大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 92
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 淨Tịnh 佛Phật 國Quốc 土Độ 。 品Phẩm 第Đệ 八Bát 十Thập 二Nhị (# 卷quyển 第đệ 九cửu 十thập 二nhị )#
龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 造tạo
後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch
【# 經Kinh 】#
爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 作tác 是thị 念niệm 。
何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 道đạo 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 是thị 道đạo 。 能năng 作tác 如như 是thị 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。
佛Phật 知tri 須Tu 菩Bồ 提Đề 心tâm 所sở 念niệm 。 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 道đạo 。 三Tam 十Thập 七Thất 助Trợ 道Đạo 法Pháp 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 道đạo 。 十thập 八bát 空không 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 道đạo 。 八bát 背bối/bội 捨xả 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 道đạo 。 佛Phật 十Thập 力Lực 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 道đạo 。 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 道đạo 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 頗phả 有hữu 法pháp 菩Bồ 薩Tát 所sở 不bất 學học 能năng 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 不phủ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 無vô 有hữu 法pháp 菩Bồ 薩Tát 所sở 不bất 應ưng 學học 者giả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 學học 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 能năng 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 云vân 何hà 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 。 學học 一nhất 切thiết 法pháp 。 將tương 無vô 世Thế 尊Tôn 無vô 戲hí 論luận 中trung 作tác 戲hí 論luận 耶da 。 所sở 謂vị 是thị 此thử 。 是thị 彼bỉ 。 是thị 世thế 間gian 法pháp 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 是thị 有hữu 漏lậu 法pháp 。 是thị 無vô 漏lậu 法Pháp 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 是thị 凡phàm 夫phu 人nhân 法pháp 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 法pháp 。 是thị 辟Bích 支Chi 佛Phật 法Pháp 。 是thị 佛Phật 法Pháp 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
如như 是thị 。 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 法pháp 實thật 空không 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 空không 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 能năng 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 今kim 一nhất 切thiết 法pháp 實thật 空không 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 能năng 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。
若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 將tương 無vô 佛Phật 於ư 無vô 戲hí 論luận 中trung 作tác 戲hí 論luận 。
分phân 別biệt 此thử 。 彼bỉ 。 是thị 世thế 間gian 法pháp 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 乃nãi 至chí 是thị 佛Phật 法pháp 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 學học 一nhất 切thiết 法pháp 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 今kim 眾chúng 生sanh 實thật 不bất 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 已dĩ 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 是thị 菩Bồ 薩Tát 道đạo 。 從tùng 初sơ 已dĩ 來lai 。 應ưng 如như 是thị 思tư 惟duy 。
一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 中trung 。 定định 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 但đãn 從tùng 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 起khởi 法pháp 故cố 。 有hữu 名danh 字tự 諸chư 法pháp 。
我ngã 當đương 思tư 惟duy 。
諸chư 法pháp 實thật 性tánh 無vô 所sở 著trước 。 若nhược 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 性tánh 。 若nhược 三Tam 十Thập 七Thất 助Trợ 道Đạo 法Pháp 。 若nhược 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 若nhược 辟Bích 支Chi 佛Phật 道đạo 。 若nhược 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 空không 。 空không 不bất 著trước 空không 。 空không 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 空không 中trung 有hữu 著trước 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 不bất 著trước 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 學học 一nhất 切thiết 法pháp 。 住trụ 是thị 學học 中trung 。 觀quán 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 。
是thị 眾chúng 生sanh 心tâm 在tại 何hà 處xứ 行hành 。
知tri 眾chúng 生sanh 虛hư 妄vọng 。 不bất 實thật 中trung 行hành 。 是thị 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 。
是thị 眾chúng 生sanh 著trước 不bất 實thật 虛hư 妄vọng 法pháp 。 易dị 度độ 耳nhĩ 。
是thị 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 如như 是thị 教giáo 化hóa 言ngôn 。
汝nhữ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 當đương 行hành 布bố 施thí 。 可khả 得đắc 饒nhiêu 財tài 。 亦diệc 莫mạc 恃thị 布bố 施thí 果quả 報báo 而nhi 自tự 高cao 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 中trung 無vô 堅kiên 實thật 法pháp 。 持trì 戒giới 。 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 。 亦diệc 如như 是thị 。 諸chư 眾chúng 生sanh 行hành 是thị 法pháp 。 可khả 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 。 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 佛Phật 道Đạo 。 莫mạc 念niệm 有hữu 是thị 法pháp 。
如như 是thị 教giáo 化hóa 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 而nhi 無vô 所sở 著trước 。 是thị 中trung 無vô 有hữu 堅kiên 實thật 故cố 。 若nhược 如như 是thị 教giáo 化hóa 。 是thị 名danh 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 於ư 諸chư 法pháp 無vô 所sở 著trước 故cố 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 所sở 著trước 相tương/tướng 。 以dĩ 性tánh 無vô 故cố 。 性tánh 空không 故cố 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 時thời 。 無vô 所sở 住trụ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 用dụng 不bất 住trụ 法pháp 故cố 。 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 住trụ 是thị 中trung 。 行hành 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 住trụ 是thị 中trung 。 行hành 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 住trụ 是thị 中trung 。 行hành 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 住trụ 是thị 中trung 。 行hành 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 住trụ 是thị 中trung 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 住trụ 是thị 中trung 。 行hành 初sơ 禪thiền 亦diệc 不bất 住trụ 是thị 中trung 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 初sơ 禪thiền 。 初sơ 禪thiền 相tương/tướng 空không 。 行hành 禪thiền 者giả 亦diệc 空không 。 所sở 用dụng 法pháp 亦diệc 空không 。 第đệ 二nhị 。 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 禪thiền 。 亦diệc 如như 是thị 。 慈từ 。 悲bi 。 喜hỷ 。 捨xả 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 八bát 背bối/bội 捨xả 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 亦diệc 如như 是thị 。 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 亦diệc 不bất 住trụ 是thị 中trung 。 得đắc 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 亦diệc 不bất 住trụ 是thị 中trung 。 得đắc 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 亦diệc 不bất 住trụ 是thị 中trung 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 不bất 住trụ 是thị 中trung 。
佛Phật 言ngôn 。
二nhị 因nhân 緣duyên 故cố 。 不bất 住trụ 是thị 中trung 。 何hà 等đẳng 二nhị 。 一nhất 者giả 。 諸chư 道Đạo 果Quả 性tánh 空không 。 無vô 住trú 處xứ 。 亦diệc 無vô 所sở 用dụng 法pháp 。 亦diệc 無vô 住trụ 者giả 。 二nhị 者giả 。 不bất 以dĩ 少thiểu 事sự 為vi 足túc 。 作tác 是thị 念niệm 。
我ngã 不bất 應ưng 不bất 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 。 我ngã 必tất 應ưng 當đương 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 我ngã 但đãn 不bất 應ưng 是thị 中trung 住trụ 。 乃nãi 至chí 辟Bích 支Chi 佛Phật 道đạo 。 我ngã 不bất 應ưng 不bất 得đắc 。 我ngã 必tất 應ưng 當đương 得đắc 。 我ngã 但đãn 不bất 應ưng 是thị 中trung 住trụ 。 乃nãi 至chí 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 不phủ 應ưng 住trụ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 從tùng 初sơ 發phát 意ý 已dĩ 來lai 。 更cánh 無vô 餘dư 心tâm 。 一nhất 心tâm 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 一nhất 心tâm 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 中trung 。 遠viễn 離ly 餘dư 心tâm 。 所sở 作tác 身thân 。 口khẩu 。 意ý 業nghiệp 皆giai 應ưng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 是thị 一nhất 心tâm 。 能năng 生sanh 菩Bồ 提Đề 道đạo 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 若nhược 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 不bất 生sanh 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 能năng 生sanh 菩Bồ 提Đề 道đạo 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
如như 是thị 。 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 生sanh 。 云vân 何hà 無vô 生sanh 。 無vô 所sở 作tác 。 無vô 所sở 起khởi 者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 故cố 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 諸chư 法pháp 法pháp 相tướng 不bất 常thường 住trụ 耶da 。
佛Phật 言ngôn 。
如như 是thị 。 如như 是thị 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 是thị 諸chư 法pháp 法pháp 相tướng 常thường 住trụ 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 是thị 。 法pháp 住trụ 法pháp 相tướng 。 為vi 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 生sanh 菩Bồ 提Đề 道Đạo 。 用dụng 是thị 道đạo 拔bạt 出xuất 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 用dụng 生sanh 道đạo 得đắc 菩Bồ 提Đề 。
佛Phật 言ngôn 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。 用dụng 不bất 生sanh 道đạo 得đắc 菩Bồ 提Đề 。
佛Phật 言ngôn 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。 用dụng 不bất 生sanh 非phi 不bất 生sanh 道đạo 得đắc 菩Bồ 提Đề 。
佛Phật 言ngôn 。
不phủ 也dã 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 當đương 得đắc 菩Bồ 提Đề 。
佛Phật 言ngôn 。
非phi 用dụng 道đạo 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 不bất 用dụng 非phi 道đạo 得đắc 菩Bồ 提Đề 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 道đạo 。 道đạo 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 若nhược 菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 道đạo 。 道đạo 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 者giả 。 今kim 菩Bồ 薩Tát 未vị 作tác 佛Phật 。 應ưng 當đương 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 說thuyết 諸chư 佛Phật 。 多Đa 陀Đà 阿A 伽Già 度Độ 。 阿a 羅la 呵ha 。 三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 。 有hữu 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 隨tùy 形hình 好hảo 。 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 佛Phật 得đắc 菩Bồ 提Đề 不phủ 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 不bất 得đắc 菩Bồ 提Đề 。
何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 佛Phật 。
如như 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 問vấn 。
菩Bồ 薩Tát 時thời 亦diệc 應ưng 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 三Tam 十Thập 七Thất 助Trợ 道Đạo 法Pháp 。 具cụ 足túc 佛Phật 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 具cụ 足túc 住trụ 如Như 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 用dụng 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 慧tuệ 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 時thời 名danh 為vi 佛Phật 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 得đắc 自tự 在tại 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。
佛Phật 言ngôn 。
有hữu 菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 發phát 意ý 已dĩ 來lai 。 自tự 除trừ 身thân 麁thô 業nghiệp 。 除trừ 口khẩu 麁thô 業nghiệp 。 除trừ 意ý 麁thô 業nghiệp 。 亦diệc 淨tịnh 他tha 人nhân 身thân 。 口khẩu 。 意ý 麁thô 業nghiệp 。
世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 身thân 麁thô 業nghiệp 。 口khẩu 麁thô 業nghiệp 。 意ý 麁thô 業nghiệp 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
不bất 善thiện 業nghiệp 。 若nhược 殺sát 生sanh 乃nãi 至chí 邪tà 見kiến 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 身thân 。 口khẩu 。 意ý 麁thô 業nghiệp 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 慳san 貪tham 心tâm 。 破phá 戒giới 心tâm 。 瞋sân 心tâm 。 懈giải 怠đãi 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。 愚ngu 癡si 心tâm 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 意ý 麁thô 業nghiệp 。
復phục 次thứ 。 戒giới 不bất 淨tịnh 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 身thân 。 口khẩu 麁thô 業nghiệp 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 遠viễn 離ly 。 四tứ 念niệm 處xứ 行hành 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 麁thô 業nghiệp 。 遠viễn 離ly 四tứ 正chánh 勤cần 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 七thất 覺giác 分phần/phân 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。 空không 三tam 昧muội 。 無vô 相tướng 。 無Vô 作Tác 三Tam 昧Muội 。 亦diệc 名danh 菩Bồ 薩Tát 麁thô 業nghiệp 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 貪tham 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 乃nãi 至chí 貪tham 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 證chứng 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 麁thô 業nghiệp 。
【# 論luận 】#
釋thích 曰viết 。
上thượng 來lai 須Tu 菩Bồ 提Đề 常thường 種chủng 種chủng 問vấn 空không 法pháp 。 以dĩ 時thời 會hội 疑nghi 其kỳ 已dĩ 體thể 寂tịch 滅diệt 無vô 戲hí 論luận 。 法pháp 猶do 復phục 多đa 問vấn 。 是thị 以dĩ 不bất 問vấn 而nhi 心tâm 念niệm 。
復phục 次thứ 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 及cập 諸chư 天thiên 。 深thâm 入nhập 禪thiền 定định 。 不bất 好hảo/hiếu 語ngữ 言ngôn 而nhi 欲dục 得đắc 法Pháp 利lợi 。 是thị 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 不bất 發phát 言ngôn 而nhi 心tâm 念niệm 。
問vấn 曰viết 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 雖tuy 無vô 言ngôn 。 而nhi 世Thế 尊Tôn 以dĩ 言ngôn 答đáp 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 身thân 色sắc 視thị 無vô 厭yếm 足túc 。 如như 色sắc 無vô 厭yếm 。 聲thanh 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 語ngữ 而nhi 不bất 妨phương 細tế 禪thiền 定định 行hành 。 是thị 故cố 佛Phật 以dĩ 言ngôn 答đáp 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 安an 立lập 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 中trung 住trụ 。 不bất 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 法pháp 若nhược 善thiện 。 若nhược 不bất 善thiện 等đẳng 。 眾chúng 生sanh 有hữu 疑nghi 而nhi 問vấn 。 佛Phật 隨tùy 所sở 問vấn 。 所sở 念niệm 而nhi 答đáp 。 是thị 故cố 不bất 與dữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 同đồng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 聞văn 是thị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 等đẳng 諸chư 法Pháp 甚thậm 深thâm 義nghĩa 。 不bất 能năng 得đắc 其kỳ 邊biên 。 是thị 故cố 問vấn 。
何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 道đạo 。 行hành 是thị 道đạo 。 如như 清thanh 淨tịnh 無vô 所sở 著trước 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 等đẳng 諸chư 善thiện 法Pháp 莊trang 嚴nghiêm 。
佛Phật 知tri 其kỳ 意ý 。 於ư 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 所sở 益ích 雖tuy 少thiểu 。 為vi 增tăng 益ích 諸chư 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 答đáp 。
六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。
六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 初sơ 發phát 心tâm 道đạo 。 次thứ 行hành 四tứ 禪thiền 。 八bát 背bối/bội 捨xả 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 及cập 三Tam 十Thập 七Thất 道Đạo 品Phẩm 。 但đãn 求cầu 涅Niết 槃Bàn 。 十thập 八bát 空không 。 佛Phật 十Thập 力Lực 等đẳng 微vi 細tế 。 但đãn 為vì 求cầu 佛Phật 道Đạo 。
六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 道đạo 。 多đa 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 等đẳng 。 但đãn 求cầu 涅Niết 槃Bàn 。 十thập 八bát 空không 等đẳng 。 於ư 涅Niết 槃Bàn 中trung 。 出xuất 過quá 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 道đạo 。 是thị 三tam 種chủng 。 皆giai 是thị 生sanh 身thân 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 故cố 。
今kim 又hựu
一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 道đạo
是thị 法pháp 性tánh 生sanh 身thân 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 不bất 見kiến 諸chư 法pháp 有hữu 好hảo 惡ác 。 安an 立lập 諸chư 法pháp 平bình 等đẳng 相tướng 故cố 。
此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。
菩Bồ 薩Tát 應ưng 學học 一nhất 切thiết 法pháp 。 若nhược 一nhất 法pháp 不bất 學học 。 則tắc 不bất 能năng 得đắc 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。
學học 一nhất 切thiết 法pháp
者giả 。 用dụng 一nhất 切thiết 種chủng 門môn 。 思tư 惟duy 。 籌trù 量lượng 。 修tu 觀quán 。 通thông 達đạt 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 。
若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 一nhất 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 空không 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 學học 一nhất 切thiết 法pháp 。 將tương 無vô 於ư 無vô 戲hí 論luận 相tương/tướng 法pháp 中trung 作tác 戲hí 論luận 耶da 。 所sở 謂vị 此thử 彼bỉ 諸chư 法pháp 。
略lược 說thuyết 是thị
戲hí 論luận 相tương/tướng
此thử 東đông 。 彼bỉ 西tây 。 是thị 上thượng 。 是thị 下hạ 。 是thị 常thường 。 是thị 無vô 常thường 。 是thị 實thật 。 是thị 虛hư 。 是thị 世thế 間gian 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 。 乃nãi 至chí 是thị 二Nhị 乘Thừa 法pháp 。 是thị 佛Phật 法Pháp 。
佛Phật 可khả 具cụ 說thuyết 。
一nhất 切thiết 法pháp 空không 相tương/tướng 。
若nhược 法pháp 實thật 定định 有hữu 。 不bất 空không 者giả 。 即tức 是thị 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 故cố 無vô 四Tứ 諦Đế 。 無vô 四Tứ 諦Đế 故cố 無vô 佛Phật 。 法pháp 。 僧Tăng 寶bảo 。 如như 是thị 三Tam 寶Bảo 等đẳng 諸chư 法pháp 皆giai 壞hoại 。
今kim 諸chư 法pháp 實thật 空không 。 乃nãi 至chí 空không 相tướng 亦diệc 空không 。 眾chúng 生sanh 愚ngu 癡si 。 顛điên 倒đảo 故cố 著trước 。 是thị 故cố 於ư 眾chúng 生sanh 。 中trung 起khởi 悲bi 心tâm 。 欲dục 拔bạt 出xuất 故cố 。 求cầu 佛Phật 身thân 力lực 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 信tín 受thọ 其kỳ 語ngữ 。 捨xả 顛điên 倒đảo 入nhập 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。
是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 空không 。 而nhi 為vi 利lợi 益ích 。 眾chúng 生sanh 分phân 別biệt 說thuyết 。 若nhược 眾chúng 生sanh 自tự 。 知tri 諸chư 法pháp 空không 。 菩Bồ 薩Tát 但đãn 自tự 住trụ 空không 相tướng 中trung 。 不bất 須tu 學học 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 法pháp 。
菩Bồ 薩Tát 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 時thời 。 從tùng 初sơ 發phát 意ý 已dĩ 來lai 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 定định 實thật 性tánh 。 但đãn 從tùng 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 起khởi 。 是thị 眾chúng 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 各các 各các 從tùng 和hòa 合hợp 起khởi 。 乃nãi 至chí 到đáo 畢tất 竟cánh 空không 。
畢tất 竟cánh 空không 唯duy 是thị 一nhất 法pháp 實thật 。 餘dư 者giả 無vô 性tánh 。 故cố 皆giai 虛hư 誑cuống 。
我ngã 從tùng 無vô 始thỉ 世thế 來lai 。 著trước 是thị 虛hư 誑cuống 法pháp 。 於ư 六lục 道đạo 中trung 。 厭yếm 受thọ 苦khổ 惱não 。 我ngã 今kim 是thị 三tam 世thế 十thập 方phương 佛Phật 子tử 。 般Bát 若Nhã 是thị 我ngã 母mẫu 。 今kim 不bất 應ưng 復phục 隨tùy 逐trục 虛hư 誑cuống 法pháp 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 乃nãi 至chí 畢tất 竟cánh 。 空không 中trung 亦diệc 不bất 著trước 。 何hà 況huống 餘dư 法pháp 。 所sở 謂vị 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 。
爾nhĩ 時thời 菩Bồ 薩Tát 照chiếu 明minh 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 其kỳ 心tâm 安an 隱ẩn 。 自tự 念niệm 。
我ngã 但đãn 斷đoạn 著trước 心tâm 。 道đạo 自tự 然nhiên 至chí 。
知tri 是thị 事sự 已dĩ 。 念niệm 眾chúng 生sanh 深thâm 著trước 世thế 間gian 。 而nhi 畢tất 竟cánh 空không 亦diệc 空không 。 無vô 性tánh 。 無vô 有hữu 住trụ 處xứ 。 眾chúng 生sanh 難nan 可khả 信tín 受thọ 。
為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 信tín 受thọ 是thị 法pháp 故cố 。 學học 一nhất 切thiết 法pháp 。 修tu 行hành 生sanh 起khởi 是thị 度độ 眾chúng 生sanh 方phương 便tiện 法pháp 。
觀quán 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 所sở 趣thú 。 知tri 好hảo/hiếu 何hà 法pháp 。 念niệm 何hà 事sự 。 何hà 所sở 志chí 願nguyện 。 觀quán 時thời 悉tất 知tri 眾chúng 生sanh 。 所sở 著trước 處xứ 皆giai 是thị 虛hư 誑cuống 顛điên 倒đảo 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 故cố 著trước 。 無vô 有hữu 根căn 本bổn 實thật 事sự 。
爾nhĩ 時thời 菩Bồ 薩Tát 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 作tác 是thị 念niệm 。
眾chúng 生sanh 易dị 度độ 耳nhĩ 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 眾chúng 生sanh 所sở 著trước 。 皆giai 是thị 虛hư 誑cuống 無vô 實thật 。
譬thí 如như 人nhân 有hữu 一nhất 子tử 。 喜hỷ 在tại 不bất 淨tịnh 中trung 戲hí 。 聚tụ 土thổ/độ 為vi 穀cốc 。 以dĩ 草thảo 木mộc 為vi 鳥điểu 獸thú 。 而nhi 生sanh 愛ái 著trước 。 人nhân 有hữu 奪đoạt 者giả 。 瞋sân 恚khuể 啼đề 哭khốc 。 其kỳ 父phụ 知tri 已dĩ 。 此thử 子tử 今kim 雖tuy 愛ái 著trước 。 此thử 事sự 易dị 離ly 耳nhĩ 。 小tiểu 大đại 自tự 休hưu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 物vật 非phi 真chân 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 觀quán 眾chúng 生sanh 愛ái 著trước 。 不bất 淨tịnh 臭xú 身thân 及cập 五ngũ 。 欲dục 是thị 無vô 常thường 。 種chủng 種chủng 苦khổ 因nhân 。 知tri 是thị 眾chúng 生sanh 。 得đắc 信tín 等đẳng 五ngũ 善thiện 根căn 成thành 就tựu 時thời 。 即tức 能năng 捨xả 離ly 。
若nhược 小tiểu 兒nhi 所sở 著trước 實thật 是thị 真chân 物vật 。 雖tuy 復phục 年niên 至chí 百bách 歲tuế 。 著trước 之chi 轉chuyển 深thâm 。 不bất 可khả 得đắc 捨xả 。 若nhược 眾chúng 生sanh 所sở 著trước 之chi 物vật 定định 實thật 有hữu 者giả 。 雖tuy 得đắc 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 著trước 之chi 轉chuyển 深thâm 。 亦diệc 不bất 能năng 離ly 。
以dĩ 諸chư 法pháp 皆giai 空không 。 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 故cố 。 得đắc 無vô 漏lậu 清thanh 淨tịnh 。 智trí 慧tuệ 眼nhãn 時thời 。 即tức 能năng 遠viễn 離ly 所sở 著trước 。 大đại 自tự 慚tàm 愧quý 。 譬thí 如như 狂cuồng 病bệnh 。 所sở 作tác 非phi 法pháp 。 醒tỉnh 悟ngộ 之chi 後hậu 。 羞tu 慚tàm 無vô 顏nhan 。
菩Bồ 薩Tát 知tri 眾chúng 生sanh 易dị 度độ 已dĩ 。 安an 住trụ 般Bát 若Nhã 中trung 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。
汝nhữ 等đẳng 當đương 行hành 布bố 施thí 。 可khả 得đắc 饒nhiêu 財tài 。 莫mạc 恃thị 是thị 布bố 施thí 果quả 報báo 。 而nhi 自tự 憍kiêu 高cao 。 此thử 中trung 無vô 有hữu 堅kiên 實thật 。 皆giai 當đương 破phá 壞hoại 。 與dữ 未vị 布bố 施thí 時thời 無vô 異dị 。
持trì 戒giới 等đẳng 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 亦diệc 如như 是thị 。
是thị 諸chư 法pháp 雖tuy 清thanh 淨tịnh 。 大đại 有hữu 所sở 益ích 。 皆giai 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 汝nhữ 等đẳng 若nhược 著trước 是thị 法pháp 。 能năng 生sanh 苦khổ 惱não 。
譬thí 如như 熱nhiệt 金kim 丸hoàn 。 雖tuy 是thị 寶bảo 物vật 。 捉tróc 則tắc 燒thiêu 手thủ 。
如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 自tự 無vô 所sở 著trước 。 亦diệc 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 無vô 所sở 著trước 。
以dĩ 無vô 著trước 心tâm 。 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 於ư 檀đàn 中trung 不bất 住trụ 。
不bất 住trụ
者giả 。 所sở 謂vị 布bố 施thí 。 時thời 不bất 取thủ 三tam 種chủng 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 著trước 果quả 報báo 而nhi 自tự 高cao 生sanh 罪tội 業nghiệp 。 布bố 施thí 果quả 報báo 。 滅diệt 壞hoại 時thời 亦diệc 不bất 生sanh 惱não 。
尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 如như 是thị 。
此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 不bất 住trụ 因nhân 緣duyên 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 深thâm 入nhập 空không 。 不bất 見kiến 諸chư 法pháp 性tánh 。 故cố 不bất 住trụ 。 二nhị 者giả 。 不bất 以dĩ 小tiểu 事sự 為vi 足túc 。 故cố 不bất 住trụ 。
是thị 菩Bồ 薩Tát 無vô 有hữu 異dị 心tâm 。 但đãn 一nhất 向hướng 能năng 生sanh 菩Bồ 提Đề 道đạo 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 。
若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 生sanh 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 生sanh 菩Bồ 提Đề 道đạo 。
佛Phật 可khả 須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。
一nhất 切thiết 法pháp 無vô 生sanh 。 我ngã 實thật 處xứ 處xứ 說thuyết 。 諸chư 法pháp 無vô 生sanh 。 非phi 為vi 凡phàm 夫phu 說thuyết 。 但đãn 為vi 得đắc 無vô 作tác 解giải 脫thoát 。 不bất 起khởi 三tam 種chủng 業nghiệp 者giả 說thuyết 。
復phục 問vấn 。
世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 自tự 說thuyết 。
有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 諸chư 法pháp 法pháp 相tướng 常thường 住trụ 。
如như 聖thánh 人nhân 法pháp 相tướng 空không 。 凡phàm 夫phu 亦diệc 如như 是thị 。
佛Phật 可khả 其kỳ 所sở 說thuyết 。
諸chư 法pháp 實thật 相tướng 常thường 住trụ 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 不bất 解giải 故cố 。 起khởi 菩Bồ 提Đề 道Đạo 。
但đãn 為vi 除trừ 凡phàm 夫phu 顛điên 倒đảo 法pháp 。 故cố 名danh 為vi 。
道đạo
若nhược 決quyết 定định 有hữu 道đạo 可khả 著trước 者giả 。 即tức 復phục 是thị 顛điên 倒đảo 。 道đạo 。 非phi 道đạo 平bình 等đẳng 。 即tức 是thị 。
道đạo
是thị 故cố 不bất 應ưng 難nạn/nan 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 復phục 問vấn 。
云vân 何hà 可khả 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 用dụng 生sanh 道đạo 故cố 得đắc 耶da 。
佛Phật 言ngôn 。
不phủ 也dã 。
何hà 以dĩ 故cố 。
生sanh 道đạo
者giả 。 菩Bồ 薩Tát 觀quán 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 生sanh 滅diệt 相tương 謂vị 是thị 實thật 。 是thị 故cố 言ngôn 。
不bất
如như 先tiên 說thuyết 熱nhiệt 金kim 丸hoàn 喻dụ 。
不bất 生sanh 法pháp
即tức 是thị 無vô 為vi 。 無vô 作tác 法pháp 故cố 。 亦diệc 不bất 可khả 以dĩ 得đắc 菩Bồ 提Đề 。
生sanh 。 不bất 生sanh 。 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 故cố 。
非phi 生sanh 非phi 不bất 生sanh 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 耶da 。
答đáp 言ngôn 。
不phủ 也dã 。
問vấn 曰viết 。
若nhược
生sanh 不bất 生sanh
二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。
非phi 生sanh 非phi 不bất 生sanh
復phục 不bất 應ưng 有hữu 過quá 。 何hà 以dĩ 言ngôn 。
不bất 得đắc
答đáp 曰viết 。
若nhược 分phân 別biệt
非phi 生sanh 非phi 不bất 生sanh
是thị 好hảo/hiếu 。 是thị 醜xú 。 取thủ 相tương 生sanh 著trước 故cố 。 故cố 言ngôn 。
有hữu 過quá
若nhược 能năng 不bất 著trước 。 則tắc 是thị 菩Bồ 提Đề 道Đạo 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。
若nhược 不bất 以dĩ 四tứ 句cú 得đắc 者giả 。 云vân 何hà 得đắc 道Đạo 。
佛Phật 答đáp 。
不bất 以dĩ 道đạo 。 不bất 以dĩ 非phi 道đạo 。 則tắc 得đắc 菩Bồ 提Đề 。
何hà 以dĩ 故cố 。
菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 道đạo 。 道đạo 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。
菩Bồ 提Đề
名danh 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 是thị 諸chư 佛Phật 所sở 。 得đắc 究cứu 竟cánh 實thật 相tướng 。 無vô 有hữu 變biến 異dị 。
一nhất 切thiết 法pháp 入nhập
菩Bồ 提Đề
中trung 。 皆giai 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 如như 一nhất 切thiết 水thủy 入nhập 大đại 海hải 。 同đồng 為vi 一nhất 味vị 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。
菩Bồ 提Đề 性tánh 即tức 是thị 道đạo 性tánh 。
若nhược 菩Bồ 提Đề 性tánh 。 道đạo 性tánh 異dị 者giả 。 不bất 名danh 。
菩Bồ 提Đề 為vi 無vô 戲hí 論luận 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng
是thị 故cố 說thuyết 。
菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 道đạo 。 道đạo 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。
復phục 次thứ 。 是thị 二nhị 法pháp 異dị 者giả 。 行hành 道Đạo 不bất 應ưng 到đáo 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 法pháp 因nhân 果quả 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 故cố 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 復phục 問vấn 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 道Đạo 。 應ưng 便tiện 是thị 佛Phật 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 道đạo 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 故cố 。
又hựu 佛Phật 應ưng 是thị 菩Bồ 薩Tát 。
何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 道đạo 故cố 。
今kim 何hà 以dĩ 說thuyết 有hữu 差sai 別biệt 。
佛Phật 有hữu 十Thập 力Lực 等đẳng 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 隨tùy 形hình 好hảo 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 為vi 新tân 學học 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 分phân 別biệt 難nạn/nan 佛Phật 。
菩Bồ 薩Tát 應ưng 即tức 是thị 佛Phật 。
佛Phật 以dĩ 反phản 問vấn 答đáp 。
佛Phật 得đắc 菩Bồ 提Đề 不phủ 。
答đáp 言ngôn 。
不phủ 也dã 。
何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 提Đề 不bất 離ly 佛Phật 。 佛Phật 不bất 離ly 菩Bồ 提Đề 。 二nhị 法pháp 和hòa 合hợp 故cố 。 是thị 佛Phật 。 是thị 菩Bồ 提Đề 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 難nạn/nan 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 即tức 是thị 佛Phật 。 此thử 總tổng 相tương/tướng 答đáp 。
問vấn 曰viết 。
佛Phật
是thị 眾chúng 生sanh 。
菩Bồ 提Đề
是thị 法pháp 。 云vân 何hà 言ngôn 。
佛Phật 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề
答đáp 曰viết 。
先tiên 有hữu 三tam 十thập 二nhị 相tướng 莊trang 嚴nghiêm 身thân 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 等đẳng 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 心tâm 。 而nhi 不bất 名danh 為vi 。
佛Phật
得đắc 。
菩Bồ 提Đề
故cố 。 名danh 之chi 為vi 佛Phật 。 是thị 故cố 言ngôn 。
佛Phật 與dữ 菩Bồ 提Đề 不bất 異dị
微vi 妙diệu 清thanh 淨tịnh 。 五ngũ 眾chúng 和hòa 合hợp 假giả 名danh 為vi
佛Phật
法pháp 即tức 是thị 五ngũ 眾chúng 。 五ngũ 眾chúng 不bất 離ly 假giả 名danh 。
菩Bồ 提Đề
即tức 是thị 五ngũ 眾chúng 實thật 相tướng 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 入nhập 菩Bồ 提Đề 故cố 。 是thị 故cố 。
佛Phật 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 佛Phật 。
但đãn 凡phàm 夫phu 心tâm 中trung 分phân 別biệt 有hữu 異dị 。
問vấn 曰viết 。
汝nhữ 先tiên 論luận 議nghị 中trung 說thuyết 言ngôn
菩Bồ 提Đề 與dữ 道đạo 不bất 一nhất 不bất 異dị
經kinh 中trung 何hà 以dĩ 說thuyết 。
道đạo 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 道đạo 。
佛Phật 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 佛Phật 。
答đáp 曰viết 。
一nhất
異dị
雖tuy 俱câu 不bất 實thật 而nhi 多đa 用dụng
一nhất
故cố 此thử 中trung 說thuyết 。
菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 道đạo 。 道đạo 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。
無vô 咎cữu 。
如như
常thường
無vô 常thường
是thị 二nhị 邊biên 。
常thường
多đa 生sanh 煩phiền 惱não 故cố 不bất 用dụng 。
無vô 常thường
能năng 破phá 顛điên 倒đảo 故cố 多đa 用dụng 。 事sự 既ký 成thành 辦biện 。 亦diệc 捨xả 。
無vô 常thường
此thử 中trung 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 以dĩ 觀quán 種chủng 種chủng 別biệt 異dị 。 法pháp 故cố 多đa 生sanh 著trước 心tâm 。 若nhược 觀quán 諸chư 法pháp 一nhất 相tương/tướng 若nhược 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 等đẳng 。 是thị 時thời 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 。 著trước 心tâm 少thiểu 故cố 。 是thị 故cố 多đa 用dụng 是thị 。
一nhất
於ư 實thật 義nghĩa 中trung 。
一nhất
亦diệc 不bất 用dụng 。 若nhược 著trước 。
一nhất
即tức 復phục 是thị 患hoạn 。
復phục 次thứ 。 別biệt 。
異dị
無vô 故cố 。
一nhất
亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 相tương 待đãi 法pháp 故cố 。 但đãn 以dĩ 不bất 著trước 心tâm 。 不bất 取thủ 一nhất 相tương/tướng 。 故cố 說thuyết 無vô 咎cữu 。
一nhất
不bất 實thật 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 得đắc 即tức 是thị 佛Phật 。
復phục 次thứ 。 今kim 佛Phật 更cánh 答đáp 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。
菩Bồ 提Đề 雖tuy 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 而nhi 菩Bồ 薩Tát 能năng 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 等đẳng 諸chư 功công 德đức 。 住trụ 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 以dĩ 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 慧tuệ 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
爾nhĩ 時thời 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 自tự 在tại 。 得đắc 名danh 為vi 佛Phật 。
菩Bồ 薩Tát 雖tuy 知tri
道đạo
及cập
菩Bồ 提Đề
不bất 異dị 。 未vị 具cụ 足túc 諸chư 功công 德đức 故cố 。 不bất 名danh 為vi 佛Phật 。
又hựu 佛Phật 諸chư 事sự 畢tất 竟cánh 。 願nguyện 。 行hành 滿mãn 足túc 故cố 。 不bất 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。
得đắc 者giả 是thị
佛Phật
法pháp 是thị 。
菩Bồ 提Đề
求cầu 菩Bồ 提Đề 者giả 是thị 。
菩Bồ 薩Tát
須Tu 菩Bồ 提Đề 從tùng 佛Phật 聞văn 菩Bồ 提Đề 相tương/tướng 。 道đạo 相tương/tướng 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 已dĩ 。 今kim 問vấn 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 事sự 。
諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 無vô 有hữu 力lực 知tri 淨tịnh 佛Phật 國quốc 事sự 。 是thị 故cố 問vấn 。
問vấn 曰viết 。
何hà 等đẳng 是thị 淨tịnh 佛Phật 土độ 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 土độ
者giả 。 百bách 億ức 日nhật 月nguyệt 。 百bách 億ức 須Tu 彌Di 山Sơn 。 百bách 億ức 四Tứ 天Thiên 王Vương 等đẳng 諸chư 天thiên 。 是thị 名danh 。
三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới
如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 名danh 為vi 。
一nhất 佛Phật 土độ
佛Phật 於ư 此thử 中trung 。 施thi 作tác 佛Phật 事sự 。 佛Phật 常thường 晝trú 三tam 時thời 。 夜dạ 三tam 時thời 。 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 遍biến 觀quán 眾chúng 生sanh 。
誰thùy 可khả 種chúng 善thiện 根căn 。 誰thùy 善thiện 根căn 成thành 就tựu 應ưng 增tăng 長trưởng 。 誰thùy 善thiện 根căn 成thành 就tựu 應ưng 得đắc 度độ 。
見kiến 是thị 已dĩ 。 以dĩ 神thần 通thông 力lực 。 隨tùy 所sở 見kiến 教giáo 化hóa 。
眾chúng 生sanh 心tâm 隨tùy 逐trục 外ngoại 緣duyên 。 得đắc 隨tùy 意ý 事sự 。 則tắc 不bất 生sanh 瞋sân 惱não 。 得đắc 不bất 淨tịnh 。 無vô 常thường 等đẳng 因nhân 緣duyên 。 則tắc 不bất 生sanh 貪tham 欲dục 等đẳng 煩phiền 惱não 。 若nhược 得đắc 無vô 所sở 有hữu 空không 因nhân 緣duyên 。 則tắc 不bất 生sanh 癡si 。 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。
是thị 故cố 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 易dị 度độ 故cố 。 國quốc 土độ 中trung 無vô 所sở 乏phạp 少thiểu 。 無vô 我ngã 心tâm 故cố 。 則tắc 不bất 生sanh 慳san 貪tham 。 瞋sân 恚khuể 等đẳng 煩phiền 惱não 。
有hữu 佛Phật 國quốc 土độ 。 一nhất 切thiết 樹thụ 木mộc 。 常thường 出xuất 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 音âm 聲thanh 。 所sở 謂vị 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 無vô 起khởi 無vô 作tác 等đẳng 。 眾chúng 生sanh 但đãn 聞văn 是thị 妙diệu 音âm 。 不bất 聞văn 異dị 聲thanh 。 眾chúng 生sanh 利lợi 根căn 故cố 。 便tiện 得đắc 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。
如như 是thị 等đẳng 佛Phật 土thổ/độ 莊trang 嚴nghiêm 。 名danh 為vi 。
淨tịnh 佛Phật 土độ
如như 《# 阿A 彌Di 陀Đà 》# 等đẳng 諸chư 經kinh 中trung 說thuyết 。
佛Phật 答đáp 。
菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 發phát 意ý 來lai 。 自tự 淨tịnh 麁thô 身thân 。 口khẩu 。 意ý 業nghiệp 。 亦diệc 教giáo 他tha 人nhân 淨tịnh 麁thô 身thân 。 口khẩu 。 意ý 業nghiệp 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 住trụ 神thần 通thông 波Ba 羅La 蜜Mật 。 然nhiên 後hậu 能năng 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 今kim 何hà 以dĩ 言ngôn 。
從tùng 初sơ 發phát 意ý 來lai 。 淨tịnh 麁thô 身thân 。 口khẩu 。 意ý 業nghiệp 。
答đáp 曰viết 。
三tam 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。 非phi 但đãn 為vi 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 道đạo 皆giai 淨tịnh 。
此thử 三tam 業nghiệp 初sơ 淨tịnh 身thân 。 口khẩu 。 意ý 業nghiệp 。 後hậu 為vi 淨tịnh 佛Phật 土độ 。
自tự 身thân 淨tịnh 亦diệc 淨tịnh 他tha 人nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 但đãn 一nhất 人nhân 。 生sanh 國quốc 土độ 中trung 者giả 皆giai 。 共cộng 作tác 因nhân 緣duyên 。 內nội 法pháp 與dữ 外ngoại 法pháp 作tác 因nhân 緣duyên 。 若nhược 善thiện 。 若nhược 不bất 善thiện 。
多đa 惡ác 口khẩu 業nghiệp 故cố 。 地địa 生sanh 荊kinh 棘cức 。 諂siểm 誑cuống 曲khúc 心tâm 故cố 。 地địa 則tắc 高cao 下hạ 不bất 平bình 。 慳san 貪tham 多đa 故cố 。 則tắc 水thủy 旱hạn 不bất 調điều 。 地địa 生sanh 沙sa 礫lịch 。
不bất 作tác 上thượng 諸chư 惡ác 故cố 。 地địa 則tắc 平bình 正chánh 。 多đa 出xuất 珍trân 寶bảo 。 如như 彌Di 勒Lặc 佛Phật 出xuất 時thời 。 人nhân 皆giai 行hành 十Thập 善Thiện 故cố 。 地địa 多đa 珍trân 寶bảo 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 布bố 施thí 等đẳng 諸chư 善thiện 法Pháp 得đắc 淨tịnh 佛Phật 土độ 果quả 報báo 。 何hà 以dĩ 但đãn 說thuyết 。
淨tịnh 三tam 業nghiệp
答đáp 曰viết 。
雖tuy 知tri 善thiện 惡ác 諸chư 法pháp 。 是thị 苦khổ 樂lạc 因nhân 緣duyên 。 如như 一nhất 切thiết 心tâm 。 心tâm 數số 法pháp 中trung 。 得đắc 道Đạo 時thời 智trí 慧tuệ 為vi 大đại 。 攝nhiếp 心tâm 中trung 定định 為vi 大đại 。 作tác 業nghiệp 時thời 思tư 為vi 大đại 。 得đắc 是thị 思tư 業nghiệp 已dĩ 。 起khởi 身thân 。 口khẩu 。 意ý 業nghiệp 。 布bố 施thí 。 禪thiền 定định 等đẳng 。 以dĩ 思tư 為vi 首thủ 。 譬thí 如như 縫phùng 衣y 。 以dĩ 針châm 為vi 導đạo 。 受thọ 後hậu 世thế 果quả 報báo 時thời 。 業nghiệp 力lực 為vi 大đại 。 是thị 故cố 說thuyết 。
三tam 業nghiệp
則tắc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 善thiện 法pháp 。 意ý 業nghiệp 中trung 盡tận 攝nhiếp 一nhất 切thiết 心tâm 。 心tâm 數số 法pháp 。 身thân 。 口khẩu 則tắc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 色sắc 法pháp 。
人nhân 身thân 行hành 三tam 種chủng 。 福phước 德đức 具cụ 足túc 。 則tắc 國quốc 土độ 清thanh 淨tịnh 。 內nội 法pháp 淨tịnh 故cố 。 外ngoại 法pháp 亦diệc 淨tịnh 。 譬thí 如như 面diện 淨tịnh 故cố 。 鏡kính 中trung 像tượng 亦diệc 淨tịnh 。 如như 《# 毘tỳ 摩ma 羅la 詰cật 經kinh 》# 中trung 說thuyết 。
不bất 殺sát 生sanh 故cố 人nhân 皆giai 長trường 壽thọ 。
如như 是thị 等đẳng 。
問vấn 曰viết 。
身thân 。 口khẩu 。 意ý 麁thô 業nghiệp 。 是thị 事sự 易dị 知tri 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 何hà 以dĩ 故cố 問vấn 。
答đáp 曰viết 。
麁thô 。 細tế 不bất 定định 故cố 。
如như 求cầu 道Đạo 人nhân 中trung 布bố 施thí 是thị 麁thô 善thiện 。 於ư 白bạch 衣y 為vi 細tế 。
如như 小Tiểu 乘Thừa 中trung 不bất 善thiện 業nghiệp 為vi 麁thô 。 善thiện 業nghiệp 為vi 細tế 。 摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 取thủ 善thiện 法Pháp 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 皆giai 名danh 為vi 麁thô 。
以dĩ 麁thô 。 細tế 不bất 定định 故cố 問vấn 。
佛Phật 次thứ 第đệ 為vi 說thuyết 麁thô 業nghiệp 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 奪đoạt 命mạng 。 乃nãi 至chí 邪tà 見kiến 。
是thị 三tam 種chủng 身thân 業nghiệp 。 四tứ 種chủng 口khẩu 業nghiệp 。 三tam 種chủng 意ý 業nghiệp 。 皆giai 名danh 為vi 麁thô 。
復phục 次thứ 。 破phá 菩Bồ 薩Tát 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 法pháp 。 慳san 貪tham 等đẳng 皆giai 名danh 為vi 麁thô 。
問vấn 曰viết 。
先tiên 說thuyết 十thập 不bất 善thiện 道đạo 。 已dĩ 攝nhiếp 慳san 貪tham 等đẳng 。 何hà 以dĩ 復phục 別biệt 說thuyết 。
答đáp 曰viết 。
是thị 六lục 法pháp 不bất 入nhập 。 十thập 不bất 善thiện 道đạo 。 十thập 不bất 善thiện 道đạo 。 皆giai 是thị 惱não 眾chúng 生sanh 法pháp 。 是thị 六lục 法pháp 不bất 但đãn 。 為vi 惱não 眾chúng 生sanh 。
如như 慳san 心tâm 。 但đãn 自tự 惜tích 財tài 。 不bất 惱não 眾chúng 生sanh 。
貪tham 心tâm 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 但đãn 貪tham 他tha 財tài 。 未vị 惱não 眾chúng 生sanh 。 二nhị 者giả 。 貪tham 心tâm 轉chuyển 盛thịnh 。 求cầu 而nhi 不bất 得đắc 。 則tắc 欲dục 毀hủy 害hại 。 是thị 名danh 業nghiệp 道đạo 。 以dĩ 能năng 起khởi 業nghiệp 故cố 。
瞋sân 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 小tiểu 者giả 不bất 名danh 業nghiệp 道đạo 。 以dĩ 其kỳ 能năng 趣thú 惡ác 處xứ 故cố 為vi 道đạo 。
是thị 故cố 別biệt 說thuyết 六lục 法pháp 無vô 咎cữu 。
問vấn 曰viết 。
六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 中trung 已dĩ 說thuyết 戒giới 。 今kim 何hà 以dĩ 復phục 說thuyết 。
戒giới 不bất 淨tịnh
答đáp 曰viết 。
破phá 戒giới 法pháp
是thị 殺sát 生sanh 等đẳng 麁thô 罪tội 。
戒giới 不bất 淨tịnh
是thị 微vi 細tế 罪tội 。 不bất 惱não 眾chúng 生sanh 。 如như 飲ẩm 酒tửu 等đẳng 。 不bất 入nhập 十thập 不bất 善thiện 道đạo 。
復phục 次thứ 。 破phá 五ngũ 眾chúng 戒giới 。 名danh 為vi 。
破phá 戒giới
不bất 破phá 所sở 受thọ 戒giới 。 常thường 為vi 三tam 毒độc 覆phú 心tâm 。 不bất 憶ức 念niệm 戒giới 。 迴hồi 向hướng 天thiên 福phước 。 邪tà 見kiến 持trì 戒giới 。 如như 是thị 等đẳng 名danh 為vi 。
戒giới 不bất 淨tịnh
復phục 次thứ 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 心tâm 遠viễn 離ly 四tứ 念niệm 處xứ 等đẳng 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 是thị 名danh 麁thô 業nghiệp 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 中trung 心tâm 皆giai 觀quán 實thật 法pháp 。 隨tùy 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 隨tùy 世thế 間gian 。 若nhược 出xuất 四tứ 念niệm 處xứ 等đẳng 法pháp 。 心tâm 則tắc 散tán 亂loạn 。 譬thí 如như 蛇xà 行hành 本bổn 性tánh 好hảo/hiếu 曲khúc 。 若nhược 入nhập 竹trúc 筒đồng 則tắc 直trực 。 出xuất 筒đồng 還hoàn 曲khúc 。
復phục 次thứ 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 貪tham 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 證chứng 。 是thị 為vi 麁thô 。
如như 人nhân 聞văn 佛Phật 說thuyết 。
須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 不bất 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 盡tận 無vô 量lượng 苦khổ 。 如như 五ngũ 十thập 由do 旬tuần 池trì 水thủy 。 餘dư 在tại 者giả 如như 一nhất 渧đế 。 二nhị 渧đế 。
則tắc 生sanh 貪tham 心tâm 。 以dĩ 其kỳ 心tâm 不bất 牢lao 固cố 。 本bổn 求cầu 作tác 佛Phật 。 為vi 眾chúng 生sanh 。 今kim 為vi 自tự 身thân 而nhi 欲dục 取thủ 證chứng 。 是thị 為vi 欺khi 佛Phật 。 亦diệc 負phụ 眾chúng 生sanh 。 是thị 故cố 名danh 麁thô 。
譬thí 如như 人nhân 請thỉnh 客khách 。 欲dục 設thiết 飲ẩm 食thực 。 而nhi 竟cánh 不bất 與dữ 。 是thị 則tắc 妄vọng 語ngữ 負phụ 客khách 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 初sơ 發phát 心tâm 時thời 作tác 願nguyện 。
我ngã 當đương 作tác 佛Phật 。 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。
而nhi 貪tham 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 是thị 則tắc 負phụ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。
如như 貪tham 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 乃nãi 至chí 貪tham 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 亦diệc 如như 是thị 。
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu 十thập 二nhị