đề đa ca

Phật Quang Đại Từ Điển

(提多迦) Phạm: Dhìtika. Cũng gọi Đề tri ca, Địa để ca. Hán dịch: Hữu quí. Vị tổ thứ 5 của Thiền tông Ấn độ, người nước Ma đột la (có thuyết nói là nước Ma ca đà). Cứ theo A dục vương truyện quyển 6 chép, thì sư y vào ngài Ưu ba cúc đa xuất gia, 20 tuổi thụ giới Cụ túc, vào ngày đầu tiên, vừa nghe giới, sư liền được quả Tu đà hoàn; lúc yết ma lần thứ 1 được quả Tư đà hàm, lúc yết ma lần thứ 2 được quả A na hàm, lúc yết ma lần thứ 3 thì chứng quả A la hán. Sau, sư được ngài Ưu ba cúc đa phó pháp. Cứ theo phẩm Trì chính pháp trong kinh Đại bi quyển 2 và Phó pháp tạng nhân duyên truyện quyển 5 chép, thì sư có đại thần thông, đại uy lực, nói pháp không mệt mỏi, sau vì hóa duyên đã hết, sư phó pháp cho Di già ca rồi vào Niết bàn, mọi người đều thương cảm, thu nhặt xá lợi của sư rồi xây tháp 7 báu để cúng dường. Ngoài ra, cứ theo Ấn độ Phật giáo sử của Đa la na tha, thì sư sinh ở nước A lí á ca á (Phạm: Àrya-jaya) giáo hóa khắp các nước Thổ hóa la (Phạm:Tukhàra), Ca ma lũ ba (Phạm: Kàma-rùpa) và Ma lạp bà (Phạm: Màlava). Sau sư thị tịch ở thành Ô xà diễn na (Phạm: Ujjayani), nước Ma lạp bà. [X. Hữu bộ tì nại da tạp sự Q.40; A dục vương truyện Q.5; Truyền pháp chính tông kí Q.2; Cảnh đức truyền đăng lục Q.1; Bảo lâm truyện Q.2; Ngũ đăng hội nguyên Q.1; Phật tổ thống kỉ Q.5; W.W. Rockhill: The Life of Buddha].