Đại Trí Độ Luận – Quyển 95 – Tạng Thư Phật Học

Chuẩn
Leave a comment

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 95
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 七Thất 喻Dụ 品Phẩm 第Đệ 八Bát 十Thập 五Ngũ (# 卷quyển 第đệ 九cửu 十thập 五ngũ )#

龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 造tạo

後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

【# 經kinh 】# 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。若nhược 諸chư 法pháp 性tánh 無vô 所sở 有hữu 。非phi 佛Phật 所sở 作tác 。非phi 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 作tác 。非phi 阿A 羅La 漢Hán 所sở 作tác 。非phi 阿A 那Na 含Hàm 。斯Tư 陀Đà 含Hàm 。須Tu 陀Đà 洹Hoàn 所sở 作tác 。非phi 向hướng 道Đạo 人Nhân 。非phi 得đắc 果quả 人nhân 。非phi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 所sở 作tác 。云vân 何hà 分phân 別biệt 。有hữu 諸chư 法pháp 異dị 。是thị 地địa 獄ngục 。是thị 畜súc 生sanh 。是thị 餓ngạ 鬼quỷ 。是thị 人nhân 。是thị 天thiên 。乃nãi 至chí 是thị 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 天thiên 。用dụng 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。知tri 有hữu 生sanh 地địa 獄ngục 者giả 。是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。知tri 有hữu 生sanh 畜súc 生sanh 。餓ngạ 鬼quỷ 者giả 。是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。知tri 有hữu 生sanh 人nhân 中trung 。生sanh 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 。乃nãi 至chí 生sanh 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 天thiên 者giả 。是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。知tri 有hữu 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。斯Tư 陀Đà 含Hàm 。阿A 那Na 含Hàm 。阿A 羅La 漢Hán 。辟Bích 支Chi 佛Phật 者giả 。是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。知tri 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。知tri 是thị 多Đa 陀Đà 阿A 伽Già 度Độ 。阿a 羅la 訶ha 。三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 。

世Thế 尊Tôn 。無vô 性tánh 法pháp 中trung 。無vô 有hữu 業nghiệp 用dụng 。作tác 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。若nhược 墮đọa 地địa 獄ngục 。餓ngạ 鬼quỷ 。畜súc 生sanh 。若nhược 生sanh 人nhân 。天thiên 乃nãi 至chí 生sanh 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 天thiên 。以dĩ 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。斯Tư 陀Đà 含Hàm 。阿A 那Na 含Hàm 。阿A 羅La 漢Hán 。辟Bích 支Chi 佛Phật 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。當đương 得đắc 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 故cố 。能năng 拔bạt 出xuất 眾chúng 生sanh 。於ư 生sanh 死tử 中trung 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。如như 是thị 。無vô 性tánh 法pháp 無vô 業nghiệp 無vô 果quả 報báo 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。凡phàm 夫phu 人nhân 不bất 入nhập 聖thánh 法pháp 。不bất 知tri 諸chư 法pháp 無vô 性tánh 相tướng 。顛điên 倒đảo 愚ngu 癡si 故cố 。起khởi 種chủng 種chủng 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。隨tùy 業nghiệp 得đắc 身thân 。

若nhược 地địa 獄ngục 身thân 。若nhược 畜súc 生sanh 身thân 。若nhược 餓ngạ 鬼quỷ 身thân 。若nhược 人nhân 身thân 。若nhược 天thiên 身thân 。

若nhược 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 身thân 。乃nãi 至chí 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 天thiên 身thân 。是thị 無vô 性tánh 法pháp 。無vô 業nghiệp 無vô 果quả 報báo 。無vô 性tánh 常thường 是thị 無vô 性tánh 。

如như 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 言ngôn 。

若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 性tánh 。云vân 何hà 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 。得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。道đạo 是thị 無vô 性tánh 不phủ 。須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。是thị 無vô 性tánh 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。道đạo 無vô 性tánh 。須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 亦diệc 無vô 性tánh 。乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 亦diệc 無vô 性tánh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。無vô 性tánh 法pháp 能năng 得đắc 無vô 性tánh 法pháp 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

有hữu 性tánh 法pháp 能năng 得đắc 有hữu 性tánh 法pháp 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。無vô 性tánh 法pháp 及cập 道đạo 。是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。皆giai 不bất 合hợp 不bất 散tán 。無vô 色sắc 。無vô 形hình 。無vô 對đối 。一nhất 相tương/tướng 。所sở 謂vị 無vô 相tướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。見kiến 眾chúng 生sanh 以dĩ 顛điên 倒đảo 故cố 著trước 五ngũ 眾chúng 。

無vô 常thường 中trung 常thường 相tương/tướng 。苦khổ 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương/tướng 。不bất 淨tịnh 中trung 淨tịnh 相tương/tướng 。無vô 我ngã 中trung 我ngã 相tương/tướng 。著trước 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。是thị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 故cố 。於ư 無vô 所sở 有hữu 。中trung 拔bạt 出xuất 眾chúng 生sanh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。凡phàm 夫phu 人nhân 所sở 著trước 。頗phả 有hữu 實thật 不bất 異dị 不phủ 。著trước 故cố 起khởi 業nghiệp 。業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。五ngũ 道đạo 生sanh 死tử 。中trung 不bất 得đắc 脫thoát 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

凡phàm 夫phu 人nhân 所sở 著trước 起khởi 業nghiệp 處xứ 。無vô 如như 毛mao 髮phát 許hứa 實thật 事sự 。但đãn 顛điên 倒đảo 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。今kim 為vì 汝nhữ 說thuyết 譬thí 喻dụ 。智trí 者giả 以dĩ 譬thí 喻dụ 得đắc 解giải 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。如như 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 。人nhân 受thọ 五ngũ 欲dục 樂lạc 。有hữu 實thật 住trú 處xứ 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。夢mộng 尚thượng 虛hư 妄vọng 不bất 可khả 得đắc 。何hà 況huống 住trụ 夢mộng 中trung 。受thọ 五ngũ 欲dục 樂lạc 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。諸chư 法pháp 若nhược 有hữu 漏lậu 。若nhược 無vô 漏lậu 。若nhược 有hữu 為vi 。若nhược 無vô 為vi 。頗phả 有hữu 不bất 如như 夢mộng 者giả 不phủ 。

世Thế 尊Tôn 。諸chư 法pháp 若nhược 有hữu 漏lậu 若nhược 無vô 漏lậu 。若nhược 有hữu 為vi 若nhược 無vô 為vi 。無vô 不bất 如như 夢mộng 者giả 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。夢mộng 中trung 有hữu 五ngũ 道đạo 生sanh 死tử 往vãng 來lai 不phủ 。

世Thế 尊Tôn 。無vô 也dã 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。夢mộng 中trung 有hữu 修tu 道Đạo 。用dụng 是thị 修tu 道Đạo 。若nhược 著trước 垢cấu 。若nhược 得đắc 淨tịnh 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。何hà 以dĩ 故cố 。是thị 夢mộng 法pháp 無vô 有hữu 實thật 事sự 。不bất 可khả 說thuyết 垢cấu 。淨tịnh 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。鏡kính 中trung 像tượng 有hữu 實thật 事sự 能năng 起khởi 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。用dụng 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 墮đọa 地địa 獄ngục 。餓ngạ 鬼quỷ 。畜súc 生sanh 。若nhược 人nhân 。若nhược 天thiên 。

四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 處xứ 。乃nãi 至chí 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 天thiên 處xứ 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 像tượng 無vô 有hữu 實thật 事sự 。但đãn 誑cuống 小tiểu 兒nhi 。是thị 事sự 云vân 何hà 。當đương 有hữu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。用dụng 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。當đương 墮đọa 地địa 獄ngục 。乃nãi 至chí 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。是thị 鏡kính 中trung 像tượng 有hữu 修tu 道Đạo 。用dụng 是thị 修tu 道Đạo 若nhược 著trước 垢cấu 。若nhược 得đắc 淨tịnh 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。何hà 以dĩ 故cố 。是thị 像tượng 空không 無vô 實thật 事sự 。不bất 可khả 說thuyết 垢cấu 。淨tịnh 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。如như 深thâm 澗giản 中trung 有hữu 嚮hướng 。是thị 嚮hướng 有hữu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。用dụng 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。若nhược 墮đọa 地địa 獄ngục 。乃nãi 至chí 若nhược 生sanh 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 事sự 空không 無vô 有hữu 實thật 音âm 聲thanh 。云vân 何hà 當đương 有hữu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。用dụng 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 墮đọa 地địa 獄ngục 。乃nãi 至chí 生sanh 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。是thị 嚮hướng 頗phả 有hữu 修tu 道Đạo 。用dụng 是thị 修tu 道Đạo 。若nhược 著trước 垢cấu 。若nhược 得đắc 淨tịnh 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 事sự 無vô 實thật 。不bất 可khả 說thuyết 是thị 垢cấu 。是thị 淨tịnh 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。如như 焰diễm 非phi 水thủy 水thủy 相tương/tướng 。非phi 河hà 河hà 相tương/tướng 。是thị 炎diễm 頗phả 有hữu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。用dụng 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 墮đọa 地địa 獄ngục 。乃nãi 至chí 生sanh 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。焰diễm 中trung 水thủy 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。但đãn 誑cuống 無vô 智trí 人nhân 眼nhãn 。云vân 何hà 當đương 有hữu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。用dụng 是thị 業nghiệp 墮đọa 地địa 獄ngục 。乃nãi 至chí 生sanh 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。是thị 焰diễm 有hữu 修tu 道Đạo 。用dụng 是thị 修tu 道Đạo 。若nhược 著trước 垢cấu 。若nhược 得đắc 淨tịnh 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 焰diễm 無vô 有hữu 實thật 事sự 。不bất 可khả 說thuyết 垢cấu 。淨tịnh 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 。如như 日nhật 出xuất 時thời 。見kiến 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 。無vô 智trí 人nhân 無vô 城thành 有hữu 城thành 想tưởng 。無vô 廬lư 觀quán 有hữu 廬lư 觀quán 想tưởng 。無vô 園viên 有hữu 園viên 想tưởng 。是thị 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 頗phả 有hữu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。用dụng 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 墮đọa 地địa 獄ngục 。乃nãi 至chí 生sanh 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 。畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。但đãn 誑cuống 愚ngu 夫phu 眼nhãn 。云vân 何hà 當đương 有hữu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。用dụng 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 墮đọa 地địa 獄ngục 。乃nãi 至chí 生sanh 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。是thị 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 有hữu 修tu 道Đạo 。用dụng 是thị 修tu 道Đạo 。若nhược 著trước 垢cấu 。若nhược 得đắc 淨tịnh 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 無vô 有hữu 實thật 事sự 。不bất 可khả 說thuyết 垢cấu 。淨tịnh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。幻huyễn 師sư 幻huyễn 作tác 種chủng 種chủng 物vật 。若nhược 象tượng 。若nhược 馬mã 。若nhược 牛ngưu 。若nhược 羊dương 。若nhược 男nam 。若nhược 女nữ 。於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。是thị 幻huyễn 有hữu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。用dụng 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 墮đọa 地địa 獄ngục 。乃nãi 至chí 生sanh 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 幻huyễn 法pháp 空không 無vô 實thật 事sự 。云vân 何hà 當đương 有hữu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。用dụng 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 墮đọa 地địa 獄ngục 。乃nãi 至chí 生sanh 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。用dụng 是thị 幻huyễn 有hữu 修tu 道Đạo 。用dụng 是thị 修tu 道Đạo 。若nhược 著trước 垢cấu 。若nhược 得đắc 淨tịnh 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 法pháp 無vô 有hữu 實thật 事sự 。不bất 可khả 說thuyết 垢cấu 。淨tịnh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。如như 佛Phật 所sở 化hóa 人nhân 。是thị 化hóa 人nhân 有hữu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。用dụng 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 墮đọa 地địa 獄ngục 。乃nãi 至chí 生sanh 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 化hóa 人nhân 無vô 有hữu 實thật 事sự 。云vân 何hà 當đương 有hữu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。用dụng 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 墮đọa 地địa 獄ngục 。乃nãi 至chí 生sanh 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。是thị 化hóa 人nhân 有hữu 修tu 道Đạo 。用dụng 是thị 修tu 道Đạo 。若nhược 著trước 垢cấu 。若nhược 得đắc 淨tịnh 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 事sự 無vô 有hữu 實thật 。不bất 可khả 說thuyết 垢cấu 。淨tịnh 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

於ư 意ý 云vân 何hà 。於ư 是thị 空không 相tướng 中trung 。有hữu 垢cấu 者giả 。有hữu 淨tịnh 者giả 不phủ 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 中trung 無vô 所sở 有hữu 。無vô 有hữu 著trước 垢cấu 者giả 。無vô 有hữu 淨tịnh 者giả 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。如như 無vô 有hữu 著trước 垢cấu 者giả 。無vô 有hữu 淨tịnh 者giả 。以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。亦diệc 無vô 垢cấu 。淨tịnh 。

何hà 以dĩ 故cố 。住trụ 我ngã 。我ngã 所sở 眾chúng 生sanh 有hữu 垢cấu 。有hữu 淨tịnh 。實thật 見kiến 者giả 不bất 垢cấu 。不bất 淨tịnh 。如như 實thật 見kiến 者giả 不bất 垢cấu 。不bất 淨tịnh 。如như 是thị 亦diệc 無vô 有hữu 垢cấu 。淨tịnh 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

佛Phật 已dĩ 處xứ 處xứ 答đáp 是thị 事sự 。今kim 須Tu 菩Bồ 提Đề 。何hà 以dĩ 復phục 問vấn 。

答đáp 曰viết 。

義nghĩa 雖tuy 一nhất 。所sở 因nhân 事sự 異dị 。所sở 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。若nhược 有hữu 佛Phật 。若nhược 無vô 佛Phật 。諸chư 法pháp 性tánh 常thường 住trụ 。空không 無vô 所sở 有hữu 。非phi 賢hiền 聖thánh 所sở 作tác 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。難nan 解giải 難nan 量lương 。不bất 可khả 以dĩ 有hữu 量lượng 能năng 知tri 。諸chư 佛Phật 賢hiền 聖thánh 。憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。以dĩ 種chủng 種chủng 語ngữ 言ngôn 名danh 字tự 。譬thí 喻dụ 為vi 說thuyết 。

利lợi 根căn 者giả 解giải 聖thánh 人nhân 意ý 。鈍độn 根căn 者giả 處xứ 處xứ 生sanh 著trước 。著trước 於ư 語ngữ 言ngôn 名danh 字tự 。若nhược 聞văn 說thuyết 。

空không

則tắc 著trước 空không 。聞văn 說thuyết 。

空không 亦diệc 空không

亦diệc 復phục 生sanh 著trước 。若nhược 聞văn 。

一nhất 切thiết 法pháp 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。語ngữ 言ngôn 道đạo 斷đoạn 。

而nhi 亦diệc 復phục 著trước 。自tự 心tâm 不bất 清thanh 淨tịnh 故cố 。聞văn 聖thánh 人nhân 法pháp 。為vi 不bất 清thanh 淨tịnh 。如như 人nhân 目mục 瞖ế 。視thị 清thanh 淨tịnh 珠châu 。見kiến 其kỳ 目mục 影ảnh 。便tiện 謂vị 珠châu 不bất 淨tịnh 。佛Phật 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 說thuyết 。見kiến 有hữu 過quá 罪tội 而nhi 生sanh 於ư 疑nghi 。作tác 是thị 言ngôn 。

若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。空không 亦diệc 空không 。云vân 何hà 分phân 別biệt 有hữu 六lục 道đạo 。

常thường 生sanh 如như 是thị 等đẳng 疑nghi 難nan 故cố 。須Tu 菩Bồ 提Đề 以dĩ 經kinh 將tương 訖ngật 。為vi 眾chúng 生sanh 處xứ 處xứ 問vấn 是thị 事sự 。是thị 故cố 重trùng 問vấn 。

佛Phật 可khả 須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。

問vấn 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 以dĩ

有hữu

難nạn/nan

空không

佛Phật 云vân 何hà 可khả 其kỳ 意ý 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 可khả 其kỳ 說thuyết 。

諸chư 法pháp 空không 常thường 住trụ 。有hữu 佛Phật 。無vô 佛Phật 不bất 異dị 。

不bất 可khả 其kỳ 難nạn 。

云vân 何hà 分phân 別biệt 。有hữu 六lục 道đạo 等đẳng

何hà 以dĩ 故cố 。以dĩ 其kỳ 難nạn 欲dục 破phá 空không 故cố 。

是thị 中trung 佛Phật 解giải 其kỳ 所sở 難nạn/nan 。所sở 謂vị 。

凡phàm 夫phu 人nhân 不bất 入nhập 聖thánh 法pháp 。未vị 得đắc 聖thánh 道Đạo 。不bất 知tri 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。不bất 善thiện 修tu 習tập 。空không 三tam 昧muội 故cố 。

顛điên 倒đảo

者giả 。四tứ 顛điên 倒đảo 。

愚ngu 癡si

者giả 。三tam 界giới 繫hệ 無vô 明minh 。

雖tuy 不bất 說thuyết 餘dư 煩phiền 惱não 。而nhi 此thử 二nhị 法pháp 。虛hư 誑cuống 不bất 實thật 。

顛điên 倒đảo

即tức 是thị 妄vọng 語ngữ 虛hư 誑cuống 。若nhược 從tùng 顛điên 倒đảo 所sở 生sanh 業nghiệp 及cập 果quả 報báo 。以dĩ 根căn 本bổn 不bất 實thật 故cố 。眾chúng 生sanh 雖tuy 深thâm 著trước 。亦diệc 無vô 定định 實thật 。以dĩ 是thị 故cố 五ngũ 道đạo 皆giai 空không 。但đãn 有hữu 假giả 名danh 。

又hựu 汝nhữ 難nạn/nan 諸chư 賢hiền 聖thánh 。是thị 諸chư 賢hiền 聖thánh 以dĩ 斷đoạn 顛điên 倒đảo 差sai 別biệt 故cố 有hữu 異dị 名danh 。以dĩ 顛điên 倒đảo 不bất 實thật 。故cố 無vô 所sở 斷đoạn 。

又hựu 復phục 滅diệt 失thất 。無vô 所sở 有hữu 故cố 名danh 為vi 。

斷đoạn

若nhược 實thật 有hữu 法pháp 可khả 斷đoạn 。尚thượng 無vô 斷đoạn 法pháp 。何hà 況huống 顛điên 倒đảo 。

是thị 故cố 一nhất 切thiết 。賢hiền 聖thánh 果Quả 皆giai 是thị 無vô 所sở 有hữu 。斷đoạn 顛điên 倒đảo 即tức 是thị 聖thánh 人nhân 果quả 。

果quả

即tức 是thị

斷đoạn

為vi 果quả 所sở 修tu 道Đạo 。亦diệc 同đồng 無vô 所sở 有hữu 。是thị 故cố 修tu 道Đạo 時thời 。必tất 當đương 用dụng 空không 。無vô 相tướng 。無vô 作tác 。

道đạo 。果quả 分phân 別biệt 故cố 。賢hiền 。聖thánh 有hữu 差sai 別biệt 。今kim 實thật 無vô 所sở 有hữu 。法pháp 不bất 能năng 得đắc 。無vô 所sở 有hữu 云vân 何hà 有hữu 差sai 別biệt 。是thị 故cố 不bất 應ưng 難nạn/nan 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。

若nhược 但đãn 顛điên 倒đảo 故cố 有hữu 世thế 間gian 。若nhược 有hữu 顛điên 倒đảo 。亦diệc 應ưng 有hữu 實thật 。虛hư 實thật 相tướng 待đãi 故cố 。是thị 故cố 問vấn 。

世Thế 尊Tôn 。凡phàm 夫phu 所sở 著trước 。頗phả 有hữu 實thật 生sanh 著trước 起khởi 業nghiệp 。業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。六lục 道đạo 生sanh 死tử 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。

佛Phật 答đáp 言ngôn 。

不phủ 。

何hà 以dĩ 故cố 。此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

但đãn 顛điên 倒đảo 故cố 生sanh 著trước 。若nhược 無vô 顛điên 倒đảo 。云vân 何hà 有hữu 相tướng 待đãi 實thật 法pháp 。

乃nãi 至chí

無vô 毫hào 釐li 許hứa 實thật 事sự

畢tất 竟cánh 無vô 故cố 。

問vấn 曰viết 。

諸chư 佛Phật 所sở 行hành 實thật 義nghĩa 。所sở 謂vị 畢tất 竟cánh 空không 。此thử 非phi 實thật 耶da 。

答đáp 曰viết 。

是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。空không 亦diệc 因nhân 分phân 別biệt 凡phàm 夫phu 顛điên 倒đảo 故cố 說thuyết 。若nhược 無vô 顛điên 倒đảo 。亦diệc 無vô 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

若nhược 凡phàm 夫phu 顛điên 倒đảo 。少thiểu 多đa 有hữu 實thật 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 亦diệc 應ưng 有hữu 實thật 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 二nhị 俱câu 不bất 實thật 。云vân 何hà 得đắc 解giải 脫thoát 。如như 人nhân 手thủ 垢cấu 還hoàn 以dĩ 垢cấu 洗tẩy 。云vân 何hà 得đắc 淨tịnh 。

答đáp 曰viết 。

諸chư 法pháp 實thật 相tướng 畢tất 竟cánh 空không 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 實thật 清thanh 淨tịnh 。

以dĩ 有hữu 凡phàm 夫phu 顛điên 倒đảo 。不bất 清thanh 淨tịnh 法pháp 故cố 。有hữu 此thử 清thanh 淨tịnh 法pháp 。不bất 可khả 破phá 壞hoại 。不bất 變biến 異dị 故cố 。

以dĩ 人nhân 於ư 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 起khởi 著trước 。欲dục 生sanh 煩phiền 惱não 。是thị 故cố 說thuyết 。

是thị 法pháp 性tánh 空không 無vô 所sở 有hữu 。無vô 所sở 有hữu 故cố 無vô 實thật 。

雖tuy 二nhị 法pháp 皆giai 不bất 實thật 。而nhi 不bất 實thật 中trung 有hữu 差sai 別biệt 。

如như 十Thập 善Thiện 。十thập 不bất 善thiện 二nhị 事sự 。皆giai 有hữu 為vi 法pháp 故cố 。虛hư 誑cuống 不bất 實thật 。而nhi 善thiện 。不bất 善thiện 有hữu 差sai 別biệt 。殺sát 生sanh 法pháp 故cố 墮đọa 惡ác 道đạo 。不bất 殺sát 故cố 生sanh 天thiên 上thượng 。

如như 布bố 施thí 。偷thâu 盜đạo 二nhị 事sự 。雖tuy 取thủ 相tương/tướng 著trước 心tâm 。是thị 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 。而nhi 亦diệc 有hữu 差sai 別biệt 。

如như 眾chúng 生sanh 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。見kiến 者giả 無vô 所sở 有hữu 。而nhi 惱não 眾chúng 生sanh 有hữu 大đại 罪tội 。慈từ 念niệm 眾chúng 生sanh 有hữu 大đại 福phước 。

如như 慈từ 能năng 破phá 瞋sân 。施thí 能năng 破phá 慳san 。雖tuy 二nhị 事sự 俱câu 是thị 不bất 實thật 。而nhi 能năng 相tương 破phá 。

是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。

諸chư 法pháp 無vô 有hữu 根căn 本bổn 。定định 實thật 如như 毫hào 釐li 許hứa 所sở 有hữu 。

欲dục 證chứng 明minh 是thị 事sự 故cố 。說thuyết 夢mộng 中trung 受thọ 五ngũ 欲dục 譬thí 喻dụ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。

若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。畢tất 竟cánh 空không 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。今kim 何hà 以dĩ 故cố 。現hiện 有hữu 眼nhãn 見kiến 。耳nhĩ 聞văn 法Pháp 。以dĩ 是thị 故cố 。佛Phật 說thuyết 夢mộng 譬thí 喻dụ 。

如như 人nhân 夢mộng 力lực 故cố 。雖tuy 無vô 實thật 事sự 而nhi 有hữu 種chủng 種chủng 聞văn 見kiến 。瞋sân 處xứ 。喜hỷ 處xứ 。覺giác 人nhân 在tại 傍bàng 。則tắc 無vô 所sở 見kiến 。如như 是thị 。凡phàm 夫phu 人nhân 無vô 明minh 顛điên 倒đảo 力lực 故cố 。妄vọng 有hữu 所sở 見kiến 。聖thánh 人nhân 覺giác 悟ngộ 。則tắc 無vô 所sở 見kiến 。

一nhất 切thiết 法pháp 。若nhược 有hữu 漏lậu 。若nhược 無vô 漏lậu 。若nhược 有hữu 為vi 。若nhược 無vô 為vi 。皆giai 不bất 實thật 。虛hư 妄vọng 故cố 有hữu 見kiến 聞văn 。

又hựu 如như 夢mộng 中trung 。見kiến 六lục 道đạo 生sanh 死tử 往vãng 來lai 。見kiến 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 。夢mộng 中trung 無vô 是thị 法pháp 而nhi 夢mộng 見kiến 。夢mộng 中trung 實thật 無vô 淨tịnh 。無vô 垢cấu 。業nghiệp 果quả 報báo 。六lục 道đạo 亦diệc 如như 是thị 。

顛điên 倒đảo 因nhân 緣duyên 故cố 起khởi 業nghiệp 。業nghiệp 果quả 報báo 亦diệc 應ưng 空không 。除trừ 卻khước 顛điên 倒đảo 故cố 名danh 為vi 。

道đạo

顛điên 倒đảo 無vô 實thật 故cố 。

道đạo

亦diệc 不bất 應ưng 實thật 。

鏡kính 中trung 像tượng 。嚮hướng 。焰diễm 乃nãi 至chí 如như 化hóa 。亦diệc 如như 是thị 。

佛Phật 反phản 問vấn 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

於ư 是thị 法Pháp 中trung 有hữu 垢cấu 者giả 。有hữu 淨tịnh 者giả 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。

一nhất 切thiết 法pháp 中trung 無vô 我ngã 。云vân 何hà 當đương 說thuyết 有hữu 垢cấu 。有hữu 淨tịnh 者giả 。是thị 故cố 言ngôn 。

無vô

佛Phật 言ngôn 。

若nhược 無vô 受thọ 垢cấu 。受thọ 淨tịnh 者giả 。垢cấu 。淨tịnh 亦diệc 無vô 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。《# 阿a 毘tỳ 曇đàm 》# 等đẳng 經kinh 中trung 有hữu 垢cấu 。有hữu 淨tịnh 。但đãn 受thọ 垢cấu 。淨tịnh 者giả 無vô 。三tam 毒độc 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 是thị 垢cấu 。三tam 解giải 脫thoát 門môn 。諸chư 助trợ 道Đạo 法Pháp 等đẳng 是thị 淨tịnh 。

答đáp 曰viết 。

雖tuy 有hữu 是thị 說thuyết 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

若nhược 眾chúng 生sanh 法pháp 無vô 所sở 屬thuộc 。亦diệc 無vô 作tác 者giả 。若nhược 無vô 作tác 者giả 。亦diệc 無vô 作tác 法pháp 。無vô 縛phược 無vô 解giải 。

如như 人nhân 為vị 火hỏa 所sở 燒thiêu 。畏úy 而nhi 捨xả 離ly 。非phi 火hỏa 離ly 火hỏa 。眾chúng 生sanh 亦diệc 如như 是thị 。畏úy 五ngũ 眾chúng 苦khổ 故cố 捨xả 離ly 。非phi 苦khổ 離ly 苦khổ 。若nhược 無vô 垢cấu 淨tịnh 者giả 。無vô 有hữu 解giải 脫thoát 。

復phục 次thứ 。佛Phật 此thử 中trung 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。所sở 謂vị 。

我ngã 。我ngã 所sở 法pháp 中trung 住trụ 。眾chúng 生sanh 受thọ 垢cấu 。受thọ 淨tịnh 。我ngã 畢tất 竟cánh 無vô 故cố 。垢cấu 淨tịnh 無vô 住trú 處xứ 。住trú 處xứ 無vô 故cố 。無vô 垢cấu 。無vô 淨tịnh 。

問vấn 曰viết 。

我ngã 雖tuy 無vô 。我ngã 見kiến 實thật 有hữu 。凡phàm 夫phu 人nhân 住trụ 此thử 中trung 。起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 無vô 我ngã 。我ngã 見kiến 無vô 所sở 緣duyên 。無vô 所sở 緣duyên 云vân 何hà 得đắc 生sanh 。

問vấn 曰viết 。

雖tuy 無vô 我ngã 。於ư 五ngũ 眾chúng 中trung 邪tà 行hành 謂vị 有hữu 我ngã 。生sanh 我ngã 見kiến 。五ngũ 眾chúng 是thị 我ngã 我ngã 所sở 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 以dĩ 五ngũ 眾chúng 中trung 定định 生sanh 我ngã 見kiến 因nhân 緣duyên 。於ư 他tha 五ngũ 眾chúng 中trung 何hà 以dĩ 故cố 不bất 生sanh 。

若nhược 於ư 他tha 五ngũ 眾chúng 生sanh 者giả 。則tắc 為vi 大đại 錯thác 亂loạn 。

是thị 故cố 我ngã 見kiến 無vô 有hữu 定định 緣duyên 。但đãn 顛điên 倒đảo 故cố 生sanh 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 顛điên 倒đảo 生sanh 。何hà 以dĩ 故cố 但đãn 自tự 於ư 己kỷ 身thân 生sanh 見kiến 。

答đáp 曰viết 。

是thị 顛điên 倒đảo 狂cuồng 錯thác 。不bất 應ưng 求cầu 其kỳ 實thật 事sự 。

又hựu 復phục 於ư 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 中trung 來lai 。自tự 於ư 相tương 續tục 五ngũ 眾chúng 中trung 生sanh 著trước 。是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。

住trụ 我ngã 心tâm 眾chúng 生sanh 受thọ 垢cấu 。受thọ 淨tịnh 。

又hựu 實thật 見kiến 者giả 。無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh 。若nhược 我ngã 定định 有hữu 。實thật 見kiến 者giả 應ưng 有hữu 垢cấu 淨tịnh 。

如như 實thật 見kiến 者giả 。不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh 。

無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh

者giả 。見kiến 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。

又hựu 於ư 諸chư 法pháp 。實thật 相tướng 亦diệc 不bất 著trước 。是thị 故cố 。

無vô 垢cấu

諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。無vô 相tướng 可khả 取thủ 。是thị 故cố 。

無vô 淨tịnh

復phục 次thứ 。八Bát 聖Thánh 道Đạo 中trung 不bất 著trước 。是thị 名danh 。

無vô 淨tịnh

除trừ 諸chư 煩phiền 惱não 。不bất 著trước 顛điên 倒đảo 。是thị 名danh 。

無vô 垢cấu

大đại 智Trí 度Độ 論luận 釋thích 平bình 等đẳng 品phẩm 第đệ 八bát 十thập 六lục 。

【# 經Kinh 】#

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。見kiến 實thật 者giả 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。見kiến 不bất 實thật 者giả 亦diệc 。不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。

何hà 以dĩ 故cố 。一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。無vô 所sở 有hữu 故cố 。

世Thế 尊Tôn 。無vô 所sở 有hữu 中trung 。無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh 。所sở 有hữu 中trung 亦diệc 。無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh 。

世Thế 尊Tôn 。無vô 所sở 有hữu 中trung 。有hữu 所sở 有hữu 中trung 亦diệc 。無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh 。

世Thế 尊Tôn 。云vân 何hà 如như 實thật 語ngữ 者giả 。不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。不bất 實thật 語ngữ 者giả 。亦diệc 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

是thị 諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 相tướng 。我ngã 說thuyết 是thị 淨tịnh 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。何hà 等đẳng 是thị 淨tịnh 是thị 。諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 。所sở 謂vị 如như 。不bất 異dị 。不bất 誑cuống 。法pháp 相tướng 。法pháp 性tánh 。法pháp 住trụ 。法pháp 位vị 。實thật 際tế 。有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。法pháp 性tánh 常thường 住trụ 。是thị 名danh 淨tịnh 。世thế 諦đế 故cố 說thuyết 。非phi 最tối 第đệ 一nhất 義nghĩa 。最tối 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。過quá 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 。論luận 議nghị 音âm 聲thanh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。不bất 可khả 說thuyết 。如như 夢mộng 。如như 嚮hướng 。如như 焰diễm 。如như 影ảnh 。如như 幻huyễn 。如như 化hóa 。云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。用dụng 是thị 如như 夢mộng 。如như 嚮hướng 。如như 焰diễm 。如như 影ảnh 。如như 幻huyễn 。如như 化hóa 法pháp 。無vô 有hữu 根căn 本bổn 定định 實thật 。云vân 何hà 能năng 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。作tác 是thị 願nguyện 。

我ngã 當đương 具cụ 足túc 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 具cụ 足túc 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。我ngã 當đương 具cụ 足túc 。神thần 通thông 波Ba 羅La 蜜Mật 。具cụ 足túc 智Trí 波Ba 羅La 蜜Mật 。具cụ 足túc 四tứ 禪thiền 。四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。四tứ 無vô 色sắc 定định 。四tứ 念niệm 處xứ 。乃nãi 至chí 具cụ 足túc 。八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。我ngã 當đương 具cụ 足túc 。三tam 解giải 脫thoát 門môn 。八bát 背bối/bội 捨xả 。九cửu 次thứ 第đệ 定định 。我ngã 當đương 具cụ 足túc 佛Phật 十Thập 力Lực 。乃nãi 至chí 具cụ 足túc 。十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。我ngã 當đương 具cụ 足túc 。三tam 十thập 二nhị 相tướng 。八bát 十thập 隨tùy 形hình 好hảo 。具cụ 足túc 諸chư 陀đà 隣lân 尼ni 門môn 。諸chư 三tam 昧muội 門môn 。我ngã 當đương 放phóng 大đại 光quang 明minh 。遍biến 照chiếu 十thập 方phương 。知tri 諸chư 眾chúng 生sanh 心tâm 。如như 應ứng 說thuyết 法Pháp 。

佛Phật 言ngôn 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。汝nhữ 所sở 說thuyết 諸chư 法Pháp 。如như 夢mộng 。如như 嚮hướng 。如như 焰diễm 。如như 影ảnh 。如như 幻huyễn 。如như 化hóa 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

爾nhĩ 。

世Thế 尊Tôn 。世Thế 尊Tôn 。若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 如như 。夢mộng 乃nãi 至chí 如như 化hóa 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。云vân 何hà 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 夢mộng 乃nãi 至chí 如như 化hóa 。虛hư 妄vọng 不bất 實thật 。

世Thế 尊Tôn 。不bất 應ứng 用dụng 不bất 實thật 虛hư 妄vọng 法pháp 能năng 具cụ 足túc 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。如như 是thị 。不bất 實thật 虛hư 妄vọng 法pháp 不bất 能năng 具cụ 足túc 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。行hành 是thị 不bất 實thật 虛hư 妄vọng 法pháp 。不bất 能năng 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。皆giai 是thị 憶ức 想tưởng 思tư 惟duy 作tác 法pháp 。用dụng 是thị 思tư 惟duy 憶ức 想tưởng 作tác 法pháp 。不bất 能năng 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。能năng 助trợ 道Đạo 法Pháp 。不bất 能năng 益ích 其kỳ 果quả 。所sở 謂vị 是thị 諸chư 法pháp 無vô 生sanh 。無vô 出xuất 。無vô 相tướng 。菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 發phát 意ý 已dĩ 來lai 。所sở 作tác 善thiện 業nghiệp 。若nhược 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

何hà 以dĩ 故cố 。知tri 諸chư 法pháp 皆giai 如như 夢mộng 乃nãi 至chí 如như 化hóa 。如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。不bất 具cụ 足túc 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。不bất 能năng 得đắc 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。所sở 作tác 善thiện 業nghiệp 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。知tri 如như 夢mộng 乃nãi 至chí 如như 化hóa 。亦diệc 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。如như 夢mộng 中trung 行hành 乃nãi 至chí 知tri 如như 化hóa 中trung 行hành 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。不bất 取thủ 般Bát 若Nhã 。波Ba 羅La 蜜Mật 是thị 有hữu 法pháp 。用dụng 是thị 不bất 取thủ 故cố 。得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。知tri 是thị 諸chư 法pháp 如như 夢mộng 無vô 所sở 取thủ 。乃nãi 至chí 諸chư 法pháp 如như 化hóa 無vô 所sở 取thủ 。

何hà 以dĩ 故cố 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。是thị 不bất 可khả 取thủ 相tương/tướng 。禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。是thị 不bất 可khả 取thủ 相tương/tướng 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。是thị 不bất 可khả 取thủ 相tương/tướng 已dĩ 。發phát 心tâm 求cầu 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

何hà 以dĩ 故cố 。一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 取thủ 相tương/tướng 。無vô 根căn 本bổn 定định 實thật 。如như 夢mộng 乃nãi 至chí 如như 化hóa 。用dụng 不bất 可khả 取thủ 相tương/tướng 法pháp 。不bất 能năng 得đắc 不bất 可khả 取thủ 相tương/tướng 法pháp 。但đãn 以dĩ 眾chúng 生sanh 。不bất 知tri 不bất 見kiến 。如như 是thị 諸chư 法pháp 相tướng 。是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。為vì 是thị 眾chúng 生sanh 故cố 。求cầu 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。是thị 菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 發phát 意ý 。已dĩ 來lai 所sở 有hữu 布bố 施thí 。為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。乃nãi 至chí 有hữu 所sở 修tu 智trí 慧tuệ 。皆giai 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。不bất 為vì 己kỷ 身thân 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。不bất 為vi 餘dư 事sự 故cố 。求cầu 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。但đãn 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。見kiến 眾chúng 生sanh 無vô 眾chúng 生sanh 。但đãn 眾chúng 生sanh 相tướng 中trung 住trụ 。乃nãi 至chí 無vô 知tri 者giả 。無vô 見kiến 者giả 。知tri 見kiến 相tương/tướng 中trung 住trụ 。令linh 眾chúng 生sanh 遠viễn 離ly 顛điên 倒đảo 。遠viễn 離ly 已dĩ 。置trí 甘cam 露lộ 性tánh 中trung 。住trụ 是thị 中trung 者giả 。無vô 有hữu 妄vọng 相tương/tướng 。所sở 謂vị 眾chúng 生sanh 相tướng 。乃nãi 至chí 知tri 者giả 。見kiến 者giả 相tương/tướng 。是thị 時thời 。菩Bồ 薩Tát 動động 心tâm 。念niệm 心tâm 。戲hí 論luận 心tâm 皆giai 捨xả 。常thường 行hành 不bất 動động 心tâm 。不bất 念niệm 心tâm 。不bất 戲hí 論luận 心tâm 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。以dĩ 是thị 方phương 便tiện 力lực 故cố 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。自tự 無vô 所sở 著trước 。亦diệc 教giáo 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。令linh 得đắc 無vô 所sở 著trước 。世thế 諦đế 故cố 。非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。世Thế 尊Tôn 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 時thời 。得đắc 諸chư 佛Phật 法Pháp 。以dĩ 世thế 諦đế 故cố 得đắc 。以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 得đắc 。

佛Phật 言ngôn 。

以dĩ 世thế 諦đế 故cố 說thuyết 佛Phật 得đắc 是thị 法pháp 。是thị 法pháp 中trung 無vô 有hữu 法pháp 可khả 得đắc 。是thị 人nhân 得đắc 是thị 法pháp 。

何hà 以dĩ 故cố 。是thị 人nhân 得đắc 是thị 法pháp 。是thị 為vi 大đại 有hữu 所sở 得đắc 。用dụng 二nhị 法pháp 。無vô 道đạo 無vô 果quả 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。若nhược 行hành 二nhị 法pháp 無vô 道đạo 無vô 果quả 。行hành 不bất 二nhị 法pháp 有hữu 道đạo 有hữu 果quả 不phủ 。

佛Phật 言ngôn 。

行hành 二nhị 法pháp 無vô 道đạo 無vô 果quả 。行hành 不bất 二nhị 法pháp 亦diệc 無vô 道đạo 無vô 果quả 。若nhược 無vô 二nhị 法pháp 。無vô 不bất 二nhị 法pháp 。即tức 是thị 道đạo 。即tức 是thị 果quả 。

何hà 以dĩ 故cố 。用dụng 如như 是thị 法pháp 得đắc 道Đạo 。得đắc 果quả 。用dụng 是thị 法pháp 不bất 得đắc 道Đạo 。不bất 得đắc 果quả 。是thị 為vi 戲hí 論luận 。諸chư 平bình 等đẳng 法pháp 中trung 。無vô 有hữu 戲hí 論luận 。無vô 戲hí 論luận 相tương/tướng 。是thị 諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。是thị 中trung 何hà 等đẳng 是thị 平bình 等đẳng 。

佛Phật 言ngôn 。

若nhược 無vô 有hữu 法pháp 。無vô 有hữu 無vô 法pháp 。亦diệc 不bất 說thuyết 諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 相tướng 。除trừ 平bình 等đẳng 。更cánh 無vô 餘dư 法Pháp 。離ly 一nhất 切thiết 法pháp 平bình 等đẳng 相tương/tướng 。平bình 等đẳng 者giả 。若nhược 凡phàm 夫phu 。若nhược 聖thánh 人nhân 。不bất 能năng 行hành 。不bất 能năng 到đáo 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。乃nãi 至chí 佛Phật 亦diệc 不bất 能năng 行hành 。亦diệc 不bất 能năng 到đáo 。

佛Phật 言ngôn 。

是thị 諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 。一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。皆giai 不bất 能năng 行hành 。不bất 能năng 到đáo 。所sở 謂vị 諸chư 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。斯Tư 陀Đà 含Hàm 。阿A 那Na 含Hàm 。阿A 羅La 漢Hán 。辟Bích 支Chi 佛Phật 。諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 及cập 諸chư 佛Phật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。佛Phật 者giả 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 中trung 。行hành 力lực 自tự 在tại 。云vân 何hà 說thuyết 佛Phật 。亦diệc 不bất 能năng 行hành 。不bất 能năng 到đáo 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

若nhược 諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 。與dữ 佛Phật 有hữu 異dị 。應ưng 當đương 如như 是thị 問vấn 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。今kim 諸chư 凡phàm 夫phu 人nhân 平bình 等đẳng 。諸chư 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。斯Tư 陀Đà 含Hàm 。阿A 那Na 含Hàm 。阿A 羅La 漢Hán 。辟Bích 支Chi 佛Phật 。諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。諸chư 佛Phật 及cập 聖thánh 法pháp 皆giai 平bình 等đẳng 。是thị 一nhất 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 。所sở 謂vị 是thị 凡phàm 夫phu 人nhân 。是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 乃nãi 至chí 佛Phật 。是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。平bình 等đẳng 中trung 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。若nhược 諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 。中trung 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。是thị 凡phàm 夫phu 人nhân 。乃nãi 至chí 是thị 佛Phật 。

世Thế 尊Tôn 。凡phàm 夫phu 人nhân 。須Tu 陀Đà 洹Hoàn 乃nãi 至chí 佛Phật 為vi 。無vô 有hữu 分phân 別biệt 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。如như 是thị 。諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 中trung 。無vô 有hữu 分phân 別biệt 。是thị 凡phàm 夫phu 人nhân 。是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。乃nãi 至chí 是thị 佛Phật 。

世Thế 尊Tôn 。若nhược 無vô 分phân 別biệt 。諸chư 凡phàm 夫phu 人nhân 。須Tu 陀Đà 洹Hoàn 乃nãi 至chí 佛Phật 。云vân 何hà 分phân 別biệt 。有hữu 三Tam 寶Bảo 現hiện 於ư 世thế 間gian 。佛Phật 寶bảo 。法Pháp 寶bảo 。僧Tăng 寶bảo 。

佛Phật 言ngôn 。

於ư 意ý 云vân 何hà 。佛Phật 寶bảo 。法Pháp 寶bảo 。僧Tăng 寶bảo 與dữ 諸chư 法pháp 等đẳng 異dị 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

如như 我ngã 從tùng 佛Phật 所sở 聞văn 義nghĩa 。佛Phật 寶bảo 。法Pháp 寶bảo 。僧Tăng 寶bảo 與dữ 諸chư 法pháp 等đẳng 無vô 異dị 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 佛Phật 寶bảo 。法Pháp 寶bảo 。僧Tăng 寶bảo 。即tức 是thị 平bình 等đẳng 。是thị 法pháp 皆giai 不bất 合hợp 。不bất 散tán 。無vô 色sắc 。無vô 形hình 。無vô 對đối 。一nhất 相tương/tướng 。所sở 謂vị 無vô 相tướng 。佛Phật 有hữu 是thị 力lực 。能năng 分phân 別biệt 無vô 相tướng 諸chư 法pháp 處xứ 所sở 。

是thị 凡phàm 夫phu 人nhân 。是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。是thị 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。是thị 阿A 那Na 含Hàm 。是thị 阿A 羅La 漢Hán 。是thị 辟Bích 支Chi 佛Phật 。是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。是thị 諸chư 佛Phật 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。如như 是thị 。諸chư 佛Phật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。不bất 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。當đương 知tri 是thị 地địa 獄ngục 。是thị 餓ngạ 鬼quỷ 。是thị 畜súc 生sanh 。是thị 人nhân 。是thị 天thiên 。是thị 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 。乃nãi 至chí 是thị 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。是thị 梵Phạm 天Thiên 乃nãi 至chí 是thị 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 天thiên 。是thị 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。是thị 內nội 空không 乃nãi 至chí 是thị 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。是thị 佛Phật 十Thập 力Lực 乃nãi 至chí 是thị 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

不bất 知tri 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。

以dĩ 是thị 故cố 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。當đương 知tri 佛Phật 有hữu 大đại 恩ân 力lực 。於ư 諸chư 法pháp 等đẳng 中trung 不bất 動động 。而nhi 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。如như 佛Phật 於ư 諸chư 法pháp 等đẳng 中trung 不bất 動động 。凡phàm 夫phu 人nhân 亦diệc 於ư 諸chư 法pháp 。平bình 等đẳng 中trung 不bất 動động 。須Tu 陀Đà 洹Hoàn 乃nãi 至chí 辟Bích 支Chi 佛Phật 。亦diệc 於ư 諸chư 法pháp 。平bình 等đẳng 中trung 不bất 動động 。

世Thế 尊Tôn 。若nhược 諸chư 法pháp 等đẳng 相tương/tướng 即tức 是thị 凡phàm 夫phu 人nhân 相tương/tướng 。即tức 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 相tương/tướng 。乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 。即tức 是thị 平bình 等đẳng 相tương/tướng 。

世Thế 尊Tôn 。今kim 諸chư 法pháp 各các 各các 相tương/tướng 。所sở 謂vị 色sắc 相tướng 異dị 。受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 相tương/tướng 異dị 。眼nhãn 相tương/tướng 異dị 。耳nhĩ 。鼻tị 。舌thiệt 。身thân 意ý 相tương/tướng 異dị 。地địa 相tương/tướng 異dị 。水thủy 。火hỏa 。風phong 。空không 。識thức 相tương/tướng 異dị 。欲dục 相tương 異dị 。瞋sân 。癡si 相tương/tướng 異dị 。邪tà 見kiến 相tương/tướng 異dị 。禪thiền 相tương/tướng 異dị 。無vô 量lượng 心tâm 相tương/tướng 異dị 。無vô 色sắc 定định 相tương/tướng 異dị 。四tứ 念niệm 處xứ 相tương/tướng 異dị 。乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 相tương/tướng 異dị 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 異dị 。乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 異dị 。三tam 解giải 脫thoát 門môn 相tương/tướng 異dị 。十thập 八bát 空không 相tướng 異dị 。佛Phật 十Thập 力Lực 相tương/tướng 異dị 。四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 相tương/tướng 異dị 。四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 相tương/tướng 異dị 。十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 相tương/tướng 異dị 。有hữu 為vi 法pháp 性tánh 異dị 。無vô 為vi 法pháp 性tánh 異dị 。是thị 凡phàm 夫phu 人nhân 相tương/tướng 異dị 。乃nãi 至chí 佛Phật 相tương/tướng 異dị 。諸chư 法pháp 各các 各các 相tương 異dị 。云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。諸chư 法pháp 異dị 相tướng 中trung 。不bất 作tác 分phân 別biệt 。若nhược 不bất 作tác 分phân 別biệt 。不bất 能năng 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。若nhược 不bất 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。不bất 能năng 從tùng 一nhất 地Địa 至chí 一nhất 地Địa 。若nhược 不bất 從tùng 一nhất 地Địa 至chí 一nhất 地Địa 。不bất 能năng 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。不bất 能năng 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 故cố 。不bất 能năng 過quá 聲Thanh 聞Văn 。辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。不bất 能năng 過quá 聲Thanh 聞Văn 。辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 故cố 。不bất 能năng 具cụ 足túc 。神thần 通thông 波Ba 羅La 蜜Mật 。不bất 具cụ 足túc 神thần 通thông 。波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。不bất 能năng 具cụ 足túc 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 不bất 能năng 。具cụ 足túc 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。從tùng 一nhất 佛Phật 國quốc 。至chí 一nhất 佛Phật 國quốc 。供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。於ư 諸chư 佛Phật 所sở 種chúng 善thiện 根căn 。用dụng 是thị 善thiện 根căn 能năng 。成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 汝nhữ 所sở 問vấn 。

是thị 諸chư 法pháp 相tướng 亦diệc 。是thị 凡phàm 夫phu 人nhân 。亦diệc 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 乃nãi 至chí 佛Phật 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 諸chư 法pháp 各các 各các 相tương/tướng 。所sở 謂vị 色sắc 相tướng 異dị 。乃nãi 至chí 有hữu 為vi 。無vô 為vi 法pháp 相tướng 異dị 。云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。觀quán 一nhất 相tương/tướng 不bất 作tác 分phân 別biệt 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。是thị 色sắc 相tướng 空không 不phủ 。乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 相tương/tướng 空không 不phủ 。

世Thế 尊Tôn 。實thật 空không 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。空không 中trung 各các 各các 相tương/tướng 法pháp 可khả 得đắc 不phủ 。所sở 謂vị 色sắc 相tướng 乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 相tương/tướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

不bất 可khả 得đắc 。

佛Phật 言ngôn 。

以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。當đương 知tri 諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 中trung 。非phi 凡phàm 夫phu 人nhân 。亦diệc 不bất 離ly 凡phàm 夫phu 人nhân 。乃nãi 至chí 非phi 佛Phật 。亦diệc 不bất 離ly 佛Phật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。是thị 平bình 等đẳng 。為vi 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。為vi 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。

佛Phật 言ngôn 。

非phi 有hữu 為vi 法pháp 。非phi 無vô 為vi 法Pháp 。

何hà 以dĩ 故cố 。離ly 有hữu 為vi 法pháp 。無vô 為vi 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。離ly 無vô 為vi 法pháp 。有hữu 為vi 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。是thị 有hữu 為vi 法pháp 。無vô 為vi 法pháp 。是thị 二nhị 法pháp 不bất 合hợp 。不bất 散tán 。無vô 色sắc 。無vô 形hình 。無vô 對đối 。一nhất 相tương/tướng 。所sở 謂vị 無vô 相tướng 。

佛Phật 亦diệc 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 說thuyết 。非phi 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

何hà 以dĩ 故cố 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 無vô 身thân 行hành 。無vô 口khẩu 行hành 。無vô 意ý 行hành 。亦diệc 不bất 離ly 身thân 。口khẩu 。意ý 行hành 得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。是thị 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。無vô 為vi 法pháp 平bình 等đẳng 相tương/tướng 。即tức 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 不bất 動động 。而nhi 行hành 菩Bồ 薩Tát 事sự 。饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 思tư 惟duy 。

佛Phật 答đáp 實thật 見kiến 者giả 。妄vọng 見kiến 者giả 無vô 異dị 。垢cấu 。淨tịnh 見kiến 無vô 故cố 。

思tư 惟duy 已dĩ 。問vấn 佛Phật 。

見kiến 實thật 者giả 無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh 。見kiến 不bất 實thật 者giả 亦diệc 。不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。無vô 所sở 有hữu 故cố 。無vô 所sở 有hữu 中trung 。無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh 。所sở 有hữu 中trung 亦diệc 。無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh 。

無vô 所sở 有hữu

斷đoạn 滅diệt 見kiến 故cố 。不bất 應ưng 有hữu 垢cấu 淨tịnh 。

所sở 有hữu 無vô

常thường 見kiến 故cố 。不bất 應ưng 有hữu 垢cấu 淨tịnh 。所sở 有hữu 若nhược 決quyết 定định 是thị 有hữu 。則tắc 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 故cố 常thường 。常thường 故cố 無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 。

實thật 見kiến 者giả 。不bất 實thật 見kiến 者giả 。是thị 義nghĩa 云vân 何hà 。

佛Phật 答đáp 。

垢cấu 。淨tịnh 雖tuy 無vô 別biệt 相tướng 可khả 說thuyết 。諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 故cố 。是thị 名danh 為vi 淨tịnh 。若nhược 分phân 別biệt 說thuyết 垢cấu 淨tịnh 相tương/tướng 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。一nhất 切thiết 法pháp 平bình 等đẳng 故cố 。我ngã 說thuyết 名danh 淨tịnh 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。如như 。法pháp 性tánh 。法pháp 住trụ 。法pháp 位vị 。實thật 際tế 是thị 平bình 等đẳng 。菩Bồ 薩Tát 入nhập 是thị 平bình 等đẳng 中trung 。心tâm 無vô 憎tăng 愛ái 。是thị 法pháp 。有hữu 佛Phật 。無vô 佛Phật 常thường 住trụ 。

作tác 法pháp 皆giai 是thị 虛hư 誑cuống 。是thị 故cố 說thuyết 。

無vô 作tác 法pháp 。有hữu 佛Phật 。無vô 佛Phật 常thường 住trụ 。

聽thính 者giả 心tâm 即tức 取thủ 相tương/tướng 。著trước 是thị 諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 。如như 人nhân 以dĩ 指chỉ 指chỉ 月nguyệt 。不bất 知tri 者giả 但đãn 觀quán 其kỳ 指chỉ 而nhi 不bất 視thị 月nguyệt 。

是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。

諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 相tướng 亦diệc 如như 是thị 。皆giai 是thị 世thế 諦đế 。世thế 諦đế 非phi 實thật 。但đãn 為vi 成thành 辦biện 事sự 故cố 說thuyết 。

譬thí 如như 以dĩ 金kim 貿mậu 草thảo 。不bất 知tri 者giả 言ngôn 。

何hà 以dĩ 以dĩ 貴quý 易dị 賤tiện 。

答đáp 曰viết 。

我ngã 事sự 須tu 用dụng 故cố 。

是thị 平bình 等đẳng 義nghĩa 不bất 可khả 說thuyết 。一nhất 切thiết 名danh 字tự 。語ngữ 言ngôn 音âm 聲thanh 悉tất 斷đoạn 。

何hà 以dĩ 故cố 。諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 。是thị 無vô 戲hí 論luận 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。但đãn 覺giác 觀quán 散tán 心tâm 中trung 有hữu 語ngữ 言ngôn 故cố 有hữu 所sở 說thuyết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 從tùng 佛Phật 聞văn 。諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 相tướng 。解giải 其kỳ 旨chỉ 趣thú 。為vi 諸chư 新tân 發phát 意ý 菩Bồ 薩Tát 故cố 問vấn 。

世Thế 尊Tôn 。若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。不bất 可khả 說thuyết 。如như 夢mộng 乃nãi 至chí 如như 化hóa 。云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。於ư 無vô 根căn 本bổn 法pháp 中trung 而nhi 生sanh 心tâm 作tác 是thị 願nguyện 。

我ngã 當đương 具cụ 足túc 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 為vi 眾chúng 生sanh 。如như 應ứng 說thuyết 法Pháp 。

佛Phật 以dĩ 反phản 問vấn 答đáp 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

布bố 施thí 等đẳng 乃nãi 至chí 陀đà 羅la 尼ni 門môn 說thuyết 法Pháp 等đẳng 。此thử 諸chư 法pháp 非phi 如như 幻huyễn 。如như 夢mộng 等đẳng 耶da 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

實thật 爾nhĩ 。

是thị 諸chư 法pháp 雖tuy 有hữu 利lợi 益ích 。不bất 出xuất 於ư 如như 夢mộng 法pháp 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 復phục 問vấn 。

世Thế 尊Tôn 。夢mộng 等đẳng 法pháp 皆giai 。虛hư 妄vọng 不bất 實thật 。菩Bồ 薩Tát 為vi 求cầu 實thật 法pháp 故cố 。行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。得đắc 佛Phật 道Đạo 。云vân 何hà 行hành 不bất 實thật 法pháp 。不bất 實thật 法pháp 不bất 能năng 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 。

佛Phật 可khả 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

如như 是thị 。如như 是thị 。布bố 施thí 等đẳng 法pháp 。皆giai 是thị 思tư 惟duy 。憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。作tác 起khởi 生sanh 法pháp 。不bất 得đắc 住trụ 如như 是thị 法pháp 。中trung 成thành 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

即tức 時thời 眾chúng 中trung 聽thính 者giả 。心tâm 生sanh 懈giải 怠đãi 。是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。

是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。皆giai 是thị 助trợ 道đạo 因nhân 緣duyên 。

若nhược 於ư 是thị 法pháp 。中trung 邪tà 行hành 謬mậu 錯thác 。是thị 名danh 不bất 實thật 。若nhược 直trực 行hành 不bất 謬mậu 。即tức 是thị 助trợ 道Đạo 法Pháp 。

是thị 法pháp 為vi 助trợ 道đạo 故cố 。不bất 為vi 果quả 。

是thị 布bố 施thí 等đẳng 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。道đạo 亦diệc 有hữu 為vi 。同đồng 相tương/tướng 故cố 相tương/tướng 益ích 。

道Đạo 果Quả

者giả 。所sở 謂vị 諸chư 法pháp 。實thật 無vô 出xuất 生sanh 。一nhất 相tương/tướng 。無vô 相tướng 。寂tịch 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 。是thị 故cố 於ư 涅Niết 槃Bàn 。不bất 能năng 有hữu 益ích 。如như 時thời 雨vũ 能năng 益ích 草thảo 木mộc 。不bất 益ích 虛hư 空không 。

是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。知tri 是thị 助trợ 道Đạo 法Pháp 及cập 道Đạo 果Quả 。從tùng 初sơ 發phát 心tâm 來lai 。所sở 作tác 善thiện 法Pháp 布bố 施thí 等đẳng 。知tri 皆giai 是thị 畢tất 竟cánh 空không 。如như 夢mộng 乃nãi 至chí 如như 化hóa 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 知tri 。諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。何hà 用dụng 行hành 布bố 施thí 等đẳng 為vi 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 此thử 中trung 說thuyết 。

布bố 施thí 等đẳng 不bất 具cụ 足túc 。不bất 能năng 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。

菩Bồ 薩Tát 莊trang 嚴nghiêm 。身thân 及cập 音âm 聲thanh 語ngữ 言ngôn 。得đắc 佛Phật 神thần 通thông 力lực 。以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。力lực 能năng 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 。

是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。為vì 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 故cố 。行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。亦diệc 不bất 取thủ 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。若nhược 有hữu 。若nhược 無vô 相tướng 。亦diệc 不bất 戲hí 論luận 如như 夢mộng 等đẳng 諸chư 法pháp 。直trực 行hành 乃nãi 至chí 。得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

何hà 以dĩ 故cố 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。不bất 可khả 取thủ 相tương/tướng 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。亦diệc 不bất 可khả 取thủ 相tương/tướng 。

知tri 一nhất 切thiết 不bất 可khả 取thủ 相tương/tướng 已dĩ 。發phát 心tâm 求cầu 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。作tác 是thị 念niệm 。

一nhất 切thiết 無vô 根căn 本bổn 。不bất 可khả 取thủ 相tương/tướng 。如như 夢mộng 乃nãi 至chí 如như 化hóa 。以dĩ 不bất 可khả 取thủ 法pháp 不bất 能năng 得đắc 不bất 可khả 取thủ 相tương/tướng 法pháp 。但đãn 以dĩ 眾chúng 生sanh 。不bất 知tri 是thị 法pháp 故cố 。我ngã 為vì 是thị 眾chúng 生sanh 。求cầu 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。來lai 所sở 有hữu 布bố 施thí 。為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。所sở 謂vị 布bố 施thí 。等đẳng 諸chư 善thiện 法Pháp 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 修tu 。不bất 自tự 為vì 身thân 。

此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

不bất 為vi 餘dư 事sự 故cố 。求cầu 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。但đãn 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。是thị 菩Bồ 薩Tát 遠viễn 離ly 。怜# 愍mẫn 眾chúng 生sanh 心tâm 。但đãn 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。求cầu 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。或hoặc 墮đọa 邪tà 見kiến 中trung 。是thị 人nhân 未vị 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 。所sở 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 事sự 。心tâm 未vị 調điều 柔nhu 。故cố 墮đọa 諸chư 邊biên 。諸chư 法pháp 實thật 相tướng 難nan 得đắc 故cố 。是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。

菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。怜# 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。著trước 心tâm 漸tiệm 薄bạc 。不bất 戲hí 論luận 畢tất 竟cánh 空không 。若nhược 空không 有hữu 此thử 過quá 。若nhược 不bất 空không 有hữu 彼bỉ 過quá 等đẳng 。

問vấn 曰viết 。

如như 餘dư 處xứ 。

菩Bồ 薩Tát 自tự 利lợi 益ích 。亦diệc 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。

此thử 中trung 何hà 以dĩ 但đãn 說thuyết 。

利lợi 益ích 眾chúng 生sanh

不bất 說thuyết 。

自tự 利lợi

自tự 利lợi 。利lợi 人nhân 有hữu 何hà 咎cữu 。

答đáp 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 行hành 善thiện 道đạo 。為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。此thử 是thị 實thật 義nghĩa 。餘dư 處xứ 說thuyết 。

自tự 利lợi 。亦diệc 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。

是thị 為vi 凡phàm 夫phu 人nhân 作tác 是thị 說thuyết 。然nhiên 後hậu 能năng 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。

入nhập 道Đạo 人Nhân 有hữu 下hạ 。中trung 。上thượng 。

下hạ 者giả 。但đãn 為vi 自tự 度độ 故cố 行hành 善thiện 法Pháp 。中trung 者giả 。自tự 為vi 亦diệc 為vi 他tha 。上thượng 者giả 。但đãn 為vì 他tha 人nhân 故cố 行hành 善thiện 法Pháp 。

問vấn 曰viết 。

是thị 事sự 不bất 然nhiên 。下hạ 者giả 。但đãn 自tự 為vi 身thân 。中trung 者giả 。但đãn 為vì 眾chúng 生sanh 。上thượng 者giả 。自tự 利lợi 亦diệc 利lợi 他tha 人nhân 。若nhược 但đãn 利lợi 他tha 。不bất 能năng 自tự 利lợi 。云vân 何hà 言ngôn 。

上thượng

答đáp 曰viết 。

不bất 然nhiên 。世thế 間gian 法pháp 爾nhĩ 。自tự 供cúng 養dường 者giả 不bất 得đắc 其kỳ 福phước 。自tự 害hại 其kỳ 身thân 而nhi 不bất 得đắc 罪tội 。以dĩ 是thị 故cố 。為vi 自tự 身thân 行hành 道Đạo 。名danh 為vi 下hạ 人nhân 。一nhất 切thiết 世thế 人nhân 。但đãn 自tự 利lợi 身thân 。不bất 能năng 為vi 他tha 。若nhược 自tự 為vi 身thân 行hành 道Đạo 。是thị 則tắc 斷đoạn 滅diệt 。自tự 為vi 愛ái 著trước 故cố 。若nhược 自tự 能năng 捨xả 己kỷ 樂nhạo/nhạc/lạc 。但đãn 為vì 一nhất 切thiết 。眾chúng 生sanh 故cố 行hành 善thiện 法Pháp 。是thị 名danh 上thượng 人nhân 。與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 異dị 故cố 。

若nhược 但đãn 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 行hành 善thiện 法Pháp 。眾chúng 生sanh 未vị 成thành 就tựu 。自tự 利lợi 則tắc 為vi 具cụ 足túc 。若nhược 自tự 利lợi 益ích 。又hựu 為vi 眾chúng 生sanh 。是thị 為vi 雜tạp 行hành 。

求cầu 佛Phật 道Đạo 者giả 有hữu 三tam 種chủng 。

一nhất 者giả 。但đãn 愛ái 念niệm 佛Phật 故cố 。自tự 為vì 己kỷ 身thân 成thành 佛Phật 。二nhị 者giả 。為vì 己kỷ 身thân 亦diệc 為vì 眾chúng 生sanh 。三tam 者giả 。但đãn 為vì 眾chúng 生sanh 。是thị 人nhân 清thanh 淨tịnh 行hạnh 道đạo 。破phá 我ngã 顛điên 倒đảo 故cố 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。無vô 眾chúng 生sanh 乃nãi 至chí 無vô 知tri 者giả 。見kiến 者giả 。安an 住trụ 是thị 中trung 。拔bạt 出xuất 眾chúng 生sanh 。着trước 甘cam 露lộ 性tánh 中trung 。

甘cam 露lộ 性tánh

者giả 。所sở 謂vị 一nhất 切thiết 助trợ 道Đạo 法Pháp 。

何hà 以dĩ 故cố 。行hành 是thị 法pháp 得đắc 至chí 涅Niết 槃Bàn 。涅Niết 槃Bàn 名danh 。

甘cam 露lộ

住trụ 是thị 甘cam 露lộ 性tánh 中trung 。我ngã 等đẳng 妄vọng 想tưởng 不bất 復phục 生sanh 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 自tự 得đắc 無vô 所sở 著trước 。亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。得đắc 無vô 所sở 著trước 。是thị 名danh 。

第đệ 一nhất 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh

問vấn 曰viết 。

上thượng 說thuyết

但đãn 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 故cố 行hành 道Đạo

今kim 何hà 以dĩ 故cố 。

自tự 得đắc 無vô 所sở 著trước 。令linh 眾chúng 生sanh 得đắc 無vô 所sở 著trước 。

答đáp 曰viết 。

不bất 得đắc 已dĩ 故cố 。若nhược 自tự 無vô 智trí 慧tuệ 。何hà 能năng 利lợi 人nhân 。以dĩ 是thị 故cố 。先tiên 自tự 得đắc 無vô 所sở 著trước 。然nhiên 後hậu 教giáo 人nhân 。

若nhược 是thị 功công 德đức 可khả 得đắc 與dữ 他tha 。如như 財tài 物vật 者giả 。諸chư 佛Phật 。大đại 菩Bồ 薩Tát 所sở 有hữu 功công 德đức 。皆giai 應ưng 與dữ 他tha 。乃nãi 至chí 調Điều 達Đạt 。怨oán 賊tặc 皆giai 可khả 與dữ 之chi 。然nhiên 後hậu 更cánh 自tự 。修tu 集tập 功công 德đức 。但đãn 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。不bất 可khả 我ngã 作tác 而nhi 他tha 得đắc 。

是thị 亦diệc 世thế 俗tục 說thuyết 。非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

何hà 以dĩ 故cố 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 無vô 眾chúng 生sanh 。無vô 一nhất 無vô 異dị 等đẳng 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 相tương/tướng 。此thử 中trung 說thuyết 。

亦diệc 無vô 所sở 著trước 處xứ

復phục 次thứ 。如như 先tiên 說thuyết 。

不bất 可khả 說thuyết 相tướng 。是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa

此thử 中trung 可khả 說thuyết 故cố 是thị 世thế 俗tục 。

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

佛Phật 於ư 道Đạo 場Tràng 所sở 得đắc 法Pháp 。為vi 用dụng 世thế 諦đế 故cố 得đắc 。為vi 用dụng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。

若nhược 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 得đắc 。即tức 是thị 虛hư 妄vọng 不bất 實thật 。若nhược 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 得đắc 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 無vô 得đắc 。無vô 得đắc 者giả 。不bất 可khả 說thuyết 。不bất 可khả 受thọ 。

佛Phật 答đáp 。

以dĩ 世thế 俗tục 語ngữ 言ngôn 故cố 說thuyết

佛Phật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề

是thị 中trung 無vô 得đắc 者giả 。無vô 有hữu 得đắc 法Pháp 。

何hà 以dĩ 故cố 。若nhược 是thị 人nhân 得đắc 是thị 法pháp 。即tức 是thị 二nhị 法pháp 。二nhị 法pháp 中trung 無vô 道đạo 。無vô 果quả 。

二nhị 法pháp

者giả 。是thị 菩Bồ 薩Tát 。是thị 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。如như 是thị 二nhị 法Pháp 。皆giai 是thị 世thế 諦đế 故cố 有hữu 。

若nhược 二nhị 者giả 。佛Phật 法Pháp 何hà 得đắc 不bất 虛hư 妄vọng 。

若nhược 有hữu 人nhân 不phủ 。得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。但đãn 以dĩ 二nhị 法pháp 。分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。是thị 則tắc 虛hư 妄vọng 。諸chư 佛Phật 。大đại 菩Bồ 薩Tát 得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。為vì 度độ 眾chúng 生sanh 。令linh 得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。雖tuy 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。非phi 是thị 虛hư 妄vọng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 復phục 問vấn 。

世Thế 尊Tôn 。若nhược 用dụng 二nhị 法pháp 無vô 道đạo 。無vô 果quả 。今kim 以dĩ 不bất 二nhị 法Pháp 故cố 。有hữu 道đạo 。有hữu 果quả 耶da 。

佛Phật 答đáp 。

二nhị 法pháp 無vô 道đạo 。無vô 果quả 。不bất 二nhị 法pháp 亦diệc 無vô 道đạo 。無vô 果quả 。

問vấn 曰viết 。

餘dư 處xứ 說thuyết

二nhị 法pháp 是thị 凡phàm 夫phu 法pháp 。不bất 二nhị 法pháp 是thị 賢hiền 聖thánh 法Pháp 。

如như 《# 毘tỳ 摩ma 羅la 詰cật 經kinh 》# 。

不bất 二nhị 入nhập 法Pháp 門môn

中trung 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

不bất 二nhị 入nhập 是thị 真chân 實thật 聖thánh 法pháp 。或hoặc 有hữu 新tân 發phát 意ý 菩Bồ 薩Tát 。未vị 得đắc 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。聞văn 是thị 不bất 二nhị 法pháp 。取thủ 相tương 生sanh 著trước 。是thị 故cố 或hoặc 稱xưng 讚tán 不bất 二nhị 法pháp 。或hoặc 時thời 毀hủy 呰tử 。

又hựu 佛Phật 遮già 二nhị 邊biên 。說thuyết 中trung 道đạo 。所sở 謂vị 非phi 二nhị 。非phi 不bất 二nhị 。

二nhị 法pháp

名danh 各các 各các 別biệt 相tướng 。

不bất 二nhị

名danh 一nhất 空không 相tướng 。以dĩ 是thị 一nhất 空không 相tướng 破phá 各các 各các 別biệt 異dị 相tương/tướng 。破phá 已dĩ 事sự 訖ngật 。還hoàn 捨xả 不bất 二nhị 相tương/tướng 。是thị 即tức 是thị 道đạo 。是thị 果quả 。

何hà 以dĩ 故cố 。諸chư 賢hiền 聖thánh 雖tuy 讚tán 歎thán 無vô 二nhị 法pháp 。為vi 不bất 著trước 故cố 。

用dụng 是thị 法pháp 得đắc 道Đạo 。得đắc 果quả 。用dụng 是thị 法pháp 無vô 道đạo 。無vô 果quả 。即tức 是thị 戲hí 論luận 。無vô 戲hí 論luận 是thị 平bình 等đẳng 法Pháp 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

若nhược 諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。何hà 等đẳng 是thị 平bình 等đẳng 。

佛Phật 答đáp 。

若nhược 離ly 有hữu 性tánh 。無vô 性tánh 。假giả 名danh 為vi 。

平bình 等đẳng

若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 有hữu 。不bất 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。不bất 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。相tương/tướng 等đẳng 顯hiển 示thị 。亦diệc 不bất 說thuyết 無vô 法pháp 。無vô 法pháp 性tánh 。無vô 法pháp 相tướng 等đẳng 顯hiển 示thị 。亦diệc 不bất 說thuyết 離ly 是thị 二nhị 邊biên 更cánh 有hữu 平bình 等đẳng 相tương/tướng 。一nhất 切thiết 處xứ 不bất 取thủ 平bình 等đẳng 相tương/tướng 。亦diệc 不bất 言ngôn 無vô 是thị 平bình 等đẳng 。不bất 妨phương 行hành 諸chư 善thiện 法Pháp 。是thị 名danh 。

諸chư 法pháp 平bình 等đẳng

復phục 次thứ 。

諸chư 法pháp 平bình 等đẳng

者giả 。所sở 謂vị 出xuất 過quá 一nhất 切thiết 法pháp 。

問vấn 曰viết 。

先tiên 處xứ 處xứ 說thuyết 。

諸chư 法pháp 即tức 是thị 平bình 等đẳng 相tương/tướng 。平bình 等đẳng 即tức 是thị 諸chư 法pháp 實thật 。名danh 異dị 而nhi 義nghĩa 同đồng 。色sắc 如như 。非phi 色sắc 。非phi 離ly 色sắc 。今kim 何hà 以dĩ 說thuyết 。

平bình 等đẳng 出xuất 過quá 一nhất 切thiết 法pháp

答đáp 曰viết 。

一nhất 切thiết 法pháp 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 體thể 。二nhị 者giả 。色sắc 等đẳng 法pháp 中trung 行hành 。凡phàm 夫phu 邪tà 行hành 。賢hiền 聖thánh 正chánh 行hạnh 。此thử 中trung 說thuyết 。

平bình 等đẳng

於ư 凡phàm 夫phu 行hành 中trung 出xuất 。不bất 言ngôn 。

色sắc 等đẳng 中trung 出xuất

復phục 次thứ 。平bình 等đẳng 無vô 能năng 行hành 。無vô 能năng 到đáo 。於ư 是thị 須Tu 菩Bồ 提Đề 驚kinh 問vấn 。

佛Phật 亦diệc 不bất 能năng 行hành 。不bất 能năng 到đáo 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 謂vị 。

是thị 法pháp 雖tuy 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 難nan 行hành 。是thị 事sự 佛Phật 應ưng 當đương 得đắc 。

佛Phật 答đáp 。

從tùng 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 乃nãi 至chí 佛Phật 。皆giai 無vô 能năng 行hành 。無vô 能năng 到đáo 。

佛Phật 意ý 。

三tam 世thế 十thập 方phương 佛Phật 。不bất 能năng 行hành 。不bất 能năng 到đáo 。何hà 況huống 一nhất 佛Phật 。平bình 等đẳng 性tánh 自tự 爾nhĩ 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 復phục 問vấn 。

佛Phật 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。中trung 行hành 力lực 自tự 在tại 。佛Phật 無vô 礙ngại 智trí 慧tuệ 。無vô 處xứ 不bất 到đáo 。云vân 何hà 言ngôn 不bất 能năng 行hành 。不bất 能năng 到đáo 。

佛Phật 答đáp 。

若nhược 佛Phật 與dữ 平bình 等đẳng 異dị 。應ưng 有hữu 是thị 難nạn/nan 。

何hà 以dĩ 不bất 能năng 行hành 。不bất 能năng 到đáo 。

今kim 凡phàm 夫phu 平bình 等đẳng 。須Tu 陀Đà 洹Hoàn 平bình 等đẳng 。佛Phật 平bình 等đẳng 。皆giai 一nhất 平bình 等đẳng 。無vô 二nhị 無vô 分phân 別biệt 。

是thị 凡phàm 夫phu 乃nãi 至chí 佛Phật 。自tự 性tánh 不bất 能năng 自tự 性tánh 中trung 行hành 。不bất 能năng 自tự 性tánh 中trung 到đáo 。自tự 性tánh 應ưng 他tha 性tánh 中trung 行hành 。

是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。

若nhược 佛Phật 與dữ 平bình 等đẳng 異dị 。佛Phật 應ưng 行hành 平bình 等đẳng 。但đãn 佛Phật 即tức 是thị 平bình 等đẳng 故cố 。不bất 行hành 。不bất 到đáo 。

非phi 以dĩ 智trí 慧tuệ 少thiểu 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

若nhược 平bình 等đẳng 。凡phàm 夫phu 乃nãi 至chí 佛Phật 。不bất 可khả 得đắc 異dị 。今kim 凡phàm 夫phu 。聖thánh 人nhân 不bất 應ưng 有hữu 差sai 別biệt 。

佛Phật 可khả 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

平bình 等đẳng 中trung 無vô 差sai 別biệt 。世thế 諦đế 故cố 凡phàm 夫phu 法pháp 中trung 有hữu 差sai 別biệt 。

復phục 問vấn 。

若nhược 凡phàm 夫phu 乃nãi 至chí 佛Phật 。無vô 有hữu 差sai 別biệt 。云vân 何hà 三Tam 寶Bảo 。大đại 現hiện 於ư 世thế 間gian 。大đại 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。

佛Phật 答đáp 。

平bình 等đẳng 即tức 是thị 法Pháp 寶bảo 。法Pháp 寶bảo 即tức 是thị 佛Phật 寶bảo 。僧Tăng 寶bảo 。

何hà 以dĩ 故cố 。未vị 得đắc 法Pháp 時thời 。不bất 名danh 為vi 佛Phật 。得đắc 平bình 等đẳng 法Pháp 。故cố 名danh 為vi 佛Phật 。得đắc 是thị 平bình 等đẳng 法pháp 故cố 。分phân 別biệt 有hữu 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 等đẳng 差sai 別biệt 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 受thọ 佛Phật 教giáo 。

是thị 法pháp 皆giai 無vô 合hợp 。無vô 散tán 。無vô 色sắc 。無vô 形hình 。無vô 對đối 。一nhất 相tướng 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。唯duy 佛Phật 有hữu 是thị 力lực 。於ư 空không 。無vô 相tướng 中trung 。分phân 別biệt 是thị 凡phàm 夫phu 。是thị 聖thánh 人nhân 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。如như 是thị 。若nhược 諸chư 佛Phật 不bất 分phân 別biệt 是thị 法pháp 。云vân 何hà 當đương 知tri 。有hữu 地địa 獄ngục 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。

問vấn 曰viết 。

諸chư 佛Phật 如như 日nhật 出xuất 。不bất 能năng 令linh 高cao 者giả 下hạ 。下hạ 者giả 高cao 。但đãn 能năng 照chiếu 明minh 萬vạn 物vật 。令linh 有hữu 眼nhãn 者giả 別biệt 識thức 。諸chư 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。亦diệc 不bất 轉chuyển 諸chư 法pháp 相tướng 。但đãn 以dĩ 一Nhất 切Thiết 智Trí 照chiếu 。為vì 人nhân 演diễn 說thuyết 令linh 知tri 。汝nhữ 何hà 以dĩ 故cố 言ngôn 。

若nhược 佛Phật 不bất 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。云vân 何hà 知tri 有hữu 地địa 獄ngục 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。

如như 今kim 畜súc 生sanh 等đẳng 現hiện 目mục 所sở 見kiến 。人nhân 皆giai 識thức 知tri 。何hà 須tu 佛Phật 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 雖tuy 不bất 作tác 好hảo 醜xú 諸chư 事sự 。而nhi 演diễn 說thuyết 示thị 人nhân 。

知tri 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。凡phàm 夫phu 虛hư 妄vọng 知tri 。二nhị 者giả 。如như 實thật 知tri 。

知tri 畜súc 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 。是thị 凡phàm 人nhân 虛hư 妄vọng 知tri 。佛Phật 為vi 知tri 實thật 相tướng 。故cố 言ngôn 。

佛Phật 不bất 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。云vân 何hà 知tri 有hữu 地địa 獄ngục 等đẳng 。

復phục 次thứ 。諸chư 佛Phật 法Pháp 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。無vô 戲hí 論luận 。此thử 中trung 若nhược 分phân 別biệt 有hữu 地địa 獄ngục 等đẳng 相tương/tướng 。不bất 名danh 為vi 。

寂tịch 滅diệt

不bất 二nhị

無vô 戲hí 論luận 法pháp

佛Phật 雖tuy 知tri 寂tịch 滅diệt 。不bất 二nhị 相tương/tướng 。亦diệc 能năng 於ư 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 中trung 。分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。而nhi 不bất 墮đọa 戲hí 論luận 。

離ly 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 者giả 。雖tuy 眼nhãn 見kiến 畜súc 生sanh 等đẳng 。亦diệc 不bất 能năng 如như 實thật 知tri 其kỳ 相tương/tướng 。

如như 牛ngưu 。角giác 。足túc 。尾vĩ 等đẳng 諸chư 分phần/phân 邊biên 和hòa 合hợp 。更cánh 有hữu 牛ngưu 法pháp 生sanh 。是thị 為vi 一nhất 。

諸chư 分phần/phân 多đa 。牛ngưu 法pháp 一nhất 。一nhất 不bất 作tác 多đa 。多đa 不bất 作tác 一nhất 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

此thử 說thuyết 非phi 也dã 。除trừ 此thử 諸chư 分phần/phân 。應ưng 更cánh 有hữu 牛ngưu 法pháp 力lực 用dụng 可khả 見kiến 。

牛ngưu 法pháp 眾chúng 分phần/phân 和hòa 合hợp 生sanh 。而nhi 牛ngưu 法pháp 不bất 異dị 眾chúng 分phần/phân 。

何hà 以dĩ 故cố 。見kiến 此thử 眾chúng 分phần/phân 合hợp 故cố 。名danh 為vi 見kiến 牛ngưu 。更cánh 不bất 見kiến 餘dư 物vật 為vi 牛ngưu 。

異dị 者giả 破phá 一nhất 。一nhất 者giả 破phá 異dị 。不bất 一nhất 不bất 異dị 。破phá 一nhất 異dị 。若nhược 無vô 一nhất 異dị 。云vân 何hà 有hữu 不bất 一nhất 不bất 異dị 。

若nhược 入nhập 是thị 諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 中trung 。

爾nhĩ 時thời 始thỉ 如như 實thật 得đắc 牛ngưu 相tương/tướng 。

是thị 故cố 言ngôn 。

若nhược 佛Phật 不bất 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 相tương/tướng 。不bất 說thuyết 二nhị 諦đế 。云vân 何hà 善thiện 說thuyết 畜súc 生sanh 等đẳng 。

所sở 謂vị 。

於ư 平bình 等đẳng 不bất 動động 。而nhi 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。

不bất 動động

者giả 。分phân 別biệt 諸chư 法pháp 時thời 。不bất 著trước 一nhất 。異dị 相tướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 。

如như 佛Phật 於ư 諸chư 法pháp 等đẳng 中trung 不bất 動động 。辟Bích 支Chi 佛Phật 乃nãi 至chí 凡phàm 夫phu 於ư 諸chư 法pháp 等đẳng 中trung 亦diệc 不bất 動động 。

何hà 以dĩ 故cố 。諸chư 佛Phật 平bình 等đẳng 相tương/tướng 。乃nãi 至chí 凡phàm 夫phu 亦diệc 平bình 等đẳng 相tương/tướng 。

世Thế 尊Tôn 。若nhược 爾nhĩ 者giả 。佛Phật 云vân 何hà 分phân 別biệt 。諸chư 法pháp 是thị 色sắc 異dị 。色sắc 性tánh 異dị 。受thọ 性tánh 異dị 。乃nãi 至chí 有hữu 為vi 。無vô 為vi 性tánh 異dị 。若nhược 不bất 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。不bất 得đắc 從tùng 一nhất 地Địa 至chí 一nhất 地Địa 。乃nãi 至chí 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。

佛Phật 答đáp 。

於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。推thôi 尋tầm 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 。為vi 是thị 空không 不phủ 。

世Thế 尊Tôn 。實thật 空không 。

空không 中trung 有hữu 異dị 相tướng 法pháp 不phủ 。

答đáp 言ngôn 。

不phủ 。

何hà 以dĩ 故cố 。是thị 畢tất 竟cánh 空không 。以dĩ 無vô 相tướng 智trí 慧tuệ 可khả 解giải 。是thị 中trung 云vân 何hà 有hữu 異dị 相tướng 。

佛Phật 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

若nhược 空không 中trung 無vô 異dị 相tướng 。空không 便tiện 是thị 實thật 。是thị 故cố 汝nhữ 云vân 何hà 於ư 空không 中trung 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 作tác 是thị 難nạn/nan 。

畢tất 竟cánh 空không 中trung 。空không 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。各các 各các 相tương/tướng 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。汝nhữ 云vân 何hà 以dĩ 空không 。各các 各các 相tương/tướng 為vi 難nạn/nan 。

以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。當đương 知tri 諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 中trung 。無vô 分phân 別biệt 故cố 。無vô 凡phàm 夫phu 人nhân 。但đãn 凡phàm 夫phu 人nhân 。非phi 實thật 相tướng 。不bất 離ly 實thật 相tướng 。凡phàm 夫phu 實thật 相tướng 即tức 是thị 聖thánh 人nhân 相tương/tướng 。是thị 故cố 言ngôn 。

不bất 但đãn 凡phàm 夫phu 。不bất 離ly 凡phàm 夫phu 。乃nãi 至chí 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 以dĩ 平bình 等đẳng 相tương/tướng 大đại 利lợi 益ích 。欲dục 知tri 平bình 等đẳng 定định 相tương/tướng 。是thị 故cố 問vấn 。

為vi 是thị 有hữu 為vi 。為vi 是thị 無vô 為vi 。

佛Phật 答đáp 。

非phi 有hữu 為vi 。非phi 無vô 為vi 。

何hà 以dĩ 故cố 。若nhược 。

有hữu 為vi

皆giai 是thị 虛hư 誑cuống 作tác 法pháp 。若nhược 。

無vô 為vi

無vô 為vi 法pháp

無vô 生sanh 住trụ 滅diệt 故cố 無vô 法pháp 。無vô 法pháp 故cố 不bất 得đắc 名danh 。

無vô 為vi

因nhân 。

有hữu 為vi

故cố 有hữu

無vô 為vi

如như 《# 經kinh 》# 中trung 說thuyết 。

離ly 有hữu 為vi 。無vô 為vi 不bất 可khả 得đắc 。

如như 離ly 長trường/trưởng 無vô 短đoản 。是thị 相tương 待đãi 義nghĩa 。

問vấn 曰viết 。

有hữu 為vi 法pháp

是thị 無vô 常thường 。

無vô 為vi 法pháp

是thị 常thường 。云vân 何hà 言ngôn 。

離ly 有hữu 為vi 。無vô 為vi 不bất 可khả 得đắc 。

答đáp 曰viết 。

無vô 為vi 法pháp

無vô 分phân 別biệt 故cố 無vô 相tướng 。若nhược 說thuyết 常thường 相tương/tướng 。不bất 得đắc 言ngôn 。

無vô 相tướng

破phá 有hữu 為vi 法pháp 故cố 名danh

無vô 為vi

更cánh 無vô 異dị 法pháp 。

如như 人nhân 閉bế 在tại 牢lao 獄ngục 。穿xuyên 牆tường 得đắc 出xuất 。破phá 壁bích 是thị 空không 。更cánh 無vô 異dị 空không 。空không 亦diệc 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。無vô 為vi 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。

有hữu 為vi 法pháp

中trung 先tiên 有hữu

無vô 為vi

性tánh 。破phá 。

有hữu 為vi

即tức 是thị

無vô 為vi

是thị 故cố 說thuyết 。

離ly 有hữu 為vi 。無vô 為vi 不bất 可khả 得đắc 。

是thị 有hữu 為vi 。無vô 為vi 性tánh 。皆giai 不bất 合hợp 。不bất 散tán 。一nhất 相tương/tướng 。所sở 謂vị 。

無vô 相tướng

佛Phật 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 說thuyết 是thị 事sự 。非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。