大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 2
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

大Đại 智Trí 度Độ 初Sơ 品Phẩm 總Tổng 說Thuyết 如Như 是Thị 我Ngã 聞Văn 。 釋Thích 論Luận 第Đệ 三Tam (# 卷quyển 第đệ 二nhị )#

龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 造tạo

後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。

一nhất 時thời

今kim 當đương 總tổng 說thuyết 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 諸chư 佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 自tự 然nhiên 無vô 師sư 。 不bất 隨tùy 他tha 教giáo 。 不bất 受thọ 他tha 法pháp 。 不bất 用dụng 他tha 道đạo 。 不bất 從tùng 他tha 聞văn 而nhi 說thuyết 法Pháp 。 何hà 以dĩ 言ngôn 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。

答đáp 曰viết 。

如như 汝nhữ 所sở 言ngôn 。 佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 自tự 然nhiên 無vô 師sư 。 不bất 應ưng 從tùng 他tha 聞văn 法Pháp 而nhi 說thuyết 。

佛Phật 法Pháp 非phi 但đãn 佛Phật 口khẩu 說thuyết 者giả 是thị 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 真chân 實thật 善thiện 語ngữ 。 微vi 妙diệu 好hảo 語ngữ 。 皆giai 出xuất 佛Phật 法Pháp 中trung 。

如như 佛Phật 毘Tỳ 尼Ni 中trung 說thuyết 。

何hà 者giả 是thị 佛Phật 法pháp 。 佛Phật 法Pháp 有hữu 五ngũ 種chủng 人nhân 說thuyết 。

一nhất 者giả 。 佛Phật 自tự 口khẩu 說thuyết 。 二nhị 者giả 。 佛Phật 弟đệ 子tử 說thuyết 。 三tam 者giả 。 仙tiên 人nhân 說thuyết 。 四tứ 者giả 。 諸chư 天thiên 說thuyết 。 五ngũ 者giả 。 化hóa 人nhân 說thuyết 。

復phục 次thứ 。 如như 《# 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 得đắc 道Đạo 經kinh 》# 。

佛Phật 告cáo 憍kiêu 尸thi 迦ca 。

世thế 間gian 真chân 實thật 善thiện 語ngữ 。 微vi 妙diệu 好hảo 語ngữ 。 皆giai 出xuất 我ngã 法pháp 中trung 。

如như 讚tán 佛Phật 偈kệ 中trung 說thuyết 。

諸chư 世thế 善thiện 語ngữ 。 皆giai 出xuất 佛Phật 法Pháp 。 善thiện 說thuyết 無vô 失thất 。

無vô 過quá 佛Phật 語ngữ 。 餘dư 處xứ 雖tuy 有hữu 。 善thiện 無vô 過quá 語ngữ 。

一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 佛Phật 法Pháp 之chi 餘dư 。 諸chư 外ngoại 道đạo 中trung 。

設thiết 有hữu 好hảo/hiếu 語ngữ 。 如như 虫trùng 食thực 木mộc 。 偶ngẫu 得đắc 成thành 字tự 。

初sơ 中trung 下hạ 法pháp 。 自tự 共cộng 相tương 破phá 。 如như 鐵thiết 出xuất 金kim 。

誰thùy 當đương 信tín 者giả 。 如như 伊y 蘭lan 中trung 。 牛ngưu 頭đầu 栴chiên 檀đàn 。

如như 苦khổ 種chủng 中trung 。 甘cam 善thiện 美mỹ 果quả 。 設thiết 能năng 信tín 者giả 。

是thị 人nhân 則tắc 信tín 。 外ngoại 經kinh 書thư 中trung 。 自tự 出xuất 好hảo/hiếu 語ngữ 。

諸chư 好hảo/hiếu 實thật 語ngữ 。 皆giai 從tùng 佛Phật 出xuất 。 如như 栴chiên 檀đàn 香hương 。

出xuất 摩ma 梨lê 山sơn 。 除trừ 摩ma 梨lê 山sơn 。 無vô 出xuất 栴chiên 檀đàn 。

如như 是thị 除trừ 佛Phật 。 無vô 出xuất 實thật 語ngữ 。

復phục 次thứ 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。

是thị 阿A 難Nan 等đẳng 佛Phật 大đại 弟đệ 子tử 輩bối 說thuyết 。 入nhập 佛Phật 法Pháp 相tương/tướng 故cố 。 名danh 為vi 佛Phật 法Pháp 。

如như 佛Phật 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 於ư 俱câu 夷di 那na 竭kiệt 國quốc 薩tát 羅la 雙song 樹thụ 間gian 。 北bắc 首thủ 臥ngọa 。 將tương 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。

爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan 親thân 屬thuộc 愛ái 未vị 除trừ 。 未vị 離ly 欲dục 故cố 。 心tâm 沒một 憂ưu 海hải 。 不bất 能năng 自tự 出xuất 。

爾nhĩ 時thời 長trưởng 老lão 阿A 泥Nê 盧Lô 豆Đậu 語ngữ 阿A 難Nan 。

汝nhữ 守thủ 佛Phật 法Pháp 藏tạng 人nhân 。 不bất 應ưng 如như 凡phàm 人nhân 自tự 沒một 憂ưu 海hải 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 是thị 無vô 常thường 相tương/tướng 。 汝nhữ 莫mạc 愁sầu 憂ưu 。 又hựu 佛Phật 手thủ 付phó 汝nhữ 法pháp 。 汝nhữ 今kim 愁sầu 悶muộn 。 失thất 所sở 受thọ 事sự 。 汝nhữ 當đương 問vấn 佛Phật 。

佛Phật 般Bát 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 我ngã 曹tào 云vân 何hà 行hành 道Đạo 。 誰thùy 當đương 作tác 師sư 。 惡ác 口khẩu 車Xa 匿Nặc 。 云vân 何hà 共cộng 住trú 。 佛Phật 經Kinh 初sơ 作tác 何hà 等đẳng 語ngữ 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 未vị 來lai 事sự 。 應ưng 問vấn 佛Phật 。

阿A 難Nan 聞văn 是thị 事sự 。 悶muộn 心tâm 小tiểu 醒tỉnh 。 得đắc 念niệm 道Đạo 力lực 助trợ 。 於ư 佛Phật 末mạt 後hậu 臥ngọa 床sàng 邊biên 。 以dĩ 此thử 事sự 問vấn 佛Phật 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

若nhược 今kim 現hiện 前tiền 。 若nhược 我ngã 過quá 去khứ 後hậu 。 自tự 依y 止chỉ 。 法pháp 依y 止chỉ 。 不bất 餘dư 依y 止chỉ 。 云vân 何hà 比Bỉ 丘Khâu 自tự 依y 止chỉ 。 法pháp 依y 止chỉ 。 不bất 餘dư 依y 止chỉ 。 於ư 是thị 比Bỉ 丘Khâu 內nội 觀quán 身thân 。 常thường 當đương 一nhất 心tâm 智trí 慧tuệ 。 勤cần 修tu 精tinh 進tấn 。 除trừ 世thế 間gian 貪tham 憂ưu 。 外ngoại 身thân 。 內nội 外ngoại 身thân 觀quán 。 亦diệc 如như 是thị 。 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 念niệm 處xứ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 是thị 名danh 比Bỉ 丘Khâu 自tự 依y 止chỉ 。 法pháp 依y 止chỉ 。 不bất 餘dư 依y 止chỉ 。 從tùng 今kim 日nhật 。 解giải 脫thoát 戒giới 經kinh 即tức 是thị 大đại 師sư 。 如như 解giải 脫thoát 戒giới 經kinh 說thuyết 身thân 業nghiệp 。 口khẩu 業nghiệp 。 應ưng 如như 是thị 行hành 。 車Xa 匿Nặc 比Bỉ 丘Khâu 。 我ngã 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 如như 梵Phạm 法pháp 治trị 。 若nhược 心tâm 濡nhu 伏phục 者giả 。 應ưng 教giáo 《# 刪san 陀đà 迦ca 旃chiên 延diên 經kinh 》# 。 即tức 可khả 得đắc 道Đạo 。

復phục 次thứ 。 我ngã 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 所sở 集tập 法Pháp 寶bảo 藏tạng 。 是thị 藏tạng 初sơ 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。

一nhất 時thời 。 佛Phật 在tại 某mỗ 方phương 某mỗ 國quốc 土độ 。 某mỗ 處xứ 樹thụ 林lâm 中trung 。

何hà 以dĩ 故cố 。 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 經kinh 初sơ 皆giai 稱xưng 是thị 語ngữ 。 未vị 來lai 諸chư 佛Phật 。 經kinh 初sơ 亦diệc 稱xưng 是thị 語ngữ 。 現hiện 在tại 諸chư 佛Phật 。 末mạt 後hậu 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 亦diệc 教giáo 稱xưng 是thị 語ngữ 。 今kim 我ngã 般Bát 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 經kinh 初sơ 亦diệc 應ưng 稱xưng 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。

一nhất 時thời

是thị 故cố 當đương 知tri 。 是thị 佛Phật 所sở 教giáo 。 非phi 佛Phật 自tự 言ngôn 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。

佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 自tự 然nhiên 無vô 師sư 故cố 。 不bất 應ưng 言ngôn 。

我ngã 聞văn

若nhược 佛Phật 自tự 說thuyết 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。

有hữu 所sở 不bất 知tri 者giả 。 可khả 有hữu 此thử 難nạn/nan 。 阿A 難Nan 問vấn 佛Phật 。 佛Phật 教giáo 是thị 語ngữ 。 是thị 弟đệ 子tử 所sở 言ngôn 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。

無vô 有hữu 咎cữu 。

復phục 次thứ 。 欲dục 令linh 佛Phật 法Pháp 久cửu 住trụ 世thế 間gian 故cố 。 長Trưởng 老lão 摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 。 等đẳng 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 問vấn 阿A 難Nan 。

佛Phật 初sơ 何hà 處xứ 說thuyết 法Pháp 。 說thuyết 何hà 等đẳng 法Pháp 。

阿A 難Nan 答đáp 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。

一nhất 時thời 。 佛Phật 在tại 波Ba 羅La 捺Nại 國Quốc 。 仙tiên 人nhân 鹿lộc 林lâm 中trung 。 為vì 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 說thuyết 。 是thị 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 。 我ngã 本bổn 不bất 從tùng 他tha 聞văn 。 法pháp 中trung 正chánh 憶ức 念niệm 得đắc 眼nhãn 。 智trí 。 明minh 。 覺giác 。

是thị 經Kinh 。 是thị 中trung 應ưng 廣quảng 說thuyết 。

如như 《# 集tập 法pháp 經kinh 》# 中trung 廣quảng 說thuyết 。

佛Phật 入nhập 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 地địa 六lục 種chủng 動động 。 諸chư 河hà 反phản 流lưu 。 疾tật 風phong 暴bạo 發phát 。 黑hắc 雲vân 四tứ 起khởi 。 惡ác 雷lôi 掣xiết 電điện 。 雹bạc 雨vũ 驟sậu 墮đọa 。 處xứ 處xứ 星tinh 流lưu 。 師sư 子tử 惡ác 獸thú 。 哮hao 吼hống 喚hoán 呼hô 。 諸chư 天thiên 。 世thế 人nhân 皆giai 大đại 號hào 咷đào 。 諸chư 天thiên 。 人nhân 等đẳng 皆giai 發phát 是thị 言ngôn 。

佛Phật 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。 一nhất 何hà 疾tật 哉tai 。 世thế 間gian 眼nhãn 滅diệt 。

當đương 是thị 時thời 間gian 。 一nhất 切thiết 草thảo 木mộc 。 藥dược 樹thụ 。 華hoa 葉diệp 一nhất 時thời 剖phẫu 裂liệt 。 諸chư 須Tu 彌Di 山Sơn 。 王vương 盡tận 皆giai 傾khuynh 搖dao 。 海hải 水thủy 波ba 揚dương 。 地địa 大đại 震chấn 動động 。 山sơn 崖nhai 崩băng 落lạc 。 諸chư 樹thụ 摧tồi 折chiết 。 四tứ 面diện 煙yên 起khởi 。 甚thậm 大đại 可khả 畏úy 。 陂bi 池trì 江giang 河hà 盡tận 皆giai 嬈nhiễu 濁trược 。 彗tuệ 星tinh 晝trú 出xuất 。 諸chư 人nhân 啼đề 哭khốc 。 諸chư 天thiên 憂ưu 愁sầu 。 諸chư 天thiên 女nữ 等đẳng 。 郁uất 伊y 哽ngạnh 咽ế 。 涕thế 淚lệ 交giao 流lưu 。 諸chư 學học 人nhân 等đẳng 默mặc 然nhiên 不bất 樂lạc 。 諸chư 無Vô 學Học 人nhân 念niệm 有hữu 為vi 諸chư 法pháp 一nhất 切thiết 無vô 常thường 。 如như 是thị 天thiên 。 人nhân 。 夜dạ 叉xoa 。 羅la 剎sát 。 犍kiền 闥thát 婆bà 。 甄chân 陀đà 羅la 。 摩ma 睺hầu 羅la 伽già 。 及cập 諸chư 龍long 等đẳng 。 皆giai 大đại 憂ưu 愁sầu 。

諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 度độ 老lão 病bệnh 死tử 海hải 。 心tâm 念niệm 言ngôn 。

已dĩ 渡độ 凡phàm 夫phu 恩ân 愛ái 河hà 。 老lão 病bệnh 死tử 券khoán 已dĩ 裂liệt 破phá 。

見kiến 身thân 篋khiếp 中trung 四tứ 大đại 蛇xà 。 今kim 入nhập 無vô 餘dư 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 。

諸chư 大đại 阿A 羅La 漢Hán 。 各các 各các 隨tùy 意ý 。 於ư 諸chư 山sơn 林lâm 流lưu 泉tuyền 谿khê 谷cốc 。 處xứ 處xứ 捨xả 身thân 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 更cánh 有hữu 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 於ư 虛hư 空không 中trung 。 飛phi 騰đằng 而nhi 去khứ 。 譬thí 如như 鴈nhạn 王vương 。 現hiện 種chủng 種chủng 神thần 力lực 。 令linh 眾chúng 人nhân 心tâm 信tín 清thanh 淨tịnh 。 然nhiên 後hậu 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 六Lục 欲Dục 天Thiên 乃nãi 至chí 遍Biến 淨Tịnh 天thiên 等đẳng 。 見kiến 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 皆giai 取thủ 滅diệt 度độ 。 各các 心tâm 念niệm 言ngôn 。

佛Phật 日nhật 既ký 沒một 。 種chủng 種chủng 禪thiền 定định 解giải 脫thoát 。 智trí 慧tuệ 弟đệ 子tử 光quang 亦diệc 滅diệt 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 有hữu 種chủng 種chủng 婬dâm 怒nộ 癡si 病bệnh 。 是thị 法pháp 藥dược 師sư 輩bối 今kim 疾tật 滅diệt 度độ 。 誰thùy 當đương 治trị 者giả 。 無vô 量lượng 智trí 慧tuệ 。 大đại 海hải 中trung 生sanh 弟đệ 子tử 蓮liên 華hoa 。 今kim 已dĩ 乾can 枯khô 。 法pháp 樹thụ 摧tồi 折chiết 。 法pháp 雲vân 散tán 滅diệt 。 大đại 智trí 象tượng 王vương 既ký 逝thệ 。 象tượng 子tử 亦diệc 隨tùy 去khứ 。 法pháp 商thương 人nhân 過quá 去khứ 。 從tùng 誰thùy 求cầu 法Pháp 寶bảo 。

如như 偈kệ 說thuyết 。

佛Phật 已dĩ 永vĩnh 寂tịch 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 諸chư 滅diệt 結kết 眾chúng 亦diệc 過quá 去khứ 。

世thế 界giới 如như 是thị 空không 無vô 智trí 。 癡si 冥minh 遂toại 增tăng 智trí 燈đăng 滅diệt 。

爾nhĩ 時thời 諸chư 天thiên 禮lễ 摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 足túc 。 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

耆kỳ 年niên 欲dục 恚khuể 慢mạn 已dĩ 除trừ 。 其kỳ 形hình 譬thí 如như 紫tử 金kim 柱trụ 。

上thượng 下hạ 端đoan 嚴nghiêm 妙diệu 無vô 比tỉ 。 目mục 明minh 清thanh 淨tịnh 如như 蓮liên 華hoa 。

如như 是thị 讚tán 已dĩ 。 白bạch 大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 。

大Đại 德đức 迦Ca 葉Diếp 。 仁nhân 者giả 知tri 不phủ 。 法pháp 船thuyền 欲dục 破phá 。 法pháp 城thành 欲dục 頹đồi 。 法pháp 海hải 欲dục 竭kiệt 。 法Pháp 幢tràng 欲dục 倒đảo 。 法pháp 燈đăng 欲dục 滅diệt 。 說thuyết 法Pháp 人nhân 欲dục 去khứ 。 行hành 道Đạo 人nhân 漸tiệm 少thiểu 。 惡ác 人nhân 力lực 轉chuyển 盛thịnh 。 當đương 以dĩ 大đại 慈từ 。 建kiến 立lập 佛Phật 法Pháp 。

爾nhĩ 時thời 大đại 迦Ca 葉Diếp 心tâm 如như 大đại 海hải 。 澄trừng 靜tĩnh 不bất 動động 。 良lương 久cửu 而nhi 答đáp 。

汝nhữ 等đẳng 善thiện 說thuyết 。 實thật 如như 所sở 言ngôn 。 世thế 間gian 不bất 久cửu 。 無vô 智trí 盲manh 冥minh 。

於ư 是thị 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 默mặc 然nhiên 受thọ 請thỉnh 。

爾nhĩ 時thời 諸chư 天thiên 禮lễ 大đại 迦Ca 葉Diếp 足túc 。 忽hốt 然nhiên 不bất 現hiện 。 各các 自tự 還hoàn 去khứ 。

是thị 時thời 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 思tư 惟duy 。

我ngã 今kim 云vân 何hà 。 使sử 是thị 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 難nan 得đắc 佛Phật 法Pháp 而nhi 得đắc 久cửu 住trụ 。

如như 是thị 思tư 惟duy 竟cánh 。

我ngã 知tri 是thị 法Pháp 。 可khả 使sử 久cửu 住trụ 。 應ưng 當đương 結kết 集tập 修tu 妬đố 路lộ 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 。 毘tỳ 尼ni 。 作tác 三tam 法Pháp 藏tạng 。 如như 是thị 佛Phật 法Pháp 。 可khả 得đắc 久cửu 住trụ 。 未vị 來lai 世thế 人nhân 可khả 得đắc 受thọ 行hành 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 世thế 世thế 勤cần 苦khổ 。 慈từ 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 學học 得đắc 是thị 法pháp 。 為vì 人nhân 演diễn 說thuyết 。 我ngã 曹tào 亦diệc 應ưng 承thừa 用dụng 佛Phật 教giáo 。 宣tuyên 揚dương 開khai 化hóa 。

是thị 時thời 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 作tác 是thị 語ngữ 竟cánh 。 住trụ 須Tu 彌Di 山Sơn 頂đảnh 。 撾qua 銅đồng 揵kiền 稚trĩ 。 說thuyết 此thử 偈kệ 言ngôn 。

佛Phật 諸chư 弟đệ 子tử 。 若nhược 念niệm 於ư 佛Phật 。 當đương 報báo 佛Phật 恩ân 。

莫mạc 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。

是thị 揵kiền 稚trĩ 音âm 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 語ngữ 聲thanh 。 遍biến 至chí 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 皆giai 悉tất 聞văn 知tri 。 諸chư 有hữu 弟đệ 子tử 得đắc 神thần 力lực 者giả 。 皆giai 來lai 集tập 會hội 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 所sở 。

爾nhĩ 時thời 大đại 迦Ca 葉Diếp 告cáo 諸chư 會hội 者giả 。

佛Phật 法Pháp 欲dục 滅diệt 。 佛Phật 從tùng 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 種chủng 種chủng 勤cần 苦khổ 。 慈từ 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 學học 得đắc 是thị 法pháp 。 佛Phật 般Bát 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 。 諸chư 弟đệ 子tử 知tri 法pháp 。 持trì 法Pháp 。 誦tụng 法pháp 者giả 。 皆giai 亦diệc 隨tùy 佛Phật 滅diệt 度độ 。 法pháp 今kim 欲dục 滅diệt 。 未vị 來lai 眾chúng 生sanh 。 甚thậm 可khả 憐lân 愍mẫn 。 失thất 智trí 慧tuệ 眼nhãn 。 愚ngu 癡si 盲manh 冥minh 。 佛Phật 大đại 慈từ 悲bi 。 愍mẫn 傷thương 眾chúng 生sanh 。 我ngã 曹tào 應ưng 當đương 承thừa 用dụng 佛Phật 教giáo 。 須tu 待đãi 結kết 集tập 經kinh 藏tạng 竟cánh 。 隨tùy 意ý 滅diệt 度độ 。

諸chư 來lai 眾chúng 會hội 。 皆giai 受thọ 教giáo 住trụ 。

爾nhĩ 時thời 大đại 迦Ca 葉Diếp 選tuyển 得đắc 千thiên 人nhân 。 除trừ 善thiện 阿A 難Nan 。 盡tận 皆giai 阿A 羅La 漢Hán 。 得đắc 六Lục 神Thần 通Thông 。 得đắc 共cộng 解giải 脫thoát 。 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 。 悉tất 得đắc 三Tam 明Minh 。 禪thiền 定định 自tự 在tại 。 能năng 逆nghịch 順thuận 行hành 諸chư 三tam 昧muội 。 皆giai 悉tất 無vô 礙ngại 。 誦tụng 讀đọc 三tam 藏tạng 。 知tri 內nội 外ngoại 經kinh 書thư 。 諸chư 外ngoại 道đạo 家gia 十thập 八bát 種chủng 大đại 經kinh 。 盡tận 亦diệc 讀đọc 知tri 。 皆giai 能năng 論luận 議nghị 。 降hàng 伏phục 異dị 學học 。

問vấn 曰viết 。

是thị 時thời 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 。 無vô 數số 阿A 羅La 漢Hán 。 何hà 以dĩ 故cố 正chánh 選tuyển 取thủ 千thiên 人nhân 。 不bất 多đa 取thủ 耶da 。

答đáp 曰viết 。

頻Tần 婆Bà 娑Sa 羅La 王Vương 得đắc 道Đạo 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 官quan 屬thuộc 亦diệc 各các 得đắc 道Đạo 。 是thị 時thời 。 王vương 教giáo 勅sắc 宮cung 中trung 。 常thường 設thiết 飯phạn 食thực 。 供cúng 養dường 千thiên 人nhân 。 阿A 闍Xà 貰Thế 王Vương 。 不bất 斷đoạn 是thị 法pháp 。

爾nhĩ 時thời 大đại 迦Ca 葉Diếp 思tư 惟duy 言ngôn 。

若nhược 我ngã 等đẳng 常thường 乞khất 食thực 者giả 。 當đương 有hữu 外ngoại 道đạo 強cường/cưỡng 來lai 難nạn/nan 問vấn 。 廢phế 闕khuyết 法pháp 事sự 。 今kim 王Vương 舍Xá 城Thành 。 常thường 設thiết 飯phạn 食thực 供cung 給cấp 千thiên 人nhân 。 是thị 中trung 可khả 住trụ 結kết 集tập 經kinh 藏tạng 。

以dĩ 是thị 故cố 。 選tuyển 取thủ 千thiên 人nhân 。 不bất 得đắc 多đa 取thủ 。

是thị 時thời 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 與dữ 千thiên 人nhân 俱câu 。 到đáo 王Vương 舍Xá 城Thành 。 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 中trung 。 告cáo 語ngữ 阿A 闍Xà 世Thế 王Vương 。

給cấp 我ngã 等đẳng 食thực 。 日nhật 日nhật 送tống 來lai 。 今kim 我ngã 曹tào 等đẳng 結kết 集tập 經kinh 藏tạng 。 不bất 得đắc 他tha 行hành 。

是thị 中trung 夏hạ 安an 居cư 三tam 月nguyệt 。 初sơ 十thập 五ngũ 日nhật 說thuyết 戒giới 時thời 。 集tập 和hòa 合hợp 僧Tăng 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 入nhập 禪thiền 定định 。 以dĩ 天thiên 眼nhãn 觀quán 。 今kim 是thị 眾chúng 中trung 。 誰thùy 有hữu 煩phiền 惱não 未vị 盡tận 應ưng 逐trục 出xuất 者giả 。 唯duy 有hữu 阿A 難Nan 。 一nhất 人nhân 不bất 盡tận 。 餘dư 九cửu 百bách 九cửu 十thập 九cửu 人nhân 。 諸chư 漏lậu 已dĩ 盡tận 。 清thanh 淨tịnh 無vô 垢cấu 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 從tùng 禪thiền 定định 起khởi 。 眾chúng 中trung 手thủ 牽khiên 阿A 難Nan 出xuất 。 言ngôn 。

今kim 清thanh 淨tịnh 眾chúng 中trung 結kết 集tập 經kinh 藏tạng 。 汝nhữ 結kết 未vị 盡tận 。 不bất 應ưng 住trụ 此thử 。

是thị 時thời 。 阿A 難Nan 慚tàm 恥sỉ 悲bi 泣khấp 。 而nhi 自tự 念niệm 言ngôn 。

我ngã 二nhị 十thập 五ngũ 年niên 。 隨tùy 侍thị 世Thế 尊Tôn 。

供cung 給cấp 左tả 右hữu 。 未vị 曾tằng 得đắc 如như 是thị 苦khổ 惱não 。 佛Phật 實thật 大đại 德đức 。 慈từ 悲bi 含hàm 忍nhẫn 。

念niệm 已dĩ 。 白bạch 大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 。

我ngã 能năng 有hữu 力lực 。 久cửu 可khả 得đắc 道Đạo 。 但đãn 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 不bất 得đắc 供cung 給cấp 左tả 右hữu 使sử 令linh 。 以dĩ 是thị 故cố 。 我ngã 留lưu 殘tàn 結kết 不bất 盡tận 斷đoạn 耳nhĩ 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 。

汝nhữ 更cánh 有hữu 罪tội 。 佛Phật 意ý 不bất 欲dục 聽thính 女nữ 人nhân 出xuất 家gia 。 汝nhữ 慇ân 懃cần 勸khuyến 請thỉnh 。 佛Phật 聽thính 為vi 道đạo 。 以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 之chi 正Chánh 法Pháp 。 五ngũ 百bách 歲tuế 而nhi 衰suy 微vi 。 是thị 汝nhữ 突đột 吉cát 羅la 罪tội 。

阿A 難Nan 言ngôn 。

我ngã 憐lân 愍mẫn 瞿Cù 曇Đàm 彌di 。 又hựu 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 法pháp 皆giai 有hữu 四tứ 部bộ 眾chúng 。 我ngã 釋Thích 迦Ca 文Văn 佛Phật 。 云vân 何hà 獨độc 無vô 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 復phục 言ngôn 。

佛Phật 欲dục 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 近cận 俱câu 夷di 那na 竭kiệt 城thành 。 脊tích 痛thống 。 四tứ 疊điệp 漚âu 多đa 羅la 僧Tăng 敷phu 臥ngọa 。 語ngứ 汝nhữ 言ngôn 。

我ngã 須tu 水thủy 。

汝nhữ 不bất 供cung 給cấp 。 是thị 汝nhữ 突đột 吉cát 羅la 罪tội 。

阿A 難Nan 答đáp 言ngôn 。

是thị 時thời 。 五ngũ 百bách 乘thừa 車xa 。 截tiệt 流lưu 而nhi 渡độ 。 令linh 水thủy 渾hồn 濁trược 。 以dĩ 是thị 故cố 不bất 取thủ 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 復phục 言ngôn 。

正chánh 使sử 水thủy 濁trược 。 佛Phật 有hữu 大đại 神thần 力lực 。 能năng 令linh 大đại 海hải 。 濁trược 水thủy 清thanh 淨tịnh 。 汝nhữ 何hà 以dĩ 不bất 與dữ 。 是thị 汝nhữ 之chi 罪tội 。 汝nhữ 去khứ 作tác 突đột 吉cát 羅la 懺sám 悔hối 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 復phục 言ngôn 。

佛Phật 問vấn 汝nhữ 。

若nhược 有hữu 人nhân 四Tứ 神Thần 足Túc 好hiếu 修tu 。 可khả 住trụ 壽thọ 一nhất 劫kiếp 。 若nhược 減giảm 一nhất 劫kiếp 。 佛Phật 四Tứ 神Thần 足Túc 好hiếu 修tu 。 欲dục 住trụ 壽thọ 一nhất 劫kiếp 。 若nhược 減giảm 一nhất 劫kiếp 。 汝nhữ 默mặc 然nhiên 不bất 答đáp 。 問vấn 汝nhữ 至chí 三tam 。 汝nhữ 故cố 默mặc 然nhiên 。 汝nhữ 若nhược 答đáp 佛Phật 。

佛Phật 四Tứ 神Thần 足Túc 好hiếu 修tu 。 應ưng 住trụ 一nhất 劫kiếp 。 若nhược 減giảm 一nhất 劫kiếp 。 由do 汝nhữ 故cố 。 令linh 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 早tảo 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 汝nhữ 突đột 吉cát 羅la 罪tội 。

阿A 難Nan 言ngôn 。

魔ma 蔽tế 我ngã 心tâm 。 是thị 故cố 無vô 言ngôn 。 我ngã 非phi 惡ác 心tâm 而nhi 不bất 答đáp 佛Phật 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 復phục 言ngôn 。

汝nhữ 與dữ 佛Phật 疊điệp 。 僧tăng 伽già 梨lê 衣y 。 以dĩ 足túc 蹈đạo 上thượng 。 是thị 汝nhữ 突đột 吉cát 羅la 罪tội 。

阿A 難Nan 言ngôn 。

爾nhĩ 時thời 有hữu 大đại 風phong 起khởi 。 無vô 人nhân 助trợ 我ngã 捉tróc 衣y 。

時thời 風phong 吹xuy 來lai 墮đọa 我ngã 腳cước 下hạ 。 非phi 不bất 恭cung 敬kính 。 故cố 蹈đạo 佛Phật 衣y 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 復phục 言ngôn 。

佛Phật 陰âm 藏tàng 相tương/tướng 。 般Bát 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 以dĩ 示thị 女nữ 人nhân 。 是thị 何hà 可khả 恥sỉ 。 是thị 汝nhữ 突đột 吉cát 羅la 罪tội 。

阿A 難Nan 言ngôn 。

爾nhĩ 時thời 我ngã 思tư 惟duy 。

若nhược 諸chư 女nữ 人nhân 。 見kiến 佛Phật 陰âm 藏tàng 相tương/tướng 者giả 。 便tiện 自tự 羞tu 恥sỉ 女nữ 人nhân 形hình 。 欲dục 得đắc 男nam 子tử 身thân 。 修tu 行hành 佛Phật 相tương/tướng 。 種chủng 福phước 德đức 根căn 。

以dĩ 是thị 故cố 。 我ngã 示thị 女nữ 人nhân 。 不bất 為vi 無vô 恥sỉ 而nhi 故cố 破phá 戒giới 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 。

汝nhữ 有hữu 六lục 種chủng 突đột 吉cát 羅la 罪tội 。 盡tận 應ưng 僧Tăng 中trung 悔hối 過quá 。

阿A 難Nan 言ngôn 。

諾nặc 。 隨tùy 長Trưởng 老lão 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 及cập 僧Tăng 所sở 教giáo 。

是thị 時thời 。 阿A 難Nan 長trường 跪quỵ 合hợp 手thủ 。 偏thiên 袒đản 右hữu 肩kiên 。 脫thoát 革cách 屣tỉ 。 六lục 種chủng 突đột 吉cát 羅la 罪tội 懺sám 悔hối 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 於ư 僧Tăng 中trung 。 手thủ 牽khiên 阿A 難Nan 出xuất 。 語ngứ 阿A 難Nan 言ngôn 。

斷đoạn 汝nhữ 漏lậu 盡tận 。 然nhiên 後hậu 來lai 入nhập 。 殘tàn 結kết 未vị 盡tận 。 汝nhữ 勿vật 來lai 也dã 。

如như 是thị 語ngữ 竟cánh 。 便tiện 自tự 閉bế 門môn 。

爾nhĩ 時thời 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 議nghị 言ngôn 。

誰thùy 能năng 結kết 集tập 毘tỳ 尼ni 法Pháp 藏tạng 者giả 。

長trưởng 老lão 阿A 泥Nê 盧Lô 豆Đậu 言ngôn 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 是thị 第đệ 二nhị 佛Phật 。 有hữu 好hảo/hiếu 弟đệ 子tử 。 字tự 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 秦tần 言ngôn 牛ngưu 呞tư )# 。 柔nhu 軟nhuyễn 和hòa 雅nhã 。 常thường 處xứ 閑nhàn 居cư 。 住trụ 心tâm 寂tịch 燕yên 。 能năng 知tri 毘tỳ 尼ni 法Pháp 藏tạng 。 今kim 在tại 天thiên 上thượng 。 尸thi 利lợi 沙sa 樹thụ 園viên 中trung 住trụ 。 遣khiển 使sứ 請thỉnh 來lai 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 語ngữ 下hạ 坐tọa 比Bỉ 丘Khâu 。

汝nhữ 次thứ 應ưng 僧Tăng 使sử 。

下hạ 坐tọa 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。

僧Tăng 有hữu 何hà 使sử 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 。

僧Tăng 使sử 汝nhữ 至chí 天thiên 上thượng 尸thi 利lợi 沙sa 樹thụ 園viên 中trung 。 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 阿A 羅La 漢Hán 住trú 處xứ 。

是thị 比Bỉ 丘Khâu 歡hoan 喜hỷ 。 踊dũng 躍dược 受thọ 僧Tăng 勅sắc 命mạng 。 白bạch 大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 。

我ngã 到đáo 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 阿A 羅La 漢Hán 所sở 。 陳trần 說thuyết 何hà 事sự 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 。

到đáo 已dĩ 。 語ngữ 憍kiêu 梵Phạm 鉢bát 提đề 。

大Đại 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 。 漏lậu 盡tận 阿A 羅La 漢Hán 。 皆giai 會hội 閻Diêm 浮Phù 提đề 。 僧Tăng 有hữu 大đại 法pháp 事sự 。 汝nhữ 可khả 疾tật 來lai 。

是thị 下hạ 坐tọa 比Bỉ 丘Khâu 頭đầu 面diện 禮lễ 僧Tăng 。 右hữu 繞nhiễu 三tam 匝táp 。 如như 金kim 翅sí 鳥điểu 。 飛phi 騰đằng 虛hư 空không 。 往vãng 到đáo 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 所sở 。 頭đầu 面diện 作tác 禮lễ 。 語ngữ 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 言ngôn 。

軟nhuyễn 善thiện 大đại 德đức 。 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 常thường 在tại 禪thiền 定định 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 問vấn 訊tấn 有hữu 語ngữ 。

今kim 僧Tăng 有hữu 大đại 法pháp 事sự 。 可khả 疾tật 下hạ 來lai 。 觀quán 眾chúng 寶bảo 聚tụ 。

是thị 時thời 。 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 心tâm 覺giác 生sanh 疑nghi 。 語ngữ 是thị 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。

僧Tăng 將tương 無vô 鬪đấu 諍tranh 事sự 喚hoán 我ngã 來lai 耶da 。 無vô 有hữu 破phá 僧Tăng 者giả 不phủ 。 佛Phật 日nhật 滅diệt 度độ 耶da 。

是thị 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。

實thật 如như 所sở 言ngôn 。 大đại 師sư 佛Phật 已dĩ 滅diệt 度độ 。

憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 言ngôn 。

佛Phật 滅diệt 度độ 大đại 疾tật 。 世thế 間gian 眼nhãn 滅diệt 。 能năng 逐trục 佛Phật 轉chuyển 法Pháp 輪luân 將tương 。 我ngã 和hòa 上thượng 舍xá 利lợi 。 弗phất 今kim 在tại 何hà 所sở 。

答đáp 曰viết 。

先tiên 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。

憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 言ngôn 。

大đại 師sư 法pháp 將tương 。 各các 自tự 別biệt 離ly 。 當đương 可khả 奈nại 何hà 。 摩ma 訶ha 目mục 伽già 連liên 。 今kim 在tại 何hà 所sở 。

是thị 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。

是thị 亦diệc 滅diệt 度độ 。

憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 言ngôn 。

佛Phật 法Pháp 欲dục 散tán 。 大đại 人nhân 過quá 去khứ 。 眾chúng 生sanh 可khả 愍mẫn 。

問vấn 。

長Trưởng 老lão 阿A 難Nan 。 今kim 何hà 所sở 作tác 。

是thị 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。

長Trưởng 老lão 阿A 難Nan 。 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 憂ưu 愁sầu 。 啼đề 哭khốc 。 迷mê 悶muộn 。 不bất 能năng 自tự 喻dụ 。

憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 言ngôn 。

阿A 難Nan 懊áo 惱não 。 由do 有hữu 愛ái 結kết 。 別biệt 離ly 生sanh 苦khổ 。 羅la 睺hầu 羅la 復phục 云vân 何hà 。

答đáp 言ngôn 。

羅la 睺hầu 羅la 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 故cố 。 無vô 憂ưu 無vô 愁sầu 。 但đãn 觀quán 諸chư 法pháp 無vô 常thường 相tương/tướng 。

憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 言ngôn 。

難nạn/nan 斷đoạn 愛ái 已dĩ 斷đoạn 。 無vô 憂ưu 愁sầu 。

憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 言ngôn 。

我ngã 失thất 離ly 欲dục 大đại 師sư 。 於ư 是thị 尸thi 利lợi 沙sa 樹thụ 園viên 中trung 住trụ 。 亦diệc 何hà 所sở 為vi 。 我ngã 和hòa 上thượng 。 大đại 師sư 皆giai 已dĩ 滅diệt 度độ 。 我ngã 今kim 不bất 能năng 。 復phục 下hạ 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 住trụ 此thử 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

說thuyết 是thị 言ngôn 已dĩ 。 入nhập 禪thiền 定định 中trung 。 踊dũng 在tại 虛hư 空không 。 身thân 放phóng 光quang 明minh 。 又hựu 出xuất 水thủy 火hỏa 。 手thủ 摩ma 日nhật 月nguyệt 。 現hiện 種chủng 種chủng 神thần 變biến 。 自tự 心tâm 出xuất 火hỏa 燒thiêu 身thân 。 身thân 中trung 出xuất 水thủy 四tứ 道đạo 。 流lưu 下hạ 。 至chí 大đại 迦Ca 葉Diếp 所sở 。 水thủy 中trung 有hữu 聲thanh 。 說thuyết 此thử 偈kệ 言ngôn 。

憍kiêu 梵Phạm 鉢bát 提đề 稽khể 首thủ 禮lễ 。 妙diệu 眾chúng 第đệ 一nhất 大đại 德đức 僧Tăng 。

聞văn 佛Phật 滅diệt 度độ 我ngã 隨tùy 去khứ 。 如như 大đại 象tượng 去khứ 象tượng 子tử 隨tùy 。

爾nhĩ 時thời 下hạ 坐tọa 比Bỉ 丘Khâu 持trì 衣y 鉢bát 還hoàn 僧Tăng 。

是thị 時thời 中trung 間gian 。 阿A 難Nan 思tư 惟duy 諸chư 法Pháp 。 求cầu 盡tận 殘tàn 漏lậu 。 其kỳ 夜dạ 坐tọa 禪thiền 經kinh 行hành 。 慇ân 懃cần 求cầu 道Đạo 。 是thị 阿A 難Nan 智trí 慧tuệ 多đa 。 定định 力lực 少thiểu 。 是thị 故cố 不bất 即tức 得đắc 道Đạo 。 定định 智trí 等đẳng 者giả 。 乃nãi 可khả 速tốc 得đắc 。 後hậu 夜dạ 欲dục 過quá 。 疲bì 極cực 偃yển 息tức 。 卻khước 臥ngọa 就tựu 枕chẩm 。 頭đầu 未vị 至chí 枕chẩm 。 廓khuếch 然nhiên 得đắc 悟ngộ 。 如như 電điện 光quang 出xuất 。 闇ám 者giả 見kiến 道đạo 。 阿A 難Nan 如như 是thị 入nhập 金kim 剛cang 定định 。 破phá 一nhất 切thiết 諸chư 煩phiền 惱não 山sơn 。 得đắc 三Tam 明Minh 。 六lục 神thần 通thông 。 共cộng 解giải 脫thoát 。 作tác 大đại 力lực 阿A 羅La 漢Hán 。

即tức 夜dạ 到đáo 僧Tăng 堂đường 門môn 。 敲# 門môn 而nhi 喚hoán 。 大đại 迦Ca 葉Diếp 問vấn 言ngôn 。

敲# 門môn 者giả 誰thùy 。

答đáp 言ngôn 。

我ngã 是thị 阿A 難Nan 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 。

汝nhữ 何hà 以dĩ 來lai 。

阿A 難Nan 言ngôn 。

我ngã 今kim 夜dạ 得đắc 盡tận 諸chư 漏lậu 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 言ngôn 。

不bất 與dữ 汝nhữ 開khai 門môn 。 汝nhữ 從tùng 門môn 鑰thược 孔khổng 中trung 來lai 。

阿A 難Nan 答đáp 言ngôn 。

可khả 爾nhĩ 。

即tức 以dĩ 神thần 力lực 。 從tùng 門môn 鑰thược 孔khổng 中trung 入nhập 。 禮lễ 拜bái 僧Tăng 足túc 懺sám 悔hối 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 莫mạc 復phục 見kiến 責trách 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 手thủ 摩ma 阿A 難Nan 頭đầu 言ngôn 。

我ngã 故cố 為vì 汝nhữ 。 使sử 汝nhữ 得đắc 道Đạo 。 汝nhữ 無vô 嫌hiềm 恨hận 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 汝nhữ 自tự 證chứng 。 譬thí 如như 手thủ 畫họa 虛hư 空không 。 無vô 所sở 染nhiễm 著trước 。 阿A 羅La 漢Hán 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 得đắc 無vô 所sở 著trước 。 復phục 汝nhữ 本bổn 坐tọa 。

是thị 時thời 。 僧Tăng 復phục 議nghị 言ngôn 。

憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 已dĩ 取thủ 滅diệt 度độ 。 更cánh 有hữu 誰thùy 能năng 。 結kết 集tập 法Pháp 藏tạng 。

長trưởng 老lão 阿A 泥Nê 盧Lô 豆Đậu 言ngôn 。

是thị 長Trưởng 老lão 阿A 難Nan 。 於ư 佛Phật 弟đệ 子tử 。 常thường 侍thị 近cận 佛Phật 。 聞văn 經Kinh 能năng 持trì 。 佛Phật 常thường 歎thán 譽dự 。 是thị 阿A 難Nan 能năng 結kết 集tập 經kinh 藏tạng 。

是thị 時thời 。 長Trưởng 老lão 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 摩ma 阿A 難Nan 頭đầu 言ngôn 。

佛Phật 囑chúc 累lụy 汝nhữ 。 令linh 持trì 法Pháp 藏tạng 。 汝nhữ 應ưng 報báo 佛Phật 恩ân 。 佛Phật 在tại 何hà 處xứ 。 最tối 初sơ 說thuyết 法Pháp 。 佛Phật 諸chư 大đại 弟đệ 子tử 。 能năng 守thủ 護hộ 法Pháp 藏tạng 者giả 。 皆giai 以dĩ 滅diệt 度độ 。 唯duy 汝nhữ 一nhất 人nhân 在tại 。 汝nhữ 今kim 應ưng 隨tùy 佛Phật 心tâm 。 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 故cố 。 集tập 佛Phật 法Pháp 藏tạng 。

是thị 時thời 。 阿A 難Nan 禮lễ 僧Tăng 已dĩ 。 坐tọa 師sư 子tử 床sàng 。

時thời 大Đại 迦Ca 葉Diếp 。 說thuyết 此thử 偈kệ 言ngôn 。

佛Phật 聖thánh 師sư 子tử 王vương 。 阿A 難Nan 是thị 佛Phật 子tử 。

師sư 子tử 座tòa 處xứ 坐tọa 。 觀quán 眾chúng 無vô 有hữu 佛Phật 。

如như 是thị 大đại 德đức 眾chúng 。 無vô 佛Phật 失thất 威uy 神thần 。

如như 空không 無vô 月nguyệt 時thời 。 有hữu 宿túc 而nhi 不bất 嚴nghiêm 。

汝nhữ 大đại 智trí 人nhân 說thuyết 。 汝nhữ 佛Phật 子tử 當đương 演diễn 。

何hà 處xứ 佛Phật 初sơ 說thuyết 。 今kim 汝nhữ 當đương 布bố 現hiện 。

是thị 時thời 。 長Trưởng 老lão 阿A 難Nan 。 一nhất 心tâm 合hợp 手thủ 。 向hướng 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 方phương 。 如như 是thị 說thuyết 言ngôn 。

佛Phật 初sơ 說thuyết 法Pháp 時thời 。

爾nhĩ 時thời 我ngã 不bất 見kiến 。

如như 是thị 展triển 轉chuyển 聞văn 。

佛Phật 在tại 波ba 羅la 柰nại 。

佛Phật 為vì 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 。 初sơ 開khai 甘cam 露lộ 門môn 。

說thuyết 四Tứ 真Chân 諦Đế 法pháp 。

苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 諦Đế 。

阿A 若Nhã 憍Kiều 陳Trần 如Như 。 最tối 初sơ 得đắc 見kiến 道đạo 。

八bát 萬vạn 諸chư 天thiên 眾chúng 。 皆giai 亦diệc 入nhập 道đạo 迹tích 。

是thị 千thiên 阿A 羅La 漢Hán 聞văn 是thị 語ngữ 已dĩ 。 上thượng 昇thăng 虛hư 空không 。 高cao 七thất 多đa 羅la 樹thụ 。 皆giai 言ngôn 。

咄đốt 。 無vô 常thường 力lực 大đại 。 如như 我ngã 等đẳng 眼nhãn 。 見kiến 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 今kim 乃nãi 言ngôn 我ngã 聞văn 。

便tiện 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

我ngã 見kiến 佛Phật 身thân 相tướng 。 猶do 如như 紫tử 金kim 山sơn 。

妙diệu 相tướng 眾chúng 德đức 滅diệt 。 唯duy 有hữu 名danh 獨độc 存tồn 。

是thị 故cố 當đương 方phương 便tiện 。 求cầu 出xuất 於ư 三tam 界giới 。

勤cần 集tập 諸chư 善thiện 根căn 。 涅Niết 槃Bàn 最tối 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。

爾nhĩ 時thời 長trưởng 老lão 阿A 泥Nê 盧Lô 豆Đậu 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

咄đốt 世thế 間gian 無vô 常thường 。 如như 水thủy 月nguyệt 芭ba 蕉tiêu 。

功công 德đức 滿mãn 三tam 界giới 。 無vô 常thường 風phong 所sở 壞hoại 。

爾nhĩ 時thời 大đại 迦Ca 葉Diếp 復phục 說thuyết 此thử 偈kệ 。

無vô 常thường 力lực 甚thậm 大đại 。 愚ngu 智trí 貧bần 富phú 貴quý 。

得đắc 道Đạo 及cập 未vị 得đắc 。 一nhất 切thiết 無vô 能năng 免miễn 。

非phi 巧xảo 言ngôn 妙diệu 寶bảo 。 非phi 欺khi 誑cuống 力lực 諍tranh 。

如như 火hỏa 燒thiêu 萬vạn 物vật 。 無vô 常thường 相tương/tướng 法pháp 爾nhĩ 。

大đại 迦Ca 葉Diếp 語ngữ 阿A 難Nan 。

從tùng 《# 轉chuyển 法Pháp 輪luân 經kinh 》# 至chí 《# 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 》# 。 集tập 作tác 四tứ 阿a 含hàm 。

增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 。 中trung 阿a 含hàm 。 長trường/trưởng 阿a 含hàm 。 相tương 應ứng 阿a 含hàm 。 是thị 名danh 修tu 妬đố 路lộ 法Pháp 藏tạng 。

諸chư 阿A 羅La 漢Hán 更cánh 問vấn 。

誰thùy 能năng 明minh 了liễu 集tập 毘tỳ 尼ni 法Pháp 藏tạng 。

皆giai 言ngôn 。

長trưởng 老lão 憂ưu 婆bà 離ly 。 於ư 五ngũ 百bách 阿A 羅La 漢Hán 。 中trung 持trì 律luật 第đệ 一nhất 。 我ngã 等đẳng 今kim 請thỉnh 。

即tức 請thỉnh 言ngôn 。

起khởi 。 就tựu 師sư 子tử 座tòa 處xứ 坐tọa 。 說thuyết 。

佛Phật 在tại 何hà 處xứ 。 初sơ 說thuyết 毘tỳ 尼ni 結kết 戒giới 。

憂ưu 婆bà 離ly 受thọ 僧Tăng 教giáo 。 師sư 子tử 座tòa 處xứ 坐tọa 。 說thuyết 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。

一nhất 時thời 佛Phật 在tại 毘Tỳ 舍Xá 離Ly 。

爾nhĩ 時thời 須tu 提đề 那na 迦ca 蘭lan 陀đà 長trưởng 者giả 子tử 初sơ 作tác 婬dâm 欲dục 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 結kết 初sơ 大đại 罪tội 。 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 戒giới 。 義nghĩa 作tác 三tam 部bộ 。 七thất 法pháp 。 八bát 法pháp 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 毘tỳ 尼ni 。 增tăng 一nhất 。 憂ưu 婆bà 利lợi 問vấn 。 雜tạp 部bộ 。 善thiện 部bộ 。 如như 是thị 等đẳng 八bát 十thập 部bộ 。 作tác 毘tỳ 尼ni 藏tạng 。

諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 復phục 更cánh 思tư 惟duy 。

誰thùy 能năng 明minh 了liễu 集tập 。 阿A 毘Tỳ 曇Đàm 藏tạng 。

念niệm 言ngôn 。

長Trưởng 老lão 阿A 難Nan 。 於ư 五ngũ 百bách 阿A 羅La 漢Hán 中trung 。 解giải 修tu 妬đố 路lộ 義nghĩa 第đệ 一nhất 。 我ngã 等đẳng 今kim 請thỉnh 。

即tức 請thỉnh 言ngôn 。

起khởi 。 就tựu 師sư 子tử 座tòa 處xứ 坐tọa 。 佛Phật 在tại 何hà 處xứ 。 初sơ 說thuyết 阿a 毘tỳ 曇đàm 。

阿A 難Nan 受thọ 僧Tăng 教giáo 。 師sư 子tử 座tòa 處xứ 坐tọa 。 說thuyết 。

如như 是thị 我ngã 聞văn 。

一nhất 時thời 佛Phật 在tại 。 舍Xá 婆Bà 提Đề 城Thành 。

爾nhĩ 時thời

佛Phật 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。

諸chư 有hữu 五ngũ 怖bố 。 五ngũ 罪tội 。 五ngũ 怨oán 。 不bất 除trừ 不bất 滅diệt 。 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 此thử 生sanh 中trung 身thân 。 心tâm 受thọ 無vô 量lượng 苦khổ 。 復phục 後hậu 世thế 墮đọa 惡ác 道đạo 中trung 。 諸chư 有hữu 無vô 此thử 五ngũ 怖bố 。 五ngũ 罪tội 。 五ngũ 怨oán 。 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 於ư 今kim 生sanh 種chủng 種chủng 身thân 。 心tâm 受thọ 樂lạc 。 後hậu 世thế 生sanh 天thiên 上thượng 樂lạc 處xứ 。 何hà 等đẳng 五ngũ 怖bố 應ưng 遠viễn 。 一nhất 者giả 殺sát 。 二nhị 者giả 盜đạo 。 三tam 者giả 邪tà 婬dâm 。 四tứ 者giả 妄vọng 語ngữ 。 五ngũ 者giả 飲ẩm 酒tửu 。

如như 是thị 等đẳng 名danh 。 阿A 毘Tỳ 曇Đàm 藏tạng 。

三tam 法Pháp 藏tạng 集tập 竟cánh 。 諸chư 天thiên 。 鬼quỷ 神thần 。 諸chư 龍long 。 天thiên 女nữ 。 種chủng 種chủng 供cúng 養dường 。 雨vũ 天thiên 華hoa 香hương 。 幡phan 蓋cái 。 天thiên 衣y 。 供cúng 養dường 法Pháp 故cố 。 於ư 是thị 說thuyết 偈kệ 。

憐lân 愍mẫn 世thế 界giới 故cố 。 集tập 結kết 三tam 藏tạng 法pháp 。

十Thập 力Lực 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 說thuyết 智trí 無vô 明minh 燈đăng 。

問vấn 曰viết 。

八bát 犍kiền 度độ 阿a 毘tỳ 曇đàm 。 六lục 分phần 阿a 毘tỳ 曇đàm 等đẳng 。 從tùng 何hà 處xứ 出xuất 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 在tại 世thế 時thời 。 法pháp 無vô 違vi 錯thác 。 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 初sơ 集tập 法pháp 時thời 。 亦diệc 如như 佛Phật 在tại 。 後hậu 百bách 年niên 。 阿A 輸Du 迦Ca 王Vương 。 作tác 般bát 闍xà 于vu 瑟sắt 大đại 會hội 。 諸chư 大đại 法Pháp 師sư 論luận 議nghị 異dị 故cố 。 有hữu 別biệt 部bộ 名danh 字tự 。 從tùng 是thị 以dĩ 來lai 。 展triển 轉chuyển 至chí 姓tánh 迦ca 旃chiên 延diên 。 婆Bà 羅La 門Môn 道Đạo 人Nhân 。 智trí 慧tuệ 利lợi 根căn 。 盡tận 讀đọc 三tam 藏tạng 內nội 外ngoại 經kinh 書thư 。 欲dục 解giải 佛Phật 語ngữ 故cố 。 作tác 《# 發phát 智trí 經kinh 八bát 犍kiền 度độ 》# 。 初sơ 品phẩm 是thị 世Thế 間Gian 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 後hậu 諸chư 弟đệ 子tử 等đẳng 。 為vi 後hậu 人nhân 不bất 能năng 盡tận 解giải 《# 八bát 犍kiền 度độ 》# 故cố 。 作tác 鞞bệ 婆bà 娑sa 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

六lục 分phần 阿a 毘tỳ 曇đàm 中trung 。 第đệ 三tam 分phần/phân 八bát 品phẩm 之chi 名danh 〈# 分phân 別biệt 世thế 處xứ 分phần/phân 〉# (# 此thử 是thị 《# 樓lâu 炭thán 經kinh 》# 作tác 六lục 分phần 中trung 第đệ 三tam 分phần/phân )# 。 是thị 目mục 犍kiền 連liên 作tác 。 六lục 分phần 中trung 。 初sơ 分phần/phân 八bát 品phẩm 。 四tứ 品phẩm 是thị 婆bà 須tu 蜜mật 菩Bồ 薩Tát 作tác 。 四tứ 品phẩm 是thị 罽kế 賓tân 阿A 羅La 漢Hán 作tác 。 餘dư 五ngũ 分phần/phân 諸chư 論luận 議nghị 師sư 所sở 作tác 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

佛Phật 在tại 時thời 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 解giải 佛Phật 語ngữ 故cố 作tác 阿a 毘tỳ 曇đàm 。 後hậu 犢độc 子tử 道Đạo 人Nhân 等đẳng 讀đọc 誦tụng 。 乃nãi 至chí 今kim 名danh 為vi 《# 舍Xá 利Lợi 弗Phất 阿a 毘tỳ 曇đàm 》# 。

摩Ma 訶Ha 迦Ca 旃Chiên 延Diên 。 佛Phật 在tại 時thời 。 解giải 佛Phật 語ngữ 作tác 蜫# 勒lặc (# 蜫# 勒lặc 秦tần 言ngôn 篋khiếp 藏tạng )# 。 乃nãi 至chí 今kim 行hành 於ư 南nam 天Thiên 竺Trúc 。

皆giai 是thị 廣quảng 解giải 佛Phật 語ngữ 故cố 。 如như 說thuyết 五Ngũ 戒Giới 。

幾kỷ 有hữu 色sắc 。 幾kỷ 無vô 色sắc 。 幾kỷ 可khả 見kiến 。 幾kỷ 不bất 可khả 見kiến 。 幾kỷ 有hữu 對đối 。 幾kỷ 無vô 對đối 。 幾kỷ 有hữu 漏lậu 。 幾kỷ 無vô 漏lậu 。 幾kỷ 有hữu 為vi 。 幾kỷ 無vô 為vi 。 幾kỷ 有hữu 報báo 。 幾kỷ 無vô 報báo 。 幾kỷ 有hữu 善thiện 。 幾kỷ 不bất 善thiện 。 幾kỷ 有hữu 記ký 。 幾kỷ 無vô 記ký 。 如như 是thị 等đẳng 是thị 名danh 阿a 毘tỳ 曇đàm 。

復phục 次thứ 。 七thất 使sử 。

欲dục 染nhiễm 使sử 。 瞋sân 恚khuể 使sử 。 有hữu 愛ái 使sử 。 憍kiêu 慢mạn 使sử 。 無vô 明minh 使sử 。 見kiến 使sử 。 疑nghi 使sử 。 是thị 七thất 使sử 。 幾kỷ 欲dục 界giới 繫hệ 。 幾kỷ 色sắc 界giới 繫hệ 。 幾kỷ 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 幾kỷ 見kiến 諦Đế 斷đoạn 。 幾kỷ 思tư 惟duy 斷đoạn 。 幾kỷ 見kiến 苦khổ 斷đoạn 。 幾kỷ 見kiến 集tập 斷đoạn 。 幾kỷ 見kiến 盡tận 斷đoạn 。 幾kỷ 見kiến 道đạo 斷đoạn 。 幾kỷ 遍biến 使sử 。 幾kỷ 不bất 遍biến 使sử 。

十thập 智trí 。

法pháp 智trí 。 比tỉ 智trí 。 世thế 智trí 。 他tha 心tâm 智trí 。 苦khổ 智trí 。 集tập 智trí 。 滅diệt 智trí 。 道đạo 智trí 。 盡tận 智trí 。 無vô 生sanh 智trí 。 是thị 十thập 智trí 幾kỷ 有hữu 漏lậu 。 幾kỷ 無vô 漏lậu 。 幾kỷ 有hữu 為vi 。 幾kỷ 無vô 為vi 。 幾kỷ 有hữu 漏lậu 緣duyên 。 幾kỷ 無vô 漏lậu 緣duyên 。 幾kỷ 有hữu 為vi 緣duyên 。 幾kỷ 無vô 為vi 緣duyên 。 幾kỷ 欲dục 界giới 緣duyên 。 幾kỷ 色sắc 界giới 緣duyên 。 幾kỷ 無vô 色sắc 界giới 緣duyên 。 幾kỷ 不bất 繫hệ 緣duyên 。 幾kỷ 無vô 礙ngại 道đạo 中trung 修tu 。 幾kỷ 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 修tu 。 四Tứ 果Quả 。

得đắc 時thời 。 幾kỷ 得đắc 。 幾kỷ 失thất 。

如như 是thị 等đẳng 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 法pháp 。 亦diệc 名danh 阿a 毘tỳ 曇đàm 。

為vi 阿a 毘tỳ 曇đàm 三tam 種chủng 。

一nhất 者giả 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 身thân 及cập 義nghĩa 。 略lược 說thuyết 三tam 十thập 二nhị 萬vạn 言ngôn 。 二nhị 者giả 。 六lục 分phần 。 略lược 說thuyết 三tam 十thập 六lục 萬vạn 言ngôn 。 三tam 者giả 。 蜫# 勒lặc 。 略lược 說thuyết 三tam 十thập 二nhị 萬vạn 言ngôn 。

蜫# 勒lặc 廣quảng 比tỉ 諸chư 事sự 。 以dĩ 類loại 相tương 從tùng 。 非phi 阿a 毘tỳ 曇đàm 。

略lược 說thuyết

如như 是thị 我ngã 聞văn 一nhất 時thời

總tổng 義nghĩa 竟cánh 。

大đại 智Trí 度Độ 初sơ 品phẩm 中trung 婆bà 伽già 婆bà 釋thích 論luận 第đệ 四tứ

【# 經Kinh 】#

婆bà 伽già 婆bà 。

【# 論luận 】#

今kim 當đương 說thuyết 。

釋thích 曰viết 。

云vân 何hà 名danh

婆bà 伽già 婆bà

婆bà 伽già 婆bà

者giả 。

婆bà 伽già

言ngôn 。

德đức

婆bà

言ngôn 。

有hữu

是thị 名danh 有hữu 德đức 。

復phục 次thứ 。

婆bà 伽già

名danh

分phân 別biệt

婆bà

名danh

巧xảo

巧xảo 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 總tổng 相tương/tướng 別biệt 相tướng 。 故cố 名danh 。

婆bà 伽già 婆bà

復phục 次thứ 。

婆bà 伽già

名danh

名danh 聲thanh

婆bà

名danh

有hữu

是thị 名danh 。

有hữu 名danh 聲thanh

無vô 有hữu 得đắc 名danh 聲thanh 如như 佛Phật 者giả 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 釋thích 。 梵Phạm 。 護hộ 世thế 者giả 。 無vô 有hữu 及cập 佛Phật 。 何hà 況huống 諸chư 餘dư 凡phàm 庶thứ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 與dữ 結kết 相tương 應ứng 。 佛Phật 已dĩ 離ly 結kết 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 沒một 在tại 生sanh 。 老lão 。 病bệnh 。 死tử 泥nê 中trung 。 佛Phật 已dĩ 得đắc 渡độ 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 為vi 恩ân 愛ái 奴nô 僕bộc 。 佛Phật 已dĩ 永vĩnh 離ly 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 處xử 在tại 世thế 間gian 。 曠khoáng 野dã 災tai 患hoạn 。 佛Phật 已dĩ 得đắc 離ly 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 處xử 在tại 無vô 明minh 闇ám 中trung 。 佛Phật 處xứ 第đệ 一nhất 明minh 中trung 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 若nhược 極cực 多đa 領lãnh 四tứ 天thiên 下hạ 。 佛Phật 領lãnh 無vô 量lượng 諸chư 世thế 界giới 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 財tài 自tự 在tại 。 佛Phật 心tâm 自tự 在tại 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 貪tham 求cầu 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 。 佛Phật 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 樂nhạo/nhạc/lạc 亦diệc 不bất 貪tham 著trước 。 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 從tùng 他tha 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 佛Phật 內nội 心tâm 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 佛Phật 勝thắng 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 諸chư 餘dư 釋thích 。 梵Phạm 。 護hộ 世thế 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 但đãn 於ư 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 小tiểu 勝thắng 。

復phục 次thứ 。

婆bà 伽già

名danh

破phá

婆bà

名danh

能năng

是thị 人nhân 能năng 破phá 婬dâm 怒nộ 癡si 故cố 。 稱xưng 為vi 。

婆bà 伽già 婆bà

問vấn 曰viết 。

如như 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 亦diệc 破phá 婬dâm 怒nộ 癡si 。 與dữ 佛Phật 何hà 異dị 。

答đáp 曰viết 。

阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 雖tuy 破phá 三tam 毒độc 。 氣khí 分phần/phân 不bất 盡tận 。 譬thí 如như 香hương 在tại 器khí 中trung 。 香hương 雖tuy 出xuất 。 餘dư 氣khí 故cố 在tại 。 又hựu 如như 草thảo 木mộc 薪tân 火hỏa 燒thiêu 煙yên 出xuất 。 炭thán 灰hôi 不bất 盡tận 。 火hỏa 力lực 薄bạc 故cố 。 佛Phật 三tam 毒độc 永vĩnh 盡tận 無vô 餘dư 。 譬thí 如như 劫kiếp 盡tận 。 火hỏa 燒thiêu 須Tu 彌Di 山Sơn 。 一nhất 切thiết 地địa 都đô 盡tận 。 無vô 煙yên 無vô 炭thán 。 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 瞋sân 恚khuể 氣khí 殘tàn 。 難Nan 陀Đà 婬dâm 欲dục 氣khí 殘tàn 。 必tất 陵lăng 伽già 婆bà 磋# 慢mạn 氣khí 殘tàn 。 譬thí 如như 人nhân 被bị 鎖tỏa 。 初sơ 脫thoát 時thời 行hành 猶do 不bất 便tiện 。

時thời 佛Phật 從tùng 禪thiền 起khởi 經kinh 行hành 。 羅la 睺hầu 羅la 從tùng 佛Phật 經Kinh 行hành 。 佛Phật 問vấn 羅la 睺hầu 羅la 。

何hà 以dĩ 羸luy 瘦sấu 。

羅la 睺hầu 羅la 說thuyết 偈kệ 答đáp 佛Phật 。

若nhược 人nhân 食thực 油du 則tắc 得đắc 力lực 。 若nhược 食thực 酥tô 者giả 得đắc 好hảo/hiếu 色sắc 。

食thực 麻ma 滓chỉ 菜thái 無vô 色sắc 力lực 。 大Đại 德Đức 世Thế 尊Tôn 自tự 當đương 知tri 。

佛Phật 問vấn 羅la 睺hầu 羅la 。

是thị 眾chúng 中trung 誰thùy 為vi 上thượng 座tòa 。

羅la 睺hầu 羅la 答đáp 。

和hòa 上thượng 舍xá 利lợi 弗phất 。

佛Phật 言ngôn 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 食thực 不bất 淨tịnh 食thực 。

爾nhĩ 時thời 舍Xá 利Lợi 弗Phất 轉chuyển 聞văn 是thị 語ngữ 。 即tức 時thời 吐thổ 食thực 。 自tự 作tác 誓thệ 言ngôn 。

從tùng 今kim 日nhật 不bất 復phục 受thọ 人nhân 請thỉnh 。

是thị 時thời 。 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 長Trưởng 者giả 須Tu 達Đạt 多đa 等đẳng 。 來lai 詣nghệ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 所sở 。 語ngứ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

佛Phật 不bất 以dĩ 無vô 事sự 而nhi 受thọ 人nhân 請thỉnh 。 大Đại 德đức 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 復phục 不bất 受thọ 請thỉnh 。 我ngã 等đẳng 白bạch 衣y 云vân 何hà 當đương 得đắc 。 大đại 信tín 清thanh 淨tịnh 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。

我ngã 大đại 師sư 佛Phật 言ngôn 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 食thực 不bất 淨tịnh 食thực 。 今kim 不bất 得đắc 受thọ 人nhân 請thỉnh 。

於ư 是thị 波Ba 斯Tư 匿Nặc 。 等đẳng 至chí 佛Phật 所sở 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

佛Phật 不bất 常thường 受thọ 人nhân 請thỉnh 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 復phục 不bất 受thọ 請thỉnh 。 我ngã 等đẳng 云vân 何hà 。 心tâm 得đắc 大đại 信tín 。 願nguyện 佛Phật 勅sắc 舍Xá 利Lợi 弗Phất 還hoàn 受thọ 人nhân 請thỉnh 。

佛Phật 言ngôn 。

此thử 人nhân 心tâm 堅kiên 。 不bất 可khả 移di 轉chuyển 。

佛Phật 爾nhĩ 時thời 。 引dẫn 本bổn 生sanh 因nhân 緣duyên 。

昔tích 有hữu 一nhất 國quốc 。 王vương 為vi 毒độc 蛇xà 所sở 囓khiết 。 王vương 時thời 欲dục 死tử 。 呼hô 諸chư 良lương 醫y 令linh 治trị 蛇xà 毒độc 。

時thời 諸chư 醫y 言ngôn 。

還hoàn 令linh 蛇xà 嗽thấu 。 毒độc 氣khí 乃nãi 盡tận 。

是thị 時thời 諸chư 醫y 各các 設thiết 咒chú 術thuật 。 所sở 囓khiết 王vương 蛇xà 。 即tức 來lai 王vương 所sở 。 諸chư 醫y 積tích 薪tân 燃nhiên 火hỏa 。 勅sắc 蛇xà 還hoàn 嗽thấu 汝nhữ 毒độc 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 當đương 入nhập 此thử 火hỏa 。 毒độc 蛇xà 思tư 惟duy 。

我ngã 既ký 吐thổ 毒độc 。 云vân 何hà 還hoàn 嗽thấu 。 此thử 事sự 劇kịch 死tử 。

思tư 惟duy 心tâm 定định 。 即tức 時thời 入nhập 火hỏa 。

爾nhĩ 時thời 毒độc 蛇xà 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 是thị 。 世thế 世thế 心tâm 堅kiên 。 不bất 可khả 動động 也dã 。

復phục 次thứ 。 長trưởng 老lão 必tất 陵lăng 伽già 婆bà 蹉sa 常thường 患hoạn 眼nhãn 痛thống 。 是thị 人nhân 乞khất 食thực 。 常thường 渡độ 恆hằng 水thủy 。 到đáo 恆hằng 水thủy 邊biên 彈đàn 指chỉ 言ngôn 。

小tiểu 婢tỳ 住trụ 莫mạc 流lưu 。

水thủy 即tức 兩lưỡng 斷đoạn 。 得đắc 過quá 乞khất 食thực 。 是thị 恆hằng 神thần 到đáo 佛Phật 所sở 白bạch 佛Phật 。

佛Phật 弟đệ 子tử 必tất 陵lăng 伽già 婆bà 蹉sa 。 常thường 罵mạ 我ngã 言ngôn 小tiểu 婢tỳ 住trụ 莫mạc 流lưu 水thủy 。

佛Phật 告cáo 。

必tất 陵lăng 伽già 婆bà 蹉sa 懺sám 謝tạ 恆hằng 神thần 。

必tất 陵lăng 伽già 婆bà 蹉sa 即tức 時thời 合hợp 手thủ 語ngữ 恆hằng 神thần 言ngôn 。

小tiểu 婢tỳ 莫mạc 瞋sân 。 今kim 懺sám 謝tạ 汝nhữ 。

是thị 時thời 。 大đại 眾chúng 笑tiếu 之chi 。

云vân 何hà 懺sám 謝tạ 而nhi 復phục 罵mạ 耶da 。

佛Phật 語ngữ 恆hằng 神thần 。

汝nhữ 見kiến 必tất 陵lăng 伽già 婆bà 蹉sa 合hợp 手thủ 懺sám 謝tạ 不phủ 。 懺sám 謝tạ 無vô 慢mạn 而nhi 有hữu 此thử 言ngôn 。 當đương 知tri 非phi 惡ác 。 此thử 人nhân 五ngũ 百bách 世thế 來lai 。 常thường 生sanh 婆Bà 羅La 門Môn 家gia 。 常thường 自tự 憍kiêu 貴quý 。 輕khinh 賤tiện 餘dư 人nhân 。 本bổn 來lai 所sở 習tập 。 口khẩu 言ngôn 而nhi 已dĩ 。 心tâm 無vô 憍kiêu 也dã 。

如như 是thị 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 雖tuy 斷đoạn 結kết 使sử 。 猶do 有hữu 殘tàn 氣khí 。 如như 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 若nhược 人nhân 以dĩ 刀đao 割cát 一nhất 臂tý 。 若nhược 人nhân 以dĩ 栴chiên 檀đàn 香hương 泥nê 一nhất 臂tý 。 如như 左tả 右hữu 眼nhãn 。 心tâm 無vô 憎tăng 愛ái 。 是thị 以dĩ 永vĩnh 無vô 殘tàn 氣khí 。

栴chiên 闍xà 婆Bà 羅La 門Môn 女nữ 。 木mộc 杅vu 謗báng 佛Phật 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 言ngôn 。

汝nhữ 使sử 我ngã 有hữu 娠thần 。 何hà 以dĩ 不bất 憂ưu 。 與dữ 我ngã 衣y 食thực 。 為vi 爾nhĩ 無vô 羞tu 。 誑cuống 惑hoặc 餘dư 人nhân 。

是thị 時thời 。 五ngũ 百bách 婆Bà 羅La 門Môn 師sư 等đẳng 。 皆giai 舉cử 手thủ 唱xướng 言ngôn 。

是thị 。 是thị 。 我ngã 曹tào 知tri 此thử 事sự 。

是thị 時thời 。 佛Phật 無vô 異dị 色sắc 。 亦diệc 無vô 慚tàm 色sắc 。 此thử 事sự 即tức 時thời 彰chương 露lộ 。 地địa 為vi 大đại 動động 。 諸chư 天thiên 供cúng 養dường 。 散tán 眾chúng 名danh 華hoa 。 讚tán 歎thán 佛Phật 德đức 。 佛Phật 無vô 喜hỷ 色sắc 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 食thực 馬mã 麥mạch 。 亦diệc 無vô 憂ưu 慼thích 。 天thiên 王vương 獻hiến 食thực 。 百bách 味vị 具cụ 足túc 。 不bất 以dĩ 為vi 悅duyệt 。 一nhất 心tâm 無vô 二nhị 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 飲ẩm 食thực 。 衣y 被bị 。 臥ngọa 具cụ 。 讚tán 呵ha 。 輕khinh 敬kính 等đẳng 種chủng 種chủng 事sự 中trung 。 心tâm 無vô 異dị 也dã 。 譬thí 如như 真chân 金kim 。 燒thiêu 鍛đoán 打đả 磨ma 。 都đô 無vô 增tăng 損tổn 。

以dĩ 是thị 故cố 。 阿A 羅La 漢Hán 雖tuy 斷đoạn 結kết 得đắc 道Đạo 。 猶do 有hữu 殘tàn 氣khí 。 不bất 得đắc 稱xưng 婆bà 伽già 婆bà 。

問vấn 曰viết 。

婆bà 伽già 婆bà 正chánh 有hữu 此thử 一nhất 名danh 。 更cánh 有hữu 餘dư 名danh 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 功công 德đức 無vô 量lượng 。 名danh 號hiệu 亦diệc 無vô 量lượng 。 此thử 名danh 取thủ 其kỳ 大đại 者giả 。 以dĩ 人nhân 多đa 識thức 故cố 。

復phục 有hữu 異dị 名danh 。 名danh 。

多đa 陀đà 阿a 伽già 陀đà

等đẳng 。

云vân 何hà 名danh

多đa 陀đà 阿a 伽già 陀đà

如như 法Pháp 相tương/tướng 解giải 。 如như 法Pháp 相tương/tướng 說thuyết 。 如như 諸chư 佛Phật 安an 隱ẩn 道đạo 來lai 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 來lai 。 更cánh 不bất 去khứ 後hậu 有hữu 中trung 。 是thị 故cố 名danh 。

多đa 陀đà 阿a 伽già 陀đà

復phục 名danh

阿a 羅la 呵ha

云vân 何hà 名danh 。

阿a 羅la 呵ha

阿a 羅la

名danh

賊tặc

呵ha

名danh

殺sát

是thị 名danh 。

殺sát 賊tặc

如như 偈kệ 說thuyết 。

佛Phật 以dĩ 忍nhẫn 為vi 鎧khải 。 精tinh 進tấn 為vi 剛cang 甲giáp 。

持trì 戒giới 為vi 大đại 馬mã 。 禪thiền 定định 為vi 良lương 弓cung 。

智trí 慧tuệ 為vi 好hảo/hiếu 箭tiễn 。 外ngoại 破phá 魔ma 王vương 軍quân 。

內nội 滅diệt 煩phiền 惱não 賊tặc 。 是thị 名danh 阿a 羅la 呵ha 。

復phục 次thứ 。

阿a

名danh

不bất

羅la 呵ha

名danh

生sanh

是thị 名danh 。

不bất 生sanh

佛Phật 心tâm 種chủng 子tử 。 後hậu 世thế 田điền 中trung 不bất 生sanh 無vô 明minh 糠khang 脫thoát 故cố 。

復phục 次thứ 。

阿a 羅la 呵ha

名danh

應ưng 受thọ 供cúng 養dường

佛Phật 諸chư 結kết 使sử 除trừ 盡tận 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 慧Tuệ 故cố 。 應ưng 受thọ 一nhất 切thiết 。 天thiên 地địa 眾chúng 生sanh 供cúng 養dường 。 以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 名danh 。

阿a 羅la 呵ha

復phục 名danh

三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà

云vân 何hà 名danh 。

三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà

三tam 藐miệu

名danh

正chánh

三tam

名danh

遍biến

佛Phật 名danh 。

知tri

是thị 名danh 正Chánh 遍Biến 知Tri 一nhất 切thiết 法pháp 。

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà 正chánh 遍biến 知tri 。

答đáp 曰viết 。

知tri 苦khổ 如như 苦khổ 相tương/tướng 。 知tri 集tập 如như 集tập 相tương/tướng 。

知tri 滅diệt 如như 滅diệt 相tương/tướng 。 知tri 道đạo 如như 道đạo 相tương/tướng 。

是thị 名danh

三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà

復phục 次thứ 。 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 實thật 不bất 壞hoại 相tương/tướng 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 云vân 何hà 名danh 不bất 壞hoại 相tương/tướng 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 過quá 諸chư 法pháp 如như 涅Niết 槃Bàn 相tướng 不bất 動động 。 以dĩ 是thị 故cố 。 名danh 。

三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà

復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 十thập 方phương 。 諸chư 世thế 界giới 名danh 號hiệu 。 六lục 道đạo 所sở 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 名danh 號hiệu 。 眾chúng 生sanh 先tiên 世thế 因nhân 緣duyên 。 未vị 來lai 世thế 生sanh 處xứ 。 一nhất 切thiết 十thập 方phương 。 眾chúng 生sanh 心tâm 相tướng 。 諸chư 結kết 使sử 。 諸chư 善thiện 根căn 。 諸chư 出xuất 要yếu 。 如như 是thị 等đẳng 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 悉tất 知tri 。 是thị 名danh 。

三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà

復phục 名danh

鞞bệ 侈xỉ 遮già 羅la 那na 三tam 般bát 那na

秦tần 言ngôn 明minh 行hành 具cụ 足túc 。

云vân 何hà 名danh

明minh 行hành 具cụ 足túc

宿túc 命mạng 。 天thiên 眼nhãn 。 漏lậu 盡tận 。 名danh 為vi 三Tam 明Minh 。

問vấn 曰viết 。

神thần 通thông 。 明minh 有hữu 何hà 等đẳng 異dị 。

答đáp 曰viết 。

直trực 知tri 過quá 去khứ 宿túc 命mạng 事sự 。 是thị 名danh 通thông 。 知tri 過quá 去khứ 因nhân 緣duyên 行hành 業nghiệp 。 是thị 名danh 明minh 。

直trực 知tri 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 。 是thị 名danh 通thông 。 知tri 行hành 因nhân 緣duyên 。 際tế 會hội 不bất 失thất 。 是thị 名danh 明minh 。

直trực 盡tận 結kết 使sử 。 不bất 知tri 更cánh 生sanh 不bất 生sanh 。 是thị 名danh 通thông 。 若nhược 知tri 漏lậu 盡tận 。 更cánh 不bất 復phục 生sanh 。 是thị 名danh 明minh 。

是thị 三Tam 明Minh 。 大đại 阿A 羅La 漢Hán 。 大đại 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 得đắc 。

問vấn 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 者giả 。 與dữ 佛Phật 有hữu 何hà 等đẳng 異dị 。

答đáp 曰viết 。

彼bỉ 雖tuy 得đắc 三Tam 明Minh 。 明minh 不bất 滿mãn 足túc 。 佛Phật 悉tất 滿mãn 足túc 。 是thị 為vi 異dị 。

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà 不bất 滿mãn 。 云vân 何hà 滿mãn 。

答đáp 曰viết 。

諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 宿túc 命mạng 智trí 。 知tri 自tự 身thân 及cập 他tha 人nhân 。 亦diệc 不bất 能năng 遍biến 。 有hữu 阿A 羅La 漢Hán 知tri 一nhất 世thế 。 或hoặc 二nhị 世thế 。 三tam 世thế 。 十thập 。 百bách 。 千thiên 。 萬vạn 劫kiếp 。 乃nãi 至chí 八bát 萬vạn 劫kiếp 。 過quá 是thị 以dĩ 往vãng 。 不bất 能năng 復phục 知tri 。 是thị 故cố 不bất 滿mãn 。 天thiên 眼nhãn 明minh 未vị 來lai 世thế 亦diệc 如như 是thị 。 佛Phật 一nhất 念niệm 中trung 生sanh 。 住trụ 。 滅diệt 時thời 。 諸chư 結kết 使sử 分phần/phân 。 生sanh 時thời 如như 是thị 。 住trụ 時thời 如như 是thị 。 滅diệt 時thời 如như 是thị 。 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 。 苦khổ 法pháp 智trí 中trung 所sở 斷đoạn 結kết 使sử 悉tất 覺giác 了liễu 。 知tri 如như 是thị 結kết 使sử 解giải 脫thoát 。 得đắc 爾nhĩ 所sở 有hữu 為vi 法pháp 解giải 脫thoát 。 得đắc 爾nhĩ 所sở 無vô 為vi 法pháp 解giải 脫thoát 。 乃nãi 至chí 道đạo 比tỉ 忍nhẫn 見kiến 諦Đế 道đạo 十thập 五ngũ 心tâm 中trung 。 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 所sở 不bất 覺giác 知tri 。

時thời 少thiểu 疾tật 故cố 。 如như 是thị 知tri 過quá 去khứ 眾chúng 生sanh 。 因nhân 緣duyên 。 漏lậu 盡tận 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 故cố 名danh 佛Phật 。

明minh 行hành 具cụ 足túc

行hành 名danh 身thân 口khẩu 業nghiệp 。 唯duy 佛Phật 身thân 。 口khẩu 業nghiệp 具cụ 足túc 。 餘dư 皆giai 有hữu 失thất 。 是thị 名danh 明minh 行hành 具cụ 足túc 。

復phục 名danh

修tu 伽già 陀đà

修tu

秦tần 言ngôn

好hảo/hiếu

伽già 陀đà

或hoặc 言ngôn

去khứ

或hoặc 言ngôn 。

說thuyết

是thị 名danh 。

好hảo/hiếu 去khứ

好hảo/hiếu 說thuyết

好hảo/hiếu 去khứ 者giả 。 於ư 種chủng 種chủng 諸chư 深thâm 三Tam 摩Ma 提Đề 。 無vô 量lượng 諸chư 大đại 智trí 慧tuệ 中trung 去khứ 。 如như 偈kệ 說thuyết 。

佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 為vi 大đại 車xa 。 八Bát 正Chánh 道Đạo 行hành 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。

是thị 名danh 好hảo/hiếu 去khứ 。

好hảo/hiếu 說thuyết 者giả 。 如như 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 說thuyết 。 不bất 著trước 法pháp 愛ái 說thuyết 。 觀quán 弟đệ 子tử 智trí 慧tuệ 力lực 。 是thị 人nhân 正chánh 使sử 一nhất 切thiết 。 方phương 便tiện 神thần 通thông 。 智trí 力lực 化hóa 之chi 。 亦diệc 無vô 如như 之chi 何hà 。 是thị 人nhân 可khả 度độ 是thị 疾tật 。 是thị 遲trì 。 是thị 人nhân 應ưng 是thị 處xứ 度độ 。 是thị 人nhân 應ưng 說thuyết 布bố 施thí 。 或hoặc 說thuyết 戒giới 。 或hoặc 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 人nhân 應ưng 說thuyết 五ngũ 眾chúng 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 四Tứ 諦Đế 等đẳng 諸chư 法pháp 能năng 入nhập 道đạo 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 知tri 弟đệ 子tử 智trí 力lực 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 是thị 名danh 好hảo/hiếu 說thuyết 。

復phục 名danh

路lộ 迦ca 憊#

路lộ 迦ca

秦tần 言ngôn

世thế

憊#

名danh

知tri

是thị 名danh 知tri 世thế 間gian 。

問vấn 曰viết 。

云vân 何hà 知tri 世thế 間gian 。

答đáp 曰viết 。

知tri 二nhị 種chủng 世thế 間gian 。 一nhất 眾chúng 生sanh 。 二nhị 非phi 眾chúng 生sanh 。 及cập 如như 實thật 相tướng 知tri 世thế 間gian 。 世thế 間gian 因nhân 。 知tri 世thế 間gian 滅diệt 。 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。

復phục 次thứ 。 知tri 世thế 間gian 。 非phi 如như 世thế 俗tục 知tri 。 亦diệc 非phi 外ngoại 道đạo 知tri 。 知tri 世thế 間gian 無vô 常thường 故cố 苦khổ 。 苦khổ 故cố 無vô 我ngã 。

復phục 次thứ 。 知tri 世thế 間gian 相tương/tướng 。 非phi 有hữu 常thường 非phi 無vô 常thường 。 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 非phi 去khứ 非phi 不bất 去khứ 。 如như 是thị 相tương/tướng 亦diệc 不bất 著trước 。 清thanh 淨tịnh 。 常thường 不bất 壞hoại 相tương/tướng 如như 虛hư 空không 。 是thị 名danh 知tri 世thế 間gian 。

復phục 名danh

阿a 耨nậu 多đa 羅la

秦tần 言ngôn 。

無vô 上thượng

云vân 何hà 無vô 上thượng 。

涅Niết 槃Bàn 法pháp 無vô 上thượng 。 佛Phật 自tự 知tri 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 從tùng 他tha 聞văn 。 亦diệc 將tương 導đạo 眾chúng 生sanh 。 令linh 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 如như 諸chư 法pháp 中trung 涅Niết 槃Bàn 無vô 上thượng 。 眾chúng 生sanh 中trung 佛Phật 亦diệc 無vô 上thượng 。

復phục 次thứ 。 持trì 戒giới 。 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 無vô 有hữu 與dữ 等đẳng 者giả 。 何hà 況huống 能năng 過quá 。 故cố 言ngôn 無vô 上thượng 。

復phục 次thứ 。

阿a

名danh

無vô

耨nậu 多đa 羅la

名danh

答đáp

一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 法pháp 。 可khả 答đáp 可khả 破phá 。 非phi 實thật 非phi 清thanh 淨tịnh 故cố 。 佛Phật 法Pháp 不bất 可khả 答đáp 。 不bất 可khả 破phá 。 出xuất 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 道đạo 。 亦diệc 實thật 清thanh 淨tịnh 故cố 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 無vô 答đáp 。

復phục 名danh

富phú 樓lâu 沙sa 曇đàm 藐miệu 婆bà 羅la 提đề

富phú 樓lâu 沙sa

秦tần 言ngôn

丈trượng 夫phu

曇đàm 藐miệu

言ngôn 。

可khả 化hóa

婆bà 羅la 提đề

言ngôn 。

調điều 御ngự 師sư

是thị 名danh 。

可khả 化hóa 丈trượng 夫phu 調điều 御ngự 師sư

佛Phật 以dĩ 大đại 慈từ 大đại 悲bi 大đại 智trí 故cố 。 有hữu 時thời 軟nhuyễn 美mỹ 語ngữ 。 有hữu 時thời 苦khổ 切thiết 語ngữ 。 有hữu 時thời 雜tạp 語ngữ 。 以dĩ 此thử 調điều 御ngự 令linh 不bất 失thất 道đạo 。 如như 偈kệ 說thuyết 。

佛Phật 法Pháp 為vi 車xa 弟đệ 子tử 馬mã 。 實thật 法Pháp 寶bảo 主chủ 佛Phật 調điều 御ngự 。

若nhược 馬mã 出xuất 道đạo 失thất 正chánh 轍triệt 。 如như 是thị 當đương 治trị 令linh 調điều 伏phục 。

若nhược 小tiểu 不bất 調điều 輕khinh 法pháp 治trị 。 好hảo/hiếu 善thiện 成thành 立lập 為vi 上thượng 道đạo 。

若nhược 不bất 可khả 治trị 便tiện 棄khí 捨xả 。 以dĩ 是thị 調điều 御ngự 為vi 無vô 上thượng 。

復phục 次thứ 。 調điều 御ngự 師sư 有hữu 五ngũ 種chủng 。

初sơ 父phụ 母mẫu 兄huynh 姊tỷ 親thân 里lý 。 中trung 官quan 法pháp 。 下hạ 師sư 法pháp 。 今kim 世thế 三tam 種chủng 法pháp 治trị 。 後hậu 世thế 閻diêm 羅la 王vương 治trị 。 佛Phật 以dĩ 今kim 世thế 樂lạc 。 後hậu 世thế 樂lạc 及cập 涅Niết 槃Bàn 樂lạc 利lợi 益ích 。 故cố 名danh 師sư 。 上thượng 四tứ 種chủng 法pháp 治trị 人nhân 不bất 久cửu 畢tất 壞hoại 。 不bất 能năng 常thường 實thật 成thành 就tựu 。 佛Phật 成thành 人nhân 以dĩ 三tam 種chủng 道đạo 。 常thường 隨tùy 道đạo 不bất 失thất 。 如như 火hỏa 自tự 相tương/tướng 不bất 捨xả 乃nãi 至chí 滅diệt 。 佛Phật 令linh 人nhân 得đắc 善thiện 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。 至chí 死tử 不bất 捨xả 。 以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 名danh 可khả 化hóa 丈trượng 夫phu 調điều 御ngự 師sư 。

問vấn 曰viết 。

女nữ 人nhân 。 佛Phật 亦diệc 化hóa 令linh 得đắc 道Đạo 。 何hà 以dĩ 獨độc 言ngôn 丈trượng 夫phu 。

答đáp 曰viết 。

男nam 尊tôn 女nữ 卑ty 故cố 。 女nữ 從tùng 男nam 故cố 。 男nam 為vi 事sự 業nghiệp 主chủ 故cố 。

復phục 次thứ 。 女nữ 人nhân 有hữu 五ngũ 礙ngại 。

不bất 得đắc 作tác 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 釋thích 天thiên 王vương 。 魔ma 天thiên 王vương 。 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。 佛Phật 。 以dĩ 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。

復phục 次thứ 。 若nhược 言ngôn 佛Phật 為vi 女nữ 人nhân 調điều 御ngự 師sư 。 為vi 不bất 尊tôn 重trọng 。 若nhược 說thuyết 丈trượng 夫phu 。 一nhất 切thiết 都đô 攝nhiếp 。 譬thí 如như 王vương 來lai 。 不bất 應ưng 獨độc 來lai 。 必tất 有hữu 侍thị 從tùng 。 如như 是thị 說thuyết 丈trượng 夫phu 。 二nhị 根căn 。 無vô 根căn 及cập 女nữ 盡tận 攝nhiếp 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 丈trượng 夫phu 。

用dụng 是thị 因nhân 緣duyên 故cố 。 佛Phật 名danh 可khả 化hóa 丈trượng 夫phu 調điều 御ngự 師sư 。

復phục 名danh

舍xá 多đa 提đề 婆bà 魔ma 㝹nậu 舍xá 喃nẩm

舍xá 多đa

秦tần 言ngôn

教giáo 師sư

提đề 婆bà

言ngôn 。

天thiên

魔ma 㝹nậu 舍xá 喃nẩm

言ngôn 。

人nhân

是thị 名danh 。

天thiên 人nhân 教giáo 師sư

云vân 何hà 名danh 天thiên 人nhân 教giáo 師sư 。

佛Phật 示thị 導đạo 是thị 應ưng 作tác 。 是thị 不bất 應ưng 作tác 。 是thị 善thiện 。 是thị 不bất 善thiện 。 是thị 人nhân 隨tùy 教giáo 行hành 。 不bất 捨xả 道Đạo 法Pháp 。 得đắc 煩phiền 惱não 解giải 脫thoát 報báo 。 是thị 名danh 天Thiên 人Nhân 師Sư 。

問vấn 曰viết 。

佛Phật 能năng 度độ 龍long 。 鬼quỷ 。 神thần 等đẳng 墮đọa 餘dư 道đạo 中trung 生sanh 者giả 。 何hà 以dĩ 獨độc 言ngôn 天Thiên 人Nhân 師Sư 。

答đáp 曰viết 。

度độ 餘dư 道đạo 中trung 生sanh 者giả 少thiểu 。 度độ 天thiên 。 人nhân 中trung 生sanh 者giả 多đa 。 如như 白bạch 色sắc 人nhân 。 雖tuy 有hữu 黑hắc 黶yểm 子tử 。 不bất 名danh 黑hắc 人nhân 。 黑hắc 少thiểu 故cố 。

復phục 次thứ 。 人nhân 中trung 結kết 使sử 薄bạc 。 厭yếm 心tâm 易dị 得đắc 。 天thiên 中trung 智trí 慧tuệ 利lợi 。 以dĩ 是thị 故cố 。 二nhị 處xứ 易dị 得đắc 道Đạo 。 餘dư 道đạo 中trung 不bất 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 。 言ngôn 天thiên 則tắc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 天thiên 。 言ngôn 人nhân 則tắc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 地địa 上thượng 生sanh 者giả 。

何hà 以dĩ 故cố 。 天thiên 上thượng 則tắc 天thiên 大đại 。 地địa 上thượng 則tắc 人nhân 大đại 。 是thị 故cố 說thuyết 。 天thiên 則tắc 天thiên 上thượng 盡tận 攝nhiếp 。 說thuyết 人nhân 則tắc 地địa 上thượng 盡tận 攝nhiếp 。

復phục 次thứ 。 人nhân 中trung 得đắc 受thọ 戒giới 律luật 儀nghi 。 見kiến 諦Đế 道đạo 。 思tư 惟duy 道đạo 及cập 諸chư 道Đạo 果Quả 。 或hoặc 有hữu 人nhân 言ngôn 。

餘dư 道đạo 中trung 不bất 得đắc 。 或hoặc 有hữu 人nhân 言ngôn 。

多đa 少thiểu 得đắc 。 天thiên 。 人nhân 中trung 易dị 得đắc 多đa 得đắc 。 以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 為vi 天Thiên 人Nhân 師Sư 。

復phục 次thứ 。 人nhân 中trung 行hành 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 多đa 。 天thiên 中trung 樂lạc 報báo 多đa 。 善thiện 法Pháp 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 。 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 善thiện 法Pháp 報báo 。 餘dư 道đạo 中trung 善thiện 因nhân 報báo 少thiểu 。 以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 為vi 天Thiên 人Nhân 師Sư 。

復phục 名danh

佛Phật 陀Đà

(# 秦tần 言ngôn

知tri 者giả

。 知tri 何hà 等đẳng 法pháp 。 知tri 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 。 眾chúng 生sanh 數số 。 非phi 眾chúng 生sanh 數số 。 有hữu 常thường 。 無vô 常thường 等đẳng 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 了liễu 了liễu 覺giác 知tri 。 故cố 名danh 為vi 佛Phật 陀đà 。

問vấn 曰viết 。

餘dư 人nhân 亦diệc 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 如như 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 天thiên 。 (# 秦tần 言ngôn 。

大đại 自tự 在tại

)# 八bát 臂tý 。 三tam 眼nhãn 。 騎kỵ 白bạch 牛ngưu 。 如như 韋vi 紐nữu 天thiên (# 秦tần 言ngôn 。

遍biến 悶muộn

。 四tứ 臂tý 。 捉tróc 貝bối 持trì 輪luân 。 騎kỵ 金kim 翅sí 鳥điểu 。 如như 鳩cưu 摩ma 羅la 天thiên 。 (# 秦tần 言ngôn 。

童đồng 子tử

)# 是thị 天thiên 擎kình 雞kê 持trì 鈴linh 。 捉tróc 赤xích 幡phan 。 騎kỵ 孔khổng 雀tước 。 皆giai 是thị 諸chư 天thiên 大đại 將tướng 。 如như 是thị 等đẳng 諸chư 天thiên 。 各các 各các 言ngôn 大đại 。 皆giai 稱xưng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 有hữu 人nhân 作tác 弟đệ 子tử 。 學học 其kỳ 經kinh 書thư 。 亦diệc 受thọ 其kỳ 法pháp 。 言ngôn 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。

答đáp 曰viết 。

此thử 不bất 應ưng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。

何hà 以dĩ 故cố 。 瞋sân 恚khuể 。 憍kiêu 慢mạn 心tâm 著trước 故cố 。 如như 偈kệ 說thuyết 。

若nhược 彩thải 畫họa 像tượng 及cập 泥nê 像tượng 。 聞văn 經Kinh 中trung 天thiên 及cập 讚tán 天thiên 。

如như 是thị 四tứ 種chủng 諸chư 天thiên 等đẳng 。 各các 各các 手thủ 執chấp 諸chư 兵binh 杖trượng 。

若nhược 力lực 不bất 如như 畏úy 怖bố 他tha 。 若nhược 心tâm 不bất 善thiện 恐khủng 怖bố 他tha 。

此thử 天thiên 定định 必tất 若nhược 怖bố 他tha 。 若nhược 少thiểu 力lực 故cố 畏úy 怖bố 他tha 。

是thị 天thiên 一nhất 切thiết 常thường 怖bố 畏úy 。 不bất 能năng 除trừ 卻khước 諸chư 衰suy 苦khổ 。

有hữu 人nhân 奉phụng 事sự 恭cung 敬kính 者giả 。 現hiện 世thế 不bất 免miễn 沒một 憂ưu 海hải 。

有hữu 人nhân 不bất 敬kính 不bất 供cúng 養dường 。 現hiện 世thế 不bất 妨phương 受thọ 富phú 樂lạc 。

當đương 知tri 虛hư 誑cuống 無vô 實thật 事sự 。 是thị 故cố 智trí 人nhân 不bất 屬thuộc 天thiên 。

若nhược 世thế 間gian 中trung 諸chư 眾chúng 生sanh 。 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 如như 循tuần 環hoàn 。

福phước 德đức 緣duyên 故cố 生sanh 天thiên 上thượng 。 雜tạp 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 人nhân 中trung 。

世thế 間gian 行hành 業nghiệp 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 是thị 故cố 智trí 者giả 不bất 依y 天thiên 。

復phục 次thứ 。 是thị 三tam 天thiên 。 愛ái 之chi 則tắc 欲dục 令linh 得đắc 一nhất 切thiết 願nguyện 。 惡ác 之chi 則tắc 欲dục 令linh 七thất 世thế 滅diệt 。 佛Phật 不bất 爾nhĩ 。 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 若nhược 怨oán 家gia 賊tặc 來lai 欲dục 殺sát 。 尚thượng 自tự 以dĩ 身thân 肉nhục 。 頭đầu 目mục 。 髓tủy 腦não 而nhi 供cúng 養dường 之chi 。 何hà 況huống 得đắc 佛Phật 。 不bất 惜tích 身thân 時thời 。 以dĩ 是thị 故cố 。 獨độc 佛Phật 應ưng 當đương 受thọ 佛Phật 名danh 號hiệu 。 應ưng 當đương 歸quy 命mạng 佛Phật 。 以dĩ 佛Phật 為vi 師sư 。 不bất 應ưng 事sự 天thiên 。

復phục 次thứ 。 佛Phật 有hữu 二nhị 事sự 。

一nhất 者giả 。 大đại 功công 德đức 神thần 通thông 力lực 。 二nhị 者giả 。 第đệ 一nhất 淨tịnh 心tâm 。 諸chư 結kết 使sử 滅diệt 。

諸chư 天thiên 雖tuy 有hữu 。 福phước 德đức 神thần 力lực 。 諸chư 結kết 使sử 不bất 滅diệt 故cố 。 心tâm 不bất 清thanh 淨tịnh 。 心tâm 不bất 清thanh 淨tịnh 故cố 。 神thần 力lực 亦diệc 少thiểu 。

聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 雖tuy 結kết 使sử 滅diệt 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 福phước 德đức 薄bạc 故cố 力lực 勢thế 少thiểu 。

佛Phật 二nhị 法pháp 滿mãn 足túc 。 故cố 稱xưng 勝thắng 一nhất 切thiết 人nhân 。 餘dư 人nhân 不bất 勝thắng 一nhất 切thiết 人nhân 。

婆bà 伽già 婆bà 名danh 有hữu 德đức 。 先tiên 已dĩ 說thuyết 。

復phục 名danh

阿a 婆bà 磨ma

(# 秦tần 言ngôn 無vô 等đẳng )# 。 復phục 名danh 。

阿a 婆bà 摩ma 婆bà 摩ma

(# 秦tần 言ngôn 無vô 等đẳng 等đẳng )# 。 復phục 名danh 。

路lộ 迦ca 那na 他tha

(# 秦tần 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 復phục 名danh 。

波ba 羅la 伽già

(# 秦tần 言ngôn 度độ 彼bỉ 岸ngạn )# 。 復phục 名danh 。

婆bà 檀đàn 陀đà

(# 秦tần 言ngôn 大đại 德đức )# 。 復phục 名danh 。

尸thi 梨lê 伽già 那na

(# 秦tần 言ngôn 厚hậu 德đức )# 。 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 名danh 號hiệu 。 父phụ 母mẫu 名danh 字tự 悉tất 達đạt 陀đà (# 秦tần 言ngôn 成thành 利lợi )# 。 得đắc 道Đạo 時thời 。 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 故cố 。 是thị 名danh 為vi 佛Phật 。 應ưng 受thọ 諸chư 天thiên 世thế 人nhân 供cúng 養dường 。 如như 是thị 等đẳng 得đắc 名danh 大đại 德đức 。 厚hậu 德đức 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 隨tùy 德đức 立lập 名danh 。

問vấn 曰viết 。

汝nhữ 愛ái 剎sát 利lợi 種chủng 。 淨tịnh 飯phạn 王vương 子tử 。 字tự 悉tất 達đạt 多đa 。 以dĩ 是thị 故cố 而nhi 大đại 稱xưng 讚tán 言ngôn 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 無vô 也dã 。

答đáp 曰viết 。

不bất 爾nhĩ 。 汝nhữ 惡ác 邪tà 故cố 妬đố 瞋sân 佛Phật 。 作tác 妄vọng 語ngữ 。 實thật 有hữu 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。

何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 中trung 。 身thân 色sắc 顏nhan 貌mạo 。 端đoan 正chánh 無vô 比tỉ 。 相tương/tướng 。 德đức 。 明minh 具cụ 。 勝thắng 一nhất 切thiết 人nhân 。 小tiểu 人nhân 見kiến 佛Phật 身thân 相tướng 。 亦diệc 知tri 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 何hà 況huống 大đại 人nhân 。 如như 《# 放phóng 牛ngưu 譬thí 喻dụ 經kinh 》# 中trung 說thuyết 。

摩Ma 伽Già 陀Đà 國Quốc 王vương 。 頻Tần 婆Bà 娑Sa 羅La 。 請thỉnh 佛Phật 三tam 月nguyệt 。 及cập 五ngũ 百bách 弟đệ 子tử 。 王vương 須tu 新tân 乳nhũ 酪lạc 酥tô 供cúng 養dường 。 佛Phật 及cập 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 。 語ngữ 諸chư 放phóng 牛ngưu 人nhân 。 來lai 近cận 處xứ 住trụ 。 日nhật 日nhật 送tống 新tân 乳nhũ 酪lạc 酥tô 。 竟cánh 三tam 月nguyệt 。 王vương 憐lân 愍mẫn 此thử 放phóng 牛ngưu 人nhân 。 語ngữ 言ngôn 。

汝nhữ 往vãng 見kiến 佛Phật 。 還hoàn 出xuất 放phóng 牛ngưu 。

諸chư 放phóng 牛ngưu 人nhân 。 往vãng 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 於ư 道đạo 中trung 自tự 共cộng 論luận 言ngôn 。

我ngã 等đẳng 聞văn 人nhân 說thuyết 。 佛Phật 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 我ngã 等đẳng 是thị 下hạ 劣liệt 小tiểu 人nhân 。 何hà 能năng 別biệt 知tri 實thật 有hữu 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 喜hỷ 好hảo/hiếu 酥tô 酪lạc 故cố 。 常thường 來lai 往vãng 諸chư 放phóng 牛ngưu 人nhân 所sở 作tác 親thân 厚hậu 。 放phóng 牛ngưu 人nhân 由do 是thị 聞văn 婆Bà 羅La 門Môn 。 種chủng 種chủng 經kinh 書thư 名danh 字tự 。 故cố 言ngôn 四tứ 違vi 陀đà 經kinh 中trung 治trị 病bệnh 法pháp 。 鬪đấu 戰chiến 法pháp 。 星tinh 宿tú 法pháp 。 祠từ 天thiên 法pháp 。 歌ca 舞vũ 。 論luận 議nghị 難nạn/nan 問vấn 法pháp 。 如như 是thị 等đẳng 六lục 十thập 四tứ 種chủng 。 世thế 間gian 伎kỹ 藝nghệ 。 淨tịnh 飯phạn 王vương 子tử 。 廣quảng 學học 多đa 聞văn 。 若nhược 知tri 此thử 事sự 。 不bất 足túc 為vi 難nan 。 其kỳ 從tùng 生sanh 已dĩ 來lai 不bất 放phóng 牛ngưu 。 我ngã 等đẳng 以dĩ 放phóng 牛ngưu 祕bí 法pháp 問vấn 之chi 。 若nhược 能năng 解giải 者giả 。 實thật 是thị 一nhất 切thiết 智trí 人nhân 。

作tác 是thị 論luận 已dĩ 。 前tiền 入nhập 竹trúc 園viên 。 見kiến 佛Phật 光quang 明minh 。 照chiếu 於ư 林lâm 間gian 。 進tiến 前tiền 覓mịch 佛Phật 。 見kiến 坐tọa 樹thụ 下hạ 。 狀trạng 似tự 金kim 山sơn 。 如như 酥tô 投đầu 火hỏa 。 其kỳ 炎diễm 大đại 明minh 。 有hữu 似tự 融dung 金kim 。 散tán 竹trúc 林lâm 間gian 上thượng 。 紫tử 金kim 光quang 色sắc 。 視thị 之chi 無vô 厭yếm 。 心tâm 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 自tự 相tương 謂vị 言ngôn 。

今kim 此thử 釋Thích 師Sư 子Tử 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 有hữu 無vô 。

見kiến 之chi 無vô 不bất 喜hỷ 。 此thử 事sự 亦diệc 已dĩ 足túc 。

光quang 明minh 第đệ 一nhất 照chiếu 。 顏nhan 貌mạo 甚thậm 貴quý 重trọng 。

身thân 相tướng 威uy 德đức 備bị 。 與dữ 佛Phật 名danh 相tướng 稱xưng 。

相tương/tướng 相tương/tướng 皆giai 分phân 明minh 。 威uy 神thần 亦diệc 滿mãn 足túc 。

福phước 德đức 自tự 纏triền 絡lạc 。 見kiến 者giả 無vô 不bất 愛ái 。

圓viên 光quang 身thân 處xứ 中trung 。 觀quan 者giả 無vô 厭yếm 足túc 。

若nhược 有hữu 一nhất 切thiết 智trí 。 必tất 有hữu 是thị 功công 德đức 。

一nhất 切thiết 諸chư 彩thải 畫họa 。 寶bảo 飾sức 莊trang 嚴nghiêm 像tượng 。

欲dục 比tỉ 此thử 妙diệu 身thân 。 不bất 可khả 以dĩ 為ví 喻dụ 。

能năng 滿mãn 諸chư 觀quán 者giả 。 令linh 得đắc 第đệ 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 。

見kiến 之chi 發phát 淨tịnh 信tín 。 必tất 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。

如như 是thị 思tư 惟duy 已dĩ 。 禮lễ 佛Phật 而nhi 坐tọa 。 問vấn 佛Phật 言ngôn 。

放phóng 牛ngưu 人nhân 有hữu 幾kỷ 法pháp 成thành 就tựu 。 能năng 令linh 牛ngưu 群quần 番phiên 息tức 。 有hữu 幾kỷ 法pháp 不bất 成thành 就tựu 。 令linh 牛ngưu 群quần 不bất 增tăng 。 不bất 得đắc 安an 隱ẩn 。

佛Phật 答đáp 言ngôn 。

有hữu 十thập 一nhất 法Pháp 。 放phóng 牛ngưu 人nhân 能năng 令linh 牛ngưu 群quần 番phiên 息tức 。 何hà 等đẳng 十thập 一nhất 。

知tri 色sắc 。 知tri 相tương/tướng 。 知tri 刮# 刷# 。 知tri 覆phú 瘡sang 。 知tri 作tác 煙yên 。 知tri 好hảo/hiếu 道đạo 。 知tri 牛ngưu 所sở 宜nghi 處xứ 。 知tri 好hảo/hiếu 度độ 濟tế 。 知tri 安an 隱ẩn 處xứ 。 知tri 留lưu 乳nhũ 。 知tri 養dưỡng 牛ngưu 主chủ 。

若nhược 放phóng 牛ngưu 人nhân 知tri 此thử 十thập 一nhất 法pháp 。 能năng 令linh 牛ngưu 群quần 番phiên 息tức 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 如như 是thị 。 知tri 十thập 一nhất 法pháp 。 能năng 增tăng 長trưởng 善thiện 法Pháp 。

云vân 何hà 知tri 色sắc 。 知tri 黑hắc 。 白bạch 。 雜tạp 色sắc 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 如như 是thị 。 知tri 一nhất 切thiết 色sắc 。 皆giai 是thị 四tứ 大đại 。 四tứ 大đại 造tạo 。

云vân 何hà 知tri 相tương/tướng 。 知tri 牛ngưu 吉cát 不bất 吉cát 相tương/tướng 。 與dữ 他tha 群quần 合hợp 。 因nhân 相tương/tướng 則tắc 識thức 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 如như 是thị 。 見kiến 善thiện 業nghiệp 相tương/tướng 。 知tri 是thị 智trí 人nhân 。 見kiến 惡ác 業nghiệp 相tương/tướng 。 知tri 是thị 愚ngu 人nhân 。

云vân 何hà 刮# 刷# 。 為vi 諸chư 虫trùng 飲ẩm 血huyết 。 則tắc 增tăng 長trưởng 諸chư 瘡sang 。 刮# 刷# 則tắc 除trừ 害hại 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 如như 是thị 。 惡ác 邪tà 覺giác 觀quán 虫trùng 飲ẩm 善thiện 根căn 血huyết 。 增tăng 長trưởng 心tâm 瘡sang 。 除trừ 則tắc 安an 隱ẩn 。

云vân 何hà 覆phú 瘡sang 。 若nhược 衣y 若nhược 草thảo 葉diệp 以dĩ 防phòng 蚊văn 虻manh 惡ác 刺thứ 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 如như 是thị 。 念niệm 正chánh 觀quán 法pháp 。 覆phú 六lục 情tình 瘡sang 。 不bất 令linh 煩phiền 惱não 貪tham 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 惡ác 虫trùng 刺thứ 蕀cức 所sở 傷thương 。

云vân 何hà 知tri 作tác 煙yên 。 除trừ 諸chư 蚊văn 虻manh 。 牛ngưu 遙diêu 見kiến 煙yên 。 則tắc 來lai 趣thú 向hướng 屋ốc 舍xá 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 如như 是thị 。 如như 所sở 聞văn 而nhi 說thuyết 。 除trừ 諸chư 結kết 使sử 蚊văn 虻manh 。 以dĩ 說thuyết 法Pháp 煙yên 。 引dẫn 眾chúng 生sanh 入nhập 於ư 無vô 我ngã 實thật 相tướng 空không 舍xá 中trung 。

云vân 何hà 知tri 道đạo 。 知tri 牛ngưu 所sở 行hành 來lai 去khứ 好hảo 惡ác 道đạo 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 如như 是thị 。 知tri 八bát 聖thánh 道Đạo 能năng 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 離ly 斷đoạn 常thường 惡ác 道đạo 。

云vân 何hà 知tri 牛ngưu 所sở 宜nghi 處xứ 。 能năng 令linh 牛ngưu 番phiên 息tức 少thiểu 病bệnh 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 如như 是thị 。 說thuyết 佛Phật 法Pháp 時thời 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 法Pháp 喜hỷ 。 諸chư 善thiện 根căn 增tăng 盛thịnh 。

云vân 何hà 知tri 濟tế 。 知tri 易dị 入nhập 易dị 度độ 。 無vô 波ba 浪lãng 惡ác 虫trùng 處xứ 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 如như 是thị 。 能năng 至chí 多đa 聞văn 比Bỉ 丘Khâu 所sở 問vấn 法pháp 。 說thuyết 法Pháp 者giả 知tri 前tiền 人nhân 心tâm 利lợi 鈍độn 。 煩phiền 惱não 輕khinh 重trọng 。 令linh 入nhập 好hảo/hiếu 濟tế 。 安an 隱ẩn 得đắc 度độ 。

云vân 何hà 知tri 安an 隱ẩn 處xứ 。 知tri 所sở 住trú 處xứ 無vô 虎hổ 。 狼lang 。 師sư 子tử 。 惡ác 虫trùng 。 毒độc 獸thú 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 如như 是thị 。 知tri 四tứ 念niệm 處xứ 。 安an 隱ẩn 。 無vô 煩phiền 惱não 。 惡ác 魔ma 。 毒độc 獸thú 。 比Bỉ 丘Khâu 入nhập 此thử 。 則tắc 安an 隱ẩn 無vô 患hoạn 。

云vân 何hà 留lưu 乳nhũ 。 犢độc 母mẫu 愛ái 念niệm 犢độc 子tử 故cố 與dữ 乳nhũ 。 以dĩ 留lưu 殘tàn 乳nhũ 。 故cố 犢độc 母mẫu 歡hoan 喜hỷ 。 則tắc 犢độc 子tử 不bất 竭kiệt 。 牛ngưu 主chủ 及cập 放phóng 牛ngưu 人nhân 。 日nhật 日nhật 有hữu 益ích 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 如như 是thị 。 居cư 士sĩ 白bạch 衣y 給cấp 施thí 衣y 食thực 。 當đương 知tri 節tiết 量lượng 。 不bất 令linh 罄khánh 竭kiệt 。 則tắc 檀đàn 越việt 歡hoan 喜hỷ 。 信tín 心tâm 不bất 絕tuyệt 。 受thọ 者giả 無vô 乏phạp 。

云vân 何hà 知tri 養dưỡng 牛ngưu 主chủ 。 諸chư 大đại 特đặc 牛ngưu 能năng 守thủ 牛ngưu 群quần 故cố 。 應ưng 養dưỡng 護hộ 。 不bất 令linh 羸luy 瘦sấu 。 飲ẩm 以dĩ 麻ma 油du 。 飾sức 以dĩ 瓔anh 珞lạc 。 標tiêu 以dĩ 鐵thiết 角giác 。 摩ma 刷# 。 讚tán 譽dự 稱xưng 等đẳng 。 比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 如như 是thị 。 眾chúng 僧Tăng 中trung 有hữu 威uy 德đức 大đại 人nhân 。 護hộ 益ích 佛Phật 法Pháp 。 摧tồi 伏phục 外ngoại 道đạo 。 能năng 令linh 八bát 眾chúng 。 得đắc 種chúng 諸chư 善thiện 根căn 。 隨tùy 其kỳ 所sở 宜nghi 。 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 等đẳng 。

放phóng 牛ngưu 人nhân 聞văn 此thử 語ngữ 已dĩ 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。

我ngã 等đẳng 所sở 知tri 。 不bất 過quá 三tam 四tứ 事sự 。 放phóng 牛ngưu 師sư 輩bối 遠viễn 不bất 過quá 五ngũ 六lục 事sự 。 今kim 聞văn 此thử 說thuyết 。 歎thán 未vị 曾tằng 有hữu 。 若nhược 知tri 此thử 事sự 。 餘dư 亦diệc 皆giai 爾nhĩ 。 實thật 是thị 一nhất 切thiết 智trí 人nhân 。 無vô 復phục 疑nghi 也dã 。

是thị 經Kinh 。 此thử 中trung 應ưng 廣quảng 說thuyết 。 以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 有hữu 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。

問vấn 曰viết 。

世thế 間gian 不bất 應ưng 有hữu 一nhất 切thiết 智trí 人nhân 。

何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 見kiến 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 者giả 。

答đáp 曰viết 。

不bất 爾nhĩ 。 不bất 見kiến 有hữu 二nhị 種chủng 。 不bất 可khả 以dĩ 不bất 見kiến 故cố 便tiện 言ngôn 無vô 。

一nhất 者giả 。 事sự 實thật 有hữu 。 以dĩ 因nhân 緣duyên 覆phú 故cố 不bất 見kiến 。 譬thí 如như 人nhân 姓tánh 族tộc 初sơ 。 及cập 雪Tuyết 山Sơn 斤cân 兩lưỡng 。 恆Hằng 河Hà 邊biên 沙sa 數số 。 有hữu 而nhi 不bất 可khả 知tri 。

二nhị 者giả 。 實thật 無vô 。 無vô 故cố 不bất 見kiến 。 譬thí 如như 第đệ 二nhị 頭đầu 。 第đệ 三tam 手thủ 。 無vô 因nhân 緣duyên 覆phú 而nhi 不bất 見kiến 。

如như 是thị 一nhất 切thiết 智trí 人nhân 。 因nhân 緣duyên 覆phú 故cố 汝nhữ 不bất 見kiến 。 非phi 無vô 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 何hà 等đẳng 是thị 覆phú 因nhân 緣duyên 。 未vị 得đắc 四tứ 信tín 。 心tâm 著trước 惡ác 邪tà 。 汝nhữ 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 覆phú 故cố 。 不bất 見kiến 一nhất 切thiết 智trí 人nhân 。

問vấn 曰viết 。

所sở 知tri 處xứ 無vô 量lượng 故cố 。 無vô 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 諸chư 法pháp 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 多đa 人nhân 和hòa 合hợp 。 尚thượng 不bất 能năng 知tri 。 何hà 況huống 一nhất 人nhân 。 以dĩ 是thị 故cố 。 無vô 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。

答đáp 曰viết 。

如như 諸chư 法pháp 無vô 量lượng 。 智trí 慧tuệ 亦diệc 無vô 量lượng 無vô 數số 無vô 邊biên 。 如như 函hàm 大đại 蓋cái 亦diệc 大đại 。 函hàm 小tiểu 蓋cái 亦diệc 小tiểu 。

問vấn 曰viết 。

佛Phật 自tự 說thuyết 佛Phật 法Pháp 。 不bất 說thuyết 餘dư 經Kinh 。 若nhược 藥dược 方phương 。 星tinh 宿tú 。 算toán 經kinh 世thế 典điển 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 若nhược 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 。 以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。

答đáp 曰viết 。

雖tuy 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 用dụng 故cố 說thuyết 。 不bất 用dụng 故cố 不bất 說thuyết 。 有hữu 人nhân 問vấn 故cố 說thuyết 。 不bất 問vấn 故cố 不bất 說thuyết 。

復phục 次thứ 。 一nhất 切thiết 法pháp 略lược 說thuyết 有hữu 三tam 種chủng 。

一nhất 者giả 。 有hữu 為vi 法pháp 。 二nhị 者giả 。 無vô 為vi 法pháp 。 三tam 者giả 。 不bất 可khả 說thuyết 法Pháp 。 此thử 已dĩ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。

問vấn 曰viết 。

十thập 四tứ 難nạn/nan 不bất 答đáp 故cố 。 知tri 非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 何hà 等đẳng 十thập 四tứ 難nạn/nan 。

世thế 界giới 及cập 我ngã 常thường 。 世thế 界giới 及cập 我ngã 無vô 常thường 。 世thế 界giới 及cập 我ngã 亦diệc 有hữu 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 世thế 界giới 及cập 我ngã 亦diệc 非phi 有hữu 常thường 亦diệc 非phi 無vô 常thường 。 世thế 界giới 及cập 我ngã 有hữu 邊biên 。 無vô 邊biên 。 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。 亦diệc 非phi 有hữu 邊biên 亦diệc 非phi 無vô 邊biên 。 死tử 後hậu 有hữu 神thần 去khứ 後hậu 世thế 。 無vô 神thần 去khứ 後hậu 世thế 。 亦diệc 有hữu 神thần 去khứ 亦diệc 無vô 神thần 去khứ 。 死tử 後hậu 亦diệc 非phi 有hữu 神thần 去khứ 。 亦diệc 非phi 無vô 神thần 去khứ 後hậu 世thế 。 是thị 身thân 是thị 神thần 。 身thân 異dị 神thần 異dị 。

若nhược 佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 此thử 十thập 四tứ 難nạn/nan 何hà 以dĩ 不bất 答đáp 。

答đáp 曰viết 。

此thử 事sự 無vô 實thật 故cố 不bất 答đáp 。 諸chư 法pháp 有hữu 常thường 。 無vô 此thử 理lý 。 諸chư 法pháp 斷đoạn 。 亦diệc 無vô 此thử 理lý 。 以dĩ 是thị 故cố 。 佛Phật 不bất 答đáp 。 譬thí 如như 人nhân 問vấn 搆câu 牛ngưu 角giác 得đắc 幾kỷ 升thăng 乳nhũ 。 是thị 為vi 非phi 問vấn 。 不bất 應ưng 答đáp 。

復phục 次thứ 。 世thế 界giới 無vô 窮cùng 。 如như 車xa 輪luân 無vô 初sơ 無vô 後hậu 。

復phục 次thứ 。 答đáp 此thử 無vô 利lợi 有hữu 失thất 。 墮đọa 惡ác 邪tà 中trung 。 佛Phật 知tri 十thập 四tứ 難nạn/nan 。 常thường 覆phú 四Tứ 諦Đế 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 如như 渡độ 處xứ 有hữu 惡ác 虫trùng 水thủy 。 不bất 應ưng 將tương 人nhân 渡độ 。 安an 隱ẩn 無vô 患hoạn 處xứ 。 可khả 示thị 人nhân 令linh 渡độ 。

復phục 次thứ 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

是thị 事sự 非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 人nhân 不bất 能năng 解giải 。 以dĩ 人nhân 不bất 能năng 知tri 。 故cố 佛Phật 不bất 答đáp 。

復phục 次thứ 。 若nhược 人nhân 無vô 言ngôn 有hữu 。 有hữu 言ngôn 無vô 。 是thị 名danh 非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 有hữu 言ngôn 有hữu 。 無vô 言ngôn 無vô 。 佛Phật 有hữu 不bất 言ngôn 無vô 。 無vô 不bất 言ngôn 有hữu 。 但đãn 說thuyết 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 云vân 何hà 不bất 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 譬thí 如như 日nhật 不bất 作tác 高cao 下hạ 。 亦diệc 不bất 作tác 平bình 地địa 。 等đẳng 一nhất 而nhi 照chiếu 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 令linh 有hữu 作tác 無vô 。 非phi 令linh 無vô 作tác 有hữu 。 常thường 說thuyết 實thật 智trí 慧tuệ 光quang 照chiếu 諸chư 法pháp 。 如như 一nhất 道Đạo 人Nhân 問vấn 佛Phật 言ngôn 。

大đại 德đức 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 佛Phật 作tác 耶da 。 他tha 作tác 耶da 。

佛Phật 言ngôn 。

我ngã 不bất 作tác 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 餘dư 人nhân 亦diệc 不bất 作tác 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 生sanh 因nhân 緣duyên 老lão 死tử 。 是thị 法pháp 常thường 定định 住trụ 。

佛Phật 能năng 說thuyết 是thị 。 生sanh 因nhân 緣duyên 老lão 死tử 。 乃nãi 至chí 無vô 明minh 因nhân 緣duyên 諸chư 行hành 。

復phục 次thứ 。 十thập 四tứ 難nạn/nan 中trung 若nhược 答đáp 有hữu 過quá 罪tội 。 若nhược 人nhân 問vấn 。

石thạch 女nữ 。 黃hoàng 門môn 兒nhi 。 長trường 短đoản 好hảo 醜xú 何hà 類loại 。

此thử 不bất 應ưng 答đáp 。 以dĩ 無vô 兒nhi 故cố 。

復phục 次thứ 。 此thử 十thập 四tứ 難nạn/nan 。 是thị 邪tà 見kiến 非phi 真chân 實thật 。 佛Phật 常thường 以dĩ 真chân 實thật 。 以dĩ 是thị 故cố 。 置trí 不bất 答đáp 。

復phục 次thứ 。 置trí 不bất 答đáp 。 是thị 為vi 答đáp 。 有hữu 四tứ 種chủng 答đáp 。

一nhất 。 決quyết 了liễu 答đáp 。 如như 佛Phật 第đệ 一nhất 涅Niết 槃Bàn 安an 隱ẩn 。 二nhị 。 解giải 義nghĩa 答đáp 。 三tam 。 反phản 問vấn 答đáp 。 四tứ 。 置trí 答đáp 。 此thử 中trung 佛Phật 以dĩ 置trí 答đáp 。

汝nhữ 言ngôn 無vô 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 有hữu 是thị 言ngôn 而nhi 無vô 義nghĩa 。 是thị 大đại 妄vọng 語ngữ 。 實thật 有hữu 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。

何hà 以dĩ 故cố 。 得đắc 十Thập 力Lực 故cố 。

知tri 處xứ 非phi 處xứ 故cố 。 知tri 因nhân 緣duyên 業nghiệp 報báo 故cố 。 知tri 諸chư 禪thiền 定định 解giải 脫thoát 故cố 。 知tri 眾chúng 生sanh 根căn 善thiện 惡ác 故cố 。 知tri 種chủng 種chủng 欲dục 解giải 故cố 。 知tri 種chủng 種chủng 世thế 間gian 無vô 量lượng 性tánh 故cố 。 知tri 一nhất 切thiết 至chí 處xứ 道đạo 故cố 。 先tiên 世thế 行hành 處xứ 憶ức 念niệm 知tri 故cố 。 天thiên 眼nhãn 分phân 明minh 得đắc 故cố 。 知tri 一nhất 切thiết 漏lậu 盡tận 故cố 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 分phân 明minh 知tri 故cố 。 說thuyết 一nhất 切thiết 世thế 界giới 中trung 上thượng 法pháp 故cố 。 得đắc 甘cam 露lộ 味vị 故cố 。 得đắc 中trung 道đạo 故cố 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 若nhược 有hữu 為vi 。 若nhược 無vô 為vi 實thật 相tướng 故cố 。 永vĩnh 離ly 三tam 界giới 欲dục 故cố 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 故cố 。 佛Phật 為vi 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。

問vấn 曰viết 。

有hữu 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 何hà 等đẳng 人nhân 是thị 。

答đáp 曰viết 。

是thị 第đệ 一nhất 大đại 人nhân 。 三tam 界giới 尊tôn 。 名danh 曰viết 佛Phật 。 如như 讚tán 佛Phật 偈kệ 說thuyết 。

頂đảnh 生sanh 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 如như 日Nhật 月Nguyệt 燈Đăng 明Minh 。

釋Thích 迦Ca 貴quý 種chủng 族tộc 。 淨tịnh 飯phạn 王vương 太thái 子tử 。

生sanh 時thời 動động 三tam 千thiên 。 須Tu 彌Di 山Sơn 海hải 水thủy 。

為vi 破phá 老lão 病bệnh 死tử 。 哀ai 愍mẫn 故cố 生sanh 世thế 。

生sanh 時thời 行hành 七thất 步bộ 。 光quang 明minh 滿mãn 十thập 方phương 。

四tứ 觀quán 發phát 大đại 音âm 。 我ngã 生sanh 胎thai 分phần/phân 盡tận 。

成thành 佛Phật 說thuyết 妙diệu 法Pháp 。 大đại 音âm 振chấn 法Pháp 鼓cổ 。

以dĩ 此thử 覺giác 眾chúng 生sanh 。 世thế 間gian 無vô 明minh 睡thụy 。

如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 希hy 有hữu 事sự 已dĩ 現hiện 。

諸chư 天thiên 及cập 世thế 人nhân 。 見kiến 之chi 皆giai 歡hoan 喜hỷ 。

佛Phật 相tương/tướng 莊trang 嚴nghiêm 身thân 。 大đại 光quang 滿mãn 月nguyệt 面diện 。

一nhất 切thiết 諸chư 男nam 女nữ 。 視thị 之chi 無vô 厭yếm 足túc 。

生sanh 身thân 乳nhũ 餔bô 力lực 。 勝thắng 萬vạn 億ức 香hương 象tượng 。

神thần 足túc 力lực 無vô 上thượng 。 智trí 慧tuệ 力lực 無vô 量lượng 。

佛Phật 身thân 大đại 光quang 明minh 。 照chiếu 曜diệu 佛Phật 身thân 表biểu 。

佛Phật 在tại 光quang 明minh 中trung 。 如như 月nguyệt 在tại 光quang 裏lý 。

種chủng 種chủng 惡ác 毀hủy 佛Phật 。 佛Phật 亦diệc 無vô 惡ác 想tưởng 。

種chủng 種chủng 稱xưng 譽dự 佛Phật 。 佛Phật 亦diệc 無vô 憙hí 想tưởng 。

大đại 慈từ 視thị 一nhất 切thiết 。 怨oán 親thân 等đẳng 無vô 異dị 。

一nhất 切thiết 有hữu 識thức 類loại 。 咸hàm 皆giai 知tri 此thử 事sự 。

忍nhẫn 辱nhục 慈từ 悲bi 力lực 。 故cố 能năng 勝thắng 一nhất 切thiết 。

為vì 度độ 眾chúng 生sanh 故cố 。 世thế 世thế 受thọ 勤cần 苦khổ 。

其kỳ 心tâm 常thường 一nhất 定định 。 為vi 眾chúng 作tác 利lợi 益ích 。

智trí 慧tuệ 力lực 有hữu 十thập 。 無vô 畏úy 力lực 有hữu 四tứ 。

不bất 共cộng 有hữu 十thập 八bát 。 無vô 量lượng 功công 德đức 藏tạng 。

如như 是thị 等đẳng 無vô 數số 。 希hy 有hữu 功công 德đức 力lực 。

如như 師sư 子tử 無vô 畏úy 。 破phá 諸chư 外ngoại 道đạo 法pháp 。

轉chuyển 無vô 上thượng 梵Phạm 輪luân 。 度độ 脫thoát 諸chư 三tam 界giới 。

是thị 名danh 為vi

婆bà 伽già 婆bà

婆bà 伽già 婆bà

義nghĩa 無vô 量lượng 。 若nhược 廣quảng 說thuyết 則tắc 廢phế 餘dư 事sự 。 以dĩ 是thị 故cố 略lược 說thuyết 。

大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị