大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 65
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 無Vô 作Tác 實Thật 相Tướng 品Phẩm 第đệ 四tứ 十thập 三tam 之chi 餘dư (# 卷quyển 六lục 十thập 五ngũ )#
聖thánh 者giả 龍long 樹thụ 造tạo
後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch
【# 經kinh 】# 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 若nhược 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 受thọ 持trì 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 親thân 近cận 。 正chánh 憶ức 念niệm 者giả 。 終chung 不bất 病bệnh 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 亦diệc 終chung 不bất 病bệnh 。 身thân 無vô 刑hình 殘tàn 。 亦diệc 不bất 衰suy 耄mạo 。 終chung 不bất 橫hoạnh 死tử 。 無vô 數số 百bách 千thiên 萬vạn 諸chư 天thiên 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 。 乃nãi 至chí 淨Tịnh 居Cư 諸chư 天thiên 。 皆giai 悉tất 隨tùy 從tùng 聽thính 受thọ 。
六lục 齋trai 日nhật 。 月nguyệt 八bát 日nhật 。 二nhị 十thập 三tam 日nhật 。 十thập 四tứ 日nhật 。 二nhị 十thập 九cửu 日nhật 。 十thập 五ngũ 日nhật 。 三tam 十thập 日nhật 。 諸chư 天thiên 眾chúng 會hội 。
善thiện 男nam 子tử 為vi 法Pháp 師sư 者giả 。 在tại 所sở 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 處xứ 。 皆giai 悉tất 來lai 集tập 。
是thị 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 在tại 大đại 眾chúng 中trung 。 說thuyết 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 稱xưng 量lượng 福phước 德đức 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
如như 是thị 。 如như 是thị 。 是thị 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。 若nhược 六lục 齋trai 日nhật 。 月nguyệt 八bát 日nhật 。 二nhị 十thập 三tam 日nhật 。 十thập 四tứ 日nhật 。 二nhị 十thập 九cửu 日nhật 。 十thập 五ngũ 日nhật 。 三tam 十thập 日nhật 。 在tại 諸chư 天thiên 眾chúng 前tiền 說thuyết 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 善thiện 男nam 子tử 。 善thiện 女nữ 人nhân 得đắc 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 稱xưng 量lượng 福phước 德đức 。
何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 大đại 珍trân 寶bảo 。
何hà 等đẳng 是thị 大đại 珍trân 寶bảo 。
是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 拔bạt 地địa 獄ngục 。 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 及cập 人nhân 中trung 貧bần 窮cùng 。 能năng 與dữ 剎sát 利lợi 。 婆Bà 羅La 門Môn 大đại 姓tánh 。 居cư 士sĩ 大đại 家gia 。 能năng 與dữ 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 天thiên 處xứ 乃nãi 至chí 。 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 能năng 與dữ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 廣quảng 說thuyết 十Thập 善Thiện 道Đạo 。 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 廣quảng 說thuyết 內nội 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 廣quảng 說thuyết 佛Phật 十Thập 力Lực 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 智trí 。
從tùng 是thị 中trung 學học 。 出xuất 生sanh 剎sát 利lợi 大đại 姓tánh 。 婆Bà 羅La 門Môn 大đại 姓tánh 。 居cư 士sĩ 大đại 家gia 。 出xuất 生sanh 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 夜dạ 摩ma 天thiên 。 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 。 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 梵Phạm 身thân 天thiên 。 梵Phạm 輔phụ 天thiên 。 梵Phạm 眾chúng 天thiên 。 大đại 梵Phạm 天Thiên 。 光quang 天thiên 。 少thiểu 光quang 天thiên 。 無Vô 量Lượng 光Quang 天Thiên 。 光quang 音âm 天thiên 。 淨tịnh 天thiên 。 少thiểu 淨tịnh 天thiên 。 無Vô 量Lượng 淨Tịnh 天Thiên 。 遍biến 淨tịnh 天thiên 。 阿a 那na 婆bà 伽già 天thiên 。 得đắc 福phước 天thiên 。 廣quảng 果quả 天thiên 。 無vô 想tưởng 天thiên 。 阿a 浮phù 呵ha 那na 天thiên 。 不bất 熱nhiệt 天thiên 。 快khoái 見kiến 天thiên 。 妙diệu 見kiến 天thiên 。 阿A 迦Ca 尼Ni 吒Tra 天Thiên 。 虛hư 空không 無vô 邊biên 處xứ 天thiên 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 天Thiên 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 天Thiên 。 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 天thiên 。
是thị 法pháp 中trung 學học 。 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 得đắc 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 名danh 為vi 大đại 珍trân 寶bảo 。
珍trân 寶bảo 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 無vô 有hữu 法pháp 可khả 得đắc 。 若nhược 生sanh 。 若nhược 滅diệt 。 若nhược 垢cấu 。 若nhược 淨tịnh 。 若nhược 取thủ 。 若nhược 捨xả 。 珍trân 寶bảo 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 無vô 有hữu 法pháp 。 若nhược 善thiện 。 若nhược 不bất 善thiện 。 若nhược 世thế 間gian 。 若nhược 出xuất 世thế 間gian 。 若nhược 有hữu 漏lậu 。 若nhược 無vô 漏lậu 。 若nhược 有hữu 為vi 。 若nhược 無vô 為vi 。
以dĩ 是thị 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 無vô 所sở 得đắc 珍trân 寶bảo 波Ba 羅La 蜜Mật 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 珍trân 寶bảo 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 有hữu 法pháp 能năng 染nhiễm 污ô 。
何hà 以dĩ 故cố 。 所sở 用dụng 染nhiễm 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 。 無vô 染nhiễm 珍trân 寶bảo 波Ba 羅La 蜜Mật 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 亦diệc 如như 是thị 不bất 知tri 。 亦diệc 如như 是thị 不bất 分phân 別biệt 。 亦diệc 如như 是thị 不bất 得đắc 。 亦diệc 如như 是thị 不bất 戲hí 論luận 。 是thị 為vi 能năng 修tu 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 能năng 禮lễ 覲cận 諸chư 佛Phật 。 從tùng 一nhất 佛Phật 國quốc 。 至chí 一nhất 佛Phật 國quốc 。 供cúng 養dường 恭cung 敬kính 。 尊tôn 重trọng 讚tán 歎thán 諸chư 佛Phật 。 遊du 諸chư 佛Phật 剎sát 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 諸chư 法pháp 無vô 有hữu 力lực 。 無vô 非phi 力lực 。 亦diệc 無vô 受thọ 。 亦diệc 無vô 與dữ 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。
是thị 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 非phi 過quá 去khứ 。 非phi 未vị 來lai 。 非phi 現hiện 在tại 。 不bất 捨xả 欲dục 界giới 。 不bất 住trú 欲dục 界giới 。 不bất 捨xả 色sắc 界giới 。 不bất 住trụ 色sắc 界giới 。 不bất 捨xả 無vô 色sắc 界giới 。 不bất 住trụ 無vô 色sắc 界giới 。
是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 與dữ 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 不bất 捨xả 。 不bất 與dữ 尸Thi 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 不bất 捨xả 。 不bất 與dữ 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 不bất 捨xả 。 不bất 與dữ 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 不bất 捨xả 。 不bất 與dữ 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 不bất 捨xả 。 不bất 與dữ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 不bất 捨xả 。 不bất 與dữ 內nội 空không 亦diệc 不bất 捨xả 。 乃nãi 至chí 不bất 與dữ 。 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 亦diệc 不bất 捨xả 。 不bất 與dữ 四tứ 念niệm 處xứ 亦diệc 不bất 捨xả 。 乃nãi 至chí 不bất 與dữ 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 亦diệc 不bất 捨xả 。 不bất 與dữ 佛Phật 十Thập 力Lực 亦diệc 不bất 捨xả 。 乃nãi 至chí 不bất 與dữ 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 亦diệc 不bất 捨xả 。 不bất 與dữ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 果quả 亦diệc 不bất 捨xả 。 乃nãi 至chí 不bất 與dữ 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 亦diệc 不bất 捨xả 。 不bất 與dữ 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 道đạo 亦diệc 不bất 捨xả 。 乃nãi 至chí 不bất 與dữ 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 亦diệc 不bất 捨xả 。
是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 與dữ 阿A 羅La 漢Hán 法Pháp 。 不bất 捨xả 凡phàm 人nhân 法pháp 。 不bất 與dữ 辟Bích 支Chi 佛Phật 法pháp 。 不bất 捨xả 阿A 羅La 漢Hán 法Pháp 。 不bất 與dữ 佛Phật 法Pháp 。 不bất 捨xả 辟Bích 支Chi 佛Phật 法Pháp 。
是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 與dữ 無vô 為vi 法pháp 。 不bất 捨xả 有hữu 為vi 法pháp 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 有hữu 諸chư 佛Phật 。 若nhược 無vô 諸chư 佛Phật 。 是thị 諸chư 法pháp 相tướng 常thường 住trụ 不bất 異dị 。 法pháp 相tướng 。 法pháp 住trụ 。 法pháp 位vị 。 常thường 住trụ 。 不bất 謬mậu 不bất 失thất 故cố 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
若nhược 受thọ 持trì 般Bát 若Nhã 。 正chánh 憶ức 念niệm 。 猶do 有hữu 眾chúng 患hoạn 。 云vân 何hà 言ngôn 。
終chung 不bất 病bệnh 眼nhãn 等đẳng
答đáp 曰viết 。
是thị 事sự 。 上thượng 〈# 功công 德đức 。 地địa 獄ngục 品phẩm 〉# 中trung 已dĩ 廣quảng 說thuyết 。 所sở 謂vị 非phi 必tất 受thọ 報báo 業nghiệp 。 故cố 無vô 眾chúng 患hoạn 。
又hựu 常thường 受thọ 持trì 。 正chánh 憶ức 念niệm 。 如như 所sở 說thuyết 行hành 般Bát 若Nhã 。 故cố 無vô 眾chúng 患hoạn 。
譬thí 如như 良lương 藥dược 。 能năng 破phá 眾chúng 病bệnh 。 若nhược 不bất 能năng 將tương 順thuận 。 則tắc 不bất 除trừ 患hoạn 。 非phi 藥dược 之chi 失thất 。 又hựu 如như # 人nhân 雖tuy 得đắc 利lợi 器khí 。 不bất 能năng 御ngự 難nạn/nan 。 非phi 器khí 之chi 過quá 。 行hành 者giả 如như 是thị 。 先tiên 世thế 重trọng 罪tội 。 今kim 世thế 不bất 如như 所sở 說thuyết 行hành 故cố 。 不bất 得đắc 般Bát 若Nhã 力lực 。 非phi 般Bát 若Nhã 過quá 。
問vấn 曰viết 。
天thiên 上thượng 亦diệc 有hữu 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 諸chư 天thiên 何hà 以dĩ 。 於ư 六lục 齋trai 日nhật 。 隨tùy 逐trục 不bất 淨tịnh 人nhân 身thân 。 求cầu 聞văn 般Bát 若Nhã 。
答đáp 曰viết 。
天thiên 上thượng 有hữu 經Kinh 卷quyển 。 傳truyền 聞văn 如như 是thị 。 亦diệc 非phi 佛Phật 說thuyết 。
若nhược 令linh 有hữu 者giả 。 忉Đao 利Lợi 天Thiên 上thượng 。 兜Đâu 率Suất 天Thiên 上thượng 當đương 有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。
阿a 修tu 羅la 共cộng 忉Đao 利Lợi 天thiên 鬪đấu 時thời 。 佛Phật 勅sắc 帝Đế 釋Thích 。
汝nhữ 當đương 誦tụng 念niệm 般Bát 若Nhã
兜Đâu 率Suất 天Thiên 上thượng 。 常thường 有hữu 補bổ 處xứ 菩Bồ 薩Tát 。 為vì 諸chư 天thiên 說thuyết 。 故cố 可khả 有hữu 。
色sắc 界giới 諸chư 天thiên 。 身thân 及cập 衣y 服phục 輕khinh 微vi 。 乃nãi 至chí 無vô 兩lưỡng 數số 。 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 宴yến 寂tịch 。 受thọ 禪thiền 定định 味vị 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 有hữu 經Kinh 卷quyển 。
諸chư 天thiên 著trước 二nhị 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 。
欲dục 樂lạc 。 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 能năng 懃cần 苦khổ 書thư 持trì 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。 能năng 精tinh 進tấn 。 書thư 。 持trì 。 受thọ 學học 。 正chánh 憶ức 念niệm 。
如như 經kinh 說thuyết 。
閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。 以dĩ 三tam 因nhân 緣duyên 。 勝thắng 諸chư 天thiên 及cập 。 欝Uất 單Đơn 曰Viết 人nhân 。
一nhất 者giả 。 能năng 斷đoạn 淫dâm 欲dục 。 二nhị 者giả 。 強cường 識thức 念niệm 力lực 。 三tam 者giả 。 能năng 精tinh 懃cần 勇dũng 猛mãnh 。
是thị 閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 能năng 書thư 寫tả 。 讀đọc 。 誦tụng 。 受thọ 持trì 。 以dĩ 是thị 故cố 諸chư 天thiên 來lai 下hạ 。 禮lễ 拜bái 般Bát 若Nhã 經Kinh 卷quyển 。 或hoặc 欲dục 聞văn 說thuyết 。
復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。
天thiên 上thượng 若nhược 有hữu 經Kinh 卷quyển 。 遠viễn 來lai 供cúng 養dường 。 福phước 德đức 增tăng 益ích 。 求cầu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 無vô 厭yếm 足túc 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 天thiên 。 欲dục 令linh 般Bát 若Nhã 尊tôn 重trọng 。 故cố 來lai 下hạ 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 益ích 加gia 信tín 敬kính 。 諸chư 天thiên 尚thượng 來lai 。 何hà 況huống 我ngã 等đẳng 。
行hành 者giả 若nhược 聞văn 好hảo/hiếu 香hương 。 若nhược 見kiến 光quang 明minh 。 有hữu 如như 是thị 希hy 有hữu 事sự 。 故cố 深thâm 心tâm 信tín 樂nhạo 般Bát 若Nhã 。
又hựu 未vị 離ly 欲dục 人nhân 。 惡ác 鬼quỷ 。 魔ma 民dân 。 常thường 逐trục 伺tứ 便tiện 。 令linh 墮đọa 惡ác 處xứ 。 從tùng 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 乃nãi 至chí 淨Tịnh 居Cư 天Thiên 。 是thị 大đại 力lực 諸chư 天thiên 來lai 。 小tiểu 鬼quỷ 避tị 去khứ 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 生sanh 清thanh 淨tịnh 大đại 心tâm 。 如như 先tiên 品phẩm 中trung 說thuyết 。 是thị 故cố 來lai 隨tùy 逐trục 法Pháp 師sư 。
六lục 齋trai 日nhật 。 諸chư 天thiên 來lai 觀quán 人nhân 心tâm 。 十thập 五ngũ 日nhật 。 三tam 十thập 日nhật 。 上thượng 白bạch 諸chư 天thiên 。
復phục 次thứ 。 是thị 六lục 齋trai 日nhật 。 是thị 惡ác 日nhật 。 令linh 人nhân 衰suy 凶hung 。 若nhược 有hữu 是thị 日nhật 受thọ 八bát 戒giới 。 持trì 齋trai 。 布bố 施thí 。 聽thính 法Pháp 。 是thị 時thời 諸chư 天thiên 歡hoan 喜hỷ 。 小tiểu 鬼quỷ 不bất 得đắc 其kỳ 便tiện 。 利lợi 益ích 行hành 者giả 。
是thị 日nhật 法Pháp 師sư 高cao 座tòa 說thuyết 法Pháp 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 故cố 諸chư 天thiên 皆giai 來lai 。
說thuyết 法Pháp 者giả 讚tán 歎thán 無vô 量lượng 無vô 邊biên 無vô 上thượng 法pháp 。 所sở 謂vị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 得đắc 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 福phước 德đức 。
若nhược 為vi 人nhân 說thuyết 。 人nhân 鈍độn 根căn 。 福phước 德đức 薄bạc 。 故cố 得đắc 福phước 少thiểu 。 諸chư 天thiên 利lợi 根căn 。 福phước 德đức 多đa 。 福phước 田điền 勝thắng 。 故cố 得đắc 福phước 多đa 。 故cố 佛Phật 說thuyết 。
行hành 者giả 齋trai 日nhật 。 諸chư 天thiên 及cập 大đại 眾chúng 中trung 說thuyết 。 般Bát 若Nhã 得đắc 福phước 無vô 量lượng 。
此thử 中trung 佛Phật 可khả 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 言ngôn 。 復phục 自tự 說thuyết 無vô 量lượng 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 大đại 珍trân 寶bảo 波Ba 羅La 蜜Mật 。
如như 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。 能năng 滿mãn 一nhất 切thiết 人nhân 願nguyện 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 滿mãn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 所sở 謂vị 離ly 苦khổ 。 得đắc 樂lạc 。
離ly 苦khổ 者giả 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 拔bạt 眾chúng 生sanh 地địa 獄ngục 。 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 及cập 人nhân 中trung 貧bần 窮cùng 。 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 能năng 與dữ 剎sát 利lợi 大đại 姓tánh 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 緣duyên 善thiện 法Pháp 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 廣quảng 說thuyết 。 所sở 謂vị 十Thập 善Thiện 道Đạo 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 智trí 。
如như 如như 意ý 寶bảo 。 能năng 出xuất 衣y 服phục 。 飲ẩm 食thực 。 金kim 銀ngân 等đẳng 。 隨tùy 意ý 所sở 須tu 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 能năng 令linh 得đắc 十Thập 善Thiện 道Đạo 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 智trí 。 剎sát 利lợi 大đại 姓tánh 乃nãi 至chí 佛Phật 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 名danh 為vi 。
珍trân 寶bảo 波Ba 羅La 蜜Mật
復phục 次thứ 。
珍trân 寶bảo 波Ba 羅La 蜜Mật
者giả 。 如như 人nhân 得đắc 如như 意ý 寶bảo 。 則tắc 隨tùy 意ý 所sở 須tu 皆giai 得đắc 。 失thất 則tắc 憂ưu 惱não 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 常thường 不bất 失thất 。 世thế 世thế 與dữ 眾chúng 生sanh 樂lạc 。 末mạt 後hậu 令linh 得đắc 佛Phật 道Đạo 。
如như 人nhân 得đắc 如như 意ý 寶bảo 。 則tắc 心tâm 生sanh 自tự 高cao 。 輕khinh 賤tiện 他tha 人nhân 。 是thị 為vi 衰suy 因nhân 緣duyên 。 若nhược 人nhân 得đắc 世thế 間gian 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 如như 是thị 分phân 別biệt 。 著trước 諸chư 善thiện 法Pháp 。 捨xả 諸chư 惡ác 法pháp 。 生sanh 高cao 心tâm 。 輕khinh 蔑miệt 餘dư 人nhân 。 則tắc 開khai 諸chư 罪tội 門môn 。 珍trân 寶bảo 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 出xuất 世thế 間gian 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 不bất 分phân 別biệt 善thiện 。 不bất 善thiện 。 是thị 名danh 大đại 珍trân 寶bảo 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 利lợi 眾chúng 生sanh 。 畢tất 竟cánh 無vô 憂ưu 。 是thị 珍trân 寶bảo 波Ba 羅La 蜜Mật 。 善thiện 法Pháp 尚thượng 不bất 能năng 污ô 染nhiễm 。 何hà 況huống 不bất 善thiện 法Pháp 。
如như 此thử 中trung 說thuyết 。
如như 是thị 亦diệc 不bất 知tri
者giả 。 如như 上thượng 說thuyết 般Bát 若Nhã 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 作tác 是thị 知tri 。 不bất 作tác 知tri 者giả 。 不bất 取thủ 相tương/tướng 亦diệc 不bất 生sanh 著trước 。 不bất 分phân 別biệt 。 不bất 得đắc 定định 相tương/tướng 。 是thị 名danh 無vô 有hữu 過quá 患hoạn 。 無vô 有hữu 法pháp 愛ái 。 斷đoạn 諸chư 戲hí 論luận 。
如như 是thị 人nhân 能năng 實thật 。 修tu 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 法pháp 禮lễ 佛Phật 。 自tự 得đắc 實thật 法pháp 利lợi 益ích 。 故cố 能năng 。
利lợi 益ích 眾chúng 生sanh
能năng 自tự 離ly 惡ác 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 離ly 惡ác 。 故cố 得đắc 。
淨tịnh 佛Phật 世thế 界giới
用dụng 無vô 所sở 得đắc 方phương 便tiện 力lực 。 故cố 知tri 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 而nhi 能năng 為vì 眾chúng 生sanh 。 故cố 起khởi 諸chư 善thiện 法Pháp 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 故cố 無vô 力lực 。 無vô 非phi 力lực 。 譬thí 如như 虛hư 空không 。 雖tuy 無vô 有hữu 法pháp 。 而nhi 因nhân 虛hư 空không 得đắc 有hữu 所sở 作tác 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 定định 相tương/tướng 可khả 著trước 。 故cố 無vô 有hữu 力lực 。 得đắc 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 於ư 諸chư 善thiện 法Pháp 無vô 礙ngại 。 乃nãi 至chí 降hàng 魔ma 成thành 佛Phật 。 非phi 無vô 有hữu 力lực 。
不bất 受thọ 不bất 與dữ
不bất 生sanh 不bất 滅diệt
等đẳng 。 乃nãi 至chí 。
不bất 捨xả 有hữu 為vi 法pháp 。 不bất 與dữ 無vô 為vi 法pháp 。
亦diệc 如như 是thị 。
此thử 中trung 說thuyết 因nhân 緣duyên 。
有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 諸chư 法pháp 性tánh 常thường 住trụ 世thế 間gian 。
諸chư 法pháp 性tánh
者giả 。 即tức 是thị 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 者giả 。 即tức 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
若nhược 以dĩ 常thường 。 無vô 常thường 等đẳng 求cầu 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 是thị 皆giai 為vi 錯thác 。 若nhược 人nhân 入nhập 法pháp 性tánh 中trung 求cầu 。 則tắc 無vô 有hữu 錯thác 謬mậu 。
法pháp 性tánh 常thường 故cố
不bất 失thất
【# 經Kinh 】#
爾nhĩ 時thời 諸chư 天thiên 子tử 虛hư 空không 中trung 立lập 。 發phát 大đại 音âm 聲thanh 。 踊dũng 躍dược 歡hoan 喜hỷ 。 以dĩ 漚âu 鉢bát 羅la 華hoa 。 波ba 頭đầu 摩ma 華hoa 。 拘câu 物vật 頭đầu 華hoa 。 分phân 陀đà 利lợi 華hoa 。 而nhi 散tán 佛Phật 上thượng 。 如như 是thị 言ngôn 。
我ngã 等đẳng 於ư 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 見kiến 第đệ 二nhị 法Pháp 輪luân 轉chuyển 。
是thị 中trung 無vô 量lượng 百bách 千thiên 天thiên 子tử 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
是thị 法Pháp 輪luân 非phi 第đệ 一nhất 轉chuyển 。 非phi 第đệ 二nhị 轉chuyển 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 為vi 轉chuyển 故cố 出xuất 。 不bất 為vi 還hoàn 故cố 出xuất 。 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 故cố 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 無vô 法pháp 。 有hữu 法pháp 空không 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 不bất 為vi 轉chuyển 。 不bất 為vi 還hoàn 故cố 出xuất 。
佛Phật 言ngôn 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 空không 。 乃nãi 至chí 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 空không 。 內nội 空không 內nội 空không 相tướng 空không 。 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 相tướng 空không 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 念niệm 處xứ 相tương/tướng 空không 。 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 相tương/tướng 空không 。 佛Phật 十Thập 力Lực 。 佛Phật 十Thập 力Lực 相tương/tướng 空không 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 相tương/tướng 空không 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 相tương/tướng 空không 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 相tương/tướng 空không 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 相tương/tướng 空không 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 相tương/tướng 空không 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 相tương/tướng 空không 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 相tướng 空không 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 摩ma 訶ha 波Ba 羅La 蜜Mật 。
何hà 以dĩ 故cố 。
雖tuy 一nhất 切thiết 法pháp 自tự 相tương/tướng 空không 。 而nhi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 無vô 法pháp 可khả 得đắc 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 亦diệc 無vô 法pháp 可khả 轉chuyển 。 亦diệc 無vô 法pháp 可khả 還hoàn 。 是thị 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 亦diệc 無vô 有hữu 法pháp 可khả 見kiến 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 轉chuyển 。 若nhược 還hoàn 。 一nhất 切thiết 法pháp 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 故cố 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 空không 相tướng 。 不bất 能năng 轉chuyển 。 不bất 能năng 還hoàn 。 無vô 相tướng 相tương/tướng 。 不bất 能năng 轉chuyển 。 不bất 能năng 還hoàn 。 無vô 作tác 相tương/tướng 。 不bất 能năng 轉chuyển 。 不bất 能năng 還hoàn 。
若nhược 能năng 如như 是thị 說thuyết 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 教giáo 。 照chiếu 。 開khai 。 示thị 。 分phân 別biệt 。 顯hiển 現hiện 。 解giải 釋thích 。 淺thiển 易dị 。 有hữu 能năng 如như 是thị 教giáo 者giả 。 是thị 名danh 清thanh 淨tịnh 。 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 無vô 說thuyết 者giả 。 亦diệc 無vô 受thọ 者giả 。 亦diệc 無vô 證chứng 者giả 。 若nhược 無vô 說thuyết 。 無vô 受thọ 。 無vô 證chứng 。 亦diệc 無vô 滅diệt 者giả 。 是thị 說thuyết 法Pháp 中trung 亦diệc 無vô 畢tất 定định 福phước 田điền 。
【# 論luận 】#
釋thích 曰viết 。
諸chư 天thiên 聞văn 般Bát 若Nhã 。 大đại 歡hoan 喜hỷ 踊dũng 躍dược 。 諸chư 天thiên 身thân 輕khinh 利lợi 根căn 。 分phân 別biệt 著trước 相tương/tướng 。 知tri 有hữu 輕khinh 重trọng 。 聞văn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 平bình 等đẳng 實thật 相tướng 。 大đại 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 無vô 有hữu 過quá 者giả 。 是thị 故cố 踊dũng 躍dược 歡hoan 喜hỷ 。 起khởi 身thân 業nghiệp 。 口khẩu 業nghiệp 。 持trì 供cúng 養dường 具cụ 蓮liên 華hoa 等đẳng 。 供cúng 養dường 於ư 佛Phật 。 作tác 是thị 言ngôn 。
我ngã 等đẳng 於ư 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 見kiến 第đệ 二nhị 法Pháp 輪luân 轉chuyển 。
問vấn 曰viết 。
初sơ 說thuyết 法Pháp 令linh 人nhân 得đắc 道Đạo 。 是thị 名danh 轉Chuyển 法Pháp 輪Luân 。 今kim 何hà 以dĩ 言ngôn 。
第đệ 二nhị 法Pháp 輪luân 轉chuyển
若nhược 以dĩ 佛Phật 說thuyết 名danh 為vi 轉chuyển 法Pháp 輪luân 者giả 。 皆giai 是thị 法Pháp 輪luân 。 何hà 限hạn 第đệ 二nhị 。
答đáp 曰viết 。
初sơ 說thuyết 法Pháp 名danh 定định 實thật 一nhất 法Pháp 輪luân 。 因nhân 初sơ 轉chuyển 乃nãi 至chí 法pháp 盡tận 。 通thông 名danh 為vi 轉chuyển 。
是thị 諸chư 天thiên 見kiến 是thị 會hội 中trung 多đa 有hữu 人nhân 發phát 無vô 上thượng 道Đạo 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 見kiến 是thị 利lợi 益ích 。 故cố 讚tán 言ngôn 。
第đệ 二nhị 轉chuyển 法Pháp 輪luân
初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 八bát 萬vạn 諸chư 天thiên 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 阿A 若Nhã 憍Kiều 陳Trần 如Như 。 一nhất 人nhân 得đắc 初sơ 道đạo 。 今kim 無vô 量lượng 諸chư 天thiên 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 是thị 故cố 說thuyết 第đệ 二nhị 法pháp 輪luân 轉chuyển 。 今kim 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 似tự 如như 初sơ 轉chuyển 。
問vấn 曰viết 。
今kim 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 多đa 人nhân 得đắc 道Đạo 。 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 得đắc 道Đạo 者giả 少thiểu 。 云vân 何hà 以dĩ 大đại 喻dụ 小tiểu 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 佛Phật 事sự 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 密mật 。 二nhị 者giả 。 現hiện 。
初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 聲Thanh 聞Văn 人nhân 見kiến 八bát 萬vạn 。 一nhất 人nhân 得đắc 初sơ 道đạo 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 見kiến 無vô 數số 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 人nhân 得đắc 聲Thanh 聞Văn 道đạo 無vô 數số 人nhân 種chủng 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 因nhân 緣duyên 。 無vô 數số 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 人nhân 發phát 無vô 上thượng 道Đạo 心tâm 。 無vô 數số 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 人nhân 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 道đạo 。 得đắc 諸chư 深thâm 三tam 昧muội 。 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 十thập 方phương 無vô 量lượng 。 眾chúng 生sanh 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。 從tùng 初Sơ 地Địa 中trung 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 住trụ 。 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。 得đắc 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。 得đắc 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 聞văn 是thị 法pháp 疾tật 成thành 佛Phật 道Đạo 。 如như 是thị 等đẳng 不bất 可khả 思tư 議nghị 相tướng 。 是thị 名danh 密mật 轉chuyển 法Pháp 輪luân 相tương/tướng 。 譬thí 如như 大đại 雨vũ 。 大đại 樹thụ 則tắc 多đa 受thọ 。 小tiểu 樹thụ 則tắc 少thiểu 受thọ 。
以dĩ 是thị 故cố 。 當đương 知tri 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 亦diệc 大đại 。 以dĩ 後hậu 喻dụ 前tiền 無vô 咎cữu 。
轉chuyển 法Pháp 輪luân 非phi 一nhất 非phi 二nhị
者giả 。 為vi 畢tất 竟cánh 空không 。 及cập 轉chuyển 法Pháp 輪luân 果quả 報báo 涅Niết 槃Bàn 故cố 如như 是thị 說thuyết 。 是thị 則tắc 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 。
法Pháp 輪luân
即tức 是thị
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 起khởi 無vô 作tác 相tương/tướng 。 故cố 。
無vô 轉chuyển 無vô 還hoàn
如như 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 中trung 。 說thuyết 。
無vô 明minh 畢tất 竟cánh 空không 。 故cố 不bất 能năng 實thật 生sanh 諸chư 行hành 等đẳng 。 無vô 明minh 虛hư 妄vọng 顛điên 倒đảo 。 無vô 有hữu 實thật 定định 。 故cố 無vô 法pháp 可khả 滅diệt 。
說thuyết 世thế 間gian 生sanh 法pháp 。 故cố 名danh 為vi 。
轉chuyển
說thuyết 世thế 間gian 滅diệt 法pháp 。 故cố 名danh 為vi 。
還hoàn
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 無vô 此thử 二nhị 事sự 。 故cố 說thuyết 。
無vô 轉chuyển 。 無vô 還hoàn 。
無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 故cố
無vô 轉chuyển
是thị
有hữu 法pháp 空không
無vô 還hoàn
是thị
無vô 法pháp 空không
問vấn 曰viết 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 何hà 以dĩ 作tác 是thị 問vấn 。
有hữu 法pháp 無vô 法pháp 空không 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 為vi 轉chuyển 。 不bất 為vi 還hoàn 故cố 出xuất 。
而nhi 佛Phật 還hoàn 以dĩ 空không 答đáp 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 人nhân 說thuyết 。
諸chư 法pháp 有hữu 四tứ 種chủng 相tương/tướng 。
一nhất 者giả 。 說thuyết 有hữu 。 二nhị 者giả 。 說thuyết 無vô 。 三tam 者giả 。 說thuyết 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 四tứ 者giả 。 說thuyết 非phi 有hữu 非phi 無vô 。
是thị 中trung 邪tà 憶ức 念niệm 故cố 。 四tứ 種chủng 邪tà 行hành 。 著trước 此thử 四tứ 法Pháp 故cố 。 名danh 為vi 邪tà 道đạo 。
是thị 中trung 正chánh 憶ức 念niệm 故cố 。 四tứ 種chủng 正chánh 行hạnh 中trung 不bất 著trước 故cố 。 名danh 為vi 正Chánh 道Đạo 。
是thị 中trung 破phá 非phi 有hữu 非phi 無vô 故cố 。 名danh 。
無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không
佛Phật 說thuyết 乃nãi 至chí 破phá 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 故cố 說thuyết 。
無vô 有hữu 轉chuyển 。 無vô 有hữu 還hoàn 。
破phá 非phi 有hữu 非phi 無vô 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 用dụng 上thượng 三tam 句cú 破phá 。 二nhị 者giả 。 用dụng 涅Niết 槃Bàn 實thật 相tướng 破phá 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 雖tuy 知tri 佛Phật 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 破phá 有hữu 無vô 。 是thị 中trung 有hữu 新tân 發phát 意ý 菩Bồ 薩Tát 。 或hoặc 錯thác 謬mậu 故cố 用dụng 三tam 句cú 破phá 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 於ư 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 中trung 還hoàn 生sanh 邪tà 見kiến 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。
有hữu 法pháp 無vô 法pháp 。 亦diệc 自tự 相tương/tướng 空không
是thị 故cố 說thuyết 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 轉chuyển 。 無vô 還hoàn 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 無vô 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 相tướng 故cố 。 乃nãi 至chí 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。 內nội 空không 乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 相tương/tướng 空không 。 亦diệc 如như 是thị 。
爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 及cập 大đại 眾chúng 歡hoan 喜hỷ 。 讚tán 歎thán 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 作tác 是thị 言ngôn 。
大đại 波Ba 羅La 蜜Mật 。 所sở 謂vị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
大đại 波Ba 羅La 蜜Mật
者giả 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 雖tuy 自tự 性tánh 空không 。 而nhi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 利lợi 益ích 菩Bồ 薩Tát 。 令linh 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 雖tuy 得đắc 。 亦diệc 無vô 所sở 得đắc 。 雖tuy 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 亦diệc 無vô 所sở 轉chuyển 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 諸chư 法pháp 空không 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 空không 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 亦diệc 空không 。 不bất 應ưng 讚tán 般Bát 若Nhã 為vi 摩ma 訶ha 波Ba 羅La 蜜Mật 。
答đáp 曰viết 。
此thử 中trung 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 自tự 性tánh 空không 故cố 。 自tự 性tánh 空không 中trung 亦diệc 無vô 自tự 性tánh 空không 。 是thị 故cố 名danh 摩ma 訶ha 波Ba 羅La 蜜Mật 。
若nhược 無vô 空không 相tướng 。 不bất 應ưng 作tác 難nạn/nan 。
以dĩ 畢tất 竟cánh 空không 故cố
無vô 所sở 礙ngại
而nhi 能năng 行hành 諸chư 善thiện 法Pháp 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 世thế 俗tục 法pháp 故cố 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。
諸chư 佛Phật 雖tuy 說thuyết 法Pháp 。 令linh 他tha 得đắc 道Đạo 。 破phá 煩phiền 惱não 。 從tùng 此thử 至chí 彼bỉ 。 名danh 為vi 。
轉chuyển
今kim 我ngã 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 虛hư 誑cuống 顛điên 倒đảo 。 妄vọng 語ngữ 無vô 有hữu 定định 相tướng 。 若nhược 無vô 定định 相tương/tướng 。 為vi 何hà 所sở 斷đoạn 。
若nhược 無vô 所sở 斷đoạn 。 亦diệc 無vô 轉chuyển 。 無vô 還hoàn 。 是thị 故cố 說thuyết 。
雖tuy 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 亦diệc 無vô 轉chuyển 還hoàn 。
何hà 以dĩ 故cố 。
是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 無vô 有hữu 法pháp 五ngũ 眼nhãn 所sở 能năng 見kiến 。
若nhược 轉chuyển 。 若nhược 還hoàn 。 一nhất 切thiết 法pháp 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 故cố 。 是thị 自tự 性tánh 空không 。 畢tất 竟cánh 空không 。 非phi 轉chuyển 相tương/tướng 。 非phi 還hoàn 相tương/tướng 。
畏úy 墮đọa 常thường 故cố 不bất 轉chuyển 。 畏úy 墮đọa 滅diệt 故cố 不bất 還hoàn 。 畏úy 墮đọa 有hữu 故cố 不bất 轉chuyển 。 畏úy 墮đọa 無vô 故cố 不bất 還hoàn 。 畏úy 著trước 世thế 間gian 故cố 不bất 轉chuyển 。 畏úy 著trước 涅Niết 槃Bàn 故cố 不bất 還hoàn 。 如như 是thị 自tự 性tánh 空không 。 畢tất 竟cánh 空không 。 十thập 八bát 空không 等đẳng 。 無vô 量lượng 諸chư 空không 。 是thị 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 不bất 轉chuyển 。 不bất 還hoàn 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 亦diệc 如như 是thị 。
入nhập 是thị 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 捨xả 我ngã 。 我ngã 所sở 心tâm 。 是thị 名danh 說thuyết 。
得đắc 解giải 脫thoát
能năng 如như 是thị 不bất 取thủ 相tương/tướng 。 不bất 著trước 心tâm 。 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 教giáo 。 照chiếu 等đẳng 。
說thuyết
者giả 。 若nhược 案án 文văn 。 若nhược 口khẩu 傳truyền 。
教giáo
者giả 。 為vi 人nhân 讚tán 般Bát 若Nhã 。 令linh 受thọ 持trì 。 讀đọc 誦tụng 。 正chánh 憶ức 念niệm 。
照chiếu
者giả 。 如như 人nhân 執chấp 燈đăng 照chiếu 物vật 。 若nhược 人nhân 不bất 知tri 般Bát 若Nhã 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 明minh 。 照chiếu 之chi 令linh 知tri 。
開khai
者giả 。 如như 寶bảo 藏tạng 閉bế 門môn 。 雖tuy 有hữu 好hảo/hiếu 物vật 。 而nhi 不bất 能năng 得đắc 。 若nhược 開khai 其kỳ 門môn 。 則tắc 隨tùy 意ý 所sở 取thủ 。 如như 人nhân 疑nghi 不bất 信tín 般Bát 若Nhã 者giả 。 開khai 邪tà 疑nghi 扉# 。 折chiết 無vô 明minh 關quan 。 是thị 人nhân 則tắc 隨tùy 意ý 所sở 取thủ 。
示thị
者giả 。 如như 人nhân 眼nhãn 視thị 不bất 明minh 。 指chỉ 示thị 好hảo 醜xú 。 如như 人nhân 有hữu 小tiểu 信tín 小tiểu 智trí 者giả 。 示thị 是thị 道Đạo 非phi 道Đạo 。 是thị 利lợi 是thị 失thất 等đẳng 。
分phân 別biệt
者giả 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 是thị 善thiện 是thị 不bất 善thiện 。 是thị 罪tội 是thị 福phước 。 是thị 世thế 間gian 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 經kinh 書thư 略lược 說thuyết 。 難nan 解giải 難nan 信tín 。 能năng 廣quảng 為vì 分phân 別biệt 解giải 說thuyết 。 令linh 得đắc 信tín 解giải 。
顯hiển 現hiện
者giả 。 佛Phật 為vi 種chủng 種chủng 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 種chủng 種chủng 法Pháp 。 或hoặc 時thời 毀hủy 呰tử 善thiện 法Pháp 。 助trợ 不bất 善thiện 法Pháp 。 趣thú 令linh 眾chúng 生sanh 得đắc 解giải 。
說thuyết 法Pháp
者giả 。 說thuyết 佛Phật 意ý 趣thú 以dĩ 應ưng 眾chúng 生sanh 。 令linh 知tri 輕khinh 重trọng 相tương/tướng 。
解giải 釋thích
者giả 。 如như 囊nang 中trung 寶bảo 物vật 。 繫hệ 口khẩu 則tắc 人nhân 不bất 知tri 。 若nhược 為vi 人nhân 解giải 經Kinh 卷quyển 囊nang 。 解giải 釋thích 義nghĩa 理lý 。 又hựu 如như 重trọng/trùng 物vật 。 披phi 析tích 令linh 輕khinh 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 譬thí 喻dụ 。 解giải 釋thích 本bổn 末mạt 令linh 易dị 解giải 。
淺thiển 易dị
者giả 。 如như 深thâm 水thủy 難nạn/nan 渡độ 。 有hữu 人nhân 分phân 散tán 此thử 水thủy 令linh 淺thiển 。 則tắc 渡độ 者giả 皆giai 易dị 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 水thủy 甚thậm 深thâm 。 論luận 議nghị 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 種chủng 種chủng 說thuyết 能năng 令linh 淺thiển 易dị 。 乃nãi 至chí 小tiểu 智trí 之chi 人nhân 。 皆giai 能năng 信tín 解giải 。
能năng 以dĩ 十thập 種chủng 為vi 首thủ 。 說thuyết 甚thậm 深thâm 義nghĩa 。 是thị 名danh 。
清thanh 淨tịnh 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
義nghĩa 。
第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 實thật 無vô 所sở 說thuyết 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。
無vô 說thuyết
無vô 說thuyết 故cố 。
無vô 受thọ
無vô 受thọ
故cố 無vô 證chứng 。
無vô 證chứng
故cố
無vô 滅diệt
諸chư 煩phiền 惱não 者giả 。 若nhược 無vô 滅diệt 煩phiền 惱não 。 則tắc 。
無vô 福phước 田điền
受thọ
者giả 。 名danh 信tín 受thọ 。 讀đọc 誦tụng 。
行hành 是thị 法pháp 。 得đắc 沙Sa 門Môn 果quả 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 是thị 名danh 為vi 。
證chứng
證chứng 時thời 諸chư 煩phiền 惱não 滅diệt 。 得đắc 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 得đắc 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 是thị 畢tất 定định 福phước 田điền 。
畢tất 定định 者giả 。 諸chư 法pháp 同đồng 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 性tánh 。 故cố 說thuyết 無vô 畢tất 定định 福phước 田điền 。
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 諸Chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 品Phẩm 第đệ 四tứ 十thập 四tứ
【# 經Kinh 】#
爾nhĩ 時thời 慧Tuệ 命mạng 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 無vô 邊biên 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
如như 虛hư 空không 無vô 邊biên 故cố 。
(# 一nhất )#
世Thế 尊Tôn 。 等đẳng 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
諸chư 法pháp 等đẳng 故cố 。
(# 二nhị )#
世Thế 尊Tôn 。 離ly 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
畢tất 竟cánh 空không 故cố 。
(# 三tam )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 壞hoại 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 四tứ )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 彼bỉ 岸ngạn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
無vô 名danh 無vô 身thân 故cố 。
(# 五ngũ )#
世Thế 尊Tôn 。 空không 種chủng 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
入nhập 出xuất 息tức 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 六lục )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 可khả 說thuyết 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
覺giác 觀quán 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 七thất )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 八bát )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 去khứ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 不bất 來lai 故cố 。
(# 九cửu )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 移di 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 伏phục 故cố 。
(# 十thập )#
世Thế 尊Tôn 。 盡tận 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 畢tất 竟cánh 盡tận 故cố 。
(# 十thập 一nhất )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 生sanh 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 不bất 滅diệt 故cố 。
(# 十thập 二nhị )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 滅diệt 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 故cố 。
(# 十thập 三tam )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 作tác 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 十thập 四tứ )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 知tri 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
知tri 者giả 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 十thập 五ngũ )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 到đáo 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
生sanh 死tử 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 十thập 六lục )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 失thất 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 不bất 失thất 故cố (# 十thập 七thất )# 。
【# 論luận 】#
釋thích 曰viết 。
無vô 邊biên 波Ba 羅La 蜜Mật
者giả 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 聞văn 佛Phật 說thuyết 大đại 珍trân 寶bảo 。 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 。 因nhân 而nhi 自tự 讚tán 。
般Bát 若Nhã 為vi 摩ma 訶ha 波Ba 羅La 蜜Mật
又hựu 以dĩ 智trí 慧tuệ 深thâm 入nhập 。 種chủng 種chủng 法Pháp 門môn 。 觀quán 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 大đại 海hải 水thủy 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 深thâm 知tri 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 功công 德đức 。 因nhân 發phát 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 欲dục 以dĩ 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 讚tán 歎thán 般Bát 若Nhã 。 是thị 故cố 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 無vô 邊biên 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
無vô 邊biên
義nghĩa 。 從tùng 品phẩm 初sơ 至chí 竟cánh 。 皆giai 是thị 無vô 邊biên 義nghĩa 。 妨phương 說thuyết 餘dư 事sự 故cố 略lược 說thuyết 。 若nhược 廣quảng 說thuyết 則tắc 無vô 量lượng 。
復phục 次thứ 。 常thường 是thị 一nhất 邊biên 。 無vô 常thường 是thị 一nhất 邊biên 。 我ngã 無vô 我ngã 。 有hữu 無vô 。 世thế 間gian 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 眾chúng 生sanh 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 名danh 為vi 邪tà 見kiến 邊biên 。 得đắc 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 則tắc 無vô 是thị 諸chư 邊biên 。 故cố 言ngôn 。
無vô 邊biên
復phục 次thứ 。 譬thí 如như 物vật 盡tận 處xứ 名danh 為vi 邊biên 。 虛hư 空không 無vô 色sắc 無vô 形hình 故cố 無vô 邊biên 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 故cố 。 無vô 有hữu 邊biên 。 無vô 有hữu 盡tận 。 無vô 取thủ 處xứ 。 無vô 受thọ 處xứ 。 是thị 故cố 佛Phật 答đáp 。
如như 虛hư 空không 無vô 邊biên 故cố 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 無vô 邊biên 。
菩Bồ 薩Tát 得đắc 法Pháp 忍nhẫn 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 平bình 等đẳng 。 是thị 故cố 說thuyết 。
一nhất 切thiết 法pháp 等đẳng 故cố
言ngôn 。
等đẳng 波Ba 羅La 蜜Mật
菩Bồ 薩Tát 用dụng 畢tất 竟cánh 空không 心tâm 。 離ly 諸chư 煩phiền 惱não 。 亦diệc 離ly 諸chư 法pháp 。 是thị 故cố 名danh 。
離ly 波Ba 羅La 蜜Mật
菩Bồ 薩Tát 用dụng 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 求cầu 諸chư 法pháp 。 不bất 得đắc 定định 相tương/tướng 。 如như 毛mao 髮phát 許hứa 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 心tâm 不bất 著trước 。 若nhược 有hữu 邪tà 見kiến 戲hí 論luận 人nhân 。 用dụng 邪tà 見kiến 著trước 心tâm 。 欲dục 破phá 壞hoại 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 無vô 所sở 著trước 故cố 。 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。 是thị 名danh 。
不bất 壞hoại 波Ba 羅La 蜜Mật
此thử 岸ngạn 名danh 為vi 生sanh 死tử 。 彼bỉ 岸ngạn 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 中trung 有hữu 諸chư 煩phiền 惱não 大đại 河hà 。 一nhất 切thiết 出xuất 家gia 人nhân 。 欲dục 捨xả 此thử 岸ngạn 。 貪tham 著trước 彼bỉ 岸ngạn 。 而nhi 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 彼bỉ 岸ngạn 。 彼bỉ 岸ngạn 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 色sắc 無vô 名danh 。 是thị 故cố 說thuyết 。
無vô 色sắc 無vô 名danh 故cố
是thị 名danh 。
無vô 彼bỉ 岸ngạn 波Ba 羅La 蜜Mật
有hữu 虛hư 空không 則tắc 。 有hữu 出xuất 入nhập 息tức 。 出xuất 入nhập 息tức 皆giai 從tùng 虛hư 誑cuống 。 業nghiệp 因nhân 緣duyên 生sanh 。 出xuất 者giả 非phi 入nhập 。 入nhập 者giả 非phi 出xuất 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 不bất 可khả 得đắc 實thật 相tướng 。 息tức 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 名danh 。
空không 種chủng 波Ba 羅La 蜜Mật
一nhất 切thiết 法pháp 空không 寂tịch 相tương/tướng 。 故cố 不bất 須tu 覺giác 觀quán 。 覺giác 觀quán 無vô 故cố 。 則tắc 無vô 言ngôn 說thuyết 。 無vô 言ngôn 說thuyết 故cố 。 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 斷đoạn 語ngữ 言ngôn 道đạo 。 是thị 故cố 名danh 。
不bất 可khả 說thuyết 波Ba 羅La 蜜Mật
二nhị 法pháp 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 所sở 謂vị 名danh 。 色sắc 。 四tứ 大đại 及cập 造tạo 色sắc 。 色sắc 所sở 攝nhiếp 。 受thọ 等đẳng 四tứ 眾chúng 。 名danh 所sở 攝nhiếp 。
分phân 別biệt 諸chư 法pháp 者giả 。 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 智trí 慧tuệ 相tương/tướng 故cố 。 名danh 所sở 攝nhiếp 。
今kim 實thật 不bất 離ly 色sắc 是thị 名danh 。 不bất 離ly 名danh 是thị 色sắc 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 知tri 相tương/tướng 。 故cố 說thuyết 。
受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
言ngôn 。
無vô 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật
一nhất 切thiết 法pháp 無vô 來lai 無vô 去khứ 故cố 。 名danh 。
無vô 去khứ 波Ba 羅La 蜜Mật
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 三tam 世thế 十thập 方phương 佛Phật 法Pháp 藏tạng 。 以dĩ 三tam 法pháp 印ấn 印ấn 。 無vô 天thiên 無vô 人nhân 能năng 破phá 。 故cố 名danh 。
無vô 移di 波Ba 羅La 蜜Mật
諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 念niệm 念niệm 盡tận 滅diệt 。 無vô 有hữu 住trụ 時thời 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 過quá 去khứ 法pháp 不bất 盡tận 。 未vị 來lai 法pháp 亦diệc 不bất 盡tận 。 現hiện 在tại 法pháp 不bất 住trụ 故cố 不bất 盡tận 。 三tam 世thế 盡tận 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 名danh 為vi 畢tất 竟cánh 盡tận 。 畢tất 竟cánh 盡tận 故cố 。 名danh 。
盡tận 波Ba 羅La 蜜Mật
一nhất 切thiết 法pháp 三tam 世thế 中trung 。 生sanh 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 無vô 生sanh 。 無vô 生sanh 故cố 。 名danh 。
無vô 生sanh 波Ba 羅La 蜜Mật
不bất 滅diệt 波Ba 羅La 蜜Mật
亦diệc 如như 是thị 。
作tác 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 眾chúng 生sanh 作tác 。 二nhị 者giả 。 法pháp 作tác 。 眾chúng 生sanh 作tác 者giả 。 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 等đẳng 。 法pháp 作tác 者giả 。 火hỏa 燒thiêu 。 水thủy 爛lạn 。 心tâm 識thức 所sở 知tri 。
眾chúng 生sanh 空không 故cố 。 無vô 作tác 者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 鈍độn 。 不bất 起khởi 作tác 相tương/tướng 故cố 。 法pháp 亦diệc 不bất 作tác 。 是thị 二nhị 無vô 作tác 故cố 。 名danh 。
無vô 作tác 波Ba 羅La 蜜Mật
無vô 知tri 波Ba 羅La 蜜Mật
亦diệc 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 法pháp 鈍độn 。 故cố 無vô 所sở 知tri 。
天thiên 眼nhãn 見kiến 有hữu 生sanh 死tử 。 用dụng 空không 慧tuệ 眼nhãn 見kiến 生sanh 死tử 不bất 可khả 得đắc 。 生sanh 死tử 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 今kim 世thế 眾chúng 生sanh 死tử 。 無vô 到đáo 後hậu 世thế 者giả 。 但đãn 五ngũ 眾chúng 先tiên 業nghiệp 因nhân 緣duyên 相tương 續tục 生sanh 故cố 。 名danh 。
不bất 到đáo 波Ba 羅La 蜜Mật
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 失thất 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 亦diệc 能năng 令linh 一nhất 切thiết 。 法pháp 不bất 失thất 實thật 相tướng 。 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 失thất 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 實thật 相tướng 。 得đắc 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 故cố 名danh 。
不bất 失thất 波Ba 羅La 蜜Mật
【# 經Kinh 】#
世Thế 尊Tôn 。 夢mộng 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
乃nãi 至chí 夢mộng 中trung 。 所sở 見kiến 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 十thập 八bát )#
世Thế 尊Tôn 。 響hưởng 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
聞văn 聲thanh 者giả 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 十thập 九cửu )#
世Thế 尊Tôn 。 影ảnh 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
鏡kính 面diện 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 二nhị 十thập )#
世Thế 尊Tôn 。 焰diễm 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
水thủy 流lưu 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 二nhị 十thập 一nhất )#
世Thế 尊Tôn 。 幻huyễn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
術thuật 事sự 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 二nhị 十thập 二nhị )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 垢cấu 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
諸chư 煩phiền 惱não 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 二nhị 十thập 三tam )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 淨tịnh 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
煩phiền 惱não 虛hư 誑cuống 故cố 。
(# 二nhị 十thập 四tứ )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 污ô 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
處xử 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 二nhị 十thập 五ngũ )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 戲hí 論luận 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 戲hí 論luận 破phá 故cố 。
(# 二nhị 十thập 六lục )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 念niệm 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 念niệm 破phá 故cố 。
(# 二nhị 十thập 七thất )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 動động 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
法pháp 性tánh 常thường 住trụ 故cố 。
(# 二nhị 十thập 八bát )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 染nhiễm 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
知tri 一nhất 切thiết 法pháp 妄vọng 解giải 故cố 。
(# 二nhị 十thập 九cửu )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 起khởi 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 無vô 分phân 別biệt 故cố 。
(# 三tam 十thập )#
世Thế 尊Tôn 。 寂tịch 滅diệt 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 相tướng 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 三tam 十thập 一nhất )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 欲dục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
欲dục 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 三tam 十thập 二nhị )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 瞋sân 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
瞋sân 恚khuể 不bất 實thật 故cố 。
(# 三tam 十thập 三tam )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 癡si 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
無vô 明minh 黑hắc 闇ám 滅diệt 故cố 。
(# 三tam 十thập 四tứ )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 煩phiền 惱não 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
分phân 別biệt 憶ức 想tưởng 虛hư 妄vọng 故cố 。
(# 三tam 十thập 五ngũ )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 眾chúng 生sanh 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
眾chúng 生sanh 無vô 所sở 有hữu 故cố 。
(# 三tam 十thập 六lục )#
世Thế 尊Tôn 。 斷đoạn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
諸chư 法pháp 不bất 起khởi 故cố 。
(# 三tam 十thập 七thất )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 二nhị 邊biên 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
離ly 二nhị 邊biên 故cố 。
(# 三tam 十thập 八bát )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 破phá 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 不bất 相tương 離ly 故cố 。
(# 三tam 十thập 九cửu )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 取thủ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
過quá 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 故cố 。
(# 四tứ 十thập )#
世Thế 尊Tôn 。 不bất 分phân 別biệt 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
諸chư 妄vọng 想tưởng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 四tứ 十thập 一nhất )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 量lượng 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
諸chư 法pháp 量lượng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 四tứ 十thập 二nhị )#
世Thế 尊Tôn 。 虛hư 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 無vô 所sở 有hữu 故cố 。
(# 四tứ 十thập 三tam )# 。
【# 論luận 】#
釋thích 曰viết 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 讚tán 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 示thị 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 空không 如như 夢mộng 。
佛Phật 言ngôn 。
夢mộng 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 故cố
名danh 。
夢mộng 波Ba 羅La 蜜Mật
響hưởng 。 影ảnh 。 焰diễm 。 幻huyễn 。 亦diệc 如như 是thị 。
人nhân 心tâm 以dĩ 聲thanh 為vi 實thật 。 以dĩ 響hưởng 為vi 虛hư 。 影ảnh 以dĩ 人nhân 面diện 鏡kính 為vi 實thật 。 像tượng 為vi 虛hư 。 焰diễm 以dĩ 風phong 。 塵trần 。 日nhật 光quang 為vi 實thật 。 水thủy 為vi 虛hư 。 幻huyễn 以dĩ 祝chúc 術thuật 為vi 實thật 。 祝chúc 術thuật 所sở 作tác 為vi 虛hư 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 讚tán 般Bát 若Nhã 以dĩ 喻dụ 為vi 空không 。 佛Phật 說thuyết 喻dụ 。 本bổn 事sự 皆giai 空không 。 本bổn 事sự 皆giai 空không 故cố 。 是thị 喻dụ 亦diệc 空không 。
是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 垢cấu 。 能năng 斷đoạn 滅diệt 一nhất 切thiết 垢cấu 。
佛Phật 言ngôn 。
諸chư 煩phiền 惱não 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 常thường 無vô 。 今kim 何hà 所sở 斷đoạn 。 是thị 故cố 名danh 。
無vô 垢cấu 波Ba 羅La 蜜Mật
無vô 淨tịnh 波Ba 羅La 蜜Mật
亦diệc 如như 是thị 。
無vô 煩phiền 惱não 即tức 是thị 淨tịnh 。 淫dâm 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 名danh 為vi 污ô 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 一nhất 切thiết 垢cấu 法pháp 所sở 不bất 污ô 。
六lục 情tình 是thị 諸chư 煩phiền 惱não 處xứ 。 六lục 情tình 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 諸chư 煩phiền 惱não 緣duyên 處xứ 。 住trú 處xứ 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 名danh 。
不bất 污ô 波Ba 羅La 蜜Mật
得đắc 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 一nhất 切thiết 戲hí 論luận 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 滅diệt 故cố 。 名danh 。
不bất 戲hí 論luận 波Ba 羅La 蜜Mật
一nhất 切thiết 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 無vô 憶ức 。 無vô 念niệm 相tương/tướng 。 無vô 憶ức 。 無vô 念niệm 相tương/tướng 故cố 。 名danh 。
無vô 念niệm 波Ba 羅La 蜜Mật
住trụ 法pháp 性tánh 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 切thiết 論luận 議nghị 。 者giả 所sở 不bất 能năng 勝thắng 。 一nhất 切thiết 結kết 使sử 。 邪tà 見kiến 所sở 不bất 能năng 覆phú 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 常thường 破phá 壞hoại 。 心tâm 不bất 生sanh 憂ưu 。 如như 是thị 等đẳng 因nhân 緣duyên 。 故cố 名danh 。
不bất 動động 波Ba 羅La 蜜Mật
一nhất 切thiết 法pháp 妄vọng 解giải 。 非phi 但đãn 愛ái 染nhiễm 故cố 。 名danh 。
無vô 染nhiễm 波Ba 羅La 蜜Mật
憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 是thị 一nhất 切thiết 結kết 使sử 根căn 本bổn 。 有hữu 結kết 使sử 能năng 起khởi 後hậu 身thân 業nghiệp 。 知tri 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 虛hư 妄vọng 。 一nhất 切thiết 後hậu 世thế 生sanh 業nghiệp 更cánh 不bất 復phục 起khởi 故cố 。 是thị 名danh 。
不bất 起khởi 波Ba 羅La 蜜Mật
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 不bất 取thủ 三tam 毒độc 火hỏa 相tương/tướng 故cố 。 言ngôn 。
寂tịch 滅diệt 波Ba 羅La 蜜Mật
佛Phật 言ngôn 。
非phi 但đãn 三tam 毒độc 相tương/tướng 寂tịch 滅diệt 。 一nhất 切thiết 法pháp 相tướng 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 善thiện 法Pháp 中trung 尚thượng 不bất 貪tham 。 何hà 況huống 餘dư 欲dục 。
佛Phật 說thuyết 。
欲dục 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
貪tham 欲dục 虛hư 誑cuống 。 自tự 性tánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 名danh 。
無vô 欲dục 波Ba 羅La 蜜Mật
非phi 是thị 離ly 欲dục 故cố 名danh 無vô 欲dục 。
瞋sân 恚khuể 性tánh 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 名danh 。
無vô 瞋sân 波Ba 羅La 蜜Mật
非phi 是thị 離ly 瞋sân 故cố 名danh 無vô 瞋sân 。
一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 無vô 明minh 黑hắc 闇ám 破phá 故cố 。 名danh 。
無vô 癡si 波Ba 羅La 蜜Mật
非phi 是thị 滅diệt 癡si 故cố 名danh 無vô 癡si 。
無vô 煩phiền 惱não 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 故cố 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 滅diệt 。
佛Phật 言ngôn 。
憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 是thị 煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。 憶ức 想tưởng 尚thượng 無vô 。 何hà 況huống 煩phiền 惱não 。 故cố 名danh 。
無vô 煩phiền 惱não 波Ba 羅La 蜜Mật
般Bát 若Nhã 能năng 破phá 無vô 眾chúng 生sanh 中trung 有hữu 。 眾chúng 生sanh 顛điên 倒đảo 。 故cố 名danh 。
無vô 眾chúng 生sanh 波Ba 羅La 蜜Mật
佛Phật 言ngôn 。
是thị 眾chúng 生sanh 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 不bất 生sanh 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 名danh 。
無vô 眾chúng 生sanh
須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 有hữu 漏lậu 法pháp 故cố 。 名danh 。
斷đoạn 波Ba 羅La 蜜Mật
佛Phật 言ngôn 。
諸chư 法pháp 不bất 起khởi 不bất 生sanh 。 無vô 所sở 作tác 。 諸chư 法pháp 自tự 然nhiên 。 斷đoạn 相tương/tướng 故cố 名danh 。
斷đoạn
二nhị 邊biên 者giả 。 所sở 謂vị 我ngã 。 無vô 我ngã 。 斷đoạn 。 無vô 斷đoạn 。 可khả 斷đoạn 法pháp 。 無vô 斷đoạn 法pháp 。 常thường 。 滅diệt 。 有hữu 。 無vô 。 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 二nhị 邊biên 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 無vô 是thị 諸chư 邊biên 故cố 。 名danh 。
無vô 二nhị 邊biên 波Ba 羅La 蜜Mật
佛Phật 言ngôn 。
是thị 諸chư 邊biên 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 無vô 。 但đãn 以dĩ 虛hư 誑cuống 顛điên 倒đảo 故cố 著trước 。 菩Bồ 薩Tát 求cầu 實thật 事sự 故cố 。 離ly 是thị 顛điên 倒đảo 邊biên 。
是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 一nhất 相tương/tướng 空không 故cố 。 不bất 可khả 破phá 。
佛Phật 言ngôn 。
不bất 但đãn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 無vô 定định 異dị 相tướng 。 如như 果quả 不bất 離ly 因nhân 。 因nhân 不bất 離ly 果quả 。 有hữu 為vi 法pháp 不bất 離ly 無vô 為vi 法pháp 。 無vô 為vi 法pháp 不bất 離ly 有hữu 為vi 法pháp 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 離ly 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 離ly 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 一nhất 切thiết 法pháp 實thật 相tướng 。 即tức 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 名danh 。
不bất 破phá 波Ba 羅La 蜜Mật
破phá 者giả 。 所sở 謂vị 諸chư 法pháp 。 各các 各các 離ly 散tán 。
一nhất 切thiết 法pháp 常thường 。 無vô 常thường 等đẳng 過quá 失thất 。 是thị 故cố 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 取thủ 一nhất 切thiết 法pháp 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 乃nãi 至chí 二Nhị 乘Thừa 出xuất 世thế 間gian 清thanh 淨tịnh 法pháp 。 亦diệc 不bất 取thủ 。 故cố 名danh 。
不bất 取thủ 波Ba 羅La 蜜Mật
分phân 別biệt 名danh 取thủ 相tương 生sanh 心tâm 。 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 實thật 相tướng 故cố 。 無vô 是thị 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。
佛Phật 言ngôn 。
因nhân 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 有hữu 無vô 分phân 別biệt 。 今kim 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 無vô 故cố 。 名danh 。
無vô 分phân 別biệt 波Ba 羅La 蜜Mật
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 出xuất 四tứ 無vô 量lượng 故cố 。 名danh 。
無vô 量lượng 波Ba 羅La 蜜Mật
復phục 次thứ 。 畢tất 竟cánh 空không 。 為vi 得đắc 涅Niết 槃Bàn 無vô 量lượng 法pháp 故cố 。 名danh 無vô 量lượng 。
復phục 次thứ 。 智trí 慧tuệ 所sở 不bất 能năng 到đáo 邊biên 崖nhai 。 是thị 名danh 無vô 量lượng 。 是thị 名danh 六lục 情tình 所sở 籌trù 度độ 。 是thị 法pháp 空không 無vô 相tướng 無vô 生sanh 滅diệt 。 六lục 情tình 所sở 不bất 能năng 量lượng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 物vật 多đa 而nhi 量lượng 器khí 小tiểu 故cố 。
佛Phật 言ngôn 。
非phi 但đãn 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 量lượng 。 色sắc 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 皆giai 無vô 量lượng 。
如như 虛hư 空không 無vô 色sắc 無vô 形hình 。 無vô 所sở 能năng 作tác 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。
佛Phật 言ngôn 。
非phi 但đãn 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 。 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 皆giai 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 名danh 。
虛hư 空không 波Ba 羅La 蜜Mật
【# 經Kinh 】#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 常thường 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 破phá 壞hoại 故cố 。
(# 四tứ 十thập 四tứ )#
世Thế 尊Tôn 。 苦khổ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 惱não 相tương/tướng 故cố 。
(# 四tứ 十thập 五ngũ )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 我ngã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 不bất 著trước 故cố 。
(# 四tứ 十thập 六lục )#
世Thế 尊Tôn 。 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 四tứ 十thập 七thất )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 相tướng 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 故cố 。
(# 四tứ 十thập 八bát )#
世Thế 尊Tôn 。 內nội 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
內nội 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 四tứ 十thập 九cửu )#
世Thế 尊Tôn 。 外ngoại 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
外ngoại 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 五ngũ 十thập )#
世Thế 尊Tôn 。 內nội 外ngoại 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
內nội 外ngoại 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 五ngũ 十thập 一nhất )#
世Thế 尊Tôn 。 空không 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
空không 空không 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 五ngũ 十thập 二nhị )#
世Thế 尊Tôn 。 大đại 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 五ngũ 十thập 三tam )#
世Thế 尊Tôn 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
涅Niết 槃Bàn 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 五ngũ 十thập 四tứ )#
世Thế 尊Tôn 。 有hữu 為vi 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
有hữu 為vi 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 五ngũ 十thập 五ngũ )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 為vi 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
無vô 為vi 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 五ngũ 十thập 六lục )#
世Thế 尊Tôn 。 畢tất 竟cánh 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 五ngũ 十thập 七thất )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 始thỉ 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
諸chư 法pháp 無vô 始thỉ 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 五ngũ 十thập 八bát )#
世Thế 尊Tôn 。 散tán 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
散tán 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 五ngũ 十thập 九cửu )#
世Thế 尊Tôn 。 性tánh 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
有hữu 為vi 無vô 為vi 法Pháp 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 六lục 十thập )#
世Thế 尊Tôn 。 諸chư 法pháp 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 六lục 十thập 一nhất )#
世Thế 尊Tôn 。 自tự 相tương/tướng 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
自tự 相tương 離ly 故cố 。
(# 六lục 十thập 二nhị )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 法pháp 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
無vô 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 六lục 十thập 三tam )#
世Thế 尊Tôn 。 有hữu 法pháp 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
有hữu 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 六lục 十thập 四tứ )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
無vô 法pháp 有hữu 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 六lục 十thập 五ngũ )#
世Thế 尊Tôn 。 念niệm 處xứ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 六lục 十thập 六lục )#
世Thế 尊Tôn 。 正chánh 懃cần 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
善thiện 不bất 善thiện 法pháp 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 六lục 十thập 七thất )#
世Thế 尊Tôn 。 如như 意ý 足túc 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 六lục 十thập 八bát )#
世Thế 尊Tôn 。 根căn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
五ngũ 根căn 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 六lục 十thập 九cửu )#
世Thế 尊Tôn 。 力Lực 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
五Ngũ 力Lực 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 七thất 十thập )#
世Thế 尊Tôn 。 覺giác 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
七thất 覺giác 分phần/phân 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 七thất 十thập 一nhất )#
世Thế 尊Tôn 。 道đạo 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 七thất 十thập 二nhị )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 作tác 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
無vô 作tác 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 七thất 十thập 三tam )#
世Thế 尊Tôn 。 空không 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
空không 相tướng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 七thất 十thập 四tứ )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 相tướng 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
寂tịch 滅diệt 相tướng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 七thất 十thập 五ngũ )#
世Thế 尊Tôn 。 背bối/bội 捨xả 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
八bát 背bối/bội 捨xả 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 七thất 十thập 六lục )#
世Thế 尊Tôn 。 定Định 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 七thất 十thập 七thất )#
世Thế 尊Tôn 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
慳san 貪tham 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 七thất 十thập 八bát )#
世Thế 尊Tôn 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
破phá 戒giới 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 七thất 十thập 九cửu )#
世Thế 尊Tôn 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
忍nhẫn 不bất 忍nhẫn 辱nhục 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 八bát 十thập )#
世Thế 尊Tôn 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
懈giải 怠đãi 精tinh 進tấn 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 八bát 十thập 一nhất )#
世Thế 尊Tôn 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
定định 亂loạn 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 八bát 十thập 二nhị )#
世Thế 尊Tôn 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
癡si 慧tuệ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
(# 八bát 十thập 三tam )#
世Thế 尊Tôn 。 十Thập 力Lực 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 伏phục 故cố 。
(# 八bát 十thập 四tứ )#
世Thế 尊Tôn 。 無vô 所sở 畏úy 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
道đạo 種chủng 智trí 不bất 沒một 故cố 。
(# 八bát 十thập 五ngũ )#
世Thế 尊Tôn 。 無Vô 礙Ngại 智Trí 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 。 障chướng 無vô 礙ngại 故cố 。
(# 八bát 十thập 六lục )#
世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 法Pháp 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
過quá 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。
(# 八bát 十thập 七thất )#
世Thế 尊Tôn 。 如như 實thật 說thuyết 者giả 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 說thuyết 如như 實thật 故cố 。
(# 八bát 十thập 八bát )#
世Thế 尊Tôn 。 自tự 然nhiên 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 中trung 自tự 在tại 故cố 。
(# 八bát 十thập 九cửu )#
世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
佛Phật 言ngôn 。
知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 故cố 九cửu 十thập )# 。
【# 論luận 】#
釋thích 曰viết 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 有hữu 無vô 常thường 聖thánh 行hành 。 故cố 名danh 。
無vô 常thường 波Ba 羅La 蜜Mật
佛Phật 言ngôn 。
非phi 但đãn 般Bát 若Nhã 中trung 有hữu 無vô 常thường 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 常thường 故cố 。 名danh 。
無vô 常thường 波Ba 羅La 蜜Mật
問vấn 曰viết 。
上thượng 來lai 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 法pháp 性tánh 常thường 住trụ 。 今kim 何hà 以dĩ 說thuyết 無vô 常thường 。
答đáp 曰viết 。
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 是thị 智trí 慧tuệ 。 觀quán 法pháp 從tùng 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 故cố 無vô 常thường 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 所sở 緣duyên 處xứ 。 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 無vô 為vi 法Pháp 故cố 常thường 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 說thuyết 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 。 故cố 言ngôn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 常thường 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 佛Phật 何hà 以dĩ 說thuyết 。
一nhất 切thiết 法pháp 盡tận 。 是thị 破phá 壞hoại 無vô 常thường
無vô 為vi 法pháp 無vô 破phá 壞hoại 相tương/tướng 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 切thiết 法pháp 名danh 六lục 情tình 。 內nội 外ngoại 皆giai 是thị 作tác 法pháp 。 作tác 法pháp 故cố 必tất 歸quy 破phá 壞hoại 相tương/tướng 。 離ly 有hữu 為vi 法pháp 。 無vô 無vô 為vi 法pháp 。 亦diệc 更cánh 無vô 有hữu 法pháp 相tương/tướng 。 因nhân 有hữu 為vi 法pháp 相tướng 。 故cố 說thuyết 無vô 為vi 。 法pháp 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。
復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 名danh 字tự 一nhất 切thiết 。 二nhị 者giả 。 實thật 一nhất 切thiết 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 破phá 壞hoại 。 故cố 名danh 一nhất 切thiết 無vô 常thường 。
苦khổ
等đẳng 乃nãi 至chí
無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không
亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 相tương/tướng 讚tán 般Bát 若Nhã 。 佛Phật 舉cử 一nhất 切thiết 法pháp 答đáp 。
正chánh 觀quán 身thân 等đẳng 四tứ 法pháp 。 從tùng 四tứ 念niệm 處xứ 生sanh 。 四tứ 念niệm 處xứ 是thị 四Tứ 諦Đế 之chi 初sơ 門môn 。 四Tứ 諦Đế 是thị 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 初sơ 門môn 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 分phân 別biệt 即tức 是thị 三tam 乘thừa 。
四tứ 念niệm 處xứ 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 種chủng 種chủng 廣quảng 說thuyết 。
佛Phật 言ngôn 。
是thị 四tứ 種chủng 法Pháp 緣duyên 處xứ 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 名danh 。
念niệm 處xứ 波Ba 羅La 蜜Mật
從tùng
四tứ 正chánh 懃cần
乃nãi 至chí
般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
亦diệc 如như 是thị 。
問vấn 曰viết 。
餘dư 法pháp 可khả 以dĩ 讚tán 般Bát 若Nhã 。 云vân 何hà 復phục 以dĩ 般Bát 若Nhã 讚tán 般Bát 若Nhã 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 二nhị 種chủng 般Bát 若Nhã 。
一nhất 者giả 。 常thường 住trụ 般Bát 若Nhã 。 二nhị 者giả 。 與dữ 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 共cộng 行hành 。 有hữu 用dụng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 讚tán 有hữu 用dụng 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 破phá 無vô 明minh 黑hắc 闇ám 。 能năng 與dữ 真chân 智trí 慧tuệ 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 常thường 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
癡si 慧tuệ 不bất 可khả 得đắc 故cố
行hành 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 菩Bồ 薩Tát 。 初sơ 得đắc 菩Bồ 薩Tát 十Thập 力Lực 。 後hậu 得đắc 佛Phật 十Thập 力Lực 。 是thị 故cố 說thuyết 。
十Thập 力Lực 波Ba 羅La 蜜Mật
佛Phật 言ngôn 。
非phi 但đãn 十Thập 力Lực 者giả 不bất 可khả 破phá 。 不bất 可khả 伏phục 。 一nhất 切thiết 法pháp 實thật 相tướng 亦diệc 不bất 可khả 破phá 。 亦diệc 不bất 可khả 伏phục 。 佛Phật 意ý 。
為vì 度độ 眾chúng 生sanh 故cố 說thuyết 十thập 方phương 。 佛Phật 力lực 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 如như 佛Phật 力lực 。 一nhất 切thiết 法pháp 實thật 相tướng 亦diệc 如như 是thị 不bất 可khả 伏phục 。 故cố 名danh 。
十Thập 力Lực 波Ba 羅La 蜜Mật
菩Bồ 薩Tát 得đắc 是thị 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 力lực 。 於ư 佛Phật 前tiền 能năng 說thuyết 法Pháp 論luận 議nghị 。 何hà 況huống 餘dư 處xứ 。 尚thượng 不bất 畏úy 魔ma 王vương 。 何hà 況huống 外ngoại 道đạo 。 故cố 名danh 。
無vô 所sở 畏úy 波Ba 羅La 蜜Mật
佛Phật 言ngôn 。
道đạo 種chủng 智trí 不bất 沒một 故cố 。
道đạo 種chủng 智trí
名danh 法Pháp 眼nhãn 。 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 何hà 道đạo 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 常thường 寂tịch 滅diệt 相tướng 不bất 可khả 說thuyết 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 道đạo 種chủng 智trí 故cố 。 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 師sư 子tử 吼hống 。 道đạo 種chủng 智trí 增tăng 益ích 故cố 不bất 沒một 。 無vô 所sở 畏úy 。 不bất 自tự 憍kiêu 慢mạn 我ngã 有hữu 是thị 法pháp 。 名danh 。
無vô 畏úy 波Ba 羅La 蜜Mật
須Tu 菩Bồ 提Đề 從tùng 佛Phật 聞văn 。 無vô 畏úy 轉chuyển 深thâm 。 故cố 讚tán 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 言ngôn 。
無vô 礙ngại 波Ba 羅La 蜜Mật
佛Phật 言ngôn 。
非phi 但đãn 四tứ 無vô 礙ngại 。 一nhất 切thiết 法pháp 入nhập 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 故cố 。 皆giai 是thị 無vô 礙ngại 相tương/tướng 。
菩Bồ 薩Tát 因nhân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 集tập 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 等đẳng 諸chư 佛Phật 法Pháp 故cố 。 說thuyết 。
佛Phật 法Pháp 波Ba 羅La 蜜Mật
佛Phật 言ngôn 。
聲Thanh 聞Văn 法Pháp 於ư 凡phàm 夫phu 法pháp 為vi 勝thắng 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 法Pháp 。 於ư 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 為vi 勝thắng 。 佛Phật 法Pháp 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 最tối 勝thắng 。 如như 一nhất 切thiết 色sắc 中trung 。 虛hư 空không 廣quảng 大đại 。 佛Phật 法Pháp 最tối 勝thắng 。 無vô 能năng 及cập 。 無vô 可khả 喻dụ 。 過quá 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 名danh 。
佛Phật 法Pháp 波Ba 羅La 蜜Mật
如như 過quá 去khứ 佛Phật 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 諸chư 法pháp 如như 相tướng 。 今kim 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 佛Phật 道Đạo 故cố 。 名danh 。
多đa 陀đà 阿a 伽già 陀đà 波Ba 羅La 蜜Mật
多đa 陀đà 阿a 伽già 陀đà
者giả 。 或hoặc 言ngôn 。
如Như 來Lai
或hoặc 言ngôn 。
如như 實thật 說thuyết
或hoặc 言ngôn 。
如như 實thật 知tri
此thử 中trung 佛Phật 說thuyết 。
非phi 但đãn 佛Phật 說thuyết 名danh 如như 實thật 說thuyết 。 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 。 皆giai 是thị 如như 實thật 故cố 。 名danh 。
如như 實thật 說thuyết 波Ba 羅La 蜜Mật
是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 具cụ 足túc 。 後hậu 身thân 自tự 然nhiên 作tác 佛Phật 故cố 。 名danh 。
自tự 然nhiên 波Ba 羅La 蜜Mật
自tự 然nhiên 名danh 佛Phật 。 佛Phật 所sở 說thuyết 故cố 。 名danh 。
自tự 然nhiên 波Ba 羅La 蜜Mật
復phục 次thứ 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 實thật 相tướng 自tự 然nhiên 。 不bất 由do 他tha 作tác 故cố 。 名danh 。
自tự 然nhiên
佛Phật 言ngôn 。
佛Phật 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 得đắc 自tự 在tại 力lực 故cố 。 名danh 。
自tự 然nhiên 波Ba 羅La 蜜Mật
具cụ 足túc 十Thập 地Địa 。 得đắc 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 擊kích 法Pháp 鼓cổ 。 覺giác 世thế 間gian 無vô 明minh 睡thụy 眾chúng 生sanh 故cố 。 名danh 為vi 。
佛Phật 波Ba 羅La 蜜Mật
佛Phật
秦tần 言ngôn 。
覺giác 者giả
知tri 者giả
何hà 者giả 是thị 。 所sở 謂vị 正chánh 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 切thiết 種chủng 。 故cố 名danh 。
覺giác
一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 所sở 謂vị 五ngũ 眾chúng 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 等đẳng 。
復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 法pháp 名danh 外ngoại 道đạo 經kinh 書thư 。 伎kỹ 術thuật 。 禪thiền 定định 等đẳng 。 略lược 說thuyết 有hữu 五ngũ 種chủng 。 所sở 謂vị 凡phàm 夫phu 法pháp 。 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 法Pháp 。 菩Bồ 薩Tát 法pháp 。 佛Phật 法Pháp 。
佛Phật 。 略lược 知tri 有hữu 二nhị 種chủng 相tướng 。 所sở 謂vị 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 。 又hựu 以dĩ 分phân 別biệt 相tương/tướng 。 畢tất 竟cánh 空không 相tướng 。 廣quảng 知tri 則tắc 一nhất 切thiết 種chủng 。
一nhất 切thiết 種chủng
是thị 一nhất 切thiết 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 法Pháp 門môn 。
以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 名danh 為vi 。
佛Phật 波Ba 羅La 蜜Mật
不bất 以dĩ 佛Phật 身thân 故cố 名danh 為vi 佛Phật 波Ba 羅La 蜜Mật 。 但đãn 以dĩ 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 故cố 。
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 六lục 十thập 五ngũ