大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 70
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 佛Phật 母Mẫu 品Phẩm 第đệ 四tứ 十thập 八bát 之chi 餘dư (# 卷quyển 七thất 十thập )#
聖thánh 者giả 龍long 樹thụ 造tạo
後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch
【# 經kinh 】# 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 眾chúng 生sanh 心tâm 數số 出xuất 。 沒một 。 屈khuất 。 申thân 。 如như 實thật 知tri 。
世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 佛Phật 因nhân 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 眾chúng 生sanh 心tâm 數số 出xuất 。 沒một 。 屈khuất 。 申thân 。 如như 實thật 知tri 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 數số 出xuất 。 沒một 。 屈khuất 。 申thân 等đẳng 。 皆giai 依y 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 生sanh 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 於ư 是thị 中trung 知tri 眾chúng 生sanh 心tâm 數số 出xuất 。 沒một 。 屈khuất 。 申thân 。 所sở 謂vị 神thần 及cập 世thế 間gian 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 色sắc 。 神thần 及cập 世thế 間gian 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 色sắc 。 神thần 及cập 世thế 間gian 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 色sắc 。 神thần 及cập 世thế 間gian 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 色sắc 。
神thần 及cập 世thế 間gian 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 受thọ 。 神thần 及cập 世thế 間gian 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 受thọ 。 神thần 及cập 世thế 間gian 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 受thọ 。 神thần 及cập 世thế 間gian 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 受thọ 。
神thần 及cập 世thế 間gian 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 想tưởng 。 神thần 及cập 世thế 間gian 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 想tưởng 。 神thần 及cập 世thế 間gian 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 想tưởng 。 神thần 及cập 世thế 間gian 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 想tưởng 。
神thần 及cập 世thế 間gian 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 行hành 。 神thần 及cập 世thế 間gian 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 行hành 。 神thần 及cập 世thế 間gian 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 行hành 。 神thần 及cập 世thế 間gian 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 行hành 。
神thần 及cập 世thế 間gian 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 識thức 。 神thần 及cập 世thế 間gian 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 識thức 。 神thần 及cập 世thế 間gian 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 識thức 。 神thần 及cập 世thế 間gian 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 識thức 。
世thế 間gian 有hữu 邊biên 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 色sắc 。 世thế 間gian 無vô 邊biên 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 色sắc 。 世thế 間gian 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 色sắc 。 世thế 間gian 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 色sắc 。
依y 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。
神thần 即tức 是thị 身thân 。 是thị 見kiến 依y 色sắc 。 神thần 異dị 身thân 異dị 。 是thị 見kiến 依y 色sắc 。
依y 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。
死tử 後hậu 有hữu 如như 去khứ 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 色sắc 。 死tử 後hậu 無vô 如như 去khứ 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 色sắc 。 死tử 後hậu 或hoặc 有hữu 如như 去khứ 或hoặc 無vô 如như 去khứ 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 色sắc 。 死tử 後hậu 非phi 有hữu 如như 去khứ 非phi 無vô 如như 去khứ 。 是thị 事sự 實thật 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 。 是thị 見kiến 依y 色sắc 。
依y 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 眾chúng 生sanh 出xuất 。 沒một 。 屈khuất 。 申thân 如như 實thật 知tri 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 知tri 色sắc 相tướng 。 云vân 何hà 知tri 色sắc 相tướng 。
如như 。
如như 不bất 壞hoại 。 無vô 分phân 別biệt 。 無vô 相tướng 。 無vô 憶ức 。 無vô 戲hí 論luận 。 無vô 得đắc 。 色sắc 相tướng 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 知tri 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 相tương/tướng 。 云vân 何hà 知tri 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 相tương/tướng 。
如như 。
如như 相tương/tướng 不bất 壞hoại 。 無vô 分phân 別biệt 。 無vô 相tướng 。 無vô 憶ức 。 無vô 戲hí 論luận 。 無vô 得đắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 相tướng 亦diệc 如như 是thị 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 知tri 眾chúng 生sanh 如như 相tương/tướng 。 及cập 眾chúng 生sanh 心tâm 數số 出xuất 。 沒một 。 屈khuất 。 申thân 如như 相tương/tướng 。
五ngũ 眾chúng 如như 相tương/tướng 。 諸chư 行hành 如như 相tương/tướng 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 如như 相tương/tướng 。
何hà 等đẳng 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 如như 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 如như 相tương/tướng 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 如như 相tương/tướng 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 十thập 八bát 空không 如như 相tương/tướng 。 十thập 八bát 空không 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 八bát 背bối/bội 捨xả 如như 相tương/tướng 。 八bát 背bối/bội 捨xả 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 九cửu 次thứ 第đệ 定định 如như 相tương/tướng 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 佛Phật 十Thập 力Lực 如như 相tương/tướng 。 佛Phật 十Thập 力Lực 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 如như 相tương/tướng 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 種chủng 智trí 如như 相tương/tướng 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 善thiện 法Pháp 不bất 善thiện 法Pháp 。 世thế 間gian 法pháp 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 有hữu 漏lậu 法pháp 無vô 漏lậu 法pháp 如như 相tương/tướng 。 無vô 漏lậu 法pháp 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 法pháp 如như 相tương/tướng 。 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 法pháp 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 無vô 為vi 法pháp 如như 相tương/tướng 。 有hữu 為vi 法pháp 。 無vô 為vi 法pháp 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 如như 相tương/tướng 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 如như 相tương/tướng 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 如như 相tương/tướng 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 阿A 羅La 漢Hán 果quả 如như 相tương/tướng 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 如như 相tương/tướng 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 如như 相tương/tướng 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 如như 相tương/tướng 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 如như 相tương/tướng 。 諸chư 佛Phật 如như 相tương/tướng 皆giai 是thị 一nhất 如như 相tương/tướng 。 不bất 二nhị 不bất 別biệt 。 不bất 盡tận 不bất 壞hoại 。 是thị 名danh 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 如như 相tướng 。
佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 是thị 如như 相tương/tướng 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 如như 相tương/tướng 。 非phi 不bất 如như 相tương/tướng 。 不bất 異dị 相tướng 。 得đắc 是thị 如như 相tương/tướng 故cố 。 佛Phật 名danh 如Như 來Lai 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 諸chư 法pháp 如như 相tướng 。 非phi 不bất 如như 相tương/tướng 。 不bất 異dị 相tướng 甚thậm 深thâm 。
世Thế 尊Tôn 。 諸chư 佛Phật 用dụng 是thị 如như 。 為vi 人nhân 說thuyết 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
世Thế 尊Tôn 。 誰thùy 能năng 信tín 解giải 是thị 者giả 。 唯duy 有hữu 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 具cụ 足túc 正chánh 見kiến 人nhân 。 漏lậu 盡tận 阿A 羅La 漢Hán 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 法Pháp 甚thậm 深thâm 故cố 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 如như 無vô 盡tận 相tương/tướng 故cố 甚thậm 深thâm 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。
何hà 法pháp 無vô 盡tận 相tương/tướng 故cố 甚thậm 深thâm 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 無vô 盡tận 故cố 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 得đắc 是thị 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 如như 已dĩ 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。
【# 論luận 】#
釋thích 曰viết 。
佛Phật 悉tất 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 所sở 作tác 所sở 行hành 。 六lục 十thập 二nhị 邪tà 。 見kiến 等đẳng 諸chư 邪tà 見kiến 。 九cửu 十thập 八bát 結kết 使sử 。 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 是thị 故cố 說thuyết 。
佛Phật 知tri 眾chúng 生sanh 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 出xuất 。 沒một 。 屈khuất 。 申thân 。
在tại 家gia 者giả 。 為vi 愛ái 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 所sở 沒một 。 名danh 為vi 。
沒một
九cửu 十thập 六lục 種chủng 邪tà 見kiến 。 出xuất 家gia 者giả 名danh 。
出xuất
復phục 次thứ 。 常thường 著trước 世thế 樂lạc 故cố 名danh 為vi 。
沒một
或hoặc 知tri 無vô 常thường 。 怖bố 畏úy 。 求cầu 道Đạo 。 故cố 名danh 。
出xuất
復phục 次thứ 。 受thọ 九cửu 十thập 六lục 種chủng 道đạo 法pháp 。 不bất 能năng 得đắc 正Chánh 道Đạo 故cố 。 還hoàn 沒một 在tại 世thế 間gian 。
屈khuất
者giả 。 不bất 離ly 欲dục 界giới 。
申thân
者giả 。 離ly 欲dục 界giới 。
色sắc 界giới 離ly 。 不bất 離ly 。 亦diệc 如như 是thị 。
如như 人nhân 立lập 清thanh 池trì 上thượng 見kiến 魚ngư 。
或hoặc 有hữu 常thường 在tại 水thủy 中trung 。 或hoặc 有hữu 暫tạm 出xuất 還hoàn 沒một 。 或hoặc 有hữu 出xuất 觀quan 四tứ 方phương 。 或hoặc 有hữu 出xuất 欲dục 渡độ 者giả 近cận 岸ngạn 還hoàn 沒một 。
佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 觀quán 。 十thập 方phương 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。
有hữu 常thường 著trước 五ngũ 欲dục 。 諸chư 煩phiền 惱não 覆phú 心tâm 。 不bất 求cầu 出xuất 者giả 。 或hoặc 有hữu 好hảo/hiếu 心tâm 。 能năng 布bố 施thí 。 能năng 持trì 戒giới 。 而nhi 以dĩ 邪tà 疑nghi 覆phú 心tâm 故cố 還hoàn 沒một 。 有hữu 人nhân 出xuất 五ngũ 欲dục 。 能năng 得đắc 煖Noãn 法Pháp 。 頂Đảnh 法Pháp 等đẳng 觀quán 四Tứ 諦Đế 。 未vị 得đắc 實thật 法pháp 故cố 還hoàn 沒một 。 有hữu 人nhân 離ly 五ngũ 欲dục 乃nãi 至chí 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 故cố 還hoàn 沒một 。
何hà 等đẳng 是thị 出xuất 。 沒một 。 屈khuất 。 申thân 相tương/tướng 。
此thử 中trung 佛Phật 說thuyết 。 所sở 謂vị 。
神thần 及cập 世thế 間gian 常thường
神thần 者giả 。 凡phàm 夫phu 人nhân 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 隨tùy 我ngã 心tâm 取thủ 相tương/tướng 故cố 計kế 有hữu 神thần 。
外ngoại 道đạo 說thuyết 神thần 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 常thường 。 二nhị 者giả 。 無vô 常thường 。
若nhược 計kế 神thần 常thường 者giả 。 常thường 修tu 福phước 德đức 。 後hậu 受thọ 果quả 報báo 故cố 。 或hoặc 由do 行hành 道Đạo 故cố 。 神thần 得đắc 解giải 脫thoát 。
若nhược 謂vị 神thần 無vô 常thường 者giả 。 為vi 今kim 世thế 名danh 利lợi 故cố 有hữu 所sở 作tác 。
常thường 無vô 常thường 者giả 。 有hữu 人nhân 謂vị 。
神thần 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 細tế 微vi 常thường 住trụ 。 二nhị 者giả 。 現hiện 有hữu 所sở 作tác 。
現hiện 有hữu 所sở 作tác 者giả 。 身thân 死tử 時thời 無vô 常thường 。
細tế 神thần 是thị 常thường 。
有hữu 人nhân 言ngôn 。
神thần 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。
常thường 。 無vô 常thường 中trung 俱câu 有hữu 過quá 。
若nhược 神thần 無vô 常thường 。 即tức 無vô 罪tội 福phước 。 若nhược 常thường 。 亦diệc 無vô 罪tội 福phước 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 常thường 。 則tắc 苦khổ 樂lạc 不bất 異dị 。 譬thí 如như 虛hư 空không 。 雨vũ 不bất 能năng 濕thấp 。 風phong 日nhật 不bất 能năng 乾can/kiền/càn 。 若nhược 無vô 常thường 。 則tắc 苦khổ 樂lạc 變biến 異dị 。 譬thí 如như 風phong 雨vũ 。 在tại 牛ngưu 皮bì 中trung 則tắc 爛lạn 壞hoại 。
以dĩ 我ngã 心tâm 故cố 。 說thuyết 必tất 有hữu 神thần 。 但đãn 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。
佛Phật 言ngôn 。
四tứ 種chủng 邪tà 見kiến 。 皆giai 緣duyên 五ngũ 眾chúng 。 但đãn 於ư 五ngũ 眾chúng 謬mậu 計kế 為vi 神thần 。
神thần 及cập 世thế 間gian
者giả 。 世thế 間gian 有hữu 三tam 種chủng 。
一nhất 者giả 。 五ngũ 眾chúng 世thế 間gian 。 二nhị 者giả 。 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 三tam 者giả 。 國quốc 土độ 世thế 間gian 。
此thử 中trung 說thuyết 二nhị 種chủng 世thế 間gian 。
五ngũ 眾chúng 世thế 間gian 。 國quốc 土độ 世thế 間gian 。 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 即tức 是thị 神thần 。
於ư 世thế 間gian 相tương/tướng 中trung 。 亦diệc 有hữu 四tứ 種chủng 邪tà 見kiến 。
問vấn 曰viết 。
神thần 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 無vô 故cố 應ưng 錯thác 。 世thế 間gian 是thị 有hữu 。 云vân 何hà 同đồng 神thần 邪tà 見kiến 。
答đáp 曰viết 。
但đãn 破phá 於ư 世thế 間gian 起khởi 常thường 無vô 常thường 相tương/tướng 。 不bất 破phá 世thế 間gian 。 譬thí 如như 無vô 目mục 人nhân 得đắc 蛇xà 。 以dĩ 為vi 瓔anh 珞lạc 。 有hữu 目mục 人nhân 語ngữ 是thị 蛇xà 。 非phi 是thị 瓔anh 珞lạc 。
佛Phật 破phá 世thế 間gian 常thường 顛điên 倒đảo 。 不bất 破phá 世thế 間gian 。
何hà 以dĩ 故cố 。 現hiện 見kiến 無vô 常thường 故cố 。
亦diệc 不bất 得đắc 言ngôn 無vô 無vô 常thường 。 罪tội 福phước 不bất 失thất 故cố 。 因nhân 過quá 去khứ 事sự 有hữu 所sở 作tác 故cố 。
常thường 無vô 常thường 。 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 故cố 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 著trước 世thế 間gian 過quá 故cố 。
世thế 間gian 有hữu 邊biên
者giả 。 有hữu 人nhân 求cầu 世thế 間gian 根căn 本bổn 不bất 得đắc 其kỳ 始thỉ 。 不bất 得đắc 其kỳ 始thỉ 。 則tắc 無vô 中trung 。 無vô 後hậu 。 若nhược 無vô 初sơ 。 中trung 。 後hậu 。 則tắc 無vô 世thế 間gian 。 是thị 故cố 世thế 間gian 應ưng 有hữu 始thỉ 。 始thỉ 即tức 是thị 邊biên 。
得đắc 禪thiền 者giả 宿túc 命mạng 智trí 力lực 。 乃nãi 見kiến 八bát 萬vạn 劫kiếp 事sự 。 過quá 是thị 已dĩ 往vãng 。 不bất 復phục 能năng 知tri 。 但đãn 見kiến 身thân 始thỉ 中trung 陰ấm 識thức 。 而nhi 自tự 思tư 惟duy 。
此thử 識thức 不bất 應ưng 。 無vô 因nhân 無vô 緣duyên 。 必tất 應ưng 有hữu 因nhân 緣duyên 。 宿túc 命mạng 智trí 所sở 不bất 能năng 知tri 。 但đãn 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。
有hữu 法pháp 名danh
世thế 性tánh
非phi 五ngũ 情tình 所sở 知tri 。 極cực 微vi 細tế 故cố 。
於ư 世thế 性tánh 中trung 初sơ 生sanh 覺giác 。 覺giác 即tức 是thị 中trung 陰ấm 識thức 。
從tùng 覺giác 生sanh 我ngã 。 從tùng 我ngã 生sanh 五ngũ 種chủng 微vi 塵trần 。 所sở 謂vị 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。
從tùng 聲thanh 微vi 塵trần 生sanh 空không 大đại 。 從tùng 聲thanh 。 觸xúc 生sanh 風phong 大đại 。 從tùng 色sắc 。 聲thanh 。 觸xúc 生sanh 火hỏa 大đại 。 從tùng 色sắc 。 聲thanh 。 觸xúc 。 味vị 生sanh 水thủy 大đại 。 從tùng 色sắc 。 聲thanh 。 觸xúc 。 味vị 。 香hương 生sanh 地địa 大đại 。
從tùng 空không 生sanh 耳nhĩ 根căn 。 從tùng 風phong 生sanh 身thân 根căn 。 從tùng 火hỏa 生sanh 眼nhãn 根căn 。 從tùng 水thủy 生sanh 舌thiệt 根căn 。 從tùng 地địa 生sanh 鼻tị 根căn 。
如như 是thị 等đẳng 漸tiệm 漸tiệm 。 從tùng 細tế 至chí 麁thô 。
世thế 性tánh 者giả 。 從tùng 世thế 性tánh 已dĩ 來lai 至chí 麁thô 。 從tùng 麁thô 轉chuyển 細tế 。 還hoàn 至chí 世thế 性tánh 。
譬thí 如như 泥nê 丸hoàn 中trung 具cụ 有hữu 瓶bình 瓫bồn 等đẳng 性tánh 。 以dĩ 泥nê 為vi 瓶bình 。 破phá 瓶bình 為vi 瓫bồn 。 如như 是thị 轉chuyển 變biến 。 都đô 無vô 所sở 失thất 。 世thế 性tánh 亦diệc 如như 是thị 。 轉chuyển 變biến 為vi 麁thô 。
世thế 性tánh 是thị 常thường 法pháp 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 如như 《# 僧Tăng 佉khư 經kinh 》# 廣quảng 說thuyết 世thế 性tánh 。
復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 說thuyết 。
世thế 間gian 初sơ 邊biên 名danh 微vi 塵trần 。 微vi 塵trần 常thường 法pháp 。 不bất 可khả 破phá 。 不bất 可khả 燒thiêu 。 不bất 可khả 爛lạn 。 不bất 可khả 壞hoại 。 以dĩ 微vi 細tế 故cố 。 但đãn 待đãi 罪tội 。 福phước 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 身thân 。
若nhược 天thiên 。 若nhược 地địa 獄ngục 等đẳng 。 以dĩ 無vô 父phụ 母mẫu 故cố 。 罪tội 。 福phước 因nhân 緣duyên 盡tận 則tắc 散tán 壞hoại 。
有hữu 人nhân 以dĩ 自tự 然nhiên 為vi 世thế 界giới 始thỉ 。 貧bần 富phú 。 貴quý 賤tiện 。 非phi 願nguyện 行hành 所sở 得đắc 。
有hữu 人nhân 言ngôn 。
天thiên 主chủ 即tức 是thị 世thế 界giới 始thỉ 。 造tạo 作tác 吉cát 凶hung 禍họa 福phước 。 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 此thử 法pháp 滅diệt 時thời 。 天thiên 還hoàn 攝nhiếp 取thủ 。
如như 是thị 邪tà 因nhân 。 是thị 世thế 界giới 邊biên 。
有hữu 人nhân 說thuyết 。
眾chúng 生sanh 世thế 世thế 受thọ 苦khổ 樂lạc 盡tận 。 自tự 到đáo 邊biên 。 譬thí 如như 山sơn 上thượng 投đầu 縷lũ 丸hoàn 。 縷lũ 盡tận 自tự 止chỉ 。 受thọ 罪tội 受thọ 福phước 。 會hội 歸quy 於ư 盡tận 。 精tinh 進tấn 。 懈giải 怠đãi 無vô 異dị 。
有hữu 人nhân 說thuyết 。
國quốc 土độ 世thế 間gian 。 八bát 方phương 有hữu 邊biên 。 唯duy 上thượng 。 下hạ 無vô 邊biên 。
有hữu 人nhân 說thuyết 。
下hạ 至chí 十thập 八bát 地địa 獄ngục 。 上thượng 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 上thượng 下hạ 有hữu 邊biên 。 八bát 方phương 無vô 邊biên 。
如như 是thị 種chủng 種chủng 。 說thuyết 世thế 界giới 邊biên 。
有hữu 人nhân 說thuyết 。
眾chúng 生sanh 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 如như 說thuyết 神thần 在tại 體thể 中trung 。 如như 芥giới 子tử 。 如như 米mễ 。 或hoặc 言ngôn 一nhất 寸thốn 。 大đại 人nhân 則tắc 神thần 大đại 。 小tiểu 人nhân 則tắc 神thần 小tiểu 。
說thuyết 神thần 是thị 色sắc 法pháp 。 有hữu 分phần/phân 。 故cố 言ngôn 。
神thần 有hữu 邊biên
無vô 邊biên
者giả 。
有hữu 人nhân 說thuyết 。
神thần 遍biến 滿mãn 虛hư 空không 。 無vô 處xứ 不bất 有hữu 。 得đắc 身thân 處xứ 能năng 覺giác 苦khổ 樂lạc 。 是thị 名danh 。
神thần 無vô 邊biên
有hữu 人nhân 言ngôn 。
國quốc 土độ 世thế 間gian 無vô 始thỉ 。 若nhược 有hữu 始thỉ 則tắc 無vô 因nhân 緣duyên 。 後hậu 亦diệc 無vô 窮cùng 常thường 受thọ 身thân 。 是thị 則tắc 破phá 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 名danh 。
無vô 邊biên
復phục 次thứ 。 說thuyết 國quốc 土độ 世thế 間gian 。 十thập 方phương 無vô 邊biên 。
如như 是thị 等đẳng 。 說thuyết 神thần 世thế 間gian 。 國quốc 土độ 世thế 間gian 無vô 邊biên 。
有hữu 邊biên
者giả 。
有hữu 人nhân 言ngôn 。
神thần 世thế 間gian 無vô 邊biên 。 國quốc 土độ 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。
或hoặc 言ngôn 。
神thần 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 國quốc 土độ 世thế 間gian 無vô 邊biên 。 如như 上thượng 說thuyết 神thần 是thị 色sắc 故cố 。
或hoặc 言ngôn 。
上thượng 下hạ 有hữu 邊biên 。 八bát 方phương 無vô 邊biên 。
如như 是thị 總tổng 上thượng 二nhị 法pháp 。 名danh 為vi 。
有hữu 邊biên 無vô 邊biên
世thế 間gian 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên
者giả 。 有hữu 人nhân 見kiến 。
世thế 間gian 有hữu 邊biên
有hữu 過quá 。
無vô 邊biên
亦diệc 有hữu 過quá 。 故cố 不bất 說thuyết 。
有hữu 邊biên
不bất 說thuyết 。
無vô 邊biên
著trước 。
非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên
以dĩ 為vi 世thế 間gian 實thật 。
神thần 即tức 是thị 身thân
者giả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。
身thân 即tức 是thị 神thần 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 分phần/phân 折chiết 此thử 身thân 。 求cầu 神thần 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 受thọ 好hảo 醜xú 苦khổ 樂lạc 皆giai 是thị 身thân 。 是thị 故cố 言ngôn 。
身thân 即tức 是thị 神thần
身thân 異dị 神thần 異dị
者giả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。
神thần 微vi 細tế 。 五ngũ 情tình 所sở 不bất 得đắc 。 亦diệc 非phi 凡phàm 夫phu 人nhân 所sở 見kiến 。 攝nhiếp 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 得đắc 禪thiền 定định 人nhân 。 乃nãi 能năng 得đắc 見kiến 。 是thị 故cố 言ngôn 。
身thân 異dị 神thần 異dị
復phục 次thứ 。 若nhược 。
身thân 即tức 是thị 神thần
身thân 滅diệt 神thần 亦diệc 滅diệt 。 是thị 邪tà 見kiến 。
說thuyết
身thân 異dị 神thần 異dị
身thân 滅diệt 神thần 常thường 在tại 。 是thị 邊biên 見kiến 。
死tử 後hậu 有hữu 如như 去khứ
者giả 。
問vấn 曰viết 。
先tiên 說thuyết 常thường 。 無vô 常thường 等đẳng 。 即tức 是thị 後hậu 世thế 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 今kim 何hà 以dĩ 別biệt 說thuyết 如như 去khứ 四tứ 句cú 。
答đáp 曰viết 。
上thượng 總tổng 說thuyết
一nhất 切thiết 世thế 間gian 常thường 。 非phi 常thường 。
後hậu 世thế 有hữu 。 無vô 。
事sự 。 要yếu 故cố 。 別biệt 說thuyết 。
如như 去khứ
者giả 。 如như 人nhân 來lai 此thử 間gian 生sanh 。 去khứ 至chí 後hậu 世thế 亦diệc 如như 是thị 。
有hữu 人nhân 言ngôn 。
先tiên 世thế 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 滅diệt 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。
有hữu 人nhân 言ngôn 。
身thân 。 神thần 和hòa 合hợp 為vi 人nhân 。 死tử 後hậu 神thần 去khứ 身thân 不bất 去khứ 。 是thị 名danh 如như 去khứ 不bất 如như 去khứ 。
非phi 有hữu 如như 去khứ 非phi 無vô 如như 去khứ
者giả 。 見kiến 。
去khứ
不bất 去khứ
有hữu 失thất 故cố 。 說thuyết 。
非phi 去khứ 非phi 不bất 去khứ
是thị 人nhân 不bất 能năng 捨xả 神thần 。 而nhi 著trước 。
非phi 去khứ 非phi 不bất 去khứ
如như 是thị 諸chư 邪tà 見kiến 煩phiền 惱não 等đẳng 。 是thị 名danh 。
心tâm 出xuất 。 沒một 。 屈khuất 。 伸thân 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 邪tà 見kiến 者giả 種chủng 種chủng 道đạo 求cầu 出xuất 不bất 得đắc 故cố 。 欲dục 出xuất 而nhi 沒một 。 邪tà 見kiến 力lực 多đa 難nan 解giải 。 故cố 說thuyết 常thường 。 無vô 常thường 等đẳng 十thập 四tứ 事sự 。
外ngoại 道đạo 雖tuy 復phục 種chủng 種chủng 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 佛Phật 言ngôn 皆giai 緣duyên 五ngũ 眾chúng 。 依y 止chỉ 五ngũ 眾chúng 。 無vô 神thần 。 無vô 常thường 。
佛Phật 知tri 五ngũ 眾chúng 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 無vô 戲hí 論luận 。 但đãn 知tri 五ngũ 眾chúng 如như 。 不bất 如như 凡phàm 夫phu 虛hư 誑cuống 顛điên 倒đảo 見kiến 。
如như 五ngũ 眾chúng 如như 。 一nhất 切thiết 法pháp 如như 亦diệc 如như 是thị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 二nhị 法pháp 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 所sở 謂vị 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 。 五ngũ 眾chúng 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 五ngũ 眾chúng 如như 即tức 是thị 無vô 為vi 法pháp 。
觀quán 察sát 。 籌trù 量lượng 。 思tư 惟duy 五ngũ 眾chúng 能năng 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 故cố 說thuyết 。
五ngũ 眾chúng 如như 即tức 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 如như 。 一nhất 切thiết 法pháp 如như 。 即tức 是thị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 如như 。
行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 菩Bồ 薩Tát 求cầu 實thật 道đạo 。 觀quán 五ngũ 眾chúng 無vô 常thường 。 空không 。 生sanh 三tam 十thập 七thất 品phẩm 。 八bát 背bối/bội 捨xả 。 九cửu 次thứ 第đệ 等đẳng 。 是thị 聲Thanh 聞Văn 道đạo 。 知tri 已dĩ 直trực 過quá 。 行hành 十thập 八bát 空không 。 十Thập 力Lực 等đẳng 諸chư 佛Phật 法Pháp 。
皆giai 正chánh 觀quán 五ngũ 眾chúng 。 五ngũ 眾chúng 如như 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 皆giai 是thị 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 如như 。 是thị 故cố 說thuyết 。
善thiện 法Pháp 如như 即tức 是thị 不bất 善thiện 法pháp 如như 。 不bất 善thiện 法Pháp 如như 即tức 是thị 善thiện 法Pháp 如như 。
世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。
是thị 以dĩ 行hành 者giả 不bất 得đắc 著trước 善thiện 法Pháp 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 如như 相tướng 亦diệc 如như 是thị 。 皆giai 是thị 一nhất 如như 相tương/tướng 。 不bất 二nhị 不bất 別biệt 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 求cầu 諸chư 法pháp 實thật 。 到đáo 畢tất 竟cánh 空không 。 無vô 復phục 異dị 。
如như 是thị 等đẳng 諸chư 法pháp 如như 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 得đắc 。 是thị 故cố 言ngôn 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 歎thán 未vị 曾tằng 有hữu 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 如như 甚thậm 深thâm 。 隨tùy 順thuận 不bất 相tương 違vi 。 三tam 世thế 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 如như 。 即tức 是thị 諸chư 法pháp 如như 。 解giải 是thị 諸chư 法pháp 如như 故cố 。 為vi 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 說thuyết 法Pháp 。
是thị 甚thậm 深thâm 如như 。 難nan 解giải 難nan 信tín 。 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 菩Bồ 薩Tát 入nhập 法pháp 位vị 受thọ 記ký 者giả 能năng 信tín 。
具cụ 足túc 正chánh 見kiến 人nhân
者giả 。 三tam 道Đạo 人Nhân 。 漏lậu 盡tận 阿A 羅La 漢Hán 。 不bất 受thọ 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。 能năng 信tín 。
其kỳ 有hữu 信tín 者giả 。 近cận 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 故cố 皆giai 攝nhiếp 在tại 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 中trung 。 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。
佛Phật 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
一nhất 切thiết 法pháp 無vô 盡tận 故cố 。 是thị 如như 無vô 盡tận 。 如như 無vô 盡tận 故cố 。 得đắc 聖thánh 道Đạo 者giả 能năng 信tín 。
無vô 為vi 法Pháp 中trung 差sai 別biệt 故cố 。 有hữu 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 諸chư 道đạo 。 聞văn 自tự 所sở 得đắc 法Pháp 故cố 能năng 信tín 。 凡phàm 夫phu 人nhân 著trước 虛hư 誑cuống 顛điên 倒đảo 法pháp 。 故cố 不bất 能năng 信tín 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
諸chư 佛Phật 得đắc 是thị 諸chư 法pháp 如như 故cố 。 名danh 為vi 如Như 來Lai 。 名danh 為vi 一nhất 切thiết 智trí 人nhân 。 能năng 教giáo 眾chúng 生sanh 令linh 至chí 涅Niết 槃Bàn 。
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 問Vấn 相Tương/tướng 品Phẩm 第đệ 四tứ 十thập 九cửu
【# 經Kinh 】#
爾nhĩ 時thời 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 中trung 。 所sở 有hữu 欲dục 界giới 天thiên 子tử 。 色sắc 界giới 天thiên 子tử 。 遙diêu 散tán 華hoa 香hương 。 來lai 至chí 佛Phật 所sở 。 頂đảnh 禮lễ 佛Phật 足túc 。 一nhất 面diện 住trụ 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 所sở 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 甚thậm 深thâm 。 何hà 等đẳng 是thị 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 。
佛Phật 告cáo 欲dục 界giới 。
色sắc 界giới 諸chư 天thiên 子tử 。
諸chư 天thiên 子tử 。 空không 相tướng 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 無vô 起khởi 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh 。 無vô 所sở 有hữu 法pháp 。 無vô 相tướng 。 無vô 依y 止chỉ 。 虛hư 空không 相tướng 。 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 。
諸chư 天thiên 子tử 。 如như 是thị 等đẳng 相tướng 。 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 。 佛Phật 為vi 眾chúng 生sanh 。 用dụng 世thế 間gian 法pháp 故cố 說thuyết 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。
諸chư 天thiên 子tử 。 是thị 諸chư 相tướng 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 不bất 能năng 破phá 壞hoại 。
何hà 以dĩ 故cố 。
是thị 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 亦diệc 是thị 相tương/tướng 故cố 。
諸chư 天thiên 子tử 。 相tương/tướng 不bất 能năng 破phá 相tương/tướng 。 相tương/tướng 不bất 能năng 知tri 相tương/tướng 。 相tương/tướng 不bất 能năng 知tri 無vô 相tướng 。 無vô 相tướng 不bất 能năng 知tri 相tương/tướng 。
是thị 相tương/tướng 。 是thị 無vô 相tướng 。 相tương/tướng 。 無vô 相tướng 皆giai 無vô 所sở 知tri 。 謂vị 。
知tri 者giả 。 知tri 法pháp 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 天thiên 子tử 。 是thị 諸chư 相tướng 非phi 色sắc 作tác 。 非phi 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 作tác 。 非phi 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 作tác 。 非phi 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 作tác 。 非phi 內nội 空không 作tác 。 非phi 外ngoại 空không 作tác 。 非phi 內nội 外ngoại 空không 作tác 。 非phi 無vô 法pháp 空không 作tác 。 非phi 有hữu 法pháp 空không 作tác 。 非phi 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 作tác 。 非phi 四tứ 念niệm 處xứ 作tác 。 乃nãi 至chí 非phi 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 作tác 。
諸chư 天thiên 子tử 。 是thị 諸chư 相tướng 。 非phi 人nhân 所sở 有hữu 。 非phi 非phi 人nhân 所sở 有hữu 。 非phi 世thế 間gian 。 非phi 出xuất 世thế 間gian 。 非phi 有hữu 漏lậu 。 非phi 無vô 漏lậu 。 非phi 有hữu 為vi 。 非phi 無vô 為vi 。
佛Phật 復phục 告cáo 諸chư 天thiên 子tử 。
譬thí 如như 有hữu 人nhân 問vấn 。
何hà 等đẳng 是thị 虛hư 空không 相tướng 。 此thử 人nhân 為vi 正chánh 問vấn 不phủ 。
諸chư 天thiên 子tử 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 此thử 不bất 正chánh 問vấn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 世Thế 尊Tôn 。 是thị 虛hư 空không 無vô 相tướng 可khả 說thuyết 。 虛hư 空không 無vô 為vi 無vô 起khởi 故cố 。
佛Phật 告cáo 欲dục 界giới 。
色sắc 界giới 諸chư 天thiên 子tử 。
有hữu 佛Phật 。 無vô 佛Phật 。 相tương/tướng 性tánh 常thường 住trụ 。 佛Phật 得đắc 如như 實thật 相tướng 性tánh 故cố 。 名danh 為vi 如Như 來Lai 。
諸chư 天thiên 子tử 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 世Thế 尊Tôn 所sở 得đắc 諸chư 相tướng 性tánh 甚thậm 深thâm 。 得đắc 是thị 相tương/tướng 故cố 。 得đắc 無vô 礙ngại 智trí 。 住trụ 是thị 相tương/tướng 中trung 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 集tập 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 。
諸chư 天thiên 子tử 言ngôn 。
希hy 有hữu 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 諸chư 佛Phật 常thường 所sở 行hành 處xứ 。 行hành 是thị 道đạo 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 已dĩ 。 通thông 達đạt 一nhất 切thiết 法pháp 相tương/tướng 。 若nhược 色sắc 相tướng 。 若nhược 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 相tương/tướng 。
佛Phật 言ngôn 。
如như 是thị 。 如như 是thị 。 諸chư 天thiên 子tử 。 惱não 壞hoại 相tương/tướng 是thị 色sắc 相tướng 。 佛Phật 得đắc 是thị 無vô 相tướng 。 覺giác 者giả 。 受thọ 相tương/tướng 。 取thủ 者giả 。 想tưởng 相tương/tướng 。 起khởi 作tác 者giả 。 行hành 相tương/tướng 。 了liễu 別biệt 者giả 。 識thức 相tương/tướng 。 佛Phật 得đắc 是thị 無vô 相tướng 。 能năng 捨xả 者giả 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 。 無vô 熱nhiệt 惱não 者giả 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 。 不bất 變biến 異dị 者giả 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 。 不bất 可khả 伏phục 者giả 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 。 攝nhiếp 心tâm 者giả 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 。 捨xả 離ly 者giả 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 。 佛Phật 得đắc 是thị 無vô 相tướng 。 心tâm 無vô 所sở 嬈nhiễu 惱não 者giả 。 是thị 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 相tương/tướng 。 佛Phật 得đắc 是thị 無vô 相tướng 。 出xuất 世thế 間gian 者giả 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 相tương/tướng 。 佛Phật 得đắc 是thị 無vô 相tướng 。 苦khổ 者giả 。 無vô 作tác 脫thoát 門môn 相tương/tướng 。 離ly 者giả 。 空không 脫thoát 門môn 相tương/tướng 。 寂tịch 滅diệt 者giả 。 無vô 相tướng 脫thoát 門môn 相tương/tướng 。 佛Phật 得đắc 是thị 無vô 相tướng 。 勝thắng 者giả 。 十Thập 力Lực 相tương/tướng 。 不bất 恐khủng 怖bố 者giả 。 無vô 所sở 畏úy 相tương/tướng 。 遍biến 知tri 者giả 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 相tương/tướng 。 餘dư 人nhân 無vô 得đắc 者giả 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 相tương/tướng 。 佛Phật 得đắc 是thị 無vô 相tướng 。 愍mẫn 念niệm 眾chúng 生sanh 者giả 。 大đại 慈từ 大đại 悲bi 相tương/tướng 。 實thật 者giả 。 無vô 謬mậu 錯thác 相tương/tướng 。 無vô 所sở 取thủ 者giả 。 常thường 捨xả 相tương/tướng 。 現hiện 了liễu 知tri 者giả 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 相tướng 。 佛Phật 得đắc 是thị 無vô 相tướng 。 如như 是thị 。 諸chư 天thiên 子tử 。 佛Phật 得đắc 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 相tướng 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 佛Phật 名danh 無Vô 礙Ngại 智Trí 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
上thượng 處xứ 處xứ 已dĩ 說thuyết 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 乃nãi 至chí 無vô 起khởi 。 無vô 所sở 有hữu 是thị 般Bát 若Nhã 相tương/tướng 。 今kim 諸chư 天thiên 子tử 。 何hà 以dĩ 復phục 問vấn 何hà 等đẳng 是thị 般Bát 若Nhã 相tương/tướng 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 雖tuy 處xứ 處xứ 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 或hoặc 說thuyết 空không 等đẳng 。 或hoặc 說thuyết 有hữu 。 或hoặc 說thuyết 果quả 報báo 。 或hoặc 說thuyết 罪tội 福phước 。 不bất 定định 故cố 。 是thị 以dĩ 今kim 問vấn 。
何hà 者giả 定định 是thị 般Bát 若Nhã 相tương/tướng
復phục 次thứ 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 如như 幻huyễn 化hóa 。 如như 似tự 可khả 得đắc 。 而nhi 無vô 定định 相tương/tướng 可khả 取thủ 。 唯duy 諸chư 佛Phật 能năng 正chánh 遍biến 知tri 其kỳ 相tương/tướng 。 諸chư 天thiên 子tử 雖tuy 有hữu 利lợi 智trí 。 不bất 能năng 了liễu 知tri 故cố 問vấn 。
復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。
是thị 諸chư 天thiên 子tử 。 有hữu 後hậu 來lai 者giả 。 不bất 聞văn 故cố 問vấn 。
佛Phật 答đáp 諸chư 天thiên 子tử 。
空không 等đẳng 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 。
空không 相tướng
者giả 。 內nội 外ngoại 空không 等đẳng 諸chư 空không 。
若nhược 諸chư 法pháp 空không 者giả 。 即tức 是thị 無vô 有hữu 男nam 女nữ 。 長trường 短đoản 。 好hảo 醜xú 等đẳng 相tương/tướng 。 是thị 名danh 。
無vô 相tướng 相tương/tướng
若nhược 空không 。 無vô 相tướng 。 不bất 復phục 生sanh 願nguyện 著trước 後hậu 世thế 身thân 。 是thị 名danh 。
無vô 作tác 相tương/tướng
三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 是thị 初sơ 入nhập 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 。 三tam 乘thừa 共cộng 有hữu 。
不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 無vô 所sở 依y 止chỉ 。 虛hư 空không 等đẳng 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 深thâm 相tương/tướng 。
上thượng 三tam 解giải 脫thoát 門môn 中trung
無vô 相tướng
無vô 男nam 女nữ 等đẳng 外ngoại 相tướng 。
無vô 所sở 有hữu
下hạ
無vô 相tướng 相tương/tướng
無vô 一nhất 切thiết 法pháp 相tướng 。
空không 雖tuy 是thị 一nhất 。 人nhân 根căn 有hữu 利lợi 鈍độn 。 入nhập 有hữu 深thâm 淺thiển 故cố 。 差sai 別biệt 說thuyết 空không 。
無vô 生sanh 無vô 滅diệt 等đẳng 論luận 議nghị 。 如như 先tiên 說thuyết 。
佛Phật 知tri 天thiên 子tử 必tất 有hữu 如như 是thị 念niệm 。
若nhược 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 空không 。 無vô 所sở 有hữu 。 如như 虛hư 空không 相tướng 。 云vân 何hà 可khả 說thuyết 。 若nhược 說thuyết 即tức 是thị 有hữu 相tương/tướng 。
諸chư 天thiên 子tử 以dĩ 佛Phật 威uy 德đức 大đại 故cố 。 不bất 敢cảm 致trí 難nạn/nan 。 是thị 故cố 佛Phật 自tự 為vi 說thuyết 。
佛Phật 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 說thuyết 空không 等đẳng 諸chư 相tướng 。 非phi 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。
若nhược 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 應ưng 難nạn/nan 。 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 說thuyết 。 則tắc 不bất 應ưng 難nạn/nan 。
復phục 次thứ 。 雖tuy 說thuyết 。
空không
不bất 以dĩ 著trước 心tâm 取thủ 相tương/tướng 。 不bất 示thị 法pháp 若nhược 是thị 。 若nhược 非phi 。 一nhất 切thiết 法pháp 同đồng 一nhất 相tương/tướng 。 無vô 分phân 別biệt 。 是thị 故cố 復phục 了liễu 了liễu 說thuyết 。 所sở 謂vị 。
無vô 所sở 有hữu
如như 虛hư 空không 相tướng
無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 不bất 入nhập 此thử 相tương/tướng 者giả 。 是thị 故cố 說thuyết 。
一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 能năng 破phá 壞hoại
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 即tức 是thị 相tương/tướng 故cố 。
若nhược 異dị 法pháp 相tướng 違vi 。 則tắc 有hữu 可khả 破phá 。 如như 水thủy 能năng 滅diệt 火hỏa 。 火hỏa 不bất 自tự 滅diệt 火hỏa 。
口khẩu 言ngôn 如như 實thật 欲dục 破phá 者giả 。 竟cánh 不bất 能năng 破phá 。 何hà 況huống 不bất 實thật 者giả 。 譬thí 如như 盲manh 人nhân 。 蹈đạo 踐tiễn 珍trân 寶bảo 。 口khẩu 言ngôn 非phi 珍trân 寶bảo 。 竟cánh 不bất 能năng 令linh 非phi 珍trân 寶bảo 。
此thử 中trung 佛Phật 更cánh 說thuyết 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 畢tất 竟cánh 空không 無vô 相tướng 故cố 。
相tương/tướng 不bất 能năng 破phá 相tương/tướng
復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。
相tương/tướng 不bất 能năng 破phá 相tương/tướng
者giả 。 有hữu 法pháp 能năng 解giải 散tán 。 諸chư 法pháp 和hòa 合hợp 。 竟cánh 無vô 所sở 破phá 。 無vô 所sở 失thất 。 如như 斧phủ 析tích 薪tân 。 分phần 分phần 解giải 散tán 。 竟cánh 無vô 所sở 失thất 。
復phục 次thứ 。 諸chư 法pháp 無vô 定định 相tương/tướng 。 如như 樹thụ 。 根căn 。 莖hành 。 枝chi 。 葉diệp 和hòa 合hợp 故cố 名danh 為vi 樹thụ 。 樹thụ 無vô 定định 相tương/tướng 故cố 無vô 所sở 破phá 。
如như 是thị 等đẳng 。 名danh 為vi 。
相tương/tướng 不bất 能năng 破phá 相tương/tướng
問vấn 曰viết 。
色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 非phi 覺giác 故cố 。 可khả 不bất 相tương 知tri 。 心tâm 數số 法pháp 是thị 知tri 相tương/tướng 。 云vân 何hà 言ngôn 。
不bất 知tri
答đáp 曰viết 。
此thử 中trung 以dĩ 實thật 相tướng 故cố 。 不bất 說thuyết 如như 凡phàm 夫phu 人nhân 虛hư 妄vọng 知tri 。
是thị 智trí 慧tuệ 。 有hữu 為vi 法pháp 故cố 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。 虛hư 妄vọng 法pháp 不bất 能năng 實thật 有hữu 所sở 知tri 。 是thị 故cố 捨xả 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。
若nhược 智trí 慧tuệ 知tri 常thường 。 無vô 常thường 乃nãi 至chí 空không 。 寂tịch 滅diệt 等đẳng 。 上thượng 來lai 已dĩ 廣quảng 破phá 。 滅diệt 無vô 所sở 有hữu 。
若nhược 如như 是thị 者giả 。 云vân 何hà 當đương 有hữu 知tri 。
以dĩ 是thị 故cố
相tương/tướng 不bất 知tri 相tương/tướng
相tương/tướng 不bất 能năng 知tri 無vô 相tướng
者giả 。 內nội 雖tuy 有hữu 智trí 慧tuệ 。 外ngoại 空không 故cố 無vô 法pháp 可khả 知tri 。 外ngoại 無vô 緣duyên 云vân 何hà 智trí 慧tuệ 生sanh 。 是thị 故cố 言ngôn 。
相tương/tướng 不bất 能năng 知tri 無vô 相tướng
譬thí 如như 刀đao 雖tuy 利lợi 。 不bất 能năng 破phá 空không 。
無vô 相tướng 不bất 能năng 知tri 相tương/tướng
者giả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。
內nội 智trí 慧tuệ 無vô 定định 相tương/tướng 。 外ngoại 所sở 緣duyên 法pháp 有hữu 定định 相tương/tướng 。 心tâm 隨tùy 緣duyên 而nhi 生sanh 。 是thị 故cố 說thuyết 。
無vô 相tướng 不bất 應ưng 知tri 相tương/tướng
譬thí 如như 無vô 刀đao 。 雖tuy 有hữu 物vật 。 無vô 刀đao 可khả 斫chước 。
是thị 相tương/tướng 。 是thị 無vô 相tướng 。 相tương/tướng 無vô 相tướng 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。
者giả 。
相tương/tướng
不bất 入nhập
相tương/tướng
何hà 以dĩ 故cố 。 先tiên 有hữu 相tương/tướng 故cố 。
相tương/tướng
不bất 入nhập
無vô 相tướng
何hà 以dĩ 故cố 。 相tương/tướng 無vô 入nhập 處xứ 故cố 。
離ly 是thị
相tương/tướng
無vô 相tướng
更cánh 無vô 處xứ 可khả 入nhập 。
復phục 次thứ 。
相tương/tướng
所sở 相tương/tướng
法pháp 不bất 定định 故cố 。 因nhân 。
所sở 相tương/tướng
故cố 有hữu 相tương/tướng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。
若nhược 先tiên 有hữu
相tương/tướng
無vô 。
所sở 相tương/tướng
者giả 。 則tắc 無vô 。
相tương/tướng
無vô 所sở 因nhân 故cố 。
若nhược 先tiên 有hữu
所sở 相tương/tướng
而nhi 無vô
相tương/tướng
者giả 。 云vân 何hà 有hữu 。
所sở 相tương/tướng
無vô 所sở 因nhân 待đãi 故cố 。
復phục 次thứ 。
相tương/tướng
以dĩ
所sở 相tương/tướng
不bất 定định 。
相tương/tướng
或hoặc 時thời 作tác
所sở 相tương/tướng
所sở 相tương/tướng
或hoặc 時thời 是thị
相tương/tướng
是thị 故cố
相tương/tướng
不bất 定định 。 不bất 實thật 故cố 。
所sở 相tương/tướng
亦diệc 無vô 。 若nhược 。
所sở 相tương/tướng
不bất 定định 。 不bất 實thật 故cố 。
相tương/tướng
亦diệc 無vô 。
是thị 故cố 說thuyết
是thị 相tương/tướng 。 是thị 無vô 相tướng 。 是thị 相tương/tướng 無vô 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。
如như 先tiên 說thuyết 空không 等đẳng 諸chư 相tướng 是thị 實thật 。
何hà 以dĩ 故cố 。
是thị 相tương/tướng 非phi 五ngũ 眾chúng 所sở 作tác 。 非phi 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 所sở 作tác 。
是thị 相tương/tướng 。 無vô 為vi 故cố 。 無vô 法pháp 可khả 作tác 。 亦diệc 無vô 若nhược 人nhân 若nhược 非phi 人nhân 能năng 作tác 。
人nhân
者giả 。 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 佛Phật 等đẳng 。
非phi 人nhân
者giả 。 諸chư 天thiên 等đẳng 。
是thị 相tương/tướng 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 非phi 有hữu 漏lậu 。 非phi 無vô 漏lậu 。 非phi 世thế 間gian 。 非phi 出xuất 世thế 間gian 。
先tiên 雖tuy 說thuyết 無vô 為vi 相tương/tướng 。 但đãn 破phá 有hữu 為vi 故cố 說thuyết 無vô 為vi 。 無vô 為vi 亦diệc 無vô 定định 相tương/tướng 。
此thử 中trung 佛Phật 欲dục 使sử 是thị 事sự 明minh 了liễu 。 故cố 說thuyết 譬thí 喻dụ 。
聽thính 者giả 作tác 是thị 念niệm 。
若nhược 無vô 佛Phật 則tắc 不bất 聞văn 是thị 相tương/tướng 。 佛Phật 於ư 眾chúng 生sanh 最tối 上thượng 故cố 。 應ưng 當đương 作tác 是thị 相tương/tướng 。
是thị 故cố 佛Phật 語ngứ 諸chư 天thiên 。
有hữu 佛Phật 。 無vô 佛Phật 。 此thử 相tương/tướng 常thường 住trụ 。 佛Phật 能năng 知tri 是thị 相tương/tướng 。 故cố 名danh 為vi 佛Phật 。
爾nhĩ 時thời 諸chư 天thiên 子tử 歡hoan 喜hỷ 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 諸chư 相tướng 甚thậm 深thâm 。 雖tuy 不bất 可khả 取thủ 相tương/tướng 而nhi 可khả 行hành 。 能năng 與dữ 人nhân 無vô 上thượng 果quả 報báo 。 佛Phật 得đắc 是thị 相tương/tướng 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 得đắc 無vô 礙ngại 智trí 。 若nhược 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 有hữu 定định 相tương/tướng 。 則tắc 是thị 有hữu 礙ngại 智trí 。
世Thế 尊Tôn 住trụ 是thị 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。 則tắc 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 能năng 說thuyết 諸chư 法pháp 。 各các 各các 別biệt 相tướng 。 所sở 謂vị 惱não 壞hoại 相tương/tướng 是thị 色sắc 相tướng 。 乃nãi 至chí 了liễu 現hiện 知tri 者giả 。 是thị 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 相tương/tướng 。
佛Phật 可khả 其kỳ 意ý 。 為vi 分phân 別biệt 諸chư 相tướng 。 凡phàm 夫phu 所sở 知tri 。 諸chư 相tướng 各các 異dị 。 佛Phật 知tri 皆giai 是thị 空không 相tướng 。 空không 相tướng 即tức 是thị 無vô 相tướng 。 佛Phật 得đắc 是thị 無vô 相tướng 。
得đắc
者giả 。 是thị 知tri 。 無vô 比tỉ 遍biến 知tri 故cố 名danh 。
得đắc
是thị 諸chư 法pháp 相tướng 。 今kim 轉chuyển 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。
【# 經Kinh 】#
爾nhĩ 時thời
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 諸chư 佛Phật 母mẫu 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。 是thị 故cố 佛Phật 依y 止chỉ 是thị 法pháp 住trụ 。 供cúng 養dường 。 恭cung 敬kính 。 尊tôn 重trọng 。 讚tán 歎thán 是thị 法pháp 。 何hà 等đẳng 是thị 法pháp 。 所sở 謂vị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 諸chư 佛Phật 依y 止chỉ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 住trụ 。 恭cung 敬kính 。 供cúng 養dường 。 尊tôn 重trọng 。 讚tán 歎thán 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 出xuất 生sanh 諸chư 佛Phật 。
佛Phật 知tri 作tác 人nhân 。 若nhược 人nhân 正chánh 問vấn 知tri 作tác 人nhân 者giả 。 正chánh 答đáp 無vô 過quá 於ư 佛Phật 。
何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 知tri 作tác 人nhân 故cố 。 佛Phật 所sở 乘thừa 來lai 法pháp 。 佛Phật 所sở 從tùng 來lai 道đạo 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 乘thừa 。 是thị 道đạo 。 佛Phật 還hoàn 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 。 尊tôn 重trọng 讚tán 歎thán 。 受thọ 持trì 守thủ 護hộ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 佛Phật 知tri 作tác 人nhân 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 知tri 一nhất 切thiết 。 法pháp 無vô 作tác 相tương/tướng 。 作tác 者giả 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 起khởi 。 形hình 事sự 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 作tác 相tương/tướng 。 亦diệc 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 佛Phật 知tri 作tác 人nhân 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 亦diệc 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 知tri 者giả 。 無vô 見kiến 者giả 。 云vân 何hà 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
如như 是thị 。 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 法pháp 實thật 無vô 知tri 者giả 。 無vô 見kiến 者giả 。 云vân 何hà 無vô 知tri 者giả 。 無vô 見kiến 者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 虛hư 誑cuống 。 不bất 堅kiên 固cố 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 知tri 者giả 。 無vô 見kiến 者giả 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 法pháp 云vân 何hà 無vô 知tri 者giả 。 無vô 見kiến 者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 依y 止chỉ 。 無vô 所sở 繫hệ 。 以dĩ 是thị 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 知tri 者giả 。 無vô 見kiến 者giả 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。
不bất 見kiến 色sắc 故cố 。 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。 不bất 見kiến 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 故cố 。 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 不bất 見kiến 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 故cố 。 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 不bất 見kiến 色sắc 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。 不bất 見kiến 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 故cố 。 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
若nhược 不bất 緣duyên 色sắc 生sanh 識thức 。 是thị 名danh 不bất 見kiến 色sắc 相tướng 故cố 示thị 。 不bất 緣duyên 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 生sanh 識thức 。 乃nãi 至chí 不bất 緣duyên 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 生sanh 識thức 。 是thị 名danh 不bất 見kiến 一nhất 切thiết 。 種chủng 智trí 相tương/tướng 故cố 示thị 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 空không 。 云vân 何hà 示thị 世thế 間gian 空không 。 示thị 五ngũ 眾chúng 世thế 間gian 空không 。 示thị 十thập 二nhị 入nhập 世thế 間gian 空không 。 示thị 十thập 八bát 界giới 世thế 間gian 空không 。 示thị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 世thế 間gian 空không 。 示thị 我ngã 見kiến 根căn 本bổn 六lục 十thập 二nhị 見kiến 世thế 間gian 空không 。 示thị 十Thập 善Thiện 道Đạo 世thế 間gian 空không 。 示thị 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 世thế 間gian 空không 。 示thị 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 世thế 間gian 空không 。 示thị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 世thế 間gian 空không 。 示thị 內nội 空không 世thế 間gian 空không 。 示thị 外ngoại 空không 世thế 間gian 空không 。 示thị 內nội 外ngoại 空không 世thế 間gian 空không 。 示thị 無vô 法pháp 空không 世thế 間gian 空không 。 示thị 有hữu 法pháp 空không 世thế 間gian 空không 。 示thị 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 世thế 間gian 空không 。 示thị 有hữu 為vi 性tánh 世thế 間gian 空không 。 示thị 無vô 為vi 性tánh 世thế 間gian 空không 。 示thị 佛Phật 十Thập 力Lực 世thế 間gian 空không 。 示thị 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 世thế 間gian 空không 。 乃nãi 至chí 示thị 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 世thế 間gian 空không 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 世thế 間gian 空không 。 知tri 世thế 間gian 空không 。 覺giác 世thế 間gian 空không 。 思tư 惟duy 世thế 間gian 空không 。 分phân 別biệt 世thế 間gian 空không 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 佛Phật 世thế 間gian 空không 。 云vân 何hà 示thị 佛Phật 世thế 間gian 空không 。 示thị 五ngũ 眾chúng 世thế 間gian 空không 。 乃nãi 至chí 示thị 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 世thế 間gian 空không 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 佛Phật 世thế 間gian 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 云vân 何hà 示thị 世thế 間gian 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 示thị 五ngũ 眾chúng 世thế 間gian 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 乃nãi 至chí 示thị 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 世thế 間gian 不bất 可khả 思tư 議nghị 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 佛Phật 世thế 間gian 離ly 。 云vân 何hà 示thị 世thế 間gian 離ly 。 示thị 五ngũ 眾chúng 世thế 間gian 離ly 。 乃nãi 至chí 示thị 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 世thế 間gian 離ly 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 佛Phật 世thế 間gian 離ly 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 佛Phật 世thế 間gian 寂tịch 滅diệt 。 云vân 何hà 示thị 世thế 間gian 寂tịch 滅diệt 。 示thị 五ngũ 眾chúng 世thế 間gian 寂tịch 滅diệt 。 乃nãi 至chí 示thị 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 世thế 間gian 寂tịch 滅diệt 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 佛Phật 世thế 間gian 畢tất 竟cánh 空không 。 云vân 何hà 示thị 世thế 間gian 畢tất 竟cánh 空không 。 示thị 五ngũ 眾chúng 世thế 間gian 畢tất 竟cánh 空không 。 乃nãi 至chí 示thị 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 世thế 間gian 畢tất 竟cánh 空không 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 佛Phật 世thế 間gian 性tánh 空không 。 云vân 何hà 示thị 世thế 間gian 性tánh 空không 。 示thị 五ngũ 眾chúng 世thế 間gian 性tánh 空không 。 乃nãi 至chí 示thị 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 世thế 間gian 性tánh 空không 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 佛Phật 世thế 間gian 無vô 法pháp 空không 。 云vân 何hà 示thị 世thế 間gian 無vô 法pháp 空không 。 示thị 五ngũ 眾chúng 世thế 間gian 無vô 法pháp 空không 。 乃nãi 至chí 示thị 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 世thế 間gian 無vô 法pháp 空không 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 佛Phật 世thế 間gian 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 云vân 何hà 示thị 世thế 間gian 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 示thị 五ngũ 眾chúng 世thế 間gian 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 乃nãi 至chí 示thị 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 世thế 間gian 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 佛Phật 世thế 間gian 獨độc 空không 。 云vân 何hà 示thị 世thế 間gian 獨độc 空không 。 示thị 五ngũ 眾chúng 世thế 間gian 獨độc 空không 。 乃nãi 至chí 示thị 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 世thế 間gian 獨độc 空không 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 不bất 生sanh 今kim 世thế 。 後hậu 世thế 相tương/tướng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 法pháp 無vô 可khả 用dụng 生sanh 今kim 世thế 。 後hậu 世thế 相tương/tướng 故cố 。
【# 論luận 】#
釋thích 曰viết 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 諸chư 佛Phật 母mẫu 。 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 諸chư 佛Phật 依y 止chỉ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 住trụ 。 餘dư 經kinh 中trung 說thuyết 諸chư 佛Phật 依y 止chỉ 法pháp 。 以dĩ 法Pháp 為vi 師sư 。
佛Phật 此thử 中trung 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
法pháp 者giả 。 即tức 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
一nhất 切thiết 不bất 善thiện 法pháp 。 中trung 無vô 過quá 邪tà 見kiến 。 邪tà 見kiến 故cố 不bất 識thức 恩ân 分phần 。 我ngã 自tự 然nhiên 應ưng 爾nhĩ 。
知tri 恩ân 者giả 。 諸chư 世thế 間gian 善thiện 法Pháp 中trung 最tối 上thượng 。 能năng 與dữ 今kim 世thế 好hảo/hiếu 名danh 聲thanh 。 後hậu 與dữ 上thượng 妙diệu 果Quả 報báo 。 是thị 故cố 佛Phật 自tự 說thuyết 知tri 恩ân 。 報báo 恩ân 中trung 第đệ 一nhất 。 我ngã 尚thượng 知tri 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 等đẳng 恩ân 。 何hà 況huống 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
復phục 次thứ 。 諸chư 天thiên 子tử 作tác 是thị 念niệm 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 畢tất 竟cánh 空không 無vô 定định 相tương/tướng 故cố 。 或hoặc 有hữu 人nhân 不bất 貪tham 不bất 貴quý 。
是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。
我ngã 為vi 三tam 界giới 尊tôn 。 尚thượng 供cúng 養dường 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 何hà 況huống 餘dư 人nhân 。
復phục 有hữu 人nhân 生sanh 疑nghi 。
佛Phật 於ư 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 如như 虛hư 空không 無vô 所sở 著trước 。 何hà 以dĩ 故cố 貪tham 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尊tôn 重trọng 。 供cúng 養dường 。 似tự 如như 貪tham 著trước 。
是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。
我ngã 無vô 貪tham 心tâm 。 但đãn 分phân 別biệt 知tri 諸chư 法pháp 好hảo 醜xú 。 力lực 用dụng 多đa 少thiểu 。 知tri 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 斷đoạn 一nhất 切thiết 戲hí 論luận 。 開khai 三tam 乘thừa 道đạo 。 能năng 滅diệt 眾chúng 苦khổ 等đẳng 。 有hữu 無vô 量lượng 無vô 邊biên 功công 德đức 。 是thị 故cố 讚tán 歎thán 。 尊tôn 重trọng 。 供cúng 養dường 。 譬thí 如như 人nhân 行hành 安an 穩ổn 道đạo 。 免miễn 諸chư 患hoạn 難nạn 。 常thường 念niệm 此thử 道đạo 。 以dĩ 示thị 於ư 人nhân 。
佛Phật 知tri 作tác 人nhân
者giả 。 知tri 他tha 作tác 恩ân 於ư 已dĩ 。
餘dư 處xứ 說thuyết
佛Phật 不bất 知tri 作tác 人nhân
恐khủng 人nhân 疑nghi 。 是thị 故cố 說thuyết 。
佛Phật 知tri 一nhất 切thiết 。 法pháp 無vô 作tác 相tương/tướng 。
知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 作tác 相tương/tướng 故cố 。 言ngôn 。
無vô 作tác 人nhân
不bất 以dĩ 不bất 知tri 恩ân 分phần 故cố 名danh 。
不bất 知tri 作tác 人nhân
言ngôn 。
知tri 作tác 人nhân
不bất 知tri 作tác 人nhân
無vô 咎cữu 。
爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 以dĩ 畢tất 竟cánh 空không 難nạn/nan 。
世Thế 尊Tôn 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 無vô 知tri 者giả 。 無vô 作tác 者giả 。 云vân 何hà 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 能năng 示thị 諸chư 佛Phật 世thế 間gian 。
佛Phật 可khả 其kỳ 問vấn 。 此thử 中trung 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。
一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 虛hư 誑cuống 。 無vô 堅kiên 固cố 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。
一nhất 切thiết 法pháp 鈍độn 相tương/tướng 。 無vô 見kiến 。 無vô 知tri 。 云vân 何hà 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 獨độc 能năng 知tri 見kiến 。
佛Phật 意ý 。
一nhất 切thiết 法pháp 非phi 但đãn 無vô 知tri 。 無vô 見kiến 。 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 不bất 牢lao 固cố 。 無vô 知tri 者giả 。 無vô 見kiến 者giả 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 不bất 應ưng 難nạn/nan 。
復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 所sở 依y 止chỉ 。 無vô 繫hệ 故cố 。 無vô 知tri 者giả 。 無vô 見kiến 者giả 。
種chủng 種chủng 門môn 破phá 諸chư 法pháp 令linh 空không 。
或hoặc 破phá 常thường 。 行hành 無vô 常thường 入nhập 空không 。 或hoặc 破phá 實thật 入nhập 空không 。 或hoặc 畢tất 竟cánh 盡tận 故cố 入nhập 空không 。 或hoặc 一nhất 切thiết 法pháp 。 遠viễn 離ly 故cố 入nhập 空không 。 如như 是thị 等đẳng 入nhập 空không 。
今kim 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 住trú 處xứ 故cố 。 無vô 依y 止chỉ 。 無vô 繫hệ 。 無vô 依y 止chỉ 故cố 。 亦diệc 無vô 生sanh 滅diệt 。 以dĩ 是thị 故cố 即tức 是thị 空không 。
不bất 繫hệ
者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 實thật 相tướng 不bất 繫hệ 。 出xuất 三tam 界giới 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 三tam 界giới 虛hư 誑cuống 故cố 。
是thị 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 知tri 者giả 。 無vô 見kiến 者giả 。 如như 是thị 。
示thị 世thế 間gian
是thị 般Bát 若Nhã 不bất 見kiến 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 故cố
示thị 世thế 間gian
色sắc 等đẳng 法pháp 無vô 依y 止chỉ 。 無vô 繫hệ 。 虛hư 誑cuống 故cố 。
不bất 見kiến
此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 不bất 見kiến 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 不bất 生sanh 緣duyên 色sắc 識thức 。 乃nãi 至chí 不bất 生sanh 。 緣duyên 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 識thức 。 是thị 名danh 不bất 見kiến 色sắc 等đẳng 法pháp 。
問vấn 曰viết 。
識thức 可khả 不bất 生sanh 。 色sắc 云vân 何hà 不bất 生sanh 。
答đáp 曰viết 。
惱não 壞hoại 相tương/tướng 是thị 色sắc 。 因nhân 識thức 故cố 分phân 別biệt 知tri 。 無vô 識thức 亦diệc 無vô 惱não 壞hoại 相tướng 。
復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 從tùng 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 故cố 生sanh 相tương/tướng 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 如như 有hữu 身thân 。 識thức 。 觸xúc 諸chư 緣duyên 和hòa 合hợp 故cố 。 知tri 地địa 堅kiên 相tương/tướng 。 堅kiên 相tương/tướng 不bất 離ly 身thân 識thức 。 是thị 故cố 諸chư 法pháp 。 皆giai 由do 和hòa 合hợp 生sanh 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 世thế 間gian 空không
者giả 。
世thế 間gian
名danh 五ngũ 眾chúng 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。
菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 觀quán 是thị 法pháp 若nhược 大đại 若nhược 小tiểu 。 若nhược 內nội 若nhược 外ngoại 。 無vô 不bất 空không 者giả 。 是thị 名danh 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 世thế 間gian 空không
佛Phật 示thị 世thế 間gian 空không
者giả 。 或hoặc 有hữu 人nhân 疑nghi 。
佛Phật 愛ái 著trước 法pháp 故cố 。 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 世thế 間gian 空không 。 非phi 是thị 諸chư 法pháp 常thường 實thật 相tướng 。
是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。
我ngã 非phi 愛ái 法pháp 故cố 說thuyết 。 佛Phật 知tri 諸chư 法pháp 相tướng 。 本bổn 末mạt 籌trù 量lượng 。 思tư 惟duy 分phân 別biệt 。 無vô 有hữu 法pháp 出xuất 於ư 空không 者giả 。 我ngã 非phi 但đãn 讀đọc 誦tụng 。 從tùng 他tha 聞văn 故cố 說thuyết 。 我ngã 以dĩ 內nội 心tâm 覺giác 。 知tri 。 思tư 惟duy 。 分phân 別biệt 。 故cố 說thuyết 。
示thị 世thế 間gian 空không
此thử 一nhất 段đoạn 說thuyết 示thị 世thế 間gian 空không 者giả 。 上thượng 廣quảng 說thuyết 離ly 六lục 十thập 二nhị 見kiến 等đẳng 。 今kim 但đãn 說thuyết 五ngũ 眾chúng 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。
時thời 會hội 者giả 謂vị 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 畢tất 竟cánh 空không 。 心tâm 想tưởng 取thủ 著trước 。 是thị 故cố 說thuyết 。
不bất 可khả 思tư 議nghị
不bất 可khả 思tư 議nghị
者giả 。 畢tất 竟cánh 空không 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
畢tất 竟cánh 空không
或hoặc 名danh
離ly
或hoặc 名danh 。
寂tịch 滅diệt
離ly
名danh 分phân 散tán 。 諸chư 法pháp 久cửu 後hậu 無vô 遺di 餘dư 。 又hựu 自tự 離ly 其kỳ 性tánh 。
知tri 畢tất 竟cánh 空không 已dĩ 。 無vô 心tâm 數số 法pháp 。 無vô 語ngữ 言ngôn 故cố 。 名danh 。
寂tịch 滅diệt
畢tất 竟cánh 空không 等đẳng 。 如như 先tiên 說thuyết 。
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà 是thị
獨độc 空không
答đáp 曰viết 。
十thập 八bát 空không 皆giai 因nhân 緣duyên 相tương 待đãi 。
如như 內nội 空không 因nhân 內nội 法pháp 故cố 名danh 內nội 空không 。 若nhược 無vô 內nội 法pháp 。 則tắc 無vô 內nội 空không 。 十thập 八bát 空không 皆giai 爾nhĩ 。 是thị 獨độc 空không 無vô 因nhân 無vô 待đãi 。 故cố 名danh 獨độc 空không 。
復phục 次thứ 。 獨độc 空không 者giả 。 如như 虛hư 空không 。 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 涅Niết 槃Bàn 。
示thị 世thế 間gian 非phi 今kim 世thế 相tương/tướng 。 非phi 後hậu 世thế 相tương/tướng 。
者giả 。
有hữu 諸chư 外ngoại 道đạo 。 但đãn 說thuyết 今kim 世thế 。 不bất 說thuyết 後hậu 世thế 。 是thị 人nhân 邪tà 見kiến 。 墮đọa 斷đoạn 滅diệt 中trung 。 有hữu 人nhân 說thuyết 今kim 世thế 。 後hậu 世thế 。 言ngôn 。
今kim 世thế 神thần 入nhập 後hậu 世thế
是thị 人nhân 邪tà 見kiến 。 墮đọa 常thường 中trung 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 離ly 二nhị 邊biên 。 說thuyết 中trung 道đạo 。
雖tuy 空không 而nhi 不bất 著trước 空không 故cố 。 為vi 說thuyết 罪tội 福phước 。 雖tuy 說thuyết 罪tội 福phước 。 不bất 生sanh 常thường 邪tà 見kiến 。 亦diệc 於ư 空không 無vô 礙ngại 。
此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。
此thử 中trung 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 云vân 何hà 有hữu 今kim 世thế 。 後hậu 世thế 見kiến 。 若nhược 斷đoạn 。 若nhược 常thường 。
【# 經Kinh 】#
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 大đại 事sự 故cố 起khởi 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 不bất 可khả 思tư 議nghị 事sự 故cố 起khởi 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 不bất 可khả 稱xưng 事sự 故cố 起khởi 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 無vô 量lượng 事sự 故cố 起khởi 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 無vô 等đẳng 等đẳng 事sự 故cố 起khởi 。
佛Phật 言ngôn 。
如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 大đại 事sự 起khởi 。 為vi 不bất 可khả 思tư 議nghị 事sự 起khởi 。 為vi 不bất 可khả 稱xưng 事sự 起khởi 。 為vi 無vô 量lượng 事sự 起khởi 。 為vi 無vô 等đẳng 等đẳng 事sự 起khởi 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 大đại 事sự 故cố 起khởi 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 佛Phật 大đại 事sự 者giả 。 所sở 謂vị 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 捨xả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 不bất 可khả 思tư 議nghị 事sự 起khởi 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 事sự 者giả 。 所sở 謂vị 諸chư 佛Phật 法pháp 。 如Như 來Lai 法pháp 。 自tự 然nhiên 人nhân 法pháp 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 佛Phật 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 不bất 可khả 思tư 議nghị 事sự 起khởi 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 不bất 可khả 稱xưng 事sự 起khởi 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 中trung 。 無vô 有hữu 能năng 思tư 惟duy 稱xưng 佛Phật 法Pháp 。 如Như 來Lai 法pháp 。 自tự 然nhiên 人nhân 法pháp 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 不bất 可khả 稱xưng 事sự 起khởi 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 無vô 量lượng 事sự 起khởi 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 中trung 。 無vô 有hữu 能năng 量lương 佛Phật 法Pháp 。 如Như 來Lai 法pháp 。 自tự 然nhiên 人nhân 法pháp 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 不bất 可khả 量lượng 事sự 起khởi 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 無vô 等đẳng 等đẳng 事sự 起khởi 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 中trung 。 無vô 有hữu 能năng 與dữ 佛Phật 等đẳng 者giả 。 何hà 況huống 過quá 。 以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 無vô 等đẳng 等đẳng 事sự 起khởi 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 但đãn 佛Phật 法Pháp 。 如Như 來Lai 法pháp 。 自tự 然nhiên 人nhân 法pháp 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 法pháp 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 稱xưng 。 無vô 有hữu 量lượng 。 無vô 等đẳng 等đẳng 事sự 起khởi 耶da 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
如như 是thị 。 如như 是thị 。 佛Phật 法Pháp 。 如Như 來Lai 法pháp 。 自tự 然nhiên 人nhân 法pháp 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 法pháp 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 稱xưng 。 無vô 有hữu 量lượng 。 無vô 等đẳng 等đẳng 。 色sắc 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 稱xưng 。 無vô 有hữu 量lượng 。 無vô 等đẳng 等đẳng 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 稱xưng 。 無vô 有hữu 量lượng 。 無vô 等đẳng 等đẳng 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 法pháp 性tánh 。 法pháp 相tướng 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 稱xưng 。 無vô 有hữu 量lượng 。 無vô 等đẳng 等đẳng 。 是thị 中trung 心tâm 。 心tâm 數số 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 色sắc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 至chí 色sắc 無vô 等đẳng 等đẳng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 識thức 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 無vô 等đẳng 等đẳng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 何hà 因nhân 緣duyên 色sắc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 乃nãi 至chí 無vô 等đẳng 等đẳng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 無vô 等đẳng 等đẳng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
色sắc 量lượng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 量lượng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 量lượng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 何hà 因nhân 緣duyên 色sắc 量lượng 不bất 可khả 得đắc 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 量lượng 不bất 可khả 得đắc 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
色sắc 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 。 乃nãi 至chí 色sắc 無vô 等đẳng 等đẳng 故cố 。 量lượng 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 無vô 等đẳng 等đẳng 故cố 。 量lượng 不bất 可khả 得đắc 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 乃nãi 至chí 無vô 等đẳng 等đẳng 中trung 。 寧ninh 可khả 得đắc 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 不phủ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 不bất 可khả 得đắc 。
以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 乃nãi 至chí 無vô 等đẳng 等đẳng 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 稱xưng 。 無vô 有hữu 量lượng 。 無vô 等đẳng 等đẳng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 諸chư 佛Phật 法Pháp 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 乃nãi 至chí 無vô 等đẳng 等đẳng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 過quá 思tư 議nghị 相tương/tướng 故cố 。 不bất 可khả 稱xưng 。 過quá 稱xưng 故cố 。 無vô 有hữu 量lượng 。 過quá 量lượng 故cố 。 無vô 等đẳng 等đẳng 。 過quá 等đẳng 等đẳng 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 無vô 等đẳng 等đẳng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 名danh 。 是thị 義nghĩa 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 稱xưng 名danh 。 是thị 義nghĩa 不bất 可khả 稱xưng 。 無vô 有hữu 量lượng 名danh 。 是thị 義nghĩa 不bất 可khả 量lượng 。 無vô 等đẳng 等đẳng 名danh 。 是thị 義nghĩa 無vô 等đẳng 等đẳng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 乃nãi 至chí 無vô 等đẳng 等đẳng 。
不bất 可khả 思tư 議nghị 。 如như 虛hư 空không 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 稱xưng 。 如như 虛hư 空không 不bất 可khả 稱xưng 。 無vô 有hữu 量lượng 。 如như 虛hư 空không 無vô 有hữu 量lượng 。 無vô 等đẳng 等đẳng 。 如như 虛hư 空không 無vô 等đẳng 等đẳng 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 亦diệc 名danh 諸chư 佛Phật 法Pháp 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 乃nãi 至chí 無vô 等đẳng 等đẳng 。
佛Phật 法Pháp 如như 是thị 無vô 量lượng 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 無vô 能năng 思tư 議nghị 籌trù 量lượng 者giả 。
說thuyết 是thị 諸chư 佛Phật 。 法pháp 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 稱xưng 。 無vô 有hữu 量lượng 。 無vô 等đẳng 等đẳng 品phẩm 時thời 。 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 受thọ 故cố 。 漏lậu 盡tận 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 二nhị 十thập 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 亦diệc 不bất 受thọ 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。 漏lậu 盡tận 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 六lục 萬vạn 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 三tam 萬vạn 優Ưu 婆Bà 夷Di 諸chư 法pháp 中trung 。 遠viễn 塵trần 離ly 垢cấu 。 諸chư 法pháp 中trung 法Pháp 眼nhãn 生sanh 。 二nhị 十thập 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 於ư 是thị 賢Hiền 劫Kiếp 中trung 當đương 受thọ 記ký 。
【# 論luận 】#
釋thích 曰viết 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 深thâm 解giải 般Bát 若Nhã 相tương/tướng 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 無vô 著trước 無vô 礙ngại 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 為vi 大đại 事sự 故cố 起khởi 。
等đẳng 。
大đại 事sự
者giả 。 破phá 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 大đại 苦khổ 惱não 。 能năng 與dữ 佛Phật 無vô 上thượng 大đại 法Pháp 。 故cố 名danh 為vi 。
大đại 事sự
不bất 可khả 思tư 議nghị
先tiên 已dĩ 答đáp 。
不bất 可khả 稱xưng
者giả 。
稱xưng
名danh 智trí 慧tuệ 。 般Bát 若Nhã 定định 實thật 相tướng 甚thậm 深thâm 極cực 重trọng 。 智trí 慧tuệ 輕khinh 薄bạc 。 是thị 故cố 不bất 能năng 稱xưng 。
又hựu 般Bát 若Nhã 多đa 。 智trí 慧tuệ 少thiểu 。 故cố 不bất 能năng 稱xưng 。 又hựu 般Bát 若Nhã 利lợi 益ích 處xứ 廣quảng 。 未vị 成thành 。 能năng 與dữ 世thế 間gian 果quả 報báo 。 成thành 已dĩ 。 與dữ 道Đạo 果Quả 報báo 。
又hựu 究cứu 竟cánh 盡tận 知tri 故cố 名danh
稱xưng
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 能năng 稱xưng 知tri 。 若nhược 常thường 。 若nhược 無vô 常thường 。 若nhược 實thật 。 若nhược 虛hư 。 若nhược 有hữu 。 若nhược 無vô 。
如như 是thị 等đẳng
不bất 可khả 稱xưng
義nghĩa 。 應ưng 當đương 知tri 。
無vô 量lượng 事sự
者giả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。
稱xưng
即tức 是thị
量lượng
有hữu 人nhân 言ngôn 。
取thủ 相tương/tướng 名danh 為vi
量lượng
是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 可khả 取thủ 相tương/tướng 故cố 無vô 量lượng 。
又hựu 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 行hành 般Bát 若Nhã 故cố 。 名danh 。
無vô 量lượng
又hựu
量lượng
名danh 智trí 慧tuệ 。 凡phàm 夫phu 智trí 慧tuệ 。 二Nhị 乘Thừa 智trí 慧tuệ 。 菩Bồ 薩Tát 智trí 慧tuệ 。 無vô 能năng 量lượng 般Bát 若Nhã 得đắc 邊biên 者giả 。 名danh 。
無vô 量lượng
無vô 等đẳng 等đẳng
者giả 。
無vô 等đẳng
名danh 涅Niết 槃Bàn 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 無vô 有hữu 與dữ 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 有hữu 三tam 分phần/phân 。
聲Thanh 聞Văn 涅Niết 槃Bàn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 。 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 。 般Bát 若Nhã 能năng 與dữ 大Đại 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 名danh 。
無vô 等đẳng 等đẳng
復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 。 與dữ 佛Phật 等đẳng 故cố 。 佛Phật 名danh 。
無vô 等đẳng
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 令linh 與dữ 佛Phật 相tương 似tự 。 故cố 名danh 。
無vô 等đẳng 等đẳng
復phục 次thứ 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 第đệ 一nhất 微vi 妙diệu 。 無vô 能năng 與dữ 等đẳng 。 無vô 能năng 及cập 者giả 。 無vô 可khả 為vi 疋thất 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 得đắc 是thị 心tâm 故cố 。 名danh 。
無vô 等đẳng 等đẳng
復phục 次thứ 。
無vô 等đẳng
名danh 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 諸chư 觀quán 諸chư 行hành 。 無vô 能năng 及cập 者giả 。 無vô 戲hí 論luận 。 無vô 能năng 破phá 壞hoại 。 故cố 名danh 。
無vô 等đẳng
菩Bồ 薩Tát 得đắc 是thị 。
無vô 等đẳng
能năng 於ư 眾chúng 生sanh 中trung 。 生sanh 慈từ 悲bi 心tâm 故cố 。 名danh 。
無vô 等đẳng 等đẳng
是thị 名danh
無vô 等đẳng 等đẳng
義nghĩa 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 是thị 聲Thanh 聞Văn 人nhân 。 無vô 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 而nhi 能năng 說thuyết 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 般Bát 若Nhã 等đẳng 故cố 。 佛Phật 可khả 其kỳ 所sở 說thuyết 。
佛Phật 自tự 說thuyết 五ngũ 事sự 。
眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 多đa 於ư 十thập 方phương 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 中trung 微vi 塵trần 。 諸chư 佛Phật 以dĩ 十Thập 力Lực 等đẳng 法pháp 。 盡tận 欲dục 救cứu 濟tế 。 是thị 名danh 。
大đại 事sự
復phục 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 久cửu 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 故cố 。 不bất 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 得đắc 佛Phật 道đạo 時thời 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 受thọ 五ngũ 事sự 。 一nhất 者giả 。 受thọ 諸chư 勞lao 苦khổ 。 二nhị 者giả 。 捨xả 寂tịch 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 。 三tam 者giả 。 與dữ 惡ác 人nhân 共cộng 事sự 。 四tứ 者giả 。 與dữ 人nhân 接tiếp 對đối 。 五ngũ 者giả 。 入nhập 大đại 眾chúng 會hội 。
佛Phật 深thâm 得đắc 離ly 欲dục 樂lạc 。 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 甘cam 受thọ 是thị 五ngũ 事sự 等đẳng 種chủng 種chủng 疲bì 苦khổ 。 如như 受thọ 功công 德đức 。 是thị 為vi 。
大đại 事sự
不bất 可khả 思tư 議nghị
者giả 。 所sở 謂vị 佛Phật 法Pháp 。 如Như 來Lai 法pháp 。 自tự 然nhiên 人nhân 法pháp 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 法pháp 。
佛Phật 法Pháp
者giả 。
佛Phật
名danh 為vi 覺giác 。 於ư 一nhất 切thiết 無vô 明minh 。 睡thụy 眠miên 中trung 最tối 初sơ 覺giác 故cố 。 名danh 為vi 覺giác 。
如Như 來Lai
者giả 。 如như 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 諸chư 法pháp 如như 相tướng 。 來lai 至chí 佛Phật 道Đạo 。 今kim 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 道đạo 來lai 。 如như 諸chư 佛Phật 來lai 。 是thị 名danh 。
如Như 來Lai
自tự 然nhiên 人nhân 法pháp
者giả 。 聲Thanh 聞Văn 人nhân 亦diệc 有hữu 覺giác 。 亦diệc 有hữu 知tri 。 而nhi 從tùng 他tha 聞văn 。 是thị 弟đệ 子tử 法pháp 。 是thị 故cố 說thuyết 佛Phật 是thị 自tự 然nhiên 人nhân 。 不bất 從tùng 他tha 聞văn 。
一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 法pháp
者giả 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 亦diệc 自tự 然nhiên 得đắc 。 不bất 從tùng 他tha 聞văn 。 而nhi 無vô 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 是thị 故cố 說thuyết 佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 得đắc 。
是thị 四tứ 種chủng 法Pháp 。 無vô 有hữu 人nhân 能năng 。 思tư 惟duy 稱xưng 量lượng 。 是thị 故cố 名danh 。
不bất 可khả 思tư 議nghị
不bất 可khả 稱xưng
不bất 可khả 量lượng
更cánh 無vô 有hữu 法pháp 。 與dữ 是thị 法pháp 相tướng 似tự 者giả 。 是thị 故cố 名danh 。
無vô 等đẳng 等đẳng
須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。
恐khủng 新tân 學học 菩Bồ 薩Tát 。 著trước 是thị 四tứ 法pháp 。 是thị 故cố 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
但đãn 是thị 四tứ 法pháp 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 無vô 有hữu 與dữ 等đẳng 耶da 。
佛Phật 答đáp 。
色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 。 亦diệc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 無vô 稱xưng 。 無vô 量lượng 。 無vô 等đẳng 等đẳng 。
佛Phật 是thị 中trung 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。
色sắc 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 不bất 可khả 思tư 議nghị 。
者giả 。 是thị 如như 上thượng 事sự 。
是thị 名danh 不bất 可khả 思tư 議nghị
者giả 。 結kết 句cú 。
論luận 者giả 先tiên 廣quảng 解giải 。 佛Phật 此thử 中trung 略lược 說thuyết 。
不bất 可khả 思tư 議nghị
過quá 思tư 議nghị 相tương/tướng 。 過quá 等đẳng 等đẳng 相tương/tướng 。
義nghĩa 趣thú 。 涅Niết 槃Bàn 法Pháp 不phủ 可khả 思tư 議nghị 。 名danh 字tự 。 世thế 諦đế 故cố 可khả 思tư 議nghị 。
如như 虛hư 空không 不bất 可khả 思tư 議nghị
者giả 。 如như 先tiên 品phẩm 中trung 說thuyết 。
虛hư 空không 相tướng 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 是thị 故cố 說thuyết 。
不bất 可khả 思tư 議nghị
乃nãi 至chí 無vô 等đẳng 。 等đẳng 如như 虛hư 空không 。 虛hư 空không 無vô 可khả 喻dụ 故cố 。 名danh 。
無vô 等đẳng 等đẳng
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 。 即tức 是thị 佛Phật 法Pháp 相tương/tướng 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 無vô 量lượng 。 無vô 稱xưng 。 無vô 等đẳng 等đẳng 。 即tức 是thị 佛Phật 法Pháp 相tương/tướng 。
是thị 佛Phật 法Pháp 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 無vô 能năng 思tư 議nghị 稱xưng 量lượng 。
者giả 。 六lục 道đạo 中trung 但đãn 說thuyết 三tam 道đạo 者giả 。 三tam 善thiện 道đạo 眾chúng 生sanh 。 尚thượng 不bất 能năng 稱xưng 量lượng 。 何hà 況huống 三tam 惡ác 道đạo 。
問vấn 曰viết 。
說thuyết 是thị 品phẩm 時thời 。 何hà 以dĩ 故cố 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 道Đạo 者giả 少thiểu 。
答đáp 曰viết 。
此thử 中trung 多đa 讚tán 歎thán 諸chư 佛Phật 法pháp 。 所sở 謂vị 。
不bất 可khả 思tư 議nghị 。 無vô 稱xưng 。 無vô 量lượng 。 無vô 等đẳng 等đẳng 。
聞văn 者giả 多đa 增tăng 益ích 信tín 根căn 故cố 。 是thị 故cố 白bạch 衣y 得đắc 道Đạo 者giả 多đa 。
女nữ 人nhân 雖tuy 復phục 信tín 多đa 。 智trí 慧tuệ 少thiểu 故cố 。 得đắc 道Đạo 者giả 亦diệc 少thiểu 。
白bạch 衣y 貪tham 著trước 世thế 事sự 。 智trí 慧tuệ 淺thiển 薄bạc 。 鈍độn 根căn 。 不bất 能năng 盡tận 漏lậu 。
諸chư 比Bỉ 丘Khâu 信tín 。 慧tuệ 諸chư 根căn 等đẳng 。 一nhất 心tâm 求cầu 道Đạo 故cố 。 漏lậu 盡tận 者giả 多đa 。
比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 智trí 慧tuệ 少thiểu 故cố 。 二nhị 十thập 人nhân 得đắc 漏lậu 盡tận 。 雖tuy 多đa 得đắc 初sơ 道đạo 。 數số 過quá 白bạch 衣y 。 不bất 盡tận 漏lậu 故cố 。 不bất 異dị 白bạch 衣y 。 此thử 中trung 不bất 說thuyết 。
入nhập 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 法pháp 。 甚thậm 深thâm 難nan 得đắc 故cố 少thiểu 。 又hựu 以dĩ 於ư 此thử 法pháp 種chủng 因nhân 緣duyên 者giả 少thiểu 。
賢Hiền 劫Kiếp 中trung 當đương 受thọ 記ký
者giả 。 或hoặc 有hữu 人nhân 言ngôn 。
賢Hiền 劫Kiếp 中trung 千thiên 佛Phật 。 除trừ 四tứ 佛Phật 當đương 與dữ 受thọ 記ký 。 或hoặc 有hữu 人nhân 言ngôn 。
釋Thích 迦Ca 文Văn 佛Phật 與dữ 受thọ 記ký 。 於ư 賢Hiền 劫Kiếp 中trung 。 在tại 餘dư 世thế 界giới 作tác 佛Phật 。
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 七thất 十thập