Đại Trí Độ Luận – Quyển 82

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 82
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 大Đại 方Phương 便Tiện 品Phẩm 第đệ 六lục 十thập 九cửu (# 卷quyển 八bát 十thập 二nhị )#

聖thánh 者giả 龍long 樹thụ 造tạo

後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

【# 經Kinh 】#

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 方phương 便tiện 。 力lực 成thành 就tựu 者giả 。 發phát 意ý 已dĩ 來lai 幾kỷ 時thời 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 能năng 成thành 就tựu 方phương 便tiện 力lực 者giả 。 發phát 心tâm 已dĩ 來lai 。 無vô 量lượng 億ức 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 成thành 就tựu 。 方phương 便tiện 力lực 者giả 。 為vi 供cúng 養dường 幾kỷ 佛Phật 。

佛Phật 言ngôn 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 成thành 就tựu 。 方phương 便tiện 力lực 者giả 。 供cúng 養dường 如như 恆Hằng 河Hà 。 沙sa 等đẳng 諸chư 佛Phật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 如như 是thị 。 方phương 便tiện 力lực 者giả 。 種chủng 何hà 等đẳng 善thiện 根căn 。

佛Phật 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 成thành 就tựu 。 如như 是thị 方phương 便tiện 力lực 者giả 。 從tùng 初sơ 發phát 意ý 已dĩ 來lai 。 於ư 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 。 於ư 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 成thành 就tựu 如như 是thị 。 方phương 便tiện 力lực 者giả 。 甚thậm 希hy 有hữu 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 成thành 就tựu 如như 是thị 。 方phương 便tiện 力lực 者giả 。 甚thậm 希hy 有hữu 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 日nhật 月nguyệt 周chu 行hành 。 照chiếu 四tứ 天thiên 下hạ 。 多đa 有hữu 所sở 益ích 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 照chiếu 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 多đa 有hữu 所sở 益ích 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 若nhược 無vô 輪luân 寶bảo 。 不bất 得đắc 名danh 為vi 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 輪luân 寶bảo 成thành 就tựu 故cố 。 得đắc 名danh 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 得đắc 波Ba 羅La 蜜Mật 名danh 字tự 。 不bất 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 得đắc 波Ba 羅La 蜜Mật 名danh 字tự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 無vô 夫phu 婦phụ 人nhân 。 易dị 為vi 侵xâm 凌lăng 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 魔ma 。 若nhược 魔ma 天thiên 壞hoại 之chi 則tắc 易dị 。 譬thí 如như 有hữu 夫phu 婦phụ 人nhân 。 難nan 可khả 侵xâm 凌lăng 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 得đắc 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 魔ma 。 若nhược 魔ma 天thiên 不bất 能năng 沮trở 壞hoại 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 軍quân 將tương 。 鎧khải 仗trượng 具cụ 足túc 。 隣lân 國quốc 強cường 敵địch 所sở 不bất 能năng 壞hoại 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 不bất 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 魔ma 。 若nhược 魔ma 天thiên 。 若nhược 增tăng 上thượng 慢mạn 人nhân 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 。 旃chiên 陀đà 羅la 所sở 不bất 能năng 壞hoại 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 諸chư 小tiểu 國quốc 王vương 。 隨tùy 時thời 朝triêu 侍thị 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 隨tùy 順thuận 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

譬thí 如như 眾chúng 川xuyên 萬vạn 流lưu 。 皆giai 入nhập 於ư 恆Hằng 河Hà 。 隨tùy 入nhập 大đại 海hải 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 所sở 守thủ 護hộ 故cố 。 隨tùy 到đáo 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

譬thí 如như 人nhân 之chi 右hữu 手thủ 。 所sở 作tác 事sự 便tiện 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 如như 人nhân 左tả 手thủ 造tạo 事sự 不bất 便tiện 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。

譬thí 如như 眾chúng 流lưu 。 若nhược 大đại 若nhược 小tiểu 。 俱câu 入nhập 大đại 海hải 。 合hợp 為vi 一nhất 味vị 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 為vi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 所sở 護hộ 。 隨tùy 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 得đắc 波Ba 羅La 蜜Mật 名danh 字tự 。

譬thí 如như 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 四tứ 種chủng 兵binh 。 輪luân 寶bảo 在tại 前tiền 導đạo 。 王vương 意ý 欲dục 住trụ 。 輪luân 則tắc 為vi 住trụ 。 令linh 四tứ 種chủng 兵binh 。 滿mãn 其kỳ 所sở 願nguyện 。 輪luân 亦diệc 不bất 離ly 其kỳ 處xứ 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 導đạo 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 到đáo 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 常thường 是thị 中trung 住trụ 。 不bất 過quá 其kỳ 處xứ 。

譬thí 如như 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 四tứ 種chủng 兵binh 。 輪luân 寶bảo 在tại 前tiền 導đạo 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 導đạo 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 到đáo 薩Tát 婆Bà 若Nhã 中trung 住trụ 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 分phân 別biệt 。

檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 隨tùy 從tùng 我ngã 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 隨tùy 從tùng 我ngã 。

檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 分phân 別biệt 。

我ngã 隨tùy 從tùng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 不bất 隨tùy 從tùng 。

尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 如như 是thị 。

何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 性tánh 。 無vô 所sở 能năng 作tác 。 自tự 性tánh 空không 。 虛hư 誑cuống 。 如như 野dã 馬mã 。

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 自tự 性tánh 空không 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 當đương 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 作tác 是thị 念niệm 。

是thị 世thế 間gian 心tâm 皆giai 顛điên 倒đảo 。 我ngã 若nhược 不bất 行hành 方phương 便tiện 力lực 。 不bất 能năng 度độ 脫thoát 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。 我ngã 當đương 為vì 眾chúng 生sanh 。 故cố 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 捨xả 內nội 外ngoại 物vật 。 捨xả 時thời 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 無vô 所sở 捨xả 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 物vật 必tất 當đương 壞hoại 敗bại 。

菩Bồ 薩Tát 作tác 如như 是thị 思tư 惟duy 。 能năng 具cụ 足túc 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 終chung 不bất 破phá 戒giới 。

何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 為vì 眾chúng 生sanh 。 故cố 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 殺sát 生sanh 是thị 所sở 不bất 應ưng 。 乃nãi 至chí 我ngã 為vì 眾chúng 生sanh 。 故cố 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 作tác 邪tà 見kiến 。 若nhược 貪tham 著trước 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 是thị 所sở 不bất 應ưng 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 能năng 具cụ 足túc 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。

菩Bồ 薩Tát 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 不bất 瞋sân 心tâm 。 乃nãi 至chí 不bất 生sanh 一nhất 念niệm 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 思tư 惟duy 。

我ngã 應ưng 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 云vân 何hà 而nhi 起khởi 瞋sân 心tâm 。

菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 思tư 惟duy 。 能năng 具cụ 足túc 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。

菩Bồ 薩Tát 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 常thường 不bất 生sanh 懈giải 怠đãi 心tâm 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 行hành 。 能năng 具cụ 足túc 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。

菩Bồ 薩Tát 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 乃nãi 至chí 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 不bất 生sanh 散tán 亂loạn 心tâm 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 行hành 。 能năng 具cụ 足túc 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。

菩Bồ 薩Tát 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 乃nãi 至chí 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 終chung 不bất 離ly 智trí 慧tuệ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 除trừ 智trí 慧tuệ 。 不bất 可khả 以dĩ 餘dư 法pháp 。 度độ 脫thoát 眾chúng 生sanh 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 行hành 。 能năng 具cụ 足túc 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 差sai 別biệt 相tướng 。 云vân 何hà 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 第đệ 一nhất 。 最tối 上thượng 。 微vi 妙diệu 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 雖tuy 無vô 差sai 別biệt 。 若nhược 無vô 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 得đắc 波Ba 羅La 蜜Mật 名danh 字tự 。 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 波Ba 羅La 蜜Mật 名danh 字tự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 種chủng 種chủng 色sắc 身thân 。 到đáo 須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 邊biên 。 皆giai 同đồng 一nhất 色sắc 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 到đáo 薩Tát 婆Bà 若Nhã 中trung 。 一nhất 種chủng 無vô 異dị 。 不bất 分phân 別biệt 是thị 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 差sai 別biệt 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 隨tùy 實thật 義nghĩa 無vô 分phân 別biệt 。 云vân 何hà 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 最tối 上thượng 。 微vi 妙diệu 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 雖tuy 實thật 義nghĩa 中trung 。 無vô 有hữu 分phân 別biệt 。 但đãn 以dĩ 世thế 俗tục 法pháp 故cố 。 說thuyết 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 欲dục 度độ 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。 是thị 眾chúng 生sanh 實thật 。 不bất 生sanh 不bất 死tử 。 不bất 起khởi 不bất 退thoái 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 眾chúng 生sanh 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 最tối 上thượng 。 最tối 妙diệu 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 眾chúng 女nữ 人nhân 中trung 。 玉ngọc 女nữ 寶bảo 第đệ 一nhất 。 最tối 上thượng 。 最tối 妙diệu 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 於ư 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 第đệ 一nhất 。 最tối 上thượng 。 最tối 妙diệu 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 以dĩ 何hà 意ý 故cố 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 最tối 上thượng 。 最tối 妙diệu 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 取thủ 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 到đáo 薩Tát 婆Bà 若Nhã 中trung 住trụ 。 不bất 住trụ 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 有hữu 法pháp 可khả 取thủ 。 可khả 捨xả 不phủ 。

佛Phật 言ngôn 。

不phủ 也dã 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 法pháp 可khả 取thủ 。 無vô 法pháp 可khả 捨xả 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 取thủ 。 不bất 可khả 捨xả 故cố 。

世Thế 尊Tôn 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 何hà 等đẳng 法pháp 。 不bất 取thủ 不bất 捨xả 。

佛Phật 言ngôn 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 色sắc 不bất 取thủ 不bất 捨xả 。 於ư 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 不bất 取thủ 不bất 捨xả 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 不bất 取thủ 色sắc 。 乃nãi 至chí 不bất 取thủ 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

佛Phật 言ngôn 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 念niệm 色sắc 。 乃nãi 至chí 不bất 念niệm 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 不bất 取thủ 色sắc 。 乃nãi 至chí 不bất 取thủ 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 不bất 念niệm 色sắc 。 乃nãi 至chí 不bất 念niệm 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 得đắc 增tăng 益ích 善thiện 根căn 。 善thiện 根căn 不bất 增tăng 。 云vân 何hà 具cụ 足túc 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 若nhược 不bất 具cụ 足túc 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 云vân 何hà 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 念niệm 色sắc 。 乃nãi 至chí 不bất 念niệm 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 時thời 善thiện 根căn 增tăng 益ích 。 善thiện 根căn 增tăng 益ích 故cố 。 具cụ 足túc 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 具cụ 足túc 故cố 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 念niệm 色sắc 。 乃nãi 至chí 不bất 念niệm 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 時thời 。 便tiện 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 色sắc 不bất 念niệm 時thời 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 不bất 念niệm 時thời 。 便tiện 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

佛Phật 言ngôn 。

以dĩ 念niệm 故cố 著trước 欲dục 界giới 。 色sắc 界giới 。 無vô 色sắc 界giới 。 不bất 念niệm 故cố 無vô 所sở 著trước 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 應ưng 有hữu 所sở 著trước 。

世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 當đương 住trú 何hà 處xứ 。

佛Phật 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 如như 是thị 行hành 。 不bất 住trụ 色sắc 。 乃nãi 至chí 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 色sắc 中trung 不bất 住trụ 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 中trung 不bất 住trụ 。

佛Phật 言ngôn 。

不bất 著trước 故cố 不bất 住trụ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 不phủ 。 見kiến 有hữu 法pháp 可khả 著trước 。 可khả 住trụ 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 以dĩ 不bất 著trước 。 不bất 住trụ 法pháp 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 。

若nhược 能năng 如như 是thị 行hành 。 如như 是thị 修tu 。 是thị 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 我ngã 今kim 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

若nhược 如như 是thị 取thủ 相tương/tướng 。 則tắc 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 若nhược 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 則tắc 遠viễn 離ly 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 遠viễn 離ly 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

何hà 以dĩ 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 有hữu 著trước 處xứ 。 亦diệc 無vô 著trước 者giả 。 自tự 性tánh 無vô 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 若nhược 復phục 如như 是thị 取thủ 相tương/tướng 。 則tắc 於ư 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 退thoái 。 若nhược 退thoái 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 則tắc 是thị 退thoái 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 不bất 得đắc 受thọ 記ký 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。

住trụ 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 能năng 生sanh 大đại 悲bi 。

若nhược 作tác 是thị 念niệm 。 則tắc 為vi 失thất 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 失thất 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 則tắc 不bất 能năng 生sanh 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 不bất 能năng 生sanh 大đại 悲bi 。

菩Bồ 薩Tát 若nhược 復phục 作tác 是thị 念niệm 。

諸chư 佛Phật 知tri 諸chư 法pháp 無vô 受thọ 相tương/tướng 故cố 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

菩Bồ 薩Tát 若nhược 作tác 如như 是thị 演diễn 說thuyết 。 開khai 示thị 。 教giáo 詔chiếu 。 則tắc 失thất 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 於ư 諸chư 法pháp 無vô 所sở 知tri 。 無vô 所sở 得đắc 。 亦diệc 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 何hà 況huống 當đương 有hữu 所sở 得đắc 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 云vân 何hà 無vô 是thị 過quá 失thất 。

佛Phật 言ngôn 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 作tác 是thị 念niệm 。

諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 可khả 取thủ 。 若nhược 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 可khả 取thủ 。 則tắc 無vô 所sở 得đắc 。 若nhược 如như 是thị 行hành 。 為vi 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 著trước 無vô 所sở 有hữu 法pháp 。 則tắc 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 無vô 有hữu 著trước 法pháp 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 耶da 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 遠viễn 離ly 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 耶da 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 耶da 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 。 得đắc 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

佛Phật 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 不bất 生sanh 色sắc 。 是thị 色sắc 。 誰thùy 色sắc 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 不bất 生sanh 。 是thị 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 誰thùy 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 生sanh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 能năng 生sanh 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 不bất 觀quán 色sắc 若nhược 常thường 若nhược 無vô 常thường 。 若nhược 苦khổ 若nhược 樂lạc 。 若nhược 我ngã 若nhược 非phi 我ngã 。 若nhược 空không 若nhược 不bất 空không 。 若nhược 離ly 若nhược 非phi 離ly 。

何hà 以dĩ 故cố 。 自tự 性tánh 不bất 能năng 生sanh 自tự 性tánh 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 亦diệc 如như 是thị 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 是thị 觀quán 色sắc 。 乃nãi 至chí 觀quán 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 能năng 生sanh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 能năng 生sanh 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 譬thí 如như 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 有hữu 所sở 至chí 處xứ 。 四tứ 種chủng 兵binh 皆giai 隨tùy 從tùng 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 有hữu 所sở 至chí 處xứ 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 皆giai 悉tất 隨tùy 從tùng 。 到đáo 薩Tát 婆Bà 若Nhã 中trung 住trụ 。 譬thí 如như 善thiện 御ngự 駕giá 駟tứ 。 不bất 失thất 平bình 道đạo 。 隨tùy 意ý 所sở 至chí 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 御ngự 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 失thất 正Chánh 道Đạo 。 至chí 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 道đạo 。 何hà 等đẳng 是thị 非phi 道đạo 。

佛Phật 言ngôn 。

聲Thanh 聞Văn 道đạo 非phi 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 非phi 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 道đạo 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 道đạo 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 道đạo 。 非phi 道đạo 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 大đại 事sự 故cố 起khởi 。 所sở 謂vị 示thị 是thị 道đạo 。 是thị 非phi 道đạo 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 大đại 事sự 故cố 起khởi 。 所sở 謂vị 示thị 是thị 道đạo 。 是thị 非phi 道đạo 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vì 度độ 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 故cố 起khởi 。 為vi 利lợi 益ích 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 故cố 起khởi 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 雖tuy 作tác 是thị 利lợi 益ích 。 亦diệc 不bất 受thọ 色sắc 。 亦diệc 不bất 受thọ 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 亦diệc 不bất 受thọ 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 導đạo 。 示thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 能năng 令linh 離ly 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 住trụ 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 所sở 生sanh 。 無vô 所sở 滅diệt 。 諸chư 法pháp 常thường 住trụ 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 所sở 生sanh 。 無vô 所sở 滅diệt 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 時thời 應ưng 布bố 施thí 。 云vân 何hà 應ưng 持trì 戒giới 。 云vân 何hà 應ưng 修tu 忍nhẫn 。 云vân 何hà 應ưng 勤cần 精tinh 進tấn 。 云vân 何hà 應ưng 入nhập 禪thiền 定định 。 云vân 何hà 應ưng 修tu 智trí 慧tuệ 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 念niệm 薩Tát 婆Bà 若Nhã 應ưng 布bố 施thí 。 念niệm 薩Tát 婆Bà 若Nhã 應ưng 持trì 戒giới 。 忍nhẫn 辱nhục 。 精tinh 進tấn 。 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 持trì 是thị 功công 德đức 。 與dữ 眾chúng 生sanh 共cộng 之chi 。 應ưng 迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 如như 是thị 迴hồi 向hướng 。 則tắc 具cụ 足túc 修tu 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 慈từ 悲bi 心tâm 諸chư 功công 德đức 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 遠viễn 離ly 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 則tắc 不bất 遠viễn 離ly 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 應ưng 學học 應ưng 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 善thiện 根căn 。 當đương 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 習tập 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 習tập 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

佛Phật 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 如như 是thị 觀quán 。

色sắc 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 習tập 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 當đương 不bất 住trụ 色sắc 中trung 。 不bất 住trụ 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 中trung 。 乃nãi 至chí 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 中trung 。 如như 是thị 應ưng 習tập 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 色sắc 無vô 所sở 住trụ 。 乃nãi 至chí 薩Tát 婆Bà 若Nhã 無vô 所sở 住trụ 。

如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 以dĩ 無vô 所sở 住trụ 法pháp 。 習tập 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 應ưng 當đương 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 士sĩ 夫phu 。 欲dục 食thực 菴am 羅la 果quả 。 若nhược 波ba 羅la 那na 婆bà 果quả 。 當đương 種chủng 其kỳ 子tử 。 隨tùy 時thời 溉cái 灌quán 。 守thủ 護hộ 。 漸tiệm 漸tiệm 生sanh 長trưởng 。

時thời 節tiết 和hòa 合hợp 。 便tiện 有hữu 果quả 實thật 得đắc 而nhi 食thực 之chi 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 欲dục 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 當đương 學học 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

以dĩ 布bố 施thí 攝nhiếp 取thủ 眾chúng 生sanh 。 持trì 戒giới 。 忍nhẫn 辱nhục 。 精tinh 進tấn 。 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 攝nhiếp 取thủ 眾chúng 生sanh 。 度độ 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。 如như 是thị 行hành 。 當đương 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 不bất 隨tùy 他tha 人nhân 語ngữ 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

欲dục 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 欲dục 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 欲dục 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 應ưng 如như 是thị 學học 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 耶da 。

佛Phật 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 應ưng 如như 是thị 。 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

欲dục 於ư 諸chư 法pháp 得đắc 自tự 在tại 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 學học 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 中trung 得đắc 自tự 在tại 故cố 。

復phục 次thứ 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 中trung 最tối 大đại 。 譬thí 如như 大đại 海hải 。 於ư 萬vạn 川xuyên 中trung 最tối 大đại 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 於ư 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 中trung 最tối 大đại 。 以dĩ 是thị 故cố 。 諸chư 欲dục 求cầu 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 道đạo 。 應ưng 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 射xạ 師sư 。 執chấp 如như 意ý 弓cung 箭tiễn 。 不bất 畏úy 怨oán 敵địch 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 魔ma 。 若nhược 魔ma 天thiên 所sở 不bất 能năng 壞hoại 。 以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 應ưng 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

是thị 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 所sở 念niệm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 十thập 方phương 。 諸chư 佛Phật 念niệm 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 皆giai 念niệm 。 行hành 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 皆giai 念niệm 。 云vân 何hà 念niệm 。 布bố 施thí 不bất 可khả 得đắc 。 持trì 戒giới 。 忍nhẫn 辱nhục 。 精tinh 進tấn 。 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 不bất 可khả 得đắc 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 如như 是thị 。 不bất 得đắc 諸chư 法pháp 故cố 。 諸chư 佛Phật 念niệm 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 佛Phật 不bất 以dĩ 色sắc 故cố 念niệm 。 不bất 以dĩ 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 故cố 念niệm 。 乃nãi 至chí 不bất 以dĩ 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 故cố 念niệm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 多đa 有hữu 所sở 學học 。 實thật 無vô 所sở 學học 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 多đa 有hữu 所sở 學học 。 實thật 無vô 所sở 學học 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 學học 諸chư 法pháp 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 所sở 說thuyết 法Pháp 。 若nhược 略lược 。 若nhược 廣quảng 。 於ư 此thử 法Pháp 中trung 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 求cầu 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 若nhược 略lược 。 若nhược 廣quảng 。 應ưng 當đương 受thọ 持trì 。 親thân 近cận 。 讀đọc 。 誦tụng 。 讀đọc 。 誦tụng 已dĩ 。 思tư 惟duy 。 正chánh 觀quán 。 心tâm 。 心tâm 數số 法pháp 不bất 行hành 故cố 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 略lược 。 廣quảng 學học 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。

佛Phật 言ngôn 。

知tri 色sắc 如như 相tương/tướng 。 知tri 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 乃nãi 至chí 知tri 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 如như 相tương/tướng 。 如như 是thị 能năng 知tri 。 一nhất 切thiết 法pháp 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 色sắc 如như 相tương/tướng 。 云vân 何hà 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 如như 相tương/tướng 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

色sắc 如như 相tương/tướng 。 無vô 生sanh 。 無vô 滅diệt 。 無vô 住trụ 異dị 。 是thị 名danh 色sắc 如như 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 如như 相tương/tướng 。 無vô 生sanh 。 無vô 滅diệt 。 無vô 住trụ 異dị 。 是thị 名danh 一nhất 切thiết 。 種chủng 智trí 如như 相tương/tướng 。 是thị 中trung 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 應ưng 學học 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 知tri 諸chư 法pháp 實thật 際tế 時thời 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 諸chư 法pháp 實thật 際tế 。

佛Phật 言ngôn 。

無vô 際tế 是thị 名danh 實thật 際tế 。 菩Bồ 薩Tát 學học 是thị 際tế 。 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 知tri 諸chư 法pháp 法pháp 性tánh 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 能năng 知tri 。 一nhất 切thiết 法pháp 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 諸chư 法pháp 法pháp 性tánh 。

佛Phật 言ngôn 。

色sắc 性tánh 是thị 名danh 法pháp 性tánh 。 是thị 性tánh 無vô 分phần/phân 無vô 非phi 分phần/phân 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 知tri 法pháp 性tánh 故cố 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 復phục 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 一nhất 切thiết 法pháp 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。

佛Phật 言ngôn 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 法pháp 不bất 合hợp 不bất 散tán 。

佛Phật 言ngôn 。

色sắc 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 有hữu 為vi 性tánh 。 無vô 為vi 性tánh 不bất 合hợp 不bất 散tán 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 無vô 。 云vân 何hà 有hữu 合hợp 有hữu 散tán 。 若nhược 法pháp 自tự 性tánh 無vô 。 是thị 為vi 非phi 法pháp 。 非phi 法pháp 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 如như 是thị 。 應ưng 當đương 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 略lược 攝nhiếp 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 略lược 攝nhiếp 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 初sơ 發phát 意ý 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 學học 。 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 亦diệc 應ưng 學học 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 學học 是thị 略lược 攝nhiếp 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 則tắc 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 聞văn 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 大đại 利lợi 根căn 相tướng 。 所sở 謂vị 。

一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 邊biên 能năng 生sanh 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 行hành 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 即tức 能năng 具cụ 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。

如như 上thượng 品phẩm 中trung 說thuyết 。 是thị 事sự 希hy 有hữu 。 故cố 問vấn 佛Phật 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 已dĩ 來lai 。 為vi 幾kỷ 時thời 能năng 得đắc 如như 是thị 方phương 便tiện 。

佛Phật 答đáp 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 已dĩ 來lai 。 除trừ 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 餘dư 眾chúng 生sanh 。 無vô 量lượng 億ức 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。

或hoặc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 發phát 心tâm 已dĩ 來lai 。 無vô 量lượng 億ức 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 大đại 罪tội 因nhân 緣duyên 覆phú 心tâm 故cố 不bất 見kiến 佛Phật 。 不bất 親thân 近cận 供cúng 養dường 。 是thị 故cố 問vấn 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 為vi 供cúng 養dường 幾kỷ 佛Phật 。

佛Phật 答đáp 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 為vi 已dĩ 供cúng 養dường 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 諸chư 佛Phật 。

上thượng 言ngôn

無vô 量lượng 億ức 阿a 僧tăng 祇kỳ

今kim 言ngôn 。

恆Hằng 河Hà 沙sa

者giả 。 多đa 數số 理lý 同đồng 故cố 。

有hữu 菩Bồ 薩Tát 久cửu 發phát 心tâm 。 雖tuy 多đa 以dĩ 華hoa 香hương 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 而nhi 未vị 能năng 種chúng 善thiện 根căn 。 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 必tất 當đương 得đắc 果quả 報báo 。 深thâm 心tâm 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。

若nhược 以dĩ 深thâm 心tâm 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vì 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 故cố 作tác 功công 德đức 。 是thị 名danh 。

種chúng 善thiện 根căn

是thị 故cố 第đệ 三tam 問vấn 。

種chủng 何hà 等đẳng 善thiện 根căn 。

佛Phật 答đáp 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 已dĩ 來lai 。 具cụ 足túc 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 一nhất 切thiết 福phước 德đức 。 無vô 不bất 作tác 者giả 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 無vô 不bất 修tu 集tập 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 聞văn 已dĩ 。 歡hoan 喜hỷ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

希hy 有hữu 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 能năng 如như 是thị 行hành 方phương 便tiện 。

所sở 謂vị 未vị 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 未vị 離ly 生sanh 死tử 。 而nhi 能năng 勝thắng 斷đoạn 煩phiền 惱não 離ly 生sanh 死tử 法Pháp 者giả 。 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 。 已dĩ 來lai 集tập 諸chư 惡ác 法pháp 。 菩Bồ 薩Tát 心tâm 後hậu 來lai 。 而nhi 能năng 用dụng 後hậu 來lai 心tâm 。 不bất 隨tùy 先tiên 所sở 集tập 惡ác 心tâm 。 是thị 為vi 希hy 有hữu 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 。 恩ân 於ư 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 菩Bồ 薩Tát 常thường 欲dục 利lợi 益ích 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 或hoặc 欲dục 奪đoạt 菩Bồ 薩Tát 命mạng 。 割cát 截tiệt 身thân 體thể 。 菩Bồ 薩Tát 欲dục 以dĩ 第đệ 一nhất 佛Phật 樂nhạo/nhạc/lạc 智trí 慧tuệ 命mạng 。 欲dục 與dữ 眾chúng 生sanh 。 如như 是thị 等đẳng 是thị 為vi 希hy 有hữu 。

佛Phật 可khả 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 說thuyết 。 欲dục 令linh 此thử 事sự 明minh 了liễu 故cố 作tác 譬thí 喻dụ 。

如như 日nhật 月nguyệt 照chiếu 四tứ 天thiên 下hạ 。 若nhược 無vô 日nhật 月nguyệt 。 則tắc 百bách 穀cốc 藥dược 草thảo 及cập 眾chúng 生sanh 無vô 以dĩ 生sanh 長trưởng 。 月nguyệt 是thị 陰ấm 氣khí 。 日nhật 是thị 陽dương 氣khí 。 二nhị 氣khí 和hòa 合hợp 。 故cố 萬vạn 物vật 成thành 長trường/trưởng 。 是thị 故cố 日nhật 月nguyệt 。 於ư 四tứ 天thiên 下hạ 。 大đại 有hữu 利lợi 益ích 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 於ư 四tứ 生sanh 中trung 。 以dĩ 大đại 悲bi 心tâm 。 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 能năng 隨tùy 所sở 願nguyện 行hành 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 大đại 智trí 慧tuệ 力lực 故cố 。 破phá 眾chúng 生sanh 著trước 善thiện 法Pháp 心tâm 。 如như 是thị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 等đẳng 諸chư 善thiện 增tăng 長trưởng 成thành 就tựu 。 直trực 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

又hựu 復phục 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 復phục 有hữu 眼nhãn 。 若nhược 無vô 日nhật 月nguyệt 。 則tắc 無vô 所sở 見kiến 。 眾chúng 生sanh 雖tuy 有hữu 世thế 俗tục 善thiện 根căn 利lợi 智trí 。 不bất 得đắc 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 照chiếu 明minh 。 尚thượng 不bất 得đắc 二Nhị 乘Thừa 。 何hà 況huống 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

又hựu 復phục 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 行hành 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 得đắc 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 得đắc 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 不bất 破phá 著trước 心tâm 故cố 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 乃nãi 至chí 能năng 自tự 。 以dĩ 身thân 命mạng 布bố 施thí 。 若nhược 無vô 般Bát 若Nhã 。 其kỳ 心tâm 易dị 破phá 。 如như 無vô 夫phu 之chi 婦phụ 。 侵xâm 凌lăng 則tắc 易dị 。 若nhược 有hữu 般Bát 若Nhã 。 則tắc 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。

菩Bồ 薩Tát 雖tuy 行hành 種chủng 種chủng 。 諸chư 餘dư 深thâm 法Pháp 。 不bất 得đắc 般Bát 若Nhã 。 不bất 名danh 為vi 行hành 波Ba 羅La 蜜Mật 。 但đãn 名danh 為vi 行hành 善thiện 法Pháp 。 有hữu 量lượng 有hữu 盡tận 故cố 。 此thử 中trung 說thuyết 譬thí 喻dụ 。

轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 雖tuy 有hữu 千thiên 子tử 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 小tiểu 王vương 及cập 六lục 寶bảo 。 不bất 得đắc 名danh 為vi 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 不bất 能năng 飛phi 行hành 。 到đáo 四tứ 天thiên 下hạ 。 若nhược 天thiên 遣khiển 金kim 輪luân 寶bảo 至chí 。 乃nãi 得đắc 名danh 為vi 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 有hữu 布bố 施thí 等đẳng 諸chư 善thiện 法Pháp 。 不bất 得đắc 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 不bất 名danh 為vi 。

菩Bồ 薩Tát 為vi 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 人nhân

不bất 能năng 除trừ 障chướng 礙ngại 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 故cố 。

譬thí 如như 健kiện 將tương 。 善thiện 知tri 戰chiến 法pháp 。 器khí 仗trượng 具cụ 足túc 。 不bất 畏úy 怨oán 敵địch 。

健kiện 將tương

即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 。

器khí 仗trượng

是thị 般Bát 若Nhã 。

增tăng 上thượng 慢mạn

者giả 。 未vị 得đắc 聖thánh 道Đạo 。 意ý 謂vị 已dĩ 得đắc 。 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 畢tất 竟cánh 空không 法pháp 。 是thị 人nhân 行hành 善thiện 法Pháp 。 心tâm 不bất 同đồng 故cố 。 毀hủy 壞hoại 菩Bồ 薩Tát 。 外ngoại 道đạo 。 梵Phạm 志Chí 等đẳng 及cập 諸chư 魔ma 民dân 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 。 旃chiên 陀đà 羅la 者giả 。

菩Bồ 薩Tát 旃chiên 陀đà 羅la

者giả 。 如như 〈# 魔ma 品phẩm 〉# 中trung 說thuyết 。

聞văn 魔ma 來lai 稱xưng 其kỳ 名danh 字tự 。 而nhi 與dữ 受thọ 記ký 。 而nhi 生sanh 輕khinh 慢mạn 。

復phục 次thứ 。 為vì 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 說thuyết 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 若nhược 人nhân 能năng 直trực 行hành 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 則tắc 不bất 為vi 說thuyết 布bố 施thí 。 等đẳng 入nhập 般Bát 若Nhã 初sơ 門môn 。 以dĩ 人nhân 鈍độn 根căn 罪tội 重trọng 故cố 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 說thuyết 。

以dĩ 布bố 施thí 破phá 慳san 。 持trì 戒giới 折chiết 薄bạc 諸chư 煩phiền 惱não 。 忍nhẫn 辱nhục 開khai 福phước 德đức 門môn 。 能năng 行hành 難nạn/nan 事sự 。 精tinh 進tấn 如như 風phong 吹xuy 火hỏa 。 熾sí 然nhiên 不bất 息tức 。 禪thiền 定định 攝nhiếp 心tâm 一nhất 定định 。 觀quán 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 故cố 。 是thị 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 皆giai 趣thú 向hướng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 諸chư 小tiểu 王vương 朝triêu 宗tông 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 如như 一nhất 切thiết 眾chúng 流lưu 。 皆giai 入nhập 大đại 海hải 。 布bố 施thí 等đẳng 諸chư 善thiện 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 為vi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 所sở 守thủ 護hộ 故cố 。 得đắc 至chí 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

問vấn 曰viết 。

五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 諸chư 川xuyên 流lưu 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 應ưng 如như 大đại 海hải 。 今kim 何hà 以dĩ 言ngôn 。

五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 所sở 守thủ 護hộ 故cố 。 得đắc 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

答đáp 曰viết 。

汝nhữ 不bất 聞văn 先tiên 說thuyết 般Bát 若Nhã 有hữu 種chủng 種chủng 名danh 字tự 耶da 。

薩Tát 婆Bà 若Nhã

即tức 是thị

般Bát 若Nhã

異dị 名danh 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 福phước 德đức 。 入nhập 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 即tức 得đắc 清thanh 淨tịnh 般Bát 若Nhã 。 般Bát 若Nhã 清thanh 淨tịnh 故cố 得đắc 佛Phật 道Đạo 。 變biến 名danh 。

薩Tát 婆Bà 若Nhã

是thị 故cố 言ngôn 。

入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã

即tức 是thị 。

入nhập 般Bát 若Nhã

有hữu 人nhân 疑nghi 。

諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 各các 各các 有hữu 力lực 。 何hà 以dĩ 獨độc 言ngôn 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 功công 用dụng 為vi 大đại

是thị 故cố 言ngôn 。

譬thí 如như 人nhân 之chi 右hữu 手thủ 。 自tự 然nhiên 穩ổn 便tiện 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 如như 左tả 手thủ 。 不bất 得đắc 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 則tắc 所sở 作tác 不bất 便tiện 。

如như 人nhân 開khai 目mục 造tạo 事sự 。 所sở 作tác 皆giai 成thành 。 如như 導đạo 師sư 在tại 前tiền 。 餘dư 伴bạn 隨tùy 逐trục 。 進tiến 止chỉ 取thủ 捨xả 。 皆giai 隨tùy 導đạo 師sư 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 導đạo 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 所sở 可khả 修tu 集tập 成thành 辦biện 。 皆giai 仰ngưỡng 般Bát 若Nhã 。 此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 譬thí 喻dụ 。

如như 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 輪luân 寶bảo 。 在tại 四tứ 兵binh 前tiền 導đạo 。

輪luân

住trụ 餘dư 寶bảo 則tắc 住trụ 。

輪luân

是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 常thường 在tại 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 前tiền 導đạo 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 隨tùy 逐trục 。

如như 《# 般Bát 若Nhã 》# 初sơ 品phẩm 中trung 說thuyết 。

菩Bồ 薩Tát 欲dục 具cụ 足túc 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 見kiến 施thí 者giả 。 受thọ 者giả 及cập 財tài 物vật 。

先tiên 籌trù 量lượng 分phân 別biệt 斷đoạn 一nhất 切thiết 著trước 。 然nhiên 後hậu 布bố 施thí 。 是thị 則tắc 般Bát 若Nhã 在tại 前tiền 導đạo 。

如như 輪luân 寶bảo 伏phục 四tứ 天thiên 下hạ 已dĩ 。 常thường 在tại 王vương 宮cung 。 住trụ 虛hư 空không 中trung 。

聖thánh 王vương

是thị 菩Bồ 薩Tát 。

輪luân

是thị 般Bát 若Nhã 。 破phá 諸chư 魔ma 民dân 煩phiền 惱não 已dĩ 。 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 宮cung 中trung 住trụ 。

是thị 輪luân 無vô 所sở 分phân 別biệt 。

我ngã 常thường 在tại 前tiền 。 餘dư 寶bảo 在tại 後hậu 。

無vô 憎tăng 愛ái 心tâm 。

是thị 可khả 來lai 。 是thị 不bất 可khả 來lai 。

般Bát 若Nhã 無vô 分phân 別biệt 亦diệc 如như 是thị 。

檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 隨tùy 我ngã 來lai 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 勿vật 來lai 。

如như 經kinh 中trung 廣quảng 說thuyết 。

此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。 無vô 所sở 能năng 作tác 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 聞văn 是thị 已dĩ 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 性tánh 空không 無vô 所sở 有hữu 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

佛Phật 答đáp 。

菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 。 作tác 是thị 念niệm 。

諸chư 法pháp 雖tuy 畢tất 竟cánh 空không 。 眾chúng 生sanh 狂cuồng 顛điên 倒đảo 故cố 。 深thâm 著trước 不bất 解giải 。 我ngã 若nhược 不bất 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 則tắc 不bất 可khả 得đắc 度độ 。

方phương 便tiện

者giả 。 所sở 謂vị 金kim 色sắc 身thân 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 隨tùy 形hình 好hảo 。 無vô 量lượng 光quang 明minh 。 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 能năng 以dĩ 一nhất 指chỉ 動động 十thập 方phương 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 國Quốc 土Độ 。 梵Phạm 音âm 說thuyết 法Pháp 無vô 厭yếm 。 色sắc 身thân 。 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 大đại 慈từ 大đại 悲bi 等đẳng 。 具cụ 足túc 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 然nhiên 後hậu 能năng 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 必tất 能năng 信tín 受thọ 。

得đắc 如như 是thị 力lực 。 假giả 令linh 妄vọng 語ngữ 。 人nhân 猶do 當đương 信tín 。 何hà 況huống 實thật 語ngữ 。

如như 《# 經kinh 》# 說thuyết 。

我ngã 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 能năng 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 但đãn 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

等đẳng 。 如như 《# 經kinh 》# 中trung 廣quảng 說thuyết 。 乃nãi 至chí 。

不bất 可khả 以dĩ 異dị 事sự 度độ 眾chúng 生sanh

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 無vô 差sai 別biệt 。 云vân 何hà 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 最tối 尊tôn 。

佛Phật 可khả 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

畢tất 竟cánh 空không 中trung 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 實thật 無vô 差sai 別biệt 。 若nhược 無vô 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 畢tất 竟cánh 空không 無vô 差sai 別biệt 。 誰thùy 能năng 知tri 者giả 。 若nhược 無vô 般Bát 若Nhã 。 五ngũ 法pháp 云vân 何hà 得đắc 波Ba 羅La 蜜Mật 名danh 字tự 。

五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 未vị 入nhập 般Bát 若Nhã 時thời 。 有hữu 差sai 別biệt 。 既ký 入nhập 般Bát 若Nhã 。 則tắc 無vô 差sai 別biệt 。

如như 諸chư 異dị 色sắc 物vật 。 到đáo 須Tu 彌Di 山Sơn 邊biên 。 皆giai 同đồng 一nhất 色sắc 。 不bất 得đắc 言ngôn 餘dư 物vật 色sắc 皆giai 同đồng 。 何hà 以dĩ 獨độc 稱xưng 須Tu 彌Di 為vi 大đại 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 無vô 差sai 別biệt 。 皆giai 是thị 般Bát 若Nhã 力lực 故cố 。 不bất 得đắc 言ngôn 。

何hà 以dĩ 獨độc 稱xưng 般Bát 若Nhã 為vi 大đại 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 雖tuy 蒙mông 開khai 釋thích 。 猶do 未vị 善thiện 解giải 。 復phục 以dĩ 異dị 塗đồ 而nhi 問vấn 世Thế 尊Tôn 。

若nhược 實thật 義nghĩa 中trung 無vô 差sai 別biệt 。 云vân 何hà 般Bát 若Nhã 於ư 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 為vi 上thượng 。

先tiên 說thuyết 未vị 得đắc 聖thánh 道Đạo 空không 。 今kim 說thuyết 得đắc 聖thánh 道Đạo 空không 。 是thị 故cố 說thuyết 第đệ 一nhất 實thật 義nghĩa 。 第đệ 一nhất 實thật 義nghĩa 聖thánh 道Đạo 。 是thị 最tối 可khả 信tín 。 是thị 中trung 亦diệc 無vô 差sai 別biệt 。

佛Phật 可khả 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 我ngã 說thuyết 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 分phân 別biệt 。 皆giai 為vi 世thế 俗tục 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。 世thế 人nhân 不bất 可khả 但đãn 為vi 說thuyết 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 聞văn 則tắc 迷mê 悶muộn 。 生sanh 於ư 疑nghi 悔hối 。 是thị 故cố 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 為vi 心tâm 。 用dụng 世thế 俗tục 語ngữ 言ngôn 為vi 說thuyết 。 是thị 故cố 說thuyết 分phân 別biệt 有hữu 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 皆giai 是thị 空không 。 不bất 生sanh 不bất 死tử 。 不bất 退thoái 不bất 起khởi 。 色sắc 等đẳng 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 故cố 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 雖tuy 空không 。 能năng 示thị 如như 是thị 事sự 故cố 。 而nhi 最tối 上thượng 最tối 妙diệu 。 譬thí 如như 玉ngọc 女nữ 寶bảo 。 於ư 眾chúng 女nữ 中trung 最tối 為vi 第đệ 一nhất 而nhi 最tối 上thượng 。 最tối 妙diệu 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 。

佛Phật 以dĩ 何hà 意ý 故cố 常thường 說thuyết 般Bát 若Nhã 最tối 上thượng

者giả 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 說thuyết 般Bát 若Nhã 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 差sai 別biệt 。 佛Phật 亦diệc 然nhiên 可khả 其kỳ 所sở 說thuyết 。 而nhi 復phục 言ngôn 般Bát 若Nhã 最tối 上thượng 。

佛Phật 言ngôn 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 守thủ 護hộ 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 至chí 薩Tát 婆Bà 若Nhã 中trung 住trụ 。

者giả 。 一nhất 切thiết 雖tuy 空không 。 若nhược 無vô 般Bát 若Nhã 。 一nhất 切thiết 諸chư 善thiện 。 法pháp 皆giai 不bất 能năng 至chí 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

善thiện 法Pháp

者giả 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 大đại 慈từ 悲bi 等đẳng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 法pháp 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 行hành 諸chư 善thiện 法Pháp 。 亦diệc 能năng 至chí 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 何hà 以dĩ 但đãn 說thuyết 。

般Bát 若Nhã 故cố 得đắc 至chí

答đáp 曰viết 。

雖tuy 諸chư 善thiện 法Pháp 和hòa 合hợp 。 能năng 破phá 煩phiền 惱não 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 而nhi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 中trung 功công 力lực 最tối 大đại 。 譬thí 如như 大đại 軍quân 摧tồi 敵địch 。 而nhi 主chủ 將tương 得đắc 功công 名danh 。

復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。

諸chư 善thiện 法Pháp 不bất 得đắc 般Bát 若Nhã 。 不bất 得đắc 至chí 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 般Bát 若Nhã 不bất 得đắc 諸chư 善thiện 法Pháp 。 獨độc 能năng 至chí 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 如như 《# 經kinh 》# 說thuyết 。

師sư 子tử 雷lôi 音âm 佛Phật 國quốc 。 寶bảo 樹thụ 莊trang 嚴nghiêm 。 其kỳ 樹thụ 常thường 出xuất 。 無vô 量lượng 法Pháp 音âm 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 等đẳng 。 其kỳ 土độ 人nhân 民dân 。 生sanh 便tiện 聞văn 此thử 法Pháp 音âm 故cố 。 不bất 起khởi 惡ác 心tâm 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。

如như 此thử 人nhân 何hà 有hữu 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 等đẳng 諸chư 功công 德đức 。 亦diệc 有hữu 狂cuồng 人nhân 。 醉túy 人nhân 從tùng 佛Phật 聞văn 四Tứ 諦Đế 。 即tức 時thời 得đắc 道Đạo 。 如như 是thị 等đẳng 無vô 有hữu 智trí 慧tuệ 。 行hành 餘dư 法pháp 得đắc 道Đạo 。 無vô 有hữu 是thị 事sự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 佛Phật 。

般Bát 若Nhã 畢tất 竟cánh 空không 。 不bất 取thủ 聖thánh 法pháp 。 不bất 捨xả 凡phàm 夫phu 法pháp 。 云vân 何hà 佛Phật 言ngôn 。

是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 至chí 薩Tát 婆Bà 若Nhã 住trụ 。

佛Phật 可khả 其kỳ 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 取thủ 無vô 捨xả 。 雖tuy 言ngôn 取thủ 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 以dĩ 不bất 取thủ 法pháp 故cố 取thủ 。

住trụ 義nghĩa 亦diệc 如như 是thị 。

此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 。

一nhất 切thiết 法pháp 不bất 取thủ 相tương/tướng 。

一nhất 切thiết 法pháp

者giả 。 色sắc 乃nãi 至chí 菩Bồ 提Đề 。

是thị 法pháp 虛hư 誑cuống 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 自tự 性tánh 無vô 故cố 不bất 取thủ 。 不bất 取thủ 故cố 不bất 捨xả 。 以dĩ 不bất 憶ức 念niệm 取thủ 相tương/tướng 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

若nhược 不bất 憶ức 念niệm 色sắc 等đẳng 法pháp 。 云vân 何hà 增tăng 長trưởng 善thiện 根căn 。 善thiện 根căn 不bất 增tăng 長trưởng 。 云vân 何hà 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

佛Phật 答đáp 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 能năng 。 滅diệt 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 憶ức 念niệm 。 即tức 是thị 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 解giải 脫thoát 門môn 。 解giải 脫thoát 即tức 是thị 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。

雖tuy 有hữu 善thiện 根căn 。 以dĩ 取thủ 相tương/tướng 著trước 心tâm 顛điên 倒đảo 故cố 不bất 增tăng 長trưởng 。 譬thí 如như 種chúng 穀cốc 。 其kỳ 苗miêu 雖tuy 好hảo/hiếu 。 穢uế 草thảo 多đa 故cố 。 不bất 能năng 增tăng 長trưởng 。

此thử 中trung 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

以dĩ 眾chúng 生sanh 憶ức 念niệm 故cố 。 生sanh 三tam 界giới 善thiện 。 不bất 善thiện 處xứ 。 若nhược 無vô 憶ức 念niệm 則tắc 不bất 著trước 。 不bất 著trước 則tắc 不bất 生sanh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 從tùng 佛Phật 聞văn 是thị 已dĩ 。 思tư 惟duy 籌trù 量lượng 。

是thị 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 無vô 所sở 有hữu 。 若nhược 行hành 是thị 法pháp 。 亦diệc 應ưng 無vô 所sở 得đắc 。 無vô 住trú 處xứ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 果quả 相tương 似tự 故cố 。

是thị 故cố 問vấn 佛Phật 。

菩Bồ 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 行hành 般Bát 若Nhã 。 何hà 所sở 住trụ 。 何hà 所sở 得đắc 。

佛Phật 答đáp 。

色sắc 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 不bất 住trụ 。 乃nãi 至chí 不bất 住trụ 中trung 亦diệc 不bất 住trụ 。

不bất 取thủ 相tướng 故cố 不bất 著trước 。 不bất 著trước 故cố 則tắc 不bất 住trụ 。

此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 不phủ 。 見kiến 法pháp 有hữu 可khả 著trước 。 可khả 住trụ 。 著trước 者giả 。 住trụ 者giả 。

此thử 中trung 法pháp 難nạn/nan 破phá 故cố 。 但đãn 說thuyết 法Pháp 。 不bất 說thuyết 著trước 者giả 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 是thị 眾chúng 生sanh 空không 。 法pháp 空không 。 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 能năng 如như 是thị 行hành 者giả 。 則tắc 是thị 失thất 。 則tắc 是thị 離ly 。

何hà 以dĩ 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 不bất 著trước 相tương/tướng 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 我ngã 心tâm 。 外ngoại 著trước 空không 。 內nội 著trước 我ngã 。 不bất 如như 般Bát 若Nhã 行hành 故cố 。 言ngôn 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 不bất 著trước 相tương/tướng 。 以dĩ 性tánh 無vô 故cố 。

上thượng 以dĩ 著trước 空không 故cố 失thất 。 今kim 以dĩ 破phá 空không 得đắc 般Bát 若Nhã 。 而nhi 著trước 般Bát 若Nhã 無vô 性tánh 故cố 失thất 。 失thất 故cố 不bất 得đắc 受thọ 記ký 。

若nhược 作tác 是thị 念niệm 。

住trụ 般Bát 若Nhã 中trung 能năng 生sanh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng

者giả 。 亦diệc 復phục 是thị 失thất 。

問vấn 曰viết 。

上thượng 二nhị 失thất 因nhân 緣duyên 可khả 爾nhĩ 。 今kim 以dĩ 何hà 為vi 失thất 。

答đáp 曰viết 。

上thượng 二nhị 失thất 以dĩ 著trước 空không 。 著trước 無vô 性tánh 法pháp 故cố 。 便tiện 不bất 能năng 修tu 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 功công 德đức 。 而nhi 生sanh 邪tà 見kiến 故cố 。 作tác 是thị 念niệm 。

若nhược 法pháp 都đô 空không 。 復phục 何hà 所sở 行hành 。

是thị 人nhân 以dĩ 不bất 著trước 空không 。 不bất 著trước 無vô 性tánh 故cố 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 。 作tác 是thị 念niệm 。

能năng 不bất 著trước 空không 。 無vô 性tánh 而nhi 能năng 行hành 是thị 功công 德đức 。 是thị 為vi 真chân 道đạo 。

是thị 亦diệc 為vi 失thất 。 以dĩ 其kỳ 心tâm 有hữu 悕hy 望vọng 故cố 。

若nhược 失thất 般Bát 若Nhã 。 則tắc 不bất 能năng 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 大đại 悲bi 。

何hà 以dĩ 故cố 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 真chân 實thật 法Pháp 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 與dữ 此thử 相tương 似tự 。 檀đàn 等đẳng 諸chư 善thiện 法Pháp 不bất 相tương 似tự 。 以dĩ 其kỳ 取thủ 相tương/tướng 著trước 故cố 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 自tự 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。

一nhất 切thiết 法pháp 不bất 取thủ 相tương/tướng

諸chư 佛Phật 知tri 是thị 已dĩ 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

不bất 取thủ 相tương/tướng

者giả 。 名danh 畢tất 竟cánh 空không 。 不bất 可khả 取thủ 。 諸chư 相tướng 滅diệt 故cố 。

亦diệc 為vi 他tha 開khai 示thị 。 演diễn 說thuyết 。 則tắc 失thất 般Bát 若Nhã 。 是thị 人nhân 以dĩ 求cầu 空không 則tắc 失thất 。 無vô 性tánh 亦diệc 失thất 。

我ngã 是thị 凡phàm 夫phù 生sanh 死tử 人nhân 。 諸chư 煩phiền 惱não 未vị 盡tận 。 云vân 何hà 能năng 得đắc 。

但đãn 隨tùy 佛Phật 語ngữ 。 自tự 不bất 分phân 別biệt 。 而nhi 定định 心tâm 為vì 他tha 人nhân 說thuyết 。

不bất 取thủ 一nhất 切thiết 相tướng 是thị 佛Phật 法Pháp 。

種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 以dĩ 此thử 事sự 開khai 示thị 。 教giáo 詔chiếu 。 是thị 亦diệc 為vi 失thất 。

何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 佛Phật 於ư 諸chư 法pháp 無vô 所sở 得đắc 。 取thủ 義nghĩa 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 不bất 取thủ 相tương/tướng 法pháp 。 乃nãi 至chí 假giả 名danh 字tự 不bất 可khả 說thuyết 。 何hà 況huống 有hữu 所sở 得đắc 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 無vô 諸chư 戲hí 論luận 。 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 道đạo 斷đoạn 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 作tác 是thị 念niệm 。

若nhược 空không 有hữu 失thất 。 空không 空không 中trung 亦diệc 有hữu 失thất 。 無vô 取thủ 法pháp 中trung 亦diệc 有hữu 失thất 。 然nhiên 不bất 可khả 無vô 道đạo 。

今kim 當đương 問vấn 佛Phật 。

云vân 何hà 行hành 者giả 無vô 是thị 過quá 失thất 。

佛Phật 答đáp 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 知tri 。 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 可khả 取thủ 。 是thị 法pháp 不bất 可khả 得đắc 知tri 。 如như 是thị 行hành 者giả 則tắc 無vô 失thất 。

菩Bồ 薩Tát 著trước 畢tất 竟cánh 空không 。 著trước 無vô 性tánh 。 著trước 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 道Đạo 。 佛Phật 說thuyết 三tam 種chủng 皆giai 失thất 。

菩Bồ 薩Tát 聞văn 是thị 已dĩ 。 則tắc 捨xả 著trước 心tâm 。 今kim 猶do 著trước 佛Phật 所sở 行hành 未vị 息tức 。

如như 佛Phật 所sở 行hành 。 必tất 是thị 真chân 道đạo 。 我ngã 但đãn 當đương 隨tùy 佛Phật 行hạnh 。

一nhất 切thiết 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 取thủ 相tương/tướng 。 是thị 故cố 為vi 失thất 。

今kim 能năng 如như 佛Phật 心tâm 中trung 所sở 得đắc 法Pháp 。 如như 是thị 法pháp 相tướng 。 佛Phật 亦diệc 無vô 所sở 得đắc 。 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 不bất 貪tham 貴quý 佛Phật 。 不bất 輕khinh 賤tiện 餘dư 人nhân 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 其kỳ 心tâm 平bình 等đẳng 。

此thử 中trung 更cánh 問vấn 。

如như 是thị 。 是thị 清thanh 淨tịnh 般Bát 若Nhã 。 無vô 有hữu 過quá 失thất 。 離ly 自tự 相tương/tướng 不bất 著trước 。 不bất 離ly 自tự 相tương/tướng 是thị 即tức 有hữu 相tương/tướng 著trước 法pháp 。 若nhược 離ly 自tự 相tương/tướng 。 云vân 何hà 可khả 行hành 。

佛Phật 答đáp 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 。 是thị 名danh 能năng 行hành 般Bát 若Nhã 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 不phủ 。 說thuyết 是thị 色sắc 若nhược 常thường 若nhược 無vô 常thường 等đẳng 。 是thị 色sắc 。 誰thùy 色sắc 。

是thị 色sắc

破phá 色sắc 。

誰thùy 色sắc

破phá 人nhân 。

色sắc 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 亦diệc 如như 是thị 。

若nhược 法pháp 如như 是thị 畢tất 竟cánh 空không 。 推thôi 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 不bất 可khả 生sanh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 性tánh 不bất 能năng 生sanh 性tánh 。 無vô 性tánh 不bất 能năng 生sanh 無vô 性tánh 。

如như 是thị 等đẳng 破phá 顛điên 倒đảo 。 得đắc 實thật 論luận 議nghị 。 皆giai 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 力lực 。 餘dư 波Ba 羅La 蜜Mật 皆giai 隨tùy 從tùng 。

譬thí 如như 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 有hữu 所sở 至chí 處xứ 。 四tứ 種chủng 兵binh 常thường 隨tùy 從tùng 。 聖thánh 王vương 福phước 故cố 。 四tứ 種chủng 兵binh 皆giai 能năng 飛phi 。 般Bát 若Nhã 力lực 故cố 。 諸chư 餘dư 法pháp 皆giai 是thị 實thật 性tánh 。 同đồng 至chí 佛Phật 道Đạo 。

復phục 次thứ 。 譬thí 如như 善thiện 御ngự 駕giá 駟tứ 。 不bất 失thất 平bình 道đạo 。 馬mã 雖tuy 有hữu 致trí 車xa 之chi 力lực 。 若nhược 無vô 御ngự 者giả 。 則tắc 不bất 能năng 有hữu 所sở 至chí 。 布bố 施thí 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 有hữu 功công 德đức 果quả 報báo 力lực 。 無vô 般Bát 若Nhã 調điều 御ngự 。 不bất 能năng 至chí 佛Phật 道Đạo 。

如như 是thị 種chủng 種chủng 譬thí 喻dụ 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 入nhập 般Bát 若Nhã 中trung 雖tuy 無vô 差sai 別biệt 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 而nhi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 最tối 尊tôn 。 最tối 妙diệu 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 聞văn 佛Phật 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 說thuyết 般Bát 若Nhã 最tối 大đại 。 又hựu 聞văn 不bất 行hành 是thị 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 故cố 問vấn 佛Phật 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 道đạo 。 何hà 等đẳng 非phi 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。

佛Phật 答đáp 。

二Nhị 乘Thừa 非phi 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。

雖tuy 有hữu 凡phàm 夫phu 及cập 諸chư 煩phiền 惱não 。 非phi 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 麁thô 故cố 不bất 說thuyết 。 二Nhị 乘Thừa 同đồng 行hành 空không 。 同đồng 求cầu 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 說thuyết 非phi 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 麁thô 事sự 人nhân 不bất 疑nghi 。 細tế 事sự 人nhân 疑nghi 故cố 。

薩Tát 婆Bà 若Nhã 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 歡hoan 喜hỷ 讚tán 歎thán 般Bát 若Nhã 。 作tác 是thị 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 大đại 事sự 故cố 起khởi 。

如như 《# 經kinh 》# 中trung 廣quảng 說thuyết 。 乃nãi 至chí 。

諸chư 法pháp 常thường 住trụ 故cố

須Tu 菩Bồ 提Đề 難nạn/nan 。

若nhược 般Bát 若Nhã 無vô 所sở 生sanh 無vô 所sở 滅diệt 。 云vân 何hà 行hành 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 等đẳng 。

佛Phật 答đáp 。

以dĩ 般Bát 若Nhã 無vô 所sở 生sanh 無vô 所sở 滅diệt 。 即tức 是thị 畢tất 竟cánh 空không 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 不bất 妨phương 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

菩Bồ 薩Tát 聞văn 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 讚tán 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 為vì 一Nhất 切Thiết 智Trí 故cố 。 行hành 布bố 施thí 等đẳng 法pháp 。 是thị 法pháp 為vì 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 功công 德đức 。 安an 立lập 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。 迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 慈từ 等đẳng 諸chư 功công 德đức 。 不bất 顛điên 倒đảo 。 正chánh 行hạnh 善thiện 根căn 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 。 應ưng 習tập 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

佛Phật 答đáp 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 觀quán 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 不bất 合hợp 不bất 散tán 。

色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 顛điên 倒đảo 。 煩phiền 惱não 和hòa 合hợp 故cố 合hợp 。 以dĩ 正chánh 智trí 慧tuệ 觀quán 故cố 散tán 。

菩Bồ 薩Tát 以dĩ 利lợi 智trí 慧tuệ 深thâm 觀quán 。 則tắc 無vô 法pháp 合hợp 。 顛điên 倒đảo 煩phiền 惱não 皆giai 虛hư 誑cuống 故cố 非phi 合hợp 。 如như 先tiên 破phá 染nhiễm 。 染nhiễm 者giả 事sự 中trung 說thuyết 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 諸chư 法pháp 本bổn 不bất 合hợp 故cố 亦diệc 無vô 散tán 。 則tắc 不bất 生sanh 高cao 心tâm 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 以dĩ 真chân 智trí 慧tuệ 令linh 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 清thanh 淨tịnh 。 而nhi 住trụ 其kỳ 中trung 。

何hà 以dĩ 故cố 。 色sắc 等đẳng 法pháp 無vô 住trú 處xứ 。 如như 。

地địa 住trụ 於ư 水thủy 。 水thủy 住trụ 於ư 風phong 。 風phong 住trụ 於ư 空không 。 空không 無vô 所sở 住trụ 。 以dĩ 本bổn 無vô 住trú 處xứ 故cố 。 一nhất 切thiết 都đô 無vô 住trụ 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 如như 是thị 。 住trụ 無vô 住trụ 法pháp 中trung 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

此thử 中trung 說thuyết 譬thí 喻dụ 。

樹thụ

是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

菓quả

是thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 人nhân 欲dục 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 應ưng 當đương 種chủng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 子tử 。

人nhân

是thị 行hành 者giả 。

水thủy

是thị 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 人nhân 溉cái 灌quán 樹thụ 時thời 。 雖tuy 未vị 見kiến 果quả 實thật 。

時thời 至chí 則tắc 得đắc 時thời 節tiết 和hòa 合hợp 。 是thị 具cụ 足túc 諸chư 法pháp 。

如như 《# 經kinh 》# 中trung 說thuyết 讚tán 歎thán 般Bát 若Nhã 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 欲dục 不bất 隨tùy 他tha 行hành 。 得đắc 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 若nhược 有hữu 邪tà 見kiến 人nhân 來lai 破phá 壞hoại 。 覺giác 而nhi 不bất 隨tùy 。 若nhược 欲dục 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 佛Phật 。

如như 佛Phật 所sở 教giáo 。 菩Bồ 薩Tát 當đương 學học 般Bát 若Nhã 。

佛Phật 言ngôn 。

我ngã 教giáo 令linh 學học 般Bát 若Nhã 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 作tác 是thị 念niệm 。

一nhất 切thiết 法pháp 平bình 等đẳng 相tương/tướng 。 何hà 以dĩ 故cố 但đãn 教giáo 學học 般Bát 若Nhã 。

佛Phật 答đáp 。

學học 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 我ngã 教giáo 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 最tối 大đại 。 如như 佛Phật 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 中trung 最tối 尊tôn 。 又hựu 如như 萬vạn 川xuyên 。 大đại 海hải 為vi 大đại 。

如như 《# 經kinh 》# 中trung 說thuyết 射xạ 師sư 喻dụ 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 能năng 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 中trung 行hành 自tự 在tại 般Bát 若Nhã 。 魔ma 。 若nhược 魔ma 人nhân 所sở 不bất 能năng 勝thắng 。 何hà 況huống 增tăng 上thượng 慢mạn 及cập 邪tà 見kiến 人nhân 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 為vi 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 所sở 念niệm

諸chư 佛Phật 念niệm

義nghĩa 。 如như 先tiên 說thuyết 。 此thử 中trung 佛Phật 說thuyết 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 能năng 觀quán 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 畢tất 竟cánh 空không 。 如như 是thị 人nhân 有hữu 大đại 功công 夫phu 故cố 。 為vi 諸chư 佛Phật 所sở 念niệm 。

譬thí 如như 勇dũng 士sĩ 入nhập 陣trận 。 破phá 賊tặc 而nhi 不bất 被bị 瘡sang 。 則tắc 為vi 主chủ 所sở 念niệm 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 破phá 諸chư 煩phiền 惱não 賊tặc 。 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 而nhi 不bất 著trước 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 則tắc 為vi 諸chư 佛Phật 所sở 念niệm 。

諸chư 佛Phật 不bất 取thủ 是thị 菩Bồ 薩Tát 色sắc 故cố 念niệm 。 不bất 取thủ 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 故cố 念niệm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 。 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 故cố 。 諸chư 佛Phật 觀quán 是thị 菩Bồ 薩Tát 身thân 。 如như 實thật 相tướng 故cố 念niệm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 歡hoan 喜hỷ 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 多đa 有hữu 所sở 學học 。 亦diệc 學học 俗tục 法pháp 。 亦diệc 學học 道Đạo 法pháp 。 亦diệc 學học 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 學học 畢tất 竟cánh 空không 。 亦diệc 學học 起khởi 。 亦diệc 學học 滅diệt 。

凡phàm 夫phu 學học 起khởi 不bất 能năng 學học 滅diệt 。 聲Thanh 聞Văn 學học 滅diệt 不bất 能năng 學học 起khởi 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 學học 起khởi 亦diệc 學học 滅diệt 。 是thị 故cố 言ngôn 。

多đa 有hữu 所sở 學học

是thị 起khởi 滅diệt 如như 幻huyễn 。 如như 夢mộng 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 實thật 無vô 所sở 學học 。

佛Phật 可khả 其kỳ 言ngôn 。 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

菩Bồ 薩Tát 所sở 學học 。 皆giai 無vô 所sở 得đắc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 所sở 說thuyết 法Pháp 。 若nhược 略lược 。 若nhược 廣quảng 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 應ưng 學học 。 何hà 以dĩ 故cố 言ngôn 。 所sở 學học 皆giai 無vô 所sở 得đắc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。

如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 法Pháp 聚tụ 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 若nhược 廣quảng 。 若nhược 略lược 。 諸chư 三tam 乘thừa 人nhân 所sở 學học 。 此thử 中trung 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 欲dục 得đắc 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 應ưng 學học 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 若nhược 略lược 。 若nhược 廣quảng 。 學học 者giả 應ưng 當đương 受thọ 持trì 。 親thân 近cận 是thị 法pháp 。 讀đọc 。 誦tụng 。 思tư 惟duy 。 正chánh 觀quán 。 乃nãi 至chí 入nhập 無vô 相tướng 三tam 昧muội 。 心tâm 。 心tâm 數số 法pháp 不bất 行hành 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 如như 是thị 學học 。 則tắc 能năng 知tri 諸chư 法pháp 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。

廣quảng

者giả 。 從tùng 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 法Pháp 聚tụ 。 已dĩ 來lai 無vô 量lượng 佛Phật 法Pháp 。

略lược

者giả 。 乃nãi 至chí 小tiểu 品phẩm 。 小tiểu 品phẩm 中trung 一nhất 品phẩm 。 一nhất 品phẩm 中trung 一nhất 段đoạn 。

復phục 次thứ 。

略lược

者giả 。 知tri 諸chư 法pháp 一nhất 切thiết 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 等đẳng 。

廣quảng

者giả 。 諸chư 法pháp 種chủng 種chủng 別biệt 相tướng 分phân 別biệt 。 如như 後hậu 。

善Thiện 知Tri 識Thức

中trung 說thuyết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。

佛Phật 答đáp 。

若nhược 知tri 諸chư 法pháp 如như 如như 相tương/tướng

者giả 。 所sở 謂vị 不bất 生sanh 。 不bất 滅diệt 。 不bất 住trụ 異dị 。

問vấn 曰viết 。

若nhược

如như

一nhất 相tương/tướng 。 無vô 生sanh 相tương/tướng 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 知tri 是thị 。

如như

故cố 。 知tri 諸chư 法pháp 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 。

總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 。 即tức 是thị 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。

答đáp 曰viết 。

如như

名danh 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 常thường 住trụ 不bất 壞hoại 。 不bất 隨tùy 諸chư 觀quán 。

菩Bồ 薩Tát 得đắc 是thị

如như

即tức 破phá 無vô 明minh 邪tà 見kiến 。 等đẳng 諸chư 顛điên 倒đảo 。 是thị 人nhân 得đắc 實thật 法pháp 故cố 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 法pháp 。 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 。 了liễu 了liễu 知tri 。 先tiên 凡phàm 夫phu 時thời 智trí 慧tuệ 眼nhãn 病bệnh 。 以dĩ 無vô 明minh 顛điên 倒đảo 覆phú 故cố 。 不bất 能năng 實thật 知tri 。

問vấn 曰viết 。

實thật 法pháp 相tướng 者giả 。 所sở 謂vị 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 諸chư 智trí 滅diệt 。 云vân 何hà 言ngôn 。

得đắc 如như 實thật 相tướng 故cố 。 了liễu 了liễu 知tri 諸chư 法pháp 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 。

答đáp 曰viết 。

我ngã 已dĩ 先tiên 答đáp 。 而nhi 汝nhữ 於ư 。

如như

中trung 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 復phục 作tác 是thị 難nạn/nan 。 汝nhữ 若nhược 知tri 。

如như

不bất 應ưng 作tác 是thị 難nạn/nan 。 是thị 。

如như

畢tất 竟cánh 無vô 相tướng 故cố 。 不bất 妨phương 知tri 諸chư 法pháp 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 明minh 了liễu 了liễu 故cố 。

復phục 次thứ 。 譬thí 如như 人nhân 年niên 既ký 長trưởng 大đại 。 乃nãi 知tri 小tiểu 時thời 所sở 行hành 。 皆giai 愚ngu 癡si 可khả 笑tiếu 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 入nhập 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 起khởi 已dĩ 。 還hoàn 在tại 顛điên 倒đảo 果quả 報báo 六lục 情tình 中trung 念niệm 寂tịch 滅diệt 解giải 脫thoát 樂nhạo/nhạc/lạc 。 乃nãi 知tri 世thế 間gian 。 六lục 情tình 所sở 著trước 。 皆giai 是thị 虛hư 誑cuống 可khả 捨xả 法pháp 。 是thị 名danh 。

總tổng 相tương/tướng

於ư 此thử 中trung 分phân 別biệt 不bất 淨tịnh 。 有hữu 上thượng 。 中trung 。 下hạ 。 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。 乃nãi 至chí 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 種chủng 諸chư 錯thác 謬mậu 。

復phục 次thứ 。 知tri 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 故cố 。 亦diệc 知tri 諸chư 法pháp 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。

如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 差sai 別biệt 義nghĩa 。 如như 初sơ 品phẩm 中trung 說thuyết 。

此thử 中trung 。 佛Phật 說thuyết 。

非phi 際tế

是thị

實thật 際tế

非phi 際tế

者giả 。 無vô 相tướng 可khả 取thủ 。 無vô 定định 法pháp 可khả 著trước 。

得đắc 法Pháp 性tánh 故cố 。 知tri 色sắc 等đẳng 十thập 八bát 性tánh 皆giai 是thị 法pháp 性tánh 。

法pháp 性tánh 相tướng

者giả 。 佛Phật 說thuyết 。

無vô 分phần/phân 無vô 非phi 分phần/phân

無vô 分phần/phân

者giả 。 不bất 可khả 示thị 此thử 示thị 彼bỉ 。 無vô 分phân 別biệt 。 無vô 相tướng 無vô 量lượng 。

無vô 非phi 分phần/phân

者giả 。 不bất 著trước 是thị 無vô 相tướng 。 無vô 量lượng 等đẳng 破phá 量lượng 。 相tương/tướng 。

法pháp 性tánh

二nhị 事sự 妨phương 故cố 不bất 見kiến 。

一nhất 。 有hữu 相tương/tướng 有hữu 量lượng 。 二nhị 。 無vô 相tướng 無vô 量lượng 。 有hữu 相tương/tướng 有hữu 量lượng 為vi 麁thô 。 無vô 相tướng 無vô 量lượng 為vi 細tế 。 是thị 故cố 說thuyết 。

法pháp 性tánh 相tướng 無vô 分phần/phân 無vô 非phi 分phần/phân

菩Bồ 薩Tát 入nhập 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 住trụ 如như 等đẳng 三tam 實thật 法pháp 。 則tắc 能năng 籌trù 量lượng 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 聞văn 佛Phật 答đáp 已dĩ 。 欲dục 更cánh 問vấn 無vô 量lượng 佛Phật 法Pháp 異dị 門môn 事sự 。

佛Phật 答đáp 。

知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 合hợp 無vô 散tán 故cố 。 則tắc 知tri 諸chư 法pháp 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 。

問vấn 曰viết 。

眼nhãn 見kiến 二nhị 指chỉ 有hữu 合hợp 散tán 。 云vân 何hà 言ngôn 。

無vô 合hợp 散tán

答đáp 曰viết 。

我ngã 先tiên 言ngôn 。

肉nhục 眼nhãn 所sở 見kiến 。 與dữ 牛ngưu 羊dương 無vô 異dị 。 不bất 可khả 信tín 。

復phục 次thứ 。 三tam 節tiết 皮bì 肉nhục 具cụ 足túc 為vi 指chỉ 。 指chỉ 無vô 定định 法pháp 。

復phục 次thứ 。 設thiết 有hữu 指chỉ 法pháp 。 亦diệc 不bất 盡tận 合hợp 。 一nhất 分phần/phân 合hợp 。 多đa 分phần 不bất 合hợp 。 多đa 分phần 不bất 合hợp 故cố 。 不bất 得đắc 言ngôn 指chỉ 合hợp 。

問vấn 曰viết 。

以dĩ 少thiểu 合hợp 故cố 。 名danh 為vi 合hợp 。

答đáp 曰viết 。

指chỉ 少thiểu 分phần 不bất 名danh 為vi 指chỉ 。 云vân 何hà 言ngôn 指chỉ 合hợp 。 若nhược 多đa 分phần 不bất 合hợp 不bất 名danh 為vi 不bất 合hợp 。 何hà 以dĩ 少thiểu 分phần 合hợp 故cố 名danh 為vi 合hợp 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 言ngôn 二nhị 指chỉ 合hợp 。

復phục 次thứ 。 指chỉ 與dữ 分phần/phân 不bất 異dị 不bất 一nhất 故cố 。 即tức 是thị 無vô 指chỉ 。 無vô 指chỉ 故cố 無vô 合hợp 。 入nhập 破phá 一nhất 異dị 門môn 中trung 。 則tắc 都đô 無vô 合hợp 。 如như 佛Phật 此thử 中trung 說thuyết 。

一nhất 切thiết 法pháp 自tự 性tánh 無vô 。 性tánh 無vô 故cố 即tức 是thị 無vô 法pháp 。 無vô 法pháp 云vân 何hà 有hữu 合hợp 散tán 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 聞văn 佛Phật 說thuyết 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 四tứ 門môn 。 知tri 略lược 。 廣quảng 相tương/tướng 。 是thị 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 名danh 略lược 攝nhiếp 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 略lược 攝nhiếp 聞văn 是thị 安an 隱ẩn 道đạo 故cố 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 所sở 應ưng 學học 。

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát 十thập 二nhị