大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 69
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 兩Lưỡng 不Bất 和Hòa 合Hợp 品Phẩm 第đệ 四tứ 十thập 七thất 之chi 餘dư (# 卷quyển 六lục 十thập 九cửu )#

聖thánh 者giả 龍long 樹thụ 造tạo

後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

【# 經kinh 】# 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 有hữu 信tín 。 有hữu 善thiện 。 欲dục 書thư 。 受thọ 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 聽thính 法Pháp 者giả 無vô 信tín 。 破phá 戒giới 惡ác 行hành 。 不bất 欲dục 書thư 。 受thọ 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 聽thính 法Pháp 者giả 有hữu 信tín 。 有hữu 善thiện 。 說thuyết 法Pháp 者giả 無vô 信tín 。 破phá 戒giới 惡ác 行hành 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 能năng 一nhất 切thiết 施thí 。 心tâm 不bất 慳san 惜tích 。 聽thính 法Pháp 者giả 悋lận 惜tích 不bất 捨xả 。

當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 聽thính 法Pháp 者giả 一nhất 切thiết 能năng 施thí 。 心tâm 不bất 慳san 惜tích 。 說thuyết 法Pháp 者giả 悋lận 法pháp 不bất 施thí 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 。 持trì 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 聽thính 法Pháp 者giả 欲dục 供cúng 養dường 說thuyết 法Pháp 人nhân 衣y 服phục 。 飲ẩm 食thực 。 臥ngọa 具cụ 。 醫y 藥dược 。 資tư 生sanh 所sở 須tu 。 說thuyết 法Pháp 者giả 不bất 欲dục 受thọ 之chi 。

當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 欲dục 供cung 給cấp 聽thính 法Pháp 人nhân 衣y 服phục 乃nãi 至chí 。 資tư 生sanh 所sở 須tu 。 聽thính 法Pháp 者giả 不bất 欲dục 受thọ 之chi 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 。 持trì 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 易dị 悟ngộ 。 聽thính 法Pháp 人nhân 闇ám 鈍độn 。

當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 聽thính 法Pháp 者giả 易dị 悟ngộ 。 說thuyết 法Pháp 人nhân 闇ám 鈍độn 。

兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 。 持trì 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 知tri 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 次thứ 第đệ 義nghĩa 。 所sở 謂vị 修tu 妬đố 路lộ 乃nãi 至chí 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。 聽thính 法Pháp 者giả 不bất 知tri 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 次thứ 第đệ 義nghĩa 。

當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

聽thính 法Pháp 者giả 知tri 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 次thứ 第đệ 義nghĩa 。 說thuyết 法Pháp 人nhân 不bất 知tri 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 次thứ 第đệ 義nghĩa 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 成thành 就tựu 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 聽thính 法Pháp 人nhân 不bất 成thành 就tựu 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。 聽thính 法Pháp 者giả 有hữu 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 說thuyết 法Pháp 人nhân 無vô 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 於ư 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 有hữu 方phương 便tiện 力lực 。 聽thính 法Pháp 人nhân 於ư 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 方phương 便tiện 力lực 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

聽thính 法Pháp 者giả 於ư 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 有hữu 方phương 便tiện 力lực 。 說thuyết 法Pháp 人nhân 於ư 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 方phương 便tiện 力lực 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 得đắc 陀đà 羅la 尼ni 。 聽thính 法Pháp 者giả 無vô 陀đà 羅la 尼ni 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

聽thính 法Pháp 者giả 得đắc 陀đà 羅la 尼ni 。 說thuyết 法Pháp 者giả 無vô 陀đà 羅la 尼ni 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 欲dục 令linh 書thư 。 持trì 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 聽thính 法Pháp 人nhân 不bất 欲dục 書thư 。 持trì 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 讀đọc 。 誦tụng 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

聽thính 法Pháp 者giả 欲dục 書thư 。 讀đọc 。 誦tụng 。 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 說thuyết 法Pháp 者giả 不bất 欲dục 令linh 書thư 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 不bất 欲dục 令linh 說thuyết 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 離ly 貪tham 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 。 睡thụy 眠miên 。 掉trạo 悔hối 。 疑nghi 。 聽thính 法Pháp 人nhân 貪tham 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 。 睡thụy 眠miên 。 掉trạo 悔hối 。 疑nghi 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

聽thính 法Pháp 者giả 離ly 貪tham 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 。 睡thụy 眠miên 。 掉trạo 悔hối 。 疑nghi 。 說thuyết 法Pháp 人nhân 貪tham 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 。 睡thụy 眠miên 。 掉trạo 悔hối 。 疑nghi 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 書thư 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 時thời 。 或hoặc 有hữu 人nhân 來lai 。 說thuyết 。

三tam 惡ác 道đạo 中trung 苦khổ 劇kịch 。 汝nhữ 何hà 不bất 於ư 是thị 身thân 盡tận 苦khổ 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 何hà 用dụng 是thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 為vi 。

兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 書thư 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 受thọ 持trì 。 讀đọc 。 誦tụng 。 說thuyết 。 正chánh 憶ức 念niệm 時thời 。 或hoặc 有hữu 人nhân 來lai 。 讚tán 四Tứ 天Thiên 王Vương 諸chư 天thiên 。 讚tán 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 夜dạ 摩ma 天thiên 。 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 。 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 梵Phạm 天Thiên 乃nãi 至chí 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 天thiên 。 讚tán 初sơ 禪thiền 乃nãi 至chí 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 定định 。 作tác 是thị 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 欲dục 界giới 中trung 受thọ 。 五ngũ 欲dục 快khoái 樂lạc 。 色sắc 界giới 中trung 受thọ 禪thiền 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 受thọ 寂tịch 滅diệt 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 事sự 亦diệc 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 。 變biến 相tương/tướng 。 盡tận 相tương/tướng 。 散tán 相tương/tướng 。 離ly 相tương/tướng 。 滅diệt 相tương/tướng 。 汝nhữ 何hà 不bất 於ư 是thị 身thân 中trung 。 取thủ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 何hà 用dụng 是thị 世thế 間gian 生sanh 死tử 。 中trung 受thọ 種chủng 種chủng 苦khổ 。 求cầu 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 為vi 。

兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 一nhất 身thân 無vô 累lũy/lụy/luy 。 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 聽thính 法Pháp 人nhân 多đa 將tương 人nhân 眾chúng 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

聽thính 法Pháp 者giả 一nhất 身thân 無vô 累lũy/lụy/luy 。 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 說thuyết 法Pháp 者giả 多đa 將tương 人nhân 眾chúng 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 如như 是thị 言ngôn 。

汝nhữ 能năng 隨tùy 我ngã 意ý 者giả 。 當đương 與dữ 汝nhữ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 令linh 書thư 。 讀đọc 。 誦tụng 。 說thuyết 。 正chánh 憶ức 念niệm 。 若nhược 不bất 隨tùy 我ngã 意ý 者giả 。 則tắc 不bất 與dữ 汝nhữ 。

兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 讀đọc 。 誦tụng 。 說thuyết 。 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 聽thính 法Pháp 者giả 欲dục 得đắc 追truy 隨tùy 如như 其kỳ 意ý 。 說thuyết 法Pháp 者giả 不bất 聽thính 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 欲dục 得đắc 財tài 利lợi 故cố 。 與dữ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 令linh 書thư 。 持trì 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 聽thính 法Pháp 者giả 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 不bất 欲dục 從tùng 受thọ 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

聽thính 法Pháp 者giả 為vì 財tài 利lợi 故cố 。 欲dục 書thư 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 讀đọc 。 誦tụng 。 說thuyết 。 說thuyết 法Pháp 者giả 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 不bất 欲dục 與dữ 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 讀đọc 。 誦tụng 。 說thuyết 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 欲dục 至chí 他tha 方phương 。 危nguy 命mạng 之chi 處xứ 。 聽thính 法Pháp 者giả 不bất 欲dục 隨tùy 去khứ 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

聽thính 法Pháp 者giả 欲dục 至chí 他tha 方phương 。 危nguy 命mạng 之chi 處xứ 。 說thuyết 法Pháp 者giả 不bất 欲dục 去khứ 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 欲dục 至chí 他tha 方phương 飢cơ 餓ngạ 。 穀cốc 貴quý 。 無vô 水thủy 之chi 處xứ 。 聽thính 法Pháp 者giả 不bất 欲dục 隨tùy 去khứ 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

聽thính 法Pháp 者giả 欲dục 至chí 他tha 方phương 飢cơ 餓ngạ 。 穀cốc 貴quý 。 無vô 水thủy 之chi 處xứ 。 說thuyết 法Pháp 者giả 不bất 欲dục 去khứ 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 欲dục 至chí 他tha 方phương 。 豐phong 樂lạc 之chi 處xứ 。 聽thính 法Pháp 者giả 欲dục 隨tùy 從tùng 去khứ 。

說thuyết 法Pháp 者giả 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 汝nhữ 為vì 利lợi 養dưỡng 故cố 追truy 隨tùy 我ngã 。 汝nhữ 善thiện 自tự 思tư 惟duy 。 若nhược 得đắc 。 若nhược 不bất 得đắc 。 無vô 令linh 後hậu 悔hối 。

以dĩ 是thị 少thiểu 因nhân 緣duyên 故cố 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 聽thính 法Pháp 者giả 聞văn 之chi 心tâm 厭yếm 。 作tác 是thị 念niệm 。

是thị 為vi 距cự 逆nghịch 我ngã 。 不bất 欲dục 與dữ 我ngã 相tương 隨tùy 。

便tiện 止chỉ 不bất 去khứ 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 欲dục 過quá 曠khoáng 野dã 。 賊tặc 怖bố 。 旃chiên 陀đà 羅la 怖bố 。 獵liệp 師sư 怖bố 。 惡ác 獸thú 毒độc 蛇xà 怖bố 。 聽thính 法Pháp 者giả 欲dục 隨tùy 逐trục 去khứ 。 說thuyết 法Pháp 者giả 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 汝nhữ 何hà 用dụng 到đáo 彼bỉ 。 彼bỉ 中trung 多đa 有hữu 諸chư 怖bố 。 賊tặc 怖bố 乃nãi 至chí 毒độc 蛇xà 怖bố 。

聽thính 法Pháp 者giả 聞văn 之chi 。 知tri 其kỳ 不bất 欲dục 與dữ 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 書thư 。 持trì 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 心tâm 厭yếm 。 不bất 欲dục 追truy 隨tùy 。 以dĩ 是thị 少thiểu 因nhân 緣duyên 故cố 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 說thuyết 法Pháp 者giả 多đa 有hữu 檀đàn 越việt 。 數số 往vãng 問vấn 訊tấn 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 語ngữ 聽thính 法Pháp 者giả 。

我ngã 有hữu 因nhân 緣duyên 。 應ưng 往vãng 到đáo 彼bỉ 。

聽thính 法Pháp 人nhân 知tri 其kỳ 意ý 。 便tiện 止chỉ 。 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

有hữu 人nhân 書thư 。 持trì 。 讀đọc 。 誦tụng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 能năng 行hành 而nhi 犯phạm 戒giới 。 或hoặc 可khả 有hữu 是thị 。 若nhược 不bất 信tín 。 云vân 何hà 從tùng 受thọ 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

是thị 人nhân 不bất 信tín 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 所sở 謂vị 畢tất 竟cánh 空không 。 但đãn 欲dục 求cầu 名danh 故cố 讀đọc 。 誦tụng 。 廣quảng 說thuyết 。 如như 佛Phật 弟đệ 子tử 。 不bất 信tín 外ngoại 道đạo 經kinh 書thư 。 亦diệc 為vì 人nhân 講giảng 說thuyết 。

復phục 次thứ 。 不bất 能năng 深thâm 心tâm 信tín 樂nhạo 。 般Bát 若Nhã 故cố 名danh 。

不bất 信tín

非phi 都đô 不bất 信tín 。

問vấn 曰viết 。

弟đệ 子tử 法pháp 應ưng 供cúng 養dường 師sư 。 奉phụng 諸chư 所sở 有hữu 。 何hà 以dĩ 言ngôn 。

師sư 不bất 能năng 施thí

答đáp 曰viết 。

弟đệ 子tử 作tác 是thị 念niệm 。

師sư 少thiểu 物vật 不bất 能năng 捨xả 。 何hà 況huống 捨xả 身thân 。 雖tuy 讚tán 說thuyết 布bố 施thí 。 是thị 為vi 欺khi 誑cuống 。

是thị 故cố 不bất 和hòa 合hợp 。

弟đệ 子tử 欲dục 以dĩ 四tứ 事sự 供cúng 養dường 師sư 。 師sư 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 故cố 不bất 受thọ 。 或hoặc 羞tu 愧quý 似tự 如như 賣mại 法pháp 故cố 不bất 受thọ 。

或hoặc 師sư 多đa 知tri 多đa 識thức 。 無vô 所sở 乏phạp 少thiểu 。 能năng 供cung 給cấp 弟đệ 子tử 。 弟đệ 子tử 自tự 念niệm 。

人nhân 當đương 謂vị 我ngã 貪tham 師sư 衣y 食thực 故cố 受thọ 法pháp

或hoặc 自tự 以dĩ 德đức 薄bạc 不bất 消tiêu 所sở 給cấp 。 此thử 心tâm 雖tuy 好hảo/hiếu 。 不bất 能năng 成thành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 亦diệc 是thị 魔ma 事sự 。

師sư 鈍độn 根căn

者giả 。 是thị 誦tụng 經Kinh 師sư 。 非phi 解giải 義nghĩa 師sư 。

十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 亦diệc 是thị 誦tụng 經Kinh 師sư 。

復phục 次thứ 。

師sư 有hữu 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật

者giả 。 作tác 是thị 念niệm 。

弟đệ 子tử 罪tội 人nhân 。 鈍độn 根căn 。 不bất 能năng 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 著trước 世thế 間gian 事sự 。 但đãn 有hữu 弟đệ 子tử 名danh 。 無vô 有hữu 實thật 事sự 。

是thị 師sư 不bất 知tri 弟đệ 子tử 聞văn 般Bát 若Nhã 已dĩ 。 後hậu 成thành 大đại 事sự 。 但đãn 以dĩ 現hiện 前tiền 。 無vô 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 肯khẳng 教giáo 化hóa 。

弟đệ 子tử 亦diệc 作tác 是thị 念niệm 。

六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 。 我ngã 亦diệc 能năng 行hành 。 師sư 但đãn 能năng 口khẩu 說thuyết 。 不bất 能năng 修tu 行hành 。

不bất 知tri 師sư 轉chuyển 身thân 因nhân 緣duyên 。 當đương 成thành 大đại 事sự 。 又hựu 不bất 知tri 師sư 別biệt 有hữu 讀đọc 誦tụng 利lợi 益ích 因nhân 緣duyên 。 故cố 不bất 和hòa 合hợp 。

復phục 次thứ 。 弟đệ 子tử 直trực 信tín 著trước 善thiện 法Pháp 。 師sư 不bất 著trước 法pháp 。 以dĩ 方phương 便tiện 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

弟đệ 子tử 謂vị 為vi 不bất 深thâm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 師sư 或hoặc 時thời 讚tán 歎thán 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 或hoặc 時thời 斷đoạn 人nhân 著trước 故cố 。 破phá 散tán 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

弟đệ 子tử 有hữu 方phương 便tiện 。 亦diệc 如như 是thị 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 弟đệ 子tử 得đắc 陀đà 羅la 尼ni 。 師sư 無vô 陀đà 羅la 尼ni 。 何hà 以dĩ 為vi 師sư 。

答đáp 曰viết 。

陀đà 羅la 尼ni 有hữu 種chủng 種chủng 。

有hữu 弟đệ 子tử 得đắc 聞Văn 持Trì 陀Đà 羅La 尼Ni 。 能năng 持trì 。 能năng 誦tụng 。 不bất 能năng 解giải 義nghĩa 。 師sư 能năng 為vi 解giải 說thuyết 。

弟đệ 子tử 或hoặc 能năng 得đắc 諸chư 法pháp 。 實thật 相tướng 陀đà 羅la 尼ni 義nghĩa 。 而nhi 不bất 能năng 次thứ 第đệ 讀đọc 誦tụng 。 或hoặc 師sư 得đắc 聞Văn 持Trì 陀Đà 羅La 尼Ni 。 未vị 得đắc 大đại 悲bi 故cố 。 輕khinh 賤tiện 弟đệ 子tử 。 不bất 能năng 教giáo 導đạo 。

問vấn 曰viết 。

弟đệ 子tử 欲dục 受thọ 持trì 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 師sư 不bất 與dữ 。 或hoặc 可khả 有hữu 是thị 。 云vân 何hà 師sư 欲dục 與dữ 法pháp 。 弟đệ 子tử 不bất 欲dục 受thọ 。

答đáp 曰viết 。

如như 先tiên 答đáp 。 弟đệ 子tử 見kiến 師sư 有hữu 過quá 故cố 。 不bất 欲dục 受thọ 法pháp 。

復phục 次thứ 。 師sư 欲dục 教giáo 化hóa 前tiền 人nhân 為vi 弟đệ 子tử 。 而nhi 是thị 人nhân 或hoặc 邪tà 見kiến 。 諸chư 惡ác 因nhân 緣duyên 故cố 。 不bất 肯khẳng 受thọ 教giáo 。

復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 所sở 行hành 法pháp 。 同đồng 則tắc 和hòa 合hợp 。 一nhất 人nhân 離ly 五ngũ 蓋cái 。 一nhất 人nhân 不bất 離ly 故cố 相tương/tướng 輕khinh 。 相tương/tướng 輕khinh 故cố 不bất 和hòa 合hợp 。

一nhất 切thiết 上thượng 法pháp 皆giai 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 。 書thư 。 誦tụng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 時thời 。 一nhất 人nhân 呵ha 三tam 惡ác 道đạo 。 一nhất 人nhân 讚tán 歎thán 諸chư 天thiên 。 是thị 事sự 如như 先tiên 答đáp 。 雖tuy 不bất 能năng 都đô 破phá 其kỳ 善thiện 行hành 。 且thả 壞hoại 其kỳ 大Đại 乘Thừa 。 授thọ 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 。

復phục 次thứ 。 師sư 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 不bất 樂nhạo 眾chúng 聚tụ 。 弟đệ 子tử 多đa 有hữu 人nhân 眾chúng 。 師sư 作tác 是thị 念niệm 。

弟đệ 子tử 雖tuy 好hảo/hiếu 可khả 度độ 。 而nhi 將tương 徒đồ 眾chúng 多đa 。

師sư 深thâm 著trước 善thiện 法Pháp 。 捨xả 離ly 弟đệ 子tử 。

弟đệ 子tử 一nhất 身thân 。 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 。 說thuyết 法Pháp 者giả 意ý 。

若nhược 弟đệ 子tử 隨tùy 我ngã 意ý 行hành 。 若nhược 去khứ 。 若nhược 住trụ 。 隨tùy 時thời 問vấn 訊tấn 。

如như 是thị 等đẳng 。 聽thính 法Pháp 者giả 但đãn 欲dục 從tùng 求cầu 法Pháp 利lợi 。 不bất 能năng 行hành 此thử 眾chúng 事sự 。 是thị 不bất 和hòa 合hợp 。

或hoặc 時thời 聽thính 法Pháp 者giả 。 隨tùy 意ý 進tiến 止chỉ 。 問vấn 訊tấn 等đẳng 。 說thuyết 法Pháp 者giả 不bất 聽thính 。 作tác 是thị 念niệm 。

何hà 用dụng 是thị 事sự 。 損tổn 我ngã 功công 德đức 。

聽thính 法Pháp 者giả 意ý 謂vị 輕khinh 賤tiện 。 不bất 相tương 好hiếu 喜hỷ 。 是thị 不bất 和hòa 合hợp 。

復phục 次thứ 。 師sư 為vì 利lợi 養dưỡng 故cố 欲dục 與dữ 法pháp 。 弟đệ 子tử 心tâm 則tắc 不bất 敬kính 師sư 。

云vân 何hà 欲dục 賣mại 經Kinh 法Pháp 。

弟đệ 子tử 亦diệc 如như 是thị 。 為vi 財tài 利lợi 養dưỡng 讀đọc 誦tụng 般Bát 若Nhã 。 非phi 清thanh 淨tịnh 心tâm 故cố 。 師sư 知tri 弟đệ 子tử 心tâm 如như 是thị 。 則tắc 薄bạc 賤tiện 不bất 與dữ 。 故cố 不bất 和hòa 合hợp 。

復phục 次thứ 。 師sư 欲dục 至chí 他tha 方phương 。 路lộ 經kinh 嶮hiểm 難nạn 。 弟đệ 子tử 惜tích 身thân 命mạng 故cố 不bất 能năng 隨tùy 。 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 有hữu 身thân 。 然nhiên 後hậu 求cầu 法Pháp 。

弟đệ 子tử 欲dục 去khứ 。 亦diệc 如như 是thị 。

飢cơ 餓ngạ 。 穀cốc 貴quý 。 無vô 水thủy 處xứ 。 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 。 師sư 欲dục 至chí 豐phong 樂lạc 處xứ 。 弟đệ 子tử 欲dục 隨tùy 師sư 。 或hoặc 羞tu 愧quý 不bất 欲dục 將tương 去khứ 。 或hoặc 弟đệ 子tử 串xuyến 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 任nhậm 涉thiệp 遠viễn 。 或hoặc 道đạo 里lý 懸huyền 遠viễn 。

或hoặc 師sư 諳am 彼bỉ 國quốc 。 弟đệ 子tử 不bất 悉tất 。 謂vị 。

師sư 稱xưng 美mỹ 彼bỉ 國quốc 。 不bất 必tất 實thật 爾nhĩ 。

時thời 或hoặc 慮lự 師sư 謂vị 貪tham 飲ẩm 食thực 故cố 去khứ 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 師sư 語ngữ 弟đệ 子tử 。

如như 汝nhữ 所sở 聞văn 彼bỉ 。 國quốc 土độ 所sở 有hữu 。 不bất 必tất 盡tận 爾nhĩ 。 好hảo/hiếu 自tự 籌trù 量lượng 。 若nhược 自tự 欲dục 去khứ 者giả 便tiện 去khứ 。 無vô 以dĩ 財tài 物vật 豐phong 樂lạc 故cố 去khứ 。 至chí 彼bỉ 不bất 得đắc 隨tùy 意ý 。 勿vật 以dĩ 見kiến 怨oán 。

師sư 復phục 為vi 說thuyết 。

汝nhữ 聞văn 彼bỉ 國quốc 土độ 豐phong 樂lạc 故cố 去khứ 。 非phi 為vi 法pháp 故cố 。 不bất 須tu 隨tùy 我ngã 。

師sư 好hảo/hiếu 心tâm 止chỉ 弟đệ 子tử 。 不bất 知tri 是thị 壞hoại 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 因nhân 緣duyên 。 弟đệ 子tử 聞văn 是thị 說thuyết 。 敬kính 難nạn/nan 師sư 故cố 不bất 能năng 答đáp 。 便tiện 止chỉ 不bất 去khứ 。 故cố 不bất 和hòa 合hợp 。

師sư 復phục 欲dục 至chí 遠viễn 國quốc 。 彼bỉ 中trung 有hữu 種chủng 種chủng 虎hổ 狼lang 。 賊tặc 盜đạo 。 語ngứ 弟đệ 子tử 言ngôn 。

彼bỉ 間gian 多đa 難nạn/nan 。 汝nhữ 不bất 須tu 去khứ 。

弟đệ 子tử 聞văn 已dĩ 便tiện 止chỉ 。 師sư 但đãn 知tri 彼bỉ 有hữu 難nạn/nan 事sự 。 故cố 止chỉ 弟đệ 子tử 。 不bất 知tri 是thị 壞hoại 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 因nhân 緣duyên 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 遠viễn 國quốc 多đa 難nạn/nan 。 何hà 以dĩ 自tự 去khứ 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

師sư 彼bỉ 國quốc 生sanh 故cố 。 服phục 習tập 彼bỉ 土độ 。 能năng 自tự 防phòng 護hộ 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

彼bỉ 有hữu 好hảo/hiếu 師sư 。 經kinh 書thư 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 故cố 去khứ 。 師sư 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 身thân 自tự 死tử 則tắc 可khả 。 云vân 何hà 枉uổng 他tha 。

如như 是thị 等đẳng 因nhân 緣duyên 故cố 。 止chỉ 弟đệ 子tử 不bất 令linh 去khứ 。

師sư 多đa 有hữu 知tri 識thức 檀đàn 越việt 。 心tâm 生sanh 樂nhạo 著trước 。 弟đệ 子tử 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 不bất 著trước 檀đàn 越việt 。

師sư 常thường 隨tùy 時thời 問vấn 訊tấn 檀đàn 越việt 。 弟đệ 子tử 但đãn 欲dục 求cầu 法Pháp 。 不bất 喜hỷ 是thị 事sự 。 師sư 知tri 其kỳ 意ý 。 語ngữ 言ngôn 。

我ngã 有hữu 因nhân 緣duyên 。 不bất 得đắc 為vì 汝nhữ 說thuyết 法Pháp 。

弟đệ 子tử 聞văn 已dĩ 。 不bất 悅duyệt 。

師sư 貴quý 俗tục 緣duyên 。 不bất 貴quý 於ư 法pháp 。

是thị 不bất 和hòa 合hợp 。

【# 經kinh 】# 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 惡ác 魔ma 作tác 比Bỉ 丘Khâu 形hình 像tượng 來lai 。 方phương 便tiện 破phá 壞hoại 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 得đắc 令linh 書thư 。 持trì 。 讀đọc 。 誦tụng 。 說thuyết 。 正chánh 憶ức 念niệm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 惡ác 魔ma 作tác 比Bỉ 丘Khâu 形hình 像tượng 。 方phương 便tiện 破phá 壞hoại 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 得đắc 令linh 書thư 。 持trì 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。

佛Phật 言ngôn 。

惡ác 魔ma 作tác 比Bỉ 丘Khâu 形hình 像tượng 來lai 。 壞hoại 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 心tâm 。 令linh 遠viễn 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 作tác 是thị 言ngôn 。

如như 我ngã 所sở 說thuyết 經kinh 。 即tức 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 此thử 經Kinh 非phi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 中trung 破phá 壞hoại 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 時thời 。 有hữu 未vị 受thọ 記ký 菩Bồ 薩Tát 便tiện 墮đọa 疑nghi 。 墮đọa 疑nghi 故cố 不bất 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 受thọ 。 不bất 持trì 。 乃nãi 至chí 不bất 作tác 正chánh 憶ức 念niệm 。

不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 惡ác 魔ma 作tác 比Bỉ 丘Khâu 身thân 。 到đáo 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 實thật 際tế 作tác 證chứng 。 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 以dĩ 是thị 兩lưỡng 不bất 和hòa 合hợp 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 是thị 。 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 多đa 有hữu 魔ma 事sự 起khởi 。 留lưu 難nạn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 為vi 魔ma 事sự 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 當đương 覺giác 知tri 。 知tri 已dĩ 遠viễn 離ly 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 魔ma 事sự 留lưu 難nạn 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 當đương 覺giác 知tri 。 知tri 已dĩ 遠viễn 離ly 。

佛Phật 言ngôn 。

似tự 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 諸chư 魔ma 事sự 起khởi 。 似tự 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 似tự 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 似tự 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 似tự 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 似tự 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 魔ma 事sự 起khởi 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 當đương 覺giác 知tri 。 知tri 已dĩ 遠viễn 離ly 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 應ưng 行hành 經kinh 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 當đương 知tri 是thị 。 魔ma 事sự 而nhi 遠viễn 離ly 之chi 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 內nội 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 解giải 脫thoát 門môn 。 用dụng 是thị 法pháp 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。

如như 是thị 等đẳng 諸chư 經kinh 。 惡ác 魔ma 作tác 比Bỉ 丘Khâu 形hình 像tượng 。 方phương 便tiện 與dữ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 是thị 不bất 和hòa 合hợp 故cố 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 惡ác 魔ma 作tác 佛Phật 身thân 金kim 色sắc 丈trượng 光quang 。 到đáo 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 貪tham 著trước 貪tham 著trước 故cố 。 耗hao 減giảm 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 是thị 不bất 和hòa 合hợp 故cố 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 惡ác 魔ma 作tác 佛Phật 身thân 。 及cập 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 。 到đáo 菩Bồ 薩Tát 前tiền 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 起khởi 貪tham 著trước 意ý 。 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 於ư 當đương 來lai 。 世thế 亦diệc 當đương 如như 是thị 。 從tùng 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 為vi 說thuyết 法Pháp 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 貪tham 著trước 魔ma 身thân 故cố 。 耗hao 減giảm 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 不bất 得đắc 書thư 成thành 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 惡ác 魔ma 化hóa 作tác 無vô 數số 百bách 千thiên 萬vạn 。 億ức 菩Bồ 薩Tát 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 指chỉ 示thị 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。

善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 見kiến 已dĩ 貪tham 著trước 。 貪tham 著trước 故cố 耗hao 減giảm 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 當đương 知tri 是thị 為vi 魔ma 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 無vô 有hữu 色sắc 。 無vô 有hữu 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 若nhược 無vô 有hữu 色sắc 。 乃nãi 至chí 無vô 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 中trung 無vô 佛Phật 。 無vô 聲Thanh 聞Văn 。 無vô 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 無vô 菩Bồ 薩Tát 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 自tự 性tánh 空không 故cố 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 書thư 是thị 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 受thọ 。 讀đọc 。 誦tụng 。 說thuyết 。 正chánh 憶ức 念niệm 時thời 。 多đa 有hữu 留lưu 難nạn 起khởi 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 閻Diêm 浮Phù 提Đề 中trung 珍trân 寶bảo 。

金kim 。 銀ngân 。 琉lưu 璃ly 。 車xa 璩cừ 。 馬mã 瑙não 。 珊san 瑚hô 等đẳng 寶bảo 。 多đa 難nạn/nan 多đa 賊tặc 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 書thư 是thị 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 時thời 。 多đa 賊tặc 。 多đa 留lưu 難nạn 起khởi 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

如như 是thị 。

世Thế 尊Tôn 。 閻Diêm 浮Phù 提Đề 中trung 珍trân 寶bảo 。

金kim 。 銀ngân 。 琉lưu 璃ly 。 車xa 璩cừ 。 馬mã 瑙não 。 珊san 瑚hô 等đẳng 。 多đa 賊tặc 。 多đa 難nạn/nan 。

世Thế 尊Tôn 。

善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 亦diệc 如như 是thị 。 書thư 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 時thời 。 多đa 賊tặc 。 多đa 留lưu 難nạn 起khởi 。 多đa 有hữu 魔ma 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 愚ngu 癡si 人nhân 為vi 魔ma 所sở 使sử 。

善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 書thư 是thị 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 時thời 。 破phá 壞hoại 。 令linh 遠viễn 離ly 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 愚ngu 癡si 人nhân 少thiểu 智trí 少thiểu 慧tuệ 。 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 時thời 。 破phá 壞hoại 。 令linh 遠viễn 離ly 。

是thị 愚ngu 癡si 人nhân 心tâm 不bất 樂nhạo 大đại 法pháp 。 是thị 故cố 不bất 書thư 是thị 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 受thọ 。 不bất 讀đọc 。 不bất 誦tụng 。 不bất 正chánh 憶ức 念niệm 。 不bất 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 亦diệc 壞hoại 他tha 人nhân 。 令linh 不bất 得đắc 書thư 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 如như 說thuyết 修tu 行hành 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 新tân 發phát 大Đại 乘Thừa 意ý 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 為vi 魔ma 所sở 使sử 。 不bất 種chúng 善thiện 根căn 。 不bất 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 不bất 隨tùy 善Thiện 知Tri 識Thức 故cố 。 不bất 書thư 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 不bất 正chánh 憶ức 念niệm 。 而nhi 作tác 留lưu 難nạn 。

是thị 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 少thiểu 智trí 少thiểu 慧tuệ 。 心tâm 不bất 樂nhạo 大đại 法pháp 。 是thị 故cố 不bất 能năng 。 書thư 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 魔ma 事sự 起khởi 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 能năng 書thư 是thị 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 時thời 。 魔ma 事sự 不bất 起khởi 。 能năng 具cụ 足túc 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 具cụ 足túc 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 當đương 知tri 佛Phật 力lực 故cố 。 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 能năng 書thư 是thị 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 亦diệc 能năng 具cụ 足túc 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 內nội 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 具cụ 足túc 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。 佛Phật 十Thập 力Lực 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 十thập 方phương 現hiện 在tại 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 諸chư 佛Phật 亦diệc 助trợ 。 是thị 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 令linh 得đắc 書thư 是thị 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。

十thập 方phương 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 擁ủng 護hộ 祐hựu 助trợ 。 是thị 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 書thư 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

魔ma 作tác 大đại 沙Sa 門Môn 形hình 。 有hữu 重trọng 威uy 德đức 。 令linh 人nhân 受thọ 其kỳ 語ngữ 。

多đa 持trì 經Kinh 卷quyển 。 與dữ 眾chúng 弟đệ 子tử 俱câu 。 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 我ngã 經kinh 所sở 說thuyết 真chân 實thật 佛Phật 語ngữ 。 汝nhữ 先tiên 聞văn 者giả 不bất 實thật 。 非phi 佛Phật 所sở 說thuyết 。 呵ha 毀hủy 先tiên 經kinh 。 種chủng 種chủng 自tự 讚tán 所sở 說thuyết 。

鈍độn 根căn 菩Bồ 薩Tát 信tín 受thọ 是thị 語ngữ 。 生sanh 邪tà 見kiến 。 若nhược 利lợi 根căn 未vị 得đắc 受thọ 記ký 者giả 生sanh 疑nghi 。

何hà 以dĩ 故cố 。

諸chư 佛Phật 畢tất 竟cánh 空không 無vô 相tướng 。 智trí 慧tuệ 難nan 解giải 。 故cố 不bất 和hòa 合hợp 。

或hoặc 時thời 魔ma 語ngữ 菩Bồ 薩Tát 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 廣quảng 說thuyết 但đãn 是thị 空không 。 汝nhữ 常thường 習tập 此thử 空không 。 於ư 中trung 得đắc 證chứng 。 不bất 得đắc 證chứng 。 云vân 何hà 作tác 佛Phật 。 作tác 佛Phật 法pháp 。 先tiên 行hành 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 等đẳng 。 修tu 三tam 十thập 二nhị 相tướng 福phước 德đức 。 坐tọa 道Đạo 場Tràng 時thời 。 爾nhĩ 乃nãi 用dụng 空không 。

菩Bồ 薩Tát 或hoặc 信tín 或hoặc 疑nghi 。 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà

似tự 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật

名danh 魔ma 事sự 。

答đáp 曰viết 。

如như 相tương 似tự 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 說thuyết 。

復phục 次thứ 。 以dĩ 著trước 心tâm 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 名danh 。

似tự

聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 經Kinh 。 無vô 有hữu 慈từ 悲bi 。 不bất 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 但đãn 欲dục 自tự 度độ 。 雖tuy 是thị 好hảo/hiếu 事sự 。 破phá 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 故cố 名danh 魔ma 事sự 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 見kiến 佛Phật 身thân 。 則tắc 信tín 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 云vân 何hà 名danh 魔ma 事sự 。

答đáp 曰viết 。

一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 取thủ 相tương/tướng 。 皆giai 是thị 魔ma 事sự 。

是thị 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 未vị 應ưng 見kiến 佛Phật 身thân 。 魔ma 作tác 佛Phật 妙diệu 形hình 。 菩Bồ 薩Tát 心tâm 著trước 。 為vi 是thị 好hảo/hiếu 身thân 故cố 行hành 道Đạo 。 如như 未vị 離ly 欲dục 人nhân 。 見kiến 天thiên 女nữ 形hình 。 深thâm 心tâm 染nhiễm 著trước 。 不bất 能năng 堪kham 受thọ 天thiên 欲dục 。 迷mê 悶muộn 而nhi 死tử 。 是thị 故cố 魔ma 願nguyện 得đắc 滿mãn 。

菩Bồ 薩Tát 雖tuy 得đắc 少thiểu 淨tịnh 心tâm 。 而nhi 失thất 實thật 相tướng 智trí 慧tuệ 。 如như 人nhân 手thủ 捉tróc 重trọng/trùng 寶bảo 。 有hữu 人nhân 以dĩ 少thiểu 金kim 誑cuống 之chi 。 捨xả 大đại 價giá 寶bảo 而nhi 取thủ 賤tiện 物vật 。 是thị 名danh 。

耗hao 減giảm

魔ma 作tác 佛Phật 身thân 。 將tương 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 示thị 多đa 菩Bồ 薩Tát 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 如như 上thượng 。

此thử 中trung 佛Phật 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

色sắc 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 自tự 性tánh 空không 。

復phục 次thứ 。 眾chúng 會hội 生sanh 疑nghi 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 無vô 上thượng 法Pháp 。 多đa 有hữu 利lợi 益ích 。 云vân 何hà 有hữu 人nhân 憎tăng 嫉tật 。

是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 譬thí 喻dụ 。

如như 閻Diêm 浮Phù 提Đề 金kim 銀ngân 等đẳng 。 多đa 怨oán 多đa 賊tặc 。 為vi 是thị 故cố 出xuất 。 不bất 為vi 瓦ngõa 石thạch 等đẳng 生sanh 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 佛Phật 法Pháp 藏tạng 中trung 妙diệu 寶bảo 。 微vi 妙diệu 甚thậm 深thâm 。 懈giải 怠đãi 鈍độn 根căn 者giả 所sở 不bất 解giải 。 是thị 故cố 呰tử 毀hủy 。

魔ma 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 多đa 令linh 眾chúng 生sanh 入nhập 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 魔ma 作tác 怨oán 賊tặc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 喜hỷ 受thọ 佛Phật 教giáo 。 述thuật 其kỳ 所sở 說thuyết 毀hủy 呰tử 破phá 壞hoại 般Bát 若Nhã 者giả 。

世Thế 尊Tôn 。 是thị 狂cuồng 癡si 之chi 人nhân 為vi 魔ma 所sở 使sử 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 以dĩ 少thiểu 智trí 故cố 。 不bất 能năng 通thông 達đạt 佛Phật 意ý 。 是thị 人nhân 無vô 有hữu 大đại 心tâm 。 不bất 知tri 清thanh 淨tịnh 法Pháp 味vị 。 但đãn 知tri 三tam 相tương/tướng 。

貪tham 味vị 。 婬dâm 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 。 如như 畜súc 生sanh 法pháp 。 與dữ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 生sanh 留lưu 難nạn 。

佛Phật 可khả 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 說thuyết 。 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 書thư 般Bát 若Nhã 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 魔ma 事sự 不bất 起khởi 。 當đương 知tri 是thị 佛Phật 力lực 。 亦diệc 是thị 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 所sở 擁ủng 護hộ 。 而nhi 能năng 具cụ 足túc 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 亦diệc 是thị 十thập 方phương 現hiện 在tại 佛Phật 力lực 。

何hà 以dĩ 故cố 。

魔ma 是thị 欲dục 界giới 主chủ 。 世thế 間gian 福phước 德đức 。 智trí 慧tuệ 具cụ 足túc 。 魔ma 是thị 世thế 間gian 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。

色sắc 界giới 諸chư 天thiên 。 雖tuy 有hữu 邪tà 見kiến 。 常thường 入nhập 禪thiền 定định 故cố 心tâm 柔nhu 軟nhuyễn 。 不bất 能năng 有hữu 所sở 破phá 壞hoại 。

無vô 色sắc 界giới 中trung 無vô 形hình 故cố 。 又hựu 心tâm 微vi 細tế 。 不bất 能năng 有hữu 所sở 作tác 。

下hạ 諸chư 天thiên 無vô 有hữu 力lực 勢thế 故cố 。 不bất 能năng 如như 是thị 破phá 壞hoại 。

是thị 魔ma 先tiên 世thế 業nghiệp 因nhân 緣duyên 力lực 。 又hựu 住trú 處xứ 因nhân 緣duyên 。 他tha 作tác 奪đoạt 取thủ 。 是thị 中trung 賊tặc 主chủ 名danh 為vi 魔ma 。 是thị 魔ma 相tương/tướng 爾nhĩ 。 破phá 壞hoại 好hảo/hiếu 事sự 。

初sơ 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 福phước 德đức 。 智trí 慧tuệ 薄bạc 故cố 惜tích 身thân 。 若nhược 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 擁ủng 護hộ 佐tá 助trợ 者giả 。 不bất 能năng 成thành 。 是thị 故cố 諸chư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 天thiên 為vi 破phá 壞hoại 魔ma 事sự 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 或hoặc 覺giác 。 或hoặc 不bất 覺giác 。 如như 賊tặc 繞nhiễu 城thành 。 大đại 人nhân 守thủ 護hộ 。 小tiểu 兒nhi 不bất 覺giác 。

略lược 說thuyết 魔ma 事sự 如như 是thị 。 廣quảng 說thuyết 則tắc 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。

然nhiên 佛Phật 意ý 但đãn 欲dục 令linh 行hành 者giả 成thành 般Bát 若Nhã 大đại 事sự 。 是thị 故cố 師sư 。 徒đồ 宜nghi 應ưng 和hòa 合hợp 。 一nhất 切thiết 惡ác 事sự 。 不bất 應ưng 計kế 念niệm 。

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 佛Phật 母Mẫu 品Phẩm 第đệ 四tứ 十thập 八bát

【# 經Kinh 】#

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

譬thí 如như 母mẫu 人nhân 有hữu 子tử 若nhược 五ngũ 。 若nhược 十thập 。 若nhược 二nhị 十thập 。 若nhược 三tam 十thập 。 若nhược 四tứ 十thập 。 若nhược 五ngũ 十thập 。 若nhược 百bách 。 若nhược 千thiên 。 母mẫu 中trung 得đắc 病bệnh 。 諸chư 子tử 各các 各các 勤cần 求cầu 救cứu 療liệu 。 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 等đẳng 云vân 何hà 。 令linh 母mẫu 得đắc 安an 。 無vô 諸chư 患hoạn 苦khổ 。 不bất 樂nhạo 之chi 事sự 。 風phong 寒hàn 。 冷lãnh 熱nhiệt 。 蚊văn 虻manh 。 蛇xà 蚖ngoan 。 侵xâm 犯phạm 母mẫu 身thân 。 是thị 我ngã 等đẳng 憂ưu 。

其kỳ 諸chư 子tử 等đẳng 常thường 求cầu 樂nhạc 具cụ 。 供cúng 養dường 其kỳ 母mẫu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 生sanh 育dục 我ngã 等đẳng 。 示thị 我ngã 世thế 間gian 。

如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 常thường 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 。 視thị 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。 十thập 方phương 現hiện 在tại 諸chư 佛Phật 。 亦diệc 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 常thường 視thị 是thị 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 能năng 與dữ 諸chư 佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 諸chư 佛Phật 常thường 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 。 視thị 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

又hựu 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 內nội 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 能năng 生sanh 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。 能năng 生sanh 佛Phật 十Thập 力Lực 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

如như 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 阿A 那Na 含Hàm 。 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 諸chư 佛Phật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 所sở 有hữu 諸chư 佛Phật 。 已dĩ 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 今kim 得đắc 。 當đương 得đắc 。 皆giai 因nhân 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 因nhân 緣duyên 故cố 得đắc 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 求cầu 佛Phật 道Đạo 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 書thư 是thị 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 諸chư 佛Phật 常thường 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 視thị 是thị 人nhân 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 求cầu 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 諸chư 十thập 方phương 佛Phật 常thường 守thủ 護hộ 。 令linh 不bất 退thoái 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

如như 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。

世Thế 尊Tôn 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 云vân 何hà 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。

云vân 何hà 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。

云vân 何hà 諸chư 佛Phật 。 從tùng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 生sanh 。

云vân 何hà 諸chư 佛Phật 。 說thuyết 世thế 間gian 相tướng 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 生sanh 佛Phật 十Thập 力Lực 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 得đắc 是thị 諸chư 法pháp 。 故cố 名danh 為vi 佛Phật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 故cố 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 佛Phật 說thuyết 五ngũ 眾chúng 是thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 說thuyết 五ngũ 眾chúng 相tướng 。 云vân 何hà 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 示thị 五ngũ 眾chúng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 示thị 五ngũ 眾chúng 破phá 。 不bất 示thị 五ngũ 眾chúng 壞hoại 。 不bất 示thị 生sanh 。 不bất 示thị 滅diệt 。 不bất 示thị 垢cấu 。 不bất 示thị 淨tịnh 。 不bất 示thị 增tăng 。 不bất 示thị 減giảm 。 不bất 示thị 入nhập 。 不bất 示thị 出xuất 。 不bất 示thị 過quá 去khứ 。 不bất 示thị 未vị 來lai 。 不bất 示thị 現hiện 在tại 。

何hà 以dĩ 故cố 。 空không 相tướng 不bất 破phá 。 不bất 壞hoại 。 無vô 相tướng 相tương/tướng 。 無vô 作tác 相tương/tướng 不bất 破phá 。 不bất 壞hoại 。 不bất 起khởi 法pháp 。 不bất 生sanh 法pháp 。 無vô 所sở 有hữu 法pháp 性tánh 法pháp 。 不bất 破phá 。 不bất 壞hoại 。 相tương/tướng 如như 是thị 示thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 說thuyết 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 佛Phật 因nhân 深thâm 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 悉tất 知tri 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 心tâm 所sở 行hành 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 無vô 眾chúng 生sanh 。 無vô 眾chúng 生sanh 名danh 。 無vô 色sắc 。 無vô 色sắc 名danh 。 無vô 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 無vô 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 名danh 。 無vô 眼nhãn 乃nãi 至chí 無vô 意ý 。 無vô 眼nhãn 識thức 乃nãi 至chí 無vô 意ý 識thức 。 無vô 眼nhãn 觸xúc 乃nãi 至chí 無vô 意ý 觸xúc 。 乃nãi 至chí 無vô 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 無vô 一Nhất 切Thiết 智Trí 名danh 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 示thị 世thế 間gian 相tương/tướng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 示thị 色sắc 。 不bất 示thị 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 乃nãi 至chí 不bất 示thị 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 尚thượng 無vô 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 何hà 況huống 色sắc 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 名danh 數số 。 若nhược 有hữu 色sắc 。 若nhược 無vô 色sắc 。 若nhược 有hữu 想tưởng 。 若nhược 無vô 想tưởng 。 若nhược 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。 若nhược 此thử 間gian 世thế 界giới 。 若nhược 遍biến 十thập 方phương 世thế 界giới 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 若nhược 攝nhiếp 心tâm 。 若nhược 亂loạn 心tâm 。 是thị 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 佛Phật 如như 實thật 知tri 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 云vân 何hà 佛Phật 知tri 眾chúng 生sanh 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 相tương/tướng 。 以dĩ 法pháp 相tướng 故cố 知tri 。

用dụng 何hà 等đẳng 法pháp 相tướng 故cố 知tri 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 法pháp 相tướng 中trung 尚thượng 無vô 法pháp 相tướng 相tương/tướng 。 何hà 況huống 有hữu 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 法pháp 相tướng 故cố 。 佛Phật 知tri 眾chúng 生sanh 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 知tri 眾chúng 生sanh 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。 云vân 何hà 知tri 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 盡tận 相tương/tướng 故cố 知tri 。 以dĩ 無vô 染nhiễm 相tướng 故cố 知tri 。 以dĩ 滅diệt 相tương/tướng 故cố 知tri 。 以dĩ 斷đoạn 相tương/tướng 故cố 知tri 。 以dĩ 寂tịch 相tương/tướng 故cố 知tri 。 以dĩ 離ly 相tương/tướng 故cố 知tri 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 知tri 眾chúng 生sanh 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 知tri 眾chúng 生sanh 染nhiễm 心tâm 。 如như 實thật 知tri 染nhiễm 心tâm 。 瞋sân 心tâm 。 癡si 心tâm 。 如như 實thật 知tri 瞋sân 心tâm 。 癡si 心tâm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 佛Phật 知tri 眾chúng 生sanh 染nhiễm 心tâm 。 如như 實thật 知tri 染nhiễm 心tâm 。 瞋sân 心tâm 。 癡si 心tâm 。 如như 實thật 知tri 瞋sân 心tâm 。 癡si 心tâm 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

染nhiễm 心tâm 如như 實thật 相tướng 。 則tắc 無vô 染nhiễm 心tâm 相tương/tướng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如như 實thật 相tướng 中trung 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 當đương 得đắc 染nhiễm 心tâm 。 不bất 染nhiễm 心tâm 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 瞋sân 心tâm 。 癡si 心tâm 如như 實thật 相tướng 。 則tắc 無vô 瞋sân 。 無vô 癡si 相tương/tướng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如như 實thật 相tướng 中trung 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 當đương 得đắc 瞋sân 心tâm 。 不bất 瞋sân 心tâm 。 癡si 心tâm 。 不bất 癡si 心tâm 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 眾chúng 生sanh 染nhiễm 心tâm 。 如như 實thật 知tri 染nhiễm 心tâm 。 瞋sân 心tâm 。 癡si 心tâm 。 如như 實thật 知tri 瞋sân 心tâm 。 癡si 心tâm 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 眾chúng 生sanh 無vô 染nhiễm 心tâm 。 如như 實thật 知tri 無vô 染nhiễm 心tâm 。 無vô 瞋sân 心tâm 。 無vô 癡si 心tâm 。 如như 實thật 知tri 無vô 瞋sân 心tâm 。 無vô 癡si 心tâm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 眾chúng 生sanh 無vô 染nhiễm 心tâm 。 如như 實thật 知tri 無vô 染nhiễm 心tâm 。 無vô 瞋sân 心tâm 。 如như 實thật 知tri 無vô 瞋sân 心tâm 。 無vô 癡si 心tâm 。 如như 實thật 知tri 無vô 癡si 心tâm 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

是thị 心tâm 無vô 染nhiễm 相tướng 中trung 。 染nhiễm 相tướng 。 不bất 染nhiễm 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。

何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 二nhị 心tâm 不bất 俱câu 故cố 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 眾chúng 生sanh 無vô 染nhiễm 心tâm 。 如như 實thật 知tri 無vô 染nhiễm 心tâm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 無vô 瞋sân 心tâm 。 無vô 癡si 心tâm 相tương/tướng 中trung 。 癡si 心tâm 。 不bất 癡si 心tâm 不bất 可khả 得đắc 。

何hà 以dĩ 故cố 。 二nhị 心tâm 不bất 俱câu 故cố 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 眾chúng 生sanh 無vô 瞋sân 心tâm 。 無vô 癡si 心tâm 。 如như 實thật 知tri 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 眾chúng 生sanh 廣quảng 心tâm 。 如như 實thật 知tri 廣quảng 心tâm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 佛Phật 因nhân 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 眾chúng 生sanh 廣quảng 心tâm 。 如như 實thật 知tri 廣quảng 心tâm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 知tri 諸chư 眾chúng 生sanh 。 心tâm 相tương/tướng 不bất 廣quảng 不bất 狹hiệp 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 心tâm 相tương 離ly 故cố 。 是thị 心tâm 不bất 廣quảng 乃nãi 至chí 。 不bất 來lai 不bất 去khứ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 心tâm 性tánh 無vô 故cố 。 誰thùy 作tác 廣quảng 誰thùy 作tác 狹hiệp 。 乃nãi 至chí 來lai 去khứ 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 眾chúng 生sanh 廣quảng 心tâm 。 如như 實thật 知tri 廣quảng 心tâm 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 眾chúng 生sanh 大đại 心tâm 。 如như 實thật 知tri 大đại 心tâm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 佛Phật 因nhân 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 眾chúng 生sanh 大đại 心tâm 。 如như 實thật 知tri 大đại 心tâm 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 見kiến 眾chúng 生sanh 心tâm 來lai 相tương/tướng 。 去khứ 相tương/tướng 。 不bất 見kiến 眾chúng 生sanh 心tâm 生sanh 相tương/tướng 。 滅diệt 相tương/tướng 。 住trụ 相tương/tướng 。 異dị 相tướng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 諸chư 心tâm 性tánh 無vô 故cố 。 誰thùy 來lai 誰thùy 去khứ 。 誰thùy 生sanh 滅diệt 住trụ 異dị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 眾chúng 生sanh 大đại 心tâm 。 如như 實thật 知tri 大đại 心tâm 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 心tâm 。 如như 實thật 知tri 無vô 量lượng 心tâm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 佛Phật 因nhân 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 心tâm 。 如như 實thật 知tri 無vô 量lượng 心tâm 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 知tri 是thị 眾chúng 生sanh 心tâm 。 不bất 見kiến 住trụ 。 不bất 見kiến 不bất 住trụ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 無vô 量lượng 心tâm 相tương/tướng 。 無vô 依y 止chỉ 故cố 。 誰thùy 有hữu 住trụ 不bất 住trú 處xứ 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 心tâm 。 如như 實thật 知tri 無vô 量lượng 心tâm 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 見kiến 心tâm 。 如như 實thật 知tri 不bất 可khả 見kiến 心tâm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 佛Phật 因nhân 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 見kiến 心tâm 。 如như 實thật 知tri 不bất 可khả 見kiến 心tâm 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

眾chúng 生sanh 心tâm 是thị 無vô 相tướng 。 佛Phật 如như 實thật 知tri 無vô 相tướng 。 自tự 相tương/tướng 空không 故cố 。

復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 知tri 眾chúng 生sanh 。 心tâm 五ngũ 眼nhãn 不bất 能năng 見kiến 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 見kiến 心tâm 。 如như 實thật 知tri 不bất 可khả 見kiến 心tâm 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

上thượng 說thuyết 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 及cập 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 擁ủng 護hộ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 正chánh 憶ức 念niệm 。 不bất 令linh 魔ma 得đắc 其kỳ 便tiện 。

會hội 中trung 聽thính 者giả 。 聞văn 是thị 事sự 已dĩ 。 或hoặc 作tác 是thị 念niệm 。

諸chư 佛Phật 阿a 耨nậu 陀đà 羅la 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 於ư 諸chư 法Pháp 及cập 眾chúng 生sanh 。 無vô 憎tăng 無vô 愛ái 。 何hà 以dĩ 故cố 擁ủng 護hộ 書thư 持trì 般Bát 若Nhã 乃nãi 至chí 。 正chánh 憶ức 念niệm 者giả 。

是thị 故cố 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 為vi 說thuyết 譬thí 喻dụ 。

如như 子tử 知tri 恩ân 故cố 。 守thủ 護hộ 其kỳ 母mẫu 。 般Bát 若Nhã 是thị 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 母mẫu 故cố 。 若nhược 有hữu 魔ma 等đẳng 留lưu 難nạn 。 欲dục 破phá 壞hoại 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 諸chư 佛Phật 雖tuy 行hành 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 知tri 恩ân 分phần/phân 故cố 。 用dụng 慈từ 悲bi 心tâm 常thường 念niệm 。 用dụng 佛Phật 眼nhãn 常thường 見kiến 。 守thủ 護hộ 是thị 行hành 般Bát 若Nhã 者giả 。 令linh 得đắc 增tăng 益ích 。 不bất 失thất 佛Phật 道Đạo 。

此thử 中trung 佛Phật 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

諸chư 賢hiền 聖thánh 及cập 賢hiền 聖thánh 法pháp 皆giai 從tùng 般Bát 若Nhã 中trung 生sanh 。

問vấn 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 四tứ 種chủng 。 佛Phật 何hà 以dĩ 止chỉ 答đáp 三tam 事sự 。 而nhi 不bất 說thuyết 。

諸chư 佛Phật 從tùng 般Bát 若Nhã 中trung 生sanh

答đáp 曰viết 。

般Bát 若Nhã 生sanh 諸chư 佛Phật 。 諸chư 佛Phật 從tùng 般Bát 若Nhã 生sanh 。 義nghĩa 無vô 異dị 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

諸chư 法pháp 和hòa 合hợp 故cố 能năng 生sanh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật 。 有hữu 人nhân 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 及cập 眾chúng 行hành 。 得đắc 成thành 佛Phật 。 初sơ 謂vị 作tác 者giả 。 二nhị 謂vị 法pháp 。

若nhược 言ngôn

墮đọa 枝chi 殺sát 人nhân

若nhược 言ngôn 。

墮đọa 樹thụ 殺sát 人nhân

以dĩ 是thị 事sự 同đồng 。 故cố 不bất 別biệt 答đáp 。 若nhược 說thuyết 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 生sanh 諸chư 佛Phật

即tức 說thuyết 。

諸chư 佛Phật 從tùng 般Bát 若Nhã 生sanh

問vấn 曰viết 。

如như 餘dư 經kinh 說thuyết 。

五ngũ 眾chúng 破phá 壞hoại 。 故cố 名danh 世thế 間gian 。 此thử 中trung 何hà 以dĩ 言ngôn 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 示thị 五ngũ 眾chúng 。 無vô 破phá 。 壞hoại 。 生sanh 。 滅diệt 等đẳng 。

答đáp 曰viết 。

彼bỉ 是thị 小Tiểu 乘Thừa 事sự 。 此thử 是thị 大Đại 乘Thừa 事sự 。

小Tiểu 乘Thừa 法pháp 多đa 說thuyết 無vô 常thường 。 大Đại 乘Thừa 法Pháp 中trung 。 多đa 說thuyết 法Pháp 空không 。

小Tiểu 乘Thừa 法pháp 中trung 。 先tiên 說thuyết 無vô 常thường 。 後hậu 說thuyết 法Pháp 空không 。 大Đại 乘Thừa 法Pháp 中trung 。 初sơ 便tiện 說thuyết 法Pháp 空không 。

小Tiểu 乘Thừa 法pháp 中trung 說thuyết 無vô 常thường 。 令linh 眾chúng 生sanh 怖bố 畏úy 。 大Đại 乘Thừa 則tắc 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 說thuyết 無vô 破phá 壞hoại 等đẳng 。

此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 終chung 不bất 破phá 。 不bất 壞hoại 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 如như 是thị 等đẳng 世thế 間gian 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 。 五ngũ 眾chúng 名danh 世thế 間gian 。 眾chúng 生sanh 身thân 形hình 色sắc 易dị 知tri 。 餘dư 心tâm 數số 法pháp 無vô 。 形hình 故cố 難nan 知tri 。

是thị 故cố 佛Phật 語ngứ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。 心tâm 所sở 行hành 皆giai 知tri 。

深thâm 般Bát 若Nhã 中trung 雖tuy 無vô 眾chúng 生sanh 及cập 色sắc 等đẳng 法pháp 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 方phương 便tiện 力lực 。 而nhi 能năng 知tri 眾chúng 生sanh 心tâm 所sở 行hành 。

是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 中trung 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 不bất 示thị 色sắc 等đẳng 法pháp 。 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

此thử 中trung 佛Phật 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 尚thượng 無vô 般Bát 若Nhã 相tương/tướng 。 何hà 況huống 色sắc 等đẳng 法pháp 。

復phục 次thứ 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 示thị 世thế 間gian

者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 若nhược 色sắc 。 若nhược 無vô 色sắc 。

色sắc

者giả 。 欲dục 。 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 。

無vô 色sắc

者giả 。 無vô 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 。

有hữu 想tưởng

者giả 。 除trừ 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 及cập 非phi 有hữu 想tưởng 。 非phi 無vô 想tưởng 天thiên 。 餘dư 者giả 是thị 有hữu 想tưởng 。

無vô 想tưởng

者giả 。 是thị 無vô 想tưởng 眾chúng 生sanh 。

非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng

者giả 。 是thị 有hữu 頂đảnh 處xứ 天thiên 。

此thử 間gian 世thế 界giới

者giả 。 是thị 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

遍biến 十thập 方phương

者giả 。 餘dư 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 世thế 界giới 。

是thị 世thế 界giới 六lục 道đạo 中trung 。 三tam 世thế 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 悉tất 知tri 其kỳ 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 聞văn 已dĩ 。 心tâm 疑nghi 怪quái 。

諸chư 佛Phật 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 寂tịch 滅diệt 諸chư 法pháp 空không 。 今kim 云vân 何hà 遍biến 知tri 無vô 始thỉ 無vô 邊biên 眾chúng 生sanh 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。 佛Phật 心tâm 一nhất 。 眾chúng 生sanh 心tâm 無vô 量lượng 種chủng 。 云vân 何hà 一nhất 時thời 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 。

以dĩ 是thị 故cố 。 問vấn 。

佛Phật 云vân 何hà 知tri 。

佛Phật 答đáp 。

諸chư 法pháp 實thật 相tướng 智trí 慧tuệ 故cố 。 知tri 眾chúng 生sanh 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。

何hà 等đẳng 是thị 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。

答đáp 曰viết 。

所sở 謂vị 畢tất 竟cánh 空không 。 是thị 畢tất 竟cánh 空không 。 畢tất 竟cánh 空không 性tánh 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。

問vấn 曰viết 。

諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 畢tất 竟cánh 空không 中trung 。 無vô 分phân 別biệt 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 佛Phật 云vân 何hà 知tri 其kỳ 心tâm 。

答đáp 曰viết 。

此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 。

諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 性tánh 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 是thị 智trí 慧tuệ 。 知tri 眾chúng 生sanh 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 空không 性tánh 可khả 得đắc 。 應ưng 有hữu 難nạn/nan 。 空không 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 云vân 何hà 作tác 難nạn/nan 。

今kim 。 佛Phật 過quá 一nhất 切thiết 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 虛hư 妄vọng 法pháp 。 安an 住trụ 實thật 相tướng 。 如như 實thật 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 。 眾chúng 生sanh 心tâm 住trụ 虛hư 妄vọng 法pháp 中trung 故cố 。 不bất 能năng 知tri 他tha 眾chúng 生sanh 如như 實thật 。

先tiên 略lược 說thuyết

知tri 他tha 心tâm

次thứ 分phân 別biệt 眾chúng 生sanh 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。 所sở 謂vị 三tam 毒độc 。 無vô 三tam 毒độc 者giả 。 廣quảng 。 大đại 。 無vô 量lượng 。 不bất 可khả 見kiến 。 出xuất 。 沒một 。 屈khuất 。 申thân 等đẳng 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 事sự 事sự 問vấn 。 初sơ 答đáp 以dĩ 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 故cố 。 知tri 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。

次thứ 以dĩ 盡tận 。 無vô 染nhiễm 。 滅diệt 。 斷đoạn 。 寂tịch 。 離ly 故cố 知tri 。

盡tận

者giả 。 無vô 常thường 慧tuệ 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 是thị 。 無vô 常thường 慧tuệ 心tâm 。

離ly

一nhất 切thiết 世thế 間gian

染nhiễm

用dụng 世thế 間gian 道đạo 遮già 滅diệt 結kết 使sử 。 是thị 名danh 。

滅diệt

用dụng 無vô 漏lậu 道Đạo 斷đoạn 。 故cố 名danh 。

斷đoạn

斷đoạn 諸chư 結kết 使sử 已dĩ 。 觀quán 涅Niết 槃Bàn 。

寂tịch 滅diệt

離ly

相tương/tướng 。

以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 得đắc 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 以dĩ 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 知tri 他tha 攝nhiếp 心tâm 。 亂loạn 心tâm 皆giai 是thị 實thật 相tướng 。

復phục 次thứ 。 是thị 心tâm 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 未vị 來lai 無vô 故cố 不bất 可khả 知tri 。 現hiện 在tại 念niệm 念niệm 滅diệt 。 住trụ 時thời 無vô 故cố 不bất 可khả 知tri 。

凡phàm 夫phu 人nhân 取thủ 相tướng 分phân 別biệt 。 於ư 三tam 世thế 中trung 憶ức 想tưởng 。 妄vọng 見kiến 謂vị 知tri 心tâm 念niệm 。

以dĩ 盡tận 門môn 觀quán 。 即tức 是thị 畢tất 竟cánh 空không 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 無vô 所sở 著trước 。 是thị 時thời 得đắc 道Đạo 。 知tri 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 則tắc 如như 實thật 知tri 他tha 心tâm 。

染nhiễm 心tâm

者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 入nhập 法pháp 性tánh 中trung 皆giai 清thanh 淨tịnh 。 是thị 故cố 說thuyết 染nhiễm 心tâm 實thật 相tướng 。 是thị 中trung 無vô 染nhiễm 心tâm 。

何hà 以dĩ 故cố 。

如như 實thật 中trung 無vô 心tâm 。 無vô 心tâm 數số 法pháp 。 何hà 況huống 染nhiễm 心tâm 。

瞋sân 心tâm 。 癡si 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。

無vô 染nhiễm 心tâm 相tương/tướng 中trung 。 是thị 中trung 無vô 有hữu 染nhiễm 心tâm 相tương/tướng 。 染nhiễm 心tâm 從tùng 本bổn 來lai 無vô 故cố 。 亦diệc 無vô 不bất 染nhiễm 心tâm 。 無vô 染nhiễm 心tâm 是thị 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 無vô 所sở 分phân 別biệt 。

此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。 二nhị 心tâm 不bất 俱câu 故cố 。

眾chúng 生sanh 法pháp 。 心tâm 心tâm 次thứ 第đệ 生sanh 。 無vô 染nhiễm 心tâm 時thời 則tắc 無vô 染nhiễm 心tâm 。

何hà 以dĩ 故cố 。 過quá 去khứ 染nhiễm 心tâm 已dĩ 滅diệt 。 未vị 來lai 未vị 有hữu 。 現hiện 在tại 無vô 染nhiễm 心tâm 。 則tắc 無vô 有hữu 染nhiễm 心tâm 。 染nhiễm 心tâm 無vô 故cố 。 亦diệc 無vô 不bất 染nhiễm 心tâm 。 相tương 待đãi 法pháp 無vô 故cố 。

是thị 故cố 無vô 染nhiễm 實thật 相tướng 中trung 無vô 有hữu 染nhiễm 心tâm 。 不bất 染nhiễm 心tâm 。

無vô 瞋sân 心tâm 。 無vô 癡si 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。

廣quảng 狹hiệp 。 增tăng 減giảm 心tâm 。 皆giai 是thị 眾chúng 生sanh 。 取thủ 相tướng 分phân 別biệt 。 佛Phật 不bất 如như 是thị 知tri 。

何hà 以dĩ 故cố 。

是thị 心tâm 無vô 色sắc 無vô 形hình 。 無vô 住trú 處xứ 。 念niệm 念niệm 滅diệt 。 則tắc 無vô 廣quảng 狹hiệp 增tăng 減giảm 差sai 別biệt 。

此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。

心tâm 性tánh 相tướng 無vô 故cố 。 廣quảng 狹hiệp 等đẳng 不bất 可khả 得đắc 。

廣quảng 狹hiệp 。 增tăng 減giảm 。 大đại 小tiểu 義nghĩa 。 如như 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 中trung 說thuyết 。

無vô 量lượng 心tâm

者giả 。 廣quảng 心tâm 。 大đại 心tâm 。 即tức 是thị 無vô 量lượng 。

又hựu 緣duyên 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 故cố 。 名danh 。

無vô 量lượng

又hựu 緣duyên 涅Niết 槃Bàn 無vô 量lượng 法pháp 故cố 。 名danh 。

無vô 量lượng

又hựu 心tâm 相tương/tướng 不bất 可khả 取thủ 故cố 。 名danh 。

無vô 量lượng

如như 有hữu 眼nhãn 。 有hữu 色sắc 因nhân 緣duyên 故cố 。 眼nhãn 識thức 生sanh 。 是thị 識thức 不bất 在tại 眼nhãn 。 不bất 在tại 色sắc 。 不bất 在tại 中trung 間gian 。 不bất 在tại 此thử 。 不bất 在tại 彼bỉ 。 是thị 故cố 無vô 住trú 處xứ 。 若nhược 實thật 無vô 住trú 處xứ 。 云vân 何hà 能năng 有hữu 所sở 作tác 。

若nhược 好hảo 若nhược 醜xú 。 如như 夢mộng 所sở 見kiến 事sự 。 不bất 可khả 求cầu 其kỳ 實thật 定định 相tương/tướng 。

心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 依y 止chỉ 故cố 無vô 定định 相tương/tướng 。 故cố 名danh 無vô 量lượng 。

廣quảng 。 大đại 。 亦diệc 應ưng 如như 是thị 。 隨tùy 義nghĩa 分phân 別biệt 說thuyết 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 知tri 心tâm 不bất 可khả 見kiến 。 佛Phật 何hà 以dĩ 故cố 說thuyết 。

如như 實thật 知tri 不bất 可khả 見kiến 心tâm

答đáp 曰viết 。

有hữu 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 見kiến 是thị 心tâm 如như 清thanh 淨tịnh 珠châu 中trung 縷lũ 。 觀quán 白bạch 骨cốt 人nhân 中trung 。 見kiến 心tâm 次thứ 第đệ 相tương 續tục 生sanh 。 或hoặc 時thời 見kiến 心tâm 在tại 身thân 。 或hoặc 見kiến 在tại 緣duyên 。 如như 無Vô 邊Biên 識Thức 處Xứ 。 但đãn 見kiến 識thức 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。

破phá 如như 是thị 等đẳng 虛hư 妄vọng 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 實thật 知tri 眾chúng 生sanh 心tâm 。 眾chúng 生sanh 心tâm 自tự 相tương/tướng 空không 。 故cố 無vô 相tướng 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 以dĩ 五ngũ 眼nhãn 觀quán 。 此thử 心tâm 不bất 可khả 得đắc 。

肉nhục 眼nhãn 。 天thiên 眼nhãn 緣duyên 色sắc 故cố 不bất 見kiến 。

慧tuệ 眼nhãn 緣duyên 涅Niết 槃Bàn 故cố 不bất 見kiến 。

初sơ 覺giác 法Pháp 眼nhãn 分phân 別biệt 知tri 諸chư 法pháp 善thiện 不bất 善thiện 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 等đẳng 。 是thị 法Pháp 眼nhãn 入nhập 實thật 相tướng 中trung 則tắc 。 無vô 所sở 分phân 別biệt 。 如như 先tiên 說thuyết 。

一nhất 切thiết 法pháp 無vô 知tri 者giả 。 無vô 見kiến 者giả 。

是thị 故cố 不bất 應ưng 見kiến 。

佛Phật 眼nhãn 觀quán 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 故cố 不bất 應ưng 見kiến 。

眾chúng 生sanh 心tâm 。 見kiến 者giả 。 如như 實thật 見kiến 。 不bất 如như 凡phàm 夫phu 人nhân 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 見kiến 。

復phục 次thứ 。 五ngũ 眼nhãn 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。 皆giai 是thị 作tác 法pháp 。 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 。 佛Phật 不bất 信tín 不bất 用dụng 。 是thị 故cố 言ngôn 。

不bất 以dĩ 五ngũ 眼nhãn 見kiến

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 六lục 十thập 九cửu