大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 7
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch
大Đại 智Trí 度Độ 初Sơ 品Phẩm 中Trung 佛Phật 土Độ 願Nguyện 釋Thích 論Luận 第Đệ 十Thập 三Tam (# 卷quyển 第đệ 七thất )#
龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 造tạo
後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
【# 經Kinh 】#
願nguyện 受thọ 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。
【# 論luận 】#
諸chư 菩Bồ 薩Tát 見kiến 諸chư 。 佛Phật 世thế 界giới 無vô 量lượng 嚴nghiêm 淨tịnh 。 發phát 種chủng 種chủng 願nguyện 。
有hữu 佛Phật 世thế 界giới 。 都đô 無vô 眾chúng 苦khổ 。 乃nãi 至chí 無vô 三tam 惡ác 之chi 名danh 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 已dĩ 。 自tự 發phát 願nguyện 言ngôn 。
我ngã 作tác 佛Phật 時thời 。 世thế 界giới 無vô 眾chúng 苦khổ 。 乃nãi 至chí 無vô 三tam 惡ác 之chi 名danh 。 亦diệc 當đương 如như 是thị 。
有hữu 佛Phật 世thế 界giới 。 七thất 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 晝trú 夜dạ 常thường 有hữu 清thanh 淨tịnh 光quang 明minh 。 無vô 有hữu 日nhật 月nguyệt 。 便tiện 發phát 願nguyện 言ngôn 。
我ngã 作tác 佛Phật 時thời 。 世thế 界giới 常thường 有hữu 。 嚴nghiêm 淨tịnh 光quang 明minh 。 亦diệc 當đương 如như 是thị 。
有hữu 佛Phật 世thế 界giới 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 行hành 十Thập 善Thiện 。 有hữu 大đại 智trí 慧tuệ 。 衣y 被bị 飲ẩm 食thực 。 應ứng 念niệm 而nhi 至chí 。 便tiện 發phát 願nguyện 言ngôn 。
我ngã 作tác 佛Phật 時thời 。 世thế 界giới 中trung 眾chúng 生sanh 。 衣y 被bị 飲ẩm 食thực 。 亦diệc 當đương 如như 是thị 。
有hữu 佛Phật 世thế 界giới 。 純thuần 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 如như 佛Phật 色sắc 身thân 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 光quang 明minh 徹triệt 照chiếu 。 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 名danh 。 亦diệc 無vô 女nữ 人nhân 。 一nhất 切thiết 皆giai 行hành 。 深thâm 妙diệu 佛Phật 道Đạo 。 遊du 至chí 十thập 方phương 。 教giáo 化hóa 一nhất 切thiết 。 便tiện 發phát 願nguyện 言ngôn 。
我ngã 作tác 佛Phật 時thời 。 世thế 界giới 中trung 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 當đương 如như 是thị 。
如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 佛Phật 。 世thế 界giới 種chủng 種chủng 嚴nghiêm 淨tịnh 。 願nguyện 皆giai 得đắc 之chi 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 。
願nguyện 受thọ 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 世thế 界giới
問vấn 曰viết 。
諸chư 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。 自tự 得đắc 淨tịnh 報báo 。 何hà 以dĩ 要yếu 須tu 立lập 願nguyện 。 然nhiên 後hậu 得đắc 之chi 。 譬thí 如như 田điền 家gia 得đắc 穀cốc 。 豈khởi 復phục 待đãi 願nguyện 。
答đáp 曰viết 。
作tác 福phước 無vô 願nguyện 。 無vô 所sở 摽phiếu/phiêu 立lập 。 願nguyện 為vi 導đạo 御ngự 。 能năng 有hữu 所sở 成thành 。 譬thí 如như 銷tiêu 金kim 。 隨tùy 師sư 所sở 作tác 。 金kim 無vô 定định 也dã 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。
有hữu 人nhân 修tu 少thiểu 施thí 福phước 。 修tu 少thiểu 戒giới 福phước 。 不bất 知tri 禪thiền 法pháp 。 聞văn 人nhân 中trung 有hữu 富phú 樂lạc 人nhân 。 心tâm 常thường 念niệm 著trước 。 願nguyện 樂nhạo 不bất 捨xả 。 命mạng 終chung 之chi 後hậu 。 生sanh 富phú 樂lạc 人nhân 中trung 。
復phục 有hữu 人nhân 修tu 少thiểu 施thí 福phước 。 修tu 少thiểu 戒giới 福phước 。 不bất 知tri 禪thiền 法pháp 。 聞văn 有hữu 四Tứ 天Thiên 王Vương 天thiên 處xứ 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 夜dạ 摩ma 天thiên 。 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 。 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên (# 專chuyên 念niệm 色sắc 欲dục 。 化hóa 來lai 從tùng 己kỷ )# 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 此thử 天thiên 他tha 化hóa 色sắc 欲dục 。 與dữ 之chi 行hành 欲dục 。 展triển 轉chuyển 如như 是thị 。 故cố 名danh 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 。 心tâm 常thường 願nguyện 樂nhạo 。 命mạng 終chung 之chi 後hậu 。 各các 生sanh 其kỳ 中trung 。 此thử 皆giai 願nguyện 力lực 所sở 得đắc 。
菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 修tu 淨tịnh 世thế 界giới 願nguyện 。 然nhiên 後hậu 得đắc 之chi 。 以dĩ 是thị 故cố 知tri 。 因nhân 願nguyện 受thọ 勝thắng 果quả 。
復phục 次thứ 。 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 世thế 界giới 事sự 大đại 。 獨độc 行hành 功công 德đức 不bất 能năng 成thành 故cố 。 要yếu 須tu 願nguyện 力lực 。 譬thí 如như 牛ngưu 力lực 雖tuy 能năng 挽vãn 車xa 。 要yếu 須tu 御ngự 者giả 能năng 有hữu 所sở 至chí 。 淨tịnh 世thế 界giới 願nguyện 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 福phước 德đức 如như 牛ngưu 。 願nguyện 如như 御ngự 者giả 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 不bất 作tác 願nguyện 。 不bất 得đắc 福phước 耶da 。
答đáp 曰viết 。
雖tuy 得đắc 。 不bất 如như 有hữu 願nguyện 。 願nguyện 能năng 助trợ 福phước 。 常thường 念niệm 所sở 行hành 。 福phước 德đức 增tăng 長trưởng 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 作tác 願nguyện 得đắc 報báo 。 如như 人nhân 作tác 十thập 惡ác 。 不bất 願nguyện 地địa 獄ngục 。 亦diệc 不bất 應ưng 得đắc 地địa 獄ngục 報báo 。
答đáp 曰viết 。
罪tội 福phước 雖tuy 有hữu 定định 報báo 。 但đãn 作tác 願nguyện 者giả 修tu 少thiểu 福phước 。 有hữu 願nguyện 力lực 故cố 。 得đắc 大đại 果quả 報báo 。 如như 先tiên 說thuyết 罪tội 中trung 報báo 苦khổ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 願nguyện 得đắc 樂lạc 。 無vô 願nguyện 苦khổ 者giả 。 是thị 故cố 不bất 願nguyện 地địa 獄ngục 。 以dĩ 是thị 故cố 。 福phước 有hữu 無vô 量lượng 報báo 。 罪tội 報báo 有hữu 量lượng 。
有hữu 人nhân 言ngôn 。
最tối 大đại 罪tội 在tại 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 。 一nhất 劫kiếp 受thọ 報báo 。 最tối 大đại 福phước 在tại 。 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 受thọ 八bát 萬vạn 大đại 劫kiếp 報báo 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 世thế 界giới 願nguyện 。 亦diệc 無vô 量lượng 劫kiếp 入nhập 道đạo 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 為vi 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。
問vấn 曰viết 。
如như 〈# 泥nê 黎lê 品phẩm 〉# 中trung 謗báng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 罪tội 。 此thử 間gian 劫kiếp 盡tận 。 復phục 至chí 他tha 方phương 泥nê 黎lê 中trung 。 何hà 以dĩ 言ngôn 。
最tối 大đại 罪tội 受thọ 地địa 獄ngục 中trung 一nhất 劫kiếp 報báo
答đáp 曰viết 。
佛Phật 法Pháp 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 有hữu 二nhị 道Đạo 教giáo 化hóa 。
一nhất 者giả 。 佛Phật 道Đạo 。 二nhị 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 道đạo 。
聲Thanh 聞Văn 道đạo 中trung 作tác 五ngũ 逆nghịch 罪tội 人nhân 。 佛Phật 說thuyết 受thọ 地địa 獄ngục 一nhất 劫kiếp 。 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 中trung 破phá 佛Phật 法Pháp 人nhân 。 說thuyết 此thử 間gian 劫kiếp 盡tận 。 復phục 至chí 他tha 方phương 。 受thọ 無vô 量lượng 罪tội 。
聲Thanh 聞Văn 法Pháp 最tối 第đệ 一nhất 福phước 。 受thọ 八bát 萬vạn 劫kiếp 。 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 中trung 大đại 福phước 。 受thọ 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。
以dĩ 是thị 故cố 福phước 德đức 要yếu 須tu 願nguyện 。 是thị 名danh 。
願nguyện 受thọ 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 世thế 界giới
【# 經Kinh 】#
念niệm 無vô 量lượng 佛Phật 土thổ/độ 。 諸chư 佛Phật 三tam 昧muội 。 常thường 現hiện 在tại 前tiền 。
【# 論luận 】#
無vô 量lượng 佛Phật 土độ
名danh 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 土độ 。
念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội
名danh 十thập 方phương 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 常thường 以dĩ 心tâm 眼nhãn 見kiến 。 如như 現hiện 在tại 前tiền 。
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà 為vi 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。
答đáp 曰viết 。
念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 。 於ư 一nhất 佛Phật 身thân 。 心tâm 眼nhãn 見kiến 滿mãn 十thập 方phương 。 二nhị 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 於ư 無vô 量lượng 佛Phật 土thổ/độ 中trung 。 念niệm 三tam 世thế 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。
以dĩ 是thị 故cố 言ngôn
念niệm 無vô 量lượng 佛Phật 土thổ/độ 。 諸chư 佛Phật 三tam 昧muội 。 常thường 現hiện 在tại 前tiền 。
問vấn 曰viết 。
如như 菩Bồ 薩Tát 三tam 昧muội 。 種chủng 種chủng 無vô 量lượng 。 何hà 以dĩ 故cố 但đãn 讚tán 是thị 菩Bồ 薩Tát 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 常thường 現hiện 在tại 前tiền 。
答đáp 曰viết 。
是thị 菩Bồ 薩Tát 念niệm 佛Phật 故cố 。 得đắc 入nhập 佛Phật 道Đạo 中trung 。 以dĩ 是thị 故cố 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 常thường 現hiện 在tại 前tiền 。
復phục 次thứ 。 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 能năng 除trừ 種chủng 種chủng 煩phiền 惱não 。 及cập 先tiên 世thế 罪tội 。 餘dư 諸chư 三tam 昧muội 。 有hữu 能năng 除trừ 婬dâm 不bất 能năng 除trừ 瞋sân 。 有hữu 能năng 除trừ 瞋sân 不bất 能năng 除trừ 婬dâm 。 有hữu 能năng 除trừ 癡si 不bất 能năng 除trừ 婬dâm 。 恚khuể 。 有hữu 能năng 除trừ 三tam 毒độc 。 不bất 能năng 除trừ 先tiên 世thế 罪tội 。 是thị 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 能năng 除trừ 種chủng 種chủng 煩phiền 惱não 。 種chủng 種chủng 罪tội 。
復phục 次thứ 。 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 有hữu 大đại 福phước 德đức 。 能năng 度độ 眾chúng 生sanh 。 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 欲dục 度độ 眾chúng 生sanh 。 諸chư 餘dư 三tam 昧muội 無vô 如như 此thử 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 福phước 德đức 。 能năng 速tốc 滅diệt 諸chư 罪tội 者giả 。 如như 說thuyết 。
昔tích 有hữu 五ngũ 百bách 估cổ 客khách 。 入nhập 海hải 採thải 寶bảo 。 值trị 摩ma 伽già 羅la 魚ngư 王vương 開khai 口khẩu 。 海hải 水thủy 入nhập 中trung 。 船thuyền 去khứ 駃khoái 疾tật 。 船thuyền 師sư 問vấn 樓lâu 上thượng 人nhân 。
汝nhữ 見kiến 何hà 等đẳng 。
答đáp 言ngôn 。
見kiến 三tam 日nhật 出xuất 。 白bạch 山sơn 羅la 列liệt 。 水thủy 流lưu 奔bôn 趣thú 。 如như 入nhập 大đại 坑khanh 。
船thuyền 師sư 言ngôn 。
是thị 摩ma 伽già 羅la 魚ngư 王vương 開khai 口khẩu 。 一nhất 是thị 實thật 日nhật 。 兩lưỡng 日nhật 是thị 魚ngư 眼nhãn 。 白bạch 山sơn 是thị 魚ngư 齒xỉ 。 水thủy 流lưu 奔bôn 趣thú 是thị 入nhập 其kỳ 口khẩu 。 我ngã 曹tào 了liễu 矣hĩ 。 各các 各các 求cầu 諸chư 天thiên 神thần 。 以dĩ 自tự 救cứu 濟tế 。
是thị 時thời 諸chư 人nhân 。 各các 各các 求cầu 其kỳ 所sở 事sự 。 都đô 無vô 所sở 益ích 。 中trung 有hữu 五Ngũ 戒Giới 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 語ngứ 眾chúng 人nhân 言ngôn 。
吾ngô 等đẳng 當đương 共cộng 。 稱xưng 南Nam 無mô 佛Phật 。 佛Phật 為vi 無vô 上thượng 。 能năng 救cứu 苦khổ 厄ách 。
眾chúng 人nhân 一nhất 心tâm 同đồng 聲thanh 。 稱xưng 南Nam 無mô 佛Phật 。 是thị 魚ngư 先tiên 世thế 是thị 佛Phật 破phá 戒giới 弟đệ 子tử 。 得đắc 宿Túc 命Mạng 智Trí 。 聞văn 稱xưng 佛Phật 聲thanh 心tâm 自tự 悔hối 悟ngộ 。 即tức 便tiện 合hợp 口khẩu 。 船thuyền 人nhân 得đắc 脫thoát 。 以dĩ 念niệm 佛Phật 故cố 。 能năng 除trừ 重trọng 罪tội 。 濟tế 諸chư 苦khổ 厄ách 。 何hà 況huống 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 為vi 法Pháp 王Vương 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 法pháp 將tương 。 所sở 尊tôn 所sở 重trọng/trùng 。 唯duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 是thị 故cố 應ưng 常thường 念niệm 佛Phật 。
復phục 次thứ 。 常thường 念niệm 佛Phật 得đắc 種chủng 種chủng 功công 德đức 利lợi 。 譬thí 如như 大đại 臣thần 特đặc 蒙mông 恩ân 寵sủng 常thường 念niệm 其kỳ 主chủ 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 知tri 種chủng 種chủng 功công 德đức 。 無vô 量lượng 智trí 慧tuệ 。 皆giai 從tùng 佛Phật 得đắc 。 知tri 恩ân 重trọng/trùng 故cố 常thường 念niệm 佛Phật 。 汝nhữ 言ngôn 。
云vân 何hà 常thường 念niệm 佛Phật 。 不bất 行hành 餘dư 三tam 昧muội 。
者giả 。 今kim 言ngôn 。
常thường 念niệm
亦diệc 不bất 言ngôn 。
不bất 行hành 餘dư 三tam 昧muội
行hành 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 多đa 故cố 言ngôn 。
常thường 念niệm
復phục 次thứ 。 先tiên 雖tuy 說thuyết 空không 。 無vô 相tướng 。 無Vô 作Tác 三Tam 昧Muội 。 未vị 說thuyết 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 是thị 故cố 今kim 說thuyết 。
【# 經Kinh 】#
能năng 請thỉnh 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 。
【# 論luận 】#
請thỉnh
有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 佛Phật 初sơ 成thành 道Đạo 。 菩Bồ 薩Tát 夜dạ 三tam 。 晝trú 三tam 六lục 時thời 禮lễ 請thỉnh 。 偏thiên 袒đản 右hữu 肩kiên 。 合hợp 掌chưởng 言ngôn 。
十thập 方phương 佛Phật 土độ 。 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 。 初sơ 成thành 道Đạo 時thời 。 未vị 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 我ngã 某mỗ 甲giáp 請thỉnh 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 為vi 眾chúng 生sanh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 度độ 脫thoát 一nhất 切thiết 。
二nhị 者giả 。 諸chư 佛Phật 欲dục 捨xả 無vô 量lượng 壽thọ 命mạng 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 夜dạ 三tam 時thời 。 晝trú 三tam 時thời 。 偏thiên 袒đản 右hữu 肩kiên 。 合hợp 掌chưởng 言ngôn 。
十thập 方phương 佛Phật 土độ 。 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 。 我ngã 某mỗ 甲giáp 請thỉnh 令linh 久cửu 住trụ 世thế 間gian 。 無vô 央ương 數số 劫kiếp 。 度độ 脫thoát 一nhất 切thiết 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。
是thị 名danh
能năng 請thỉnh 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật
問vấn 曰viết 。
諸chư 佛Phật 之chi 法Pháp 。 法pháp 應ưng 說thuyết 法Pháp 廣quảng 度độ 眾chúng 生sanh 。 請thỉnh 與dữ 不bất 請thỉnh 法pháp 自tự 應ưng 爾nhĩ 。 何hà 以dĩ 須tu 請thỉnh 。 若nhược 於ư 自tự 前tiền 面diện 請thỉnh 諸chư 佛Phật 則tắc 可khả 。 今kim 十thập 方phương 無vô 量lượng 。 佛Phật 土độ 諸chư 佛Phật 亦diệc 不bất 自tự 見kiến 。 云vân 何hà 可khả 請thỉnh 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 佛Phật 雖tuy 必tất 應ưng 說thuyết 法Pháp 。 不bất 待đãi 人nhân 請thỉnh 。 請thỉnh 者giả 亦diệc 應ưng 得đắc 福phước 。 如như 大đại 國quốc 王vương 雖tuy 多đa 美mỹ 饍thiện 。 有hữu 人nhân 請thỉnh 者giả 必tất 得đắc 恩ân 福phước 。 錄lục 其kỳ 心tâm 故cố 。 又hựu 如như 慈từ 心tâm 念niệm 諸chư 眾chúng 生sanh 。 令linh 得đắc 快khoái 樂lạc 。 眾chúng 生sanh 雖tuy 無vô 所sở 得đắc 。 念niệm 者giả 大đại 得đắc 其kỳ 福phước 。 請thỉnh 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。 有hữu 諸chư 佛Phật 無vô 人nhân 請thỉnh 者giả 。 便tiện 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 不bất 說thuyết 法Pháp 。 如như 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 中trung 。 多Đa 寶Bảo 世Thế 尊Tôn 。 無vô 人nhân 請thỉnh 故cố 。 便tiện 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 後hậu 化hóa 佛Phật 身thân 及cập 七thất 寶bảo 塔tháp 。 證chứng 說thuyết 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 故cố 。 一nhất 時thời 出xuất 現hiện 。 亦diệc 如như 須tu 扇thiên/phiến 多đa 佛Phật 。 弟đệ 子tử 本bổn 行hạnh 未vị 熟thục 。 便tiện 捨xả 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 留lưu 化hóa 佛Phật 一nhất 劫kiếp 。 以dĩ 度độ 眾chúng 生sanh 。 今kim 是thị 釋Thích 迦Ca 文Văn 尼ni 佛Phật 。 得đắc 道Đạo 後hậu 五ngũ 十thập 七thất 日nhật 寂tịch 不bất 說thuyết 法Pháp 。 自tự 言ngôn 。
我ngã 法Pháp 甚thậm 深thâm 。 難nan 解giải 難nan 知tri 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 縛phược 著trước 世thế 法pháp 。 無vô 能năng 解giải 者giả 。 不bất 如như 默mặc 然nhiên 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 。
是thị 時thời 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 及cập 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 梵Phạm 天Thiên 王Vương 諸chư 天thiên 合hợp 掌chưởng 敬kính 禮lễ 。 請thỉnh 佛Phật 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 佛Phật 時thời 默mặc 然nhiên 受thọ 請thỉnh 。 後hậu 到đáo 波ba 羅la 㮏# 鹿lộc 林lâm 中trung 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 如như 是thị 。 云vân 何hà 言ngôn 請thỉnh 無vô 所sở 益ích 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 法Pháp 等đẳng 觀quán 眾chúng 生sanh 。 無vô 貴quý 無vô 賤tiện 。 無vô 輕khinh 無vô 重trọng/trùng 。 有hữu 人nhân 請thỉnh 者giả 。 為vi 其kỳ 請thỉnh 故cố 。 便tiện 為vi 說thuyết 法Pháp 。 雖tuy 眾chúng 生sanh 不bất 面diện 請thỉnh 佛Phật 。 佛Phật 常thường 見kiến 其kỳ 心tâm 亦diệc 聞văn 彼bỉ 請thỉnh 。 假giả 令linh 諸chư 佛Phật 。 不bất 聞văn 不bất 見kiến 。 請thỉnh 佛Phật 亦diệc 有hữu 福phước 德đức 。 何hà 況huống 佛Phật 悉tất 聞văn 見kiến 。 而nhi 無vô 所sở 益ích 。
問vấn 曰viết 。
既ký 知tri 請thỉnh 佛Phật 有hữu 益ích 。 何hà 以dĩ 正chánh 以dĩ 二nhị 事sự 請thỉnh 。
答đáp 曰viết 。
餘dư 不bất 須tu 請thỉnh 。 此thử 二nhị 事sự 要yếu 必tất 須tu 請thỉnh 。 若nhược 不bất 請thỉnh 而nhi 說thuyết 。 有hữu 外ngoại 道đạo 輩bối 言ngôn 。
體thể 道đạo 常thường 定định 。 何hà 以dĩ 著trước 法pháp 。 多đa 言ngôn 多đa 事sự 。
以dĩ 是thị 故cố 。 須tu 請thỉnh 而nhi 說thuyết 。 若nhược 有hữu 人nhân 言ngôn 。
若nhược 知tri 諸chư 法pháp 相tương/tướng 。 不bất 應ưng 貪tham 壽thọ 。 久cửu 住trụ 世thế 間gian 。 而nhi 不bất 早tảo 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。
以dĩ 是thị 故cố 須tu 請thỉnh 。 若nhược 不bất 請thỉnh 而nhi 說thuyết 。 人nhân 當đương 謂vị 佛Phật 愛ái 著trước 於ư 法pháp 。 欲dục 令linh 人nhân 知tri 。 以dĩ 是thị 故cố 。 要yếu 待đãi 人nhân 請thỉnh 。 而nhi 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 諸chư 外ngoại 道đạo 輩bối 。 自tự 著trước 於ư 法pháp 。 若nhược 請thỉnh 。 若nhược 不bất 請thỉnh 而nhi 自tự 為vi 人nhân 說thuyết 。 佛Phật 於ư 諸chư 法pháp 不bất 著trước 不bất 愛ái 。 為vì 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 有hữu 請thỉnh 佛Phật 說thuyết 者giả 。 佛Phật 便tiện 為vi 說thuyết 。 諸chư 佛Phật 不bất 以dĩ 。 無vô 請thỉnh 而nhi 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 如như 偈kệ 說thuyết 。
諸chư 佛Phật 說thuyết 何hà 實thật 。 何hà 者giả 是thị 不bất 實thật 。
實thật 之chi 與dữ 不bất 實thật 。 二nhị 事sự 不bất 可khả 得đắc 。
如như 是thị 真chân 實thật 相tương/tướng 。 不bất 戲hí 於ư 諸chư 法pháp 。
憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 方phương 便tiện 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 若nhược 無vô 請thỉnh 而nhi 自tự 說thuyết 法Pháp 者giả 。 是thị 為vi 自tự 顯hiển 自tự 執chấp 法pháp 。 應ưng 必tất 答đáp 十thập 四tứ 難nạn/nan 。 今kim 諸chư 天thiên 請thỉnh 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 但đãn 為vi 斷đoạn 老lão 病bệnh 死tử 無vô 戲hí 論luận 處xứ 。 是thị 故cố 不bất 答đáp 十thập 四tứ 難nạn/nan 無vô 咎cữu 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 須tu 請thỉnh 而nhi 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 在tại 人nhân 中trung 生sanh 。 用dụng 大đại 人nhân 法pháp 故cố 。 雖tuy 有hữu 大đại 悲bi 。 不bất 請thỉnh 不bất 說thuyết 。 若nhược 不bất 請thỉnh 而nhi 說thuyết 。 外ngoại 道đạo 所sở 譏cơ 。 以dĩ 是thị 故cố 。 初sơ 要yếu 須tu 請thỉnh 。 又hựu 復phục 外ngoại 道đạo 宗tông 事sự 梵Phạm 天Thiên 。 梵Phạm 天Thiên 自tự 請thỉnh 。 則tắc 外ngoại 道Đạo 心tâm 伏phục 。
復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 法pháp 晝trú 三tam 時thời 。 夜dạ 三tam 時thời 。 常thường 行hành 三tam 事sự 。
一nhất 者giả 。 清thanh 旦đán 偏thiên 袒đản 右hữu 肩kiên 。 合hợp 掌chưởng 禮lễ 十thập 方phương 佛Phật 。 言ngôn 。
我ngã 某mỗ 甲giáp 若nhược 今kim 世thế 。 若nhược 過quá 世thế 無vô 量lượng 劫kiếp 。 身thân 口khẩu 意ý 惡ác 業nghiệp 罪tội 。 於ư 十thập 方phương 現hiện 在tại 佛Phật 前tiền 懺sám 悔hối 。 願nguyện 令linh 滅diệt 除trừ 。 不bất 復phục 更cánh 作tác 。
中trung 。 暮mộ 。 夜dạ 三tam 亦diệc 如như 是thị 。
二nhị 者giả 。 念niệm 十thập 方phương 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 所sở 行hành 功công 德đức 。 及cập 弟đệ 子tử 眾chúng 。 所sở 有hữu 功công 德đức 。 隨tùy 喜hỷ 勸khuyến 助trợ 。
三tam 者giả 。 勸khuyến 請thỉnh 現hiện 在tại 十thập 方phương 。 諸chư 佛Phật 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 及cập 請thỉnh 諸chư 佛Phật 久cửu 住trụ 世thế 間gian 無vô 量lượng 劫kiếp 。 度độ 脫thoát 一nhất 切thiết 。
菩Bồ 薩Tát 行hạnh 此thử 三tam 事sự 。 功công 德đức 無vô 量lượng 。 轉chuyển 近cận 得đắc 佛Phật 。 以dĩ 是thị 故cố 須tu 請thỉnh 。
【# 經Kinh 】#
能năng 斷đoạn 種chủng 種chủng 見kiến 。 纏triền 及cập 諸chư 煩phiền 惱não 。
【# 論luận 】#
見kiến 。
有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 常thường 。 二nhị 者giả 。 斷đoạn 。
常thường 見kiến 者giả 。 見kiến 五ngũ 眾chúng 常thường 。 心tâm 忍nhẫn 樂nhạo/nhạc/lạc 。 斷đoạn 見kiến 者giả 。 見kiến 五ngũ 眾chúng 滅diệt 。 心tâm 忍nhẫn 樂nhạo/nhạc/lạc 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 多đa 墮đọa 此thử 二nhị 見kiến 中trung 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 斷đoạn 此thử 二nhị 。 亦diệc 能năng 除trừ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 二nhị 見kiến 。 令linh 處xứ 中trung 道đạo 。
復phục 有hữu 二nhị 種chủng 見kiến 。
有hữu 見kiến 。 無vô 見kiến 。
復phục 有hữu 三tam 種chủng 見kiến 。
一nhất 切thiết 法Pháp 忍Nhẫn 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 忍nhẫn 。 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 忍nhẫn 亦diệc 不bất 忍nhẫn 。
復phục 有hữu 四tứ 種chủng 見kiến 。
世thế 間gian 常thường 。 世thế 間gian 無vô 常thường 。 世thế 間gian 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 世thế 間gian 亦diệc 非phi 常thường 亦diệc 非phi 無vô 常thường 。
我ngã 及cập 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 無vô 邊biên 。 亦diệc 如như 是thị 。
有hữu 死tử 後hậu 如như 去khứ 。 有hữu 死tử 後hậu 不bất 如như 去khứ 。 有hữu 死tử 後hậu 如như 去khứ 不bất 如như 去khứ 。 有hữu 死tử 後hậu 亦diệc 不bất 如như 去khứ 亦diệc 不bất 不bất 如như 去khứ 。
復phục 有hữu 五ngũ 種chủng 見kiến 。
身thân 見kiến 。 邊biên 見kiến 。 邪tà 見kiến 。 見kiến 取thủ 。 戒giới 取thủ 。
如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 諸chư 見kiến 。 乃nãi 至chí 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 斷đoạn 如như 是thị 諸chư 見kiến 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 種chủng 種chủng 智trí 門môn 觀quán 。 種chủng 種chủng 師sư 邊biên 聞văn 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 能năng 為vi 種chủng 種chủng 結kết 使sử 作tác 因nhân 。 能năng 與dữ 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 苦khổ 。 是thị 名danh 。
種chủng 種chủng 見kiến
見kiến 。
義nghĩa 。 後hậu 當đương 廣quảng 說thuyết 。
纏triền
者giả 。 十thập 纏triền 。
瞋sân 纏triền 。 覆phú 罪tội 纏triền 。 睡thụy 纏triền 。 眠miên 纏triền 。 戲hí 纏triền 。 掉trạo 纏triền 。 無vô 慚tàm 纏triền 。 無vô 愧quý 纏triền 。 慳san 纏triền 。 嫉tật 纏triền 。
復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 結kết 繞nhiễu 心tâm 故cố 。 盡tận 名danh 為vi 。
纏triền
煩phiền 惱não
者giả 。 能năng 令linh 心tâm 煩phiền 。 能năng 作tác 惱não 故cố 。 名danh 為vi 。
煩phiền 惱não
煩phiền 惱não 有hữu 二nhị 種chủng 。
內nội 著trước 。 外ngoại 著trước 。 內nội 著trước 者giả 。 五ngũ 見kiến 。 疑nghi 。 慢mạn 等đẳng 。 外ngoại 著trước 者giả 。 婬dâm 。 瞋sân 等đẳng 。 無vô 明minh 內nội 外ngoại 共cộng 。
復phục 有hữu 二nhị 種chủng 結kết 。
一nhất 。 屬thuộc 愛ái 。 二nhị 。 屬thuộc 見kiến 。
復phục 有hữu 三tam 種chủng 。
屬thuộc 婬dâm 。 屬thuộc 瞋sân 。 屬thuộc 癡si 。
是thị 名danh 煩phiền 惱não 。
纏triền 者giả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。
十thập 纏triền
有hữu 人nhân 言ngôn 。
五ngũ 百bách 纏triền
煩phiền 惱não 名danh 一nhất 切thiết 結kết 使sử 。
結kết 有hữu 九cửu 結kết 。 使sử 有hữu 七thất 。 合hợp 為vi 九cửu 十thập 八bát 結kết 。
如như 《# 迦ca 旃chiên 延diên 子tử 阿a 毘tỳ 曇đàm 》# 義nghĩa 中trung 說thuyết 。
十thập 纏triền 。 九cửu 十thập 八bát 結kết 。 為vi 百bách 八bát 煩phiền 惱não 。
《# 犢độc 子tử 兒nhi 阿a 毘tỳ 曇đàm 》# 中trung 結kết 使sử 亦diệc 同đồng 。 纏triền 有hữu 五ngũ 百bách 。
如như 是thị 諸chư 煩phiền 惱não 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 自tự 斷đoạn 。 亦diệc 能năng 巧xảo 方phương 便tiện 斷đoạn 他tha 人nhân 諸chư 煩phiền 惱não 。
如như 佛Phật 在tại 時thời 。 三tam 人nhân 為vi 伯bá 。 仲trọng 。 季quý 。 聞văn 毘Tỳ 耶Da 離Ly 國Quốc 婬dâm 女nữ 人nhân 。 名danh 菴am 羅la 婆bà 利lợi 。 舍xá 婆bà 提đề 有hữu 婬dâm 女nữ 人nhân 。 名danh 須tu 曼mạn 那na 。 王vương 舍xá 城thành 婬dâm 女nữ 人nhân 。 名danh 優ưu 鉢bát 羅la 槃bàn 那na 。 有hữu 三tam 人nhân 各các 各các 聞văn 人nhân 讚tán 三tam 女nữ 人nhân 。 端đoan 正chánh 無vô 比tỉ 。 晝trú 夜dạ 專chuyên 念niệm 。 心tâm 著trước 不bất 捨xả 。 便tiện 於ư 夢mộng 中trung 。 夢mộng 與dữ 從tùng 事sự 。 覺giác 已dĩ 心tâm 念niệm 。
彼bỉ 女nữ 不bất 來lai 。 我ngã 亦diệc 不bất 往vãng 。 而nhi 婬dâm 事sự 得đắc 辦biện 。
因nhân 是thị 而nhi 悟ngộ 。
一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 如như 是thị 耶da 。
於ư 是thị 往vãng 到đáo 颰Bạt 陀Đà 婆Bà 羅La 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 問vấn 是thị 事sự 。 颰bạt 陀đà 婆bà 羅la 答đáp 言ngôn 。
諸chư 法pháp 實thật 爾nhĩ 。 皆giai 從tùng 念niệm 生sanh 。
如như 是thị 種chủng 種chủng 。 為vi 此thử 三tam 人nhân 方phương 便tiện 巧xảo 說thuyết 諸chư 法pháp 空không 。 是thị 時thời 三tam 人nhân 。 即tức 得đắc 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。
是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 巧xảo 說thuyết 法Pháp 。 斷đoạn 諸chư 見kiến 。 纏triền 。 煩phiền 惱não 。 是thị 名danh 。
能năng 斷đoạn 種chủng 種chủng 見kiến 。 纏triền 及cập 諸chư 煩phiền 惱não 。
【# 經Kinh 】#
遊du 戲hí 出xuất 生sanh 。 百bách 千thiên 三tam 昧muội 。
【# 論luận 】#
諸chư 菩Bồ 薩Tát 禪thiền 定định 心tâm 調điều 。 清thanh 淨tịnh 智trí 慧tuệ 。 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 能năng 生sanh 種chủng 種chủng 諸chư 三tam 昧muội 。 何hà 等đẳng 為vi 三tam 昧muội 。
善thiện 心tâm 一nhất 處xứ 住trụ 不bất 動động 。 是thị 名danh 。
三tam 昧muội
復phục 有hữu 三tam 種chủng 三tam 昧muội 。
有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 。 無vô 覺giác 有hữu 觀quán 。 無vô 覺giác 無vô 觀quán 三tam 昧muội 。
復phục 有hữu 四tứ 種chủng 三tam 昧muội 。
欲dục 界giới 繫hệ 三tam 昧muội 。 色sắc 界giới 繫hệ 三tam 昧muội 。 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 三tam 昧muội 。 不bất 繫hệ 三tam 昧muội 。
是thị 中trung 所sở 用dụng 。 菩Bồ 薩Tát 三tam 昧muội 。 如như 先tiên 說thuyết 於ư 佛Phật 三tam 昧muội 中trung 未vị 滿mãn 。 勤cần 行hành 勤cần 修tu 故cố 。 言ngôn 。
能năng 出xuất 生sanh
問vấn 曰viết 。
諸chư 菩Bồ 薩Tát 何hà 以dĩ 故cố 出xuất 生sanh 遊du 戲hí 是thị 百bách 千thiên 種chủng 三tam 昧muội 。
答đáp 曰viết 。
眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 。 心tâm 行hành 不bất 同đồng 有hữu 利lợi 有hữu 鈍độn 。 於ư 諸chư 結kết 使sử 。 有hữu 厚hậu 有hữu 薄bạc 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 百bách 千thiên 種chủng 三tam 昧muội 。 斷đoạn 其kỳ 塵trần 勞lao 。 譬thí 如như 為vi 諸chư 貧bần 人nhân 欲dục 令linh 大đại 富phú 。 當đương 備bị 種chủng 種chủng 財tài 物vật 。 一nhất 切thiết 備bị 具cụ 。 然nhiên 後hậu 乃nãi 能năng 濟tế 諸chư 貧bần 者giả 。 又hựu 復phục 如như 人nhân 欲dục 廣quảng 治trị 諸chư 病bệnh 。 當đương 備bị 種chủng 種chủng 眾chúng 藥dược 。 然nhiên 後hậu 能năng 治trị 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 欲dục 廣quảng 度độ 眾chúng 生sanh 故cố 。 行hành 種chủng 種chủng 百bách 千thiên 三tam 昧muội 。
問vấn 曰viết 。
但đãn 當đương 出xuất 生sanh 此thử 三tam 昧muội 。 何hà 以dĩ 故cố 復phục 。 遊du 戲hí 其kỳ 中trung 。
答đáp 曰viết 。
菩Bồ 薩Tát 心tâm 生sanh 諸chư 三tam 昧muội 。 欣hân 樂nhạo 出xuất 入nhập 自tự 在tại 。 名danh 之chi 為vi 。
戲hí
非phi 結kết 愛ái 戲hí 也dã 。
戲hí
名danh 自tự 在tại 。 如như 師sư 子tử 在tại 鹿lộc 中trung 自tự 在tại 無vô 畏úy 故cố 。 名danh 為vi 。
戲hí
是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 諸chư 三tam 昧muội 。 有hữu 自tự 在tại 力lực 。 能năng 出xuất 能năng 入nhập 。 亦diệc 能năng 如như 是thị 。
餘dư 人nhân 於ư 三tam 昧muội 中trung 。 能năng 自tự 在tại 入nhập 。 不bất 能năng 自tự 在tại 住trụ 。 自tự 在tại 出xuất 。 有hữu 自tự 在tại 住trụ 。 不bất 能năng 自tự 在tại 入nhập 。 自tự 在tại 出xuất 。 有hữu 自tự 在tại 出xuất 。 不bất 能năng 自tự 在tại 住trụ 。 自tự 在tại 入nhập 。 有hữu 自tự 在tại 入nhập 。 自tự 在tại 住trụ 。 不bất 能năng 自tự 在tại 出xuất 。 有hữu 自tự 在tại 住trụ 。 自tự 在tại 出xuất 。 不bất 能năng 自tự 在tại 入nhập 。
是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 三tam 種chủng 自tự 在tại 。 故cố 言ngôn 。
遊du 戲hí 出xuất 生sanh 。 百bách 千thiên 三tam 昧muội
【# 經Kinh 】#
諸chư 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 等đẳng 無vô 量lượng 功công 德đức 成thành 就tựu 。
【# 論luận 】#
是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 共cộng 佛Phật 住trụ 。 欲dục 讚tán 其kỳ 功công 德đức 。 無vô 量lượng 億ức 劫kiếp 。 不bất 可khả 得đắc 盡tận 。 以dĩ 是thị 故cố 言ngôn 。
無vô 量lượng 功công 德đức 成thành 就tựu
【# 經Kinh 】#
其kỳ 名danh 曰viết 。
颰Bạt 陀Đà 婆Bà 羅La 菩Bồ 薩Tát 。 秦tần 言ngôn 善thiện 守thủ )# 。 剌lạt 那na 伽già 羅la 菩Bồ 薩Tát 秦tần 言ngôn 寶bảo 積tích )# 。 導Đạo 師Sư 菩Bồ 薩Tát 。 那Na 羅La 達Đạt 菩Bồ 薩Tát 。 星tinh 得đắc 菩Bồ 薩Tát 。 水Thủy 天Thiên 菩Bồ 薩Tát 。 主chủ 天thiên 菩Bồ 薩Tát 。 大Đại 意Ý 菩Bồ 薩Tát 。 益Ích 意Ý 菩Bồ 薩Tát 。 增Tăng 意Ý 菩Bồ 薩Tát 。 不Bất 虛Hư 見Kiến 菩Bồ 薩Tát 。 善thiện 進tiến 菩Bồ 薩Tát 。 勢thế 勝thắng 菩Bồ 薩Tát 。 常thường 勤cần 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 捨xả 精tinh 進tấn 菩Bồ 薩Tát 。 日Nhật 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 缺khuyết 意ý 菩Bồ 薩Tát 。 觀Quán 世Thế 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。 文Văn 殊Thù 尸Thi 利Lợi 菩Bồ 薩Tát 。 秦tần 言ngôn 妙diệu 德đức )# 。 執chấp 寶Bảo 印Ấn 菩Bồ 薩Tát 。 常Thường 舉Cử 手Thủ 菩Bồ 薩Tát 。 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 。 千thiên 萬vạn 億ức 那na 由do 他tha 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 皆giai 是thị 補bổ 處xứ 。 紹thiệu 尊tôn 位vị 者giả 。
【# 論luận 】#
如như 是thị 等đẳng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 共cộng 佛Phật 住trú 王Vương 舍Xá 城Thành 。 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 中trung 。
問vấn 曰viết 。
如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 多đa 。 何hà 以dĩ 獨độc 說thuyết 二nhị 十thập 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 名danh 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 菩Bồ 薩Tát 無vô 量lượng 千thiên 萬vạn 億ức 。 說thuyết 不bất 可khả 盡tận 。 若nhược 都đô 說thuyết 者giả 。 文văn 字tự 所sở 不bất 能năng 載tái 。
復phục 次thứ 。 是thị 中trung 二nhị 種chủng 菩Bồ 薩Tát 。
居cư 家gia 。 出xuất 家gia 。
善thiện 守thủ 等đẳng 十thập 六lục 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 居cư 家gia 菩Bồ 薩Tát 。 颰bạt 陀đà 婆bà 羅la 居cư 士sĩ 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 王vương 舍xá 城thành 舊cựu 人nhân 。 寶bảo 積tích 王vương 子tử 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 毘Tỳ 耶Da 離Ly 國Quốc 人nhân 。 星tinh 得đắc 長trưởng 者giả 子tử 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 瞻chiêm 波ba 國quốc 人nhân 。 導đạo 師sư 居cư 士sĩ 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 舍xá 婆bà 提đề 國quốc 人nhân 。 那na 羅la 達đạt 婆Bà 羅La 門Môn 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 彌Di 梯Thê 羅La 國Quốc 人nhân 。 水thủy 天thiên 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 菩Bồ 薩Tát 。
慈Từ 氏Thị 。 妙Diệu 德Đức 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 是thị 出xuất 家gia 菩Bồ 薩Tát 。
觀Quán 世Thế 音Âm 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 從tùng 他tha 方phương 佛Phật 土độ 來lai 。
若nhược 說thuyết 居cư 家gia 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 居cư 家gia 菩Bồ 薩Tát 。 出xuất 家gia 。 他tha 方phương 亦diệc 如như 是thị 。
問vấn 曰viết 。
善thiện 守thủ 菩Bồ 薩Tát 有hữu 何hà 殊thù 勝thắng 。 最tối 在tại 前tiền 說thuyết 。 若nhược 最tối 大đại 在tại 前tiền 。 應ưng 說thuyết 遍biến 吉cát 。 觀quán 世thế 音âm 。 得Đắc 大Đại 勢Thế 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 若nhược 最tối 小tiểu 在tại 前tiền 。 應ưng 說thuyết 肉nhục 身thân 初sơ 發phát 意ý 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。
答đáp 曰viết 。
不bất 以dĩ 大đại 。 不bất 以dĩ 小tiểu 。 以dĩ 善thiện 守thủ 菩Bồ 薩Tát 是thị 王vương 舍xá 城thành 舊cựu 人nhân 。 白bạch 衣y 菩Bồ 薩Tát 中trung 最tối 大đại 。 佛Phật 在tại 王Vương 舍Xá 城Thành 。 欲dục 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 是thị 故cố 最tối 在tại 前tiền 說thuyết 。
復phục 次thứ 。 是thị 善thiện 守thủ 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 量lượng 種chủng 種chủng 功công 德đức 。 如như 《# 般Bát 舟Chu 三Tam 昧Muội 》# 中trung 。 佛Phật 自tự 現hiện 前tiền 。 讚tán 其kỳ 功công 德đức 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 稱xưng 補bổ 處xứ 。 諸chư 餘dư 菩Bồ 薩Tát 。 何hà 以dĩ 復phục 言ngôn 。
紹thiệu 尊tôn 位vị 者giả
答đáp 曰viết 。
是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 十thập 方phương 佛Phật 土độ 。 皆giai 補bổ 佛Phật 處xứ 。
大đại 智Trí 度Độ 初sơ 品phẩm 中trung 放phóng 光quang 釋thích 論luận 第đệ 十thập 四tứ 。
【# 經Kinh 】#
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 自tự 敷phu 師sư 子tử 座tòa 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 直trực 身thân 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。 入nhập 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 悉tất 入nhập 其kỳ 中trung 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
佛Phật 有hữu 侍thị 者giả 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 何hà 以dĩ 故cố 自tự 。 敷phu 師sư 子tử 座tòa 。
答đáp 曰viết 。
此thử 是thị 佛Phật 所sở 化hóa 成thành 。 欲dục 以dĩ 可khả 適thích 大đại 眾chúng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 阿A 難Nan 不bất 能năng 得đắc 敷phu 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 心tâm 化hóa 作tác 。 故cố 言ngôn 。
自tự 敷phu
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 名danh
師sư 子tử 座tòa
為vi 佛Phật 化hóa 作tác 師sư 子tử 。 為vi 實thật 師sư 子tử 來lai 。 為vi 金kim 銀ngân 木mộc 石thạch 作tác 師sư 子tử 耶da 。 又hựu 師sư 子tử 非phi 善thiện 獸thú 故cố 。 佛Phật 所sở 不bất 須tu 。 亦diệc 無vô 因nhân 緣duyên 故cố 。 不bất 應ưng 來lai 。
答đáp 曰viết 。
是thị 號hiệu 名danh
師sư 子tử
非phi 實thật 師sư 子tử 也dã 。 佛Phật 為vi 人nhân 中trung 師sư 子tử 。 佛Phật 所sở 坐tọa 處xứ 若nhược 床sàng 若nhược 地địa 。 皆giai 名danh 。
師sư 子tử 座tòa
譬thí 如như 今kim 者giả 。 國quốc 王vương 坐tọa 處xứ 。 亦diệc 名danh 師sư 子tử 座tòa 。
復phục 次thứ 。 王vương 呼hô 健kiện 人nhân 。 亦diệc 名danh 人nhân 師sư 子tử 。 人nhân 稱xưng 國quốc 王vương 。 亦diệc 名danh 人nhân 師sư 子tử 。 又hựu 如như 師sư 子tử 。 四tứ 足túc 獸thú 中trung 。 獨độc 步bộ 無vô 畏úy 。 能năng 伏phục 一nhất 切thiết 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 於ư 九cửu 十thập 六lục 種chủng 道đạo 中trung 。 一nhất 切thiết 降hàng 伏phục 無vô 畏úy 故cố 。 名danh 人nhân 師sư 子tử 。
問vấn 曰viết 。
多đa 有hữu 坐tọa 法pháp 。 佛Phật 何hà 以dĩ 故cố 。 唯duy 用dụng 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 坐tọa 法pháp 中trung 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 最tối 安an 隱ẩn 。 不bất 疲bì 極cực 。 此thử 是thị 坐tọa 禪thiền 人nhân 坐tọa 法pháp 。 攝nhiếp 持trì 手thủ 足túc 。 心tâm 亦diệc 不bất 散tán 。 又hựu 於ư 一nhất 切thiết 。 四tứ 種chủng 身thân 儀nghi 中trung 。 最tối 安an 隱ẩn 。
此thử 是thị 禪thiền 坐tọa 取thủ 道Đạo 法Pháp 坐tọa 。 魔ma 王vương 見kiến 之chi 。 其kỳ 心tâm 憂ưu 怖bố 。
如như 是thị 坐tọa 者giả 。 出xuất 家gia 人nhân 法Pháp 。 在tại 林lâm 樹thụ 下hạ 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 眾chúng 人nhân 見kiến 之chi 。 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 知tri 此thử 道Đạo 人Nhân 必tất 當đương 取thủ 道đạo 。 如như 偈kệ 說thuyết 。
若nhược 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。 身thân 安an 入nhập 三tam 昧muội 。
威uy 德đức 人nhân 敬kính 仰ngưỡng 。 如như 日nhật 照chiếu 天thiên 下hạ 。
除trừ 睡thụy 嬾lãn 覆phú 心tâm 。 身thân 輕khinh 不bất 疲bì 懈giải 。
覺giác 悟ngộ 亦diệc 輕khinh 便tiện 。 安an 坐tọa 如như 龍long 蟠bàn 。
見kiến 畫họa 加gia 趺phu 坐tọa 。 魔ma 王vương 亦diệc 愁sầu 怖bố 。
何hà 況huống 入nhập 道Đạo 人Nhân 。 安an 坐tọa 不bất 傾khuynh 動động 。
以dĩ 是thị 故cố 。 結kết 跏già 趺phu 坐tọa 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 教giáo 弟đệ 子tử 應ưng 如như 是thị 坐tọa 。 有hữu 外ngoại 道đạo 輩bối 。 或hoặc 常thường 翹kiều 足túc 求cầu 道Đạo 。 或hoặc 常thường 立lập 。 或hoặc 荷hà 足túc 。 如như 是thị 狂cuồng 狷# 。 心tâm 沒một 邪tà 海hải 。 形hình 不bất 安an 隱ẩn 。 以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 教giáo 弟đệ 子tử 結kết 跏già 趺phu 直trực 身thân 坐tọa 。 何hà 以dĩ 故cố 直trực 身thân 。 心tâm 易dị 正chánh 故cố 。 其kỳ 身thân 直trực 坐tọa 。 則tắc 心tâm 不bất 嬾lãn 。 端đoan 心tâm 正chánh 意ý 。 繫hệ 念niệm 在tại 前tiền 。 若nhược 心tâm 馳trì 散tán 。 攝nhiếp 之chi 令linh 還hoàn 。 欲dục 入nhập 三tam 昧muội 故cố 。 種chủng 種chủng 馳trì 念niệm 皆giai 亦diệc 攝nhiếp 之chi 。 如như 此thử 繫hệ 念niệm 。 入nhập 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。
云vân 何hà 名danh
三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội
是thị 三tam 昧muội 於ư 諸chư 三tam 昧muội 。 中trung 最tối 第đệ 一nhất 自tự 在tại 。 能năng 緣duyên 無vô 量lượng 諸chư 法pháp 。 如như 諸chư 人nhân 中trung 王vương 第đệ 一nhất 。 王vương 中trung 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 第đệ 一nhất 。 一nhất 切thiết 天thiên 上thượng 天thiên 下hạ 佛Phật 第đệ 一nhất 。 此thử 三tam 昧muội 亦diệc 如như 是thị 。 於ư 諸chư 三tam 昧muội 。 中trung 最tối 第đệ 一nhất 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 以dĩ 佛Phật 力lực 故cố 。 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 皆giai 應ưng 第đệ 一nhất 。 何hà 以dĩ 故cố 獨độc 稱xưng 三tam 昧muội 王vương 為vi 第đệ 一nhất 。
答đáp 曰viết 。
雖tuy 應ưng 以dĩ 佛Phật 神thần 力lực 故cố 。 佛Phật 所sở 行hành 諸chư 三tam 昧muội 皆giai 第đệ 一nhất 。 然nhiên 諸chư 法pháp 中trung 應ưng 有hữu 差sai 降giáng/hàng 。 如như 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 眾chúng 寶bảo 。 雖tuy 勝thắng 一nhất 切thiết 諸chư 王vương 寶bảo 。 然nhiên 此thử 珍trân 寶bảo 中trung 。 自tự 有hữu 差sai 別biệt 。 貴quý 賤tiện 懸huyền 殊thù 。
是thị 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。 何hà 定định 攝nhiếp 。 何hà 等đẳng 相tương/tướng 。
有hữu 人nhân 言ngôn 。
三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 名danh 為vi 自tự 在tại 相tương/tướng 。 善thiện 五ngũ 眾chúng 攝nhiếp 。 在tại 第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 。
何hà 以dĩ 故cố 。
一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 第đệ 四tứ 禪thiền 。 中trung 行hành 見kiến 諦Đế 道đạo 。 得đắc 阿A 那Na 含Hàm 。 即tức 時thời 十thập 八bát 心tâm 中trung 得đắc 佛Phật 道Đạo 。
在tại 第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 捨xả 壽thọ 。 於ư 第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 起khởi 。 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。
第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 。 有hữu 八bát 生sanh 住trú 處xứ 。
背bối/bội 捨xả 。 勝thắng 處xứ 。 一nhất 切thiết 入nhập 多đa 在tại 。 第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 。
第đệ 四tứ 禪thiền 名danh 不bất 動động 。 無vô 遮già 禪thiền 定định 法pháp 。 欲dục 界giới 中trung 諸chư 欲dục 遮già 禪thiền 定định 心tâm 。 初sơ 禪thiền 中trung 覺giác 觀quán 心tâm 動động 。 二nhị 禪thiền 中trung 大đại 喜hỷ 動động 。 三tam 禪thiền 中trung 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 動động 。 四tứ 禪thiền 中trung 無vô 動động 。
復phục 次thứ 。 初sơ 禪thiền 火hỏa 所sở 燒thiêu 。 二nhị 禪thiền 水thủy 所sở 及cập 。 三tam 禪thiền 風phong 所sở 至chí 。 四tứ 禪thiền 無vô 此thử 三tam 患hoạn 。 無vô 出xuất 入nhập 息tức 。 捨xả 念niệm 清thanh 淨tịnh 。
以dĩ 是thị 故cố 。 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 應ưng 在tại 第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 。 如như 好hảo/hiếu 寶bảo 物vật 置trí 之chi 好hảo/hiếu 藏tạng 。
更cánh 有hữu 人nhân 言ngôn 。
佛Phật 三tam 昧muội 誰thùy 能năng 知tri 其kỳ 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 。 無vô 量lượng 。 無vô 數số 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 諸chư 餘dư 三tam 昧muội 尚thượng 不bất 可khả 量lượng 。 不bất 可khả 數số 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 何hà 況huống 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。 如như 此thử 三tam 昧muội 。 唯duy 佛Phật 能năng 知tri 。 如như 佛Phật 神thần 足túc 。 持trì 戒giới 尚thượng 不bất 可khả 知tri 。 何hà 況huống 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。
復phục 次thứ 。 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。 諸chư 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 皆giai 入nhập 其kỳ 中trung 。 故cố 名danh 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。 譬thí 如như 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 眾chúng 川xuyên 萬vạn 流lưu 。 皆giai 入nhập 大đại 海hải 。 亦diệc 如như 一nhất 切thiết 。 民dân 人nhân 皆giai 屬thuộc 國quốc 王vương 。
問vấn 曰viết 。
佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 無vô 所sở 不bất 知tri 。 何hà 以dĩ 故cố 入nhập 此thử 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。 然nhiên 後hậu 能năng 知tri 。
答đáp 曰viết 。
欲dục 明minh 智trí 慧tuệ 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 故cố 。 止chỉ 外ngoại 道đạo 六lục 師sư 輩bối 言ngôn 。
我ngã 等đẳng 智trí 慧tuệ 一nhất 切thiết 時thời 常thường 有hữu 常thường 知tri 故cố 。
以dĩ 是thị 故cố 言ngôn
佛Phật 入nhập 三tam 昧muội 。 王vương 三tam 昧muội 故cố 知tri 。 不bất 入nhập 則tắc 不bất 知tri 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 如như 是thị 者giả 。 佛Phật 力lực 減giảm 劣liệt 。
答đáp 曰viết 。
入nhập 是thị 三tam 昧muội 。 王vương 三tam 昧muội 時thời 。 不bất 以dĩ 為vi 難nan 。 應ưng 念niệm 即tức 得đắc 。 非phi 如như 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 諸chư 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 。 方phương 便tiện 求cầu 入nhập 。
復phục 次thứ 。 入nhập 是thị 三tam 昧muội 。 王vương 三tam 昧muội 中trung 。 令linh 六lục 神thần 通thông 通thông 徹triệt 十thập 方phương 。 無vô 限hạn 無vô 量lượng 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 入nhập 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 。 現hiện 大đại 神thần 力lực 。 若nhược 不bất 入nhập 三tam 昧muội 。 王vương 三tam 昧muội 而nhi 現hiện 神thần 力lực 者giả 。 有hữu 人nhân 心tâm 念niệm 。
佛Phật 用dụng 幻huyễn 力lực 。 咒chú 術thuật 力lực 。 或hoặc 是thị 大đại 力lực 龍long 神thần 力lực 。 或hoặc 是thị 天thiên 。 非phi 是thị 人nhân 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 身thân 出xuất 無vô 量lượng 身thân 。 種chủng 種chủng 光quang 明minh 變biến 化hóa 故cố 。 謂vị 為vi 非phi 人nhân 。
斷đoạn 此thử 疑nghi 故cố 。 佛Phật 入nhập 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 若nhược 入nhập 餘dư 三tam 昧muội 中trung 。 諸chư 天thiên 。 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 或hoặc 能năng 測trắc 知tri 。 雖tuy 言ngôn 佛Phật 神thần 力lực 大đại 而nhi 猶do 可khả 知tri 。 敬kính 心tâm 不bất 重trọng/trùng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 入nhập 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 中trung 。 一nhất 切thiết 諸chư 眾chúng 聖thánh 。 乃nãi 至chí 十Thập 住Trụ 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 能năng 測trắc 知tri 。 不bất 知tri 佛Phật 心tâm 何hà 所sở 依y 。 何hà 所sở 緣duyên 。 以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 入nhập 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 有hữu 時thời 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 現hiện 大đại 神thần 力lực 。
如như 生sanh 時thời 。 得đắc 道Đạo 時thời 。 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 時thời 。 諸chư 天thiên 聖thánh 人nhân 。 大đại 集tập 會hội 時thời 。 若nhược 破phá 外ngoại 道đạo 時thời 。 皆giai 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 今kim 欲dục 現hiện 其kỳ 殊thù 特đặc 故cố 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 令linh 十thập 方phương 一nhất 切thiết 。 天thiên 人nhân 眾chúng 生sanh 。 及cập 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 皆giai 得đắc 見kiến 知tri 。 以dĩ 是thị 故cố 。 入nhập 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。
復phục 次thứ 。 光quang 明minh 神thần 力lực 有hữu 下hạ 。 中trung 。 上thượng 。 咒chú 術thuật 。 幻huyễn 術thuật 能năng 作tác 光quang 明minh 變biến 化hóa 。 下hạ 也dã 。 諸chư 天thiên 龍long 神thần 。 報báo 得đắc 光quang 明minh 神thần 力lực 。 中trung 也dã 。 入nhập 諸chư 三tam 昧muội 。 以dĩ 今kim 世thế 功công 德đức 心tâm 力lực 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 現hiện 大đại 神thần 力lực 。 上thượng 也dã 。 以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 入nhập 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。
問vấn 曰viết 。
如như 諸chư 三tam 昧muội 各các 各các 相tương/tướng 。 云vân 何hà 。
一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 悉tất 入nhập 其kỳ 中trung
答đáp 曰viết 。
得đắc 是thị 三tam 昧muội 。 王vương 三tam 昧muội 時thời 。 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 悉tất 得đắc 。 故cố 言ngôn 。
悉tất 入nhập 其kỳ 中trung
是thị 三tam 昧muội 力lực 故cố 。 一nhất 切thiết 諸chư 三tam 昧muội 皆giai 。 得đắc 無vô 量lượng 無vô 數số 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 為vi 。
入nhập
復phục 次thứ 。 入nhập 是thị 三tam 昧muội 。 王vương 三tam 昧muội 中trung 。 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 欲dục 入nhập 即tức 入nhập 。
復phục 次thứ 。 入nhập 是thị 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。 能năng 觀quán 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 相tương/tướng 。 如như 山sơn 上thượng 觀quán 下hạ 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 入nhập 是thị 三tam 昧muội 。 王vương 三tam 昧muội 中trung 。 能năng 觀quán 一nhất 切thiết 十thập 方phương 世thế 界giới 。 亦diệc 能năng 觀quán 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。
以dĩ 是thị 故cố 。 入nhập 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。
【# 經Kinh 】#
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 從tùng 三tam 昧muội 安an 庠tường 而nhi 起khởi 。 以dĩ 天thiên 眼nhãn 觀quán 視thị 世thế 界giới 。 舉cử 身thân 微vi 笑tiếu 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà 世Thế 尊Tôn 。 入nhập 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。 無vô 所sở 施thi 作tác 。 而nhi 從tùng 定định 起khởi 。 觀quan 視thị 世thế 界giới 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 入nhập 是thị 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 寶bảo 藏tạng 。 悉tất 開khai 悉tất 看khán 。 是thị 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 中trung 觀quán 已dĩ 。 自tự 念niệm 。
我ngã 此thử 法Pháp 藏tạng 無vô 量lượng 無vô 數số 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。
然nhiên 後hậu 從tùng 三tam 昧muội 安an 庠tường 而nhi 起khởi 。 以dĩ 天thiên 眼nhãn 觀quán 眾chúng 生sanh 。 知tri 眾chúng 生sanh 貧bần 苦khổ 。
此thử 法Pháp 藏tạng 者giả 從tùng 因nhân 緣duyên 得đắc 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 亦diệc 可khả 得đắc 。 但đãn 坐tọa 癡si 冥minh 。 不bất 求cầu 不bất 索sách 。
以dĩ 是thị 故cố 。 舉cử 身thân 微vi 笑tiếu 。
問vấn 曰viết 。
佛Phật 有hữu 佛Phật 眼nhãn 。 慧tuệ 眼nhãn 。 法Pháp 眼nhãn 。 勝thắng 於ư 天thiên 眼nhãn 。 何hà 以dĩ 用dụng 天thiên 眼nhãn 。 觀quan 視thị 世thế 界giới 。
答đáp 曰viết 。
肉nhục 眼nhãn 所sở 見kiến 不bất 遍biến 故cố 。 慧tuệ 眼nhãn 知tri 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 法Pháp 眼nhãn 見kiến 是thị 人nhân 。 以dĩ 何hà 方phương 便tiện 。 行hành 何hà 法pháp 得đắc 道Đạo 。 佛Phật 眼nhãn 名danh 一nhất 切thiết 法pháp 。 現hiện 前tiền 了liễu 了liễu 知tri 。
今kim 天thiên 眼nhãn 緣duyên 。 世thế 界giới 及cập 眾chúng 生sanh 。 無vô 障chướng 無vô 礙ngại 。 餘dư 眼nhãn 不bất 爾nhĩ 。 慧tuệ 眼nhãn 。 法Pháp 眼nhãn 。 佛Phật 眼nhãn 雖tuy 勝thắng 。 非phi 見kiến 眾chúng 生sanh 法pháp 。 欲dục 見kiến 眾chúng 生sanh 。 唯duy 以dĩ 二nhị 眼nhãn 。
肉nhục 眼nhãn 。 天thiên 眼nhãn 。 以dĩ 肉nhục 眼nhãn 不bất 遍biến 。 有hữu 所sở 障chướng 故cố 。 用dụng 天thiên 眼nhãn 觀quán 。
問vấn 曰viết 。
今kim 是thị 眼nhãn 在tại 佛Phật 。 何hà 以dĩ 名danh 為vi 。
天thiên 眼nhãn
答đáp 曰viết 。
此thử 眼nhãn 多đa 在tại 天thiên 中trung 。 天thiên 眼nhãn 所sở 見kiến 。 不bất 礙ngại 山sơn 壁bích 樹thụ 木mộc 。 若nhược 人nhân 精tinh 進tấn 。 持trì 戒giới 。 禪thiền 定định 行hành 力lực 得đắc 。 非phi 是thị 生sanh 分phần/phân 。 以dĩ 是thị 故cố 。 名danh 為vi 天thiên 眼nhãn 。
復phục 次thứ 。 人nhân 多đa 貴quý 天thiên 。 以dĩ 天thiên 為vi 主chủ 。 佛Phật 隨tùy 人nhân 心tâm 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 為vi 天thiên 眼nhãn 。
復phục 次thứ 。 天thiên 有hữu 三tam 種chủng 。
名danh 天thiên 。 生sanh 天thiên 。 淨tịnh 天thiên 。
名danh 天thiên 。
天thiên 王vương 。 天thiên 子tử 是thị 也dã 。
生sanh 天thiên 。
釋thích 。 梵Phạm 諸chư 天thiên 是thị 也dã 。
淨tịnh 天thiên 。
佛Phật 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 阿A 羅La 漢Hán 是thị 也dã 。
淨tịnh 天Thiên 中Trung 尊Tôn 者giả 。 是thị 佛Phật 。 今kim 言ngôn 。
天thiên 眼nhãn
亦diệc 無vô 咎cữu 也dã 。
天thiên 眼nhãn 觀quan 視thị 世thế 界giới
者giả 。 以dĩ 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 常thường 求cầu 安an 樂lạc 而nhi 更cánh 得đắc 苦khổ 。 心tâm 著trước 吾ngô 我ngã 。 是thị 中trung 實thật 無vô 吾ngô 我ngã 。 眾chúng 生sanh 常thường 畏úy 苦khổ 而nhi 常thường 行hành 苦khổ 。 如như 盲manh 人nhân 求cầu 好hảo/hiếu 道đạo 。 反phản 墮đọa 深thâm 坑khanh 。
如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 觀quán 已dĩ 。 舉cử 身thân 微vi 笑tiếu 。
問vấn 曰viết 。
笑tiếu 從tùng 口khẩu 生sanh 。 或hoặc 時thời 眼nhãn 笑tiếu 。 今kim 云vân 何hà 言ngôn 。
一nhất 切thiết 身thân 笑tiếu
答đáp 曰viết 。
佛Phật 。 世thế 界giới 中trung 尊tôn 。 得đắc 自tự 在tại 。 能năng 令linh 一nhất 切thiết 身thân 如như 口khẩu 。 如như 眼nhãn 故cố 。 皆giai 能năng 笑tiếu 。
復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 毛mao 孔khổng 皆giai 開khai 。 故cố 名danh 為vi 笑tiếu 。 由do 口khẩu 笑tiếu 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 一nhất 切thiết 毛mao 孔khổng 皆giai 開khai 。
問vấn 曰viết 。
佛Phật 至chí 尊tôn 重trọng 。 何hà 以dĩ 故cố 笑tiếu 。
答đáp 曰viết 。
如như 大đại 地địa 。 不bất 以dĩ 無vô 事sự 及cập 小tiểu 因nhân 緣duyên 而nhi 動động 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 無vô 事sự 及cập 小tiểu 因nhân 緣duyên 則tắc 不bất 笑tiếu 。 今kim 大đại 因nhân 緣duyên 故cố 。 一nhất 切thiết 身thân 笑tiếu 。 云vân 何hà 為vi 大đại 。 佛Phật 欲dục 說thuyết 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 央ương 數số 眾chúng 生sanh 。 當đương 續tục 佛Phật 種chủng 。 是thị 為vi 大đại 因nhân 緣duyên 。
復phục 次thứ 。
佛Phật 言ngôn 。
我ngã 世thế 世thế 曾tằng 作tác 小tiểu 虫trùng 。 惡ác 人nhân 。 漸tiệm 漸tiệm 集tập 諸chư 善thiện 本bổn 。 得đắc 大đại 智trí 慧tuệ 。 今kim 自tự 致trí 作tác 佛Phật 。 神thần 力lực 無vô 量lượng 。 最tối 上thượng 最tối 大đại 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 可khả 得đắc 爾nhĩ 。 云vân 何hà 空không 受thọ 勤cần 苦khổ 而nhi 墮đọa 小tiểu 處xứ 。
以dĩ 是thị 故cố 笑tiếu 。
復phục 次thứ 。 有hữu 小tiểu 因nhân 大đại 果quả 。 小tiểu 緣duyên 大đại 報báo 。 如như 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 讚tán 一nhất 偈kệ 。 一nhất 稱xưng 南Nam 無mô 佛Phật 。 燒thiêu 一nhất 捻nẫm 香hương 。 必tất 得đắc 作tác 佛Phật 。 何hà 況huống 聞văn 知tri 諸chư 法pháp 實thật 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 不bất 生sanh 不bất 不bất 滅diệt 。 而nhi 行hành 因nhân 緣duyên 業nghiệp 亦diệc 不bất 失thất 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 笑tiếu 。
復phục 次thứ 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 。 清thanh 淨tịnh 如như 虛hư 空không 。 不bất 可khả 與dữ 。 不bất 可khả 取thủ 。 佛Phật 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 光quang 明minh 神thần 德đức 。 欲dục 教giáo 化hóa 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 令linh 心tâm 調điều 柔nhu 。 然nhiên 後hậu 能năng 信tín 受thọ 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 是thị 故cố 。 因nhân 笑tiếu 放phóng 光quang 。
笑tiếu 有hữu 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。
有hữu 人nhân 歡hoan 喜hỷ 而nhi 笑tiếu 。 有hữu 人nhân 瞋sân 恚khuể 而nhi 笑tiếu 。 有hữu 輕khinh 人nhân 而nhi 笑tiếu 。 有hữu 見kiến 異dị 事sự 而nhi 笑tiếu 。 有hữu 見kiến 可khả 羞tu 恥sỉ 事sự 而nhi 笑tiếu 。 有hữu 見kiến 殊thù 方phương 異dị 俗tục 而nhi 笑tiếu 。 有hữu 見kiến 希hy 有hữu 難nạn/nan 事sự 而nhi 笑tiếu 。
今kim 是thị 第đệ 一nhất 希hy 有hữu 難nạn/nan 事sự 。
諸chư 法pháp 相tướng 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 真chân 空không 無vô 字tự 無vô 名danh 。 無vô 言ngôn 無vô 說thuyết 。 而nhi 欲dục 作tác 名danh 立lập 字tự 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 令linh 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 第đệ 一nhất 難nạn/nan 事sự 。 譬thí 如như 百bách 由do 旬tuần 大đại 火hỏa 聚tụ 。 有hữu 人nhân 負phụ 乾can 草thảo 入nhập 火hỏa 中trung 過quá 。 不bất 燒thiêu 一nhất 葉diệp 。 是thị 甚thậm 為vi 難nạn/nan 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 持trì 八bát 萬vạn 法pháp 眾chúng 名danh 字tự 草thảo 。 入nhập 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。 不bất 為vi 染nhiễm 著trước 火hỏa 所sở 燒thiêu 。 直trực 過quá 無vô 礙ngại 。 是thị 為vi 甚thậm 難nan 。 以dĩ 是thị 難nạn/nan 事sự 故cố 笑tiếu 。
如như 是thị 種chủng 種chủng 。 希hy 有hữu 難nạn/nan 事sự 故cố 。 舉cử 身thân 微vi 笑tiếu 。
【# 經Kinh 】#
從tùng 足túc 下hạ 千thiên 輻bức 相tướng 輪luân 中trung 。 放phóng 六lục 百bách 萬vạn 億ức 光quang 明minh 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
佛Phật 何hà 以dĩ 故cố 。 先tiên 放phóng 身thân 光quang 。
答đáp 曰viết 。
上thượng 笑tiếu 因nhân 緣duyên 中trung 已dĩ 答đáp 。 今kim 當đương 更cánh 說thuyết 。
有hữu 人nhân 見kiến 佛Phật 無vô 量lượng 身thân 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 心tâm 信tín 清thanh 淨tịnh 恭cung 敬kính 故cố 。 知tri 非phi 常thường 人nhân 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 欲dục 現hiện 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 神thần 相tương/tướng 故cố 。 先tiên 出xuất 身thân 光quang 。 眾chúng 生sanh 知tri 佛Phật 身thân 光quang 既ký 現hiện 。 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 亦diệc 應ưng 當đương 出xuất 。
復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 常thường 著trước 欲dục 樂lạc 。 五ngũ 欲dục 中trung 第đệ 一nhất 者giả 色sắc 。 見kiến 此thử 妙diệu 光quang 。 心tâm 必tất 愛ái 著trước 。 捨xả 本bổn 所sở 樂lạc 。 令linh 其kỳ 心tâm 漸tiệm 離ly 欲dục 。 然nhiên 後hậu 為vi 說thuyết 智trí 慧tuệ 。
問vấn 曰viết 。
其kỳ 餘dư 天thiên 人nhân 。 亦diệc 能năng 放phóng 光quang 。 佛Phật 放phóng 光quang 明minh 。 有hữu 何hà 等đẳng 異dị 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 天thiên 人nhân 雖tuy 能năng 放phóng 光quang 。 有hữu 限hạn 有hữu 量lượng 。 日nhật 月nguyệt 所sở 照chiếu 。 唯duy 四tứ 天thiên 下hạ 。 佛Phật 放phóng 光quang 明minh 。 滿mãn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 中trung 出xuất 。 遍biến 至chí 下hạ 方phương 。 餘dư 人nhân 光quang 明minh 。 唯duy 能năng 令linh 人nhân 歡hoan 喜hỷ 而nhi 已dĩ 。 佛Phật 放phóng 光quang 明minh 。 能năng 令linh 一nhất 切thiết 聞văn 法pháp 得đắc 度độ 。 以dĩ 是thị 為vi 異dị 。
問vấn 曰viết 。
如như 一nhất 身thân 中trung 。 頭đầu 為vi 最tối 上thượng 。 何hà 以dĩ 故cố 先tiên 從tùng 足túc 下hạ 放phóng 光quang 。
答đáp 曰viết 。
身thân 得đắc 住trú 處xứ 。 皆giai 由do 於ư 足túc 。
復phục 次thứ 。 一nhất 身thân 中trung 雖tuy 頭đầu 貴quý 而nhi 足túc 賤tiện 。 佛Phật 不bất 自tự 貴quý 光quang 。 不bất 為vì 利lợi 養dưỡng 。 以dĩ 是thị 故cố 於ư 賤tiện 處xứ 放phóng 光quang 。
復phục 次thứ 。 諸chư 龍long 。 大đại 蛇xà 。 鬼quỷ 神thần 。 從tùng 口khẩu 中trung 出xuất 光quang 。 毒độc 害hại 前tiền 物vật 。 若nhược 佛Phật 口khẩu 放phóng 光quang 明minh 。 眾chúng 生sanh 怖bố 畏úy 。 是thị 何hà 大đại 光quang 。 復phục 恐khủng 被bị 害hại 。 是thị 故cố 從tùng 足túc 下hạ 放phóng 光quang 。
問vấn 曰viết 。
足túc 下hạ 六lục 百bách 萬vạn 億ức 光quang 明minh 。 乃nãi 至chí 肉nhục 髻kế 。 是thị 皆giai 可khả 數số 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 尚thượng 不bất 可khả 滿mãn 。 何hà 況huống 十thập 方phương 。
答đáp 曰viết 。
此thử 身thân 光quang 是thị 諸chư 光quang 之chi 本bổn 。 從tùng 本bổn 枝chi 流lưu 。 無vô 量lượng 無vô 數số 。 譬thí 如như 迦ca 羅la 求cầu 羅la 虫trùng 。 其kỳ 身thân 微vi 細tế 。 得đắc 風phong 轉chuyển 大đại 。 乃nãi 至chí 能năng 吞thôn 食thực 一nhất 切thiết 。 光quang 明minh 亦diệc 如như 是thị 。 得đắc 可khả 度độ 眾chúng 生sanh 。 轉chuyển 增tăng 無vô 限hạn 。
【# 經Kinh 】#
足túc 十thập 指chỉ 。 兩lưỡng 踝hõa 。 兩lưỡng # 。 兩lưỡng 膝tất 。 兩lưỡng 髀bễ 。 腰yêu 。 脊tích 。 腹phúc 。 背bối/bội 。 臍tề 。 心tâm 。 胸hung 德đức 字tự 。 肩kiên 。 臂tý 。 手thủ 十thập 指chỉ 。 項hạng 。 口khẩu 。 四tứ 十thập 齒xỉ 。 鼻tị 兩lưỡng 孔khổng 。 兩lưỡng 眼nhãn 。 兩lưỡng 耳nhĩ 。 白bạch 毫hào 相tướng 。 肉nhục 髻kế 。 各các 各các 放phóng 六lục 百bách 萬vạn 億ức 光quang 明minh 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
足túc 下hạ 光quang 明minh 。 能năng 照chiếu 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 。 及cập 十thập 方phương 世thế 界giới 。 何hà 用dụng 身thân 分phần/phân 各các 各các 放phóng 六lục 百bách 萬vạn 億ức 光quang 明minh 。
答đáp 曰viết 。
我ngã 先tiên 言ngôn 足túc 下hạ 光quang 明minh 照chiếu 下hạ 方phương 。 餘dư 方phương 不bất 滿mãn 。 是thị 故cố 更cánh 放phóng 。 身thân 分phần 光quang 明minh 。
有hữu 人nhân 言ngôn 。
一nhất 切thiết 身thân 分phần 。 足túc 為vi 立lập 處xứ 故cố 最tối 大đại 。 餘dư 不bất 爾nhĩ 。 是thị 故cố 佛Phật 初sơ 放phóng 足túc 下hạ 六lục 百bách 萬vạn 億ức 。 光quang 明minh 以dĩ 示thị 眾chúng 生sanh 。 如như 三tam 十thập 二nhị 相tương/tướng 中trung 。 初sơ 種chủng 足túc 下hạ 安an 住trụ 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 身thân 分phần 。 皆giai 有hữu 神thần 力lực 。
問vấn 曰viết 。
依y 何hà 三tam 昧muội 。 依y 何hà 神thần 通thông 。 何hà 禪thiền 定định 中trung 。 放phóng 此thử 光quang 明minh 。
答đáp 曰viết 。
三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 中trung 。 放phóng 此thử 光quang 明minh 。 六Lục 通Thông 中trung 如như 意ý 通thông 。 四tứ 禪thiền 中trung 第đệ 四tứ 禪thiền 。 放phóng 此thử 光quang 明minh 。 第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 火hỏa 勝thắng 處xứ 。 火hỏa 一nhất 切thiết 入nhập 。 此thử 中trung 放phóng 光quang 明minh 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 初sơ 生sanh 時thời 。 初sơ 成thành 佛Phật 時thời 。 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 時thời 。 皆giai 放phóng 無vô 量lượng 光quang 明minh 滿mãn 十thập 方phương 。 何hà 況huống 說thuyết 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 時thời 而nhi 不bất 放phóng 光quang 。 譬thí 如như 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 珠châu 寶bảo 。 常thường 有hữu 光quang 明minh 。 照chiếu 王vương 軍quân 眾chúng 。 四tứ 邊biên 各các 一nhất 由do 旬tuần 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 眾chúng 生sanh 緣duyên 故cố 。 若nhược 不bất 入nhập 三tam 昧muội 。 恆hằng 放phóng 常thường 光quang 。
何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 眾chúng 法Pháp 寶bảo 成thành 故cố 。
【# 經Kinh 】#
從tùng 是thị 諸chư 光quang 。 出xuất 大đại 光quang 明minh 。 遍biến 照chiếu 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 從tùng 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 遍biến 照chiếu 東đông 方phương 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 諸chư 世thế 界giới 。 南nam 西tây 北bắc 方phương 。 四tứ 維duy 。 上thượng 下hạ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 遇ngộ 斯tư 光quang 者giả 。 必tất 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
如như 火hỏa 相tương/tướng 上thượng 焰diễm 。 水thủy 相tương/tướng 下hạ 潤nhuận 。 風phong 相tương/tướng 傍bàng 行hành 。 是thị 光quang 明minh 火hỏa 氣khí 應ưng 當đương 上thượng 去khứ 。 云vân 何hà 遍biến 滿mãn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 及cập 十thập 方phương 世thế 界giới 。
答đáp 曰viết 。
光quang 明minh 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 火hỏa 氣khí 。 二nhị 者giả 。 水thủy 氣khí 。 日nhật 珠châu 火hỏa 氣khí 。 月nguyệt 珠châu 水thủy 氣khí 。 火hỏa 相tương/tướng 雖tuy 焰diễm 上thượng 。 而nhi 人nhân 身thân 中trung 火hỏa 上thượng 下hạ 遍biến 到đáo 。 日nhật 火hỏa 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 故cố 夏hạ 月nguyệt 地địa 水thủy 盡tận 熱nhiệt 。 以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 火hỏa 不bất 皆giai 上thượng 。
復phục 次thứ 。 是thị 光quang 明minh 佛Phật 力lực 故cố 。 遍biến 至chí 十thập 方phương 。 譬thí 如như 強cường/cưỡng 弓cung 遣khiển 箭tiễn 。 隨tùy 所sở 向hướng 至chí 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 先tiên 照chiếu 東đông 方phương 。 南nam 。 西tây 。 北bắc 後hậu 。
答đáp 曰viết 。
以dĩ 日nhật 出xuất 東đông 方phương 為vi 上thượng 故cố 。 佛Phật 隨tùy 眾chúng 生sanh 意ý 。 先tiên 照chiếu 東đông 方phương 。
復phục 次thứ 。 俱câu 有hữu 一nhất 難nạn/nan 。 若nhược 先tiên 照chiếu 南nam 方phương 。 當đương 言ngôn 。
何hà 以dĩ 不bất 先tiên 照chiếu 東đông 。 西tây 。 北bắc 方phương 。
若nhược 先tiên 照chiếu 西tây 方phương 。 北bắc 方phương 。 亦diệc 爾nhĩ 。
問vấn 曰viết 。
光quang 明minh 幾kỷ 時thời 當đương 滅diệt 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 用dụng 神thần 力lực 欲dục 住trụ 便tiện 住trụ 。 捨xả 神thần 力lực 便tiện 滅diệt 。 佛Phật 光quang 如như 燈đăng 。 神thần 力lực 如như 脂chi 。 若nhược 佛Phật 不bất 捨xả 神thần 力lực 。 光quang 不bất 滅diệt 也dã 。
【# 經Kinh 】#
光quang 明minh 出xuất 過quá 東đông 方phương 如như 恆Hằng 河Hà 。 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。 乃nãi 至chí 十thập 方phương 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà 為vi 三tam 。 千thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 《# 雜tạp 阿a 含hàm 》# 中trung 分phân 別biệt 說thuyết 。
千thiên 日nhật 。 千thiên 月nguyệt 。 千thiên 閻Diêm 浮Phù 提đề 。 千thiên 衢cù 陀đà 尼ni 。 千thiên 欝uất 怛đát 羅la 越việt 。 千thiên 弗Phất 婆Bà 提Đề 。 千thiên 須Tu 彌Di 山Sơn 。 千thiên 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 處xứ 。 千thiên 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 千thiên 夜Dạ 摩Ma 天Thiên 。 千thiên 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 。 千thiên 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 千thiên 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 千thiên 梵Phạm 世Thế 天Thiên 。 千thiên 大đại 梵Phạm 天Thiên 。 是thị 名danh 小tiểu 千thiên 世thế 界giới 。 名danh 周chu 利lợi 。 以dĩ 周chu 利lợi 千thiên 世thế 界giới 為vi 一nhất 。 一nhất 數số 至chí 千thiên 。 名danh 二nhị 千thiên 中trung 世thế 界giới 。 以dĩ 二nhị 千thiên 中trung 世thế 界giới 為vi 一nhất 。 一nhất 數số 至chí 千thiên 。 名danh 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 初sơ 千thiên 小tiểu 。 二nhị 千thiên 中trung 。 第đệ 三tam 名danh 大Đại 千Thiên 。 千thiên 千thiên 重trọng/trùng 數số 。 故cố 名danh 。
大Đại 千Thiên
二nhị 過quá 復phục 千thiên 。 故cố 言ngôn 。
三tam 千thiên
是thị 合hợp 集tập 名danh 。 百bách 億ức 日nhật 月nguyệt 。 乃nãi 至chí 百bách 億ức 大đại 梵Phạm 天thiên 。 是thị 名danh 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 是thị 一nhất 時thời 生sanh 。 一nhất 時thời 滅diệt 。
有hữu 人nhân 言ngôn 。
住trụ 時thời 一nhất 劫kiếp 。 滅diệt 時thời 一nhất 劫kiếp 。 還hoàn 生sanh 時thời 一nhất 劫kiếp 。 是thị 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 大đại 劫kiếp 亦diệc 三tam 種chủng 破phá 。
水thủy 。 火hỏa 。 風phong 。 小tiểu 劫kiếp 亦diệc 三tam 種chủng 破phá 。
刀đao 。 病bệnh 。 飢cơ 。 此thử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 在tại 虛hư 空không 中trung 。 風phong 上thượng 水thủy 。 水thủy 上thượng 地địa 。 地địa 上thượng 人nhân 。 須Tu 彌Di 山Sơn 有hữu 二nhị 天thiên 處xứ 。
四tứ 天thiên 處xứ 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 處xứ 。 餘dư 殘tàn 夜dạ 摩ma 天thiên 等đẳng 。 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 七thất 寶bảo 地địa 。 風phong 舉cử 空không 中trung 。 乃nãi 至chí 大Đại 梵Phạm 天Thiên 。 皆giai 七thất 寶bảo 地địa 。 皆giai 在tại 風phong 上thượng 。 是thị 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 光quang 明minh 遍biến 照chiếu 。 照chiếu 竟cánh 。 餘dư 光quang 過quá 出xuất 。 照chiếu 東đông 方phương 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 諸chư 世thế 界giới 。 南nam 西tây 北bắc 方phương 。 四tứ 維duy 。 上thượng 下hạ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
問vấn 曰viết 。
是thị 光quang 遠viễn 照chiếu 。 云vân 何hà 不bất 滅diệt 。
答đáp 曰viết 。
光quang 明minh 以dĩ 佛Phật 神thần 力lực 為vi 本bổn 。 本bổn 在tại 故cố 不bất 滅diệt 。 譬thí 如như 龍long 泉tuyền 。 龍long 力lực 故cố 水thủy 不bất 竭kiệt 。 是thị 諸chư 光quang 明minh 。 以dĩ 佛Phật 心tâm 力lực 故cố 。 遍biến 照chiếu 十thập 方phương 。 中trung 間gian 不bất 滅diệt 。
問vấn 曰viết 。
如như 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 中trung 種chủng 種chủng 大đại 河hà 。 亦diệc 有hữu 過quá 恆Hằng 河Hà 者giả 。 何hà 以dĩ 常thường 言ngôn 。
恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng
答đáp 曰viết 。
恆Hằng 河Hà 沙sa 多đa 。 餘dư 河hà 不bất 爾nhĩ 。
復phục 次thứ 。 是thị 恆Hằng 河Hà 是thị 佛Phật 生sanh 處xứ 。 遊du 行hành 處xứ 。 弟đệ 子tử 眼nhãn 見kiến 。 故cố 以dĩ 為ví 喻dụ 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 出xuất 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 閻Diêm 浮Phù 提đề 四tứ 大đại 河hà 北bắc 邊biên 出xuất 。 入nhập 四tứ 方phương 大đại 海hải 中trung 。 北bắc 邊biên 雪Tuyết 山Sơn 中trung 。 有hữu 阿a 那na 婆bà 達đạt 多đa 池trì 。 是thị 池trì 中trung 有hữu 金kim 色sắc 。 七thất 寶bảo 蓮liên 華hoa 。 大đại 如như 車xa 蓋cái 。 阿A 那Na 婆Bà 達Đạt 多Đa 龍Long 王Vương 。 是thị 七thất 住trụ 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 池trì 四tứ 邊biên 有hữu 四tứ 流lưu 水thủy 。
東đông 方phương 象tượng 頭đầu 。 南nam 方phương 牛ngưu 頭đầu 。 西tây 方phương 馬mã 頭đầu 。 北bắc 方phương 師sư 子tử 頭đầu 。 東đông 方phương 象tượng 頭đầu 出xuất 恆Hằng 河Hà 。 底để 有hữu 金kim 沙sa 。 南nam 方phương 牛ngưu 頭đầu 出xuất 辛tân 頭đầu 河hà 。 底để 亦diệc 有hữu 金kim 沙sa 。 西tây 方phương 馬mã 頭đầu 出xuất 婆bà 叉xoa 河hà 。 底để 亦diệc 有hữu 金kim 沙sa 。 北bắc 方phương 師sư 子tử 頭đầu 出xuất 私tư 陀đà 河hà 。 底để 亦diệc 有hữu 金kim 沙sa 。 是thị 四tứ 河hà 皆giai 出xuất 北bắc 山sơn 。
恆Hằng 河Hà 出xuất 北bắc 山sơn 入nhập 東đông 海hải 。 辛tân 頭đầu 河hà 出xuất 北bắc 山sơn 入nhập 南nam 海hải 。 婆bà 叉xoa 河hà 出xuất 北bắc 山sơn 入nhập 西tây 海hải 。 私tư 陀đà 河hà 出xuất 北bắc 山sơn 入nhập 北bắc 海hải 。 是thị 四tứ 河hà 中trung 。 恆Hằng 河Hà 最tối 大đại 。 四tứ 遠viễn 諸chư 人nhân 經kinh 書thư 。 皆giai 以dĩ 恆Hằng 河Hà 為vi 福phước 德đức 吉cát 河hà 。 若nhược 入nhập 中trung 洗tẩy 者giả 。 諸chư 罪tội 垢cấu 惡ác 。 皆giai 悉tất 除trừ 盡tận 。 以dĩ 人nhân 敬kính 事sự 此thử 河hà 。 皆giai 共cộng 識thức 知tri 故cố 。 以dĩ 恆Hằng 河Hà 沙sa 為ví 喻dụ 。
復phục 次thứ 。 餘dư 河hà 名danh 字tự 喜hỷ 轉chuyển 。 此thử 恆Hằng 河Hà 世thế 世thế 不bất 轉chuyển 。 以dĩ 是thị 故cố 。 以dĩ 恆Hằng 河Hà 沙sa 為ví 喻dụ 。 不bất 取thủ 餘dư 河hà 。
問vấn 曰viết 。
恆Hằng 河Hà 中trung 沙sa 。 為vi 有hữu 幾kỷ 許hứa 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 切thiết 算toán 數số 所sở 不bất 能năng 知tri 。 唯duy 有hữu 佛Phật 及cập 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 能năng 知tri 其kỳ 數số 。 佛Phật 及cập 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 切thiết 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 中trung 微vi 塵trần 生sanh 滅diệt 多đa 少thiểu 。 皆giai 能năng 數sổ 知tri 。 何hà 況huống 恆Hằng 河Hà 沙sa 。 如như 佛Phật 在tại 祇kỳ 桓hoàn 外ngoại 林lâm 中trung 樹thụ 下hạ 坐tọa 。 有hữu 一nhất 婆Bà 羅La 門Môn 來lai 。 到đáo 佛Phật 所sở 問vấn 佛Phật 。
此thử 樹thụ 林lâm 有hữu 幾kỷ 葉diệp 。
佛Phật 即tức 時thời 便tiện 答đáp 。
有hữu 若nhược 干can 數số 。
婆Bà 羅La 門Môn 心tâm 疑nghi 。
誰thùy 證chứng 知tri 者giả 。
婆Bà 羅La 門Môn 去khứ 至chí 一nhất 樹thụ 邊biên 。 取thủ 一nhất 樹thụ 上thượng 少thiểu 葉diệp 藏tạng 還hoàn 。 問vấn 佛Phật 。
此thử 樹thụ 林lâm 定định 有hữu 幾kỷ 葉diệp 。
即tức 答đáp 。
今kim 少thiểu 若nhược 干can 葉diệp 。
如như 其kỳ 所sở 取thủ 語ngữ 之chi 。 婆Bà 羅La 門Môn 知tri 已dĩ 。 心tâm 大đại 敬kính 信tín 。 求cầu 佛Phật 出xuất 家gia 。 後hậu 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 。 以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 佛Phật 能năng 知tri 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 。
問vấn 曰viết 。
有hữu 幾kỷ 許hứa 人nhân 值trị 佛Phật 光quang 明minh 。 必tất 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 值trị 光quang 明minh 便tiện 得đắc 道Đạo 者giả 。 佛Phật 有hữu 大đại 慈từ 。 何hà 以dĩ 不bất 常thường 放phóng 光quang 明minh 。 令linh 一nhất 切thiết 得đắc 道đạo 。 何hà 須tu 持trì 戒giới 。 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 。 然nhiên 後hậu 得đắc 道Đạo 。
答đáp 曰viết 。
眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 。 因nhân 緣duyên 得đắc 度độ 不bất 同đồng 。
有hữu 禪thiền 定định 得đắc 度độ 者giả 。 有hữu 持trì 戒giới 說thuyết 法Pháp 得đắc 度độ 者giả 。 有hữu 光quang 明minh 觸xúc 身thân 。 而nhi 得đắc 度độ 者giả 。 譬thí 如như 城thành 有hữu 多đa 門môn 入nhập 處xứ 。 各các 各các 至chí 處xứ 不bất 異dị 。 有hữu 人nhân 光quang 明minh 觸xúc 身thân 。 而nhi 得đắc 度độ 者giả 。 有hữu 若nhược 見kiến 光quang 明minh 。 若nhược 觸xúc 身thân 不bất 得đắc 度độ 者giả 。
【# 經Kinh 】#
爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 舉cử 身thân 毛mao 孔khổng 。 皆giai 亦diệc 微vi 笑tiếu 而nhi 放phóng 光quang 明minh 。 遍biến 照chiếu 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 復phục 至chí 十thập 方phương 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 遇ngộ 斯tư 光quang 者giả 。 必tất 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
上thượng 已dĩ 舉cử 身thân 微vi 笑tiếu 。 今kim 何hà 以dĩ 故cố 。 復phục 一nhất 切thiết 毛mao 孔khổng 皆giai 笑tiếu 。
答đáp 曰viết 。
舉cử 身thân 微vi 笑tiếu 是thị 麁thô 分phần/phân 。 今kim 一nhất 切thiết 毛mao 孔khổng 。 皆giai 笑tiếu 是thị 細tế 分phần/phân 。
復phục 次thứ 。 先tiên 舉cử 身thân 微vi 笑tiếu 光quang 明minh 有hữu 數số 。 今kim 一nhất 切thiết 毛mao 孔khổng 皆giai 笑tiếu 。 有hữu 光quang 明minh 而nhi 無vô 數số 。
復phục 次thứ 。 先tiên 舉cử 身thân 光quang 明minh 。 所sở 未vị 度độ 者giả 。 今kim 值trị 毛mao 孔khổng 光quang 明minh 。 即tức 便tiện 得đắc 度độ 。 譬thí 如như 搖dao 樹thụ 取thủ 果quả 。 熟thục 者giả 前tiền 墮đọa 。 若nhược 未vị 熟thục 者giả 。 更cánh 須tu 後hậu 搖dao 。 又hựu 如như 捕bộ 魚ngư 。 前tiền 網võng 不bất 盡tận 。 後hậu 網võng 乃nãi 得đắc 。
笑tiếu 因nhân 緣duyên 。 如như 上thượng 說thuyết 。
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 七thất