Đại Trí Độ Luận – Quyển 86

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 86
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

大đại 智Trí 度Độ 論luận 釋thích 遍biến 學học 品phẩm 第đệ 七thất 十thập 四tứ (# 卷quyển 八bát 十thập 六lục )# 。

聖thánh 者giả 龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 造tạo

後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

【# 經Kinh 】#

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 大đại 智trí 慧tuệ 成thành 就tựu 。 行hành 是thị 深thâm 法Pháp 。 亦diệc 不bất 受thọ 果quả 報báo 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 大đại 智trí 慧tuệ 成thành 就tựu 。 行hành 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 受thọ 果quả 報báo 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 諸chư 法pháp 性tánh 中trung 不bất 動động 故cố 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 諸chư 法pháp 。 性tánh 中trung 不bất 動động 。

佛Phật 言ngôn 。

於ư 無vô 所sở 有hữu 。 性tánh 中trung 不bất 動động 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 色sắc 性tánh 中trung 不bất 動động 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 性tánh 中trung 不bất 動động 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 性tánh 中trung 不bất 動động 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 性tánh 中trung 不bất 動động 。 四tứ 禪thiền 性tánh 中trung 不bất 動động 。 四tứ 無vô 量lượng 性tánh 中trung 不bất 動động 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 性tánh 中trung 不bất 動động 。 四tứ 念niệm 處xứ 性tánh 中trung 不bất 動động 。 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 分phần/phân 性tánh 中trung 不bất 動động 。 空không 三tam 昧muội 。 無vô 相tướng 。 無Vô 作Tác 三Tam 昧Muội 。 乃nãi 至chí 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 性tánh 中trung 不bất 動động 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 諸chư 法pháp 性tánh 即tức 。 是thị 無vô 所sở 有hữu 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 無vô 所sở 有hữu 。 法pháp 不bất 能năng 得đắc 所sở 有hữu 法pháp 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 所sở 有hữu 法pháp 能năng 得đắc 所sở 有hữu 法pháp 不phủ 。

佛Phật 言ngôn 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 所sở 有hữu 法pháp 能năng 得đắc 無vô 所sở 有hữu 法pháp 不phủ 。

佛Phật 言ngôn 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 無vô 所sở 有hữu 法pháp 。 能năng 得đắc 無vô 所sở 有hữu 法pháp 不phủ 。

佛Phật 言ngôn 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 能năng 得đắc 所sở 有hữu 。 所sở 有hữu 不bất 能năng 得đắc 所sở 有hữu 。 所sở 有hữu 不bất 能năng 。 得đắc 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 所sở 有hữu 不bất 能năng 。 得đắc 無vô 所sở 有hữu 。 將tương 無vô 世Thế 尊Tôn 不bất 得đắc 道Đạo 耶da 。

佛Phật 言ngôn 。

有hữu 得đắc 。 不bất 以dĩ 此thử 四tứ 句cú 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 有hữu 得đắc 。

佛Phật 言ngôn 。

非phi 所sở 有hữu 。 非phi 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 諸chư 戲hí 論luận 。 是thị 名danh 得đắc 道Đạo 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 戲hí 論luận 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 觀quán 色sắc 若nhược 常thường 。 若nhược 無vô 常thường 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。 觀quán 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 若nhược 常thường 。 若nhược 無vô 常thường 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。 觀quán 色sắc 若nhược 苦khổ 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 若nhược 苦khổ 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。 觀quán 色sắc 若nhược 我ngã 。 若nhược 非phi 我ngã 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 若nhược 我ngã 。 若nhược 非phi 我ngã 。 色sắc 若nhược 寂tịch 滅diệt 。 若nhược 不bất 寂tịch 滅diệt 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 若nhược 寂tịch 滅diệt 。 若nhược 不bất 寂tịch 滅diệt 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。

苦khổ 聖Thánh 諦Đế 應ưng 見kiến 。 集tập 聖Thánh 諦Đế 應ưng 斷đoạn 。 滅diệt 聖Thánh 諦Đế 應ưng 證chứng 。 道đạo 聖Thánh 諦Đế 應ưng 修tu 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。

應ưng 修tu 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。

應ưng 修tu 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 四tứ 正chánh 勤cần 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 七thất 覺giác 分phần/phân 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。 應ưng 修tu 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。 無vô 作tác 解giải 脫thoát 門môn 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。 應ưng 修tu 八bát 背bối/bội 捨xả 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。

我ngã 當đương 過quá 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。

我ngã 當đương 具cụ 足túc 。 菩Bồ 薩Tát 十Thập 地Địa 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。 我ngã 當đương 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。

我ngã 當đương 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。 我ngã 當đương 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。

我ngã 當đương 生sanh 佛Phật 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。 我ngã 當đương 得đắc 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。 我ngã 當đương 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 色sắc 若nhược 常thường 若nhược 無vô 常thường 。 不bất 可khả 戲hí 論luận 。 故cố 不bất 應ưng 戲hí 論luận 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 若nhược 常thường 若nhược 無vô 常thường 不bất 可khả 戲hí 論luận 故cố 。 不bất 應ưng 戲hí 論luận 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 不bất 可khả 戲hí 論luận 故cố 。 不bất 應ưng 戲hí 論luận 。

何hà 以dĩ 故cố 。 性tánh 不bất 戲hí 論luận 性tánh 。 無vô 性tánh 不bất 戲hí 論luận 無vô 性tánh 。 離ly 性tánh 。 無vô 性tánh 。 更cánh 無vô 法pháp 可khả 得đắc 。 所sở 謂vị 戲hí 論luận 者giả 。 戲hí 論luận 法pháp 。 戲hí 論luận 處xứ 。 以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 色sắc 無vô 戲hí 論luận 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 無vô 戲hí 論luận 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 行hành 無vô 戲hí 論luận 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 色sắc 不bất 可khả 戲hí 論luận 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 不bất 可khả 戲hí 論luận 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

色sắc 性tánh 無vô 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 性tánh 無vô 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 法pháp 性tánh 無vô 。 即tức 是thị 無vô 戲hí 論luận 。 以dĩ 是thị 故cố 。 色sắc 不bất 可khả 戲hí 論luận 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 不bất 可khả 戲hí 論luận 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 能năng 如như 是thị 行hành 無vô 戲hí 論luận 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 時thời 得đắc 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 諸chư 法pháp 無vô 有hữu 性tánh 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 何hà 等đẳng 道đạo 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 為vi 用dụng 聲Thanh 聞Văn 道đạo 。 為vi 用dụng 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 為vi 用dụng 佛Phật 道Đạo 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

不bất 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 道đạo 。 不bất 以dĩ 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 不bất 以dĩ 佛Phật 道Đạo 得đắc 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 遍biến 學học 諸chư 道đạo 。 得đắc 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 八bát 人nhân 先tiên 學học 諸chư 道đạo 。 然nhiên 後hậu 入nhập 正chánh 位vị 。 未vị 得đắc 果quả 而nhi 先tiên 生sanh 果quả 道đạo 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 先tiên 遍biến 學học 諸chư 道đạo 。 然nhiên 後hậu 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 亦diệc 未vị 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 而nhi 先tiên 生sanh 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。

爾nhĩ 時thời 以dĩ 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 慧tuệ 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 遍biến 學học 諸chư 道đạo 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 者giả 。 八bát 人nhân 向hướng 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 向hướng 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 得đắc 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 向hướng 阿A 那Na 含Hàm 。 得đắc 阿A 那Na 含Hàm 。 向hướng 阿A 羅La 漢Hán 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 佛Phật 道Đạo 。 是thị 諸chư 道đạo 各các 各các 異dị 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 遍biến 學học 諸chư 道đạo 然nhiên 後hậu 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 者giả 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 若nhược 生sanh 八bát 道đạo 。 應ưng 作tác 八bát 人nhân 。 生sanh 見kiến 道đạo 。 應ưng 作tác 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 生sanh 思tư 惟duy 道đạo 。 應ưng 作tác 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 作tác 阿A 那Na 含Hàm 。 作tác 阿A 羅La 漢Hán 。 若nhược 生sanh 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 作tác 辟Bích 支Chi 佛Phật 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 作tác 八bát 人nhân 。 然nhiên 後hậu 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 不bất 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 亦diệc 無vô 是thị 處xứ 。 作tác 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 乃nãi 至chí 。 作tác 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 然nhiên 後hậu 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 亦diệc 無vô 是thị 處xứ 。 不bất 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 亦diệc 無vô 是thị 處xứ 。

世Thế 尊Tôn 。 我ngã 云vân 何hà 當đương 知tri 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 遍biến 學học 諸chư 道đạo 得đắc 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 作tác 八bát 人nhân 。 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 乃nãi 至chí 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。 得đắc 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 然nhiên 後hậu 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 不bất 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 當đương 得đắc 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 從tùng 初sơ 發phát 意ý 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 以dĩ 智trí 觀quán 過quá 八bát 地địa 。 何hà 等đẳng 八bát 地địa 。 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 。 性tánh 地địa 。 八bát 人nhân 地địa 。 見kiến 地địa 。 薄bạc 地địa 。 離ly 欲dục 地địa 。 已dĩ 辦biện 地địa 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 以dĩ 道đạo 種chủng 智trí 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 已dĩ 。 以dĩ 一nhất 切thiết 種chủng 。 智trí 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 八bát 人nhân 若nhược 智trí 。 若nhược 斷đoạn 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 若nhược 智trí 。 若nhược 斷đoạn 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 若nhược 智trí 。 若nhược 斷đoạn 。 阿A 那Na 含Hàm 若nhược 智trí 。 若nhược 斷đoạn 。 阿A 羅La 漢Hán 若nhược 智trí 。 若nhược 斷đoạn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 若nhược 智trí 。 若nhược 斷đoạn 。 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 忍nhẫn 。

菩Bồ 薩Tát 學học 如như 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 以dĩ 道đạo 種chủng 智trí 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 已dĩ 。 以dĩ 一nhất 切thiết 種chủng 。 智trí 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 。 得đắc 佛Phật 道Đạo 。

如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 遍biến 學học 諸chư 道đạo 具cụ 足túc 。 應ưng 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 已dĩ 。 以dĩ 果quả 饒nhiêu 益ích 眾chúng 生sanh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 道đạo 。

聲Thanh 聞Văn 道đạo 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 佛Phật 道Đạo 。 何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 道đạo 種chủng 智trí 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 生sanh 一nhất 切thiết 道đạo 種chủng 淨tịnh 智trí 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 何hà 等đẳng 是thị 道đạo 種chủng 淨tịnh 智trí 。

若nhược 諸chư 法pháp 相tướng 貌mạo 所sở 可khả 顯hiển 示thị 法pháp 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 正chánh 知tri 。 正chánh 知tri 已dĩ 。 為vì 他tha 演diễn 說thuyết 。 開khai 示thị 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 得đắc 解giải 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 解giải 一nhất 切thiết 音âm 聲thanh 語ngữ 言ngôn 。 以dĩ 是thị 音âm 聲thanh 說thuyết 法Pháp 。 遍biến 滿mãn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 如như 響hưởng 相tương/tướng 。

以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 先tiên 具cụ 足túc 學học 一nhất 切thiết 道đạo 。 道đạo 智trí 具cụ 足túc 已dĩ 。 應ưng 分phân 別biệt 知tri 眾chúng 生sanh 深thâm 心tâm 。 所sở 謂vị 地địa 獄ngục 眾chúng 生sanh 。 地địa 獄ngục 道đạo 。 地địa 獄ngục 因nhân 。 地địa 獄ngục 果quả 。 應ưng 知tri 。 應ưng 障chướng 。 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 道đạo 。 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 因nhân 。 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 果quả 。 應ưng 知tri 。 應ưng 障chướng 。 諸chư 龍long 。 鬼quỷ 神thần 。 犍kiền 闥thát 婆bà 。 緊khẩn 那na 羅la 。 摩ma 睺hầu 羅la 伽già 。 阿a 修tu 羅la 道đạo 。 因nhân 。 果quả 。 應ưng 知tri 。 應ưng 障chướng 。

人nhân 道đạo 。 因nhân 。 果quả 應ưng 知tri 。 諸chư 天thiên 道đạo 。 因nhân 。 果quả 應ưng 知tri 。

四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 夜dạ 摩ma 天thiên 。 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 。 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 梵Phạm 天Thiên 。 光quang 音âm 天thiên 。 遍biến 淨tịnh 天thiên 。 廣quảng 果quả 天thiên 。 無vô 想tưởng 天thiên 。 阿a 婆bà 羅la 呵ha 天thiên 。 無vô 熱nhiệt 天thiên 。 易dị 見kiến 天thiên 。 喜hỷ 見kiến 天thiên 。 阿A 迦Ca 尼Ni 吒Tra 天Thiên 道đạo 。 因nhân 果quả 應ưng 知tri 。 無vô 邊biên 虛hư 空không 處xứ 。 無Vô 邊Biên 識Thức 處Xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 道đạo 。 因nhân 。 果quả 應ưng 知tri 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 正chánh 勤cần 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 七thất 覺giác 分phần/phân 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。 因nhân 。 果quả 應ưng 知tri 。 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。 無vô 作tác 解giải 脫thoát 門môn 。 佛Phật 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 因nhân 。 果quả 應ưng 知tri 。

菩Bồ 薩Tát 以dĩ 是thị 道đạo 。 令linh 眾chúng 生sanh 入nhập 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 。 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 道đạo 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 淨tịnh 道đạo 種chủng 智trí 。

菩Bồ 薩Tát 學học 是thị 。 道đạo 種chủng 智trí 已dĩ 。 入nhập 眾chúng 生sanh 深thâm 心tâm 相tương/tướng 。 入nhập 已dĩ 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 。 如như 應ứng 說thuyết 法Pháp 。 所sở 言ngôn 不bất 虛hư 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 善thiện 知tri 眾chúng 生sanh 根căn 相tướng 。 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 。 心tâm 數số 法pháp 生sanh 死tử 所sở 趣thú 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 應ưng 行hành 道Đạo 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 諸chư 善thiện 。 助trợ 道Đạo 法Pháp 皆giai 入nhập 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 應ưng 行hành 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 無vô 色sắc 。 無vô 形hình 。 無vô 對đối 。 一nhất 相tướng 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 是thị 助trợ 道Đạo 法Pháp 能năng 取thủ 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 無vô 色sắc 。 無vô 形hình 。 無vô 對đối 。 一nhất 相tướng 所sở 謂vị 無vô 相tướng 法pháp 。 無vô 所sở 取thủ 。 無vô 所sở 捨xả 。 譬thí 如như 虛hư 空không 無vô 取thủ 。 無vô 捨xả 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 。 無vô 所sở 取thủ 。 無vô 所sở 捨xả 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 有hữu 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 。 為vì 是thị 眾chúng 生sanh 故cố 。 顯hiển 示thị 助trợ 道Đạo 法Pháp 能năng 至chí 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 所sở 有hữu 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 所sở 有hữu 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 所sở 有hữu 內nội 空không 。 外ngoại 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 初sơ 禪thiền 乃nãi 至chí 。 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 八bát 背bối/bội 捨xả 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 佛Phật 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 等đẳng 諸chư 法pháp 。 於ư 是thị 聖thánh 法pháp 中trung 。 皆giai 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 無vô 色sắc 。 無vô 形hình 。 無vô 對đối 。 一nhất 相tướng 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。 以dĩ 世thế 俗tục 法pháp 故cố 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 令linh 解giải 。 非phi 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 以dĩ 智trí 。 見kiến 如như 法Pháp 應ưng 學học 。 學học 已dĩ 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 應ứng 用dụng 。 不bất 應ứng 用dụng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 法pháp 菩Bồ 薩Tát 分phân 別biệt 已dĩ 。 應ứng 用dụng 。 不bất 應ứng 用dụng 。

佛Phật 言ngôn 。

聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 法Pháp 分phân 別biệt 知tri 。 不bất 應ứng 用dụng 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 分phân 別biệt 知tri 。 應ứng 用dụng 。

如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 是thị 聖thánh 法pháp 中trung 。 應ưng 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 以dĩ 故cố 說thuyết 名danh 聖thánh 法pháp 。 何hà 等đẳng 是thị 聖thánh 法pháp 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 法Pháp 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 及cập 諸chư 佛Phật 。 於ư 欲dục 。 瞋sân 。 癡si 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 身thân 見kiến 。 戒giới 取thủ 。 疑nghi 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 欲dục 染nhiễm 。 瞋sân 。 恚khuể 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 色sắc 染nhiễm 。 無vô 色sắc 染nhiễm 。 掉trạo 。 慢mạn 。 無vô 明minh 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 初sơ 禪thiền 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 禪thiền 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 慈từ 。 悲bi 。 喜hỷ 。 捨xả 。 虛hư 空không 處xứ 乃nãi 至chí 。 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 內nội 空không 乃nãi 至chí 大đại 悲bi 。 有hữu 為vi 性tánh 。 無vô 為vi 性tánh 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 無vô 色sắc 。 無vô 形hình 。 無vô 對đối 。 一nhất 相tướng 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。

無vô 色sắc 法pháp 與dữ 無vô 色sắc 法pháp 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 無vô 形hình 法pháp 與dữ 無vô 形hình 法pháp 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 無vô 對đối 法pháp 與dữ 無vô 對đối 法pháp 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 一nhất 相tương/tướng 法pháp 與dữ 一nhất 相tương/tướng 法pháp 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 無vô 相tướng 法pháp 與dữ 無vô 相tướng 法pháp 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 無vô 色sắc 。 無vô 形hình 。 無vô 對đối 。 一nhất 相tướng 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 應ưng 學học 。 學học 已dĩ 。 不bất 得đắc 諸chư 法pháp 相tương/tướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 學học 色sắc 相tướng 耶da 。 不bất 學học 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 相tương/tướng 耶da 。 不bất 學học 眼nhãn 相tương/tướng 乃nãi 至chí 意ý 相tương/tướng 。 不bất 學học 色sắc 相tướng 乃nãi 至chí 法pháp 相tướng 。 不bất 學học 地địa 種chủng 相tương/tướng 乃nãi 至chí 識thức 種chủng 相tương/tướng 。 不bất 學học 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 。 不bất 學học 內nội 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 。 有hữu 法pháp 空không 相tướng 。 不bất 學học 初sơ 禪thiền 相tương/tướng 乃nãi 至chí 第đệ 四tứ 禪thiền 相tương/tướng 。 不bất 學học 慈từ 相tương/tướng 乃nãi 至chí 捨xả 相tương/tướng 。 不bất 學học 無vô 邊biên 空không 相tướng 乃nãi 至chí 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 相tương/tướng 。 不bất 學học 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 相tương/tướng 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 相tương/tướng 。 不bất 學học 空không 三tam 昧muội 相tương/tướng 。 無vô 相tướng 。 無Vô 作Tác 三Tam 昧Muội 相tương/tướng 。 不bất 學học 八bát 背bối/bội 捨xả 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 相tương/tướng 。 不bất 學học 佛Phật 十Thập 力Lực 相tương/tướng 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 相tương/tướng 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 相tương/tướng 。 大đại 慈từ 大đại 悲bi 相tương/tướng 。 不bất 學học 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 相tương/tướng 。 集tập 。 滅diệt 。 道đạo 聖Thánh 諦Đế 相tương/tướng 。 不bất 學học 逆nghịch 順thuận 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 相tương/tướng 。 不bất 學học 有hữu 為vi 性tánh 相tướng 。 無vô 為vi 性tánh 相tướng 耶da 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 不bất 學học 諸chư 法pháp 相tướng 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 云vân 何hà 學học 諸chư 法pháp 相tướng 。 若nhược 有hữu 為vi 。 若nhược 無vô 為vi 。 學học 已dĩ 。 過quá 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 若nhược 不bất 過quá 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 云vân 何hà 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 若nhược 不bất 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 云vân 何hà 當đương 得đắc 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 若nhược 不bất 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 云vân 何hà 當đương 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 若nhược 不bất 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 云vân 何hà 以dĩ 三tam 乘thừa 度độ 。 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

若nhược 諸chư 法pháp 實thật 有hữu 相tương/tướng 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 學học 是thị 相tương/tướng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 實thật 無vô 有hữu 相tương/tướng 。 無vô 色sắc 。 無vô 形hình 。 無vô 對đối 。 一nhất 相tướng 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 不bất 學học 相tương/tướng 。 不bất 學học 無vô 相tướng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 佛Phật 。 無vô 佛Phật 。 諸chư 法pháp 一nhất 相tương/tướng 。 性tánh 常thường 住trụ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 非phi 有hữu 相tương/tướng 。 非phi 無vô 相tướng 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 云vân 何hà 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 若nhược 不bất 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 能năng 過quá 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 若nhược 不bất 過quá 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 不bất 能năng 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 若nhược 不bất 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 不bất 得đắc 無vô 生sanh 法pháp 忍nhẫn 。 若nhược 不bất 得đắc 無vô 生sanh 法pháp 忍nhẫn 。 不bất 能năng 得đắc 諸chư 菩Bồ 薩Tát 神thần 通thông 。 若nhược 不bất 得đắc 菩Bồ 薩Tát 神thần 通thông 。 不bất 能năng 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 若nhược 不bất 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土thổ/độ 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 不bất 能năng 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 若nhược 不bất 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 不bất 能năng 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 若nhược 不bất 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 不bất 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 阿A 那Na 含Hàm 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 不bất 能năng 令linh 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 不bất 能năng 令linh 。 眾chúng 生sanh 得đắc 布bố 施thí 福phước 。 亦diệc 不bất 能năng 令linh 得đắc 持trì 戒giới 。 修tu 定định 福phước 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 諸chư 法pháp 無vô 相tướng 。 非phi 一nhất 相tương/tướng 。 非phi 異dị 相tướng 。 若nhược 修tu 無vô 相tướng 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 修tu 無vô 相tướng 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

佛Phật 言ngôn 。

修tu 諸chư 法pháp 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 修tu 諸chư 法pháp 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

佛Phật 言ngôn 。

修tu 色sắc 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 眼nhãn 壞hoại 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 意ý 法pháp 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 色sắc 法pháp 壞hoại 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 法pháp 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 初sơ 禪thiền 壞hoại 。 第đệ 二nhị 。 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 禪thiền 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 慈từ 。 悲bi 。 喜hỷ 。 捨xả 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 無vô 邊biên 空không 處xứ 。 無Vô 邊Biên 識Thức 處Xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 念niệm 佛Phật 。 念niệm 法pháp 。 念niệm 僧Tăng 。 念niệm 戒giới 。 念niệm 捨xả 。 念niệm 天thiên 。 念niệm 滅diệt 。 念niệm 安an 般ban 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 無vô 常thường 相tương/tướng 。 苦khổ 相tương/tướng 。 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 空không 相tướng 。 集tập 相tương/tướng 。 因nhân 相tương/tướng 。 生sanh 相tương/tướng 。 緣duyên 相tương/tướng 。 閉bế 相tương/tướng 。 滅diệt 相tương/tướng 。 妙diệu 相tướng 。 出xuất 相tương/tướng 。 道đạo 相tương/tướng 。 正chánh 相tương/tướng 。 跡tích 相tương/tướng 。 離ly 相tương/tướng 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 壞hoại 。 修tu 我ngã 相tương/tướng 。 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。 壽thọ 命mạng 相tương/tướng 壞hoại 。 乃nãi 至chí 修tu 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 相tương/tướng 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 常thường 相tương/tướng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương/tướng 。 淨tịnh 相tương/tướng 。 我ngã 相tương/tướng 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 空Không 三Tam 昧Muội 。 無vô 相tướng 三tam 昧muội 。 無Vô 作Tác 三Tam 昧Muội 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 八bát 背bối/bội 捨xả 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。 無vô 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。 無vô 覺giác 無vô 觀quán 三tam 昧muội 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 。 集tập 聖Thánh 諦Đế 。 滅diệt 聖Thánh 諦Đế 。 道đạo 聖Thánh 諦Đế 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 苦khổ 智trí 。 集tập 智trí 。 滅diệt 智trí 。 道đạo 智trí 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 盡tận 智trí 。 無vô 生sanh 智trí 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 法pháp 智trí 。 比tỉ 智trí 。 世thế 智trí 。 他tha 心tâm 智trí 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 內nội 空không 。 外ngoại 空không 。 內nội 外ngoại 空không 。 空không 空không 。 大đại 空không 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 有hữu 為vi 空không 。 無vô 為vi 空không 。 畢tất 竟cánh 空không 。 無vô 始thỉ 空không 。 散tán 空không 。 性tánh 空không 。 諸chư 法pháp 空không 。 自tự 相tương/tướng 空không 。 不bất 可khả 得đắc 空không 。 無vô 法pháp 空không 。 有hữu 法pháp 空không 。 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 佛Phật 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 一Nhất 切Thiết 智Trí 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 名danh 修tu 色sắc 壞hoại 乃nãi 至chí 修tu 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 不bất 念niệm 有hữu 色sắc 法pháp 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 念niệm 有hữu 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 乃nãi 至chí 不bất 念niệm 有hữu 壞hoại 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 法pháp 。 是thị 為vi 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 法pháp 念niệm 者giả 。 不bất 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 有hữu 法pháp 念niệm 者giả 。 不bất 修tu 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 人nhân 著trước 法pháp 。 不bất 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 是thị 著trước 者giả 。 無vô 有hữu 解giải 脫thoát 。 無vô 有hữu 道đạo 。 無vô 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 有hữu 法pháp 念niệm 者giả 。 不bất 修tu 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 四tứ 正chánh 勤cần 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 七thất 覺giác 分phần/phân 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。 不bất 修tu 空Không 三Tam 昧Muội 。 乃nãi 至chí 不bất 修tu 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 人nhân 著trước 法pháp 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 有hữu 法pháp 。 何hà 等đẳng 是thị 無vô 法pháp 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

二nhị 者giả 是thị 有hữu 法pháp 。 不bất 二nhị 者giả 是thị 無vô 法pháp 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 二nhị 。

佛Phật 言ngôn 。

色sắc 相tướng 是thị 二nhị 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 相tương/tướng 是thị 二nhị 。 眼nhãn 相tương/tướng 乃nãi 至chí 意ý 相tương/tướng 是thị 二nhị 。 色sắc 相tướng 乃nãi 至chí 法pháp 相tướng 是thị 二nhị 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 佛Phật 相tương/tướng 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 相tương/tướng 。 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 性tánh 相tướng 是thị 二nhị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 相tương/tướng 皆giai 是thị 二nhị 。 一nhất 切thiết 二nhị 皆giai 是thị 有hữu 法pháp 。 適thích 有hữu 法pháp 便tiện 有hữu 生sanh 死tử 。 適thích 有hữu 生sanh 死tử 不bất 得đắc 離ly 生sanh 。 老lão 。 病bệnh 。 死tử 。 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 當đương 知tri 二nhị 相tương/tướng 者giả 。 無vô 有hữu 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 有hữu 道đạo 。 無vô 有hữu 果quả 。 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 順thuận 忍nhẫn 。 何hà 況huống 見kiến 色sắc 相tướng 乃nãi 至chí 見kiến 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 相tướng 。 若nhược 無vô 修tu 道Đạo 。 云vân 何hà 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 及cập 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

佛Phật 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 受thọ 世thế 間gian 果quả 報báo 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 歎thán 未vị 曾tằng 有hữu 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 大đại 智trí 慧tuệ 成thành 就tựu 。 行hành 是thị 深thâm 法Pháp 。 能năng 作tác 因nhân 而nhi 不bất 受thọ 果quả 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 為vi 大đại 利lợi 故cố 。 不bất 受thọ 小tiểu 報báo 。

佛Phật 可khả 其kỳ 意ý 已dĩ 。 更cánh 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 。

菩Bồ 薩Tát 於ư 諸chư 法pháp 性tánh 中trung 不bất 動động 。

諸chư 法pháp 性tánh

者giả 。 無vô 所sở 有hữu 。 畢tất 竟cánh 空không 。 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 菩Bồ 薩Tát 定định 心tâm 安an 住trụ 是thị 中trung 不bất 動động 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 性tánh 中trung 不bất 動động 。

佛Phật 答đáp 。

色sắc 性tánh 中trung 不bất 動động 。 乃nãi 至chí 大đại 慈từ 悲bi 等đẳng 性tánh 中trung 不bất 動động 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 諸chư 法pháp 性tánh 。 眾chúng 因nhân 緣duyên 生sanh 故cố 不bất 自tự 在tại 。 無vô 定định 相tương/tướng 。 無vô 定định 相tương/tướng 故cố 無vô 所sở 有hữu 。

諸chư 法pháp

者giả 。 所sở 謂vị 色sắc 等đẳng 法pháp 。

因nhân 是thị 色sắc 等đẳng 法pháp 故cố 說thuyết 無vô 為vi 。 是thị 故cố 無vô 為vi 。 法pháp 亦diệc 無vô 所sở 有hữu 。

何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 可khả 以dĩ 無vô 所sở 有hữu 。 法pháp 得đắc 所sở 有hữu 法pháp 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

若nhược 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 能năng 得đắc 所sở 有hữu 者giả 。 豈khởi 可khả 以dĩ 所sở 有hữu 法pháp 得đắc 所sở 有hữu 法pháp 耶da 。

佛Phật 答đáp 。

不phủ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 所sở 有hữu 法pháp 。 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 所sở 稱xưng 讚tán 。 所sở 住trú 處xứ 。 尚thượng 不bất 能năng 有hữu 所sở 得đắc 。 何hà 況huống 所sở 有hữu 法pháp 。

所sở 有hữu 法pháp 得đắc 無vô 所sở 有hữu 不phủ 。

佛Phật 言ngôn 。

不phủ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 所sở 有hữu 。 無vô 所sở 有hữu 。 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 故cố 言ngôn 。

不bất

可khả 以dĩ 無vô 所sở 有hữu 。 得đắc 無vô 所sở 有hữu 不phủ 。

佛Phật 言ngôn 。

不phủ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 所sở 有hữu 法pháp 有hữu 生sanh 相tương/tướng 。 住trụ 相tương/tướng 。 以dĩ 虛hư 誑cuống 故cố 。 尚thượng 無vô 所sở 得đắc 。 何hà 況huống 無vô 所sở 有hữu 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 畢tất 竟cánh 空không 。 而nhi 有hữu 所sở 得đắc 。

此thử 中trung 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 更cánh 問vấn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 以dĩ 四tứ 句cú 皆giai 不bất 得đắc 。 將tương 無vô 道đạo 。 無vô 得đắc 果quả 耶da 。

佛Phật 答đáp 。

實thật 有hữu 得đắc 道Đạo 法pháp 。 但đãn 不bất 以dĩ 是thị 四tứ 句cú 。

何hà 以dĩ 故cố 。 四tứ 句cú 有hữu 如như 上thượng 失thất 故cố 。 若nhược 離ly 是thị 四tứ 句cú 戲hí 論luận 。 即tức 是thị 道đạo 。

復phục 問vấn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 戲hí 論luận 相tương/tướng 。

佛Phật 答đáp 。

色sắc 等đẳng 若nhược 常thường 。 若nhược 無vô 常thường 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 戲hí 論luận 。

何hà 以dĩ 故cố 。

若nhược 常thường 則tắc 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 罪tội 福phước 好hảo 醜xú 。 無vô 常thường 亦diệc 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 常thường 說thuyết 無vô 常thường 。 常thường 既ký 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 無vô 常thường 。

復phục 次thứ 。 若nhược 無vô 常thường 定định 是thị 色sắc 等đẳng 實thật 相tướng 。 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 業nghiệp 。 因nhân 緣duyên 果quả 報báo 。

何hà 以dĩ 故cố 。 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 念niệm 念niệm 滅diệt 失thất 故cố 。 若nhược 業nghiệp 因nhân 緣duyên 果quả 報báo 滅diệt 。 則tắc 不bất 名danh 無vô 常thường 相tương/tướng 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 故cố 。 無vô 常thường 非phi 是thị 色sắc 等đẳng 實thật 相tướng 。 如như 先tiên 。

破phá 無vô 常thường

中trung 說thuyết 。

乃nãi 至chí 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 當đương 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 。 是thị 為vi 戲hí 論luận 。

色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 。 不bất 可khả 戲hí 論luận 。 而nhi 凡phàm 夫phu 人nhân 。 戲hí 論luận 諸chư 法pháp 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 不bất 可khả 戲hí 論luận 。 隨tùy 法pháp 不bất 戲hí 論luận 。

何hà 以dĩ 故cố 。

自tự 性tánh 不bất 能năng 戲hí 論luận 自tự 性tánh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 性tánh 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 故cố 。 但đãn 有hữu 假giả 名danh 。 云vân 何hà 能năng 戲hí 論luận 。

若nhược 性tánh 不bất 能năng 戲hí 論luận 。 何hà 況huống 無vô 性tánh 。

離ly 性tánh 。 無vô 性tánh 。 更cánh 無vô 第đệ 三tam 法pháp 可khả 戲hí 論luận 。 所sở 謂vị 戲hí 論luận 者giả 。 戲hí 論luận 法pháp 。 戲hí 論luận 處xứ 。 是thị 法pháp 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 色sắc 等đẳng 法pháp 是thị 不bất 可khả 戲hí 論luận 相tương/tướng 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 行hành 無vô 戲hí 論luận 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 自tự 說thuyết 不bất 可khả 戲hí 論luận 因nhân 緣duyên 。

色sắc 等đẳng 法pháp 無vô 性tánh 。 若nhược 法pháp 無vô 性tánh 。 即tức 是thị 不bất 可khả 戲hí 論luận 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 能năng 。 行hành 是thị 不bất 可khả 戲hí 論luận 般Bát 若Nhã 。 便tiện 得đắc 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。

無vô 戲hí 論luận 是thị 三tam 乘thừa 道đạo 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 何hà 道đạo 入nhập 無vô 戲hí 論luận 菩Bồ 薩Tát 位vị 。

佛Phật 答đáp 。 皆giai 言ngôn 。

不bất

何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 大Đại 乘Thừa 人nhân 故cố 。 不bất 應ứng 用dụng 二Nhị 乘Thừa 道đạo 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 未vị 具cụ 足túc 故cố 。 不bất 能năng 用dụng 佛Phật 道Đạo 。

此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

菩Bồ 薩Tát 應ưng 遍biến 學học 諸chư 道đạo 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。

此thử 中trung 說thuyết 譬thí 喻dụ 。

如như 見kiến 諦Đế 道đạo 中trung 八bát 人nhân 。 先tiên 時thời 遍biến 學học 諸chư 道đạo 。 入nhập 正chánh 位vị 。 而nhi 未vị 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 先tiên 遍biến 學học 諸chư 道đạo 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 而nhi 未vị 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 果quả 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 以dĩ 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 慧tuệ 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 果quả 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 遍biến 學học 諸chư 道đạo 。 然nhiên 後hậu 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 是thị 諸chư 道đạo 各các 各các 異dị 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 遍biến 學học 是thị 諸chư 道đạo 。 若nhược 生sanh 八bát 道đạo 即tức 是thị 八bát 人nhân 。 乃nãi 至chí 生sanh 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 即tức 是thị 辟Bích 支Chi 佛Phật 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 作tác 八bát 人nhân 乃nãi 至chí 。 作tác 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 然nhiên 後hậu 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 若nhược 不bất 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 亦diệc 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 我ngã 當đương 云vân 何hà 。 知tri 菩Bồ 薩Tát 遍biến 學học 諸chư 道đạo 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。

佛Phật 可khả 其kỳ 意ý 已dĩ 。 更cánh 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

菩Bồ 薩Tát 初sơ 發phát 。 意ý 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 以dĩ 智trí 見kiến 觀quán 入nhập 八bát 地địa 直trực 過quá 。

如như 人nhân 親thân 親thân 繫hệ 獄ngục 故cố 。 入nhập 而nhi 看khán 之chi 。 亦diệc 不bất 與dữ 同đồng 著trước 杻nữu 械giới 。

菩Bồ 薩Tát 欲dục 具cụ 足túc 道đạo 種chủng 智trí 故cố 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 遍biến 觀quán 諸chư 道đạo 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 已dĩ 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 習tập 。

佛Phật 示thị 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

二Nhị 乘Thừa 人nhân 於ư 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 智trí 慧tuệ 得đắc 少thiểu 氣khí 分phần/phân 。 是thị 故cố 八bát 人nhân 若nhược 智trí 。 若nhược 斷đoạn 。 乃nãi 至chí 辟Bích 支Chi 佛Phật 若nhược 智trí 。 若nhược 斷đoạn 。 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。

智trí

名danh 學học 人nhân 八bát 智trí 。 無Vô 學Học 或hoặc 九cửu 。 或hoặc 十thập 。

斷đoạn

名danh 斷đoạn 十thập 種chủng 結kết 使sử 。 所sở 謂vị 上thượng 。 下hạ 分phần/phân 十thập 結kết 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 略lược 說thuyết 斷đoạn 三tam 結kết 。 廣quảng 說thuyết 斷đoạn 八bát 十thập 八bát 結kết 。 阿A 那Na 含Hàm 。 略lược 說thuyết 斷đoạn 五ngũ 下hạ 分phần/phân 結kết 。 廣quảng 說thuyết 斷đoạn 九cửu 十thập 二nhị 。 阿A 羅La 漢Hán 。 略lược 說thuyết 三tam 漏lậu 盡tận 。 廣quảng 說thuyết 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。

是thị 名danh

智trí

斷đoạn

智trí

斷đoạn

皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 忍nhẫn 。

聲Thanh 聞Văn 人nhân 以dĩ 四Tứ 諦Đế 得đắc 道Đạo 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 一nhất 諦đế 入nhập 道đạo 。 佛Phật 說thuyết 是thị 四Tứ 諦Đế 皆giai 是thị 一nhất 諦đế 。 分phân 別biệt 故cố 有hữu 四tứ 。 是thị 四Tứ 諦Đế 。 二Nhị 乘Thừa 智trí 斷đoạn 。 皆giai 在tại 一nhất 諦đế 中trung 。

菩Bồ 薩Tát 先tiên 住trụ 柔nhu 順thuận 忍nhẫn 中trung 。 學học 無vô 生sanh 。 無vô 滅diệt 。 亦diệc 非phi 無vô 生sanh 非phi 無vô 滅diệt 。 離ly 有hữu 見kiến 。 無vô 見kiến 。 有hữu 無vô 見kiến 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 見kiến 等đẳng 。 滅diệt 諸chư 戲hí 論luận 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。

無Vô 生Sanh 忍Nhẫn

者giả 。 佛Phật 後hậu 品phẩm 中trung 自tự 說thuyết 。

乃nãi 至chí 作tác 佛Phật 。 常thường 不bất 生sanh 惡ác 心tâm 。 是thị 故cố 名danh 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。

論luận 者giả 言ngôn 。

得đắc 是thị 忍nhẫn 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 斷đoạn 緣duyên 心tâm 心tâm 數số 不bất 生sanh 。 是thị 名danh 。

無Vô 生Sanh 忍Nhẫn

又hựu 復phục 言ngôn 。

能năng 過quá 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 名danh 。

無Vô 生Sanh 忍Nhẫn

聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 觀quán 色sắc 等đẳng 五ngũ 眾chúng 生sanh 滅diệt 。 心tâm 厭yếm 。 離ly 欲dục 得đắc 解giải 脫thoát 。

菩Bồ 薩Tát 以dĩ 大đại 福phước 德đức 。 智trí 慧tuệ 。 觀quán 生sanh 滅diệt 時thời 。 心tâm 不bất 怖bố 畏úy 。 如như 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 。

菩Bồ 薩Tát 以dĩ 慧tuệ 。 眼nhãn 求cầu 生sanh 滅diệt 實thật 定định 。 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 如như 先tiên 〈# 破phá 生sanh 品phẩm 〉# 中trung 說thuyết 。

但đãn 以dĩ 肉nhục 眼nhãn 麁thô 心tâm 。 見kiến 有hữu 無vô 常thường 生sanh 滅diệt 。 凡phàm 夫phu 人nhân 於ư 諸chư 法pháp 中trung 著trước 常thường 見kiến 。 是thị 所sở 著trước 法pháp 還hoàn 歸quy 無vô 常thường 。 眾chúng 生sanh 得đắc 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。

欲dục 離ly 憂ưu 苦khổ 。 莫mạc 觀quán 常thường 相tương/tướng 。

是thị

無vô 常thường

破phá 常thường 顛điên 倒đảo 故cố 。 不bất 為vi 著trước 無vô 常thường 故cố 說thuyết 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 捨xả 生sanh 滅diệt 觀quán 。 入nhập 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 中trung 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 入nhập 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 即tức 復phục 是thị 常thường 。 云vân 何hà 得đắc 離ly 常thường 顛điên 倒đảo 。

答đáp 曰viết 。

如như 無vô 常thường 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 破phá 常thường 顛điên 倒đảo 。 不bất 著trước 無vô 常thường 。 二nhị 者giả 。 著trước 無vô 常thường 生sanh 戲hí 論luận 。

無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 亦diệc 如như 是thị 。

一nhất 者giả 。 雖tuy 破phá 生sanh 滅diệt 。 不bất 著trước 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 故cố 。 不bất 墮đọa 常thường 顛điên 倒đảo 。 二nhị 者giả 。 著trước 不bất 生sanh 滅diệt 故cố 。 墮đọa 常thường 顛điên 倒đảo 。

真chân 無vô 生sanh

者giả 。 滅diệt 諸chư 觀quán 。 語ngữ 言ngôn 道đạo 斷đoạn 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 如như 涅Niết 槃Bàn 相tướng 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 常thường 自tự 無vô 生sanh 。 非phi 以dĩ 智trí 慧tuệ 觀quán 故cố 令linh 無vô 生sanh 。 得đắc 是thị 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 無vô 常thường 觀quán 尚thượng 不bất 取thủ 。 何hà 況huống 生sanh 滅diệt 。

如như 是thị 等đẳng 相tướng 。 名danh 。

無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn

得đắc 是thị 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 故cố 。 即tức 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 已dĩ 。 以dĩ 一nhất 切thiết 種chủng 。 智trí 斷đoạn 煩phiền 惱não 及cập 習tập 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 如như 好hảo/hiếu 果quả 樹thụ 。 多đa 所sở 饒nhiêu 益ích 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 道đạo 種chủng 智trí 。

佛Phật 答đáp 。

菩Bồ 薩Tát 住trụ 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 法pháp 。 得đắc 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 從tùng 實thật 相tướng 起khởi 。 取thủ 諸chư 法pháp 名danh 相tướng 語ngữ 言ngôn 。 既ký 自tự 善thiện 解giải 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 令linh 得đắc 開khai 悟ngộ 。 菩Bồ 薩Tát 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 故cố 。 解giải 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 音âm 聲thanh 語ngữ 言ngôn 。 以dĩ 是thị 音âm 聲thanh 。 遍biến 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 亦diệc 不bất 著trước 是thị 聲thanh 。 知tri 如như 響hưởng 相tương/tướng 。 是thị 音âm 聲thanh 。 即tức 是thị 梵Phạm 音âm 相tương/tướng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 知tri 一nhất 切thiết 道đạo 。 遍biến 觀quán 眾chúng 生sanh 心tâm 。 知tri 其kỳ 本bổn 末mạt 。 以dĩ 善thiện 法Pháp 利lợi 益ích 。 遮già 不bất 善thiện 法Pháp 。

如như 經kinh 中trung 廣quảng 說thuyết 。

菩Bồ 薩Tát 先tiên 知tri 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 故cố 。 於ư 二nhị 乘thừa 道đạo 。 入nhập 出xuất 自tự 在tại 。 觀quán 已dĩ 直trực 過quá 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 為vì 度độ 眾chúng 生sanh 故cố 。 起khởi 道đạo 慧tuệ 。

欲dục 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法pháp 。 解giải 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 語ngữ 言ngôn 音âm 聲thanh 。 以dĩ 梵Phạm 音âm 聲thanh 說thuyết 法Pháp 。 所sở 謂vị 遮già 惡ác 道đạo 。 開khai 善thiện 道đạo 。

惡ác 道đạo

者giả 。 三tam 惡ác 道đạo 。

善thiện 道đạo

者giả 。 三tam 善thiện 道đạo 。

人nhân 。 天thiên 。 阿a 修tu 羅la 。

種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 呵ha 惡ác 道đạo 。 讚tán 善thiện 道đạo 。

遮già 惡ác 道đạo

者giả 。 所sở 謂vị 地địa 獄ngục 道đạo 。 地địa 獄ngục 因nhân 。 地địa 獄ngục 果quả 。

地địa 獄ngục

如như 先tiên 說thuyết 。

地địa 獄ngục 道đạo

者giả 。 上thượng 不bất 善thiện 道đạo 。

地địa 獄ngục 因nhân

者giả 。 三tam 毒độc 。

貪tham 欲dục 增tăng 長trưởng 起khởi 貪tham 嫉tật 不bất 善thiện 道đạo 。 瞋sân 恚khuể 增tăng 長trưởng 。 起khởi 恚khuể 惱não 不bất 善thiện 道đạo 。 愚ngu 癡si 增tăng 長trưởng 起khởi 邪tà 見kiến 不bất 善thiện 道đạo 。

三tam 毒độc 。 三tam 不bất 善thiện 道đạo 因nhân 。 三tam 不bất 善thiện 道đạo 是thị 七thất 不bất 善thiện 道đạo 因nhân 。

地địa 獄ngục 果quả

者giả 。 以dĩ 是thị 因nhân 故cố 。 受thọ 地địa 獄ngục 身thân 。 身thân 心tâm 受thọ 種chủng 種chủng 苦khổ 惱não 。 是thị 名danh 。

果quả

菩Bồ 薩Tát 應ưng 示thị 眾chúng 生sanh 地địa 獄ngục 果quả 。 然nhiên 後hậu 為vi 說thuyết 法Pháp 。 令linh 斷đoạn 地địa 獄ngục 道đạo 及cập 因nhân 果quả 。

十thập 不bất 善thiện 道đạo 。 有hữu 上thượng 。 中trung 。 下hạ 。

上thượng 者giả 。 地địa 獄ngục 。 中trung 者giả 。 畜súc 生sanh 。 下hạ 者giả 。 餓ngạ 鬼quỷ 。

十Thập 善Thiện 道Đạo 亦diệc 有hữu 上thượng 。 中trung 。 下hạ 。

上thượng 者giả 。 天thiên 。 中trung 者giả 。 人nhân 。 下hạ 者giả 。 鬼quỷ 神thần 。

住trụ 十Thập 善Thiện 道Đạo 。 能năng 離ly 欲dục 。 生sanh 色sắc 界giới 。 離ly 色sắc 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。

三tam 惡ác 道đạo 中trung 常thường 受thọ 苦khổ 。 故cố 言ngôn 。

應ưng 知tri 。 應ưng 遮già 。

天thiên 。 人nhân 中trung 有hữu 得đắc 道Đạo 因nhân 緣duyên 。 為vì 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 或hoặc 時thời 應ưng 遮già 。 以dĩ 不bất 定định 故cố 不bất 說thuyết 。

餘dư 助trợ 道Đạo 法Pháp 故cố 。 不bất 應ưng 說thuyết 遮già 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

菩Bồ 薩Tát 能năng 如như 是thị 分phân 別biệt 已dĩ 。 知tri 眾chúng 生sanh 應ưng 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 法Pháp 度độ 者giả 。 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 法Pháp 而nhi 度độ 之chi 。 應ưng 以dĩ 大Đại 乘Thừa 法Pháp 度độ 者giả 。 以dĩ 大Đại 乘Thừa 法Pháp 而nhi 度độ 之chi 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 知tri 眾chúng 生sanh 。 深thâm 心tâm 數số 事sự 及cập 宿túc 命mạng 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 又hựu 知tri 未vị 來lai 世thế 。 果quả 報báo 因nhân 緣duyên 。 又hựu 知tri 眾chúng 生sanh 。 可khả 化hóa 時thời 節tiết 及cập 知tri 處xứ 所sở 。 諸chư 餘dư 可khả 度độ 因nhân 緣duyên 。 盡tận 皆giai 知tri 之chi 。 是thị 故cố 所sở 說thuyết 不bất 虛hư 。

如như 是thị 道đạo 種chủng 慧tuệ 及cập 諸chư 助trợ 道Đạo 法Pháp 。 皆giai 攝nhiếp 在tại 般Bát 若Nhã 中trung 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 當đương 行hành 道Đạo 慧tuệ 般Bát 若Nhã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

若nhược 助trợ 道Đạo 法Pháp 。 菩Bồ 提Đề 。 是thị 法pháp 皆giai 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 無vô 色sắc 。 無vô 形hình 。 無vô 對đối 。 一nhất 相tướng 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。 是thị 助trợ 道Đạo 法Pháp 皆giai 空không 。 云vân 何hà 能năng 取thủ 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 空không 無vô 所sở 有hữu 法pháp 。 應ưng 無vô 取thủ 。 無vô 捨xả 。 譬thí 如như 虛hư 空không 。 無vô 法pháp 故cố 無vô 取thủ 。 無vô 捨xả 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 說thuyết 。 真chân 實thật 無vô 著trước 心tâm 故cố 。 佛Phật 可khả 言ngôn 。

如như 是thị 如như 是thị 。

更cánh 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

有hữu 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 如như 是thị 。 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 。 故cố 為vi 分phân 別biệt 。 是thị 助trợ 道Đạo 法Pháp 。 能năng 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 非phi 但đãn 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 空không 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 所sở 有hữu 色sắc 等đẳng 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 於ư 聖thánh 法Pháp 中trung 。 亦diệc 自tự 相tương/tướng 空không 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。

不bất 合hợp 不bất 散tán

者giả 。 是thị 畢tất 竟cánh 空không 義nghĩa 。 如như 此thử 中trung 說thuyết 。

一nhất 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。

是thị 法pháp 雖tuy 空không 。 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 欲dục 令linh 得đắc 入nhập 聖thánh 法pháp 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

是thị 中trung 菩Bồ 薩Tát 皆giai 應ưng 以dĩ 知tri 。 見kiến 學học 是thị 法pháp 。

初sơ 知tri 名danh

知tri

後hậu 深thâm 入nhập 名danh 。

見kiến 。

知tri

名danh 未vị 了liễu 。

見kiến 。

名danh 已dĩ 了liễu 。

問vấn 曰viết 。

知tri

見kiến 。

有hữu 何hà 差sai 別biệt 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

有hữu 知tri 非phi 見kiến 。 有hữu 見kiến 非phi 知tri 。 有hữu 亦diệc 知tri 亦diệc 見kiến 。 有hữu 非phi 知tri 非phi 見kiến 。

有hữu 知tri 非phi 見kiến 者giả 。 盡tận 智trí 。 無vô 生sanh 智trí 。 除trừ 世thế 間gian 正chánh 見kiến 及cập 五ngũ 見kiến 。 餘dư 慧tuệ 皆giai 名danh 知tri 。 是thị 慧tuệ 非phi 見kiến 。 見kiến 非phi 知tri 者giả 。 五ngũ 見kiến 。 世thế 間gian 正chánh 見kiến 。 見kiến 諦Đế 道đạo 中trung 八bát 忍nhẫn 。 是thị 見kiến 非phi 知tri 。 餘dư 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 亦diệc 名danh 知tri 亦diệc 名danh 見kiến 。 離ly 是thị 見kiến 。 知tri 。 餘dư 法pháp 非phi 見kiến 非phi 知tri 。

復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

定định 心tâm 名danh 為vi

見kiến 。

定định 。 未vị 定định 通thông 名danh 為vi 。

知tri

如như 《# 轉chuyển 法Pháp 輪luân 經kinh 》# 中trung 說thuyết 。

苦Khổ 諦Đế 知tri 已dĩ 應ưng 見kiến 。 知tri 已dĩ 分phân 別biệt 知tri 。 是thị 法pháp 應ưng 見kiến 。 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 是thị 法pháp 應ưng 斷đoạn 。 是thị 集Tập 諦Đế 。 是thị 法pháp 應ưng 證chứng 。 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 是thị 法pháp 應ưng 修tu 。 是thị 道Đạo 諦Đế 。

或hoặc 知tri 煩phiền 惱não 斷đoạn 名danh 為vi

見kiến 。

如như 九cửu 斷đoạn 知tri 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 聞văn 般Bát 若Nhã 異dị 名danh 字tự 。 所sở 謂vị 聖thánh 法pháp 。 故cố 問vấn 。

何hà 等đẳng 是thị 聖thánh 法pháp 。

佛Phật 答đáp 。

聖thánh 法pháp 中trung 諸chư 賢hiền 聖thánh 。 若nhược 佛Phật 。 若nhược 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 。 以dĩ 欲dục 等đẳng 諸chư 法pháp 不bất 合hợp 不bất 散tán 。

不bất 合hợp

者giả 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 名danh 顛điên 倒đảo 。 顛điên 倒đảo 即tức 無vô 所sở 有hữu 。 若nhược 無vô 所sở 有hữu 。 云vân 何hà 可khả 合hợp 。

若nhược 不bất 合hợp 。 云vân 何hà 有hữu 散tán 。

不bất 合hợp

故cố 不bất 輕khinh 凡phàm 人nhân 。

不bất 散tán

故cố 不bất 自tự 高cao 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 憎tăng 不bất 愛ái 。

又hựu 復phục 此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 不bất 合hợp 不bất 散tán 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 。

是thị 法pháp 皆giai 無vô 色sắc 。 無vô 形hình 。 無vô 對đối 。 一nhất 相tướng 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。

無vô 色sắc 與dữ 無vô 色sắc 法pháp 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 乃nãi 至chí 無vô 相tướng 法pháp 與dữ 無vô 相tướng 法pháp 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 法pháp 皆giai 一nhất 性tánh 故cố 。 自tự 性tánh 不bất 與dữ 自tự 性tánh 合hợp 。

是thị 名danh 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 學học 。 學học 已dĩ 。 無vô 法pháp 可khả 得đắc 相tương/tướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 學học 色sắc 相tướng 耶da 。 乃nãi 至chí 不bất 學học 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 相tương/tướng 耶da 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 不bất 學học 是thị 諸chư 法pháp 相tướng 。 云vân 何hà 經kinh 中trung 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 先tiên 學học 諸chư 法pháp 相tướng 。 後hậu 過quá 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 若nhược 不bất 過quá 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 云vân 何hà 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。

如như 此thử 中trung 廣quảng 說thuyết 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

若nhược 諸chư 法pháp 實thật 有hữu 相tương/tướng 。 應ưng 當đương 學học 是thị 相tương/tướng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 法pháp 實thật 無vô 相tướng 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 應ưng 學học 相tương/tướng 。 無vô 相tướng 亦diệc 不bất 應ưng 學học 。 以dĩ 取thủ 相tương/tướng 故cố 。

破phá 相tương/tướng 事sự 。 如như 〈# 問vấn 相tương/tướng 品phẩm 〉# 中trung 說thuyết 。

有hữu 佛Phật 。 無vô 佛Phật 。 諸chư 法pháp 常thường 住trụ 。 一nhất 相tướng 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 從tùng 佛Phật 聞văn 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 相tướng 。 今kim 還hoàn 問vấn 佛Phật 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 非phi 有hữu 相tương/tướng 非phi 無vô 相tướng 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 修tu 般Bát 若Nhã 。 若nhược 有hữu 無vô 相tướng 。 因nhân 無vô 相tướng 可khả 修tu 般Bát 若Nhã 。 今kim 相tương/tướng 以dĩ 無vô 相tướng 皆giai 無vô 。 因nhân 何hà 事sự 得đắc 修tu 般Bát 若Nhã 。 若nhược 不bất 修tu 般Bát 若Nhã 。 不bất 能năng 得đắc 過quá 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 乃nãi 至chí 不bất 能năng 。 安an 立lập 於ư 三tam 福phước 田điền 。

佛Phật 可khả 其kỳ 言ngôn 。

如như 是thị 如như 是thị 。

而nhi 更cánh 說thuyết 修tu 般Bát 若Nhã 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 。

菩Bồ 薩Tát 不bất 以dĩ 修tu 相tương/tướng 故cố 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 。 修tu 無vô 相tướng 故cố 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 。

復phục 問vấn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 修tu 無vô 相tướng 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 。 若nhược 無vô 相tướng 云vân 何hà 可khả 修tu 。

佛Phật 答đáp 。

修tu 諸chư 法pháp 壞hoại 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 。 以dĩ 諸chư 法pháp 壞hoại 故cố 。 無vô 相tướng 相tương/tướng 亦diệc 壞hoại 。

譬thí 如như 車xa 分phần/phân 壞hoại 故cố 。 車xa 相tương/tướng 亦diệc 滅diệt 。 又hựu 如như 輪luân 分phần/phân 壞hoại 故cố 。 輪luân 相tương/tướng 亦diệc 滅diệt 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 微vi 塵trần 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 諸chư 法pháp 可khả 破phá 壞hoại 者giả 。

佛Phật 答đáp 。

修tu 色sắc 法pháp 壞hoại 。 即tức 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 修tu 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 壞hoại 。 即tức 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 。

云vân 何hà 修tu 色sắc 壞hoại 乃nãi 至chí 修tu 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 壞hoại 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 。

佛Phật 答đáp 。

菩Bồ 薩Tát 一nhất 心tâm 念niệm 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 欲dục 得đắc 正chánh 行hạnh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 念niệm 色sắc 是thị 有hữu 法pháp 。 如như 是thị 修tu 。 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 。

以dĩ 色sắc 是thị 定định 實thật 。 有hữu 相tương/tướng 過quá 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 此thử 中trung 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

有hữu 相tương/tướng 者giả 不bất 修tu 般Bát 若Nhã 。 般Bát 若Nhã 中trung 無vô 法pháp 尚thượng 無vô 。 何hà 況huống 有hữu 法pháp 。 是thị 人nhân 不bất 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 修tu 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 人nhân 著trước 有hữu 法pháp 戲hí 論luận 。 不bất 修tu 布bố 施thí 等đẳng 。

如như 是thị 著trước 者giả 。 無vô 有hữu 解giải 脫thoát 。 無vô 道đạo 。 無vô 涅Niết 槃Bàn 。

無vô 三tam 解giải 脫thoát 門môn 故cố 。 言ngôn 。

無vô 解giải 脫thoát

無vô 聖thánh 人nhân 空không 法pháp 故cố 言ngôn 。

無vô 道đạo

無vô 道đạo 故cố 言ngôn 。

無vô 涅Niết 槃Bàn

問vấn 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。

無vô 道đạo

答đáp 曰viết 。

是thị 人nhân 戲hí 論luận 諸chư 法pháp 。 不bất 厭yếm 老lão 。 病bệnh 。 死tử 。 著trước 法pháp 故cố 生sanh 邪tà 見kiến 。 邪tà 見kiến 故cố 。 不bất 能năng 如như 實thật 。 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 等đẳng 。 不bất 能năng 觀quán 身thân 故cố 。 不bất 修tu 身thân 念niệm 處xứ 。 不bất 修tu 身thân 念niệm 處xứ 故cố 。 不bất 能năng 修tu 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 念niệm 處xứ 。 不bất 修tu 四Tứ 念Niệm 處Xứ 故cố 。 不bất 能năng 修tu 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

何hà 以dĩ 故cố 。 著trước 有hữu 法pháp 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 佛Phật 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 有hữu 法pháp 。 何hà 等đẳng 是thị 無vô 法pháp 。

凡phàm 人nhân 或hoặc 於ư 有hữu 法pháp 中trung 生sanh 無vô 想tưởng 。 無vô 法pháp 中trung 生sanh 有hữu 想tưởng 。 欲dục 分phân 別biệt 是thị 事sự 故cố 問vấn 。

佛Phật 答đáp 。

二nhị 相tương/tướng 是thị 有hữu 。 不bất 二nhị 相tương/tướng 是thị 無vô 。

復phục 問vấn 。

何hà 等đẳng 是thị 二nhị 相tương/tướng 。

佛Phật 答đáp 。

取thủ 色sắc 相tướng 即tức 是thị 二nhị 。

如như 先tiên 品phẩm 中trung 說thuyết 。

離ly 色sắc 無vô 眼nhãn 。 離ly 眼nhãn 無vô 色sắc 。 乃nãi 至chí 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 性tánh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 離ly 有hữu 為vi 不bất 得đắc 說thuyết 無vô 為vi 。 離ly 無vô 為vi 不bất 得đắc 說thuyết 有hữu 為vi 實thật 相tướng 。 是thị 故cố 。 是thị 二nhị 法pháp 不bất 得đắc 相tương 離ly 。 凡phàm 人nhân 謂vị 此thử 為vi 二nhị 。 是thị 故cố 顛điên 倒đảo 。

佛Phật 略lược 說thuyết 二nhị 相tương/tướng 。

一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 取thủ 相tương/tướng 皆giai 是thị 二nhị 。 一nhất 切thiết 二nhị 皆giai 是thị 有hữu 。

適thích 有hữu 便tiện 有hữu 生sanh 死tử 。

何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 中trung 生sanh 著trước 心tâm 。 著trước 心tâm 因nhân 緣duyên 。 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 。 往vãng 來lai 生sanh 死tử 。 生sanh 死tử 因nhân 緣duyên 。 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。 是thị 故cố 說thuyết 。

適thích 有hữu 法pháp 便tiện 有hữu 生sanh 死tử 。 有hữu 生sanh 死tử 不bất 得đắc 。 免miễn 老lão 病bệnh 憂ưu 苦khổ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 當đương 知tri 。 二nhị 相tương/tướng 人nhân 無vô 有hữu 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 順thuận 忍nhẫn 。 何hà 況huống 見kiến 色sắc 實thật 相tướng 。 乃nãi 至chí 見kiến 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 實thật 相tướng 。 是thị 人nhân 若nhược 不bất 見kiến 色sắc 。 等đẳng 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 則tắc 無vô 修tu 道Đạo 。 云vân 何hà 有hữu 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 。 乃nãi 至chí 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 。

六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 有hữu 二nhị 種chủng 。

世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 。 此thử 人nhân 無vô 有hữu 出xuất 世thế 間gian 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 是thị 故cố 說thuyết 。

是thị 有hữu 相tương/tướng 人nhân 無vô 。 有hữu 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật

若nhược 有hữu 者giả 。 但đãn 有hữu 世thế 間gian 波Ba 羅La 蜜Mật 。 此thử 中trung 不bất 說thuyết 世thế 間gian 波Ba 羅La 蜜Mật 。

聲Thanh 聞Văn 道Đạo 果Quả 尚thượng 無vô 。 何hà 況huống 有hữu 佛Phật 道đạo 。

問vấn 曰viết 。

順thuận 忍nhẫn

是thị 何hà 等đẳng 順thuận 忍nhẫn 。

答đáp 曰viết 。

是thị 小Tiểu 乘Thừa 順thuận 忍nhẫn 。

小Tiểu 乘Thừa 順thuận 忍nhẫn 尚thượng 無vô 。 何hà 況huống 大Đại 乘Thừa 。

問vấn 曰viết 。

頂Đảnh 法Pháp 已dĩ 能năng 不bất 退thoái 。 何hà 以dĩ 說thuyết 。

乃nãi 至chí 忍Nhẫn 法Pháp

答đáp 曰viết 。

聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 亦diệc 說thuyết

頂đảnh 墮đọa

摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 說thuyết 。

頂đảnh 墮đọa

汝nhữ 何hà 以dĩ 故cố 言ngôn 。

頂Đảnh 法Pháp 不bất 墮đọa

有hữu 人nhân 言ngôn 。

雖tuy 頂Đảnh 法Pháp 不bất 墮đọa 。 不bất 牢lao 固cố 。 不bất 能năng 一nhất 定định 故cố 不bất 說thuyết 。

忍nhẫn 是thị 久cửu 住trụ 。 已dĩ 入nhập 正chánh 定định 。 雖tuy 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 。 而nhi 與dữ 無vô 漏lậu 同đồng 。 以dĩ 隨tùy 順thuận 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 故cố 名danh 為vi 。

忍nhẫn

未vị 曾tằng 見kiến 是thị 法pháp 故cố 。 見kiến 便tiện 能năng 忍nhẫn 。 是thị 故cố 名danh 。

忍nhẫn

是thị 人nhân 於ư 諸chư 佛Phật 聖thánh 人nhân 為vi 小tiểu 。 於ư 凡phàm 夫phu 為vi 大đại 。

見kiến 色sắc

有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 見kiến 色sắc 實thật 相tướng 了liễu 了liễu 。 二nhị 者giả 。 斷đoạn 繫hệ 諸chư 色sắc 煩phiền 惱não 故cố 名danh 為vi 見kiến 。

如như 色sắc 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 事sự 。 亦diệc 如như 是thị 。

若nhược 人nhân 見kiến 色sắc 。 修tu 道Đạo 尚thượng 無vô 。 何hà 況huống 能năng 得đắc 。 修tu 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 乃nãi 至chí 斷đoạn 煩phiền 惱não 習tập 。

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 次Thứ 第Đệ 學Học 品Phẩm 第đệ 七thất 十thập 五ngũ

【# 經kinh 】# 。

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 有hữu 法pháp 相tướng 者giả 。 尚thượng 不bất 得đắc 順thuận 忍nhẫn 。 何hà 況huống 得đắc 道Đạo 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 無vô 法pháp 相tướng 者giả 。 當đương 得đắc 順thuận 忍nhẫn 不phủ 。 若nhược 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 。 若nhược 性tánh 地địa 。 若nhược 八bát 人nhân 地địa 。 若nhược 見kiến 地địa 。 若nhược 薄bạc 地địa 。 若nhược 離ly 欲dục 地địa 。 若nhược 已dĩ 辦biện 地địa 。 若nhược 辟Bích 支Chi 佛Phật 地địa 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 地địa 。 若nhược 佛Phật 地địa 。 若nhược 修tu 道Đạo 因nhân 。 是thị 修tu 道Đạo 當đương 斷đoạn 煩phiền 惱não 不phủ 。 以dĩ 是thị 煩phiền 惱não 故cố 。 不bất 得đắc 過quá 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 若nhược 不bất 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 則tắc 不bất 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 不bất 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 則tắc 不bất 能năng 得đắc 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 無vô 有hữu 法pháp 。 是thị 諸chư 法pháp 則tắc 不bất 生sanh 。 若nhược 不bất 生sanh 是thị 諸chư 法pháp 。 則tắc 不bất 能năng 得đắc 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 若nhược 無vô 有hữu 法pháp 者giả 。 則tắc 有hữu 順thuận 忍nhẫn 乃nãi 至chí 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 有hữu 法pháp 相tướng 不phủ 。 所sở 謂vị 色sắc 相tướng 乃nãi 至chí 識thức 相tương/tướng 。 眼nhãn 相tương/tướng 乃nãi 至chí 意ý 相tương/tướng 。 色sắc 相tướng 乃nãi 至chí 法pháp 相tướng 。 眼nhãn 界giới 相tương/tướng 乃nãi 至chí 意ý 識thức 界giới 相tương/tướng 。 四tứ 念niệm 處xứ 相tương/tướng 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 相tương/tướng 。 若nhược 色sắc 相tướng 。 若nhược 色sắc 斷đoạn 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 識thức 相tương/tướng 。 識thức 斷đoạn 相tương/tướng 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 無vô 明minh 相tướng 。 若nhược 無vô 明minh 斷đoạn 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 憂ưu 悲bi 愁sầu 惱não 相tương/tướng 。 憂ưu 悲bi 愁sầu 惱não 斷đoạn 相tương/tướng 。 若nhược 欲dục 相tương 。 若nhược 欲dục 斷đoạn 相tương/tướng 。 若nhược 瞋sân 相tương/tướng 。 若nhược 瞋sân 斷đoạn 相tương/tướng 。 若nhược 癡si 相tương/tướng 。 若nhược 癡si 斷đoạn 相tương/tướng 。 若nhược 苦khổ 相tương/tướng 。 若nhược 苦khổ 斷đoạn 相tương/tướng 。 若nhược 集tập 相tương/tướng 。 若nhược 集tập 斷đoạn 相tương/tướng 。 若nhược 滅diệt 相tương/tướng 。 若nhược 滅diệt 斷đoạn 相tương/tướng 。 若nhược 道đạo 相tương/tướng 。 若nhược 道đạo 斷đoạn 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 相tương/tướng 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 習tập 相tương/tướng 。

佛Phật 言ngôn 。

不phủ 也dã 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 無vô 有hữu 法pháp 相tướng 。 非phi 法pháp 相tướng 。 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 順thuận 忍nhẫn 。 若nhược 無vô 有hữu 法pháp 相tương/tướng 。 無vô 有hữu 非phi 法pháp 相tương/tướng 。 即tức 是thị 修tu 道Đạo 。 亦diệc 是thị 道Đạo 果Quả 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 有hữu 法pháp 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 無vô 法pháp 是thị 菩Bồ 薩Tát 果quả 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。 佛Phật 云vân 何hà 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。 故cố 得đắc 成thành 佛Phật 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 得đắc 自tự 在tại 力lực 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。 我ngã 本bổn 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 修tu 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 離ly 諸chư 欲dục 。 離ly 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 。 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 入nhập 初sơ 禪thiền 。 乃nãi 至chí 入nhập 第đệ 四tứ 禪thiền 。 於ư 是thị 諸chư 禪thiền 及cập 支chi 取thủ 相tương/tướng 。 不bất 念niệm 有hữu 是thị 禪thiền 。 不bất 受thọ 禪thiền 味vị 。 不bất 得đắc 是thị 禪thiền 。 無vô 染nhiễm 。 清thanh 淨tịnh 行hạnh 四tứ 禪thiền 。 我ngã 於ư 是thị 諸chư 禪thiền 。 不bất 受thọ 果quả 報báo 。

依y 四tứ 禪thiền 住trụ 。 起khởi 五ngũ 神thần 通thông 。

身thân 通thông 。 天thiên 耳nhĩ 。 知tri 他tha 人nhân 心tâm 。 宿túc 命mạng 通thông 。 天thiên 眼nhãn 證chứng 。 於ư 諸chư 神thần 通thông 不bất 取thủ 相tương/tướng 。 不bất 念niệm 有hữu 是thị 神thần 通thông 。 不bất 受thọ 神thần 通thông 味vị 。 不bất 得đắc 是thị 神thần 通thông 。 我ngã 於ư 是thị 五ngũ 神thần 通thông 不bất 分phân 別biệt 行hành 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 爾nhĩ 時thời 用dụng 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 慧tuệ 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 所sở 謂vị 是thị 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 。 是thị 集tập 。 是thị 滅diệt 。 是thị 道đạo 聖Thánh 諦Đế 。 成thành 就tựu 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 得đắc 作tác 佛Phật 。 分phân 別biệt 三tam 聚tụ 眾chúng 生sanh 。

正chánh 定định 。 邪tà 定định 。 不bất 定định 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

云vân 何hà 。

世Thế 尊Tôn 。 於ư 諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 性tánh 中trung 起khởi 四tứ 禪thiền 。 六lục 神thần 通thông 。 亦diệc 無vô 眾chúng 生sanh 。 而nhi 分phân 別biệt 作tác 三tam 聚tụ 。

佛Phật 言ngôn 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

若nhược 諸chư 欲dục 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 當đương 有hữu 性tánh 。 若nhược 自tự 性tánh 。 若nhược 他tha 性tánh 。 我ngã 本bổn 為vi 菩Bồ 薩Tát 行hành 時thời 。 不bất 能năng 觀quán 諸chư 欲dục 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 無vô 所sở 有hữu 性tánh 入nhập 初sơ 禪thiền 。 以dĩ 諸chư 欲dục 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。 若nhược 自tự 性tánh 。 若nhược 他tha 性tánh 。 皆giai 是thị 無vô 所sở 有hữu 性tánh 故cố 。 我ngã 本bổn 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 時thời 。 離ly 諸chư 欲dục 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 入nhập 初sơ 禪thiền 。 乃nãi 至chí 入nhập 第đệ 四tứ 禪thiền 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 諸chư 神thần 通thông 有hữu 性tánh 。 若nhược 自tự 性tánh 。 若nhược 他tha 性tánh 。 我ngã 不bất 能năng 知tri 。 是thị 神thần 通thông 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 神thần 通thông 無vô 有hữu 性tánh 。 若nhược 自tự 性tánh 。 若nhược 他tha 性tánh 。 皆giai 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。 以dĩ 是thị 故cố 。 諸chư 佛Phật 於ư 神thần 通thông 。 知tri 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

諸chư 法pháp 空không 一nhất 義nghĩa 。 何hà 以dĩ 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 重trùng 問vấn 。

此thử 中trung 問vấn 。

有hữu 法pháp 相tướng 者giả 不bất 得đắc 順thuận 忍nhẫn

乃nãi 至chí 。

若nhược 不bất 生sanh 是thị 諸chư 法pháp 。 不bất 能năng 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

答đáp 曰viết 。

是thị 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 義nghĩa 。 甚thậm 深thâm 難nan 解giải 。 說thuyết 者giả 尚thượng 難nạn/nan 。 何hà 況huống 受thọ 者giả 。 行hành 者giả 。 是thị 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 垂thùy 訖ngật 。 恐khủng 人nhân 多đa 疑nghi 多đa 惑hoặc 故cố 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 重trùng 問vấn 。

復phục 次thứ 。 所sở 問vấn 義nghĩa 雖tuy 一nhất 。 所sở 因nhân 處xứ 異dị 。

或hoặc 問vấn 。

世Thế 尊Tôn 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 有hữu 五ngũ 道đạo 。

或hoặc 問vấn 。

若nhược 一nhất 切thiết 無vô 所sở 有hữu 相tương/tướng 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 有hữu 三tam 乘thừa 。

或hoặc 問vấn 。

世Thế 尊Tôn 有hữu 相tương/tướng 者giả 乃nãi 至chí 不bất 得đắc 順thuận 忍nhẫn 。 云vân 何hà 當đương 觀quán 八bát 地địa 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 問vấn 。 異dị 門môn 故cố 義nghĩa 得đắc 差sai 別biệt 。 般Bát 若Nhã 無vô 一nhất 定định 相tương/tướng 故cố 。

佛Phật 可khả 須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。

如như 是thị 如như 是thị 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 先tiên 問vấn

順thuận 忍nhẫn

者giả 。 是thị 小Tiểu 乘Thừa 順thuận 忍nhẫn 。 今kim 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

菩Bồ 薩Tát 順thuận 忍Nhẫn 法Pháp

若nhược 菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 時thời 。 有hữu 法pháp 相tướng 不phủ 。

佛Phật 答đáp 。

菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 時thời 。 無vô 法pháp 生sanh 相tương/tướng 。 若nhược 有hữu 。 若nhược 無vô 。

何hà 以dĩ 故cố 。 見kiến 有hữu 。 無vô 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 故cố 。

則tắc 是thị 菩Bồ 薩Tát 順thuận 忍nhẫn 。

於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 不bất 生sanh 有hữu 相tương/tướng 。 即tức 是thị 修tu 道Đạo 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 有hữu 法pháp 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 無vô 法pháp 是thị 果quả 。

有hữu 法pháp

名danh 有hữu 為vi 法pháp 。

無vô 法pháp

是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 行hành 有hữu 為vì 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 得đắc 無vô 為vi 果quả 。

復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 名danh

有hữu 法pháp

是thị 。

菩Bồ 薩Tát 道Đạo

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 無vô 有hữu 法pháp 。 是thị 。

菩Bồ 薩Tát 果quả

有hữu 人nhân 言ngôn 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 智trí 慧tuệ 相tương/tướng 。 有hữu 為vi 法pháp 故cố 。 是thị 為vi 。

道đạo

如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 常thường 有hữu 故cố 名danh 為vi 。

果quả

如như 是thị 等đẳng

有hữu 。 無vô 法pháp 。

差sai 別biệt 。

以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 是thị 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。 名danh 為vi 無vô 法pháp 。

復phục 問vấn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。 佛Phật 云vân 何hà 於ư 無vô 所sở 有hữu 。 性tánh 中trung 正chánh 知tri 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 得đắc 自tự 在tại 。

佛Phật 可khả 其kỳ 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 以dĩ 無vô 所sở 有hữu 。 智trí 合hợp 行hành 一nhất 切thiết 法pháp 。 能năng 斷đoạn 一nhất 切thiết 著trước 故cố 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

此thử 中trung 佛Phật 自tự 引dẫn 為vi 證chứng 。

我ngã 本bổn 為vi 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

離ly 欲dục 。 離ly 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 。 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 入nhập 初sơ 禪thiền 。

離ly 欲dục

者giả 。 離ly 五ngũ 欲dục 。

離ly 惡ác 。 不bất 善thiện 法Pháp 。

者giả 。 離ly 五ngũ 蓋cái 。

將tương 人nhân 入nhập 惡ác 道đạo 。 名danh 為vi 。

惡ác

障chướng 善thiện 法Pháp 故cố 。 名danh 。

不bất 善thiện

有hữu 覺giác 有hữu 觀quán

初sơ 禪thiền 所sở 攝nhiếp 善thiện 覺giác 觀quán 。

離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc

者giả 。 捨xả 離ly 五ngũ 欲dục 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。

喜hỷ 樂lạc

者giả 。 色sắc 界giới 中trung 有hữu 二nhị 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 。

一nhất 者giả 。 有hữu 喜hỷ 樂lạc 。 二nhị 者giả 。 無vô 喜hỷ 樂lạc 。

喜hỷ 樂lạc 。 初sơ 禪thiền 。 二nhị 禪thiền 中trung 。 無vô 喜hỷ 樂lạc 。 三tam 禪thiền 中trung 。

初sơ 禪thiền 。 二nhị 禪thiền 俱câu 有hữu 喜hỷ 樂lạc 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 初sơ 禪thiền 中trung 喜hỷ 樂lạc 。 從tùng 離ly 欲dục 故cố 生sanh 。 二nhị 禪thiền 喜hỷ 樂lạc 。 從tùng 定định 生sanh 。

問vấn 曰viết 。

亦diệc 離ly 初sơ 禪thiền 煩phiền 惱não 得đắc 二nhị 禪thiền 。 何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 。

離ly 生sanh

答đáp 曰viết 。

欲dục 界giới 中trung 散tán 亂loạn 故cố 。 無vô 。

定định

稱xưng 。 行hành 者giả 能năng 離ly 欲dục 故cố 。 名danh 為vi 。

離ly 生sanh

初sơ 禪thiền 中trung 有hữu

定định

二nhị 禪thiền 因nhân 初sơ 禪thiền 定định 生sanh 故cố 。 名danh 為vi 。

定định 生sanh

復phục 次thứ 。 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 不bất 善thiện 相tương/tướng 故cố 障chướng 初sơ 禪thiền 。 行hành 者giả 欲dục 離ly 大đại 障chướng 故cố 。 是thị 故cố 說thuyết 。

離ly 生sanh

色sắc 界giới 煩phiền 惱não 名danh 無vô 記ký 。 為vi 患hoạn 微vi 弱nhược 。 以dĩ 覺giác 。 觀quán 因nhân 緣duyên 故cố 失thất 禪thiền 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。

滅diệt 諸chư 覺giác 觀quán 。 內nội 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 故cố 得đắc 二nhị 禪thiền 。

三tam 禪thiền 。 四tứ 禪thiền 。 如như 先tiên 說thuyết 。

我ngã 於ư 是thị 諸chư 禪thiền 支chi 。 取thủ 相tương/tướng 得đắc 已dĩ 。 不bất 念niệm 有hữu 是thị 禪thiền 。

初sơ 習tập 禪thiền 時thời 。 取thủ 相tương/tướng 乃nãi 至chí 得đắc 。 得đắc 已dĩ 恐khủng 著trước 味vị 故cố 觀quán 無vô 常thường 。 不bất 念niệm 有hữu 是thị 禪thiền 。 不bất 得đắc 是thị 禪thiền 定định 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 受thọ 味vị 。 無vô 染nhiễm 心tâm 行hành 四tứ 禪thiền 。 異dị 於ư 外ngoại 道đạo 。 於ư 是thị 諸chư 禪thiền 。 修tu 不bất 受thọ 果quả 報báo 禪thiền 。

依y 四tứ 禪thiền 住trụ 。 起khởi 五ngũ 神thần 通thông 。 亦diệc 如như 禪thiền 法pháp 不bất 受thọ 其kỳ 味vị 。

宿túc 命mạng 通thông 故cố 。 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 來lai 生sanh 是thị 間gian 。

天thiên 眼nhãn 通thông 力lực 故cố 。 見kiến 眾chúng 生sanh 未vị 來lai 世thế 。 所sở 生sanh 之chi 處xứ 。 隨tùy 其kỳ 業nghiệp 行hành 。

知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 本bổn 。 末mạt 已dĩ 。 心tâm 生sanh 大đại 悲bi 。 云vân 何hà 斷đoạn 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 相tương 續tục 苦khổ 。

爾nhĩ 時thời 心tâm 迴hồi 向hướng 入nhập 漏lậu 盡tận 通thông 。 即tức 時thời 以dĩ 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 慧tuệ 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 所sở 謂vị 是thị 苦khổ 相tương/tướng 。 苦khổ 因nhân 是thị 愛ái 。 愛ái 斷đoạn 苦khổ 盡tận 。 為vi 到đáo 苦khổ 盡tận 是thị 道đạo 。 通thông 達đạt 四Tứ 諦Đế 故cố 。 得đắc 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 分phân 別biệt 眾chúng 生sanh 作tác 三tam 聚tụ 。

住trụ 三tam 神thần 通thông 。 度độ 是thị 眾chúng 生sanh 。 所sở 謂vị 天thiên 耳nhĩ 。 知tri 他tha 心tâm 。 身thân 通thông 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 令linh 度độ 生sanh 死tử 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 復phục 問vấn 。

若nhược 諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 云vân 何hà 佛Phật 為vi 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 起khởi 四tứ 禪thiền 。 六lục 神thần 通thông 。 若nhược 無vô 眾chúng 生sanh 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 。 眾chúng 生sanh 作tác 三tam 聚tụ 。

佛Phật 答đáp 。

諸chư 欲dục 。 諸chư 惡ác 若nhược 當đương 有hữu 性tánh 。 若nhược 自tự 性tánh 。 若nhược 他tha 性tánh 。 我ngã 本bổn 為vi 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 不bất 能năng 觀quán 諸chư 欲dục 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 無vô 所sở 有hữu 性tánh 入nhập 初sơ 禪thiền 。

佛Phật 意ý 。

若nhược 諸chư 欲dục 。 不bất 善thiện 法Pháp 有hữu 定định 性tánh 實thật 法pháp 。 若nhược 多đa 。 若nhược 少thiểu 自tự 相tương/tướng 者giả 。 若nhược 自tự 身thân 中trung 若nhược 有hữu 淨tịnh 。 常thường 等đẳng 性tánh 。

性tánh

有hữu 二nhị 種chủng 。

若nhược 自tự 性tánh 。 若nhược 他tha 性tánh 。

自tự 性tánh

名danh 自tự 身thân 不bất 淨tịnh 性tánh 。

他tha 性tánh

名danh 衣y 服phục 等đẳng 。 莊trang 嚴nghiêm 身thân 具cụ 。 此thử 皆giai 無vô 常thường 。 虛hư 誑cuống 苦khổ 惱não 因nhân 緣duyên 。

內nội 外ngoại 五ngũ 欲dục 中trung 。 無vô 有hữu 常thường 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 我ngã 。 淨tịnh 實thật 。 若nhược 有hữu 者giả 。 我ngã 本bổn 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 時thời 。 不bất 能năng 觀quán 五ngũ 欲dục 空không 無vô 所sở 有hữu 。 性tánh 入nhập 初sơ 禪thiền 。 今kim 欲dục 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 無vô 有hữu 實thật 性tánh 。 若nhược 自tự 性tánh 。 若nhược 他tha 性tánh 。 是thị 故cố 我ngã 為vi 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 離ly 五ngũ 欲dục 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 入nhập 初sơ 禪thiền 。 乃nãi 至chí 入nhập 第đệ 四tứ 禪thiền 。 若nhược 諸chư 神thần 通thông 有hữu 性tánh 。 若nhược 自tự 性tánh 。 若nhược 他tha 性tánh 。 我ngã 本bổn 行hạnh 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 不bất 能năng 知tri 神thần 通thông 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

若nhược 諸chư 法pháp 定định 無vô 所sở 有hữu 性tánh 空không 。 佛Phật 云vân 何hà 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 得đắc 自tự 在tại 力lực 。

佛Phật 答đáp 。

我ngã 以dĩ 四tứ 禪thiền 故cố 。 於ư 諸chư 煩phiền 惱não 得đắc 解giải 脫thoát 。 六lục 神thần 通thông 故cố 。 於ư 諸chư 法pháp 得đắc 自tự 在tại 度độ 眾chúng 生sanh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。

以dĩ 四tứ 禪thiền 。 六lục 神thần 通thông 是thị 有hữu 。 云vân 何hà 於ư 空không 。 得đắc 自tự 在tại 力lực 。

佛Phật 示thị 。

我ngã 觀quán 五ngũ 欲dục 等đẳng 空không 。 虛hư 誑cuống 無vô 定định 相tương/tướng 故cố 。 不bất 著trước 此thử 禪thiền 。 而nhi 起khởi 諸chư 神thần 通thông 。 諸chư 禪thiền 有hữu 相tương/tướng 有hữu 量lượng 故cố 可khả 捨xả 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

初sơ 離ly 欲dục 時thời 。 以dĩ 無vô 所sở 有hữu 性tánh 為vi 因nhân 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 果quả 亦diệc 無vô 所sở 有hữu 。

若nhược 禪thiền 定định 空không 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 不phủ 空không 。 可khả 有hữu 是thị 難nạn/nan 。 今kim 皆giai 空không 故cố 。 不bất 應ưng 有hữu 難nạn/nan 。

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát 十thập 六lục