名義不離 ( 名danh 義nghĩa 不bất 離ly )

Phật Học Đại Từ Điển

NGHĨA TIẾNG HÁN

 (術語)世間一切之事法,雖皆名義乖離,而諸佛菩薩之名號及陀羅尼等,則皆名義不離。又謂之名體不二。如阿彌陀佛,以阿彌陀為名,以光明為義,為體為法,此名與義,相即不二,故稱阿彌陀之名即已攝取光明矣。往生論註下曰:「問曰:名為法指,如指指月。若稱佛名號便得滿願者,指月之指應能破闇。若指月之指不能破闇,稱佛名號亦何能滿願耶?答曰:諸法萬差不可一概,有名即法,有名異法。名即法者諸佛菩薩名號、般若波羅蜜、及陀羅尼章句、梵咒音辭等是也。如禁腫辭云:日出東方乍赤乍黃等句,假令酉亥行禁不關日出而腫得差。(中略)有名異法者,如指指月等名也。」定善我傳通記三曰:「光之與名即是名義,名義具足,有不捨益。」

NGHĨA HÁN VIỆT

  ( 術thuật 語ngữ ) 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 之chi 事sự 法pháp , 雖tuy 皆giai 名danh 義nghĩa 乖quai 離ly , 而nhi 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 之chi 名danh 號hiệu 及cập 陀đà 羅la 尼ni 。 等đẳng , 則tắc 皆giai 名danh 義nghĩa 不bất 離ly 。 又hựu 謂vị 之chi 名danh 體thể 不bất 二nhị 。 如như 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 以dĩ 阿A 彌Di 陀Đà 為vi 名danh , 以dĩ 光quang 明minh 為vi 義nghĩa , 為vi 體thể 為vi 法pháp , 此thử 名danh 與dữ 義nghĩa , 相tướng 即tức 不bất 二nhị , 故cố 稱xưng 阿A 彌Di 陀Đà 之chi 名danh 即tức 已dĩ 攝nhiếp 取thủ 光quang 明minh 矣hĩ 。 往vãng 生sanh 論luận 註chú 下hạ 曰viết : 「 問vấn 曰viết : 名danh 為vi 法pháp 指chỉ , 如như 指chỉ 指chỉ 月nguyệt 。 若nhược 稱xưng 佛Phật 名danh 號hiệu 便tiện 得đắc 滿mãn 願nguyện 者giả , 指chỉ 月nguyệt 之chi 指chỉ 應ưng/ứng 能năng 破phá 闇ám 。 若nhược 指chỉ 月nguyệt 之chi 指chỉ 不bất 能năng 破phá 闇ám , 稱xưng 佛Phật 名danh 號hiệu 亦diệc 何hà 能năng 滿mãn 願nguyện 耶da ? 答đáp 曰viết : 諸chư 法pháp 萬vạn 差sai 不bất 可khả 一nhất 概khái , 有hữu 名danh 即tức 法pháp , 有hữu 名danh 異dị 法pháp 。 名danh 即tức 法pháp 者giả 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 名danh 。 號hiệu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 及cập 陀đà 羅la 尼ni 。 章chương 句cú 、 梵Phạm 咒chú 音âm 辭từ 等đẳng 是thị 也dã 。 如như 禁cấm 腫thũng 辭từ 云vân : 日nhật 出xuất 東đông 方phương 乍sạ 赤xích 乍sạ 黃hoàng 等đẳng 句cú , 假giả 令linh 酉dậu 亥hợi 行hành 禁cấm 不bất 關quan 日nhật 出xuất 而nhi 腫thũng 得đắc 差sai 。 ( 中trung 略lược ) 有hữu 名danh 異dị 法pháp 者giả , 如như 指chỉ 指chỉ 月nguyệt 等đẳng 名danh 也dã 。 」 定định 善thiện 我ngã 傳truyền 通thông 記ký 三tam 曰viết : 「 光quang 之chi 與dữ 名danh 即tức 是thị 名danh 義nghĩa , 名danh 義nghĩa 具cụ 足túc , 有hữu 不bất 捨xả 益ích 。 」 。