岸ngạn 身thân 口khẩu 意ý 惡ác 。 為vi 中trung 流lưu 三tam 業nghiệp 解giải 脫thoát 為vi 彼bỉ 岸ngạn 在tại 因nhân 則tắc 隨tùy 分phân 解giải 脫thoát 至chí 果quả 即tức 究cứu 竟cánh 解giải 脫thoát 。 故cố 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 有hữu 三tam 不bất 護hộ 是thị 也dã (# 三tam 業nghiệp 已dĩ 淨tịnh 無vô 惡ác 可khả 護hộ )# 。

△# 三tam 釋thích 生sanh 功công 德đức 。

能năng 生sanh 諸chư 功công 德đức 。 者giả 示thị 現hiện 有hữu 色sắc 解giải 脫thoát 。 功công 德đức 無vô 色sắc 解giải 脫thoát 功công 德đức 。 彼bỉ 二nhị 相tương 違vi 解giải 脫thoát 功công 德đức 。 皆giai 從tùng 彼bỉ 生sanh 故cố 。 如như 經kinh 依y 因nhân 此thử 戒giới 得đắc 生sanh 諸chư 禪thiền 定định 。 及cập 滅diệt 智trí 慧tuệ 故cố 。

三tam 中trung 有hữu 色sắc 即tức 四tứ 禪thiền 定định 無vô 色sắc 即tức 四tứ 空không 定định 四tứ 禪thiền 脫thoát 欲dục 有hữu 四tứ 空không 脫thoát 色sắc 有hữu 故cố 皆giai 云vân 解giải 脫thoát 功công 德đức 。 此thử 釋thích 諸chư 禪thiền 定định 也dã 出xuất 離ly 空không 慧tuệ 反phản 上thượng 二nhị 有hữu 故cố 曰viết 彼bỉ 二nhị 相tương 違vi 此thử 釋thích 滅diệt 苦khổ 智trí 慧tuệ 也dã 經kinh 中trung 依y 因nhân 者giả 依y 謂vị 依y 託thác 禪thiền 智trí 依y 止chỉ 故cố 因nhân 即tức 因nhân 由do 定định 慧tuệ 由do 生sanh 故cố 滅diệt 苦khổ 即tức 世thế 出xuất 世thế 果quả 以dĩ 空không 破phá 有hữu 故cố 云vân 滅diệt 苦khổ 。

△# 四tứ 勸khuyến 修tu 利lợi 益ích 三tam 初sơ 標tiêu 示thị 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

次thứ 說thuyết 勸khuyến 修tu 戒giới 利lợi 益ích 故cố 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 是thị 故cố 比Bỉ 丘Khâu 。 當đương 持trì 淨tịnh 戒giới 。 勿vật 令linh 毀hủy 缺khuyết 。 若nhược 人nhân 能năng 持trì 淨tịnh 戒giới 是thị 則tắc 能năng 有hữu 善thiện 法Pháp 。 若nhược 無vô 淨tịnh 戒giới 。 諸chư 善thiện 功công 德đức 。 皆giai 不bất 得đắc 生sanh 。 是thị 以dĩ 當đương 知tri 。 戒giới 為vi 第đệ 一nhất 安an 穩ổn 功công 德đức 。 之chi 所sở 住trú 處xứ 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 云vân 何hà 勸khuyến 修tu 戒giới 利lợi 益ích 於ư 中trung 有hữu 五ngũ 種chủng 勸khuyến 。

第đệ 四tứ 勸khuyến 修tu 總tổng 標tiêu 中trung 修tu 即tức 是thị 持trì 利lợi 益ích 謂vị 有hữu 善thiện 法Pháp 住trụ 安an 穩ổn 處xứ 也dã 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 五ngũ (# 如như 文văn )# 。

一nhất 者giả 勸khuyến 不bất 失thất 自tự 體thể 如như 經kinh 當đương 持trì 淨tịnh 戒giới 。 故cố 二nhị 者giả 勸khuyến 不bất 捨xả 方phương 便tiện 。 如như 經kinh 勿vật 令linh 毀hủy 缺khuyết 。 故cố 三tam 者giả 勸khuyến 遠viễn 離ly 諸chư 過quá 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 。 常thường 集tập 功công 德đức 故cố 如như 經kinh 若nhược 人nhân 能năng 持trì 淨tịnh 戒giới 是thị 則tắc 能năng 有hữu 善thiện 法Pháp 。 故cố 四tứ 者giả 勸khuyến 知tri 多đa 過quá 惡ác 者giả 於ư 身thân 口khẩu 意ý 。 中trung 一nhất 切thiết 時thời 不bất 能năng 生sanh 功công 德đức 故cố 如như 經kinh 若nhược 無vô 淨tịnh 戒giới 。 諸chư 善thiện 功công 德đức 。 皆giai 不bất 得đắc 生sanh 。 故cố 五ngũ 者giả 顯hiển 示thị 持trì 戒giới 菩Bồ 薩Tát 於ư 所sở 修tu 行hành 。 三tam 種chủng 戒giới 中trung 有hữu 如như 是thị 得đắc 失thất 者giả 我ngã 當đương 住trụ 安an 穩ổn 處xứ 不bất 住trụ 不bất 穩ổn 處xứ 如như 經kinh 是thị 以dĩ 當đương 知tri 。 戒giới 為vi 第đệ 一nhất 安an 穩ổn 功công 德đức 之chi 所sở 住trú 處xứ 。 故cố 此thử 言ngôn 正chánh 示thị 現hiện 勸khuyến 修tu 利lợi 益ích 勝thắng 義nghĩa 故cố 。

別biệt 釋thích 中trung 初sơ 云vân 自tự 體thể 即tức 根căn 本bổn 戒giới 二nhị 不bất 捨xả 方phương 便tiện 。 即tức 遠viễn 離ly 戒giới 三tam 遠viễn 離ly 諸chư 惡ác 。 躡niếp 上thượng 二nhị 戒giới 能năng 滅diệt 惡ác 也dã 身thân 口khẩu 意ý 集tập 功công 德đức 者giả 此thử 明minh 生sanh 善thiện 也dã 百bách 論luận 云vân 惡ác 止chỉ 善thiện 行hành 義nghĩa 之chi 次thứ 第đệ 即tức 此thử 意ý 也dã 四tứ 中trung 勸khuyến 知tri 等đẳng 者giả 既ký 不bất 止chỉ 惡ác 善thiện 無vô 以dĩ 生sanh 理lý 數số 然nhiên 也dã 五ngũ 中trung 三tam 種chủng 戒giới 即tức 三tam 業nghiệp 處xứ 木mộc 叉xoa 也dã 如như 是thị 得đắc 失thất 者giả 指chỉ 上thượng 二nhị 科khoa 持trì 戒giới 則tắc 生sanh 善thiện 滅diệt 惡ác 永vĩnh 脫thoát 二nhị 死tử 故cố 云vân 安an 穩ổn 處xứ 毀hủy 戒giới 則tắc 多đa 惡ác 失thất 善thiện 必tất 墜trụy 三tam 途đồ 故cố 云vân 不bất 安an 穩ổn 處xứ 截tiệt 惡ác 運vận 善thiện 超siêu 凡phàm 趣thú 聖thánh 勿vật 高cao 於ư 戒giới 故cố 云vân 第đệ 一nhất 安an 穩ổn 功công 德đức 處xứ 也dã 初sơ 與dữ 二nhị 別biệt 指chỉ 二nhị 戒giới 三tam 與dữ 四tứ 通thông 示thị 二nhị 戒giới 持trì 犯phạm 得đắc 失thất 五ngũ 即tức 總tổng 上thượng 得đắc 失thất 以dĩ 勸khuyến 修tu 捨xả 。

△# 二nhị 對đối 治trị 止chỉ 苦khổ 二nhị 初sơ 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 二nhị 隨tùy 文văn 解giải 釋thích 今kim 初sơ 。

已dĩ 說thuyết 修tu 習tập 對đối 治trị 邪tà 業nghiệp 功công 德đức 次thứ 說thuyết 對đối 治trị 修tu 習tập 止chỉ 苦khổ 功công 德đức 是thị 中trung 苦khổ 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 者giả 根căn 欲dục 放phóng 逸dật 苦khổ 二nhị 者giả 多đa 食thực 。 苦khổ 三tam 者giả 懈giải 怠đãi 睡thụy 眠miên 苦khổ 是thị 三tam 種chủng 苦khổ 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 門môn 對đối 治trị 應ưng 知tri 。

次thứ 明minh 止chỉ 苦khổ 中trung 文văn 列liệt 三tam 苦khổ 苦khổ 是thị 報báo 障chướng 即tức 此thử 色sắc 心tâm 眾chúng 苦khổ 所sở 依y 。 總tổng 名danh 苦khổ 果quả 然nhiên 苦khổ 相tương/tướng 眾chúng 多đa 取thủ 其kỳ 偏thiên 重trọng 且thả 列liệt 三tam 相tương/tướng 初sơ 散tán 後hậu 眠miên 中trung 間gian 兼kiêm 具cụ 皆giai 謂vị 逼bức 惱não 色sắc 心tâm 招chiêu 集tập 來lai 果quả 皆giai 不bất 適thích 意ý 故cố 云vân 苦khổ 也dã 三tam 昧muội 對đối 治trị 如như 下hạ 備bị 出xuất 。

△# 二nhị 隨tùy 文văn 解giải 釋thích 三tam 初sơ 根căn 欲dục 放phóng 逸dật 苦khổ 二nhị 多đa 食thực 苦khổ 三tam 懈giải 怠đãi 睡thụy 眠miên 苦khổ 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

云vân 何hà 根căn 欲dục 放phóng 逸dật 苦khổ 對đối 治trị 。

初sơ 總tổng 標tiêu 中trung 根căn 是thị 五ngũ 根căn 欲dục 即tức 意ý 根căn 即tức 約ước 六lục 根căn 以dĩ 分phần/phân 兩lưỡng 苦khổ 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 初sơ 根căn 放phóng 逸dật 苦khổ 二nhị 欲dục 放phóng 逸dật 苦khổ 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 舉cử 經kinh 二nhị 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 已dĩ 能năng 住trụ 戒giới 。 當đương 制chế 五ngũ 根căn 。 勿vật 令linh 放phóng 逸dật 。 入nhập 於ư 五ngũ 欲dục 。 譬thí 如như 牧mục 牛ngưu 之chi 人nhân 。 執chấp 杖trượng 視thị 之chi 。 不bất 令linh 縱túng 逸dật 。 犯phạm 人nhân 苗miêu 稼giá 。 若nhược 縱túng 五ngũ 根căn 。 非phi 唯duy 五ngũ 欲dục 。 將tương 無vô 崖nhai 畔bạn 不bất 可khả 制chế 也dã 。 亦diệc 如như 惡ác 馬mã 。 不bất 以dĩ 轡bí 制chế 。 將tương 當đương 牽khiên 人nhân 。 墜trụy 於ư 阬# 陷hãm 如như 被bị 賊tặc 害hại 苦khổ 止chỉ 一nhất 世thế 。 五ngũ 根căn 賊tặc 禍họa 。 殃ương 及cập 累lũy 世thế 。 為vì 害hại 甚thậm 重trọng 。 不bất 可khả 不bất 慎thận 。 是thị 故cố 智trí 者giả 。 制chế 而nhi 不bất 隨tùy 。 持trì 之chi 如như 賊tặc 。 不bất 令linh 縱túng 逸dật 。 假giả 令linh 縱túng 之chi 。 皆giai 亦diệc 不bất 久cửu 。 見kiến 其kỳ 磨ma 滅diệt 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 通thông 釋thích 所sở 護hộ 二nhị 別biệt 釋thích 能năng 護hộ 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 牒điệp 釋thích 二nhị 簡giản 辨biện 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 根căn 放phóng 逸dật 者giả 是thị 苦khổ 因nhân 苦khổ 果quả 故cố 依y 淨tịnh 戒giới 三tam 昧muội 方phương 便tiện 。 攝nhiếp 念niệm 對đối 治trị 故cố 如như 經kinh 已dĩ 能năng 住trụ 戒giới 。 當đương 制chế 五ngũ 根căn 故cố 。

別biệt 釋thích 中trung 初sơ 根căn 放phóng 逸dật 釋thích 所sở 護hộ 中trung 初sơ 文văn 苦khổ 因nhân 謂vị 集tập 業nghiệp 苦khổ 果quả 謂vị 惑hoặc 報báo 依y 淨tịnh 戒giới 者giả 即tức 躡niếp 前tiền 文văn 對đối 經kinh 初sơ 句cú 三tam 昧muội 方phương 便tiện 。 等đẳng 即tức 指chỉ 當đương 科khoa 對đối 經kinh 次thứ 句cú 又hựu 淨tịnh 戒giới 攝nhiếp 念niệm 即tức 下hạ 戒giới 念niệm 護hộ 三tam 昧muội 方phương 便tiện 。 即tức 下hạ 智trí 護hộ 。

△# 二nhị 簡giản 辨biện 。

何hà 故cố 但đãn 說thuyết 五ngũ 根căn 示thị 現hiện 色sắc 非phi 色sắc 別biệt 故cố 復phục 示thị 意ý 根căn 中trung 有hữu 五ngũ 根căn 二nhị 種chủng 對đối 治trị 故cố 云vân 何hà 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 動động 念niệm 對đối 治trị 故cố 二nhị 者giả 不bất 動động 念niệm 對đối 治trị 故cố 。

次thứ 科khoa 初sơ 句cú 徵trưng 以dĩ 經kinh 中trung 前tiền 文văn 但đãn 說thuyết 五ngũ 根căn 別biệt 簡giản 意ý 根căn 在tại 後hậu 而nhi 不bất 合hợp 明minh 故cố 須tu 辨biện 釋thích 示thị 下hạ 釋thích 通thông 有hữu 二nhị 義nghĩa 五ngũ 根căn 是thị 色sắc 法pháp 意ý 屬thuộc 心tâm 法pháp 故cố 云vân 非phi 色sắc 欲dục 彰chương 二nhị 別biệt 故cố 特đặc 分phân 之chi 二nhị 復phục 示thị 下hạ 謂vị 五ngũ 根căn 是thị 別biệt 互hỗ 不bất 相tương 通thông 意ý 根căn 是thị 總tổng 通thông 緣duyên 非phi 礙ngại 相tương 續tục 過quá 去khứ 二nhị 種chủng 五ngũ 塵trần 皆giai 意ý 所sở 緣duyên 則tắc 顯hiển 意ý 中trung 通thông 攝nhiếp 五ngũ 根căn 總tổng 別biệt 既ký 殊thù 對đối 治trị 各các 異dị 故cố 不bất 可khả 合hợp 所sở 以dĩ 下hạ 分phần/phân 二nhị 種chủng 治trị 法pháp 動động 念niệm 對đối 治trị 即tức 當đương 科khoa 戒giới 念niệm 智trí 護hộ 治trị 根căn 苦khổ 也dã 不bất 動động 念niệm 對đối 治trị 即tức 後hậu 科khoa 三tam 種chủng 三tam 昧muội 治trị 欲dục 苦khổ 也dã 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 能năng 護hộ 二nhị 初sơ 戒giới 念niệm 對đối 治trị 之chi 益ích 二nhị 智trí 護hộ 對đối 治trị 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 有hữu 戒giới 念niệm 之chi 益ích 二nhị 無vô 戒giới 念niệm 之chi 失thất 初sơ 中trung 三tam 初sơ 總tổng 示thị 二nhị 別biệt 釋thích 三tam 通thông 結kết 今kim 初sơ 。

戒giới 念niệm 護hộ 根căn 利lợi 益ích 相tương 似tự 法pháp 故cố 如như 經kinh 勿vật 令linh 放phóng 逸dật 。 乃nãi 至chí 犯phạm 人nhân 苗miêu 稼giá 故cố 。

次thứ 釋thích 能năng 護hộ 戒giới 念niệm 益ích 中trung 初sơ 文văn 戒giới 念niệm 二nhị 種chủng 即tức 能năng 護hộ 根căn 即tức 所sở 護hộ 前tiền 後hậu 凡phàm 言ngôn 相tương 似tự 法pháp 者giả 即tức 是thị 譬thí 喻dụ 指chỉ 物vật 為vi 比tỉ 。 故cố 云vân 相tương 似tự 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 。

身thân 戒giới 清thanh 淨tịnh 故cố 種chủng 種chủng 色sắc 不bất 放phóng 逸dật 牧mục 牛ngưu 相tương 似tự 法pháp 故cố 正chánh 念niệm 成thành 就tựu 故cố 種chủng 種chủng 心tâm 不bất 行hành 執chấp 杖trượng 相tương 似tự 法pháp 故cố 。

次thứ 科khoa 二nhị 節tiết 初sơ 明minh 戒giới 護hộ 戒giới 通thông 三tam 業nghiệp 身thân 是thị 總tổng 相tương/tướng 故cố 云vân 身thân 戒giới 種chủng 種chủng 色sắc 即tức 五ngũ 根căn 也dã 牧mục 牛ngưu 者giả 牧mục 即tức 訓huấn 養dưỡng 牧mục 人nhân 喻dụ 戒giới 牛ngưu 喻dụ 五ngũ 根căn 次thứ 明minh 念niệm 護hộ 種chủng 種chủng 心tâm 即tức 五ngũ 識thức 也dã 執chấp 杖trượng 即tức 喻dụ 正chánh 念niệm 。

△# 三tam 通thông 結kết 。

以dĩ 戒giới 念niệm 成thành 就tựu 故cố 三tam 昧muội 方phương 便tiện 。 及cập 正chánh 受thọ 功công 德đức 無vô 減giảm 無vô 失thất 故cố 不bất 犯phạm 苗miêu 稼giá 相tương 似tự 法pháp 故cố 。

三tam 中trung 三tam 昧muội 方phương 便tiện 。 即tức 觀quán 慧tuệ 正chánh 受thọ 即tức 禪thiền 定định 此thử 二nhị 功công 德đức 由do 戒giới 念niệm 生sanh 戒giới 念niệm 既ký 成thành 故cố 無vô 減giảm 失thất 無vô 減giảm 謂vị 不bất 減giảm 少thiểu 無vô 失thất 謂vị 不bất 全toàn 失thất 苗miêu 稼giá 即tức 喻dụ 定định 慧tuệ 功công 德đức (# 有hữu 云vân 牧mục 人nhân 喻dụ 比Bỉ 丘Khâu 執chấp 杖trượng 喻dụ 戒giới 又hựu 云vân 苗miêu 稼giá 似tự 喻dụ 五ngũ 欲dục 竝tịnh 非phi )# 。

△# 二nhị 無vô 戒giới 念niệm 之chi 失thất 三tam 初sơ 明minh 氣khí 分phần/phân 滋tư 廣quảng 二nhị 釋thích 無vô 治trị 難nạn/nan 治trị 三tam 釋thích 過quá 重trọng/trùng 今kim 初sơ 。

復phục 示thị 無vô 戒giới 念niệm 失thất 上thượng 上thượng 者giả 氣khí 分phần/phân 成thành 就tựu 難nạn/nan 對đối 治trị 故cố 如như 經kinh 若nhược 縱túng 五ngũ 根căn 。 非phi 唯duy 五ngũ 欲dục 。 將tương 無vô 崖nhai 畔bạn 不bất 可khả 制chế 也dã 故cố 。

次thứ 明minh 失thất 中trung 初sơ 科khoa 無vô 戒giới 念niệm 者giả 釋thích 經kinh 縱túng/tung 五ngũ 根căn 也dã 失thất 上thượng 上thượng 者giả 釋thích 無vô 涯nhai 也dã 因nhân 縱túng/tung 五ngũ 根căn 隨tùy 緣duyên 造tạo 業nghiệp 惡ác 徧biến 法Pháp 界Giới 如như 海hải 無vô 際tế 故cố 氣khí 分phần/phân 成thành 者giả 釋thích 不bất 可khả 制chế 也dã 。 謂vị 習tập 惡ác 成thành 性tánh 非phi 治trị 能năng 加gia 故cố 。

△# 二nhị 釋thích 無vô 治trị 難nạn/nan 治trị 。

次thứ 說thuyết 無vô 對đối 治trị 難nạn/nan 對đối 治trị 惡ác 馬mã 相tương 似tự 法pháp 故cố 如như 經kinh 亦diệc 如như 惡ác 馬mã 。 不bất 以dĩ 轡bí 制chế 。 將tương 當đương 牽khiên 人nhân 。 墜trụy 於ư 坑khanh 陷hãm 故cố 。

次thứ 科khoa 無vô 對đối 治trị 謂vị 無vô 戒giới 念niệm 如như 馬mã 無vô 轡bí 難nạn/nan 對đối 治trị 謂vị 惡ác 習tập 力lực 強cường/cưỡng 如như 馬mã 牽khiên 人nhân 坑khanh 陷hãm 即tức 喻dụ 惡ác 道đạo 陷hãm 即tức 坑khanh 穽tỉnh 或hoặc 作tác 塪hãm 苦khổ 感cảm 反phản 義nghĩa 同đồng 。

△# 三tam 釋thích 過quá 重trọng/trùng 。

復phục 示thị 過quá 重trọng/trùng 相tương 似tự 不bất 相tương 似tự 又hựu 因nhân 果quả 深thâm 苦khổ 無vô 量lượng 世thế 故cố 示thị 現hiện 先tiên 際tế 中trung 慎thận 故cố 如như 經kinh 如như 被bị 害hại 苦khổ 止chỉ 一nhất 世thế 。 五ngũ 根căn 賊tặc 禍họa 。 殃ương 及cập 累lũy 世thế 。 為vì 害hại 甚thậm 重trọng 。 不bất 可khả 不bất 慎thận 故cố 。

三tam 中trung 初sơ 釋thích 上thượng 四tứ 句cú 相tương 似tự 謂vị 如như 被bị 劫kiếp 害hại 不bất 相tương 似tự 謂vị 一nhất 世thế 累lũy 世thế 又hựu 下hạ 釋thích 下hạ 二nhị 句cú 初sơ 釋thích 害hại 重trọng/trùng 示thị 現hiện 下hạ 次thứ 釋thích 勸khuyến 慎thận 先tiên 際tế 謂vị 未vị 對đối 境cảnh 前tiền 常thường 須tu 防phòng 慎thận 故cố (# 慎thận 字tự 有hữu 本bổn 作tác 順thuận 非phi 也dã )# 上thượng 之chi 三tam 段đoạn 初sơ 明minh 現hiện 惡ác 增tăng 廣quảng 次thứ 明minh 來lai 報báo 墜trụy 墮đọa 後hậu 明minh 受thọ 報báo 無vô 窮cùng 。 共cộng 顯hiển 上thượng 文văn 失thất 上thượng 上thượng 義nghĩa 也dã 。

△# 二nhị 智trí 護hộ 對đối 治trị 二nhị 初sơ 總tổng 示thị 二nhị 隨tùy 釋thích 今kim 初sơ 。

向hướng 說thuyết 戒giới 念niệm 護hộ 今kim 說thuyết 智trí 護hộ 故cố 。

次thứ 智trí 護hộ 中trung 戒giới 捉tróc 念niệm 縛phược 智trí 護hộ 即tức 慧tuệ 殺sát 三tam 昧muội 即tức 慧tuệ 也dã 。

△# 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 初sơ 治trị 重trọng 障chướng 二nhị 治trị 輕khinh 障chướng 今kim 初sơ 。

智trí 者giả 三tam 昧muội 觀quán 故cố 彼bỉ 是thị 三tam 昧muội 重trọng 障chướng 故cố 如như 經kinh 是thị 故cố 智trí 者giả 。 制chế 而nhi 不bất 隨tùy 。 故cố 護hộ 彼bỉ 如như 害hại 命mạng 相tương 似tự 法pháp 故cố 如như 經kinh 持trì 之chi 如như 賊tặc 。 不bất 令linh 縱túng 逸dật 故cố 。

治trị 重trọng 障chướng 中trung 三tam 昧muội 觀quán 者giả 釋thích 經kinh 制chế 而nhi 不bất 隨tùy 。 文văn 中trung 兩lưỡng 言ngôn 彼bỉ 者giả 竝tịnh 指chỉ 五ngũ 根căn 隨tùy 緣duyên 馳trì 散tán 故cố 是thị 三tam 昧muội 障chướng 能năng 害hại 慧tuệ 命mạng 故cố 護hộ 如như 賊tặc 持trì 即tức 是thị 護hộ 謂vị 防phòng 護hộ 也dã 。

△# 二nhị 治trị 輕khinh 障chướng 。

重trọng/trùng 者giả 既ký 如như 是thị 輕khinh 者giả 云vân 何hà 制chế 是thị 中trung 輕khinh 者giả 謂vị 細tế 相tương/tướng 習tập 障chướng 故cố 於ư 此thử 處xứ 有hữu 時thời 則tắc 有hữu 無vô 時thời 則tắc 無vô 故cố 不bất 作tác 意ý 起khởi 故cố 如như 經kinh 假giả 令linh 縱túng 之chi 。 故cố 勢thế 無vô 自tự 立lập 故cố 如như 經kinh 皆giai 亦diệc 不bất 久cửu 。 故cố 性tánh 是thị 無vô 對đối 不bất 相tương 見kiến 故cố 如như 經kinh 見kiến 其kỳ 磨ma 滅diệt 。 故cố 是thị 中trung 云vân 何hà 。 立lập 見kiến 示thị 現hiện 依y 見kiến 時thời 說thuyết 故cố 彼bỉ 無vô 見kiến 故cố 滅diệt 見kiến 故cố 。

次thứ 治trị 輕khinh 中trung 初sơ 躡niếp 前tiền 徵trưng 起khởi 是thị 下hạ 正chánh 釋thích 細tế 相tương/tướng 習tập 障chướng 此thử 謂vị 久cửu 修tu 對đối 治trị 或hoặc 時thời 遺di 忘vong 瞥miết 然nhiên 妄vọng 起khởi 此thử 處xứ 即tức 五ngũ 根căn 處xứ 時thời 有hữu 時thời 無vô 不bất 常thường 有hữu 故cố 不bất 作tác 意ý 起khởi 非phi 心tâm 思tư 故cố 勢thế 無vô 自tự 立lập 治trị 力lực 勝thắng 故cố 性tánh 無vô 對đối 者giả 非phi 根căn 塵trần 故cố 不bất 相tương 見kiến 者giả 起khởi 時thời 未vị 見kiến 見kiến 時thời 已dĩ 滅diệt 故cố 是thị 中trung 下hạ 釋thích 疑nghi 疑nghi 云vân 既ký 不bất 相tương 見kiến 那na 云vân 見kiến 其kỳ 滅diệt 耶da 示thị 下hạ 釋thích 通thông 謂vị 知tri 覺giác 之chi 時thời 說thuyết 名danh 為vi 見kiến 其kỳ 實thật 性tánh 非phi 對đối 礙ngại 故cố 云vân 彼bỉ 無vô 見kiến 既ký 無vô 所sở 見kiến 能năng 見kiến 不bất 立lập 故cố 云vân 滅diệt 見kiến 。

△# 二nhị 欲dục 放phóng 逸dật 苦khổ 三tam 初sơ 標tiêu 示thị 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

次thứ 說thuyết 欲dục 放phóng 逸dật 苦khổ 對đối 治trị 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 此thử 五ngũ 根căn 者giả 。 心tâm 為vi 其kỳ 主chủ 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 當đương 好hảo 制chế 心tâm 。 心tâm 之chi 可khả 畏úy 。 甚thậm 於ư 毒độc 蛇xà 。 惡ác 獸thú 怨oán 賊tặc 。 大đại 火hỏa 越việt 逸dật 。 未vị 足túc 喻dụ 也dã 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 手thủ 執chấp 蜜mật 器khí 。 動động 轉chuyển 輕khinh 躁táo 。 但đãn 觀quán 於ư 蜜mật 不bất 見kiến 深thâm 阬# 譬thí 如như 狂cuồng 象tượng 。 無vô 鈎câu 猿viên 猴hầu 得đắc 樹thụ 。 騰đằng 躍dược 踔xước 躑trịch 。 難nan 可khả 禁cấm 制chế 。 當đương 急cấp 挫tỏa 之chi 。 無vô 令linh 放phóng 逸dật 。 縱túng 此thử 心tâm 者giả 。 喪táng 人nhân 善thiện 事sự 。 制chế 之chi 一nhất 處xứ 。 無vô 事sự 不bất 辨biện 是thị 故cố 比Bỉ 丘Khâu 。 當đương 勤cần 精tinh 進tấn 。 折chiết 伏phục 汝nhữ 心tâm 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 釋thích 欲dục 本bổn 二nhị 釋thích 對đối 治trị 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 是thị 中trung 欲dục 苦khổ 者giả 心tâm 性tánh 差sai 別biệt 故cố 亦diệc 是thị 苦khổ 因nhân 苦khổ 果quả 故cố 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。 色sắc 苦khổ 依y 彼bỉ 而nhi 有hữu 故cố 如như 經kinh 此thử 五ngũ 根căn 者giả 。 心tâm 為vi 其kỳ 主chủ 故cố 。

次thứ 明minh 欲dục 放phóng 逸dật 釋thích 中trung 初sơ 科khoa 心tâm 性tánh 差sai 別biệt 如như 下hạ 四tứ 種chủng 苦khổ 因nhân 苦khổ 果quả 義nghĩa 同đồng 前tiền 文văn 故cố 云vân 亦diệc 也dã 種chủng 種chủng 色sắc 即tức 是thị 五ngũ 根căn 依y 彼bỉ 有hữu 者giả 根căn 從tùng 心tâm 起khởi 心tâm 總tổng 諸chư 根căn 故cố 是thị 主chủ 也dã 。

△# 二nhị 釋thích 對đối 治trị 二nhị 初sơ 釋thích 經kinh 總tổng 意ý 二nhị 別biệt 示thị 三tam 昧muội 障chướng 法pháp 今kim 初sơ 。

應ưng 知tri 自tự 他tha 生sanh 過quá 故cố 勤cần 遮già 故cố 如như 經kinh 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 當đương 好hảo 制chế 心tâm 故cố 。

次thứ 科khoa 釋thích 總tổng 意ý 中trung 自tự 佗tha 生sanh 過quá 自tự 即tức 是thị 心tâm 佗tha 謂vị 五ngũ 根căn 。

△# 二nhị 別biệt 示thị 三tam 昧muội 障chướng 法pháp 二nhị 初sơ 標tiêu 列liệt 二nhị 隨tùy 釋thích 今kim 初sơ 。

何hà 故cố 勤cần 遮già 示thị 現hiện 此thử 心tâm 三tam 昧muội 障chướng 法pháp 故cố 何hà 者giả 是thị 三tam 昧muội 相tương/tướng 云vân 何hà 障chướng 法pháp 相tướng 三tam 昧muội 相tương/tướng 者giả 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 者giả 無vô 二nhị 念niệm 三tam 昧muội 相tương/tướng 二nhị 者giả 調điều 柔nhu 不bất 動động 三tam 昧muội 相tướng 。 三tam 者giả 起khởi 多đa 功công 德đức 三tam 昧muội 。 相tương/tướng 故cố 障chướng 法pháp 相tướng 者giả 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 心tâm 性tánh 差sai 別biệt 障chướng 二nhị 者giả 輕khinh 動động 不bất 調điều 障chướng 三tam 者giả 失thất 諸chư 功công 德đức 障chướng 。

別biệt 示thị 中trung 標tiêu 列liệt 三tam 昧muội 在tại 前tiền 綴chuế 上thượng 文văn 故cố 三tam 障chướng 在tại 後hậu 接tiếp 後hậu 文văn 故cố 據cứ 經kinh 則tắc 先tiên 障chướng 法pháp 後hậu 三tam 昧muội 治trị 法pháp 合hợp 爾nhĩ 故cố 。

△# 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 初sơ 三tam 種chủng 障chướng 法pháp 二nhị 三tam 種chủng 三tam 昧muội 初sơ 中trung 三tam 初sơ 心tâm 性tánh 差sai 別biệt 障chướng 二nhị 輕khinh 動động 不bất 調điều 障chướng 三tam 失thất 諸chư 功công 德đức 。 障chướng 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 通thông 示thị 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

心tâm 性tánh 差sai 別biệt 障chướng 者giả 如như 經kinh 心tâm 之chi 可khả 畏úy 。 甚thậm 於ư 毒độc 惡ác 獸thú 怨oán 賊tặc 。 大đại 火hỏa 越việt 逸dật 。 未vị 足túc 喻dụ 也dã 故cố 。

隨tùy 釋thích 三tam 種chủng 障chướng 心tâm 性tánh 差sai 別biệt 障chướng 中trung 通thông 示thị 可khả 解giải 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 初sơ 釋thích 法pháp 二nhị 釋thích 喻dụ 今kim 初sơ 。

是thị 中trung 差sai 別biệt 者giả 貪tham 等đẳng 四tứ 種chủng 差sai 別biệt 故cố 修tu 無vô 二nhị 念niệm 三tam 昧muội 者giả 於ư 此thử 差sai 別biệt 處xứ 可khả 畏úy 應ưng 知tri 。

次thứ 科khoa 釋thích 法pháp 中trung 貪tham 等đẳng 四tứ 者giả 且thả 約ước 單đơn 具cụ 故cố 分phần/phân 四tứ 種chủng 二nhị 合hợp 有hữu 三tam 則tắc 為vi 七thất 毒độc 然nhiên 此thử 且thả 據cứ 毒độc 本bổn 為vi 言ngôn 若nhược 論luận 所sở 起khởi 一nhất 一nhất 毒độc 中trung 無vô 量lượng 差sai 別biệt 云vân 應ưng 知tri 者giả 誡giới 令linh 明minh 識thức 也dã 。

△# 二nhị 釋thích 喻dụ 。

四tứ 種chủng 譬thí 喻dụ 相tương 似tự 法pháp 故cố 復phục 示thị 不bất 相tương 似tự 大đại 可khả 畏úy 故cố 。

釋thích 喻dụ 中trung 此thử 之chi 四tứ 物vật 世thế 間gian 可khả 畏úy 隨tùy 舉cử 一nhất 物vật 可khả 喻dụ 四tứ 心tâm 或hoặc 可khả 約ước 義nghĩa 別biệt 對đối 諸chư 毒độc 毒độc 蛇xà 喻dụ 貪tham 惡ác 獸thú 喻dụ 瞋sân 怨oán 賊tặc 喻dụ 癡si 大đại 火hỏa 喻dụ 等đẳng 分phần/phân 不bất 相tương 似tự 者giả 。 此thử 四tứ 極cực 惡ác 止chỉ 喻dụ 少thiểu 分phần 故cố 云vân 未vị 足túc 也dã 。

△# 二nhị 輕khinh 動động 不bất 調điều 障chướng 三tam 初sơ 總tổng 舉cử 二nhị 別biệt 釋thích 三tam 雙song 示thị 治trị 法pháp 今kim 初sơ 。

輕khinh 動động 不bất 調điều 障chướng 者giả 如như 經kinh 動động 轉chuyển 經kinh 躁táo 如như 是thị 等đẳng 故cố 。

第đệ 二nhị 障chướng 中trung 初sơ 文văn 轉chuyển 動động 謂vị 隨tùy 緣duyên 不bất 攝nhiếp 對đối 經kinh 動động 轉chuyển 輕khinh 躁táo 。 及cập 下hạ 猿viên 猴hầu 得đắc 樹thụ 。 等đẳng 三tam 句cú 共cộng 四tứ 句cú 也dã 不bất 調điều 謂vị 俍# 戾lệ 自tự 居cư 對đối 經kinh 但đãn 觀quán 於ư 蜜mật 下hạ 三tam 句cú 也dã 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 初sơ 釋thích 輕khinh 動động 障chướng 二nhị 釋thích 不bất 調điều 障chướng 今kim 初sơ 。

於ư 中trung 動động 轉chuyển 者giả 示thị 現hiện 諸chư 根căn 中trung 轉chuyển 識thức 動động 故cố 復phục 速tốc 疾tật 故cố 猿viên 猴hầu 相tương 似tự 法pháp 故cố 。

別biệt 釋thích 輕khinh 動động 中trung 識thức 依y 根căn 起khởi 隨tùy 境cảnh 轉chuyển 變biến 故cố 云vân 轉chuyển 識thức 此thử 釋thích 動động 轉chuyển 復phục 速tốc 疾tật 者giả 即tức 釋thích 輕khinh 躁táo 猿viên 猴hầu 輕khinh 逸dật 可khả 以dĩ 喻dụ 焉yên 經kinh 中trung 踔xước 字tự 丑sửu 教giáo 反phản 有hữu 音âm 為vi 眺# 於ư 義nghĩa 亦diệc 通thông 。

△# 二nhị 釋thích 不bất 調điều 障chướng 。

但đãn 觀quán 於ư 蜜mật 者giả 示thị 現hiện 有hữu 曀ê 不bất 見kiến 未vị 來lai 故cố 深thâm 阬# 者giả 障chướng 礙ngại 義nghĩa 故cố 是thị 障chướng 礙ngại 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 生sanh 處xứ 障chướng 礙ngại 二nhị 者giả 修tu 一nhất 切thiết 行hành 時thời 。 因nhân 苦khổ 不bất 能năng 成thành 就tựu 。 障chướng 礙ngại 狂cuồng 象tượng 相tương 似tự 法pháp 故cố 。

次thứ 不bất 調điều 中trung 但đãn 觀quán 蜜mật 者giả 觀quán 謂vị 欲dục 心tâm 蜜mật 即tức 欲dục 境cảnh 欲dục 障chướng 淨tịnh 心tâm 如như 目mục 有hữu 曀ê 曀ê 字tự 合hợp 作tác 翳ế 不bất 見kiến 未vị 來lai 即tức 下hạ 二nhị 礙ngại 深thâm 阬# 截tiệt 路lộ 可khả 喻dụ 障chướng 礙ngại 生sanh 處xứ 礙ngại 者giả 欲dục 障chướng 善thiện 報báo 故cố 修tu 行hành 困khốn 苦khổ 礙ngại 者giả 欲dục 障chướng 善thiện 因nhân 故cố 在tại 法pháp 則tắc 欲dục 情tình 無vô 制chế 不bất 見kiến 惡ác 報báo 惡ác 因nhân 由do 之chi 墜trụy 陷hãm 在tại 喻dụ 則tắc 如như 狂cuồng 象tượng 無vô 鈎câu 不bất 顧cố 前tiền 阬# 故cố 致trí 墮đọa 落lạc 法pháp 喻dụ 難nan 曉hiểu 不bất 免miễn 曲khúc 釋thích 。

△# 三tam 雙song 示thị 治trị 法pháp 。

急cấp 挫tỏa 者giả 示thị 現hiện 抑ức 入nhập 無vô 動động 處xứ 故cố 無vô 令linh 放phóng 逸dật 。 者giả 顯hiển 示thị 攝nhiếp 入nhập 調điều 伏phục 聚tụ 故cố 。

示thị 治trị 法pháp 中trung 初sơ 釋thích 急cấp 挫tỏa 抑ức 入nhập 無vô 動động 處xứ 即tức 下hạ 不Bất 動Động 三Tam 昧Muội 。 治trị 上thượng 輕khinh 動động 障chướng 次thứ 釋thích 無vô 放phóng 逸dật 攝nhiếp 入nhập 調điều 伏phục 聚tụ 者giả 即tức 下hạ 調điều 柔nhu 三tam 昧muội 對đối 上thượng 不bất 調điều 障chướng 挫tỏa 則tắc 臥ngọa 反phản 摧tồi 也dã 抑ức 遏át 也dã 。

△# 三tam 失thất 諸chư 功công 德đức 障chướng 。

失thất 諸chư 功công 德đức 。 障chướng 者giả 如như 經kinh 縱túng 此thử 心tâm 者giả 。 喪táng 人nhân 善thiện 事sự 故cố 。

三tam 中trung 喪táng 善thiện 事sự 者giả 即tức 失thất 禪thiền 定định 智trí 慧tuệ 。 三tam 乘thừa 因nhân 果quả 功công 德đức 。

△# 二nhị 三tam 種chủng 三tam 昧muội 。

無vô 二nhị 念niệm 三tam 昧muội 相tương/tướng 者giả 如như 經kinh 制chế 之chi 一nhất 處xứ 。 故cố 起khởi 多đa 功công 德đức 三tam 昧muội 。 相tương/tướng 者giả 如như 經kinh 無vô 事sự 不bất 辨biện 故cố 調điều 柔nhu 不bất 動động 三tam 昧muội 相tướng 。 者giả 如như 經kinh 當đương 勤cần 精tinh 進tấn 。 折chiết 伏phục 汝nhữ 心tâm 故cố 。

次thứ 三tam 種chủng 三tam 昧muội 配phối 上thượng 可khả 見kiến 後hậu 三tam 昧muội 中trung 折chiết 伏phục 二nhị 字tự 折chiết 對đối 調điều 柔nhu 伏phục 對đối 不bất 動động 然nhiên 前tiền 列liệt 三tam 種chủng 三tam 昧muội 次thứ 第đệ 相tương/tướng 由do 此thử 對đối 經kinh 文văn 故cố 少thiểu 不bất 次thứ 。

△# 二nhị 多đa 食thực 苦khổ 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

已dĩ 說thuyết 根căn 欲dục 苦khổ 對đối 治trị 次thứ 說thuyết 多đa 食thực 苦khổ 對đối 治trị 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 受thọ 諸chư 飲ẩm 食thực 。 當đương 如như 服phục 藥dược 。 於ư 好hảo 於ư 惡ác 。 勿vật 生sanh 增tăng 減giảm 。 趣thú 得đắc 支chi 身thân 。 以dĩ 除trừ 飢cơ 渴khát 如như 蜂phong 採thải 花hoa 但đãn 取thủ 其kỳ 味vị 。 不bất 損tổn 色sắc 香hương 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 爾nhĩ 。 受thọ 人nhân 供cúng 養dường 。 趣thú 自tự 除trừ 惱não 。 無vô 得đắc 多đa 求cầu 。 壞hoại 其kỳ 善thiện 心tâm 。 譬thí 如như 智trí 者giả 。 籌trù 量lượng 牛ngưu 力lực 。 所sở 堪kham 多đa 少thiểu 。 不bất 令linh 過quá 分phần 。 以dĩ 竭kiệt 其kỳ 力lực 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 示thị 障chướng 法pháp 二nhị 明minh 對đối 治trị 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 多đa 食thực 者giả 三tam 昧muội 障chướng 故cố 食thực 有hữu 二nhị 種chủng 何hà 等đẳng 為vi 二nhị 。 一nhất 者giả 身thân 食thực 二nhị 者giả 心tâm 心tâm 數số 法pháp 食thực 。

二nhị 多đa 食thực 苦khổ 示thị 障chướng 中trung 身thân 食thực 者giả 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 形hình 。 之chi 食thực 能năng 資tư 身thân 力lực 故cố 能năng 資tư 所sở 資tư 俱câu 是thị 色sắc 法pháp 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 食thực 者giả 心tâm 即tức 心tâm 王vương 數số 即tức 意ý 思tư 等đẳng 即tức 前tiền 四tứ 種chủng 心tâm 供cúng 養dường 也dã 以dĩ 心tâm 數số 法pháp 食thực 能năng 資tư 心tâm 王vương 故cố 能năng 資tư 所sở 資tư 皆giai 是thị 心tâm 法pháp 。

△# 二nhị 明minh 對đối 治trị 二nhị 初sơ 明minh 二nhị 種chủng 三tam 昧muội 二nhị 示thị 六lục 種chủng 功công 德đức 今kim 初sơ 。

若nhược 多đa 段đoạn 食thực 難nạn/nan 止chỉ 息tức 故cố 去khứ 禪thiền 定định 遠viễn 故cố 是thị 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 食thực 者giả 欲dục 界giới 相tương 違vi 法pháp 中trung 方phương 便tiện 對đối 治trị 故cố 復phục 示thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 心tâm 三tam 昧muội 中trung 盡tận 故cố 成thành 就tựu 無vô 食thực 三tam 昧muội 故cố 。

次thứ 對đối 治trị 中trung 初sơ 科khoa 為vi 二nhị 初sơ 明minh 身thân 食thực 言ngôn 段đoạn 食thực 者giả 亦diệc 名danh 摶đoàn 食thực 謂vị 有hữu 形hình 段đoạn 可khả 摶đoàn 墮đọa 故cố 難nạn/nan 止chỉ 息tức 者giả 身thân 既ký 不bất 調điều 心tâm 則tắc 昏hôn 亂loạn 禪thiền 定định 難nạn/nan 成thành 故cố 云vân 去khứ 遠viễn 也dã 此thử 下hạ 合hợp 云vân 成thành 就tựu 小tiểu 食thực 三tam 昧muội 故cố 傳truyền 文văn 訛ngoa 脫thoát 義nghĩa 必tất 具cụ 之chi 對đối 下hạ 可khả 見kiến 是thị 下hạ 次thứ 明minh 心tâm 食thực 心tâm 數số 是thị 欲dục 界giới 亂loạn 業nghiệp 三tam 昧muội 是thị 定định 業nghiệp 故cố 曰viết 相tương 違vi 即tức 下hạ 用dụng 平bình 等đẳng 觀quán 對đối 治trị 也dã 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 心tâm 即tức 下hạ 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 體thể 性tánh 寂tịch 滅diệt 出xuất 過quá 諸chư 法pháp 。 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 得đắc 此thử 三tam 昧muội 。 心tâm 心tâm 數số 盡tận 故cố 云vân 無vô 食thực 。

△# 二nhị 示thị 六lục 種chủng 功công 德đức 。 三tam 初sơ 通thông 列liệt 二nhị 別biệt 配phối 三tam 牒điệp 釋thích 今kim 初sơ 。

如như 是thị 二nhị 種chủng 。 三tam 昧muội 有hữu 六lục 種chủng 功công 德đức 。 何hà 等đẳng 為vi 六lục 。 一nhất 者giả 受thọ 用dụng 對đối 治trị 功công 德đức 成thành 就tựu 。 二nhị 者giả 平bình 等đẳng 觀quán 功công 德đức 成thành 就tựu 。 三tam 者giả 究cứu 竟cánh 對đối 治trị 功công 德đức 成thành 就tựu 。 四tứ 者giả 顯hiển 示thị 平bình 等đẳng 觀quán 功công 德đức 相tương 似tự 成thành 就tựu 五ngũ 者giả 不bất 虗hư 受thọ 功công 德đức 成thành 就tựu 。 六lục 者giả 知tri 時thời 。 功công 德đức 成thành 就tựu 。

次thứ 科khoa 通thông 列liệt 可khả 解giải 。

△# 二nhị 別biệt 配phối 。

此thử 六lục 種chủng 功công 德đức 。 顯hiển 示thị 成thành 就tựu 二nhị 種chủng 。 三tam 昧muội 第đệ 一nhất 第đệ 五ngũ 第đệ 六lục 功công 德đức 。 成thành 就tựu 顯hiển 示thị 少thiểu 食thực 三tam 昧muội 故cố 餘dư 者giả 三tam 種chủng 功công 德đức 成thành 就tựu 。 顯hiển 示thị 無vô 食thực 三tam 昧muội 故cố 。

次thứ 別biệt 配phối 中trung 身thân 心tâm 二nhị 食thực 一nhất 一nhất 各các 具cụ 三tam 種chủng 功công 德đức 每mỗi 一nhất 三tam 中trung 各các 成thành 一nhất 種chủng 三tam 昧muội 則tắc 有hữu 二nhị 也dã 。

△# 三tam 牒điệp 釋thích 六lục (# 如như 文văn )# 。

受thọ 用dụng 對đối 治trị 功công 德đức 成thành 就tựu 。 者giả 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 受thọ 諸chư 飲ẩm 食thực 。 當đương 如như 服phục 藥dược 。 故cố 平bình 等đẳng 觀quán 功công 德đức 成thành 就tựu 。 者giả 如như 經kinh 於ư 好hảo 於ư 惡ác 。 勿vật 生sanh 增tăng 減giảm 。 故cố 究cứu 竟cánh 對đối 治trị 功công 德đức 成thành 就tựu 。 者giả 如như 經kinh 趣thú 得đắc 支chi 身thân 。 以dĩ 除trừ 飢cơ 渴khát 故cố 此thử 示thị 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 攝nhiếp 平bình 等đẳng 觀quán 究cứu 竟cánh 無vô 飢cơ 渴khát 故cố 顯hiển 示thị 平bình 等đẳng 觀quán 功công 德đức 相tương 似tự 成thành 就tựu 者giả 如như 經kinh 如như 蜂phong 採thải 花hoa 但đãn 取thủ 其kỳ 味vị 。 不bất 損tổn 色sắc 香hương 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 是thị 中trung 不bất 損tổn 者giả 示thị 現hiện 非phi 壞hoại 法pháp 觀quán 故cố 不bất 虗hư 受thọ 功công 德đức 成thành 就tựu 。 者giả 如như 經kinh 受thọ 人nhân 供cúng 養dường 。 自tự 除trừ 惱não 故cố 知tri 時thời 功công 德đức 成thành 就tựu 。 者giả 如như 經kinh 無vô 得đắc 多đa 求cầu 。 壞hoại 其kỳ 善thiện 心tâm 。 故cố 多đa 求cầu 者giả 示thị 現hiện 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 多đa 三tam 昧muội 功công 德đức 。 不bất 現hiện 前tiền 故cố 籌trù 量lượng 牛ngưu 力lực 。 等đẳng 示thị 知tri 時thời 相tương 似tự 法pháp 故cố 示thị 現hiện 知tri 時thời 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 方phương 便tiện 時thời 計kế 挍giảo 故cố 二nhị 者giả 成thành 就tựu 。 時thời 相tương 應ứng 故cố 示thị 多đa 食thực 過quá 故cố 。

牒điệp 釋thích 初sơ 受thọ 用dụng 中trung 律luật 中trung 具cụ 有hữu 四tứ 藥dược 食thực 味vị 為vi 時thời 藥dược 諸chư 漿tương 為vi 非phi 時thời 藥dược 酥tô 蜜mật 等đẳng 為vi 七thất 日nhật 藥dược 艸thảo 木mộc 金kim 石thạch 不bất 任nhậm 為vi 食thực 者giả 為vi 盡tận 形hình 藥dược 前tiền 之chi 三tam 藥dược 通thông 歸quy 飲ẩm 食thực 謂vị 受thọ 上thượng 三tam 藥dược 當đương 如như 有hữu 病bệnh 服phục 盡tận 形hình 耳nhĩ 然nhiên 盡tận 形hình 中trung 亦diệc 有hữu 甘cam 肥phì 美mỹ 味vị 今kim 取thủ 苦khổ 澀sáp 辛tân 辣lạt 不bất 已dĩ 而nhi 服phục 此thử 心tâm 相tương 應ứng 即tức 為vi 受thọ 用dụng 對đối 治trị 功công 德đức 也dã (# 舊cựu 記ký 至chí 此thử 廣quảng 辨biện 四tứ 藥dược 不bất 知tri 宗tông 故cố )# 二nhị 平bình 等đẳng 觀quán 者giả 以dĩ 食thực 有hữu 美mỹ 惡ác 心tâm 容dung 增tăng 減giảm 增tăng 謂vị 食thực 嗜thị 減giảm 即tức 嫌hiềm 惡ác 誡giới 令linh 等đẳng 觀quán 即tức 堪kham 受thọ 施thí 若nhược 準chuẩn 律luật 鈔sao 食thực 有hữu 三tam 種chủng 於ư 上thượng 食thực 起khởi 貪tham 是thị 地địa 獄ngục 因nhân 。 下hạ 食thực 起khởi 瞋sân 是thị 餓ngạ 鬼quỷ 因nhân 中trung 食thực 起khởi 癡si 是thị 畜súc 生sanh 因nhân 翻phiên 此thử 三tam 毒độc 成thành 三tam 善thiện 根căn 今kim 云vân 增tăng 減giảm 未vị 必tất 起khởi 毒độc 但đãn 是thị 於ư 好hảo 惡ác 境cảnh 生sanh 分phân 別biệt 念niệm 即tức 非phi 平bình 等đẳng 也dã 三tam 究cứu 竟cánh 對đối 治trị 者giả 前tiền 明minh 對đối 境cảnh 起khởi 觀quán 此thử 明minh 觀quán 成thành 理lý 顯hiển 故cố 云vân 究cứu 竟cánh 此thử 示thị 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 攝nhiếp 平bình 等đẳng 觀quán 者giả 謂vị 色sắc 身thân 有hữu 飢cơ 渴khát 故cố 令linh 趣thú 爾nhĩ 以dĩ 食thực 支chi 持trì 反phản 顯hiển 法Pháp 身thân 本bổn 無vô 飢cơ 渴khát 既ký 無vô 飢cơ 渴khát 則tắc 知tri 平bình 等đẳng 由do 體thể 平bình 等đẳng 是thị 以dĩ 前tiền 令linh 修tu 平bình 等đẳng 觀quán 因nhân 理lý 立lập 觀quán 由do 觀quán 趣thú 理lý 故cố 云vân 攝nhiếp 也dã 四tứ 顯hiển 示thị 相tương 似tự 中trung 蜂phong 喻dụ 比Bỉ 丘Khâu 採thải 華hoa 喻dụ 受thọ 食thực 但đãn 取thủ 味vị 者giả 喻dụ 上thượng 支chi 身thân 不bất 損tổn 色sắc 香hương 。 喻dụ 心tâm 無vô 增tăng 減giảm 故cố 。 下hạ 釋thích 云vân 非phi 壞hoại 法pháp 觀quán 是thị 也dã (# 南nam 山sơn 戒giới 疏sớ/sơ 釋thích 略lược 教giáo 偈kệ 不bất 壞hoại 色sắc 香hương 云vân 喻dụ 不bất 多đa 求cầu 壞hoại 俗tục 士sĩ 信tín 與dữ 此thử 不bất 同đồng 不bất 煩phiền 和hòa 會hội )# 已dĩ 上thượng 三tam 種chủng 第đệ 二nhị 明minh 正chánh 觀quán 三tam 示thị 觀quán 成thành 四tứ 舉cử 喻dụ 顯hiển 此thử 明minh 由do 平bình 等đẳng 觀quán 而nhi 成thành 無vô 食thực 三tam 昧muội 也dã 五ngũ 不bất 虗hư 受thọ 中trung 取thủ 除trừ 惱não 者giả 惱não 謂vị 飢cơ 渴khát 為vi 療liệu 形hình 苦khổ 以dĩ 成thành 道Đạo 業nghiệp 故cố 非phi 虗hư 矣hĩ 如như 明minh 了liễu 論luận 受thọ 用dụng 飲ẩm 食thực 當đương 離ly 四tứ 過quá 一nhất 喜hỷ 樂lạc 過quá 貪tham 味vị 求cầu 安an 二nhị 食thực 醉túy 過quá 身thân 心tâm 力lực 強cường/cưỡng 三tam 求cầu 顏nhan 色sắc 過quá 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 光quang 悅duyệt 四tứ 莊trang 嚴nghiêm 身thân 過quá 樂nhạo/nhạc/lạc 得đắc 肥phì 充sung 六lục 知tri 時thời 中trung 初sơ 法pháp 說thuyết 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 多đa 者giả 謂vị 多đa 求cầu 也dã 三tam 昧muội 不bất 現hiện 前tiền 者giả 謂vị 壞hoại 善thiện 心tâm 也dã 次thứ 喻dụ 顯hiển 中trung 智trí 者giả 用dụng 牛ngưu 不bất 令linh 過quá 分phần 。 行hành 者giả 受thọ 食thực 不bất 可khả 求cầu 多đa 用dụng 牛ngưu 過quá 分phần/phân 則tắc 損tổn 力lực 受thọ 食thực 多đa 求cầu 損tổn 三tam 昧muội (# 舊cựu 記ký 以dĩ 牛ngưu 力lực 喻dụ 檀đàn 越việt 非phi 也dã )# 示thị 現hiện 下hạ 釋thích 知tri 時thời 相tương/tướng 作tác 意ý 對đối 治trị 為vi 方phương 便tiện 時thời 故cố 云vân 計kế 校giáo 三tam 昧muội 現hiện 前tiền 為vi 成thành 就tựu 時thời 故cố 云vân 相tương 應ứng 也dã 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 。 佛Phật 說thuyết 偈kệ 云vân 多đa 食thực 致trí 病bệnh 苦khổ 少thiểu 食thực 氣khí 力lực 衰suy 。 處xử 中trung 而nhi 食thực 者giả 。 如như 秤xứng 無vô 高cao 下hạ 此thử 之chi 三tam 種chủng 。 第đệ 一nhất 示thị 離ly 過quá 五ngũ 顯hiển 所sở 為vi 六lục 明minh 節tiết 量lượng 此thử 明minh 由do 對đối 治trị 法pháp 而nhi 成thành 少thiểu 食thực 三tam 昧muội 也dã 。

△# 三tam 懈giải 怠đãi 睡thụy 眠miên 苦khổ 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

已dĩ 說thuyết 多đa 食thực 苦khổ 對đối 治trị 次thứ 說thuyết 懈giải 怠đãi 睡thụy 眠miên 苦khổ 對đối 治trị 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 晝trú 則tắc 勤cần 心tâm 。 修tu 習tập 善thiện 法Pháp 。 無vô 令linh 失thất 時thời 。 初sơ 夜dạ 後hậu 夜dạ 。 亦diệc 勿vật 有hữu 廢phế 。 中trung 夜dạ 誦tụng 經Kinh 。 以dĩ 自tự 消tiêu 息tức 。 無vô 以dĩ 睡thụy 眠miên 因nhân 緣duyên 。 令linh 一nhất 生sanh 空không 過quá 。 無vô 所sở 得đắc 也dã 。 當đương 念niệm 無vô 常thường 。 之chi 火hỏa 燒thiêu 諸chư 世thế 間gian 。 早tảo 求cầu 自tự 度độ 。 勿vật 睡thụy 眠miên 也dã 。 諸chư 煩phiền 惱não 賊tặc 。 常thường 伺tứ 殺sát 人nhân 。 甚thậm 於ư 怨oán 家gia 。 安an 可khả 睡thụy 眠miên 。 不bất 自tự 驚kinh 悟ngộ 煩phiền 惱não 毒độc 蛇xà 。 睡thụy 在tại 汝nhữ 心tâm 。 譬thí 如như 黑hắc 蚖ngoan 。 在tại 汝nhữ 室thất 睡thụy 。 當đương 以dĩ 持trì 戒giới 之chi 鈎câu 早tảo 屏bính 除trừ 之chi 睡thụy 蛇xà 既ký 出xuất 。 乃nãi 可khả 安an 眠miên 。 不bất 出xuất 而nhi 睡thụy 是thị 無vô 慙tàm 人nhân 慙tàm 恥sỉ 之chi 服phục 於ư 諸chư 莊trang 嚴nghiêm 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 慙tàm 如như 鐵thiết 鈎câu 能năng 制chế 人nhân 非phi 法pháp 。 是thị 故cố 比Bỉ 丘Khâu 。 常thường 當đương 慚tàm 恥sỉ 勿vật 得đắc 蹔tạm 替thế 若nhược 離ly 慚tàm 恥sỉ 。 則tắc 失thất 諸chư 功công 德đức 。 有hữu 愧quý 人nhân 則tắc 有hữu 善thiện 法Pháp 。 若nhược 無vô 愧quý 者giả 。 與dữ 諸chư 禽cầm 獸thú 無vô 相tướng 異dị 也dã 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 示thị 障chướng 法pháp 二nhị 釋thích 經kinh 文văn 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 懈giải 怠đãi 睡thụy 眠miên 若nhược 對đối 治trị 者giả 不bất 疲bì 倦quyện 思tư 惟duy 對đối 治trị 故cố 是thị 中trung 何hà 故cố 懈giải 怠đãi 睡thụy 眠miên 共cộng 說thuyết 障chướng 法pháp 示thị 現hiện 懈giải 怠đãi 者giả 謂vị 心tâm 嬾lãn 惰nọa 故cố 睡thụy 眠miên 者giả 身thân 悶muộn 重trọng/trùng 故cố 此thử 二nhị 相tương 順thuận 共cộng 成thành 一nhất 苦khổ 故cố 五ngũ 種chủng 定định 障chướng 中trung 共cộng 說thuyết 故cố 。

三Tam 明Minh 睡thụy 眠miên 苦khổ 示thị 障chướng 中trung 初sơ 略lược 示thị 治trị 法pháp 不bất 疲bì 倦quyện 思tư 惟duy 即tức 下hạ 精tinh 進tấn 觀quán 察sát 二nhị 種chủng 對đối 治trị 也dã 是thị 下hạ 徵trưng 釋thích 二nhị 障chướng 合hợp 明minh 之chi 意ý 初sơ 徵trưng 示thị 現hiện 下hạ 次thứ 釋thích 有hữu 二nhị 義nghĩa 初sơ 約ước 相tương 順thuận 釋thích 由do 心tâm 嬾lãn 惰nọa 令linh 身thân 悶muộn 重trọng/trùng 故cố 五ngũ 下hạ 引dẫn 證chứng 釋thích 五ngũ 種chủng 定định 障chướng 即tức 指chỉ 五ngũ 蓋cái 一nhất 貪tham 二nhị 嗔sân 三tam 癡si 四tứ 睡thụy 眠miên 五ngũ 掉trạo 悔hối 由do 睡thụy 眠miên 中trung 無vô 別biệt 懈giải 怠đãi 故cố 知tri 共cộng 說thuyết 。

△# 二nhị 釋thích 經kinh 文văn 二nhị 初sơ 總tổng 示thị 二nhị 牒điệp 釋thích 今kim 初sơ 。

於ư 中trung 起khởi 睡thụy 眠miên 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 從tùng 食thực 起khởi 二nhị 從tùng 時thời 節tiết 起khởi 三tam 從tùng 心tâm 起khởi 若nhược 從tùng 食thực 及cập 時thời 節tiết 起khởi 者giả 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 眠miên 以dĩ 彼bỉ 不bất 從tùng 心tâm 生sanh 故cố 無vô 所sở 葢# 故cố 。

釋thích 文văn 總tổng 示thị 中trung 從tùng 食thực 起khởi 者giả 飽bão 醉túy 困khốn 悶muộn 故cố 從tùng 時thời 起khởi 者giả 夜dạ 暗ám 昏hôn 冥minh 故cố 從tùng 心tâm 起khởi 者giả 躭đam 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 時thời 故cố 前tiền 二nhị 從tùng 佗tha 緣duyên 生sanh 是thị 身thân 患hoạn 也dã 後hậu 一nhất 從tùng 煩phiền 惱não 起khởi 是thị 心tâm 惑hoặc 也dã 凡phàm 夫phu 學học 人nhân 具cụ 有hữu 三tam 種chủng 無Vô 學Học 聖thánh 人nhân 苦khổ 依y 身thân 在tại 故cố 有hữu 前tiền 二nhị 已dĩ 斷đoạn 五ngũ 葢# 則tắc 無vô 第đệ 三tam 故cố 云vân 無vô 所sở 葢# 也dã 。

△# 二nhị 牒điệp 釋thích 二nhị 初sơ 合hợp 治trị 前tiền 二nhị 二nhị 別biệt 治trị 第đệ 三tam 今kim 初sơ 。

是thị 三tam 種chủng 睡thụy 眠miên 中trung 初sơ 二nhị 種chủng 以dĩ 精tinh 進tấn 對đối 治trị 無vô 有hữu 時thời 節tiết 故cố 無vô 始thỉ 來lai 未vị 曾tằng 斷đoạn 故cố 復phục 示thị 聖thánh 道Đạo 難nan 得đắc 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 晝trú 則tắc 勤cần 心tâm 。 修tu 習tập 善thiện 法Pháp 。 無vô 令linh 失thất 時thời 。 初sơ 夜dạ 後hậu 夜dạ 。 亦diệc 勿vật 有hữu 廢phế 。 中trung 夜dạ 誦tụng 經Kinh 。 以dĩ 自tự 消tiêu 息tức 。 無vô 以dĩ 睡thụy 眠miên 因nhân 緣duyên 。 令linh 一nhất 生sanh 空không 過quá 。 無vô 所sở 得đắc 也dã 故cố 。

牒điệp 釋thích 中trung 論luận 以dĩ 初sơ 一nhất 節tiết 經kinh 合hợp 治trị 前tiền 二nhị 從tùng 當đương 念niệm 下hạ 別biệt 治trị 後hậu 一nhất 前tiền 中trung 初sơ 標tiêu 治trị 法pháp 無vô 下hạ 釋thích 經kinh 文văn 初sơ 二nhị 句cú 釋thích 從tùng 初sơ 至chí 消tiêu 息tức 無vô 有hữu 時thời 節tiết 者giả 晝trú 夜dạ 不bất 廢phế 。 故cố 初sơ 中trung 後hậu 夜dạ 。 以dĩ 五ngũ 更cánh 分phân 之chi 中trung 夜dạ 正chánh 因nhân 故cố 令linh 誦tụng 經Kinh 調điều 伏phục 睡thụy 思tư 故cố 令linh 消tiêu 息tức 毗Tỳ 尼Ni 母mẫu 云vân 比Bỉ 丘Khâu 貪tham 著trước 睡thụy 眠miên 。 廢phế 捨xả 三tam 業nghiệp 佛Phật 言ngôn 食thực 人nhân 信tín 施thí 。 不bất 應ưng 懈giải 怠đãi 。 夜dạ 二nhị 時thời 中trung 應ưng 坐tọa 禪thiền 誦tụng 經Kinh 。 一nhất 時thời 中trung 以dĩ 自tự 消tiêu 息tức 。 是thị 名danh 臥ngọa 法pháp (# 論luận 中trung 許hứa 睡thụy 又hựu 以dĩ 睡thụy 為vi 消tiêu 息tức 與dữ 此thử 不bất 同đồng )# 復phục 示thị 下hạ 釋thích 無vô 以dĩ 睡thụy 眠miên 等đẳng 文văn 聖thánh 道Đạo 之chi 言ngôn 教giáo 在tại 二Nhị 乘Thừa 論luận 通thông 佛Phật 道Đạo 。

△# 二nhị 別biệt 治trị 第đệ 三tam 二nhị 初sơ 總tổng 示thị 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

自tự 餘dư 修tu 多đa 羅la 示thị 現hiện 第đệ 三tam 從tùng 心tâm 起khởi 睡thụy 眠miên 對đối 治trị 故cố 是thị 中trung 對đối 治trị 有hữu 二nhị 種chủng 。

次thứ 別biệt 治trị 第đệ 三tam 總tổng 示thị 中trung 自tự 餘dư 修tu 多đa 羅la 者giả 即tức 後hậu 經kinh 文văn 也dã (# 孤cô 山sơn 指chỉ 為vi 他tha 經kinh 者giả 非phi )# 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 初sơ 思tư 惟duy 觀quán 察sát 。 對đối 治trị 二nhị 淨tịnh 戒giới 對đối 治trị 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 觀quán 五ngũ 陰ấm 無vô 常thường 。 二nhị 觀quán 陰ấm 等đẳng 常thường 害hại 今kim 初sơ 。

一nhất 者giả 思tư 惟duy 觀quán 察sát 。 對đối 治trị 觀quán 諸chư 生sanh 滅diệt 。 壞hoại 五ngũ 陰ấm 故cố 如như 經kinh 當đương 念niệm 無vô 常thường 。 之chi 火hỏa 燒thiêu 諸chư 世thế 間gian 。 故cố 復phục 示thị 求cầu 禪thiền 定định 智trí 慧tuệ 。 度độ 所sở 度độ 故cố 如như 經kinh 早tảo 求cầu 自tự 度độ 。 勿vật 睡thụy 眠miên 也dã 故cố 。

別biệt 釋thích 中trung 思tư 惟duy 觀quán 察sát 。 即tức 定định 慧tuệ 後hậu 是thị 淨tịnh 戒giới 即tức 用dụng 三tam 學học 共cộng 治trị 睡thụy 蓋cái 思tư 惟duy 對đối 治trị 中trung 初sơ 科khoa 又hựu 二nhị 初sơ 正chánh 觀quán 世thế 間gian 有hữu 二nhị 一nhất 器khí 世thế 間gian 即tức 依y 報báo 國quốc 土độ 二nhị 有hữu 情tình 世thế 間gian 即tức 正chánh 報báo 眾chúng 生sanh (# 智trí 論luận 明minh 三tam 世thế 間gian 即tức 開khai 有hữu 情tình 為vi 五ngũ 陰ấm 眾chúng 生sanh 耳nhĩ )# 器khí 世thế 間gian 則tắc 成thành 壞hoại 相tương 摩ma 四tứ 時thời 變biến 異dị 有hữu 情tình 則tắc 生sanh 死tử 相tướng 待đãi 念niệm 念niệm 遷thiên 流lưu 。 若nhược 論luận 無vô 常thường 實thật 該cai 依y 正chánh 今kim 云vân 壞hoại 陰ấm 且thả 據cứ 有hữu 情tình 令linh 觀quán 五ngũ 陰ấm 。 故cố 云vân 諸chư 世thế 間gian 也dã 復phục 示thị 下hạ 明minh 求cầu 度độ 禪thiền 智trí 為vi 能năng 度độ 世thế 間gian 是thị 所sở 度độ 故cố 云vân 度độ 所sở 度độ 也dã 。

△# 二nhị 觀quán 陰ấm 等đẳng 常thường 害hại 。

復phục 次thứ 觀quán 察sát 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 常thường 害hại 故cố 是thị 中trung 可khả 畏úy 求cầu 自tự 正chánh 覺giác 故cố 如như 經kinh 諸chư 煩phiền 惱não 賊tặc 。 常thường 伺tứ 殺sát 人nhân 。 甚thậm 於ư 怨oán 家gia 。 安an 可khả 睡thụy 眠miên 。 不bất 自tự 驚kinh 悟ngộ 故cố 。

次thứ 科khoa 初sơ 釋thích 上thượng 二nhị 句cú 陰ấm 界giới 入nhập 者giả 釋thích 諸chư 煩phiền 惱não 也dã 若nhược 取thủ 次thứ 第đệ 合hợp 云vân 陰ấm 入nhập 界giới 此thử 三tam 科khoa 法pháp 從tùng 本bổn 色sắc 心tâm 開khai 合hợp 有hữu 異dị 開khai 心tâm 合hợp 色sắc 為vi 五ngũ 陰ấm (# 一nhất 色sắc 四tứ 心tâm 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 )# 開khai 色sắc 合hợp 心tâm 為vi 十thập 二nhị 人nhân (# 六lục 塵trần 五ngũ 根căn 是thị 色sắc 意ý 根căn 是thị 心tâm )# 色sắc 心tâm 俱câu 開khai 為vi 十thập 八bát 界giới (# 於ư 上thượng 意ý 根căn 分phần/phân 出xuất 六lục 識thức )# 此thử 之chi 三tam 法pháp 體thể 是thị 苦khổ 報báo 發phát 業nghiệp 增tăng 惑hoặc 損tổn 傷thương 慧tuệ 命mạng 故cố 云vân 常thường 害hại 是thị 下hạ 釋thích 後hậu 三tam 句cú 是thị 中trung 可khả 畏úy 者giả 謂vị 陰ấm 等đẳng 如như 怨oán 也dã 求cầu 自tự 正chánh 覺giác 者giả 謂vị 須tu 警cảnh 悟ngộ 不bất 使sử 侵xâm 害hại 也dã 。

△# 二nhị 淨tịnh 戒giới 對đối 治trị 二nhị 初sơ 淨tịnh 戒giới 對đối 治trị 二nhị 慚tàm 愧quý 對đối 治trị 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 示thị 過quá 明minh 治trị 二nhị 遠viễn 離ly 安an 穩ổn 今kim 初sơ 。

二nhị 者giả 淨tịnh 戒giới 對đối 治trị 謂vị 禪thiền 定định 相tương 應ứng 心tâm 戒giới 故cố 六lục 種chủng 境cảnh 界giới 心tâm 安an 住trụ 自tự 心tâm 故cố 可khả 畏úy 如như 蛇xà 相tương 似tự 法pháp 故cố 如như 經kinh 煩phiền 惱não 毒độc 蛇xà 。 睡thụy 在tại 汝nhữ 心tâm 。 譬thí 如như 黑hắc 蚖ngoan 。 在tại 汝nhữ 室thất 睡thụy 。 故cố 淨tịnh 心tâm 戒giới 對đối 治trị 故cố 如như 經kinh 當đương 以dĩ 持trì 戒giới 之chi 鈎câu 早tảo 屏bính 除trừ 之chi 故cố 。

次thứ 淨tịnh 戒giới 對đối 治trị 中trung 初sơ 文văn 初sơ 標tiêu 簡giản 禪thiền 定định 相tương 應ứng 者giả 即tức 定định 共cộng 戒giới 六lục 下hạ 次thứ 牒điệp 初sơ 釋thích 所sở 治trị 過quá 六lục 識thức 妄vọng 心tâm 隨tùy 塵trần 起khởi 滅diệt 結kết 成thành 妄vọng 識thức 名danh 境cảnh 界giới 心tâm 積tích 習tập 膠giao 固cố 潛tiềm 伏phục 淨tịnh 心tâm 故cố 云vân 安an 住trụ 等đẳng 上thượng 是thị 釋thích 法pháp 可khả 畏úy 下hạ 釋thích 譬thí 妄vọng 識thức 如như 蚖ngoan 淨tịnh 心tâm 比tỉ 室thất 非phi 觸xúc 不bất 發phát 故cố 如như 睡thụy 焉yên 次thứ 明minh 能năng 治trị 法Pháp 戒giới 有hữu 治trị 力lực 故cố 喻dụ 如như 鈎câu 鈎câu 可khả 除trừ 蛇xà 戒giới 能năng 治trị 毒độc 。

△# 二nhị 遠viễn 離ly 安an 穩ổn 。

復phục 示thị 遠viễn 離ly 故cố 安an 穩ổn 故cố 如như 經kinh 睡thụy 蛇xà 既ký 出xuất 。 乃nãi 可khả 安an 眠miên 。 故cố 次thứ 說thuyết 下hạ 地địa 相tương 似tự 安an 穩ổn 無vô 對đối 治trị 故cố 。 如như 經kinh 不bất 出xuất 而nhi 眠miên 。 是thị 無vô 慙tàm 人nhân 故cố 。

次thứ 科khoa 又hựu 二nhị 初sơ 明minh 聖thánh 人nhân 已dĩ 斷đoạn 煩phiền 惱não 故cố 。 云vân 遠viễn 離ly 不bất 為vị 結kết 業nghiệp 。 所sở 縛phược 故cố 云vân 安an 穩ổn 經kinh 中trung 舉cử 喻dụ 對đối 之chi 可khả 解giải 次thứ 明minh 凡phàm 夫phu 具cụ 足túc 煩phiền 惱não 。 故cố 云vân 下hạ 地địa 無vô 對đối 治trị 者giả 蚖ngoan 不bất 出xuất 也dã 相tương 似tự 安an 穩ổn 謂vị 縱túng/tung 意ý 而nhi 眠miên 也dã 貪tham 著trước 世thế 樂lạc 。 無vô 思tư 出xuất 要yếu 故cố 曰viết 無vô 慚tàm 人nhân 也dã 。

△# 二nhị 慚tàm 愧quý 對đối 治trị 二nhị 初sơ 明minh 治trị 法pháp 勝thắng 二nhị 勸khuyến 修tu 莊trang 嚴nghiêm 今kim 初sơ 。

又hựu 示thị 治trị 法pháp 勝thắng 能năng 令linh 自tự 地địa 清thanh 淨tịnh 莊trang 嚴nghiêm 。 亦diệc 令linh 佗tha 地địa 無vô 過quá 故cố 如như 經kinh 慚tàm 恥sỉ 之chi 服phục 。 於ư 諸chư 莊trang 嚴nghiêm 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 慚tàm 如như 鐵thiết 鈎câu 能năng 制chế 人nhân 非phi 法pháp 。 故cố 是thị 中trung 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 者giả 示thị 現hiện 勝thắng 餘dư 戒giới 莊trang 嚴nghiêm 故cố 。

次thứ 慚tàm 愧quý 中trung 初sơ 科khoa 牒điệp 釋thích 治trị 法pháp 勝thắng 者giả 即tức 慚tàm 愧quý 二nhị 法pháp 恥sỉ 即tức 是thị 媿quý 或hoặc 云vân 天thiên 見kiến 其kỳ 隱ẩn 故cố 慚tàm 天thiên 人nhân 見kiến 其kỳ 顯hiển 故cố 恥sỉ 人nhân 然nhiên 經kinh 文văn 前tiền 後hậu 趣thú 舉cử 不bất 必tất 強cường/cưỡng 分phần/phân 令linh 自tự 地địa 清thanh 淨tịnh 莊trang 嚴nghiêm 。 謂vị 自tự 行hành 潔khiết 白bạch 美mỹ 德đức 外ngoại 彰chương 故cố 喻dụ 如như 服phục 佗tha 地địa 無vô 過quá 謂vị 人nhân 畏úy 清thanh 嚴nghiêm 無vô 敢cảm 縱túng/tung 惡ác 故cố 喻dụ 如như 鈎câu 服phục 能năng 嚴nghiêm 身thân 鈎câu 能năng 制chế 物vật 以dĩ 喻dụ 慚tàm 恥sỉ 利lợi 己kỷ 兼kiêm 人nhân 始thỉ 彰chương 最tối 勝thắng 大đại 雲vân 經Kinh 云vân 夫phu 慚tàm 愧quý 者giả 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 。 善thiện 法Pháp 衣y 服phục 是thị 也dã 是thị 中trung 下hạ 點điểm 示thị 奉phụng 持trì 淨tịnh 戒giới 。 亦diệc 是thị 莊trang 嚴nghiêm 即tức 婆bà 沙sa 云vân 戒giới 如như 瓔anh 珞lạc 老lão 少thiểu 中trung 年niên 。 服phục 常thường 好hảo/hiếu 故cố 然nhiên 無vô 慚tàm 恥sỉ 豈khởi 能năng 奉phụng 戒giới 用dụng 茲tư 比tỉ 挍giảo 勝thắng 劣liệt 可khả 知tri 。

△# 二nhị 勸khuyến 修tu 莊trang 嚴nghiêm 。

是thị 故cố 比Bỉ 丘Khâu 。 等đẳng 為vi 明minh 何hà 義nghĩa 示thị 現hiện 勸khuyến 修tu 勝thắng 莊trang 嚴nghiêm 故cố 常thường 修tu 故cố 復phục 示thị 遠viễn 離ly 者giả 損tổn 自tự 地địa 故cố 如như 經kinh 若nhược 離ly 慚tàm 恥sỉ 。 則tắc 失thất 諸chư 功công 德đức 。 故cố 復phục 示thị 有hữu 無vô 得đắc 失thất 故cố 如như 經kinh 應ưng 知tri 。

次thứ 科khoa 初sơ 總tổng 示thị 常thường 下hạ 別biệt 釋thích 有hữu 三tam 初sơ 勸khuyến 常thường 修tu 經Kinh 云vân 常thường 當đương 慚tàm 恥sỉ 無vô 暫tạm 替thế 故cố 替thế 即tức 廢phế 也dã 次thứ 勸khuyến 不bất 可khả 離ly 失thất 功công 德đức 者giả 雜tạp 含hàm 云vân 有hữu 二nhị 淨tịnh 法pháp 能năng 護hộ 世thế 間gian 即tức 慚tàm 愧quý 也dã 則tắc 知tri 無vô 慚tàm 萬vạn 行hạnh 俱câu 失thất 三tam 觀quán 得đắc 失thất 得đắc 謂vị 有hữu 慚tàm 愧quý 則tắc 有hữu 善thiện 法Pháp 。 失thất 謂vị 無vô 愧quý 同đồng 於ư 禽cầm 獸thú 大đại 悲bi 深thâm 切thiết 遺di 茲tư 極cực 訓huấn 諸chư 有hữu 聞văn 者giả 。 寧ninh 不bất 動động 心tâm 必tất 憤phẫn 斯tư 言ngôn 而nhi 能năng 自tự 勵lệ 可khả 謂vị 勇dũng 猛mãnh 丈trượng 夫phu 真chân 佛Phật 子tử 矣hĩ 。

△# 三tam 對đối 滅diệt 煩phiền 惱não 二nhị 初sơ 標tiêu 舉cử 二nhị 隨tùy 釋thích 今kim 初sơ 。

已dĩ 說thuyết 修tu 習tập 對đối 治trị 止chỉ 苦khổ 功công 德đức 次thứ 說thuyết 修tu 習tập 對đối 治trị 滅diệt 煩phiền 惱não 功công 德đức 於ư 中trung 有hữu 三tam 種chủng 障chướng 對đối 治trị 示thị 道đạo 義nghĩa 應ưng 知tri 。

第đệ 三tam 滅diệt 煩phiền 惱não 功công 德đức 標tiêu 云vân 三tam 種chủng 者giả 即tức 嗔sân 慢mạn 諂siểm 也dã 慢mạn 諂siểm 是thị 癡si 慢mạn 中trung 兼kiêm 貪tham 三tam 毒độc 備bị 矣hĩ 示thị 道đạo 義nghĩa 者giả 謂vị 忍nhẫn 辱nhục 謙khiêm 卑ty 質chất 直trực 。

△# 二nhị 隨tùy 釋thích 三tam 初sơ 治trị 嗔sân 恚khuể 障chướng 二nhị 治trị 憍kiêu 慢mạn 障chướng 三tam 治trị 諂siểm 曲khúc 障chướng 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 舉cử 經kinh 二nhị 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 有hữu 人nhân 來lai 。 節tiết 節tiết 支chi 解giải 。 當đương 自tự 攝nhiếp 心tâm 。 不bất 令linh 嗔sân 恨hận 亦diệc 當đương 護hộ 口khẩu 。 勿vật 出xuất 惡ác 言ngôn 。 若nhược 縱túng 恚khuể 心tâm 。 則tắc 自tự 妨phương 道Đạo 。 失thất 功công 德đức 利lợi 。 忍nhẫn 之chi 為vi 德đức 。 持trì 戒giới 苦khổ 行hạnh 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。 能năng 行hành 忍nhẫn 者giả 。 乃nãi 可khả 名danh 為vi 。 有Hữu 力Lực 大Đại 人Nhân 。 若nhược 其kỳ 不bất 能năng 。 歡hoan 喜hỷ 忍nhẫn 受thọ 。 惡ác 罵mạ 之chi 毒độc 。 如như 飲ẩm 甘cam 露lộ 者giả 。 不bất 名danh 入Nhập 道Đạo 智Trí 慧Tuệ 人Nhân 也dã 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 瞋sân 恚khuể 之chi 害hại 。 破phá 諸chư 善thiện 法Pháp 壞hoại 好hảo 名danh 聞văn 。 今kim 世thế 後hậu 世thế 。 人nhân 不bất 喜hỷ 見kiến 。 當đương 知tri 瞋sân 心tâm 。 甚thậm 於ư 猛mãnh 火hỏa 。 常thường 當đương 防phòng 護hộ 。 無vô 令linh 得đắc 入nhập 。 劫kiếp 功công 德đức 賊tặc 。 無vô 過quá 瞋sân 恚khuể 。 白bạch 衣y 受thọ 欲dục 。 非phi 行hành 道Đạo 人Nhân 。 無vô 法pháp 自tự 制chế 。 瞋sân 猶do 可khả 恕thứ 。 出xuất 家gia 行hành 道Đạo 。 無vô 欲dục 之chi 人nhân 。 而nhi 懷hoài 瞋sân 恚khuể 。 甚thậm 不bất 可khả 也dã 。 譬thí 如như 清thanh 冷lãnh 雲vân 中trung 。 而nhi 霹phích 靂lịch 起khởi 火hỏa 。 非phi 所sở 應ưng 也dã 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 牒điệp 釋thích 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 是thị 中trung 初sơ 障chướng 對đối 治trị 者giả 瞋sân 恚khuể 煩phiền 惱não 障chướng 對đối 治trị 故cố 示thị 現hiện 堪kham 忍nhẫn 道đạo 故cố 。

初sơ 段đoạn 總tổng 標tiêu 中trung 瞋sân 恚khuể 是thị 障chướng 忍nhẫn 是thị 對đối 治trị 堪kham 謂vị 智trí 力lực 堪kham 任nhậm 忍nhẫn 即tức 抑ức 忍nhẫn 苦khổ 受thọ 眾chúng 聖thánh 所sở 行hành 故cố 云vân 道đạo 也dã 。

△# 二nhị 牒điệp 釋thích 四tứ 初sơ 示thị 行hành 安an 苦khổ 道đạo 二nhị 顯hiển 示thị 安an 樂lạc 道đạo 三Tam 明Minh 過quá 患hoạn 常thường 護hộ 四tứ 世thế 出xuất 世thế 間gian 法pháp 。 相tương 違vi 初sơ 中trung 三tam 初sơ 明minh 對đối 治trị 二nhị 示thị 障chướng 法pháp 三tam 顯hiển 行hành 勝thắng 今kim 初sơ 。

修tu 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 堪kham 忍nhẫn 地địa 中trung 能năng 忍nhẫn 種chủng 種chủng 諸chư 苦khổ 。 惱não 故cố 無vô 輕khinh 重trọng 對đối 治trị 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 有hữu 人nhân 來lai 。 節tiết 節tiết 支chi 解giải 。 當đương 自tự 攝nhiếp 心tâm 。 無vô 令linh 瞋sân 恨hận 。 故cố 此thử 示thị 幻huyễn 化hóa 法Pháp 身thân 成thành 就tựu 故cố 又hựu 復phục 口khẩu 行hành 清thanh 淨tịnh 。 常thường 作tác 輭nhuyễn 語ngữ 故cố 如như 經kinh 亦diệc 當đương 護hộ 口khẩu 。 勿vật 出xuất 惡ác 言ngôn 故cố 。

牒điệp 釋thích 安an 苦khổ 道đạo 中trung 初sơ 文văn 修tu 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 通thông 命mạng 末mạt 代đại 住trụ 堪kham 忍nhẫn 地địa 者giả 有hữu 云vân 初Sơ 地Địa 或hoặc 云vân 地địa 前tiền 三tam 賢hiền 雖tuy 依y 教giáo 相tương/tướng 分phần/phân 辨biện 地địa 位vị 然nhiên 經kinh 言ngôn 支chi 解giải 葢# 舉cử 深thâm 況huống 淺thiển 論luận 云vân 忍nhẫn 地địa 乃nãi 引dẫn 聖thánh 勵lệ 凡phàm 使sử 未vị 修tu 者giả 斆# 修tu 已dĩ 修tu 者giả 進tiến 益ích 豈khởi 得đắc 推thôi 功công 上thượng 位vị 抑ức 絕tuyệt 來lai 蒙mông 今kim 謂vị 但đãn 能năng 行hành 忍nhẫn 雖tuy 是thị 凡phàm 夫phu 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 住trụ 堪kham 忍nhẫn 地địa 種chủng 種chủng 苦khổ 者giả 惡ác 言ngôn 毀hủy 辱nhục 刀đao 杖trượng 打đả 害hại 以dĩ 至chí 支chi 解giải 猶do 須tu 忍nhẫn 之chi 而nhi 無vô 所sở 簡giản 故cố 云vân 無vô 輕khinh 重trọng 對đối 治trị 也dã 經Kinh 云vân 節tiết 解giải 節tiết 即tức 是thị 段đoạn 支chi 謂vị 支chi 分phần/phân 此thử 下hạ 點điểm 意ý 示thị 幻huyễn 化hóa 者giả 謂vị 觀quán 身thân 虗hư 偽ngụy 知tri 苦khổ 從tùng 緣duyên 無vô 所sở 惱não 故cố 法Pháp 身thân 成thành 就tựu 者giả 謂vị 攝nhiếp 心tâm 無vô 瞋sân 清thanh 淨tịnh 平bình 等đẳng 。 故cố 又hựu 復phục 等đẳng 者giả 以dĩ 支chi 解giải 不bất 動động 是thị 身thân 業nghiệp 攝nhiếp 心tâm 即tức 意ý 業nghiệp 心tâm 既ký 無vô 瞋sân 口khẩu 亦diệc 須tu 護hộ 故cố 下hạ 云vân 三tam 業nghiệp 淨tịnh 也dã 。

△# 二nhị 示thị 障chướng 法pháp 。

復phục 說thuyết 自tự 他tha 利lợi 道Đạo 德đức 障chướng 法pháp 故cố 如như 經kinh 若nhược 縱túng 恚khuể 心tâm 。 則tắc 自tự 妨phương 道Đạo 。 失thất 功công 德đức 利lợi 故cố 。

次thứ 科khoa 道Đạo 德đức 二nhị 字tự 對đối 上thượng 自tự 佗tha 二nhị 利lợi 瞋sân 障chướng 自tự 利lợi 對đối 下hạ 則tắc 自tự 妨phương 道Đạo 。 復phục 障chướng 利lợi 佗tha 對đối 下hạ 失thất 功công 德đức 利lợi 。 瞋sân 是thị 本bổn 惑hoặc 能năng 障chướng 聖thánh 道Đạo 。 又hựu 復phục 違vi 生sanh 障chướng 於ư 化hóa 導đạo 。

△# 三tam 顯hiển 行hành 勝thắng 。

顯hiển 示thị 功công 德đức 智trí 慧tuệ 。 二nhị 種chủng 心tâm 行hành 淨tịnh 故cố 挍giảo 量lượng 勝thắng 諸chư 眷quyến 屬thuộc 行hành 故cố 如như 經kinh 忍nhẫn 之chi 為vi 德đức 。 持trì 戒giới 苦khổ 行hạnh 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。 故cố 於ư 中trung 行hành 者giả 三tam 昧muội 功công 德đức 。 苦khổ 對đối 治trị 故cố 三tam 種chủng 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 及cập 挍giảo 量lượng 勝thắng 相tương/tướng 示thị 行hành 安an 苦khổ 道đạo 應ưng 知tri 。

三tam 中trung 初sơ 牒điệp 釋thích 功công 德đức 即tức 佗tha 利lợi 智trí 慧tuệ 即tức 自tự 行hành 反phản 上thượng 二nhị 障chướng 故cố 云vân 行hành 淨tịnh 忍nhẫn 辱nhục 持trì 戒giới 俱câu 是thị 苦khổ 行hạnh 但đãn 戒giới 禁cấm 情tình 欲dục 非phi 對đối 違vi 惱não 不bất 及cập 於ư 忍nhẫn 以dĩ 其kỳ 同đồng 類loại 故cố 名danh 眷quyến 屬thuộc 於ư 中trung 下hạ 總tổng 示thị 前tiền 科khoa 以dĩ 顯hiển 功công 勝thắng 三tam 昧muội 即tức 觀quán 身thân 知tri 苦khổ 等đẳng 三tam 昧muội 為vi 能năng 治trị 苦khổ 即tức 所sở 治trị 故cố 云vân 苦khổ 對đối 治trị 安an 忍nhẫn 眾chúng 苦khổ 故cố 云vân 安an 苦khổ 道đạo 或hoặc 可khả 懸huyền 對đối 後hậu 文văn 揀giản 異dị 治trị 苦khổ 淨tịnh 業nghiệp 是thị 事sự 行hành 對đối 下hạ 真Chân 如Như 是thị 理lý 觀quán 對đối 事sự 止chỉ 息tức 名danh 安an 苦khổ 道đạo 即tức 生sanh 滅diệt 法Pháp 門môn 觀quán 理lý 空không 寂tịch 名danh 安an 樂lạc 道đạo 是thị 無vô 生sanh 法Pháp 門môn 。 約ước 位vị 則tắc 前tiền 淺thiển 而nhi 後hậu 深thâm 據cứ 行hành 則tắc 由do 事sự 而nhi 造tạo 理lý 更cánh 欲dục 委ủy 明minh 恐khủng 煩phiền 且thả 止chỉ 。

△# 二nhị 顯hiển 示thị 安an 樂lạc 道đạo 二nhị 初sơ 釋thích 堪kham 忍nhẫn 二nhị 釋thích 不bất 堪kham 忍nhẫn 今kim 初sơ 。

次thứ 說thuyết 真Chân 如Như 觀quán 清thanh 淨tịnh 顯hiển 示thị 安an 樂lạc 道đạo 故cố 成thành 就tựu 觀quán 智trí 大đại 人nhân 力lực 故cố 如như 經kinh 能năng 行hành 忍nhẫn 者giả 。 乃nãi 可khả 名danh 為vi 。 有Hữu 力Lực 大Đại 人Nhân 故cố 。

安an 樂lạc 道đạo 中trung 初sơ 文văn 真chân 謂vị 體thể 離ly 虗hư 妄vọng 如như 則tắc 性tánh 非phi 差sai 別biệt 智trí 冥minh 此thử 理lý 敻# 絕tuyệt 塵trần 勞lao 故cố 言ngôn 清thanh 淨tịnh 成thành 就tựu 觀quán 智trí 謂vị 有hữu 力lực 也dã 丈trượng 夫phu 即tức 大đại 人nhân 也dã 南nam 山sơn 云vân 丈trượng 夫phu 者giả 建kiến 心tâm 慕mộ 遠viễn 清thanh 節tiết 不bất 羣quần 卓trác 然nhiên 風phong 霜sương 不bất 改cải 其kỳ 操thao 鏗khanh 然nhiên 憂ưu 喜hỷ 未vị 達đạt 其kỳ 心tâm 方phương 名danh 丈trượng 夫phu 堪kham 為vi 釋Thích 子tử 必tất 逐trục 世thế 浮phù 沈trầm 任nhậm 情tình 喜hỷ 怒nộ 則tắc 志chí 同đồng 兒nhi 女nữ 豈khởi 號hiệu 大đại 人nhân 下hạ 文văn 所sở 謂vị 。 不bất 名danh 入Nhập 道Đạo 智Trí 慧Tuệ 人Nhân 也dã 。

△# 二nhị 釋thích 不bất 堪kham 忍nhẫn 二nhị 初sơ 通thông 示thị 二nhị 牒điệp 釋thích 今kim 初sơ 。

又hựu 顯hiển 示thị 不bất 入nhập 丈trượng 夫phu 力lực 成thành 就tựu 者giả 無vô 智trí 慧tuệ 觀quán 故cố 依y 相tương 違vi 顯hiển 勝thắng 應ưng 知tri 如như 經kinh 若nhược 其kỳ 不bất 能năng 。 歡hoan 喜hỷ 忍nhẫn 受thọ 。 乃nãi 至chí 智trí 慧tuệ 人nhân 也dã 故cố 。

次thứ 科khoa 通thông 示thị 中trung 此thử 示thị 不bất 忍nhẫn 顯hiển 上thượng 能năng 忍nhẫn 故cố 云vân 依y 相tương 違vi 等đẳng 。

△# 二nhị 牒điệp 釋thích 。

是thị 中trung 不bất 歡hoan 喜hỷ 者giả 。 無vô 信tín 入nhập 觀quán 故cố 惡ác 罵mạ 之chi 毒độc 。 者giả 示thị 無vô 生sanh 法Pháp 門môn 。 相tương/tướng 中trung 不bất 如như 法Pháp 受thọ 故cố 甘cam 露lộ 者giả 示thị 無vô 生sanh 法pháp 自tự 體thể 相tướng 相tương 似tự 法pháp 故cố 於ư 中trung 道đạo 者giả 示thị 智trí 慧tuệ 自tự 體thể 故cố 。

牒điệp 釋thích 中trung 初sơ 釋thích 不bất 歡hoan 喜hỷ 無vô 信tín 入nhập 者giả 若nhược 信tín 忍nhẫn 德đức 則tắc 喜hỷ 修tu 故cố 次thứ 釋thích 惡ác 罵mạ 諸chư 法pháp 體thể 寂tịch 本bổn 自tự 無vô 生sanh 。 迷mê 惑hoặc 不bất 了liễu 妄vọng 分phần/phân 善thiện 惡ác 謂vị 言ngôn 惡ác 罵mạ 故cố 云vân 不bất 如như 法Pháp 受thọ 也dã 示thị 無vô 生sanh 自tự 體thể 者giả 由do 此thử 法pháp 勝thắng 如như 天thiên 甘cam 露lộ 。 味vị 中trung 最tối 上thượng 。 故cố 於ư 下hạ 釋thích 入nhập 道đạo 由do 慧tuệ 入nhập 道đạo 道đạo 為vi 慧tuệ 本bổn 故cố 云vân 自tự 體thể 此thử 竝tịnh 順thuận 釋thích 反phản 顯hiển 不bất 能năng 。

△# 三Tam 明Minh 過quá 患hoạn 常thường 護hộ 二nhị 初sơ 通thông 示thị 二nhị 牒điệp 釋thích 今kim 初sơ 。

復phục 說thuyết 過quá 患hoạn 事sự 常thường 護hộ 故cố 如như 經kinh 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 是thị 等đẳng 故cố 。

三Tam 明Minh 過quá 中trung 初sơ 科khoa 從tùng 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 至chí 人nhân 不bất 喜hỷ 見kiến 。 即tức 說thuyết 過quá 患hoạn 事sự 從tùng 當đương 知tri 瞋sân 心tâm 。 下hạ 至chí 無vô 過quá 瞋sân 恚khuể 。 即tức 明minh 常thường 護hộ 也dã 。

△# 二nhị 牒điệp 釋thích 。

於ư 中trung 諸chư 善thiện 法Pháp 者giả 自tự 利lợi 智trí 慧tuệ 相tương/tướng 故cố 好hảo/hiếu 名danh 聞văn 者giả 利lợi 他tha 善thiện 法Pháp 名danh 稱xưng 功công 德đức 故cố 人nhân 不bất 喜hỷ 見kiến 。 者giả 自tự 他tha 世thế 無vô 可khả 樂lạc 果quả 報báo 故cố 於ư 中trung 防phòng 護hộ 有hữu 二nhị 種chủng 何hà 等đẳng 為vi 二nhị 。 一nhất 者giả 護hộ 自tự 善thiện 法Pháp 如như 防phòng 火hỏa 相tương 似tự 法pháp 故cố 二nhị 者giả 護hộ 利lợi 他tha 功công 德đức 防phòng 護hộ 賊tặc 相tương 似tự 法pháp 故cố 。

次thứ 科khoa 自tự 利lợi 智trí 慧tuệ 者giả 以dĩ 不bất 名danh 入nhập 道Đạo 之chi 人nhân 。 故cố 利lợi 他tha 名danh 稱xưng 者giả 以dĩ 失thất 人nhân 歸quy 敬kính 之chi 心tâm 故cố 聞văn 字tự 去khứ 呼hô 自tự 佗tha 世thế 者giả 自tự 即tức 今kim 世thế 他tha 即tức 後hậu 世thế 善thiện 果quả 名danh 可khả 樂lạc 惡ác 果quả 名danh 不bất 可khả 樂lạc 樂nhạo/nhạc/lạc 字tự 去khứ 呼hô 次thứ 釋thích 常thường 護hộ 火hỏa 由do 內nội 發phát 賊tặc 是thị 外ngoại 侵xâm 配phối 上thượng 二nhị 利lợi 昭chiêu 然nhiên 可khả 見kiến 。

△# 四tứ 世thế 出xuất 世thế 間gian 法pháp 。 相tương 違vi 二nhị 初sơ 世thế 間gian 法pháp 二nhị 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 今kim 初sơ 。

復phục 示thị 世thế 間gian 功công 德đức 違vi 順thuận 法pháp 中trung 有hữu 受thọ 用dụng 故cố 未vị 畢tất 竟cánh 相tương 違vi 故cố 如như 經kinh 白bạch 衣y 受thọ 欲dục 。 非phi 道Đạo 行hạnh 無vô 法pháp 自tự 制chế 。 瞋sân 猶do 可khả 恕thứ 。 故cố 於ư 中trung 無vô 法pháp 者giả 無vô 白bạch 淨tịnh 法pháp 對đối 治trị 故cố 。

四tứ 明minh 相tướng 違vi 中trung 初sơ 科khoa 違vi 順thuận 法pháp 者giả 瞋sân 因nhân 違vi 起khởi 喜hỷ 從tùng 順thuận 發phát 白bạch 衣y 隨tùy 世thế 故cố 有hữu 受thọ 用dụng 釋thích 經kinh 受thọ 欲dục 等đẳng 也dã 又hựu 復phục 無vô 法pháp 但đãn 能năng 自tự 制chế 故cố 非phi 畢tất 竟cánh 相tương 違vi 釋thích 經kinh 可khả 恕thứ 也dã 恕thứ 謂vị 容dung 恕thứ 於ư 下hạ 點điểm 示thị 白bạch 淨tịnh 法pháp 謂vị 戒giới 定định 三tam 昧muội 等đẳng 。

△# 二nhị 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。

次thứ 示thị 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。 於ư 世thế 間gian 受thọ 用dụng 二nhị 法pháp 中trung 一nhất 向hướng 相tương 違vi 故cố 如như 經kinh 出xuất 家gia 行hành 道Đạo 。 無vô 欲dục 之chi 人nhân 。 而nhi 懷hoài 瞋sân 恚khuể 。 甚thậm 不bất 可khả 也dã 。 故cố 餘dư 者giả 顯hiển 示thị 道đạo 分phần/phân 中trung 不bất 應ưng 有hữu 相tương 似tự 法pháp 故cố 如như 經kinh 譬thí 如như 清thanh 冷lãnh 雲vân 中trung 。 霹phích 靂lịch 起khởi 火hỏa 。 非phi 所sở 應ưng 也dã 故cố 。

次thứ 科khoa 出xuất 世thế 間gian 受thọ 用dụng 二nhị 法pháp 即tức 上thượng 違vi 順thuận 行hành 道Đạo 有hữu 法pháp 不bất 當đương 受thọ 用dụng 故cố 云vân 一nhất 向hướng 相tương 違vi 餘dư 下hạ 喻dụ 顯hiển 清thanh 冷lãnh 雲vân 喻dụ 出xuất 家gia 行hành 道Đạo 。 霹phích 靂lịch 起khởi 火hỏa 。 喻dụ 懷hoài 瞋sân 恚khuể 理lý 所sở 不bất 當đương 故cố 云vân 。 非phi 所sở 應ưng 也dã 。

△# 二nhị 治trị 憍kiêu 慢mạn 障chướng 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

次thứ 說thuyết 第đệ 二nhị 煩phiền 惱não 障chướng 對đối 治trị 道đạo 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 當đương 自tự 摩ma 頭đầu 。 已dĩ 捨xả 飾sức 好hảo 。 著trước 壞hoại 色sắc 衣y 。 執chấp 持trì 應ứng 器khí 。 以dĩ 乞khất 自tự 活hoạt 。 自tự 見kiến 如như 是thị 。 若nhược 起khởi 憍kiêu 慢mạn 。 當đương 疾tật 滅diệt 之chi 。 增tăng 長trưởng 憍kiêu 慢mạn 。 尚thượng 非phi 世thế 俗tục 。 白bạch 衣y 所sở 宜nghi 。 何hà 況huống 出xuất 家gia 。 入nhập 道Đạo 之chi 人nhân 。 為vì 解giải 脫thoát 故cố 。 自tự 降hàng 其kỳ 身thân 。 而nhi 行hành 乞khất 耶da 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 釋thích 遠viễn 離ly 二nhị 釋thích 挍giảo 量lượng 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 總tổng 舉cử 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 第đệ 二nhị 煩phiền 惱não 障chướng 對đối 治trị 道đạo 者giả 示thị 現hiện 自tự 無vô 尊tôn 勝thắng 心tâm 成thành 就tựu 輕khinh 賤tiện 身thân 心tâm 行hành 故cố 遠viễn 離ly 貢cống 高cao 煩phiền 惱não 故cố 於ư 中trung 有hữu 七thất 句cú 行hành 遠viễn 離ly 。

第đệ 二nhị 治trị 憍kiêu 慢mạn 障chướng 初sơ 科khoa 總tổng 舉cử 無vô 尊tôn 勝thắng 心tâm 者giả 由do 自tự 尊tôn 己kỷ 故cố 起khởi 憍kiêu 慢mạn 此thử 示thị 煩phiền 惱não 之chi 本bổn 也dã 輕khinh 賤tiện 身thân 心tâm 行hành 者giả 降giáng/hàng 志chí 謙khiêm 卑ty 也dã 治trị 法pháp 既ký 成thành 煩phiền 惱não 即tức 息tức 故cố 云vân 遠viễn 離ly 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 七thất (# 如như 文văn )# 。

一nhất 者giả 於ư 上thượng 上thượng 尊tôn 勝thắng 處xứ 最tối 先tiên 折chiết 伏phục 故cố 常thường 應ưng 自tự 知tri 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 當đương 自tự 摩ma 頭đầu 。 故cố 二nhị 者giả 於ư 餘dư 處xứ 莊trang 嚴nghiêm 不bất 受thọ 用dụng 故cố 如như 經kinh 已dĩ 捨xả 飾sức 好hảo 。 故cố 三tam 者giả 於ư 衣y 服phục 處xứ 對đối 治trị 為vi 好hảo/hiếu 心tâm 故cố 如như 經kinh 著trước 壞hoại 色sắc 衣y 。 故cố 四tứ 者giả 自tự 己kỷ 受thọ 用dụng 具cụ 常thường 自tự 持trì 故cố 如như 經kinh 執chấp 持trì 應ứng 器khí 。 故cố 五ngũ 者giả 於ư 內nội 外ngoại 受thọ 。 用dụng 事sự 不bất 作tác 餘dư 生sanh 過quá 方phương 便tiện 故cố 及cập 自tự 調điều 伏phục 故cố 如như 經kinh 以dĩ 乞khất 自tự 活hoạt 。 故cố 六lục 者giả 智trí 慧tuệ 成thành 就tựu 。 當đương 自tự 觀quán 察sát 。 故cố 如như 經kinh 自tự 見kiến 如như 是thị 。 故cố 七thất 者giả 對đối 治trị 成thành 就tựu 遠viễn 離ly 微vi 起khởi 故cố 如như 經kinh 若nhược 起khởi 憍kiêu 慢mạn 。 當đương 疾tật 滅diệt 之chi 故cố 。

別biệt 釋thích 中trung 初sơ 文văn 頭đầu 是thị 一nhất 身thân 之chi 表biểu 納nạp 塵trần 之chi 要yếu 故cố 云vân 上thượng 上thượng 尊tôn 勝thắng 處xứ 凡phàm 出xuất 家gia 人nhân 率suất 先tiên 剪tiễn 削tước 毀hủy 其kỳ 形hình 好hảo 。 故cố 云vân 最tối 先tiên 折chiết 伏phục 誡giới 令linh 自tự 摩ma 欲dục 使sử 常thường 知tri 也dã 二nhị 中trung 除trừ 上thượng 首thủ 飾sức 故cố 云vân 餘dư 處xứ 莊trang 嚴nghiêm 即tức 身thân 所sở 服phục 用dụng 帶đái 佩bội 金kim 玉ngọc 等đẳng 物vật 三tam 中trung 對đối 治trị 為vi 好hảo/hiếu 心tâm 者giả 即tức 貪tham 愛ái 也dã 出xuất 家gia 遠viễn 世thế 服phục 壞hoại 色sắc 衣y 即tức 青thanh 黑hắc 木mộc 蘭lan 三tam 如như 法Pháp 色sắc 壞hoại 世thế 好hảo/hiếu 色sắc 故cố 云vân 壞hoại 色sắc 或hoặc 云vân 如như 物vật 故cố 壞hoại 故cố 云vân 壞hoại 色sắc 廣quảng 辨biện 衣y 體thể 如như 毗Tỳ 尼Ni 中trung 四tứ 中trung 自tự 己kỷ 受thọ 用dụng 具cụ 者giả 一nhất 盋# 自tự 給cấp 不bất 兼kiêm 佗tha 故cố 常thường 自tự 持trì 者giả 不bất 與dữ 僕bộc 侍thị 示thị 聖thánh 儀nghi 故cố 居cư 則tắc 安an 於ư 好hảo/hiếu 處xứ 行hành 則tắc 串xuyến 於ư 左tả 肩kiên 乞khất 則tắc 擎kình 於ư 掌chưởng 內nội 應ứng 器khí 有hữu 謂vị 體thể 色sắc 量lượng 三tam 皆giai 應ưng 法pháp 故cố 或hoặc 云vân 盋# 為vi 應Ứng 供Cúng 之chi 器khí 故cố 云vân 應ứng 器khí 五ngũ 中trung 內nội 外ngoại 受thọ 用dụng 謂vị 飲ẩm 食thực 衣y 服phục 。 內nội 外ngoại 兩lưỡng 資tư 經kinh 營doanh 貯trữ 積tích 追truy 陪bồi 赴phó 請thỉnh 俱câu 能năng 生sanh 過quá 唯duy 乞khất 食thực 法pháp 清thanh 淨tịnh 活hoạt 命mạng 宜nghi 思tư 聖thánh 範phạm 竭kiệt 力lực 行hành 之chi 六lục 中trung 當đương 觀quán 察sát 者giả 省tỉnh 前tiền 五ngũ 事sự 故cố 云vân 自tự 見kiến 如như 是thị 。 七thất 中trung 初sơ 心tâm 行hành 人nhân 未vị 能năng 盡tận 滅diệt 不bất 無vô 暫tạm 起khởi 覺giác 即tức 觀quán 察sát 故cố 云vân 疾tật 滅diệt 憍kiêu 謂vị 縱túng/tung 任nhậm 於ư 己kỷ 慢mạn 即tức 倨# 傲ngạo 於ư 他tha 。

△# 二nhị 釋thích 校giảo 量lượng 。

餘dư 者giả 明minh 何hà 義nghĩa 故cố 示thị 現hiện 校giảo 量lượng 自tự 降hàng 伏phục 者giả 不bất 應ưng 起khởi 憍kiêu 慢mạn 故cố 障chướng 礙ngại 先tiên 後hậu 際tế 功công 德đức 故cố 如như 經kinh 增tăng 長trưởng 憍kiêu 慢mạn 。 尚thượng 非phi 世thế 俗tục 。 如như 是thị 等đẳng 故cố 。

次thứ 科khoa 初sơ 總tổng 釋thích 言ngôn 校giảo 量lượng 者giả 道đạo 俗tục 相tương/tướng 比tỉ 也dã 易dị 曰viết 謙khiêm 尊tôn 而nhi 光quang 卑ty 而nhi 不bất 可khả 踰du 禮lễ 云vân 傲ngạo 不bất 可khả 長trường/trưởng 欲dục 不bất 可khả 縱túng/tung 則tắc 知tri 憍kiêu 慢mạn 非phi 俗tục 所sở 宜nghi 既ký 自tự 降hàng 伏phục 不bất 當đương 輒triếp 起khởi 故cố 云vân 不bất 應ưng 等đẳng 障chướng 下hạ 牒điệp 釋thích 先tiên 際tế 功công 德đức 即tức 出xuất 家gia 入nhập 道Đạo 。 也dã 後hậu 際tế 功công 德đức 謂vị 解giải 脫thoát 也dã 若nhược 縱túng/tung 憍kiêu 慢mạn 則tắc 始thỉ 終chung 二nhị 際tế 功công 德đức 不bất 生sanh 故cố 云vân 障chướng 礙ngại 。

△# 三tam 治trị 諂siểm 曲khúc 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

次thứ 說thuyết 第đệ 三tam 障chướng 對đối 治trị 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 諂siểm 曲khúc 之chi 心tâm 。 與dữ 道Đạo 相tương 違vi 。 是thị 故cố 宜nghi 應ưng 。 質chất 直trực 其kỳ 心tâm 。 當đương 知tri 諂siểm 曲khúc 。 但đãn 為vi 欺khi 誑cuống 。 入nhập 道Đạo 之chi 人nhân 。 則tắc 無vô 是thị 處xứ 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 宜nghi 當đương 端đoan 心tâm 。 以dĩ 質chất 直trực 為vi 本bổn 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 明minh 遠viễn 離ly 諂siểm 曲khúc 。 二nhị 釋thích 誡giới 勸khuyến 初sơ 中trung 三tam 初sơ 釋thích 障chướng 法pháp 二nhị 釋thích 對đối 治trị 三tam 釋thích 不bất 相tương 應ứng 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 第đệ 三tam 障chướng 對đối 治trị 者giả 示thị 現hiện 根căn 本bổn 直trực 心tâm 遠viễn 離ly 諂siểm 曲khúc 。 煩phiền 惱não 障chướng 故cố 於ư 身thân 口khẩu 意ý 。 中trung 自tự 違vi 彼bỉ 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 諂siểm 曲khúc 之chi 心tâm 。 與dữ 道Đạo 相tương 違vi 故cố 。

三tam 治trị 諂siểm 曲khúc 明minh 遠viễn 離ly 中trung 初sơ 科khoa 初sơ 總tổng 示thị 根căn 本bổn 直trực 心tâm 者giả 以dĩ 能năng 出xuất 生sanh 。 道Đạo 心tâm 故cố 名danh 根căn 本bổn 於ư 下hạ 牒điệp 釋thích 凡phàm 愚ngu 自tự 昧muội 三tam 業nghiệp 動động 用dụng 還hoàn 欺khi 自tự 心tâm 足túc 恭cung 面diện 柔nhu 是thị 身thân 諂siểm 巧xảo 言ngôn 令linh 詞từ 是thị 口khẩu 諂siểm 方phương 便tiện 計kế 校giáo 是thị 意ý 諂siểm 三tam 皆giai 邪tà 曲khúc 而nhi 本bổn 於ư 意ý 故cố 但đãn 云vân 心tâm 自tự 違vi 彼bỉ 者giả 彼bỉ 即tức 是thị 道đạo 道đạo 非phi 邪tà 曲khúc 故cố 與dữ 相tương 違vi 。

△# 二nhị 釋thích 對đối 治trị 。

復phục 示thị 違vi 道đạo 障chướng 對đối 治trị 故cố 如như 經kinh 是thị 故cố 宜nghi 應ưng 。 質chất 直trực 其kỳ 心tâm 故cố 。

次thứ 科khoa 違vi 道đạo 障chướng 即tức 諂siểm 曲khúc 也dã 對đối 治trị 謂vị 質chất 直trực 也dã 質chất 故cố 無vô 諂siểm 直trực 故cố 無vô 曲khúc 。

△# 三tam 釋thích 不bất 相tương 應ứng 。

又hựu 復phục 相tương 違vi 法pháp 道đạo 分phần/phân 時thời 中trung 不bất 應ưng 有hữu 故cố 如như 經kinh 當đương 知tri 諂siểm 曲khúc 。 但đãn 為vi 欺khi 誑cuống 。 入nhập 道Đạo 之chi 人nhân 。 則tắc 無vô 是thị 處xứ 。 故cố 是thị 中trung 欺khi 誑cuống 者giả 心tâm 口khẩu 俱câu 時thời 不bất 實thật 用dụng 故cố 。

三tam 中trung 諂siểm 誑cuống 違vi 道đạo 名danh 相tướng 違vi 法pháp 道đạo 唯duy 質chất 直trực 不bất 應ưng 諂siểm 曲khúc 對đối 經kinh 可khả 知tri 是thị 下hạ 點điểm 示thị 諂siểm 通thông 三tam 業nghiệp 必tất 起khởi 於ư 心tâm 多đa 由do 於ư 口khẩu 故cố 云vân 心tâm 口khẩu 不bất 實thật 也dã 。

△# 二nhị 釋thích 誡giới 勸khuyến 。

餘dư 者giả 示thị 現hiện 直trực 心tâm 是thị 道Đạo 心tâm 本bổn 故cố 如như 經kinh 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 宜nghi 當đương 端đoan 心tâm 。 以dĩ 質chất 直trực 為vi 本bổn 故cố 。

次thứ 釋thích 誡giới 勸khuyến 指chỉ 後hậu 經kinh 文văn 故cố 言ngôn 餘dư 者giả 道Đạo 心tâm 由do 直trực 心tâm 而nhi 生sanh 故cố 直trực 心tâm 為vi 道Đạo 心tâm 之chi 本bổn 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 同đồng 一nhất 道Đạo 故cố 。 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 皆giai 以dĩ 直trực 心tâm 。 淨tịnh 名danh 云vân 直trực 心tâm 是thị 道Đạo 場Tràng 。 今kim 云vân 端đoan 心tâm 者giả 此thử 勸khuyến 攝nhiếp 之chi 令linh 正chánh 然nhiên 後hậu 三tam 業nghiệp 動động 用dụng 皆giai 須tu 質chất 直trực 。

△# 三tam 修tu 習tập 出xuất 世thế 間gian 大đại 人nhân 功công 德đức 二nhị 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 隨tùy 釋thích 今kim 初sơ 。

已dĩ 說thuyết 修tu 習tập 世thế 間gian 。 功công 德đức 分phần/phân 次thứ 說thuyết 修tu 習tập 出xuất 世thế 間gian 大đại 人nhân 功công 德đức 分phần/phân 大đại 人nhân 功công 德đức 分phần/phân 有hữu 八bát 種chủng 一nhất 切thiết 大đại 人nhân 常thường 用dụng 此thử 以dĩ 自tự 覺giác 察sát 故cố 長trưởng 養dưỡng 成thành 就tựu 方phương 便tiện 畢tất 竟cánh 故cố 。

第đệ 三tam 分phần/phân 總tổng 標tiêu 中trung 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 可khả 知tri 一nhất 切thiết 大đại 人nhân 即tức 目mục 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 揀giản 二Nhị 乘Thừa 教giáo 雖tuy 在tại 小tiểu 論luận 取thủ 深thâm 意ý 例lệ 判phán 大đại 行hành 又hựu 據cứ 首thủ 標tiêu 建kiến 立lập 菩Bồ 薩Tát 所sở 修tu 行hành 。 法pháp 則tắc 一nhất 經kinh 始thỉ 末mạt 悉tất 大đại 人nhân 行hành 豈khởi 唯duy 此thử 分phần/phân 乎hồ 孤cô 山sơn 云vân 三tam 乘thừa 聖thánh 人nhân 悉tất 曰viết 大đại 人nhân 者giả 誤ngộ 也dã 即tức 前tiền 所sở 謂vị 大Đại 道Đạo 心tâm 眾chúng 生sanh 亦diệc 云vân 大Đại 士Sĩ 士sĩ 即tức 是thị 人nhân 譯dịch 語ngữ 小tiểu 異dị 安an 有hữu 小tiểu 聖thánh 反phản 名danh 大đại 耶da 八bát 大đại 人nhân 覺giác 。 經Kinh 云vân 如như 此thử 八bát 事sự 。 乃nãi 是thị 諸chư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 大đại 人nhân 。 之chi 所sở 覺giác 悟ngộ 。 非phi 唯duy 此thử 經Kinh 一nhất 切thiết 經kinh 論luận 凡phàm 標tiêu 大đại 人nhân 皆giai 為vi 揀giản 小tiểu 學học 者giả 宜nghi 知tri 常thường 用dụng 覺giác 察sát 勤cần 修tu 習tập 故cố 。 長trưởng 養dưỡng 成thành 就tựu 不bất 退thoái 。 失thất 故cố 長trưởng 養dưỡng 方phương 便tiện 是thị 因nhân 即tức 前tiền 七thất 段đoạn 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 是thị 果quả 即tức 第đệ 八bát 段đoạn 如như 第đệ 七thất 段đoạn 結kết 文văn 自tự 見kiến 。

△# 二nhị 隨tùy 釋thích 八bát 初sơ 無vô 求cầu 功công 德đức 二nhị 知tri 覺giác 功công 德đức 三tam 遠viễn 離ly 功công 德đức 四tứ 不bất 疲bì 倦quyện 功công 德đức 五ngũ 不bất 忘vong 念niệm 功công 德đức 六lục 禪thiền 定định 功công 德đức 。 七thất 智trí 慧tuệ 功công 德đức 。 八bát 畢tất 竟cánh 功công 德đức 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 舉cử 經kinh 二nhị 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 當đương 知tri 多đa 欲dục 之chi 人nhân 。 多đa 求cầu 利lợi 故cố 。 苦khổ 惱não 亦diệc 多đa 。 少thiểu 欲dục 之chi 人nhân 。 無vô 求cầu 無vô 欲dục 。 則tắc 無vô 此thử 患hoạn 。 直trực 爾nhĩ 少thiểu 欲dục 。 尚thượng 應ưng 修tu 習tập 何hà 況huống 少thiểu 欲dục 。 能năng 生sanh 諸chư 功công 德đức 。 少thiểu 欲dục 之chi 人nhân 。 則tắc 無vô 謟siểm 曲khúc 以dĩ 求cầu 人nhân 意ý 。 亦diệc 復phục 不bất 為vị 。 諸chư 根căn 所sở 牽khiên 。 行hành 少thiểu 欲dục 者giả 。 心tâm 則tắc 坦thản 然nhiên 。 無vô 所sở 憂ưu 畏úy 。 觸xúc 事sự 有hữu 餘dư 。 常thường 無vô 不bất 足túc 。 有hữu 少thiểu 欲dục 者giả 。 則tắc 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 名danh 少thiểu 欲dục 。

△# 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 總tổng 示thị 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 是thị 中trung 第đệ 一nhất 大đại 人nhân 成thành 就tựu 無vô 求cầu 功công 德đức 知tri 覺giác 多đa 欲dục 過quá 故cố 於ư 中trung 說thuyết 所sở 知tri 覺giác 有hữu 五ngũ 種chủng 相tương/tướng 。

初sơ 功công 德đức 中trung 標tiêu 云vân 無vô 求cầu 是thị 所sở 修tu 行hành 多đa 欲dục 即tức 所sở 覺giác 過quá 但đãn 常thường 照chiếu 察sát 未vị 必tất 對đối 過quá 下hạ 皆giai 類loại 此thử 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 五ngũ (# 如như 文văn )# 。

一nhất 者giả 知tri 覺giác 障chướng 相tương 謂vị 煩phiền 惱não 業nghiệp 苦khổ 三tam 種chủng 障chướng 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 當đương 知tri 多đa 欲dục 之chi 人nhân 。 多đa 求cầu 利lợi 故cố 。 苦khổ 惱não 亦diệc 多đa 。 故cố 此thử 示thị 迴hồi 轉chuyển 不bất 息tức 故cố 二nhị 者giả 知tri 覺giác 治trị 相tương/tướng 成thành 就tựu 遠viễn 離ly 三tam 種chủng 。 妄vọng 想tưởng 故cố 如như 經kinh 少thiểu 欲dục 之chi 人nhân 。 無vô 求cầu 無vô 欲dục 。 則tắc 無vô 此thử 患hoạn 。 故cố 三tam 者giả 知tri 覺giác 因nhân 果quả 集tập 起khởi 相tương/tướng 成thành 就tựu 無vô 量lượng 。 行hành 故cố 如như 經kinh 直trực 爾nhĩ 少thiểu 欲dục 。 尚thượng 應ưng 修tu 習tập 何hà 況huống 少thiểu 欲dục 。 能năng 生sanh 諸chư 功công 德đức 。 故cố 四tứ 者giả 知tri 覺giác 無vô 諸chư 障chướng 畢tất 竟cánh 相tương/tướng 三tam 障chướng 畢tất 竟cánh 故cố 如như 經kinh 少thiểu 欲dục 之chi 人nhân 。 則tắc 無vô 諂siểm 曲khúc 。 以dĩ 求cầu 人nhân 意ý 。 亦diệc 復phục 不bất 為vị 。 諸chư 根căn 所sở 牽khiên 。 故cố 五ngũ 者giả 知tri 覺giác 畢tất 竟cánh 成thành 就tựu 。 相tương/tướng 般Bát 若Nhã 等đẳng 三tam 種chủng 功công 德đức 果quả 成thành 就tựu 故cố 如như 經kinh 行hành 少thiểu 欲dục 者giả 。 心tâm 則tắc 坦thản 然nhiên 。 無vô 所sở 憂ưu 畏úy 。 觸xúc 事sự 有hữu 餘dư 。 常thường 無vô 不bất 足túc 。 有hữu 少thiểu 欲dục 者giả 。 則tắc 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 名danh 少thiểu 欲dục 故cố 。

別biệt 釋thích 中trung 初sơ 文văn 煩phiền 惱não 對đối 多đa 欲dục 業nghiệp 對đối 多đa 求cầu 苦khổ 對đối 苦khổ 惱não 此thử 三tam 種chủng 障chướng 展triển 轉chuyển 相tương 續tục 故cố 云vân 迴hồi 轉chuyển 不bất 息tức 此thử 即tức 釋thích 上thượng 三tam 多đa 字tự 也dã 二nhị 中trung 三tam 種chủng 妄vọng 想tưởng 即tức 上thượng 三tam 障chướng 言ngôn 遠viễn 離ly 者giả 反phản 上thượng 三tam 多đa 為vi 三tam 無vô 故cố 患hoạn 即tức 是thị 苦khổ 三tam 中trung 因nhân 果quả 集tập 起khởi 者giả 出xuất 世thế 因nhân 果quả 起khởi 自tự 少thiểu 欲dục 謂vị 能năng 生sanh 也dã 無vô 量lượng 行hành 者giả 。 即tức 上thượng 因nhân 果quả 謂vị 諸chư 功công 德đức 也dã 經Kinh 云vân 直trực 爾nhĩ 等đẳng 舉cử 獨độc 況huống 兼kiêm 顯hiển 勝thắng 申thân 勸khuyến 四tứ 中trung 前tiền 文văn 但đãn 云vân 三tam 無vô 此thử 中trung 的đích 示thị 所sở 無vô 之chi 相tướng 指chỉ 出xuất 病bệnh 根căn 故cố 云vân 畢tất 竟cánh 相tương/tướng 也dã 諂siểm 曲khúc 是thị 煩phiền 惱não 求cầu 人nhân 是thị 業nghiệp 諸chư 根căn 所sở 牽khiên 。 是thị 苦khổ 五ngũ 中trung 顯hiển 示thị 少thiểu 欲dục 修tu 成thành 之chi 益ích 故cố 云vân 畢tất 竟cánh 成thành 就tựu 。 相tương/tướng 般Bát 若Nhã 等đẳng 三tam 即tức 解giải 脫thoát 法Pháp 身thân 三tam 德đức 之chi 果quả 般Bát 若Nhã 觀quán 照chiếu 。 故cố 坦thản 然nhiên 無vô 畏úy 對đối 上thượng 無vô 諂siểm 也dã 解giải 脫thoát 絕tuyệt 縛phược 故cố 有hữu 餘dư 常thường 足túc 對đối 上thượng 無vô 求cầu 也dã 法Pháp 身thân 體thể 寂tịch 故cố 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 對đối 上thượng 不bất 為vi 諸chư 根căn 所sở 牽khiên 。 也dã 坦thản 謂vị 平bình 坦thản 不bất 求cầu 自tự 足túc 故cố 無vô 憂ưu 畏úy 觸xúc 事sự 謂vị 隨tùy 時thời 所sở 須tu 皆giai 為vi 過quá 分phần/phân (# 舊cựu 記ký 以dĩ 心tâm 坦thản 然nhiên 配phối 法Pháp 身thân 者giả 非phi )# 是thị 名danh 一nhất 句cú 結kết 指chỉ 上thượng 文văn 下hạ 皆giai 例lệ 爾nhĩ 。

△# 二nhị 知tri 覺giác 功công 德đức 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

復phục 次thứ 說thuyết 第đệ 二nhị 大đại 人nhân 知tri 覺giác 功công 德đức 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 欲dục 脫thoát 諸chư 苦khổ 惱não 。 當đương 觀quán 知tri 足túc 。 知tri 足túc 之chi 法pháp 。 即tức 是thị 富phú 樂lạc 。 安an 穩ổn 之chi 處xứ 。 知tri 足túc 之chi 人nhân 。 雖tuy 臥ngọa 地địa 上thượng 。 猶do 為vi 安an 樂lạc 。 不bất 知tri 足túc 者giả 。 雖tuy 處xứ 天thiên 堂đường 。 亦diệc 不bất 稱xưng 意ý 。 不bất 知tri 足túc 者giả 。 雖tuy 富phú 而nhi 貧bần 。 知tri 足túc 之chi 人nhân 。 雖tuy 貧bần 而nhi 富phú 。 不bất 知tri 足túc 者giả 。 常thường 為vị 五ngũ 欲dục 所sở 牽khiên 。 為vi 知tri 足túc 者giả 。 之chi 所sở 憐lân 愍mẫn 。 是thị 名danh 知tri 足túc 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 釋thích 對đối 治trị 苦khổ 因nhân 果quả 二nhị 釋thích 三tam 種chủng 差sai 別biệt 。 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 對đối 簡giản 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 治trị 苦khổ 因nhân 果quả 二nhị 成thành 清thanh 淨tịnh 因nhân 果quả 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 第đệ 二nhị 大đại 人nhân 知tri 覺giác 功công 德đức 者giả 成thành 就tựu 知tri 足túc 行hành 故cố 對đối 治trị 苦khổ 因nhân 果quả 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 欲dục 脫thoát 諸chư 苦khổ 惱não 。 當đương 觀quán 知tri 足túc 。 故cố 是thị 中trung 惱não 者giả 示thị 現hiện 煩phiền 惱não 過quá 從tùng 苦khổ 生sanh 故cố 。

第đệ 二nhị 功công 德đức 。 初sơ 治trị 苦khổ 因nhân 果quả 者giả 即tức 經kinh 苦khổ 惱não 二nhị 字tự 苦khổ 即tức 現hiện 果quả 惱não 謂vị 當đương 因nhân 令linh 觀quán 知tri 足túc 即tức 是thị 對đối 治trị 是thị 中trung 下hạ 點điểm 示thị 言ngôn 煩phiền 惱não 過quá 從tùng 苦khổ 生sanh 者giả 過quá 即tức 是thị 業nghiệp 此thử 謂vị 三tam 道đạo 展triển 轉chuyển 相tương 生sanh 。 惑hoặc 業nghiệp 生sanh 苦khổ 苦khổ 生sanh 惑hoặc 業nghiệp 三tam 世thế 因nhân 果quả 。 相tương 續tục 無vô 窮cùng 也dã 。

△# 二nhị 成thành 清thanh 淨tịnh 因nhân 果quả 。

復phục 說thuyết 清thanh 淨tịnh 因nhân 果quả 成thành 就tựu 治trị 法pháp 故cố 如như 經kinh 知tri 足túc 之chi 法pháp 。 即tức 是thị 富phú 樂lạc 。 安an 穩ổn 之chi 處xứ 故cố 。

次thứ 科khoa 清thanh 淨tịnh 因nhân 果quả 無vô 貪tham 故cố 富phú 無vô 惱não 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 清thanh 淨tịnh 因nhân 也dã 近cận 脫thoát 三tam 途đồ 遠viễn 超siêu 二nhị 死tử 故cố 得đắc 安an 穩ổn 處xứ 即tức 清thanh 淨tịnh 果quả 也dã 。

△# 二nhị 對đối 簡giản 。

若nhược 如như 是thị 者giả 。 二nhị 種chủng 知tri 覺giác 云vân 何hà 差sai 別biệt 。 此thử 中trung 示thị 現hiện 初sơ 知tri 覺giác 者giả 遠viễn 離ly 佗tha 境cảnh 界giới 事sự 故cố 知tri 足túc 者giả 於ư 自tự 事sự 中trung 遠viễn 離ly 故cố 。

次thứ 對đối 簡giản 中trung 初sơ 徵trưng 起khởi 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 二nhị 種chủng 相tương/tướng 濫lạm 故cố 此thử 下hạ 釋thích 通thông 少thiểu 欲dục 於ư 佗tha 物vật 不bất 求cầu 知tri 足túc 於ư 自tự 事sự 不bất 縛phược 雜tạp 心tâm 論luận 云vân 少thiểu 欲dục 未vị 來lai 境cảnh (# 謂vị 未vị 得đắc 者giả 即tức 他tha 境cảnh 事sự )# 知tri 足túc 現hiện 在tại 境cảnh (# 謂vị 已dĩ 得đắc 者giả 即tức 是thị 自tự 事sự )# 又hựu 云vân 現hiện 在tại 不bất 取thủ 一nhất 錢tiền 難nạn/nan 未vị 來lai 捨xả 輪Luân 王Vương 位vị 。 易dị 則tắc 知tri 二nhị 行hành 前tiền 劣liệt 後hậu 優ưu 昔tích 人nhân 妄vọng 以dĩ 佗tha 境cảnh 界giới 事sự 註chú 當đương 觀quán 知tri 足túc 。 以dĩ 自tự 事sự 遠viễn 離ly 註chú 安an 穩ổn 之chi 處xứ 。 今kim 時thời 講giảng 師sư 猶do 將tương 傳truyền 授thọ 能năng 說thuyết 所sở 聽thính 冥minh 然nhiên 莫mạc 知tri 毀hủy 法pháp 誑cuống 人nhân 不bất 畏úy 來lai 報báo 悲bi 夫phu 。

△# 二nhị 釋thích 三tam 種chủng 差sai 別biệt 。 二nhị 初sơ 總tổng 示thị 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

復phục 次thứ 有hữu 三tam 種chủng 差sai 別biệt 。 示thị 現hiện 知tri 足túc 。 不bất 知tri 足túc 故cố 。

次thứ 釋thích 差sai 別biệt 總tổng 示thị 中trung 三tam 種chủng 別biệt 者giả 即tức 下hạ 處xứ 事sự 法pháp 也dã 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 三tam (# 如như 文văn )# 。

一nhất 者giả 於ư 何hà 等đẳng 何hà 等đẳng 處xứ 受thọ 用dụng 差sai 別biệt 故cố 二nhị 者giả 於ư 何hà 等đẳng 何hà 等đẳng 事sự 受thọ 用dụng 差sai 別biệt 故cố 三tam 者giả 於ư 何hà 等đẳng 何hà 等đẳng 法pháp 中trung 無vô 自tự 利lợi 有hữu 自tự 佗tha 利lợi 差sai 別biệt 故cố 如như 經kinh 知tri 足túc 之chi 人nhân 。 雖tuy 臥ngọa 地địa 上thượng 。 如như 是thị 等đẳng 如như 經kinh 應ưng 知tri 。

別biệt 釋thích 中trung 初sơ 何hà 等đẳng 處xứ 者giả 即tức 經kinh 雖tuy 臥ngọa 地địa 上thượng 。 猶do 為vi 安an 樂lạc 。 雖tuy 處xứ 天thiên 堂đường 。 亦diệc 不bất 稱xưng 意ý 。 故cố 二nhị 何hà 等đẳng 事sự 者giả 即tức 如như 經kinh 雖tuy 富phú 而nhi 貧bần 。 雖tuy 貧bần 而nhi 富phú 。 故cố 三tam 何hà 等đẳng 法pháp 者giả 如như 經kinh 常thường 為vị 五ngũ 欲dục 所sở 牽khiên 。 為vi 佗tha 憐lân 愍mẫn 故cố 無vô 自tự 利lợi 者giả 為vi 欲dục 牽khiên 也dã 有hữu 自tự 他tha 利lợi 者giả 自tự 既ký 知tri 足túc 憐lân 愍mẫn 於ư 他tha 故cố 文văn 中trung 一nhất 一nhất 雙song 牒điệp 何hà 等đẳng 者giả 示thị 現hiện 差sai 別biệt 義nghĩa 故cố 。

△# 三tam 遠viễn 離ly 功công 德đức 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

次thứ 說thuyết 第đệ 三tam 大đại 人nhân 遠viễn 離ly 功công 德đức 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 求cầu 寂tịch 靜tĩnh 無vô 為vi 。 安an 樂lạc 當đương 離ly 憒hội 閙náo 獨độc 處xứ 閒nhàn 居cư 。 靜tĩnh 處xứ 之chi 人nhân 。 帝Đế 釋Thích 諸chư 天thiên 。 所sở 共cộng 敬kính 重trọng 。 是thị 故cố 當đương 捨xả 。 己kỷ 眾chúng 佗tha 眾chúng 空không 閒gian/nhàn 獨độc 處xứ 思tư 滅diệt 苦khổ 本bổn 。 若nhược 樂nhạo 眾chúng 者giả 。 則tắc 受thọ 眾chúng 惱não 。 譬thí 如như 大đại 樹thụ 。 眾chúng 鳥điểu 集tập 之chi 。 則tắc 有hữu 枯khô 折chiết 之chi 患hoạn 。 世thế 間gian 縛phược 著trước 。 沒một 於ư 眾chúng 苦khổ 。 譬thí 如như 老lão 象tượng 溺nịch 泥nê 。 不bất 能năng 自tự 出xuất 。 是thị 為vi 遠viễn 離ly 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 分phần/phân 門môn 二nhị 隨tùy 釋thích 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 第đệ 三tam 大đại 人nhân 遠viễn 離ly 功công 德đức 於ư 中trung 三tam 門môn 攝nhiếp 義nghĩa 應ưng 知tri 一nhất 者giả 自tự 性tánh 遠viễn 離ly 門môn 體thể 出xuất 故cố 二nhị 者giả 修tu 習tập 遠viễn 離ly 門môn 方phương 便tiện 出xuất 故cố 三tam 者giả 受thọ 用dụng 諸chư 見kiến 門môn 常thường 縛phược 故cố 。

第đệ 三tam 功công 德đức 。 分phần/phân 門môn 中trung 自tự 性tánh 遠viễn 離ly 者giả 謂vị 心tâm 體thể 本bổn 淨tịnh 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 故cố 云vân 體thể 出xuất 修tu 習tập 遠viễn 離ly 者giả 智trí 慧tuệ 觀quán 察sát 。 捨xả 棄khí 故cố 云vân 方phương 便tiện 出xuất 受thọ 用dụng 諸chư 見kiến 即tức 計kế 我ngã 我ngã 所sở 。 故cố 云vân 常thường 縛phược 初sơ 示thị 空không 理lý 二nhị 明minh 修tu 捨xả 三tam 出xuất 過quá 患hoạn 。

△# 二nhị 隨tùy 釋thích 三tam 初sơ 自tự 性tánh 遠viễn 離ly 門môn 二nhị 修tu 習tập 遠viễn 離ly 門môn 三tam 受thọ 用dụng 諸chư 見kiến 門môn 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

自tự 性tánh 遠viễn 離ly 門môn 者giả 示thị 現hiện 四tứ 種chủng 對đối 治trị 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 四tứ (# 如như 文văn )# 。

一nhất 者giả 我ngã 相tương/tướng 執chấp 著trước 障chướng 對đối 治trị 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 求cầu 寂tịch 靜tĩnh 無vô 為vi 。 安an 樂lạc 故cố 於ư 中trung 寂tịch 靜tĩnh 者giả 示thị 法pháp 無vô 我ngã 空không 無vô 為vi 者giả 無vô 相tướng 空không 故cố 安an 樂lạc 者giả 無vô 取thủ 願nguyện 空không 故cố 二nhị 者giả 我ngã 所sở 障chướng 五ngũ 眾chúng 亂loạn 起khởi 無vô 次thứ 第đệ 故cố 此thử 障chướng 對đối 治trị 如như 經kinh 憒hội 閙náo 故cố 三tam 者giả 彼bỉ 二nhị 無vô 相tướng 障chướng 此thử 障chướng 對đối 治trị 如như 經kinh 獨độc 處xứ 閒nhàn 居cư 。 故cố 四tứ 者giả 無vô 為vi 首thủ 功công 德đức 障chướng 以dĩ 其kỳ 無vô 可khả 重trọng/trùng 法pháp 故cố 此thử 障chướng 對đối 治trị 如như 經kinh 靜tĩnh 處xứ 人nhân 帝Đế 釋Thích 諸chư 天thiên 。 所sở 共cộng 敬kính 重trọng 故cố 。

初sơ 自tự 性tánh 門môn 別biệt 釋thích 中trung 初sơ 示thị 我ngã 執chấp 經kinh 以dĩ 三tam 空không 治trị 之chi 亦diệc 名danh 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 寂tịch 靜tĩnh 是thị 空không 法pháp 無vô 我ngã 者giả 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 法pháp 本bổn 無vô 有hữu 我ngã 。 眾chúng 生sanh 妄vọng 計kế 但đãn 有hữu 虗hư 執chấp 知tri 執chấp 虗hư 妄vọng 即tức 見kiến 我ngã 空không 無vô 為vi 對đối 無vô 相tướng 我ngã 體thể 既ký 空không 即tức 無vô 有hữu 相tương/tướng 不bất 見kiến 體thể 相tướng 寧ninh 有hữu 取thủ 捨xả 須tu 用dụng 三tam 空không 共cộng 破phá 一nhất 我ngã 二nhị 中trung 五ngũ 眾chúng 即tức 五ngũ 陰ấm 譯dịch 語ngữ 不bất 同đồng 陰ấm 是thị 覆phú 義nghĩa 眾chúng 即tức 聚tụ 義nghĩa 經Kinh 云vân 五ngũ 眾chúng 之chi 生sanh 滅diệt 。 是thị 也dã 色sắc 心tâm 粉phấn 擾nhiễu 故cố 云vân 亂loạn 起khởi 前tiền 破phá 我ngã 執chấp 既ký 顯hiển 我ngã 空không 此thử 治trị 我ngã 所sở 知tri 五ngũ 眾chúng 法pháp 緣duyên 生sanh 無vô 性tánh 方phương 離ly 憒hội 閙náo (# 有hữu 將tương 五ngũ 眾chúng 作tác 徒đồ 眾chúng 釋thích 者giả 幾kỷ 許hứa 誤ngộ 哉tai )# 三tam 中trung 彼bỉ 二nhị 無vô 相tướng 即tức 我ngã 我ngã 所sở 二nhị 皆giai 空không 寂tịch 妄vọng 計kế 喧huyên 動động 故cố 云vân 障chướng 也dã 獨độc 處xử 治trị 我ngã 所sở 閒nhàn 居cư 治trị 我ngã 執chấp 四tứ 中trung 無vô 為vi 首thủ 功công 德đức 即tức 上thượng 二nhị 空không 不bất 了liễu 為vi 障chướng 故cố 無vô 可khả 重trọng/trùng 出xuất 離ly 空không 法pháp 諸chư 天thiên 所sở 敬kính 。 帝Đế 釋Thích 具cụ 云vân 釋Thích 迦Ca 因nhân 陀đà 羅la 此thử 云vân 能năng 主chủ 能năng 為vi 天thiên 主chủ 故cố 居cư 須Tu 彌Di 山Sơn 頂đảnh 。 欲dục 界giới 第đệ 二nhị 天thiên 非phi 獨độc 帝Đế 釋Thích 諸chư 天thiên 。 皆giai 爾nhĩ 如như 上thượng 竝tịnh 約ước 心tâm 觀quán 以dĩ 釋thích 在tại 事sự 則tắc 離ly 喧huyên 居cư 靜tĩnh 約ước 法pháp 則tắc 破phá 障chướng 證chứng 空không 然nhiên 濁trược 惡ác 凡phàm 愚ngu 我ngã 人nhân 壯tráng 盛thịnh 未vị 窮cùng 空không 理lý 宜nghi 求cầu 靜tĩnh 緣duyên 佛Phật 話thoại 經Kinh 云vân 比Bỉ 丘Khâu 在tại 聚tụ 落lạc 身thân 口khẩu 精tinh 勤cần 諸chư 佛Phật 皆giai 憂ưu 比Bỉ 丘Khâu 在tại 山sơn 息tức 事sự 安an 臥ngọa 諸chư 佛Phật 皆giai 喜hỷ 是thị 知tri 道đạo 雖tuy 無vô 在tại 行hành 必tất 從tùng 緣duyên 故cố 大đại 小tiểu 兩lưỡng 乘thừa 皆giai 稱xưng 靜tĩnh 處xứ 遠viễn 塵trần 離ly 染nhiễm 息tức 俗tục 歸quy 真chân 自tự 昔tích 諸chư 師sư 率suất 多đa 罔võng 胃vị 乃nãi 謂vị 此thử 段đoạn 唯duy 誡giới 初sơ 心tâm 又hựu 謂vị 喧huyên 靜tĩnh 一nhất 如như 豈khởi 須tu 用dụng 此thử 斯tư 皆giai 不bất 知tri 分phần/phân 量lượng 謗báng 佛Phật 違vi 經kinh 。 翻phiên 矜căng 鄙bỉ 俗tục 常thường 談đàm 特đặc 背bối/bội 殷ân 勤cần 嚴nghiêm 誡giới 塞tắc 三tam 乘thừa 路lộ 開khai 四tứ 趣thú 門môn 引dẫn 誤ngộ 來lai 蒙mông 為vi 害hại 非phi 小tiểu 勉miễn 之chi 。

△# 二nhị 修tu 習tập 遠viễn 離ly 門môn 。

修tu 習tập 遠viễn 門môn 者giả 遠viễn 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 不bất 復phục 集tập 生sanh 故cố 如như 經kinh 是thị 故cố 當đương 捨xả 。 己kỷ 眾chúng 佗tha 眾chúng 故cố 方phương 便tiện 慧tuệ 成thành 就tựu 如như 法Pháp 而nhi 住trụ 。 故cố 如như 經kinh 空không 閒gian/nhàn 獨độc 處xứ 故cố 善thiện 擇trạch 智trí 成thành 就tựu 遠viễn 離ly 起khởi 因nhân 故cố 如như 經kinh 思tư 滅diệt 苦khổ 本bổn 故cố 。

次thứ 修tu 習tập 門môn 中trung 遠viễn 離ly 我ngã 我ngã 所sở 。 者giả 經kinh 中trung 己kỷ 眾chúng 即tức 我ngã 佗tha 眾chúng 即tức 我ngã 所sở 此thử 用dụng 空không 法pháp 破phá 二nhị 障chướng 也dã (# 舊cựu 云vân 自tự 佗tha 弟đệ 子tử 者giả 非phi )# 方phương 便tiện 慧tuệ 成thành 者giả 已dĩ 離ly 二nhị 障chướng 也dã 如như 法Pháp 住trụ 者giả 住trụ 空không 寂tịch 也dã 善thiện 擇trạch 智trí 成thành 者giả 釋thích 經kinh 思tư 字tự 即tức 思tư 慧tuệ 也dã 遠viễn 離ly 起khởi 因nhân 者giả 釋thích 滅diệt 苦khổ 本bổn 即tức 修tu 慧tuệ 也dã 此thử 之chi 二nhị 障chướng 能năng 生sanh 諸chư 苦khổ 故cố 云vân 苦khổ 本bổn 。

△# 三tam 受thọ 用dụng 諸chư 見kiến 門môn 三tam 初sơ 明minh 起khởi 障chướng 二nhị 明minh 生sanh 見kiến 三tam 喻dụ 沈trầm 溺nịch 今kim 初sơ 。

受thọ 用dụng 諸chư 見kiến 門môn 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 集tập 我ngã 我ngã 所sở 生sanh 起khởi 自tự 佗tha 心tâm 相tương/tướng 惱não 故cố 如như 經kinh 若nhược 樂nhạo 眾chúng 者giả 。 則tắc 受thọ 眾chúng 惱não 故cố 。

三tam 諸chư 見kiến 門môn 中trung 初sơ 科khoa 樂nhạo/nhạc/lạc 集tập 我ngã 我ngã 所sở 者giả 。 釋thích 經kinh 上thượng 句cú 謂vị 不bất 捨xả 己kỷ 佗tha 二nhị 眾chúng 此thử 即tức 生sanh 見kiến 根căn 本bổn 也dã 生sanh 起khởi 自tự 佗tha 等đẳng 者giả 釋thích 經kinh 下hạ 句cú 謂vị 分phân 別biệt 彼bỉ 我ngã 。 是thị 非phi 勝thắng 負phụ 心tâm 境cảnh 互hỗ 勞lao 堅kiên 執chấp 滋tư 廣quảng 不bất 能năng 自tự 安an 。 即tức 所sở 起khởi 之chi 見kiến 也dã 。

△# 二nhị 明minh 生sanh 見kiến 。

諸chư 見kiến 集tập 生sanh 生sanh 已dĩ 自tự 害hại 大đại 樹thụ 相tương 似tự 法pháp 故cố 如như 經kinh 譬thí 如như 大đại 樹thụ 。 眾chúng 鳥điểu 集tập 之chi 。 則tắc 有hữu 枯khô 折chiết 之chi 患hoạn 故cố 。

次thứ 科khoa 諸chư 見kiến 謂vị 邊biên 邪tà 我ngã 法pháp 六lục 十thập 二nhị 見kiến 等đẳng 。 能năng 傷thương 正chánh 慧tuệ 故cố 云vân 自tự 害hại 樹thụ 譬thí 自tự 心tâm 鳥điểu 喻dụ 諸chư 見kiến 枯khô 折chiết 譬thí 自tự 害hại 。

△# 三tam 喻dụ 沈trầm 溺nịch 。

復phục 示thị 無vô 出xuất 離ly 相tương/tướng 煩phiền 惱não 業nghiệp 生sanh 。 故cố 老lão 象tượng 溺nịch 泥nê 相tương 似tự 法pháp 故cố 如như 經kinh 世thế 間gian 縛phược 著trước 。 沒một 於ư 眾chúng 苦khổ 。 譬thí 如như 老lão 象tượng 溺nịch 泥nê 。 不bất 能năng 自tự 出xuất 。 是thị 為vi 遠viễn 離ly 故cố 。

三tam 中trung 煩phiền 惱não 業nghiệp 生sanh 。 釋thích 經kinh 世thế 間gian 縛phược 著trước 。 如như 老lão 象tượng 也dã 業nghiệp 必tất 招chiêu 果quả 故cố 云vân 沒một 於ư 眾chúng 苦khổ 。 如như 溺nịch 泥nê 也dã (# 此thử 一nhất 段đoạn 經kinh 註chú 解giải 疏sớ/sơ 記ký 全toàn 乖quai 論luận 意ý 不bất 足túc 標tiêu 破phá )# 。

△# 四tứ 不bất 疲bì 倦quyện 功công 德đức 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

次thứ 說thuyết 第đệ 四tứ 大đại 人nhân 不bất 疲bì 倦quyện 功công 德đức 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 勤cần 精tinh 進tấn 。 則tắc 事sự 無vô 難nạn 者giả 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 當đương 勤cần 精tinh 進tấn 。 譬thí 如như 小tiểu 水thủy 常thường 流lưu 則tắc 能năng 穿xuyên 石thạch 。 若nhược 行hành 者giả 之chi 心tâm 。 數sác 數sác 懈giải 廢phế 。 譬thí 如như 鑽toàn 火hỏa 。 未vị 熱nhiệt 而nhi 息tức 。 雖tuy 欲dục 得đắc 火hỏa 。 火hỏa 難nan 可khả 得đắc 。 是thị 名danh 精tinh 進tấn 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 釋thích 精tinh 進tấn 二nhị 釋thích 懈giải 怠đãi 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 明minh 益ích 二nhị 勸khuyến 修tu 三tam 喻dụ 顯hiển 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 是thị 中trung 不bất 疲bì 倦quyện 者giả 示thị 現hiện 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 精tinh 進tấn 故cố 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 切thiết 行hành 善thiện 趣thú 故cố 成thành 就tựu 不bất 退thoái 轉chuyển 。 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 勤cần 精tinh 進tấn 。 則tắc 事sự 無vô 難nạn 者giả 故cố 。

第đệ 四tứ 功công 德đức 。 釋thích 精tinh 進tấn 中trung 初sơ 科khoa 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 者giả 邪tà 行hành 精tinh 進tấn 無vô 所sở 獲hoạch 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 即tức 所sở 學học 法Pháp 門môn 一nhất 切thiết 行hành 即tức 所sở 修tu 對đối 治trị 凡phàm 論luận 為vi 道đạo 無vô 出xuất 此thử 二nhị 精tinh 進tấn 能năng 入nhập 故cố 云vân 善thiện 趣thú 此thử 即tức 因nhân 也dã 成thành 就tựu 不bất 退thoái 。 即tức 約ước 果quả 也dã 經kinh 中trung 事sự 字tự 即tức 是thị 因nhân 果quả 善thiện 趣thú 能năng 成thành 謂vị 無vô 難nạn/nan 也dã 。

△# 二nhị 勸khuyến 修tu 。

以dĩ 能năng 成thành 就tựu 。 不bất 退thoái 須tu 修tu 習tập 長trưởng 養dưỡng 。 故cố 如như 經kinh 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 當đương 勤cần 精tinh 進tấn 故cố 。

次thứ 科khoa 躡niếp 上thượng 因nhân 果quả 發phát 下hạ 勸khuyến 進tấn 須tu 修tu 習tập 者giả 不bất 虗hư 棄khí 故cố 釋thích 經kinh 當đương 字tự 長trưởng 養dưỡng 者giả 不bất 可khả 廢phế 故cố 釋thích 經kinh 勤cần 字tự 。

△# 三tam 喻dụ 顯hiển 。

復phục 以dĩ 譬thí 喻dụ 顯hiển 示thị 不bất 休hưu 息tức 精tinh 進tấn 成thành 就tựu 有hữu 力lực 故cố 如như 經kinh 譬thí 如như 小tiểu 水thủy 常thường 流lưu 則tắc 能năng 穿xuyên 石thạch 故cố 。

三tam 中trung 不bất 休hưu 息tức 如như 水thủy 常thường 流lưu 有hữu 力lực 如như 能năng 穿xuyên 石thạch 。

△# 二nhị 釋thích 懈giải 怠đãi 。

次thứ 說thuyết 懈giải 怠đãi 過quá 不bất 能năng 常thường 精tinh 進tấn 念niệm 處xứ 退thoái 失thất 不bất 成thành 就tựu 心tâm 慧tuệ 故cố 依y 譬thí 喻dụ 顯hiển 示thị 應ưng 知tri 如như 經kinh 若nhược 行hành 者giả 之chi 心tâm 。 數sác 數sác 懈giải 廢phế 。 如như 是thị 等đẳng 故cố 。

次thứ 懈giải 怠đãi 中trung 念niệm 處xứ 謂vị 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 。 觀quán 心tâm 無vô 常thường 。 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 或hoặc 可khả 凡phàm 所sở 受thọ 法pháp 三tam 學học 八bát 正chánh 等đẳng 隨tùy 所sở 修tu 行hành 。 皆giai 名danh 念niệm 處xứ 言ngôn 退thoái 失thất 者giả 釋thích 經kinh 數sác 數sác 癈phế 也dã 鑽toàn 本bổn 取thủ 火hỏa 一nhất 勢thế 乃nãi 得đắc 未vị 熱nhiệt 而nhi 息tức 。 喻dụ 念niệm 處xứ 退thoái 火hỏa 難nan 可khả 得đắc 。 喻dụ 不bất 成thành 心tâm 慧tuệ 。

△# 五ngũ 不bất 忘vong 念niệm 功công 德đức 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

次thứ 說thuyết 第đệ 五ngũ 大đại 人nhân 不bất 忘vong 念niệm 功công 德đức 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 求cầu 善Thiện 知Tri 識Thức 。 求cầu 善thiện 護hộ 助trợ 。 無vô 如như 不bất 忘vong 念niệm 。 若nhược 有hữu 不bất 忘vong 念niệm 者giả 。 諸chư 煩phiền 惱não 賊tặc 。 則tắc 不bất 能năng 入nhập 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 常thường 當đương 攝nhiếp 念niệm 在tại 心tâm 。 若nhược 失thất 念niệm 者giả 。 則tắc 失thất 諸chư 功công 德đức 。 若nhược 念niệm 力lực 堅kiên 強cường 。 雖tuy 入nhập 五ngũ 欲dục 賊tặc 中trung 。 不bất 為vị 所sở 害hại 。 譬thí 如như 著trước 鎧khải 入nhập 陣trận 。 則tắc 無vô 所sở 畏úy 。 是thị 名danh 不bất 忘vong 念niệm 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 總tổng 示thị 二nhị 列liệt 釋thích 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 第đệ 五ngũ 大đại 人nhân 不bất 忘vong 念niệm 功công 德đức 者giả 示thị 現hiện 是thị 一nhất 切thiết 行hành 上thượng 首thủ 故cố 能năng 破phá 無vô 始thỉ 重trọng/trùng 怨oán 故cố 。

第đệ 五ngũ 功công 德đức 。 總tổng 示thị 中trung 不bất 忘vong 念niệm 謂vị 攝nhiếp 散tán 歸quy 一nhất 常thường 守thủ 不bất 失thất 縱túng/tung 隨tùy 境cảnh 起khởi 常thường 自tự 知tri 覺giác 故cố 示thị 現hiện 等đẳng 者giả 標tiêu 示thị 下hạ 文văn 如như 釋thích 可khả 見kiến 。

△# 二nhị 列liệt 釋thích 四tứ 初sơ 顯hiển 行hành 勝thắng 二nhị 明minh 遮già 惡ác 三tam 示thị 勸khuyến 修tu 四tứ 明minh 成thành 多đa 功công 德đức 今kim 初sơ 。

於ư 中trung 一nhất 切thiết 。 行hành 者giả 略lược 說thuyết 三tam 種chủng 一nhất 者giả 求cầu 聞văn 法Pháp 行hành 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 求cầu 善Thiện 知Tri 識Thức 。 故cố 二nhị 者giả 內nội 善thiện 思tư 惟duy 行hành 。 如như 經kinh 求cầu 善thiện 護hộ 故cố 三tam 者giả 如như 法Pháp 修tu 行hành 。 如như 經kinh 求cầu 善thiện 助trợ 故cố 復phục 示thị 此thử 等đẳng 行hành 中trung 為vi 首thủ 為vi 勝thắng 故cố 如như 經kinh 無vô 如như 不bất 忘vong 念niệm 故cố 。

列liệt 釋thích 中trung 初sơ 科khoa 略lược 說thuyết 三tam 者giả 即tức 聞văn 思tư 修tu 攝nhiếp 盡tận 餘dư 行hành 初sơ 求cầu 知tri 識thức 對đối 聞văn 法Pháp 者giả 從tùng 師sư 聞văn 故cố 善thiện 護hộ 對đối 思tư 惟duy 者giả 不bất 忘vong 失thất 故cố 。 善thiện 助trợ 對đối 修tu 行hành 者giả 以dĩ 資tư 成thành 故cố 此thử 云vân 三tam 行hành 亦diệc 名danh 三tam 慧tuệ 行hành 據cứ 作tác 為vi 慧tuệ 取thủ 明minh 了liễu 復phục 下hạ 推thôi 勝thắng 明minh 不bất 忘vong 念niệm 出xuất 過quá 三tam 行hành 故cố 為vi 首thủ 約ước 次thứ 第đệ 為vi 勝thắng 據cứ 功công 強cường/cưỡng 。

△# 二nhị 明minh 遮già 惡ác 。

能năng 遮già 無vô 始thỉ 重trọng/trùng 怨oán 不bất 害hại 三tam 種chủng 善thiện 根căn 故cố 如như 經kinh 若nhược 有hữu 不bất 忘vong 念niệm 者giả 。 諸chư 煩phiền 惱não 賊tặc 。 則tắc 不bất 能năng 入nhập 。 故cố 煩phiền 惱não 者giả 示thị 心tâm 相tương/tướng 中trung 惑hoặc 亂loạn 故cố 賊tặc 者giả 從tùng 外ngoại 集tập 生sanh 過quá 故cố 。

二nhị 中trung 無vô 始thỉ 重trọng/trùng 怨oán 即tức 煩phiền 惱não 賊tặc 三tam 善thiện 根căn 即tức 無vô 貪tham 等đẳng 善thiện 根căn 力lực 強cường 。 怨oán 不bất 能năng 害hại 。 故cố 云vân 能năng 入nhập 也dã 下hạ 文văn 牒điệp 釋thích 煩phiền 惱não 是thị 惑hoặc 故cố 云vân 心tâm 中trung 賊tặc 即tức 喻dụ 業nghiệp 故cố 云vân 外ngoại 集tập 。

△# 三tam 示thị 勸khuyến 修tu 。

復phục 示thị 勸khuyến 修tu 令linh 初sơ 後hậu 念niệm 成thành 就tựu 示thị 現hiện 遮già 無vô 始thỉ 終chung 心tâm 故cố 如như 經kinh 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 常thường 當đương 攝nhiếp 念niệm 在tại 心tâm 。 故cố 無vô 始thỉ 終chung 故cố 失thất 念niệm 成thành 就tựu 多đa 過quá 故cố 如như 經kinh 若nhược 失thất 念niệm 者giả 。 則tắc 失thất 諸chư 功công 德đức 故cố 。

三tam 中trung 初sơ 念niệm 處xứ 成thành 就tựu 者giả 謂vị 未vị 臨lâm 事sự 前tiền 釋thích 經kinh 常thường 攝nhiếp 南nam 山sơn 云vân 先tiên 嚴nghiêm 淨tịnh 識thức 託thác 對đối 五ngũ 塵trần 是thị 也dã (# 有hữu 作tác 四tứ 念niệm 處xứ 中trung 初sơ 念niệm 處xứ 非phi )# 無vô 始thỉ 心tâm 有hữu 二nhị 一nhất 者giả 曩nẵng 劫kiếp 流lưu 浪lãng 沓đạp 然nhiên 無vô 窮cùng 二nhị 者giả 即tức 今kim 妄vọng 緣duyên 瞥miết 爾nhĩ 不bất 覺giác 文văn 令linh 攝nhiếp 心tâm 乃nãi 當đương 現hiện 起khởi 攝nhiếp 念niệm 在tại 心tâm 念niệm 從tùng 心tâm 起khởi 還hoàn 攝nhiếp 歸quy 心tâm 使sử 無vô 馳trì 散tán 無vô 始thỉ 終chung 矣hĩ 謂vị 不bất 攝nhiếp 者giả 不bất 知tri 起khởi 滅diệt 故cố 無vô 始thỉ 終chung 即tức 忘vong 念niệm 也dã 成thành 就tựu 多đa 過quá 謂vị 煩phiền 惱não 賊tặc 害hại 。 三tam 善thiện 即tức 失thất 功công 德đức 也dã 。

△# 四tứ 明minh 成thành 多đa 功công 德đức 。

又hựu 成thành 就tựu 多đa 功công 德đức 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 門môn 集tập 諸chư 行hành 故cố 如như 經kinh 若nhược 念niệm 力lực 堅kiên 強cường 。 雖tuy 入nhập 五ngũ 欲dục 賊tặc 中trung 。 不bất 為vị 所sở 害hại 。 故cố 念niệm 力lực 強cường 故cố 。 勇dũng 健kiện 無vô 畏úy 入nhập 陣trận 相tương 似tự 法pháp 故cố 如như 經kinh 譬thí 如như 著trước 鎧khải 入nhập 陣trận 。 則tắc 無vô 所sở 畏úy 。 是thị 名danh 不bất 忘vong 念niệm 故cố 。

四tứ 中trung 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 門môn 謂vị 入nhập # 化hóa 物vật 遊du 涉thiệp 塵trần 事sự 也dã (# 有hữu 本bổn 作tác 出xuất 世thế 間gian 門môn 者giả 非phi )# 集tập 諸chư 行hành 者giả 謂vị 習tập 行hành 方phương 便tiện 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。 也dã 由do 有hữu 念niệm 力lực 故cố 入nhập 五ngũ 欲dục 不bất 為vi 害hại 也dã 念niệm 力lực 下hạ 釋thích 喻dụ 鎧khải 即tức 是thị 甲giáp 喻dụ 念niệm 力lực 也dã 陳trần 謂vị 軍quân 陳trần 喻dụ 五ngũ 欲dục 也dã 。

△# 六lục 禪thiền 定định 功công 德đức 。 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

次thứ 說thuyết 第đệ 六lục 大đại 人nhân 。 禪thiền 定định 功công 德đức 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 攝nhiếp 心tâm 者giả 。 心tâm 則tắc 在tại 定định 。 故cố 能năng 知tri 世thế 間gian 。 生sanh 滅diệt 法pháp 相tướng 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 常thường 當đương 精tinh 勤cần 。 修tu 習tập 諸chư 定định 。 若nhược 得đắc 定định 者giả 。 心tâm 則tắc 不bất 散tán 。 譬thí 如như 惜tích 水thủy 之chi 家gia 。 善thiện 治trị 提đề 塘đường 行hành 者giả 亦diệc 爾nhĩ 。 為vì 智trí 慧tuệ 水thủy 故cố 。 善thiện 修tu 禪thiền 定định 。 令linh 不bất 漏lậu 失thất 。 是thị 名danh 為vi 定định 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 三tam 初sơ 示thị 定định 法pháp 二nhị 明minh 治trị 障chướng 三tam 顯hiển 成thành 就tựu 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 大đại 人nhân 禪thiền 定định 功công 德đức 。 者giả 謂vị 八bát 種chủng 禪thiền 定định 等đẳng 因nhân 攝nhiếp 念niệm 生sanh 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 攝nhiếp 心tâm 者giả 。 心tâm 則tắc 在tại 定định 。 故cố 云vân 何hà 攝nhiếp 心tâm 。 能năng 生sanh 禪thiền 定định 示thị 現hiện 攝nhiếp 徧biến 所sở 行hành 處xứ 心tâm 行hành 對đối 治trị 緣duyên 故cố 次thứ 及cập 中trung 軟nhuyễn 取thủ 事sự 心tâm 行hành 對đối 治trị 緣duyên 故cố 此thử 二nhị 種chủng 緣duyên 處xứ 對đối 治trị 成thành 時thời 則tắc 近cận 禪thiền 定định 故cố 禪thiền 定định 成thành 就tựu 。 有hữu 方phương 便tiện 果quả 用dụng 如như 經kinh 心tâm 在tại 定định 故cố 。 能năng 知tri 世thế 間gian 。 生sanh 滅diệt 法pháp 相tướng 故cố 。

第đệ 六lục 功công 德đức 。 定định 法pháp 中trung 初sơ 通thông 示thị 禪thiền 是thị 梵Phạm 言ngôn 此thử 翻phiên 為vi 棄khí 棄khí 五ngũ 蓋cái 等đẳng 惡ác 故cố (# 從tùng 滅diệt 惡ác 翻phiên )# 或hoặc 翻phiên 功công 德đức 叢tùng 林lâm 。 (# 從tùng 生sanh 善thiện 翻phiên )# 或hoặc 翻phiên 思tư 惟duy 修tu (# 從tùng 行hành 翻phiên 也dã )# 華hoa 梵Phạm 兩lưỡng 標tiêu 故cố 云vân 禪thiền 定định 八bát 種chủng 謂vị 四tứ 禪thiền 四tứ 空không 從tùng 色sắc 無vô 色sắc 天thiên 以dĩ 為vi 名danh 數số 皆giai 為vi 厭yếm 下hạ 忻hãn 上thượng 次thứ 第đệ 增tăng 勝thắng 故cố 有hữu 八bát 矣hĩ 論luận 云vân 八bát 種chủng 禪thiền 定định 則tắc 知tri 禪thiền 定định 二nhị 名danh 互hỗ 通thông 或hoặc 云vân 四tứ 禪thiền 八bát 定định 則tắc 禪thiền 局cục 而nhi 定định 通thông 凖# 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ 云vân 四tứ 禪thiền 四tứ 空không 則tắc 二nhị 名danh 竝tịnh 局cục 學học 者giả 知tri 之chi 初sơ 色sắc 界giới 四tứ 天thiên 定định 名danh 為vi 四Tứ 禪Thiền 。 而nhi 名danh 根căn 本bổn 禪thiền 者giả 以dĩ 神thần 通thông 觀quán 慧tuệ 諸chư 禪thiền 三tam 昧muội 。 悉tất 從tùng 四tứ 禪thiền 中trung 生sanh 三tam 界giới 勝thắng 定định 無vô 復phục 過quá 此thử 三tam 乘thừa 行hành 人nhân 善thiện 巧xảo 照chiếu 了liễu 則tắc 因nhân 此thử 定định 發phát 真chân 無vô 漏lậu 外ngoại 道đạo 無vô 智trí 慧tuệ 入nhập 此thử 定định 時thời 。 不bất 壞hoại 色sắc 身thân 直trực 滅diệt 其kỳ 心tâm 入nhập 無vô 想tưởng 定định 謂vị 為vi 涅Niết 槃Bàn 是thị 為vi 邪tà 倒đảo 無vô 色sắc 四tứ 天thiên 定định 名danh 為vi 四tứ 空không 行hành 人nhân 厭yếm 色sắc 如như 牢lao 獄ngục 樂nhạo/nhạc/lạc 出xuất 色sắc 籠lung 故cố 修tu 此thử 定định 體thể 無vô 形hình 色sắc 故cố 。 總tổng 名danh 空không 一nhất 空không 處xứ 定định (# 滅diệt 色sắc 緣duyên 空không 與dữ 虗hư 空không 相tướng 應ưng 故cố )# 二nhị 識thức 處xứ 定định (# 虗hư 空không 無vô 邊biên 緣duyên 多đa 定định 破phá 捨xả 空không 緣duyên 識thức 與dữ 識thức 法pháp 相tướng 應ưng 破phá )# 三tam 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 定Định 。 (# 三tam 世thế 之chi 識thức 無vô 邊biên 緣duyên 多đa 定định 破phá 捨xả 識thức 依y 無vô 所sở 有hữu 法pháp 。 )# 四tứ 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 定định (# 厭yếm 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 如như 癡si 有hữu 想tưởng 處xứ 如như 癰ung 瘡sang 故cố 捨xả 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 緣duyên 非phi 有hữu 無vô 想tưởng 法pháp 故cố 也dã )# 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 亦diệc 得đắc 此thử 定định 謂vị 證chứng 涅Niết 槃Bàn 斷đoạn 一nhất 切thiết 想tưởng 。 言ngôn 非phi 有hữu 想tưởng 佛Phật 弟đệ 子tử 如như 實thật 知tri 有hữu 細tế 想tưởng 依y 四tứ 陰ấm 而nhi 住trụ 故cố 云vân 非phi 無vô 想tưởng 邪tà 正chánh 得đắc 失thất 合hợp 而nhi 立lập 名danh 須tu 知tri 二nhị 定định 凡phàm 外ngoại 通thông 修tu 今kim 經kinh 所sở 勸khuyến 竝tịnh 謂vị 發phát 真chân 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 昇thăng 沈trầm 自tự 異dị 如như 上thượng 可khả 知tri 因nhân 攝nhiếp 念niệm 生sanh 者giả 躡niếp 前tiền 段đoạn 也dã 云vân 何hà 下hạ 牒điệp 釋thích 徧biến 所sở 行hành 處xứ 心tâm 即tức 分phân 別biệt 見kiến 也dã 中trung 輭nhuyễn 取thủ 事sự 心tâm 即tức 貪tham 愛ái 也dã 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 根căn 本bổn 不bất 出xuất 見kiến 愛ái 見kiến 是thị 堅kiên 執chấp 愛ái 即tức 柔nhu 輭nhuyễn 故cố 云vân 中trung 輭nhuyễn 此thử 二nhị 種chủng 心tâm 無vô 非phi 麤thô 散tán 竝tịnh 用dụng 數sổ 息tức 對đối 治trị 即tức 發phát 禪thiền 定định 故cố 云vân 近cận 也dã 禪thiền 定định 成thành 就tựu 。 者giả 定định 成thành 是thị 果quả 慧tuệ 發phát 是thị 果quả 上thượng 方phương 便tiện 之chi 用dụng 。 故cố 能năng 洞đỗng 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 相tương/tướng 智trí 者giả 云vân 既ký 得đắc 禪thiền 定định 心tâm 無vô 所sở 依y 。 泯mẫn 然nhiên 凝ngưng 寂tịch 一nhất 心tâm 在tại 定định 猶do 如như 明minh 鏡kính 。 不bất 動động 淨tịnh 水thủy 無vô 波ba 湛trạm 然nhiên 而nhi 照chiếu 萬vạn 法pháp 像tượng 現hiện 是thị 也dã 。

△# 二nhị 明minh 治trị 障chướng 二nhị 初sơ 通thông 示thị 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

又hựu 懈giải 怠đãi 無vô 修tu 習tập 方phương 便tiện 障chướng 故cố 如như 經kinh 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 常thường 當đương 精tinh 勤cần 。 修tu 習tập 諸chư 定định 故cố 。

次thứ 明minh 治trị 障chướng 通thông 示thị 中trung 由do 無vô 方phương 便tiện 故cố 。 多đa 懈giải 怠đãi 禪thiền 定định 不bất 成thành 。 即tức 是thị 障chướng 礙ngại 所sở 以dĩ 經kinh 中trung 勸khuyến 勤cần 修tu 習tập 諸chư 定định 。 即tức 上thượng 八bát 種chủng 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 。

是thị 中trung 懈giải 怠đãi 有hữu 三tam 種chủng 一nhất 者giả 不bất 安an 穩ổn 懈giải 怠đãi 二nhị 者giả 無vô 味vị 懈giải 怠đãi 三tam 者giả 不bất 知tri 恐khủng 怖bố 懈giải 怠đãi 云vân 何hà 修tu 一nhất 一nhất 對đối 治trị 。 示thị 現hiện 精tinh 進tấn 修tu 習tập 。 節tiết 量lượng 食thực 臥ngọa 及cập 調điều 阿a 那na 波ba 那na 。 故cố 精tinh 勤cần 修tu 習tập 。 覺giác 知tri 諸chư 定định 有hữu 通thông 慧tuệ 功công 德đức 及cập 盡tận 苦khổ 源nguyên 故cố 大đại 希hy 有hữu 事sự 故cố 。 精tinh 進tấn 修tu 習tập 。 觀quán 察sát 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 苦khổ 。 及cập 四tứ 惡ác 趣thú 苦khổ 我ngã 未vị 能năng 離ly 故cố 是thị 三tam 障chướng 對đối 治trị 故cố 。

別biệt 釋thích 中trung 初sơ 列liệt 障chướng 云vân 何hà 下hạ 明minh 治trị 初sơ 二nhị 句cú 總tổng 徵trưng 示thị 下hạ 隨tùy 釋thích 初sơ 治trị 不bất 安an 穩ổn 由do 不bất 善thiện 調điều 心tâm 故cố 起khởi 懈giải 怠đãi 節tiết 量lượng 食thực 臥ngọa 是thị 調điều 身thân 阿a 那na 波ba 那na 。 是thị 調điều 息tức 竝tịnh 為vi 入nhập 定định 方phương 便tiện 天thiên 台thai 云vân 欲dục 界giới 麤thô 散tán 非phi 數số 不bất 治trị 故cố 須tu 調điều 息tức 是thị 入nhập 定định 之chi 要yếu 阿a 那na 云vân 入nhập 息tức 波ba 那na 云vân 出xuất 息tức 亦diệc 云vân 安an 那na 般bát 那na 音âm 小tiểu 異dị 耳nhĩ 安an 般ban 守thủ 意ý 。 經Kinh 云vân 安an 之chi 言ngôn 生sanh 般bát 之chi 言ngôn 滅diệt 即tức 出xuất 入nhập 息tức 也dã 凡phàm 欲dục 修tu 者giả 先tiên 當đương 攝nhiếp 心tâm 諦đế 想tưởng 於ư 息tức (# 有hữu 聲thanh 曰viết 風phong 結kết 滯trệ 曰viết 氣khí 出xuất 入nhập 不bất 盡tận 曰viết 喘suyễn 無vô 聲thanh 不bất 滯trệ 出xuất 入nhập 俱câu 盡tận 曰viết 息tức )# 或hoặc 數số 出xuất 息tức 或hoặc 數số 入nhập 息tức 隨tùy 宜nghi 無vô 在tại 但đãn 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 中trung 無vô 間gian 雜tạp 即tức 是thị 法pháp 成thành 或hoặc 忘vong 或hoặc 散tán 還hoàn 從tùng 一nhất 數số 則tắc 麤thô 亂loạn 靜tĩnh 息tức 心tâm 禪thiền 停đình 住trụ 末mạt 世thế 馳trì 散tán 正chánh 當đương 修tu 習tập 如như 南nam 山sơn 淨tịnh 心tâm 誡giới 觀quán 天thiên 台thai 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ 廣quảng 之chi 須tu 者giả 自tự 尋tầm 不bất 能năng 煩phiền 引dẫn 也dã 次thứ 治trị 無vô 味vị 由do 不bất 知tri 功công 勝thắng 故cố 生sanh 懈giải 怠đãi 通thông 謂vị 神thần 通thông 慧tuệ 即tức 智trí 慧tuệ 盡tận 苦khổ 源nguyên 即tức 解giải 脫thoát 具cụ 上thượng 三tam 種chủng 故cố 大đại 希hy 有hữu 三tam 治trị 不bất 知tri 恐khủng 怖bố 由do 不bất 觀quán 諸chư 苦khổ 故cố 生sanh 懈giải 怠đãi 四tứ 相tương/tướng 是thị 現hiện 苦khổ 四tứ 趣thú 是thị 來lai 苦khổ 修tu 羅la 報báo 勝thắng 或hoặc 在tại 善thiện 趣thú 然nhiên 同đồng 鬼quỷ 類loại 故cố 列liệt 惡ác 中trung 我ngã 未vị 離ly 者giả 示thị 可khả 怖bố 故cố 是thị 下hạ 一nhất 句cú 通thông 結kết 可khả 知tri 。

△# 三tam 顯hiển 成thành 就tựu 。

復phục 修tu 習tập 功công 德đức 成thành 就tựu 。 無vô 所sở 對đối 治trị 故cố 如như 經kinh 若nhược 得đắc 定định 者giả 。 心tâm 則tắc 不bất 散tán 。 故cố 又hựu 以dĩ 譬thí 喻dụ 示thị 善thiện 修tu 功công 德đức 上thượng 上thượng 增tăng 長trưởng 故cố 如như 經kinh 應ưng 知tri 。

三tam 中trung 言ngôn 成thành 就tựu 者giả 釋thích 得đắc 定định 也dã 無vô 對đối 治trị 者giả 釋thích 心tâm 不bất 散tán 也dã 又hựu 下hạ 釋thích 譬thí 喻dụ 經kinh 中trung 初sơ 二nhị 句cú 舉cử 喻dụ 行hành 者giả 下hạ 合hợp 法pháp 善thiện 修tu 功công 德đức 謂vị 定định 成thành 也dã 上thượng 上thượng 增tăng 長trưởng 謂vị 智trí 慧tuệ 不bất 漏lậu 失thất 也dã 。

△# 七thất 智trí 慧tuệ 功công 德đức 。 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

次thứ 說thuyết 第đệ 七thất 大đại 人nhân 。 智trí 慧tuệ 功công 德đức 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 有hữu 智trí 慧tuệ 。 則tắc 無vô 貪tham 著trước 。 常thường 自tự 省tỉnh 察sát 。 不bất 令linh 有hữu 失thất 。 是thị 則tắc 於ư 我ngã 法Pháp 中trung 。 能năng 得đắc 解giải 脫thoát 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 既ký 非phi 道Đạo 人Nhân 。 又hựu 非phi 白bạch 衣y 。 無vô 所sở 名danh 也dã 。 實thật 智trí 慧tuệ 者giả 。 則tắc 是thị 度độ 老lão 病bệnh 死tử 海hải 。 堅kiên 牢lao 船thuyền 也dã 。 亦diệc 是thị 無vô 明minh 黑hắc 暗ám 。 大đại 明minh 燈đăng 也dã 。 一nhất 切thiết 病bệnh 者giả 。 之chi 良lương 藥dược 也dã 。 伐phạt 煩phiền 惱não 樹thụ 。 之chi 利lợi 斧phủ 也dã 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 當đương 以dĩ 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。 而nhi 自tự 增tăng 益ích 。 若nhược 人nhân 有hữu 智trí 慧tuệ 之chi 照chiếu 。 雖tuy 無vô 天thiên 眼nhãn 而nhi 是thị 明minh 見kiến 之chi 人nhân 也dã 。 是thị 為vi 智trí 慧tuệ 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 五ngũ 初sơ 治trị 障chướng 二nhị 明minh 益ích 三Tam 明Minh 過quá 四tứ 歎thán 德đức 五ngũ 顯hiển 功công 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 是thị 中trung 智trí 慧tuệ 功công 德đức 。 者giả 於ư 真chân 實thật 義nghĩa 處xứ 障chướng 及cập 世thế 間gian 事sự 處xứ 障chướng 能năng 遠viễn 離ly 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 有hữu 智trí 慧tuệ 。 則tắc 無vô 貪tham 著trước 。 故cố 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 常thường 修tu 心tâm 慧tuệ 故cố 以dĩ 其kỳ 難nan 得đắc 。 故cố 如như 經kinh 常thường 自tự 省tỉnh 察sát 。 不bất 令linh 有hữu 失thất 故cố 。

第đệ 七thất 功công 德đức 。 初sơ 治trị 障chướng 中trung 文văn 列liệt 二nhị 障chướng 釋thích 經kinh 貪tham 著trước 真chân 實thật 義nghĩa 處xứ 障chướng 即tức 迷mê 理lý 惑hoặc 世thế 間gian 事sự 障chướng 即tức 迷mê 事sự 惑hoặc 初sơ 即tức 煩phiền 惱não 障chướng 二nhị 即tức 所sở 知tri 障chướng 由do 此thử 二nhị 障chướng 無vô 非phi 貪tham 著trước 有hữu 智trí 省tỉnh 察sát 故cố 能năng 遠viễn 離ly 釋thích 經kinh 無vô 字tự 於ư 下hạ 釋thích 勸khuyến 修tu 常thường 修tu 難nan 得đắc 配phối 經kinh 二nhị 句cú 可khả 知tri 。

△# 二nhị 明minh 益ích 。

復phục 示thị 難nan 得đắc 能năng 得đắc 。 於ư 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 處xử 遠viễn 離ly 故cố 如như 經kinh 是thị 則tắc 於ư 我ngã 法Pháp 中trung 。 能năng 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。

二nhị 中trung 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 處xứ 。 小tiểu 大đại 須tu 分phần/phân 小tiểu 則tắc 真chân 空không 涅Niết 槃Bàn 大đại 乃nãi 常thường 住trụ 玅# 理lý 唯duy 佛Phật 能năng 示thị 故cố 云vân 我ngã 法pháp 雖tuy 是thị 勝thắng 法Pháp 執chấp 則tắc 成thành 障chướng 且thả 夫phu 用dụng 藥dược 治trị 鏡kính 垢cấu 盡tận 則tắc 藥dược 不bất 須tu 留lưu 乘thừa 筏phiệt 渡độ 河hà 到đáo 岸ngạn 則tắc 筏phiệt 無vô 所sở 用dụng 因nhân 言ngôn 體thể 道đạo 得đắc 意ý 忘vong 言ngôn 雖tuy 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 亦diệc 須tu 遠viễn 離ly 故cố 云vân 得đắc 脫thoát 祗chi 此thử 遠viễn 離ly 亦diệc 復phục 須tu 離ly 隨tùy 言ngôn 妄vọng 計kế 知tri 復phục 何hà 窮cùng 然nhiên 前tiền 列liệt 二nhị 障chướng 初sơ 細tế 後hậu 麤thô 今kim 此thử 但đãn 明minh 於ư 細tế 得đắc 脫thoát 則tắc 後hậu 麤thô 障chướng 不bất 言ngôn 可khả 鑒giám 。

△# 三Tam 明Minh 過quá 。

復phục 示thị 非phi 自tự 性tánh 慧tuệ 不bất 入nhập 出xuất 世thế 及cập 世thế 間gian 中trung 。 故cố 非phi 施thi 設thiết 故cố 如như 經kinh 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 既ký 非phi 道Đạo 人Nhân 。 又hựu 非phi 白bạch 衣y 。 無vô 所sở 名danh 也dã 故cố 。

三tam 中trung 非phi 自tự 性tánh 慧tuệ 者giả 謂vị 無vô 上thượng 心tâm 慧tuệ 即tức 經Kinh 云vân 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 不bất 入nhập 出xuất 世thế 非phi 道Đạo 人Nhân 故cố 不bất 入nhập 世thế 間gian 非phi 白bạch 衣y 故cố 非phi 施thi 設thiết 者giả 無vô 所sở 名danh 故cố 言ngôn 於ư 二nhị 中trung 皆giai 無vô 所sở 用dụng 略lược 教giáo 經Kinh 云vân 棄khí 捨xả 俗tục 間gian 。 諸chư 快khoái 樂lạc 事sự 。 (# 非phi 白bạch 衣y 也dã )# 沙Sa 門Môn 義nghĩa 利lợi 。 復phục 不bất 修tu 習tập 。 (# 非phi 道Đạo 人Nhân 也dã )# 佛Phật 藏tạng 鳥điểu 鼠thử 義nghĩa 亦diệc 同đồng 之chi 。

△# 四tứ 歎thán 德đức 。

又hựu 以dĩ 四tứ 種chủng 譬thí 喻dụ 顯hiển 示thị 四tứ 種chủng 功công 德đức 。 聞văn 思tư 修tu 證chứng 故cố 如như 經kinh 應ưng 知tri 言ngôn 實thật 智trí 慧tuệ 者giả 。 示thị 實thật 能năng 對đối 治trị 故cố 於ư 四tứ 種chủng 功công 德đức 。 中trung 第đệ 四tứ 功công 德đức 。 自tự 利lợi 益ích 最tối 勝thắng 義nghĩa 故cố 。

四tứ 中trung 初sơ 點điểm 前tiền 四tứ 譬thí 顯hiển 下hạ 釋thích 後hậu 法pháp 合hợp 在tại 文văn 明minh 顯hiển 令linh 自tự 合hợp 之chi 故cố 云vân 應ưng 知tri 聞văn 法Pháp 悟ngộ 解giải 。 得đắc 出xuất 生sanh 死tử 如như 船thuyền 渡độ 海hải 思tư 惟duy 觀quán 察sát 。 能năng 破phá 無vô 明minh 。 如như 燈đăng 照chiếu 暗ám 修tu 行hành 除trừ 業nghiệp 如như 藥dược 治trị 病bệnh 證chứng 理lý 斷đoạn 惑hoặc 如như 斧phủ 伐phạt 樹thụ 海hải 喻dụ 苦khổ 道đạo 病bệnh 喻dụ 業nghiệp 道đạo 黑hắc 暗ám 與dữ 樹thụ 喻dụ 煩phiền 惱não 道đạo 即tức 用dụng 四tứ 法pháp 對đối 破phá 三tam 道đạo 經kinh 中trung 言ngôn 慧tuệ 論luận 云vân 證chứng 者giả 能năng 所sở 互hỗ 彰chương 於ư 義nghĩa 彌di 顯hiển 言ngôn 下hạ 點điểm 示thị 初sơ 示thị 前tiền 標tiêu 實thật 能năng 治trị 者giả 行hành 非phi 虗hư 故cố 於ư 下hạ 釋thích 後hậu 結kết 而nhi 自tự 增tăng 益ích 。 一nhất 句cú 前tiền 三tam 是thị 因nhân 次thứ 第đệ 增tăng 深thâm 後hậu 一nhất 是thị 果quả 故cố 信tín 最tối 勝thắng 即tức 增tăng 益ích 義nghĩa 也dã 。

△# 五ngũ 顯hiển 功công 。

又hựu 四tứ 種chủng 修tu 學học 功công 德đức 於ư 分phần/phân 內nội 處xứ 而nhi 有hữu 覺giác 照chiếu 故cố 如như 經kinh 若nhược 人nhân 有hữu 智trí 慧tuệ 之chi 照chiếu 。 雖tuy 無vô 天thiên 眼nhãn 而nhi 是thị 明minh 見kiến 人nhân 也dã 。 是thị 為vi 智trí 慧tuệ 故cố 。

五ngũ 中trung 分phần/phân 內nội 處xứ 謂vị 凡phàm 夫phu 地địa 釋thích 下hạ 雖tuy 肉nhục 眼nhãn 也dã 照chiếu 覺giác 即tức 心tâm 慧tuệ 慧tuệ 不bất 由do 眼nhãn 故cố 能năng 明minh 見kiến 。

△# 八bát 畢tất 竟cánh 功công 德đức 三tam 初sơ 標tiêu 示thị 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

已dĩ 說thuyết 長trưởng 養dưỡng 方phương 便tiện 功công 德đức 次thứ 說thuyết 大đại 人nhân 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 功công 德đức 。

第đệ 八bát 功công 德đức 。 標tiêu 示thị 中trung 初sơ 句cú 結kết 前tiền 總tổng 上thượng 七thất 種chủng 竝tịnh 是thị 方phương 便tiện 為vi 趣thú 果quả 故cố 次thứ 下hạ 標tiêu 後hậu 唯duy 此thử 第đệ 八bát 成thành 就tựu 果quả 相tương 離ly 戲hí 論luận 故cố 即tức 戒giới 序tự 云vân 已dĩ 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 諸chư 戲hí 永vĩnh 滅diệt 盡tận 是thị 也dã 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 種chủng 種chủng 戲hí 論luận 。 其kỳ 心tâm 則tắc 亂loạn 。 雖tuy 復phục 出xuất 家gia 。 猶do 未vị 得đắc 脫thoát 。 是thị 故cố 比Bỉ 丘Khâu 。 當đương 急cấp 捨xả 離ly 。 亂loạn 心tâm 戲hí 論luận 。 若nhược 汝nhữ 欲dục 得đắc 。 寂tịch 滅diệt 樂lạc 者giả 。 唯duy 當đương 速tốc 滅diệt 戲hí 論luận 之chi 患hoạn 。 是thị 名danh 不bất 戲hí 論luận 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 治trị 障chướng 二nhị 勸khuyến 修tu 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 大đại 人nhân 成thành 就tựu 畢tất 竟cánh 功công 德đức 者giả 示thị 現hiện 自tự 性tánh 遠viễn 離ly 非phi 對đối 治trị 法pháp 故cố 。 四tứ 種chủng 差sai 別biệt 智trí 障chướng 法pháp 分phân 別biệt 可khả 分phân 別biệt 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 種chủng 種chủng 戲hí 論luận 。 其kỳ 心tâm 則tắc 亂loạn 。 故cố 修tu 道Đạo 智trí 非phi 自tự 性tánh 故cố 如như 經kinh 雖tuy 復phục 出xuất 家gia 。 猶do 未vị 得đắc 脫thoát 故cố 。

治trị 障chướng 中trung 自tự 性tánh 遠viễn 離ly 者giả 謂vị 理lý 體thể 寂tịch 滅diệt 離ly 諸chư 名danh 言ngôn 非phi 作tác 為vi 所sở 得đắc 故cố 云vân 非phi 對đối 治trị 法pháp 須tu 知tri 一nhất 切thiết 教giáo 門môn 無vô 非phi 方phương 便tiện 若nhược 起khởi 執chấp 諍tranh 通thông 歸quy 戲hí 論luận 謂vị 執chấp 己kỷ 非phi 佗tha 浮phù 詞từ 異dị 論luận 同đồng 於ư 戲hí 劇kịch 故cố 云vân 戲hí 論luận 四tứ 種chủng 差sai 別biệt 一nhất 空không 二nhị 有hữu 三tam 兩lưỡng 亦diệc 四tứ 雙song 非phi 竝tịnh 是thị 妄vọng 計kế 故cố 名danh 四tứ 執chấp 能năng 障chướng 正Chánh 道Đạo 故cố 是thị 知tri 障chướng 釋thích 經kinh 種chủng 種chủng 也dã 分phân 別biệt 是thị 能năng 執chấp 可khả 分phân 別biệt 是thị 所sở 執chấp 釋thích 經kinh 心tâm 亂loạn 也dã 修tu 道Đạo 智trí 非phi 自tự 性tánh 者giả 道đạo 智trí 明minh 靜tĩnh 離ly 戲hí 亂loạn 故cố 釋thích 經kinh 未vị 得đắc 脫thoát 也dã 。

△# 二nhị 勸khuyến 修tu 三tam 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 隨tùy 釋thích 三tam 結kết 示thị 今kim 初sơ 。

餘dư 者giả 二nhị 句cú 勸khuyến 修tu 速tốc 離ly 成thành 就tựu 。 無vô 戲hí 論luận 故cố 。

△# 二nhị 隨tùy 釋thích 二nhị 初sơ 有hữu 對đối 治trị 二nhị 無vô 對đối 治trị 今kim 初sơ 。

一nhất 者giả 有hữu 對đối 相tương 遠viễn 離ly 有hữu 彼bỉ 彼bỉ 功công 德đức 相tương/tướng 故cố 如như 經kinh 是thị 故cố 比Bỉ 丘Khâu 。 當đương 急cấp 捨xả 離ly 。 亂loạn 心tâm 戲hí 論luận 故cố 。

次thứ 科khoa 有hữu 對đối 相tương/tướng 中trung 彼bỉ 彼bỉ 功công 德đức 相tương 謂vị 由do 捨xả 戲hí 論luận 破phá 障chướng 入nhập 證chứng 故cố 。

△# 二nhị 無vô 對đối 相tương/tướng 。

二nhị 者giả 無vô 對đối 相tương 遠viễn 離ly 無vô 彼bỉ 彼bỉ 功công 德đức 相tương/tướng 故cố 如như 經kinh 若nhược 汝nhữ 欲dục 得đắc 。 寂tịch 滅diệt 樂lạc 者giả 。 唯duy 當đương 速tốc 滅diệt 戲hí 論luận 之chi 患hoạn 故cố 。

次thứ 無vô 對đối 中trung 上thượng 勸khuyến 急cấp 捨xả 猶do 存tồn 功công 德đức 之chi 相tướng 。 故cố 有hữu 所sở 對đối 此thử 勸khuyến 速tốc 滅diệt 復phục 遣khiển 有hữu 相tương/tướng 之chi 心tâm 而nhi 趣thú 空không 寂tịch 故cố 無vô 所sở 對đối 。

△# 三tam 結kết 示thị 。

示thị 現hiện 行hành 成thành 就tựu 體thể 性tánh 異dị 故cố 如như 經kinh 是thị 名danh 不bất 戲hí 論luận 故cố 。

結kết 示thị 中trung 成thành 就tựu 即tức 上thượng 二nhị 種chủng 遠viễn 離ly 破phá 障chướng 顯hiển 理lý 故cố 云vân 體thể 性tánh 異dị 也dã 已dĩ 上thượng 八bát 種chủng 前tiền 五ngũ 是thị 禪thiền 定định 方phương 便tiện 六lục 是thị 正chánh 修tu 七thất 由do 定định 發phát 慧tuệ 七thất 種chủng 竝tịnh 因nhân 八bát 即tức 是thị 果quả 。

△# 四tứ 顯hiển 示thị 畢tất 竟cánh 甚thậm 深thâm 功công 德đức 。 分phần/phân 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

已dĩ 說thuyết 成thành 就tựu 出xuất 世thế 間gian 大đại 人nhân 功công 德đức 分phần/phân 次thứ 說thuyết 顯hiển 示thị 畢tất 竟cánh 甚thậm 深thâm 功công 德đức 分phần/phân 。

大đại 段đoạn 第đệ 四tứ 甚thậm 深thâm 功công 德đức 。 標tiêu 章chương 中trung 結kết 前tiền 標tiêu 後hậu 可khả 知tri 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 於ư 諸chư 功công 德đức 。 常thường 當đương 一nhất 心tâm 。 捨xả 諸chư 放phóng 逸dật 。 如như 離ly 怨oán 賊tặc 。 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 所sở 說thuyết 利lợi 益ích 皆giai 已dĩ 究cứu 竟cánh 。 汝nhữ 等đẳng 但đãn 當đương 。 勤cần 而nhi 行hành 之chi 。 若nhược 於ư 山sơn 間gian 。 若nhược 空không 澤trạch 中trung 。 若nhược 在tại 樹thụ 下hạ 。 閒gian/nhàn 處xứ 靜tĩnh 室thất 念niệm 所sở 受thọ 法Pháp 。 勿vật 令linh 忘vong 失thất 。 常thường 當đương 自tự 勉miễn 。 精tinh 進tấn 修tu 之chi 。 無vô 為vi 空không 死tử 。 後hậu 致trí 有hữu 悔hối 。 我ngã 如như 良lương 醫y 。 知tri 病bệnh 說thuyết 藥dược 。 服phục 與dữ 不bất 服phục 。 非phi 醫y 咎cữu 也dã 。 又hựu 如như 善thiện 導đạo 。 示thị 人nhân 善thiện 道đạo 聞văn 之chi 不bất 行hành 。 非phi 導đạo 過quá 也dã 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 總tổng 分phần/phân 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 顯hiển 示thị 畢tất 竟cánh 甚thậm 深thâm 功công 德đức 。 者giả 有hữu 二nhị 種chủng 畢tất 竟cánh 顯hiển 示thị 二nhị 種chủng 甚thậm 深thâm 功công 德đức 。 故cố 一nhất 者giả 如Như 來Lai 分phân 別biệt 。 說thuyết 法Pháp 畢tất 竟cánh 功công 德đức 顯hiển 示thị 非phi 分phân 別biệt 說thuyết 法Pháp 。 甚thậm 深thâm 功công 德đức 。 常thường 說thuyết 故cố 二nhị 者giả 修tu 行hành 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 世thế 間gian 功công 德đức 畢tất 竟cánh 顯hiển 示thị 餘dư 者giả 甚thậm 深thâm 功công 德đức 。 常thường 修tu 故cố 此thử 二nhị 種chủng 修tu 行hành 功công 德đức 。 如như 上thượng 一nhất 一nhất 種chủng 中trung 各các 修tu 二nhị 種chủng 功công 德đức 應ưng 知tri 。

總tổng 分phần/phân 中trung 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 種chủng 畢tất 竟cánh 者giả 教giáo 主chủ 常thường 說thuyết 弟đệ 子tử 常thường 修tu 皆giai 究cứu 竟cánh 故cố 隨tùy 一nhất 種chủng 中trung 顯hiển 示thị 甚thậm 深thâm 故cố 亦diệc 有hữu 二nhị 一nhất 下hạ 別biệt 列liệt 初sơ 中trung 分phân 別biệt 說thuyết 法Pháp 。 即tức 上thượng 世thế 出xuất 世thế 等đẳng 示thị 非phi 等đẳng 者giả 諸chư 法pháp 寂tịch 滅diệt 。 離ly 意ý 言ngôn 分phân 別biệt 。 應ứng 機cơ 故cố 說thuyết 機cơ 差sai 故cố 別biệt 推thôi 說thuyết 由do 機cơ 雖tuy 別biệt 非phi 別biệt 既ký 非phi 分phân 別biệt 故cố 。 不bất 礙ngại 常thường 說thuyết 也dã 二nhị 中trung 世thế 間gian 功công 德đức 即tức 前tiền 第đệ 二nhị 分phần 餘dư 者giả 甚thậm 深thâm 即tức 第đệ 三tam 分phần/phân 出xuất 世thế 功công 德đức 此thử 下hạ 通thông 結kết 此thử 二nhị 種chủng 者giả 即tức 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 如như 上thượng 一nhất 一nhất 者giả 即tức 前tiền 二nhị 分phần 諸chư 段đoạn 行hành 法pháp 每mỗi 一nhất 段đoạn 中trung 皆giai 具cụ 常thường 說thuyết 常thường 修tu 故cố 云vân 各các 修tu 二nhị 種chủng 也dã 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 初sơ 略lược 示thị 二nhị 廣quảng 說thuyết 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 菩Bồ 薩Tát 常thường 修tu 二nhị 如Như 來Lai 常thường 說thuyết 今kim 初sơ 。

是thị 中trung 常thường 修tu 功công 德đức 者giả 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 心tâm 修tu 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 於ư 諸chư 功công 德đức 。 常thường 當đương 一nhất 心tâm 。 故cố 遠viễn 離ly 一nhất 心tâm 相tương 似tự 相tương 違vi 行hành 如như 怨oán 故cố 如như 經kinh 捨xả 諸chư 放phóng 逸dật 。 如như 離ly 怨oán 賊tặc 故cố 。

略lược 示thị 中trung 初sơ 明minh 常thường 修tu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 心tâm 謂vị 稱xưng 理lý 心tâm 經kinh 文văn 上thượng 二nhị 句cú 勸khuyến 修tu 下hạ 二nhị 句cú 勸khuyến 捨xả 故cố 云vân 遠viễn 離ly 等đẳng 相tương 似tự 行hành 即tức 癡si 無vô 記ký 兀ngột 爾nhĩ 無vô 覺giác 似tự 理lý 心tâm 故cố 相tương 違vi 行hành 即tức 貪tham 瞋sân 有hữu 記ký 隨tùy 境cảnh 起khởi 惡ác 違vi 理lý 心tâm 故cố 釋thích 經kinh 諸chư 放phóng 逸dật 也dã 如như 怨oán 者giả 能năng 害hại 慧tuệ 命mạng 是thị 可khả 離ly 故cố 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 常thường 說thuyết 。

無vô 限hạn 齊tề 大đại 悲bi 常thường 利lợi 益ích 限hạn 齊tề 畢tất 竟cánh 故cố 如như 經kinh 大đại 悲bi 世Thế 尊Tôn 。 所sở 說thuyết 利lợi 益ích 皆giai 已dĩ 究cứu 竟cánh 故cố 。

次thứ 明minh 常thường 說thuyết 無vô 限hạn 齊tề 者giả 橫hoạnh/hoành 徧biến 生sanh 境cảnh 豎thụ 窮cùng 無vô 際tế 故cố 限hạn 齊tề 畢tất 竟cánh 者giả 一nhất 期kỳ 始thỉ 終chung 機cơ 盡tận 化hóa 息tức 故cố 。

△# 二nhị 廣quảng 說thuyết 二nhị 初sơ 菩Bồ 薩Tát 常thường 修tu 功công 德đức 二nhị 如Như 來Lai 常thường 說thuyết 。 功công 德đức 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 總tổng 舉cử 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

次thứ 復phục 廣quảng 說thuyết 常thường 修tu 功công 德đức 有hữu 七thất 種chủng 修tu 相tương/tướng 。

次thứ 廣quảng 說thuyết 中trung 常thường 修tu 有hữu 七thất 前tiền 五ngũ 示thị 修tu 相tương/tướng 後hậu 二nhị 明minh 警cảnh 策sách 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 七thất (# 如như 文văn )# 。

一nhất 者giả 云vân 何hà 修tu 示thị 現hiện 常thường 勤cần 行hành 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 但đãn 當đương 。 勤cần 而nhi 行hành 之chi 。 故cố 二nhị 者giả 於ư 何hà 處xứ 修tu 示thị 無vô 事sự 處xứ 故cố 如như 經kinh 若nhược 於ư 山sơn 間gian 。 若nhược 空không 澤trạch 中trung 。 若nhược 在tại 樹thụ 下hạ 。 間gian 處xứ 靜tĩnh 室thất 故cố 三tam 者giả 何hà 所sở 修tu 示thị 修tu 真chân 實thật 無vô 二nhị 念niệm 法pháp 故cố 如như 經kinh 念niệm 所sở 受thọ 法Pháp 。 故cố 四tứ 者giả 何hà 故cố 修tu 修tu 令linh 現hiện 前tiền 故cố 如như 經kinh 勿vật 令linh 忘vong 失thất 。 故cố 五ngũ 者giả 以dĩ 何hà 方phương 便tiện 。 修tu 如như 經kinh 常thường 當đương 自tự 勉miễn 。 精tinh 進tấn 修tu 之chi 。 故cố 六lục 者giả 於ư 相tương 似tự 法pháp 。 處xử 蘇tô 息tức 遠viễn 離ly 上thượng 上thượng 心tâm 故cố 如như 經kinh 無vô 為vi 空không 死tử 。 故cố 七thất 者giả 於ư 晚vãn 時thời 自tự 知tri 餘dư 悔hối 不bất 及cập 事sự 故cố 如như 經kinh 後hậu 致trí 有hữu 悔hối 故cố 。

一nhất 示thị 修tu 門môn 二nhị 明minh 修tu 處xứ 經kinh 列liệt 五ngũ 種chủng 上thượng 三tam 局cục 蘭lan 若nhã 下hạ 二nhị 通thông 喧huyên 靜tĩnh 空không 澤trạch 即tức 水thủy 畔bạn 三Tam 明Minh 修tu 法pháp 觀quán 諸chư 法pháp 空không 。 故cố 云vân 真chân 實thật 或hoặc 隨tùy 所sở 學học 大đại 小Tiểu 乘Thừa 觀quán 法pháp 無vô 非phi 真chân 實thật 皆giai 須tu 繫hệ 心tâm 一nhất 境cảnh 故cố 無vô 二nhị 念niệm 四tứ 明minh 勤cần 修tu 意ý 五ngũ 明minh 修tu 之chi 方phương 便tiện 六lục 中trung 相tương 似tự 法pháp 即tức 取thủ 空không 死tử 者giả 以dĩ 譬thí 己kỷ 故cố 蘇tô 謂vị 蘇tô 省tỉnh 息tức 謂vị 止chỉ 息tức 觀quán 佗tha 徒đồ 死tử 而nhi 省tỉnh 己kỷ 息tức 惡ác 對đối 治trị 極cực 重trọng 放phóng 逸dật 之chi 心tâm 故cố 云vân 遠viễn 離ly 上thượng 上thượng 也dã 七thất 中trung 晚vãn 時thời 自tự 知tri 者giả 或hoặc 約ước 衰suy 老lão 或hoặc 取thủ 將tương 終chung 有hữu 餘dư 悔hối 者giả 言ngôn 其kỳ 甚thậm 也dã 老lão 則tắc 力lực 衰suy 死tử 則tắc 時thời 促xúc 雖tuy 悔hối 無vô 濟tế 故cố 云vân 不bất 及cập 事sự 也dã 。

△# 二nhị 如Như 來Lai 常thường 說thuyết 。 功công 德đức 二nhị 初sơ 牒điệp 釋thích 二nhị 點điểm 示thị 今kim 初sơ 。

次thứ 廣quảng 說thuyết 如Như 來Lai 分phân 別biệt 。 說thuyết 法Pháp 功công 德đức 畢tất 竟cánh 示thị 現hiện 二nhị 種chủng 畢tất 竟cánh 相tương/tướng 一nhất 者giả 說thuyết 化hóa 法pháp 畢tất 竟cánh 相tương 應ứng 無vô 餘dư 故cố 如như 經kinh 我ngã 如như 良lương 醫y 。 知tri 病bệnh 說thuyết 藥dược 。 服phục 與dữ 不bất 服phục 。 非phi 醫y 咎cữu 也dã 。 故cố 二nhị 者giả 與dữ 念niệm 畢tất 竟cánh 度độ 法pháp 相tướng 應ưng 無vô 餘dư 故cố 如như 經kinh 又hựu 如như 善thiện 導đạo 。 示thị 人nhân 善thiện 道đạo 聞văn 之chi 不bất 行hành 。 非phi 導đạo 過quá 也dã 故cố 。

次thứ 常thường 說thuyết 中trung 初sơ 說thuyết 化hóa 法pháp 者giả 即tức 前tiền 世thế 出xuất 世thế 法Pháp 。 指chỉ 過quá 垂thùy 範phạm 故cố 云vân 化hóa 法pháp 二nhị 與dữ 念niệm 畢tất 竟cánh 度độ 法pháp 者giả 即tức 化hóa 法pháp 中trung 諸chư 對đối 治trị 門môn 破phá 障chướng 入nhập 道đạo 故cố 云vân 度độ 法pháp 說thuyết 法Pháp 擬nghĩ 病bệnh 故cố 如như 良lương 醫y 說thuyết 觀quán 示thị 道đạo 故cố 如như 善thiện 導đạo 兩lưỡng 云vân 相tương 應ứng 謂vị 不bất 差sai 機cơ 兩lưỡng 云vân 無vô 餘dư 謂vị 皆giai 盡tận 理lý 言ngôn 善thiện 導đạo 者giả 謂vị 引dẫn 路lộ 之chi 人nhân 亦diệc 名danh 導đạo 師sư 。

△# 二nhị 點điểm 示thị 。

是thị 中trung 服phục 與dữ 不bất 服phục 。 等đẳng 示thị 現hiện 如Như 來Lai 。 於ư 二nhị 種chủng 畢tất 竟cánh 中trung 無vô 過quá 失thất 故cố 。 不bất 負phụ 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 法pháp 故cố 。

次thứ 科khoa 服phục 不bất 服phục 等đẳng 等đẳng 取thủ 聞văn 之chi 不bất 行hành 。 無vô 過quá 失thất 即tức 契khế 理lý 不bất 負phụ 眾chúng 生sanh 即tức 契khế 機cơ 隨tùy 宜nghi 說thuyết 法Pháp 。 依y 世thế 假giả 名danh 故cố 云vân 世thế 法pháp 。

△# 五ngũ 顯hiển 示thị 入nhập 證chứng 決quyết 定định 分phần/phân 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

次thứ 說thuyết 顯hiển 示thị 入nhập 證chứng 決quyết 定định 分phần/phân 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 若nhược 於ư 。 苦khổ 等đẳng 四Tứ 諦Đế 。 有hữu 所sở 疑nghi 者giả 。 可khả 疾tật 問vấn 之chi 。 無vô 得đắc 懷hoài 疑nghi 。 不bất 求cầu 決quyết 也dã 。 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 如như 是thị 三tam 唱xướng 。 人nhân 無vô 問vấn 者giả 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 眾chúng 無vô 疑nghi 故cố 。 時thời 阿a 㝹nậu 樓lâu 駄đà 觀quán 察sát 眾chúng 心tâm 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 月nguyệt 可khả 令linh 熱nhiệt 。 日nhật 可khả 令linh 冷lãnh 。 佛Phật 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 不bất 可khả 令linh 異dị 。 佛Phật 說thuyết 苦Khổ 諦Đế 實thật 苦khổ 。 不bất 可khả 令linh 樂lạc 。 集tập 真chân 是thị 因nhân 。 更cánh 無vô 異dị 因nhân 。 苦khổ 若nhược 滅diệt 者giả 。 即tức 是thị 因nhân 滅diệt 。 因nhân 滅diệt 故cố 果quả 滅diệt 。 滅diệt 苦khổ 之chi 道đạo 。 實thật 是thị 真chân 道Đạo 。 更cánh 無vô 餘dư 道đạo 。 世Thế 尊Tôn 是thị 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 決quyết 定định 無vô 疑nghi 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 總tổng 分phần/phân 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 入nhập 證chứng 決quyết 定định 者giả 示thị 現hiện 於ư 所sở 證chứng 法pháp 中trung 成thành 就tựu 決quyết 定định 無vô 所sở 疑nghi 。 故cố 是thị 中trung 有hữu 三tam 門môn 攝nhiếp 義nghĩa 示thị 現hiện 決quyết 定định 無vô 疑nghi 。 一nhất 者giả 方phương 便tiện 顯hiển 發phát 門môn 二nhị 者giả 滿mãn 足túc 成thành 就tựu 。 門môn 三tam 者giả 分phân 別biệt 說thuyết 門môn 。

第đệ 五ngũ 總tổng 分phần/phân 中trung 所sở 證chứng 法pháp 即tức 四Tứ 諦Đế 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 三tam 初sơ 方phương 便tiện 顯hiển 發phát 門môn 二nhị 滿mãn 足túc 成thành 就tựu 。 門môn 三tam 分phân 別biệt 說thuyết 門môn 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 釋thích 四Tứ 諦Đế 二nhị 釋thích 有hữu 疑nghi 今kim 初sơ 。

方phương 便tiện 顯hiển 發phát 門môn 者giả 示thị 現hiện 於ư 諸chư 實thật 法pháp 處xứ 顯hiển 發phát 故cố 以dĩ 彼bỉ 法pháp 是thị 修tu 行hành 者giả 。 當đương 觀quán 察sát 及cập 依y 之chi 起khởi 行hành 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 若nhược 於ư 。 苦khổ 等đẳng 四Tứ 諦Đế 故cố 。

別biệt 釋thích 初sơ 門môn 方phương 便tiện 顯hiển 發phát 謂vị 如Như 來Lai 勅sắc 問vấn 引dẫn 生sanh 彼bỉ 答đáp 故cố 初sơ 科khoa 初sơ 敘tự 顯hiển 發phát 處xứ 諸chư 實thật 法pháp 者giả 即tức 四Tứ 諦Đế 也dã 以dĩ 下hạ 示thị 顯hiển 發phát 意ý 。

△# 二nhị 釋thích 有hữu 疑nghi 二nhị 初sơ 通thông 釋thích 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 有hữu 作tác 無vô 作tác 。 法pháp 示thị 現hiện 有hữu 疑nghi 無vô 疑nghi 分phân 齊tề 故cố 如như 經kinh 有hữu 所sở 疑nghi 者giả 。 可khả 疾tật 問vấn 之chi 。 無vô 得đắc 懷hoài 疑nghi 。 不bất 求cầu 決quyết 也dã 故cố 。

次thứ 科khoa 通thông 釋thích 中trung 有hữu 作tác 謂vị 苦khổ 集tập 道Đạo 諦Đế 無vô 作tác 即tức 滅Diệt 諦Đế 有hữu 疑nghi 無vô 疑nghi 分phân 齊tề 即tức 下hạ 三tam 位vị 入nhập 證chứng 差sai 別biệt 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 初sơ 勸khuyến 疾tật 問vấn 二nhị 誡giới 勿vật 疑nghi 今kim 初sơ 。

疾tật 問vấn 者giả 示thị 二nhị 種chủng 將tương 畢tất 竟cánh 故cố 如như 向hướng 己kỷ 說thuyết 二nhị 種chủng 畢tất 竟cánh 事sự 故cố 。

別biệt 釋thích 中trung 初sơ 文văn 二nhị 種chủng 畢tất 竟cánh 指chỉ 上thượng 廣quảng 說thuyết 中trung 化hóa 法pháp 度độ 法pháp 也dã 。

△# 二nhị 誡giới 勿vật 疑nghi 。

無vô 得đắc 懷hoài 疑nghi 。 者giả 於ư 見kiến 無vô 作tác 諦đế 處xứ 及cập 修tu 行hành 有hữu 作tác 諦đế 處xứ 彼bỉ 二nhị 相tương 違vi 處xứ 皆giai 不bất 得đắc 疑nghi 故cố 。

次thứ 科khoa 無vô 作tác 諦đế 即tức 見kiến 道đạo 初sơ 果quả 破phá 見kiến 顯hiển 理lý 故cố 云vân 無vô 作tác 及cập 修tu 有hữu 作tác 即tức 修tu 道Đạo 二nhị 三tam 兩lưỡng 果quả 斷đoạn 思tư 進tiến 位vị 故cố 云vân 有hữu 作tác (# 舊cựu 云vân 有hữu 作tác 屬thuộc 內nội 凡phàm 者giả 非phi )# 彼bỉ 二nhị 相tương 違vi 即tức 無Vô 學Học 道đạo 二nhị 惑hoặc 永vĩnh 盡tận 無vô 復phục 見kiến 修tu 故cố 云vân 相tương 違vi 。

△# 二nhị 滿mãn 足túc 成thành 就tựu 門môn 。

滿mãn 足túc 成thành 就tựu 。 門môn 者giả 有hữu 三tam 種chủng 示thị 現hiện 。 一nhất 者giả 示thị 現hiện 法Pháp 輪luân 滿mãn 足túc 成thành 就tựu 。 三tam 轉chuyển 實thật 法pháp 故cố 如như 經kinh 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 如như 是thị 三tam 唱xướng 。 故cố 二nhị 者giả 示thị 現hiện 證chứng 法pháp 滿mãn 足túc 成thành 就tựu 。 故cố 如như 經kinh 人nhân 無vô 問vấn 者giả 。 故cố 三tam 者giả 示thị 現hiện 斷đoạn 疑nghi 功công 德đức 滿mãn 足túc 。 成thành 就tựu 故cố 如như 經kinh 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 眾chúng 無vô 疑nghi 故cố 。

第đệ 二nhị 門môn 滿mãn 足túc 有hữu 三tam 初sơ 法Pháp 輪luân 滿mãn 者giả 以dĩ 四Tứ 諦Đế 法pháp 三tam 轉chuyển 方phương 周chu 今kim 此thử 三tam 徵trưng 即tức 同đồng 三tam 轉chuyển 言ngôn 實thật 法pháp 者giả 實thật 即tức 諦đế 義nghĩa 證chứng 法pháp 滿mãn 者giả 人nhân 既ký 無vô 問vấn 即tức 彰chương 法pháp 無vô 所sở 遺di 斷đoạn 疑nghi 滿mãn 者giả 眾chúng 既ký 無vô 疑nghi 即tức 顯hiển 斷đoạn 無vô 不bất 盡tận 。

△# 三tam 分phân 別biệt 說thuyết 門môn 二nhị 初sơ 總tổng 釋thích 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

分phân 別biệt 說thuyết 門môn 者giả 示thị 現hiện 彼bỉ 眾chúng 上thượng 首thủ 知tri 大đại 眾chúng 心tâm 。 行hành 成thành 就tựu 決quyết 定định 復phục 了liễu 知tri 所sở 證chứng 實thật 義nghĩa 故cố 分phân 別biệt 說thuyết 。 彼bỉ 彼bỉ 事sự 答đáp 如Như 來Lai 故cố 如như 經kinh 時thời 阿a 㝹nậu 樓lâu 駄đà 觀quán 察sát 眾chúng 心tâm 。 如như 是thị 等đẳng 故cố 。

第đệ 三tam 門môn 初sơ 科khoa 上thượng 首thủ 即tức 阿a 㝹nậu 樓lâu 駄đà 知tri 眾chúng 心tâm 行hành 者giả 謂vị 鑒giám 機cơ 也dã 了liễu 知tri 所sở 證chứng 者giả 即tức 達đạt 教giáo 也dã 彼bỉ 彼bỉ 即tức 下hạ 所sở 答đáp 不bất 出xuất 機cơ 教giáo 阿a 㝹nậu 樓lâu 駄đà 阿a 字tự 平bình 呼hô 馱đà 唐đường 佐tá 反phản 亦diệc 云vân 阿a 那na 律luật 阿a 泥nê 樓lâu 豆đậu 音âm 訛ngoa 轉chuyển 耳nhĩ 此thử 翻phiên 無vô 貧bần 亦diệc 名danh 無vô 滅diệt 亦diệc 名danh 如như 意ý 昔tích 施thí 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 一nhất 食thực 九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 。 往vãng 來lai 人nhân 天thiên 。 常thường 受thọ 福phước 樂lạc 故cố 云vân 無vô 貧bần 于vu 今kim 不bất 息tức 。 故cố 云vân 無vô 滅diệt 所sở 願nguyện 皆giai 得đắc 。 故cố 云vân 如như 意ý 約ước 緣duyên 就tựu 報báo 隨tùy 義nghĩa 釋thích 之chi 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 三tam 初sơ 釋thích 總tổng 誥# 二nhị 釋thích 別biệt 相tướng 三tam 通thông 結kết 今kim 初sơ 。

日nhật 月nguyệt 冷lãnh 熱nhiệt 者giả 示thị 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 違vi 順thuận 觀quán 行hành 不bất 可khả 異dị 故cố 。

別biệt 釋thích 中trung 初sơ 科khoa 日nhật 月nguyệt 冷lãnh 熱nhiệt 者giả 謂vị 日nhật 冷lãnh 月nguyệt 熱nhiệt 即tức 舉cử 世thế 間gian 無vô 變biến 異dị 法pháp 反phản 況huống 四Tứ 諦Đế 一nhất 一nhất 定định 實thật 以dĩ 顯hiển 如Như 來Lai 稱xưng 實thật 說thuyết 違vi 順thuận 觀quán 行hành 者giả 違vi 即tức 苦khổ 集tập 是thị 知tri 斷đoạn 故cố 順thuận 即tức 道đạo 滅diệt 是thị 修tu 證chứng 故cố 。

△# 二nhị 釋thích 別biệt 相tướng 。

實thật 苦khổ 不bất 可khả 令linh 樂lạc 。 者giả 以dĩ 佛Phật 說thuyết 故cố 苦khổ 樂lạc 各các 實thật 不bất 變biến 異dị 故cố 更cánh 無vô 異dị 因nhân 。 者giả 示thị 苦khổ 滅diệt 各các 自tự 因nhân 故cố 復phục 示thị 滅diệt 道đạo 同đồng 是thị 自tự 性tánh 觀quán 故cố 。

次thứ 科khoa 三tam 節tiết 初sơ 中trung 兩lưỡng 果quả 以dĩ 佛Phật 說thuyết 者giả 聖thánh 無vô 妄vọng 故cố 苦khổ 樂lạc 各các 實thật 者giả 世thế 出xuất 世thế 果quả 體thể 性tánh 異dị 故cố 經kinh 文văn 合hợp 云vân 滅Diệt 諦Đế 實thật 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 可khả 令linh 苦khổ 而nhi 言ngôn 實thật 者giả 示thị 諦đế 義nghĩa 故cố 更cánh 無vô 下hạ 次thứ 釋thích 二nhị 因nhân 苦khổ 滅diệt 各các 自tự 因nhân 者giả 自tự 即tức 從tùng 也dã 經Kinh 云vân 集tập 真chân 是thị 因nhân 。 更cánh 無vô 異dị 因nhân 。 (# 此thử 示thị 苦khổ 果quả 自tự 集tập 因nhân 也dã )# 苦khổ 若nhược 滅diệt 者giả 。 即tức 是thị 因nhân 滅diệt 。 因nhân 滅diệt 故cố 果quả 滅diệt 。 (# 此thử 示thị 滅diệt 果quả 自tự 道đạo 因nhân 也dã 三tam 學học 八bát 正chánh 傾khuynh 盡tận 集tập 因nhân 故cố 云vân 因nhân 滅diệt 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 故cố 是thị 果quả 滅diệt )# 復phục 示thị 下hạ 三tam 別biệt 釋thích 滅diệt 道đạo 同đồng 自tự 性tánh 觀quán 者giả 修tu 證chứng 皆giai 是thị 無vô 漏lậu 智trí 故cố 經Kinh 云vân 滅diệt 苦khổ 之chi 道đạo 。 實thật 是thị 真chân 道Đạo 。 更cánh 無vô 餘dư 道đạo 。

△# 三tam 通thông 結kết 。

決quyết 定định 者giả 苦khổ 樂lạc 因nhân 果quả 入nhập 行hành 決quyết 定định 故cố 無vô 疑nghi 者giả 無vô 異dị 無vô 餘dư 義nghĩa 故cố 。

三tam 中trung 初sơ 釋thích 決quyết 定định 入nhập 行hành 謂vị 修tu 證chứng 也dã 次thứ 釋thích 無vô 疑nghi 無vô 異dị 謂vị 不bất 可khả 易dị 無vô 餘dư 義nghĩa 謂vị 無vô 佗tha 說thuyết 。

△# 六lục 分phần 別biệt 未vị 入nhập 上thượng 上thượng 證chứng 為vi 斷đoạn 疑nghi 分phần/phân 三tam 初sơ 標tiêu 分phần/phân 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

已dĩ 說thuyết 顯hiển 示thị 入nhập 證chứng 決quyết 定định 分phần/phân 次thứ 說thuyết 分phân 別biệt 未vị 入nhập 上thượng 上thượng 證chứng 為vi 斷đoạn 疑nghi 分phần/phân 。

第đệ 六lục 標tiêu 分phần/phân 中trung 結kết 前tiền 標tiêu 後hậu 此thử 分phần/phân 復phục 有hữu 三tam 段đoạn 未vị 入nhập 上thượng 上thượng 證chứng 即tức 初sơ 段đoạn 也dã 為vi 斷đoạn 疑nghi 者giả 即tức 後hậu 二nhị 段đoạn 也dã 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 於ư 此thử 眾chúng 中trung 。 所sở 作tác 未vị 辦biện 者giả 。 見kiến 佛Phật 滅diệt 度độ 。 當đương 有hữu 悲bi 感cảm 。 若nhược 有hữu 初sơ 入nhập 法Pháp 者giả 。 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 即tức 皆giai 得đắc 度độ 。 譬thí 如như 夜dạ 見kiến 電điện 光quang 。 即tức 得đắc 見kiến 道đạo 。 若nhược 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 已dĩ 度độ 苦khổ 海hải 者giả 。 但đãn 作tác 是thị 念niệm 。 世Thế 尊Tôn 滅diệt 度độ 。 一nhất 何hà 疾tật 哉tai 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 三tam 初sơ 示thị 未vị 入nhập 上thượng 上thượng 法pháp 二nhị 為vì 斷đoạn 彼bỉ 疑nghi 。 三tam 重trùng 說thuyết 無vô 常thường 相tương/tướng 初sơ 中trung 二nhị 初sơ 總tổng 示thị 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 分phân 別biệt 未vị 入nhập 上thượng 上thượng 證chứng 者giả 有hữu 三tam 種chủng 分phân 別biệt 。 顯hiển 示thị 未vị 入nhập 上thượng 上thượng 法pháp 故cố 。

初sơ 段đoạn 總tổng 示thị 中trung 言ngôn 上thượng 上thượng 證chứng 謂vị 大Đại 乘Thừa 佛Phật 果Quả 也dã 下hạ 云vân 上thượng 上thượng 法pháp 者giả 以dĩ 不bất 達đạt 法pháp 故cố 未vị 入nhập 證chứng 也dã 小Tiểu 乘Thừa 五ngũ 位vị 一nhất 外ngoại 凡phàm 二nhị 內nội 凡phàm 三tam 見kiến 道đạo 四tứ 修tu 道Đạo 五ngũ 無Vô 學Học 道đạo 今kim 斷đoạn 聖thánh 疑nghi 故cố 云vân 三tam 種chủng 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 三tam 初sơ 修tu 分phần/phân 二nhị 見kiến 分phần/phân 三tam 無Vô 學Học 道đạo 今kim 初sơ 。

一nhất 者giả 於ư 有hữu 作tác 諦đế 修tu 分phần/phân 時thời 中trung 未vị 入nhập 上thượng 上thượng 法pháp 故cố 如như 經kinh 於ư 此thử 眾chúng 中trung 。 若nhược 有hữu 所sở 作tác 。 未vị 辦biện 者giả 見kiến 佛Phật 滅diệt 度độ 。 當đương 有hữu 悲bi 感cảm 故cố 。

別biệt 釋thích 中trung 初sơ 即tức 修tu 道Đạo 二nhị 三tam 兩lưỡng 果quả 愛ái 惑hoặc 未vị 盡tận 故cố 有hữu 悲bi 感cảm 。

△# 二nhị 見kiến 分phần/phân 。

二nhị 者giả 於ư 無vô 作tác 諦đế 見kiến 道đạo 時thời 中trung 速tốc 決quyết 定định 故cố 示thị 現hiện 不bất 同đồng 修tu 分phần/phân 法pháp 故cố 去khứ 上thượng 上thượng 法pháp 轉chuyển 遠viễn 故cố 如như 經kinh 若nhược 有hữu 初sơ 入nhập 法Pháp 者giả 。 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 即tức 皆giai 得đắc 度độ 。 故cố 復phục 以dĩ 譬thí 喻dụ 示thị 現hiện 見kiến 道đạo 速tốc 決quyết 定định 義nghĩa 應ưng 知tri 如như 經kinh 譬thí 如như 夜dạ 見kiến 電điện 光quang 。 即tức 得đắc 見kiến 故cố 。

次thứ 科khoa 見kiến 道đạo 即tức 初sơ 果quả 速tốc 決quyết 定định 者giả 釋thích 經kinh 得đắc 度độ 也dã 示thị 現hiện 下hạ 簡giản 異dị 不bất 同đồng 修tu 分phần/phân 者giả 謂vị 有hữu 悲bi 無vô 悲bi 二nhị 三tam 兩lưỡng 果quả 將tương 鄰lân 極cực 聖thánh 而nhi 患hoạn 未vị 至chí 所sở 以dĩ 悲bi 感cảm 若nhược 論luận 初sơ 果quả 理lý 合hợp 同đồng 悲bi 但đãn 喜hỷ 其kỳ 初sơ 入nhập 望vọng 後hậu 未vị 至chí 經kinh 家gia 不bất 敘tự 意ý 在tại 於ư 此thử 論luận 云vân 去khứ 上thượng 上thượng 轉chuyển 遠viễn 正chánh 出xuất 經kinh 意ý 經Kinh 云vân 初sơ 入nhập 即tức 是thị 內nội 凡phàm 聞văn 法Pháp 始thỉ 證chứng 論luận 云vân 見kiến 道đạo 時thời 中trung 速tốc 決quyết 者giả 乃nãi 據cứ 入nhập 證chứng 判phán 位vị 淺thiển 深thâm 喻dụ 中trung 電điện 光quang 謂vị 陰âm 陽dương 激kích 耀diệu 夜dạ 暗ám 喻dụ 惑hoặc 見kiến 光quang 喻dụ 聞văn 法Pháp 見kiến 道đạo 喻dụ 證chứng 理lý 見kiến 惑hoặc 頓đốn 破phá 故cố 云vân 即tức 也dã 。

△# 三tam 無Vô 學Học 道đạo 。

三tam 者giả 於ư 彼bỉ 二nhị 相tương 違vi 無vô 功công 用dụng 無Vô 學Học 道đạo 中trung 於ư 上thượng 上thượng 法pháp 境cảnh 界giới 有hữu 微vi 細tế 疑nghi 故cố 復phục 有hữu 異dị 義nghĩa 於ư 自tự 地địa 中trung 見kiến 佛Phật 速tốc 滅diệt 故cố 如như 經kinh 若nhược 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 已dĩ 度độ 苦khổ 海hải 者giả 。 但đãn 作tác 是thị 念niệm 。 世Thế 尊Tôn 滅diệt 度độ 。 一nhất 何hà 疾tật 哉tai 故cố 。

三tam 中trung 即tức 無Vô 學Học 反phản 上thượng 見kiến 修tu 故cố 曰viết 相tương 違vi 二nhị 惑hoặc 已dĩ 斷đoạn 行hành 無vô 所sở 施thí 故cố 云vân 無vô 功công 用dụng 理lý 解giải 已dĩ 圓viên 故cố 云vân 無Vô 學Học 此thử 釋thích 已dĩ 辦biện 已dĩ 度độ 也dã 上thượng 上thượng 法pháp 境cảnh 界giới 即tức 下hạ 常thường 住trụ 法Pháp 門môn 住trụ 持trì 不bất 滅diệt 。 義nghĩa 微vi 細tế 疑nghi 者giả 嗟ta 佛Phật 速tốc 滅diệt 不bất 知tri 常thường 故cố 簡giản 異dị 下hạ 凡phàm 麤thô 障chướng 故cố 云vân 微vi 細tế 復phục 有hữu 異dị 義nghĩa 者giả 上thượng 明minh 見kiến 佛Phật 乃nãi 約ước 佗tha 境cảnh 此thử 約ước 自tự 地địa 者giả 無Vô 學Học 證chứng 滅diệt 見kiến 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 同đồng 己kỷ 證chứng 不bất 知tri 示thị 化hóa 故cố 嗟ta 速tốc 滅diệt (# 有hữu 本bổn 作tác 佛Phật 速tốc 滅diệt 多đa 一nhất 佛Phật 字tự )# 問vấn 所sở 以dĩ 無Vô 學Học 尚thượng 有hữu 疑nghi 者giả 答đáp 且thả 就tựu 小tiểu 宗tông 理lý 證chứng 雖tuy 同đồng 事sự 容dung 明minh 昧muội 故cố 迦Ca 葉Diếp 結kết 集tập 偏thiên 揀giản 無vô 疑nghi 解giải 脫thoát 。 之chi 人nhân 方phương 堪kham 預dự 數số 則tắc 知tri 餘dư 聖thánh 有hữu 疑nghi 明minh 矣hĩ 若nhược 望vọng 大đại 教giáo 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 但đãn 破phá 見kiến 思tư 得đắc 出xuất 三tam 界giới 。 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 而nhi 不bất 知tri 無vô 明minh 宛uyển 在tại 三tam 界giới 之chi 外ngoại 變biến 易dị 未vị 亡vong 二Nhị 乘Thừa 謂vị 之chi 習tập 氣khí 菩Bồ 薩Tát 則tắc 為vi 正chánh 使sử 故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 有hữu 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 謂vị 如Như 來Lai 畢tất 竟cánh 。 涅Niết 槃Bàn 論luận 云vân 細tế 疑nghi 正chánh 符phù 習tập 氣khí 問vấn 所sở 以dĩ 三tam 位vị 修tu 道Đạo 在tại 初sơ 者giả 答đáp 理lý 據cứ 修tu 道Đạo 有hữu 悲bi 初sơ 後hậu 無vô 悲bi 所sở 以dĩ 不bất 約ước 行hành 位vị 次thứ 第đệ 論luận 貼# 經kinh 文văn 名danh 義nghĩa 自tự 別biệt 然nhiên 上thượng 科khoa 解giải 釋thích 無vô 得đắc 懷hoài 疑nghi 。 論luận 家gia 自tự 舉cử 即tức 從tùng 次thứ 第đệ 引dẫn 前tiền 證chứng 此thử 於ư 理lý 自tự 明minh 諸chư 家gia 疏sớ/sơ 記ký 不bất 體thể 此thử 意ý 有hữu 將tương 修tu 分phần/phân 總tổng 內nội 凡phàm 三tam 果quả 或hoặc 偏thiên 對đối 內nội 凡phàm 違vi 經kinh 反phản 論luận 誤ngộ 之chi 甚thậm 矣hĩ 古cổ 記ký 問vấn 曰viết 四Tứ 果Quả 無vô 悲bi 何hà 故cố 迦ca 業nghiệp 從tùng 耆kỳ 闍xà 來lai 至chí 荼đồ 毗tỳ 所sở 亦diệc 有hữu 衰suy 泣khấp 之chi 事sự 耶da 答đáp 實thật 行hạnh 則tắc 無vô 權quyền 行hành 則tắc 有hữu 況huống 飲ẩm 光quang 已dĩ 經kinh 開khai 顯hiển 知tri 常thường 獲hoạch 記ký 示thị 有hữu 哀ai 慕mộ 引dẫn 悟ngộ 羣quần 盲manh 若nhược 準chuẩn 三tam 卷quyển 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 未vị 得đắc 道Đạo 者giả 。 見kiến 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 。 宛uyển 轉chuyển 于vu 地địa 。 已dĩ 得đắc 道Đạo 者giả 。 悲bi 號hào 啼đề 泣khấp 。 據cứ 未vị 得đắc 道Đạo 即tức 是thị 兩lưỡng 凡phàm 準chuẩn 已dĩ 得đắc 道Đạo 者giả 。 語ngữ 通thông 四tứ 聖thánh 問vấn 何hà 故cố 今kim 經kinh 不bất 列liệt 兩lưỡng 凡phàm 復phục 揀giản 初sơ 後hậu 兩lưỡng 果quả 其kỳ 意ý 何hà 耶da 答đáp 彼bỉ 經kinh 但đãn 明minh 哀ai 慕mộ 故cố 通thông 敘tự 聖thánh 凡phàm 此thử 經Kinh 欲dục 決quyết 疑nghi 懷hoài 故cố 別biệt 彰chương 深thâm 淺thiển 況huống 方phương 便tiện 權quyền 乘thừa 隨tùy 機cơ 異dị 見kiến 但đãn 存tồn 益ích 物vật 不bất 必tất 盡tận 窮cùng 。

△# 二nhị 為vì 斷đoạn 彼bỉ 疑nghi 。 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

次thứ 說thuyết 為vi 斷đoạn 彼bỉ 彼bỉ 疑nghi 故cố 。

次thứ 斷đoạn 疑nghi 中trung 標tiêu 章chương 云vân 彼bỉ 彼bỉ 或hoặc 約ước 能năng 疑nghi 人nhân 或hoặc 約ước 所sở 疑nghi 法pháp 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 阿a 㝹nậu 樓lâu 駄đà 雖tuy 說thuyết 此thử 語ngữ 眾chúng 中trung 皆giai 悉tất 了liễu 達đạt 。 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 義nghĩa 。 世Thế 尊Tôn 欲dục 令linh 。 此thử 諸chư 大đại 眾chúng 。 皆giai 得đắc 堅kiên 固cố 。 以dĩ 大đại 悲bi 心tâm 。 復phục 為vì 眾chúng 說thuyết 。 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 勿vật 懷hoài 悲bi 惱não 。 若nhược 我ngã 住trụ 世thế 一nhất 劫kiếp 。 會hội 亦diệc 當đương 滅diệt 。 會hội 而nhi 不bất 離ly 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 。 自tự 利lợi 利lợi 人nhân 。 法Pháp 皆giai 具cụ 足túc 。 若nhược 我ngã 久cửu 住trụ 。 更cánh 無vô 所sở 益ích 。 應ưng 可khả 度độ 者giả 。 若nhược 天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 皆giai 悉tất 已dĩ 度độ 。 其kỳ 未vị 度độ 者giả 。 皆giai 亦diệc 已dĩ 作tác 。 得đắc 度độ 因nhân 緣duyên 。 自tự 今kim 已dĩ 後hậu 。 我ngã 諸chư 弟đệ 子tử 。 展triển 轉chuyển 行hành 之chi 。 則tắc 是thị 如Như 來Lai 。 法Pháp 身thân 常thường 在tại 。 而nhi 不bất 滅diệt 也dã 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 標tiêu 示thị 二nhị 正chánh 釋thích 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 是thị 中trung 斷đoạn 疑nghi 者giả 斷đoạn 彼bỉ 勝thắng 分phần/phân 疑nghi 故cố 。

釋thích 中trung 標tiêu 云vân 斷đoạn 勝thắng 分phần/phân 疑nghi 者giả 以dĩ 前tiền 三tam 位vị 自tự 地địa 無vô 疑nghi 疑nghi 上thượng 上thượng 法pháp 故cố 云vân 勝thắng 分phần/phân 。

△# 二nhị 正chánh 釋thích 二nhị 初sơ 釋thích 大đại 眾chúng 已dĩ 證chứng 二nhị 明minh 如Như 來Lai 斷đoạn 疑nghi 今kim 初sơ 。

於ư 自tự 地địa 中trung 先tiên 所sở 成thành 就tựu 故cố 如như 經kinh 阿a 㝹nậu 樓lâu 駄đà 雖tuy 說thuyết 此thử 語ngữ 眾chúng 中trung 皆giai 悉tất 了liễu 達đạt 。 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 義nghĩa 故cố 。

釋thích 中trung 初sơ 科khoa 自tự 地địa 即tức 本bổn 小Tiểu 乘Thừa 先tiên 成thành 就tựu 者giả 如như 上thượng 三tam 位vị 所sở 證chứng 分phân 齊tề 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 從tùng 果quả 為vi 言ngôn 。

△# 二nhị 明minh 如Như 來Lai 斷đoạn 疑nghi 二nhị 初sơ 明minh 說thuyết 意ý 二nhị 示thị 說thuyết 相tương/tướng 今kim 初sơ 。

復phục 令linh 上thượng 上thượng 成thành 就tựu 於ư 彼bỉ 所sở 得đắc 究cứu 竟cánh 不bất 退thoái 。 故cố 是thị 如Như 來Lai 悲bi 心tâm 淳thuần 至chí 故cố 不bất 護hộ 上thượng 上thượng 法pháp 故cố 如như 經kinh 世Thế 尊Tôn 欲dục 令linh 。 此thử 諸chư 大đại 眾chúng 。 皆giai 得đắc 堅kiên 固cố 。 以dĩ 大đại 悲bi 心tâm 。 復phục 為vì 眾chúng 說thuyết 故cố 。

次thứ 科khoa 說thuyết 意ý 中trung 上thượng 上thượng 成thành 就tựu 者giả 今kim 生sanh 大Đại 乘Thừa 信tín 也dã 所sở 得đắc 不bất 退thoái 者giả 。 令linh 知tri 方phương 便tiện 道đạo 也dã 釋thích 經kinh 欲dục 令linh 堅kiên 固cố 也dã 四tứ 分phần/phân 律luật 沓đạp 婆bà 已dĩ 證chứng 無Vô 學Học 知tri 非phi 堅kiên 固cố 遂toại 迴hồi 心tâm 向hướng 大đại 即tức 知tri 大Đại 乘Thừa 是thị 堅kiên 固cố 法pháp 悲bi 心tâm 淳thuần 至chí 淳thuần 謂vị 平bình 等đẳng 至chí 謂vị 深thâm 切thiết 不bất 護hộ 謂vị 於ư 法pháp 無vô 悋lận 釋thích 經kinh 大đại 悲bi 復phục 說thuyết 。

△# 二nhị 示thị 說thuyết 相tương/tướng 三tam 初sơ 有hữu 為vi 有hữu 滅diệt 二nhị 法Pháp 門môn 常thường 住trụ 三tam 住trụ 持trì 不bất 壞hoại 今kim 初sơ 。

云vân 何hà 說thuyết 說thuyết 有hữu 為vi 功công 德đức 自tự 佗tha 俱câu 滅diệt 故cố 自tự 佗tha 者giả 說thuyết 聽thính 差sai 別biệt 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 勿vật 懷hoài 悲bi 惱não 。 若nhược 我ngã 住trụ 世thế 一nhất 劫kiếp 。 會hội 亦diệc 當đương 滅diệt 。 會hội 而nhi 不bất 離ly 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

次thứ 說thuyết 相tương/tướng 中trung 初sơ 科khoa 說thuyết 聽thính 者giả 說thuyết 即tức 教giáo 主chủ 聽thính 即tức 徒đồ 眾chúng 釋thích 經kinh 會hội 字tự 謂vị 師sư 徒đồ 聚tụ 會hội 有hữu 聚tụ 必tất 散tán 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 一nhất 切thiết 皆giai 爾nhĩ 。 今kim 見kiến 佛Phật 滅diệt 何hà 足túc 疑nghi 乎hồ 。

△# 二nhị 法Pháp 門môn 常thường 住trụ 二nhị 初sơ 通thông 示thị 二nhị 別biệt 釋thích 今kim 初sơ 。

復phục 說thuyết 法Pháp 門môn 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 故cố 如như 經kinh 自tự 利lợi 利lợi 人nhân 。 法Pháp 皆giai 具cụ 足túc 故cố 。

二nhị 中trung 初sơ 科khoa 法Pháp 門môn 常thường 住trụ 即tức 上thượng 上thượng 法pháp 經kinh 中trung 二nhị 利lợi 具cụ 足túc 且thả 是thị 通thông 標tiêu 下hạ 文văn 自tự 釋thích 。

△# 二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 初sơ 教giáo 主chủ 利lợi 佗tha 二nhị 羣quần 機cơ 自tự 利lợi 今kim 初sơ 。

又hựu 說thuyết 佗tha 利lợi 事sự 畢tất 竟cánh 無vô 復phục 所sở 作tác 故cố 。 如như 經kinh 若nhược 我ngã 久cửu 住trụ 。 更cánh 無vô 所sở 益ích 故cố 。

別biệt 釋thích 初sơ 文văn 久cửu 住trụ 無vô 益ích 即tức 彰chương 化hóa 事sự 究cứu 竟cánh 故cố 。

△# 二nhị 羣quần 機cơ 自tự 利lợi 二nhị 初sơ 明minh 已dĩ 度độ 二nhị 明minh 未vị 度độ 今kim 初sơ 。

又hựu 說thuyết 於ư 彼bỉ 彼bỉ 眾chúng 中trung 自tự 利lợi 事sự 畢tất 竟cánh 無vô 復phục 所sở 作tác 故cố 。 如như 經kinh 應ưng 可khả 度độ 者giả 。 若nhược 天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 皆giai 悉tất 已dĩ 度độ 故cố 。

次thứ 科khoa 已dĩ 度độ 中trung 彼bỉ 彼bỉ 眾chúng 者giả 通thông 指chỉ 一nhất 化hóa 根căn 器khí 不bất 同đồng 天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 舉cử 處xứ 攝nhiếp 機cơ 無vô 不bất 盡tận 故cố 。

△# 二nhị 明minh 未vị 度độ 。

又hựu 說thuyết 未vị 修tu 習tập 者giả 依y 不bất 滅diệt 法Pháp 門môn 能năng 作tác 得đắc 度độ 因nhân 緣duyên 。 故cố 如như 經kinh 其kỳ 未vị 度độ 者giả 。 皆giai 亦diệc 已dĩ 作tác 。 得đắc 度độ 因nhân 緣duyên 。 故cố 復phục 有hữu 異dị 義nghĩa 於ư 上thượng 上thượng 法pháp 中trung 未vị 得đắc 度độ 者giả 。 依y 常thường 住trụ 法Pháp 門môn 度độ 故cố 。

未vị 度độ 中trung 二nhị 釋thích 初sơ 云vân 未vị 修tu 習tập 者giả 即tức 是thị 未vị 度độ 且thả 據cứ 下hạ 凡phàm 未vị 入nhập 道đạo 者giả 不bất 滅diệt 法Pháp 門môn 此thử 即tức 通thông 指chỉ 大đại 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 為vi 因nhân 緣duyên 也dã 後hậu 出xuất 異dị 義nghĩa 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 聖thánh 人nhân 未vị 免miễn 生sanh 死tử 皆giai 為vi 未vị 度độ 故cố 以dĩ 大Đại 乘Thừa 常thường 住trụ 法Pháp 門môn 為vi 度độ 因nhân 緣duyên 即tức 涅Niết 槃Bàn 中trung 談đàm 常thường 顯hiển 性tánh 開khai 示thị 二Nhị 乘Thừa 作tác 佛Phật 所sở 謂vị 唯duy 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 得đắc 滅diệt 度độ 是thị 也dã 。

△# 三tam 住trụ 持trì 不bất 壞hoại 。

又hựu 說thuyết 住trụ 持trì 不bất 壞hoại 功công 德đức 於ư 中trung 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 於ư 因nhân 分phần/phân 中trung 住trụ 持trì 不bất 壞hoại 常thường 修tu 故cố 不bất 斷đoạn 修tu 故cố 如như 經kinh 自tự 今kim 已dĩ 後hậu 。 我ngã 諸chư 弟đệ 子tử 。 展triển 轉chuyển 行hành 之chi 。 故cố 二nhị 者giả 於ư 果quả 分phần/phân 中trung 住trụ 持trì 不bất 壞hoại 常thường 顯hiển 故cố 如như 經kinh 則tắc 是thị 如Như 來Lai 。 法Pháp 身thân 常thường 在tại 。 而nhi 不bất 滅diệt 也dã 。 故cố 此thử 二nhị 種chủng 住trụ 持trì 不bất 壞hoại 功công 德đức 示thị 現hiện 上thượng 上thượng 法pháp 能năng 斷đoạn 疑nghi 應ưng 知tri 。

三tam 中trung 三tam 節tiết 初sơ 總tổng 示thị 一nhất 下hạ 別biệt 釋thích 因nhân 分phân 是thị 機cơ 緣duyên 常thường 修tu 不bất 斷đoạn 即tức 展triển 轉chuyển 義nghĩa 果quả 分phân 是thị 教giáo 主chủ 常thường 顯hiển 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 約ước 行hành 人nhân 常thường 修tu 不bất 斷đoạn 所sở 修tu 之chi 法Pháp 。 即tức 佛Phật 法Pháp 身thân 。 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 五ngũ 百bách 問vấn 云vân 我ngã 不bất 滅diệt 度độ 半bán 月nguyệt 一nhất 來lai 即tức 其kỳ 證chứng 也dã 二nhị 約ước 本bổn 證chứng 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 即tức 經Kinh 云vân 於ư 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 常thường 在tại 靈Linh 鷲Thứu 山Sơn 。 又hựu 其kỳ 證chứng 也dã 則tắc 知tri 佛Phật 身thân 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 示thị 生sanh 滅diệt 耳nhĩ 即tức 法pháp 華hoa 云vân 我ngã 今kim 非phi 實thật 滅diệt 度độ 而nhi 便tiện 唱xướng 言ngôn 。 我ngã 當đương 滅diệt 度độ 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 薄bạc 德đức 之chi 人nhân 。 若nhược 見kiến 如Như 來Lai 。 常thường 在tại 不bất 滅diệt 。 便tiện 起khởi 憍kiêu 恣tứ 。 厭yếm 怠đãi 不bất 生sanh 難nan 遭tao 之chi 想tưởng 。 恭cung 敬kính 之chi 心tâm 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 以dĩ 方phương 便tiện 說thuyết 。 耳nhĩ 大đại 雲vân 經Kinh 云vân 如Như 來Lai 世Thế 尊Tôn 。 方phương 便tiện 涅Niết 槃Bàn 非phi 畢tất 竟cánh 滅diệt 或hoặc 問vấn 如Như 來Lai 何hà 時thời 當đương 畢tất 竟cánh 滅diệt 大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 假giả 使sử 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 乃nãi 至chí 蚊văn 蟻nghĩ 悉tất 得đắc 菩Bồ 提Đề 如Như 來Lai 爾nhĩ 時thời 。 乃nãi 當đương 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 此thử 下hạ 通thông 結kết 此thử 章chương 三tam 段đoạn 決quyết 了liễu 權quyền 乘thừa 顯hiển 示thị 實thật 道đạo 名danh 上thượng 上thượng 法pháp 小tiểu 聖thánh 未vị 達đạt 故cố 此thử 斷đoạn 之chi 諸chư 師sư 疏sớ/sơ 鈔sao 解giải 釋thích 此thử 分phần/phân 極cực 多đa 錯thác 謬mậu 講giảng 學học 有hữu 識thức 勿vật 執chấp 舊cựu 迷mê 。

△# 三tam 重trùng 說thuyết 無vô 常thường 相tương/tướng 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

次thứ 重trùng 說thuyết 有hữu 為vi 功công 德đức 無vô 常thường 相tương/tướng 故cố 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 是thị 故cố 當đương 知tri 。 世thế 皆giai 無vô 常thường 。 會hội 必tất 有hữu 離ly 。 勿vật 懷hoài 憂ưu 惱não 。 世thế 相tướng 如như 是thị 。 當đương 勤cần 精tinh 進tấn 。 早tảo 求cầu 解giải 脫thoát 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 明minh 。 滅diệt 諸chư 癡si 暗ám 。 世thế 實thật 危nguy 脆thúy 。 無vô 牢lao 強cường 者giả 。 我ngã 今kim 得đắc 滅diệt 。 如như 除trừ 惡ác 病bệnh 。 此thử 是thị 應ưng 捨xả 罪tội 惡ác 之chi 物vật 。 假giả 名danh 為vi 身thân 。 沒một 在tại 老lão 病bệnh 生sanh 死tử 大đại 海hải 。 何hà 有hữu 智trí 者giả 。 得đắc 除trừ 滅diệt 之chi 。 如như 殺sát 怨oán 賊tặc 。 而nhi 不bất 歡hoan 喜hỷ 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 四tứ 初sơ 明minh 無vô 常thường 相tương/tướng 二nhị 示thị 無vô 我ngã 觀quán 三tam 證chứng 成thành 可khả 患hoạn 四tứ 唯duy 智trí 能năng 滅diệt 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 是thị 中trung 何hà 故cố 重trùng 說thuyết 有hữu 為vi 功công 德đức 無vô 常thường 相tương/tướng 者giả 示thị 現hiện 於ư 此thử 處xứ 勸khuyến 修tu 世thế 間gian 生sanh 厭yếm 離ly 行hành 故cố 於ư 有hữu 為vi 相tướng 。 中trung 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 如như 經kinh 是thị 故cố 當đương 知tri 。 世thế 皆giai 無vô 常thường 。 乃nãi 至chí 早tảo 求cầu 解giải 脫thoát 故cố 。

三tam 重trùng 說thuyết 中trung 初sơ 科khoa 有hữu 為vi 功công 德đức 前tiền 章chương 已dĩ 明minh 不bất 當đương 重trùng 說thuyết 故cố 先tiên 徵trưng 之chi 示thị 現hiện 下hạ 出xuất 意ý 前tiền 但đãn 決quyết 疑nghi 此thử 勸khuyến 厭yếm 離ly 故cố 云vân 於ư 此thử 處xứ 等đẳng 良lương 以dĩ 斷đoạn 疑nghi 已dĩ 竟cánh 將tương 事sự 歸quy 真chân 欲dục 使sử 精tinh 勤cần 令linh 觀quán 世thế 相tương/tướng 世thế 間gian 是thị 所sở 厭yếm 行hành 即tức 能năng 厭yếm 此thử 釋thích 是thị 故cố 當đương 知tri 。 下hạ 五ngũ 句cú 於ư 有hữu 為vi 得đắc 脫thoát 釋thích 當đương 勤cần 下hạ 二nhị 句cú 。

△# 二nhị 示thị 無vô 我ngã 觀quán 。

又hựu 示thị 無vô 我ngã 如như 實thật 觀quán 成thành 就tựu 能năng 滅diệt 我ngã 我ngã 所sở 見kiến 。 根căn 本bổn 故cố 如như 經kinh 以dĩ 智trí 慧tuệ 明minh 。 滅diệt 諸chư 癡si 暗ám 。 故cố 陰ấm 等đẳng 諸chư 法pháp 皆giai 不bất 實thật 故cố 如như 經kinh 世thế 實thật 危nguy 脆thúy 。 無vô 牢lao 強cường 者giả 故cố 。

二nhị 中trung 如như 實thật 觀quán 即tức 我ngã 空không 智trí 由do 我ngã 我ngã 所sở 能năng 生sanh 諸chư 見kiến 故cố 為vi 根căn 本bổn 陰ấm 等đẳng 諸chư 法pháp 即tức 經kinh 世thế 字tự 謂vị 五ngũ 陰ấm 世thế 間gian 皆giai 不bất 實thật 者giả 即tức 法pháp 空không 智trí 。

△# 三tam 證chứng 成thành 可khả 患hoạn 。

又hựu 示thị 如Như 來Lai 是thị 度độ 世thế 大đại 師sư 證chứng 成thành 可khả 信tín 故cố 如như 經kinh 我ngã 今kim 得đắc 滅diệt 。 如như 除trừ 惡ác 病bệnh 故cố 。

三tam 中trung 言ngôn 證chứng 成thành 者giả 如Như 來Lai 已dĩ 度độ 是thị 可khả 信tín 故cố 。

△# 四tứ 唯duy 智trí 能năng 滅diệt 。

又hựu 說thuyết 畢tất 竟cánh 可khả 厭yếm 患hoạn 相tương/tướng 唯duy 智trí 能năng 滅diệt 故cố 示thị 現hiện 勸khuyến 修tu 智trí 滅diệt 對đối 故cố 得đắc 無vô 對đối 法pháp 現hiện 前tiền 故cố 如như 經kinh 此thử 是thị 罪tội 惡ác 之chi 物vật 。 如như 是thị 等đẳng 故cố 。

四tứ 中trung 畢tất 竟cánh 可khả 厭yếm 患hoạn 釋thích 經kinh 初sơ 五ngũ 句cú 罪tội 惡ác 物vật 者giả 業nghiệp 惑hoặc 所sở 依y 也dã 假giả 名danh 已dĩ 下hạ 即tức 苦khổ 報báo 也dã 苦khổ 道đạo 深thâm 廣quảng 故cố 喻dụ 大đại 海hải 唯duy 智trí 下hạ 釋thích 後hậu 四tứ 句cú 勸khuyến 修tu 智trí 滅diệt 對đối 者giả 釋thích 上thượng 二nhị 句cú 智trí 為vi 能năng 滅diệt 即tức 上thượng 二nhị 空không 智trí 對đối 即tức 所sở 滅diệt 即tức 上thượng 三tam 道đạo 無vô 對đối 法pháp 現hiện 前tiền 者giả 釋thích 後hậu 二nhị 句cú 殺sát 怨oán 賊tặc 者giả 喻dụ 上thượng 智trí 對đối 未vị 殺sát 有hữu 對đối 已dĩ 殺sát 無vô 對đối 此thử 喻dụ 無Vô 學Học 惑hoặc 盡tận 果quả 圓viên 安an 住trụ 空không 寂tịch 故cố 也dã 。

△# 七thất 離ly 種chủng 種chủng 自tự 性tánh 。 清thanh 淨tịnh 無vô 我ngã 分phần/phân 三tam 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 舉cử 經kinh 三tam 釋thích 義nghĩa 今kim 初sơ 。

次thứ 說thuyết 離ly 種chủng 種chủng 自tự 性tánh 。 清thanh 淨tịnh 無vô 我ngã 分phần/phân 。

第đệ 七thất 標tiêu 章chương 二nhị 句cú 即tức 下hạ 兩lưỡng 門môn 。

△# 二nhị 舉cử 經kinh 。

經kinh 曰viết 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 常thường 當đương 一nhất 心tâm 。 勤cần 求cầu 出xuất 道đạo 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 動động 不bất 動động 法pháp 。 皆giai 是thị 敗bại 壞hoại 。 不bất 安an 之chi 相tướng 。 汝nhữ 等đẳng 且thả 止chỉ 。 勿vật 得đắc 復phục 語ngữ 。 時thời 將tương 欲dục 過quá 。 我ngã 欲dục 滅diệt 度độ 。 是thị 我ngã 最tối 後hậu 。 之chi 所sở 教giáo 誨hối 。

△# 三tam 釋thích 義nghĩa 二nhị 初sơ 種chủng 種chủng 自tự 性tánh 。 二nhị 清thanh 淨tịnh 無vô 我ngã 初sơ 中trung 三tam 初sơ 釋thích 一nhất 心tâm 二nhị 釋thích 勤cần 求cầu 三tam 釋thích 敗bại 壞hoại 今kim 初sơ 。

論luận 曰viết 是thị 中trung 種chủng 種chủng 自tự 性tánh 。 者giả 於ư 五ngũ 陰ấm 法pháp 中trung 作tác 種chủng 種chủng 見kiến 患hoạn 故cố 妄vọng 想tưởng 自tự 性tánh 障chướng 故cố 此thử 障chướng 對đối 治trị 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 常thường 當đương 一nhất 心tâm 故cố 。

種chủng 種chủng 自tự 性tánh 。 中trung 初sơ 科khoa 五ngũ 陰ấm 法pháp 者giả 即tức 所sở 計kế 也dã 種chủng 種chủng 見kiến 患hoạn 者giả 謂vị 於ư 五ngũ 陰ấm 廣quảng 生sanh 分phân 別biệt 即tức 能năng 執chấp 也dã 此thử 見kiến 患hoạn 體thể 是thị 妄vọng 想tưởng 能năng 障chướng 自tự 心tâm 故cố 云vân 自tự 性tánh 障chướng 由do 差sai 別biệt 妄vọng 見kiến 故cố 以dĩ 一nhất 心tâm 治trị 之chi 。

△# 二nhị 釋thích 勤cần 求cầu 。

復phục 以dĩ 一nhất 心tâm 如như 實thật 慧tuệ 難nan 可khả 得đắc 故cố 如như 經kinh 勤cần 求cầu 出xuất 道đạo 故cố 。

次thứ 科khoa 如như 實thật 慧tuệ 即tức 上thượng 一nhất 心tâm 了liễu 達đạt 空không 智trí 是thị 出xuất 離ly 道Đạo 。 以dĩ 其kỳ 難nan 得đắc 。 故cố 勸khuyến 勤cần 求cầu 。

△# 三tam 釋thích 敗bại 壞hoại 。

又hựu 示thị 除trừ 如như 實thật 慧tuệ 所sở 有hữu 相tương 對đối 法pháp 悉tất 無vô 常thường 故cố 。 示thị 現hiện 名danh 相tướng 等đẳng 法pháp 應ưng 知tri 如như 經kinh 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 動động 不bất 動động 法pháp 。 皆giai 是thị 敗bại 壞hoại 。 不bất 安an 之chi 相tướng 。 故cố 於ư 中trung 動động 不bất 動động 者giả 謂vị 三tam 界giới 相tương/tướng 靜tĩnh 亂loạn 差sai 別biệt 故cố 。

三tam 中trung 除trừ 實thật 慧tuệ 者giả 唯duy 此thử 空không 智trí 非phi 無vô 常thường 故cố 相tương 對đối 法pháp 即tức 世thế 間gian 有hữu 為vi 。 皆giai 有hữu 待đãi 對đối 因nhân 緣duyên 生sanh 滅diệt 故cố 悉tất 無vô 常thường 名danh 相tướng 等đẳng 者giả 即tức 上thượng 五ngũ 陰ấm 一nhất 一nhất 法pháp 中trung 名danh 相tướng 差sai 別biệt 動động 即tức 欲dục 界giới 散tán 業nghiệp 不bất 動động 即tức 上thượng 二nhị 界giới 定định 業nghiệp 故cố 云vân 靜tĩnh 亂loạn 差sai 別biệt (# 有hữu 將tương 依y 正chánh 色sắc 心tâm 分phần/phân 者giả 不bất 看khán 論luận 故cố )# 然nhiên 此thử 三tam 界giới 靜tĩnh 亂loạn 等đẳng 法pháp 還hoàn 即tức 五ngũ 陰ấm 前tiền 多đa 妄vọng 想tưởng 由do 不bất 了liễu 無vô 常thường 。 此thử 示thị 一nhất 心tâm 故cố 特đặc 彰chương 敗bại 壞hoại 。

△# 二nhị 清thanh 淨tịnh 無vô 我ngã 二nhị 初sơ 釋thích 且thả 止chỉ 二nhị 釋thích 教giáo 誨hối 今kim 初sơ 。

清thanh 淨tịnh 無vô 我ngã 者giả 示thị 現hiện 於ư 甚thậm 深thâm 寂tịch 滅diệt 法pháp 中trung 寂tịch 滅diệt 故cố 如như 經kinh 汝nhữ 等đẳng 且thả 止chỉ 。 如như 是thị 等đẳng 故cố 且thả 止chỉ 勿vật 語ngữ 者giả 勸khuyến 示thị 三tam 業nghiệp 無vô 動động 故cố 是thị 寂tịch 滅diệt 無vô 我ngã 相tương 應ứng 器khí 故cố 。

次thứ 清thanh 淨tịnh 無vô 我ngã 中trung 初sơ 文văn 清thanh 淨tịnh 無vô 我ngã 即tức 指chỉ 空không 理lý 所sở 謂vị 甚thậm 深thâm 寂tịch 滅diệt 法pháp 也dã 清thanh 淨tịnh 對đối 下hạ 止chỉ 三tam 業nghiệp 也dã 無vô 我ngã 對đối 下hạ 我ngã 欲dục 滅diệt 也dã 於ư 中trung 寂tịch 滅diệt 所sở 謂vị 入nhập 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 且thả 止chỉ 是thị 身thân 勿vật 語ngữ 是thị 口khẩu 義nghĩa 兼kiêm 於ư 意ý 三tam 業nghiệp 無vô 動động 堪kham 證chứng 寂tịch 滅diệt 故cố 云vân 相tương 應ứng 器khí 也dã 問vấn 如Như 來Lai 入nhập 滅diệt 那na 歡hoan 弟đệ 子tử 止chỉ 三tam 業nghiệp 耶da 答đáp 佛Phật 無vô 生sanh 滅diệt 方phương 便tiện 示thị 現hiện 。 意ý 使sử 羣quần 徒đồ 相tương/tướng 承thừa 修tu 證chứng 故cố 也dã 時thời 欲dục 過quá 者giả 即tức 當đương 中trung 夜dạ 表biểu 二nhị 種chủng 中trung 道đạo 如như 序tự 中trung 說thuyết 。

△# 二nhị 釋thích 教giáo 誨hối 。

最tối 後hậu 教giáo 誨hối 者giả 正chánh 顯hiển 遺di 教giáo 義nghĩa 故cố 是thị 遺di 教giáo 義nghĩa 於ư 住trụ 持trì 法Pháp 中trung 勝thắng 以dĩ 其kỳ 遺di 教giáo 故cố 。

二nhị 中trung 遺di 教giáo 名danh 義nghĩa 題đề 中trung 已dĩ 引dẫn 住trụ 持trì 勝thắng 者giả 正chánh 為vì 未vị 來lai 故cố 以dĩ 其kỳ 遺di 教giáo 者giả 顯hiển 勝thắng 所sở 以dĩ 竊thiết 詳tường 經kinh 末mạt 似tự 闕khuyết 結kết 文văn 已dĩ 見kiến 序tự 中trung 故cố 此thử 不bất 序tự 宜nghi 引dẫn 是thị 時thời 中trung 夜dạ 。 寂tịch 然nhiên 無vô 聲thanh 。 二nhị 句cú 接tiếp 之chi 則tắc 始thỉ 終chung 理lý 順thuận 恐khủng 忘vong 前tiền 文văn 故cố 重trọng/trùng 示thị 按án 南nam 山sơn 感cảm 通thông 傳truyền 迦Ca 葉Diếp 結kết 集tập 阿A 難Nan 昇thăng 座tòa 先tiên 誦tụng 此thử 經Kinh 是thị 時thời 大đại 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 聞văn 皆giai 悲bi 泣khấp 不bất 能năng 自tự 勝thắng 。 又hựu 律luật 中trung 若nhược 說thuyết 戒giới 日nhật 無vô 能năng 誦tụng 戒giới 者giả 當đương 如như 布bố 薩tát 法pháp 誦tụng 遺di 教giáo 經kinh 又hựu 準chuẩn 壇đàn 經kinh 登đăng 壇đàn 受thọ 戒giới 首thủ 誦tụng 此thử 經Kinh 受thọ 已dĩ 出xuất 壇đàn 復phục 須tu 再tái 誦tụng 故cố 知tri 此thử 典điển 正chánh 被bị 今kim 時thời 凡phàm 預dự 五ngũ 門môn 宜nghi 專chuyên 誦tụng 習tập 尋tầm 言ngôn 得đắc 解giải 如như 說thuyết 而nhi 修tu 豈khởi 唯duy 策sách 進tiến 心tâm 神thần 仰ngưỡng 使sử 住trụ 持trì 佛Phật 化hóa 諦đế 觀quán 慈từ 訓huấn 塵trần 劫kiếp 難nan 逢phùng 深thâm 念niệm 聖thánh 恩ân 碎toái 身thân 奚hề 報báo 敢cảm 効hiệu 書thư 樹thụ 題đề 石thạch 刺thứ 血huyết 剝bác 皮bì 竭kiệt 力lực 傳truyền 通thông 盡tận 誠thành 弘hoằng 贊tán 螢huỳnh 燭chúc 聊liêu 增tăng 於ư 日nhật 月nguyệt 塵trần 露lộ 少thiểu 益ích 於ư 海hải 山sơn 誓thệ 與dữ 羣quần 倫luân 共cộng 嚴nghiêm 淨tịnh 報báo 。

遺Di 教Giáo 經Kinh 論Luận 住Trụ 法Pháp 記Ký (# 終Chung )#

古cổ 云vân 化hóa 制chế 互hỗ 陳trần 戒giới 定định 齊tề 舉cử 莫mạc 大đại 乎hồ 遺di 教giáo 經kinh 焉yên 推thôi 徵trưng 解giải 釋thích 開khai 誘dụ 行hành 業nghiệp 莫mạc 深thâm 於ư 馬mã 鳴minh 論luận 矣hĩ 踈sơ 理lý 義nghĩa 趣thú 決quyết 擇trạch 章chương 句cú 莫mạc 明minh 于vu 大đại 智trí 記ký 也dã 誰thùy 不bất 遵tuân 奉phụng 然nhiên 所sở 行hành 世thế 科khoa 與dữ 記ký 不bất 接tiếp 經kinh 論luận 言ngôn 亘tuyên 兩lưỡng 端đoan 起khởi 盡tận 易dị 惑hoặc 余dư 染nhiễm 指chỉ 之chi 次thứ 繫hệ 科khoa 於ư 文văn 前tiền 入nhập 記ký 於ư 論luận 間gian 終chung 成thành 一nhất 帙# 聊liêu 助trợ 撿kiểm 閱duyệt 之chi 費phí 功công 兼kiêm 校giáo 讐thù 古cổ 本bổn 訂# 正chánh 烏ô 焉yên 遂toại 命mạng 剞# 劂# 氏thị 傳truyền 諸chư 不bất 朽hủ 云vân 爾nhĩ 。

旹# 天thiên 和hòa 癸quý 亥hợi 二nhị 月nguyệt 望vọng 雒# 北bắc 沙Sa 門Môn 伯bá 英anh 祖tổ 泰thái 謹cẩn 誌chí