大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 21
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

大đại 智Trí 度Độ 論luận 釋thích 初sơ 品phẩm 中trung 八bát 背bối/bội 捨xả 義nghĩa 第đệ 三tam 十thập 四tứ (# 卷quyển 二nhị 十thập 一nhất )#

聖thánh 者giả 龍long 樹thụ 造tạo

後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

八bát 背bối/bội 捨xả 者giả 。 內nội 有hữu 色sắc 。 外ngoại 亦diệc 觀quán 色sắc 。 是thị 初sơ 背bối/bội 捨xả 。

內nội 無vô 色sắc 。 外ngoại 觀quán 色sắc 。 是thị 第đệ 二nhị 背bối/bội 捨xả 。

淨tịnh 背bối/bội 捨xả 。 身thân 作tác 證chứng 。 第đệ 三tam 背bối/bội 捨xả 。

四tứ 無vô 色sắc 定định 。 及cập 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 是thị 五ngũ 。

合hợp 為vi 八bát 背bối/bội 捨xả 。

背bối/bội 是thị 淨tịnh 潔khiết 五ngũ 欲dục 。 離ly 是thị 著trước 心tâm 。 故cố 名danh 。

背bối/bội 捨xả

不bất 壞hoại 內nội 。 外ngoại 色sắc 。

不bất 內nội 外ngoại 滅diệt 色sắc 相tướng 。 以dĩ 是thị 不bất 淨tịnh 心tâm 觀quán 色sắc 。 是thị 名danh 初sơ 背bối/bội 捨xả 。

壞hoại 內nội 色sắc 。 滅diệt 內nội 色sắc 相tướng 。 不bất 壞hoại 外ngoại 色sắc 。 不bất 滅diệt 外ngoại 色sắc 相tướng 。 以dĩ 是thị 不bất 淨tịnh 心tâm 觀quán 外ngoại 色sắc 。 是thị 第đệ 二nhị 背bối/bội 捨xả 。

是thị 二nhị 皆giai 觀quán 不bất 淨tịnh 。

一nhất 者giả 。 觀quán 內nội 。 觀quán 外ngoại 。 二nhị 者giả 。 不bất 見kiến 內nội 。 但đãn 見kiến 外ngoại 。

何hà 以dĩ 故cố 。 眾chúng 生sanh 有hữu 二nhị 分phần 行hành 。

愛ái 行hành 。 見kiến 行hành 。

愛ái 多đa 者giả 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 。 多đa 縛phược 在tại 外ngoại 諸chư 結kết 使sử 行hành 。 見kiến 多đa 者giả 。 多đa 著trước 身thân 見kiến 等đẳng 行hành 。 為vi 內nội 結kết 使sử 縛phược 。 以dĩ 是thị 故cố 。 愛ái 多đa 者giả 觀quán 外ngoại 色sắc 不bất 淨tịnh 。 見kiến 多đa 者giả 觀quán 自tự 身thân 不bất 淨tịnh 壞hoại 敗bại 故cố 。

復phục 次thứ 。 行hành 者giả 初sơ 心tâm 未vị 細tế 攝nhiếp 。 繫hệ 心tâm 一nhất 處xứ 難nạn/nan 。 故cố 內nội 外ngoại 觀quán 。 漸tiệm 習tập 調điều 柔nhu 。 能năng 內nội 壞hoại 色sắc 相tướng 。 但đãn 觀quán 外ngoại 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 無vô 內nội 色sắc 相tướng 。 誰thùy 當đương 觀quán 外ngoại 。

答đáp 曰viết 。

是thị 為vi 得đắc 解giải 道đạo 。 非phi 實thật 道đạo 。 行hành 者giả 念niệm 未vị 來lai 死tử 及cập 火hỏa 燒thiêu 。 虫trùng 噉đạm 。 埋mai 著trước 土thổ 中trung 。 皆giai 磨ma 滅diệt 。 若nhược 現hiện 在tại 觀quán 。 亦diệc 分phân 別biệt 是thị 身thân 。 乃nãi 至chí 微vi 塵trần 皆giai 無vô 。 是thị 名danh 。

內nội 無vô 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc

問vấn 曰viết 。

二nhị 勝thắng 處xứ 見kiến 內nội 外ngoại 色sắc 。 六lục 勝thắng 處xứ 但đãn 見kiến 外ngoại 色sắc 。 一nhất 背bối/bội 捨xả 見kiến 內nội 外ngoại 色sắc 。 二nhị 背bối/bội 捨xả 但đãn 見kiến 外ngoại 色sắc 。 何hà 以dĩ 故cố 但đãn 內nội 有hữu 壞hoại 色sắc 相tướng 。 外ngoại 色sắc 不bất 能năng 壞hoại 。

答đáp 曰viết 。

行hành 者giả 眼nhãn 見kiến 是thị 身thân 有hữu 死tử 相tướng 。 取thủ 是thị 未vị 來lai 死tử 相tướng 以dĩ 況huống 今kim 身thân 。 外ngoại 四tứ 大đại 不bất 見kiến 滅diệt 相tương/tướng 故cố 。 難nan 可khả 觀quán 無vô 故cố 。 不bất 說thuyết 外ngoại 色sắc 壞hoại 。

復phục 次thứ 。 離ly 色sắc 界giới 時thời 。 是thị 時thời 亦diệc 不bất 見kiến 外ngoại 色sắc 。

淨tịnh 背bối/bội 捨xả 身thân 作tác 證chứng

者giả 。 不bất 淨tịnh 中trung 淨tịnh 觀quán 。 如như 八bát 勝thắng 處xứ 說thuyết 。 前tiền 八bát 一nhất 切thiết 處xứ 觀quán 清thanh 淨tịnh 。

地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 及cập 青thanh 。 黃hoàng 。 赤xích 。 白bạch 。

觀quán 青thanh 色sắc 如như 青thanh 蓮liên 華hoa 。 如như 金kim 精tinh 山sơn 。 如như 優ưu 摩ma 伽già 華hoa 。 如như 真chân 青thanh 婆bà 羅la 捺nại 衣y 。

觀quán 黃hoàng 。 赤xích 。 白bạch 。 各các 隨tùy 色sắc 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 總tổng 名danh 。

淨tịnh 背bối/bội 捨xả

問vấn 曰viết 。

若nhược 總tổng 是thị 淨tịnh 背bối/bội 捨xả 。 不bất 應ưng 說thuyết 一nhất 切thiết 處xứ 。

答đáp 曰viết 。

背bối/bội 捨xả 是thị 初sơ 行hành 者giả 。 勝thắng 處xứ 是thị 中trung 行hành 。 一nhất 切thiết 處xứ 是thị 久cửu 行hành 。

不bất 淨tịnh 觀quán 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 不bất 淨tịnh 。 二nhị 者giả 。 淨tịnh 。

不bất 淨tịnh 觀quán 中trung 。

二nhị 背bối/bội 捨xả 。 四tứ 勝thắng 處xứ 。 淨tịnh 觀quán 中trung 。

一nhất 背bối/bội 捨xả 。 四tứ 勝thắng 處xứ 。 八bát 一nhất 切thiết 處xứ 。

問vấn 曰viết 。

行hành 者giả 以dĩ 不bất 淨tịnh 為vi 淨tịnh 。 名danh 為vi 顛điên 倒đảo 。 淨tịnh 背bối/bội 捨xả 觀quán 云vân 何hà 不bất 顛điên 倒đảo 。

答đáp 曰viết 。

女nữ 色sắc 不bất 淨tịnh 妄vọng 見kiến 為vi 淨tịnh 。 是thị 名danh 顛điên 倒đảo 。 淨tịnh 背bối/bội 捨xả 觀quán 一nhất 切thiết 實thật 青thanh 色sắc 廣quảng 大đại 。 故cố 不bất 顛điên 倒đảo 。

復phục 次thứ 。 為vi 調điều 心tâm 故cố 淨tịnh 觀quán 。 以dĩ 久cửu 習tập 不bất 淨tịnh 觀quán 。 心tâm 厭yếm 。 以dĩ 是thị 故cố 習tập 淨tịnh 觀quán 。 非phi 顛điên 倒đảo 。 亦diệc 是thị 中trung 不bất 著trước 故cố 。

復phục 次thứ 。 行hành 者giả 先tiên 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 隨tùy 身thân 法pháp 所sở 有hữu 。 內nội 外ngoại 不bất 淨tịnh 。 繫hệ 心tâm 觀quán 中trung 。 是thị 時thời 生sanh 厭yếm 。 婬dâm 。 恚khuể 。 癡si 薄bạc 。 即tức 自tự 驚kinh 悟ngộ 。

我ngã 為vi 無vô 目mục 。 此thử 身thân 如như 是thị 。 云vân 何hà 生sanh 著trước 。

攝nhiếp 心tâm 實thật 觀quán 。 無vô 令linh 復phục 錯thác 。 心tâm 既ký 調điều 柔nhu 。 想tưởng 身thân 皮bì 。 肉nhục 。 血huyết 。 髓tủy 不bất 淨tịnh 。 除trừ 卻khước 。 唯duy 有hữu 白bạch 骨cốt 。 繫hệ 心tâm 骨cốt 人nhân 。 若nhược 外ngoại 馳trì 散tán 。 攝nhiếp 之chi 令linh 還hoàn 。 深thâm 攝nhiếp 心tâm 故cố 。 見kiến 白bạch 骨cốt 流lưu 光quang 。 如như 珂kha 如như 貝bối 。 能năng 照chiếu 內nội 外ngoại 諸chư 物vật 。 是thị 為vi 淨tịnh 背bối/bội 捨xả 初sơ 門môn 。 然nhiên 後hậu 觀quán 骨cốt 人nhân 散tán 滅diệt 。 但đãn 見kiến 骨cốt 光quang 。 取thủ 外ngoại 淨tịnh 潔khiết 色sắc 相tướng 。

復phục 次thứ 。 若nhược 金kim 剛cang 。 真chân 珠châu 。 金kim 銀ngân 寶bảo 物vật 。 若nhược 清thanh 淨tịnh 地địa 。 若nhược 淨tịnh 水thủy 。 如như 無vô 煙yên 。 無vô 薪tân 。 淨tịnh 潔khiết 火hỏa 。 若nhược 清thanh 風phong 無vô 塵trần 。 諸chư 青thanh 色sắc 。 如như 金kim 精tinh 山sơn 。 諸chư 黃hoàng 色sắc 。 如như 瞻chiêm 蔔bặc 花hoa 。 諸chư 赤xích 色sắc 。 如như 赤xích 蓮liên 華hoa 。 諸chư 白bạch 色sắc 。 如như 白bạch 雪tuyết 等đẳng 。 取thủ 是thị 相tương/tướng 。 繫hệ 心tâm 淨tịnh 觀quán 。 隨tùy 是thị 諸chư 色sắc 。 各các 有hữu 清thanh 淨tịnh 光quang 曜diệu 。 是thị 時thời 行hành 者giả 。 得đắc 受thọ 喜hỷ 樂lạc 。 遍biến 滿mãn 身thân 中trung 。 是thị 名danh 淨tịnh 背bối/bội 捨xả 。

緣duyên 淨tịnh 故cố 。 名danh 為vi 。

淨tịnh 背bối/bội 捨xả

遍biến 身thân 受thọ 樂lạc 。 故cố 名danh 為vi 。

身thân 證chứng

得đắc 是thị 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 背bối/bội 捨xả 五ngũ 欲dục 。 不bất 復phục 喜hỷ 樂lạc 。 是thị 名danh 。

背bối/bội 捨xả

未vị 漏lậu 盡tận 故cố 。 中trung 間gian 或hoặc 結kết 使sử 心tâm 生sanh 。 隨tùy 著trước 淨tịnh 色sắc 。 復phục 懃cần 精tinh 進tấn 。 斷đoạn 此thử 著trước 故cố 。 如như 是thị 淨tịnh 觀quán 。 從tùng 心tâm 想tưởng 生sanh 。 譬thí 如như 幻huyễn 主chủ 觀quán 所sở 幻huyễn 物vật 。 知tri 從tùng 己kỷ 出xuất 。 心tâm 不bất 生sanh 著trước 。 能năng 不bất 隨tùy 所sở 緣duyên 。

是thị 時thời

背bối/bội 捨xả

變biến 名danh

勝thắng 處xứ

於ư 淨tịnh 觀quán 雖tuy 勝thắng 。 未vị 能năng 廣quảng 大đại 。 是thị 時thời 行hành 者giả 。 還hoàn 取thủ 淨tịnh 相tương/tướng 。

用dụng 背bối/bội 捨xả 力lực 及cập 勝thắng 處xứ 力lực 故cố 。 取thủ 是thị 淨tịnh 地địa 相tương/tướng 。 漸tiệm 漸tiệm 遍biến 滿mãn 十thập 方phương 虛hư 空không 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 亦diệc 爾nhĩ 。

取thủ 青thanh 相tương/tướng 。 漸tiệm 令linh 廣quảng 大đại 。 亦diệc 遍biến 十thập 方phương 虛hư 空không 。 黃hoàng 。 赤xích 。 白bạch 亦diệc 如như 是thị 。

是thị 時thời 。

勝thắng 處xứ

復phục 變biến 為vi

一nhất 切thiết 處xứ

是thị 三tam 事sự 一nhất 義nghĩa 。 轉chuyển 變biến 有hữu 三tam 名danh 。

問vấn 曰viết 。

是thị 三tam 背bối/bội 捨xả 。 八bát 勝thắng 處xứ 。 十thập 一nhất 切thiết 處xứ 是thị 實thật 觀quán 。 是thị 得đắc 解giải 觀quán 。

若nhược 實thật 觀quán 。 身thân 有hữu 皮bì 肉nhục 。 何hà 以dĩ 但đãn 見kiến 白bạch 骨cốt 。 又hựu 三tam 十thập 六lục 物vật 。 合hợp 為vi 身thân 法pháp 。 何hà 以dĩ 分phân 別biệt 散tán 觀quán 。 四tứ 大đại 各các 自tự 有hữu 相tướng 。 何hà 以dĩ 滅diệt 三tam 大đại 。 但đãn 觀quán 一nhất 地địa 大đại 。 四tứ 色sắc 非phi 盡tận 是thị 青thanh 。 何hà 以dĩ 都đô 作tác 青thanh 觀quán 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 實thật 觀quán 。 亦diệc 有hữu 得đắc 解giải 觀quán 。 身thân 相tướng 實thật 是thị 不bất 淨tịnh 。 是thị 為vi 實thật 觀quán 。 外ngoại 法pháp 中trung 有hữu 淨tịnh 相tương/tướng 。 種chủng 種chủng 色sắc 相tướng 。 是thị 為vi 實thật 淨tịnh 。 觀quán 淨tịnh 。 不bất 淨tịnh 。 是thị 為vi 實thật 觀quán 。

以dĩ 此thử 少thiểu 許hứa 淨tịnh 。 廣quảng 觀quán 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 淨tịnh 。 取thủ 是thị 一nhất 水thủy 。 遍biến 觀quán 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 水thủy 。 取thủ 是thị 少thiểu 許hứa 青thanh 相tương/tướng 。 遍biến 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 青thanh 。 如như 是thị 等đẳng 。 是thị 為vi 得đắc 解giải 觀quán 。 非phi 實thật 。

四tứ 無vô 色sắc 背bối/bội 捨xả 。 如như 四tứ 無vô 色sắc 定định 中trung 觀quán 。 欲dục 得đắc 背bối/bội 捨xả 。 先tiên 入nhập 無vô 色sắc 定định 。 無vô 色sắc 定định 是thị 背bối/bội 捨xả 之chi 初sơ 門môn 。 背bối/bội 捨xả 色sắc 。 緣duyên 無vô 量lượng 虛hư 空không 處xứ 。

問vấn 曰viết 。

無vô 色sắc 定định 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 何hà 等đẳng 異dị 。

答đáp 曰viết 。

凡phàm 夫phu 人nhân 得đắc 是thị 無vô 色sắc 定định 。 是thị 為vi 無vô 色sắc 。 聖thánh 人nhân 深thâm 心tâm 得đắc 無vô 色sắc 定định 。 一nhất 向hướng 不bất 迴hồi 。 是thị 名danh 背bối/bội 捨xả 。

餘dư 殘tàn 識thức 處xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 亦diệc 如như 是thị 。

背bối/bội 滅diệt 受thọ 想tưởng 諸chư 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 是thị 名danh 滅diệt 受thọ 想tưởng 背bối/bội 捨xả 。

問vấn 曰viết 。

無vô 想tưởng 定định 何hà 以dĩ 不bất 名danh 背bối/bội 捨xả 。

答đáp 曰viết 。

邪tà 見kiến 者giả 。 不bất 審thẩm 諸chư 法pháp 過quá 失thất 。 直trực 入nhập 定định 中trung 。 謂vị 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 從tùng 定định 起khởi 時thời 。 還hoàn 生sanh 悔hối 心tâm 。 墮đọa 在tại 邪tà 見kiến 。 是thị 故cố 非phi 背bối/bội 捨xả 。

滅diệt 受thọ 想tưởng 患hoạn 厭yếm 。 散tán 亂loạn 心tâm 故cố 。 入nhập 定định 休hưu 息tức 。 似tự 涅Niết 槃Bàn 法pháp 著trước 身thân 中trung 得đắc 。 故cố 名danh 。

身thân 證chứng

八bát 勝thắng 處xứ

者giả 。

內nội 有hữu 色sắc 相tướng 。 外ngoại 觀quán 色sắc 少thiểu 。 若nhược 好hảo 若nhược 醜xú 。 是thị 色sắc 勝thắng 知tri 勝thắng 觀quán 。 是thị 名danh 初sơ 勝thắng 處xứ 。

內nội 有hữu 色sắc 相tướng 。 外ngoại 觀quán 色sắc 多đa 。 若nhược 好hảo 若nhược 醜xú 。 是thị 色sắc 勝thắng 知tri 勝thắng 觀quán 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 勝thắng 處xứ 。

第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 亦diệc 如như 是thị 。 但đãn 以dĩ 。

內nội 無vô 色sắc 相tướng 。 外ngoại 觀quán 色sắc 。

為vi 異dị 。

內nội 亦diệc 無vô 色sắc 相tướng 。 外ngoại 觀quán 諸chư 色sắc 青thanh 。 黃hoàng 。 赤xích 。 白bạch 是thị 為vi 八bát 勝thắng 處xứ 。

內nội 有hữu 色sắc 相tướng 。 外ngoại 觀quán 色sắc 。

者giả 。

內nội 身thân 不bất 壞hoại 。 見kiến 外ngoại 緣duyên 。

少thiểu

者giả 。 緣duyên 少thiểu 故cố 名danh 。

少thiểu

觀quán 道đạo 未vị 增tăng 長trưởng 故cố 觀quán 少thiểu 因nhân 緣duyên 。 觀quán 多đa 畏úy 難nạn 攝nhiếp 故cố 。 譬thí 如như 鹿lộc 遊du 未vị 調điều 。 不bất 中trung 遠viễn 放phóng 。

若nhược 好hảo 若nhược 醜xú

者giả 。 初sơ 學học 繫hệ 心tâm 緣duyên 中trung 。 若nhược 眉mi 間gian 。 若nhược 額ngạch 上thượng 。 若nhược 鼻tị 端đoan 。 內nội 身thân 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 。 內nội 身thân 中trung 不bất 淨tịnh 。 相tương/tướng 觀quán 外ngoại 諸chư 色sắc 。 善thiện 業nghiệp 報báo 故cố 名danh 。

好hảo/hiếu

不bất 善thiện 業nghiệp 報báo 故cố 名danh 。

醜xú

復phục 次thứ 。 行hành 者giả 如như 從tùng 師sư 所sở 受thọ 。 觀quán 外ngoại 緣duyên 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 。 是thị 名danh 。

醜xú 色sắc

行hành 者giả 或hoặc 時thời 憶ức 念niệm 忘vong 故cố 。 生sanh 淨tịnh 相tương/tướng 。 觀quán 淨tịnh 色sắc 。 是thị 名danh 。

好hảo/hiếu 色sắc

復phục 次thứ 。 行hành 者giả 自tự 身thân 中trung 。 繫hệ 心tâm 一nhất 處xứ 。 觀quán 欲dục 界giới 中trung 色sắc 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 能năng 生sanh 婬dâm 欲dục 。 二nhị 者giả 。 能năng 生sanh 瞋sân 恚khuể 。 能năng 生sanh 婬dâm 欲dục 者giả 是thị 淨tịnh 色sắc 。 名danh 為vi 。

好hảo/hiếu

能năng 生sanh 瞋sân 恚khuể 者giả 。 是thị 不bất 淨tịnh 色sắc 。 名danh 為vi 。

醜xú

於ư 緣duyên 中trung 自tự 在tại 。

勝thắng 知tri 。 勝thắng 見kiến 。

行hành 者giả 於ư 能năng 生sanh 婬dâm 欲dục 端đoan 正chánh 色sắc 中trung 。 不bất 生sanh 婬dâm 欲dục 。 於ư 能năng 生sanh 瞋sân 恚khuể 惡ác 色sắc 中trung 。 不bất 生sanh 瞋sân 恚khuể 。 但đãn 觀quán 色sắc 四tứ 大đại 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。 如như 水thủy 沫mạt 不bất 堅kiên 固cố 。 是thị 名danh 。

若nhược 好hảo 若nhược 醜xú

勝thắng 處xứ

者giả 。 行hành 者giả 住trụ 是thị 不bất 淨tịnh 門môn 中trung 。 婬dâm 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 等đẳng 諸chư 結kết 使sử 來lai 能năng 不bất 隨tùy 。 是thị 名danh 。

勝thắng 處xứ

勝thắng 是thị 不bất 淨tịnh 中trung 淨tịnh 顛điên 倒đảo 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 賊tặc 故cố 。

問vấn 曰viết 。

行hành 者giả 云vân 何hà 內nội 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc 。

答đáp 曰viết 。

是thị 八bát 勝thắng 處xứ 。 深thâm 入nhập 定định 心tâm 調điều 柔nhu 者giả 可khả 得đắc 。 行hành 者giả 或hoặc 時thời 見kiến 內nội 身thân 不bất 淨tịnh 。 亦diệc 見kiến 外ngoại 色sắc 不bất 淨tịnh 。 不bất 淨tịnh 觀quán 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 三tam 十thập 六lục 物vật 。 等đẳng 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 。 二nhị 者giả 。 除trừ 內nội 外ngoại 皮bì 肉nhục 五ngũ 藏tạng 。 但đãn 觀quán 白bạch 骨cốt 。 如như 珂kha 如như 雪tuyết 。 三tam 十thập 六lục 物vật 。 等đẳng 觀quán 是thị 名danh 。

醜xú

如như 珂kha 如như 雪tuyết 觀quán 是thị 名danh 。

好hảo/hiếu

行hành 者giả 內nội 。 外ngoại 觀quán 時thời 。 心tâm 散tán 亂loạn 。 難nan 入nhập 禪thiền 。 除trừ 自tự 身thân 相tướng 。 但đãn 觀quán 外ngoại 色sắc 。 如như 《# 阿a 毘tỳ 曇đàm 》# 中trung 說thuyết 。

行hành 者giả 以dĩ 得đắc 解giải 脫thoát 觀quán 。 見kiến 是thị 身thân 死tử 。 死tử 已dĩ 。 舉cử 出xuất 塚trủng 間gian 。 若nhược 火hỏa 燒thiêu 。 若nhược 虫trùng 噉đạm 。 皆giai 已dĩ 滅diệt 盡tận 。 是thị 時thời 但đãn 見kiến 虫trùng 。 火hỏa 。 不bất 見kiến 身thân 。 是thị 名danh 。

內nội 無vô 色sắc 相tướng 外ngoại 觀quán 色sắc

行hành 者giả 如như 教giáo 受thọ 觀quán 身thân 是thị 骨cốt 人nhân 。 若nhược 心tâm 外ngoại 散tán 。 還hoàn 攝nhiếp 骨cốt 人nhân 緣duyên 中trung 。

何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 人nhân 初sơ 習tập 行hành 。 未vị 能năng 觀quán 細tế 緣duyên 故cố 。 是thị 名danh 。

少thiểu 色sắc

行hành 者giả 觀quán 道đạo 轉chuyển 深thâm 增tăng 長trưởng 。 以dĩ 此thử 一nhất 骨cốt 人nhân 。 遍biến 觀quán 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 皆giai 是thị 骨cốt 人nhân 。 是thị 名danh 為vi 。

多đa

還hoàn 復phục 攝nhiếp 念niệm 觀quán 一nhất 骨cốt 人nhân 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 。

勝thắng 知tri 勝thắng 見kiến

復phục 次thứ 。 隨tùy 意ý 五ngũ 欲dục 中trung 男nam 女nữ 相tương/tướng 。 淨tịnh 潔khiết 相tương/tướng 。 能năng 勝thắng 故cố 名danh 為vi 。

勝thắng 處xứ

譬thí 如như 健kiện 人nhân 。 乘thừa 馬mã 擊kích 賊tặc 。 能năng 破phá 是thị 名danh 為vi 。

勝thắng

又hựu 能năng 制chế 御ngự 其kỳ 馬mã 。 是thị 亦diệc 名danh 。

勝thắng

行hành 者giả 亦diệc 如như 是thị 。 能năng 自tự 於ư 不bất 淨tịnh 觀quán 中trung 。 少thiểu 能năng 多đa 多đa 能năng 少thiểu 。 是thị 為vi 。

勝thắng 處xứ

亦diệc 能năng 破phá 五ngũ 欲dục 賊tặc 。 亦diệc 名danh 。

勝thắng 處xứ

內nội 未vị 能năng 壞hoại 身thân 。 外ngoại 觀quán 色sắc 若nhược 多đa 。 若nhược 少thiểu 。 若nhược 好hảo/hiếu 。 若nhược 醜xú 。 是thị 初sơ 第đệ 二nhị 勝thắng 處xứ 。

內nội 壞hoại 身thân 無vô 色sắc 相tướng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 若nhược 多đa 。 若nhược 少thiểu 。 若nhược 好hảo/hiếu 。 若nhược 醜xú 。 是thị 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 勝thắng 處xứ 。

攝nhiếp 心tâm 深thâm 入nhập 定định 中trung 。 壞hoại 內nội 身thân 。 觀quán 外ngoại 淨tịnh 緣duyên 青thanh 。 青thanh 色sắc 。 黃hoàng 。 赤xích 。 白bạch 。 白bạch 色sắc 。 是thị 為vi 後hậu 四tứ 勝thắng 處xứ 。

問vấn 曰viết 。

是thị 後hậu 四tứ 勝thắng 處xứ 。 十thập 一nhất 切thiết 處xứ 中trung 青thanh 等đẳng 四tứ 處xứ 。 有hữu 何hà 等đẳng 異dị 。

答đáp 曰viết 。

青thanh 一nhất 切thiết 處xứ 。 能năng 普phổ 緣duyên 一nhất 切thiết 令linh 青thanh 。 是thị 勝thắng 處xứ 若nhược 多đa 。 若nhược 少thiểu 隨tùy 意ý 觀quán 。 不bất 令linh 異dị 心tâm 奪đoạt 。

觀quán

勝thắng 是thị 緣duyên 。 名danh 為vi 勝thắng 處xứ 。 譬thí 如như 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 遍biến 勝thắng 四tứ 天thiên 下hạ 。 閻Diêm 浮Phù 提đề 王vương 勝thắng 一nhất 天thiên 下hạ 而nhi 已dĩ 。 一nhất 切thiết 處xứ 普phổ 遍biến 勝thắng 一nhất 切thiết 緣duyên 。 勝thắng 處xứ 但đãn 觀quán 少thiểu 色sắc 能năng 勝thắng 。 不bất 能năng 遍biến 一nhất 切thiết 緣duyên 。

如như 是thị 等đẳng 。 略lược 說thuyết 八bát 勝thắng 處xứ 。

十thập 一nhất 切thiết 處xứ

者giả 。 背bối/bội 捨xả 。 勝thắng 處xứ 已dĩ 說thuyết 。 此thử 以dĩ 。

遍biến 滿mãn 緣duyên

故cố 。 名danh 。

一nhất 切thiết 處xứ

問vấn 曰viết 。

何hà 以dĩ 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 不bất 名danh 一nhất 切thiết 處xứ 。

答đáp 曰viết 。

是thị 得đắc 解giải 之chi 心tâm 。

安an 隱ẩn 快khoái 樂lạc 。 廣quảng 大đại 。 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 虛hư 空không 處xứ 。

是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 處xứ 中trung 皆giai 有hữu 識thức 。 能năng 疾tật 緣duyên 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 皆giai 見kiến 有hữu 識thức 。 以dĩ 是thị 故cố 。 二nhị 處xứ 立lập 一nhất 切thiết 處xứ 。

無vô 所sở 有hữu

中trung 。 無vô 物vật 可khả 廣quảng 。 亦diệc 不bất 得đắc 快khoái 樂lạc 。 佛Phật 亦diệc 不bất 說thuyết 是thị 。

無vô 所sở 有hữu

無vô 邊biên 無vô 量lượng 。

非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ

心tâm 鈍độn 。 難nan 得đắc 取thủ 相tương/tướng 令linh 廣quảng 大đại 。

復phục 次thứ 。 虛hư 空không 處xứ 近cận 色sắc 界giới 。 亦diệc 能năng 緣duyên 色sắc 。 識thức 處xứ 能năng 緣duyên 緣duyên 色sắc 。 又hựu 識thức 處xứ 起khởi 能năng 超siêu 。 入nhập 第đệ 四tứ 禪thiền 。 第đệ 四tứ 禪thiền 起khởi 超siêu 入nhập 識thức 處xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 遠viễn 。 無vô 色sắc 因nhân 緣duyên 故cố 。 非phi 一nhất 切thiết 處xứ 。

是thị 三tam 種chủng 法pháp 。 皆giai 行hành 得đắc 。

勝thắng 處xứ 。 一nhất 切thiết 處xứ 是thị 有hữu 漏lậu 。 初sơ 三tam 背bối/bội 捨xả 。 第đệ 七thất 。 第đệ 八bát 背bối/bội 捨xả 是thị 有hữu 漏lậu 。 餘dư 殘tàn 或hoặc 有hữu 漏lậu 。 或hoặc 無vô 漏lậu 。

初sơ 二nhị 背bối/bội 捨xả 。 初sơ 四tứ 勝thắng 處xứ 。 初sơ 禪thiền 。 二nhị 禪thiền 中trung 攝nhiếp 。 淨tịnh 背bối/bội 捨xả 。 後hậu 四tứ 勝thắng 處xứ 。 八bát 一nhất 切thiết 處xứ 。 第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 攝nhiếp 。

二nhị 一nhất 切thiết 處xứ 即tức 名danh 說thuyết 空không 處xứ 空không 處xứ 攝nhiếp 。 識thức 處xứ 識thức 處xứ 攝nhiếp 。

前tiền 三tam 背bối/bội 捨xả 。 八bát 勝thắng 處xứ 。 八bát 一nhất 切thiết 處xứ 。 皆giai 緣duyên 欲dục 界giới 。

後hậu 四tứ 背bối/bội 捨xả 緣duyên 無vô 色sắc 界giới 及cập 無vô 漏lậu 法Pháp 。 諸chư 妙diệu 功công 德đức 。 在tại 根căn 本bổn 中trung 。 若nhược 無vô 色sắc 根căn 本bổn 不bất 緣duyên 下hạ 地địa 故cố 。

滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 非phi 心tâm 心tâm 數số 法pháp 故cố 無vô 緣duyên 。

非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 背bối/bội 捨xả 。 但đãn 緣duyên 無vô 色sắc 四tứ 陰ấm 。 及cập 無vô 漏lậu 法Pháp 。

九cửu 次thứ 第đệ 定định

者giả 。

從tùng 初sơ 禪thiền 心tâm 起khởi 。 次thứ 第đệ 入nhập 第đệ 二nhị 禪thiền 。 不bất 令linh 餘dư 心tâm 得đắc 入nhập 。 若nhược 善thiện 若nhược 垢cấu 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。

問vấn 曰viết 。

餘dư 者giả 亦diệc 有hữu 次thứ 第đệ 。 何hà 以dĩ 但đãn 稱xưng 。

九cửu 次thứ 第đệ 定định

答đáp 曰viết 。

餘dư 功công 德đức 皆giai 有hữu 異dị 心tâm 間gian 生sanh 。 故cố 非phi 次thứ 第đệ 。 此thử 中trung 深thâm 心tâm 智trí 慧tuệ 利lợi 。 行hành 者giả 自tự 試thí 其kỳ 心tâm 。 從tùng 一nhất 禪thiền 心tâm 起khởi 。 次thứ 入nhập 二nhị 禪thiền 。 不bất 令linh 異dị 念niệm 得đắc 入nhập 。 於ư 此thử 功công 德đức 心tâm 柔nhu 軟nhuyễn 。 善thiện 斷đoạn 法pháp 愛ái 故cố 。 能năng 心tâm 心tâm 相tương 次thứ 。 是thị 次thứ 第đệ 。 二nhị 是thị 有hữu 漏lậu 。 七thất 或hoặc 有hữu 漏lậu 或hoặc 無vô 漏lậu 。

禪thiền 中trung 間gian 。 未vị 到đáo 地địa 不bất 牢lao 固cố 。 又hựu 是thị 聖thánh 人nhân 所sở 得đắc 。 又hựu 此thử 大đại 功công 德đức 。 不bất 在tại 邊biên 地địa 。 是thị 故cố 無vô 次thứ 第đệ 。

八bát 背bối/bội 捨xả 。 八bát 勝thắng 處xứ 。 十thập 一nhất 切thiết 處xứ 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 略lược 說thuyết 。

大đại 智Trí 度Độ 論luận 釋thích 初sơ 品phẩm 中trung 九cửu 相tương/tướng 義nghĩa 第đệ 三tam 十thập 五ngũ

【# 經Kinh 】#

九cửu 相tương/tướng 。

脹trướng 相tương/tướng 。 壞hoại 相tương/tướng 。 血huyết 塗đồ 相tương/tướng 。 膿nùng 爛lạn 相tương/tướng 。 青thanh 相tương/tướng 。 噉đạm 相tương/tướng 。 散tán 相tương/tướng 。 骨cốt 相tương/tướng 。 燒thiêu 相tương/tướng 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

應ưng 當đương 先tiên 習tập 九cửu 相tương 離ly 欲dục 。 然nhiên 後hậu 得đắc 諸chư 禪thiền 。 何hà 以dĩ 故cố 諸chư 禪thiền 定định 後hậu 。 方phương 說thuyết 九cửu 相tương/tướng 。

答đáp 曰viết 。

先tiên 說thuyết 果quả 報báo 。 令linh 行hành 者giả 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 九cửu 相tương/tướng 雖tuy 是thị 不bất 淨tịnh 。 人nhân 貪tham 其kỳ 果quả 報báo 。 故cố 必tất 習tập 行hành 。

問vấn 曰viết 。

行hành 者giả 云vân 何hà 觀quán 是thị 脹trướng 相tương/tướng 等đẳng 九cửu 事sự 。

答đáp 曰viết 。

行hành 者giả 先tiên 持trì 戒giới 清thanh 淨tịnh 。 令linh 心tâm 不bất 悔hối 故cố 。 易dị 受thọ 觀quán 法pháp 。 能năng 破phá 婬dâm 欲dục 。 諸chư 煩phiền 惱não 賊tặc 。 觀quán 人nhân 初sơ 死tử 之chi 日nhật 。

辭từ 訣quyết 言ngôn 語ngữ 。 息tức 出xuất 不bất 反phản 。 奄yểm 忽hốt 已dĩ 死tử 。 室thất 家gia 驚kinh 慟đỗng 。 號hào 哭khốc 呼hô 天thiên 。 言ngôn 說thuyết 方phương 爾nhĩ 。 奄yểm 便tiện 那na 去khứ 。 氣khí 滅diệt 身thân 冷lãnh 。 無vô 所sở 覺giác 識thức 。 此thử 為vi 大đại 畏úy 。 無vô 可khả 免miễn 處xứ 。 譬thí 如như 劫kiếp 盡tận 。 火hỏa 燒thiêu 無vô 有hữu 遺di 脫thoát 。 如như 說thuyết 。

死tử 至chí 無vô 貧bần 富phú 。 無vô 懃cần 修tu 善thiện 惡ác 。

無vô 貴quý 亦diệc 無vô 賤tiện 。 老lão 少thiếu 無vô 免miễn 者giả 。

無vô 祈kỳ 請thỉnh 可khả 救cứu 。 亦diệc 無vô 欺khi 誑cuống 離ly 。

無vô 捍hãn 挌# 得đắc 脫thoát 。 一nhất 切thiết 無vô 免miễn 處xứ 。

死tử 法pháp 名danh 為vi 永vĩnh 離ly 恩ân 愛ái 之chi 處xứ 。 一nhất 切thiết 有hữu 生sanh 之chi 所sở 惡ác 者giả 。 雖tuy 甚thậm 惡ác 之chi 。 無vô 得đắc 脫thoát 者giả 。 我ngã 身thân 不bất 久cửu 。 必tất 當đương 如như 是thị 。 同đồng 於ư 木mộc 石thạch 。 無vô 所sở 別biệt 知tri 。 我ngã 今kim 不bất 應ưng 。 貪tham 著trước 五ngũ 欲dục 。 不bất 覺giác 死tử 至chí 。 同đồng 於ư 牛ngưu 羊dương 。 牛ngưu 羊dương 禽cầm 獸thú 。 雖tuy 見kiến 死tử 者giả 。 跳khiêu 騰đằng 哮hao 吼hống 。 不bất 自tự 覺giác 悟ngộ 。 我ngã 既ký 得đắc 人nhân 身thân 。 識thức 別biệt 好hảo 醜xú 。 當đương 求cầu 甘cam 露lộ 不bất 死tử 之chi 法pháp 。 如như 說thuyết 。

六lục 情tình 身thân 完hoàn 具cụ 。 智trí 鑒giám 亦diệc 明minh 利lợi 。

而nhi 不bất 求cầu 道Đạo 法pháp 。 唐đường 受thọ 身thân 智trí 慧tuệ 。

禽cầm 獸thú 亦diệc 皆giai 知tri 。 欲dục 樂lạc 以dĩ 自tự 恣tứ 。

而nhi 不bất 知tri 方phương 便tiện 。 為vi 道đạo 修tu 善thiện 事sự 。

既ký 已dĩ 得đắc 人nhân 身thân 。 而nhi 但đãn 自tự 放phóng 恣tứ 。

不bất 知tri 修tu 善thiện 行hành 。 與dữ 彼bỉ 亦diệc 何hà 異dị 。

三tam 惡ác 道đạo 眾chúng 生sanh 。 不bất 得đắc 修tu 道Đạo 業nghiệp 。

已dĩ 得đắc 此thử 人nhân 身thân 。 當đương 勉miễn 自tự 益ích 利lợi 。

行hành 者giả 到đáo 死tử 屍thi 邊biên 。 見kiến 死tử 屍thi 膖phùng 脹trướng 。 如như 韋vi 囊nang 盛thịnh 風phong 。 異dị 於ư 本bổn 相tương/tướng 。 心tâm 生sanh 厭yếm 畏úy 。 我ngã 身thân 亦diệc 當đương 如như 是thị 。 未vị 脫thoát 此thử 法pháp 。 身thân 中trung 主chủ 識thức 役dịch 御ngự 此thử 身thân 。 視thị 聽thính 。 言ngôn 語ngữ 。 作tác 罪tội 。 作tác 福phước 。 以dĩ 此thử 自tự 貴quý 。 為vi 何hà 所sở 趣thú 。 而nhi 今kim 但đãn 見kiến 空không 舍xá 在tại 此thử 。 是thị 身thân 好hảo 相tướng 。 細tế 腰yêu 姝xu 媚mị 。 長trường/trưởng 眼nhãn 直trực 鼻tị 。 平bình 額ngạch 高cao 眉mi 。 如như 是thị 等đẳng 好hảo/hiếu 。 令linh 人nhân 心tâm 惑hoặc 。 今kim 但đãn 見kiến 膖phùng 脹trướng 。 好hảo/hiếu 在tại 何hà 處xứ 。 男nam 女nữ 之chi 相tướng 亦diệc 不bất 可khả 識thức 。 作tác 此thử 觀quán 已dĩ 。 呵ha 著trước 欲dục 心tâm 。 此thử 臭xú 屎thỉ 囊nang 膖phùng 脹trướng 可khả 惡ác 。 何hà 足túc 貪tham 著trước 。

死tử 屍thi 風phong 熱nhiệt 轉chuyển 大đại 。 裂liệt 壞hoại 在tại 地địa 。 五ngũ 藏tạng 。 屎thỉ 尿niệu 。 膿nùng 血huyết 流lưu 出xuất 。 惡ác 露lộ 已dĩ 現hiện 。 行hành 者giả 取thủ 是thị 壞hoại 相tương/tướng 。 以dĩ 況huống 己kỷ 身thân 。

我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 皆giai 有hữu 是thị 物vật 。 與dữ 此thử 何hà 異dị 。 我ngã 為vi 甚thậm 惑hoặc 。 為vi 此thử 屎thỉ 囊nang 。 薄bạc 皮bì 所sở 誑cuống 。 如như 燈đăng 蛾nga 投đầu 火hỏa 。 但đãn 貪tham 明minh 色sắc 。 不bất 知tri 燒thiêu 身thân 。 已dĩ 見kiến 裂liệt 壞hoại 。 男nam 女nữ 相tương/tướng 滅diệt 。 我ngã 所sở 著trước 者giả 。 亦diệc 皆giai 如như 是thị 。

死tử 屍thi 已dĩ 壞hoại 。 肉nhục 血huyết 塗đồ 漫mạn 。

或hoặc 見kiến 杖trượng 楚sở 死tử 者giả 。 青thanh 瘀ứ 。 黃hoàng 。 赤xích 。 或hoặc 日nhật 曝bộc 瘀ứ 黑hắc 。 具cụ 取thủ 是thị 相tương/tướng 。 觀quán 所sở 著trước 者giả 。 若nhược 赤xích 白bạch 之chi 色sắc 。 淨tịnh 潔khiết 端đoan 正chánh 。 與dữ 此thử 何hà 異dị 。

既ký 見kiến 青thanh 瘀ứ 黃hoàng 赤xích 。 鳥điểu 獸thú 不bất 食thực 。 不bất 埋mai 不bất 藏tạng 。 不bất 久cửu 膿nùng 爛lạn 。 種chủng 種chủng 虫trùng 生sanh 。 行hành 者giả 見kiến 已dĩ 。 念niệm 此thử 死tử 屍thi 本bổn 有hữu 好hảo/hiếu 色sắc 。 好hảo 香hương 塗đồ 身thân 。 衣y 以dĩ 上thượng 服phục 。 飾sức 以dĩ 華hoa 綵thải 。 今kim 但đãn 臭xú 壞hoại 。 膿nùng 爛lạn 塗đồ 染nhiễm 。 此thử 是thị 其kỳ 實thật 分phần/phân 。 先tiên 所sở 飾sức 綵thải 。 皆giai 是thị 假giả 借tá 。

若nhược 不bất 燒thiêu 不bất 埋mai 。 棄khí 之chi 曠khoáng 野dã 。 為vi 鳥điểu 獸thú 所sở 食thực 。 烏ô 挑thiêu 其kỳ 眼nhãn 。 狗cẩu 分phần/phân 手thủ 腳cước 。 虎hổ 狼lang 刳khô 腹phúc 。 分phần/phân 掣xiết 爴# 裂liệt 。 殘tàn 藉tạ 在tại 地địa 。 有hữu 盡tận 不bất 盡tận 。 行hành 者giả 見kiến 已dĩ 。 心tâm 生sanh 厭yếm 想tưởng 。 思tư 惟duy 。

此thử 屍thi 未vị 壞hoại 之chi 時thời 。 人nhân 所sở 著trước 處xứ 。 而nhi 今kim 壞hoại 敗bại 。 無vô 復phục 本bổn 相tương/tướng 。 但đãn 見kiến 殘tàn 藉tạ 。 鳥điểu 獸thú 食thực 處xứ 。 甚thậm 可khả 惡ác 畏úy 。

鳥điểu 獸thú 已dĩ 去khứ 。 風phong 日nhật 飄phiêu 曝bộc 。 筋cân 斷đoạn 骨cốt 離ly 。 各các 各các 異dị 處xứ 。 行hành 者giả 思tư 惟duy 。

本bổn 見kiến 身thân 法pháp 。 和hòa 合hợp 而nhi 有hữu 身thân 相tướng 。 男nam 女nữ 皆giai 可khả 分phân 別biệt 。 今kim 已dĩ 離ly 散tán 。 各các 在tại 異dị 處xứ 。 和hòa 合hợp 法pháp 滅diệt 。 身thân 相tướng 亦diệc 無vô 。 皆giai 異dị 於ư 本bổn 。 所sở 可khả 愛ái 著trước 。 今kim 在tại 何hà 處xứ 。

身thân 既ký 離ly 散tán 。 處xứ 處xứ 白bạch 骨cốt 。 鳥điểu 獸thú 食thực 已dĩ 。 唯duy 有hữu 骨cốt 在tại 。 觀quán 是thị 骨cốt 人nhân 。 是thị 為vi 骨cốt 相tương/tướng 。

骨cốt 相tương/tướng 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 骨cốt 人nhân 筋cân 骨cốt 相tương 連liên 。 二nhị 者giả 。 骨cốt 節tiết 分phân 離ly 。 筋cân 骨cốt 相tương 連liên 破phá 男nam 女nữ 。 長trường 短đoản 。 好hảo/hiếu 色sắc 。 細tế 滑hoạt 之chi 相tướng 。 骨cốt 節tiết 分phân 離ly 。 破phá 眾chúng 生sanh 根căn 本bổn 實thật 相tướng 。

復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 淨tịnh 。 二nhị 者giả 。 不bất 淨tịnh 。 淨tịnh 者giả 。 久cửu 骨cốt 白bạch 淨tịnh 。 無vô 血huyết 無vô 膩nị 。 色sắc 如như 白bạch 雪tuyết 。 不bất 淨tịnh 者giả 。 餘dư 血huyết 塗đồ 染nhiễm 。 膩nị 膏cao 未vị 盡tận 。

行hành 者giả 到đáo 屍thi 林lâm 中trung 。 或hoặc 見kiến 積tích 多đa 草thảo 木mộc 。 焚phần 燒thiêu 死tử 屍thi 。 腹phúc 破phá 眼nhãn 出xuất 。 皮bì 色sắc 燋tiều 黑hắc 。 甚thậm 可khả 惡ác 畏úy 。 須tu 臾du 之chi 間gian 。 變biến 為vi 灰hôi 燼tẫn 。 行hành 者giả 取thủ 是thị 燒thiêu 相tương/tướng 。 思tư 惟duy 。

此thử 身thân 未vị 死tử 之chi 前tiền 。 沐mộc 浴dục 香hương 華hoa 。 五ngũ 欲dục 自tự 恣tứ 。 今kim 為vi 火hỏa 燒thiêu 。 甚thậm 於ư 兵binh 刃nhận 。 此thử 屍thi 初sơ 死tử 。 形hình 猶do 似tự 人nhân 。 火hỏa 燒thiêu 須tu 臾du 。 本bổn 相tương/tướng 都đô 失thất 。 一nhất 切thiết 有hữu 身thân 。 皆giai 歸quy 無vô 常thường 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。

是thị 九cửu 相tương/tướng 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 於ư 滅diệt 婬dâm 欲dục 最tối 勝thắng 。 為vi 滅diệt 婬dâm 欲dục 故cố 。 說thuyết 是thị 九cửu 相tương/tướng 。

問vấn 曰viết 。

無vô 常thường 等đẳng 十thập 想tưởng 。 為vi 滅diệt 何hà 事sự 故cố 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

亦diệc 為vi 滅diệt 婬dâm 欲dục 等đẳng 三tam 毒độc 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 。 二nhị 相tương/tướng 有hữu 何hà 等đẳng 異dị 。

答đáp 曰viết 。

九cửu 相tương/tướng 為vi 遮già 未vị 得đắc 禪thiền 定định 。 為vi 婬dâm 欲dục 所sở 覆phú 故cố 。 十thập 想tưởng 能năng 除trừ 滅diệt 婬dâm 欲dục 等đẳng 三tam 毒độc 。

九cửu 相tương/tướng 如như 縛phược 賊tặc 。 十thập 想tưởng 如như 斬trảm 殺sát 。

九cửu 相tương/tướng 為vi 初sơ 學học 。 十thập 想tưởng 為vi 成thành 就tựu 。

復phục 次thứ 。 是thị 十thập 想tưởng 中trung 。 不bất 淨tịnh 想tưởng 攝nhiếp 九cửu 相tương/tướng 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

十thập 想tưởng 中trung 。 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 食thực 不bất 淨tịnh 想tưởng 。 世thế 間gian 不bất 可khả 樂lạc 想tưởng 。 攝nhiếp 九cửu 相tương/tướng 。

復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。

十thập 想tưởng 。 九cửu 相tương/tướng 。 同đồng 為vi 離ly 欲dục 。 俱câu 為vi 涅Niết 槃Bàn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。

初sơ 死tử 相tướng 。 動động 轉chuyển 。 言ngôn 語ngữ 須tu 臾du 之chi 間gian 。 忽hốt 然nhiên 已dĩ 死tử 。 身thân 體thể 膖phùng 脹trướng 。 爛lạn 壞hoại 分phân 散tán 。 各các 各các 變biến 異dị 。 是thị 則tắc 無vô 常thường 。

若nhược 著trước 此thử 法pháp 。 無vô 常thường 壞hoại 時thời 。 是thị 即tức 為vi 苦khổ 。 若nhược 無vô 常thường 。 苦khổ 。 無vô 得đắc 自tự 在tại 者giả 。 是thị 則tắc 無vô 我ngã 。 不bất 淨tịnh 。 無vô 常thường 。 苦khổ 。 無vô 我ngã 。 則tắc 不bất 可khả 樂lạc 。 觀quán 身thân 如như 是thị 。

食thực 雖tuy 在tại 口khẩu 。 腦não 涎tiên 流lưu 下hạ 。 與dữ 唾thóa 和hòa 合hợp 成thành 味vị 。 而nhi 咽yến/ế/yết 與dữ 吐thổ 無vô 異dị 。 下hạ 入nhập 腹phúc 中trung 。 即tức 是thị 食thực 不bất 淨tịnh 想tưởng 。

以dĩ 此thử 九cửu 相tương/tướng 。 觀quán 身thân 無vô 常thường 。 變biến 異dị 。 念niệm 念niệm 皆giai 滅diệt 。 即tức 是thị 死tử 想tưởng 。

以dĩ 是thị 九cửu 相tương/tướng 厭yếm 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 。 知tri 煩phiền 惱não 斷đoạn 。 則tắc 安an 隱ẩn 寂tịch 滅diệt 。 即tức 是thị 斷đoạn 相tương/tướng 。

以dĩ 是thị 九cửu 相tương/tướng 遮già 諸chư 煩phiền 惱não 。 即tức 是thị 離ly 想tưởng 。

以dĩ 是thị 九cửu 相tương/tướng 厭yếm 世thế 間gian 故cố 。 知tri 此thử 五ngũ 眾chúng 滅diệt 。 更cánh 不bất 復phục 生sanh 。 是thị 處xứ 安an 隱ẩn 。 即tức 是thị 盡tận 想tưởng 。

復phục 次thứ 。 九cửu 相tương/tướng 為vi 因nhân 。 十thập 想tưởng 為vi 果quả 。 是thị 故cố 先tiên 九cửu 相tương/tướng 。 後hậu 十thập 想tưởng 。

復phục 次thứ 。 九cửu 相tương/tướng 為vi 外ngoại 門môn 。 十thập 想tưởng 為vi 內nội 門môn 。 是thị 故cố 經kinh 言ngôn 。

二nhị 為vi 甘cam 露lộ 門môn 。

一nhất 者giả 。 不bất 淨tịnh 門môn 。 二nhị 者giả 。 安an 那na 般bát 那na 門môn 。

是thị 九cửu 相tương/tướng 。 除trừ 人nhân 七thất 種chủng 染nhiễm 著trước 。

或hoặc 有hữu 人nhân 染nhiễm 著trước 色sắc 。

若nhược 赤xích 。 若nhược 白bạch 。 若nhược 赤xích 白bạch 。 若nhược 黃hoàng 。 若nhược 黑hắc 。

或hoặc 有hữu 人nhân 不bất 著trước 色sắc 。 但đãn 染nhiễm 著trước 形hình 容dung 。

細tế 膚phu 。 纖tiêm 指chỉ 。 修tu 目mục 。 高cao 眉mi 。

或hoặc 有hữu 人nhân 不bất 著trước 容dung 。 色sắc 。 但đãn 染nhiễm 著trước 威uy 儀nghi 。

進tiến 。 止chỉ 。 坐tọa 。 起khởi 。 行hành 。 住trụ 。 禮lễ 拜bái 。 俯phủ 仰ngưỡng 。 揚dương 眉mi 。 頓đốn 睫tiệp 。 親thân 近cận 。 按án 摩ma 。

或hoặc 有hữu 人nhân 不bất 著trước 容dung 。 色sắc 。 威uy 儀nghi 。 但đãn 染nhiễm 著trước 言ngôn 語ngữ 。 軟nhuyễn 聲thanh 。 美mỹ 辭từ 。 隨tùy 時thời 而nhi 說thuyết 。 應ưng 意ý 。 承thừa 旨chỉ 。 能năng 動động 人nhân 心tâm 。

或hoặc 有hữu 人nhân 不bất 著trước 容dung 。 色sắc 。 威uy 儀nghi 。 軟nhuyễn 聲thanh 。 但đãn 染nhiễm 著trước 細tế 滑hoạt 。 柔nhu 膚phu 軟nhuyễn 肌cơ 。 熱nhiệt 時thời 身thân 涼lương 。 寒hàn 時thời 體thể 溫ôn 。

或hoặc 有hữu 人nhân 皆giai 著trước 五ngũ 事sự 。

或hoặc 有hữu 人nhân 都đô 不bất 著trước 五ngũ 事sự 。 但đãn 染nhiễm 著trước 人nhân 相tương/tướng 。 若nhược 男nam 若nhược 女nữ 。 雖tuy 得đắc 上thượng 六lục 種chủng 欲dục 。 不bất 得đắc 所sở 著trước 之chi 人nhân 。 猶do 無vô 所sở 解giải 。 捨xả 世thế 所sở 重trọng/trùng 五ngũ 種chủng 欲dục 樂lạc 而nhi 隨tùy 其kỳ 死tử 。

死tử 相tướng 多đa 除trừ 威uy 儀nghi 。 語ngữ 言ngôn 愛ái 。

膖phùng 脹trướng 相tương/tướng 。 壞hoại 相tương/tướng 。 噉đạm 相tương/tướng 。 散tán 相tương/tướng 。 多đa 除trừ 形hình 容dung 愛ái 。

血huyết 塗đồ 相tương/tướng 。 青thanh 瘀ứ 相tương/tướng 。 膿nùng 爛lạn 相tương/tướng 。 多đa 除trừ 色sắc 愛ái 。

骨cốt 相tương/tướng 。 燒thiêu 相tương/tướng 。 多đa 除trừ 細tế 滑hoạt 愛ái 。

九cửu 相tương/tướng 除trừ 雜tạp 愛ái 。 及cập 所sở 著trước 人nhân 愛ái 。

噉đạm 相tương/tướng 。 散tán 相tương/tướng 。 骨cốt 相tương/tướng 偏thiên 除trừ 人nhân 愛ái 。 噉đạm 殘tàn 離ly 散tán 白bạch 骨cốt 中trung 。 不bất 見kiến 有hữu 人nhân 可khả 著trước 。

以dĩ 是thị 九cửu 相tương/tướng 觀quán 離ly 愛ái 心tâm 。 瞋sân 癡si 亦diệc 微vi 薄bạc 。 不bất 淨tịnh 中trung 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 癡si 故cố 著trước 是thị 身thân 。 今kim 以dĩ 是thị 九cửu 相tương/tướng 。 披phi 析tích 身thân 內nội 。 見kiến 是thị 身thân 相tướng 。 癡si 心tâm 薄bạc 。 癡si 心tâm 薄bạc 則tắc 貪tham 欲dục 薄bạc 。 貪tham 欲dục 薄bạc 則tắc 瞋sân 亦diệc 薄bạc 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 人nhân 以dĩ 貪tham 身thân 故cố 生sanh 瞋sân 。 今kim 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 心tâm 厭yếm 故cố 不bất 復phục 貪tham 身thân 。 不bất 貪tham 身thân 故cố 。 不bất 復phục 生sanh 瞋sân 。

三tam 毒độc 薄bạc 故cố 。 一nhất 切thiết 九cửu 十thập 八bát 使sử 山sơn 皆giai 動động 。 漸tiệm 漸tiệm 增tăng 進tiến 其kỳ 道đạo 。 以dĩ 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 摧tồi 碎toái 結kết 山sơn 。 九cửu 相tương/tướng 雖tuy 是thị 不bất 淨tịnh 觀quán 。 依y 是thị 能năng 成thành 大đại 事sự 。 譬thí 如như 大đại 海hải 中trung 臭xú 屍thi 。 溺nịch 人nhân 依y 以dĩ 得đắc 渡độ 。

問vấn 曰viết 。

是thị 九cửu 相tương/tướng 有hữu 何hà 性tánh 。 何hà 所sở 緣duyên 。 何hà 處xứ 攝nhiếp 。

答đáp 曰viết 。

取thủ 相tương/tướng 性tánh 。 緣duyên 欲dục 界giới 身thân 。 色sắc 相tướng 陰ấm 攝nhiếp 。 亦diệc 身thân 念niệm 處xứ 少thiểu 分phần 。 或hoặc 欲dục 界giới 攝nhiếp 。 或hoặc 初sơ 禪thiền 。 二nhị 禪thiền 。 四tứ 禪thiền 攝nhiếp 。 未vị 離ly 欲dục 。 散tán 心tâm 人nhân 得đắc 欲dục 界giới 繫hệ 。 離ly 欲dục 人nhân 心tâm 得đắc 色sắc 界giới 繫hệ 。

膖phùng 脹trướng 等đẳng 八bát 相tương/tướng 。 欲dục 界giới 。 初sơ 禪thiền 。 二nhị 禪thiền 中trung 攝nhiếp 。 淨tịnh 骨cốt 相tương/tướng 。 欲dục 界giới 。 初sơ 禪thiền 。 二nhị 禪thiền 。 四tứ 禪thiền 中trung 攝nhiếp 。 三tam 禪thiền 中trung 多đa 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 無vô 是thị 相tương/tướng 。

是thị 九cửu 相tương/tướng 。 是thị 開khai 身thân 念niệm 處xứ 門môn 。 身thân 念niệm 處xứ 開khai 三tam 念niệm 處xứ 門môn 。 是thị 四tứ 念niệm 處xứ 開khai 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 門môn 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 開khai 涅Niết 槃Bàn 城thành 門môn 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 離ly 一nhất 切thiết 憂ưu 惱não 諸chư 苦khổ 。 滅diệt 五ngũ 陰ấm 因nhân 緣duyên 生sanh 故cố 。 受thọ 涅Niết 槃Bàn 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。

問vấn 曰viết 。

聲Thanh 聞Văn 人nhân 如như 是thị 觀quán 。 心tâm 厭yếm 離ly 。 欲dục 疾tật 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 菩Bồ 薩Tát 憐lân 愍mẫn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 集tập 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 求cầu 疾tật 入nhập 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 觀quán 是thị 九cửu 相tương/tướng 。 云vân 何hà 不bất 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 證chứng 。

答đáp 曰viết 。

菩Bồ 薩Tát 於ư 眾chúng 生sanh 。 心tâm 生sanh 憐lân 愍mẫn 。 知tri 眾chúng 生sanh 以dĩ 三tam 毒độc 因nhân 緣duyên 故cố 。 受thọ 今kim 世thế 。 後hậu 世thế 身thân 。 心tâm 苦khổ 痛thống 。 是thị 三tam 毒độc 終chung 不bất 自tự 滅diệt 。 亦diệc 不bất 可khả 以dĩ 。 餘dư 理lý 得đắc 滅diệt 。 但đãn 觀quán 所sở 著trước 內nội 外ngoại 身thân 相tướng 。 然nhiên 後hậu 可khả 除trừ 。 以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 欲dục 滅diệt 是thị 婬dâm 欲dục 毒độc 故cố 。 觀quán 是thị 九cửu 相tương/tướng 。 如như 人nhân 憐lân 愍mẫn 病bệnh 者giả 。 合hợp 和hòa 諸chư 藥dược 以dĩ 療liệu 之chi 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 為vi 著trước 色sắc 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 是thị 青thanh 瘀ứ 相tương/tướng 等đẳng 。 隨tùy 其kỳ 所sở 著trước 。 分phân 別biệt 諸chư 相tướng 。 如như 先tiên 說thuyết 。 是thị 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 行hành 九cửu 相tương/tướng 觀quán 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 大đại 慈từ 悲bi 心tâm 。 行hành 是thị 九cửu 相tương/tướng 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。

我ngã 未vị 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 不bất 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 為vi 一nhất 法pháp 門môn 。 我ngã 不bất 應ưng 住trụ 此thử 一nhất 門môn 。 我ngã 當đương 學học 一nhất 切thiết 法pháp 門môn 。

以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 九cửu 相tương/tướng 無vô 所sở 妨phương 。

菩Bồ 薩Tát 行hành 是thị 九cửu 相tương/tướng 。 或hoặc 時thời 厭yếm 患hoạn 心tâm 起khởi 。

如như 是thị 不bất 淨tịnh 身thân 可khả 惡ác 可khả 患hoạn 。 欲dục 疾tật 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。

爾nhĩ 時thời 菩Bồ 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 。

十thập 方phương 諸chư 佛Phật 說thuyết 。

一nhất 切thiết 法pháp 相tướng 空không 。 空không 中trung 無vô 無vô 常thường 。 何hà 況huống 有hữu 不bất 淨tịnh 。 但đãn 為vi 破phá 淨tịnh 顛điên 倒đảo 故cố 習tập 此thử 不bất 淨tịnh 。 是thị 不bất 淨tịnh 皆giai 從tùng 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 皆giai 歸quy 空không 相tướng 。 我ngã 今kim 不bất 應ưng 。 取thủ 是thị 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。 無vô 自tự 性tánh 不bất 淨tịnh 法pháp 。 欲dục 疾tật 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。

經kinh 中trung 亦diệc 有hữu 是thị 說thuyết 。

若nhược 色sắc 中trung 無vô 味vị 相tương/tướng 。 眾chúng 生sanh 不bất 應ưng 著trước 色sắc 。 以dĩ 色sắc 中trung 有hữu 味vị 故cố 。 眾chúng 生sanh 起khởi 著trước 。 若nhược 色sắc 無vô 過quá 罪tội 。 眾chúng 生sanh 亦diệc 無vô 厭yếm 色sắc 者giả 。 以dĩ 色sắc 實thật 有hữu 過quá 惡ác 。 故cố 觀quán 色sắc 則tắc 厭yếm 。 若nhược 色sắc 中trung 無vô 出xuất 相tương/tướng 。 眾chúng 生sanh 亦diệc 不bất 能năng 於ư 色sắc 得đắc 脫thoát 。 以dĩ 色sắc 有hữu 出xuất 相tương/tướng 故cố 。 眾chúng 生sanh 於ư 色sắc 得đắc 解giải 脫thoát 。

味vị 是thị 淨tịnh 相tương/tướng 因nhân 緣duyên 故cố 。 以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 於ư 。 不bất 淨tịnh 中trung 沒một 。 早tảo 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。

九cửu 相tương/tướng 義nghĩa 。 分phân 別biệt 竟cánh 。

大đại 智Trí 度Độ 論luận 釋thích 初sơ 品phẩm 中trung 八bát 念niệm 義nghĩa 第đệ 三tam 十thập 六lục 之chi 一nhất

【# 經Kinh 】#

念niệm 佛Phật 。 念niệm 法pháp 。 念niệm 僧Tăng 。 念niệm 戒giới 。 念niệm 捨xả 。 念niệm 天thiên 。 念niệm 入nhập 出xuất 息tức 。 念niệm 死tử 。

【# 論luận 】#

問vấn 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 九cửu 相tương 次thứ 第đệ 有hữu 八bát 念niệm 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 弟đệ 子tử 於ư 。 阿a 蘭lan 若nhã 處xứ 。 空không 舍xá 。 塚trủng 間gian 。 山sơn 林lâm 。 曠khoáng 野dã 。 善thiện 修tu 九cửu 相tương/tướng 。 內nội 。 外ngoại 不bất 淨tịnh 觀quán 。 厭yếm 患hoạn 其kỳ 身thân 。 而nhi 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 云vân 何hà 擔đảm 是thị 底để 下hạ 不bất 淨tịnh 屎thỉ 尿niệu 囊nang 。

自tự 隨tùy 懎sắc 然nhiên 驚kinh 怖bố 。 及cập 為vi 惡ác 魔ma 作tác 種chủng 種chủng 惡ác 事sự 來lai 恐khủng 怖bố 之chi 。 欲dục 令linh 其kỳ 退thoái 。 以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 次thứ 第đệ 為vi 說thuyết 八bát 念niệm 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。

佛Phật 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。

若nhược 於ư 阿a 蘭lan 若nhã 處xứ 。 空không 舍xá 。 塚trủng 間gian 。 山sơn 林lâm 。 曠khoáng 野dã 。 在tại 中trung 思tư 惟duy 。 若nhược 有hữu 怖bố 畏úy 。 衣y 毛mao 為vi 竪thụ 。

爾nhĩ 時thời 當đương 念niệm 佛Phật 。

佛Phật 是thị 多Đa 陀Đà 阿A 伽Già 度Độ 。 阿a 羅la 呵ha 。 三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 。 乃nãi 至chí 婆bà 伽già 婆bà 。 恐khủng 怖bố 則tắc 滅diệt 。

若nhược 不bất 念niệm 佛Phật 。 當đương 疾tật 念niệm 法pháp 。

佛Phật 法Pháp 清thanh 淨tịnh 。 巧xảo 出xuất 善thiện 說thuyết 。 得đắc 今kim 世thế 報báo 。 指chỉ 示thị 開khai 發phát 。 有hữu 智trí 之chi 人nhân 。 心tâm 力lực 能năng 解giải 。 如như 是thị 念niệm 法pháp 。 怖bố 畏úy 則tắc 除trừ 。

若nhược 不bất 念niệm 法pháp 。 則tắc 當đương 念niệm 僧Tăng 。

佛Phật 弟đệ 子tử 眾chúng 修tu 正Chánh 道Đạo 。 隨tùy 法pháp 行hành 。 僧Tăng 中trung 有hữu 阿A 羅La 漢Hán 向hướng 。 阿A 羅La 漢Hán 。 乃nãi 至chí 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 向hướng 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 四Tứ 雙Song 八Bát 輩Bối 。 是thị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 眾chúng 應ưng 供cúng 養dường 。 合hợp 手thủ 恭cung 敬kính 。 禮lễ 拜bái 。 迎nghênh 送tống 。 世thế 間gian 無vô 上thượng 福phước 田điền 。 作tác 如như 是thị 念niệm 僧Tăng 。 恐khủng 怖bố 即tức 滅diệt 。

佛Phật 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。

釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 與dữ 阿a 修tu 羅la 鬪đấu 。 在tại 大đại 陣trận 中trung 時thời 。 告cáo 諸chư 天thiên 眾chúng 。

汝nhữ 與dữ 阿a 修tu 羅la 鬪đấu 時thời 。 設thiết 有hữu 恐khủng 怖bố 。 當đương 念niệm 我ngã 七thất 寶bảo 幢tràng 。 恐khủng 怖bố 即tức 滅diệt 。

若nhược 不bất 念niệm 我ngã 幢tràng 。 當đương 念niệm 伊y 舍xá 那na 天thiên 子tử 帝Đế 釋Thích 左tả 面diện 天thiên 王vương 也dã )# 寶bảo 幢tràng 。 恐khủng 怖bố 即tức 除trừ 。 若nhược 不bất 念niệm 伊y 舍xá 那na 寶bảo 幢tràng 。 當đương 念niệm 婆bà 樓lâu 那na 天thiên 子tử (# 右hữu 面diện 天thiên 子tử )# 寶bảo 幢tràng 。 恐khủng 怖bố 即tức 除trừ 。

以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 為vi 除trừ 恐khủng 怖bố 因nhân 緣duyên 故cố 。 次thứ 第đệ 說thuyết 八bát 念niệm 。

問vấn 曰viết 。

經kinh 中trung 說thuyết 三tam 念niệm 因nhân 緣duyên 除trừ 恐khủng 怖bố 。 五ngũ 念niệm 復phục 云vân 何hà 能năng 除trừ 恐khủng 怖bố 。

答đáp 曰viết 。

是thị 比Bỉ 丘Khâu 自tự 念niệm 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 功công 德đức 。 怖bố 畏úy 亦diệc 除trừ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 破phá 戒giới 心tâm 。 畏úy 墮đọa 地địa 獄ngục 。 若nhược 慳san 貪tham 心tâm 。 畏úy 墮đọa 餓ngạ 鬼quỷ 及cập 貧bần 窮cùng 中trung 。 自tự 念niệm 我ngã 有hữu 是thị 淨tịnh 戒giới 。 布bố 施thí 。 若nhược 念niệm 淨tịnh 戒giới 。 若nhược 念niệm 布bố 施thí 。 心tâm 則tắc 歡hoan 喜hỷ 。 作tác 是thị 言ngôn 。

若nhược 我ngã 命mạng 未vị 盡tận 。 當đương 更cánh 增tăng 進tiến 功công 德đức 。 若nhược 當đương 命mạng 終chung 。 不bất 畏úy 墮đọa 惡ác 道đạo 。

以dĩ 是thị 故cố 。 念niệm 戒giới 施thí 亦diệc 能năng 令linh 怖bố 畏úy 不bất 生sanh 。

念niệm 上thượng 諸chư 天thiên 皆giai 是thị 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 果quả 報báo 。 此thử 諸chư 天thiên 以dĩ 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 彼bỉ 。 我ngã 亦diệc 有hữu 是thị 福phước 德đức 。 以dĩ 是thị 故cố 。 念niệm 天thiên 亦diệc 能năng 令linh 怖bố 畏úy 不bất 生sanh 。

十thập 六lục 行hành 念niệm 安an 那na 般bát 那na 時thời 。 細tế 覺giác 尚thượng 滅diệt 。 何hà 況huống 恐khủng 怖bố 麁thô 覺giác 。

念niệm 死tử 者giả 。 念niệm 五ngũ 眾chúng 身thân 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 從tùng 生sanh 已dĩ 來lai 。 常thường 與dữ 死tử 俱câu 。 今kim 何hà 以dĩ 畏úy 死tử 。

是thị 五ngũ 念niệm 。 佛Phật 雖tuy 不bất 說thuyết 。 亦diệc 當đương 除trừ 恐khủng 怖bố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 念niệm 他tha 功công 德đức 以dĩ 除trừ 恐khủng 怖bố 則tắc 難nạn/nan 。 自tự 念niệm 己kỷ 事sự 以dĩ 除trừ 恐khủng 怖bố 則tắc 易dị 。 以dĩ 是thị 故cố 佛Phật 不bất 說thuyết 。

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà 是thị 念niệm 佛Phật 。

答đáp 曰viết 。

行hành 者giả 一nhất 心tâm 念niệm 佛Phật 。

得đắc 如như 實thật 智trí 慧tuệ 。 大đại 慈từ 大đại 悲bi 成thành 就tựu 。 是thị 故cố 言ngôn 無vô 錯thác 謬mậu 。 麁thô 細tế 。 多đa 少thiểu 。 深thâm 淺thiển 。 皆giai 無vô 不bất 實thật 。 皆giai 是thị 實thật 故cố 。 名danh 為vi 。

多Đa 陀Đà 阿A 伽Già 度Độ

亦diệc 如như 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 於ư 眾chúng 生sanh 中trung 。 起khởi 大đại 悲bi 心tâm 。 行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 得đắc 諸chư 法pháp 相tướng 。 來lai 至chí 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 中trung 。 此thử 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 名danh 。

多Đa 陀Đà 阿A 伽Già 度Độ

如như 三tam 世thế 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 身thân 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 遍biến 照chiếu 十thập 方phương 。 破phá 諸chư 黑hắc 闇ám 。 心tâm 出xuất 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 破phá 眾chúng 生sanh 無vô 明minh 闇ám 冥minh 。 功công 德đức 。 名danh 聞văn 亦diệc 遍biến 滿mãn 十thập 方phương 。 去khứ 至chí 涅Niết 槃Bàn 中trung 。 此thử 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 去khứ 。 以dĩ 是thị 故cố 亦diệc 名danh 。

多Đa 陀Đà 阿A 伽Già 度Độ

有hữu 如như 是thị 功công 德đức 故cố 。 應ưng 受thọ 一nhất 切thiết 諸chư 天thiên 。 世thế 人nhân 最tối 上thượng 供cúng 養dường 。 是thị 故cố 名danh 。

阿a 羅la 呵ha

若nhược 有hữu 人nhân 言ngôn 。

何hà 以dĩ 故cố 但đãn 佛Phật

如như 實thật 說thuyết

如như 。

來lai

如như

去khứ

故cố 。

應ưng 受thọ

最tối 上thượng 供cúng 養dường 。 以dĩ 佛Phật 得đắc 。

正chánh 遍biến 智trí 慧tuệ

故cố 。

正chánh

名danh 諸chư 法pháp 不bất 動động 不bất 壞hoại 相tương/tướng 。

遍biến

名danh 不bất 為vi 一nhất 法pháp 。 二nhị 法pháp 故cố 。 以dĩ 悉tất 知tri 一nhất 切thiết 。 法pháp 無vô 餘dư 不bất 盡tận 。 是thị 名danh 。

三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà

是thị 正chánh 遍biến 智trí 慧tuệ 。 不bất 從tùng 無vô 因nhân 而nhi 得đắc 。 亦diệc 不bất 從tùng 無vô 緣duyên 得đắc 。 是thị 中trung 依y 智trí 慧tuệ 。 持trì 戒giới 具cụ 足túc 故cố 。 得đắc 正chánh 遍biến 智trí 慧tuệ 。 智trí 慧tuệ 名danh 菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 發phát 意ý 。 乃nãi 至chí 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 相tương 應ứng 智trí 慧tuệ 。 持trì 戒giới 名danh 菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 發phát 意ý 。 乃nãi 至chí 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 身thân 業nghiệp 。 口khẩu 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。 隨tùy 意ý 行hành 已dĩ 。 是thị 故cố 名danh 。

鞞bệ 闍xà 遮già 羅la 那na 三tam 般bát 那na

若nhược 行hành 是thị 二nhị 行hành 得đắc 善thiện 去khứ 。 如như 車xa 有hữu 兩lưỡng 輪luân 。 善thiện 去khứ 者giả 。 如như 先tiên 佛Phật 所sở 去khứ 處xứ 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 去khứ 。 故cố 名danh 。

修tu 伽già 陀đà

若nhược 有hữu 言ngôn 佛Phật 自tự 修tu 其kỳ 法pháp 。 不bất 知tri 。

我ngã

等đẳng 事sự 。 以dĩ 是thị 故cố 知tri 世thế 間gian 。 知tri 世thế 間gian 因nhân 。 知tri 世thế 間gian 盡tận 。 知tri 世thế 間gian 盡tận 道đạo 故cố 。 名danh 為vi 。

路lộ 迦ca 憊#

知tri 世thế 間gian 已dĩ 。 調điều 御ngự 眾chúng 生sanh 。 於ư 種chủng 種chủng 師sư 中trung 。 最tối 為vi 無vô 上thượng 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 。

阿a 耨nậu 多đa 羅la 。 富phú 樓lâu 沙sa 曇đàm 藐miệu 婆bà 羅la 提đề

能năng 以dĩ 三tam 種chủng 道đạo 滅diệt 三tam 毒độc 。 令linh 眾chúng 生sanh 行hành 三tam 乘thừa 道đạo 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 。

貰thế 多đa 提đề 婆bà 魔ma 㝹nậu 舍xá

若nhược 有hữu 言ngôn 。

以dĩ 何hà 事sự 故cố 。 能năng 自tự 利lợi 益ích 無vô 量lượng 。 復phục 能năng 利lợi 益ích 。 他tha 人nhân 無vô 量lượng 。 佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 慧tuệ 成thành 就tựu 故cố 。 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 。 盡tận 不bất 盡tận 。 動động 不bất 動động 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 了liễu 了liễu 悉tất 知tri 故cố 。 名danh 為vi 。

佛Phật 陀Đà

得đắc 是thị 九cửu 種chủng 名danh 號hiệu 。 有hữu 大đại 名danh 稱xưng 。 遍biến 滿mãn 十thập 方phương 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 為vi 。

婆bà 伽già 婆bà

經kinh 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 。 如như 是thị 名danh 號hiệu 。 應ưng 當đương 作tác 是thị 念niệm 佛Phật 。

復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 種chủng 種chủng 功công 德đức 。 盡tận 在tại 於ư 佛Phật 。

佛Phật 是thị 劫kiếp 初sơ 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 摩ma 訶ha 三tam 磨ma 陀đà 等đẳng 種chủng 。 閻Diêm 浮Phù 提Đề 中trung 。 智trí 慧tuệ 威uy 德đức 。 諸chư 釋Thích 子tử 中trung 生sanh 。 貴quý 性tánh 憍kiêu 曇đàm 氏thị 。

生sanh 時thời 光quang 明minh 遍biến 照chiếu 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 梵Phạm 天Thiên 王Vương 持trì 寶bảo 蓋cái 。 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 以dĩ 天thiên 寶bảo 衣y 承thừa 接tiếp 。 阿a 那na 婆bà 蹋đạp 多đa 龍long 王vương 。 婆bà 伽già 多đa 龍long 王vương 以dĩ 妙diệu 。 香hương 湯thang 澡táo 浴dục 。

生sanh 時thời 地địa 六lục 種chủng 動động 。 行hành 至chí 七thất 步bộ 。 安an 詳tường 如như 象tượng 王vương 。 觀quan 視thị 四tứ 方phương 。 作tác 師sư 子tử 吼hống 。

我ngã 是thị 末mạt 後hậu 身thân 。 當đương 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。

阿A 私Tư 陀Đà 仙Tiên 人Nhân 相tương/tướng 之chi 。 告cáo 淨tịnh 飯phạn 王vương 。

是thị 人nhân 足túc 下hạ 千thiên 輻bức 輪luân 相tương/tướng 。 指chỉ 合hợp 縵man 網võng 。 當đương 自tự 於ư 法pháp 中trung 安an 平bình 立lập 。 無vô 能năng 動động 。 無vô 能năng 壞hoại 者giả 。

手thủ 中trung 德đức 字tự 。 縵man 網võng 莊trang 嚴nghiêm 。 當đương 以dĩ 此thử 手thủ 。 安an 慰úy 眾chúng 生sanh 。 令linh 無vô 所sở 畏úy 。

如như 是thị 乃nãi 至chí 。 肉nhục 骨cốt 髻kế 相tương/tướng 。 如như 青thanh 珠châu 山sơn 頂đảnh 。 青thanh 色sắc 光quang 明minh 。 從tùng 四tứ 邊biên 出xuất 。

頭đầu 中trung 頂đảnh 相tướng 無vô 能năng 見kiến 上thượng 。 若nhược 天thiên 。 若nhược 人nhân 無vô 有hữu 勝thắng 者giả 。

白bạch 毫hào 眉mi 間gian 跱trĩ 。 白bạch 光quang 踰du 頗pha 梨lê 。

淨tịnh 眼nhãn 長trường/trưởng 廣quảng 。 其kỳ 色sắc 紺cám 青thanh 。

鼻tị 高cao 直trực 好hảo/hiếu 。 甚thậm 可khả 愛ái 樂nhạo 。

口khẩu 四tứ 十thập 齒xỉ 。 白bạch 淨tịnh 利lợi 好hảo/hiếu 。

四tứ 牙nha 上thượng 白bạch 。 其kỳ 光quang 最tối 勝thắng 。

脣thần 上thượng 下hạ 等đẳng 。 不bất 大đại 不bất 小tiểu 。 不bất 長trường 不bất 短đoản 。

舌thiệt 薄bạc 而nhi 大đại 。 軟nhuyễn 赤xích 紅hồng 色sắc 。 如như 天thiên 蓮liên 華hoa 。

梵Phạm 聲thanh 深thâm 遠viễn 。 聞văn 者giả 悅duyệt 樂lạc 。 聽thính 無vô 厭yếm 足túc 。

身thân 色sắc 好hảo/hiếu 妙diệu 。 勝thắng 閻Diêm 浮Phù 檀Đàn 金kim 。

大đại 光quang 周chu 身thân 。 種chủng 種chủng 雜tạp 色sắc 。 妙diệu 好hảo 無vô 比tỉ 。

如như 是thị 等đẳng 三tam 十thập 二nhị 相tướng 具cụ 足túc 。 是thị 人nhân 不bất 久cửu 出xuất 家gia 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 成thành 佛Phật 。

佛Phật 身thân 功công 德đức 如như 是thị 。 應ưng 當đương 念niệm 佛Phật 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 身thân 功công 德đức 。 身thân 力lực 勝thắng 於ư 十thập 萬vạn 白bạch 香hương 象tượng 寶bảo 。 是thị 為vi 父phụ 母mẫu 遺di 體thể 力lực 。 若nhược 神thần 通thông 功công 德đức 力lực 。 無vô 量lượng 無vô 限hạn 。 佛Phật 身thân 以dĩ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 隨tùy 形hình 好hảo 莊trang 嚴nghiêm 。 內nội 有hữu 無vô 量lượng 佛Phật 。 法pháp 功công 德đức 故cố 。 視thị 之chi 無vô 厭yếm 。 見kiến 佛Phật 身thân 者giả 。 忘vong 世thế 五ngũ 欲dục 。 萬vạn 事sự 不bất 憶ức 。 若nhược 見kiến 佛Phật 身thân 一nhất 處xứ 。 愛ái 樂nhạo 無vô 厭yếm 。 不bất 能năng 移di 觀quán 。 佛Phật 身thân 功công 德đức 如như 是thị 。 應ưng 當đương 念niệm 佛Phật 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 持trì 戒giới 具cụ 足túc 清thanh 淨tịnh 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 修tu 戒giới 。 增tăng 積tích 無vô 量lượng 。 與dữ 憐lân 愍mẫn 心tâm 俱câu 。 不bất 求cầu 果quả 報báo 。 不bất 向hướng 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 不bất 雜tạp 諸chư 結kết 使sử 。 但đãn 為vi 自tự 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 不bất 惱não 眾chúng 生sanh 故cố 。 世thế 世thế 持trì 戒giới 。 以dĩ 是thị 故cố 。 得đắc 佛Phật 道Đạo 時thời 。 戒giới 得đắc 具cụ 足túc 。 應Ứng 如như 是thị 念niệm 佛Phật 戒giới 眾chúng 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 定định 眾chúng 具cụ 足túc 。

問vấn 曰viết 。

持trì 戒giới 以dĩ 身thân 。 口khẩu 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 故cố 可khả 知tri 。 智trí 慧tuệ 以dĩ 分phân 別biệt 說thuyết 法Pháp 。 能năng 除trừ 眾chúng 生sanh 。 疑nghi 故cố 可khả 知tri 。 定định 者giả 餘dư 人nhân 修tu 定định 。 尚thượng 不bất 可khả 知tri 。 何hà 況huống 於ư 佛Phật 。 云vân 何hà 得đắc 知tri 。

答đáp 曰viết 。

大đại 智trí 慧tuệ 具cụ 足túc 故cố 。 當đương 知tri 禪thiền 定định 必tất 具cụ 足túc 。 譬thí 如như 見kiến 蓮liên 華hoa 大đại 。 必tất 知tri 池trì 亦diệc 深thâm 大đại 。 又hựu 如như 燈đăng 明minh 大đại 者giả 。 必tất 知tri 蘇tô 油du 亦diệc 多đa 。 亦diệc 以dĩ 佛Phật 神thần 通thông 。 變biến 化hóa 力lực 無vô 量lượng 無vô 比tỉ 故cố 。 知tri 禪thiền 定định 力lực 亦diệc 具cụ 足túc 。 亦diệc 如như 見kiến 果quả 大đại 故cố 。 知tri 因nhân 亦diệc 必tất 大đại 。

復phục 次thứ 。 有hữu 時thời 佛Phật 自tự 為vi 人nhân 說thuyết 。 我ngã 禪thiền 定định 相tương/tướng 甚thậm 深thâm 。 如như 《# 經kinh 》# 中trung 說thuyết 。

佛Phật 在tại 阿a 頭đầu 摩ma 國quốc 林lâm 樹thụ 下hạ 坐tọa 。 入nhập 禪thiền 定định 。 是thị 時thời 大đại 雨vũ 。 雷lôi 電điện 霹phích 靂lịch 。 有hữu 四tứ 特đặc 牛ngưu 。 耕canh 者giả 二nhị 人nhân 。 聞văn 聲thanh 怖bố 死tử 。 須tu 臾du 便tiện 晴tình 。 佛Phật 起khởi 經kinh 行hành 。 有hữu 一nhất 居cư 士sĩ 。 禮lễ 佛Phật 足túc 已dĩ 。 隨tùy 從tùng 佛Phật 後hậu 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 向hướng 者giả 雷lôi 電điện 霹phích 靂lịch 。 有hữu 四tứ 特đặc 牛ngưu 。 耕canh 者giả 二nhị 人nhân 。 聞văn 聲thanh 怖bố 死tử 。 世Thế 尊Tôn 聞văn 不phủ 。

佛Phật 言ngôn 。

不bất 聞văn 。

居cư 士sĩ 言ngôn 。

佛Phật 時thời 睡thụy 耶da 。

佛Phật 言ngôn 。

不bất 睡thụy 。

問vấn 曰viết 。

入nhập 無vô 心tâm 想tưởng 定định 耶da 。

佛Phật 言ngôn 。

不phủ 也dã 。 我ngã 有hữu 心tâm 想tưởng 。 但đãn 入nhập 定định 耳nhĩ 。

居cư 士sĩ 言ngôn 。

未vị 曾tằng 有hữu 也dã 。 諸chư 佛Phật 禪thiền 定định 大đại 為vi 甚thậm 深thâm 。 有hữu 心tâm 想tưởng 在tại 禪thiền 定định 。 如như 是thị 大đại 聲thanh 。 覺giác 而nhi 不bất 聞văn 。

如Như 餘Dư 經Kinh 中Trung

佛Phật 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。

佛Phật 入nhập 。 出xuất 諸chư 定định 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 目mục 揵kiền 連liên 尚thượng 不bất 聞văn 其kỳ 名danh 。 何hà 況huống 能năng 知tri 。

何hà 者giả 是thị 。 如như 三tam 昧muội 王vương 三tam 昧muội 。 師sư 子tử 遊du 戲hí 三tam 昧muội 等đẳng 。 佛Phật 入nhập 其kỳ 中trung 。 能năng 令linh 十thập 方phương 世thế 界giới 。 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 化hóa 為vi 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 。 遍biến 滿mãn 十thập 方phương 。

如như 阿A 難Nan 一nhất 時thời 心tâm 生sanh 念niệm 。

過quá 去khứ 然nhiên 燈đăng 佛Phật 時thời 。

時thời 世thế 好hảo/hiếu 。 人nhân 壽thọ 長trường/trưởng 。 易dị 化hóa 度độ 。 今kim 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 時thời 世thế 惡ác 。 人nhân 壽thọ 短đoản 。 難nạn/nan 教giáo 化hóa 。 佛Phật 事sự 未vị 訖ngật 而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 耶da 。

清thanh 旦đán 以dĩ 是thị 事sự 白bạch 佛Phật 已dĩ 。 日nhật 出xuất 。 佛Phật 時thời 入nhập 日nhật 出xuất 三tam 昧muội 。 如như 日nhật 出xuất 光quang 。 明minh 照chiếu 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 佛Phật 身thân 如như 是thị 。 毛mao 孔khổng 普phổ 出xuất 光quang 明minh 。 遍biến 照chiếu 十thập 方phương 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。 一nhất 一nhất 光quang 中trung 。 出xuất 七thất 寶bảo 千thiên 葉diệp 蓮liên 華hoa 。 一nhất 一nhất 華hoa 上thượng 。 皆giai 有hữu 坐tọa 佛Phật 。 一nhất 一nhất 諸chư 佛Phật 。 皆giai 放phóng 無vô 量lượng 光quang 明minh 。 一nhất 一nhất 光quang 中trung 。 皆giai 出xuất 七thất 寶bảo 。 千thiên 葉diệp 蓮liên 華hoa 。 一nhất 一nhất 華hoa 上thượng 。 皆giai 有hữu 坐tọa 佛Phật 。 是thị 諸chư 佛Phật 等đẳng 。 遍biến 滿mãn 十thập 方phương 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 有hữu 默mặc 然nhiên 。 或hoặc 以dĩ 經kinh 行hành 。 或hoặc 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 身thân 出xuất 水thủy 。 火hỏa 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 度độ 脫thoát 十thập 方phương 。 五ngũ 道đạo 眾chúng 生sanh 。 阿A 難Nan 承thừa 佛Phật 威uy 神thần 。 悉tất 見kiến 是thị 事sự 。 佛Phật 攝nhiếp 神thần 足túc 。 從tùng 三tam 昧muội 起khởi 。 告cáo 阿A 難Nan 。

見kiến 是thị 事sự 不phủ 。 聞văn 是thị 事sự 不phủ 。

阿A 難Nan 言ngôn 。

蒙mông 佛Phật 威uy 神thần 。 已dĩ 見kiến 。 已dĩ 聞văn 。

佛Phật 言ngôn 。

佛Phật 有hữu 如như 是thị 力lực 。 能năng 究cứu 竟cánh 佛Phật 事sự 不phủ 。

阿A 難Nan 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 若nhược 眾chúng 生sanh 滿mãn 十thập 方phương 恆Hằng 河Hà 沙sa 等đẳng 世thế 界giới 中trung 。 佛Phật 壽thọ 一nhất 日nhật 。 用dụng 如như 是thị 力lực 。 必tất 能năng 究cứu 竟cánh 施thí 作tác 佛Phật 事sự 。

阿A 難Nan 歎thán 言ngôn 。

未vị 曾tằng 有hữu 也dã 。

世Thế 尊Tôn 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 無vô 量lượng 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 佛Phật 禪thiền 定định 具cụ 足túc 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 慧tuệ 眾chúng 具cụ 足túc 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 於ư 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 中trung 。 無vô 法pháp 不bất 行hành 。 世thế 世thế 集tập 諸chư 功công 德đức 。 一nhất 心tâm 專chuyên 精tinh 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 以dĩ 求cầu 智trí 慧tuệ 。 如như 薩Tát 陀Đà 波Ba 崙Lôn 菩Bồ 薩Tát 。

復phục 次thứ 。 以dĩ 善thiện 修tu 大đại 悲bi 智trí 慧tuệ 故cố 。 具cụ 足túc 慧tuệ 眾chúng 。 餘dư 人nhân 無vô 是thị 大đại 悲bi 。 雖tuy 有hữu 智trí 慧tuệ 不bất 得đắc 具cụ 足túc 。 大đại 悲bi 欲dục 度độ 眾chúng 生sanh 。 求cầu 種chủng 種chủng 智trí 慧tuệ 故cố 。 及cập 斷đoạn 法pháp 愛ái 。 滅diệt 六lục 十thập 二nhị 邪tà 見kiến 。 不bất 墮đọa 二nhị 邊biên 。

若nhược 受thọ 五ngũ 欲dục 樂lạc 。 若nhược 修tu 身thân 苦khổ 道đạo 。 若nhược 斷đoạn 滅diệt 。 若nhược 計kế 常thường 。 若nhược 有hữu 。 若nhược 無vô 等đẳng 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 邊biên 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 慧tuệ 無vô 上thượng 。 徹triệt 鑒giám 無vô 比tỉ 。 從tùng 甚thậm 深thâm 禪thiền 定định 中trung 生sanh 故cố 。 諸chư 麁thô 細tế 煩phiền 惱não 所sở 不bất 能năng 動động 故cố 。 善thiện 修tu 三tam 十thập 七thất 品phẩm 。 四tứ 禪thiền 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 八bát 背bối/bội 捨xả 。 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。 等đẳng 諸chư 功công 德đức 故cố 。 有hữu 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 得đắc 無vô 礙ngại 不bất 可khả 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 故cố 。 佛Phật 慧tuệ 眾chúng 具cụ 足túc 。

復phục 次thứ 。 能năng 降hàng 伏phục 外ngoại 道đạo 。 大đại 論luận 議nghị 師sư 。 所sở 謂vị 憂ưu 樓lâu 頻tần 蠡lễ 。 迦Ca 葉Diếp 。 摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 目mục 揵kiền 連liên 。 薩tát 遮già 尼ni 揵kiền 子tử 。 婆bà 蹉sa 首thủ 羅la 。 長trường/trưởng 爪trảo 等đẳng 。 大đại 論luận 議nghị 師sư 輩bối 皆giai 降hàng 伏phục 。 是thị 故cố 知tri 佛Phật 慧tuệ 眾chúng 具cụ 足túc 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 三tam 藏tạng 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 法Pháp 聚tụ 。 見kiến 是thị 語ngữ 言ngôn 多đa 故cố 。 知tri 智trí 慧tuệ 亦diệc 大đại 。 譬thí 如như 一nhất 居cư 士sĩ 。 清thanh 朝triêu 見kiến 大đại 雨vũ 處xứ 。 語ngứ 眾chúng 人nhân 言ngôn 。

昨tạc 夜dạ 雨vũ 龍long 。 其kỳ 力lực 甚thậm 大đại 。

眾chúng 人nhân 言ngôn 。

汝nhữ 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。

答đáp 言ngôn 。

我ngã 見kiến 地địa 濕thấp 。 泥nê 多đa 。 山sơn 崩băng 。 樹thụ 折chiết 。 殺sát 諸chư 鳥điểu 獸thú 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 龍long 力lực 為vi 大đại 。

佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 甚thậm 深thâm 智trí 慧tuệ 。 雖tuy 非phi 眼nhãn 見kiến 。 雨vũ 大đại 法Pháp 雨vũ 。 諸chư 大đại 論luận 議nghị 師sư 及cập 釋Thích 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。 皆giai 以dĩ 降hàng 伏phục 。 以dĩ 是thị 可khả 知tri 佛Phật 智trí 慧tuệ 多đa 。

復phục 次thứ 。 諸chư 佛Phật 得đắc 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 智trí 慧tuệ 無vô 礙ngại 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 此thử 智trí 慧tuệ 皆giai 清thanh 淨tịnh 。 出xuất 諸chư 觀quán 上thượng 。 不bất 觀quán 諸chư 法pháp 常thường 相tương/tướng 。 無vô 常thường 相tương/tướng 。 有hữu 邊biên 相tương/tướng 。 無vô 邊biên 相tương/tướng 。 有hữu 去khứ 相tương/tướng 。 無vô 去khứ 相tương/tướng 。 有hữu 相tương/tướng 。 無vô 相tướng 。 有hữu 漏lậu 相tương/tướng 。 無vô 漏lậu 相tương/tướng 。 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 無vô 為vi 相tương/tướng 。 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 不bất 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 空không 相tướng 。 不bất 空không 相tướng 。 常thường 清thanh 淨tịnh 無vô 量lượng 如như 虛hư 空không 。 以dĩ 是thị 故cố 無vô 礙ngại 。

若nhược 觀quán 生sanh 滅diệt 者giả 。 不bất 得đắc 觀quán 不bất 生sanh 滅diệt 。 觀quán 不bất 生sanh 滅diệt 者giả 。 不bất 得đắc 觀quán 生sanh 滅diệt 。 若nhược 不bất 生sanh 滅diệt 實thật 。 生sanh 滅diệt 不bất 實thật 。 若nhược 生sanh 滅diệt 實thật 。 不bất 生sanh 滅diệt 不bất 實thật 。

如như 是thị 等đẳng 諸chư 觀quán 皆giai 爾nhĩ 。 得đắc 無vô 礙ngại 智trí 故cố 。 知tri 佛Phật 慧tuệ 眾chúng 具cụ 足túc 。

復phục 次thứ 。 念niệm 佛Phật 解giải 脫thoát 眾chúng 具cụ 足túc 。 佛Phật 解giải 脫thoát 諸chư 煩phiền 惱não 及cập 習tập 。 根căn 本bổn 拔bạt 故cố 。 解giải 脫thoát 真chân 不bất 可khả 壞hoại 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 慧Tuệ 成thành 就tựu 故cố 。 名danh 為vi 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 。 成thành 就tựu 八bát 解giải 脫thoát 。 甚thậm 深thâm 遍biến 得đắc 故cố 。 名danh 為vi 具cụ 足túc 解giải 脫thoát 。

復phục 次thứ 。 離ly 。

時thời 解giải 脫thoát

及cập

慧tuệ 解giải 脫thoát

故cố 。 便tiện 具cụ 足túc 成thành 就tựu 。

共cộng 解giải 脫thoát

成thành 就tựu 如như 是thị 。 等đẳng 解giải 脫thoát 故cố 。 名danh 具cụ 足túc 解giải 脫thoát 眾chúng 。

復phục 次thứ 。 破phá 魔ma 軍quân 故cố 得đắc 解giải 脫thoát 。 離ly 煩phiền 惱não 故cố 得đắc 解giải 脫thoát 。 離ly 遮già 諸chư 禪thiền 法pháp 故cố 得đắc 解giải 脫thoát 。 於ư 諸chư 禪thiền 定định 。 入nhập 出xuất 自tự 在tại 無vô 礙ngại 故cố 。

復phục 次thứ 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 見kiến 諦Đế 道đạo 中trung 。 得đắc 深thâm 十thập 六lục 解giải 脫thoát 。

一nhất 。 苦khổ 法pháp 智trí 相tương 應ứng 有hữu 為vi 解giải 脫thoát 。 二nhị 。 苦Khổ 諦Đế 斷đoạn 十thập 結kết 盡tận 。 得đắc 無vô 為vi 解giải 脫thoát 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 道đạo 比tỉ 智trí 。

思tư 惟duy 道đạo 中trung 。 得đắc 十thập 八bát 解giải 脫thoát 。

一nhất 。 或hoặc 比tỉ 智trí 或hoặc 法pháp 智trí 相tương 應ứng 有hữu 為vi 解giải 脫thoát 。 二nhị 。 斷đoạn 無vô 色sắc 界giới 三tam 思tư 惟duy 結kết 故cố 。 得đắc 無vô 為vi 解giải 脫thoát 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 第đệ 十thập 八bát 盡tận 智trí 相tương 應ứng 有hữu 為vi 解giải 脫thoát 。 及cập 一nhất 切thiết 結kết 使sử 盡tận 。 得đắc 無vô 為vi 解giải 脫thoát 。

如như 是thị 諸chư 解giải 脫thoát 和hòa 合hợp 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 眾chúng 具cụ 足túc 。

復phục 次thứ 。 念niệm 佛Phật 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 眾chúng 具cụ 足túc 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 眾chúng 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 佛Phật 於ư 解giải 脫thoát 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。 用dụng 盡tận 智trí 自tự 證chứng 知tri 。 知tri 苦khổ 已dĩ 。 斷đoạn 集tập 已dĩ 。 盡tận 證chứng 已dĩ 。 修tu 道Đạo 已dĩ 。 是thị 為vi 盡tận 智trí 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 眾chúng 。 知tri 苦khổ 已dĩ 不bất 復phục 更cánh 知tri 。 乃nãi 至chí 修tu 道Đạo 已dĩ 不bất 復phục 更cánh 修tu 。 是thị 為vi 無vô 生sanh 智trí 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 眾chúng 。

二nhị 者giả 。 佛Phật 知tri 是thị 人nhân 入nhập 空không 門môn 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 人nhân 無vô 相tướng 門môn 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 人nhân 無vô 作tác 門môn 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 人nhân 無vô 方phương 便tiện 可khả 令linh 解giải 脫thoát 。 是thị 人nhân 久cửu 久cửu 。 可khả 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 人nhân 不bất 久cửu 。 可khả 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 人nhân 即tức 時thời 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 人nhân 軟nhuyễn 語ngữ 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 人nhân 苦khổ 教giáo 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 人nhân 雜tạp 語ngữ 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 人nhân 見kiến 神thần 通thông 力lực 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 人nhân 說thuyết 法Pháp 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 人nhân 婬dâm 欲dục 多đa 。 為vi 增tăng 婬dâm 欲dục 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 人nhân 瞋sân 恚khuể 多đa 。 為vi 增tăng 瞋sân 恚khuể 得đắc 解giải 脫thoát 。 如như 難Nan 陀Đà 。 漚âu 樓lâu 頻tần 螺loa 龍long 是thị 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 因nhân 緣duyên 得đắc 解giải 脫thoát 。 如như 法Pháp 眼nhãn 中trung 說thuyết 。

於ư 是thị 諸chư 解giải 脫thoát 中trung 了liễu 了liễu 知tri 見kiến 。 是thị 名danh 解giải 脫thoát 。 知tri 見kiến 眾chúng 具cụ 足túc 。

復phục 次thứ 。 念niệm 佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 一nhất 切thiết 知tri 見kiến 。 大đại 慈từ 。 大đại 悲bi 。 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 等đẳng 。 念niệm 如như 佛Phật 所sở 知tri 。 無vô 量lượng 不bất 可khả 思tư 議nghị 諸chư 功công 德đức 。 是thị 名danh 念niệm 佛Phật 。 是thị 念niệm 在tại 七thất 地địa 中trung 。 或hoặc 有hữu 漏lậu 。 或hoặc 無vô 漏lậu 。 有hữu 漏lậu 者giả 有hữu 報báo 。 無vô 漏lậu 者giả 無vô 報báo 。 三tam 根căn 相tướng 應ưng 。

樂nhạo/nhạc/lạc 。 喜hỷ 。 捨xả 根căn 。 行hành 得đắc 。 亦diệc 果quả 報báo 得đắc 。

行hành 得đắc 者giả 。 如như 此thử 間gian 國quốc 中trung 。 學học 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 果quả 報báo 得đắc 者giả 。 如như 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 國quốc 人nhân 。 生sanh 便tiện 自tự 然nhiên 能năng 念niệm 佛Phật 。

如như 是thị 等đẳng 。 如như 《# 阿a 毘tỳ 曇đàm 》# 中trung 廣quảng 分phân 別biệt 。

大đại 智Trí 度Độ 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 一nhất