đan châu nhĩ

Phật Quang Đại Từ Điển

(丹珠爾) Tạng: Bstan-ḥgyur. Một trong hai bộ Đại tạng kinh Tây tạng. Đại tạng kinh Tây tạng được chia làm hai bộ: Cam châu nhĩ và Đan châu nhĩ. Cam nghĩa là giáo, Đan nghĩa là luận, còn Châu nhĩ thì nghĩa là phiên dịch. Như vậy, Cam châu nhĩ là Giáo thuyết phiên dịch, còn Đan châu nhĩ là Luận trứ phiên dịch. Cam châu nhĩ cũng gọi là Chính tạng, còn Đan châu nhĩ thì gọi là Phó tạng, Tạp tạng, Tục bộ v.v… đây là cách phân loại đặc biệt của ngài Bố đốn (Tạng: Bu-ston), sau trở thành phương thức nhất định. Nội dung của Đan châu nhĩ bao gồm những lời dạy, sách chú thích, nghi quĩ Mật giáo, truyện kí, ngôn ngữ, văn tự v.v… của các Luận sư. Ngoài ra, còn thu chép những sách soạn thuật của Tây tạng. Ngài Bố đốn chia Đan châu nhĩ làm 3 môn: 1. Luận thích sơ pháp luân là luận Tiểu thừa. 2. Luận thích trung pháp luân là các luận Trung quán bát nhã. 3. Luận thích hậu pháp luân là các kinh Du già. Trong ba môn trên, mỗi môn lại chia làm hai mục: Quán và Hành. Đây là tổ chức phán giáo căn cứ theo thứ tự Tam luân thuyết pháp của đức Phật. Ngoài ra, do nội dung không giống nhau, các luận điển lại được chia làm 3 loại: Thuyết thế tục đế luận điển, Thuyết thắng nghĩa đế luận điển và Thuyết giải thoát đạo luận điển. Trong đó, Thuyết thế tục đế luận điển lại được chia ra 3 bộ môn: 1. Luận điển có tính cách phổ thông về đạo xử thế. 2. Luận điển có tính cách chuyên môn về lợi tha (gồm 4 loại: Nhân minh, Thanh minh, Y phương minh, Công xảo minh). 3. Luận điển có tính cách tự lợi (tức là Nội minh). Các bản in của Đại tạng kinh Tây tạng thì rất nhiều, nhưng tiêu biểu nhất thì có: Đức cách tạng, Tân nại đường tạng, Bắc kinh tạng v.v… Ba loại bản in này đều chia làm hai bộ Cam châu nhĩ và Đan châu nhĩ. Trong đó: – Đan châu nhĩ của tạng Cách đức bao gồm Tán tụng bộ, Bí mật bộ, Bát nhã bộ, Trung quán bộ, Kinh sớ bộ, Duy thức bộ, Câu xá bộ, Luật bộ, Phật truyện bộ, Thư hàn bộ, Nhân minh bộ, Thanh minh bộ, Công xảo minh bộ, Tây tạng soạn thuật bộ, Bổ di kinh luận bộ và Tổng mục lục, tất cả có 213 hòm, hơn 3.400 bộ. – Đan châu nhĩ của tạng Tân nại đường bao gồm Tán tụng bộ, Bí mật bộ, Kinh thích bộ, Thanh minh bộ v.v… và mục lục, được thu vào 224 hòm. – Bộ phận Đan châu nhĩ của tạng Bắc kinh thì có Tán tụng bộ, Bí kinh sớ bộ (chia ra 24 hạng mục gồm Thời luân bộ v.v..), Kinh sớ bộ (chia làm 12 hạng mục gồm Bát nhã bộ v.v..), còn phụ thêm Bổ di kinh, Tây tạng soạn thuật, Nguyện văn v.v… tất cả là 224 hòm, hơn 5.100 bộ.