大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 6
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch
大đại 智Trí 度Độ 初sơ 品phẩm 中trung 十thập 喻dụ 釋thích 論luận 第đệ 十thập 一nhất (# 第đệ 六lục 卷quyển )#
龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 造tạo
後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
【# 經Kinh 】#
解giải 了liễu 諸chư 法pháp 。
如như 幻huyễn 。 如như 焰diễm 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 如như 虛hư 空không 。 如như 響hưởng 。 如như 犍kiền 闥thát 婆bà 城thành 。 如như 夢mộng 。 如như 影ảnh 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 如như 化hóa 。
【# 論luận 】#
是thị 十thập 喻dụ 。 為vi 解giải 空không 法pháp 故cố 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 空không 如như 幻huyễn 。 何hà 以dĩ 故cố 諸chư 法pháp 有hữu 可khả 見kiến 。 可khả 聞văn 。 可khả 嗅khứu 。 可khả 嘗thường 。 可khả 觸xúc 。 可khả 識thức 者giả 。
若nhược 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 應ưng 有hữu 可khả 見kiến 乃nãi 至chí 可khả 識thức 。
復phục 次thứ 。 若nhược 無vô 而nhi 妄vọng 見kiến 者giả 。 何hà 以dĩ 不bất 見kiến 聲thanh 。 聞văn 色sắc 。 若nhược 皆giai 一nhất 等đẳng 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 何hà 以dĩ 有hữu 可khả 見kiến 。 不bất 可khả 見kiến 者giả 。 以dĩ 諸chư 法pháp 空không 故cố 。 如như 一nhất 指chỉ 第đệ 一nhất 甲giáp 無vô 。 第đệ 二nhị 甲giáp 亦diệc 無vô 。 何hà 以dĩ 不bất 見kiến 第đệ 二nhị 甲giáp 。 獨độc 見kiến 第đệ 一nhất 甲giáp 。 以dĩ 是thị 故cố 知tri 。
第đệ 一nhất 甲giáp 實thật 有hữu 故cố 可khả 見kiến 。 第đệ 二nhị 甲giáp 實thật 無vô 。 故cố 不bất 可khả 見kiến 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 法pháp 相tướng 雖tuy 空không 。 亦diệc 有hữu 分phân 別biệt 可khả 見kiến 。 不bất 可khả 見kiến 。
譬thí 如như 幻huyễn 化hóa 象tượng 。 馬mã 及cập 種chủng 種chủng 諸chư 物vật 。 雖tuy 知tri 無vô 實thật 。 然nhiên 色sắc 可khả 見kiến 。 聲thanh 可khả 聞văn 。 與dữ 六lục 情tình 相tương 對đối 。 不bất 相tương 錯thác 亂loạn 。
諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 空không 而nhi 可khả 見kiến 。 可khả 聞văn 。 不bất 相tương 錯thác 亂loạn 。
如như 《# 德đức 女nữ 經kinh 》# 說thuyết 。
德đức 女nữ 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 如như 無vô 明minh 內nội 有hữu 不phủ 。
佛Phật 言ngôn 。
不phủ 。
外ngoại 有hữu 不phủ 。
佛Phật 言ngôn 。
不phủ 。
內nội 外ngoại 有hữu 不phủ 。
佛Phật 言ngôn 。
不phủ 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 無vô 明minh 從tùng 先tiên 世thế 來lai 不phủ 。
佛Phật 言ngôn 。
不phủ 。
從tùng 此thử 世thế 至chí 後hậu 世thế 不phủ 。
佛Phật 言ngôn 。
不phủ 。
是thị 無vô 明minh 有hữu 生sanh 者giả 。 滅diệt 者giả 不phủ 。
佛Phật 言ngôn 。
不phủ 。
有hữu 一nhất 法pháp 定định 實thật 性tánh 。 是thị 名danh 無vô 明minh 不phủ 。
佛Phật 言ngôn 。
不phủ 。
爾nhĩ 時thời 德đức 女nữ 。 復phục 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
若nhược 無vô 明minh 無vô 內nội 。 無vô 外ngoại 。 亦diệc 無vô 內nội 外ngoại 。 不bất 從tùng 先tiên 世thế 至chí 今kim 世thế 。 今kim 世thế 至chí 後hậu 世thế 。 亦diệc 無vô 真chân 實thật 性tánh 者giả 。 云vân 何hà 從tùng 無vô 明minh 緣duyên 。 行hành 乃nãi 至chí 眾chúng 苦khổ 集tập 。
世Thế 尊Tôn 。 譬thí 如như 有hữu 樹thụ 。 若nhược 無vô 根căn 者giả 。 云vân 何hà 得đắc 生sanh 莖hành 節tiết 枝chi 葉diệp 華hoa 果quả 。
佛Phật 言ngôn 。
諸chư 法pháp 相tướng 雖tuy 空không 。 凡phàm 夫phu 無vô 聞văn 無vô 智trí 故cố 。 而nhi 於ư 中trung 生sanh 。 種chủng 種chủng 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 。 作tác 身thân 。 口khẩu 。 意ý 業nghiệp 。 業nghiệp 因nhân 緣duyên 作tác 後hậu 身thân 。 身thân 因nhân 緣duyên 受thọ 苦khổ 受thọ 樂lạc 。 是thị 中trung 無vô 有hữu 。 實thật 作tác 煩phiền 惱não 。 亦diệc 無vô 身thân 。 口khẩu 。 意ý 業nghiệp 。 亦diệc 無vô 有hữu 受thọ 苦khổ 樂lạc 者giả 。 譬thí 如như 幻huyễn 師sư 。 幻huyễn 作tác 種chủng 種chủng 事sự 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 是thị 幻huyễn 所sở 作tác 內nội 有hữu 不phủ 。
答đáp 言ngôn 。
不phủ 。
外ngoại 有hữu 不phủ 。
答đáp 言ngôn 。
不phủ 。
內nội 外ngoại 有hữu 不phủ 。
答đáp 言ngôn 。
不phủ 。
從tùng 先tiên 世thế 至chí 今kim 世thế 。 今kim 世thế 至chí 後hậu 世thế 不phủ 。
答đáp 言ngôn 。
不phủ 。
幻huyễn 所sở 作tác 有hữu 生sanh 者giả 滅diệt 者giả 不phủ 。
答đáp 言ngôn 。
不phủ 。
實thật 有hữu 一nhất 法pháp 是thị 幻huyễn 所sở 作tác 不phủ 。
答đáp 言ngôn 。
不phủ 。
佛Phật 言ngôn 。
汝nhữ 頗phả 見kiến 頗phả 聞văn 幻huyễn 所sở 作tác 妓kỹ 樂nhạc 不phủ 。
答đáp 言ngôn 。
我ngã 亦diệc 聞văn 亦diệc 見kiến 。
佛Phật 問vấn 德đức 女nữ 。
若nhược 幻huyễn 空không 。 欺khi 誑cuống 無vô 實thật 。 云vân 何hà 從tùng 幻huyễn 能năng 作tác 伎kỹ 樂nhạc 。
德đức 女nữ 白bạch 佛Phật 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 幻huyễn 相tương/tướng 爾nhĩ 。 雖tuy 無vô 根căn 本bổn 而nhi 可khả 聞văn 見kiến 。
佛Phật 言ngôn 。
無vô 明minh 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 不bất 內nội 有hữu 。 不bất 外ngoại 有hữu 。 不bất 內nội 外ngoại 有hữu 。 不bất 先tiên 世thế 至chí 今kim 世thế 。 今kim 世thế 至chí 後hậu 世thế 。 亦diệc 無vô 實thật 性tánh 。 無vô 有hữu 生sanh 者giả 。 滅diệt 者giả 。 而nhi 無vô 明minh 因nhân 緣duyên 諸chư 行hành 生sanh 。 乃nãi 至chí 眾chúng 苦khổ 陰ấm 集tập 。 如như 幻huyễn 息tức 。 幻huyễn 所sở 作tác 亦diệc 息tức 。 無vô 明minh 亦diệc 爾nhĩ 。 無vô 明minh 盡tận 。 行hành 亦diệc 盡tận 。 乃nãi 至chí 眾chúng 苦khổ 集tập 皆giai 盡tận 。
復phục 次thứ 。 是thị 幻huyễn 譬thí 喻dụ 示thị 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 空không 不bất 堅kiên 固cố 。 如như 說thuyết 。
一nhất 切thiết 諸chư 行hành 如như 幻huyễn 。 欺khi 誑cuống 小tiểu 兒nhi 。 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 不bất 自tự 在tại 。 不bất 久cửu 住trụ 。
是thị 故cố 說thuyết
諸chư 菩Bồ 薩Tát 知tri 諸chư 法pháp 如như 幻huyễn
如như 炎diễm
者giả 。 炎diễm 以dĩ 日nhật 光quang 風phong 動động 塵trần 故cố 。 曠khoáng 野dã 中trung 見kiến 如như 野dã 馬mã 。 無vô 智trí 人nhân 初sơ 見kiến 謂vị 之chi 為vi 水thủy 。 男nam 相tương/tướng 。 女nữ 相tướng 亦diệc 如như 是thị 。 結kết 使sử 煩phiền 惱não 。 日nhật 光quang 熱nhiệt 諸chư 行hành 塵trần 。 邪tà 憶ức 念niệm 風phong 。 生sanh 死tử 曠khoáng 野dã 中trung 轉chuyển 。 無vô 智trí 慧tuệ 者giả 。 謂vị 為vi 一nhất 相tương/tướng 。 為vi 男nam 。 為vi 女nữ 。 是thị 名danh 。
如như 炎diễm
復phục 次thứ 。 若nhược 遠viễn 見kiến 炎diễm 。 想tưởng 為vi 水thủy 。 近cận 則tắc 無vô 水thủy 想tưởng 。 無vô 智trí 人nhân 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 遠viễn 聖thánh 法pháp 。 不bất 知tri 無vô 我ngã 。 不bất 知tri 諸chư 法pháp 空không 。 於ư 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 性tánh 空không 法pháp 中trung 。 生sanh 人nhân 相tương/tướng 。 男nam 相tương/tướng 。 女nữ 相tương/tướng 。 近cận 聖thánh 法pháp 。 則tắc 知tri 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 是thị 時thời 虛hư 誑cuống 種chủng 種chủng 妄vọng 想tưởng 盡tận 除trừ 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết
諸chư 菩Bồ 薩Tát 知tri 諸chư 法pháp 如như 炎diễm
如như 水thủy 中trung 月nguyệt
者giả 。 月nguyệt 實thật 在tại 虛hư 空không 中trung 。 影ảnh 現hiện 於ư 水thủy 。 實thật 法pháp 相tướng 月nguyệt 在tại 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 虛hư 空không 中trung 。 而nhi 凡phàm 天thiên 人nhân 心tâm 水thủy 中trung 有hữu 我ngã 。 我ngã 所sở 相tương/tướng 現hiện 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 。
如như 水thủy 中trung 月nguyệt
復phục 次thứ 。 如như 小tiểu 兒nhi 見kiến 水thủy 中trung 月nguyệt 。 歡hoan 喜hỷ 欲dục 取thủ 。 大đại 人nhân 見kiến 之chi 則tắc 笑tiếu 。 無vô 智trí 人nhân 亦diệc 如như 是thị 。 身thân 見kiến 故cố 見kiến 有hữu 吾ngô 我ngã 。 無vô 實thật 智trí 故cố 見kiến 種chủng 種chủng 法pháp 。 見kiến 已dĩ 歡hoan 喜hỷ 。 欲dục 取thủ 諸chư 相tướng 。
男nam 相tương/tướng 。 女nữ 相tương/tướng 等đẳng 。 諸chư 得đắc 道Đạo 聖thánh 人nhân 笑tiếu 之chi 。 如như 偈kệ 說thuyết 。
如như 水thủy 中trung 月nguyệt 炎diễm 中trung 水thủy 。 夢mộng 中trung 得đắc 財tài 死tử 求cầu 生sanh 。
有hữu 人nhân 於ư 此thử 實thật 欲dục 得đắc 。 是thị 人nhân 癡si 惑hoặc 聖thánh 所sở 笑tiếu 。
復phục 次thứ 。 譬thí 如như 靜tĩnh 水thủy 中trung 見kiến 月nguyệt 影ảnh 。 攪giảo 水thủy 則tắc 不bất 見kiến 。 無vô 明minh 心tâm 靜tĩnh 水thủy 中trung 。 見kiến 吾ngô 我ngã 。 憍kiêu 慢mạn 諸chư 結kết 使sử 影ảnh 。 實thật 智trí 慧tuệ 杖trượng 攪giảo 心tâm 水thủy 。 則tắc 不bất 見kiến 吾ngô 我ngã 。 等đẳng 諸chư 結kết 使sử 影ảnh 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết
諸chư 菩Bồ 薩Tát 知tri 諸chư 。 法pháp 如như 水thủy 中trung 月nguyệt
如như 虛hư 空không
者giả 。 但đãn 有hữu 名danh 而nhi 無vô 實thật 法pháp 。
虛hư 空không 非phi 可khả 見kiến 法pháp 。 遠viễn 視thị 故cố 。 眼nhãn 光quang 轉chuyển 見kiến 縹# 色sắc 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 人nhân 遠viễn 無vô 漏lậu 實thật 智trí 慧tuệ 故cố 。 棄khí 實thật 相tướng 。 見kiến 彼bỉ 我ngã 。 男nam 女nữ 。 屋ốc 舍xá 。 城thành 郭quách 等đẳng 種chủng 種chủng 雜tạp 物vật 心tâm 著trước 。
如như 小tiểu 兒nhi 仰ngưỡng 視thị 青thanh 天thiên 。 謂vị 有hữu 實thật 色sắc 。 有hữu 人nhân 飛phi 上thượng 極cực 遠viễn 。 而nhi 無vô 所sở 見kiến 。 以dĩ 遠viễn 視thị 故cố 。 謂vị 為vi 青thanh 色sắc 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。
如như 虛hư 空không
復phục 次thứ 。 如như 虛hư 空không 性tánh 常thường 清thanh 淨tịnh 。 人nhân 謂vị 陰ấm 曀ê 為vi 不bất 淨tịnh 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 性tánh 常thường 清thanh 淨tịnh 。 婬dâm 欲dục 瞋sân 恚khuể 等đẳng 曀ê 故cố 。 人nhân 謂vị 為vi 不bất 淨tịnh 。 如như 偈kệ 說thuyết 。
如như 夏hạ 月nguyệt 天thiên 雷lôi 電điện 雨vũ 。 陰ấm 雲vân 覆phú 曀ê 不bất 清thanh 淨tịnh 。
凡phàm 夫phu 無vô 智trí 亦diệc 如như 是thị 。 種chủng 種chủng 煩phiền 惱não 常thường 覆phú 心tâm 。
如như 冬đông 天thiên 日nhật 時thời 一nhất 出xuất 。 常thường 為vi 昏hôn 氣khí 雲vân 蔭ấm 曀ê 。
雖tuy 得đắc 初sơ 果quả 第đệ 二nhị 道đạo 。 猶do 為vi 欲dục 染nhiễm 之chi 所sở 蔽tế 。
若nhược 如như 春xuân 天thiên 日nhật 欲dục 出xuất 。
時thời 為vi 陰ấm 雲vân 所sở 覆phú 曀ê 。
雖tuy 離ly 欲dục 染nhiễm 第đệ 三tam 果quả 。 餘dư 殘tàn 癡si 慢mạn 猶do 覆phú 心tâm 。
若nhược 如như 秋thu 日nhật 無vô 雲vân 曀ê 。 亦diệc 如như 大đại 海hải 水thủy 清thanh 淨tịnh 。
所sở 作tác 已dĩ 辦biện 無vô 漏lậu 心tâm 。 羅La 漢Hán 如như 是thị 得đắc 清thanh 淨tịnh 。
復phục 次thứ 。 虛hư 空không 無vô 初sơ 。 無vô 中trung 。 無vô 後hậu 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。 如như 摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 。 佛Phật 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
虛hư 空không 無vô 前tiền 世thế 。 亦diệc 無vô 中trung 世thế 。 亦diệc 無vô 後hậu 世thế 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。
彼bỉ 經kinh 。 此thử 中trung 應ưng 廣quảng 說thuyết 。
是thị 故cố 說thuyết
諸chư 法pháp 如như 虛hư 空không
問vấn 曰viết 。
虛hư 空không 實thật 有hữu 法pháp 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 虛hư 空không 無vô 實thật 法pháp 者giả 。 若nhược 舉cử 。 若nhược 下hạ 。 若nhược 來lai 。 若nhược 往vãng 。 若nhược 屈khuất 。 若nhược 申thân 。 若nhược 出xuất 。 若nhược 入nhập 等đẳng 。 有hữu 所sở 作tác 應ưng 無vô 有hữu 。 以dĩ 無vô 動động 處xứ 故cố 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 虛hư 空không 法pháp 實thật 有hữu 。 虛hư 空không 應ưng 有hữu 住trú 處xứ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 住trú 處xứ 則tắc 無vô 法pháp 。 若nhược 虛hư 空không 在tại 孔khổng 穴huyệt 中trung 住trụ 。 是thị 為vi 虛hư 空không 在tại 虛hư 空không 中trung 住trụ 。 以dĩ 是thị 故cố 不bất 應ưng 孔khổng 中trung 住trụ 。 若nhược 在tại 實thật 中trung 住trụ 。 是thị 實thật 非phi 空không 。 則tắc 不bất 得đắc 住trụ 。 無vô 所sở 受thọ 故cố 。
復phục 次thứ 。 汝nhữ 言ngôn 。
住trú 處xứ 是thị 虛hư 空không
如như 石thạch 壁bích 實thật 中trung 。 無vô 有hữu 住trụ 處xứ 。 若nhược 無vô 住trú 處xứ 則tắc 無vô 虛hư 空không 。 以dĩ 虛hư 空không 無vô 住trú 處xứ 。 故cố 無vô 虛hư 空không 。
復phục 次thứ 。 無vô 相tướng 故cố 無vô 虛hư 空không 。 諸chư 法pháp 各các 各các 有hữu 相tương/tướng 。 相tương/tướng 有hữu 故cố 知tri 有hữu 法pháp 。 如như 地địa 堅kiên 相tương/tướng 。 水thủy 濕thấp 相tương/tướng 。 火hỏa 熱nhiệt 相tương/tướng 。 風phong 動động 相tương/tướng 。 識thức 識thức 相tương/tướng 。 慧tuệ 解giải 相tương/tướng 。 世thế 間gian 生sanh 滅diệt 相tướng 。 涅Niết 槃Bàn 永vĩnh 滅diệt 相tương/tướng 。 是thị 虛hư 空không 無vô 相tướng 故cố 無vô 。
問vấn 曰viết 。
虛hư 空không 有hữu 相tương/tướng 。 汝nhữ 不bất 知tri 故cố 言ngôn 無vô 。 無vô 色sắc 處xứ 是thị 虛hư 空không 相tướng 。
答đáp 曰viết 。
不bất 爾nhĩ 。 無vô 色sắc 是thị 名danh 破phá 色sắc 。 更cánh 無vô 異dị 法pháp 。 如như 燈đăng 滅diệt 。 更cánh 無vô 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 無vô 有hữu 虛hư 空không 相tướng 。
復phục 次thứ 。 是thị 虛hư 空không 法pháp 無vô 。
何hà 以dĩ 故cố 。 汝nhữ 因nhân 色sắc 故cố 。 以dĩ 無vô 色sắc 處xứ 。 是thị 虛hư 空không 相tướng 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 色sắc 未vị 生sanh 時thời 。 則tắc 無vô 虛hư 空không 相tướng 。
復phục 次thứ 。 汝nhữ 謂vị 。
色sắc 是thị 無vô 常thường 法pháp 。 虛hư 空không 是thị 有hữu 常thường 法pháp 。
色sắc 未vị 有hữu 時thời 。 應ưng 先tiên 有hữu 虛hư 空không 法pháp 。 以dĩ 有hữu 常thường 故cố 。 若nhược 色sắc 未vị 有hữu 。 則tắc 無vô 無vô 色sắc 處xứ 。 若nhược 無vô 無vô 色sắc 處xứ 。 則tắc 無vô 虛hư 空không 相tướng 。 若nhược 無vô 相tướng 則tắc 無vô 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 虛hư 空không 但đãn 有hữu 名danh 而nhi 無vô 實thật 。
如như 虛hư 空không 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 但đãn 有hữu 假giả 名danh 而nhi 無vô 實thật 。
以dĩ 是thị 故cố 。
諸chư 菩Bồ 薩Tát 知tri 諸chư 法pháp 如như 虛hư 空không
如như 響hưởng
者giả 。 若nhược 深thâm 山sơn 狹hiệp 谷cốc 中trung 。 若nhược 深thâm 絕tuyệt 澗giản 中trung 。 若nhược 空không 大đại 舍xá 中trung 。 若nhược 語ngữ 聲thanh 。 若nhược 打đả 聲thanh 。 從tùng 聲thanh 有hữu 聲thanh 。 名danh 為vi 。
響hưởng
無vô 智trí 人nhân 謂vị 為vi 有hữu 人nhân 語ngữ 聲thanh 。 智trí 者giả 心tâm 念niệm 。
是thị 聲thanh 無vô 人nhân 作tác 。 但đãn 以dĩ 聲thanh 觸xúc 。 故cố 更cánh 有hữu 聲thanh 。 名danh 為vi 響hưởng 。 響hưởng 事sự 空không 。 能năng 誑cuống 耳nhĩ 根căn 。
如như 人nhân 欲dục 語ngữ 時thời 。 口khẩu 中trung 風phong 名danh 憂ưu 陀đà 那na 。 還hoàn 入nhập 至chí 臍tề 。 觸xúc 臍tề 響hưởng 出xuất 。 響hưởng 出xuất 時thời 觸xúc 七thất 處xứ 退thoái 。 是thị 名danh 語ngữ 言ngôn 。 如như 偈kệ 說thuyết 。
風phong 名danh 憂ưu 檀đàn 那na 。 觸xúc 臍tề 而nhi 上thượng 去khứ 。
是thị 風phong 七thất 處xứ 觸xúc 。 項hạng 及cập 齗ngân 齒xỉ 脣thần 。
舌thiệt 咽yến/ế/yết 及cập 以dĩ 胸hung 。 是thị 中trung 語ngữ 言ngôn 生sanh 。
愚ngu 人nhân 不bất 解giải 此thử 。 惑hoặc 著trước 起khởi 瞋sân 癡si 。
中trung 人nhân 有hữu 智trí 慧tuệ 。 不bất 瞋sân 亦diệc 不bất 著trước 。
亦diệc 復phục 不bất 愚ngu 癡si 。 但đãn 隨tùy 諸chư 法pháp 相tướng 。
曲khúc 直trực 及cập 屈khuất 申thân 。 去khứ 來lai 現hiện 語ngữ 言ngôn 。
都đô 無vô 有hữu 作tác 者giả 。 是thị 事sự 是thị 幻huyễn 耶da 。
為vi 機cơ 關quan 木mộc 人nhân 。 為vi 是thị 夢mộng 中trung 事sự 。
我ngã 為vi 熱nhiệt 氣khí 悶muộn 。 有hữu 是thị 為vi 無vô 是thị 。
是thị 事sự 誰thùy 能năng 知tri 。 是thị 骨cốt 人nhân 筋cân 纏triền 。
能năng 作tác 是thị 語ngữ 聲thanh 。 如như 融dung 金kim 投đầu 水thủy 。
以dĩ 是thị 故cố 言ngôn
諸chư 菩Bồ 薩Tát 知tri 諸chư 法pháp 如như 響hưởng
如như 犍kiền 闥thát 婆bà 城thành
者giả 。 日nhật 初sơ 出xuất 時thời 。 見kiến 城thành 門môn 。 樓lâu 櫓lỗ 。 宮cung 殿điện 。 行hành 人nhân 出xuất 入nhập 。 日nhật 轉chuyển 高cao 轉chuyển 滅diệt 。 此thử 城thành 但đãn 可khả 眼nhãn 見kiến 。 而nhi 無vô 有hữu 實thật 。 是thị 名danh 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 。
有hữu 人nhân 初sơ 不bất 見kiến 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 。 晨thần 朝triêu 東đông 向hướng 見kiến 之chi 。 意ý 謂vị 實thật 樂nhạo/nhạc/lạc 。 疾tật 行hành 趣thú 之chi 。 轉chuyển 近cận 轉chuyển 失thất 。 日nhật 高cao 轉chuyển 滅diệt 。 飢cơ 渴khát 悶muộn 極cực 。 見kiến 熱nhiệt 氣khí 如như 野dã 馬mã 。 謂vị 之chi 為vi 水thủy 。 疾tật 走tẩu 趣thú 之chi 。 轉chuyển 近cận 轉chuyển 滅diệt 。 疲bì 極cực 困khốn 厄ách 。 至chí 窮cùng 山sơn 狹hiệp 谷cốc 中trung 。 大đại 喚hoán 啼đề 哭khốc 。 聞văn 有hữu 響hưởng 應ứng 。 謂vị 有hữu 居cư 民dân 。 求cầu 之chi 疲bì 極cực 。 而nhi 無vô 所sở 見kiến 。 思tư 惟duy 自tự 悟ngộ 。 渴khát 願nguyện 心tâm 息tức 。 無vô 智trí 人nhân 亦diệc 如như 是thị 。 空không 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 中trung 見kiến 吾ngô 我ngã 及cập 諸chư 法pháp 。 婬dâm 瞋sân 心tâm 著trước 。 四tứ 方phương 狂cuồng 走tẩu 。 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 自tự 滿mãn 。 顛điên 倒đảo 欺khi 誑cuống 。 窮cùng 極cực 懊áo 惱não 。 若nhược 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 知tri 無vô 我ngã 無vô 實thật 法pháp 者giả 。 是thị 時thời 顛điên 倒đảo 願nguyện 息tức 。
復phục 次thứ 。 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 非phi 城thành 。 人nhân 心tâm 想tưởng 為vi 城thành 。 凡phàm 夫phu 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 身thân 想tưởng 為vi 身thân 。 非phi 心tâm 想tưởng 為vi 心tâm 。
問vấn 曰viết 。
一nhất 事sự 可khả 知tri 。 何hà 以dĩ 多đa 喻dụ 。
答đáp 曰viết 。
我ngã 先tiên 已dĩ 答đáp 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 如như 大đại 海hải 水thủy 。 一nhất 切thiết 法pháp 盡tận 攝nhiếp 。 摩ma 訶ha 衍diễn 多đa 因nhân 緣duyên 故cố 。 多đa 譬thí 喻dụ 無vô 咎cữu 。
復phục 次thứ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 甚thậm 深thâm 利lợi 智trí 故cố 。 種chủng 種chủng 法Pháp 門môn 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 種chủng 種chủng 喻dụ 。 壞hoại 諸chư 法pháp 。 為vi 人nhân 解giải 故cố 。 應ưng 多đa 引dẫn 喻dụ 。
復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 法pháp 中trung 。 無vô 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 喻dụ 。 有hữu 種chủng 種chủng 餘dư 無vô 常thường 喻dụ 。
色sắc 如như 聚tụ 沫mạt 。 受thọ 如như 泡bào 。 想tưởng 如như 野dã 馬mã 。 行hành 如như 芭ba 蕉tiêu 。 識thức 如như 幻huyễn 。
及cập 《# 幻huyễn 網võng 經kinh 》# 中trung 空không 譬thí 喻dụ 。 以dĩ 是thị 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 喻dụ 異dị 故cố 。 此thử 中trung 說thuyết 。
問vấn 曰viết 。
聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 。 以dĩ 城thành 喻dụ 身thân 。 此thử 中trung 何hà 以dĩ 說thuyết 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 喻dụ 。
答đáp 曰viết 。
聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 。 城thành 喻dụ 眾chúng 緣duyên 實thật 有hữu 。 但đãn 城thành 是thị 假giả 名danh 。 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 眾chúng 緣duyên 亦diệc 無vô 。 如như 旋toàn 火hỏa 輪luân 。 但đãn 惑hoặc 人nhân 目mục 。 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 。 為vi 破phá 吾ngô 我ngã 故cố 。 以dĩ 城thành 為ví 喻dụ 。 此thử 中trung 菩Bồ 薩Tát 利lợi 根căn 深thâm 入nhập 諸chư 法Pháp 空không 中trung 故cố 。 以dĩ 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành 為ví 喻dụ 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết
如như 揵kiền 闥thát 婆bà 城thành
如như 夢mộng
者giả 。 如như 夢mộng 中trung 無vô 實thật 事sự 。 謂vị 之chi 有hữu 實thật 。 覺giác 已dĩ 知tri 無vô 。 而nhi 還hoàn 自tự 笑tiếu 。 人nhân 亦diệc 如như 是thị 。 諸chư 結kết 使sử 眠miên 中trung 。 實thật 無vô 而nhi 著trước 。 得đắc 道Đạo 覺giác 時thời 。 乃nãi 知tri 無vô 實thật 。 亦diệc 復phục 自tự 笑tiếu 。 以dĩ 是thị 故cố 言ngôn 。
如như 夢mộng
復phục 次thứ 。 夢mộng 者giả 眠miên 力lực 故cố 。 無vô 法pháp 而nhi 見kiến 。 人nhân 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 明minh 眠miên 力lực 故cố 。 種chủng 種chủng 無vô 而nhi 見kiến 有hữu 。 所sở 謂vị 我ngã 。 我ngã 所sở 。 男nam 女nữ 等đẳng 。
復phục 次thứ 。 如như 夢mộng 中trung 無vô 喜hỷ 事sự 而nhi 喜hỷ 。 無vô 瞋sân 事sự 而nhi 瞋sân 。 無vô 怖bố 事sự 而nhi 怖bố 。 三tam 界giới 眾chúng 生sanh 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 明minh 眠miên 故cố 不bất 應ưng 瞋sân 而nhi 瞋sân 。 不bất 應ưng 喜hỷ 而nhi 喜hỷ 。 不bất 應ưng 怖bố 而nhi 怖bố 。
復phục 次thứ 。 夢mộng 有hữu 五ngũ 種chủng 。
若nhược 身thân 中trung 不bất 調điều 。 若nhược 熱nhiệt 氣khí 多đa 。 則tắc 多đa 夢mộng 見kiến 火hỏa 。 見kiến 黃hoàng 。 見kiến 赤xích 。 若nhược 冷lãnh 氣khí 多đa 。 則tắc 多đa 見kiến 水thủy 。 見kiến 白bạch 。 若nhược 風phong 氣khí 多đa 。 則tắc 多đa 見kiến 飛phi 。 見kiến 黑hắc 。 又hựu 復phục 所sở 聞văn 見kiến 事sự 多đa 思tư 惟duy 念niệm 故cố 。 則tắc 夢mộng 見kiến 。 或hoặc 天thiên 與dữ 夢mộng 。 欲dục 令linh 知tri 未vị 來lai 事sự 故cố 。 是thị 五ngũ 種chủng 夢mộng 皆giai 無vô 實thật 事sự 而nhi 妄vọng 見kiến 。 人nhân 亦diệc 如như 是thị 。 五ngũ 道đạo 中trung 眾chúng 生sanh 。 身thân 見kiến 力lực 因nhân 緣duyên 故cố 。 見kiến 四tứ 種chủng 我ngã 。
色sắc 陰ấm 是thị 我ngã 。 色sắc 是thị 我ngã 所sở 。 我ngã 中trung 色sắc 。 色sắc 中trung 我ngã 。 如như 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 四tứ 五ngũ 二nhị 十thập 。 得đắc 道Đạo 實thật 智trí 慧tuệ 覺giác 已dĩ 。 知tri 無vô 實thật 。
問vấn 曰viết 。
不bất 應ưng 言ngôn
夢mộng 無vô 實thật
何hà 以dĩ 故cố 。 識thức 心tâm 得đắc 因nhân 緣duyên 便tiện 生sanh 。 夢mộng 中trung 識thức 有hữu 種chủng 種chủng 緣duyên 。 若nhược 無vô 此thử 緣duyên 。 云vân 何hà 生sanh 識thức 。
答đáp 曰viết 。
無vô 也dã 。 不bất 應ưng 見kiến 而nhi 見kiến 。 夢mộng 中trung 見kiến 人nhân 頭đầu 有hữu 角giác 。 或hoặc 夢mộng 見kiến 身thân 飛phi 虛hư 空không 。 人nhân 實thật 無vô 角giác 。 身thân 亦diệc 不bất 飛phi 。 是thị 故cố 無vô 實thật 。
問vấn 曰viết 。
實thật 有hữu 人nhân 頭đầu 。 餘dư 處xứ 亦diệc 實thật 有hữu 角giác 。 以dĩ 心tâm 惑hoặc 故cố 。 見kiến 人nhân 頭đầu 有hữu 角giác 。 實thật 有hữu 虛hư 空không 。 亦diệc 實thật 有hữu 飛phi 者giả 。 以dĩ 心tâm 惑hoặc 故cố 。 自tự 見kiến 身thân 飛phi 。 非phi 無vô 實thật 也dã 。
答đáp 曰viết 。
雖tuy 實thật 有hữu 人nhân 頭đầu 。 雖tuy 實thật 有hữu 角giác 。 但đãn 人nhân 頭đầu 生sanh 角giác 者giả 。 是thị 妄vọng 見kiến 。
問vấn 曰viết 。
世thế 界giới 廣quảng 大đại 。 先tiên 世thế 因nhân 緣duyên 。 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 或hoặc 有hữu 餘dư 國quốc 。 人nhân 頭đầu 生sanh 角giác 。 或hoặc 一nhất 手thủ 一nhất 足túc 。 有hữu 一nhất 尺xích 人nhân 。 有hữu 九cửu 頭đầu 人nhân 。 人nhân 有hữu 角giác 何hà 所sở 怪quái 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 餘dư 國quốc 人nhân 有hữu 角giác 可khả 爾nhĩ 。 但đãn 夢mộng 見kiến 此thử 國quốc 所sở 識thức 人nhân 有hữu 角giác 。 則tắc 不bất 可khả 得đắc 。
復phục 次thứ 。 若nhược 人nhân 夢mộng 見kiến 虛hư 空không 邊biên 。 方phương 邊biên 。
時thời 邊biên 。 是thị 事sự 云vân 何hà 有hữu 實thật 。 何hà 處xứ 無vô 虛hư 空không 。 無vô 方phương 。 無vô 時thời 。 以dĩ 是thị 故cố 夢mộng 中trung 無vô 而nhi 見kiến 有hữu 。
汝nhữ 先tiên 言ngôn 。
無vô 緣duyên 云vân 何hà 生sanh 識thức 。
雖tuy 無vô 五ngũ 塵trần 緣duyên 。 自tự 思tư 惟duy 念niệm 力lực 轉chuyển 故cố 。 法pháp 緣duyên 生sanh 。 若nhược 人nhân 言ngôn 。
有hữu 二nhị 頭đầu
因nhân 語ngữ 生sanh 想tưởng 。 夢mộng 中trung 無vô 而nhi 見kiến 有hữu 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
諸chư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 諸chư 法pháp 雖tuy 無vô 而nhi 可khả 見kiến 。 可khả 聞văn 。 可khả 知tri 。 如như 偈kệ 說thuyết 。
如như 夢mộng 。 如như 幻huyễn 。 如như 揵kiền 闥thát 婆bà 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。
亦diệc 復phục 如như 是thị 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết
諸chư 菩Bồ 薩Tát 知tri 諸chư 法pháp 如như 夢mộng
如như 影ảnh
者giả 。 影ảnh 但đãn 可khả 見kiến 。 而nhi 不bất 可khả 捉tróc 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 眼nhãn 情tình 等đẳng 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 如như 偈kệ 說thuyết 。
是thị 實thật 知tri 慧tuệ 。 四tứ 邊biên 叵phả 捉tróc 。 如như 大đại 火hỏa 聚tụ 。
亦diệc 不bất 可khả 觸xúc 。 法pháp 不bất 可khả 受thọ 。 亦diệc 不bất 應ưng 受thọ 。
復phục 次thứ 。 如như 影ảnh 。 映ánh 光quang 則tắc 現hiện 。 不bất 映ánh 則tắc 無vô 。 諸chư 結kết 煩phiền 惱não 。 遮già 正chánh 見kiến 光quang 。 則tắc 有hữu 我ngã 相tương/tướng 。 法pháp 相tướng 影ảnh 。
復phục 次thứ 。 如như 影ảnh 。 人nhân 去khứ 則tắc 去khứ 。 人nhân 動động 則tắc 動động 。 人nhân 住trụ 則tắc 住trụ 。 善thiện 惡ác 業nghiệp 影ảnh 亦diệc 如như 是thị 。 後hậu 世thế 去khứ 時thời 亦diệc 去khứ 。 今kim 世thế 住trụ 時thời 亦diệc 住trụ 。 報báo 不bất 斷đoạn 故cố 。 罪tội 福phước 熟thục 時thời 則tắc 出xuất 。 如như 偈kệ 說thuyết 。
空không 中trung 亦diệc 逐trục 去khứ 。 山sơn 石thạch 中trung 亦diệc 逐trục 。
地địa 底để 亦diệc 隨tùy 去khứ 。 海hải 水thủy 中trung 亦diệc 入nhập 。
處xứ 處xứ 常thường 隨tùy 逐trục 。 業nghiệp 影ảnh 不bất 相tương 離ly 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết
諸chư 法pháp 如như 影ảnh
復phục 次thứ 。 如như 影ảnh 空không 無vô 。 求cầu 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 一nhất 切thiết 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 空không 無vô 有hữu 實thật 。
問vấn 曰viết 。
影ảnh 空không 無vô 有hữu 實thật 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 《# 阿a 毘tỳ 曇đàm 》# 說thuyết 。
云vân 何hà 名danh 色sắc 入nhập 。 青thanh 。 黃hoàng 。 赤xích 。 白bạch 。 黑hắc 。 縹# 。 紫tử 。 光quang 。 明minh 。 影ảnh 等đẳng 。 及cập 身thân 業nghiệp 三tam 種chủng 作tác 色sắc 。 是thị 名danh 可khả 見kiến 色sắc 入nhập 。
汝nhữ 云vân 何hà 言ngôn 無vô 。
復phục 次thứ 。 實thật 有hữu 影ảnh 。 有hữu 因nhân 。 緣duyên 故cố 。 因nhân 為vi 樹thụ 。 緣duyên 為vi 明minh 。 是thị 二nhị 事sự 合hợp 有hữu 影ảnh 生sanh 。 云vân 何hà 言ngôn 無vô 。 若nhược 無vô 影ảnh 。 餘dư 法pháp 因nhân 緣duyên 有hữu 者giả 。 亦diệc 皆giai 應ưng 無vô 。
復phục 次thứ 。 是thị 影ảnh 色sắc 。 可khả 見kiến 長trường 短đoản 。 大đại 小tiểu 。 麁thô 細tế 。 曲khúc 直trực 。 形hình 動động 影ảnh 亦diệc 動động 。 是thị 事sự 皆giai 可khả 見kiến 。 以dĩ 是thị 故cố 應ưng 有hữu 。
答đáp 曰viết 。
影ảnh 實thật 空không 無vô 。 汝nhữ 言ngôn 阿a 毘tỳ 曇đàm 中trung 說thuyết 者giả 。 是thị 釋thích 阿a 毘tỳ 曇đàm 義nghĩa 人nhân 所sở 作tác 。 說thuyết 一nhất 種chủng 法Pháp 門môn 。 人nhân 不bất 體thể 其kỳ 意ý 。 執chấp 以dĩ 為vi 實thật 。 如như 《# 鞞bệ 婆bà 沙sa 》# 中trung 說thuyết 。
微vi 塵trần 至chí 細tế 。 不bất 可khả 破phá 。 不bất 可khả 燒thiêu 。 是thị 則tắc 常thường 有hữu 。
復phục 有hữu 三tam 世thế 中trung 法pháp 。 未vị 來lai 中trung 出xuất 至chí 現hiện 在tại 。 從tùng 現hiện 在tại 入nhập 過quá 去khứ 。 無vô 所sở 失thất 。 是thị 則tắc 為vi 常thường 。
又hựu 言ngôn 。
諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 新tân 新tân 生sanh 滅diệt 不bất 住trụ 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 是thị 則tắc 為vi 斷đoạn 滅diệt 相tương/tướng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 先tiên 有hữu 今kim 無vô 故cố 。
如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 異dị 說thuyết 。 違vi 背bội 佛Phật 語ngữ 。 不bất 可khả 以dĩ 此thử 為vi 證chứng 。
影ảnh 今kim 異dị 於ư 色sắc 法pháp 。 色sắc 法pháp 生sanh 必tất 有hữu 香hương 。 味vị 。 觸xúc 等đẳng 。 影ảnh 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 是thị 為vi 非phi 有hữu 。
如như 瓶bình 二nhị 根căn 知tri 。
眼nhãn 根căn 。 身thân 根căn 。 影ảnh 若nhược 有hữu 。 亦diệc 應ưng 二nhị 根căn 知tri 。 而nhi 無vô 是thị 事sự 。 以dĩ 是thị 故cố 。 影ảnh 非phi 有hữu 實thật 物vật 。 但đãn 是thị 誑cuống 眼nhãn 法pháp 。 如như 捉tróc 火hỏa 㷮# 。 疾tật 轉chuyển 成thành 輪luân 。 非phi 實thật 。
影ảnh 非phi 有hữu 物vật 。 若nhược 影ảnh 是thị 有hữu 物vật 。 應ưng 可khả 破phá 可khả 滅diệt 。 若nhược 形hình 不bất 滅diệt 。 影ảnh 終chung 不bất 壞hoại 。 以dĩ 是thị 故cố 空không 。
復phục 次thứ 。 影ảnh 屬thuộc 形hình 。 不bất 自tự 在tại 故cố 空không 。 雖tuy 空không 而nhi 心tâm 生sanh 眼nhãn 見kiến 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết
諸chư 法pháp 如như 影ảnh
如như 鏡kính 中trung 像tượng
者giả 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 非phi 鏡kính 作tác 。 非phi 面diện 作tác 。 非phi 執chấp 鏡kính 者giả 作tác 。 亦diệc 非phi 自tự 然nhiên 作tác 。 亦diệc 非phi 無vô 因nhân 緣duyên 。
何hà 以dĩ 非phi 鏡kính 作tác 。 若nhược 面diện 未vị 到đáo 。 鏡kính 則tắc 無vô 像tượng 。 以dĩ 是thị 故cố 非phi 鏡kính 作tác 。
何hà 以dĩ 非phi 面diện 作tác 。 無vô 鏡kính 則tắc 無vô 像tượng 。
何hà 以dĩ 非phi 執chấp 鏡kính 者giả 作tác 。 無vô 鏡kính 無vô 面diện 則tắc 無vô 像tượng 。
何hà 以dĩ 非phi 自tự 然nhiên 作tác 。 若nhược 未vị 有hữu 鏡kính 。 未vị 有hữu 面diện 。 則tắc 無vô 像tượng 。 像tượng 待đãi 鏡kính 。 待đãi 面diện 然nhiên 後hậu 有hữu 。 以dĩ 是thị 故cố 非phi 自tự 然nhiên 作tác 。
何hà 以dĩ 非phi 無vô 因nhân 緣duyên 。 若nhược 無vô 因nhân 緣duyên 應ưng 常thường 有hữu 。 若nhược 常thường 有hữu 。 若nhược 除trừ 鏡kính 。 除trừ 面diện 。 亦diệc 應ưng 自tự 出xuất 。 以dĩ 是thị 故cố 非phi 無vô 因nhân 緣duyên 。
諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 自tự 作tác 。 非phi 彼bỉ 作tác 。 非phi 共cộng 作tác 。 非phi 無vô 因nhân 緣duyên 。
云vân 何hà 非phi 自tự 作tác 。 我ngã 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 一nhất 切thiết 因nhân 生sanh 法pháp 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。 諸chư 法pháp 屬thuộc 因nhân 緣duyên 故cố 。 是thị 以dĩ 非phi 自tự 作tác 。
亦diệc 非phi 他tha 作tác 者giả 。 自tự 無vô 故cố 他tha 亦diệc 無vô 。 若nhược 他tha 作tác 則tắc 失thất 罪tội 福phước 力lực 。 他tha 作tác 有hữu 二nhị 種chủng 。
若nhược 善thiện 。 若nhược 不bất 善thiện 。 若nhược 善thiện 應ưng 與dữ 一nhất 切thiết 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 不bất 善thiện 應ưng 與dữ 一nhất 切thiết 苦khổ 。 若nhược 苦khổ 樂lạc 雜tạp 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 與dữ 苦khổ 。
若nhược 共cộng 。 有hữu 二nhị 過quá 故cố 。
自tự 過quá 。 他tha 過quá 。
若nhược 無vô 因nhân 緣duyên 生sanh 苦khổ 樂lạc 。 人nhân 應ưng 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 離ly 一nhất 切thiết 苦khổ 。 若nhược 無vô 因nhân 緣duyên 。 人nhân 不bất 應ưng 作tác 樂nhạc 因nhân 。 除trừ 苦khổ 因nhân 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 必tất 有hữu 因nhân 緣duyên 。 愚ngu 癡si 故cố 不bất 知tri 。
譬thí 如như 人nhân 從tùng 木mộc 求cầu 火hỏa 。 從tùng 地địa 求cầu 水thủy 。 從tùng 扇thiên/phiến 求cầu 風phong 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 各các 有hữu 因nhân 緣duyên 。 是thị 苦khổ 樂lạc 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 。 是thị 苦khổ 樂lạc 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 生sanh 。
先tiên 世thế 業nghiệp 因nhân 。 今kim 世thế 若nhược 好hiếu 行hành 。 若nhược 邪tà 行hành 緣duyên 。 從tùng 是thị 得đắc 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 苦khổ 樂lạc 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 以dĩ 實thật 求cầu 之chi 。 無vô 人nhân 作tác 。 無vô 人nhân 受thọ 。 空không 五ngũ 眾chúng 作tác 。 空không 五ngũ 眾chúng 受thọ 。 無vô 智trí 人nhân 得đắc 樂lạc 。 婬dâm 心tâm 愛ái 著trước 。 得đắc 苦khổ 生sanh 瞋sân 恚khuể 。 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 滅diệt 時thời 。 更cánh 求cầu 欲dục 得đắc 。 如như 小tiểu 兒nhi 見kiến 鏡kính 中trung 像tượng 。 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 愛ái 著trước 。 愛ái 著trước 失thất 已dĩ 。 破phá 鏡kính 求cầu 索sách 。 智trí 人nhân 笑tiếu 之chi 。 失thất 樂lạc 更cánh 求cầu 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 亦diệc 為vi 得đắc 道Đạo 聖thánh 人nhân 所sở 笑tiếu 。
以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 諸chư 法pháp 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。
復phục 次thứ 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 實thật 空không 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 誑cuống 惑hoặc 凡phàm 人nhân 眼nhãn 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 空không 無vô 實thật 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 誑cuống 惑hoặc 凡phàm 夫phu 人nhân 眼nhãn 。
問vấn 曰viết 。
鏡kính 中trung 像tượng 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 有hữu 面diện 。 有hữu 鏡kính 。 有hữu 持trì 鏡kính 人nhân 。 有hữu 明minh 。 是thị 事sự 和hòa 合hợp 故cố 像tượng 生sanh 。 因nhân 是thị 像tượng 生sanh 憂ưu 喜hỷ 。 亦diệc 作tác 因nhân 。 亦diệc 作tác 果quả 。 云vân 何hà 言ngôn 。
實thật 空không 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。
答đáp 曰viết 。
從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 不bất 自tự 在tại 故cố 空không 。 若nhược 法pháp 實thật 有hữu 。 是thị 亦diệc 不bất 應ưng 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 因nhân 緣duyên 中trung 先tiên 有hữu 。 因nhân 緣duyên 則tắc 無vô 所sở 用dụng 。 若nhược 因nhân 緣duyên 中trung 先tiên 無vô 。 因nhân 緣duyên 亦diệc 無vô 所sở 用dụng 。
譬thí 如như 。 乳nhũ 中trung 若nhược 先tiên 有hữu 酪lạc 。 是thị 乳nhũ 非phi 酪lạc 。 因nhân 酪lạc 先tiên 有hữu 故cố 。 若nhược 先tiên 無vô 酪lạc 。 如như 水thủy 中trung 無vô 酪lạc 。 是thị 乳nhũ 亦diệc 非phi 因nhân 。 若nhược 無vô 因nhân 而nhi 有hữu 酪lạc 者giả 。 水thủy 中trung 何hà 以dĩ 不bất 生sanh 酪lạc 。 若nhược 乳nhũ 是thị 酪lạc 因nhân 緣duyên 。 乳nhũ 亦diệc 不bất 自tự 在tại 。 乳nhũ 亦diệc 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 乳nhũ 從tùng 牛ngưu 有hữu 。 牛ngưu 從tùng 水thủy 草thảo 生sanh 。 如như 是thị 無vô 邊biên 。 皆giai 有hữu 因nhân 緣duyên 。 以dĩ 是thị 故cố 因nhân 緣duyên 中trung 果quả 。 不bất 得đắc 言ngôn 有hữu 。 不bất 得đắc 言ngôn 無vô 。 不bất 得đắc 言ngôn 有hữu 無vô 。 不bất 得đắc 言ngôn 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 諸chư 法pháp 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 無vô 自tự 性tánh 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 如như 偈kệ 說thuyết 。
若nhược 法pháp 因nhân 緣duyên 生sanh 。 是thị 法pháp 性tánh 實thật 空không 。
若nhược 此thử 法pháp 不bất 空không 。 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 有hữu 。
譬thí 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 非phi 鏡kính 亦diệc 非phi 面diện 。
亦diệc 非phi 持trì 鏡kính 人nhân 。 非phi 自tự 非phi 無vô 因nhân 。
非phi 有hữu 亦diệc 非phi 無vô 。 亦diệc 復phục 非phi 有hữu 無vô 。
此thử 語ngữ 亦diệc 不bất 受thọ 。 如như 是thị 名danh 中Trung 道Đạo 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết
諸chư 法pháp 如như 鏡kính 中trung 像tượng
如như 化hóa
者giả 。 十thập 四tứ 變biến 化hóa 心tâm 。
初sơ 禪thiền 二nhị 。
欲dục 界giới 。 初sơ 禪thiền 。 二nhị 禪thiền 三tam 。
欲dục 界giới 。 初sơ 禪thiền 。 二nhị 禪thiền 。 三tam 禪thiền 四tứ 。
欲dục 界giới 。 初sơ 禪thiền 。 二nhị 禪thiền 。 三tam 禪thiền 。 四tứ 禪thiền 五ngũ 。
欲dục 界giới 。 初sơ 禪thiền 。 二nhị 禪thiền 。 三tam 禪thiền 。 四tứ 禪thiền 。
是thị 十thập 四tứ 變biến 化hóa 心tâm 。 作tác 八bát 種chủng 變biến 化hóa 。
一nhất 者giả 。 能năng 作tác 小tiểu 乃nãi 至chí 微vi 塵trần 。 二nhị 者giả 。 能năng 作tác 大đại 乃nãi 至chí 滿mãn 虛hư 空không 。 三tam 者giả 。 能năng 作tác 輕khinh 乃nãi 至chí 如như 鴻hồng 毛mao 。 四tứ 者giả 。 能năng 作tác 自tự 在tại 。
能năng 以dĩ 大đại 為vi 小tiểu 。 以dĩ 長trường/trưởng 為vi 短đoản 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 五ngũ 者giả 。 能năng 有hữu 主chủ 力lực (# 有hữu 大đại 力lực 人nhân 無vô 所sở 下hạ 故cố 言ngôn 。
有hữu 主chủ 力lực
。 六lục 者giả 。 能năng 遠viễn 到đáo 。 七thất 者giả 。 能năng 動động 地địa 。 八bát 者giả 。 隨tùy 意ý 所sở 欲dục 盡tận 能năng 得đắc 。
一nhất 身thân 能năng 作tác 多đa 身thân 。 多đa 身thân 能năng 作tác 一nhất 。 石thạch 壁bích 皆giai 過quá 。 履lý 水thủy 蹈đạo 虛hư 。 手thủ 捫môn 日nhật 月nguyệt 。 能năng 轉chuyển 四tứ 大đại 。
地địa 作tác 水thủy 。 水thủy 作tác 地địa 。 火hỏa 作tác 風phong 。 風phong 作tác 火hỏa 。 石thạch 作tác 金kim 。 金kim 作tác 石thạch 。
是thị 變biến 化hóa 復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。
欲dục 界giới 藥dược 物vật 。 寶bảo 物vật 。 幻huyễn 術thuật 能năng 變biến 化hóa 諸chư 物vật 。 諸chư 神thần 通thông 人nhân 神thần 力lực 故cố 。 能năng 變biến 化hóa 諸chư 物vật 。 天thiên 龍long 鬼quỷ 神thần 。 輩bối 得đắc 生sanh 報báo 力lực 故cố 。 能năng 變biến 化hóa 諸chư 物vật 。 色sắc 界giới 生sanh 報báo 。 修tu 定định 力lực 故cố 。 能năng 變biến 化hóa 諸chư 物vật 。
如như 化hóa 人nhân 無vô 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 無vô 苦khổ 無vô 樂lạc 。 異dị 於ư 人nhân 生sanh 。 以dĩ 是thị 故cố 空không 無vô 實thật 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 皆giai 無vô 生sanh 住trụ 滅diệt 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết
諸chư 法pháp 如như 化hóa
復phục 次thứ 。 化hóa 生sanh 無vô 定định 物vật 。 但đãn 以dĩ 心tâm 生sanh 。 便tiện 有hữu 所sở 作tác 。 皆giai 無vô 有hữu 實thật 。 人nhân 身thân 亦diệc 如như 是thị 。 本bổn 無vô 所sở 因nhân 。 但đãn 從tùng 先tiên 世thế 心tâm 。 生sanh 今kim 世thế 身thân 。 皆giai 無vô 有hữu 實thật 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết
諸chư 法pháp 如như 化hóa
如như 變biến 化hóa 心tâm 滅diệt 則tắc 化hóa 滅diệt 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 因nhân 緣duyên 滅diệt 果quả 亦diệc 滅diệt 。 不bất 自tự 在tại 。
如như 化hóa 事sự 雖tuy 實thật 空không 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 生sanh 憂ưu 苦khổ 。 瞋sân 恚khuể 。 喜hỷ 樂lạc 。 癡si 惑hoặc 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 空không 無vô 實thật 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 起khởi 歡hoan 喜hỷ 。 瞋sân 恚khuể 。 憂ưu 怖bố 等đẳng 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết
諸chư 法pháp 如như 化hóa
復phục 次thứ 。 如như 變biến 化hóa 生sanh 法pháp 。 無vô 初sơ 。 無vô 中trung 。 無vô 後hậu 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。
如như 變biến 化hóa 。 生sanh 時thời 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 滅diệt 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。 如như 變biến 化hóa 相tương/tướng 。 清thanh 淨tịnh 如như 虛hư 空không 。 無vô 所sở 染nhiễm 著trước 。 不bất 為vi 罪tội 福phước 所sở 污ô 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 如như 法Pháp 性tánh 。 如như 如như 。 如như 真chân 際tế 。 自tự 然nhiên 常thường 淨tịnh 。 譬thí 如như 閻Diêm 浮Phù 提Đề 四tứ 大đại 河hà 。 一nhất 河hà 有hữu 五ngũ 百bách 小tiểu 河hà 屬thuộc 。 是thị 水thủy 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 。 入nhập 大đại 海hải 水thủy 。 中trung 皆giai 清thanh 淨tịnh 。
問vấn 曰viết 。
不bất 應ưng 言ngôn 變biến 化hóa 事sự 空không 。
何hà 以dĩ 故cố 。 變biến 化hóa 心tâm 亦diệc 從tùng 修tu 定định 得đắc 。 從tùng 此thử 心tâm 作tác 種chủng 種chủng 變biến 化hóa 。 若nhược 人nhân 若nhược 法pháp 。 是thị 化hóa 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 。 云vân 何hà 空không 。
答đáp 曰viết 。
如như 影ảnh 中trung 已dĩ 答đáp 。 今kim 當đương 更cánh 答đáp 。 此thử 因nhân 緣duyên 雖tuy 有hữu 。 變biến 化hóa 果quả 空không 。 如như 口khẩu 言ngôn 。
無vô 所sở 有hữu
雖tuy 心tâm 生sanh 口khẩu 言ngôn 。 不bất 可khả 以dĩ 心tâm 口khẩu 有hữu 故cố 。 所sở 言ngôn 。
無vô 所sở 有hữu
便tiện 是thị 有hữu 。 若nhược 言ngôn 。
有hữu 第đệ 二nhị 頭đầu 。 第đệ 三tam 手thủ 。
雖tuy 從tùng 心tâm 口khẩu 生sanh 。 不bất 可khả 言ngôn 。
有hữu 頭đầu 。 有hữu 手thủ 。
如như 佛Phật 說thuyết 。
觀quán 無vô 生sanh 。 從tùng 有hữu 生sanh 得đắc 脫thoát 。 依y 無vô 為vi 。 從tùng 有hữu 為vi 得đắc 脫thoát 。 雖tuy 觀quán 無vô 生sanh 法pháp 無vô 。 而nhi 可khả 作tác 因nhân 緣duyên 。 無vô 為vi 亦diệc 爾nhĩ 。 變biến 化hóa 雖tuy 空không 。 亦diệc 能năng 生sanh 心tâm 因nhân 緣duyên 。
譬thí 如như 幻huyễn 。 焰diễm 等đẳng 九cửu 譬thí 喻dụ 雖tuy 無vô 。 能năng 生sanh 種chủng 種chủng 心tâm 。
復phục 次thứ 。 是thị 化hóa 事sự 於ư 六lục 因nhân 四tứ 緣duyên 中trung 。 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 中trung 六lục 因nhân 。 四tứ 緣duyên 不bất 相tương 應ứng 故cố 空không 。
復phục 次thứ 。 空không 不bất 以dĩ 不bất 見kiến 為vi 空không 。 以dĩ 其kỳ 無vô 實thật 用dụng 故cố 言ngôn 空không 。
以dĩ 是thị 故cố 言ngôn
諸chư 法pháp 如như 化hóa
問vấn 曰viết 。
若nhược 諸chư 法pháp 十thập 譬thí 喻dụ 皆giai 空không 無vô 異dị 者giả 。 何hà 以dĩ 但đãn 以dĩ 十thập 事sự 為ví 喻dụ 。 不bất 以dĩ 山sơn 河hà 石thạch 壁bích 等đẳng 為ví 喻dụ 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 法pháp 雖tuy 空không 。 而nhi 有hữu 分phân 別biệt 。 有hữu 難nan 解giải 空không 。 有hữu 易dị 解giải 空không 。 今kim 以dĩ 易dị 解giải 空không 喻dụ 難nan 解giải 空không 。
復phục 次thứ 。 諸chư 法pháp 有hữu 二nhị 種chủng 。
有hữu 心tâm 著trước 處xứ 。 有hữu 心tâm 不bất 著trước 處xứ 。 以dĩ 心tâm 不bất 著trước 處xứ 解giải 心tâm 著trước 處xứ 。
問vấn 曰viết 。
此thử 十thập 譬thí 喻dụ 。 何hà 以dĩ 是thị 心tâm 不bất 著trước 處xứ 。
答đáp 曰viết 。
是thị 十thập 事sự 不bất 久cửu 住trụ 。 易dị 生sanh 易dị 滅diệt 故cố 。 以dĩ 是thị 故cố 。 是thị 心tâm 不bất 著trước 處xứ 。
復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 知tri 十thập 喻dụ 。 誑cuống 惑hoặc 耳nhĩ 目mục 法pháp 。 不bất 知tri 諸chư 法pháp 空không 故cố 。 以dĩ 此thử 喻dụ 諸chư 法pháp 。
若nhược 有hữu 人nhân 於ư 十thập 譬thí 喻dụ 中trung 心tâm 著trước 。 不bất 解giải 種chủng 種chủng 難nạn/nan 論luận 。 以dĩ 此thử 為vi 有hữu 。 是thị 十thập 譬thí 喻dụ 不bất 為vi 其kỳ 用dụng 。 應ưng 更cánh 為vi 說thuyết 餘dư 法Pháp 門môn 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 諸chư 法pháp 都đô 空không 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 十thập 譬thí 喻dụ 等đẳng 。 種chủng 種chủng 譬thí 喻dụ 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 論luận 議nghị 。 我ngã 已dĩ 悉tất 知tri 為vi 空không 。 若nhược 諸chư 法pháp 都đô 空không 。 不bất 應ưng 說thuyết 是thị 喻dụ 。 若nhược 說thuyết 是thị 喻dụ 。 是thị 為vi 不bất 空không 。
答đáp 曰viết 。
我ngã 說thuyết 空không 。 破phá 諸chư 法pháp 有hữu 。 今kim 所sở 說thuyết 者giả 。 若nhược 說thuyết 有hữu 。 先tiên 已dĩ 破phá 。 若nhược 說thuyết 無vô 。 不bất 應ưng 難nạn/nan 。
譬thí 如như 執chấp 事sự 比Bỉ 丘Khâu 高cao 聲thanh 。 舉cử 手thủ 唱xướng 言ngôn 。
眾chúng 皆giai 寂tịch 靜tĩnh 。
是thị 為vi 以dĩ 聲thanh 遮già 聲thanh 。 非phi 求cầu 聲thanh 也dã 。 以dĩ 是thị 故cố 。 雖tuy 說thuyết 諸chư 法pháp 空không 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 愍mẫn 念niệm 眾chúng 生sanh 故cố 。 雖tuy 說thuyết 非phi 有hữu 也dã 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết
諸chư 法pháp 如như 化hóa
【# 經Kinh 】#
得đắc 無vô 礙ngại 無vô 所sở 畏úy 。
【# 論luận 】#
種chủng 種chủng 眾chúng 。 界giới 。 入nhập 因nhân 緣duyên 中trung 。 心tâm 無vô 礙ngại 無vô 盡tận 無vô 滅diệt 。 是thị 為vi 無vô 礙ngại 無vô 所sở 畏úy 。
問vấn 曰viết 。
如như 先tiên 說thuyết 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 無vô 量lượng 眾chúng 中trung 無vô 所sở 畏úy 。 今kim 何hà 以dĩ 更cánh 說thuyết 。
無vô 礙ngại 無vô 所sở 畏úy
答đáp 曰viết 。
先tiên 說thuyết 無vô 所sở 畏úy 因nhân 。 今kim 說thuyết 無vô 所sở 畏úy 果quả 。 於ư 諸chư 大đại 眾chúng 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 中trung 。 說thuyết 法Pháp 無vô 盡tận 。 論luận 議nghị 無vô 減giảm 。 心tâm 無vô 疑nghi 難nan 。 已dĩ 得đắc 無vô 礙ngại 無vô 所sở 畏úy 故cố 。
復phục 次thứ 。 如như 先tiên 說thuyết 於ư 無vô 量lượng 眾chúng 中trung 無vô 所sở 畏úy 。 不bất 知tri 以dĩ 何hà 等đẳng 力lực 故cố 無vô 畏úy 。 以dĩ 是thị 故cố 。 更cánh 說thuyết 無vô 所sở 畏úy 。 以dĩ 得đắc 無vô 礙ngại 力lực 故cố 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 有hữu 無vô 礙ngại 無vô 所sở 畏úy 。 佛Phật 與dữ 菩Bồ 薩Tát 有hữu 何hà 等đẳng 異dị 。
答đáp 曰viết 。
如như 我ngã 先tiên 說thuyết 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 自tự 有hữu 無vô 所sở 畏úy 力lực 故cố 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 無vô 所sở 畏úy 。 非phi 佛Phật 無vô 所sở 畏úy 。
復phục 次thứ 。 無vô 礙ngại 法pháp 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 一nhất 切thiết 處xứ 。 二nhị 者giả 。 非phi 一nhất 切thiết 處xứ 。 非phi 一nhất 切thiết 處xứ 者giả 。 如như 入nhập 一nhất 經kinh 書thư 乃nãi 至chí 百bách 千thiên 。 經kinh 書thư 中trung 無vô 礙ngại 。 若nhược 入nhập 一nhất 眾chúng 。 若nhược 入nhập 百bách 千thiên 眾chúng 中trung 無vô 所sở 畏úy 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 自tự 智trí 慧tuệ 中trung 無vô 礙ngại 。 非phi 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 如như 佛Phật 放phóng 鉢bát 時thời 。 五ngũ 百bách 阿A 羅La 漢Hán 。 及cập 彌Di 勒Lặc 等đẳng 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 皆giai 不bất 能năng 取thủ 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 自tự 力lực 中trung 無vô 礙ngại 。 佛Phật 智trí 慧tuệ 力lực 中trung 有hữu 礙ngại 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết
諸chư 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無vô 礙ngại 無vô 所sở 畏úy
【# 經Kinh 】#
悉tất 知tri 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 所sở 趣thú 。 以dĩ 微vi 妙diệu 慧tuệ 。 而nhi 度độ 脫thoát 之chi 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà
悉tất 知tri 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành
答đáp 曰viết 。
知tri 眾chúng 生sanh 心tâm 。 種chủng 種chủng 法pháp 中trung 處xứ 處xứ 行hành 。 如như 日nhật 光quang 遍biến 照chiếu 。 菩Bồ 薩Tát 悉tất 知tri 。 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 。 有hữu 所sở 趣thú 向hướng 而nhi 教giáo 之chi 。 言ngôn 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 趣thú 。 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 心tâm 常thường 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 二nhị 者giả 。 智trí 慧tuệ 分phần 別biệt 。 能năng 知tri 好hảo 惡ác 。 汝nhữ 莫mạc 隨tùy 著trước 心tâm 。 當đương 隨tùy 智trí 慧tuệ 。 當đương 自tự 責trách 心tâm 。
汝nhữ 無vô 數số 劫kiếp 來lai 。 集tập 諸chư 雜tạp 業nghiệp 。 而nhi 無vô 厭yếm 足túc 。 而nhi 但đãn 馳trì 逐trục 世thế 樂lạc 。 不bất 覺giác 為vi 苦khổ 。 汝nhữ 不bất 見kiến 世thế 間gian 。 貪tham 樂nhạo 致trí 患hoạn 。 五ngũ 道đạo 受thọ 生sanh 。 皆giai 心tâm 所sở 為vi 。 誰thùy 使sử 爾nhĩ 者giả 。 汝nhữ 如như 狂cuồng 象tượng 。 蹈đạo 藉tạ 殘tàn 害hại 。 無vô 所sở 拘câu 制chế 。 誰thùy 調điều 汝nhữ 者giả 。 若nhược 得đắc 善thiện 調điều 。 則tắc 離ly 世thế 患hoạn 。 當đương 知tri 處xử 胎thai 不bất 淨tịnh 。 苦khổ 厄ách 。 猶do 如như 地địa 獄ngục 。 既ký 生sanh 在tại 世thế 。 老lão 病bệnh 死tử 苦khổ 。 憂ưu 悲bi 萬vạn 端đoan 。 若nhược 生sanh 天thiên 上thượng 。 當đương 復phục 墮đọa 落lạc 。 三tam 界giới 無vô 安an 。 汝nhữ 何hà 以dĩ 樂nhạo 著trước 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 呵ha 責trách 其kỳ 心tâm 。 誓thệ 不bất 隨tùy 汝nhữ 。
是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 。
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà 名danh
以dĩ 微vi 妙diệu 慧tuệ 。 而nhi 度độ 脫thoát 之chi
是thị 中trung 云vân 何hà 。 名danh 微vi 妙diệu 慧tuệ 。 云vân 何hà 名danh 麁thô 智trí 慧tuệ 。
答đáp 曰viết 。
世thế 界giới 巧xảo 慧tuệ 。 是thị 名danh 麁thô 智trí 慧tuệ 。 行hành 施thí 。 戒giới 。 定định 。 是thị 名danh 微vi 妙diệu 慧tuệ 。
復phục 次thứ 。 布bố 施thí 智trí 是thị 為vi 麁thô 慧tuệ 。 戒giới 。 定định 智trí 是thị 名danh 微vi 妙diệu 慧tuệ 。
復phục 次thứ 。 戒giới 。 定định 智trí 是thị 為vi 麁thô 慧tuệ 。 禪thiền 定định 智trí 是thị 名danh 微vi 妙diệu 慧tuệ 。
復phục 次thứ 。 禪thiền 定định 智trí 是thị 為vi 麁thô 慧tuệ 。 無vô 猗ỷ 禪thiền 定định 是thị 名danh 微vi 妙diệu 慧tuệ 。
復phục 次thứ 。 取thủ 諸chư 法pháp 相tướng 是thị 為vi 麁thô 慧tuệ 。 於ư 諸chư 法pháp 相tướng 。 不bất 取thủ 不bất 捨xả 。 是thị 名danh 微vi 妙diệu 慧tuệ 。
復phục 次thứ 。 破phá 無vô 明minh 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 得đắc 諸chư 法pháp 相tướng 。 是thị 名danh 麁thô 慧tuệ 。 入nhập 如như 法Pháp 相tương/tướng 者giả 。 譬thí 如như 真chân 金kim 。 不bất 損tổn 不bất 失thất 。 亦diệc 如như 金kim 剛cang 。 不bất 破phá 不bất 壞hoại 。 又hựu 如như 虛hư 空không 。 無vô 染nhiễm 無vô 著trước 。 是thị 名danh 微vi 妙diệu 慧tuệ 。
如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 微vi 妙diệu 慧tuệ 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 得đắc 。 復phục 教giáo 眾chúng 生sanh 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết
諸chư 菩Bồ 薩Tát 悉tất 知tri 。 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 所sở 趣thú 。 以dĩ 微vi 妙diệu 慧tuệ 。 而nhi 度độ 脫thoát 之chi 。
大đại 智Trí 度Độ 初sơ 品phẩm 中trung 意ý 無vô 礙ngại 釋thích 論luận 第đệ 十thập 二nhị
【# 經Kinh 】#
意ý 無vô 罣quái 礙ngại 。
【# 論luận 】#
云vân 何hà 名danh
意ý 無vô 罣quái 礙ngại
菩Bồ 薩Tát 於ư 一nhất 切thiết 怨oán 。 親thân 。 非phi 怨oán 非phi 親thân 人nhân 中trung 。 等đẳng 心tâm 無vô 有hữu 礙ngại 。
復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 中trung 。 若nhược 來lai 侵xâm 害hại 。 心tâm 不bất 恚khuể 恨hận 。 若nhược 種chủng 種chủng 恭cung 敬kính 。 亦diệc 不bất 喜hỷ 悅duyệt 。 如như 偈kệ 說thuyết 。
諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 心tâm 不bất 愛ái 著trước 。 外ngoại 道đạo 惡ác 人nhân 。
心tâm 不bất 憎tăng 恚khuể 。
如như 是thị 清thanh 淨tịnh 。 名danh 為vi 意ý 無vô 罣quái 礙ngại 。
復phục 次thứ 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 心tâm 無vô 礙ngại 。
問vấn 曰viết 。
是thị 菩Bồ 薩Tát 未vị 得đắc 佛Phật 道Đạo 。 未vị 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 云vân 何hà 於ư 諸chư 法pháp 中trung 心tâm 無vô 礙ngại 。
答đáp 曰viết 。
是thị 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無vô 量lượng 清thanh 淨tịnh 智trí 慧tuệ 故cố 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 心tâm 無vô 礙ngại 。
問vấn 曰viết 。
諸chư 菩Bồ 薩Tát 未vị 得đắc 佛Phật 道Đạo 故cố 。 不bất 應ưng 有hữu 無vô 量lượng 智trí 。 有hữu 殘tàn 結kết 故cố 。 不bất 應ưng 有hữu 清thanh 淨tịnh 智trí 。
答đáp 曰viết 。
是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 非phi 三tam 界giới 中trung 結kết 業nghiệp 肉nhục 身thân 。 皆giai 得đắc 法Pháp 身thân 自tự 在tại 。 過quá 老lão 病bệnh 死tử 。 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 在tại 世thế 界giới 中trung 行hành 。 為vì 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 已dĩ 得đắc 自tự 在tại 。 欲dục 成thành 佛Phật 能năng 成thành 。
問vấn 曰viết 。
如như 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 則tắc 與dữ 佛Phật 無vô 異dị 。 何hà 以dĩ 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 何hà 以dĩ 禮lễ 佛Phật 聽thính 法Pháp 。
若nhược 與dữ 佛Phật 異dị 。 云vân 何hà 有hữu 無vô 量lượng 清thanh 淨tịnh 智trí 。
答đáp 曰viết 。
是thị 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 為vi 法Pháp 身thân 。 無vô 老lão 病bệnh 死tử 。 與dữ 佛Phật 小tiểu 異dị 。 譬thí 如như 月nguyệt 十thập 四tứ 日nhật 。 眾chúng 人nhân 生sanh 疑nghi 。 若nhược 滿mãn 若nhược 不bất 滿mãn 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 雖tuy 能năng 作tác 佛Phật 。 能năng 說thuyết 法Pháp 。 然nhiên 未vị 實thật 成thành 佛Phật 。 佛Phật 如như 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 滿mãn 足túc 無vô 疑nghi 。
復phục 次thứ 。 無vô 量lượng 。 清thanh 淨tịnh 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 實thật 有hữu 量lượng 。 於ư 不bất 能năng 量lượng 者giả 謂vị 之chi 無vô 量lượng 。 譬thí 如như 海hải 水thủy 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 。 人nhân 不bất 能năng 量lượng 。 名danh 為vi 無vô 量lượng 。 於ư 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 非phi 為vi 無vô 量lượng 。 菩Bồ 薩Tát 無vô 量lượng 清thanh 淨tịnh 。 智trí 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 於ư 諸chư 天thiên 人nhân 及cập 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 不bất 能năng 量lượng 。 名danh 為vi 無vô 量lượng 智trí 。
菩Bồ 薩Tát 得đắc 無vô 生sanh 道đạo 時thời 。 諸chư 結kết 使sử 斷đoạn 故cố 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 智trí 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 爾nhĩ 時thời 已dĩ 斷đoạn 諸chư 結kết 。 成thành 佛Phật 時thời 復phục 何hà 所sở 斷đoạn 。
答đáp 曰viết 。
是thị 清thanh 淨tịnh 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 得đắc 佛Phật 時thời 。 除trừ 結kết 都đô 盡tận 。 得đắc 實thật 清thanh 淨tịnh 。 二nhị 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 捨xả 肉nhục 身thân 。 得đắc 法Pháp 身thân 時thời 。 斷đoạn 諸chư 結kết 清thanh 淨tịnh 。
譬thí 如như 一nhất 燈đăng 能năng 除trừ 闇ám 。 得đắc 有hữu 所sở 作tác 。 更cánh 有hữu 大đại 燈đăng 。 倍bội 復phục 明minh 了liễu 。 佛Phật 及cập 菩Bồ 薩Tát 。 斷đoạn 諸chư 結kết 使sử 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 斷đoạn 雖tuy 曰viết 已dĩ 斷đoạn 。 於ư 佛Phật 所sở 斷đoạn 猶do 為vi 未vị 盡tận 。
是thị 名danh
得đắc 無vô 量lượng 清thanh 淨tịnh 智trí 故cố 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 意ý 無vô 罣quái 礙ngại 。
【# 經Kinh 】#
大đại 忍nhẫn 成thành 就tựu 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
先tiên 已dĩ 說thuyết 等đẳng 忍nhẫn 。 法Pháp 忍Nhẫn 。 今kim 何hà 以dĩ 故cố 復phục 說thuyết 。
大đại 忍nhẫn 成thành 就tựu
答đáp 曰viết 。
此thử 二nhị 忍nhẫn 增tăng 長trưởng 。 名danh 為vi 大đại 忍nhẫn 。
復phục 次thứ 。 等đẳng 忍nhẫn 在tại 眾chúng 生sanh 中trung 一nhất 切thiết 能năng 忍nhẫn 。 柔Nhu 順Thuận 法Pháp 忍Nhẫn 。 於ư 深thâm 法Pháp 中trung 忍nhẫn 。 此thử 二nhị 忍nhẫn 增tăng 長trưởng 作tác 證chứng 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 最tối 後hậu 肉nhục 身thân 。 悉tất 見kiến 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 化hóa 現hiện 在tại 前tiền 於ư 空không 中trung 坐tọa 。 是thị 名danh 。
大đại 忍nhẫn 成thành 就tựu
譬thí 如như 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 。
煖Noãn 法Pháp 增tăng 長trưởng 名danh 為vi 頂Đảnh 法Pháp 。 頂Đảnh 法Pháp 增tăng 長trưởng 名danh 為vi 忍Nhẫn 法Pháp 。 更cánh 無vô 異dị 法pháp 增tăng 長trưởng 為vi 異dị 。 等đẳng 忍nhẫn 。 大đại 忍nhẫn 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。 有hữu 二nhị 種chủng 忍nhẫn 。
生sanh 忍nhẫn 。 法Pháp 忍Nhẫn 。 生sanh 忍nhẫn 名danh 眾chúng 生sanh 中trung 忍nhẫn 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 劫kiếp 等đẳng 。 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 加gia 惡ác 。 心tâm 不bất 瞋sân 恚khuể 。 種chủng 種chủng 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 。 心tâm 不bất 歡hoan 喜hỷ 。
復phục 次thứ 。 觀quán 眾chúng 生sanh 無vô 初sơ 。 若nhược 有hữu 初sơ 則tắc 無vô 因nhân 緣duyên 。 若nhược 有hữu 因nhân 緣duyên 則tắc 無vô 初sơ 。 若nhược 無vô 初sơ 亦diệc 應ưng 無vô 後hậu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 初sơ 後hậu 相tương 待đãi 故cố 。 若nhược 無vô 初sơ 後hậu 。 中trung 亦diệc 應ưng 無vô 。 如như 是thị 觀quan 時thời 。 不bất 墮đọa 常thường 。 斷đoạn 二nhị 邊biên 。 用dụng 安an 隱ẩn 道đạo 觀quán 眾chúng 生sanh 。 不bất 生sanh 邪tà 見kiến 。 是thị 名danh 生sanh 忍nhẫn 。
甚thậm 深thâm 法Pháp 中trung 。 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 。 是thị 名danh 法Pháp 忍Nhẫn 。
問vấn 曰viết 。
何hà 等đẳng 甚thậm 深thâm 法Pháp 。
答đáp 曰viết 。
如như 先tiên 甚thậm 深thâm 法Pháp 忍Nhẫn 中trung 說thuyết 。
復phục 次thứ 。 甚thậm 深thâm 法Pháp 者giả 。 於ư 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 中trung 展triển 轉chuyển 生sanh 果quả 。 因nhân 中trung 非phi 有hữu 果quả 。 亦diệc 非phi 無vô 果quả 。 從tùng 是thị 中trung 出xuất 。 是thị 名danh 甚thậm 深thâm 法pháp 。
復phục 次thứ 。 入nhập 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。
空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 則tắc 得đắc 涅Niết 槃Bàn 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 是thị 名danh 甚thậm 深thâm 法pháp 。
復phục 次thứ 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。
非phi 空không 非phi 不bất 空không 。 非phi 有hữu 相tương/tướng 非phi 無vô 相tướng 。 非phi 有hữu 作tác 非phi 無vô 作tác 。 如như 是thị 觀quán 中trung 。 心tâm 亦diệc 不bất 著trước 。 是thị 名danh 甚thậm 深thâm 法pháp 。 如như 偈kệ 說thuyết 。
因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 是thị 名danh 空không 相tướng 。 亦diệc 名danh 假giả 名danh 。
亦diệc 名danh 中trung 道đạo 。 若nhược 法pháp 實thật 有hữu 。 不bất 應ưng 還hoàn 無vô 。
今kim 無vô 先tiên 有hữu 。 是thị 名danh 為vi 斷đoạn 。 不bất 常thường 不bất 斷đoạn 。
亦diệc 不bất 有hữu 無vô 。 心tâm 識thức 處xứ 滅diệt 。 言ngôn 說thuyết 亦diệc 盡tận 。
於ư 此thử 深thâm 法Pháp 。 信tín 心tâm 無vô 礙ngại 。 不bất 悔hối 不bất 沒một 。 是thị 名danh 。
大đại 忍nhẫn 成thành 就tựu
【# 經Kinh 】#
如như 實thật 巧xảo 度độ 。
【# 論luận 】#
有hữu 外ngoại 道đạo 法pháp 。 雖tuy 度độ 眾chúng 生sanh 。 不bất 如như 實thật 度độ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 種chủng 種chủng 邪tà 見kiến 。 結kết 使sử 殘tàn 故cố 。
二Nhị 乘Thừa 雖tuy 有hữu 所sở 度độ 。 不bất 如như 所sở 應ưng 度độ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 方phương 便tiện 心tâm 薄bạc 故cố 。
唯duy 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 如như 實thật 巧xảo 度độ 。
譬thí 如như 渡độ 師sư 。 一nhất 人nhân 以dĩ 浮phù 囊nang 草thảo 筏phiệt 渡độ 之chi 。 一nhất 人nhân 以dĩ 方phương 舟chu 而nhi 渡độ 。 二nhị 渡độ 之chi 中trung 相tương/tướng 降giáng/hàng 懸huyền 殊thù 。 菩Bồ 薩Tát 巧xảo 渡độ 眾chúng 生sanh 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。 譬thí 如như 治trị 病bệnh 。 苦khổ 藥dược 針châm 炙chích 。 痛thống 而nhi 得đắc 差sai 。 如như 有hữu 妙diệu 藥dược 名danh 蘇tô 陀đà 扇thiên/phiến 陀đà 。 病bệnh 人nhân 眼nhãn 見kiến 。 眾chúng 病bệnh 皆giai 愈dũ 。 除trừ 病bệnh 雖tuy 同đồng 。 優ưu 劣liệt 法pháp 異dị 。
聲Thanh 聞Văn 。 菩Bồ 薩Tát 教giáo 化hóa 。 度độ 人nhân 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 苦khổ 行hạnh 頭đầu 陀đà 。 初sơ 。 中trung 。 後hậu 夜dạ 。 勤cần 心tâm 坐tọa 禪thiền 。 觀quán 苦khổ 而nhi 得đắc 道Đạo 。 聲Thanh 聞Văn 教giáo 也dã 。 觀quán 諸chư 法pháp 相tướng 。 無vô 縛phược 無vô 解giải 。 心tâm 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 菩Bồ 薩Tát 教giáo 也dã 。 如như 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 本bổn 緣duyên 。
文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 白bạch 佛Phật 。
大đại 德đức 。 昔tích 我ngã 先tiên 世thế 。 過quá 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。
爾nhĩ 時thời 有hữu 佛Phật 。 名danh 師sư 子tử 音âm 王vương 。 佛Phật 及cập 眾chúng 生sanh 。 壽thọ 十thập 萬vạn 億ức 那na 由do 他tha 歲tuế 。 佛Phật 以dĩ 三tam 乘thừa 。 而nhi 度độ 眾chúng 生sanh 。 國quốc 名danh 千thiên 光quang 明minh 。 其kỳ 國quốc 中trung 諸chư 樹thụ 。 皆giai 七thất 寶bảo 成thành 。 樹thụ 出xuất 無vô 量lượng 清thanh 淨tịnh 法Pháp 音âm 。
空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 所sở 有hữu 之chi 音âm 。 眾chúng 生sanh 聞văn 之chi 。 心tâm 解giải 得đắc 道Đạo 。
時thời 師sư 子tử 音âm 王vương 佛Phật 。 初sơ 會hội 說thuyết 法Pháp 。 九cửu 十thập 九cửu 億ức 。 人nhân 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 。 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 切thiết 皆giai 得đắc 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 入nhập 種chủng 種chủng 法Pháp 門môn 。 見kiến 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 。 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 。 能năng 度độ 無vô 量lượng 無vô 數số 眾chúng 生sanh 。 得đắc 無vô 量lượng 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 能năng 得đắc 無vô 量lượng 種chủng 種chủng 三tam 昧muội 。 初sơ 發phát 心tâm 新tân 入nhập 道đạo 門môn 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 可khả 稱xưng 數số 。 是thị 佛Phật 土độ 無vô 量lượng 莊trang 嚴nghiêm 。 說thuyết 不bất 可khả 盡tận 。
時thời 佛Phật 教giáo 化hóa 已dĩ 訖ngật 。 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 法pháp 住trụ 六lục 萬vạn 歲tuế 。 諸chư 樹thụ 法Pháp 音âm 亦diệc 不bất 復phục 出xuất 。
爾nhĩ 時thời 有hữu 二nhị 菩Bồ 薩Tát 比Bỉ 丘Khâu 。
一nhất 名danh 喜hỷ 根căn 。 二nhị 名danh 勝thắng 意ý 。
是thị 喜hỷ 根căn 法Pháp 師sư 。 容dung 儀nghi 質chất 直trực 。 不bất 捨xả 世thế 法pháp 。 亦diệc 不bất 分phân 別biệt 善thiện 惡ác 。
喜Hỷ 根Căn 弟đệ 子tử 。 聰thông 明minh 樂nhạo 法Pháp 。 好hảo/hiếu 聞văn 深thâm 義nghĩa 。 其kỳ 師sư 不bất 讚tán 。 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 不bất 讚tán 戒giới 行hạnh 頭đầu 陀đà 。 但đãn 說thuyết 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 清thanh 淨tịnh 。 語ngữ 諸chư 弟đệ 子tử 。
一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 婬dâm 欲dục 相tương 。 瞋sân 恚khuể 相tương/tướng 。 愚ngu 癡si 相tương/tướng 。 此thử 諸chư 法pháp 相tướng 即tức 是thị 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 無vô 所sở 罣quái 礙ngại 。
以dĩ 是thị 方phương 便tiện 。 教giáo 諸chư 弟đệ 子tử 。 入nhập 一nhất 相tương/tướng 智trí 。
時thời 諸chư 弟đệ 子tử 。 於ư 諸chư 人nhân 中trung 。 無vô 瞋sân 無vô 悔hối 。 心tâm 不bất 悔hối 故cố 得đắc 生sanh 忍nhẫn 。 得đắc 生sanh 忍nhẫn 故cố 則tắc 得đắc 法Pháp 忍nhẫn 。 於ư 實thật 法pháp 中trung 。 不bất 動động 如như 山sơn 。
勝thắng 意ý 法Pháp 師sư 持trì 戒giới 清thanh 淨tịnh 。 行hành 十thập 二nhị 頭đầu 陀đà 。 得đắc 四tứ 禪thiền 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。
勝thắng 意ý 諸chư 弟đệ 子tử 鈍độn 根căn 多đa 求cầu 。 分phân 別biệt 是thị 淨tịnh 是thị 不bất 淨tịnh 。 心tâm 即tức 動động 轉chuyển 。
勝thắng 意ý 異dị 時thời 。 入nhập 聚tụ 落lạc 中trung 。 至chí 喜Hỷ 根Căn 弟đệ 子tử 家gia 。 於ư 坐tọa 處xứ 坐tọa 。 讚tán 說thuyết 持trì 戒giới 。 少thiểu 欲dục 。 知tri 足túc 。 行hành 頭đầu 陀đà 行hạnh 。 閑nhàn 處xứ 禪thiền 寂tịch 。 訾tí 毀hủy 喜hỷ 根căn 言ngôn 。
是thị 人nhân 說thuyết 法Pháp 教giáo 人nhân 入nhập 邪tà 見kiến 中trung 。 是thị 說thuyết 婬dâm 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 。 愚ngu 癡si 。 無vô 所sở 罣quái 礙ngại 相tương/tướng 。 是thị 雜tạp 行hành 人nhân 。 非phi 純thuần 清thanh 淨tịnh 。
是thị 弟đệ 子tử 利lợi 根căn 得đắc 法Pháp 忍nhẫn 。 問vấn 勝thắng 意ý 言ngôn 。
大đại 德đức 。 是thị 婬dâm 欲dục 法pháp 名danh 何hà 等đẳng 相tương/tướng 。
答đáp 言ngôn 。
婬dâm 欲dục 是thị 煩phiền 惱não 相tướng 。
問vấn 言ngôn 。
是thị 婬dâm 欲dục 煩phiền 惱não 。 在tại 內nội 耶da 。 在tại 外ngoại 耶da 。
答đáp 言ngôn 。
是thị 婬dâm 欲dục 煩phiền 惱não 不bất 在tại 內nội 。 不bất 在tại 外ngoại 。 若nhược 在tại 內nội 。 不bất 應ưng 待đãi 外ngoại 因nhân 緣duyên 生sanh 。 若nhược 在tại 外ngoại 。 於ư 我ngã 無vô 事sự 。 不bất 應ưng 惱não 我ngã 。
居cư 士sĩ 言ngôn 。
若nhược 婬dâm 欲dục 非phi 內nội 。 非phi 外ngoại 。 非phi 東đông 。 西tây 。 南nam 。 北bắc 。 四tứ 維duy 。 上thượng 下hạ 。 來lai 遍biến 求cầu 實thật 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 法pháp 即tức 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 若nhược 無vô 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 云vân 何hà 能năng 作tác 惱não 。
勝thắng 意ý 聞văn 是thị 語ngữ 已dĩ 。 其kỳ 心tâm 不bất 悅duyệt 。 不bất 能năng 加gia 答đáp 。 從tùng 座tòa 而nhi 起khởi 。 說thuyết 如như 是thị 言ngôn 。
喜hỷ 根căn 多đa 誑cuống 眾chúng 人nhân 著trước 邪tà 道đạo 中trung 。
是thị 勝Thắng 意Ý 菩Bồ 薩Tát 。 未vị 學học 音âm 聲thanh 陀đà 羅la 尼ni 。 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 便tiện 歡hoan 喜hỷ 。 聞văn 外ngoại 道đạo 語ngữ 便tiện 瞋sân 恚khuể 。 聞văn 三tam 不bất 善thiện 則tắc 不bất 歡hoan 悅duyệt 。 聞văn 三tam 善thiện 則tắc 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 聞văn 說thuyết 生sanh 死tử 則tắc 憂ưu 。 聞văn 涅Niết 槃Bàn 則tắc 喜hỷ 。
從tùng 居cư 士sĩ 家gia 至chí 林lâm 樹thụ 間gian 。 入nhập 精tinh 舍xá 中trung 。 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。
當đương 知tri 喜Hỷ 根Căn 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 人nhân 虛hư 誑cuống 。 多đa 令linh 人nhân 入nhập 惡ác 邪tà 中trung 。
何hà 以dĩ 故cố 。 其kỳ 言ngôn 婬dâm 。 恚khuể 。 癡si 相tương/tướng 。 及cập 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 無vô 礙ngại 相tương/tướng 。
是thị 時thời 。 喜hỷ 根căn 作tác 是thị 念niệm 。
此thử 人nhân 大đại 瞋sân 。 為vi 惡ác 業nghiệp 所sở 覆phú 。 當đương 墮đọa 大đại 罪tội 。 我ngã 今kim 當đương 為vì 。 說thuyết 甚thậm 深thâm 法Pháp 。 雖tuy 今kim 無vô 所sở 得đắc 。 為vi 作tác 後hậu 世thế 佛Phật 道Đạo 因nhân 緣duyên 。
是thị 時thời 。 喜hỷ 根căn 集tập 僧Tăng 。 一nhất 心tâm 說thuyết 偈kệ 。
婬dâm 欲dục 即tức 是thị 道đạo 。 恚khuể 癡si 亦diệc 如như 是thị 。
如như 此thử 三tam 事sự 中trung 。 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 道đạo 。
若nhược 有hữu 人nhân 分phân 別biệt 。 婬dâm 怒nộ 癡si 及cập 道đạo 。
是thị 人nhân 去khứ 佛Phật 遠viễn 。 譬thí 如như 天thiên 與dữ 地địa 。
道đạo 及cập 婬dâm 怒nộ 癡si 。 是thị 一nhất 法pháp 平bình 等đẳng 。
若nhược 人nhân 聞văn 怖bố 畏úy 。 去khứ 佛Phật 道Đạo 甚thậm 遠viễn 。
婬dâm 法pháp 不bất 生sanh 滅diệt 。 不bất 能năng 令linh 心tâm 惱não 。
若nhược 人nhân 計kế 吾ngô 我ngã 。 婬dâm 將tương 入nhập 惡ác 道đạo 。
見kiến 有hữu 無vô 法pháp 異dị 。 是thị 不bất 離ly 有hữu 無vô 。
若nhược 知tri 有hữu 無vô 等đẳng 。 超siêu 勝thắng 成thành 佛Phật 道đạo 。
說thuyết 如như 是thị 等đẳng 。 七thất 十thập 餘dư 偈kệ 。
時thời 三tam 萬vạn 諸chư 天thiên 子tử 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 萬vạn 八bát 千thiên 聲Thanh 聞Văn 人nhân 。 不bất 著trước 一nhất 切thiết 法pháp 。 故cố 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。
是thị 時thời 。 勝Thắng 意Ý 菩Bồ 薩Tát 。 身thân 即tức 陷hãm 入nhập 地địa 獄ngục 。 受thọ 無vô 量lượng 千thiên 萬vạn 億ức 歲tuế 苦khổ 。 出xuất 生sanh 人nhân 中trung 。 七thất 十thập 四tứ 萬vạn 世thế 。 常thường 被bị 誹phỉ 謗báng 。 無vô 量lượng 劫kiếp 中trung 。 不bất 聞văn 佛Phật 名danh 。 是thị 罪tội 漸tiệm 薄bạc 。 得đắc 聞văn 佛Phật 法Pháp 。 出xuất 家gia 為vì 道Đạo 。 而nhi 復phục 捨xả 戒giới 。 如như 是thị 六lục 萬vạn 三tam 千thiên 世thế 常thường 捨xả 戒giới 。 無vô 量lượng 世thế 中trung 作tác 沙Sa 門Môn 。 雖tuy 不bất 捨xả 戒giới 。 諸chư 根căn 闇ám 鈍độn 。
是thị 喜Hỷ 根Căn 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 今kim 東đông 方phương 過quá 十thập 萬vạn 億ức 佛Phật 土độ 作tác 佛Phật 。 其kỳ 土thổ/độ 號hiệu 寶bảo 嚴nghiêm 。 佛Phật 號hiệu 光quang 踰du 日nhật 明minh 王vương 。
文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn 。
爾nhĩ 時thời 勝thắng 意ý 比Bỉ 丘Khâu 。 我ngã 身thân 是thị 也dã 。 我ngã 觀quán 爾nhĩ 時thời 受thọ 是thị 無vô 量lượng 苦khổ 。
文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 復phục 白bạch 佛Phật 。
若nhược 有hữu 人nhân 求cầu 三tam 乘thừa 道đạo 。 不bất 欲dục 受thọ 諸chư 苦khổ 者giả 。 不bất 應ưng 破phá 諸chư 法pháp 相tướng 。 而nhi 懷hoài 瞋sân 恚khuể 。
佛Phật 問vấn 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。
汝nhữ 聞văn 諸chư 偈kệ 。 得đắc 何hà 等đẳng 利lợi 。
答đáp 曰viết 。
我ngã 聞văn 此thử 偈kệ 。 得đắc 畢tất 眾chúng 苦khổ 。 世thế 世thế 得đắc 利lợi 根căn 智trí 慧tuệ 。 能năng 解giải 深thâm 法Pháp 。 巧xảo 說thuyết 深thâm 義nghĩa 。 於ư 諸chư 菩Bồ 薩Tát 中trung 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。
如như 是thị 等đẳng 。 名danh 巧xảo 說thuyết 諸chư 法pháp 相tương/tướng 。
是thị 名danh
如như 實thật 巧xảo 度độ
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 六lục