大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 51
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch
大đại 智Trí 度Độ 論luận 釋thích 勝thắng 出xuất 品phẩm 第đệ 二nhị 十thập 二nhị 。 卷quyển 五ngũ 十thập 一nhất )# 。
聖thánh 者giả 龍long 樹thụ 造tạo
後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch
【# 經Kinh 】#
慧Tuệ 命mạng 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 摩ma 訶ha 衍diễn 。 摩Ma 訶Ha 衍Diên 者giả 。 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 與dữ 虛hư 空không 等đẳng 。 如như 虛hư 空không 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 見kiến 來lai 處xứ 。 不bất 見kiến 去khứ 處xứ 。 不bất 見kiến 住trú 處xứ 。
是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 前tiền 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 後hậu 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 中trung 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 三tam 世thế 等đẳng 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。
世Thế 尊Tôn 。 以dĩ 是thị 故cố 。 是thị 乘thừa 名danh 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
如như 是thị 。 如như 是thị 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。
檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 。 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 門môn 。 所sở 謂vị 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 乃nãi 至chí 離ly 著trước 虛hư 空không 不bất 染nhiễm 三tam 昧muội 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 內nội 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。
如như 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 言ngôn 。
是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 欲dục 界giới 當đương 有hữu 實thật 。 不bất 虛hư 妄vọng 。 不bất 異dị 諦đế 。 不bất 顛điên 倒đảo 。 有hữu 常thường 不bất 壞hoại 相tương/tướng 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 欲dục 界giới 虛hư 妄vọng 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 和hòa 合hợp 名danh 字tự 等đẳng 有hữu 。 一nhất 切thiết 無vô 常thường 相tương/tướng 。 無vô 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 色sắc 界giới 。 無vô 色sắc 界giới 若nhược 當đương 實thật 有hữu 。 不bất 虛hư 妄vọng 。 不bất 異dị 諦đế 。 不bất 顛điên 倒đảo 。 有hữu 常thường 不bất 壞hoại 相tương/tướng 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 色sắc 界giới 。 無vô 色sắc 界giới 虛hư 妄vọng 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 和hòa 合hợp 名danh 字tự 等đẳng 有hữu 。 一nhất 切thiết 無vô 常thường 破phá 壞hoại 相tương/tướng 。 無vô 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 色sắc 當đương 實thật 有hữu 。 不bất 虛hư 妄vọng 。 不bất 異dị 諦đế 。 不bất 顛điên 倒đảo 。 有hữu 常thường 不bất 壞hoại 相tương/tướng 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 色sắc 虛hư 妄vọng 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 和hòa 合hợp 名danh 字tự 等đẳng 有hữu 。 一nhất 切thiết 無vô 常thường 破phá 壞hoại 相tương/tướng 。 無vô 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 眼nhãn 乃nãi 至chí 意ý 。 色sắc 乃nãi 至chí 法pháp 。 眼nhãn 識thức 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 眼nhãn 觸xúc 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 眼nhãn 觸xúc 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 。 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 。 若nhược 當đương 實thật 有hữu 。 不bất 虛hư 妄vọng 。 不bất 異dị 諦đế 。 不bất 顛điên 倒đảo 。 有hữu 常thường 不bất 壞hoại 相tương/tướng 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 眼nhãn 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 。 虛hư 妄vọng 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 和hòa 合hợp 名danh 字tự 等đẳng 有hữu 。 一nhất 切thiết 無vô 常thường 破phá 壞hoại 相tương/tướng 。 無vô 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 法pháp 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 法pháp 性tánh 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 如như 。 實thật 際tế 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 如như 。 實thật 際tế 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 性tánh 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 以dĩ 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 若nhược 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 以dĩ 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 內nội 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 及cập 諸chư 天thiên 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 以dĩ 內nội 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 及cập 諸chư 天thiên 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 以dĩ 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 性tánh 人nhân 法pháp 。 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 以dĩ 性tánh 人nhân 法pháp 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 八bát 人nhân 法pháp 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 法Pháp 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 法pháp 。 阿A 那Na 含Hàm 法pháp 。 阿A 羅La 漢Hán 法Pháp 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 法Pháp 。 佛Phật 法Pháp 。 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 以dĩ 八bát 人nhân 法pháp 。 乃nãi 至chí 佛Phật 法Pháp 。 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 性tánh 人nhân 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 以dĩ 性tánh 人nhân 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 八bát 人nhân 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 乃nãi 至chí 佛Phật 。 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 以dĩ 八bát 人nhân 乃nãi 至chí 佛Phật 。 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 以dĩ 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 乃nãi 至chí 道Đạo 場Tràng 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 諸chư 心tâm 。 若nhược 當đương 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 乃nãi 至chí 道Đạo 場Tràng 。 諸chư 心tâm 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 金kim 剛cang 慧tuệ 。 若nhược 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 能năng 知tri 一nhất 。 切thiết 結kết 使sử 及cập 習tập 。 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 金kim 剛cang 慧tuệ 。 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 是thị 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 一nhất 切thiết 結kết 使sử 及cập 習tập 。 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 諸chư 佛Phật 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 諸chư 佛Phật 威uy 德đức 。 不bất 能năng 照chiếu 然nhiên 。 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 諸chư 佛Phật 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 諸chư 佛Phật 威uy 德đức 照chiếu 然nhiên 。 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 諸chư 佛Phật 光quang 明minh 。 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 諸chư 佛Phật 光quang 明minh 。 不bất 能năng 普phổ 照chiếu 恆Hằng 河Hà 。 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 諸chư 佛Phật 光quang 明minh 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 諸chư 佛Phật 能năng 以dĩ 光quang 明minh 。 普phổ 照chiếu 恆Hằng 河Hà 。 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 諸chư 佛Phật 六lục 十thập 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 音âm 聲thanh 。 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 諸chư 佛Phật 不bất 能năng 以dĩ 六lục 十thập 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 音âm 聲thanh 。 遍biến 至chí 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 世thế 界giới 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 諸chư 佛Phật 六lục 十thập 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 音âm 聲thanh 。 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 諸chư 佛Phật 能năng 以dĩ 六lục 十thập 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 音âm 聲thanh 。 遍biến 至chí 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 世thế 界giới 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 輪luân 。 若nhược 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 諸chư 佛Phật 不bất 能năng 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 諸chư 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 若nhược 天thiên 。 若nhược 魔ma 。 若nhược 梵Phạm 及cập 世thế 間gian 餘dư 眾chúng 所sở 不bất 能năng 如như 法pháp 轉chuyển 者giả 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 諸chư 佛Phật 法Pháp 輪luân 。 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 諸chư 佛Phật 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 諸chư 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 若nhược 天thiên 。 若nhược 魔ma 。 若nhược 梵Phạm 及cập 世thế 間gian 餘dư 眾chúng 所sở 不bất 能năng 如như 法pháp 轉chuyển 者giả 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 諸chư 佛Phật 為vi 眾chúng 生sanh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 是thị 眾chúng 生sanh 若nhược 實thật 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 不bất 能năng 令linh 是thị 眾chúng 生sanh 。 於ư 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 諸chư 佛Phật 為vi 眾chúng 生sanh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 是thị 眾chúng 生sanh 無vô 法pháp 。 非phi 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 眾chúng 生sanh 於ư 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 中trung 。 已dĩ 滅diệt 。 今kim 滅diệt 。 當đương 滅diệt 。
【# 論luận 】#
者giả 言ngôn 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 上thượng 以dĩ 五ngũ 事sự 問vấn 摩ma 訶ha 衍diễn 。 佛Phật 已dĩ 答đáp 竟cánh 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 歡hoan 喜hỷ 讚tán 歎thán 。 作tác 是thị 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 有hữu 大đại 力lực 勢thế 。 破phá 壞hoại 人nhân 。 天thiên 世thế 間gian 已dĩ 。 能năng 於ư 中trung 勝thắng 出xuất 。
譬thí 如như 三tam 人nhân 度độ 惡ác 道đạo 。
一nhất 者giả 。 於ư 夜dạ 逃đào 遁độn 。 獨độc 脫thoát 其kỳ 身thân 。 二nhị 者giả 。 以dĩ 錢tiền 求cầu 免miễn 。 三tam 者giả 。 如như 大đại 王vương 將tương 大đại 軍quân 眾chúng 。 摧tồi 破phá 寇khấu 賊tặc 。 舉cử 軍quân 全toàn 濟tế 。 無vô 所sở 畏úy 難nạn 。
三tam 乘thừa 亦diệc 如như 是thị 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 不bất 能năng 知tri 一nhất 切thiết 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 。 亦diệc 不bất 能năng 破phá 魔ma 王vương 。 又hựu 不bất 能năng 降hàng 伏phục 外ngoại 道đạo 。 厭yếm 老lão 。 病bệnh 。 死tử 。 直trực 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。
如như 辟Bích 支Chi 佛Phật 入nhập 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 深thâm 於ư 聲Thanh 聞Văn 。 少thiểu 有hữu 悲bi 心tâm 。 以dĩ 神thần 通thông 力lực 。 化hóa 度độ 眾chúng 生sanh 。 能năng 破phá 煩phiền 惱não 。 不bất 能năng 破phá 魔ma 人nhân 及cập 外ngoại 道đạo 。
如như 菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 起khởi 大đại 慈từ 悲bi 。 雖tuy 未vị 得đắc 佛Phật 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 利lợi 益ích 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 決quyết 定định 知tri 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 破phá 諸chư 魔ma 王vương 及cập 壞hoại 外ngoại 道đạo 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 習tập 。 具cụ 足túc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 。 悉tất 知tri 悉tất 了liễu 。 成thành 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
三tam 人nhân 雖tuy 俱câu 免miễn 生sanh 死tử 。 然nhiên 方phương 便tiện 道đạo 各các 異dị 。 是thị 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 讚tán 歎thán 摩ma 訶ha 衍diễn 。
摧tồi 破phá 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 勝thắng 出xuất 人nhân 。 天thiên 。 阿a 修tu 羅la 上thượng 。
譬thí 如như 虛hư 空không 。 含hàm 受thọ 一nhất 切thiết 國quốc 土độ 。 而nhi 虛hư 空không 故cố 不bất 盡tận 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 含hàm 受thọ 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 及cập 諸chư 弟đệ 子tử 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 不bất 滿mãn 。
又hựu 如như 虛hư 空không 常thường 相tương/tướng 故cố 。 無vô 入nhập 相tương/tướng 。 無vô 出xuất 相tương/tướng 。 無vô 住trụ 相tương/tướng 。 是thị 乘thừa 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 未vị 來lai 世thế 入nhập 處xứ 。 無vô 過quá 去khứ 世thế 出xuất 處xứ 。 無vô 現hiện 在tại 世thế 住trú 處xứ 。 破phá 三tam 時thời 故cố 三tam 世thế 等đẳng 。 名danh 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。
問vấn 曰viết 。
佛Phật 應ưng 讚tán 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 歎thán 言ngôn
善thiện 哉tai 。
何hà 以dĩ 更cánh 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 將tương 欲dục 順thuận 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 歎thán 而nhi 讚tán 說thuyết 。 以dĩ 上thượng 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 遠viễn 故cố 。 今kim 略lược 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 相tương/tướng 。 然nhiên 後hậu 廣quảng 述thuật 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 讚tán 摩Ma 訶Ha 衍Diên 者giả 。 所sở 謂vị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 諸chư 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 三tam 昧muội 門môn 。 十thập 八bát 空không 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 等đẳng 。
如như 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 破phá 壞hoại 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 勝thắng 出xuất 人nhân 。 天thiên 。 阿a 修tu 羅la 上thượng 者giả 。 是thị 事sự 實thật 爾nhĩ 。
何hà 以dĩ 故cố 。
是thị 三tam 界giới 虛hư 誑cuống 。 如như 幻huyễn 如như 夢mộng 。 無vô 明minh 虛hư 妄vọng 。 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 。 因nhân 果quả 無vô 有hữu 定định 實thật 。 一nhất 切thiết 無vô 常thường 。 破phá 壞hoại 磨ma 滅diệt 。 皆giai 是thị 空không 相tướng 。 以dĩ 摩ma 訶ha 衍diễn 與dữ 三tam 界giới 相tương 違vi 。 故cố 能năng 摧tồi 破phá 勝thắng 出xuất 。
若nhược 三tam 界giới 定định 實thật 。 常thường 不bất 虛hư 妄vọng 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 能năng 摧tồi 破phá 勝thắng 出xuất 。
何hà 以dĩ 故cố 。 力lực 等đẳng 故cố 。
五ngũ 眾chúng 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 六lục 觸xúc 生sanh 諸chư 受thọ 。 亦diệc 如như 是thị 。
若nhược 法pháp 性tánh 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 法pháp 者giả 。 摩ma 訶ha 衍diễn 不bất 能năng 破phá 世thế 間gian 得đắc 勝thắng 出xuất 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 法pháp 性tánh 非phi 有hữu 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 能năng 得đắc 。 勝thắng 出xuất 世thế 間gian 。
問vấn 曰viết 。
有hữu 為vi 法pháp 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 虛hư 誑cuống 故cố 言ngôn 無vô 。 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 不bất 思tư 議nghị 性tánh 。 是thị 無vô 為vi 實thật 法pháp 。 名danh 為vi 實thật 際tế 。 云vân 何hà 言ngôn 無vô 。
答đáp 曰viết 。
無vô 為vi 空không 故cố 言ngôn 無vô 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 說thuyết 。
離ly 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。 有hữu 為vi 法pháp 實thật 相tướng 即tức 是thị 無vô 為vi 法pháp 。
復phục 次thứ 。 觀quán 是thị 有hữu 為vi 法pháp 虛hư 誑cuống 。 如như 。
如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 是thị 實thật 。 以dĩ 人nhân 於ư 法pháp 性tánh 取thủ 相tương/tướng 起khởi 諍tranh 。 故cố 言ngôn 。
無vô 法pháp 性tánh
或hoặc 說thuyết 有hữu 。 或hoặc 說thuyết 無vô 。 各các 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 無vô 咎cữu 。 如như 實thật 際tế 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 性tánh 亦diệc 如như 是thị 。
世thế 間gian 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 著trước 故cố 有hữu 。 出xuất 世thế 間gian 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 故cố 空không 。 為vì 破phá 慳san 貪tham 故cố 。 言ngôn 有hữu 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 破phá 邪tà 見kiến 故cố 。 言ngôn 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 。 為vi 度độ 初sơ 學học 者giả 說thuyết 言ngôn 有hữu 。 若nhược 聖thánh 人nhân 心tâm 中trung 說thuyết 言ngôn 無vô 。
如như 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 若nhược 眾chúng 生sanh 實thật 有hữu 。 非phi 是thị 無vô 法pháp 。 不bất 應ưng 令linh 強cường/cưỡng 滅diệt 。 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。
問vấn 曰viết 。
從tùng 三tam 十thập 二nhị 相tướng 已dĩ 後hậu 。 何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 言ngôn 。
摩ma 訶ha 衍diễn 勝thắng 出xuất
答đáp 曰viết 。
應ưng 當đương 說thuyết 。 直trực 文văn 煩phiền 故cố 不bất 說thuyết 。
復phục 次thứ 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 乃nãi 至chí 為vi 眾chúng 生sanh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 亦diệc 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 但đãn 名danh 字tự 異dị 耳nhĩ 。
復phục 次thứ 。 上thượng 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 勝thắng 出xuất 。 不bất 知tri 云vân 何hà 勝thắng 出xuất 。 今kim 別biệt 相tướng 說thuyết 。 所sở 謂vị 佛Phật 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 莊trang 嚴nghiêm 身thân 故cố 。 勝thắng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 光quang 明minh 勝thắng 日nhật 月nguyệt 諸chư 天thiên 。 一nhất 切thiết 光quang 明minh 。 佛Phật 音âm 聲thanh 勝thắng 。 一nhất 切thiết 音âm 樂nhạc 。 世thế 界giới 妙diệu 聲thanh 。 諸chư 天thiên 梵Phạm 音âm 。 佛Phật 法Pháp 輪luân 勝thắng 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 寶bảo 輪luân 。 及cập 諸chư 外ngoại 道đạo 。 一nhất 切thiết 法Pháp 輪luân 。 無vô 障chướng 無vô 礙ngại 。 餘dư 法Pháp 輪luân 所sở 利lợi 益ích 微vi 淺thiển 。 或hoặc 一nhất 世thế 。 二nhị 世thế 。 極cực 至chí 千thiên 萬vạn 世thế 。 佛Phật 法Pháp 輪luân 能năng 令linh 永vĩnh 。 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 復phục 還hoàn 入nhập 生sanh 死tử 。
復phục 次thứ 。 若nhược 眾chúng 生sanh 實thật 有hữu 者giả 。 佛Phật 不bất 應ưng 令linh 眾chúng 生sanh 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 永vĩnh 拔bạt 其kỳ 根căn 。 此thử 過quá 於ư 殺sát 一nhất 身thân 。 有hữu 如như 是thị 大đại 咎cữu 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 顛điên 倒đảo 。 心tâm 見kiến 我ngã 故cố 。 佛Phật 欲dục 破phá 其kỳ 顛điên 倒đảo 。 說thuyết 言ngôn 。
涅Niết 槃Bàn
無vô 眾chúng 生sanh 可khả 滅diệt 。 故cố 無vô 咎cữu 。
有hữu 如như 是thị 功công 德đức 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 能năng 勝thắng 。 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。
問vấn 曰viết 。
一nhất 切thiết 世thế 間gian
者giả 。 十thập 方phương 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 何hà 以dĩ 獨độc 說thuyết 勝thắng 出xuất 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
答đáp 曰viết 。
六lục 道đạo 中trung 。 三tam 是thị 善thiện 道đạo 。 三tam 是thị 惡ác 道đạo 。 摩ma 訶ha 衍diễn 尚thượng 能năng 破phá 三tam 善thiện 道đạo 勝thắng 出xuất 。 何hà 況huống 惡ác 道đạo 。
問vấn 曰viết 。
《# 龍long 王vương 經kinh 》# 中trung 說thuyết 龍long 。 得đắc 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 何hà 以dĩ 說thuyết 是thị 惡ác 道đạo 。
答đáp 曰viết 。
眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 龍long 得đắc 道Đạo 者giả 少thiểu 。
復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。
大đại 菩Bồ 薩Tát 變biến 化hóa 。 身thân 教giáo 化hóa 故cố 。 作tác 龍long 王vương 身thân 。
大đại 智Trí 度Độ 論luận 釋thích 含hàm 受thọ 品phẩm 。 第đệ 二nhị 十thập 三tam 。
【# 經Kinh 】#
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
汝nhữ 所sở 言ngôn 衍diễn 與dữ 空không 等đẳng 。 如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 摩ma 訶ha 衍diễn 與dữ 空không 等đẳng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 無vô 東đông 方phương 。 無vô 南nam 方phương 。 西tây 方phương 。 北bắc 方phương 。 四tứ 維duy 。 上thượng 下hạ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 東đông 方phương 。 無vô 南nam 方phương 。 西tây 方phương 。 北bắc 方phương 。 四tứ 維duy 。 上thượng 下hạ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 非phi 長trưởng 非phi 短đoản 。 非phi 方phương 非phi 圓viên 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 長trưởng 非phi 短đoản 。 非phi 方phương 非phi 圓viên 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 非phi 青thanh 。 非phi 黃hoàng 。 非phi 赤xích 。 非phi 白bạch 。 非phi 黑hắc 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 非phi 青thanh 。 非phi 黃hoàng 。 非phi 赤xích 。 非phi 白bạch 。 非phi 黑hắc 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 與dữ 空không 等đẳng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 非phi 過quá 去khứ 。 非phi 未vị 來lai 。 非phi 現hiện 在tại 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 過quá 去khứ 。 非phi 未vị 來lai 。 非phi 現hiện 在tại 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 與dữ 空không 等đẳng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 無vô 生sanh 。 無vô 滅diệt 。 無vô 住trụ 。 無vô 異dị 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 生sanh 。 無vô 滅diệt 。 無vô 住trụ 。 無vô 異dị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 非phi 善thiện 。 非phi 不bất 善thiện 。 非phi 記ký 。 非phi 無vô 記ký 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 善thiện 。 非phi 不bất 善thiện 。 非phi 記ký 。 非phi 無vô 記ký 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 與dữ 空không 等đẳng 。
如như 虛hư 空không 無vô 見kiến 。 無vô 聞văn 。 無vô 知tri 。 無vô 識thức 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 見kiến 。 無vô 聞văn 。 無vô 知tri 。 無vô 識thức 。
如như 虛hư 空không 不bất 可khả 知tri 。 不bất 可khả 識thức 。 不bất 可khả 見kiến 。 不bất 可khả 斷đoạn 。 不bất 可khả 證chứng 。 不bất 可khả 修tu 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 不bất 可khả 知tri 。 不bất 可khả 識thức 。 不bất 可khả 見kiến 。 不bất 可khả 斷đoạn 。 不bất 可khả 證chứng 。 不bất 可khả 修tu 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 與dữ 空không 等đẳng 。
如như 虛hư 空không 非phi 染nhiễm 相tướng 。 非phi 離ly 相tương/tướng 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 染nhiễm 相tướng 。 非phi 離ly 相tương/tướng 。
如như 虛hư 空không 不bất 繫hệ 欲dục 界giới 。 不bất 繫hệ 色sắc 界giới 。 不bất 繫hệ 無vô 色sắc 界giới 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 不bất 繫hệ 欲dục 界giới 。 不bất 繫hệ 色sắc 界giới 。 不bất 繫hệ 無vô 色sắc 界giới 。
如như 虛hư 空không 無vô 初sơ 發phát 心tâm 。 亦diệc 無vô 二nhị 。 三tam 。 四tứ 。 五ngũ 。 六lục 。 七thất 。 八bát 。 九cửu 。 第đệ 十thập 心tâm 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 初sơ 發phát 心tâm 乃nãi 至chí 無vô 第đệ 十thập 心tâm 。
如như 虛hư 空không 無vô 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 。 姓tánh 地địa 。 八bát 人nhân 地địa 。 見kiến 地địa 。 薄bạc 地địa 。 離ly 欲dục 地địa 。 已dĩ 辦biện 地địa 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 乃nãi 至chí 已dĩ 作tác 地địa 。
如như 虛hư 空không 無vô 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 無vô 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 無vô 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 無vô 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 乃nãi 至chí 無vô 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。
如như 虛hư 空không 無vô 聲Thanh 聞Văn 地địa 。 無vô 辟Bích 支Chi 佛Phật 地địa 。 無vô 佛Phật 地địa 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 無vô 聲Thanh 聞Văn 地địa 乃nãi 至chí 無vô 佛Phật 地địa 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 與dữ 空không 等đẳng 。
如như 虛hư 空không 非phi 色sắc 。 非phi 無vô 色sắc 。 非phi 可khả 見kiến 。 非phi 不bất 可khả 見kiến 。 非phi 有hữu 對đối 。 非phi 無vô 對đối 。 非phi 合hợp 。 非phi 散tán 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 色sắc 。 非phi 無vô 色sắc 。 非phi 可khả 見kiến 。 非phi 不bất 可khả 見kiến 。 非phi 有hữu 對đối 。 非phi 無vô 對đối 。 非phi 合hợp 。 非phi 散tán 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 與dữ 空không 等đẳng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 非phi 常thường 。 非phi 無vô 常thường 。 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 非phi 苦khổ 。 非phi 我ngã 。 非phi 無vô 我ngã 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 常thường 。 非phi 無vô 常thường 。 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 非phi 苦khổ 。 非phi 我ngã 。 非phi 無vô 我ngã 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 與dữ 空không 等đẳng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 非phi 空không 。 非phi 不bất 空không 。 非phi 相tướng 。 非phi 無vô 相tướng 。 非phi 作tác 。 非phi 無vô 作tác 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 空không 。 非phi 不bất 空không 。 非phi 相tướng 。 非phi 無vô 相tướng 。 非phi 作tác 。 非phi 無vô 作tác 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 與dữ 空không 等đẳng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 非phi 寂tịch 滅diệt 。 非phi 不bất 寂tịch 滅diệt 。 非phi 離ly 。 非phi 不bất 離ly 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 寂tịch 滅diệt 。 非phi 不bất 寂tịch 滅diệt 。 非phi 離ly 。 非phi 不bất 離ly 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 與dữ 空không 等đẳng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 非phi 闇ám 。 非phi 明minh 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 闇ám 。 非phi 明minh 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 與dữ 空không 等đẳng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 非phi 可khả 得đắc 。 非phi 不bất 可khả 得đắc 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 可khả 得đắc 。 非phi 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 與dữ 空không 等đẳng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 非phi 可khả 說thuyết 。 非phi 不bất 可khả 說thuyết 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 可khả 說thuyết 。 非phi 不bất 可khả 說thuyết 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 與dữ 空không 等đẳng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 諸chư 因nhân 緣duyên 故cố 。 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 與dữ 空không 等đẳng 。
【# 論luận 】#
者giả 言ngôn 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 讚tán 衍diễn 如như 虛hư 空không 。 佛Phật 即tức 廣quảng 述thuật 成thành 其kỳ 事sự 。
如như 虛hư 空không 無vô 十thập 方phương 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 亦diệc 無vô 十thập 方phương 。 無vô 長trường 短đoản 。 方phương 圓viên 。 青thanh 黃hoàng 。 赤xích 白bạch 等đẳng 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 亦diệc 如như 是thị 。
問vấn 曰viết 。
虛hư 空không 應ưng 爾nhĩ 。 是thị 無vô 為vi 法Pháp 。 無vô 色sắc 。 無vô 方phương 。 摩ma 訶ha 衍diễn 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 是thị 色sắc 法pháp 。 所sở 謂vị 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 等đẳng 。 云vân 何hà 言ngôn 。
與dữ 虛hư 空không 等đẳng
答đáp 曰viết 。
六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 有hữu 二nhị 種chủng 。
世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 。
世thế 間gian 者giả 。 是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 色sắc 法pháp 。 不bất 同đồng 虛hư 空không 。 出xuất 世thế 間gian 者giả 。 與dữ 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 智trí 慧tuệ 和hòa 合hợp 故cố 。 似tự 如như 虛hư 空không 。 從tùng 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 已dĩ 後hậu 。 無vô 所sở 分phân 別biệt 如như 虛hư 空không 。
復phục 次thứ 。 如như 佛Phật 以dĩ 無vô 礙ngại 智trí 。 觀quán 實thật 相tướng 如như 虛hư 空không 。 餘dư 人nhân 則tắc 不bất 然nhiên 。 智trí 慧tuệ 未vị 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 故cố 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 前tiền 後hậu 說thuyết 。 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 如như 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 。 如như 虛hư 空không 不bất 應ưng 致trí 疑nghi 。 餘dư 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 乃nãi 至chí 如như 虛hư 空không 非phi 說thuyết 。 非phi 不bất 說thuyết 。 亦diệc 如như 是thị 。
問vấn 曰viết 。
如như 虛hư 空không 。 言ngôn 。
無vô 所sở 有hữu
便tiện 足túc 。 何hà 以dĩ 說thuyết 無vô 種chủng 種chủng 相tướng 。
答đáp 曰viết 。
初sơ 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 內nội 外ngoại 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 法pháp 中trung 著trước 心tâm 。 以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 說thuyết 如như 虛hư 空không 無vô 。 是thị 種chủng 種chủng 相tướng 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。
【# 經Kinh 】#
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。
如như 虛hư 空không 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 受thọ 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 眾chúng 生sanh 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 。 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 摩ma 訶ha 衍diễn 。 亦diệc 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 眾chúng 生sanh 。 虛hư 空không 。 摩ma 訶ha 衍diễn 。 是thị 法pháp 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 阿a 僧tăng 祇kỳ 無vô 所sở 有hữu 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 無vô 量lượng 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 量lượng 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 無vô 邊biên 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 邊biên 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 眾chúng 生sanh 。 虛hư 空không 。 摩ma 訶ha 衍diễn 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 無vô 所sở 有hữu 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 無vô 所sở 有hữu 。 如như 法Pháp 性tánh 。 實thật 際tế 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 乃nãi 至chí 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 摩ma 訶ha 衍diễn 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 眾chúng 生sanh 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 。 實thật 際tế 乃nãi 至chí 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 無vô 所sở 有hữu 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 性tánh 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 性tánh 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 無vô 所sở 有hữu 。 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 。 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 。 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 阿a 僧tăng 祇kỳ 無vô 所sở 有hữu 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 無vô 量lượng 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 量lượng 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 無vô 邊biên 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 邊biên 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 當đương 知tri 摩ma 訶ha 衍diễn 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 等đẳng 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 無vô 所sở 有hữu 。 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 眼nhãn 無vô 所sở 有hữu 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 意ý 無vô 所sở 有hữu 。 眼nhãn 乃nãi 至chí 意ý 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 。 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 。 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 阿a 僧tăng 祇kỳ 無vô 所sở 有hữu 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 無vô 量lượng 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 量lượng 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 無vô 邊biên 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 邊biên 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 摩ma 訶ha 衍diễn 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 無vô 所sở 有hữu 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 所sở 有hữu 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 所sở 有hữu 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 。 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 。 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 摩ma 訶ha 衍diễn 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 。 眾chúng 生sanh 乃nãi 至chí 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 無vô 所sở 有hữu 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 內nội 空không 無vô 所sở 有hữu 。 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 。 有hữu 法pháp 空không 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 。 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 。 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 無vô 所sở 有hữu 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 摩ma 訶ha 衍diễn 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 。 眾chúng 生sanh 乃nãi 至chí 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 眾chúng 生sanh 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 四tứ 念niệm 處xứ 無vô 所sở 有hữu 。 四tứ 念niệm 處xứ 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 無vô 所sở 有hữu 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 。 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 。 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 無vô 所sở 有hữu 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 。 眾chúng 生sanh 乃nãi 至chí 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 。 眾chúng 生sanh 無vô 所sở 有hữu 。 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 性tánh 地địa 無vô 所sở 有hữu 。 乃nãi 至chí 已dĩ 作tác 地địa 無vô 所sở 有hữu 。 已dĩ 作tác 地địa 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 。 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 。 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 無vô 所sở 有hữu 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 。 眾chúng 生sanh 乃nãi 至chí 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 。 眾chúng 生sanh 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 無vô 所sở 有hữu 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 斯Tư 陀Đà 含Hàm 無vô 所sở 有hữu 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 阿A 那Na 含Hàm 無vô 所sở 有hữu 。 阿A 那Na 含Hàm 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 阿A 羅La 漢Hán 無vô 所sở 有hữu 。 阿A 羅La 漢Hán 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 摩ma 訶ha 衍diễn 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 我ngã 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 聲Thanh 聞Văn 。 乘thừa 無vô 所sở 有hữu 。 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 辟Bích 支Chi 佛Phật 乘Thừa 無vô 所sở 有hữu 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 乘Thừa 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 佛Phật 乘thừa 無vô 所sở 有hữu 。 佛Phật 乘thừa 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 聲Thanh 聞Văn 。 人nhân 無vô 所sở 有hữu 。 聲Thanh 聞Văn 人nhân 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 無vô 所sở 有hữu 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 乃nãi 至chí 佛Phật 無vô 所sở 有hữu 。 佛Phật 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 。 種chủng 智trí 無vô 所sở 有hữu 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 。 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 。 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 當đương 知tri 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
譬thí 如như 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 涅Niết 槃Bàn 性tánh 中trung 。 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 亦diệc 受thọ 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 虛hư 空không 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 亦diệc 如như 是thị 受thọ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 不bất 說thuyết
虛hư 空không 廣quảng 大đại 無vô 邊biên 。 故cố 受thọ 一nhất 切thiết 物vật
而nhi 言ngôn 。
虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 能năng 受thọ 一nhất 切thiết 物vật 眾chúng 生sanh 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 無vô 所sở 有hữu 。
答đáp 曰viết 。
現hiện 見kiến 虛hư 空không 無vô 所sở 有hữu 。 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 。 皆giai 在tại 其kỳ 中trung 。 以dĩ 無vô 所sở 有hữu 故cố 能năng 受thọ 。
問vấn 曰viết 。
心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 亦diệc 無vô 形hình 質chất 。 何hà 以dĩ 不bất 受thọ 一nhất 切thiết 物vật 。
答đáp 曰viết 。
心tâm 心tâm 數số 法pháp 覺giác 知tri 相tương/tướng 。 非phi 是thị 受thọ 相tương/tướng 。 又hựu 無vô 住trú 處xứ 。
若nhược 內nội 若nhược 外ngoại 。 若nhược 近cận 若nhược 遠viễn 。 但đãn 以dĩ 分phân 別biệt 相tương/tướng 故cố 知tri 有hữu 心tâm 。
形hình 色sắc 法pháp 有hữu 住trú 處xứ 。
因nhân 色sắc 處xứ 故cố 。 知tri 有hữu 虛hư 空không 。 以dĩ 色sắc 不bất 受thọ 物vật 故cố 。 則tắc 知tri 虛hư 空không 受thọ 物vật 。 色sắc 與dữ 虛hư 空không 相tướng 違vi 。
色sắc 若nhược 不bất 受thọ 。 則tắc 知tri 虛hư 空không 是thị 受thọ 。 如như 以dĩ 無vô 明minh 故cố 知tri 有hữu 明minh 。 以dĩ 苦khổ 故cố 知tri 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 因nhân 色sắc 無vô 故cố 。 說thuyết 有hữu 虛hư 空không 。 更cánh 無vô 別biệt 相tướng 。
復phục 次thứ 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 更cánh 有hữu 不bất 受thọ 義nghĩa 。 如như 邪tà 見kiến 心tâm 不bất 受thọ 正chánh 見kiến 。 正chánh 見kiến 心tâm 不bất 受thọ 邪tà 見kiến 。 虛hư 空không 則tắc 不bất 然nhiên 。 一nhất 切thiết 皆giai 受thọ 故cố 。
又hựu 心tâm 心tâm 數số 法pháp 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 是thị 可khả 斷đoạn 法pháp 。 虛hư 空không 則tắc 不bất 然nhiên 。
心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 虛hư 空không 。 但đãn 無vô 色sắc 。 無vô 形hình 同đồng 。 不bất 得đắc 言ngôn 都đô 不bất 異dị 。
以dĩ 是thị 故cố 。 諸chư 法pháp 中trung 說thuyết 虛hư 空không 。 能năng 受thọ 一nhất 切thiết 。
問vấn 曰viết 。
我ngã 先tiên 問vấn 意ý 不bất 然nhiên 。 何hà 以dĩ 不bất 言ngôn 。
虛hư 空không 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 能năng 受thọ 一nhất 切thiết 物vật
而nhi 言ngôn 。
無vô 所sở 有hữu 受thọ 一nhất 切thiết 物vật
答đáp 曰viết 。
我ngã 說thuyết 。
虛hư 空không 無vô 自tự 相tương/tướng 。 待đãi 色sắc 相tướng 說thuyết 虛hư 空không 。 若nhược 無vô 自tự 相tương/tướng 。 則tắc 無vô 虛hư 空không 。 云vân 何hà 言ngôn 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。
問vấn 曰viết 。
汝nhữ 言ngôn 受thọ 相tương/tướng 。 則tắc 是thị 虛hư 空không 。 云vân 何hà 言ngôn 無vô 。
答đáp 曰viết 。
受thọ 相tương/tướng 即tức 是thị 無vô 色sắc 相tướng 。 色sắc 不bất 到đáo 處xứ 。 名danh 為vi 虛Hư 空Không 。 以dĩ 是thị 故cố 無vô 虛hư 空không 。
若nhược 實thật 有hữu 虛hư 空không 。 未vị 有hữu 色sắc 時thời 應ưng 有hữu 虛hư 空không 。
若nhược 未vị 有hữu 色sắc 有hữu 虛hư 空không 。 虛hư 空không 則tắc 無vô 相tướng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 未vị 有hữu 色sắc 故cố 。 因nhân 色sắc 故cố 知tri 有hữu 虛hư 空không 。 有hữu 色sắc 故cố 便tiện 有hữu 無vô 色sắc 。
若nhược 先tiên 有hữu 色sắc 。 後hậu 有hữu 虛hư 空không 。 虛hư 空không 則tắc 是thị 作tác 法pháp 。 作tác 法pháp 不bất 名danh 為vi 常thường 。
若nhược 有hữu 無vô 相tướng 法pháp 。 是thị 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 是thị 故cố 無vô 虛hư 空không 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 常thường 有hữu 虛hư 空không 。 因nhân 色sắc 故cố 虛hư 空không 相tướng 現hiện 。 然nhiên 後hậu 相tương/tướng 在tại 虛hư 空không 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 虛hư 空không 先tiên 無vô 相tướng 。 後hậu 相tương/tướng 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
若nhược 虛hư 空không 先tiên 有hữu 相tương/tướng 。 相tương/tướng 無vô 所sở 相tương/tướng 。 若nhược 先tiên 無vô 相tướng 。 相tương/tướng 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
若nhược 離ly 相tương/tướng 。 無vô 相tướng 已dĩ 。 相tương/tướng 無vô 住trú 處xứ 。 若nhược 相tương/tướng 無vô 住trú 處xứ 。 所sở 相tương/tướng 處xứ 亦diệc 無vô 。 所sở 相tương/tướng 處xứ 無vô 故cố 。 相tương/tướng 亦diệc 無vô 。 離ly 相tương 及cập 相tương/tướng 處xứ 。 更cánh 無vô 有hữu 法pháp 。
以dĩ 是thị 故cố 。 虛hư 空không 不bất 名danh 為vi 相tương/tướng 。 不bất 名danh 為vi 所sở 相tương/tướng 。 不bất 名danh 為vi 法pháp 。 不bất 名danh 為vi 非phi 法pháp 。 不bất 名danh 為vi 有hữu 。 不bất 名danh 為vi 無vô 。 斷đoạn 諸chư 語ngữ 言ngôn 。 寂tịch 滅diệt 如như 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 餘dư 一nhất 切thiết 法pháp 。 亦diệc 如như 是thị 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 如như 是thị 者giả 。 即tức 是thị 虛hư 空không 。 何hà 以dĩ 復phục 以dĩ 虛hư 空không 為ví 喻dụ 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 法pháp 因nhân 果quả 。 皆giai 是thị 虛hư 誑cuống 。 因nhân 無vô 明minh 故cố 有hữu 。 誑cuống 眾chúng 生sanh 心tâm 。 眾chúng 生sanh 於ư 是thị 法Pháp 中trung 生sanh 著trước 。 而nhi 不bất 於ư 虛hư 空không 生sanh 著trước 。 六lục 塵trần 法pháp 誑cuống 眾chúng 生sanh 心tâm 。 虛hư 空không 雖tuy 復phục 誑cuống 。 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 以dĩ 是thị 故cố 。 以dĩ 虛hư 空không 為ví 喻dụ 。 以dĩ 麁thô 現hiện 事sự 破phá 微vi 細tế 事sự 。
如như 虛hư 空không 因nhân 色sắc 故cố 。 但đãn 有hữu 假giả 名danh 。 無vô 有hữu 定định 法pháp 。 眾chúng 生sanh 亦diệc 如như 是thị 。 因nhân 五ngũ 眾chúng 和hòa 合hợp 故cố 。 但đãn 有hữu 假giả 名danh 。 亦diệc 無vô 定định 法pháp 。 摩ma 訶ha 衍diễn 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 空không 。 無vô 佛Phật 無vô 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 有hữu 眾chúng 生sanh 故cố 。 有hữu 佛Phật 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 無vô 佛Phật 無vô 菩Bồ 薩Tát 。 則tắc 無vô 摩ma 訶ha 衍diễn 。 以dĩ 是thị 故cố 。 摩ma 訶ha 衍diễn 能năng 受thọ 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。 若nhược 是thị 有hữu 法pháp 。 不bất 能năng 受thọ 無vô 量lượng 。 諸chư 佛Phật 及cập 弟đệ 子tử 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 實thật 無vô 虛hư 空không 。 云vân 何hà 能năng 受thọ 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。
答đáp 曰viết 。
以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 說thuyết 。
摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 故cố 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 無vô 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 無vô 故cố 。 無vô 量lượng 亦diệc 無vô 。 無vô 量lượng 無vô 故cố 。 無vô 邊biên 亦diệc 無vô 。 無vô 邊biên 無vô 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 無vô 。 以dĩ 是thị 故cố 能năng 受thọ 。
阿a 僧tăng 祇kỳ
者giả 。
僧Tăng 祇kỳ
秦tần 言ngôn 數số 。
阿a
秦tần 言ngôn 無vô 。
眾chúng 生sanh 諸chư 法pháp 。 各các 各các 不bất 可khả 得đắc 邊biên 故cố 。 名danh 無vô 數số 。 數số 虛hư 空không 十thập 方phương 遠viễn 近cận 不bất 可khả 得đắc 邊biên 故cố 。 名danh 。
無vô 數số
分phân 別biệt 數số 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 種chủng 種chủng 布bố 施thí 。 種chủng 種chủng 持trì 戒giới 等đẳng 無vô 有hữu 數số 。 數số 幾kỷ 眾chúng 生sanh 已dĩ 上thượng 乘thừa 。 當đương 上thượng 乘thừa 。 今kim 上thượng 乘thừa 不bất 可khả 數số 。 是thị 名danh 。
無vô 數số
復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。
初sơ 數số 為vi 一nhất 。 但đãn 有hữu 一nhất 。 一nhất 一nhất 故cố 言ngôn 二nhị 。 如như 是thị 等đẳng 皆giai 一nhất 。 更cánh 無vô 餘dư 數số 法pháp 。 若nhược 皆giai 是thị 一nhất 。 則tắc 無vô 數số 。
有hữu 人nhân 言ngôn 。
一nhất 切thiết 法pháp 和hòa 合hợp 。 故cố 有hữu 名danh 字tự 。 如như 輪luân 。 輞võng 。 輻bức 。 轂cốc 和hòa 合hợp 故cố 名danh 為vi 車xa 。 無vô 有hữu 定định 實thật 法pháp 。 一nhất 法pháp 無vô 故cố 。 多đa 亦diệc 無vô 。 先tiên 一nhất 後hậu 多đa 故cố 。
復phục 次thứ 。 以dĩ 繫hệ 數số 事sự 。 數số 事sự 無vô 故cố 。 數số 亦diệc 無vô 。
無vô 量lượng
者giả 。 如như 以dĩ 斗đẩu 稱xưng 量lượng 物vật 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 量lượng 。 諸chư 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 諸chư 法pháp 空không 故cố 無vô 數số 。 無vô 數số 故cố 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 無vô 有hữu 實thật 智trí 。 云vân 何hà 能năng 得đắc 。 諸chư 法pháp 定định 相tương/tướng 。 無vô 量lượng 故cố 無vô 邊biên 。
量lượng
名danh 總tổng 相tương/tướng 。
邊biên
名danh 別biệt 相tướng 。
量lượng
為vi 初sơ 始thỉ 。
邊biên
名danh 終chung 竟cánh 。
復phục 次thứ 。 我ngã 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 無vô 故cố 。 實thật 際tế 亦diệc 無vô 。 實thật 際tế 無vô 故cố 。 無vô 數số 亦diệc 無vô 。 無vô 數số 無vô 故cố 。 無vô 量lượng 亦diệc 無vô 。 無vô 量lượng 無vô 故cố 。 無vô 邊biên 亦diệc 無vô 。 無vô 邊biên 無vô 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 無vô 。 以dĩ 是thị 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。
是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 能năng 含hàm 受thọ 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 及cập 法pháp 。 二nhị 事sự 相tướng 因nhân 。
若nhược 無vô 眾chúng 生sanh 則tắc 無vô 法pháp 。 若nhược 無vô 法pháp 則tắc 無vô 眾chúng 生sanh 。
先tiên 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 後hậu 一nhất 一nhất 別biệt 。 說thuyết 諸chư 法pháp 空không 。 實thật 際tế 是thị 末mạt 後hậu 妙diệu 法Pháp 。 此thử 若nhược 無vô 者giả 。 何hà 況huống 餘dư 法pháp 。
從tùng 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 性tánh 乃nãi 至chí 如như 涅Niết 槃Bàn 性tánh 。 亦diệc 如như 是thị 。
【# 經Kinh 】#
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 汝nhữ 所sở 言ngôn 。
是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 見kiến 來lai 處xứ 。 不bất 見kiến 去khứ 處xứ 。 不bất 見kiến 住trú 處xứ 。
如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 見kiến 來lai 處xứ 。 不bất 見kiến 去khứ 處xứ 。 不bất 見kiến 住trú 處xứ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 不bất 動động 相tương/tướng 故cố 。 是thị 法pháp 無vô 來lai 處xứ 。 無vô 去khứ 處xứ 。 無vô 住trú 處xứ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 色sắc 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 色sắc 法pháp 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 法pháp 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 色sắc 如như 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 如như 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 色sắc 性tánh 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 性tánh 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 色sắc 相tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 相tương/tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 眼nhãn 。 眼nhãn 法pháp 。 眼nhãn 如như 。 眼nhãn 性tánh 。 眼nhãn 相tương/tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 意ý 。 意ý 法pháp 。 意ý 如như 。 意ý 性tánh 。 意ý 相tương/tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 地địa 種chủng 。 地địa 種chủng 法pháp 。 地địa 種chủng 如như 。 地địa 種chủng 性tánh 。 地địa 種chủng 相tương/tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 。 空không 。 識thức 種chủng 。 識thức 種chủng 法pháp 。 識thức 種chủng 如như 。 識thức 種chủng 性tánh 。 識thức 種chủng 相tương/tướng 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 。 如như 法Pháp 。 如như 如như 。 如như 性tánh 。 如như 相tương/tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 實thật 際tế 。 實thật 際tế 法pháp 。 實thật 際tế 如như 。 實thật 際tế 性tánh 。 實thật 際tế 相tương/tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 法Pháp 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 如như 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 性tánh 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 相tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 法pháp 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 如như 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 性tánh 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 法pháp 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 如như 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 性tánh 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 四Tứ 念Niệm 處Xứ 法Pháp 。 四tứ 念niệm 處xứ 如như 。 四tứ 念niệm 處xứ 性tánh 。 四tứ 念niệm 處xứ 相tương/tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 法pháp 。 菩Bồ 薩Tát 如như 。 菩Bồ 薩Tát 性tánh 。 菩Bồ 薩Tát 相tương/tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
佛Phật 。 佛Phật 法Pháp 。 佛Phật 如như 。 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 相tương/tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 法Pháp 。 如như 。 性tánh 。 相tương/tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 有hữu 為vi 法pháp 。 有hữu 為vi 法pháp 法pháp 。 有hữu 為vi 法pháp 如như 。 有hữu 為vi 法pháp 性tánh 。 有hữu 為vi 法pháp 相tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 無vô 為vi 法pháp 。 無vô 為vi 法pháp 法pháp 。 無vô 為vi 法pháp 如như 。 無vô 為vi 法pháp 性tánh 。 無vô 為vi 法pháp 相tướng 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。
以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 不bất 見kiến 來lai 處xứ 。 不bất 見kiến 去khứ 處xứ 。 不bất 見kiến 住trú 處xứ 。
【# 論luận 】#
者giả 言ngôn 。
佛Phật 謂vị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 汝nhữ 何hà 以dĩ 但đãn 讚tán 摩ma 訶ha 衍diễn 無vô 來lai 。 無vô 去khứ 。 無vô 住trụ 。 一nhất 切thiết 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 無vô 來lai 。 無vô 去khứ 。 無vô 住trụ 。 一nhất 切thiết 法pháp 實thật 相tướng 不bất 動động 故cố 。
問vấn 曰viết 。
諸chư 法pháp 現hiện 有hữu 來lai 。 去khứ 可khả 見kiến 。 云vân 何hà 言ngôn 。
不bất 動động 相tương/tướng 。 無vô 來lai 無vô 去khứ 。
答đáp 曰viết 。
來lai 。 去khứ 相tương/tướng 。 先tiên 已dĩ 破phá 。 今kim 當đương 更cánh 說thuyết 。
一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 中trung 。 無vô 我ngã 。 無vô 眾chúng 生sanh 。 乃nãi 至chí 無vô 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 故cố 。 來lai 者giả 去khứ 者giả 無vô 。 來lai 者giả 去khứ 者giả 無vô 故cố 。 來lai 。 去khứ 相tương/tướng 亦diệc 應ưng 無vô 。
復phục 次thứ 。 三tam 世thế 中trung 求cầu 。 去khứ 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。
已dĩ 去khứ 中trung 無vô 去khứ 。 未vị 去khứ 中trung 亦diệc 無vô 去khứ 。 離ly 已dĩ 去khứ 未vị 去khứ 。 去khứ 時thời 亦diệc 無vô 去khứ 。
問vấn 曰viết 。
有hữu 身thân 動động 處xứ 是thị 名danh 為vi
去khứ
已dĩ 去khứ 。 未vị 去khứ 中trung 無vô 身thân 動động 。 以dĩ 是thị 故cố 去khứ 時thời 身thân 動động 。 即tức 應ưng 有hữu 去khứ 。
答đáp 曰viết 。
不bất 然nhiên 。 離ly 去khứ 相tương/tướng 。 去khứ 時thời 不bất 可khả 得đắc 。 離ly 去khứ 時thời 。 去khứ 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 云vân 何hà 言ngôn 去khứ 時thời 去khứ 。
復phục 次thứ 。 若nhược 去khứ 時thời 有hữu 去khứ 相tương/tướng 。 應ưng 離ly 去khứ 相tương/tướng 有hữu 去khứ 時thời 。
何hà 以dĩ 故cố 。 汝nhữ 說thuyết 去khứ 時thời 有hữu 去khứ 故cố 。
復phục 次thứ 。 若nhược 去khứ 時thời 去khứ 。 應ưng 有hữu 二nhị 去khứ 。
一nhất 者giả 。 知tri 去khứ 時thời 。 二nhị 者giả 。 知tri 去khứ 時thời 去khứ 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 爾nhĩ 。 有hữu 何hà 咎cữu 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 爾nhĩ 。 有hữu 二nhị 去khứ 者giả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 離ly 去khứ 者giả 無vô 去khứ 相tương/tướng 。 若nhược 離ly 去khứ 者giả 無vô 去khứ 相tương/tướng 。 離ly 去khứ 相tương/tướng 無vô 去khứ 者giả 。 是thị 故cố 去khứ 者giả 不bất 去khứ 。 不bất 去khứ 者giả 亦diệc 不bất 去khứ 。 離ly 去khứ 。 不bất 去khứ 。 亦diệc 無vô 有hữu 去khứ 。
來lai 者giả 。 住trụ 者giả 亦diệc 如như 是thị 。
以dĩ 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。
凡phàm 夫phu 人nhân 法pháp 。 虛hư 誑cuống 無vô 實thật 。 雖tuy 復phục 肉nhục 眼nhãn 所sở 見kiến 。 與dữ 畜súc 生sanh 無vô 異dị 。 是thị 不bất 可khả 信tín 。
是thị 故cố 說thuyết 。
諸chư 法pháp 無vô 來lai 。 無vô 去khứ 。 無vô 住trú 處xứ 。 亦diệc 無vô 動động 。
何hà 者giả 是thị 。 所sở 謂vị 色sắc 。 色sắc 法pháp 。 色sắc 如như 。 色sắc 性tánh 。 色sắc 相tướng 。
色sắc
名danh 眼nhãn 見kiến 事sự 。 未vị 分phân 別biệt 好hảo 醜xú 。 實thật 不bất 實thật 。 自tự 相tương/tướng 他tha 相tương/tướng 。
色sắc 法pháp
名danh 無vô 常thường 生sanh 滅diệt 。 不bất 淨tịnh 等đẳng 。
色sắc 如như
名danh 色sắc 和hòa 合hợp 有hữu 。 如như 水thủy 沫mạt 不bất 牢lao 固cố 。 離ly 散tán 則tắc 無vô 。 虛hư 偽ngụy 無vô 實thật 。 但đãn 誑cuống 人nhân 眼nhãn 。 色sắc 現hiện 在tại 如như 是thị 。 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 現hiện 在tại 火hỏa 熱nhiệt 。 比tỉ 知tri 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。 如như 諸chư 佛Phật 觀quán 色sắc 相tướng 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 空không 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 應ưng 如như 是thị 觀quán 。 色sắc 眼nhãn 法pháp 。 色sắc 如như 。 何hà 因nhân 緣duyên 不bất 如như 凡phàm 夫phu 人nhân 所sở 見kiến 。 性tánh 自tự 爾nhĩ 故cố 。
此thử 性tánh 深thâm 妙diệu 。 云vân 何hà 可khả 知tri 。 以dĩ 色sắc 相tướng 力lực 故cố 可khả 知tri 。 如như 火hỏa 以dĩ 烟yên 為vi 相tương/tướng 。 見kiến 烟yên 則tắc 知tri 有hữu 火hỏa 。 今kim 見kiến 眼nhãn 色sắc 無vô 常thường 。 破phá 壞hoại 。 苦khổ 惱não 。 麁thô 澁sáp 相tương/tướng 。 知tri 其kỳ 性tánh 爾nhĩ 。
此thử 五ngũ 法pháp 不bất 去khứ 。 不bất 來lai 。 不bất 住trụ 。 如như 先tiên 說thuyết 。
乃nãi 至chí 無vô 為vi 。 無vô 為vi 法pháp 。 如như 。 性tánh 。 相tương/tướng 。 不bất 來lai 。 不bất 去khứ 。 不bất 住trụ 。 亦diệc 如như 是thị 。
【# 經Kinh 】#
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 汝nhữ 所sở 言ngôn 。
是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 前tiền 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 後hậu 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 中trung 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 衍diễn 名danh 三tam 世thế 等đẳng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 名danh 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。
如như 是thị 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 前tiền 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 後hậu 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 中trung 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 衍diễn 名danh 三tam 世thế 等đẳng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 名danh 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 過quá 去khứ 世thế 。 過quá 去khứ 世thế 空không 。 未vị 來lai 世thế 。 未vị 來lai 世thế 空không 。 現hiện 在tại 世thế 。 現hiện 在tại 世thế 空không 。 三tam 世thế 等đẳng 。 三tam 世thế 等đẳng 空không 。 摩ma 訶ha 衍diễn 。 摩ma 訶ha 衍diễn 空không 。 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 空không 。
何hà 以dĩ 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 空không 非phi 一nhất 。 非phi 二nhị 。 非phi 三tam 。 非phi 四tứ 。 非phi 五ngũ 。 非phi 異dị 。
以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 名danh 三tam 世thế 等đẳng 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。
是thị 衍diễn 中trung 。 等đẳng 。 不bất 等đẳng 相tướng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 染nhiễm 不bất 染nhiễm 不bất 可khả 得đắc 。 瞋sân 不bất 瞋sân 不bất 可khả 得đắc 。 癡si 不bất 癡si 不bất 可khả 得đắc 。 慢mạn 不bất 慢mạn 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 不bất 善thiện 法Pháp 不bất 可khả 得đắc 。
是thị 衍diễn 中trung 。 常thường 不bất 可khả 得đắc 。 無vô 常thường 不bất 可khả 得đắc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 可khả 得đắc 。 苦khổ 不bất 可khả 得đắc 。 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 空không 不bất 可khả 得đắc 。 我ngã 不bất 可khả 得đắc 。 無vô 我ngã 不bất 可khả 得đắc 。 欲dục 界giới 不bất 可khả 得đắc 。 色sắc 界giới 不bất 可khả 得đắc 。 無vô 色sắc 界giới 不bất 可khả 得đắc 。 度độ 欲dục 界giới 不bất 可khả 得đắc 。 度độ 色sắc 界giới 不bất 可khả 得đắc 。 度độ 無vô 色sắc 界giới 不bất 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 自tự 法pháp 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 過quá 去khứ 色sắc 。 過quá 去khứ 色sắc 空không 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 色sắc 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 色sắc 空không 。 過quá 去khứ 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 過quá 去khứ 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 空không 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 空không 。 空không 中trung 過quá 去khứ 。 色sắc 不bất 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 空không 中trung 空không 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 空không 中trung 過quá 去khứ 色sắc 可khả 得đắc 。 空không 中trung 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 色sắc 不bất 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 空không 中trung 空không 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 空không 中trung 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 色sắc 可khả 得đắc 。 空không 中trung 過quá 去khứ 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 不bất 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 空không 中trung 空không 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 空không 中trung 過quá 去khứ 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 可khả 得đắc 。 空không 中trung 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 不bất 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 空không 中trung 空không 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 空không 中trung 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 可khả 得đắc 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 過quá 去khứ 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 不bất 可khả 得đắc 。 未vị 來lai 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 不bất 可khả 得đắc 。 現hiện 在tại 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 不bất 可khả 得đắc 。 三tam 世thế 等đẳng 中trung 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 等đẳng 中trung 過quá 去khứ 世thế 不bất 可khả 得đắc 。 未vị 來lai 世thế 不bất 可khả 得đắc 。 現hiện 在tại 世thế 不bất 可khả 得đắc 。 等đẳng 中trung 等đẳng 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 等đẳng 中trung 過quá 去khứ 世thế 。 未vị 來lai 世thế 。 現hiện 在tại 世thế 可khả 得đắc 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 過quá 去khứ 世thế 中trung 。 四tứ 念niệm 處xử 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 至chí 過quá 去khứ 。 世thế 中trung 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 不bất 可khả 得đắc 。 未vị 來lai 世thế 。 現hiện 在tại 世thế 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 三tam 世thế 等đẳng 中trung 四tứ 念niệm 。 處xử 不bất 可khả 得đắc 。 三tam 世thế 等đẳng 中trung 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 等đẳng 中trung 過quá 去khứ 世thế 四tứ 念niệm 。 處xử 不bất 可khả 得đắc 。 等đẳng 中trung 未vị 來lai 世thế 四tứ 念niệm 。 處xử 不bất 可khả 得đắc 。 等đẳng 中trung 現hiện 在tại 世thế 四tứ 念niệm 。 處xử 不bất 可khả 得đắc 。 等đẳng 中trung 等đẳng 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 等đẳng 中trung 過quá 去khứ 世thế 四tứ 念niệm 處xứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 世thế 四tứ 念niệm 處xứ 可khả 得đắc 。 等đẳng 中trung 等đẳng 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 等đẳng 中trung 過quá 去khứ 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 可khả 得đắc 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 世thế 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 過quá 去khứ 世thế 中trung 。 凡phàm 夫phu 人nhân 不bất 可khả 得đắc 。 未vị 來lai 世thế 現hiện 在tại 世thế 中trung 。 凡phàm 夫phu 人nhân 不bất 可khả 得đắc 。 三tam 世thế 等đẳng 中trung 凡phàm 夫phu 人nhân 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
過quá 去khứ 世thế 中trung 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 。 佛Phật 不bất 可khả 得đắc 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 世thế 中trung 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 。 佛Phật 不bất 可khả 得đắc 。 三tam 世thế 等đẳng 中trung 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 。 佛Phật 不bất 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 學học 三tam 世thế 等đẳng 相tương/tướng 。 當đương 具cụ 足túc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 三tam 世thế 等đẳng 相tương/tướng 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 是thị 衍diễn 中trung 。 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 成thành 就tựu 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。
爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 過quá 去khứ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 衍diễn 中trung 學học 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 未vị 來lai 世thế 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 是thị 衍diễn 中trung 學học 當đương 得đắc 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。
世Thế 尊Tôn 。 今kim 十thập 方phương 無vô 量lượng 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 世thế 界giới 中trung 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 是thị 衍diễn 中trung 學học 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 以dĩ 是thị 故cố 。
世Thế 尊Tôn 。 是thị 衍diễn 實thật 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 摩ma 訶ha 衍diễn 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
如như 是thị 。 如như 是thị 。 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 諸chư 佛Phật 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 中trung 學học 。 已dĩ 得đắc 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 當đương 得đắc 。 今kim 得đắc 。
【# 論luận 】#
者giả 言ngôn 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 略lược 讚tán 說thuyết 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 前tiền 際tế 。 後hậu 際tế 。 中trung 際tế 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 三tam 世thế 等đẳng 故cố 。 名danh 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 今kim 佛Phật 廣quảng 演diễn 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 讚tán 。 是thị 三tam 世thế 云vân 何hà 不bất 可khả 得đắc 。 所sở 謂vị 過quá 去khứ 世thế 。 過quá 去khứ 世thế 空không 。 未vị 來lai 世thế 。 未vị 來lai 世thế 空không 。 現hiện 在tại 世thế 。 現hiện 在tại 世thế 空không 。 故cố 不bất 可khả 得đắc 。
三tam 世thế 等đẳng 。 等đẳng 者giả 空không 。
摩ma 訶ha 衍diễn 。 摩ma 訶ha 衍diễn 自tự 空không 。 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 空không 。
是thị 三tam 世thế 中trung 三tam 世thế 相tương/tướng 空không 空không 義nghĩa 。 如như 先tiên 說thuyết 。
此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 空không 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 空không 。 空không 相tướng 。 非phi 一nhất 。 非phi 二nhị 。 非phi 三tam 。 非phi 四tứ 。 非phi 五ngũ 等đẳng 。 不bất 異dị 。 不bất 合hợp 。 不bất 散tán 。 無vô 有hữu 分phân 別biệt 。 是thị 故cố 三tam 世thế 等đẳng 空không 相tương/tướng 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 是thị 等đẳng 亦diệc 空không 。
菩Bồ 薩Tát 能năng 如như 是thị 。 解giải 諸chư 法pháp 三tam 世thế 等đẳng 。 不bất 以dĩ 無vô 始thỉ 世thế 來lai 為vi 疲bì 厭yếm 。 不bất 以dĩ 未vị 來lai 世thế 。 無vô 邊biên 故cố 為vi 難nạn/nan 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 世thế 等đẳng 名danh 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。
是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 中trung 等đẳng 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 等đẳng 相tương/tướng 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
得đắc 是thị 三tam 世thế 等đẳng 三tam 昧muội 。 破phá 是thị 不bất 等đẳng 相tương/tướng 。
不bất 等đẳng 相tương 待đãi 故cố 有hữu 等đẳng 。 不bất 等đẳng 畢tất 竟cánh 無vô 故cố 等đẳng 亦diệc 無vô 。
欲dục 。 不bất 欲dục 。 乃nãi 至chí 三tam 界giới 。 度độ 三tam 界giới 。 是thị 相tương 待đãi 法pháp 。 亦diệc 如như 是thị 。
此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 。
是thị 諸chư 法pháp 皆giai 從tùng 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 故cố 無vô 自tự 性tánh 。 自tự 性tánh 無vô 故cố 空không 。
復phục 次thứ 。 過quá 去khứ 色sắc 。 過quá 去khứ 色sắc 相tướng 空không 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 亦diệc 如như 是thị 。 如như 色sắc 。 餘dư 四tứ 眾chúng 亦diệc 如như 是thị 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 空không 中trung 空không 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 空không 中trung 有hữu 三tam 世thế 五ngũ 眾chúng 相tướng 。
菩Bồ 薩Tát 觀quán 五ngũ 眾chúng 空không 。 斷đoạn 貪tham 欲dục 。 入nhập 道Đạo 行hạnh 。 所sở 謂vị 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 。 亦diệc 如như 是thị 五ngũ 眾chúng 三tam 世thế 中trung 不bất 可khả 得đắc 。 三tam 世thế 等đẳng 故cố 。 等đẳng 即tức 是thị 空không 。 是thị 等đẳng 中trung 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 不bất 可khả 得đắc 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 三tam 世thế 及cập 三tam 世thế 等đẳng 中trung 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 不bất 可khả 得đắc 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 法pháp 等đẳng 中trung 無vô 三tam 世thế 。 等đẳng 等đẳng 中trung 等đẳng 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 三tam 世thế 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。 三tam 世thế 中trung 。 凡phàm 夫phu 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 聲Thanh 聞Văn 乃nãi 至chí 佛Phật 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 空không 故cố 。
菩Bồ 薩Tát 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 如như 是thị 學học 。 三tam 世thế 等đẳng 空không 。 集tập 諸chư 善thiện 功công 德đức 。 便tiện 具cụ 足túc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。
佛Phật 說thuyết 。
菩Bồ 薩Tát 能năng 如như 是thị 。 三tam 世thế 等đẳng 中trung 住trụ 。 則tắc 能năng 勝thắng 出xuất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 及cập 諸chư 天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。
是thị 時thời 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 讚tán 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 利lợi 益ích 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 過quá 去khứ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 學học 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 未vị 得đắc 。 今kim 得đắc 亦diệc 如như 是thị 。
有hữu 人nhân 言ngôn 。
得đắc 清thanh 淨tịnh 無vô 因nhân 緣duyên 。 染nhiễm 垢cấu 穢uế 亦diệc 無vô 因nhân 緣duyên 。 大đại 小tiểu 好hảo 醜xú 縛phược 解giải 。 皆giai 無vô 主chủ 所sở 與dữ 。
有hữu 人nhân 言ngôn 。
好hảo 醜xú 縛phược 解giải 。 至chí 時thời 節tiết 自tự 得đắc 。
有hữu 人nhân 言ngôn 。
福phước 德đức 成thành 就tựu 故cố 。 得đắc 佛Phật 道Đạo 。
有hữu 人nhân 言ngôn 。
但đãn 得đắc 清thanh 淨tịnh 實thật 智trí 慧tuệ 。 得đắc 佛Phật 道Đạo 。
如như 是thị 等đẳng 說thuyết 。 皆giai 是thị 非phi 因nhân 緣duyên 。 少thiểu 因nhân 緣duyên 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 不bất 讚tán 歎thán 。
今kim 佛Phật 捨xả 非phi 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 捨xả 不bất 具cụ 足túc 因nhân 緣duyên 。 說thuyết 是thị 具cụ 足túc 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 三tam 世thế 菩Bồ 薩Tát 。 學học 是thị 乘thừa 具cụ 足túc 。 得đắc 成thành 佛Phật 道Đạo 。
佛Phật 亦diệc 可khả 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 歎thán 。 言ngôn 。
如như 是thị 如như 是thị 。
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 一nhất