大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 48
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 四Tứ 念Niệm 處Xứ 品Phẩm 第đệ 十thập 九cửu (# 卷quyển 四tứ 十thập 八bát )#
龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 造tạo
後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch
【# 經Kinh 】#
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 何hà 等đẳng 四tứ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 內nội 身thân 中trung 循tuần 身thân 觀quán 。 亦diệc 無vô 身thân 覺giác 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
外ngoại 身thân 中trung 。 內nội 外ngoại 身thân 中trung 循tuần 身thân 觀quán 。 亦diệc 無vô 身thân 覺giác 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 勤cần 精tinh 進tấn 一nhất 心tâm 。 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。
內nội 受thọ 。 內nội 心tâm 。 內nội 法pháp 。 外ngoại 受thọ 。 外ngoại 心tâm 。 外ngoại 法pháp 。 內nội 外ngoại 受thọ 。 內nội 外ngoại 心tâm 。 內nội 外ngoại 法pháp 。 循tuần 法pháp 觀quán 。 亦diệc 無vô 法pháp 覺giác 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 勤cần 精tinh 進tấn 一nhất 心tâm 。 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 云vân 何hà 內nội 身thân 中trung 循tuần 身thân 觀quán 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 時thời 知tri 行hành 。 住trụ 時thời 知tri 住trụ 。 坐tọa 時thời 知tri 坐tọa 。 臥ngọa 時thời 知tri 臥ngọa 。 如như 身thân 所sở 行hành 。 如như 是thị 知tri 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 如như 是thị 內nội 身thân 。 中trung 循tuần 身thân 觀quán 。 勤cần 精tinh 進tấn 一nhất 心tâm 。 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 若nhược 來lai 若nhược 去khứ 。 視thị 瞻chiêm 一nhất 心tâm 。 屈khuất 申thân 俯phủ 仰ngưỡng 。 服phục 僧tăng 伽già 梨lê 。 執chấp 持trì 衣y 鉢bát 。 飲ẩm 食thực 。 臥ngọa 息tức 。 坐tọa 立lập 。 睡thụy 覺giác 。 語ngữ 默mặc 。 入nhập 禪thiền 。 出xuất 禪thiền 。 亦diệc 常thường 一nhất 心tâm 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 內nội 身thân 中trung 循tuần 身thân 觀quán 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 內nội 身thân 中trung 循tuần 身thân 觀quán 時thời 。 一nhất 心tâm 念niệm 。
入nhập 息tức 時thời 知tri 入nhập 息tức 。 出xuất 息tức 時thời 知tri 出xuất 息tức 。 入nhập 息tức 長trường 時thời 知tri 入nhập 息tức 長trường/trưởng 。 出xuất 息tức 長trường 時thời 知tri 出xuất 息tức 長trường/trưởng 。 入nhập 息tức 短đoản 時thời 知tri 入nhập 息tức 短đoản 。 出xuất 息tức 短đoản 時thời 知tri 出xuất 息tức 短đoản 。 譬thí 如như 旋toàn 師sư 。 若nhược 旋toàn 師sư 弟đệ 子tử 。 繩thằng 長trường/trưởng 知tri 長trường/trưởng 。 繩thằng 短đoản 知tri 短đoản 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 如như 是thị 一nhất 心tâm 念niệm 。
入nhập 息tức 時thời 知tri 入nhập 息tức 。 出xuất 息tức 時thời 知tri 出xuất 息tức 。 入nhập 息tức 長trường 時thời 知tri 入nhập 息tức 長trường/trưởng 。 出xuất 息tức 長trường 時thời 知tri 出xuất 息tức 長trường/trưởng 。 入nhập 息tức 短đoản 時thời 知tri 入nhập 息tức 短đoản 。 出xuất 息tức 短đoản 時thời 知tri 出xuất 息tức 短đoản 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 內nội 身thân 中trung 循tuần 身thân 觀quán 。 勤cần 精tinh 進tấn 一nhất 心tâm 。 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 觀quán 身thân 四tứ 大đại 。 作tác 是thị 念niệm 。
身thân 中trung 有hữu 地địa 大đại 。 水thủy 大đại 。 火hỏa 大đại 。 風phong 大đại 。 譬thí 如như 屠đồ 牛ngưu 師sư 。 若nhược 屠đồ 牛ngưu 弟đệ 子tử 。 以dĩ 刀đao 殺sát 牛ngưu 。 分phân 作tác 四tứ 分phần/phân 。 作tác 四tứ 分phần/phân 已dĩ 。 若nhược 立lập 若nhược 坐tọa 。 觀quán 此thử 四tứ 分phần/phân 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 種chủng 種chủng 觀quán 身thân 四tứ 大đại 。
地địa 大đại 。 水thủy 大đại 。 火hỏa 大đại 。 風phong 大đại 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 內nội 身thân 中trung 循tuần 身thân 觀quán 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 觀quán 內nội 身thân 。 從tùng 足túc 至chí 頂đảnh 。 周chu 匝táp 薄bạc 皮bì 。 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 。 充sung 滿mãn 身thân 中trung 。 作tác 是thị 念niệm 。
身thân 中trung 有hữu 髮phát 。 毛mao 。 爪trảo 。 齒xỉ 。 薄bạc 皮bì 。 厚hậu 皮bì 。 筋cân 。 肉nhục 。 骨cốt 。 髓tủy 。 脾tì 。 腎thận 。 心tâm 。 肝can 。 肺phế 。 小tiểu 腸tràng 。 大đại 腸tràng 。 胃vị 。 胞bào 。 屎thỉ 。 尿niệu 。 垢cấu 。 汗hãn 。 目mục 。 淚lệ 。 涕thế 。 唾thóa 。 膿nùng 。 血huyết 。 黃hoàng 。 白bạch 痰đàm 。 陰ấm 。 肪phương 。 san 。 腦não 。 膜mô 。 譬thí 如như 田điền 夫phu 倉thương 中trung 。 隔cách 盛thịnh 雜tạp 穀cốc 。 種chủng 種chủng 充sung 滿mãn 。 稻đạo 麻ma 。 黍thử 粟túc 。 豆đậu 麥mạch 。 明minh 眼nhãn 之chi 人nhân 。 開khai 倉thương 即tức 知tri 是thị 麻ma 。 是thị 黍thử 。 是thị 稻đạo 。 是thị 粟túc 。 是thị 麥mạch 。 是thị 豆đậu 。 分phân 別biệt 悉tất 知tri 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 亦diệc 如như 是thị 觀quán 是thị 身thân 。 從tùng 足túc 至chí 頂đảnh 。 周chu 匝táp 薄bạc 皮bì 。 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 。 充sung 滿mãn 身thân 中trung 。 髮phát 毛mao 。 爪trảo 齒xỉ 。 乃nãi 至chí 腦não 。 膜mô 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 觀quán 內nội 身thân 。 勤cần 精tinh 進tấn 一nhất 心tâm 。 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 若nhược 見kiến 棄khí 死tử 人nhân 身thân 。 一nhất 日nhật 。 二nhị 日nhật 。 至chí 于vu 五ngũ 日nhật 。 膖phùng 脹trướng 。 青thanh 瘀ứ 。 膿nùng 汁trấp 流lưu 出xuất 。 自tự 念niệm 。
我ngã 身thân 亦diệc 如như 是thị 相tương/tướng 。 如như 是thị 法pháp 。 未vị 脫thoát 此thử 法pháp 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 內nội 身thân 中trung 循tuần 身thân 觀quán 。 勤cần 精tinh 進tấn 一nhất 心tâm 。 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 若nhược 見kiến 棄khí 死tử 人nhân 身thân 。 若nhược 六lục 日nhật 。 若nhược 七thất 日nhật 。 烏ô 鵄si 雕điêu 鷲thứu 。 豺sài 狼lang 狐hồ 狗cẩu 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 禽cầm 獸thú 。 爴# 裂liệt 食thực 之chi 。 自tự 念niệm 。
我ngã 身thân 如như 是thị 相tương/tướng 。 如như 是thị 法pháp 。 未vị 脫thoát 此thử 法pháp 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 內nội 身thân 中trung 循tuần 身thân 觀quán 。 勤cần 精tinh 進tấn 一nhất 心tâm 。 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 若nhược 見kiến 棄khí 死tử 人nhân 身thân 。 禽cầm 獸thú 食thực 已dĩ 。 不bất 淨tịnh 爛lạn 臭xú 。 自tự 念niệm 。
我ngã 身thân 如như 是thị 相tương/tướng 。 如như 是thị 法pháp 。 未vị 脫thoát 此thử 法pháp 。
乃nãi 至chí 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 若nhược 見kiến 棄khí 死tử 人nhân 身thân 。 骨cốt 鎖tỏa 血huyết 肉nhục 塗đồ 染nhiễm 。 筋cân 骨cốt 相tương 連liên 。 自tự 念niệm 。
我ngã 身thân 如như 是thị 相tương/tướng 。 如như 是thị 法pháp 。 未vị 脫thoát 此thử 法pháp 。
乃nãi 至chí 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 若nhược 見kiến 棄khí 死tử 人nhân 身thân 。 骨cốt 瑣tỏa 血huyết 肉nhục 已dĩ 離ly 。 筋cân 骨cốt 相tương 連liên 。 自tự 念niệm 。
我ngã 身thân 如như 是thị 相tương/tướng 。 如như 是thị 法pháp 。 未vị 脫thoát 此thử 法pháp 。
乃nãi 至chí 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 若nhược 見kiến 棄khí 死tử 人nhân 身thân 。 骨cốt 瑣tỏa 已dĩ 散tán 在tại 地địa 。 自tự 念niệm 。
我ngã 身thân 如như 是thị 相tương/tướng 。 如như 是thị 法pháp 。 未vị 脫thoát 此thử 法pháp 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 觀quán 內nội 身thân 。 乃nãi 至chí 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 若nhược 見kiến 棄khí 死tử 人nhân 身thân 。 骨cốt 散tán 在tại 地địa 。 腳cước 骨cốt 異dị 處xứ 。 膞# 骨cốt 。 髀bễ 骨cốt 。 腰yêu 骨cốt 。 肋lặc 骨cốt 。 脊tích 骨cốt 。 手thủ 骨cốt 。 項hạng 骨cốt 。 髑độc 髏lâu 。 各các 各các 異dị 處xứ 。 自tự 念niệm 。
我ngã 身thân 如như 是thị 相tương/tướng 。 如như 是thị 法pháp 。 未vị 脫thoát 此thử 法pháp 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 觀quán 內nội 身thân 。 乃nãi 至chí 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 見kiến 是thị 棄khí 死tử 人nhân 骨cốt 在tại 地địa 。 歲tuế 久cửu 風phong 吹xuy 日nhật 曝bộc 。 色sắc 白bạch 如như 貝bối 。 自tự 念niệm 。
我ngã 身thân 如như 是thị 相tương/tướng 。 如như 是thị 法pháp 。 未vị 脫thoát 此thử 法pháp 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 觀quán 內nội 身thân 。 乃nãi 至chí 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
四tứ 念niệm 處xứ 中trung 有hữu 種chủng 種chủng 觀quán 。 何hà 以dĩ 但đãn 說thuyết 。 十thập 二nhị 種chủng 觀quán 。 所sở 謂vị 若nhược 內nội 。 若nhược 外ngoại 。 若nhược 內nội 外ngoại 。
復phục 次thứ 。 何hà 等đẳng 是thị 內nội 。 何hà 等đẳng 是thị 外ngoại 。 內nội 外ngoại 觀quán 已dĩ 。 何hà 以dĩ 復phục 別biệt 說thuyết 內nội 外ngoại 。
復phục 次thứ 。 四tứ 念niệm 處xứ 中trung 。 一nhất 念niệm 處xứ 是thị 內nội 。 內nội 法pháp 中trung 攝nhiếp 。 所sở 謂vị 心tâm 。 二nhị 念niệm 處xứ 是thị 外ngoại 。 外ngoại 法pháp 中trung 攝nhiếp 。 所sở 謂vị 受thọ 與dữ 法pháp 。 一nhất 念niệm 處xứ 是thị 內nội 外ngoại 。 內nội 外ngoại 法pháp 中trung 攝nhiếp 。 所sở 謂vị 身thân 。
何hà 以dĩ 說thuyết 四tứ 法pháp 都đô 是thị 內nội 。 都đô 是thị 外ngoại 。 都đô 是thị 內nội 外ngoại 。
何hà 以dĩ 不bất 但đãn 言ngôn
觀quán 身thân
而nhi 言ngôn 。
循tuần 身thân 觀quán
云vân 何hà 觀quán 身thân 而nhi 不bất 生sanh 身thân 覺giác 。
何hà 以dĩ 言ngôn
勤cần 精tinh 進tấn 一nhất 心tâm
三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 皆giai 應ưng 言ngôn 。
一nhất 心tâm
何hà 以dĩ 但đãn 此thử 中trung 言ngôn 。
一nhất 心tâm
此thử 中trung 若nhược 修tu 行hành 四tứ 念niệm 處xứ 時thời 。 一nhất 切thiết 五ngũ 蓋cái 應ưng 除trừ 。 何hà 以dĩ 獨độc 言ngôn 。
除trừ 貪tham
世thế 間gian 喜hỷ 亦diệc 能năng 妨phương 道đạo 。 何hà 以dĩ 但đãn 言ngôn 。
除trừ 憂ưu
觀quán 身thân 法pháp 種chủng 種chủng 門môn 。
無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 等đẳng 。 今kim 何hà 以dĩ 但đãn 言ngôn 。
不bất 淨tịnh
若nhược 但đãn 觀quán 不bất 淨tịnh 。 何hà 以dĩ 復phục 念niệm 身thân 四tứ 威uy 儀nghi 等đẳng 。 此thử 事sự 易dị 知tri 。 何hà 足túc 問vấn 。
答đáp 曰viết 。
是thị 十thập 二nhị 種chủng 觀quán 。 行hành 者giả 從tùng 此thử 得đắc 定định 心tâm 。 先tiên 來lai 三tam 種chủng 邪tà 行hành 。 若nhược 內nội 。 若nhược 外ngoại 。 若nhược 內nội 外ngoại 。 破phá 三tam 種chủng 邪tà 行hành 。 是thị 故cố 有hữu 三tam 種chủng 正chánh 行hạnh 。
有hữu 人nhân 著trước 內nội 情tình 多đa 。 著trước 外ngoại 情tình 少thiểu 。 如như 人nhân 為vi 身thân 故cố 。 能năng 捨xả 妻thê 子tử 。 親thân 屬thuộc 。 寶bảo 物vật 。 有hữu 人nhân 著trước 外ngoại 情tình 多đa 。 著trước 內nội 情tình 少thiểu 。 如như 人nhân 貪tham 財tài 喪táng 身thân 。 為vi 欲dục 沒một 命mạng 。 有hữu 人nhân 著trước 內nội 外ngoại 情tình 多đa 。 是thị 故cố 說thuyết 三tam 種chủng 正chánh 行hạnh 。
復phục 次thứ 。 自tự 身thân 名danh 內nội 身thân 。 他tha 身thân 名danh 外ngoại 身thân 。 九cửu 受thọ 入nhập 名danh 為vi 內nội 身thân 。 九cửu 不bất 受thọ 入nhập 名danh 為vi 外ngoại 身thân 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 情tình 名danh 為vi 內nội 身thân 。 色sắc 等đẳng 五ngũ 塵trần 。 名danh 為vi 外ngoại 身thân 。 如như 是thị 等đẳng 分phân 別biệt 內nội 。 外ngoại 。
行hành 者giả 先tiên 以dĩ 不bất 淨tịnh 。 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 等đẳng 智trí 慧tuệ 觀quán 內nội 身thân 。 不bất 得đắc 是thị 身thân 好hảo 相tướng 。
若nhược 淨tịnh 相tương/tướng 。 若nhược 常thường 相tương/tướng 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 我ngã 。 若nhược 實thật 。 內nội 既ký 不bất 得đắc 。 復phục 觀quán 外ngoại 身thân 。 求cầu 淨tịnh 。 常thường 。 我ngã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 實thật 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 不bất 得đắc 便tiện 生sanh 疑nghi 。
我ngã 觀quán 內nội 時thời 。 於ư 外ngoại 或hoặc 錯thác 。 觀quán 外ngoại 時thời 。 於ư 內nội 或hoặc 錯thác 。
今kim 內nội 外ngoại 一nhất 時thời 俱câu 觀quán 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
是thị 時thời 心tâm 得đắc 正chánh 定định 。 知tri 是thị 身thân 不bất 淨tịnh 。 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 。 如như 病bệnh 。 如như 癰ung 。 如như 瘡sang 。 九cửu 孔khổng 流lưu 穢uế 。 是thị 為vi 行hành 廁trắc 。 不bất 久cửu 破phá 壞hoại 。 離ly 散tán 。 盡tận 滅diệt 。 死tử 相tướng 。 常thường 有hữu 飢cơ 渴khát 。 寒hàn 熱nhiệt 。 鞭tiên 杖trượng 。 繫hệ 閉bế 。 罵mạ 詈lị 。 毀hủy 呰tử 。 老lão 病bệnh 等đẳng 。 諸chư 苦khổ 常thường 圍vi 遶nhiễu 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 內nội 空không 無vô 主chủ 。 亦diệc 無vô 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 。 作tác 者giả 。 受thọ 者giả 。 但đãn 空không 諸chư 法pháp 因nhân 緣duyên 。 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 。 自tự 生sanh 自tự 滅diệt 。 無vô 所sở 繫hệ 屬thuộc 。 猶do 如như 草thảo 木mộc 。 是thị 故cố 內nội 外ngoại 俱câu 觀quán 。
餘dư 內nội 。 外ngoại 義nghĩa 。 如như 十thập 八bát 空không 中trung 說thuyết 。
循tuần 身thân 觀quán
者giả 。 尋tầm 隨tùy 觀quán 察sát 。 知tri 其kỳ 不bất 淨tịnh 。 衰suy 老lão 病bệnh 死tử 。 爛lạn 壞hoại 臭xú 處xứ 。 骨cốt 節tiết 腐hủ 敗bại 。 摩ma 滅diệt 歸quy 土thổ/độ 。 如như 我ngã 此thử 身thân 。 覆phú 以dĩ 薄bạc 皮bì 。 令linh 人nhân 狂cuồng 惑hoặc 。 憂ưu 畏úy 萬vạn 端đoan 。 以dĩ 是thị 故cố 。 如như 身thân 相tướng 內nội 外ngoại 隨tùy 逐trục 。 本bổn 末mạt 觀quán 察sát 。 又hựu 如như 佛Phật 說thuyết 。 循tuần 身thân 觀quán 法pháp 。
不bất 生sanh 身thân 覺giác 者giả
不bất 取thủ 身thân 一nhất 異dị 相tướng 而nhi 生sanh 戲hí 論luận 。 眾chúng 生sanh 於ư 是thị 身thân 中trung 。 起khởi 種chủng 種chủng 覺giác 。
有hữu 生sanh 淨tịnh 覺giác 。 有hữu 生sanh 不bất 淨tịnh 覺giác 。 有hữu 生sanh 瞋sân 覺giác 。 念niệm 他tha 過quá 罪tội 。 有hữu 人nhân 觀quán 此thử 身thân 。
身thân 為vi 何hà 法pháp 。 諸chư 身thân 分phần/phân 邊biên 為vi 一nhất 。 為vi 異dị 。
不bất 生sanh 如như 是thị 種chủng 種chủng 覺giác 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 無vô 所sở 利lợi 益ích 。 妨phương 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 故cố 。
復phục 次thứ 。 餘dư 凡phàm 夫phu 。 聲Thanh 聞Văn 人nhân 取thủ 身thân 相tướng 能năng 觀quán 身thân 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 取thủ 身thân 相tướng 。 而nhi 能năng 觀quán 身thân 。
勤cần 精tinh 進tấn 一nhất 心tâm
者giả 。 餘dư 世thế 事sự 巧xảo 便tiện 。 從tùng 無vô 始thỉ 世thế 界giới 來lai 。 常thường 習tập 常thường 作tác 。 如như 離ly 別biệt 常thường 人nhân 易dị 。 離ly 別biệt 知tri 識thức 難nạn/nan 。 離ly 別biệt 知tri 識thức 易dị 。 離ly 別biệt 父phụ 子tử 難nạn/nan 。 離ly 別biệt 父phụ 子tử 易dị 。 自tự 離ly 其kỳ 身thân 難nạn/nan 。 自tự 離ly 其kỳ 身thân 易dị 。 離ly 其kỳ 心tâm 者giả 難nạn/nan 。 自tự 不bất 一nhất 心tâm 勤cần 精tinh 進tấn 。 此thử 不bất 可khả 得đắc 。 譬thí 如như 攢toàn 燧toại 求cầu 火hỏa 。 一nhất 心tâm 勤cần 著trước 。 不bất 休hưu 不bất 息tức 。 乃nãi 可khả 得đắc 火hỏa 。 是thị 故cố 說thuyết 。
一nhất 心tâm 勤cần 精tinh 進tấn
除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu
者giả 。 貪tham 除trừ 則tắc 五ngũ 蓋cái 盡tận 去khứ 。 猶do 如như 破phá 竹trúc 。 初sơ 節tiết 既ký 破phá 。 餘dư 節tiết 皆giai 去khứ 。
復phục 次thứ 。 行hành 者giả 遠viễn 離ly 五ngũ 欲dục 。 出xuất 家gia 學học 道Đạo 。 既ký 捨xả 世thế 樂lạc 。 未vị 得đắc 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 。 或hoặc 時thời 心tâm 生sanh 憂ưu 念niệm 。 如như 魚ngư 樂nhạo/nhạc/lạc 水thủy 。 心tâm 相tương/tướng 如như 是thị 。 常thường 求cầu 樂lạc 事sự 。 還hoàn 念niệm 本bổn 所sở 欲dục 。 行hành 者giả 多đa 生sanh 是thị 二nhị 心tâm 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。
當đương 除trừ 貪tham 。 憂ưu 。
說thuyết 。
貪tham
即tức 是thị 說thuyết 世thế 間gian 喜hỷ 。 以dĩ 相tương 應ứng 故cố 。
初sơ 觀quán 不bất 淨tịnh 者giả 。 人nhân 身thân 不bất 淨tịnh 。 薄bạc 皮bì 覆phú 故cố 。 先tiên 生sanh 淨tịnh 相tương/tướng 。 後hậu 生sanh 餘dư 倒đảo 。 以dĩ 是thị 故cố 。 初sơ 說thuyết 不bất 淨tịnh 觀quán 。
復phục 次thứ 。 眾chúng 生sanh 多đa 著trước 貪tham 欲dục 。 取thủ 淨tịnh 相tương/tướng 。 瞋sân 恚khuể 。 邪tà 見kiến 不bất 爾nhĩ 故cố 。 是thị 以dĩ 先tiên 治trị 貪tham 欲dục 。 觀quán 不bất 淨tịnh 。
念niệm 身thân 四tứ 威uy 儀nghi 等đẳng 者giả 。 先tiên 欲dục 破phá 身thân 賊tặc 。 得đắc 一nhất 心tâm 人nhân 。 所sở 為vi 之chi 事sự 。 皆giai 能năng 成thành 辦biện 。
以dĩ 是thị 故cố 先tiên 尋tầm 繹# 其kỳ 身thân 所sở 為vi 。 所sở 行hành 。 來lai 去khứ 。 臥ngọa 覺giác 。 坐tọa 禪thiền 觀quán 身thân 所sở 作tác 。 常thường 一nhất 心tâm 安an 詳tường 。 不bất 錯thác 不bất 亂loạn 。 作tác 如như 是thị 觀quán 察sát 。 以dĩ 不bất 淨tịnh 。 三tam 昧muội 易dị 得đắc 。
身thân 雖tuy 安an 詳tường 。 內nội 有hữu 種chủng 種chủng 惡ác 覺giác 觀quán 。 破phá 亂loạn 其kỳ 心tâm 。 以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 安an 那na 波ba 那na 十thập 六lục 分phần 以dĩ 防phòng 覺giác 觀quán 。 安an 那na 般bát 那na 義nghĩa 。 如như 先tiên 說thuyết 。
身thân 既ký 安an 詳tường 。 心tâm 無vô 錯thác 亂loạn 。 然nhiên 後hậu 行hành 不bất 淨tịnh 觀quán 。 安an 隱ẩn 牢lao 固cố 。 若nhược 先tiên 行hành 不bất 淨tịnh 觀quán 。 狂cuồng 心tâm 錯thác 亂loạn 故cố 。 不bất 淨tịnh 反phản 作tác 淨tịnh 相tương/tướng 。
佛Phật 法Pháp 中trung 。 此thử 二nhị 法pháp 名danh 甘cam 露lộ 初sơ 門môn 。
不bất 淨tịnh 觀quán 者giả 。 所sở 謂vị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 觀quán 身thân 如như 草thảo 木mộc 瓦ngõa 石thạch 無vô 異dị 。
是thị 身thân 外ngoại 四tứ 大đại 。 變biến 為vi 飲ẩm 食thực 。 充sung 實thật 內nội 身thân 。
堅kiên 者giả 是thị 地địa 。 濕thấp 者giả 是thị 水thủy 。 熱nhiệt 者giả 是thị 火hỏa 。 動động 者giả 是thị 風phong 。 是thị 四tứ 事sự 入nhập 內nội 即tức 是thị 身thân 。 是thị 四tứ 分phần/phân 中trung 。 各các 各các 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 隨tùy 逐trục 自tự 相tương/tướng 。 不bất 隨tùy 人nhân 意ý 。 苦khổ 。 空không 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。
若nhược 坐tọa 。 若nhược 立lập 。
者giả 。 臥ngọa 則tắc 懈giải 怠đãi 。 身thân 不bất 動động 故cố 。 心tâm 亦diệc 不bất 動động 。 行hành 則tắc 心tâm 亂loạn 。 身thân 不bất 靜tĩnh 故cố 。 心tâm 亦diệc 不bất 靜tĩnh 。
欲dục 以dĩ 眼nhãn 見kiến 事sự 況huống 所sở 不bất 見kiến 。 故cố 說thuyết 譬thí 喻dụ 。
牛ngưu
即tức 是thị 行hành 者giả 身thân 。
屠đồ 兒nhi
即tức 是thị 行hành 者giả 。
刀đao
是thị 利lợi 智trí 慧tuệ 。
奪đoạt 牛ngưu 命mạng
即tức 是thị 破phá 身thân 一nhất 相tương/tướng 。
四tứ 分phần/phân
即tức 是thị 四tứ 大đại 。 屠đồ 者giả 觀quán 牛ngưu 四tứ 分phần/phân 。 更cánh 無vô 別biệt 牛ngưu 。 亦diệc 非phi 是thị 牛ngưu 。 行hành 者giả 觀quán 身thân 四tứ 大đại 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 四tứ 大đại 不bất 名danh 為vi 身thân 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 四tứ 。 身thân 一nhất 故cố 。 又hựu 四tứ 大đại 是thị 總tổng 相tương/tướng 。 身thân 是thị 別biệt 相tướng 。 若nhược 外ngoại 四tứ 大đại 。 不bất 名danh 為vi 身thân 。 入nhập 身thân 中trung 。 假giả 名danh 為vi 身thân 。 我ngã 不bất 在tại 四tứ 大đại 中trung 。 四tứ 大đại 不bất 在tại 我ngã 中trung 。 我ngã 去khứ 四tứ 大đại 遠viễn 。 但đãn 以dĩ 顛điên 倒đảo 。 妄vọng 計kế 為vi 身thân 。 用dụng 是thị 散tán 空không 智trí 慧tuệ 。 分phân 別biệt 四tứ 大đại 及cập 造tạo 色sắc 。 然nhiên 後hậu 入nhập 三tam 念niệm 處xứ 。 得đắc 入nhập 道đạo 。
又hựu 此thử 身thân 從tùng 足túc 至chí 髮phát 。 從tùng 髮phát 至chí 足túc 。 周chu 匝táp 薄bạc 皮bì 。 反phản 覆phúc 思tư 惟duy 。 無vô 一nhất 淨tịnh 處xứ 。 髮phát 毛mao 等đẳng 乃nãi 至chí 腦não 膜mô 。 略lược 說thuyết 則tắc 三tam 十thập 六lục 。 廣quảng 說thuyết 則tắc 眾chúng 多đa 。 穀cốc 倉thương 是thị 身thân 。 農nông 夫phu 是thị 行hành 者giả 。 田điền 種chủng 穀cốc 。 是thị 行hành 者giả 身thân 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 結kết 實thật 入nhập 倉thương 。 是thị 行hành 者giả 因nhân 緣duyên 熟thục 得đắc 身thân 。 稻đạo 麻ma 。 黍thử 粟túc 等đẳng 。 是thị 身thân 中trung 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 。 農nông 夫phu 開khai 倉thương 。 即tức 知tri 麻ma 黍thử 。 麥mạch 豆đậu 種chủng 種chủng 別biệt 異dị 。 是thị 行hành 者giả 不bất 淨tịnh 觀quán 。 以dĩ 慧tuệ 眼nhãn 開khai 見kiến 是thị 身thân 倉thương 。 知tri 此thử 身thân 中trung 不bất 淨tịnh 充sung 滿mãn 。 必tất 當đương 敗bại 壞hoại 。 若nhược 他tha 來lai 害hại 。 若nhược 當đương 自tự 死tử 。 此thử 身thân 中trung 但đãn 有hữu 屎thỉ 尿niệu 不bất 淨tịnh 。 種chủng 種chủng 惡ác 露lộ 等đẳng 。
已dĩ 觀quán 內nội 身thân 不bất 淨tịnh 。 今kim 觀quán 外ngoại 身thân 敗bại 壞hoại 。 是thị 故cố 說thuyết 二nhị 種chủng 不bất 淨tịnh 。
一nhất 者giả 。 已dĩ 壞hoại 。 二nhị 者giả 。 未vị 壞hoại 。
先tiên 觀quán 己kỷ 身thân 未vị 壞hoại 有hữu 識thức 。 若nhược 結kết 使sử 薄bạc 。 利lợi 根căn 人nhân 即tức 生sanh 患hoạn 厭yếm 。 鈍độn 根căn 結kết 厚hậu 者giả 。 觀quán 死tử 人nhân 已dĩ 壞hoại 。 可khả 畏úy 可khả 惡ác 。
若nhược 死tử 一nhất 日nhật 至chí 五ngũ 日nhật 。 親thân 里lý 猶do 尚thượng 守thủ 護hộ 。 是thị 時thời 禽cầm 獸thú 未vị 食thực 。 青thanh 瘀ứ 。 膖phùng 脹trướng 。 膿nùng 血huyết 流lưu 出xuất 。 腹phúc 脹trướng 破phá 裂liệt 。 五ngũ 藏tạng 爛lạn 壞hoại 。 屎thỉ 尿niệu 臭xú 處xứ 。 甚thậm 可khả 惡ác 厭yếm 。 行hành 者giả 心tâm 念niệm 。
此thử 色sắc 先tiên 好hảo/hiếu 。 行hành 來lai 。 言ngôn 語ngữ 。 妖yêu 蠱cổ 姿tư 則tắc 。 惑hoặc 亂loạn 人nhân 情tình 。 淫dâm 者giả 愛ái 著trước 。 今kim 者giả 觀quán 之chi 。 好hảo/hiếu 色sắc 安an 在tại 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 真chân 是thị 幻huyễn 法pháp 。 但đãn 誑cuống 無vô 智trí 之chi 眼nhãn 。
今kim 此thử 實thật 事sự 露lộ 現hiện 。 行hành 者giả 即tức 念niệm 。
我ngã 身thân 與dữ 彼bỉ 。 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。 未vị 脫thoát 此thử 法pháp 。 云vân 何hà 自tự 著trước 著trước 彼bỉ 。 又hựu 亦diệc 何hà 為vi 自tự 重trọng/trùng 輕khinh 他tha 。
如như 是thị 觀quán 已dĩ 。 心tâm 則tắc 調điều 伏phục 。 可khả 以dĩ 求cầu 道Đạo 。 能năng 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。
又hựu 復phục 思tư 惟duy 。
此thử 屍thi 初sơ 死tử 之chi 時thời 。 鳥điểu 獸thú 見kiến 之chi 。 謂vị 非phi 死tử 人nhân 。 不bất 敢cảm 來lai 近cận 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。 過quá 六lục 七thất 日nhật 。 親thân 戚thích 既ký 去khứ 。 烏ô 鷲thứu 。 野dã 干can 之chi 屬thuộc 。 競cạnh 來lai 食thực 之chi 。 皮bì 肉nhục 既ký 盡tận 。 日nhật 日nhật 變biến 異dị 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。
但đãn 有hữu 骨cốt 人nhân
見kiến 其kỳ 如như 此thử 。 更cánh 生sanh 厭yếm 心tâm 。 念niệm 言ngôn 。
是thị 心tâm 肝can 皮bì 肉nhục 。 實thật 無vô 有hữu 我ngã 。 但đãn 因nhân 是thị 身thân 合hợp 集tập 。 罪tội 福phước 因nhân 緣duyên 。 受thọ 苦khổ 無vô 量lượng 。
即tức 復phục 自tự 念niệm 。
我ngã 身thân 不bất 久cửu 。 會hội 當đương 如như 是thị 。 未vị 離ly 此thử 法pháp 。
或hoặc 時thời 行hành 者giả 。 見kiến 骨cốt 人nhân 在tại 地địa 。 雨vũ 水thủy 澆kiêu 浸tẩm 。 日nhật 曝bộc 風phong 吹xuy 。 但đãn 有hữu 白bạch 骨cốt 。 或hoặc 見kiến 久cửu 骨cốt 筋cân 斷đoạn 節tiết 解giải 。 分phân 散tán 異dị 處xứ 。 其kỳ 色sắc 如như 鴿cáp 。 或hoặc 腐hủ 朽hủ 爛lạn 壞hoại 。 與dữ 土thổ/độ 同đồng 色sắc 。
初sơ 觀quán 三tam 十thập 六lục 物vật 。 死tử 屍thi 膖phùng 脹trướng 。 一nhất 日nhật 至chí 五ngũ 日nhật 。 是thị 不bất 淨tịnh 觀quán 。 鳥điểu 獸thú 來lai 食thực 。 乃nãi 至chí 與dữ 土thổ/độ 同đồng 色sắc 。 是thị 無vô 常thường 觀quán 。 是thị 中trung 求cầu 我ngã 。 我ngã 所sở 不bất 可khả 得đắc 。 如như 先tiên 說thuyết 因nhân 緣duyên 生sanh 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。 是thị 非phi 我ngã 觀quán 。 觀quán 身thân 相tướng 如như 此thử 。 無vô 一nhất 可khả 樂lạc 。 若nhược 有hữu 著trước 者giả 。 則tắc 生sanh 憂ưu 苦khổ 。 是thị 名danh 苦khổ 觀quán 。
以dĩ 四tứ 聖thánh 行hành 觀quán 外ngoại 身thân 。 自tự 知tri 己kỷ 身thân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 然nhiên 後hậu 內nội 外ngoại 俱câu 觀quán 。
若nhược 心tâm 散tán 亂loạn 。 當đương 念niệm 老lão 。 病bệnh 。 死tử 三tam 惡ác 道đạo 苦khổ 。 身thân 命mạng 無vô 常thường 。 佛Phật 法Pháp 欲dục 滅diệt 。 如như 是thị 等đẳng 鞭tiên 心tâm 令linh 伏phục 。 還hoàn 繫hệ 不bất 淨tịnh 觀quán 中trung 。 是thị 名danh 勤cần 精tinh 進tấn 。 一nhất 心tâm 勤cần 精tinh 進tấn 故cố 。 能năng 除trừ 貪tham 。 憂ưu 。 貪tham 。 憂ưu 二nhị 賊tặc 。 劫kiếp 我ngã 法Pháp 寶bảo 。 行hành 者giả 作tác 是thị 念niệm 。
是thị 身thân 無vô 常thường 。 不bất 淨tịnh 可khả 惡ác 。 如như 此thử 眾chúng 生sanh 。 何hà 故cố 貪tham 著trước 此thử 身thân 。 起khởi 種chủng 種chủng 罪tội 因nhân 緣duyên 。
如như 是thị 思tư 惟duy 已dĩ 。 知tri 是thị 身thân 中trung 有hữu 五ngũ 情tình 。 外ngoại 有hữu 五ngũ 欲dục 。 和hòa 合hợp 故cố 生sanh 世thế 間gian 顛điên 倒đảo 樂nhạo/nhạc/lạc 。 人nhân 心tâm 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 初sơ 無vô 住trụ 時thời 。 當đương 觀quán 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 。 為vi 實thật 為vi 虛hư 。 身thân 為vi 堅kiên 固cố 。 猶do 尚thượng 散tán 滅diệt 。 何hà 況huống 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 。
此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 亦diệc 無vô 住trú 處xứ 。 未vị 來lai 未vị 有hữu 。 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 。 現hiện 在tại 不bất 住trụ 。 念niệm 念niệm 皆giai 滅diệt 。 以dĩ 遮già 苦khổ 故cố 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 有hữu 實thật 樂nhạo/nhạc/lạc 。 譬thí 如như 飲ẩm 食thực 。 除trừ 飢cơ 渴khát 苦khổ 故cố 。 暫tạm 以dĩ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 過quá 度độ 則tắc 復phục 生sanh 苦khổ 。 如như 先tiên 破phá 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 說thuyết 。 則tắc 知tri 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 。 皆giai 從tùng 苦khổ 因nhân 緣duyên 生sanh 。 亦diệc 能năng 生sanh 苦khổ 果quả 。 誑cuống 人nhân 須tu 臾du 。 後hậu 苦khổ 無vô 量lượng 。 譬thí 如như 美mỹ 食thực 雜tạp 毒độc 。 食thực 雖tuy 香hương 美mỹ 。 毒độc 則tắc 害hại 人nhân 。 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 亦diệc 如như 是thị 。
婬dâm 欲dục 煩phiền 惱não 等đẳng 毒độc 故cố 。 奪đoạt 智trí 慧tuệ 命mạng 。 心tâm 則tắc 狂cuồng 惑hoặc 。 捨xả 利lợi 取thủ 衰suy 。 誰thùy 受thọ 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 。 唯duy 有hữu 心tâm 識thức 。 諦đế 觀quán 此thử 心tâm 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 相tương 續tục 有hữu 故cố 。 可khả 得đắc 取thủ 相tương/tướng 。 譬thí 如như 水thủy 波ba 。 燈đăng 焰diễm 。 受thọ 苦khổ 心tâm 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 心tâm 。 受thọ 樂lạc 心tâm 非phi 苦khổ 心tâm 。 受thọ 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 心tâm 非phi 苦khổ 樂lạc 心tâm 。
時thời 相tương/tướng 各các 異dị 。 以dĩ 是thị 故cố 心tâm 無vô 常thường 。
無vô 常thường 故cố 不bất 自tự 在tại 。 不bất 自tự 在tại 故cố 無vô 我ngã 。 想tưởng 。 思tư 。 憶ức 念niệm 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。
餘dư 三tam 念niệm 處xứ 。 內nội 外ngoại 相tướng 如như 先tiên 說thuyết 。
行hành 是thị 四tứ 聖thánh 行hành 。 破phá 四tứ 顛điên 倒đảo 。 破phá 四tứ 顛điên 倒đảo 故cố 。 開khai 實thật 相tướng 門môn 。 開khai 實thật 相tướng 門môn 已dĩ 。 愧quý 本bổn 所sở 習tập 。 譬thí 人nhân 夜dạ 食thực 不bất 淨tịnh 。 他tha 了liễu 知tri 非phi 。 羞tu 愧quý 其kỳ 事sự 。
觀quán 是thị 四tứ 法pháp 。 不bất 淨tịnh 。 無vô 常thường 等đẳng 。 是thị 名danh 苦Khổ 諦Đế 。 是thị 苦khổ 因nhân 愛ái 。 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 是thị 集Tập 諦Đế 。 愛ái 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 斷đoạn 。 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 斷đoạn 愛ái 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 方phương 便tiện 。 是thị 道Đạo 諦Đế 。
如như 是thị 觀quán 四Tứ 諦Đế 。 信tín 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 。 心tâm 住trụ 快khoái 樂lạc 。 似tự 如như 無vô 漏lậu 。 是thị 名danh 煖Noãn 法Pháp 。 如như 人nhân 攢toàn 火hỏa 。 並tịnh 有hữu 煖noãn 氣khí 。 必tất 望vọng 得đắc 火hỏa 。
信tín 此thử 法pháp 已dĩ 。 心tâm 愛ái 樂nhạo 佛Phật 是thị 法pháp 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 如như 服phục 好hảo/hiếu 藥dược 差sai 病bệnh 。 知tri 師sư 為vi 妙diệu 。 諸chư 服phục 藥dược 病bệnh 差sai 者giả 。 人nhân 中trung 第đệ 一nhất 。 是thị 則tắc 信tín 僧Tăng 。 如như 是thị 信tín 三Tam 寶Bảo 。 煖Noãn 法Pháp 增tăng 進tiến 。 罪tội 福phước 停đình 等đẳng 故cố 。 名danh 為vi 頂Đảnh 法Pháp 。 如như 人nhân 上thượng 山sơn 至chí 頂đảnh 。 兩lưỡng 邊biên 道đạo 里lý 俱câu 等đẳng 。 從tùng 頂đảnh 至chí 忍nhẫn 。 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 。 是thị 一nhất 邊biên 道đạo 。 從tùng 煖noãn 至chí 頂đảnh 是thị 一nhất 邊biên 道đạo 。
聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 。 觀quán 四tứ 念niệm 處xứ 。 所sở 得đắc 果quả 報báo 如như 是thị 。
菩Bồ 薩Tát 法Pháp 者giả 。 於ư 是thị 觀quán 中trung 不bất 忘vong 本bổn 願nguyện 。 不bất 捨xả 大đại 悲bi 。 先tiên 用dụng 不bất 可khả 得đắc 空không 。 調điều 伏phục 心tâm 地địa 。 住trụ 是thị 地Địa 中trung 。 雖tuy 有hữu 煩phiền 惱não 。 心tâm 常thường 不bất 墮đọa 。 如như 人nhân 雖tuy 未vị 殺sát 賊tặc 。 繫hệ 閉bế 一nhất 處xứ 。
菩Bồ 薩Tát 頂Đảnh 法Pháp 。 如như 先tiên 法pháp 位vị 中trung 說thuyết 。
忍Nhẫn 法Pháp 。 世Thế 間Gian 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 則tắc 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 柔Nhu 順Thuận 法Pháp 忍Nhẫn 。
須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 。 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 如như 佛Phật 後hậu 品phẩm 自tự 說thuyết 。
須Tu 陀Đà 洹Hoàn 若nhược 智trí 。 若nhược 果quả 。 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。
四tứ 正chánh 勤cần 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 雖tuy 各các 各các 別biệt 。 位vị 皆giai 在tại 四tứ 念niệm 處xứ 中trung 。
慧tuệ 多đa 故cố 。 名danh 。
四tứ 念niệm 處xứ
精tinh 進tấn 多đa 故cố 。 名danh 。
四tứ 正chánh 勤cần
定định 多đa 故cố 。 名danh 。
四Tứ 如Như 意Ý 足Túc
問vấn 曰viết 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 。
智trí 處xứ
而nhi 說thuyết
念niệm 處xứ
答đáp 曰viết 。
初sơ 習tập 行hành 時thời 。 未vị 及cập 有hữu 智trí 。 念niệm 為vi 初sơ 門môn 。 常thường 念niệm 其kỳ 事sự 。 是thị 智trí 慧tuệ 隨tùy 念niệm 故cố 。 以dĩ 。
念niệm
為vi 名danh 。
四tứ 念niệm 處xứ 實thật 體thể 是thị 智trí 慧tuệ 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 觀quán 內nội 外ngoại 身thân 。 即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。 念niệm 持trì 智trí 慧tuệ 在tại 緣duyên 中trung 。 不bất 令linh 散tán 亂loạn 。 故cố 名danh 念niệm 處xứ 。
與dữ 九cửu 十thập 六lục 種chủng 。 邪tà 行hành 求cầu 道Đạo 相tương 違vi 。 故cố 名danh 。
正chánh 勤cần
諸chư 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 捨xả 五ngũ 欲dục 自tự 苦khổ 身thân 。 不bất 能năng 捨xả 惡ác 不bất 善thiện 。 不bất 能năng 集tập 諸chư 善thiện 法Pháp 。 佛Phật 有hữu 兩lưỡng 種chủng 斷đoạn 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 已dĩ 來lai 者giả 除trừ 卻khước 。 未vị 來lai 者giả 防phòng 使sử 不bất 生sanh 。 善thiện 法Pháp 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。
未vị 生sanh 善thiện 法Pháp 令linh 生sanh 。 已dĩ 生sanh 善thiện 法Pháp 令linh 增tăng 長trưởng 。 是thị 名danh 。
正chánh 勤cần
智trí 慧tuệ 火hỏa 得đắc 正chánh 勤cần 風phong 。 無vô 所sở 不bất 燒thiêu 。 正chánh 勤cần 若nhược 過quá 。 心tâm 則tắc 散tán 亂loạn 。 智trí 火hỏa 微vi 弱nhược 。 如như 火hỏa 得đắc 風phong 。 過quá 者giả 或hoặc 滅diệt 或hoặc 微vi 。 不bất 能năng 燒thiêu 照chiếu 。 是thị 故cố 須tu 定định 以dĩ 制chế 過quá 精tinh 進tấn 風phong 。 則tắc 可khả 得đắc 定định 。 定định 有hữu 四tứ 種chủng 。
欲dục 定định 。 精tinh 進tấn 定định 。 心tâm 定định 。 思tư 惟duy 定định 。 制chế 四tứ 念niệm 處xứ 中trung 過quá 智trí 慧tuệ 。 是thị 時thời 定định 慧tuệ 道đạo 得đắc 精tinh 進tấn 故cố 。 所sở 欲dục 如như 意ý 。 後hậu 得đắc 如như 意ý 事sự 辦biện 故cố 。 名danh 。
如như 意ý 足túc
足túc
者giả 。 名danh 如như 意ý 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 名danh 。
分phần/phân
是thị 十thập 二nhị 法pháp 。 鈍độn 根căn 人nhân 中trung 名danh 為vi 。
根căn
如như 樹thụ 有hữu 根căn 未vị 有hữu 力lực 。 若nhược 利lợi 根căn 人nhân 中trung 名danh 為vi 。
力lực
是thị 事sự 了liễu 了liễu 。 能năng 疾tật 有hữu 所sở 辦biện 。 如như 利lợi 刀đao 截tiệt 物vật 故cố 名danh 有hữu 力lực 。 事sự 未vị 辦biện 故cố 名danh 為vi 。
道đạo
事sự 辦biện 。 思tư 惟duy 修tu 行hành 。 故cố 名danh 為vi 。
覺giác
三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 論luận 議nghị 。 如như 先tiên 說thuyết 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 菩Bồ 薩Tát 修tu 此thử 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 云vân 何hà 不bất 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。
答đáp 曰viết 。
本bổn 願nguyện 牢lao 故cố 。 大đại 悲bi 心tâm 深thâm 入nhập 故cố 。 了liễu 了liễu 知tri 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 故cố 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 護hộ 念niệm 故cố 。
如như 《# 經kinh 》# 說thuyết 。
菩Bồ 薩Tát 到đáo 七thất 住trụ 地địa 。 外ngoại 觀quán 諸chư 法pháp 空không 。 內nội 觀quán 無vô 我ngã 。 如như 人nhân 夢mộng 中trung 。 縛phược 栰phạt 渡độ 河hà 。 中trung 流lưu 而nhi 覺giác 。 作tác 是thị 念niệm 。
我ngã 空không 自tự 疲bì 苦khổ 。 無vô 河hà 無vô 栰phạt 。 我ngã 何hà 所sở 渡độ 。 菩Bồ 薩Tát 爾nhĩ 時thời 亦diệc 如như 是thị 。 心tâm 則tắc 悔hối 厭yếm 。 我ngã 何hà 所sở 度độ 。 何hà 所sở 滅diệt 。 且thả 欲dục 自tự 滅diệt 倒đảo 心tâm 。
是thị 時thời 。 十thập 方phương 佛Phật 伸thân 手thủ 摩ma 頭đầu 。
善thiện 哉tai 。 佛Phật 子tử 。 莫mạc 生sanh 悔hối 心tâm 。 念niệm 汝nhữ 本bổn 願nguyện 。 汝nhữ 雖tuy 知tri 此thử 。 眾chúng 生sanh 未vị 悟ngộ 。 汝nhữ 當đương 以dĩ 此thử 。 空không 法pháp 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 汝nhữ 所sở 得đắc 者giả 。 始thỉ 是thị 一nhất 門môn 。 諸chư 佛Phật 無vô 量lượng 身thân 。 無vô 量lượng 音âm 聲thanh 。 無vô 量lượng 法Pháp 門môn 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 慧Tuệ 等đẳng 。 汝nhữ 皆giai 未vị 得đắc 。 汝nhữ 觀quán 諸chư 法pháp 空không 故cố 。 著trước 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 諸chư 法pháp 空không 中trung 無vô 有hữu 滅diệt 處xứ 。 無vô 有hữu 著trước 處xứ 。 若nhược 實thật 有hữu 滅diệt 。 汝nhữ 先tiên 來lai 已dĩ 滅diệt 。 汝nhữ 未vị 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 汝nhữ 當đương 具cụ 足túc 此thử 法Pháp 。 坐tọa 於ư 道Đạo 場Tràng 。 如như 諸chư 佛Phật 法Pháp 。
復phục 次thứ 。 三tam 三tam 昧muội 。 十thập 一nhất 智trí 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。 覺giác 觀quán 三tam 昧muội 。 十thập 念niệm 。 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 八bát 背bối/bội 捨xả 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 如như 先tiên 說thuyết 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 如như 初sơ 品phẩm 中trung 說thuyết 。
是thị 諸chư 法pháp 後hậu 皆giai 用dụng 。 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 畢tất 竟cánh 空không 和hòa 合hợp 故cố 。 名danh 。
除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
【# 經Kinh 】#
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 見kiến 是thị 棄khí 死tử 人nhân 骨cốt 在tại 地địa 。 歲tuế 久cửu 其kỳ 色sắc 如như 鴿cáp 。 腐hủ 朽hủ 爛lạn 壞hoại 。 與dữ 土thổ/độ 共cộng 合hợp 。 自tự 念niệm 。
我ngã 身thân 如như 是thị 法pháp 。 如như 是thị 相tương/tướng 。 未vị 脫thoát 此thử 法pháp 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 內nội 身thân 中trung 循tuần 身thân 觀quán 。 勤cần 精tinh 進tấn 一nhất 心tâm 。 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
外ngoại 身thân 。 內nội 外ngoại 身thân 。 亦diệc 如như 是thị 。
受thọ 念niệm 處xứ 。 心tâm 念niệm 處xứ 。 法pháp 念niệm 處xứ 。 亦diệc 應ưng 如như 是thị 廣quảng 說thuyết 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 四tứ 正chánh 勤cần 。 何hà 等đẳng 四tứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 未vị 生sanh 諸chư 惡ác 。 不bất 善thiện 法Pháp 為vì 不bất 生sanh 故cố 。 欲dục 生sanh 勤cần 精tinh 進tấn 。 攝nhiếp 心tâm 行hành 道Đạo 。 已dĩ 生sanh 諸chư 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 為vi 斷đoạn 故cố 。 欲dục 生sanh 勤cần 精tinh 進tấn 。 攝nhiếp 心tâm 行hành 道Đạo 。 未vị 生sanh 諸chư 善thiện 法Pháp 為vi 生sanh 故cố 。 欲dục 生sanh 勤cần 精tinh 進tấn 。 攝nhiếp 心tâm 行hành 道Đạo 。 已dĩ 生sanh 諸chư 善thiện 法Pháp 。 為vì 住trụ 不bất 失thất 。 修tu 滿mãn 增tăng 廣quảng 故cố 。 欲dục 生sanh 勤cần 精tinh 進tấn 。 攝nhiếp 心tâm 行hành 道Đạo 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 四Tứ 如Như 意Ý 分Phần 。 何hà 等đẳng 四tứ 。
欲dục 定định 斷đoạn 行hành 成thành 就tựu 。 修tu 如như 意ý 分phần/phân 。 心tâm 定định 斷đoạn 行hành 成thành 就tựu 。 修tu 如như 意ý 分phần/phân 。 精tinh 進tấn 定định 斷đoạn 行hành 成thành 就tựu 。 修tu 如như 意ý 分phần/phân 。 思tư 惟duy 定định 斷đoạn 行hành 成thành 就tựu 。 修tu 如như 意ý 分phần/phân 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 五ngũ 根căn 。 何hà 等đẳng 五ngũ 。
信tín 根căn 。 精tinh 進tấn 根căn 。 念niệm 根căn 。 定định 根căn 。 慧tuệ 根căn 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 五Ngũ 力Lực 。 何hà 等đẳng 五ngũ 。
信tín 力lực 。 精tinh 進tấn 力lực 。 念niệm 力lực 。 定định 力lực 。 慧tuệ 力lực 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 七Thất 覺Giác 分Phần 。 何hà 等đẳng 七thất 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 修tu 念niệm 覺giác 分phần/phân 。 依y 離ly 。 依y 無vô 染nhiễm 。 向hướng 涅Niết 槃Bàn 。 擇Trạch 法Pháp 覺Giác 分Phần 。 精Tinh 進Tấn 覺Giác 分Phần 。 喜hỷ 覺giác 分phần/phân 。 除trừ 覺giác 分phần/phân 。 定định 覺giác 分phần/phân 。 捨xả 覺giác 分phần/phân 。 依y 離ly 。 依y 無vô 染nhiễm 。 向hướng 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。 何hà 等đẳng 八bát 。
正chánh 見kiến 。 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 定định 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 三tam 三tam 昧muội 。 何hà 等đẳng 三tam 。
空không 。 無vô 相tướng 。 無Vô 作Tác 三Tam 昧Muội 。
空không 三tam 昧muội 。 名danh 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 。 是thị 為vi 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 無vô 相tướng 。 名danh 壞hoại 諸chư 法pháp 相tướng 。 不bất 憶ức 不bất 念niệm 。 是thị 為vi 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。 無vô 作tác 。 名danh 諸chư 法pháp 中trung 不bất 作tác 願nguyện 。 是thị 為vi 無vô 作tác 解giải 脫thoát 門môn 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 苦khổ 智trí 。 集tập 智trí 。 滅diệt 智trí 。 道đạo 智trí 。 盡tận 智trí 。 無vô 生sanh 智trí 。 法pháp 智trí 。 比tỉ 智trí 。 世thế 智trí 。 他tha 心tâm 智trí 。 如như 實thật 智trí 。
云vân 何hà 名danh 苦khổ 智trí 。 知tri 苦khổ 不bất 生sanh 。 是thị 名danh 苦khổ 智trí 。
云vân 何hà 名danh 集tập 智trí 。 知tri 集tập 應ưng 斷đoạn 。 是thị 名danh 集tập 智trí 。
云vân 何hà 名danh 滅diệt 智trí 。 知tri 苦khổ 滅diệt 。 是thị 名danh 滅diệt 智trí 。
云vân 何hà 名danh 道đạo 智trí 。 知tri 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。 是thị 名danh 道đạo 智trí 。
云vân 何hà 名danh 盡tận 智trí 。 知tri 諸chư 婬dâm 怒nộ 癡si 盡tận 。 是thị 名danh 盡tận 智trí 。
云vân 何hà 名danh 無vô 生sanh 智trí 。 知tri 諸chư 有hữu 中trung 無vô 生sanh 。 是thị 名danh 無Vô 生Sanh 智Trí 。
云vân 何hà 名danh 法Pháp 智trí 。 知tri 五ngũ 眾chúng 本bổn 事sự 分phân 別biệt 知tri 無vô 。 是thị 名danh 法pháp 智trí 。
云vân 何hà 名danh 比tỉ 智trí 。 知tri 眼nhãn 無vô 常thường 。 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 無vô 常thường 。 是thị 名danh 比tỉ 智trí 。
云vân 何hà 名danh 世thế 智trí 。 知tri 因nhân 緣duyên 名danh 字tự 。 是thị 名danh 世thế 智trí 。
云vân 何hà 名danh 他tha 心tâm 智trí 。 知tri 他tha 眾chúng 生sanh 心tâm 。 是thị 名danh 他tha 心tâm 智trí 。
云vân 何hà 名danh 如như 實thật 智trí 。 知tri 諸chư 佛Phật 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 是thị 名danh 如như 實thật 智trí 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 三tam 根căn 。
未vị 知tri 欲dục 知tri 根căn 。 知tri 根căn 。 知tri 者giả 根căn 。
云vân 何hà 名danh 未vị 知tri 欲dục 知tri 根căn 。
諸chư 學học 人nhân 未vị 得đắc 果quả 。 信tín 根căn 。 精tinh 進tấn 根căn 。 念niệm 根căn 。 定định 根căn 。 慧tuệ 根căn 。 是thị 名danh 未vị 知tri 欲dục 知tri 根căn 。
云vân 何hà 名danh 知tri 根căn 。
諸chư 學học 人nhân 得đắc 果quả 。 信tín 根căn 乃nãi 至chí 慧tuệ 根căn 。 是thị 名danh 知tri 根căn 。
云vân 何hà 名danh 知tri 者giả 根căn 。
諸chư 無Vô 學Học 人nhân 。 若nhược 阿A 羅La 漢Hán 。 若nhược 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 諸chư 佛Phật 。 信tín 根căn 乃nãi 至chí 慧tuệ 根căn 。 是thị 名danh 知tri 者giả 根căn 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 三tam 三tam 昧muội 。 何hà 等đẳng 三tam 。
有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。 無vô 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。 無vô 覺giác 無vô 觀quán 三tam 昧muội 。
云vân 何hà 名danh 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。
離ly 諸chư 欲dục 。 離ly 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 。 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 入nhập 初sơ 禪thiền 。 是thị 名danh 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。
云vân 何hà 名danh 無vô 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。
初sơ 禪thiền 二nhị 禪thiền 中trung 間gian 。 是thị 名danh 無vô 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。
云vân 何hà 名danh 無vô 覺giác 無vô 觀quán 三tam 昧muội 。
從tùng 二nhị 禪thiền 乃nãi 至chí 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 定định 。 是thị 名danh 無vô 覺giác 無vô 觀quán 三tam 昧muội 。
是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 十thập 念niệm 。 何hà 等đẳng 十thập 。
念niệm 佛Phật 。 念niệm 法pháp 。 念niệm 僧Tăng 。 念niệm 戒giới 。 念niệm 捨xả 。 念niệm 天thiên 。 念niệm 滅diệt 。 念niệm 出xuất 入nhập 息tức 。 念niệm 身thân 。 念niệm 死tử 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 八bát 背bối/bội 捨xả 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 佛Phật 十Thập 力Lực 。 何hà 等đẳng 十thập 。
佛Phật 如như 實thật 知tri 。 一nhất 切thiết 法pháp 是thị 處xứ 不bất 是thị 處xứ 相tương/tướng 。 一nhất 力lực 也dã 。
如như 實thật 知tri 他tha 眾chúng 生sanh 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 諸chư 業nghiệp 。 諸chư 受thọ 法pháp 。 知tri 造tạo 業nghiệp 處xứ 。 知tri 因nhân 緣duyên 。 知tri 報báo 。 二nhị 力lực 也dã 。
如như 實thật 知tri 諸chư 禪thiền 。 解giải 脫thoát 。 三tam 昧muội 。 定định 。 垢cấu 。 淨tịnh 分phân 別biệt 相tương/tướng 。 三tam 力lực 也dã 。
如như 實thật 知tri 他tha 眾chúng 生sanh 。 諸chư 根căn 上thượng 下hạ 相tương/tướng 。 四tứ 力lực 也dã 。
如như 實thật 知tri 他tha 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 欲dục 解giải 。 五Ngũ 力Lực 也dã 。
如như 實thật 知tri 世thế 間gian 種chủng 種chủng 無vô 數số 性tánh 。 六lục 力lực 也dã 。
如như 實thật 知tri 一nhất 切thiết 至chí 處xứ 道đạo 。 七thất 力lực 也dã 。
知tri 種chủng 種chủng 宿túc 命mạng 。 有hữu 相tương/tướng 。 有hữu 因nhân 緣duyên 。 一nhất 世thế 。 二nhị 世thế 乃nãi 至chí 百bách 千thiên 世thế 。 劫kiếp 初sơ 劫kiếp 盡tận 。 我ngã 在tại 彼bỉ 眾chúng 生sanh 中trung 生sanh 。
如như 是thị 姓tánh 。 如như 是thị 名danh 。 如như 是thị 飲ẩm 食thực 。 苦khổ 樂lạc 。 壽thọ 命mạng 長trường 短đoản 。 彼bỉ 中trung 死tử 。 是thị 間gian 生sanh 。 是thị 間gian 死tử 。 還hoàn 生sanh 是thị 間gian 。 此thử 間gian 生sanh 姓tánh 名danh 。 飲ẩm 食thực 。 苦khổ 樂lạc 。 壽thọ 命mạng 長trường 短đoản 亦diệc 如như 是thị 。 八bát 力lực 也dã 。
佛Phật 天thiên 眼nhãn 淨tịnh 。 過quá 諸chư 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 眾chúng 生sanh 死tử 時thời 生sanh 時thời 。 端đoan 正chánh 醜xú 陋lậu 。 若nhược 大đại 若nhược 小tiểu 。 若nhược 墮đọa 惡ác 道đạo 若nhược 墮đọa 善thiện 道đạo 。 如như 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 受thọ 報báo 。
是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 惡ác 身thân 業nghiệp 成thành 就tựu 。 惡ác 口khẩu 業nghiệp 成thành 就tựu 。 惡ác 意ý 業nghiệp 成thành 就tựu 。 謗báng 毀hủy 聖thánh 人nhân 。 受thọ 邪tà 見kiến 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。 身thân 壞hoại 死tử 時thời 入nhập 惡ác 道đạo 。 生sanh 地địa 獄ngục 中trung 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 善thiện 身thân 業nghiệp 成thành 就tựu 。 善thiện 口khẩu 業nghiệp 成thành 就tựu 。 善thiện 意ý 業nghiệp 成thành 就tựu 。 不bất 謗báng 毀hủy 聖thánh 人nhân 。 受thọ 正chánh 見kiến 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。 身thân 就tựu 壞hoại 時thời 入nhập 善thiện 道đạo 。 生sanh 天thiên 上thượng 。 九cửu 力lực 也dã 。
佛Phật 如như 實thật 知tri 。 諸chư 漏lậu 盡tận 故cố 。 無vô 漏lậu 心tâm 解giải 脫thoát 。 無vô 漏lậu 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 現hiện 在tại 法pháp 中trung 自tự 證chứng 知tri 入nhập 是thị 法pháp 。 所sở 謂vị 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 作tác 。 從tùng 今kim 世thế 不bất 復phục 見kiến 後hậu 世thế 。 十Thập 力Lực 也dã 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 何hà 等đẳng 四tứ 。
佛Phật 作tác 誠thành 言ngôn 。
我ngã 是thị 一nhất 切thiết 正chánh 智trí 人nhân 。 若nhược 有hữu 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 若nhược 天thiên 。 若nhược 魔ma 。 若nhược 梵Phạm 。 若nhược 復phục 餘dư 眾chúng 。 如như 實thật 難nạn/nan 言ngôn 。
是thị 法pháp 不bất 知tri 。 乃nãi 至chí 不bất 見kiến 。 是thị 微vi 畏úy 相tương/tướng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 我ngã 得đắc 安an 隱ẩn 。 得đắc 無vô 所sở 畏úy 。 安an 住trụ 聖Thánh 主Chủ 處xứ 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 師sư 子tử 吼hống 。 能năng 轉chuyển 梵Phạm 輪luân 。 諸chư 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 若nhược 天thiên 。 若nhược 魔ma 。 若nhược 梵Phạm 。 若nhược 復phục 餘dư 眾chúng 。 實thật 不bất 能năng 轉chuyển 。 一nhất 無vô 畏úy 也dã 。
佛Phật 作tác 誠thành 言ngôn 。
我ngã 一nhất 切thiết 漏lậu 盡tận 。 若nhược 有hữu 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 若nhược 天thiên 。 若nhược 魔ma 。 若nhược 梵Phạm 。 若nhược 復phục 餘dư 眾chúng 。 如như 實thật 難nạn/nan 言ngôn 。
是thị 漏lậu 不bất 盡tận 。 乃nãi 至chí 不bất 見kiến 。 是thị 微vi 畏úy 相tương/tướng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 我ngã 得đắc 安an 隱ẩn 。 得đắc 無vô 所sở 畏úy 。 安an 住trụ 聖Thánh 主Chủ 處xứ 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 師sư 子tử 吼hống 。 能năng 轉chuyển 梵Phạm 輪luân 。 諸chư 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 若nhược 天thiên 。 若nhược 魔ma 。 若nhược 梵Phạm 。 若nhược 復phục 餘dư 眾chúng 。 實thật 不bất 能năng 轉chuyển 。 二nhị 無vô 畏úy 也dã 。
佛Phật 作tác 誠thành 言ngôn 。
我ngã 說thuyết 障chướng 法pháp 。 若nhược 有hữu 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 若nhược 天thiên 。 若nhược 魔ma 。 若nhược 梵Phạm 。 若nhược 復phục 餘dư 眾chúng 。 如như 實thật 難nạn/nan 言ngôn 。
受thọ 是thị 法pháp 不bất 障chướng 道đạo 。 乃nãi 至chí 不bất 見kiến 。 是thị 微vi 畏úy 相tương/tướng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 我ngã 得đắc 安an 隱ẩn 。 得đắc 無vô 所sở 畏úy 。 安an 住trụ 聖Thánh 主Chủ 處xứ 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 師sư 子tử 吼hống 。 能năng 轉chuyển 梵Phạm 輪luân 。 諸chư 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 若nhược 天thiên 。 若nhược 魔ma 。 若nhược 梵Phạm 。 若nhược 復phục 餘dư 眾chúng 。 實thật 不bất 能năng 轉chuyển 。 三tam 無vô 畏úy 也dã 。
佛Phật 作tác 誠thành 言ngôn 。
我ngã 所sở 說thuyết 聖thánh 道Đạo 。 能năng 出xuất 世thế 間gian 。 隨tùy 是thị 行hành 能năng 盡tận 苦khổ 。 若nhược 有hữu 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 若nhược 天thiên 。 若nhược 魔ma 。 若nhược 梵Phạm 。 若nhược 復phục 餘dư 眾chúng 。 如như 實thật 難nạn/nan 言ngôn 。
行hành 是thị 道đạo 不bất 能năng 出xuất 世thế 間gian 。 不bất 能năng 盡tận 苦khổ 。 乃nãi 至chí 不bất 見kiến 。 是thị 微vi 畏úy 相tương/tướng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 我ngã 得đắc 安an 隱ẩn 。 得đắc 無vô 所sở 畏úy 。 安an 住trụ 聖Thánh 主Chủ 處xứ 。 在tại 大đại 眾chúng 中trung 師sư 子tử 吼hống 。 能năng 轉chuyển 梵Phạm 輪luân 。 諸chư 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 若nhược 天thiên 。 若nhược 魔ma 。 若nhược 梵Phạm 。 若nhược 復phục 餘dư 眾chúng 。 實thật 不bất 能năng 轉chuyển 。 四Tứ 無Vô 畏Úy 也dã 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 何hà 等đẳng 四tứ 。
義nghĩa 無vô 礙ngại 。 法pháp 無vô 礙ngại 。 辭từ 無vô 礙ngại 。 樂nhạo 說thuyết 無vô 礙ngại 。
義nghĩa 無vô 礙ngại 者giả 。 知tri 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 義nghĩa 。
法pháp 無vô 礙ngại 者giả 。 知tri 諸chư 法pháp 名danh 。
辭từ 無vô 礙ngại 者giả 。 言ngôn 辭từ 中trung 無vô 礙ngại 。
樂nhạo 說thuyết 無vô 礙ngại 者giả 。 審thẩm 諦đế 言ngôn 無vô 盡tận 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 何hà 等đẳng 十thập 八bát 。
一nhất 。 諸chư 佛Phật 身thân 無vô 失thất 。 二nhị 。 口khẩu 無vô 失thất 。 三tam 。 念niệm 無vô 失thất 。 四tứ 。 無vô 異dị 想tưởng 。 五ngũ 。 無vô 不bất 定định 心tâm 。 六lục 。 無vô 不bất 知tri 已dĩ 捨xả 心tâm 。 七thất 。 欲dục 無vô 減giảm 。 八bát 。 精tinh 進tấn 無vô 減giảm 。 九cửu 念niệm 無vô 減giảm 。 十thập 。 慧tuệ 無vô 減giảm 。 十thập 一nhất 。 解giải 脫thoát 無vô 減giảm 。 十thập 二nhị 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 無vô 減giảm 。 十thập 三tam 。 一nhất 切thiết 身thân 業nghiệp 。 隨tùy 智trí 慧tuệ 行hành 。 十thập 四tứ 。 一nhất 切thiết 口khẩu 業nghiệp 。 隨tùy 智trí 慧tuệ 行hành 。 十thập 五ngũ 。 一nhất 切thiết 意ý 業nghiệp 。 隨tùy 智trí 慧tuệ 行hành 。 十thập 六lục 。 智trí 慧tuệ 知tri 見kiến 過quá 去khứ 世thế 。 無vô 礙ngại 無vô 障chướng 。 十thập 七thất 。 智trí 慧tuệ 知tri 見kiến 未vị 來lai 世thế 。 無vô 礙ngại 無vô 障chướng 。 十thập 八bát 。 智trí 慧tuệ 知tri 見kiến 現hiện 在tại 世thế 。 無vô 礙ngại 無vô 障chướng 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 以dĩ 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。 所sở 謂vị 字tự 等đẳng 。 語ngữ 等đẳng 諸chư 字tự 入nhập 門môn 。 何hà 等đẳng 為vi 字tự 等đẳng 。
語ngữ 等đẳng 諸chư 字tự 入nhập 門môn 。
阿a 字tự 門môn 。 一nhất 切thiết 法pháp 初sơ 不bất 生sanh 故cố 。
羅la 字tự 門môn 。 一nhất 切thiết 法pháp 離ly 垢cấu 故cố 。
波ba 字tự 門môn 。 一nhất 切thiết 法pháp 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。
遮già 字tự 門môn 。 一nhất 切thiết 法pháp 終chung 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 諸chư 法pháp 不bất 終chung 不bất 生sanh 故cố 。
那na 字tự 門môn 。 諸chư 法pháp 離ly 名danh 。 性tánh 相tướng 不bất 得đắc 不bất 失thất 故cố 。
邏la 字tự 門môn 。 諸chư 法pháp 度độ 世thế 間gian 故cố 。 亦diệc 愛ái 枝chi 因nhân 緣duyên 滅diệt 故cố 。
陀đà 字tự 門môn 。 諸chư 法pháp 善thiện 心tâm 生sanh 故cố 。 亦diệc 施thí 相tương/tướng 故cố 。
婆bà 字tự 門môn 。 諸chư 法pháp 婆bà 字tự 離ly 故cố 。
荼đồ 字tự 門môn 。 諸chư 法pháp 荼đồ 字tự 淨tịnh 故cố 。
沙sa 字tự 門môn 。 諸chư 法pháp 六lục 自tự 在tại 王vương 。 性tánh 清thanh 淨tịnh 故cố 。
和hòa 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 語ngữ 言ngôn 道đạo 斷đoạn 故cố 。
多đa 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 如như 相tướng 不bất 動động 故cố 。
夜dạ 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 如như 實thật 不bất 生sanh 故cố 。
吒tra 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 制chế 伏phục 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
迦ca 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
婆bà 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 時thời 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 諸chư 法pháp 時thời 來lai 轉chuyển 故cố 。
磨ma 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 我ngã 。 所sở 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
伽già 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 去khứ 者giả 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
他tha 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 處xử 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
闍xà 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 生sanh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
簸phả 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 簸phả 字tự 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
馱đà 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 性tánh 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
賒xa 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 定định 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
呿khư 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 虛hư 空không 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
叉xoa 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 盡tận 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
哆đa 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 有hữu 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
若nhược 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 智trí 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
拖tha 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 拖tha 字tự 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
婆bà 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 破phá 壞hoại 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
車xa 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 欲dục 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 如như 影ảnh 五ngũ 眾chúng 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
魔ma 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 魔ma 字tự 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
火hỏa 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 喚hoán 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
蹉sa 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 蹉sa 字tự 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
伽già 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 厚hậu 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
咃tha 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 處xử 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
拏noa 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 不bất 立lập 不bất 坐tọa 不bất 臥ngọa 故cố 。
頗phả 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 邊biên 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
歌ca 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 聚tụ 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
醝# 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 醝# 字tự 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
遮già 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 行hành 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
咤trá 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 軀khu 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。
荼đồ 字tự 門môn 。 入nhập 諸chư 法pháp 邊biên 竟cánh 處xử 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 不bất 終chung 不bất 生sanh 故cố 。
過quá 荼đồ 無vô 字tự 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 更cánh 無vô 字tự 故cố 。
諸chư 字tự 無vô 礙ngại 無vô 名danh 。 亦diệc 不bất 滅diệt 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 示thị 。 不bất 可khả 見kiến 。 不bất 可khả 書thư 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 當đương 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 如như 虛hư 空không 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 所sở 謂vị 阿a 字tự 義nghĩa 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 是thị 諸chư 字tự 門môn 印ấn 。 阿a 字tự 印ấn 。 若nhược 聞văn 。 若nhược 受thọ 。 若nhược 誦tụng 。 若nhược 讀đọc 。 若nhược 持trì 。 若nhược 為vì 他tha 說thuyết 。 如như 是thị 知tri 。 當đương 得đắc 二nhị 十thập 功công 德đức 。 何hà 等đẳng 二nhị 十thập 。
得đắc 強cường 識thức 念niệm 。 得đắc 慚tàm 愧quý 。 得đắc 堅kiên 固cố 心tâm 。 得đắc 經kinh 旨chỉ 趣thú 。 得đắc 智trí 慧tuệ 。 得đắc 樂lạc 說thuyết 無vô 礙ngại 。 易dị 得đắc 諸chư 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 得đắc 無vô 疑nghi 悔hối 心tâm 。 得đắc 聞văn 善thiện 不bất 憙hí 。 聞văn 惡ác 不bất 怒nộ 。 得đắc 不bất 高cao 不bất 下hạ 。 住trụ 心tâm 得đắc 無vô 增tăng 減giảm 。 得đắc 善thiện 巧xảo 知tri 眾chúng 生sanh 語ngữ 。 得đắc 巧xảo 分phân 別biệt 五ngũ 眾chúng 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 四tứ 緣duyên 。 四Tứ 諦Đế 。 得đắc 巧xảo 分phân 別biệt 眾chúng 生sanh 。 諸chư 根căn 利lợi 鈍độn 。 得đắc 巧xảo 知tri 他tha 心tâm 。 得đắc 巧xảo 分phân 別biệt 日nhật 月nguyệt 歲tuế 節tiết 。 得đắc 巧xảo 分phân 別biệt 天thiên 耳nhĩ 通thông 。 得đắc 巧xảo 分phân 別biệt 宿túc 命mạng 通thông 。 得đắc 巧xảo 分phân 別biệt 生sanh 死tử 通thông 。 得đắc 能năng 巧xảo 說thuyết 。 是thị 處xứ 非phi 處xứ 。 得đắc 巧xảo 知tri 往vãng 來lai 坐tọa 起khởi 等đẳng 身thân 威uy 儀nghi 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 阿a 字tự 門môn 等đẳng 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。
【# 論luận 】#
釋thích 曰viết 。
字tự 等đẳng 。 語ngữ 等đẳng 。
者giả 。 是thị 陀đà 羅la 尼ni 。 於ư 諸chư 字tự 平bình 等đẳng 。 無vô 有hữu 愛ái 憎tăng 。 又hựu 此thử 諸chư 字tự 因nhân 緣duyên 未vị 會hội 時thời 亦diệc 無vô 。 終chung 歸quy 亦diệc 無vô 。 現hiện 在tại 亦diệc 無vô 所sở 有hữu 。 但đãn 住trụ 吾ngô 我ngã 心tâm 中trung 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 覺giác 觀quán 心tâm 說thuyết 。 是thị 散tán 亂loạn 心tâm 說thuyết 。 不bất 見kiến 實thật 事sự 。 如như 風phong 動động 水thủy 。 則tắc 無vô 所sở 見kiến 。
等đẳng
者giả 。 與dữ 畢tất 竟cánh 空không 。 涅Niết 槃Bàn 同đồng 等đẳng 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 此thử 陀đà 羅la 尼ni 。 於ư 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 是thị 名danh 。
字tự 等đẳng 。 語ngữ 等đẳng 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 略lược 說thuyết 則tắc 五ngũ 百bách 。 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 若nhược 廣quảng 說thuyết 則tắc 無vô 量lượng 。 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 今kim 何hà 以dĩ 說thuyết 是thị 字tự 等đẳng 陀đà 羅la 尼ni 。 名danh 為vi 諸chư 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。
答đáp 曰viết 。
先tiên 說thuyết 一nhất 大đại 者giả 。 則tắc 知tri 餘dư 者giả 皆giai 說thuyết 。 此thử 是thị 諸chư 陀đà 羅la 尼ni 初sơ 門môn 。 說thuyết 初sơ 。 餘dư 亦diệc 說thuyết 。
復phục 次thứ 。 諸chư 陀đà 羅la 尼ni 法Pháp 。 皆giai 從tùng 分phân 別biệt 字tự 語ngữ 生sanh 。 四tứ 十thập 二nhị 字tự 是thị 一nhất 切thiết 字tự 根căn 本bổn 。
因nhân 字tự 有hữu 語ngữ 。 因nhân 語ngữ 有hữu 名danh 。 因nhân 名danh 有hữu 義nghĩa 。 菩Bồ 薩Tát 若nhược 聞văn 字tự 。 因nhân 字tự 乃nãi 至chí 能năng 了liễu 其kỳ 義nghĩa 。 是thị 字tự 。 初sơ 阿a 。 後hậu 荼đồ 。 中trung 有hữu 四tứ 十thập 。 得đắc 是thị 字tự 陀Đà 羅La 尼Ni 菩Bồ 薩Tát 。
若nhược 一nhất 切thiết 語ngữ 中trung 聞văn 阿a 字tự 。 即tức 時thời 隨tùy 義nghĩa 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 從tùng 初sơ 來lai 不bất 生sanh 相tương/tướng 。 阿a 提đề 。 秦tần 言ngôn 初sơ 。 阿a 耨nậu 波ba 陀đà 。 秦tần 言ngôn 不bất 生sanh 。
若nhược 聞văn 羅la 字tự 。 即tức 隨tùy 義nghĩa 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 離ly 垢cấu 相tương/tướng 。 羅la 闍xà 。 秦tần 言ngôn 垢cấu 。
若nhược 聞văn 波ba 字tự 。 即tức 時thời 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 波ba 羅la 木mộc 陀đà 。 秦tần 言ngôn 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。
若nhược 聞văn 遮già 字tự 。 即tức 時thời 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 皆giai 非phi 行hành 。 遮già 梨lê 夜dạ 。 秦tần 言ngôn 行hạnh 。
若nhược 聞văn 那na 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 得đắc 不bất 失thất 。 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 那na 。 秦tần 言ngôn 不phủ 。
若nhược 聞văn 邏la 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 離ly 輕khinh 重trọng 相tương/tướng 。 邏la 求cầu 。 秦tần 言ngôn 輕khinh 。
若nhược 聞văn 陀đà 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 善thiện 相tương/tướng 。 陀đà 摩ma 。 秦tần 言ngôn 善thiện 。
若nhược 聞văn 婆bà 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 縛phược 無vô 解giải 。 婆bà 陀đà 。 秦tần 言ngôn 縛phược 。
若nhược 聞văn 荼đồ 字tự 。 即tức 知tri 諸chư 法pháp 不bất 熱nhiệt 相tương/tướng 。 南nam 天Thiên 竺Trúc 荼đồ 闍xà 他tha 。 秦tần 言ngôn 不bất 熱nhiệt 。
若nhược 聞văn 沙sa 字tự 。 即tức 知tri 人nhân 身thân 六lục 種chủng 相tương/tướng 。 沙sa 。 秦tần 言ngôn 六lục 。
若nhược 聞văn 和hòa 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 離ly 語ngữ 言ngôn 相tương/tướng 。 和hòa (# 于vu 波ba 反phản )# 波ba 他tha 。 秦tần 言ngôn 語ngữ 言ngôn 。
若nhược 聞văn 多đa 字tự 。 即tức 知tri 諸chư 法pháp 在tại 如như 中trung 不bất 動động 。 多đa 他tha 。 秦tần 言ngôn 如như 。
若nhược 聞văn 夜dạ 字tự 。 即tức 知tri 諸chư 法pháp 入nhập 實thật 相tướng 中trung 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 夜dạ 他tha 跋bạt 。 秦tần 言ngôn 實thật 。
若nhược 聞văn 吒tra 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 障chướng 礙ngại 相tương/tướng 。 吒tra 婆bà 。 秦tần 言ngôn 障chướng 礙ngại 。
若nhược 聞văn 迦ca 字tự 。 即tức 知tri 諸chư 法pháp 中trung 。 無vô 有hữu 作tác 者giả 。 迦ca 羅la 迦ca 。 秦tần 言ngôn 作tác 者giả 。
若nhược 聞văn 婆bà 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 切thiết 種chủng 不bất 可khả 得đắc 。 薩tát 婆bà 。 秦tần 言ngôn 一nhất 切thiết 。
若nhược 聞văn 摩ma 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 離ly 我ngã 所sở 。 魔ma 迦ca 羅la 。 秦tần 言ngôn 我ngã 所sở 。
若nhược 聞văn 伽già 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 底để 不bất 可khả 得đắc 。 伽già 陀đà 。 秦tần 言ngôn 底để 。
若nhược 聞văn 陀đà 字tự 。 即tức 知tri 四tứ 句cú 如như 去khứ 不bất 可khả 得đắc 。 多đa 陀đà 阿a 伽già 陀đà 。 秦tần 言ngôn 如như 去khứ 。
若nhược 聞văn 闍xà (# 社xã 音âm )# 字tự 。 即tức 知tri 諸chư 法pháp 生sanh 老lão 不bất 可khả 得đắc 。 闍xà 提đề 闍xà 羅la 。 秦tần 言ngôn 生sanh 老lão 。
若nhược 聞văn 濕thấp 波ba 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。 如như 濕thấp 波ba 字tự 不bất 可khả 得đắc 。 濕thấp 簸phả 字tự 無vô 義nghĩa 。 故cố 不bất 釋thích 。
若nhược 聞văn 馱đà 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 中trung 法pháp 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 馱đà 摩ma 。 秦tần 言ngôn 法pháp 。
若nhược 聞văn 賒xa 字tự 。 即tức 知tri 諸chư 法pháp 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 賒xa 多đa (# 都đô 餓ngạ 反phản )# 。 秦tần 言ngôn 寂tịch 滅diệt 。
若nhược 聞văn 呿khư 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 虛hư 空không 不bất 可khả 得đắc 。 呿khư 伽già 。 秦tần 言ngôn 虛hư 空không 。
若nhược 聞văn 叉xoa 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 盡tận 不bất 可khả 得đắc 。 叉xoa 耶da 。 秦tần 言ngôn 盡tận 。
若nhược 聞văn 哆đa 字tự 。 即tức 知tri 諸chư 法pháp 邊biên 不bất 可khả 得đắc 。 阿a 利lợi 迦ca 哆đa 度độ 求cầu 那na 。 秦tần 言ngôn 是thị 事sự 邊biên 得đắc 何hà 利lợi 。
若nhược 聞văn 若nhược 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 中trung 無vô 智trí 相tương/tướng 。 若nhược 那na 。 秦tần 言ngôn 智trí 。
若nhược 聞văn 他tha 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 義nghĩa 不bất 可khả 得đắc 。 阿a 他tha 。 秦tần 言ngôn 義nghĩa 。
若nhược 聞văn 婆bà 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 可khả 破phá 相tương/tướng 。 婆bà 伽già 。 秦tần 言ngôn 破phá 。
若nhược 聞văn 車xa 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 所sở 去khứ 。 伽già 車xa 提đề 。 秦tần 言ngôn 去khứ 。
若nhược 聞văn 濕thấp 尛# 字tự 。 即tức 知tri 諸chư 法pháp 牢lao 堅kiên 如như 金kim 剛cang 石thạch 。 阿a 濕thấp 尛# 。 秦tần 言ngôn 石thạch 。
若nhược 聞văn 火hỏa 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 音âm 聲thanh 相tương/tướng 。 火hỏa 夜dạ 。 秦tần 言ngôn 喚hoán 來lai 。
若nhược 聞văn 蹉sa 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 慳san 無vô 施thí 相tương/tướng 。 末mạt 蹉sa 羅la 。 秦tần 言ngôn 慳san 。
若nhược 聞văn 伽già 字tự 。 即tức 知tri 諸chư 法pháp 不bất 厚hậu 不bất 薄bạc 。 伽già 那na 。 秦tần 言ngôn 厚hậu 。
若nhược 聞văn 他tha (# 土thổ/độ 荼đồ 反phản )# 字tự 。 即tức 知tri 諸chư 法pháp 無vô 住trụ 處xứ 。 南nam 天Thiên 竺Trúc 他tha 那na 。 秦tần 言ngôn 處xứ 。
若nhược 聞văn 拏noa 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 及cập 眾chúng 生sanh 。 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 不bất 坐tọa 不bất 臥ngọa 。 不bất 立lập 不bất 起khởi 。 眾chúng 生sanh 空không 。 法pháp 空không 故cố 。 南nam 天Thiên 竺Trúc 拏noa 。 秦tần 言ngôn 不phủ 。
若nhược 聞văn 頗phả 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 因nhân 果quả 空không 故cố 。 頗phả 羅la 。 秦tần 言ngôn 果quả 。
若nhược 聞văn 歌ca 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 五ngũ 眾chúng 不bất 可khả 得đắc 。 歌ca 大đại 。 秦tần 言ngôn 眾chúng 。
若nhược 聞văn 醝# 字tự 。 即tức 知tri 醝# 字tự 空không 。 諸chư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。
若nhược 聞văn 遮già 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 動động 相tương/tướng 。 遮già 羅la 地địa 。 秦tần 言ngôn 動động 。
若nhược 聞văn 吒tra 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 此thử 彼bỉ 岸ngạn 不bất 可khả 得đắc 。 吒tra 羅la 。 秦tần 言ngôn 岸ngạn 。
若nhược 聞văn 茶trà 字tự 。 即tức 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 必tất 不bất 可khả 得đắc 。 波ba 茶trà 。 秦tần 言ngôn 必tất 。
茶trà 外ngoại 更cánh 無vô 字tự 。 若nhược 更cánh 有hữu 者giả 。 是thị 四tứ 十thập 二nhị 字tự 枝chi 派phái 。
是thị 字tự 常thường 在tại 世thế 間gian 。 相tương 似tự 相tương 續tục 故cố 。 入nhập 一nhất 切thiết 語ngữ 故cố 。
無vô 礙ngại
如như 國quốc 國quốc 不bất 同đồng 。 無vô 一nhất 定định 名danh 。 故cố 言ngôn 。
無vô 名danh
聞văn 已dĩ 便tiện 盡tận 。 故cố 言ngôn 。
滅diệt
諸chư 法pháp 入nhập 法pháp 性tánh 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 況huống 字tự 可khả 說thuyết 。 諸chư 法pháp 無vô 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 故cố 。
不bất 可khả 示thị
先tiên 意ý 業nghiệp 分phân 別biệt 故cố 有hữu 口khẩu 業nghiệp 。 口khẩu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。 身thân 業nghiệp 作tác 字tự 。 字tự 是thị 色sắc 法pháp 。 或hoặc 眼nhãn 見kiến 。 或hoặc 耳nhĩ 聞văn 。 眾chúng 生sanh 強cường/cưỡng 作tác 名danh 字tự 。 無vô 因nhân 緣duyên 。 以dĩ 是thị 故cố 。
不bất 可khả 見kiến
不bất 可khả 書thư
諸chư 法pháp 常thường 空không 。
如như 虛hư 空không 相tướng
何hà 況huống 字tự 說thuyết 已dĩ 便tiện 滅diệt 。 是thị 文văn 字tự 陀đà 羅la 尼ni 。 是thị 諸chư 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。
問vấn 曰viết 。
知tri 是thị 陀đà 羅la 尼ni 門môn 因nhân 緣duyên 者giả 。 應ưng 得đắc 無vô 量lượng 無vô 邊biên 功công 德đức 。 何hà 以dĩ 但đãn 說thuyết 二nhị 十thập 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 亦diệc 能năng 說thuyết 諸chư 餘dư 無vô 量lượng 無vô 邊biên 功công 德đức 。 但đãn 以dĩ 廢phế 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 但đãn 略lược 說thuyết 二nhị 十thập 。
得đắc 強cường 識thức 念niệm
者giả 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 是thị 陀đà 羅la 尼ni 。 常thường 觀quán 諸chư 字tự 相tương/tướng 。 修tu 習tập 憶ức 念niệm 故cố 。 得đắc 強cường 識thức 念niệm 。
得đắc 慚tàm 愧quý
者giả 。 集tập 諸chư 善thiện 法Pháp 。 厭yếm 諸chư 惡ác 法pháp 故cố 。 生sanh 大đại 慚tàm 愧quý 。
心tâm 得đắc 堅kiên 固cố
者giả 。 集tập 諸chư 福phước 德đức 。 智trí 慧tuệ 故cố 。 心tâm 得đắc 堅kiên 固cố 如như 金kim 剛cang 。 乃nãi 至chí 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 事sự 。 尚thượng 不bất 退thoái 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 何hà 況huống 餘dư 苦khổ 。
得Đắc 經Kinh 旨Chỉ 趣Thú
者giả 。 知tri 佛Phật 五ngũ 種chủng 方phương 便tiện 說thuyết 法Pháp 故cố 。 名danh 為vi 得đắc 經kinh 旨chỉ 趣thú 。
一nhất 者giả 。 知tri 作tác 種chủng 種chủng 門môn 說thuyết 法Pháp 。 二nhị 者giả 。 知tri 為vi 何hà 事sự 故cố 說thuyết 。 三tam 者giả 。 知tri 以dĩ 方phương 便tiện 故cố 說thuyết 。 四tứ 者giả 。 知tri 示thị 理lý 趣thú 故cố 說thuyết 。 五ngũ 者giả 。 知tri 以dĩ 大đại 悲bi 心tâm 故cố 說thuyết 。
得đắc 智trí 慧tuệ
者giả 。 菩Bồ 薩Tát 因nhân 是thị 陀đà 羅la 尼ni 。 分phân 別biệt 破phá 散tán 諸chư 字tự 。 言ngôn 語ngữ 亦diệc 空không 。 言ngôn 語ngữ 空không 故cố 名danh 亦diệc 空không 。 名danh 空không 故cố 義nghĩa 亦diệc 空không 。 得đắc 畢tất 竟cánh 空không 。 即tức 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
智trí 慧tuệ 樂nhạo 說thuyết
者giả 。 既ký 得đắc 如như 是thị 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 無vô 礙ngại 智trí 慧tuệ 。 以dĩ 本bổn 願nguyện 。 大đại 悲bi 心tâm 。 度độ 眾chúng 生sanh 故cố 樂nhạo 說thuyết 易dị 。
得đắc 陀đà 羅la 尼ni
者giả 。 譬thí 如như 破phá 竹trúc 。 初sơ 節tiết 既ký 破phá 。 餘dư 者giả 皆giai 易dị 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 得đắc 是thị 文văn 字tự 陀đà 羅la 尼ni 。 諸chư 陀đà 羅la 尼ni 。 自tự 然nhiên 而nhi 得đắc 。
無vô 疑nghi 悔hối 心tâm
者giả 。 入nhập 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。 雖tuy 未vị 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 慧Tuệ 。 於ư 一nhất 切thiết 深thâm 法Pháp 中trung 。 無vô 疑nghi 無vô 悔hối 。
聞văn 善thiện 不bất 喜hỷ 。 聞văn 惡ác 不bất 瞋sân 。
者giả 。 各các 各các 分phân 別biệt 諸chư 字tự 。 無vô 讚tán 歎thán 。 無vô 毀hủy 呰tử 故cố 。 聞văn 善thiện 不bất 喜hỷ 。 聞văn 惡ác 不bất 瞋sân 。
不bất 高cao 不bất 下hạ
者giả 。 憎tăng 愛ái 斷đoạn 故cố 。
善thiện 巧xảo 知tri 眾chúng 生sanh 語ngữ
者giả 。 得đắc 解giải 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 言ngôn 語ngữ 三tam 昧muội 故cố 。
巧xảo 分phân 別biệt 五ngũ 眾chúng 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 四tứ 緣duyên 。 四Tứ 諦Đế 。
者giả 。 五ngũ 眾chúng 等đẳng 義nghĩa 如như 先tiên 說thuyết 。
巧xảo 分phân 別biệt 眾chúng 生sanh 。 諸chư 根căn 利lợi 鈍độn
知tri 他tha 心tâm
天thiên 耳nhĩ
宿túc 命mạng
巧xảo 說thuyết 是thị 處xứ 非phi 處xứ
者giả 。 如như 十Thập 力Lực 中trung 說thuyết 。
巧xảo 知tri 往vãng 來lai 坐tọa 起khởi 等đẳng
者giả 。 如như 〈# 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 品phẩm 〉# 中trung 所sở 說thuyết 。
日nhật 月nguyệt 歲tuế 節tiết
者giả 。 日nhật 名danh 從tùng 旦đán 至chí 旦đán 。 初sơ 分phần/phân 。 中trung 分phần/phân 。 後hậu 分phần/phân 。 夜dạ 亦diệc 三tam 分phần/phân 。 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 。 有hữu 三tam 十thập 時thời 。
春xuân 。 秋thu 分phần/phân 時thời 。 十thập 五ngũ 時thời 屬thuộc 晝trú 。 十thập 五ngũ 時thời 屬thuộc 夜dạ 。 餘dư 時thời 增tăng 減giảm 。 五ngũ 月nguyệt 至chí 。 晝trú 十thập 八bát 時thời 。 夜dạ 十thập 二nhị 時thời 。 十thập 一nhất 月nguyệt 至chí 。 夜dạ 十thập 八bát 時thời 。 晝trú 十thập 二nhị 時thời 。 一nhất 月nguyệt 或hoặc 三tam 十thập 日nhật 。 或hoặc 三tam 十thập 日nhật 半bán 。 或hoặc 二nhị 十thập 九cửu 日nhật 。 或hoặc 二nhị 十thập 七thất 日nhật 半bán 。
有hữu 四tứ 種chủng 月nguyệt 。
一nhất 者giả 。 日nhật 月nguyệt 。 二nhị 者giả 。 世thế 間gian 月nguyệt 。 三tam 者giả 。 月nguyệt 月nguyệt 。 四tứ 者giả 。 星tinh 宿tú 月nguyệt 。
日nhật 月nguyệt 者giả 。 三tam 十thập 日nhật 半bán 。 世thế 間gian 月nguyệt 者giả 。 三tam 十thập 日nhật 。 月nguyệt 月nguyệt 者giả 。 二nhị 十thập 九cửu 日nhật 。 加gia 六lục 十thập 二nhị 分phần 之chi 三tam 十thập 。 星tinh 宿tú 月nguyệt 者giả 。 二nhị 十thập 七thất 日nhật 。 加gia 六lục 十thập 七thất 分phần 之chi 二nhị 十thập 一nhất 。
閏nhuận 月nguyệt 者giả 。 從tùng 日nhật 月nguyệt 。 世thế 間gian 月nguyệt 二nhị 事sự 中trung 出xuất 。 是thị 名danh 十thập 三tam 月nguyệt 。 或hoặc 十thập 二nhị 月nguyệt 。 或hoặc 十thập 三tam 月nguyệt 。 名danh 一nhất 歲tuế 。
是thị 歲tuế 三tam 百bách 六lục 十thập 六lục 日nhật 。 周chu 而nhi 復phục 始thỉ 。 菩Bồ 薩Tát 知tri 日nhật 中trung 分phần/phân 時thời 。 前tiền 分phần/phân 已dĩ 過quá 。 後hậu 分phần/phân 未vị 生sanh 。 中trung 分phần/phân 中trung 無vô 住trú 處xứ 。 無vô 相tướng 可khả 取thủ 。 日nhật 分phần/phân 空không 無vô 所sở 有hữu 。 到đáo 三tam 十thập 日nhật 時thời 。 二nhị 十thập 九cửu 日nhật 已dĩ 滅diệt 。 云vân 何hà 和hòa 合hợp 成thành 月nguyệt 。 月nguyệt 無vô 故cố 。 云vân 何hà 和hòa 合hợp 而nhi 為vi 歲tuế 。 以dĩ 是thị 故cố 。
佛Phật 言ngôn 。
世thế 間gian 法pháp 如như 幻huyễn 。 如như 夢mộng 。 但đãn 是thị 誑cuống 心tâm 法pháp 。
菩Bồ 薩Tát 能năng 知tri 世thế 間gian 日nhật 。 月nguyệt 。 歲tuế 和hòa 合hợp 。 能năng 知tri 破phá 散tán 無vô 所sở 有hữu 。 是thị 名danh 。
巧xảo 分phân 別biệt
如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 是thị 名danh 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 八bát (# 釋thích 第đệ 十thập 九cửu 品phẩm )#