曇摩鞠多 ( 曇đàm 摩ma 鞠cúc 多đa )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（人名）Dharmagupta，比丘名。又作曇摩毱，曇摩德，曇摩屈多迦，曇無德，曇無毱多，皆梵音之楚夏耳，譯曰法正，法鏡，法藏，法護，法密等。佛滅後百年優婆毱多五弟子中之一。於律藏立一部，名為曇無德部。律名四分律。可洪音義三曰：「曇摩毱律部師宗名，曇摩毱多，亦云曇無德，此云法鏡，亦云法藏，即四分律部也。」戒本疏一上曰：「曇摩毱多此云法正，律名四分。」又曰：「梵音曇無德，曇摩德，與毱多，傳有訛僻，唐言度之。同云法正，謂法正律主，明慧卓朗，除邪倒也。又言法護者，能興建正法，不墮於時，即十八部中法護部是也。又言法鏡者，能照達萬法也。」飾宗記二本曰：「曇無德者，部執疏中曇摩毱多，翻為法護，宗輪論中名法藏部。」大集經二十二曰：「我涅槃後，有諸弟子受持如來十二部經，書寫讀誦，顛倒解義，顛倒宣說，以例解說，覆隱法藏，故名曇摩毱多。」
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 人nhân 名danh ） 比Bỉ 丘Khâu 名danh 。 又hựu 作tác 曇đàm 摩ma 毱cúc ， 曇đàm 摩ma 德đức ， 曇đàm 摩ma 屈khuất 多đa 迦ca ， 曇đàm 無vô 德đức ， 曇đàm 無vô 毱cúc 多đa ， 皆giai 梵Phạm 音âm 之chi 楚sở 夏hạ 耳nhĩ ， 譯dịch 曰viết 法pháp 正Chánh 法Pháp 鏡kính 法Pháp 藏tạng 。 法pháp 護hộ 法Pháp 密mật 等đẳng 。 佛Phật 滅diệt 後hậu 百bách 年niên 優ưu 婆bà 毱cúc 多đa 五ngũ 弟đệ 子tử 中trung 之chi 一nhất 。 於ư 律luật 藏tạng 立lập 一nhất 部bộ ， 名danh 為vi 曇đàm 無vô 德đức 部bộ 。 律luật 名danh 四tứ 分phần 律luật 。 可khả 洪hồng 音âm 義nghĩa 三tam 曰viết ： 「 曇đàm 摩ma 毱cúc 律luật 部bộ 師sư 宗tông 名danh ， 曇đàm 摩ma 毱cúc 多đa ， 亦diệc 云vân 曇đàm 無vô 德đức ， 此thử 云vân 法pháp 鏡kính ， 亦diệc 云vân 法Pháp 藏tạng 即tức 四tứ 分phần 律luật 部bộ 也dã 。 」 戒giới 本bổn 疏sớ 一nhất 上thượng 曰viết ： 「 曇đàm 摩ma 毱cúc 多đa 此thử 云vân 法pháp 正chánh ， 律luật 名danh 四tứ 分phần 。 」 又hựu 曰viết ： 「 梵Phạm 音âm 曇đàm 無vô 德đức ， 曇đàm 摩ma 德đức ， 與dữ 毱cúc 多đa ， 傳truyền 有hữu 訛ngoa 僻tích ， 唐đường 言ngôn 度độ 之chi 。 同đồng 云vân 法pháp 正chánh ， 謂vị 法pháp 正chánh 律luật 主chủ ， 明minh 慧tuệ 卓trác 朗lãng ， 除trừ 邪tà 倒đảo 也dã 。 又hựu 言ngôn 法pháp 護hộ 者giả ， 能năng 興hưng 建kiến 正Chánh 法Pháp 不bất 墮đọa 於ư 時thời ， 即tức 十thập 八bát 部bộ 中trung 法pháp 護hộ 部bộ 是thị 也dã 。 又hựu 言ngôn 法pháp 鏡kính 者giả ， 能năng 照chiếu 達đạt 萬vạn 法pháp 也dã 。 」 飾sức 宗tông 記ký 二nhị 本bổn 曰viết ： 「 曇đàm 無vô 德đức 者giả ， 部bộ 執chấp 疏sớ 中trung 曇đàm 摩ma 毱cúc 多đa ， 翻phiên 為vi 法pháp 護hộ ， 宗tông 輪luân 論luận 中trung 名danh 法Pháp 藏tạng 部bộ 。 」 大đại 集tập 經kinh 二nhị 十thập 二nhị 曰viết 我ngã 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 有hữu 諸chư 弟đệ 子tử 。 受thọ 持trì 如Như 來Lai 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 書thư 寫tả 讀đọc 誦tụng 。 顛điên 倒đảo 解giải 義nghĩa ， 顛điên 倒đảo 宣tuyên 說thuyết ， 以dĩ 例lệ 解giải 說thuyết ， 覆phú 隱ẩn 法Pháp 藏tạng 故cố 名danh 曇đàm 摩ma 毱cúc 多đa 。 」 。