大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 44
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 幻Huyễn 人Nhân 無Vô 作Tác 品Phẩm 第Đệ 十Thập 一Nhất (# 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 四tứ )#
龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 造tạo
後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
【# 經Kinh 】#
爾nhĩ 時thời 慧Tuệ 命mạng 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 若nhược 當đương 有hữu 人nhân 問vấn 言ngôn 。
幻huyễn 人nhân 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 當đương 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 不phủ 。 幻huyễn 人nhân 學học 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 學học 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 及cập 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 不phủ 。
我ngã 當đương 云vân 何hà 答đáp 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
我ngã 還hoàn 問vấn 汝nhữ 。 隨tùy 汝nhữ 意ý 答đáp 我ngã 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 色sắc 與dữ 幻huyễn 有hữu 異dị 不phủ 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 與dữ 幻huyễn 有hữu 異dị 不phủ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。
佛Phật 言ngôn 。
於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 眼nhãn 與dữ 幻huyễn 有hữu 異dị 不phủ 。 乃nãi 至chí 意ý 與dữ 幻huyễn 有hữu 異dị 不phủ 。 色sắc 乃nãi 至chí 法pháp 。 與dữ 幻huyễn 有hữu 異dị 不phủ 。 眼nhãn 界giới 乃nãi 至chí 意ý 識thức 界giới 。 與dữ 幻huyễn 有hữu 異dị 不phủ 。 眼nhãn 觸xúc 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 眼nhãn 觸xúc 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 。 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 。 與dữ 幻huyễn 有hữu 異dị 不phủ 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。
於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 與dữ 幻huyễn 有hữu 異dị 不phủ 。 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。 與dữ 幻huyễn 有hữu 異dị 不phủ 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。
於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 與dữ 幻huyễn 有hữu 異dị 不phủ 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 與dữ 幻huyễn 有hữu 異dị 不phủ 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 與dữ 幻huyễn 有hữu 異dị 不phủ 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 與dữ 幻huyễn 有hữu 異dị 不phủ 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 色sắc 不bất 異dị 幻huyễn 。 幻huyễn 不bất 異dị 色sắc 。 色sắc 即tức 是thị 幻huyễn 。 幻huyễn 即tức 是thị 色sắc 。
世Thế 尊Tôn 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 不bất 異dị 幻huyễn 。 幻huyễn 不bất 異dị 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 識thức 即tức 是thị 幻huyễn 。 幻huyễn 即tức 是thị 識thức 。
世Thế 尊Tôn 。 眼nhãn 不bất 異dị 幻huyễn 。 幻huyễn 不bất 異dị 眼nhãn 。 眼nhãn 即tức 是thị 幻huyễn 。 幻huyễn 即tức 是thị 眼nhãn 。 眼nhãn 觸xúc 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 。 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 亦diệc 如như 是thị 。
世Thế 尊Tôn 。 四tứ 念niệm 處xứ 不bất 異dị 幻huyễn 。 幻huyễn 不bất 異dị 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 念Niệm 處Xứ 即tức 是thị 幻huyễn 。 幻huyễn 即tức 是thị 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 不bất 異dị 幻huyễn 。 幻huyễn 不bất 異dị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 幻huyễn 。 幻huyễn 即tức 是thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 幻huyễn 有hữu 垢cấu 有hữu 淨tịnh 不phủ 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 幻huyễn 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 不phủ 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。
若nhược 法pháp 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 法pháp 能năng 學học 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 當đương 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 不phủ 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。
於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 五ngũ 受thọ 陰ấm 假giả 名danh 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 不phủ 。
如như 是thị 。
世Thế 尊Tôn 。
於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 五ngũ 受thọ 陰ấm 假giả 名danh 有hữu 生sanh 滅diệt 。 垢cấu 淨tịnh 不phủ 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。
於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 若nhược 法pháp 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。 非phi 身thân 非phi 身thân 業nghiệp 。 非phi 口khẩu 非phi 口khẩu 業nghiệp 。 非phi 意ý 非phi 意ý 業nghiệp 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 如như 是thị 法pháp 能năng 學học 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 不phủ 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 當đương 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 如như 是thị 學học 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 如như 幻huyễn 人nhân 學học 。
何hà 以dĩ 故cố 。 世Thế 尊Tôn 。 當đương 知tri 五ngũ 陰ấm 。 即tức 是thị 幻huyễn 人nhân 。 幻huyễn 人nhân 即tức 是thị 五ngũ 陰ấm 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 是thị 五ngũ 陰ấm 學học 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 當đương 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 不phủ 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。 何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 五ngũ 陰ấm 性tánh 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 如như 夢mộng 五ngũ 陰ấm 學học 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 當đương 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 不phủ 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。 何hà 以dĩ 故cố 。 夢mộng 性tánh 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 如như 響hưởng 。 如như 影ảnh 。 如như 焰diễm 。 如như 化hóa 五ngũ 眾chúng 。 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 當đương 得đắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 不phủ 。
不phủ 也dã 。
世Thế 尊Tôn 。 何hà 以dĩ 故cố 。 響hưởng 。 影ảnh 。 焰diễm 。 化hóa 性tánh 無vô 所sở 有hữu 。 無vô 所sở 有hữu 性tánh 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
六lục 情tình 亦diệc 如như 是thị 。
世Thế 尊Tôn 。 識thức 即tức 是thị 六lục 情tình 。 六lục 情tình 即tức 是thị 五ngũ 眾chúng 。 是thị 法pháp 皆giai 內nội 空không 。 故cố 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 。 有hữu 法pháp 空không 故cố 不bất 可khả 得đắc 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 是thị 事sự 問vấn 佛Phật 。
若nhược 人nhân 問vấn 。
幻huyễn 人nhân 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 作tác 佛Phật 不phủ 。
應ưng 答đáp 言ngôn
不bất 得đắc
幻huyễn 人nhân 虛hư 誑cuống 。 無vô 有hữu 本bổn 末mạt 。 是thị 事sự 易dị 答đáp 。 何hà 以dĩ 故cố 問vấn 佛Phật 。
答đáp 曰viết 。
上thượng 品phẩm 佛Phật 答đáp 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 甚thậm 深thâm 空không 義nghĩa 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 作tác 是thị 念niệm 。
諸chư 法pháp 一nhất 相tương/tướng 無vô 分phân 別biệt 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 幻huyễn 人nhân 及cập 實thật 菩Bồ 薩Tát 無vô 異dị 。 而nhi 菩Bồ 薩Tát 行hành 諸chư 功công 德đức 得đắc 作tác 佛Phật 。 幻huyễn 人nhân 無vô 實thật 。 但đãn 誑cuống 人nhân 眼nhãn 。 不bất 能năng 作tác 佛Phật 。
問vấn 曰viết 。
幻huyễn 人nhân 不bất 能năng 行hành 功công 德đức 。 以dĩ 無vô 心tâm 識thức 。 云vân 何hà 言ngôn 。
行hành
答đáp 曰viết 。
雖tuy 實thật 不bất 行hành 。 人nhân 見kiến 似tự 行hành 。 故cố 名danh 為vi 行hành 。 如như 幻huyễn 人nhân 以dĩ 飲ẩm 食thực 。 財tài 物vật 。 七thất 寶bảo 布bố 施thí 。 出xuất 家gia 持trì 戒giới 。 忍nhẫn 辱nhục 。 精tinh 進tấn 。 坐tọa 禪thiền 。 說thuyết 法Pháp 等đẳng 。 無vô 智trí 人nhân 謂vị 是thị 為vi 行hành 。 不bất 知tri 是thị 幻huyễn 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 作tác 是thị 念niệm 。
若nhược 如như 佛Phật 說thuyết 諸chư 法pháp 。 一nhất 相tướng 無vô 所sở 有hữu 。 但đãn 是thị 虛hư 誑cuống 。 幻huyễn 人nhân 及cập 實thật 菩Bồ 薩Tát 乃nãi 至chí 佛Phật 。 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。 如như 幻huyễn 人nhân 亦diệc 幻huyễn 作tác 佛Phật 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 降hàng 魔ma 兵binh 。 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 成thành 佛Phật 道đạo 。 放phóng 光quang 明minh 。 說thuyết 法Pháp 度độ 人nhân 。 實thật 菩Bồ 薩Tát 行hành 實thật 道đạo 。 得đắc 作tác 佛Phật 。 度độ 眾chúng 生sanh 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。
佛Phật 言ngôn 。
我ngã 還hoàn 問vấn 汝nhữ 。 隨tùy 汝nhữ 意ý 答đáp 我ngã 。
問vấn 曰viết 。
佛Phật 何hà 以dĩ 不bất 直trực 答đáp 。 而nhi 還hoàn 問vấn 令linh 隨tùy 意ý 答đáp 。
答đáp 曰viết 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 以dĩ 空không 智trí 慧tuệ 。 觀quán 三tam 界giới 五ngũ 眾chúng 皆giai 空không 。 心tâm 生sanh 厭yếm 離ly 。 諸chư 煩phiền 惱não 習tập 故cố 。 雖tuy 能năng 總tổng 相tương 知tri 諸chư 佛Phật 法Pháp 空không 。 猶do 有hữu 所sở 貴quý 。 不bất 能năng 觀quán 佛Phật 法pháp 。 如như 幻huyễn 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 是thị 故cố 方phương 喻dụ 說thuyết 。
如như 汝nhữ 以dĩ 五ngũ 眾chúng 空không 為vi 證chứng 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 汝nhữ 觀quán 世thế 間gian 。 五ngũ 眾chúng 為vi 空không 。 我ngã 觀quán 佛Phật 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。
是thị 故cố 問vấn 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
於ư 汝nhữ 意ý 云vân 何hà 。 色sắc 與dữ 幻huyễn 有hữu 異dị 不phủ 。 幻huyễn 與dữ 色sắc 有hữu 異dị 不phủ 。 乃nãi 至chí 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。
若nhược 異dị 者giả 汝nhữ 應ưng 問vấn 。 若nhược 不bất 異dị 不bất 應ưng 作tác 是thị 問vấn 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。
不bất 異dị 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 色sắc 不bất 異dị 幻huyễn 可khả 爾nhĩ 。 幻huyễn 人nhân 有hữu 色sắc 故cố 。 云vân 何hà 言ngôn 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 如như 幻huyễn 不bất 異dị 。
答đáp 曰viết 。
幻huyễn 人nhân 有hữu 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 憂ưu 。 苦khổ 相tương/tướng 。 無vô 智trí 人nhân 見kiến 。 謂vị 為vi 有hữu 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 譬thí 喻dụ 欲dục 令linh 人nhân 知tri 五ngũ 受thọ 眾chúng 虛hư 誑cuống 如như 幻huyễn 。 五ngũ 受thọ 眾chúng 雖tuy 與dữ 幻huyễn 無vô 異dị 。 佛Phật 欲dục 令linh 解giải 故cố 。 為vi 作tác 譬thí 喻dụ 。 眾chúng 生sanh 謂vị 幻huyễn 是thị 虛hư 誑cuống 。 五ngũ 受thọ 眾chúng 雖tuy 有hữu 。 與dữ 幻huyễn 無vô 異dị 。 是thị 故cố 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 一nhất 心tâm 籌trù 量lượng 。 知tri 。
五ngũ 眾chúng 與dữ 幻huyễn 無vô 異dị
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。
如như 幻huyễn 人nhân 色sắc 誑cuống 肉nhục 眼nhãn 。 能năng 令linh 生sanh 憂ưu 。 喜hỷ 。 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 五ngũ 受thọ 眾chúng 亦diệc 能năng 誑cuống 慧tuệ 眼nhãn 。 令linh 生sanh 貪tham 欲dục 。 瞋sân 惱não 諸chư 煩phiền 惱não 等đẳng 。
如như 幻huyễn 。 因nhân 少thiểu 許hứa 咒chú 術thuật 。 物vật 事sự 。 語ngữ 言ngôn 為vi 本bổn 。 能năng 現hiện 種chủng 種chủng 事sự 。 城thành 郭quách 。 廬lư 觀quán 等đẳng 。 五ngũ 受thọ 眾chúng 亦diệc 以dĩ 先tiên 世thế 少thiểu 許hứa 無vô 明minh 術thuật 因nhân 緣duyên 。 有hữu 諸chư 行hành 。 識thức 。 名danh 色sắc 等đẳng 種chủng 種chủng 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 不bất 異dị 。
如như 人nhân 見kiến 幻huyễn 事sự 生sanh 著trước 心tâm 。 廢phế 其kỳ 生sanh 業nghiệp 。 幻huyễn 滅diệt 時thời 生sanh 悔hối 。 五ngũ 受thọ 眾chúng 亦diệc 如như 是thị 。 先tiên 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 幻huyễn 生sanh 今kim 五ngũ 眾chúng 。 受thọ 五ngũ 欲dục 。 生sanh 貪tham 瞋sân 。 無vô 常thường 壞hoại 時thời 。 心tâm 乃nãi 生sanh 悔hối 。
我ngã 云vân 何hà 著trước 是thị 幻huyễn 五ngũ 眾chúng 。 失thất 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。
佛Phật 問vấn 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 樂nhạo 說thuyết 門môn 故cố 。
答đáp 言ngôn 。
幻huyễn 與dữ 色sắc 不bất 異dị 。
若nhược 不bất 異dị 。 是thị 色sắc 法pháp 即tức 是thị 空không 。 入nhập 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 法pháp 中trung 。 法pháp 若nhược 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 云vân 何hà 行hành 般Bát 若Nhã 。 波Ba 羅La 蜜Mật 得đắc 作tác 佛Phật 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 作tác 是thị 念niệm 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 何hà 以dĩ 故cố 種chủng 種chủng 行hành 道Đạo 。 求cầu 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
佛Phật 知tri 其kỳ 念niệm 。 即tức 答đáp 。
五ngũ 眾chúng 虛hư 誑cuống 。 但đãn 以dĩ 假giả 名danh 故cố 。 號hiệu 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 假giả 名danh 中trung 。 無vô 業nghiệp 。 無vô 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 無vô 心tâm 。 無vô 心tâm 數số 法pháp 。 無vô 垢cấu 無vô 淨tịnh 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。
佛Phật 言ngôn 。
菩Bồ 薩Tát 應ưng 如như 幻huyễn 人nhân 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 五ngũ 眾chúng 即tức 是thị 幻huyễn 人nhân 無vô 異dị 。 從tùng 先tiên 世thế 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 幻huyễn 業nghiệp 出xuất 故cố 。 是thị 五ngũ 眾chúng 亦diệc 不bất 能năng 得đắc 成thành 就tựu 佛Phật 。
何hà 以dĩ 故cố 。 性tánh 無vô 所sở 有hữu 故cố 。
餘dư 夢mộng 。 化hóa 。 影ảnh 。 響hưởng 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 說thuyết
識thức 即tức 是thị 六lục 情tình 。 六lục 情tình 即tức 是thị 五ngũ 眾chúng 。
答đáp 曰viết 。
是thị 識thức 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 中trung 第đệ 三tam 事sự 。 是thị 中trung 亦diệc 有hữu 色sắc 。 亦diệc 有hữu 心tâm 數số 法pháp 。 未vị 熟thục 故cố 受thọ 識thức 名danh 。 從tùng 識thức 生sanh 六lục 入nhập 。 是thị 二nhị 時thời 俱câu 有hữu 五ngũ 眾chúng 。 色sắc 成thành 故cố 名danh 五ngũ 情tình 。 名danh 成thành 故cố 名danh 意ý 情tình 。 六lục 情tình 不bất 離ly 五ngũ 眾chúng 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。 識thức 即tức 是thị 六lục 情tình 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 中trung 。 處xứ 處xứ 皆giai 有hữu 五ngũ 眾chúng 。 何hà 以dĩ 但đãn 說thuyết 六lục 情tình 有hữu 五ngũ 眾chúng 。
答đáp 曰viết 。
是thị 識thức 今kim 身thân 之chi 本bổn 。 眾chúng 生sanh 於ư 現hiện 在tại 法Pháp 中trung 多đa 錯thác 。 名danh 色sắc 未vị 熟thục 。 未vị 有hữu 所sở 能năng 故cố 不bất 說thuyết 。 六lục 情tình 受thọ 苦khổ 樂lạc 。 能năng 生sanh 罪tội 福phước 故cố 說thuyết 。 其kỳ 餘dư 十thập 一nhất 因nhân 緣duyên 。 故cố 說thuyết 五ngũ 眾chúng 。
復phục 次thứ 。 佛Phật 知tri 五ngũ 百bách 歲tuế 後hậu 。 學học 者giả 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 相tương/tướng 各các 異dị 。 離ly 色sắc 法pháp 說thuyết 識thức 。 離ly 識thức 法pháp 說thuyết 色sắc 。 欲dục 破phá 是thị 諸chư 見kiến 。 令linh 入nhập 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 識thức 中trung 雖tuy 無vô 五ngũ 情tình 。 而nhi 說thuyết 。
識thức 即tức 是thị 六lục 情tình
六lục 情tình 中trung 雖tuy 不bất 具cụ 五ngũ 眾chúng 。 而nhi 說thuyết 。
六lục 情tình 即tức 是thị 五ngũ 眾chúng
復phục 次thứ 。 先tiên 世thế 但đãn 有hữu 心tâm 住trụ 六lục 情tình 。 作tác 種chủng 種chủng 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 故cố 。 生sanh 今kim 世thế 六lục 情tình 。 五ngũ 眾chúng 身thân 。 從tùng 今kim 世thế 身thân 起khởi 種chủng 種chủng 結kết 使sử 。 造tạo 後hậu 世thế 六lục 情tình 。 五ngũ 眾chúng 。 如như 是thị 等đẳng 展triển 轉chuyển 。 是thị 故cố 說thuyết 。
識thức 即tức 是thị 六lục 情tình 。 六lục 情tình 即tức 是thị 五ngũ 眾chúng 。
是thị 法pháp 內nội 空không 中trung 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 。 有hữu 法pháp 空không 中trung 不bất 可khả 得đắc 。
【# 經Kinh 】#
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 新tân 發phát 大Đại 乘Thừa 意ý 菩Bồ 薩Tát 。 聞văn 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 將tương 無vô 驚kinh 。 怖bố 。 畏úy 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
若nhược 新tân 發phát 大Đại 乘Thừa 意ý 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 方phương 便tiện 。 亦diệc 不bất 得đắc 善Thiện 知Tri 識Thức 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 或hoặc 驚kinh 。 或hoặc 怖bố 。 或hoặc 畏úy 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 方phương 便tiện 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 是thị 方phương 便tiện 。 不bất 驚kinh 。 不bất 畏úy 。 不bất 怖bố 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。 觀quán 色sắc 無vô 常thường 相tương/tướng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 觀quán 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 無vô 常thường 相tương/tướng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 方phương 便tiện 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。 觀quán 色sắc 苦khổ 相tương/tướng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。 觀quán 色sắc 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。 觀quán 色sắc 空không 相tướng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 觀quán 色sắc 無vô 相tướng 相tương/tướng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 觀quán 色sắc 無vô 作tác 相tương/tướng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 觀quán 色sắc 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 至chí 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 觀quán 色sắc 離ly 相tương/tướng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 至chí 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 方phương 便tiện 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 觀quán 色sắc 無vô 常thường 相tương/tướng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 觀quán 色sắc 苦khổ 相tương/tướng 。 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 空không 相tướng 。 無vô 相tướng 相tương/tướng 。 無vô 作tác 相tương/tướng 。 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 離ly 相tương/tướng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。
是thị 時thời 菩Bồ 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 。
我ngã 當đương 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 是thị 無vô 常thường 法pháp 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 當đương 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 說thuyết 苦khổ 相tương/tướng 。 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 空không 相tướng 。 無vô 相tướng 相tương/tướng 。 無vô 作tác 相tương/tướng 。 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 離ly 相tương/tướng 。 是thị 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 心tâm 。 觀quán 色sắc 無vô 常thường 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 心tâm 。 觀quán 識thức 無vô 常thường 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 心tâm 觀quán 色sắc 苦khổ 。 無vô 我ngã 。 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 寂tịch 滅diệt 。 離ly 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 諸chư 法pháp 無vô 常thường 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 離ly 想tưởng 。 忍nhẫn 欲dục 樂lạc 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。 觀quán 色sắc 無vô 常thường 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 至chí 離ly 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 應ưng 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。 不bất 捨xả 不bất 息tức 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 起khởi 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 意ý 。 及cập 餘dư 不bất 善thiện 心tâm 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。
不bất 以dĩ 空không 色sắc 故cố 色sắc 空không 。 色sắc 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 不bất 以dĩ 空không 眼nhãn 故cố 眼nhãn 空không 。 眼nhãn 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 眼nhãn 。 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 。 不bất 以dĩ 空không 受thọ 故cố 受thọ 空không 。 受thọ 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 受thọ 。 不bất 以dĩ 空không 四tứ 念niệm 處xứ 故cố 四tứ 念niệm 處xứ 空không 。 四tứ 念Niệm 處Xứ 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 不bất 以dĩ 。 空không 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 故cố 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 空không 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 驚kinh 。 不bất 畏úy 。 不bất 怖bố 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 善Thiện 知Tri 識Thức 守thủ 護hộ 故cố 。 聞văn 說thuyết 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 驚kinh 。 不bất 畏úy 。 不bất 怖bố 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 說thuyết 色sắc 無vô 常thường 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 持trì 是thị 善thiện 根căn 。 不bất 向hướng 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 但đãn 向hướng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 善Thiện 知Tri 識Thức 。 說thuyết 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 無vô 常thường 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 持trì 是thị 善thiện 根căn 。 不bất 向hướng 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 但đãn 向hướng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 善Thiện 知Tri 識Thức 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 有hữu 善Thiện 知Tri 識Thức 。 說thuyết 色sắc 苦khổ 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 說thuyết 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 苦khổ 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 說thuyết 色sắc 無vô 我ngã 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 無vô 我ngã 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 說thuyết 色sắc 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 寂tịch 滅diệt 。 離ly 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 寂tịch 滅diệt 。 離ly 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 持trì 是thị 善thiện 根căn 。 不bất 向hướng 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 但đãn 向hướng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 善Thiện 知Tri 識Thức 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 有hữu 善Thiện 知Tri 識Thức 。 說thuyết 眼nhãn 無vô 常thường 。 乃nãi 至chí 離ly 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 。 說thuyết 無vô 常thường 。 乃nãi 至chí 離ly 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 持trì 是thị 善thiện 根căn 。 不bất 向hướng 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 但đãn 向hướng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 善Thiện 知Tri 識Thức 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 有hữu 善Thiện 知Tri 識Thức 。 說thuyết 修tu 四Tứ 念Niệm 處Xứ 法pháp 。 乃nãi 至chí 離ly 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 持trì 是thị 善thiện 根căn 。 不bất 向hướng 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 但đãn 向hướng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 善Thiện 知Tri 識Thức 。 乃nãi 至chí 說thuyết 修tu 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 修tu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 持trì 是thị 善thiện 根căn 。 不bất 向hướng 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 但đãn 向hướng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 善Thiện 知Tri 識Thức 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 何hà 以dĩ 生sanh 此thử 疑nghi 。 問vấn 佛Phật 言ngôn 。
新tân 發phát 意ý 菩Bồ 薩Tát 。 聞văn 是thị 將tương 無vô 恐khủng 怖bố
答đáp 曰viết 。
聞văn 無vô 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 但đãn 空không 五ngũ 眾chúng 法pháp 。 亦diệc 不bất 能năng 行hành 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 是thị 故cố 生sanh 疑nghi 。
誰thùy 當đương 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
是thị 故cố 問vấn 佛Phật 。
佛Phật 言ngôn 。
若nhược 菩Bồ 薩Tát 內nội 。 外ngoại 因nhân 緣duyên 不bất 具cụ 足túc 。 當đương 有hữu 恐khủng 怖bố 。
內nội 因nhân 緣duyên 者giả 。 無vô 正chánh 憶ức 念niệm 。 無vô 利lợi 智trí 慧tuệ 。 於ư 眾chúng 生sanh 中trung 。 無vô 深thâm 悲bi 心tâm 。 內nội 無vô 如như 是thị 等đẳng 方phương 便tiện 。
外ngoại 因nhân 緣duyên 者giả 。 不bất 生sanh 中trung 國quốc 土độ 。 不bất 得đắc 聞văn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 得đắc 善Thiện 知Tri 識Thức 。 能năng 斷đoạn 疑nghi 者giả 。 無vô 如như 是thị 等đẳng 外ngoại 因nhân 緣duyên 。
內nội 外ngoại 因nhân 緣duyên 。 不bất 和hòa 合hợp 故cố 。 生sanh 驚kinh 。 怖bố 。 畏úy 。
今kim 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 問vấn 是thị 方phương 便tiện 。 佛Phật 答đáp 。
一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 相tướng 。 應ưng 心tâm 觀quán 諸chư 法pháp 。 亦diệc 不bất 得đắc 諸chư 法pháp 。
問vấn 曰viết 。
方phương 便tiện 有hữu 觀quán 色sắc 無vô 常thường 。 等đẳng 種chủng 種chủng 相tương/tướng 故cố 不bất 怖bố 畏úy 。 今kim 何hà 以dĩ 但đãn 說thuyết 。
薩Tát 婆Bà 若Nhã 相tương 應ứng 心tâm 觀quán 諸chư 法pháp 故cố 。 不bất 恐khủng 不bất 怖bố 。
答đáp 曰viết 。
菩Bồ 薩Tát 先tiên 來lai 但đãn 。 觀quán 諸chư 法pháp 空không 。 心tâm 麁thô 故cố 生sanh 著trước 。 今kim 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 觀quán 。 如như 佛Phật 意ý 。
於ư 眾chúng 生sanh 中trung 起khởi 大đại 悲bi 。 不bất 著trước 一nhất 切thiết 法pháp 。 於ư 智trí 慧tuệ 無vô 所sở 礙ngại 。 但đãn 欲dục 度độ 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 無vô 常thường 。 空không 等đẳng 種chủng 種chủng 觀quán 諸chư 法pháp 。 亦diệc 不bất 得đắc 是thị 法pháp 。
如như 是thị 觀quán 諸chư 法pháp 已dĩ 。 作tác 是thị 念niệm 。
我ngã 以dĩ 是thị 法pháp 度độ 眾chúng 生sanh 令linh 離ly 顛điên 倒đảo
以dĩ 是thị 故cố 心tâm 不bất 著trước 。 不bất 見kiến 定định 實thật 有hữu 一nhất 法pháp 。
譬thí 如như 藥dược 師sư 。 和hòa 合hợp 諸chư 藥dược 。 冷lãnh 病bệnh 者giả 與dữ 熱nhiệt 藥dược 。 於ư 熱nhiệt 病bệnh 中trung 為vi 非phi 藥dược 。
二nhị 施thí 中trung 法Pháp 施thí 大đại 故cố 。 是thị 名danh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。
五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 如như 是thị 隨tùy 義nghĩa 分phân 別biệt 。
復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 方phương 便tiện 者giả 。 非phi 十thập 八bát 空không 故cố 令linh 色sắc 空không 。
何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 以dĩ 是thị 空không 相tướng 強cường/cưỡng 令linh 空không 故cố 。 色sắc 即tức 是thị 空không 。 是thị 色sắc 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 常thường 自tự 空không 。 色sắc 相tướng 空không 故cố 。 空không 即tức 是thị 色sắc 。 乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 。 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。
善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 教giáo 人nhân 令linh 以dĩ 是thị 智trí 慧tuệ 。 迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 先tiên 知tri 無vô 常thường 。 空không 等đẳng 諸chư 觀quán 。 今kim 惟duy 說thuyết 。
迴hồi 向hướng
為vi 異dị 。
【# 經Kinh 】#
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 方phương 便tiện 。 隨tùy 惡ác 知tri 識thức 。 聞văn 說thuyết 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 驚kinh 。 怖bố 。 畏úy 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 離ly 一nhất 切thiết 智trí 心tâm 。 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 念niệm 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 皆giai 得đắc 。 皆giai 念niệm 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 離ly 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。 觀quán 色sắc 內nội 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 觀quán 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 內nội 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 觀quán 眼nhãn 內nội 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 乃nãi 至chí 觀quán 意ý 觸xúc 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 內nội 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 於ư 諸chư 法pháp 空không 有hữu 所sở 念niệm 。 有hữu 所sở 得đắc 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 離ly 薩Tát 婆Bà 若Nhã 心tâm 。 修tu 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 亦diệc 念niệm 。 亦diệc 得đắc 。 乃nãi 至chí 修tu 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 亦diệc 念niệm 。 亦diệc 得đắc 。 如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 無vô 方phương 便tiện 故cố 。 聞văn 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 驚kinh 。 怖bố 。 畏úy 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 隨tùy 惡ác 知tri 識thức 。 聞văn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 驚kinh 。 怖bố 。 畏úy 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 惡ác 知tri 識thức 。 教giáo 離ly 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 離ly 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 惡ác 知tri 識thức 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 復phục 有hữu 惡ác 知tri 識thức 。 不bất 說thuyết 魔ma 事sự 。 不bất 說thuyết 魔ma 罪tội 。 不bất 作tác 是thị 言ngôn 。
惡ác 魔ma 作tác 佛Phật 形hình 像tượng 。 來lai 教giáo 菩Bồ 薩Tát 離ly 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 語ngứ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。
善thiện 男nam 子tử 。 用dụng 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 為vi 。 用dụng 修tu 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 為vi 。
當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 惡ác 知tri 識thức 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 惡ác 魔ma 復phục 作tác 佛Phật 形hình 像tượng 。 到đáo 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 為vi 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 經kinh 。
若nhược 修tu 妬đố 路lộ 。 乃nãi 至chí 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。 教giáo 詔chiếu 分phân 別biệt 演diễn 說thuyết 如như 是thị 經Kinh 。 終chung 不bất 為vi 說thuyết 魔ma 事sự 。 魔ma 罪tội 。 當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 惡ác 知tri 識thức 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 惡ác 魔ma 作tác 佛Phật 形hình 像tượng 。 到đáo 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 作tác 是thị 語ngữ 。
善thiện 男nam 子tử 。 汝nhữ 無vô 真chân 菩Bồ 薩Tát 心tâm 。 亦diệc 非phi 阿a 毘tỳ 跋bạt 致trí 地địa 。 汝nhữ 亦diệc 不bất 能năng 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。
不bất 為vi 說thuyết 如như 是thị 魔ma 事sự 。 魔ma 罪tội 。 當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 惡ác 知tri 識thức 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 惡ác 魔ma 作tác 佛Phật 形hình 像tượng 。 到đáo 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 語ngứ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。
善thiện 男nam 子tử 。 色sắc 空không 。 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 空không 。 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 眼nhãn 空không 。 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 空không 。 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 空không 。 乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 空không 。 四tứ 念niệm 處xứ 空không 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 空không 。 汝nhữ 用dụng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 為vi 。
如như 是thị 魔ma 事sự 。 魔ma 罪tội 。 不bất 說thuyết 。 不bất 教giáo 。 當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 惡ác 知tri 識thức 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 惡ác 魔ma 作tác 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 身thân 到đáo 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 語ngứ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。
善thiện 男nam 子tử 。 十thập 方phương 皆giai 空không 。 是thị 中trung 無vô 佛Phật 。 無vô 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 聲Thanh 聞Văn 。
如như 是thị 魔ma 事sự 。 魔ma 罪tội 。 不bất 說thuyết 。 不bất 教giáo 。 當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 惡ác 知tri 識thức 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 惡ác 魔ma 作tác 和hòa 尚thượng 。 阿a 闍xà 梨lê 身thân 。 到đáo 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 教giáo 離ly 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 教giáo 離ly 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 教giáo 離ly 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。 教giáo 離ly 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 教giáo 離ly 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 教giáo 入nhập 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 作tác 是thị 言ngôn 。
善thiện 男nam 子tử 。 汝nhữ 修tu 念niệm 是thị 諸chư 法pháp 。 得đắc 聲Thanh 聞Văn 證chứng 。 用dụng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 為vi 。
如như 是thị 魔ma 事sự 。 魔ma 罪tội 。 不bất 說thuyết 。 不bất 教giáo 。 當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 惡ác 知tri 識thức 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 惡ác 魔ma 作tác 父phụ 母mẫu 形hình 像tượng 。 到đáo 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 語ngứ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。
子tử 。 汝nhữ 為vi 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 證chứng 故cố 勤cần 精tinh 進tấn 。 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 證chứng 故cố 勤cần 精tinh 進tấn 。 汝nhữ 用dụng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 為vi 。 求cầu 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 當đương 受thọ 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 生sanh 死tử 。 截tiệt 手thủ 截tiệt 腳cước 。 受thọ 諸chư 苦khổ 痛thống 。
如như 是thị 魔ma 事sự 。 魔ma 罪tội 。 不bất 說thuyết 。 不bất 教giáo 。 當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 惡ác 知tri 識thức 。
復phục 次thứ 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 惡ác 魔ma 作tác 比Bỉ 丘Khâu 形hình 。 像tượng 到đáo 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 語ngứ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。
眼nhãn 無vô 常thường 可khả 得đắc 法Pháp 。 乃nãi 至chí 意ý 無vô 常thường 可khả 得đắc 法Pháp 。 眼nhãn 苦khổ 。 眼nhãn 無vô 我ngã 。 眼nhãn 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 寂tịch 滅diệt 。 離ly 。 說thuyết 可khả 得đắc 法Pháp 。 乃nãi 至chí 意ý 亦diệc 如như 是thị 。
用dụng 有hữu 所sở 得đắc 法Pháp 。 說thuyết 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 乃nãi 至chí 用dụng 有hữu 所sở 得đắc 法Pháp 。 說thuyết 佛Phật 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 是thị 魔ma 事sự 。 魔ma 罪tội 。 不bất 教giáo 。 不bất 說thuyết 。 當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 惡ác 知tri 識thức 。 知tri 已dĩ 。 當đương 遠viễn 離ly 之chi 。
【# 論luận 】#
釋thích 曰viết 。
先tiên 略lược 說thuyết 無vô 方phương 便tiện 。 今kim 欲dục 廣quảng 說thuyết 無vô 方phương 便tiện 。 所sở 謂vị 離ly 一nhất 切thiết 。 種chủng 智trí 相tương 應ứng 心tâm 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 取thủ 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 定định 相tương/tướng 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 。 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 自tự 無vô 方phương 便tiện 。
又hựu 得đắc 惡ác 知tri 識thức 教giáo 故cố 。
復phục 次thứ 。 惡ác 知tri 識thức 。 大đại 失thất 利lợi 益ích 。 種chủng 種chủng 壞hoại 人nhân 。 是thị 大đại 惡ác 因nhân 緣duyên 故cố 。 佛Phật 更cánh 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 說thuyết 惡ác 知tri 識thức 相tương/tướng 。
惡ác 知tri 識thức 者giả 。 教giáo 人nhân 遠viễn 離ly 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。
或hoặc 不bất 信tín 罪tội 福phước 報báo 故cố 。 教giáo 遠viễn 離ly 。
或hoặc 著trước 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 言ngôn 。
諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 汝nhữ 何hà 所sở 行hành 。
或hoặc 讚tán 歎thán 小Tiểu 乘Thừa 。
汝nhữ 但đãn 自tự 免miễn 老lão 。 病bệnh 。 死tử 苦khổ 。 眾chúng 生sanh 何hà 豫dự 汝nhữ 事sự 。
如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 因nhân 緣duyên 教giáo 令linh 遠viễn 離ly 。 是thị 名danh 惡ác 知tri 識thức 。
復phục 次thứ 。 惡ác 知tri 識thức 者giả 。 不bất 教giáo 弟đệ 子tử 令linh 覺giác 知tri 魔ma 是thị 佛Phật 賊tặc 。 魔ma 者giả 欲dục 界giới 主chủ 。 有hữu 大đại 力lực 勢thế 。 常thường 憎tăng 行hành 道Đạo 者giả 。 佛Phật 威uy 力lực 大đại 故cố 。 魔ma 無vô 所sở 能năng 。 但đãn 能năng 壞hoại 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 。
乃nãi 至chí 作tác 佛Phật 。 形hình 像tượng 來lai 壞hoại 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。
或hoặc 讚tán 歎thán 。 開khai 解giải 。 論luận 說thuyết 。 隨tùy 聲Thanh 聞Văn 所sở 應ưng 學học 經Kinh 法Pháp 。
或hoặc 作tác 佛Phật 身thân 。 來lai 語ngứ 之chi 言ngôn 。
汝nhữ 不bất 任nhậm 得đắc 佛Phật 。
或hoặc 說thuyết 。
眼nhãn 等đẳng 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 空không 。 何hà 用dụng 是thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 為vi 。
或hoặc 作tác 辟Bích 支Chi 佛Phật 身thân 。 或hoặc 說thuyết 。
十thập 方phương 世thế 界giới 中trung 。 三tam 乘thừa 人nhân 空không 。 求cầu 佛Phật 道Đạo 者giả 。 但đãn 有hữu 空không 名danh 。 汝nhữ 云vân 何hà 欲dục 作tác 佛Phật 。
或hoặc 教giáo 令linh 遠viễn 離ly 菩Bồ 薩Tát 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 令linh 入nhập 聲Thanh 聞Văn 三tam 解giải 脫thoát 門môn 中trung 。
汝nhữ 入nhập 是thị 三tam 門môn 實thật 際tế 作tác 證chứng 。 得đắc 盡tận 眾chúng 苦khổ 。 汝nhữ 勤cần 精tinh 進tấn 。 汝nhữ 為vi 得đắc 四Tứ 果Quả 故cố 。 何hà 用dụng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 為vi 。
或hoặc 作tác 和hòa 尚thượng 。 阿a 闍xà 梨lê 。 父phụ 母mẫu 來lai 。 教giáo 令linh 遠viễn 離ly 佛Phật 道Đạo 。 空không 當đương 受thọ 是thị 截tiệt 手thủ 。 腳cước 。 耳nhĩ 。 鼻tị 等đẳng 以dĩ 與dữ 求cầu 者giả 。 若nhược 不bất 與dữ 。 則tắc 破phá 求cầu 佛Phật 意ý 。 若nhược 與dữ 。 則tắc 受thọ 是thị 辛tân 苦khổ 。
或hoặc 時thời 作tác 阿A 羅La 漢Hán 。 比Bỉ 丘Khâu 被bị 服phục 來lai 。 為vi 說thuyết 。
眼nhãn 是thị 定định 無vô 常thường 相tương/tướng 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 無vô 作tác 。 寂tịch 滅diệt 。 離ly 。 乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 。 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。
用dụng 有hữu 所sở 得đắc 。 取thủ 相tương/tướng 憶ức 念niệm 分phân 別biệt 說thuyết 。
如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 無vô 量lượng 魔ma 事sự 。 不bất 教giáo 令linh 覺giác 知tri 。 是thị 為vị 惡ác 知tri 識thức 。
遠viễn 離ly
者giả 。 以dĩ 其kỳ 無vô 利lợi 益ích 。 如như 軟nhuyễn 語ngữ 賊tặc 。 轉chuyển 來lai 親thân 近cận 。 近cận 則tắc 害hại 人nhân 。 惡ác 知tri 識thức 復phục 過quá 於ư 是thị 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 賊tặc 但đãn 能năng 害hại 今kim 世thế 一nhất 身thân 。 惡ác 知tri 識thức 則tắc 世thế 世thế 害hại 人nhân 。 賊tặc 但đãn 能năng 害hại 命mạng 。 奪đoạt 財tài 。 惡ác 知tri 識thức 則tắc 害hại 慧tuệ 念niệm 命mạng 根căn 。 奪đoạt 佛Phật 法Pháp 無vô 量lượng 寶bảo 。 知tri 已dĩ 。 急cấp 當đương 身thân 。 心tâm 遠viễn 離ly 。
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 句Cú 義Nghĩa 品Phẩm 第đệ 十thập 二nhị
【# 經Kinh 】#
爾nhĩ 時thời 須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 為vi 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
無vô 句cú 義nghĩa 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 。
何hà 以dĩ 故cố 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 中trung 無vô 有hữu 義nghĩa 處xứ 。 亦diệc 無vô 我ngã 。 以dĩ 是thị 故cố 。 無vô 句cú 義nghĩa 是thị 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 鳥điểu 飛phi 虛hư 空không 。 無vô 有hữu 足túc 跡tích 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 無vô 處xứ 所sở 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 幻huyễn 無vô 有hữu 實thật 義nghĩa 。 如như 焰diễm 。 如như 響hưởng 。 如như 影ảnh 。 如như 佛Phật 所sở 化hóa 。 無vô 有hữu 實thật 義nghĩa 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 。
如như 。 法pháp 性tánh 。 法pháp 相tướng 。 法pháp 位vị 。 實thật 際tế 。 無vô 有hữu 義nghĩa 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 幻huyễn 人nhân 。 色sắc 無vô 有hữu 義nghĩa 。 幻huyễn 人nhân 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 無vô 有hữu 義nghĩa 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 幻huyễn 人nhân 眼nhãn 無vô 有hữu 義nghĩa 。 乃nãi 至chí 意ý 無vô 有hữu 義nghĩa 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 幻huyễn 人nhân 色sắc 無vô 有hữu 義nghĩa 。 乃nãi 至chí 法pháp 無vô 有hữu 義nghĩa 。 眼nhãn 觸xúc 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 無vô 有hữu 義nghĩa 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 幻huyễn 人nhân 行hành 內nội 空không 時thời 無vô 有hữu 義nghĩa 。 乃nãi 至chí 行hành 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 無vô 有hữu 義nghĩa 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 幻huyễn 人nhân 行hành 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 無vô 有hữu 義nghĩa 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 多Đa 陀Đà 阿A 伽Già 度Độ 。 阿a 羅la 訶ha 。 三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 。 色sắc 無vô 有hữu 義nghĩa 。 是thị 色sắc 無vô 有hữu 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 多Đa 陀Đà 阿A 伽Già 度Độ 。 阿a 羅la 訶ha 。 三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 無vô 有hữu 義nghĩa 。 是thị 識thức 無vô 有hữu 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 佛Phật 眼nhãn 無vô 處xứ 所sở 。 乃nãi 至chí 意ý 無vô 處xứ 所sở 。 色sắc 乃nãi 至chí 法pháp 無vô 處xứ 所sở 。 眼nhãn 觸xúc 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 無vô 處xứ 所sở 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 佛Phật 內nội 空không 無vô 處xứ 所sở 。 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 。 有hữu 法pháp 空không 無vô 處xứ 所sở 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 佛Phật 四tứ 念niệm 處xứ 無vô 處xứ 所sở 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 無vô 處xứ 所sở 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 有hữu 為vi 性tánh 中trung 無vô 無vô 為vi 性tánh 義nghĩa 。 無vô 為vi 性tánh 中trung 無vô 有hữu 為vi 性tánh 義nghĩa 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 義nghĩa 無vô 處xứ 所sở 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 不bất 作tác 。 不bất 出xuất 。 不bất 得đắc 。 不bất 垢cấu 。 不bất 淨tịnh 無vô 處xứ 所sở 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
何hà 法pháp 不bất 生sanh 。 不bất 滅diệt 故cố 無vô 處xứ 所sở 。 何hà 法pháp 不bất 作tác 。 不bất 出xuất 。 不bất 得đắc 。 不bất 垢cấu 。 不bất 淨tịnh 故cố 無vô 處xứ 所sở 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
色sắc 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 故cố 無vô 處xứ 所sở 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 故cố 無vô 處xứ 所sở 。 乃nãi 至chí 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 亦diệc 如như 是thị 。 入nhập 。 界giới 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 故cố 無vô 處xứ 所sở 。 乃nãi 至chí 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 亦diệc 如như 是thị 。
四tứ 念niệm 處xứ 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 故cố 無vô 處xứ 所sở 。 乃nãi 至chí 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 亦diệc 如như 是thị 。
乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 故cố 無vô 處xứ 所sở 。 乃nãi 至chí 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 四tứ 念niệm 處xứ 淨tịnh 義nghĩa 。 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 四tứ 正chánh 懃cần 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 淨tịnh 義nghĩa 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 淨tịnh 中trung 我ngã 不bất 可khả 得đắc 。 我ngã 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 乃nãi 至chí 淨tịnh 中trung 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 不bất 可khả 得đắc 。 知tri 。 見kiến 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 日nhật 出xuất 。 時thời 無vô 有hữu 黑hắc 闇ám 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 劫kiếp 燒thiêu 時thời 無vô 一nhất 切thiết 物vật 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 佛Phật 戒giới 中trung 無vô 破phá 戒giới 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 佛Phật 定định 中trung 無vô 亂loạn 心tâm 。 佛Phật 慧tuệ 中trung 無vô 有hữu 愚ngu 癡si 。 佛Phật 解giải 脫thoát 中trung 。 無vô 不bất 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 中trung 無vô 不bất 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 佛Phật 光quang 中trung 。 日nhật 月nguyệt 光quang 不bất 現hiện 。 佛Phật 光quang 中trung 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 夜dạ 磨ma 天thiên 。 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 。 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 梵Phạm 眾chúng 天thiên 。 乃nãi 至chí 阿A 迦Ca 尼Ni 吒Tra 天Thiên 光quang 不bất 現hiện 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 無vô 所sở 有hữu 。 亦diệc 如như 是thị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 不bất 合hợp 。 不bất 散tán 。 無vô 色sắc 。 無vô 形hình 。 無vô 對đối 。 一nhất 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。
如như 是thị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 礙ngại 相tương/tướng 中trung 。 應ưng 當đương 學học 。 亦diệc 應ưng 當đương 知tri 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
上thượng 來lai 佛Phật 與dữ 須Tu 菩Bồ 提Đề 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 破phá 菩Bồ 薩Tát 字tự 。 今kim 何hà 以dĩ 問vấn 。
菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa
答đáp 曰viết 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 破phá 菩Bồ 薩Tát 字tự 。 佛Phật 不bất 破phá 。 言ngôn 。
菩Bồ 薩Tát 字tự 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 畢tất 竟cánh 空không 。 但đãn 五ngũ 眾chúng 中trung 數số 假giả 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 眾chúng 生sanh 以dĩ 假giả 名danh 為vi 實thật 。
佛Phật 言ngôn 。
假giả 名danh 無vô 實thật 。 但đãn 從tùng 諸chư 法pháp 數số 和hòa 合hợp 為vi 名danh 。
復phục 次thứ 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 因nhân 菩Bồ 薩Tát 字tự 空không 。 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương/tướng 。 今kim 欲dục 聞văn 佛Phật 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 字tự 義nghĩa 。 因nhân 是thị 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。
復phục 次thứ 。 應ưng 問vấn 因nhân 緣duyên 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 所sở 謂vị 佛Phật 音âm 聲thanh 有hữu 六lục 十thập 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 能năng 令linh 諸chư 天thiên 專chuyên 聽thính 。 何hà 況huống 人nhân 。 但đãn 音âm 聲thanh 令linh 人nhân 樂nhạo 聞văn 。 何hà 況huống 說thuyết 大đại 利lợi 益ích 義nghĩa 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 從tùng 佛Phật 聞văn 是thị 事sự 。 未vị 發phát 意ý 人nhân 。 當đương 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 發phát 意ý 者giả 。 未vị 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 當đương 令linh 行hành 。 行hành 者giả 。 不bất 清thanh 淨tịnh 。 當đương 令linh 清thanh 淨tịnh 。 清thanh 淨tịnh 行hành 者giả 。 當đương 令linh 住trụ 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 地địa 。 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。 具cụ 足túc 佛Phật 法Pháp 。 乃nãi 至chí 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。
如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 無vô 量lượng 因nhân 緣duyên 利lợi 益ích 故cố 。 佛Phật 以dĩ 須Tu 菩Bồ 提Đề 為vi 問vấn 主chủ 。 語ngữ 一nhất 切thiết 十thập 方phương 世thế 界giới 。 在tại 會hội 眾chúng 生sanh 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
無vô 句cú 義nghĩa 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 無vô 處xứ 所sở 。 亦diệc 無vô 我ngã 無vô 名danh 。 於ư 是thị 中trung 無vô 依y 止chỉ 處xứ 。 即tức 是thị 法pháp 空không 。 無vô 我ngã 名danh 者giả 。 無vô 得đắc 道Đạo 者giả 。
佛Phật 謂vị 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 汝nhữ 知tri 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 中trung 。 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 譬thí 如như 鳥điểu 飛phi 虛hư 空không 。 無vô 有hữu 足túc 跡tích 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 亦diệc 如như 是thị 。 行hành 諸chư 法pháp 虛hư 空không 中trung 。 無vô 依y 止chỉ 著trước 處xứ 。
以dĩ 是thị 故cố 言ngôn
無vô 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa
問vấn 曰viết 。
何hà 等đẳng 是thị
菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa
答đáp 曰viết 。
天Thiên 竺Trúc 語ngữ 法pháp 。 眾chúng 字tự 和hòa 合hợp 成thành 語ngữ 。 眾chúng 語ngữ 和hòa 合hợp 成thành 句cú 。 如như 。
菩bồ
為vi 一nhất 字tự 。
提đề
為vi 一nhất 字tự 。 是thị 二nhị 不bất 合hợp 則tắc 無vô 語ngữ 。 若nhược 和hòa 合hợp 名danh 為vi 。
菩Bồ 提Đề
秦tần 言ngôn 無vô 上thượng 智trí 慧tuệ 。
薩tát 埵đóa
或hoặc 名danh 眾chúng 生sanh 。 或hoặc 是thị 大đại 心tâm 。
為vi 無vô 上thượng 智trí 慧tuệ 故cố 。 出xuất 大đại 心tâm 。 名danh 為vi 。
菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa
願nguyện 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 行hành 無vô 上thượng 道Đạo 。 是thị 名danh 。
菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa
復phục 次thứ 。 此thử 品phẩm 佛Phật 及cập 佛Phật 弟đệ 子tử 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 義nghĩa 。 菩Bồ 提Đề 一nhất 語ngữ 。 薩tát 埵đóa 一nhất 語ngữ 。 二nhị 語ngữ 和hòa 合hợp 故cố 名danh 為vi 。
義nghĩa
若nhược 說thuyết 名danh 字tự 。 語ngữ 。 句cú 。 皆giai 同đồng 一nhất 事sự 無vô 所sở 在tại 。
今kim 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 。
以dĩ 何hà 定định 相tương/tướng 法pháp 為vi 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 。
天Thiên 竺Trúc 言ngôn
波ba 陀đà
秦tần 言ngôn 句cú 。 是thị 波ba 陀đà 有hữu 種chủng 種chủng 義nghĩa 。 如như 後hậu 譬thí 喻dụ 中trung 說thuyết 。
問vấn 曰viết 。
但đãn 以dĩ
鳥điểu 飛phi 虛hư 空không
足túc 明minh 。
句cú 義nghĩa
何hà 以dĩ 種chủng 種chủng 廣quảng 說thuyết 。
答đáp 曰viết 。
眾chúng 生sanh 聽thính 受thọ 。 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 有hữu 好hảo/hiếu 義nghĩa 者giả 。 有hữu 好hảo/hiếu 譬thí 喻dụ 者giả 。 譬thí 喻dụ 可khả 以dĩ 解giải 義nghĩa 。 因nhân 譬thí 喻dụ 心tâm 則tắc 樂nhạo 著trước 。 如như 人nhân 從tùng 生sanh 端đoan 政chánh 。 加gia 以dĩ 嚴nghiêm 飾sức 。 益ích 其kỳ 光quang 榮vinh 。
此thử 譬thí 喻dụ 中trung 多đa 以dĩ 譬thí 喻dụ 明minh 義nghĩa 。 如như 後hậu 所sở 說thuyết 。 所sở 謂vị 。
如như 夢mộng 。 如như 影ảnh 。 如như 響hưởng 。 如như 佛Phật 所sở 化hóa 。 是thị 事sự 虛hư 誑cuống 。 如như 先tiên 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 義nghĩa 亦diệc 如như 是thị 。 但đãn 可khả 耳nhĩ 聞văn 。 虛hư 誑cuống 無vô 實thật 。 以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 應ưng 自tự 高cao 。
如như 。 法pháp 性tánh 。 法pháp 相tướng 。 實thật 際tế 等đẳng 句cú 。 無vô 有hữu 定định 義nghĩa 。
如như 幻huyễn 人nhân 無vô 五ngũ 眾chúng 乃nãi 至chí 諸chư 佛Phật 法pháp 。
如như 佛Phật 無vô 五ngũ 眾chúng 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 法pháp 。
如như 有hữu 為vi 法pháp 中trung 無vô 無vô 為vi 法pháp 。 如như 無vô 為vi 法Pháp 中trung 。 無vô 有hữu 為vi 法pháp 。 無vô 為vi 法pháp 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 等đẳng 。 諸chư 法pháp 中trung 無vô 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 相tương/tướng 。 亦diệc 無vô 異dị 相tướng 。
如như 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 無vô 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 人nhân 著trước 是thị 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 法pháp 。 即tức 是thị 結kết 使sử 。
如như 我ngã 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 。 淨tịnh 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。
問vấn 曰viết 。
我ngã 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 等đẳng 云vân 何hà 。
淨tịnh
答đáp 曰viết 。
種chủng 種chủng 求cầu 覓mịch 。 我ngã 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 名danh 我ngã 淨tịnh 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 無vô 淨tịnh 無vô 不bất 淨tịnh 。 譬thí 如như 洗tẩy 臭xú 死tử 狗cẩu 。 乃nãi 至chí 皮bì 毛mao 。 血huyết 肉nhục 。 骨cốt 髓tủy 都đô 盡tận 。 是thị 時thời 。 非phi 狗cẩu 非phi 猪trư 。 不bất 得đắc 言ngôn 淨tịnh 。 不bất 得đắc 言ngôn 不bất 淨tịnh 。 我ngã 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 無vô 我ngã 空không 智trí 慧tuệ 。 求cầu 我ngã 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 時thời 。 非phi 有hữu 我ngã 非phi 無vô 我ngã 。
如như 日nhật 出xuất 無vô 闇ám 。
劫kiếp 盡tận 時thời 無vô 一nhất 切thiết 物vật 。
如như 佛Phật 五ngũ 眾chúng 。 戒giới 中trung 破phá 戒giới 不bất 可khả 得đắc 。
如như 日nhật 月nguyệt 。 星tinh 宿tú 。 真chân 珠châu 等đẳng 。 諸chư 天thiên 。 鬼quỷ 神thần 。 龍long 王vương 光quang 。 於ư 佛Phật 光quang 中trung 則tắc 不bất 現hiện 。 從tùng 大đại 福phước 德đức 神thần 通thông 力lực 生sanh 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 句cú 義nghĩa 亦diệc 如như 是thị 。 入nhập 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 智trí 慧tuệ 光quang 中trung 則tắc 不bất 現hiện 。
因nhân 是thị 譬thí 喻dụ 。 教giáo 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 當đương 學học 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 取thủ 相tương/tướng 。 無vô 所sở 得đắc 故cố 。
【# 經Kinh 】#
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 云vân 何hà 一nhất 切thiết 法pháp 。 中trung 無vô 礙ngại 相tương/tướng 。 應ưng 學học 。 應ưng 知tri 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 善thiện 法Pháp 。 不bất 善thiện 法Pháp 。 記ký 法pháp 。 無vô 記ký 法pháp 。 世thế 間gian 法pháp 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 有hữu 漏lậu 法pháp 。 無vô 漏lậu 法pháp 。 有hữu 為vi 法pháp 。 無vô 為vi 法pháp 。 共cộng 法pháp 。 不bất 共cộng 法pháp 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 為vi 一nhất 切thiết 法pháp 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 礙ngại 相tương/tướng 中trung 應ưng 學học 。 應ưng 知tri 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 名danh 世thế 間gian 善thiện 法Pháp 。
佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
世thế 間gian 善thiện 法Pháp 者giả 。 孝hiếu 順thuận 父phụ 母mẫu 。 供cúng 養dường 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 敬kính 事sự 尊tôn 長trưởng 。 布bố 施thí 福phước 處xứ 。 持trì 戒giới 福phước 處xứ 。 修tu 定định 福phước 處xứ 。 勸khuyến 導đạo 福phước 事sự 。 方phương 便tiện 生sanh 福phước 德đức 。 世thế 間gian 十Thập 善Thiện 道Đạo 。
九cửu 相tương/tướng 。
脹trướng 相tương/tướng 。 血huyết 相tương/tướng 。 壞hoại 相tương/tướng 。 膿nùng 爛lạn 相tương/tướng 。 青thanh 相tương/tướng 。 噉đạm 相tương/tướng 。 散tán 相tương/tướng 。 骨cốt 相tương/tướng 。 燒thiêu 相tương/tướng 。
四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 念niệm 佛Phật 。 念niệm 法pháp 。 念niệm 僧Tăng 。 念niệm 戒giới 。 念niệm 捨xả 。 念niệm 天thiên 。 念niệm 善thiện 。 念niệm 安an 般ban 。 念niệm 身thân 。 念niệm 死tử 。
是thị 名danh 世thế 間gian 善thiện 法Pháp 。
何hà 等đẳng 不bất 善thiện 法Pháp 。
奪đoạt 他tha 命mạng 。 不bất 與dữ 取thủ 。 邪tà 婬dâm 。 妄vọng 語ngữ 。 兩lưỡng 舌thiệt 。 惡ác 口khẩu 。 非phi 時thời 語ngữ 。 貪tham 欲dục 。 惱não 害hại 。 邪tà 見kiến 。 是thị 十thập 不bất 善thiện 道đạo 等đẳng 。 是thị 名danh 不bất 善thiện 法pháp 。
何hà 等đẳng 記ký 法pháp 。
若nhược 善thiện 法Pháp 。 若nhược 不bất 善thiện 法Pháp 。 是thị 名danh 記ký 法pháp 。
何hà 等đẳng 無vô 記ký 法pháp 。
無vô 記ký 身thân 業nghiệp 。 口khẩu 業nghiệp 。 意ý 業nghiệp 。 無vô 記ký 四tứ 大đại 。 無vô 記ký 五ngũ 眾chúng 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 無vô 記ký 報báo 。 是thị 名danh 無vô 記ký 法pháp 。
何hà 等đẳng 名danh 世thế 間gian 法pháp 。
世thế 間gian 法pháp 者giả 。 五ngũ 眾chúng 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 十Thập 善Thiện 道Đạo 。 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 是thị 名danh 世thế 間gian 法pháp 。
何hà 等đẳng 名danh 出xuất 世thế 間gian 法pháp 。
四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 正chánh 懃cần 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 七thất 覺giác 分phần/phân 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。
空không 解giải 脫thoát 門môn 。 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。 無vô 作tác 解giải 脫thoát 門môn 。
三tam 無vô 漏lậu 根căn 。
未vị 知tri 欲dục 知tri 根căn 。 知tri 根căn 。 知tri 已dĩ 根căn 。
三tam 三tam 昧muội 。
有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。 無vô 覺giác 有hữu 觀quán 三tam 昧muội 。 無vô 覺giác 無vô 觀quán 三tam 昧muội 。
明minh 。 解giải 脫thoát 。 念niệm 。 慧tuệ 。 正chánh 憶ức 。
八bát 背bối/bội 捨xả 。 何hà 等đẳng 八bát 。 色sắc 觀quán 色sắc 。 是thị 初sơ 背bối/bội 捨xả 。 內nội 無vô 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 。 是thị 二nhị 背bối/bội 捨xả 。 淨tịnh 背bối/bội 捨xả 。 身thân 作tác 證chứng 。 是thị 三tam 背bối/bội 捨xả 。 過quá 一nhất 切thiết 色sắc 相tướng 故cố 。 滅diệt 有hữu 對đối 相tương/tướng 故cố 。 一nhất 切thiết 異dị 相tướng 不bất 念niệm 故cố 。 入nhập 無vô 邊biên 虛hư 空không 處xứ 。 是thị 四tứ 背bối/bội 捨xả 。 過quá 一nhất 切thiết 無vô 邊biên 虛hư 空không 處xứ 。 入nhập 一nhất 切thiết 無Vô 邊Biên 識Thức 處Xứ 。 是thị 五ngũ 背bối/bội 捨xả 。 過quá 一nhất 切thiết 無Vô 邊Biên 識Thức 處Xứ 。 入nhập 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 是thị 六lục 背bối/bội 捨xả 。 過quá 一nhất 切thiết 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 入nhập 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 是thị 七thất 背bối/bội 捨xả 。 過quá 一nhất 切thiết 非phi 有hữu 。 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 處xứ 。 入nhập 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 是thị 八bát 背bối/bội 捨xả 。
九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 何hà 等đẳng 九cửu 。 離ly 欲dục 離ly 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 。 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 入nhập 初sơ 禪thiền 。 滅diệt 諸chư 覺giác 觀quán 。 內nội 清thanh 淨tịnh 故cố 一nhất 心tâm 。 無vô 覺giác 無vô 觀quán 。 定định 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 入nhập 第đệ 二nhị 禪thiền 。 離ly 喜hỷ 故cố 。 行hành 捨xả 。 受thọ 身thân 樂nhạo/nhạc/lạc 。 聖thánh 人nhân 能năng 說thuyết 能năng 捨xả 。 念niệm 行hành 樂nhạo/nhạc/lạc 。 入nhập 第đệ 三tam 禪thiền 。 斷đoạn 苦khổ 樂lạc 故cố 。 先tiên 滅diệt 憂ưu 喜hỷ 故cố 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 捨xả 。 念niệm 淨tịnh 。 入nhập 第đệ 四tứ 禪thiền 。 過quá 一nhất 切thiết 色sắc 相tướng 故cố 。 滅diệt 有hữu 對đối 相tương/tướng 故cố 。 一nhất 切thiết 異dị 相tướng 不bất 念niệm 故cố 。 入nhập 無vô 邊biên 虛hư 空không 處xứ 。 過quá 一nhất 切thiết 無vô 邊biên 虛hư 空không 處xứ 。 入nhập 一nhất 切thiết 無Vô 邊Biên 識Thức 處Xứ 。 過quá 一nhất 切thiết 無Vô 邊Biên 識Thức 處Xứ 。 入nhập 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 過quá 一nhất 切thiết 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 入nhập 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 過quá 一nhất 切thiết 非phi 有hữu 。 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 處xứ 。 入nhập 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。
復phục 有hữu 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 內nội 空không 乃nãi 至chí 無vô 法pháp 有hữu 法pháp 空không 。 佛Phật 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 是thị 名danh 出xuất 世thế 間gian 法pháp 。
何hà 等đẳng 為vi 有hữu 漏lậu 法pháp 。
五ngũ 受thọ 眾chúng 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 六lục 種chủng 。 六lục 觸xúc 。 六lục 受thọ 。 四tứ 禪thiền 乃nãi 至chí 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 是thị 名danh 有hữu 漏lậu 法pháp 。
何hà 等đẳng 為vi 無vô 漏lậu 法pháp 。
四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 及cập 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 是thị 名danh 無vô 漏lậu 法pháp 。
何hà 等đẳng 為vi 有hữu 為vi 法pháp 。
若nhược 法pháp 生sanh 。 住trụ 。 滅diệt 。 欲dục 界giới 。 色sắc 界giới 。 無vô 色sắc 界giới 。 五ngũ 眾chúng 。 乃nãi 至chí 意ý 觸xúc 。 因nhân 緣duyên 生sanh 受thọ 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 及cập 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 是thị 名danh 有hữu 為vi 法pháp 。
何hà 等đẳng 為vì 無vô 為vi 法Pháp 。
不bất 生sanh 。 不bất 住trụ 。 不bất 滅diệt 。 若nhược 染nhiễm 盡tận 。 瞋sân 盡tận 。 癡si 盡tận 。 如như 。 不bất 異dị 。 法pháp 相tướng 。 法pháp 性tánh 。 法pháp 住trụ 。 實thật 際tế 。 是thị 名danh 無vô 為vi 法pháp 。
何hà 等đẳng 為vi 共cộng 法pháp 。
四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 如như 是thị 等đẳng 是thị 名danh 共cộng 法pháp 。
何hà 等đẳng 為vi 不bất 共cộng 法pháp 。
四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 是thị 名danh 不Bất 共Cộng 法Pháp 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 是thị 自tự 相tương/tướng 空không 法pháp 中trung 。 不bất 應ưng 著trước 。 不bất 動động 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 應ưng 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 二nhị 相tương/tướng 。 不bất 動động 故cố 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 義nghĩa 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
須Tu 菩Bồ 提Đề 何hà 以dĩ 故cố 先tiên 問vấn
世thế 間gian 善thiện 法Pháp
後hậu 問vấn 。
出xuất 世thế 間gian 法Pháp
答đáp 曰viết 。
先tiên 問vấn 麁thô 。 後hậu 當đương 問vấn 細tế 。 先tiên 知tri 世thế 間gian 相tương/tướng 。 後hậu 則tắc 能năng 知tri 出xuất 世thế 間gian 相tương/tướng 。
世thế 間gian 善thiện 法Pháp 者giả 。 知tri 有hữu 罪tội 。 有hữu 福phước 果quả 報báo 。 有hữu 今kim 世thế 。 後hậu 世thế 。 有hữu 世thế 間gian 。 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。 有hữu 佛Phật 等đẳng 諸chư 賢hiền 聖thánh 。 今kim 世thế 。 後hậu 世thế 。 及cập 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 證chứng 。 所sở 謂vị 。
孝hiếu 順thuận 父phụ 母mẫu 等đẳng 。 乃nãi 至chí 十thập 念niệm 。 如như 法Pháp 得đắc 物vật 。 供cúng 養dường 供cung 給cấp 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 。
沙Sa 門Môn
名danh 為vi 出xuất 家gia 求cầu 道Đạo 人nhân 。 婆Bà 羅La 門Môn 。 名danh 為vi 在tại 家gia 學học 問vấn 人nhân 。
是thị 二nhị 人nhân 於ư 世thế 間gian 。 難nan 為vi 能năng 為vi 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 故cố 。 應ưng 當đương 供cúng 養dường 。
尊tôn 長trưởng
者giả 。 叔thúc 伯bá 。 姊tỷ 兄huynh 等đẳng 。 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 。 是thị 一nhất 切thiết 修tu 家gia 法pháp 。
布bố 施thí 。 持trì 戒giới 。 修tu 定định 。 勸khuyến 導đạo 。 如như 初sơ 品phẩm 中trung 說thuyết 。
方phương 便tiện 生sanh 福phước 德đức 。 如như 懺sám 悔hối 。 隨tùy 喜hỷ 。 請thỉnh 佛Phật 久cửu 住trụ 不bất 涅Niết 槃Bàn 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 如như 雖tuy 行hành 空không 不bất 著trước 空không 。 還hoàn 修tu 行hành 諸chư 善thiện 。 如như 是thị 等đẳng 方phương 便tiện 。 生sanh 諸chư 福phước 德đức 。
十Thập 善Thiện 道Đạo 乃nãi 至chí 四tứ 無vô 色sắc 。 如như 先tiên 說thuyết 。
十thập 念niệm 中trung 。 八bát 事sự 如như 先tiên 說thuyết 。
善thiện 念niệm
者giả 。 思tư 惟duy 分phân 別biệt 。 善thiện 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 制chế 伏phục 其kỳ 心tâm 。
復phục 次thứ 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 真chân 善thiện 法Pháp 。 常thường 繫hệ 心tâm 念niệm 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 。
善thiện 念niệm
身thân 念niệm
即tức 是thị 身thân 念niệm 處xứ 。
與dữ 善thiện 法Pháp 相tương 違vi 。 是thị 名danh 。
不bất 善thiện 法Pháp
無vô 記ký 法pháp
者giả 。 所sở 謂vị 威uy 儀nghi 心tâm 。 工công 巧xảo 心tâm 。 變biến 化hóa 心tâm 。 及cập 是thị 起khởi 身thân 業nghiệp 。 口khẩu 業nghiệp 。 除trừ 善thiện 。 不bất 善thiện 五ngũ 眾chúng 。 餘dư 五ngũ 眾chúng 及cập 虛hư 空không 。 非phi 數số 緣duyên 滅diệt 等đẳng 。
世thế 間gian 法pháp 者giả 。 五ngũ 眾chúng 或hoặc 善thiện 。 或hoặc 不bất 善thiện 。 或hoặc 無vô 記ký 。
十thập 二nhị 入nhập 。
八bát 無vô 記ký 。 四tứ 三tam 種chủng 。
十thập 八bát 界giới 。
八bát 無vô 記ký 。 十thập 三tam 種chủng 。
十Thập 善Thiện 道Đạo 。 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 是thị 善thiện 法Pháp 。 凡phàm 夫phu 人nhân 能năng 得đắc 。 能năng 成thành 就tựu 故cố 。 又hựu 自tự 不bất 能năng 出xuất 世thế 間gian 故cố 。 名danh 為vi 。
世thế 間gian 法pháp
出xuất 世thế 間gian 法Pháp
者giả 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。 三tam 三tam 昧muội 。 如như 先tiên 說thuyết 。
明minh
解giải 脫thoát
明minh
者giả 。 三Tam 明Minh 。
解giải 脫thoát
者giả 。 有hữu 為vi 解giải 脫thoát 。 無vô 為vi 解giải 脫thoát 。
念niệm
者giả 。 十thập 念niệm 。
慧tuệ
者giả 。 十thập 一nhất 智trí 慧tuệ 。
正chánh 憶ức
者giả 。 隨tùy 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 觀quán 。 如như 隨tùy 身thân 法pháp 觀quán 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 之chi 本bổn 。
復phục 次thứ 。
八bát 背bối/bội 捨xả
九cửu 次thứ 第đệ 定định
十thập 八bát 空không
十Thập 力Lực
四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy
十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp
如như 先tiên 義nghĩa 中trung 廣quảng 說thuyết 。
是thị
四tứ 念niệm 處xứ
等đẳng 。 一nhất 心tâm 為vi 道đạo 故cố 。 又hựu 。
八bát 背bối/bội 捨xả
九cửu 次thứ 第đệ 定định
等đẳng 。 凡phàm 夫phu 人nhân 所sở 不bất 得đắc 。 名danh 為vi 出xuất 世thế 間gian 。
念niệm
慧tuệ
正chánh 憶ức
雖tuy 有hữu 二nhị 種chủng 。
世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 。 此thử 中trung 說thuyết 出xuất 世thế 間gian 。
有hữu 漏lậu 法pháp
者giả 。 五ngũ 眾chúng 等đẳng 。 四tứ 禪thiền 。 四tứ 無vô 量lượng 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。
無vô 漏lậu 法pháp
者giả 。 非phi 世thế 間gian 。 是thị 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。
有hữu 為vi 法pháp
略lược 說thuyết 三tam 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 生sanh 。 住trụ 。 滅diệt 。 三tam 界giới 繫hệ 。 乃nãi 至chí 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 雖tuy 為vi 無vô 漏lậu 法pháp 。 以dĩ 作tác 法pháp 故cố 。 是thị 為vi 有hữu 為vi 法pháp 。
與dữ 有hữu 為vi 相tương 違vi 。 是thị 為vi 。
無vô 為vi 法pháp
復phục 次thứ 。 滅diệt 三tam 毒độc 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 五ngũ 眾chúng 等đẳng 不phủ 。 次thứ 第đệ 相tương 續tục 。 如như 。 法pháp 相tướng 。 法pháp 性tánh 。 法pháp 住trụ 。 實thật 際tế 等đẳng 。 是thị 名danh 。
無vô 為vi 法pháp
問vấn 曰viết 。
色sắc 如như 。 色sắc 不bất 離ly 如như 。 如như 不bất 離ly 色sắc 。 色sắc 是thị 有hữu 為vi 。 云vân 何hà 是thị 無vô 為vi 。
答đáp 曰viết 。
色sắc 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 凡phàm 夫phu 肉nhục 眼nhãn 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 色sắc 。 二nhị 者giả 。 聖thánh 人nhân 心tâm 所sở 知tri 色sắc 實thật 相tướng 如như 涅Niết 槃Bàn 。
凡phàm 夫phu 人nhân 所sở 知tri 色sắc 。 名danh 為vi 色sắc 。 是thị 色sắc 入nhập 如như 中trung 。 更cánh 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。
如như 有hữu 為vi 雖tuy 是thị 五ngũ 眾chúng 。 而nhi 有hữu 種chủng 種chủng 名danh 字tự 。 所sở 謂vị 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 因nhân 緣duyên 等đẳng 。
無vô 為vi 法pháp 雖tuy 有hữu 三tam 種chủng 。 亦diệc 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 名danh 字tự 。 所sở 謂vị 如như 。 法pháp 相tướng 。 法pháp 住trụ 。 實thật 際tế 等đẳng 。
共cộng 法pháp
者giả 。 凡phàm 夫phu 。 聖thánh 人nhân 生sanh 處xứ 。 入nhập 定định 處xứ 共cộng 故cố 。 名danh 為vi 。
共cộng 法pháp
不bất 共cộng 法pháp
者giả 。 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。
菩Bồ 薩Tát 分phân 別biệt 。 知tri 此thử 諸chư 法pháp 各các 各các 相tương/tướng 。 是thị 法pháp 皆giai 從tùng 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。 故cố 無vô 性tánh 。 無vô 性tánh 。 故cố 自tự 性tánh 空không 。
菩Bồ 薩Tát 住trụ 是thị 。 無vô 障chướng 礙ngại 法pháp 中trung 不bất 動động 。 以dĩ 不bất 二nhị 入nhập 法Pháp 門môn 。 入nhập 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 動động 故cố 。
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 四tứ