Đại Trí Độ Luận – Quyển 46 – Tạng Thư Phật Học

Chuẩn
Leave a comment

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 46
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 乘Thừa 乘Thừa 品Phẩm 第Đệ 十Thập 六Lục (# 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 六lục )#

龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 造tạo

後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

【# 經Kinh 】#

爾nhĩ 時thời 慧Tuệ 命mạng 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。問vấn 富phú 樓lâu 那na 。

云vân 何hà 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。乘thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 。

富phú 樓lâu 那na 答đáp 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。乘thừa 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。亦diệc 不bất 得đắc 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。亦diệc 不bất 得đắc 菩Bồ 薩Tát 。亦diệc 不bất 得đắc 受thọ 者giả 。用dụng 無vô 所sở 得đắc 故cố 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。乘thừa 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。乘thừa 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。乘thừa 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。亦diệc 不bất 得đắc 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。亦diệc 不bất 得đắc 菩Bồ 薩Tát 。用dụng 無vô 所sở 得đắc 故cố 。是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。乘thừa 於ư 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。如như 是thị 。舍Xá 利Lợi 弗Phất 。是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。乘thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 。

復phục 次thứ 。舍Xá 利Lợi 弗Phất 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。一nhất 心tâm 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。修tu 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。法pháp 壞hoại 故cố 。乃nãi 至chí 一nhất 心tâm 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。修tu 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。法pháp 壞hoại 故cố 。是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。

如như 是thị 。舍Xá 利Lợi 弗Phất 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。乘thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 。

復phục 次thứ 。舍Xá 利Lợi 弗Phất 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 。

菩Bồ 薩Tát 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。眾chúng 生sanh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。乘thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 。

復phục 次thứ 。舍Xá 利Lợi 弗Phất 。若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 。

色sắc 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。色sắc 不bất 可khả 得đắc 故cố 。受thọ 。想tưởng 。行hành 識thức 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。識thức 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

眼nhãn 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。眼nhãn 不bất 可khả 得đắc 故cố 。乃nãi 至chí 意ý 亦diệc 如như 是thị 。

四tứ 念niệm 處xứ 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。四tứ 念niệm 處xử 不bất 可khả 得đắc 故cố 。乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。分phần/phân 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。不bất 可khả 得đắc 故cố 。

內nội 空không 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。內nội 空không 不bất 可khả 得đắc 故cố 。乃nãi 至chí 無vô 法pháp 。有hữu 法pháp 空không 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。不bất 可khả 得đắc 故cố 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。但đãn 有hữu 名danh 字tự 。十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。不bất 可khả 得đắc 故cố 。

諸chư 法pháp 如như 。但đãn 有hữu 名danh 字tự 。如như 。不bất 可khả 得đắc 故cố 。法pháp 相tướng 。法pháp 性tánh 。法pháp 住trụ 。實thật 際tế 。但đãn 有hữu 名danh 字tự 。實thật 際tế 。不bất 可khả 得đắc 故cố 。

阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 及cập 佛Phật 。但đãn 有hữu 名danh 字tự 。佛Phật 。不bất 可khả 得đắc 故cố 。

如như 是thị 。舍Xá 利Lợi 弗Phất 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。乘thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 。

復phục 次thứ 。舍Xá 利Lợi 弗Phất 。若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。從tùng 初sơ 發phát 意ý 已dĩ 來lai 。具cụ 足túc 菩Bồ 薩Tát 神thần 通thông 。成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。從tùng 一nhất 佛Phật 國quốc 。至chí 一nhất 佛Phật 國quốc 。恭cung 敬kính 。供cúng 養dường 。尊tôn 重trọng 。讚tán 歎thán 諸chư 佛Phật 。從tùng 諸chư 佛Phật 聽thính 受thọ 法Pháp 教giáo 。所sở 謂vị 菩Bồ 薩Tát 大Đại 乘Thừa 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 此thử 大Đại 乘Thừa 。從tùng 一nhất 佛Phật 國quốc 。至chí 一nhất 佛Phật 國quốc 。淨tịnh 佛Phật 世thế 界giới 。成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。初sơ 無vô 佛Phật 國quốc 想tưởng 。亦diệc 無vô 眾chúng 生sanh 想tưởng 。此thử 人nhân 住trụ 不bất 二nhị 法pháp 中trung 。為vi 眾chúng 生sanh 受thọ 身thân 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。自tự 變biến 其kỳ 形hình 。而nhi 教giáo 化hóa 之chi 。乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 智trí 。終chung 不bất 離ly 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 已dĩ 。轉chuyển 法Pháp 輪luân 。聲Thanh 聞Văn 。辟Bích 支Chi 佛Phật 及cập 天thiên 龍long 。鬼quỷ 神thần 。阿a 修tu 羅la 。世thế 間gian 人nhân 民dân 。所sở 不bất 能năng 轉chuyển 。

爾nhĩ 時thời 十thập 方phương 如như 恆Hằng 河Hà 。沙sa 等đẳng 諸chư 佛Phật 。皆giai 歡hoan 喜hỷ 稱xưng 名danh 讚tán 歎thán 。作tác 是thị 言ngôn 。

某mỗ 方phương 某mỗ 國quốc 某mỗ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。乘thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 。得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。轉chuyển 法Pháp 輪luân 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。乘thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

富phú 樓lâu 那na 以dĩ 三tam 事sự 明minh 摩ma 訶ha 薩tát 。上thượng 已dĩ 說thuyết 二nhị 事sự 。今kim 問vấn 第đệ 三tam 事sự 。乘thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 。富phú 樓lâu 那na 答đáp 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 直trực 布bố 施thí 內nội 外ngoại 物vật 。不bất 能năng 破phá 吾ngô 我ngã 相tương/tướng 。是thị 名danh 大Đại 莊Trang 嚴Nghiêm 。若nhược 能năng 破phá 吾ngô 我ngã 相tương/tướng 。入nhập 眾chúng 生sanh 空không 。未vị 入nhập 法pháp 空không 。是thị 名danh 發phát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。因nhân 眾chúng 生sanh 空không 入nhập 法pháp 空không 中trung 。行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。不bất 見kiến 三tam 事sự 。

施thí 者giả 。受thọ 者giả 。財tài 物vật 。能năng 如như 是thị 者giả 。是thị 名danh 乘thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 。

餘dư 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 不bất 雜tạp 心tâm 。離ly 諸chư 煩phiền 惱não 。及cập 二Nhị 乘Thừa 意ý 。為vì 薩Tát 婆Bà 若Nhã 故cố 。修tu 行hành 四tứ 念niệm 處xứ 。修tu 相tương/tướng 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 故cố 。是thị 名danh 乘thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 。若nhược 菩Bồ 薩Tát 知tri 。一nhất 切thiết 法pháp 假giả 名danh 字tự 。於ư 名danh 字tự 和hòa 合hợp 中trung 復phục 有hữu 名danh 字tự 。一nhất 切thiết 世thế 間gian 。若nhược 出xuất 世thế 間gian 。皆giai 是thị 假giả 名danh 。是thị 名danh 乘thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 。

復phục 次thứ 。菩Bồ 薩Tát 發phát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。具cụ 足túc 菩Bồ 薩Tát 神thần 通thông 。具cụ 足túc 菩Bồ 薩Tát 神thần 通thông 故cố 。成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。從tùng 一nhất 佛Phật 國quốc 。至chí 一nhất 佛Phật 國quốc 。所sở 經kinh 諸chư 國quốc 。雨vũ 七thất 寶bảo 蓮liên 華hoa 。供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。拔bạt 三tam 惡ác 道đạo 眾chúng 生sanh 。變biến 身thân 無vô 數số 。各các 各các 至chí 諸chư 佛Phật 前tiền 。聽thính 受thọ 大Đại 乘Thừa 法pháp 化hóa 。從tùng 諸chư 佛Phật 前tiền 。趣thú 大Đại 乘Thừa 相tương/tướng 。

乘thừa 此thử 大Đại 乘Thừa 。從tùng 一nhất 佛Phật 國quốc 。至chí 一nhất 佛Phật 國quốc 。成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。淨tịnh 佛Phật 世thế 界giới 。不bất 生sanh 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。不bất 取thủ 佛Phật 國quốc 相tương/tướng 。住trụ 不bất 二nhị 入nhập 地địa 中trung 。隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 。所sở 應ưng 度độ 者giả 。而nhi 化hóa 度độ 之chi 。為vì 眾chúng 生sanh 故cố 受thọ 身thân 。常thường 乘thừa 大Đại 乘Thừa 。初sơ 無vô 休hưu 息tức 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 。得đắc 成thành 佛Phật 。轉chuyển 法Pháp 輪luân 。諸chư 聲Thanh 聞Văn 。辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 不bất 能năng 轉chuyển 。何hà 況huống 餘dư 小tiểu 凡phàm 夫phu 。十thập 方phương 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。諸chư 佛Phật 讚tán 歎thán 是thị 菩Bồ 薩Tát 。

某mỗ 方phương 某mỗ 國quốc 某mỗ 甲giáp 菩Bồ 薩Tát 。乘thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 。成thành 佛Phật 。轉chuyển 法Pháp 輪luân 。

如như 是thị 相tương/tướng 。名danh 為vi 乘thừa 於ư 大Đại 乘Thừa 。

復phục 次thứ 。大Đại 乘Thừa 名danh 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。乘thừa 大Đại 乘Thừa 時thời 。以dĩ 五ngũ 神thần 通thông 。而nhi 自tự 莊trang 嚴nghiêm 。菩Bồ 薩Tát 住trụ 是thị 乘thừa 中trung 。一nhất 時thời 變biến 身thân 無vô 數số 。至chí 十thập 方phương 世thế 界giới 。供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。度độ 脫thoát 眾chúng 生sanh 。是thị 菩Bồ 薩Tát 常thường 不bất 離ly 諸chư 佛Phật 。乃nãi 至chí 得đắc 佛Phật 道đạo 。常thường 乘thừa 此thử 大Đại 乘Thừa 。

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 無Vô 縛Phược 無Vô 脫Thoát 。品Phẩm 第đệ 十thập 七thất

【# 經Kinh 】#

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。何hà 等đẳng 是thị 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。何hà 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 。能năng 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

佛Phật 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。摩ma 訶ha 衍diễn 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。所sở 謂vị 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 莊trang 嚴nghiêm 。四tứ 念niệm 處xứ 莊trang 嚴nghiêm 。乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。內nội 空không 莊trang 嚴nghiêm 。乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。十Thập 力Lực 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。及cập 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 莊trang 嚴nghiêm 。

變biến 身thân 如như 佛Phật 莊trang 嚴nghiêm 。光quang 明minh 遍biến 照chiếu 。三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。亦diệc 照chiếu 東đông 方phương 如như 恆Hằng 河Hà 。沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。南nam 西tây 北bắc 方phương 。四tứ 維duy 。上thượng 下hạ 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。六lục 種chủng 振chấn 動động 。亦diệc 動động 東đông 方phương 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 諸chư 世thế 界giới 。南nam 西tây 北bắc 方phương 。四tứ 維duy 。上thượng 下hạ 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。住trụ 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。摩ma 訶ha 衍diễn 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。是thị 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。變biến 為vi 琉lưu 璃ly 。化hóa 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。隨tùy 眾chúng 生sanh 所sở 欲dục 。須tu 食thực 與dữ 食thực 。須tu 飲ẩm 與dữ 飲ẩm 。衣y 服phục 。臥ngọa 具cụ 。花hoa 香hương 。纓anh 珞lạc 。搗đảo 香hương 。澤trạch 香hương 。房phòng 舍xá 。燈đăng 燭chúc 。醫y 藥dược 種chủng 種chủng 所sở 須tu 。盡tận 給cấp 與dữ 之chi 。與dữ 已dĩ 。而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。所sở 謂vị 應ưng 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 法pháp 。眾chúng 生sanh 聞văn 是thị 法Pháp 者giả 。終chung 不bất 離ly 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。摩ma 訶ha 衍diễn 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。譬thí 如như 工công 幻huyễn 師sư 。若nhược 幻huyễn 師sư 弟đệ 子tử 。於ư 四tứ 衢cù 道đạo 中trung 。化hóa 作tác 大đại 眾chúng 於ư 前tiền 。須tu 食thực 與dữ 食thực 。須tu 飲ẩm 與dữ 飲ẩm 。乃nãi 至chí 種chủng 種chủng 。所sở 須tu 盡tận 給cấp 與dữ 之chi 。

於ư 須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 云vân 何hà 。是thị 幻huyễn 師sư 實thật 有hữu 眾chúng 生sanh 。有hữu 給cấp 與dữ 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。化hóa 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。種chủng 種chủng 具cụ 足túc 。須tu 食thực 與dữ 食thực 。須tu 飲ẩm 與dữ 飲ẩm 。乃nãi 至chí 種chủng 種chủng 。所sở 須tu 盡tận 給cấp 與dữ 之chi 。雖tuy 有hữu 所sở 施thí 。實thật 無vô 所sở 與dữ 。

何hà 以dĩ 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。諸chư 法pháp 相tướng 如như 幻huyễn 故cố 。

復phục 次thứ 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。住trụ 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。現hiện 生sanh 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 家gia 。以dĩ 十Thập 善Thiện 道Đạo 。教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。又hựu 以dĩ 四tứ 禪thiền 。四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。四tứ 無vô 色sắc 定định 。四tứ 念niệm 處xứ 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。聞văn 是thị 法Pháp 者giả 。至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。終chung 不bất 離ly 是thị 法pháp 。

譬thí 如như 幻huyễn 師sư 。若nhược 幻huyễn 師sư 弟đệ 子tử 。於ư 四tứ 衢cù 道đạo 中trung 。化hóa 作tác 大đại 眾chúng 。以dĩ 十Thập 善Thiện 道Đạo 。教giáo 化hóa 令linh 行hành 。又hựu 以dĩ 四tứ 禪thiền 。四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。四tứ 無vô 色sắc 定định 。四tứ 念niệm 處xứ 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。教giáo 化hóa 令linh 行hành 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。是thị 幻huyễn 師sư 實thật 有hữu 眾chúng 生sanh 。教giáo 化hóa 令linh 行hành 十Thập 善Thiện 道Đạo 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

不phủ 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。以dĩ 十Thập 善Thiện 道Đạo 。教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 令linh 行hành 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。實thật 無vô 眾chúng 生sanh 。行hành 十Thập 善Thiện 道Đạo 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。

何hà 以dĩ 故cố 。諸chư 法pháp 相tướng 如như 幻huyễn 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

復phục 次thứ 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。住trụ 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 忍nhẫn 辱nhục 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。住trụ 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。著trước 忍Nhẫn 辱Nhục 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。從tùng 初sơ 發phát 意ý 已dĩ 來lai 。如như 是thị 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

若nhược 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 來lai 罵mạ 詈lị 。刀đao 杖trượng 傷thương 害hại 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。於ư 此thử 中trung 不bất 起khởi 一nhất 念niệm 。亦diệc 教giáo 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。行hành 此thử 忍nhẫn 辱nhục 。

譬thí 如như 幻huyễn 師sư 。若nhược 幻huyễn 師sư 弟đệ 子tử 。於ư 四tứ 衢cù 道đạo 中trung 。化hóa 作tác 大đại 眾chúng 。令linh 行hành 忍nhẫn 辱nhục 。餘dư 如như 上thượng 說thuyết 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

復phục 次thứ 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。住trụ 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。教giáo 化hóa 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。令linh 行hành 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。住trụ 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。教giáo 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。令linh 行hành 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。身thân 心tâm 精tinh 進tấn 。教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。

譬thí 如như 幻huyễn 師sư 。若nhược 幻huyễn 師sư 弟đệ 子tử 。於ư 四tứ 衢cù 道đạo 中trung 。化hóa 作tác 大đại 眾chúng 。教giáo 令linh 行hành 身thân 心tâm 精tinh 進tấn 。餘dư 如như 上thượng 說thuyết 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

復phục 次thứ 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。住trụ 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。教giáo 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。令linh 行hành 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。住trụ 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。教giáo 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。令linh 行hành 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。住trụ 諸chư 法pháp 等đẳng 中trung 。不bất 見kiến 法pháp 若nhược 亂loạn 若nhược 定định 。

如như 是thị 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。住trụ 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。教giáo 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。令linh 行hành 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。終chung 不bất 離ly 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。

譬thí 如như 工công 幻huyễn 師sư 。若nhược 幻huyễn 師sư 弟đệ 子tử 。於ư 四tứ 衢cù 道đạo 中trung 。化hóa 作tác 大đại 眾chúng 。教giáo 令linh 行hành 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。餘dư 如như 上thượng 說thuyết 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

復phục 次thứ 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。教giáo 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。令linh 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。教giáo 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。令linh 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。無vô 有hữu 法pháp 得đắc 此thử 岸ngạn 。彼bỉ 岸ngạn 。如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。教giáo 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。令linh 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

譬thí 如như 幻huyễn 師sư 。若nhược 幻huyễn 師sư 弟đệ 子tử 。於ư 四tứ 衢cù 道đạo 中trung 。化hóa 作tác 大đại 眾chúng 。教giáo 令linh 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

復phục 次thứ 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。十thập 方phương 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 中trung 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。自tự 變biến 其kỳ 身thân 。住trụ 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。亦diệc 教giáo 眾chúng 生sanh 。令linh 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。是thị 眾chúng 生sanh 行hành 是thị 法pháp 。乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。終chung 不bất 離ly 是thị 法pháp 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。譬thí 如như 幻huyễn 師sư 。若nhược 幻huyễn 師sư 弟đệ 子tử 。於ư 四tứ 衢cù 道đạo 中trung 。化hóa 作tác 眾chúng 生sanh 。教giáo 令linh 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。餘dư 如như 上thượng 說thuyết 。

如như 是thị 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

復phục 次thứ 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。不bất 生sanh 是thị 念niệm 。

我ngã 教giáo 若nhược 干can 人nhân 。住trụ 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。不bất 教giáo 若nhược 干can 人nhân 。住trụ 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。

不bất 生sanh 是thị 念niệm 。

我ngã 教giáo 若nhược 干can 人nhân 住trụ 四tứ 念niệm 處xứ 。不bất 教giáo 若nhược 干can 人nhân 住trụ 四tứ 念niệm 處xứ 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。

亦diệc 不bất 生sanh 是thị 念niệm 。

我ngã 教giáo 若nhược 干can 人nhân 。令linh 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。亦diệc 不bất 教giáo 若nhược 干can 人nhân 。令linh 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

我ngã 當đương 令linh 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。住trụ 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。立lập 眾chúng 生sanh 於ư 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。令linh 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

譬thí 如như 工công 幻huyễn 師sư 。若nhược 幻huyễn 師sư 弟đệ 子tử 。於ư 四tứ 衢cù 道đạo 中trung 。化hóa 作tác 大đại 眾chúng 。教giáo 令linh 住trụ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。餘dư 如như 上thượng 說thuyết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

上thượng 富phú 樓lâu 那na 說thuyết 大đại 莊trang 嚴nghiêm 及cập 發phát 大đại 誓thệ 莊trang 嚴nghiêm 相tương/tướng 。今kim 須Tu 菩Bồ 提Đề 作tác 是thị 念niệm 。

富phú 樓lâu 那na 未vị 。得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 。雖tuy 說thuyết 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。或hoặc 當đương 有hữu 錯thác 。

是thị 故cố 問vấn 佛Phật 取thủ 定định 。佛Phật 為vi 須Tu 菩Bồ 提Đề 說thuyết 。

檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 智trí 。

是thị 諸chư 善thiện 法Pháp 果quả 報báo 故cố 。得đắc 菩Bồ 薩Tát 大đại 神thần 通thông 力lực 。

為vi 出xuất 家gia 好hảo/hiếu 道đạo 眾chúng 生sanh 故cố 。化hóa 作tác 佛Phật 身thân 。放phóng 大đại 光quang 明minh 。照chiếu 十thập 方phương 世thế 界giới 。震chấn 動động 大đại 地địa 。令linh 眾chúng 生sanh 發phát 心tâm 行hành 善thiện 法Pháp 。隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。令linh 得đắc 三tam 乘thừa 。

為vi 在tại 家gia 好hiếu 樂nhạo 眾chúng 生sanh 。作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。變biến 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。悉tất 為vi 琉lưu 璃ly 。為vi 不bất 障chướng 礙ngại 故cố 。乘thừa 七thất 寶bảo 車xa 。身thân 放phóng 光quang 明minh 。雨vũ 諸chư 寶bảo 物vật 。隨tùy 眾chúng 生sanh 所sở 須tu 。皆giai 令linh 充sung 足túc 。然nhiên 後hậu 為vi 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 法pháp 。

菩Bồ 薩Tát 住trụ 大Đại 乘Thừa 中trung 。以dĩ 二nhị 施thí 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。所sở 謂vị 財tài 施thí 。法Pháp 施thí 。眾chúng 生sanh 聞văn 已dĩ 。行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。終chung 不bất 離ly 是thị 法pháp 。

菩Bồ 薩Tát 雖tuy 住trụ 是thị 變biến 化hóa 中trung 。亦diệc 不bất 於ư 諸chư 法pháp 。中trung 生sanh 著trước 相tương/tướng 。亦diệc 不bất 自tự 高cao 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 作tác 是thị 念niệm 。

菩Bồ 薩Tát 能năng 作tác 。如như 是thị 大đại 事sự 。又hựu 諸chư 漏lậu 未vị 盡tận 故cố 。云vân 何hà 於ư 諸chư 法pháp 得đắc 不bất 著trước 。亦diệc 不bất 生sanh 高cao 心tâm 。

是thị 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 譬thí 喻dụ 。

若nhược 幻huyễn 師sư 於ư 四tứ 衢cù 道đạo 中trung 。化hóa 作tác 種chủng 種chủng 物vật 。隨tùy 人nhân 所sở 須tu 。悉tất 能năng 與dữ 之chi 。於ư 須Tu 菩Bồ 提Đề 意ý 云vân 何hà 。是thị 幻huyễn 師sư 實thật 有hữu 所sở 與dữ 不phủ 。有hữu 受thọ 者giả 。有hữu 用dụng 者giả 不phủ 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

是thị 但đãn 虛hư 誑cuống 。實thật 無vô 所sở 有hữu 。

佛Phật 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。雖tuy 作tác 佛Phật 身thân 。轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。以dĩ 財tài 。法Pháp 施thí 眾chúng 生sanh 。亦diệc 如như 幻huyễn 師sư 實thật 無vô 所sở 與dữ 。

何hà 以dĩ 故cố 。諸chư 法pháp 相tướng 畢tất 竟cánh 空không 如như 幻huyễn 。

餘dư 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。隨tùy 義nghĩa 分phân 別biệt 。

復phục 次thứ 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 因nhân 緣duyên 故cố 。人nhân 中trung 富phú 貴quý 。作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。餘dư 波Ba 羅La 蜜Mật 。或hoặc 作tác 梵Phạm 王Vương 。或hoặc 作tác 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 。

問vấn 曰viết 。

六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 外ngoại 。更cánh 有hữu 何hà 法Pháp 可khả 莊trang 嚴nghiêm 。

答đáp 曰viết 。

諸chư 功công 德đức 皆giai 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 攝nhiếp 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

別biệt 有hữu 智Trí 波Ba 羅La 蜜Mật 。及cập 方phương 便tiện 等đẳng 。

於ư 十thập 方phương 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 中trung 。隨tùy 所sở 應ưng 度độ 。作tác 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 說thuyết 法Pháp 。令linh 眾chúng 生sanh 住trụ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。決quyết 定định 誓thệ 願nguyện 名danh 為vi 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。所sở 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。不bất 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 度độ 若nhược 干can 人nhân 令linh 。住trụ 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。不bất 能năng 度độ 餘dư 人nhân 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。

亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 令linh 若nhược 干can 。人nhân 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。不bất 能năng 令linh 若nhược 干can 。人nhân 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。乃nãi 至chí 佛Phật 道Đạo 亦diệc 如như 是thị 。

我ngã 當đương 悉tất 令linh 無vô 量lượng 。阿a 僧tăng 祇kỳ 眾chúng 生sanh 。住trụ 諸chư 功công 德đức 中trung 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。

自tự 立lập 如như 幻huyễn 師sư

如như 先tiên 說thuyết 。

是thị 名danh 發phát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

【# 經Kinh 】#

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。如như 我ngã 從tùng 佛Phật 所sở 聞văn 義nghĩa 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。無vô 大đại 莊trang 嚴nghiêm 為vi 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。諸chư 法pháp 自tự 相tướng 空không 故cố 。所sở 謂vị 色sắc 。色sắc 相tướng 空không 。受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 。識thức 相tương/tướng 空không 。

眼nhãn 。眼nhãn 相tương/tướng 空không 。乃nãi 至chí 意ý 。意ý 相tương/tướng 空không 。色sắc 。色sắc 相tướng 空không 。乃nãi 至chí 法pháp 。法pháp 相tướng 空không 。

眼nhãn 識thức 。眼nhãn 識thức 相tương/tướng 空không 。乃nãi 至chí 意ý 識thức 。意ý 識thức 相tương/tướng 空không 。眼nhãn 觸xúc 。眼nhãn 觸xúc 相tương/tướng 空không 。乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。意ý 觸xúc 相tương/tướng 空không 。眼nhãn 觸xúc 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 。受thọ 相tương/tướng 空không 。乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 。受thọ 相tương/tướng 空không 。

世Thế 尊Tôn 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 空không 。乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng 空không 。

內nội 空không 。內nội 空không 空không 相tướng 空không 。乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 相tướng 空không 。

四tứ 念niệm 處xứ 。四tứ 念niệm 處xứ 相tương/tướng 空không 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 相tương/tướng 空không 。

菩Bồ 薩Tát 。菩Bồ 薩Tát 相tương/tướng 空không 。

世Thế 尊Tôn 。以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。當đương 知tri 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。無vô 大đại 莊trang 嚴nghiêm 為vi 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

如như 是thị 如như 是thị 。如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。薩Tát 婆Bà 若Nhã 非phi 作tác 法pháp 。眾chúng 生sanh 亦diệc 非phi 作tác 法pháp 。菩Bồ 薩Tát 為vì 是thị 眾chúng 生sanh 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。薩Tát 婆Bà 若Nhã 非phi 作tác 法pháp 。是thị 眾chúng 生sanh 亦diệc 非phi 作tác 法pháp 。菩Bồ 薩Tát 為vì 是thị 眾chúng 生sanh 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

佛Phật 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 故cố 。薩Tát 婆Bà 若Nhã 非phi 作tác 非phi 起khởi 法pháp 。是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。亦diệc 非phi 作tác 非phi 起khởi 法pháp 。

何hà 以dĩ 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。色sắc 非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。眼nhãn 非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。乃nãi 至chí 意ý 非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。色sắc 乃nãi 至chí 法pháp 。眼nhãn 識thức 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。眼nhãn 觸xúc 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。眼nhãn 觸xúc 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 。非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。我ngã 非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。乃nãi 至chí 知tri 者giả 。見kiến 者giả 非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。

何hà 以dĩ 故cố 。是thị 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 。不bất 可khả 得đắc 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。夢mộng 非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。

何hà 以dĩ 故cố 。畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。幻huyễn 。嚮hướng 。影ảnh 。焰diễm 。化hóa 非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。

何hà 以dĩ 故cố 。畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。內nội 空không 非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。乃nãi 至chí 無vô 法pháp 。有hữu 法pháp 空không 非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。四tứ 念niệm 處xứ 非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。

何hà 以dĩ 故cố 。是thị 法pháp 皆giai 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。諸chư 法pháp 如như 。法pháp 相tướng 。法pháp 性tánh 。法pháp 住trụ 。法pháp 位vị 。實thật 際tế 。非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 提Đề 非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。薩Tát 婆Bà 若Nhã 及cập 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。薩Tát 婆Bà 若Nhã 非phi 作tác 非phi 起khởi 法pháp 。是thị 眾chúng 生sanh 亦diệc 非phi 作tác 非phi 起khởi 法pháp 。菩Bồ 薩Tát 為vì 是thị 眾chúng 生sanh 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

如như 我ngã 觀quán 佛Phật 所sở 說thuyết 義nghĩa 。

世Thế 尊Tôn 。色sắc 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

爾nhĩ 時thời 富Phú 樓Lâu 那Na 彌Di 多Đa 羅La 尼Ni 子Tử 。語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

色sắc 是thị 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 是thị 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

如như 是thị 。如như 是thị 。色sắc 是thị 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 是thị 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

富Phú 樓Lâu 那Na 彌Di 多Đa 羅La 尼Ni 子Tử 。問vấn 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

何hà 等đẳng 色sắc 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。何hà 等đẳng 受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

如như 夢mộng 色sắc 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。如như 夢mộng 受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。如như 嚮hướng 。如như 影ảnh 。如như 幻huyễn 。如như 焰diễm 。如như 化hóa 。色sắc 。受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

富Phú 樓Lâu 那Na 彌Di 多Đa 羅La 尼Ni 子Tử 。過quá 去khứ 色sắc 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。過quá 去khứ 受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。未vị 來lai 色sắc 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。未vị 來lai 受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。現hiện 在tại 色sắc 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。現hiện 在tại 受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

何hà 以dĩ 故cố 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。是thị 色sắc 無vô 所sở 有hữu 故cố 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 無vô 所sở 有hữu 故cố 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。離ly 故cố 。寂tịch 滅diệt 故cố 。不bất 生sanh 故cố 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

富phú 樓lâu 那na 。善thiện 色sắc 。受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。不bất 善thiện 色sắc 。受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

無vô 記ký 色sắc 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。無vô 記ký 受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

世thế 間gian 。出xuất 世thế 間gian 。有hữu 漏lậu 。無vô 漏lậu 色sắc 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 亦diệc 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

何hà 以dĩ 故cố 。無vô 所sở 有hữu 故cố 。離ly 故cố 。寂tịch 滅diệt 故cố 。不bất 生sanh 故cố 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

富phú 樓lâu 那na 。一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。無vô 所sở 有hữu 故cố 。離ly 故cố 。寂tịch 滅diệt 故cố 。不bất 生sanh 故cố 。

富phú 樓lâu 那na 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。禪thiền 波ba 。羅la 蜜mật 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。無vô 所sở 有hữu 故cố 。離ly 故cố 。寂tịch 滅diệt 故cố 。不bất 生sanh 故cố 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

富phú 樓lâu 那na 。內nội 空không 亦diệc 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。乃nãi 至chí 無vô 法pháp 。有hữu 法pháp 空không 亦diệc 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

四tứ 念niệm 處xứ 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。無vô 所sở 有hữu 故cố 。離ly 故cố 。寂tịch 滅diệt 故cố 。不bất 生sanh 故cố 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。一Nhất 切Thiết 智Trí 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。菩Bồ 薩Tát 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。佛Phật 亦diệc 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。無vô 所sở 有hữu 故cố 。離ly 故cố 。寂tịch 滅diệt 故cố 。不bất 生sanh 故cố 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

富phú 樓lâu 那na 。諸chư 法pháp 如như 。法pháp 相tướng 。法pháp 性tánh 。法pháp 住trụ 。法pháp 位vị 。實thật 際tế 。無vô 為vi 法pháp 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。無vô 所sở 有hữu 故cố 。離ly 故cố 。寂tịch 滅diệt 故cố 。不bất 生sanh 故cố 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

富phú 樓lâu 那na 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。四tứ 念niệm 處xứ 。乃nãi 至chí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。住trụ 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。乃nãi 至chí 住trụ 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。住trụ 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 四tứ 念niệm 處xứ 。乃nãi 至chí 住trụ 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。淨tịnh 佛Phật 世thế 界giới 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。諸chư 佛Phật 當đương 供cúng 養dường 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 當đương 聽thính 法Pháp 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。諸chư 佛Phật 終chung 不bất 離ly 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。諸chư 神thần 通thông 終chung 不bất 離ly 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。五ngũ 眼nhãn 終chung 不bất 離ly 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。陀đà 羅la 尼ni 門môn 終chung 不bất 離ly 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。諸chư 三tam 昧muội 終chung 不bất 離ly 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。當đương 生sanh 道đạo 種chủng 智trí 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。當đương 得đắc 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 法Pháp 輪luân 轉chuyển 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。眾chúng 生sanh 安an 立lập 三tam 乘thừa 。

如như 是thị 。富phú 樓lâu 那na 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。行hành 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。當đương 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。無vô 所sở 有hữu 故cố 。離ly 故cố 。寂tịch 滅diệt 故cố 。不bất 生sanh 故cố 。

富phú 樓lâu 那na 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。無vô 縛phược 無vô 脫thoát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。

如như 我ngã 聞văn 佛Phật 義nghĩa 。無vô 大đại 莊trang 嚴nghiêm 為vi 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。

何hà 以dĩ 故cố 。自tự 相tương/tướng 空không 故cố 。

問vấn 曰viết 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 何hà 以dĩ 故cố 如như 是thị 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 說thuyết 發phát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 義nghĩa 。甚thậm 深thâm 難nan 得đắc 難nan 解giải 。會hội 中trung 眾chúng 生sanh 聞văn 是thị 事sự 。心tâm 或hoặc 退thoái 沒một 。

如như 是thị 莊trang 嚴nghiêm 畢tất 竟cánh 空không 。亦diệc 以dĩ 神thần 通thông 力lực 故cố 。一nhất 時thời 能năng 遍biến 至chí 十thập 方phương 。如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 世thế 界giới 可khả 適thích 眾chúng 生sanh 。言ngôn 。

此thử 是thị 聖thánh 王vương 事sự 。我ngã 等đẳng 云vân 何hà 能năng 知tri 。

以dĩ 是thị 故cố 。須Tu 菩Bồ 提Đề 說thuyết 發phát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。非phi 深thâm 非phi 難nạn/nan 。非phi 但đãn 發phát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。自tự 相tương/tướng 空không 。易dị 行hành 易dị 得đắc 。色sắc 。色sắc 中trung 定định 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 亦diệc 爾nhĩ 。若nhược 菩Bồ 薩Tát 能năng 。如như 是thị 知tri 諸chư 法pháp 空không 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。而nhi 不bất 捨xả 本bổn 願nguyện 。精tinh 進tấn 。是thị 故cố 名danh 發phát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 。非phi 是thị 難nan 得đắc 。

佛Phật 證chứng 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 說thuyết 。故cố 言ngôn 。

如như 是thị 。

作tác 法pháp 皆giai 是thị 虛hư 誑cuống 。故cố 言ngôn 。

薩Tát 婆Bà 若Nhã 無vô 作tác 法pháp 。眾chúng 生sanh 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。亦diệc 無vô 作tác 法pháp 。

佛Phật 說thuyết 。

作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 故cố 。一Nhất 切Thiết 智Trí 非phi 作tác 相tương/tướng 。眾chúng 生sanh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 。作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 故cố 。薩Tát 婆Bà 若Nhã 非phi 作tác 非phi 起khởi 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 。色sắc 亦diệc 無vô 所sở 能năng 作tác 。法pháp 空không 故cố 。乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 。法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 等đẳng 謂vị 。

諸chư 法pháp 中trung 無vô 有hữu 定định 作tác 相tương/tướng 。如như 幻huyễn 雖tuy 無vô 實thật 事sự 。而nhi 有hữu 來lai 去khứ 相tương/tướng 。

以dĩ 是thị 故cố 。佛Phật 說thuyết 。

如như 幻huyễn 。如như 焰diễm 等đẳng 無vô 作tác 相tương/tướng 。畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

是thị 時thời 聽thính 者giả 作tác 是thị 念niệm 。

十thập 八bát 空không 能năng 破phá 一nhất 切thiết 法pháp 。則tắc 是thị 有hữu 用dụng 。是thị 則tắc 為vi 實thật 。謂vị 言ngôn 。

有hữu 作tác

是thị 以dĩ 佛Phật 言ngôn 。

內nội 空không 無vô 所sở 作tác 。乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。亦diệc 無vô 所sở 作tác 。

若nhược 謂vị 。

今kim 十thập 八bát 空không 。有hữu 為vi 虛hư 誑cuống 無vô 實thật 。故cố 可khả 無vô 作tác 。如như 。法pháp 性tánh 。實thật 際tế 是thị 真chân 實thật 法Pháp 。應ưng 當đương 有hữu 作tác 。

何hà 以dĩ 故cố 。一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。各các 各các 共cộng 因nhân 。無vô 為vi 法pháp 亦diệc 與dữ 有hữu 為vi 法pháp 作tác 因nhân 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 。法pháp 性tánh 。實thật 際tế 。法pháp 住trụ 。法pháp 位vị 亦diệc 無vô 作tác 。

又hựu 謂vị 。

菩Bồ 薩Tát 。佛Phật 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 是thị 實thật 法pháp 。能năng 有hữu 所sở 作tác 。

以dĩ 是thị 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

是thị 法pháp 亦diệc 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。亦diệc 無vô 所sở 作tác 。

作tác 相tương/tướng 因nhân 緣duyên 生sanh 故cố 。

行hành 者giả 念niệm 言ngôn 。

佛Phật 法Pháp 甚thậm 難nan 。甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。諸chư 法pháp 都đô 無vô 作tác 。無vô 縛phược 無vô 解giải 者giả 。我ngã 等đẳng 云vân 何hà 。當đương 從tùng 苦khổ 得đắc 脫thoát 。

是thị 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

如như 我ngã 知tri 佛Phật 所sở 說thuyết 義nghĩa 。五ngũ 眾chúng 無vô 縛phược 無vô 解giải 。若nhược 畢tất 竟cánh 空không 。無vô 有hữu 作tác 者giả 。誰thùy 縛phược 誰thùy 解giải 。

凡phàm 夫phu 人nhân 法pháp 虛hư 誑cuống 。不bất 可khả 得đắc 。故cố 非phi 縛phược 。聖thánh 人nhân 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。不bất 可khả 得đắc 。故cố 非phi 解giải 。

如như 夢mộng 等đẳng 五ngũ 眾chúng 。及cập 三tam 世thế 五ngũ 眾chúng 。善thiện 。不bất 善thiện 等đẳng 五ngũ 眾chúng 。一nhất 切thiết 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。乃nãi 至chí 實thật 際tế 。等đẳng 亦diệc 復phục 如như 是thị 。無vô 所sở 有hữu 故cố 。離ly 故cố 。不bất 生sanh 故cố 。無vô 縛phược 無vô 解giải 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。不bất 縛phược 不bất 解giải 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。

住trụ 是thị 道đạo 中trung 。諸chư 煩phiền 惱não 不bất 牽khiên 墮đọa 凡phàm 夫phu 中trung 。故cố 言ngôn 。

不bất 縛phược

不bất 以dĩ 諸chư 無vô 漏lậu 法pháp 破phá 煩phiền 惱não 。故cố 言ngôn 。

不bất 解giải

教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。淨tịnh 佛Phật 世thế 界giới 。乃nãi 至chí 五ngũ 神thần 通thông 。五ngũ 眼nhãn 。諸chư 陀đà 羅la 尼ni 三tam 昧muội 門môn 。終chung 不bất 離ly 佛Phật 。及cập 安an 立lập 眾chúng 生sanh 於ư 三tam 乘thừa 。亦diệc 無vô 縛phược 無vô 解giải 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 故cố 。離ly 故cố 。寂tịch 滅diệt 故cố 。不bất 生sanh 故cố 。畢tất 竟cánh 空không 故cố 。

如như 是thị 等đẳng 因nhân 緣duyên 。是thị 名danh 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。發phát 大đại 莊trang 嚴nghiêm 相tương/tướng

所sở 謂vị 。

不bất 縛phược 不bất 解giải

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 摩Ma 訶Ha 衍Diễn 品Phẩm 第đệ 十thập 八bát

【# 經Kinh 】#

爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。摩ma 訶ha 衍diễn 。云vân 何hà 當đương 知tri 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。發phát 趣thú 大Đại 乘Thừa 。是thị 乘thừa 發phát 何hà 處xứ 。是thị 乘thừa 至chí 何hà 處xứ 。當đương 住trú 何hà 處xứ 。誰thùy 當đương 乘thừa 是thị 乘thừa 出xuất 者giả 。

佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

汝nhữ 問vấn 何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。摩ma 訶ha 衍diễn 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。何hà 等đẳng 六lục 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

云vân 何hà 名danh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。以dĩ 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。內nội 。外ngoại 所sở 有hữu 布bố 施thí 。共cộng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。用dụng 無vô 所sở 得đắc 故cố 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

云vân 何hà 名danh 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。以dĩ 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。自tự 行hành 十Thập 善Thiện 道đạo 。亦diệc 教giáo 他tha 行hành 十Thập 善Thiện 道Đạo 。用dụng 無vô 所sở 得đắc 故cố 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。不bất 著trước 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。

云vân 何hà 名danh 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。以dĩ 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。自tự 具cụ 足túc 忍nhẫn 辱nhục 。亦diệc 教giáo 他tha 行hành 忍nhẫn 辱nhục 。用dụng 無vô 所sở 得đắc 故cố 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。

云vân 何hà 名danh 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。以dĩ 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。行hành 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。懃cần 修tu 不bất 息tức 。亦diệc 安an 立lập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。於ư 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。用dụng 無vô 所sở 得đắc 故cố 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。

云vân 何hà 名danh 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。以dĩ 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。自tự 以dĩ 方phương 便tiện 入nhập 諸chư 禪thiền 。不bất 隨tùy 禪thiền 生sanh 。亦diệc 教giáo 他tha 令linh 入nhập 諸chư 禪thiền 。用dụng 無vô 所sở 得đắc 故cố 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。

云vân 何hà 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。以dĩ 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。不bất 著trước 一nhất 切thiết 法pháp 。亦diệc 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。用dụng 無vô 所sở 得đắc 故cố 。亦diệc 教giáo 他tha 不bất 著trước 一nhất 切thiết 法pháp 。亦diệc 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。用dụng 無vô 所sở 得đắc 故cố 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 。是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。

復phục 次thứ 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。復phục 有hữu 摩ma 訶ha 衍diễn 。所sở 謂vị 內nội 空không 。外ngoại 空không 。內nội 外ngoại 空không 。空không 空không 。大đại 空không 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。有hữu 為vi 空không 。無vô 為vi 空không 。畢tất 竟cánh 空không 。無vô 始thỉ 空không 。散tán 空không 。性tánh 空không 。自tự 相tương/tướng 空không 。諸chư 法pháp 空không 。不bất 可khả 得đắc 空không 。無vô 法pháp 空không 。有hữu 法pháp 空không 。無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

何hà 等đẳng 為vi 內nội 空không 。

佛Phật 言ngôn 。

內nội 法pháp 名danh 眼nhãn 。耳nhĩ 。鼻tị 。舌thiệt 。身thân 。意ý 。眼nhãn 。眼nhãn 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。耳nhĩ 。耳nhĩ 空không 。鼻tị 。鼻tị 空không 。舌thiệt 。舌thiệt 空không 。身thân 。身thân 空không 。意ý 。意ý 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 內nội 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 外ngoại 空không 。

外ngoại 法pháp 名danh 色sắc 。聲thanh 。香hương 。味vị 。觸xúc 。法pháp 。色sắc 。色sắc 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。聲thanh 。聲thanh 空không 。香hương 。香hương 空không 。味vị 。味vị 空không 。觸xúc 。觸xúc 空không 。法pháp 。法pháp 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 外ngoại 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 內nội 外ngoại 空không 。

內nội 。外ngoại 法pháp 名danh 內nội 六lục 入nhập 。外ngoại 六lục 入nhập 。內nội 法pháp 。內nội 法pháp 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。外ngoại 法pháp 。外ngoại 法pháp 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 內nội 外ngoại 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 空không 空không 。

一nhất 切thiết 法pháp 空không 。是thị 空không 亦diệc 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 空không 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 大đại 空không 。

東đông 方phương 東đông 方phương 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。南nam 西tây 北bắc 方phương 。四tứ 維duy 。上thượng 下hạ 。南nam 西tây 北bắc 方phương 。四tứ 維duy 。上thượng 下hạ 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 大đại 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。

第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 名danh 涅Niết 槃Bàn 。涅Niết 槃Bàn 。涅Niết 槃Bàn 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 第đệ 一nhất 義nghĩa 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 有hữu 為vi 空không 。

有hữu 為vi 法pháp 名danh 欲dục 界giới 。色sắc 界giới 。無vô 色sắc 界giới 。欲dục 界giới 。欲dục 界giới 空không 。色sắc 界giới 。色sắc 界giới 空không 。無vô 色sắc 界giới 。無vô 色sắc 界giới 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 有hữu 為vi 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 無vô 為vi 空không 。

無vô 為vi 法pháp 名danh 為vi 無vô 生sanh 相tương/tướng 。無vô 住trụ 相tương/tướng 。無vô 滅diệt 相tương/tướng 。無vô 為vi 法pháp 。無vô 為vi 法pháp 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 無vô 為vi 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 畢tất 竟cánh 空không 。

畢tất 竟cánh 名danh 諸chư 法pháp 至chí 。竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 畢tất 竟cánh 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 無vô 始thỉ 空không 。

若nhược 法pháp 初sơ 來lai 。處xử 不bất 可khả 得đắc 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 無vô 始thỉ 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 散tán 空không 。

散tán 名danh 諸chư 法pháp 無vô 滅diệt 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 散tán 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 性tánh 空không 。

一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。若nhược 有hữu 為vi 法pháp 性tánh 。若nhược 無vô 為vi 法Pháp 性tánh 。是thị 性tánh 非phi 聲Thanh 聞Văn 。辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 作tác 。非phi 佛Phật 所sở 作tác 。亦diệc 非phi 餘dư 人nhân 所sở 作tác 。是thị 性tánh 。性tánh 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 性tánh 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 自tự 相tương/tướng 空không 。

自tự 相tương/tướng 名danh 色sắc 。壞hoại 相tương/tướng 。受thọ 。受thọ 相tương/tướng 。想tưởng 。取thủ 相tương/tướng 。行hành 。作tác 相tương/tướng 。識thức 。識thức 相tương/tướng 。如như 是thị 等đẳng 有hữu 為vi 法pháp 。無vô 為vi 法pháp 各các 各các 自tự 相tương/tướng 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 自tự 相tương/tướng 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 諸chư 法pháp 空không 。

諸chư 法pháp 名danh 色sắc 。受thọ 。想tưởng 。行hành 。識thức 。眼nhãn 。耳nhĩ 。鼻tị 。舌thiệt 。身thân 。意ý 。色sắc 。聲thanh 。香hương 。味vị 。觸xúc 。法pháp 。眼nhãn 界giới 。色sắc 界giới 。眼nhãn 識thức 界giới 。乃nãi 至chí 意ý 界giới 。法Pháp 界Giới 。意ý 識thức 界giới 。是thị 諸chư 法pháp 。諸chư 法pháp 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 為vi 諸chư 法pháp 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 不bất 可khả 得đắc 空không 。

求cầu 諸chư 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。是thị 不bất 可khả 得đắc 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 不bất 可khả 得đắc 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 無vô 法pháp 空không 。

若nhược 法pháp 無vô 是thị 亦diệc 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 無vô 法pháp 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 有hữu 法pháp 空không 。

有hữu 法pháp 名danh 諸chư 法pháp 和hòa 合hợp 中trung 。有hữu 自tự 性tánh 相tướng 。是thị 有hữu 法pháp 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 有hữu 法pháp 空không 。

何hà 等đẳng 為vi 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。

諸chư 法pháp 中trung 無vô 法pháp 。諸chư 法pháp 和hòa 合hợp 中trung 有hữu 自tự 性tánh 相tướng 。是thị 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。性tánh 自tự 爾nhĩ 。是thị 名danh 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。

復phục 次thứ 。須Tu 菩Bồ 提Đề 。法pháp 。法pháp 相tướng 空không 。無vô 法pháp 。無vô 法pháp 相tướng 空không 。自tự 法pháp 。自tự 法pháp 相tướng 空không 。他tha 法pháp 。他tha 法pháp 相tướng 空không 。

何hà 等đẳng 名danh 法pháp 。法pháp 相tướng 空không 。

法pháp 名danh 五ngũ 眾chúng 。五ngũ 眾chúng 空không 。是thị 名danh 法pháp 。法pháp 相tướng 空không 。

何hà 等đẳng 名danh 無vô 法pháp 。無vô 法pháp 相tướng 空không 。

無vô 法pháp 名danh 無vô 為vi 法pháp 。是thị 名danh 無vô 法pháp 。無vô 法pháp 相tướng 空không 。

何hà 等đẳng 名danh 自tự 法pháp 。自tự 法pháp 空không 。

諸chư 法pháp 自tự 法pháp 空không 。是thị 空không 非phi 智trí 作tác 。非phi 見kiến 作tác 。是thị 名danh 自tự 法pháp 。自tự 法pháp 空không 。

何hà 等đẳng 名danh 他tha 法pháp 。他tha 法pháp 空không 。

若nhược 佛Phật 出xuất 。若nhược 佛Phật 未vị 出xuất 。法pháp 住trụ 。法pháp 相tướng 。法pháp 位vị 。法pháp 性tánh 。如như 。實thật 際tế 。過quá 此thử 諸chư 法pháp 空không 。是thị 名danh 他tha 法pháp 。他tha 法pháp 空không 。

是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 摩ma 訶ha 衍diễn 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

是thị 經Kinh 名danh 為vi

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật

又hựu 佛Phật 命mạng 須Tu 菩Bồ 提Đề 。為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật

須Tu 菩Bồ 提Đề 應ưng 問vấn 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật

佛Phật 亦diệc 應ưng 答đáp 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật

今kim 須Tu 菩Bồ 提Đề 。何hà 以dĩ 乃nãi 問vấn 。

摩ma 訶ha 衍diễn

佛Phật 亦diệc 答đáp 。

摩ma 訶ha 衍diễn

答đáp 曰viết 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật

摩ma 訶ha 衍diễn

一nhất 義nghĩa 。但đãn 名danh 字tự 異dị 。若nhược 說thuyết 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật

說thuyết 。

摩ma 訶ha 衍diễn

無vô 咎cữu 。

摩ma 訶ha 衍diễn

名danh 佛Phật 道Đạo 。行hành 是thị 法pháp 得đắc 至chí 佛Phật 。所sở 謂vị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。中trung 第đệ 一nhất 大đại 者giả 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。如như 後hậu 品phẩm 佛Phật 種chủng 種chủng 說thuyết 大đại 因nhân 緣duyên 。

若nhược 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。則tắc 攝nhiếp 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。若nhược 說thuyết 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。則tắc 具cụ 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。所sở 謂vị 從tùng 初sơ 發phát 意ý 。乃nãi 至chí 得đắc 佛Phật 。

譬thí 如như 王vương 來lai 。必tất 有hữu 營doanh 從tùng 。雖tuy 不bất 說thuyết 從tùng 者giả 。當đương 知tri 必tất 有hữu 。

摩ma 訶ha 衍diễn

亦diệc 如như 是thị 。菩Bồ 薩Tát 初sơ 發phát 意ý 所sở 行hành 。為vì 求cầu 佛Phật 道Đạo 故cố 。所sở 修tu 集tập 善thiện 法Pháp 。隨tùy 可khả 度độ 眾chúng 生sanh 。所sở 說thuyết 種chủng 種chủng 法Pháp 。所sở 謂vị 《# 本bổn 起khởi 經kinh 》# 。《# 斷đoạn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 疑nghi 經kinh 》# 。《# 華hoa 手thủ 經kinh 》# 。《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 。《# 雲vân 經kinh 》# 。《# 大đại 雲vân 經kinh 》# 。《# 法pháp 雲vân 經kinh 》# 。《# 彌Di 勒Lặc 問vấn 經kinh 》# 。《# 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 》# 。《# 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經kinh 》# 。如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。阿a 僧tăng 祇kỳ 經kinh 。或hoặc 佛Phật 說thuyết 。或hoặc 化hóa 佛Phật 說thuyết 。或hoặc 大đại 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。或hoặc 聲Thanh 聞Văn 說thuyết 。或hoặc 諸chư 得đắc 道Đạo 天thiên 說thuyết 。是thị 事sự 和hòa 合hợp 。皆giai 名danh 。

摩ma 訶ha 衍diễn

此thử 諸chư 經kinh 中trung 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 最tối 大đại 故cố 。說thuyết 。

摩ma 訶ha 衍diễn

即tức 知tri 已dĩ 說thuyết 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật

諸chư 餘dư 助trợ 道Đạo 法Pháp 。無vô 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 和hòa 合hợp 。則tắc 不bất 能năng 至chí 佛Phật 。以dĩ 是thị 故cố 。一nhất 切thiết 助trợ 道Đạo 法Pháp 。皆giai 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。如như 後hậu 品phẩm 中trung 佛Phật 語ngữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

汝nhữ 說thuyết 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。不bất 異dị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 。初sơ 何hà 以dĩ 不bất 先tiên 說thuyết 。

摩ma 訶ha 衍diễn

答đáp 曰viết 。

我ngã 上thượng 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 最tối 大đại 。故cố 應ưng 先tiên 說thuyết 。

又hựu 佛Phật 意ý 欲dục 說thuyết

摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật

放phóng 大đại 光quang 明minh 。十thập 方phương 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。各các 自tự 問vấn 佛Phật 。

今kim 何hà 以dĩ 有hữu 是thị 光quang 明minh 。

諸chư 佛Phật 各các 答đáp 言ngôn 。

娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 有hữu 佛Phật 。名danh 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。欲dục 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。彼bỉ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。及cập 諸chư 天thiên 人nhân 。和hòa 合hợp 而nhi 來lai 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 問vấn 佛Phật 。

世Thế 尊Tôn 。云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。欲dục 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。習tập 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

又hựu 佛Phật 初sơ 品phẩm 中trung 種chủng 種chủng 讚tán 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 功công 德đức 。

若nhược 欲dục 得đắc 是thị 者giả 。當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

有hữu 如như 是thị 等đẳng 因nhân 緣duyên 故cố 。應ưng 初sơ 說thuyết 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật

佛Phật 命mạng 須Tu 菩Bồ 提Đề 。

汝nhữ 為vì 諸chư 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 謙khiêm 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 空không 。但đãn 有hữu 名danh 。

後hậu 言ngôn 。

能năng 如như 是thị 解giải 。了liễu 知tri 菩Bồ 薩Tát 相tương/tướng 。即tức 是thị 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

既ký 知tri 是thị 已dĩ 。問vấn 。

菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa

次thứ 有hữu 。

摩ma 訶ha 薩tát

義nghĩa 。

摩ma 訶ha 薩tát

義nghĩa 中trung 。有hữu 。

大đại 莊trang 嚴nghiêm

摩ma 訶ha 衍diễn

如như 勇dũng 夫phu 雖tuy 有hữu 種chủng 種chủng 。器khí 杖trượng 莊trang 嚴nghiêm 。不bất 乘thừa 駛sử 馬mã 。則tắc 無vô 能năng 為vi 。

是thị

大Đại 乘Thừa

天Thiên 竺Trúc 語ngữ 名danh 。

摩ma 訶ha 衍diễn

諸chư 佛Phật 斷đoạn 法pháp 愛ái 故cố 。又hựu 明minh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 無vô 異dị 故cố 。佛Phật 不bất 訶ha 。以dĩ 是thị 故cố 。須Tu 菩Bồ 提Đề 更cánh 作tác 異dị 名danh 。問vấn 摩ma 訶ha 衍diễn 。

問vấn 曰viết 。

如như 摩ma 訶ha 衍diễn 序tự 中trung 說thuyết 。

從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。乃nãi 至chí 佛Phật 道Đạo 。為vì 佛Phật 道Đạo 故cố 。集tập 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。皆giai 名danh 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。

今kim 何hà 以dĩ 但đãn 說thuyết

六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。為vi 摩ma 訶ha 衍diễn

答đáp 曰viết 。

如như 先tiên 說thuyết 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。則tắc 說thuyết 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。說thuyết 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。則tắc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 善thiện 法pháp 。以dĩ 是thị 故cố 。不bất 應ưng 作tác 是thị 問vấn 。

諸chư 善thiện 法Pháp 多đa 。何hà 以dĩ 但đãn 說thuyết 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。摩ma 訶ha 衍diễn 。初sơ 發phát 心tâm 作tác 願nguyện 。乃nãi 至chí 後hậu 方phương 便tiện 等đẳng 。六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。是thị 諸chư 法pháp 雖tuy 不bất 名danh 為vi 波Ba 羅La 蜜Mật 。然nhiên 義nghĩa 皆giai 在tại 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。如như 。

初sơ 發phát 心tâm 作tác 願nguyện 。大đại 悲bi 等đẳng 心tâm 力lực 大đại 故cố 。名danh 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。捨xả 小tiểu 利lợi 。取thủ 大Đại 乘Thừa 。名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。方phương 便tiện 即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。智trí 慧tuệ 淳thuần 淨tịnh 故cố 。變biến 名danh 方phương 便tiện 。

教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。淨tịnh 佛Phật 世thế 界giới 等đẳng 。皆giai 在tại 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。隨tùy 義nghĩa 相tương/tướng 攝nhiếp 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 。後hậu 何hà 以dĩ 更cánh 說thuyết 。

十thập 八bát 空không 。百bách 八bát 三tam 昧muội 等đẳng 。名danh 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。

答đáp 曰viết 。

六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 體thể 。但đãn 後hậu 廣quảng 分phân 別biệt 其kỳ 義nghĩa 。如như 。

十thập 八bát 空không 。四tứ 十thập 二nhị 字tự 等đẳng 。是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 。百bách 八bát 三tam 昧muội 等đẳng 。是thị 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 。以dĩ 是thị 故cố 初sơ 說thuyết 。六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

問vấn 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 正chánh 。說thuyết 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。不bất 多đa 不bất 少thiểu 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 為vi 法Pháp 王Vương 。隨tùy 眾chúng 生sanh 可khả 度độ 。或hoặc 時thời 略lược 說thuyết 一nhất 。二nhị 。三tam 。四tứ 。或hoặc 時thời 廣quảng 說thuyết 。如như 《# 賢Hiền 劫Kiếp 經kinh 》# 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。皆giai 受thọ 身thân 。心tâm 苦khổ 惱não 。

如như 地địa 獄ngục 眾chúng 生sanh 拷khảo 掠lược 苦khổ 。畜súc 生sanh 中trung 相tương 殘tàn 害hại 苦khổ 。餓ngạ 鬼quỷ 中trung 飢cơ 餓ngạ 苦khổ 。人nhân 中trung 求cầu 欲dục 苦khổ 。天thiên 上thượng 離ly 所sở 愛ái 欲dục 時thời 苦khổ 。阿a 修tu 羅la 道đạo 鬪đấu 諍tranh 苦khổ 。菩Bồ 薩Tát 生sanh 大đại 悲bi 心tâm 。欲dục 滅diệt 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 苦khổ 故cố 。生sanh 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。不bất 多đa 不bất 少thiểu 。

問vấn 曰viết 。

檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 。此thử 中trung 佛Phật 何hà 以dĩ 但đãn 說thuyết 五ngũ 相tương/tướng 。所sở 謂vị 用dụng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 相tương 應ứng 心tâm 。捨xả 內nội 。外ngoại 物vật 。是thị 福phước 共cộng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。用dụng 無vô 所sở 得đắc 故cố 。何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 。

大đại 慈từ 悲bi 心tâm 。供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。及cập 神thần 通thông 。布bố 施thí 。

等đẳng 。

答đáp 曰viết 。

是thị 五ngũ 種chủng 相tương/tướng 中trung 。攝nhiếp 一nhất 切thiết 布bố 施thí 。

相tương 應ứng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 布bố 施thí

者giả 。此thử 緣duyên 佛Phật 道Đạo 。依y 佛Phật 道Đạo 。

捨xả 內nội 外ngoại

者giả 。則tắc 捨xả 一nhất 切thiết 諸chư 煩phiền 惱não 。

共cộng 眾chúng 生sanh

者giả 。則tắc 是thị 大đại 悲bi 心tâm 。

迴hồi 向hướng

者giả 。以dĩ 此thử 布bố 施thí 。但đãn 求cầu 佛Phật 道Đạo 。不bất 求cầu 餘dư 報báo 。

用dụng 無vô 所sở 得đắc 故cố

者giả 。得đắc 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 氣khí 分phần/phân 故cố 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。非phi 誑cuống 非phi 倒đảo 。亦diệc 無vô 窮cùng 盡tận 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 。則tắc 不bất 須tu 五ngũ 種chủng 相tương/tướng 。但đãn 說thuyết 。

薩Tát 婆Bà 若Nhã 相tương 應ứng 心tâm

則tắc 足túc 。

答đáp 曰viết 。

此thử 事sự 可khả 爾nhĩ 。但đãn 以dĩ 眾chúng 生sanh 。不bất 知tri 云vân 何hà 。應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。布bố 施thí 義nghĩa 故cố 。是thị 故cố 以dĩ 四tứ 事sự 。分phân 別biệt 其kỳ 義nghĩa 。

應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm

者giả 。以dĩ 菩Bồ 薩Tát 心tâm 。求cầu 佛Phật 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。作tác 緣duyên 作tác 念niệm 繫hệ 心tâm 。持trì 是thị 布bố 施thí 。欲dục 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 果Quả 。不bất 求cầu 今kim 世thế 因nhân 緣duyên 。名danh 聞văn 。恩ân 分phần/phân 等đẳng 。亦diệc 不bất 求cầu 後hậu 世thế 。轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。天thiên 王vương 富phú 貴quý 處xứ 。為vì 度độ 眾chúng 生sanh 故cố 。不bất 求cầu 涅Niết 槃Bàn 。但đãn 欲dục 具cụ 一nhất 切thiết 智trí 。等đẳng 諸chư 佛Phật 法Pháp 。為vi 盡tận 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 苦khổ 故cố 。是thị 名danh 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。

內nội 。外ngoại 物vật 。

者giả 。內nội 名danh 頭đầu 。腦não 。骨cốt 。髓tủy 。血huyết 。肉nhục 等đẳng 。難nan 捨xả 故cố 在tại 初sơ 說thuyết 。外ngoại 物vật 者giả 。國quốc 土độ 。妻thê 子tử 。七thất 寶bảo 。飲ẩm 食thực 等đẳng 。

共cộng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh

者giả 。是thị 布bố 施thí 福phước 德đức 果quả 報báo 。與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 共cộng 用dụng 。譬thí 如như 大đại 家gia 種chủng 穀cốc 。與dữ 人nhân 共cộng 食thực 。菩Bồ 薩Tát 福phước 德đức 果quả 報báo 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。皆giai 來lai 依y 附phụ 。譬thí 如như 好hảo/hiếu 菓quả 樹thụ 。眾chúng 鳥điểu 歸quy 集tập 。

迴hồi 向hướng

者giả 。是thị 福phước 德đức 邊biên 。不bất 求cầu 餘dư 報báo 。但đãn 求cầu 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

問vấn 曰viết 。

先tiên 言ngôn

應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm

後hậu 言ngôn 。

迴hồi 向hướng

有hữu 何hà 等đẳng 異dị 。

答đáp 曰viết 。

應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm

為vi 起khởi 諸chư 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 。

迴hồi 向hướng

者giả 。不bất 求cầu 餘dư 報báo 。但đãn 求cầu 佛Phật 道Đạo 。

復phục 次thứ 。

薩Tát 婆Bà 若Nhã 相tương 應ứng 心tâm

為vi 應ưng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 故cố 施thí 。如như 先tiên 義nghĩa 說thuyết 。

薩Tát 婆Bà 若Nhã 為vi 主chủ 。一nhất 切thiết 功công 德đức 。皆giai 為vì 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。讚tán 佛Phật 智trí 慧tuệ 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。無vô 上thượng 正chánh 智trí 。名danh 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。二nhị 者giả 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

用dụng 無vô 所sở 得đắc

者giả 。以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 心tâm 布bố 施thí 。順thuận 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。而nhi 不bất 虛hư 誑cuống 。如như 是thị 等đẳng 說thuyết 。檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 。

問vấn 曰viết 。

尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。則tắc 總tổng 一nhất 切thiết 戒giới 法pháp 。譬thí 如như 大đại 海hải 。總tổng 攝nhiếp 眾chúng 流lưu 。所sở 謂vị 不bất 飲ẩm 酒tửu 。不bất 過quá 中trung 食thực 。不bất 杖trượng 加gia 眾chúng 生sanh 等đẳng 。是thị 事sự 十Thập 善Thiện 中trung 不bất 攝nhiếp 。何hà 以dĩ 但đãn 說thuyết 十Thập 善Thiện 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。十Thập 善Thiện 為vi 總tổng 相tương/tướng 戒giới 。別biệt 相tướng 有hữu 無vô 量lượng 戒giới 。

不bất 飲ẩm 酒tửu 。不bất 過quá 中trung 食thực 。入nhập 不bất 貪tham 中trung 。杖trượng 不bất 加gia 眾chúng 生sanh 等đẳng 。入nhập 不bất 瞋sân 中trung 。餘dư 道đạo 隨tùy 義nghĩa 相tương 從tùng 。

戒giới 名danh 身thân 業nghiệp 。口khẩu 業nghiệp 。七thất 善thiện 道đạo 所sở 攝nhiếp 。

十Thập 善Thiện 道Đạo 及cập 初sơ 後hậu 。如như 發phát 心tâm 欲dục 殺sát 。是thị 時thời 作tác 方phương 便tiện 惡ác 口khẩu 。鞭tiên 打đả 。繫hệ 縛phược 。斫chước 刺thứ 。乃nãi 至chí 垂thùy 死tử 皆giai 屬thuộc 於ư 初sơ 。死tử 後hậu 剝bác 皮bì 。食thực 噉đạm 。割cát 截tiệt 。歡hoan 喜hỷ 。皆giai 名danh 後hậu 。奪đoạt 命mạng 是thị 本bổn 體thể 。此thử 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。總tổng 名danh 殺sát 不bất 善thiện 道đạo 。

以dĩ 是thị 故cố 知tri 。說thuyết 十Thập 善Thiện 道Đạo 。則tắc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 戒giới 。

復phục 次thứ 。是thị 菩Bồ 薩Tát 生sanh 慈từ 悲bi 心tâm 。發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。布bố 施thí 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。隨tùy 其kỳ 所sở 須tu 。皆giai 給cấp 與dữ 之chi 。持trì 戒giới 不bất 惱não 眾chúng 生sanh 。不bất 加gia 諸chư 苦khổ 。常thường 施thí 無vô 畏úy 。十Thập 善Thiện 業Nghiệp 道Đạo 為vi 根căn 本bổn 。餘dư 者giả 是thị 不bất 惱não 眾chúng 生sanh 遠viễn 因nhân 緣duyên 。

戒giới 律luật 為vi 今kim 世thế 取thủ 涅Niết 槃Bàn 故cố 。婬dâm 欲dục 雖tuy 不bất 惱não 眾chúng 生sanh 。心tâm 繫hệ 縛phược 故cố 為vi 大đại 罪tội 。以dĩ 是thị 故cố 。戒giới 律luật 中trung 婬dâm 欲dục 為vi 初sơ 。白bạch 衣y 不bất 殺sát 戒giới 在tại 前tiền 。為vi 求cầu 福phước 德đức 故cố 。

菩Bồ 薩Tát 不bất 求cầu 。今kim 世thế 涅Niết 槃Bàn 。於ư 無vô 量lượng 世thế 。中trung 往vãng 返phản 生sanh 死tử 。修tu 諸chư 功công 德đức 。

十Thập 善Thiện 道Đạo 為vi 舊cựu 戒giới 。餘dư 律luật 儀nghi 為vi 客khách 。

復phục 次thứ 。若nhược 佛Phật 出xuất 好hảo/hiếu 世thế 。則tắc 無vô 此thử 戒giới 律luật 。如như 釋Thích 迦Ca 文Văn 佛Phật 。雖tuy 在tại 惡ác 世thế 。十thập 二nhị 年niên 中trung 。亦diệc 無vô 此thử 戒giới 。以dĩ 是thị 故cố 知tri 是thị 客khách 。

復phục 次thứ 。有hữu 二nhị 種chủng 戒giới 。

有hữu 佛Phật 時thời 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。十Thập 善Thiện 。有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 常thường 有hữu 。

復phục 次thứ 。戒giới 律luật 中trung 戒giới 。雖tuy 復phục 細tế 微vi 。懺sám 則tắc 清thanh 淨tịnh 。犯phạm 十Thập 善Thiện 戒giới 。雖tuy 復phục 懺sám 悔hối 。三tam 惡ác 道đạo 罪tội 不bất 除trừ 。如như 比Bỉ 丘Khâu 殺sát 畜súc 生sanh 。雖tuy 復phục 得đắc 悔hối 。罪tội 報báo 猶do 不bất 除trừ 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 故cố 。但đãn 說thuyết 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 道Đạo 。

亦diệc 自tự 行hành 。亦diệc 教giáo 他tha 人nhân 。名danh 為vi 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。

十Thập 善Thiện 道Đạo 。

七thất 事sự 是thị 戒giới 。三tam 為vi 守thủ 護hộ 故cố 。通thông 名danh 為vi 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。

餘dư 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 如như 是thị 。隨tùy 義nghĩa 分phân 別biệt 。如như 初sơ 品phẩm 中trung 。

六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật

論luận 議nghị 廣quảng 說thuyết 。

是thị 經Kinh 名danh

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。名danh 捨xả 離ly 相tương/tướng 。以dĩ 是thị 故cố 。一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。皆giai 用dụng 無vô 所sở 得đắc 故cố 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 用dụng 有hữu 所sở 得đắc 集tập 諸chư 善thiện 法Pháp 。猶do 尚thượng 為vi 難nan 。何hà 況huống 用dụng 無vô 所sở 得đắc 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 得đắc 是thị 無vô 所sở 得đắc 智trí 慧tuệ 。是thị 時thời 能năng 妨phương 善thiện 行hành 。或hoặc 生sanh 邪tà 疑nghi 。若nhược 不bất 得đắc 是thị 無vô 所sở 得đắc 智trí 慧tuệ 。是thị 時thời 無vô 所sở 妨phương 。亦diệc 不bất 生sanh 邪tà 疑nghi 。佛Phật 亦diệc 不bất 稱xưng 著trước 心tâm 取thủ 相tương/tướng 行hành 諸chư 善thiện 道đạo 。

何hà 以dĩ 故cố 。虛hư 誑cuống 住trụ 世thế 間gian 。終chung 歸quy 於ư 盡tận 。

若nhược 著trước 心tâm 修tu 善thiện 。破phá 者giả 則tắc 易dị 。若nhược 著trước 空không 生sanh 悔hối 。還hoàn 失thất 是thị 道đạo 。譬thí 如như 火hỏa 起khởi 草thảo 中trung 。得đắc 水thủy 則tắc 滅diệt 。若nhược 水thủy 中trung 生sanh 火hỏa 。則tắc 無vô 物vật 能năng 滅diệt 。初sơ 習tập 行hành 著trước 心tâm 取thủ 相tương/tướng 菩Bồ 薩Tát 。修tu 福phước 德đức 。如như 草thảo 生sanh 火hỏa 。易dị 可khả 得đắc 滅diệt 。若nhược 體thể 得đắc 實thật 相tướng 菩Bồ 薩Tát 。以dĩ 大đại 悲bi 心tâm 行hành 眾chúng 行hành 。難nan 可khả 得đắc 破phá 。如như 水thủy 中trung 生sanh 火hỏa 。無vô 能năng 滅diệt 者giả 。

以dĩ 是thị 故cố 。雖tuy 用dụng 無vô 所sở 得đắc 心tâm 行hành 眾chúng 行hành 。心tâm 亦diệc 不bất 弱nhược 。不bất 生sanh 疑nghi 悔hối 。是thị 名danh 略lược 說thuyết 。六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 。廣quảng 說thuyết 如như 。

初sơ 品phẩm

中trung 。一nhất 一nhất 波Ba 羅La 蜜Mật 皆giai 具cụ 足túc 。

十thập 八bát 空không 者giả 。六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。中trung 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 。不bất 著trước 諸chư 法pháp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。以dĩ 十thập 八bát 空không 故cố 。

十thập 八bát 空không

論luận 議nghị 。如như 初sơ 品phẩm 中trung 。

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。欲dục 住trụ 十thập 八bát 空không 。當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

彼bỉ 義nghĩa 。應ưng 此thử 中trung 廣quảng 說thuyết 。

問vấn 曰viết 。

十thập 八bát 空không 。內nội 空không 等đẳng 後hậu 皆giai 言ngôn 。

非phi 常thường 非phi 滅diệt 故cố

此thử 義nghĩa 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 人nhân 不bất 習tập 此thử 空không 。必tất 墮đọa 二nhị 邊biên 。若nhược 常thường 。若nhược 滅diệt 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。

若nhược 諸chư 法pháp 實thật 有hữu 。則tắc 無vô 滅diệt 義nghĩa 。墮đọa 常thường 中trung 。如như 人nhân 出xuất 一nhất 舍xá 。入nhập 一nhất 舍xá 。眼nhãn 雖tuy 不bất 見kiến 。不bất 名danh 為vi 無vô 。諸chư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。從tùng 未vị 來lai 世thế 。入nhập 現hiện 在tại 世thế 。現hiện 在tại 世thế 入nhập 過quá 去khứ 世thế 。如như 是thị 則tắc 不bất 滅diệt 。

行hành 者giả 以dĩ 有hữu 為vi 患hoạn 。用dụng 空không 破phá 有hữu 。心tâm 復phục 貴quý 空không 。著trước 於ư 空không 者giả 。則tắc 墮đọa 斷đoạn 滅diệt 。以dĩ 是thị 故cố 。行hành 是thị 空không 以dĩ 破phá 有hữu 。亦diệc 不bất 著trước 空không 。

離ly 是thị 二nhị 邊biên 。以dĩ 中trung 道Đạo 行hạnh 是thị 十thập 八bát 空không 。以dĩ 大đại 悲bi 心tâm 。為vì 度độ 眾chúng 生sanh 。是thị 故cố 十thập 八bát 空không 後hậu 。皆giai 言ngôn 非phi 常thường 非phi 滅diệt 。是thị 名danh 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。若nhược 異dị 此thử 者giả 。則tắc 是thị 戲hí 論luận 狂cuồng 人nhân 。於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。空không 無vô 所sở 得đắc 。如như 人nhân 於ư 珍trân 寶bảo 聚tụ 中trung 取thủ 水thủy 精tinh 珠châu 。眼nhãn 見kiến 雖tuy 好hảo/hiếu 。價giá 無vô 所sở 直trực 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 十thập 八bát 空không 已dĩ 攝nhiếp 諸chư 空không 。何hà 以dĩ 更cánh 說thuyết 四tứ 空không 。

答đáp 曰viết 。

十thập 八bát 空không 中trung 。現hiện 空không 盡tận 攝nhiếp 。

諸chư 佛Phật 有hữu 二nhị 種chủng 說thuyết 法Pháp 。

或hoặc 初sơ 略lược 後hậu 廣quảng 。或hoặc 初sơ 廣quảng 後hậu 略lược 。初sơ 略lược 後hậu 廣quảng 。為vi 解giải 義nghĩa 故cố 。初sơ 廣quảng 後hậu 略lược 。為vi 易dị 持trì 故cố 。或hoặc 為vi 後hậu 會hội 眾chúng 生sanh 。略lược 說thuyết 其kỳ 要yếu 。或hoặc 以dĩ 偈kệ 頌tụng 。

今kim 佛Phật 前tiền 廣quảng 說thuyết 十thập 八bát 空không 。後hậu 略lược 說thuyết 四tứ 空không 相tướng 。

法pháp 。法pháp 相tướng 空không 。

者giả 。一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。法pháp 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。如như 色sắc 中trung 色sắc 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。

復phục 次thứ 。法pháp 中trung 不bất 生sanh 法pháp 故cố 。名danh 為vi 。

法pháp 法pháp 空không

無vô 法pháp 。無vô 法pháp 空không 。

者giả 。無vô 為vi 法pháp 名danh 。

無vô 法pháp

何hà 以dĩ 故cố 。相tướng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

問vấn 曰viết 。

佛Phật 以dĩ 三tam 相tương/tướng 說thuyết 無vô 為vi 法pháp 。云vân 何hà 言ngôn 。

無vô 相tướng