大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 30
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 初Sơ 品Phẩm 中Trung 善Thiện 根Căn 供Cúng 養Dường 義Nghĩa 第Đệ 四Tứ 十Thập 六Lục (# 卷quyển 第đệ 三tam 十thập )#

聖thánh 者giả 龍long 樹thụ 造tạo

後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

【# 經Kinh 】#

欲dục 以dĩ 諸chư 善thiện 根căn 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 恭cung 敬kính 。 尊tôn 重trọng 。 讚tán 歎thán 。 隨tùy 意ý 成thành 就tựu 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

菩Bồ 薩Tát 既ký 得đắc 不bất 離ly 諸chư 佛Phật 。 當đương 應ưng 供cúng 養dường 。 若nhược 得đắc 值trị 佛Phật 而nhi 無vô 供cúng 具cụ 。 甚thậm 為vi 不bất 悅duyệt 。

如như 須Tu 摩Ma 提Đề 菩Bồ 薩Tát 。 秦tần 言ngôn 妙diệu 意ý 。 見kiến 然Nhiên 燈Đăng 佛Phật 。 無vô 供cúng 養dường 具cụ 。 周chu 旋toàn 求cầu 索sách 。 見kiến 賣mại 華hoa 女nữ 。 以dĩ 五ngũ 百bách 金kim 錢tiền 。 買mãi 得đắc 五ngũ 莖hành 青thanh 蓮liên 華hoa 。 以dĩ 供cúng 養dường 佛Phật 。

又hựu 薩tát 陀đà 波ba 崙lôn 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 供cúng 養dường 師sư 故cố 。 賣mại 身thân 血huyết 肉nhục 。

如như 是thị 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 。 既ký 得đắc 見kiến 佛Phật 。 心tâm 欲dục 供cúng 養dường 。 若nhược 無vô 供cúng 具cụ 。 其kỳ 心tâm 有hữu 礙ngại 。 譬thí 如như 庶thứ 民dân 遇ngộ 見kiến 君quân 長trường/trưởng 。 不bất 持trì 禮lễ 貺# 。 則tắc 為vi 不bất 敬kính 。 是thị 故cố 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 求cầu 供cúng 養dường 具cụ 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 佛Phật 雖tuy 不bất 須tu 。 菩Bồ 薩Tát 心tâm 得đắc 具cụ 足túc 。

譬thí 如như 農nông 夫phu 。 遇ngộ 好hảo/hiếu 良lương 田điền 而nhi 無vô 種chủng 子tử 。 雖tuy 欲dục 加gia 功công 。 無vô 以dĩ 肆tứ 力lực 。 心tâm 大đại 愁sầu 憂ưu 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 得đắc 遇ngộ 諸chư 佛Phật 而nhi 無vô 供cúng 具cụ 。 設thiết 有hữu 餘dư 物vật 。 不bất 稱xưng 其kỳ 意ý 。 心tâm 便tiện 有hữu 礙ngại 。

諸chư 善thiện 根căn

者giả 。 所sở 謂vị 善thiện 根căn 果quả 報báo 。 華hoa 香hương 。 瓔anh 珞lạc 。 衣y 服phục 。 幡phan 蓋cái 種chủng 種chủng 珍trân 寶bảo 等đẳng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。

或hoặc 時thời 以dĩ 因nhân 說thuyết 果quả 。 如như 言ngôn 。

一nhất 月nguyệt 食thực 千thiên 兩lượng 金kim

金kim 不bất 可khả 食thực 。 因nhân 金kim 得đắc 食thực 。 故cố 言ngôn 。

食thực 金kim

或hoặc 時thời 以dĩ 果quả 說thuyết 因nhân 。 如như 見kiến 好hảo/hiếu 畫họa 。 言ngôn 是thị 好hảo/hiếu 手thủ 。 手thủ 非phi 是thị 畫họa 。 見kiến 畫họa 妙diệu 故cố 。 說thuyết 言ngôn 手thủ 好hảo/hiếu 。 善thiện 根căn 果quả 報báo 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 善thiện 根căn 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。 得đắc 供cúng 養dường 之chi 具cụ 。 名danh 為vi 善thiện 根căn 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 。 何hà 不bất 即tức 說thuyết 華hoa 香hương 等đẳng 而nhi 說thuyết 其kỳ 因nhân 。

答đáp 曰viết 。

供cúng 養dường 具cụ 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 財tài 供cúng 養dường 。 二nhị 者giả 。 法pháp 供cúng 養dường 。 若nhược 但đãn 說thuyết 華hoa 香hương 等đẳng 供cúng 養dường 。 則tắc 不bất 攝nhiếp 法pháp 供cúng 養dường 。 今kim 說thuyết 善thiện 根căn 供cúng 養dường 。 當đương 知tri 則tắc 財tài 。 法pháp 俱câu 攝nhiếp 。

供cúng 養dường

者giả 。 若nhược 見kiến 。 若nhược 聞văn 諸chư 佛Phật 功công 德đức 。 心tâm 敬kính 尊tôn 重trọng 。 迎nghênh 逆nghịch 侍thị 送tống 。 旋toàn 繞nhiễu 禮lễ 拜bái 。 曲khúc 躬cung 合hợp 手thủ 而nhi 住trụ 。 避tị 坐tọa 安an 處xứ 。 勸khuyến 進tấn 飲ẩm 食thực 。 華hoa 香hương 。 珍trân 寶bảo 等đẳng 。 種chủng 種chủng 稱xưng 讚tán 持trì 戒giới 。 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 諸chư 功công 德đức 。 有hữu 所sở 說thuyết 法Pháp 。 信tín 受thọ 教giáo 誨hối 。 如như 是thị 善thiện 身thân 。 口khẩu 。 意ý 業nghiệp 。 是thị 為vi 供cúng 養dường 。

尊tôn 重trọng

者giả 。 知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 中trung 。 德đức 無vô 過quá 上thượng 。 故cố 言ngôn 。

尊tôn

敬kính 畏úy 之chi 心tâm 。 過quá 於ư 父phụ 母mẫu 。 師sư 長trưởng 。 君quân 王vương 。 利lợi 益ích 重trọng/trùng 故cố 。 故cố 言ngôn 。

重trọng/trùng

恭cung 敬kính

者giả 。 謙khiêm 遜tốn 畏úy 難nạn 故cố 言ngôn 。

恭cung

推thôi 其kỳ 智trí 德đức 故cố 言ngôn 。

敬kính

讚tán 歎thán

者giả 。 美mỹ 其kỳ 功công 德đức 為vi 。

讚tán

讚tán 之chi 不bất 足túc 。 又hựu 稱xưng 揚dương 之chi 。 故cố 言ngôn 。

歎thán

隨tùy 意ý 成thành 就tựu

者giả 。 若nhược 須tu 華hoa 供cúng 養dường 。 如như 意ý 即tức 至chí 。 或hoặc 求cầu 得đắc 。 或hoặc 不bất 求cầu 而nhi 得đắc 。 有hữu 自tự 然nhiên 出xuất 者giả 。 或hoặc 變biến 化hóa 生sanh 。 乃nãi 至chí 伎kỹ 樂nhạc 供cúng 養dường 之chi 具cụ 。 悉tất 皆giai 如như 是thị 。

問vấn 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 遇ngộ 得đắc 便tiện 以dĩ 供cúng 養dường 。 何hà 以dĩ 隨tùy 意ý 求cầu 索sách 。

答đáp 曰viết 。

福phước 德đức 從tùng 心tâm 。 於ư 所sở 愛ái 重trọng 。 持trì 用dụng 供cúng 養dường 。 得đắc 福phước 增tăng 多đa 。

如như 阿a 育dục 王vương 小tiểu 兒nhi 時thời 。 以dĩ 所sở 重trọng/trùng 土thổ/độ 。 持trì 用dụng 奉phụng 佛Phật 。 得đắc 閻Diêm 浮Phù 提đề 王vương 。 一nhất 日nhật 之chi 中trung 。 起khởi 八bát 萬vạn 塔tháp 。 若nhược 大đại 人nhân 雖tuy 以dĩ 多đa 土thổ/độ 投đầu 鉢bát 。 而nhi 無vô 所sở 得đắc 。 非phi 所sở 重trọng/trùng 故cố 。 有hữu 人nhân 偏thiên 貴quý 重trọng 華hoa 。 以dĩ 其kỳ 所sở 貴quý 。 持trì 供cúng 養dường 佛Phật 。 得đắc 福phước 增tăng 多đa 。 乃nãi 至chí 寶bảo 物vật 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 。 隨tùy 時thời 所sở 宜nghi 。 若nhược 寒hàn 時thời 。 應ưng 以dĩ 薪tân 火hỏa 。 上thượng 衣y 。 溫ôn 室thất 。 被bị 褥nhục 。 及cập 以dĩ 飲ẩm 食thực 。 熱nhiệt 時thời 。 應ưng 以dĩ 氷băng 水thủy 。 扇thiên/phiến 蓋cái 。 涼lương 室thất 。 生sanh 薄bạc 之chi 服phục 。 上thượng 妙diệu 之chi 食thực 。 風phong 雨vũ 之chi 時thời 。 就tựu 送tống 供cúng 具cụ 。 如như 是thị 等đẳng 隨tùy 時thời 供cúng 養dường 。 又hựu 隨tùy 土thổ/độ 地địa 所sở 宜nghi 。 隨tùy 受thọ 者giả 所sở 須tu 。 皆giai 持trì 供cúng 養dường 。

復phục 次thứ 。 隨tùy 意ý 供cúng 養dường 者giả 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 知tri 佛Phật 無vô 所sở 須tu 。 又hựu 知tri 諸chư 物vật 虛hư 誑cuống 如như 幻huyễn 。 一nhất 相tương/tướng 。 所sở 謂vị 無vô 相tướng 。 為vì 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 故cố 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 國quốc 土độ 所sở 重trọng/trùng 。 引dẫn 導đạo 故cố 供cúng 養dường 。

復phục 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 甚thậm 深thâm 禪thiền 定định 。 生sanh 菩Bồ 薩Tát 神thần 通thông 。 以dĩ 神thần 通thông 力lực 故cố 。 飛phi 到đáo 十thập 方phương 佛Phật 前tiền 。 或hoặc 於ư 佛Phật 國quốc 。 若nhược 須tu 遍biến 雨vũ 天thiên 華hoa 。 即tức 滿mãn 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。 持trì 供cúng 養dường 佛Phật 。 或hoặc 雨vũ 天thiên 栴chiên 檀đàn 。 或hoặc 雨vũ 真chân 珠châu 。 光quang 明minh 鮮tiên 發phát 。 或hoặc 雨vũ 七thất 寶bảo 。 或hoặc 雨vũ 如như 意ý 珠châu 。 大đại 如như 須Tu 彌Di 。 或hoặc 雨vũ 妓kỹ 樂nhạc 。 音âm 聲thanh 清thanh 妙diệu 。 或hoặc 以dĩ 身thân 如như 須Tu 彌Di 以dĩ 為vi 燈đăng 炷chú 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 名danh 為vi 財tài 供cúng 養dường 。

又hựu 菩Bồ 薩Tát 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 法Pháp 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。

或hoặc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 一nhất 地địa 法Pháp 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。 行hành 法Pháp 供cúng 養dường 。

或hoặc 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 自tự 除trừ 煩phiền 惱não 。 及cập 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 。 是thị 法pháp 供cúng 養dường 。

或hoặc 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 於ư 十Thập 地Địa 。 以dĩ 神thần 力lực 故cố 。 令linh 地địa 獄ngục 火hỏa 滅diệt 。 於ư 餓ngạ 鬼quỷ 道đạo 。 皆giai 得đắc 飽bão 滿mãn 。 令linh 畜súc 生sanh 得đắc 離ly 恐khủng 怖bố 。 令linh 生sanh 人nhân 。 天thiên 。 漸tiệm 住trụ 阿a 惟duy 越việt 致trí 地địa 。 如như 是thị 等đẳng 大đại 功công 德đức 力lực 故cố 。 名danh 為vì 法Pháp 供cúng 養dường 。

以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。

欲dục 得đắc 善thiện 根căn 成thành 就tựu 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 經Kinh 】#

欲dục 滿mãn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 所sở 願nguyện 。

衣y 服phục 。 飲ẩm 食thực 。 臥ngọa 具cụ 。 塗đồ 香hương 。 車xa 乘thừa 。 房phòng 舍xá 。 床sàng 榻tháp 。 燈đăng 燭chúc 等đẳng 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

有hữu 何hà 次thứ 第đệ 。 欲dục 滿mãn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 願nguyện 。

答đáp 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 業nghiệp 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 為vi 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 二nhị 為vi 度độ 脫thoát 眾chúng 生sanh 。

以dĩ 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 得đắc 無vô 量lượng 福phước 德đức 。 持trì 是thị 福phước 德đức 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 所sở 謂vị 滿mãn 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 如như 賈cổ 客khách 主chủ 。 入nhập 海hải 採thải 寶bảo 。 安an 隱ẩn 得đắc 出xuất 。 利lợi 益ích 所sở 親thân 及cập 知tri 識thức 等đẳng 。 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 入nhập 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 海hải 。 得đắc 無vô 量lượng 功công 德đức 之chi 寶bảo 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。

如như 小tiểu 王vương 供cung 養dưỡng 大đại 王vương 。 能năng 令linh 歡hoan 喜hỷ 。 與dữ 其kỳ 所sở 願nguyện 。 職chức 位vị 財tài 帛bạch 。 還hoàn 其kỳ 本bổn 國quốc 。 利lợi 益ích 人nhân 物vật 。 除trừ 卻khước 怨oán 賊tặc 。 菩Bồ 薩Tát 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 法Pháp 王Vương 故cố 。 得đắc 受thọ 記ký 別biệt 。 以dĩ 無vô 量lượng 善thiện 根căn 珍trân 寶bảo 。 得đắc 無vô 盡tận 智trí 力lực 。 來lai 入nhập 眾chúng 生sanh 。 善thiện 人nhân 供cúng 養dường 。 貧bần 者giả 隨tùy 其kỳ 所sở 須tu 。 而nhi 給cấp 與dữ 之chi 。 魔ma 民dân 。 邪tà 見kiến 外ngoại 道đạo 。 之chi 屬thuộc 悉tất 皆giai 破phá 壞hoại 。 是thị 為vi 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 次thứ 滿mãn 眾chúng 生sanh 所sở 願nguyện 。

問vấn 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 實thật 能năng 滿mãn 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 願nguyện 不phủ 。 若nhược 悉tất 滿mãn 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 餘dư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 何hà 所sở 利lợi 益ích 。 若nhược 不bất 悉tất 滿mãn 。 是thị 中trung 何hà 故cố 說thuyết 。

欲dục 滿mãn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 二nhị 種chủng 願nguyện 。

一nhất 者giả 。 可khả 得đắc 願nguyện 。 二nhị 者giả 。 不bất 可khả 得đắc 願nguyện 。

不bất 可khả 得đắc 願nguyện 者giả 。 有hữu 人nhân 欲dục 籌trù 量lượng 虛hư 空không 。 盡tận 其kỳ 邊biên 際tế 。 及cập 求cầu 時thời 。 方phương 。 邊biên 際tế 。 如như 小tiểu 兒nhi 求cầu 水thủy 中trung 月nguyệt 。 鏡kính 中trung 像tượng 。 如như 是thị 等đẳng 願nguyện 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。

可khả 得đắc 願nguyện 者giả 。 鑽toàn 木mộc 求cầu 火hỏa 。 穿xuyên 地địa 得đắc 水thủy 。 修tu 福phước 得đắc 人nhân 天thiên 中trung 生sanh 。 及cập 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 果Quả 。 乃nãi 至chí 得đắc 諸chư 佛Phật 法Pháp 王vương 。 如như 是thị 等đẳng 名danh 。 皆giai 可khả 得đắc 願nguyện 。

可khả 得đắc 願nguyện 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 謂vị 世thế 間gian 。 二nhị 謂vị 出xuất 世thế 間gian 。 是thị 中trung 世thế 間gian 願nguyện 故cố 。 滿mãn 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。 以dĩ 飲ẩm 食thực 。 床sàng 。 臥ngọa 具cụ 乃nãi 至chí 燈đăng 燭chúc 。 所sở 須tu 之chi 物vật 。 皆giai 給cấp 與dữ 之chi 。

問vấn 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 何hà 以dĩ 故cố 與dữ 眾chúng 生sanh 易dị 得đắc 願nguyện 。 不bất 與dữ 難nạn/nan 者giả 。

答đáp 曰viết 。

願nguyện 有hữu 下hạ 。 中trung 。 上thượng 。 下hạ 願nguyện 令linh 致trí 今kim 世thế 樂lạc 因nhân 緣duyên 。 中trung 願nguyện 與dữ 後hậu 世thế 樂lạc 因nhân 緣duyên 。 上thượng 願nguyện 與dữ 涅Niết 槃Bàn 因nhân 緣duyên 。 是thị 故cố 先tiên 與dữ 下hạ 願nguyện 。 次thứ 及cập 中trung 願nguyện 。 然nhiên 後hậu 上thượng 願nguyện 。

復phục 次thứ 。 眾chúng 生sanh 多đa 著trước 今kim 樂nhạo/nhạc/lạc 。 少thiểu 求cầu 後hậu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 涅Niết 槃Bàn 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 轉chuyển 復phục 少thiểu 也dã 。 若nhược 說thuyết 多đa 者giả 。 少thiểu 亦diệc 攝nhiếp 之chi 。

復phục 次thứ 。 此thử 經Kinh 前tiền 後hậu 多đa 說thuyết 後hậu 世thế 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 。 少thiểu 說thuyết 今kim 世thế 利lợi 事sự 。 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 者giả 。 常thường 與dữ 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 利lợi 益ích 。 不bất 應ưng 有hữu 捨xả 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 初sơ 心tâm 但đãn 欲dục 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 行hành 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 以dĩ 不bất 堪kham 受thọ 化hóa 。 次thứ 與dữ 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 若nhược 復phục 不bất 能năng 。 當đương 與dữ 十Thập 善Thiện 。 四tứ 梵Phạm 行hạnh 等đẳng 。 令linh 修tu 福phước 德đức 。 若nhược 眾chúng 生sanh 都đô 不bất 樂nhạo 者giả 。 如như 是thị 眾chúng 生sanh 。 不bất 應ưng 遺di 捨xả 。 當đương 與dữ 今kim 世thế 利lợi 益ích 。 所sở 謂vị 飲ẩm 食thực 等đẳng 也dã 。

復phục 次thứ 。 凡phàm 夫phu 雖tuy 能năng 與dữ 人nhân 飲ẩm 食thực 等đẳng 。 滿mãn 彼bỉ 願nguyện 者giả 。 皆giai 有hữu 因nhân 緣duyên 。 若nhược 今kim 世thế 事sự 。 若nhược 後hậu 世thế 事sự 。 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 雖tuy 無vô 因nhân 緣duyên 。 滿mãn 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 而nhi 所sở 益ích 甚thậm 少thiểu 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。 得đắc 為vi 國quốc 王vương 。 或hoặc 為vi 大đại 長trưởng 者giả 。 財tài 富phú 無vô 量lượng 。 四tứ 方phương 眾chúng 生sanh 。 若nhược 來lai 求cầu 者giả 。 盡tận 滿mãn 足túc 之chi 。

如như 頻tần 頭đầu 居cư 士sĩ 。 為vi 大đại 檀đàn 越việt 。 坐tọa 七thất 寶bảo 大đại 床sàng 。 金kim 剛cang 為vi 腳cước 。 敷phu 以dĩ 天thiên 褥nhục 。 以dĩ 赤xích 真chân 珠châu 上thượng 為vi 帳trướng 幔màn 。 左tả 右hữu 立lập 侍thị 。 各các 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 皆giai 莊trang 嚴nghiêm 琦kỳ 妙diệu 。 開khai 四tứ 大đại 門môn 。 恣tứ 所sở 求cầu 者giả 。 晝trú 夜dạ 六lục 時thời 鳴minh 鼓cổ 。 又hựu 放phóng 光quang 明minh 。 十thập 方phương 無vô 量lượng 。 眾chúng 生sanh 有hữu 聞văn 鼓cổ 聲thanh 。 光quang 明minh 觸xúc 身thân 者giả 。 無vô 不bất 悉tất 來lai 。 欲dục 得đắc 種chủng 種chủng 飲ẩm 食thực 者giả 。 長trưởng 者giả 見kiến 其kỳ 大đại 集tập 。 即tức 時thời 默mặc 然nhiên 。 仰ngưỡng 視thị 虛hư 空không 。 於ư 時thời 空không 中trung 雨vũ 種chủng 種chủng 。 百bách 味vị 之chi 食thực 。 隨tùy 意ý 皆giai 得đắc 。 若nhược 眾chúng 生sanh 不bất 自tự 取thủ 者giả 。 左tả 右hữu 給cấp 使sử 分phân 布bố 與dữ 之chi 。 足túc 滿mãn 乃nãi 止chỉ 。 須tu 飲ẩm 食thực 。 衣y 被bị 。 臥ngọa 具cụ 。 寶bảo 物vật 等đẳng 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 恣tứ 眾chúng 生sanh 所sở 欲dục 已dĩ 。 然nhiên 後hậu 說thuyết 法Pháp 。 令linh 離ly 四tứ 食thực 。 皆giai 住trụ 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 地địa 。 如như 是thị 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 。 神thần 通thông 力lực 故cố 。 能năng 滿mãn 眾chúng 生sanh 願nguyện 。

問vấn 曰viết 。

佛Phật 在tại 時thời 。 眾chúng 生sanh 尚thượng 有hữu 飢cơ 餓ngạ 。 天thiên 不bất 降giáng 雨vũ 。 眾chúng 生sanh 困khốn 弊tệ 。 佛Phật 猶do 不bất 能năng 滿mãn 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 之chi 願nguyện 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 滿mãn 其kỳ 願nguyện 。

答đáp 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 住trụ 於ư 十Thập 地Địa 。 入nhập 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 於ư 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世thế 界giới 。 或hoặc 時thời 現hiện 初sơ 發phát 意ý 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 或hoặc 現hiện 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 或hoặc 現hiện 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 於ư 兜Đâu 率Suất 天Thiên 上thượng 。 為vì 諸chư 天thiên 說thuyết 法pháp 。 或hoặc 從tùng 兜Đâu 率Suất 天Thiên 。 上thượng 來lai 下hạ 生sanh 。 淨Tịnh 飯Phạn 王Vương 宮cung 。 或hoặc 現hiện 出xuất 家gia 成thành 佛Phật 。 或hoặc 現hiện 大đại 眾chúng 中trung 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 度độ 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 或hoặc 現hiện 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 起khởi 七thất 寶bảo 塔tháp 。 遍biến 諸chư 國quốc 土độ 。 令linh 眾chúng 生sanh 供cúng 養dường 舍xá 利lợi 。 或hoặc 時thời 法pháp 都đô 滅diệt 盡tận 。 菩Bồ 薩Tát 利lợi 益ích 如như 是thị 。 何hà 況huống 於ư 佛Phật 。

而nhi 佛Phật 身thân 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 真chân 身thân 。 二nhị 者giả 。 化hóa 身thân 。 眾chúng 生sanh 見kiến 佛Phật 真chân 身thân 。 無vô 願nguyện 不bất 滿mãn 。

佛Phật 真chân 身thân 者giả 。 遍biến 於ư 虛hư 空không 。 光quang 明minh 遍biến 炤chiếu 十thập 方phương 。 說thuyết 法Pháp 音âm 聲thanh 。 亦diệc 遍biến 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。 滿mãn 中trung 大đại 眾chúng 。 皆giai 共cộng 聽thính 法Pháp 。 說thuyết 法Pháp 不bất 息tức 。 一nhất 時thời 之chi 頃khoảnh 。 各các 隨tùy 所sở 聞văn 而nhi 得đắc 解giải 悟ngộ 。 如như 劫kiếp 盡tận 已dĩ 。 眾chúng 生sanh 行hành 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。 大đại 雨vũ 澍chú 下hạ 。 間gian 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 。 三tam 大đại 所sở 不bất 能năng 制chế 。 惟duy 有hữu 劫kiếp 盡tận 十thập 方phương 風phong 起khởi 。 更cánh 互hỗ 相tương 對đối 。 能năng 持trì 此thử 水thủy 。

如như 是thị 法Pháp 性tánh 身thân 。 佛Phật 有hữu 所sở 說thuyết 法Pháp 。 除trừ 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 皆giai 不bất 能năng 持trì 。 惟duy 有hữu 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 方phương 便tiện 智trí 力lực 。 悉tất 能năng 聽thính 受thọ 。 眾chúng 生sanh 其kỳ 有hữu 見kiến 法Pháp 身thân 佛Phật 。 無vô 有hữu 三tam 毒độc 及cập 眾chúng 煩phiền 惱não 。 寒hàn 熱nhiệt 諸chư 苦khổ 一nhất 切thiết 皆giai 滅diệt 。 無vô 願nguyện 不bất 滿mãn 。 如như 如như 意ý 珠châu 。 尚thượng 令linh 眾chúng 生sanh 隨tùy 願nguyện 皆giai 得đắc 。 豈khởi 況huống 於ư 佛Phật 。 珠châu 與dữ 一nhất 切thiết 世thế 間gian 之chi 願nguyện 。 佛Phật 與dữ 一nhất 切thiết 出xuất 世thế 間gian 願nguyện 。 若nhược 言ngôn 。

佛Phật 不bất 能năng 悉tất 滿mãn 眾chúng 生sanh 所sở 願nguyện

是thị 語ngữ 不bất 然nhiên 。

復phục 次thứ 。 釋Thích 迦Ca 文Văn 尼Ni 佛Phật 。 王vương 宮cung 受thọ 身thân 。 現hiện 受thọ 人nhân 法pháp 。 有hữu 寒hàn 熱nhiệt 。 飢cơ 渴khát 。 睡thụy 眠miên 。 受thọ 諸chư 誹phỉ 謗báng 。 老lão 。 病bệnh 。 死tử 等đẳng 。 內nội 心tâm 智trí 慧tuệ 神thần 德đức 。 真chân 佛Phật 正chánh 覺giác 。 無vô 有hữu 異dị 也dã 。

欲dục 滿mãn 眾chúng 生sanh 所sở 願nguyện 。 悉tất 皆giai 能năng 滿mãn 。 而nhi 不bất 滿mãn 者giả 。 以dĩ 無vô 數số 世thế 來lai 。 常thường 滿mãn 眾chúng 生sanh 衣y 。 食thực 之chi 願nguyện 。 而nhi 不bất 免miễn 苦khổ 。 今kim 但đãn 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 無vô 為vi 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 益ích 之chi 。 如như 人nhân 憐lân 愍mẫn 所sở 親thân 。 不bất 與dữ 雜tạp 毒độc 美mỹ 食thực 。 如như 是thị 世thế 間gian 願nguyện 者giả 。 生sanh 諸chư 結kết 使sử 。 又hựu 復phục 離ly 時thời 心tâm 生sanh 大đại 苦khổ 。 是thị 故cố 不bất 以dĩ 為vi 要yếu 。

復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 已dĩ 滿mãn 眾chúng 生sanh 所sở 願nguyện 。 而nhi 眾chúng 生sanh 自tự 不bất 能năng 得đắc 。

如như 《# 毘tỳ 摩ma 羅la 詰cật 經kinh 》# 說thuyết 。

佛Phật 以dĩ 足túc 指chỉ 案án 地địa 。 即tức 時thời 國quốc 土độ 七thất 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 我ngã 佛Phật 國quốc 如như 是thị 。 為vi 多đa 怒nộ 害hại 者giả 。 現hiện 佛Phật 國quốc 異dị 。

又hựu 如như 龍long 王vương 等đẳng 心tâm 降giáng 雨vũ 。 在tại 人nhân 為vi 水thủy 。 餓ngạ 鬼quỷ 身thân 上thượng 皆giai 為vi 炭thán 火hỏa 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 能năng 滿mãn 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 願nguyện 者giả 。 則tắc 眾chúng 生sanh 有hữu 邊biên 。 無vô 有hữu 受thọ 諸chư 飢cơ 寒hàn 苦khổ 者giả 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 滿mãn 所sở 願nguyện 。 願nguyện 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 故cố 。

答đáp 曰viết 。

滿mãn 一nhất 切thiết

者giả 。 名danh 字tự 一nhất 切thiết 。 非phi 實thật 一nhất 切thiết 。

如như 《# 法pháp 句cú 偈kệ 》# 說thuyết 。

一nhất 切thiết 皆giai 懼cụ 死tử 。 莫mạc 不bất 畏úy 杖trượng 痛thống 。

恕thứ 己kỷ 可khả 為vi 譬thí 。 勿vật 殺sát 勿vật 行hành 杖trượng 。

雖tuy 言ngôn

一nhất 切thiết 畏úy 杖trượng 痛thống

如như 無vô 色sắc 眾chúng 生sanh 無vô 身thân 故cố 。 則tắc 無vô 杖trượng 痛thống 。 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 雖tuy 可khả 有hữu 身thân 。 亦diệc 無vô 杖trượng 痛thống 。 欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 有hữu 不bất 受thọ 杖trượng 痛thống 。 而nhi 言ngôn 。

一nhất 切thiết

謂vị 應ưng 得đắc 杖trượng 者giả 說thuyết 言ngôn 。

一nhất 切thiết

非phi 實thật 一nhất 切thiết 。

以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 滿mãn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 所sở 願nguyện 。 謂vị 應ưng 可khả 得đắc 者giả 。 然nhiên 菩Bồ 薩Tát 心tâm 無vô 齊tề 限hạn 。 福phước 德đức 果quả 報báo 。 亦diệc 無vô 有hữu 量lượng 。 但đãn 眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 罪tội 厚hậu 障chướng 故cố 。 而nhi 不bất 能năng 得đắc 。

如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 弟đệ 子tử 羅la 頻tần 周chu 比Bỉ 丘Khâu 。 持trì 戒giới 精tinh 進tấn 。 乞khất 食thực 六lục 日nhật 而nhi 不bất 能năng 得đắc 。 乃nãi 至chí 七thất 日nhật 。 命mạng 在tại 不bất 久cửu 。 有hữu 同đồng 道đạo 者giả 。 乞khất 食thực 持trì 與dữ 。 鳥điểu 即tức 持trì 去khứ 。

時thời 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 語ngữ 目mục 揵kiền 連liên 。

汝nhữ 大đại 神thần 力lực 。 守thủ 護hộ 此thử 食thực 。 令linh 彼bỉ 得đắc 之chi 。

即tức 時thời 目Mục 連Liên 持trì 食thực 往vãng 與dữ 。 始thỉ 欲dục 向hướng 口khẩu 。 變biến 成thành 為vi 泥nê 。 又hựu 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 乞khất 食thực 持trì 與dữ 。 而nhi 口khẩu 自tự 合hợp 。 最tối 後hậu 佛Phật 來lai 。 持trì 食thực 與dữ 之chi 。 以dĩ 佛Phật 福phước 德đức 無vô 量lượng 因nhân 緣duyên 故cố 。 令linh 彼bỉ 得đắc 食thực 。 是thị 比Bỉ 丘Khâu 食thực 已dĩ 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 倍bội 加gia 信tín 敬kính 。

佛Phật 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 。

有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 皆giai 是thị 苦khổ 相tương/tướng 。

為vi 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 即tức 時thời 比Bỉ 丘Khâu 漏lậu 盡tận 意ý 解giải 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 。

有hữu 薄bạc 福phước 眾chúng 生sanh 。 罪tội 甚thậm 此thử 者giả 。 佛Phật 不bất 能năng 救cứu 。

又hựu 知tri 眾chúng 生sanh 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 深thâm 達đạt 法pháp 性tánh 故cố 。 諸chư 佛Phật 無vô 有hữu 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。

是thị 可khả 度độ 。 是thị 不bất 可khả 度độ 。 心tâm 常thường 寂tịch 滅diệt 。 意ý 無vô 增tăng 減giảm 。

以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 欲dục 滿mãn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 彼bỉ 以dĩ 罪tội 故cố 。 而nhi 不bất 能năng 得đắc 。 菩Bồ 薩Tát 無vô 咎cữu 。

飲ẩm 。 食thực 。

者giả 。 略lược 說thuyết 麁thô 。 細tế 二nhị 種chủng 。

餅bính 飯phạn 等đẳng 百bách 味vị 之chi 食thực 。 經kinh 雖tuy 說thuyết 四tứ 食thực 。 眾chúng 生sanh 久cửu 住trụ 。 而nhi 此thử 但đãn 說thuyết 揣đoàn 食thực 。 餘dư 者giả 無vô 色sắc 不bất 可khả 相tương/tướng 與dữ 。 若nhược 施thí 揣đoàn 食thực 。 則tắc 與dữ 三tam 食thực 。

何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 揣đoàn 食thực 故cố 。 增tăng 益ích 三tam 食thực 。 如như 《# 經kinh 》# 所sở 說thuyết 。

檀đàn 越việt 施thí 食thực 。 則tắc 與dữ 受thọ 者giả 五ngũ 事sự 利lợi 益ích 。

飲ẩm

總tổng 說thuyết 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 草thảo 木mộc 酒tửu 。 所sở 謂vị 蒲bồ 桃đào 。 甘cam 蔗giá 等đẳng 及cập 諸chư 穀cốc 酒tửu 。 二nhị 者giả 。 草thảo 木mộc 漿tương 。 甘cam 蔗giá 漿tương 。 蒲bồ 桃đào 漿tương 。 石thạch 蜜mật 漿tương 。 安an 石thạch 榴lựu 漿tương 。 梨lê 㮈nại 漿tương 。 波ba 盧lô 沙sa 果quả 漿tương 等đẳng 。 及cập 諸chư 穀cốc 漿tương 。

如như 是thị 和hòa 合hợp 。 人nhân 中trung 飲ẩm 食thực 及cập 天thiên 飲ẩm 食thực 。 所sở 謂vị 修tu 陀đà 甘cam 露lộ 味vị 。 天thiên 果quả 食thực 等đẳng 。 摩ma 頭đầu 摩ma 陀đà 婆bà 漿tương 等đẳng 。 眾chúng 生sanh 各các 各các 所sở 食thực 。 或hoặc 食thực 穀cốc 者giả 。 或hoặc 食thực 肉nhục 者giả 。 或hoặc 食thực 淨tịnh 者giả 。 不bất 淨tịnh 者giả 。 來lai 皆giai 飽bão 滿mãn 。

衣y 服phục

者giả 。 衣y 有hữu 二nhị 種chủng 。

或hoặc 從tùng 眾chúng 生sanh 生sanh 。 所sở 謂vị 綿miên 絹quyên 。 毛mao 毳thuế 。 皮bì 韋vi 等đẳng 。 或hoặc 從tùng 草thảo 木mộc 生sanh 。 所sở 謂vị 布bố 氎điệp 樹thụ 皮bì 等đẳng 。 有hữu 諸chư 天thiên 衣y 。 無vô 有hữu 經kinh 緯# 。 自tự 然nhiên 樹thụ 出xuất 。 光quang 色sắc 輕khinh 軟nhuyễn 。

臥ngọa 具cụ

者giả 。 床sàng 榻tháp 。 被bị 褥nhục 。 幃vi 帳trướng 。 枕chẩm 等đẳng 。

塗đồ 香hương

者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 栴chiên 檀đàn 木mộc 等đẳng 。 摩ma 以dĩ 塗đồ 身thân 。 二nhị 者giả 。 種chủng 種chủng 雜tạp 香hương 。 擣đảo 以dĩ 為vi 末mạt 。 以dĩ 塗đồ 其kỳ 身thân 。 及cập 熏huân 衣y 服phục 。 并tinh 塗đồ 地địa 壁bích 。

乘thừa

者giả 。 所sở 謂vị 象tượng 。 馬mã 。 車xa 輿dư 等đẳng 。

房phòng 舍xá

者giả 。 所sở 謂vị 土thổ/độ 木mộc 寶bảo 物vật 。 所sở 成thành 樓lâu 閣các 。 殿điện 堂đường 。 宮cung 觀quán 等đẳng 。 以dĩ 障chướng 寒hàn 熱nhiệt 。 風phong 雨vũ 。 賊tặc 盜đạo 之chi 屬thuộc 。

燈đăng 燭chúc

者giả 。 所sở 謂vị 脂chi 膏cao 。 蘇tô 油du 。 漆tất 蠟lạp 。 明minh 珠châu 等đẳng 。

諸chư 物vật

者giả 。 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 所sở 須tu 之chi 物vật 。 不bất 可khả 具cụ 說thuyết 故cố 。 略lược 言ngôn 。

諸chư 物vật

問vấn 曰viết 。

此thử 中trung 何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 燒thiêu 香hương 。 妙diệu 華hoa 等đẳng 。

答đáp 曰viết 。

說thuyết

諸chư 物vật

者giả 。 皆giai 已dĩ 攝nhiếp 之chi 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 。 但đãn 應ưng 略lược 說thuyết 三tam 種chủng 。

飲ẩm 食thực 。 衣y 服phục 。 莊trang 嚴nghiêm 之chi 具cụ 。

答đáp 曰viết 。

此thử 諸chư 物vật 是thị 所sở 須tu 要yếu 者giả 。 若nhược 慈từ 念niệm 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 飲ẩm 食thực 為vi 先tiên 。 次thứ 以dĩ 衣y 服phục 。 以dĩ 身thân 垢cấu 臭xú 。 須tu 以dĩ 塗đồ 香hương 。 次thứ 以dĩ 臥ngọa 具cụ 。 寒hàn 雨vũ 須tu 房phòng 舍xá 。 黑hắc 闇ám 須tu 燈đăng 燭chúc 。

問vấn 曰viết 。

華hoa 香hương 亦diệc 能năng 除trừ 臭xú 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

華hoa 非phi 常thường 有hữu 。 亦diệc 速tốc 萎nuy 爛lạn 。 利lợi 益ích 少thiểu 故cố 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 燒thiêu 香hương 者giả 。 寒hàn 則tắc 所sở 須tu 。 熱nhiệt 時thời 為vi 患hoạn 。 塗đồ 香hương 。 寒hàn 。 熱nhiệt 通thông 用dụng 。 寒hàn 時thời 雜tạp 以dĩ 沈trầm 水thủy 。 熱nhiệt 時thời 雜tạp 以dĩ 栴chiên 檀đàn 。 以dĩ 塗đồ 其kỳ 身thân 。 是thị 故cố 但đãn 說thuyết 塗đồ 香hương 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 無vô 量lượng 果quả 報báo 。 能năng 滿mãn 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 所sở 願nguyện 。 何hà 故cố 言ngôn 。

欲dục 滿mãn 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

答đáp 曰viết 。

先tiên 已dĩ 說thuyết 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 和hòa 合hợp 故cố 。 得đắc 名danh 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 今kim 當đương 更cánh 說thuyết 。

所sở 可khả 滿mãn 眾chúng 生sanh 願nguyện 者giả 。 非phi 謂vị 一nhất 國quốc 土độ 。 一nhất 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 都đô 欲dục 滿mãn 十thập 方phương 世thế 界giới 。 六lục 趣thú 眾chúng 生sanh 所sở 願nguyện 。 非phi 但đãn 布bố 施thí 所sở 能năng 辦biện 故cố 。

以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 破phá 近cận 遠viễn 相tương/tướng 。 破phá 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。 非phi 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。 除trừ 諸chư 礙ngại 故cố 。 彈đàn 指chỉ 之chi 頃khoảnh 。 化hóa 無vô 量lượng 身thân 。 遍biến 至chí 十thập 方phương 。 能năng 滿mãn 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 所sở 願nguyện 。 如như 是thị 神thần 通thông 利lợi 益ích 。 要yếu 從tùng 般Bát 若Nhã 出xuất 生sanh 。

以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 欲dục 滿mãn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 經Kinh 】#

復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 使sử 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 眾chúng 生sanh 。 立lập 於ư 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 立lập 於ư 尸thi 羅la 。 羼sằn 提đề 。 毘tỳ 梨lê 耶da 。 禪thiền 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

是thị 義nghĩa 次thứ 第đệ 。 有hữu 何hà 因nhân 緣duyên 。

答đáp 曰viết 。

利lợi 有hữu 三tam 種chủng 。

今kim 世thế 利lợi 。 後hậu 世thế 利lợi 。 畢tất 竟cánh 利lợi 。

復phục 有hữu 三tam 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 。

今kim 世thế 。 後hậu 世thế 。 出xuất 世thế 樂lạc 。 前tiền 說thuyết 今kim 世thế 利lợi 樂lạc 。 此thử 說thuyết 後hậu 世thế 。 出xuất 世thế 利lợi 樂lạc 。 以dĩ 是thị 故cố 。 令linh 眾chúng 生sanh 住trụ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 菩Bồ 薩Tát 愍mẫn 念niệm 眾chúng 生sanh 。 過quá 於ư 父phụ 母mẫu 念niệm 子tử 。 慈từ 悲bi 之chi 心tâm 。 徹triệt 於ư 骨cốt 髓tủy 。 先tiên 以dĩ 飲ẩm 食thực 充sung 足túc 其kỳ 身thân 。 除trừ 飢cơ 渴khát 苦khổ 。 次thứ 以dĩ 衣y 服phục 莊trang 嚴nghiêm 其kỳ 身thân 。 令linh 得đắc 受thọ 樂lạc 。 菩Bồ 薩Tát 心tâm 不bất 滿mãn 足túc 。 復phục 作tác 是thị 念niệm 。

眾chúng 生sanh 已dĩ 得đắc 今kim 世thế 樂lạc 。 復phục 更cánh 思tư 惟duy 。 令linh 得đắc 後hậu 世thế 樂lạc 。 若nhược 以dĩ 世thế 間gian 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 教giáo 之chi 。 則tắc 得đắc 人nhân 。 天thiên 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 。 久cửu 後hậu 還hoàn 來lai 。 輪luân 轉chuyển 生sanh 死tử 。 當đương 復phục 以dĩ 出xuất 世thế 間gian 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 令linh 得đắc 無vô 為vi 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。

復phục 次thứ 。 先tiên 以dĩ 衣y 服phục 。 華hoa 香hương 等đẳng 莊trang 嚴nghiêm 其kỳ 身thân 。 今kim 以dĩ 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 其kỳ 心tâm 。 若nhược 有hữu 三tam 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 則tắc 為vi 具cụ 足túc 。 無vô 有hữu 過quá 者giả 。

一nhất 者giả 。 衣y 服phục 七thất 寶bảo 等đẳng 。 二nhị 者giả 。 福phước 德đức 。 三tam 者giả 。 道Đạo 法Pháp 。 菩Bồ 薩Tát 欲dục 具cụ 足túc 三tam 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 眾chúng 生sanh 故cố 。 先tiên 說thuyết 功công 德đức 果quả 報báo 。 今kim 說thuyết 功công 德đức 因nhân 緣duyên 。

復phục 次thứ 。 前tiền 說thuyết 雖tuy 有hữu 大đại 施thí 。 而nhi 眾chúng 生sanh 罪tội 故cố 。 不bất 能năng 悉tất 得đắc 。 如như 《# 餓ngạ 鬼quỷ 經kinh 》# 說thuyết 。

雖tuy 與dữ 其kỳ 食thực 而nhi 不bất 得đắc 噉đạm 。 變biến 成thành 炭thán 火hỏa 。 不bất 淨tịnh 之chi 物vật 。

又hựu 菩Bồ 薩Tát 不bất 捨xả 一nhất 切thiết 。 當đương 作tác 方phương 便tiện 。 令linh 眾chúng 生sanh 得đắc 。 衣y 食thực 利lợi 益ích 。 是thị 故cố 教giáo 修tu 福phước 業nghiệp 。 自tự 行hành 自tự 得đắc 。 菩Bồ 薩Tát 善thiện 知tri 因nhân 緣duyên 。 不bất 可khả 強cường/cưỡng 得đắc 。 教giáo 令linh 得đắc 之chi 。 以dĩ 是thị 故cố 。 次thứ 第đệ 教giáo 眾chúng 生sanh 。 住trụ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。

問vấn 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 志chí 願nguyện 令linh 十thập 方phương 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 住trụ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 。

如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 。 世thế 界giới 眾chúng 生sanh

答đáp 曰viết 。

為vi 聽thính 法Pháp 者giả 聞văn 恆Hằng 河Hà 沙sa 故cố 。 又hựu 於ư 新tân 發phát 意ý 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 無vô 邊biên 無vô 量lượng 為vi 多đa 。 多đa 則tắc 致trí 亂loạn 。 若nhược 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 以dĩ 恆Hằng 河Hà 沙sa 為vi 數số 。

復phục 次thứ 。 說thuyết 。

如như 恆Hằng 河Hà 沙sa

者giả 。 是thị 無vô 邊biên 無vô 量lượng 數số 。 如như 後hậu 品phẩm 中trung 說thuyết 。

復phục 次thứ 。

如như 恆Hằng 河Hà 沙sa

者giả 。 已dĩ 說thuyết 十thập 方phương 諸chư 世thế 界giới 。 此thử 中trung 亦diệc 不bất 言ngôn 。

一nhất 恆Hằng 河Hà 沙sa

不bất 應ưng 為vi 難nạn/nan 。

以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 。

如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 世thế 界giới

無vô 咎cữu 。

恆Hằng 河Hà 沙sa 世thế 界giới 義nghĩa 。 如như 先tiên 說thuyết 。

眾chúng 生sanh

者giả 。 於ư 五ngũ 眾chúng 。 十thập 八bát 界giới 。 十thập 二nhị 入nhập 。 六lục 種chủng 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 等đẳng 眾chúng 多đa 法pháp 中trung 。 假giả 名danh 眾chúng 生sanh 是thị 天thiên 。 是thị 人nhân 。 是thị 牛ngưu 。 是thị 馬mã 。

眾chúng 生sanh 有hữu 二nhị 種chủng 。

動động 者giả 。 靜tĩnh 者giả 。 動động 者giả 生sanh 身thân 。 口khẩu 業nghiệp 。 靜tĩnh 者giả 不bất 能năng 。

有hữu 色sắc 眾chúng 生sanh 。 無vô 色sắc 眾chúng 生sanh 。 無vô 足túc 。 二nhị 足túc 。 四tứ 足túc 。 多đa 足túc 眾chúng 生sanh 。 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 大đại 者giả 。 小tiểu 者giả 。 賢hiền 聖thánh 。 凡phàm 夫phu 。 邪tà 定định 。 正chánh 定định 。 不bất 定định 眾chúng 生sanh 。 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 眾chúng 生sanh 。 上thượng 。 中trung 。 下hạ 眾chúng 生sanh 。 學học 。 無Vô 學Học 。 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 眾chúng 生sanh 。 有hữu 想tưởng 。 無vô 想tưởng 。 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 眾chúng 生sanh 。 欲dục 界giới 。 色sắc 界giới 。 無vô 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 。

欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 者giả 。 有hữu 三tam 種chủng 。

以dĩ 善thiện 根căn 有hữu 上thượng 。 中trung 。 下hạ 故cố 。

上thượng 者giả 。 六Lục 欲Dục 天Thiên 。 中trung 者giả 。 人nhân 中trung 富phú 貴quý 。 下hạ 者giả 。 人nhân 中trung 卑ty 賤tiện 。 以dĩ 面diện 類loại 不bất 同đồng 故cố 。 四tứ 天thiên 下hạ 別biệt 異dị 。

不bất 善thiện 亦diệc 有hữu 三tam 品phẩm 。

上thượng 者giả 地địa 獄ngục 。 中trung 者giả 畜súc 生sanh 。 下hạ 者giả 餓ngạ 鬼quỷ 。

復phục 次thứ 。 欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 有hữu 十thập 種chủng 。

三tam 惡ác 道đạo 。 人nhân 。 及cập 六lục 天thiên 。

地địa 獄ngục 有hữu 三tam 種chủng 。

熱nhiệt 地địa 獄ngục 。 寒hàn 地địa 獄ngục 。 黑hắc 闇ám 地địa 獄ngục 。

畜súc 生sanh 有hữu 三tam 種chủng 。

空không 行hành 。 陸lục 行hành 。 水thủy 行hành 。 晝trú 行hành 。 夜dạ 行hành 。 晝trú 夜dạ 行hành 。 如như 是thị 等đẳng 差sai 別biệt 。

鬼quỷ 有hữu 二nhị 種chủng 。

弊tệ 鬼quỷ 。 餓ngạ 鬼quỷ 。 弊tệ 鬼quỷ 如như 天thiên 受thọ 樂lạc 。 但đãn 與dữ 餓ngạ 鬼quỷ 同đồng 住trụ 。 即tức 為vi 其kỳ 主chủ 。 餓ngạ 鬼quỷ 腹phúc 如như 山sơn 谷cốc 。 咽yến/ế/yết 如như 針châm 。 身thân 惟duy 有hữu 三tam 事sự 。

黑hắc 皮bì 。 筋cân 。 骨cốt 。 無vô 數số 百bách 歲tuế 。 不bất 聞văn 飲ẩm 食thực 之chi 名danh 。 何hà 況huống 得đắc 見kiến 。

復phục 有hữu 鬼quỷ 。 火hỏa 從tùng 口khẩu 出xuất 。 飛phi 蛾nga 投đầu 火hỏa 。 以dĩ 為vi 飲ẩm 食thực 。 有hữu 食thực 糞phẩn 。 涕thế 唾thóa 膿nùng 血huyết 。 洗tẩy 器khí 遺di 餘dư 。 或hoặc 得đắc 祭tế 祀tự 。 或hoặc 食thực 產sản 生sanh 不bất 淨tịnh 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 餓ngạ 鬼quỷ 。

六Lục 欲Dục 天Thiên 者giả 。 四tứ 王vương 天thiên 等đẳng 。 於ư 六lục 天thiên 中trung 間gian 。 別biệt 復phục 有hữu 天thiên 。 所sở 謂vị 持trì 瓔anh 珞lạc 天thiên 。 戲hí 忘vong 天thiên 。 心tâm 恚khuể 天thiên 。 鳥điểu 足túc 天thiên 。 樂nhạo 見kiến 天thiên 。 此thử 諸chư 天thiên 等đẳng 。 皆giai 六lục 天thiên 所sở 攝nhiếp 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 。 應ưng 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 先tiên 說thuyết 五ngũ 道đạo 。 今kim 益ích 阿a 修tu 羅la 道đạo 。

問vấn 曰viết 。

阿a 修tu 羅la 即tức 為vi 五ngũ 道đạo 所sở 攝nhiếp 。 是thị 阿a 修tu 羅la 非phi 天thiên 。 非phi 人nhân 。 地địa 獄ngục 苦khổ 多đa 。 畜súc 生sanh 形hình 異dị 。 如như 是thị 應ưng 鬼quỷ 道đạo 所sở 攝nhiếp 。

答đáp 曰viết 。

不bất 然nhiên 。 阿a 修tu 羅la 力lực 與dữ 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 等đẳng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 或hoặc 為vi 諸chư 天thiên 所sở 破phá 。 或hoặc 時thời 能năng 破phá 諸chư 天thiên 。 如như 《# 經kinh 》# 中trung 說thuyết 。

釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 為vi 阿a 修tu 羅la 所sở 破phá 。 四tứ 種chủng 兵binh 眾chúng 。 入nhập 藕ngẫu 根căn 孔khổng 以dĩ 自tự 藏tạng 翳ế 。

受thọ 五ngũ 欲dục 樂lạc 。 與dữ 天thiên 相tương 似tự 。 為vi 佛Phật 弟đệ 子tử 。 如như 是thị 威uy 力lực 。 何hà 得đắc 餓ngạ 鬼quỷ 所sở 攝nhiếp 。 以dĩ 是thị 故cố 。 應ưng 有hữu 六lục 道đạo 。

復phục 次thứ 。 如như 阿a 修tu 羅la 。 甄chân 陀đà 羅la 。 乾can/kiền/càn 沓đạp 婆bà 。 鳩cưu 槃bàn 荼đồ 。 夜dạ 叉xoa 。 羅la 剎sát 。 浮phù 陀đà 等đẳng 大đại 神thần 是thị 。 天thiên 。 阿a 修tu 羅la 民dân 眾chúng 。 受thọ 樂lạc 小tiểu 減giảm 諸chư 天thiên 。 威uy 德đức 變biến 化hóa 。 隨tùy 意ý 所sở 作tác 。 是thị 故cố 人nhân 疑nghi 言ngôn 。

是thị 修tu 羅la 非phi 修tu 羅la 。

修tu 羅la

秦tần 言ngôn 大đại 也dã 。 說thuyết 者giả 言ngôn 。

是thị 阿a 修tu 羅la 非phi 修tu 羅la

阿a 修tu 羅la 道đạo 初sơ 得đắc 名danh 。 餘dư 者giả 皆giai 同đồng 一nhất 道đạo 。

問vấn 曰viết 。

經kinh 說thuyết 有hữu 五ngũ 道đạo 。 云vân 何hà 言ngôn 六lục 道đạo 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 去khứ 久cửu 遠viễn 。 經Kinh 法Pháp 流lưu 傳truyền 五ngũ 百bách 年niên 後hậu 。 多đa 有hữu 別biệt 異dị 。 部bộ 部bộ 不bất 同đồng 。

或hoặc 言ngôn 五ngũ 道đạo 。 或hoặc 言ngôn 六lục 道đạo 。 若nhược 說thuyết 五ngũ 者giả 。 於ư 佛Phật 經Kinh 迴hồi 文văn 說thuyết 五ngũ 。 若nhược 說thuyết 六lục 者giả 。 於ư 佛Phật 經Kinh 迴hồi 文văn 說thuyết 六lục 。 又hựu 摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 。 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 說thuyết 有hữu 。 六lục 趣thú 眾chúng 生sanh 。 觀quán 諸chư 義nghĩa 旨chỉ 。 應ưng 有hữu 六lục 道đạo 。

復phục 次thứ 。 分phân 別biệt 善thiện 惡ác 。 故cố 有hữu 六lục 道đạo 。

善thiện 有hữu 上thượng 。 中trung 。 下hạ 故cố 。 有hữu 三tam 善thiện 道đạo 。

天thiên 。 人nhân 。 阿a 修tu 羅la 。 惡ác 有hữu 上thượng 。 中trung 。 下hạ 故cố 。 地địa 獄ngục 。 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 道đạo 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 惡ác 有hữu 三tam 果quả 報báo 。 而nhi 善thiện 有hữu 二nhị 果quả 。 是thị 事sự 相tướng 違vi 。 若nhược 有hữu 六lục 道đạo 。 於ư 義nghĩa 無vô 違vi 。

問vấn 曰viết 。

善thiện 法Pháp 亦diệc 有hữu 三tam 果quả 。

下hạ 者giả 為vi 人nhân 。 中trung 者giả 為vi 天thiên 。 上thượng 者giả 涅Niết 槃Bàn 。

答đáp 曰viết 。

是thị 中trung 不bất 應ưng 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 但đãn 應ưng 分phân 別biệt 眾chúng 生sanh 。 果quả 報báo 住trú 處xứ 。 涅Niết 槃Bàn 非phi 報báo 故cố 。 善thiện 法Pháp 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 能năng 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 者giả 。 能năng 生sanh 後hậu 世thế 樂lạc 。 今kim 但đãn 說thuyết 受thọ 身thân 善thiện 法Pháp 。 不bất 說thuyết 至chí 涅Niết 槃Bàn 善thiện 法Pháp 。 世thế 間gian 善thiện 有hữu 三tam 品phẩm 。

上thượng 分phần/phân 因nhân 緣duyên 故cố 。 天thiên 道Đạo 果Quả 報báo 。 中trung 分phần/phân 因nhân 緣duyên 故cố 。 人nhân 道Đạo 果Quả 報báo 。 下hạ 分phần/phân 因nhân 緣duyên 故cố 。 阿a 修tu 羅la 道đạo 果quả 報báo 。

問vấn 曰viết 。

汝nhữ 自tự 說thuyết 阿a 修tu 羅la 與dữ 天thiên 等đẳng 力lực 。 受thọ 樂lạc 與dữ 天thiên 不bất 異dị 。 云vân 何hà 今kim 說thuyết 善thiện 下hạ 分phân 為vi 阿a 修tu 羅la 果quả 報báo 。

答đáp 曰viết 。

人nhân 中trung 可khả 得đắc 。 出xuất 家gia 受thọ 戒giới 。 以dĩ 至chí 於ư 道đạo 。 阿a 修tu 羅la 道đạo 。 結kết 使sử 覆phú 心tâm 。 得đắc 道Đạo 甚thậm 難nan 。 諸chư 天thiên 雖tuy 隨tùy 結kết 使sử 。 心tâm 直trực 信tín 道đạo 。 阿a 修tu 羅la 眾chúng 。 心tâm 多đa 邪tà 曲khúc 。 不bất 時thời 近cận 道đạo 。 以dĩ 是thị 故cố 。 阿a 修tu 羅la 雖tuy 與dữ 天thiên 相tương 似tự 。 以dĩ 其kỳ 近cận 道đạo 難nạn/nan 故cố 。 故cố 在tại 人nhân 下hạ 。 如như 龍long 王vương 。 金kim 翅sí 鳥điểu 。 力lực 勢thế 雖tuy 大đại 。 亦diệc 能năng 變biến 化hóa 故cố 。 在tại 畜súc 生sanh 道đạo 中trung 。 阿a 修tu 羅la 道đạo 亦diệc 如như 是thị 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 龍long 王vương 。 金kim 翅sí 鳥điểu 。 力lực 勢thế 雖tuy 大đại 。 猶do 為vi 畜súc 生sanh 道đạo 攝nhiếp 。 阿a 修tu 羅la 亦diệc 應ưng 餓ngạ 鬼quỷ 道đạo 攝nhiếp 。 何hà 以dĩ 更cánh 作tác 六lục 道đạo 。

答đáp 曰viết 。

是thị 龍long 王vương 。 金kim 翅sí 鳥điểu 。 雖tuy 復phục 受thọ 樂lạc 。 傍bàng 行hành 形hình 同đồng 畜súc 生sanh 故cố 。 畜súc 生sanh 道đạo 攝nhiếp 。

地địa 獄ngục 。 餓ngạ 鬼quỷ 形hình 雖tuy 似tự 人nhân 。 以dĩ 其kỳ 大đại 苦khổ 故cố 。 不bất 入nhập 人nhân 道đạo 。 阿a 修tu 羅la 力lực 勢thế 既ký 大đại 。 形hình 似tự 人nhân 。 天thiên 故cố 。 別biệt 立lập 六lục 道đạo 。

是thị 為vi 略lược 說thuyết 。 欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 。

色sắc 界giới 。 無vô 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 。 如như 後hậu 品phẩm 中trung 說thuyết 。

立lập 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 語ngữ 諸chư 眾chúng 生sanh 。

當đương 行hành 布bố 施thí 。 貧bần 為vi 大đại 苦khổ 。 無vô 以dĩ 貧bần 故cố 。 作tác 諸chư 惡ác 行hành 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 作tác 諸chư 惡ác 行hành 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 則tắc 不bất 可khả 救cứu 。

眾chúng 生sanh 聞văn 已dĩ 。 捨xả 慳san 貪tham 心tâm 。 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 如như 後hậu 品phẩm 中trung 廣quảng 說thuyết 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 眾chúng 生sanh 前tiền 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 種chủng 種chủng 譬thí 喻dụ 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 毀hủy 呰tử 慳san 貪tham 。 夫phu 慳san 貪tham 者giả 。 自tự 身thân 所sở 須tu 。 惜tích 不bất 能năng 用dụng 。 見kiến 告cáo 求cầu 者giả 。 心tâm 濁trược 色sắc 變biến 。 即tức 於ư 現hiện 身thân 。 聲thanh 色sắc 醜xú 惡ác 。 種chủng 後hậu 世thế 惡ác 業nghiệp 故cố 。 受thọ 形hình 醜xú 陋lậu 。 先tiên 不bất 種chủng 布bố 施thí 因nhân 緣duyên 故cố 。 今kim 身thân 貧bần 賤tiện 。 慳san 著trước 財tài 物vật 。 多đa 求cầu 不bất 息tức 。 開khai 諸chư 罪tội 門môn 。 專chuyên 造tạo 惡ác 事sự 故cố 。 墮đọa 惡ác 道đạo 中trung 。

復phục 次thứ 。 生sanh 死tử 輪luân 轉chuyển 。 利lợi 益ích 之chi 業nghiệp 。 無vô 過quá 布bố 施thí 。 今kim 世thế 。 後hậu 世thế 隨tùy 意ý 便tiện 身thân 之chi 事sự 。 悉tất 從tùng 施thí 得đắc 。 施thí 為vi 善thiện 導đạo 。 能năng 開khai 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。

天thiên 上thượng 。 人nhân 中trung 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 樂lạc 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 好hiếu 施thí 之chi 人nhân 。 聲thanh 譽dự 流lưu 布bố 。 八bát 方phương 信tín 樂nhạo 。 無vô 不bất 愛ái 敬kính 。 處xử 大đại 眾chúng 中trung 。 無vô 所sở 畏úy 難nạn 。 死tử 時thời 無vô 悔hối 。 其kỳ 人nhân 自tự 念niệm 。

我ngã 以dĩ 財tài 物vật 殖thực 良lương 福phước 田điền 。 人nhân 。 天thiên 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 門môn 。 我ngã 必tất 得đắc 之chi 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 施thí 破phá 慳san 結kết 。 慈từ 念niệm 受thọ 者giả 。 滅diệt 除trừ 瞋sân 惱não 。 嫉tật 妬đố 心tâm 息tức 。 恭cung 敬kính 受thọ 者giả 。 則tắc 除trừ 憍kiêu 慢mạn 。 決quyết 定định 心tâm 施thí 。 疑nghi 網võng 自tự 裂liệt 。 知tri 施thí 果quả 報báo 。 則tắc 除trừ 邪tà 見kiến 及cập 滅diệt 無vô 明minh 。 如như 是thị 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 破phá 。 則tắc 涅Niết 槃Bàn 門môn 開khai 。

復phục 次thứ 。 非phi 但đãn 開khai 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 已dĩ 。 乃nãi 能năng 開khai 無vô 量lượng 佛Phật 道Đạo 。 世Thế 尊Tôn 之chi 處xứ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 是thị 佛Phật 道Đạo 。 檀đàn 為vi 初sơ 門môn 。 餘dư 行hành 皆giai 悉tất 隨tùy 從tùng 。

如như 是thị 等đẳng 布bố 施thí 。 有hữu 無vô 量lượng 功công 德đức 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 令linh 眾chúng 生sanh 立lập 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 義nghĩa 。 如như 先tiên 檀đàn 中trung 說thuyết 。

立lập 尸thi 羅la 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 眾chúng 生sanh 前tiền 。 讚tán 說thuyết 戒giới 行hạnh 。

汝nhữ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 當đương 學học 持trì 戒giới 。 持trì 戒giới 之chi 德đức 。 拔bạt 三tam 惡ác 趣thú 及cập 人nhân 中trung 下hạ 賤tiện 。 令linh 得đắc 天thiên 。 人nhân 尊tôn 貴quý 。 乃nãi 至chí 佛Phật 道Đạo 。 戒giới 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 本bổn 。 譬thí 如như 大đại 藏tạng 。 出xuất 諸chư 珍trân 寶bảo 。 戒giới 為vi 大đại 護hộ 。 能năng 滅diệt 眾chúng 怖bố 。 譬thí 如như 大đại 軍quân 破phá 賊tặc 。 戒giới 為vi 莊trang 嚴nghiêm 。 如như 著trước 瓔anh 珞lạc 。 戒giới 為vi 大đại 船thuyền 。 能năng 度độ 生sanh 死tử 巨cự 海hải 。 戒giới 為vi 大Đại 乘Thừa 。 能năng 致trí 重trọng/trùng 寶bảo 。 至chí 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 戒giới 為vi 良lương 藥dược 。 能năng 破phá 結kết 病bệnh 。 戒giới 為vi 善Thiện 知Tri 識Thức 。 世thế 世thế 隨tùy 逐trục 。 不bất 相tương 遠viễn 離ly 。 令linh 心tâm 安an 隱ẩn 。 譬thí 如như 穿xuyên 井tỉnh 。 已dĩ 見kiến 濕thấp 泥nê 。 喜hỷ 慶khánh 自tự 歡hoan 。 無vô 復phục 憂ưu 患hoạn 。 戒giới 能năng 成thành 就tựu 利lợi 益ích 諸chư 行hành 。 譬thí 如như 父phụ 母mẫu 。 長trưởng 育dục 眾chúng 子tử 。 戒giới 為vi 智trí 梯thê 。 能năng 入nhập 無vô 漏lậu 。 戒giới 能năng 驚kinh 怖bố 諸chư 結kết 。 譬thí 如như 師sư 子tử 。 能năng 令linh 群quần 獸thú 攝nhiếp 伏phục 。 戒giới 為vi 一nhất 切thiết 諸chư 德đức 之chi 根căn 。 出xuất 家gia 之chi 要yếu 。 修tu 淨tịnh 戒giới 者giả 。 所sở 願nguyện 隨tùy 意ý 。 譬thí 如như 如như 意ý 珠châu 。 應ưng 念niệm 時thời 得đắc 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 讚tán 戒giới 之chi 德đức 。 令linh 眾chúng 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 發phát 心tâm 住trụ 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。

住trụ 羼sằn 提đề 者giả 。 於ư 眾chúng 生sanh 前tiền 。 讚tán 歎thán 忍nhẫn 辱nhục 。

忍nhẫn 為vi 一nhất 切thiết 出xuất 家gia 之chi 力lực 。 能năng 伏phục 諸chư 惡ác 。 能năng 於ư 眾chúng 中trung 。 現hiện 奇kỳ 特đặc 事sự 。 忍nhẫn 能năng 守thủ 護hộ 。 令linh 施thí 。 戒giới 不bất 毀hủy 。 忍nhẫn 為vi 大đại 鎧khải 。 眾chúng 兵binh 不bất 加gia 。 忍nhẫn 為vi 良lương 藥dược 。 能năng 除trừ 惡ác 毒độc 。 忍nhẫn 為vi 善thiện 勝thắng 。 於ư 生sanh 死tử 險hiểm 道đạo 。 安an 隱ẩn 無vô 患hoạn 。 忍nhẫn 為vi 大đại 藏tạng 。 施thí 貧bần 苦khổ 人nhân 無vô 極cực 大đại 寶bảo 。 忍nhẫn 為vi 大đại 舟chu 。 能năng 渡độ 生sanh 死tử 此thử 岸ngạn 。 到đáo 涅Niết 槃Bàn 彼bỉ 岸ngạn 。 忍nhẫn 為vi 磫# # 。 能năng 瑩oánh 明minh 諸chư 德đức 。 若nhược 人nhân 加gia 惡ác 。 如như 猪trư 揩khai 金kim 山sơn 。 益ích 發phát 其kỳ 明minh 。 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 度độ 眾chúng 生sanh 之chi 利lợi 器khí 。 忍nhẫn 為vi 最tối 妙diệu 。

行hành 者giả 當đương 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 若nhược 以dĩ 瞋sân 報báo 彼bỉ 。 則tắc 為vi 自tự 害hại 。 又hựu 我ngã 先tiên 世thế 自tự 有hữu 是thị 罪tội 。 不bất 得đắc 如như 意ý 。 要yếu 必tất 當đương 償thường 。 若nhược 於ư 此thử 人nhân 不bất 受thọ 。 餘dư 亦diệc 害hại 我ngã 。 俱câu 不bất 得đắc 免miễn 。 云vân 何hà 起khởi 瞋sân 。

復phục 次thứ 。 眾chúng 生sanh 為vi 煩phiền 惱não 所sở 牽khiên 。 起khởi 諸chư 惡ác 事sự 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 譬thí 如như 人nhân 為vi 。 非phi 人nhân 所sở 持trì 。 而nhi 罵mạ 辱nhục 良lương 醫y 。 良lương 醫y 是thị 時thời 但đãn 為vi 除trừ 鬼quỷ 。 不bất 嫌hiềm 其kỳ 罵mạ 。 行hành 者giả 亦diệc 如như 是thị 。 眾chúng 生sanh 加gia 惡ác 向hướng 己kỷ 。 不bất 嫌hiềm 其kỳ 瞋sân 。 但đãn 為vi 除trừ 結kết 。

復phục 次thứ 。 行hành 忍nhẫn 之chi 人nhân 。 視thị 前tiền 罵mạ 辱nhục 者giả 。 如như 父phụ 母mẫu 視thị 嬰anh 孩hài 。 見kiến 其kỳ 瞋sân 罵mạ 。 益ích 加gia 慈từ 念niệm 。 愛ái 之chi 踰du 深thâm 。 又hựu 復phục 自tự 念niệm 。

彼bỉ 人nhân 加gia 惡ác 於ư 我ngã 。 是thị 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 前tiền 世thế 自tự 造tạo 。 今kim 當đương 受thọ 之chi 。 若nhược 以dĩ 瞋sân 報báo 。 更cánh 造tạo 後hậu 苦khổ 。 何hà 時thời 解giải 已dĩ 。 若nhược 今kim 忍nhẫn 之chi 。 永vĩnh 得đắc 離ly 苦khổ 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 起khởi 瞋sân 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 訶ha 瞋sân 恚khuể 。 生sanh 慈từ 悲bi 。 入nhập 眾chúng 生sanh 忍nhẫn 中trung 。

入nhập 眾chúng 生sanh 忍nhẫn 中trung 已dĩ 。 作tác 是thị 念niệm 。

十thập 方phương 諸chư 佛Phật 所sở 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 無vô 有hữu 我ngã 。 亦diệc 無vô 我ngã 所sở 。 但đãn 諸chư 法pháp 和hòa 合hợp 。 假giả 名danh 眾chúng 生sanh 。 如như 機cơ 關quan 木mộc 人nhân 。 雖tuy 能năng 動động 作tác 。 內nội 無vô 有hữu 主chủ 。 身thân 亦diệc 如như 是thị 。 但đãn 皮bì 骨cốt 相tương/tướng 持trì 。 隨tùy 心tâm 風phong 轉chuyển 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 無vô 常thường 空không 寂tịch 。

無vô 有hữu 作tác 者giả 。 無vô 罵mạ 者giả 。 亦diệc 無vô 受thọ 者giả 。 本bổn 末mạt 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 但đãn 顛điên 倒đảo 虛hư 誑cuống 故cố 。 凡phàm 夫phu 心tâm 著trước 。

如như 是thị 思tư 惟duy 已dĩ 。 則tắc 無vô 眾chúng 生sanh 。 無vô 眾chúng 生sanh 已dĩ 。 法pháp 無vô 所sở 屬thuộc 。 但đãn 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 如như 眾chúng 生sanh 和hòa 合hợp 。 強cường/cưỡng 名danh 眾chúng 生sanh 。 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 即tức 得đắc 法Pháp 忍Nhẫn 。

得đắc 是thị 眾chúng 生sanh 忍nhẫn 。 法Pháp 忍Nhẫn 故cố 。 能năng 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 何hà 況huống 諸chư 餘dư 利lợi 益ích 。 眾chúng 生sanh 聞văn 是thị 已dĩ 。 住trụ 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。

立lập 毘tỳ 梨lê 耶da 者giả 。 教giáo 眾chúng 生sanh 言ngôn 。

汝nhữ 莫mạc 懈giải 怠đãi 。 若nhược 能năng 精tinh 進tấn 。 諸chư 善thiện 功công 德đức 。 悉tất 皆giai 易dị 得đắc 。 若nhược 懈giải 怠đãi 者giả 。 見kiến 木mộc 有hữu 火hỏa 。 而nhi 不bất 能năng 得đắc 。 何hà 況huống 餘dư 事sự 。 是thị 故cố 勸khuyến 令linh 精tinh 進tấn 。 若nhược 人nhân 隨tùy 方phương 便tiện 精tinh 進tấn 。 無vô 願nguyện 不bất 得đắc 。 凡phàm 得đắc 勝thắng 法Pháp 。 非phi 無vô 因nhân 緣duyên 。 皆giai 從tùng 精tinh 進tấn 生sanh 。

精tinh 進tấn 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。

一nhất 。 能năng 進tiến 生sanh 諸chư 善thiện 法Pháp 。 二nhị 。 能năng 除trừ 諸chư 惡ác 法pháp 。

復phục 有hữu 三tam 相tương/tướng 。

一nhất 。 欲dục 造tạo 事sự 。 二nhị 。 精tinh 進tấn 作tác 。 三tam 。 不bất 休hưu 息tức 。

復phục 有hữu 四tứ 相tương/tướng 。

已dĩ 生sanh 惡ác 法pháp 。 斷đoạn 之chi 令linh 滅diệt 。 未vị 生sanh 惡ác 法pháp 。 能năng 令linh 不bất 生sanh 。 未vị 生sanh 善thiện 法Pháp 。 能năng 令linh 發phát 生sanh 。 已dĩ 生sanh 善thiện 法Pháp 。 能năng 令linh 增tăng 長trưởng 。

如như 是thị 等đẳng 名danh 精tinh 進tấn 相tương/tướng 。

精tinh 進tấn 故cố 能năng 助trợ 。 成thành 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 譬thí 如như 火hỏa 得đắc 風phong 助trợ 。 其kỳ 然nhiên 乃nãi 熾sí 。 又hựu 如như 世thế 間gian 勇dũng 健kiện 之chi 人nhân 。 能năng 越việt 山sơn 渡độ 海hải 。 道Đạo 法Pháp 精tinh 進tấn 。 乃nãi 至chí 能năng 得đắc 佛Phật 道Đạo 。 何hà 況huống 餘dư 事sự 。 眾chúng 生sanh 聞văn 已dĩ 。 皆giai 立lập 精Tinh 進Tấn 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 有hữu 未vị 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 者giả 。 為vi 讚tán 歎thán 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 法pháp 。 於ư 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 中trung 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 極cực 為vi 尊tôn 貴quý 。 能năng 饒nhiêu 益ích 一nhất 切thiết 。 令linh 得đắc 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 不bất 誑cuống 之chi 法pháp 。 有hữu 大đại 慈từ 悲bi 。 具cụ 一nhất 切thiết 智trí 。 金kim 色sắc 身thân 相tướng 。 第đệ 一nhất 微vi 妙diệu 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 隨tùy 形hình 好hảo 。 無vô 量lượng 光quang 明minh 。 無vô 量lượng 戒giới 。 定định 。 智trí 慧tuệ 。 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 三Tam 達Đạt 。 無vô 礙ngại 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 。 得đắc 如như 是thị 者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 中trung 。 最tối 為vi 上thượng 尊tôn 。 應ưng 受thọ 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 供cúng 養dường 。 若nhược 人nhân 但đãn 心tâm 念niệm 佛Phật 。 尚thượng 得đắc 無vô 量lượng 無vô 盡tận 福phước 德đức 。 何hà 況huống 精tinh 進tấn 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 。 供cúng 養dường 。 承thừa 事sự 。 禮lễ 拜bái 者giả 。 語ngứ 眾chúng 生sanh 言ngôn 。

佛Phật 事sự 如như 是thị 。 汝nhữ 等đẳng 當đương 發phát 。 無vô 上thượng 道Đạo 心tâm 。 懃cần 修tu 精tinh 進tấn 。 行hành 如như 法Pháp 者giả 。 得đắc 之chi 不bất 難nan 。

眾chúng 生sanh 聞văn 是thị 已dĩ 。 便tiện 發phát 無vô 上thượng 道Đạo 心tâm 。

若nhược 發phát 心tâm 者giả 。 不bất 可khả 但đãn 空không 爾nhĩ 而nhi 得đắc 。 當đương 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 。 行hành 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 次thứ 。 行hành 尸Thi 羅La 波Ba 羅La 蜜Mật 。 羼Sằn 提Đề 波Ba 羅La 蜜Mật 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 行hành 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 則tắc 是thị 毘Tỳ 梨Lê 耶Da 波Ba 羅La 蜜Mật 。

若nhược 不bất 發phát 大Đại 乘Thừa 心tâm 者giả 。 當đương 教giáo 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 若nhược 無vô 辟Bích 支Chi 佛Phật 道đạo 者giả 。 教giáo 行hành 聲Thanh 聞Văn 道Đạo 。 若nhược 無vô 聲Thanh 聞Văn 道đạo 者giả 。 教giáo 令linh 離ly 色sắc 。 受thọ 無vô 色sắc 定định 。 寂tịch 滅diệt 安an 樂lạc 。 若nhược 無vô 無vô 色sắc 定định 者giả 。 教giáo 令linh 離ly 欲dục 。 受thọ 色sắc 界giới 種chủng 種chủng 禪thiền 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 無vô 禪thiền 者giả 。 教giáo 令linh 修tu 十Thập 善Thiện 道đạo 。 人nhân 。 天thiên 中trung 受thọ 種chủng 種chủng 樂lạc 。

莫mạc 自tự 懈giải 怠đãi 。 空không 無vô 所sở 得đắc 。 貧bần 窮cùng 下hạ 賤tiện 。 種chủng 種chủng 懃cần 苦khổ 。 甚thậm 為vi 可khả 患hoạn 。 懈giải 怠đãi 法pháp 者giả 最tối 為vi 弊tệ 惡ác 。 破phá 壞hoại 今kim 世thế 。 後hậu 世thế 利lợi 益ích 善thiện 道đạo 。

眾chúng 生sanh 聞văn 已dĩ 。 集tập 諸chư 善thiện 法Pháp 。 懃cần 行hành 精tinh 進tấn 。

立lập 禪thiền 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 眾chúng 生sanh 前tiền 。 讚tán 歎thán 禪thiền 定định 清thanh 淨tịnh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 內nội 樂nhạo/nhạc/lạc 。 自tự 在tại 樂nhạo/nhạc/lạc 。 離ly 罪tội 樂nhạo/nhạc/lạc 。 今kim 世thế 。 後hậu 世thế 樂lạc 。 聖thánh 所sở 受thọ 樂lạc 。 梵Phạm 天Thiên 王Vương 樂nhạo/nhạc/lạc 。 遍biến 身thân 受thọ 樂lạc 。 深thâm 厚hậu 妙diệu 樂lạc 。 汝nhữ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 何hà 以dĩ 著trước 五ngũ 欲dục 不bất 淨tịnh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 與dữ 畜súc 生sanh 同đồng 。 受thọ 諸chư 罪tội 垢cấu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 而nhi 捨xả 是thị 妙diệu 樂lạc 。 若nhược 汝nhữ 能năng 捨xả 小tiểu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 則tắc 得đắc 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 。 汝nhữ 不bất 見kiến 田điền 夫phu 棄khí 少thiểu 種chủng 子tử 。 後hậu 獲hoạch 大đại 果quả 。 如như 人nhân 獻hiến 王vương 少thiểu 物vật 而nhi 得đắc 大đại 報báo 。 如như 少thiểu 鉤câu 餌nhị 而nhi 得đắc 大đại 魚ngư 。 所sở 捨xả 甚thậm 少thiểu 而nhi 所sở 獲hoạch 大đại 多đa 。 智trí 者giả 亦diệc 如như 是thị 。 能năng 棄khí 世thế 間gian 之chi 樂lạc 。 得đắc 甚thậm 深thâm 禪thiền 定định 快khoái 樂lạc 。 既ký 得đắc 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 。 反phản 觀quán 欲dục 樂lạc 。 甚thậm 為vi 不bất 淨tịnh 。 如như 從tùng 獄ngục 出xuất 。 如như 病bệnh 疹chẩn 得đắc 差sai 。 更cánh 不bất 求cầu 藥dược 。

復phục 次thứ 。 禪thiền 定định 名danh 實thật 智trí 初sơ 門môn 。 令linh 智trí 慧tuệ 澄trừng 靜tĩnh 。 能năng 照chiếu 諸chư 法pháp 。 如như 燈đăng 在tại 密mật 室thất 。 其kỳ 明minh 得đắc 用dụng 。

若nhược 依y 禪thiền 定định 得đắc 四tứ 無vô 量lượng 。 背bối/bội 捨xả 。 勝thắng 處xứ 。 神thần 通thông 。 辯biện 才tài 等đẳng 。 諸chư 甚thậm 深thâm 功công 德đức 。 悉tất 皆giai 具cụ 得đắc 。 能năng 令linh 瓦ngõa 石thạch 變biến 成thành 。 如như 意ý 寶bảo 珠châu 。 何hà 況huống 餘dư 事sự 。 隨tùy 意ý 所sở 為vi 。 無vô 不bất 能năng 作tác 。

入nhập 地địa 如như 水thủy 。 履lý 水thủy 如như 地địa 。 手thủ 捉tróc 日nhật 。 月nguyệt 。 身thân 不bất 焦tiêu 。 冷lãnh 。 化hóa 為vi 種chủng 種chủng 禽cầm 。 獸thú 之chi 身thân 。 而nhi 不bất 受thọ 其kỳ 法pháp 。 或hoặc 時thời 變biến 身thân 。 充sung 滿mãn 虛hư 空không 。 或hoặc 時thời 身thân 若nhược 微vi 塵trần 。 或hoặc 輕khinh 如như 鴻hồng 毛mao 。 或hoặc 重trọng/trùng 若nhược 太thái 山sơn 。 或hoặc 時thời 以dĩ 足túc 指chỉ 按án 地địa 。 天thiên 地địa 大đại 動động 。 如như 動động 草thảo 葉diệp 。 如như 是thị 等đẳng 神thần 。 通thông 變biến 化hóa 力lực 。 皆giai 從tùng 禪thiền 得đắc 。 眾chúng 生sanh 聞văn 是thị 已dĩ 。 立lập 於ư 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。

立lập 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 教giáo 諸chư 眾chúng 生sanh 。

當đương 學học 智trí 慧tuệ 。 智trí 慧tuệ 者giả 。 其kỳ 明minh 第đệ 一nhất 。 名danh 為vi 慧tuệ 眼nhãn 。 若nhược 無vô 慧tuệ 眼nhãn 。 雖tuy 有hữu 肉nhục 眼nhãn 。 猶do 故cố 是thị 盲manh 。 雖tuy 云vân 有hữu 眼nhãn 。 與dữ 畜súc 生sanh 無vô 異dị 。 若nhược 有hữu 智trí 慧tuệ 。 自tự 別biệt 好hảo 醜xú 。 不bất 隨tùy 他tha 教giáo 。 若nhược 無vô 智trí 慧tuệ 。 隨tùy 人nhân 東đông 西tây 。 如như 牛ngưu 駱lạc 駝đà 穿xuyên 鼻tị 隨tùy 人nhân 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 中trung 。 智trí 慧tuệ 為vi 上thượng 。 聖thánh 所sở 親thân 愛ái 。 能năng 破phá 有hữu 為vi 法pháp 故cố 。 如như 《# 經kinh 》# 中trung 說thuyết 。

於ư 諸chư 寶bảo 中trung 。 智trí 慧tuệ 寶bảo 為vi 最tối 。 一nhất 切thiết 利lợi 器khí 中trung 。 慧tuệ 刀đao 利lợi 為vi 最tối 。 住trụ 智trí 慧tuệ 山sơn 頂đảnh 。 無vô 有hữu 憂ưu 患hoạn 。 觀quán 諸chư 苦khổ 惱não 眾chúng 生sanh 。 無vô 不bất 悉tất 見kiến 。

智trí 慧tuệ 刀đao 能năng 斷đoạn 無vô 始thỉ 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 連liên 鎖tỏa 。 智trí 慧tuệ 力lực 故cố 。 能năng 具cụ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 無vô 量lượng 佛Phật 道Đạo 。 成thành 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 何hà 況huống 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 及cập 世thế 間gian 勝thắng 事sự 。 是thị 智trí 慧tuệ 增tăng 長trưởng 清thanh 淨tịnh 。 不bất 可khả 沮trở 壞hoại 。 名danh 為vi 波Ba 羅La 蜜Mật 。

眾chúng 生sanh 聞văn 已dĩ 。 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 或hoặc 時thời 。 不bất 以dĩ 口khẩu 教giáo 。 或hoặc 現hiện 神thần 足túc 光quang 明minh 。 令linh 眾chúng 生sanh 住trụ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 或hoặc 現hiện 種chủng 種chủng 餘dư 緣duyên 。 乃nãi 至chí 夢mộng 中trung 。 為vi 作tác 因nhân 緣duyên 。 使sử 其kỳ 覺giác 悟ngộ 。 令linh 眾chúng 生sanh 住trụ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 故cố 《# 經kinh 》# 言ngôn 。

欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 住trụ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 經Kinh 】#

欲dục 殖thực 一nhất 善thiện 根căn 於ư 佛Phật 福phước 田điền 中trung 。 至chí 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 不phủ 盡tận 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

善thiện 根căn

者giả 。 三tam 善thiện 根căn 。

無vô 貪tham 善thiện 根căn 。 無vô 瞋sân 善thiện 根căn 。 無vô 癡si 善thiện 根căn 。

一nhất 切thiết 諸chư 善thiện 法pháp 。 皆giai 從tùng 三tam 善thiện 根căn 生sanh 增tăng 長trưởng 。 如như 藥dược 樹thụ 。 草thảo 木mộc 。 因nhân 有hữu 根căn 故cố 。 得đắc 生sanh 成thành 增tăng 長trưởng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 名danh 為vi 諸chư 善thiện 根căn 。

今kim 言ngôn

善thiện 根căn

者giả 。 善thiện 根căn 因nhân 緣duyên 。 供cúng 養dường 之chi 具cụ 。 所sở 謂vị 花hoa 香hương 。 燈đăng 明minh 。 及cập 法pháp 供cúng 養dường 。 持trì 戒giới 。 誦tụng 經Kinh 等đẳng 。 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 。

何hà 以dĩ 故cố 。 香hương 華hoa 不bất 定định 。 以dĩ 善thiện 心tâm 供cúng 養dường 故cố 。 名danh 為vi 善thiện 根căn 。

布bố 施thí 非phi 即tức 是thị 福phước 。 但đãn 能năng 破phá 慳san 貪tham 。 開khai 善thiện 法Pháp 門môn 。 善thiện 根căn 名danh 為vi 福phước 。 如như 針châm 導đạo 綖diên 縫phùng 衣y 。 縫phùng 非phi 針châm 也dã 。

一nhất

者giả 。

若nhược 華hoa 。 若nhược 香hương 。 若nhược 燈đăng 明minh 。 若nhược 禮lễ 敬kính 。 若nhược 誦tụng 經Kinh 。 持trì 戒giới 。 若nhược 禪thiền 定định 。 若nhược 智trí 慧tuệ 等đẳng 。 一nhất 一nhất 供cúng 養dường 。 及cập 法pháp 供cúng 養dường 。 殖thực 於ư 諸chư 佛Phật 田điền 中trung 。

佛Phật 田điền

者giả 。 十thập 方phương 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 若nhược 佛Phật 在tại 世thế 。 若nhược 形hình 像tượng 。 若nhược 舍xá 利lợi 。 若nhược 但đãn 念niệm 佛Phật 。

殖thực

者giả 。 專chuyên 心tâm 堅kiên 著trước 。

問vấn 曰viết 。

經kinh 言ngôn 種chủng 種chủng 福phước 田điền 。 今kim 何hà 以dĩ 獨độc 言ngôn 。

殖thực 於ư 佛Phật 田điền

答đáp 曰viết 。

雖tuy 有hữu 種chủng 種chủng 福phước 田điền 。 佛Phật 為vi 第đệ 一nhất 福phước 田điền 。 以dĩ 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 佛Phật 法pháp 具cụ 足túc 。 是thị 故cố 獨độc 說thuyết 。

殖thực 於ư 佛Phật 田điền

法Pháp 寶bảo 雖tuy 為vi 佛Phật 師sư 。 若nhược 佛Phật 不bất 說thuyết 。 法pháp 為vi 無vô 用dụng 。 如như 雖tuy 有hữu 好hảo/hiếu 藥dược 。 若nhược 無vô 良lương 醫y 。 藥dược 則tắc 無vô 用dụng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 法Pháp 寶bảo 雖tuy 上thượng 而nhi 前tiền 說thuyết 佛Phật 寶bảo 。 何hà 況huống 僧Tăng 寶bảo 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 田điền 能năng 獲hoạch 無vô 量lượng 果quả 報báo 。 餘dư 者giả 雖tuy 言ngôn 無vô 量lượng 而nhi 有hữu 差sai 降giáng/hàng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 田điền 第đệ 一nhất 。

不bất 盡tận

者giả 。 諸chư 佛Phật 成thành 就tựu 。 無vô 量lượng 功công 德đức 故cố 。 於ư 中trung 殖thực 福phước 。 福phước 亦diệc 無vô 盡tận 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 功công 德đức 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 。 無vô 數số 。 無vô 等đẳng 故cố 。 殖thực 福phước 者giả 福phước 亦diệc 不bất 盡tận 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 為vi 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 緣duyên 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 如như 眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 故cố 。 福phước 亦diệc 無vô 盡tận 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 田điền 清thanh 淨tịnh 。

拔bạt 愛ái 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 穢uế 草thảo 。 淨tịnh 戒giới 為vi 平bình 地địa 。 大đại 慈từ 悲bi 為vi 良lương 美mỹ 。 除trừ 諸chư 惡ác 邪tà 醎hàm 土thổ/độ 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 為vi 溝Câu 港Cảng 。 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 等đẳng 為vi 垣viên 牆tường 。 能năng 出xuất 生sanh 三tam 乘thừa 涅Niết 槃Bàn 果quả 報báo 。 殖thực 種chúng 於ư 此thử 無vô 上thượng 無vô 比tỉ 田điền 者giả 。 其kỳ 福phước 無vô 盡tận 。

問vấn 曰viết 。

一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 無vô 常thường 相tương/tướng 故cố 。 皆giai 歸quy 於ư 盡tận 。 福phước 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 何hà 得đắc 不bất 盡tận 。

答đáp 曰viết 。

亦diệc 不bất 言ngôn

常thường 不bất 盡tận

自tự 言ngôn 。

乃nãi 至chí 得đắc 佛Phật 。 中trung 間gian 不bất 盡tận

復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 雖tuy 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 果quả 報báo 不bất 失thất 故cố 。 名danh 為vi 不bất 盡tận 。 如như 燈đăng 雖tuy 焰diễm 焰diễm 生sanh 滅diệt 不bất 名danh 滅diệt 。 脂chi 盡tận 炷chú 滅diệt 。 乃nãi 可khả 稱xưng 滅diệt 。 福phước 亦diệc 如như 是thị 。 深thâm 心tâm 種chủng 於ư 良lương 田điền 故cố 。 乃nãi 至chí 法pháp 盡tận 。 而nhi 亦diệc 不bất 盡tận 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 知tri 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 如như 涅Niết 槃Bàn 不bất 盡tận 。 福phước 德đức 入nhập 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 故cố 。 而nhi 亦diệc 不bất 盡tận 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 不bất 盡tận 。 福phước 德đức 亦diệc 應ưng 常thường 不bất 盡tận 。 云vân 何hà 言ngôn 。

乃nãi 至chí 佛Phật 中trung 間gian 不bất 盡tận

答đáp 曰viết 。

是thị 福phước 德đức 者giả 以dĩ 智trí 慧tuệ 力lực 故cố 。 令linh 是thị 功công 德đức 。 如như 涅Niết 槃Bàn 畢tất 竟cánh 空không 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 以dĩ 是thị 故cố 。 喻dụ 如như 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 即tức 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 應ưng 為ví 喻dụ 。 若nhược 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 云vân 何hà 果quả 報báo 成thành 佛Phật 而nhi 不bất 盡tận 。

譬thí 如như 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。

空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 如như 解giải 脫thoát 畢tất 竟cánh 空không 相tướng 。 是thị 空không 解giải 脫thoát 門môn 。 觀quán 世thế 間gian 亦diệc 畢tất 竟cánh 空không 。 如như 解giải 脫thoát 無vô 相tướng 相tương/tướng 。 是thị 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。 觀quán 世thế 間gian 亦diệc 無vô 相tướng 相tương/tướng 。 如như 解giải 脫thoát 無vô 作tác 相tương/tướng 。 是thị 無vô 作tác 解giải 脫thoát 門môn 。 觀quán 世thế 間gian 亦diệc 無vô 作tác 相tương/tướng 。

以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。

欲dục 殖thực 一nhất 善thiện 根căn 。 於ư 佛Phật 福phước 田điền 。 乃nãi 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 而nhi 不bất 盡tận 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

大đại 智Trí 度Độ 論luận 初sơ 品phẩm 中trung 諸chư 佛Phật 稱xưng 讚tán 。 其kỳ 名danh 釋thích 論luận 第đệ 四tứ 十thập 七thất

【# 經Kinh 】#

復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 令linh 十thập 方phương 。 諸chư 佛Phật 稱xưng 讚tán 其kỳ 名danh 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 若nhược 觀quán 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 內nội 無vô 吾ngô 我ngã 。 已dĩ 破phá 憍kiêu 慢mạn 。 云vân 何hà 欲dục 令linh 諸chư 佛Phật 稱xưng 讚tán 其kỳ 名danh 。 又hựu 菩Bồ 薩Tát 法pháp 應ưng 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 云vân 何hà 反phản 求cầu 諸chư 佛Phật 供cúng 養dường 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 法Pháp 有hữu 二nhị 門môn 。

一nhất 。 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 門môn 。 二nhị 。 為vi 世thế 俗tục 法Pháp 門môn 。

以dĩ 世thế 俗tục 門môn 故cố 。 欲dục 令linh 諸chư 佛Phật 讚tán 歎thán 。 雖tuy 為vi 諸chư 佛Phật 所sở 讚tán 歎thán 。 而nhi 不bất 見kiến 我ngã 。 不bất 取thủ 眾chúng 生sanh 相tướng 。 世thế 間gian 假giả 名danh 故cố 說thuyết 。

汝nhữ 言ngôn

云vân 何hà 反phản 求cầu 佛Phật 供cúng 養dường

者giả 。 如như 後hậu 品phẩm 中trung 。 佛Phật 所sở 讚tán 歎thán 菩Bồ 薩Tát 。 畢tất 竟cánh 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 今kim 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 欲dục 得đắc 決quyết 定định 知tri 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 以dĩ 不phủ 。 以dĩ 是thị 故cố 。 求cầu 佛Phật 讚tán 歎thán 。 非phi 求cầu 供cúng 養dường 。

復phục 次thứ 。 餘dư 人nhân 餘dư 眾chúng 生sanh 。 貪tham 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 。 愚ngu 癡si 覆phú 心tâm 故cố 。 不bất 能năng 如như 實thật 讚tán 歎thán 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 偏thiên 有hữu 所sở 愛ái 。 不bất 見kiến 實thật 過quá 。 但đãn 見kiến 功công 德đức 。 若nhược 偏thiên 有hữu 所sở 瞋sân 。 但đãn 見kiến 其kỳ 過quá 。 不bất 見kiến 其kỳ 德đức 。 若nhược 愚ngu 癡si 多đa 。 不bất 能năng 如như 實thật 。 見kiến 其kỳ 好hảo 醜xú 。

諸chư 天thiên 。 世thế 人nhân 雖tuy 有hữu 智trí 慧tuệ 。 三tam 毒độc 薄bạc 者giả 。 亦diệc 不bất 能năng 得đắc 如như 實thật 讚tán 。 猶do 有hữu 謬mậu 失thất 。 無vô 一Nhất 切Thiết 智Trí 故cố 。 結kết 使sử 不bất 盡tận 故cố 。

聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 三tam 毒độc 雖tuy 盡tận 。 亦diệc 不bất 能năng 如như 實thật 讚tán 。 猶do 有hữu 餘dư 氣khí 未vị 盡tận 。 又hựu 智trí 慧tuệ 不bất 具cụ 足túc 故cố 。

唯duy 佛Phật 一nhất 人nhân 。 三tam 毒độc 及cập 氣khí 永vĩnh 盡tận 。 成thành 就tựu 一Nhất 切Thiết 智Trí 故cố 。 能năng 如như 實thật 讚tán 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。

以dĩ 是thị 故cố 。 行hành 者giả 欲dục 得đắc 。 諸chư 佛Phật 所sở 讚tán 。 知tri 其kỳ 實thật 德đức 。 不bất 求cầu 餘dư 人nhân 稱xưng 讚tán 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 諸chư 佛Phật 出xuất 於ư 三tam 界giới 。 不bất 著trước 世thế 間gian 。 無vô 有hữu 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 視thị 於ư 外ngoại 道đạo 。 惡ác 人nhân 。 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 阿A 羅La 漢Hán 。 一nhất 等đẳng 無vô 異dị 。 云vân 何hà 讚tán 歎thán 菩Bồ 薩Tát 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 雖tuy 無vô 吾ngô 我ngã 。 無vô 有hữu 憎tăng 愛ái 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 心tâm 無vô 所sở 著trước 。 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 大đại 慈từ 悲bi 。 心tâm 引dẫn 導đạo 一nhất 切thiết 故cố 。 分phân 別biệt 善thiện 人nhân 。 而nhi 有hữu 所sở 讚tán 。 亦diệc 欲dục 破phá 壞hoại 惡ác 魔ma 所sở 願nguyện 。 以dĩ 佛Phật 讚tán 歎thán 故cố 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 愛ái 樂nhạo 菩Bồ 薩Tát 。 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 。 後hậu 皆giai 成thành 就tựu 佛Phật 道Đạo 。 以dĩ 是thị 故cố 。 諸chư 佛Phật 讚tán 歎thán 菩Bồ 薩Tát 。

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà 讚tán 歎thán 。

答đáp 曰viết 。

如như 佛Phật 於ư 大đại 眾chúng 中trung 說thuyết 法Pháp 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 入nhập 甚thậm 深thâm 法Pháp 。 讚tán 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 如như 薩tát 陀đà 波ba 崙lôn 等đẳng 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 讚tán 歎thán 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 能năng 觀quán 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 亦diệc 能năng 於ư 眾chúng 生sanh 。 有hữu 大đại 慈từ 悲bi 。 能năng 行hành 生sanh 忍nhẫn 。 亦diệc 不bất 見kiến 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 行hành 法Pháp 忍Nhẫn 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 不bất 生sanh 著trước 。 雖tuy 觀quán 宿túc 命mạng 事sự 。 不bất 墮đọa 始thỉ 見kiến 。 雖tuy 觀quán 眾chúng 生sanh 。 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 不bất 墮đọa 邊biên 見kiến 。 雖tuy 知tri 涅Niết 槃Bàn 是thị 無vô 上thượng 實thật 法pháp 。 亦diệc 能năng 起khởi 身thân 。 口khẩu 。 意ý 善thiện 業nghiệp 。 雖tuy 行hành 生sanh 。 死tử 中trung 。 而nhi 深thâm 心tâm 愛ái 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 雖tuy 住trụ 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 觀quán 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 不bất 斷đoạn 本bổn 願nguyện 及cập 善thiện 行hành 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 奇kỳ 特đặc 功công 德đức 。 甚thậm 為vi 難nan 有hữu 。

復phục 次thứ 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 未vị 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 未vị 得đắc 五ngũ 神thần 通thông 。 生sanh 死tử 肉nhục 身thân 。 有hữu 大đại 慈từ 悲bi 心tâm 。 能năng 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 內nội 。 外ngoại 所sở 有hữu 所sở 貴quý 惜tích 者giả 。 悉tất 能năng 施thí 與dữ 。 外ngoại 謂vị 所sở 著trước 妻thê 子tử 。 上thượng 妙diệu 五ngũ 欲dục 。 如như 意ý 珠châu 。 最tối 上thượng 寶bảo 。 安An 樂Lạc 國quốc 土độ 等đẳng 。 內nội 謂vị 身thân 體thể 。 肌cơ 肉nhục 。 皮bì 膚phu 。 骨cốt 。 血huyết 。 頭đầu 。 目mục 。 髓tủy 。 腦não 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 手thủ 。 足túc 。 如như 是thị 等đẳng 施thí 。 甚thậm 為vi 難nan 有hữu 。 是thị 故cố 諸chư 佛Phật 。 讚tán 歎thán 其kỳ 德đức 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 入nhập 法pháp 位vị 。 得đắc 神thần 通thông 。 行hành 苦khổ 行hạnh 不bất 足túc 為vi 難nan 。 以dĩ 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 生sanh 身thân 肉nhục 眼nhãn 。 志chí 願nguyện 弘hoằng 曠khoáng 。 有hữu 大đại 悲bi 心tâm 。 愛ái 樂nhạo 佛Phật 道Đạo 。 行hành 如như 是thị 事sự 。 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。

復phục 次thứ 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 持trì 戒giới 。 清thanh 淨tịnh 具cụ 足túc 。 無vô 所sở 分phân 別biệt 持trì 戒giới 。 破phá 戒giới 。 於ư 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 常thường 空không 法Pháp 忍Nhẫn 。

精tinh 進tấn 不bất 休hưu 不bất 息tức 。 不bất 著trước 不bất 厭yếm 。 精tinh 進tấn 。 懈giải 怠đãi 。 一nhất 相tương/tướng 不bất 異dị 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 無vô 數số 劫kiếp 。 懃cần 修tu 精tinh 進tấn 。

都đô 欲dục 受thọ 行hành 甚thậm 深thâm 禪thiền 定định 。 無vô 所sở 依y 止chỉ 。 定định 亂loạn 不bất 異dị 。 不bất 起khởi 於ư 定định 而nhi 能năng 變biến 身thân 無vô 量lượng 。 遍biến 至chí 十thập 方phương 。 說thuyết 法Pháp 度độ 人nhân 。

行hành 深thâm 智trí 慧tuệ 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。

不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 非phi 不bất 生sanh 非phi 不bất 滅diệt 。 亦diệc 非phi 不bất 生sanh 。 亦diệc 非phi 不bất 滅diệt 。 非phi 非phi 不bất 生sanh 非phi 非phi 不bất 滅diệt 。

過quá 諸chư 語ngữ 言ngôn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 不bất 可khả 壞hoại 不bất 可khả 破phá 。 不bất 可khả 受thọ 不bất 可khả 著trước 。 諸chư 聖thánh 行hành 處xứ 。 淨tịnh 如như 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 不bất 著trước 是thị 觀quán 。 意ý 亦diệc 不bất 沒một 。 能năng 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 而nhi 自tự 饒nhiêu 益ích 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 佛Phật 讚tán 歎thán 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 未vị 得đắc 受thọ 記ký 。 未vị 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 生sanh 不bất 值trị 佛Phật 。 不bất 見kiến 賢hiền 聖thánh 。 以dĩ 正chánh 思tư 惟duy 故cố 。 能năng 觀quán 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 雖tuy 觀quán 實thật 相tướng 。 心tâm 亦diệc 不bất 著trước 。

如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 皆giai 共cộng 讚tán 歎thán 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 聞văn 甚thậm 深thâm 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 不bất 可khả 思tư 議nghị 佛Phật 法Pháp 。 雖tuy 自tự 未vị 得đắc 。 智trí 慧tuệ 未vị 及cập 。 而nhi 能năng 定định 心tâm 信tín 樂nhạo 。 不bất 生sanh 疑nghi 悔hối 。 若nhược 魔ma 作tác 佛Phật 來lai 詭quỷ 說thuyết 其kỳ 意ý 。 意ý 無vô 增tăng 減giảm 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 佛Phật 所sở 讚tán 。

復phục 次thứ 。 有hữu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 時thời 發phát 心tâm 。 中trung 有hữu 疾tật 成thành 佛Phật 者giả 。 佛Phật 則tắc 讚tán 歎thán 。 有hữu 大đại 精tinh 進tấn 力lực 故cố 。 如như 釋Thích 迦Ca 文Văn 尼Ni 。 佛Phật 與dữ 彌Di 勒Lặc 等đẳng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 同đồng 時thời 發phát 心tâm 。 釋Thích 迦Ca 文Văn 尼Ni 。 佛Phật 精tinh 進tấn 力lực 故cố 。 超siêu 越việt 九cửu 劫kiếp 。

復phục 次thứ 。 若nhược 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 具cụ 足túc 菩Bồ 薩Tát 事sự 。 所sở 謂vị 十Thập 地Địa 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 等đẳng 無vô 量lượng 清thanh 淨tịnh 佛Phật 法Pháp 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 久cửu 住trụ 生sanh 死tử 。 不bất 取thủ 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 而nhi 廣quảng 度độ 眾chúng 生sanh 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 佛Phật 讚tán 歎thán 。 何hà 者giả 是thị 。 如như 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 毘tỳ 摩ma 羅la 詰cật 。 觀quán 世thế 音âm 。 大đại 勢thế 至chí 。 遍biến 吉cát 等đẳng 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 之chi 上thượng 首thủ 。 出xuất 於ư 三tam 界giới 。 變biến 化hóa 無vô 央ương 數số 身thân 。 入nhập 於ư 生sanh 死tử 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 故cố 。

如như 是thị 希hy 有hữu 事sự 。 皆giai 從tùng 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 生sanh 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。

欲dục 得đắc 諸chư 佛Phật 稱xưng 歎thán 其kỳ 名danh 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 經kinh 】# 。

復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 一nhất 發phát 意ý 至chí 十thập 方phương 如như 恆Hằng 河Hà 。 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

菩Bồ 薩Tát 得đắc 身thân 通thông 變biến 化hóa 力lực 。 作tác 十thập 方phương 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 身thân 。 於ư 十thập 方phương 恆Hằng 河Hà 。 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。 一nhất 時thời 能năng 到đáo 。

問vấn 曰viết 。

如như 《# 經kinh 》# 說thuyết 。

一nhất 彈đàn 指chỉ 頃khoảnh 。 有hữu 六lục 十thập 念niệm

若nhược 一nhất 念niệm 中trung 能năng 至chí 一nhất 方phương 恆Hằng 河Hà 。 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。 尚thượng 不bất 可khả 信tín 。 何hà 況huống 十thập 方phương 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。

時thời 少thiểu 而nhi 所sở 到đáo 處xứ 多đa 。

答đáp 曰viết 。

《# 經kinh 》# 說thuyết 。

五ngũ 事sự 不bất 可khả 思tư 議nghị

所sở 謂vị 眾chúng 生sanh 多đa 少thiểu 。 業nghiệp 果quả 報báo 。 坐tọa 禪thiền 人nhân 力lực 。 諸chư 龍long 力lực 。 諸chư 佛Phật 力lực 。 於ư 五ngũ 不bất 可khả 思tư 議nghị 中trung 。 佛Phật 力lực 最tối 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 菩Bồ 薩Tát 入nhập 深thâm 禪thiền 定định 。 生sanh 不bất 可khả 思tư 議nghị 神thần 通thông 故cố 。 一nhất 念niệm 中trung 悉tất 到đáo 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。 如như 說thuyết 四tứ 種chủng 神thần 通thông 中trung 。 唯duy 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 如như 意ý 疾tật 遍biến 神thần 通thông 。 若nhược 金kim 翅sí 鳥điểu 子tử 。 始thỉ 從tùng 㲉xác 出xuất 。 從tùng 一nhất 須Tu 彌Di 至chí 一nhất 須Tu 彌Di 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 力lực 故cố 。 破phá 諸chư 煩phiền 惱não 無vô 明minh 㲉xác 。 即tức 時thời 一nhất 念niệm 中trung 。 作tác 無vô 量lượng 身thân 。 遍biến 至chí 十thập 方phương 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 一nhất 切thiết 。 無vô 量lượng 世thế 罪tội 。 悉tất 已dĩ 消tiêu 滅diệt 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 力lực 故cố 。 能năng 轉chuyển 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 所sở 謂vị 小tiểu 能năng 作tác 大đại 。 大đại 能năng 作tác 小tiểu 。 能năng 以dĩ 千thiên 萬vạn 無vô 量lượng 劫kiếp 為vi 一nhất 日nhật 。 又hựu 能năng 以dĩ 一nhất 日nhật 為vi 千thiên 萬vạn 劫kiếp 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 世thế 間gian 之chi 主chủ 。 所sở 欲dục 自tự 在tại 。 何hà 願nguyện 不bất 滿mãn 。 如như 《# 毘tỳ 摩ma 羅la 詰cật 經kinh 》# 所sở 說thuyết 。

以dĩ 七thất 夜dạ 為vi 劫kiếp 壽thọ 。

以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 神thần 通thông 力lực 。 能năng 速tốc 疾tật 超siêu 越việt 十thập 方phương 世thế 界giới 。

問vấn 曰viết 。

前tiền 五ngũ 不bất 可khả 思tư 議nghị 中trung 。 無vô 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 何hà 以dĩ 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 時thời 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 。 如như 日nhật 食thực 百bách 斤cân 金kim 。 金kim 不bất 可khả 食thực 。 因nhân 金kim 得đắc 食thực 。 故cố 言ngôn 食thực 金kim 。 是thị 為vi 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 。

或hoặc 時thời 果quả 中trung 說thuyết 因nhân 。 如như 見kiến 好hảo/hiếu 畫họa 。 言ngôn 是thị 好hảo/hiếu 手thủ 。 是thị 為vi 果quả 中trung 說thuyết 因nhân 。

諸chư 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 因nhân 。 諸chư 佛Phật 為vi 果quả 。 若nhược 說thuyết 佛Phật 力lực 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 當đương 知tri 已dĩ 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 。

以dĩ 是thị 故cố 言ngôn 。

欲dục 一nhất 發phát 意ý 到đáo 十thập 方phương 恆Hằng 河Hà 沙sa 世thế 界giới 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 經Kinh 】#

復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 發phát 一nhất 音âm 使sử 十thập 方phương 如như 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 聞văn 聲thanh 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

菩Bồ 薩Tát 得đắc 六Lục 神Thần 通Thông 。 增tăng 長trưởng 梵Phạm 聲thanh 相tương/tướng 。 過quá 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 至chí 十thập 方phương 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 諸chư 世thế 界giới 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 。 與dữ 佛Phật 音âm 聲thanh 何hà 異dị 。

答đáp 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 音âm 聲thanh 。 有hữu 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 之chi 數số 。 佛Phật 音âm 聲thanh 所sở 到đáo 。 無vô 有hữu 限hạn 數số 。

如như 《# 密mật 跡tích 經kinh 》# 中trung 所sở 說thuyết 。

目Mục 連Liên 試thí 佛Phật 音âm 聲thanh 。 極cực 至chí 西tây 方phương 。 猶do 聞văn 佛Phật 音âm 。 若nhược 如như 對đối 面diện 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 。 佛Phật 常thường 在tại 國quốc 土độ 聚tụ 落lạc 。 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。 而nhi 閻Diêm 浮Phù 提Đề 內nội 。 人nhân 不bất 至chí 佛Phật 邊biên 。 則tắc 不bất 得đắc 聞văn 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 多đa 有hữu 從tùng 遠viễn 方phương 來lai 。 欲dục 聽thính 法Pháp 者giả 故cố 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 音âm 聲thanh 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 為vi 密mật 中trung 音âm 聲thanh 。 二nhị 為vi 不bất 密mật 音âm 聲thanh 。

密mật 音âm 聲thanh 先tiên 已dĩ 說thuyết 。 不bất 密mật 音âm 聲thanh 。 至chí 佛Phật 邊biên 乃nãi 聞văn 。

是thị 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 弟đệ 子tử 。

一nhất 為vi 出xuất 世thế 聖thánh 人nhân 。 二nhị 為vi 世thế 間gian 凡phàm 夫phu 。

出xuất 世thế 聖thánh 人nhân 如như 目Mục 揵Kiền 連Liên 等đẳng 。 能năng 聞văn 微vi 密mật 音âm 聲thanh 。 凡phàm 夫phu 人nhân 隨tùy 其kỳ 所sở 近cận 乃nãi 聞văn 。

復phục 次thứ 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 得đắc 入nhập 正chánh 位vị 。 離ly 生sanh 死tử 身thân 。 得đắc 法Pháp 性tánh 真chân 形hình 。 能năng 見kiến 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 佛Phật 身thân 。 及cập 遍biến 炤chiếu 光quang 明minh 。 亦diệc 能năng 得đắc 聞văn 。 諸chư 佛Phật 六lục 十thập 種chủng 極cực 遠viễn 。 無vô 量lượng 音âm 聲thanh 。

諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 未vị 具cụ 足túc 如như 佛Phật 音âm 聲thanh 。 於ư 佛Phật 音âm 聲thanh 。 中trung 普phổ 得đắc 其kỳ 分phần/phân 。

是thị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 音âm 聲thanh 有hữu 三tam 種chủng 。

一nhất 者giả 。 先tiên 世thế 種chủng 善thiện 音âm 聲thanh 因nhân 緣duyên 故cố 。 咽yết 喉hầu 中trung 得đắc 微vi 妙diệu 四tứ 大đại 。 能năng 出xuất 種chủng 種chủng 。 妙diệu 好hảo 遠viễn 近cận 音âm 聲thanh 。 所sở 謂vị 一nhất 里lý 。 二nhị 里lý 。 三tam 里lý 。 十thập 里lý 。 百bách 里lý 。 千thiên 里lý 。 乃nãi 至chí 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 音âm 聲thanh 遍biến 滿mãn 。

二nhị 者giả 。 神thần 通thông 力lực 故cố 。 咽yết 喉hầu 四tứ 大đại 出xuất 聲thanh 。 遍biến 滿mãn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 及cập 十thập 方phương 恆Hằng 河Hà 沙sa 世thế 界giới 。

三tam 者giả 。 佛Phật 音âm 聲thanh 常thường 能năng 。 遍biến 滿mãn 十thập 方phương 虛hư 空không 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 佛Phật 音âm 聲thanh 常thường 能năng 遍biến 滿mãn 。 今kim 眾chúng 生sanh 何hà 以dĩ 不bất 得đắc 常thường 聞văn 。

答đáp 曰viết 。

眾chúng 生sanh 無vô 量lượng 劫kiếp 以dĩ 來lai 。 所sở 作tác 惡ác 業nghiệp 覆phú 。 是thị 故cố 不bất 聞văn 。 譬thí 如như 雷lôi 電điện 霹phích 靂lịch 。 聾lung 者giả 不bất 聞văn 。 雷lôi 聲thanh 無vô 減giảm 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 常thường 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 如như 龍long 震chấn 大đại 雷lôi 聲thanh 。 眾chúng 生sanh 罪tội 故cố 。 自tự 不bất 得đắc 聞văn 。

如như 今kim 世thế 人nhân 。 精tinh 進tấn 持trì 戒giới 者giả 。 於ư 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 心tâm 得đắc 定định 時thời 。 罪tội 垢cấu 不bất 障chướng 。 即tức 得đắc 見kiến 佛Phật 。 聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 音âm 聲thanh 清thanh 了liễu 。

菩Bồ 薩Tát 於ư 三tam 種chủng 音âm 聲thanh 中trung 。 欲dục 得đắc 二nhị 種chủng 。 是thị 二nhị 種chủng 音âm 聲thanh 。 甚thậm 難nan 希hy 有hữu 故cố 。 如như 業nghiệp 果quả 音âm 聲thanh 。 自tự 然nhiên 可khả 得đắc 故cố 。

以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 以dĩ 一nhất 音âm 使sử 十thập 方phương 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 聞văn 聲thanh 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 經Kinh 】#

復phục 次thứ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 欲dục 使sử 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 不bất 斷đoạn 者giả 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。

【# 論luận 】#

佛Phật 世thế 界giới 不bất 斷đoạn

者giả 。 菩Bồ 薩Tát 欲dục 令linh 。 國quốc 國quốc 相tương 次thứ 。 皆giai 使sử 眾chúng 生sanh 。 發phát 心tâm 作tác 佛Phật 。

問vấn 曰viết 。

言ngôn 。

次thứ 第đệ

者giả 。 為vi 一nhất 國quốc 前tiền 後hậu 相tương 次thứ 。 為vi 十thập 方phương 世thế 界giới 次thứ 第đệ 。

若nhược 一nhất 國quốc 相tương 次thứ 者giả 。 大đại 悲bi 普phổ 覆phú 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 何hà 以dĩ 不bất 及cập 餘dư 國quốc 。

若nhược 十thập 方phương 一nhất 切thiết 世thế 界giới 次thứ 第đệ 者giả 。 餘dư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 何hà 所sở 利lợi 益ích 。

答đáp 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 心tâm 願nguyện 。 欲dục 令linh 一nhất 切thiết 。 世thế 界giới 皆giai 悉tất 作tác 佛Phật 。 大đại 心tâm 曠khoáng 遠viễn 。 無vô 有hữu 齊tề 限hạn 。 以dĩ 是thị 心tâm 集tập 諸chư 智trí 慧tuệ 。 無vô 量lượng 福phước 德đức 。 神thần 通thông 力lực 故cố 。 又hựu 隨tùy 眾chúng 生sanh 種chủng 作tác 佛Phật 因nhân 緣duyên 者giả 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 皆giai 悉tất 令linh 作tác 。 若nhược 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。 皆giai 種chủng 作tác 佛Phật 因nhân 緣duyên 者giả 。 餘dư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 不bất 應ưng 有hữu 益ích 。 但đãn 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

復phục 次thứ 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 不bất 應ưng 一nhất 菩Bồ 薩Tát 盡tận 得đắc 。 遍biến 諸chư 世thế 界giới 。 令linh 佛Phật 種chủng 不bất 斷đoạn 。 諸chư 餘dư 菩Bồ 薩Tát 。 各các 隨tùy 因nhân 緣duyên 。 皆giai 有hữu 其kỳ 分phần/phân 。 以dĩ 慈từ 悲bi 大đại 故cố 。 願nguyện 亦diệc 無vô 量lượng 。 利lợi 益ích 之chi 心tâm 。 無vô 有hữu 齊tề 限hạn 。 眾chúng 生sanh 種chủng 無vô 量lượng 故cố 。 非phi 一nhất 佛Phật 一nhất 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 可khả 盡tận 度độ 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 事sự 不bất 稱xưng 心tâm 。 何hà 故cố 作tác 願nguyện 耶da 。

答đáp 曰viết 。

欲dục 令linh 心tâm 願nguyện 曠khoáng 大đại 清thanh 淨tịnh 故cố 。 如như 行hành 慈từ 三tam 昧muội 。 雖tuy 不bất 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 離ly 苦khổ 。 但đãn 自tự 欲dục 令linh 心tâm 曠khoáng 大đại 清thanh 淨tịnh 。 成thành 利lợi 益ích 願nguyện 故cố 。

如như 諸chư 佛Phật 大đại 菩Bồ 薩Tát 力lực 。 皆giai 能năng 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 而nhi 眾chúng 生sanh 福phước 緣duyên 未vị 集tập 。 未vị 有hữu 智trí 慧tuệ 。 因nhân 緣duyên 不bất 會hội 故cố 。 而nhi 不bất 得đắc 度độ 。

如như 大đại 海hải 水thủy 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 取thủ 用dụng 。 水thủy 不bất 窮cùng 竭kiệt 。 但đãn 眾chúng 生sanh 不bất 能năng 得đắc 用dụng 。 如như 餓ngạ 鬼quỷ 眾chúng 生sanh 。 自tự 罪tội 因nhân 緣duyên 。 不bất 得đắc 見kiến 水thủy 。 設thiết 得đắc 見kiến 之chi 。 即tức 時thời 乾can 竭kiệt 。 或hoặc 為vi 洋dương 銅đồng 。 或hoặc 成thành 膿nùng 血huyết 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 有hữu 大đại 慈từ 悲bi 。 智trí 慧tuệ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 悉tất 能năng 滿mãn 足túc 眾chúng 生sanh 。 而nhi 眾chúng 生sanh 罪tội 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。 而nhi 不bất 值trị 佛Phật 。 設thiết 得đắc 值trị 佛Phật 。 如như 餘dư 人nhân 無vô 異dị 。 或hoặc 生sanh 瞋sân 恚khuể 。 或hoặc 起khởi 誹phỉ 謗báng 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 不bất 見kiến 佛Phật 威uy 相tướng 神thần 力lực 。 雖tuy 得đắc 值trị 佛Phật 。 而nhi 無vô 利lợi 益ích 。

復phục 次thứ 。 二nhị 因nhân 二nhị 緣duyên 。 發phát 於ư 正chánh 見kiến 。 所sở 謂vị 內nội 因nhân 。 外ngoại 緣duyên 。

佛Phật 外ngoại 因nhân 緣duyên 具cụ 足túc 。 有hữu 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 隨tùy 形hình 好hảo 。 無vô 量lượng 光quang 明minh 莊trang 嚴nghiêm 其kỳ 身thân 。 種chủng 種chủng 神thần 力lực 。 種chủng 種chủng 音âm 聲thanh 。 隨tùy 意ý 說thuyết 法Pháp 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 疑nghi 。 但đãn 眾chúng 生sanh 內nội 因nhân 緣duyên 不bất 具cụ 足túc 。 先tiên 不bất 種chủng 見kiến 佛Phật 善thiện 根căn 而nhi 不bất 信tín 敬kính 。 不bất 精tinh 進tấn 持trì 戒giới 。 鈍độn 根căn 深thâm 厚hậu 。 著trước 於ư 世thế 樂lạc 。 以dĩ 是thị 故cố 。 無vô 有hữu 利lợi 益ích 。 非phi 為vi 佛Phật 咎cữu 。 佛Phật 化hóa 度độ 眾chúng 生sanh 。 神thần 器khí 利lợi 用dụng 。 悉tất 皆giai 備bị 足túc 。

譬thí 如như 日nhật 出xuất 。 有hữu 目mục 則tắc 覩đổ 。 盲manh 者giả 不bất 見kiến 。 設thiết 使sử 有hữu 目mục 而nhi 無vô 日nhật 者giả 。 則tắc 無vô 所sở 覩đổ 。 是thị 故cố 日nhật 無vô 咎cữu 也dã 。 佛Phật 明minh 亦diệc 如như 是thị 。

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà 佛Phật 世thế 界giới 。 因nhân 緣duyên 不bất 斷đoạn 。

答đáp 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 於ư 眾chúng 生sanh 中trung 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 讚tán 歎thán 佛Phật 道Đạo 。 令linh 眾chúng 生sanh 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 漸tiệm 漸tiệm 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 然nhiên 後hậu 於ư 諸chư 世thế 界giới 。 各các 各các 作tác 佛Phật 。

若nhược 於ư 一nhất 國quốc 次thứ 第đệ 作tác 佛Phật 。 或hoặc 於ư 異dị 國quốc 各các 自tự 作tác 佛Phật 。 是thị 名danh 。

不bất 斷đoạn 佛Phật 國quốc

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 疾tật 集tập 智trí 慧tuệ 具cụ 足túc 。 作tác 佛Phật 。 度độ 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 欲dục 入nhập 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 受thọ 記ký 。

我ngã 滅diệt 度độ 後hậu 。 汝nhữ 次thứ 作tác 佛Phật 。

展triển 轉chuyển 皆giai 悉tất 如như 是thị 。 令linh 不bất 斷đoạn 絕tuyệt 。 若nhược 佛Phật 不bất 記ký 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 則tắc 斷đoạn 佛Phật 國quốc 。 譬thí 如như 王vương 立lập 太thái 子tử 。 展triển 轉chuyển 如như 是thị 。 國quốc 祚tộ 不bất 斷đoạn 。

問vấn 曰viết 。

何hà 以dĩ 貴quý 有hữu 佛Phật 世thế 界giới 。 賤tiện 無vô 佛Phật 國quốc 。

答đáp 曰viết 。

是thị 事sự 不bất 應ưng 致trí 問vấn 。 佛Phật 是thị 莊trang 嚴nghiêm 十thập 方phương 世thế 界giới 主chủ 。 何hà 況huống 一nhất 國quốc 。

若nhược 離ly 有hữu 佛Phật 國quốc 者giả 。 雖tuy 受thọ 人nhân 天thiên 樂lạc 。 而nhi 不bất 知tri 是thị 。 佛Phật 恩ân 力lực 之chi 所sở 致trí 。 與dữ 畜súc 生sanh 無vô 異dị 。 若nhược 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 不bất 出xuất 世thế 者giả 。 則tắc 無vô 三tam 乘thừa 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 。 常thường 閉bế 在tại 三tam 界giới 獄ngục 。 永vĩnh 無vô 出xuất 期kỳ 。 若nhược 世thế 有hữu 佛Phật 。 眾chúng 生sanh 得đắc 出xuất 三tam 界giới 牢lao 獄ngục 。

譬thí 如như 二nhị 國quốc 之chi 間gian 。 無vô 日nhật 之chi 處xứ 。 是thị 中trung 眾chúng 生sanh 。 從tùng 冥minh 中trung 生sanh 。 從tùng 冥minh 中trung 死tử 。 若nhược 佛Phật 生sanh 時thời 。 光quang 明minh 暫tạm 炤chiếu 。 各các 各các 相tương 見kiến 。 乃nãi 見kiến 日nhật 月nguyệt 所sở 炤chiếu 眾chúng 生sanh 。 知tri 。

彼bỉ 為vi 大đại 福phước 。 我ngã 等đẳng 有hữu 罪tội 。

如như 是thị 或hoặc 時thời 佛Phật 以dĩ 光quang 明minh 遍biến 炤chiếu 諸chư 佛Phật 國quốc 。 有hữu 佛Phật 國quốc 眾chúng 生sanh 見kiến 佛Phật 光quang 明minh 。 則tắc 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 念niệm 言ngôn 。

我ngã 等đẳng 黑hắc 闇ám 。 彼bỉ 為vi 大đại 明minh 。

復phục 次thứ 。 有hữu 佛Phật 之chi 國quốc 。 眾chúng 生sanh 知tri 有hữu 罪tội 福phước 。 人nhân 受thọ 三Tam 歸Quy 。 五Ngũ 戒Giới 。 八bát 齋trai 及cập 出xuất 家gia 五ngũ 眾chúng 等đẳng 。 種chủng 種chủng 甚thậm 深thâm 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 。 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 有hữu 餘dư 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 善thiện 法Pháp 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 佛Phật 國quốc 為vi 貴quý 。

若nhược 佛Phật 國quốc 眾chúng 生sanh 雖tuy 不bất 見kiến 佛Phật 。 值trị 遇ngộ 經Kinh 法Pháp 。 修tu 善thiện 持trì 戒giới 。 布bố 施thí 。 禮lễ 敬kính 等đẳng 。 種chủng 涅Niết 槃Bàn 因nhân 緣duyên 。 乃nãi 至chí 畜súc 生sanh 。 皆giai 能năng 種chủng 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 。 若nhược 無vô 佛Phật 之chi 國quốc 。 乃nãi 至chí 天thiên 。 人nhân 不bất 能năng 修tu 善thiện 。

以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 生sanh 願nguyện 。

欲dục 使sử 佛Phật 世thế 界giới 不bất 斷đoạn 。

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập