Đại Trí Độ Luận – Quyển 74

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 74
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 轉Chuyển 不Bất 轉Chuyển 品Phẩm 第đệ 五ngũ 十thập 六lục 之chi 餘dư (# 卷quyển 七thất 十thập 四tứ )#

聖thánh 者giả 龍long 樹thụ 造tạo

後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

【# 經kinh 】# 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 今kim 當đương 更cánh 說thuyết 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 行hành 。 類loại 。 相tướng 貌mạo 。 一nhất 心tâm 諦đế 聽thính 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 常thường 不bất 離ly 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 不bất 說thuyết 五ngũ 眾chúng 事sự 。 不bất 說thuyết 十thập 二nhị 入nhập 事sự 。 不bất 說thuyết 十thập 八bát 界giới 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 常thường 念niệm 觀quán 五ngũ 眾chúng 空không 相tướng 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 空không 相tướng 故cố 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 好hảo/hiếu 說thuyết 官quan 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 諸chư 法pháp 空không 相tướng 中trung 住trụ 。 不bất 見kiến 法pháp 若nhược 貴quý 若nhược 賤tiện 。

不bất 好hảo/hiếu 說thuyết 賊tặc 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 故cố 。 不bất 見kiến 若nhược 得đắc 若nhược 失thất 。

不bất 好hảo/hiếu 說thuyết 軍quân 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 故cố 。 不bất 見kiến 若nhược 多đa 若nhược 少thiểu 。

不bất 好hảo/hiếu 說thuyết 鬪đấu 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 諸chư 法pháp 如như 中trung 。 不bất 見kiến 法pháp 若nhược 憎tăng 若nhược 愛ái 。

不bất 好hảo/hiếu 說thuyết 婦phụ 女nữ 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 住trụ 諸chư 法pháp 空không 中trung 。 不bất 見kiến 好hảo 醜xú 故cố 。

不bất 好hảo/hiếu 說thuyết 聚tụ 落lạc 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 故cố 。 不bất 見kiến 法pháp 若nhược 合hợp 若nhược 散tán 。

不bất 好hảo/hiếu 說thuyết 城thành 邑ấp 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 住trụ 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。 不bất 見kiến 有hữu 勝thắng 有hữu 負phụ 。

不bất 好hảo/hiếu 說thuyết 國quốc 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 住trụ 實thật 際tế 中trung 。 不bất 見kiến 法pháp 有hữu 所sở 屬thuộc 有hữu 不bất 屬thuộc 。

不bất 好hảo/hiếu 說thuyết 我ngã 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 法pháp 性tánh 中trung 住trụ 。 不bất 見kiến 法pháp 是thị 我ngã 是thị 無vô 我ngã 。 乃nãi 至chí 不bất 見kiến 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 。

如như 是thị 等đẳng 。 不bất 說thuyết 種chủng 種chủng 世thế 間gian 事sự 。 但đãn 好hảo/hiếu 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 遠viễn 離ly 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。

若nhược 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 不bất 為vi 慳san 貪tham 事sự 。 行hành 尸Thi 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 不bất 為vi 破phá 戒giới 事sự 。 行hành 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 不bất 為vi 瞋sân 諍tranh 事sự 。 行hành 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 不bất 為vi 懈giải 怠đãi 事sự 。 行hành 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 不bất 為vi 散tán 亂loạn 事sự 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 不bất 為vi 愚ngu 癡si 事sự 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 行hành 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 而nhi 樂nhạo 法Pháp 。 愛ái 法pháp 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 行hành 法pháp 性tánh 。 常thường 讚tán 不bất 壞hoại 法pháp 。 而nhi 愛ái 樂nhạo 善Thiện 知Tri 識Thức 。 所sở 謂vị 諸chư 佛Phật 及cập 菩Bồ 薩Tát 。 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 諸chư 能năng 教giáo 化hóa 令linh 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 者giả 。

是thị 人nhân 常thường 願nguyện 。 欲dục 見kiến 諸chư 佛Phật 。 聞văn 在tại 所sở 處xử 國quốc 土độ 中trung 。 有hữu 現hiện 在tại 佛Phật 。 隨tùy 願nguyện 往vãng 生sanh 。 如như 是thị 心tâm 常thường 晝trú 夜dạ 行hành 。 所sở 謂vị 念niệm 佛Phật 心tâm 。 如như 是thị 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 初sơ 禪thiền 。 乃nãi 至chí 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 起khởi 欲dục 界giới 心tâm 。 若nhược 眾chúng 生sanh 能năng 行hành 十Thập 善Thiện 道Đạo 者giả 。 及cập 現hiện 在tại 有hữu 佛Phật 處xử 在tại 中trung 生sanh 。

如như 是thị 行hành 。 類loại 。 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 是thị 為vi 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 住trụ 內nội 空không 。 外ngoại 空không 。 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 住trụ 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 解giải 脫thoát 門môn 。 於ư 自tự 地địa 中trung 了liễu 了liễu 。 不bất 疑nghi 我ngã 是thị 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 非phi 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。

何hà 以dĩ 故cố 。 乃nãi 至chí 不bất 見kiến 。 少thiểu 許hứa 法pháp 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 中trung 。 若nhược 轉chuyển 。 若nhược 不bất 轉chuyển 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 人nhân 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 住trụ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 地địa 中trung 。 自tự 了liễu 知tri 。 終chung 不bất 疑nghi 不bất 悔hối 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 住trụ 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 地địa 中trung 。 終chung 不bất 疑nghi 。

住trụ 是thị 地Địa 中trung 。 淨tịnh 佛Phật 世thế 界giới 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 魔ma 事sự 起khởi 。 即tức 時thời 覺giác 知tri 。 亦diệc 不bất 隨tùy 魔ma 事sự 。 破phá 壞hoại 魔ma 事sự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 作tác 五ngũ 逆nghịch 罪tội 。 五ngũ 逆nghịch 罪tội 心tâm 乃nãi 至chí 死tử 時thời 常thường 逐trục 不bất 捨xả 。 雖tuy 有hữu 異dị 心tâm 不bất 能năng 障chướng 隔cách 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 自tự 住trụ 其kỳ 地địa 。 心tâm 常thường 不bất 動động 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 不bất 能năng 動động 轉chuyển 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 上thượng 。 入nhập 正Chánh 法Pháp 位vị 中trung 。 自tự 證chứng 地địa 中trung 住trụ 。

具cụ 足túc 諸chư 菩Bồ 薩Tát 神thần 通thông 。 能năng 淨tịnh 佛Phật 世thế 界giới 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 從tùng 一nhất 佛Phật 界giới 至chí 一nhất 佛Phật 界giới 。 於ư 十thập 方phương 佛Phật 所sở 。 殖thực 諸chư 善thiện 根căn 。 親thân 近cận 。 諮tư 問vấn 諸chư 佛Phật 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 住trụ 。 種chủng 種chủng 魔ma 事sự 起khởi 。 覺giác 而nhi 不bất 隨tùy 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 處xử 魔ma 事sự 著trước 實thật 際tế 中trung 。 自tự 證chứng 地địa 中trung 。 不bất 疑nghi 。 不bất 悔hối 。

何hà 以dĩ 故cố 。 實thật 際tế 中trung 無vô 疑nghi 相tương/tướng 故cố 。 知tri 是thị 實thật 際tế 。 非phi 一nhất 非phi 二nhị 。

以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 是thị 人nhân 乃nãi 至chí 轉chuyển 身thân 終chung 不bất 向hướng 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 中trung 。 不bất 見kiến 法pháp 若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt 。 若nhược 垢cấu 若nhược 淨tịnh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 乃nãi 至chí 轉chuyển 身thân 亦diệc 不bất 疑nghi 我ngã 。 當đương 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 不bất 得đắc 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 。 即tức 是thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 自tự 證chứng 地địa 中trung 。 不bất 隨tùy 他tha 語ngữ 。 無vô 能năng 壞hoại 者giả 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 成thành 就tựu 不bất 動động 智trí 慧tuệ 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 行hành 。 類loại 。 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 是thị 名danh 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 若nhược 惡ác 魔ma 作tác 佛Phật 身thân 來lai 。 語ngứ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

汝nhữ 今kim 於ư 是thị 間gian 取thủ 阿A 羅La 漢Hán 道đạo 。 汝nhữ 亦diệc 無vô 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 記ký 。 汝nhữ 亦diệc 未vị 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 汝nhữ 亦diệc 無vô 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 行hành 。 類loại 。 相tướng 貌mạo 。 亦diệc 無vô 是thị 相tương/tướng 。 得đắc 受thọ 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 記ký 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 聞văn 是thị 語ngữ 。 心tâm 不bất 異dị 。 不bất 沒một 。 不bất 驚kinh 。 不bất 畏úy 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 應ưng 自tự 知tri 。

我ngã 必tất 從tùng 諸chư 佛Phật 。 受thọ 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 記ký 。

何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 。 是thị 法pháp 受thọ 記ký 。 我ngã 亦diệc 有hữu 是thị 法pháp 得đắc 受thọ 記ký 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 惡ác 魔ma 。 若nhược 為vi 魔ma 所sở 使sử 。 作tác 佛Phật 形hình 像tượng 來lai 。 與dữ 菩Bồ 薩Tát 受thọ 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 記ký 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 。

是thị 惡ác 魔ma 若nhược 為vi 魔ma 所sở 使sử 。 作tác 佛Phật 形hình 像tượng 來lai 語ngữ 。 佛Phật 不bất 應ưng 教giáo 菩Bồ 薩Tát 遠viễn 離ly 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 教giáo 住trụ 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 行hành 。 類loại 。 相tướng 貌mạo 。 當đương 知tri 是thị 名danh 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 惡ác 魔ma 作tác 佛Phật 身thân 來lai 。 到đáo 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 作tác 是thị 言ngôn 。

汝nhữ 所sở 學học 經kinh 書thư 。 非phi 佛Phật 所sở 說thuyết 。 亦diệc 非phi 聲Thanh 聞Văn 說thuyết 。 是thị 魔ma 所sở 說thuyết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 當đương 作tác 是thị 知tri 。

是thị 惡ác 魔ma 。 若nhược 魔ma 所sở 使sử 。 教giáo 我ngã 遠viễn 離ly 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 已dĩ 為vi 過quá 去khứ 佛Phật 所sở 受thọ 記ký 。 住trụ 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 地địa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 有hữu 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 行hành 。 類loại 。 相tướng 貌mạo 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 有hữu 是thị 行hành 。 類loại 。 相tướng 貌mạo 。 是thị 名danh 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 菩Bồ 薩Tát 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 為vi 護hộ 持trì 諸chư 法pháp 故cố 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 何hà 況huống 餘dư 物vật 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 護hộ 持trì 法Pháp 故cố 。 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 不bất 為vi 護hộ 持trì 一nhất 佛Phật 法Pháp 故cố 。 我ngã 為vi 護hộ 持trì 三tam 世thế 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 法Pháp 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 護hộ 持trì 佛Phật 法Pháp 。 故cố 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 佛Phật 說thuyết 。

一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 真chân 空không 。

是thị 時thời 。 有hữu 愚ngu 癡si 人nhân 破phá 壞hoại 不bất 受thọ 。 作tác 是thị 言ngôn 。

是thị 非phi 法pháp 。 非phi 善thiện 。 非phi 世Thế 尊Tôn 教giáo 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 護hộ 持trì 如như 是thị 法Pháp 故cố 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 應ưng 作tác 是thị 念niệm 。

未vị 來lai 世thế 諸chư 佛Phật 。 我ngã 亦diệc 在tại 是thị 數số 中trung 。 在tại 中trung 受thọ 記ký 。 是thị 法pháp 亦diệc 是thị 我ngã 法pháp 。

以dĩ 是thị 故cố 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 是thị 利lợi 益ích 故cố 。 護hộ 持trì 是thị 法Pháp 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 行hành 。 類loại 。 相tướng 貌mạo 。 知tri 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 不bất 疑nghi 。 不bất 悔hối 。 聞văn 已dĩ 受thọ 持trì 。 終chung 不bất 忘vong 失thất 。

何hà 以dĩ 故cố 。 得đắc 陀đà 羅la 尼ni 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 得đắc 何hà 等đẳng 陀đà 羅la 尼ni 。 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 諸chư 經kinh 而nhi 不bất 忘vong 失thất 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

菩Bồ 薩Tát 得đắc 聞văn 持trì 等đẳng 。 陀đà 羅la 尼ni 故cố 。 聞văn 佛Phật 說thuyết 諸chư 經kinh 。 不bất 忘vong 。 不bất 失thất 。 不bất 疑nghi 。 不bất 悔hối 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 但đãn 聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 不bất 忘vong 。 不bất 失thất 。 不bất 疑nghi 。 不bất 悔hối 。 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 說thuyết 。 天thiên 龍long 。 鬼quỷ 神thần 。 阿a 修tu 羅la 。 緊khẩn 那na 羅la 。 摩ma 睺hầu 羅la 伽già 說thuyết 。 亦diệc 復phục 不bất 忘vong 。 不bất 失thất 。 不bất 疑nghi 。 不bất 悔hối 耶da 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

所sở 有hữu 言ngôn 說thuyết 眾chúng 事sự 。 得đắc 陀đà 羅la 尼ni 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 不bất 忘vong 。 不bất 失thất 。 不bất 疑nghi 。 不bất 悔hối 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 是thị 行hành 。 類loại 。 相tướng 貌mạo 成thành 就tựu 故cố 。 當đương 知tri 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

佛Phật 更cánh 欲dục 細tế 說thuyết 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 相tương/tướng 故cố 。 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

一nhất 心tâm 諦đế 聽thính 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 常thường 不bất 離ly 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 不bất 喜hỷ 說thuyết 分phân 別biệt 五ngũ 眾chúng 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 決quyết 定định 相tương/tướng 。

又hựu 不bất 喜hỷ 說thuyết 國quốc 王vương 等đẳng 事sự 。 如như 餘dư 外ngoại 道đạo 。 受thọ 他tha 供cúng 養dường 。 無vô 正Chánh 道Đạo 故cố 。 虛hư 妄vọng 深thâm 著trước 。 心tâm 懈giải 怠đãi 故cố 。 說thuyết 諸chư 國quốc 事sự 。 分phân 別biệt 過quá 去khứ 世thế 諸chư 王vương 力lực 勢thế 等đẳng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 說thuyết 是thị 事sự 。 見kiến 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 常thường 為vi 無vô 常thường 火hỏa 燒thiêu 。 眾chúng 生sanh 可khả 愍mẫn 。

我ngã 未vị 得đắc 佛Phật 道Đạo 。 我ngã 但đãn 應ưng 說thuyết 度độ 眾chúng 生sanh 法pháp 。 不bất 應ưng 說thuyết 餘dư 事sự 。

一nhất 切thiết 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 大đại 小tiểu 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 賊tặc 等đẳng 事sự 亦diệc 如như 是thị 。 畢tất 竟cánh 空không 。 即tức 是thị 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。

行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 說thuyết 六lục 弊tệ 。

菩Bồ 薩Tát 雖tuy 安an 住trụ 一nhất 切thiết 法pháp 空không 中trung 。 而nhi 樂nhạo 法Pháp 。 愛ái 法pháp 。

何hà 以dĩ 故cố 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 不phủ 。 著trước 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 空không 故cố 。

又hựu 我ngã 行hành 次thứ 第đệ 法pháp 。 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 等đẳng 。 然nhiên 後hậu 得đắc 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 此thử 空không 不bất 可khả 但đãn 口khẩu 說thuyết 而nhi 心tâm 著trước 。 是thị 故cố 先tiên 行hành 次thứ 第đệ 法pháp 。

復phục 次thứ 。 法pháp 性tánh 中trung 不bất 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 故cố 。 法pháp 性tánh 非phi 破phá 壞hoại 相tướng 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 不phủ 著trước 法pháp 性tánh 。 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 為vi 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 善thiện 。 不bất 善thiện 法Pháp 等đẳng 。 令linh 眾chúng 生sanh 得đắc 解giải 。 雖tuy 為vì 眾chúng 生sanh 如như 是thị 說thuyết 。 亦diệc 常thường 讚tán 歎thán 不bất 壞hoại 法pháp 。 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 。 令linh 入nhập 法pháp 性tánh 中trung 故cố 。

復phục 次thứ 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 更cánh 無vô 親thân 善thiện 。 但đãn 以dĩ 諸chư 佛Phật 及cập 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 能năng 讚tán 歎thán 實thật 相tướng 法pháp 者giả 為vi 親thân 善thiện 。

是thị 人nhân 功công 德đức 。 智trí 慧tuệ 大đại 故cố 。 隨tùy 意ý 所sở 往vãng 。 若nhược 欲dục 至chí 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。 隨tùy 意ý 得đắc 生sanh 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 離ly 欲dục 。 得đắc 諸chư 禪thiền 定định 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 為vi 眾chúng 生sanh 生sanh 欲dục 界giới 有hữu 現hiện 在tại 佛Phật 處xứ 。

生sanh 欲dục 界giới

者giả 。 故cố 為vì 眾chúng 生sanh 留lưu 愛ái 。 慢mạn 分phần/phân 。 不bất 以dĩ 此thử 禪thiền 定định 果quả 報báo 生sanh 色sắc 。 無vô 色sắc 界giới 。 但đãn 以dĩ 禪thiền 定định 。 柔nhu 和hòa 其kỳ 心tâm 。 不bất 受thọ 其kỳ 報báo 。

復phục 次thứ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 安an 住trụ 。 內nội 空không 等đẳng 諸chư 空không 中trung 。

安an 住trụ

者giả 。 深thâm 入nhập 通thông 達đạt 。

心tâm 無vô 所sở 著trước 。 故cố 不bất 生sanh 疑nghi 。

我ngã 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 非phi 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。

自tự 心tâm 中trung 深thâm 入nhập 智trí 慧tuệ 故cố 。 是thị 名danh 。

自tự 地địa 證chứng

又hựu 是thị 人nhân 不bất 見kiến 。 一nhất 切thiết 法pháp 若nhược 轉chuyển 。 若nhược 不bất 轉chuyển 。 是thị 故cố 不bất 生sanh 疑nghi 。

疑nghi

名danh 取thủ 相tương/tướng 有hữu 所sở 得đắc 。 如như 人nhân 夜dạ 見kiến 樹thụ 杌ngột 。 尋tầm 復phục 生sanh 念niệm 。

人nhân 形hình 亦diệc 爾nhĩ

便tiện 生sanh 疑nghi 心tâm 。 若nhược 取thủ 此thử 二nhị 相tương/tướng 故cố 名danh 。

疑nghi

菩Bồ 薩Tát 行hành 無Vô 相Tướng 三Tam 昧Muội 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 不bất 取thủ 相tương/tướng 。 則tắc 無vô 生sanh 疑nghi 處xứ 。

此thử 中trung 佛Phật 說thuyết 譬thí 喻dụ 。

如như 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 從tùng 無vô 始thỉ 世thế 來lai 。 未vị 得đắc 是thị 無vô 漏lậu 智trí 慧tuệ 。 三tam 結kết 斷đoạn 故cố 。 即tức 自tự 知tri 得đắc 無vô 漏lậu 法Pháp 。 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 定định 心tâm 不bất 疑nghi 。 若nhược 苦khổ 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 。

阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 亦diệc 如như 是thị 。 從tùng 無vô 始thỉ 世thế 來lai 。 未vị 得đắc 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 所sở 謂vị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 地địa 。 得đắc 時thời 亦diệc 不bất 生sanh 疑nghi 。

諸chư 生sanh 疑nghi 者giả 。 見kiến 違vi 失thất 事sự 。 不bất 如như 本bổn 所sở 聞văn 故cố 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 於ư 。 一nhất 切thiết 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 不bất 得đắc 是thị 不bất 如như 所sở 聞văn 法pháp 。 疑nghi 無vô 住trú 處xứ 故cố 無vô 疑nghi 。 自tự 知tri 此thử 是thị 究cứu 竟cánh 道đạo 。 不bất 可khả 論luận 。 不bất 可khả 破phá 。 住trụ 是thị 地Địa 中trung 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 淨tịnh 佛Phật 世thế 界giới 。 亦diệc 能năng 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 破phá 種chủng 種chủng 魔ma 事sự 。

是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 法pháp 常thường 隨tùy 逐trục 菩Bồ 薩Tát 。 乃nãi 至chí 成thành 佛Phật 。

此thử 中trung 佛Phật 說thuyết 二nhị 譬thí 喻dụ 。

一nhất 者giả 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 二nhị 者giả 。 五ngũ 逆nghịch 。

是thị 二nhị 心tâm 厚hậu 重trọng 故cố 不bất 可khả 卻khước 。

須Tu 陀Đà 洹Hoàn 心tâm 。 常thường 不bất 卻khước 。 五ngũ 逆nghịch 心tâm 。 罪tội 畢tất 乃nãi 除trừ 。 如như 人nhân 著trước 衰suy 。 鬼quỷ 常thường 隨tùy 逐trục 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 心tâm 。 復phục 過quá 於ư 是thị 。

阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 心tâm 。 一nhất 切thiết 無vô 能năng 動động 轉chuyển 。

者giả 。 種chủng 種chủng 苦khổ 事sự 。 逼bức 迫bách 不bất 能năng 動động 。 種chủng 種chủng 供cúng 養dường 。 利lợi 樂lạc 因nhân 緣duyên 。 不bất 能năng 令linh 捨xả 實thật 相tướng 心tâm 及cập 慈từ 悲bi 心tâm 。

上thượng 來lai 種chủng 種chủng 說thuyết 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 相tướng 貌mạo 。 今kim 說thuyết 其kỳ 行hành 事sự 。 所sở 謂vị 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 淨tịnh 佛Phật 世thế 界giới 。 從tùng 諸chư 佛Phật 所sở 新tân 種chúng 善thiện 根căn 。 從tùng 一nhất 佛Phật 諮tư 問vấn 諸chư 佛Phật 諸chư 深thâm 法Pháp 要yếu 及cập 種chủng 種chủng 度độ 眾chúng 生sanh 門môn 。

十thập 方phương 種chủng 種chủng 魔ma 事sự 起khởi 而nhi 不bất 隨tùy 逐trục 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 觀quán 是thị 魔ma 事sự 如như 佛Phật 法Pháp 。 觀quán 諸chư 魔ma 身thân 。 如như 佛Phật 無vô 異dị 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 法pháp 及cập 實thật 際tế 同đồng 一nhất 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 無vô 相tướng 故cố 。

是thị 人nhân 轉chuyển 身thân 。 亦diệc 不bất 向hướng 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 初sơ 得đắc 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 地địa 時thời 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 實thật 相tướng 空không 。 轉chuyển 身thân 。 心tâm 亦diệc 不bất 向hướng 二nhị 地địa 。 心tâm 不bất 自tự 疑nghi 若nhược 得đắc 無vô 上thượng 道đạo 。 若nhược 不bất 得đắc 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 世thế 世thế 。 無vô 人nhân 能năng 降hàng 伏phục 破phá 壞hoại 者giả 。

佛Phật 為vi 驗nghiệm 是thị 菩Bồ 薩Tát 故cố 作tác 譬thí 喻dụ 。

若nhược 魔ma 作tác 佛Phật 身thân 來lai 欲dục 誑cuống 。 試thí 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 語ngữ 言ngôn 。

汝nhữ 可khả 今kim 世thế 。 取thủ 阿A 羅La 漢Hán 。 汝nhữ 無vô 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 相tương/tướng 可khả 得đắc 佛Phật 道Đạo 。 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 法pháp 即tức 是thị 無vô 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 中trung 云vân 何hà 可khả 得đắc 忍nhẫn 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 聞văn 是thị 。 心tâm 不bất 退thoái 沒một 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 自tự 知tri 。 必tất 從tùng 諸chư 佛Phật 受thọ 記ký 。

何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 有hữu 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 聞văn 是thị 魔ma 事sự 。 心tâm 不bất 怖bố 畏úy 故cố 。

復phục 次thứ 。 惡ác 魔ma 知tri 菩Bồ 薩Tát 歡hoan 喜hỷ 。 與dữ 授thọ 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 記ký 。 若nhược 今kim 世thế 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 後hậu 世thế 得đắc 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 隨tùy 。 此thử 變biến 化hóa 佛Phật 身thân 語ngữ 。 覺giác 知tri 是thị 魔ma 。 若nhược 魔ma 所sở 使sử 。

何hà 以dĩ 故cố 。 身thân 是thị 而nhi 言ngôn 非phi 。 如như 試thí 金kim 錢tiền 。 彈đàn 之chi 聲thanh 出xuất 。 則tắc 知tri 其kỳ 真chân 偽ngụy 。 若nhược 佛Phật 與dữ 菩Bồ 薩Tát 受thọ 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 記ký 。 終chung 無vô 是thị 處xứ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 佛Phật 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 欲dục 令linh 一nhất 切thiết 。 人nhân 盡tận 入nhập 佛Phật 道Đạo 。 云vân 何hà 引dẫn 菩Bồ 薩Tát 與dữ 聲Thanh 聞Văn 記ký 。

復phục 次thứ 。 魔ma 作tác 佛Phật 身thân 。 語ngứ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

汝nhữ 所sở 行hành 經kinh 書thư 。 盡tận 是thị 魔ma 所sở 說thuyết 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 覺giác 知tri 是thị 魔ma 事sự 。 當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 已dĩ 得đắc 受thọ 記ký 。 安an 住trụ 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 中trung 。

復phục 次thứ 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 深thâm 愛ái 樂nhạo 法pháp 故cố 。 聞văn 即tức 心tâm 深thâm 。 衣y 毛mao 皆giai 竪thụ 。 念niệm 佛Phật 大đại 悲bi 。 則tắc 歡hoan 喜hỷ 悲bi 泣khấp 。 或hoặc 於ư 甚thậm 深thâm 法Pháp 中trung 。 生sanh 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 當đương 知tri 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。

譬thí 如như 大đại 軍quân 。 退thoái 敗bại 則tắc 怖bố 懅cứ 迷mê 悶muộn 。 臥ngọa 地địa 似tự 死tử 。 親thân 族tộc 見kiến 之chi 。 欲dục 知tri 活hoạt 不phủ 。 以dĩ 杖trượng 鞭tiên 之chi 。 若nhược 癮# 疹chẩn 起khởi 者giả 。 則tắc 知tri 必tất 活hoạt 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 皆giai 是thị 肉nhục 身thân 。 何hà 以dĩ 故cố 知tri 。 必tất 能năng 成thành 佛Phật 。 若nhược 聞văn 說thuyết 佛Phật 法Pháp 。 身thân 中trung 相tương/tướng 現hiện 。 衣y 毛mao 為vi 竪thụ 。 顏nhan 色sắc 相tướng 異dị 。 餘dư 人nhân 聞văn 不bất 入nhập 心tâm 。 則tắc 無vô 異dị 相tướng 。 如như 死tử 人nhân 無vô 異dị 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 深thâm 愛ái 法pháp 故cố 。 能năng 捨xả 身thân 命mạng 為vi 法pháp 。

若nhược 佛Phật 。 若nhược 佛Phật 弟đệ 子tử 。 於ư 大đại 會hội 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 說thuyết 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 有hữu 一nhất 狂cuồng 人nhân 。 取thủ 音âm 聲thanh 名danh 字tự 相tương/tướng 。 著trước 是thị 畢tất 竟cánh 空không 。 出xuất 其kỳ 過quá 罪tội 。

若nhược 諸chư 法pháp 盡tận 畢tất 竟cánh 空không 。 則tắc 無vô 佛Phật 。 無vô 法pháp 。 無vô 罪tội 福phước 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 無vô 修tu 行hành 精tinh 進tấn 。 得đắc 道Đạo 果quả 報báo 。

如như 是thị 等đẳng 出xuất 無vô 量lượng 過quá 罪tội 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 觀quán 察sát 籌trù 量lượng 。 知tri 說thuyết 法Pháp 有hữu 無vô 著trước 心tâm 。 隨tùy 佛Phật 語ngữ 憐lân 愍mẫn 故cố 說thuyết 。 知tri 狂cuồng 人nhân 著trước 語ngữ 言ngôn 取thủ 相tương/tướng 。 破phá 是thị 畢tất 竟cánh 空không 。

爾nhĩ 時thời 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 則tắc 沒một 命mạng 佐tá 助trợ 言ngôn 。

是thị 狂cuồng 人nhân 言ngôn 。 是thị 邪tà 見kiến 人nhân 自tự 沒một 邪tà 見kiến 。 亦diệc 多đa 化hóa 眾chúng 人nhân 令linh 墮đọa 邪tà 見kiến 。 壞hoại 滅diệt 佛Phật 法Pháp 。

深thâm 懷hoài 瞋sân 恨hận 故cố 。 或hoặc 自tự 殺sát 。 或hoặc 使sử 弟đệ 子tử 殺sát 。

爾nhĩ 時thời 菩Bồ 薩Tát 若nhược 死tử 事sự 至chí 。 為vi 佐tá 法pháp 故cố 。 不bất 以dĩ 怖bố 畏úy 而nhi 壞hoại 諸chư 法pháp 性tánh 。

此thử 中trung 佛Phật 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 菩Bồ 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 。

未vị 來lai 世thế 佛Phật 。 我ngã 亦diệc 在tại 是thị 數số 中trung 。 是thị 法pháp 亦diệc 是thị 我ngã 法pháp 。 是thị 我ngã 法pháp 故cố 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 而nhi 守thủ 護hộ 之chi 。

作tác 是thị 思tư 惟duy 。

我ngã 無vô 量lượng 世thế 中trung 。 為vi 煩phiền 惱não 邪tà 見kiến 故cố 。 喪táng 身thân 無vô 數số 。 今kim 為vi 十thập 方phương 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 法pháp 。 佐tá 助trợ 發phát 起khởi 。 若nhược 有hữu 益ích 而nhi 死tử 。 勝thắng 無vô 益ích 而nhi 生sanh 。

如như 是thị 等đẳng 為vi 法pháp 故cố 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。

復phục 次thứ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 未vị 成thành 佛Phật 道đạo 。 從tùng 佛Phật 聞văn 甚thậm 深thâm 法Pháp 。 能năng 盡tận 受thọ 。 不bất 失thất 。

信tín 力lực 故cố

能năng 受thọ

聞văn 持trì 陀đà 羅la 尼ni 力lực 故cố 。

不bất 失thất

斷Đoạn 疑Nghi 陀Đà 羅La 尼Ni 力lực 故cố 。

不bất 疑nghi

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

但đãn 聞văn 佛Phật 語ngữ 能năng 信tín 持trì 不bất 疑nghi 。 聞văn 餘dư 語ngữ 亦diệc 爾nhĩ 。

佛Phật 言ngôn 。

一nhất 切thiết 有hữu 所sở 說thuyết 者giả 皆giai 能năng 持trì 。 若nhược 二Nhị 乘Thừa 。 天thiên 。 龍long 等đẳng 。 所sở 說thuyết 有hữu 道Đạo 理lý 。 能năng 信tín 。 持trì 。 不bất 疑nghi 。 無vô 道Đạo 理lý 者giả 。 持trì 之chi 無vô 疑nghi 而nhi 不bất 信tín 。

復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

信tín 是thị 邪tà 法pháp 。 不bất 疑nghi 不bất 善thiện 。 是thị 善thiện 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

諸chư 天thiên 。 龍long 。 二Nhị 乘Thừa 所sở 說thuyết 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。

是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 相tương/tướng 。 聞văn 則tắc 能năng 持trì 。 無vô 疑nghi 。 無vô 悔hối 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 未vị 作tác 佛Phật 。 於ư 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 中trung 都đô 無vô 有hữu 疑nghi 。

如như 是thị 等đẳng 行hành 。 類loại 。 相tướng 貌mạo 。 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 菩Bồ 薩Tát 。

問vấn 曰viết 。

得đắc 何hà 事sự 來lai 。 名danh 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。

答đáp 曰viết 。

《# 阿a 毘tỳ 曇đàm 毘tỳ 婆bà 沙sa 》# 中trung 說thuyết 。

過quá 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 後hậu 。 種chủng 三tam 十thập 二nhị 相tướng 因nhân 緣duyên 。

從tùng 是thị 以dĩ 來lai 。 名danh 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。

《# 毘tỳ 泥nê 阿a 波ba 陀đà 那na 》# 中trung 說thuyết 。

從tùng 見kiến 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 。 以dĩ 五ngũ 莖hành 花hoa 散tán 佛Phật 。 以dĩ 髮phát 布bố 地địa 。 佛Phật 為vi 授thọ 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 記ký 。 騰đằng 身thân 虛hư 空không 。 以dĩ 偈kệ 讚tán 佛Phật 。

從tùng 是thị 已dĩ 來lai 。 名danh 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。

此thử 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 具cụ 足túc 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 智trí 慧tuệ 方phương 便tiện 力lực 。 不bất 著trước 是thị 畢tất 竟cánh 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 不bất 常thường 不bất 斷đoạn 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 。 相tương 待đãi 二nhị 法pháp 。 因nhân 是thị 智trí 慧tuệ 觀quán 。 破phá 一nhất 切thiết 生sanh 滅diệt 等đẳng 無vô 常thường 相tương/tướng 。

先tiên 因nhân 無vô 常thường 等đẳng 故cố 破phá 常thường 等đẳng 倒đảo 。 今kim 亦diệc 捨xả 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 等đẳng 。 捨xả 無vô 常thường 觀quán 等đẳng 。 於ư 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 亦diệc 不bất 著trước 。 亦diệc 不bất 墮đọa 空không 無vô 所sở 有hữu 中trung 。 亦diệc 知tri 是thị 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 相tương/tướng 。 不bất 得đắc 不bất 著trước 故cố 。 亦diệc 信tín 用dụng 是thị 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 法Pháp 。

三tam 世thế 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 真chân 智trí 慧tuệ 中trung 。 信tín 力lực 故cố 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 法Pháp 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 名danh 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 以dĩ 來lai 名danh 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 相tương/tướng 未vị 具cụ 足túc 故cố 。 不bất 與dữ 授thọ 記ký 。

何hà 以dĩ 故cố 。 外ngoại 道đạo 聖thánh 人nhân 。 諸chư 天thiên 。 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 作tác 此thử 念niệm 。

佛Phật 見kiến 是thị 人nhân 有hữu 何hà 等đẳng 事sự 。 而nhi 與dữ 授thọ 記ký 。 是thị 人nhân 於ư 佛Phật 道Đạo 。 因nhân 緣duyên 中trung 未vị 住trụ 。 云vân 何hà 與dữ 授thọ 記ký 。

是thị 故cố 佛Phật 未vị 與dữ 授thọ 記ký 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 生sanh 死tử 肉nhục 身thân 。 二nhị 者giả 。 法pháp 性tánh 生sanh 身thân 。

得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 法Pháp 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 捨xả 是thị 身thân 後hậu 。 得đắc 法Pháp 性tánh 生sanh 身thân 。

肉nhục 身thân 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。

有hữu 於ư 佛Phật 前tiền 得đắc 授thọ 記ký 。 有hữu 不bất 於ư 佛Phật 前tiền 授thọ 記ký 。 若nhược 佛Phật 不bất 在tại 世thế 時thời 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 是thị 不bất 於ư 佛Phật 前tiền 授thọ 記ký 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 。 有hữu 人nhân 讀đọc 。 誦tụng 。 說thuyết 。 正chánh 憶ức 念niệm 。 隨tùy 順thuận 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 義nghĩa 。 是thị 人nhân 未vị 得đắc 禪thiền 定định 。 或hoặc 生sanh 疑nghi 心tâm 。 或hoặc 為vi 著trước 心tâm 所sở 牽khiên 。 如như 是thị 人nhân 比tỉ 。 是thị 何hà 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 不phủ 。

答đáp 曰viết 。

是thị 人nhân 不bất 名danh 為vi 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 甚thậm 深thâm 佛Phật 法Pháp 。 中trung 尚thượng 無vô 疑nghi 。 何hà 況huống 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 初sơ 法Pháp 門môn 。

是thị 未vị 得đắc 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 信tín 少thiểu 疑nghi 多đa 。 二nhị 者giả 。 疑nghi 少thiểu 信tín 多đa 。

疑nghi 多đa 信tín 少thiểu 者giả 。 於ư 讀đọc 誦tụng 經Kinh 人nhân 小tiểu 勝thắng 。 信tín 多đa 疑nghi 少thiểu 者giả 。 若nhược 得đắc 禪thiền 定định 。 即tức 時thời 得đắc 柔Nhu 順Thuận 忍Nhẫn 。 未vị 斷đoạn 法pháp 愛ái 故cố 。 或hoặc 生sanh 著trước 心tâm 。 或hoặc 還hoàn 退thoái 沒một 。 是thị 人nhân 若nhược 常thường 修tu 習tập 此thử 柔nhu 順thuận 忍nhẫn 。 柔nhu 順thuận 忍nhẫn 增tăng 長trưởng 故cố 斷đoạn 法pháp 愛ái 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。

略lược 說thuyết 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 相tương/tướng 義nghĩa 。

大đại 智Trí 度Độ 論luận 釋thích 燈đăng 炷chú 品phẩm 第đệ 五ngũ 十thập 七thất 。

【# 經Kinh 】#

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 大đại 功công 德đức 成thành 就tựu 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 無vô 量lượng 功công 德đức 成thành 就tựu 。 無vô 邊biên 功công 德đức 成thành 就tựu 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 大đại 功công 德đức 成thành 就tựu 。 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 功công 德đức 成thành 就tựu 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 得đắc 無vô 量lượng 無vô 邊biên 智trí 慧tuệ 。 不bất 與dữ 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 共cộng 故cố 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 是thị 智trí 慧tuệ 中trung 。 生sanh 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 得đắc 是thị 無Vô 礙Ngại 智Trí 故cố 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 及cập 人nhân 。 無vô 能năng 窮cùng 盡tận 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 能năng 以dĩ 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 劫kiếp 歎thán 說thuyết 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 行hành 。 類loại 。 相tướng 貌mạo 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 深thâm 奧áo 處xứ 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 住trụ 是thị 中trung 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 具cụ 足túc 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 具cụ 足túc 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

佛Phật 讚tán 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 汝nhữ 能năng 為vi 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 問vấn 是thị 深thâm 奧áo 處xứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 深thâm 奧áo 處xứ 者giả 。 空không 是thị 其kỳ 義nghĩa 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 無vô 起khởi 。 無vô 生sanh 。 無vô 染nhiễm 。 離ly 。 寂tịch 滅diệt 。 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 涅Niết 槃Bàn 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 是thị 為vi 深thâm 奧áo 義nghĩa 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 但đãn 空không 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 是thị 深thâm 奧áo 。 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 深thâm 奧áo 耶da 。

佛Phật 言ngôn 。

一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 是thị 深thâm 奧áo 義nghĩa 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 色sắc 亦diệc 深thâm 奧áo 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 深thâm 奧áo 。 眼nhãn 亦diệc 深thâm 奧áo 乃nãi 至chí 意ý 。 色sắc 乃nãi 至chí 法pháp 。 眼nhãn 界giới 乃nãi 至chí 意ý 識thức 界giới 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 深thâm 奧áo 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 色sắc 深thâm 奧áo 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 亦diệc 深thâm 奧áo 。

佛Phật 言ngôn 。

色sắc 如như 深thâm 奧áo 故cố 。 色sắc 深thâm 奧áo 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 如như 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 如như 深thâm 奧áo 故cố 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 深thâm 奧áo 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 色sắc 如như 深thâm 奧áo 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 如như 深thâm 奧áo 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 色sắc 如như 。 非phi 是thị 色sắc 。 非phi 離ly 色sắc 。 乃nãi 至chí 識thức 如như 。 非phi 是thị 識thức 。 非phi 離ly 識thức 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 如như 。 非phi 是thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 非phi 離ly 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

希hy 有hữu 。

世Thế 尊Tôn 。 微vi 妙diệu 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 令linh 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 離ly 色sắc 處xứ 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 令linh 離ly 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 處xứ 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 令linh 離ly 一nhất 切thiết 法pháp 。 若nhược 世thế 間gian 。 若nhược 出xuất 世thế 間gian 。 若nhược 有hữu 諍tranh 。 若nhược 無vô 諍tranh 。 若nhược 有hữu 漏lậu 。 若nhược 無vô 漏lậu 法Pháp 處xứ 涅Niết 槃Bàn 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 以dĩ 微vi 妙diệu 。 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 令linh 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 離ly 色sắc 處xứ 涅Niết 槃Bàn 。 乃nãi 至chí 離ly 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 法pháp 處xứ 涅Niết 槃Bàn 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 甚thậm 深thâm 。 法pháp 與dữ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 應ưng 。 觀quán 察sát 。 籌trù 量lượng 。 思tư 惟duy 。 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 應ưng 如như 是thị 行hành 。 如như 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 教giáo 。 我ngã 應ưng 如như 是thị 學học 。 如như 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 說thuyết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 能năng 如như 說thuyết 行hành 。 如như 說thuyết 學học 。 如như 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 觀quán 。 具cụ 足túc 勤cần 精tinh 進tấn 。 一nhất 念niệm 生sanh 時thời 。 當đương 得đắc 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 福phước 德đức 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 超siêu 越việt 無vô 量lượng 劫kiếp 。 近cận 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 何hà 況huống 常thường 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 應ưng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 念niệm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 多đa 婬dâm 欲dục 人nhân 。 與dữ 端đoan 正chánh 淨tịnh 潔khiết 女nữ 人nhân 共cộng 期kỳ 。 此thử 女nữ 人nhân 限hạn 礙ngại 。 不bất 得đắc 時thời 往vãng 。 於ư 須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 云vân 何hà 。 是thị 人nhân 所sở 念niệm 。 為vi 在tại 何hà 處xứ 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 人nhân 念niệm 念niệm 常thường 在tại 。 彼bỉ 女nữ 人nhân 所sở 。 恆hằng 作tác 是thị 念niệm 。 憶ức 想tưởng 當đương 來lai 與dữ 共cộng 坐tọa 臥ngọa 歡hoan 樂lạc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 人nhân 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 。 為vi 有hữu 幾kỷ 念niệm 生sanh 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 人nhân 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 。 其kỳ 念niệm 甚thậm 多đa 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 念niệm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 說thuyết 。 行hành 是thị 道đạo 。 一nhất 念niệm 頃khoảnh 超siêu 越việt 劫kiếp 數số 。 亦diệc 如như 彼bỉ 人nhân 。 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 。 心tâm 念niệm 之chi 數số 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 遠viễn 離ly 眾chúng 罪tội 。 所sở 謂vị 離ly 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 罪tội 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 一nhất 日nhật 所sở 得đắc 善thiện 根căn 功công 德đức 。 假giả 令linh 滿mãn 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 中trung 餘dư 功công 德đức 。 猶do 亦diệc 不bất 減giảm 。 於ư 餘dư 殘tàn 功công 德đức 。 百bách 分phần 不bất 及cập 一nhất 分phần/phân 。 千thiên 分phần 千thiên 億ức 萬vạn 分phần 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 聞văn 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 相tương/tướng 時thời 。 具cụ 聞văn 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 功công 德đức 。 心tâm 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 欲dục 讚tán 歎thán 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 功công 德đức 故cố 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 成thành 就tựu 大đại 功công 德đức 。 成thành 就tựu 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 功công 德đức 。

佛Phật 可khả 其kỳ 所sở 讚tán 。 更cánh 自tự 說thuyết 大đại 功công 德đức 等đẳng 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 。

阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無vô 量lượng 無vô 邊biên 智trí 慧tuệ 。 不bất 與dữ 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 共cộng 行hành 。

者giả 。 要yếu 先tiên 知tri 而nhi 後hậu 行hành 。 行hành 已dĩ 受thọ 其kỳ 功công 德đức 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。 功công 德đức 因nhân 緣duyên 。

由do 於ư 智trí 慧tuệ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。

智trí 慧tuệ

者giả 。 所sở 謂vị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

菩Bồ 薩Tát 住trụ 是thị 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 能năng 生sanh 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。

一nhất 切thiết 法pháp 實thật 義nghĩa 中trung 。 智trí 慧tuệ 無vô 礙ngại 無vô 障chướng 。 既ký 知tri 義nghĩa 無vô 礙ngại 已dĩ 。 分phân 別biệt 種chủng 種chủng 。 諸chư 法pháp 名danh 字tự 。 為vi 說thuyết 義nghĩa 故cố 。 是thị 名danh 法pháp 無vô 礙ngại 。 是thị 名danh 字tự 要yếu 由do 語ngữ 言ngôn 。 由do 語ngữ 言ngôn 故cố 出xuất 是thị 。 種chủng 種chủng 名danh 字tự 。 是thị 名danh 辭từ 無vô 礙ngại 。 得đắc 是thị 法pháp 無vô 礙ngại 及cập 。 辭từ 無vô 礙ngại 故cố 。 便tiện 樂nhạo 說thuyết 諸chư 法pháp 實thật 義nghĩa 。 是thị 名danh 樂nhạo 說thuyết 無vô 礙ngại 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 安an 住trụ 。 四tứ 無vô 礙ngại 中trung 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 問vấn 難nạn/nan 。 無vô 能năng 窮cùng 盡tận 。 如như 大đại 海hải 水thủy 。 不bất 可khả 傾khuynh 竭kiệt 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 聞văn 佛Phật 上thượng 二nhị 品phẩm 中trung 。 說thuyết 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 具cụ 足túc 相tướng 。 入nhập 此thử 品phẩm 。 佛Phật 方phương 開khai 四tứ 無vô 礙ngại 門môn 。 更cánh 欲dục 說thuyết 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 相tương/tướng 。 是thị 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 讚tán 佛Phật 。

世Thế 尊Tôn 智trí 慧tuệ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 功công 德đức 亦diệc 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 佛Phật 若nhược 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 劫kiếp 樂nhạo 說thuyết 。 樂nhạo 說thuyết 亦diệc 不bất 可khả 盡tận 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 相tướng 貌mạo 。 亦diệc 不bất 可khả 盡tận 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 深thâm 奧áo 處xứ 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 是thị 深thâm 奧áo 處xứ 。 能năng 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

佛Phật 歎thán 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

善thiện 哉tai 。 汝nhữ 能năng 為vi 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 問vấn 深thâm 奧áo 義nghĩa 。

佛Phật 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

空không 等đẳng 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 名danh 深thâm 奧áo 。

問vấn 曰viết 。

諸chư 有hữu 法pháp 種chủng 種chủng 細tế 分phân 別biệt 。 人nhân 不bất 解giải 故cố 有hữu 深thâm 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 何hà 為vi 深thâm 。

答đáp 曰viết 。

非phi 直trực 口khẩu 說thuyết 名danh 字tự 故cố 空không 。 分phân 別biệt 解giải 諸chư 有hữu 相tương/tướng 。 內nội 不bất 見kiến 有hữu 我ngã 。 外ngoại 不bất 見kiến 定định 實thật 法pháp 。

得đắc 是thị 空không 已dĩ 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 相tương/tướng 皆giai 是thị 虛hư 誑cuống 。 有hữu 諸chư 過quá 罪tội 。

若nhược 滅diệt 諸chư 相tướng 。 更cánh 不bất 作tác 願nguyện 生sanh 三tam 界giới 。

此thử 空không 是thị 得đắc 道Đạo 空không 。 非phi 但đãn 口khẩu 說thuyết 。 是thị 故cố 言ngôn 。

深thâm

復phục 次thứ 。 空không 亦diệc 復phục 空không 。 若nhược 著trước 是thị 空không 。 則tắc 有hữu 過quá 失thất 。 是thị 不bất 名danh 深thâm 。 若nhược 空không 從tùng 破phá 邪tà 見kiến 有hữu 故cố 出xuất 。 是thị 為vi 深thâm 。 若nhược 於ư 空không 中trung 。 亦diệc 不bất 著trước 空không 故cố 亦diệc 深thâm 。

復phục 次thứ 。 觀quán 五ngũ 眾chúng 生sanh 滅diệt 。 破phá 常thường 顛điên 倒đảo 。 觀quán 畢tất 竟cánh 空không 。 破phá 生sanh 滅diệt 。

何hà 以dĩ 故cố 。 空không 中trung 無vô 無vô 常thường 。 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 無vô 生sanh 滅diệt 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 邪tà 見kiến 人nhân 謂vị 世thế 間gian 常thường 有hữu 故cố 無vô 生sanh 滅diệt 。 二nhị 者giả 。 破phá 生sanh 滅diệt 故cố 言ngôn 無vô 生sanh 滅diệt 。 此thử 中trung 破phá 生sanh 滅diệt 。 亦diệc 不bất 著trước 是thị 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 故cố 。 名danh 為vi 。

深thâm

諸chư 煩phiền 惱não 難nạn/nan 除trừ 。 故cố 言ngôn 。

離ly 欲dục

寂tịch 滅diệt

故cố 深thâm 。 錯thác 誤ngộ 易dị 。 真chân 實thật 難nạn/nan 故cố 。

如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。

為vi 深thâm 。

涅Niết 槃Bàn

諸chư 梵Phạm 天Thiên 等đẳng 。 九cửu 十thập 六lục 種chủng 道đạo 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。 故cố 深thâm 。

復phục 次thứ 。 涅Niết 槃Bàn 中trung 一nhất 切thiết 得đắc 道Đạo 人nhân 入nhập 者giả 永vĩnh 不bất 復phục 出xuất 。 故cố 深thâm 。

問vấn 曰viết 。

此thử 中trung 說thuyết 空không 等đẳng 法pháp 深thâm 。 是thị 何hà 等đẳng 空không 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

三tam 三tam 昧muội 。

空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 心tâm 數số 法pháp 名danh 為vi 定định 。 定định 故cố 能năng 觀quán 諸chư 法pháp 空không 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

外ngoại 所sở 緣duyên 色sắc 等đẳng 。 諸chư 法pháp 皆giai 空không 。 緣duyên 外ngoại 空không 故cố 。 名danh 為vi 空không 三tam 昧muội 。

此thử 中trung 佛Phật 說thuyết 。

不bất 以dĩ 空không 三tam 昧muội 故cố 空không 。 亦diệc 不bất 以dĩ 所sở 緣duyên 外ngoại 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 故cố 空không 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 外ngoại 法pháp 不bất 實thật 空không 。 以dĩ 三tam 昧muội 力lực 故cố 空không 者giả 。 是thị 虛hư 妄vọng 不bất 實thật 。

若nhược 緣duyên 外ngoại 空không 故cố 生sanh 三tam 昧muội 者giả 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 色sắc 等đẳng 法pháp 實thật 是thị 空không 相tướng 。 則tắc 不bất 能năng 生Sanh 空Không 三Tam 昧Muội 。 若nhược 生Sanh 空Không 三Tam 昧Muội 。 則tắc 非phi 是thị 空không 。

此thử 中trung 說thuyết 。

離ly 是thị 二nhị 邊biên 說thuyết 中trung 道đạo 。 所sở 謂vị 。 諸chư 法pháp 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。 是thị 和hòa 合hợp 法pháp 無vô 有hữu 一nhất 定định 法pháp 故cố 空không 。

何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 無vô 自tự 性tánh 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 即tức 是thị 畢tất 竟cánh 空không 。 是thị 畢tất 竟cánh 空không 。 從tùng 本bổn 以dĩ 來lai 空không 。 非phi 佛Phật 所sở 作tác 。 亦diệc 非phi 餘dư 人nhân 所sở 作tác 。 諸chư 佛Phật 為vi 可khả 度độ 眾chúng 生sanh 故cố 。 說thuyết 是thị 畢tất 竟cánh 空không 相tướng 。

是thị 空không 相tướng 。 是thị 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 實thật 體thể 。 不bất 因nhân 內nội 外ngoại 有hữu 。

是thị

空không

有hữu 種chủng 種chủng 名danh 字tự 。 所sở 謂vị 。

無vô 相tướng

無vô 作tác

寂tịch 滅diệt

離ly

涅Niết 槃Bàn

等đẳng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 知tri 諸chư 菩Bồ 薩Tát 利lợi 根căn 。 深thâm 著trước 涅Niết 槃Bàn 。 為vì 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 問vấn 世Thế 尊Tôn 。

但đãn 涅Niết 槃Bàn 甚thậm 深thâm 。 諸chư 法pháp 不bất 甚thậm 深thâm 耶da 。

佛Phật 答đáp 。

正chánh 觀quán 色sắc 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 因nhân 涅Niết 槃Bàn 故cố 甚thậm 深thâm 。

是thị 故cố 《# 經kinh 》# 中trung 說thuyết 。

色sắc 等đẳng 如như 故cố 甚thậm 深thâm

色sắc 等đẳng 如như

即tức 是thị 正chánh 觀quán 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

云vân 何hà 色sắc 等đẳng 如như 故cố 。 色sắc 等đẳng 法pháp 甚thậm 深thâm 。

此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 深thâm 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 。

如như 非phi 是thị 色sắc 。 非phi 離ly 色sắc 。

譬thí 如như 以dĩ 泥nê 為vi 瓶bình 。 泥nê 非phi 即tức 是thị 瓶bình 。 不bất 離ly 泥nê 有hữu 瓶bình 。 亦diệc 不bất 得đắc 言ngôn 無vô 瓶bình 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 知tri 是thị 因nhân 緣duyên 法pháp 甚thậm 深thâm 。 如như 大đại 海hải 無vô 有hữu 底để 故cố 。 讚tán 言ngôn 。

希hy 有hữu 。

世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 以dĩ 微vi 妙diệu 。 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 令linh 菩Bồ 薩Tát 離ly 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 。 處xử 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 不bất 著trước 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 不bất 住trụ 世thế 間gian 。 是thị 微vi 妙diệu 方phương 便tiện 。

佛Phật 可khả 其kỳ 所sở 說thuyết 。 讚tán 歎thán 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 果quả 報báo 福phước 德đức 。 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 甚thậm 深thâm 。 法pháp 與dữ 般Bát 若Nhã 相tương 應ứng 。 觀quán 察sát 。 籌trù 量lượng 等đẳng 。 一nhất 念niệm 生sanh 時thời 。 得đắc 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 福phước 德đức 。

問vấn 曰viết 。

二Nhị 乘Thừa 無vô 漏lậu 法pháp 。 尚thượng 無vô 果quả 報báo 福phước 德đức 。 何hà 況huống 大Đại 乘Thừa 畢tất 竟cánh 空không 。 觀quán 法pháp 得đắc 無vô 量lượng 福phước 德đức 。 而nhi 福phước 德đức 從tùng 大đại 慈từ 悲bi 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 生sanh 。 如như 罪tội 亦diệc 由do 惱não 害hại 眾chúng 生sanh 故cố 得đắc 。

答đáp 曰viết 。

二Nhị 乘Thừa 無vô 漏lậu 心tâm 中trung 。 煩phiền 惱não 盡tận 故cố 。 無vô 果quả 報báo 福phước 德đức 。 菩Bồ 薩Tát 煩phiền 惱não 未vị 盡tận 故cố 。 應ưng 有hữu 福phước 德đức 果quả 報báo 。

復phục 次thứ 。 二Nhị 乘Thừa 於ư 實thật 際tế 證chứng 故cố 。 燒thiêu 盡tận 諸chư 功công 德đức 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 證chứng 。 更cánh 有hữu 生sanh 故cố 。 便tiện 有hữu 福phước 德đức 。

復phục 次thứ 。 人nhân 於ư 實thật 事sự 錯thác 謬mậu 故cố 福phước 德đức 少thiểu 。 正chánh 行hạnh 實thật 事sự 故cố 得đắc 福phước 多đa 。 如như 施thí 畜súc 生sanh 得đắc 百bách 倍bội 。 施thí 惡ác 人nhân 得đắc 千thiên 倍bội 。 施thí 善thiện 人nhân 得đắc 十thập 萬vạn 倍bội 。 施thí 離ly 欲dục 人nhân 得đắc 十thập 億ức 萬vạn 倍bội 。 施thí 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 等đẳng 諸chư 聖thánh 人nhân 。 得đắc 無vô 量lượng 福phước 。

凡phàm 夫phu 人nhân 雖tuy 離ly 欲dục 。 行hành 慈từ 悲bi 心tâm 。 不bất 得đắc 實thật 法pháp 相tướng 故cố 。 不bất 得đắc 作tác 無vô 量lượng 福phước 田điền 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 雖tuy 未vị 離ly 欲dục 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 故cố 。 福phước 田điền 無vô 量lượng 。

諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 得đắc 有hữu 深thâm 淺thiển 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 深thâm 入nhập 實thật 相tướng 故cố 。 一nhất 念niệm 中trung 福phước 德đức 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 此thử 中trung 念niệm 念niệm 福phước 德đức 多đa 故cố 。 說thuyết 譬thí 喻dụ 。

眾chúng 生sanh 心tâm 雖tuy 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 但đãn 相tương 續tục 生sanh 故cố 。 不bất 覺giác 隨tùy 滅diệt 。 淫dâm 欲dục 人nhân 心tâm 深thâm 著trước 所sở 欲dục 。 不bất 遂toại 情tình 故cố 。 心tâm 生sanh 憶ức 念niệm 。 取thủ 相tương/tướng 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 不bất 來lai 因nhân 緣duyên 事sự 。 所sở 謂vị 。

彼bỉ 女nữ 為vi 心tâm 自tự 悔hối 不bất 來lai 。 為vi 人nhân 遮già 不bất 來lai 。

如như 是thị 等đẳng 多đa 生sanh 覺giác 觀quán 心tâm 。 是thị 心tâm 易dị 覺giác 知tri 故cố 。 以dĩ 為vi 譬thí 喻dụ 。

如như 是thị 一nhất 念niệm 因nhân 緣duyên 。 事sự 超siêu 一nhất 劫kiếp 。 如như 人nhân 服phục 軟nhuyễn 藥dược 。 一nhất 歲tuế 乃nãi 差sai 病bệnh 。 服phục 大đại 力lực 藥dược 。 一nhất 日nhật 能năng 差sai 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 行hành 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 久cửu 久cửu 乃nãi 成thành 佛Phật 者giả 。 有hữu 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 疾tật 得đắc 成thành 佛Phật 者giả 。

復phục 次thứ 。 一nhất 日nhật 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 功công 德đức 。 假giả 令linh 有hữu 形hình 。 取thủ 滿mãn 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 中trung 。 於ư 一nhất 日nhật 中trung 。 正chánh 功công 德đức 體thể 。 猶do 故cố 不bất 減giảm 。 於ư 此thử 福phước 德đức 。 百bách 分phần 不bất 及cập 一nhất 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。

【# 經Kinh 】#

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 劫kiếp 。 布bố 施thí 三Tam 寶Bảo 。

佛Phật 寶bảo 。 法Pháp 寶bảo 。 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 寶bảo 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 得đắc 福phước 多đa 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 甚thậm 多đa 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

不bất 如như 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 一nhất 日nhật 如như 說thuyết 修tu 行hành 得đắc 福phước 多đa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 道đạo 。 乘thừa 是thị 道đạo 。 疾tật 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 遠viễn 離ly 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 供cúng 養dường 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 阿A 那Na 含Hàm 。 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 及cập 諸chư 佛Phật 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 於ư 意ý 云vân 何hà 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 得đắc 福phước 多đa 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 甚thậm 多đa 。

佛Phật 言ngôn 。

不bất 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 一nhất 日nhật 得đắc 福phước 多đa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 過quá 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 漸tiệm 漸tiệm 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 。 行hành 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 。 忍nhẫn 辱nhục 。 精tinh 進tấn 。 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 。 於ư 意ý 云vân 何hà 。 是thị 人nhân 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 得đắc 福phước 多đa 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 甚thậm 多đa 。

佛Phật 言ngôn 。

不bất 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 一nhất 日nhật 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 。 忍nhẫn 辱nhục 。 精tinh 進tấn 。 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 得đắc 福phước 多đa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 母mẫu 故cố 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 能năng 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 壽thọ 行hành 法Pháp 施thí 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 是thị 人nhân 得đắc 福phước 多đa 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

甚thậm 多đa 。

世Thế 尊Tôn 。

佛Phật 言ngôn 。

不bất 如như 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 乃nãi 至chí 一nhất 日nhật 。 法Pháp 施thí 得đắc 福phước 多đa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 則tắc 不bất 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 不bất 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 則tắc 不bất 遠viễn 離ly 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 不bất 當đương 遠viễn 離ly 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 遠viễn 離ly 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 行hành 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。 內nội 空không 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 得đắc 福phước 多đa 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 甚thậm 多đa 。

佛Phật 言ngôn 。

不bất 如như 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 說thuyết 一nhất 日nhật 修tu 行hành 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 得đắc 福phước 多đa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 薩Tát 婆Bà 若Nhã 轉chuyển 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 薩Tát 婆Bà 若Nhã 轉chuyển 。 則tắc 有hữu 是thị 處xứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 常thường 不bất 應ưng 遠viễn 離ly 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 行hành 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 壽thọ 財tài 施thí 。 法Pháp 施thí 及cập 禪thiền 定định 福phước 德đức 。 迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 是thị 人nhân 得đắc 福phước 多đa 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 甚thậm 多đa 。 甚thậm 多đa 。

佛Phật 言ngôn 。

不bất 如như 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 乃nãi 至chí 一nhất 日nhật 財tài 施thí 。 法Pháp 施thí 。 禪thiền 定định 福phước 德đức 。 迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 得đắc 福phước 多đa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 第đệ 一nhất 迴hồi 向hướng 。 所sở 謂vị 般Bát 若Nhã 。 波Ba 羅La 蜜Mật 迴hồi 向hướng 。 若nhược 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 迴hồi 向hướng 。 是thị 不bất 名danh 迴hồi 向hướng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 應ưng 方phương 便tiện 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 迴hồi 向hướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 遠viễn 離ly 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 壽thọ 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 諸chư 佛Phật 。 及cập 弟đệ 子tử 善thiện 根căn 和hòa 合hợp 。 隨tùy 喜hỷ 迴hồi 向hướng 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 是thị 人nhân 得đắc 福phước 多đa 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 甚thậm 多đa 。

佛Phật 言ngôn 。

不bất 如như 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 乃nãi 至chí 一nhất 日nhật 。 隨tùy 喜hỷ 善thiện 根căn 迴hồi 向hướng 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 得đắc 福phước 多đa 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 應ưng 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 方phương 便tiện 迴hồi 向hướng 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 起khởi 法pháp 。 從tùng 妄vọng 想tưởng 生sanh 非phi 實thật 。 云vân 何hà 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 得đắc 大đại 福phước 德đức 。

世Thế 尊Tôn 。 用dụng 是thị 因nhân 緣duyên 起khởi 法pháp 。 不bất 應ưng 得đắc 正chánh 見kiến 。 入nhập 法pháp 位vị 。 不bất 應ưng 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 乃nãi 至chí 不bất 應ưng 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 果quả 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 用dụng 是thị 因nhân 緣duyên 起khởi 法pháp 。 不bất 應ưng 得đắc 正chánh 見kiến 。 入nhập 法pháp 位vị 。 乃nãi 至chí 不bất 應ưng 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 知tri 因nhân 緣duyên 起khởi 法pháp 亦diệc 空không 。 無vô 堅kiên 固cố 。 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 善thiện 學học 內nội 空không 。 乃nãi 至chí 善thiện 學học 無vô 法pháp 。 有hữu 法pháp 空không 故cố 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 是thị 十thập 八bát 空không 。 種chủng 種chủng 觀quán 作tác 法pháp 空không 。 即tức 不bất 遠viễn 離ly 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 漸tiệm 漸tiệm 。 不bất 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 漸tiệm 漸tiệm 得đắc 無vô 數số 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 福phước 德đức 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。 有hữu 何hà 等đẳng 異dị 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 無vô 數số 者giả 。 名danh 不bất 墮đọa 數số 中trung 。 若nhược 有hữu 為vi 性tánh 中trung 。 若nhược 無vô 為vi 性tánh 中trung 。 無vô 量lượng 者giả 。 量lượng 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 過quá 去khứ 。 若nhược 未vị 來lai 。 若nhược 現hiện 在tại 。 無vô 邊biên 者giả 。 諸chư 法pháp 邊biên 不bất 可khả 得đắc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 頗phả 有hữu 色sắc 亦diệc 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。 頗phả 有hữu 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 有hữu 因nhân 緣duyên 。 色sắc 亦diệc 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 因nhân 緣duyên 故cố 。 色sắc 亦diệc 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

色sắc 空không 故cố 。 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 空không 故cố 。 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。

世Thế 尊Tôn 。 但đãn 色sắc 空không 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 空không 。 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 空không 耶da 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 不bất 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 空không 耶da 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。

世Thế 尊Tôn 。 諸chư 法pháp 空không 。 即tức 是thị 不bất 可khả 盡tận 。 無vô 有hữu 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。

世Thế 尊Tôn 。 空không 中trung 數số 不bất 可khả 得đắc 。 量lượng 不bất 可khả 得đắc 。 邊biên 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 是thị 故cố 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 不bất 可khả 盡tận 。 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 義nghĩa 。 無vô 有hữu 異dị 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 是thị 法pháp 義nghĩa 無vô 別biệt 異dị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 法pháp 不bất 可khả 說thuyết 。 佛Phật 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 故cố 分phân 別biệt 說thuyết 。 所sở 謂vị 不bất 可khả 盡tận 。 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。 無vô 著trước 。 空không 。 無vô 想tưởng 。 無vô 作tác 。 無vô 起khởi 。 無vô 生sanh 。 無vô 滅diệt 。 無vô 染nhiễm 。 涅Niết 槃Bàn 。 佛Phật 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 說thuyết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

希hy 有hữu 。

世Thế 尊Tôn 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 不bất 可khả 說thuyết 。 而nhi 佛Phật 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 說thuyết 。

世Thế 尊Tôn 。 如như 我ngã 解giải 佛Phật 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 說thuyết 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 說thuyết 相tướng 即tức 是thị 空không 。 是thị 空không 不bất 可khả 說thuyết 。

世Thế 尊Tôn 。 不bất 可khả 說thuyết 義nghĩa 。 有hữu 增tăng 有hữu 減giảm 不phủ 。

佛Phật 言ngôn 。

不phủ 也dã 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 不bất 可khả 說thuyết 義nghĩa 。 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 不bất 可khả 說thuyết 。 義nghĩa 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 當đương 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 當đương 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。 亦diệc 當đương 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 五ngũ 神thần 通thông 。 八bát 背bối/bội 捨xả 。 八bát 勝thắng 處xứ 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 佛Phật 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 亦diệc 當đương 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 不bất 增tăng 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 不bất 增tăng 者giả 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 不bất 可khả 說thuyết 義nghĩa 。 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 習tập 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 有hữu 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 不bất 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 增tăng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 增tăng 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

當đương 作tác 是thị 念niệm 。

但đãn 名danh 字tự 故cố 。 名danh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 是thị 心tâm 及cập 善thiện 根căn 。 如như 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 相tương/tướng 迴hồi 向hướng 。 乃nãi 至chí 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 是thị 心tâm 及cập 善thiện 根căn 。 如như 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 相tương/tướng 迴hồi 向hướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

佛Phật 言ngôn 。

一nhất 切thiết 法pháp 如như 相tương/tướng 。 是thị 名danh 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 如như 相tương/tướng 。 是thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

色sắc 如như 相tương/tướng 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 如như 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 如như 相tương/tướng 。 是thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 如như 相tương/tướng 亦diệc 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 常thường 觀quán 是thị 如như 法Pháp 。 不bất 見kiến 有hữu 增tăng 有hữu 減giảm 。

以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 不bất 可khả 說thuyết 義nghĩa 。 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 亦diệc 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 以dĩ 是thị 不bất 增tăng 不bất 減giảm 法pháp 故cố 。 應ưng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 行hành 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 。 供cúng 養dường 三Tam 寶Bảo 。 不bất 及cập 一nhất 日nhật 行hành 般Bát 若Nhã 。

又hựu 復phục 有hữu 人nhân 。 住trụ 壽thọ 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 劫kiếp 供cúng 養dường 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 等đẳng 。 亦diệc 不bất 及cập 一nhất 。 日nhật 行hành 般Bát 若Nhã 。

此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 。 過quá 二nhị 地địa 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 成thành 無vô 上thượng 道Đạo 。

又hựu 復phục 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 劫kiếp 行hành 布bố 施thí 等đẳng 六lục 法pháp 。 亦diệc 不bất 及cập 一nhất 。 日nhật 如như 所sở 說thuyết 住trụ 般Bát 若Nhã 中trung 。 行hành 布bố 施thí 等đẳng 六lục 法pháp 。

是thị 中trung 說thuyết 勝thắng 因nhân 緣duyên 。

般Bát 若Nhã 是thị 諸chư 佛Phật 母mẫu 。 住trụ 是thị 般Bát 若Nhã 中trung 。 能năng 具cụ 足túc 諸chư 佛Phật 法pháp 。 (# 財tài 施thí 章chương )# 。

若nhược 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 劫kiếp 行hành 法Pháp 施thí 。 不bất 及cập 一nhất 日nhật 住trụ 般Bát 若Nhã 中trung 行hành 法Pháp 施thí 。

復phục 次thứ 。 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 。 用dụng 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 法Pháp 。 修tu 行hành 四tứ 念niệm 處xứ 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 劫kiếp 。 不bất 如như 一nhất 日nhật 。 如như 所sở 說thuyết 住trụ 般Bát 若Nhã 中trung 。 修tu 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

此thử 中trung 自tự 說thuyết 勝thắng 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 。

不bất 離ly 般Bát 若Nhã 。 於ư 薩Tát 婆Bà 若Nhã 轉chuyển 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 離ly 般Bát 若Nhã 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 劫kiếp 財tài 施thí 。 法Pháp 施thí 。 禪thiền 定định 生sanh 福phước 德đức 。 迴hồi 向hướng 無vô 上thượng 道Đạo 。 不bất 如như 一nhất 日nhật 。 應ưng 般Bát 若Nhã 財tài 施thí 。 法Pháp 施thí 。 禪thiền 定định 生sanh 福phước 德đức 。 迴hồi 向hướng 無vô 上thượng 道Đạo 。

何hà 以dĩ 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 雜tạp 毒độc 。 正chánh 迴hồi 向hướng 故cố 。

復phục 次thứ 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 離ly 般Bát 若Nhã 。 壽thọ 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 等đẳng 。 十thập 方phương 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 功công 德đức 。 隨tùy 喜hỷ 迴hồi 向hướng 無vô 上thượng 道Đạo 。 不bất 如như 一nhất 日nhật 。 應ưng 般Bát 若Nhã 隨tùy 喜hỷ 迴hồi 向hướng 。

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 難nạn/nan 佛Phật 。

如như 佛Phật 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 如như 幻huyễn 。 不bất 能năng 生sanh 正chánh 見kiến 。 入nhập 正chánh 位vị 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 日nhật 福phước 德đức 勝thắng 。

佛Phật 可khả 其kỳ 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 有hữu 為vi 法pháp 皆giai 虛hư 誑cuống 。 不bất 得đắc 以dĩ 虛hư 誑cuống 法pháp 入nhập 正chánh 位vị 。 得đắc 聖thánh 道Đạo 。

菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 所sở 作tác 福phước 德đức 。 知tri 皆giai 虛hư 誑cuống 。 空không 無vô 堅kiên 固cố 。 心tâm 不bất 著trước 是thị 福phước 德đức 。 是thị 福phước 德đức 清thanh 淨tịnh 故cố 。 勝thắng 餘dư 福phước 德đức 。 如như 金kim 剛cang 雖tuy 小tiểu 。 能năng 摧tồi 破phá 大đại 山sơn 。

此thử 中trung 佛Phật 說thuyết 。

菩Bồ 薩Tát 善thiện 學học 十thập 八bát 空không 。

雖tuy 觀quán 空không 而nhi 能năng 行hành 諸chư 功công 德đức 。 雖tuy 知tri 涅Niết 槃Bàn 無vô 上thượng 道Đạo 。 而nhi 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 修tu 集tập 福phước 德đức 。 雖tuy 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 相tương/tướng 不bất 可khả 說thuyết 。 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 說thuyết 法pháp 。 雖tuy 知tri 法pháp 性tánh 中trung 。 無vô 有hữu 分phân 別biệt 。 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 。 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 。 分phân 別biệt 是thị 善thiện 是thị 不bất 善thiện 。 是thị 可khả 行hành 是thị 不bất 可khả 行hành 。 是thị 取thủ 是thị 捨xả 。 是thị 利lợi 是thị 失thất 等đẳng 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 觀quán 畢tất 竟cánh 空không 。 而nhi 能năng 起khởi 諸chư 福phước 德đức 。 是thị 名danh 。

不bất 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 行hành

若nhược 菩Bồ 薩Tát 常thường 不bất 離ly 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 漸tiệm 得đắc 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 功công 德đức 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 初sơ 學học 般Bát 若Nhã 時thời 。 煩phiền 惱não 力lực 強cường/cưỡng 。 般Bát 若Nhã 力lực 弱nhược 。 漸tiệm 漸tiệm 得đắc 般Bát 若Nhã 力lực 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 滅diệt 諸chư 戲hí 論luận 。 是thị 故cố 得đắc 福phước 德đức 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。

無vô 數số

無vô 量lượng

無vô 邊biên 義nghĩa

佛Phật 自tự 分phân 別biệt 說thuyết 。

所sở 謂vị 。

無vô 數số

者giả 。 不bất 墮đọa 若nhược 有hữu 為vi 性tánh 中trung 。 若nhược 無vô 為vi 性tánh 中trung 。

三tam 世thế 量lượng 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 名danh 。

無vô 量lượng

十thập 方phương 邊biên 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 名danh 。

無vô 邊biên

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 佛Phật 。

五ngũ 眾chúng 頗phả 有hữu 因nhân 緣duyên 亦diệc 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 耶da 。

佛Phật 答đáp 。

有hữu 。 以dĩ 五ngũ 眾chúng 空không 故cố 。 亦diệc 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

世Thế 尊Tôn 。 但đãn 五ngũ 眾chúng 空không 。 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 空không 耶da 。

佛Phật 答đáp 。

一nhất 切thiết 法pháp 空không 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

是thị 空không 法pháp 即tức 不bất 可khả 盡tận 。 不bất 可khả 盡tận 故cố 。 即tức 是thị 無vô 數số 。 無vô 數số 即tức 是thị 無vô 量lượng 。 無vô 量lượng 即tức 是thị 無vô 邊biên 。 是thị 故cố 空không 中trung 。 盡tận 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 名danh 無vô 盡tận 。 數số 不bất 可khả 得đắc 故cố 名danh 無vô 數số 。 量lượng 不bất 可khả 得đắc 故cố 名danh 無vô 量lượng 。 邊biên 不bất 可khả 得đắc 故cố 名danh 無vô 邊biên 。 四tứ 事sự 名danh 雖tuy 異dị 。 義nghĩa 是thị 一nhất 。 所sở 謂vị 畢tất 竟cánh 空không 。

佛Phật 可khả 其kỳ 言ngôn 。

如như 是thị 。

更cánh 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 空không 法pháp 相tướng 不bất 可khả 說thuyết 。 若nhược 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 名danh 為vi 空không 。 佛Phật 以dĩ 大đại 慈từ 。 悲bi 心tâm 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 方phương 便tiện 為vi 說thuyết 。 強cường/cưỡng 作tác 名danh 字tự 語ngữ 言ngôn 。 令linh 眾chúng 生sanh 得đắc 解giải 。 所sở 謂vị 空không 。 或hoặc 說thuyết 不bất 可khả 盡tận 。 無vô 數số 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 等đẳng 。

是thị 實thật 相tướng 不bất 生sanh 。 不bất 作tác 故cố 說thuyết 。

不bất 盡tận

諸chư 聖thánh 人nhân 得đắc 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 不bất 墮đọa 六lục 道đạo 數số 。 是thị 實thật 相tướng 法pháp 。 亦diệc 不bất 墮đọa 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 等đẳng 諸chư 法pháp 數số 中trung 。 是thị 故cố 說thuyết 。

無vô 數số

量lượng 名danh 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 稱xưng 量lượng 好hảo 醜xú 多đa 少thiểu 。 大đại 小tiểu 是thị 非phi 等đẳng 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。 滅diệt 諸chư 相tướng 故cố 是thị 故cố 說thuyết 。

無vô 量lượng

諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 不bất 可khả 量lượng 故cố 說thuyết

無vô 邊biên

是thị 實thật 相tướng 法pháp 。 寂tịch 滅diệt 故cố 說thuyết

無vô 著trước

是thị 實thật 相tướng 法pháp 。 我ngã 我ngã 所sở 定định 相tướng 不bất 可khả 得đắc 故cố 說thuyết

空không

空không 故cố 無vô 相tướng 。 無vô 相tướng 故cố 則tắc 。

無vô 作tác

無vô 起khởi

是thị 法pháp 常thường 住trụ 不bất 壞hoại 故cố

無vô 生sanh

無vô 滅diệt

是thị 法pháp 能năng 斷đoạn 三tam 界giới 染nhiễm 故cố 名danh

無vô 染nhiễm

更cánh 不bất 織chức 煩phiền 惱não 業nghiệp 故cố 名danh

涅Niết 槃Bàn

如như 是thị 等đẳng 有hữu 無vô 量lượng 名danh 字tự 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 說thuyết 是thị 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 。

希hy 有hữu 。

世Thế 尊Tôn 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 雖tuy 不bất 可khả 說thuyết 。 而nhi 佛Phật 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 說thuyết 。 如như 我ngã 解giải 佛Phật 義nghĩa 。 非phi 但đãn 實thật 相tướng 不bất 可khả 說thuyết 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。

佛Phật 可khả 其kỳ 言ngôn 而nhi 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

一nhất 切thiết 法pháp 終chung 歸quy 於ư 空không 。 歸quy 於ư 空không 故cố 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 義nghĩa 。 即tức 是thị 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。

若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 等đẳng 諸chư 善thiện 法Pháp 。 亦diệc 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 若nhược 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 善thiện 法Pháp 不bất 增tăng 者giả 。 云vân 何hà 得đắc 無vô 上thượng 道đạo 。

佛Phật 可khả 其kỳ 言ngôn 。 更cánh 為vi 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

法pháp 雖tuy 無vô 增tăng 減giảm 。 而nhi 可khả 得đắc 無vô 上thượng 道đạo 。

所sở 謂vị 。

菩Bồ 薩Tát 習tập 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 雖tuy 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 諸chư 助trợ 道Đạo 法Pháp 。 我ngã 我ngã 所sở 。 憍kiêu 慢mạn 斷đoạn 故cố 。 不bất 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 增tăng 長trưởng 是thị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 法pháp

不bất 取thủ 內nội 外ngoại 諸chư 法pháp 相tướng 行hành 。 是thị 謂vị 善thiện 法Pháp 。 如như 無vô 上thượng 道Đạo 相tương/tướng 迴hồi 向hướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

何hà 等đẳng 是thị 無vô 上thượng 道Đạo 。

佛Phật 答đáp 。

諸chư 法pháp 如như 。 即tức 是thị 無vô 上thượng 道Đạo 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

何hà 等đẳng 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。

佛Phật 答đáp 。

色sắc 等đẳng 法pháp 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。

是thị 諸chư 法pháp 如như 即tức 是thị 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 是thị 無vô 上thượng 道Đạo 相tương/tướng 。

寂tịch 滅diệt

者giả 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 不bất 高cao 不bất 下hạ 。 滅diệt 諸chư 煩phiền 惱não 戲hí 論luận 。 不bất 動động 不bất 壞hoại 。 無vô 所sở 障chướng 礙ngại 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 亦diệc 能năng 令linh 布bố 施thí 等đẳng 如như 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。

如như 是thị 種chủng 種chủng 。 因nhân 緣duyên 說thuyết 無vô 上thượng 道Đạo 相tương/tướng 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 常thường 念niệm 。 無vô 上thượng 道Đạo 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 令linh 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 同đồng 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 亦diệc 觀quán 不bất 可khả 說thuyết 義nghĩa 。 所sở 謂vị 不bất 增tăng 不bất 減giảm 相tương/tướng 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 疾tật 得đắc 無vô 上thượng 道Đạo 。 以dĩ 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 四tứ