大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 39
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 往Vãng 生Sanh 品Phẩm 第đệ 四tứ 之chi 中trung (# 卷quyển 三tam 十thập 九cửu )#

聖thánh 者giả 龍long 樹thụ 造tạo

後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

【# 經kinh 】# 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 得đắc 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 遊du 戲hí 其kỳ 中trung 入nhập 初sơ 禪thiền 。 從tùng 初sơ 禪thiền 起khởi 。 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 從tùng 滅diệt 盡tận 定định 起khởi 乃nãi 至chí 入nhập 四tứ 禪thiền 。 從tùng 四tứ 禪thiền 起khởi 。 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 從tùng 滅diệt 盡tận 定định 起khởi 入nhập 虛hư 空không 處xứ 。 從tùng 虛hư 空không 處xứ 起khởi 。 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 從tùng 滅diệt 盡tận 定định 起khởi 乃nãi 至chí 入nhập 。 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 從tùng 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 起khởi 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 如như 是thị 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 入nhập 超siêu 越việt 定định 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

若nhược 凡phàm 夫phu 人nhân 。 不bất 能năng 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 初sơ 禪thiền 起khởi 。 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。

答đáp 曰viết 。

《# 阿a 毘tỳ 曇đàm 鞞bệ 婆bà 沙sa 》# 中trung 小Tiểu 乘Thừa 如như 是thị 說thuyết 。 非phi 佛Phật 三tam 藏tạng 說thuyết 。

又hựu 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 聖thánh 人nhân 尚thượng 不bất 及cập 。 何hà 況huống 當đương 是thị 凡phàm 夫phu 。 譬thí 如như 六lục 牙nha 白bạch 象tượng 。 雖tuy 被bị 毒độc 箭tiễn 。 猶do 憐lân 愍mẫn 怨oán 賊tặc 。 如như 是thị 慈từ 悲bi 心tâm 。 阿A 羅La 漢Hán 所sở 無vô 。 畜súc 生sanh 中trung 猶do 尚thượng 如như 是thị 。 何hà 況huống 作tác 人nhân 身thân 。 離ly 欲dục 入nhập 禪thiền 而nhi 不phủ 。 得đắc 滅diệt 盡tận 定định 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 得đắc 滅diệt 盡tận 定định 。 可khả 爾nhĩ 。 超siêu 越việt 定định 法pháp 不bất 能năng 過quá 二nhị 。 若nhược 言ngôn 。

從tùng 初sơ 禪thiền 起khởi 。 乃nãi 至chí 入nhập 滅diệt 盡tận 定định

無vô 有hữu 是thị 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

餘dư 人nhân 雖tuy 有hữu 定định 法pháp 。 力lực 少thiểu 故cố 。 不bất 能năng 遠viễn 超siêu 。 菩Bồ 薩Tát 無vô 量lượng 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 力lực 。 深thâm 入nhập 禪thiền 定định 。 心tâm 亦diệc 不bất 著trước 。 故cố 能năng 遠viễn 超siêu 。 譬thí 如như 人nhân 中trung 力lực 士sĩ 。 趠# 不bất 過quá 三tam 四tứ 丈trượng 。 若nhược 天thiên 中trung 力lực 士sĩ 。 無vô 復phục 限hạn 數số 。

小Tiểu 乘Thừa 法pháp 中trung 。 超siêu 一nhất 者giả 是thị 定định 法pháp 。 菩Bồ 薩Tát 禪thiền 定định 力lực 大đại 。 心tâm 無vô 所sở 著trước 。 故cố 遠viễn 近cận 隨tùy 意ý 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 。 超siêu 越việt 者giả 是thị 大đại 。 次thứ 第đệ 定định 不bất 應ưng 為vi 大đại 。

答đáp 曰viết 。

二nhị 俱câu 為vi 大đại 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 從tùng 初sơ 禪thiền 起khởi 至chí 二nhị 禪thiền 。 更cánh 無vô 餘dư 心tâm 。 一nhất 念niệm 得đắc 入nhập 。 乃nãi 至chí 滅diệt 盡tận 定định 皆giai 爾nhĩ 。 超siêu 越việt 者giả 。 從tùng 初sơ 禪thiền 起khởi 。 入nhập 第đệ 三tam 禪thiền 。 亦diệc 不bất 令linh 餘dư 心tâm 雜tạp 。 乃nãi 至chí 滅diệt 盡tận 定định 。 逆nghịch 順thuận 皆giai 爾nhĩ 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

超siêu 越việt 定định 勝thắng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 但đãn 無vô 餘dư 心tâm 雜tạp 而nhi 能năng 超siêu 越việt 故cố 。 譬thí 如như 槃bàn 馬mã 迴hồi 轉chuyển 隨tùy 意ý 。

【# 經kinh 】# 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 修tu 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 不bất 取thủ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 為vì 度độ 眾chúng 生sanh 故cố 。 起khởi 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。 以dĩ 是thị 八bát 道đạo 。 令linh 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 乃nãi 至chí 辟Bích 支Chi 佛Phật 道đạo 。

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

一nhất 切thiết 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 果Quả 及cập 智trí 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 在tại 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 地địa 中trung 住trụ 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 而nhi 但đãn 說thuyết 得đắc 四tứ 念niệm 處xứ 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 說thuyết 。 若nhược 不bất 說thuyết 。 當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 於ư 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 或hoặc 行hành 。 或hoặc 不bất 行hành 。

不bất 證chứng 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 者giả 。 有hữu 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 深thâm 入nhập 方phương 便tiện 力lực 等đẳng 。 如như 先tiên 說thuyết 。

問vấn 曰viết 。

自tự 不bất 得đắc 諸chư 道Đạo 果Quả 。 云vân 何hà 能năng 以dĩ 化hóa 人nhân 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 所sở 謂vị 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 果Quả 及cập 智trí 。 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 忍Nhẫn 。 但đãn 不bất 受thọ 諸chư 道Đạo 果Quả 名danh 字tự 。 果quả 及cập 智trí 皆giai 入nhập 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 中trung 。

復phục 次thứ 。 唯duy 不bất 取thủ 證chứng 。 餘dư 者giả 皆giai 行hành 。

得đắc 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 故cố 。 名danh 為vi 。

阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 淨tịnh 兜Đâu 率Suất 天thiên 道đạo 。 當đương 知tri 是thị 賢Hiền 劫Kiếp 中trung 菩Bồ 薩Tát 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 有hữu 各các 各các 道đạo 。 各các 各các 行hành 。 各các 各các 願nguyện 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 修tu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 生sanh 兜Đâu 率Suất 天Thiên 上thượng 。 入nhập 千thiên 菩Bồ 薩Tát 會hội 中trung 。 次thứ 第đệ 作tác 佛Phật 。 如như 是thị 相tương 當đương 知tri 是thị 賢Hiền 劫Kiếp 中trung 菩Bồ 薩Tát 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 修tu 四tứ 禪thiền 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 未vị 證chứng 四Tứ 諦Đế 。 當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

是thị 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 生sanh 兜Đâu 率Suất 天Thiên 。 云vân 何hà 說thuyết 得đắc 四tứ 禪thiền 等đẳng 。

答đáp 曰viết 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 生sanh 。 兜Đâu 率Suất 天Thiên 上thượng 。 離ly 欲dục 得đắc 四tứ 禪thiền 等đẳng 。

復phục 次thứ 。 是thị 補bổ 處xứ 菩Bồ 薩Tát 。 離ly 欲dục 來lai 久cửu 。 具cụ 足túc 佛Phật 法Pháp 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 隨tùy 補bổ 處xứ 法pháp 。 生sanh 兜Đâu 率Suất 天Thiên 。

未vị 證chứng 四Tứ 諦Đế

者giả 。 故cố 留lưu 不bất 證chứng 。 若nhược 取thủ 證chứng 者giả 。 成thành 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 欲dục 成thành 佛Phật 故cố 不bất 證chứng 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 修tu 行hành 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 種chúng 善thiện 根căn 。 求cầu 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 鈍độn 根căn 雜tạp 行hành 故cố 。 久cửu 乃nãi 得đắc 之chi 。 以dĩ 深thâm 種chúng 善thiện 根căn 。 故cố 必tất 得đắc 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 常thường 懃cần 精tinh 進tấn 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 不bất 說thuyết 無vô 益ích 之chi 事sự 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 先tiên 有hữu 惡ác 口khẩu 故cố 。 發phát 菩Bồ 薩Tát 心tâm 願nguyện 言ngôn 。

我ngã 永vĩnh 離ly 口khẩu 四tứ 過quá 。 行hành 是thị 道đạo 。

復phục 次thứ 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 知tri 是thị 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 諸chư 法pháp 。 無vô 有hữu 定định 相tướng 。 不bất 可khả 著trước 。 不bất 可khả 說thuyết 相tướng 故cố 。 如như 是thị 知tri 能năng 利lợi 益ích 者giả 。 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。 若nhược 不bất 能năng 利lợi 益ích 。 雖tuy 種chủng 種chủng 好hảo/hiếu 語ngữ 。 非phi 是thị 佛Phật 法Pháp 。 譬thí 如như 種chủng 種chủng 好hảo/hiếu 藥dược 。 不bất 能năng 破phá 病bệnh 。 不bất 名danh 為vi 藥dược 。 趣thú 得đắc 土thổ/độ 泥nê 等đẳng 能năng 差sai 病bệnh 者giả 。 是thị 名danh 為vi 藥dược 。

以dĩ 是thị 故cố 。 恐khủng 其kỳ 謬mậu 錯thác 故cố 。 不bất 說thuyết 無vô 益ích 之chi 事sự 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 常thường 懃cần 精tinh 進tấn 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 從tùng 一nhất 佛Phật 國quốc 。 至chí 一nhất 佛Phật 國quốc 。 斷đoạn 眾chúng 生sanh 三tam 惡ác 道đạo 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 住trụ 六lục 神thần 通thông 。 到đáo 十thập 方phương 世thế 界giới 。 遮già 上thượng 。 中trung 。 下hạ 三tam 種chủng 不bất 善thiện 道đạo 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 檀đàn 為vi 首thủ 。 安an 樂lạc 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。

須tu 飲ẩm 食thực 與dữ 飲ẩm 食thực 。 衣y 服phục 。 臥ngọa 具cụ 。 瓔anh 珞lạc 。 花hoa 香hương 。 房phòng 舍xá 。 燈đăng 燭chúc 。 隨tùy 其kỳ 所sở 須tu 。 皆giai 給cấp 與dữ 之chi 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 離ly 苦khổ 。 二nhị 者giả 。 能năng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。

復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 憐lân 愍mẫn 三tam 惡ác 道đạo 眾chúng 生sanh 。 二nhị 者giả 。 憐lân 愍mẫn 人nhân 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 與dữ 眾chúng 生sanh 樂lạc 。 憐lân 愍mẫn 人nhân 故cố 。 隨tùy 所sở 須tu 皆giai 與dữ 之chi 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 變biến 身thân 如như 佛Phật 。 為vi 地địa 獄ngục 中trung 。 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 為vi 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 中trung 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 何hà 以dĩ 故cố 變biến 作tác 佛Phật 身thân 。 似tự 不bất 尊tôn 重trọng 佛Phật 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 眾chúng 生sanh 見kiến 佛Phật 。 身thân 得đắc 度độ 者giả 。 或hoặc 有hữu 見kiến 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 等đẳng 。 餘dư 身thân 得đắc 度độ 者giả 。 以dĩ 是thị 故cố 變biến 身thân 作tác 佛Phật 。

復phục 次thứ 。 世thế 間gian 稱xưng 佛Phật 名danh 字tự 是thị 大đại 悲bi 。 是thị 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 以dĩ 佛Phật 身thân 。 入nhập 地địa 獄ngục 者giả 。 則tắc 閻diêm 羅la 王vương 諸chư 鬼quỷ 神thần 不bất 遮già 礙ngại 。

是thị 我ngã 所sở 尊tôn 者giả 師sư 。 云vân 何hà 可khả 遮già 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 地địa 獄ngục 中trung 火hỏa 燒thiêu 。 常thường 有hữu 苦khổ 痛thống 。 心tâm 常thường 散tán 亂loạn 。 不bất 得đắc 受thọ 法pháp 。 云vân 何hà 可khả 化hóa 。

答đáp 曰viết 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 不bất 可khả 思tư 議nghị 神thần 通thông 力lực 。 破phá 鑊hoạch 滅diệt 火hỏa 。 禁cấm 制chế 獄ngục 卒tốt 。 放phóng 光quang 照chiếu 之chi 。 眾chúng 生sanh 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 乃nãi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 聞văn 則tắc 受thọ 持trì 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 。 地địa 獄ngục 眾chúng 生sanh 。 有hữu 得đắc 道Đạo 者giả 不phủ 。

答đáp 曰viết 。

雖tuy 不bất 得đắc 道Đạo 。 種chủng 得đắc 道Đạo 善thiện 根căn 因nhân 緣duyên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 重trọng 罪tội 故cố 。 不bất 應ưng 得đắc 道Đạo 。

畜súc 生sanh 道đạo 中trung 當đương 分phân 別biệt 。

或hoặc 得đắc 者giả 。 或hoặc 不bất 得đắc 者giả 。 如như 阿A 那Na 婆Bà 達Đạt 多Đa 龍Long 王Vương 。 沙Sa 竭Kiệt 龍Long 王Vương 。 等đẳng 得đắc 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。

鬼quỷ 神thần 道đạo 中trung 。 如như 夜dạ 叉xoa 。 密Mật 迹Tích 金Kim 剛Cang 。 鬼quỷ 子tử 母mẫu 等đẳng 。 有hữu 得đắc 見kiến 道đạo 。 是thị 大đại 菩Bồ 薩Tát 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 變biến 身thân 如như 佛Phật 。 遍biến 至chí 十thập 方phương 。 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 及cập 淨tịnh 佛Phật 世thế 界giới 。 聞văn 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 觀quán 採thải 十thập 方phương 淨tịnh 妙diệu 國quốc 土độ 相tương/tướng 而nhi 已dĩ 。 自tự 起khởi 殊thù 勝thắng 世thế 界giới 。 其kỳ 中trung 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 皆giai 是thị 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 遍biến 為vi 六lục 道đạo 說thuyết 法Pháp 。 以dĩ 佛Phật 身thân 為vi 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 若nhược 眾chúng 生sanh 聞văn 。 弟đệ 子tử 教giáo 者giả 。 不bất 能năng 信tín 受thọ 。 若nhược 聞văn 佛Phật 獨độc 尊tôn 自tự 在tại 者giả 說thuyết 法Pháp 。 信tín 受thọ 其kỳ 語ngữ 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 二nhị 事sự 因nhân 緣duyên 故cố 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 莊trang 嚴nghiêm 世thế 界giới 。

聞văn 莊trang 嚴nghiêm 世thế 界giới 法pháp 。 到đáo 十thập 方phương 佛Phật 國quốc 。 取thủ 清thanh 淨tịnh 世thế 界giới 相tương/tướng 。

行hành 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 轉chuyển 復phục 殊thù 勝thắng 。 光quang 明minh 亦diệc 多đa 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 國quốc 土độ 中trung 。 皆giai 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 菩Bồ 薩Tát 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 先tiên 已dĩ 說thuyết

兜Đâu 率Suất 天Thiên 上thượng 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 菩Bồ 薩Tát

今kim 云vân 何hà 說thuyết 。

他tha 方phương 世thế 界giới 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。

答đáp 曰viết 。

兜Đâu 率Suất 天Thiên 上thượng 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 者giả 。 是thị 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 常thường 法pháp 。 餘dư 處xứ 不bất 定định 。 所sở 謂vị 第đệ 一nhất 清thanh 淨tịnh 者giả 。 轉chuyển 身thân 成thành 佛Phật 故cố 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 成thành 就tựu 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 諸chư 根căn 淨tịnh 利lợi 。 諸chư 根căn 淨tịnh 利lợi 故cố 。 眾chúng 人nhân 愛ái 敬kính 。 以dĩ 愛ái 敬kính 故cố 。 漸tiệm 以dĩ 三tam 乘thừa 法Pháp 。 而nhi 度độ 脫thoát 之chi 。 如như 是thị 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 應ưng 學học 身thân 清thanh 淨tịnh 。 口khẩu 清thanh 淨tịnh 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 欲dục 令linh 。 眾chúng 生sanh 眼nhãn 見kiến 其kỳ 身thân 得đắc 度độ 故cố 。 以dĩ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 莊trang 嚴nghiêm 身thân 。

諸chư 根căn 淨tịnh 利lợi

者giả 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 明minh 利lợi 。 出xuất 過quá 餘dư 人nhân 。 信tín 。 慧tuệ 根căn 諸chư 心tâm 數số 根căn 等đẳng 。 利lợi 淨tịnh 第đệ 一nhất 。 見kiến 者giả 歎thán 其kỳ 希hy 有hữu 。

我ngã 無vô 此thử 事sự 。

愛ái 敬kính 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 信tín 受thọ 其kỳ 語ngữ 。 世thế 世thế 具cụ 足túc 道Đạo 法Pháp 。 以dĩ 三tam 乘thừa 道đạo 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。

是thị 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 。 皆giai 從tùng 身thân 。 口khẩu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 清thanh 淨tịnh 得đắc 。 以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 說thuyết 。

菩Bồ 薩Tát 應ưng 當đương 淨tịnh 身thân 。 口khẩu 業nghiệp 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 時thời 得đắc 諸chư 根căn 淨tịnh 。 以dĩ 是thị 淨tịnh 根căn 而nhi 不bất 自tự 高cao 。 亦diệc 不bất 下hạ 他tha 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 常thường 深thâm 淨tịnh 行hạnh 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 得đắc 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 淨tịnh 利lợi 。 人nhân 皆giai 愛ái 敬kính 。 慧tuệ 等đẳng 諸chư 心tâm 數số 法pháp 根căn 。 淨tịnh 利lợi 無vô 比tỉ 。 為vì 度độ 眾chúng 生sanh 故cố 。 世thế 間gian 常thường 法pháp 。 若nhược 得đắc 殊thù 異dị 。 心tâm 則tắc 自tự 高cao 。 輕khinh 諸chư 餘dư 人nhân 。 作tác 是thị 念niệm 。

汝nhữ 無vô 此thử 事sự 。 我ngã 獨độc 有hữu 此thử 。

以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 還hoàn 失thất 佛Phật 道Đạo 。

如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。

菩Bồ 薩Tát 輕khinh 餘dư 菩Bồ 薩Tát 。 念niệm 念niệm 一nhất 劫kiếp 。 遠viễn 於ư 佛Phật 道Đạo 。 經kinh 爾nhĩ 所sở 劫kiếp 更cánh 修tu 佛Phật 道Đạo 。

以dĩ 是thị 故cố 。

而nhi 不bất 自tự 高cao 。 亦diệc 不bất 下hạ 他tha 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 住trụ 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 地địa 。 終chung 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 已dĩ 來lai 。 性tánh 畏úy 惡ác 道đạo 。 所sở 作tác 功công 德đức 。 願nguyện 不bất 墜trụy 墮đọa 。

乃nãi 至chí 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 地địa

者giả 。 以dĩ 未vị 到đáo 中trung 間gian 。 畏úy 墮đọa 惡ác 道đạo 故cố 作tác 願nguyện 。 菩Bồ 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 。

若nhược 我ngã 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 者giả 。 自tự 不bất 能năng 度độ 。 何hà 能năng 度độ 人nhân 。 又hựu 受thọ 三tam 惡ác 道đạo 苦khổ 惱não 時thời 。 以dĩ 瞋sân 惱não 故cố 。 結kết 使sử 增tăng 長trưởng 。 還hoàn 起khởi 惡ác 業nghiệp 。 復phục 受thọ 苦khổ 報báo 。 如như 是thị 無vô 窮cùng 。 何hà 時thời 當đương 得đắc 。 修tu 行hành 佛Phật 道Đạo 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 持trì 戒giới 果quả 報báo 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 者giả 。 何hà 以dĩ 復phục 說thuyết 布bố 施thí 。

答đáp 曰viết 。

持trì 戒giới 是thị 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 根căn 本bổn 。 布bố 施thí 亦diệc 能năng 不bất 墮đọa 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 持trì 戒giới 。 雖tuy 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 中trung 。 生sanh 人nhân 中trung 貧bần 窮cùng 。 不bất 能năng 自tự 利lợi 。 又hựu 不bất 益ích 人nhân 。 以dĩ 是thị 故cố 行hành 布bố 施thí 。

餘dư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 各các 有hữu 其kỳ 事sự 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 乃nãi 至chí 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 地địa 。 常thường 不bất 捨xả 十Thập 善Thiện 行hành 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

佛Phật 說thuyết 持trì 戒giới 故cố 。 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 。 布bố 施thí 隨tùy 逐trục 。 今kim 不bất 知tri 云vân 何hà 。 行hành 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 地địa 。 是thị 故cố 復phục 說thuyết 。

常thường 行hành 十Thập 善Thiện

復phục 次thứ 。 先tiên 菩Bồ 薩Tát 持trì 戒giới 不bất 牢lao 固cố 。 布bố 施thí 隨tùy 助trợ 。 今kim 說thuyết 但đãn 持trì 戒giới 牢lao 固cố 。 不bất 捨xả 十Thập 善Thiện 。 不bất 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 安an 立lập 眾chúng 生sanh 。 於ư 十Thập 善Thiện 道Đạo 。 亦diệc 以dĩ 財tài 物vật 。 布bố 施thí 眾chúng 生sanh 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

是thị 檀đàn 。 尸Thi 波Ba 羅La 蜜Mật 因nhân 緣duyên 故cố 。 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。

行hành 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 信tín 受thọ 十Thập 善Thiện 。

行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 以dĩ 財tài 寶bảo 給cấp 施thí 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 不bất 可khả 盡tận 。

問vấn 曰viết 。

一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 行hành 是thị 二nhị 波Ba 羅La 蜜Mật 。 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 不phủ 。

答đáp 曰viết 。

不bất 必tất 然nhiên 也dã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 如như 此thử 品phẩm 中trung 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 種chủng 種chủng 法Pháp 入nhập 佛Phật 道Đạo 。

有hữu 菩Bồ 薩Tát 聞văn 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 儀nghi 法pháp 。 在tại 此thử 處xứ 能năng 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 故cố 作tác 是thị 願nguyện 。 或hoặc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 種chủng 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 因nhân 緣duyên 。 雖tuy 不bất 作tác 願nguyện 。 亦diệc 得đắc 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 報báo 。

自tự 行hành 二nhị 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 亦diệc 教giáo 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 行hành 十Thập 善Thiện 道Đạo 。 亦diệc 自tự 行hành 布bố 施thí 。

聞văn 者giả 生sanh 疑nghi 。

為vi 一nhất 世thế 作tác 。 為vi 世thế 世thế 作tác 。

以dĩ 是thị 故cố 。

【# 經Kinh 】#

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 量lượng 千thiên 萬vạn 世thế 。 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 值trị 遇ngộ 無vô 量lượng 。 百bách 千thiên 諸chư 佛Phật 。 供cúng 養dường 恭cung 敬kính 。 尊tôn 重trọng 讚tán 歎thán 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 知tri 。 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 大đại 益ích 眾chúng 生sanh 者giả 。 便tiện 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 若nhược 自tự 知tri 餘dư 身thân 益ích 大đại 。 亦diệc 作tác 餘dư 身thân 。

復phục 次thứ 。 欲dục 以dĩ 世thế 間gian 法pháp 大đại 供cúng 養dường 佛Phật 故cố 。 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 常thường 為vì 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 法pháp 照chiếu 明minh 。 亦diệc 以dĩ 自tự 照chiếu 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 終chung 不bất 離ly 照chiếu 明minh 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 已dĩ 得đắc 尊tôn 重trọng 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 身thân 。 口khẩu 。 意ý 不bất 淨tịnh 。 不bất 令linh 妄vọng 起khởi 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

上thượng 菩Bồ 薩Tát 行hành 檀đàn 。 尸Thi 波Ba 羅La 蜜Mật 。 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 但đãn 分phân 別biệt 諸chư 經kinh 。 讀đọc 誦tụng 。 憶ức 念niệm 。 思tư 惟duy 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 以dĩ 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 以dĩ 是thị 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 自tự 利lợi 益ích 。 亦diệc 能năng 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 如như 人nhân 闇ám 道đạo 中trung 然nhiên 燈đăng 。 亦diệc 能năng 自tự 益ích 。 亦diệc 能năng 益ích 人nhân 。

終chung 不bất 離ly

者giả 。 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 終chung 不bất 離ly 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

復phục 次thứ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 清thanh 淨tịnh 法Pháp 施thí 。 不bất 求cầu 名danh 利lợi 。 供cúng 養dường 恭cung 敬kính 。 不bất 貪tham 弟đệ 子tử 。 不bất 恃thị 智trí 慧tuệ 。 亦diệc 不bất 自tự 高cao 。 輕khinh 於ư 餘dư 人nhân 。 亦diệc 不bất 譏cơ 刺thứ 。 但đãn 念niệm 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 慈từ 心tâm 念niệm 眾chúng 生sanh 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 學học 佛Phật 道Đạo 。

說thuyết 法Pháp 無vô 所sở 依y 止chỉ 。 適thích 無vô 所sở 著trước 。 但đãn 為vì 眾chúng 生sanh 。 令linh 知tri 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 如như 是thị 清thanh 淨tịnh 說thuyết 法Pháp 。 世thế 世thế 不bất 失thất 。 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

已dĩ 得đắc 尊tôn 重trọng

者giả 。 上thượng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 能năng 如như 是thị 者giả 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 皆giai 為vi 尊tôn 重trọng 。

身thân 。 口khẩu 。 意ý 不bất 淨tịnh 。 不bất 令linh 妄vọng 起khởi 。

者giả 。 能năng 以dĩ 清thanh 淨tịnh 法Pháp 施thí 者giả 。 不bất 應ưng 雜tạp 起khởi 身thân 。 口khẩu 。 意ý 惡ác 業nghiệp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 起khởi 身thân 。 口khẩu 。 意ý 惡ác 者giả 。 聞văn 者giả 或hoặc 不bất 信tín 受thọ 。 若nhược 意ý 業nghiệp 不bất 淨tịnh 。 智trí 慧tuệ 不bất 明minh 。 智trí 慧tuệ 不bất 明minh 不bất 能năng 。 善thiện 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。

復phục 次thứ 。 不bất 但đãn 此thử 一nhất 菩Bồ 薩Tát 。 上thượng 來lai 菩Bồ 薩Tát 能năng 。 行hành 此thử 法Pháp 者giả 。 皆giai 名danh 尊tôn 重trọng 佛Phật 教giáo 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 欲dục 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 皆giai 不bất 應ưng 雜tạp 罪tội 行hành 。 一nhất 切thiết 惡ác 罪tội 業nghiệp 。 不bất 令linh 妄vọng 起khởi 。 雜tạp 行hành 者giả 。 於ư 行hành 道Đạo 則tắc 難nạn/nan 。 不bất 能năng 疾tật 成thành 佛Phật 道Đạo 。 罪tội 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 壞hoại 諸chư 福phước 德đức 故cố 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 身thân 業nghiệp 不bất 淨tịnh 。 口khẩu 業nghiệp 不bất 淨tịnh 。 意ý 業nghiệp 不bất 淨tịnh 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 智trí 慧tuệ 第đệ 一nhất 。 何hà 以dĩ 故cố 不bất 識thức 身thân 。 口khẩu 。 意ý 惡ác 業nghiệp 。

答đáp 曰viết 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 於ư 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 則tắc 知tri 。 菩Bồ 薩Tát 事sự 異dị 故cố 不bất 知tri 。 如như 說thuyết 若nhược 菩Bồ 薩Tát 生sanh 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 心tâm 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 破phá 戒giới 。 以dĩ 是thị 故cố 舍Xá 利Lợi 弗Phất 疑nghi 。 不bất 知tri 何hà 者giả 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 罪tội 。 非phi 罪tội 。

復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 知tri 身thân 三tam 不bất 善thiện 道đạo 。 口khẩu 四tứ 不bất 善thiện 道đạo 。 意ý 三tam 不bất 善thiện 道đạo 。 是thị 為vi 身thân 。 口khẩu 。 意ý 罪tội 。 此thử 中trung 佛Phật 答đáp 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 取thủ 身thân 。 口khẩu 。 意ý 相tương/tướng 。 是thị 則tắc 為vi 菩Bồ 薩Tát 身thân 。 口khẩu 。 意ý 罪tội 。

如như 是thị 等đẳng 因nhân 緣duyên 故cố 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 問vấn 。

【# 經Kinh 】#

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 。

是thị 身thân 。 是thị 口khẩu 。 是thị 意ý 。

如như 是thị 取thủ 相tương/tướng 作tác 緣duyên 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 身thân 。 口khẩu 。 意ý 罪tội 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 不bất 得đắc 身thân 。 不bất 得đắc 口khẩu 。 不bất 得đắc 意ý 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 若nhược 得đắc 身thân 。 得đắc 口khẩu 。 得đắc 意ý 。 用dụng 是thị 得đắc 身thân 。 口khẩu 。 意ý 故cố 。 能năng 生sanh 慳san 心tâm 。 犯phạm 戒giới 心tâm 。 瞋sân 心tâm 。 懈giải 怠đãi 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。 癡si 心tâm 。 當đương 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 不bất 能năng 除trừ 身thân 。 口khẩu 。 意ý 麁thô 業nghiệp 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

佛Phật 示thị 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

法pháp 空không 中trung 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 見kiến 是thị 三tam 業nghiệp 。 是thị 為vi 無vô 罪tội 。 若nhược 見kiến 是thị 三tam 業nghiệp 。 是thị 為vi 罪tội 。

聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 。 十thập 不bất 善thiện 道đạo 。 是thị 為vi 罪tội 業nghiệp 。 摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 。 見kiến 有hữu 身thân 。 口khẩu 。 意ý 所sở 作tác 是thị 為vi 罪tội 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 有hữu 作tác 。 有hữu 見kiến 。 作tác 者giả 。 見kiến 者giả 皆giai 是thị 虛hư 誑cuống 故cố 。

麁thô 人nhân 則tắc 麁thô 罪tội 。 細tế 人nhân 則tắc 細tế 罪tội 。

如như 離ly 欲dục 界giới 欲dục 時thời 。 五ngũ 欲dục 。 五ngũ 蓋cái 為vi 惡ác 罪tội 。 初sơ 禪thiền 攝nhiếp 善thiện 覺giác 觀quán 。 為vi 無vô 罪tội 。 離ly 初sơ 禪thiền 入nhập 二nhị 禪thiền 時thời 。 覺giác 觀quán 為vi 罪tội 。 二nhị 禪thiền 所sở 攝nhiếp 善thiện 憙hí 。 為vi 無vô 罪tội 。 乃nãi 至chí 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 亦diệc 如như 是thị 。

入nhập 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。 一nhất 切thiết 諸chư 觀quán 。 諸chư 見kiến 。 諸chư 法pháp 皆giai 名danh 為vi 罪tội 。

小Tiểu 乘Thừa 人nhân 畏úy 三tam 惡ác 道đạo 故cố 。 以dĩ 十thập 不bất 善thiện 業nghiệp 為vi 罪tội 。 大Đại 乘Thừa 人nhân 以dĩ 一nhất 切thiết 能năng 生sanh 著trước 心tâm 取thủ 相tương/tướng 法pháp 。 與dữ 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 相tương 違vi 者giả 名danh 為vi 罪tội 。

以dĩ 是thị 事sự 異dị 。 故cố 名danh 為vi 大Đại 乘Thừa 。 若nhược 見kiến 有hữu 是thị 三tam 業nghiệp 。 雖tuy 不bất 起khởi 惡ác 。 亦diệc 不bất 名danh 牢lao 固cố 。 不bất 見kiến 是thị 身thân 。 口khẩu 。 意ý 是thị 三tam 業nghiệp 根căn 本bổn 。 是thị 為vi 牢lao 固cố 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 空không 故cố 。 不bất 見kiến 是thị 三tam 事sự 。 用dụng 是thị 三tam 事sự 。 起khởi 慳san 貪tham 相tương/tướng 。 犯phạm 戒giới 相tương/tướng 。 瞋sân 恚khuể 相tương/tướng 。 懈giải 怠đãi 相tương/tướng 。 散tán 亂loạn 相tương/tướng 。 愚ngu 癡si 相tương/tướng 。 因nhân 無vô 故cố 果quả 亦diệc 無vô 。 如như 無vô 樹thụ 則tắc 無vô 蔭ấm 。 若nhược 能năng 如như 是thị 觀quán 者giả 。 則tắc 能năng 除trừ 身thân 。 口khẩu 。 意ý 麁thô 業nghiệp 。

問vấn 曰viết 。

先tiên 說thuyết 罪tội 業nghiệp 。 今kim 何hà 以dĩ 故cố 言ngôn 。

麁thô 業nghiệp

答đáp 曰viết 。

麁thô 業nghiệp 。 罪tội 業nghiệp 無vô 異dị 。 罪tội 即tức 是thị 麁thô 。 不bất 名danh 為vi 細tế 。

復phục 次thứ 。 聲Thanh 聞Văn 人nhân 以dĩ 身thân 。 口khẩu 不bất 善thiện 業nghiệp 名danh 為vi 麁thô 。 意ý 不bất 善thiện 業nghiệp 名danh 為vi 細tế 。 瞋sân 恚khuể 。 邪tà 見kiến 等đẳng 諸chư 結kết 使sử 名danh 為vi 麁thô 罪tội 。 愛ái 。 慢mạn 等đẳng 結kết 使sử 名danh 為vi 細tế 罪tội 。 三tam 惡ác 覺giác 。 所sở 謂vị 欲dục 覺giác 。 瞋sân 覺giác 。 惱não 覺giác 名danh 為vi 麁thô 。 親thân 里lý 覺giác 。 國quốc 土độ 覺giác 。 不bất 死tử 覺giác 名danh 為vi 細tế 。 但đãn 善thiện 覺giác 名danh 為vi 微vi 細tế 。 於ư 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 中trung 盡tận 皆giai 為vi 麁thô 。 以dĩ 是thị 故cố 。 此thử 說thuyết 麁thô 罪tội 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 云vân 何hà 除trừ 身thân 。 口khẩu 。 意ý 麁thô 業nghiệp 。

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 不bất 得đắc 身thân 。 不bất 得đắc 口khẩu 。 不bất 得đắc 意ý 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 能năng 除trừ 身thân 。 口khẩu 。 意ý 麁thô 業nghiệp 。

復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 從tùng 初sơ 發phát 意ý 。 行hành 十Thập 善Thiện 道Đạo 。 不bất 生sanh 聲Thanh 聞Văn 心tâm 。 不bất 生sanh 辟Bích 支Chi 佛Phật 心tâm 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 能năng 除trừ 身thân 。 口khẩu 。 意ý 麁thô 業nghiệp 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

何hà 等đẳng 身thân 。 口khẩu 。 意ý 細tế 業nghiệp 。 與dữ 相tương 違vi 者giả 為vi 麁thô 。

答đáp 曰viết 。

如như 前tiền 所sở 說thuyết 者giả 是thị 。

復phục 次thứ 。 凡phàm 夫phu 人nhân 業nghiệp 。 於ư 聲Thanh 聞Văn 業nghiệp 為vi 麁thô 。

聲Thanh 聞Văn 業nghiệp 於ư 大Đại 乘Thừa 為vi 麁thô 。

復phục 次thứ 。 垢cấu 業nghiệp 為vi 麁thô 。 非phi 垢cấu 業nghiệp 為vi 細tế 。 能năng 生sanh 苦khổ 受thọ 因nhân 緣duyên 業nghiệp 為vi 麁thô 。 不bất 生sanh 苦khổ 受thọ 因nhân 緣duyên 業nghiệp 為vi 細tế 。 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 業nghiệp 為vi 麁thô 。 無vô 覺giác 無vô 觀quán 業nghiệp 為vi 細tế 。

復phục 次thứ 。 見kiến 我ngã 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 為vi 麁thô 。 若nhược 不bất 見kiến 我ngã 乃nãi 至chí 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 。 但đãn 見kiến 三tam 業nghiệp 處xứ 。 五ngũ 眾chúng 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 為vi 細tế 。

復phục 次thứ 。 有hữu 所sở 見kiến 者giả 名danh 為vi 麁thô 。 無vô 所sở 見kiến 者giả 名danh 為vi 細tế 。

以dĩ 是thị 故cố

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 得đắc 身thân 。 口khẩu 。 意ý 。 是thị 時thời 則tắc 除trừ 三tam 麁thô 業nghiệp 。

復phục 次thứ 。 初sơ 發phát 意ý 住trụ 。 畢tất 竟cánh 空không 中trung 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 常thường 行hành 十Thập 善Thiện 道đạo 。 不bất 起khởi 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 心tâm 。 以dĩ 不bất 取thủ 相tương/tướng 心tâm 。 一nhất 切thiết 諸chư 善thiện 根căn 。 皆giai 迴hồi 向hướng 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 除trừ 身thân 。 口khẩu 。 意ý 麁thô 業nghiệp 罪tội 。 名danh 為vi 清Thanh 淨Tịnh 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 淨tịnh 佛Phật 道Đạo 時thời 。 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 除trừ 身thân 。 口khẩu 。 意ý 麁thô 業nghiệp 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 佛Phật 道Đạo 。

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

佛Phật 道Đạo 者giả 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 不bất 得đắc 身thân 。 不bất 得đắc 口khẩu 。 不bất 得đắc 意ý 。 不bất 得đắc 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 不bất 得đắc 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 得đắc 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 不bất 得đắc 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 得đắc 佛Phật 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 佛Phật 道Đạo 。 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 依y 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 總tổng 相tương/tướng 淨tịnh 佛Phật 道Đạo 。

問vấn 曰viết 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 從tùng 佛Phật 聞văn 除trừ 三tam 惡ác 。 三tam 麁thô 即tức 是thị 淨tịnh 佛Phật 道Đạo 。 今kim 何hà 以dĩ 更cánh 問vấn 。

答đáp 曰viết 。

先tiên 說thuyết 三tam 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 。 今kim 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 。 先tiên 略lược 說thuyết 。 今kim 說thuyết 別biệt 相tướng 。 先tiên 但đãn 不bất 得đắc 三tam 業nghiệp 。 今kim 不bất 得đắc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 諸chư 賢hiền 聖thánh 菩Bồ 薩Tát 及cập 佛Phật 。 是thị 名danh 淨tịnh 佛Phật 道Đạo 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

不bất 得đắc 身thân 乃nãi 至chí 不bất 得đắc 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật

是thị 名danh 法pháp 空không 。

不bất 得đắc 聲Thanh 聞Văn 乃nãi 至chí 佛Phật

是thị 名danh 眾chúng 生sanh 空không 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 是thị 二nhị 空không 中trung 。 漸tiệm 得đắc 一nhất 切thiết 不bất 可khả 得đắc 空không 。 不bất 可khả 得đắc 空không 。 即tức 是thị 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 是thị 。

不bất 可khả 得đắc 空không

義nghĩa 。 如như 先tiên 。

十thập 八bát 空không

中trung 說thuyết 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 無vô 能năng 壞hoại 者giả 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 無vô 能năng 壞hoại 者giả 。

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 不bất 念niệm 有hữu 色sắc 。 乃nãi 至chí 識thức 。 不bất 念niệm 有hữu 眼nhãn 。 乃nãi 至chí 意ý 。 不bất 念niệm 有hữu 色sắc 。 乃nãi 至chí 法pháp 。 不bất 念niệm 有hữu 眼nhãn 界giới 。 乃nãi 至chí 法Pháp 界Giới 。 不bất 念niệm 有hữu 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分phần/phân 。 不bất 念niệm 有hữu 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 念niệm 有hữu 十Thập 力Lực 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 不bất 念niệm 有hữu 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 。 乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 不bất 念niệm 有hữu 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 如như 是thị 行hành 。 增tăng 益ích 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 無vô 能năng 壞hoại 者giả 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

佛Phật 為vi 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 次thứ 為vi 說thuyết 有hữu 菩Bồ 薩Tát 發phát 心tâm 。 時thời 無vô 有hữu 能năng 壞hoại 者giả 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 驚kinh 喜hỷ 恭cung 。 敬kính 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 故cố 問vấn 。

菩Bồ 薩Tát 結kết 使sử 未vị 斷đoạn 。 未vị 於ư 實thật 相tướng 法pháp 作tác 證chứng 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。

佛Phật 答đáp 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 不bất 念niệm 有hữu 色sắc 。 乃nãi 至chí 不bất 念niệm 有hữu 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 得đắc 是thị 法pháp 空không 故cố 。 亦diệc 得đắc 眾chúng 生sanh 空không 。 若nhược 是thị 法pháp 空không 。 觀quán 空không 者giả 亦diệc 空không 。 住trụ 是thị 無vô 礙ngại 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 無vô 有hữu 能năng 壞hoại 者giả 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 具cụ 足túc 智trí 慧tuệ 。 以dĩ 是thị 智trí 慧tuệ 。 常thường 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 。 不bất 生sanh 弊tệ 惡ác 人nhân 中trung 。 不bất 作tác 貧bần 窮cùng 人nhân 。 所sở 受thọ 身thân 體thể 。 不bất 為vi 人nhân 。 天thiên 。 阿a 修tu 羅la 所sở 憎tăng 惡ác 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

此thử 菩Bồ 薩Tát 先tiên 世thế 來lai 愛ái 樂nhạo 智trí 慧tuệ 。 學học 一nhất 切thiết 經kinh 書thư 。 觀quán 察sát 思tư 惟duy 。 聽thính 採thải 諸chư 法pháp 。 自tự 以dĩ 智trí 力lực 推thôi 求cầu 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 實thật 相tướng 。 得đắc 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 實thật 相tướng 故cố 。 為vi 諸chư 佛Phật 深thâm 心tâm 愛ái 念niệm 。 是thị 無vô 量lượng 智trí 慧tuệ 。 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 故cố 。 身thân 。 心tâm 具cụ 足túc 。 常thường 受thọ 富phú 樂lạc 。 無vô 諸chư 不bất 可khả 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 何hà 等đẳng 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 智trí 慧tuệ 。

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 用dụng 是thị 智trí 慧tuệ 。 成thành 就tựu 見kiến 十thập 方phương 如như 恆Hằng 河Hà 。 沙sa 等đẳng 諸chư 佛Phật 。 聽thính 法Pháp 。 見kiến 僧Tăng 。 亦diệc 見kiến 嚴nghiêm 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 以dĩ 是thị 智trí 慧tuệ 。 不bất 作tác 佛Phật 想tưởng 。 不bất 作tác 菩Bồ 薩Tát 想tưởng 。 不bất 作tác 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 想tưởng 。 不bất 作tác 我ngã 想tưởng 。 不bất 作tác 佛Phật 國quốc 想tưởng 。 用dụng 是thị 智trí 慧tuệ 行hành 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 得đắc 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 得đắc 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 行hành 四tứ 念niệm 處xứ 亦diệc 不bất 得đắc 四tứ 念niệm 處xứ 。 乃nãi 至chí 行hành 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法pháp 。 亦diệc 不bất 得đắc 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 智trí 慧tuệ 。 用dụng 是thị 智trí 慧tuệ 。 能năng 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 法pháp 。 亦diệc 不bất 得đắc 一nhất 切thiết 法pháp 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

是thị 中trung 佛Phật 說thuyết 二nhị 種chủng 智trí 慧tuệ 。

一nhất 者giả 。 分phân 別biệt 破phá 壞hoại 諸chư 法pháp 而nhi 不bất 取thủ 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 。 不bất 著trước 心tâm 。 不bất 取thủ 相tương 見kiến 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 聽thính 法Pháp 。

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 而nhi 不bất 得đắc 檀đàn 。

答đáp 曰viết 。

不bất 得đắc 檀đàn 中trung 若nhược 一nhất 若nhược 異dị 。 若nhược 實thật 若nhược 空không 。 是thị 檀đàn 從tùng 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 生sanh 。 於ư 是thị 檀đàn 中trung 令linh 眾chúng 生sanh 得đắc 富phú 樂lạc 。 及cập 勸khuyến 助trợ 佛Phật 道Đạo 。 以dĩ 是thị 故cố 。 行hành 檀đàn 亦diệc 不bất 得đắc 檀đàn 。

不bất 得đắc

義nghĩa 。 如như 上thượng 說thuyết 。 乃nãi 至chí 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 名danh 。

菩Bồ 薩Tát 智trí 慧tuệ 。 能năng 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 。 法pháp 而nhi 不bất 得đắc 諸chư 法pháp 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 時thời 。 淨tịnh 於ư 五ngũ 眼nhãn 。

肉nhục 眼nhãn 。 天thiên 眼nhãn 。 慧tuệ 眼nhãn 。 法Pháp 眼nhãn 。 佛Phật 眼nhãn 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 肉nhục 眼nhãn 淨tịnh 。

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

有hữu 菩Bồ 薩Tát 肉nhục 眼nhãn 見kiến 百bách 由do 旬tuần 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 肉nhục 眼nhãn 見kiến 。 二nhị 百bách 由do 旬tuần 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 肉nhục 眼nhãn 見kiến 。 一nhất 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 肉nhục 眼nhãn 見kiến 二nhị 天thiên 下hạ 。 三tam 天thiên 下hạ 。 四tứ 天thiên 下hạ 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 肉nhục 眼nhãn 見kiến 。 小tiểu 千thiên 世thế 界giới 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 肉nhục 眼nhãn 見kiến 。 中trung 千thiên 世thế 界giới 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 肉nhục 眼nhãn 見kiến 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 肉nhục 眼nhãn 淨tịnh 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

佛Phật 何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 生sanh 五ngũ 眼nhãn 。 而nhi 說thuyết 淨tịnh 五ngũ 眼nhãn 。

答đáp 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 先tiên 有hữu 肉nhục 眼nhãn 。 亦diệc 有hữu 四tứ 眼nhãn 分phần/phân 。 以dĩ 諸chư 罪tội 結kết 使sử 覆phú 故cố 不bất 清thanh 淨tịnh 。 如như 鏡kính 性tánh 有hữu 照chiếu 明minh 。 垢cấu 故cố 不bất 見kiến 。 若nhược 除trừ 垢cấu 。 則tắc 照chiếu 明minh 如như 本bổn 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 滅diệt 諸chư 垢cấu 法pháp 故cố 。 眼nhãn 得đắc 清thanh 淨tịnh 。

肉nhục 眼nhãn 。 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 清thanh 淨tịnh 。 天thiên 眼nhãn 。 禪thiền 定định 及cập 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 清thanh 淨tịnh 。 餘dư 三tam 眼nhãn 。 修tu 無vô 量lượng 智trí 慧tuệ 。 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 故cố 清thanh 淨tịnh 。

最tối 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 肉nhục 眼nhãn 最tối 勝thắng 。 見kiến 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 中trung 。 百bách 億ức 須Tu 彌Di 山Sơn 。 諸chư 山sơn 鐵thiết 圍vi 。 山sơn 阜phụ 。 樹thụ 木mộc 等đẳng 。 是thị 事sự 障chướng 礙ngại 。 云vân 何hà 得đắc 遍biến 見kiến 。 若nhược 能năng 得đắc 見kiến 。 何hà 用dụng 天thiên 眼nhãn 。 若nhược 不bất 能năng 見kiến 。 此thử 中trung 云vân 何hà 說thuyết 。

見kiến 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới

答đáp 曰viết 。

不bất 以dĩ 障chướng 礙ngại 故cố 見kiến 。 若nhược 無vô 障chướng 礙ngại 。 得đắc 見kiến 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。 如như 觀quán 掌chưởng 無vô 異dị 。

復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 天thiên 眼nhãn 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 從tùng 禪thiền 定định 力lực 得đắc 。 二nhị 者giả 。 先tiên 世thế 行hành 業nghiệp 果quả 報báo 得đắc 。 業nghiệp 報báo 生sanh 天thiên 眼nhãn 。 常thường 在tại 肉nhục 眼nhãn 中trung 。 以dĩ 是thị 故cố 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。 所sở 有hữu 之chi 物vật 。 不bất 能năng 為vi 礙ngại 。 因nhân 天thiên 眼nhãn 開khai 障chướng 。 肉nhục 眼nhãn 得đắc 見kiến 。 是thị 故cố 肉nhục 眼nhãn 得đắc 名danh 果quả 報báo 生sanh 天thiên 眼nhãn 。 常thường 現hiện 在tại 前tiền 。 不bất 待đãi 攝nhiếp 心tâm 。

問vấn 曰viết 。

佛Phật 為vi 世Thế 尊Tôn 。 力lực 皆giai 周chu 遍biến 。 何hà 以dĩ 但đãn 見kiến 一nhất 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 不bất 能năng 見kiến 多đa 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 肉nhục 眼nhãn 能năng 。 過quá 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

復phục 有hữu 所sở 見kiến 者giả 。 何hà 用dụng 天thiên 眼nhãn 。 以dĩ 肉nhục 眼nhãn 不bất 能năng 及cập 故cố 。 修tu 學học 天thiên 眼nhãn 。

復phục 次thứ 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 劫kiếp 初sơ 一nhất 時thời 生sanh 。 劫kiếp 盡tận 一nhất 時thời 滅diệt 。 世thế 界giới 之chi 外ngoại 。 無vô 央ương 數số 由do 旬tuần 。 皆giai 是thị 虛hư 空không 。 空không 中trung 常thường 有hữu 風phong 。 肉nhục 眼nhãn 與dữ 風phong 相tương 違vi 。 以dĩ 相tương 違vi 故cố 。 不bất 能năng 得đắc 過quá 。 見kiến 異dị 世thế 界giới 。

或hoặc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 境cảnh 上thượng 。 計kế 其kỳ 道đạo 數số 。 亦diệc 應ưng 見kiến 他tha 方phương 近cận 世thế 界giới 。

問vấn 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 及cập 佛Phật 。 何hà 以dĩ 不bất 集tập 無vô 量lượng 清thanh 淨tịnh 福phước 德đức 。 令linh 肉nhục 眼nhãn 遠viễn 有hữu 所sở 見kiến 。

答đáp 曰viết 。

是thị 肉nhục 眼nhãn 因nhân 緣duyên 。 虛hư 誑cuống 不bất 淨tịnh 。 天thiên 眼nhãn 因nhân 緣duyên 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 無vô 天thiên 眼nhãn 。 當đương 修tu 肉nhục 眼nhãn 。 強cường/cưỡng 令linh 遠viễn 見kiến 。

復phục 次thứ 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 極cực 遠viễn 見kiến 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。 佛Phật 法Pháp 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 經Kinh 法Pháp 甚thậm 多đa 。 或hoặc 能năng 遠viễn 見kiến 。 但đãn 此thử 中trung 不bất 說thuyết 。 小tiểu 遠viễn 見kiến 佛Phật 道đạo 菩Bồ 薩Tát 。 見kiến 二nhị 千thiên 中trung 世thế 界giới 。 不bất 能năng 種chủng 清thanh 淨tịnh 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 小tiểu 。 復phục 不bất 如như 者giả 。 見kiến 小tiểu 千thiên 世thế 界giới 。 復phục 不bất 如như 者giả 。 見kiến 四tứ 天thiên 下hạ 。 一nhất 須Tu 彌Di 山Sơn 。 一nhất 日nhật 月nguyệt 處xứ 。 又hựu 見kiến 三tam 天thiên 下hạ 。 二nhị 天thiên 下hạ 。 一nhất 天thiên 下hạ 。 千thiên 由do 旬tuần 。 乃nãi 至chí 百bách 由do 旬tuần 。 是thị 名danh 最tối 小tiểu 肉nhục 眼nhãn 淨tịnh 。

問vấn 曰viết 。

何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 九cửu 十thập 。 八bát 十thập 等đẳng 由do 旬tuần 以dĩ 為vi 小tiểu 。

答đáp 曰viết 。

轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 所sở 見kiến 。 過quá 於ư 餘dư 人nhân 。 又hựu 人nhân 先tiên 世thế 然nhiên 燈đăng 等đẳng 因nhân 緣duyên 故cố 。 得đắc 堅kiên 固cố 眼nhãn 根căn 。 能năng 遠viễn 有hữu 所sở 見kiến 。 雖tuy 遠viễn 。 終chung 不bất 能năng 見kiến 百bách 由do 旬tuần 。 以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 小tiểu 者giả 見kiến 百bách 由do 旬tuần 。

問vấn 曰viết 。

日nhật 月nguyệt 在tại 上thượng 。 去khứ 地địa 四tứ 萬vạn 。 二nhị 千thiên 由do 旬tuần 。 人nhân 皆giai 能năng 見kiến 。 何hà 以dĩ 不bất 能năng 。 見kiến 百bách 由do 旬tuần 。 見kiến 百bách 由do 旬tuần 何hà 足túc 稱xưng 。

答đáp 曰viết 。

日nhật 月nguyệt 雖tuy 遠viễn 。 自tự 有hữu 光quang 明minh 。 還hoàn 照chiếu 其kỳ 形hình 。 人nhân 得đắc 見kiến 之chi 。 餘dư 色sắc 不bất 然nhiên 。 又hựu 日nhật 月nguyệt 遠viễn 故cố 。 雖tuy 見kiến 而nhi 顛điên 倒đảo 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 日nhật 月nguyệt 方phương 圓viên 。 五ngũ 百bách 由do 旬tuần 。 而nhi 今kim 所sở 見kiến 。 不bất 過quá 如như 扇thiên/phiến 。 大đại 而nhi 見kiến 小tiểu 。 顛điên 倒đảo 非phi 實thật 。 菩Bồ 薩Tát 肉nhục 眼nhãn 則tắc 不bất 然nhiên 。

問vấn 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 既ký 得đắc 肉nhục 眼nhãn 。 能năng 見kiến 何hà 事sự 。

答đáp 曰viết 。

見kiến 可khả 見kiến 色sắc 。

色sắc

義nghĩa 。

色sắc 眾chúng

中trung 廣quảng 說thuyết 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 天thiên 眼nhãn 淨tịnh 。

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 一nhất 切thiết 四Tứ 天Thiên 王Vương 天thiên 所sở 見kiến 。 見kiến 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 夜dạ 摩ma 天thiên 。 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 。 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 所sở 見kiến 。 見kiến 梵Phạm 天Thiên 王Vương 所sở 見kiến 。 乃nãi 至chí 阿A 迦Ca 尼Ni 吒Tra 天Thiên 所sở 見kiến 。 菩Bồ 薩Tát 天thiên 眼nhãn 所sở 見kiến 者giả 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 。 乃nãi 至chí 阿A 迦Ca 尼Ni 吒Tra 天Thiên 。 所sở 不bất 知tri 。 不bất 見kiến 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 十thập 方phương 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 諸chư 佛Phật 。 世thế 界giới 中trung 眾chúng 生sanh 。 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 天thiên 眼nhãn 淨tịnh 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 天thiên 眼nhãn 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 果quả 報báo 得đắc 。 二nhị 者giả 。 修tu 禪thiền 得đắc 。 果quả 報báo 得đắc 者giả 。 常thường 與dữ 肉nhục 眼nhãn 合hợp 用dụng 。 唯duy 夜dạ 闇ám 天thiên 眼nhãn 獨độc 用dụng 。

諸chư 人nhân 得đắc 果quả 報báo 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 四tứ 天thiên 下hạ 。 欲dục 界giới 諸chư 天thiên 。 見kiến 下hạ 不bất 見kiến 上thượng 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 得đắc 。 果quả 報báo 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

禪thiền 定định 離ly 欲dục 。 天thiên 眼nhãn 所sở 見kiến 。 如như 先tiên 。

十Thập 力Lực 天thiên 眼nhãn 明minh

中trung 說thuyết 。

菩Bồ 薩Tát 用dụng 是thị 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 十thập 方phương 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。 中trung 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。 善thiện 惡ác 好hảo 醜xú 。 及cập 善thiện 惡ác 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 無vô 所sở 障chướng 礙ngại 。 一nhất 切thiết 皆giai 見kiến 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 。 乃nãi 至chí 阿A 迦Ca 尼Ni 吒Tra 天Thiên 所sở 見kiến 。 又hựu 能năng 過quá 之chi 。 是thị 諸chư 天thiên 不bất 能năng 知tri 菩Bồ 薩Tát 。 天thiên 眼nhãn 所sở 見kiến 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 出xuất 三tam 界giới 。 得đắc 法Pháp 性tánh 生sanh 身thân 。 得đắc 菩Bồ 薩Tát 十Thập 力Lực 故cố 。 如như 是thị 等đẳng 因nhân 緣duyên 。 菩Bồ 薩Tát 天thiên 眼nhãn 淨tịnh 。 餘dư 菩Bồ 薩Tát 天thiên 眼nhãn 論luận 議nghị 。 如như 。

讚tán 菩Bồ 薩Tát 五ngũ 神thần 通thông

中trung 說thuyết 。

【# 經Kinh 】#

舍Xá 利Lợi 弗Phất 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 慧tuệ 眼nhãn 淨tịnh 。

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

慧Tuệ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 作tác 是thị 念niệm 。

有hữu 法pháp 若nhược 有hữu 為vi 。 若nhược 無vô 為vi 。 若nhược 世thế 間gian 。 若nhược 出xuất 世thế 間gian 。 若nhược 有hữu 漏lậu 。 若nhược 無vô 漏lậu 。 是thị 慧Tuệ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 法pháp 不bất 見kiến 。 無vô 法pháp 不bất 聞văn 。 無vô 法pháp 不bất 知tri 。 無vô 法pháp 不bất 識thức 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 慧tuệ 眼nhãn 淨tịnh 。

【# 論luận 】#

釋thích 曰viết 。

肉nhục 眼nhãn 不bất 能năng 見kiến 障chướng 外ngoại 事sự 。 又hựu 不bất 能năng 遠viễn 見kiến 。 是thị 故cố 求cầu 天thiên 眼nhãn 。 天thiên 眼nhãn 雖tuy 復phục 能năng 見kiến 。 亦diệc 是thị 虛hư 誑cuống 見kiến 一nhất 。 異dị 相tướng 。 取thủ 男nam 。 女nữ 相tương/tướng 。 取thủ 樹thụ 。 木mộc 等đẳng 諸chư 物vật 相tương/tướng 。 見kiến 眾chúng 物vật 和hòa 合hợp 虛hư 誑cuống 法pháp 。 以dĩ 是thị 故cố 求cầu 慧tuệ 眼nhãn 。 慧tuệ 眼nhãn 中trung 無vô 如như 是thị 過quá 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 何hà 等đẳng 是thị 慧tuệ 眼nhãn 相tương/tướng 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

八Bát 聖Thánh 道Đạo 中trung 。 正chánh 見kiến 是thị 慧tuệ 眼nhãn 相tương/tướng 。 能năng 見kiến 五ngũ 受thọ 眾chúng 實thật 相tướng 。 破phá 諸chư 顛điên 倒đảo 故cố 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

能năng 緣duyên 涅Niết 槃Bàn 慧tuệ 。 名danh 為vi 慧tuệ 眼nhãn 。 所sở 緣duyên 不bất 可khả 破phá 壞hoại 故cố 。 是thị 智trí 慧tuệ 非phi 虛hư 妄vọng 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

三tam 解giải 脫thoát 門môn 相tương 應ứng 慧tuệ 。 是thị 名danh 慧tuệ 眼nhãn 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 慧tuệ 能năng 開khai 涅Niết 槃Bàn 門môn 故cố 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

智trí 慧tuệ 現hiện 前tiền 。 能năng 觀quán 實thật 際tế 。 了liễu 了liễu 深thâm 入nhập 。 通thông 達đạt 悉tất 知tri 。 是thị 名danh 慧tuệ 眼nhãn 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

能năng 通thông 達đạt 法pháp 性tánh 。 直trực 過quá 無vô 礙ngại 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

定định 心tâm 知tri 諸chư 法pháp 相tướng 如như 。 是thị 名danh 慧tuệ 眼nhãn 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

法pháp 空không 是thị 名danh 慧tuệ 眼nhãn 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

不bất 可khả 得đắc 空không 中trung 。 亦diệc 無vô 法pháp 空không 。 是thị 名danh 慧tuệ 眼nhãn 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

十thập 八bát 空không 皆giai 是thị 慧tuệ 眼nhãn 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

癡si 。 慧tuệ 非phi 一nhất 。 非phi 異dị 。 世thế 間gian 法pháp 不bất 異dị 出xuất 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 不bất 異dị 世thế 間gian 。 世thế 間gian 法pháp 即tức 是thị 出xuất 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 即tức 是thị 世thế 間gian 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 異dị 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 諸chư 觀quán 滅diệt 。 諸chư 心tâm 行hành 轉chuyển 還hoàn 無vô 所sở 去khứ 。 滅diệt 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 。 世thế 間gian 法pháp 相tướng 如như 涅Niết 槃Bàn 不bất 異dị 。 如như 是thị 智trí 慧tuệ 。 是thị 名danh 慧tuệ 眼nhãn 。

復phục 次thứ 。 此thử 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 。

慧Tuệ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 不bất 念niệm 。

有hữu 為vi 。 若nhược 無vô 為vi 。 若nhược 世thế 間gian 。 若nhược 出xuất 世thế 間gian 。 若nhược 有hữu 漏lậu 。 若nhược 無vô 漏lậu 等đẳng 。 是thị 名danh 慧tuệ 眼nhãn 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 見kiến 有hữu 為vi 。 世thế 間gian 。 有hữu 漏lậu 。 即tức 墮đọa 有hữu 見kiến 中trung 。 若nhược 見kiến 無vô 為vi 。 出xuất 世thế 間gian 。 無vô 漏lậu 。 即tức 墮đọa 無vô 見kiến 中trung 。 是thị 有hữu 。 無vô 二nhị 見kiến 捨xả 。 以dĩ 不bất 戲hí 論luận 慧tuệ 。 行hành 於ư 中Trung 道Đạo 。 是thị 名danh 慧tuệ 眼nhãn 。

得đắc 是thị 慧tuệ 眼nhãn 。 無vô 法pháp 不bất 見kiến 。 無vô 法pháp 不bất 聞văn 。 無vô 法pháp 不bất 知tri 。 無vô 法pháp 不bất 識thức 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 得đắc 是thị 慧tuệ 眼nhãn 。 破phá 邪tà 曲khúc 諸chư 法pháp 。 無vô 明minh 諸chư 法pháp 。 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 各các 皆giai 如như 是thị 。

問vấn 曰viết 。

阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 亦diệc 得đắc 慧tuệ 眼nhãn 。 何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 。

無vô 法pháp 不bất 見kiến 。 無vô 法pháp 不bất 聞văn 。 無vô 法pháp 不bất 知tri 。 無vô 法pháp 不bất 識thức 。

答đáp 曰viết 。

慧tuệ 眼nhãn 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 總tổng 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 。 別biệt 相tướng 。 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 見kiến 諸chư 法pháp 總tổng 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 等đẳng 。 佛Phật 以dĩ 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 慧tuệ 觀quán 諸chư 法pháp 。

聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 雖tuy 有hữu 慧tuệ 眼nhãn 。 有hữu 量lượng 有hữu 限hạn 。

復phục 次thứ 。 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 慧tuệ 眼nhãn 。 雖tuy 見kiến 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 因nhân 緣duyên 少thiểu 故cố 。 慧tuệ 眼nhãn 亦diệc 少thiểu 。 不bất 能năng 遍biến 照chiếu 法pháp 性tánh 。 譬thí 如như 燈đăng 油du 炷chú 雖tuy 淨tịnh 。 小tiểu 故cố 不bất 能năng 廣quảng 照chiếu 。

諸chư 佛Phật 慧tuệ 眼nhãn 。 照chiếu 諸chư 法pháp 實thật 性tánh 。 盡tận 其kỳ 邊biên 底để 。 以dĩ 是thị 故cố 無vô 法pháp 不bất 見kiến 。 無vô 法pháp 不bất 聞văn 。 無vô 法pháp 不bất 知tri 。 無vô 法pháp 不bất 識thức 。 譬thí 如như 劫kiếp 盡tận 。 火hỏa 燒thiêu 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。 明minh 無vô 不bất 照chiếu 。

復phục 次thứ 。 若nhược 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 慧tuệ 眼nhãn 無vô 法pháp 不bất 知tri 者giả 。 與dữ 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 有hữu 何hà 等đẳng 異dị 。 菩Bồ 薩Tát 世thế 世thế 集tập 福phước 德đức 。 智trí 慧tuệ 苦khổ 行hạnh 。 何hà 所sở 施thí 用dụng 。

問vấn 曰viết 。

佛Phật 用dụng 佛Phật 眼nhãn 。 無vô 法pháp 不bất 知tri 。 非phi 是thị 慧tuệ 眼nhãn 。 今kim 云vân 何hà 言ngôn 。

慧tuệ 眼nhãn 無vô 法pháp 不bất 知tri

答đáp 曰viết 。

慧tuệ 眼nhãn 。 成thành 佛Phật 時thời 變biến 名danh 佛Phật 眼nhãn 。 無vô 明minh 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 及cập 習tập 滅diệt 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 皆giai 悉tất 明minh 了liễu 。 如như 。

佛Phật 眼nhãn

中trung 說thuyết 。

無vô 法pháp 不bất 見kiến 。 聞văn 。 知tri 。 識thức 。

以dĩ 是thị 故cố 。 肉nhục 眼nhãn 。 天thiên 眼nhãn 。 慧tuệ 眼nhãn 。 法Pháp 眼nhãn 。 成thành 佛Phật 時thời 失thất 其kỳ 本bổn 名danh 。 但đãn 名danh 佛Phật 眼nhãn 。 譬thí 如như 閻Diêm 浮Phù 提Đề 四tứ 大đại 河hà 。 入nhập 大đại 海hải 中trung 。 則tắc 失thất 其kỳ 本bổn 名danh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 肉nhục 眼nhãn 。 諸chư 煩phiền 惱não 有hữu 漏lậu 業nghiệp 生sanh 故cố 。 虛hư 誑cuống 不bất 實thật 。 唯duy 佛Phật 眼nhãn 無vô 誑cuống 法pháp 。 天thiên 眼nhãn 。 亦diệc 從tùng 禪thiền 定định 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 故cố 。 虛hư 誑cuống 。 不bất 能năng 如như 實thật 見kiến 事sự 。 慧tuệ 眼nhãn 。 法Pháp 眼nhãn 。 煩phiền 惱não 習tập 未vị 盡tận 故cố 。 不bất 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 故cố 捨xả 。 佛Phật 眼nhãn 中trung 無vô 有hữu 謬mậu 錯thác 。 盡tận 其kỳ 邊biên 極cực 。

以dĩ 是thị 故cố 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 慧tuệ 眼nhãn 。 不bất 能năng 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 故cố 不bất 能năng 無vô 法pháp 不bất 見kiến 。

問vấn 曰viết 。

佛Phật 現hiện 得đắc 果quả 報báo 肉nhục 眼nhãn 。 能năng 見kiến 色sắc 。 是thị 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

肉nhục 眼nhãn 雖tuy 生sanh 眼nhãn 識thức 。 而nhi 佛Phật 不bất 隨tùy 其kỳ 用dụng 。 不bất 以dĩ 為vi 實thật 。 如như 。

聖thánh 自tự 在tại 神thần 通thông

中trung 說thuyết

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

所sở 見kiến 好hảo/hiếu 色sắc 中trung 生sanh 厭yếm 惡ác 心tâm 。 眼nhãn 見kiến 惡ác 色sắc 生sanh 不bất 惡ác 厭yếm 心tâm 。 或hoặc 時thời 見kiến 色sắc 不bất 生sanh 污ô 穢uế 不bất 污ô 穢uế 。 但đãn 生sanh 捨xả 心tâm 。

如như 是thị 則tắc 肉nhục 眼nhãn 無vô 所sở 施thí 用dụng 。

復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

得đắc 聖thánh 道Đạo 時thời 。 五ngũ 情tình 清thanh 淨tịnh 異dị 本bổn 。

復phục 次thứ 。 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 及cập 諸chư 法pháp 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 是thị 二nhị 總tổng 為vi 慧tuệ 眼nhãn 。

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 九cửu