醍醐喻 ( 醍đề 醐hồ 喻dụ )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（譬喻）天台依涅槃經喻之於第五時之法華涅槃。真言依六波羅蜜經譬之於陀羅尼藏。其他諸宗各喻其自宗。涅槃經十四曰：「譬如從牛出乳，從乳出酪，從酪出生蘇，從生蘇出熟蘇，從熟蘇出醍醐。醍醐最上，若有服者，眾病皆除。所有諸藥，悉入其中。善男子！佛亦如是。從佛出生十二部經，從十二部經出修多羅，從修多羅出方等經，從方等經出般若波羅蜜，從般若波羅蜜出大涅槃，猶如醍醐，言醍醐者喻於佛性。」六波羅蜜經一曰：「一素呾纜，二毘奈耶，三阿毘達磨，四般若波羅蜜多，五陀羅尼門。此五種藏教化有情，隨所應度而為說之。（中略）此五法藏譬如乳酪生蘇熟蘇及妙醍醐，契經如乳，調伏如酪，對法教者如彼生蘇，大乘般若猶如熟蘇，總持門者譬如醍醐。醍醐之味，乳酪蘇中微妙第一，能除諸病，令諸有情自心安樂。總持門者，契經中最為第一，能除重罪，令諸眾生解脫生死，速證涅槃安樂法身。」
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 譬thí 喻dụ ） 天thiên 台thai 依y 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 喻dụ 之chi 於ư 第đệ 五ngũ 時thời 之chi 法pháp 華hoa 涅Niết 槃Bàn 。 真chân 言ngôn 依y 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 。 譬thí 之chi 於ư 陀đà 羅la 尼ni 藏tạng 。 其kỳ 他tha 諸chư 宗tông 各các 喻dụ 其kỳ 自tự 宗tông 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 十thập 四tứ 曰viết 。 譬thí 如như 從tùng 牛ngưu 出xuất 乳nhũ ， 從tùng 乳nhũ 出xuất 酪lạc ， 從tùng 酪lạc 出xuất 生sanh 蘇tô ， 從tùng 生sanh 蘇tô 出xuất 熟thục 蘇tô ， 從tùng 熟thục 蘇tô 出xuất 醍đề 醐hồ 。 醍đề 醐hồ 最tối 上thượng 。 若nhược 有hữu 服phục 者giả ， 眾chúng 病bệnh 皆giai 除trừ 。 所sở 有hữu 諸chư 藥dược ， 悉tất 入nhập 其kỳ 中trung 。 善thiện 男nam 子tử 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 從tùng 佛Phật 出xuất 生sanh 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 從tùng 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 出xuất 修Tu 多Đa 羅La 。 從tùng 修Tu 多Đa 羅La 出xuất 方Phương 等Đẳng 經Kinh 。 從tùng 方Phương 等Đẳng 經Kinh 出xuất 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 從tùng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 出xuất 大đại 涅Niết 槃Bàn 猶do 如như 醍đề 醐hồ 。 言ngôn 醍đề 醐hồ 者giả 喻dụ 於ư 佛Phật 性tánh 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 。 一nhất 曰viết ： 「 一nhất 素tố 呾đát 纜 ， 二nhị 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 。 三tam 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma ， 四tứ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 五ngũ 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 此thử 五ngũ 種chủng 藏tạng 教giáo 化hóa 有hữu 情tình 隨tùy 所sở 應ưng 度độ 。 而nhi 為vi 說thuyết 之chi 。 （ 中trung 略lược ） 此thử 五ngũ 法Pháp 藏tạng 譬thí 如như 乳nhũ 酪lạc 生sanh 蘇tô 熟thục 蘇tô 及cập 妙diệu 醍đề 醐hồ 契Khế 經Kinh 如như 乳nhũ ， 調điều 伏phục 如như 酪lạc ， 對đối 法pháp 教giáo 者giả 如như 彼bỉ 生sanh 蘇tô 大Đại 乘Thừa 般Bát 若Nhã 猶do 如như 熟thục 蘇tô ， 總tổng 持trì 門môn 者giả 。 譬thí 如như 醍đề 醐hồ 。 醍đề 醐hồ 之chi 味vị ， 乳nhũ 酪lạc 蘇tô 中trung 微vi 妙diệu 第đệ 一nhất ， 能năng 除trừ 諸chư 病bệnh 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 自tự 心tâm 安an 樂lạc 。 總tổng 持trì 門môn 者giả 契Khế 經Kinh 中trung 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 能năng 除trừ 重trọng 罪tội 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 解giải 脫thoát 生sanh 死tử 。 速tốc 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 安an 樂lạc 法Pháp 身thân 。 」 。