大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 33
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

大đại 智Trí 度Độ 論luận 釋thích 初sơ 品phẩm 中trung 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 義nghĩa 第đệ 五ngũ 十thập (# 卷quyển 三tam 十thập 三tam )#

聖thánh 者giả 龍long 樹thụ 造tạo

後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

【# 經Kinh 】#

復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 到đáo 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 法pháp 彼bỉ 岸ngạn 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

彼bỉ 岸ngạn 者giả 。 於ư 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 法pháp 盡tận 到đáo 其kỳ 邊biên 。

云vân 何hà 是thị 彼bỉ 岸ngạn 。 以dĩ 大đại 智trí 慧tuệ 。 悉tất 知tri 悉tất 盡tận 有hữu 為vi 法pháp 總tổng 相tương/tướng 。 別biệt 相tướng 種chủng 種chủng 悉tất 解giải 。 無vô 為vi 法Pháp 中trung 。 從tùng 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 至chí 佛Phật 。 悉tất 皆giai 了liễu 知tri 。

有hữu 為vi 。 無vô 為vi 法pháp 相tướng 義nghĩa 。 如như 先tiên 說thuyết 。

【# 經Kinh 】#

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 知tri 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 諸chư 法pháp 如như 。 諸chư 法pháp 法pháp 相tướng 。 無vô 生sanh 際tế 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

上thượng 已dĩ 說thuyết

如như

今kim 何hà 以dĩ 更cánh 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

上thượng 直trực 言ngôn

諸chư 法pháp 如như

今kim 言ngôn 。

三tam 世thế 皆giai 如như

上thượng 略lược 說thuyết 。 此thử 廣quảng 說thuyết 。 上thượng 說thuyết 一nhất 。 此thử 說thuyết 三tam 。

法pháp 相tướng

即tức 是thị 法pháp 性tánh 。

無vô 生sanh 際tế

即tức 是thị 實thật 際tế 。

過quá 去khứ 法pháp 如như 。 即tức 是thị 過quá 去khứ 法pháp 相tướng 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 。 過quá 去khứ 法pháp 如như 。 即tức 是thị 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 法pháp 如như 。 現hiện 在tại 法pháp 如như 。 即tức 是thị 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 法pháp 如như 。 未vị 來lai 法pháp 如như 。 即tức 是thị 過quá 去khứ 。 現hiện 在tại 法pháp 如như 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 相tương/tướng 非phi 一nhất 。 非phi 異dị 故cố 。

復phục 次thứ 。 如như 先tiên 說thuyết 二nhị 種chủng 如như 。

一nhất 者giả 。 世thế 間gian 如như 。 二nhị 者giả 。 出xuất 世thế 間gian 如như 。 用dụng 是thị 世thế 間gian 如như 。 三tam 世thế 各các 各các 異dị 。 用dụng 是thị 出xuất 世thế 間gian 如như 。 三tam 世thế 為vi 一nhất 。

復phục 次thứ 。

法pháp 相tướng

名danh 諸chư 法pháp 業nghiệp 。 諸chư 法pháp 所sở 作tác 。 力lực 。 因nhân 。 緣duyên 。 果quả 。 報báo 。 如như 火hỏa 為vi 熱nhiệt 相tương/tướng 。 水thủy 為vi 濕thấp 相tương/tướng 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 中trung 分phân 別biệt 因nhân 。 緣duyên 。 果quả 。 報báo 。 各các 各các 別biệt 相tướng 。 如như 是thị 。

處xứ 非phi 處xứ 力lực

中trung 說thuyết 。 是thị 名danh 世thế 間gian 法pháp 相tướng 。

若nhược 是thị 諸chư 法pháp 相tướng 推thôi 求cầu 尋tầm 究cứu 。 入nhập 無vô 生sanh 法pháp 中trung 。 更cánh 無vô 過quá 是thị 者giả 。 是thị 名danh 。

無vô 生sanh 際tế

問vấn 曰viết 。

如như 。 法pháp 相tướng 。 可khả 分phân 別biệt 有hữu 三tam 世thế 。 無vô 生sanh 際tế 。 是thị 未vị 來lai 法pháp 。 云vân 何hà 有hữu 過quá 去khứ 。 現hiện 在tại 。 如như 《# 阿a 毘tỳ 曇đàm 》# 說thuyết 。

生sanh 法pháp 者giả 。 過quá 去khứ 。 現hiện 在tại 是thị 。 無vô 生sanh 法pháp 者giả 。 未vị 來lai 及cập 無vô 為vi 法pháp 是thị 。

云vân 何hà 欲dục 令linh 過quá 去khứ 。 現hiện 在tại 有hữu 無vô 生sanh 。

答đáp 曰viết 。

如như 先tiên 種chủng 種chủng 說thuyết 破phá 生sanh 法pháp 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 無vô 生sanh 。 何hà 但đãn 未vị 來lai 無vô 生sanh 。 如như 。

一nhất 時thời

義nghĩa 中trung 。 已dĩ 破phá 三tam 世thế 。 三tam 世thế 一nhất 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。 如như 是thị 則tắc 無vô 生sanh 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 。 無vô 生sanh 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 故cố 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 末mạt 後hậu 究cứu 竟cánh 。 不bất 復phục 更cánh 生sanh 。 而nhi 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。

一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 是thị 無vô 生sanh 際tế 。

【# 經Kinh 】#

復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 在tại 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 前tiền 。 欲dục 給cấp 侍thị 諸chư 佛Phật 。 欲dục 為vi 諸chư 佛Phật 內nội 眷quyến 屬thuộc 。 欲dục 得đắc 大đại 眷quyến 屬thuộc 。 欲dục 得đắc 菩Bồ 薩Tát 眷quyến 屬thuộc 。 欲dục 得đắc 淨tịnh 報báo 大đại 施thí 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 未vị 得đắc 漏lậu 盡tận 。 云vân 何hà 在tại 漏lậu 盡tận 聖thánh 人nhân 前tiền 。

答đáp 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 初sơ 發phát 意ý 時thời 。 已dĩ 在tại 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 前tiền 。 何hà 況huống 積tích 劫kiếp 修tu 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 功công 德đức 。 智trí 慧tuệ 大đại 故cố 。 世thế 世thế 常thường 大đại 。 能năng 利lợi 益ích 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。

眾chúng 生sanh 知tri 菩Bồ 薩Tát 恩ân 故cố 。 推thôi 崇sùng 敬kính 重trọng 。 乃nãi 至chí 畜súc 生sanh 。 中trung 亦diệc 為vi 尊tôn 重trọng 。

如như 菩Bồ 薩Tát 昔tích 作tác 鹿lộc 。 其kỳ 色sắc 如như 金kim 。 其kỳ 角giác 七thất 寶bảo 。 五ngũ 百bách 鹿lộc 隨tùy 逐trục 宗tông 事sự 。

若nhược 在tại 人nhân 中trung 。 好hảo/hiếu 世thế 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 惡ác 世thế 恆hằng 作tác 大đại 王vương 。 護hộ 持trì 佛Phật 法Pháp 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。

若nhược 出xuất 家gia 。 值trị 有hữu 佛Phật 法Pháp 則tắc 為vi 世thế 作tác 大đại 度độ 師sư 。 興hưng 顯hiển 佛Phật 法Pháp 。 若nhược 無vô 佛Phật 法Pháp 。 則tắc 為vi 外ngoại 道đạo 大đại 師sư 。 行hành 四tứ 無vô 量lượng 。

阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 雖tuy 有hữu 無vô 漏lậu 。 利lợi 益ích 事sự 少thiểu 。 譬thí 如như 一nhất 升thăng 酥tô 雖tuy 精tinh 。 不bất 如như 大đại 海hải 水thủy 酪lạc 。

菩Bồ 薩Tát 雖tuy 有hữu 漏lậu 智trí 慧tuệ 。 及cập 其kỳ 成thành 熟thục 。 利lợi 益ích 無vô 量lượng 。

復phục 次thứ 。 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 四tứ 事sự 供cúng 養dường 。 助trợ 道đạo 之chi 具cụ 。 多đa 由do 菩Bồ 薩Tát 得đắc 。 如như 《# 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 》# 說thuyết 。

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 七thất 十thập 二nhị 億ức 。 作tác 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 化hóa 辟Bích 支Chi 佛Phật 人nhân 。 令linh 其kỳ 成thành 道Đạo 。

以dĩ 是thị 故cố 。 在tại 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 前tiền 。

欲dục 為vi 諸chư 佛Phật 給cấp 使sử

者giả 。 如như 釋Thích 迦Ca 文Văn 佛Phật 。 未vị 出xuất 家gia 時thời 。 車Xa 匿Nặc 給cấp 使sử 。 優ưu 陀đà 耶da 戲hí 笑tiếu 。 瞿cù 毘tỳ 耶da 。 耶da 輸du 陀đà 等đẳng 諸chư 婇thể 女nữ 。 為vi 內nội 眷quyến 屬thuộc 。 出xuất 家gia 六lục 年niên 苦khổ 行hạnh 時thời 。 五ngũ 人nhân 給cấp 侍thị 。 得đắc 道Đạo 時thời 。 彌di 喜hỷ 。 羅la 陀đà 。 須tu 那na 剎sát 多đa 羅la 。

阿A 難Nan 。 密mật 跡tích 力lực 士sĩ 等đẳng 。 是thị 名danh 。

內nội 眷quyến 屬thuộc

大đại 眷quyến 屬thuộc

者giả 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 目mục 揵kiền 連liên 。 摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 迦ca 旃chiên 延diên 。 富phú 樓lâu 那na 。 阿A 泥Nê 盧Lô 豆Đậu 。 等đẳng 諸chư 聖thánh 人nhân 。 及cập 彌Di 勒Lặc 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 颰bạt 陀đà 婆bà 羅la 諸chư 阿a 毘tỳ 跋bạt 致trí 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 是thị 名danh 大đại 眷quyến 屬thuộc 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 有hữu 二nhị 種chủng 身thân 。

一nhất 者giả 。 法pháp 性tánh 生sanh 身thân 。 二nhị 者giả 。 隨tùy 世thế 間gian 身thân 。

世thế 間gian 身thân 眷quyến 屬thuộc 。 如như 先tiên 說thuyết 。

法pháp 性tánh 生sanh 身thân 者giả 。 有hữu 無vô 量lượng 無vô 數số 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 菩Bồ 薩Tát 侍thị 從tùng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 《# 不bất 可khả 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 經kinh 》# 說thuyết 。

佛Phật 欲dục 生sanh 時thời 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 菩Bồ 薩Tát 在tại 前tiền 導đạo 。 菩Bồ 薩Tát 從tùng 後hậu 而nhi 出xuất 。 譬thí 如như 陰ấm 雲vân 籠lung 月nguyệt 。

又hựu 如như 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 說thuyết 。

從tùng 地địa 踊dũng 出xuất 菩Bồ 薩Tát 等đẳng

皆giai 是thị 內nội 眷quyến 屬thuộc 。 大đại 眷quyến 屬thuộc 。

菩Bồ 薩Tát 眷quyến 屬thuộc

者giả 。 有hữu 佛Phật 。 純thuần 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 為vi 眷quyến 屬thuộc 。 有hữu 佛Phật 。 純thuần 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 為vi 眷quyến 屬thuộc 。 有hữu 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 。 聲Thanh 聞Văn 雜tạp 為vi 眷quyến 屬thuộc 。

是thị 故cố 言ngôn

但đãn 欲dục 得đắc 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 眷quyến 屬thuộc 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

眷quyến 屬thuộc 有hữu 三tam 。

上thượng 。 中trung 。 下hạ 。 下hạ 者giả 純thuần 聲Thanh 聞Văn 。 中trung 者giả 雜tạp 。 上thượng 者giả 但đãn 菩Bồ 薩Tát 。

淨tịnh 報báo 大đại 施thí

者giả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 多đa 集tập 福phước 德đức 。 未vị 除trừ 煩phiền 惱não 。 受thọ 人nhân 信tín 施thí 。 未vị 能năng 淨tịnh 報báo 。

佛Phật 言ngôn 。

菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 諸chư 法pháp 皆giai 空không 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 諸chư 結kết 使sử 。 菩Bồ 薩Tát 入nhập 法pháp 性tánh 中trung 故cố 。 不bất 證chứng 真chân 際tế 。 是thị 故cố 能năng 淨tịnh 報báo 施thí 福phước 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 功công 德đức 廣quảng 大đại 。 從tùng 發phát 心tâm 已dĩ 來lai 。 欲dục 代đại 一nhất 一nhất 眾chúng 生sanh 。 受thọ 一nhất 切thiết 苦khổ 。 欲dục 以dĩ 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 然nhiên 後hậu 當đương 自tự 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 但đãn 是thị 事sự 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 而nhi 自tự 成thành 佛Phật 。 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。

又hựu 菩Bồ 薩Tát 志chí 願nguyện 。 不bất 以dĩ 阿a 僧tăng 祇kỳ 為vi 拘câu 。 如như 世thế 間gian 及cập 如như 。 法pháp 性tánh 。 實thật 際tế 。 虛hư 空không 等đẳng 久cửu 住trụ 。 菩Bồ 薩Tát 心tâm 住trụ 世thế 間gian 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 故cố 。 亦diệc 如như 是thị 久cửu 住trụ 。 無vô 有hữu 窮cùng 已dĩ 。 是thị 人nhân 不bất 能năng 。 淨tịnh 報báo 施thí 福phước 者giả 。 誰thùy 能năng 淨tịnh 畢tất 。 如như 父phụ 母mẫu 雖tuy 有hữu 結kết 使sử 諸chư 惡ác 。 以dĩ 一nhất 世thế 利lợi 益ích 子tử 故cố 。 受thọ 其kỳ 供cúng 養dường 。 令linh 子tử 得đắc 大đại 福phước 。 何hà 況huống 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 諸chư 結kết 使sử 。 而nhi 住trụ 無vô 邊biên 世thế 中trung 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 而nhi 不bất 淨tịnh 畢tất 。

又hựu 復phục 菩Bồ 薩Tát 。 但đãn 有hữu 悲bi 心tâm 而nhi 無vô 般Bát 若Nhã 。 尚thượng 能năng 利lợi 益ích 。 何hà 況huống 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát 無vô 結kết 使sử 。 云vân 何hà 世thế 間gian 受thọ 生sanh 。

答đáp 曰viết 。

先tiên 已dĩ 答đáp 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 得đắc 法Pháp 性tánh 生sanh 身thân 。 處xứ 處xứ 變biến 化hóa 。 以dĩ 度độ 眾chúng 生sanh 。 莊trang 嚴nghiêm 世thế 界giới 。 是thị 功công 德đức 因nhân 緣duyên 故cố 。 雖tuy 未vị 得đắc 佛Phật 。 能năng 淨tịnh 報báo 施thí 福phước 。

【# 經Kinh 】#

復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 不bất 起khởi 慳san 心tâm 。 破phá 戒giới 心tâm 。 瞋sân 恚khuể 心tâm 。 懈giải 怠đãi 心tâm 。 亂loạn 心tâm 。 癡si 心tâm 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

是thị 六lục 種chủng 心tâm 惡ác 故cố 。 能năng 障chướng 蔽tế 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 門môn 。

如như 菩Bồ 薩Tát 行hành 布bố 施thí 時thời 。 若nhược 有hữu 慳san 心tâm 起khởi 。 令linh 布bố 施thí 不bất 清thanh 淨tịnh 。 所sở 謂vị 不bất 能năng 以dĩ 好hảo/hiếu 物vật 施thí 。 若nhược 與dữ 好hảo/hiếu 物vật 。 不bất 能năng 多đa 與dữ 。 若nhược 與dữ 外ngoại 物vật 。 則tắc 不bất 能năng 內nội 施thí 。 若nhược 能năng 內nội 施thí 。 不bất 能năng 盡tận 與dữ 。 皆giai 由do 慳san 心tâm 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 諸chư 法pháp 皆giai 空không 。 如như 夢mộng 。 如như 幻huyễn 。 以dĩ 身thân 。 頭đầu 。 目mục 。 骨cốt 髓tủy 布bố 施thí 。 如như 施thí 草thảo 木mộc 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 未vị 得đắc 道Đạo 。 欲dục 常thường 不bất 起khởi 是thị 慳san 心tâm 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

諸chư 餘dư 人nhân 離ly 欲dục 得đắc 道Đạo 故cố 。 不bất 生sanh 破phá 戒giới 心tâm 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 不bất 見kiến 破phá 戒giới 事sự 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 戒giới 為vi 一nhất 切thiết 諸chư 善thiện 。 功công 德đức 住trú 處xứ 。 譬thí 如như 地địa 為vi 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 。 所sở 依y 止chỉ 處xứ 。 破phá 戒giới 尚thượng 不bất 得đắc 餘dư 道đạo 。 何hà 況huống 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 故cố 。 不bất 生sanh 破phá 戒giới 心tâm 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。

菩Bồ 薩Tát 法Pháp 者giả 。 安an 樂lạc 眾chúng 生sanh 。 若nhược 破phá 戒giới 者giả 。 惱não 亂loạn 一nhất 切thiết 。

以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 生sanh 破phá 戒giới 心tâm 。 何hà 況huống 破phá 戒giới 。

小Tiểu 乘Thừa 及cập 諸chư 凡phàm 夫phu 。 尚thượng 不bất 應ưng 生sanh 瞋sân 恚khuể 心tâm 。 何hà 況huống 菩Bồ 薩Tát 。 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 意ý 。 身thân 為vi 苦khổ 器khí 。 法pháp 自tự 受thọ 惱não 。 譬thí 如như 犯phạm 罪tội 之chi 人nhân 。 自tự 致trí 刑hình 戮lục 。 自tự 作tác 自tự 受thọ 。 不bất 應ưng 怨oán 人nhân 。 但đãn 當đương 自tự 護hộ 其kỳ 心tâm 。 不bất 令linh 起khởi 惡ác 。 譬thí 如như 人nhân 遭tao 惡ác 風phong 雨vũ 寒hàn 熱nhiệt 。 亦diệc 無vô 所sở 瞋sân 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。

菩Bồ 薩Tát 求cầu 佛Phật 。 以dĩ 大đại 悲bi 為vi 本bổn 。 若nhược 懷hoài 瞋sân 恚khuể 。 則tắc 喪táng 志chí 願nguyện 。 瞋sân 恚khuể 之chi 人nhân 。 尚thượng 不bất 得đắc 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 。 何hà 況huống 道đạo 樂nhạo/nhạc/lạc 。 瞋sân 恚khuể 之chi 人nhân 。 自tự 不bất 得đắc 樂lạc 。 何hà 能năng 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 人nhân 。

懈giải 怠đãi 之chi 人nhân 。 世thế 間gian 勝thắng 事sự 尚thượng 不bất 能năng 成thành 。 何hà 況huống 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 譬thí 如như 鑽toàn 火hỏa 數sổ 息tức 。 無vô 得đắc 火hỏa 期kỳ 。

散tán 亂loạn 之chi 心tâm 。 譬thí 如như 風phong 中trung 然nhiên 燈đăng 。 雖tuy 有hữu 光quang 明minh 。 不bất 能năng 照chiếu 物vật 。 亂loạn 心tâm 中trung 智trí 慧tuệ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 智trí 慧tuệ 是thị 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 根căn 本bổn 。 若nhược 欲dục 成thành 就tựu 是thị 智trí 。 先tiên 當đương 攝nhiếp 心tâm 。 然nhiên 後hậu 可khả 成thành 。 譬thí 如như 狂cuồng 醉túy 之chi 人nhân 。 自tự 利lợi 他tha 利lợi 。 好hảo 醜xú 之chi 事sự 。 都đô 不bất 覺giác 知tri 。 散tán 亂loạn 之chi 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 世thế 間gian 好hảo/hiếu 事sự 。 尚thượng 不bất 能năng 善thiện 知tri 。 何hà 況huống 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。

愚ngu 癡si 人nhân 心tâm 。 一nhất 切thiết 成thành 敗bại 事sự 。 皆giai 不bất 能năng 及cập 。 何hà 況huống 微vi 妙diệu 深thâm 義nghĩa 。 譬thí 如như 無vô 目mục 之chi 人nhân 。 或hoặc 墜trụy 溝câu 坑khanh 。 或hoặc 入nhập 非phi 道đạo 。 無vô 智trí 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 無vô 智trí 慧tuệ 眼nhãn 故cố 。 受thọ 著trước 邪tà 法pháp 。 不bất 受thọ 正chánh 見kiến 。 如như 是thị 之chi 人nhân 。 世thế 間gian 近cận 事sự 。 尚thượng 不bất 能năng 成thành 。 何hà 況huống 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。

菩Bồ 薩Tát 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 力lực 故cố 。 能năng 障chướng 是thị 六lục 蔽tế 。 淨tịnh 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。

若nhược 欲dục 不bất 起khởi 六lục 蔽tế 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 經Kinh 】#

復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 使sử 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 立lập 於ư 布bố 施thí 福phước 處xứ 。 持trì 戒giới 福phước 處xứ 。 修tu 定định 福phước 處xứ 。 勸khuyến 導đạo 福phước 處xứ 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 立lập 於ư 財tài 福phước 。 法pháp 福phước 處xứ 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà 名danh 為vi

福phước 處xứ

答đáp 曰viết 。

《# 阿a 毘tỳ 曇đàm 》# 言ngôn 。

福phước

者giả 。 善thiện 有hữu 漏lậu 身thân 。 口khẩu 。 意ý 業nghiệp 。

復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。

不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 是thị 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 善thiện 有hữu 漏lậu 業nghiệp 因nhân 。 緣duyên 果quả 報báo 故cố 。 得đắc 是thị 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 福phước 。 是thị 果quả 報báo 亦diệc 名danh 為vi 福phước 。 如như 世thế 間gian 人nhân 。 說thuyết 能năng 成thành 大đại 事sự 。 多đa 所sở 成thành 辦biện 。 是thị 名danh 福phước 德đức 人nhân 。

是thị 福phước 略lược 說thuyết 三tam 種chủng 。

布bố 施thí 。 持trì 戒giới 。 修tu 定định 。

何hà 等đẳng 是thị 布bố 施thí 。 有hữu 人nhân 以dĩ 衣y 服phục 。 臥ngọa 具cụ 。 飲ẩm 食thực 。 花hoa 香hương 。 瓔anh 珞lạc 等đẳng 與dữ 人nhân 。 是thị 名danh 布bố 施thí 。

問vấn 曰viết 。

飲ẩm 食thực 等đẳng 物vật 。 便tiện 是thị 布bố 施thí 。 為vi 更cánh 有hữu 布bố 施thí 。

答đáp 曰viết 。

飲ẩm 食thực 等đẳng 物vật 非phi 布bố 施thí 。 以dĩ 飲ẩm 食thực 等đẳng 物vật 與dữ 時thời 。 心tâm 中trung 生sanh 法pháp 名danh 捨xả 。 與dữ 慳san 心tâm 相tương 違vi 。 是thị 名danh 布bố 施thí 福phước 德đức 。 是thị 或hoặc 有hữu 漏lậu 。 或hoặc 無vô 漏lậu 。 常thường 是thị 善thiện 。 心tâm 數số 法pháp 。 心tâm 相tương 應ứng 。 隨tùy 心tâm 行hành 。 共cộng 心tâm 生sanh 。 無vô 色sắc 無vô 形hình 。 能năng 作tác 緣duyên 。 業nghiệp 相tương 應ứng 。 隨tùy 業nghiệp 行hành 。 業nghiệp 共cộng 生sanh 。 非phi 先tiên 業nghiệp 果quả 報báo 。 得đắc 修tu 。 行hành 修tu 。 慧tuệ 證chứng 。 身thân 證chứng 。 凡phàm 夫phu 人nhân 得đắc 。 亦diệc 聖thánh 人nhân 得đắc 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

是thị 捨xả 法pháp 相tướng 應ưng 思tư 。 是thị 名danh 布bố 施thí 福phước 德đức 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 業nghiệp 能năng 生sanh 果quả 報báo 故cố 。 思tư 即tức 是thị 業nghiệp 。 身thân 口khẩu 不bất 名danh 為vi 業nghiệp 。 從tùng 思tư 生sanh 故cố 得đắc 名danh 業nghiệp 。

此thử 布bố 施thí 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 淨tịnh 。 二nhị 者giả 。 不bất 淨tịnh 。

不bất 淨tịnh 者giả 。 直trực 施thí 而nhi 已dĩ 。

或hoặc 畏úy 失thất 財tài 故cố 與dữ 。 或hoặc 惡ác 訶ha 罵mạ 故cố 與dữ 。 或hoặc 無vô 用dụng 故cố 與dữ 。 或hoặc 親thân 愛ái 故cố 與dữ 。 或hoặc 為vi 求cầu 勢thế 故cố 與dữ 。 以dĩ 施thí 故cố 多đa 致trí 勢thế 援viện 。 或hoặc 死tử 急cấp 故cố 與dữ 。 或hoặc 求cầu 善thiện 名danh 譽dự 故cố 與dữ 。 或hoặc 求cầu 與dữ 貴quý 勝thắng 齊tề 名danh 故cố 與dữ 。 或hoặc 妬đố 嫉tật 故cố 與dữ 。 或hoặc 憍kiêu 慢mạn 故cố 與dữ 。

小tiểu 人nhân 愚ngu 賤tiện 尚thượng 施thí 。 我ngã 為vi 貴quý 重trọng 大đại 人nhân 。 云vân 何hà 不bất 與dữ 。 或hoặc 為vi 咒chú 願nguyện 福phước 德đức 故cố 與dữ 。 或hoặc 求cầu 吉cát 除trừ 凶hung 故cố 與dữ 。 或hoặc 求cầu 入nhập 伴bạn 儻thảng 故cố 與dữ 。 或hoặc 不bất 一nhất 心tâm 。 不bất 恭cung 敬kính 。 輕khinh 賤tiện 受thọ 者giả 而nhi 與dữ 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 為vi 今kim 世thế 事sự 故cố 施thí 。 與dữ 淨tịnh 相tương 違vi 。 名danh 為vi 不bất 淨tịnh 。

淨tịnh 施thí 者giả 。 如như 《# 經kinh 》# 中trung 說thuyết 。

治trị 心tâm 故cố 施thí 。 莊trang 嚴nghiêm 意ý 故cố 施thí 。 為vi 得đắc 第đệ 一nhất 利lợi 故cố 施thí 。 生sanh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 能năng 分phân 別biệt 為vi 助trợ 涅Niết 槃Bàn 故cố 施thí 。 譬thí 如như 新tân 花hoa 未vị 萎nuy 。 色sắc 好hảo 且thả 香hương 。 淨tịnh 心tâm 布bố 施thí 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 如như 說thuyết 諸chư 天thiên 不bất 淨tịnh 心tâm 布bố 施thí 者giả 。 宮cung 殿điện 光quang 明minh 薄bạc 少thiểu 。 若nhược 淨tịnh 心tâm 布bố 施thí 者giả 。 宮cung 殿điện 光quang 明minh 增tăng 廣quảng 。 此thử 布bố 施thí 業nghiệp 。 雖tuy 過quá 去khứ 乃nãi 至chí 千thiên 萬vạn 。 世thế 中trung 不bất 失thất 。 譬thí 如như 券khoán 要yếu 。

問vấn 曰viết 。

此thử 布bố 施thí 福phước 云vân 何hà 增tăng 長trưởng 。

答đáp 曰viết 。

應ứng 時thời 施thí 故cố 。 得đắc 福phước 增tăng 長trưởng 。 如như 《# 經kinh 》# 說thuyết 。 飢cơ 餓ngạ 時thời 施thí 。 得đắc 福phước 增tăng 多đa 。 或hoặc 遠viễn 行hành 來lai 時thời 。 若nhược 曠khoáng 路lộ 險hiểm 道đạo 中trung 施thí 。 若nhược 常thường 施thí 不bất 斷đoạn 。 或hoặc 時thời 常thường 念niệm 施thí 。 故cố 施thí 福phước 增tăng 廣quảng 。 如như 六lục 念niệm 中trung 。

念niệm 捨xả

說thuyết 。

若nhược 大đại 施thí 故cố 得đắc 福phước 多đa 。 若nhược 施thí 好hảo/hiếu 人nhân 。 若nhược 施thí 佛Phật 。 若nhược 施thí 者giả 。 受thọ 者giả 清thanh 淨tịnh 故cố 。 若nhược 決quyết 定định 心tâm 施thí 。 若nhược 自tự 以dĩ 力lực 致trí 財tài 施thí 。 若nhược 隨tùy 所sở 有hữu 多đa 少thiểu 能năng 盡tận 施thí 。 若nhược 交giao 以dĩ 物vật 施thí 。 若nhược 以dĩ 園viên 田điền 使sử 人nhân 等đẳng 施thí 。

如như 是thị 布bố 施thí 。 唯duy 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 以dĩ 深thâm 心tâm 行hành 之chi 。

如như 韋vi 羅la 摩ma 菩Bồ 薩Tát 。 十thập 二nhị 年niên 布bố 施thí 已dĩ 。 莊trang 飾sức 乳nhũ 牛ngưu 七thất 寶bảo 鉢bát 。 及cập 婇thể 女nữ 各các 有hữu 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 及cập 諸chư 餘dư 物vật 飲ẩm 食thực 之chi 屬thuộc 。 不bất 可khả 勝thắng 數số 。

又hựu 如như 須tu 帝đế [(匕/示)*(入/米)]# 拏noa 菩Bồ 薩Tát 。 下hạ 善thiện 勝thắng 白bạch 象tượng 。 施thí 與dữ 怨oán 家gia 。 入nhập 在tại 深thâm 山sơn 。 以dĩ 所sở 愛ái 二nhị 子tử 。 施thí 十thập 二nhị 醜xú 婆Bà 羅La 門Môn 。 復phục 以dĩ 妻thê 及cập 眼nhãn 施thí 。 化hóa 婆Bà 羅La 門Môn 。

爾nhĩ 時thời 地địa 為vi 大đại 動động 。 天thiên 為vi 雷lôi 震chấn 。 空không 中trung 雨vũ 花hoa 。

又hựu 如như 薩tát 婆bà 達đạt 多đa 王vương 。 自tự 縛phược 其kỳ 身thân 。 施thí 婆Bà 羅La 門Môn 。

如như 尸thi 毘tỳ 王vương 。 為vì 一nhất 鴿cáp 故cố 。 自tự 持trì 其kỳ 身thân 。 以dĩ 代đại 鴿cáp 肉nhục 。

又hựu 如như 菩Bồ 薩Tát 。 曾tằng 為vi 兔thố 身thân 。 自tự 炙chích 其kỳ 肉nhục 。 施thí 與dữ 仙tiên 人nhân 。

如như 是thị 等đẳng 《# 菩Bồ 薩Tát 本bổn 生sanh 經kinh 》# 中trung 所sở 說thuyết 。

復phục 有hữu 聲Thanh 聞Văn 人nhân 布bố 施thí 。

如như 須Tu 彌Di 陀đà 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 與dữ 二nhị 同đồng 學học 。 為vi 迦Ca 那Na 伽Già 牟Mâu 尼Ni 。 佛Phật 作tác 精tinh 舍xá 。 於ư 無vô 數số 千thiên 萬vạn 世thế 受thọ 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 及cập 天thiên 王vương 福phước 。

如như 施thí 婆Bà 羅La 門Môn 。 持trì 一nhất 瓶bình 酪lạc 施thí 僧Tăng 。 世thế 世thế 受thọ 樂lạc 。 今kim 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 諸chư 受thọ 樂lạc 中trung 受thọ 樂lạc 第đệ 一nhất 。

如như 末Mạt 利Lợi 夫Phu 人Nhân 。 供cúng 養dường 須Tu 菩Bồ 提Đề 故cố 。 得đắc 今kim 世thế 果quả 報báo 。 為vi 波ba 斯tư 尼ni 示thị 王vương 后hậu 。

如như 尸thi 婆bà 供cúng 養dường 迦ca 栴chiên 延diên 故cố 。 得đắc 今kim 世thế 果quả 報báo 。 為vi 栴chiên 陀đà 波ba 周chu 陀đà 王vương 后hậu 。

如như 欝uất 伽già 陀đà 居cư 士sĩ 。 供cúng 養dường 舍xá 利lợi 。 弗phất 等đẳng 五ngũ 百bách 阿A 羅La 漢Hán 故cố 。 即tức 日nhật 得đắc 果quả 報báo 。 五ngũ 百bách 賈cổ 客khách 。 得đắc 其kỳ 餘dư 食thực 。 人nhân 人nhân 以dĩ 珠châu 瓔anh 珞lạc 與dữ 之chi 。 卒thốt 得đắc 大đại 富phú 。 遂toại 號hiệu 卒thốt 伽già 陀đà 。

如như 是thị 等đẳng 布bố 施thí 。 得đắc 今kim 世thế 果quả 報báo 。 當đương 知tri 布bố 施thí 論luận 議nghị 。 說thuyết 不bất 可khả 盡tận 。

持trì 戒giới 福phước 處xứ

者giả 。 佛Phật 說thuyết 五Ngũ 戒Giới 福phước 者giả 是thị 。

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà 殺sát 罪tội 相tương/tướng 。

答đáp 曰viết 。

知tri 是thị 眾chúng 生sanh 。 故cố 奪đoạt 命mạng 。 得đắc 殺sát 罪tội 。 非phi 不bất 故cố 。 安an 隱ẩn 快khoái 心tâm 得đắc 殺sát 罪tội 。 非phi 散tán 亂loạn 狂cuồng 心tâm 。 奪đoạt 命mạng 得đắc 殺sát 罪tội 。 非phi 作tác 瘡sang 。 死tử 已dĩ 得đắc 殺sát 罪tội 。 非phi 未vị 死tử 。 身thân 業nghiệp 是thị 殺sát 罪tội 。 非phi 口khẩu 殺sát 。 身thân 作tác 是thị 殺sát 罪tội 。 非phi 但đãn 心tâm 生sanh 。 如như 是thị 等đẳng 罪tội 。 止chỉ 不bất 作tác 。 是thị 初sơ 戒giới 善thiện 相tương/tướng 。

或hoặc 有hữu 人nhân 言ngôn 。

謂vị 是thị 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 。 或hoặc 欲dục 界giới 繫hệ 。 或hoặc 不bất 繫hệ 。 是thị 非phi 心tâm 。 非phi 心tâm 數số 法pháp 。 非phi 心tâm 相tương 應ứng 。 非phi 隨tùy 心tâm 行hành 。 或hoặc 共cộng 心tâm 生sanh 。 或hoặc 不bất 共cộng 心tâm 生sanh 。 非phi 業nghiệp 相tương 應ứng 。 非phi 隨tùy 業nghiệp 行hành 。 或hoặc 共cộng 業nghiệp 生sanh 。 或hoặc 不bất 共cộng 業nghiệp 生sanh 。 非phi 先tiên 業nghiệp 果quả 報báo 。 得đắc 修tu 。 行hành 修tu 。 身thân 證chứng 。 慧tuệ 證chứng 。 或hoặc 思tư 惟duy 斷đoạn 。 或hoặc 不bất 斷đoạn 。 離ly 欲dục 界giới 欲dục 時thời 得đắc 斷đoạn 知tri 。 凡phàm 夫phu 聖thánh 人nhân 共cộng 有hữu 。 是thị 名danh 說thuyết 不bất 殺sát 生sanh 戒giới 相tương/tướng 。 餘dư 戒giới 亦diệc 如như 是thị 。 隨tùy 義nghĩa 分phân 別biệt 。

諸chư 戒giới 讚tán 歎thán 論luận 議nghị 。 如như 。

尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật

中trung 說thuyết 。

修tu 定định 福phước 處xứ

者giả 。 雖tuy 經kinh 中trung 說thuyết 修tu 慈từ 是thị 修tu 定định 福phước 。 亦diệc 說thuyết 有hữu 漏lậu 禪thiền 定định 能năng 生sanh 果quả 報báo 者giả 。 總tổng 名danh 修tu 定định 福phước 。 以dĩ 欲dục 界giới 多đa 瞋sân 多đa 亂loạn 故cố 。 先tiên 說thuyết 慈từ 心tâm 為vi 修tu 定định 福phước 。

得đắc 慈từ 方phương 便tiện 。 願nguyện 與dữ 眾chúng 生sanh 樂lạc 。 後hậu 實thật 見kiến 受thọ 樂lạc 。 是thị 心tâm 相tương 應ứng 法pháp 。 名danh 為vi 慈từ 法pháp 。

是thị 法pháp 或hoặc 色sắc 界giới 繫hệ 。 或hoặc 不bất 繫hệ 。 是thị 為vi 真chân 慈từ 。 是thị 方phương 便tiện 慈từ 。 欲dục 界giới 繫hệ 。 常thường 隨tùy 心tâm 行hành 。 隨tùy 心tâm 生sanh 。 無vô 形hình 無vô 對đối 。 能năng 緣duyên 法pháp 。 非phi 業nghiệp 。 業nghiệp 相tương 應ứng 。 而nhi 隨tùy 業nghiệp 行hành 。 共cộng 業nghiệp 生sanh 。 非phi 先tiên 業nghiệp 果quả 報báo 。 得đắc 修tu 。 行hành 修tu 。 身thân 證chứng 。 慧tuệ 證chứng 。 或hoặc 思tư 惟duy 斷đoạn 。 或hoặc 不bất 斷đoạn 。 離ly 色sắc 界giới 欲dục 時thời 得đắc 斷đoạn 知tri 。 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 。 亦diệc 無vô 覺giác 有hữu 觀quán 。 亦diệc 無vô 覺giác 無vô 觀quán 。 或hoặc 有hữu 喜hỷ 。 或hoặc 無vô 喜hỷ 。 或hoặc 有hữu 息tức 。 或hoặc 無vô 息tức 。 亦diệc 凡phàm 夫phu 人nhân 亦diệc 聖thánh 人nhân 。 或hoặc 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 相tương 應ứng 。 或hoặc 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 相tương 應ứng 。 先tiên 緣duyên 得đắc 解giải 相tương/tướng 。 後hậu 緣duyên 實thật 義nghĩa 。 根căn 本bổn 四tứ 禪thiền 中trung 。 亦diệc 過quá 四tứ 禪thiền 。 依y 止chỉ 四tứ 禪thiền 得đắc 者giả 。 牢lao 固cố 有hữu 力lực 。

慈từ 應ưng 言ngôn

親thân 愛ái

無vô 怨oán 無vô 諍tranh 故cố 。 名danh 為vi 。

親thân 愛ái

能năng 緣duyên 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 故cố 。 名danh 為vi 。

無vô 量lượng

能năng 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 能năng 離ly 欲dục 故cố 。 名danh 為vi 。

梵Phạm 行hạnh

慈từ 心tâm 餘dư 論luận 議nghị 。 如như 。

四tứ 無vô 量lượng

中trung 說thuyết 。

問vấn 曰viết 。

修tu 定định 福phước 中trung 。 佛Phật 何hà 以dĩ 但đãn 說thuyết 慈từ 心tâm 。 不bất 說thuyết 餘dư 。

答đáp 曰viết 。

四Tứ 無Vô 量Lượng 中trung 。 慈từ 心tâm 能năng 生sanh 大đại 福phước 德đức 。 悲bi 心tâm 憂ưu 愁sầu 故cố 。 捨xả 福phước 德đức 。 喜hỷ 心tâm 自tự 念niệm 功công 德đức 故cố 。 福phước 德đức 不bất 深thâm 。 捨xả 心tâm 放phóng 捨xả 。 故cố 福phước 亦diệc 少thiểu 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 說thuyết 慈từ 心tâm 有hữu 五ngũ 利lợi 。 不bất 說thuyết 餘dư 。 何hà 等đẳng 五ngũ 。 一nhất 者giả 。 刀đao 不bất 傷thương 。 二nhị 者giả 。 毒độc 不bất 害hại 。 三tam 者giả 。 火hỏa 不bất 燒thiêu 。 四tứ 者giả 。 水thủy 不bất 沒một 。 五ngũ 者giả 。 於ư 一nhất 切thiết 瞋sân 怒nộ 惡ác 害hại 眾chúng 生sanh 中trung 。 見kiến 皆giai 歡hoan 喜hỷ 。

悲bi 心tâm 等đẳng 三tam 事sự 不bất 爾nhĩ 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。 修tu 定định 福phước 為vi 慈từ 。 餘dư 者giả 隨tùy 從tùng 。 及cập 諸chư 能năng 生sanh 果quả 報báo 有hữu 漏lậu 定định 。

勸khuyến 導đạo 福phước 處xứ

者giả 。 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 不bất 能năng 坐tọa 禪thiền 。 不bất 能năng 誦tụng 經Kinh 。 教giáo 化hóa 勸khuyến 導đạo 修tu 立lập 福phước 德đức 。 或hoặc 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 能năng 坐tọa 禪thiền 。 誦tụng 經Kinh 。 見kiến 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 衣y 食thực 乏phạp 少thiểu 。 力lực 能năng 引dẫn 致trí 。 亦diệc 行hành 勸khuyến 導đạo 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 以dĩ 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 勸khuyến 化hóa 之chi 。 又hựu 出xuất 家gia 人nhân 。 若nhược 自tự 求cầu 財tài 。 於ư 戒giới 有hữu 失thất 。 是thị 故cố 勸khuyến 導đạo 。 以dĩ 為vi 因nhân 緣duyên 。

財tài 福phước

者giả 。 衣y 服phục 。 飲ẩm 食thực 。 臥ngọa 具cụ 。 醫y 藥dược 。 金kim 銀ngân 。 車xa 馬mã 。 田điền 宅trạch 等đẳng 。

問vấn 曰viết 。

上thượng 言ngôn

布bố 施thí 福phước 處xứ

此thử 言ngôn 。

財tài 福phước

有hữu 何hà 等đẳng 異dị 。

答đáp 曰viết 。

布bố 施thí 者giả 。 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 施thí 。

財tài 施thí 。 法Pháp 施thí 。 俗tục 施thí 。 道đạo 施thí 。 今kim 欲dục 分phân 別biệt 法Pháp 施thí 。 財tài 施thí 。

法Pháp 施thí 者giả 。 如như 佛Phật 以dĩ 大đại 慈từ 故cố 。 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 得đắc 道Đạo 。 後hậu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 逐trục 佛Phật 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 餘dư 諸chư 聖thánh 人nhân 。 雖tuy 非phi 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 亦diệc 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法pháp 得đắc 道Đạo 。 亦diệc 名danh 法Pháp 施thí 。

復phục 有hữu 遍biến 吉cát 菩Bồ 薩Tát 。 觀quán 世thế 音âm 。 得đắc 大đại 勢thế 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 以dĩ 二nhị 種chủng 神thần 通thông 力lực 。

果quả 報báo 神thần 通thông 。 修tu 得đắc 神thần 通thông 。 住trụ 是thị 中trung 。 以dĩ 福phước 德đức 。 方phương 便tiện 力lực 。 光quang 明minh 。 神thần 足túc 等đẳng 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 開khai 度độ 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 名danh 法Pháp 施thí 。

諸chư 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 飛phi 騰đằng 虛hư 空không 。 而nhi 說thuyết 一nhất 偈kệ 。 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 。 令linh 殖thực 善thiện 根căn 。 亦diệc 名danh 法Pháp 施thí 。

又hựu 佛Phật 弟đệ 子tử 未vị 得đắc 聖thánh 道Đạo 者giả 。 坐tọa 禪thiền 。 誦tụng 經Kinh 。 不bất 壞hoại 諸chư 法pháp 相tương/tướng 。 教giáo 化hóa 弟đệ 子tử 。 皆giai 名danh 法Pháp 施thí 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 名danh 為vi 法Pháp 施thí 相tương/tướng 。

以dĩ 是thị 故cố 說thuyết

菩Bồ 薩Tát 欲dục 立lập 眾chúng 生sanh 於ư 六lục 種chủng 施thí 福phước 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 經Kinh 】#

復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 得đắc 五ngũ 眼nhãn 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

何hà 等đẳng 五ngũ 。 肉nhục 眼nhãn 。 天thiên 眼nhãn 。 慧tuệ 眼nhãn 。 法Pháp 眼nhãn 。 佛Phật 眼nhãn 。

肉nhục 眼nhãn 。 見kiến 近cận 不bất 見kiến 遠viễn 。 見kiến 前tiền 不bất 見kiến 後hậu 。 見kiến 外ngoại 不bất 見kiến 內nội 。 見kiến 晝trú 不bất 見kiến 夜dạ 。 見kiến 上thượng 不bất 見kiến 下hạ 。 以dĩ 此thử 礙ngại 故cố 。 求cầu 天thiên 眼nhãn 。

得đắc 是thị 天thiên 眼nhãn 。 遠viễn 近cận 皆giai 見kiến 。 前tiền 後hậu 。 內nội 外ngoại 。 晝trú 夜dạ 。 上thượng 下hạ 。 悉tất 皆giai 無vô 礙ngại 。 是thị 天thiên 眼nhãn 見kiến 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 。 生sanh 假giả 名danh 之chi 物vật 。 不bất 見kiến 實thật 相tướng 。 所sở 謂vị 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 無vô 生sanh 。 無vô 滅diệt 。 如như 前tiền 。 中trung 。 後hậu 亦diệc 爾nhĩ 。 為vi 實thật 相tướng 故cố 。 求cầu 慧tuệ 眼nhãn 。

得đắc 慧tuệ 眼nhãn 。 不bất 見kiến 眾chúng 生sanh 。 盡tận 滅diệt 一nhất 異dị 相tướng 。 捨xả 離ly 諸chư 著trước 。 不bất 受thọ 一nhất 切thiết 法pháp 。 智trí 慧tuệ 自tự 內nội 滅diệt 。 是thị 名danh 慧tuệ 眼nhãn 。 但đãn 慧tuệ 眼nhãn 不phủ 。 能năng 度độ 眾chúng 生sanh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 無vô 所sở 分phân 別biệt 故cố 。 以dĩ 是thị 故cố 求cầu 法Pháp 眼nhãn 。

法Pháp 眼nhãn 令linh 是thị 人nhân 行hành 是thị 法pháp 。 得đắc 是thị 道đạo 。 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 各các 各các 方phương 便tiện 門môn 。 令linh 得đắc 道Đạo 證chứng 。 法Pháp 眼nhãn 不bất 能năng 遍biến 知tri 度độ 眾chúng 生sanh 方phương 便tiện 道đạo 。 以dĩ 是thị 故cố 求cầu 佛Phật 眼nhãn 。

佛Phật 眼nhãn 無vô 事sự 不bất 知tri 。 覆phú 障chướng 雖tuy 密mật 。 無vô 不bất 見kiến 知tri 。 於ư 餘dư 人nhân 極cực 遠viễn 。 於ư 佛Phật 至chí 近cận 。 於ư 餘dư 幽u 闇ám 。 於ư 佛Phật 顯hiển 明minh 。 於ư 餘dư 為vi 疑nghi 。 於ư 佛Phật 決quyết 定định 。 於ư 餘dư 微vi 細tế 。 於ư 佛Phật 為vi 麁thô 。 於ư 餘dư 甚thậm 深thâm 。 於ư 佛Phật 甚thậm 淺thiển 。 是thị 佛Phật 眼nhãn 。 無vô 事sự 不bất 聞văn 。 無vô 事sự 不bất 見kiến 。 無vô 事sự 不bất 知tri 。 無vô 事sự 為vi 難nạn/nan 。 無vô 所sở 思tư 惟duy 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 佛Phật 眼nhãn 常thường 照chiếu 。

後hậu 品phẩm 五ngũ 眼nhãn 義nghĩa 中trung 。 當đương 廣quảng 說thuyết 。

【# 經Kinh 】#

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 以dĩ 天thiên 眼nhãn 見kiến 。 十thập 方phương 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 中trung 諸chư 佛Phật 。 欲dục 以dĩ 天thiên 耳nhĩ 聞văn 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 法Pháp 。 欲dục 知tri 諸chư 佛Phật 心tâm 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

天thiên 眼nhãn 法pháp 所sở 見kiến 。 不bất 過quá 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 今kim 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 力lực 。 故cố 見kiến 十thập 方phương 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 國quốc 中trung 諸chư 佛Phật 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 無vô 近cận 無vô 遠viễn 。 無vô 所sở 罣quái 礙ngại 故cố 。

問vấn 曰viết 。

如như 《# 般bát 舟chu 經kinh 》# 說thuyết 。

以dĩ 般Bát 舟Chu 三Tam 昧Muội 力lực 故cố 。 雖tuy 未vị 得đắc 天thiên 眼nhãn 。 而nhi 能năng 見kiến 十thập 方phương 。 現hiện 在tại 諸chư 佛Phật 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 天thiên 眼nhãn 故cố 。 見kiến 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 有hữu 何hà 等đẳng 異dị 。

答đáp 曰viết 。

此thử 天thiên 眼nhãn 。 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 。 般Bát 舟Chu 三Tam 昧Muội 。 離ly 欲dục 人nhân 。 未vị 離ly 欲dục 人nhân 俱câu 得đắc 。 天thiên 眼nhãn 但đãn 是thị 離ly 欲dục 人nhân 得đắc 。

般Bát 舟Chu 三Tam 昧Muội 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 常thường 修tu 常thường 習tập 故cố 見kiến 。 天thiên 眼nhãn 修tu 神thần 通thông 。 得đắc 色sắc 界giới 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 眼nhãn 。 四tứ 邊biên 得đắc 遍biến 明minh 相tướng 。 是thị 為vi 差sai 別biệt 。

天thiên 眼nhãn 功công 易dị 。 譬thí 如như 日nhật 出xuất 。 見kiến 色sắc 不bất 難nan 。 三tam 昧muội 功công 難nạn/nan 。 如như 夜dạ 然nhiên 燈đăng 。 見kiến 色sắc 不bất 易dị 。 天thiên 耳nhĩ 亦diệc 如như 是thị 。

知tri 諸chư 佛Phật 心tâm

者giả 。

問vấn 曰viết 。

如như 上thượng 地địa 鈍độn 根căn 。 不bất 能năng 知tri 下hạ 地địa 利lợi 根căn 心tâm 。 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 佛Phật 心tâm 尚thượng 不bất 應ưng 知tri 。 何hà 況huống 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 心tâm 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 佛Phật 神thần 力lực 故cố 。 令linh 菩Bồ 薩Tát 知tri 。 如như 《# 經kinh 》# 說thuyết 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 無vô 。 知tri 佛Phật 心tâm 者giả 。 若nhược 佛Phật 以dĩ 神thần 力lực 令linh 知tri 。 乃nãi 至chí 蜫# 虫trùng 亦diệc 能năng 知tri 。

以dĩ 是thị 故cố 佛Phật 以dĩ 神thần 力lực 故cố 。 令linh 菩Bồ 薩Tát 知tri 佛Phật 心tâm 。

復phục 次thứ 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 無vô 礙ngại 相tương/tướng 。 麁thô 細tế 。 深thâm 淺thiển 。 愚ngu 聖thánh 。 都đô 無vô 差sai 別biệt 。 諸chư 佛Phật 心tâm 如như 。 菩Bồ 薩Tát 心tâm 如như 。 一nhất 如như 無vô 異dị 。 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 是thị 如như 故cố 。 能năng 知tri 諸chư 佛Phật 心tâm 。

復phục 次thứ 。 希hy 有hữu 難nạn/nan 事sự 。 不bất 應ưng 知tri 而nhi 知tri 。 以dĩ 是thị 故cố 言ngôn 。

欲dục 得đắc 是thị 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 經Kinh 】#

欲dục 聞văn 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 法Pháp 。 聞văn 已dĩ 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 不bất 忘vong 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

一nhất 佛Phật 所sở 說thuyết 。 猶do 尚thượng 難nan 持trì 。 何hà 況huống 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 。 欲dục 憶ức 而nhi 不bất 忘vong 。

答đáp 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 以dĩ 聞văn 持trì 陀đà 羅la 尼ni 力lực 故cố 能năng 受thọ 。 堅kiên 憶ức 念niệm 陀đà 羅la 尼ni 力lực 故cố 不bất 忘vong 。

復phục 次thứ 。 此thử 中trung 說thuyết 。

以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 力lực 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 無vô 所sở 著trước 。 譬thí 如như 大đại 海hải 。 含hàm 受thọ 眾chúng 流lưu 。 菩Bồ 薩Tát 從tùng 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 所sở 聞văn 法Pháp 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 器khí 大đại 故cố 。 能năng 受thọ 無vô 量lượng 法pháp 。 持trì 而nhi 不bất 忘vong 。

復phục 次thứ 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 可khả 譬thí 喻dụ 。 如như 虛hư 空không 。 如như 劫kiếp 燒thiêu 盡tận 已dĩ 。 大đại 雨vũ 彌di 滿mãn 。 是thị 雨vũ 除trừ 虛hư 空không 更cánh 無vô 處xứ 能năng 受thọ 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 雨vũ 。 從tùng 佛Phật 口khẩu 出xuất 。 除trừ 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 菩Bồ 薩Tát 。 更cánh 無vô 能năng 受thọ 者giả 。

以dĩ 是thị 故cố 言ngôn

欲dục 聞văn 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

大đại 智Trí 度Độ 論luận 釋thích 初sơ 品phẩm 中trung 見kiến 一nhất 切thiết 佛Phật 。 世thế 界giới 義nghĩa 第đệ 五ngũ 十thập 一nhất 之chi 一nhất

【# 經Kinh 】#

復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 見kiến 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。 及cập 見kiến 現hiện 在tại 十thập 方phương 。 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

若nhược 見kiến 十thập 方phương 佛Phật 。 則tắc 已dĩ 見kiến 世thế 界giới 。 今kim 何hà 以dĩ 復phục 說thuyết 。

欲dục 見kiến 世thế 界giới

答đáp 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 未vị 深thâm 入nhập 禪thiền 定định 。 若nhược 見kiến 十thập 方phương 世thế 界giới 山sơn 河hà 。 草thảo 木mộc 。 心tâm 則tắc 散tán 亂loạn 。 故cố 但đãn 觀quán 諸chư 佛Phật 。 如như 〈# 念niệm 佛Phật 義nghĩa 〉# 中trung 說thuyết 。 行hành 者giả 但đãn 觀quán 諸chư 佛Phật 。 不bất 觀quán 土thổ/độ 地địa 。 山sơn 河hà 。 樹thụ 木mộc 。 得đắc 禪thiền 定định 力lực 已dĩ 。 隨tùy 意ý 廣quảng 觀quán 。

復phục 次thứ 。 諸chư 清thanh 淨tịnh 佛Phật 國quốc 難nan 見kiến 。 故cố 言ngôn 。

欲dục 見kiến 諸chư 佛Phật 國quốc 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

又hựu 一nhất 佛Phật 有hữu 無vô 量lượng 。 百bách 千thiên 種chủng 世thế 界giới 。 如như 先tiên 說thuyết 。 有hữu 嚴nghiêm 淨tịnh 。 有hữu 不bất 嚴nghiêm 淨tịnh 。 有hữu 雜tạp 。 有hữu 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 世thế 界giới 難nan 見kiến 故cố 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 力lực 。 乃nãi 能năng 得đắc 見kiến 。 譬thí 如như 天thiên 子tử 聽thính 正chánh 殿điện 。 則tắc 外ngoại 人nhân 可khả 見kiến 。 內nội 殿điện 深thâm 宮cung 。 無vô 能năng 見kiến 者giả 。

問vấn 曰viết 。

十thập 方phương 現hiện 在tại 。 世thế 界giới 可khả 見kiến 。 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。 云vân 何hà 得đắc 見kiến 。

答đáp 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 有hữu 見kiến 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 三tam 昧muội 。 入nhập 是thị 三tam 昧muội 已dĩ 。 見kiến 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 事sự 。 如như 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 不bất 滅diệt 際tế 三tam 昧muội 。 入nhập 是thị 三tam 昧muội 已dĩ 。 不bất 見kiến 諸chư 佛Phật 有hữu 滅diệt 者giả 。

問vấn 曰viết 。

此thử 二nhị 法pháp 非phi 眼nhãn 。 云vân 何hà 能năng 見kiến 。

答đáp 曰viết 。

此thử 是thị 智trí 慧tuệ 。 假giả 名danh 為vi 眼nhãn 。 如như 轉chuyển 法Pháp 輪luân 中trung 。 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 得đắc 眼nhãn 。 智trí 。 明minh 。 覺giác 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 十thập 方phương 現hiện 在tại 佛Phật 世thế 界giới 。 定định 知tri 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 諸chư 佛Phật 。 世thế 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 功công 德đức 同đồng 故cố 。 是thị 事sự 如như 先tiên 說thuyết 。

復phục 次thứ 。 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 如như 現hiện 在tại 。 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 等đẳng 無vô 異dị 。 一nhất 如như 。 一nhất 法pháp 性tánh 故cố 。 以dĩ 是thị 故cố 不bất 應ưng 難nạn/nan 。

【# 經Kinh 】#

復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 聞văn 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 所sở 說thuyết 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。

修tu 多đa 羅la 。 祇kỳ 夜dạ 。 受thọ 記ký 經kinh 。 伽già 陀đà 。 優ưu 陀đà 那na 。 因nhân 緣duyên 經kinh 。 阿a 波ba 陀đà 那na 。 如như 是thị 語ngữ 經kinh 。 本bổn 生sanh 經kinh 。 廣quảng 經kinh 。 未vị 曾tằng 有hữu 經kinh 。 論luận 議nghị 經kinh 。 諸chư 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 。 聞văn 與dữ 不bất 聞văn 。 盡tận 欲dục 誦tụng 受thọ 持trì 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

先tiên 說thuyết 盡tận 欲dục 聞văn 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 所sở 說thuyết 法Pháp 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 所sở 說thuyết 法Pháp 者giả 。 即tức 此thử 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。

諸chư 經kinh 中trung 直trực 說thuyết 者giả 。 名danh 修Tu 多Đa 羅La 。 所sở 謂vị 四tứ 阿a 含hàm 。 諸chư 摩Ma 訶Ha 衍Diên 經Kinh 。 及cập 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 戒giới 經kinh 。 出xuất 三tam 藏tạng 外ngoại 亦diệc 有hữu 諸chư 經kinh 。 皆giai 名danh 修Tu 多Đa 羅La 。

諸chư 經kinh 中trung 偈kệ 。 名danh 祇kỳ 夜dạ 。

眾chúng 生sanh 九cửu 道đạo 中trung 受thọ 記ký 。 所sở 謂vị 三tam 乘thừa 道đạo 。 六lục 趣thú 道đạo 。

此thử 人nhân 經kinh 爾nhĩ 所sở 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 當đương 作tác 佛Phật 。 若nhược 記ký 爾nhĩ 所sở 歲tuế 當đương 作tác 佛Phật 。 記ký 聲Thanh 聞Văn 人nhân 今kim 世thế 。 後hậu 世thế 得đắc 道Đạo 。 記ký 辟Bích 支Chi 佛Phật 但đãn 後hậu 世thế 得đắc 道Đạo 。 記ký 餘dư 六lục 道đạo 。 亦diệc 皆giai 後hậu 世thế 受thọ 報báo 。

諸chư 佛Phật 法Pháp 。 欲dục 與dữ 眾chúng 生sanh 受thọ 記ký 。 先tiên 皆giai 微vi 笑tiếu 。 無vô 量lượng 種chủng 光quang 從tùng 四tứ 牙nha 中trung 出xuất 。 所sở 謂vị 青thanh 。 黃hoàng 。 赤xích 。 白bạch 。 縹# 。 紫tử 等đẳng 。

從tùng 上thượng 二nhị 牙nha 出xuất 者giả 。 光quang 照chiếu 三tam 惡ác 道đạo 。

從tùng 其kỳ 光quang 明minh 。 演diễn 無vô 量lượng 法pháp 。 說thuyết 一nhất 切thiết 作tác 法pháp 無vô 常thường 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 安an 隱ẩn 涅Niết 槃Bàn 。 眾chúng 生sanh 得đắc 遇ngộ 斯tư 光quang 。 聞văn 說thuyết 法Pháp 者giả 。 身thân 心tâm 安an 樂lạc 。 得đắc 生sanh 人nhân 中trung 天thiên 上thượng 。 從tùng 是thị 因nhân 緣duyên 。 皆giai 得đắc 畢tất 苦khổ 。

從tùng 下hạ 二nhị 牙nha 出xuất 者giả 。 上thượng 照chiếu 人nhân 。 天thiên 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 禪thiền 。 若nhược 聾lung 盲manh 。 瘖âm 瘂á 。 狂cuồng 病bệnh 。 皆giai 得đắc 除trừ 愈dũ 。 六Lục 欲Dục 天Thiên 人nhân 及cập 阿a 修tu 羅la 。 受thọ 五ngũ 欲dục 樂lạc 。 遇ngộ 佛Phật 光quang 明minh 。 聞văn 說thuyết 法Pháp 聲thanh 。 皆giai 厭yếm 患hoạn 欲dục 樂lạc 。 身thân 心tâm 安an 隱ẩn 。 色sắc 界giới 諸chư 天thiên 。 受thọ 禪thiền 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 時thời 。 遇ngộ 佛Phật 光quang 明minh 。 聞văn 說thuyết 法Pháp 聲thanh 。 亦diệc 生sanh 厭yếm 患hoạn 。 來lai 詣nghệ 佛Phật 所sở 。

此thử 諸chư 光quang 明minh 。 復phục 至chí 十thập 方phương 。 遍biến 照chiếu 六lục 道đạo 。 作tác 佛Phật 事sự 已dĩ 。 還hoàn 繞nhiễu 身thân 七thất 匝táp 。

若nhược 記ký 地địa 獄ngục 。 光quang 從tùng 足túc 下hạ 入nhập 。 若nhược 記ký 畜súc 生sanh 。 光quang 從tùng # 入nhập 。 若nhược 記ký 餓ngạ 鬼quỷ 。 光quang 從tùng 髀bễ 入nhập 。 若nhược 記ký 人nhân 道đạo 。 光quang 從tùng 齊tề 入nhập 。 若nhược 記ký 天thiên 道đạo 。 光quang 從tùng 胸hung 入nhập 。 若nhược 記ký 聲Thanh 聞Văn 。 光quang 從tùng 口khẩu 入nhập 。 若nhược 記ký 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 光quang 從tùng 眉mi 間gian 相tương 入nhập 。 若nhược 記ký 得đắc 佛Phật 。 光quang 從tùng 頂đảnh 入nhập 。

若nhược 欲dục 受thọ 記ký 。 先tiên 現hiện 此thử 相tướng 。 然nhiên 後hậu 阿A 難Nan 等đẳng 諸chư 弟đệ 子tử 發phát 問vấn 。

一nhất 切thiết 偈kệ 名danh 祇kỳ 夜dạ 。 六lục 句cú 。 三tam 句cú 。 五ngũ 句cú 。 句cú 多đa 少thiểu 不bất 定định 。 亦diệc 名danh 祇kỳ 夜dạ 。 亦diệc 名danh 伽già 陀đà 。

優ưu 陀đà 那na 者giả 。 名danh 有hữu 法pháp 佛Phật 必tất 應ưng 說thuyết 而nhi 。 無vô 有hữu 問vấn 者giả 。 佛Phật 略lược 開khai 問vấn 端đoan 。 如như 佛Phật 在tại 舍xá 婆bà 提đề 。 毘tỳ 舍xá 佉khư 堂đường 上thượng 。 陰ấm 地địa 經kinh 行hành 。 自tự 說thuyết 優ưu 陀đà 那na 。 所sở 謂vị 。

無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 是thị 事sự 善thiện 哉tai 。

爾nhĩ 時thời 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。 合hợp 掌chưởng 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 。

無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 是thị 事sự 善thiện 哉tai 。

佛Phật 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 。

凡phàm 夫phu 人nhân 未vị 得đắc 無vô 漏lậu 道đạo 。 顛điên 倒đảo 覆phú 心tâm 故cố 。 於ư 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 心tâm 大đại 驚kinh 怖bố 。 若nhược 佛Phật 及cập 佛Phật 弟đệ 子tử 。 聞văn 好hảo/hiếu 法pháp 者giả 。 歡hoan 喜hỷ 奉phụng 行hành 。 無vô 顛điên 倒đảo 故cố 。 不bất 復phục 更cánh 作tác 。

如như 是thị 等đẳng 。 《# 雜tạp 阿a 含hàm 》# 中trung 廣quảng 說thuyết 。

又hựu 如như 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 品phẩm 中trung 。 諸chư 天thiên 子tử 讚tán 須Tu 菩Bồ 提Đề 所sở 說thuyết 。

善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 希hy 有hữu 。

世Thế 尊Tôn 。 難nan 有hữu 。

世Thế 尊Tôn 。

是thị 名danh 優ưu 陀đà 那na 。

又hựu 如như 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 諸chư 弟đệ 子tử 抄sao 集tập 要yếu 偈kệ 。 諸chư 無vô 常thường 偈kệ 等đẳng 作tác 無vô 常thường 品phẩm 。 乃nãi 至chí 婆Bà 羅La 門Môn 。 偈kệ 等đẳng 作tác 婆Bà 羅La 門Môn 品phẩm 。 亦diệc 名danh 優ưu 陀đà 那na 。

諸chư 有hữu 集tập 眾chúng 妙diệu 事sự 。 皆giai 名danh 優ưu 陀đà 那na 。

如như 是thị 等đẳng 名danh 。 優ưu 陀đà 那na 經kinh 相tương/tướng 。

尼ni 陀đà 那na 者giả 。 說thuyết 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 本bổn 起khởi 因nhân 緣duyên 。 佛Phật 何hà 因nhân 緣duyên 說thuyết 此thử 事sự 。

修Tu 多Đa 羅La 中trung 。 有hữu 人nhân 問vấn 故cố 。 為vi 說thuyết 是thị 事sự 。 毘tỳ 尼ni 中trung 。 有hữu 人nhân 犯phạm 是thị 事sự 。 故cố 結kết 是thị 戒giới 。

一nhất 切thiết 佛Phật 語ngữ 緣duyên 起khởi 事sự 。 皆giai 名danh 尼ni 陀đà 那na 。

阿a 波ba 陀đà 那na 者giả 。 與dữ 世thế 間gian 相tương 似tự 柔nhu 軟nhuyễn 淺thiển 語ngữ 。 如như 《# 中trung 阿a 含hàm 》# 中trung 《# 長trường/trưởng 阿a 波ba 陀đà 那na 經kinh 》# 。 《# 長trường/trưởng 阿a 含hàm 》# 中trung 《# 大đại 阿a 波ba 陀đà 那na 》# 。 毘tỳ 尼ni 中trung 億ức 耳nhĩ 阿a 波ba 陀đà 那na 。 二nhị 十thập 億ức 阿a 波ba 陀đà 那na 。 解giải 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 戒giới 。 經kinh 中trung 欲dục 阿a 波ba 陀đà 那na 一nhất 部bộ 。 菩Bồ 薩Tát 阿a 波ba 陀đà 那na 出xuất 一nhất 部bộ 。 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 。 阿a 波ba 陀đà 那na 。

如như 是thị 語ngữ 經kinh 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 結kết 句cú 。 言ngôn 我ngã 先tiên 許hứa 說thuyết 者giả 。 今kim 已dĩ 說thuyết 竟cánh 。

二nhị 者giả 。 三tam 藏tạng 。 摩ma 訶ha 衍diễn 外ngoại 。 更cánh 有hữu 經kinh 名danh 一nhất 目mục 多đa 迦ca 。 有hữu 人nhân 言ngôn 目mục 多đa 迦ca 。 目mục 多đa 迦ca 名danh 出xuất 三tam 藏tạng 及cập 摩ma 訶ha 衍diễn 。 何hà 等đẳng 是thị 。

如như 佛Phật 說thuyết 。

淨tịnh 飯phạn 王vương 強cường/cưỡng 令linh 出xuất 家gia 作tác 佛Phật 弟đệ 子tử 者giả 。 佛Phật 選tuyển 擇trạch 五ngũ 百bách 人nhân 堪kham 任nhậm 得đắc 道Đạo 者giả 。 將tương 至chí 舍xá 婆bà 提đề 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 其kỳ 未vị 離ly 欲dục 。 若nhược 近cận 親thân 里lý 。 恐khủng 其kỳ 破phá 戒giới 故cố 。 將tương 至chí 舍xá 婆bà 提đề 。 令linh 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 目mục 乾can/kiền/càn 連liên 等đẳng 教giáo 化hóa 之chi 。 初sơ 夜dạ 。 後hậu 夜dạ 。 專chuyên 精tinh 不bất 睡thụy 。 勤cần 修tu 精tinh 進tấn 。 故cố 得đắc 道Đạo 。 得đắc 道Đạo 已dĩ 。 佛Phật 還hoàn 將tương 至chí 本bổn 生sanh 國quốc 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 還hoàn 本bổn 國quốc 時thời 。 與dữ 大đại 會hội 諸chư 天thiên 眾chúng 俱câu 。 住trụ 迦ca 毘tỳ 羅la 婆bà 仙tiên 人nhân 林lâm 中trung 。 此thử 林lâm 去khứ 迦ca 毘tỳ 羅la 婆bà 城thành 五ngũ 十thập 里lý 。 是thị 諸chư 釋thích 遊du 戲hí 園viên 。 此thử 諸chư 釋Thích 子tử 比Bỉ 丘Khâu 。 處xử 舍xá 婆bà 提đề 時thời 。 初sơ 夜dạ 。 後hậu 夜dạ 。 專chuyên 精tinh 不bất 睡thụy 。 故cố 以dĩ 夜dạ 為vi 長trường/trưởng 。 從tùng 林lâm 中trung 來lai 。 入nhập 城thành 乞khất 食thực 。 覺giác 道đạo 里lý 長trường 遠viễn 。

爾nhĩ 時thời 佛Phật 知tri 其kỳ 心tâm 。 有hữu 一nhất 師sư 子tử 。 來lai 禮lễ 佛Phật 足túc 。 在tại 一nhất 面diện 住trụ 。 佛Phật 以dĩ 是thị 三tam 因nhân 緣duyên 。 故cố 說thuyết 偈kệ 。

不bất 寐mị 夜dạ 長trường 。 疲bì 惓# 道đạo 長trường/trưởng 。 愚ngu 生sanh 死tử 長trường 。

莫mạc 知tri 正Chánh 法Pháp 。

佛Phật 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 。

汝nhữ 未vị 出xuất 家gia 時thời 。 其kỳ 心tâm 放phóng 逸dật 。 多đa 睡thụy 眠miên 故cố 。 不bất 覺giác 夜dạ 長trường 。 今kim 初sơ 夜dạ 。 後hậu 夜dạ 。 專chuyên 精tinh 求cầu 道Đạo 。 減giảm 省tỉnh 睡thụy 眠miên 故cố 。 覺giác 夜dạ 大đại 長trường/trưởng 。 此thử 迦ca 毘tỳ 羅la 婆bà 林lâm 。 汝nhữ 本bổn 駕giá 乘thừa 遊du 戲hí 。 不bất 覺giác 為vi 遠viễn 。 今kim 著trước 衣y 持trì 鉢bát 。 步bộ 行hành 疲bì 極cực 。 故cố 覺giác 道đạo 長trường/trưởng 。

是thị 師sư 子tử 。 鞞bệ 婆bà 尸thi 佛Phật 時thời 作tác 婆Bà 羅La 門Môn 師sư 。 見kiến 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 來lai 至chí 佛Phật 所sở 。

爾nhĩ 時thời 大đại 眾chúng 以dĩ 聽thính 法Pháp 故cố 。 無vô 共cộng 語ngữ 者giả 。 即tức 生sanh 惡ác 念niệm 。 發phát 惡ác 罵mạ 言ngôn 。

此thử 諸chư 禿ngốc 輩bối 。 與dữ 畜súc 生sanh 何hà 異dị 。 不bất 別biệt 好hảo/hiếu 人nhân 。 不bất 知tri 言ngôn 語ngữ 。

以dĩ 是thị 惡ác 口khẩu 業nghiệp 故cố 。 從tùng 鞞bệ 婆bà 尸thi 佛Phật 。 乃nãi 至chí 今kim 日nhật 。 九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 。 常thường 墮đọa 畜súc 生sanh 中trung 。 此thử 人nhân 爾nhĩ 時thời 。 即tức 應ưng 得đắc 道Đạo 。 以dĩ 愚ngu 癡si 故cố 。 自tự 作tác 生sanh 死tử 長trường 久cửu 。 今kim 於ư 佛Phật 所sở 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 當đương 得đắc 解giải 脫thoát 。

如như 是thị 等đẳng 經Kinh 。 名danh 為vi 出xuất 因nhân 緣duyên 。 於ư 何hà 處xứ 出xuất 。 於ư 三tam 藏tạng 。 摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 出xuất 。 故cố 名danh 為vi 出xuất 。 云vân 何hà 名danh 因nhân 緣duyên 。 是thị 三tam 事sự 之chi 本bổn 。 名danh 為vi 因nhân 緣duyên 經kinh 。

本bổn 生sanh 經kinh 者giả 。 昔tích 者giả 菩Bồ 薩Tát 。 曾tằng 為vi 師sư 子tử 。 在tại 林lâm 中trung 住trụ 。 與dữ 一nhất 獼mi 猴hầu 。 共cộng 為vi 親thân 友hữu 。 獼mi 猴hầu 以dĩ 二nhị 子tử 寄ký 於ư 師sư 子tử 。

時thời 有hữu 鷲thứu 鳥điểu 。 飢cơ 行hành 求cầu 食thực 。 值trị 師sư 子tử 睡thụy 。 故cố 取thủ 猴hầu 子tử 而nhi 去khứ 。 住trụ 於ư 樹thụ 上thượng 。 師sư 子tử 覺giác 已dĩ 。 求cầu 猴hầu 子tử 不bất 得đắc 見kiến 。 鷲thứu 持trì 在tại 樹thụ 上thượng 。 而nhi 告cáo 鷲thứu 言ngôn 。

我ngã 受thọ 獼mi 猴hầu 寄ký 託thác 二nhị 子tử 。 護hộ 之chi 不bất 謹cẩn 。 令linh 汝nhữ 得đắc 去khứ 。 孤cô 負phụ 言ngôn 信tín 。 請thỉnh 從tùng 汝nhữ 索sách 。 我ngã 為vi 獸thú 中trung 之chi 王vương 。 汝nhữ 為vi 鳥điểu 中trung 之chi 主chủ 。 貴quý 勢thế 同đồng 等đẳng 。 宜nghi 以dĩ 相tương/tướng 還hoàn 。

鷲thứu 言ngôn 。

汝nhữ 不bất 知tri 時thời 。 吾ngô 今kim 飢cơ 乏phạp 。 何hà 論luận 同đồng 異dị 。

師sư 子tử 知tri 其kỳ 叵phả 得đắc 。 自tự 以dĩ 利lợi 爪trảo 摑quặc 其kỳ 脇hiếp 肉nhục 。 以dĩ 貿mậu 猴hầu 子tử 。

又hựu 過quá 去khứ 世thế 時thời 。 人nhân 民dân 多đa 病bệnh 黃hoàng 白bạch 痿nuy 熱nhiệt 。 菩Bồ 薩Tát 爾nhĩ 時thời 。 身thân 為vi 赤xích 魚ngư 。 自tự 以dĩ 其kỳ 肉nhục 施thí 諸chư 病bệnh 人nhân 。 以dĩ 救cứu 其kỳ 疾tật 。

又hựu 昔tích 菩Bồ 薩Tát 作tác 一nhất 鳥điểu 身thân 。 在tại 林lâm 中trung 住trụ 。 見kiến 有hữu 一nhất 人nhân 。 入nhập 於ư 深thâm 水thủy 非phi 人nhân 行hành 處xứ 。 為vi 水thủy 神thần 所sở 羂quyến 。 水thủy 神thần 羂quyến 法pháp 。 著trước 不bất 可khả 解giải 。 鳥điểu 知tri 解giải 法pháp 。 至chí 香hương 山sơn 中trung 取thủ 一nhất 藥dược 草thảo 。 著trước 其kỳ 羂quyến 上thượng 。 繩thằng 即tức 爛lạn 壞hoại 。 人nhân 得đắc 脫thoát 去khứ 。

如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 本bổn 生sanh 。 多đa 有hữu 所sở 濟tế 。 是thị 名danh 本bổn 生sanh 經kinh 。

廣quảng 經kinh 者giả 。 名danh 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 所sở 謂vị 《# 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 》# 。 《# 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 》# 。 《# 華hoa 首thủ 經kinh 》# 。 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 。 《# 佛Phật 本bổn 起khởi 因nhân 緣duyên 經kinh 》# 。 《# 雲vân 經kinh 》# 。 《# 法pháp 雲vân 經kinh 》# 。 《# 大đại 雲vân 經kinh 》# 。 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 諸chư 經kinh 。 為vi 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 故cố 說thuyết 。

毘tỳ 佛Phật 略lược (# 呂lữ 夜dạ 反phản 。 秦tần 言ngôn 未vị 曾tằng 有hữu 經kinh 。

如như 佛Phật 現hiện 種chủng 種chủng 神thần 力lực 。 眾chúng 生sanh 怪quái 未vị 曾tằng 有hữu 。 所sở 謂vị 佛Phật 生sanh 時thời 。 身thân 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 照chiếu 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 及cập 幽u 闇ám 之chi 處xứ 。 復phục 照chiếu 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

是thị 時thời 於ư 佛Phật 母mẫu 前tiền 。 有hữu 清thanh 淨tịnh 好hảo/hiếu 池trì 。 以dĩ 浴dục 菩Bồ 薩Tát 。 梵Phạm 王Vương 執chấp 蓋cái 。 帝Đế 釋Thích 洗tẩy 身thân 。 二nhị 龍long 吐thổ 水thủy 。

又hựu 生sanh 時thời 。 不bất 須tu 扶phù 持trì 。 而nhi 行hành 七thất 步bộ 。 足túc 跡tích 之chi 處xứ 。 皆giai 有hữu 蓮liên 華hoa 。 而nhi 發phát 是thị 言ngôn 。

我ngã 是thị 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 老lão 。 病bệnh 。 死tử 者giả 。

地địa 大đại 震chấn 動động 。 天thiên 雨vũ 眾chúng 花hoa 。 樹thụ 出xuất 音âm 聲thanh 。 作tác 天thiên 伎kỹ 樂nhạc 。

如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 希hy 有hữu 事sự 。 是thị 名danh 未vị 曾tằng 有hữu 經kinh 。

論luận 議nghị 經kinh 者giả 。 答đáp 諸chư 問vấn 者giả 。 釋thích 其kỳ 所sở 以dĩ 。

又hựu 復phục 廣quảng 說thuyết 諸chư 義nghĩa 。

如như 佛Phật 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 何hà 等đẳng 是thị 四tứ 。 所sở 謂vị 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 何hà 等đẳng 是thị 四tứ 。 所sở 謂vị 苦khổ 。 集tập 。 滅diệt 。 道đạo 聖Thánh 諦Đế 。 是thị 名danh 論luận 議nghị 。 何hà 等đẳng 為vi 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 。

所sở 謂vị 生sanh 苦khổ 等đẳng 八bát 種chủng 苦khổ 。 何hà 等đẳng 是thị 生sanh 苦khổ 。 所sở 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 各các 各các 生sanh 處xứ 。 是thị 中trung 受thọ 苦khổ 。 如như 是thị 等đẳng 問vấn 答đáp 。 廣quảng 解giải 其kỳ 義nghĩa 。 是thị 名danh 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。

如như 摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 。 佛Phật 說thuyết 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 何hà 等đẳng 六lục 。 所sở 謂vị 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

何hà 等đẳng 是thị 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 具cụ 足túc 。 二nhị 者giả 。 不bất 具cụ 足túc 。

何hà 等đẳng 是thị 具cụ 足túc 。 與dữ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 和hòa 合hợp 。 乃nãi 至chí 十Thập 住Trụ 。 菩Bồ 薩Tát 所sở 得đắc 。 是thị 名danh 具cụ 足túc 。

不bất 具cụ 足túc 者giả 。 初sơ 發phát 菩Bồ 薩Tát 心tâm 。 未vị 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 法pháp 。 未vị 與dữ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 和hòa 合hợp 。 是thị 名danh 不bất 具cụ 足túc 。 乃nãi 至chí 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 如như 是thị 。

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 具cụ 足túc 者giả 。 有hữu 方phương 便tiện 力lực 。 未vị 具cụ 足túc 者giả 。 無vô 方phương 便tiện 力lực 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 所sở 說thuyết 論luận 議nghị 經kinh 。 及cập 摩Ma 訶Ha 迦Ca 栴Chiên 延Diên 。 所sở 解giải 修tu 多đa 羅la 。 乃nãi 至chí 像tượng 法pháp 凡phàm 夫phu 人nhân 。 如như 法Pháp 說thuyết 者giả 。 亦diệc 名danh 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。

聲Thanh 聞Văn 所sở 不bất 聞văn 者giả 。 佛Phật 獨độc 與dữ 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 法Pháp 。 無vô 諸chư 聲Thanh 聞Văn 聽thính 者giả 。

又hựu 佛Phật 以dĩ 神thần 通thông 力lực 。 變biến 身thân 無vô 數số 。 遍biến 至chí 十thập 方phương 。 一Nhất 乘Thừa 世thế 界giới 說thuyết 法Pháp 。

又hựu 復phục 佛Phật 為vi 欲dục 天thiên 。 色sắc 天thiên 說thuyết 法Pháp 。 無vô 諸chư 弟đệ 子tử 。 故cố 不bất 得đắc 聞văn 。

問vấn 曰viết 。

諸chư 六Lục 通Thông 阿A 羅La 漢Hán 。 若nhược 佛Phật 說thuyết 時thời 。 雖tuy 不bất 在tại 坐tọa 。 以dĩ 天thiên 耳nhĩ 。 天thiên 眼nhãn 可khả 得đắc 見kiến 聞văn 。 若nhược 以dĩ 宿Túc 命Mạng 通Thông 。 并tinh 知tri 過quá 去khứ 事sự 。 何hà 以dĩ 不bất 聞văn 。

答đáp 曰viết 。

諸chư 聲Thanh 聞Văn 神thần 通thông 。 力lực 所sở 不bất 及cập 處xứ 。 是thị 故cố 不bất 聞văn 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 為vì 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 《# 不bất 可khả 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 經kinh 》# 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 目Mục 連Liên 在tại 佛Phật 左tả 右hữu 。 而nhi 不bất 得đắc 聞văn 。 以dĩ 不bất 種chủng 是thị 聞văn 大Đại 乘Thừa 行hành 法pháp 因nhân 緣duyên 故cố 。 譬thí 如như 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 入nhập 一nhất 切thiết 處xứ 定định 中trung 。 能năng 使sử 一nhất 切thiết 。 皆giai 水thủy 皆giai 火hỏa 。 而nhi 餘dư 人nhân 不bất 見kiến 。 如như 《# 不bất 可khả 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 經kinh 》# 中trung 廣quảng 說thuyết 。

盡tận 欲dục 受thọ 持trì

者giả 。 聞văn 而nhi 奉phụng 行hành 為vi 。

受thọ

久cửu 久cửu 不bất 失thất 為vi 。

持trì

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 三tam