大Đại 智Trí 度Độ 論Luận
Quyển 19
龍Long 樹Thụ 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 後Hậu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 釋Thích 初Sơ 品Phẩm 中Trung 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 義Nghĩa 第Đệ 三Tam 十Thập 一Nhất (# 卷quyển 第đệ 十thập 九cửu )#
龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 造tạo
後hậu 秦tần 龜quy 茲tư 國quốc 三tam 藏tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
【# 經Kinh 】#
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 以dĩ 不bất 住trụ 法pháp 。 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 不bất 生sanh 故cố 。 應ưng 具cụ 足túc 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 正chánh 懃cần 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 七thất 覺giác 分phần/phân 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。
【# 論luận 】#
問vấn 曰viết 。
三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 道đạo 。 何hà 以dĩ 故cố 於ư 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 中trung 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。
答đáp 曰viết 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 學học 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 一nhất 切thiết 道đạo 。 如như 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 悉tất 學học 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 一nhất 切thiết 道đạo 。 所sở 謂vị 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 。 乃nãi 至chí 佛Phật 地Địa 。
是thị 九cửu 地địa 應ưng 學học 。 而nhi 不bất 取thủ 證chứng 。 佛Phật 地địa 亦diệc 學học 亦diệc 證chứng 。
復phục 次thứ 。 何hà 處xứ 說thuyết 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 但đãn 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 法Pháp 。 非phi 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 是thị 《# 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 摩ma 訶ha 衍diễn 品phẩm 》# 中trung 。 佛Phật 說thuyết 四tứ 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 分phân 是thị 摩ma 訶ha 衍diễn 。 三tam 藏tạng 中trung 亦diệc 不bất 說thuyết 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 獨độc 是thị 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 。
佛Phật 以dĩ 大đại 慈từ 故cố 。 說thuyết 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 願nguyện 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 因nhân 緣duyên 。 各các 得đắc 其kỳ 道Đạo 。
欲dục 求cầu 聲Thanh 聞Văn 人nhân 。 得đắc 聲Thanh 聞Văn 道đạo 。 種chủng 辟Bích 支Chi 佛Phật 善thiện 根căn 人nhân 。 得đắc 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 求cầu 佛Phật 道Đạo 者giả 。 得đắc 佛Phật 道Đạo 。 隨tùy 其kỳ 本bổn 願nguyện 。 諸chư 根căn 利lợi 鈍độn 。 有hữu 大đại 悲bi 。 無vô 大đại 悲bi 。
譬thí 如như 龍long 王vương 降giáng 雨vũ 。 普phổ 雨vũ 天thiên 下hạ 。 雨vũ 無vô 差sai 別biệt 。 大đại 樹thụ 。 大đại 草thảo 。 根căn 大đại 故cố 多đa 受thọ 。 小tiểu 樹thụ 。 小tiểu 草thảo 。 根căn 小tiểu 故cố 少thiểu 受thọ 。
問vấn 曰viết 。
三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 雖tuy 無vô 處xứ 說thuyết 獨độc 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo 。 非phi 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 以dĩ 義nghĩa 推thôi 之chi 可khả 知tri 。
菩Bồ 薩Tát 久cửu 住trụ 生sanh 死tử 。 往vãng 來lai 五ngũ 道đạo 。 不bất 疾tật 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 但đãn 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 法pháp 。 不bất 說thuyết 波Ba 羅La 蜜Mật 。 亦diệc 不bất 說thuyết 大đại 悲bi 。 以dĩ 是thị 故cố 知tri 。 非phi 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。
答đáp 曰viết 。
菩Bồ 薩Tát 雖tuy 久cửu 住trụ 生sanh 死tử 中trung 。 亦diệc 應ưng 知tri 實thật 道đạo 。 非phi 實thật 道đạo 。 是thị 世thế 間gian 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 知tri 是thị 已dĩ 。 立lập 大đại 願nguyện 。 眾chúng 生sanh 可khả 愍mẫn 。 我ngã 當đương 拔bạt 出xuất 。 著trước 無vô 為vi 處xứ 。 以dĩ 是thị 實thật 法pháp 。 行hành 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 能năng 到đáo 佛Phật 道Đạo 。 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 學học 。 雖tuy 知tri 是thị 法pháp 。 未vị 具cụ 足túc 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 故cố 不bất 取thủ 證chứng 。
如như 佛Phật 說thuyết 。
譬thí 如như 仰ngưỡng 射xạ 空không 中trung 。 箭tiễn 箭tiễn 相tương/tướng 柱trụ 。 不bất 令linh 落lạc 地địa 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 箭tiễn 。 射xạ 三tam 解giải 脫thoát 門môn 空không 中trung 。 復phục 以dĩ 方phương 便tiện 。 箭tiễn 射xạ 般Bát 若Nhã 箭tiễn 。 令linh 不bất 墮đọa 涅Niết 槃Bàn 地địa 。
復phục 次thứ 。 若nhược 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 久cửu 住trụ 生sanh 死tử 中trung 。 應ưng 受thọ 種chủng 種chủng 。 身thân 心tâm 苦khổ 惱não 。 若nhược 不bất 得đắc 實thật 智trí 。 云vân 何hà 能năng 忍nhẫn 是thị 事sự 。 以dĩ 是thị 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 求cầu 是thị 道Đạo 品Phẩm 實thật 智trí 時thời 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 力lực 故cố 。 能năng 轉chuyển 世thế 間gian 為vi 道Đạo 果Quả 涅Niết 槃Bàn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 三tam 界giới 世thế 間gian 皆giai 從tùng 和hòa 合hợp 生sanh 。 和hòa 合hợp 生sanh 者giả 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 是thị 則tắc 為vi 空không 。 空không 故cố 不bất 可khả 取thủ 。 不bất 可khả 取thủ 相tương/tướng 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
以dĩ 是thị 故cố 。 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 不bất 住trụ 法pháp 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 。 不bất 生sanh 故cố 應ưng 具cụ 足túc 四tứ 念niệm 處xứ 。
復phục 次thứ 。 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 法Pháp 中trung 。 不bất 說thuyết 世thế 間gian 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 智trí 慧tuệ 不bất 深thâm 入nhập 諸chư 法Pháp 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 法pháp 中trung 。 說thuyết 世thế 間gian 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 智trí 慧tuệ 深thâm 入nhập 諸chư 法pháp 故cố 。
如như 佛Phật 告cáo 須Tu 菩Bồ 提Đề 。
色sắc 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 色sắc 。 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 即tức 是thị 空không 。 空không 即tức 是thị 受thọ 。 想tưởng 。 行hành 。 識thức 。 空không 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 即tức 是thị 空không 。
《# 中trung 論luận 》# 中trung 亦diệc 說thuyết 。
涅Niết 槃Bàn 不bất 異dị 世thế 間gian 。 世thế 間gian 不bất 異dị 涅Niết 槃Bàn 。
涅Niết 槃Bàn 際tế 世thế 間gian 際tế 。 一nhất 際tế 無vô 有hữu 異dị 故cố 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 得đắc 是thị 實thật 相tướng 故cố 。 不bất 厭yếm 世thế 間gian 。 不bất 樂nhạo 涅Niết 槃Bàn 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 是thị 實thật 智trí 之chi 地địa 。
問vấn 曰viết 。
四tứ 念niệm 處xứ 則tắc 能năng 具cụ 足túc 得đắc 道Đạo 。 何hà 以dĩ 說thuyết 三tam 十thập 七thất 。 若nhược 汝nhữ 以dĩ 略lược 說thuyết 故cố 四tứ 念niệm 處xứ 。 廣quảng 說thuyết 故cố 三tam 十thập 七thất 。 此thử 則tắc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 廣quảng 應ưng 無vô 量lượng 。
答đáp 曰viết 。
四tứ 念niệm 處xứ 雖tuy 具cụ 足túc 能năng 得đắc 道Đạo 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 四tứ 正chánh 懃cần 等đẳng 諸chư 法pháp 。
何hà 以dĩ 故cố 。 眾chúng 生sanh 心tâm 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 結kết 使sử 亦diệc 種chủng 種chủng 。 所sở 樂lạc 所sở 解giải 法pháp 亦diệc 種chủng 種chủng 。 佛Phật 法Pháp 雖tuy 一nhất 實thật 一nhất 相tương/tướng 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 於ư 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 法Pháp 聚tụ 。 作tác 是thị 分phân 別biệt 說thuyết 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 說thuyết 四Tứ 諦Đế 則tắc 足túc 。 不bất 須tu 餘dư 法pháp 。
以dĩ 有hữu 眾chúng 生sanh 厭yếm 苦khổ 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 。 為vì 是thị 眾chúng 生sanh 故cố 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。
身thân 心tâm 等đẳng 諸chư 法pháp 皆giai 是thị 苦khổ 。 無vô 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 苦khổ 因nhân 緣duyên 。 由do 愛ái 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 是thị 苦khổ 所sở 盡tận 處xứ 。 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 方phương 便tiện 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 為vi 道đạo 。
有hữu 眾chúng 生sanh 多đa 念niệm 。 亂loạn 心tâm 顛điên 倒đảo 故cố 。 著trước 此thử 身thân 。 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 中trung 作tác 邪tà 行hành 。 為vì 是thị 人nhân 故cố 。 說thuyết 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。
如như 是thị 等đẳng 諸chư 道Đạo 法Pháp 。 各các 各các 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。
譬thí 如như 藥dược 師sư 。 不bất 得đắc 以dĩ 一nhất 藥dược 治trị 眾chúng 病bệnh 。 眾chúng 病bệnh 不bất 同đồng 。 藥dược 亦diệc 不bất 一nhất 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 病bệnh 種chủng 種chủng 。 以dĩ 眾chúng 藥dược 治trị 之chi 。
或hoặc 說thuyết 一nhất 法pháp 度độ 眾chúng 生sanh 。 如như 佛Phật 告cáo 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。
非phi 汝nhữ 物vật 莫mạc 取thủ 。
比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。
知tri 已dĩ 。
世Thế 尊Tôn 。
佛Phật 言ngôn 。
云vân 何hà 知tri 。
比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。
諸chư 法pháp 非phi 我ngã 物vật 。 不bất 應ưng 取thủ 。
或hoặc 以dĩ 二nhị 法pháp 度độ 眾chúng 生sanh 。
定định 及cập 慧tuệ 。 或hoặc 以dĩ 三tam 法pháp 。
戒giới 。 定định 。 慧tuệ 。 或hoặc 以dĩ 四tứ 法pháp 。
四tứ 念niệm 處xứ 。
是thị 故cố 四tứ 念niệm 處xứ 雖tuy 可khả 得đắc 道Đạo 。 餘dư 法pháp 行hành 異dị 。 分phân 別biệt 多đa 少thiểu 異dị 。 觀quán 亦diệc 異dị 。 以dĩ 是thị 故cố 應ưng 。 說thuyết 四tứ 正chánh 懃cần 等đẳng 諸chư 餘dư 法pháp 。
復phục 次thứ 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 信tín 力lực 大đại 故cố 。 為vì 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 是thị 中trung 佛Phật 為vi 一nhất 時thời 。 說thuyết 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 若nhược 說thuyết 異dị 法pháp 道đạo 門môn 。 十thập 想tưởng 等đẳng 皆giai 攝nhiếp 在tại 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 中trung 。
是thị 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 眾chúng 藥dược 和hòa 合hợp 。 足túc 療liệu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 病bệnh 。 是thị 故cố 不bất 用dụng 多đa 說thuyết 。
如như 佛Phật 雖tuy 有hữu 無vô 量lượng 力lực 。 但đãn 說thuyết 十Thập 力Lực 。 於ư 度độ 眾chúng 生sanh 事sự 足túc 。
是thị 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 十thập 法pháp 為vi 根căn 本bổn 。
何hà 等đẳng 十thập 。 信tín 。 戒giới 。 思tư 惟duy 。 精tinh 進tấn 。 念niệm 。 定định 。 慧tuệ 。 除trừ 。 喜hỷ 。 捨xả 。
信tín 者giả 。 信tín 根căn 。 信tín 力lực 。 戒giới 者giả 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 精tinh 進tấn 者giả 。 四tứ 正chánh 懃cần 。 精tinh 進tấn 根căn 。 精tinh 進tấn 力lực 。 精tinh 進tấn 覺giác 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 念niệm 者giả 。 念niệm 根căn 。 念niệm 力lực 。 念niệm 覺giác 。 正chánh 念niệm 。 定định 者giả 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 定định 根căn 。 定định 力lực 。 定định 覺giác 。 正chánh 定định 。 慧tuệ 者giả 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 慧tuệ 根căn 。 慧tuệ 力lực 。 擇trạch 法pháp 覺giác 。 正chánh 見kiến 。
是thị 諸chư 法pháp 。 念niệm 隨tùy 順thuận 智trí 慧tuệ 。 緣duyên 中trung 止chỉ 住trụ 。 是thị 時thời 名danh 念niệm 處xứ 。 破phá 邪tà 法pháp 。 正Chánh 道Đạo 中trung 行hành 。 故cố 名danh 正chánh 懃cần 。 攝nhiếp 心tâm 安an 隱ẩn 於ư 緣duyên 中trung 。 故cố 名danh 如như 意ý 足túc 。 軟nhuyễn 智trí 心tâm 得đắc 。 故cố 名danh 根căn 。 利lợi 智trí 心tâm 得đắc 。 故cố 名danh 力lực 。 修tu 道Đạo 用dụng 。 故cố 名danh 覺giác 。 見kiến 道đạo 用dụng 。 故cố 名danh 道đạo 。
問vấn 曰viết 。
應ưng 先tiên 說thuyết 道Đạo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 行hành 道Đạo 然nhiên 後hậu 得đắc 諸chư 善thiện 法Pháp 。 譬thí 如như 人nhân 先tiên 行hành 道Đạo 。 然nhiên 後hậu 得đắc 所sở 至chí 處xứ 。 今kim 何hà 以dĩ 顛điên 倒đảo 。 先tiên 說thuyết 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 後hậu 說thuyết 八Bát 正Chánh 道Đạo 。
答đáp 曰viết 。
不bất 顛điên 倒đảo 也dã 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 是thị 初sơ 欲dục 入nhập 道đạo 時thời 名danh 字tự 。
如như 行hành 者giả 到đáo 師sư 所sở 。 聽thính 道Đạo 法Pháp 時thời 。 先tiên 用dụng 念niệm 持trì 是thị 法pháp 。 是thị 時thời 名danh 念niệm 處xứ 。
持trì 已dĩ 。 從tùng 法pháp 中trung 求cầu 果quả 。 故cố 精tinh 進tấn 行hành 。 是thị 時thời 名danh 正chánh 懃cần 。
多đa 精tinh 進tấn 故cố 心tâm 散tán 亂loạn 。 攝nhiếp 心tâm 調điều 柔nhu 故cố 。 名danh 如như 意ý 足túc 。
心tâm 調điều 柔nhu 已dĩ 。 生sanh 五ngũ 根căn 。
諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 甚thậm 深thâm 難nan 解giải 。 信tín 根căn 故cố 能năng 信tín 。 是thị 名danh 信tín 根căn 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 一nhất 心tâm 求cầu 道Đạo 。 是thị 名danh 精tinh 進tấn 根căn 。 常thường 念niệm 佛Phật 道đạo 。 不bất 念niệm 餘dư 事sự 。 是thị 名danh 念niệm 根căn 。 常thường 攝nhiếp 心tâm 在tại 道đạo 。 是thị 名danh 定định 根căn 。 觀quán 四Tứ 諦Đế 實thật 相tướng 。 是thị 名danh 慧tuệ 根căn 。
是thị 五ngũ 根căn 增tăng 長trưởng 。 能năng 遮già 煩phiền 惱não 。 如như 大đại 樹thụ 力lực 能năng 遮già 水thủy 。 是thị 五ngũ 根căn 增tăng 長trưởng 時thời 。 能năng 轉chuyển 入nhập 深thâm 法Pháp 。 是thị 名danh 為vi 力lực 。
得đắc 力lực 已dĩ 。 分phân 別biệt 道Đạo 法Pháp 有hữu 三tam 分phần/phân 。
擇trạch 法pháp 覺giác 。 精tinh 進tấn 覺giác 。 喜hỷ 覺giác 。 此thử 三tam 法pháp 。 行hành 道Đạo 時thời 若nhược 心tâm 沒một 。 能năng 令linh 起khởi 。
除trừ 覺giác 。 定định 覺giác 。 捨xả 覺giác 。 此thử 三tam 法pháp 。 若nhược 行hành 道Đạo 時thời 心tâm 動động 散tán 。 能năng 攝nhiếp 令linh 定định 。
念niệm 覺giác 在tại 二nhị 處xứ 。 能năng 集tập 善thiện 法Pháp 。 能năng 遮già 惡ác 法pháp 。 如như 守thủ 門môn 人nhân 。 有hữu 利lợi 者giả 令linh 入nhập 。 無vô 益ích 者giả 除trừ 卻khước 。
若nhược 心tâm 沒một 時thời 。 念niệm 三tam 法pháp 起khởi 。 若nhược 心tâm 散tán 時thời 。 念niệm 三tam 法pháp 攝nhiếp 。 無vô 覺giác 實thật 覺giác 。 此thử 七thất 事sự 能năng 到đáo 。 故cố 名danh 為vi 分phần/phân 。
得đắc 是thị 法pháp 安an 隱ẩn 具cụ 足túc 已dĩ 。 欲dục 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 為vi 城thành 故cố 。 行hành 是thị 諸chư 法pháp 。 是thị 時thời 名danh 為vi 道đạo 。
問vấn 曰viết 。
何hà 等đẳng 是thị 四tứ 念niệm 處xứ 。
答đáp 曰viết 。
身thân 念niệm 處xứ 。 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 念niệm 處xứ 。 是thị 為vi 四tứ 念niệm 處xứ 。
觀quán 四tứ 法pháp 四tứ 種chủng 。
觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 。 觀quán 心tâm 無vô 常thường 。 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 是thị 四tứ 法pháp 雖tuy 。 各các 有hữu 四tứ 種chủng 。 身thân 應ưng 多đa 觀quán 不bất 淨tịnh 。 受thọ 多đa 觀quán 苦khổ 。 心tâm 多đa 觀quán 無vô 常thường 。 法pháp 多đa 觀quán 無vô 我ngã 。
何hà 以dĩ 故cố 。 凡phàm 夫phu 人nhân 未vị 入nhập 道đạo 時thời 。 是thị 四tứ 法pháp 中trung 。 邪tà 行hành 起khởi 四tứ 顛điên 倒đảo 。
諸chư 不bất 淨tịnh 法pháp 中trung 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 苦khổ 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 顛điên 倒đảo 。 無vô 常thường 中trung 常thường 顛điên 倒đảo 。 無vô 我ngã 中trung 我ngã 顛điên 倒đảo 。 破phá 是thị 四tứ 顛điên 倒đảo 故cố 。 說thuyết 是thị 四tứ 念niệm 處xứ 。 破phá 淨tịnh 倒đảo 故cố 說thuyết 身thân 念niệm 處xứ 。 破phá 樂nhạo/nhạc/lạc 倒đảo 故cố 說thuyết 受thọ 念niệm 處xứ 。 破phá 常thường 倒đảo 故cố 說thuyết 心tâm 念niệm 處xứ 。 破phá 我ngã 倒đảo 故cố 說thuyết 法Pháp 念niệm 處xứ 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 四tứ 。 不bất 少thiểu 不bất 多đa 。
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà 得đắc 是thị 四tứ 念niệm 處xứ 。
答đáp 曰viết 。
行hành 者giả 依y 淨tịnh 戒giới 住trụ 。 一nhất 心tâm 行hành 精tinh 進tấn 。 觀quán 身thân 五ngũ 種chủng 不bất 淨tịnh 相tương/tướng 。
何hà 等đẳng 五ngũ 。 一nhất 者giả 。 生sanh 處xứ 不bất 淨tịnh 。 二nhị 者giả 。 種chủng 子tử 不bất 淨tịnh 。 三tam 者giả 。 自tự 性tánh 不bất 淨tịnh 。 四tứ 者giả 。 自tự 相tương/tướng 不bất 淨tịnh 。 五ngũ 者giả 。 究cứu 竟cánh 不bất 淨tịnh 。
云vân 何hà 名danh 生sanh 處xứ 不bất 淨tịnh 。
頭đầu 。 足túc 。 腹phúc 。 脊tích 。 脇hiếp 。 肋lặc 諸chư 不bất 淨tịnh 物vật 和hòa 合hợp 。 名danh 為vi 女nữ 身thân 。 內nội 有hữu 生sanh 藏tạng 。 熟thục 藏tạng 。 屎thỉ 尿niệu 不bất 淨tịnh 。 外ngoại 有hữu 煩phiền 惱não 業nghiệp 因nhân 緣duyên 風phong 。 吹xuy 識thức 種chủng 令linh 入nhập 二nhị 藏tạng 中trung 間gian 。 若nhược 八bát 月nguyệt 。 若nhược 九cửu 月nguyệt 。 如như 在tại 屎thỉ 尿niệu 坑khanh 中trung 。 如như 說thuyết 。
是thị 身thân 為vi 臭xú 穢uế 。 不bất 從tùng 花hoa 間gian 生sanh 。
亦diệc 不bất 從tùng 瞻chiêm 蔔bặc 。 又hựu 不bất 出xuất 寶bảo 山sơn 。
是thị 名danh 生sanh 處xứ 不bất 淨tịnh 。
種chủng 子tử 不bất 淨tịnh 者giả 。 父phụ 母mẫu 以dĩ 妄vọng 想tưởng 邪tà 憶ức 念niệm 風phong 吹xuy 婬dâm 欲dục 火hỏa 故cố 。 血huyết 髓tủy 膏cao 流lưu 。 熱nhiệt 變biến 為vi 精tinh 。 宿túc 業nghiệp 行hành 因nhân 緣duyên 。 識thức 種chủng 子tử 在tại 赤xích 白bạch 精tinh 中trung 住trụ 。 是thị 名danh 身thân 種chủng 子tử 。 如như 說thuyết 。
是thị 身thân 種chủng 不bất 淨tịnh 。 非phi 餘dư 妙diệu 寶bảo 物vật 。
不bất 由do 淨tịnh 白bạch 生sanh 。 但đãn 從tùng 尿niệu 道đạo 出xuất 。
是thị 名danh 種chủng 子tử 不bất 淨tịnh 。
自tự 性tánh 不bất 淨tịnh 者giả 。 從tùng 足túc 至chí 頂đảnh 。 四tứ 邊biên 薄bạc 皮bì 。 其kỳ 中trung 所sở 有hữu 。 不bất 淨tịnh 充sung 滿mãn 。 飾sức 以dĩ 衣y 服phục 。 澡táo 浴dục 花hoa 香hương 。 食thực 以dĩ 上thượng 饌soạn 。 眾chúng 味vị 餚hào 膳thiện 。 經kinh 宿túc 之chi 間gian 。 皆giai 為vi 不bất 淨tịnh 。 假giả 令linh 衣y 以dĩ 天thiên 衣y 。 食thực 以dĩ 天thiên 食thực 。 以dĩ 身thân 性tánh 故cố 亦diệc 為vi 不bất 淨tịnh 。 何hà 況huống 人nhân 衣y 食thực 。 如như 說thuyết 。
地địa 水thủy 火hỏa 風phong 質chất 。 能năng 變biến 除trừ 不bất 淨tịnh 。
傾khuynh 海hải 洗tẩy 此thử 身thân 。 不bất 能năng 令linh 香hương 潔khiết 。
是thị 名danh 自tự 性tánh 不bất 淨tịnh 。
自tự 相tương/tướng 不bất 淨tịnh 者giả 。 是thị 身thân 九cửu 孔khổng 常thường 流lưu 不bất 淨tịnh 。 眼nhãn 流lưu 眵si 。 淚lệ 。 耳nhĩ 出xuất 結kết 聹ninh 。 鼻tị 中trung 涕thế 流lưu 。 口khẩu 出xuất 涎tiên 吐thổ 。 廁trắc 道đạo 。 水thủy 道đạo 常thường 出xuất 屎thỉ 。 尿niệu 。 及cập 諸chư 毛mao 孔khổng 。 汗hãn 流lưu 不bất 淨tịnh 。 如như 說thuyết 。
種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 物vật 。 充sung 滿mãn 於ư 身thân 內nội 。
常thường 流lưu 出xuất 不bất 止chỉ 。 如như 漏lậu 囊nang 盛thịnh 物vật 。
是thị 名danh 自tự 相tương/tướng 不bất 淨tịnh 。
究cứu 竟cánh 不bất 淨tịnh 者giả 。 是thị 身thân 若nhược 投đầu 火hỏa 則tắc 為vi 灰hôi 。 若nhược 虫trùng 食thực 則tắc 為vi 屎thỉ 。 在tại 地địa 則tắc 腐hủ 壞hoại 為vi 土thổ/độ 。 在tại 水thủy 則tắc 膖phùng 脹trướng 爛lạn 壞hoại 。 或hoặc 為vi 水thủy 虫trùng 所sở 食thực 。 一nhất 切thiết 死tử 屍thi 中trung 。 人nhân 身thân 最tối 不bất 淨tịnh 。 不bất 淨tịnh 法pháp 。 九cửu 相tương/tướng 中trung 當đương 廣quảng 說thuyết 。 如như 說thuyết 。
審thẩm 諦đế 觀quán 此thử 身thân 。 終chung 必tất 歸quy 死tử 處xứ 。
難nan 御ngự 無vô 反phản 復phục 。 背bội 恩ân 如như 小tiểu 人nhân 。
是thị 名danh 究cứu 竟cánh 不bất 淨tịnh 。
復phục 次thứ 。 是thị 身thân 生sanh 時thời 。 死tử 時thời 。 所sở 近cận 身thân 物vật 。 所sở 安an 身thân 處xứ 。 皆giai 為vi 不bất 淨tịnh 。 如như 香hương 美mỹ 淨tịnh 水thủy 。 隨tùy 百bách 川xuyên 流lưu 。 既ký 入nhập 大đại 海hải 。 變biến 成thành 醎hàm 苦khổ 。
身thân 所sở 食thực 噉đạm 。 種chủng 種chủng 美mỹ 味vị 。 好hảo/hiếu 色sắc 好hảo/hiếu 香hương 。 細tế 滑hoạt 上thượng 饌soạn 。 入nhập 腹phúc 海hải 中trung 。 變biến 成thành 不bất 淨tịnh 。 是thị 身thân 如như 是thị 。 從tùng 生sanh 至chí 終chung 。 常thường 有hữu 不bất 淨tịnh 。 甚thậm 可khả 患hoạn 厭yếm 。
行hành 者giả 思tư 惟duy 。
是thị 身thân 雖tuy 復phục 不bất 淨tịnh 。 若nhược 少thiểu 有hữu 常thường 者giả 猶do 差sai 。 而nhi 復phục 無vô 常thường 。
雖tuy 復phục 不bất 淨tịnh 。 無vô 常thường 。 有hữu 少thiểu 樂lạc 者giả 猶do 差sai 。 而nhi 復phục 大đại 苦khổ 。
是thị 身thân 是thị 眾chúng 苦khổ 生sanh 處xứ 。 如như 水thủy 從tùng 地địa 生sanh 。 風phong 從tùng 空không 出xuất 。 火hỏa 因nhân 木mộc 有hữu 。 是thị 身thân 如như 是thị 。 內nội 外ngoại 諸chư 苦khổ 皆giai 從tùng 身thân 出xuất 。
內nội 苦khổ 名danh 老lão 。 病bệnh 。 死tử 等đẳng 。 外ngoại 苦khổ 名danh 刀đao 杖trượng 。 寒hàn 熱nhiệt 。 飢cơ 渴khát 等đẳng 。 有hữu 此thử 身thân 故cố 有hữu 是thị 苦khổ 。
問vấn 曰viết 。
身thân 非phi 但đãn 是thị 苦khổ 性tánh 。 亦diệc 從tùng 身thân 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 令linh 無vô 身thân 。 隨tùy 意ý 五ngũ 欲dục 。 誰thùy 當đương 受thọ 者giả 。
答đáp 曰viết 。
四tứ 聖Thánh 諦Đế 苦khổ 。 聖thánh 人nhân 知tri 實thật 是thị 苦khổ 。 愚ngu 夫phu 謂vị 之chi 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 聖thánh 實thật 可khả 依y 。 愚ngu 惑hoặc 宜nghi 棄khí 。
是thị 身thân 實thật 苦khổ 。 以dĩ 止chỉ 大đại 苦khổ 故cố 。 以dĩ 小tiểu 苦khổ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 譬thí 如như 應ưng 死tử 之chi 人nhân 。 得đắc 刑hình 罰phạt 代đại 命mạng 。 甚thậm 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 罰phạt 實thật 為vi 苦khổ 。 以dĩ 代đại 死tử 故cố 。 謂vị 之chi 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。
復phục 次thứ 。 新tân 苦khổ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 苦khổ 為vi 苦khổ 。
如như 初sơ 坐tọa 時thời 樂nhạo/nhạc/lạc 。 久cửu 則tắc 生sanh 苦khổ 。 初sơ 行hành 。 立lập 。 臥ngọa 亦diệc 樂nhạo/nhạc/lạc 。 久cửu 亦diệc 為vi 苦khổ 。 屈khuất 申thân 。 俯phủ 仰ngưỡng 。 視thị 眴thuấn/huyễn 。 喘suyễn 息tức 。 苦khổ 常thường 隨tùy 身thân 。 從tùng 初sơ 受thọ 胎thai 。 出xuất 生sanh 至chí 死tử 。 無vô 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 時thời 。
若nhược 汝nhữ 以dĩ 受thọ 婬dâm 欲dục 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 婬dâm 病bệnh 重trọng 故cố 。 求cầu 外ngoại 女nữ 色sắc 。 得đắc 之chi 愈dũ 多đa 。 患hoạn 至chí 愈dũ 重trọng/trùng 。 如như 患hoạn 疥giới 病bệnh 。 向hướng 火hỏa 揩khai 炙chích 。 當đương 時thời 小tiểu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 大đại 痛thống 轉chuyển 深thâm 。 如như 是thị 小tiểu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 亦diệc 是thị 病bệnh 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 。 非phi 是thị 實thật 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 病bệnh 觀quán 之chi 。 為vi 生sanh 慈từ 愍mẫn 。 離ly 欲dục 之chi 人nhân 。 觀quán 婬dâm 欲dục 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 愍mẫn 此thử 狂cuồng 惑hoặc 為vi 。 欲dục 火hỏa 所sở 燒thiêu 。 多đa 受thọ 多đa 苦khổ 。
如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 知tri 身thân 苦khổ 相tương/tướng 。 苦khổ 因nhân 。 行hành 者giả 知tri 身thân 。 但đãn 是thị 不bất 淨tịnh 。 無vô 常thường 。 苦khổ 物vật 。 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 養dưỡng 育dục 之chi 。 譬thí 如như 父phụ 母mẫu 生sanh 子tử 。 子tử 復phục 弊tệ 暴bạo 。 以dĩ 從tùng 己kỷ 生sanh 故cố 。 要yếu 當đương 養dưỡng 育dục 成thành 就tựu 。 身thân 實thật 無vô 我ngã 。
何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。 譬thí 如như 病bệnh 風phong 之chi 人nhân 。 不bất 能năng 俯phủ 仰ngưỡng 行hành 來lai 。 病bệnh 咽yến/ế/yết 塞tắc 者giả 。 不bất 能năng 語ngữ 言ngôn 。 以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 身thân 不bất 自tự 在tại 。 如như 人nhân 有hữu 物vật 。 隨tùy 意ý 取thủ 用dụng 。 身thân 不bất 得đắc 爾nhĩ 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。 審thẩm 知tri 無vô 我ngã 。
行hành 者giả 思tư 惟duy 是thị 身thân 。 如như 是thị 不bất 淨tịnh 。 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 過quá 惡ác 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 觀quán 身thân 。 是thị 名danh 身thân 念niệm 處xứ 。
得đắc 是thị 身thân 念niệm 處xứ 觀quán 已dĩ 。 復phục 思tư 惟duy 眾chúng 生sanh 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 貪tham 著trước 此thử 身thân 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 故cố 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。
從tùng 內nội 六lục 情tình 。 外ngoại 六lục 塵trần 和hòa 合hợp 故cố 。 生sanh 六lục 種chủng 識thức 。 六lục 種chủng 識thức 中trung 生sanh 三tam 種chủng 受thọ 。
苦khổ 受thọ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 所sở 欲dục 。 苦khổ 受thọ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 所sở 不bất 欲dục 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 不bất 取thủ 。 不bất 棄khí 。 如như 說thuyết 。
若nhược 作tác 惡ác 人nhân 及cập 出xuất 家gia 。 諸chư 天thiên 世thế 人nhân 及cập 蠕nhuyễn 動động 。
一nhất 切thiết 十thập 方phương 五ngũ 道đạo 中trung 。 無vô 不bất 好hiếu 樂nhạo 而nhi 惡ác 苦khổ 。
狂cuồng 惑hoặc 顛điên 倒đảo 無vô 智trí 故cố 。 不bất 知tri 涅Niết 槃Bàn 常thường 樂lạc 處xứ 。
行hành 者giả 觀quán 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 以dĩ 實thật 知tri 之chi 。 無vô 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 但đãn 有hữu 眾chúng 苦khổ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 實thật 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 有hữu 顛điên 倒đảo 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 皆giai 從tùng 顛điên 倒đảo 生sanh 。 無vô 有hữu 實thật 者giả 。
復phục 次thứ 。 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 雖tuy 欲dục 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 能năng 得đắc 大đại 苦khổ 。
如như 說thuyết 。
若nhược 人nhân 入nhập 海hải 遭tao 惡ác 風phong 。 海hải 浪lãng 崛quật 起khởi 如như 黑hắc 山sơn 。
若nhược 入nhập 大đại 陣trận 鬪đấu 戰chiến 中trung 。 經kinh 大đại 險hiểm 道đạo 惡ác 山sơn 間gian 。
豪hào 貴quý 長trưởng 者giả 降giáng/hàng 屈khuất 身thân 。 親thân 近cận 小tiểu 人nhân 為vi 色sắc 欲dục 。
如như 是thị 種chủng 種chủng 大đại 苦khổ 事sự 。 皆giai 為vi 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 貪tham 心tâm 故cố 。
以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 能năng 生sanh 種chủng 種chủng 苦khổ 。
復phục 次thứ 。 雖tuy 佛Phật 說thuyết 三tam 種chủng 受thọ 。 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 樂lạc 少thiểu 故cố 名danh 為vi 苦khổ 。 如như 一nhất 斗đẩu 蜜mật 。 投đầu 之chi 大đại 河hà 。 則tắc 失thất 氣khí 味vị 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 。 顛điên 倒đảo 因nhân 緣duyên 故cố 苦khổ 。 諸chư 聖thánh 人nhân 禪thiền 定định 生sanh 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 應ưng 是thị 實thật 樂nhạo/nhạc/lạc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 從tùng 愚ngu 癡si 顛điên 倒đảo 有hữu 故cố 。 此thử 云vân 何hà 是thị 苦khổ 。
答đáp 曰viết 。
非phi 是thị 苦khổ 也dã 。
雖tuy 佛Phật 說thuyết 無vô 常thường 即tức 是thị 苦khổ 。 為vi 有hữu 漏lậu 法pháp 故cố 說thuyết 苦khổ 。
何hà 以dĩ 故cố 。
凡phàm 夫phu 人nhân 於ư 有hữu 漏lậu 法pháp 中trung 心tâm 著trước 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 法pháp 無vô 常thường 失thất 壞hoại 故cố 生sanh 苦khổ 。 無vô 漏lậu 法pháp 心tâm 不bất 著trước 故cố 。 雖tuy 無vô 常thường 。 不bất 能năng 生sanh 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 等đẳng 故cố 。 不bất 名danh 為vi 苦khổ 。 亦diệc 諸chư 使sử 不bất 使sử 故cố 。
復phục 次thứ 。 若nhược 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 苦khổ 者giả 。 佛Phật 不bất 別biệt 說thuyết 道Đạo 諦đế 。 苦Khổ 諦Đế 攝nhiếp 故cố 。
問vấn 曰viết 。
有hữu 二nhị 種chủng 樂nhạo/nhạc/lạc 。
有hữu 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 有hữu 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 下hạ 賤tiện 弊tệ 惡ác 。 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 上thượng 妙diệu 。 何hà 以dĩ 故cố 於ư 下hạ 賤tiện 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 生sanh 著trước 。 上thượng 妙diệu 樂lạc 中trung 而nhi 不bất 生sanh 著trước 。 上thượng 妙diệu 樂lạc 中trung 生sanh 著trước 應ưng 多đa 。 如như 金kim 銀ngân 寶bảo 物vật 。 貪tham 著trước 應ưng 重trọng/trùng 。 豈khởi 同đồng 草thảo 木mộc 。
答đáp 曰viết 。
無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 上thượng 妙diệu 而nhi 智trí 慧tuệ 多đa 。 智trí 慧tuệ 多đa 故cố 能năng 離ly 此thử 著trước 。 有hữu 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 愛ái 等đẳng 結kết 使sử 多đa 。 愛ái 為vi 著trước 本bổn 。 實thật 智trí 慧tuệ 能năng 離ly 。 以dĩ 是thị 故cố 不bất 著trước 。
復phục 次thứ 。 無vô 漏lậu 智trí 慧tuệ 。 常thường 觀quán 一nhất 切thiết 無vô 常thường 。 觀quán 無vô 常thường 故cố 。 不bất 生sanh 愛ái 等đẳng 諸chư 結kết 使sử 。 譬thí 如như 羊dương 近cận 於ư 虎hổ 。 雖tuy 得đắc 好hảo/hiếu 草thảo 美mỹ 水thủy 而nhi 不bất 能năng 肥phì 。 如như 是thị 諸chư 聖thánh 人nhân 雖tuy 受thọ 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 常thường 空không 觀quán 故cố 。 不bất 生sanh 染nhiễm 著trước 脂chi 。
復phục 次thứ 。 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 離ly 三tam 三tam 昧muội 。 十thập 六lục 聖thánh 行hành 。 常thường 無vô 眾chúng 生sanh 相tướng 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 相tương/tướng 。 則tắc 生sanh 著trước 心tâm 。 以dĩ 是thị 故cố 。 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 雖tuy 復phục 上thượng 妙diệu 而nhi 不bất 生sanh 著trước 。
如như 是thị 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 觀quán 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 是thị 苦khổ 。 觀quán 苦khổ 受thọ 如như 箭tiễn 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 觀quán 無vô 常thường 壞hoại 敗bại 相tương/tướng 。 如như 是thị 則tắc 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 中trung 不bất 生sanh 欲dục 著trước 。 苦khổ 受thọ 中trung 不bất 生sanh 恚khuể 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 中trung 不bất 生sanh 愚ngu 癡si 。 是thị 名danh 受thọ 念niệm 處xứ 。
行hành 者giả 思tư 惟duy 。
以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 貪tham 身thân 。 誰thùy 受thọ 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 思tư 惟duy 已dĩ 。 知tri 從tùng 心tâm 受thọ 。 眾chúng 生sanh 心tâm 狂cuồng 顛điên 倒đảo 故cố 而nhi 受thọ 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 。
當đương 觀quán 是thị 心tâm 無vô 常thường 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 一nhất 念niệm 不bất 住trụ 。 無vô 可khả 受thọ 樂lạc 。 人nhân 以dĩ 顛điên 倒đảo 故cố 。 謂vị 得đắc 受thọ 樂lạc 。
何hà 以dĩ 故cố 。
初sơ 欲dục 受thọ 樂lạc 時thời 心tâm 生sanh 異dị 。 樂nhạo 生sanh 時thời 心tâm 異dị 。 各các 各các 不bất 相tương 及cập 。 云vân 何hà 言ngôn 心tâm 受thọ 樂lạc 。
過quá 去khứ 心tâm 已dĩ 滅diệt 。 故cố 不bất 受thọ 樂lạc 。 未vị 來lai 心tâm 不bất 生sanh 故cố 不bất 受thọ 樂lạc 。 現hiện 在tại 心tâm 一nhất 念niệm 住trụ 疾tật 故cố 不bất 覺giác 受thọ 樂lạc 。
問vấn 曰viết 。
過quá 去khứ 。 未vị 來lai 不bất 應ưng 受thọ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 現hiện 在tại 心tâm 一nhất 念niệm 住trụ 時thời 應ưng 受thọ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 云vân 何hà 言ngôn 。
不bất 受thọ
答đáp 曰viết 。
我ngã 已dĩ 說thuyết 去khứ 疾tật 。 故cố 不bất 覺giác 受thọ 樂lạc 。
復phục 次thứ 。 諸chư 法pháp 無vô 常thường 。 相tương/tướng 故cố 無vô 住trụ 時thời 。 若nhược 心tâm 一nhất 念niệm 住trụ 。 第đệ 二nhị 念niệm 時thời 亦diệc 應ưng 住trụ 。 是thị 為vi 常thường 住trụ 。 無vô 有hữu 滅diệt 相tương/tướng 。 如như 佛Phật 說thuyết 。
一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 三tam 相tương/tướng 。
住trụ 中trung 亦diệc 有hữu 滅diệt 相tương/tướng 。 若nhược 無vô 滅diệt 者giả 。 不bất 應ưng 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 。
復phục 次thứ 。 若nhược 法pháp 後hậu 有hữu 滅diệt 。 當đương 知tri 初sơ 已dĩ 有hữu 滅diệt 。 譬thí 如như 人nhân 著trước 新tân 衣y 。 初sơ 著trước 日nhật 若nhược 不bất 故cố 。 第đệ 二nhị 日nhật 亦diệc 不bất 應ưng 故cố 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 十thập 歲tuế 應ưng 常thường 新tân 。 不bất 應ưng 故cố 而nhi 實thật 已dĩ 故cố 。 當đương 知tri 與dữ 新tân 俱câu 有hữu 。 微vi 故cố 不bất 覺giác 。 故cố 事sự 已dĩ 成thành 。 方phương 乃nãi 覺giác 知tri 。 以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 諸chư 法pháp 無vô 有hữu 住trụ 時thời 。 云vân 何hà 心tâm 住trụ 。 時thời 得đắc 受thọ 樂lạc 。 若nhược 無vô 住trụ 而nhi 受thọ 樂lạc 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 無vô 有hữu 實thật 受thọ 樂lạc 者giả 。 但đãn 世thế 俗tục 法pháp 以dĩ 諸chư 心tâm 相tương 續tục 故cố 。 謂vị 為vi 一nhất 相tương/tướng 受thọ 樂lạc 。
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà 當đương 知tri
一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 無vô 常thường
答đáp 曰viết 。
我ngã 先tiên 已dĩ 說thuyết 。 今kim 當đương 更cánh 答đáp 。
是thị 有hữu 為vi 法pháp 。 一nhất 切thiết 屬thuộc 因nhân 緣duyên 故cố 無vô 常thường 。 先tiên 無vô 今kim 有hữu 故cố 。 今kim 有hữu 後hậu 無vô 故cố 無vô 常thường 。
復phục 次thứ 。 無vô 常thường 相tương/tướng 常thường 隨tùy 逐trục 。 有hữu 為vi 法pháp 故cố 。 有hữu 為vi 法pháp 無vô 有hữu 增tăng 損tổn 故cố 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 相tương/tướng 侵xâm 剋khắc 故cố 無vô 常thường 。
復phục 次thứ 。 有hữu 為vi 法pháp 有hữu 二nhị 種chủng 老lão 常thường 隨tùy 逐trục 故cố 。
一nhất 者giả 。 將tương 老lão 。 二nhị 者giả 。 壞hoại 老lão 。
有hữu 二nhị 種chủng 死tử 。 常thường 隨tùy 逐trục 故cố 。
一nhất 者giả 。 自tự 死tử 。 二nhị 者giả 。 他tha 殺sát 。
以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 皆giai 無vô 常thường 。
於ư 有hữu 為vi 法pháp 中trung 。 心tâm 無vô 常thường 最tối 易dị 得đắc 。
如như 佛Phật 說thuyết 。
凡phàm 夫phu 人nhân 或hoặc 時thời 。 知tri 身thân 無vô 常thường 。 而nhi 不bất 能năng 知tri 心tâm 無vô 常thường 。 若nhược 凡phàm 夫phu 言ngôn 身thân 有hữu 常thường 猶do 差sai 。 以dĩ 心tâm 為vi 常thường 是thị 大đại 惑hoặc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 身thân 住trụ 或hoặc 十thập 歲tuế 。 二nhị 十thập 歲tuế 。 是thị 心tâm 日nhật 月nguyệt 時thời 頃khoảnh 。 須tu 臾du 過quá 去khứ 。 生sanh 。 滅diệt 各các 異dị 。 念niệm 念niệm 不bất 停đình 。 欲dục 生sanh 異dị 生sanh 。 欲dục 滅diệt 異dị 滅diệt 。 如như 幻huyễn 事sự 。 實thật 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。
如như 是thị 無vô 量lượng 因nhân 緣duyên 故cố 。 知tri 心tâm 無vô 常thường 。 是thị 名danh 心tâm 念niệm 處xứ 。
行hành 者giả 思tư 惟duy 。
是thị 心tâm 屬thuộc 誰thùy 。 誰thùy 使sử 是thị 心tâm 。 觀quán 已dĩ 。 不bất 見kiến 有hữu 主chủ 。 一nhất 切thiết 法pháp 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 故cố 不bất 自tự 在tại 。 不bất 自tự 在tại 故cố 無vô 自tự 性tánh 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 無vô 我ngã 。 若nhược 無vô 我ngã 。 誰thùy 當đương 使sử 是thị 心tâm 。
問vấn 曰viết 。
應ưng 有hữu 我ngã 。
何hà 以dĩ 故cố 。 心tâm 能năng 使sử 身thân 。 亦diệc 應ưng 有hữu 我ngã 能năng 使sử 心tâm 。 譬thí 如như 國quốc 主chủ 使sử 將tương 。 將tương 使sử 兵binh 。 如như 是thị 應ưng 有hữu 我ngã 使sử 心tâm 。 有hữu 心tâm 使sử 身thân 。 為vi 受thọ 五ngũ 欲dục 樂lạc 故cố 。
復phục 次thứ 。 各các 各các 有hữu 我ngã 心tâm 故cố 。 知tri 實thật 有hữu 我ngã 。 若nhược 但đãn 有hữu 身thân 。 心tâm 顛điên 倒đảo 故cố 計kế 我ngã 者giả 。 何hà 以dĩ 故cố 不bất 他tha 身thân 中trung 起khởi 我ngã 。
以dĩ 是thị 相tướng 故cố 。 知tri 各các 各các 有hữu 我ngã 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 心tâm 使sử 身thân 。 有hữu 我ngã 使sử 心tâm 。 應ưng 更cánh 有hữu 使sử 我ngã 者giả 。
若nhược 更cánh 有hữu 使sử 我ngã 者giả 。 是thị 則tắc 無vô 窮cùng 。 又hựu 更cánh 有hữu 使sử 我ngã 者giả 。 則tắc 有hữu 兩lưỡng 神thần 。
若nhược 更cánh 無vô 我ngã 。 但đãn 我ngã 能năng 使sử 心tâm 。 亦diệc 應ưng 但đãn 心tâm 能năng 使sử 身thân 。
若nhược 汝nhữ 以dĩ 心tâm 屬thuộc 神thần 。 除trừ 心tâm 則tắc 神thần 無vô 所sở 知tri 。
若nhược 無vô 所sở 知tri 。 云vân 何hà 能năng 使sử 心tâm 。
若nhược 神thần 有hữu 知tri 相tương/tướng 。 復phục 何hà 用dụng 心tâm 為vi 。
以dĩ 是thị 故cố 。 知tri 但đãn 心tâm 是thị 識thức 相tương/tướng 故cố 。 自tự 能năng 使sử 身thân 。 不bất 待đãi 神thần 也dã 。 如như 火hỏa 性tánh 能năng 燒thiêu 物vật 。 不bất 假giả 於ư 人nhân 。
問vấn 曰viết 。
火hỏa 雖tuy 有hữu 燒thiêu 力lực 。 非phi 人nhân 不bất 用dụng 。 心tâm 雖tuy 有hữu 識thức 相tương/tướng 。 非phi 神thần 不bất 使sử 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 法pháp 有hữu 相tương/tướng 故cố 有hữu 。 是thị 神thần 無vô 相tướng 故cố 無vô 。 汝nhữ 雖tuy 欲dục 以dĩ 氣khí 息tức 出xuất 入nhập 。 苦khổ 樂lạc 等đẳng 為vi 神thần 相tương/tướng 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 出xuất 入nhập 息tức 等đẳng 是thị 身thân 相tướng 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 等đẳng 是thị 心tâm 相tương/tướng 。 云vân 何hà 以dĩ 身thân 。 心tâm 為vi 神thần 相tương/tướng 。
復phục 次thứ 。 或hoặc 時thời 火hỏa 自tự 能năng 燒thiêu 。 不bất 待đãi 於ư 人nhân 。 但đãn 以dĩ 名danh 故cố 。 名danh 為vi 人nhân 燒thiêu 。 汝nhữ 論luận 墮đọa 負phụ 處xứ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 神thần 則tắc 是thị 人nhân 。 不bất 應ưng 以dĩ 人nhân 喻dụ 人nhân 。
又hựu 復phục 汝nhữ 言ngôn 。
各các 各các 有hữu 我ngã 心tâm 故cố 。 知tri 實thật 有hữu 我ngã 。 若nhược 但đãn 有hữu 身thân 。 心tâm 顛điên 倒đảo 故cố 計kế 我ngã 者giả 。 何hà 以dĩ 不bất 他tha 身thân 中trung 起khởi 我ngã 。
汝nhữ 於ư 有hữu 我ngã 。 無vô 我ngã 未vị 了liễu 。 而nhi 問vấn 。
何hà 以dĩ 不bất 他tha 身thân 中trung 起khởi 我ngã 。
自tự 身thân 。 他tha 身thân 皆giai 從tùng 我ngã 有hữu 。 我ngã 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 色sắc 相tướng 。 若nhược 無vô 色sắc 相tướng 。 若nhược 常thường 。 無vô 常thường 。 有hữu 邊biên 。 無vô 邊biên 。 有hữu 去khứ 者giả 。 不bất 去khứ 者giả 。 有hữu 知tri 者giả 。 不bất 知tri 者giả 。 有hữu 作tác 者giả 。 無vô 作tác 者giả 。 有hữu 自tự 在tại 者giả 。 不bất 自tự 在tại 者giả 。 如như 是thị 等đẳng 我ngã 相tương/tướng 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 如như 上thượng 〈# 我ngã 聞văn 品phẩm 〉# 中trung 說thuyết 。
如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 觀quán 諸chư 法pháp 和hòa 合hợp 因nhân 緣duyên 生sanh 。 無vô 有hữu 實thật 法pháp 有hữu 我ngã 。 是thị 名danh 法pháp 念niệm 處xứ 。
是thị 四tứ 念niệm 處xứ 有hữu 三tam 種chủng 。
性tánh 念niệm 處xứ 。 共cộng 念niệm 處xứ 。 緣duyên 念niệm 處xứ 。
云vân 何hà 為vi 性tánh 念niệm 處xứ 。
觀quán 身thân 智trí 慧tuệ 。 是thị 身thân 念niệm 處xứ 。 觀quán 諸chư 受thọ 智trí 慧tuệ 。 是thị 名danh 受thọ 念niệm 處xứ 。 觀quán 諸chư 心tâm 智trí 慧tuệ 。 是thị 名danh 心tâm 念niệm 處xứ 。 觀quán 諸chư 法pháp 智trí 慧tuệ 。 是thị 名danh 法pháp 念niệm 處xứ 。 是thị 為vi 性tánh 念niệm 處xứ 。
云vân 何hà 名danh 共cộng 念niệm 處xứ 。
觀quán 身thân 為vi 首thủ 。 因nhân 緣duyên 生sanh 道đạo 。 若nhược 有hữu 漏lậu 。 若nhược 無vô 漏lậu 。 是thị 身thân 念niệm 處xứ 。 觀quán 受thọ 。 觀quán 心tâm 。 觀quán 法pháp 為vi 首thủ 。 因nhân 緣duyên 生sanh 道đạo 。 若nhược 有hữu 漏lậu 。 若nhược 無vô 漏lậu 。 是thị 名danh 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 念niệm 處xứ 。 是thị 為vi 共cộng 念niệm 處xứ 。
云vân 何hà 為vi 緣duyên 念niệm 處xứ 。
一nhất 切thiết 色sắc 法pháp 。 所sở 謂vị 十thập 入nhập 及cập 法pháp 入nhập 少thiểu 分phần 。 是thị 名danh 身thân 念niệm 處xứ 。 六lục 種chủng 受thọ 。
眼nhãn 觸xúc 生sanh 受thọ 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 意ý 觸xúc 生sanh 受thọ 。 是thị 名danh 受thọ 念niệm 處xứ 。 六lục 種chủng 識thức 。
眼nhãn 識thức 。 耳nhĩ 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 。 意ý 識thức 。 是thị 名danh 心tâm 念niệm 處xứ 。 想tưởng 眾chúng 。 行hành 眾chúng 及cập 三tam 無vô 為vi 。 是thị 名danh 法pháp 念niệm 處xứ 。 是thị 名danh 緣duyên 念niệm 處xứ 。
是thị 性tánh 念niệm 處xứ 。 智trí 慧tuệ 性tánh 故cố 無vô 色sắc 。 不bất 可khả 見kiến 。 無vô 對đối 。 或hoặc 有hữu 漏lậu 。 或hoặc 無vô 漏lậu 。 有hữu 漏lậu 有hữu 報báo 。 無vô 漏lậu 無vô 報báo 。 皆giai 有hữu 為vi 因nhân 緣duyên 生sanh 。 三tam 世thế 攝nhiếp 。 名danh 攝nhiếp 。 外ngoại 入nhập 攝nhiếp 。
以dĩ 慧tuệ 知tri 。 有hữu 漏lậu 是thị 斷đoạn 知tri 。 無vô 漏lậu 非phi 斷đoạn 知tri 。 有hữu 漏lậu 是thị 可khả 斷đoạn 。 無vô 漏lậu 非phi 可khả 斷đoạn 。 是thị 修tu 法pháp 。 是thị 無vô 垢cấu 。 是thị 果quả 亦diệc 有hữu 果quả 。 一nhất 切thiết 非phi 受thọ 法pháp 。 非phi 四tứ 大đại 造tạo 。 有hữu 上thượng 法pháp 。 有hữu 漏lậu 念niệm 處xứ 是thị 有hữu 。 無vô 漏lậu 念niệm 處xứ 是thị 非phi 有hữu 。 皆giai 是thị 相tương 應ứng 因nhân 。
四tứ 念niệm 處xứ 攝nhiếp 六lục 種chủng 善thiện 中trung 一nhất 種chủng 行hành 眾chúng 善thiện 分phần/phân 。 行hành 眾chúng 善thiện 分phần/phân 攝nhiếp 四tứ 念niệm 處xứ 。 不bất 善thiện 。 無vô 記ký 漏lậu 中trung 不bất 相tương 攝nhiếp 。
或hoặc 有hữu 四tứ 念niệm 處xứ 非phi 有hữu 漏lậu 。 或hoặc 有hữu 漏lậu 非phi 四tứ 念niệm 處xứ 。 或hoặc 有hữu 四tứ 念niệm 處xứ 亦diệc 有hữu 漏lậu 。 或hoặc 非phi 四tứ 念niệm 處xứ 亦diệc 非phi 有hữu 漏lậu 。
有hữu 四tứ 念niệm 處xứ 非phi 有hữu 漏lậu 者giả 。 是thị 無vô 漏lậu 性tánh 四tứ 念niệm 處xứ 。
有hữu 漏lậu 非phi 四Tứ 念Niệm 處Xứ 者giả 。 除trừ 有hữu 漏lậu 性tánh 四tứ 念niệm 處xứ 。 餘dư 殘tàn 有hữu 漏lậu 分phần/phân 。
四tứ 念niệm 處xứ 亦diệc 有hữu 漏lậu 法pháp 者giả 。 有hữu 漏lậu 性tánh 四tứ 念niệm 處xứ 。
非phi 四tứ 念niệm 處xứ 非phi 有hữu 漏lậu 法pháp 者giả 。 除trừ 無vô 漏lậu 性tánh 四tứ 念niệm 處xứ 。 餘dư 殘tàn 無vô 漏lậu 法pháp 。
無vô 漏lậu 四tứ 句cú 。 亦diệc 如như 是thị 。
共cộng 念niệm 處xứ 。 是thị 共cộng 念niệm 處xứ 中trung 身thân 業nghiệp 。 口khẩu 業nghiệp 。 是thị 為vi 色sắc 。 餘dư 殘tàn 非phi 色sắc 。 一nhất 切thiết 不bất 可khả 見kiến 。 皆giai 無vô 對đối 。 或hoặc 有hữu 漏lậu 。 或hoặc 無vô 漏lậu 。 皆giai 有hữu 為vi 。 有hữu 漏lậu 念niệm 處xứ 有hữu 報báo 。 無vô 漏lậu 念niệm 處xứ 無vô 報báo 。 因nhân 緣duyên 生sanh 。 三tam 世thế 攝nhiếp 。 身thân 。 口khẩu 業nghiệp 色sắc 攝nhiếp 。 餘dư 殘tàn 名danh 攝nhiếp 。 心tâm 意ý 識thức 內nội 入nhập 攝nhiếp 。 餘dư 殘tàn 外ngoại 入nhập 攝nhiếp 。
以dĩ 慧tuệ 知tri 。 有hữu 漏lậu 是thị 斷đoạn 知tri 。 無vô 漏lậu 非phi 斷đoạn 知tri 。 有hữu 漏lậu 可khả 斷đoạn 。 無vô 漏lậu 非phi 可khả 斷đoạn 。 皆giai 修tu 法pháp 。 皆giai 無vô 垢cấu 。 是thị 果quả 亦diệc 有hữu 果quả 。 一nhất 切thiết 非phi 受thọ 法pháp 。 身thân 。 口khẩu 業nghiệp 是thị 四tứ 大đại 造tạo 。 餘dư 殘tàn 非phi 四tứ 大đại 造tạo 。 皆giai 有hữu 上thượng 法pháp 。 有hữu 漏lậu 念niệm 處xứ 是thị 有hữu 。 無vô 漏lậu 念niệm 處xứ 是thị 非phi 有hữu 。 身thân 。 口khẩu 業nghiệp 及cập 心tâm 不bất 相tương 應ứng 諸chư 行hành 。 是thị 非phi 相tướng 應ưng 因nhân 。 餘dư 殘tàn 是thị 相tương 應ứng 因nhân 。
五ngũ 善thiện 分phần/phân 攝nhiếp 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 念niệm 處xứ 亦diệc 攝nhiếp 五ngũ 善thiện 分phần/phân 。 餘dư 殘tàn 不bất 相tương 攝nhiếp 。 不bất 善thiện 。 無vô 記ký 漏lậu 法pháp 不bất 攝nhiếp 。
或hoặc 有hữu 四tứ 念niệm 處xứ 非phi 有hữu 漏lậu 。 或hoặc 有hữu 漏lậu 非phi 四tứ 念niệm 處xứ 。 或hoặc 有hữu 四tứ 念niệm 處xứ 亦diệc 有hữu 漏lậu 。 或hoặc 非phi 四tứ 念niệm 處xứ 亦diệc 非phi 有hữu 漏lậu 。
有hữu 四tứ 念niệm 處xứ 非phi 有hữu 漏lậu 者giả 。 無vô 漏lậu 四tứ 念niệm 處xứ 。
有hữu 漏lậu 非phi 四Tứ 念Niệm 處Xứ 者giả 。 除trừ 有hữu 漏lậu 四tứ 念niệm 處xứ 。 餘dư 殘tàn 有hữu 漏lậu 法pháp 。
有hữu 四tứ 念niệm 處xứ 亦diệc 有hữu 漏lậu 者giả 。 有hữu 漏lậu 四tứ 念niệm 處xứ 。
非phi 四tứ 念niệm 處xứ 非phi 有hữu 漏lậu 者giả 。 虛hư 空không 。 數số 緣duyên 盡tận 。 非phi 數số 緣duyên 盡tận 。
或hoặc 有hữu 四tứ 念niệm 處xứ 非phi 無vô 漏lậu 。 或hoặc 有hữu 無vô 漏lậu 。 非phi 四tứ 念niệm 處xứ 。 或hoặc 有hữu 四tứ 念niệm 處xứ 亦diệc 無vô 漏lậu 。 或hoặc 非phi 四tứ 念niệm 處xứ 非phi 無vô 漏lậu 。
有hữu 四tứ 念niệm 處xứ 。 非phi 無vô 漏lậu 者giả 。 有hữu 漏lậu 四tứ 念niệm 處xứ 。
有hữu 無vô 漏lậu 非phi 。 四Tứ 念Niệm 處Xứ 者giả 。 三tam 無vô 為vi 法pháp 。
有hữu 四tứ 念niệm 處xứ 亦diệc 無vô 漏lậu 者giả 。 無vô 漏lậu 四tứ 念niệm 處xứ 。
非phi 四tứ 念niệm 處xứ 。 非phi 無vô 漏lậu 者giả 。 除trừ 有hữu 漏lậu 四tứ 念niệm 處xứ 。 餘dư 殘tàn 有hữu 漏lậu 法pháp 。
是thị 緣duyên 念niệm 處xứ 。 緣duyên 念niệm 處xứ 中trung 。
一nhất 念niệm 處xứ 是thị 色sắc 。 三tam 念niệm 處xứ 非phi 色sắc 。
三tam 不bất 可khả 見kiến 。 一nhất 當đương 分phân 別biệt 。
身thân 念niệm 處xứ 有hữu 可khả 見kiến 。 有hữu 不bất 可khả 見kiến 。 可khả 見kiến 者giả 一nhất 入nhập 。 不bất 可khả 見kiến 者giả 。 九cửu 入nhập 及cập 一nhất 入nhập 少thiểu 分phần 。
三tam 無vô 對đối 。 一nhất 當đương 分phân 別biệt 。
身thân 念niệm 處xứ 有hữu 對đối 十thập 入nhập 。 無vô 對đối 一nhất 入nhập 少thiểu 分phần 。
身thân 念niệm 處xứ 有hữu 漏lậu 十thập 入nhập 及cập 一nhất 入nhập 少thiểu 分phần 。 無vô 漏lậu 一nhất 入nhập 少thiểu 分phần 。 受thọ 念niệm 處xứ 有hữu 漏lậu 意ý 相tương 應ứng 是thị 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 意ý 相tương 應ứng 是thị 無vô 漏lậu 。 心tâm 念niệm 處xứ 亦diệc 如như 是thị 。 法pháp 念niệm 處xứ 有hữu 漏lậu 想tưởng 眾chúng 。 行hành 眾chúng 。 是thị 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 想tưởng 眾chúng 。 行hành 眾chúng 及cập 無vô 為vi 法pháp 。 是thị 無vô 漏lậu 。
三tam 是thị 有hữu 為vi 。 一nhất 當đương 分phân 別biệt 。
法pháp 念niệm 處xứ 想tưởng 眾chúng 。 行hành 眾chúng 是thị 有hữu 為vi 。 三tam 無vô 為vi 法pháp 是thị 無vô 為vi 。
不bất 善thiện 身thân 念niệm 處xứ 及cập 善thiện 有hữu 漏lậu 身thân 念niệm 處xứ 是thị 有hữu 報báo 。 無vô 記ký 身thân 念niệm 處xứ 及cập 無vô 漏lậu 是thị 無vô 報báo 。 受thọ 念niệm 處xứ 。 心tâm 念niệm 處xứ 。 法pháp 念niệm 處xứ 亦diệc 如như 是thị 。
三tam 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 一nhất 當đương 分phân 別biệt 。
法pháp 念niệm 處xứ 有hữu 為vi 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 無vô 為vi 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。
三tam 三tam 世thế 攝nhiếp 。 一nhất 當đương 分phân 別biệt 。
法pháp 念niệm 處xứ 有hữu 為vi 是thị 三tam 世thế 攝nhiếp 。 無vô 為vi 非phi 三tam 世thế 攝nhiếp 。
一nhất 念niệm 處xứ 攝nhiếp 色sắc 。 三tam 攝nhiếp 名danh 。
一nhất 念niệm 處xứ 內nội 入nhập 攝nhiếp 。 受thọ 念niệm 處xứ 。 法pháp 念niệm 處xứ 。 外ngoại 入nhập 攝nhiếp 。 一nhất 當đương 分phân 別biệt 。
身thân 念niệm 處xứ 或hoặc 內nội 入nhập 攝nhiếp 。 或hoặc 外ngoại 入nhập 攝nhiếp 。 五ngũ 內nội 入nhập 是thị 內nội 入nhập 攝nhiếp 。 五ngũ 外ngoại 入nhập 及cập 一nhất 入nhập 少thiểu 分phần 是thị 外ngoại 入nhập 攝nhiếp 。
以dĩ 慧tuệ 知tri 。 有hữu 漏lậu 者giả 是thị 斷đoạn 見kiến 。 無vô 漏lậu 者giả 非phi 斷đoạn 見kiến 。 有hữu 漏lậu 者giả 可khả 斷đoạn 。 無vô 漏lậu 者giả 非phi 可khả 斷đoạn 。
修tu 當đương 分phân 別biệt 。
身thân 念niệm 處xứ 善thiện 應ưng 修tu 。 不bất 善thiện 及cập 無vô 記ký 不bất 應ưng 修tu 。 受thọ 。 心tâm 念niệm 處xứ 亦diệc 如như 是thị 。 法pháp 念niệm 處xứ 有hữu 為vi 善thiện 法Pháp 應ưng 修tu 。 不bất 善thiện 及cập 無vô 記ký 及cập 數số 緣duyên 盡tận 不bất 應ưng 修tu 。
垢cấu 當đương 分phân 別biệt 。
身thân 念niệm 處xứ 隱ẩn 沒một 是thị 垢cấu 。 不bất 隱ẩn 沒một 非phi 垢cấu 。 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 念niệm 處xứ 亦diệc 如như 是thị 。
三tam 念niệm 處xứ 是thị 果quả 亦diệc 有hữu 果quả 。 一nhất 當đương 分phân 別biệt 。
法pháp 念niệm 處xứ 或hoặc 果quả 非phi 有hữu 果quả 。 或hoặc 果quả 亦diệc 有hữu 果quả 。 或hoặc 非phi 果quả 非phi 有hữu 果quả 。 數số 緣duyên 盡tận 。 是thị 果quả 非phi 有hữu 果quả 。 有hữu 為vi 法pháp 念niệm 處xứ 。 是thị 果quả 亦diệc 有hữu 果quả 。 虛hư 空không 。 非phi 數số 緣duyên 盡tận 。 是thị 非phi 果quả 非phi 有hữu 果quả 。
三tam 不bất 受thọ 。 一nhất 當đương 分phân 別biệt 。
身thân 念niệm 處xứ 墮đọa 身thân 數số 是thị 受thọ 。 不bất 墮đọa 身thân 數số 非phi 受thọ 。
三tam 非phi 四tứ 大đại 造tạo 。 一nhất 當đương 分phân 別biệt 。
身thân 念niệm 處xứ 九cửu 入nhập 及cập 二nhị 入nhập 少thiểu 分phần 。 四tứ 大đại 造tạo 。 一nhất 入nhập 少thiểu 分phần 。 非phi 四tứ 大đại 造tạo 。
三tam 念niệm 處xứ 有hữu 上thượng 。 一nhất 當đương 分phân 別biệt 。
法pháp 念niệm 處xứ 有hữu 為vi 及cập 虛hư 空không 。 非phi 數số 緣duyên 盡tận 。 是thị 有hữu 上thượng 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 無vô 上thượng 。
四tứ 念niệm 處xứ 若nhược 有hữu 漏lậu 是thị 有hữu 。 若nhược 無vô 漏lậu 是thị 非phi 有hữu 。
二nhị 念niệm 處xứ 相tương 應ứng 因nhân 。 一nhất 念niệm 處xứ 不bất 相tương 應ứng 因nhân 。 一nhất 當đương 分phân 別biệt 。
受thọ 念niệm 處xứ 。 心tâm 念niệm 處xứ 。 相tương 應ứng 因nhân 。 身thân 念niệm 處xứ 。 不bất 相tương 應ứng 因nhân 。 法pháp 念niệm 處xứ 。 想tưởng 眾chúng 及cập 相tương 應ứng 行hành 眾chúng 是thị 相tương 應ứng 因nhân 。 餘dư 殘tàn 是thị 不bất 相tương 應ứng 因nhân 。
四tứ 念niệm 處xứ 分phần/phân 攝nhiếp 六lục 善thiện 法Pháp 。 六lục 善thiện 法Pháp 亦diệc 攝nhiếp 四tứ 念niệm 處xứ 分phần/phân 。 不bất 善thiện 分phần/phân 。 無vô 記ký 分phần/phân 。 亦diệc 如như 是thị 隨tùy 種chủng 相tương/tướng 攝nhiếp 。
三tam 漏lậu 攝nhiếp 一nhất 念niệm 處xứ 分phần/phân 。 一nhất 念niệm 處xứ 分phần/phân 亦diệc 攝nhiếp 三tam 漏lậu 。
有hữu 漏lậu 攝nhiếp 四tứ 念niệm 處xứ 分phần/phân 。 四tứ 念niệm 處xứ 分phần/phân 亦diệc 攝nhiếp 有hữu 漏lậu 。
無vô 漏lậu 攝nhiếp 四tứ 念niệm 處xứ 分phần/phân 。 四tứ 念niệm 處xứ 分phần/phân 亦diệc 攝nhiếp 無vô 漏lậu 。
如như 是thị 等đẳng 義nghĩa 。 〈# 千thiên 難nạn/nan 〉# 中trung 廣quảng 說thuyết 。
問vấn 曰viết 。
何hà 等đẳng 為vi 內nội 身thân 。
何hà 等đẳng 為vi 外ngoại 身thân 。
如như 內nội 身thân 。 外ngoại 身thân 皆giai 已dĩ 攝nhiếp 盡tận 。 何hà 以dĩ 復phục 說thuyết 。 內nội 外ngoại 身thân 觀quán 。
答đáp 曰viết 。
內nội 名danh 自tự 身thân 。 外ngoại 名danh 他tha 身thân 。
自tự 身thân 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 身thân 內nội 不bất 淨tịnh 。 二nhị 者giả 。 身thân 外ngoại 皮bì 。 毛mao 。 爪trảo 。 髮phát 等đẳng 。
復phục 次thứ 。 行hành 者giả 觀quán 死tử 屍thi 膖phùng 。 脹trướng 。 爛lạn 。 壞hoại 。 取thủ 是thị 相tương/tướng 。 自tự 觀quán 身thân 亦diệc 如như 是thị 相tương/tướng 。 如như 是thị 事sự 我ngã 未vị 離ly 此thử 法pháp 。 死tử 屍thi 是thị 外ngoại 身thân 。 行hành 者giả 身thân 是thị 內nội 身thân 。 如như 行hành 者giả 或hoặc 時thời 見kiến 端đoan 政chánh 女nữ 人nhân 心tâm 著trước 。 即tức 時thời 觀quán 其kỳ 身thân 不bất 淨tịnh 。 是thị 為vi 外ngoại 。 自tự 知tri 我ngã 身thân 亦diệc 爾nhĩ 。 是thị 為vi 內nội 。
復phục 次thứ 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 情tình 為vi 內nội 身thân 。 色sắc 等đẳng 五ngũ 塵trần 為vi 外ngoại 身thân 。 四tứ 大đại 為vi 內nội 身thân 。 四tứ 大đại 造tạo 色sắc 為vi 外ngoại 身thân 。 覺giác 苦khổ 樂lạc 處xứ 為vi 內nội 身thân 。 不bất 覺giác 苦khổ 樂lạc 處xứ 為vi 外ngoại 身thân 。 自tự 身thân 及cập 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 。 是thị 為vi 內nội 身thân 。 妻thê 子tử 。 財tài 寶bảo 。 田điền 宅trạch 。 所sở 用dụng 之chi 物vật 。 是thị 為vi 外ngoại 身thân 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 切thiết 色sắc 法pháp 。 盡tận 是thị 身thân 念niệm 處xứ 故cố 。
行hành 者giả 求cầu 是thị 內nội 身thân 。 有hữu 淨tịnh 。 常thường 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 我ngã 。 審thẩm 悉tất 求cầu 之chi 。 都đô 不bất 可khả 得đắc 。 如như 先tiên 說thuyết 觀quán 法pháp 。 內nội 觀quán 不bất 得đắc 。 外ngoại 或hoặc 當đương 有hữu 耶da 。
何hà 以dĩ 故cố 。 外ngoại 物vật 是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 著trước 處xứ 。 外ngoại 身thân 觀quán 時thời 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
復phục 作tác 是thị 念niệm 。
我ngã 內nội 觀quán 不bất 得đắc 。 外ngoại 或hoặc 有hữu 耶da 。
外ngoại 觀quán 亦diệc 復phục 不bất 得đắc 。 自tự 念niệm 。
我ngã 或hoặc 誤ngộ 錯thác 。 今kim 當đương 總tổng 觀quán 內nội 外ngoại 。
觀quán 內nội 。 觀quán 外ngoại 。 是thị 為vi 別biệt 相tướng 。 一nhất 時thời 俱câu 觀quán 。 是thị 為vi 總tổng 相tương/tướng 。
總tổng 觀quán 。 別biệt 觀quán 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 所sở 觀quán 已dĩ 竟cánh 。
問vấn 曰viết 。
身thân 念niệm 處xứ 可khả 得đắc 內nội 外ngoại 。 諸chư 受thọ 是thị 外ngoại 入nhập 攝nhiếp 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 有hữu 內nội 受thọ 。 外ngoại 受thọ 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 受thọ 。
身thân 受thọ 。 心tâm 受thọ 。 身thân 受thọ 是thị 外ngoại 。 心tâm 受thọ 是thị 內nội 。
復phục 有hữu 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 受thọ 是thị 外ngoại 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 受thọ 是thị 內nội 。
十thập 二nhị 入nhập 因nhân 緣duyên 故cố 諸chư 受thọ 生sanh 。 內nội 六lục 入nhập 分phần/phân 生sanh 受thọ 是thị 為vi 內nội 。 外ngoại 六lục 入nhập 分phần/phân 生sanh 受thọ 是thị 為vi 外ngoại 。
麁thô 受thọ 是thị 為vi 外ngoại 。 細tế 受thọ 是thị 為vi 內nội 。
二nhị 種chủng 苦khổ 。
內nội 苦khổ 。 外ngoại 苦khổ 。
內nội 苦khổ 有hữu 二nhị 種chủng 。
身thân 苦khổ 。 心tâm 苦khổ 。
身thân 苦khổ 者giả 。 身thân 痛thống 。 頭đầu 痛thống 等đẳng 四tứ 百bách 四tứ 種chủng 病bệnh 。 是thị 為vi 身thân 苦khổ 。 心tâm 苦khổ 者giả 。 憂ưu 。 愁sầu 。 瞋sân 。 怖bố 。 嫉tật 妬đố 。 疑nghi 。 如như 是thị 等đẳng 是thị 為vi 心tâm 苦khổ 。
二nhị 苦khổ 和hòa 合hợp 。 是thị 為vi 內nội 苦khổ 。
外ngoại 苦khổ 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 王vương 者giả 。 勝thắng 己kỷ 。 惡ác 賊tặc 。 師sư 子tử 。 虎hổ 狼lang 。 蚖ngoan 蛇xà 等đẳng 逼bức 害hại 。 二nhị 者giả 。 風phong 雨vũ 。 寒hàn 熱nhiệt 。 雷lôi 電điện 。 礔# 礰lịch 等đẳng 。
是thị 二nhị 種chủng 苦khổ 。 名danh 為vi 外ngoại 受thọ 。
樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。 緣duyên 內nội 法pháp 。 是thị 為vi 內nội 受thọ 。 緣duyên 外ngoại 法pháp 。 是thị 為vi 外ngoại 受thọ 。
復phục 次thứ 。 一nhất 百bách 八bát 受thọ 。 是thị 為vi 內nội 受thọ 。 餘dư 殘tàn 是thị 外ngoại 受thọ 。
問vấn 曰viết 。
心tâm 是thị 內nội 入nhập 攝nhiếp 。 云vân 何hà 言ngôn 觀quán 外ngoại 心tâm 。
答đáp 曰viết 。
心tâm 雖tuy 內nội 入nhập 攝nhiếp 。 緣duyên 外ngoại 法pháp 故cố 名danh 為vi 外ngoại 心tâm 。 緣duyên 內nội 法pháp 故cố 是thị 為vi 內nội 心tâm 。
意ý 識thức 是thị 內nội 心tâm 。 五ngũ 識thức 是thị 外ngoại 心tâm 。
攝nhiếp 心tâm 入nhập 禪thiền 是thị 內nội 心tâm 。 散tán 亂loạn 心tâm 是thị 外ngoại 心tâm 。
內nội 五ngũ 蓋cái 。 內nội 七thất 覺giác 相tương 應ứng 心tâm 。 是thị 為vi 內nội 心tâm 。 外ngoại 五ngũ 蓋cái 。 外ngoại 七thất 覺giác 相tương 應ứng 心tâm 。 是thị 為vi 外ngoại 心tâm 。
如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 內nội 。 外ngoại 。 是thị 為vi 內nội 。 外ngoại 心tâm 。
問vấn 曰viết 。
法pháp 念niệm 處xứ 是thị 外ngoại 入nhập 攝nhiếp 。 云vân 何hà 言ngôn 觀quán 內nội 法pháp 。
答đáp 曰viết 。
除trừ 受thọ 。 餘dư 心tâm 數số 法pháp 能năng 緣duyên 內nội 法pháp 心tâm 數số 法pháp 是thị 內nội 法pháp 。 緣duyên 外ngoại 法pháp 心tâm 數số 法pháp 及cập 無vô 為vi 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 是thị 為vi 外ngoại 法pháp 。
復phục 次thứ 。 意ý 識thức 所sở 緣duyên 法pháp 。 是thị 名danh 為vi 法Pháp 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。
依y 緣duyên 生sanh 意ý 識thức 。
是thị 中trung 除trừ 受thọ 。 餘dư 心tâm 數số 法pháp 是thị 為vi 內nội 法pháp 。 餘dư 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 行hành 及cập 無vô 為vi 法pháp 。 是thị 為vi 外ngoại 法pháp 。
四tứ 正chánh 懃cần 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 。 性tánh 正chánh 懃cần 。 二nhị 者giả 。 共cộng 正chánh 懃cần 。
性tánh 正chánh 懃cần 者giả 。 為vi 道đạo 故cố 四tứ 種chủng 精tinh 進tấn 。 遮già 二nhị 種chủng 不bất 善thiện 法Pháp 。 集tập 二nhị 種chủng 善thiện 法Pháp 。
四Tứ 念Niệm 處Xứ 觀quán 時thời 。 若nhược 有hữu 懈giải 怠đãi 心tâm 。 五ngũ 蓋cái 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 覆phú 心tâm 。 離ly 五ngũ 種chủng 信tín 等đẳng 善thiện 根căn 時thời 。 不bất 善thiện 法Pháp 若nhược 已dĩ 生sanh 為vi 斷đoạn 故cố 。 未vị 生sanh 不bất 令linh 生sanh 故cố 。 懃cần 精tinh 進tấn 。
信tín 等đẳng 善thiện 根căn 未vị 生sanh 為vi 生sanh 故cố 。 已dĩ 生sanh 為vi 增tăng 長trưởng 故cố 。 懃cần 精tinh 進tấn 。
精tinh 進tấn 法pháp 於ư 四Tứ 念Niệm 處Xứ 多đa 故cố 。 得đắc 名danh 正chánh 懃cần 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 故cố 於ư 七thất 種chủng 法pháp 中trung 。 此thử 四tứ 名danh 。
正chánh 懃cần
後hậu 八bát 名danh 。
正Chánh 道Đạo
餘dư 者giả 不bất 名danh 。
正chánh
答đáp 曰viết 。
四tứ 種chủng 精tinh 進tấn 。 心tâm 勇dũng 發phát 動động 。 畏úy 錯thác 誤ngộ 故cố 言ngôn 。
正chánh 懃cần
行hành 道Đạo 趣thú 法pháp 故cố 。 畏úy 墮đọa 邪tà 法pháp 故cố 言ngôn 。
正Chánh 道Đạo
性tánh 者giả 。 四tứ 種chủng 精tinh 進tấn 性tánh 。 共cộng 者giả 。 四tứ 種chủng 精tinh 進tấn 性tánh 為vi 首thủ 因nhân 緣duyên 生sanh 道đạo 。
若nhược 有hữu 漏lậu 。 若nhược 無vô 漏lậu 。 若nhược 有hữu 色sắc 。 若nhược 無vô 色sắc 。 如như 上thượng 說thuyết 。
行hành 四tứ 正chánh 懃cần 時thời 。 心tâm 小tiểu 散tán 故cố 。 以dĩ 定định 攝nhiếp 心tâm 故cố 。 名danh 如như 意ý 足túc 。
譬thí 如như 美mỹ 食thực 。 少thiểu 鹽diêm 則tắc 無vô 味vị 。 得đắc 鹽diêm 則tắc 味vị 足túc 如như 意ý 。
又hựu 如như 人nhân 有hữu 二nhị 足túc 。 復phục 得đắc 好hảo/hiếu 馬mã 好hảo/hiếu 車xa 。 如như 意ý 所sở 至chí 。
行hành 者giả 如như 是thị 。 得đắc 四tứ 念niệm 處xứ 實thật 智trí 慧tuệ 。 四tứ 正chánh 懃cần 中trung 正chánh 精tinh 進tấn 。 精tinh 進tấn 故cố 智trí 慧tuệ 增tăng 多đa 。 定định 力lực 小tiểu 弱nhược 。 得đắc 四tứ 種chủng 定định 攝nhiếp 心tâm 故cố 。 智trí 。 定định 力lực 等đẳng 。 所sở 願nguyện 皆giai 得đắc 故cố 。 名danh 如như 意ý 足túc 。
問vấn 曰viết 。
四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 正chánh 懃cần 中trung 已dĩ 有hữu 定định 。 何hà 以dĩ 故cố 不bất 名danh 如như 意ý 足túc 。
答đáp 曰viết 。
彼bỉ 雖tuy 有hữu 定định 。 智trí 慧tuệ 。 精tinh 進tấn 力lực 多đa 。 定định 力lực 弱nhược 故cố 。 行hành 者giả 不bất 得đắc 如như 意ý 願nguyện 。 四tứ 種chủng 定định 者giả 。 欲dục 為vi 主chủ 得đắc 定định 。 精tinh 進tấn 為vi 主chủ 得đắc 定định 。 定định 因nhân 緣duyên 生sanh 道đạo 。 若nhược 有hữu 漏lậu 。 若nhược 無vô 漏lậu 。
心tâm 為vi 主chủ 得đắc 定định 。 思tư 惟duy 為vi 主chủ 得đắc 定định 。 定định 因nhân 緣duyên 生sanh 道đạo 。 若nhược 有hữu 漏lậu 。 若nhược 無vô 漏lậu 。
共cộng 善thiện 五ngũ 眾chúng 。 名danh 為vi 共cộng 如như 意ý 。
欲dục 主chủ 等đẳng 四tứ 種chủng 定định 。 名danh 為vi 性tánh 如như 意ý 。
四tứ 正chánh 懃cần 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 如như 性tánh 念niệm 處xứ 。 共cộng 念niệm 處xứ 中trung 。 廣quảng 分phân 別biệt 說thuyết 。
五ngũ 根căn 者giả 。 信tín 道đạo 及cập 助trợ 道Đạo 善thiện 法Pháp 。 是thị 名danh 信tín 根căn 。 行hành 者giả 行hành 是thị 道đạo 。 助trợ 道Đạo 法Pháp 時thời 。 懃cần 求cầu 不bất 息tức 。 是thị 名danh 精tinh 進tấn 根căn 。 念niệm 道Đạo 及cập 助trợ 道Đạo 法Pháp 。 更cánh 無vô 他tha 念niệm 。 是thị 名danh 念niệm 根căn 。 一nhất 心tâm 念niệm 不bất 散tán 。 是thị 名danh 定định 根căn 。 為vi 道đạo 及cập 助trợ 道Đạo 法Pháp 。 觀quán 無vô 常thường 等đẳng 十thập 六lục 行hành 。 是thị 名danh 慧tuệ 根căn 。
是thị 五ngũ 根căn 增tăng 長trưởng 。 不bất 為vị 煩phiền 惱não 所sở 壞hoại 。 是thị 名danh 為vi 力lực 。 如như 五ngũ 根căn 中trung 說thuyết 。
是thị 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 行hành 眾chúng 中trung 攝nhiếp 。 常thường 共cộng 相tương 應ưng 。 隨tùy 心tâm 行hành 。 心tâm 數số 法pháp 。 共cộng 心tâm 生sanh 。 共cộng 心tâm 住trụ 。 共cộng 心tâm 滅diệt 。 若nhược 有hữu 是thị 法pháp 。 心tâm 墮đọa 正chánh 定định 。 若nhược 無vô 是thị 法pháp 。 心tâm 墮đọa 邪tà 定định 。
七thất 覺giác 。 如như 先tiên 說thuyết 義nghĩa 。
問vấn 曰viết 。
先tiên 雖tuy 說thuyết 義nghĩa 。 非phi 以dĩ 阿a 毘tỳ 曇đàm 法pháp 說thuyết 。
答đáp 曰viết 。
今kim 當đương 更cánh 說thuyết 。 如như 四tứ 念niệm 處xứ 義nghĩa 。
是thị 七thất 覺giác 分phần/phân 。 無vô 色sắc 。 不bất 可khả 見kiến 。 無vô 對đối 。 無vô 漏lậu 。 有hữu 為vi 。 因nhân 緣duyên 生sanh 。 三tam 世thế 攝nhiếp 。 名danh 攝nhiếp 。 外ngoại 入nhập 攝nhiếp 。
慧tuệ 知tri 。 非phi 斷đoạn 見kiến 。 不bất 可khả 斷đoạn 。 修tu 法pháp 。 無vô 垢cấu 法pháp 。 是thị 果quả 亦diệc 有hữu 果quả 。 非phi 受thọ 法pháp 。 非phi 四tứ 大đại 造tạo 。 有hữu 上thượng 法pháp 。 非phi 有hữu 。 相tương 應ứng 因nhân 。
二nhị 善thiện 分phần/phân 攝nhiếp 七thất 覺giác 分phần/phân 。 七thất 覺giác 分phần/phân 攝nhiếp 二nhị 善thiện 分phần/phân 。 不bất 善thiện 。 無vô 記ký 。 漏lậu 。 有hữu 漏lậu 法pháp 不bất 相tương 攝nhiếp 。
無vô 漏lậu 二nhị 分phần 攝nhiếp 七thất 覺giác 分phần/phân 。 七thất 覺giác 分phần/phân 攝nhiếp 無vô 漏lậu 二nhị 分phần 。
如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 。 如như 〈# 千thiên 難nạn/nan 〉# 中trung 廣quảng 說thuyết 。
八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。 如như 先tiên 說thuyết 。
正chánh 見kiến 是thị 智trí 慧tuệ 。 如như 四tứ 念niệm 處xứ 。 慧tuệ 根căn 。 慧tuệ 力lực 。 擇trạch 法pháp 覺giác 中trung 說thuyết 。
正chánh 思tư 惟duy 。 觀quán 四Tứ 諦Đế 時thời 無vô 漏lậu 心tâm 相tương 應ứng 。 思tư 惟duy 動động 發phát 。 覺giác 知tri 籌trù 量lượng 。
正chánh 方phương 便tiện 。 如như 四tứ 正chánh 懃cần 。 精tinh 進tấn 根căn 。 精tinh 進tấn 力lực 。 精tinh 進tấn 覺giác 中trung 說thuyết 。
正chánh 念niệm 。 如như 念niệm 根căn 。 念niệm 力lực 。 念niệm 覺giác 中trung 說thuyết 。
正chánh 定định 。 如như 。
如như 意ý 足túc 。 定định 根căn 。 定định 力lực 。 定định 覺giác 中trung 說thuyết 。
正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 今kim 當đương 說thuyết 。
除trừ 四tứ 種chủng 邪tà 命mạng 。 攝nhiếp 口khẩu 業nghiệp 。 以dĩ 無vô 漏lậu 智trí 慧tuệ 除trừ 。 捨xả 。 離ly 餘dư 口khẩu 邪tà 業nghiệp 。 是thị 名danh 正chánh 語ngữ 。
正chánh 業nghiệp 亦diệc 如như 是thị 。
五ngũ 種chủng 邪tà 命mạng 。 以dĩ 無vô 漏lậu 智trí 慧tuệ 除trừ 。 捨xả 。 離ly 。 是thị 為vi 正chánh 命mạng 。
問vấn 曰viết 。
何hà 等đẳng 是thị 五ngũ 種chủng 邪tà 命mạng 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 者giả 。 若nhược 行hành 者giả 為vì 利lợi 養dưỡng 故cố 。 詐trá 現hiện 異dị 相tướng 奇kỳ 特đặc 。 二nhị 者giả 。 為vì 利lợi 養dưỡng 故cố 。 自tự 說thuyết 功công 德đức 。 三tam 者giả 。 為vì 利lợi 養dưỡng 故cố 。 占chiêm 相tướng 吉cát 凶hung 。 為vi 人nhân 說thuyết 。 四tứ 者giả 。 為vì 利lợi 養dưỡng 故cố 。 高cao 聲thanh 現hiện 威uy 。 令linh 人nhân 畏úy 敬kính 。 五ngũ 者giả 。 為vì 利lợi 養dưỡng 故cố 。 稱xưng 說thuyết 所sở 得đắc 供cúng 養dường 。 以dĩ 動động 人nhân 心tâm 。
邪tà 因nhân 緣duyên 活hoạt 命mạng 故cố 。 是thị 為vi 邪tà 命mạng 。
是thị 八Bát 正Chánh 道Đạo 有hữu 三tam 分phần/phân 。
三tam 種chủng 為vi 戒giới 分phần/phân 。 三tam 種chủng 為vi 定định 分phần/phân 。 二nhị 種chủng 為vi 慧tuệ 分phần/phân 。
慧tuệ 分phần/phân 。 定định 分phần 分phần 別biệt 。 如như 先tiên 說thuyết 。
戒giới 分phần/phân 。 今kim 當đương 說thuyết 。
戒giới 分phân 是thị 色sắc 性tánh 。 不bất 可khả 見kiến 。 無vô 對đối 。 無vô 漏lậu 。 有hữu 為vi 。 無vô 報báo 。 因nhân 緣duyên 生sanh 。 三tam 世thế 攝nhiếp 。 色sắc 攝nhiếp 非phi 名danh 攝nhiếp 。 外ngoại 入nhập 攝nhiếp 。
慧tuệ 知tri 。 非phi 斷đoạn 見kiến 。 不bất 可khả 斷đoạn 。 修tu 法pháp 。 無vô 垢cấu 法pháp 。 是thị 果quả 亦diệc 有hữu 果quả 。 非phi 受thọ 法pháp 。 四tứ 大đại 造tạo 。 有hữu 上thượng 法pháp 。 非phi 有hữu 法pháp 。 相tương 應ứng 因nhân 。
一nhất 善thiện 分phần/phân 攝nhiếp 三tam 正chánh 。 三tam 正chánh 攝nhiếp 一nhất 善thiện 分phần/phân 。 不bất 善thiện 。 無vô 記ký 。 漏lậu 。 有hữu 漏lậu 不bất 相tương 攝nhiếp 。
無vô 漏lậu 一nhất 法pháp 攝nhiếp 三tam 正chánh 。 三tam 正chánh 亦diệc 攝nhiếp 無vô 漏lậu 一nhất 法pháp 。
如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 如như 《# 阿a 毘tỳ 曇đàm 》# 廣quảng 說thuyết 。
是thị 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 初sơ 禪thiền 地địa 具cụ 有hữu 。 未vị 到đáo 地địa 中trung 三tam 十thập 六lục 。 除trừ 喜hỷ 覺giác 。 第đệ 二nhị 禪thiền 中trung 亦diệc 三tam 十thập 六lục 。 除trừ 正chánh 行hạnh 。 禪thiền 中trung 間gian 。 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 禪thiền 三tam 十thập 五ngũ 。 除trừ 喜hỷ 覺giác 。 除trừ 正chánh 行hạnh 。
三tam 無vô 色sắc 定định 中trung 三tam 十thập 二nhị 。 除trừ 喜hỷ 覺giác 。 正chánh 行hạnh 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 有hữu 頂đảnh 中trung 二nhị 十thập 二nhị 。 除trừ 七thất 覺giác 分phần/phân 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。
欲dục 界giới 中trung 二nhị 十thập 二nhị 。 亦diệc 如như 是thị 。
是thị 為vi 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 分phân 別biệt 義nghĩa 。
問vấn 曰viết 。
摩ma 訶ha 衍diễn 所sở 說thuyết 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 義nghĩa 云vân 何hà 。
答đáp 曰viết 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 行hành 四tứ 念niệm 處xứ 。 觀quán 是thị 內nội 身thân 無vô 常thường 。 苦khổ 。 如như 病bệnh 如như 癰ung 。 焰diễm 聚tụ 敗bại 壞hoại 。 不bất 淨tịnh 充sung 滿mãn 。 九cửu 孔khổng 流lưu 出xuất 。 是thị 為vi 行hành 廁trắc 。 如như 是thị 觀quán 身thân 。 惡ác 露lộ 無vô 一nhất 淨tịnh 處xứ 。 骨cốt 幹cán 肉nhục 塗đồ 。 筋cân 纏triền 皮bì 裹khỏa 。 先tiên 世thế 受thọ 有hữu 漏lậu 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 今kim 世thế 沐mộc 浴dục 。 華hoa 香hương 。 衣y 服phục 。 飲ẩm 食thực 。 臥ngọa 具cụ 。 醫y 藥dược 等đẳng 所sở 成thành 。 如như 車xa 有hữu 兩lưỡng 輪luân 。 牛ngưu 力lực 牽khiên 故cố 。 能năng 有hữu 所sở 至chí 。 二nhị 世thế 因nhân 緣duyên 以dĩ 成thành 身thân 車xa 。 識thức 牛ngưu 所sở 牽khiên 。 周chu 旋toàn 往vãng 反phản 。
是thị 身thân 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 造tạo 。 如như 水thủy 沫mạt 聚tụ 。 虛hư 無vô 堅kiên 固cố 。
是thị 身thân 無vô 常thường 。 久cửu 必tất 破phá 壞hoại 。
是thị 身thân 相tướng 。 身thân 中trung 不bất 可khả 得đắc 。 亦diệc 不bất 在tại 外ngoại 。 亦diệc 不bất 在tại 中trung 間gian 。
身thân 不bất 自tự 覺giác 。 無vô 知tri 無vô 作tác 。 如như 牆tường 壁bích 瓦ngõa 石thạch 。
是thị 身thân 中trung 無vô 定định 身thân 相tướng 。 無vô 有hữu 作tác 是thị 身thân 者giả 。 亦diệc 無vô 使sử 作tác 者giả 。
是thị 身thân 先tiên 際tế 。 後hậu 際tế 。 中trung 際tế 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。
八bát 萬vạn 戶hộ 虫trùng 。 無vô 量lượng 諸chư 病bệnh 。 及cập 諸chư 飢cơ 渴khát 。 寒hàn 熱nhiệt 。 刑hình 殘tàn 等đẳng 。 常thường 惱não 此thử 身thân 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 觀quán 身thân 如như 是thị 。 知tri 非phi 我ngã 身thân 。 亦diệc 非phi 他tha 有hữu 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 有hữu 作tác 及cập 所sở 不bất 作tác 。 是thị 身thân 。 身thân 相tướng 空không 。 從tùng 虛hư 妄vọng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 是thị 身thân 假giả 有hữu 。 屬thuộc 本bổn 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。
菩Bồ 薩Tát 自tự 念niệm 。
我ngã 不bất 應ưng 惜tích 身thân 命mạng 。
何hà 以dĩ 故cố 。
是thị 身thân 相tướng 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 依y 猗ỷ 。 循tuần 身thân 觀quán 是thị 身thân 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 故cố 空không 。 空không 故cố 無vô 男nam 女nữ 等đẳng 諸chư 相tướng 。 無vô 相tướng 故cố 不bất 作tác 願nguyện 。 如như 是thị 觀quán 者giả 。 得đắc 入nhập 無vô 作tác 智trí 門môn 。 知tri 身thân 無vô 作tác 。 無vô 作tác 者giả 。 但đãn 從tùng 諸chư 法pháp 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。 是thị 諸chư 因nhân 緣duyên 作tác 是thị 身thân 者giả 。 亦diệc 從tùng 虛hư 妄vọng 顛điên 倒đảo 故cố 有hữu 。 是thị 因nhân 緣duyên 中trung 亦diệc 無vô 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 。 是thị 因nhân 緣duyên 生sanh 。 亦diệc 無vô 生sanh 相tương/tướng 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 知tri 是thị 身thân 從tùng 本bổn 以dĩ 來lai 。 無vô 有hữu 生sanh 相tương/tướng 。 知tri 是thị 身thân 無vô 相tướng 無vô 可khả 取thủ 。 無vô 生sanh 故cố 無vô 相tướng 。 無vô 相tướng 故cố 無vô 生sanh 。 但đãn 誑cuống 凡phàm 夫phu 故cố 名danh 為vi 身thân 。
菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 觀quán 身thân 實thật 相tướng 時thời 。 離ly 諸chư 染nhiễm 欲dục 著trước 。 心tâm 常thường 繫hệ 念niệm 。 在tại 身thân 循tuần 身thân 觀quán 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 菩Bồ 薩Tát 身thân 念niệm 處xứ 。
觀quán 外ngoại 身thân 。 觀quán 內nội 外ngoại 身thân 亦diệc 如như 是thị 。
菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 觀quán 諸chư 受thọ 。
觀quán 內nội 受thọ 。 是thị 受thọ 有hữu 三tam 種chủng 。
若nhược 苦khổ 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 。 若nhược 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。
是thị 諸chư 受thọ 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 滅diệt 無vô 所sở 至chí 。 但đãn 從tùng 虛hư 誑cuống 顛điên 倒đảo 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 是thị 報báo 果quả 。 屬thuộc 先tiên 世thế 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 求cầu 諸chư 受thọ 。 不bất 在tại 過quá 去khứ 。 不bất 在tại 未vị 來lai 。 不bất 在tại 現hiện 在tại 。 知tri 是thị 諸chư 受thọ 空không 。 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 無vô 常thường 。 破phá 壞hoại 法pháp 。
觀quán 是thị 三tam 世thế 諸chư 受thọ 。
空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 入nhập 解giải 脫thoát 門môn 。
亦diệc 觀quán 諸chư 受thọ 生sanh 滅diệt 。 亦diệc 知tri 諸chư 受thọ 。 不bất 合hợp 不bất 散tán 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 如như 是thị 入nhập 不bất 生sanh 門môn 。
知tri 諸chư 受thọ 不bất 生sanh 故cố 無vô 相tướng 。 無vô 相tướng 故cố 不bất 生sanh 。 如như 是thị 知tri 已dĩ 。 繫hệ 心tâm 緣duyên 中trung 。 若nhược 有hữu 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 來lai 。 心tâm 不bất 受thọ 不bất 著trước 。 不bất 作tác 依y 止chỉ 。 如như 是thị 等đẳng 因nhân 緣duyên 觀quán 諸chư 受thọ 。 是thị 名danh 受thọ 念niệm 處xứ 。
觀quán 外ngoại 受thọ 。 觀quán 內nội 外ngoại 受thọ 亦diệc 如như 是thị 。
菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 。 觀quán 心tâm 念niệm 處xứ 。
菩Bồ 薩Tát 觀quán 內nội 心tâm 。 是thị 內nội 心tâm 有hữu 三tam 相tương/tướng 。
生sanh 。 住trụ 。 滅diệt 。 作tác 是thị 念niệm 。
是thị 心tâm 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 滅diệt 亦diệc 無vô 所sở 至chí 。 但đãn 從tùng 內nội 外ngoại 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 。
是thị 心tâm 無vô 有hữu 定định 實thật 相tương/tướng 。 亦diệc 無vô 實thật 生sanh 。 住trụ 。 滅diệt 。 亦diệc 不bất 在tại 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 世thế 中trung 。
是thị 心tâm 不bất 在tại 內nội 。 不bất 在tại 外ngoại 。 不bất 在tại 中trung 間gian 。
是thị 心tâm 亦diệc 無vô 性tánh 無vô 相tướng 。 亦diệc 無vô 生sanh 者giả 。 無vô 使sử 生sanh 者giả 。
外ngoại 有hữu 種chủng 種chủng 雜tạp 六lục 塵trần 因nhân 緣duyên 。 內nội 有hữu 顛điên 倒đảo 心tâm 相tương/tướng 。 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 故cố 。 強cường/cưỡng 名danh 為vi 心tâm 。
如như 是thị 心tâm 中trung 實thật 心tâm 。 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。
是thị 心tâm 性tánh 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 常thường 是thị 淨tịnh 相tương/tướng 。 客khách 煩phiền 惱não 相tương/tướng 著trước 故cố 。 名danh 為vi 不bất 淨tịnh 心tâm 。
心tâm 不bất 自tự 知tri 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 心tâm 。 心tâm 相tương/tướng 空không 故cố 。
是thị 心tâm 本bổn 末mạt 。 無vô 有hữu 實thật 法pháp 。 是thị 心tâm 與dữ 諸chư 法pháp 。 無vô 合hợp 無vô 散tán 。 亦diệc 無vô 前tiền 際tế 。 後hậu 際tế 。 中trung 際tế 。 無vô 色sắc 無vô 形hình 無vô 對đối 。 但đãn 顛điên 倒đảo 虛hư 誑cuống 生sanh 。
是thị 心tâm 空không 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 。 無vô 常thường 無vô 實thật 。 是thị 名danh 隨tùy 順thuận 心tâm 觀quán 。
知tri 心tâm 相tương/tướng 無vô 生sanh 。 入nhập 無vô 生sanh 法pháp 中trung 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 心tâm 無vô 生sanh 。 無vô 性tánh 無vô 相tướng 。 智trí 者giả 能năng 知tri 。
智trí 者giả 雖tuy 觀quán 是thị 心tâm 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 得đắc 實thật 生sanh 滅diệt 法pháp 。 不bất 分phân 別biệt 垢cấu 淨tịnh 而nhi 。 得đắc 心tâm 清thanh 淨tịnh 。
以dĩ 是thị 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 不bất 為vi 客khách 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 。
如như 是thị 等đẳng 觀quán 內nội 心tâm 。 觀quán 外ngoại 心tâm 。 觀quán 內nội 外ngoại 心tâm 。 亦diệc 如như 是thị 。
菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 。 觀quán 法pháp 念niệm 處xứ 。
觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 在tại 內nội 。 不bất 在tại 外ngoại 。 不bất 在tại 中trung 間gian 。 不bất 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 世thế 中trung 。 但đãn 從tùng 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 妄vọng 見kiến 生sanh 。 無vô 有hữu 實thật 定định 。 無vô 有hữu 是thị 法pháp 。 是thị 誰thùy 法pháp 。 諸chư 法pháp 中trung 法pháp 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。 亦diệc 無vô 法pháp 若nhược 合hợp 若nhược 散tán 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 所sở 有hữu 如như 虛hư 空không 。 一nhất 切thiết 法pháp 虛hư 誑cuống 如như 幻huyễn 。 諸chư 法pháp 性tánh 淨tịnh 。 不bất 相tương 污ô 染nhiễm 。 諸chư 法pháp 無vô 所sở 受thọ 。 諸chư 受thọ 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 諸chư 法pháp 無vô 所sở 知tri 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 虛hư 誑cuống 故cố 。 如như 是thị 觀quan 時thời 。 不bất 見kiến 有hữu 法pháp 。 若nhược 一nhất 相tương/tướng 。 若nhược 異dị 相tướng 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 空không 無vô 我ngã 。
是thị 時thời 作tác 是thị 念niệm 。
一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 因nhân 緣duyên 生sanh 故cố 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 是thị 為vi 實thật 空không 。 實thật 空không 故cố 無vô 有hữu 相tương/tướng 。 無vô 有hữu 相tướng 故cố 無vô 作tác 。 無vô 作tác 故cố 不bất 見kiến 法pháp 。 若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt 。 住trụ 是thị 智trí 慧tuệ 中trung 。 入nhập 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 門môn 。
爾nhĩ 時thời 雖tuy 觀quán 諸chư 法pháp 生sanh 滅diệt 。 亦diệc 入nhập 無vô 相tướng 門môn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 離ly 諸chư 相tướng 。 智trí 者giả 之chi 所sở 解giải 。
如như 是thị 觀quan 時thời 。 繫hệ 心tâm 緣duyên 中trung 。 隨tùy 順thuận 諸chư 法pháp 相tương/tướng 。 不bất 念niệm 身thân 。 受thọ 。 心tâm 。 法pháp 。 知tri 是thị 四tứ 法pháp 無vô 處xứ 所sở 。 是thị 為vi 內nội 法pháp 念niệm 處xứ 。
外ngoại 法pháp 念niệm 處xứ 。 內nội 外ngoại 法pháp 念niệm 處xứ 亦diệc 如như 是thị 。
四tứ 正chánh 懃cần 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 亦diệc 如như 是thị 應ưng 分phân 別biệt 。 觀quán 空không 無vô 處xứ 所sở 。
云vân 何hà 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 行hành 五ngũ 根căn 。
菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 觀quán 五ngũ 根căn 。 修tu 五ngũ 根căn 。
信tín 根căn 者giả 。 信tín 一nhất 切thiết 法pháp 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 顛điên 倒đảo 妄vọng 見kiến 心tâm 生sanh 。 如như 旋toàn 火hỏa 輪luân 。 如như 夢mộng 如như 幻huyễn 。 信tín 諸chư 法pháp 不bất 淨tịnh 。 無vô 常thường 。 苦khổ 。 無vô 我ngã 。 如như 病bệnh 。 如như 癰ung 。 如như 刺thứ 。 災tai 變biến 敗bại 壞hoại 。
信tín 諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 如như 空không 拳quyền 誑cuống 小tiểu 兒nhi 。
信tín 諸chư 法pháp 不bất 在tại 過quá 去khứ 。 不bất 在tại 未vị 來lai 。 不bất 在tại 現hiện 在tại 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 滅diệt 無vô 所sở 至chí 。
信tín 諸chư 法pháp 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 信tín 相tương/tướng 無vô 相tướng 。 而nhi 信tín 持trì 戒giới 。 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 。 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。
得đắc 是thị 信tín 根căn 故cố 。 不bất 復phục 退thoái 轉chuyển 。 以dĩ 信tín 根căn 為vi 首thủ 。 善thiện 住trụ 持trì 戒giới 。 住trụ 持trì 戒giới 已dĩ 。 信tín 心tâm 不bất 動động 不bất 轉chuyển 。 一nhất 心tâm 信tín 依y 業nghiệp 果quả 報báo 。 離ly 諸chư 邪tà 見kiến 。 更cánh 不bất 信tín 餘dư 語ngữ 。 但đãn 受thọ 佛Phật 法Pháp 。 信tín 眾chúng 僧Tăng 。
住trụ 實thật 道đạo 中trung 。 直trực 心tâm 柔nhu 軟nhuyễn 能năng 忍nhẫn 。 通thông 達đạt 無vô 礙ngại 。 不bất 動động 不bất 壞hoại 。 得đắc 力lực 自tự 在tại 。 是thị 名danh 信tín 根căn 。
精tinh 進tấn 根căn 者giả 。 晝trú 夜dạ 常thường 行hành 精tinh 進tấn 。 除trừ 卻khước 五ngũ 蓋cái 。 攝nhiếp 護hộ 五ngũ 根căn 。 諸chư 深thâm 經Kinh 法pháp 。 欲dục 得đắc 。 欲dục 知tri 。 欲dục 行hành 。 欲dục 誦tụng 。 欲dục 讀đọc 。 乃nãi 至chí 欲dục 聞văn 。
若nhược 諸chư 不bất 善thiện 惡ác 法pháp 起khởi 令linh 疾tật 滅diệt 。 未vị 生sanh 者giả 令linh 不bất 生sanh 。
未vị 生sanh 諸chư 善thiện 法Pháp 令linh 生sanh 。 已dĩ 生sanh 令linh 增tăng 廣quảng 。
亦diệc 不bất 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 亦diệc 不bất 愛ái 善thiện 法Pháp 。 得đắc 等đẳng 精tinh 進tấn 。 直trực 進tiến 不bất 轉chuyển 。
得đắc 正chánh 精tinh 進tấn 定định 心tâm 故cố 。 名danh 為vi 精tinh 進tấn 根căn 。
念niệm 根căn 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 常thường 一nhất 心tâm 念niệm 。 欲dục 具cụ 足túc 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 。 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 。 解giải 脫thoát 。 欲dục 淨tịnh 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 。 諸chư 法pháp 生sanh 滅diệt 。 住trụ 異dị 智trí 中trung 。 常thường 一nhất 心tâm 念niệm 。 一nhất 心tâm 念niệm 苦khổ 。 集tập 。 盡tận 。 道đạo 。 一nhất 心tâm 念niệm 分phân 別biệt 根căn 。 力lực 。 覺giác 。 道đạo 。 禪thiền 定định 。 解giải 脫thoát 。 生sanh 滅diệt 入nhập 出xuất 。 一nhất 心tâm 念niệm 諸chư 法pháp 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 作tác 無vô 說thuyết 。 為vi 得đắc 無vô 生sanh 智trí 慧tuệ 。 具cụ 足túc 諸chư 佛Phật 法Pháp 故cố 。 一nhất 心tâm 念niệm 不bất 令linh 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 心tâm 得đắc 入nhập 。 常thường 念niệm 不bất 忘vong 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 甚thậm 深thâm 清thanh 淨tịnh 。 觀quán 行hành 得đắc 故cố 。 得đắc 如như 是thị 自tự 在tại 念niệm 。 是thị 名danh 念niệm 根căn 。
定định 根căn 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 善thiện 取thủ 定định 相tương/tướng 。 能năng 生sanh 種chủng 種chủng 禪thiền 定định 。 了liễu 了liễu 知tri 定định 門môn 。 善thiện 知tri 入nhập 定định 。 善thiện 知tri 住trụ 定định 。 善thiện 知tri 出xuất 定định 。 於ư 定định 不bất 著trước 不bất 味vị 。 不bất 作tác 依y 止chỉ 。 善thiện 知tri 所sở 緣duyên 。 善thiện 知tri 壞hoại 緣duyên 。 自tự 在tại 遊du 戲hí 諸chư 禪thiền 定định 。 亦diệc 知tri 無vô 緣duyên 定định 。 不bất 隨tùy 他tha 語ngữ 。 不bất 專chuyên 隨tùy 禪thiền 定định 行hành 。 自tự 在tại 出xuất 入nhập 無vô 礙ngại 。 是thị 名danh 為vi 定định 根căn 。
慧tuệ 根căn 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 盡tận 苦khổ 。 聖thánh 智trí 慧tuệ 成thành 就tựu 。 是thị 智trí 慧tuệ 為vi 離ly 諸chư 法pháp 。 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 觀quán 一nhất 切thiết 三tam 界giới 無vô 常thường 。 為vi 三tam 衰suy 。 三tam 毒độc 火hỏa 所sở 燒thiêu 。 觀quán 已dĩ 。 於ư 三tam 界giới 中trung 。 智trí 慧tuệ 亦diệc 不bất 著trước 一nhất 切thiết 三tam 界giới 。 轉chuyển 為vi 空không 。 無vô 相tướng 。 無vô 作tác 解giải 脫thoát 門môn 。 一nhất 心tâm 為vì 求cầu 佛Phật 法Pháp 。 如như 救cứu 頭đầu 然nhiên 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 智trí 慧tuệ 。 無vô 能năng 壞hoại 者giả 。 於ư 三tam 界giới 無vô 所sở 依y 。 於ư 隨tùy 意ý 五ngũ 欲dục 中trung 。 心tâm 常thường 離ly 之chi 。 慧tuệ 根căn 力lực 故cố 。 積tích 聚tụ 無vô 量lượng 功công 德đức 。 於ư 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 利lợi 入nhập 無vô 疑nghi 無vô 難nạn/nan 。 於ư 世thế 間gian 無vô 憂ưu 。 於ư 涅Niết 槃Bàn 無vô 喜hỷ 。 得đắc 自tự 在tại 智trí 慧tuệ 故cố 。 名danh 為vi 慧tuệ 根căn 。
菩Bồ 薩Tát 得đắc 是thị 五ngũ 根căn 。 善thiện 知tri 眾chúng 生sanh 諸chư 根căn 相tướng 。
知tri 染nhiễm 欲dục 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 離ly 欲dục 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 瞋sân 恚khuể 眾chúng 生sanh 根căn 。 亦diệc 知tri 離ly 瞋sân 恚khuể 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 愚ngu 癡si 眾chúng 生sanh 根căn 。 亦diệc 知tri 離ly 愚ngu 癡si 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 欲dục 墮đọa 惡ác 道đạo 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 欲dục 生sanh 人nhân 中trung 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 欲dục 生sanh 天thiên 上thượng 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 鈍độn 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 利lợi 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 上thượng 。 中trung 。 下hạ 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 罪tội 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 無vô 罪tội 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 逆nghịch 。 順thuận 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 常thường 生sanh 欲dục 界giới 。 色sắc 界giới 。 無vô 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 厚hậu 善thiện 根căn 。 薄bạc 善thiện 根căn 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 正chánh 定định 。 邪tà 定định 。 不bất 定định 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 輕khinh 躁táo 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 持trì 重trọng/trùng 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 慳san 貪tham 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 能năng 捨xả 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 恭cung 敬kính 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 不bất 恭cung 敬kính 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 淨tịnh 戒giới 。 不bất 淨tịnh 戒giới 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 瞋sân 恚khuể 。 忍nhẫn 辱nhục 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 精tinh 進tấn 。 懈giải 怠đãi 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 亂loạn 心tâm 。 攝nhiếp 心tâm 。 愚ngu 癡si 。 智trí 慧tuệ 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 無vô 畏úy 。 有hữu 畏úy 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 增tăng 上thượng 慢mạn 。 不bất 增tăng 上thượng 慢mạn 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 正Chánh 道Đạo 。 邪tà 道đạo 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 守thủ 根căn 。 不bất 守thủ 根căn 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 求cầu 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 求cầu 辟Bích 支Chi 佛Phật 眾chúng 生sanh 根căn 。 知tri 求cầu 佛Phật 道Đạo 眾chúng 生sanh 根căn 。
於ư 知tri 眾chúng 生sanh 根căn 中trung 。 得đắc 自tự 在tại 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 名danh 為vi 知tri 根căn 。
菩Bồ 薩Tát 行hành 是thị 。 五ngũ 根căn 增tăng 長trưởng 。 能năng 破phá 煩phiền 惱não 。 度độ 眾chúng 生sanh 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 是thị 名danh 五Ngũ 力Lực 。
復phục 次thứ 。 天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。 不bất 能năng 沮trở 壞hoại 。 是thị 名danh 為vi 力lực 。
七Thất 覺Giác 分Phần 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 憶ức 不bất 念niệm 。 是thị 名danh 念Niệm 覺Giác 分Phần 。
一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 求cầu 索sách 善thiện 法Pháp 。 不bất 善thiện 法Pháp 。 無vô 記ký 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 名danh 擇Trạch 法Pháp 覺Giác 分Phần 。
不bất 入nhập 三tam 界giới 。 破phá 壞hoại 諸chư 界giới 相tương/tướng 。 是thị 名danh 精Tinh 進Tấn 覺Giác 分Phần 。
於ư 一nhất 切thiết 作tác 法pháp 。 不bất 生sanh 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 。 憂ưu 喜hỷ 相tương/tướng 壞hoại 故cố 。 是thị 名danh 喜Hỷ 覺Giác 分Phần 。
於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 除trừ 心tâm 緣duyên 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 是thị 名danh 除trừ 覺giác 分phần/phân 。
知tri 一nhất 切thiết 法pháp 常thường 定định 相tương/tướng 。 不bất 亂loạn 不bất 定định 。 是thị 名danh 定Định 覺Giác 分Phần 。
於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 著trước 不bất 依y 止chỉ 。 亦diệc 不bất 見kiến 是thị 捨xả 心tâm 。 是thị 名danh 捨Xả 覺Giác 分Phần 。
菩Bồ 薩Tát 觀quán 七thất 覺giác 分phần/phân 空không 如như 是thị 。
問vấn 曰viết 。
此thử 七thất 覺giác 分phần/phân 何hà 以dĩ 略lược 說thuyết 。
答đáp 曰viết 。
七thất 覺giác 分phần/phân 中trung 。 念niệm 。 慧tuệ 。 精tinh 進tấn 。 定định 。 上thượng 已dĩ 廣quảng 說thuyết 。 三tam 覺giác 今kim 當đương 說thuyết 。
菩Bồ 薩Tát 行hành 喜hỷ 覺giác 分phần/phân 。 觀quán 是thị 喜hỷ 非phi 實thật 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 喜hỷ 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 作tác 法pháp 。 有hữu 法pháp 。 無vô 常thường 法pháp 。 可khả 著trước 法pháp 。
若nhược 生sanh 著trước 。 是thị 無vô 常thường 相tương/tướng 。 變biến 壞hoại 則tắc 生sanh 憂ưu 。 凡phàm 夫phu 人nhân 以dĩ 顛điên 倒đảo 故cố 心tâm 著trước 。
若nhược 知tri 諸chư 法pháp 實thật 空không 。 是thị 時thời 心tâm 悔hối 。 我ngã 則tắc 受thọ 虛hư 誑cuống 。 如như 人nhân 闇ám 中trung 。 飢cơ 渴khát 所sở 逼bức 。 食thực 不bất 淨tịnh 物vật 。 晝trú 日nhật 觀quán 知tri 。 乃nãi 覺giác 其kỳ 非phi 。
若nhược 如như 是thị 觀quán 。 於ư 實thật 智trí 慧tuệ 中trung 生sanh 喜hỷ 。 是thị 為vi 真chân 喜hỷ 。
得đắc 是thị 真chân 喜hỷ 。 先tiên 除trừ 身thân 麁thô 。 次thứ 除trừ 心tâm 麁thô 。 然nhiên 後hậu 除trừ 一nhất 切thiết 法pháp 相tương/tướng 。 得đắc 快khoái 樂lạc 遍biến 身thân 心tâm 中trung 。 是thị 為vi 除trừ 覺giác 分phần/phân 。
既ký 得đắc 喜hỷ 。 除trừ 。 捨xả 諸chư 觀quán 行hành 。 所sở 謂vị 無vô 常thường 觀quán 。 苦khổ 觀quán 。 空không 無vô 我ngã 觀quán 。 生sanh 滅diệt 觀quán 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 觀quán 。 有hữu 觀quán 無vô 觀quán 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 觀quán 。 如như 是thị 等đẳng 戲hí 論luận 盡tận 捨xả 。
何hà 以dĩ 故cố 。
無vô 相tướng 。 無vô 緣duyên 。 無vô 作tác 。 無vô 戲hí 論luận 。 常thường 寂tịch 滅diệt 是thị 實thật 法pháp 相tướng 。 若nhược 不bất 行hành 捨xả 。 便tiện 有hữu 諸chư 諍tranh 。
若nhược 以dĩ
有hữu
為vi 實thật 。 則tắc 以dĩ 。
無vô
為vi 虛hư 。 若nhược 以dĩ 。
無vô
為vi 實thật 。 則tắc 以dĩ 。
有hữu
為vi 虛hư 。 若nhược 以dĩ 。
非phi 有hữu 非phi 無vô
為vi 實thật 。 則tắc 以dĩ 。
有hữu 無vô
為vi 虛hư 。 於ư 。
實thật
愛ái 著trước 。 於ư 。
虛hư
恚khuể 憎tăng 。 生sanh 憂ưu 喜hỷ 處xứ 。 云vân 何hà 不bất 捨xả 。
得đắc 如như 是thị 喜hỷ 。 除trừ 。 捨xả 。 七thất 覺giác 分phần/phân 則tắc 具cụ 足túc 滿mãn 。
八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 者giả 。 正chánh 見kiến 。 正chánh 方phương 便tiện 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 定định 。 上thượng 已dĩ 說thuyết 。 正chánh 思tư 惟duy 今kim 當đương 說thuyết 。
菩Bồ 薩Tát 於ư 諸chư 法pháp 。 空không 無vô 所sở 得đắc 。 住trụ 如như 是thị 正chánh 見kiến 中trung 。 觀quán 正chánh 思tư 惟duy 相tương/tướng 。 知tri 一nhất 切thiết 思tư 惟duy 。 皆giai 是thị 邪tà 思tư 惟duy 。 乃nãi 至chí 思tư 惟duy 涅Niết 槃Bàn 。 思tư 惟duy 佛Phật 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 思tư 惟duy 分phân 別biệt 。 是thị 名danh 正chánh 思tư 惟duy 。
諸chư 思tư 惟duy 分phân 別biệt 。 皆giai 從tùng 不bất 實thật 虛hư 誑cuống 顛điên 倒đảo 故cố 有hữu 。 分phân 別biệt 思tư 惟duy 相tương/tướng 皆giai 無vô 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 如như 是thị 正chánh 思tư 惟duy 中trung 。 不bất 見kiến 是thị 正chánh 是thị 邪tà 。 過quá 諸chư 思tư 惟duy 分phân 別biệt 。 是thị 為vi 正chánh 思tư 惟duy 。
一nhất 切thiết 思tư 惟duy 分phân 別biệt 。 皆giai 悉tất 平bình 等đẳng 。 悉tất 平bình 等đẳng 故cố 心tâm 不bất 著trước 。 如như 是thị 等đẳng 名danh 為vi 。 菩Bồ 薩Tát 正chánh 思tư 惟duy 相tương/tướng 。
正chánh 語ngữ 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 知tri 一nhất 切thiết 語ngữ 。 皆giai 從tùng 虛hư 妄vọng 。 不bất 實thật 顛điên 倒đảo 取thủ 相tướng 分phân 別biệt 生sanh 。 是thị 時thời 菩Bồ 薩Tát 作tác 是thị 念niệm 。
語ngữ 中trung 無vô 語ngữ 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 口khẩu 業nghiệp 滅diệt 。 知tri 諸chư 語ngữ 實thật 相tướng 。 是thị 為vi 正chánh 語ngữ 。
是thị 諸chư 語ngữ 皆giai 。 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 滅diệt 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 正chánh 語ngữ 法pháp 。
諸chư 有hữu 所sở 語ngữ 。 皆giai 住trụ 實thật 相tướng 中trung 說thuyết 。 以dĩ 是thị 故cố 諸chư 經kinh 說thuyết 。
菩Bồ 薩Tát 住trụ 正chánh 語ngữ 中trung 。 能năng 作tác 清thanh 淨tịnh 口khẩu 業nghiệp 。
知tri 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 真chân 相tương/tướng 。 雖tuy 有hữu 所sở 說thuyết 。 不bất 墮đọa 邪tà 語ngữ 。
正chánh 業nghiệp 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 知tri 一nhất 切thiết 業nghiệp 邪tà 相tương/tướng 。 虛hư 妄vọng 無vô 實thật 。 皆giai 無vô 作tác 相tướng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 有hữu 一nhất 業nghiệp 可khả 得đắc 定định 相tương/tướng 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 一nhất 切thiết 業nghiệp 皆giai 空không 。 云vân 何hà 佛Phật 說thuyết 布bố 施thí 等đẳng 是thị 善thiện 業nghiệp 。 殺sát 害hại 等đẳng 是thị 不bất 善thiện 業nghiệp 。 餘dư 事sự 動động 作tác 是thị 無vô 記ký 業nghiệp 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 業nghiệp 中trung 尚thượng 無vô 有hữu 一nhất 。 何hà 況huống 有hữu 三tam 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 行hành 時thời 已dĩ 過quá 則tắc 無vô 去khứ 業nghiệp 。 未vị 至chí 亦diệc 無vô 去khứ 業nghiệp 。 現hiện 在tại 去khứ 時thời 亦diệc 無vô 去khứ 業nghiệp 。 以dĩ 是thị 故cố 無vô 去khứ 業nghiệp 。
問vấn 曰viết 。
已dĩ 過quá 處xứ 則tắc 應ưng 無vô 。 未vị 至chí 處xứ 亦diệc 應ưng 無vô 。 今kim 去khứ 處xứ 應ưng 是thị 有hữu 去khứ 。
答đáp 曰viết 。
今kim 去khứ 處xứ 亦diệc 無vô 去khứ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 除trừ 去khứ 業nghiệp 。 今kim 去khứ 處xử 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 除trừ 去khứ 業nghiệp 。 今kim 去khứ 處xứ 可khả 得đắc 者giả 。 是thị 中trung 應ưng 有hữu 去khứ 。 而nhi 不bất 然nhiên 。 除trừ 今kim 去khứ 處xứ 則tắc 無vô 去khứ 業nghiệp 。 除trừ 去khứ 業nghiệp 則tắc 無vô 今kim 去khứ 處xứ 。 是thị 相tương/tướng 與dữ 共cộng 緣duyên 故cố 。 不bất 得đắc 但đãn 言ngôn 今kim 去khứ 處xứ 有hữu 去khứ 。
復phục 次thứ 。 若nhược 今kim 去khứ 處xứ 有hữu 去khứ 業nghiệp 。 離ly 去khứ 業nghiệp 應ưng 當đương 有hữu 今kim 去khứ 處xứ 。 離ly 今kim 去khứ 處xứ 應ưng 當đương 有hữu 去khứ 業nghiệp 。
問vấn 曰viết 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 有hữu 何hà 咎cữu 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 時thời 有hữu 二nhị 去khứ 業nghiệp 故cố 。 若nhược 有hữu 二nhị 去khứ 業nghiệp 。 則tắc 有hữu 二nhị 去khứ 者giả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 除trừ 去khứ 者giả 則tắc 無vô 去khứ 。 若nhược 除trừ 去khứ 者giả 。 今kim 去khứ 處xử 不bất 可khả 得đắc 。 無vô 今kim 去khứ 處xứ 故cố 。 亦diệc 無vô 去khứ 者giả 。
復phục 次thứ 。 不bất 去khứ 者giả 亦diệc 不bất 去khứ 。 故cố 無vô 去khứ 業nghiệp 。 若nhược 除trừ 去khứ 者giả 不bất 去khứ 者giả 。 更cánh 無vô 第đệ 三tam 去khứ 者giả 。
問vấn 曰viết 。
不bất 去khứ 者giả 不bất 去khứ 應ưng 爾nhĩ 。 去khứ 者giả 何hà 以dĩ 故cố 言ngôn 不bất 去khứ 。
答đáp 曰viết 。
除trừ 去khứ 業nghiệp 。 去khứ 者giả 不bất 可khả 得đắc 。 除trừ 去khứ 者giả 。 去khứ 業nghiệp 不bất 可khả 得đắc 。 如như 是thị 等đẳng 一nhất 切thiết 業nghiệp 空không 。 是thị 名danh 正chánh 業nghiệp 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 入nhập 一nhất 切thiết 諸chư 業nghiệp 平bình 等đẳng 。 不bất 以dĩ 邪tà 業nghiệp 為vi 惡ác 。 不bất 以dĩ 正chánh 業nghiệp 為vi 善thiện 。 無vô 所sở 作tác 。 不bất 作tác 正chánh 業nghiệp 。 不bất 作tác 邪tà 業nghiệp 。 是thị 名danh 實thật 智trí 慧tuệ 。 即tức 是thị 正chánh 業nghiệp 。
復phục 次thứ 。 諸chư 法pháp 等đẳng 中trung 。 無vô 正chánh 無vô 邪tà 。 如như 實thật 知tri 諸chư 業nghiệp 。 如như 實thật 知tri 已dĩ 。 不bất 造tạo 不bất 休hưu 。 如như 是thị 智trí 人nhân 常thường 有hữu 正chánh 業nghiệp 。 無vô 邪tà 業nghiệp 。 是thị 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 正chánh 業nghiệp 。
正chánh 命mạng 者giả 。 一nhất 切thiết 資tư 生sanh 。 活hoạt 命mạng 之chi 具cụ 。 悉tất 正chánh 不bất 邪tà 。 住trụ 不bất 戲hí 論luận 智trí 中trung 。 不bất 取thủ 正chánh 命mạng 。 不bất 捨xả 邪tà 命mạng 。 亦diệc 不bất 住trụ 正Chánh 法Pháp 中trung 。 亦diệc 不bất 住trụ 邪tà 法pháp 中trung 。 常thường 住trụ 清thanh 淨tịnh 智trí 中trung 。 入nhập 平bình 等đẳng 正chánh 命mạng 。 不bất 見kiến 命mạng 。 不bất 見kiến 非phi 命mạng 。 行hành 如như 是thị 實thật 智trí 慧tuệ 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 正chánh 命mạng 。
若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 能năng 觀quán 是thị 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 得đắc 過quá 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 中trung 。 漸tiệm 漸tiệm 得đắc 成thành 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。
大Đại 智Trí 度Độ 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 九cửu